\id JER Tok Pisin Bible \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \h JEREMAIA \toc1 Buk bilong Profet Jeremaia \toc2 Jeremaia \toc3 Jer \mt2 Buk bilong Profet \mt1 Jeremaia \imt1 Tok i go pas \ip Profet Jeremaia i bin i stap long Jerusalem klostu long taim King Nebukatnesar bilong Babilon i kam bagarapim ol lain Juda. Planti tok bilong Jeremaia em ol tok lukaut em i givim long ol Juda na Jerusalem long dispela taim. Sapos ol manmeri i no lusim ol giaman god na tanim bel, orait God bai i bagarapim ol. Tasol ol i no laik harim tok bilong Jeremaia na ol dispela samting em i bin tok long en, ol i kamap tru na em yet i lukim. Ol arapela tok profet bilong Jeremaia ol i tok promis olsem bihain God bai i sori gen long ol Juda na helpim ol long i kam bek gen long graun bilong ol. \ip Buk bilong Jeremaia em i narakain liklik long ol arapela buk bilong ol profet, long wanem, i gat planti stori bilong Jeremaia yet i stap long en. Jeremaia i no bin amamas tumas long autim tok bilong God, tasol em i bin daunim laik bilong em yet na aninit long laik bilong God. Planti taim em i bel hevi na sori long em yet. Tasol em i no haitim bel hevi bilong en. Em i autim stret, na ol toktok bilong en i stap long dispela buk. Jeremaia i laikim tumas ol lain Juda, na taim God i givim strongpela tok long em, em i no amamas tumas long autim. Na taim ol lain i les long harim tok bilong em na ol i laik bagarapim em, em i toktok planti long God. \ip Wanpela gutpela tok tru Jeremaia i autim em i stap long 31.31-34. Long dispela hap Jeremaia i autim tok promis long nupela kontrak God i laik mekim wantaim ol manmeri bilong en. Dispela kontrak ol bai i no inap raitim long hap ston o long wanpela buk tasol. Nogat. Em bai i stap long bel bilong ol manmeri, na ol yet bai i gat bikpela laik long bihainim. Yumi Kristen i save tingim dispela promis taim yumi lukim wok bilong Holi Spirit. \c 1 \ms1 God i singautim Jeremaia long autim tok bilong en \s2 (Sapta 1) \s1 Ol yia God i givim tok long Jeremaia \p \v 1 Dispela em i tok bilong Jeremaia, pikinini man bilong Hilkia. Hilkia em i wanpela bilong ol lain pris i stap long taun Anatot long graun bilong lain Benjamin. \v 2 Long \x - \xo 1.2 \xt 2 Kin 22.3—23.27, 2 Sto 34.8—35.19\x* namba 13 yia bilong Josaia, pikinini bilong Emon, i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia. \v 3 Na \x - \xo 1.3 \xt 2 Kin 23.36—24.7, 24.18—25.21, 2 Sto 36.5-8, 36.11-21\x* bihain, Bikpela i givim sampela tok moa long Jeremaia long taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king. Stat long dispela taim, Bikpela i save givim tok long Jeremaia, i go inap long pinis bilong namba 11 yia bilong King Sedekaia, pikinini bilong Josaia. Long namba 5 mun bilong dispela yia, ol birua i kisim ol manmeri bilong Jerusalem i go mekim wok kalabus long narapela kantri. \s1 God i singautim Jeremaia long mekim wok profet \p \v 4 Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, \v 5 “Taim \x - \xo 1.5 \xt Sng 139.15-16, Ais 49.1, 49.5\x* mi no bin mekim yu i kamap yet long bel bilong mama, mi save long yu. Na taim mama i no karim yu yet, mi makim yu bilong mekim wok profet namel long ol kantri nabaut.” \p \v 6 Mi \x - \xo 1.6 \xt Kis 4.10, 1 Kin 3.7\x* harim dispela tok bilong Bikpela na mi bekim tok bilong en olsem, “Sori, God, Bikpela, mi yangpela tumas na mi no save long pasin bilong autim tok.” \v 7 Tasol Bikpela i tokim mi olsem, “Yu no ken tok olsem, yu yangpela tumas. Nogat. Taim mi salim yu i go long sampela lain man, orait yu mas i go long ol. Na olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim. \v 8 Yu no ken pret long ol, long wanem, mi stap wantaim yu na bai mi lukautim yu. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 9 Na Bikpela i putim han bilong en long maus bilong mi, na i tokim mi olsem, “Harim. Nau mi putim tok bilong mi long maus bilong yu na bai yu autim. \v 10 Nau long dispela de mi givim yu strong bilong bosim ol lain manmeri bilong planti kantri. Mi givim yu strong bilong kamautim ol samting na bilong brukim ol samting, na bilong bagarapim ol samting na bilong daunim ol samting, na bilong wokim ol samting na bilong planim ol samting.” \s1 God i soim tupela samting long Jeremaia \p \v 11 Bikpela i askim mi olsem, “Jeremaia, yu lukim wanem samting?” Na mi tokim em, “Mi lukim han bilong diwai amon.” \v 12 Na Bikpela i tokim mi olsem, “Tok bilong yu i stret. Olsem tasol, bai mi was gut\f + \fr 1.12 \ft Long tok Hibru, tok “amon” i klostu wankain olsem dispela tok “was gut.”\f* long tok bilong mi bilong mekim em i kamap tru.” \p \v 13 Na Bikpela i askim mi gen olsem, “Yu lukim wanem samting?” Na mi tok, “Mi lukim wanpela sospen i boil i stap long hap not. Na sospen i laik kapsait i kam long dispela hap.” \v 14 Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Wanpela bikpela bagarap bai i lusim hap not na i kam na em bai i bagarapim olgeta manmeri bilong dispela graun. \v 15 Long wanem, mi Bikpela, nau mi singautim olgeta king bilong hap not na ol bai i kam wantaim ol lain soldia bilong ol. Na ol dispela king bai i kam na putim ol sia king bilong ol klostu long ol dua bilong Jerusalem, na ol bai i banisim strong dispela taun. Na bai ol i mekim wankain pasin long olgeta arapela taun bilong Juda. \v 16 Na bai mi kotim ol manmeri bilong mi na mekim save long ol. Long wanem, ol i bin givim baksait long mi na ol yet i bin wokim ol giaman god na mekim ofa long ol na lotuim ol. Long dispela pasin ol i bin mekim sin. \v 17 Tasol yu mas redi na kirap i go. Na olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim long ol. Yu no ken pret na surik long ol. Nogut yu mekim olsem, na bai mi yet mi mekim yu i pret na surik long ai bilong ol. \v 18 Jeremaia, harim. Nau mi mekim yu i sanap strong olsem taun i gat strongpela banis, na olsem pos ain na olsem banis bras. Na ol king bilong Juda na ol ofisa bilong king na ol pris na olgeta manmeri bai i no inap daunim yu. \v 19 Bai ol dispela man i birua long yu, tasol ol bai i no inap daunim yu. Long wanem, mi yet mi stap wantaim yu na bai mi helpim yu. Mi Bikpela mi tok pinis.” \ms1 Jeremaia i autim tok bilong God long ol Juda na Jerusalem \s2 (Sapta 2-25) \c 2 \s1 Pastaim ol Israel i bin mekim gutpela pasin \p \v 1 Bikpela i tokim mi olsem, \v 2 “Yu mas i go na autim dispela tok bilong mi, Bikpela, long ol Jerusalem. Mi tingim yet dispela taim yupela i bin kamap lain manmeri bilong mi na yupela i givim bel bilong yupela long mi. Long dispela taim yupela i laikim mi tumas, olsem meri i marit nupela i laikim man bilong en. Yupela i bin bihainim mi long ples wesan nating ol man i no bin wokim gaden long en. \v 3 Long dispela taim yupela Israel i stap manmeri bilong mi stret. Yupela i olsem nambawan kaikai i mau long gaden bilong mi. Na taim ol arapela lain i bin kisim hap bilong dispela kaikai bilong mi, ol i gat asua na mi bagarapim ol. Mi Bikpela mi tok pinis.” \s1 Ol tumbuna bilong ol Israel i mekim sin \p \v 4 Yupela ol lain tumbuna pikinini bilong Jekop, yupela olgeta lain bilong Israel, yupela harim tok bilong Bikpela. \v 5 Bikpela i tok olsem, “Mi mekim wanem rong na ol tumbuna bilong yupela i lusim mi na i go longwe tru long mi? Ol i lotuim samting nating, olsem na ol yet i kamap samting nating. \v 6 Ol i no bin tingting long mi. Ol i no bin tingim ol samting mi bin mekim bilong helpim ol. Mi bin kisim ol long kantri Isip na bringim ol i kam, na ol i brukim bikpela ples nating. Dispela ples i gat ol ples wesan nating na ol ples nogut i stap nabaut long en. Ren i no save pundaun long dispela ples, na em i ples bilong painim bagarap. Ol man i no save wokabaut long dispela ples na i no gat man i stap long en. \v 7 Mi bringim ol tumbuna i lusim dispela ples nating, na mi kisim ol i kam long dispela gutpela graun i gat gris. Na nau yupela i stap long dispela graun, na yupela Israel i bin kisim ol gutpela kaikai na ol gutpela samting i stap long en. Tasol taim yupela i stap long dispela graun bilong mi, yupela i bin mekim ol stingpela pasin long en, na dispela graun mi bin givim yupela, em i kamap samting nogut tru long ai bilong mi. \v 8 Ol pris tu i no bin tingting long mi. Na ol saveman bilong lo, ol i no save long mi. Na ol lida bilong kantri i save bikhet long mi. Na ol profet i save mekim tok profet long nem bilong giaman god Bal. Ol i lotuim ol samting i no inap helpim ol.” \s1 Bikpela i kotim ol manmeri bilong en \p \v 9 Bikpela i tok olsem, “Yupela i bin mekim dispela kain pasin, olsem na mi Bikpela mi tok, bai mi kotim yupela gen. Na tu bai mi kotim ol pikinini bilong yupela na ol lain bilong yupela i kamap bihain. \v 10 Yupela kisim sip na go long ailan Saiprus long hap san i go daun, na lukim pasin bilong ol Saiprus. Na tu yupela i ken salim ol man i go long graun bilong ol Arebia long hap sankamap, na lukluk gut long pasin bilong ol. Ating yupela inap lukim wanpela lain i mekim wankain pasin nogut olsem yupela i save mekim? \v 11 Ol god bilong ol dispela lain i no god tru. Tasol ol dispela lain i no bin senisim ol god bilong ol na bihainim ol nupela god. Mi God, mi gat biknem na strong. Tasol yupela ol manmeri bilong mi i bin senisim mi na bihainim ol rabis god i no inap helpim yupela. \v 12 Olsem na mi Bikpela, mi tok, ‘Skai, yu mas kirap nogut tru long dispela pasin nogut bilong ol Israel. Na yu mas sem na bel nogut moa yet, \v 13 long \x - \xo 2.13 \xt Ais 12.3, 65.11, Jer 17.13\x* wanem, ol manmeri bilong mi i bin mekim tupela rong. Ol i givim baksait long mi. Mi olsem hul wara i gat wara bilong givim laip long ol, tasol ol i lusim mi. Na tu, ol yet i wokim ol tang bilong holim wara. Na ol dispela tang i bruk nabaut na wara i no inap i stap long ol.’” \s1 Asua bilong ol Israel yet na ol i bagarap \p \v 14 Bikpela i tok olsem, “Kantri Israel i olsem wanpela man i stap fri. Em i no olsem wokboi nating. Na papa bilong en tu i no wokboi nating. Olsem na bilong wanem ol birua i save mekim nogut long em na bagarapim em? \v 15 Ol dispela birua i olsem ol laion i singaut strong moa yet long en. Ol i bagarapim pinis ol taun bilong en na i no gat man i stap. Na ol i mekim graun bilong en i kamap olsem ples nating. \v 16 Israel, yu olsem wanpela meri, ol man bilong taun Memfis na taun Tapanes long kantri Isip i bin rausim olgeta gras bilong het bilong yu.\f + \fr 2.16 \ft I luk olsem dispela lain i tok piksa long ol hevi King Neko bilong Isip i bin givim long kantri Juda. Lukim 2 King 23.33-35.\f* \v 17 Asua bilong yu yet na dispela samting i bin kamap long yu. Long wanem, mi God, Bikpela bilong yu, mi laik bringim yu i kam long rot, tasol yu no laik na yu givim baksait long mi. \v 18 Bilong wanem yu ting long i go long kantri Isip na dring long wara Nail? Na bilong wanem yu ting long i go long kantri Asiria na dring long wara Yufretis? Dispela pasin i no inap helpim yu liklik. Nogat tru.\f + \fr 2.18 \ft Ol bikman bilong Juda i bin ting olsem, ol Juda i mas askim ol strongpela kantri long helpim ol, bai ol birua i no ken daunim ol. Sampela bikman i ting ol i mas pren wantaim kantri Isip, na sampela i laik pren wantaim kantri Asiria. Jeremaia i laik soim ol olsem, God tasol inap long helpim ol long i stap gut, na ol dispela strongpela kantri bai i no inap helpim ol. God i olsem wara bilong givim laip long ol (lukim lain 13). Bilong wanem ol i laik i go long ol bikpela wara bilong ol longwe kantri na dring?\f* \v 19 Pasin nogut bilong yu yet bai i mekim save long yu. Yu bin givim baksait long mi, na dispela pasin bilong yu bai i krosim yu. Yu bin lusim mi God, Bikpela bilong yu, na yu no aninit long mi. Olsem na yu mas tingting gut na bai yu save, ol dispela pasin bilong yu i nogut tru na i save givim pen long yu. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” \s1 Ol Israel i no laik bihainim Bikpela \p \v 20 God, Bikpela i tok moa olsem, “Israel, harim. Bipo yet yu bikhet long mi na yu lusim wok mi bin givim yu, na yu tok, ‘Mi no ken mekim wok bilong yu moa.’ Na yu bin i go antap long olgeta maunten na aninit long olgeta bikpela diwai na yu lotu long ol giaman god, olsem meri i go mekim pasin pamuk wantaim planti man.\f + \fr 2.20 \ft Dispela tok piksa i olsem. Israel em i olsem wanpela meri, na God em i olsem man bilong en. Tasol ol Israel i no laik lotu long God wanpela tasol. Nogat. Ol i save go na lotu long ol giaman god nabaut, olsem meri i lusim man bilong en na i go slip wantaim ol arapela man. Dispela tok piksa bilong meri i mekim pasin pamuk em i kamap planti taim long buk Jeremaia, na long ol buk bilong ol arapela profet tu. Ol man i save wokim ol ples lotu bilong ol giaman god antap long ol maunten na aninit long ol bikpela diwai.\f* \v 21 Pastaim yu olsem wanpela gutpela diwai wain mi bin planim. Yu olsem kru bilong diwai wain i nambawan tru. Tasol olsem wanem na nau yu kamap rabis diwai wain bilong bus? \v 22 Maski \x - \xo 2.22 \xt Jop 9.30, 14.17, Hos 13.12\x* yu wasim skin bilong yu long strongpela marasin na planti gutpela sop, dispela i no inap rausim asua bilong yu. Nogat. Mi God, Bikpela, mi lukim ol rong bilong yu i stap yet. \v 23 Nogut yu tok long yu no bin kamap doti long ai bilong mi na yu no bin lotuim ol dispela god Bal. Israel, yu mas tingim gen pasin nogut yu bin mekim long ples daun. Yu bin raun nabaut na painim ol giaman god olsem wanpela kamel meri i ran i go long olgeta hap bilong painim kamel man. \v 24 Na yu olsem wanpela wel donki meri i save raun oltaim long ples drai. Em i sotwin long painim donki man na em i apim nus bilong smelim donki man i stap we. Taim em i mekim olsem, husat inap long pasim laik bilong en? Long dispela taim ol donki man i no inap hatwok long painim em, bilong pinisim laik bilong ol. \v 25 Israel, yu no ken ran i go bihainim ol giaman god. Nogut yu bagarapim lek bilong yu na nek bilong yu i drai nogut tru. Tasol yu save tok olsem, ‘Maski, mi no ken harim tok bilong yu. Mi laikim tumas ol dispela god. Mi no inap lusim ol.’” \s1 God i sori tru long pasin bilong ol Israel \p \v 26 Bikpela i tok moa olsem, “Sapos ol i holimpas wanpela stilman, orait dispela man bai i sem nogut tru. Olsem tasol, olgeta Israel bai i sem nogut. Ol king bilong ol na ol hetman na ol pris na ol profet na olgeta manmeri bai i gat sem. \v 27 Ol i save tok olsem, ‘Diwai em i papa bilong mipela, na ston i bin karim mipela.’\f + \fr 2.27 \ft Ol man i save kisim ol hap diwai na ston na wokim ol piksa bilong ol giaman god. Na ol i ting ol dispela god ol yet i bin wokim i bin givim laip long ol.\f* Ol i givim baksait tasol long mi na ol i no save kam klostu long mi. Tasol taim ol i painim trabel, ol i save singaut olsem, ‘Bikpela, yu kam helpim mipela.’ \v 28 Tasol \x - \xo 2.28 \xt Lo 32.37, Het 10.14, Ais 45.20\x* we stap ol dispela god yupela Juda yet i bin wokim? Namba bilong ol i wankain olsem namba bilong ol taun bilong yupela. Taim yupela i gat trabel, ol yet i ken helpim yupela, sapos ol inap.” \p \v 29 Bikpela i tok moa olsem, “Yupela olgeta i bikhet long mi. Olsem na bilong wanem yupela i sutim tok long mi? \v 30 Mi bin mekim save long ol pikinini bilong yupela bilong stretim yupela, tasol mi hatwok nating. Yupela i no senisim pasin bilong yupela. Nogat. Yupela i bin kilim ol profet i dai, olsem ol laion i kilim abus. \v 31 Yupela Israel i stap nau, putim yau gut long tok bilong mi Bikpela. Yupela i ting mi samting nogut olsem ples wesan nating, a? Mi olsem wanpela ples i tudak tru, a? Sapos nogat, orait bilong wanem yupela manmeri bilong mi i save tokim mi olsem, ‘Nau mipela bai i go nabaut long laik bilong mipela yet. Mipela bai i no inap kam long yu moa.’ \v 32 Yupela i ting ol yangpela meri inap lusim tingting long gutpela bilas bilong ol? Na ol meri i marit nupela inap lusim tingting long gutpela bilas bilong marit? Nogat. Ol i no inap tru. Tasol longtaim tru yupela manmeri bilong mi i lusim tingting long mi. \p \v 33 “Israel, yu save gut long pasin pamuk na yu save tingting gut long rot bilong painim ol man. Save bilong yu i winim save bilong olgeta pamukmeri, na yu inap lainim ol long olkain pasin nogut. \v 34 Ol rabisman i no bin brukim haus bilong yu, tasol yu kilim ol nating na blut bilong ol i pas i stap yet long ol klos bilong yu. Yu bin mekim ol dispela pasin nogut, \v 35 tasol yu save tok olsem, ‘Mi no bin mekim rong. Olsem na Bikpela i no ken kros moa long mi.’ Harim. Dispela tok bilong yu i no tru. Olsem na bai mi kotim yu. \v 36 Yu save bihainim wanpela rot na kwiktaim yu save lusim na bihainim narapela rot. Ol Isip i no inap helpim yu, na bai yu sem nogut, olsem yu bin sem long taim ol Asiria i no bin helpim yu. \v 37 Bai yu lusim ol Isip tu, na long dispela taim bai yu sem na bel hevi nogut. Yu save ting ol dispela lain inap helpim yu, tasol mi, Bikpela, mi givim baksait pinis long ol, olsem na ol i no inap helpim yu. Nogat tru.” \c 3 \s1 Ol Israel i lusim Bikpela pinis \p \v 1 Bikpela \x - \xo 3.1 \xt Lo 24.1-4, Jer 2.20, Ese 16.26-29\x* i tok olsem, “Sapos man i rausim meri bilong en, na meri i lusim em na i go maritim narapela man, orait dispela namba wan man i no ken kisim bek dispela meri. Sapos em i kisim meri gen, bai kantri bilong en i kamap doti tru long ai bilong mi. Israel, yu bin pamuk nabaut wantaim planti man, na nau yu laik kam bek long mi, a?\f + \fr 3.1 \ft Lukim tok i stap long Jeremaia 2.20.\f* \v 2 Yu lukluk i go long ol maunten. Ating i gat wanpela maunten i stap na yu no bin i go long en na mekim pasin pamuk, a? Yu bin sindaun arere long ol rot, na wetim ol man i kam, olsem ol Arebia i save wet arere long ol rot long ples drai, bilong ol i ken stilim samting bilong ol man i bihainim rot. Ol pasin nogut na pasin pamuk bilong yu i mekim, na kantri bilong yu i kamap doti tru long ai bilong mi. \v 3 Long \x - \xo 3.3 \xt Jer 6.15, 8.12, Ese 3.7\x* dispela as tasol na mi bin pasim ren na ren i no kam daun long graun bilong yu. Tasol yu save hambak olsem pamukmeri na yu no save sem liklik. \v 4 Nau tasol yu bin singaut long mi na yu tok olsem, ‘Bikpela, yu papa bilong mi, na yu laikim mi long taim mi yangpela yet. \v 5 Ating yu no inap belhat long mi oltaim. Ating kros bilong yu bai i pinis.’ Israel, yu bin tok olsem, tasol yu bin mekim olkain pasin nogut na pinisim laik bilong yu.” \s1 Ol Israel na Juda i mas tanim bel \p \v 6 Long \x - \xo 3.6 \xt 2 Kin 22.1—23.30, 2 Sto 34.1—35.27\x* taim Josaia i stap king, Bikpela i tokim mi olsem, “Ating yu bin lukim pasin nogut dispela hambakmeri Israel i bin mekim, a? Em i bin go antap long olgeta maunten na aninit long olgeta bikpela diwai na mekim pasin pamuk. \v 7 Mi bin tingting olsem, em i mekim ol dispela hambak pasin pastaim, na bai em i kam bek gen long mi. Tasol nogat. Em i no kam bek. Na susa bilong en, Juda, dispela meri bilong brukim marit, em i lukim pasin bilong Israel.\f + \fr 3.7 \ft Long taim bilong Jeremaia, kantri Israel long hap not i no moa i stap. Ol birua i bagarapim longtaim pinis. Long dispela hap tok, God i tokim ol manmeri long tingting i go bek long ol samting i bin kamap long ol Israel bipo, olsem na long dispela hap dispela nem “Israel” i makim ol manmeri bilong dispela kantri i bin i stap bipo long hap not bilong kantri Juda. Tasol long planti hap bilong buk Jeremaia, dispela nem Israel i tok long ol manmeri bilong Jerusalem na bilong ol arapela hap bilong kantri Juda. Ol tu i lain tumbuna bilong Jekop, narapela nem bilong en Israel. Olsem na taim ol birua i karim ol lain Israel long hap not i go kalabus long narapela kantri, ol manmeri bilong kantri Juda i kisim bek dispela nem Israel na ol i kolim ol yet long dispela nem.\f* \v 8 Taim Israel i brukim marit na mekim planti pasin pamuk, mi bin raitim pepa bilong pinisim marit na mi givim em na rausim em i go. Susa bilong en, Juda, i lukim dispela, tasol em i no pret liklik. Nogat. Na mi lukim em tu i go nabaut na mekim pasin pamuk. \v 9 Em i ting pasin pamuk i samting nating, na em i lotuim ol ston na diwai. Na long dispela pasin em i pamuk nabaut. Olsem na em i mekim graun i kamap doti tru long ai bilong mi. \v 10 Juda i bin lusim mi na mekim ol dispela pasin nogut, tasol em i no tanim bel tru na kam bek long mi. Nogat. Em i giaman tasol long tanim bel. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 11 Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Israel na Juda, tupela i meri bilong brukim marit. Tasol asua bilong Juda i bikpela tumas na i winim asua bilong Israel. \v 12 Olsem na Jeremaia, yu mas sanap na singaut i go long hap not. Yu mas autim tok bilong mi Bikpela olsem, ‘Israel, yu meri bilong brukim marit, yu mas kam bek long mi. Mi Bikpela, mi tok, mi no ken belhat moa long yu. Long wanem, mi God bilong marimari, na belhat bilong mi i no inap i stap oltaim. \v 13 Israel, yu mas tokaut stret olsem, “Mi gat asua pinis. Mi bin bikhet long yu God, Bikpela bilong mi, na mi bin i go aninit long olgeta bikpela diwai na mekim pasin nogut wantaim ol giaman god. Na mi bin sakim tok bilong yu.” Israel, mi Bikpela, mi givim dispela tok long yu.’ \p \v 14 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Yupela manmeri i bin lusim mi, yupela i mas kam bek long mi, long wanem, yupela i manmeri bilong mi stret. Bai mi kisim wan wan bilong yupela long ol taun na long ol lain wanblut na bai mi bringim yupela i kam bek long Saion, dispela maunten bilong mi. \v 15 Na mi bai makim ol gutpela wasman i save bihainim pasin bilong mi. Ol bai i gat gutpela tingting na save, na bai ol i lukautim yupela gut. \v 16 Na mi Bikpela, mi tok olsem. Bihain bai yupela i kamap planti tru long kantri bilong yupela. Na long dispela taim bai yupela i no tok moa long Bokis Kontrak bilong mi, Bikpela. Na bai yupela i no tingting moa long dispela Bokis na bai yupela i no moa wari long en. Na bai yupela i no wokim nupela Bokis Kontrak. Nogat. \v 17 Long dispela taim bai ol manmeri i tok olsem, ‘Jerusalem yet em i sia king bilong Bikpela.’ Na olgeta lain manmeri bai i kam long Jerusalem bilong givim biknem long mi. Na bai ol i no bikhet moa na i no moa bihainim pasin nogut bilong bel bilong ol yet. \v 18 Long dispela taim ol Juda bai i bung wantaim ol Israel na bai ol i lusim kantri long hap not, nau ol i stap long en. Na bai ol i kam i stap long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong i stap graun bilong lain bilong ol oltaim.” \s1 Ol Israel i mas lusim ol giaman god \p \v 19 Bikpela i tok moa olsem, “Israel, bipo mi bin ting long mekim yu i kamap pikinini tru bilong mi, na mi bin givim yu wanpela gutpela graun tru i winim graun bilong olgeta arapela lain manmeri. Na mi bin ting bai yu kolim mi Papa, na bai yu bihainim mi oltaim na yu no ken lusim mi. \v 20 Tasol nogat. Yupela lain manmeri bilong Israel, yupela i bin lusim mi, olsem meri bilong brukim marit i lusim man bilong en. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 21 Bikpela \x - \xo 3.21 \xt Ais 17.10, Jer 2.32, 13.25\x* krai i kamap antap long ol maunten. Em ol manmeri bilong Israel i krai nogut na singaut long God long marimari long ol. Long wanem, ol i bin lusim tingting long God, Bikpela bilong ol, na bihainim rot nogut. \p \v 22 Bikpela \x - \xo 3.22 \xt Jer 30.17, 33.6, Hos 14.4\x* i tok olsem, “Yupela ol pikinini bilong bikhet, yupela kam bek long mi. Na bai mi stretim pasin bilong yupela na bai yupela i stap gut wantaim mi.” \p Na ol manmeri i bekim tok olsem, “Nau mipela i kam bek long yu, long wanem, yu God, Bikpela bilong mipela. \v 23 Tru \x - \xo 3.23 \xt Sng 3.8, Jer 17.2, 17.14, 31.7\x* tumas, dispela pasin bilong pamuk nabaut long ol maunten i no inap helpim mipela. God, Bikpela bilong mipela, yu wanpela tasol inap kisim bek mipela Israel. \v 24 Tasol mipela i bin lotuim Bal, dispela god bilong sem, na long dispela pasin mipela i bin pinisim olgeta sipsip na bulmakau na pikinini man na pikinini meri na olgeta gutpela samting ol tumbuna i bin hatwok na kisim. Mipela i bin mekim ol dispela pasin long taim mipela i yangpela yet na i kam inap nau. \v 25 God, Bikpela, mipela wantaim ol tumbuna bilong mipela i bin mekim sin long yu taim mipela i yangpela yet na i kam inap nau. Mipela i no bin bihainim tok bilong yu. Olsem na mipela i mas sem nogut na putim pes i go daun long graun.” \c 4 \s1 Ol Israel i mas kam bek long Bikpela \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Yupela Israel, sapos yupela i laik kam bek, orait yupela i mas kam bek long mi tasol. Yupela i mas rausim ol stingpela giaman god yupela i bin putim long ai bilong mi. Na yupela i mas bihainim mi oltaim. \v 2 Na long taim yupela i laik strongim tok na yupela i tok olsem, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim,’ orait yupela i mas tok tru na bihainim gutpela na stretpela pasin na mekim dispela tok. Sapos yupela i mekim olsem, orait bai ol arapela lain i askim mi long mekim gut long ol na bai ol i givim biknem long mi.” \p \v 3-4 Bikpela \x - \xo 4.3-4 \xt Jop 41.20, Ais 1.31, Hos 10.12, Kl 2.11\x* i tokim ol Juda na ol Jerusalem olsem, “Yupela i mas lusim pasin nogut na kam bek long mi na kisim nupela tingting na pasin, olsem man i brukim nupela graun na planim kaikai. Na yupela i no ken planim dispela kaikai namel long ol rop i gat nil. Yupela Juda na Jerusalem i mas rausim olpela tingting nogut na kamap ol manmeri bilong mi stret. Sapos yupela i no mekim olsem, orait bai mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong yupela na bai mi mekim save long yupela. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia na i no gat man inap mekim i dai.” \s1 Ol birua i laik pait long ol Juda \p \v 5 Bikpela i tokim mi long autim tok long ol Juda na Jerusalem. Tok bilong en i olsem, “Yupela go winim ol biugel long olgeta hap bilong kantri. Singaut long ol manmeri olsem, ‘Yupela kam bung na yupela go hait long ol taun i gat strongpela banis.’ \v 6 Apim plak bilong toksave long ol manmeri long ol i mas i go long Saion. Yupela i no ken i stap. Yupela i mas ranawe i go hait. Long wanem, mi mekim ol birua i lusim hap not na i kam bilong bagarapim yupela nogut tru. \v 7 Ol birua i lusim ples bilong ol na i kam, olsem laion i lusim ples hait. Ol i man bilong bagarapim planti kantri, na ol i kam bilong bagarapim kantri bilong yupela. Ol taun bilong yupela bai i bagarap olgeta, na bai i no gat man i stap long ol dispela taun. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 8 Olsem na yupela i mas putim ol klos bilong sori na yupela i mas krai na singsing sori. Long wanem, Bikpela i belhat moa yet long yumi na em i no lusim belhat bilong en. \p \v 9 Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim, king wantaim ol ofisa bilong en bai i pret moa yet, na ol pris wantaim ol profet bai i kirap nogut tru.” \v 10 Orait na mi tok, “God, Bikpela, yu bin giamanim tru ol manmeri bilong Juda na Jerusalem long taim yu bin tok bai ol i stap gut. Tasol nau ol birua i kam pinis na i laik kilim mipela i dai.” \s1 Ol birua i kam olsem hatpela win \p \v 11 Long taim ol birua i kam, Bikpela bai i givim tok long ol manmeri bilong Juda na Jerusalem olsem, “Bai hatpela win i kirap long ol maunten i stap long ples drai, na win bai i kam long ol manmeri bilong mi. Tasol dispela win i no kam bilong rausim ol pasin nogut tasol, olsem win i save rausim pipia bilong wit samting. Nogat. \v 12 Dispela win em i strongpela tumas na em bai i bagarapim ol tru. Mi yet mi tok na dispela win i kam, long wanem, mi kotim ol dispela manmeri pinis na nau mi laik mekim save long ol.” \p \v 13 Orait na mi Jeremaia, mi tokim ol manmeri olsem, “Lukim. Ol birua i bilak nogut tru olsem klaut. Ol karis bilong ol soldia i spit i kam olsem raunwin, na ol hos bilong ol i kam hariap olsem ol tarangau i flai. Sori tru. Nau yumi laik bagarap olgeta. \v 14 Yupela \x - \xo 4.14 \xt Ais 1.16, Je 4.8\x* Jerusalem, wanem taim bai yupela i lusim olkain tingting nogut? Yupela i mas rausim olgeta pasin nogut bilong yupela na bai yupela i kamap klin, na bai Bikpela i kisim bek yupela. \v 15 Ol man i lusim taun Dan na ples maunten bilong Efraim na i bringim tok bilong bikpela hevi i kamap pinis. \v 16 Bikpela i tokim ol dispela man olsem, “Yupela toksave long ol pipel bilong ol arapela kantri, long ol birua i kamap pinis long kantri Juda. Na tokim ol Jerusalem olsem, ‘Ol birua i lusim longwe ples na i kam bilong pait long ol taun bilong Juda. Ol bai i raunim ol dispela taun na singaut strong na bikmaus long ol manmeri.’ \v 17 Yupela ol Jerusalem i bin bikhet long mi, Bikpela. Olsem na ol birua bai i banisim Jerusalem, olsem ol wasman i save banisim gaden. \v 18 Yupela i bin mekim ol pasin nogut na yupela i bin wokabaut long ol rot nogut, na dispela em i as bilong ol dispela hevi i kamap long yupela. Sin bilong yupela yet i mekim yupela i karim dispela pen, na i brukim lewa bilong yupela.” \s1 Jeremaia i sori tru long ol lain bilong en \p \v 19 Bel bilong mi i nogut tru. Mi no inap karim dispela bikpela pen. Em i daunim mi tru, na tingting bilong mi i bagarap olgeta. Mi no inap pasim maus, long wanem, mi harim ol soldia i winim biugel na i singaut strong. \v 20 Ol i mekim save bagarapim ol manmeri long olgeta hap bilong kantri, na kantri i kamap rabis tru. Wantu tasol ol i bagarapim ol haus sel bilong mipela. \v 21 Wanem taim bai ol birua i lusim mipela na i go bek long ples bilong ol, na mipela inap lusim pasin bilong apim plak na winim biugel?\f + \fr 4.21 \ft Taim ol i lukim ol birua i kam, ol i bin apim plak na winim biugel bilong tokim ol manmeri long ranawe i go hait insait long ol taun i gat strongpela banis. Lukim lain 5 na 6 bilong dispela sapta.\f* \p \v 22 Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri bilong mi i no gat gutpela tingting. Ol i no save long mi. Ol i olsem ol pikinini i no gat save, na ol i longlong nabaut. Ol i save tumas long mekim pasin nogut, tasol ol i no save long mekim gutpela pasin.” \s1 Jeremaia i lukim samting olsem driman \p \v 23 Mi \x - \xo 4.23 \xt Stt 1.2, Ais 5.25\x* Jeremaia, mi lukim graun i bagarap na i stap nating na i narakain tru. Na mi lukluk long skai na mi no lukim wanpela samting i lait. \v 24 Na mi lukim ol maunten i guria moa yet na het bilong ol i go i kam. \v 25 Na mi lukluk nabaut na mi no lukim wanpela man i stap. Na olgeta pisin i go pinis. \v 26 Mi lukim olgeta hap graun bipo i gat gris, tasol nau i kamap ples wesan nating. Na olgeta taun i stap long graun, ol i bagarap pinis. Bikpela i belhat moa yet na i mekim ol dispela samting i kamap. \p \v 27 Bikpela i tok olsem, “Dispela graun olgeta bai i kamap ples nating, tasol mi no ken bagarapim em olgeta. \v 28 Long dispela as tasol, na graun bai i singsing sori, na skai bai i kamap blakpela. Mi tingting pinis na mi tok long mekim ol dispela samting, na mi no ken senisim tingting bilong mi. Nogat tru.” \p \v 29 Mi Jeremaia, mi lukim ol soldia i sindaun long ol hos na ol soldia i holim banara, na olgeta i kam bilong pait long Juda. Na taim ol manmeri i harim ol, orait ol i lusim taun bilong ol na ranawe i go. Sampela i hait long bus na sampela i hait antap long ol ples ston. Na olgeta taun i stap nating, na i no gat man i stap long ol moa. \v 30 Jerusalem, taim yu bagarap pinis, bai yu mekim wanem? Maski putim ol gutpela retpela klos, na bilasim yu yet long ol bis samting ol i bin wokim long gol. Na maski penim ai bilong yu. Dispela kain bilas i no inap helpim yu. Long wanem, ol pren bilong yu i no laikim yu moa, na ol i laik kilim yu i dai. \v 31 Mi harim krai olsem krai bilong meri i laik karim pikinini. I olsem meri i karim pikinini namba wan taim, na em i gat bikpela pen. Dispela em i krai bilong taun Saion. Em i sotwin tru na i taitim han bilong en na i tok olsem, “Sori tru, mi bagarap nau. Ol birua i laik kilim mi na mi laik i dai.” \c 5 \s1 Olgeta Jerusalem i givim baksait long Bikpela \p \v 1 Bikpela \x - \xo 5.1 \xt 2 Sto 16.9, Ese 22.30\x* i tok olsem, “Yupela Jerusalem, yupela ran i go nabaut long ol rot bilong taun na long ol ples bung na lukluk gut bilong painimaut i gat sampela stretpela man i stap o nogat. Sapos yupela i lukim wanpela man i bihainim stretpela pasin na i wok strong long mekim pasin i tru, orait bai mi lusim olgeta rong yupela Jerusalem i bin mekim. \v 2 Long taim yupela i mekim wanpela promis, yupela i save tok tru antap long nem bilong mi, Bikpela. Tasol yupela i save giaman na mauswara nating.” \p \v 3 Bikpela, yu laikim tumas bai olgeta man i bihainim pasin i tru. Yu bin paitim ol dispela manmeri, tasol ol i no pilim pen. Yu bin daunim ol, tasol ol i no larim yu i stretim ol. Het bilong ol i strong tru olsem ston, na ol i no laik tru long tanim bel. \v 4 Olsem na mi ting, “Ol dispela lain, ol i rabisman nating tasol, na ol i no gat save. Ol i no save long olkain pasin na lo, God, Bikpela i laik bai ol i bihainim. \v 5 Olsem na bai mi go lukim ol bikman na toktok wantaim ol. Ol i mas save long olkain pasin na lo, God, Bikpela i laik bai ol i bihainim.” Tasol ol dispela bikman tu i bin sakim tok bilong Bikpela na i no bihainim laik bilong en. \v 6 Olsem na ol laion bai i lusim bikbus na i kam kilim ol i dai, na ol wel dok bai i lusim ples drai na i kam bagarapim ol. Na bai ol bikpela wel pusi i kam wet i stap klostu long ol taun bilong Juda. Na sapos wanpela man o meri i lusim taun na i kam ausait, bai ol wel pusi i kalap long en na brukim bodi bilong en. Dispela samting bai i kamap long ol, long wanem, ol i bin mekim planti sin na planti taim ol i bin givim baksait long Bikpela. \p \v 7 Bikpela i gat tok long Jerusalem olsem, “Mi no inap lusim sin bilong yu, long wanem, ol manmeri bilong yu i bin givim baksait long mi na bihainim ol dispela samting i no god tru. Na ol i mekim promis long nem bilong ol dispela giaman god. Mi bin givim planti kaikai long ol dispela manmeri, tasol ol i lusim mi na bihainim ol giaman god, olsem man i lusim meri bilong en na i go long haus bilong ol pamukmeri. \v 8 Bel bilong ol dispela man i kirap long meri bilong narapela man, olsem ol strongpela hos man i save bel kirap long ol hos meri nabaut. \v 9 Mi \x - \xo 5.9 \xt Lo 29.24-26, 1 Kin 9.8-9\x* Bikpela, mi tok stret, tru tumas bai mi mekim save long ol dispela manmeri, bilong bekim ol dispela pasin bilong ol. \p \v 10 “Yupela birua bilong ol Israel, yupela kam wokabaut long ol gaden wain bilong kantri Israel na bagarapim ol dispela gaden. Tasol yupela i no ken pinisim ol tru. Rausim ol han tasol bilong ol diwai wain, long wanem, ol dispela han i no samting bilong mi. \v 11 Ol Israel na Juda i givim baksait tru long mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Bikpela bai i salim ol birua i kam bilong bagarapim Israel \p \v 12 Ol \x - \xo 5.12 \xt Jer 14.13\x* Israel i giaman long bihainim Bikpela na ol i tok olsem, “Bikpela bai i no inap mekim wanpela samting. Em i no ken salim samting nogut i kam long yumi. Ol birua i no ken i kam pait na bikpela hangre i no ken kamap. \v 13 I tru, ol profet i save autim dispela kain tok, tasol ol i mauswara nating. Bikpela i no bin givim tok long ol. Olsem na em yet bai i bagarapim ol.” \p \v 14 Yupela i bin mekim dispela kain tok, olsem na yupela harim tok bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i tokim mi olsem, “Tok mi laik givim yu long autim, em bai i kamap olsem paia. Na ol dispela manmeri i olsem paiawut, na bai dispela paia i kukim ol. \v 15 Mi Bikpela, mi tokim yupela manmeri bilong Israel olsem, mi bai kisim wanpela lain pipel bilong longwe ples na bringim ol i kam bilong pait long yupela. Ol i strongpela lain man na ol i bin i stap longtaim tru long kantri bilong ol. Yupela bai i no inap save long tok bilong ol, long wanem, yupela i no save tok ples bilong ol. \v 16 Olgeta soldia bilong ol i strongpela man bilong pait, na ol i save tumas long sut long banara na kilim planti man i dai. \v 17 Bai ol i pinisim kaikai bilong yupela i stap long ol gaden na long ol haus. Na bai ol i kilim olgeta pikinini bilong yupela na olgeta lain sipsip na bulmakau bilong yupela. Na bai ol i bagarapim ol diwai wain na diwai fik bilong yupela. Yupela i save ting bai yupela i stap gut insait long ol taun i gat strongpela banis, tasol nogat. Bai ol dispela birua i kam pait na bagarapim ol dispela taun.” \p \v 18 Tasol Bikpela i tok moa long mi olsem, “Long taim ol dispela birua i kam, bai mi no ken pinisim yupela Israel olgeta. \v 19 Na bihain, ol manmeri bai i askim yu olsem, ‘Bilong wanem God, Bikpela bilong mipela, i bin mekim ol dispela samting long mipela?’ Na Jeremaia, yu mas givim dispela tok bilong mi long ol, ‘Yupela i bin givim baksait long mi, na long graun bilong yupela yet yupela i bin aninit long ol god bilong ol arapela lain. Olsem na nau yupela bai i go i stap long graun bilong ol arapela lain na i stap aninit long ol dispela pipel.’” \s1 Bikpela i givim strongpela tok long ol manmeri \p \v 20 Bikpela i tok olsem, “Givim dispela tok long ol lain bilong Jekop i stap long kantri Juda. \v 21 Yupela \x - \xo 5.21 \xt Ais 6.9-10, Ese 12.2, Mk 8.18\x* manmeri i no gat gutpela tingting na save. Yupela i gat ai, tasol yupela i no save lukim ol samting. Na yupela i gat yau, tasol yupela i no save harim tok. Tasol yupela i mas putim yau gut \v 22 long \x - \xo 5.22 \xt Jop 38.8-11\x* dispela tok bilong mi, Bikpela. Bilong wanem yupela i no pret na guria long mi? Mi bin putim nambis olsem mak bilong solwara, na nambis i save stap oltaim olsem banis bilong solwara. Maski biksi i kamap na i pairap strong, em i no inap abrusim dispela mak. \v 23 Tasol yupela manmeri i narakain tru. Yupela i save bikhet tru long mi na pasim strong tingting bilong yupela. Na yupela i bin givim baksait long mi na i go nabaut. \v 24 Yupela i no laik aninit long mi God, Bikpela bilong yupela. Yupela i no bin ting, mi yet mi save salim ren i kam long taim bilong planim kaikai na long taim kaikai i laik mau. Na mi yet mi save mekim kaikai i mau long taim bilong en, bilong yupela i ken kisim long olgeta yia. \v 25 Tasol yupela i mekim ol kain kain rong na sin, na dispela pasin bilong yupela i pasim ol dispela gutpela samting na yupela i no bin kisim. \p \v 26 “Sampela bilong ol manmeri bilong mi, ol i man bilong mekim pasin nogut. Ol i save wet i stap bilong mekim nogut long ol arapela manmeri, olsem man i save wet long pisin i go insait long umben bilong en. \v 27 Ol i save mekim pasin giaman na kisim planti samting bilong ol arapela man, olsem man i kisim planti pisin na basket bilong en i pulap. Long dispela pasin ol i bin kamap strong na ol i gat planti mani samting. \v 28 Ol i man bilong kaikai planti na kamap bikbel. Ol i no save surik long mekim olkain pasin nogut. Ol i no save mekim stretpela pasin long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis. Na long taim ol rabisman i gat hevi, ol i no save helpim ol long pinisim dispela hevi. \p \v 29 “Mi Bikpela, mi tok stret. Tru tumas, bai mi mekim save long ol dispela man, bilong bekim ol dispela pasin bilong ol. \v 30 Samting nogut tru i kamap pinis long dispela graun. \v 31 Ol profet i autim tok bilong ol yet na giamanim ol manmeri. Na taim ol pris i bosim ol manmeri, ol pris i save bihainim tok bilong ol dispela profet. Na ol manmeri bilong mi i save laikim tumas dispela pasin. Tasol bai mi mekim save long yupela, na dispela pasin nogut bilong yupela bai i pinis. Na long dispela taim bai yupela i mekim wanem? \c 6 \s1 Ol birua i kam pait long Jerusalem \p \v 1 Yupela manmeri bilong lain Benjamin, yupela lusim Jerusalem na ranawe i go. Nogut yupela i bagarap. Yupela winim biugel long taun Tekoa na apim plak long ples Bet Hakerem, bilong ol man i ken lukim na save olsem ol i mas ranawe. Long wanem, ol samting nogut tru i lusim hap not na i kam bilong bagarapim yupela moa yet. \v 2 Taun Saion i olsem wanpela naispela meri tru i save bihainim laik bilong em yet oltaim. Tasol Bikpela bai i bagarapim dispela taun olgeta. \v 3 Ol king wantaim ol ami bilong ol bai i kam bilong pait long Jerusalem. Bai ol i banisim taun na wokim kem bilong ol. Ol dispela ami bai i planti moa olsem ol bikpela lain sipsip. \v 4 Bai ol ofisa i tok olsem, “Yumi mas bihainim pasin bilong redi long pait. Goan, yumi kirap long belo na yumi go pait long ol.” Na bihain bai ol i tok, “Sori tumas, yumi no redi yet na tudak i laik kamap. \v 5 Maski, yumi ken kirapim pait long nait na bai yumi bagarapim ol strongpela banis bilong ol.” \p \v 6 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Yupela soldia, katim ol diwai klostu long Jerusalem na hipim ol wantaim graun, bilong sanap long en na pait long taun. Yupela i mas mekim save tru long dispela taun, long wanem, ol manmeri bilong dispela taun i wok long daunim tru ol wantok bilong ol. \v 7 Pasin nogut i save kamap oltaim long Jerusalem, olsem wara i save kamap oltaim long hul wara. Oltaim ol i save bagarapim ol samting bilong taun na paitim ol arapela manmeri, na mi lukim ol dispela tarangu i kisim sua na i gat sik. \v 8 Jerusalem, yu mas harim tok. Sapos nogat, bai mi no inap pren moa wantaim yu. Na bai mi mekim yu i kamap olsem ples nating, na bai i no gat wanpela man i stap long yu.” \s1 Ol Israel i bikhet tru \p \v 9 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tokim mi olsem, “Ol birua bai i pinisim tru ol hap lain bilong Israel i stap yet, olsem ol man i save go long gaden wain na kisim olgeta pikinini wain. Olsem na pastaim yu mas i go autim tok long ol Jerusalem, olsem man i go long gaden wain bilong painim ol wan wan pikinini wain i stap yet. Ating bai ol wan wan man inap harim tok bilong yu.” \v 10 Tasol mi bekim tok olsem, “Bikpela, bai mi autim tok long husat? Na husat bai i harim tok bilong mi? Yau bilong ol i pas tru. Ol i olsem ol haiden, na ol i no laik harim tok bilong yu. Ol i pilim tok bilong yu i olsem samting nogut. Ol i no save amamas long en. \v 11 Tasol Bikpela, belhat bilong yu i pulap long mi tu, na mi no inap pasim moa dispela belhat long tingting bilong mi.” \p Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Kapsaitim dispela belhat bilong mi long ol pikinini i stap nabaut long ol rot, na long ol yangpela man i bung nabaut na i stap. Na ol man wantaim ol meri bilong ol na ol lapun tu bai i pilim dispela belhat bilong mi. \v 12 Bai \x - \xo 6.12 \xt Jer 8.10-12\x* mi mekim save long ol manmeri bilong dispela kantri, na bai mi larim ol arapela lain i kisim ol haus na graun na meri bilong ol. \v 13 Olgeta manmeri i save mekim kain kain pasin nogut bilong kisim planti mani samting. Ol man nating na ol bikman tu i bihainim dispela pasin. Na ol pris na ol profet tu i save giamanim ol manmeri. \v 14 Ol \x - \xo 6.14 \xt Ese 13.10\x* manmeri bilong mi i gat ol bikpela sua, tasol ol pris na profet i lukim ol sua olsem samting nating, na ol i no pasim gut. Ol i save tokim ol manmeri olsem, ‘Yupela i no ken wari. Yumi stap gut.’ Tasol nogat. Ol i no stap gut. \p \v 15 Ating ol Israel i bin sem long ol stingpela pasin ol i bin mekim? Nogat tru. Ol i no sem liklik. Ol i no save pilim sem long dispela kain pasin. Olsem na bai mi mekim save long ol na bai ol i bagarap tru, olsem ol arapela lain i bin bagarap. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Ol Israel i no laik bihainim tok bilong Bikpela \p \v 16 Bikpela \x - \xo 6.16 \xt Ais 8.20, Mal 4.4, Mt 11.29, Lu 16.29\x* i tokim ol manmeri bilong en olsem, “Yupela i mas tingting gut long wanem rot yupela i laik bihainim. Yupela i mas painim dispela gutpela rot ol tumbuna i bin bihainim. Na yupela tu i mas bihainim dispela rot, na bai ol samting i no ken givim hevi long yupela na bai bel bilong yupela i painim malolo.” Tasol ol Israel i tok olsem, “Mipela i no ken bihainim dispela rot.” \v 17 Na Bikpela i tok, “Mi bin makim ol wasman bilong helpim yupela. Na mi tok, taim hevi i laik kamap na ol i winim biugel, orait yupela i mas harim gut.” Tasol ol i tok, “Mipela i no ken harim tok bilong ol wasman.” \v 18 Orait Bikpela i tok olsem, “Yupela ol arapela lain manmeri, harim. Yupela kam bung na bai mi tokim yupela long ol samting mi bai mekim long ol Israel. \v 19 Graun, yu tu mas harim. Mi laik bagarapim ol dispela manmeri bilong mi, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Long wanem, ol i bin sakim tok bilong mi na ol i no bin bihainim ol lo bilong mi. \v 20 Ol i save go long ol man bilong lain Sabea na baim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel. Na ol i save baim kain pitpit i gat gutpela smel, long ol man bilong longwe ples. Ol i ting ol dispela samting bai i mekim lotu bilong ol i kamap gutpela long ai bilong mi. Tasol nogat. Na tu, mi no save amamas long ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa ol i save mekim long mi. \v 21 Olsem na mi Bikpela mi tok, bai mi mekim ol dispela manmeri i pundaun. Na ol bai i bagarap olgeta. Ol papa bai i dai wantaim ol pikinini bilong ol, na ol manmeri bai i dai wantaim ol pren na wantok bilong ol.” \s1 Ol birua i lusim hap not na i kam \p \v 22 Bikpela i tok olsem, “Ol ami i laik lusim hap not na i kam. Ol i strongpela lain moa na ol i stap longwe tru. Tasol nau ol i wok long redim ol samting bilong pait. \v 23 Ol i no man bilong marimari. Ol i save laikim tumas long bagarapim ol arapela man. Ol i holim ol banara na spia. Ol i sindaun long ol hos na ran i kam, na lek bilong ol hos i pairap bikpela olsem biksi i pairap long nambis. Ol i sanap long lain na ol i redi long pait long yu, Jerusalem.” \v 24 Ol manmeri bilong Jerusalem i tok olsem, “Mipela i harim pinis nius bilong ol dispela birua, olsem na mipela i pret na bun bilong mipela i slek olgeta. Mipela i sori na pilim nogut tru, olsem meri i pilim bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. \v 25 Ol birua i man nogut tru, na ol i stap nabaut long olgeta hap na ol i redi long pait long yumi na mekim yumi i pret. Olsem na yumi no ken i go long ol gaden na wokabaut long ol rot.” \p \v 26 Orait Bikpela i tok olsem, “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas putim klos bilong sori na slip long sit bilong paia na tanim tanim nabaut. Yupela i mas mekim bikpela krai na singsing sori, olsem ol papamama i gat wanpela pikinini tasol, ol i save mekim long taim dispela pikinini i dai pinis. Long wanem, wantu ol dispela birua bai i kamap long yupela, bilong bagarapim yupela.” \s1 Ol manmeri i olsem rabis silva \p \v 27 Bikpela \x - \xo 6.27 \xt Jer 1.18\x* i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu olsem taun i gat strongpela banis. Na mi givim yu wok bilong traim ol manmeri bilong mi, na skelim pasin bilong ol, olsem man i kukim silva long paia, bilong traim na painimaut, em i silva tru, o nogat.” \v 28 Orait na mi bekim tok olsem,\f + \fr 6.28 \ft Sampela man i ting dispela ol tok i stap long lain 28-30 em i skruim tok Bikpela i autim long Jeremaia long lain 27.\f* “Ol i manmeri bilong bikhet na sakim tok, na ol i save tok baksait long ol wantok. Olgeta pasin bilong ol i nogut tasol. Ol i olsem pipia ain samting i kamap taim ol wokman i traim silva long paia. \v 29 Masin i wok long winim paia na paia i kamap hat moa bilong kukim silva na rausim pipia ain samting i stap long en. Tasol ol wokman i hatwok nating. Paia i no inap rausim dispela pipia. Olsem tasol i no gat rot bilong rausim ol man bilong mekim pasin nogut, na mekim ol manmeri bilong yu i kamap gutpela lain gen. \v 30 Ol i olsem rabis silva tasol, long wanem, yu Bikpela, yu givim baksait pinis long ol.” \c 7 \s1 Haus bilong Bikpela i no inap mekim ol Juda i stap gut \p \v 1 Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 2 “Yu go sanap long dua bilong haus bilong mi, Bikpela, na autim tok long ol Juda i save go insait bilong lotu long mi. Yu mas tokim ol long putim yau gut long dispela tok bilong mi, Bikpela. Tok bilong mi i olsem. \v 3 Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i mas stretim wokabaut na pasin bilong yupela, na bai mi larim yupela i stap gut long graun bilong yupela. \v 4 Oltaim ol i save tokim yupela olsem, ‘Dispela em i haus bilong Bikpela. Dispela em i haus bilong Bikpela. Dispela em i haus bilong Bikpela.’ Tasol yupela i no ken ting, dispela haus bai i mekim yupela i stap gut. Nogut yupela i giamanim yupela yet.\f + \fr 7.4 \ft I luk olsem ol manmeri i tingting long kain tok i stap long Buk Song 132.13-14, na ol i ting haus bilong Bikpela i stap long Jerusalem, olsem na oltaim Bikpela bai i lukautim Jerusalem. Em bai i no inap larim ol samting nogut i kamap long Jerusalem wantaim ol manmeri i stap long en.\f* \v 5 Yupela i mas stretim gut wokabaut na pasin bilong yupela. Na yupela i mas mekim stretpela pasin long ol wantok bilong yupela. \v 6 Yupela i no ken daunim ol man bilong arapela kantri i stap wantaim yupela, na ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na ol meri, man bilong ol i dai pinis. Na yupela i no ken kilim nating ol manmeri long kantri bilong yupela. Na yupela i no ken lotu long ol giaman god na bagarapim yupela yet. \v 7 Sapos yupela i bihainim olgeta dispela tok bilong mi, bai mi larim yupela i stap gut long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong em i ken i stap graun bilong lain bilong ol oltaim. \p \v 8 “Yupela i save bilip strong long ol tok giaman. Tasol dispela tok i no inap helpim yupela. \v 9 Na yupela i save stil na kilim ol man na mekim pasin pamuk wantaim ol man na meri i marit. Na yupela i save giaman long taim yupela i mekim ol strongpela promis. Na yupela i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long giaman god Bal, na yupela i save lotu long ol god yupela i no bin lotu long ol bipo. \v 10 Yupela i mekim ol dispela pasin pinis, na yupela i save kam insait long dispela haus mi bin makim bilong yupela i lotuim mi long en. Na yupela i save kam klostu long mi na yupela i tok, ‘Mipela i stap gut.’ Tasol bihain yupela i lusim haus bilong mi na yupela i go mekim ol dispela stingpela pasin moa. Yupela i ting dispela i gutpela pasin, a? \v 11 Mi \x - \xo 7.11 \xt Ais 56.7, Mt 21.13, Mk 11.17, Lu 19.46\x* bin makim dispela haus bilong yupela i ken lotuim mi long en. Tasol yupela i ting em i ples hait bilong ol stilman, a? Mi Bikpela, mi tok stret, mi save lukim olgeta pasin yupela i mekim. \p \v 12 “Yupela \x - \xo 7.12 \xt Sng 78.60, Jer 26.6\x* go long Silo na lukim ol samting mi bin mekim long dispela taun. Pastaim mi bin makim Silo olsem ples bilong yupela i ken lotuim mi long en, tasol bihain mi lukim ol pasin nogut ol Israel i bin mekim na mi bin bagarapim dispela taun.\f + \fr 7.12 \ft Long taim bilong Josua, ol Israel i bin sanapim haus sel bilong Bikpela long taun Silo (lukim Josua 18.1), na haus sel i bin i stap long Silo long taim bilong pris Eli (lukim 1 Samuel 1-3). Tasol long dispela taim ol Filistia i bin winim ol Israel (lukim 1 Samuel 4), na i luk olsem ol i bin bagarapim taun Silo, na bihain taun i stap nating tasol.\f* \v 13 Na \x - \xo 7.13 \xt 2 Sto 36.15, Ais 65.12, Jer 35.17\x* nau yupela tu i wok long mekim olkain pasin nogut. Planti taim mi bin tokim yupela long lusim ol dispela pasin, tasol yupela i no laik harim tok. Na taim mi singaut long yupela, yupela i no bekim singaut bilong mi. \v 14 I tru, mi bin makim dispela haus bilong yupela i ken lotuim mi long en, na yupela i bilip bai dispela haus i helpim yupela long stap gut. Tasol mi Bikpela, mi tok stret long yupela, bai mi bagarapim dispela haus long wankain pasin olsem mi bin mekim long haus bilong mi long Silo. Na tu bai mi bagarapim dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela. \v 15 Na bai mi rausim yupela, olsem mi bin rausim ol Israel, ol dispela wanlain bilong yupela.\f + \fr 7.15 \ft Dispela tok long ol Israel, em i tok long ol lain i bin i stap bipo long kantri Israel long hap not. Lukim tok i stap long Jeremaia 3.7.\f* Na bai yupela i lusim mi na mi no ken lukim yupela moa.” \s1 Ol Israel i sakim tok bilong Bikpela \p \v 16 Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu no ken beten long mi bilong helpim ol dispela manmeri. Yu no ken krai na singaut strong long mi. Long wanem, mi no ken harim dispela beten bilong yu. \v 17 Ating yu no lukim dispela pasin ol i save mekim long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, a? \v 18 Ol \x - \xo 7.18 \xt Jer 44.17-19\x* pikinini i save bungim paiawut, na ol papa i save mekim paia, na ol mama i save tanim plaua bilong wokim bisket, na ol i save ofaim ol dispela bisket long dispela god meri ol i kolim, Kwin Bilong Heven. Na tu ol i save mekim ol ofa bilong kapsaitim wain long ol kain kain god. Na long dispela pasin ol i laik mekim nogut long mi. \v 19 Tasol mi Bikpela, mi tok, ol i no mekim nogut long mi. Ol i mekim nogut long ol yet, na dispela pasin bilong ol bai i mekim ol i sem nogut tru. \v 20 Olsem na mi God, Bikpela, mi tok olsem. Mi belhat nogut tru na bai mi mekim save moa yet long dispela kantri na long ol manmeri na long ol abus na long ol diwai na long ol kaikai. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia, na i no gat man inap mekim i dai. \p \v 21 “Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Maski givim mi ol dispela ofa yupela i save kukim olgeta. Mobeta yupela yet i kaikai mit bilong dispela kain ofa, olsem yupela i save mekim long mit bilong ol arapela ofa. \v 22 Long taim mi bin bringim ol tumbuna bilong yupela i lusim Isip, mi no bin tok bai ol i mas mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela kain ofa. Nogat. \v 23 Mi \x - \xo 7.23 \xt Kis 15.26, Wkp 26.12, Ais 3.10\x* bin tokim ol olsem, ‘Yupela i mas bihainim tok bilong mi, na bai mi stap God bilong yupela, na bai yupela i stap lain manmeri bilong mi. Na olgeta pasin mi tokim yupela long bihainim, em yupela i mas bihainim, na bai yupela i ken i stap gut.’ \v 24 Mi bin tok olsem, tasol ol i no harim tok na ol i no bihainim. Ol i tingting tasol long mekim pasin nogut, na ol i bikhet na bihainim laik bilong ol yet. Olsem na ol i no i go het. Nogat. Ol i wok long daunim ol yet. \v 25 Stat long taim ol tumbuna bilong yupela i lusim Isip, na i kam inap nau, mi bin wok oltaim long salim ol wokman bilong mi, em ol profet, na ol i kam na autim tok long yupela. \v 26 Tasol ol lain bilong yupela i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. Nogat. Ol i bikhet tasol, na i mekim planti pasin nogut i winim pasin nogut bilong ol tumbuna. \p \v 27 “Orait Jeremaia, yu mas autim olgeta dispela tok long ol Israel, tasol bai ol i no harim tok. Yu mas singaut long ol, tasol bai ol i no bekim singaut bilong yu. \v 28 Na yu mas tokim ol olsem, ‘Lain bilong yupela i no bin bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yupela, na ol i no larim God i stretim ol. Ol i no moa bihainim pasin bilong tok tru. Ol i lusim dispela pasin olgeta.’” \s1 Ol manmeri i go long ples daun Hinom na mekim pasin nogut \p \v 29 Jerusalem, yu mas katim gras bilong yu na tromoi i go bilong soim sori bilong yu. Na yu mas i go antap long ples maunten na singsing sori, long wanem, ol manmeri bilong yu i bin mekim Bikpela i belhat nogut tru. Olsem na Bikpela i no laikim moa ol dispela lain manmeri na i givim baksait pinis long ol. \v 30 Bikpela i tok olsem, “Ol Juda i bin mekim planti pasin nogut long ai bilong mi. Ol i bin sanapim ol piksa bilong ol stingpela giaman god insait long dispela haus mi bin makim bilong ol i lotuim mi long en. Na long dispela pasin ol i mekim haus i kamap doti tru long ai bilong mi. \v 31 Na \x - \xo 7.31 \xt Wkp 18.21, 2 Kin 23.10, Jer 32.35\x* ol i bin wokim ol ples bilong lotu ol i kolim Tofet, long Ples Daun bilong Hinom. Na ol i kukim ol pikinini bilong ol yet long paia, olsem ofa long ol giaman god. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela pasin. Na tu, mi no bin tingting long givim dispela kain lo long yupela. \v 32 Olsem na mi Bikpela, mi tok, bihain bai ol i no moa kolim nem bilong dispela ples, Tofet o Ples Daun bilong Hinom. Nogat. Bai ol i kolim olsem, Ples bilong kilim planti man i dai. Long wanem, bai ol birua i kilim i dai planti manmeri bilong Juda. Na bai Tofet i kamap ples matmat bilong ol Juda, na bai bodi bilong ol i pulap tru long dispela ples. \v 33 Bai planti bodi i stap nating long graun, na bai ol pisin na abus i kam kaikai mit bilong ol. Na bai i no gat man i stap bilong rausim ol dispela pisin na abus. \v 34 Bai \x - \xo 7.34 \xt Jer 16.9, 25.10, KTH 18.23\x* i no gat ol manmeri i stap long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Mi bai mekim olgeta dispela samting i kamap, na pasin bilong belgut na amamas na ol bikpela kaikai bilong ol manmeri i marit nupela, ol bai i pinis olgeta. Na olgeta hap bilong dispela kantri bai i bagarap i stap. \c 8 \p \v 1 “Na mi Bikpela, mi tok moa olsem. Long dispela taim ol birua bai i go long ol ples matmat na kamautim ol bun bilong ol king na ol hetman bilong Juda, na ol bun bilong ol pris na ol profet na bilong olgeta manmeri bilong Jerusalem. \v 2 Ol Juda i bin laikim tumas san na mun na ol sta. Na ol i bin brukim skru long ol dispela samting na beten long ol na askim ol long helpim ol. Na ol i bin mekim olkain pasin bilong lotu long ol. Olsem na ol birua bai i kisim ol bun bilong ol Juda na tromoi nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Na san na mun na ol sta bai i lukim ol dispela bun. Na bai i no gat man bilong kisim ol dispela bun na planim ol gen. \v 3 Na liklik lain tasol bilong ol dispela manmeri nogut bilong Juda bai i stap yet, na bai mi rausim ol i go long ol kantri nabaut. Na bai ol dispela Juda i no laikim moa laip bilong ol yet. Bai ol i laik i dai tasol. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok pinis.” \s1 Ol Juda i no sem long sin bilong ol \p \v 4 Bikpela i tokim mi long autim dispela tok long ol manmeri, “Mi Bikpela, mi tok olsem. Long taim ol man i pundaun, ating ol i no save kirap gen, a? Na long taim ol man i abrusim rot, ating ol i no save tanim na i go bek, a? Nogat. Ol i save mekim. \v 5 Tasol ol dispela manmeri bilong Jerusalem i bin lusim mi na ol i no kam bek. Ol i save givim baksait long mi oltaim. Ol i strong tumas long bihainim pasin giaman, na ol i no laik i kam bek long mi. \v 6 Mi bin putim yau gut long tok bilong ol, tasol mi no harim ol i mekim tok i tru. Na i no gat wanpela man i tanim bel na i tok, ‘Olaman. Mi mekim bikpela sin tru.’ Nogat. Olgeta i strong tru long bihainim laik bilong ol yet, olsem ol soldia i sindaun long hos na i ran strong long pait. \v 7 Olkain bikpela na liklik pisin i save long taim bilong kam i stap long wanpela hap na long taim bilong lusim dispela hap gen. Tasol ol manmeri bilong mi i no save tingting long ol lo bilong mi, Bikpela. \p \v 8 “Olsem wanem na yupela Juda i save tok olsem, ‘Mipela i gat gutpela tingting na save, na Bikpela i bin givim lo bilong en long mipela.’ Yupela i no ken tok olsem, long wanem, ol tisa bilong lo i bin senisim lo na raitim tok giaman tasol. \v 9 Ol saveman i bin givim baksait long tok bilong mi, Bikpela. Olsem wanem na ol i ting ol i gat bikpela save? Bai ol i sem moa yet na bai ol i painim taim nogut, olsem abus i pas long umben. Na bai tingting bilong ol i bagarap. \p \v 10 “Olsem \x - \xo 8.10 \xt Jer 6.12-15\x* na mi bai larim ol arapela man i kam kisim meri na graun bilong ol Juda. Long wanem, olgeta manmeri i save mekim kain kain pasin nogut bilong kisim planti samting. Ol man nating na ol bikman tu i bihainim dispela pasin. Na ol pris na profet tu i save giamanim ol manmeri. \v 11 Ol \x - \xo 8.11 \xt Ese 13.10\x* manmeri bilong mi i gat ol bikpela sua, tasol ol pris na profet i lukim ol dispela sua i olsem samting nating, na ol i no pasim gut. Ol i save tokim ol manmeri olsem, ‘Yupela i no ken wari. Yumi stap gut.’ Tasol nogat. Ol i no stap gut. \v 12 Ating ol Israel i bin sem long ol stingpela pasin ol i bin mekim? Nogat tru. Ol i no sem liklik. Ol i no save pilim sem long dispela kain pasin. Olsem na bai mi mekim save long ol na bai ol i bagarap tru, olsem ol arapela lain i bin bagarap. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. \p \v 13 “Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi pinisim ol olgeta. Ol i olsem ol diwai wain na diwai fik i no karim kaikai moa na lip bilong ol i drai. Olsem na bai mi salim ol lain birua i kam daunim ol.” \p \v 14 Na ol Juda bai i tok olsem, “Bilong wanem yumi sindaun nating? Yumi bung na yumi go hait long ol taun i gat strongpela banis, na yumi ken i dai insait long ol dispela taun. Yumi bin mekim sin long God, Bikpela bilong yumi, olsem na em i tok, yumi mas i dai. I olsem em i givim yumi marasin nogut bilong bagarapim man, na mekim yumi dring. \v 15 Yumi bin ting bai yumi sindaun gut, tasol yumi no sindaun gut. Na yumi bin ting bai yumi gat taim bilong kamap orait gen, tasol ol birua i kam na mekim yumi pret nogut tru. \v 16 Ol birua i kamap pinis long graun bilong lain Dan long hap not, na yumi harim ol hos bilong ol i pulim win strong tumas. Ol dispela hos i singaut na olgeta hap graun bilong yumi i guria. Ol birua i kam bilong bagarapim taun Jerusalem na olgeta manmeri i stap long en, na bilong pinisim olgeta samting bilong graun bilong yumi.” \p \v 17 Na Bikpela i tok olsem, “Harim. Bai mi salim ol snek nogut i kam long yupela na bai ol i kaikaim yupela. Na bai yupela i no gat rot bilong mekim ol snek i stap isi na lusim yupela. Nogat tru.” \s1 Mi Jeremaia, mi sori tru long ol lain bilong mi \p \v 18 Mi sori na bel hevi nogut tru,\f + \fr 8.18 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* na tingting bilong mi i bagarap olgeta. \v 19 Tarangu, ol lain bilong mi i stap long olgeta hap bilong kantri na ol i krai na singaut olsem, “Ating Bikpela i no moa i stap king long taun Saion, a? Bilong wanem na em i no helpim yumi?” Tasol Bikpela i bekim tok olsem, “Bilong wanem na yupela ol manmeri bilong mi i bin wokim ol piksa bilong ol rabis god bilong ol arapela kantri na lotuim ol? Dispela pasin bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru.” \v 20 Ol manmeri i singaut olsem, “Gutpela taim i pinis na ol i kisim pinis olgeta kaikai i mau. Tasol God i no kisim bek yumi yet.” \v 21 Mi Jeremaia, mi lukim ol lain bilong mi i bagarap, olsem na tingting bilong mi i bagarap. Mi bel hevi nogut tru na mi krai moa yet. \v 22 Ating \x - \xo 8.22 \xt Jer 14.19\x* distrik Gileat i no gat gutpela marasin i stap moa long en, a? Na ol i no gat dokta tu, a? Olsem wanem na tarangu ol manmeri bilong mi i no kamap orait yet?\f + \fr 8.22 \ft Jeremaia i tok piksa long dispela hap. Ol Juda i save kisim ol gutpela marasin long distrik Gileat. Lukim Stat 37.25. Tasol Jeremaia i save olsem, kain sik bilong ol manmeri bilong en, em i kamap long pasin nogut ol i mekim, na ol gutpela dokta na gutpela marasin i no inap mekim ol i kamap orait.\f* \c 9 \p \v 1 I gutpela sapos het bilong mi i olsem wanpela wara, na ai bilong mi i olsem hul wara. Na bai mi krai i stap long san na long nait, long wanem, ol birua i kilim pinis ol manmeri bilong ol lain bilong mi. \v 2 I gutpela sapos mi gat wanpela haus win long ples wesan nating. Na bai mi inap lusim ol dispela lain bilong mi na mi go longwe long ol na mi stap long dispela haus. Long wanem, olgeta i lusim God, olsem man i lusim meri bilong en na i bihainim ol arapela meri nabaut. Na ol i olsem bikpela lain stilman. \v 3 Bikpela i tok olsem, “Oltaim ol manmeri bilong mi i redi long mekim tok giaman, olsem man i redi long sut long banara. Tok tru i no kamap bikpela long kantri bilong ol. Tok giaman tasol i win. Ol i save mekim kain kain pasin nogut moa moa yet, na ol i no save bilip long mi. \p \v 4 “Yupela \x - \xo 9.4 \xt Stt 27\x* manmeri i mas lukaut gut long ol wantok bilong yupela, nogut ol i tok baksait long yupela. Na yupela i no ken bilipim tok bilong ol brata, long wanem, olgeta brata i man bilong trik olsem Jekop. \v 5 Olgeta man i save giamanim ol wantok bilong ol, na i no gat wanpela man i save mekim tok tru. Ol i lain pinis long mekim tok giaman na ol i no inap tanim bel na lusim ol kain kain pasin nogut bilong ol.\f + \fr 9.5 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* \v 6 Ol i save wok strong long daunim ol arapela man na long mekim olkain pasin bilong giaman. Na ol i no laik bilip long mi, Bikpela. \p \v 7 “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi traim ol dispela manmeri bilong mi, olsem man i kukim silva long paia, bilong rausim pipia bilong silva. I gat wanem arapela samting mi inap mekim long ol? Nogat. \v 8 Toktok bilong ol i save bagarapim ol wantok bilong ol, olsem man i sutim spia bilong kilim man i dai. Ol i man bilong tok giaman. Long maus ol i save mekim gutpela tok long ol wantok, tasol long bel ol i save tingting long bagarapim ol. \v 9 Tru tumas, bai mi mekim save long ol dispela manmeri, bilong bekim ol dispela pasin nogut bilong ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 10 Orait mi Jeremaia, mi tingting long ol maunten na long ol ples kunai i bagarap pinis, na mi krai nogut na singsing sori. I no gat man i save wokabaut moa long ol dispela ples, na ol bulmakau i no moa i go kaikai gras long ol ples kunai. Ol pisin na ol abus i ranawe pinis na i lusim ol dispela hap. \p \v 11 Bikpela i tok olsem, “Bai mi bagarapim Jerusalem na bai ol hip ston tasol i stap. Na bai em i kamap ples bilong ol wel dok. Na bai mi bagarapim olgeta taun bilong Juda, na bai ol taun i stap nating na i no gat man i stap long ol.” \p \v 12 Orait na mi Jeremaia, mi tok olsem, “Bilong wanem na dispela graun i bagarap pinis, na i kamap olsem ples wesan nating na i no gat man i stap long en? Wanem man i gat gutpela tingting tru na em bai i save long as bilong dispela samting? Bikpela i bin toksave long wanem man na dispela man inap autim as bilong dispela samting long ol manmeri?” \v 13 Na Bikpela i bekim tok olsem, “As bilong dispela samting i olsem. Ol dispela manmeri i no bin bihainim dispela lo mi bin givim ol, na ol i sakim tok bilong mi, na ol i no bin wokabaut long rot mi bin soim ol. \v 14 Ol i bikhet tru na bihainim laik bilong ol yet. Na ol i bin lotuim ol god Bal, olsem ol tumbuna bilong ol i bin lainim ol long mekim. \v 15 Olsem na mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi givim bikpela pen long ol dispela manmeri. I olsem mi givim kumu i pait tru long maus long ol na mekim ol i kaikai, na i olsem mi givim marasin nogut long ol, na mekim ol i dring. \v 16 Bai \x - \xo 9.16 \xt Wkp 26.33, Lo 28.64, Ese 5.2, 5.12\x* mi rausim ol na bai ol i go i stap nabaut long ol arapela kantri ol tumbuna bilong ol na ol yet tu i no bin i go long en bipo. Na bai mi mekim ol man i birua long ol na kilim ol, i go inap olgeta i dai pinis.” \s1 Ol Jerusalem i krai sori \p \v 17 Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok olsem, “Yupela tingting gut long ol dispela samting i kamap long yupela. Na yupela singaut long ol meri i save gut tru long singsing sori, na bai ol i kam.” \v 18 Orait ol manmeri i tok olsem, “Yes, ol i ken kam hariap na singsing sori long mipela, inap mipela i krai moa yet na wara bai i kapsait long ol ai bilong mipela na ran i go daun long pes bilong mipela.” \v 19 Long Saion ol manmeri i krai na singsing sori olsem, “O sori, mipela i bagarap olgeta. Mipela i sem nogut tru, long wanem, ol birua i bagarapim pinis ol haus bilong mipela, na mipela i mas lusim graun bilong mipela.” \p \v 20 Yupela meri bilong Jerusalem, Bikpela i bin tokim mi long autim tok long yupela, na yupela i mas putim yau gut long tok bilong en. Yupela i mas lainim ol pikinini meri bilong yupela long pasin bilong singsing sori. Na yupela wan wan meri i mas skulim ol arapela meri long ol song bilong sori, \v 21 long wanem, dai i kamap pinis long yumi. Maski yumi stap long haus bilong bikman o long haus bilong man nating, dai i no inap abrusim yumi. Dai i bungim ol pikinini i pilai i stap long ol rot na i bungim ol yangpela man i stap long ol ples bung. \v 22 Na ol bodi bilong ol man i dai pinis bai i stap nabaut long graun, olsem pekpek bilong dok, na olsem ol mekpas wit i stap nabaut long gaden. Na bai i no gat man bilong bungim ol. Bikpela i bin tokim mi long autim ol dispela tok. \p \v 23 Bikpela i tok olsem, “Saveman i no ken amamas long save bilong en. Na strongpela man i no ken amamas long strong bilong en. Na maniman i no ken amamas long mani bilong en. Nogat. \v 24 Man \x - \xo 9.24 \xt Mai 6.8, 1 Ko 1.31, 2 Ko 10.17\x* i laik amamas, em i mas amamas long wanpela samting tasol. Em i mas amamas long em i save long mi, Bikpela. Oltaim mi save laikim tumas olgeta manmeri bilong graun na mi save mekim gutpela na stretpela pasin long ol. Mi Bikpela, mi save amamas long mekim dispela kain pasin. \p \v 25 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis taim bilong mekim save long ol lain i save bihainim pasin bilong katim skin bilong sem bilong ol man, tasol ol i no save bihainim tok bilong mi. \v 26 Em ol Isip na ol Juda na ol Idom na ol Amon na ol Moap na ol lain i stap long ples wesan nating, na i save sotim gras long poret bilong ol. Ol dispela lain i haiden na ol Israel tu i bihainim pasin bilong ol haiden. I olsem ol Israel i no bin katim skin bilong sem bilong ol.” \c 10 \s1 Bikpela em i king na ol arapela god i samting nating \p \v 1 Yupela Israel, putim yau gut long tok bilong Bikpela. \v 2 Em \x - \xo 10.2 \xt Kis 23.24, Ais 47.12-14\x* i tok olsem, “Yupela i no ken bihainim pasin bilong ol arapela lain. Ol i save lukim ol narakain samting i kamap long skai, na ol i pret nogut tru. Tasol yupela i no ken pret. Nogat. \v 3 Pasin \x - \xo 10.3 \xt Ais 40.19, 44.9-20\x* bilong ol dispela lain i no tru. Ol i save katim wanpela diwai long bus, na ol saveman bilong sapim piksa i kisim dispela diwai na sapim giaman god long en. \v 4 Na ol man i save kisim gol na silva na bilasim dispela piksa. Na bihain, ol i kisim hama na nilim dispela god long wanpela hap, bilong em i no ken pundaun. \v 5 Ol \x - \xo 10.5 \xt Ais 41.23-24, 46.1, 46.6-7\x* dispela god i samting nating, olsem ol piksa bilong man, ol papa bilong gaden i save putim long gaden bilong pretim ol pisin. Ol dispela god i no inap toktok. Na ol i no inap wokabaut, olsem na ol man i mas karim ol. Yupela i no ken pret long ol, long wanem, ol i no inap mekim wanpela samting nogut. Na tu ol i no inap mekim gutpela pasin.” \p \v 6 Bikpela, i no gat narapela i olsem yu. Yu gat bikpela strong na biknem. Na yu bin mekim olkain samting i soim strong bilong yu. \v 7 Yu \x - \xo 10.7 \xt KTH 15.4\x* stap king bilong olgeta lain manmeri, olsem na olgeta i mas pret long yu na aninit long yu. Gutpela tingting na save bilong yu i winim tru tingting na save bilong ol king na ol saveman bilong olgeta lain manmeri. \v 8 Tingting bilong ol dispela man i kranki olgeta na ol i longlong tru. Long wanem, ol i save go long ol hap diwai tasol bilong kisim save. \v 9 Ol man i save kisim silva long kantri Spen na gol long kantri Ufas, na givim long ol man i save wok long gol na silva, bilong ol i ken karamapim ol giaman god bilong ol. Na ol man i gat save long lumim gutpela laplap, ol i wokim blupela na retpela laplap na bilasim ol dispela god long en. \v 10 Tasol Bikpela, yu God tru. Yu God bilong i stap oltaim, na oltaim bai yu stap king. Taim yu belhat, graun i save guria na ol lain manmeri i no inap i stap gut. \v 11 Yupela \x - \xo 10.11 \xt Sng 96.5, Ais 2.18, 65.16\x* Israel, yupela i mas tokim ol haiden olsem, “Ol god bilong yupela i no bin wokim graun na skai, na bai ol dispela god i bagarap na i no i stap moa long graun na aninit long skai.” \s1 Bikpela em i nambawan tru \r (Jeremaia 51.15-19) \q1 \v 12 Long gutpela tingting na save \q3 bilong en, \q2 Bikpela i bin wokim graun na skai. \q1 Em i bin wokim olgeta samting \q2 long strong na save bilong em yet. \q1 \v 13 Em i tok, na ol klaut i pairap strong \q2 na planti klaut moa i kirap \q3 long narapela narapela hap \q2 na i kam bung. \q1 Em i mekim ol klaut i lait \q2 na ren i kam daun. \q1 Em i kirapim win \q2 na win i lusim hap bilong en \q3 na i kam. \q1 \v 14 Ol man i no olsem. \q2 Olgeta i longlong na i no gat save. \q1 Ol man bilong wokim ol giaman god \q3 long gol, \q2 ol bai i sem \q3 long ol dispela samting \q4 ol i bin wokim. \q1 Ol dispela god i no samting tru. \q2 Ol i no gat laip. \q1 \v 15 Ol i samting nating tasol, \q2 na ol man i ken tok bilas long ol. \q1 Bai ol dispela god i bagarap \q2 na i pinis olgeta. \q1 \v 16 Tasol God bilong Jekop i no olsem. \q2 Em i narakain tru. \q1 Em wanpela tasol \q2 i bin wokim olgeta samting. \q1 Na em i makim ol Israel \q2 olsem lain bilong em yet. \q1 Nem bilong en i olsem, \q2 Bikpela I Gat Olgeta Strong. \s1 Bikpela bai i rausim ol Juda \p \v 17 Yupela Juda, ol birua i banisim Jerusalem pinis. Olsem na yupela i mas bungim ol samting bilong yupela na karim i go. \v 18 Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim bai mi rausim yupela ol manmeri bilong graun Juda. Bai mi givim bikpela hevi long yupela na bai yupela i pilim tru.” \v 19 Na bai ol Juda i tok olsem, “Sori tru, mipela i bagarap pinis. Hevi bilong mipela i bikpela moa, olsem bikpela sua i no inap i drai. Tasol maski, dispela hevi i kamap pinis long mipela na mipela i mas karim.” \p \v 20 Jerusalem i bagarap pinis na i stap nating, olsem wanpela haus sel i bruk na i pundaun. Na i no gat man bilong sanapim dispela haus sel gen, long wanem, olgeta manmeri i bin lusim Jerusalem na i go pinis. \v 21 Ol lida bilong kantri i no gat gutpela tingting na ol i no save askim Bikpela long stiaim tingting bilong ol. Olsem na ol i no bin mekim gutpela wok, na ol birua i kam na rausim ol manmeri i go nabaut, olsem ol weldok i rausim nabaut ol sipsip bilong ol wasman i no lukautim gut ol sipsip bilong ol. \p \v 22 Harim. Ol i bringim nius pinis. Bikpela nois i kamap long hap not, em nois bilong ol birua i lusim kantri bilong ol na i kam bilong pait long ol taun bilong Juda. Ol dispela taun bai i bagarap olgeta na i kamap ples bilong ol weldok tasol. \s1 Jeremaia i askim God long helpim ol manmeri \p \v 23 Bikpela,\x - \xo 10.23 \xt Snd 20.24, Ais 26.7\x* mi save, mipela man i no inap bosim wokabaut bilong mipela yet na bihainim ol rot mipela i laikim. \v 24 Bikpela, yu ken stretim mipela, tasol yu no ken hatim mipela. Nogut yu belhat long mipela na yu bagarapim mipela tru. \v 25 Mobeta yu mekim save long ol lain manmeri i no save lotu long yu na i no save beten long yu. Ol dispela lain i bin kilim i dai ol manmeri bilong mipela lain bilong Jekop. Ol i bin pinisim mipela olgeta na bagarapim tru graun na haus bilong mipela. \c 11 \s1 Ol Israel i brukim kontrak bilong Bikpela \p \v 1 Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, \v 2 “Putim yau gut long ol tok bilong kontrak bilong mi. Na yu mas i go tokim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem \v 3 olsem. Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, wanem man i no bihainim tok bilong kontrak bilong mi, bai em i bagarap. \v 4 Dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong yupela long taim mi kisim ol long Isip na bringim ol i kam. Taim ol i lusim Isip, dispela ples i olsem hatpela paia tru, na mi bin tokim ol olsem, ‘Yupela i mas bihainim olgeta tok bilong mi, na bai yupela i stap lain manmeri bilong mi, na bai mi stap God bilong yupela. \v 5 Na bai mi bihainim dispela promis mi bin mekim long ol tumbuna bilong yupela. Mi bin tok long givim wanpela gutpela graun long ol tumbuna, em dispela graun i gat planti gris. Na nau yupela i stap long dispela graun.’” Bikpela i tok pinis, orait mi bekim tok olsem, “Tru tumas Bikpela, yu ken mekim olsem yu tok.” \p \v 6 Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Yu go long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem na autim olgeta dispela tok bilong mi. Tok bilong mi i olsem. Yupela manmeri, harim tok bilong kontrak bilong mi na yupela i mas bihainim. \v 7 Taim mi kisim ol tumbuna bilong yupela long Isip na bringim ol i kam, mi bin givim strongpela tok long ol olsem, ol i mas bihainim tok bilong mi. Na oltaim mi bin wok long mekim wankain tok long ol lain bilong yupela, i kam inap nau. \v 8 Tasol \x - \xo 11.8 \xt Jer 3.17, 7.24-26, 9.14\x* ol tumbuna i no harim tok na ol i no bihainim. Nogat. Ol i tingting tasol long mekim pasin nogut, na ol i bikhet na bihainim laik bilong ol yet. Mi bin tokim ol long bihainim kontrak, tasol ol i no laik. Olsem na mi bin mekim save long ol, olsem tok i stap long kontrak.” \p \v 9 Na Bikpela i tok moa long mi olsem, “Ol Juda na Jerusalem i pasim tok pinis long sakim tok bilong mi, Bikpela. \v 10 Ol i lusim mi na bihainim gen ol pasin nogut bilong ol tumbuna bilong ol. Na ol i sakim tok bilong mi, olsem ol tumbuna i bin mekim. Lain Israel na lain Juda i save lotuim ol giaman god na ol i brukim pinis dispela kontrak mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol. \v 11 Olsem na mi Bikpela, mi tok stret, bai mi bagarapim ol nogut tru, na bai ol i no inap abrusim. Na bai ol i singaut long mi long helpim ol, tasol mi no ken harim singaut bilong ol. \v 12 Na ol Jerusalem na ol arapela Juda bai i go long ol giaman god ol i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol. Na bai ol i singaut long ol dispela god, tasol ol god i no inap helpim ol long dispela taim nogut. \p \v 13 “Yupela Juda, namba bilong ol giaman god bilong yupela i wankain olsem namba bilong ol taun bilong yupela. Na yupela i bin wokim planti alta bilong mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long Bal, dispela god bilong sem. Namba bilong ol dispela alta i wankain olsem namba bilong ol rot bilong Jerusalem. \v 14 Jeremaia, ol dispela manmeri bai i painim taim nogut, na bai ol i singaut long mi bilong helpim ol. Tasol mi no ken harim singaut bilong ol. Olsem na yu no ken beten long mi bilong mi helpim ol. Na yu no ken krai na singaut strong long mi bilong mi pinisim hevi bilong ol. \p \v 15 “Yupela manmeri bilong mi, mi laikim yupela tumas. Tasol yupela i mekim olkain pasin nogut. Olsem na bilong wanem yupela i go long haus bilong mi? Yupela i save bringim ol abus bilong mekim ofa long mi, na yupela i ting ol dispela ofa bai i helpim yupela long abrusim taim nogut. Tasol nogat. Dispela taim nogut bai i kamap long yupela. Na ating bai yupela i amamas, a?\f + \fr 11.15 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* \v 16 Bipo mi tok, yupela Israel i olsem wanpela gutpela diwai oliv i save karim gutpela kaikai. Tasol bai mi bagarapim yupela, olsem klaut i pairap strong na lait bilong klaut i bagarapim diwai oliv na diwai i paia, na ol han bilong en i bruk. \v 17 Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi bin planim dispela diwai, tasol nau mi tok, em i mas bagarap. Yupela ol lain Israel na lain Juda i bin lotuim god Bal na mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long en. Na dispela pasin nogut bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru. \s1 Ol man i laik kilim Jeremaia i dai \p \v 18 Mi Jeremaia, mi beten olsem, “Bikpela, ol sampela man i laik mekim nogut long mi, na yu bin toksave long mi long dispela samting ol i laik mekim. \v 19 Pastaim mi no bin save long dispela samting. Mi olsem wanpela pikinini sipsip ol man i bringim i go bilong kilim i dai. Ol dispela man i bin pasim tok olsem, ‘Goan, yumi kilim em i dai nau tasol, olsem man i katim diwai long taim diwai i wok long karim pikinini. Yumi pinisim em tru, na bai ol man i no tingim em moa.’ Ol i tok olsem, \v 20 tasol yu Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu save skelim bel na tingting bilong ol manmeri, na kot bilong yu i stret olgeta. Mi putim dispela hevi long han bilong yu, na mi laik lukim yu i mekim save tru long ol dispela man.” \p \v 21 Ol man bilong Anatot i laik kilim mi i dai na ol i tokim mi olsem, “Yu no ken mekim tok profet long nem bilong Bikpela. Sapos yu mekim dispela kain tok, bai mipela i kilim yu i dai.” Tasol Bikpela i harim beten bilong mi na em i tok olsem, \v 22 “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi mekim save long ol Anatot. Mi bai salim ol birua i kam na kilim ol yangpela man bilong ol i dai. Na long dispela taim bai ol Anatot i no gat kaikai na bai ol pikinini bilong ol i dai. \v 23 Mi makim pinis taim bilong bagarapim ol Anatot. Na long taim mi mekim olsem, i no gat wanpela bilong ol bai i stap. Nogat. Olgeta bai i dai.” \c 12 \s1 Jeremaia i gat hevi na i askim Bikpela \p \v 1 Bikpela, oltaim yu save mekim stretpela pasin, na mi no inap tok pait wantaim yu. Tasol i gat sampela pasin mi no klia long en, na mi laik askim yu long en. Bilong wanem ol man bilong mekim pasin nogut, ol i save stap gut oltaim? Bilong wanem wok bilong ol man bilong trik na giaman, i save go het gut? \v 2 Yu bin putim ol long graun na ol i kamap gutpela, olsem man i planim diwai na rop bilong diwai i go insait long graun na diwai i kamap bikpela na i karim kaikai. Oltaim ol i save kolim nem bilong yu, tasol tingting bilong ol i stap longwe long yu. \v 3 Tasol Bikpela, yu save long mi na long olgeta pasin bilong mi. Na yu save skelim tingting bilong mi, na yu save mi bel tru long yu. Na mi laik bai yu rausim ol dispela birua bilong mi, olsem ol man i save kisim ol sipsip i go bilong kilim. Na long taim yu makim, yu mas kilim ol i dai. \v 4 Bikpela, yu bin putim bikpela hevi long graun bilong mipela, na olgeta gras i drai. Wanem taim bai dispela i pinis na graun i kamap gutpela gen? Ol abus na pisin i wok long dai nabaut, long wanem, ol manmeri bilong dispela graun i wok long mekim pasin nogut. Na tu ol dispela manmeri i save tok, “Jeremaia bai i no inap lukim ol samting bai i kamap long mipela.”\f + \fr 12.4 \ft Sampela man i save tanim dispela tok olsem, “God i no save lukim ol samting mipela i mekim.” Sapos ol manmeri i tok long Jeremaia, i luk olsem ol i ting em bai i dai paslain long ol, o ol yet i ting long kilim em i dai (lukim Jeremaia 11.18-23).\f* \p \v 5 Tasol \x - \xo 12.5 \xt Jer 49.19, 50.44\x* Bikpela i bekim tok long mi olsem, “Jeremaia, dispela hevi nau yu pilim, i no bikpela olsem ol hevi i laik kamap bihain. Sapos yu resis wantaim ol man na yu sotwin kwik, orait olsem wanem bai yu inap resis wantaim ol hos? Na sapos yu inap i stap isi long gutpela taim tasol long kantri bilong yu, orait bai yu stap olsem wanem long taim yu mas i go i stap long bikbus bilong wara Jordan? \v 6 Wanpela bilong ol dispela hevi i olsem. Ol wanlain bilong yu yet i pasim tok pinis long mekim nogut long yu. I olsem ol i ranim yu pinis na klostu ol i laik holimpas yu. Maski ol i mekim gutpela tok long yu, yu no ken bilipim tok bilong ol.” \s1 Bikpela i bel hevi long ol manmeri bilong en \p \v 7 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi givim baksait pinis long Israel, em dispela lain manmeri mi bin makim bilong mi yet. Mi bin laikim tumas ol dispela manmeri, tasol nau mi larim ol birua i kam winim ol. \v 8 Ol dispela manmeri bilong mi, ol i birua long mi. Ol i singaut strong long daunim mi, olsem wanpela laion i singaut long bikbus. Olsem na mi no laikim ol moa. \v 9 Ol manmeri bilong mi i olsem wanpela pisin, na ol tarangau i kam banisim dispela pisin na i wok long bagarapim em. Singautim ol wel abus i kam na ol tu i ken kaikai dispela pisin. \p \v 10 “Planti lida bilong ol arapela kantri i bin i kam na bagarapim gaden wain bilong mi. Ol i krungutim gutpela gaden bilong mi, na gaden i kamap olsem ples drai tasol. \v 11 Na dispela graun bai i stap nating na i no gat man. Na graun bai i krai sori, bilong mi harim krai bilong en. Na bai i no gat man i tingting long hevi bilong dispela graun. \v 12 Planti birua moa i kamap pinis long ol maunten long ples drai, na ol i laik bagarapim olgeta samting. Long wanem, mi laik mekim save long olgeta manmeri bilong olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Na bai i no gat wanpela man inap i stap gut. \v 13 Yupela Israel i bin planim ol pikinini wit, tasol long taim bilong kisim kaikai i mau, yupela i bin lukim ol rop i gat nil tasol i stap. Yupela i save hatwok nating, na yupela i no kisim wanpela samting. Yupela i kisim belhat bilong mi Bikpela tasol. Olsem na yupela i mas sem nogut tru.” \s1 Bikpela i mekim promis long ol birua bilong Israel \p \v 14 Bikpela i tok olsem, “Mi gat tok long ol dispela lain i stap klostu long ol Israel. Ol i man bilong mekim pasin nogut na ol i bin mekim nogut long dispela graun mi bin givim long ol lain manmeri bilong mi. Harim. Bai mi rausim ol dispela lain birua long graun bilong ol yet. Ol Juda i stap long graun bilong ol yet namel long ol birua, na bai mi rausim ol Juda tu. \v 15 Mi \x - \xo 12.15 \xt Jer 48.47, 49.6, 49.39\x* rausim ol pinis, orait bihain bai mi marimari long olgeta lain gen, na bai mi bringim ol i go bek long as ples bilong ol. \v 16 Na \x - \xo 12.16 \xt Jos 23.7, Ais 49.6, Jer 3.17, 16.19\x* long dispela taim ol arapela lain i ken lainim gut ol pasin bilong ol manmeri bilong mi. Bipo ol dispela lain i bin skulim ol manmeri bilong mi long tok tru antap long nem bilong god Bal. Tasol long dispela taim ol yet i ken tok tru antap long nem bilong mi, Bikpela i save stap oltaim. Sapos ol i bihainim ol dispela pasin, orait ol tu bai i kamap lain manmeri bilong mi. \v 17 Tasol \x - \xo 12.17 \xt Sng 2.8-12, Ais 60.12\x* sapos wanpela lain manmeri i no laik harim tok bilong mi, orait bai mi rausim ol na bagarapim ol olgeta. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \c 13 \s1 Jeremaia i kisim laplap bilong en na mekim tok piksa \p \v 1 Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, “Yu go na baim wanpela gutpela laplap, na pasim. Na yu no ken putim dispela laplap long wara.” \v 2 Orait na mi go baim wanpela laplap, olsem Bikpela i bin tok, na mi pasim. \v 3 Orait bihain Bikpela i tokim mi gen olsem, \v 4 “Kisim dispela laplap yu bin baim na pasim, na yu kirap i go long ples Perat\f + \fr 13.4 \ft Sampela man i ting dispela nem Perat em i tok long wara Yufretis.\f* na haitim dispela laplap long hul bilong ston.” \v 5 Orait mi bihainim tok bilong Bikpela na mi go haitim dispela laplap long ples Perat. \v 6 Planti de i go pinis, orait Bikpela i tokim mi gen olsem, “Yu kirap na yu go bek long Perat na kisim dispela laplap, mi bin tokim yu na yu bin haitim.” \v 7 Orait na mi go long Perat na mi digim hul long ples mi bin haitim dispela laplap long en. Na mi kisim laplap na mi lukim em i bagarap pinis na i no inap long mi mekim wanpela samting long en. \p \v 8 Bikpela i tokim mi gen olsem, \v 9 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Bai mi daunim bikhetpasin bilong ol Juda na Jerusalem, na bai biknem bilong ol i bagarap, olsem dispela laplap i bagarap. \v 10 Ol \x - \xo 13.10 \xt Jer 9.14, 11.8, 16.12\x* dispela manmeri bilong mekim pasin nogut, ol i save pasim yau na i no laik harim tok bilong mi. Ol i save bikhet na bihainim tingting bilong ol yet. Na ol i bihainim ol giaman god na lotuim ol. Ol dispela manmeri bai i bagarap olsem dispela laplap i bagarap na i no inap long ol man i mekim wanpela samting long en. \v 11 Pastaim mi Bikpela, mi bin mekim lain Israel na lain Juda i pas strong long mi, olsem laplap i save pas strong long namel bilong man. Mi mekim olsem, bilong ol i ken i stap lain manmeri bilong mi na ol i ken litimapim nem bilong mi na amamas long mi na givim biknem long mi. Tasol ol i no laik harim tok.” \s1 Ol Jerusalem bai i bagarap olsem sospen graun \p \v 12 Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas autim dispela tok bilong mi Bikpela long ol Jerusalem. ‘Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok olsem. Ol man i save pulimapim wain long ol sospen graun.’ Ol Jerusalem i harim dispela tok pinis, orait bai ol i tokim yu olsem, ‘Yu ting mipela i no save long dispela samting, a?’ \v 13 Orait yu mas autim dispela tok long ol, ‘Mi Bikpela, mi tok olsem. Bai mi pulapim wain long yupela olgeta manmeri bilong dispela graun, na bai yupela i spak nogut tru. Ol king bilong lain bilong Devit na ol pris na ol profet na olgeta manmeri bilong Jerusalem, wain bilong mi bai i pulap long ol olsem wain i save pulap long ol sospen graun. \v 14 Na bai mi bagarapim ol dispela manmeri, olsem man i kisim ol sospen graun na paitim long ol arapela sospen graun na olgeta i bruk. Olgeta manmeri bai i bagarap, ol papamama na ol pikinini tu. Mi no ken marimari na sori long ol na larim ol i stap. Nogat tru. Bai mi bagarapim ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 God bai i mekim save long ol Juda \p \v 15 Yupela Juda, Bikpela i tok pinis long yupela na yupela i mas putim yau gut long tok bilong en. Yupela i no ken bikhet. \v 16 Yupela i mas givim biknem long God, Bikpela bilong yupela. Nogut em i mekim ples bilong yupela i tudak, na taim yupela i laik wokabaut long ples maunten bilong yupela, bai yupela i pundaun nabaut. Yupela i laikim tumas bai san i lait long yupela, tasol nogut Bikpela i senisim tulait na bai ples i kamap tudak olgeta. \v 17 Tasol sapos yupela i no harim tok, na yupela i wok long bikhet i stap, orait bai ol birua i kam kisim yupela manmeri bilong Bikpela na bringim yupela i go kalabus long narapela kantri. Na mi Jeremaia, bai mi stap wanpis na krai moa yet long yupela na wara bai i kapsait long ai bilong mi na ran i go daun long pes bilong mi. \p \v 18 Bikpela i tokim mi olsem, “Yu go givim dispela tok long king wantaim mama bilong en, ‘Yutupela i mas lusim sia king bilong yutupela, long wanem, hat king bilong yutupela i kamap olsem samting nating, na yutupela i no ken bosim kantri moa. \v 19 Ol i pasim pinis ol dua bilong banis bilong ol taun bilong distrik Negev long hap saut bilong Juda, na i no gat man i stap bilong opim ol. Long wanem, ol birua i kisim olgeta Juda i go mekim wok kalabus long narapela kantri.’ \p \v 20 “Taun Jerusalem,\f + \fr 13.20 \ft Long lain 20-27 God i autim tok long ol manmeri bilong Jerusalem. Tasol em i tok piksa olsem Jerusalem yet em i wanpela meri, na em i autim tok stret long dispela meri. Ol manmeri bilong taun, ol i olsem ol pikinini bilong dispela meri.\f* yu opim ai bilong yu na lukluk long dispela lain man i lusim hap not na i kam long yu. We stap ol manmeri yu gat wok bilong lukautim, na yu bin amamas long ol? \v 21 Yu bin hatwok long mekim ol sampela lain i kamap pren bilong yu. Tasol bihain bai ol i daunim yu na bosim yu, na long dispela taim bai yu tok wanem?\f + \fr 13.21 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* Ating bai yu gat bikpela pen, olsem pen i kamap long meri i laik karim pikinini. \v 22 Na sapos yu laik save bilong wanem dispela samting nogut i kamap long yu, orait yu ken save, dispela i kamap bilong bekim ol pasin nogut tru yu bin mekim. Asua bilong yu tasol na ol i rausim klos bilong yu na mekim nogut long yu. \v 23 Ating ol blakskin inap senisim skin bilong ol na kamap waitskin, a? Ating ol bikpela wel pusi inap rausim ol makmak long skin bilong ol, a? Nogat tru. Olsem tasol yu no inap lusim ol pasin nogut bilong yu na bihainim gutpela pasin.\fig Ating ol bikpela wel pusi inap rausim ol makmak long skin bilong ol, a?|alt="18" src="HK 3D" size="span" ref="13.23" \fig* \v 24 Jerusalem, bai mi rausim ol manmeri bilong yu, olsem win i lusim ples drai na i kam rausim pipia bilong wit. \v 25 Mi Bikpela, mi makim pinis ol dispela samting bilong ol i ken kamap long yu, long wanem, yu lusim tingting pinis long mi na yu bilip long ol giaman god. \v 26 Orait bai mi yet mi litimapim laplap bilong yu i go antap na i haitim pes bilong yu. Na bai ol man i lukim sem bilong yu. \v 27 Mi \x - \xo 13.27 \xt Ais 65.7, Jer 5.8, Ese 6.13\x* lukim pinis ol stingpela pasin bilong yu. Yu bin wok strong long bihainim ol giaman god na lotuim ol long ol maunten na long ol ples kunai. Yu olsem wanpela meri i lusim man bilong en na i go slip nabaut wantaim ol arapela man na i mekim pasin pamuk moa yet. Na yu olsem wanpela hos meri i singaut strong long ol hos man. Sori tru, Jerusalem, yu stap doti tru na yu no laik kamap klin. Yu bai stap olsem i go inap wanem taim tru?” \c 14 \s1 Kantri Juda i no gat ren \p \v 1 Bikpela i givim dispela tok long Jeremaia long taim i no gat ren long kantri Juda, \v 2 “Kantri Juda i gat bikpela hevi na i krai i stap. Ol taun bilong en i stap nogut tru. Na ol manmeri bilong en i slip nabaut long graun na i krai nogut tru. Na ol Jerusalem i krai moa yet. \v 3 Ol bikman i salim ol wokboi i go bilong pulimapim wara. Ol i go long ol hul wara, tasol i no gat wara i stap. Na ol i kisim sospen i go bek nating. Ol manmeri i pilim nogut tru, na ol i sem na haitim pes bilong ol. \v 4 I no gat ren long kantri Juda na graun i drai olgeta. Olsem na ol lain i save planim kaikai long ol gaden, ol i bel hevi nogut tru na ol tu i haitim pes bilong ol. \v 5 Ol wel animal i karim ol pikinini, tasol i no gat gras bilong kaikai. Olsem na ol i go na lusim ol pikinini i stap nating. \v 6 Na ol wel donki i sanap long ples maunten na ol i sotwin na pulim win strong, olsem ol wel dok i save mekim. Ol i no gat gras samting bilong kaikai, olsem na ai bilong ol i slek.” \p \v 7 Ol manmeri i beten olsem, “Tru tumas, Bikpela, mipela i bin givim baksait long yu, na mekim planti sin long ai bilong yu. Na ol dispela pasin nogut bilong mipela i kotim mipela. Tasol Bikpela, yu ken ting long biknem bilong yu yet, na yu ken sori long mipela. \v 8 Oltaim mipela Israel i save bilip long yu na wetim yu long helpim mipela. Na long taim bilong trabel, yu save kisim bek mipela. Tasol nau, bilong wanem yu mekim olsem yu no save long mipela? Bilong wanem yu mekim olsem wanpela pasindia i kam i stap wanpela nait tasol wantaim mipela na i go pinis? \v 9 Bilong \x - \xo 14.9 \xt Sng 27.9, Ais 63.19\x* wanem yu mekim olsem man, tingting bilong en i paul? Na bilong wanem yu mekim olsem wanpela soldia i no gat strong bilong winim ol birua? Tasol nogat. Bikpela, yu stap namel long mipela. Na yu bin makim mipela olsem ol manmeri bilong yu stret. Olsem na yu no ken lusim mipela.” \v 10 Tasol Bikpela i tok olsem, “Dispela lain manmeri, ol i save laikim tumas long raun raun nabaut. Ol i no save bosim gut wokabaut bilong ol. Olsem na mi, Bikpela, mi no amamas long ol. Nau bai mi tingim pasin nogut bilong ol na mekim save long ol.” \p \v 11 Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu no ken askim mi long helpim ol dispela manmeri long i stap gut. \v 12 Maski ol i tambu long kaikai na beten long mi, mi no ken harim singaut bilong ol. Na maski ol i mekim ol ofa bilong paia i kukim olgeta, na ol ofa bilong kukim wit, mi no ken amamas long ol dispela manmeri. Nogat. Bai mi salim ol birua i kam kilim ol i dai. Na bai mi mekim ol i sot long kaikai na bai ol i dai. Na bai mi mekim bikpela sik i kamap long ol na bai ol i dai. Na long dispela pasin bai mi pinisim ol olgeta.” \v 13 Tasol mi bekim tok olsem, “Tok bilong yu i stret. Tasol God, Bikpela, ol profet i save autim narakain tok long ol manmeri. Ol i save autim tok bilong yu olsem, ‘Ol birua i no ken kilim yupela. Na bai yupela i no ken sot long kaikai. Nogat. Mi Bikpela, bai mi larim yupela i stap gut oltaim long dispela graun.’” \p \v 14 Na Bikpela i tokim mi olsem, “Ol dispela profet i save autim tok giaman long nem bilong mi. Mi no bin salim ol i kam, na tu mi no bin givim tok long ol. Dispela tok profet ol i autim long yupela, em i tok giaman i kamap long tingting bilong ol yet. Ol i tok, ol i bin lukim ol samting olsem driman, tasol ol i giaman. Na ol i tok long ol samting bai i kamap, tasol ol i mauswara nating. \v 15 Olsem na mi, Bikpela, mi tok stret. Ol dispela profet i save autim tok long nem bilong mi, tasol mi no bin salim ol i kam. Ol i save tok olsem, ‘Pait na hangre i no ken kamap long dispela kantri.’ Tasol pait na hangre bai i kamap long ol dispela profet yet na pinisim ol olgeta. \v 16 Na ol manmeri i bin harim tok bilong ol dispela profet, ol tu bai i bagarap long hangre na long pait. Na bai ol birua i kisim ol bodi bilong ol dispela man na meri na pikinini na tromoi i go long ol rot bilong Jerusalem. Na bai i no gat man bilong planim bodi bilong ol. Ol Jerusalem i manmeri bilong mekim pasin nogut tru, olsem na bai mi bagarapim ol. \p \v 17 “Na Jeremaia, mi laik bai yu autim tok bilong yu yet long ol manmeri. Yu mas tok olsem, ‘Mi Jeremaia, bai mi krai moa yet na wara bai i kapsait long ai bilong mi na ran i go daun long pes bilong mi. Na mi no ken lusim dispela pasin long san na long nait, long wanem, ol birua i paitim nogut ol manmeri bilong mi, na tarangu ol manmeri i bagarap moa yet. \v 18 Taim mi raun ausait long taun, mi save lukim ol bodi bilong ol man i dai pinis long pait. Na taim mi go nabaut long ol rot bilong taun, mi lukim ol manmeri i sot tru long kaikai na skin bilong ol i bagarap. Ol pris na profet i raun nating, na ol i no save wanem samting ol i mekim.’” \s1 Jeremaia i askim Bikpela long salim ren i kam \p \v 19 Bikpela, ating yu givim baksait pinis long kantri Juda, a? Na ating yu no laik moa long taun Saion? Bilong wanem yu paitim mipela nogut na mipela i no inap kamap orait gen? Mipela i bin ting bai mipela i sindaun gut. Tasol mipela i no sindaun gut. Na mipela i bin ting bai mipela i gat taim bilong kamap orait gen, tasol ol birua i kam na ol i wok long mekim mipela i pret nogut tru. \v 20 Bikpela,\x - \xo 14.20 \xt Neh 9.2, Sng 32.5, Jer 8.14\x* tru tumas, mipela wantaim ol tumbuna bilong mipela i bin mekim planti sin long ai bilong yu. \v 21 Tasol yu ken ting long biknem bilong yu na yu no ken givim baksait long mipela. Na yu ken ting long haus bilong yu, em i olsem gutpela sia king bilong yu, na yu no ken larim ol birua i rabisim dispela haus. Na yu ken tingim kontrak yu bin mekim wantaim mipela na yu no ken brukim dispela kontrak. \v 22 Ating i gat wanpela bilong ol dispela rabis god bilong ol haiden inap mekim ren i pundaun, a? Ating skai yet inap givim ren long mipela, a? Nogat tru. God, Bikpela bilong mipela, yu wanpela tasol yu inap. Yu save mekim ol dispela kain samting, olsem na mipela i wetim yu long helpim mipela. \c 15 \s1 Ol Juda bai i bagarap nogut tru \p \v 1 Orait \x - \xo 15.1 \xt Kis 32.11-14, Nam 14.13-19, 1 Sml 7.5-9\x* Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, harim. Maski sapos Moses na Samuel i kam klostu long mi na i askim mi long marimari long ol dispela manmeri, mi no inap tru. Rausim ol dispela manmeri i go. Mi no laik lukim ol moa. \v 2 Na \x - \xo 15.2 \xt KTH 13.10\x* sapos ol i askim yu olsem, ‘Bai mipela i go we?’, orait yu mas bekim tok long ol olsem. Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim sampela man bilong kisim sik nogut na i dai. Olsem na ol i ken i go kisim sik nogut. Na mi makim sampela man bilong i go pait na i dai. Olsem na ol i ken i go long pait na i dai. Na mi makim sampela man bilong i sot long kaikai na i dai. Olsem na ol i ken i go na bai ol i sot long kaikai. Na mi makim sampela man bilong i go kalabus long narapela kantri. Olsem na ol i ken i go kalabus. \v 3 Mi Bikpela, bai mi makim 4-pela samting bilong pinisim tru ol dispela manmeri. Bai mi makim ol birua bilong kilim ol i dai. Na mi makim ol dok bilong pulim ol bodi na brukim nabaut. Na mi makim ol pisin na ol wel abus bilong kaikai ol dispela bodi na pinisim ol tru. \v 4 Na \x - \xo 15.4 \xt 2 Kin 21.1-16, 2 Sto 33.1-9\x* ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i harim tok long dispela samting mi mekim long ol Juda, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Mi mekim dispela bilong bekim olkain pasin nogut Manase, pikinini man bilong Hesekia, i bin mekim long Jerusalem, taim em i stap king bilong Juda.”\f + \fr 15.4 \ft Lukim 2 King 21.10-15.\f* \p \v 5 Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, husat bai i sori long yu? Na husat bai i krai long yu? Na husat bai i wari long yu na i kam painimaut long yu i stap gut o nogat? \v 6 Mi \x - \xo 15.6 \xt Jer 2.13, 7.24, Hos 13.14\x* Bikpela, mi tok stret, yu bin givim baksait long mi na yu wok long go longwe long mi. Olsem na mi bin paitim yu long han bilong mi yet na mi bagarapim yu. Planti taim mi bin sori long yu, tasol nau mi les pinis. \v 7 Mi bin kisim olgeta manmeri long ol taun bilong Juda na mi bin rausim ol i go, olsem win i rausim pipia bilong wit. Mi bin bagarapim ol manmeri bilong mi na kilim ol pikinini bilong ol, long wanem, ol i no bin lusim ol pasin nogut bilong ol. \v 8 Mi bin kilim planti soldia i dai, olsem na ol meri bilong ol i stap nating. Na namba bilong ol dispela meri i planti moa na i winim namba bilong wesan long nambis. Long san yet mi bin salim ol birua i kam na kilim ol mama bilong ol dispela soldia. Wantu tasol mi givim bikpela pen long ol na mekim ol i pret nogut tru. \v 9 Maski sapos meri i bin karim 7-pela pikinini man, olgeta pikinini i dai pinis. Na dispela mama i pilim nogut tru na skin bilong en i slek olgeta. Gutpela taim bilong dispela mama i kamap taim nogut tru, na em i pilim bikpela sem. I olsem wantu san i go daun long belo kaikai. Na sapos sampela Juda i stap yet, bai mi larim ol birua i kam kilim ol i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Jeremaia i autim wari bilong en long Bikpela \p \v 10 Sori tru, bilong wanem mama i bin karim mi, na mi wok long kros na tok pait wantaim olgeta man bilong dispela kantri? Mi no bin dinau long narapela man, na tu ol man i no bin dinau long mi. Tasol olgeta i tok bai Bikpela i ken bagarapim mi. \v 11 Tasol Bikpela i tokim mi olsem, “Maski bel hevi. Bai mi helpim yu na bai yu stap gut. Na bai mi mekim ol birua i kam askim yu long sori long ol long taim ol i gat hevi na long taim ol i painim taim nogut.”\f + \fr 15.11 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* \p \v 12 Bikpela i tokim ol manmeri olsem, “Wanem man inap brukim ain na bras? Ol birua i kam long hap not, ol i strong moa olsem ain. \v 13 Bai mi givim nating olgeta mani na ol gutpela samting bilong yupela long ol dispela birua. Long wanem, yupela i bin mekim planti sin long olgeta hap bilong kantri bilong yupela. \v 14 Belhat bilong mi i olsem wanpela paia i hat moa, na bai dispela paia i kukim yupela. Bai mi mekim yupela i kamap ol wokboi nating bilong ol birua bilong yupela, na bai yupela i go i stap long wanpela kantri yupela i no save long en.” \p \v 15 Na mi Jeremaia, mi tok olsem, “Bikpela, yu save long hevi bilong mi. Olsem na yu ken tingting long mi na yu ken helpim mi. Na yu ken bekim pe nogut long ol dispela man i wok long bagarapim mi. Nogut yu isi long ol birua na ol i kilim mi i dai. Yu save, mi mekim wok bilong yu na ol i tok nogut long mi. \v 16 Yu bin givim tok bilong yu long mi na mi kisim, olsem man i kisim kaikai. Na dispela tok bilong yu i mekim mi i amamas na belgut tru, long wanem, mi bilong yu, God Bikpela I Gat Olgeta Strong. \v 17 Mi no bin i stap wantaim ol man i save belgut na lap. Na mi no bin amamas wantaim ol. Nogat. Mi sindaun wanpis tasol, long wanem, mi pilim strong bilong yu i stap long mi na belhat bilong yu i pulap long mi. \v 18 Bilong wanem pen bilong mi i no pinis? Sua bilong mi i bikpela tru. Olsem wanem na em i no inap drai? Tru tumas, yu no bin helpim mi. Mi olsem man i go long wara bilong dring, tasol em i lukim wara i drai na em i no inap dring.” \p \v 19 Orait na Bikpela i bekim tok long mi olsem, “Sapos yu tanim bel na kam bek long mi, orait bai mi kisim yu gen na yu ken mekim wok bilong mi gen. Na sapos yu lusim pasin bilong autim rabis tok, na yu autim gutpela tok tasol, orait yu ken i stap olsem maus bilong mi. Na ol manmeri i ken bihainim yu, tasol yu no ken bihainim ol. \v 20 Bai mi mekim yu i sanap strong olsem strongpela banis bras, long ai bilong dispela lain manmeri. Na bai ol i birua long yu, tasol bai ol i no inap daunim yu. Long wanem, mi yet mi stap wantaim yu. Na bai mi helpim yu na kisim bek yu. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. \v 21 Bai mi helpim yu na kisim bek yu long han bilong ol man bilong mekim pasin nogut na ol man i no save marimari, na bai ol i no inap bagarapim yu.” \c 16 \s1 Jeremaia i gat wok bilong autim strongpela tok bilong God \p \v 1 Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, \v 2 “Taim yu stap long dispela ples, yu no ken maritim meri na kamapim ol pikinini. \v 3 Mi Bikpela, mi laik tokim yu long ol samting bai i kamap long ol pikinini bilong dispela kantri na long ol papamama bilong ol. \v 4 Olgeta bai i dai. Sampela bai i kisim sik nogut na i dai. Na bai ol birua i kam na kilim sampela i dai. Na bai ol i sot long kaikai na sampela bai i dai. Na bai i no gat man bilong krai sori long ol na planim ol. Nogat. Ol bodi bilong ol bai i stap nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. Na ol pisin na ol wel animal bai i kam kaikai bodi bilong ol. \p \v 5 “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Jeremaia, yu no ken i go long haus ol manmeri i stap long en na i krai sori long man i dai pinis. Na yu yet yu no ken krai na singsing sori, long wanem, mi no ken mekim ol dispela manmeri i stap gut moa. Na mi no ken givim bel bilong mi long ol na marimari long ol moa. Dispela em i tok bilong mi, Bikpela. \v 6 Olgeta bikman na man nating bilong dispela kantri bai i dai. Na i no gat man bai i planim ol. Na i no gat man bai i krai sori long ol na katim nabaut bodi bilong em yet na sevim gras long het bilong en, bilong soim sori bilong en. \v 7 Tasol sapos sampela man i krai sori long ol man i dai pinis, bai i no gat man i bringim kaikai na dring long ol, bilong mekim bel bilong ol i stap isi. Na maski papa o mama bilong ol i dai, bai i no gat man i kam sori wantaim ol dispela lain. \p \v 8 “Na yu no ken i go long haus bilong ol man i mekim bikpela kaikai na sindaun wantaim ol bilong kaikai na dring. \v 9 Mi,\x - \xo 16.9 \xt Jer 7.34, 25.10, KTH 18.23\x* God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai i no gat ol manmeri i stap long dispela graun. Na pasin bilong belgut na amamas na pasin bilong ol man i kisim nupela meri, ol bai i pinis olgeta. Yupela lain manmeri i stap nau, bai yupela yet i lukim dispela samting i kamap. \p \v 10 “Jeremaia, taim yu autim dispela tok long ol manmeri, bai ol i tokim yu olsem, ‘Bilong wanem Bikpela i laik mekim dispela olgeta samting nogut i kamap long mipela? Wanem pasin bilong mipela i no stret? Mipela i bin mekim wanem sin long God, Bikpela bilong mipela?’ \v 11 Taim \x - \xo 16.11 \xt Neh 9.26-29, Ese 11.21, 1 Pi 4.3\x* ol manmeri i tok olsem, orait yu mas bekim dispela tok long ol, ‘Mi Bikpela, mi laik mekim ol dispela pasin long yupela, long wanem, ol tumbuna bilong yupela i bin givim baksait long mi na bihainim ol giaman god na lotuim ol. Ol i bin lusim mi na i no bihainim lo bilong mi. \v 12 Na pasin nogut bilong yupela i winim tru pasin nogut bilong ol tumbuna bilong yupela. Yupela olgeta i save bikhet na bihainim tingting nogut bilong yupela yet. Na yupela i no laik harim tok bilong mi. \v 13 Olsem na bai mi rausim yupela long dispela kantri na bai yupela i go i stap long narapela kantri, em wanpela kantri yupela wantaim ol tumbuna i no bin save long en bipo. Na mi no inap marimari long yupela long dispela arapela kantri. Olsem na long san na long nait bai yupela i lotuim ol arapela god.’” \s1 Bikpela bai i bringim ol manmeri i kam bek long as ples \p \v 14-15 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi bai rausim ol dispela manmeri, tasol bihain bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol. Nau pasin bilong ol bilong strongim tok i olsem. Ol i save tok, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim mipela long Isip na bringim mipela i kam.’ Tasol taim mi bringim ol i kam bek, dispela pasin bai i senis na bai ol i tok olsem, ‘Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim mipela long dispela kantri long hap not na long ol arapela kantri em i bin rausim mipela i go long en, na em i bin bringim mipela i kam bek long as ples.’” \s1 Ol Juda i no inap hait long Bikpela \p \v 16 “Mi Bikpela mi tok olsem, bai mi salim ol birua i kam long Juda na bai ol i kisim ol manmeri, olsem man i kisim planti pis long umben bilong en. Na bihain bai mi salim ol arapela birua i go painim ol manmeri, olsem man i painim abus long bus. Na ol dispela birua bai i holimpas ol manmeri i hait i stap long ples maunten na long ol hul bilong ston. \v 17 Long \x - \xo 16.17 \xt Sng 90.8, Lu 12.2, 1 Ko 4.5, Hi 4.13\x* wanem, mi save lukim olgeta pasin ol Juda i save mekim. Ol i no inap haitim pasin nogut bilong ol. \v 18 Olsem na pastaim bai mi bekim moa yet ol pasin nogut na sin ol i bin mekim. Long wanem, ol i bin wokim ol piksa bilong planti stingpela giaman god na pulapim olgeta hap bilong dispela graun mi bin givim ol. Ol dispela god i no gat laip, olsem ol bodi bilong ol man i dai pinis. Na ol dispela god i mekim dispela graun i kamap doti long ai bilong mi.” \s1 Olgeta lain man bai i save long Bikpela \p \v 19 Bikpela, yu save strongim mi na banisim mi, na yu save helpim mi long taim bilong hevi. Ol lain manmeri bilong olgeta hap bilong graun bai i kam long yu na bai ol i tok olsem, ‘Ol god bilong ol tumbuna bilong mipela, ol i no god tru. Ol i samting nating tasol, na i no inap helpim mipela. \v 20 Ating man inap wokim god bilong em yet, a? Nogat. Ol samting man i wokim ol i no god tru.’ \p \v 21 Orait \x - \xo 16.21 \xt Sng 9.16, Ais 43.3, Amo 5.8\x* na Bikpela i bekim tok olsem, “Harim. Wanpela taim tasol bai mi skulim gut olgeta lain manmeri, na long dispela taim bai ol i save gut long bikpela strong bilong mi. Na bai ol i save nem bilong mi i olsem, mi Bikpela.” \c 17 \s1 Ol Juda i no inap rausim sin bilong ol \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Yupela Juda i no inap rausim ol sin bilong yupela. Bel bilong yupela i olsem hap ston. Na i olsem man i kisim kolsisis na katim tok bilong ol dispela sin long dispela hap ston. Na tu i olsem man i bin katim dispela tok long kom bilong ol alta bilong yupela. \v 2 Oltaim ol lain bilong yupela i save tingting long ol alta bilong ol giaman god na long ol piksa bilong god meri Asera, em yupela i bin putim aninit long ol bikpela diwai na antap long olgeta maunten. \v 3 Yupela i save go long ol dispela maunten na mekim lotu. Olsem na bai mi givim olgeta mani na ol gutpela samting bilong yupela long ol birua. Yupela i bin mekim planti sin long olgeta hap bilong kantri bilong yupela. Olsem na bai mi larim ol dispela birua i kisim ol dispela ples lotu bilong yupela. \v 4 Asua bilong yupela yet na yupela i mas lusim dispela graun mi bin givim yupela. Bai mi mekim yupela i kamap wokboi nating bilong ol birua bilong yupela. Na bai yupela i go i stap long wanpela kantri yupela i no save long en. Belhat bilong mi i olsem wanpela paia, na yupela i bin kirapim dispela paia, na bai paia i stap oltaim. \s1 Pasin bilong tupela kain man \p \v 5 Bikpela \x - \xo 17.5 \xt Ais 30.1-2, 31.1-3\x* i tok olsem, “Sapos man i givim baksait long mi na i ting, ol man tasol i gat strong na ol inap helpim em long stap gut, orait dispela man bai i bagarap.\fig “Bel bilong yupela i olsem hap ston. Na i olsem man i kisim kolsisis na katim tok bilong ol sin bilong yupela long dispela hap ston.”|alt="21" src="3HK jer 17.1" size="col" ref="17.1" \fig* \v 6 Em i olsem liklik diwai i kamap long ples drai. Dispela ples i no gat wara na graun i sol tumas. Kain man olsem i no inap kisim gutpela sindaun. \p \v 7 “Tasol \x - \xo 17.7 \xt Sng 2.12, 34.8, 146.5, Ais 30.18\x* sapos man i bilip strong long mi, Bikpela, na i save mi tasol mi inap helpim em, orait bai mi mekim gut tru long dispela man. \v 8 Em \x - \xo 17.8 \xt Sng 1.3\x* i olsem gutpela diwai ol i bin planim klostu long wara. Ol rop bilong dispela diwai i go daun na kisim wara. Long taim bilong bikpela san, dispela diwai i no save pret. Nogat. Lip bilong en i stap grin oltaim. Na long taim i no gat ren, em i no save wari. Nogat. Em i save karim kaikai oltaim.” \s1 Bikpela i skelim pasin bilong olgeta man \p \v 9 Bikpela \x - \xo 17.9 \xt Mt 13.15, Mk 7.21-22, Ro 1.21, 7.11, Ef 4.22\x* i tok olsem, “Bel bilong olgeta man i save tingting oltaim long mekim pasin giaman. Tingting bilong man em i nogut tru. Na husat inap save long as tru bilong en? \v 10 Mi \x - \xo 17.10 \xt 1 Sml 16.7, Sng 62.12, Ro 2.6, 8.27, KTH 2.23\x* Bikpela, mi save glasim tingting na bel bilong olgeta man. Na mi save skelim pasin bilong olgeta wan wan man, na mi bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim.” \s1 Mani i kamap long pasin i no stret, em bai i lus \p \v 11 Sapos man i mekim pasin i no stret na i kisim planti mani samting, em i olsem wanpela pisin i stilim ol kiau bilong narapela pisin na i kisim ol pikinini i kamap long ol dispela kiau. Olgeta mani samting bilong dispela man bai i lus long taim em i no lapun yet. Na bihain, ol man bai i save, em i olsem longlong man. \s1 Ol Israel i wetim Bikpela long helpim ol \p \v 12 Haus bilong God bilong mipela, em i olsem sia king bilong God na i gutpela tru. Bipo tru em i gat biknem, na i stap olsem yet. \v 13 Bikpela, oltaim mipela Israel i save bilip long yu na wetim yu long helpim mipela. Ol man i givim baksait long yu, ol bai i sem nogut tru. Kwiktaim bai ol man i lusim tingting long ol, olsem ol i lusim tingting long wanpela nem, man i bin raitim long graun na i lus kwik. Bikpela, yu olsem hul wara i gat wara bilong givim laip long mipela. Tasol ol dispela man i bin lusim yu. \s1 Jeremaia i askim Bikpela long helpim em \p \v 14 Bikpela, mi laik bai yu oraitim sik bilong mi na bai mi kamap gutpela gen. Yu kisim bek mi na bai mi stap gut. Mi save givim biknem long yu tasol. \v 15 Ol Israel i save tok bilas long mi olsem, “Olsem wanem long ol dispela samting nogut Bikpela i bin tok long mekim? Sapos i tru em i laik mekim, orait em i ken mekim nau tasol.” \v 16 Bikpela, yu bin givim mi wok bilong lukautim ol dispela lain manmeri bilong yu, na mi no bin lusim dispela wok. Na yu save pinis, mi no bin tok long yu ken salim taim nogut i kamap long ol dispela manmeri. Yu save gut long olgeta tok mi bin autim. \v 17 Yu no ken mekim mi i pret nogut tru. Nogat. Long taim nogut yu stap olsem gutpela ples hait bilong mi. \v 18 Na nau mi laik bai yu semim ol man i wok long mekim nogut long mi, na tingting bilong ol i ken bagarap. Tasol yu no ken semim mi na mekim tingting bilong mi i bagarap. Mi laik bai yu mekim taim nogut i kamap long ol, na yu ken bagarapim ol nogut tru. \s1 Ol Juda i mas bihainim lo bilong de Sabat \p \v 19 Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu go sanap long dispela bikpela dua bilong banis bilong taun, ol i kolim Dua Bilong Ol Manmeri. Ol king bilong Juda i save kam insait na i go ausait long dispela dua i stap long banis i raunim taun. Na tu, yu mas i go sanap long ol arapela bikpela dua bilong Jerusalem. \v 20 Na yu mas autim tok olsem, ‘Yupela ol king bilong Juda na yupela olgeta Juda na Jerusalem, yupela olgeta manmeri i save go i kam long ol dispela dua, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. \v 21 Mi \x - \xo 17.21 \xt Neh 13.15-22\x* Bikpela, mi tok olsem, sapos yupela i laik i stap gut, orait yupela i no ken karim kago long de Sabat na yupela i no ken bringim kago i kam insait long Jerusalem long dispela de. \v 22 Na \x - \xo 17.22 \xt Kis 20.8-10, Lo 5.12-14\x* tu, yupela i no ken kisim ol samting long haus bilong yupela na karim i go long wanpela hap long de Sabat. I tambu tru long yupela i mekim wok long dispela de. Yupela i mas makim de Sabat olsem de bilong mi yet, olsem mi bin tokim ol tumbuna bilong yupela. \v 23 Tasol ol tumbuna i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. Nogat. Ol i bikhet tasol, na ol i no laik mi skulim ol long gutpela pasin. \v 24 Tasol yupela i mas bihainim tok bilong mi, Bikpela, na yupela i no ken bringim kago i kam insait long Jerusalem long de Sabat. Nogat. Yupela i mas makim de Sabat olsem de bilong mi yet, na i tambu tru long yupela i mekim wok long dispela de. Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, \v 25 orait oltaim bai ol king i kamap long lain bilong Devit na bai ol i stap king long Jerusalem. Na bai ol king wantaim ol ofisa bilong ol i sindaun long ol hos na sanap long ol karis na i go i kam long ol dua bilong Jerusalem. Na oltaim bai i gat ol manmeri i stap long Jerusalem, na bai ol Juda na ol Jerusalem i go i kam long ol dispela dua. \v 26 Ol manmeri bai i lusim olgeta hap bilong kantri na bringim ol ofa i kam long haus bilong mi, Bikpela. Ol manmeri bilong ol taun bilong Juda na bilong ol ples klostu long Jerusalem na bilong graun bilong lain Benjamin na bilong ples maunten na bilong ol liklik maunten long hap san i go daun, na ol manmeri bilong hap saut bilong Juda, olgeta bai i kam long mi. Na bai ol i bringim ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol arapela ofa bilong abus na ol ofa bilong kukim wit na ol ofa bilong smok i gat gutpela smel na ol ofa bilong tenkyu long mi, Bikpela. \v 27 Tasol sapos yupela i no bihainim tok bilong mi na yupela i no makim de Sabat olsem de bilong mi yet, na yupela i bringim kago i kam insait long ol dua bilong Jerusalem long de Sabat, orait bai mi mekim ol dispela dua i paia na bai mi mekim paia i go bikpela na kukim ol bikpela haus i stap long Jerusalem. Na dispela paia bai i no inap i dai.’” \c 18 \s1 God i olsem man bilong wokim sospen graun \p \v 1 Bikpela i tokim mi, Jeremaia, olsem, \v 2 “Yu kirap i go daun long haus bilong man bilong wokim sospen graun na bai mi givim tok long yu.” \v 3 Bikpela i tok pinis, orait mi go daun long haus bilong man bilong wokim sospen graun na mi lukim dispela man i wokim wanpela sospen i stap. \v 4 Tasol dispela sospen i no kamap gutpela. Olsem na man i bagarapim sospen olgeta, na em i kisim dispela graun yet na wokim narapela sospen long laik bilong em yet. \p \v 5 Orait Bikpela i givim mi dispela tok, \v 6 “Mi \x - \xo 18.6 \xt Ais 45.9, Mt 20.15, Ro 9.21\x* Bikpela mi gat tok long yupela ol manmeri bilong Israel. Ating mi no inap mekim ol samting long yupela olsem dispela man i mekim long graun bilong wokim sospen, a? Yupela Israel i stap long han bilong mi, olsem graun i stap long han bilong man bilong wokim sospen. \v 7 Sampela taim mi save tokaut long wanpela lain manmeri o long ol manmeri bilong wanpela kantri long mi bai rausim ol na daunim ol na bagarapim ol. \v 8 Tasol sapos dispela lain manmeri i lusim pasin nogut bilong ol, orait mi save senisim tingting na mi no mekim ol dispela samting nogut mi bin tok long mekim long ol. \v 9 Na sampela taim mi save tokaut long wanpela lain manmeri o long wanpela kantri long mi bai strongim ol na mekim gut long ol. \v 10 Tasol sapos ol i mekim pasin nogut long ai bilong mi na ol i no harim tok bilong mi, orait mi save senisim tingting na mi no mekim gut long ol olsem mi bin tok long mekim. \p \v 11 “Olsem na Jeremaia, yu mas tokim ol Juda na Jerusalem olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok, harim. Mi wok long redim samting nogut mi laik mekim long yupela. Olsem na yupela wan wan i mas lusim pasin nogut bilong yupela na bihainim gutpela pasin tasol.’ \v 12 Tasol Jeremaia, bai ol manmeri i bekim tok bilong yu olsem, ‘Maski, mipela i no laik. Mipela i laik bihainim tingting bilong mipela yet. Mipela olgeta i laik bikhet na bihainim laik nogut bilong mipela tasol.’” \s1 Ol manmeri i lusim tingting long Bikpela \p \v 13 Bikpela i tok moa olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret. Go askim ol arapela lain manmeri. Ating ol i bin harim tok long sampela manmeri i bin mekim pasin nogut tru, olsem ol Israel i bin mekim, a? \v 14 Ating sampela taim i no gat ais long ples ston bilong maunten Lebanon, a? Ating ol kolpela wara bilong dispela maunten i save drai, a? Nogat tru. \v 15 Tasol ol manmeri bilong mi i bin lusim tingting long mi. Na ol i mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol giaman god. Na dispela pasin i mekim ol i pundaun na lusim gutpela rot bilong bipo. Na nau ol i bihainim ol rot nogut. \v 16 Olsem na graun bilong ol i bagarap na i kamap ples nating. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim na i kirap nogut tru na i pret moa yet. \v 17 Na \x - \xo 18.17 \xt Jop 27.21, Jer 13.24, 46.21\x* long taim ol birua i kam pait long ol manmeri bilong mi, bai mi mekim ol i ranawe long ol birua, olsem win i save kam long hap sankamap na rausim ol samting i go nabaut. Bai mi givim baksait long ol na mi no ken helpim ol long taim ol i laik bagarap.” \s1 Ol manmeri i laik mekim nogut long Jeremaia \p \v 18 Ol manmeri i tok olsem, “Goan, yumi painim rot bilong mekim save long Jeremaia. Tok bilong en i no tru. Ol pris i no inap lusim wok bilong ol long autim lo long mipela. Na ol man i gat gutpela tingting na save, ol i no inap lusim gutpela tok bilong ol. Na ol profet tu i no inap lusim wok bilong autim tok profet. Olsem na yumi no ken putim yau long tok bilong Jeremaia. Nogat. Yumi kotim em tasol.” \p \v 19 Orait mi, Jeremaia, mi beten olsem, “Bikpela, harim prea bilong mi. Mi laik bai yu tingting long tok ol birua bilong mi i mekim. \v 20 Sapos man i mekim gutpela pasin, ating ol man i save bekim pasin nogut long em, a? Nogat. Tasol ol dispela birua i laik bagarapim mi, ol i olsem ol man i wokim hul, bilong abus i ken pundaun long en. Yu ken tingim pasin mi bin mekim bipo. Mi bin kam klostu long yu na askim yu long lusim belhat bilong yu na mekim gut long ol dispela man. \v 21 Tasol nau, mi laik bai yu mekim ol pikinini bilong ol i sot long kaikai na i dai. Na larim ol birua i kam na kilim sampela bilong ol dispela man i dai. Na sampela man i ken kisim sik nogut na i dai. Na ol yangpela man i ken i dai long pait. Olsem na ol meri bilong ol bai i no gat pikinini na i no gat man. \v 22 Wantu yu ken salim ol man nogut i kam pait long ol dispela lain na bagarapim ol, na bai ol i pret moa yet na krai nogut tru. Ol birua bilong mi i laik holimpas mi na bagarapim mi, ol i olsem man i wokim hul bilong abus i ken pundaun long en, na olsem man i putim umben bilong holimpas abus. \v 23 Bikpela, yu save, ol i pasim tok pinis long kilim mi i dai. Olsem na yu no ken lusim sin na pinisim asua bilong ol. Nogat. Yu ken belhat long ol na mekim ol arapela man i daunim ol.” \c 19 \s1 Ol Juda bai i bagarap olsem sospen graun i bruk \p \v 1 Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu go baim wanpela sospen graun. Yu baim pinis, orait yu kisim dispela sospen na yu go tokim ol hetman bilong ol manmeri na bilong ol pris long ol i mas i go wantaim yu. \v 2 Na \x - \xo 19.2 \xt 2 Kin 23.10, Jer 32.34-35\x* yupela go long Ples Daun bilong Hinom,\f + \fr 19.2 \ft Lukim Jeremaia 7.30-33.\f* klostu long dispela dua bilong banis bilong Jerusalem ol i kolim, Dua Bilong Ol Sospen I Bruk. Na yu mas autim tok bilong mi \v 3 olsem, ‘Yupela ol king bilong Juda na yupela ol manmeri bilong Jerusalem, yupela harim tok bilong mi. Mi, God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi mekim samting nogut tru i kamap long dispela ples. Na olgeta man i harim tok long dispela samting i bin kamap, ol bai i kirap nogut tru. \v 4 Mi bai mekim olsem, long wanem, ol manmeri i givim baksait pinis long mi na ol i bin mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol arapela god. Ol manmeri yet na ol tumbuna bilong ol na ol king bilong Juda i no bin save long ol dispela god bipo. Tasol nau ol i lotuim ol dispela god, na long dispela pasin ol i bin mekim dispela ples i kamap doti tru long ai bilong mi. Na tu, ol i bin kilim nating planti man i no gat rong na blut bilong ol i kapsait long dispela ples. \v 5 Ol \x - \xo 19.5 \xt Wkp 18.21\x* i bin wokim ol ples bilong lotuim god Bal, na ol i kukim ol pikinini man bilong ol yet long paia, olsem ofa long Bal. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela pasin. Dispela i no lo bilong mi, na tu mi no bin tingting long givim dispela kain lo long ol. \v 6 Olsem na mi Bikpela, mi tok, bihain bai ol i no moa kolim nem bilong dispela ples, Tofet, o Ples Daun bilong Hinom. Nogat. Bai ol i kolim olsem, Ples bilong kilim planti man i dai. \p \v 7 “‘Ol Juda na Jerusalem i tingting pinis long mekim ol kain kain samting long dispela ples, tasol bai mi pasim rot bilong ol na ol i no inap mekim ol dispela samting. Bai mi salim ol birua i kam na kilim ol i dai. Na bai mi larim ol pisin na ol animal i kam kaikai ol bodi bilong ol. \v 8 Olsem na Jerusalem bai i bagarap, na taim ol man bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim ol samting nogut i bin kamap long Jerusalem, na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. \v 9 Taim ol birua i laik pait long ol Jerusalem, bai ol i kam banisim taun. Na dispela bai i givim bikpela hevi long ol Jerusalem na bai ol i sot tru long kaikai. Olsem na bai ol manmeri i kilim ol pikinini bilong ol yet na kaikai. Na ol manmeri bai i kilim ol wantok na kaikai.’\f + \fr 19.9 \ft Tok i no klia long dispela hap. Ating ol manmeri bai i kilim ol arapela na kaikai, olsem tok i stap long 2 King 6.26-29, o ol bai i kaikai bodi bilong ol arapela, olsem tok i stap long Krai 2.20 na 4.10?\f* \p \v 10 “Jeremaia, yu autim dispela tok pinis, orait taim ol dispela man i lukim yu, yu mas brukim dispela sospen graun yu holim. \v 11 Na yu mas autim tok bilong mi long ol olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi bagarapim ol manmeri bilong Juda na bai mi brukim taun Jerusalem, olsem sospen graun i bruk, na i no inap man i stretim gen. Na bai ples Tofet i kamap ples matmat bilong ol Juda, na bai bodi bilong ol i pulap tru long dispela ples. \v 12-13 Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi mekim dispela pasin long dispela graun na long ol manmeri i stap long en. Na bai taun Jerusalem i kamap doti tru long ai bilong mi, olsem ples Tofet. Na ol haus bilong ol king bilong Juda na olgeta haus bilong Jerusalem bai i kamap doti long ai bilong mi. Long wanem, ol Jerusalem i bin go antap long het bilong ol dispela haus na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol sta na kapsaitim ofa bilong wain long ol arapela god.’” \p \v 14 Orait mi Jeremaia, mi bihainim tok bilong Bikpela na mi go long ples Tofet na autim dispela tok bilong en. Na bihain, mi lusim Tofet na mi go insait long banis bilong haus bilong Bikpela long Jerusalem na mi sanap long bikpela ples bung. Na mi autim tok long olgeta manmeri olsem, \v 15 “God bilong yumi Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘Harim gut. Yupela manmeri bilong Jerusalem na bilong ol ples i stap klostu long Jerusalem, yupela olgeta i bin bikhet na yupela i no laik harim tok bilong mi. Olsem na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long yupela, olsem mi bin tok pinis long mekim.’” \c 20 \s1 Jeremaia i givim strongpela tok long pris Pasur \p \v 1 Taim Jeremaia i autim dispela tok, wanpela pris i harim. Nem bilong dispela pris, em Pasur. Pasur em i pikinini man bilong Imer, na em i namba wan ofisa bilong ol lain man i save was long haus bilong Bikpela. \v 2 Na Pasur i tok na ol i givim kanda long Jeremaia na ol i kalabusim em klostu long dispela dua bilong banis bilong haus bilong Bikpela, ol i kolim, Dua Bilong Benjamin Antap. \v 3 Long de bihain, Pasur i lusim Jeremaia long kalabus na Jeremaia i tokim em olsem, “Bikpela i no save kolim yu long nem Pasur. Nogat. Em i kolim yu long nem olsem, Samting bilong pretim ol man long olgeta hap. \v 4 Na Bikpela i gat tok long yu olsem, ‘Bai mi mekim samting nogut i kamap long yu, na yu wantaim ol poroman bilong yu bai i pret nogut tru. Bai yu lukim ol birua i kam kilim ol poroman bilong yu. Bai mi putim olgeta Juda long han bilong king bilong Babilon. Na em bai i kilim sampela i dai na kisim sampela i go kalabus long Babilon. \v 5 Na bai mi larim ol birua i kisim olgeta mani bilong dispela taun, na olgeta gutpela gutpela samting bilong ol manmeri na ol mani samting bilong ol king bilong Juda. Ol birua bai i pait strong na mumutim olgeta samting na karim i go long Babilon. \v 6 Na Pasur, harim. Yu wantaim ol lain i stap long haus bilong yu, yupela bai i go kalabus long Babilon. Yu bin autim ol giaman tok profet long ol poroman bilong yu, na yu wantaim ol dispela poroman bai i dai long Babilon. Na bai ol i planim yupela long dispela kantri.’” \s1 Jeremaia i bel hevi na i tokaut long Bikpela \p \v 7 Bikpela, yu bin grisim mi long mekim wok bilong yu, na mi harim dispela tok gris bilong yu. Yu bin strong tumas na mi no inap winim tok bilong yu. Na nau olgeta manmeri i wok long tok bilas long mi na ol i lap long mi oltaim. \v 8 Olgeta taim mi autim tok bilong yu, yu save mekim mi i bikmaus na singaut olsem, “Pait bai i kamap. Yupela bai i bagarap.” Ol man i harim dispela tok na ol i save semim mi na tok nogut long mi oltaim. \v 9 Sapos mi tok long mi yet long mi no ken tingting moa long yu, na mi no ken autim tok moa long nem bilong yu, orait mi pilim tok bilong yu i olsem wanpela bikpela paia i stap long bel bilong mi na i olsem paia i lait insait long ol bun bilong mi. Mi trai hat long pasim tok bilong yu, tasol mi no inap. \v 10 Mi harim planti man i tok isi long ol yet olsem, “Jeremaia em i man bilong tok, ‘Samting bilong mekim ol man i pret, i stap long olgeta hap.’ Goan, yumi kotim em. Kotim em nau tasol.” Olgeta poroman bilong mi i laik bai samting nogut i mas kamap long mi na daunim mi. Na ol i save tok olsem, “Ating yumi bai trikim em na bai yumi inap daunim em na bekim pasin nogut bilong en.” \v 11 Tasol Bikpela, yu olsem wanpela strongpela soldia na yu sambai bilong helpim mi. Olsem na samting nogut bai i kamap long ol dispela man i laik mekim nogut long mi, na dispela bai i daunim ol na bai ol i no inap winim mi. Nogat tru. Olsem na bai ol i sem nogut tru, na dispela sem bilong ol bai i stap olgeta taim na i no inap pinis. \v 12 Bikpela I Gat Olgeta Strong, yu save skelim bel na tingting bilong ol manmeri, na kot bilong yu i stret olgeta. Olsem na mi putim dispela hevi long han bilong yu, na mi laik lukim yu i mekim save tru long ol dispela manmeri. \p \v 13 Singim song long Bikpela na litimapim nem bilong en. Long wanem, em i save helpim ol rabisman, na ol man nogut i no inap daunim ol. \p \v 14 Mobeta \x - \xo 20.14 \xt Jop 3.1-19\x* God i bin bagarapim dispela de mama i bin karim mi long en. Na mobeta God i no bin larim wanpela gutpela samting i kamap long dispela de. \v 15 Long dispela de wanpela man i bin bringim tok long papa bilong mi, na i tokim em olsem, “Meri bilong yu i karim pikinini man.” Papa i harim na i amamas tru. Tasol mi laik bai God i mekim nogut long dispela man i bin bringim tok long papa. \v 16 Mi laik bai dispela man i ken bagarap, olsem ol taun Bikpela i bin bagarapim. Bikpela i no bin marimari long ol dispela taun. Nogat. Long moningtaim tru ol manmeri i bin lukim ol birua na ol i krai nogut tru. Na long belo ol birua i bin kam insait long taun na singaut strong bilong pait. Mi laik bai dispela man i ken bagarap long wankain pasin, \v 17 long wanem, em i no bin kilim mi i dai long bel bilong mama. Sapos em i bin mekim olsem, orait bel bilong mama inap kamap olsem matmat bilong mi, na mama i gat bel oltaim. \v 18 Bilong wanem mi bin lusim bel bilong mama na mi gat olkain trabel na hevi na oltaim mi wok long sem nogut tru? \c 21 \s1 Bikpela i no harim tok bilong King Sedekaia \p \v 1 Bikpela i givim tok long Jeremaia long taim King Sedekaia i salim tupela man i go long em. Nem bilong tupela man i olsem, Pasur, em pikinini bilong Malkia, na pris Sefanaia, em pikinini bilong Masea. Tupela i tokim Jeremaia olsem, \v 2 “Nebukatnesar,\x - \xo 21.2 \xt 2 Kin 25.1-11, 2 Sto 36.17-21\x* king bilong Babilon, i wok long pait long mipela. Olsem na mipela i laik bai yu askim Bikpela long helpim mipela. Ating Bikpela inap wokim wanpela mirakel bilong helpim mipela, olsem em i bin mekim long ol lain bilong mipela bipo. Olsem na bai Nebukatnesar i ken lusim mipela na i go.” \p \v 3 Orait Jeremaia i bekim tok bilong tupela olsem, “Yutupela go givim dispela tok long Sedekaia. \v 4 God, Bikpela bilong yumi Israel, em i tok olsem, ‘Nau king bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i wok long banisim Jerusalem. Na ol ami bilong yupela Israel i save go ausait long banis na pait long ol. Tasol bai mi larim ol Babilon, em ol Kaldia, i winim yupela Israel na bai mi mekim ol soldia bilong yupela i karim ol samting bilong pait i kam bek insait long taun. \v 5 Mi yet mi kros na belhat nogut tru long yupela na bai mi pait strong moa long yupela na mekim save tru long yupela. \v 6 Bai mi bagarapim ol manmeri na abus bilong dispela taun. Bai mi mekim sik nogut i kamap long ol na bai ol i dai. \v 7 Na mi Bikpela, mi tok moa olsem. Planti manmeri bai i dai long dispela sik na long pait na long taim ol i no gat kaikai. Na bihain bai mi larim King Nebukatnesar na ol soldia bilong en i kisim Sedekaia wantaim ol ofisa bilong en na ol manmeri i stap yet. Ol dispela birua i wet long kilim yupela Israel i dai. Na bai Nebukatnesar i tok na ol i kilim yupela long bainat. Bai em i no inap sori na marimari long yupela. Na em i no inap larim wanpela bilong yupela i stap.’” \p \v 8 Na Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas givim dispela tok bilong mi long ol manmeri. Mi Bikpela, mi tok olsem, nau mi soim yupela tupela rot. Narapela em i rot bilong laip na narapela em i rot bilong i dai. \v 9 Ol manmeri i stap insait long dispela taun, bai ol i dai. Ol birua bai i kilim ol i dai, o ol bai i sot long kaikai na i dai, o sik nogut bai i bagarapim ol na ol i dai. Tasol sapos ol i laik i stap laip, ol i mas lusim taun na i go long ol dispela Babilon i wok long banisim taun. Na ol i mas larim ol Babilon i holimpas ol, na bai ol i no ken i dai. \v 10 Mi Bikpela, mi tok stret, mi no laik mekim gut long Jerusalem. Nogat. Mi ting pinis long bagarapim dispela taun. Mi bai larim king bilong Babilon i kisim dispela taun, na em bai i tokim ol ami bilong en long kukim long paia na taun bai i bagarap olgeta.” \s1 Bikpela bai i mekim save long ol lain bilong king \p \v 11-12 Bikpela i tok moa olsem, “Jeremaia, yu mas autim tok long ol wanblut bilong king bilong Juda olsem. Yupela ol lain bilong King Devit, yupela harim tok bilong mi, Bikpela. Tok bilong mi i olsem. Olgeta moning long taim bilong kot, yupela i mas mekim kot i go stret olgeta. Sapos wanpela man i bin stilim samting bilong narapela man na givim hevi long en, orait yupela i mas helpim dispela tarangu na pinisim hevi bilong en. Sapos yupela i no mekim olsem, bai mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong yupela na bai mi mekim save moa yet long yupela. Belhat bilong mi bai i kamap bikpela olsem paia, na i no gat man inap mekim i dai. \p \v 13 “Jerusalem, mi Bikpela, mi tok stret long yu, mi birua long yu. Yu stap antap na yu lukluk i go long ol ples daun. Yu olsem bikpela ston i stap antap tru. Na yupela manmeri bilong Jerusalem, yupela i save tok, ‘Husat inap i kam pait long mipela?’ na ‘Husat inap i kam insait long taun bilong mipela?’ \v 14 Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi mekim save long yupela, bilong bekim ol pasin nogut yupela i bin mekim. Bai mi mekim paia i kirap long taun Jerusalem, olsem paia i kirap long bikbus, na dispela paia bai i kukim haus bilong king na olgeta haus i stap long Jerusalem.” \c 22 \s1 Jeremaia i autim tok long king wantaim ol manmeri \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Jeremaia, yu go daun long haus bilong king bilong Juda na autim dispela tok. \v 2 Yu mas tok olsem, ‘Yu king bilong Juda, yu save sindaun long sia king bilong Devit, yu mas harim tok bilong Bikpela. Yu wantaim ol ofisa bilong yu na ol manmeri bilong yu, yupela olgeta i mas harim dispela tok. \v 3 Bikpela i tok olsem. Yupela i mas mekim gutpela na stretpela pasin tasol. Sapos wanpela man i bin stilim ol samting bilong narapela man na givim hevi long en, orait yupela i mas helpim dispela tarangu na pinisim hevi bilong en. Yupela i no ken mekim nogut long ol pikinini, papa bilong ol i dai pinis, na long ol meri, man bilong ol i dai pinis, na long ol manmeri bilong narapela kantri, ol i stap wantaim yupela. Na yupela i no ken kilim nating ol manmeri long dispela ples. \v 4 Sapos yupela i bihainim tok bilong mi, orait oltaim bai ol king i kamap long lain bilong Devit. Na bai ol king i sindaun long ol hos na ol karis na i go i kam long dua bilong banis bilong haus king, bilong mekim wok bilong ol. Na ol ofisa na ol manmeri bai i wokabaut wantaim ol king. \v 5 Tasol \x - \xo 22.5 \xt Mt 23.28, Lu 13.35\x* sapos yupela i no bihainim tok bilong mi, orait mi Bikpela, mi tok tru tumas long nem bilong mi yet, bai mi bagarapim tru dispela haus.’ \p \v 6 “Mi Bikpela, mi gat tok long haus bilong king bilong Juda. Haus, mi lukim yu i gutpela tru, olsem distrik Gileat na olsem ples maunten bilong Lebanon. Tasol bai mi mekim yu i kamap graun nating, olsem ol ples drai na olsem ol taun i no gat man i stap long ol moa. \v 7 Bai mi salim ol lain man i kam bagarapim yu. Ol bai i bringim tamiok samting bilong ol i kam na katim ol gutpela plang sida bilong yu na tromoi ol dispela plang i go long paia. \p \v 8 “Na bihain, ol manmeri bilong planti kantri bai i wokabaut long dispela hap. Na bai ol i lukim Jerusalem na bai ol i askim ol yet olsem, ‘Bilong wanem Bikpela i mekim kain pasin olsem long dispela bikpela taun?’ \v 9 Na bai ol i bekim tok long ol yet olsem, ‘As bilong dispela i olsem. Dispela lain i bin givim baksait long kontrak bilong God, Bikpela bilong ol, na ol i bihainim ol arapela god na lotuim ol.’” \s1 Ol manmeri i mas krai long King Joahas \p \v 10 Yupela Juda, King Josaia i dai pinis, tasol yupela i no ken krai sori long em. Mobeta yupela i krai nogut tru long pikinini bilong en, King Joahas. Long wanem, Joahas i lusim yumi pinis, na em i no inap i kam bek long as ples bilong en.\f + \fr 22.10 \ft Lukim 2 King 23.28-34.\f* \v 11 Joahas,\x - \xo 22.11 \xt 2 Sto 36.1-4\x* narapela nem bilong en Salum, em i bin kisim ples bilong Josaia, papa bilong en, na i kamap king bilong Juda. Tasol Joahas i lusim Jerusalem pinis. Bikpela i tingim Joahas na i mekim tok olsem, “Dispela man i no inap kam bek gen. \v 12 Ol birua i bin kisim em i go long narapela kantri. Na em i no inap lukim gen kantri bilong en. Nogat. Bai em i dai long dispela narapela kantri.” \s1 Jeremaia i autim tok long King Jehoiakim \p \v 13 Bikpela \x - \xo 22.13 \xt Jer 17.11, Mai 3.10, Hab 2.9\x* i tok moa olsem, “Bikpela hevi i ken kamap long dispela man i ting tasol long haus em i wokim bilong em yet, na em i mekim pasin nogut long ol manmeri. Haus bilong en i bikpela tru na i gat ol rum antap. Ol wantok bilong en i wok long mekim dispela wok bilong en. Tasol em i no save givim pe long ol. Nogat. Ol i wok nating tasol. \v 14 Em i save tok olsem, ‘Mi bai wokim traipela haus bilong mi yet. Na dispela haus bai i gat ol bikpela rum antap.’ Em i wokim ol bikpela windo long dispela haus na em i kisim ol gutpela plang bilong diwai sida na nilim long ol banis bilong haus. Na em i bilasim haus long gutpela retpela pen. \p \v 15 “King, yu gat planti plang bilong sida, na yu ting dispela i mekim yu i kamap gutpela king, a? Papa bilong yu em i man bilong kaikai na dring na amamas. Tasol em i bin mekim stretpela pasin long ol manmeri. Olsem na em i bin i gat gutpela sindaun. \v 16 Long taim ol rabisman na ol man i sot long ol samting, ol i bin kamap long kot, em i bin skelim tok bilong ol long stretpela pasin. Olsem na olgeta manmeri i gat gutpela sindaun. Mi Bikpela, mi tok stret, dispela em i pasin tru bilong man i save long mi. \v 17 Tasol yu save ting long yu yet na yu save mangal oltaim long olkain samting na yu mekim pasin giaman bilong kisim ol dispela samting. Na yu save kilim nating ol man i no bin mekim rong. Na yu save daunim ol manmeri na mekim nogut long ol.” \p \v 18 Long \x - \xo 22.18 \xt 2 Kin 23.36—24.6, 2 Sto 36.5-7\x* dispela as tasol na Bikpela i tingim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, king bilong Juda. Na Bikpela i tok olsem, “Taim Jehoiakim i dai, bai ol manmeri i no inap krai sori long em na i tok, ‘O sori tru, brata bilong mi,’ na ‘Sori tru, susa bilong mi.’ Na ol i no inap krai sori na i tok, ‘O sori tru long bikman bilong yumi,’ na ‘Sori tru long king bilong yumi.’ \v 19 Nogat. Bai ol i rausim bodi bilong en olsem ol man i save rausim bodi bilong donki i dai pinis. Bai ol i pulim em i go na tromoi em ausait long banis bilong Jerusalem.” \s1 Bikpela i gat strongpela tok long Jerusalem \p \v 20 Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, yu mas i go antap long ol bikpela maunten bilong Lebanon na bilong distrik Basan na long ol maunten bilong Abarim na singaut strong na krai sori. Long wanem, olgeta dispela man yu bin prenim, ol i bagarap pinis. \v 21 Long \x - \xo 22.21 \xt Jer 19.15, 32.30\x* taim yu stap gut na yu gat planti samting, mi bin givim tok long yu, tasol yu tok olsem, ‘Mi no laik harim tok bilong yu.’ Oltaim yu save sakim tok bilong mi. Pasin bilong yu i olsem, long taim yu yangpela yet na i kam inap nau. \v 22 Ol birua bai i kam olsem strongpela win na karim ol hetman bilong yu i go. Na ol birua bai i kisim ol pren bilong yu i go kalabus long longwe ples. Long dispela taim bai yu sem nogut tru long olgeta pasin nogut yu bin mekim. \v 23 Ol i bin wokim ol haus bilong yu long ol gutpela plang bilong diwai sida bilong Lebanon, na yu gat gutpela sindaun. Tasol tarangu, bai yu gat bikpela pen olsem pen i kamap long meri i laik karim pikinini, na bai yu krai nogut tru. \s1 Bikpela i autim tok long King Jehoiakin \p \v 24 “Mi \x - \xo 22.24 \xt 2 Kin 24.8-15, 2 Sto 36.9-10\x* Bikpela mi save stap oltaim, mi tok stret long yu Jehoiakin,\f + \fr 22.24 \ft Narapela nem bilong Jehoiakin, em Konia.\f* pikinini bilong Jehoiakim, king bilong Juda. Maski yu olsem wanpela ring long han sut bilong mi na mi laikim yu tumas, bai mi rausim yu. \v 25 Na bai mi givim yu long ol man i laik bagarapim yu, em ol dispela man yu save pret long ol. Mi tok long King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol soldia bilong en. \v 26 Mi bai kisim yu wantaim mama bilong yu na tromoi yutupela i go long narapela kantri. Dispela kantri i no as ples bilong yutupela, tasol yutupela bai i stap long en inap yutupela i dai pinis. \v 27 Yupela bai i laikim tumas long i kam bek long as ples, tasol yupela bai i no inap tru.” \p \v 28 Jeremaia i tok olsem, “Olsem wanem? Ating dispela man Jehoiakin i olsem wanpela rabis sospen graun i bruk pinis na ol man i no laikim, a? Bilong wanem Bikpela i laik tromoi em wantaim ol pikinini bilong en i go long wanpela kantri ol i no save long en? \v 29 Graun bilong Israel, graun bilong Israel, yu harim tok bilong Bikpela. \v 30 Bikpela i tok olsem, ‘Raitim stori bilong dispela man olsem. Dispela man i olsem man i no gat pikinini. Olgeta samting em i mekim i no inap kamap gutpela. Long wanem, i no gat wanpela bilong ol lain pikinini bilong en inap kisim ples bilong en na sindaun long sia king bilong Devit, bilong bosim kantri Juda.’” \c 23 \s1 Gutpela king tru bai i bosim ol Israel \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Bikpela hevi bai i kamap long ol hetman i save mekim nogut long ol manmeri bilong mi. Ol i olsem ol wasman nogut i save bagarapim ol sipsip na rausim ol i go nabaut. \v 2 Olsem na mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok stret long yupela ol wasman i gat wok long lukautim ol pipel bilong mi. Yupela i bin rausim ol sipsip bilong mi na ranim ol i go nabaut. Yupela i no bin was gut long ol. Olsem na mi Bikpela, mi tok stret, bai mi was gut long yupela bilong bekim ol pasin nogut yupela i bin mekim. \v 3 Na \x - \xo 23.3 \xt Jer 32.37, Ese 34.13\x* bai mi yet mi bungim ol liklik lain sipsip i stap yet long olgeta dispela kantri mi bin rausim ol i go long en. Na bai mi bringim ol i kam bek long banis bilong ol. Na ol bai i karim planti pikinini na kamap planti moa. \v 4 Na mi Bikpela, bai mi makim ol nupela lain wasman, na bai ol i lukautim gut ol dispela sipsip. Na bai ol sipsip i no inap pret long wanpela samting. Na bai i no gat wanpela sipsip i lus. \p \v 5 “Mi \x - \xo 23.5 \xt Jer 33.14-16\x* Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis wanpela taim bilong mi ken mekim wanpela gutpela man tru i kamap long lain bilong Devit, olsem nupela kru i kamap long han bilong diwai. Dispela man bai i stap king na em bai i bihainim gutpela na stretpela tingting. Na em bai i mekim stretpela pasin tru long olgeta manmeri bilong dispela graun. \v 6 Na long taim em i stap king, ol Juda na Israel bai i no gat hevi moa. Bai mi kisim bek ol na bai ol i sindaun gut tasol. Na bai ol i kolim nem bilong dispela king olsem, Bikpela em i as bilong stretpela pasin bilong yumi. \p \v 7-8 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi bin rausim ol dispela manmeri, tasol mi makim pinis wanpela taim bilong bringim ol i kam bek long graun bilong ol yet, na bai ol i stap gut long en. Nau pasin bilong ol bilong strongim tok em i olsem. Ol i save tok, ‘Tru antap, long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam.’ Tasol taim mi bringim ol i kam bek, dispela pasin bai i senis na bai ol i tok olsem, ‘Tru antap, long nem bilong Bikpela i stap oltaim. Em i bin kisim yumi ol lain bilong Israel long dispela kantri long hap not na long ol arapela kantri em i bin rausim yumi i go long en, na em i bin bringim yumi i kam bek long as ples.’” \s1 Jeremaia i autim tok long ol giaman profet \p \v 9 Jeremaia i tok olsem, “Mi save long Bikpela na long ol gutpela na stretpela tok bilong en, olsem na taim mi tingting long ol profet, tingting bilong mi i bagarap na mi pret na ol bun bilong mi i guria nogut tru. Mi kamap olsem man i dring planti wain pinis na i spak na longlong nabaut. \v 10 Ol manmeri bilong dispela kantri i bin lusim Bikpela na tu ol marit i lusim man na meri bilong ol na ol i pamuk nabaut. Ol manmeri i mekim pasin nogut, olsem na Bikpela i bihainim tok bilong en na i bagarapim dispela graun. Olgeta ples kunai i drai pinis na graun i krai sori. Oltaim ol manmeri i bihainim rot nogut tasol, na ol i wok strong long mekim pasin i no stret.” \p \v 11 Bikpela i tok olsem, “Ol profet na ol pris tu i save mekim pasin haiden. Maski ol i wok insait long haus bilong mi yet, ol i no save surik long mekim ol pasin nogut. \v 12 Olsem na bai mi mekim rot ol i bihainim em i wel moa yet, na tudak bai i karamapim ol. Na bai mi subim ol strong na bai ol i pundaun. Mi Bikpela, mi makim pinis taim bilong bagarapim ol, na long dispela taim bai mi mekim save tru long ol. \p \v 13 “Bipo mi bin lukim ol profet bilong Samaria i mekim pasin nogut olsem. Ol i bin autim tok profet long nem bilong giaman god Bal na ol i bin bringim ol manmeri bilong mi i go long rot nogut.\f + \fr 23.13 \ft Samaria i bin i stap olsem biktaun bilong kantri Israel long hap not. Long taim Jeremaia i no kamap yet, ol birua i bin bagarapim taun Samaria na karim ol manmeri bilong en i go kalabus.\f* \v 14 Tasol \x - \xo 23.14 \xt Stt 18.20, Ese 16.49\x* nau mi lukim ol profet bilong Jerusalem i mekim stingpela pasin tru. Ol i bihainim pasin bilong brukim marit na pasin bilong giaman. Ol i save strongim ol man bilong mekim pasin nogut. Olsem na i no gat wanpela man i givim baksait long ol dispela kain pasin. Mi lukim olgeta Jerusalem i manmeri nogut olsem ol Sodom na ol Gomora. \p \v 15 “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi ting long ol dispela profet na mi tok olsem, bai mi givim bikpela pen long ol. I olsem mi givim marasin i gat pait long ol na mekim ol i kaikai, na mi mekim ol i dring wara nogut bilong bagarapim man. Long wanem, ol profet i bihainim pasin haiden na nau dispela pasin i inapim olgeta hap bilong graun.” \p \v 16 Bikpela I Gat Olgeta Strong i tokim ol Jerusalem olsem, “Yupela i no ken harim tok ol profet i autim long yupela. Ol i giamanim yupela na i tok bai yupela i stap gut. Ol i save autim driman i bin kamap long tingting bilong ol yet. Mi no bin givim dispela tok long ol. \v 17 Ol manmeri i save sakim tok bilong mi na ol profet i tokim ol olsem, ‘Bai yupela i gat gutpela sindaun.’ Ol manmeri i save bikhet na bihainim tingting bilong ol yet, na ol profet i save tokim ol olsem, ‘Samting nogut i no ken kamap long yupela.’” \p \v 18 Na Jeremaia i tok olsem, “I no gat wanpela bilong ol dispela profet i bin stap long kibung bilong Bikpela na kisim tok bilong en. I no gat wanpela bilong ol i bin putim yau gut long tok bilong Bikpela. \v 19 Harim. Belhat bilong Bikpela bai i kamap long ol man nogut olsem strongpela win na ren i kamap long ol, na olsem bikpela raunwin i krungutim het bilong ol. \v 20 Bikpela bai i belhat i stap inap em i pinisim tru olgeta samting em i bin tingting long mekim. Long taim bilong las de, yupela manmeri bai i save gut long ol dispela samting.” \p \v 21 Bikpela i tok olsem, “Mi no bin salim ol dispela profet, tasol ol i save hariap i go autim tok. Mi no bin givim tok long ol, tasol ol i save autim tok profet. \v 22 Sapos ol i bin stap long kibung bilong mi, ating ol inap i go autim tok tru bilong mi long ol manmeri bilong mi. Na ating dispela tok inap mekim ol manmeri i lusim rot nogut ol i wokabaut long en na ol i lusim ol pasin nogut ol i save mekim. \p \v 23 “Mi Bikpela, mi laik askim yupela olsem, yupela i ting, mi God bilong dispela hap tasol, a? Nogat. Mi God bilong olgeta hap. Mi stap klostu na mi stap longwe tu. \v 24 Na \x - \xo 23.24 \xt 1 Kin 8.27, Sng 139.7, Amo 9.2-3\x* sapos man i go hait long wanpela hap, ating mi Bikpela, mi no inap lukim em? Bai mi lukim em, long wanem, mi Bikpela, mi stap long olgeta hap bilong heven na bilong graun. \p \v 25 “Mi harim pinis tok giaman ol dispela profet i save autim long nem bilong mi. Ol i save tok olsem, ‘Mi bin lukim driman. Mi bin lukim driman.’ \v 26 Wanem taim bai ol dispela profet i lusim pasin bilong autim giaman toktok bilong ol yet long ol manmeri? \v 27 Ol i save tokim ol yet long ol driman bilong ol na ol i ting dispela bai i mekim ol manmeri bilong mi i lusim tingting long mi, olsem bipo ol tumbuna bilong ol i bin lotu long god Bal na lusim tingting long mi. \v 28 Mi Bikpela, mi tok stret, sapos profet i lukim driman nating, em i ken stori long dispela driman bilong en. Tasol sapos mi givim tok long wanpela man, orait em i mas autim stret dispela tok bilong mi. Tok bilong mi i olsem gutpela kaikai bilong wit, na tok bilong ol dispela profet i samting nating olsem skin bilong wit tasol. \v 29 Mi Bikpela, mi tok stret, tok bilong mi em i olsem paia na i olsem bikpela hama bilong brukim ol ston na mekim ol i kamap pipia nating. \p \v 30 “Olsem na harim. Mi Bikpela, mi tok stret. Mi birua long ol profet i save stilim tok bilong ol wanwok bilong ol na i tok ol i bin kisim dispela tok long mi yet. \v 31 Tru tumas, mi Bikpela, mi birua long ol dispela profet i save toktok nating na i tok olsem, ‘Dispela em i tok bilong Bikpela.’ \v 32 Mi Bikpela, mi birua long ol dispela profet i kisim tok bilong ol giaman driman bilong ol na ol i autim long ol manmeri olsem tok mi bin givim ol. Ol i save autim kain kain tok giaman, na dispela i save pulim ol manmeri i go longwe long mi. Mi no bin salim ol na mi no bin givim wok long ol. Olsem na ol i no save helpim dispela lain manmeri. Nogat tru. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Ol Juda i givim hevi long Bikpela \p \v 33 Bikpela i tokim Jeremaia olsem, “Sapos ol manmeri o wanpela profet o wanpela pris i kam askim yu olsem, ‘Bikpela i gat sampela tok i hevi,\f + \fr 23.33 \ft Long tok Hibru, ol i kolim “tok” na “hevi” long wanpela nem tasol. Ol Jerusalem i save tingting long dispela na mekim tok pilai olsem, “Tok bilong Bikpela em i hevi tru.”\f* o nogat?’, orait yu mas autim dispela tok bilong mi long en. ‘Mi Bikpela, mi gat tok long yupela. Yupela i givim hevi long mi. Olsem na bai mi rausim yupela.’ \v 34 Sapos wanpela profet o wanpela pris o wanpela man nating i tok, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru,’ orait bai mi mekim save long dispela man na long lain bilong en wantaim. \v 35 Taim yupela i toktok wantaim ol wantok na ol brata bilong yupela, orait yupela i ken tok olsem, ‘Bikpela i bekim wanem tok?’ o ‘Bikpela i autim wanem tok?’ \v 36 Tasol yupela i no ken tok moa olsem, ‘Tok bilong Bikpela em i hevi tru.’ Nogat. Tok bilong yupela yet i givim hevi long yupela. Na yupela yet i save paulim tok bilong mi, God i stap oltaim, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong yupela. \v 37 Sapos wanpela man i laik askim wanpela profet, orait em i mas tok olsem, ‘Bikpela i bekim wanem tok long yu?’ o ‘Bikpela i autim wanem tok?’ \v 38 Tasol sapos yupela i tok, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru’, orait mi Bikpela, mi tok stret long yupela. Mi tambuim yupela pinis long mekim dispela kain tok, tasol yupela i sakim tok bilong mi na yupela i tok gen, ‘Tok bilong Bikpela i hevi tru.’ \v 39 Olsem na tru tumas, bai mi kisim yupela na tromoi yupela i go longwe long mi. Mi bai mekim olsem long yupela na long dispela taun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na long yupela yet. \v 40 Mi bai mekim yupela i sem nogut tru, na dispela sem bai i stap oltaim oltaim, na bai yupela i no inap lusim tingting long en.” \c 24 \s1 Mi Jeremaia, mi lukim ol pikinini bilong diwai fik \p \v 1 King \x - \xo 24.1 \xt 2 Kin 24.12-16, 2 Sto 36.10\x* Nebukatnesar bilong Babilon i winim Jerusalem pinis, orait em i kisim ol Juda i go bek long Babilon. Em i kisim pikinini man bilong King Jehoiakim, em King Jehoiakin, narapela nem bilong en Jekonia. Na em i kisim tu ol bikman bilong Juda na ol saveman bilong wokim olkain gutpela samting. Orait bihain long dispela, Bikpela i soim mi, Jeremaia, wanpela samting olsem driman, na long dispela driman mi lukim tupela basket i gat ol pikinini bilong diwai fik. Tupela basket i stap klostu long dua bilong haus bilong Bikpela. \v 2 Wanpela basket i gat ol pikinini fik i gutpela tumas, olsem ol pikinini fik i save mau paslain long gaden. Na narapela basket i gat ol pikinini fik i nogut olgeta, na i no inap man i kaikai. \v 3 Na Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu lukim wanem samting?” Na mi bekim tok olsem, “Mi lukim ol pikinini fik. Ol gutpela fik i gutpela tumas na ol fik nogut i nogut tru, na i no inap man i kaikai.” \p \v 4 Orait na Bikpela i givim wanpela tok long mi. Dispela tok i olsem, \v 5 “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, mi bin rausim ol sampela Juda na ol i go long kantri Babilon, tasol long tingting bilong mi, ol i olsem dispela ol gutpela pikinini fik. \v 6 Na bai mi was gut long ol na mekim gut long ol. Na bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun. Na bai mi strongim ol na mi no ken daunim ol. Bai mi planim ol na mi no ken kamautim ol. \v 7 Na bai mi givim tingting long ol na bai ol i save olsem, mi yet mi Bikpela. Na bai ol i kam bek long mi na bel tru long mi. Na bai ol i kamap lain manmeri bilong mi, na bai mi stap God bilong ol. \p \v 8 “Na mi Bikpela, bai mi mekim nogut long King Sedekaia bilong Juda wantaim ol ofisa bilong en na ol manmeri bilong Jerusalem i stap yet long as ples o i bin i go long Isip. Bai mi mekim nogut long ol dispela lain, olsem man i mekim long ol fik i nogut tru na i no inap man i kaikai. \v 9-10 Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long dispela samting mi bin mekim long ol Juda na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai mi salim ol birua i kam kilim ol i dai, na bai ol i sot long kaikai na i dai na bai sik nogut i bagarapim ol na ol i dai. Na bai mi rausim ol i go long ol kantri nabaut. Na long ol dispela pasin bai mi pinisim ol tru long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol na long ol yet. Na ol manmeri bilong ol dispela kantri mi bin rausim ol Juda i go long en, bai ol i rabisim ol Juda na tok bilas long ol. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’” \c 25 \s1 King Nebukatnesar bai i bagarapim ol Juda \p \v 1 Bikpela \x - \xo 25.1 \xt 2 Kin 24.1, 2 Sto 36.5-7, Dan 1.1-2\x* i gat tok long olgeta Juda na em i givim dispela tok long Jeremaia long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda. Dispela em i namba wan yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon. \v 2 Profet Jeremaia i autim dispela tok long olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem. Em i tokim ol olsem. \v 3 Stat long namba 13 yia bilong Josaia, pikinini bilong Emon, i stap king bilong Juda, na i kam inap nau, em inap 23 yia olgeta. Na long ol dispela yia mi Jeremaia, mi bin wok long autim tok Bikpela i bin givim mi. Tasol yupela i no laik harim. \v 4 Planti taim bipo Bikpela i bin salim ol profet, em ol wokman bilong en, i kam long yupela, tasol yupela i bikhet na i no laik putim yau long tok bilong ol. \v 5 Ol \x - \xo 25.5 \xt 2 Kin 17.13, Jer 18.11\x* dispela profet i bin tok, “Yupela olgeta wan wan i mas tanim bel na lusim rot nogut yupela i bihainim na lusim ol pasin nogut yupela i save mekim. Sapos yupela i lusim ol dispela pasin, orait Bikpela bai i larim yupela i stap gut long dispela graun bipo tru em i bin givim long ol tumbuna bilong yupela, bilong dispela graun i ken i stap graun bilong yupela Israel oltaim. \v 6 Yupela i no ken bihainim ol arapela god na lotuim ol na mekim wok bilong ol. Na yupela i no ken wokim ol piksa bilong ol dispela giaman god na mekim Bikpela i belhat long yupela. Sapos yupela i bihainim tok bilong Bikpela, em bai i no inap mekim nogut long yupela.” \v 7 Orait Bikpela i tok olsem, “Ol profet i bin autim dispela tok bilong mi, tasol mi Bikpela, mi tok stret long yupela, yupela i no bin harim tok bilong mi. Nogat. Yupela i bin wokim ol piksa bilong ol giaman god na yupela i mekim mi i belhat. Na long dispela pasin, yupela i bin mekim nogut long yupela yet. \p \v 8 “Orait mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i no bin bihainim tok bilong mi. \v 9 Olsem na harim. Mi Bikpela, bai mi singautim olgeta lain bilong hap not. Na tu, bai mi singautim wokman bilong mi, em King Nebukatnesar bilong Babilon. Na bai mi bringim ol dispela lain i kam bilong bagarapim dispela graun na bilong bagarapim ol arapela lain manmeri i stap klostu long dispela graun. Mi bai larim ol lain bilong hap not i bagarapim ol olgeta, na bai ol i bagarap i stap oltaim. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim, ol bai i kirap nogut tru na i pret moa yet. \v 10 Na \x - \xo 25.10 \xt Ais 24.7, Jer 7.34, 16.9, Ese 26.13, Hos 2.11, KTH 18.22-23\x* bai mi pinisim tru pasin bilong belgut na amamas na pasin bilong ol man i kisim meri. Na bai i no gat man bilong mekim wok bilong wilwilim wit, olsem na ol ston bilong wilwilim wit i no ken pairap moa. Na bai i no gat lam i lait moa long ol dispela ples. \v 11 Dispela \x - \xo 25.11 \xt 2 Sto 36.21, Jer 29.10, Dan 9.2\x* graun olgeta bai i bagarap na i kamap ples nating tasol. Na dispela ol lain manmeri bai i stap olsem ol wokboi nating bilong king bilong Babilon inap 70 yia. \p \v 12 “70 yia i pinis, orait mi Bikpela, bai mi mekim save long king bilong Babilon na long ol manmeri bilong en, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Na mi bai bagarapim kantri Babilon, em kantri Kaldia, na bai graun bilong Babilon i stap nating oltaim oltaim. \v 13 Jeremaia i bin autim tok long olgeta samting mi laik mekim long ol Babilon, bilong mekim save long ol. Tok bilong ol dispela samting i stap long dispela buk bilong Jeremaia. Dispela buk i tok long ol samting mi laik mekim long olgeta kantri. \v 14 Bai mi givim pe nogut long ol Babilon, bilong bekim pasin nogut ol i bin mekim. Na ol strongpela king bilong planti kantri bai i daunim ol na givim wok kalabus long ol.” \s1 God bai i mekim save long olgeta lain manmeri \p \v 15 God, Bikpela bilong Israel, i tokim mi olsem, “Jeremaia, dispela kap wain mi holim, em i makim belhat bilong mi. Kisim dispela kap na bai mi salim yu i go long ol planti lain manmeri na yu mas mekim ol i dring long dispela kap. \v 16 Ol i dring pinis, orait ol bai i kamap olsem ol longlong man na wokabaut kranki tru. Long wanem, mi bai salim ol birua i kam pait long ol na bagarapim ol.” \p \v 17 Orait mi kisim dispela kap wain long han bilong Bikpela na mi go long ol dispela lain manmeri na mi mekim ol i dring long en.\f + \fr 25.17 \ft Dispela tok long Jeremaia i mekim ol manmeri i dring long dispela kap, em i tok piksa olsem, em i tokaut long God bai i mekim save long ol bilong bekim ol pasin nogut bilong ol. Lukim tu Jeremaia 46-51.\f* \v 18 Pastaim mi go long Jerusalem na long olgeta arapela taun bilong Juda na long ol king na hetman bilong Juda, na mi mekim ol i dring, bilong kantri Juda i ken bagarap nogut tru na i stap graun nating. Na taim ol arapela manmeri i lukim kantri Juda, bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, ol bai i tok olsem, “Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.” Dispela ol samting i kamap pinis. \v 19 Na mi givim dispela kap wain long king bilong Isip wantaim ol wokman na ol ofisa na ol manmeri bilong en, \v 20 na long ol manmeri bilong olgeta arapela lain i stap namel long ol Isip. Na mi givim long olgeta king bilong kantri Us na long olgeta king bilong kantri Filistia. Filistia i gat ol dispela distrik, Askelon na Gasa na Ekron na hap distrik Asdot i stap yet. \v 21 Na mi givim dispela kap wain long kantri Idom na long kantri Moap na long ol manmeri bilong Amon \v 22 na long olgeta king bilong Tair na bilong Saidon na bilong ol kantri long hapsait bilong solwara. \v 23 Na mi givim long ol Dedan na long ol Tema na long ol Bus na long ol dispela lain manmeri i save sotim gras long poret bilong ol. \v 24 Na mi givim long olgeta king bilong ol lain bilong Arebia na long ol king bilong ol kain kain manmeri i stap long ples wesan nating \v 25 na long olgeta king bilong ol Simri na bilong kantri Elam na bilong kantri Midia \v 26 na long olgeta king bilong olgeta kantri i stap long hap not, maski ol i stap longwe o ol i stap klostu. Mi givim long olgeta king bilong olgeta kantri bilong graun, na ol i dring. Na bihain, king bilong Babilon bai i dring tu. \p \v 27 Orait na Bikpela i tokim mi olsem, “Jeremaia, yu mas givim dispela tok long ol dispela lain manmeri. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tokim yupela olsem, ‘Yupela dring. Dring planti moa inap yupela i spak na traut na pundaun long graun, na yupela i no inap kirap gen. Long wanem, mi bai salim ol birua i kam pait long yupela na bagarapim yupela.’ \v 28 Tasol Jeremaia, sapos ol i no laik kisim dispela kap long han bilong yu, orait yu mas tokim ol olsem, ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yupela i mas kisim na dring. \v 29 Mi bai mekim nogut long olgeta manmeri bilong graun. Na bai mi statim dispela wok long Jerusalem, dispela taun bilong mi yet. Na yupela i ting bai mi abrusim yupela, a? Nogat tru. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi salim ol birua i go pait long olgeta lain manmeri bilong graun.’ \p \v 30 “Jeremaia, yu mas autim olgeta dispela tok mi givim yu. Yu mas tokim ol dispela manmeri olsem, ‘Bikpela i stap long ples bilong em yet long heven, na em bai i bikmaus moa yet long ol manmeri bilong en. Em bai i singaut strong long olgeta manmeri bilong graun, olsem man i singaut taim em i wok long krungutim ol pikinini wain. \v 31 Nois bilong singaut bilong en bai inapim olgeta hap bilong graun. As bilong dispela singaut i olsem. Bikpela i laik kotim olgeta manmeri bilong graun. Na em bai i salim ol birua i go kilim i dai ol manmeri i save mekim pasin nogut. Dispela em i tok bilong Bikpela.’” \p \v 32 Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok moa olsem, “Harim. Olgeta kantri bai i bagarap. Dispela bai i stat long wanpela kantri na bai i go i go na inapim olgeta kantri. Dispela bagarap i olsem traipela win na ren i kirap long ol longwe ples na i raun long olgeta hap bilong graun.” \p \v 33 Na long dispela taim Bikpela bai i kilim i dai planti manmeri moa na bai bodi bilong ol i stap nabaut long olgeta hap bilong graun. Na bai i no gat man i stap bilong krai sori long ol na bilong bungim ol bodi bilong ol na planim ol. Nogat. Ol bodi bai i stap nabaut long graun olsem pekpek bilong dok. \v 34 Yupela ol hetman na ol wasman bilong ol manmeri, yupela i mas krai na sori nogut tru. Na yupela i mas pundaun long graun na tanim tanim nabaut. Long wanem, nau em i taim bilong ol birua i kam na kilim yupela i dai na rausim nabaut ol manmeri i stap yet. Bai yupela i pundaun na bagarap olsem gutpela sospen graun i pundaun na bagarap. \v 35 Na yupela wasman bai i no gat ples yupela i ken ranawe i go na hait long en, bilong abrusim dispela bagarap. \p \v 36 Nau ol wasman bilong sipsip i krai na sori nogut tru. Long wanem, Bikpela i wok long bagarapim ol ples ol sipsip bilong ol i save kaikai gras long en. \v 37 Bikpela i belhat moa yet na i bagarapim ol dispela gutpela ples kunai ol sipsip i bin sindaun isi long en. \v 38 Bikpela i kirap na i kam olsem laion i lusim ples hait bilong en. Bikpela i belhat nogut tru na em i salim ol birua i kam pait long ol Juda. Olsem na kantri i bagarap olgeta na i kamap ples nating. \ms1 Ol bikman na ol manmeri i sakim tok bilong Jeremaia \s2 (Sapta 26-36) \c 26 \s1 Ol manmeri i laik kilim Jeremaia i dai \p \v 1 Long \x - \xo 26.1 \xt 2 Kin 23.36—24.6, 2 Sto 36.5-7\x* taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i kamap king bilong Juda, Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 2 “Mi Bikpela, mi tok, yu go sanap long ples bung insait long banis bilong haus bilong mi, na autim tok long ol manmeri bilong olgeta taun bilong Juda, ol i bin kam bilong mekim lotu insait long haus bilong mi. Olgeta tok mi givim yu, em yu mas autim long ol. Yu no ken lusim wanpela. \v 3 Sapos yu autim gut olgeta tok bilong mi, ating bai ol manmeri inap putim yau long tok bilong yu na tanim bel na lusim pasin nogut ol i bin mekim. Na bai mi ken senisim tingting na mi no ken mekim ol dispela samting mi bin tok long mekim long ol, bilong bekim pasin nogut bilong ol. \v 4 Yu mas givim dispela tok long ol, ‘Bikpela i gat tok long yupela olsem. Yupela i mas harim tok bilong mi Bikpela, na bihainim lo mi bin givim yupela. \v 5 Na yupela i mas bihainim olgeta tok ol wokman bilong mi, em ol profet, i bin givim yupela. Planti taim mi bin salim ol profet i kam autim tok long yupela, tasol yupela i no bin bihainim tok bilong ol. \v 6 Sapos \x - \xo 26.6 \xt Jos 18.1, Sng 78.60, Jer 7.12-14\x* yupela i sakim tok bilong mi, orait bai mi bagarapim dispela haus olsem bipo mi bin bagarapim haus bilong mi long taun Silo. Na taim ol manmeri bilong ol arapela kantri i laik tok nogut long ol birua bilong ol, ol bai i tok olsem, “Yupela i ken bagarap olsem Jerusalem i bin bagarap.” ’” \p \v 7-8 Orait Jeremaia i kirap i go long haus bilong Bikpela na autim olgeta dispela tok Bikpela i bin tokim em long autim long ol manmeri. Na ol pris na ol profet na olgeta manmeri i harim. Na taim Jeremaia i tok pinis, olgeta i holimpas em na i tok, “Yu mas i dai. \v 9 Bilong wanem yu autim dispela rabis tok long nem bilong Bikpela? Yu no ken tok, dispela haus bai i bagarap olsem Silo i bin bagarap. Na yu no ken tok, dispela taun bai i bagarap na bai i no gat man i stap long en.” Na olgeta manmeri i stap long haus bilong Bikpela, ol i kam raunim Jeremaia. \p \v 10 Long dispela taim ol hetman bilong Juda i stap long haus bilong king na ol i harim tok long ol dispela samting. Orait ol i kirap i go antap na i kamap long haus bilong Bikpela. Na ol i sindaun long ples bilong ol, klostu long dua ol i kolim Nupela Dua. \v 11 Orait na ol pris na ol profet i tokim ol hetman na olgeta manmeri olsem, “Dispela man i mas i dai, long wanem, em i bin tok, dispela taun bai i bagarap. Yupela yet i harim pinis dispela tok profet bilong en.” \p \v 12 Orait na Jeremaia i bekim tok bilong ol hetman na bilong olgeta manmeri olsem, “Bikpela yet i bin salim mi bilong autim dispela tok profet yupela i bin harim. Em yet i tok long dispela haus na dispela taun bai i bagarap. \v 13 Olsem \x - \xo 26.13 \xt Jer 7.3, 26.3, 26.19\x* na nau yupela i mas stretim wokabaut na pasin bilong yupela. Na yupela i mas bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi. Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i senisim tingting bilong en, na bai em i no ken mekim ol dispela samting bilong bagarapim yupela, olsem em i bin tok long mekim. \v 14 Tasol mi, mi stap long han bilong yupela. Na sapos yupela i laik mekim wanpela samting long mi, na yupela i ting dispela pasin i gutpela na stretpela, orait yupela mekim tasol. \v 15 Tasol mi laik bai yupela i save gut olsem. Tru tumas, Bikpela yet i bin salim mi i kam na mi autim ol dispela tok mi bin autim long yupela. Olsem na sapos yupela i kilim mi i dai, yupela bai i gat asua bilong kilim nating wanpela man i no gat rong. Na dispela asua bai i stap long dispela taun na long olgeta manmeri bilong taun.” \v 16 Jeremaia i tok pinis, orait ol hetman na olgeta manmeri i tokim ol pris na profet olsem, “Dispela man i bin autim tok long nem bilong God, Bikpela bilong yumi. Em i no gat asua, olsem na yumi no ken kilim em i dai.” \p \v 17 Orait sampela bikman bilong Juda i sanap na tokim ol manmeri olsem, \v 18 “Bipo,\x - \xo 26.18 \xt Mai 3.12\x* long taim Hesekia i stap king bilong Juda, profet Maika bilong taun Moreset i bin autim tok long ol Juda olsem, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong i tok, olgeta samting bilong Jerusalem bai i bagarap na i kamap olsem ol hip pipia. Na Saion bai i kamap graun nating, na ol man bai i wokim gaden long en. Na bus bai i kamap long dispela maunten, haus bilong Bikpela i stap long en.’ \v 19 Maika i tok olsem, na ating Hesekia na olgeta Juda i kilim em i dai, a? Nogat tru. Hesekia i pret na i aninit long Bikpela na i askim Bikpela long marimari long en. Na Bikpela i senisim tingting na i no mekim ol dispela samting nogut em i bin tok long mekim long ol. Tasol dispela pasin nau yumi laik mekim long Jeremaia, em bai i bringim bikpela hevi i kam long yumi.” \p \v 20 Bihain wanpela man, nem bilong em Uria, i autim tok long nem bilong Bikpela. Uria em i pikinini bilong Semaia na em i bilong taun Kiriat Jearim. Em i bin tok long Jerusalem na Juda bai i bagarap, olsem Jeremaia i bin tok. \v 21 Na taim King Jehoiakim wantaim ol hetman na ol soldia bilong en i harim dispela tok bilong Uria, orait king i painim rot bilong kilim em i dai. Tasol Uria i harim tok bilong dispela samting king i laik mekim, na em i pret na i ranawe i go long Isip. \v 22 Tasol King Jehoiakim i salim Elnatan, pikinini man bilong Akbor, i go long Isip, wantaim ol sampela man. \v 23 Ol i kisim Uria na bringim em i kam bek long King Jehoiakim. Na king i tok, na ol man i kilim Uria long bainat, na ol i tromoi bodi bilong en i go long ples matmat bilong ol man nating. \v 24 Tasol long taim ol manmeri i laik kilim Jeremaia i dai, Ahikam, pikinini man bilong Safan, i helpim Jeremaia na ol i no mekim nogut long em. \c 27 \s1 Olgeta kantri i mas aninit long King Nebukatnesar \p \v 1 Long \x - \xo 27.1 \xt 2 Kin 24.18-20, 2 Sto 36.11-13\x* taim Sedekaia, pikinini man bilong Josaia, i kamap king bilong Juda, Bikpela i tokim mi Jeremaia \v 2 olsem, “Kisim ol hap plang na ol hap let na wokim ol samting olsem ol man i save putim long nek bilong ol bulmakau bilong wok, na putim ol dispela samting long nek bilong yu yet. \v 3 Na yu mas salim ol wan wan plang bilong nek i go long king bilong Idom na king bilong Moap na king bilong ol Amon na king bilong Tair na king bilong Saidon. Ol ofisa bilong ol dispela king i bin kam long Jerusalem bilong toktok wantaim Sedekaia. Olsem na yu ken givim ol dispela plang bilong nek long ol, na ol i ken karim i go long ol king. \v 4 Tokim ol dispela man olsem. Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi gat tok long ol bikman bilong yupela olsem, \v 5 mi yet mi bin wokim dispela graun long bikpela strong bilong mi, na tu mi bin wokim ol manmeri na ol abus i stap long graun. Mi save bihainim laik bilong mi yet na mi tilim graun long ol man. \v 6 Nau mi givim dispela ol kantri long wokman bilong mi, King Nebukatnesar bilong Babilon. Na tu mi givim olgeta wel abus long em na bai ol i stap aninit long em. \v 7 Olgeta lain manmeri i mas aninit long em na bihain bai ol i mas aninit long pikinini man bilong en na long tumbuna pikinini bilong en tu. Ol i mas aninit long Babilon i go inap long taim mi makim pinis bilong Babilon i bagarap. Na long dispela taim ol strongpela king bilong planti kantri bai i daunim ol Babilon, na mekim ol i kamap wokboi nating bilong ol. \p \v 8 “Tasol sapos ol manmeri bilong wanpela kantri i no laik larim King Nebukatnesar i bosim ol, olsem man i bosim bulmakau na putim dispela plang long nek bilong en bilong mekim em i wok, orait bai mi mekim save moa yet long dispela kantri. Bai mi Bikpela, mi salim ol birua i kam pait long ol. Na bai ol i sot long kaikai na bai ol i kisim sik nogut. Na long ol dispela pasin bai mi larim King Nebukatnesar i pinisim tru ol manmeri bilong dispela kantri.\fig Jeremaia i kisim ol hap plang ol man i save putim long nek bilong ol bulmakau bilong wok, na putim long nek bilong em yet.|alt="29" src="LO 19" size="col" ref="27.2" \fig* \v 9 Olsem na yupela king i no ken putim yau long tok bilong ol profet na bilong ol glasman na bilong ol man i save autim as bilong ol driman na bilong ol sangumaman na bilong ol man bilong mekim marila samting. Ol dispela man i save tok bai yupela i no inap i stap aninit long king bilong Babilon. \v 10 Tasol ol i giamanim yupela, na sapos yupela i bilipim tok bilong ol, bai mi rausim yupela i go longwe long as ples bilong yupela. Na bai yupela i bagarap olgeta. \v 11 Tasol sapos ol man bilong wanpela kantri i larim king bilong Babilon i bosim ol, olsem bulmakau i larim man i putim plang long nek bilong en na bosim em long mekim wok, orait bai mi larim dispela lain manmeri i stap gut long graun bilong ol na wokim ol gaden bilong ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 12 Na mi Jeremaia, mi autim wankain tok tasol long King Sedekaia bilong Juda. Mi tokim em olsem, “Yupela Juda i mas putim nek bilong yupela aninit long plang bilong Nebukatnesar na larim em wantaim ol manmeri bilong en i bosim yupela. Sapos yupela i mekim olsem, bai yupela i stap gut. \v 13 Bikpela i tok pinis, sapos wanpela lain manmeri i no laik i stap aninit long king bilong Babilon, orait ol birua bai i kilim ol i dai, na bai ol i sot long kaikai na i dai, na bai ol i kisim sik nogut na i dai. Nogut yu wantaim ol manmeri bilong yu i bikhet na ol dispela samting i bagarapim yupela. \v 14 Olsem na yupela i no ken harim tok bilong ol dispela profet i save tok bai yupela i no inap i stap aninit long king bilong Babilon. Ol i giamanim yupela tasol. \v 15 Mi Bikpela, mi tok stret, mi no bin salim ol, tasol ol i autim tok giaman long nem bilong mi. Sapos yupela i bilipim tok bilong ol, orait mi bai rausim yupela long kantri bilong yupela na bai yupela i bagarap olgeta. Na ol dispela profet i autim tok long yupela, ol tu bai i bagarap.” \p \v 16 Na mi autim tok bilong Bikpela long ol pris na olgeta manmeri olsem, “Mi Bikpela, mi tok stret, yupela i no ken putim yau long tok bilong ol dispela profet i save tok olsem, ‘I no longtaim na bai ol i kisim olgeta samting bilong haus bilong Bikpela, nau ol i stap long Babilon, na bringim i kam bek long Jerusalem.’ Ol dispela profet i giamanim yupela tasol. \v 17 Yupela i no ken harim tok bilong ol. Nogut dispela taun i bagarap olgeta. Mobeta yupela i aninit long king bilong Babilon na bai yupela i stap gut. \v 18 Sapos ol i profet tru na Bikpela i save givim tok long ol, orait mobeta ol i askim Bikpela I Gat Olgeta Strong long em i no ken larim ol birua i kisim ol samting i stap yet long haus bilong Bikpela na long haus bilong king na long olgeta arapela hap bilong Jerusalem, na karim i go long Babilon. \p \v 19-21 “King Nebukatnesar i bin kam long Jerusalem na kisim King Jehoiakin, em pikinini bilong Jehoiakim, na tu em i kisim ol hetman bilong Juda na Jerusalem, na em i bringim ol i go kalabus long Babilon. Tasol em i larim sampela gutpela samting i stap long Jerusalem. Em i no bin kisim ol pos bras, na bikpela tang wara ol i bin wokim long bras, na ol samting ol i wokim long bras bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na tu em i no kisim ol arapela gutpela samting i stap long haus bilong mi na long haus bilong king na long ol arapela hap bilong Jerusalem. Orait mi God, Bikpela bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tokim yupela olsem, \v 22 ‘Ol birua bai i kisim ol dispela samting na karim i go long Babilon. Na bai ol dispela samting i stap long Babilon inap long wanpela taim mi makim pinis bilong mi tingim ol gen. Na long dispela taim bai mi bringim ol i kam bek na larim ol i stap gen long Jerusalem.’” \c 28 \s1 Hanania i giamanim ol manmeri \p \v 1 Dispela \x - \xo 28.1 \xt 2 Kin 24.18-20, 2 Sto 36.11-13\x* yia em i namba 4 yia tasol bilong Sedekaia i stap king bilong Juda. Na long namba 5 mun bilong dispela yia, wanpela man bilong taun Gibeon, em profet Hanania, pikinini bilong Asur, em i kam long haus bilong Bikpela na autim wanpela tok long Jeremaia long ai bilong ol pris na bilong ol manmeri. Em i tok olsem, \v 2 “God bilong yumi Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘King bilong Babilon i bosim yupela olsem man i putim plang long nek bilong bulmakau bilong bosim bulmakau. Tasol mi brukim pinis dispela plang em i bin putim long nek bilong yupela, na em i no inap bosim yupela moa. \v 3 Tupela yia i no pinis yet na bai mi kisim olgeta dispela samting bilong haus bilong mi, em ol samting Nebukatnesar i bin karim i go long Babilon, na bai mi bringim i kam bek long Jerusalem. \v 4 Na tu bai mi kisim King Jehoiakin, pikinini bilong Jehoiakim, wantaim ol arapela Juda i bin i go kalabus long Babilon, na bai mi bringim ol i kam bek. Long wanem, mi bai brukim dispela plang king bilong Babilon i bin putim long nek bilong yupela. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” \p \v 5 Orait nau profet Jeremaia i bekim tok bilong profet Hanania long ai bilong ol pris na olgeta manmeri i sanap klostu long haus bilong Bikpela. \v 6 Jeremaia i tok olsem, “Tru tumas, mi laik bai Bikpela i ken mekim olsem yu tok. Bikpela i ken mekim ol dispela tok profet bilong yu i kamap tru. Na em i ken kisim ol dispela samting bilong haus bilong en, na ol dispela manmeri i stap long Babilon na bringim ol i kam bek long Jerusalem. \v 7 Tasol nau mi laik bai yu yet na olgeta manmeri i harim narapela tok mi laik mekim. \v 8 Stat long bipo yet na i kam inap nau, ol profet i bin kamap paslain long yumi, ol i bin tok olsem pait na bikpela bagarap na sik nogut bai i kamap long planti lain manmeri na long ol bikpela kantri tu. \v 9 Olsem na sapos wanpela profet i tok bai ol manmeri i gat gutpela sindaun, orait yumi no save dispela tok i tru, o nogat. Tasol sapos bihain, tok bilong en i kamap tru, orait nau yumi save, tru tumas, Bikpela i bin givim tok long dispela profet na salim em i kam.” \p \v 10 Jeremaia i mekim dispela tok, orait Hanania i kisim dispela plang, Jeremaia i bin putim long nek bilong em yet. Na Hanania i brukim nabaut dispela plang bilong nek. \v 11 Na em i sanap long ai bilong ol manmeri na i tok, “Bikpela i tok olsem. Long wankain pasin tasol bai mi brukim ol plang bilong nek, Nebukatnesar i bin putim long ol manmeri bilong olgeta kantri nabaut. Tupela yia i no pinis yet na bai mi mekim olsem.” Jeremaia i harim dispela tok na em i go. \p \v 12 Sampela taim bihain long profet Hanania i bin brukim dispela plang i stap long nek bilong profet Jeremaia, Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, \v 13 “Yu go autim dispela tok long Hanania. Bikpela i tok olsem, ‘Yu brukim pinis dispela plang ol i bin wokim long diwai, tasol bai yu kisim ain na wokim nupela plang bilong senisim dispela plang yu bin brukim. \v 14 Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Mi yet mi kisim plang ol i bin wokim long ain na mi putim long nek bilong ol manmeri bilong ol kantri nabaut, na bai ol i stap wokboi nating bilong King Nebukatnesar bilong Babilon. Na mi givim olgeta wel abus long em na ol tu bai i stap aninit long em.” \v 15 Jeremaia i autim pinis dispela tok na em i tok moa long Hanania olsem, “Hanania, yu harim. Bikpela i no bin salim yu i kam. Tasol yu giamanim ol manmeri na ol i bilipim tok bilong yu. \v 16 Olsem na Bikpela i tok olsem, ‘Tru tumas, bai mi pinisim yu long dispela graun. Long dispela yia tasol bai yu dai, long wanem, tok bilong yu i bin pulim ol manmeri long sakim tok bilong mi.’” \v 17 Na long namba 7 mun bilong dispela yia yet, profet Hanania i dai pinis. \c 29 \s1 Jeremaia i raitim pas i go long ol Juda i stap long Babilon \p \v 1 Jeremaia \x - \xo 29.1 \xt 2 Kin 24.12-16, 2 Sto 36.10\x* i stap long Jerusalem na em i raitim pas long ol hetman i stap yet na long ol pris na long ol profet na long ol arapela manmeri bilong Juda i stap long Babilon. King Nebukatnesar i bin kisim ol dispela manmeri long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. \v 2 Jeremaia i raitim dispela pas bihain long taim ol Babilon i bin kam long Jerusalem na kisim King Jehoiakin wantaim bikpela lain manmeri na bringim ol i go long Babilon. Ol i kisim king wantaim mama bilong en na ol ofisa bilong haus bilong en na ol hetman bilong Juda na Jerusalem na ol saveman bilong wokim olkain gutpela samting. \v 3 Long dispela taim King Sedekaia bilong Juda i salim Elasa, pikinini man bilong Safan, wantaim Gemaria, pikinini man bilong Hilkia, i go long King Nebukatnesar long Babilon. Jeremaia i givim pas bilong en long tupela, bai tupela i ken karim i go long ol Juda i stap long Babilon. Dispela pas i tok olsem, \v 4 “Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Yupela ol Juda, harim. Mi bin rausim yupela long Jerusalem na salim yupela i go long Babilon. \v 5 Yupela i mas wokim ol haus bilong yupela na planim ol gaden na kisim kaikai long ol dispela gaden. \v 6 Na yupela man i mas marit na kamapim ol pikinini. Na bihain, ol pikinini bilong yupela i mas marit na kamapim ol pikinini bilong ol yet. Yupela i mas kamap bikpela lain. Yupela i no ken larim yupela yet i kamap liklik lain. \v 7 Mi bin bringim yupela i go long dispela ples nau yupela i stap long en. Olsem na yupela i mas wok long helpim dispela ples i stap gut. Na yupela i mas prea long mi Bikpela, bai mi ken mekim gut long dispela ples. Long wanem, sapos dispela ples i stap gut, orait yupela tu bai i stap gut. \v 8 Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, yupela i no ken larim ol profet na glasman bilong yupela i giamanim yupela. Na maski tokim ol man long ol i ken driman na autim as bilong driman long yupela. \v 9 Dispela tok profet ol i save autim long nem bilong mi, em i giaman tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, mi no bin givim tok long ol. \p \v 10 “As \x - \xo 29.10 \xt 2 Sto 36.21, Jer 25.11, Dan 9.2\x* bilong dispela tok mi Bikpela, mi givim long yupela, em i olsem. Mi makim pinis 70 yia bilong Babilon i stap gut. Na bihain long dispela, bai Babilon i bagarap. Na long dispela taim bai mi tingim yupela na bringim yupela i kam bek long Jerusalem, bilong inapim promis bilong mi. \v 11 Mi \x - \xo 29.11 \xt Ais 40.9-11, Jer 30.9-10, 30.18-22\x* Bikpela, mi tingim pinis ol samting mi laik mekim bilong helpim yupela. Mi laik mekim gut long yupela. Mi no laik mekim nogut long yupela. Yupela i ken tingim ol dispela samting mi laik mekim, na yupela i ken wetim dispela taim i kamap. \v 12 Long \x - \xo 29.12 \xt Sng 50.15, 145.19, Jer 33.3\x* dispela taim bai yupela i kam klostu long mi na singaut long mi na beten long mi, na bai mi harim beten bilong yupela. \v 13 Long \x - \xo 29.13 \xt Lo 4.29, 1 Sto 22.19, 2 Sto 6.37, Jer 24.7\x* dispela taim bai laik bilong yupela na tingting bilong yupela i strong tru long painim mi. Olsem na bai yupela inap i kam klostu long mi. \v 14 Mi \x - \xo 29.14 \xt Ais 43.5-6, Jer 16.15, 23.8, 30.3\x* Bikpela, mi tok stret, bai mi larim yupela i kam klostu long mi. Na bai mi mekim yupela i stap gut gen. Na bai mi kisim yupela long olgeta hap na long olgeta kantri mi bin rausim yupela i go long en. Na bai mi bringim yupela i kam bek long dispela ples bipo yupela i bin i stap long en. \p \v 15 “Yupela i save tok, Bikpela i bin givim ol profet long yupela long taim yupela i stap long Babilon.\f + \fr 29.15 \ft Bikpela i tok moa long tupela bilong dispela ol profet long lain 20-23.\f* \v 16 Tasol Bikpela i ting long dispela king nau i bosim kantri Juda na i sindaun long sia king bilong Devit, na em i ting long ol lain wantok bilong yupela i no bin i go kalabus wantaim yupela, na Bikpela i tok olsem, \v 17 ‘Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, bai mi salim ol birua i kam pait long ol dispela lain i stap yet long kantri Juda. Na bai mi mekim ol i sot long kaikai na bai ol i kisim sik nogut. Na bai ol i kamap olsem ol fik i nogut olgeta na i no inap man i kaikai. \v 18 Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long ol dispela samting nogut mi bin mekim long ol Juda, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai mi rausim ol Juda i go long ol kantri nabaut. Na bai ol manmeri bilong ol dispela kantri i rabisim ol Juda na tok bilas long ol. Na taim ol dispela manmeri i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bagarap.’ \v 19 Mi Bikpela, bai mi mekim ol dispela samting long ol, long wanem, ol i bin sakim tok bilong mi. Planti taim mi bin salim ol profet, em ol wokman bilong mi, i kam long yupela Israel, tasol yupela i no laik harim tok bilong ol. \p \v 20 “Yupela olgeta manmeri mi bin rausim long Jerusalem na salim i go long Babilon, yupela harim gut tok bilong mi Bikpela. \v 21 Mi God bilong yupela Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi ting long tupela giaman profet, em Ahap, pikinini man bilong Kolaia, na Sedekaia, pikinini man bilong Masea, na mi tok olsem. Tupela i save autim tok giaman long nem bilong mi. Olsem na bai mi putim tupela long han bilong King Nebukatnesar bilong Babilon. Na em bai i tok, na ol bai i kilim tupela i dai long ai bilong yupela yet. \v 22 Olsem na yupela Juda i stap long Babilon, taim yupela i laik tok nogut long wanpela wantok, yupela bai i tok olsem, ‘Bikpela i ken bagarapim yu, olsem em i bin mekim long Sedekaia wantaim Ahap, na king bilong Babilon i bin kukim tupela long paia.’ \v 23 Mi bai bagarapim tupela, long wanem, tupela i bin mekim pasin nogut tru namel long yupela Israel. Tupela i bin slip wantaim ol meri bilong ol wantok, na tupela i bin autim tok giaman long nem bilong mi. Mi no bin givim dispela tok long ol. Mi Bikpela, mi save long pasin bilong tupela na mi tokaut pinis long en.” \s1 Jeremaia i givim strongpela tok long Semaia \p \v 24 Bikpela i tok olsem, “Jeremaia, yu mas autim dispela tok long Semaia bilong ples Nehelam. \v 25 Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Semaia, yu bin raitim ol pas na salim i go long ol Jerusalem na long pris Sefanaia, pikinini bilong Masea, na long olgeta arapela pris. Pas bilong yu i tok olsem, \v 26 ‘Sefanaia, Bikpela i bin makim yu bilong senisim pris Jehoiada na bosim haus bilong Bikpela. Olsem na sapos wanpela longlong man i autim tok profet, orait yu gat wok bilong kalabusim em na pasim hanlek bilong en na pasim wanpela ain long nek bilong en. \v 27 Olsem na bilong wanem yu no bin stretim Jeremaia bilong ples Anatot, em dispela man i save autim tok profet namel long yupela? \v 28 Em i bin salim tok i kam long mipela ol man i stap hia long Babilon, na em i tok olsem, “Yupela bai i stap kalabus longpela taim, olsem na yupela i mas wokim ol haus bilong yupela na planim ol gaden na kisim kaikai long ol dispela gaden.” ’ \p \v 29 Pris Sefanaia i kisim pas bilong Semaia, orait em i go long Jeremaia na ritim dispela pas long em. \v 30 Em i ritim pinis, orait Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, \v 31 “Jeremaia, yu mas salim tok i go long olgeta Juda i stap kalabus long Babilon. Tokim ol olsem. Bikpela i ting long Semaia bilong Nehelam na i tok, mi no bin salim Semaia i kam long yupela, tasol em i bin autim tok profet long yupela na mekim yupela i bilipim tok giaman. \v 32 Mi Bikpela, mi tok stret, Semaia bilong Nehelam i bin pulim ol manmeri long sakim tok bilong mi. Olsem na bai mi mekim save tru long em wantaim ol lain bilong en. Na taim mi mekim ol gutpela samting i kamap long ol manmeri bilong mi, bai i no gat wanpela man long lain bilong en i stap, bilong lukim ol dispela samting. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \c 30 \s1 Bikpela i promis long mekim gut long ol manmeri bilong en \p \v 1 Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, \v 2 “Mi Bikpela, mi God bilong Israel, mi tok, yu mas kisim wanpela buk na raitim olgeta tok mi bin givim yu. \v 3 Mi Bikpela, mi makim pinis taim bilong mekim ol manmeri bilong mi, em ol Israel na Juda, i stap gut gen. Bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong ol na em bai i kamap graun bilong ol gen.” \p \v 4 Bikpela i ting long ol Israel na Juda na em i tok olsem, \v 5 “Mi Bikpela, mi tok, ol manmeri i no stap bel isi. Nogat. Ol i pret moa yet na ol i krai nogut tru. \v 6 Olsem wanem? Ol man i save karim pikinini, a? Orait na bilong wanem mi lukim olgeta man i putim han long bel bilong ol? Ol i mekim olsem meri i gat bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. Bilong wanem pes bilong ol i kamap narakain tru, olsem man i pret moa yet? \v 7 Sori tru, wanpela taim nogut tru i laik kamap. Dispela taim nogut i winim olgeta arapela taim nogut. Ol manmeri bilong mi, ol Israel, ol bai i gat bikpela hevi long dispela taim. Tasol bai mi kisim bek ol. \v 8 Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, long dispela taim bai mi brukim dispela plang ol birua i bin putim long nek bilong ol Israel, na bai mi pinisim kalabus bilong ol. Na ol i no moa ken i stap wokboi nating bilong ol arapela lain. Nogat. \v 9 Bai ol i stap aninit long mi, God, Bikpela bilong ol, na aninit long dispela king bilong lain bilong Devit, mi bai makim bilong bosim ol.” \p \v 10 Bikpela \x - \xo 30.10 \xt Jer 46.27-28\x* i tok olsem, “Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret na kirap nogut. Tru tumas, bai mi kisim bek yupela long dispela longwe ples yupela i stap kalabus long en. Na bai yupela i kam bek long graun bilong yupela yet na sindaun gut. Na i no gat wanpela lain bai i mekim yupela i pret. \v 11 Mi Bikpela, mi stap wantaim yupela bilong helpim yupela. Mi bai pinisim tru ol dispela lain pipel mi bin rausim yupela i go i stap namel long ol. Tasol mi no ken pinisim yupela. Tru, bai mi mekim save long yupela, tasol mi bihainim stretpela pasin tasol na mi stretim yupela.” \p \v 12 Bikpela i tok olsem, “Israel, ol i bin paitim yu nogut tru, na bikpela sua bilong yu i no inap i drai. \v 13 I no gat man bilong beten long mi bilong helpim yu. Na i no gat marasin bilong mekim skin bilong yu i orait gen. \v 14 Ol lain man yu bin prenim bipo, ol i lusim tingting pinis long yu, na ol i no wari moa long yu. Yu bin mekim planti sin na yu gat bikpela asua. Olsem na mi bin bagarapim yu olsem man i no save marimari na i bagarapim birua bilong en. \v 15 Maski krai planti long dispela sua bilong yu. Dispela sua i no inap i drai. Yu bin mekim planti sin, na yu gat bikpela asua. Olsem na mi bin mekim dispela pasin long yu. \v 16 Tasol tru tumas, ol dispela lain i wok long bagarapim yu, ol yet bai i bagarap. Ol birua bilong yu bai i go kalabus long longwe ples. Na olgeta lain i mekim nogut long yu na stilim ol samting bilong yu, bai ol birua i mekim nogut long ol na stilim ol samting bilong ol. \v 17 Ol \x - \xo 30.17 \xt Jer 33.6\x* birua bilong yu i save tok olsem, ‘Saion i olsem samting nating na i rabis tru. Na i no gat man i save wari long en.’ Tasol mi Bikpela, mi tok olsem. Mi yet bai mi mekim skin bilong yu i orait gen na mekim sua bilong yu i drai.” \p \v 18 Bikpela i tok olsem, “Bai mi marimari long ol lain bilong Jekop na helpim ol. Na bai ol i wokim haus bilong ol na stap gut long graun bilong ol gen. Na bai ol i wokim Jerusalem gen long ples bipo em i stap long en. Na bai ol i wokim haus king long ples bilong en. \v 19 Na bai ol Israel i singim ol song bilong tenkyu long mi. Na bai ol i singsing na amamas. Na mi bai mekim ol i kamap bikpela lain, na ol i no ken i stap liklik lain moa. Bai mi mekim ol arapela lain manmeri i givim biknem long ol na ol dispela lain i no ken daunim nem bilong ol moa. \v 20 Bai ol Israel i stap strongpela lain olsem bipo. Na bai mi helpim ol na ol bai i sindaun gut long graun bilong ol. Na bai mi mekim save long ol lain i laik mekim nogut long ol. \v 21 Na wanpela man bilong ol yet bai i kamap hetman bilong ol na bosim ol. Na mi Bikpela, mi tok, bai mi yet mi bringim dispela man i kam klostu long mi. Long wanem, ol man i no inap i kam klostu long mi long laik bilong ol yet. \v 22 Na bai yupela Israel i kamap lain manmeri bilong mi stret na bai mi stap God bilong yupela.” \p \v 23 Harim.\x - \xo 30.23 \xt Jer 23.19-20, 25.32\x* Belhat bilong Bikpela i laik kamap long ol man nogut, olsem strongpela win na ren i kamap long ol, na olsem bikpela raunwin i krungutim het bilong ol. \v 24 Bikpela bai i belhat i stap inap em i pinisim tru olgeta samting em i bin tingting long mekim. Long taim bilong las de yupela bai i save long ol dispela samting. \c 31 \s1 Ol Israel bai i kam bek na stap gut long graun bilong ol yet \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Long dispela taim mi makim pinis, bai mi stap God bilong olgeta lain bilong Israel na ol bai i kamap lain manmeri bilong mi stret. \v 2 Mi Bikpela, mi tok, ol Israel i bin ranawe long ol birua na i stap long ples wesan nating. Tasol mi laikim ol na mi mekim gut long ol na ol i wokabaut i go long ples bilong malolo.”\f + \fr 31.2 \ft Ol lain 1 i go 22 i tok long ol manmeri bilong Israel bipo i bin i stap long kantri Israel long hap not bilong kantri Juda. Ol dispela lain i bin mekim pasin nogut, na God i bin larim ol birua i karim ol i go i stap long kantri bilong ol, em “dispela kantri long hap not” (lain 8). Ol i stap longpela taim pinis long dispela kantri, na nau God i laik bringim ol i kam bek gen na bai olgeta Israel i kamap wanpela lain na i stap gut aninit long God. Taun Samaria (lain 5) em i bin i stap biktaun bilong kantri Israel. Lain Efraim (lain 6 na 9 na 18 na 20) em wanpela bikpela lain tru bilong ol dispela lain Israel, na taim God i kolim nem Efraim, em i tok long olgeta lain Israel bilong hap not.\f* \p \v 3 Bikpela \x - \xo 31.3 \xt Lo 4.37, Sng 25.6, Jer 24.6\x* i kam long longwe ples na i kamap long mi, Jeremaia, na i tok olsem, “Yupela Israel, oltaim mi save laikim yupela tumas na mi save mekim gutpela pasin long yupela, bilong mekim yupela i kam klostu long mi. \v 4 Yupela Israel, bai mi mekim yupela i kamap strongpela lain manmeri gen. Na bai yupela i amamas olsem yangpela meri i paitim kundu na i singsing wantaim ol lain i amamas i stap. \v 5 Na bai yupela i wokim ol nupela gaden wain antap long ol maunten bilong Samaria. Na yupela yet bai i kisim pikinini bilong ol dispela diwai wain. \v 6 Long dispela taim ol wasman i stap long ples maunten bilong Efraim, ol bai i singaut olsem, ‘Goan, yumi go long maunten Saion. Yumi go long God, Bikpela bilong yumi.’” \p \v 7 Bikpela i tok moa olsem, “Singim song bilong amamas long lain bilong Jekop, dispela lain i winim olgeta arapela lain pipel. Singim ol song bilong givim biknem long mi, na tok olsem, ‘Bikpela, kisim bek ol manmeri bilong yu, em dispela hap lain bilong Israel i stap yet.’ \v 8 Tru \x - \xo 31.8 \xt Lo 30.4, Ais 42.16, Ese 34.16, Mai 4.6\x* tumas, mi Bikpela bai mi kisim ol manmeri bilong mi long dispela kantri long hap not na long olgeta hap bilong graun, na bringim ol i kam bek. Ol aipas na ol lek nogut na ol meri i gat bel na ol meri i laik karim pikinini, ol tu bai i kam. Bai ol Israel i kamap bikpela lain tru na bai ol i wokabaut i kam bek long graun bilong ol yet. \v 9 Long taim mi bringim ol, ol bai i krai na beten long mi na wokabaut i kam. Bai mi stiaim ol na ol i kamap long ol ples i gat gutpela wara, na bai mi bringim ol long stretpela rot na ol i no inap pundaun. Mi bai mekim olsem, long wanem, mi stap Papa bilong ol lain bilong Israel, na Efraim i olsem namba wan pikinini bilong mi. \p \v 10 “Yupela ol lain manmeri bilong ol kantri nabaut, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Na yupela i mas autim dispela tok bilong mi long ol manmeri i stap longwe, long hapsait bilong solwara. Yupela i mas tokim ol olsem, ‘Bikpela i bin rausim ol Israel i go nabaut, tasol em bai i bringim ol i kam bek gen. Na em bai i lukautim ol gut, olsem wasman i save lukautim ol sipsip bilong en.’ \v 11 Mi Bikpela, bai mi kisim bek dispela ol lain bilong Jekop long han bilong ol strongpela birua bilong ol. \v 12 Na bai ol i kam sanap long maunten Saion na bai ol i amamas tru na singaut moa yet. Bai ol i amamas long olgeta gutpela samting mi Bikpela, mi givim ol. Bai ol i amamas long wit na wain na wel bilong oliv na long ol sipsip na bulmakau mi givim ol. Na bai ol i kamap gutpela tru, olsem gaden i no sot long wara. Na bai ol i no ken i stap nogut moa. \v 13 Long dispela taim bai ol yangpela meri i amamas na singsing, na ol yangpela man na ol lapun tu. Mi bai pinisim sori bilong ol na mekim ol i belgut tru. Bai mi mekim bel bilong ol i stap isi na bai ol i amamas. \v 14 Ol manmeri bai i bringim planti ofa i kam long mi. Olsem na bai ol pris i gat planti kaikai. Na bai mi givim planti gutpela kaikai samting long ol manmeri bilong mi. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Bikpela i marimari long ol Israel \p \v 15 Bikpela \x - \xo 31.15 \xt Stt 35.16-19, Mt 2.18\x* i tok olsem, “Bikpela krai na singsing sori i kamap long taun Rama. Em Resel i krai sori long ol pikinini bilong en i dai pinis.\f + \fr 31.15 \ft Resel em i meri bilong Jekop, na ol Israel i tingim em i olsem tumbuna mama bilong ol. Matmat bilong Resel i stap long taun Rama. Olsem na dispela lain i tok piksa olsem, Resel i stap long Rama na i tingting long ol lain tumbuna pikinini bilong en i lus pinis, na em i wok long krai sori moa yet.\f* Na em i no laik bai ol manmeri i mekim gut bel bilong en, long wanem, olgeta pikinini bilong en i no moa i stap. \v 16 Tasol mi Bikpela, mi tok, Resel, yu no ken krai moa. Rausim wara long ai bilong yu. Krai bilong yu i no lus nating. Nogat. Bai ol lain pikinini bilong yu i lusim kantri bilong ol birua na kam bek long yu. \v 17 Mi Bikpela mi tok, yu ken ting long dispela samting i laik kamap, na yu ken wetim dispela taim ol pikinini bilong yu i kam bek long as ples. \v 18 Mi harim pinis krai bilong ol lain bilong Efraim. Ol i krai na tok olsem, ‘Bikpela, yu bin givim kanda long mipela bilong stretim mipela, olsem man i givim kanda long yangpela bulmakau i save bikhet. Bikpela, yu tasol yu God bilong mipela na mipela i laik kam bek long yu. Olsem na yu mas bringim mipela i kam bek. \v 19 Mipela i bin lusim yu, tasol nau mipela i tanim bel pinis. Taim mipela i save pinis long rong bilong mipela, mipela i sem tru na daunim het bilong mipela. Bipo ol lain bilong mipela i stap olsem ol yangpela manmeri na ol i bin mekim planti pasin nogut. Tasol nau mipela i sem nogut tru long ol dispela pasin bilong mipela.’ \v 20 Mi Bikpela, mi tok, mi laikim tumas Efraim, em pikinini man bilong mi. Olgeta taim mi save kolim nem bilong en, mi save tingting tumas long em. Mi save givim bel bilong mi moa yet long em. Olsem na bai mi sori long em na marimari long em. \p \v 21 “Yupela Israel, yupela i mas tingim gut dispela rot yupela i bin bihainim long taim yupela i bin lusim as ples na yupela i mas sanapim ol sain bilong makim rot bilong yupela i kam bek. Yupela Israel, nau yupela i mas kam bek long ol taun bilong yupela. \v 22 Yupela i olsem pikinini meri bilong mi, tasol yupela i givim baksait long mi. Wanem taim bai yupela i lusim pasin bilong tubel na kam bek long mi? Mi Bikpela, mi mekim nupela pasin i kamap long graun. Dispela pasin i olsem. Meri yet i holimpas man na askim em long laikim em.\f + \fr 31.22 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* \s1 Ol manmeri bilong Bikpela bai i gat gutpela sindaun \p \v 23 God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bihain bai mi mekim kantri Juda i stap gut gen, na bai ol Juda i stap long graun bilong ol na long ol taun bilong ol. Na bai ol i tok, ‘Yu maunten bilong Bikpela, Bikpela i stap long yu na i save mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Bikpela i ken mekim gut tru long yu.’ \v 24 Ol man bilong wokim gaden na ol wasman bilong sipsip tu, ol bai i stap long graun bilong Juda na long ol taun. \v 25 Na sapos skin bilong wanpela man i les, bai mi strongim em gen. Na sapos man i bel hevi, bai mi inapim bel bilong en.” \p \v 26 Orait mi kirap na mi lukluk nabaut, na mi ting mi bin slip gut.\f + \fr 31.26 \ft As bilong dispela tok i no klia tumas, na tu i no klia husat i autim dispela tok. Ating Jeremaia yet o narapela man?\f* \p \v 27 “Mi Bikpela, mi tok olsem. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim ol manmeri na ol abus i kamap planti long graun bilong Juda na Israel, olsem man i wok long gaden na i mekim planti kaikai i kamap. \v 28 Bipo \x - \xo 31.28 \xt Jer 1.10, 44.27, Dan 9.14\x* mi save was long ol bilong kamautim ol na brukim ol na daunim ol na bagarapim ol na mekim nogut long ol. Tasol nau, mi Bikpela, mi tok, bai mi was long ol bilong wokim ol na planim ol na bai ol i stap gut. \v 29 Na \x - \xo 31.29 \xt Ese 18.2\x* long dispela taim bai ol manmeri i no moa tok bokis olsem, ‘Ol papamama i kaikai ol pikinini bilong diwai wain i no mau. Tasol dispela i pait long maus bilong ol pikinini bilong ol.’ \v 30 Nogat.\x - \xo 31.30 \xt Lo 24.16, Ais 3.11, Ese 18.4, 18.20\x* Long dispela taim, sapos man i mekim sin, bai em yet i dai. I olsem man i kaikai pikinini bilong diwai wain i no mau, na dispela i pait long maus bilong em yet.” \p \v 31 Bikpela \x - \xo 31.31 \xt Mt 26.28, Mk 14.24, Lu 22.20, 1 Ko 11.25, 2 Ko 3.6\x*\x - \xo 31.31 \xt Hi 8.8-12\x* i tok moa olsem, “Harim. Mi makim pinis wanpela taim na bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol lain bilong Israel na ol lain bilong Juda. \v 32 Dispela kontrak bai i no wankain olsem kontrak bipo mi bin mekim wantaim ol tumbuna bilong ol, long taim mi kisim ol long Isip na holim han bilong ol na bringim ol i kam. Ol i bin i stap olsem meri bilong mi na mi, Bikpela, mi stap olsem man bilong ol. Tasol ol i bin brukim dispela olpela kontrak. \v 33 Tasol \x - \xo 31.33 \xt Jer 24.7, 32.40, Hi 10.16\x* dispela nupela kontrak mi laik mekim wantaim ol manmeri bilong Israel, em i olsem. Bai mi putim lo bilong mi long tingting bilong ol na bai mi raitim tok bilong lo long bel bilong ol. Na bai mi stap God bilong ol na bai ol i stap lain manmeri bilong mi. \v 34 Na \x - \xo 31.34 \xt Ais 11.9, Mai 7.18, Hab 2.14, 1 Te 4.9, Hi 10.17\x* mi Bikpela, mi tok stret, long dispela taim ol man bai i no ken skulim ol wantok na brata bilong ol na tok olsem, “Yupela i mas save long Bikpela.’ Nogat. Olgeta bai i save pinis long mi, maski ol i man nating o ol i gat biknem. Long wanem, bai mi lusim sin bilong ol na mi no ken tingim moa.” \p \v 35 Bikpela i bin putim san bilong givim lait, na em i bin makim mun na ol sta bilong givim lait long nait. Em i save kirapim solwara, na biksi i kamap na i pairap bikpela. Nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em i tok olsem, \v 36 “Mi Bikpela, mi tok stret, ol lain bilong Israel bai i stap oltaim, olsem san na mun na ol sta. Na sapos san na mun na ol sta i no moa mekim wok mi bin givim long ol, orait long dispela taim tasol na ol lain bilong Israel bai i pinis. \v 37 Mi Bikpela, mi tok, sapos man inap metaim olgeta hap bilong skai, na sapos man inap i go daun long as tru bilong graun na lukim olgeta hap bilong en, orait long dispela taim tasol bai mi givim baksait long olgeta manmeri bilong Israel, bilong bekim olgeta pasin nogut ol i bin mekim. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 38 Bikpela i tok moa olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na bai ol i wokim gen Jerusalem, dispela taun bilong mi. Mak bilong banis bilong Jerusalem long hap not, bai i stat long Taua bilong Hananel na i go inap long Dua bilong Kona. \v 39 Na mak bai i go long liklik maunten Garep long hap san i go daun na bai i tanim na i go kamap long ples Goa. \v 40 Na long hap saut, dispela ples daun i gat matmat na i gat ples bilong tromoi sit bilong paia long en, em bai i stap insait long mak bilong taun. Na long hap sankamap, olgeta hap graun i go inap long arere bilong ples daun bilong wara Kidron, em tu bai i stap insait long mak bilong taun. Na mak bai i go inap long Dua bilong Ol Hos, long hap not. Na olgeta dispela graun insait long taun bai i stap graun bilong mi Bikpela yet. Na ol birua bai i no inap i kam bagarapim dispela taun na brukim ol samting bilong en gen. Nogat. Dispela taun bai i stap gut oltaim.” \c 32 \s1 Jeremaia i baim graun \p \v 1 Long \x - \xo 32.1 \xt 2 Kin 25.1-7\x* namba 10 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia. Dispela em i namba 18 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon. \v 2 Long dispela taim ol ami bilong king bilong Babilon i wok long banisim taun Jerusalem, na profet Jeremaia i stap kalabus long hap bilong ol soldia, insait long banis bilong king bilong Juda. \v 3-5 Jeremaia i bin autim tok profet olsem, “Bikpela i tok olsem. Tru tumas, bai mi larim king bilong Babilon i kisim dispela taun. Na Sedekaia bai i no inap ranawe long ol Babilon, em ol Kaldia. Nogat. Mi Bikpela, bai mi larim king bilong Babilon i holimpas em, na Sedekaia bai i sanap long pes bilong Nebukatnesar na bekim stret ol askim bilong Nebukatnesar. Na Nebukatnesar bai i kisim Sedekaia i go long Babilon na bai Sedekaia i stap long dispela ples inap long taim mi makim pinis bilong mi tingim em gen. Olsem na sapos yupela i pait long ol Babilon, bai yupela i no inap winim ol. Mi Bikpela, mi tok pinis.” King Sedekaia i harim dispela tok na em i krosim Jeremaia olsem, “Husat i tokim yu na yu autim dispela kain tok profet?” Na Sedekaia i putim Jeremaia long kalabus. \p \v 6 Dispela em i tok bilong Jeremaia yet. Long taim mi, Jeremaia, mi stap long kalabus, Bikpela i tokim mi olsem, \v 7 “Harim. Hanamel, em pikinini bilong liklik papa bilong yu, Salum, em bai i kam long yu. Na em bai i askim yu long baim dispela graun bilong en i stap long taun Anatot. Long wanem, yu brata i klostu tru long em na yu namba wan man bilong baim dispela graun.”\f + \fr 32.7 \ft Lukim tok i stap long Wok Pris 25.25.\f* \v 8 Orait na bihain Hanamel i kam long ples kalabus mi stap kalabus long en long hap bilong ol soldia na i lukim mi, olsem Bikpela i tok. Na Hanamel i tokim mi olsem, “Mi laik yu baim graun bilong mi long Anatot, long graun bilong lain Benjamin, long wanem, yu brata bilong mi na yu namba wan man bilong baim dispela graun. Yu mas baim na bai em i stap graun bilong yu yet.” \p Hanamel i tok pinis na mi save, Bikpela i laik bai mi mas mekim olsem Hanamel i tok. \v 9-10 Olsem na mi baim dispela graun. Mi raitim kontrak bilong baim graun na mi pasim na putim mak bilong mi long en, long ai bilong ol sampela man. Na mi skelim silva inap 200 gram na mi givim long Hanamel olsem pe bilong dispela hap graun. \v 11 Mi bin raitim tupela pepa bilong kontrak bilong baim graun na tupela pepa i gat ol tok bilong ol samting mitupela i promis long mekim. Wanpela pepa mi pasim na narapela mi no pasim. \v 12 Na mi kisim dispela tupela pepa na mi givim long Baruk, pikinini man bilong Neria, na tumbuna pikinini bilong Masea. Na planti man i lukim mi mekim ol dispela samting bilong baim graun. Brata bilong mi, Hanamel, na ol man i bin raitim nem bilong ol long kontrak, na ol arapela Juda i sindaun i stap long dispela hap, olgeta i lukim dispela samting mi mekim. \v 13 Ol dispela man i lukluk yet na mi tokim Baruk olsem, \v 14 “God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, ‘Baruk, yu mas kisim dispela tupela pepa bilong kontrak na putim tupela long wanpela sospen graun, bilong tupela i ken i stap gut longpela taim.’ \v 15 Long wanem, God bilong Israel, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok, bihain bai ol man i stat gen long baim ol haus na graun na ol gaden wain long dispela kantri.’” \s1 Jeremaia i prea long Bikpela \p \v 16 Baruk, pikinini bilong Neria, i kisim kontrak pinis, orait mi beten long Bikpela olsem, \v 17 “God,\x - \xo 32.17 \xt Stt 18.14, 2 Kin 19.15, Lu 1.37\x* Bikpela, long bikpela strong bilong yu, yu bin wokim skai na graun. I no gat wanpela samting yu no inap mekim. \v 18 Oltaim yu save marimari long planti tausen manmeri. Tasol sapos wanpela man i mekim sin, orait yu save mekim save long en na long ol pikinini bilong en, bilong bekim pasin nogut bilong en. God, yu namba wan, na yu strong moa yet, na nem bilong yu i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. \v 19 Yu \x - \xo 32.19 \xt Jop 34.21, Sng 33.13, Ais 28.29\x* save tingting long mekim ol gutpela samting. Na yu gat strong na yu mekim ol bikpela wok. Yu save lukim olgeta samting ol manmeri i mekim. Yu save skelim pasin bilong olgeta man wan wan na yu save bekim pe long ol inap long pasin ol i bin mekim. \v 20 Bipo yu bin wokim ol bikpela mirakel long kantri Isip. Na yu wok yet long mekim wankain pasin namel long mipela Israel na long olgeta arapela lain manmeri. Olsem na olgeta lain i save givim biknem long yu. \v 21 Long bikpela strong bilong yu, yu bin wokim ol mirakel na mekim planti kain bikpela samting bilong mekim ol Isip i pret nogut tru. Na long dispela pasin yu bin kisim mipela Israel, ol lain bilong yu, long Isip na bringim mipela i kam. \v 22 Na yu bin givim mipela dispela graun, olsem yu bin promis long ol tumbuna. Dispela graun i gat planti gris na ol kaikai i save kamap gutpela tumas. \v 23 Ol lain bilong mipela i bin kisim dispela graun na i stap long en. Tasol ol i no bin bihainim olgeta tok na lo yu bin givim ol. Nogat. Ol i sakim tok bilong yu na kalapim lo bilong yu. Olsem na yu bin mekim ol dispela samting nogut i kamap long ol lain bilong mipela. \p \v 24 “Nau ol Babilon i banisim Jerusalem na i wok long pait long mipela. Ol i bin hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait na kisim taun. Ol dispela birua i pait long mipela na mipela i sot long kaikai, na sik nogut i kamap long mipela. Olsem na ol Babilon bai i kisim Jerusalem. Ol samting yu bin tok long en, ol i kamap pinis, olsem nau yu lukim. \v 25 Tru tumas, ol Babilon i laik kisim dispela taun. Tasol God, Bikpela, yu yet yu bin tokim mi long baim dispela graun na kisim ol man i kam bilong ol i ken raitim nem bilong ol long dispela kontrak.” \p \v 26 Orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 27 “Mi \x - \xo 32.27 \xt Nam 16.22, Jer 32.17\x* yet mi Bikpela, mi God bilong olgeta lain manmeri bilong graun. I no gat wanpela samting mi no inap mekim. \v 28 Olsem \x - \xo 32.28 \xt 2 Kin 25.1-11, 2 Sto 36.17-21\x* na mi Bikpela, mi givim dispela taun long Nebukatnesar wantaim ol soldia bilong Babilon, em ol Kaldia. Ol bai i kisim taun \v 29 na ol bai i laitim paia na kukim taun olgeta. Na dispela paia bai i kukim ol dispela haus ol manmeri i bin go antap long ol na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long god Bal, na kapsaitim ofa bilong wain long ol arapela god. Na long dispela pasin ol dispela manmeri i bin mekim mi i belhat nogut tru. \p \v 30 “Stat long taim ol Israel na Juda i nupela lain na i kam inap nau, mi lukim ol i mekim pasin nogut tasol. Mi Bikpela, mi tok stret, oltaim dispela pasin nogut bilong ol i mekim mi i belhat. \v 31 Stat long taim ol i wokim Jerusalem na i kam inap nau, ol Jerusalem i bin mekim mi i belhat nogut tru. Olsem na mi laik bagarapim dispela taun na bai mi no ken lukim moa. \v 32 Olgeta manmeri bilong Israel na Juda i laik mekim mi i belhat moa yet na ol i bin mekim ol kain kain pasin nogut. Olgeta manmeri nating na ol king na ol hetman na ol pris na ol profet, olgeta manmeri bilong Juda na Jerusalem i bin mekim pasin nogut. \v 33 Ol \x - \xo 32.33 \xt Jer 2.27, 7.13, 7.24\x* i givim baksait tasol long mi na ol i no save kam klostu long mi. Mi bin skulim ol planti taim, tasol ol i no laik harim tok bilong mi o larim mi i skulim ol. \v 34 Ol \x - \xo 32.34 \xt 2 Kin 23.10, Jer 7.30-31, 19.1-6\x* i bin sanapim ol piksa bilong ol stingpela giaman god insait long dispela haus mi bin makim bilong ol Israel i lotuim mi yet long en. Na long dispela pasin ol i mekim haus i kamap doti tru long ai bilong mi. \v 35 Na \x - \xo 32.35 \xt Wkp 18.21, 2 Kin 23.10, Jer 7.31\x* ol i bin wokim ol ples bilong lotuim god Bal long ples daun bilong Hinom. Na ol i ofaim ol pikinini bilong ol yet long god Molek. Tasol mi no bin tokim ol long mekim dispela kain pasin. Na tu mi no bin tingting long givim dispela kain lo long ol. Mi no laik tru long ol i mekim dispela stingpela pasin na ol i kirapim ol Juda long mekim sin.” \s1 Bikpela bai i mekim gut long ol manmeri bilong en \p \v 36 Bikpela i tok olsem, “Ol manmeri i save tok, ‘Ol birua i kam pait long mipela na mipela i sot long kaikai. Na sik nogut i bagarapim mipela. Na long dispela pasin Bikpela bai i larim king bilong Babilon i kisim dispela taun.’ Tasol mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi ting long dispela taun na mi gat narapela tok. \v 37 Tru \x - \xo 32.37 \xt Lo 30.3, Jer 23.6, Ese 37.21\x* tumas, bai mi kisim ol dispela manmeri long olgeta kantri mi bin rausim ol i go long en long taim mi belhat nogut tru na mi kros moa yet long ol. Na bai mi bringim ol i kam bek long dispela graun na larim ol i stap gut. \v 38 Na \x - \xo 32.38 \xt Jer 30.22, 31.33\x* bai ol i stap lain manmeri bilong mi na bai mi stap God bilong ol. \v 39 Bai mi givim wanpela tingting long ol na bai ol i bihainim wanpela rot tasol. Na bai ol i aninit long mi oltaim na bai mi mekim gut long ol na long ol lain pikinini bilong ol. \v 40 Na \x - \xo 32.40 \xt Ais 55.13, Jer 31.31-33\x* bai mi mekim nupela kontrak wantaim ol. Na dispela kontrak bai i stap oltaim. Mi bai promis olsem mi no ken lusim pasin bilong mekim gut long ol. Na bai mi givim gutpela tingting long ol, na bai ol i aninit long mi, na bai ol i no inap lusim mi gen. \v 41 Na mi tu bai mi gat wanpela tingting tasol, em long mi ken amamas long mekim gut long ol na long mi larim ol i stap gut long dispela graun. \p \v 42 “Mi Bikpela, mi tok moa olsem. Pastaim mi bin mekim planti samting nogut i kamap na bagarapim ol. Tasol nau bai mi mekim planti gutpela samting i kamap long ol na bai ol i gat gutpela sindaun, olsem mi bin promis long ol. \v 43 Ol manmeri i save tok, ‘Dispela graun i bagarap pinis na i no gat man na abus i stap long en, long wanem, Bikpela i bin givim dispela graun long ol Babilon.’ Tasol mi Bikpela, mi tok, bihain ol Juda bai i sindaun gen long graun bilong ol na bai ol i baim na salim graun gen. \v 44 Ol man bai i baim graun na raitim kontrak bilong baim graun. Na long ai bilong ol sampela man bai ol i pasim kontrak na putim mak bilong ol long en. Bai ol man i baim na salim ol hap graun long graun bilong lain Benjamin na long ol ples klostu long Jerusalem na long ol arapela taun bilong Juda na bilong ples maunten na bilong hap saut bilong Juda na bilong ol liklik maunten long hap san i go daun. Long dispela taim bai mi mekim kantri Juda i stap gut gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \c 33 \s1 Bikpela bai inapim promis bilong en \p \v 1 Jeremaia i kalabus i stap yet long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king, na Bikpela i givim narapela tok long em olsem, \v 2 “Mi Bikpela, sapos mi tingting long mekim wanpela samting, orait mi save mekim dispela samting i kamap. Bikpela em i nem bilong mi, na mi tok olsem. \v 3 Yu \x - \xo 33.3 \xt Ais 48.6, 55.6-7, Jer 29.12, 32.17\x* mas singaut long mi na bai mi bekim beten bilong yu. Na bai mi toksave long yu long ol bikpela samting i hait i stap na yu no save long ol. \v 4 Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi ting long ol haus bilong Jerusalem na long ol haus bilong king bilong Juda. Ol birua i bin i kam na banisim Jerusalem na hipim graun, bilong ol i ken sanap long en na pait long taun. Na ol Jerusalem i bin brukim ol haus bilong ol yet na kisim ol ston na hap plang samting na i go putim long banis bilong taun, bilong strongim banis. \v 5 Na ol i bin i go pait long ol Babilon. Tasol mi kros moa yet na mi belhat nogut tru long pasin nogut bilong ol Jerusalem na mi no laik helpim ol. Olsem na ol birua bai i kilim ol i dai na bodi bilong ol man i dai pinis bai i pulap long ol haus bilong taun. \p \v 6 “Tasol bihain bai mi helpim dispela taun na bai taun wantaim ol manmeri bilong en i kamap gutpela gen. Na bai mi givim gutpela taim tru long ol na bai ol i sindaun gut na bai ol birua i no inap pait long ol. \v 7 Long dispela taim bai mi mekim ol lain bilong Juda na Israel i stap gut gen. Na bai mi mekim ol i kamap strongpela lain olsem bipo. \v 8 Ol i bin bikhet long mi na mekim sin. Tasol bai mi rausim ol dispela sin bilong ol, na mekim ol i kamap klin gen long ai bilong mi. \v 9 Na olgeta lain manmeri bilong graun bai i lukim olgeta gutpela samting mi mekim long Jerusalem, na dispela bai i mekim ol dispela lain i amamas na belgut long mi na givim biknem long mi. Bai ol dispela lain i lukim gutpela sindaun bilong Jerusalem na ol gutpela gutpela samting mi givim long ol Jerusalem, na bai ol i kirap nogut na guria moa yet.” \p \v 10 Na bihain Bikpela i tok olsem, “Nau ol manmeri i save tok, ‘Dispela taun i bagarap pinis na i no gat man na abus i stap long en. Ol taun bilong Juda na ol rot bilong Jerusalem i stap nating, na i no gat man na abus i stap long en.’ Tasol mi Bikpela, mi tok, bihain ol manmeri bai i stap gen long ol dispela ples \v 11 na \x - \xo 33.11 \xt 1 Sto 16.34, 2 Sto 5.13, 7.3, Esr 3.11, Sng 100.5, 106.1, 107.1, 118.1, 136.1\x* bai ol i belgut na amamas na bai ol i wokim kaikai bilong amamas long ol manmeri i marit. Na bai ol manmeri i kisim ol ofa bilong tenkyu na bringim i kam long haus bilong mi, Bikpela. Na taim ol i bringim ol ofa, bai ol i singim song olsem, \q1 ‘Yumi mas tenkyu \q2 long Bikpela I Gat Olgeta Strong. \q1 Em i save mekim gut tru long yumi. \q1 Oltaim oltaim \q3 em i save laikim yumi tumas.’ \m Long dispela taim, mi Bikpela, bai mi mekim dispela graun i stap gut gen olsem bipo. \p \v 12 “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok olsem. Nau dispela graun na ol taun bilong en i bagarap i stap na i no gat man na abus i stap long en. Tasol bihain ol manmeri bai i stap gen long ol dispela ples. Na gutpela gras bai i kamap na ol wasman bilong sipsip bai i mekim wok bilong ol gen long olgeta hap bilong kantri. Ol bai i bringim ol sipsip i go malolo long ol ples i gat gutpela gras. \v 13 Na bai ol i kaunim ol sipsip bilong ol. Bai ol i mekim dispela wok long ol taun bilong ples maunten na bilong ol liklik maunten na bilong distrik Negev long hap saut bilong Juda na ol bai i mekim tu long graun bilong lain Benjamin na long ol ples i stap klostu long Jerusalem na long olgeta taun bilong Juda. Em tok bilong mi, Bikpela.” \p \v 14 Bikpela \x - \xo 33.14 \xt Jer 23.5-6\x* i tok olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na bai mi inapim dispela promis mi bin mekim long ol manmeri bilong Israel na Juda. \v 15 Long dispela taim bai mi mekim wanpela gutpela man tru i kamap long lain bilong Devit, olsem nupela kru i kamap long han bilong diwai. Na dispela man bai i mekim gutpela na stretpela pasin tru long olgeta manmeri bilong dispela graun. \v 16 Na long dispela taim ol Juda na Jerusalem bai i no gat hevi moa. Bai ol i sindaun gut tasol. Na bai ol i kolim nem bilong Jerusalem olsem, ‘Bikpela em i as bilong stretpela pasin bilong yumi.’ \v 17 Mi \x - \xo 33.17 \xt 2 Sml 7.12-16, 1 Kin 2.4, 1 Sto 17.11-14\x* Bikpela, mi tok olsem, oltaim ol lain bilong Israel bai i gat king i kamap long lain bilong Devit. \v 18 Na \x - \xo 33.18 \xt Nam 3.5-10\x* tu oltaim ol lain bilong Livai bai i gat pris bilong mekim olkain ofa long mi, em ol ofa bilong paia i kukim olgeta na ol ofa bilong kukim wit na ol arapela ofa.” \p \v 19 Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 20 “Mi Bikpela, mi tok stret, mi bin mekim kontrak wantaim san na nait, bilong tupela i ken kamap oltaim long taim mi makim bilong tupela. Na i no gat man inap senisim dispela kontrak bilong mi. \v 21 Olsem tasol, i no gat man inap brukim dispela kontrak mi bin mekim wantaim wokman bilong mi, Devit, long ol king bai i kamap long lain bilong en oltaim. Na tu, i no gat man inap brukim kontrak mi bin mekim wantaim ol pris bilong lain Livai, ol dispela wokman bilong mi. \v 22 Ol man i no inap tru long kaunim ol sta na ol wesan bilong nambis. Olsem tasol bai mi mekim ol lain bilong wokman bilong mi, Devit, na ol lain bilong ol wokman bilong mi, ol Livai, i kamap planti moa na ol man i no inap kaunim.” \p \v 23 Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 24 “Ol manmeri i save tok, ‘Bipo Bikpela i makim lain Israel na lain Juda long i stap tupela lain bilong en stret. Tasol nau em i givim baksait pinis long ol.’ Ol manmeri i save mekim dispela kain tok, na ol i rabisim ol manmeri bilong mi na ol i ting lain manmeri bilong mi i lus pinis. \v 25 Tasol mi Bikpela, mi tok stret. Mi bin wokim kontrak wantaim san na nait na mi bin putim olgeta lo bilong skai na graun, \v 26 na tru tumas, mi no inap givim baksait long lain bilong Jekop na long lain bilong wokman bilong mi, Devit. Nogat. Bai mi mekim ol king i kamap long lain bilong Devit, bilong bosim ol lain bilong Abraham na Aisak na Jekop. Bai mi marimari long ol dispela lain na mekim ol i stap gut gen.” \c 34 \s1 Bikpela i gat tok long King Sedekaia \p \v 1 Bikpela \x - \xo 34.1 \xt 2 Kin 25.1-11, 2 Sto 36.17-21\x* i givim tok long Jeremaia long taim King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i bin kam pait long Jerusalem na long ol taun bilong Juda. Ami bilong Nebukatnesar i gat ol man bilong olgeta kantri na bilong olgeta lain manmeri King Nebukatnesar i bosim. Orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 2 “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, yu mas i go long King Sedekaia na tokim em olsem. Mi Bikpela, mi laik givim dispela taun long king bilong Babilon na em bai i kukim long paia. \v 3 Sedekaia, bai yu no inap ranawe long em. Nogat. Bai ol i holimpas yu na kisim yu i go long em na bai yutupela i sanap na toktok wantaim. Na bai ol i bringim yu i go long Babilon. \v 4 Tasol King Sedekaia bilong Juda, harim gut dispela arapela tok bilong mi, Bikpela. Mi gat tok long yu olsem. Ol bai i no inap kilim yu i dai. \v 5 Nogat. Bai yu stap gut na yu dai. Na taim yu dai pinis, bai ol i kukim olkain paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel bilong givim biknem long yu, olsem bipo ol i bin mekim long ol tumbuna bilong yu i bin i stap king bilong Juda. Na bai ol i krai sori na tok, ‘O sori tru, bikman bilong mipela.’ Mi Bikpela, mi promis bai dispela samting i kamap olsem mi tok.” \p \v 6 King Sedekaia i stap long Jerusalem na profet Jeremaia i go autim dispela olgeta tok long em. \v 7 Long dispela taim ol ami bilong king bilong Babilon i wok long pait long Jerusalem na long taun Lakis na Aseka. Ol birua i kisim pinis olgeta arapela taun bilong kantri Juda i gat strongpela banis, na dispela tripela taun tasol i stap yet. \s1 Ol Juda i mekim nogut long ol wokboi nating \p \v 8 Bikpela i givim tok long Jeremaia bihain long taim King Sedekaia wantaim ol manmeri bilong Jerusalem i bin mekim kontrak bilong lusim ol wokboi na wokmeri nating bilong ol i kamap fri. \v 9 Ol i pasim tok olsem. Sapos wanpela Israel i stap wokboi o wokmeri nating bilong wantok, orait bos bilong en i mas lusim em i kamap fri. Ol Juda i no ken larim ol wantok i stap wokboi o wokmeri nating bilong ol. \v 10 Planti hetman na planti arapela manmeri i orait long dispela kontrak, na olgeta i pasim tok long ol i no ken holim ol wokboi na wokmeri nating bilong ol. Ol i pasim tok pinis, orait ol i lusim ol wokboi na wokmeri i go fri. \v 11 Tasol bihain ol i senisim tingting na kisim ol dispela man na meri, na mekim ol i kamap wokboi na wokmeri nating gen. \p \v 12 Orait long dispela taim Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, \v 13 “Mi Bikpela, mi God bilong Israel, mi bin mekim kontrak wantaim ol tumbuna bilong yupela. Mi kisim ol long Isip, dispela ples bilong wok kalabus, na mi bringim ol i kam, na bihain mi mekim dispela kontrak wantaim ol. Dispela kontrak i tok olsem, \v 14 ‘Long \x - \xo 34.14 \xt Kis 21.2, Lo 15.12\x* olgeta namba 7 yia, yupela i mas lusim ol wantok i stap wokboi na wokmeri nating bilong yupela, na ol i ken i go fri. Sapos ol wantok i kamap wokboi na wokmeri nating bilong yupela, orait ol i ken mekim wok bilong yupela inap 6-pela yia tasol, na bihain yupela i mas lusim ol i go fri.’ Ol tumbuna bilong yupela i save long dispela tok, tasol ol i no harim tok bilong mi na ol i no bihainim. \p \v 15 “Pastaim yupela tu i no bihainim dispela tok. Tasol i no longtaim na yupela i bin tanim bel na mekim stretpela pasin long ai bilong mi. Yupela wan wan i bin tokim ol wantok long ol i no moa ken i stap wokboi na wokmeri nating bilong yupela. Na tu yupela i bin sanap long haus bilong mi na mekim kontrak long ai bilong mi, bilong lusim ol dispela wantok i go fri. \v 16 Tasol nau yupela i senisim tingting gen na ol dispela man na meri em yupela i bin larim ol i bihainim laik bilong ol na i go fri, yupela i bin kisim ol na mekim ol i kamap wokboi na wokmeri nating bilong yupela gen. Long dispela pasin yupela i daunim biknem bilong mi. \p \v 17 “Long dispela as, mi Bikpela, mi tok olsem. Yupela i no bin bihainim tok bilong mi, na yupela i no bin tokim ol dispela brata na wantok long ol i ken lusim yupela na i go. Olsem na harim. Mi Bikpela, mi tokim yupela long mi bai lusim yupela yet i go. Yes, bai yupela i go na i dai. Ol birua bai i kilim yupela i dai, na yupela bai i kisim sik nogut na i dai, na yupela bai i sot long kaikai na i dai. Na bai ol manmeri bilong ol arapela kantri i harim tok long dispela samting mi bin mekim long yupela na bai ol i pret na kirap nogut tru. \v 18 Taim yupela i bin mekim dispela kontrak long ai bilong mi, yupela i bin bihainim pasin bilong strongim kontrak, na yupela i bin kilim wanpela bulmakau na katim i kamap tupela hap. Na yupela i bin wokabaut namel long dispela tupela hap bilong bulmakau. Tasol bihain, planti manmeri bilong yupela i bin brukim dispela kontrak. Olsem na bai mi mekim ol i kamap wankain olsem dispela bulmakau yupela i bin kilim. \v 19 Mi bai mekim olsem long olgeta manmeri i bin wokabaut namel long dispela tupela hap bilong bulmakau. Em ol hetman bilong Juda na Jerusalem na ol ofisa bilong haus bilong king na ol pris na olgeta arapela manmeri. \v 20 Bai mi putim ol long han bilong ol birua, na bai ol birua i kilim ol i dai, na bai ol pisin na abus i kam kaikai bodi bilong ol. \v 21 Na tu, bai mi putim King Sedekaia wantaim ol ofisa bilong en long han bilong ol dispela birua i laik kilim ol i dai, em ol lain ami bilong king bilong Babilon. Tru, ol Babilon i bin lusim yupela na i go,\f + \fr 34.21 \ft Ol tok i stap long buk Jeremaia i no bihainim gut taim ol samting i bin kamap. Tok bilong ol samting i bin kamap long taim Jeremaia i autim dispela tok, em i stap long Jeremaia 37.5 na 37.11.\f* \v 22 tasol mi Bikpela, bai mi tok na bai ol i kam bek na pait long Jerusalem na kisim dispela taun. Na bai ol i kukim taun long paia. Na bai mi bagarapim olgeta taun bilong Juda, na bai ol taun i stap nating na i no gat man i stap long ol.” \c 35 \s1 Ol Rekap i bihainim gut tok bilong tumbuna bilong ol \p \v 1 Long \x - \xo 35.1 \xt 2 Kin 23.36—24.6, 2 Sto 36.5-7\x* taim Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, Bikpela i tokim mi Jeremaia olsem, \v 2 “Yu go lukim ol man bilong lain Rekap na toktok wantaim ol na bringim ol i kam long wanpela rum bilong haus bilong mi, Bikpela. Na yu givim wain long ol bilong ol i ken dring.” \v 3 Bikpela i tok pinis, orait mi go lukim wanpela Rekap, nem bilong en Jasania. Em i pikinini man bilong Jeremia, na tumbuna pikinini bilong Habasinia. Na mi kisim em wantaim ol brata na ol pikinini man bilong en na olgeta arapela man bilong lain Rekap, \v 4 na mi bringim ol i go long haus bilong Bikpela. Na mi bringim ol i go long rum bilong lain bilong Hanan, pikinini man bilong Ikdalia. Hanan em i wanpela man i save bihainim tok bilong God. Dispela rum i stap klostu long rum bilong ol ofisa bilong haus bilong Bikpela na i stap antap long rum bilong Masea, pikinini man bilong Salum. Masea em i wanpela namba wan ofisa bilong haus bilong Bikpela. \v 5 Orait na mi kisim ol kap wain na givim long ol dispela lain bilong Rekap, na mi tokim ol olsem, “Goan, yupela dring.” \p \v 6 Tasol ol i bekim tok olsem, “Sori, mipela i no inap dring wain. Long wanem, tumbuna bilong mipela, Jonadap, pikinini bilong Rekap, em i bin givim wanpela lo long mipela na i tambuim mipela wantaim ol lain bilong mipela long mipela i no ken dring wain. \v 7 Na tu em i tok long mipela i no ken wokim ol haus na planim ol gaden na wokim ol gaden wain bilong mipela. Nogat. Oltaim mipela i mas i stap long haus sel tasol. Sapos mipela i bihainim ol dispela tok, bai mipela i no inap i dai kwik. Nogat. Bai mipela i stap longpela taim long dispela graun. \v 8 Na oltaim mipela i save bihainim olgeta dispela tok, tumbuna bilong mipela, Jonadap, i bin givim mipela. Mipela wantaim ol meri pikinini, mipela i no save dring wain. \v 9 Na mipela i no save wokim haus na mipela i no gat ol gaden wain na ol arapela gaden. Nogat. \v 10 Mipela i stap long ol haus sel, na long dispela pasin mipela i bihainim olgeta tok Jonadap i bin givim mipela. \v 11 Tasol taim Nebukatnesar, king bilong Babilon, i kam pait long dispela kantri, mipela i pret long ol dispela ami bilong ol Kaldia na ol Siria, na mipela i bin pasim tok long i kam i stap long Jerusalem. Olsem na nau mipela i stap yet long Jerusalem.” \p \v 12 Ol i tok pinis, orait Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 13 “Mi God bilong Israel, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok, yu go tokim ol Juda na Jerusalem olsem. Mi Bikpela, mi laik skulim yupela long pasin bilong bihainim tok bilong mi. \v 14 Bipo Jonadap, pikinini bilong Rekap, i bin tokim ol lain bilong en long ol i no ken dring wain. Na inap long nau ol Rekap i bin bihainim gut dispela tok bilong tumbuna bilong ol, na ol i no save dring wain. Tasol mi bin givim tok long yupela planti taim, na yupela i no save harim tok bilong mi. \v 15 Planti taim mi bin salim ol wokman bilong mi, ol profet, i kam long yupela. Na ol i tok, yupela wan wan i mas tanim bel na lusim pasin nogut na stretim pasin bilong yupela. Na yupela i no ken bihainim ol giaman god na lotuim ol. Sapos yupela i bihainim ol dispela tok bilong mi, orait bai yupela i ken i stap gut long dispela graun mi bin givim long ol tumbuna bilong yupela na long yupela yet. Ol profet i bin autim dispela kain tok, tasol yupela i no harim tok bilong mi na yupela i no bihainim. \v 16 Ol lain bilong Jonadap, pikinini bilong Rekap, i bin bihainim gut dispela tok bilong tumbuna bilong ol. Tasol yupela manmeri i no bin bihainim tok bilong mi. \v 17 Olsem na mi Bikpela, mi God I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok olsem. Yupela manmeri bilong Juda na Jerusalem, harim. Bipo mi bin autim tok long yupela, tasol yupela i no bin putim yau long dispela tok. Mi bin singautim yupela, tasol yupela i no bin bekim singaut bilong mi. Olsem na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long yupela, olsem mi bin tok pinis long mekim.” \p \v 18 Orait bihain, Jeremaia i tokim ol Rekap olsem, “Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok, yupela i bin harim tok bilong tumbuna bilong yupela, Jonadap, na yupela i bihainim olgeta tok bilong en na yupela i mekim olgeta samting em i bin tokim yupela long mekim. \v 19 Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, oltaim lain bilong Jonadap, pikinini bilong Rekap, bai i gat ol man i stap bilong mekim wok bilong mi.” \c 36 \s1 Jeremaia i askim Baruk long ritim tok long ol manmeri \p \v 1 Long \x - \xo 36.1 \xt 2 Kin 24.1, 2 Sto 36.5-7, Dan 1.1-2\x* namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, Bikpela i givim tok long Jeremaia olsem, \v 2 “Kisim wanpela buk na raitim olgeta tok mi bin givim yu long ol samting bai i kamap long Israel na Juda na long ol arapela kantri. Yu mas raitim olgeta dispela tok, stat long namba wan taim mi bin givim tok long yu, long taim bilong King Josaia, na i kam inap nau. \v 3 Sapos olgeta Juda i harim dispela tok long ol samting nogut mi laik mekim long ol, orait ating ol inap tanim bel na lusim pasin nogut bilong ol. Na bai mi ken rausim ol sin na asua bilong ol.” \p \v 4 Orait na Jeremaia i singautim Baruk, pikinini man bilong Neria, i kam. Na Jeremaia i autim olgeta tok Bikpela i bin givim em, na Baruk i raitim dispela tok long wanpela buk. \v 5 Na bihain Jeremaia i tokim Baruk olsem, “Mi yet mi no inap i go long haus bilong Bikpela.\f + \fr 36.5 \ft Yumi no save bilong wanem Jeremaia i no inap i go long haus bilong Bikpela. Ating ol bikman i bin tambuim em long em i no ken i go, o ating em i pret, nogut ol i mekim nogut long em, o ating em i gat sik samting.\f* \v 6 Olsem na mi laik bai yu kisim dispela buk mi bin tokim yu long raitim, na yu go long haus bilong Bikpela na ritim ol dispela tok bilong Bikpela long ol manmeri. Yu mas i go long wanpela bikpela de bilong tambu long kaikai, long wanem, ol manmeri bilong ol taun bilong Juda bai i stap long haus bilong Bikpela long dispela de, na ol tu i ken harim dispela tok. \v 7 Bikpela i kros na belhat moa yet long ol dispela manmeri, na em i tok long mekim samting nogut long ol. Tasol ating ol manmeri inap lusim ol pasin nogut ol i save mekim, na beten long Bikpela, na em bai i harim beten bilong ol.” \p \v 8-9 Orait long namba 9 mun bilong namba 5 yia bilong Jehoiakim i stap king bilong Juda, ol manmeri i makim wanpela de bilong ol i ken tambu long kaikai na lotu long Bikpela. Na olgeta manmeri bilong Jerusalem na bilong ol taun bilong Juda i kam bung long haus bilong Bikpela. Na long dispela de Baruk i mekim olgeta samting olsem Jeremaia i bin tokim em. Em i kisim buk i gat tok bilong Bikpela na em i go long haus bilong Bikpela. \v 10 Na em i sanap insait long banis bilong haus bilong Bikpela na ritim olgeta tok bilong Jeremaia i stap long dispela buk, na olgeta manmeri i harim. Long taim Baruk i ritim dispela buk, em i sanap long dua bilong wanpela rum, em rum bilong Gemaria, pikinini bilong Safan. Bipo Safan i stap kuskus bilong king. Dispela rum i stap long ples bung antap, klostu long dispela dua bilong haus bilong Bikpela, ol i kolim Nupela Dua. \s1 Baruk i ritim buk long ol ofisa bilong king \p \v 11 Mikaia, pikinini man bilong Gemaria, na tumbuna pikinini bilong Safan, em i stap long haus bilong Bikpela na i harim Baruk i ritim tok bilong Bikpela long dispela buk. \v 12 Orait na em i go daun long haus bilong king. Na em i go insait long rum bilong kuskus bilong king, em rum olgeta ofisa bilong king i kibung i stap long en wantaim kuskus Elisama. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Delaia, pikinini bilong Semaia, na Elnatan, pikinini bilong Akbor, na Gemaria, pikinini bilong Safan, na Sedekaia, pikinini bilong Hanania. Na olgeta arapela ofisa tu i stap. \v 13 Na Mikaia i stori long ol long olgeta tok em i bin harim Baruk i ritim long ol manmeri. \p \v 14 Ol ofisa i harim tok bilong Mikaia, orait ol i salim wanpela man i go kisim Baruk. Nem bilong dispela man em Jehudi, pikinini bilong Netania na tumbuna pikinini bilong Selemia. Na Selemia em i pikinini bilong Kusi. Orait Jehudi i go tokim Baruk olsem, “Kisim dispela buk yu bin ritim long ol manmeri na yu kam.” Orait na Baruk i kisim dispela buk na bringim i kam long ol ofisa. \v 15 Em i kamap pinis, orait ol ofisa i tokim em, “Yu sindaun na ritim dispela buk na mipela i harim.” Olsem na Baruk i ritim buk long ol. \v 16 Ol i harim olgeta tok bilong dispela buk na ol i pret na kirap nogut na ol i lukluk long ol yet. Na ol i tokim Baruk olsem, “Tru tumas, mipela i mas i go tokim king long ol dispela samting.” \v 17 Na ol i askim Baruk olsem, “Yu tokim mipela. Olsem wanem na yu bin raitim ol dispela tok? Ating Jeremaia i toktok na yu raitim, a?” \v 18 Na Baruk i tok, “Em i stret. Jeremaia i givim mi olgeta dispela toktok na mi kisim ing na mi raitim tok bilong en long dispela buk.” \v 19 Orait na ol ofisa i tokim Baruk olsem, “Yu go na kisim Jeremaia na yutupela go hait, nogut ol bikman i harim dispela tok na ol i gat kros long yutupela. Yu no ken larim wanpela man i save long ples yutupela i hait long en.” \s1 Wanpela man i ritim buk long king \p \v 20 Orait ol ofisa i kisim buk long han bilong Baruk na putim i stap long rum bilong Elisama, kuskus bilong king. Na ol i kirap i go lukim king long ples bung na ol i tokim em long ol dispela samting i bin kamap. \v 21 King i harim dispela tok pinis, orait em i salim Jehudi i go kisim dispela buk. Jehudi i kisim buk long rum bilong Elisama na karim i kam long king. Na em i ritim long king wantaim ol ofisa i sanap klostu long king. \v 22 Dispela ol samting i kamap long namba 9 mun, em taim bilong kol. Long dispela taim king i stap long haus em i save stap long en long taim bilong kol. Em i sindaun klostu long paia, bilong hatim skin bilong en. \v 23 Jehudi i wok long ritim buk i stap, na taim em i ritim sampela hap tok pinis, orait king i kisim wanpela liklik naip na katim hap pepa i gat dispela tok Jehudi i ritim pinis, na tromoi i go long paia. King i mekim olsem i go i go inap em i kukim olgeta hap bilong buk.\fig King Jehoiakim i katim hap pepa i gat dispela tok Jehudi i ritim pinis, na em i tromoi i go long paia.|alt="36" src="LO 67" size="span" ref="36.23" \fig* \v 24 King wantaim ol ofisa bilong en i harim olgeta tok bilong dispela buk, tasol ol i no pret liklik na ol i no brukim klos bilong soim ol i sori long pasin bilong ol. \v 25 Elnatan na Delaia na Gemaria i strong long king i no ken kukim buk, tasol king i no harim tok bilong ol. \v 26 Na king i givim oda long pikinini bilong en, Jeramel, na long Seraia, pikinini bilong Asriel, na long Selemia, pikinini bilong Apdel, bilong ol i mas i go holimpas profet Jeremaia na kuskus Baruk. Tasol Bikpela i haitim tupela na ol i no lukim tupela. \s1 Bikpela i tokim Jeremaia long raitim narapela buk \p \v 27 Bihain long king i kukim dispela buk Baruk i bin raitim, Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 28 “Kisim narapela buk na raitim wankain toktok olsem ol tok i stap long dispela buk King Jehoiakim i bin kukim. \v 29 Na tu, yu mas raitim tok long king olsem. Mi Bikpela, mi tok, King Jehoiakim, yu bin kukim dispela buk na yu bin tok olsem, ‘Husat i tokim Jeremaia na em i raitim tok long king bilong Babilon bai i kam na bagarapim dispela kantri na kilim olgeta manmeri na abus?’ \v 30 King Jehoiakim i bin mekim dispela kain tok, olsem na mi Bikpela, mi ting long em na mi tok, i no gat wanpela man bilong lain bilong en bai i kamap king na sindaun long sia king bilong Devit. Na taim Jehoiakim i dai, bai ol i tromoi bodi bilong en long graun na bai san i hatim na long nait ais bai i pundaun long en. \v 31 Na mi bai mekim save long en na long ol pikinini bilong en na long ol ofisa bilong en, bilong bekim pasin nogut bilong ol. Na bai mi mekim olgeta samting nogut i kamap long ol manmeri bilong Jerusalem na Juda, olsem mi bin tok pinis long mekim. Mi bin givim dispela tok long ol, tasol ol i no laik harim.” \p \v 32 Orait Jeremaia i kisim nupela buk na i givim long kuskus Baruk. Na Jeremaia i autim olgeta tok i bin i stap long dispela buk King Jehoiakim i bin kukim. Na tu em i autim arapela tok i wankain tasol. Na Baruk i raitim olgeta dispela tok long dispela nupela buk.\f + \fr 36.32 \ft Planti saveman i ting ol toktok bilong dispela nupela buk i stap nau long namba wan hap bilong dispela Buk bilong profet Jeremaia nau yu ritim. Tasol yumi no save wanem hap tru ol i raitim long dispela taim, na wanem ol hap ol i skruim bihain.\f* \ms1 God i mekim save long ol Juda na Jerusalem olsem Jeremaia i bin tok \s2 (Sapta 37.1—40.6) \c 37 \s1 Bikpela i gat tok long King Sedekaia \p \v 1 King \x - \xo 37.1 \xt 2 Kin 24.17, 2 Sto 36.10\x* Nebukatnesar bilong Babilon i bin makim Sedekaia, pikinini bilong Josaia, long kamap king bilong Juda, bilong senisim pikinini bilong Jehoiakim, em Jehoiakin, narapela nem bilong en Konia. \v 2 Jeremaia i save autim tok Bikpela i givim em, tasol Sedekaia na ol ofisa bilong en na olgeta manmeri i no save putim yau gut long dispela tok. \v 3 Wanpela taim King Sedekaia i salim Jehukal, pikinini bilong Selemia, na pris Sefanaia, pikinini bilong Masea, i go lukim profet Jeremaia na tokim em olsem, “King i laik bai yu prea long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long helpim yumi olgeta long i stap gut.” \v 4 Long dispela taim ol i no bin kalabusim Jeremaia yet, na em i save go i kam long laik bilong em yet. \v 5 Na tu, long dispela taim ol ami bilong Babilon i lusim Jerusalem pinis, long wanem, ol i bin harim tok olsem ol ami bilong king bilong Isip i bin lusim Isip na i bihainim rot i kam long Jerusalem. \p \v 6 Orait Bikpela i givim tok long Jeremaia na Jeremaia i autim long Jehukal na Sefanaia. Tok bilong Bikpela i olsem, \v 7 “Mi Bikpela, mi God bilong yupela Israel, mi tok, king bilong Juda i bin salim yutupela i kam long mi bilong painimaut bai mi helpim yupela, o nogat. Orait yu mas tokim king olsem. Ol ami bilong king bilong Isip i bin lusim Isip na i kam bilong helpim yupela. Tasol ol i no inap i kamap long yupela. Nogat. Ol bai i tanim long rot na i go bek long as ples bilong ol. \v 8 Na ol Babilon bai i kam bek na pait long Jerusalem na kisim dispela taun. Na bai ol i kukim taun long paia. \v 9 Mi Bikpela, mi tok stret, nogut yupela i giamanim yupela yet na tok, ‘Ol Babilon i no inap i kam bek long Jerusalem.’ Dispela kain tok i no tru. Ol bai i kam bek. \v 10 Maski sapos yupela i pait long ol Babilon na winim olgeta ami bilong ol, na yupela i kilim planti soldia bilong ol i dai, na ol arapela soldia i kisim bagarap long pait na i stap long ol haus sel bilong ol, orait ol dispela tarangu yet bai i kirap na i kam kukim dispela taun.” \s1 Ol i kalabusim Jeremaia \p \v 11 Ol ami bilong Babilon i bin harim tok long ol ami bilong king bilong Isip i wokabaut i kam. Olsem na ol Babilon i bin lusim Jerusalem na i go. \v 12 Na long dispela taim Jeremaia i laik lusim Jerusalem na i go long graun bilong lain Benjamin bilong kisim wanpela hap graun long ol wanlain bilong en. \v 13 Em i go kamap long dispela dua bilong banis bilong Jerusalem, ol i kolim Dua bilong Benjamin. Na wanpela ofisa bilong ol soldia i was long ol manmeri i go i kam long dispela dua. Nem bilong dispela ofisa, em Iriya, pikinini bilong Selemia na tumbuna pikinini bilong Hanania. Orait Iriya i holimpas Jeremaia na i tok, “Mi save, yu laik ranawe i go i stap wantaim ol Babilon.” \v 14 Tasol Jeremaia i bekim tok olsem, “Yu giaman. Mi no i go long ol Babilon.” Tasol Iriya i no bilipim tok bilong en. Olsem na em i holimpas Jeremaia na bringim em i go long ol hetman. \v 15 Ol hetman i harim tok bilong Iriya na ol i kros nogut tru long Jeremaia. Na ol i givim kanda long em na kalabusim em long haus bilong kuskus Jonatan, long wanem, ol i bin mekim haus bilong Jonatan i kamap olsem haus kalabus. \v 16 Dispela haus i gat rum gat i stap aninit long graun, na ol i kalabusim Jeremaia long dispela rum na em i stap longpela taim. \p \v 17 Na bihain, Sedekaia i tokim ol long bringim Jeremaia i kam lukim em long haus king. Tasol Sedekaia i no larim ol man i save long dispela samting em i mekim. Tupela tasol i stap na Sedekaia i askim Jeremaia olsem, “Bikpela i givim yu wanpela tok o nogat?” Na Jeremaia i tok, “Yes, Bikpela i givim mi wanpela tok. Dispela tok i olsem. Ol bai i putim yu long han bilong king bilong Babilon.” \v 18 Na Jeremaia i askim Sedekaia olsem, “Mi mekim rong long yu o long ol ofisa bilong yu o long ol manmeri, na yupela i putim mi long kalabus? \v 19 Ol profet bilong yu i bin autim tok profet olsem, ‘King bilong Babilon i no inap i kam pait long yu na long dispela kantri.’ Tasol nau ol dispela profet i stap we? \v 20 Tasol plis, bikman, mi laik askim yu long wanpela samting. Mi laik yu marimari long mi na yu no ken salim mi i go bek long haus bilong kuskus Jonatan. Nogut mi stap long haus bilong en na mi dai.” \v 21 Jeremaia i tok pinis, orait King Sedekaia i givim oda na ol i kalabusim Jeremaia long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king. Na tu king i tok, na long olgeta de ol i save kisim wanpela bret long haus bret na givim long Jeremaia. Tasol taim olgeta bret long taun i pinis, ol i no inap mekim moa. Na Jeremaia i kalabus i stap long hap bilong ol soldia. \c 38 \s1 Ol i putim Jeremaia long wanpela hul \p \v 1-3 Jeremaia i save autim tok long ol manmeri olsem, “Bikpela i tok, ol manmeri i stap insait long dispela taun, bai ol i dai. Ol birua bai i kilim ol i dai o ol i sot long kaikai na i dai o sik nogut bai i bagarapim ol na ol i dai. Tasol sapos ol i laik i stap laip, ol i mas lusim taun na i go long ol ami bilong Babilon. Na ol i mas larim ol Babilon i holimpas ol na bai ol i no ken i dai. Na tu, Bikpela i tok olsem, ‘Mi bai larim ol ami bilong king bilong Babilon i kisim dispela taun.’” \p Na sampela ofisa bilong king i harim dispela tok bilong Jeremaia. Nem bilong ol i olsem, Sefatia, pikinini bilong Matan, na Gedalia, pikinini bilong Pasur, na Jehukal, pikinini bilong Selemia, na Pasur, pikinini bilong Malkia. \v 4 Ol dispela ofisa i go tokim king olsem, “Jeremaia i mas i dai. Long wanem, tok bilong en i save daunim strong bilong ol soldia i stap yet long dispela taun na bilong ol manmeri tu. Dispela man i no laik helpim ol i stap gut. Nogat. Em i laik bai ol i bagarap.” \v 5 Orait na King Sedekaia i bekim tok bilong ol olsem, “Em i stap long han bilong yupela. Mi no ken pasim yupela.” \v 6 Orait na ol dispela ofisa i kisim Jeremaia i go long wanpela hul wara. Na ol i pasim baklain long han bilong en na slekim baklain na em i go daun long as bilong dispela hul. Tasol dispela hul i no gat wara i stap long en. Graun malumalum tasol i stap. Na taim Jeremaia i sanap long as bilong hul, lek bilong en i go insait long dispela graun. Dispela hul em i bilong Malkia, pikinini bilong king, na i stap long hap bilong ol soldia insait long banis bilong king. \p \v 7 Ebetmelek bilong kantri Sudan, em wanpela ofisa bilong haus bilong king, em i harim tok olsem ol i bin putim Jeremaia long dispela hul. Long dispela taim king i sindaun klostu long Dua bilong Benjamin na i harim kot bilong ol manmeri. \v 8 Na Ebetmelek i lusim haus bilong king na i go long king na i tokim em olsem, \v 9 “Plis bikman, ol dispela man i mekim pasin nogut tru long profet Jeremaia. Ol i tromoi em i go daun long wanpela hul. Na sapos em i stap long dispela hul, bai em i no gat kaikai na bai em i dai. Yu save, kaikai i sot tru long dispela taun.” \v 10 King i harim dispela tok, na em i tokim Ebetmelek olsem, “Yu kisim 30 bilong ol dispela man i stap wantaim mi na yupela go pulim Jeremaia i kam antap long dispela hul. Nogut em i dai.” \v 11 Orait na Ebetmelek i kisim ol dispela man i go long haus bilong king, na ol i go long wanpela rum i stap aninit long haus mani bilong king. Na ol i kisim ol olpela laplap na ol i go long dispela hul Jeremaia i stap long en. Na Ebetmelek i pasim ol dispela laplap long baklain na slekim i go daun long Jeremaia. \v 12 Na em i tokim Jeremaia olsem, “Putim ol dispela laplap aninit long tupela han bilong yu, na bringim baklain i kam pas long tupela sait bilong yu. Na taim mipela i pulim yu i kam antap, baklain i no ken katim yu.” Na Jeremaia i mekim olsem Ebetmelek i tok. \v 13 Orait na ol i pulim Jeremaia i kam antap. Tasol ol i larim Jeremaia i stap kalabus yet long dispela hap bilong ol soldia. \s1 Sedekaia i toktok wantaim Jeremaia gen \p \v 14 Na bihain, Sedekaia i salim ol man i go kisim profet Jeremaia, na ol i bringim em i kam na em i bungim king long namba 3 dua bilong haus bilong Bikpela. Tupela tasol i stap na king i tokim Jeremaia olsem, “Mi laik askim yu long wanpela samting. Na yu mas bekim stret. Yu no ken haitim tok.” \v 15 Na Jeremaia i bekim tok olsem, “Sapos mi autim tok long yu, tru tumas, bai yu kilim mi i dai. Na sapos mi givim gutpela tingting long yu, bai yu no inap harim tok bilong mi.” \v 16 Tasol King Sedekaia i mekim wanpela strongpela promis long Jeremaia olsem, “Tru antap long nem bilong Bikpela i stap oltaim, em i as bilong laip bilong yumi man, mi no ken kilim yu i dai na mi no ken putim yu long han bilong ol dispela man i laik bagarapim yu.” \p \v 17 Orait na Jeremaia i tokim Sedekaia olsem, “Bikpela, em God I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok, sapos yu lusim pait na yu larim ol ofisa bilong king bilong Babilon i kisim yu, orait bai ol i no kilim yu i dai na bai ol i no kukim dispela taun. Na yu wantaim ol famili bilong yu bai i stap gut. \v 18 Tasol sapos yu no larim ol Babilon i kisim yu, bai mi larim ol i kisim dispela taun na bai ol i kukim long paia. Na bai yu yet i no inap ranawe long ol.” \v 19 Na Sedekaia i tokim Jeremaia olsem, “Mi pret long sampela Juda i bin ranawe i go i stap wantaim ol Babilon. Nogut ol Babilon i putim mi long han bilong ol dispela Juda, na bai ol i mekim nogut long mi.” \p \v 20 Tasol Jeremaia i tok, “Ol bai i no inap putim yu long han bilong ol Juda. Nogat. Yu mas bihainim olgeta tok Bikpela i givim yu long maus bilong mi, na bai yu ken i stap gut na bai ol i no ken kilim yu i dai. \v 21 Tasol sapos yu no larim ol Babilon i kisim yu, bai ol samting nogut i kamap long yu. Bikpela i bin soim dispela long mi long wanpela samting olsem driman. \v 22 Long dispela driman mi lukim ol Babilon i kisim ol meri i stap yet long haus bilong yu na bringim ol i go long ol ofisa bilong king bilong Babilon. Na mi harim ol dispela meri i tok olsem, ‘King Sedekaia, yu bin bilipim tok bilong ol pren bilong yu, tasol ol i bin giamanim yu na daunim yu. Nau taim nogut i painim yu na i olsem lek bilong yu i go daun insait long graun malumalum. Na ol dispela pren i lusim yu pinis.’ \v 23 Mi lukim dispela driman, na mi save, tru tumas, ol Babilon bai i kisim ol meri pikinini bilong yu. Na bai yu tu yu no inap ranawe long ol. Nogat. King bilong Babilon bai i holimpas yu. Sapos yu sakim tok bilong Bikpela, bai ol Babilon i kukim dispela taun.” \p \v 24 Orait na Sedekaia i bekim tok bilong Jeremaia olsem, “Maski long tokim narapela man long dispela toktok bilong mitupela. Sapos yu tokaut, bai yu dai. \v 25 Ating ol ofisa bai i harim olsem, mitupela i bin toktok wantaim, na bai ol i kam askim yu olsem, ‘Yu bin mekim wanem tok long king? Na king i bin mekim wanem tok long yu? Yu mas tokim mipela. Yu no ken haitim dispela tok. Nogut mipela i kilim yu i dai.’ Sapos ol i mekim dispela kain tok, \v 26 orait yu mas bekim tok long ol olsem, ‘Nogat. Mi toktok wantaim king na askim em long em i no ken salim mi i go kalabus gen long haus bilong Jonatan. Nogut mi go long dispela haus na mi dai.’” \p \v 27 Na bihain, olgeta dispela ofisa i kam long Jeremaia na askim em. Na em i bekim tok long ol olsem king i bin tokim em. I no gat wanpela man i bin harim toktok bilong king wantaim Jeremaia. Olsem na ol ofisa i no gat rot moa, na ol i lusim Jeremaia na i go. \v 28 Orait \x - \xo 38.28 \xt Ese 33.21\x* na Jeremaia i kalabus i stap long hap bilong ol soldia i go inap long taim ol birua i kisim Jerusalem. \c 39 \s1 Ol Babilon i kisim Jerusalem \r (Jeremaia 52.1-11) \p \v 1 Long namba 10 mun bilong namba 9 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, King Nebukatnesar bilong Babilon i kisim olgeta ami bilong en na ol i kam banisim Jerusalem na i pait bilong kisim taun. \v 2 Ol i pait i stap inap 6-pela mun, na long namba 11 yia bilong Sedekaia i stap king na long de namba 9 bilong namba 4 mun, ol i brukim wanpela hap bilong banis na i go insait long Jerusalem. \v 3 Orait na bihain, olgeta ofisa bilong king bilong Babilon i go insait long taun. Na ol i go long dispela dua bilong banis, ol i kolim Namel Dua, na ol i sindaun bilong bosim taun. Nem bilong ol nambawan ofisa i olsem, Nergal Sareser na Samgar Nebo na Sarsekim na narapela Nergal Sareser.\f + \fr 39.3 \ft Nem na wok bilong ol dispela ofisa i no klia tumas.\f* \v 4 King Sedekaia wantaim olgeta soldia bilong en i lukim ol Babilon i kam, na ol i ranawe. Long nait ol i wokabaut i go long gaden bilong king na ol i lusim taun long dispela dua i stap long ples tupela banis i bung long en. Na ol i bihainim rot i go long ples daun bilong wara Jordan. \v 5 Tasol ol ami bilong Babilon i ranim ol i go na ol i kamap long Sedekaia long ples stret klostu long taun Jeriko. Na ol i holimpas em na bringim em i go long King Nebukatnesar. \p Long dispela taim King Nebukatnesar i stap long taun Ripla, insait long graun bilong distrik Hamat. Na Nebukatnesar i lukim Sedekaia na i tok, Sedekaia i mas kisim pe nogut bilong rong bilong en. \v 6 Ol Babilon i bin kisim tu ol pikinini man bilong Sedekaia na ol hetman bilong Juda, na ol i bringim ol i kam long Ripla. Na long dispela ples Nebukatnesar i tok na ol i kilim i dai ol pikinini man bilong Sedekaia long ai bilong Sedekaia. Na tu ol i kilim ol hetman bilong Juda. \v 7 Na king i tok, na ol i kamautim tupela ai bilong Sedekaia na ol i pasim hanlek bilong en long sen, bilong ol i ken kisim em i go long Babilon. \p \v 8 Na long Jerusalem ol soldia bilong Babilon i kukim haus king na ol haus bilong ol manmeri. Na ol i brukim ol banis bilong Jerusalem. \v 9 Na Nebusaradan, em namba wan ofisa bilong ol soldia bilong Babilon i stap long Jerusalem, em i kisim olgeta manmeri i stap yet long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim ol Juda i bin lusim Jerusalem na i ranawe i go long em bipo, na em i bringim ol tu i go kalabus long Babilon. \v 10 Na em i larim ol rabisman tasol i stap long graun bilong Juda. Ol dispela manmeri i no gat graun samting, na em i givim ol gaden wain na ol arapela gaden long ol. \s1 King i tok na Jeremaia i lusim kalabus \p \v 11 King Nebukatnesar i tingim Jeremaia na i salim tok i go long Jerusalem long Nebusaradan, namba wan ofisa bilong en. Tok bilong Nebukatnesar i olsem, \v 12 “Yu go kisim Jeremaia na lukautim em gut. Yu no ken mekim nogut long em. Yu mas bihainim laik bilong en na mekim wanem samting em i askim yu long mekim.” \v 13 Olsem na Nebusaradan wantaim tupela namba wan ofisa i aninit long en, em Nebusasban na Nergal Sareser, na ol arapela ofisa bilong Babilon, \v 14 ol i salim ol man i go long hap bilong ol soldia na kisim Jeremaia. Na ol i putim Jeremaia long han bilong Gedalia, pikinini bilong Ahikam, na tumbuna pikinini bilong Safan. Na ol i tokim Gedalia long kisim Jeremaia i go long haus bilong en. Olsem na Jeremaia i stap long graun Juda wantaim ol manmeri. \s1 Bikpela i givim tok long Ebetmelek \p \v 15 Long taim Jeremaia i stap kalabus yet long hap bilong ol soldia, Bikpela i givim tok long em olsem, \v 16 “Yu go long Ebetmelek, dispela man bilong Sudan, na tokim em olsem, ‘Bikpela i Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. Bipo mi bin tok long bagarapim dispela taun, na nau bai mi inapim dispela tok bilong mi. Mi no ken mekim gut long dispela taun. Na bai yu yet yu lukim ol dispela samting mi laik mekim. \v 17 Tasol mi Bikpela, mi tok, long taim mi mekim dispela samting, bai mi helpim yu, na ol bai i no inap putim yu long han bilong ol dispela man yu save pret long ol. \v 18 Mi bai was gut long yu na ol bai i no inap kilim yu. Yu save bilip long mi, olsem na yu no ken i dai. Mi Bikpela, mi tok pinis.’” \c 40 \s1 Nebusaradan i toktok wantaim Jeremaia \p \v 1 Bikpela i givim tok long Jeremaia bihain long taim Nebusaradan i bin lusim Jeremaia i go fri. Ol Babilon i bin kisim Jeremaia wantaim ol manmeri bilong Juda na Jerusalem na pasim ol long sen, bilong bringim ol i go kalabus long Babilon. Tasol taim ol i kamap long taun Rama, namba wan ofisa Nebusaradan i lukim Jeremaia i stap wantaim ol, na em i lusim em i go fri. \v 2 Na long dispela taim Nebusaradan i tokim Jeremaia olsem, “God, Bikpela bilong yu, i bin tokaut long samting nogut bai i kamap long dispela kantri. \v 3 Na nau Bikpela i mekim ol dispela samting i kamap olsem em i bin tok. Yupela Israel i bin sakim tok bilong Bikpela na mekim sin long ai bilong em. Long dispela as tasol na ol dispela samting i kamap long yupela. \v 4 Orait harim. Nau mi rausim dispela sen ol i bin pasim long han bilong yu, na yu ken i stap fri. Na sapos yu laik i kam long Babilon wantaim mi, orait yu kam, na bai mi lukautim yu gut. Tasol sapos yu no laik, i orait, yu ken i stap. Na wanem hap bilong dispela kantri yu laik i go long en, yu ken i go tasol.” \p \v 5 Jeremaia i harim dispela tok, tasol em i no lusim Nebusaradan. Olsem na Nebusaradan i tok moa long Jeremaia olsem, “Sapos nogat, orait yu go long Gedalia, em pikinini bilong Ahikam na tumbuna pikinini bilong Safan. King bilong Babilon i bin makim em bilong bosim ol taun bilong Juda. Em bai i stap hia wantaim ol manmeri, na yu ken i stap wantaim em. Na sapos yu no laik, orait yu ken i go long wanem hap yu laik i go long en.” Na Nebusaradan i givim Jeremaia wanpela presen na sampela kaikai na em i larim Jeremaia i go. \v 6 Orait na Jeremaia i go long Gedalia long taun Mispa. Na Jeremaiai stap wantaim em namel long dispela lain manmeri i stap yet long graun bilong Juda. \ms1 Ol i bringim Jeremaia i go long Isip \s2 (Sapta 40.7—45.5) \s1 Gedalia i stap namba wan gavman bilong Juda \r (2 King 25.22-24) \p \v 7 Sampela \x - \xo 40.7 \xt 2 Kin 25.22-24\x* soldia bilong Juda wantaim ol ofisa bilong ol, ol i stap yet long sampela hap bilong kantri. Ol i harim tok olsem king bilong Babilon i bin makim Gedalia bilong i stap namba wan gavman bilong graun bilong Juda, na em i gat wok bilong bosim ol lain bilong ol dispela rabisman ol Babilon i no bin kisim i go kalabus long Babilon. \v 8 Olsem na ol dispela ofisa i kisim ol soldia bilong ol na ol i go lukim Gedalia long Mispa. Nem bilong ol dispela ofisa i olsem, Ismael, pikinini bilong Netania, na Johanan wantaim Jonatan, tupela pikinini bilong Karea, na Seraia, pikinini bilong Tanhumet, na ol pikinini man bilong Efai bilong ples Netofa, na Jesania bilong graun Maka. \v 9 Gedalia i lukim ol na i tokim ol olsem, “Tru antap, yupela i no ken pret long i stap aninit long ol Babilon. Nogat. Yupela i mas i stap long dispela graun na i stap aninit long king bilong Babilon, na bai yupela i stap gut. \v 10 Mi yet bai mi stap hia long Mispa. Na long taim ol Babilon i kam lukim yumi, bai mi stap olsem mausman bilong yumi Juda. Tasol yupela i ken i go bek long ol dispela taun yupela i bin kisim na yupela i ken kisim ol pikinini bilong ol diwai na wokim wain na wel samting na putim i stap bilong taim bihain.” \v 11 Long dispela taim sampela Juda i stap long hap bilong Moap na Amon na Idom na long ol arapela kantri. Ol i harim tok olsem, king bilong Babilon i bin larim liklik lain manmeri i stap long graun bilong Juda, na king i bin makim Gedalia bilong bosim ol. \v 12 Orait ol dispela Juda i lusim ol dispela kantri ol birua i bin rausim ol i go long en, na ol i kam bek long Juda. Na ol i go lukim Gedalia long Mispa. Na bihain, ol i kisim ol kain kain kaikai long ol gaden, na ol i gat planti wain na gutpela kaikai. \s1 Ismael i kilim Gedalia \r (2 King 25.25-26) \p \v 13 Wanpela taim Johanan, pikinini bilong Karea, na ol arapela ofisa bilong ol soldia bilong Juda, ol i kam long Gedalia long Mispa. \v 14 Na ol i tokim em olsem, “King Balis bilong kantri Amon i bin salim Ismael, pikinini bilong Netania, i kam bilong kilim yu i dai. Yu save long dispela, o nogat?” Tasol Gedalia i no bilipim tok bilong ol. \v 15 Na taim Johanan wantaim Gedalia tasol i stap, Johanan i tokim Gedalia olsem, “Inap yu larim mi i go kilim Ismael, o nogat? I no gat man bai i save long dispela samting. Nogut yu larim em i kilim yu i dai, na ol dispela Juda nau i kam bung wantaim yu, bai ol i go nabaut, na dispela liklik lain bilong yumi bai i bagarap olgeta.” \v 16 Tasol Gedalia i bekim tok long Johanan olsem, “Yu no ken mekim dispela pasin. Dispela tok yu mekim long Ismael em i no tru.” \c 41 \p \v 1-2 Ismael \x - \xo 41.1-2 \xt 2 Kin 25.25\x* em i pikinini bilong Netania na tumbuna pikinini bilong Elisama, na em i wanpela man bilong lain famili bilong ol king bilong Juda. Em i bin i stap olsem wanpela namba wan ofisa bilong king. King bilong Babilon i bin makim Gedalia long kamap namba wan gavman bilong Juda, na long namba 7 mun bilong dispela yia, Ismael i kisim 10-pela man na ol i kam lukim Gedalia long Mispa. Na taim ol i sindaun na kaikai wantaim Gedalia, Ismael wantaim ol dispela 10-pela man i kirap na kisim bainat bilong ol na kilim Gedalia i dai. \v 3 Na Ismael i kilim tu ol lain Juda i stap wantaim Gedalia long Mispa na em i kilim ol soldia bilong Babilon i stap long Mispa long dispela taim. \p \v 4 Na long de bihain, taim ol man i no save yet long Gedalia i dai pinis, \v 5 80 man bilong taun Sekem na Silo na Samaria i wokabaut long rot na i kam klostu long Mispa. Ol i bringim sampela wit na paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol i laik i go long haus bilong Bikpela long Jerusalem, bilong mekim ofa. Ol dispela man i bin rausim mausgras na brukim klos bilong ol na katim nabaut skin bilong ol, bilong soim sori bilong ol. \v 6 Ismael i lukim ol i wokabaut i kam na em i lusim Mispa na i wokabaut i go long rot. Em i krai bilong mekim ol dispela man i ting em i sori wantaim ol, na em i go bungim ol. Na em i tokim ol olsem, “Gedalia i laik bai yupela i kam lukim em.” \v 7 Orait ol i go insait long taun na Ismael wantaim ol lain bilong en i kilim dispela bikpela lain man na tromoi ol bodi bilong ol i go daun long wanpela bikpela hul bilong holim wara. \v 8 Tasol 10-pela man bilong dispela bikpela lain i tokim Ismael olsem, “Yu no ken kilim mipela i dai. Mipela inap givim yu planti kaikai mipela i bin haitim i stap long ples kunai. Mipela i gat wit na rais bali na wel bilong oliv na hani i stap.” Ismael i harim tok bilong ol na em i no kilim ol dispela 10-pela man. \v 9 Dispela hul bilong holim wara, bipo King Asa bilong Juda i bin wokim, bilong ol Mispa i no ken sot long wara, sapos King Basa bilong Israel i kam pait long ol na banisim taun. Orait lain bilong Ismael i kisim ol bodi bilong ol dispela man ol i bin kilim long taim ol i kilim Gedalia, na ol i pulimapim long dispela hul na hul i pulap. \p \v 10 Na bihain, Ismael i kisim olgeta arapela manmeri i stap long Mispa na bringim ol i go wantaim em. Ol i lusim Mispa na ol i wokabaut long rot i go long kantri Amon. Ol dispela manmeri em ol lain Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ami bilong Babilon, i bin lusim i stap long Mispa na em i tokim Gedalia long lukautim ol. Na ol pikinini meri bilong king bilong Juda i stap wantaim ol. \p \v 11 Johanan, pikinini bilong Karea, wantaim ol arapela ofisa bilong ami bilong Juda, i harim tok long olgeta pasin nogut Ismael i bin mekim. \v 12 Olsem na ol i kisim ol lain soldia bilong ol na ol i bihainim Ismael bilong pait long em. Na ol i kamap long em klostu long bikpela raunwara i stap long taun Gibeon. \v 13 Orait na ol dispela manmeri Ismael i bin kisim long Mispa na bringim i kam wantaim em, ol i lukim Johanan wantaim ol arapela ofisa na ol i amamas tru. \v 14 Na ol i lusim Ismael na ran i go long Johanan. \v 15 Na lain bilong Johanan i laik holimpas Ismael, tasol em i ranawe wantaim 8-pela man bilong en, na ol i go long kantri Amon. \p \v 16 Na bihain, Johanan wantaim ol arapela ofisa i kisim ol dispela lain manmeri bilong Mispa ol i bin kisim bek long han bilong Ismael, na ol i lusim Gibeon na i go. Ol soldia na ol arapela man na ol meri pikinini na ol wokman bilong famili bilong king, ol i stap long dispela lain. \v 17-18 Johanan i laik bringim ol i go long Isip, long wanem, ol i ting long Ismael i bin kilim i dai Gedalia, dispela man king bilong Babilon i bin makim bilong bosim graun bilong Juda. Na ol i pret na i ting, nogut ol Babilon i harim tok long ol samting i bin kamap na ol i kam bagarapim ol. Orait ol i wokabaut long rot i go long Isip. Na ol i kamap long ples Gerut Kimham klostu long taun Betlehem, na ol i stap long dispela ples. \c 42 \s1 Ol manmeri i askim Jeremaia long beten long Bikpela \p \v 1 Na bihain, Johanan na Jesania, pikinini bilong Hosaia, na ol arapela ofisa bilong ami na olgeta manmeri, em ol bikman na ol man nating, ol i kirap i go long \v 2 profet Jeremaia. Na ol i tokim em olsem, “Plis, inap yu beten long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long helpim mipela liklik lain manmeri. Bipo mipela i planti, tasol nau yu lukim mipela liklik lain tasol i stap. \v 3 Mipela i laik bai God, Bikpela bilong yumi, i ken toksave long mipela long wanem rot mipela i mas bihainim na wanem samting mipela i mas mekim.” \v 4 Na profet Jeremaia i tokim ol olsem, “Mi orait long tok bilong yupela. Na bai mi beten long God, Bikpela bilong yumi, olsem yupela i askim mi long mekim. Na wanem tok Bikpela i bekim long mi, mi bai autim long yupela. Mi no ken haitim wanpela tok long yupela.” \p \v 5 Orait na ol manmeri i tokim Jeremaia olsem, “Tru antap, bai mipela i bihainim olgeta tok God, Bikpela bilong yumi, i givim mipela. Bikpela i save mekim pasin i tru na stretpela oltaim, na sapos mipela i no bihainim tok bilong em, orait em i ken kotim mipela. \v 6 Maski dispela tok bilong Bikpela i mekim mipela i amamas o nogat, bai mipela i bihainim olgeta tok em i givim yu bilong bekim askim bilong mipela. Mipela bai i bihainim tok bilong God, Bikpela bilong yumi, na bai mipela i ken i stap gut.” \s1 Bikpela i bekim beten bilong Jeremaia \p \v 7 10-pela de bihain long Jeremaia i stat long beten, Bikpela i givim tok long em. \v 8 Na Jeremaia i singautim Johanan na olgeta arapela ofisa bilong ami na olgeta manmeri, em ol bikman na ol man nating, na ol i kam long em. \v 9 Na em i tokim ol olsem, “Yupela i bin askim mi long prea long God, Bikpela bilong yumi Israel. Orait Bikpela i tok olsem, \v 10 ‘Sapos \x - \xo 42.10 \xt Jer 1.10\x* yupela i stap hia long graun Juda, orait mi, Bikpela, bai mi strongim yupela na mi no ken daunim yupela. Na bai mi planim yupela na mi no ken kamautim yupela, long wanem, dispela samting nogut mi bin mekim long yupela, em i mekim mi i bel hevi tru. \v 11 Yupela i save pret long king bilong Babilon, tasol mi Bikpela, mi tok stret, yupela i no ken pret moa long em, long wanem, mi stap wantaim yupela. Na bai mi helpim yupela na kisim bek yupela long han bilong en. \v 12 Mi bai marimari long yupela na bai mi mekim em tu i marimari long yupela. Na bai em i larim yupela i go bek long ples bilong yupela. \p \v 13 “Tasol yupela i no ken sakim tok bilong mi God, Bikpela bilong yupela, na tok, ‘Mipela i no laik i stap long graun Juda. \v 14 Nogat. Bai mipela i go long Isip. Mipela bai i stap long Isip tasol na bai ol birua i no inap pait long mipela. Na ol man i no inap winim biugel bilong singautim mipela i go long pait. Na bai mipela i no ken sot long kaikai moa.’ \v 15 Sapos yupela i mekim dispela kain tok, orait mi Bikpela, mi gat tok long yupela liklik lain manmeri bilong Juda. Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, sapos yupela i strong tumas long i go i stap long Isip, \v 16 orait ol samting yupela i pret long en bai i kamap long yupela long Isip. Ol birua bai i kilim yupela i dai na yupela bai i sot long kaikai na i dai. \v 17 Olgeta man i strong long i go i stap long Isip, ol bai i dai. Ol birua bai i kilim ol na ol bai i sot long kaikai na ol bai i kisim sik nogut, na ol bai i dai. Mi bai mekim dispela ol samting nogut i kamap long ol, na ol lain bilong ol bai i pinis olgeta, na i no gat wanpela i stap. \p \v 18 “Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok stret, bipo mi belhat moa yet long ol Jerusalem, na mi bagarapim ol nogut tru. Olsem tasol, sapos yupela i go long Isip, bai mi belhat moa yet long yupela na bagarapim yupela. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long yupela, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai ol i rabisim yupela na tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ Na bai yupela i no inap lukim gen dispela graun bilong yupela.” \p \v 19 Jeremaia i autim tok bilong Bikpela pinis, orait em i tok olsem, “Yupela liklik lain bilong Juda, harim. Bikpela i tok pinis long yupela i no ken i go long Isip. Olsem na yupela i mas tingim gut dispela strongpela tok nau mi givim yupela. \v 20 Yupela i bin kam askim mi long beten long God, Bikpela bilong yumi, na yupela i bin tokim mi olsem, ‘Jeremaia, beten long God, Bikpela bilong yumi, na askim em long givim tok long mipela. Na wanem tok em i givim yu, orait yu mas tokim mipela na bai mipela i bihainim.’ Tasol nau yupela i laik mekim narapela pasin, na dispela pasin i kranki tru, na em bai i mekim yupela i bagarap. \v 21 Nau tasol mi bin autim olgeta tok God, Bikpela bilong yumi, i bin tokim mi long givim yupela. Tasol yupela i no bihainim dispela tok. \v 22 Orait na yupela i mas save gut olsem, long dispela hap yupela i laik i go i stap long en, bai ol birua i kilim yupela i dai, na bai yupela i sot long kaikai na i dai, na bai sik nogut i kamap long yupela na yupela i dai.” \c 43 \s1 Ol i kisim Jeremaia i go long Isip wantaim ol manmeri \p \v 1 Jeremaia i autim olgeta dispela tok God, Bikpela, i bin tokim em long givim long ol manmeri. Tok bilong en i pinis, \v 2 orait Asaria, pikinini bilong Hosaia, na Johanan, pikinini bilong Karea, wantaim ol arapela bikhetman, ol i tokim Jeremaia olsem, “Yu giaman. God, Bikpela bilong yumi, i no bin salim yu i kam bilong tokim mipela long mipela i no ken i go i stap long Isip. Nogat tru. \v 3 Em Baruk, pikinini bilong Neria, tasol i bin kirapim tingting bilong yu bilong daunim mipela. Yu laik bai ol Babilon i kisim mipela na kilim mipela o bringim mipela i go kalabus long Babilon.” \v 4 Ol i mekim dispela tok na Johanan na ol arapela ofisa na olgeta manmeri i sakim tok bilong Bikpela na ol i no i stap long graun Juda. Nogat. \v 5-6 Johanan \x - \xo 43.5-6 \xt 2 Kin 25.26\x* wantaim ol ofisa i kisim olgeta manmeri i stap long Juda, na ol i wokabaut i go. Ol i kisim ol dispela man na meri na pikinini, em bipo ol birua i bin rausim ol i go nabaut long ol arapela kantri, na ol i bin i kam bek gen long graun Juda. Na tu, ol i kisim ol pikinini meri bilong king bilong Juda wantaim ol arapela manmeri, em Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ol ami bilong Babilon, i bin makim Gedalia bilong bosim ol. Orait na Johanan na ol arapela ofisa i kisim dispela olgeta Juda wantaim profet Jeremaia na Baruk, pikinini bilong Neria, \v 7 na ol i bringim olgeta i go long Isip. Na long dispela pasin ol i sakim tok bilong Bikpela. Orait na ol i go kamap long taun Tapanes, long kantri Isip. \p \v 8 Ol i stap long Tapanes, na Bikpela i tokim Jeremaia olsem, \v 9 “King bilong Isip i gat wanpela haus long dispela taun. Na long taim ol sampela Juda i lukim yu, yu mas i go kisim ol ston na planim ol long simen i stap klostu\f + \fr 43.9 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* long dua bilong haus bilong king. \v 10 Na yu mas tokim ol dispela Juda olsem, ‘Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. Mi Bikpela, bai mi singautim wokman bilong mi, King Nebukatnesar bilong Babilon, na em bai i kam long dispela ples. Na mi bai putim sia king bilong en antap long ol dispela ston mi bin planim. Na em bai i sanapim haus sel bilong en na karamapim dispela hap graun ol ston i stap long en. \v 11 Em bai i kam bagarapim kantri Isip. Mi bin makim sampela man bilong kisim sik nogut na i dai. Na long dispela taim bai ol i kisim sik nogut. Na mi bin makim sampela man bilong i go kalabus long narapela kantri. Na long dispela taim bai ol i go kalabus. Na mi bin makim sampela man bilong i go pait na i dai. Na long dispela taim bai ol i go pait na i dai. \v 12 Na mi bai kukim ol haus lotu bilong ol Isip. Dispela ol haus lotu i gat ol piksa bilong ol god bilong Isip i stap long ol. Na Nebukatnesar bai i kukim sampela bilong ol dispela piksa na karim sampela i go long kantri bilong em yet. Na em bai i rausim olgeta samting bilong kantri Isip, olsem wasman bilong sipsip i save rausim olgeta laus long klos bilong em yet. Na em bai i winim tru ol Isip. Na bai em i lusim dispela kantri na i go. \v 13 Taim em i stap long Isip, em bai i brukim ol longpela pos ston i stap long haus ol manmeri i save go long en na lotuim san olsem god bilong ol. Na em bai i kukim olgeta haus lotu bilong ol god bilong Isip.’” \c 44 \s1 Bikpela i givim tok long ol Juda i stap long Isip \p \v 1 Bikpela i givim tok long Jeremaia, bilong em i ken autim long ol Juda i stap long Isip. Ol i stap long taun Mikdol na Tapanes na Memfis, na long hap saut bilong Isip. Jeremaia i tok olsem, \v 2 “Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok olsem. Yupela yet i bin lukim olgeta samting nogut mi, Bikpela, mi bin mekim long Jerusalem na long olgeta taun bilong Juda. Nau ol i bagarap i stap, na i no gat man i stap long ol. \v 3 Mi bin bagarapim ol, long wanem, ol dispela Juda i bin mekim planti pasin nogut, na dispela i mekim mi i belhat long ol. Ol i bin lotuim ol arapela god na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol. Ol i no bin save long ol dispela god bipo. Na yupela Juda i stap hia, na ol tumbuna bilong yupela tu i no bin save long ol dispela god. \v 4 Planti taim mi bin salim ol wokman bilong mi, em ol profet, i kam long yupela Juda. Na ol i bin autim tok bilong mi olsem, ‘Yupela i no ken mekim ol dispela stingpela pasin mi no laikim.’ \v 5 Tasol ol dispela Juda i no putim yau long dispela tok, na ol i no bihainim. Ol i no lusim pasin nogut bilong ol na ol i no lusim pasin bilong mekim ol ofa long ol giaman god. \v 6 Olsem na mi bin belhat moa yet long ol na mi mekim save long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, na mi bagarapim ol nogut tru. Na ol i bagarap i stap olsem yet. \p \v 7 “Orait na mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong na meri na pikinini bilong yupela Juda bai i bagarap, na bai i no gat wanpela bilong yupela i stap. \v 8 Nau yupela i kam i stap long Isip na yupela i wokim ol piksa bilong ol giaman god na mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol dispela kain god. Na dispela pasin bilong yupela i mekim mi i belhat nogut tru. Olsem na bai yupela i bagarap. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri bai i tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ \v 9 Ol tumbuna bilong yupela na ol king na ol meri bilong ol king i bin mekim pasin nogut. Na yupela tu wantaim ol meri bilong yupela i bin mekim pasin nogut. Yupela olgeta i bin mekim dispela pasin long olgeta hap bilong graun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Ating yupela i lusim tingting pinis long dispela, a? \v 10 Inap long nau, yupela i no bin sem long pasin nogut bilong yupela na yupela i no aninit long mi, na yupela i no bihainim ol lo na tok mi bin givim long yupela na long ol tumbuna bilong yupela. \p \v 11 “Olsem na mi, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, mi tingting pinis long birua long yupela Juda na bagarapim yupela. Na bai i no gat wanpela bilong yupela i stap. \v 12 Mi bai pinisim tru yupela liklik lain bilong Juda i bin strong long i kam i stap long Isip. Na taim yupela i stap long Isip bai yupela i dai. Ol birua bai i kilim yupela i dai na bai yupela i sot long kaikai na yupela i dai. Yupela olgeta bai i dai, ol bikman na ol man nating wantaim. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long yupela, na bai ol i pret na kirap nogut tru. Na bai ol i rabisim yupela na tok bilas long yupela. Na taim ol i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Juda i bin bagarap.’ \v 13 Mi bai mekim save long yupela long wankain pasin olsem mi bin mekim long Jerusalem. Bai ol birua i kilim yupela i dai na bai yupela i sot long kaikai na i dai na bai yupela i kisim sik na i dai. \v 14 Yupela liklik lain bilong Juda nau i stap long Isip, yupela i laikim tumas long i go bek long graun bilong Juda. Tasol i no gat wanpela bilong yupela inap abrusim dispela bagarap na i go bek long graun bilong yupela. Yupela olgeta bai i bagarap, na wan wan man tasol bai i ranawe na i go bek.” \p \v 15 Bikpela lain Juda i kam bung i stap, na Jeremaia i autim dispela tok. Na olgeta Juda i stap long hap saut bilong Isip, ol tu i stap. Olgeta man i stap long dispela bung, ol i save olsem, ol meri bilong ol i save mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel long ol arapela god. Orait na ol dispela man wantaim ol meri bilong ol i bekim tok bilong Jeremaia olsem, \v 16 “Yu bin autim tok long mipela long nem bilong Bikpela. Tasol mipela i no inap harim dispela tok. Nogat. \v 17 Mipela bai i mekim olgeta samting mipela i bin tok promis long mekim. Mipela bai i mekim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel long dispela god meri, ol i save kolim Kwin Bilong Heven. Na bai mipela i kapsaitim ol ofa bilong wain long em. Bipo mipela yet na ol tumbuna na ol king na ol hetman bilong mipela i bin mekim ol dispela kain ofa long Kwin Bilong Heven. Mipela i bin mekim ol dispela ofa long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem. Long taim mipela i bin mekim olsem, mipela i gat planti kaikai na mipela i stap gut na i no gat wanpela samting nogut i kamap long mipela. \v 18 Tasol stat long taim mipela i lusim pasin bilong mekim ol dispela kain ofa long Kwin Bilong Heven, na i kam inap nau, mipela i sot tru long olgeta samting na ol birua i bin kilim mipela i dai na mipela i sot long kaikai na i dai.” \v 19 Na ol meri i skruim tok olsem, “Taim mipela i save mekim ol dispela ofa long Kwin Bilong Heven, na mipela i save wokim ol bisket i kamap olsem piksa bilong en, na mipela i kapsaitim ol ofa bilong wain long en, ating ol man bilong mipela i no orait long dispela pasin, a?” \p \v 20 Jeremaia i harim pinis dispela tok na em i bekim tok bilong olgeta manmeri olsem, \v 21 “Long taim yupela yet na ol tumbuna bilong yupela na ol king na ol hetman na olgeta manmeri bilong graun Juda i bin i stap long ol taun bilong Juda na long ol rot bilong Jerusalem, na yupela i bin mekim ol dispela ofa bilong smok i gat gutpela smel, ating Bikpela i no wari long dispela pasin bilong yupela, a? Nogat. Em i tingim gut. \v 22 Yupela \x - \xo 44.22 \xt Jer 25.11, 25.18, 25.38\x* i bin wok long mekim ol dispela stingpela pasin nogut, na bihain Bikpela i les tru long pasin bilong yupela. Orait na em i mekim, na graun bilong yupela i bagarap na i stap graun nating na i no gat man i stap long en i kam inap nau. Olsem na taim ol manmeri bilong ol arapela kantri i laik tok nogut long ol birua bilong ol, ol i save tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem graun Juda i bagarap.’ \v 23 Yupela i bin mekim ol dispela ofa bilong smok i gat gutpela smel na yupela i bin mekim sin long ai bilong Bikpela. Na yupela i bin sakim tok bilong en na yupela i no bin bihainim olkain lo bilong en. Olsem na dispela taim nogut i bin kamap long yupela na i stap yet.” \p \v 24 Orait Jeremaia i autim sampela tok moa long olgeta Juda. Em i laik sutim tok long ol meri na em i tok olsem, “Yupela olgeta Juda i stap hia long Isip, putim yau gut long tok bilong Bikpela. \v 25 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong yumi Israel, em i tok yupela man wantaim ol meri bilong yupela i bin mekim samting bilong inapim promis bilong yupela. Yupela i bin tok promis olsem, ‘Mipela i bin promis long kukim ol ofa bilong smok i gat gutpela smel na kapsaitim ol ofa bilong wain long Kwin Bilong Heven, na tru tumas bai mipela inapim ol dispela promis.’ Orait, goan, yupela mekim ol dispela samting yupela i bin promis long mekim. \p \v 26 “Tasol yupela olgeta Juda i stap hia long Isip, yupela putim yau gut long tok bilong mi, Bikpela. Mi tok tru antap long biknem bilong mi yet, i no gat wanpela bilong yupela Juda i stap long Isip bai inap mekim strongpela promis long nem bilong mi gen. Bai yupela i no inap tok moa olsem, ‘Tru antap long nem bilong God, Bikpela i stap oltaim.’ \v 27 Mi Bikpela, mi tok stret, mi no laik mekim gut long yupela. Nogat. Mi was long yupela bilong bagarapim yupela. Bai mi salim ol birua i kam kilim i dai yupela Juda i stap long Isip. Na bai yupela i sot long kaikai na i dai. Na bai yupela i pinis olgeta. \v 28 Wan wan man tasol bilong yupela bai i no bagarap long pait, na bai ol i lusim Isip na i go bek long graun Juda. Na long dispela taim yupela liklik lain bilong Juda i bin kam i stap long Isip, bai yupela i save gut long tok bilong husat tru i gat strong, tok bilong mi o tok bilong yupela. \p \v 29 “Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi makim wanpela samting bilong soim yupela olsem, bai mi mekim save long yupela long taim yupela i stap long dispela ples. Taim yupela i lukim dispela samting, bai yupela i save, tok bilong mi i no inap popaia. Nogat. Bai mi mekim nogut long yupela olsem mi bin tok. \v 30 Dispela \x - \xo 44.30 \xt 2 Kin 25.1-7\x* samting mi Bikpela, mi laik mekim, em i olsem. Mi bai givim King Hofra bilong Isip long han bilong ol dispela birua i laik kilim em i dai, long wankain pasin olsem mi bin mekim long King Sedekaia bilong Juda. King Nebukatnesar bilong Babilon i bin birua long Sedekaia na i laik kilim em i dai, na mi givim em long han bilong Nebukatnesar.”\f + \fr 44.30 \ft Stori bilong Jeremaia i pinis long sapta 44, long taim em i stap long kantri Isip. Long dispela taim Jeremaia i lapun pinis, na ol saveman i ting Jeremaia i stap long Isip i go inap long taim em i dai.\f* \c 45 \s1 Jeremaia i givim tok bilong Bikpela long Baruk \p \v 1 Jeremaia \x - \xo 45.1 \xt 2 Kin 24.1, 2 Sto 36.5-7, Dan 1.1-2\x* i givim tok long Baruk, pikinini man bilong Neria, long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda. Jeremaia i wok long autim olgeta tok Bikpela i bin givim em, na Baruk i raitim long wanpela buk. Na long taim tupela i mekim dispela wok, Jeremaia i tokim Baruk olsem, \v 2-4 “Baruk,\x - \xo 45.2-4 \xt Jer 1.10\x* harim. Yu bin tok olsem, ‘Sori tru, mi gat planti hevi na pen, na Bikpela i skruim hevi bilong mi i go moa yet. Mi wok long krai i stap na mi les tru. Hevi bilong mi i no save pinis. Em i stap olsem tasol.’ Tasol Baruk, harim. God, Bikpela bilong yumi Israel, i tokim mi long givim tok long yu olsem, ‘Mi Bikpela, mi tok stret. Nau mi wok long brukim ol samting mi bin wokim. Na mi wok long kamautim ol samting mi bin planim. Ol dispela samting mi wok long brukim na kamautim, em olgeta hap bilong graun. \v 5 Olsem na bilong wanem yu laik bai ol gutpela samting tasol i ken kamap long yu? Yu mas lusim dispela kain tingting, long wanem, mi Bikpela, mi wok long mekim nogut long olgeta manmeri bilong graun. Tasol bai mi helpim yu, na maski yu go long wanem hap, bai ol i no inap long kilim yu i dai.’” \ms1 Bikpela i gat tok long ol kantri nabaut\f + \fr 45.6 \ft Taim Jeremaia i autim tok bilong God long Jerusalem, sampela taim God i save givim em tok bilong ol arapela kantri nabaut. Ol i bungim ol dispela tok wantaim na putim i stap long pinis bilong Buk bilong Profet Jeremaia.\f* \s2 (Sapta 46-51) \c 46 \s1 Ol Isip i lus long pait \p \v 1 Bikpela i gat tok long ol kantri nabaut na em i givim dispela tok long profet Jeremaia. \p \v 2 Wanpela \x - \xo 46.2 \xt Ais 19.1-25, Ese 29.1—32.32\x* tok i go long Isip. Dispela tok i go long ol ami bilong King Neko bilong Isip. Ol dispela ami i bin kamap long taun Karkemis, klostu long wara Yufretis. Na long namba 4 yia bilong Jehoiakim, pikinini bilong Josaia, i stap king bilong Juda, King Nebukatnesar bilong Babilon wantaim ol ami bilong en i kam pait long ol dispela Isip na winim ol. Dispela tok bilong Babilon i olsem, \v 3 “Yupela Isip, yupela kisim ol hap plang bilong pait na redi long i go pait. \v 4 Yupela redim ol hos. Na yupela soldia bilong sindaun long hos na pait, yupela sindaun long ol hos bilong yupela. Yupela putim ol hat kapa bilong yupela na sanap long lain na redi long pait. Redim ol spia bilong yupela na yupela wan wan i mas putim siot kapa bilong yupela. \p \v 5 “Tasol nau olsem wanem? Mi Bikpela, mi lukim ol Isip i pret nogut tru na i ranawe i kam bek. Ol birua i winim tru ol strongpela soldia bilong ol, na ol Isip i lusim pait na i spit i kam bek. Ol i no tanim na lukluk i go long baksait. Long wanem, ol samting bilong pretim ol man, ol i stap nabaut long olgeta hap. \v 6 Maski ol man i save ran kwik o ol i strongpela man bilong pait, ol i no inap ranawe long ol birua. Nogat. Ol i longlong nabaut na i pundaun klostu long wara Yufretis, long hap not.” \p \v 7 Wanem ol dispela lain i kamap bikpela olsem wara Nail long kantri Isip na i kamap strong olsem bikpela wara i tait? \v 8 Em ol lain bilong Isip tasol. Ol i kamap bikpela olsem wara Nail na i kamap strong olsem bikpela wara i tait. Kantri Isip i tok olsem, “Mi bai kamap bikpela na karamapim olgeta hap bilong graun. Na bai mi bagarapim ol taun wantaim ol manmeri i stap long ol. \v 9 Yupela ol hos bilong mi, yupela ran i go. Yupela ol karis bilong mi, yupela spit moa yet. Yupela ol strongpela soldia bilong mi, yupela soldia bilong kantri Sudan na Libia, yupela ol man i save holim hap plang bilong pait, na yupela ol soldia bilong Lidia, yupela ol man bilong sut long banara, yupela olgeta i mas i go pait.” \p \v 10 Isip i tok olsem, tasol dispela pait em i samting bilong God, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Long dispela taim em i bekim pe nogut long ol birua bilong en. Pait i kamap strong moa na ol man i dai nabaut. I olsem bainat i hangre nogut tru na i kaikai bodi bilong ol man na i dring blut bilong ol na bainat i pulap tru. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, i kilim ol dispela lain, na i olsem em yet i laik mekim ofa klostu long wara Yufretis, long hap not. \p \v 11 Bikpela i tok olsem, “Kantri Isip, yu olsem wanpela yangpela meri i gat ol sua i kamap long skin bilong en. Yu ken i go long hap bilong Gileat na painim ol gutpela marasin bilong dispela ples. Tasol yu hatwok nating long kisim kain kain marasin. I no gat wanpela marasin inap mekim drai ol sua bilong yu. \v 12 Ol soldia bilong yu i ranawe nabaut na ol i bamim ol yet na ol i pundaun wantaim. Yu lus long pait na yu sem moa yet na ol arapela kantri i harim tok long sem bilong yu. Krai bilong yu i inapim olgeta hap bilong graun.” \s1 King Nebukatnesar i kam pait long Isip \p \v 13 Bikpela \x - \xo 46.13 \xt Jer 43.10-13\x* i givim wanpela tok long profet Jeremaia long taim King Nebukatnesar bilong Babilon i kam bilong pait long kantri Isip. Dispela tok i olsem, \v 14 “Yupela i mas tokaut long taun Mikdol na long Memfis na long Tapanes na long ol arapela hap bilong Isip. Tokim ol olsem, ‘Yupela Isip i mas redi na sanap long pait. Long wanem, ol birua bai i kamap na ol bai i mekim save kilim yupela. \v 15 Olsem wanem na Apis, dispela god yupela i bin wokim olsem wanpela bulmakau man, em i ranawe na i no sanap strong? As bilong dispela i olsem. Bikpela yet i tromoi em i go daun. \v 16 Na Bikpela i mekim planti lain bilong yupela Isip i pundaun nabaut. Na ol manmeri bilong ol arapela kantri i tok long ol yet olsem, “Goan, yumi lusim Isip na go bek long ol lain manmeri bilong yumi yet. Ol birua i wok long bagarapim dispela kantri, olsem na yumi go bek long as ples bilong yumi.” ’ \v 17 Givim nupela nem long king bilong Isip olsem, Bikmaus Nating Na Hambak Nabaut Na Taim I Lus.” \p \v 18 Tasol nem bilong king i stap king tru, em Bikpela I Gat Olgeta Strong, na em i tok olsem, “Mi Bikpela, mi save stap oltaim, mi tok stret, wanpela man bai i kam, na strong bilong dispela man i winim tru strong bilong ol arapela man, olsem maunten Tabor i winim ol arapela maunten, na olsem maunten Karmel i stap long nambis bilong solwara na i antap tru. \v 19 Yupela ol Isip, yupela bai i go kalabus long narapela kantri, olsem na yupela i mas redim ol samting bilong yupela. Ol birua bai i bagarapim Memfis, na dispela taun bai i stap nating na i no gat man i stap long en.” \p \v 20 Bikpela i tok olsem, “Isip i olsem wanpela naispela yangpela bulmakau meri. Tasol wanpela lang nogut i lusim hap not na i kam kaikaim em. \v 21 Ol Isip i bin baim ol man bilong ol arapela lain bilong kamap soldia bilong ol. Ol Isip i lukautim ol gut na ol i stap gut tru, olsem ol patpela bulmakau. Tasol long taim ol birua i kamap, ol dispela man i lusim pait na ranawe, olsem ol arapela soldia bilong Isip tu i mekim. Ol i no sanap strong long pait, long wanem, taim nogut tru i kamap long ol na ol i bagarap. Long dispela taim ol i kisim pe nogut bilong pasin nogut ol i bin mekim. \v 22 Bikpela lain birua i wokabaut i kam, na ol Isip i pret na ranawe na ol i no mekim bikpela nois.\f + \fr 46.22 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* Ol i mekim liklik nois tasol olsem nois bilong snek i ranawe. Ol birua i olsem ol man i holim tamiok na i kam bilong katim ol diwai. \v 23 Ol Isip i planti na i strong moa, olsem ol diwai bilong bikbus i pas tru na ol man i no inap i go insait. Tasol namba bilong ol birua i planti moa na i winim namba bilong ol bikpela lain grasopa. Olsem na mi Bikpela, mi tok, ol birua bai i pinisim tru ol Isip, olsem ol man i katim olgeta diwai long bikbus. \v 24 Mi putim ol Isip long han bilong ol dispela lain man bilong hap not na ol Isip i sem nogut tru.” \p \v 25 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem, “Harim. Mi bai mekim save long Emon, dispela giaman god bilong taun Tebes, na long king bilong Isip wantaim ol manmeri i save ting dispela king em inap long helpim ol long i stap gut. Mi bai mekim save long ol manmeri bilong kantri Isip wantaim ol god na king bilong en. \v 26 King Nebukatnesar wantaim ol ofisa bilong en i laik kilim ol Isip i dai. Na mi bai givim ol Isip long han bilong ol dispela Babilon. \p “Tasol bihain bai ol manmeri i sindaun long Isip olsem bipo. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Bikpela bai i kisim bek ol manmeri bilong en \p \v 27 Bikpela \x - \xo 46.27 \xt Ais 41.13-14, 44.2\x*\x - \xo 46.27 \xt Jer 30.10-11\x* i tok olsem, “Yupela Israel, yupela lain bilong Jekop, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret na kirap nogut. Tru tumas, bai mi kisim bek yupela long dispela longwe ples yupela i stap kalabus long en. Na bai yupela i kam bek long graun bilong yupela yet na sindaun gut. Na i no gat wanpela lain bai i mekim yupela i pret. \v 28 Yupela \x - \xo 46.28 \xt Jer 10.24, 30.11\x* Israel, yupela lain bilong mi, yupela wokman na wokmeri bilong mi, yupela i no ken pret, long wanem, mi Bikpela, mi stap wantaim yupela. Mi bai pinisim tru ol dispela lain pipel mi bin rausim yupela i go i stap wantaim ol. Tasol mi no ken pinisim yupela. Tru, mi mekim save long yupela, tasol mi bihainim stretpela pasin tasol na mi stretim yupela.” \c 47 \s1 Bikpela i gat tok long ol Filistia \p \v 1 Bikpela \x - \xo 47.1 \xt Ais 14.29-31, Ese 25.15-17, Jol 3.4-8, Amo 1.6-8, Sef 2.4-7, Sek 9.5-7\x* i gat tok long kantri Filistia, na em i givim dispela tok long profet Jeremaia long taim king bilong Isip i no pait yet long Gasa, wanpela biktaun bilong ol Filistia. \v 2 Bikpela i tok olsem, “Lukim. Ol wara long hap not i kamap bikpela. Na ol bai i ran strong na tait nogut tru. Dispela tait bai i karamapim graun wantaim olgeta samting i stap long en. Na em bai i karamapim ol taun wantaim ol manmeri bilong ol taun. Olgeta manmeri bilong dispela kantri bai i pret na singaut strong na krai nogut tru. \v 3 Ol bai i harim lek bilong ol hos i pairap long graun long taim ol hos i ran i kam. Na bai ol i harim nois bilong ol karis i spit i kam na wil bilong ol i pairap strong. Olsem na ol manmeri bai i pret moa yet na ranawe. Na ol papa bai i no inap tingting long ol pikinini bilong ol na wetim ol. \p \v 4 “Taim bilong olgeta Filistia i bagarap, em i kamap pinis. Mi bai pasim rot bilong ol, na bai ol i no inap helpim moa ol Tair na Saidon. Bipo tru ol tumbuna bilong ol Filistia i bin lusim ailan Krit na i kam i stap long bikples. Tasol nau mi Bikpela, mi laik bagarapim ol dispela liklik lain Filistia i stap yet. \v 5 Ol Gasa i bel hevi nogut tru na ol i rausim gras bilong het bilong ol. Na taun Askelon i bagarap olgeta. Yupela liklik lain i stap yet long dispela ples daun, wanem taim bai sori bilong yupela i pinis na yupela i lusim pasin bilong katim nabaut skin bilong yupela? \v 6 Yupela i save singaut olsem, ‘Bainat bilong Bikpela, wanem taim bai yu pinisim dispela wok bilong bagarapim mipela? Bainat, yu mas i go bek insait long paus bilong yu. Yu mas lusim dispela wok na malolo.’ \v 7 Tasol mi, Bikpela, mi givim dispela wok long bainat bilong mi. Olsem na bainat i no inap lusim wok. Mi salim dispela bainat i go pait long ol Askelon na long ol arapela manmeri bilong nambis.” \c 48 \s1 Kantri Moap bai i bagarap \p \v 1 Bikpela \x - \xo 48.1 \xt Ais 15.1—16.14, 25.10-12, Ese 25.8-11, Amo 2.1-3, Sef 2.8-11\x* i gat tok long kantri Moap. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem. “Sori tumas, ol birua bai i bagarapim tru taun Nebo. Ol birua bai i winim Kiriataim, dispela taun i gat strongpela banis, na bagarapim. Na olgeta manmeri bilong dispela taun bai i sem nogut tru. \v 2 Biknem bilong Moap i pundaun pinis. Ol birua i kamap long taun Hesbon na ol i paitim toktok long pasin bilong bagarapim Moap. Ol i tok olsem, ‘Goan, yumi go pinisim tru dispela lain manmeri, na bai kantri Moap i no moa i stap.’ \p “Yupela olgeta manmeri bilong taun Matmen, ol birua bai i bagarapim yupela, na yupela olgeta bai i go long matmat. \v 3 Harim bikpela krai i kamap long taun Horonaim. Ol i singaut olsem, ‘Olgeta samting i bagarap nogut tru.’ \v 4 Moap bai i bagarap, na krai bilong ol pikinini bilong ol bai i kamap bikpela moa. \v 5 Ol Moap bai i ranawe i go. Ol bai i wok long krai moa yet na bihainim rot i go antap long taun Luhit na i go daun long taun Horonaim. Na krai bilong ol i kamap bikpela moa. \v 6 Ol i tok olsem, ‘Ranawe kwik. Nogut yupela i bagarap. Yupela go hait i stap long ples wesan nating.’\f + \fr 48.6 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* \p \v 7 “Moap,\x - \xo 48.7 \xt Nam 21.29, Ais 46.1-2, Jer 43.12, 49.3\x* yu save tingting strong long ol samting yu bin wokim na long ol mani samting bilong yu, na yu ting ol dispela samting bai i helpim yu long stap gut. Tasol dispela tingting bilong yu i no gutpela. Olsem na bai ol birua i winim yu long pait. Na bai ol i kisim Kemos, dispela god bilong yu, na karim i go kalabus long narapela kantri, wantaim ol pris bilong en na ol hetman bilong Moap. \v 8 Ol birua bai i kam bagarapim olgeta taun na i no gat wanpela taun bai i stap gut. Ol bai i bagarapim ples daun na stretpela ples antap, olsem mi Bikpela, mi bin tok. \p \v 9 “I gutpela sapos Moap i gat wing\f + \fr 48.9 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* olsem pisin na em inap flai i go na abrusim dispela bagarap. Olgeta taun bilong en bai i bagarap na i stap nating. Na i no gat man bai i stap long dispela ol taun.” \p \v 10 Bikpela i ken bagarapim ol man i les long mekim wok Bikpela i givim ol. Na sapos em i tokim man long kilim ol arapela man long bainat, na man i no mekim, orait Bikpela i ken bagarapim em. \s1 Olgeta taun bilong Moap bai i bagarap \p \v 11 Bikpela i tok olsem, “Taim Moap i nupela kantri yet na i kam inap nau, i no gat wanpela taim ol birua i bin kam bagarapim em na kisim ol manmeri i go kalabus long narapela kantri. Moap i olsem gutpela wain ol man i bin wokim na larim i stap. Ol i no bin kapsaitim long ol botol. Olsem na swit bilong en i stap olsem yet na smel bilong en i gutpela. \v 12 Tasol mi Bikpela, mi tok stret, mi makim pinis wanpela taim, na long dispela taim bai mi salim ol man i kam bagarapim Moap, olsem ol man i kam kapsaitim dispela wain long graun na brukim nabaut ol sospen bilong putim wain. \v 13 Na long dispela taim ol Moap bai i sem tru long god Kemos, olsem ol Israel i bin sem long god Betel, long taim ol i bin ting dispela god inap helpim ol. \v 14 Yupela Moap, bilong wanem yupela i save tok, yupela i strongpela soldia na yupela i save tumas long pait?” \p \v 15 Dispela King, nem bilong em Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Ol birua bai i kam bagarapim Moap na kisim ol taun bilong en. Ol bai mekim save kilim i dai ol gutpela yangpela man bilong Moap. \v 16 Taim bilong Moap i bagarap em i klostu pinis. Dispela bagarap bai i kamap kwiktaim tru. \v 17 Yupela olgeta lain i stap klostu long Moap, na yupela olgeta lain i save long biknem bilong en, yupela i mas sori long em na tok olsem, ‘Sori tru, strong na biknem bilong dispela kantri i pundaun pinis.’ \p \v 18 “Yupela manmeri bilong taun Dibon, yupela i mas lusim tingting long biknem bilong yupela na sindaun long graun olsem ol man nating. Long wanem, man i gat wok long bagarapim Moap, em bai i kamap long yupela na bagarapim ol strongpela banis bilong yupela. \v 19 Yupela ol manmeri bilong taun Aroer, yupela go sanap arere long rot na lukim ol manmeri i ranawe i kam. Na yupela askim ol, ‘Wanem samting i kamap na yupela i ranawe?’ \v 20 Na ol bai i bekim tok olsem, ‘Kantri Moap i bagarap pinis na nau em i sem nogut tru. Olsem na yupela i mas sori tru na krai strong moa. Yupela go klostu long wara Arnon na tokim ol manmeri olsem, Moap i bagarap pinis.’ \p \v 21 “Ol taun i stap long stretpela ples antap, ol i kisim pe nogut bilong ol. Ol dispela taun i olsem, Holon na Jasa na Mefat \v 22 na Dibon na Nebo na Bet Diplataim \v 23 na Kiriataim na Betgamul na Betmeon \v 24 na Keriot na Bosra. Na tu ol arapela taun bilong Moap i kisim pe nogut, maski ol i stap klostu o ol i stap longwe. \v 25 Ol birua i daunim strong bilong Moap, na Moap i no inap mekim wanpela samting moa bilong helpim em yet. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Bikpela bai i daunim Moap \p \v 26 Bikpela i tok olsem, “Moap i bikhet long mi, olsem na mi laik bai ol birua i daunim em na mekim em i kamap olsem man i spak pinis. Em i ken slip long traut bilong em yet na tantanim nabaut, na ol man i ken lap nogut long em. \v 27 Moap, bipo yu bin tok bilas na lap nogut long Israel. Olsem wanem? Yu ting Israel i stap long wanpela lain stilman na yu tok bilas long en na yu daunim nem bilong en, a? \v 28 Yupela Moap, yupela go hait namel long ol ples ston. Yupela i mas mekim olsem ol dispela pisin i save wokim haus bilong ol antap long ol ples nogut. \p \v 29 “Yumi olgeta i harim pinis tok long bikhetpasin bilong Moap. Olaman, Moap i save bikhet tumas. Em i save litimapim nem bilong em yet na hambak nabaut. Na em i save ting em i nambawan tru. \v 30 Mi Bikpela, mi save pinis long bikhetpasin bilong en. Tasol em i save mauswara nating, na olgeta samting em i mekim bai i lus olgeta. \v 31 Olsem na mi krai sori long olgeta Moap. Mi sori tru long ol manmeri bilong Kirheres. \v 32 Taim taun Jaser i bagarap, mi bin krai. Tasol taun Sipma, yu bai bagarap na bai mi krai moa yet long yu. Sipma, ol gaden wain bilong yu i planti moa na i go inap long nambis bilong raunwara Detsi na long raunwara Jaser. Ol birua bai i kam bagarapim ol gutpela pikinini bilong diwai wain na bilong ol arapela diwai bilong yu. \v 33 Graun bilong Moap i save kamapim planti gutpela kaikai, na ol man i save kisim na amamas tru. Tasol dispela pasin bilong amamas na lap bai i pinis. Mi bai mekim, na bai ol i no inap wokim wain moa long ol tang bilong krungutim wain. Ol bai i no inap singaut na amamas na krungutim ol pikinini wain. Tru, bai ol i singaut, tasol bai ol i no singaut bilong amamas. \p \v 34 “Ol Moap bai i krai nogut, stat long taun Hesbon na i go inap long taun Eleale na long taun Jahas long hap not, na stat long taun Soar na i go inap long taun Horonaim na long taun Eklat Selisia long hap saut. Long wanem, kantri bai i bagarap. Na wara Nimrim bai i drai olgeta. \v 35 Mi Bikpela, mi tok stret, bai mi pinisim tru olgeta Moap i save go long ol ples bilong lotu antap long ol maunten na mekim ofa bilong smok i gat gutpela smel na ol arapela ofa long ol god bilong ol. \v 36 Olsem na mi bel sori tru long Moap na long ol manmeri bilong taun Kirheres. Mi sori olsem man i gat bikpela sori na i winim mambu. Olgeta gutpela samting ol Moap i bin kisim bai i lus olgeta. \v 37 Ol bai i sori tru na rausim gras bilong het na mausgras bilong ol. Na ol bai i katim nabaut han bilong ol na pasim klos bilong sori. \v 38 Mi Bikpela, bai mi bagarapim kantri Moap, olsem man i brukim ol sospen graun i no gat wok bilong ol. Olsem na long olgeta hap bilong Moap bai i gat bikpela krai i kamap. Maski ol i stap antap long haus bilong ol o long ples bung, olgeta bai i krai moa yet. \v 39 Tru tumas, Moap bai i bruk olgeta, na ol manmeri bai i krai nogut tru. Moap bai i kamap olsem man i sem nogut tru na i haitim pes bilong en. Ol lain i stap klostu long Moap bai i lukim dispela samting i kamap long Moap, na bai ol i pret nogut tru na tok bilas long Moap.” \s1 Moap i no inap abrusim dispela bagarap \p \v 40 Bikpela i tok olsem, “Harim. Ol birua i spit i kam bilong bagarapim Moap, olsem tarangau i laik kisim abus, na i hetwin i kam daun na i opim wing bilong en. \v 41 Ol birua bai i kisim ol taun na ol strongpela ples bilong pait, na long dispela taim ol soldia bilong Moap bai i pret na wari, olsem ol meri long taim ol i pilim pen bilong karim pikinini. \v 42 Moap \x - \xo 48.42 \xt Sng 83.4, Ais 7.8\x* i bikhet long mi, Bikpela, olsem na Moap bai i bagarap olgeta, na ol lain Moap bai i no moa i stap. \v 43 Mi Bikpela, mi tok stret, ol samting bilong pretim man na ol bikpela hul na ol umben bai i stap, bilong bagarapim yupela ol manmeri bilong Moap. \v 44 Na sapos wanpela man i surik long samting bilong pretim man na i ranawe, orait bai em i pundaun long bikpela hul. Na sapos em inap lusim hul na i kam antap, orait bai umben i holimpas em. Mi Bikpela, mi makim pinis dispela taim bilong bagarapim yupela Moap, olsem na bai mi bagarapim yupela. \p \v 45 “Ol manmeri bilong Moap i ranawe long ol birua na i laik i go hait long taun Hesbon. Tasol nogat. Ol i lukim Hesbon i paia i stap, olsem bipo em i bin paia long taim bilong King Sihon. Olsem na ol i no inap i go insait long taun. Na ol i no gat strong bilong mekim wanpela samting moa. Dispela paia i kukim olgeta samting bilong dispela kantri, maski ol i stap klostu long mak bilong kantri o ol i stap antap long ples maunten bilong ol dispela man bilong pait. \p \v 46 “Yupela Moap, sori tumas long yupela. Yupela manmeri bilong god Kemos, yupela i lus pinis. Ol birua bai i holimpas yupela na kisim yupela i go kalabus long narapela kantri. \p \v 47 “Tasol long taim bilong las de bai mi mekim sindaun bilong Moap i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p Olgeta tok Bikpela i bin mekim bilong kotim Moap, em i pinis nau. \c 49 \s1 Bikpela bai i mekim save long ol Amon \p \v 1 Bikpela \x - \xo 49.1 \xt Ese 21.28-32, 25.1-7, Amo 1.13-15, Sef 2.8-11\x* i gat tok long ol Amon. Em i tok olsem, “Olsem wanem? Ating ol Israel i no gat ol pikinini man, bilong kisim graun samting bilong ol papa bilong ol, a? Sapos ol i gat, orait bilong wanem ol Amon, em ol dispela lain bilong god Molek, i bin kisim graun bilong lain Gat? Na bilong wanem ol Amon i go i stap long ol taun bilong lain Gat? \v 2 Mi Bikpela, mi tok, tru tumas mi makim pinis wanpela taim, na long dispela taim bai mi salim ol birua i kam pait long taun Raba, dispela biktaun bilong kantri Amon. Ol bai i bagarapim dispela taun na em bai i kamap olsem hip pipia nating. Na ol birua bai i kukim ol ples i stap klostu long biktaun. Na bihain, ol Israel bai i kisim bek dispela graun ol Amon i bin kisim. Em tok bilong mi, Bikpela. \p \v 3 “Yupela ol manmeri bilong taun Hesbon, yupela i mas krai strong, long wanem, taun Ai i bagarap pinis. Yupela ol manmeri bilong taun Raba, yupela i mas krai tu. Yupela i mas pasim klos bilong sori, na singsing sori. Na yupela i mas ran i go hait long ol gaden bilong yupela. Long wanem, ol birua bai i kisim Molek, dispela god bilong yupela, na karim i go kalabus long narapela kantri, wantaim ol pris bilong en na ol hetman bilong yupela Amon. \p \v 4 “Amon, yu save, ol ples daun bilong yu i nambawan tru na oltaim yu save toktok na amamas long ol planti gutpela kaikai i save kamap long ol dispela ples. Yu meri bilong bikhet, bilong wanem yu save mekim dispela kain tok? Yu save ting long ol mani samting bilong yu na yu save tok, ‘Husat inap i kam pait long mi?’ \v 5 Tasol harim. Mi God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, bai mi kirapim olgeta lain i stap klostu long yu na bai ol i kam na mekim yu i pret nogut tru. Na bai ol i rausim yupela Amon na bai yupela i ranawe nabaut long olgeta hap. Na bai i no gat man bilong bungim yupela gen. \p \v 6 “Tasol bihain bai mi mekim sindaun bilong yupela i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \s1 Bikpela bai i mekim save long ol Idom \p \v 7 Bikpela \x - \xo 49.7 \xt Ais 34.5-17, 63.1-6, Ese 25.12-14, 35.1-15, Amo 1.11-12, Oba 1.14, Mal 1.2-5\x* i gat tok long kantri Idom. Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Olsem wanem? Ating ol manmeri bilong distrik Teman i no moa i gat gutpela tingting na save, a? Ating ol saveman i lusim pinis pasin bilong mekim gutpela tok, a? Gutpela tingting na save bilong ol i lus pinis, a? \v 8 Yupela manmeri bilong taun Dedan, yupela i mas lusim taun na ranawe i go hait gut. Mi Bikpela, mi bai mekim taim nogut tru i kamap long yupela Idom, yupela lain bilong Iso, na bai yupela i bagarap. Long dispela taim bai mi bekim pe nogut long yupela bilong ol pasin nogut yupela i bin mekim. \p \v 9 “Taim ol man i kam kisim ol pikinini bilong wain i mau, ol i no save kisim olgeta. Nogat. Ol i save abrusim sampela. Taim ol stilman i kam long nait, ol i save kisim tasol ol samting ol i laikim. \v 10 Tasol \x - \xo 49.10 \xt Stt 36.8\x* taim mi mekim save long yupela ol lain tumbuna bilong Iso, mi bai bagarapim olgeta samting bilong yupela. Mi bai bagarapim olgeta ples hait bilong yupela na bai yupela i no inap hait moa. Yupela Idom yet na ol lain i stap wantaim yupela na ol arapela lain i stap klostu long yupela, yupela olgeta bai i bagarap. Na ol lain bilong Idom bai i pinis olgeta. \v 11 Tasol yupela Idom i no ken wari long ol pikinini bilong yupela. Taim yupela papa i dai, bai mi yet mi lukautim ol pikinini bilong yupela. Na ol meri bilong yupela i ken putim ol yet long han bilong mi.” \p \v 12 Bikpela i tok olsem, “Mi bai mekim save long ol planti lain manmeri. Maski ol i no gat bikpela asua, bai mi mekim save long ol. Na Idom, yu ting bai mi abrusim yu, a? Nogat tru. Mi no inap abrusim yu. Bai mi mekim save long yu tu. \v 13 Mi Bikpela, mi tok tru antap long nem bilong mi yet olsem, bai mi bagarapim taun Bosra nogut tru, na bai em i kamap olsem ples nating. Na bai ol manmeri bilong ol arapela lain i harim tok long dispela samting mi mekim long ol Bosra na bai ol dispela lain i pret na i kirap nogut tru. Na bai ol i tok bilas long ol Bosra. Na taim ol dispela lain i laik tok nogut long ol birua bilong ol yet, bai ol i tok olsem, ‘Yupela i ken bagarap olsem ol Bosra i bagarap.’ Mi bai bagarapim olgeta taun bilong kantri Idom na bai ol i bagarap i stap oltaim.” \p \v 14 Bikpela i tokim mi, Jeremaia, long em i bin salim wanpela man i go givim tok long ol lain manmeri olsem, “Yupela olgeta i mas bung na i go pait long Idom. Kirap na redi long pait.” \p \v 15 Bikpela i tokim kantri Idom olsem, “Idom, harim. Mi bai mekim yu i kamap olsem samting nating namel long ol arapela lain manmeri. Na ol bai i rabisim yu. \v 16 Yu save mekim ol arapela lain manmeri i pret nogut tru, na yu save ting yu namba wan tru. Tasol yu giamanim yu yet. Biktaun bilong yu i stap long ples ston antap long ol bikpela maunten. Tasol maski yu wokim taun bilong yu antap tru long ples ol tarangau i save wokim ol haus bilong ol, bai mi pulim yu i kam daun. Em tok bilong mi, Bikpela.” \p \v 17 Bikpela i tok olsem, “Idom bai i bagarap na i kamap samting bilong pretim ol man. Na taim ol manmeri bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim Idom na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. \v 18 Bipo \x - \xo 49.18 \xt Stt 19.24-25\x* mi bin bagarapim taun Sodom na taun Gomora, na ol taun i stap klostu long ol, na ol dispela ples i stap nating. Na mi Bikpela, mi tok, wankain samting tasol bai i kamap long Idom na bai i no gat man i stap long en. \v 19 Wantu tasol bai mi rausim ol Idom long graun bilong ol, olsem laion i save mekim long ol sipsip. Laion i save lusim bikbus bilong wara Jordan na i go ranim ol sipsip long ples ol i wok long kaikai gutpela gras long en. Na mi bai makim wanpela man bilong bosim dispela graun. \p “Long taim mi mekim olsem, wanem man inap tok pait wantaim mi? Na husat i gat wankain strong olsem mi? Na wanem hetman inap birua long mi? \v 20 Olsem na putim yau gut long ol dispela samting mi tingting pinis long mekim long ol manmeri bilong distrik Teman na bilong ol arapela hap bilong kantri Idom. Bai mi rausim olgeta manmeri na ol pikinini tu, olsem laion i kilim olgeta sipsip na pulim ol bodi bilong ol i go. Na graun Idom yet bai i kirap nogut long dispela samting mi laik mekim. \v 21 Taim kantri Idom i pundaun, bikpela nois bai i kamap na mekim graun i guria. Na krai bilong ol Idom bai i kamap bikpela moa i go inap long solwara Retsi. \v 22 Ol birua i spit i kam bilong bagarapim taun Bosra, olsem tarangau i flai i go antap na i hetwin i kam daun na i opim wing bilong en na i kisim abus. Na long dispela taim ol soldia bilong Idom bai i pret na wari, olsem ol meri long taim ol i pilim pen bilong karim pikinini.” \s1 Bikpela bai i mekim save long kantri Damaskus \p \v 23 Bikpela \x - \xo 49.23 \xt Ais 17.1-3, Amo 1.3-5, Sek 9.1\x* i gat tok long kantri Damaskus. Em i tok olsem, “Ol manmeri bilong taun Hamat na Arpat i harim tok long ol samting nogut i laik kamap long ol, na ol i kirap nogut tru. Ol i pret na i no sindaun gut. Ol i olsem\f + \fr 49.23 \ft Tok Hibru i no klia tumas long dispela hap.\f* biksi i no save stap isi. \v 24 Ol manmeri bilong taun Damaskus i no gat strong moa. Ol i olsem wanpela meri i laik ranawe, tasol em i pret nogut tru na em i no inap. Ol i gat bikpela pen na hevi, olsem meri i pilim pen bilong karim pikinini. \p \v 25 Dispela taun i gat biknem na mi save amamas long en. Tasol ol birua i kamap long en, na bilong wanem ol manmeri i no lusim taun na ranawe? \v 26 Mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret, long dispela taim bai ol birua i kilim i dai ol yangpela man bilong taun Damaskus, na bai ol i pundaun nabaut long ol ples bung. Na bai ol birua i kilim i dai olgeta soldia bilong Damaskus. \v 27 Mi bai mekim paia i kamap long banis i raunim taun Damaskus na dispela paia bai i kukim tu ol strongpela haus bilong King Benhadat.” \s1 Bikpela bai i mekim save long ol Kedar na ol Hasor \p \v 28 Bikpela i gat tok long lain Kedar na long distrik bilong lain Hasor. King Nebukatnesar bilong Babilon i bin pait na winim ol dispela lain. Pastaim Bikpela i tok long ol birua bilong ol Kedar olsem, “Yupela kirap na go pait long ol Kedar. Pinisim tru ol dispela manmeri bilong hap sankamap. \v 29 Kisim ol haus sel na ol sipsip bilong ol na ol laplap bilong haus sel na ol arapela samting bilong ol, na karim i go. Na kisim tu ol kamel bilong ol. Na singaut long ol olsem, ‘Samting bilong mekim yupela i pret, em i stap long olgeta hap.’” \p \v 30 Na Bikpela i tok long ol manmeri bilong taun Hasor olsem, “Yupela ranawe i go longwe tumas na hait gut, long wanem, King Nebukatnesar bilong Babilon i tingting pinis long ol samting em i laik mekim bilong bagarapim yupela.” \p \v 31 Bikpela i tokim ol Babilon olsem, “Yupela kirap na go pait long ol dispela lain manmeri i sindaun gut na i no save wari long wanpela samting. Taun bilong ol i no gat banis. Na i no gat ol arapela lain manmeri i stap klostu long ol. \v 32 Yupela i ken kisim ol kamel na ol lain bulmakau na sipsip bilong ol. Bai mi rausim ol dispela lain man i save sotim gras long poret bilong ol, na bai ol i go nabaut. Mi Bikpela, bai mi mekim yupela ol birua i kamap long olgeta hap na bai ol Hasor i painim taim nogut tru. \v 33 Na Hasor bai i kamap ples bilong ol weldok, na em bai i bagarap i stap oltaim. Na bai dispela taun i stap nating na i no gat man i stap long en.” \s1 Bikpela bai i mekim save long kantri Elam \p \v 34 Bikpela i gat tok long kantri Elam na em i givim dispela tok long profet Jeremaia long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda. \v 35 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Banara em i bun bilong ol Elam, na ol i strong tumas long winim ol birua. Tasol mi bai brukim ol banara bilong ol. \v 36 Bai mi kirapim ol birua long olgeta hap na bai ol i kam pait long ol Elam, olsem ol strongpela win i kam bagarapim ol. Na bai mi rausim ol Elam i go nabaut long olgeta hap, na olgeta kantri bai i gat sampela Elam i stap long ol. \v 37 Mi bai mekim ol Elam i pret nogut tru long taim ol i lukim ol dispela birua i laik kilim ol i dai. Mi Bikpela, bai mi mekim samting nogut tru i kamap long ol Elam, bilong soim belhat bilong mi. Na bai mi mekim ol man i birua long ol na kilim ol, i go inap olgeta i dai pinis. \v 38 Mi Bikpela, bai mi putim sia king bilong mi long Elam, na bai mi kilim king bilong Elam wantaim ol ofisa bilong en. \p \v 39 “Tasol long taim bilong las de, bai mi mekim sindaun bilong Elam i kamap gutpela gen. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \c 50 \s1 Bikpela i gat tok long kantri Babilon \p \v 1 Bikpela \x - \xo 50.1 \xt Ais 13.1—14.23, 47.1-15\x* i gat tok long kantri Babilon, em kantri bilong ol Kaldia, na em i givim dispela tok long profet Jeremaia. Na Jeremaia i autim dispela tok olsem, \v 2 “Go long olgeta lain manmeri na autim tok long ol. Apim plak i go antap, bilong ol man i ken lukim na i kam harim tok. Maski haitim tok. Tokim ol olsem, “Ol birua i kisim pinis kantri Babilon. Bel, dispela god bilong ol Babilon, em i sem nogut. Na god Marduk i kirap nogut tru. Olgeta rabis god bilong ol Babilon i sem nogut na i kirap nogut tru.’”\f + \fr 50.2 \ft Ol dispela giaman god i no gat laip, tasol dispela lain i tok piksa olsem ol i sem na kirap nogut.\f* \p \v 3 Babilon bai i bagarap, long wanem, wanpela lain man bai i lusim hap not na i kam pait long ol Babilon. Bai ol dispela birua i bagarapim kantri Babilon olgeta, na bai em i kamap ples nating, na i no gat man i stap long en. Olgeta man na abus bai i lusim Babilon na ranawe. \s1 Ol Israel bai i go bek long as ples \p \v 4 Bikpela i tok olsem, “Long taim ol dispela samting i kamap, ol manmeri bilong Israel na bilong Juda bai i bung na krai na wokabaut i kam long mi God, Bikpela bilong ol. \v 5 Ol i laik i go long maunten Saion na bai ol i askim long rot i go long dispela hap. Na ol bai i tok olsem, ‘Goan, yumi go na mekim kontrak wantaim Bikpela, bilong yumi stap lain manmeri bilong en. Na bai dispela kontrak i stap oltaim, na i no gat man i ken lusim tingting long en.’ \p \v 6 “Ol \x - \xo 50.6 \xt Ais 53.6, 1 Pi 2.25\x* manmeri bilong mi i bin i stap olsem lain sipsip i lus. Ol wasman bilong ol i bin mekim ol i lusim gutpela rot na raun nabaut long ples maunten. Ol i raun nabaut long ol maunten na ol i lusim tingting long banis bilong ol yet. \v 7 Ol lain man nabaut i lukim ol na i bagarapim ol. Na ol dispela birua i tok olsem, ‘Mipela i no gat asua long bagarapim ol. Long wanem, ol yet i bin mekim sin long Bikpela. Bikpela i olsem ples ol i ken i go long en na i stap gut tru. Ol tumbuna bilong ol i bin bilip long em na wetim em i helpim ol. Em i Bikpela bilong ol.’” \p \v 8 Bikpela \x - \xo 50.8 \xt KTH 18.4\x* i tok moa olsem, “Yupela Israel na Juda, yupela lusim Babilon na ranawe i go. Yupela i mas i go paslain long ol arapela kalabusman, olsem ol meme man i save go paslain long ol arapela meme. \v 9 Yupela i mas lusim Babilon, long wanem, mi bai kirapim planti strongpela lain man bilong hap not, na bringim ol i kam pait long ol Babilon. Ol bai i sanap long lain na pait long Babilon na winim ol. Ol dispela lain birua i save tumas long sut long banara, na taim ol i sut ol i no inap popaia. \v 10 Na ol bai i kisim ol gutpela samting bilong Babilon. Ol wan wan man bai i kisim planti samting na pinisim laik bilong ol.” \s1 Babilon bai i bagarap olgeta \p \v 11 Bikpela i tok olsem, “Yupela Babilon, yupela i bin bagarapim kantri bilong mi na kisim ol samting bilong ol lain manmeri bilong mi. Na yupela i bin amamas moa yet, olsem bulmakau i amamas long taim em i krungutim stik rais. Na yupela i bin singaut bikmaus olsem ol hos man. \v 12 Tasol kantri bilong yupela Babilon bai i sem nogut tru, na biknem bilong en bai i pundaun olgeta. Na bai em i stap rabis kantri tru na i no gat nem namel long olgeta arapela lain manmeri. Na em bai i kamap ples drai na ples nating. \v 13 Mi \x - \xo 50.13 \xt Jer 25.12, 49.17\x* Bikpela, mi belhat moa yet long yupela, na bai mi mekim na kantri bilong yupela bai i bagarap olgeta na i no gat man i stap long en. Na taim ol man bilong ol arapela lain i kam long dispela hap, bai ol i lukim ol samting nogut i bin kamap long yupela Babilon, na bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet.” \p \v 14 Bikpela i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela ol lain i save tumas long sut long banara, yupela i mas raunim biktaun Babilon na sanap long lain na pait. Yupela taitim ol banara na sutim planti spia i go long em. Yupela mekim save tru long dispela taun, long wanem, ol Babilon i bin mekim sin long mi Bikpela. \v 15 Na taim yupela i brukim ol strongpela banis bilong en, na em i no laik pait moa na em i larim yupela i kisim em, orait yupela i mas singaut bikmaus long olgeta hap. Orait nau yupela i mas bagarapim em tru, olsem em i bin bagarapim ol arapela lain. Yupela i mas mekim save tru long em, long wanem, long dispela pasin mi Bikpela, mi mekim save long em. \v 16 Yupela i mas pinisim olgeta Babilon, na bai i no gat wanpela man i stap bilong planim kaikai na bilong kisim kaikai i mau. Na olgeta manmeri bilong ol arapela lain i stap long Babilon, ol bai i pret long yupela man i wok long bagarapim Babilon. Na bai ol i lusim Babilon na i go bek long as ples bilong ol na i stap wantaim ol lain manmeri bilong ol yet.” \s1 Ol Israel bai i sindaun gut gen long graun bilong ol \p \v 17 Bikpela i tok olsem, “Israel i olsem wanpela sipsip na ol arapela kantri i olsem ol laion i laik bagarapim em, na ol i raunim em. Pastaim king bilong Asiria i bin holimpas em na kaikai. Na bihain, King Nebukatnesar bilong Babilon i bin kaikai ol bun bilong en. \v 18 Olsem na mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi God bilong Israel, mi tok, mi bai mekim save long king bilong Babilon wantaim kantri bilong en, olsem bipo mi bin mekim save long king bilong Asiria. \v 19 Na bai mi bringim dispela sipsip Israel i kam bek long ples bilong em yet, na bai em i ken kaikai gras long maunten Karmel na long distrik Basan na long ples maunten bilong Efraim na long distrik Gileat. Em bai i kaikai planti na i stap gut. \v 20 Na \x - \xo 50.20 \xt Ais 1.9, Jer 31.34\x* mi Bikpela, mi tok, long dispela taim bai mi lusim sin bilong ol dispela liklik lain bilong Israel na Juda mi larim ol i stap gut. Olsem na bai i no gat wanpela sin o rong i stap long ol. Na sapos ol man i laik sutim tok long ol, bai ol i no inap.” \s1 Bikpela bai i mekim save tru long Babilon \p \v 21 Bikpela i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela go pait long ol Babilon. Pait long ol manmeri bilong graun Merataim na bilong graun Pekot. Mekim save kilim ol na bagarapim ol samting bilong ol. Yupela i mas bihainim olgeta tok bilong mi. \v 22 Nois bilong pait bai i kamap bikpela na kantri bai i bagarap olgeta. \v 23 Babilon i olsem wanpela hama i bin brukim ol kantri nabaut. Tasol nau yupela ol birua bilong Babilon bai i brukim dispela taun na bagarapim em. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim em, bai ol i kirap nogut tru.” \p \v 24 Bikpela \x - \xo 50.24 \xt Jer 51.12, Dan 5.30-31\x* i tok olsem, “Babilon, mi bin putim wanpela umben bilong holimpas yu, tasol yu no save long em i stap we. Yu bin birua long mi, Bikpela, olsem na dispela umben bai i holimpas yu.” \p \v 25 Bikpela i belhat long Babilon na em i opim dua bilong bakstua bilong en na kisim ol samting bilong pait. God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i gat wanpela bikpela wok em i laik mekim long kantri Babilon. \p \v 26 Yupela ol birua i stap long olgeta hap, yupela kam pait long Babilon. Yupela i mas brukim olgeta haus bilong putim kaikai. Na kisim olgeta samting bilong Babilon na hipim nabaut olsem ol man i save hipim rais samting. Na yupela i mas bagarapim tru ol dispela samting. Yupela i no ken larim wanpela samting i stap. \v 27 Kilim olgeta strongpela soldia bilong Babilon, olsem ol man i kilim ol bulmakau. Olgeta i mas bagarap, long wanem, taim bilong Bikpela i mekim save long ol, i laik kamap nau. \p \v 28 Sampela Israel na Juda i lusim Babilon na i ranawe i kam bek long Saion. Na ol i tok olsem, “God, Bikpela bilong yumi, em i bin bekim pe nogut long ol dispela lain i bin bagarapim haus bilong en.” \p \v 29 Bikpela \x - \xo 50.29 \xt KTH 18.6\x* i tokim ol birua bilong Babilon olsem, “Yupela ol man i save tumas long sut long banara, yupela kam pait long Babilon. Yupela i mas raunim Babilon na banisim gut. Yupela i no ken larim wanpela Babilon i ranawe i go. Yupela i mas mekim save long ol na bagarapim ol tru, olsem ol i bin bagarapim ol arapela lain. Long wanem, Babilon i bin hambak na bikhet tru long mi, Bikpela bilong ol Israel, mi holi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. \v 30 Mi Bikpela, mi tok stret, long dispela taim yupela ol birua bai i kilim i dai ol yangpela man bilong Babilon, na bai ol i pundaun nabaut long ol ples bung. Na yupela bai i kilim i dai olgeta soldia bilong Babilon. \p \v 31 “Babilon, yu kantri bilong bikhet, mi Bikpela I Gat Olgeta Strong, mi tok stret long yu, mi birua long yu. Taim bilong mi mekim save long yu, em i kamap pinis. \v 32 Yu kantri bilong bikhet, bai yu pundaun na bagarap, na bai i no gat wanpela man bilong kirapim yu gen. Bai mi mekim paia i kirap long ol taun bilong yu, na dispela paia bai i kukim olgeta samting bilong yu.” \p \v 33 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Ol birua i daunim tru ol Israel na Juda. Ol birua i bin kalabusim ol na i no laik lusim ol i go.” \v 34 Tasol man bilong kisim bek ol, em i gat strong, na nem bilong en i olsem, Bikpela I Gat Olgeta Strong. Em bai i helpim ol na daunim ol birua bilong ol. Na em bai i givim gutpela sindaun long olgeta manmeri bilong graun, tasol ol Babilon nogat. Em bai i mekim ol i stap nogut tru. \p \v 35 Bikpela i tok olsem, “Kantri Babilon i mas bagarap. Na ol manmeri bilong Babilon i mas bagarap wantaim ol hetman na ol saveman bilong ol. \v 36 Ol giaman profet bilong Babilon i mas bagarap na bai ol i kamap olsem ol longlong man. Ol soldia bilong Babilon i mas bagarap, na bai ol i pret nogut tru. \v 37 Ol hos na karis bilong Babilon i mas bagarap. Na olgeta soldia bilong ol arapela lain i save helpim Babilon, ol i mas bagarap. Na bai ol i kamap olsem ol meri na ol i no gat strong. Olgeta gutpela gutpela samting bilong Babilon i mas bagarap. Ol birua i ken i kam kisim ol dispela samting na karim i go. \v 38 Taim bilong san i mas i stap longpela taim long Babilon na olgeta wara bilong en i mas drai. Long wanem, ol piksa bilong giaman god i pulap long dispela kantri. Ol Babilon i bihainim ol dispela giaman god na ol i kamap olsem ol longlong man. \v 39 Olsem \x - \xo 50.39 \xt Ais 13.20-21, Jer 51.37, KTH 18.2\x* na bai i no gat man i stap moa long Babilon inap olgeta taim bihain. Ol wel pusi na ol weldok na ol muruk tasol bai i stap. \v 40 Bipo \x - \xo 50.40 \xt Stt 19.24-25\x* mi bin bagarapim taun Sodom na taun Gomora na ol taun i stap klostu long ol, na nau ol dispela ples i stap nating. Na mi Bikpela, mi tok, wankain samting tasol bai i kamap long Babilon na bai i no gat man i stap long en. \p \v 41 “Ol ami i laik lusim hap not na i kam. Ol i strongpela lain moa na i gat planti king na ol i stap longwe tru. Nau ol i wok long redim ol samting bilong pait. \v 42 Ol i no man bilong marimari. Ol i laikim tumas long bagarapim arapela man. Ol i holim ol banara na spia. Ol bai i sindaun long ol hos na i kam, na bikpela nois bai i kamap, olsem biksi i pairap long nambis. Ol bai i sanap long lain na redi long pait long Babilon. \v 43 King bilong Babilon bai i harim nius bilong ol dispela birua i kam, na em bai i pret na bun bilong en bai i slek olgeta. Em bai i pret na pilim nogut tru, olsem meri i pilim bikpela pen long taim em i laik karim pikinini. \p \v 44 “Wantu tasol bai mi rausim ol Babilon long graun bilong ol, olsem laion i save mekim long ol sipsip. Laion i save lusim bikbus bilong wara Jordan na i go ranim ol sipsip long ples ol i wok long kaikai gras long en. Na mi bai makim wanpela man bilong bosim dispela graun. Long taim mi mekim olsem, wanem man inap tok pait wantaim mi? Na husat i gat wankain strong olsem mi? Na wanem hetman inap birua long mi? \v 45 Olsem na putim yau gut long ol dispela samting mi tingting pinis long mekim long kantri Babilon. Bai mi rausim olgeta manmeri na ol pikinini tu, olsem laion i kilim olgeta sipsip na pulim ol bodi bilong ol i go. Na graun Babilon yet bai i kirap nogut long dispela samting mi laik mekim. \v 46 Taim ol birua i kisim Babilon, bikpela nois bai i kamap na mekim graun i guria. Na krai bilong ol Babilon bai i kamap bikpela moa na ol arapela lain manmeri bai i harim.” \c 51 \s1 Bikpela i birua long Babilon \p \v 1 Bikpela i tok olsem, “Mi bai kirapim tingting bilong ol sampela lain man bilong bagarapim planti samting, na bai ol i kam olsem strongpela win na pait long kantri Babilon na long ol manmeri bilong en. \v 2 Mi bai salim ol lain bilong ol arapela kantri i kam pait long Babilon na bai ol i rausim nabaut ol samting bilong en, olsem man i rausim pipia bilong rais samting. Na long taim bilong bagarapim Babilon, bai ol i kam long olgeta hap na pait long en. \v 3 Yupela birua bilong Babilon, yupela i mas amamas long klos pait bilong yupela na yupela i mas taitim banara na sutim olgeta soldia bilong Babilon. Yupela i no ken larim wanpela bilong ol i stap. Nogat. Pinisim ol olgeta. \v 4 Ol spia bilong yupela bai i kisim ol Babilon na bai ol i dai na pundaun nabaut long ol rot bilong kantri Babilon.” \p \v 5 Taim \x - \xo 51.5 \xt Ais 54.7-8, Jer 33.24-26, Hos 4.1-2\x* ol Israel na Juda i stap long graun bilong ol, ol i bin mekim planti sin long ai bilong God bilong Israel, em i holi God bilong mekim gutpela na stretpela pasin olgeta. Tasol God, Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i no bin givim baksait long ol na larim ol i stap nating olsem ol meri, man bilong ol i dai pinis. \p \v 6 Yupela Israel na Juda, yupela i mas lusim Babilon na ranawe i go. Yupela wan wan i mas ranawe na bai yupela i stap gut. Nogut yupela i bagarap wantaim kantri Babilon, long wanem, nau em i taim bilong Bikpela i bekim pe nogut long Babilon long ol pasin nogut bilong en. \v 7 Bipo \x - \xo 51.7 \xt KTH 17.2-4, 18.3\x* Bikpela i laik mekim save long olgeta kantri bilong graun, na kantri Babilon i bin mekim dispela wok bilong en. Babilon i bin stap long han bilong Bikpela olsem wanpela kap gol, na Bikpela i bin mekim ol arapela lain i dring wain long dispela kap. Na ol i spak na nau ol i longlong nabaut. \v 8 Tasol wantu Babilon yet bai i pundaun na i bagarap. Olsem na yupela i mas krai sori long en. Yupela go kisim marasin bilong mekim ol sua bilong en i drai. Ating bai em inap kamap orait gen. \p \v 9 Ol \x - \xo 51.9 \xt KTH 18.5\x* Israel na Juda bai i tok olsem, “Mipela ol kalabusman i bin traim long mekim Babilon i kamap orait gen, tasol em i no kamap orait.” Na bihain bai ol i tok, “Maski, yumi lusim Babilon na yumi wan wan i go bek long as ples bilong yumi yet. Long wanem, asua bilong Babilon i bikpela tru, na i go antap inap long skai. Olsem na Bikpela i mekim save moa yet long Babilon. \v 10 Bikpela i bagarapim Babilon na long dispela pasin em i kamapim ples klia gutpela pasin bilong yumi manmeri bilong en. Goan, yumi go long Saion na tokaut long olgeta samting God, Bikpela bilong yumi, i bin mekim.” \p \v 11 Yupela ol birua bilong Babilon, sapim ol spia bilong yupela, na kisim ol hap plang bilong pait. Bikpela i ting long ol Babilon i bin bagarapim haus bilong en, na em i laik bekim pe nogut long ol. Em i laik bagarapim Babilon olgeta, olsem na em i kirapim tingting bilong ol king bilong kantri Midia long pait long Babilon. \v 12 Yupela birua, yupela apim plak na ol soldia i ken pait strong long brukim banis bilong taun Babilon. Putim ol soldia bilong was long taun, na ol i mas mekim gut wok bilong ol. Salim ol soldia i go hait na tokim ol long ol i mas redi long pait long ol Babilon. Bikpela i tok pinis long mekim save long ol manmeri bilong Babilon na nau em i laik mekim dispela samting. \p \v 13 Babilon,\x - \xo 51.13 \xt KTH 17.1\x* yu gat planti wara long kantri bilong yu na planti gutpela gutpela samting. Tasol taim bilong yu i bagarap, em i kam klostu pinis. Laip bilong yu i olsem wanpela tret na nau ol i laik katim. \v 14 Bikpela I Gat Olgeta Strong i bin tok tru antap long nem bilong em yet. Em i tok olsem, “Babilon, bai mi bringim bikpela lain man i kam pait long yu na winim yu. Ol bai i pulapim graun bilong yu, olsem bikpela lain grasopa. Na long taim ol i winim yu, bai ol i amamas na singaut strong.” \s1 Bikpela em i nambawan tru \r (Jeremaia 10.12-16) \q1 \v 15 Long gutpela tingting na save \q3 bilong en, \q2 Bikpela i bin wokim graun na skai. \q1 Em i bin wokim olgeta samting \q2 long strong bilong em yet. \q1 \v 16 Em i tok, na ol klaut i pairap strong \q2 na planti klaut moa i kirap \q3 long narapela narapela hap \q2 na i kam bung. \q1 Em i mekim ol klaut i lait \q2 na ren i kam daun. \q1 Em i kirapim win \q2 na win i lusim hap bilong en \q3 na i kam. \q1 \v 17 Ol man i no olsem. \q2 Olgeta i longlong na i no gat save. \q1 Ol man bilong wokim ol giaman god \q3 long gol, \q2 ol bai i sem \q3 long ol dispela samting \q4 ol i bin wokim. \q1 Ol dispela god i no samting tru. \q2 Ol i no gat laip. \q1 \v 18 Ol i samting nating tasol, \q2 na ol man i ken tok bilas long ol. \q1 Bai ol dispela god i bagarap \q2 na i pinis olgeta. \q1 \v 19 Tasol God bilong Jekop i no olsem. \q2 Em i narakain tru. \q1 Em wanpela tasol \q2 i bin wokim olgeta samting. \q1 Na em i makim ol Israel \q2 olsem lain bilong em yet. \q1 Nem bilong en i olsem, \q2 Bikpela I Gat Olgeta Strong. \s1 Babilon i olsem hama bilong Bikpela \p \v 20 Bikpela i tok olsem, \q1 “Babilon,\f + \fr 51.20 \ft Planti saveman i ting lain 20 i go inap lain 23 em i tok long Babilon (lukim Jeremaia 50.23), tasol sampela i ting em i tok long narapela lain man.\f* yu stap olsem hama \q3 bilong mi \q2 na olsem samting mi kisim \q3 bilong pait. \q1 Mi bin kisim yu na brukim \q3 ol planti lain manmeri \q2 na bagarapim \q3 planti strongpela kantri. \q1 \v 21 Mi bin kisim yu na bagarapim \q2 ol hos bilong pait \q2 na ol soldia i sindaun long ol hos. \q1 Mi bin kisim yu na bagarapim \q2 ol karis bilong pait \q2 wantaim ol soldia i stap long ol. \q1 \v 22 Mi bin kisim yu \q2 na bagarapim olgeta manmeri, \q3 ol lapun na ol pikinini, \q3 ol man na ol meri. \q1 \v 23 Mi bin kisim yu na bagarapim \q2 ol sipsip \q3 wantaim ol wasman bilong ol. \q1 Mi bin kisim yu na bagarapim \q2 ol bulmakau i pulim ain \q3 bilong brukim graun, \q2 wantaim ol man i bosim ol. \q1 Na mi bin kisim yu na bagarapim \q2 ol gavman na ol hetman. \p \v 24 “Tasol mi Bikpela, mi tok bai mi mekim save long ol Babilon, bilong bekim olgeta pasin nogut ol i bin mekim long taun Saion. Na yupela Israel na Juda bai yupela i lukim ol dispela samting mi mekim. \p \v 25 “Babilon, strong bilong yu i bikpela moa olsem bikpela maunten, na yu wok long bagarapim olgeta hap bilong graun. Tasol tru tumas, mi Bikpela, mi birua long yu na bai mi taitim han bilong mi na holim yu na tromoi yu i go daun long graun na bai paia i pinisim yu olgeta. \v 26 Na bai i no gat wanpela ston i stap long ples bilong yu, em gutpela inap long man i kisim na wokim haus long en. Nogat. Bai yu bagarap tru na yu stap olsem oltaim.” \s1 Ol birua i kam pait long Babilon \p \v 27 Apim plak na winim biugel namel long ol lain manmeri bilong planti kantri, na bai ol i ken redi long kam pait long Babilon. Singautim ol lain bilong Ararat na Mini na Askenas na bai ol i kam. Na makim wanpela ofisa bilong bosim pait. Ol lain soldia i mas sindaun long hos bilong ol na kam olsem bikpela lain grasopa. \v 28 Na singautim tu ol king bilong kantri Midia na ol gavman na ol hetman bilong ol wantaim olgeta lain manmeri kantri Midia i bosim. Ol lain manmeri bilong planti kantri i ken redi long kam pait long Babilon. \p \v 29 Bikpela i toktok pinis long bagarapim Babilon na mekim Babilon i kamap ples nating, na bai i no gat man i stap long en. Na graun bai i guria moa yet long taim Bikpela i mekim dispela wok. \v 30 Ol soldia bilong Babilon bai i lusim pait na i stap insait long ol strongpela haus bilong pait. Na bai ol i kamap olsem ol meri, na bai ol i no gat strong. Ol birua bai i kukim ol haus bilong Babilon na brukim nabaut ol strongpela dua bilong en. \v 31 Ol man bilong bringim tok bai i ran i go tokim king bilong Babilon long ol birua i kisim pinis olgeta hap bilong taun bilong en. \v 32 Ol birua bai i kisim ol ples bilong brukim wara na kukim ol pitpit samting long ol tais nabaut. Na ol soldia bilong Babilon bai i pret nogut tru na i longlong nabaut. \p \v 33 Bikpela I Gat Olgeta Strong, em God bilong Israel, em i tok olsem, “Ol birua bai i krungutim Babilon olsem ol man i krungutim rais samting bilong kisim kaikai bilong en. Na taim bilong mekim dispela wok i kam klostu pinis.” \p \v 34-35 Taun Jerusalem i tok olsem, “King Nebukatnesar bilong Babilon i kaikai mi na pinisim mi tru. Em i olsem wanpela masalai i daunim mi olgeta. Na em i pulapim bel bilong en long ol gutpela samting bilong mi. Em i kaikai pinis na mi kamap olsem wanpela dis i no gat wanpela hap kaikai i stap long en. Na bihain em i klinim mi olgeta. Ol Babilon i bin bagarapim tru bodi bilong mi, na blut bilong mi i bin kapsait. Olsem na ol i gat asua, na Bikpela i ken bekim dispela rong bilong ol.” \s1 Bikpela bai i mekim save long ol birua bilong Israel \p \v 36 Orait Bikpela i tok olsem, “Jerusalem, harim. Tru tumas, bai mi helpim yu na bekim ol rong ol Babilon i bin mekim long yu. Bai mi mekim olgeta wara bilong Babilon i drai. \v 37 Bai mi bagarapim Babilon na bai ol hip ston tasol i stap. Na bai em i kamap olsem ples bilong ol weldok tasol, na i no gat man i stap long en. Na taim ol man bilong ol arapela lain i lukim, bai ol i kirap nogut tru na i pret moa yet. \v 38 Na bai ol Babilon i singaut nogut olsem ol laion. \v 39 Tasol mi Bikpela, mi tok stret, taim bel bilong ol i kirap long mekim pasin nogut, bai mi mekim wanpela bikpela pati long ol na bai ol i dring planti na spak na amamas. Na bihain bai ol i slip olgeta na bai ol i no inap kirap gen. \v 40 Bai mi bringim ol i go long ples bilong kilim ol i dai, olsem man i save mekim long ol sipsip na meme.” \p \v 41 Bikpela i tok olsem, “Olgeta lain manmeri bilong graun i save givim biknem long Babilon, tasol bai ol birua i kam pait long en na kisim. Na taim ol arapela lain manmeri i lukim em, bai ol i kirap nogut tru. \v 42 Ol birua bai karamapim Babilon, olsem si i bruk na i karamapim nambis. \v 43 Ol taun bilong en bai i bagarap olgeta, na kantri bai i kamap olsem ples wesan nating. Na bai i no gat man i stap long dispela hap. Na ol man bai i no inap wokabaut moa long en. \v 44 Bai mi mekim save long Bel, dispela god bilong Babilon, na bai mi mekim em i trautim ol dispela samting em i bin daunim.\f + \fr 51.44 \ft Ol Babilon i bin kisim planti gutpela samting bilong ol arapela kantri (lukim lain 34-35) na bringim i kam olsem ofa long god bilong ol. I olsem dispela god i bin daunim ol dispela samting, na nau Bikpela bai i mekim em i trautim bek, na ol arapela lain i ken kisim bek ol samting bilong ol.\f* Na ol manmeri bilong ol kantri nabaut bai i no moa i kam long em. Na bikpela banis bilong Babilon bai i bruk olgeta. \p \v 45 “Yupela ol manmeri bilong mi, yupela i mas lusim Babilon na ranawe. Yupela wan wan i mas ranawe na bai yupela i stap gut. Mi Bikpela, mi belhat nogut tru long ol Babilon, na nogut mi bagarapim yupela wantaim ol. \v 46 Bel bilong yupela i no ken kirap nogut na yupela i no ken pret long taim yupela i harim ol kain kain tok win i kamap long dispela graun. Long wanpela yia narapela tok i save kamap na long narapela yia narapela tok i save kamap. Ol i save tok long ol bikpela pait i kamap na long wanpela king i pait long narapela. \v 47 Mi makim pinis wanpela taim na long dispela taim bai mi mekim save long ol piksa bilong ol giaman god bilong kantri Babilon. Na kantri Babilon olgeta bai i sem nogut tru. Na ol birua bai i kilim i dai planti man bilong Babilon na ol bodi bilong ol bai i slip nabaut long graun Babilon. \v 48 Na \x - \xo 51.48 \xt KTH 18.20\x* mi Bikpela, mi tok, skai wantaim graun na olgeta samting i stap long ol bai i amamas tru long taim Babilon i pundaun. Ol sampela lain man bilong bagarapim planti samting, ol bai i lusim hap not na i kam pait long Babilon \v 49 na \x - \xo 51.49 \xt KTH 18.24\x* Babilon bai i bagarap long wankain pasin olsem em yet i bin mekim long yupela Israel na long ol arapela lain bilong graun.” \p \v 50 Tasol yupela Israel ol Babilon i no bin bagarapim, yupela i mas hariap na lusim Babilon na ranawe. Tru, yupela i stap longwe long as ples, tasol yupela i mas tingim Bikpela na yupela i no ken lusim tingting long Jerusalem. \v 51 Nau yupela i save tok olsem, “Mipela i bin sem nogut tru. Ol man bilong ol arapela kantri i bin i go insait long ol Rum Tambu long haus bilong Bikpela. Na ol i bin tok nogut long mipela. Olsem na mipela i sem nogut tru.” \p \v 52 Tasol Bikpela i tok olsem, “Mi makim pinis wanpela taim na long dispela taim bai mi mekim save long ol piksa bilong ol giaman god bilong kantri Babilon. Na long olgeta hap bilong Babilon planti man bai i kisim bagarap long pait na bai ol i krai moa yet. \v 53 Maski Babilon i go antap long skai na wokim strongpela ples bilong pait, bai mi salim ol man bilong bagarapim ol samting, na bai ol i bagarapim em. Mi Bikpela, mi tok pinis.” \p \v 54 Bikpela krai bai i kamap long Babilon. Ol birua bai i bagarapim tru kantri Babilon na bikpela nois bai i kamap. \v 55 Bikpela i laik bagarapim tru Babilon na i laik pasim bikpela maus bilong Babilon. Ol planti lain birua bai i kam pait long Babilon na mekim bikpela nois tru, olsem nois bilong biksi. \v 56 Ol man bilong bagarapim ol samting, ol bai i kam pait long Babilon na winim ol. Na ol bai i kalabusim ol soldia bilong Babilon na brukim ol banara bilong ol. Bikpela em i God bilong bekim pe stret. Olsem na tru tumas bai em i bekim ol pasin nogut bilong Babilon. \p \v 57 Dispela King, nem bilong en Bikpela I Gat Olgeta Strong, em i tok olsem, “Bai mi mekim ol bikman bilong Babilon i spak, em ol ofisa na ol saveman na ol gavman na ol hetman na ol soldia. Bai ol i slip olgeta na i no inap kirap gen. \v 58 Mi\fig Bikpela dua bilong banis bilong taun Babilon.|alt="28" src="3HK 2CH 36.20 or 14E" size="span" ref="51.58" \fig* Bikpela, mi gat olgeta strong, mi tok, ol birua bai i brukim nabaut bikpela banis i raunim taun Babilon na bai i no gat wanpela hap i stap. Na bai ol i kukim ol bikpela dua bilong banis. \p “I olsem. Olgeta lain manmeri i save hatwok nating. Olgeta samting ol i wokim bai i paia tasol.” \s1 Jeremaia i salim tok i go long Babilon \p \v 59 Long namba 4 yia bilong Sedekaia i stap king bilong Juda, Jeremaia i salim wanpela tok i go long Babilon. Long dispela taim King Sedekaia i laik i go long Babilon, na Seraia, wanpela ofisa bilong en, i laik i go wantaim em. Seraia em i pikinini bilong Neria na tumbuna pikinini bilong Masea. Na Jeremaia i givim tok long Seraia. \v 60 Jeremaia i bin raitim tok long olgeta samting nogut i mas kamap long Babilon, em ol dispela tok Bikpela i bin givim em. \v 61 Orait na Jeremaia i tokim Seraia olsem, “Taim yu go kamap long Babilon, yu mas ritim dispela olgeta tok. \v 62 Na yu mas beten olsem, ‘Bikpela, yu tok pinis long yu laik bagarapim dispela kantri na bai i no gat wanpela man o abus i stap long en. Na oltaim dispela ples bai i stap nating.’ \v 63 Seraia,\x - \xo 51.63 \xt KTH 18.21\x* taim yu ritim dispela buk na yu beten pinis, orait yu mas pasim wanpela ston long en na tromoi buk i go daun long wara Yufretis. \v 64 Orait na yu mas autim tok bilong Bikpela olsem, ‘Babilon bai i go daun olsem dispela buk, na em i no inap i kamap gen, long wanem, mi Bikpela, bai mi bagarapim em nogut tru. Ol Babilon i save hatwok nating.’” \p Tok bilong Jeremaia i pinis long hia. \ms1 Stori bilong ol birua i bagarapim Jerusalem \s2 (Sapta 52) \c 52 \s1 Ol Babilon i pait long Jerusalem na kisim taun \r (2 King 24.18—25.7 na Jeremaia 39.1-10) \p \v 1 Long taim Sedekaia i kamap king bilong Juda, em i gat 21 krismas, na em i stap king long Jerusalem inap 11-pela yia. Mama bilong en, em Hamutal, pikinini meri bilong narapela Jeremaia, em wanpela man bilong taun Lipna. \v 2 Sedekaia i bihainim pasin bilong King Jehoiakim, na em i mekim pasin nogut long ai bilong Bikpela. \v 3 Pasin nogut bilong ol Juda na Jerusalem i mekim Bikpela i belhat nogut tru, olsem na Bikpela i les long ol dispela manmeri na i rausim ol i go longwe long graun bilong ol. \p Sedekaia i no laik tru long king bilong Babilon i bosim em, olsem na em i no moa i stap aninit long em. \v 4 Orait \x - \xo 52.4 \xt Ese 24.2\x* na long namba 10 mun bilong namba 9 yia bilong Sedekaia i stap king, na long namba 10 de bilong dispela mun, King Nebukatnesar bilong Babilon i bringim olgeta ami bilong en na i kam banisim Jerusalem na i pait bilong kisim taun. Ol i raunim Jerusalem na hipim graun klostu long banis bilong taun, bilong ol i ken sanap long en na pait. \v 5 Ol i banisim Jerusalem i stap inap wan yia na hap. Na long namba 11 yia bilong Sedekaia i stap king, \v 6 na long namba 9 de bilong namba 4 mun bilong dispela yia, ol manmeri bilong Jerusalem i hangre nogut tru, long wanem, olgeta kaikai bilong ol i pinis. \v 7 Na \x - \xo 52.7 \xt Ese 33.21\x* long dispela de ol Babilon i brukim wanpela hap bilong banis na i go insait long Jerusalem. Tasol King Sedekaia wantaim ol soldia bilong Jerusalem i ranawe. Long nait ol i wokabaut i go long gaden bilong king na ol i lusim taun long dispela dua i stap long ples tupela banis i bung long en. Ol planti Babilon i wok yet long raunim banis bilong Jerusalem, tasol ol soldia bilong Jerusalem i lusim Jerusalem na i bihainim rot i go long ples daun bilong wara Jordan. \v 8 Tasol ol ami bilong Babilon i ranim King Sedekaia na ol i kamap long em long dispela stretpela ples i stap klostu long taun Jeriko. Na ol lain ami bilong Sedekaia i lusim em na ranawe i go nabaut. \p \v 9 Orait ol Babilon i holimpas Sedekaia na bringim em i go long king bilong Babilon. Long dispela taim king bilong Babilon i stap long taun Ripla, insait long graun bilong taun Hamat. King Nebukatnesar i lukim Sedekaia na i tok, Sedekaia i mas kisim pe nogut bilong ol rong bilong en. \v 10 Ol Babilon i bin kisim tu ol pikinini man bilong Sedekaia na ol hetman bilong Juda, na ol i bringim ol i kam long Ripla. Na long dispela ples Nebukatnesar i tok na ol i kilim i dai ol pikinini man bilong Sedekaia long ai bilong Sedekaia. Na tu ol i kilim ol hetman bilong Juda. \v 11 Na \x - \xo 52.11 \xt Ese 12.13\x* king i tok, na ol i kamautim tupela ai bilong Sedekaia. Na ol i pasim hanlek bilong en long sen na kisim em i go long Babilon. Na ol i putim em long kalabus na em i stap kalabus inap long taim em i dai. \s1 Ol Babilon i bagarapim Jerusalem \r (2 King 25.8-17) \p \v 12 Long namba 19 yia bilong Nebukatnesar i stap king bilong Babilon, na long namba 10 de bilong namba 5 mun bilong dispela yia, Nebusaradan, namba wan ofisa bilong ol lain soldia i save was long king bilong Babilon, i kam long Jerusalem, bilong bosim wok bilong king bilong Babilon. \v 13 Na \x - \xo 52.13 \xt 1 Kin 9.8\x* em i kukim haus bilong Bikpela na haus bilong king bilong Juda na olgeta haus bilong ol bikman bilong Jerusalem. I no gat wanpela haus ol Babilon i no bin kukim. \v 14 Na olgeta ami bilong Babilon, em ol lain i stap wantaim Nebusaradan, ol i brukim banis i raunim Jerusalem na bagarapim olgeta. \v 15 Na Nebusaradan i kisim ol manmeri i stap yet long Jerusalem na bringim ol i go kalabus long Babilon. Na em i kisim ol Juda i bin lusim Jerusalem long taim bilong pait na ranawe i go i stap long kem bilong ol Babilon, na em i bringim ol tu i go kalabus long Babilon. Na sampela saveman bilong wokim ol kain kain samting, ol i stap yet long Jerusalem, na em i kisim ol tu i go. \v 16 Tasol sampela Juda i sot tru long olgeta samting, na Nebusaradan i lusim ol i stap bilong lukautim ol gaden wain na ol arapela gaden. \p \v 17 Na \x - \xo 52.17 \xt 1 Kin 7.15-47\x* ol Babilon i go long haus bilong Bikpela na brukim ol pos bras na ol wilkar ol man i bin wokim long bras bilong putim ol liklik tang bilong holim wara antap long ol. Na ol i brukim tu dispela bikpela tang wara ol man i bin wokim long bras. Na ol i kisim olgeta dispela bras i go long Babilon. \v 18 Na ol Babilon i kisim tu ol sospen na ol savol na ol samting bilong mekim i dai lam na ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na olgeta arapela samting bipo ol Juda i bin wokim long bras bilong mekim wok insait long haus bilong Bikpela. \v 19 Na Nebusaradan i kisim tu ol samting ol man i bin wokim long gol na silva, em ol liklik dis na ol plet bilong karim paia na ol dis bilong putim blut bilong ofa na ol sospen na ol stik lam na ol plet bilong kukim paura bilong kamapim smok i gat gutpela smel na ol dis bilong putim ol ofa bilong wain. \p \v 20 Bipo ol wokman bilong King Solomon i bin kisim bras na wokim dispela tupela pos na dispela bikpela tang wara na ol piksa bilong 12-pela bulmakau i stap aninit long bikpela tang na ol wilkar bilong putim ol liklik tang antap long ol. Na Solomon i bin tok na ol i bin putim ol dispela samting long haus bilong Bikpela. Tasol nau ol Babilon i brukim ol dispela samting, bilong kisim bras bilong ol. Na hevi bilong dispela bras i moa yet na i no inap man i skelim. \v 21-22 Ol man i bin wokim dispela tupela pos bras long wankain mak tasol. Longpela bilong tupela em inap 8 mita na bikpela bilong tupela em inap 5 mita na 30 sentimita. Na ol i bin wokim tupela pos olsem bikpela paip bras, na bras i go insait inap 7 na hap sentimita. Na ol i bin wokim het bilong pos long bras na dispela tupela het i bikpela liklik. Na het i go antap inap 2 mita na 20 sentimita. Na ol i bin kisim bras na wokim gutpela bilas olsem umben na olsem ol pikinini bilong diwai pomigranet. Na ol i bin pasim ol dispela pomigranet nabaut long dispela samting olsem umben. Na ol i bin putim dispela bilas i raunim het bilong tupela pos. \v 23 Wan wan pos i gat 100 pikinini bilong pomigranet i stap long het bilong en. 96 bilong ol dispela pomigranet i stap long ol 4-pela sait bilong het. \s1 Ol Juda i go kalabus long Babilon \r (2 King 25.18-21) \p \v 24 Nebusaradan, dispela namba wan ofisa bilong ol Babilon, em i kisim hetpris Seraia, na Sefanaia, em namba 2 bilong Seraia, na tripela arapela pris i save was long dua bilong haus bilong God. \v 25 Na long Jerusalem em i kisim dispela ofisa i save bosim ol soldia bilong Jerusalem. Na em i kisim 7-pela bilong ol man i save givim tingting long king bilong Juda. Ol dispela lain i stap yet long Jerusalem na em i holimpas ol. Na em i kisim kuskus bilong namba wan ofisa bilong ol ami bilong Juda, em dispela man i bin i gat wok bilong kisim ol man bilong kamap soldia. Na em i lukim 60 man i stap yet long Jerusalem, na em i kisim ol dispela man tu. \v 26 Orait Nebusaradan i bringim olgeta dispela man i go long king bilong Babilon long taun Ripla \v 27 long graun bilong Hamat. Na king i tok na ol i kilim ol dispela man i dai. \p Ol Babilon i mekim olsem, na bihain ol i kisim ol arapela Juda i go kalabus long kantri Babilon. \v 28 Namba bilong ol manmeri Nebukatnesar i kisim i go kalabus, em i olsem. Long namba 7 yia bilong em i stap king, em i kisim 3,023 manmeri bilong Juda. \v 29 Na long namba 18 yia bilong em i stap king, em i kisim 832 manmeri bilong Jerusalem. \v 30 Na long namba 23 yia bilong em i stap king, dispela namba wan ofisa, Nebusaradan, i kisim 745 manmeri bilong Juda na bringim ol i go kalabus. Namba bilong ol dispela kalabus, em inap 4,600 olgeta. \s1 King bilong Babilon i lusim King Jehoiakin long kalabus \r (2 King 25.27-30) \p \v 31 King Jehoiakin bilong Juda i stap kalabus long Babilon inap 37 yia, na long dispela namba 37 yia Evil Merodak i kamap king bilong Babilon. Na long de namba 25 bilong namba 12 mun bilong dispela yia, Evil Merodak i sori long Jehoiakin na i pinisim kalabus bilong en. \v 32 Evil Merodak i mekim gutpela pasin long em na i givim biknem na namba long em, na dispela i winim biknem na namba bilong ol arapela king i stap kalabus wantaim Jehoiakin long Babilon. \v 33 Olsem na Jehoiakin i no moa putim klos bilong ol kalabusman. Na olgeta taim em i save kaikai wantaim king bilong Babilon, i go inap long taim Jehoiakin i dai. \v 34 King bilong Babilon i tok, na olgeta de ol i givim mani samting long Jehoiakin, bilong Jehoiakin i ken i stap gut. Na ol i mekim olsem i go inap long taim Jehoiakin i dai.