\id COL - Vasui (Tinputz) NT [tpz] -Papua New Guinea 2004 (DBL 2014) \h KOLOSI \toc1 Kolosi \toc2 Kolosi \toc3 Kol \mt1 KOLOSI \ip A tëëm ne Pöl to teꞌ non pa nohnoh, eꞌ to kiun o kiun vaꞌih manuh po teꞌ va po vaman va pa vöön va Kolosi, ke Tikikus me Onesimus teꞌ o kiun pamëh manuh pee. A vöön vëh Kolosi to teꞌ vatët non Ëfësus, manih pa muhin va Esiaꞌ. O kum teꞌ va po vaman to taneo taneꞌ voh maꞌ Kolosi. Eꞌ to hikta tasun taneꞌ po poen ne Paul to vatvus a soe. E Pöl koman to teꞌ voh non Ëfësus, pareꞌ vanö e Ëpafras, keꞌ vatvus a soe manih pee, ka voaꞌ va peꞌ no o kum napan va po vaman to tavus en, (Kolosi 1:7). E Ëpafras to kiu voh non pa poa vöön apuh to teꞌ vatët ne Kolosi, a Laodisiaꞌ, me a Hierapolis, (Kolosi 4:13). Ahik voh to pöh poen ne Pöl to ep voh a napan va pa vöön apuh vaꞌih, ivëhkëk, eꞌ to koman voh non raoe, pareꞌ hinhin suk non raoe. \ip E Ëpafras to nö voh manuh pe Pöl, pareꞌ soe ke Pöl a nap vavaasis pikpiuk, ivëh, ke Pöl kiun o kiun vaꞌih, suk eꞌ to hikta iu non a nap vavaasis pikpiuk poë varih se tek o vaman pa napan va Kolosi. O teꞌ vavaasis pikpiuk poë varih to iu ne pan, o teꞌ va po vaman se vatokon ne, ko kë ne a ma teꞌ apaꞌpuh me ra nap eh, vamanih po ankeroꞌ. O teꞌ poë varih to teꞌ ne pa vöön va kin. O teꞌ vavaasis pikpiuk poë varih to sosoe pet e ne pan, e Ieesuꞌ to hikta teꞌ voh non pan, eꞌ e koaꞌ vamaman pe Sosoenën, ivëhkëk, eꞌ to teꞌ akuk vavoh e non manih pa meh ankeroꞌ. O teꞌ vavaasis poë varih to iu me voh ne pan, o teꞌ va po vaman se vavatet ne o vavaasis va pa pe a ma ö kokoaan, me a ma meh Vavaasis pe Mosës. \ip Manih po kiun vëh ne Pöl to vavaasis non a napan va Kolosi pan, e Kristo to teꞌ vamaman va i non manih pe Sosoenën. A ma taateꞌ nenes, me a ma taateꞌ pee, me a ma kokoman pee pon to vatoe e ne. Ka manih pe Kristo, ne Sosoenën to nok voh a ma moeh tah kurus, me eꞌ e Sunön po teꞌ va po vaman. E Ieesuꞌ varoe kuru eꞌ a pusun in a kon hah a ra, me a pop vih. \ip A ma kiun varih to tataki va ne manih pan. \io1 A Potan avih pe Pöl, 1:1-2 \io1 E Pöl to soe vavihvih, ko kë a ëhnan e Sosoenën, suk a napan va Kolosi, 1:3-14 \io1 A soe va po kikis pe Kristo, me a kiu peꞌ, 1:15-23 \io1 A soe va pa kiu pe Pöl manih pa ma kum teꞌ va po vaman, 1:24-29; 2:1-5 \io1 A napan va Kolosi se vatös rakah me ne e Kristo, pare soe vakoe a nap vavaasis pikpiuk, 2:6-23; 3:1-4 \io1 A ma taateꞌ vih no o teꞌ va po vaman se suksuk ne, 3:5-25; 4:1 \io1 A ma soe vakikis, me a soe ataaton pe Pöl, 4:2-18 \c 1 \s1 E Ieesuꞌ Kristo Eꞌ A Pusun In A Ma Moeh Tah, Me O Toꞌtoꞌ, Me A Taateꞌ Pe Sosoenën To Puh Non Manih Peꞌ \p \v 1-2 Eöꞌ e Pöl, eöꞌ a teꞌ kikiu ne Ieesuꞌ Kristo to vanö, o iu koman peꞌ, ke Sosoenën kon a neoꞌ köꞌ tavus eoꞌ a aposol. Emöm poꞌ kea pea e Timotiꞌ, to kiun o kiun vaꞌih pamöm vanö ka nös neöm a napan to vaman nem sih e Sosoenën manih pa vöön va Kolosi. Eöm to vaman nem e Ieesuꞌ Kristo, paröm teꞌ va e nem manih a kën kea me ra kën vamenmöm. Emöm to hinhin nem e Sosoenën, e Tamaara se vavih a neöm pareꞌ nok a ma kokoman peöm, köm teꞌ me nem a taateꞌ moomo. \s1 A Napan Va Kolosi To Vaman E Ieesuꞌ \p \v 3 Ka tëëm möm to nonok nem a ma hin pemöm, pamöm koman tamoaan e nem peöm, pamöm sosoe vavihvih ke nem na sih e Sosoenën, eꞌ e Taman e Sunön pea Ieesuꞌ Kristo. \v 4 Oman, emöm poꞌ Timotiꞌ to sosoe vavihvih ke nem na e Sosoenën, suk emöm to pënton em pa ö nöm to vaman va nem e Ieesuꞌ Kristo. Ivëh, köm nat rakah e nem pa vaman e Kristo, paröm heꞌ rakah e nem pa ma kokoman peöm manih pa napan varih to vaman voh e Sosoenën. \v 5 Eöm to vaman nem e Ieesuꞌ Kristo paröm iu me e nem pa napan pe Sosoenën. Suk ataeah, eöm to vaman rakah e nem, paröm anoeh e nem po poen ne Sosoenën se heꞌ a neöm o toꞌtoꞌ vih neꞌ to vamatop keon voh ken maꞌ peöm, manuh pa vöön va kin. Ivëh, köm vaman nem pan e Sosoenën se heꞌ en peöm pa ma tah vih neꞌ to vaneah vahik voh en peöm, kee pet anoeh e ne maꞌ peöm manuh pa vöön va kin. \v 6 Ka Soe Vih pamëh, nöm to pënton voh to pu vaꞌpuh en manih po oeh vëh, ka napan vaman ee pare suk ee, ka taateꞌ pee tavus vavih en. Ka taateꞌ pamëh tanok voh en manih pa topnineöm, pö nöm to taneo a pënton a Soe Vih, paröm nat vavih em pa soe man pamëh, me o heꞌ vih pe Sosoenën. \v 7 A teꞌ vëh e Ëpafras to vavaasis voh en peöm pa Soe Vih pamëh, köm nat vahik voh em. E Ëpafras a teꞌ kikiu vih rakah pe Ieesuꞌ Kristo, eꞌ me a meh teꞌ kikiu vaꞌaus pemöm. Kemöm iu suntan rakah e nem peꞌ. \v 8 Eꞌ me to soe ka möm a taateꞌ kamöꞌ a napan pe Sosoenën, no a Tuvuh Vasioꞌ to heꞌ a neöm. \s1 E Pöl To Hinhin Non E Sosoenën, Pan Eꞌ Se Vaeh O Vaman Pa Napan Va Kolosi \p \v 9 Ivëh, kemöm pënton voh em pa ö nöm to vaman vakis rakah em pe Ieesuꞌ Kristo, pamöm hikta vahik a hin suk a neöm manuh pe Sosoenën, pan eꞌ se vapuh rakah a neöm po nat, köm maaka rakah pa tah neꞌ to iu non. Me emöm to hinhin pet e nem pan, a Tuvuh Vasioꞌ se heꞌ a neöm o nat vih, köm sih nat vavih a ma tah va po apen. \v 10 Ivëh, köm onöt e nem pa vatet a taateꞌ no a napan vamaman pe Ieesuꞌ Kristo to vavatet ne. Keꞌ se iu ko vaeö me e non pa ma taateꞌ kurus peöm, me a ma kiu vihvih nöm to nonok nem, eöm me to nat vavih em pe Sosoenën. Ivëh, köꞌ hinhin noꞌ pan, o nat peöm manih pe Sosoenën se tavus vaꞌpuh rakah en manih po toꞌtoꞌ peöm. \v 11 Emöm me to hinhin nem pan, e Sosoenën se heꞌ a ma apeneöm o kikis apuh peꞌ. Köm antoen e nem pa sun vakis ko teꞌ em pa ma punis, ka tëëm nöm to taum a punöꞌ, eöm hikta se taum vëhvaꞌ nem, suk e Sosoenën se vaꞌaus en peöm. Eöm se teꞌ vatö nem paröm anoeh nem o poen no a punis se hik këh a neöm. Köm teꞌ vaeö rakah nem, \v 12 ko soe vavihvih ke na e Tamön. Eꞌ to nok voh a neöm, köm antoen e nem pa kon a ma tah neꞌ to vaneah keon voh en peöm manuh pa vöön va kin. Manuh pa vöön va kin nöm se kon a ma ta poë varih, me ra napan pe Sosoenën. Ke eöm kurus varih to teꞌ e nem po ëman pe Sosoenën. \v 13 E Sosoenën to kon taneꞌ hah a ra manih po kikis pe susun po oraꞌ hat. Pareꞌ me ho en pea manuh pa matop vih pe Sunaiꞌeah Ieesuꞌ Kristo, e Koaꞌ pamëh neꞌ to iu oah non sih. \v 14 E Koaꞌ pamëh to mët voh manih pa kuruse, pareꞌ voen hah a ma hat pea. Ivëh, ne Sosoenën to ihan anoe suk voh a ma hat pea. \s1 A Kiu Me A Taateꞌ Pe Ieesuꞌ Ne Pöl To Sosoe Suk Non Sih \p \v 15 Ea to hikta onöt no a ep in e Sosoenën pa mataara. Ivëhkëk, e Ieesuꞌ Kristo to matan akuk va kov e non manih pe Tamaneah. A tasun pe Koaꞌ vamomoaan peꞌ pamëh to apuh oah e non pa ma moeh tah ne Tamaneah Sosoenën to nok voh. \v 16 Manih pa koren e Koaꞌ pamëh, ne Sosoenën to nok voh a ma moeh tah kurus varih to teꞌ ne manuh pa vöön va kin, me manih po oeh. Eꞌ to nok voh a ma tah poë varih, na to epep no pa mataara, me a ma teꞌ tah na to hikta se ep no. A ma tah to teꞌ va ne manih po ankeroꞌ va pa vöön va kin, me ra ma oraꞌ eh, me a ma vu tah to teꞌ me ne o kikis, me ra ma moeh tah to matop ne a ma meh tah. Oman, e Sosoenën to nok voh a ma tah poë varih manih pa koren e Kristo. Ka ma tah poë varih teꞌ e ne a ma tah koman peꞌ. \v 17 E Ieesuꞌ Kristo to teꞌ momoaan voh e non, a ma moeh tah kurus poë varih he meꞌ avoeꞌ voh e ne pa tanok. Ke Ieesuꞌ koman to nok a ma moeh tah poë varih, kee kiu vavih pare teꞌ vavih ne. \v 18 Ke eꞌ koman o kahoꞌ va pa ma vakum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën. Ka ma vakum poë varih teꞌ va e ne manih pa sionin e Ieesuꞌ. Ke eꞌ koman, eꞌ o toꞌtoꞌ po kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën. Suk ataeah, eꞌ koman a teꞌ vamomoaan to onoah a mët. Ivëh, ne eꞌ koman to teꞌ suk va non manih po kahoꞌ in a ma moeh tah kurus. \v 19 E Sosoenën to iu non pan, a ma kikis peꞌ, me a ma toꞌtoꞌ peꞌ, se teꞌ rakah non manih pe Koaꞌ pamëh. Ivëh, ke Sosoenën se teꞌ vaꞌpeh tamoaan me e non peꞌ. \v 20 Manih pe Ieesuꞌ Kristo, ne Sosoenën to vahuk hah a ma moeh tah kurus manih peꞌ, kee vakamöꞌ hah. Eꞌ to kamöꞌ hah a ma tah va po oeh, me a ma teꞌ tah va pa vöön va kin. Eꞌ to nok suk vamanih, o eraꞌ pe Ieesuꞌ Kristo to takoꞌ pa ö neꞌ to mët manih pa kuruse. Ka kuru no a ma napan, me ra ma moeh tah kurus to vakamöꞌ hah me ee pe Sosoenën. \p \v 21 Moaan voh ne eöm a napan va Kolosi to teꞌ varo këh voh e nem pe Ieesuꞌ Kristo. Ka manih pa ma kokoman peöm, eöm to vakihat me e nem pe Sosoenën. Paröm teꞌ kov e nem manih pa nok a ma taateꞌ hat. \v 22 Ivëhkëk, kuru vaꞌih, no a sionin e Ieesuꞌ Kristo to mët manih pa kuruse, ke Sosoenën vakamöꞌ hah me en peöm, eꞌ to nok va nën, pan eöm se teꞌ vivihan nem, ko hikta se teen nem ta hat manih pa mataneah. \v 23 Eöm se öt vakis nem o vaman peöm paröm sun vakis, peꞌ to hat non pa ta pah teꞌ tomeꞌ rëh koe ka neöm pa hanan va pa taateꞌ hat. Köm vanun em pa Soe Vih nöm to vaman vakis nem sih. A Soe Vih vëh nöm to tënan, ne eöꞌ koman e Pöl a teꞌ kikiu to vatvus voh manih pa ma vuteꞌ kurus va po oeh vëh. \s1 E Pöl To Vaꞌaus A Napan Va Kolosi \p \v 24 Kuru nöꞌ to haraꞌ vaeö rakah e noꞌ pa teꞌ o kamis vëh, marën a vaꞌaus a neöm, paröꞌ iu vaꞌaus me e noꞌ po kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën. Ko kamis ne Ieesuꞌ Kristo to teꞌ voh, marën a vaꞌaus o kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën, to hikta hik avoeꞌ non. Ko kamis vëh nöꞌ to teꞌ noꞌ manih pa sionineoꞌ, nöꞌ to iu vapuh noꞌ na manuh po teꞌ kamis pe Ieesuꞌ. \v 25 E Sosoenën koman to kon voh en peöꞌ, köꞌ tavus eoꞌ a teꞌ kikiu po kum teꞌ varih to vaman ne e Sosoenën, marën a vaꞌaus a neöm. Köꞌ teꞌ me noꞌ pa kiu va pa vatvus rakah a ma soe kurus pe Sosoenën. \v 26 A ma tamoaan voh, no a soe pamëh to vakoaan non, ka napan kurus to hikta nat voh ne pa soe pamëh. Ivëhkëk kuru vaꞌih, no a soe pamëh to tavus vateeraꞌ en, manih pa matëëra napan pe Sosoenën. \v 27 Manih po iu koman pe Sosoenën, eꞌ koman to vataare en pea a napan peꞌ, pa soe vakoaan peꞌ, pan ea se nat va no manih pan, a soe vakoaan pamëh se vaꞌaus en pa napan kurus peꞌ varih o Jiuꞌ, me eöm o teꞌ varih to hikta teꞌ nem pan eöm ro Jiuꞌ. Ka soe vakoaan pamëh to teꞌ va non manih po vatëk vih vi rakah peꞌ. Ivëh, ne Ieesuꞌ Kristo to teꞌ vaꞌpeh suk me e non peöm. Köm anoeh e nem peꞌ se me hah a neöm, köm teꞌ vaꞌpeh me nem eah, ko kon a ma vatëk vih vi peꞌ manuh pa vöön va kin. \p \v 28 Ivëh, kemöm se vavatvus avoeꞌ ke nem peöm, me ra napan kurus pa Soe Vih pe Ieesuꞌ Kristo. Emöm to vavatet nem o kokoman, me o nat vih pemöm, pamöm vavaasis nem. Emöm to soe ke raoe a soe kikis. Suk ataeah, emöm to iu nem pan, o vaman pee se teꞌ eh rakah non, kee tavus o teꞌ no vaman pee to teꞌ kikis non. Kemöm me raoe manuh pe Sosoenën. \v 29 Ivëh, köꞌ kiu vakis suk rakah e noꞌ po kikis apuh pe Ieesuꞌ Kristo, neꞌ to heꞌheꞌ a no neoꞌ, köꞌ pah teꞌ eh rakah e noꞌ pa nok a ma kiu peꞌ. \c 2 \s1 Ea Se Vaman Vakis, Para Koe A Pënton A Ma Piuk \p \v 1 Ivëh, köꞌ iu rakah noꞌ a ö nöm se nat vamaaka rakah nem, pa ö nöꞌ to kiu vëhvaꞌ va noꞌ sih pa vaꞌaus a neöm, a napan va po vaman to teꞌ nem manih pa vöön va Kolosi, me ra napan varih po kum teꞌ varih, to vaman ne Sosoenën manih pa vöön va Laodisiaꞌ, me ro upöm teꞌ varih to hikta ep avoeꞌ ne peöꞌ. \v 2 Eöꞌ to nonok noꞌ sih a kiu vaꞌih, marën a vasöë a ma kokoman peöm kurus, me eöꞌ to kunkuin noꞌ o kokoman peöm, köm se iu o upöm teꞌ pe Sosoenën, paröm vapöh kokoman me raoe. Ivëh, köm se kon o kokoman vih, ko kokoman vih pamëh sih vaeh o vaman peöm. Ivëh, köꞌ iu noꞌ a ö ne eöm se nat vavih a soe vakoaan pe Sosoenën. Ka pusun in a soe vakoaan pamëh, ivëh, e Kristo. \v 3 A ma vu nat me a ma kokoman vih to vakoaan rakah ne manih pe Ieesuꞌ Kristo, ko teꞌ va e ne manih pa ö no a moniꞌ to puh va non pa iuun vavahoꞌ moniꞌ. Ka manih varoe ko peꞌ, ne ea se kon a kiꞌ para peret o hopaꞌ pamëh, ko kon koe a ma vu nat, me a ma vu kokoman vakoaan pe Sosoenën nën. \p \v 4 Ivëh, köꞌ hikta iu noꞌ ta pah teꞌ se vamanman a no neöm, pareꞌ piuk a neöm. Ivëh, nöꞌ to sosoe suk va ka noꞌ neöm manih. \v 5 Oman! Eöꞌ to hikta teꞌ vaꞌpeh me a noꞌ neöm, köm hikta ep voh nem peöꞌ. Ivëhkëk, manih po kokoman peöꞌ, nöꞌ to haraꞌ ke noꞌ pan, eöꞌ to teꞌ vaꞌpeh me e noꞌ peöm. Paröꞌ vaeö rakah e noꞌ pa ep ka neöm to kiu vatotoopin nem, ko sun vakis nem po vaman peöm pa suk e Kristo. \s1 Ea Se Vatös Vavih Rakah Me E Ieesuꞌ, Para Kon O Toꞌtoꞌ Vamaman \p \v 6 Eöm to kon vahik voh em pe Sunön pea Ieesuꞌ Kristo manih po toꞌtoꞌ peöm. Ivëh, köm se nönö vaꞌpeh tamoaan vah me nem eah. \v 7 Eöm se vakom vakis rakah nem manih peꞌ, vamanih pa ö no naon to aan va non, pareꞌ sun vakis va non sih po oeh, me manih pa ö na iuun to sun va non po toon eh. O vaman peöm se teꞌ eh rakah non pa Soe Vih vëh, nemöm to vavaasis a no neöm. A ma poen kurus rakah nöm se sosoe vavihvih ke nem na e Sosoenën, suk a ma moeh tah neꞌ to nok. \p \v 8 Eöm se matop vavih nem, peꞌ to hat non pa ta pah teꞌ tomeꞌ vatvus ka neöm ta ma vu nat, me ta ma vu to pinpiun, pareꞌ nok a neöm köm vatet o kokoman piuk peꞌ, köm tavus em a nap kikiu akuk peꞌ. A pap teꞌ to teꞌ va ne nën, ee to kokon ne sih a ma kokoman pa kën sipun, me a ma teꞌ kokoman po oraꞌ varih to matop ne sih a ma tah va pa akis, me a ma teꞌ tah va po oeh. Ee to hikta nat ne pa vaasis a neöm pa vatet o kokoman vih pe Kristo. \v 9 Eöm se teꞌ vamatop rakah nem, suk ataeah, eöm to nat vavih e nem po toꞌtoꞌ avoes pe Sosoenën to puh e non manih pa sionin e Kristo, paröm nat me nem, e Ieesuꞌ Kristo to tavus teꞌ voh, pareꞌ matan va e non manih pea. Ko toꞌtoꞌ, me o kikis pe Sosoenën puh avoes rakah e non manih peꞌ. \v 10 Eꞌ koman to teꞌ me non a tasun va pa matop a ma vu tuvuh varih, to vovoh ke ne a ma meh tuvuh to teꞌ me ne a ma vu kikis.\f + \fr 2:10 \ft [... a ma vu tuvuh varih to vovoh ke ne a ma meh tuvuh to teꞌ me ne a ma vu kikis.] Ee ivarih, a ma ankeroꞌ, me a ma tuvuh vih, me a Tuvuh Vasioꞌ, me e susun po oraꞌ hat, me a ma tuvuh hat to teꞌ ne paan eah. E Kristo to matop non a ma tuvuh poë varih, suk eꞌ e Sosoenën.\f* Ke eöm kurus a napan pe Kristo. Ivëh, ne Sosoenën to heꞌ suk voh a neöm o toꞌtoꞌ me o kikis peꞌ, to puh rakah e non manih pe Kristo, ko toꞌtoꞌ, me o kikis pamëh to puh rakah me e non manih pa ma apeneöm. \p \v 11 Eöm to vaman voh e Kristo, paröm vatös vavih me voh em peꞌ ko kon em pa taateꞌ va pa pe a ö kokoaan vëh pa sionin a teꞌ. A taateꞌ pamëh to hikta teꞌ non pan a taateꞌ va po sionin, ahik, manih pa taateꞌ pe Ieesuꞌ Kristo, neꞌ to pe vahik en po iu hat vëh to teꞌ non pa komaara. A pusun in a taateꞌ pamëh to teꞌ va non manih pan, a teꞌ nee to pe a ö kokoaan peꞌ, to teꞌ va e non manih pa teꞌ to këh maꞌ a matop va pa taateꞌ hat. Ivëh, ne Kristo to kon suk këh a ra po kikis va po iu hat vëh, to teꞌ non pa komaara. A taateꞌ pamëh eꞌ a taateꞌ man va pa pe a ö kokoaan vëh to teꞌ non pa sionin a teꞌ. \v 12 O poen nöm to kon voh a pupui, keꞌ teꞌ va e non manih pan, eöm to mët vaꞌpeh me Kristo manih pa kuruse. Ke Sosoenën pe vatös en peöm manih pa koveꞌ. Ko poen nöm to vaman o kikis pe Sosoenën, keꞌ kunkuin vaꞌpeh taneꞌ hah en peöm manih pa koveꞌ ke Kristo. \v 13 Moaan voh nöm to nonok voh nem a ma vu taateꞌ hat, paröm vavatet vaviꞌ voh nem a ma iu hat varih, to teꞌ ne manih pa komëneöm. A ma taateꞌ poë varih to vataare e ne pea, to teꞌ vavoh e no manih pa nap mët, manih pa ma taateꞌ totoopin pe Sosoenën. Ivëhkëk, e Sosoenën to nok a neöm, köm kon vaꞌpeh hah me em pe Kristo po toꞌtoꞌ voon, ke Sosoenën ihan anoe vahik en pa ma hat pea. \v 14 Eꞌ to teꞌ va non manih pe Sosoenën to hiuk o kiun va po Vavaasis pe Mosës, to vahoꞌ en pea po vahutët. Ko Vavaasis pamëh, to vataare vahik en pea pa ma hat pea. Pareꞌ nok a ra ka teꞌ e no paan a ma soe kikis peꞌ. Ivëhkëk, e Sosoenën to hiuk va in o Vavaasis pamëh manih pan, o poen ne Ieesuꞌ Kristo to mët manih pa kuruse ka mët peꞌ teꞌ va non manih pan, e Sosoenën to hiuk vahik en pa ma soe va po Vavaasis pamëh, to vahoꞌ a ra po vahutët. \p \v 15 E Sosoenën to vöknah vahik en pa ma kikis po oraꞌ eh, me a tasun po oraꞌ varih to matop ne a ma meh oraꞌ. Ivëhkëk, manih pa kuruse ne Sosoenën to vataare vahik en pa napan, pa ö neꞌ to vöknah vahik en pa ma tah poë varih, kee tavus ee a ma siꞌ tah pinpiun manih pa matëëra napan kurus. \s1 Ea Se Nat No Vavatet No A Taateꞌ Pa Teꞌ \p \v 16 Ivëh, köm se nat nem vaonöt ke ta pah teꞌ keꞌ kiiki a neöm, pareꞌ soe pan, eöm to hikta vavatet nem a taateꞌ va pa soepip a ma papaeh taëën, me a taateꞌ soepip a kaak a ma tah kakaak, me eöm to hikta vakumkum vaꞌpeh me raoe pa ma poen apaꞌpuh va po rotuꞌ, me eöm to hikta vakum me raoe pa nok a rotuꞌ vaeö suk a sivö voon, me o poen nee to popokaꞌ ne o Poen Apaapo, to tatavus non pa ma nënkikiu kurus, köm hikta vakum vaꞌpeh me raoe ko vatet a taateꞌ pee. \v 17 Ka ma tah poë varih, ee a ma tah to vëknöm ro ne a ma tah to meꞌ avoeꞌ e ne pa tavus. Ivëhkëk kuru, no a tah man pamëh to tavus vahik en maꞌ, ka tah man pamëh, ivëh, e Kristo koman. \v 18 Ivëh, ka ta pah teꞌ se keh vavaasis non ta soe neꞌ to ep po tatarep. Pareꞌ soe ka neöm pan, eöm se vöknah ëm paröm hin suk o ankeroꞌ, köm nat nem tö keah, keꞌ vöknah o vaman peöm, köm hikta onöt nem kon a ma tah ne Sosoenën to vamatop keon voh to heꞌ a neöm. A pap teꞌ poë varih to vavatet avoeꞌ e ne pa taateꞌ va po iu hat to teꞌ non pa ma komëëre. Pare koman ne pan, ee to teꞌ me ne o nat o apuh rakah. \v 19 Ee to hikta öt vakis ne o vavaasis man pe Kristo, pare hikta vatös avoeꞌ me ne poë vamanih peꞌeꞌ o kahoꞌ pee. E Kristo to teꞌ va non manih peꞌ o kahoꞌ pea, ke ea teꞌ va e no manih pa sionineah. Keꞌ eꞌ koman to susun ka rora sih o kum teꞌ varih to vaman no e Sosoenën. Ke ea teꞌ va e no manih, po teꞌ neꞌ to iu non. Oman, e Kristo to teꞌ va e non manih po kahoꞌ va po sionin. O kahoꞌ to matop non o sionin ko sionin pupu vavih non. Eꞌ to nok a ma vavatom, me o karöꞌ va po sioniira, kee vatös vavih ne. \p \v 20 Eöm to nat e nem peöm to mët vahik vaꞌpeh me voh em pe Kristo, paröm hikta teꞌ hah nem manih pa ma taateꞌ hat va po oeh vëh. Vahvapoꞌnih, köm suksuk avoeꞌ e nem pa ma taateꞌ pa napan va po oeh vëh? Vahvanih, köm suksuk vatëh nem a ma vu taateꞌ to teꞌ va ne manih? \v 21 Eën se nat nom öt ta tah, parën nat nom ëën ta tah, ko nat nom vahoꞌ ta tah manih pa koreomah. Eën se keh nok va nën, eën to tavus eöm a teꞌ hat manih pa matan e Sosoenën. \v 22 A ma vu taateꞌ to teꞌ va ne nën, nöm se nat nem vavatet nem. Suk ataeah, a taateꞌ pamëh, to sosoe suk non a ma tah na to kikiu suk no, kee hathat vëvëhöꞌ rakah e ne. Suk ee to taneꞌ maꞌ po kokoman pa teꞌ. \v 23 Oman, a ma vu taateꞌ poë varih to ep va e ne manih, pee se kunkuin ee pa ma kokoman pea pa taateꞌ hin, ko nok a ra, ka hinhin no po ankeroꞌ, ko vöknah o kokoman pea, para vakmis a sioniira. O upöm teꞌ to koman ne pan, a ma taateꞌ poë varih to vavatet e ne pa ma kokoman me o nat vih. Ivëhkëk ahik, a ma taateꞌ poë varih to hikta onöt ne a vaꞌaus a ra pa vöknah o iu va po sionin. \c 3 \s1 Ea To Sun Vaꞌpeh Hah Me Voh Ee Pe Kristo \p \v 1 E Sosoenën to kunkuin taneꞌ hah voh en peöm manih po vapeepe ke Kristo, köm kon em po toꞌtoꞌ voon, ivëh, nöm se kokoman varoe suk nem a ma moeh tah va pa vöön va kin. Manih pa vöön va kin, ne Kristo to ihoꞌ non pa ö ihihoꞌ pa teꞌ sunön manih pa papmatö pe Sosoenën. \v 2 Eöm se kokoman tamoaan nem a ma tah va pa vöön va kin, paröm koe a koman vatëh a ma taateꞌ hat va po oeh vëh, no a napan to vavatet ne sih. \v 3 Suk eöm to teꞌ va e nem manih pa napan to mët vahik voh ee, ka ma toꞌtoꞌ voon varih nöm to kon vaꞌpeh me e Kristo, no a hikta teꞌ va po oeh vëh to antoen non a ep. Ahik, o toꞌtoꞌ pamëh to teꞌ vatët tamoaan e non manih pe Sosoenën, kee hikta onöt ne a ep pa matëëre. \v 4 E Kristo eꞌ a pusun in o toꞌtoꞌ peöm, amot po poen neꞌ se tavus vateeraꞌ, eöm me se tavus vaꞌpeh me em peꞌ, ka napan ep ee peöm manih po maaka apuh pe Sosoenën. \s1 E Kristo Se Teꞌ Non Manih Pea Ka Tavus A Nap Voon \p \v 5 Ivëh, köm se varakah a ma taateꞌ hat va po oeh vëh, vamanih po teꞌ to mët voh ee, ko hikta onöt ne a kokoman hah a ma taateꞌ hat poë varih. A ma taateꞌ hat poë varih, nöꞌ to sosoe suk noꞌ, to teꞌ va ne manih pan, taateꞌ teꞌteꞌvaasiꞌ, me a taateꞌ vëh ne voe to koroh vëtkin me e meh voe, keꞌ e köövo to koroh vëtkin me e meh köövo, kee nok a taateꞌ hat, me a taateꞌ iu vatëh a nok a taateꞌ teꞌteꞌvaasiꞌ, me a taateꞌ ep a tah hat ko manin. Me a taateꞌ iu a ma tah to se peo oah non a ma tah pa meh teꞌ. Ka taateꞌ iu a ma tah peo to vatoe akuk me non pa taateꞌ va pa teꞌ to hinhin suk non a tah to hikta teꞌ non pan, eꞌ to hinhin suk non e Sosoenën vamaman. \v 6 E Sosoenën se kiiki ko vamatop keon en pa ö neꞌ se vakmis va i ro teꞌ varih, to nonok ne a ma vu taateꞌ poë varih. \v 7 Moaan voh nöm to teꞌ nem pa vamomhë me ra pap teꞌ poë varih. Paröm nonok me voh e nem pa ma taateꞌ poë varih. \p \v 8 Ivëhkëk kuru, nöꞌ to iu noꞌ a ö nöm se vi na a ma taateꞌ hat poë varih, a ma taateꞌ poë varih to teꞌ va ne manih, taateꞌ heve ov in a meh teꞌ, me a taateꞌ teꞌteꞌ vaka, me a taateꞌ nok a meh teꞌ keꞌ haraꞌ vahat, me a taateꞌ hikan a meh teꞌ keꞌ haraꞌ vahat, me a vöknah a meh teꞌ manih pa taateꞌ vasoe vahat. \v 9 Ke eöm papaeh, eöm se koe a piuk o upöm peöm. Suk ataeah, eöm to koe voh em pa ma taateꞌ va po iu hat to teꞌ ne pa komëneöm. \v 10 Paröm öt vakis nem a ma taateꞌ va po iu voon va pa komëneöm. E Sosoenën koman to nok o iu voon va pa komëneöm, köm tavus o teꞌ voon. Eꞌ me se heꞌheꞌ tamoaan a no neöm o nat vih. Eꞌ to nok a neöm, köm këh maꞌ a taateꞌ hat, paröm tatavus vavoon tamoaan e nem, ko teꞌ va e nem manih pe Kristo. \v 11 Eꞌ to nok a ra ka tavus ee o teꞌ voon, ka hikta vakëh to teꞌ non topniiro teꞌ varih to hikta teꞌ ne pan ee ro Jiuꞌ, me ro teꞌ varih to teꞌ ne o Jiuꞌ. Ahik me ta vakëh manih po teꞌ varih nee to pe a ma ö kokoaan pee, me ro teꞌ varih nee to hikta pe a ma teꞌ ö kokoaan pee, ee a ma tah akuk i poë varih. Keꞌ ea to taneꞌ maꞌ pa ma vu to, keꞌ ea to taneꞌ maꞌ pa meh muhin, para teꞌ no o teꞌ kikiu akuk, keꞌ o teꞌ taihan, eꞌ me a tah akuk ipamëh. Suk ataeah, eꞌ to teꞌ non a pah tah to tavus vaꞌpuh voh to teꞌ va non manih pan, e Kristo to nok voh a ma tah kurus, pareꞌ matop e non. Ke Kristo koman to teꞌ hop e non manih pea kurus. \s1 Ea Se Kon Rakah A Taateꞌ Iu O Upöm Teꞌ \p \v 12 E Sosoenën to kon vahik voh en peöm, pareꞌ nok en peöm köm tavus em a nap vivihan peꞌ, pareꞌ iu suntan e non peöm, ivëh, köm se kon rakah a ma vu taateꞌ to teꞌ va ne manih pan, eöm se uruan rakah o upöm teꞌ, paröm vih ke nem raoe. Eöm se vöknah koman hah ëm, paröm teꞌ vatö ke ro upöm teꞌ. Paröm koe a heve vëvëhöꞌ ke ro teꞌ varih to vakihat me a non neöm. \v 13 Ta pah teꞌ se keh teꞌ non topnineöm, pareꞌ sosoe non pan, e meh kea pea to nok a hat. Keꞌ vih non pa teꞌ pamëh se teꞌ o kamis va pa ö neꞌ se ihan anoe a hat ne kea pamëh to nok manih peꞌ. Suk ataeah, e Sunön to ihan anoe voh en pa ma hat peöm, keꞌ vih non peöm me se ihan anoe a ma hat po upöm teꞌ. \v 14 Eöm se iu nem o upöm peöm. A taateꞌ pamëh to apuh oah e non pa ma meh taateꞌ. Ka taateꞌ pamëh to nok a ma meh taateꞌ vih, kee tavus vakis pare vatös ko kiu vaꞌpeh ee. \v 15 Eöm se vaonöt këm ke Kristo heꞌheꞌ tamoaan e non peöm po kokoman tö va pa vapöh kokoman. Ka taateꞌ kokoman vatö se matop e non pa ma kokoman peöm. E Sosoenën to vaoe voh a neöm manih pa taateꞌ tö pe Kristo, pan eöm se tavus o pöh sionin. Paröm va pöh kokoman nem, ka ma poen kurus nöm se soe vavihvih ke nem na e Sosoenën. \v 16 Eöm se vaonöt ka soe pe Kristo teꞌ eh non manih pa komëneöm. Ke eöm papaeh, eöm se vavaasis a ma kum teꞌ pe Kristo pa soe peꞌ, paröm heꞌ raoe o kokoman me o nat vih, kee sih nonok vaviꞌ ne a ma taateꞌ vih. Ka manih pa ma kokoman peöm, eöm se soe vavihvih ke Sosoenën manih po vaëhëh va pa kë a ëhnaneah, paröm vaëhëh a ma vaëhëh varih to teꞌ ne po Puk Vaëhëh, me a ma meh vaëhëh va pa kë a ëhnan e Sosoenën, me a ma teꞌ vaëhëh no a Tuvuh Vasioꞌ to kunkuin a ma kokoman peöm köm vatvus. \v 17 Ka manih pa soe peöm, me ma kiu peöm, me a moeh tah nöm to nonok nem, eöm se nonok nem pa ëhnan e Sunön pea Ieesuꞌ. Ka manih pa ëhnaneah, eöm se soe vavihvih ke na e Tamaara Sosoenën. \s1 E Pöl To Sosoe Suk Non A Taateꞌ Vih Pa Ma Vu Tom Taman Varih To Vaman Ne E Kristo \p \v 18 Eöm varih o köövo, eöm se teꞌ rakah nem paan a ma voe peöm. Ka tah pamëh to teꞌ totoopin rakah non manih pa matan e Sunön. \v 19 Ke eöm varih a kën voe, eöm se iu rakah nem a ma köövo peöm. Paröm koe a nok a ma taateꞌ to vaharaꞌ vahat e non pa ma kokoman pee. \p \v 20 Ke eöm varih o koaꞌ, eöm se pënton rakah nem a ma soe pe tamëneöm, me sinëneöm. Eꞌ a taateꞌ pamëh ne Sunön to iu non sih. \v 21 Ke eöm varih a kën taman, eöm se koe a vaheve a ma pus koaꞌ peöm. Ee tomeꞌ haraꞌ vahat e ne peöm pare rës ko koe ee po vaman. \s1 E Pöl To Sosoe Suk Non A Nap Kikiu Akuk \p \v 22 Ke eöm varih a nap kikiu akuk, eöm se vavatet vavih rakah nem a ma soe pa ma torara peöm, paröm nonok nem a ma taneah, nee to taꞌ a neöm a nok. Peꞌ to hat non peöm se vamanman nem raoe pa nok a kiu pö nee to teꞌ vaꞌpeh me a ne neöm. Eöm se kë rakah nem a ëhnan e Sunön. A ma tamoaan rakah nöm se kokoman këh nem ta hanan nöm se nok ta ma kiu vihvih. \v 23 Ka ma tah kurus nöm to nonok nem, nöm se eh rakah nem pa nok. Eꞌ to hikta teꞌ non pan, eöm to nonok ke nem a teꞌ a ma kiu poë varih, ahik, a ma kiu varih nöm to nonok nem, eꞌ a ma kiu pe Sunön. \v 24 Ivëh, köm se nonok nem a ma kiu ne Sunön to iu non, keꞌ heꞌ a neöm o voen peöm. Ko voen pamëh ee a ma tah varih neꞌ to vaneah keon voh en pa ma napan peꞌ, ke eöm varih, eöm to teꞌ va e nem manih a nap kiu pe Kristo. Ke Kristo koman, eꞌ e Sunön peöm. \v 25 Ke eöm, varih a nap kikiu akuk, eöm se nat vavih va nem manih pan, a teꞌ to nonok vatëh non a hat, eꞌ se kon en po voen to teꞌ suk e non pa hat neꞌ to nok. E Sosoenën to kiiki non sih a taateꞌ pa teꞌ pa paeh a taateꞌ ro. \c 4 \p \v 1 Ke eöm varih o teꞌ susun, eöm se nonok vavih nem a nap kiu, eöm se nonok nem a taateꞌ vih totoopin manih pa ma teꞌ kiu peöm, paröm vavaato vavih me nem raoe. Suk ataeah, eöm me to nat me e nem pa teꞌ Susun peöm to teꞌ e non manuh pa vöön va kin. \s1 Ea Se Vatet A Taateꞌ Hin Para Nö Vatotoopin \p \v 2 Eöm se öt vakis rakah a taateꞌ hin, ka tëëm nöm se hinhin nem, eöm se kokoman vavih, paröm soe vavihvih ke na e Sosoenën. \v 3 Eöm se hinhin nem e Sosoenën, keꞌ vaꞌaus me a möm. Eöm se hin na e Sosoenën, keꞌ peret ka möm a hanan, kemöm nö nös ko vatvus a soe pe Sunön pea Kristo manih pa napan. Moaan voh no a soe pamëh to vakoaan non, ka kuru vaꞌih, no a soe pamëh to tavus vateeraꞌ en. Ivëhkëk kuru, no a napan to rës e ne pa tënan a soe pamëh, pare vahoꞌ ee peöꞌ manih pa nohnoh. \v 4 Eöm se hinhin vaꞌaus a nem neoꞌ, köꞌ se vatvus vamaaka rakah a soe pamëh manih pa napan, vamanih pa ö ne Sosoenën to iu va non. \p \v 5 Teꞌ vanatsean öm, manih pa ö nöm to ririu va nem, manih pa ö nöm to teꞌ vaꞌpeh me nem a napan varih to hikta teꞌ me ne o vaman. Eöm se vavatet nem a ma kokoman vih, me a ma taateꞌ vih. Paröm teꞌ vamatop nem pa nok a taateꞌ ne Kristo to nonok voh non manih pa napan, pa ö neꞌ to teꞌ voh non manih po oeh. \v 6 Eöm se sosoe tamoaan ke nem a napan a ma soe ninin vih, marën a vaꞌaus raoe. Ivëh, kee se keh hi a neöm ta hi, eöm se heꞌ raoe a piun vih. \s1 E Pöl To Vanö e Tikikus Pen Onesimus Manuh Kolosi \p \v 7 Ko poen ne Tikikus se tavus nös manem peöm manem Kolosi, eꞌ se soe kën peöm pa ma kiu kurus nöꞌ to nonok noꞌ. E Tikikus a meh teꞌ kikiu vamaman rakah pea, eꞌ e kea pea, nöꞌ to iu noꞌ eah sih, me eꞌ a teꞌ kikiu pëpënton soe, pareꞌ vavatet vavih rakah non a taateꞌ pe Topoan pea. \v 8 Eꞌ akuk ko a tah nöꞌ to vanö suk nös eah manem peöm, pan eꞌ se soe vanat a neöm emöm teꞌ vah va nem nih manih, me eꞌ se vakikis o vaman peöm. \v 9 Eöꞌ to vanö nös e Onesimus, keꞌ nö vaꞌpeh me nös e Tikikus. E Onesimus eꞌ e kea pea nöꞌ to iu rakah noꞌ, me eꞌ a teꞌ kikiu pëpënton soe, pareꞌ vavatet vavih rakah non a taateꞌ pe Topoan pea. Keꞌ eꞌ koman rakah a meh peöm. E Tikikus pen e Onesimus se nö nös, pare soe vanat a neöm pa ma tah to tatanok ne manih. \s1 E Pöl To Vanö A Potan Avih Peꞌ Manuh Pa Napan Va Kolosi \p \v 10 E Aristakus to teꞌ vaꞌpeh me a no neoꞌ manih pa nohnoh, eꞌ to heꞌ a nös neöm a potan avih peꞌ. E Mak, e pean pe Banabas me, to vanö nös a potan avih peꞌ manem peöm. Eꞌ se keh nö en nös manih peöm, eöm se vaeö rakah em pa öt eah, vamanih pa ö nöꞌ to soe vanat vavoh ka nös neöm. \v 11 Ke Jisas vëh, no a napan to popokaꞌ ne a meh ëhnaneah pan, e Jastus, eꞌ me to vanö nös a potan avih peꞌ manem peöm. Ee kuru a kukön teꞌ varoe ko poë varih, to kiu vaꞌpeh me a no neoꞌ, ee ra ma to Jiuꞌ to kiu vaꞌpeh me a no neoꞌ pa kiu vaꞌih. Kemöm vavatvus nem a soe va pa Matop Vih pe Sosoenën. Ee to vavaꞌaus vavih rakah e ne peöꞌ, köꞌ haraꞌ vavih e noꞌ. \p \v 12 E Ëpafras, eꞌ me a teꞌ koman rakah peöm to vanö nös a potan avih peꞌ manem peöm. Keꞌ eꞌ me a teꞌ kikiu vih rakah pe Ieesuꞌ Kristo, a ma tamoaan rakah neꞌ to hinhin vakis non sih e Sosoenën, pan eꞌ se vaꞌaus a neöm, köm sun vakis rakah, vamanih pa ö no a napan varih, to vaman ne Kristo to kon vavoh in a taateꞌ pe Sosoenën. Pare nat vavih e ne pa ma tah ne Sosoenën to iu non sih. \v 13 Eöꞌ to kehkeh soe vanat a noꞌ nös neöm pan, e Ëpafras to kon a tasun peöm, me ro kum teꞌ varih to vaman ne Ieesuꞌ manih pa vöön va Laodisiaꞌ, me manih pa teꞌ vöön va Hierapolis, pa ö neꞌ to kiu vëhvaꞌ non pa vaꞌaus a neoꞌ. \v 14 Ke Luk vëh a röktaꞌ, nemöm to iu suntan nem eah sih, pen Demas, ee me pon to vanö nös a potan avih pee manem peöm. \p \v 15 Köꞌ iu noꞌ a ö nöm se heꞌ a potan avih peöꞌ manih pa kën kea peöꞌ varih to teꞌ ne pa vöön va Laodisiaꞌ, me manih pe Nimfaꞌ, e köövo pamëh no kum teꞌ varih to vaman ne Ieesuꞌ to tötönun ne sih pa iuun peꞌ. \v 16 O poen nöm se ëh vahik o kiun vaꞌih, eöm se vanö pet na o kiun pamëh manuh po kum teꞌ varih to vaman ne Ieesuꞌ manih Laodisiaꞌ, kee ëh me o kiun pamëh nën. Ko kiun ne eöꞌ to vanö voh nös manuh Laodisiaꞌ, eöm me se ëh o kiun pamëh. \v 17 Eöm me se soe ke Arkipus pan, “Eën se matop vavih nom a kiu vaꞌih nën to kon taneꞌ voh manih pe Sunön. Parën kiu rakah nom, ko vahik a kiu pamëh neꞌ to heꞌ a oah.” \p \v 18 Eöꞌ e Pöl, eöꞌ koman to kiun nös a soe vaꞌih, a potan avih pa koreneoꞌ, paröꞌ vanö ka nös neöm. Eöm se kokoman tamoaan a nem maꞌ neoꞌ, peöꞌ to teꞌ avoeꞌ e noꞌ manih pa nohnoh. Köꞌ hinhin noꞌ pan, o ururuan vih pe Sosoenën se teꞌ vaꞌpeh tamoaan me a non neöm.