\id ACT Tok Pisin Bible \ide 65001 - Unicode (UTF-8) \h APOSEL \toc1 Wok bilong ol Aposel \toc2 Aposel \toc3 Ap \mt1 Wok bilong ol Aposel \imt1 Tok i go pas \ip Dispela buk, Wok bilong ol Aposel, i skruim tok i stap long Gutnius Luk i raitim. Luk tasol i bin raitim dispela buk tu. Long dispela buk yumi lukim Holi Spirit i soim rot long ol aposel na ol i autim gutnius bilong Jisas “long Jerusalem na long Judia na Samaria na i go inap long olgeta hap bilong graun” (lukim 1.8). \ip Buk Aposel i stori long sios bilong Jisas i kirap namel long ol Juda na bihain em i go bikpela na i go nabaut long ol arapela hap bilong graun. Luk i laik soim tu olsem, wok bilong Krais na laip bilong ol manmeri i bihainim em, em inapim tru ol promis bipo God i bin mekim long ol manmeri bilong Israel. \ip Wanpela bikpela samting buk Aposel i tok long en, em wok bilong Holi Spirit, em Spirit bilong God. Pastaim Holi Spirit i kam long ol disaipel bilong Jisas long de bilong Pentikos. Na bihain Holi Spirit i stiaim tingting bilong ol na i givim strong long ol. \ip Long dispela buk yumi lukim tu planti longpela tok ol aposel i bin autim long taim ol i laik tokim ol arapela manmeri long gutnius bilong Jisas. Na yumi lukim planti manmeri i bihainim dispela gutnius na sios i kamap strong. \ip Buk Aposel i gat ol stori bilong planti aposel, tasol i gat planti tok tru long ol samting Pita na Pol i bin mekim. Pita em i wanpela bilong ol disaipel i bin raun wantaim Jisas. Tasol pastaim Pol i no bin bihainim Jisas. Nogat. Em i bin wok strong long daunim ol manmeri bilong sios bilong Jisas. Tasol Jisas i singautim Pol na mekim em i kamap nambawan man tru bilong mekim wok bilong em. \ip Long sampela hap bilong buk, taim Luk i laik stori long ol samting i bin kamap long Pol, em i tok long ol samting “mipela” i bin mekim. Planti saveman i ting Luk yet i bin raun wantaim Pol long sampela taim, olsem na em i tok “mipela” long ol dispela hap. \c 1 \ms1 Ol aposel i autim tok bilong Jisas // long Jerusalem \s2 (Sapta 1.1—8.3) \s1 Jisas i promis // bai em i salim Holi Spirit i kam \p \v 1 Tiofilus, \x - \xo 1.1 \xt Lu 1.1-4\x* long dispela buk bipo mi raitim,\f + \fr 1.1 \ft Luk em i raitim dispela buk Wok bilong ol Aposel. Na dispela arapela buk em i tok em i bin raitim bipo, em Gutnius Luk i Raitim.\f* mi raitim tok long olgeta samting Jisas i bin mekim na long olgeta skul em i bin givim long ol manmeri, long pastaim tru \v 2 na \x - \xo 1.2 \xt Mk 16.19, Lu 24.49-51\x* i kam inap long dispela de God i kisim em i go antap. Em i bin kamap long ol aposel em i bin makim, na long strong bilong Holi Spirit em i tokim ol long ol kain kain wok ol i mas mekim. Na bihain God i kisim em i go antap. \v 3 Pastaim \x - \xo 1.3 \xt Mt 28.17, Mk 16.12, Lu 24.36-49, Ap 10.41, 1 Ko 15.5-7\x* em i bin karim pen na i dai, na bihain em i kisim laip gen na i kamap long ol aposel. Na em i mekim planti samting, bilong ol i ken save tru, em i stap laip. Inap long 40 de ol i lukim em, na em i tokim ol long kingdom bilong God. \v 4 Taim \x - \xo 1.4 \xt Lu 24.49, Jo 14.16-17, Ap 2.33\x* em i stap yet wantaim ol, em i tokim ol olsem, “Yupela i no ken lusim Jerusalem. Yupela i mas wetim dispela samting Papa i tok em i laik givim long yupela, na bipo mi tokim yupela long en. \v 5 Jon \x - \xo 1.5 \xt Mt 3.11, Mk 1.8, Lu 3.16, Jo 1.33, Ap 11.16\x* i bin baptaisim ol manmeri long wara. Tasol i no planti de nau na bai yupela i kisim baptais long Holi Spirit.” \p \v 6 Long \x - \xo 1.6 \xt Ais 1.26, Dan 7.17, Amo 9.11, Mt 24.3, Lu 24.21\x* dispela taim ol aposel i bung wantaim, na ol i askim em, “Bikpela, ating nau long dispela taim bai yu mekim kantri Israel i kamap strong gen na i gat king i bosim em, o nogat?”\f + \fr 1.6 \ft Bipo tru ol man bilong Israel yet i bin i stap king bilong ol na i bosim ol. Tasol long taim bilong Jisas ol Israel istap aninit long kantri Rom. Olsem na taim Jisas i kamap, planti man i ting Jisas bai i rausim ol Rom na kirapim gen ol lain king bilong Israel yet.\f* \v 7 Na \x - \xo 1.7 \xt Mt 24.36, Mk 13.32, 1 Te 5.1\x* em i bekim tok bilong ol olsem, “Em i no samting bilong yupela bai yupela i save long ol taim na ol de Papa i makim. Nogat. Em yet i bosim dispela ol samting. \v 8 Tasol \x - \xo 1.8 \xt Mt 28.19, Mk 16.15, Lu 24.47-48, Jo 15.27, Ap 2.32, 3.15, 5.32\x* bihain Holi Spirit bai i kam i stap long yupela, na yupela bai i kisim strong. Na yupela bai i autim tok bilong mi long Jerusalem, na long olgeta hap bilong Judia, na long distrik Samaria, na i go inap long olgeta hap bilong graun.” \s1 Jisas i go long heven \r (Mak 16.19-20 na Luk 24.50-53) \p \v 9 Jisas \x - \xo 1.9 \xt Mk 16.19, Lu 24.50-51, Jo 6.62, 20.17\x* i mekim dispela tok pinis, na taim ol i lukluk i stap, em i go antap. Na wanpela klaut i haitim em, na ol i no lukim em moa. \v 10 Em \x - \xo 1.10 \xt Mt 28.3, Mk 16.5, Lu 24.4, Jo 20.12, Ap 10.3, 10.30\x* i go pinis, na ol i lukluk yet long skai, na wantu tupela man i sanap wantaim ol. Tupela i gat waitpela klos. \v 11 Tupela \x - \xo 1.11 \xt Mt 24.30, 26.64, Lu 21.27, Jo 14.3, 1 Te 1.10, 4.16, KTH 1.7\x* i tok olsem, “Yupela man bilong Galili, bilong wanem yupela i sanap nating na lukluk i go long skai? Dispela Jisas, nau God i kisim em na em i lusim yupela na i go antap long heven, em bai i kam bek gen long wankain pasin olsem nau yupela i lukim em i go long heven.” \s1 Ol i makim wanpela man // bilong kisim wok bilong Judas \p \v 12 Orait \x - \xo 1.12 \xt Lu 24.50\x* ol aposel i lusim dispela maunten ol i kolim Oliv, na ol i go bek long Jerusalem. Dispela maunten Oliv em i stap klostu tasol long Jerusalem, inap olsem wan kilomita. \v 13 Ol \x - \xo 1.13 \xt Mt 10.2-4, Mk 3.16-19, Lu 6.14-16\x* i go insait long taun, na ol i go long dispela rum antap ol i save stap long en. Nem bilong ol i olsem, Pita na Jon na Jems na Andru na Filip na Tomas na Bartolomyu na Matyu, na Jems, em pikinini bilong Alfius, na Saimon, em wanpela man bilong lain Selot, na Judas, em pikinini bilong Jems. \v 14 Olgeta \x - \xo 1.14 \xt Mt 13.55, Lu 23.49, 23.55, 24.10, Jo 6.42, 7.5\x* dispela man i stap wanbel na ol i save bung na beten. Na ol meri, na Maria, em mama bilong Jisas, na ol brata bilong Jisas, ol tu i save kam na beten wantaim ol. \p \v 15 Long dispela taim namba bilong ol manmeri i bilip long Jisas em inap olsem 120 olgeta. Na Pita i sanap namel long ol na em i autim tok olsem, \v 16 “Ol \x - \xo 1.16 \xt Sng 41.9\x* brata, bipo Holi Spirit i mekim Devit i autim wanpela tok, na dispela tok i stap long buk bilong God. Em i tok long Judas, em dispela man i bin soim rot long ol man i holimpas Jisas. Na nau dispela i kamap pinis olsem Devit i bin tok. \v 17 Bipo \x - \xo 1.17 \xt Mt 10.4, Lu 6.16, Ap 1.25\x* Judas i stap long lain bilong mipela, na em i kisim wankain wok olsem mipela.” \p \v 18 Dispela \x - \xo 1.18 \xt Mt 26.15, 2 Pi 2.15\x* \x - \xo 1.18 \xt Mt 27.3-8\x* man Judas i kisim mani olsem pe bilong dispela pasin nogut em i bin mekim, na em i baim wanpela hap graun. Na bihain em i pundaun long dispela graun na bel bilong en i bruk, na olgeta bel bilong en i kapsait long graun. \v 19 Bihain olgeta man i stap long Jerusalem ol i save long dispela. Na long tok ples bilong ol, ol i kolim dispela graun Akeldama. Nem “Akeldama” em i wankain olsem dispela tok, “Graun I Gat Blut.” \p \v 20 Orait \x - \xo 1.20 \xt Sng 69.25, 109.8\x* Pita i tok moa olsem, “Dispela tok bilong Devit ol i raitim long Buk Song em i olsem, ‘Ples em i bin i stap long en, em i ken i stap nating, na yu no ken larim wanpela man i stap long en.’ Na long narapela hap bilong dispela buk i gat tok olsem, ‘Narapela man i ken kisim wok bilong en.’ \p \v 21 “Olsem na nau yumi mas makim wanpela man namel long ol man i bin wokabaut wantaim yumi long olgeta taim Bikpela Jisas i bin i go i kam wantaim yumi, \v 22 stat \x - \xo 1.22 \xt Mt 3.16, Mk 1.9, 16.19, Lu 3.21, 24.51, Jo 15.27, Ap 4.33\x* long taim Jon i wok long baptaisim ol manmeri, na Jisas i kirapim wok bilong en na i kam inap long dispela de God i kisim Jisas na em i lusim yumi na i go antap. Yumi mas makim wanpela man i bin lukim dispela olgeta samting, na em i mas kisim wok wantaim mipela bilong autim tok long Jisas i kirap bek.” \p \v 23 Pita i tok olsem, orait ol i makim tupela man. Narapela em Josep, ol i kolim Barsabas, na em i gat narapela nem tu, em Jastus. Na narapela man em Matias. \v 24 Na \x - \xo 1.24 \xt 1 Sml 16.7, Jer 11.20, Jo 2.25, KTH 2.23\x* ol i beten olsem, “Bikpela, yu save long bel bilong olgeta man. Yu ken soim mipela, yu bin makim wanem man long dispela tupela \v 25 long kamap aposel na kisim ples bilong Judas. Judas i lusim dispela wok pinis na em i go long dispela ples em i mas i stap long en.” \v 26 Orait na ol i tromoi ston bilong makim husat i mas kisim dispela wok, na ston bilong Matias i kamap. Olsem na ol i putim em wantaim ol 11-pela aposel.\f + \fr 1.26 \ft Ol i laik bai God yet i makim wanem man i mas kisim ples bilong Judas. Olsem na ol i kisim tupela ston i gat nem bilong Barsabas na Matias na putim insait long wanpela samting, na ol i sakim. Ol i tok, ston bilong wanem man i kalap i kam ausait pastaim, orait dispela man em man God i makim.\f* \c 2 \s1 Holi Spirit i kam daun \p \v 1 Bikpela \x - \xo 2.1 \xt Lo 16.9-11, Ap 1.14\x* De Bilong Pentikos\f + \fr 2.1 \ft “Bikpela De Bilong Pentikos” em i narapela nem bilong Bikpela De Bilong Amamas Long Kisim Kaikai Long Gaden. Lukim Wok Pris 23.15-22. Dispela de i save kamap 50 de bihain long Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut.\f* i kam pinis, na ol manmeri i bilip long Jisas ol i bung wantaim long wanpela haus. \v 2 Na \x - \xo 2.2 \xt Ap 4.31\x* wantu wanpela nois i kam long heven, em i olsem krai bilong strongpela win, na i pulapim tru dispela haus ol i sindaun i stap long en. \v 3 Na \x - \xo 2.3 \xt Mt 3.11\x* ol i lukim samting olsem paia i kamap, na i luk olsem planti tang bilong man. Na ol dispela tang i go nabaut na i stap long olgeta bilong ol. \v 4 Na \x - \xo 2.4 \xt Mk 16.17, Ap 1.5, 4.31, 10.44-46, 1 Ko 12.10, 13.1\x* Holi Spirit i pulap long olgeta dispela manmeri, na ol i stat long mekim tok long ol kain kain tok ples. Holi Spirit i mekim na ol inap mekim ol dispela toktok. \p \v 5 I gat sampela Juda i kam i stap long Jerusalem, ol i man bilong lotu long God, na ol i kam long olgeta kantri bilong graun. \v 6 Taim dispela nois i kamap, planti manmeri i harim na ol i kam bung. Na ol i putim yau long ol toktok ol manmeri i bilip long Jisas i mekim, na ol i kirap nogut, long wanem, ol wan wan man na meri i harim ol i toktok long tok ples bilong em stret. \v 7 Ol \x - \xo 2.7 \xt Ap 1.11\x* dispela Juda i kirap nogut na ol i tok, “Ating dispela olgeta manmeri ol i lain bilong Galili tasol. \v 8 Olsem wanem na yumi olgeta wan wan yumi harim ol i toktok long tok ples bilong yumi stret. \v 9 Yumi \x - \xo 2.9 \xt 2 Ti 1.15\x* ol lain bilong kantri Partia na Midia na Elam, na yumi ol man i stap long distrik Mesopotemia na long distrik Judia na long provins Kapadosia na long provins Pontus na Esia \v 10 na long distrik Frigia na Pamfilia na long kantri Isip na long ol hap bilong distrik Libia i stap klostu long taun Sairini, na yumi ol man bilong kantri Rom i kam i stap hia. \v 11 Yumi Juda wantaim ol arapela man i bihainim lotu bilong yumi, na yumi ol lain bilong ailan Krit na distrik Arebia, yumi olgeta i harim ol i autim tok bilong ol strongpela wok bilong God long ol tok ples bilong yumi.” \v 12 Na olgeta i kirap nogut, na ol i tingting planti. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela samting nau i kamap, em wanem kain samting tru?” \v 13 Tasol sampela i tok bilas olsem, “Ol i dringim planti nupela wain na ol i spak.” \s1 Pita i autim tok \p \v 14 Orait Pita i sanap wantaim ol 11-pela arapela aposel na em i singaut strong na i tokaut long ol manmeri olsem, “Yupela Juda na yupela olgeta man i kam i stap long Jerusalem, yupela putim yau long tok bilong mi, na yupela i ken save long as bilong dispela samting yupela i lukim nau. \v 15 Yupela \x - \xo 2.15 \xt 1 Te 5.7\x* i ting dispela ol man i spak, a? Nogat tru. Nau em i 9 klok tasol long moning.\f + \fr 2.15 \ft Pita i mekim dispela tok, long wanem, ol Juda i no save kaikai na dring long moningtaim tru.\f* \v 16 Dispela samting nau i kamap, em samting bipo profet Joel i bin tok long en. Em i bin tok olsem, \v 17 ‘God \x - \xo 2.17 \xt Jol 2.28-32, Sek 12.10, Jo 7.38, Ap 10.45, 21.9\x* i tok, “Klostu long las de bai mi kapsaitim Spirit bilong mi long olgeta manmeri. Na ol pikinini man na pikinini meri bilong yupela bai i autim tok bilong mi olsem ol profet. Na ol yangpela man bilong yupela bai i lukim ol samting olsem driman, na ol lapun man bai i driman. \v 18 Na long dispela taim bai mi kapsaitim Spirit bilong mi long ol wokboi na ol wokmeri bilong mi, na bai ol i autim tok bilong mi olsem ol profet. \v 19 Bai mi mekim ol narakain samting i kamap antap long skai, na bai mi wokim ol mirakel long graun daunbilo olsem ol mak bilong dispela De. Blut na paia na bikpela smok bai i kamap. \v 20 Na bai san i kamap tudak, na mun bai i kamap retpela olsem blut. Na bihain bai De bilong Bikpela i kamap, em de Bikpela bai i soim bikpela strong na lait bilong en. \v 21 Na \x - \xo 2.21 \xt Ro 10.13\x* long dispela taim olgeta manmeri i singaut long Bikpela long helpim ol, em bai i kisim bek ol na bai ol i stap gut.” ’ Em ol tok profet Joel i bin autim. \p \v 22 “Yupela \x - \xo 2.22 \xt Jo 3.2, 14.10-11, Hi 2.4\x* man bilong Israel, putim yau long tok bilong mi. Mi laik tokim yupela long Jisas bilong Nasaret. Yupela yet i save long ol strongpela wok na ol kain kain mirakel God i bin wokim namel long yupela long han bilong dispela man. God i bin mekim olsem bai yupela i ken save, em yet i bin salim dispela man i kam. \v 23 Na \x - \xo 2.23 \xt Mt 27.35, Mk 15.24, Lu 23.33, Jo 19.18, Ap 4.28, 1 Pi 1.20\x* God i bin putim dispela man long han bilong yupela, olsem bipo yet em i bin tingim na i pasim tok pinis long mekim. Na long han bilong ol man nogut yupela i nilim em long diwai kros na kilim em i dai. \v 24 Tasol \x - \xo 2.24 \xt Mt 28.5-6, Mk 16.6, Lu 24.5, Ap 3.15, 4.10, 10.40, 13.30-31, 17.31, 1 Ko 15.15\x* God i kirapim bek dispela man na i no larim em i stap long ol pen nogut bilong dai, long wanem, dai i no inap holimpas dispela man. \v 25 Na \x - \xo 2.25 \xt Sng 16.8-11\x* bipo Devit tu i bin tok olsem long em, \q1 ‘Mi lukim Bikpela \q2 i stap klostu tru long mi oltaim. \q1 Em i stap klostu \q3 na i givim strong long mi, \q2 olsem na i no gat wanpela samting \q3 i ken mekim mi i pret na guria. \q1 \v 26 Olsem na bel bilong mi \q3 i gutpela tru, \q2 na mi mekim tok bilong amamas. \q1 Mi wetim ol gutpela samting \q2 God i laik mekim long mi. \q1 \v 27 Bai \x - \xo 2.27 \xt Ap 13.35 \x* yu no larim mi i stap \q2 long ples bilong ol man i dai pinis. \q1 Na bai yu no larim man \q3 yu bin makim bilong yu yet \q2 i sting long matmat. \q1 \v 28 Yu soim mi pinis \q2 rot bilong kisim laip. \q1 Bai yu larim mi i stap wantaim yu, \q2 na bai yu mekim mi \q3 i amamas moa yet.’ \m Em ol tok Devit i bin autim. \p \v 29 “Ol \x - \xo 2.29 \xt 1 Kin 2.10, Lu 1.32, 1.69, Ap 13.36, 2 Ti 2.8\x* brata, mi laik tokaut stret long yupela long tumbuna bilong yumi, Devit. Em i dai pinis, na ol i planim em. Na matmat bilong en i stap namel long yumi inap long nau. \v 30 Tasol \x - \xo 2.30 \xt 2 Sml 7.12-13, Sng 89.3-4, 132.11\x* Devit em i profet, na em i save, God i bin tok tru antap olsem, ‘Bihain bai mi mekim wanpela bilong ol lain pikinini bilong yu i kamap king olsem yu.’ \v 31 Olsem \x - \xo 2.31 \xt Sng 16.10, Ap 13.35\x* na taim Devit i autim ol dispela tok long God bai i no larim em i stap long ples bilong ol man i dai pinis, na God bai i no larim em i sting long matmat, em i no tok long em yet. Nogat. Em i save pinis long samting God i laik mekim, na em i tok long dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en,\f + \fr 2.31 \ft “Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en,” long tok Grik ol i kolim “Krais.”\f* em bai i kirap bek long matmat. \v 32 Orait \x - \xo 2.32 \xt Ap 1.8, 2.24\x* dispela man Jisas, God i kirapim em pinis long matmat. Mipela olgeta i lukim em bihain long em i kirap bek, na mipela i save tokaut long ol samting mipela i lukim. \v 33 Na \x - \xo 2.33 \xt Jo 14.26, Ap 1.4, 5.31, 7.55-56, 10.45, Ef 4.8, Hi 10.12\x* Jisas i go antap pinis na i stap long han sut bilong God. Em i kisim Holi Spirit pinis long han bilong Papa, olsem bipo Papa i bin tok long givim em. Na nau em i kapsaitim pinis, olsem yupela i lukim na i harim. \v 34 Devit \x - \xo 2.34 \xt Sng 110.1\x* i no bin i go long heven olsem Jisas i bin go antap. Tasol Devit i bin tok olsem, \q1 ‘Bikpela i tokim \q3 Bikpela bilong mi olsem, \q2 “Yu sindaun long han sut \q3 bilong mi \q2 \v 35 inap mi putim ol birua bilong yu \q3 i stap aninit long yu.” ’ \p \v 36 “Olsem \x - \xo 2.36 \xt Ap 5.30-31\x* na yupela olgeta lain Israel, yupela i mas save gut olsem, dispela Jisas yupela i nilim em long diwai kros, God i makim em i stap Bikpela, na man bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” \s1 Planti manmeri i tanim bel // na i kisim baptais \p \v 37 Ol \x - \xo 2.37 \xt Sek 12.10, Lu 3.10-12, Ap 9.6, 16.30\x* manmeri i harim tok bilong Pita, na dispela tok i sutim tru bel bilong ol. Na ol i askim Pita wantaim ol arapela aposel olsem, “Ol brata, bai mipela i mekim wanem nau?” \v 38 Na \x - \xo 2.38 \xt Lu 24.47, Ap 3.19\x* Pita i tokim ol olsem, “Yupela olgeta wan wan i mas tanim bel na kisim baptais long nem bilong Jisas Krais, na God bai i lusim ol sin bilong yupela. Yupela i mekim olsem, na bai God i givim Holi Spirit long yupela. \v 39 Bipo \x - \xo 2.39 \xt Ais 57.19, Jol 2.28, Ap 10.45, 14.27, Ef 2.13, 2.17\x* God i promis long givim Holi Spirit long yupela, na long ol pikinini bilong yupela, na long olgeta manmeri i stap longwe. God, Bikpela bilong yumi, em i bin promis long givim Holi Spirit long olgeta manmeri em i singautim.” \p \v 40 Na \x - \xo 2.40 \xt Lo 32.5, Fl 2.15\x* Pita i autim planti arapela tok tu long ol, na em i tok strong long ol olsem, “Lukaut. Yupela i mas was gut, nogut yupela i bagarap wantaim ol dispela lain man bilong mekim ol kain kain pasin nogut.” \v 41 Tok \x - \xo 2.41 \xt Ap 2.47, 4.4, 5.14\x* bilong Pita i sutim bel bilong planti manmeri, na ol i kisim baptais. Long dispela de samting olsem 3,000 manmeri i kam insait long lain bilong ol manmeri i bilip long Jisas. \s1 Ol manmeri i stap wanbel tru \p \v 42 Ol \x - \xo 2.42 \xt Ap 20.7\x* manmeri i strong long harim tok bilong ol aposel, na long helpim ol brata, na long kam bung na kaikai wantaim,\f + \fr 2.42 \ft Planti saveman i ting ol dispela namba wan lain Kristen i save bung wantaim na kaikai, na taim ol i kaikai pinis, ol i save mekim dispela kaikai bilong tingim bodi na blut bilong Jisas.\f* na long beten. \v 43 Na \x - \xo 2.43 \xt Mk 16.17, Ap 4.33, 5.11-12\x* God i wokim planti mirakel long han bilong ol aposel, na olgeta manmeri i lukim, ol i kirap nogut na i pret. \v 44 Olgeta \x - \xo 2.44 \xt Ap 4.32-35, 5.12, 6.8\x* man i bilip long Jisas, ol i stap wanbel tru. Na ol i lukim olgeta samting bilong ol olsem samting bilong olgeta manmeri i bilip long Jisas. \v 45 Ol i save larim ol man i baim ol hap graun na ol samting bilong ol, na ol i kisim mani long dispela, na ol i tilim dispela mani long olgeta man i sot long kaikai samting. \v 46 Long \x - \xo 2.46 \xt Lu 24.53, Ap 1.14, 20.7\x* olgeta de ol i save bung wantaim long tempel. Na ol i save kaikai wantaim long narapela narapela haus bilong ol. Bel bilong ol i gutpela, na ol i save amamas na kaikai wantaim. \v 47 Oltaim \x - \xo 2.47 \xt Ap 2.41, 4.33, 5.14, 6.7, 11.21, 11.24, Ro 14.18\x* ol i save litimapim nem bilong God, na olgeta manmeri i belgut long ol. Long olgeta de Bikpela i wok long kisim bek sampela manmeri, na long dispela pasin em i mekim namba bilong ol manmeri i bilip long Jisas i kamap planti moa. \c 3 \s1 Wanpela man lek nogut i kamap orait \p \v 1 Wanpela \x - \xo 3.1 \xt Sng 55.17, Ap 2.46, 10.3, 10.9, 10.30\x* taim Pita wantaim Jon i go long tempel long 3 klok long apinun, long taim bilong mekim prea. \v 2 Na \x - \xo 3.2 \xt Jo 9.1, Ap 14.8\x* tupela i lukim sampela man i bringim wanpela man i gat lek nogut i kam. Olgeta de ol i save karim em i kam na putim em klostu long dispela dua bilong tempel ol i kolim Naispela Dua. Na em i save singaut long mani samting long ol manmeri i go insait long tempel. Ol lek bilong dispela man i kamap nogut pinis long taim em i stap long bel bilong mama. \v 3 Dispela man i lukim Pita wantaim Jon i laik i go insait long tempel, na em i askim tupela long givim samting long em. \v 4 Pita \x - \xo 3.4 \xt Ap 14.9\x* na Jon i lukluk strong long em, na Pita i tok, “Yu lukluk long mitupela.” \v 5 Na dispela man i lukluk strong long tupela, long wanem, em i ting bai em i kisim samting long tupela. \v 6 Tasol \x - \xo 3.6 \xt Ap 3.16, 4.10, 16.18\x* Pita i tok olsem, “Mi no gat mani. Tasol samting mi gat, em mi laik givim yu. Long nem bilong Jisas Krais bilong Nasaret mi tokim yu, yu kirap na wokabaut.”\fig “Long nem bilong Jisas Krais bilong Nasaret, mi tokim yu, yu kirap na wokabaut.”|alt="105" src="LN 117" size="span" ref="3.6" \fig* \v 7 Na Pita i holim han sut bilong em na i helpim em long sanap. Orait wantu lek wantaim skru bilong en i kamap strong. \v 8 Na \x - \xo 3.8 \xt Ais 35.6, Jo 5.14, Ap 14.10\x* em i kalap na i sanap na i wokabaut. Na em i go insait long tempel wantaim tupela, na i wokabaut na i kalap kalap na i litimapim nem bilong God. \v 9 Olgeta \x - \xo 3.9 \xt Ap 4.16, 4.21\x* manmeri i lukim em i wokabaut na litimapim nem bilong God, \v 10 na ol i save, em dispela man tasol oltaim em i save sindaun long dua bilong tempel ol i kolim Naispela Dua, na i save singaut long mani samting. Ol i lukim em i kamap orait pinis, na ol i kirap nogut, na tingting bilong ol i pas. \s1 Pita i autim tok insait long tempel \p \v 11 Ol manmeri i harim tok long dispela samting i kamap, na ol i kirap nogut tru na ol i ran i kam bilong lukim dispela man. Na ol i lukim em i holimpas Pita wantaim Jon na i sanap i stap long dispela veranda bilong tempel ol i kolim Veranda bilong Solomon. \v 12 Pita i lukim dispela, na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela man bilong Israel, bilong wanem yupela i kirap nogut long dispela samting i bin kamap? Bilong wanem yupela i lukluk strong long mitupela? Ating yupela i ting, mitupela yet i gat bikpela strong o mitupela i stap gut tru long ai bilong God na mitupela i mekim dispela man i wokabaut, a? Nogat tru. \v 13 God \x - \xo 3.13 \xt Kis 3.6, 3.15, Mt 22.32, Lu 23.13-25, Ap 2.23, 7.32\x* bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop, em God bilong ol tumbuna bilong yumi, em i bin givim biknem tru bilong wokman bilong en Jisas. Em dispela man tasol yupela i bin putim long han bilong ol birua. Na taim Pailat i laik lusim em i go, yupela i bin givim baksait long Jisas na tok olsem Pailat i no ken larim em i go fri. \v 14 Dispela \x - \xo 3.14 \xt Mt 27.15-23, Mk 15.6-14, Lu 23.13-23, Jo 19.12-15\x* man i save aninit tru long God. Em i holi na i save mekim stretpela pasin olgeta, tasol yupela i bin givim baksait long em na yupela i bin singaut long Pailat i mas lusim narapela man i go long yupela, em man bilong kilim man i dai. \v 15 Namba \x - \xo 3.15 \xt Ap 1.8, 2.24, 2.32, 2.36, 4.10\x* wan man bilong bringim yumi long rot bilong laip, em yupela i bin kilim i dai. Tasol God i kirapim em long matmat, na mitupela yet i lukim dispela na mitupela i tokaut long en. \v 16 Mitupela \x - \xo 3.16 \xt Mt 9.22, Ap 4.10, 14.9\x* i bilip long Jisas, na long nem bilong Jisas tasol dispela man yupela i save long en, em i kamap strong. Jisas yet i kirapim bilip bilong mitupela, na dispela bilip tasol i bin mekim dispela man i kamap orait olgeta, olsem nau yupela i lukim. \p \v 17 “Tru, \x - \xo 3.17 \xt Lu 23.34, Jo 16.3, 1 Ko 2.8, 1 Ti 1.13\x* ol brata, mi save, yupela wantaim ol hetman bilong yupela, yupela i no save gut na yupela i bin mekim dispela pasin long Jisas. \v 18 Tasol \x - \xo 3.18 \xt Ais 50.6, 53.5, Lu 24.27, 24.44, Ap 26.22, 1 Pi 1.10-11\x* bipo God i bin autim tok long maus bilong olgeta profet, long dispela man em bai i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen. Na nau long dispela pasin yupela i bin mekim, God i inapim pinis dispela tok bilong en. \p \v 19 “Olsem \x - \xo 3.19 \xt Ap 2.38\x* na yupela i mas senisim tingting nogut bilong yupela, na tanim bel, na bai God i rausim ol sin bilong yupela. \v 20 Sapos yupela i mekim olsem, orait Bikpela bai i givim nupela strong long yupela. Na em bai i salim dispela man em i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, na em bai i kam long yupela. Dispela man God i makim bilong helpim yupela, em Jisas tasol. \v 21 Nau em i mas i stap long heven na wetim dispela taim God i makim bilong mekim olgeta samting i kamap nupela gen, olsem bipo yet em i bin tok long maus bilong ol profet em i bin makim bilong mekim wok bilong em yet. \p \v 22 “Bipo \x - \xo 3.22 \xt Lo 18.15-19, Ap 7.37\x* Moses i bin tok olsem, ‘God, Bikpela bilong yupela, em bai i makim wanpela brata bilong yupela, na mekim em i kamap profet olsem mi yet. Na yupela i mas bihainim olgeta tok em bai i mekim long yupela. \v 23 Na \x - \xo 3.23 \xt Wkp 23.29\x* olgeta man i no laik harim tok bilong dispela profet, God bai i kilim ol i dai. Ol bai i no ken i stap moa insait long lain manmeri bilong Israel.’\f + \fr 3.23 \ft Dispela tok bilong profet God bai i salim i kam, em i stap long Lo 18.15-19. Pita i tok olsem, Jisas yet em i dispela profet.\f* \v 24 Olgeta profet bipo i bin autim tok bilong God, stat long profet Samuel wantaim ol profet i kamap bihain long em, olgeta i bin tok long dispela taim nau i kamap pinis. \p \v 25 “Yupela \x - \xo 3.25 \xt Stt 12.3, 18.18, 22.18, Ro 9.4, 9.8, Ga 3.8, 3.26\x* i lain pikinini bilong ol profet, na yupela i man bilong kisim ol samting God i bin promis long givim taim em i mekim dispela kontrak wantaim ol tumbuna bilong yupela. Em i bin tokim Abraham olsem, ‘Long tumbuna pikinini bilong yu mi bai mekim gut long olgeta lain manmeri bilong graun.’ \v 26 Orait \x - \xo 3.26 \xt Mt 10.5, Lu 24.47, Ap 13.32-33, 13.46\x* God i kirapim dispela wokman bilong en, na i salim em i kam long yupela pastaim, bilong mekim gut long yupela na helpim yupela olgeta wan wan long lusim ol pasin nogut bilong yupela.” \c 4 \s1 Ol i kalabusim Pita wantaim Jon \p \v 1 Pita \x - \xo 4.1 \xt Lu 22.4, 22.52\x* wantaim Jon i toktok yet long ol manmeri, na ol pris na ol Sadyusi wantaim kepten bilong ol man i save was long tempel,\f + \fr 4.1 \ft Kepten bilong tempel em i wanpela pris. Em i save bosim ol Livai i wok olsem plisman insait long banis bilong tempel.\f* ol i kamap. \v 2 Ol \x - \xo 4.2 \xt Mt 22.23, Ap 23.8\x* i save, tupela i autim tok long ol manmeri olsem, Jisas i kirap pinis long matmat, na olgeta man i dai pinis, ol tu bai i kirap. Olsem na ol i gat bikpela kros long tupela \v 3 na ol i holimpas tupela na ol i laik kotim tupela. Tasol klostu san i laik i go daun, olsem na ol i kalabusim tupela inap long tumora. \v 4 Tasol \x - \xo 4.4 \xt Ap 2.41\x* planti manmeri i harim tok pinis na ol i bilip long Jisas. Na namba bilong ol manmeri i bilip long en i go inap olsem 5,000. \s1 Ol i kotim Pita na Jon // long ai bilong ol kaunsil \p \v 5 Long de bihain ol bikman bilong ol Juda, wantaim ol hetman na ol saveman bilong lo, ol i bung long Jerusalem.\f + \fr 4.5 \ft Ol dispela lain i bung, em ol kaunsil bilong ol Juda. Ol i gat wok bilong bosim sindaun bilong ol Juda.\f* \v 6 Hetpris Anas na Kaiafas na Jon na Aleksander na olgeta man bilong lain bilong hetpris ol i bung wantaim ol. \v 7 Ol \x - \xo 4.7 \xt Mt 21.23, Ap 7.27\x* i sanapim Pita na Jon long ai bilong ol, na ol i askim tupela olsem, “Yupela i kisim wanem kain strong na yupela i mekim dispela samting? Yupela i mekim long nem bilong husat?” \p \v 8 Orait \x - \xo 4.8 \xt Mt 10.19-20\x* Holi Spirit i pulap long Pita, na em i tokim ol olsem, “Yupela bikman bilong Israel, na yupela hetman, \v 9 ating nau yupela i laik askim mitupela long mitupela i bin helpim wanpela man lek nogut. Na ating yupela i laik save, dispela man i kamap gutpela olsem wanem. \v 10 Sapos \x - \xo 4.10 \xt Ap 2.24, 3.6, 3.13-16\x* olsem, orait yupela olgeta i mas save, na olgeta lain Israel tu ol i mas save, long nem bilong Jisas Krais bilong Nasaret, dispela man lek nogut i bin kamap orait na nau em i sanap long ai bilong yupela. Yupela i bin nilim Jisas long diwai kros,\f + \fr 4.10 \ft Ol kaunsil tasol i bin tokim namba wan gavman Pailat long kilim Jisas i dai. Lukim Luk 22.66—23.5. Na taim Jisas i dai pinis, ol i no laik bai ol manmeri i bilip long em.\f* tasol God i kirapim em bek long matmat. \v 11 Jisas \x - \xo 4.11 \xt Sng 118.22, Ais 28.16, Mt 21.42\x* em i ‘dispela ston yupela ol kamda i bin ting em i nogut na yupela i bin rausim. Tasol nau em i kamap nambawan ston bilong strongim banis bilong haus.’ \v 12 I \x - \xo 4.12 \xt Mt 1.21, Ap 10.43\x* no gat narapela man i inap kisim bek yumi. Nogat. Long nem bilong Jisas wanpela tasol yumi olgeta manmeri bilong graun inap i stap gut. Em wanpela tasol God i bin makim bilong kisim bek yumi.” \p \v 13 Ol bikman i save, Pita wantaim Jon i no bin skul. Tupela i man nating tasol. Tasol ol i lukim tupela i tokaut strong na i no pret, olsem na ol i tingting planti. Na ol i save, bipo tupela i stap wantaim Jisas. \v 14 Na ol i lukim dispela man, bodi bilong en i orait pinis, em i sanap wantaim tupela. Olsem na ol i no gat wanpela tok bilong bekim long tupela. \p \v 15 Orait ol bikman i tokim ol long lusim haus kaunsil na i go ausait. Ol i go pinis, na ol man i paitim toktok olsem, \v 16 “Bai \x - \xo 4.16 \xt Jo 11.47, Ap 3.9-10\x* yumi mekim wanem long dispela tupela man? Tupela i wokim wanpela mirakel, na olgeta manmeri long Jerusalem i save pinis long en. Yumi no inap haitim. \v 17 Tasol nogut dispela tok i go nabaut moa yet long ol manmeri. Olsem na yumi mas tok strong long tupela, na tupela i no ken autim tok moa long dispela nem long ol arapela man.” \v 18 Orait \x - \xo 4.18 \xt Ap 5.28, 5.40\x* ol i singautim tupela na ol i tambuim tupela long tupela i no ken mekim wanpela tok moa long nem bilong Jisas, na tupela i no ken skulim ol manmeri long dispela nem. \p \v 19 Tasol \x - \xo 4.19 \xt Ap 5.29\x* Pita wantaim Jon i bekim tok bilong ol olsem, “Yupela i ting wanem pasin i stret long ai bilong God? Mitupela i mas bihainim tok bilong God o mitupela i mas bihainim tok bilong yupela? Yupela yet i ken skelim. \v 20 Tasol \x - \xo 4.20 \xt Ap 1.8, 22.15, 1 Jo 1.1-3\x* mitupela i no inap pasim maus. Mitupela i mas autim tok long olgeta samting mitupela i bin lukim na harim.” \p \v 21 Orait ol kaunsil i givim sampela strongpela tok moa long tupela, na ol i lusim tupela i go, long wanem, ol i pret long ol manmeri. Olgeta manmeri i ting long dispela samting God i bin mekim na ol i wok long litimapim nem bilong en. Olsem na ol bikman i no gat rot bilong mekim save long tupela. \v 22 Dispela man, tupela i wokim mirakel na mekim em i kamap orait, em i winim 40 krismas pinis. \s1 Ol i prea long kisim strong // bilong autim tok bilong Jisas \p \v 23 Ol kaunsil i lusim Pita na Jon pinis, orait tupela i go bek long ol wanlain bilong tupela, na tupela i tokim ol long olgeta tok bilong ol bikpris wantaim ol hetman. \v 24 Ol \x - \xo 4.24 \xt Kis 20.11, Neh 9.6, Sng 146.6\x* i harim pinis, orait olgeta i wanbel na i beten wantaim long God olsem, “Bikpela, yu bin wokim skai na graun na solwara na olgeta samting i stap long en. \v 25 Bipo \x - \xo 4.25 \xt Sng 2.1-2\x* Holi Spirit bilong yu i bin givim wanpela tok long tumbuna bilong mipela, em wokman bilong yu, Devit. Na Devit i bin tok olsem, \q1 ‘Bilong wanem olgeta lain manmeri \q2 ol i belhat tumas? \q1 Bilong wanem ol dispela manmeri \q2 i pasim tok nating \q3 bilong mekim ol pasin nogut? \q1 \v 26 Ol king bilong olgeta hap graun \q2 ol i redi long pait. \q1 Na ol hetman i bung wantaim \q3 bilong daunim Bikpela, \q2 na bilong daunim dispela man \q3 em i makim \q2 bilong kisim bek \q3 ol manmeri bilong en.’ \p \v 27 “Tru \x - \xo 4.27 \xt Mt 27.1-2, Mk 15.1, Lu 23.1, 23.7-11, Jo 18.28-29, Ap 3.13\x* tumas, Herot na Pontius Pailat wantaim ol man bilong ol arapela lain na ol Israel, ol i bin bung wantaim long dispela taun bilong daunim Jisas, dispela wokman bilong yu yet, bipo yu makim em long mekim wok bilong yu. \v 28 Taim \x - \xo 4.28 \xt Ap 2.23, 3.18\x* ol i mekim dispela samting, ol i bin bihainim tingting na laik bilong yu tasol. Long strong bilong yu, bipo yet yu bin pasim tok long ol dispela samting i mas kamap. \v 29 Orait \x - \xo 4.29 \xt Ap 9.27, 13.46, 19.8, Ef 6.19\x* Bikpela, yu mas tingting nau long olgeta tok ol i mekim bilong pretim mipela, na yu mas helpim mipela ol wokboi bilong yu. Olsem na bai mipela i ken strong tru long autim tok bilong yu, na mipela i no ken pret. \v 30 Na yu ken putim han bilong yu long ol sikman na mekim ol i orait gen, na yu ken wokim ol kain kain mirakel long nem bilong Jisas, em wokman bilong yu yet.” \p \v 31 Ol \x - \xo 4.31 \xt Ap 2.4, 4.29, 16.26\x* i beten pinis, na dispela haus ol i bung long en em i guria. Na Holi Spirit i pulap long ol, na ol i autim tok bilong God. Ol i tokaut strong na ol i no pret. \s1 Olgeta manmeri i helpim ol arapela \p \v 32 Olgeta \x - \xo 4.32 \xt Ap 2.44-45, 2 Ko 13.11, 1 Pi 3.8\x* manmeri i bilip long Jisas, ol i wanbel na ol i gat wanpela tingting tasol. I no gat wanpela man i lukim wanpela samting bilong en na i tok olsem, “Dispela samting em i bilong mi stret.” Nogat. Olgeta samting bilong ol i bilong olgeta wantaim. \v 33 Ol \x - \xo 4.33 \xt Ap 1.8, 1.22, 2.45-47\x* aposel ol i wok long autim tok long Bikpela Jisas i kirap bek, na tok bilong ol i gat bikpela strong. Na God i gat bikpela laik long helpim ol dispela manmeri, na em i mekim gut tru long ol. \v 34 I \x - \xo 4.34 \xt Ap 2.45\x* no gat wanpela man namel long ol em i sot long kaikai samting. Olgeta man i gat graun o haus, ol i save salim long ol arapela man na ol i kisim mani long dispela. Na ol i save bringim dispela mani i kam, \v 35 na givim long ol aposel. Na ol aposel i save tilim long ol manmeri i sot long ol samting. \p \v 36 I \x - \xo 4.36 \xt Ap 11.22-26, 13.2-3\x* gat wanpela man i stap, nem bilong en Josep. Ol aposel i bin givim narapela nem Barnabas long em. Nem Barnabas em i wankain olsem dispela tok, “Man bilong strongim bel.” Barnabas em i wanpela Livai, na em i man bilong ailan Saiprus. \v 37 Em i salim wanpela hap graun bilong en long narapela man. Na mani em i kisim, em i bringim i kam na givim long ol aposel. \c 5 \s1 Ananaias na Safaira i laik trikim God \p \v 1 Wanpela man i stap, nem bilong en Ananaias, na meri bilong em, nem bilong en Safaira. Ananaias i salim wanpela hap graun bilong en long wanpela man. \v 2 Na \x - \xo 5.2 \xt Ap 4.34-37\x* hap bilong mani em i kisim, Ananaias i putim i stap bilong em yet. Meri bilong en tu i save long dispela. Na Ananaias i giaman olsem em i kisim olgeta mani i kam na i givim long ol aposel. \v 3 Na \x - \xo 5.3 \xt Lo 23.21, Lu 22.3, Jo 13.2\x* Pita i tok olsem, “Ananaias, olsem wanem na yu larim Satan i pulap long bel bilong yu, na yu laik giamanim Holi Spirit, na yu haitim hap mani yu bin kisim long dispela hap graun bilong yu? \v 4 Yu bin salim dispela graun long laik bilong yu tasol. Na mani yu kisim long en, em samting bilong yu tu, na yu ken mekim wanem samting yu laik mekim long en. Olsem wanem na yu kisim dispela tingting nogut? Yu no ken ting yu laik giamanim ol man tasol. Nogat. Yu laik giamanim God yet.” \v 5 Ananaias i harim dispela tok na em i pundaun na wantu em i dai. Na ol man i harim tok long samting i bin kamap long Ananaias, ol i pret nogut tru. \v 6 Na ol yangpela man i kam na ol i pasim bodi bilong en long laplap, na ol i karim i go na planim. \p \v 7 Tripela aua i go pinis, na meri bilong Ananaias i kam insait. Em i no save long dispela samting i bin kamap long man bilong en. \v 8 Na Pita i tokim em olsem, “Yu tokim mi, ating em tasol mani yutupela i bin kisim long graun bilong yutupela, a?” Na meri i tok, “Em i stret. Em tasol.” \v 9 Na Pita i tokim em olsem, “Watpo yutupela i pasim tok long traim Spirit bilong Bikpela? Harim. Ol man i planim man bilong yu, ol i wokabaut i kam insait long dua. Na ol bai i karim yu tu i go.” \v 10 Orait wantu dispela meri i pundaun klostu long lek bilong Pita na em i dai. Na ol yangpela man i kam insait, na ol i lukim dispela meri i dai pinis. Na ol i karim em i go, na ol i planim em klostu long man bilong en. \v 11 Na olgeta manmeri bilong sios na ol arapela manmeri i harim tok long dispela samting i bin kamap, ol i pret moa yet. \s1 Ol kain kain mirakel i kamap \p \v 12 Ol \x - \xo 5.12 \xt Ap 2.43, 4.32, 14.3, Ro 15.19, 2 Ko 12.12\x* aposel i wokim ol kain kain mirakel namel long ol manmeri. Na olgeta manmeri i bilip long Bikpela, ol i wanbel na ol i save go insait long banis bilong tempel, na bung long veranda bilong Solomon. \v 13 Ol manmeri i no i stap insait long lain bilong ol, ol i save litimapim nem bilong ol. Tasol ol dispela manmeri i pret, olsem na ol i no save kam bung wantaim ol. \v 14 Na \x - \xo 5.14 \xt Ap 2.41, 21.20\x* planti manmeri moa yet i bilip long Bikpela, na ol i kam insait long lain bilong en. \p \v 15 Ol \x - \xo 5.15 \xt Mt 9.21, 14.36, Ap 19.12\x* manmeri i save long ol mirakel ol aposel i wokim. Olsem na ol i save karim ol sikman i kam ausait na slipim ol long ol mat na long ol bet arere long ol rot Pita i save wokabaut i kam long en, long wanem, ol i laik bai san i ken sutim tewel bilong Pita i go long ol dispela sikman.\f + \fr 5.15 \ft Ol dispela manmeri i bilip olsem, sapos san i mekim tewel bilong Pita i pundaun antap long ol sikman, orait ol sikman bai i kamap orait gen.\f* \v 16 Ol \x - \xo 5.16 \xt Mk 6.56, Ap 19.11-12\x* manmeri bilong ol taun klostu long Jerusalem, ol tu i kam lukim ol aposel. Ol i bringim ol sikman i kam, wantaim ol man i gat ol spirit nogut i bagarapim ol. Na dispela olgeta manmeri ol i kamap orait gen. \s1 Ensel i helpim ol aposel // long lusim kalabus \p \v 17 Hetpris \x - \xo 5.17 \xt Ap 4.1-2, 4.6\x* wantaim ol poroman bilong en, em ol man bilong lain Sadyusi, ol i lukim ol dispela samting ol aposel i mekim na ol i bel nogut tru. \v 18 Ol i kirap na holimpas ol aposel na putim ol long kalabus wantaim ol man nogut. \v 19 Tasol \x - \xo 5.19 \xt Ap 12.7-10, 16.26\x* long nait wanpela ensel bilong Bikpela i opim dua bilong haus kalabus na i bringim ol i kam ausait, na i tokim ol olsem, \v 20 “Yupela go sanap insait long banis bilong tempel na autim tok long ol manmeri long olgeta pasin bilong dispela nupela laip.” \v 21 Ol aposel i harim dispela tok, orait ol i go long tempel long moningtaim tru, na ol i wok long autim tok long ol manmeri. \p Na hetpris wantaim ol poroman bilong en i singautim ol kaunsil na olgeta hetman bilong Israel, na ol i kam bung. Na ol i salim tok i go long haus kalabus, long ol i mas bringim ol aposel i kam. \v 22 Orait ol plisman i go long haus kalabus, tasol ol i no lukim ol aposel i stap. Na ol i go bek na ol i tokim ol bikman olsem, \v 23 “Mipela i lukim ol dua bilong haus kalabus, ol i lokim strong na ol gat i sanap was i stap long olgeta dua. Tasol taim mipela i opim dua, mipela i no lukim wanpela man i stap insait.” \p \v 24 Kepten bilong ol man i save was long tempel wantaim ol bikpris i harim dispela tok, na ol i tingting planti, na ol i tok, “Ol dispela man i lus olsem wanem?”\f + \fr 5.24 \ft Tok Grik i no klia tumas long dispela hap. Sampela man i save tanim dispela tok olsem, “ol i tingting planti na ol i tok, ‘Wanem samting bai i kamap nau?’”\f* \v 25 Na wanpela man i kamap na i tokim ol olsem, “Harim. Ol dispela man yupela i putim long haus kalabus, nau ol i sanap insait long banis bilong tempel na ol i autim tok long ol manmeri i stap.” \v 26 Olsem \x - \xo 5.26 \xt Mt 14.5, 21.26\x* na kepten wantaim ol plisman i go bringim ol aposel i kam. Tasol ol i no mekim wanpela samting long ol. Nogat. Ol i pret, nogut ol manmeri i tromoi ston long ol. \s1 Ol aposel i no pret long autim tok // long ol kaunsil \p \v 27 Ol plisman i bringim ol aposel i kam na sanapim ol long ai bilong ol kaunsil. Na hetpris i tokim ol olsem, \v 28 “Mipela \x - \xo 5.28 \xt Mt 27.25, Ap 2.23, 2.36, 4.18, 7.52\x* i bin tambuim yupela tru long yupela i no ken autim tok long ol manmeri long nem bilong dispela man. Tasol yupela i wok yet long autim tok, na ol manmeri long olgeta hap bilong Jerusalem i harim pinis tok bilong yupela. Na yupela i laik sutim tok long mipela i bin kilim dispela man i dai.” \p \v 29 Tasol \x - \xo 5.29 \xt Ap 4.19\x* Pita wantaim ol arapela aposel i bekim tok olsem, “Mipela i mas bihainim tok bilong God tasol. Mipela i no ken bihainim tok bilong ol man. \v 30 Yupela \x - \xo 5.30 \xt Ap 3.15, 10.39, 13.29, Ga 3.13, 1 Pi 2.24\x* i bin nilim Jisas long wanpela diwai na kilim em i dai, tasol God bilong ol tumbuna bilong yumi em i kirapim em bek. \v 31 God \x - \xo 5.31 \xt Ap 2.33-34, 3.15, Ef 1.20, Fl 2.9, Hi 2.10, 12.2\x* i kisim em i go antap na i putim em i stap long han sut bilong em. Na em i stap man bilong soim rot long yumi na kisim bek yumi, na em bai i helpim yumi Israel long tanim bel, na em bai i lusim sin bilong yumi. \v 32 Mipela \x - \xo 5.32 \xt Jo 15.26-27, Ap 1.8, 2.4, 10.44\x* i lukim dispela ol samting God i bin mekim, na mipela i save autim tok long en. Na Holi Spirit tu i autim tok long ol dispela samting. God i bin givim Holi Spirit long ol manmeri i bihainim tok bilong em.” \s1 Gamaliel i tok, // ol kaunsil i mas isi long ol aposel \p \v 33 Ol \x - \xo 5.33 \xt Ap 2.37, 7.54\x* kaunsil i harim dispela tok bilong Pita, na ol i belhat nogut tru, na ol i laik kilim ol aposel i dai. \v 34 Tasol wanpela kaunsil em i sanap. Em i wanpela Farisi, na nem bilong en Gamaliel.\f + \fr 5.34 \ft Taim Pol i no kamap Kristen yet, Gamaliel i bin i stap tisa bilong en. Lukim Aposel 22.3.\f* Em i tisa bilong lo, na olgeta manmeri i save litimapim nem bilong em. Em i tokim ol man long kisim ol aposel i go i stap ausait long sotpela taim liklik. \v 35 Ol i go ausait pinis, orait Gamaliel i tokim ol arapela kaunsil olsem, “Yupela man bilong Israel, sapos yupela i laik mekim wanpela samting long ol dispela man, mobeta yupela i tingting gut pastaim. \v 36 Yupela \x - \xo 5.36 \xt Ap 21.38\x* i save, i no longtaim i go pinis na Teudas i bin kirap na i tok, ‘Mi bikman, mi gat namba.’ Na klostu inap 400 man i bin bihainim em. Tasol gavman i kilim em i dai, na ol man i bilip long em ol i ranawe nabaut, na wok bilong ol i lus nating. \v 37 Na \x - \xo 5.37 \xt Lu 2.1-2\x* bihain, long taim gavman i kisim nem bilong ol manmeri, Judas bilong Galili em i kirap na i pulim tingting bilong sampela manmeri. Na ol i bihainim em na kirapim pait bilong rausim gavman. Tasol ol i kilim em i dai, na olgeta man i bilip long em ol i ranawe na ol i go nabaut. \v 38 Olsem \x - \xo 5.38 \xt Ais 8.10, Mt 15.13\x* na nau mi tokim yupela, yupela i no ken mekim wanpela samting long ol dispela man. Nogat. Yupela i mas larim ol i stap. Sapos dispela wok ol i mekim em i kirap long tingting bilong ol man tasol, orait em bai i bagarap. \v 39 Tasol \x - \xo 5.39 \xt Lu 21.15, Ap 7.51, 9.5, 1 Ko 1.25\x* sapos God yet i kirapim dispela wok, orait yupela bai i no inap pasim ol. Nogut yupela i pait long God!” \p Orait ol kaunsil i bihainim tok bilong Gamaliel. \v 40 Ol \x - \xo 5.40 \xt Ap 4.18\x* i singautim ol aposel i kam, na ol i tokim ol man long wipim ol. Na ol i tambuim ol long ol i no ken autim tok moa long nem bilong Jisas. Na ol i lusim ol i go. \v 41 Olsem \x - \xo 5.41 \xt Mt 5.10-12, 1 Pi 4.13\x* na ol aposel i lusim kaunsil na i go ausait. Na ol i amamas long God i ting ol inap long kisim sem long nem bilong Jisas. \v 42 Na \x - \xo 5.42 \xt Ap 9.22, 17.3\x* long olgeta de, ol i save go long tempel na long ol haus bilong ol manmeri, na ol i wok long skulim ol manmeri. Ol i no lusim wok bilong autim gutnius. Nogat. Ol i tokaut klia olsem, Jisas em i dispela man God i bin promis long salim i kam bilong kisim bek ol manmeri bilong en. \c 6 \s1 Ol i makim 7-pela man bilong helpim ol aposel \p \v 1 Long \x - \xo 6.1 \xt Ap 2.41, 4.35, 5.14, 9.29\x* dispela taim namba bilong ol disaipel i kamap planti moa. Na ol disaipel i save tok Grik, ol i gat kros long ol disaipel i save tok Aram.\f + \fr 6.1 \ft Tok Aram em tok ples bilong ol manmeri bilong distrik Juda na Galili. Em i wankain liklik olsem tok Hibru.\f* Ol i tok olsem, “Long olgeta de yupela i save helpim ol manmeri i sot long kaikai samting, tasol yupela i no save helpim ol meri bilong mipela, man bilong ol i dai pinis.” \v 2 Olsem na ol 12-pela aposel i singautim olgeta disaipel i kam, na ol i tokim ol olsem, “Sapos mipela i lusim wok bilong autim tok bilong God na mipela i wok long tilim kaikai, em i no stret. \v 3 Olsem \x - \xo 6.3 \xt Lo 1.13, Ap 1.21, 16.2, 1 Ti 3.7\x* na ol brata, yupela i mas painim 7-pela man namel long yupela, ol i gat gutpela nem namel long ol manmeri, na Holi Spirit i pulap long ol, na ol i gat gutpela save. Na yumi ken putim ol dispela man bilong lukautim dispela wok. \v 4 Tasol mipela yet i ken wok oltaim long beten na long helpim ol manmeri long tok bilong God.” \p \v 5 Olgeta \x - \xo 6.5 \xt Ap 8.5\x* manmeri ol i laikim dispela tok bilong ol aposel. Na ol i makim Stiven, em man i gat strongpela bilip, na Holi Spirit i pulap long em. Na ol i makim Filip na Prokorus na Nikanor na Timon na Parmenas na Nikolas. Nikolas em i man bilong Antiok, na em i no wanpela Juda, tasol em i bihainim lotu bilong ol. \v 6 Ol \x - \xo 6.6 \xt Ap 13.3, 14.23\x* i sanapim ol dispela man long ai bilong ol aposel, na ol aposel i beten na i putim han antap long ol bilong makim ol bilong mekim dispela wok. \p \v 7 Na \x - \xo 6.7 \xt Jo 12.42, Ap 2.41, 12.24, 16.5, Kl 1.6\x* tok bilong God i go nabaut long olgeta hap. Na planti manmeri moa i kamap disaipel long Jerusalem. Na planti pris tu ol i bihainim tok bilong God na ol i bilip. \s1 Ol Juda i kotim Stiven \p \v 8 God \x - \xo 6.8 \xt Ap 2.43\x* i helpim tru Stiven na i givim strong long em, olsem na Stiven i save wokim ol kain kain bikpela mirakel namel long ol manmeri. \v 9 Tasol \x - \xo 6.9 \xt 2 Ti 1.15\x* sampela man i kirap na ol i pait long toktok wantaim Stiven. Ol i man bilong wanpela haus lotu bilong ol Juda, ol i kolim haus lotu bilong ol friman.\f + \fr 6.9 \ft Dispela ol friman, bipo ol i bin i stap wokboi nating bilong ol arapela man, tasol ol i kamap fri pinis.\f* Ol i man bilong taun Sairini na taun Aleksandria na bilong tupela provins Silisia na Esia. \v 10 Na \x - \xo 6.10 \xt Ais 54.17, Lu 21.15, Ap 5.39\x* Holi Spirit i givim gutpela save tru long Stiven, olsem na ol dispela man i no inap winim tok bilong em. \v 11 Olsem \x - \xo 6.11 \xt Mt 26.59-61\x* na ol i hait na grisim sampela man long tok giaman olsem, “Mipela i bin harim Stiven i mekim tok nogut long Moses na long God.” \v 12 Na long dispela pasin ol i kirapim bel bilong ol manmeri na bilong ol hetman na ol saveman bilong lo. Na ol i go long Stiven na holimpas em, na ol i bringim em i go long kaunsil. \v 13 Na \x - \xo 6.13 \xt Jer 26.11\x* ol i sanapim sampela man bilong sutim tok giaman long em. Ol dispela man i tok olsem, “Oltaim oltaim dispela man i save mekim tok nogut long haus bilong God na long lo bilong em. \v 14 Mipela i bin harim em i tok olsem, ‘Dispela man Jisas bilong Nasaret bai i bagarapim dispela haus na senisim ol pasin bipo Moses i bin givim yumi.’” \v 15 Na olgeta man i sindaun long kaunsil, ol i lukluk strong long Stiven, na ol i lukim pes bilong en i lait olsem pes bilong wanpela ensel. \c 7 \s1 Stiven i autim tok long ol kaunsil \p \v 1 Orait hetpris i askim Stiven olsem, “Dispela tok ol man i sutim long yu, em i tru, o nogat?” \v 2 Na \x - \xo 7.2 \xt Stt 11.31\x* \x - \xo 7.2 \xt Stt 12.1\x* Stiven i tok olsem, “Ol brata na ol papa, yupela harim. Taim tumbuna bilong yumi Abraham i stap long graun bilong Mesopotemia na i no i go yet long taun Haran, God bilong heven, em God i gat bikpela strong, em i kamap long Abraham. \v 3 Na God i tokim em olsem, ‘Yu lusim graun bilong yu na ol brata bilong yu, na yu go long wanpela graun bai mi soim yu long en.’ \v 4 Olsem \x - \xo 7.4 \xt Stt 11.31, 12.4\x* na Abraham i lusim graun bilong ol Kaldia na em i go i stap long Haran. Na taim papa bilong en i dai pinis, God i salim em i kam i stap long dispela graun, nau yupela i stap long en. \v 5 God \x - \xo 7.5 \xt Stt 12.7, 13.15, 15.3, 15.18, 17.8, 26.3, 48.4, Lo 2.5\x* i no givim wanpela liklik hap bilong dispela graun, inap olsem wan mita, long Abraham, bai em i ken i stap graun bilong ol lain bilong em stret. Tasol God i tok, bihain bai em i givim dispela graun long em, na em bai i stap graun bilong en na bilong ol lain pikinini bilong en. Long taim God i mekim dispela tok, Abraham i no gat pikinini yet. \v 6 God \x - \xo 7.6 \xt Stt 15.16, Kis 12.40, Ga 3.17\x* \x - \xo 7.6 \xt Stt 15.13-14\x* i tokim Abraham olsem, ‘Bai ol lain tumbuna pikinini bilong yu i go i stap long kantri bilong ol arapela lain. Na bai ol i kamap wokboi nating, na ol arapela lain bai i mekim nogut long ol inap 400 yia. \v 7 Tasol \x - \xo 7.7 \xt Kis 3.12\x* bihain bai mi kotim ol dispela man i mekim dispela pasin long ol. Na bihain ol lain pikinini bilong ol bai i lusim dispela kantri na bai ol i kam lotu long mi long dispela ples.’ \v 8 Na \x - \xo 7.8 \xt Stt 17.10-14, 21.2-4, 25.26, 29.31—35.18\x* God i tok bai Abraham i mas katim skin olsem mak bilong kontrak God i givim long em. Na bihain Abraham i kamap papa bilong Aisak, na em i wet wanpela wik na em i katim skin bilong Aisak. Na Aisak i kamap papa bilong Jekop, na Jekop i kamap papa bilong ol 12-pela tumbuna bilong yumi. \p \v 9 “Ol \x - \xo 7.9 \xt Stt 37.11, 37.28, 39.2, 39.21\x* dispela tumbuna ol i bel nogut long Josep, brata bilong ol, na ol i salim em olsem wokboi nating long ol arapela lain man. Na ol dispela man i bringim em i go long Isip. Tasol God i stap wantaim em. \v 10 God \x - \xo 7.10 \xt Stt 41.37-41\x* i helpim em na i pinisim olgeta hevi bilong en. Na taim Josep i toktok wantaim king bilong Isip, God i givim gutpela save long em na i mekim king i laikim em. Olsem na king i makim em i stap namba wan gavman bilong Isip, na em i bosim olgeta samting long haus bilong king. \p \v 11 “Bihain \x - \xo 7.11 \xt Stt 41.54, 42.1-2\x* taim bilong bikpela hangre i kamap long olgeta hap bilong Isip na long olgeta hap bilong graun Kenan, na ol manmeri i gat bikpela hevi. Na ol tumbuna bilong yumi i no gat kaikai. \v 12 Tasol \x - \xo 7.12 \xt Stt 42.1-5\x* Jekop i harim tok olsem i gat wit i stap long Isip, na em i salim ol tumbuna bilong yumi i go long Isip namba wan taim. \v 13 Orait \x - \xo 7.13 \xt Stt 45.1, 45.16\x* taim ol i go long namba 2 taim gen, Josep i tokim ol brata olsem, ‘Mi Josep.’ Na bihain king tu i save long ol lain bilong Josep. \v 14 Na \x - \xo 7.14 \xt Stt 45.9-10, 45.17-18, 46.27\x* Josep i salim tok na i singautim papa bilong en Jekop i kam long em, wantaim olgeta lain bilong en, inap olsem 75 manmeri. \v 15 Orait \x - \xo 7.15 \xt Stt 46.1-7, 49.33\x* Jekop i go daun long Isip. Na bihain em i dai, na ol tumbuna bilong yumi ol tu i dai. \v 16 Na \x - \xo 7.16 \xt Stt 23.3-16, 33.19, 50.7-13\x* ol i karim bodi bilong ol i go bek long taun Sekem na planim ol long dispela matmat, bipo Abraham i bin givim mani silva bilong baim long ol pikinini bilong Hamor long Sekem. \p \v 17 “Orait \x - \xo 7.17 \xt Stt 15.5, Sng 105.24-25, Ap 7.5-7\x* \x - \xo 7.17 \xt Kis 1.7-8\x* taim God i makim bilong inapim dispela promis bipo em i bin mekim long Abraham, dispela taim klostu i laik kamap. Na ol lain Israel i stap long Isip, na ol i kamap bikpela lain tru. \v 18 Na bihain wanpela man i kamap king bilong Isip, na em i no save long Josep. \v 19 Dispela \x - \xo 7.19 \xt Kis 1.10-22\x* king i bin trikim ol lain bilong yumi na mekim pasin nogut long ol. Na em i mekim ol i tromoi ol liklik pikinini bilong ol, bai ol i dai. \v 20 Long \x - \xo 7.20 \xt Kis 2.2, Hi 11.23\x* dispela taim mama bilong Moses i karim em. Em i gutpela pikinini, na God i laikim em. Na ol i bin lukautim em long haus bilong papa bilong en inap long tripela mun. \v 21 Bihain \x - \xo 7.21 \xt Kis 2.3-10\x* ol i putim em i stap ausait, na pikinini meri bilong king i kisim em na i lukautim em olsem pikinini bilong em yet. \v 22 Na Moses i skul long olgeta gutpela save bilong ol Isip, na em i kamap man bilong mekim ol strongpela toktok na ol kain kain strongpela wok. \p \v 23 “Taim \x - \xo 7.23 \xt Kis 2.11-15\x* Moses i gat 40 krismas pinis, na em i tingting long i go lukim ol brata bilong em, ol Israel. \v 24 Na em i lukim wanpela Isip i wok long mekim nogut long wanpela Israel. Orait em i helpim dispela Israel na i bekim rong dispela Isip i bin mekim long em. Em i paitim dispela Isip na kilim em i dai. \v 25 Moses i ting ol brata bilong en bai i save olsem, God i laik helpim ol long han bilong en. Tasol ol i no save. \v 26 Long de bihain, Moses i lukim tupela Israel i wok long pait. Em i laik mekim i dai pait bilong tupela, na em i go long tupela na i tok, ‘E, yutupela i brata tasol. Bilong wanem yutupela i bagarapim yutupela yet?’ \v 27 Tasol dispela man i as bilong trabel em i sakim Moses i go bek. Na em i tok, ‘Husat i makim yu na yu kamap hetman na jas bilong mipela? \v 28 Yu laik kilim mi i dai, olsem asde yu kilim dispela Isip, a?’ \v 29 Moses \x - \xo 7.29 \xt Kis 2.21-22, 18.3-4\x* i harim dispela tok, na em i ranawe. Em i go i stap long graun bilong ol Midian. Na bihain em i marit na i gat tupela pikinini man. \p \v 30 “Orait \x - \xo 7.30 \xt Kis 3.1-10\x* 40 yia i go pinis, na wanpela ensel i kamap long Moses long graun i no gat man, klostu long maunten Sainai. Ensel i stap insait long paia i kamap namel long ol han bilong wanpela liklik diwai. \v 31 Moses i lukim na i tingting planti long dispela samting i kamap. Em i laik lukim gut na em i go klostu, na Bikpela i tokim em olsem, \v 32 ‘Mi God bilong ol tumbuna bilong yu. Mi God bilong Abraham na bilong Aisak na bilong Jekop.’ Na Moses i guria, na em i pret long lukluk. \v 33 Na \x - \xo 7.33 \xt Jos 5.15\x* Bikpela i tokim em, ‘Yu mas lusim su bilong yu, long wanem, dispela graun yu sanap long en em i bilong mi yet na i tambu. \v 34 Mi lukim pinis olgeta pasin nogut ol i mekim long ol lain manmeri bilong mi long Isip. Mi harim pinis krai bilong ol, na nau mi kam daun bilong kisim bek ol long han bilong ol Isip. Olsem na yu kirap. Mi laik salim yu i go long Isip.’ \p \v 35 “Pastaim \x - \xo 7.35 \xt Kis 2.14, 14.11-12, Nam 20.16\x* ol Israel i bin sakim Moses, na tokim em olsem, ‘Husat i makim yu na yu kamap hetman na jas bilong mipela?’ Orait dispela man Moses tasol God i salim i go olsem hetman na man bilong kisim bek ol. God i strongim em long han bilong dispela ensel i kamap long em long liklik diwai. \v 36 Moses \x - \xo 7.36 \xt Kis 7.3, 12.41, 14.21, 16.1, 16.35, Nam 14.33, Sng 105.27\x* i bringim ol i go lusim Isip, na em i wokim ol kain kain mirakel long Isip na long solwara Retsi na long graun i no gat man, inap long 40 yia. \v 37 Dispela \x - \xo 7.37 \xt Lo 8.15, 8.18, Mt 17.5, Ap 3.22\x* Moses tasol i bin tokim ol Israel olsem, ‘God bai i makim wanpela brata bilong yupela, na mekim em i kamap profet olsem mi yet.’ \v 38 Bihain \x - \xo 7.38 \xt Kis 19.1—20.17, Lo 5.1-33, Ais 63.9, Ap 7.53, Ro 3.2, Ga 3.19, Hi 2.2\x* ol tumbuna bilong yumi i go bung long graun i no gat man, na dispela Moses tasol i stap wantaim ol. Na em i go antap long maunten Sainai na ensel i givim tok long em. Em i kisim tok bilong God, dispela tok i gat laip, na em i givim dispela tok long yumi. \p \v 39 “Tasol \x - \xo 7.39 \xt Nam 14.3\x* ol tumbuna bilong yumi ol i no laik harim tok bilong Moses. Nogat. Ol i sakim tok bilong em, na long bel bilong ol i laikim tumas long i go bek long Isip. \v 40 Ol \x - \xo 7.40 \xt Kis 32.1, 32.23\x* i tokim Aron olsem, ‘Mipela i no save wanem samting i bin kamap long Moses, dispela man i bin kisim yumi long Isip na bringim yumi i kam. Olsem na yu mas wokim ol god bilong mipela, na ol i ken i go paslain long mipela na bringim mipela long rot.’ \v 41 Long \x - \xo 7.41 \xt Kis 32.2-6, Lo 9.16, Sng 106.19\x* dispela taim ol i wokim wanpela pikinini bulmakau, na ol i mekim ofa long dispela giaman god. Na ol i amamas long dispela samting ol i bin wokim long han bilong ol yet. \v 42 Olsem \x - \xo 7.42 \xt Sng 81.12, Jer 19.13, Ese 20.25, 20.39, 2 Te 2.11\x* na God i givim baksait long ol, bai ol i ken lotu long san na mun na sta samting, olsem tok i stap long buk bilong ol profet, ‘Yupela ol Israel, taim yupela i bin i stap 40 yia long ples wesan nating, na yupela i kilim ol bulmakau na sipsip na mekim ofa, ating yupela i mekim ol dispela ofa long mi, a? Nogat tru. \v 43 Dispela bikpela haus sel yupela i karim em i no haus sel bilong mi. Em i bilong giaman god Molek. Na yupela i bin karim tu piksa bilong sta bilong giaman god Refan. Yupela i wokim ol dispela piksa bilong giaman god, bilong yupela i ken lotu long ol. Olsem na bai mi rausim yupela long kantri bilong yupela, na salim yupela i go i stap long graun i stap long hapsait bilong kantri Babilon.’\f + \fr 7.43 \ft Molek em wanpela giaman god bilong ol arapela lain manmeri, na Refan em nem bilong wanpela sta ol i lotuim olsem giaman god. Dispela tok Stiven i mekim, em i kisim long buk bilong profet Amos 5.25-27. Amos i bin tok olsem, ol Israel bilong bipo, ol i no bin lotu tru long God. Nogat. Ol i save sakim tok bilong God, na ol i mekim wankain pasin olsem ol i lotuim ol giaman god bilong ol arapela manmeri. Na bihain, God i lukim ol Israel i givim baksait long em, na em i larim ol Babilon i kam pait na kisim ol Israel i go kalabus long kantri Babilon. Lukim 2 King 24.10-16.\f* \p \v 44 “Taim \x - \xo 7.44 \xt Kis 25.9, 25.40, 26.30, Hi 8.5\x* ol tumbuna bilong yumi i stap long graun i no gat man, ol i gat haus sel bilong God. Long dispela haus God i save kamapim tok tru bilong en. Taim ol i wokim dispela haus sel, ol i mekim olgeta samting olsem God i bin tokim Moses na ol i bihainim stret piksa Moses i bin lukim. \v 45 Bihain \x - \xo 7.45 \xt Jos 3.14-17, 18.1, 23.9, Neh 9.24, Sng 44.2, Ap 13.19\x* ol lain pikinini bilong ol dispela tumbuna i kisim dispela haus sel na ol i kam wantaim Josua bilong kisim graun bilong ol man bilong ol arapela lain. Na God i rausim ol dispela lain long pes bilong ol tumbuna bilong yumi. Na ol i sanapim haus sel na em i stap long dispela graun inap long taim bilong King Devit, \v 46 em \x - \xo 7.46 \xt 1 Sml 16.1, 2 Sml 7.1-16, 1 Kin 8.19, 1 Sto 17.1-14, Sng 89.19, 132.1-5\x* dispela man God i save mekim gut long en. Devit i bin beten long God i ken larim em i wokim wanpela gutpela haus bilong ol lain tumbuna bilong Jekop i ken i go long en na lotu long God. \v 47 Tasol \x - \xo 7.47 \xt 1 Kin 6.1-38, 8.20, 1 Sto 17.12, 2 Sto 3.1-17\x* bihain, Solomon i bin wokim dispela haus. \p \v 48 “Tasol \x - \xo 7.48 \xt 1 Kin 8.27, 2 Sto 2.6, 6.18\x* God Antap Tru i no save stap long ol haus ol man i wokim. Em i olsem profet i bin tok, \v 49 ‘Bikpela \x - \xo 7.49 \xt Mt 5.34-35, 23.22\x* \x - \xo 7.49 \xt Ais 66.1-2\x* i tok olsem, “Heven em i sia king bilong mi, na graun em i ples mi putim lek bilong mi antap long en. Olsem na bai yupela i wokim wanem kain haus bilong mi? Na wanem hap bai i stap ples malolo bilong mi? \v 50 Mi yet mi bin wokim dispela olgeta samting.” ’ \p \v 51 Na \x - \xo 7.51 \xt Kis 32.9, Wkp 26.41, Lo 10.16, Ais 48.4, 63.10, Jer 6.10, 9.26\x* Stiven i tokim ol kaunsil moa olsem, “Yupela i man bilong bikhet. Bel na tingting bilong yupela i pas olsem bilong ol haiden. Na yau bilong yupela i pas na yupela i no save harim tok bilong God. Oltaim yupela i save sakim tok bilong Holi Spirit, olsem ol tumbuna bilong yupela i bin mekim bipo. \v 52 Wanem \x - \xo 7.52 \xt 2 Sto 36.16, Mt 21.35, 23.31, 1 Te 2.15\x* profet bipo i stap, na ol tumbuna bilong yupela i no bin mekim pasin nogut long em? Nogat. Ol i bin kilim i dai ol man bipo i bin tokaut olsem, Man Bilong Mekim Stretpela Pasin, em bai i kam. Na nau dispela man i kam pinis na yupela i putim em long han bilong ol birua na kilim em i dai. \v 53 Yupela \x - \xo 7.53 \xt Kis 20.1, Ap 7.38, Ga 3.19, Hi 2.2\x* i bin kisim lo bilong God long han bilong ol ensel, tasol yupela i no bihainim.” \s1 Ol i tromoi ston long Stiven // na kilim em i dai \p \v 54 Ol \x - \xo 7.54 \xt Ap 5.33\x* kaunsil i harim tok bilong Stiven, na ol i belhat nogut tru long em na ol i kaikaim tit bilong ol. \v 55 Tasol \x - \xo 7.55 \xt Mt 22.44, Ap 2.33-34, 5.31, 6.5\x* Holi Spirit i pulap long Stiven, na em i lukluk i go antap long heven. Em i lukim gutpela lait na bilas bilong God long heven, na em i lukim Jisas i sanap i stap long han sut bilong God. \v 56 Na \x - \xo 7.56 \xt Ese 1.1, Dan 7.13, Mt 3.16, Ap 10.11, Kl 3.1\x* Stiven i tok olsem, “Harim. Mi lukim heven i op, na Pikinini Bilong Man em i sanap i stap long han sut bilong God.” \p \v 57 Ol i harim dispela tok na ol i singaut strong moa, na ol i pasim yau bilong ol. Na ol i kirap wantaim na ol i ran i go holimpas Stiven. \v 58 Na \x - \xo 7.58 \xt Lo 13.9, Lu 4.29, Ap 6.13-14, 22.20, Hi 13.12\x* ol i rausim em i go ausait long taun, na ol i tromoi ston long em bilong kilim em i dai.\f + \fr 7.58 \ft Lo bilong ol Israel i tok, taim wanpela man i mekim pasin nogut tru, ol i mas kisim em i go ausait long taun na tromoi ol ston long em na kilim em i dai. Lukim Wok Pris 24.13-16 na Namba 15.35.\f* Ol man pastaim i bin sutim tok long em, ol i rausim longpela klos bilong ol na putim i stap klostu long lek bilong wanpela yangpela man, nem bilong en Sol. \v 59 Taim \x - \xo 7.59 \xt Sng 31.5, Lu 23.46\x* ol i wok long tromoi ston long Stiven, Stiven i prea olsem, “Bikpela Jisas, yu kisim spirit bilong mi.” \v 60 Na \x - \xo 7.60 \xt Mt 5.44, Lu 23.34, Ap 9.40, 21.5\x* em i\fig “Bikpela, yu no ken bekim dispela sin long ol.”|alt="90" src="LN 118" size="span" ref="7.60" \fig* brukim skru na i singaut strong moa, “Bikpela, yu no ken bekim dispela sin long ol.” Stiven i tok olsem, na em i dai. \c 8 \p \v 1 Na \x - \xo 8.1 \xt Ap 7.58, 8.4, 11.19, 22.20\x* long ai bilong Sol, dispela pasin ol i mekim long Stiven em i stret. \s1 Sol em i wok long bagarapim sios \p Long de ol i kilim Stiven, ol i stat long mekim nogut tru long ol manmeri bilong sios i stap long Jerusalem. Olsem na olgeta manmeri bilong sios i ranawe i go nabaut long olgeta hap bilong distrik Judia na Samaria. Tasol ol aposel i stap yet long Jerusalem. \v 2 Sampela man i save bihainim gut pasin God i laikim, ol i planim Stiven, na ol i mekim bikpela krai long em. \v 3 Na \x - \xo 8.3 \xt Ap 9.1, 9.13, 9.21, 22.4-5, 26.9-11, 1 Ko 15.9, 1 Ti 1.13\x* Sol i wok long bagarapim ol manmeri bilong sios. Em i go insait long ol haus bilong ol na em i kisim ol man na meri wantaim. Na em i pulim ol i go na i putim ol long kalabus. \ms1 Ol aposel i autim tok bilong Jisas long Judia na Samaria \s2 (Sapta 8.4—12.25) \s1 Ol i autim gutnius long Samaria \p \v 4 Ol \x - \xo 8.4 \xt Mt 10.23, Ap 6.5, 11.19\x* dispela manmeri i bin ranawe i go nabaut long olgeta hap, ol i autim gutnius long ol ples ol i stap long en. \v 5 Filip i go long wanpela taun bilong Samaria, na em i autim gutnius bilong Krais long ol. \v 6 Planti manmeri moa ol i harim tok bilong Filip na ol i lukim ol mirakel em i wokim, na ol i putim yau gut long tok bilong em. \v 7 Ol \x - \xo 8.7 \xt Mt 10.1, Mk 16.17\x* i lukim Filip i rausim ol spirit nogut i bin i stap long planti manmeri, na ol dispela spirit i singaut nogut tru na i lusim ol. Na planti man bun bilong ol i dai o lek bilong ol i nogut, ol i kamap orait gen. \v 8 Olsem na bikpela amamas i kamap long ol manmeri bilong dispela taun. \p \v 9 Wanpela man i stap long dispela taun, nem bilong en Saimon. Bipo em i save mekim ol kain kain pasin bilong soim strong na pawa bilong en na mekim olkain marila samting, na ol manmeri bilong Samaria i lukim na ol i tingting planti. Em i save tok olsem, “Mi bikman.” \v 10 Na ol bikman na ol manmeri nating, olgeta i strong long harim tok bilong Saimon. Ol i save tok, “Dispela strong bilong God, ol i kolim Bikpela Strong, em i stap long dispela man.” \v 11 Ol i strong long harim tok bilong em, long wanem, planti taim ol i bin lukim em i mekim ol narakain samting tru, na ol i save tingting planti. \v 12 Tasol taim Filip i autim gutnius bilong kingdom bilong God na bilong nem bilong Jisas Krais, ol man na meri wantaim i bilip na ol i kisim baptais. \v 13 Na Saimon tu i bilip na i kisim baptais. Na em i raun wantaim Filip na i lukim ol kain kain bikpela mirakel Filip i wokim, na em i tingting planti. \p \v 14 Ol aposel i stap long Jerusalem ol i harim tok long ol Samaria i bin kisim tok bilong God. Olsem na ol i salim Pita wantaim Jon i go long ol. \v 15 Tupela \x - \xo 8.15 \xt Ap 2.38\x* i go kamap, orait tupela i beten bai God i givim Holi Spirit long ol dispela Samaria, \v 16 long \x - \xo 8.16 \xt Mt 28.19, Ap 10.48, 19.2\x* wanem, Holi Spirit i no bin kam yet long ol. Ol i kisim baptais tasol long nem bilong Jisas. \v 17 Tupela \x - \xo 8.17 \xt Ap 6.6, 19.6, Hi 6.2\x* i beten pinis, orait tupela i putim han antap long ol, na ol i kisim Holi Spirit. \p \v 18 Saimon i lukim tupela aposel i putim han antap long ol na ol i kisim Holi Spirit. Olsem na em i kisim mani i kam long tupela, na em i tok olsem, \v 19 “Yutupela givim dispela strong long mi tu. Olsem na sapos mi putim han antap long wanpela man, em i ken kisim Holi Spirit.” \p \v 20 Tasol \x - \xo 8.20 \xt Mt 10.8, Ap 2.38, 10.45\x* Pita i tokim Saimon olsem, “Mani bilong yu i ken bagarap wantaim yu yet! Samting God i save givim olsem presen, em yu ting yu inap baim long mani, a? Nogat tru. \v 21 Bel \x - \xo 8.21 \xt Sng 78.37\x* bilong yu i no stret long ai bilong God. Olsem na yu no inap i stap insait long dispela wok bilong God mipela i mekim. Nogat tru. \v 22 Yu \x - \xo 8.22 \xt Dan 4.27, 2 Ti 2.25\x* mas tanim bel na givim baksait long dispela pasin nogut bilong yu. Na yu mas beten long Bikpela na askim em long pinisim asua bilong dispela tingting nogut i stap long bel bilong yu. \v 23 Mi \x - \xo 8.23 \xt Hi 12.15\x* tok olsem, long wanem, mi lukim yu i mangal tru long kisim presen bilong God na dispela mangal i kamap olsem marasin nogut i bagarapim tingting bilong yu na i mekim yu i stap long kalabus bilong sin.” \v 24 Na \x - \xo 8.24 \xt Kis 8.8, Nam 21.7, 1 Kin 13.6, Je 5.16\x* Saimon i bekim tok olsem, “Yutupela i mas prea long Bikpela bai em i ken marimari long mi, na bai ol dispela samting yutupela i tok long en i no ken kamap long mi.” \p \v 25 Orait tupela aposel i autim tok bilong Bikpela na i tokim ol manmeri long ol samting Bikpela i bin mekim long tupela. Na bihain tupela i go bek long Jerusalem. Na taim tupela i wokabaut i go, tupela i autim gutnius long planti ples bilong ol Samaria. \s1 Filip i autim gutnius long man bilong Afrika \p \v 26 Wanpela ensel bilong Bikpela i tokim Filip olsem, “Yu kirap na yu go long hap saut, na yu go long dispela rot i lusim Jerusalem na i go daun long taun Gasa.” Dispela rot i stap long hap i no gat man. \v 27 Orait \x - \xo 8.27 \xt Ais 56.3-7, Sef 3.10, Jo 12.20\x* Filip i kirap na i go. Na long dispela rot em i lukim wanpela man bilong Afrika. Em i wanpela bikman long gavman bilong kwin o Kandasi bilong wanpela kantri long Afrika,\f + \fr 8.27 \ft Dispela kantri i bin i stap long hap saut bilong kantri Isip.\f* na em i save bosim olgeta mani samting bilong kwin. Em wanpela man ol i bin rausim bol bilong en. Dispela man i bin kam long Jerusalem bilong lotu, \v 28 na nau em i laik i go bek. Em i sindaun long karis bilong en, na i ritim buk bilong profet Aisaia, na i go. \v 29 Na Holi Spirit i tokim Filip olsem, “Yu go wokabaut klostu long dispela karis.” \v 30 Orait Filip i ran i go klostu, na i harim dispela man i ritim buk bilong profet Aisaia. Na Filip i tok olsem, “Ating yu save long as bilong dispela tok yu ritim, o nogat?” \v 31 Na \x - \xo 8.31 \xt Jo 16.13\x* dispela man i bekim tok olsem, “Sapos i no gat man i tokim mi long as bilong dispela tok, orait bai mi inap save olsem wanem?” Na em i tokim Filip, “Yu kam antap long karis na sindaun wantaim mi.” \p \v 32 Dispela \x - \xo 8.32 \xt Ais 53.7-8\x* hap bilong buk em i ritim, em i gat tok olsem, “Em i no bin mekim wanpela tok. Em i pasim maus olsem sipsip ol i kisim i go bilong kilim, na olsem pikinini sipsip ol i laik katim gras bilong en. \v 33 Ol i daunim em tru, na ol i no mekim stretpela kot long em. Olsem na em i no gat ol lain pikinini i stap, bai ol man i ken stori long ol. Nogat. Ol i bin pinisim laip bilong en, na em i no i stap moa long graun.” \p \v 34 Dispela man i ritim dispela tok pinis, orait em i askim Filip olsem, “Mi askim yu. Profet i tok long husat na i mekim dispela tok? Em i tok long em yet, o em i tok long narapela man?” \v 35 Orait \x - \xo 8.35 \xt Lu 24.27, Ap 18.28\x* Filip i autim tok long dispela man. Pastaim em i autim as bilong tok dispela man i bin ritim, na bihain em i autim ol arapela tok bilong gutnius bilong Jisas. \v 36-37 Tupela \x - \xo 8.36-37 \xt Ap 10.47\x* i go yet long rot na tupela i kamap long wanpela wara. Na dispela man i tok, “Lukim, wara i stap. Ating wanpela samting i pasim rot na mi no inap kisim baptais?”\f + \fr 8.36-37 \ft Sampela saveman i ting narapela hap tok i stap tu long dispela lain. Dispela tok i olsem, “Na Filip i tok, ‘Sapos yu bilip tru long bel bilong yu, orait yu ken kisim baptais.’ Na em i bekim tok olsem, ‘Mi bilip long Jisas Krais em i Pikinini Bilong God.’”\f* \p \v 38 Orait dispela man i tok na draiva i mekim ol hos i pulim karis ol i sanap. Na Filip wantaim dispela man i go daun long wara. Na Filip i baptaisim em. \v 39 Na \x - \xo 8.39 \xt 1 Kin 18.12, 2 Kin 2.16, Ese 3.12-14\x* tupela i lusim wara na i kam antap, na wantu Spirit bilong Bikpela i kisim Filip i go, na dispela man i no lukim em moa. Tasol dispela man i amamas na i bihainim rot bilong en na i go. \v 40 Na \x - \xo 8.40 \xt Ap 21.8\x* Filip i lukim olsem em i stap long taun Asdot, na em i go long olgeta taun nabaut na em i autim gutnius bilong Jisas. Na bihain em i go kamap long taun Sisaria. \c 9 \s1 Sol i tanim bel \r (Aposel 22.4-16 na 26.9-18) \p \v 1 Long \x - \xo 9.1 \xt Ap 8.3, Ga 1.13, 1 Ti 1.13\x* dispela taim Sol i tok strong yet long bagarapim ol disaipel bilong Bikpela na kilim ol i dai. Olsem na em i go long hetpris, \v 2 na i askim hetpris long raitim ol pas long ol hetman bilong ol haus lotu bilong ol Juda i stap long taun Damaskus. Orait hetpris i raitim ol pas na em i givim long Sol. Ol pas i gat tok olsem, “Sapos Sol i lukim sampela man o sampela meri i bihainim rot bilong Jisas, orait em i ken kalabusim ol na bringim ol i kam long Jerusalem.” \v 3 Orait \x - \xo 9.3 \xt Ap 22.6, 26.12, 1 Ko 15.8\x* Sol i lusim Jerusalem na i go long Damaskus. Taim em i kamap klostu long Damaskus, na wantu wanpela lait bilong heven i kam daun long em. Dispela lait i strong tumas \v 4 na \x - \xo 9.4 \xt Mt 25.40\x* Sol i pundaun long graun. Na em i harim maus bilong wanpela man i tok olsem, “Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi?” \v 5 Na \x - \xo 9.5 \xt Ap 5.39, 1 Ko 15.8\x* Sol i tok, “Bikpela, yu husat?” Na em i tok, “Mi Jisas, yu wok long bagarapim mi.\fig “Bikpela, yu husat?”|alt="95" src="LN 120" size="span" ref="9.5" \fig* \v 6 Tasol yu kirap na yu go insait long taun. Bihain bai wanpela man i tokim yu long ol samting yu mas mekim.” \p \v 7 Ol \x - \xo 9.7 \xt Ap 22.9, 26.13\x* man i go wantaim Sol ol i kirap nogut, na ol i no gat toktok. Ol i harim maus bilong man i toktok, tasol ol i no lukim wanpela man. \v 8 Orait Sol i kirap na i opim ai, tasol ai bilong en i tudak. Olsem na ol i holim han bilong en na kisim em i go insait long Damaskus. \v 9 Em i stap tripela de, na ai bilong en i stap tudak tasol. Na em i no kaikai na i no dring. \p \v 10 Wanpela \x - \xo 9.10 \xt Ap 22.12\x* disaipel bilong Jisas i stap long Damaskus, nem bilong en Ananaias. Na long driman Bikpela i kolim nem bilong en, “Ananaias.” Na em i tok, “Bikpela, mi stap.” \v 11 Na \x - \xo 9.11 \xt Ap 16.9, 21.39, 22.3\x* Bikpela i tokim em olsem, “Yu kirap na yu go long dispela rot, nem bilong en Stretpela Rot. Long haus bilong Judas yu mas askim long wanpela man bilong taun Tarsus, nem bilong en Sol. Nau em i prea i stap. \v 12 Ai bilong en i tudak, tasol long driman em i bin lukim wanpela man, nem bilong en Ananaias, i kam insait na i putim han antap long en, bilong mekim ai bilong en i lukluk gen.” \p \v 13 Na \x - \xo 9.13 \xt Ap 8.3\x* Ananaias i bekim tok olsem, “Bikpela, mi harim planti man i toktok long dispela man, long olkain pasin nogut em i bin mekim long ol manmeri bilong yu long Jerusalem. \v 14 Em \x - \xo 9.14 \xt Ap 9.1-2, 9.21, 22.16, 1 Ko 1.2, 2 Ti 2.22\x* i kisim tok orait long ol bikpris, bilong em i ken kalabusim ol manmeri bilong dispela ples ol i save lotu na prea long nem bilong yu.” \v 15 Tasol \x - \xo 9.15 \xt Ap 25.13, 25.22, 26.17, 27.24, Ro 1.5, 1 Ko 15.10, Ga 2.7-8, 1 Ti 2.7\x* Bikpela i tokim em olsem, “Yu go. Nau dispela man em i kamap wokman bilong mi. Mi makim em pinis long i go long ol arapela lain manmeri na long ol king, na long ol Israel tu, na autim nem bilong mi long ol. \v 16 Bai \x - \xo 9.16 \xt Ap 20.23, 21.11, 2 Ko 11.23-28\x* mi soim em olkain pen na hevi em i mas karim long taim em i autim nem bilong mi.” \p \v 17 Orait \x - \xo 9.17 \xt Ap 13.52, 22.12-13\x* Ananaias i go. Em i go insait long haus, na i putim han antap long Sol na i tokim em olsem, “Brata Sol, Bikpela Jisas i bin kamap long yu long rot, na nau em i salim mi i kam long yu, bilong yu ken lukluk gen na Holi Spirit i ken pulap long yu.” \v 18 Ananaias i tok pinis, orait wantu samting olsem grile i stap long ai bilong Sol i lusim ai na i pundaun na em inap lukluk gen. Na em i kirap na i kisim baptais. \v 19 Na bihain Sol i kaikai na i kamap strong gen. \s1 Sol i autim gutnius long Damaskus \p Sol i stap sampela de wantaim ol disaipel long Damaskus. \v 20 Na bihain em i go stret long ol haus lotu bilong ol Juda, na em i autim tok olsem, “Jisas em i Pikinini Bilong God.” \v 21 Olgeta \x - \xo 9.21 \xt Ap 8.3, Ga 1.13, 1.23\x* man i harim tok bilong Sol, ol i kirap nogut. Na ol i tok olsem, “Em dispela man tasol i bin bagarapim ol manmeri i save lotu na prea long nem bilong Jisas. Em i mekim olsem long Jerusalem, na nau em i kam hia bilong kalabusim ol na bringim ol i go long ol bikpris.” \p \v 22 Tasol \x - \xo 9.22 \xt Ap 17.3, 18.5, 18.28\x* strong bilong Sol i kamap bikpela moa, na em i tok klia gut tru long ol Juda i stap long Damaskus olsem, “Jisas em dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” Ol Juda i harim ol toktok bilong Sol na ol i kirap nogut na ol i no mekim wanpela tok bilong daunim em. \s1 Ol Juda i birua long Sol, na em i ranawe \p \v 23 Planti \x - \xo 9.23 \xt Ap 23.12, 25.3, 2 Ko 11.23\x* \x - \xo 9.23 \xt 2 Ko 11.32-33\x* de i go pinis, na ol Juda i kibung na ol i pasim tok long kilim Sol i dai. \v 24 Na Sol i harim tok long dispela samting ol i laik mekim. Orait ol Juda i was long olgeta dua bilong taun long san na long nait tu, bilong kilim em i dai. \v 25 Tasol ol disaipel bilong Sol i kisim em long nait na ol i bringim em i go antap long bikpela banis i raunim taun. Na ol i tokim em long sindaun long wanpela bikpela basket, na ol i slekim basket i go daun long ausait bilong taun. \s1 Sol i stap long Jerusalem \p \v 26 Bihain \x - \xo 9.26 \xt Ap 22.17, Ga 1.17-19\x* Sol i go long Jerusalem, na em i laik bung wantaim ol disaipel. Tasol olgeta ol i pret long em, na ol i no bilip olsem em i bin kamap disaipel. \v 27 Tasol \x - \xo 9.27 \xt Ap 4.36, 9.4, 9.20-22, 1 Ko 9.1, 15.8\x* Barnabas i kisim Sol na i bringim em i go long ol aposel. Em i stori long ol long Sol i bin lukim Bikpela long rot, na Bikpela i givim toktok long em. Na Barnabas i stori tu long Sol i bin tokaut strong long nem bilong Jisas long Damaskus. \v 28 Olsem na Sol i stap wantaim ol long Jerusalem na em i raun wantaim ol. Em i no pret, na em i wok strong long tokaut long nem bilong Bikpela. \v 29 Em \x - \xo 9.29 \xt Ap 6.1, 9.23, 11.20, 2 Ko 11.26\x* i wok long toktok wantaim ol Juda i save tok Grik, na em i pait long toktok wantaim ol. Tasol ol i wok long painim rot bilong kilim em i dai. \v 30 Taim \x - \xo 9.30 \xt Ga 1.21\x* ol brata i save long dispela, ol i bringim Sol i go daun long taun Sisaria, na ol i salim em i go long taun Tarsus.\f + \fr 9.30 \ft Bihain Barnabas i laik bringim Sol i go long Antiok, na em i go painim em long Tarsus. Lukim Aposel 11.25.\f* \p \v 31 Olsem na long olgeta hap bilong Judia na Galili na Samaria ol manmeri bilong sios, ol i stap gut. Ol arapela man i no mekim nogut long ol, na sios i kamap strong. Ol i bihainim pasin bilong aninit long Bikpela, na Holi Spirit i strongim bel bilong ol. Na planti manmeri i kam insait long sios. \s1 Pita i mekim orait Ainias \p \v 32 Pita i wokabaut i go long olgeta hap, na em i go daun long taun Lida tu na i stap wantaim ol manmeri bilong God long Lida. \v 33 Long dispela ples em i lukim wanpela man, nem bilong en Ainias. Olgeta bun bilong en i dai, na em i bin slip i stap long bet tasol inap long 8-pela yia. \v 34 Na \x - \xo 9.34 \xt Ap 3.6, 3.16, 4.10\x* Pita i tokim em olsem, “Ainias, nau Jisas Krais i mekim yu i kamap orait gen. Yu kirap na stretim bet bilong yu.” Orait em i kirap kwiktaim. \v 35 Na \x - \xo 9.35 \xt 1 Sto 5.16, Ap 11.21\x* olgeta man bilong taun Lida na bilong stretpela hap graun bilong Saron, ol i lukim Ainias i kamap orait gen, na ol i tanim bel i go long Bikpela. \s1 Pita i kirapim bek Tabita \p \v 36 Long \x - \xo 9.36 \xt 1 Ti 2.10, Ta 3.8\x* Jopa wanpela disaipel meri i stap, nem bilong en Tabita. Long tok Grik ol i kolim Dorkas. Oltaim em i save mekim ol gutpela pasin na em i save helpim ol manmeri i sot long ol samting. \v 37 Long dispela taim em i kisim sik na i dai. Na ol i wasim bodi bilong en na putim em long wanpela rum antap. \v 38 Taun Lida i stap klostu long Jopa, na ol disaipel i bin harim tok olsem Pita i stap long Lida. Olsem na ol i salim tupela man i go bringim tok long en olsem, “Plis, yu kam hariap long mipela. Yu no ken wet.” \v 39 Orait Pita i kirap i go wantaim tupela. Em i go kamap, na ol i bringim em i go long dispela rum antap. Olgeta meri, man bilong ol i dai pinis, ol i kam sanap klostu long Pita na ol i krai i stap. Ol i soim em olgeta klos na saket samting Tabita i bin wokim, taim em i stap yet wantaim ol. \v 40 Na \x - \xo 9.40 \xt Mt 9.25, Mk 5.40-41, Jo 11.43, Ap 7.60\x* Pita i rausim olgeta manmeri i go ausait, na em i brukim skru na i mekim prea. Na em i tanim pes i go long bodi bilong meri na i tok, “Tabita, yu kirap.” Orait meri i opim ai bilong en, na i lukim Pita, na i kirap sindaun. \v 41 Orait Pita i holim han bilong en na i kirapim em, na em i sanap. Na Pita i singautim ol manmeri bilong God, wantaim ol meri, man bilong ol i dai pinis, na em i soim ol olsem Tabita i stap laip. \v 42 Tok bilong dispela samting Pita i mekim i go nabaut long olgeta hap bilong taun Jopa, na ol manmeri i harim. Na planti ol i bilip long Bikpela. \v 43 Na \x - \xo 9.43 \xt Ap 10.6\x* Pita i stap planti de long Jopa. Em i stap wantaim wanpela man nem bilong en Saimon. Dispela man i save kisim ol skin bilong bulmakau samting na redim bilong ol arapela kain wok. \c 10 \s1 Ensel i kamap long Kornilius na i givim tok long em \p \v 1 Wanpela \x - \xo 10.1 \xt Mt 8.5, Ap 27.1-3\x* man i stap long taun Sisaria, nem bilong en Kornilius. Em i kepten bilong 100 soldia bilong ol Rom. Em i bilong dispela lain soldia ol i kolim lain soldia bilong Itali. \v 2 Em \x - \xo 10.2 \xt Ap 8.2, 10.22, 10.35, 22.12\x* i save bihainim gut pasin God i laikim. Na em wantaim olgeta lain i stap long haus bilong en ol i save aninit long God. Em i save givim planti mani samting bilong helpim ol Juda i sot long ol samting. Na oltaim em i save beten long God. \v 3 Long \x - \xo 10.3 \xt Ap 3.1, 10.30, 11.13\x* wanpela de, olsem long 3 klok long apinun, em i lukim wanpela samting olsem driman i klia tumas. Em i lukim wanpela ensel bilong God i kam insait long haus na i tokim em olsem, “Kornilius.” \v 4 Na Kornilius i lukluk long em na i pret tumas. Em i tok olsem, “Bikman, olsem wanem?” \p Na ensel i tokim Kornilius olsem, “God i harim pinis beten bilong yu na em i tingting long pasin yu save mekim bilong givim mani samting long ol manmeri i sot long ol samting. Na God i laikim dispela pasin bilong yu. \v 5 Nau yu mas salim ol man i go long Jopa na painim wanpela man, nem bilong en Saimon, em i gat narapela nem Pita. Na ol i mas tokim em long kam. \v 6 Dispela \x - \xo 10.6 \xt Ap 9.43\x* man i stap long haus bilong narapela Saimon, em i man bilong mekim wok long skin bulmakau samting. Haus bilong en i stap arere long solwara.” \p \v 7 Ensel i givim tok pinis long Kornilius na em i go. Na Kornilius i singautim tupela wokboi bilong en wantaim wanpela soldia. Dispela soldia em tu i save bihainim pasin God i laikim, na oltaim em i save stap wantaim Kornilius. \v 8 Na Kornilius i tokim gut dispela tripela man long olgeta samting i bin kamap long en, na em i salim ol i go long Jopa. \s1 Pita i lukim samting olsem driman \p \v 9 Ol \x - \xo 10.9 \xt Ap 11.5\x* man Kornilius i salim, ol i wokabaut i go na ol i slip long rot. Long de bihain ol i wokabaut i go moa na klostu long belo ol i kamap klostu long taun Jopa. Long dispela taim Pita i go antap long rup bilong haus, bilong mekim prea. \v 10 Pita i hangre na em i laik kaikai. Na taim ol i wok yet long redim kaikai, em i lukim wanpela samting olsem driman. \v 11 Em \x - \xo 10.11 \xt Ap 11.5-17\x* i lukim skai i op, na wanpela samting i kam daun, em i olsem bikpela laplap tru. I gat samting i holim 4-pela kona bilong en na i slekim i kam daun long graun. \v 12 Insait long dispela laplap i gat olgeta kain abus na palai samting na olkain pisin i stap. \v 13 Na Pita i harim wanpela maus i tok olsem, “Pita, yu kirap kilim abus na kaikai.” \v 14 Tasol \x - \xo 10.14 \xt Wkp 11.1-47, Lo 14.3, 14.7, Ese 4.14\x* Pita i tok, “Bikpela, mi no ken tru! I no gat wanpela taim mi bin kaikai wanpela samting i no klin long ai bilong yu na i tambu long mipela i kaikai.” \v 15 Na \x - \xo 10.15 \xt Mt 15.11, Mk 7.15, 7.19, Ap 10.28, Ro 14.14-20, 1 Ko 10.25\x* namba 2 taim dispela maus i tokim em gen olsem, “Samting God i bin mekim i kamap klin, dispela yu no ken kolim i no klin.” \v 16 Dispela samting i kamap tripela taim, na kwiktaim dispela laplap i go antap gen long skai. \p \v 17 Orait Pita i tingting planti na i tok, “As bilong dispela driman mi lukim, em i olsem wanem?” Em i tingting olsem yet, na dispela ol man Kornilius i bin salim ol i kam, ol i kamap. Ol i bin askim ol man long haus bilong Saimon i stap we, na nau ol i kam sanap long dua. \v 18 Na ol i singaut olsem, “Saimon, narapela nem bilong en Pita, em i stap hia, o nogat?” \v 19 Pita \x - \xo 10.19 \xt Ap 11.12, 13.2\x* i tingting yet long dispela driman, na Holi Spirit i tok olsem, “Harim. Tripela man i kam painim yu. \v 20 Olsem na yu kirap na yu go daun na go wantaim ol. Yu no ken tingting planti. Mi yet mi bin salim ol i kam.” \p \v 21 Na Pita i go daun long dispela ol man, na i tok olsem, “Dispela man yupela i wok long painim, em mi tasol. Yupela i kam long wanem samting?” \v 22 Na \x - \xo 10.22 \xt Ap 10.1-2, 22.12\x* ol i tok olsem, “Kornilius, em i kepten bilong 100 soldia, em i salim mipela i kam. Em i stretpela man na em i save pret long God. Olgeta lain Juda ol i save tok, em i gutpela man. Wanpela ensel bilong God i tokim em long singautim yu i go long haus bilong en na em i ken harim sampela tok bilong yu.” \v 23 Orait \x - \xo 10.23 \xt Ap 10.45, 11.12\x* na Pita i kisim ol i go insait long haus na em i lukautim ol long dispela nait. Na long de bihain em i kirap i go wantaim ol. Na sampela bilong ol disaipel bilong Jisas i stap long Jopa ol i go wantaim em. \s1 Pita i go long haus bilong Kornilius \p \v 24 Pita wantaim ol dispela man i wokabaut i go, na ol i slip long rot wanpela nait, na ol i go kamap long taun Sisaria. Na Kornilius i wetim ol i stap. Em i singautim pinis ol wanlain bilong en wantaim ol pren tru bilong en, na ol i bung i stap. \v 25 Pita i go insait, na Kornilius i kam klostu long em na i brukim skru klostu long lek bilong Pita na i lotu long em. \v 26 Tasol \x - \xo 10.26 \xt Ap 14.13-15, KTH 19.10\x* Pita i kirapim em na i tok olsem, “Yu kirap. Mi tu mi man tasol.” \v 27 Na Pita i toktok wantaim em na i go insait, na em i lukim planti manmeri i bung i stap. \p \v 28 Na \x - \xo 10.28 \xt Jo 4.9, Ap 15.8-9, Ga 2.12-14, Ef 3.6\x* Pita i tokim ol olsem, “Yupela yet i save, i tambu tru long mipela Juda i stap wantaim ol man bilong ol arapela lain. Na i tambu long mipela i go klostu long ol tu. Tasol God i bin soim mi olsem, mi no ken kolim wanpela man i no klin long ai bilong God, na mi no ken ting em i tambu long mipela i pas wantaim ol. \v 29 Olsem na mi no sakim tok. Mi harim singaut bilong yupela na mi kam. Orait nau mi askim yupela, bilong wanem yupela i singautim mi?” \p \v 30 Na \x - \xo 10.30 \xt Ap 1.10, 3.1\x* Kornilius i tok olsem, “Samting i bin kamap long mi, na nau 3-pela de i go pinis. Em i olsem. Mi stap long haus bilong mi, na mi mekim prea long 3 klok, em long wankain taim olsem nau. Mi prea i stap na wantu mi lukim wanpela man i sanap long pes bilong mi, na laplap samting bilong en i lait tumas. \v 31 Na \x - \xo 10.31 \xt Dan 10.12, Hi 6.10\x* em i tok, ‘Kornilius, God i harim pinis beten bilong yu, na em i tingting long pasin yu save mekim bilong givim mani samting long ol manmeri i sot long ol samting. \v 32 Olsem na yu mas salim ol man i go long Jopa na singautim Saimon, em i gat narapela nem Pita. Dispela man i stap long haus bilong narapela Saimon, em i man bilong mekim wok long skin bulmakau samting, na haus bilong en i stap arere long solwara.’ \v 33 Olsem na kwiktaim mi salim sampela man i go long yu. Na yu mekim gutpela pasin na yu kam. Orait nau mipela olgeta i kam i stap hia long ai bilong God bilong harim olgeta tok Bikpela i bin givim long yu bilong tokim mipela.” \s1 Pita i autim tok long haus bilong Kornilius \p \v 34 Orait \x - \xo 10.34 \xt Lo 10.17, 1 Sml 16.7, Ro 2.11, Ga 2.6, Ef 6.9, Kl 3.25, 1 Pi 1.17\x* Pita i tok olsem, “Tru tumas, nau mi save, God i save mekim wankain pasin long olgeta manmeri, maski ol i bilong wanem lain.\fig Pita i autim tok long haus bilong Kornilius.|alt="100" src="LN 121" size="span" ref="10.34-43" \fig* \v 35 Long \x - \xo 10.35 \xt Jo 9.31, Ro 2.13, 1 Ko 12.13, Ga 3.28, Ef 3.6\x* olgeta lain em i save laikim ol manmeri i aninit long em na i mekim stretpela pasin. \v 36 Yupela \x - \xo 10.36 \xt Sng 107.20, Ais 52.7, 57.19, Mt 28.18, Ro 10.12, KTH 17.14\x* i save long dispela tok God i givim long mipela ol lain bilong Israel. Em i autim gutnius olsem, Jisas Krais em i Bikpela bilong olgeta man, na em i save mekim yumi i kamap wanbel wantaim God. \v 37 Yupela \x - \xo 10.37 \xt Mt 4.12-17, Lu 4.14\x* yet i save long olgeta samting i bin kamap long olgeta hap bilong kantri Israel bihain long taim Jon i bin autim tok long ol man i mas kisim baptais. Ol dispela samting i bin stat long distrik Galili. \v 38 Yupela \x - \xo 10.38 \xt Mt 3.16, Lu 4.17-20, Jo 3.2, Hi 1.9\x* i save, God i bin makim Jisas bilong Nasaret, na givim Holi Spirit na bikpela strong long em. Na Jisas i go long ol ples nabaut na i helpim ol manmeri. God i stap wantaim em na em i mekim orait gen olgeta man Satan i bin bagarapim ol. \v 39 Na \x - \xo 10.39 \xt Ap 2.32, 5.30\x* mipela i man bilong autim tok bilong olgeta samting em i bin mekim long olgeta ples bilong mipela Juda na long Jerusalem. Ol i hangamapim dispela man long wanpela diwai, na long dispela pasin ol i kilim em i dai. \v 40 Tasol \x - \xo 10.40 \xt Ap 2.24, 1 Ko 15.4-7\x* long de namba 3 God i kirapim em bek na i mekim em i kamap long ai bilong ol manmeri. \v 41 Tasol \x - \xo 10.41 \xt Lu 24.42-43, Jo 14.17-24, 15.27, Ap 1.8, 13.31\x* em i no kamap long olgeta Juda. Nogat. Em i kamap long mipela ol man bipo God i bin makim bilong autim tok bilong em. Na taim em i kirap bek pinis long matmat, mipela i bin kaikai na dring wantaim em. \v 42 Na \x - \xo 10.42 \xt Mt 28.19-20, Ap 17.31, Ro 14.9-10, 2 Ko 5.10, 2 Ti 4.1, 1 Pi 4.5\x* em i tokim mipela long autim tok long ol manmeri na tokaut klia olsem, ‘God i bin makim dispela man tasol bai em i stap man bilong harim kot bilong ol man i stap laip na bilong ol man i dai pinis.’ \v 43 Olgeta \x - \xo 10.43 \xt Ais 33.24, 53.5-6, 53.11, Jer 31.34, Dan 9.24, Mai 7.18, Sek 13.1, Ro 10.11, Ga 3.22\x* profet i bin autim tok long ol samting em bai i mekim, na ol i bin tok olsem, long nem bilong dispela man tasol, God i save lusim sin bilong olgeta man i bilip long em.” \s1 Ol man bilong arapela lain i kisim Holi Spirit \p \v 44 Pita \x - \xo 10.44 \xt Ap 4.31, 8.15-16, 11.15, 15.8\x* i autim tok yet, na Holi Spirit i kam daun long olgeta manmeri i stap harim tok bilong God. \v 45-46 Ol \x - \xo 10.45-46 \xt Ap 2.4, 10.23, 11.18, 19.6, Ga 3.14\x* disaipel bilong lain Juda i bin kam wantaim Pita, ol i harim ol dispela manmeri i mekim tok long ol kain kain tok ples na i litimapim nem bilong God, na ol i kirap nogut na ol i tok olsem, “Lukim. God i givim Holi Spirit olsem presen long ol manmeri bilong ol arapela lain tu.” Na Pita i tok olsem, \v 47 “Ol \x - \xo 10.47 \xt Ap 8.36, 11.17, 15.8-9, Ro 10.12\x* dispela lain i kisim pinis Holi Spirit wankain olsem yumi. Olsem na husat inap tambuim yumi long baptaisim ol long wara?” \v 48 Na \x - \xo 10.48 \xt Ap 2.38\x* Pita i tokim ol dispela manmeri olsem, “Yupela i mas kisim baptais long nem bilong Jisas Krais.” Ol i kisim baptais pinis, orait ol i tokim em long i stap sampela de wantaim ol. \c 11 \s1 Pita i go long Jerusalem na i tok long ol samting i bin kamap \p \v 1 Ol aposel na ol brata i stap nabaut long distrik Judia ol i harim tok long ol manmeri bilong arapela lain tu i kisim pinis tok bilong God. \v 2 Na taim Pita i go long Jerusalem, ol lain disaipel i strong long bihainim pasin bilong katim skin, ol i krosim em. \v 3 Ol \x - \xo 11.3 \xt Ap 10.28, Ga 2.12\x* i tok olsem, “Yu mekim wanem kain pasin na yu go long haus bilong ol man i no save katim skin, na yu kaikai wantaim ol?” \p \v 4 Orait Pita i stori long olgeta samting i bin kamap long em. Em i tok olsem, \v 5 “Mi \x - \xo 11.5 \xt Ap 10.9-48\x* stap long taun Jopa, na mi beten i stap, na mi lukim wanpela samting olsem driman. Mi lukim wanpela samting i kam daun long skai, em i olsem bikpela laplap tru. I gat samting i holim 4-pela kona bilong en na i slekim i kam daun long mi. \v 6 Mi laik save gut long dispela samting, na mi lukluk gut insait long dispela laplap na mi lukim olkain abus ol man i save lukautim na ol wel abus na ol palai samting na ol pisin. \v 7 Na mi harim wanpela maus i tokim mi olsem, ‘Pita, yu kirap kilim abus na kaikai.’ \v 8 Tasol mi tok, ‘Bikpela, mi no ken tru! I no gat wanpela taim mi bin kaikai wanpela samting i no klin long ai bilong yu na i tambu long mipela i kaikai.’ \v 9 Tasol dispela maus i kam long heven em i tok namba 2 taim gen olsem, ‘Samting God i bin mekim i kamap klin, dispela yu no ken kolim i no klin.’ \v 10 Dispela samting i kamap tripela taim, na dispela olgeta samting i go antap gen long skai. \p \v 11 “Long dispela taim stret, tripela man i kam kamap long dispela haus mipela i stap long en. Wanpela man i stap long Sisaria em i bin salim ol i kam long mi. \v 12 Na \x - \xo 11.12 \xt Jo 16.13, Ap 10.19, 10.23, 10.45\x* Holi Spirit i tokim mi olsem, ‘Yu go wantaim ol. Yu no ken tingting planti.’ Na dispela 6-pela brata hia ol tu ol i go wantaim mi, na mipela i go insait long haus bilong dispela man. \v 13 Na em i tokim mipela long em i bin lukim ensel i kam sanap insait long haus bilong en, na ensel i tok, ‘Yu mas salim ol man i go long Jopa na painim Saimon, em i gat narapela nem Pita. Na ol i mas tokim em long kam. \v 14 Em \x - \xo 11.14 \xt Ap 16.31\x* bai i givim sampela tok long yu, na long dispela tok God bai i kisim bek yu wantaim olgeta lain i stap long haus bilong yu.’ \v 15 Dispela \x - \xo 11.15 \xt Ap 2.4\x* man i bin singautim mi i kam, em i toktok pinis, orait mi stat long toktok, na Holi Spirit i kam daun long ol, wankain olsem em i bin kam long yumi namba wan taim. \v 16 Na \x - \xo 11.16 \xt Jol 2.28, Mt 3.11, Jo 1.26, 1.33, Ap 1.5\x* mi tingim gen dispela tok bipo Bikpela i bin mekim. Em i bin tok olsem, ‘Jon i bin baptaisim ol manmeri long wara, tasol yupela bai i kisim baptais long Holi Spirit.’ \v 17 Bipo \x - \xo 11.17 \xt Ap 10.47, 15.8-9\x* yumi bilip long Bikpela Jisas Krais, na God i givim Holi Spirit olsem presen long yumi. Na nau God i givim dispela wankain presen tasol long ol. Olsem na mi husat na mi inap pasim wok God yet i mekim long ol?” \p \v 18 Ol \x - \xo 11.18 \xt Ap 13.48, 14.27, Ro 10.12-13, 15.9, 15.16\x* man i harim dispela tok bilong Pita, na ol i no gat tingting moa bilong kros. Nogat. Ol i litimapim nem bilong God na ol i tok olsem, “Nau yumi save, God i larim ol arapela lain tu i tanim bel na kisim laip.” \s1 Ol manmeri bilong Antiok i kamap Kristen \p \v 19 Taim \x - \xo 11.19 \xt Ap 8.1-4\x* ol i bin kilim Stiven i dai ol i bin mekim nogut long ol arapela manmeri i bilip long Jisas tu. Olsem na planti bilong ol i bin ranawe i go nabaut, na sampela i bin i go long distrik Fonisia na ailan Saiprus na taun Antiok, na ol i wok long autim gutnius bilong Jisas. Tasol ol i no autim tok long ol manmeri bilong ol arapela lain. Nogat. Ol i autim long ol Juda tasol. \v 20 Tasol i gat sampela man namel long ol, ol i man bilong Saiprus na bilong taun Sairini, ol i go long Antiok na ol i autim gutnius bilong Bikpela Jisas long ol Grik tu. \v 21 Na \x - \xo 11.21 \xt Ap 2.41\x* strong bilong Bikpela i stap long ol, olsem na planti manmeri i bilip na i tanim bel na i kamap disaipel bilong Bikpela. \p \v 22 Ol \x - \xo 11.22 \xt Ap 4.36\x* manmeri bilong sios long Jerusalem i harim tok long dispela, na ol i salim Barnabas i go long Antiok. \v 23 Em \x - \xo 11.23 \xt Ap 13.43\x* i go kamap na i lukim olsem God i bin helpim ol na mekim gut tru long ol, na em i amamas. Em i kirapim tingting bilong olgeta manmeri, long ol i mas bihainim Bikpela oltaim. \v 24 Barnabas \x - \xo 11.24 \xt Ap 2.41, 5.14, 6.5, 11.21\x* em i gutpela man, na Holi Spirit i pulap long em, na em i gat strongpela bilip. Na bikpela lain manmeri ol i kam insait long lain bilong Bikpela. \p \v 25 Orait \x - \xo 11.25 \xt Ap 9.30\x* Barnabas i go long Tarsus bilong painim Sol. \v 26 Em \x - \xo 11.26 \xt 1 Pi 4.16\x* i lukim Sol pinis, orait em i bringim em i kam long Antiok. Na long wanpela yia olgeta, tupela i sindaun wantaim ol manmeri bilong sios long Antiok, na tupela i skulim bikpela lain manmeri long tok bilong God. Long Antiok ol disaipel i kisim nem Kristen namba wan taim. \p \v 27 Long \x - \xo 11.27 \xt Ap 13.1, 15.32, 21.9, 1 Ko 12.28, Ef 4.11\x* dispela taim sampela profet i lusim Jerusalem na i kam daun long Antiok. \v 28 Wanpela \x - \xo 11.28 \xt Ap 21.10\x* profet ol i kolim Agabus, em i sanap na long strong bilong Holi Spirit em i autim tok long bikpela hangre bai i kamap long olgeta hap bilong graun. Na bihain, taim Sisar Klodius i stap king, dispela hangre i kamap. \v 29 Ol \x - \xo 11.29 \xt Ro 15.26, 1 Ko 16.1, 2 Ko 9.1\x* Kristen i harim dispela tok bilong Agabus, na ol i pasim tok long salim mani i go long ol brata long Judia, bilong helpim ol. Na olgeta Kristen i givim mani inap long skel bilong ol. \v 30 Na \x - \xo 11.30 \xt Ap 12.25\x* ol i salim Barnabas na Sol na tupela i bringim dispela mani i go na givim long ol hetman bilong sios. \c 12 \s1 Herot i kilim Jems i dai, na i kalabusim Pita \p \v 1 Long dispela taim King Herot\f + \fr 12.1 \ft Dispela King Herot em i tumbuna pikinini bilong dispela Herot i bin i stap king long taim Maria i karim Jisas, na em i papa bilong King Agripa.\f* i bagarapim sampela man bilong sios. \v 2 Em \x - \xo 12.2 \xt Mt 4.21, 20.23\x* i tok, na ol i kilim i dai Jems, em brata bilong Jon, long bainat. \v 3 Herot \x - \xo 12.3 \xt Ap 4.3\x* i lukim ol Juda i laikim dispela samting em i mekim, olsem na em i kalabusim Pita tu. Em i mekim dispela long taim bilong Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis. \v 4 Em \x - \xo 12.4 \xt Kis 12.1-27\x* i holimpas Pita na i putim em long kalabus. Em i putim Pita long han bilong 4-pela lain soldia, na ol i senis senis long was long em. Dispela 4-pela lain wan wan i gat 4-pela soldia i stap long en, inap 16 soldia olgeta. Herot i laik wet inap Bikpela De Bilong Tingim De God I Larim Ol Israel I Stap Gut, em i pinis, na bai em i bringim Pita i kam na kotim em long ai bilong ol manmeri. \v 5 Olsem \x - \xo 12.5 \xt Je 5.16\x* na Pita i stap long haus kalabus, na ol soldia i was long em. Tasol oltaim ol manmeri bilong sios i wok long beten strong long God, bai God i ken helpim em. \s1 Ensel i helpim Pita long lusim haus kalabus \p \v 6 Orait \x - \xo 12.6 \xt Ap 5.23\x* Herot i makim wanpela de bilong bringim Pita i kamap long kot. Na long nait, taim dispela de i no kamap yet, Pita i slip i stap namel long tupela soldia. Ol i bin pasim em long tupela sen. Na ol arapela soldia i stap sentri long dua bilong haus kalabus. \v 7 Na wantu ensel bilong Bikpela i kamap, na lait i kamap insait long haus kalabus. Na ensel i paitim banis bilong Pita na i kirapim em, na i tok, “Yu kirap kwik.” Na tupela sen i lus long han bilong Pita na i pundaun long graun. \v 8 Na ensel i tok, “Pasim let na putim su,” na Pita i mekim olsem. Na ensel i tok, “Putim longpela klos bilong yu na bihainim mi.” \v 9 Na \x - \xo 12.9 \xt Ap 10.3, 10.17, 11.5\x* Pita i lusim dispela rum na i bihainim ensel i go. Tasol em i no save, dispela samting ensel i mekim em i kamap tru. Pita i ting em i driman tasol. \v 10 Tupela \x - \xo 12.10 \xt Sng 34.7, Dan 3.28, 6.22, Ap 5.19, Hi 1.14, 2 Pi 2.9\x* i wokabaut i go na i lusim tupela soldia i stap sentri, na tupela i kamap long dua ain bilong lusim kalabus na i go long taun. Dispela dua em yet i op, na tupela i go ausait na i wokabaut i go long wanpela rot. Na kwiktaim ensel i lusim Pita na i go. \p \v 11 Orait tingting bilong Pita i kamap klia, na em i tok olsem, “Nau mi save tru, Bikpela i bin salim ensel bilong en i kam, na em i kisim mi bek long han bilong Herot na long olgeta samting ol lain Juda i tingting long mekim.” \v 12 Na \x - \xo 12.12 \xt Ap 4.23, 12.5, 12.25, 15.37\x* em i go long haus bilong Maria, em mama bilong Jon. Jon em i gat narapela nem Mak. Planti manmeri i bung long dispela haus na ol i beten i stap. \v 13 Pita i paitim dua ausait long haus, na wanpela wokmeri, nem bilong en Roda, em i kam bilong opim dua. \v 14 Tasol taim em i harim maus bilong Pita, bel bilong en i amamas tumas, na em i no opim dua. Nogat. Em i ran i go insait na i tokim ol manmeri olsem, “Pita i kam i stap long dua!” \v 15 Na \x - \xo 12.15 \xt Mt 18.10, Ap 26.24\x* ol i tokim em olsem, “Yu longlong, o?” Tasol em i strong na i tok, “Nogat. Tru tumas em i stap.” Na ol i tok, “Ating yu lukim ensel bilong en tasol.”\f + \fr 12.15 \ft Long dispela taim planti Juda i bilip olsem, ensel i gat wok bilong was long wanpela man, em i save kamap wankain olsem dispela man.\f* \p \v 16 Tasol Pita i wok long paitim dua yet. Orait ol i go opim dua na ol i lukim em, na ol i kirap nogut tru. \v 17 Na \x - \xo 12.17 \xt Ap 13.16, 19.33, 21.40\x* Pita i mekim nais long han bai ol i mas pasim maus. Na em i stori long ol long pasin Bikpela i bin mekim bilong bringim em i kam ausait long haus kalabus. Na em i tok olsem, “Yupela i mas tokim Jems\f + \fr 12.17 \ft Dispela Jems em i brata bilong Jisas (lukim Galesia 1.19). Em i bin kamap hetman bilong sios i stap long Jerusalem.\f* na ol brata long ol dispela samting.” Na Pita i lusim ol na i go long narapela hap. \p \v 18 Long \x - \xo 12.18 \xt Ap 5.22-24\x* moning ol soldia i lukim Pita i no i stap na ol i kirap nogut tru, na ol i wok long askim ol yet olsem, “Pita i go we?” \v 19 Herot i painimaut olsem Pita i no i stap, na em i tokim ol man long go painim Pita, tasol ol i no lukim em. Olsem na em i kotim ol dispela soldia i bin was long Pita, na em i tok long ol i mas i dai. Na bihain, Herot i lusim Judia na i go daun long taun Sisaria na i stap. \s1 Herot i dai pinis \p \v 20 King \x - \xo 12.20 \xt 1 Kin 5.9-11, Ese 27.17\x* Herot i gat bikpela kros long ol manmeri bilong taun Tair na Saidon. Olsem na ol i bung wantaim na i kam lukim em, long wanem, ol i save kisim kaikai bilong ol long kantri Herot i bosim. Ol i toktok pastaim wantaim Blastus, em ofisa i bosim rum slip bilong king, na em i wanbel wantaim ol. Na bihain, ol i go lukim Herot na askim em long marimari long ol na mekim i dai dispela kros. \p \v 21 Orait Herot i makim wanpela de, na long dispela de em i putim bilas bilong king, na em i sindaun long sia king bilong en, na em i mekim bikpela tok long ol. \v 22 Na ol manmeri i wok long singaut olsem, “Em i maus bilong wanpela god. Em i no maus bilong man.” \v 23 Herot \x - \xo 12.23 \xt 1 Sml 25.38, 2 Sml 24.17, Sng 115.1, Dan 5.20\x* i harim dispela tok bilong ol, na em i no laik litimapim nem bilong God, olsem na wantu ensel bilong Bikpela i paitim em. Na sik nogut i kamap long en, na ol liklik snek i kaikai em, na em i dai. \p \v 24 Tasol \x - \xo 12.24 \xt Ais 55.11, Ap 6.7, 19.20, Kl 1.6\x* tok bilong Bikpela i kamap strong na i go long planti ples. \p \v 25 Na \x - \xo 12.25 \xt Ap 11.29-30, 12.12, 13.5, 13.13, 15.37\x* Barnabas wantaim Sol tupela i pinisim wok bilong tupela long Jerusalem, na tupela i go bek long Antiok. Na tupela i bringim Jon Mak i go wantaim tupela. \ms1 Pol i autim tok bilong Jisas // long planti kantri \s2 (Sapta 13.1—21.14) \c 13 \s1 Ol i makim Barnabas wantaim Sol // bilong mekim wok misin \p \v 1 Sios \x - \xo 13.1 \xt Ap 11.27\x* bilong Antiok i gat sampela man i save autim tok profet na sampela man i save skulim ol manmeri long pasin God i laikim. Nem bilong ol i olsem, Barnabas, na Simeon, em i gat narapela nem Niger,\f + \fr 13.1 \ft Dispela nem Niger, em i olsem “Blakpela”, na sampela man i ting Simeon em i wanpela man bilong Afrika.\f* na Lusius bilong taun Sairini, na Sol, na Manain, em wanpela poroman bilong namba wan gavman Herot. \v 2 Wanpela \x - \xo 13.2 \xt Ap 9.15, Ro 10.15, Ga 1.15, Ef 3.7-8, 1 Ti 2.7, Hi 5.4\x* taim ol manmeri bilong sios i lotu long Bikpela na ol i tambu long kaikai. Na Holi Spirit i tokim ol olsem, “Yupela i mas makim Barnabas wantaim Sol bilong mekim dispela wok mi bin singautim tupela long mekim.” \v 3 Olsem \x - \xo 13.3 \xt Ap 6.6\x* na ol i tambu long kaikai na i mekim prea, na ol i putim han long tupela, na ol i salim tupela i go. \s1 Barnabas wantaim Sol // i autim gutnius long Saiprus \p \v 4 Holi \x - \xo 13.4 \xt Ap 15.39\x* Spirit i salim tupela i go, na tupela i go daun long taun Selusia. Long Selusia tupela i kalap long sip, na sip i kisim tupela i go long ailan Saiprus. \v 5 Tupela \x - \xo 13.5 \xt Ap 12.12, 12.25, 13.13, 13.46, 15.37\x* i kamap long taun Salamis, na tupela i go long ol haus lotu bilong ol Juda na autim tok bilong God. Jon Mak i bin i go wantaim tupela, na em i helpim tupela. \p \v 6 Tupela i wokabaut long olgeta hap bilong ailan Saiprus, na tupela i kamap long taun Pafos. Long Pafos tupela i lukim wanpela man i stap, nem bilong en Barjisas. Em i man bilong mekim ol kain kain marila samting na ol kain kain trik. Na em i wanpela giaman profet bilong lain Juda. \v 7 Dispela man i save stap wantaim namba wan gavman, nem bilong en Sergius Paulus. Sergius Paulus em i man i gat gutpela tingting na save. Em i singautim Barnabas na Sol i kam, long wanem, em i laik harim tok bilong God. \v 8 Dispela \x - \xo 13.8 \xt 2 Ti 3.8\x* man bilong mekim marila samting, long tok Grik ol i save kolim em long nem Elimas. Orait Elimas i laik daunim wok bilong Barnabas na Sol, long wanem, em i no laik bai namba wan gavman i bilip long Jisas. \v 9 Tasol Holi Spirit i pulap long Sol, narapela nem bilong en Pol,\f + \fr 13.9 \ft Dispela nem Sol em i kam long tok Hibru, na nem Pol em i kam long tok Grik. Sampela man i ting Sol i stat long kolim em yet long nem Pol long dispela taim, long wanem, em i stat long mekim wok misin namel long ol lain i save tok Grik.\f* na em i lukluk strong long Elimas na i tok olsem, \v 10 “Yu \x - \xo 13.10 \xt Mt 13.38, Jo 8.44, 1 Jo 3.8\x* pikinini bilong Satan. Yu birua bilong olgeta stretpela pasin. Olgeta pasin bilong giaman na olgeta pasin nogut i pulap tru long yu. Yu save bagarapim olgeta stretpela rot bilong Bikpela. Ating yu no laik lusim dispela pasin? \v 11 Orait \x - \xo 13.11 \xt Kis 9.3, 1 Sml 5.6, Ap 9.8\x* harim. Nau han bilong Bikpela em i paitim yu, na ai bilong yu bai i pas. Nau bai yu no inap lukim san, na bai yu stap olsem longtaim liklik.” Pol i tok olsem na wantu tasol samting olsem klaut i tudak olgeta i pasim ai bilong Elimas. Na em i go nabaut na i wok long painim man bilong holim han bilong em na soim rot long em. \v 12 Namba wan gavman i lukim dispela samting, na em i bilip. Tingting bilong en i kirap tru long tok bilong Bikpela. \s1 Barnabas wantaim Sol i autim tok // long Antiok long distrik Pisidia \p \v 13 Pol \x - \xo 13.13 \xt Ap 13.5, 15.38\x* na ol man i wokabaut wantaim em ol i lusim taun Pafos, na sip i kisim ol i go long taun Perga long provins Pamfilia. Tasol Jon Mak i lusim ol, na em i go bek long Jerusalem. \v 14 Ol i lusim Perga, na ol i wokabaut i go kamap long taun Antiok long distrik Pisidia. Na long de Sabat ol i go insait long haus lotu bilong ol Juda, na ol i sindaun. \v 15 Ol \x - \xo 13.15 \xt Lu 4.16, Ap 13.27, 15.21, Hi 13.22\x* hetman bilong haus lotu i ritim pinis tok bilong lo na tok bilong ol profet, orait ol i tokim wanpela man long i go tokim Pol wantaim ol wanwok bilong en olsem, “Ol brata, sapos yupela i gat wanpela tok bilong strongim bel bilong ol manmeri, orait yupela i ken autim.” \p \v 16 Na \x - \xo 13.16 \xt Ap 12.17\x* Pol i sanap na i mekim nais long han bai ol i pasim maus, na em i tok olsem, “Yupela man bilong Israel, na yupela ol arapela man i save aninit long God, yupela harim. \v 17 God \x - \xo 13.17 \xt Kis 1.7, 6.6, 12.5, Lo 7.6-7, Sng 105.23-24\x* bilong ol lain Israel em i makim ol tumbuna bilong mipela olsem ol manmeri bilong em yet. Na taim ol i lusim graun bilong ol na ol i go i stap long Isip, em i mekim ol i kamap bikpela lain. Bihain, long strong bilong em yet, em i kisim ol long Isip na bringim ol i kam. \v 18 Na \x - \xo 13.18 \xt Kis 16.35, Nam 14.34, Lo 1.31, Sng 95.10, Ap 7.36\x* long taim ol i stap long ples wesan nating, em i karim hevi long pasin bilong ol inap long 40 yia.\f + \fr 13.18 \ft Sampela man i ting dispela lain i tok olsem, “Na long taim ol i stap long ples wesan nating, em i lukautim ol gut inap long 40 yia.”\f* \v 19 Long \x - \xo 13.19 \xt Lo 7.1, Jos 14.1, Sng 78.55\x* graun Kenan God i bagarapim 7-pela lain manmeri, na em i givim dispela graun long ol Israel, bai em i ken i stap graun bilong ol. \v 20 Olgeta \x - \xo 13.20 \xt Het 2.16, 1 Sml 3.20\x* dispela samting i kamap insait long 450 yia samting. Na bihain long ol Israel i kisim graun pinis, God i makim ol hetman bilong bosim ol Israel, i go inap long taim bilong profet Samuel. \p \v 21 “Orait \x - \xo 13.21 \xt 1 Sml 8.5, 8.19, 10.1, 10.21\x* long dispela taim ol i singaut long kisim wanpela king, na God i makim Sol bilong bosim ol, na em i stap king inap long 40 yia. Sol em i pikinini bilong Kis, em man bilong lain Benjamin. \v 22 Tasol \x - \xo 13.22 \xt 1 Sml 13.14, 15.23-26, 16.12-13, 2 Sml 2.4, Sng 89.20, Hos 13.11\x* God i rausim em na i makim Devit bilong i stap king bilong ol. Em i tokim ol man long Devit olsem, ‘Mi lukim pinis Devit, pikinini bilong Jesi, na bel bilong mi i laikim dispela man. Em bai i bihainim olgeta laik bilong mi.’ \v 23 Na \x - \xo 13.23 \xt 2 Sml 7.12-16, Sng 132.11, Ais 11.1, Lu 1.32, 1.69, Ro 11.26\x* God i mekim olsem bipo em i bin promis, na long lain bilong dispela man Devit, God i makim wanpela man bilong kisim bek yumi, na i salim em i kam long Israel. Dispela man em Jisas. \p \v 24 “Taim \x - \xo 13.24 \xt Mt 3.1-2, Mk 1.4, Lu 3.3, Ro 11.26\x* Jisas i no statim wok bilong en yet, Jon i bin autim tok long ol Israel i mas tanim bel na kisim baptais. \v 25 Klostu \x - \xo 13.25 \xt Mt 3.11, Mk 1.7, Lu 3.16, Jo 1.20-27\x* Jon i laik pinisim wok bilong en, na em i tok olsem, ‘Yupela i ting mi husat? Mi no dispela man yupela i wetim. Tasol yupela harim. Bihain bai wanpela man i kam, na mi no gutpela man inap long mi lusim string i pasim su bilong en.’ \p \v 26 “Ol \x - \xo 13.26 \xt Mt 10.6, Lu 24.47, Ap 13.16, 13.46\x* brata, yupela man bilong lain bilong Abraham, na yupela ol arapela man i save aninit long God, harim. Dispela tok bilong God i kisim bek ol manmeri, em God i salim i kam long yumi tasol. \v 27 Ol \x - \xo 13.27 \xt Lu 23.34, 24.20, 24.44, Jo 16.3, Ap 3.17, 15.21, 1 Ko 2.8\x* man i stap long Jerusalem, wantaim ol hetman bilong ol, ol i no save gut long dispela man. Na ol i no tingim gut tok bilong ol profet, ol i save ritim long olgeta de Sabat. Olsem na ol i bin tok long dispela man i mas i dai, na long dispela pasin ol inapim tok ol profet i bin mekim bipo. \v 28 Ol \x - \xo 13.28 \xt Mt 27.22-23, Mk 15.13-14, Lu 23.21-23, Jo 19.15\x* i no painim wanpela rong long em inap long ol i kotim em na kilim em i dai, tasol ol i strong long namba wan gavman Pailat i mas kilim em i dai. \v 29 Ol \x - \xo 13.29 \xt Mt 27.57-61, Mk 15.42-47, Lu 18.31, 23.50-56, Jo 19.28-30, 19.36-42\x* i mekim pinis olgeta samting bipo ol profet i bin tok long ol man bai i mekim long em, orait ol i kisim em i kam daun long diwai kros, na ol i planim em long wanpela matmat. \v 30 Tasol \x - \xo 13.30 \xt Mt 28.6, Ap 2.24\x* God i kirapim em bek long matmat, \v 31 na \x - \xo 13.31 \xt Ap 1.3, 1.8\x* long planti de ol man i bin lusim Galili na i go long Jerusalem wantaim em, ol i bin lukim em. Nau ol dispela man ol i save autim tok bilong em long ol lain Juda. \p \v 32 “Na \x - \xo 13.32 \xt Stt 12.3, Ap 13.23, Ro 4.13, Ga 3.16\x* mipela i autim gutnius long yupela olsem. God i bin promis long ol tumbuna long em bai i salim man i kam bilong kisim bek yumi, \v 33 na \x - \xo 13.33 \xt Sng 2.7, Ro 1.4, Hi 1.5, 5.5\x* nau em i kirapim Jisas long matmat bilong em i ken inapim dispela promis long yumi ol lain pikinini bilong ol. Tok bilong dispela samting i stap long namba 2 song bilong Buk Song. Dispela tok i olsem, \q1 ‘Yu pikinini bilong mi. \q1 Nau mi kamap papa bilong yu.’ \m \v 34 God \x - \xo 13.34 \xt Ais 55.3\x* i kirapim em long matmat, na em i no inap i go bek long matmat moa na i sting. Em i olsem God i bin tok, ‘Bai mi mekim gut long yupela na givim ol gutpela samting long yupela, olsem bipo mi bin promis long King Devit. Na dispela samting bai i kamap tru olsem mi bin tok.’ \v 35 Na \x - \xo 13.35 \xt Sng 16.10, Ap 2.27, 2.31\x* i gat narapela tok tu i stap long buk bilong God. Em i olsem, ‘Bai yu no larim man yu bin makim bilong mekim wok bilong yu i sting long matmat.’ \v 36 Yumi \x - \xo 13.36 \xt 1 Kin 2.10, Ap 2.29\x* save, long taim Devit i stap long graun, em i bin bihainim laik bilong God. Na bihain em i dai na ol i planim em long matmat bilong ol tumbuna bilong en, na bodi bilong en i sting. \v 37 Tasol dispela man God i kirapim long matmat, bodi bilong en i no sting. \v 38 Olsem \x - \xo 13.38 \xt Dan 9.24, Lu 24.47, Ap 10.43, 1 Jo 2.12\x* na, ol brata, mipela i autim tok long yupela olsem. Yupela i ken save gut, dispela man em i kam bilong lusim ol sin bilong yupela. \v 39 Lo \x - \xo 13.39 \xt Ais 53.11, Ro 3.28, 8.3, 10.4, Hi 7.19\x* bilong Moses i no inap long lusim sin bilong yupela na kolim yupela stretpela man. Tasol dispela man em i save lusim olgeta sin bilong olgeta man i bilip long em, na em i kolim ol i stretpela man. \v 40 Olsem \x - \xo 13.40 \xt Ais 29.14\x* na yupela lukaut. Nogut dispela samting bipo ol profet i bin tok long en, em i kam long yupela. Ol i bin tok olsem, \v 41 ‘Yupela \x - \xo 13.41 \xt Hab 1.5\x* man bilong tok bilas, yupela lukluk, na bai yupela i kirap nogut na bai yupela i bagarap. Mi bai mekim narakain samting i kamap namel long yupela. Na sapos wanpela man i tokim yupela long dispela samting mi laik mekim, bai yupela i no inap bilipim.’” \p \v 42 Pol i autim tok pinis, orait em wantaim Barnabas i laik wokabaut i go ausait, na ol manmeri i tokim tupela olsem, “Long dispela de Sabat i laik kamap, yutupela i mas kam bek na autim sampela tok moa long mipela long ol dispela samting.” \v 43 Na \x - \xo 13.43 \xt Ap 11.23, 14.22, Ta 2.11, Hi 12.15, 1 Pi 5.12\x* ol i lusim haus lotu na i go ausait, na planti Juda wantaim planti manmeri bilong ol arapela lain i bihainim pasin bilong lotu bilong ol Juda, ol i bihainim Pol wantaim Barnabas. Na tupela i givim tok long ol na kirapim tingting bilong ol long ol i mas bihainim laik bilong God na i stap strong long marimari bilong en. \p \v 44 Long de Sabat bihain, klostu olgeta manmeri bilong dispela taun ol i kam bung bilong harim Pol tupela Barnabas i autim tok bilong God. \v 45 Tasol \x - \xo 13.45 \xt Ap 14.2, 18.6, 1 Pi 4.4, Ju 1.10\x* taim ol Juda i lukim dispela bikpela lain manmeri, bel bilong ol i nogut tru. Na ol i wok long daunim tok bilong Pol, na ol i tok bilas long em. \v 46 Olsem \x - \xo 13.46 \xt Ais 55.5, Lu 7.30, Ap 3.26, 18.6, Ro 1.16, 10.19\x* na Pol tupela Barnabas i tokaut strong long ol olsem, “Tru, mitupela i mas givim tok bilong God long yupela Juda pastaim. Tasol yupela i givim baksait long dispela tok, na i olsem yupela yet i tok, ‘Mipela i no inap long kisim laip i stap gut oltaim.’ Olsem na yupela harim. Nau mitupela i no ken autim tok moa long yupela. Mitupela bai i autim tok long ol arapela lain, \v 47 long \x - \xo 13.47 \xt Ais 42.6, 49.6, Lu 2.32\x* wanem, Bikpela i tokim mipela olsem, ‘Mi mekim yu i kamap olsem lait bilong olgeta kantri, na bai yu helpim ol manmeri long olgeta hap bilong graun, na bai mi kisim bek ol.’” \p \v 48 Ol \x - \xo 13.48 \xt Ap 11.18\x* manmeri bilong ol arapela lain i harim dispela tok, na bel bilong ol i gutpela tru. Ol i amamas long tok bilong Bikpela. Na olgeta manmeri God i bin makim bilong kisim laip i stap gut oltaim, dispela ol manmeri i bilip. \v 49 Na ol i kisim tok bilong Bikpela i go nabaut long olgeta hap bilong dispela distrik. \v 50 Tasol \x - \xo 13.50 \xt Ap 17.4, 17.12\x* ol Juda i kirapim bel bilong ol meri i gat biknem na i save bihainim pasin bilong lotu bilong ol, na ol i kirapim bel bilong ol hetman bilong dispela taun, na ol manmeri bilong taun i stat long mekim nogut long Pol tupela Barnabas. Na ol i rausim tupela long dispela distrik. \v 51 Olsem \x - \xo 13.51 \xt Mt 10.14, Mk 6.11, Lu 9.5, 10.11, Ap 18.6\x* na tupela i rausim pipia graun i stap long lek bilong tupela, bai ol manmeri i ken save ol i gat asua long dispela pasin bilong ol. Na tupela i lusim Antiok na i go long taun Aikoniam. \v 52 Tasol \x - \xo 13.52 \xt Mt 5.12, Jo 16.22, Ap 2.46\x* Holi Spirit i pulap long ol manmeri bilong Antiok i bilip long Jisas, na ol i amamas tru. \c 14 \s1 Barnabas wantaim Sol i autim tok long Aikoniam \p \v 1 Long Aikoniam Pol na Barnabas i mekim wankain pasin olsem tupela i bin mekim long Antiok. Tupela i go insait long haus lotu bilong ol Juda, na tupela i autim tok. Tupela i autim gut tru na bikpela lain Juda na Grik ol i bilip. \v 2 Tasol \x - \xo 14.2 \xt Ap 13.45\x* sampela Juda i no bilip, ol i kirapim bel bilong ol manmeri bilong ol arapela lain, na ol i mekim ol i bel nogut long ol manmeri i bilip. \v 3 Tupela \x - \xo 14.3 \xt Mk 16.20, Ap 19.11, Hi 2.4\x* i stap longpela taim long Aikoniam, na tupela i no pret long autim tok bilong marimari bilong Bikpela. Na Bikpela i givim strong long tupela, na tupela i wokim ol kain kain mirakel. Long dispela pasin Bikpela i soim ol manmeri olsem, dispela tok tupela i autim, em i tru tasol. \v 4 Tasol ol manmeri bilong dispela taun ol i bruk tupela lain. Sampela i wanbel wantaim ol Juda, na sampela i wanbel wantaim tupela aposel. \v 5 Bihain \x - \xo 14.5 \xt Ap 14.19, 2 Ti 3.11\x* ol Juda wantaim ol man bilong ol arapela lain ol i kirap wantaim ol hetman bilong ol, na ol i laik mekim nogut long Pol tupela Barnabas. Ol i laik tromoi ol ston na kilim tupela i dai. \s1 Barnabas wantaim Sol i autim tok long Likonia \p \v 6 Barnabas \x - \xo 14.6 \xt Mt 10.23\x* tupela Sol i harim tok long dispela samting ol man i laik mekim, orait tupela i ranawe i go long tupela taun bilong distrik Likonia, em taun Listra na Derbe, na long ol ples i stap klostu long dispela tupela taun. \v 7 Na tupela i wok long autim gutnius long ol dispela ples. \p \v 8 Long \x - \xo 14.8 \xt Jo 9.1, Ap 3.2\x* taun Listra i gat wanpela man i stap, em i no gat strong long lek bilong en. Taim mama i karim em, em i lek nogut pinis na em i no bin wokabaut liklik. Em i save sindaun tasol i stap. \v 9 Dispela \x - \xo 14.9 \xt Mt 8.10, 9.28-29, Ap 3.4\x* man i harim Pol i autim tok. Na Pol i lukluk strong long em, na em i lukim olsem dispela man i bilip na em inap long kamap gutpela. \v 10 Olsem na Pol i tokaut strong olsem, “Yu kirap na sanap.” Orait dispela man i kalap na sanap na em i wokabaut. \p \v 11 Planti \x - \xo 14.11 \xt Ap 8.10, 28.6\x* manmeri i lukim dispela samting Pol i mekim, na ol i singaut long tok ples bilong Likonia olsem, “Ol god i kamap olsem man, na ol i kam daun long yumi.” \v 12 Na Barnabas ol i kolim god Sus. Na Pol em i man bilong mekim toktok, olsem na ol i kolim em god Hermes.\f + \fr 14.12 \ft Ol manmeri bilong lain Grik ol i bilip olsem i gat planti god moa i stap. Sus em i olsem king bilong ol god bilong ol, na Hermes, em god i gat wok bilong bringim tok.\f* \v 13 Haus lotu bilong god Sus i stap klostu long dua bilong banis i raunim dispela taun. Na pris bilong dispela haus lotu em i kisim sampela bulmakau man na sampela plaua ol i bin ropim, na em i kam long dua bilong banis bilong taun. Em wantaim ol manmeri ol i laik mekim ofa long Barnabas wantaim Pol. \p \v 14 Tasol tupela aposel i harim tok long dispela samting ol i laik mekim, na tupela i kirap nogut tru na brukim klos bilong tupela. Na tupela i ran i go namel long ol manmeri na tupela i singaut olsem, \v 15 “Ol \x - \xo 14.15 \xt Kis 20.11, 2 Sml 12.21, Sng 33.6, 146.6, Ap 10.26, 1 Ko 8.4, 1 Te 1.9, Je 5.17\x* pren, watpo yupela i mekim dispela pasin? Mitupela i man tasol, wankain olsem yupela. Mitupela i autim gutnius long yupela olsem, yupela i mas lusim ol dispela samting nating yupela i save lotu long en, na yupela i mas tanim i go long God i gat laip. Em God i bin wokim skai na graun na solwara, wantaim olgeta samting i stap long en. \v 16 Tru, \x - \xo 14.16 \xt Sng 81.12, Ap 17.30, 1 Pi 4.3\x* long taim bilong ol tumbuna em i bin larim olgeta lain manmeri i wokabaut long pasin bilong ol yet. \v 17 Tasol \x - \xo 14.17 \xt Sng 147.8, Jer 5.24, 14.22, Ap 17.27, Ro 1.20\x* em i no bin hait olgeta bai ol man i no ken save long em. Nogat. Oltaim em i save mekim gutpela pasin long yupela. Em i mekim ren i lusim skai na i kam daun long yupela, na em i mekim planti gutpela kaikai i kamap. Em i givim yupela planti kaikai na i mekim bel bilong yupela i amamas.” \v 18 Tupela i mekim dispela tok, tasol tupela i hatwok tru long pasim ol manmeri, bai ol i no ken mekim ofa long tupela. \p \v 19 Tasol \x - \xo 14.19 \xt Ap 13.45, 17.13, 2 Ko 11.25, 2 Ti 3.11\x* bihain sampela Juda bilong taun Antiok na Aikoniam i kam long taun Listra, na ol i pulim tingting bilong ol manmeri na mekim ol i birua long Pol. Olsem na ol i tromoi ston long Pol. Na taim ol i ting em i dai pinis, ol i pulim bodi bilong en i go lusim i stap ausait long taun. \v 20 Tasol ol manmeri i bilip long Jisas, ol i kam sanap raunim em, na Pol i kirap gen na i go insait long taun. Na long de bihain em i go wantaim Barnabas long taun Derbe. \s1 Barnabas wantaim Pol i strongim bel bilong ol manmeri i bilip long Jisas \p \v 21 Tupela \x - \xo 14.21 \xt Mt 28.19\x* i autim gutnius long Derbe, na tupela i mekim planti manmeri i kamap disaipel. Na bihain tupela i go bek long Listra na Aikoniam na Antiok, \v 22 na \x - \xo 14.22 \xt Mt 7.14, Ap 11.23, 15.32, 18.23, 1 Te 3.3\x* tupela i strongim bel bilong ol disaipel. Tupela i tok strong long ol olsem, “Yupela i mas i stap strong long bilip. Yumi laik i go insait long kingdom bilong God, tasol pastaim yumi mas wokabaut long rot i gat planti hevi i stap long en.” \v 23 Na \x - \xo 14.23 \xt Ap 13.1-3, 15.40\x* tupela i makim ol hetman bilong olgeta sios. Na tupela i tambu long kaikai na i mekim prea, na long dispela pasin tupela i putim ol dispela lain i bilip long Bikpela long han bilong Bikpela. \s1 Barnabas wantaim Sol i go bek long Antiok long distrik Siria \p \v 24 Bihain Barnabas na Sol i wokabaut i go namel long distrik Pisidia, na tupela i go kamap long provins Pamfilia. \v 25 Tupela i autim tok bilong God long taun Perga, na bihain tupela i go daun long taun Atalia. \v 26 Long \x - \xo 14.26 \xt Ap 13.1-3, 15.40\x* Atalia tupela i kalap long sip, na sip i kisim tupela i go long Antiok, em dispela taun bipo ol Kristen i bin putim tupela long han bilong God, bai em i ken marimari long tupela, na tupela i ken mekim dispela wok. Nau tupela i mekim pinis, na tupela i go bek long Antiok. \v 27 Tupela \x - \xo 14.27 \xt Ap 11.18, 15.4, 15.12\x* i kamap pinis, orait tupela i singautim ol manmeri bilong sios i kam bung. Na tupela i tokim ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong tupela. Tupela i tok olsem, “God i bin opim rot long ol manmeri bilong ol arapela lain, na ol i bilip.” \v 28 Na tupela i stap planti de wantaim ol disaipel long Antiok. \c 15 \s1 Bikpela bung bilong sios // i kamap long Jerusalem \p \v 1 Orait \x - \xo 15.1 \xt Wkp 12.3, Jo 7.22, Ga 2.12, 5.2, Kl 2.8, 2.11, 2.16\x* sampela man bilong Judia i kam daun long Antiok na ol i skulim ol Kristen olsem, “Sapos yupela i no bihainim pasin bilong Moses na ol i no katim skin bilong yupela, orait God bai i no inap kisim bek yupela.” \v 2 Pol \x - \xo 15.2 \xt Ap 11.30, Ga 2.1\x* tupela Barnabas i harim tok ol dispela man i mekim, na tupela i kirapim bikpela tok pait wantaim ol, na ol i paitim toktok moa yet long dispela samting. Olsem na ol Kristen i makim Pol na Barnabas wantaim ol arapela man bilong i go long Jerusalem na stretim tok wantaim ol aposel na ol hetman bilong sios. \p \v 3 Ol Kristen i salim ol i go, na ol i wokabaut i go namel long distrik Fonisia na Samaria. Ol i wok long toksave long ol Kristen bilong dispela tupela distrik, long God i bin tanim bel bilong ol manmeri bilong ol arapela lain. Ol Kristen i harim dispela tok na ol i belgut tru. \p \v 4 Ol \x - \xo 15.4 \xt Ap 14.27\x* i go kamap long Jerusalem, na olgeta manmeri bilong sios wantaim ol aposel na hetman ol i gude tru long ol. Na Pol tupela Barnabas i tokim ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong tupela. \v 5 Tasol sampela Kristen bilong lain bilong ol Farisi ol i kirap na ol i tok olsem, “Sapos ol man bilong ol arapela lain i laik kam insait long lain bilong yumi, orait yupela i mas katim skin bilong ol,\f + \fr 15.5 \ft Lukim tok i stap long Filipai 3.2.\f* na yupela i mas tokim ol long ol i mas bihainim lo bilong Moses.” \p \v 6 Orait na ol aposel na ol hetman ol i bung bilong stretim dispela tok. \v 7 Ol \x - \xo 15.7 \xt Ap 10.1-43\x* i mekim planti toktok pinis, na Pita i sanap na i tokim ol olsem, “Ol brata, yupela i save, bipo God i tilim wok long yumi, na em i makim mi bilong givim gutnius long ol arapela lain, bai ol i ken harim na bilip. \v 8 God \x - \xo 15.8 \xt 1 Sto 28.9, Ap 1.24, 2.4, 10.44, 11.15\x* i save long bel bilong olgeta manmeri, na em i givim Holi Spirit long ol, wankain olsem em i bin givim long yumi. Long dispela pasin em i soim yumi olsem, bel bilong en i amamas long kisim ol. \v 9 Em \x - \xo 15.9 \xt Ap 10.15, 10.28, 10.34-35, Ro 10.11, 1 Ko 1.2, 1 Pi 1.22\x* i no mekim wanpela pasin long yumi na narapela pasin long ol. Nogat. Ol i bilip long em, na long rot bilong dispela bilip tasol em i mekim ol i kamap klin long ai bilong en. \v 10 Olsem \x - \xo 15.10 \xt Mt 11.30, 23.4, Lu 11.46, Ga 3.10, 5.1\x* na bilong wanem yupela i laik traim God nau? Yupela i no ken pasim dispela hevipela samting long sol bilong ol Kristen. Bipo ol tumbuna bilong yumi na yumi tu i no inap long karim dispela hevi. \v 11 Tasol \x - \xo 15.11 \xt Ro 3.24, Ga 2.16, Ef 2.5-8, Ta 2.11\x* yumi bilip olsem, long marimari bilong Bikpela Jisas, God bai i kisim bek yumi, olsem em i kisim bek ol dispela man tu.” \p \v 12 Pita \x - \xo 15.12 \xt Ap 14.27\x* i tok olsem, orait ol man i kibung i stap, ol i no mekim wanpela tok. Ol i putim yau long tok bilong Barnabas wantaim Pol. Na tupela i autim tok bilong olkain mirakel God i bin wokim long han bilong tupela namel long ol manmeri bilong ol arapela lain. \p \v 13 Tupela \x - \xo 15.13 \xt Ap 12.17, Ga 2.9\x* i tok pinis, orait Jems i tok olsem, “Ol brata, yupela harim tok bilong mi. \v 14 Saimon \x - \xo 15.14 \xt Ap 15.7-9\x* i tokim yupela pinis long namba wan taim God i kam long ol man bilong ol arapela lain, bilong kisim ol lain manmeri bilong ol na mekim ol i kamap lain bilong em yet. \v 15 Na tok bilong ol profet tu em i wankain. Ol i bin raitim tok olsem, \v 16 ‘Bikpela \x - \xo 15.16 \xt Amo 9.11-12\x* i tok, “Lain bilong Devit i olsem wanpela haus sel i pundaun pinis. Tasol bihain bai mi kam bek, na bai mi sanapim gen. Ol samting bilong dispela haus i bagarap, em bai mi wokim nupela gen, na bai mi sanapim gen dispela haus. \v 17-18 Olsem na bai ol arapela manmeri i ken wok long painim mi Bikpela. Em olgeta manmeri bilong ol arapela lain, mi makim ol pinis bilong mi yet.” Dispela em i tok bilong Bikpela. Bipo tru em i bin tok long ol dispela samting bai i kamap.’ \p \v 19 “Olsem na tingting bilong mi em i olsem. Yumi no ken givim hevi long ol dispela man bilong ol arapela lain i bin tanim bel i go long God. Nogat. \v 20 Mobeta \x - \xo 15.20 \xt Stt 9.4, Kis 34.15-17, Wkp 17.10-16, 18.6-23, 1 Ko 6.9, 6.18, 8.1, Ga 5.19, Ef 5.3, Kl 3.5, 1 Pi 4.3\x* yumi raitim pas i go long ol, na tokim ol olsem, ol i no ken kisim kaikai samting ol man i bin ofaim long ol giaman god na long dispela pasin em i kamap doti long ai bilong God. Na ol i no ken mekim ol kain kain pasin pamuk. Na ol i no ken kaikai abus ol man i pasim nek bilong en na kilim i dai, long wanem, ol i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en. \v 21 Yumi \x - \xo 15.21 \xt Ap 13.15\x* save, long bipo yet na i kam inap long nau, long olgeta taun bilong ol arapela lain i gat ol man i save autim tok bilong Moses. Na long olgeta de Sabat ol i save ritim tok bilong em insait long ol haus lotu.”\f + \fr 15.21 \ft Ol Juda i no save stap long graun bilong Israel tasol. Nogat. Longtaim pinis ol i go i stap nabaut long olgeta kantri i stap long dispela hap bilong graun, na ol i gat ol haus lotu bilong ol i stap long ol taun i stap long dispela hap. Lukim Aposel 2.5-11. Olsem na ol manmeri bilong ol dispela taun i harim pinis tok bilong planti hap bilong lo bilong Moses.\f* \s1 Ol i salim pas i go // long ol Kristen bilong ol arapela lain \p \v 22 Orait ol aposel na ol hetman wantaim olgeta manmeri bilong sios ol i pasim tok, na ol i makim tupela man bilong ol. Wanpela em Judas, em i gat narapela nem Barsabas, na narapela em Sailas. Tupela i stap lida namel long ol Kristen. Na ol i salim tupela i go long taun Antiok wantaim Pol na Barnabas. \v 23 Long han bilong tupela ol i salim wanpela pas i gat tok olsem, \p “Mipela aposel na mipela hetman, mipela ol brata bilong yupela, mipela i raitim dispela pas i go long yupela ol brata bilong ol arapela lain i stap long taun Antiok na long olgeta hap bilong provins Siria na Silisia. Gude tru ol brata. \v 24 Mipela \x - \xo 15.24 \xt Ap 15.1\x* i harim pinis olsem, sampela man bilong mipela i bin kam long yupela na mekim yupela i kirap nogut long toktok bilong ol. Na ol i wok long paulim tingting bilong yupela. Tasol mipela i no tokim ol long mekim olsem. \v 25 Mipela i harim tok long dispela samting i bin kamap, olsem na mipela i wanbel na mipela i pasim tok long makim tupela brata na salim tupela i kam long yupela, wantaim tupela brata mipela i save laikim tumas, em Barnabas na Pol. \v 26 Maski \x - \xo 15.26 \xt Ap 13.50, 14.19, 1 Ko 15.30, 2 Ko 11.23, 11.26\x* tupela inap tru long lusim laip bilong tupela, tupela i no pret long tokaut long nem bilong Jisas Krais, Bikpela bilong yumi. \v 27 Olsem na mipela i salim Judas tupela Sailas i kam long yupela, na tupela bai i givim dispela tok long yupela long maus bilong tupela yet. \v 28 Holi \x - \xo 15.28 \xt Mt 23.4\x* Spirit i stap wantaim mipela na mipela i pasim tok olsem, mipela i no laik putim planti hevi long yupela. Olsem na yupela i mas bihainim ol dispela pasin tasol. \v 29 Yupela \x - \xo 15.29 \xt Wkp 17.14, Ap 15.20, 21.25, KTH 2.14, 2.20\x* i no ken kaikai abus ol i bin kilim bilong mekim ofa long ol giaman god. Na yupela i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en, olsem na yupela i no ken kaikai abus ol man i bin pasim nek bilong en na kilim i dai. Na yupela i mas abrusim olkain pasin pamuk. Sapos yupela i lukaut gut na yupela i abrusim ol dispela pasin, em bai i gutpela. Em tasol tok bilong mipela. Yupela i ken i stap gut.” \p \v 30 Orait ol manmeri bilong sios i salim ol dispela man na ol i go daun long Antiok. Na long Antiok ol i bungim ol manmeri bilong sios na ol i givim dispela pas long ol. \v 31 Ol manmeri i ritim pinis, na ol i amamas long kisim dispela gutpela tok bilong strongim ol. \v 32 Judas \x - \xo 15.32 \xt Ap 11.27, 13.1, 14.22\x* wantaim Sailas tupela i profet. Olsem na tupela i givim planti gutpela tok long ol Kristen, na long dispela pasin tupela i strongim bel bilong ol. \v 33-34 Tupela i stap longtaim liklik long Antiok, na bihain ol Kristen i tok gutbai long tupela na salim tupela i go bek long ol man i bin salim tupela i kam.\f + \fr 15.33-34 \ft Sampela saveman i ting narapela hap tok i stap tu long dispela lain. Dispela tok i olsem, “Tasol Sailas i senisim tingting na em i stap long Antiok.”\f* \v 35 Na Pol wantaim Barnabas tupela i stap long Antiok. Tupela i wok wantaim planti arapela man long skulim ol manmeri long tok bilong God na long autim gutnius bilong Bikpela. \s1 Pol na Barnabas i no stap wanbel \p \v 36 Sampela de i go pinis, orait Pol i tokim Barnabas olsem, “Mitupela i mas i go bek na lukim ol brata long olgeta taun, bipo mitupela i autim tok bilong Bikpela long ol. Olsem bai mitupela i ken save, ol i stap gut, o nogat.” \v 37 Orait \x - \xo 15.37 \xt Ap 12.12, 12.25, Kl 4.10, 2 Ti 4.11\x* Barnabas i laik kisim Jon, narapela nem bilong en Mak, i go wantaim tupela. \v 38 Tasol \x - \xo 15.38 \xt Ap 13.13, Kl 4.10\x* Pol i tok, “Dispela man bipo em i bin lusim mitupela long provins Pamfilia, na em i no laik i go wantaim mitupela long mekim wok, olsem na mitupela i no ken kisim em i go wantaim mitupela.” \v 39 Tupela i tok kros planti long dispela samting. Olsem na tupela i bruk na tupela i no moa wok wantaim. Barnabas i kisim Mak i go wantaim em, na tupela i kalap long wanpela sip na i go long ailan Saiprus. \v 40 Na Pol i kisim Sailas. Na taim tupela i laik i go, ol Kristen i tokim tupela olsem, “Marimari bilong Bikpela i ken i stap wantaim yutupela.” \v 41 Orait na tupela i wokabaut i go nabaut long provins Siria na Silisia, na Pol i wok long strongim ol manmeri bilong ol sios i stap long dispela hap. \c 16 \s1 Timoti i go wantaim Pol \p \v 1 Pol \x - \xo 16.1 \xt Ap 14.6, 2 Ti 1.5\x* i go kamap long Derbe na long Listra tu. Long dispela taun wanpela Kristen i stap, nem bilong en Timoti. Em i pikinini bilong wanpela Juda meri, em i Kristen. Na papa bilong en i bilong ol Grik. \v 2 Ol \x - \xo 16.2 \xt Fl 2.19-22\x* Kristen long Listra na Aikoniam ol i tok long pasin bilong em olsem, Timoti i gutpela man. \v 3 Pol \x - \xo 16.3 \xt 1 Ko 9.20, Ga 2.3-5\x* i laikim Timoti i go wantaim em. Olsem na em i kisim em na i katim skin bilong en. Em i ting long ol Juda i stap long ol dispela hap, na em i mekim dispela pasin, long wanem, olgeta Juda i save olsem, papa bilong Timoti em i Grik. \v 4 Ol \x - \xo 16.4 \xt Ap 15.23-29\x* i wokabaut i go long ol taun, na dispela tok bipo ol aposel na ol hetman ol i pasim long Jerusalem, em ol i givim long ol Kristen. Na ol i tok, “Yupela i mas bihainim dispela.” \v 5 Olsem \x - \xo 16.5 \xt Ap 2.47\x* na bilip bilong ol manmeri bilong ol sios i kamap strong moa, na namba bilong ol i go bikpela moa long olgeta de. \s1 Pol i lukim man bilong Masedonia \p \v 6 Pol \x - \xo 16.6 \xt Ap 18.23\x* na Sailas na Timoti i wokabaut i go namel long distrik Frigia na Galesia, long wanem, Holi Spirit i bin tambuim ol long autim tok long provins Esia. \v 7 Ol \x - \xo 16.7 \xt 2 Ti 1.15\x* i go inap long distrik Misia, na ol i laik wokabaut i go insait long provins Bitinia, tasol Spirit bilong Jisas i pasim ol. \v 8 Olsem na ol i abrusim Misia na ol i go daun long taun Troas. \v 9 Na long nait Pol i lukim wanpela samting olsem driman. Em i lukim wanpela man bilong provins Masedonia i sanap na i singautim Pol na i tok olsem, “Yu mas brukim solwara na yu kam long Masedonia na helpim mipela.” \v 10 Pol \x - \xo 16.10 \xt 2 Ko 2.13\x* i lukim pinis dispela samting, orait kwiktaim mipela\f + \fr 16.10 \ft Long sampela hap bilong buk Aposel, i gat dispela tok “mipela” i stap. Planti man i ting Luk i bin raun wantaim Pol long sampela taim, olsem na em i tok “mipela”. Long dispela taim i luk olsem Luk i bin i go wantaim Pol inap long Filipai na em i stap long Filipai, long wanem, taim Pol i lusim Filipai i no gat moa ol dispela tok “mipela”. Lukim Aposel 16.40.\f* i painim rot bilong i go long Masedonia. Mipela i save, God i singautim mipela bilong autim gutnius long ol. \s1 Lidia i kamap Kristen \p \v 11 Olsem na mipela i kalap long sip long Troas, na sip i ran i go stret long Samotres. Na long narapela de em i ran i go long Neapolis. \v 12 Na mipela i lusim dispela ples na i go kamap long Filipai. Em i wanpela taun bipo ol Rom i kam sindaun long en, na em i namba wan taun bilong distrik Masedonia. Mipela i stap sampela de long dispela taun. \v 13 Na long de Sabat mipela i go ausait long dua bilong banis bilong taun, na mipela i go long wanpela wara. Mipela i ting klostu long dispela wara i gat ples bilong mekim prea. Na long dispela wara mipela i lukim sampela meri ol i bung i stap, na mipela i sindaun toktok wantaim ol. \v 14 Wanpela meri, nem bilong en Lidia, em i harim dispela tok. Em i save lotu long God. Em i meri bilong taun Taiataira, na em i save wok bisnis long retpela laplap. Bikpela i tanim bel bilong em, na em i putim yau long dispela tok Pol i mekim. \v 15 Em \x - \xo 16.15 \xt Ap 16.33, 18.8\x* i kisim baptais, na ol wanhaus bilong en wantaim. Em i kisim baptais pinis, na em i tokim mipela, “Sapos yupela i ting mi bilip tru long Bikpela, orait yupela i ken i kam i stap long haus bilong mi.” Na em i strong tumas long mipela, na mipela i bihainim tok bilong em. \s1 Pol wantaim Sailas i kalabus long Filipai \p \v 16 Long \x - \xo 16.16 \xt Ap 19.24\x* wanpela de mipela i wokabaut i go long ples bilong mekim prea, na wanpela wokmeri nating i bungim mipela long rot. Dispela meri i gat wanpela spirit i stap long en, na em i save tokaut long ol samting bai i kamap bihain. Olsem na ol bosman bilong dispela meri i save kisim planti mani long wok dispela meri i save mekim. \v 17 Orait \x - \xo 16.17 \xt Mk 1.24, 1.34\x* dispela meri i bihainim Pol na mipela, na em i wok long singaut olsem, “Ol dispela man ol i wokman bilong God Antap Tru. Ol i save tokim yupela long rot bilong God i kisim bek yupela.” \v 18 Planti \x - \xo 16.18 \xt Mk 16.17\x* de dispela meri i mekim olsem. Na bihain Pol i les tru long harim singaut bilong en, olsem na em i tanim na i tokim dispela spirit, “Long nem bilong Jisas Krais, mi tokim yu, yu lusim dispela meri na yu go.” Na wantu dispela spirit i lusim meri na i go. \p \v 19 Ol \x - \xo 16.19 \xt Ap 19.25-26, 2 Ko 6.5\x* bosman bilong dispela meri ol i lukim olsem rot bilong ol bilong kisim mani i no moa i stap. Olsem na ol i holimpas Pol tupela Sailas, na ol i pulim tupela i go long ol hetman long ples bung. \v 20 Ol \x - \xo 16.20 \xt 1 Kin 18.17, Mt 5.11, Mk 13.9, Ap 17.6\x* i bringim tupela i go long ol jas, na ol i tokim ol jas olsem, “Dispela tupela man i bilong lain Juda. Tupela i wok long kirapim trabel long taun bilong yumi. \v 21 Na tupela i laik pulim ol manmeri long bihainim sampela pasin em i tambu long yumi ol man bilong kantri Rom i mekim.” \v 22 Ol \x - \xo 16.22 \xt 2 Ko 6.5, 11.23-25, Fl 1.30, 1 Te 2.2\x* manmeri i kam bung, ol tu i sutim tok long tupela. Orait ol jas i rausim klos bilong tupela na ol i tokim sampela man long paitim tupela long kanda. \v 23 Ol i paitim tupela nogut tru, na ol jas i putim tupela long kalabus. Na ol i givim strongpela tok long woda i bosim haus kalabus, long em i mas was gut tru long tupela. \v 24 Woda i harim dispela tok bilong ol jas, orait em i putim tupela long rum i stap insait tru long haus kalabus. Na em i pasim strong lek bilong tupela long plang. \p \v 25 Long biknait Pol tupela Sailas i wok long beten na mekim song long God. Na ol arapela kalabus i harim i stap.\fig Pol tupela Sailas i wok long beten na mekim song long God.|alt="100" src="LN 123" size="span" ref="16.25" \fig* \v 26 Na \x - \xo 16.26 \xt Ap 4.31, 5.19, 12.7, 12.10\x* wantu wanpela bikpela guria i kamap, na i sakim olgeta pos bilong haus kalabus. Na olgeta dua bilong haus kalabus i op, na ol sen bilong olgeta kalabus i lus. \v 27 Na \x - \xo 16.27 \xt Ap 12.18-19\x* woda i kirap na i lukim olgeta dua bilong haus kalabus i op i stap, na em i ting olgeta kalabus i ranawe pinis. Olsem na em i pulim bainat bilong en na i laik kilim i dai em yet. \v 28 Tasol Pol i singaut strong, “Yu no ken bagarapim yu yet. Mipela olgeta i stap.” \v 29 Na woda i singaut long ol man long bringim lait, na em i ran i kam insait long rum Pol tupela Sailas i stap long en. Em i pret tru na em i guria, na em i pundaun klostu long lek bilong Pol na Sailas. \v 30 Na \x - \xo 16.30 \xt Lu 3.10, Ap 2.37, 9.6\x* bihain woda i kisim tupela i go ausait, na i askim tupela olsem, “Tupela bikman, mi mas mekim wanem samting na bai God i kisim bek mi?” \p \v 31 Na \x - \xo 16.31 \xt Jo 3.16, 3.36, 6.47, 1 Jo 5.10\x* tupela i tok olsem, “Yu mas bilip long Bikpela Jisas, na bai God i kisim bek yu wantaim ol lain bilong yu, na bai yupela i bilong em.” \v 32 Na tupela i autim tok bilong Bikpela long em na long ol lain bilong em. \v 33 Na \x - \xo 16.33 \xt Ap 16.15\x* long biknait yet, dispela woda i kisim tupela na i wasim sua bilong tupela. Na em wantaim olgeta lain bilong en i kisim baptais. \v 34 Na woda i kisim tupela i go long haus bilong en, na em i givim kaikai long tupela. Na em wantaim olgeta lain bilong en, ol i amamas tru, long wanem, nau ol i bilip long God. \p \v 35 Long moning ol jas i salim ol plisman i kam, na ol i tokim woda olsem, “Ol jas i tok, yu ken lusim dispela tupela man i go.” \v 36 Na woda i go tokim Pol. Em i tok olsem, “Ol jas i salim tok long lusim yutupela i go. Olsem na yutupela i ken lusim kalabus na i go, na yutupela i ken i stap bel isi.” \v 37 Tasol Pol i tokim ol plisman olsem, “Mitupela i man bilong kantri Rom.\f + \fr 16.37 \ft Long dispela taim king bilong biktaun Rom, em dispela king ol i kolim Sisar, em i bosim olgeta kantri i stap klostu long biksolwara Mediterenian. Olsem na ol man bilong kantri Rom i stap olsem ol man i gat biknem, na lo bilong ol i tok olsem i tambu tru long ol kot na ol plisman i mekim save nating long ol. Sampela taim ol Rom i save larim ol man bilong ol arapela lain tu i kamap olsem ol man bilong kantri Rom. I luk olsem papa bilong Pol em wanpela bilong ol dispela kain man, olsem na taim mama i karim Pol, em tu i stap olsem man bilong kantri Rom. Lukim Aposel 22.24-29.\f* Bilong wanem na ol jas i no harim gut kot bilong mitupela na painimaut mitupela i bin mekim wanpela rong, o nogat? Tasol ol i paitim mitupela nating long ai bilong ol manmeri. Na ol i putim mitupela long kalabus. Na nau ating ol i laik hait tasol na rausim mitupela i go, a? I no ken tru. Ol yet i ken i kam na bringim mitupela i go ausait.” \p \v 38 Orait ol plisman i bringim tok bilong Pol i go long ol jas. Na taim ol jas i harim olsem Pol na Sailas i man bilong Rom, ol i pret. \v 39 Olsem \x - \xo 16.39 \xt Mt 8.34\x* na ol jas i go long haus kalabus na tok sori long tupela, na ol i bringim tupela i go ausait. Na ol i askim tupela long lusim dispela taun na i go. \v 40 Bihain long tupela i lusim haus kalabus, tupela i go long haus bilong Lidia. Tupela i lukim ol Kristen na i givim sampela tok long ol bilong strongim bel bilong ol. Na bihain tupela i lusim taun na i go. \c 17 \s1 Ol Tesalonaika // i laik paitim Pol na Sailas \p \v 1 Pol \x - \xo 17.1 \xt 1 Te 1.1-2, 2.1-2\x* wantaim ol poroman bilong en i wokabaut i go long taun Amfipolis. Na ol i lusim dispela taun na i go long taun Apolonia. Na ol i lusim dispela taun tu na i go kamap longtaun Tesalonaika. Wanpela haus lotu bilong ol Juda i stap long dispela taun. \v 2 Na Pol i mekim wankain pasin olsem oltaim em i save mekim. Em i go insait long dispela haus lotu wantaim ol Juda, na long tripela de Sabat em i toktok wantaim ol long ol tok i stap long buk bilong God. \v 3 Em \x - \xo 17.3 \xt Lu 24.26, Ap 3.18, 9.22, 18.28, Ga 3.1\x* i autim as bilong tok bilong God na i tokim ol olsem, “Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen na i dai, na bihain em i mas kirap bek.” Na em i tok olsem, “Dispela Jisas mi autim tok bilong en long yupela, em tasol dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” \v 4 Orait \x - \xo 17.4 \xt Ap 13.50, 15.22, 15.27, 15.40, 28.24\x* na sampela manmeri namel long ol, ol i bilip, na ol i bihainim Pol tupela Sailas. I gat sampela Grik i save lotu long God, na bikpela lain bilong ol i bihainim tupela. Na planti bilong ol meri i gat biknem, ol tu i bihainim tupela. \p \v 5 Tasol \x - \xo 17.5 \xt Ro 16.21\x* ol Juda i lukim ol dispela lain i bihainim tupela, na ol i bel nogut. Olsem na ol i kisim sampela bilong ol man nogut i save stap nabaut long ples bung. Na ol i bungim planti manmeri moa, na ol i kirapim bel bilong ol manmeri bilong dispela taun, na ol i go brukim dua bilong haus bilong Jeson. Na ol i wok long painim Pol tupela Sailas, bilong kisim tupela i go ausait na putim long han bilong ol manmeri. \v 6 Tasol \x - \xo 17.6 \xt Ap 16.20\x* ol i no lukim tupela, olsem na ol i pulim Jeson wantaim ol arapela Kristen i go long ol hetman bilong dispela taun. Na ol i singaut olsem, “Dispela ol man i save raun na mekim pasin nogut i kamap long olgeta hap bilong graun, na nau ol i kam i stap hia. \v 7 Na \x - \xo 17.7 \xt Lu 23.2, Jo 19.12, 1 Pi 2.13\x* Jeson i kisim ol i go i stap long haus bilong en. Olgeta dispela man ol i save sakim lo bilong Sisar. Ol i save tok, ‘Narapela king i stap, nem bilong en Jisas.’” \v 8 Ol manmeri wantaim ol hetman bilong taun ol i harim dispela tok, na ol i kirap nogut na i wok long singaut nabaut. \v 9 Orait ol hetman i mekim Jeson wantaim ol arapela man i baim kot pastaim, na ol i lusim ol i go. \s1 Pol na Sailas i go mekim wok // long taun Beria \p \v 10 Tudak i kamap pinis, orait ol Kristen i salim Pol wantaim Sailas i go long taun Beria. Tupela i go kamap long Beria, na tupela i go insait long haus lotu bilong ol Juda. \v 11 Ol \x - \xo 17.11 \xt Ais 34.16, Lu 16.29, Jo 5.39\x* Juda i stap long Beria ol i gutpela lain manmeri, na pasin bilong ol i winim tru pasin bilong ol Juda bilong Tesalonaika. Ol i harim tok bilong Pol, na ol i laikim tru. Na long olgeta de ol i save ritim na skelim tok i stap long buk bilong God, bilong ol i ken save, tok bilong Pol em i tru, o nogat. \v 12 Olsem na planti manmeri bilong ol Juda i bilip. Na planti Grik i gat nem, ol tu i bilip, ol man na meri wantaim. \p \v 13 Bihain \x - \xo 17.13 \xt Ap 13.50, 14.19\x* ol Juda bilong Tesalonaika i harim tok long Pol i autim tok bilong God i stap long Beria. Olsem na ol i go long dispela taun, na ol i paulim tingting bilong ol manmeri na mekim ol i kirap nogut. \v 14 Orait na kwiktaim ol Kristen i salim Pol i go daun long nambis. Tasol Sailas tupela Timoti i stap long Beria. \v 15 Na ol man i bringim Pol long rot, ol i bringim em i go inap long Atens. Na bihain ol i laik i go bek, na Pol i salim tok long Sailas wantaim Timoti olsem, “Yutupela i mas i kam long mi kwiktaim.” \s1 Pol i autim tok long Atens \p \v 16 Pol i wetim Sailas tupela Timoti i stap long Atens, na em i lukim dispela taun i gat planti tumas piksa bilong ol giaman god. Na dispela i mekim bel bilong en i nogut tru. \v 17 Olsem \x - \xo 17.17 \xt Ap 18.19\x* na em i go long haus lotu bilong ol Juda na em i toktok wantaim ol Juda na ol man bilong ol arapela lain i save lotu long God. Na long olgeta de em i go long ples bung na i toktok wantaim ol manmeri i kam i stap long dispela hap. \v 18 Na sampela saveman bilong ol lain Epikurian na ol lain Stoik,\f + \fr 17.18 \ft Namel long ol Grik i gat planti lain man i save bihainim tingting bilong ol saveman bilong bipo. Tupela bilong ol dispela lain, em ol Epikurian na ol Stoik.\f* ol i pait long toktok wantaim em. Sampela i tok, “Dispela man bilong toktok nabaut em i laik tok wanem?” Na sampela i tok, “Ating em i autim tok bilong ol god bilong narapela ples.” Pol i laik autim gutnius bilong Jisas na em i tokim ol long Jisas na long pasin bilong kirap bek long matmat, olsem na ol i mekim dispela tok.\f + \fr 17.18 \ft Long tok Grik, dispela tok “Pasin bilong kirap bek long matmat” ol i kolim olsem, Anastasis. Sampela saveman i ting ol dispela Grik i harim Pol i tok long Jisas na long dispela tok, “Anastasis”, na ol i no klia long tok bilong en. Ol dispela Grik i ting Pol i kolim nem bilong tupela god bilong narapela ples.\f* \v 19 Orait ol i kisim Pol na bringim em i go long ol kaunsil i save bung long maunten Areopagus. Na ol i tokim em olsem, “Mipela i laik save long dispela nupela tok yu save givim long ol manmeri. \v 20 Mipela i harim tok bilong yu, na mipela i pilim em i narakain tru. Olsem na mipela i laik save long as bilong dispela tok yu mekim.” \v 21 Olgeta Atens wantaim ol man bilong ol arapela ples i kam i stap long taun Atens, ol i no save mekim narapela samting. Nogat. Oltaim ol i save laikim tumas long harim tok long ol nupela kain tingting, na ol i save toktok namel long ol yet long olkain nupela tok ol i bin harim. \p \v 22 Orait Pol i sanap namel long ol kaunsil long maunten Areopagus na em i tok olsem, “Yupela man bilong Atens, mi lukim yupela i strong moa long mekim olgeta kain pasin bilong lotu. \v 23 Pastaim mi wokabaut i go, na mi lukim ol samting yupela i save lotu long en. Na mi lukim wanpela alta tu, ol i bin raitim tok long en olsem, ‘Dispela alta em i bilong wanpela god mipela i no save long en.’ Orait dispela God yupela i no save long en na yupela i lotu nating long en, nau mi laik autim tok bilong en long yupela. \p \v 24 “God \x - \xo 17.24 \xt Mt 11.25, Ap 7.48, 14.15\x* \x - \xo 17.24 \xt 1 Kin 8.27, Ais 42.5\x* i bin wokim skai na graun wantaim olgeta samting i stap long en, dispela God em i Bikpela bilong heven na bilong graun. Olsem na em i no save sindaun insait long ol haus lotu ol man i wokim. \v 25 Em \x - \xo 17.25 \xt Jop 12.10, Sng 50.12, Sek 12.1, Ap 7.48\x* i no sot long wanpela samting na yumi man i mas mekim wanpela samting long han bilong yumi bilong helpim em. Nogat. Em yet i save givim laip na win na olgeta samting long olgeta manmeri. \v 26 Long wanpela tumbuna tasol em i bin mekim olgeta lain manmeri i kamap. Na em i putim ol i stap long olgeta hap bilong graun. Em yet i bin makim taim bilong ol i ken i stap, na em i bin putim mak bilong graun bilong ol. \v 27 God \x - \xo 17.27 \xt Lo 32.8, Sng 145.18, Ais 55.6, Jer 23.23, Ap 14.17, Ro 1.20\x* i laik bai ol manmeri i ken kam long em na save tru long em, olsem na em i putim ol i stap, bai ol i ken wok long painim em. Tasol em i no i stap longwe long yumi olgeta wan wan. \v 28 ‘Yumi \x - \xo 17.28 \xt Kl 1.17, Ta 1.12, Hi 1.3\x* save kisim laip long em na em wanpela tasol i givim strong long yumi na yumi save wokabaut.’ I olsem sampela saveman bilong yupela ol i bin tok, ‘Yumi tu i stap pikinini bilong em.’\f + \fr 17.28 \ft Long lain 28, i luk olsem Pol i kisim tupela hap tok ol saveman bilong ol Grik yet i bin mekim bipo, na em i autim bilong helpim ol dispela man long klia long tok bilong en.\f* \v 29 Orait \x - \xo 17.29 \xt Ais 40.18-20, 44.10-17, Ap 19.26\x* yumi stap pikinini bilong God, olsem na yumi no ken ting God em i olsem gol na silva na ston. Na yumi no ken ting em i olsem ol samting yumi man i save wokim long han na tingting bilong yumi yet. \p \v 30 “Bipo \x - \xo 17.30 \xt Ap 14.16, Ro 3.25, Ta 2.11-12, 1 Pi 1.14\x* ol man i no gat save, na God i no toktok planti long ol samting ol i bin mekim long dispela taim. Tasol nau em i tok strong long olgeta man long olgeta ples i mas tanim bel. \v 31 Em \x - \xo 17.31 \xt Sng 9.8, 96.13, Ap 2.24, 10.42, Ro 2.16, 14.10\x* i makim pinis wanpela de bilong em bai i kotim ol manmeri. Na long stretpela pasin bilong en, em bai i skelim pasin bilong olgeta manmeri bilong graun. Na em i bin makim wanpela man bilong bosim dispela kot. Dispela man i bin dai na God i kirapim em bek long matmat. Olsem na yumi ken bilip tru long God i bin givim dispela wok long em.” \p \v 32 Ol i harim dispela tok bilong man i kirap bek long matmat, na sampela i tok bilas long Pol. Na sampela i tok, “Mipela i laik harim yu i toktok gen long dispela samting.” \v 33 Orait Pol i lusim ol na i go. \v 34 Tasol sampela man i bihainim em na ol i bilip. Wanpela em Dionisius, em wanpela memba bilong dispela kaunsil i save bung long maunten Areopagus. Na wanpela meri, nem bilong en Damaris, em i bilip, na ol arapela manmeri tu i bilip. \c 18 \s1 Pol i autim tok long taun Korin \p \v 1 Bihain Pol i lusim Atens na i go long taun Korin, \v 2 na \x - \xo 18.2 \xt Ro 16.3, 1 Ko 16.19, 2 Ti 4.19\x* em i bungim wanpela Juda, nem bilong en Akwila. As ples bilong Akwila em provins Pontus. Bipo liklik, em wantaim meri bilong en, Prisila, tupela i bin lusim kantri Itali na i kam, long wanem, Sisar Klodius i bin tokim olgeta Juda long ol i mas lusim biktaun Rom na i go long narapela hap. Orait Pol i go lukim tupela. \v 3 Em \x - \xo 18.3 \xt Ap 20.34, 1 Ko 4.12, 1 Te 2.9, 2 Te 3.8\x* i save mekim wankain wok olsem tupela, em wok bilong wokim ol haus sel. Olsem na Pol i stap wantaim tupela, na ol i wok i stap. \v 4 Long\fig Pol i save wokim ol haus sel.|alt="88" src="LN 130" size="span" ref="18.3" \fig* olgeta de Sabat Pol i save go long haus lotu bilong ol Juda na em i save toktok wantaim ol. Em i laik kirapim tingting bilong ol Juda na ol Grik bai ol i bilip long Jisas. \p \v 5 Tasol \x - \xo 18.5 \xt Ap 9.22, 17.3, 17.14-15, 18.28\x* taim Sailas tupela Timoti i lusim Masedonia na i kam daun, orait Pol i wok long autim tok bilong God long olgeta de. Em i autim tok strong long ol Juda olsem, “Jisas em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en.” \v 6 Tasol \x - \xo 18.6 \xt Ese 18.13, Ap 13.45-46, 13.51, 20.26, 1 Pi 4.4\x* ol Juda i no laik harim tok bilong en, na ol i tok bilas long em. Olsem na em i mekim olsem em i rausim pipia i stap long klos bilong en, na em i tokim ol olsem, “Sapos yupela i lus, em i asua bilong yupela yet. Mi no gat rong long dispela. Nau bai mi go autim tok long ol man bilong ol arapela lain.” \v 7 Orait na Pol i lusim dispela haus lotu, na em i go long haus bilong wanpela man, nem bilong en Titius Jastus. Dispela man i save lotu long God, na haus bilong en i stap klostu tru long haus lotu bilong ol Juda. \v 8 Hetman \x - \xo 18.8 \xt 1 Ko 1.14\x* bilong haus lotu bilong ol Juda, em wanpela man nem bilong en Krispus. Em wantaim olgeta famili bilong en, ol i bilip long Bikpela. Na planti manmeri bilong Korin ol i harim tok bilong Pol, na ol tu i bilip na kisim baptais. \p \v 9 Long \x - \xo 18.9 \xt Ap 23.11, 1 Ko 2.3\x* wanpela nait Bikpela i kamap long Pol long wanpela samting olsem driman, na i tokim em olsem, “Yu no ken pret. Nogat. Yu mas tokaut. Yu no ken pasim maus. \v 10 Mi \x - \xo 18.10 \xt Jos 1.9, Ais 41.10, Jer 1.8, 1.18-19, Mt 28.20, Jo 10.16\x* stap wantaim yu, na i no inap wanpela man i kirap na i mekim nogut long yu, long wanem, planti manmeri bilong mi i stap long dispela taun.” \v 11 Pol i stap long Korin inap long wan yia na 6 mun, na em i lainim ol long tok bilong God. \p \v 12 Tasol taim Galio i kamap namba wan gavman bilong provins Akaia, ol Juda i kirap wantaim na i birua long Pol. Ol i bringim em i go long kot, na ol i tok olsem, \v 13 “Dispela man i save lainim ol manmeri long sakim tok bilong lo na mekim lotu long God long narakain pasin.” \v 14 Pol \x - \xo 18.14 \xt Ap 23.29, 25.11, 25.19\x* i laik bekim tok bilong ol, tasol Galio i tokim ol Juda olsem, “Yupela ol Juda, sapos dispela man i kalapim lo o sapos em i mekim wanpela kain pasin nogut, orait mi inap harim tok bilong yupela. \v 15 Tasol \x - \xo 18.15 \xt Jo 18.31, Ap 23.29, 25.18-19\x* yupela i wari long ol pasin bilong toktok na long ol nem na long lo bilong yupela yet, na yupela i kam long mi. Maski, yupela yet i mas stretim dispela tok. Mi no inap harim kot long kain samting olsem.” \v 16 Na em i rausim ol long kot. \v 17 Na ol Korin\f + \fr 18.17 \ft Tok Grik i no klia tumas long dispela hap. Sampela saveman i ting ol Juda yet i kros long hetman bilong ol na ol i paitim em.\f* i holimpas Sostenes, em hetman bilong haus lotu bilong ol Juda, na ol i paitim em klostu long ples bilong kot. Tasol Galio i no wari long dispela samting ol i mekim. \s1 Pol i go bek long Antiok long distrik Siria \p \v 18 Pol \x - \xo 18.18 \xt Nam 6.18, Ap 21.24, Ro 16.1\x* i stap long Korin planti de, na bihain em i gutbai long ol Kristen. Na em i go long taun Senkria na i kalap long wanpela sip i laik i go long distrik Siria. Prisila wantaim Akwila tupela i go wantaim em. Long taim Pol i stap long Senkria em i katim gras bilong en, long wanem, em i bin mekim wanpela promis long God.\f + \fr 18.18 \ft Ol Juda i save katim gras bilong ol long taim ol inapim pinis wanpela promis ol i bin mekim long God.\f* \v 19 Ol \x - \xo 18.19 \xt Ap 17.17\x* i go kamap long taun Efesus, na Pol i lusim tupela long dispela hap. Em yet i go insait long haus lotu bilong ol Juda na i toktok wantaim ol. \v 20 Ol i tokim em olsem, “Yu mas i stap longtaim liklik wantaim mipela.” Tasol em i tok, “Mi no inap.” \v 21 Na \x - \xo 18.21 \xt Ro 1.10, 1 Ko 4.19, Hi 6.3, Je 4.15\x* bihain em i tok gutbai long ol, na em i tok olsem, “Sapos God i laik, orait mi bai kam bek gen long yupela.” Na em i go long sip na i lusim Efesus. \v 22 Sip i go sua long taun Sisaria, na Pol i lusim sip na i go antap long Jerusalem na i givim gude long ol manmeri bilong sios. Na bihain em i lusim ol na i go daun long taun Antiok. \p \v 23 Pol i stap longpela taim liklik long Antiok na bihain em i go. Em i wokabaut i go long ol ples i stap long graun bilong distrik Galesia na Frigia, na em i wok long strongim bilip bilong olgeta manmeri i bilip long Jisas. \s1 Apolos i autim tok long Efesus \p \v 24 Wanpela Juda, em i man bilong taun Aleksandria, em i kam i stap long Efesus. Nem bilong en Apolos. Em i man bilong mekim gutpela toktok, na em i save tumas long buk bilong God. \v 25 Ol \x - \xo 18.25 \xt Ap 19.3, Ro 12.11\x* i bin skulim em long Rot bilong Bikpela, na bel bilong en i strong moa long skulim ol manmeri, na em i save tokim ol stret long ol samting Jisas i bin mekim. Tasol em i save long baptais bilong Jon tasol. \v 26 Em \x - \xo 18.26 \xt Ap 19.8\x* i go long haus lotu bilong ol Juda na i autim tok. Em i no pret long ol manmeri. Na Prisila wantaim Akwila i harim tok bilong en, na tupela i kisim em i go na tokim em long Rot bilong God, bai em i ken klia gut long en. \v 27 Bihain \x - \xo 18.27 \xt 1 Ko 3.6, 2 Ko 3.1\x* Apolos i laik i go long provins Akaia, na ol Kristen bilong Efesus i strongim tingting bilong em long i go. Ol i raitim pas long ol Kristen bilong Akaia na tokim ol long ol i mas kisim em. Na taim Apolos i kamap long Akaia, orait em i helpim ol Kristen moa yet, em ol dispela manmeri God i bin marimari long ol na givim bilip long ol. \v 28 Em \x - \xo 18.28 \xt Ap 9.22, 17.3, 18.5\x* i strong moa long autim tok long ai bilong ol manmeri, bilong bekim na daunim tru ol tok kranki ol Juda i bin mekim. Em i autim tok bilong buk bilong God bilong soim ol klia tumas olsem, Jisas em i man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en. \c 19 \s1 Pol i autim tok long Efesus \p \v 1 Long \x - \xo 19.1 \xt 1 Ko 1.12, 3.6\x* taim Apolos i stap long Korin, Pol i raun yet long ol ples i stap long ples maunten na bihain em i kam kamap long taun Efesus. Long Efesus em i bungim sampela disaipel \v 2 na \x - \xo 19.2 \xt Ap 2.38, 8.16\x* em i askim ol olsem, “Taim yupela i bilip, yupela i kisim Holi Spirit, o nogat?” Na ol i tok, “Nogat. Mipela i no harim tok long wanpela Holi Spirit i stap.” \v 3 Na \x - \xo 19.3 \xt Mt 3.11\x* Pol i tokim ol olsem, “Olsem na yupela i kisim wanem kain baptais?” Na ol i tok, “Mipela i kisim baptais bilong Jon.” \p \v 4 Na \x - \xo 19.4 \xt Mt 3.11, Mk 1.4, 1.7-8, Lu 3.4, 3.16, Jo 1.15, 1.26-30, Ap 18.25, 19.4\x* Pol i tok olsem, “Bipo Jon i baptaisim ol manmeri, na em i tok, ‘Yupela i mas tanim bel na kisim baptais. Na yupela i mas bilip long dispela man i kam bihain long mi.’ Dispela man Jon i bin tok long em, em Jisas.” \v 5 Ol i harim dispela tok, na ol i kisim baptais long nem bilong Bikpela Jisas. \v 6 Na \x - \xo 19.6 \xt Ap 2.4, 6.6, 8.17, 10.44-46\x* Pol i putim han antap long ol, na Holi Spirit i kam long ol, na ol i mekim tok long ol kain kain tok ples, na ol i autim tok olsem profet. \v 7 Dispela lain i klostu inap 12-pela man olgeta. \p \v 8 Orait Pol i go insait long haus lotu bilong ol Juda na em i tokaut strong long gutnius. Em i toktok wantaim ol na em i kirapim tingting bilong ol long ol samting bilong kingdom bilong God. Em i mekim olsem inap tripela mun. \v 9 Tasol \x - \xo 19.9 \xt Ap 9.2, 2 Ko 6.14-18, 2 Pi 2.2\x* sampela i pasim bel strong tumas na ol i no bilip. Na long ai bilong ol manmeri ol i tok nogut long Rot bilong Bikpela. Olsem na Pol wantaim ol lain i bilip long Jisas, ol i no i go moa long haus lotu bilong ol Juda. Long olgeta de Pol i save go autim tok insait long haus skul bilong Tiranus. \v 10 Em \x - \xo 19.10 \xt 2 Ti 1.15\x* i mekim olsem i go inap tupela yia. Olsem na olgeta manmeri i stap long provins Esia ol i harim tok bilong Bikpela, em ol Juda na ol Grik wantaim. \s1 Ol pikinini man bilong Skeva // i laik rausim spirit nogut \p \v 11 Long \x - \xo 19.11 \xt Ap 14.3\x* han bilong Pol, God i wokim ol narakain narakain strongpela mirakel. \v 12 Ol \x - \xo 19.12 \xt Ap 5.15\x* manmeri i save putim ol hankisip na hap laplap samting long skin bilong Pol, na bihain ol i kisim ol dispela samting i go givim long ol sikman. Ol sikman i kisim, na sik bilong ol i pinis, na ol spirit nogut i lusim ol na i go. \p \v 13 Sampela \x - \xo 19.13 \xt Mk 9.38\x* Juda i save go nabaut na i wok bisnis long rausim ol spirit nogut. Sampela i traim long kolim nem bilong Bikpela Jisas na long dispela pasin ol i laik rausim ol spirit nogut long ol manmeri. Ol i save tok olsem, “Long nem bilong dispela Jisas, Pol i save autim tok bilong en, mi tok strong tumas long yupela i mas i go.” \v 14 Ol 7-pela pikinini man bilong wanpela bikpris bilong ol Juda, nem bilong en Skeva, ol i save mekim dispela kain tok long ol spirit nogut. \v 15 Na \x - \xo 19.15 \xt Mk 1.24, 1.34\x* wanpela de ol i mekim dispela tok na spirit nogut i bekim tok bilong ol olsem, “Mi save long Jisas na mi save long Pol. Tasol yupela i husat tru?” \v 16 Na dispela man spirit nogut i stap long en, em i kalap long ol, na i paitim ol na i winim ol tru. Em i bagarapim skin bilong ol nogut tru, na i brukim klos bilong ol. Olsem na ol i lusim dispela haus na i ranawe skin nating. \v 17 Olgeta \x - \xo 19.17 \xt Lu 7.16, Ap 2.43, 5.5, 5.11\x* Juda wantaim olgeta Grik i stap long Efesus ol i harim tok long dispela samting i bin kamap, na bikpela pret i kamap long ol. Na ol i litimapim nem bilong Bikpela Jisas. \v 18 Planti manmeri i bilip pinis, ol i kam na long ai bilong ol arapela manmeri, ol i autim olgeta pasin nogut bipo ol i bin mekim. \v 19 Na planti manmeri i bin wokim ol kain kain marila samting, ol i bungim ol buk bilong ol i gat tok long pasin bilong wokim ol dispela samting, na ol i kukim long paia long ai bilong olgeta manmeri. Ol i kaunim pe bilong olgeta dispela buk, na em inap 50,000 mani silva. \v 20 Long \x - \xo 19.20 \xt Ap 6.7, 12.24\x* dispela pasin tok bilong Bikpela i wok strong long ol manmeri, na i kamap strong long laip bilong ol. Na ol i raun na autim tok long planti hap. \s1 Ol Efesus i singaut nogut long Pol \p \v 21 Wok \x - \xo 19.21 \xt Ap 18.21, 20.22, 23.11, Ro 1.13, 15.24-28, Ga 2.1\x* i kamap strong pinis long Efesus, orait Holi Spirit i stiaim tingting bilong Pol, na Pol i pasim tok long em i laik wokabaut i go long provins Masedonia na Akaia na bihain em i laik i go long Jerusalem. Em i tok olsem, “Mi go lukim ol dispela hap pinis, orait bihain mi mas i go lukim Rom tu.” \v 22 Na \x - \xo 19.22 \xt Ro 16.23, 2 Ti 4.20\x* em i salim tupela man i save helpim em, em Timoti wantaim Erastus, na tupela i go paslain long em long Masedonia. Tasol Pol yet i stap longpela taim liklik long provins Esia. \p \v 23 Long \x - \xo 19.23 \xt 2 Ko 1.8\x* dispela taim sampela man i birua long Rot bilong Bikpela na ol i kirapim bikpela tok pait. \v 24 Wanpela \x - \xo 19.24 \xt Ap 16.16-19\x* man i stap, nem bilong en Demitrius, em i man bilong wokim ol samting long silva. Em i gat bisnis bilong wokim ol liklik piksa bilong haus lotu bilong god meri Artemis long silva. Em i givim planti wok long ol man i save wokim ol samting long silva na ol i kisim bikpela mani. \v 25 Orait Demitrius i bungim ol dispela man, wantaim ol man i save wokim ol arapela kain samting, na em i tokim ol olsem, “Ol wanwok, yupela i save, gutpela pe bilong yumi em i save kamap long wok bisnis yumi save mekim. \v 26 Na \x - \xo 19.26 \xt Sng 115.4, Ais 44.10-20, Jer 10.3, Ap 17.29, 2 Ti 1.15\x* dispela man Pol em i save pulim bikpela lain manmeri na i paulim tingting bilong ol, olsem yupela i lukim na harim pinis. Na em i no mekim dispela pasin long taun Efesus tasol. Nogat. Klostu em inapim olgeta hap bilong provins Esia. Em i save tok, ‘Ol god yumi wokim long han, ol i no god tru.’ \v 27 Dispela tok bilong Pol em inap bagarapim nem bilong wok bisnis bilong yumi. Na narapela samting moa i olsem. Tok bilong en em inap mekim haus lotu bilong bikpela god meri Artemis i kamap olsem samting nating long tingting bilong ol manmeri. Pastaim olgeta manmeri bilong provins Esia na bilong olgeta hap bilong graun i save lotu long dispela god meri. Tasol tok bilong Pol i laik bagarapim biknem bilong em.” \p \v 28 Ol man i harim dispela tok, na ol i belhat tru. Na ol i singaut strong olsem, “Artemis bilong yumi Efesus em i nambawan tru.” \v 29 Olsem \x - \xo 19.29 \xt Ap 20.4, 27.2, Ro 16.23, 1 Ko 1.14, Kl 4.10, Fm 1.24\x* na bikpela singaut moa i kamap long dispela taun, na olgeta manmeri i bikmaus nabaut. Ol i kirap wantaim na i ran i go long ples kibung. Ol i pulim Gaius wantaim Aristarkus i go wantaim ol, em tupela man bilong Masedonia i save wokabaut i go raun wantaim Pol. \v 30 Pol yet i laik i go namel long ol manmeri, tasol ol Kristen i pasim em. \v 31 Na \x - \xo 19.31 \xt 2 Ti 1.15\x* tu, sampela gavman bilong Esia ol i pren bilong Pol, na ol i salim tok long em. Ol i tok strong long em i no ken i go insait long ples kibung. \p \v 32 Dispela bikpela lain manmeri, tingting bilong ol i paul nabaut. Ol i wok long singaut nabaut na mekim ol narapela narapela tok. Na planti manmeri i no save long wanem as tru ol i kam bung. \v 33 Ol Juda i subim Aleksander i go sanap long ai bilong ol manmeri, na sampela man i lukim na ol i ting em i as bilong trabel.\f + \fr 19.33 \ft Tok Grik i no klia tumas long dispela hap.\f* Na Aleksander i laik bekim tok bilong ol manmeri na em i mekim nais long han bai ol i pasim maus. \v 34 Tasol ol i luksave long em, na ol i save, em i man bilong lain Juda. Olsem na olgeta manmeri i bikmaus wantaim na i singaut strong moa olsem, “Artemis bilong yumi Efesus em i nambawan tru.” Ol i wok long singaut olsem tasol i go inap tupela aua. \p \v 35 Bihain kuskus bilong taun Efesus i sarapim ol manmeri, na em i tokim ol olsem, “Yupela man bilong Efesus, harim. Wanem man i no save olsem Efesus em i taun bilong lukautim haus lotu bilong bikpela god meri Artemis, na bilong lukautim dispela ston tambu i bin pundaun long heven? \v 36 I no gat man inap long sakim dispela tok. Olsem na yupela i mas sarap. Yupela i no ken hariap tumas na mekim wanpela samting. \v 37 Yupela i bin bringim dispela tupela man i kam. Tasol tupela i no bin stilim samting bilong haus lotu bilong yumi. Na tupela i no bin tok bilas long god meri bilong yumi. \v 38 Sapos Demitrius wantaim ol wokman bilong en i gat tok long wanpela man, orait i gat taim bilong harim kot. Na ol namba wan gavman i stap. Ol i mas stretim tok bilong ol long kot. \v 39 Na sapos yupela i gat sampela tok moa, orait yupela i mas stretim long kibung long taim bilong kibung stret. \v 40 Olsem na harim. Sapos ol ofisa bilong gavman i harim tok long ol samting yumi bin mekim nau, orait ol inap tru long kotim yumi na tok long yumi laik kirapim bikpela trabel. I no gat as tru bilong dispela pasin yumi bin mekim. Na sapos ol i askim yumi bilong wanem yumi bin kam bung na singaut na bikmaus nabaut, yumi bai i no inap bekim wanpela tok.” \v 41 Kuskus i tok pinis, na em i salim ol manmeri i go. \c 20 \s1 Pol i wokabaut i go long Masedonia na long Grik \p \v 1 Taim bikmaus na singaut nabaut bilong ol manmeri i pinis, orait Pol i singautim ol Kristen i kam bungim em long wanpela hap. Em i givim sampela tok long ol bilong strongim bel bilong ol, na em i tok gutbai long ol, na em i go long provins Masedonia. \v 2 Em i wokabaut long ol dispela hap na i givim planti tok long ol Kristen, bilong strongim bel bilong ol. Na bihain em i kamap long kantri Grik. \v 3 Em i stap tripela mun long Grik na bihain em i laik kisim sip na i go long distrik Siria. Tasol em i harim tok olsem ol Juda i bin pasim tok long kilim em i dai, olsem na em i senisim tingting na em i wokabaut i go bek long Masedonia. \v 4 Wanpela \x - \xo 20.4 \xt Ap 19.29, 21.29, Ef 6.21\x* man bilong taun Beria, em Sopater, pikinini bilong Pirus, em i go wantaim Pol. Na tupela man bilong taun Tesalonaika, em Aristarkus wantaim Sekundus, na Gaius bilong taun Derbe, na Timoti, na tupela man bilong provins Esia, em Tikikus na Trofimus, ol tu i go wantaim Pol. \v 5 Ol dispela man i go pas na i wetim mipela long taun Troas. \v 6 Mipela\f + \fr 20.6 \ft Planti saveman i ting, taim Pol i kamap long Filipai, em i kisim Luk i go wantaim em, olsem na dispela tok “mipela” i stap. Lukim tok i stap long Aposel 16.10.\f* i stap long Filipai inap Ol Bikpela De Bilong Bret I No Gat Yis i pinis, orait mipela i kalap long sip na lusim Filipai. Long namba 5 de mipela i go kamap long ol dispela man i wetim mipela long Troas, na mipela i stap 7-pela de long Troas. \s1 Long Troas Pol i kirapim bek Yutikus \p \v 7 Long \x - \xo 20.7 \xt Ap 2.42, 2.46, 1 Ko 16.2, KTH 1.10\x* namba wan de bilong wik mipela i bung wantaim ol Kristen bilong kaikai wantaim.\f + \fr 20.7 \ft Planti saveman i ting ol i mekim dispela kaikai bilong tingim bodi na blut bilong Jisas.\f* Na Pol i autim tok long ol manmeri, long wanem, tumora em i laik i go. Olsem na em i pulim tok i go i go inap long biknait. \v 8 Dispela rum mipela i bung long en, em i gat planti lam i lait i stap. Dispela rum i stap antap \v 9 long namba 3 plua, na wanpela yangpela man, nem bilong en Yutikus, em i sindaun i stap long wanpela windo. Pol i toktok moa yet, na ai bilong Yutikus i hevi na em i laik slip. Na bihain em i slip tru, na em i pundaun i go daun long graun. Na ol i go daun na kisim em, tasol em i dai pinis. \v 10 Pol \x - \xo 20.10 \xt 1 Kin 17.21\x* tu i go daun, na em i slip antap long dispela yangpela man na i holim em. Na em i tokim ol manmeri olsem, “Yupela i no ken kirap nogut. Laip i stap yet long em.” \v 11 Na Pol i go antap gen, na em i brukim bret, na em i kaikai wantaim ol manmeri. Na bihain em i toktok longpela taim wantaim ol, i go inap long tulait. Tulait i kamap pinis na Pol i go. \v 12 Na dispela yangpela man i stap laip na ol i kisim em i go. Olsem na bel bilong ol i gutpela tumas. \s1 Pol i lusim Troas na i go long Miletus \p \v 13 Orait mipela i lusim Pol na mipela i kalap long sip na mipela i go kamap long taun Asos. Na mipela i wetim Pol long Asos. Pol yet i bin tokim mipela long i go pas, long wanem, em i laik wokabaut long rot. \v 14 Olsem na Pol i kam bungim mipela long Asos, na mipela i kisim em i go long sip, na mipela i go long taun Mitilini. \v 15 Na mipela i lusim Mitilini, na long de bihain mipela i kamap klostu long ailan Kios. Na long de bihain gen mipela i go sua long taun Samos. Na long de bihain gen mipela i go kamap long taun Miletus. \v 16 Pol \x - \xo 20.16 \xt Ap 18.21, 24.17, 1 Ko 16.8\x* i pasim tingting pinis long em i laik abrusim Efesus, long wanem, em i no laik lusim planti taim long provins Esia. Em i laik hariap. Sapos inap, em i laik lukim Bikpela De Bilong Pentikos\f + \fr 20.16 \ft Lukim tok i stap long Aposel 2.1.\f* long Jerusalem. \s1 Pol i tok gutbai long ol hetman bilong sios long Efesus \p \v 17 Mipela \x - \xo 20.17 \xt Ap 18.21\x* i kamap long taun Miletus na Pol i salim tok i go long ol hetman bilong sios long Efesus. Em i singautim ol i kam lukim em.\f + \fr 20.17 \ft Miletus i stap longwe long Efesus inap olsem 50 kilomita.\f* \v 18 Ol \x - \xo 20.18 \xt Ap 18.19, 19.10\x* i kamap pinis, orait em i tokim ol olsem, \p “Yupela yet i save long ol pasin mi bin mekim long namba wan taim mi kamap long Esia, na long olgeta taim mi stap wantaim yupela. \v 19 Yupela \x - \xo 20.19 \xt Ap 20.3\x* i save, planti taim ol Juda i pasim tok long daunim mi, na dispela i givim mi planti bel hevi na traim na mi krai planti taim. Tasol mi daunim nem bilong mi olgeta, na mi mekim wok bilong Bikpela. \v 20 Na mi no surik long autim olkain gutpela tok inap long helpim yupela. Na long ol bung bilong ol manmeri na long olgeta haus bilong yupela tu, mi bin skulim yupela. Em yupela i save. \v 21 Oltaim mi bin autim tok strong long ol Juda na long ol Grik, long yumi mas tanim bel i go long God, na yumi mas bilip long Bikpela bilong yumi Jisas. \v 22 Orait \x - \xo 20.22 \xt Ap 19.21\x* harim. Nau Holi Spirit tasol i mekim na mi mas i go long Jerusalem. Wanem samting bai i kamap long mi long Jerusalem, em mi no save. \v 23 Dispela \x - \xo 20.23 \xt Ap 19.21, 21.4, 21.11, 1 Te 3.3\x* tasol mi save. Long olgeta ples mi go long en, Holi Spirit i save autim tok long mi olsem, kalabus na planti hevi i wetim mi. \p \v 24 “Tasol \x - \xo 20.24 \xt Ap 21.13, Ro 8.35, 2 Ko 4.1, 4.16, Ga 1.1, 2 Ti 4.7\x* mi no ting laip bilong mi em i namba wan samting. Mi no strong tumas long holimpas laip bilong mi. Nogat. Mi laik bihainim dispela rot mi wokabaut long en na pinisim dispela wok mi bin kisim long Bikpela Jisas. Dispela wok em bilong autim tok long gutnius bilong marimari bilong God. \p \v 25 “Orait ol brata, harim. Bipo mi stap namel long yupela, na mi autim tok bilong kingdom bilong God. Tasol nau mi save, bihain yupela olgeta bai i no inap lukim pes bilong mi moa. \v 26 Olsem \x - \xo 20.26 \xt Ap 18.6, 2 Ko 7.2\x* na mi laik tokaut klia long yupela nau. Sapos wanpela namel long yupela em i lus, dispela em i no asua bilong mi, \v 27 long wanem, mi no bin surik long autim olgeta tingting bilong God long yupela. \v 28 Yupela \x - \xo 20.28 \xt 1 Ko 12.28, 1 Ti 4.16, Hi 9.14, 1 Pi 1.19, 5.2-4\x* i mas was gut long yupela yet, na long olgeta manmeri bilong sios bilong God, em ol dispela manmeri em i bin baim long blut bilong Pikinini bilong em yet. Na Holi Spirit i makim yupela i stap wasman bilong ol dispela sipsip bilong God. \v 29 Mi \x - \xo 20.29 \xt Mt 7.15, Jo 10.12, 2 Pi 2.1\x* save, taim mi lusim yupela na mi go pinis, ol weldok nogut tru bai i kam namel long yupela, na ol bai i bagarapim ol sipsip. \v 30 Na \x - \xo 20.30 \xt 1 Ti 1.20, 1 Jo 2.19\x* sampela man bilong yupela yet bai i kirap na mekim tok giaman nabaut, bilong pulim ol manmeri bilong God i go bihainim ol. \v 31 Olsem \x - \xo 20.31 \xt Mk 13.37, Ap 19.8-10, 1 Te 2.11\x* na yupela i mas was gut oltaim. Yupela i no ken lusim tingting long pasin mi bin mekim. Long tripela yia, long nait na long san, mi no slek long givim gutpela tingting long yupela olgeta wan wan. Na taim mi skulim yupela, wara bilong ai bilong mi i kapsait wantaim. \p \v 32 “Nau \x - \xo 20.32 \xt Ap 26.18, Ef 1.18, Kl 1.12, Hi 13.9\x* mi putim yupela i stap long han bilong God, na mi laik bai yupela i tingim tok bilong marimari bilong em. Dispela marimari em inap strongim yupela, na em inap givim yupela olgeta gutpela samting God i save givim long olgeta manmeri em i bin makim bilong em yet. \p \v 33 “Mi \x - \xo 20.33 \xt 1 Sml 12.3, 1 Ko 9.11-12, 2 Ko 7.2\x* no bin mangal long silva na gol na laplap samting bilong wanpela man. \v 34 Yupela \x - \xo 20.34 \xt Ap 18.3, 1 Ko 4.12, 1 Te 2.9\x* yet i save, long han bilong mi yet mi bin mekim wok bilong lukautim mi yet, na bilong helpim ol man i stap wantaim mi tu. \v 35 Long \x - \xo 20.35 \xt Mt 10.8, 2 Ko 11.9, 11.12, Ef 4.28, 1 Te 4.11, 2 Te 3.8\x* olgeta wok mi mekim, mi bin soim yupela olsem, yumi mas bihainim dispela pasin bilong wok strong. Olsem bai yumi inap long helpim ol man i no inap helpim ol yet. Na yumi mas tingim dispela tok Bikpela Jisas yet i mekim. Em i bin tok olsem, ‘Amamas bilong man i givim samting long ol arapela man, dispela i winim amamas bilong man i kisim samting bilong em yet.’” \p \v 36 Pol \x - \xo 20.36 \xt Ap 21.5\x* i mekim dispela tok pinis, orait em i brukim skru na i beten wantaim olgeta dispela hetman. \v 37 Bihain olgeta i krai planti, na ol i holimpas Pol na i givim kis long em. \v 38 Ol \x - \xo 20.38 \xt Ap 20.25\x* i sori nogut tru, long wanem, Pol i bin tok long ol bai i no inap lukim pes bilong en moa. Na ol i bringim em i go long sip. \c 21 \s1 Pol i go long sip na i go long Jerusalem \p \v 1 Mipela i lusim ol hetman, na mipela i go long sip na sip i luslain. Mipela i sut stret i go long ailan Kos. Na long de bihain mipela i kamap long ailan Rodes. Na mipela i lusim Rodes na i go kamap long taun Patara. \v 2 Na long Patara mipela i lukim wanpela sip i laik i go long distrik Fonisia, na mipela i kalap long dispela sip na sip i luslain. \v 3 Orait bihain mipela i lukim ailan Saiprus na abrusim long han kais. Na mipela i go kamap long provins Siria na i go sua long taun Tair, long wanem, sip i laik lusim kago long dispela taun. \v 4 Na \x - \xo 21.4 \xt Ap 20.23, 21.12\x* mipela i go lukim ol Kristen, na mipela i stap long dispela taun inap 7-pela de. Holi Spirit i givim tok long ol Kristen, na ol i tokim Pol long em i no ken i go long Jerusalem. \v 5 Long taim sip i laik lusim Tair, mipela i lusim taun na wokabaut i go. Na ol Kristen wantaim ol meri pikinini bilong ol, ol i bringim mipela i go ausait long taun. Na long nambis mipela i brukim skru na mekim prea. \v 6 Na \x - \xo 21.6 \xt Ap 20.36\x* ol i tok gutbai long mipela, na mipela i tok gutbai long ol. Orait na mipela i kalap long sip, na ol i go bek long haus bilong ol. \s1 Long Sisaria profet Agabus i givim tok long Pol \p \v 7 Orait mipela i lusim Tair, na mipela i go kamap long taun Tolemes. Mipela i tok gude long ol Kristen, na mipela i stap wanpela de wantaim ol. \v 8 Long \x - \xo 21.8 \xt Ap 6.5, 8.5, 8.26, 8.40, Ef 4.11, 2 Ti 4.5\x* de bihain mipela i lusim Tolemes na mipela i go kamap long taun Sisaria. Na mipela i go long haus bilong Filip, em wanpela man i save autim gutnius long ol manmeri, na mipela i stap wantaim em. Em i wanpela bilong ol 7-pela man i save helpim ol aposel. \v 9 Em \x - \xo 21.9 \xt Jol 2.28, Ap 2.17\x* i gat 4-pela pikinini meri ol i no marit. Ol i save autim tok bilong God olsem profet. \p \v 10 Mipela \x - \xo 21.10 \xt Ap 11.28\x* i stap long Sisaria sampela de moa, na wanpela profet, nem bilong en Agabus, em i lusim distrik Judia na i kam daun long Sisaria. \v 11 Em \x - \xo 21.11 \xt Jo 21.18, Ap 20.23, 21.33\x* i kam long mipela na i kisim let bilong Pol na i pasim lek na han bilong em yet. Na em i tok olsem, “Holi Spirit i tok olsem, ‘Long dispela pasin ol Juda long Jerusalem bai i pasim papa bilong dispela let, na bai ol i givim em long han bilong ol man bilong narapela lain.’” \p \v 12 Mipela \x - \xo 21.12 \xt Mt 16.22\x* i harim dispela, na mipela wantaim ol manmeri bilong dispela taun mipela i tok strong long Pol, long em i no ken i go long Jerusalem. \v 13 Tasol \x - \xo 21.13 \xt Ap 20.24\x* Pol i bekim tok olsem, “Bilong wanem yupela i krai krai na bagarapim tingting bilong mi? Mi redi tasol long ol i ken kalabusim mi. Na mi redi tu long i dai long Jerusalem bilong litimapim nem bilong Bikpela Jisas.” \v 14 Mipela i lukim olsem Pol i strong long i go, olsem na mipela i no traim moa long senisim tingting bilong en. Mipela i tok, “Samting Bikpela i laik bai i kamap, em i ken kamap.” \ms1 Pol i stap kalabus long Judia na ol i harim kot bilong en \s2 (Sapta 21.15—26.32) \s1 Pol i go kamap long Jerusalem \p \v 15 Sampela de i go pinis, orait mipela i redim ol samting na mipela i go long Jerusalem. \v 16 Na sampela bilong ol disaipel i stap long Sisaria ol i go wantaim mipela. Ol i bringim mipela i go long haus bilong Nason, em i man bilong Saiprus, na bipo yet em i bin kamap disaipel. Na mipela i stap long haus bilong en. \v 17 Mipela i kamap long Jerusalem, na ol Kristen i amamas long kisim mipela. \p \v 18 Long \x - \xo 21.18 \xt Ap 15.2, 15.13, Ga 1.19, 2.9\x* de bihain Pol i go wantaim mipela long lukim Jems. Na olgeta hetman bilong sios tu i kam bung long dispela taim. \v 19 Pol \x - \xo 21.19 \xt Ap 15.4, 15.12, Ro 15.18-19\x* i givim gude long ol, na em i stori gut long ol long olgeta samting God i bin mekim long han bilong en namel long ol manmeri bilong ol arapela lain. \s1 Ol hetman i tokim Pol long go long tempel \p \v 20 Ol \x - \xo 21.20 \xt Ap 15.1, 15.5, 22.3, Ro 10.2, Ga 1.14\x* hetman i harim pinis tok bilong Pol, na ol i litimapim nem bilong God. Na ol i tokim em olsem, “Brata, yu save, planti tausen Juda i bilip pinis long Jisas. Na dispela olgeta manmeri ol i strong moa long bihainim lo bilong Moses. \v 21 Tasol \x - \xo 21.21 \xt Ap 16.3, Ga 2.3\x* sampela man i bin tokim ol long yu, olsem, ‘Pol i save tokim ol Juda i stap namel long ol arapela lain long ol i mas lusim lo bilong Moses. Em i save tok, “Yupela i no ken katim skin bilong ol pikinini bilong yupela. Na yupela i no ken bihainim moa ol pasin bilong bipo.” ’ \v 22 Yumi save, ol bai i harim tok long yu kam pinis. Olsem na bai yumi mekim wanem? \v 23 Orait \x - \xo 21.23 \xt Nam 6.13-21\x* mipela i laik tokim yu long wanpela pasin mipela i laik bai yu mas bihainim. Mipela i gat 4-pela man, ol i bin mekim wanpela promis long God. \v 24 Yu \x - \xo 21.24 \xt Ap 18.18\x* mas kisim dispela ol man, na yupela olgeta i mas bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God. Na tu, yu mas baim ol ofa ol i mas mekim, bilong ol i ken sevim gras bilong het bilong ol.\f + \fr 21.24 \ft Lukim tok i stap long Aposel 18.18. Lukim tu Namba 6.1-21.\f* Yu mekim olsem, na olgeta man i ken save, dispela tok ol i bin mekim long yu, em i giaman tok tasol. Ol i ken save, yu tu yu save bihainim lo. \v 25 Long \x - \xo 21.25 \xt Ap 15.29\x* ol manmeri bilong ol arapela lain i bilip long Jisas, yumi salim pas pinis na tokim ol long dispela tok yumi pasim bipo. Yumi tokim ol long ol i mas lukaut gut, na ol i no ken kaikai abus ol man i bin kilim bilong mekim ofa long ol giaman god, na ol i no ken kaikai abus i gat blut i stap yet long en na ol abus ol man i bin pasim nek bilong en na kilim em i dai, na ol i no ken mekim pasin pamuk.” \v 26 Olsem \x - \xo 21.26 \xt Nam 6.13, Ap 24.18, 1 Ko 9.20\x* na Pol i kisim ol dispela man i bin mekim promis long God, na long de bihain em i bihainim olgeta pasin bilong mekim em yet i kamap klin wantaim ol. Na em i go insait long banis bilong tempel bilong tokim ol pris long wanem de ol bai i kamap klin pinis na ol i laik bringim ol ofa bilong ol wan wan. \s1 Ol Juda i holimpas Pol long tempel \p \v 27 Taim \x - \xo 21.27 \xt 2 Ti 1.15\x* 7-pela de klostu i laik pinis, ol Juda i bin kam long provins Esia i lukim Pol i stap insait long banis bilong tempel, na ol i kirapim bel bilong olgeta manmeri na mekim ol i kros long Pol. Orait ol i holimpas Pol, \v 28 na \x - \xo 21.28 \xt Ese 44.7, Ap 6.13\x* ol i singaut strong olsem, “Yupela man bilong Israel, helpim mipela. Dispela man hia em i save tokim olgeta man long olgeta ples long daunim lain bilong yumi wantaim lo bilong Moses na dispela tempel tu. Na em i no mekim dispela pasin tasol. Nogat. Em i bringim ol Grik i kam insait long banis bilong tempel na ol i mekim dispela ples God i bin makim bilong em yet i kamap doti long ai bilong God.” Ol i mekim dispela tok, \v 29 long \x - \xo 21.29 \xt Ap 20.4, 24.5-6, 2 Ti 4.20\x* wanem, bipo ol i lukim Trofimus bilong taun Efesus i stap insait long taun wantaim Pol, na ol i ting Pol i bin bringim em i kam insait long banis bilong tempel. \p \v 30 Ol manmeri i harim dispela tok, na olgeta Jerusalem i kirap nogut, na ol manmeri i ran i kam bung. Ol i holimpas Pol na pulim em i go ausait long banis bilong tempel. Na kwiktaim ol i pasim olgeta dua bilong banis bilong tempel.\f + \fr 21.30 \ft I gat planti banis i raunim tempel, na ol man bilong ol arapela lain inap i go insait long namba wan banis tasol. Dispela tok “ol i pulim Pol i go ausait long banis bilong tempel,” em i tok long namba 2 banis, na ol dua ol i pasim, em ol dua bilong dispela namba 2 banis. Olsem na ol manmeri i stap yet long bikpela ples bung i stap insait long namba wan banis i raunim tempel. Haus bilong ol soldia i stap antap long wanpela liklik maunten i stap klostu long dispela namba wan banis, na i gat lata i lusim dispela ples bung na i go antap long dispela haus.\f* \s1 Ol soldia bilong Rom i kisim Pol \p \v 31 Ol man i wok long kilim Pol, na namba wan ofisa bilong ol lain soldia bilong Rom i harim tok olsem, “Olgeta Jerusalem i kros na ol i wok long pait nabaut.” \v 32 Olsem na kwiktaim em i kisim ol ofisa na soldia na ol i lusim haus bilong ol soldia na ran i go daun long dispela hap ol manmeri i stap long en. Ol Juda i lukim namba wan ofisa i kam wantaim ol soldia, na ol i lusim Pol na ol i no paitim em moa. \v 33 Orait \x - \xo 21.33 \xt Ap 20.23\x* namba wan ofisa i kam klostu na i holimpas Pol, na i tokim ol soldia long pasim em long tupela sen. Na em i askim ol Juda olsem, “Dispela man, em husat? Em i mekim wanem?” \v 34 Bikpela lain manmeri i stap, na ol i singaut nabaut na i mekim ol narapela narapela tok. Ol i mekim bikpela nois tumas, na ofisa i no inap harim as bilong tok. Olsem na em i tokim ol soldia long bringim Pol i go insait long haus bilong ol. \v 35 Tasol taim Pol i go kamap long lata bilong dispela haus, ol soldia i lukim ol manmeri i strong tumas long kilim em, olsem na ol soldia i karim em i go. \v 36 Bikpela \x - \xo 21.36 \xt Lu 23.18, Jo 19.15, Ap 22.22\x* lain manmeri i bihainim ol na ol i wok long singaut strong olsem, “Kilim em i dai.” \s1 Pol i tokim ol Juda long as bilong bilip bilong en \p \v 37 Ol soldia i laik bringim Pol i go insait long haus bilong ol, na Pol i tokim namba wan ofisa long tok Grik olsem, “Ating mi ken mekim wanpela tok long yu?” Na ofisa i tok, “Yu save tok Grik, a? \v 38 Mi \x - \xo 21.38 \xt Ap 5.36-37\x* ting yu dispela Isip, bipo liklik em i bin kirapim pait long gavman, na em i kisim 4,000 man i save pait long bainat na em i bringim ol i go long graun i no gat man.” \v 39 Na Pol i tok olsem, “Mi man bilong lain Juda. Mi bilong taun Tarsus long distrik Silisia. Taun bilong mi em i gat biknem. Plis, mi laik givim tok long ol manmeri.” \v 40 Ofisa i orait long dispela askim, na Pol i sanap long dispela lata na i mekim nais long han bai ol manmeri i pasim maus. Olsem na olgeta ol i pasim maus, na Pol i toktok long ol long tok Hibru. Em i tok olsem, \c 22 \nb \v 1 “Ol brata na ol papa, yupela harim. Nau mi laik tokaut klia long yupela long mi no bin mekim wanpela rong.” \v 2 Ol i harim Pol i toktok long tok Hibru, na ol i pasim maus na ol i stap isi tru. \p Na Pol i tok moa olsem, \v 3 “Mi \x - \xo 22.3 \xt Ap 5.34-39, 9.11, 21.39, 26.5, Ro 10.2, 2 Ko 11.22, Ga 1.14, Fl 3.5\x* wanpela Juda. Mama bilong mi i bin karim mi long taun Tarsus long distrik Silisia, tasol mi kamap bikpela long dispela taun hia. Mi sumatin bilong Gamaliel, na em i bin skulim mi gut tru long olgeta lo bilong ol tumbuna bilong yumi. Na mi bin wok hat tru long strongim ol pasin God i laikim, wankain olsem yupela i mekim nau. \v 4 Mi \x - \xo 22.4 \xt Ap 22.19, 26.9-11, Fl 3.6, 1 Ti 1.13\x* \x - \xo 22.4 \xt Ap 8.3\x* bin wok long bagarapim ol lain i bilip na i bihainim dispela Rot, em ol man na meri wantaim, na mi laik kilim ol i dai. Mi bin pasim ol long sen na mi bringim ol i go long haus kalabus. \v 5 Hetpris \x - \xo 22.5 \xt Ap 9.2\x* wantaim olgeta kaunsil bilong ol hetman ol i save long dispela pasin mi bin mekim, na ol inap tokim yupela long en. Ol i bin givim mi ol pas ol i bin raitim long ol lain bilong yumi i stap long Damaskus. Na mi bin wokabaut i go long Damaskus, bilong kalabusim ol manmeri bilong dispela ples i bilip na i bihainim dispela Rot. Mi laik bringim ol i kam long Jerusalem, bai ol bikman i ken mekim save long ol.” \s1 Pol i stori // long em i bin kamap Kristen \r (Aposel 9.3-19 na 26.12-18) \p \v 6 Pol \x - \xo 22.6 \xt Ap 9.3, 26.12-13\x* i tok moa olsem, “Mi wokabaut i go na long samting olsem 12 klok belo mi kamap klostu long Damaskus. Na wantu tasol wanpela bikpela lait i kam long heven na i lait tumas long mi. \v 7 Na mi pundaun long graun na mi harim maus bilong wanpela man i askim mi olsem, ‘Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi?’ \v 8 Na mi tok, ‘Bikpela, yu husat?’ Na em i tok, ‘Mi Jisas bilong Nasaret, yu wok long bagarapim mi.’ \v 9 Ol man i stap wantaim mi ol i lukim lait, tasol ol i no harim maus bilong dispela man i givim tok long mi. \p \v 10 “Na mi tok, ‘Bikpela, bai mi mekim wanem nau?’ Na Bikpela i tokim mi olsem, ‘Yu kirap na yu go insait long taun Damaskus. Na long dispela hap wanpela man bai i tokim yu long olgeta wok mi bin makim bilong yu.’ \v 11 Dispela lait em i lait moa yet, na mi no inap lukim wanpela samting. Olsem na ol man i stap wantaim mi ol i holim han bilong mi na ol i bringim mi i go long Damaskus. \p \v 12 “I \x - \xo 22.12 \xt Ap 9.17, 10.22, 1 Ti 3.7\x* gat wanpela man i stap long Damaskus, nem bilong en Ananaias. Em i man bilong aninit long God na bihainim lo gut tru. Olgeta Juda i stap long Damaskus ol i save tok, em i gutpela man. \v 13 Em i kam sanap klostu long mi na i tokim mi olsem, ‘Brata Sol, ai bilong yu i ken lukluk gen.’ Na long dispela taim stret ai bilong mi i orait gen, na mi lukim em. \v 14 Na \x - \xo 22.14 \xt Ap 9.15, 1 Ko 9.1, 11.23, Ga 1.12\x* em i tok, ‘God bilong ol tumbuna bilong yumi em i bin makim yu bai yu ken save long laik bilong em, na yu ken lukim dispela Man bilong mekim stretpela pasin na yu ken harim tok em i mekim long maus bilong em yet. \v 15 Yu \x - \xo 22.15 \xt Ap 23.11, 26.16\x* bai autim tok bilong en na tokim olgeta manmeri long ol samting yu bai lukim na harim. \v 16 Orait \x - \xo 22.16 \xt Ap 2.21, 9.11, 9.18, Ro 10.13, Hi 10.22\x* bilong wanem yu wet moa? Yu kirap na kisim baptais. Yu kolim nem bilong en, na em bai i wasim yu na rausim ol sin bilong yu.’” \s1 God i bin salim Pol i go autim tok // long ol arapela lain \p \v 17 Pol i tokim ol manmeri moa olsem, “Bihain mi kam bek long Jerusalem, na mi kam beten i stap insait long tempel, na long samting olsem driman \v 18 mi \x - \xo 22.18 \xt Ap 9.29-30\x* lukim Bikpela. Em i tokim mi olsem, ‘Yu mas kirap kwiktaim na lusim Jerusalem na yu go. Sapos yu autim tok bilong mi long dispela taun, ol bai i no inap harim.’ \v 19 Na \x - \xo 22.19 \xt Ap 8.3, 22.4, 26.9-11\x* mi tok, ‘Bikpela, ol yet i save, bipo mi bin i go long olgeta haus lotu na mi kalabusim ol manmeri i bilip long yu, na mi wipim ol. \v 20 Na \x - \xo 22.20 \xt Ap 7.58, 8.1\x* taim ol i kilim i dai Stiven, dispela man bilong autim tok bilong yu, mi bin sanap klostu, na long ai bilong mi dispela pasin ol i mekim em i gutpela. Na mi bin was long ol longpela klos bilong ol man i kilim em i dai.’ \v 21 Tasol \x - \xo 22.21 \xt Ap 9.15, 13.2, 13.46, Ga 1.15-16, 1 Ti 2.7\x* Bikpela i tokim mi olsem, ‘Yu go. Bai mi salim yu na yu go long ol manmeri bilong ol arapela lain i stap ol longwe ples.’” \s1 Pol i tokim ol soldia olsem, // em i man bilong Rom \p \v 22 Taim \x - \xo 22.22 \xt Ap 21.36\x* ol Juda i harim Pol i tok long ol manmeri bilong ol arapela lain, ol i no laik harim tok bilong en moa. Olsem na ol i singaut bikmaus olsem, “Kilim em i dai. Kain man olsem i no ken i stap long graun. Em i no ken i stap laip.” \v 23 Ol i wok long singaut nabaut, na ol i rausim ol saket bilong ol na tromoi nabaut na ol i tromoi das i go antap, bilong soim olsem ol i no laikim tru dispela tok Pol i bin mekim. \v 24 Olsem na namba wan ofisa i tok, na ol soldia i bringim Pol i go insait long haus bilong ol. Na namba wan ofisa i tokim ol soldia long wipim em na askim em long as bilong dispela trabel. Em i laik save gut, bilong wanem ol manmeri i belhat na i singaut strong long Pol. \v 25 Orait \x - \xo 22.25 \xt Ap 16.37\x* ol i pasim hanlek bilong Pol. Pol i lukim kepten bilong ol i sanap klostu na Pol i askim em olsem, “Ating lo i tok long yupela i ken mekim dispela pasin long man bilong kantri Rom, o nogat? Yupela i wipim mi long taim yupela i no kotim mi yet, ating dispela pasin i orait, a?”\f + \fr 22.25 \ft Lukim tok i stap long Aposel 16.37. Wanpela lo bilong ol Rom i tok olsem, i gat strongpela tambu long ol i no ken wipim wanpela man bilong Rom.\f* \p \v 26 Kepten i harim dispela tok, na em i go tokim namba wan ofisa olsem, “Bai yu mekim wanem nau? Dispela man em i man bilong Rom.” \v 27 Orait namba wan ofisa i kam long Pol na i tokim em, “Yu tokim mi. Yu man bilong Rom, a?” Na Pol i tok, “Yes.” \v 28 Na namba wan ofisa i tok olsem, “Mi bin autim bikpela mani bilong mi long kamap man bilong Rom.” Na Pol i tok, “Mi nogat. Mama i karim mi na mi stap man bilong kantri Rom.” \v 29 Ol \x - \xo 22.29 \xt Ap 16.38\x* soldia i laik wipim em ol i harim dispela tok, na kwiktaim ol i surik. Na taim namba wan ofisa i save olsem, Pol em i man bilong Rom, orait em tu i pret, long wanem, em i bin tokim ol soldia long pasim em long sen. \s1 Pol i autim tok // long ol kaunsil bilong ol Juda \p \v 30 Namba wan ofisa i laik save gut, ol Juda i ting Pol i bin mekim wanem rong tru. Olsem na long de bihain em i lusim sen ol i bin pasim Pol long en, na em i salim tok i go long ol bikpris na long olgeta kaunsil bilong ol Juda, long ol i mas kam bung. Na em i bringim Pol i kam daun na i sanapim em long pes bilong ol. \c 23 \nb \v 1 Orait \x - \xo 23.1 \xt Ap 24.16, 1 Ko 4.4, 2 Ko 1.12, 2 Ti 1.3\x* Pol i lukluk i go stret long ol kaunsil, na em i tok olsem, “Ol brata, mi bin wokabaut long ai bilong God, na bel bilong mi em i orait long ol pasin mi bin mekim, i kam inap long nau. Mi no pilim olsem mi bin mekim wanpela rong.” \v 2 Em \x - \xo 23.2 \xt 1 Kin 22.24, Jer 20.2, Jo 18.22-23\x* i tok olsem, na hetpris Ananaias i tokim ol man i sanap klostu long em long paitim maus bilong en. \v 3 Na \x - \xo 23.3 \xt Wkp 19.35, Lo 25.1-2, Mt 23.27-28, Jo 7.51\x* Pol i tokim em olsem, “God bai i paitim yu yet, long wanem, yu olsem banis nogut ol i bin penim long waitpela pen, bai ol man i no ken lukim samting nogut i stap aninit. Yu ting long bihainim lo na kotim mi, olsem na yu kam sindaun i stap. Tasol yu yet yu sakim lo, na yu tokim ol long paitim mi.”\f + \fr 23.3 \ft Wok Pris 19.15 i tok olsem, ol man i harim kot ol i mas mekim stretpela pasin tasol long kot. Ating Pol i ting long dispela tok na em i tok, hetpris yet i sakim lo.\f* \p \v 4 Ol man i sanap klostu, ol i harim dispela tok na ol i askim Pol olsem, “Olsem wanem? Yu laik tok nogut long hetpris bilong God, a?” \v 5 Na \x - \xo 23.5 \xt Kis 22.28\x* Pol i tok, “Ol brata, mi no save dispela man em i hetpris. Mi mekim rong, long wanem, buk bilong God i gat tok olsem, ‘Yupela i no ken tok nogut long wanpela hetman bilong yupela.’” \p \v 6 Pol \x - \xo 23.6 \xt Ap 4.2, 24.15, 24.21, 26.5, Fl 3.5\x* i save olsem, sampela man bilong kaunsil ol i bilong lain Sadyusi na sampela i bilong lain Farisi. Olsem na em i singaut long ol kaunsil olsem, “Ol brata, mi man bilong lain Farisi, na mi pikinini bilong ol Farisi. Mi bilip olsem, ol man i dai pinis ol bai i kirap bek, na long dispela as tasol nau ol i kotim mi.” \p \v 7 Pol i mekim dispela tok, na tok pait i kamap namel long ol Farisi na ol Sadyusi, na kibung i bruk. \v 8 Ol \x - \xo 23.8 \xt Mt 22.23, Mk 12.18, Lu 20.27\x* Sadyusi i save tok olsem, ol man i no inap kirap bek long matmat, na i no gat ol ensel na ol spirit i stap. Tasol ol Farisi i bilip long ol dispela samting. \v 9 Olsem \x - \xo 23.9 \xt Ap 5.39, 22.7, 22.17-18, 25.25\x* na ol i wok long singaut bikmaus moa yet. Na sampela saveman bilong lo, ol i bilong lain bilong ol Farisi, ol i sanap na i tok strong olsem, “Mipela i lukim dispela man i no gat rong. Nogut em i tok tru, na wanpela spirit o wanpela ensel i bin givim tok long em.” \v 10 Na namba wan ofisa i lukim tok pait i kamap bikpela moa, na em i pret, nogut tupela lain i pulim Pol nabaut na brukim bodi bilong en na em bai i dai. Olsem na em i tokim ol soldia long ol i mas i go daun na rausim Pol long han bilong ol Juda, na bringim em i go insait long haus bilong ol soldia. \p \v 11 Na \x - \xo 23.11 \xt Ap 18.9, 19.21, 25.11, 27.23-24, 28.16-23\x* long nait Bikpela i sanap klostu long Pol na i tokim em olsem, “Yu mas sanap strong, na yu no ken pret. Yu bin autim strong tok bilong mi long Jerusalem, na long wankain pasin yu mas autim tok bilong mi long Rom.” \s1 Ol Juda i pasim tok long kilim Pol i dai \p \v 12 Orait long moning ol Juda i bung na pasim tok long kilim Pol i dai. Ol i mekim strongpela tok promis olsem, “Tru antap, yumi mas kilim Pol i dai. Na taim yumi no kilim em i dai yet, yumi no ken kaikai na dring.” \v 13 Namba bilong ol man i mekim dispela tok promis, em i winim 40. \v 14 Ol dispela man i go long ol bikpris na ol hetman na i tok olsem, “Mipela i mekim strongpela tok promis olsem, mipela i no ken kisim kaikai liklik, i go inap long taim mipela i kilim Pol i dai. \v 15 Olsem \x - \xo 23.15 \xt Ap 25.3\x* na yupela wantaim ol kaunsil, yupela i mas salim tok i go long namba wan ofisa, long em i mas bringim Pol i kam daun long yupela. Yupela i ken trikim em na tok olsem yupela i laik painimaut gut long as bilong sampela tok bilong Pol. Na mipela bai i redi na wet i stap. Na taim em i no kamap yet long yupela, mipela bai i kilim em i dai.” \p \v 16 Tasol pikinini man bilong susa bilong Pol em i harim tok long dispela samting ol i laik mekim. Olsem na em i go long haus bilong ol soldia na i go insait na i tokim Pol. \v 17 Na Pol i singautim wanpela kepten i kam na i tokim em olsem, “Bringim dispela yangpela man i go long namba wan ofisa. Em i gat wanpela tok em i laik givim long em.” \v 18 Olsem na kepten i bringim em i go long namba wan ofisa, na i tok, “Kalabusman Pol i singautim mi na i tokim mi long bringim dispela yangpela man i kam long yu. Em i gat wanpela tok em i laik givim long yu.” \p \v 19 Olsem na namba wan ofisa i holim han bilong en, na i kisim em i go long arere. Tupela tasol i stap, na em i askim yangpela man olsem, “Yu laik givim wanem tok long mi?” \v 20 Na yangpela man i tok olsem, “Ol Juda i pasim tok pinis long ol bai i askim yu long bringim Pol i go daun long kaunsil long tumora. Ol bai i trikim yu na tok olsem ol i laik painimaut gut long as bilong tok bilong em. \v 21 Tasol yu no ken bihainim tok bilong ol. Sampela man bilong ol, namba bilong ol em i winim 40, ol i bin mekim strongpela promis olsem ol i no ken kaikai na dring wanpela samting inap ol i kilim Pol i dai. Na nau ol i wet i stap long yu i orait long tok bilong ol.” \v 22 Orait namba wan ofisa i salim yangpela man i go, na i tokim em strong olsem, “Yu no ken tokim wanpela man long yu bin kamapim dispela tok long mi.” \s1 Ol i salim Pol i go long namba wan gavman Feliks \p \v 23 Orait namba wan ofisa i singautim tupela kepten, na i tokim tupela olsem, “Yutupela i mas kisim 200 soldia, wantaim 70 soldia i save sindaun long ol hos na 200 soldia i holim spia. Na yupela i mas redi long i go long Sisaria long 9 klok long nait. \v 24 Yupela i mas redim ol hos bilong Pol tu, na yupela i mas bringim em i go kamap gut long namba wan gavman Feliks.” \v 25 Na namba wan ofisa i raitim wanpela pas olsem, \p \v 26 “Mi Klodius Lisias mi raitim dispela pas i go long bikman, em namba wan gavman Feliks. Gude tru. \v 27 Ol \x - \xo 23.27 \xt Ap 21.30-33, 22.25-27, 24.7\x* Juda i bin holimpas dispela man na ol i laik kilim em i dai. Tasol mi harim olsem em i man bilong Rom, olsem na mi wantaim ol soldia mipela i go kisim em bek long han bilong ol. \v 28 Mi \x - \xo 23.28 \xt Ap 22.30\x* laik save long as bilong tok ol i sutim long dispela man, na mi bringim em i go daun long ol kaunsil bilong ol. \v 29 Mi \x - \xo 23.29 \xt Ap 18.14-15, 25.19, 26.31\x* askim ol na ol i tokim mi long sampela tok bilong lo bilong ol na ol i sutim dispela tok long em. Tasol ol i no kotim em long wanpela samting inap long yumi kilim em i dai o yumi kalabusim em. \v 30 Na \x - \xo 23.30 \xt Ap 23.20, 24.5-8\x* nau mi harim pinis olsem ol i bin pasim wanpela tok hait long kilim dispela man i dai. Olsem na kwiktaim mi salim em i go long yu. Na mi tokim ol man i sutim tok long em long ol i mas i go autim tok long pes bilong yu stret, na yu ken save long samting ol i laik kotim em long en.” \p \v 31 Orait ol soldia i bihainim tok bilong namba wan ofisa na long dispela nait ol i kisim Pol na bringim em i go long taun Antipatris. \v 32 Na long de bihain ol soldia i save sindaun long ol hos, ol i bringim Pol i go long taun Sisaria. Na ol arapela soldia i go bek long haus bilong ol soldia long Jerusalem. \v 33 Ol soldia i save sindaun long ol hos ol i go kamap long Sisaria, na ol i givim pas long namba wan gavman, na ol i bringim Pol tu i kam sanap long pes bilong em. \v 34 Namba wan gavman i ritim pas, na em i askim Pol olsem, “Yu bilong wanem provins?” Na Pol i tok, “Mi bilong Silisia.” \v 35 Orait namba wan gavman i tok olsem, “Taim ol man i sutim tok long yu, ol i kamap, orait mi bai harim tok bilong yu.” Na em i tok, ol i mas kalabusim Pol long haus gavman bilong Herot. \c 24 \s1 Ol hetman bilong ol Juda i kotim Pol \p \v 1 Taim 5-pela de i go pinis, hetpris Ananaias i kam daun long taun Sisaria wantaim ol hetman na wanpela saveman bilong lo bilong ol Rom, nem bilong en Tertulus. Na ol i tokim namba wan gavman long dispela tok ol i laik kotim Pol long en. \v 2 Orait namba wan gavman i singautim Pol, na taim em i kam pinis, Tertulus i stat long sutim tok long em. Em i tok olsem, “Bikman Feliks, yu bin helpim mipela long sindaun gutpela tumas, na i no gat pait samting i kamap. Long gutpela tingting bilong yu, yu bin helpim ol lain bilong mipela long stretim ol planti samting bipo ol i no bin i stap gut. \v 3 Mipela i lukim ol dispela samting, na bel bilong mipela i gutpela moa, na mipela i tenkyu tru long yu. \p \v 4 “Tasol nogut mi pasim yu longtaim tumas. Mi laik askim yu long marimari long mipela na harim sotpela tok bilong mipela. \v 5 Mipela \x - \xo 24.5 \xt Ap 6.13, 16.20, 17.6, 21.28, 1 Pi 2.12, 2.15\x* i lukim dispela man em i man bilong kamapim planti trabel. Em i save kirapim kros na pait namel long olgeta Juda long olgeta hap bilong graun. Na em i lida bilong dispela ol man i bin lusim lain bilong mipela na i kamapim narakain lain, em ol i kolim lain bilong Nasaret. \v 6-8 Em \x - \xo 24.6-8 \xt Ap 21.28-30\x* i bin traim tu long mekim tempel i kamap doti long ai bilong God, tasol mipela i holimpas em.\f + \fr 24.6-8 \ft Sampela saveman i ting narapela hap tok i stap tu long dispela lain. Dispela tok i olsem, “Na mipela i laik kotim em long lo bilong mipela. Tasol namba wan ofisa Lisias i kam wantaim ol soldia bilong en, na ol i sakim mipela nabaut na pulim em long han bilong mipela. Na Lisias i tok olsem, ol man i gat laik long kotim dispela man, ol i mas kamap long kot bilong yu.”\f* Olsem na yu yet yu ken askim dispela man, na bai yu ken kisim save long maus bilong em yet long olgeta samting mipela i kotim em long en.” \p \v 9 Ol Juda tu i helpim tok bilong Tertulus na i sutim tok long Pol. Ol i tokaut olsem, “Olgeta dispela tok i tru.” \s1 Pol i autim tok long Feliks \p \v 10 Orait namba wan gavman i mekim nais long han bilong soim Pol olsem em i ken toktok, na Pol i bekim tok olsem, “Mi save, planti yia yu bin i stap jas bilong dispela lain manmeri. Olsem na bel bilong mi em i gutpela long bekim tok long yu. \v 11 Sapos \x - \xo 24.11 \xt Ap 21.17, 21.26, 24.17\x* yu askim nabaut, orait yu bai painimaut olsem, 12-pela de bipo tasol mi bin i go long Jerusalem bilong mekim lotu. \v 12 Na ol Juda i no bin lukim mi i pait long toktok wantaim wanpela man insait long banis bilong tempel. Na ol i no lukim mi i kirapim bung bilong ol manmeri insait long ol haus lotu o insait long taun. Nogat. \v 13 Na dispela tok nau ol i kotim mi long en, em i no tru. Ol i no gat rot bilong soim olsem dispela tok bilong ol em i tru. \p \v 14 “Tok \x - \xo 24.14 \xt Ap 24.5, 26.22, 28.23, 2 Ti 1.3\x* i tru, em i olsem. Mi save bihainim dispela Rot ol i kolim ‘narakain lain’. Mi bihainim dispela Rot na mi lotu yet long God bilong ol tumbuna bilong mipela. Mi bilip long olgeta tok i stap long lo na olgeta tok ol profet i bin raitim. \v 15 Mi \x - \xo 24.15 \xt Dan 12.2, Jo 5.28-29, Ap 23.6, 26.6-7, 28.20\x* bilip na mi wet long God bai i kirapim bek ol man i dai pinis, em ol stretpela man na ol man nogut wantaim. Ol tu i bilip na wetim God i mekim olsem. \v 16 Olsem \x - \xo 24.16 \xt Ap 23.1\x* na long olgeta taim mi strong long bel bilong mi i mas i stap stret na i no gat rong, long ai bilong God na long ai bilong ol manmeri wantaim. \p \v 17 “Mi \x - \xo 24.17 \xt Ap 11.29-30, 20.16, Ro 15.25-26, 2 Ko 8.4, Ga 2.10\x* \x - \xo 24.17 \xt Ap 21.17-28\x* bin i stap sampela yia long ol arapela ples, na bihain mi kam bek long lain bilong mi. Mi bringim ol mani samting i kam bilong helpim ol manmeri i sot long ol samting, na mi bringim sampela ofa. \v 18 Mi laik i go long tempel, olsem na mi bihainim pasin bilong kamap klin long ai bilong God pastaim, na mi go. Na taim ol i lukim mi i stap long tempel, mi stap klin pinis.\f + \fr 24.18 \ft Long lain 6 Tertulus i bin tok olsem Pol i laik mekim tempel i kamap doti long ai bilong God. Pol i laik bekim dispela tok na em i tok olsem em i kamap klin pinis na em i go long tempel.\f* Na i no gat planti man i stap wantaim mi, na i no gat ol man i mekim nois nabaut. \v 19 Tasol \x - \xo 24.19 \xt Ap 23.30, 25.16, 2 Ti 1.15\x* sampela Juda bilong provins Esia i kam holimpas mi. Sapos ol dispela man i gat tok long mi, mobeta ol yet i kam hia long pes bilong yu na kotim mi. \v 20 Sapos nogat, orait dispela ol man hia i bin i stap long kaunsil bilong ol long taim mi bin autim tok long ol, ol i mas tokim yu long wanem rong ol i bin painim long mi. \v 21 Ating \x - \xo 24.21 \xt Ap 23.6, 28.20\x* mi bin mekim wanpela tok tasol ol i no amamas long en. Taim mi sanap namel long ol, mi bin singaut olsem, ‘Mi bilip olsem, ol man i dai pinis ol bai i kirap bek, na long dispela as tasol nau ol i bringim mi i kam long kot bilong yupela.’” \p \v 22 Feliks \x - \xo 24.22 \xt Ap 23.26\x* i save gut pinis long bilip na pasin bilong ol manmeri i bihainim Rot bilong Bikpela, olsem na taim Pol i autim tok pinis, Feliks i tokim ol Juda long ol i mas wet. Em i tok olsem, “Taim namba wan ofisa Lisias i kam daun, orait mi ken stretim dispela tok bilong yupela.” \v 23 Na \x - \xo 24.23 \xt Ap 27.3, 28.16, 28.30\x* em i tokim kepten long em i mas putim Pol long kalabus, tasol em i no ken kalabusim em strong tumas. Em i no ken tambuim ol pren bilong Pol long helpim em long ol samting. \s1 Feliks i pasim Pol long kalabus long tupela yia \p \v 24 Sampela de i go pinis, na Feliks i kam wantaim meri bilong en Drusila. Drusila em i meri bilong lain Juda. Na Feliks i singautim Pol na i harim sampela tok bilong en. Pol i tokim em long pasin bilong bilip long Krais Jisas. \v 25 Na Pol i tok long stretpela pasin, na long man i mas bosim gut laip bilong em yet, na long God bai i kotim yumi bihain. Feliks i harim ol dispela tok na em i pret. Na em i tok, “Yu go nau. Sapos bihain mi gat taim, orait bai mi singautim yu gen.” \v 26 Na Feliks i wet long narapela samting tu. Em i ting Pol bai i givim sampela mani long em bilong grisim Feliks long larim em i go fri. Olsem na planti taim em i singautim em i kam na i toktok wantaim em. \p \v 27 Taim \x - \xo 24.27 \xt Ap 25.9, 25.14\x* tupela yia i go pinis, orait Porsius Festus i kisim ples bilong Feliks. Na Feliks i laik mekim ol Juda i amamas long em, olsem na em i larim Pol i stap long kalabus. \c 25 \s1 Pol i tok // Sisar i mas harim kot bilong em \p \v 1 Festus i kam pinis na i kamap namba wan gavman bilong distrik Judia. Orait em i stap tripela de pastaim na em i lusim taun Sisaria na i go antap long Jerusalem. \v 2 Na \x - \xo 25.2 \xt Ap 24.1, 25.15\x* ol bikpris na ol bikman bilong ol Juda i go long em na ol i sutim tok long Pol. Ol i tok strong long em olsem, \v 3 “Yu \x - \xo 25.3 \xt Ap 23.12, 23.15\x* mas helpim mipela, na yu mas salim dispela man i kam long Jerusalem.” Ol i tok olsem, long wanem, ol i bin tokim ol man long hait i stap long rot na kilim Pol i dai. \v 4 Na Festus i bekim tok olsem, “Pol i stap kalabus long Sisaria. Liklik taim na bai mi yet mi go long Sisaria. \v 5 Olsem na ol hetman bilong yupela i ken i go daun wantaim mi. Na sapos dispela man i bin mekim rong, orait ol i ken kotim em.” \p \v 6 Festus i stap wantaim ol inap olsem 8-pela o 10-pela de, na em i go daun long Sisaria. Na long de bihain em i sindaun long haus kot, na em i tokim ol long bringim Pol i kam. \v 7 Em \x - \xo 25.7 \xt Ap 24.5-6, 24.13\x* i kam pinis, orait ol Juda i bin lusim Jerusalem na i kam daun, ol i sanap klostu long em, na ol i sutim planti tok long em. Ol i tok long em i bin mekim ol kain kain pasin nogut tru, tasol ol i no inap soim Festus olsem dispela tok bilong ol em i tru. \v 8 Ol \x - \xo 25.8 \xt Ap 24.12, 28.17\x* i tok pinis, orait Pol i bekim tok olsem, “Mi no bin mekim wanpela rong. Mi no bin brukim lo bilong ol Juda, na mi no mekim wanpela samting nogut long tempel, na mi no bin mekim rong long Sisar.” \p \v 9 Tasol \x - \xo 25.9 \xt Ap 24.27, 25.20\x* Festus i laik mekim ol Juda i amamas long em, olsem na em i askim Pol, “Ating yu laik i go kot long Jerusalem? Sapos olsem, orait mi ken harim dispela kot bilong yu long Jerusalem.” \v 10 Tasol Pol i tok olsem, “Dispela haus hia, nau mi sanap long en, em i haus kot bilong Sisar. Dispela haus tasol em i ples bilong harim kot bilong mi. Yu save pinis, mi no bin mekim wanpela rong long ol Juda. \v 11 Sapos \x - \xo 25.11 \xt Ap 23.11, 23.29, 25.25, 26.31-32, 28.19\x* mi bin mekim wanpela rong inap long mi dai long en, orait mi ken i dai. Tasol sapos dispela tok ol i kotim mi long en, em i no tru, orait i no gat man inap long putim mi long han bilong ol. Mi laik bai Sisar yet i mas harim kot bilong mi.”\f + \fr 25.11 \ft Lo bilong ol Rom i tok, sapos wanpela man bilong kantri Rom i pilim olsem kot i no harim gut tok bilong en, orait em i ken askim kot long larim Sisar yet i harim kot bilong en. Sisar em nem bilong ol king bilong Rom.\f* \v 12 Orait Festus i toktok wantaim ol man i save givim tingting long en, na bihain em i tokim Pol olsem, “Yu tok olsem yu laik bai Sisar i mas harim kot bilong yu. Orait yu ken i go long Sisar.” \s1 Festus i askim King Agripa long Pol \p \v 13 Sampela de i go pinis, na King Agripa\f + \fr 25.13 \ft King Agripa em i pikinini bilong dispela King Herot i bin kilim i dai Jems, brata bilong Jon. Lukim Aposel 12.\f* wantaim susa bilong en Bernaisi tupela i kam long Sisaria bilong givim gude long Festus. \v 14 Tupela \x - \xo 25.14 \xt Ap 24.27\x* i stap long Sisaria planti de, olsem na Festus i toksave long king long tok bilong Pol. Em i tok olsem, “Wanpela man i stap, bipo Feliks i bin kalabusim em, na em i stap yet long kalabus. \v 15 Taim mi stap long Jerusalem, ol bikpris na ol hetman bilong ol Juda i bin sutim tok long em, na ol i laik bai mi mas tok olsem, em i gat asua na ol soldia i mas mekim save long em. \v 16 Tasol mi bekim tok bilong ol olsem, ‘Mipela Rom i no gat pasin bilong mekim save nating long wanpela man. Man i gat kot, em i mas sanap pastaim long pes bilong ol man i kotim em, na yumi mas givim taim long em bilong bekim tok bilong ol long ol samting ol i kotim em long en.’ \p \v 17 “Olsem na taim mi kam bek long Sisaria, ol dispela man i kam wantaim mi. Na mi no mekim ol i wet. Long de bihain tasol mi sindaun long haus kot na mi tok long ol i mas bringim dispela man i kam. \v 18 Na ol man i kotim em ol i sanap. Mi bin ting ol bai i tok long em i bin mekim ol pasin nogut, tasol nogat. \v 19 Ol \x - \xo 25.19 \xt Ap 18.15, 23.29\x* i tok pait wantaim em long ol pasin bilong lotu bilong ol na long wanpela man i dai pinis, nem bilong en Jisas. Tasol Pol i tok, dispela man i stap laip. \v 20 Mi \x - \xo 25.20 \xt Ap 25.9\x* laik painimaut as bilong dispela tok, tasol tingting bilong mi i no klia na mi no inap. Olsem na mi askim em, ‘Ating yu laik i go long Jerusalem, na bai mi harim dispela kot bilong yu long Jerusalem?’ \v 21 Tasol Pol i tok, em i laik i stap long kalabus, na bihain Sisar yet i ken harim kot bilong em. Olsem na mi tok long em i mas i stap kalabus, inap long mi painim rot bilong salim em i go long Sisar.” \v 22 Agripa i harim dispela tok na em i tokim Festus olsem, “Mi yet mi laik harim tok bilong dispela man.” Na Festus i tok, “Tumora yu ken harim.” \p \v 23 Olsem \x - \xo 25.23 \xt Mt 10.18, Mk 13.9\x* na long tumora Agripa tupela Bernaisi i putim ol gutpela bilas bilong tupela na tupela i kam. Tupela i go insait long haus kibung wantaim ol namba wan ofisa na ol bikman bilong dispela taun. Na Festus i tok, na ol i bringim Pol i kam. \v 24 Na \x - \xo 25.24 \xt Ap 25.2-3, 25.7, 22.22\x* Festus i tok olsem, “King Agripa, na yupela olgeta man i stap wantaim mipela, yupela lukim dispela man. Olgeta lain manmeri bilong Juda, long Jerusalem na long hia tu, ol i bin sutim tok long dispela man. Ol i bin singaut strong long mi olsem, ‘Yu mas kilim em i dai. Nogut em i stap laip moa.’ \v 25 Tasol mi lukim em i no bin mekim wanpela samting inap long em i dai. Na em i laik bai Sisar yet i mas harim kot bilong em. Olsem na mi pasim tok long salim em i go long Sisar. \v 26 Tasol mi no klia long wanem tok tru mi mas raitim na salim i go long bikman bilong yumi, bai em i ken save bilong wanem ol i kotim dispela man. Olsem na King Agripa, mi bringim dispela man i kam long yu, na long yupela olgeta arapela man tu. Yumi ken harim gut tok bilong em, na bai mi ken save long ol tok mi mas raitim long pas. \v 27 Sapos mi salim wanpela kalabus i go, na mi no salim tok long samting ol i kotim em long en, orait mi pilim olsem dispela pasin i no stret.” \c 26 \s1 Pol i autim tok long Agripa \p \v 1 Orait Agripa i tokim Pol olsem, “Yu ken autim tok bilong yu yet.” Olsem na Pol i litimapim han na i autim tok bilong en olsem,\fig Pol i autim tok long King Agripa.|alt="100" src="LN 125" size="span" ref="26.1-23" \fig* \v 2 “King Agripa, mi laik bekim dispela tok ol Juda i bin sutim long mi, na mi tingting olsem, i gutpela tru long mi ken autim dispela tok bilong mi long yu. \v 3 Yu save tumas long olgeta pasin bilong mipela Juda, na long ol samting mipela i save tok pait long en. Olsem na mi laik bai yu sindaun isi tasol na harim gut olgeta tok bilong mi. \p \v 4 “Olgeta Juda i save gut long mi. Ol i save olsem, taim mi stap pikinini yet mi bin i stap namel long ol lain bilong mi,\f + \fr 26.4 \ft Taim Pol i stap pikinini yet, em i bin i stap long taun Tarsus long provins Silisia. Lukim Aposel 22.3.\f* na bihain mi bin i go i stap long Jerusalem. \v 5 Ol \x - \xo 26.5 \xt Ap 22.3, 23.6, 24.15, 24.21, Fl 3.5\x* i save pinis long mi, na sapos ol i laik, ol yet inap tokim yu long pasin bilong mi. Ol i save olsem, stat long taim mi yangpela yet mi stap wanpela bilong ol lain Farisi, na mi bihainim pasin bilong ol. Ol Farisi i gat planti lo i hat tru long bihainim. Ol arapela lain bilong mipela Juda i no gat kain strongpela lo olsem bilong ol Farisi. \v 6 Na \x - \xo 26.6 \xt Lo 18.5, Sng 132.11, Ais 7.14, Dan 9.24, Ap 23.6, 28.20\x* nau mi sanap hia, na ol i kotim mi. Na as bilong kot i olsem. Mi bilip na mi wet long God i mekim samting i kamap olsem bipo em i bin tokim ol tumbuna bilong mipela long em bai i mekim. \v 7 Ol 12-pela lain bilong mipela ol i save lotu long God long san na long nait, na ol i bilip tru na wetim dispela samting tasol i kamap. Na king, mi tu mi bilip na wetim dispela samting. Na dispela tasol em i as bilong tok ol Juda i sutim long mi. \v 8 Bilong wanem yupela sampela man i ting, yumi no ken bilip long God bai i kirapim bek ol man i dai pinis? \p \v 9 Bipo \x - \xo 26.9 \xt 1 Ti 1.13\x* \x - \xo 26.9 \xt Ap 8.3, 22.4-5\x* mi yet mi bin ting mi mas mekim planti samting bilong daunim nem bilong Jisas bilong Nasaret. \v 10 Na \x - \xo 26.10 \xt Ap 9.14, 9.21, Ga 1.13\x* mi mekim ol dispela samting long Jerusalem. Mi bin kisim namba long ol bikpris, na mi kalabusim planti manmeri bilong God. Na taim ol lida i vot long kilim ol i dai, mi tu mi bin tok long ol i mas i dai. \v 11 Na planti taim mi bin i go insait long ol haus lotu bilong holimpas ol na mekim save long ol. Mi bin trai hat long mekim ol i givim baksait long Bikpela na tok nogut long em. Mi belhat nogut tru long ol, na mi bin i go painim ol long ol taun i stap longwe tu, bai mi ken mekim save long ol.” \s1 Pol i stori long em i bin kamap Kristen \r (Aposel 9.3-19 na 22.6-16) \p \v 12 Pol \x - \xo 26.12 \xt Ap 9.3, 22.6\x* i tok moa olsem, “Olsem na mi kisim namba long ol bikpris na ol i salim mi i go, na mi wokabaut i go long taun Damaskus. \v 13 Orait king, long samting olsem 12 klok belo mi wokabaut long rot, na mi lukim wanpela bikpela lait i kam long heven. Dispela lait i lait strong tru na i winim lait bilong san. Em i kam lait long mi wantaim ol man i wokabaut wantaim mi. \v 14 Mipela olgeta i pundaun long graun, na mi harim maus bilong wanpela man i tok Hibru na i askim mi olsem, ‘Sol, Sol, bilong wanem yu wok long bagarapim mi? Yu wok long kikim samting i gat sap, na yu givim pen long yu yet.’ \v 15 Na mi tok, ‘Bikpela, yu husat?’ Na Bikpela i tok olsem, ‘Mi Jisas, yu wok long bagarapim mi. \v 16 Tasol \x - \xo 26.16 \xt Ap 22.15\x* yu kirap na sanap. Mi kam long yu nau bilong makim yu bilong holim wok bilong mi. Na bai yu autim tok long ol samting nau yu lukim pinis na long ol samting bihain bai mi soim yu. \v 17 Bai \x - \xo 26.17 \xt Ap 22.21\x* mi no larim ol man bilong lain bilong yu yet na ol man bilong ol arapela lain i mekim nogut long yu. Nogat. Mi bai salim yu i go long ol \v 18 bilong \x - \xo 26.18 \xt Ais 35.5, 42.7, 42.16, Jo 8.12, Ap 20.32, 2 Ko 6.14, Ef 2.2, Kl 1.13\x* opim ai bilong ol, bai ol i ken givim baksait long tudak na tanim bel na i kam long lait. Ol i ken lusim strong bilong Satan na i kam long God. Olsem na mi ken lusim ol sin bilong ol, na ol i ken kisim namba wantaim ol manmeri i bilip long mi na ol i ken i stap insait long ol lain manmeri mi makim bilong mi yet.’” \s1 Pol i tokim Agripa long wok misin em i bin mekim \p \v 19 Pol i tok moa olsem, “King Agripa, mi lukim dispela samting bilong heven, na mi no sakim tok bilong en. Nogat. \v 20 Mi \x - \xo 26.20 \xt Mt 3.8, Ap 9.20, 9.28-29, 11.26, 13.14\x* autim tok long ol man bilong Damaskus pastaim, na bihain mi kam autim long ol manmeri bilong Jerusalem, na long olgeta hap bilong Judia, na long ol manmeri bilong ol arapela lain tu. Mi autim tok olsem, ‘Yupela i mas tanim bel na bilip long God, na pasin bilong yupela i mas soim olsem yupela i tanim bel pinis.’ \v 21 Mi \x - \xo 26.21 \xt Ap 21.30-31\x* save autim dispela kain tok, na long dispela as tasol ol Juda i bin holimpas mi long tempel, na ol i laik kilim mi i dai. \v 22 God \x - \xo 26.22 \xt Lu 24.27, 24.44, Jo 5.46, Ro 3.21\x* i bin helpim mi na mi stap gut i kam inap long nau. Olsem na nau mi sanap hia, na mi autim tok long olgeta man nating na long olgeta bikman wantaim. Mi no autim narapela tok. Mi autim dispela tok tasol bipo ol profet na Moses tu ol i bin tok long en. \v 23 Ol \x - \xo 26.23 \xt Ais 42.6, 49.6, Lu 24.26, 24.44-47, 1 Ko 15.20, Kl 1.18\x* i bin tok olsem, ‘Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen, na bihain bai em i kamap namba wan man bilong kirap long matmat. Na em bai i autim tok bilong lait bilong God long ol Israel na long ol arapela lain tu.’” \s1 Pol i tok long Agripa i mas bilip \p \v 24 Pol i wok long autim tok, na Festus i singaut strong moa olsem, “Pol, yu longlong. Yu skul planti tumas, na bikpela save bilong yu i mekim yu i kamap longlong!” \v 25 Na Pol i tok, “Bikman Festus, mi no longlong. Nogat. Mi tok tru, na mi gat tingting na mi tok. \v 26 King \x - \xo 26.26 \xt Jo 18.20\x* Agripa i save pinis long olgeta dispela samting mi bin tok long en. Olsem na mi tokaut stret long em, na mi no pret. Mi save, dispela olgeta samting i no bin abrusim ai na yau bilong en. Nogat. Em i save pinis long ol, long wanem, ol dispela samting i no bin kamap long ples hait. \v 27 King Agripa, yu bilipim tok bilong ol profet, o nogat? Mi save pinis, yu bilip.” \p \v 28 Na Agripa i askim Pol olsem, “Olsem wanem? Long dispela sotpela taim tasol, yu ting yu bai mekim mi i kamap Kristen?” \v 29 Na Pol i bekim tok olsem, “Maski sotpela taim o longpela taim, mi prea long God olsem, yu wantaim ol dispela lain nau i harim tok bilong mi, yupela olgeta i ken kamap wankain olsem mi. Tasol mi no laik bai ol i putim ol sen long yupela na yupela i stap kalabus.” \p \v 30 Orait king wantaim namba wan gavman na Bernaisi na ol man i stap wantaim ol, ol i sanap \v 31 na \x - \xo 26.31 \xt Ap 23.9, 23.29, 25.25\x* ol i wokabaut i go lusim dispela rum. Na ol i toktok namel long ol yet olsem, “Dispela man i no bin mekim wanpela rong inap long em i dai o em i stap kalabus.” \v 32 Na \x - \xo 26.32 \xt Ap 25.11\x* Agripa i tokim Festus olsem, “Yu inap long lusim dispela man i go fri, tasol em yet i bin tok long Sisar i mas harim kot bilong em.” \ms1 Pol i go long Rom \s2 (Sapta 27-28) \c 27 \s1 Ol i putim Pol long sip bilong i go long Rom \p \v 1 Ol \x - \xo 27.1 \xt Ap 25.12, 25.25\x* i pasim tok pinis long mipela\f + \fr 27.1 \ft Taim Pol i bin kam long Jerusalem, i luk olsem Luk i bin kam wantaim em. Lukim tok i stap long Aposel 16.10 na lukim tu Aposel 21.17. Na taim Pol i lusim Judia na i go long Rom, i luk olsem Luk i go wantaim em gen.\f* i mas kisim sip na i go long kantri Itali. Na ol i putim Pol wantaim ol arapela kalabus long han bilong wanpela kepten bilong 100 soldia. Nem bilong dispela kepten em Julius, na em i bilong lain ami bilong Sisar. \v 2 Mipela \x - \xo 27.2 \xt Ap 19.29\x* i kalap long wanpela sip bilong taun Adramitium. Dispela sip i laik i go long ol pasis bilong ol taun bilong provins Esia. Orait mipela i luslain na i go. Aristarkus bilong taun Tesalonaika long provins Masedonia em i go wantaim mipela. \v 3 Long \x - \xo 27.3 \xt Ap 24.23\x* de bihain mipela i go anka long taun Saidon, na Julius i mekim gutpela pasin long Pol. Em i orait long Pol i go lukim ol pren bilong en na kisim kaikai samting long ol. \v 4 Orait bihain mipela i lusim Saidon, na win i sakim mipela, olsem na sip i ran i go baksait long ailan Saiprus. \v 5 Orait mipela i go brukim solwara klostu long provins Silisia na Pamfilia, na bihain mipela i kamap long taun Maira bilong provins Lisia. \p \v 6 Long dispela taun kepten bilong ol soldia i lukim wanpela sip bilong taun Aleksandria i stap, na em i laik i go long Itali. Na em i bringim mipela i go long dispela sip. \v 7 Orait mipela i luslain, na sip i ran isi isi inap long sampela de, long wanem strongpela win i wok long sakim mipela. Ol boskru i hatwok tru na mipela i go kamap klostu long taun Nidus, tasol win i pasim mipela, na mipela i no inap i go moa. Olsem na mipela i tanim na i go long ailan Krit, klostu long poin Salmone, na mipela i go olgeta long hapsait bilong ailan. \v 8 Ol boskru i hatwok na mipela i ran bihainim nambis bilong Krit. Na bihain mipela i kamap long wanpela ples, ol i kolim Gutpela Pasis, em i stap klostu long taun Lasea. \p \v 9 Planti de i lus, na bikpela de bilong ol Juda i tambu long kaikai,\f + \fr 27.9 \ft Dispela bikpela de, em Bikpela De Bilong God I Rausim Sin Bilong Ol Manmeri. Lukim Wok Pris 23.26-32. Long dispela taim bilong yia, ol bikpela win i save kirap long solwara Mediterenian, na ol sip i no save raun.\f* em i go pinis. Na si i nogut tru, olsem na Pol i tokim ol olsem, \v 10 “Yupela \x - \xo 27.10 \xt Ap 27.22\x* ol man, harim. Mi save, sapos yumi go nau, bai yumi painim taim nogut tru, na planti samting bai i lus. I no ol kago na sip tasol bai i lus. Nogat. Yumi bai lusim laip bilong yumi tu.” \v 11 Tasol kepten bilong ol soldia i no harim dispela tok bilong Pol. Nogat. Em i bihainim tingting bilong kepten bilong sip na bilong papa bilong sip. \v 12 Dispela pasis em i no gutpela ples bilong sip i stap long en na hait long ol bikpela win. Olsem na planti man long sip ol i pasim tok long ol i laik lusim dispela ples na i go. Sapos ol inap, ol i laik i go kamap long Finiks na i stap long dispela ples long taim bilong bikpela win. Finiks em i wanpela pasis i stap long hap saut bilong ailan Krit, na em i lukluk i go long hap bilong san i go daun. \s1 Win na bikpela si i kirap \p \v 13 Orait win bilong hap saut i kirap, na em i no strong tumas. Olsem na ol i ting ol inap ran gut i go long dispela pasis ol i toktok long en. Olsem na ol i pulim anka na ol i ran i go klostu tru long nambis bilong Krit. \v 14 Tasol i no longtaim na wanpela strongpela win i kirap, em win ol i kolim win bilong hap not. Dispela win i kam long hapsait bilong ailan Krit \v 15 na i sakim sip strong tru. Ol boskru i laik tanim sip na i go bek, tasol ol i no inap. Olsem na ol i larim win i sakim sip i go. \v 16-17 Mipela i ran i go long hap saut bilong wanpela liklik ailan, ol i kolim Kauda. Na taim ailan i pasim win liklik, mipela i hatwok tru long pulim dingi i kam klostu long sip. Orait ol boskru i pulim dingi i kam antap long sip na ol i pasim strong. Na bihain ol i tromoi ol baklain i go aninit long sip na taitim strong bilong strongim sip. Ol i pret tu, nogut ol i ran i go pas long wesan i stap namel long solwara klostu long Afrika, olsem na ol i daunim sel na larim win i sakim sip i go. \v 18 Win na bikpela si i sakim mipela strong tumas, olsem na long de bihain ol boskru i stat long tromoi ol kago i go long solwara. \v 19 Na long de namba 3, ol boskru i wari tru na ol i stat long tromoi ol sel na mas samting bilong sip.\f + \fr 27.19 \ft Tok Grik i no klia tumas long dispela hap.\f* \v 20 Planti de mipela i no lukim san na ol sta, na bikpela win tru i sakim mipela oltaim. Olsem na bihain mipela i no moa ting mipela bai i stap gut. Nogat. Mipela i ting mipela olgeta bai i lus. \p \v 21 Planti de ol man i no kisim kaikai, na bihain Pol i sanap namel long ol na i tok olsem, “Yupela ol man, sapos yupela i bin bihainim tok bilong mi na yupela i no lusim ailan Krit, orait yumi bai i no inap painim dispela taim nogut, na olgeta samting bai i no inap lus. \v 22 Tasol \x - \xo 27.22 \xt Ap 27.10, 27.31\x* nau mi tokim yupela olsem, yupela i ken bel isi, long wanem, i no gat wanpela man bilong yumi bai i lus. Sip tasol bai i lus. \v 23 Mi \x - \xo 27.23 \xt Dan 6.16, Ap 23.11, Ro 1.9\x* man bilong God, na mi save lotu long em. Na long dispela nait ensel bilong God i bin kam sanap klostu long mi, \v 24 na \x - \xo 27.24 \xt Ap 23.11\x* em i tok olsem, ‘Pol, yu no ken pret. Yu mas i go sanap long pes bilong Sisar. Na harim. God i harim beten bilong yu, na olgeta man i stap wantaim yu long sip, ol bai i no inap lus.’ \v 25 Ensel \x - \xo 27.25 \xt Ro 4.20-21, 2 Ti 1.12\x* i tok olsem, olsem na yupela ol man, yupela i no ken pret. Mi bilip long God bai i mekim olgeta samting i kamap olsem em i tokim mi. \v 26 Tasol \x - \xo 27.26 \xt Ap 28.1\x* yumi mas larim sip i ran i go, na win bai i sakim sip i go pas long wanpela ailan.” \p \v 27 Orait long namba 14 nait mipela i trip i go long biksolwara Mediterenian. Na klostu long 12 klok long nait ol boskru i pilim olsem sip i kamap klostu long wanpela nambis. \v 28 Olsem na ol i tromoi meta bilong painimaut solwara i daun tru o nogat, na ol i metaim 40 mita. Na sip i go liklik moa, na ol i tromoi meta gen na metaim 30 mita. \v 29 Na ol i pret, nogut sip i ran i go pas long ples i gat ston na i bruk olgeta. Olsem na ol i tromoi 4-pela anka long stan bilong sip. Na ol i beten long san i ken kamap kwiktaim. \v 30 Ol boskru i laik painim rot bilong lusim sip. Olsem na ol i slingim dingi i go daun, na ol i giaman olsem ol i laik tromoi ol anka long poret bilong sip. \v 31 Tasol \x - \xo 27.31 \xt Ap 27.22\x* Pol i tokim kepten wantaim ol soldia olsem, “Sapos ol dispela man i no i stap long sip, orait yupela bai i lus.” \v 32 Olsem na ol soldia i katim baklain i holim dingi na em i pundaun long solwara na trip i go. \p \v 33 Klostu san i laik kamap, na Pol i givim tok long olgeta man. Em i laik kirapim ol long kisim sampela kaikai, na em i tok olsem, “Longtaim tumas bel bilong yupela i no sindaun gut, na yupela i no kaikai. Yupela i stap nating tasol, inap 14 de. \v 34 Olsem \x - \xo 27.34 \xt 1 Kin 1.52, Mt 10.30, Lu 12.7\x* na mi tokim yupela strong, yupela i mas kisim sampela kaikai. Em bai i strongim yupela. Harim. Yupela i no inap bagarap liklik. Nogat. Yupela olgeta bai i stap gut.” \v 35 Em \x - \xo 27.35 \xt Mt 15.36, Jo 6.11, 1 Ti 4.3-5\x* i tok olsem, na em i kisim bret na long pes bilong ol em i tenkyu long God. Na em i brukim bret na i stat long kaikai. \v 36 Olsem na olgeta man ol i belgut, na ol tu i kisim sampela kaikai. \v 37 Mipela man i stap long sip, mipela inap 276 man olgeta. \v 38 Ol i kaikai inap pinis, orait ol i tromoi wit i go long solwara, bai sip i no ken hevi tumas. \s1 Sip i bagarap \p \v 39 San i kamap, na ol boskru i lukim dispela nambis mipela i kamap long en, tasol ol i no save, em nambis bilong wanem hap graun. Ol i lukim wanpela pasis i go insait moa na i gat gutpela wesan long en. Na ol i ting, sapos ol inap, ol i laik mekim sip i ran i go sua long dispela nambis. \v 40 Olsem na ol i katim baklain bilong olgeta anka na lusim i stap long solwara. Na ol i lusim ol baklain ol i bin pasim tupela bikpela pul ol i save stiaim sip long en. Na ol i pulim ol sel i go antap bilong kisim win, na sip i ran i go olsem long nambis. \v 41 Tasol \x - \xo 27.41 \xt 2 Ko 11.25\x* sip i go antap long wanpela wesan i stap namel long solwara, na i pas long en. Poret bilong sip i pas strong tumas long wesan na i stap. Na si i wok long paitim stan bilong sip na i brukim. \v 42 Orait ol soldia i ting long kilim ol kalabus i dai, nogut ol i swim i go na i ranawe. \v 43 Tasol kepten bilong ol soldia i laik helpim Pol, olsem na em i tambuim ol soldia long ol i no ken kilim ol kalabus. Em i tokim olgeta man i save swim, long ol i mas kalap long solwara na i go sua pastaim.\fig Sampela man i swim na sampela i holim ol plang na i trip i go sua.|alt="88" src="LN 126" size="span" ref="27.43-44" \fig* \v 44 Na \x - \xo 27.44 \xt Ap 27.22-25\x* ol arapela man i mas holim ol plang na ol hap bilong sip i bruk, na ol i mas trip i go sua. Orait ol i mekim olsem kepten i tok, na olgeta bilong mipela i kamap long nambis. I no gat wanpela i lus. \c 28 \s1 Pol i stap long ailan Malta \p \v 1 Mipela i kamap gut long sua, na mipela i painimaut olsem mipela i stap long wanpela ailan ol i kolim Malta. \v 2 Ol \x - \xo 28.2 \xt Ro 1.14, 1 Ko 14.11, 2 Ko 11.27, Kl 3.11\x* man bilong dispela ples i mekim gutpela pasin tru long mipela. Ren i wok long pundaun na ples i kol, olsem na ol i wokim paia na ol i bringim mipela olgeta i go klostu long paia bai mipela i ken hatim skin. \v 3 Pol i bungim sampela paiawut na i putim long paia. Na wanpela snek i stap insait long ol paiawut, em i pilim hat bilong paia, na i kam ausait, na i planim tit bilong en long han bilong Pol na i hangamap i stap. \v 4 Ol manmeri bilong ples i lukim dispela snek i kaikaim han bilong Pol na i hangamap i stap. Na ol i tok long ol yet olsem, “Lukim. Ating dispela man em i man bilong kilim man i dai. Em i no i dai long solwara, tasol nau god bilong bekim ol pasin nogut i no laik bai em i stap laip moa.” \v 5 Tasol \x - \xo 28.5 \xt Mk 16.18, Lu 10.19\x* Pol i sakim dispela snek i go pundaun long paia, na i no gat wanpela samting i kamap long Pol. \v 6 Ol \x - \xo 28.6 \xt Ap 14.11\x* manmeri i wet i stap, long wanem, ol i ting bodi bilong Pol bai i solap, o em bai i pundaun kwiktaim na i dai. Tasol ol i wet longtaim, na ol i no lukim wanpela samting i kamap long em. Olsem na ol i senisim tingting na ol i tok, “Em i wanpela god.” \p \v 7 Graun i stap klostu long dispela ples, em i graun bilong namba wan hetman bilong dispela ailan, nem bilong en Publius. Dispela man i kisim mipela i go long haus bilong en, na em i lukautim mipela gut tru, inap long tripela de. \v 8 Papa \x - \xo 28.8 \xt Ap 19.11, 1 Ko 12.9, 12.28, Je 5.14-15\x* bilong Publius em i sik i stap. Em i gat skin i hat wantaim pekpek wara. Orait Pol i go long em na i beten. Na em i putim han long em, na i mekim em i kamap orait gen. \v 9 Em i mekim olsem, na ol arapela sikman bilong dispela ailan ol i kam long Pol, na em i mekim ol tu i kamap orait gen. \v 10 Ol i mekim gutpela pasin tru long mipela. Na taim mipela i laik lusim ol na i go, ol i givim mipela olgeta samting mipela i sot long en, na ol i putim long sip. \s1 Pol i go kamap long Rom \p \v 11 Mipela i stap tripela mun long ailan Malta. Na bihain mipela i kalap long wanpela sip i bin i stap long dispela ailan long taim bilong bikpela win. Em i sip bilong taun Aleksandria. Long poret i gat piksa bilong tupela pikinini man bilong god Sus. Orait mipela i luslain na i go. \v 12 Mipela i go kamap long taun Sirakyus, na mipela i stap tripela de. \v 13 Na mipela i lusim Sirakyus na bihain mipela i go kamap long taun Regium. Na long de bihain, win bilong hap saut i kirap, olsem na mipela i lusim Regium. Na long de namba 3 mipela i kamap long taun Puteoli. \v 14 Long dispela taun mipela i bungim sampela Kristen. Na ol i askim mipela long i stap wantaim ol, na mipela i stap inap long 7-pela de. Na mipela i lusim ol, na mipela i wokabaut i go long biktaun Rom. \v 15 Taim ol Kristen bilong Rom i harim tok olsem mipela i wokabaut i kam, ol i kam bilong bungim mipela long rot. Na mipela i bungim ol long Maket Bilong Apius na long ples ol i kolim Tripela Haus Pasindia. Pol i lukim ol, na em i tenkyu long God, na bel bilong en i kisim strong. \p \v 16 Mipela \x - \xo 28.16 \xt Ap 24.23\x* i go insait long Rom, na gavman i orait long Pol i stap long wanpela haus bilong em yet, wantaim wanpela soldia i was long em. \s1 Pol i autim gutnius long Rom \p \v 17 Pol \x - \xo 28.17 \xt Ap 21.33, 24.12-13, 25.8\x* i stap tripela de long Rom, na em i singautim ol hetman bilong ol Juda. Ol i kam bung pinis, na em i tokim ol olsem, “Ol brata, mi no bin mekim wanpela samting bilong daunim lain bilong yumi o bilong sakim pasin bilong ol tumbuna bilong yumi. Tasol ol i kalabusim mi long Jerusalem, na ol i putim mi long han bilong ol Rom. \v 18 Orait \x - \xo 28.18 \xt Ap 22.24, 25.8, 26.31\x* ol Rom i harim kot bilong mi, na ol i lukim olsem mi no gat rong inap long ol i kilim mi i dai, olsem na ol i laik lusim mi. \v 19 Tasol \x - \xo 28.19 \xt Ap 25.11\x* ol Juda i sakim dispela tok. Olsem na mi no gat narapela rot. Mi tok long Sisar i mas harim kot bilong mi. Tasol i no olsem mi laik kotim lain bilong mi long wanpela samting. \v 20 Na \x - \xo 28.20 \xt Ap 24.15, 26.6-7, 26.29, Ef 3.1-2, 2 Ti 2.9, Fm 1.10, 13\x* long dispela as tasol mi singautim yupela i kam. Mi laik lukim yupela, na givim tok long yupela. Mi bilip na mi wetim dispela samting yumi olgeta Israel i wetim. Dispela tasol em i as bilong dispela sen i pasim mi nau.” \p \v 21 Na ol i tokim em olsem, “I no gat sampela man bilong Judia i salim pas long mipela bilong tokim mipela long yu. Na i no gat wanpela Juda i kam stori long mipela na i mekim sampela tok nogut long yu. \v 22 Tasol \x - \xo 28.22 \xt Ap 24.5, 24.14, 1 Pi 2.12, 4.14\x* mipela i laik harim yu yet yu autim tingting bilong yu, long wanem, mipela i save, long olgeta ples, ol manmeri i save mekim tok nogut long dispela nupela lain i bin kamap namel long yumi Juda.” \p \v 23 Orait ol i makim wanpela de, na planti man i kam long Pol long dispela haus em i stap long en. Na long moningtaim i go inap long apinun, em i autim tok bilong kingdom bilong God long ol. Em i kamapim sampela tok i stap long lo bilong Moses na long ol buk bilong ol profet, na long dispela ol tok em i wok strong long kirapim tingting bilong ol bai ol i ken bilip long Jisas. \v 24 Orait na sampela man i ting dispela tok Pol i mekim, em i stret. Tasol sampela i no bilipim tok bilong en. \v 25 Ol \x - \xo 28.25 \xt Ais 6.9-10, Mt 13.14\x* i wok long tok pait namel long ol yet, na ol i go. Tasol pastaim Pol i mekim wanpela tok long ol olsem, “Holi Spirit i tok tru tumas long ol tumbuna bilong yumi long maus bilong profet Aisaia. Em i tok olsem, \v 26 ‘Yu \x - \xo 28.26 \xt Jer 5.21, Ese 12.2, Ro 11.8\x* \x - \xo 28.26 \xt Ais 6.9-10\x* go long dispela lain manmeri na yu tokim ol olsem, “Bai yupela i harim tok planti taim, tasol bai yupela i no inap save long as bilong en. Bai yupela i lukluk planti taim, tasol bai yupela i no inap luksave long wanpela samting.” \v 27 Tingting bilong dispela lain manmeri i pas pinis, na yau bilong ol i les long harim toktok, na ol i pasim pinis ai bilong ol, nogut ol i lukim wanpela samting na harim tok na save long as bilong tok, na ol i tanim bel na kam bek long mi, na bai mi mekim ol i kamap orait gen.’” \p \v 28-29 Na \x - \xo 28.28-29 \xt Sng 67.2, Lu 3.6, Ap 13.46-47, 18.6, 22.21, Ro 11.11\x* Pol i tok moa olsem, “Olsem na yupela i ken save, dispela tok bilong gutpela wok God i mekim bilong kisim bek yumi, em God i bringim i go pinis long ol manmeri bilong ol arapela lain. Ol bai i harim.”\f + \fr 28.28-29 \ft Sampela saveman i ting narapela hap tok i stap tu long dispela lain. Dispela tok i olsem, “Pol i mekim dispela tok pinis, na ol Juda i lusim em na i go. Na bikpela kros i kamap namel long ol na ol i pait long toktok namel long ol yet.”\f* \p \v 30 Tupela \x - \xo 28.30 \xt Ap 28.16\x* yia olgeta\f + \fr 28.30 \ft Luk i no tokim yumi long wanem samting i kamap long Pol long taim dispela tupela yia i pinis. Sampela man i ting ol Rom i lusim Pol long kalabus, na em i go nabaut na autim tok bilong God long ol arapela hap graun. Na sampela man i ting ol Rom i kilim Pol i dai.\f* Pol i stap long wanpela haus. Em i save givim mani long papa bilong haus, bilong em i ken i stap long dispela haus. Na em i save amamas long lukim ol man i kam long haus bilong en. \v 31 Em \x - \xo 28.31 \xt Ap 4.31, 28.23, Ef 6.19\x* i save autim tok bilong kingdom bilong God, na em i skulim ol manmeri long tok bilong Bikpela Jisas Krais. Em i no pret long autim tok na i no gat wanpela man i tambuim em.