\id EPH - Vasui (Tinputz) NT [tpz] -Papua New Guinea 2004 (DBL 2014) 
\h ËFËSUS 
\toc1 Ëfësus 
\toc2 Ëfësus 
\toc3 Ëf 
\mt1 ËFËSUS  
\ip E Pöl to kiun voh o taanaꞌ kiun, eꞌ he teꞌ non Room pa nohnoh. O pöh kiun neꞌ to va nö manuh pa napan va po vaman to teꞌ ne pa vöön vëh Ëfësus, ko meh neꞌ to va nö manuh pa napan va pa vöön vëh Filipaë, ko vakön neꞌ to vanö manuh pa napan va pa vöön vëh Kolosi, ko vataanaꞌ neꞌ to nö manuh pe Pilimon. Eꞌ to kiun ke ra napan va Ëfësus o kiun vëh, pan ee se ëh momoaan voh ko vahik poꞌ, ka napan va po vaman to teꞌ ne pa ma meh vöön pah ëh poꞌ.  
\ip A Ëfësus voh a vöön apuh pareꞌ teꞌ non manih pa muhin va Esiaꞌ. A napan poë varih to teꞌ voh ne nën, to teꞌ voh ne o iu apuh va pa öt a ma moeh tah peo, pare heꞌ voh i rea pe sosoenën vapikpiuk nee to pokaꞌ ne e Atemis. Eꞌ to teꞌ me voh non a iuun hinhin pe Atemis a pah vih manih Ëfësus (Aposol 19:17)  
\ip Manih pa vapöök vavih pe Pöl, eꞌ to heꞌ a soe nën manih po Jiuꞌ po Poen Apaapo (Aposol 18:18-21). Ka manih pa vaköön vavih peꞌ, neꞌ to nö Ëfësus ko teꞌ non nën po kukön kirismas pa vavaasis a napan, (Aposol 19). A nap peo va Ëfësus to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, ivëhkëk, eꞌ to teꞌ non a ma pah to Jiuꞌ to teꞌ vaꞌpeh me ne raoe. E Pöl to vavaasis non raoe pan, manih pe Kristo o Jiuꞌ me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ to vatös e ne, ivëh, ka kuru no a napan kurus to teꞌ vatös e ne me e Kristo po paeoh o kum. E Pöl to heꞌ me a soe vapipinoꞌ va po kum pe Kristo pa kukön a tah. Ea a sionin e Ieesuꞌ, ke eꞌ, e susun pea. Me ea to teꞌ va e no manih pa iuun pe Sosoenën, ke Ieesuꞌ koman eꞌ o toon vatopnin in a iuun pamëh. E Pöl to heꞌ me a meh soe vapipinoꞌ peꞌ vamanih pan, o kum pe Kristo to teꞌ va e non manih pe köövo peꞌ.  
\ip A ma kiun varih to tataki va ne manih pan.  
\io1 A potan avih pe Pöl, 1:1-2  
\io1 A soe va po iu pe Sosoenën me a vatös pea me e Kristo, 1:3-23; 2:1-22; 3:1-21  
\io1 Eꞌ to vih non pa ö no a napan va po vaman se teꞌ me ne o pöh kokoman, 4:1-16  
\io1 Eꞌ to vih non pa ö no a napan va po vaman se soe vakoe a ma hanan va pa popoen, 4:17-32; 5:1-20  
\io1 Eꞌ to vih non pa ö no a napan va po vaman se heꞌ i rea manih pa ma meh teꞌ va po vaman me a taateꞌ iu teꞌ, 5:21-33; 6:1-10  
\io1 Manih po kikis pe Kristo, a napan va po vaman se onoah ee pe susun po oraꞌ hat me o kum peꞌ, 6:11-20  
\io1 A soe ataaton pe Pöl, 6:21-24  
\c 1  
\p
\v 1 Eöꞌ e Pöl e aposol pe Ieesuꞌ Kristo. Ko iu koman pe Sosoenën köꞌ tavus aposol. Eöꞌ to vanö ka nös neöm a napan pe Sosoenën varih to teꞌ nem pa vöön va Ëfësus o kiun vaꞌih. Suk eöm to vatös me voh e Ieesuꞌ Kristo, paröm vavatet vakis nem eah sih.   
\p
\v 2 Eöꞌ to hin e Sosoenën Tamaara, ke Sunön pea Ieesuꞌ Kristo, pan ee se ururuan a neöm, pare nok a ma kokoman peöm köm teꞌ me nem a taateꞌ moomo.   
\s1 Manih Pe Ieesuꞌ Kristo, Ne Sosoenën Se Heꞌ A Ra A Ma Moeh Tah Vihvih Va Pa Vöön Va Kin  
\p
\v 3 Ea se kë rakah no a ëhnan e Tamaara Sosoenën. Eꞌ me e Taman e Sunön pea Ieesuꞌ Kristo. Manih po vatös pea ke Ieesuꞌ, ne Sosoenën koman to heꞌ koe ka ra a ma moeh tah vihvih va pa vöön va kin nën.  
\v 4 O poen ne Sosoenën to meꞌ avoeꞌ voh e non pa nok o oeh vëh, eꞌ to kon voh en pea se vatös me no e Ieesuꞌ Kristo, para tavus o teꞌ vivihan, para hikta teꞌ me no ta hat manih po epep pe Sosoenën.  
\v 5 Suk ataeah, moaan voh no a taateꞌ kamöꞌ me o iu pe Sosoenën, se nok a ra, ka tavus o pus koaꞌ peꞌ. Manih pa kiu pe Ieesuꞌ Kristo, eꞌ marën a kon taneꞌ hah a ra manih pa taateꞌ hat. Ko iu koman pe Sosoenën, ivëh, keꞌ nok va nën.  
\v 6 Ivëh, ka manih pa ëhnan e koaꞌ vëh ne Sosoenën to iu non sih poan, e Sosoenën to ururuan voh a ra. Ivëh, ka se kokoman tamoaan rakah no o ururuan apuh peꞌ, para kë tamoaan no a ëhnaneah.  
\v 7 A napan to ip vamët voh e Ieesuꞌ Kristo, ka manih po eraꞌ peꞌ, ne Sosoenën to kon hah këh a ra pa hat. Pareꞌ ihan anoe en pa ma hat pea, ivëh, ka se vatös vavih rakah me e Ieesuꞌ Kristo. Manih pa mët pe Ieesuꞌ Kristo, ne Sosoenën to vamaaka o ururuan apuh peꞌ manih pea.  
\v 8 Manih pa ma vu nat me a ma kokoman vih peꞌ, neꞌ to koep rakah maꞌ o ururuan peꞌ manih pea.  
\v 9 Moaan voh ne Sosoenën to kokoman keon voh en pa tah neꞌ to kehkeh nok voh non manih pa kiu pe Kristo. Ivëhkëk, o kokoman pamëh to teꞌ vakoaan voh e non. Ka kuru vaꞌih neꞌ to vataare en pea po kokoman peꞌ.  
\v 10 Ivëh, ko kokoman pamëh, neꞌ to kehkeh nok voh non, to teꞌ vavoh non manih pan, o poen neꞌ to koman non se tavus maꞌ, eꞌ se ununun a ma tah va pa vöön va kin, me a ma teꞌ tah va po oeh manih pe Kristo, kee teꞌ ne paan a pah teꞌ, ka pah teꞌ ko pamëh e Ieesuꞌ, ivëh e Kristo.   
\p
\v 11 E Sosoenën to vavatet non sih o iu me a ma kokoman koman peꞌ, pareꞌ nok a ma moeh tah, kee tavus. Moaan rakah voh neꞌ to vateꞌ voh en pea, pan ea se vatös me no e Ieesuꞌ Kristo. Para tavus a napan peꞌ.  
\v 12 Eꞌ to nok vamanih pan, emöm varih a napan va Israël to vaman momoaan voh e Kristo, ko vatet voh em peꞌ. Ke Sosoenën me to kon voh en pemöm, pan emöm se kë nem o ëhnan apuh peꞌ, suk eꞌ a Teꞌ Sunön rakah.  
\v 13 Ke eöm varih o teꞌ to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ, eöm me to pënton vahik voh em pa soe man. A soe man pamëh, eꞌ a Soe Vih pe Sosoenën. Ka soe pamëh to kon taneꞌ hah a neöm manih pa taateꞌ hat. Eöm to vaman me voh em pe Kristo, ko vaman peöm nok a neöm, köm vatös me em peꞌ. E Sosoenën to vatet rakah en pa soe man peꞌ, neꞌ to soe vaman voh pan, eꞌ se vanö maꞌ a Tuvuh Vasioꞌ peꞌ manih peöm. Ka Tuvuh Vasioꞌ pamëh to teꞌ va non manih po vëknöm to vataare a non neöm manih pe Sosoenën, köm teꞌ nem a napan peꞌ.  
\v 14 Ea to nat e no pea to kon vahik voh ee pa Tuvuh Vasioꞌ, ivëh, ka nat va e no manih pan, amot na se kon me ee pa ma tah ne Sosoenën to vamatop keon voh ka ra. Ka ma tah poë varih neꞌ to soe vaman voh pan, eꞌ se heꞌ a ra a napan peꞌ. Ea to anoeh voh e no pa kon a ma tah poë varih, po poen ne Sosoenën se hehe vahik a ra a napan peꞌ. Ka kë no o ëhnan apuh pamëh, suk eꞌ a Teꞌ Sunön rakah.   
\s1 E Pöl To Hin E Sosoenën Pan Eꞌ Se Heꞌ O Nat Manih Pa Napan Va Ëfësus  
\p
\v 15 Ivëh, ko poen nöꞌ to pënton eoꞌ peöm to vaman em pa Teꞌ Sunön vëh e Ieesuꞌ, paröm iu e nem pa ma napan kurus pe Sosoenën.  
\v 16 Ivëh, nöꞌ to hikta vavanot suk noꞌ sih pa soe vavihvih ke na e Sosoenën, suk eöm. Ka ma poen kurus nöꞌ to vahoꞌ rakah a noꞌ neöm manih pa ma hin peöꞌ.  
\v 17 Eöꞌ to hinhin noꞌ sih e Tamön vëh to teꞌ me non o kikis apuh ke Sunön pea Ieesuꞌ Kristo. Eöꞌ to hinhin noꞌ eah sih pan, eꞌ se heꞌ a neöm o nat, pareꞌ vataare hah ea manih peöm köm nat in eah.  
\v 18 Eöꞌ to hinhin me noꞌ e Sosoenën, pan eꞌ se peret me a ma kokoman peöm köm nat vavih a ma tah vihvih varih neꞌ to vaneah non neꞌ se heꞌ a neöm. Eöm se nat nem, paröm vaman nem a ö nöm se kon em pa ma tah vihvih poë varih. Suk ataeah, eꞌ to vaoe voh en peöm pa tavus o pus koaꞌ peꞌ. Eöꞌ to hinhin me noꞌ e Sosoenën, pan eöm se maaka vavih a ma heꞌ vihvih varih neꞌ to soe vaman voh, pan eꞌ se heꞌ a neöm a napan peꞌ.  
\v 19 Eöꞌ me to hinhin noꞌ pan, eom se nat va nem manih pan, o kikis apuh pe Sosoenën, eꞌ a tah a pah apuh rakah manih pea varih, a napan to vaman no eah. Ko kikis apuh pamëh to vatoe akuk va e non manih po kikis apuh vëh,  
\v 20 ne Sosoenën to nok voh, pareꞌ kunkuin hah e Ieesuꞌ, ko vahoꞌ poan pa papmatö peꞌ. Manih pa vöön va kin no a napan to kë ne sih a ëhnaneah.  
\v 21 E Sosoenën to heꞌ voh e Ieesuꞌ Kristo a tasun to apuh oah e non po oraꞌ eh, me ro teꞌ susunön, me a ma kaman, me a ma moeh tah kurus varih to teꞌ me ne o kikis. Ko ëhnan apuh peꞌ, apuh oah me e non po teꞌ varih, to teꞌ me ne o ëhnan kuru, me ro teꞌ varih, se teꞌ amot ne o ëhnan apuh.  
\v 22 E Sosoenën to vahoꞌ vahik voh en pa ma moeh tah kurus manih paan o kikis pe Kristo. Keꞌ teꞌ va non manih pe susun va pa ma tah poë varih, marën a vaꞌaus o kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën.  
\v 23 O kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën, ee to teꞌ va e ne manih pa sionin e Ieesuꞌ Kristo. Eꞌ to heꞌ o toꞌtoꞌ peꞌ manih po kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën. Ko kum teꞌ poë varih to puh ne po toꞌtoꞌ pamëh. Ivëh, ke Ieesuꞌ Kristo koman to vapuh kurus voh en pa ma tah kurus varih to teꞌ ne pa vöön va kin, me manih po oeh.   
\c 2  
\s1 E Sosoenën To Vaꞌaus A Ra Po Ururuan Peꞌ  
\p
\v 1 Moaan voh nöm to hikta vaman nem e Kristo, paröm teꞌ va nem manih pa nap mët. Suk ataeah, eöm o vatösoe, paröm hikta tënan nem a soe pe Sosoenën, paröm nonok vatëh nem a ma taateꞌ hat.  
\v 2 Manih pa tëëm pamëh nöm to vavatet vaviꞌ kov e nem pa taateꞌ hat va po oeh vëh. Eöm to vatet voh a taateꞌ hat pe susun po oraꞌ hat varih to teꞌ ne akis. Ke susun po oraꞌ hat pamëh to teꞌ avoeꞌ e non manih pa komaara napan varih to vatösoe ne sih e Sosoenën.   
\p
\v 3 Moaan voh na to teꞌ me voh e no po teꞌ poë varih. Para vavatet vaviꞌ e no po iu hat va pa komaara. Ea to vavatet voh no o iu hat va pa komaara, me a ma tah no o sionin me a ma kokoman pea to iu ne. Ko poen na to teꞌ va no nën, ea se kon o kamis ne Sosoenën to vamatop keon voh ken pea, a napan to nonok no sih a ma vu taateꞌ hat poë varih.   
\p
\v 4 Ivëhkëk, o ururuan pe Sosoenën to parin apuh, keꞌ pah iu suntan rakah e non pea.  
\v 5 Oman, a ma taateꞌ vatösoe pea, me a taateꞌ pënton varo a soe pe Sosoenën to nok voh a ra, ka teꞌ va e no manih pa nap mët. Ivëhkëk, e Sosoenën to vatös en pea ke Kristo, pareꞌ heꞌ en pea po toꞌtoꞌ voon. Ka manih po heꞌ vih pe Sosoenën neꞌ to kon taneꞌ hah en pea manih pa taateꞌ hat.  
\v 6 Ka vatös pea ke Kristo, ne Sosoenën to kunkuin vaꞌpeh suk hah en pea manih pa mët va po apen, pareꞌ vaihoꞌ en pea pa vöön va kin, ka ihoꞌ vaꞌpeh me e no peꞌ, ko pët matop e no pa ma tah va pa vöön va kin, ke Kristo.  
\v 7 Manih pa kiu pe Ieesuꞌ Kristo, ne Sosoenën to nok a taateꞌ vih manih pea. Suk ataeah, eꞌ to kehkeh vataare non a napan va amot, pan o ururuan apuh peꞌ to hikta teꞌ non ta ö ataaton, manih pa ö neꞌ to vavaꞌaus va ka rora sih.  
\v 8 Eꞌ to teꞌ va non manih pan, a tah pamëh to hikta teꞌ non pan a tah nöm to nok. Ahik, e Sosoenën to heꞌ akuk en peöm. Eöm to vaman voh e Ieesuꞌ Kristo. Ke Sosoenën ururuan a neöm, pareꞌ kon taneꞌ hah en peöm manih pa hat.  
\v 9 Ko heꞌ vih pe Sosoenën to hikta teꞌ non pan, o voen ovin a ma kiu nöm to nonok nem. Ivëh, neꞌ to hikta onöt suk non, pa ta pah teꞌ se kë koman hah non a ëhnaneah.  
\v 10 Manih pa kiu ne Ieesuꞌ Kristo to nok voh, ne Sosoenën to nok a ra, ka tavus vavoon, para suksuk no a hanan va pa taateꞌ totoopin. A taateꞌ totoopin pamëh ne Sosoenën to vamatop keon ke voh en pea, pan ea se suksuk no.   
\s1 E Kristo To Vahik A Taateꞌ Vakihat Po Jiuꞌ, Me Ro Teꞌ Varih To Hikta Te Ne Pan Ee Ro Jiuꞌ Manih Pa Mët Peꞌ  
\p
\v 11 Ivëh, köm se kokoman hah na pan, eöm a napan to hikta tavus voh manih po vuteꞌ po Jiuꞌ. Eöm o teꞌ no a napan va Israël to sosoe ne sih pan, eöm o teꞌ nee to hikta pe voh a ma ö kokoaan peöm. Ivëh, nee to sosoe suk a no neöm pan, eöm to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ. Pare sosoe me ne pan, ee a napan pe Sosoenën, suk a ö nee to pe a ma ö kokoaan pee. Ivëhkëk, a taateꞌ pe a ö kokoaan va po sionin, eꞌ a taateꞌ po teꞌ. A taateꞌ pamëh to hikta antoen non a vaꞌaus a teꞌ, keꞌ panih a taateꞌ peꞌ, ko tavus vavoon.  
\v 12 Eöm se nat vavih rakah va nem manih pan, moaan voh nöm to hikta nat voh nem pe Kristo, paröm teꞌ tavus këh e nem po kum teꞌ va Israël. E Sosoenën to nok a soe man peꞌ, pareꞌ nok a ma vatompoan peꞌ, me ra napan va Israël, ke eöm to teꞌ tavus këh e nem po kum teꞌ pamëh. Ka tëëm nöm to teꞌ nem manih po oeh vëh, paröm hikta anoeh nem a ö ne Sosoenën se kon hah a neöm, suk eöm to hikta nat me nem pe Sosoenën.  
\v 13 Moaan voh nöm to teꞌ varo këh e nem pe Sosoenën. Ivëhkëk kuru vaꞌih, no eraꞌ pe Ieesuꞌ Kristo to pupui a neöm, köm vatös hah me em pe Sosoenën. E Sosoenën to vahuk hah a maꞌ neöm manih peꞌ, suk o eraꞌ pe Kristo to takoꞌ suk a neöm.   
\p
\v 14 E Ieesuꞌ koman ivëh a pusun in a taateꞌ vakamöꞌ, eꞌ se nok a ra ka ihoꞌ vaꞌpeh hah. Moaan voh o Jiuꞌ to vakihat me voh e ne po teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ. Ka taateꞌ vakihat pamëh to sunpip voh e non pea o Jiuꞌ me ra napan varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ. Ivëhkëk, e Ieesuꞌ Kristo koman ivëh to nö maꞌ pareꞌ vuꞌ topnin a eean eh pamëh ko kök poan, pareꞌ vavahik en pa taateꞌ vakihat pamëh. Eꞌ to vatös o pöök vuteꞌ varih, o Jiuꞌ me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ. Kee tavus ee o pöh vuteꞌ,  
\v 15 suk eꞌ to vahik en pa ma ö soe me o Vavaasis pe Mosës, po poen neꞌ to mët pa kuruse. Eꞌ to nok va nën, pan eꞌ se ununun hah o Jiuꞌ, me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, kee tavus hah ee a pah teꞌ, ko vakamöꞌ hah ee.  
\v 16 Ka manih pa mët pe Ieesuꞌ manih pa kuruse, eꞌ to vatös hah o Jiuꞌ me ro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, kee tavus hah ee a pah teꞌ, pare vakamöꞌ hah me ee pe Sosoenën. Ivëh, nee to hikta vakihat suk hah ne.  
\v 17 E Ieesuꞌ Kristo to nö voh maꞌ manih po oeh vëh. Pareꞌ vavaasis non a Soe Vih vëh, to sosoe suk non o vakamöꞌ peöm a napan varih to teꞌ varo këh nem e Sosoenën, me emöm o Jiuꞌ to vatös nem manih pe Sosoenën.  
\v 18 Ea vapöh kokoman, suk poꞌ no ataeah, manih pa ëhnan e Ieesuꞌ Kristo ne ea o pöök vuteꞌ to teꞌ me no a Tuvuh Vasioꞌ, ka Tuvuh Vasioꞌ pamëh peret ken pea pa hanan na se suk, para tavus manuh pa matan e Sosoenën, e Tamaara.   
\p
\v 19 Ivëh, ke eöm varih o teꞌ to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ, moaan voh nöm to teꞌ nem a nap aun, ivëhkëk kuru, eöm to hikta teꞌ va nem nën. Eöm to tavus em a kën tom kea va po vaman manih pe Sosoenën.  
\v 20 Eöm to teꞌ va nem manih pa iuun ne Sosoenën to eok. Eꞌ to vasun a möm o aposol, me ro teꞌ vanënën soe vamanih po toon va pa iuun pamëh. Ke Ieesuꞌ Kristo to teꞌ va non manih po toon vatopnin to öt vakis non sih a iuun pamëh. Ivëh, ke ea kurus a iuun pamëh.  
\v 21 Ka iuun to taeok vaeh manih pe Ieesuꞌ. Ivëh, keꞌ tatavus nö e non a iuun vivihan pe Sosoenën.  
\v 22 Suk ataeah, eöm o teꞌ varih to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ, eöm to vatös me voh em pe Kristo, keꞌ vatös en peöm me ra napan peꞌ. Ivëh, köm tavus va em manih pa iuun teꞌteꞌ pe Sosoenën manih po kikis pa Tuvuh Vasioꞌ.   
\c 3  
\s1 A Kiu Pe Pöl Ivëh Pa Vatvus A Soe Vih Pe Ieesuꞌ Kristo Manih Po Teꞌ Varih To Hikta Teꞌ Ne Pan Ee Ro Jiuꞌ  
\p
\v 1 Eöꞌ ivëh e Pöl, eöꞌ to hinhin suk a noꞌ neöm manuh pe Sosoenën, eöꞌ to teꞌ noꞌ pa nohnoh suk a ma kiu ne Sosoenën to heꞌ a neoꞌ, köꞌ nonok noꞌ. Eꞌ to soe ka neoꞌ pan, eöꞌ se vavatvus noꞌ a Soe Vih pe Ieesuꞌ Kristo manih peöm o teꞌ varih to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ.  
\v 2 Oman, eöꞌ to koman noꞌ pan, eöm to pënton pöꞌ voh em pe Sosoenën to heꞌ voh en peöꞌ pa kiu vaꞌih. Manih po ururuan peꞌ nöꞌ se nok a kiu pamëh marën a vaꞌaus a neöm.  
\v 3 E Sosoenën to vataare voh en peöꞌ po kokoman vakoaan peꞌ vëh, to teꞌ non sih manih po kupu peꞌ. Köꞌ vatvus pet voh keoꞌ peöm pa siꞌ ö soneꞌ va po kokoman vakoaan pamëh manih po kiun peöꞌ.  
\v 4 Ko poen nöm se keh ëh a soe nöꞌ to kiun suk o kokoman vakoaan pamëh, eöm se nat em, peöꞌ to nat vamaaka e noꞌ po kokoman vakoaan vëh, to soe suk non e Kristo.  
\v 5 Moaan voh ne Sosoenën to hikta soe tavus avoeꞌ voh non o kokoman vakoaan pamëh manih pa napan. Ivëhkëk, kuru vaꞌih ne Sosoenën to vatvus koe ke maꞌ a soe vakoaan peꞌ manih pa Tuvuh Vasioꞌ. Eꞌ to vatvus ke maꞌ a soe pamëh manih pemöm a napan neꞌ to kon voh, kemöm tavus o aposol vivihan peꞌ, me ro upöm teꞌ varih to vavatvus ne a soe.  
\v 6 O pus kokoman va pa soe vakoaan pamëh to teꞌ va non manih pan, manih pa Soe Vih pe Ieesuꞌ Kristo, ne eöm o teꞌ to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ to vaman nem, paröm tavus em a kën kea va po vaman vaꞌpeh me emöm o Jiuꞌ varih to vaman nem e Kristo, ka tavus ee o pöh sionin. Ea kurus to kokon koe ke no a ma tah vihvih ne Sosoenën to vaneah keon voh ken pea manih pe Ieesuꞌ Kristo.   
\p
\v 7 E Sosoenën to nok voh a neoꞌ köꞌ tavus eoꞌ a teꞌ kikiu peꞌ, marën a vatvus a Soe Vih peꞌ manih pa napan. Manih po kikis peꞌ, neꞌ to heꞌ a neoꞌ o heꞌ vih peꞌ, marën a nok a kiu peꞌ.  
\v 8 Eöꞌ to vapaan rakah ke noꞌ a napan kurus pe Sosoenën, ivëh, köꞌ hikta onöt noꞌ a kon o heꞌ vih peꞌ. Ivëhkëk, e Sosoenën to ururuan a neoꞌ, pareꞌ heꞌ en peöꞌ pa kiu peꞌ, ka kiu pamëh, eꞌ a kiu va pa vatvus a Soe Vih manih po teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ. Ka Soe Vih pamëh to vavaato vaviꞌ suk e non pa ma tah vihvih pe Kristo. Ka ma tah vihvih poë varih ne ea a napan va po oeh vëh to hikta antoen no a kiiki me a ëh.  
\v 9 E Sosoenën to nok voh a ma moeh tah kurus, ivëhkëk eꞌ to koaan momoaan voh en po kokoman peꞌ manih pa tah neꞌ to kehkeh nok non. Ko kokoman pamëh teꞌ vakoaan tamoaan voh e non sih. Ivëhkëk, kuru neꞌ to heꞌ en peöꞌ pa kiu va pa vamaaka o kokoman vakoaan pamëh.  
\v 10 Moaan voh neꞌ to koaan e non po kokoman vakoaan peꞌ. Ivëhkëk, kuru vaꞌih neꞌ to vatvus en peꞌ manih po kum teꞌ varih to vaman ne sih e Sosoenën. Ka manih pa taateꞌ pamëh ne Sosoenën to nok a ma vu kokoman vihvih, me a ma vu nat vihvih peꞌ, kee tavus vateeraꞌ koe ee manih po kum teꞌ varih to vaman ne poë. Ivëh, no ankeroꞌ eh, me ro tuvuh va pa vöön va kin to nat suk ne o kokoman vakoaan pe Sosoenën.  
\v 11 Moaan voh ne Sosoenën to meꞌ avoeꞌ voh e non pa nok o oeh vëh, eꞌ he koman e non pa nok a tah pamëh. Ka manih pa kiu pe Sunön pea Ieesuꞌ Kristo, neꞌ to nok vahik en pa ma tah poë varih.  
\v 12 Ea to vaman e no sih e Kristo, para hikta nanaöp hah no a tavus manih pa matan e Sosoenën. Ea to nat va e no manih pan, e Kristo eꞌ a hanan na se suk, para nö ko tavus na manuh peꞌ, ka hikta tah se sunpip hah a ra.  
\v 13 Ivëh, köꞌ se soe vakis rakah keoꞌ peöm, eöm se koe a haraꞌ vahat suk o kamis nöꞌ to teꞌteꞌ noꞌ marën a vaꞌaus a neöm, a ma vaman peöm tomeꞌ kunah. Eöm se haraꞌ vaeö nem, suk ataeah, o kamis pamëh to tavus maꞌ, marën a vaꞌaus a neöm, köm teꞌ vavih me nem e Sosoenën.   
\s1 E Pöl To Hin Vaꞌaus A Napan Pe Ieesuꞌ Varih Ëfësus  
\p
\v 14 Ivëh, köꞌ vatokon eoꞌ manih pa matan e Tamaara, paröꞌ hin vakis eoꞌ peꞌ pan, eꞌ se vaꞌaus a neöm.  
\v 15 E Sosoenën, eꞌ e Tamaara napan va vöön va kin me manih po oeh, ke eꞌ koman to vëvëhnan voh en pa ma vu tom taman kurus.  
\v 16 Eöꞌ to vavatokon noꞌ sih, paröꞌ hinhin va noꞌ manih pan, e Tamön to teꞌ me non o kikis pa nok a ma moeh tah vihvih peo. Ka manih po kikis peꞌ, neꞌ to antoen e non pa vapuh a ma komëneöm pa Tuvuh Vasioꞌ peꞌ. Pareꞌ nok a neöm, ka ma kupu peöm eh rakah ee manih pe Sosoenën.  
\v 17 Ivëh, köꞌ hinhin suk a noꞌ neöm o teꞌ varih to vaman voh em pe Kristo, pan eꞌ se teꞌ tamoaan rakah non pa ma kupu peöm, ka taateꞌ iu teꞌ se eh rakah non manih pa ma kokoman peöm, köm sun vakis ko teꞌ va nem manih pa ö no oeh to ötöön va e non a ma aan naon, ko naon sun vakis non.  
\v 18 Eöꞌ to hinhin suk a noꞌ neöm manih pe Sosoenën, pan eöm varih o teꞌ to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ, me ra napan pe Sosoenën, eöm kurus se kon o pöh vu kikis va pa nat vavih o iu apuh pe Kristo. Ea to hikta nat no, o iu peꞌ manih pea papanöꞌ onöt non nih, me eꞌ rë, aton non nih, me eꞌ va kin vah va non nih, me eꞌ ruruvun va non nih.  
\v 19 Ivëh, ka nat e no pa hikta pah teꞌ to onöt non a nat a ö ne Kristo to iu va ka rora sih. Ivëhkëk, ea to onöt e no pa nat eah. Köꞌ iu noꞌ a ö ne Sosoenën se vapuh rakah a ra po toꞌtoꞌ peꞌ. Ko toꞌtoꞌ peꞌ se teꞌ teraꞌ non manih pea.   
\p
\v 20 Eöꞌ to hinhin avoeꞌ e noꞌ pan, o kikis pe Sosoenën koman ivëh, to kiu non sih manih pa komaara, ko kikis pamëh to teꞌ oah e non po kokoman pea. Ka ma tah kurus na to hinhin suk no, ne Sosoenën se nok en pee, ka ma tah kurus poë varih to hikta onöt ne o kikis peꞌ.  
\v 21 Ivëh, ka kuru me amot no a napan va po kum teꞌ varih to vaman ne e Ieesuꞌ se kë koe tamoaan ke ne a ëhnan e Sosoenën manih pe Ieesuꞌ Kristo. Oman.   
\c 4  
\s1 Ea A Napan Se Vatös Tamoaan Me No E Kristo  
\p
\v 1 Eöꞌ e Pöl, eöꞌ to teꞌ noꞌ pa nohnoh, eöꞌ to teꞌ suk noꞌ nën, eöꞌ to nonok noꞌ a kiu pe Sunön. Eöꞌ me to koman noꞌ pan, e Sosoenën to vaoe voh a neöm, pan eöm se vatet a taateꞌ peꞌ. Ivëh, köꞌ iu kunkuin noꞌ a ma kokoman peöm, pan eöm se suk a taateꞌ totoopin, me eöm se vatet varoe o iu peꞌ.  
\v 2 Eöm se kunah ke ra napan pe Kristo, paröm nok a taateꞌ to vatö non a ma komëëre. Eöm se nat nem heve raoe, pa ö nee se nok vaheve a neöm. Eöm papaeh se heꞌ raoe o kokoman vih, paröm teꞌ a ma punis varih nee to heꞌ a neöm, suk eöm to iu nem raoe.  
\v 3 A Tuvuh Vasioꞌ to heꞌ voh en pea pa taateꞌ vapöh kokoman. Ka taateꞌ pamëh to teꞌ va non manih po uris to noh vatös a rora ka tavus o pöh vuteꞌ. Ivëh, köm se sun vakis rakah nem ko matop nem a taateꞌ pamëh.  
\v 4 Ea varih a napan va po vaman, ea to teꞌ va e no manih po pöh sionin, para teꞌ me no a pah Tuvuh Vasioꞌ to teꞌ non manih pea. Eꞌ a tah ne Sosoenën to vaoe suk a ra, pan ea kurus se anoeh no a kon a pah tapui vih neꞌ to soe vaman voh, pan eꞌ se heꞌ a ra.  
\v 5 Ea kurus to teꞌ me no a paeh a Sunön, para vaman no o pöh vavaasis, para kon a paeh a pupui.  
\v 6 Eꞌ to teꞌ non a paeh a Sosoenën. Ke Sosoenën pamëh, eꞌ ro a paeh e Tamaara a napan kurus. Ka tasun peꞌ to apuh, pareꞌ teꞌ oah e non pa ma teꞌ tasun pa ma napan kurus. Pareꞌ kiu tamoaan non topniira napan peꞌ, pareꞌ teꞌ hop tamoaan e non manih pa ma napan kurus varih to vaman ne poë.   
\p
\v 7 Ivëhkëk, e Kristo to heꞌ vakëkëh voh en pea pa ma vu heꞌ na se nonok no a kiu peꞌ. Ea papaeh to kon a ma vu heꞌ poë varih, suk e Ieesuꞌ Kristo koman to ki vakëkëh ka ra a ma heꞌ poë varih po iu koman peꞌ.  
\v 8 Ivëh, no Puk pe Sosoenën to soe suk va non manih pan,  
\q1 “O poen neꞌ to peah manuh pa ö va kin vörep,  
\q2 pareꞌ kon a nap nohnoh peo, kee nö vaꞌpeh me ee peꞌ.  
\q1 Pareꞌ heꞌ en pa napan pa ma heꞌ.” \rq Sng 68:18\rq*   
\m
\v 9 Ka soe vaꞌih, “Eꞌ to peah en pa ö va kin vörep,” eꞌ a soe pamëh to vataare va ka rora manih pan, e Kristo to hikta peah varoe voh manuh pa ö va kin, ahik, po vamomoaan rakah neꞌ to kunah voh maꞌ manih po oeh vëh.  
\v 10 Ka teꞌ vëh to kunah voh maꞌ. Eꞌ kuru a teꞌ ko pamëh to peah hah en. Ka manih pa ö pamëh to va kin oah e non pa ma meh tah va akis. Eꞌ to nö nën marën a matop a ma moeh tah kurus.  
\v 11 A teꞌ pamëh, e Kristo to heꞌ voh a napan a ma vu heꞌ, eꞌ to heꞌ a ma vu heꞌ poë varih to teꞌ va ne manih. Manih po upöm, neꞌ to heꞌ raoe a kiu aposol, ko heꞌ o meoh upöm teꞌ a kiu pa vatvus a soe. Ka ma meh neꞌ to heꞌ raoe a kiu pa nö vavah pa vatvus a Soe Vih pe Ieesuꞌ Kristo manih pa napan. Pareꞌ kon en pa ma meh teꞌ pa nok a kiu va pa matop me a vavaasis a napan pe Sosoenën.  
\v 12 E Kristo to heꞌ a ra a ma heꞌ poë varih marën a vaꞌaus a ra a napan pe Sosoenën, ka onöt e no pa nok a ma kiu vihvih peꞌ manih pa vaꞌaus o upöm teꞌ. Ivëh, ke ea varih a napan to teꞌ va no manih pa sionin e Kristo, ea se tavus vaeh, para teꞌ vavih no.  
\v 13 Ivëh, ka ma kiu na to nonok no, se nönö nö kov e ne, pareꞌ öök rakah na pa ö na se vapöh kokoman manih po vaman. Para nat vavih ee pe Koaꞌ pe Sosoenën, ko puh rakah ee pa ma taateꞌ vih pe Kristo. Ka ma taateꞌ peꞌ tavus vateeraꞌ ee manih pea.   
\p
\v 14 Ea se teꞌ va no nën, para nat no teꞌ vatëh va no manih po koaꞌ sosoneꞌ. A ma soe varih no a nap vamanman teꞌ to nonok ne sih, suk ee to nat vavih e ne sih pa taateꞌ vatomore, me a taateꞌ piuk. A ma taateꞌ poë varih to hikta onöt ne a toon vavah va ka ra manih pa ö no a tuvuh me a supa to totoon vah va i non o sini manih tahiꞌ. Ea me se nat no vanun o vaman pea, keꞌ nun ko teꞌ va non manih pa ö no sini to nönö pinpiun vah non, pareꞌ hikta tavus na manuh pa ö neꞌ to nönö non to tavus.  
\v 15 Ivëh, ka se nat rakah no vahoꞌ no a ma tenara manih pa ma soe poë varih. Ahik, ea se vavatet vaviꞌ no a taateꞌ iu a meh teꞌ, para sosoe ro ke no raoe a soe man. Ea se keh nonok va no nën, ea se tavus rakah ee o teꞌ eh manih pa taateꞌ vaman, ko vatös me e Kristo, keꞌ tavus en a teꞌ se vovoh ka rora a napan peꞌ.  
\v 16 E Ieesuꞌ Kristo to vatös me en pa napan peꞌ, keꞌ teꞌ va non manih pa sionin a teꞌ. A ma ö kurus varih pa sionin a teꞌ to teꞌ vatös non, ko sionin kikiu vavih non, pareꞌ tavus vaeh en. Eꞌ to teꞌ vatoe va e non manih po kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën. A ma papaeh pee se keh iu ne a ma upöm pee, pare nok a ma kiu pee, a, a ma kum poë varih to pu vaeh ee manih po kikis pe Kristo.   
\s1 Ea Varih A Napan Pe Kristo Ea Se Panih A Ma Taateꞌ Hat Pea Para Suk A Taateꞌ Voon  
\p
\v 17 Manih pa ëhnan e Sunön, eöꞌ to kehkeh soe ka noꞌ neöm a pah soe peöꞌ. A soe kikis peöꞌ to teꞌ va non manih, eöm se nat nem suksuk vatëh nem a taateꞌ pa napan varih to hikta nat ne pe Sosoenën. A ma kokoman pee to nun rakah voh ee.  
\v 18 Suk ataeah, a soe pee to hat, kee hikta onöt ne a nat vamaaka e Sosoenën, pare hikta iu kon ne o toꞌtoꞌ voon vëh ne Sosoenën to heꞌheꞌ non. Ee o vatösoe, pare hikta nat ne pa hanan pe Sosoenën.  
\v 19 Ee to hikta potpoet suk ne a ma taateꞌ hat nee to nonok ne, ee to vahoꞌ hop rakah rea manuh po iu hat va po sionin. Ka ma kokoman pee rikrik suk e ne pa nok a ma taateꞌ hat.   
\p
\v 20 Ivëhkëk, a taateꞌ pe Kristo no a napan to vavaasis a non neöm, to hikta teꞌ va non manih. Ahik.  
\v 21 Eöꞌ to nat e noꞌ peöm to pënton vahik voh em pa soe man pe Kristo. Ee to vavaasis vahik voh ee peöm pa ma vu taateꞌ neꞌ to iu non, na se suksuk no.  
\v 22 Moaan voh nöm to suksuk nem o iu hat va pa komëneöm, ka ma taateꞌ hat poë varih, ivarih, a taateꞌ piuk a meh teꞌ, me a taateꞌ karë pa nok a taateꞌ hat. Me a taateꞌ rëh koe a teꞌ manih pa hanan va pa nok a taateꞌ hat. Ka kuru vaꞌih nöm se koe rakah a ma taateꞌ hat poë varih.  
\v 23-24 Ka kuru nöꞌ to iu noꞌ a ö nöm se panih o iu hat va pa komëneöm, paröm kon o iu voon manih pa komëneöm. Ka ma kokoman peöm se tavus vavoon rakah. Köm tavus em a nap voon. A nap voon poë varih ne Sosoenën to nok raoe, kee tavus va ee manih peꞌ koman. Suk ataeah, a ma taateꞌ pee to totoopin pare vivihan vaviꞌ vamanih peꞌ.   
\p
\v 25 Ivëh, köm se vakah rakah a taateꞌ piuk, vamanih pa ö no Puk Vapenpen to soe va non,  
\q1 Paröm sosoe tamoaan ke nem a napan pe Sosoenën a ma soe man.  
\q2 Suk ataeah, ea kurus, ea to teꞌ va e no manih po pöh sionin. \rq Sek 8:16\rq*   
\m
\v 26 A ma kokoman peöm se keh haraꞌ vahat po heve, köm matop nem, peöm tomeꞌ nok em pa ta hat. Eöm se koe a öt o heve, keꞌ öök pa tëëm no a potan se rokoꞌ.  
\v 27 Eöm me se nat nem heꞌ rakah ta ö soneꞌ ne susun po oraꞌ hat se koe ke maꞌ, pareꞌ miröꞌ o vamomhë vih peöm.  
\v 28 A teꞌ vëh to teꞌ voh non a teꞌ kakaveo, eꞌ se nat non kakaveo hah non. Eꞌ se kiu vëhvaꞌ rakah pa koreneah, pareꞌ kon poꞌ a taëën to onöt non a ö neꞌ se vaꞌaus koman hah ea, me a ma meh taneah neꞌ to antoen non a vaꞌaus o teꞌ arus.   
\p
\v 29 O poen nöm to vavaato me nem a meh teꞌ, eöm se nat nem nok ta soe to vaharaꞌ vahat non eah. Eöm se soe varoe a soe vih vëh, to antoen non a vaꞌaus o teꞌ varih no vaman pee to kökööt non manih pa ma kupu pee.  
\v 30 Eöm se nat nem nok ta tah to vatamak non a Tuvuh Vasioꞌ pe Sosoenën. E Sosoenën koman to heꞌ voh en peöm pa Tuvuh Vasioꞌ pamëh, keꞌ teꞌ va e non manih, po vëknöm to vataare a non neöm a napan peꞌ. Ko vëknöm pamëh to vataare e non peöm pan, e Sosoenën se kon hah a neöm, köm tavus këh em maꞌ pa hat va po oeh vëh.  
\v 31 Eöm se varakah rakah a taateꞌ rës suntan a meh teꞌ, me a taateꞌ heve ov in a meh teꞌ, me a taateꞌ to vaꞌpuh, me a taateꞌ hikan teꞌ keꞌ haraꞌ vahat, me a ma meh taateꞌ hat na to nat e no.  
\v 32 Eöm se nok varoe a taateꞌ vih manih po upöm napan pe Kristo, me eöm se heꞌ a komëneöm manih pee. Eöm me se ihan anoe a ma hat pee, vamanih pa ö ne Sosoenën to ihan anoe vavoh in a ma teꞌ hat peöm manih pa ëhnan e Kristo.   
\c 5  
\s1 Ea Se Suksuk Rakah No A Taateꞌ Va Po Maaka  
\p
\v 1 E Sosoenën to iu rakah a no neöm sih, pareꞌ nok a neöm, köm tavus em o pus koaꞌ peꞌ. Ivëh, köm se vatet vavih a ma taateꞌ ne eꞌ koman to iu non.  
\v 2 Eöm se suksuk nem a taateꞌ iu teꞌ, vamanih pa ö ne Kristo to iu vavoh ka rora, pareꞌ kon a tasun pea, ko heꞌ o toꞌtoꞌ peꞌ pa ö neꞌ to mët manih pa kuruse. Eꞌ to heꞌ voh o toꞌtoꞌ peꞌ manih pa mët vamanih po heꞌ avoavuh vih, nee to ës ke na e Sosoenën keꞌ vaeö.   
\p
\v 3 Eöm se koe a nok vatëh a taateꞌ teꞌteꞌvaasiꞌ, me a ma meh taateꞌ rëhrëh, keꞌ e voe to koroh vëtkin me a meh voe, keꞌ eꞌ to koroh vëtkin me a vönaꞌ, keꞌ a tah hat taeah, paröm koe a manin a ma tah kurus po upöm teꞌ. A ma taateꞌ pöe varih se nat ne tatavus ne manih topninneöm a napan pe Sosoenën. Suk ataeah, ea a napan pe Sosoenën, ea to hikta se vavasoe suk no a ma vu taateꞌ poë varih.  
\v 4 Eöm se nat nem nonok nem ta ma soe pö, me ta ma vaato nun, me eöm se nat nem nonok nem ta ma vu vakö hat. A ma taateꞌ poë varih to hikta vih ne pa ö na se nonok no. Eꞌ to vih varoe non peöm se soe vavihvih ke na e Sosoenën.  
\v 5 Eöm se nat vavih va nem manih pan, a napan varih to nonok ne sih a taateꞌ teꞌteꞌvaasiꞌ, me a ma meh taateꞌ rëhrëh, me a napan varih to mamanin ne sih a ma tah po upöm teꞌ, a ma taateꞌ poë varih to matan va e ne manih pa napan varih to hinhin ne o sosoenën varih to hikta teꞌ man ne. Ee a napan poë varih to hikta antoen ne a hop manih pa Matop Vih pe Ieesuꞌ Kristo, ke Sosoenën matop non raoe.   
\p
\v 6 Eöm se matop vavih nem, peꞌ to hat non peöm tomeꞌ vatet ta ma vakö hat po teꞌ varih to kehkeh rëh ke a ne neöm, köm nok a ma taateꞌ hat poë varih. A ma taateꞌ akuk ko poë varih to vaheve ne e Sosoenën, keꞌ vakmis en pee. Suk ee to pëpënton varo ne a ma soe peꞌ.  
\v 7 Ivëh, köꞌ sosoepip rakah e no peöm, pan eöm se koe a vatös me a pap teꞌ poë varih.  
\v 8 Suk ataeah, moaan voh nöm to teꞌ voh nem pa popoen. Ivëhkëk kuru vaꞌih, neöm to tavus em a napan pe Sunön keꞌ vamaaka en pa ma kokoman peöm. Ivëh, köꞌ iu noꞌ a ö nöm se nönö va nem manih pa napan varih to suksuk ne o maaka.  
\v 9 O tëkrea pe Sosoenën to teꞌ non manih peöm, köm vavatvus nem a ma moeh taateꞌ vih man, me a ma taateꞌ totoopin, me taateꞌ va pa soe man.  
\v 10 Eöm se punöꞌ vëhvaꞌ rakah pa nat a taateꞌ taeah to vavaeö non e Sunön.  
\v 11 Eöm me se koe a vamomhë me ra napan varih to nonok ne sih a ma taateꞌ va pa popoen. A ma vu taateꞌ poë varih, to hikta onöt ne a vavoaꞌ a taateꞌ vih. Ahik rakah, eꞌ to vih non peöm se vataare a pap teꞌ poë varih, pan a taateꞌ pamëh, eꞌ a taateꞌ to paraꞌ hat rakah.  
\v 12 Eöꞌ to hikta onöt noꞌ a soe tavus a ma taateꞌ hat, nee to vakoaan ne pare nonok ne sih. Eöꞌ to teꞌ me e noꞌ po poet pa vaato suk a ma taateꞌ poë varih.  
\v 13 Ivëhkëk, o tëkrea pe Sosoenën se vataare en pea, pa pusun in a ma taateꞌ poë varih, kee tavus vateeraꞌ ko teꞌ e ne po maaka.  
\v 14 Ko poen no tëkrea pamëh se keh ëman non manih pa ta pah tah, a tah pamëh to teraꞌ en. Ivëh, ka soe vaꞌih to teꞌ va non manih, “Eöm varih a napan to koroh nem po vapeepe, eöm se sun. Ke Kristo se heꞌ en peöm po tëkrea pamëh.”   
\p
\v 15 Ivëh, köm se matop vavih rakah nem pa ma taateꞌ nöm to suksuk nem. Eöm se nat nem nönö va nem manih po teꞌ to hikta nat ne pe Sosoenën. Ahik, eöm se teꞌ rakah va nem manih pa teꞌ natsean.  
\v 16 Kuru nöm to teꞌ me nem pa tëëm nöm se nok a taateꞌ vih pe Sosoenën, ivëhkëk, o poen na to teꞌ no kuru, eꞌ o poen hat no a napan to nonok ne a ma taateꞌ hat. Ivëh, köm se teꞌ vamatop nem, peꞌ o poen va pa nok a ma taateꞌ vih tomeꞌ hik akuk ee.  
\v 17 Eöm se nat nem suksuk nem a ma taateꞌ me a ma kokoman no a napan va po oeh vëh to nonok ne sih. Eöm se nat varoe ko nem pataeah ne Sunön to iu non paröm vatet.  
\v 18 Eöm me se koe a kaak vatëh o voaën, suk ataeah, a taateꞌ kaak to mimiröꞌ e non pa ma toꞌtoꞌ peöm. Ivëhkëk, eöm se vaonöt ka Tuvuh pe Sosoenën puh manih peöm, pareꞌ matop non a ma kokoman peöm.  
\v 19 Eöm se vaëhëh me nem a ma meh napan pe Sosoenën, marën a vaeh o vaman pa ma paeh peöm. Eöm se kon a ma vaëhëh varih to pet ne po Puk Vaëhëh, me manih pa ma meh vaëhëh va po hin, me a ma vaëhëh no a Tuvuh Vasioꞌ to vatvus manih pa ma komëneöm, nöm se vahoꞌ hop manih pa ma vaëhëh peöm. Paröm vaëhëh a ma tah vaëhëh varih to kë ne a ëhnan e Sunön manih pa ma rivoeeneöm, me manih pa ma kokoman peöm.  
\v 20 Eöm se sosoe vavihvih tamoaan ke nem e Sosoenën Tamaara, suk a ma moeh tah varih pa ëhnan e Sunön pea Ieesuꞌ Kristo.   
\s1 E Pöl To Heꞌ O Vavaasis Manih Pa Nap Vavaen  
\p
\v 21 Eöm se tënan rakah a soe ko vapaan ke nem a ma meh kea peöm. Suk ataeah, eöm to ta e nem pa ëhnan e Kristo to teꞌ me non a tasun me o kikis apuh.   
\p
\v 22 Ke eöm varih o köövo, eöm se pënton nem a ma soe pa ma kën voe peöm ko teꞌ nem paan, vamanih pa ö nöm to pënton va nem sih a soe pe Sunön.  
\v 23 Suk ataeah, a teꞌ oeteꞌ, eꞌ to susun ke non sih e köövo peꞌ, vamanih pa ö ne Kristo to susun ke non sih o kum teꞌ varih to vaman ne sih e Sosoenën. O kum teꞌ poë varih to vaman ne sih Sosoenën, ee to teꞌ va ne manih pa sionin e Kristo. Ke Kristo koman ivëh, to kon hah o kum napan peꞌ poë varih.  
\v 24 O kum teꞌ varih to vaman ne sih Sosoenën, ee to teꞌ ne paan e Kristo. Keꞌ teꞌ va e non manih peöm o köövo, eöm se teꞌ tamoaan nem paan a ma voe peöm.   
\p
\v 25 Ke eöm varih a kën voe, eöm se iu rakah nem a ma köövo peöm, vamanih pa ö ne Ieesuꞌ Kristo to iu vavoh in o kum teꞌ varih to vaman ne sih e Sosoenën, pareꞌ heꞌ o toꞌtoꞌ peꞌ, marën a vaꞌaus o kum pamëh.  
\v 26 Manih pa ruen, me a soe, ne Kristo to pupui o kum teꞌ varih to vaman ne Sosoenën, pareꞌ ep non raoe to teꞌ voon ne manih pa mataneah. Ka manih pa taateꞌ pamëh, neꞌ to kon o kum pamëh, kee tavus ee o kum teꞌ neꞌ to vaneah non, pan ee o kum peꞌ.  
\v 27 Ivëh, ko kum teꞌ poë varih se teꞌ vivihan tamoaan ne, ka hikta hat se teꞌ non manih pee. E Kristo to iu nok non o kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën, se matan vavih rakah ne manih pa mataneah. Eꞌ to teꞌ va non manih pan, o kum teꞌ poë varih no a hikta ta ö korë, me a meh taeah to onöt non a miröꞌ raoe.  
\v 28 Eꞌ to teꞌ akuk va e non manih pan, eöm varih a kën voe, eöm se iu rakah nem a ma köövo peöm, vamanih pa ö nöm to iu hah va ka nem. A teꞌ vëh to iu rakah non e köövo peꞌ, eꞌ to iu koman hah me a non.  
\v 29 Ea to nat e no pa hikta pah teꞌ to rës hah non sih a sionineah, ahik, a teꞌ pamëh to matop vavih non sih a sionineah, ko mamakën non, pareꞌ matop vavih e non peꞌ. Eꞌ to teꞌ akuk va e non manih pa ö ne Ieesuꞌ to matop vavih va i non o kum teꞌ varih to vaman ne Sosoenën.  
\v 30 Suk ataeah, ea to teꞌ va e no manih pa sionin e Kristo.  
\v 31 Ka soe to kiun non manih po Puk pe Sosoenën to soe va non manih pan,  
\q1 “Ivëh, ke voe se këh maꞌ e tamaneah pen sinaneah,  
\q2 pareꞌ vatös me e köövo peꞌ,  
\q3 kee tavus ee pon o pöh sionin.” \rq Jen 2:24\rq*   
\m
\v 32 Manih koman a soe va po Puk pe Sosoenën, no kokoman apuh rakah to teꞌ non manih peꞌ. Manih peöꞌ to koman noꞌ pan, a soe vaꞌih to sosoe suk non e Kristo me o kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën.  
\v 33 Ivëhkëk, a soe pamëh to sosoe suk me e non peöm papaeh, eöm se iu rakah a ma köövo peöm, vamanih pa ö nöm to iu hah va ka nem. E köövo se teꞌ non paan e voe peꞌ, pareꞌ vasunön non poan.   
\c 6  
\s1 E Pöl To Heꞌ A Soe Vanat Peꞌ Manih Po Koaꞌ, Me Ma Kën Tamëëre, Me Ra Ma Kën Sinëëre  
\p
\v 1 Eöm varih o pus koaꞌ, eöm se vatet rakah a ma soe pa ma tamëneöm me a ma sinëneöm, suk ataeah, eöm to vatös me voh em pe Sunön. Ka taateꞌ pamëh nöm to nok, eꞌ a taateꞌ totoopin manih pa matan e Sosoenën.  
\v 2 Ka soe to kiun non manih po Puk pe Sosoenën to soe va non manih pan,  
\q1 “Eöm se pënton a ma soe pa ma tamëneöm, me pa ma sinëneöm,  
\q2 ko vatet a ma soe pee.” \rq Eks 20:12; Lo 5:16\rq*  
\m Ka taateꞌ vaꞌih, eꞌ a taateꞌ vamomoaan to teꞌ me non a soe vaman pe Sosoenën.  
\v 3 Ka tah neꞌ to nok suk voh pa soe vaman peꞌ, ivëh,  
\q1 “Eom se keh pënton a soe pa ma tamëneöm me a ma sinëneöm, A, a ma tah vihvih se tavus ee manih peöm,  
\q2 köm teꞌ varë em manih po oeh vëh.” \rq Eks 20:12; Lo 5:16\rq*   
\p
\v 4 Ke eöm varih a ma kën taman, eöm se nat nem vavaheve nem a ma pus koaꞌ peöm. Ivëhkëk, eöm se matop vavih varoe raoe. Paröm vakömköm nem raoe, ko vavaasis nem raoe o vavaasis pe Sunön.   
\s1 E Pöl To Vavaasis Non O Teꞌ Kikiu Akuk, Me Ra Ma Torara Pee  
\p
\v 5 Ke eöm varih o teꞌ kikiu akuk, eöm se ta rakah nem a ma torara peöm varih to teꞌ ne manih po oeh vëh. Eöm se nanaöp nem raoe paröm iu nem raoe pa ma kupu peöm. Eöm se tënan nem a ma soe pee, vamanih pa ö nöm to tënan va i nem a soe pe Kristo.  
\v 6 Eöm se nat nem teꞌ va nem manih po teꞌ kikiu akuk varih to vamanman ne sih a ma torara pee manih pa ma kiu nee to nonok ne, ka ma torara pee he ut ne raoe. Eöm se nok rakah a ma kiu me a ma kupu peöm vamanih pa ö ne Sosoenën to iu va non. Ke eöm varih, eöm se koman vamanih pan, eöm o teꞌ kikiu akuk pe Kristo to kiu vakis e nem pa ma poen kurus.  
\v 7 Eöm se kokoman vavih paröm nonok nem a ma kiu peöm, eöm se nat nem koman va nem manih pan, eöm to nonok nem a kiu vaꞌih suk ta pah teꞌ. Ahik. Eöm to nonok me e nem pa kiu pe Sunön.  
\v 8 Eöm se kokoman hah va nem manih pan, e Sunön to heꞌ en po voen vih peꞌ manih pa napan kurus varih, to nonok ne sih a ma kiu vihvih. Eꞌ se heꞌ o voen vih pamëh manih po teꞌ kikiu akuk me ro teꞌ taihan.   
\p
\v 9 Ke eöm varih o teꞌ to vavakiu nem sih o teꞌ kikiu akuk, eöm se matop vavih rakah nem raoe, paröm varakah rakah a taateꞌ vaꞌnaöp o teꞌ kikiu akuk peöm. Suk ataeah, e Sunön to teꞌ non pa vöön va kin, eꞌ me e Sunön peöm me ro teꞌ kikiu akuk. Eöm me se kokoman va nem manih pan, a Teꞌ vëh e Torara peöm eꞌ me e Torara po teꞌ kikiu akuk to teꞌ non manuh pa vöön va kin. Eꞌ to matop va e non pee manih pa ö neꞌ to matop va ka non neöm.   
\s1 A Napan Pe Kristo Ee To Teꞌ Va E Ne Manih Pa Nap Vëvënsun  
\p
\v 10 Kuru nöꞌ to kehkeh vahik va i noꞌ a soe peöꞌ manih pan, eöm se vatös me e Sunön, paröm kon o kikis peꞌ. Eöm se vaonöt ko kikis apuh peꞌ vakikis a neöm.  
\v 11 A teꞌ vëvënsun to ohop non a ma ohop vavapus me peꞌ, marën a ö neꞌ se vapus. Ivëh, ke eöm me, eöm se vamatop pa vakiu a ma tah ne Sosoenën to heꞌ a neöm, marën a vapus me e susun po oraꞌ hat, ko poen ne eꞌ e susun po oraꞌ hat to punöꞌ pa vatomore me a neöm, köm vöknah rakah a soe peꞌ.  
\v 12 Eöꞌ to soe a soe vaꞌih, suk ea to hikta vavapus me no a napan va po oeh vaꞌih, ahik, ea to vavapus me no o oraꞌ hat me a ma vapöök susun pee varih to matop ne sih a napan va po oeh vëh, to teꞌ ne pa popoen. Ea to vavapus me no o oraꞌ hat va kin to teꞌ me ne a ma vu kikis.  
\v 13 Keꞌ ivëh, a pusun in a ö nöꞌ to soe suk va ka neöm manih pan, eöm se vamatop pa ohop a ma ohop vavapus, ne Sosoenën to heꞌ a neöm, marën a vöknah e susun po oraꞌ hat. Ivëh, ko poen no a hat pamëh se tavus maꞌ, eöm to antoen rakah e nem pa vöknah o oraꞌ hat poë varih. Ivëh, ka tëëm nöm to nok vahik a ma tah nöm to antoen nem a nok, eöm se sun vakis avoeꞌ rakah kov e nem.   
\p
\v 14 Ivëh, köm se teꞌ vamatop nem pa vapus me e susun po oraꞌ hat, eöm se teꞌ va nem manih pan, eöm se soe a soe man, a soe man pamëh to teꞌ va non manih po voh no a teꞌ vëvënsun to voh non. Eöm se nok a taateꞌ to teꞌ totoopin non manih pa matan e Sosoenën. Ka taateꞌ pamëh to teꞌ va non manih po ohop nee to nok pa ta tah eh, keꞌ sunpip non a ma poeneöm.  
\v 15 Eöm se teꞌ vamatop tamoaan nem pa vatvus a Soe Vih to soe suk non o kokoman tö ne Sosoenën to heꞌ voh maꞌ. Eöm se vahoꞌ va in a Soe Vih pamëh, vamanih peöm to ohop nem a suꞌ.   
\p
\v 16 Eöm pet me se vaman tamoaan nem e Sosoenën. Ka taateꞌ vaman peöm pamëh teꞌ va e non manih po këproꞌ to sunpip a no neöm. O vaman peöm to matop e non peöm, köm teꞌ tavus këh e nem po vakmis vëh ne susun po oraꞌ hat se punöꞌ pa nok manih peöm. O këproꞌ pamëh to se teꞌ va non manih pa ta tah vavapus me po teꞌ vëvënsun, to vövömteꞌ e non pa ma avan tëtëkrea varih, no e tövakihat to vanvan non maꞌ.  
\v 17 Eöm se kokoman hah va nem manih pan, e Sosoenën to kon hah voh en peöm manih pa hat ko matop e non peöm. Ka taateꞌ pe Sosoenën pamëh se teꞌ va non manih po uvan eh vavapus nöm to uvan nem. Me eöm se pënton vavih rakah a soe pe Sosoenën no a Tuvuh Vasioꞌ to heꞌ a neöm. A soe pamëh to teꞌ va non manih po rapis rë nöm to öt nem.  
\v 18 Eöm se hinhin tamoaan rakah nem a Tuvuh Vasioꞌ. Paröm eh rakah nem pa hin, suk a ö neꞌ se vaꞌaus a neöm. Eöm se ut vavih tamoaan nem, paröm nat nem vanun, me a vanot pa nok a taateꞌ hin. Eöm se hinhin tamoaan nem e Sosoenën keꞌ se vaꞌaus a napan kurus peꞌ.   
\p
\v 19 Eöm se hin e Sosoenën keꞌ vaꞌaus a neoꞌ, pareꞌ vahoꞌ a soe manih pa rivoneoꞌ, köꞌ hikta se nanaöp noꞌ a soe vamaaka ke ra napan a soe vakoaan pe Sosoenën.  
\v 20 E Ieesuꞌ Kristo to kon voh a neoꞌ, köꞌ kon voh a tasun peꞌ paröꞌ vavaasis noꞌ a napan pa Soe Vih. Eꞌ akuk kuru a tah pamëh nee to papanih pip suk voh a neoꞌ koman a iuun nohnoh. Ivëh, köꞌ iu noꞌ a ö nöm se hin vakis e Sosoenën, keꞌ vakikis a neoꞌ köꞌ vöknah a taateꞌ naöp, ko soe tavus a Soe Vih pe Ieesuꞌ Kristo manih pa napan, paröꞌ nat noꞌ nanaöp noꞌ.   
\s1 E Pöl To Hin Suk A Napan Varih To Teꞌ Me Ne O Vaman, Ke Sosoenën Se Tapui Raoe  
\p
\v 21 E Titikus se soe vanat en peöm pa ma kiu kurus varih nöꞌ to nonok noꞌ, ke Titikus koman, eꞌ e kea vamaman rakah pea, nöꞌ to pah iu suntan e noꞌ peꞌ. Me eꞌ koman a teꞌ kikiu vamaman rakah pe Sunön.  
\v 22 Eꞌ akuk a tah nöꞌ se vanö suk nös eah manih peöm, pan eꞌ se soe vanat a neöm emöm teꞌ vah va nem nih manih, me eꞌ se vakikis o vaman peöm.   
\p
\v 23 Eöꞌ to hinhin suk a noꞌ neöm pan, e Sosoenën e Tamaara pen sunaiꞌeah Ieesuꞌ Kristo se heꞌ a neöm o kokoman tö, me a taateꞌ kamöꞌ. Ee se nok a neöm, ko vaman peöm eh köm iu ro upöm teꞌ.  
\v 24 Me eöꞌ to hinhin noꞌ e Sosoenën se vataare a taateꞌ ururuan peꞌ manih pa napan kurus varih to iu ne Ieesuꞌ Kristo e Sunön pea. Ko iu pa napan poë varih se hikta teꞌ me non ta ö ataaton.