\id ROM \h ROMANOS \toc1 Xcarta̱ San Pablo hua̱ntu̱ titzokniko̱lh Romanos \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 Xcarta̱ San Pablo hua̱ntu̱ titzokniko̱lh Romanos \is1 XATAPAJMUJUN TACHIHUIN: \ip Xli̱pacs xcarta̱ hua̱ntu̱ tzokli̱ apóstol Pablo xli̱ca̱na̱ pi̱ xma̱n hua̱ yumá̱ hua̱ntu̱ lhu̱hua talacapa̱stacni̱ li̱ma̱siyuniko̱y tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ aya li̱pa̱huanko̱y Cristo, laqui̱mpi̱ a̱tzinu̱ aksti̱tum nali̱pa̱huanko̱y, chu̱ nalatama̱ko̱y la̱ntla̱ xlá̱ xtalacasquín. \ip Pablo lacatancs quinca̱huaniyá̱n u̱nú̱ c-Xasa̱ntujlani Li̱kalhtahuaka̱ pi̱ caxati̱cahua̱, chuná̱ hua̱nti̱ judío, chu̱ xlakapasko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios, usuchí̱ hua̱nti̱ ni̱ judío, chu̱ ni̱ xlakapasko̱y, pacs akchipahuili̱ko̱ni̱t tala̱kalhí̱n chu̱ naxoko̱nanko̱y. Laqui̱mpi̱ nalaktaxtuko̱y xlacasquinca̱ pi̱ nama̱tla̱ni̱ko̱y xtama̱lacnu̱n Dios la̱ntla̱ nama̱tzanka̱naniko̱y. Hua̱nti̱ chuná̱ natlahuay ni̱ xma̱n huá̱ ma̱tzanka̱naniko̱y, hua̱mpi̱ hasta nali̱ma̱xtuko̱y xta̱chuná̱ la̱ ti̱ nia̱lh tú̱ lacle̱nko̱y c-xlacatí̱n. Yuma̱ laktáxtut hua̱ntu̱ Dios caj li̱tlá̱n quinca̱ma̱lacnu̱niyá̱n huá̱ tla̱n quinca̱li̱ma̱xqui̱yá̱n sa̱mpi̱ catzi̱y pi̱ Cristo, acxni̱ ni̱lh c-xokspun cruz chuná̱ quinca̱li̱pa̱lacaxokón xli̱pacs tu̱ xacle̱na̱hu. \ip Apóstol Pablo huá̱ luhua titzokniko̱lh yuma̱ tastacya̱hu hua̱nti̱ aya xli̱pa̱huanko̱y Cristo yama̱ xamaka̱n quilhtamacú̱, chu̱ xuilakó̱ c-xaca̱chiqui̱n Roma, hua̱mpi̱ yuma̱ xtachihuí̱n na̱ luhua quinca̱makta̱yayá̱n xli̱pacs hua̱nti̱ lama̱hu ca̱la̱nchuj quilhtamacú̱. Caj xpa̱lacata nali̱pa̱huana̱hu Cristo, chu̱ ca̱najlaya̱hu pi̱ huá̱ xokó̱nalh xli̱pacs quintala̱kalhi̱ncán, chuná̱ chú̱ tla̱n talacatzuhui̱niya̱hu Dios sa̱mpi̱ qui̱taxtuy nia̱lh tú̱ lacle̱niya̱hu. \ip Antiyá̱ anta̱ni̱ xli̱akasputni yuma̱ carta, San Pablo lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ li̱ta̱kalhchihui̱nanko̱y tachixcuhuí̱tat pi̱ cha̱li̱ cha̱lí̱, chu̱ xli̱pacs xlatama̱tcán calatama̱ko̱lh la̱ntla̱ lakati̱y Dios, chu̱ cali̱tzaksako̱lh c-xlatama̱tcán, cali̱latama̱ko̱lh yama̱ xtachihui̱n Dios hua̱ntu̱ li̱akchihui̱naniko̱cani̱t. \c 1 \p \v 1 Quit Pablo hua̱nti̱ cmacama̱xqui̱ni̱t quilatáma̱t Jesucristo laqui̱mpi̱ cscujni nacli̱taxtuy; sa̱mpi̱ Dios quilacsacni̱t, quili̱ma̱xtuni̱t xapóstol, usu xtalakachá̱n laqui̱mpi̱ nacán li̱akchihui̱nantla̱huán yama̱ li̱pa̱xuhu xtama̱catzi̱ní̱n hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y xlaktaxtut quili̱stacnacán. \p \v 2 Hasta xamaka̱n quilhtamacú̱ Dios xma̱catzi̱ni̱nani̱t yumá̱ tu̱ natlahuay la̱ntla̱ naquinca̱ma̱laktaxti̱yá̱n, sa̱mpi̱ chuná̱ tima̱puhua̱ni̱ko̱lh quilhachihui̱nani̱n profetas natzokuili̱ko̱y yuma̱ li̱pa̱xuhu xtama̱lacnú̱n c-xasa̱ntujlani Li̱kalhtahuaka. \v 3 Huatiya̱ xlacán xucxilhlacachima̱kó̱ la̱ntla̱ naquinca̱lakma̱xtuya̱chá̱n Jesucristo hua̱nti̱ xCam Dios, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ xlá̱ pi̱ qui̱lacachinchi̱ u̱nú̱ ca̱tuxá̱huat xta̱chuná̱ la̱ntla̱ cati̱hua̱ chixcu judío sa̱mpi̱ hua̱ xquilhtzúcut qui̱táxtulh xamaka̱n kolutzi̱n rey David. \v 4 Hua̱mpi̱ ni̱ caj cati̱hua̱ chixcú̱ xlá, sa̱mpi̱ acxni̱ caj xpa̱lacata tlanca xli̱tlihuaka̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n, li̱huana̱ ma̱lúlokli̱ pi̱ xli̱ca̱na̱ xCam Dios xuani̱t hua̱nti̱ xmakamaklhti̱nani̱t xli̱pacs xli̱tlihuaka Espíritu Santo. \p \v 5 Pus caj xpa̱lacata̱ tlanca xtalakalhamá̱n Jesucristo hasta quili̱ma̱xtuni̱t xapóstol usu huamputún xtalakachá̱n laqui̱mpi̱ nacán li̱chihui̱nán xtachihuí̱n cani̱huá̱ hasta ma̱squi antá̱ c-xtiyatcan akmakat chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ chuná̱ lhu̱hua̱ huij nahuán hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y, chu̱ nakalhakaxmatko̱y hua̱ntu̱ xlá̱ nali̱ma̱paksi̱ko̱y. \v 6 Pus huá̱ xpa̱lacata hasta makapitzi̱n huixín xala c-Roma hua̱nti̱ Dios ca̱ucxilhlacacha̱ni̱tán, chu̱ ca̱tasanini̱tán pi̱ lacxtum nata̱tapaksi̱ko̱yá̱tit yama̱ kampu̱tum lhu̱hua nata̱laní̱n hua̱nti̱ tapaksi̱niko̱y Jesucristo sa̱mpi̱ huá̱ li̱lakma̱xtuko̱ni̱t. \v 7 Luhua huixín cca̱tzoknimá̱n yuma̱ carta̱ sa̱mpi̱ ccatzi̱y pi̱ Dios luhua ca̱pa̱xqui̱yá̱n, na̱ ca̱lakalhamaná̱n, chu̱ ca̱lacsacni̱tán laqui̱mpi̱ luhua xlakskatá̱n nahuaná̱tit. Pus clacasquín pi̱ Quintla̱tican Dios, chu̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo caca̱ucxilhlacá̱n, chu̱ xataxajni̱ caca̱ma̱xquí̱n tlanca tapa̱xuhuá̱n, chu̱ aktziyaj caca̱ma̱lama̱ní̱n c-milatama̱tcán. \s1 Pablo huan pi̱ amputún c-Roma \p \v 8 Xapu̱lana̱ cca̱ma̱catzi̱ni̱putuná̱n pi̱ cma̱xqui̱y pa̱xcatcatzí̱nit Dios xpa̱lacata̱ hua̱ntu̱ Jesucristo tlahuama̱ c-milatama̱tcán, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua lacaxtum tla̱n ca̱li̱chihui̱nancaná̱tit la̱ntla̱ huixín xli̱pacs minacu̱cán li̱pa̱huaná̱tit. \v 9 Quintla̱tican Dios hua̱nti̱ quit cscujnima̱ xli̱pacs xli̱tlihuaka quinacú̱ la̱ntla̱ quit cli̱akchihui̱nama̱ xCam Jesucristo hua̱nti̱ ma̱sta̱y laktáxtut, xlá̱ catzi̱y la̱ntla̱ cha̱li̱ cha̱lí̱ cca̱lacapa̱staclacacha̱ná̱n acxni̱ ctlahuaniy oración. \v 10 Ankalhí̱n quit csquinima̱, cli̱ma̱akatzanka̱ma̱, pi̱ lapi̱ huá̱ chuná̱ lacasquín, pus caquimá̱xqui̱lh li̱tlá̱n laqui̱mpi̱ tla̱n nacca̱lakana̱chá̱n anta̱ni̱ huixín huilapítit. \v 11 Sa̱mpi̱ quit cca̱ucxilhputuná̱n pi̱ nacca̱ta̱kalhchihui̱naná̱n la̱ntla̱ Dios quilakalhamani̱t, laqui̱mpi̱ chuná̱ Espíritu Santo naca̱makta̱yayá̱n c-mintaca̱najlacán, chu̱ xali̱huacá̱ naca̱li̱ma̱xqui̱yá̱n ta̱kpuhuantí̱n quintachihuí̱n xta̱chuná̱ la̱ntla̱ quit quima̱xqui̱ni̱t Dios. \v 12 Huá̱ chuná̱ cca̱li̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ luhua acxtum la̱ntla̱ huixín, chu̱ quit nala̱ma̱akpuhuati̱ni̱ya̱hu acxni̱ huixín nakaxpatá̱tit la̱ntla̱ Dios quimakta̱yani̱t c-quilatáma̱t caj xpa̱lacata aksti̱tum cli̱pa̱huani̱t Jesús, chu̱ acxni̱ quit na̱ nackaxmata̱ la̱ntla̱ xlá̱ ca̱makta̱yani̱tán c-mintaca̱jalacán. \p \v 13 Nata̱laní̱n, quit clacasquín xcatzí̱tit pi̱ maklhu̱huatá̱ cpuhuani̱t xacca̱lakanchá̱n, hua̱mpi̱ la̱ntla̱ maklu̱hua cpuhuani̱t nacana̱chá̱, ni̱ tzanka̱y tu̱ cli̱tamakapali̱y. Quit camputuna̱chá̱ laqui̱mpi̱ xacca̱ma̱akatá̱ksni̱lh lhu̱hua mili̱ta̱chiquicán xala c-Roma pi̱ na̱ cali̱pa̱huanko̱lh Jesús xta̱chuná̱ la̱ntla̱ cma̱akata̱ksni̱ko̱ni̱t a̱makapitzi̱n chixcuhuí̱n xala a̱lacatanu̱ ca̱chiquí̱n hua̱nti̱ na̱ ni̱ judíos la̱ huixín. \v 14 Pus quit juerza̱ pi̱ nacma̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ Dios quima̱cui̱ntajli̱ni̱t pi̱ nacxakatli̱ko̱y xli̱pacs tachixcuhuí̱tat, chuná̱ hua̱nti̱ kalhtahuakako̱ni̱t, chu̱ xli̱pacs hua̱nti̱ ni̱tú̱ kalhtahuakako̱ni̱t, chuná̱ hua̱nti̱ caj xachunata chixcuhuí̱n, chu̱ hua̱nti̱ lactali̱pa̱hu. \v 15 Pus huá̱ xpa̱lacata, luhua fuerza̱ cli̱amputuna̱chá̱ c-minca̱chiqui̱ncan Roma laqui̱mpi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ antá̱ huilakó̱ nacli̱xakatli̱ko̱y yama̱ li̱pa̱xuhu xtachihui̱n Jesús hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut. \s1 Yama̱ xasa̱sti tama̱catzi̱ní̱n hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut kalhi̱y tlanca li̱tlihuaka̱ \p \v 16 Quit ni̱ pala tzinú̱ cli̱ma̱xanán pi̱ nacli̱akchihui̱nán yama̱ li̱pa̱xuhu xtama̱catzi̱ni̱n Jesucristo hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut, sa̱mpi̱ quit ccatzi̱y pi̱ xli̱ca̱na̱ huá̱ xli̱tlihuaka Dios, chu̱ nalakma̱xtuniko̱y xli̱stacna̱ xli̱pacs hua̱nti̱ ca̱najlako̱y. Ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ pu̱lh huá̱ judíos hua̱Nti̱ ma̱lacnu̱niko̱ni̱t, hua̱mpi̱ chú̱ aya ma̱xqui̱ko̱cani̱t quilhtamacú̱ pi̱ pacs tachixcuhuí̱tat cali̱pa̱xuhuako̱lh yama̱ akapu̱táxtut hua̱ntu̱ Cristo ma̱sta̱y ma̱squi hua̱nti̱ ni̱ judíos. \v 17 Hua̱ yuma̱ li̱pa̱xuhu tama̱catzi̱ní̱n quinca̱ma̱siyuniyá̱n la̱ntla̱ Dios quinca̱lacxapaniyá̱n xli̱pacs quintala̱kalhi̱ncán xta̱chuná̱ la̱ntla̱ ni̱tú̱ tlahuani̱tahu; xli̱ca̱na̱, chuná̱ quinca̱qui̱taxtuniyá̱n caj la̱ntla̱ nama̱tla̱ni̱ya̱hu, chu̱ li̱pa̱huana̱hu tu̱ ma̱lacnu̱y. Pus hasta antá̱ c-xtachihui̱n Dios hua̱ntu̱ maká̱n tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka, chuná̱ ma̱akata̱ksni̱namputún acxni̱ chuná̱ huan: “Hua̱nti̱ xalaktaxtun li̱lama xta̱chuná̱ la nia̱lh tú̱ laclé̱n xtala̱kalhí̱n, caj xma̱n hua̱ chuná̱ li̱lama̱ sa̱mpi̱ ca̱najlay pi̱ Dios caj xtalakalhamá̱n chuná̱ li̱ma̱xtuni̱t.” \s1 Tachixcuhuí̱tat, pacs tlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n, chu̱ lakachixcuhui̱makanko̱nit Dios \p \v 18 Pacs quin catzi̱ya̱hu la̱ntla̱ Dios nama̱siyuy yama̱ li̱pe̱cua xtasi̱tzi̱ c-akapú̱n la̱ntla̱ naakastacya̱huako̱y xli̱pacs hua̱nti̱ lacli̱xcajnit xtapuhua̱ncán, sa̱mpi̱ hua̱ yuma̱ ni̱ lacuan chixcuhuí̱n hua̱nti̱ li̱xcájnit lama̱kó̱, caj xpa̱lacatacán ma̱squi lhu̱hua tachixcuhuí̱tat ni̱ lay lakapasko̱y hua̱ntu̱ huí̱ xtaluloktat Dios. \v 19 Xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios ma̱siyuputún pi̱ xastacná lama̱, xlacán ni̱ lay nahuanko̱y pala ni̱ catzi̱ko̱y, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱tú̱ tze̱k huili̱ma̱ca̱, huata Dios pu̱tum ma̱xqui̱ko̱ni̱t laqui̱mpi̱ pacs nalakapasko̱y. \v 20 Ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ Dios ni̱ tasiyuy, usu ni̱ lay ucxilhcán, hua̱mpi̱ tla̱n lakapascán lapi̱ luhua li̱huana̱ lacapa̱staccán xli̱pacs hua̱ntu̱ xlá̱ tlahuani̱t. Xli̱ca̱na̱ pi̱ hasta la̱ntla̱ tima̱lacatzúqui̱lh ca̱tuxá̱huat, luhua lacatancs ma̱lulokni̱t pi̱ xli̱ca̱na̱ hua̱ Dios hua̱nti̱ kalhi̱y tlanca li̱tlihuaka̱ caxani̱li̱huayaj quilhtamacú̱. Huá̱ xpa̱lacata cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ li̱xcájnit lama̱kó̱, ni̱ catima̱tzanka̱naniko̱ca̱ pala nahuanko̱y pi̱ ni̱ xcatzi̱ko̱y pi̱ huí̱ cha̱tum xastacná Dios ti̱ nama̱xoko̱ni̱ko̱y pala tu̱ ni̱ tla̱n xtlahuako̱lh. \v 21 Sa̱mpi̱ xlacán tancs xcatzi̱ko̱y pi̱ xlama̱ Dios, hua̱mpi̱ ma̱squi xcatzi̱ko̱y ni̱ pala tzinú̱ xlakachixcuhui̱putunko̱y la̱ xDioscán, na̱ ni̱ pala xpa̱xcatcatzi̱niko̱y xli̱pacs li̱tlá̱n hua̱ntu̱ xlá̱ xtlahuaniko̱ni̱t, huata caj catu̱huá̱ hua̱ntu̱ ni̱ mini̱niy tzucuko̱lh li̱tzaksako̱y. Luhua lactali̱pa̱hu, chu̱ acastacá̱n, usu lakskalalán xmaklhcatzi̱ko̱cán, hua̱mpi̱ yama̱ xli̱tu̱ntujcán hua̱ntu̱ xtlahuako̱y ma̱siyuy la̱ntla̱ ta̱kskahuiko̱ni̱t, chu̱ la̱ntla̱ c-xalakaca̱pucsua latáma̱t li̱lama̱kó̱. \v 22 Ma̱squi xlacán huanko̱y pi̱ luhua acastacá̱n, ni̱ xli̱ca̱na̱, huata caj luhua xalactu̱ntusnu, \v 23 sa̱mpi̱ ni̱ lakachixcuhui̱ko̱lh, ni̱ ma̱xqui̱ko̱lh ca̱cni̱ Dios hua̱nti̱ caxani̱li̱huayá̱ lama̱ xastacná, huata caj ma̱n macani̱tlahuako̱lh hua̱ntu̱ lakataquilhpu̱tako̱lh xta̱chuná̱ la̱ xdioscán. Huí̱ tu̱ tlahuamakxtuko̱lh xta̱chuná̱ la̱ cha̱tum chixcú, chu̱ makapitzí̱n xta̱chuná̱ la̱ lactzu̱ spu̱n hua̱ntu̱ kosko̱y ca̱u̱ní̱n, usu xta̱chuná̱ la̱ catu̱hua̱ a̱nima̱lhna, makapitzí̱n hasta xta̱chuná̱ la̱ lu̱hua̱ hua̱ntu̱ taxuata̱nko̱y ca̱tiyatna. \p \v 24 Huacha̱ yumá̱ xpa̱lacata Dios lhtuj li̱makaxtakko̱lh hua̱nti̱ chuná̱ xkalhi̱ko̱y xtalacapa̱stacnicán, laqui̱mpi̱ catlahuatama̱ko̱lh hua̱ntu̱ ni̱tla̱n xtatlahuaputu xnacu̱cán, ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua li̱ma̱xaná̱ hua̱ntu̱ li̱xcájnit la̱tlahuaniko̱y c-xmacnicán. \v 25 Xlacán luhua mákat ta̱kskahuiko̱lh sa̱mpi̱ li̱pa̱huanko̱lh, chu̱ huá̱ ma̱xqui̱ko̱lh ca̱cni̱ hua̱ntu̱ Dios xma̱lacatzuqui̱ko̱ni̱t, chu̱ ni̱ stacnanko̱y; huata lakmakanko̱lh, chu̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱ko̱lh xtaluloktat Dios hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ caxani̱li̱huaya̱ lama̱ xastacná, chu̱ hua̱nti̱ caj xma̱n huá̱ mini̱niy nama̱xqui̱cán ca̱cni̱, chu̱ nali̱pa̱huancán caxani̱li̱huayaj xtihua̱. Chuná̱ calalh, amén. \v 26 Cumu xlacán ni̱ li̱pa̱huamputunko̱lh Dios, xlá̱ li̱makaxtakko̱lh laqui̱mpi̱ cali̱latama̱ko̱lh hua̱ntu̱ xacstucan xtapa̱xuhua̱ncán, sa̱mpi̱ hasta xalacchaján mákat aktzanka̱ko̱lh, lakpali̱ko̱lh hua̱ la̱ntla̱ xtapáksi̱t nata̱talakxtumi̱ko̱y chixcuhuí̱n, chu̱ xacstucán lacchaján tzucuko̱lh la̱lakati̱ko̱y. \v 27 Chu̱ na̱ chuná̱ makapitzi̱n chixcuhuí̱n makaxtakko̱lh hua̱ la̱ntla̱ xtapáksi̱t nata̱talakxtumi̱ko̱y cha̱tum pusca̱t, hua̱mpi̱ aktzanka̱tama̱ko̱ni̱t sa̱mpi̱ hasta xacstucan chixcuhuí̱n la̱lakati̱ko̱ni̱t, chu̱ li̱tlahuako̱lh xmacnicán hua̱ntu̱ nia̱lh kalhi̱y xquilhtzúcut sa̱mpi̱ luhua li̱ma̱xaná̱ qui̱taxtuniko̱y, la̱ta̱talakxtumi̱ko̱lh hua̱ acxtum chixcuhuí̱n. Hua̱mpi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ chuná̱ aktzanka̱tama̱ko̱ni̱t xacstucán pa̱ti̱nama̱palakó̱ caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ li̱xcajnit tala̱kalhí̱n tlahuama̱kó̱. \v 28 Cumu xlacán ni̱tú̱ li̱ucxilhko̱lh Dios huata caj lakmakanko̱lh, pus Dios na̱ chuná̱ lhtuj li̱makaxtakko̱lh laqui̱mpi̱ cama̱kantaxti̱ko̱ka̱lh yama̱ xali̱xcajnit latáma̱t hua̱ntu̱ xlacán tlahuama̱kó̱, chu̱ hua̱ntu̱ ni̱ xli̱tlahuatcán. \v 29 C-xlatama̱tcán ti̱pa̱lhu̱hua̱ tala̱kalhí̱n tlahuako̱y, chu̱ luhua lacatancs ma̱siyuko̱y pi̱ aktzanka̱ta̱yako̱ni̱t, sa̱mpi̱ hua̱ntu̱ la̱maklhti̱y nia̱lh la̱ma̱xqui̱y, xacstucán ni̱ la̱ucxilhputunko̱y, pala tí̱ tlak lhu̱hua̱ kalhi̱y xmaclacasquínat, lacasi̱tzi̱niko̱y, lakati̱ko̱y makni̱nanko̱y, lakati̱ko̱y aklhu̱hua̱tnanko̱y, luhua lakati̱ko̱y akskahuinanko̱y, luhua lacxú̱taxna, la̱aksanko̱y cha̱tum a̱cha̱tum. \v 30 Cala̱huá̱ li̱kalhchihui̱nanko̱y a̱makapitzí̱n, chu̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱ko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios, takalhtampu̱spitnaní̱n, luhua lakskalalán maklhcatzi̱ko̱cán, chu̱ lacasquinko̱y pi̱ pacs lactali̱pa̱hu nali̱ma̱xtuko̱cán, xacstucán lacsacxtuko̱y la̱ntla̱ natlahuako̱y lacli̱xcajnit tala̱kalhí̱n, chu̱ hua̱ntu̱ li̱ma̱paksi̱ko̱y xtla̱tcán caj kalhakaxmatmakanko̱y. \v 31 Xlacán ni̱ akata̱ksputunko̱y hua̱ntu̱ xalacuan talacapa̱stacni, hua̱ntu̱ li̱ta̱yako̱y nama̱kantaxti̱ko̱y, usu natlahuako̱y, ni̱ ma̱kantaxti̱ko̱y; xlacán ni̱ tzinú̱ pala kayaj catzanko̱y, ni̱ pala pa̱xqui̱nanko̱y. Chú̱ pala tí̱ ya̱ chixcú̱ tlahuaniko̱y hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n, xlacán ni̱ ma̱tzanka̱naninanko̱y. \v 32 Xlacán stalanca catzi̱ko̱y hua̱ntu̱ li̱ma̱paksi̱nani̱t Dios, chu̱ na̱ catzi̱ko̱y pi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ natlahuako̱y hua̱ntu̱ li̱xcajnit tala̱kalhí̱n luhua tlanca tapa̱tí̱n lacaya̱kó̱, hua̱mpi̱ ma̱squi catzi̱ko̱y pi̱ chuná, li̱huacá̱ tlahuako̱y tu̱ ni̱tlá̱n, chu̱ hasta li̱pa̱xuhuako̱y pi̱ xli̱pacs a̱makapitzí̱n chuná̱ catlahuako̱lh. \c 2 \s1 Dios nama̱xoko̱ni̱ko̱y xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncan tachixcuhuí̱tat \p \v 1 Quit ni̱ quincuenta̱ xatí̱ huix, hua̱mpi̱ luhua lacatancs cuaniyá̱n pi̱ acxni̱ li̱ya̱huako̱ya̱ tlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n a̱makapitzí̱n, chu̱ li̱pa̱xuhuaya̱ pi̱ Dios nama̱xoko̱ni̱ko̱y xpa̱lacata hua̱ntu̱ tlahuako̱ni̱t, pus cacatzi̱ pi̱ na̱ ni̱ pala huix catita̱pa̱ti̱ca, sa̱mpi̱ acxni̱ ma̱lacapu̱ko̱ya̱ a̱makapitzí̱n, qui̱taxtuy pi̱ ma̱n tapú̱pa̱t c-lhcúya̱t acstumakstuntlahuacana̱ sa̱mpi̱ na̱ chuná̱ li̱taxtuya̱ xta̱chuná̱ la̱ntla̱ xlacán. \v 2 Dios pacs quinca̱lakapasá̱n la̱ntla̱ cha̱tunu̱ quin, chu̱ pala tí̱ tlahuay li̱xcajnit tala̱kalhí̱n, xlá̱ ma̱xoko̱ni̱y hua̱mpi̱ la̱ntla̱ mini̱niy nama̱xoko̱ni̱cán xli̱pacs hua̱ntu̱ tlahuani̱t. \v 3 Huá̱ xpa̱lacata, huix ti̱ li̱ya̱huako̱ya̱ pi̱ li̱xcájnit lama̱kó̱ a̱makapitzi̱n minata̱lán minta̱chixcuhuí̱n, ma̱squi na̱ chuná̱ tlahuaya, ni̱ capúhuanti̱ pala chuná̱ nali̱laktaxtuya, chu̱ ni̱ catima̱pa̱ti̱ní̱n Dios. \v 4 Huix lakmakana̱ tlanca xtapá̱xqui̱t, chu̱ xtalakalhama̱n Dios la̱ntla̱ xlá̱ ta̱pa̱ti̱yá̱n, huata puhuana̱ pi̱ xlá̱ luhua ma̱tla̱ni̱y hua̱ntu̱ huix ma̱n tlahuaya; ¡xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ pala tzinú̱ akata̱ksa̱ pi̱ caj xpa̱lacata xtapá̱xqui̱t ma̱squi ma̱xqui̱má̱n quilhtamacú̱ pi̱ catalakaspitta̱ya, chu̱ calakpali̱ xali̱xcajnit milatáma̱t! \v 5 Hua̱mpi̱ huá̱ xpa̱lacata̱ mili̱palha mili̱tzáca̱t, chu̱ pi̱ ni̱ talakaspitta̱yaputuna̱ c-minacú̱, chu̱ nalakachixcuhui̱ya̱ Dios c-milatáma̱t, tancs cuaniyá̱n pi̱ huix ma̱n ma̱lhu̱huí̱pa̱t mintala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ nali̱ma̱pa̱ti̱ni̱cana̱ acxni̱ nalakchá̱n quilhtamacú̱ acxni̱ natasiyuy la̱ntla̱ Dios xlí̱lat nama̱xoko̱ni̱ko̱y xtala̱kalhi̱ncan xli̱pacs tachixcuhuí̱tat, \v 6 sa̱mpi̱ cha̱tunu cha̱tunu̱ nama̱xqui̱ko̱y hua̱ntu̱ lakcha̱nko̱y caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ tlahuako̱ni̱t. \v 7 Yama̱ quilhtamacú̱ Dios nama̱xqui̱ko̱y xpu̱tahui̱lhcán c-akapú̱n yamá̱ hua̱nti̱ ankalhí̱n litzaksako̱lh hua̱ntu̱ tla̱n, chu̱ hua̱ntu̱ lakati̱y Dios c-xlatama̱tcán, chu̱ nama̱xqui̱ko̱y yama̱ li̱ca̱cni latáma̱t c-xpa̱xtú̱n hua̱ntu̱ niucxni̱ nalaksputa. \v 8 Hua̱mpi̱ li̱pe̱cua̱ la̱ntla̱ ca̱tasi̱tzi̱ nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ li̱xcájnit latama̱ko̱lh ca̱tuxá̱huat, hua̱nti̱ lakmakanko̱ni̱t, chu̱ ni̱tú̱ li̱ucxilhko̱ni̱t Dios, huata huá̱ tlak lakati̱ko̱ni̱t ma̱kantaxti̱ko̱y xali̱xcajnit talacapa̱stacni. \v 9 Xli̱ca̱na̱ pi̱ yama̱ quilhtamacú̱ tlanca tapa̱tí̱n, chu̱ talakapútzi̱t tacatzanajua naqui̱taxtuniko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ li̱xcájnit tikalhi̱ko̱lh xtalacapa̱stacnicán, ni̱ caj xma̱n hua̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ ni̱ lakapasko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios nalakcha̱nko̱y yama̱ tapa̱tí̱n, hua̱mpi̱ na̱ xli̱pacs ma̱squi hua̱nti̱ judíos, hua̱nti̱ li̱xcájnit latama̱ko̱lh nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱cán. \v 10 Hua̱mpi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ tla̱n xtalacapa̱stacnicán, Dios lactali̱pa̱hu nali̱ma̱xtuko̱y c-akapú̱n laqui̱mpi̱ pacs nacatzi̱cán pi̱ lakati̱ni̱t hua̱ntu̱ tlahuako̱ni̱t, chu̱ nama̱xqui̱ko̱y yama̱ li̱ca̱cni latáma̱t xala c-akapú̱n xli̱pacs hua̱nti̱ lacuan xtapuhua̱ncán, ma̱squi la̱ judíos chu̱ ti̱ ni̱ judíos. \p \v 11 Sa̱mpi̱ Dios ni̱ caj lacsacpa̱xqui̱nán, huata xli̱pacs tachixcuhuí̱tat li̱pu̱tum naxoko̱nanko̱y xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán. \v 12 Naxoko̱nanko̱y hua̱nti̱ ni̱ judíos ma̱squi ni̱ xlakapasko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios hua̱ntu̱ timá̱xqui̱lh Moisés pi̱ nahuaniko̱y la̱ntla̱ aksti̱tum nalatama̱ko̱y, sa̱mpi̱ juerza̱ xcatzi̱ko̱y pi̱ ni̱ tla̱n xtlahuama̱kó̱. Hua̱mpi̱ na̱ chuna li̱tum naxoko̱nanko̱y xli̱pacs yama̱ judíos hua̱nti̱ lakapasko̱y xli̱ma̱paksí̱n, chu̱ tlahuapalako̱y tala̱kalhí̱n sa̱mpi̱ huatiya̱ yama̱ li̱ma̱paksí̱n nama̱lacapu̱ko̱y. \v 13 Ni̱ capúhuanti̱ pala xta̱chuna aksti̱tum chixcú̱ nali̱taxtuya̱ c-xlacati̱n Dios caj xma̱n pi̱ lakapasa̱ tu̱ huan xli̱ma̱paksí̱n. ¡Ni̱nta! Huata caj xma̱n hua̱ la̱ntla̱ aksti̱tum, chu̱ ni̱tú̱ kalhi̱ya̱ mintala̱kalhí̱n nali̱ma̱xtuyá̱n Dios acxni̱ aksti̱tum nama̱kantaxti̱ya̱ pacs hua̱ntu̱ antá̱ li̱ma̱paksi̱nán mili̱tláhuat. \v 14 Calacapa̱stáctit yuma̱ pi̱ xli̱pacs yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ ni̱ lakapasko̱y hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t xli̱ma̱paksi̱n Dios, huatiya̱ pi̱ caj chuná̱ xta̱yatcán ma̱kantaxti̱ma̱kó̱ c-xlatáma̱t hua̱ntu̱ huan c-xli̱ma̱paksí̱n pi̱ quili̱tlahuatcán, qui̱taxtuy pi̱ cha̱tum cha̱tum acstucatzi̱ko̱ni̱t hua̱ntu̱ tla̱n, chu̱ hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n. \v 15 Pus xli̱pacs hua̱nti̱ tlahuako̱y hua̱ntu̱ aksti̱tum ma̱squi ni̱ lakapasko̱y hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t xli̱ma̱paksi̱n Dios, tancs talulokko̱y pi̱ hua̱ Dios xta̱chuná̱ pi̱ antá̱ tzokuili̱ni̱t, usu lhca̱huili̱ni̱t xatla̱n xtalacapa̱stacni̱ c-xnacu̱can cha̱tunu̱ hua̱ la̱ntla̱ xlá̱ lacasquín nalatama̱ko̱y. Hua̱ pala tlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n huatiya̱ xtalacapa̱stacnicán nasta̱huako̱y usu caj tla̱n nali̱ma̱xtuko̱y \v 16 yama̱ quilhtamacú̱ acxni̱ Dios nali̱ma̱paksi̱y Jesucristo pi̱ caquinca̱ma̱kalhapalí̱n caj xpa̱lacata quintala̱kalhi̱ncán hua̱ntu̱ quin tlahuani̱tahu, hasta ma̱squi hua̱ntu̱ tze̱k tlahuani̱tahu. Xli̱ca̱na̱ pi̱ chuná̱ nalay xta̱chuná̱ la̱ quit ankalhí̱n cma̱siyuni̱t acxni̱ cli̱akchihui̱nán yama̱ li̱pa̱xuhu xtachihui̱n Jesús tu̱ ma̱sta̱y laktáxtut. \s1 Judíos li̱pa̱huanko̱y pi̱ xma̱n hua̱ xlacán hua̱nti̱ nalakma̱xtuko̱y xli̱stacnacán c-xlacati̱n Dios \p \v 17 Hua̱mpi̱ chú̱ nacca̱quilhcha̱niyá̱n xli̱pacs huixín judíos hua̱nti̱ puhuaná̱tit pi̱ xma̱n hua̱ huixín nalakma̱xtuyá̱tit mili̱stacnacán c-xlacati̱n Dios caj xpa̱lacata̱ pi̱ huá̱ huixín ti̱ ca̱li̱lacsacni̱tán naca̱pa̱xqui̱yá̱n, chu̱ pi̱ huixín hua̱nti̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱tán xli̱ma̱paksí̱n nama̱kantaxti̱yá̱tit. \v 18 Huixín na̱ li̱tlanca̱catzi̱yá̱tit pi̱ xma̱n huixín hua̱nti̱ stalanca catzi̱yá̱tit xtalacapa̱stacni Dios, chu̱ tu̱ ma̱tla̱ni̱y natlahuayá̱tit sa̱mpi̱ antá̱ quilhpa̱qui̱yá̱tit c-xatatzokni xli̱ma̱paksi̱n Moisés. \v 19 Huixín ma̱luloká̱tit pi̱ tla̱n napu̱lali̱piná̱tit yama̱ hua̱nti̱ aktzanka̱ta̱yako̱ni̱t, chu̱ xta̱chuná̱ la̱ lakatzí̱n lama̱kó̱ ca̱tuxá̱huat, chu̱ na̱ huaná̱tit pi̱ tla̱n nali̱taxtuyá̱tit cumu la̱ xkakánat hua̱ntu̱ tla̱n nali̱lacahua̱nanko̱y hua̱nti̱ la̱ ca̱paklhtu̱tá̱, c-xalakaca̱pucsua̱ lama̱kó̱ c-xlatama̱tcán. \v 20 Li̱taxtuyá̱tit xakastacya̱huanacan hua̱nti̱ ni̱tú̱ catzi̱ko̱y tla̱n talacapa̱stacni, huaná̱tit pi̱ caj xma̱n huixín tla̱n nama̱kalhtahuaka̱ko̱yá̱tit hua̱nti̱ ni̱tu̱ lakapaskoy, sa̱mpi̱ antá̱ huixín quilhpa̱qui̱yá̱tit hua̱ntu̱ ma̱siyuyá̱tit c-xatatzokni xli̱ma̱paksi̱n Dios hua̱ntu̱ kalhi̱yá̱tit. \v 21 Pus hua̱ pala pi̱ huixín ti̱ ma̱akata̱ksni̱yá̱tit xli̱pacs tachixcuhuí̱tat pi̱ nama̱kantaxti̱ko̱y hua̱ntu̱ xatla̱n xtalacapa̱stacni Dios, ¿tú̱huan cha̱nú̱ ni̱ ma̱n acstuca̱ma̱siyunicaná̱tit pi̱ ma̱n nama̱kantaxti̱yá̱tit hua̱ntu̱ li̱akchihui̱naná̱tit? Huixín huaná̱tit pi̱ ni̱ quili̱kalha̱natcán, ¿tú̱huan cha̱nú̱ na̱ ma̱n kalha̱nampalayá̱tit? \v 22 Huixín hua̱nti̱ huaná̱tit pi̱ ni̱ tla̱n naxakatli̱ya̱ a̱tanuj pusca̱t pala kalhi̱ya̱ pusca̱t, hua̱mpi̱ huixín xakatli̱ko̱yá̱tit a̱tanuj pusca̱t ma̱squi huí̱ mima̱hui̱nacán. Luhua xli̱ca̱na̱ huaná̱tit pi̱ xcajniyá̱tit hua̱nti̱ lakataquilhpu̱tako̱y yama̱ xdioscán tu̱ caj xatatlahuamakxtu, ¿tú̱huan chi̱nchu̱ makkalhanko̱yá̱tit hua̱ntu̱ kalhi̱ko̱y csiculancan hua̱nti̱ chuná̱ tlahuako̱y? \v 23 Huixín judíos luhua li̱tlanca̱catzi̱yá̱tit pi̱ kalhi̱yá̱tit xli̱ma̱paksi̱n Dios, hua̱mpi̱ ma̱squi chuná calátit ni̱tu̱ xtápalh qui̱taxtuy sa̱mpi̱ caj li̱kamá̱n li̱ma̱xtupá̱tit Dios la̱ntla̱ lacatza̱laniyá̱tit hua̱ntu̱ antá̱ ca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n. \v 24 Luhua chuná̱ qui̱taxtuma̱ c-milatama̱tcán hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ anta̱ni̱ chuná̱ huan: “Yama̱ xaaktzanka̱ta̱yan chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ judíos li̱kalhakama̱nanko̱y Dios caj mimpa̱lacatacán huixín judíos.” \p \v 25 Huixín hua̱nti̱ circuncidar lani̱tántit, usu huamputún pi̱ chucunicani̱tántit actzu̱ mintiyatli̱huacán laqui̱mpi̱ naca̱li̱lakapascaná̱tit pi̱ Dios ma̱n ca̱lacsacni̱tán, xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua tla̱n, hua̱mpi̱ xma̱n hua̱ lapi̱ na̱ ma̱kantaxti̱yá̱tit yama̱ a̱ti̱pa̱tu̱ xli̱ma̱paksí̱n tu̱ na̱ ca̱ma̱xquí̱n nama̱kantaxti̱yá̱tit. Hua̱mpi̱ lapi̱ ni̱ chuná̱, pus c-xlacati̱n Dios ni̱tu̱ xlakasi̱ ma̱squi tasiyuy c-mimacnicán xali̱ucxílhti̱t pi̱ ca̱lacsacni̱tán sa̱mpi̱ xlá̱ chunacú̱ naca̱li̱ucxilhá̱n xta̱chuná̱ ni̱tu̱ qui̱taxtuma̱. \v 26 Sa̱mpi̱ pacs hua̱nti̱ aksti̱tum ma̱kantaxti̱ko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios xli̱pacs li̱ma̱xtuko̱y xlakskatá̱n, sa̱mpi̱ tamá̱ tlak kalhi̱y xlakasi̱ c-xlacatí̱n ni̱ xahua̱ ti̱ caj chucuniko̱cani̱t actzu̱ xtiyatli̱hua̱ acxni̱ lacachinko̱lh. \v 27 Yama̱ chixcú̱ hua̱nti̱ ni̱ judío, chu̱ ni̱ circuncidarlani̱t, hua̱mpi̱ pala c-xlatáma̱t nama̱kantaxti̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios, pus tancs cacatzí̱tit pi̱ huá̱ chú̱ naca̱ma̱ma̱xani̱yá̱n c-xlacati̱n Dios xli̱pacs huixín judíos hua̱nti̱ li̱tapa̱cuhuiyá̱tit, usu li̱lacapacxá̱tit pi̱ tasiyuy c-mimacnicán la̱ntla̱ circuncidar lani̱tántit, chu̱ kalhi̱yá̱tit xatatzokni xli̱ma̱paksí̱n, hua̱mpi̱ ma̱squi chuná̱ ni̱ ma̱kantaxti̱yá̱tit. \v 28 Sa̱mpi̱ cha̱tum ni̱ li̱taxtuy xaxli̱ca̱na̱ judío c-xlacati̱n Dios caj xpa̱lacata̱ pi̱ chuná̱ tasiyuy c-xmacni̱ pi̱ circuncidar lani̱t, usu caj xpa̱lacata̱ pi̱ chunata judío lacachini̱t. \v 29 Pus hua̱ xaxli̱ca̱na̱ judío hua̱nti̱ luhua xquilhtzúcut, ni̱ antá̱ naquilhti̱y nali̱talulokcán hua̱ntu̱ tasiyuy c-xmacni̱ pala circuncidar tlahuacani̱t, usu pala caj chuna judío lacachini̱t, sa̱mpi̱ luhua c-xnacú̱ quilhtzucuy, pala antá̱ ma̱la̱nán, chu̱ scujma̱ xespíritu Dios, na̱ ni̱ caj xpa̱lacata̱ pi̱ mat cha̱li̱ cha̱lí̱ li̱huana̱ ma̱kantaxti̱ma̱ pacs lactzu̱ lactzu̱ tu̱ xli̱tláhuat cha̱tum judío hua̱ntu̱ tzokta̱qui̱ko̱ni̱t xalakmaka̱n minatla̱tnacán. \c 3 \p \v 1 Huí̱ ti̱ napuhuán: “Lapi̱ chuná̱ la̱ntla̱ huana, ¿pi̱ huamputuna̱ pi̱ ni̱tú̱ chá̱ xlakasi̱ ma̱squi luhua judío clacachini̱t, usuchí̱ ma̱squi circuncidar quintlahuacani̱t, Dios ni̱tú̱ quinca̱li̱ma̱xtuyá̱n?” \v 2 Quit cuan pi̱ lhu̱hua̱ qui̱li̱taxtuy quinkalhi̱niy xlakasi, sa̱mpi̱ quin judíos hua̱nti̱ maka̱n quilhtamacú̱ ma̱n quinca̱lacsacni̱tán Dios laqui̱mpi̱ namaktakalha̱hu nacui̱ntajlaya̱hu yama̱ tatzoktahuilani̱t xtachihuí̱n hua̱ntu̱ hasta la̱nchú̱ kalhi̱ya̱hu. \v 3 Hua̱mpi̱ ¿chá̱ pala makapitzi̱n judíos ni̱ tali̱pa̱hu maktakalhko̱lh, usu ma̱kantaxti̱ko̱lh yama̱ xatatzokni xtachihuí̱n? ¿Pi̱ huá̱ huamputún pi̱ Dios chú̱ napa̱tzanka̱y, nia̱lh nama̱kantaxti̱y xtalacca̱xlán tu̱ ta̱tlahuako̱lh? \v 4 Quit tancs cca̱huaniyá̱n pi̱ Dios fuerza̱ nama̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ xlá̱ lhca̱huili̱ni̱t. Pus mili̱catzi̱tcán pi̱ ma̱squi xli̱pacs tachixcuhuí̱tat aksani̱naní̱n cahuanko̱lh, hua̱mpi̱ Dios niucxnicú̱ catiaksaní̱nalh. Sa̱mpi̱ chuná̱ tatzoktahuilani̱t lacatum c-Li̱kalhtahuaka̱ anta̱ni̱ na̱má̱ huan: \q1 “Huix tali̱pa̱hu Dios, caxani̱li̱huaya̱ quilhtamacú̱ nacatzi̱cán pi̱ huá̱ mintachihuí̱n xtalulóktat, \q1 chu̱ pala tí̱ li̱ya̱huayá̱n pi̱ ni̱ ma̱kantaxti̱ya̱ hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱ya, \q1 xli̱ca̱na̱ pi̱ namakatlajaya, sa̱mpi̱ pacs ma̱kantaxti̱ya.” \p \v 5 Hua̱mpi̱ huí̱ ti̱ napuhuán chú̱ pi̱ tla̱n qui̱taxtuy ma̱squi aktzanka̱ta̱yaya̱hu, sa̱mpi̱ chuná̱ Dios tla̱n li̱ma̱lacahua̱ni̱nán la̱ntla̱ luhua tla̱n catzi̱y sa̱mpi̱ ni̱ quinca̱ma̱pa̱ti̱ni̱yá̱n. Xli̱ca̱na̱ chuná̱ qui̱taxtuma̱ la̱nchuj quilhtamacú̱, hua̱mpi̱ acxni̱ nalakchá̱n yama̱ quilhtamacú̱ acxni̱ Dios fuerza̱ naquinca̱ma̱pa̱ti̱ni̱yá̱n xpa̱lacata quintala̱kalhí̱n, ¿pi̱ na̱ acxnicú̱ tla̱n nahuana̱hu pi̱ Dios hasta nia̱lh tla̱n catzi̱y acxni̱ naquinca̱akastacya̱huayá̱n? (Ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ makapitzí̱n chuná̱ napuhuanko̱y.) \v 6 Ni̱ tla̱n pala chuná̱ puhuaná̱tit sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ Dios xli̱ankalhí̱n tla̱n xtalacapa̱stacni, chu̱ luhua xlí̱lat pi̱ xlá̱ nama̱xoko̱ni̱nán xpa̱lacata tala̱kalhí̱n, sa̱mpi̱ lapi̱ Dios ni̱ tla̱n xuá̱ xtalacapa̱stacni, ¿lá̱ntla̱ chú̱ natlahuay laqui̱mpi̱ aksti̱tum nama̱kalhapali̱ko̱y xli̱pacs tachixcuhuí̱tat xala ca̱tuxá̱huat? \v 7 Na̱ chuna li̱tum huí̱ ti̱ napuhuán: “Pala huá̱ quinta̱ksaní̱n hua̱ntu̱ quit cuan a̱tzinú̱ ma̱tlanqui̱y Dios sa̱mpi̱ antá̱ stalanca tasiyuy pi̱ xlá̱ ni̱ aksani̱ná, ¿tú̱ chi̱nchu̱ xpa̱lacata quit quili̱ya̱huacán pi̱ ctlahuani̱t tala̱kalhí̱n?” \v 8 Makapitzí̱n hua̱nti̱ luhua quisi̱tzi̱niko̱y hasta huanko̱y pi̱ quit cchihui̱nama̱xqui̱ko̱y, usu cli̱ta̱kalhchihui̱nanko̱y xli̱pacs tachixcuhuí̱tat pi̱ catlahuako̱lh hua̱ntu̱ li̱xcajnit tala̱kalhí̱n laqui̱mpi̱ chú̱ Dios tla̱n nalakalhamanko̱y, chu̱ nama̱tzanka̱naniko̱y. Hua̱mpi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ chuná̱ quilhuama̱kó̱ luhua mini̱niko̱y nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱cán caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ huanko̱y. \s1 Xli̱pacs tachixcuhuí̱tat, ni̱ cha̱tum hua̱nti̱ ni̱ tlahuani̱t tala̱kalhí̱n \p \v 9 ¿Lá̱ntla̱ chi̱nchu̱ puhuaná̱tit? ¿Pi̱ quin hua̱nti̱ judíos tlak lacuán nali̱taxtuya̱hu c-xlacati̱n Dios ni̱ xahua̱ la̱ a̱makapitzí̱n ti̱ ni̱ judíos? ¡Palapi̱ chuná̱ puhuaná̱tit, pus aktzanka̱ni̱tántit! Niucxni̱ lay sa̱mpi̱ aya li̱huana̱ cma̱lulokni̱t pi̱ chuna judíos la̱ chu̱ ti̱ ni̱ judíos lacxtum tlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n. \v 10 Pus hasta na̱ chuná̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ ma̱luloka̱ anta̱ni̱ na̱má̱ huan: \q1 “Ni̱tí̱ aksti̱tum lama̱ c-xlacati̱n Dios, \q1 ni̱ pala cha̱stum. \q1 \v 11 Ni̱ pala cha̱tum ti̱ luhua xli̱ca̱na̱ xakata̱ksputún xtalacasquín Dios, \q1 chu̱ ni̱ cha̱tum ti̱ xli̱pacs xnacú̱ xli̱pútzalh Dios. \q1 \v 12 Xli̱pacs xlacsacko̱ni̱t ni̱ xatla̱n talacapa̱stacni, \q1 xli̱pacs aktzanka̱ta̱yako̱ni̱t. \q1 Ni̱ anán hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ aksti̱tum xlatama̱pútulh, ¡ni̱ pala cha̱stum! \q1 \v 13 C-xquilhnicán taxtuy li̱xcajnit tachihuí̱n xta̱chuna̱ lacatum anta̱ni̱ ma̱cnu̱cani̱t ni̱n luhua pucsatá̱ quincalay. \q1 Xa̱huachí̱ csi̱maka̱tcán ma̱n huá̱ caj li̱aksani̱nán, \q1 c-xquilhnicán ma̱tze̱kko̱ni̱t xta̱chuná̱ la̱ xli̱lakni̱n xalu̱cuj lu̱hua. \q1 \v 14 Sa̱mpi̱ caj xma̱n hua̱ xquilhnicán catzi̱ko̱y li̱chihui̱nanko̱y hua̱ntu̱ li̱xcajnit tachihuí̱n. \q1 \v 15 Na̱ luhua lacsculujuán la̱ntla̱ kosnanko̱y acxni̱ anko̱y makni̱ko̱y hua̱nti̱ luhua si̱tzi̱niko̱y. \q1 \v 16 Xli̱pacs anta̱ni̱ xlacán ti̱taxtuko̱ni̱t la̱ntla̱ latama̱ko̱ni̱t, tasiyuy xli̱pacs hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n tlahuako̱ni̱t, chu̱ la̱ntla̱ ma̱aktzanka̱nanko̱ni̱t; \q1 \v 17 sa̱mpi̱ niucxnicú̱ lakati̱ko̱y hua̱ntu̱ aksti̱tum nalatama̱ko̱y. \q1 \v 18 Xlacán ni̱ pe̱cuaniko̱y Dios pala nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱y caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n tlahuama̱kó̱.” \p \v 19 Quin catzi̱ya̱hu pi̱ yama̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka, huixín ca̱macama̱xqui̱cani̱tántit laqui̱mpi̱ nama̱kantaxti̱yá̱tit hua̱ntu̱ antá̱ huan, hua̱mpi̱ cumu ni̱ chuná̱ qui̱taxtuni̱t, pus chú̱ ni̱tú̱ catili̱talacatla̱ní̱tit, huata caj cacs natamakaxtaká̱tit acxni̱ Dios nata̱tlahuaniko̱y cuenta̱ xli̱pacs hua̱nti̱ lama̱kó̱ ca̱tuxá̱huat caj xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, chu̱ na̱ macxtum namakpa̱ti̱naná̱tit. \v 20 Dios ni̱ catili̱máca̱lh cha̱tum chixcú̱ pala nia̱lh tú̱ laclé̱n c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata pala li̱tzaksani̱t nama̱kantaxti̱y c-xlatáma̱t hua̱ntu̱ huan li̱ma̱paksí̱n, huata hua̱ntu̱ tlahuay yuma̱ li̱ma̱paksí̱n acxni̱ tzaksaya̱hu ma̱kantaxti̱ya̱hu, ankalhí̱n quinca̱ma̱catzi̱ni̱má̱n pi̱ quin ni̱ lay tancs ma̱kantaxti̱ya̱hu, chu̱ huá̱ xpa̱lacata pacs makla̱kalhi̱naní̱n. \s1 Dios ma̱lacnu̱y tanuj laktáxtut ni̱ma̱ kalhi̱ya̱hu la̱ntla̱ li̱pa̱huana̱hu Jesús \p \v 21 Cumu Dios stalanca xcatzi̱y pi̱ quin ni̱ lay li̱huana̱ ma̱kantaxti̱ya̱hu xli̱ma̱paksí̱n hua̱ntu̱ quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán, chu̱ pacs makla̱kalhi̱nani̱tahu, pus huá̱ quinca̱li̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n tanuj laktáxtut la̱ntla̱ tla̱n quinca̱li̱ma̱xtuyá̱n xta̱chuná̱ la̱ntla̱ nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n, chu̱ tla̱n ma̱luloka̱hu pala li̱kalhtahuakaya̱hu yama̱ xlibro̱ Moisés anta̱ni̱ tatzoktahuilani̱t xli̱ma̱paksi̱n Dios, xa̱hua̱ xlibrojcan xalakmaka̱n profetas pi̱ chuná̱ natlahuay. \v 22 Dios pacs ma̱kantáxti̱lh hua̱ntu̱ tima̱lacnu̱chá̱ xamaka̱n quilhtamacú̱, sa̱mpi̱ la̱nchú̱ quinca̱li̱ma̱xtuni̱tán la̱ xalaktaxtun xcamán hua̱nti̱ nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata̱ li̱pa̱huana̱hu Quimpu̱chinacan Jesucristo pi̱ xokó̱nalh quimpa̱lacatacán; chu̱ caxati̱cahuá̱ makla̱kalhi̱ná̱ tla̱n nakalhi̱y yuma̱ laktáxtut caj la̱ntla̱ naca̱najlay xtama̱lacnú̱n, ni̱ anán tastokopitzí̱n, \v 23 xpa̱lacata̱ pi̱ xli̱pacs kalhi̱ya̱hu tala̱kalhí̱n, chu̱ luhua mákat lama̱nihu c-xli̱ma̱tancsan Dios. \v 24 Hua̱mpi̱ cumu Dios quinca̱lakalhamaná̱n, xlá̱ quinca̱tlahuanín aktum tlanca li̱tlá̱n, chu̱ xalaktaxtún quinca̱li̱ma̱xtuni̱tán xtachuna pi̱ nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata̱ pi̱ hua̱ Jesús aya xoko̱nani̱t hua̱ntu̱ quin xlacle̱niya̱hu. \v 25 Dios aya clhca̱huili̱ni̱ttá̱ pi̱ hua̱ Jesús naxoko̱naniy xpa̱lacata quintala̱kalhi̱ncán acxni̱ nastajtamakán xkalhni, nani̱y. Chuná̱ xlacapa̱stacni̱t sa̱mpi̱ Dios ankalhí̱n tlahuay hua̱ntu̱ xlí̱lat, chu̱ xcatzi̱y pi̱ yama̱ tala̱kalhí̱n fuerza̱ naxoko̱nancán. Xamaka̱n quilhtamacú̱ caj tili̱kálhi̱lh, ni̱ ma̱xoko̱ni̱ko̱lh tachixcuhuí̱tat xtala̱kalhi̱ncán, hasta namín hua̱nti̱ naxoko̱nán xpa̱lacatacán. \v 26 Chuná̱ tláhualh sa̱mpi̱ tla̱n catzi̱y, hua̱mpi̱ la̱nchiyu̱ quilhtamacú̱ maktum ta̱lacca̱xlaputunko̱y cati̱huá̱ xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, chu̱ chuná̱ ma̱siyuma̱pá̱ pi̱ caj xma̱n hua̱ xlí̱lat hua̱ntu̱ tlahuay acxni̱ li̱maklhti̱nán xta̱chuná̱ pala ni̱tú̱ le̱n tala̱kalhí̱n cha̱tum makla̱kalhi̱na̱ chixcú sa̱mpi̱ catzi̱y pi̱ Cristo xoko̱nalhá̱ xpa̱lacata xtala̱kalhí̱n. \p \v 27 ¿Tí̱ cahuá̱ chú̱ mini̱niy nali̱lacata̱qui̱nán nali̱tlanca̱catzi̱y c-xlacati̱n Dios pi̱ caj acstuma̱tla̱ni̱ni̱t la̱ntla̱ nia̱lh tú̱ nalé̱n xtala̱kalhí̱n? ¡Xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱tú̱ quinca̱mini̱niyá̱n ma̱squi natlanca̱catzi̱ya̱hu nalacata̱qui̱nana̱hu! ¿Tú̱ xpa̱lacata? Sa̱mpi̱ stalanca catzi̱ya̱hu pi̱ c-xlacati̱n Dios ni̱tu̱ xtápalh pala caj huá̱ li̱taka̱nu̱ya̱hu pi̱ li̱tzaksahu c-quilatama̱tcán xli̱ma̱paksí̱n, huata huá̱ antá̱ huí̱ xquilhtzúcut pi̱ namaklhti̱nana̱hu xlaktaxtut quili̱stacnacán hua̱ntu̱ Dios caj li̱tlá̱n quinca̱ma̱lacnu̱niyá̱n. \v 28 Pus huá̱ yumá̱ luhua cma̱lulokputún pi̱ cha̱tum makla̱kalhi̱na̱ chixcú, tla̱n nalaktalacatzuhui̱y Dios xta̱chuná̱ la̱mpala ni̱tú̱ kalhi̱y xtala̱kalhí̱n, ni̱ xpa̱lacata cumu pala ma̱kantaxti̱ni̱t c-xlatáma̱t xli̱ma̱paksi̱n Dios, huata caj xpa̱lacata li̱pa̱huán Dios, chu̱ ca̱najlay pi̱ xlá̱ caj li̱tlá̱n ma̱tzanka̱naniko̱ni̱t xtala̱kalhí̱n. \v 29 Lapi̱ huí̱ ti̱ huixín judíos puhuaná̱tit pi̱ Dios caj xma̱n hua̱ huixín ca̱lacsacni̱tán pi̱ nali̱pa̱huaná̱tit, pus cca̱huaniyá̱n pi̱ ni̱ chuná̱ sa̱mpi̱ xlá̱ xcamán li̱ma̱xtuko̱y caxati̱cahuá̱ ti̱ nali̱pa̱huán ma̱squi hua̱nti̱ ni̱ judíos. \v 30 Sa̱mpi̱ ni̱ anán a̱tanuj Dios lapi̱ ni̱ caj xma̱n huá̱ cha̱tum, hua̱ yuma̱ Dios hua̱nti̱ quinca̱ma̱tzanka̱naniyá̱n xli̱pacs quintala̱kalhi̱ncán lapi̱ li̱pa̱huana̱hu hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y, sa̱mpi̱ xlá̱ ni̱ hua̱ cui̱ntaj tlahuay pala judío huix, usu ni̱ judío. \v 31 Pus cumu pala quin taluloka̱hu pi̱ caj xma̱n hua̱ xtalakalhama̱n Dios ma̱squi quinca̱ta̱pa̱ti̱yá̱n xli̱pacs quintala̱kalhi̱ncán, ¿pi̱ puhuaná̱tit chú̱ pi̱ nia̱lh tú̱ xlakasi̱ yama̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés? ¡Ni̱ chuná̱ xlá! Huata chá̱ li̱huacá̱ kalhi̱y xlakasi, sampi̱ cumu li̱pa̱huana̱hu Cristo ma̱luloka̱hu pi̱ xlí̱lat pacs hua̱ntu̱ huan yama̱ li̱ma̱paksí̱n pi̱ li̱tláhuat. \c 4 \s1 Xamaka̱n Abraham quinca̱ma̱siyuniyá̱n la̱ntla̱ ca̱najlanicán Dios \p \v 1 Chi̱nchu̱ yama̱ xamaka̱n ko̱lutzi̱n Abraham hua̱nti̱ xakasiyaj quinquilhtzucutcán ti̱ quin judíos, ¿tú̱ quinca̱li̱ma̱siyuniputuná̱n caj la̱ntla̱ xlá̱ aksti̱tum chixcú̱ tili̱táxtulh c-xlacati̱n Dios? \v 2 Xli̱ca̱na̱ pala Dios xtili̱maklhtí̱nalh Abraham xta̱chuná̱ pala nia̱lh xlaclé̱n c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata lacuan xtatlahu hua̱ntu̱ xlá̱ xtlahuani̱t, xli̱ca̱na̱ pi̱ Abraham luhua tali̱pa̱hu xli̱táxtulh c-quilaksti̱pa̱ncán, ma̱squi c-xlacati̱n Dios ni̱ chuná̱ xqui̱taxtúnilh. \v 3 Sa̱mpi̱ c-xaSa̱ntujlani Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ huán: “Abraham ca̱nájlalh xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱lacnú̱nilh Dios, huá̱ xpa̱lacata Dios ma̱tzanka̱nánilh xli̱pacs xtala̱kalhí̱n, chu̱ li̱maklhtí̱nalh la̱ cha̱tum hua̱nti̱ nia̱lh xlaclé̱n xtala̱kalhí̱n tu̱ nama̱makuasi̱y.” \v 4 Tla̱n catzi̱ya̱hu pi̱ acxni̱ ma̱skahui̱cán cha̱tum hua̱nti̱ makscujma̱, ni̱ ma̱xqui̱cán xtumi̱n xta̱chuná̱ pala caj ta̱qui̱ma̱ca̱, hua̱mpi̱ huá̱ ma̱xqui̱ma̱ca̱ sa̱mpi̱ xtatlakua ma̱squi tlajani̱t. \v 5 Hua̱mpi̱ acxni̱ cha̱tum makla̱kalhi̱na̱ chixcú̱ hua̱nti̱ ni̱tú̱ tlahuani̱t lacuan tatlahu ca̱najlaniy Dios acxni̱ xlá̱ caj li̱tlá̱n ma̱lacnu̱niy laktáxtut, caj tata̱quí̱n, ni̱tú̱ ma̱skahui̱ma̱ca̱ acxni̱ caj cumu chuná̱ li̱pa̱huán Dios xlá̱ ma̱tzanka̱naniy xtala̱kalhí̱n, chu̱ li̱maklhti̱nán xta̱chuná̱ cha̱tum hua̱nti̱ nia̱lh laclé̱n c-xlacatí̱n. \v 6 Hasta xamaka̱n quintla̱tcan rey David tili̱chihui̱nanchitá̱ la̱ntla̱ li̱pa̱xuhu nalatama̱y yama̱ chixcú̱ hua̱nti̱ tancs catzi̱y pi̱ Dios caj li̱tlá̱n ma̱tzanka̱naniy, chu̱ makamaklhti̱nán xta̱chuná̱ la̱mpala nia̱lh tú̱ laclé̱n c-xlacatí̱n, sa̱mpi̱ nia̱lh huá̱ cui̱ntaj tlahuaniy hua̱ntu̱ tlahuani̱t c-xlatáma̱t pala tu̱ tla̱n, usu ni̱ tla̱n. \v 7 Chuná̱ tihua̱ kolutzi̱n rey David: \q1 “¡Luhua ca̱na̱ cha̱pa̱xuhua̱na̱ lama̱kó̱ yamá̱ hua̱nti̱ \q1 Dios ma̱tzanka̱naniko̱ni̱t xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncán, chu̱ \q1 nia̱lh tú̱ lacapa̱stacnima̱kó̱ xpa̱lacata nama̱xoko̱ni̱ko̱y \q1 caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ li̱xcájnit tlahuako̱ni̱t! \q1 \v 8 ¡Xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua li̱pa̱xuhu calatáma̱lh yama̱ chixcú̱ hua̱nti̱ \q1 Dios aya lacxapanini̱t xli̱pacs xtala̱kalhí̱n!” \p \v 9 Yuma̱ tapa̱xuhuá̱n hua̱ntu̱ tili̱chihuí̱nalh kolutzi̱n rey David, ¿pá̱ puhuaná̱tit huixín pi̱ caj xma̱n huá̱ mini̱niko̱y nali̱pa̱xuhuako̱y judíos hua̱nti̱ kalhi̱ko̱y xali̱ucxílhti̱t c-xmacnicán pi̱ chucuniko̱cani̱t actzu̱ xtiyatli̱hua̱cán, usuchí̱ na̱ tla̱n nali̱pa̱xuhuako̱y akmakat chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ judíos hua̱nti̱ ni̱ chuná̱ tlahuaniko̱cani̱t? Hua̱mpi̱ lapi̱ a̱cu cca̱huanikó̱n pi̱ c-xaSa̱ntujlani Li̱kalhtahuaka̱ huan pi̱ ma̱squi acxni̱ Abraham ni̱ naj xa̱chucunicán actzu̱ xtiyatli̱hua, Dios aya xalaktaxtún xli̱ma̱xtuni̱t xta̱chuná̱ ti̱ nia̱lh tú̱ laclé̱n c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata̱ pi̱ li̱pa̱hua̱ pi̱ xma̱tzanka̱nanini̱t xli̱pacs tu̱ ni̱tlá̱n xtlahuani̱t. \v 10 Tla̱n, hua̱mpi̱ ¿lá̱ntla̱ chá̱ chuná̱ xalaktaxtún li̱má̱xtulh Dios? ¿Pá̱ acxni̱ ni̱ xa̱chucunicán actzu̱ xtiyatli̱hua, usuchí̱ acxni̱ aya chuná̱ xtlahuanicani̱t? Hua̱mpi̱ quit lacatancs cca̱huaniyá̱n pi̱ hasta acxni̱ Abraham ni̱ naj chuná̱ xa̱tlahuanicán, Dios aya xalaktaxtún xli̱ma̱xtuni̱ttá̱ xta̱chuná̱ la̱ nia̱lh tú̱ xlaclé̱n c-xlacatí̱n. \v 11 Acxni̱ Dios chuná̱ xalaktaxtún li̱máca̱lh Abraham ni̱ li̱maka̱s quilhtamacú̱ xlá̱ makáxtakli̱ pi̱ nachucunicán actzu̱ xtiyatli̱hua̱ sa̱mpi̱ chuná̱ xma̱kantaxti̱putún hua̱ntu̱ Dios xli̱ma̱paksi̱ni̱t pi̱ xlacasquinca nakalhi̱y aktum xali̱ucxílhti̱t c-xmacni pi̱ xli̱ca̱na̱ Dios xli̱ma̱xtuni̱t la̱ nia̱lh tú̱ xlaclé̱n c-xlacatí̱n caj cumu xca̱najlani̱t xtama̱lacnú̱n pi̱ pacs xma̱tzankananini̱t tu̱ xlaclé̱n. Caj huá̱ chuná̱ yuma̱ xpa̱lacata, Abraham li̱taxtuy cumu la̱ xtla̱tcan hua̱nti̱ a̱li̱sta̱lh nalacachinko̱y chu̱ nakanti̱ko̱y la̱ntla̱ naca̱najlaniko̱y Dios hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y, chu̱ xlá̱ chuná̱ laktaxtún nali̱ma̱xtuko̱y xta̱chuná̱ la̱mpala nia̱lh tú̱ xlaclé̱n c-xlacatí̱n ma̱squi ni̱tu̱ natasiyuy c-xmacnicán pi̱ circuncidar lako̱ni̱t. \v 12 Chi̱nchu̱ cumu Abraham a̱li̱sta̱lh na̱ circuncidar tílalh, xlá̱ na̱ li̱taxtuy xta̱chuná̱ la̱ xtla̱tcan xli̱pacs hua̱nti̱ circuncidar lako̱ni̱t, hua̱mpi̱ na̱ li̱pa̱huanko̱y Dios xta̱chuná̱ la̱ntla̱ xli̱pa̱huán Abraham acxni̱ xlá̱ ni̱ xa̱circuncidarlay. \s1 Dios ma̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ xlá̱ ma̱lacnu̱y \p \v 13 Dios tima̱lacnú̱nilh Abraham, chu̱ xli̱pacs xquilhtzúcut ti̱ a̱li̱sta̱lh nalacachinko̱y pi̱ caj xpa̱lacata nalakalhamanko̱y nasiculana̱tlahuako̱y, chu̱ nama̱xqui̱ko̱y xli̱ca̱tlanca̱ ca̱tuxá̱huat laqui̱mpi̱ nali̱pa̱xuhuako̱y. Hua̱mpi̱ yama̱ xtasiculana̱tlahu Dios ni̱ huá̱ li̱má̱xqui̱lh Abraham caj cumu aksti̱tum xma̱kantaxti̱ma̱ c-xlatáma̱t xli̱ma̱paksí̱n, huata huá̱ li̱má̱xqui̱lh sa̱mpi̱ Dios lakáti̱lh la̱ntla̱ li̱pa̱hua̱, chu̱ la̱ntla̱ xli̱pacs xnacú̱ xca̱najlay pi̱ xlá̱ nama̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ caj li̱tlá̱n xma̱lacnu̱nini̱t. Hua̱ xpa̱lacata Dios na̱ lakalhámalh, caj li̱tlá̱n xalaktaxtún li̱má̱xtulh xta̱chuná̱ la̱ cha̱tum aksti̱tum chixcú̱ ti̱ ni̱tú̱ xtala̱kalhí̱n. \v 14 Pus lapi̱ caj xma̱n huá̱ lakcha̱nko̱y xtalakalhamá̱n, chu̱ xtasiculana̱tlahu Dios hua̱nti̱ ma̱kantaxti̱ko̱y c-xlatama̱tcán hua̱ntu̱ huan c-xli̱ma̱paksi̱n Moisés, entonces huamputún pi̱ ni̱tú̱ xlakasi̱ ma̱squi xca̱najlanihu hua̱ntu̱ Dios caj li̱tlá̱n ma̱lacnu̱y, chu̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y Dios qui̱taxtuy pi̱ ni̱tú̱ xlakasi. \v 15 Ma̱squi litzaksaya̱hu ma̱kantaxti̱ya̱hu xli̱ma̱paksi̱n Dios fuerza̱ tlahuaya̱hu tala̱kalhí̱n, chu̱ huatiya̱ li̱ma̱paksí̱n huan pi̱ napa̱ti̱nana̱hu. Xali̱huaca̱ tla̱n pi̱ ni̱tú̱ xtahui̱ li̱ma̱paksí̱n laqui̱mpi̱ chuná̱ ni̱ xánalh hua̱nti̱ naquinca̱ma̱laksiyuyá̱n. \p \v 16 Dios xcatzi̱y hua̱ntu̱ Abraham ni̱ lay xtlahuay, huá̱ xpa̱lacata lacásquilh pi̱ ni̱tú̱ natlahuay tu̱ nali̱lakma̱xtuy xli̱stacna, huata caj xma̱n huá̱ naca̱najlay, chu̱ li̱pa̱xuhu namaklhti̱nán hua̱ntu̱ tima̱lacnú̱nilh, chu̱ chuná̱ xlá̱ caj xpa̱lacata xtalakalhamá̱n ma̱squi xalaktaxtún tili̱má̱xtulh xta̱chuná̱ la̱ xcam hua̱nti̱ ni̱tú̱ xtala̱kalhí̱n. Chuná̱ li̱táxtulh laqui̱mpi̱ ni̱ caj xma̱n hua̱ judíos, huachá̱ ti̱ li̱tzaksako̱y ma̱kantaxti̱ko̱y c-xlatama̱tcán xli̱ma̱paksi̱n Moisés, nali̱pa̱xuhuako̱y hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y, hua̱mpi̱ na̱ pacs nali̱pa̱xuhuako̱y hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Dios xta̱chuná̱ li̱pa̱hua̱ Abraham. Chu̱ Abraham chú̱ li̱taxtuy xta̱chuná̱ la̱ xapuxcu quintla̱tcán c-quintaca̱najlacán pacs ti̱ li̱pa̱huana̱hu Dios la̱ntla̱ li̱pa̱hua̱ xlá. \v 17 Sa̱mpi̱ lacatum c-Li̱kalhtahuaka̱ hua̱ntu̱ tatzoktahuilani̱t Dios luhua chuná̱ huánilh Abraham pi̱: “Quit cli̱ma̱xtuyá̱n pi̱ huix la̱ xtla̱tcán nali̱taxtuya̱ pu̱laclhu̱hua tachixcuhuí̱tat xala ca̱tuxá̱huat.” Xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ Abraham quintla̱tcán hua̱nti̱ caj xma̱n huá̱ nakanti̱ya̱hu, sa̱mpi̱ xlá̱ li̱pa̱hua̱ yama̱ Dios hua̱nti̱ tlanca xlacatzúcut, chu̱ tla̱n ma̱lakastakuani̱y ni̱ní̱n, chu̱ lhu̱hua̱ catu̱huá̱ tla̱n ma̱lacatzuqui̱ko̱y ma̱squi ni̱tú̱ anán. \p \v 18 Ma̱squi ni̱ luhua xtaluloka̱ Abraham hua̱ntu̱ xma̱lacnu̱nini̱t Dios pi̱ nakalhi̱y cha̱tum xkahuasa, hua̱mpi̱ xlá̱ ni̱ macpuhua̱, ni̱ a̱tuya̱ puhua̱, huata ca̱nájlalh, chu̱ ankalhí̱n pa̱xuhua̱na̱ xkalhkalhi̱ma̱ hua̱ntu̱ Dios xma̱lacnu̱nini̱t. Cha̱nchu̱ chuná̱ xlá̱ li̱táxtulh “xatla̱t hua̱nti̱ nama̱lacatzuqui̱ko̱y ti̱pa̱lhu̱hua tachixcuhuí̱tat”, sa̱mpi̱ chuná̱ xuanini̱t Dios: “Luhua pu̱laclhu̱hua nahuán minquilhtzúcut hua̱nti̱ nalacachinko̱ycú.” \v 19 Abraham ni̱ macpuhua̱, huata aksti̱tum xca̱najlay hua̱ntu̱ Dios xma̱lacnu̱nini̱t nama̱xqui̱y, ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ ko̱lutá xuani̱t sa̱mpi̱ a̱yuja aktum ciento ca̱ta̱ xkalhi̱y, chu̱ nia̱lh maka̱s xlama̱, chu̱ na̱ chuná Sara hua̱nti̱ xpusca̱t Abraham, luhua tzicaná xuani̱t, chu̱ nia̱lh xli̱kálhi̱t xuani̱t xlakskatá̱n. \v 20 Hua̱mpi̱ ni̱ pala tzinú̱ lacpuhua̱ pala ni̱ catima̱kantáxti̱lh Dios hua̱ntu̱ xma̱lacnu̱nini̱t, chu̱ li̱huacá̱ ca̱nájlalh, chu̱ li̱pa̱hua̱. \v 21 Sa̱mpi̱ lacatancs xcatzi̱y pi̱ Dios kalhi̱y tlanca li̱tlihuaka̱ nama̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ xma̱lacnu̱nini̱t. \v 22 Caj hua̱ xpa̱lacata xtaca̱najla, Dios li̱má̱xtulh la̱ cha̱tum xalaktaxtun chixcú hua̱nti̱ xma̱tzanke̱nani̱cani̱t xtala̱kalhí̱n. \p \v 23 Hua̱ pala pi̱ Dios ma̱tzanka̱nánilh Abraham, chu̱ li̱makáxtakli̱ pi̱ nalaktalacatzuhui̱y xta̱chuná̱ pala ni̱tú̱ xtala̱kalhí̱n caj xpa̱lacata xtaca̱najla, \v 24 ni̱ caj xacstu makapa̱xuhuacani̱t, sa̱mpi̱ na̱ xli̱pacs quin quinca̱li̱ma̱xtuyá̱n xta̱chuná̱ la̱ntla̱ hua̱nti̱ nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n pala ca̱najlaya̱hu, chu̱ tla̱n tlahuaya̱hu maklhti̱nana̱hu hua̱ntu̱ quinca̱ma̱lacnu̱nini̱tán yama̱ Dios hua̱nti̱ ma̱lakastakuáni̱lh ca̱li̱ní̱n Quimpu̱chinacan Jesús. \v 25 Sa̱mpi̱ xlá̱ macamá̱sta̱lh ca̱li̱ní̱n laqui̱mpi̱ tla̱n nacha̱na̱hu c-xlacati̱n Dios la̱ cha̱tum xalaktaxtun cristiano hua̱nti̱ ni̱tú̱ quintala̱kalhi̱ncán. \c 5 \s1 Jesús xokó̱nalh xpa̱lacata quintala̱kalhí̱n \p \v 1 Cumu ca̱najlaya̱hu pi̱ Dios xalaktaxtún quinca̱li̱ma̱xtún xta̱chuná̱ pala nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata pi̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo quinca̱pa̱lacaxoko̱nani̱tán, chú̱ luhua anán tapa̱xuhuá̱n, chu̱ tatancsni̱ la̱ntla̱ natalacatzuhui̱niya̱hu c-xlacati̱n Dios. \v 2 Chu̱ na̱ hua̱ xpa̱lacata̱ tu̱ tláhualh Cristo c-cruz tla̱n li̱makcatzi̱ni̱tahu la̱ntla̱ li̱pe̱cua̱ xli̱ca̱na̱ quinca̱lakalhamani̱tán Dios, chu̱ hua̱ntu̱ xa̱li̱ankalhí̱n nali̱pa̱xuhuaya̱hu. Hua̱ chú̱ li̱pa̱xuhu kalhkalhi̱ma̱hu yama̱ quilhtamacú̱ la̱ntla̱ nata̱pa̱xuhuaya̱cha̱hu Dios yama̱ li̱ca̱cni latáma̱t tu̱ xlá̱ kalhi̱y. \v 3 Chu̱ ni̱ caj xma̱n huá̱ li̱pa̱xuhuaya̱hu pi̱ xlá̱ quinca̱lakalhamani̱tán, huata na̱ tla̱n capa̱xuhuahu ma̱squi acxni̱ ca̱talakapútzi̱t lama̱hu sa̱mpi̱ catzi̱ya̱hu pi̱ la̱ntla̱ pa̱xuhua̱na̱ le̱na̱hu quintalakaputzi̱tcán hua̱ntu̱ kalhi̱ya̱hu u̱nú̱ ca̱tuxá̱huat quinca̱ma̱xqui̱yá̱n li̱tlihuaka̱ ni̱ natatlaji̱ya̱hu, chu̱ aksti̱tum nali̱pa̱huana̱hu Dios. \v 4 Chu̱ la̱ntla̱ aksti̱tum nali̱pa̱huana̱hu, chu̱ ni̱ natatlaji̱ya̱hu c-quilatáma̱t, chuná̱ nali̱taluloka̱hu pi̱ Dios quinca̱li̱ma̱xtuyá̱n lactali̱pa̱hu, chu̱ acxni̱ catzi̱ya̱hu pi̱ lactali̱pahu li̱taxtuya̱hu c-xlacatí̱n tlak li̱pa̱xuhu nakalhkalhi̱ya̱hu yama̱ latáma̱t c-akapú̱n hua̱ntu̱ naquinca̱ma̱xqui̱yá̱n. \v 5 Pacs quin hua̱nti̱ chuná̱ kalhkalhi̱ma̱hu hua̱ntu̱ Dios naquinca̱ma̱xqui̱yá̱n, catzi̱ya̱hu pi̱ ni̱ caj natama̱ma̱xani̱ya̱hu, sa̱mpi̱ yama̱ Espíritu Santo hua̱ntu̱ Dios quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán quinca̱ma̱luloknimá̱n la̱ntla̱ Dios xli̱ca̱na̱ quinca̱pa̱xqui̱má̱n. \p \v 6 Sampi̱ acxni̱ quin ni̱ pala tzinú̱ xcatzi̱ya̱hu la̱ntla̱ nalaya̱hu laqui̱mpi̱ ni̱ napa̱ti̱nana̱hu caj xpa̱lacata quintala̱kalhi̱ncán, Cristo quinca̱lakalhamán, chu̱ ni̱lh caj quimpa̱lacatacán xli̱pacs hua̱nti̱ li̱xcajnit xlama̱hu. \v 7 Capuhuántit, ni̱ caj pala cati̱hua̱ catitamá̱sta̱lh camakni̱ca̱ laqui̱mpi̱ nalakma̱xtuy a̱tanuj, ma̱squi ma̱x xtáxtulh cha̱tum hua̱nti̱ aktum xcátzi̱lh xpa̱lacáni̱lh cha̱tum hua̱nti̱ luhua tla̱n xtapuhuá̱n. \v 8 Hua̱mpi̱ Dios stalanca ma̱siyuma̱ pi̱ xli̱ca̱na̱ quinca̱pa̱xqui̱yá̱n, sa̱mpi̱ acxni̱ quin chunacú̱ xtili̱aktzanka̱ta̱yama̱hu quintala̱kalhi̱ncán Cristo milh ni̱y caj quimpa̱lacatacán laqui̱mpi̱ naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. \v 9 Pus cumu Dios aya quinca̱lacxapanini̱tán xli̱pacs tu̱ xlacle̱na̱hu, caj xpa̱lacata Cristo xókolh quincuentajcán acxni̱ stajmákalh xkalhni, hua̱ chú̱ luhua catzi̱ya̱hu pi̱ nia̱lh caquintica̱ma̱pa̱ti̱ni̱cán caj xpa̱lacata quintala̱kalhi̱ncán acxni̱ nalakchá̱n quilhtamacú̱ Dios naquinca̱ta̱tlahuayá̱n cue̱nta. \v 10 Caj luhua li̱huana̱ calacapa̱stáctit: acxni̱ quin xta̱la̱makasi̱tzi̱ya̱hucú̱ Dios, caj xpa̱lacata li̱xcajnit quintala̱kalhi̱ncán xquinca̱mini̱niyá̱n pi̱ fuerza̱ naxoko̱nana̱hu, hua̱mpi̱ Cristo xoko̱nánilh hua̱ntu̱ quin xlacle̱niya̱hu. Cumu Cristo quinca̱ma̱tla̱ní̱n c-xlacati̱n Dios acxni̱ xlá̱ ni̱lh, pus chú̱ cumu aya lama̱ xastacna, li̱huacá̱ quinca̱ma̱luloknimá̱n pi̱ xli̱ca̱na̱ quinca̱lakma̱xtuni̱tán. \v 11 Na̱ ni̱ xma̱n hua̱ yumá̱, hua̱mpi̱ na̱ luhua ca̱na̱ li̱pa̱xuhu lama̱hu caj xpa̱lacata la̱ntla̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo ma̱pá̱nu̱lh tu̱ quinca̱soka̱li̱yá̱n laqui̱mpi̱ chú̱ ni̱ anán tape̱cua̱ natalacatzuhui̱niya̱hu Dios. \s1 Adán tláhualh yama̱ xapu̱lh tala̱kalhí̱n, chu̱ pacs macasta̱laya̱hu, hua̱mpi̱ Cristo quinca̱lakma̱xtuyá̱n \p \v 12 Catzi̱ya̱hu la̱ntla̱ yama̱ xapu̱lh chixcú̱ hua̱nti̱ Dios tima̱lacatzuqui̱chá̱ xuanicán Adán, acxni̱ xlá̱ xlama̱ ca̱tuxá̱huat kalhakaxmatmákalh Dios, chu̱ tláhualh tala̱kalhí̱n; huá̱ xpa̱lacata lí̱ni̱lh, chu̱ chuná̱ chú̱ tanu̱chi̱ tala̱kalhí̱n ca̱tuxá̱huat. Cha̱nchu̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ tzucuko̱lh talhu̱hui̱ko̱y ni̱ lalh lacatza̱lako̱lh li̱ní̱n, sa̱mpi̱ pacs tlahuako̱lh tala̱kalhí̱n, na̱ pacs ni̱ko̱lh. \v 13 Maka̱n quilhtamacú̱ xuijá̱ tala̱kalhí̱n ma̱squi Dios ni̱ xa̱macamín xli̱ma̱paksí̱n, chu̱ pi̱ ni̱ naj tú̱ xuani̱t li̱ma̱paksí̱n, pus ni̱tí̱ lay xuan pala napa̱ti̱nán caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n xtlahuani̱t. \v 14 Chunatá̱ la̱ntla̱ xlama̱chá̱ Adán hasta acxni̱ tilatáma̱lh ko̱lutzi̱n Moisés, xli̱pacs tachixcuhuí̱tat xakchipahuili̱ko̱ni̱t li̱ní̱n, sa̱mpi̱ pacs xtlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n, ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ huá̱ xtala̱kalhi̱ncán hua̱ntu̱ titlahuako̱lh ni̱ xta̱chuná̱ la̱ntla̱ tu̱ titláhualh Adán, sa̱mpi̱ xlá̱ caj kalhakaxmatmákalh aktum xli̱ma̱paksi̱n Dios; chu̱ caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ tláhualh Adán luhua xafuerza̱ xuani̱t namín Cristo hua̱nti̱ naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. \v 15 Hua̱mpi̱ xtala̱kalhi̱n Adán hua̱ntu̱ titláhualh xamaka̱n quilhtamacú̱ ni̱ lay ta̱talacastuca̱ xtalakalhama̱n Dios hua̱ntu̱ quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán. Sa̱mpi̱ caj xpa̱lacata xtala̱kalhi̱n yama̱ xapu̱lh chixcú huá̱ li̱ni̱ko̱lh xli̱pacs xquilhtzúcut hua̱nti̱ lacachinko̱lh a̱li̱sta̱lh, hua̱mpi̱ xtalakalhamá̱n hua̱ntu̱ quinca̱ta̱qui̱yá̱n c-xlatama̱t Jesucristo huá̱ li̱laktaxtuko̱ni̱t lhu̱hua tachixcuhuí̱tat. \v 16 Xli̱ca̱na̱ pi̱ yama̱ xtala̱kalhi̱n Adán hua̱ntu̱ titláhualh, ni̱ lay ta̱talacastuca̱ tlanca xtalakalhama̱n Dios hua̱ntu̱ quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán. Hua̱ chuná̱ cli̱huán sa̱mpi̱ pala xtala̱kalhi̱n cha̱tum chixcú̱ tla̱n ma̱aktzanka̱ko̱ni̱t pacs tachixcuhuí̱tat laqui̱mpi̱ natlahuako̱y tala̱kalhí̱n, chu̱ chuná̱ naxoko̱nanko̱y, na̱ chuna li̱tum xpa̱lacata Cristo, Dios tla̱n ca̱lacxapaniko̱y xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncan tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y, chu̱ chuná̱ nia̱lh tú̱ naxoko̱nanko̱y. \v 17 Hua̱ lapi̱ xtala̱kalhi̱n Adán lí̱milh tlanca tali̱puhuá̱n, chu̱ li̱ní̱n c-xlatama̱tcan xquilhtzúcut hua̱nti̱ lacachinko̱lh a̱li̱sta̱lh, pus na̱ chuna li̱tum yama̱ caj cha̱tum chixcú̱ Jesucristo li̱mimpá̱ tlanca tapa̱xuhuá̱n, chu̱ laktáxtut c-quilatama̱tcán, sa̱mpi̱ Dios quinca̱lakalhamani̱tán, chu̱ caj li̱tlá̱n ma̱squi xalaktaxtún quinca̱li̱ma̱xtuni̱tán xta̱chuná̱ pala nia̱lh tú̱ lacle̱na̱hu c-xlacatí̱n. \p \v 18 Chuná̱ pi̱ caj xpa̱lacata yama̱ xapu̱lh xtala̱kalhi̱n Adán ma̱aktzanka̱ko̱lh xli̱pacs tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ macasta̱lako̱lh, chu̱ chuná̱ chú̱ nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱cán xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, na̱ chuna li̱tum caj xpa̱lacata yama̱ tla̱n xtatlahu Jesucristo hua̱ntu̱ tláhualh acxni̱ lacxapaniko̱lh xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncán tachixcuhuí̱tat c-cru̱z, pus nia̱lh catima̱pa̱ti̱ni̱ko̱ca̱ hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y. \v 19 Yuma̱ qui̱taxtuy caj xpa̱lacata cumu yama̱ cha̱tum xapu̱lh chixcú̱ kalhakaxmatmákalh hua̱ntu̱ tili̱ma̱páksi̱lh Dios, xli̱pacs hua̱nti̱ a̱li̱sta̱lh lacachinko̱lh kanti̱ko̱lh, chu̱ na̱ makla̱kalhi̱naní̱n li̱taxtuko̱lh, na̱ chuna li̱tum caj xpa̱lacata pi̱ yama̱ cha̱tum chixcu Jesús pacs kalhakáxmatli̱ hua̱ntu̱ li̱ma̱páksi̱lh Dios, lhu̱hua̱ hua̱nti̱ xalaktaxtún li̱ma̱xtuko̱lh xta̱chuná̱ pala ni̱tú̱ kalhi̱ko̱y xtala̱kalhi̱ncán. \p \v 20 Dios macámilh xli̱ma̱paksí̱n laqui̱mpi̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat nacatzi̱ko̱y acxni̱ nali̱kalhtahuakako̱y yuma̱ li̱ma̱paksí̱n pi̱ lhu̱hua̱ tlahuako̱ni̱t tala̱kalhí̱n, hua̱mpi̱ ma̱squi Dios xlacasquín pi̱ pacs nacatzi̱ko̱y pi̱ xtlahuama̱kó̱ lhu̱hua tala̱kalhí̱n, pus na̱ lacatancs tima̱lácnu̱lh pi̱ naquinca̱lakalhamaná̱n laqui̱mpi̱ naquinca̱ma̱tzanka̱naniyá̱n. \v 21 Cumu caj xpa̱lacata tala̱kalhí̱n tanu̱chi̱ li̱ní̱n ca̱tuxá̱huat, pus na̱ caj xpa̱lacata̱ xtalakalhama̱n Dios ta̱tanu̱chi̱ Jesucristo laktáxtut ca̱tuxá̱huat laqui̱mpi̱ naquinca̱lacxapaniyá̱n xli̱pacs quintala̱kalhi̱ncán, chu̱ naquinca̱ma̱xqui̱yá̱n yama̱ latáma̱t hua̱ntu̱ xli̱pa̱án. \c 6 \s1 Nia̱lh huá̱ tapaksi̱niya̱hu tala̱kalhí̱n, huata huá̱ tapaksi̱niya̱hu Cristo \p \v 1 Pus lapi̱ chuná̱ quinca̱lakalhamani̱tán Dios, ¿tú̱ nahuana̱hu? ¿Pi̱ quinca̱mini̱niyá̱n makcatzi natlahuaya̱hu tala̱kalhí̱n laqui̱mpi̱ a̱tzinú̱ tla̱n natasiyuy la̱ntla̱ Dios lakalhamani̱nán, chu̱ makcatzi naquinca̱ta̱pa̱ti̱yá̱n? \v 2 ¡Ni̱ catilalhcú̱! Aktzanka̱ni̱t ti̱ chuná̱ puhuán, sa̱mpi̱ qui̱taxtuy pi̱ quin aya xta̱chuná̱ la̱ ni̱ni̱tahu, chu̱ chuná̱ laktaxtuni̱tahu xpa̱lacata xli̱tlihuaka quintala̱kalhi̱ncán hua̱ntu̱ la̱ xtachí̱n xquinca̱kalhi̱yá̱n, pus huá̱ xpa̱lacata, nia̱lh xlacasquinca̱ natili̱latama̱ya̱hu la̱ xtachi̱n quintala̱kalhi̱ncán. \v 3 Sa̱mpi̱ tancs cacatzí̱tit pi̱ acxni̱ quin quinca̱akmunucani̱tán, acxni tuncán yama̱ quilhtamacú̱ acxtum ta̱huani̱tahu Cristo, chu̱ na̱ chuná̱ lacxtum ta̱ni̱hu, na̱ xta̱chuná̱ li̱táxtulh pi̱ acxtum quinca̱ta̱ma̱acnu̱cán Cristo. \v 4 Qui̱taxtuy pi̱ xta̱chuná̱ la̱ntla̱ Quintla̱tican Dios hua̱nti̱ kalhi̱y tlanca li̱tlihuaka̱ ma̱lakastakuáni̱lh Cristo ca̱li̱ní̱n, chu̱ má̱xqui̱lh xasa̱sti xlatáma̱t hua̱ntu̱ nali̱latama̱y, pus na̱ luhua xta̱chuná̱ qui̱taxtuy quinca̱ma̱lakastakuaní̱n ca̱li̱ní̱n, chu̱ quinca̱ma̱xquí̱n xasa̱sti quilatama̱tcán hua̱ntu̱ nali̱latama̱ya̱hu. \p \v 5 Pus hua̱ lapi̱ quin acxtum ta̱huani̱tahu Cristo, qui̱taxtuy pi̱ acxni̱ xlá̱ ni̱lh c-cru̱z, lacxtum ta̱ni̱ni̱tahu, chu̱ acxni̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n, na̱ lacxtum ta̱lakastakuanahu. \v 6 Stalanca cacatzi̱hu pi̱ yama̱ xali̱xcajnit quinta̱yatcán hua̱ntu̱ xapu̱lh xli̱lama̱hu, aya ta̱tapakaxtokohuacani̱t Cristo c-cruz laqui̱mpi̱ nia̱lh naquinca̱makatlajayá̱n tala̱kalhí̱n, chu̱ naquinca̱ma̱tlahui̱yá̱n xtalacasquín. \v 7 Huixín catzi̱yá̱tit pi̱ acxni̱ cha̱tum ni̱y xli̱ca̱na̱ pi̱ nia̱lh lay tlahuay tala̱kalhí̱n, pus quin na̱ chuná̱ xta̱chuná̱ aya ni̱ni̱tahu. \v 8 Chi̱ lapi̱ quin ca̱najlaya̱hu pi̱ xli̱ca̱na̱ aya ta̱ni̱ni̱tahu Cristo, pus na̱ quili̱ca̱najlatcán pi̱ lacxtum nata̱latama̱ya̱hu. \v 9 Huá̱ chuna̱ cli̱huán sa̱mpi̱ lacatancs catzi̱ya̱hu pi̱ cumu Cristo maktum ni̱lh, chu̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n, chú̱ nia̱lh ucxni̱ catíni̱lh sa̱mpi̱ tama̱ li̱ní̱n nia̱lh lay makatlajay. \v 10 Maktum pi̱ ni̱lh Cristo, chu̱ makatlájalh xli̱tlihuaka tala̱kalhí̱n, nia̱lh ucxni̱ catíni̱lh sa̱mpi̱ lakastakuanani̱t laqui̱mpi̱ caxani̱li̱huaya̱ quilhtamacú̱ lámaj nahuán c-xlacati̱n Dios. \v 11 Pus na̱ chuná̱ chú̱ huixín hua̱nti̱ li̱pa̱huaná̱tit Cristo, cumu catzi̱yá̱tit pi̱ aya ni̱ni̱tántit, chu̱ pi̱ nia̱lh lay tú̱ fuerza̱ naca̱ma̱tlahui̱yá̱n tala̱kalhí̱n, pus chuná̱ calatapá̱tit la̱ xaxli̱ca̱na̱ lacsa̱sti xlakskata̱n Dios hua̱nti̱ caj xma̱n namakapa̱xuhuayá̱tit lantla chu̱ tlahuama̱ Quimpu̱chinacan Cristo. \p \v 12 Chuná̱ pi̱ cumu xalacsa̱sti huixín, pus nia̱lh a̱nú̱ catama̱sta̱ní̱ti̱t pi̱ nama̱la̱nán tala̱kalhí̱n c-mintiyatli̱huacán tu̱ caj xalí̱ni̱t, pala fuerza̱ nalakachixcuhui̱yá̱tit xtatlahuaputu. \v 13 Na̱ ni̱ timacama̱sta̱yá̱tit pala catu̱huá̱ c-milatáma̱t nama̱tlahui̱yá̱n tala̱kalhí̱n, huata ankalhí̱n catamacama̱stá̱tit pi̱ hua̱ Dios naca̱ma̱paksi̱yá̱n xta̱chuná̱ la̱ hua̱nti̱ aya ni̱ko̱ni̱t, chu̱ lakastakuananko̱ni̱t ca̱li̱ní̱n laqui̱mpi̱ aksti̱tum nalatama̱ko̱y, chu̱ camacama̱xquí̱tit milatama̱tcán laqui̱mpi̱ nali̱tlahuayá̱tit hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu. \v 14 Lapi̱ chuná̱ natlahuayá̱tit, yama̱ tala̱kalhí̱n nia̱lh lay catica̱makatlaján c-milatama̱tcán, sa̱mpi̱ huixín nia̱lh huá̱ li̱pa̱huaná̱tit xli̱ma̱paksi̱n Moisés laqui̱mpi̱ naca̱huaniyá̱n la̱ntla̱ miacstucán lacuan chixcuhuí̱n nali̱taxtuyá̱tit, huata cumu ca̱najlayá̱tit pi̱ caj xtalakalhama̱n Dios ma̱squi chuná̱ nali̱taxtuyá̱tit. \s1 Jesús lakma̱xtuputunko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ la̱ xtachi̱n c-tala̱kalhí̱n lama̱kó̱ \p \v 15 Cumu xli̱ca̱na̱ pi̱ caj xtalakalhama̱n Dios ma̱squi xlá̱ quincalakma̱xtuni̱tán, ¿lá̱ntla̱ chi̱nchu̱ luhua nalatama̱ya̱hu? ¿Pi̱ tla̱n chú̱ natitlahuaya̱hu tala̱kalhí̱n sa̱mpi̱ nia̱lh huá̱ tapaksi̱niya̱hu yama̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés? ¡Pus ni̱ chuná̱ xlá̱ quili̱tlahuatcán! \v 16 Huixín catzi̱yá̱tit pi̱ pala tí̱ natasta̱niy cha̱tum laqui̱mpi̱ xli̱pa̱án nalakachixcuhui̱y la̱ xpu̱chiná, cha̱catzi̱ya̱ pi̱ tama̱ xpu̱chiná̱ xli̱ca̱na̱ la̱ xatachi̱n cscujni nama̱paksi̱y; na̱ chuná̱ huixín lapi̱ huá̱ tala̱kalhí̱n natasta̱niyá̱tit, pus huá̱ li̱ní̱n naca̱qui̱taxtuniyá̱n, chi̱ hua̱ lapi̱ huá̱ xtalakachixcuhui̱n Dios tu̱ tasta̱nini̱tántit, pus hua̱ li̱pa̱xuhu, chu̱ aksti̱tum latáma̱t ca̱qui̱taxtunimá̱n. \v 17 Luhua ca̱na̱ cpa̱xcatcatzi̱niy Dios caj mimpa̱lacatacán, sa̱mpi̱ xapu̱lana̱ huixín caj xma̱n huá̱ xkalhakaxpatá̱tit, chu̱ mimpu̱chinacán xtlahuani̱tántit tala̱kalhí̱n, hua̱mpi̱ la̱nchú̱ xli̱pacs minacu̱cán li̱ma̱kantaxti̱pá̱tit hua̱ntu̱ Dios ca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n acxni̱ ca̱li̱akchihui̱nanicaná̱tit xtachihuí̱n. \v 18 Cumu pala makcatzi̱yá̱tit pi̱ aya ca̱lakma̱xtucani̱tántit c-xmacán hua̱nti̱ la̱ xtachí̱n xca̱li̱lamá̱n laqui̱mpi̱ natlahuayá̱tit tala̱kalhí̱n, pus chú̱ caj luhua xma̱n huá̱ cali̱lakaputzátit la̱ntla̱ aksti̱tum nalatapa̱yá̱tit chuná̱ la̱ lacasquín hua̱nti̱ ca̱lakma̱xtuni̱tán. \v 19 (Quit huá̱ cca̱li̱xakatli̱má̱n hua̱ntu̱ lakapasá̱tit sa̱mpi̱ makapitzí̱n huixín chuná̱ naakata̱ksá̱tit hua̱ntu̱ cca̱huaniyá̱n.) Pus chuná̱ la̱ xapu̱lana̱ xmacama̱sta̱ni̱tántit milatama̱tcán, chu̱ mintiyatli̱huacán pi̱ nali̱tlahuayá̱tit tala̱kalhí̱n, chu̱ hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n tatlahu, pus na̱ chuna li̱tum camacama̱stá̱tit milatama̱tcán, chu̱ mintiyatli̱huacán pi̱ huá̱ nali̱tlahuayá̱tit hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu laqui̱mpi̱ caj xma̱n huá̱ natapaksi̱niyá̱tit quiDioscán. \p \v 20 Acxni̱ huixín xtama̱sta̱nini̱tántit c-xtalakachixcuhui̱n tala̱kalhí̱n, ni̱ pala tzinú̱ xpuhuaná̱tit hua̱ntu̱ aksti̱tum tatlahu. \v 21 Ma̱squi chuná̱ xlapá̱tit, ¿tú̱ chú̱ ca̱qui̱taxtunín hua̱ntu̱ tla̱n xli̱pacs hua̱ntu̱ xtlahuayá̱tit? Huata chú̱ caj li̱ma̱xananá̱tit sa̱mpi̱ catzi̱yá̱tit pi̱ huá̱ xca̱ma̱aktzanka̱má̱n. \v 22 Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ pi̱ aya ca̱lakma̱xtucani̱tántit, pus na̱ aya li̱tanu̱ni̱tántit pi̱ nascujniyá̱tit Dios, xli̱ca̱na̱ pi̱ yuma̱ hua̱ntu̱ li̱tanu̱ni̱tántit luhua tla̱n naca̱qui̱taxtuniyá̱n sa̱mpi̱ luhua aksti̱tum lapá̱tit nahuán c-xlacati̱n Dios, chu̱ a̱li̱sta̱lh xalán naca̱ma̱xqui̱caná̱tit yama̱ li̱ca̱cni latáma̱t hua̱ntu̱ xa̱li̱ankalhí̱n niucxni̱ laksputa. \v 23 Hua̱ xtaskahu tala̱kalhí̱n hua̱ li̱ní̱n, hua̱mpi̱ hua̱ xtalakalhamá̱n Dios, hua̱ latáma̱t hua̱ntu̱ xa̱liankalhí̱n, xpa̱lacata̱ Cristo Jesús Quimpu̱chinacán. \c 7 \s1 Cha̱tum ni̱n nia̱lh lakchá̱n ma̱kantaxti̱y pala tú̱ li̱ma̱paksí̱n \p \v 1 Nata̱lani̱n judíos, huixín tancs catzi̱yá̱tit pi̱ yama̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés caj xma̱n huá̱ tla̱n li̱ma̱paksi̱y hua̱ntu̱ xli̱tlahuat cha̱tum xli̱makua lamajcú̱ ca̱tuxá̱huat, sa̱mpi̱ pala aya ni̱ni̱t yama̱ chixcú, nia̱lh lakchá̱n nama̱kantaxti̱y pala tú̱ ya̱ li̱ma̱paksí̱n. \v 2 Quit nacca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n aktum takalhchihuí̱n hua̱ la̱ntla̱ quintasmani̱ncán, usu nahuana̱hu c-aktum tapu̱chuhuani. C-xli̱ma̱paksi̱n Moisés huan pi̱ cha̱tum pusca̱t hua̱nti̱ ta̱tapu̱chuhuani̱t cha̱tum chixcú, caj luhua xma̱n huá̱ tapaksi̱niy xli̱makua yuma̱ chixcú̱ lama̱ xastacná; hua̱mpi̱ lapi̱ nani̱y xchixcú, xlá̱ tla̱n nata̱tapu̱chuhuay acha̱tum hua̱nti̱ chuná̱ napuhuaniy, chu̱ ni̱ tlahuay tala̱kalhí̱n caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ natlahuay. \v 3 Hua̱mpi̱ pala yuma̱ pusca̱t nata̱tza̱lay, chu̱ nata̱tahuilay a̱tanuj chixcú̱ ma̱squi lamajcú̱ xta̱ko̱lú, pus xli̱ca̱na̱ tlanca tala̱kalhí̱n tlahuay. Hua̱mpi̱ pala aya ni̱ni̱t xchixcú, xlá̱ tla̱n nata̱tahuilay a̱tanuj chixcú̱ pala chuná̱ puhuán, chu̱ ni̱ tlahuay tala̱kalhí̱n, ni̱ pala tí̱ catili̱huánilh. \p \v 4 Nata̱laní̱n, na̱ chuná̱ chú̱ huixín ca̱qui̱taxtuniyá̱n hua̱nti̱ li̱pa̱huaná̱tit Jesús, sa̱mpi̱ xapu̱lana̱ huá̱ xtapaksi̱niyá̱tit xli̱ma̱paksi̱n Moisés, chu̱ fuerza̱ mili̱xoko̱natcán xuani̱t pala ni̱ xtima̱kantaxtí̱tit pacs hua̱ntu̱ huan mili̱ma̱kantaxti̱tcán xuani̱t. Hua̱mpi̱ acxni̱ Cristo ni̱lh, huixín lacxtum ta̱ní̱tit, huá̱ xpa̱lacata, nia̱lh lay ca̱ma̱paksi̱yá̱n tama̱ li̱ma̱paksí̱n. Huixín huatiya̱ tapaksi̱niyá̱tit Cristo hua̱nti̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n laqui̱mpi̱ milatama̱tcán nali̱scujnaniyá̱tit Dios. \v 5 Hasta acxni̱ huacu xquinca̱ma̱paksi̱yá̱n yama̱ xali̱xcajnit quinta̱yatcán hua̱ntu̱ luhua li̱smani̱ni̱t tlahuay catu̱hua̱ hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n, ni̱ lay xtlahuaya̱hu hua̱ntu̱ xatla̱n, huata xta̱chuná̱ pala fuerza xquinca̱aktlakaya̱huayá̱n natlahuaya̱hu hua̱ntu̱ xli̱ma̱paksi̱n Dios quinca̱li̱huaniyá̱n pi̱ ni̱ quili̱tlahuatcán hua̱mpi̱ yamá̱ hua̱ntu̱ xtlahuama̱hu caj naquinca̱ma̱laktzanka̱yá̱n ca̱li̱ní̱n. \v 6 Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ pi̱ aya ta̱ni̱ni̱tahu Cristo, pus aya laktaxtunini̱tahu tama̱ xli̱tlihuaka li̱ma̱paksí̱n hua̱ntu̱ ni̱ lay xma̱kantaxti̱ya̱hu, ma̱squi luhua juerza̱ xquinca̱ma̱tlahui̱putuná̱n. Quin nia̱lh pe̱cuana̱hu pala ni̱ pacs nama̱kantaxti̱ya̱hu yama̱ li̱ma̱paksí̱n, sa̱mpi̱ chú̱ hua̱ Espíritu Santo quinca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n la̱ntla̱ li̱pa̱xuhu, chu̱ aksti̱tum nalatama̱ya̱hu namakapa̱xuhuaya̱hu Dios. \s1 Tala̱kalhí̱n quinca̱makatlajayá̱n \p \v 7 ¿Pi̱ lakchá̱n chi̱nchu̱ nahuana̱hu pi̱ hua̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés ma̱tlahui̱nán tala̱kalhí̱n? ¡Ni̱ chuná̱ xlá! Sa̱mpi̱ pala ni̱ huá cahuá̱ tama̱ li̱ma̱paksí̱n, ni̱ xacticátzi̱lh xatú̱ yama̱ tala̱kalhí̱n, ni̱ xacticátzi̱lh pala ni̱tlá̱n catu̱huá̱ naclakati̱lacá̱n hua̱ntu̱ ni̱ quilá, pala ni̱ huá cahuá̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés xquintihuánilh anta̱ni̱ na̱má̱ huán: “Ni̱tú̱ tilakati̱lacapina̱ hua̱ntu̱ kalhi̱y minta̱chixcú.” \v 8 Hua̱mpi̱ huata yama̱ xali̱xcajnit quintá̱yat tu̱ li̱smani̱ni̱t tlahuay tala̱kalhí̱n quimakatlájalh, chu̱ quima̱puhuá̱ni̱lh pi̱ catu̱huá̱ xackálhi̱lh hua̱ntu̱ quit ni̱tú̱ ckalhi̱y, yama̱ hua̱ntu̱ xli̱ma̱paksi̱n Dios ni̱ lacasquín natlahuaya̱hu. Hua̱mpi̱ hua̱ lapi̱ ni̱tú̱ cahuá̱ li̱ma̱paksí̱n, ma̱squi xtlahuaca̱ tala̱kalhí̱n ni̱tí̱ tú̱ xli̱huánilh, chu̱ ni̱tí̱ nacatzi̱y pala naxoko̱nán xpa̱lacata hua̱ntu̱ tlahuani̱t. \v 9 Xapu̱lana̱ acxni̱ ni̱ xaclakapasa̱ xli̱ma̱peksi̱n Moisés xta̱chuná̱ xastacna xaclama̱, ni̱tú̱ xacli̱puhuán pala ni̱ xacma̱kantaxti̱ma̱, hua̱mpi̱ acxni̱ clakapasli, luhua kálhi̱lh xli̱tlihueke tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ xactlahuama̱, cha̱nchu̱ quit xta̱chuná̱ xaní̱n cuá̱. \v 10 Chuná̱ na̱ cakáta̱ksli̱ pi̱ huatiya̱ yama̱ li̱ma̱paksí̱n hua̱ntu̱ xaccatzi̱y pi̱ naquima̱xqui̱y li̱pa̱xuhu latáma̱t pala tla̱n nacma̱kantaxti̱y, antá̱ quima̱akatá̱ksni̱lh pi̱ quit ni̱ luhua li̱huana̱ cma̱kantaxti̱ma̱ hua̱ntu̱ quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n, chu̱ xafuerza̱ pi̱ nacxoko̱nán, chu̱ naclaktzanka̱y ca̱li̱ní̱n. \v 11 Sa̱mpi̱ yama̱ xala̱kalhi̱na quintá̱yat hua̱ntu̱ xquima̱pu̱hua̱ni̱y pi̱ nactlahuay tala̱kalhí̱n, quilaksoka̱lí̱nilh nactlahuay hua̱ntu̱ huan c-xli̱ma̱paksi̱n Dios, huata chá̱ caj li̱huacá̱ quima̱puhuá̱ni̱lh pi̱ nactlahuay hua̱ntu̱ naquima̱laktzanka̱ya̱huay. \p \v 12 Xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ tama̱ xli̱ma̱paksi̱n Moisés luhua xtachihui̱n Dios, chu̱ luhua tla̱n sa̱mpi̱ antá̱ lacatancs huan hua̱ntu̱ quili̱tlahuatcán, chu̱ la̱ntla̱ tancs nalatama̱ya̱hu c-xlacatí̱n. \v 13 Pus pala hua̱ xli̱ma̱paksi̱n Dios luhua tancs hua̱ntu̱ huán, ¿tú̱huan chi̱nchu̱ quit quimakstuntláhualh, chu̱ quima̱laktzánka̱lh ca̱li̱ní̱n? ¡Xli̱ca̱na̱ xlá̱ pi̱ ni̱ chuná! Sa̱mpi̱ hua̱ yama̱ xali̱xcajnit quintá̱yat hua̱ntu̱ quima̱tlahui̱y tala̱kalhí̱n quiakskáhuilh, chu̱ hasta ca̱x quima̱tláhui̱lh hua̱ntu̱ huan c-xli̱ma̱paksi̱n Dios pi̱ ni̱ quili̱tláhuat, chu̱ chuná̱ li̱talúlokli̱ pi̱ xli̱ca̱na̱ hua̱ ma̱laktzanka̱ná̱ yama̱ tala̱kalhí̱n. Hua̱mpi̱ hua̱ xli̱ma̱paksi̱n Dios lacatancs ma̱siyuy pi̱ huá̱ luhua li̱xcájnit la̱ntla̱ ma̱laktzanka̱nán tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ ckalhi̱y c-quilatáma̱t. \p \v 14 Catzi̱ya̱hu pi̱ Xli̱ma̱paksi̱n Dios luhua tla̱n, sa̱mpi̱ lacatancs quinca̱huaniyá̱n la̱ntla̱ luhua quili̱latama̱tcán, hua̱mpi̱ huata huá̱ chú̱ xali̱xcajnit quintá̱yat, chu̱ hua̱ntu̱ caj quiacstu quintapa̱xuhuá̱n quima̱puhua̱ni̱y pi̱ cactláhualh tala̱kalhí̱n, chu̱ huata huá̱ ckalhakaxmata. \v 15 Quit ni̱ pala tzinú̱ cakata̱ksa̱ hua̱ntu̱ quiakspulay, sa̱mpi̱ ni̱ huá̱ ctlahuay hua̱ntu̱ quit cpuhuán, chu̱ na̱ chuná̱ hua̱ntu̱ quit cpuhuán nia̱lh xactláhualh, acxni̱ ccatzi̱palay pi̱ huatiya̱ ctlahuapalani̱t c-quilatáma̱t. \v 16 Hua̱mpi̱ lapi̱ quit cli̱puhuán acxni̱ ctlahuay hua̱ntu̱ cpuhuán pi̱ nia̱lh xactláhualh sa̱mpi̱ li̱huán Dios, yuma̱ huamputún pi̱ xli̱ca̱na̱ ccatzi̱y pi̱ hua̱ Xli̱ma̱paksi̱n Dios pi̱ luhua tla̱n. \v 17 Xli̱ca̱na̱ pi̱ acxni̱ ctlahuay hua̱ntu̱ nia̱lh ctlahuaputún, qui̱taxtuy xta̱chuná̱ la̱mpala ni̱ quit ma̱n ctlahuama̱, hua̱mpi̱ hua̱ xali̱xcajnit quintá̱yat quima̱tlahui̱y. \v 18 Quit tancs ccatzi̱y pi̱ yuma̱ xtlahuana tala̱kalhí̱n quintá̱yat hua̱ntu̱ ckalhi̱y quimakatlajani̱t, sa̱mpi̱ c-quilatáma̱t xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱tú̱ ckalhi̱y hua̱ntu̱ tla̱n talacapa̱stacni. Ma̱squi lakachuní̱n clacapa̱stacma̱ pi̱ xactláhualh hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu, xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ lay cma̱kantaxti̱y. \v 19 Xli̱pacs hua̱ntu̱ cpuhuán xactláhualh hua̱ntu̱ tla̱n, ni̱ lay cacstutlahuay, hua̱mpi̱ huata luhua pi̱ huatiya̱ ctlahuay hua̱ntu̱ cpuhuán pi̱ nia̱lh xactláhualh. \v 20 Pus pala quit ctlahuapalay hua̱ntu̱ cpuhuán pi̱ nia̱lh xactláhualh, luhua lacatancs ctaluloka̱ pi̱ nia̱lh huá̱ antá̱ c-quinacú̱ mina̱chá̱ quintalacapa̱stacni̱ pi̱ chuná̱ nactlahuay, hua̱mpi̱ hua̱ xali̱xcajnit quintá̱yat tu̱ quimakatlajani̱t quima̱tlahui̱y tala̱kalhí̱n. \p \v 21 Quit luhua stalanca ccatzi̱y pi̱ ma̱squi maklhu̱huatá̱ cpuhuán pi̱ xactláhualh hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu, hua̱mpi̱ acxni̱ chuná̱ clacapa̱staca, hua tuncán quiactahuacapalaya̱chi̱ pi̱ cactláhualh hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n. \v 22 Hua̱ la̱ntla̱ luhua quit c-quinacú̱, luhua xli̱ca̱na̱ clakati̱y hua̱ntu̱ huan xli̱ma̱paksi̱n Dios, \v 23 hua̱mpi̱ huí̱ pu̱lactum c-quimacni̱ hua̱ntu̱ quisoka̱li̱y pi̱ nacma̱kantaxti̱y, hua̱ tama̱ quintá̱yat hua̱ntu̱ taji̱ li̱smani̱ni̱t natlahuay tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ quima̱puhua̱ni̱y pi̱ nactlahuay tala̱kalhí̱n, xlá̱ quimakatlajani̱t, chu̱ quima̱paksi̱y xta̱chuná̱ la̱ xtachí̱n. \v 24 ¡Li̱lakalhamánat quit sa̱mpi̱ cha̱catzi̱ya̱ aya caktzanka̱ta̱yani̱t! ¿Tí̱ cahuá̱ tla̱n naquilakma̱xtuy pi̱ ni̱ naquima̱tlahui̱y tala̱kalhí̱n tama̱ xtlahuana tala̱kalhi̱n quintá̱yat hua̱ntu̱ ckalhi̱y? \v 25 Ca̱na̱ cpa̱xcatcatzi̱niy Dios pi̱ xma̱n hua̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo tla̱n naquilakma̱xtuy. Chuná̱ pi̱ hua̱ quit luhua c-quintapuhuá̱n, cli̱ta̱yaputún pi̱ xacma̱kantáxti̱lh xli̱ma̱paksi̱n Dios, hua̱mpi̱ ni̱ lay aktziyaj clatama̱y sa̱mpi̱ huá̱ quimakatlajani̱t xali̱xcajnit quintá̱yat, chu̱ xta̱chuná̱ la̱mpala xtachí̱n quima̱paksi̱y tala̱kalhí̱n. \c 8 \s1 Xespíritu Dios quinca̱ma̱xqui̱yá̱n talacapa̱stacni̱ laqui̱mpi̱ tla̱n nalatama̱ya̱hu \p \v 1 Xli̱pacs hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Quimpu̱chinacan Jesucristo nia̱lh tí̱ lay catima̱pa̱ti̱ni̱ko̱lh xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, \v 2 huata huá̱ chú̱ pi̱ tapaksi̱niya̱hu Jesucristo aya tla̱n nata̱yaniya̱hu c-quilatama̱tcán, sa̱mpi̱ yama̱ Espíritu Santo hua̱nti̱ quinca̱ma̱xqui̱yá̱n li̱tlihuaka, xlá̱ quinca̱lakma̱xtuni̱tán c-xlacati̱n xali̱xcajnit quintá̱yat hua̱ntu̱ fuerza̱ quinca̱ma̱tlahui̱putuná̱n tala̱kalhí̱n, laqui̱mpi̱ maktum naquinca̱ma̱laktzanka̱yá̱n. \v 3 Xli̱ca̱na̱ pi̱ Dios aya tlahuani̱t hua̱ntu̱ yama̱ xamaka̱n xli̱ma̱paksí̱n ni̱ lay tlahuachá, tama̱ Li̱ma̱paksí̱n ni̱ lay xalaktaxtún xli̱ma̱xtuya̱chá̱ cha̱tum xta̱chuná̱ la̱ aksti̱tum chixcú̱ ti̱ nia̱lh tú̱ laclé̱n c-xlacati̱n Dios, sa̱mpi̱ caj luhua xma̱n huá̱ xmakatlajani̱t xali̱xcajnit xtá̱yat; hua̱mpi̱ Dios macámilh xCam laqui̱mpi̱ xlá̱ na̱ chuná̱ nali̱taxtuy xta̱chuná̱ la̱ cati̱hua̱ chixcú̱ laqui̱mpi̱ chuná̱ tla̱n napa̱lakaxoko̱nanko̱y xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncan tachixcuhuí̱tat, chu̱ chuná̱ xlá̱ makatlájalh tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ luhua quinca̱lakchu̱huani̱tán. \v 4 Hua̱ chuná̱ li̱tláhualh laqui̱mpi̱ tla̱n nama̱kantaxti̱cán caj quimpa̱lacatacán hua̱ntu̱ huan li̱ma̱paksí̱n pi̱ quili̱xoko̱natcán, huá̱ xpa̱lacata nia̱lh caj fuerza̱ li̱latama̱hu xta̱chuná̱ la̱ hua̱nti̱ ankalhí̱n quinca̱makatlajayá̱n xalacli̱xcajnit quinta̱yatcán hua̱mpi̱ la̱nchú̱ chuná̱ nalatama̱ya̱hu la̱ntla̱ lacasquín Espíritu Santo. \p \v 5 Xli̱pacs hua̱nti̱ chunacú̱ ni̱ lakmakanko̱ni̱t xali̱xcajnit xta̱yatcán, caj xma̱n huá̱ li̱ta̱katzanka̱tama̱ko̱y hua̱ntu̱ xacstu xtatlahuaputucán, hua̱mpi̱ hua̱nti̱ lama̱kó̱ chuná̱ la̱ntla̱ lacasquín Espíritu Santo, xli̱ca̱na̱ pi̱ caj xma̱n huá̱ li̱ta̱katzanka̱ko̱y nama̱kantaxti̱ko̱y xtalacasquin Dios. \v 6 Xli̱pacs hua̱nti̱ caj xma̱n huá̱ li̱ta̱katzanka̱tama̱ko̱y hua̱nti̱ lakati̱y tlahuako̱y yama̱ li̱xcajnit xta̱yatcán hua̱ntu̱ pacs kalhi̱ya̱hu, caj chuná̱ li̱aktzanka̱ta̱yako̱y, hua̱mpi̱ yama̱ hua̱nti̱ li̱ta̱katzanka̱ko̱y la̱ntla̱ nama̱kantaxti̱ko̱y c-xlatama̱tcán hua̱ntu̱ nali̱makapa̱xuhuako̱y Dios, xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua li̱pa̱xuhu, chu̱ aktziyaj nalatama̱ko̱y. \v 7 Sa̱mpi̱ yama̱ xali̱xcajnit quintá̱yat hua̱ntu̱ xli̱pacs quin kalhi̱ya̱hu, chu̱ quinca̱ma̱tlahui̱putún tala̱kalhí̱n, xli̱ca̱na̱ pi̱ huá̱ li̱makasi̱tzi̱ya̱hu Dios, chu̱ acxni̱ quinca̱makatlajayá̱n nia̱lh kaxmata̱hu hua̱ntu̱ huan pala tú̱ li̱ma̱paksí̱n, chu̱ ma̱squi li̱tzaksaya̱hu, ankalhí̱n huí̱ tu̱ li̱aktzanka̱ya̱hu. \v 8 Huá̱ xpa̱lacata cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ xli̱pacs yamá̱ hua̱nti̱ tama̱sta̱ma̱kó̱ pi̱ camakatlajako̱lh, chu̱ cama̱tlahui̱ko̱lh tala̱kalhí̱n yama̱ li̱xcajnit xta̱yatcán hua̱ntu̱ kalhi̱ya̱hu, xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ lay catimakapa̱xuhuako̱lh Dios. \p \v 9 Hua̱mpi̱ lapi̱ huí̱ Espíritu Santo c-milatama̱tcán, huixín nia̱lh chuná̱ scujnipá̱tit li̱xcajnit minta̱yatcán cumu la̱ xtachí̱n, huata huá̱ huixín ma̱kantaxti̱pá̱tit chuná̱ cumu la̱ lacasquín Espíritu Santo nalatapa̱yá̱tit, sa̱mpi̱ xli̱pacs yama̱ hua̱nti̱ ni̱ kalhi̱ko̱y cspiritu Cristo c-xlatáma̱t ni̱ huá̱ tapaksi̱niy Cristo. \v 10 Chi̱ hua̱ pala pi̱ hua̱ Cristo huí̱ c-minacu̱cán, xli̱ca̱na̱ xlá̱ pi̱ ma̱squi nani̱yá̱tit xta̱chuná̱ la̱ cati̱hua̱ chixcú, hua̱mpi̱ mili̱stacnacán caxani̱li̱huayá̱ nalatama̱y, sa̱mpi̱ Dios aya ca̱lakma̱xtuni̱tán laqui̱mpi̱ ni̱ naxoko̱naná̱tit xpa̱lacata mintala̱kalhi̱ncán. \v 11 Chi̱ lapi̱ hua̱ cpiritu Dios hua̱nti̱ ma̱lakastakuáni̱lh Cristo ca̱li̱ní̱n huí̱ c-milatama̱tcán, xli̱ca̱na̱ pi̱ na̱ namín quilhtamacú̱ acxni̱ huatiya tama̱ Dios hua̱nti̱ ma̱lakastakuáni̱lh Cristo naca̱ma̱xqui̱yá̱n xasa̱sti mimacnicán sa̱mpi̱ huá̱ acxtum ca̱ta̱lamá̱n c-milatama̱tcán cpiritu Dios. \p \v 12 Chuná̱ pi̱ nata̱laní̱n, nia̱lh mini̱niy pi̱ fuerza̱ nama̱kantaxti̱ya̱hu hua̱ntu̱ quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n yama̱ xali̱xcajnit quinta̱yatcán la̱ntla̱ xapu̱lana̱, ma̱squi xli̱ca̱na̱ lhu̱hua̱ huí̱ lacuan tatlahu hua̱ntu̱ quinca̱mini̱niyá̱n nama̱kantaxti̱ya̱hu. \v 13 Sa̱mpi̱ hua̱ lapi̱ huixín caj xma̱n huá̱ li̱ta̱katzanka̱yá̱tit la̱ntla̱ tla̱n nama̱kantaxti̱yá̱tit hua̱ntu̱ ca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n xali̱xcajnit minta̱yatcán, pus cha̱catzi̱ya̱ pimpá̱tit laktzanka̱yá̱tit. Chi̱ hua̱ pala pi̱ huixín hua̱ xli̱tlihuaka Espíritu Santo nali̱makatlajayá̱tit xali̱xcajnit minta̱yatcán, xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua li̱pa̱xuhu nalatapa̱yá̱tit. \p \v 14 Xli̱pacs hua̱nti̱ ma̱puhua̱ni̱y cspiritu Dios hua̱ntu̱ xli̱tlahuatcán, xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ yumá̱ xlakskata̱n Dios xlacán. \v 15 Yama̱ talacapa̱stacni̱ ni̱ma̱ Dios ca̱ma̱xqui̱ni̱tán ni hua̱ tu̱ caj huá̱ nali̱macpuhuaniyá̱tit, usu nali̱pe̱cuaniyá̱tit, hua̱mpi̱ hua̱ Espíritu Santo hua̱ntu̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱tán hua̱ ca̱ma̱makcatzi̱ni̱yá̱n pi̱ xli̱ca̱na̱ xlakskata̱n Dios huani̱tántit. Huá̱ xpa̱lacata̱ chú̱ ni̱ anán tape̱cua̱ la̱ntla̱ nali̱quilhaniya̱hu Dios: “¡Huix Quintla̱ticán!” \v 16 Na̱ huatiya li̱tum chú̱ tama̱ Espíritu Santo hua̱nti̱ acxtum quinca̱makapa̱xuhuayá̱n, chu̱ quinca̱ma̱lulokniyá̱n c-quilatama̱tcán pi̱ xli̱ca̱na̱ quin xlakskata̱n Dios. \v 17 Chi̱ hua̱ lapi̱ xli̱ca̱na̱ quin xlakskata̱n Dios, pus luhua cha̱catzi̱ya̱ namaklhti̱nana̱hu hua̱ntu̱ xlá̱ ma̱lacnu̱y nama̱xqui̱ko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y; chu̱ catzi̱ya̱hu pi̱ pacs hua̱ntu̱ Dios ma̱xqui̱ni̱t Cristo pi̱ nali̱pa̱xuhuay, na̱ acxtum naquinca̱li̱makapa̱xuhuayá̱n. Palapi̱ la̱nchú̱ lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ li̱pa̱ti̱ma̱hu u̱nú̱ ca̱tuxá̱huat caj xpa̱lacata̱ pi̱ li̱pa̱huana̱hu Cristo, chuná̱ la̱ xlá̱ pa̱tí̱nalh; pus luhua lacatancs cacatzi̱hu pi̱ a̱li̱sta̱lh na̱ napa̱xuhuaya̱hu c-akapú̱n chuná̱ la̱ xlá̱ aya pa̱xuhuama̱. \s1 Xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱lacatzuqui̱ni̱t Dios kalhkalhi̱ma̱kó̱ xlaktáxtut \p \v 18 Luhua lacatancs ccatzi̱y pi̱ ma̱squi luhua lhu̱hua hua̱ntu̱ li̱pa̱ti̱nana̱hu chú̱ yuma̱ quilhtamacú̱ xli̱makua u̱nú̱ lama̱hu ca̱tuxá̱huat, ni̱ lay caj nali̱si̱tzi̱ya̱hu sa̱mpi̱ tama̱ tapa̱tí̱n ni̱ pala tzinú̱ xalhu̱hua̱ hua̱ pala pi̱ caj huá̱ nata̱ma̱lacastuca̱hu yama̱ tlanca tapa̱xuhuá̱n hua̱ntu̱ a̱li̱sta̱lh naquinca̱ma̱xqui̱caná̱n. \v 19 Pus hasta xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios ma̱lacatzuqui̱ko̱ni̱t la̱ntla̱ tu̱ huilakó̱ stacnanko̱y, chu̱ ni̱ stacnanko̱y, pacs kalhkalhi̱ma̱kó̱ pi̱ aya xlákcha̱lh yama̱ li̱pa̱xuhu quilhtamacú̱ acxni̱ Dios nalakastakuananko̱y xli̱pacs xlakskatá̱n hua̱nti̱ ni̱ko̱ni̱t. \v 20 Sampi̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios ma̱lacatzuqui̱ko̱ni̱t xli̱ca̱tlanca ca̱tuxá̱huat li̱talakaputzi̱ma̱kó̱ caj xpa̱lacata pi̱ ni̱ lay ma̱kantaxti̱ko̱y la̱ntla̱ luhua xli̱macaminko̱cani̱t. Hua̱mpi̱ ni̱ hua̱ chuná̱ li̱akspulako̱y pala caj xacstucán xlaputunko̱lh, hua̱mpi̱ luhua chuná̱ Dios lhca̱huili̱ni̱t calalh laqui̱mpi̱ nakalhkalhi̱tahuilako̱y hasta nalakchá̱n yama̱ quilhtamacú̱ acxni̱ xlá̱ \v 21 tla̱n nama̱kantaxti̱y xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱ni̱t nama̱xqui̱ko̱y hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y. Hua̱mpi̱ ni̱ caj xma̱n hua̱ xlakskatá̱n catilaktaxtuko̱lh c-xlacati̱n xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱aktzanka̱nán, hua̱mpi̱ Dios na̱ nalakma̱xtuko̱y xli̱pacs hua̱ntu̱ ma̱lacatzuqui̱ni̱t laqui̱mpi̱ nia̱lh tú̱ nalaktzanka̱ko̱y, usu nani̱ko̱y, chu̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ anán nali̱pa̱xuhuay yama̱ li̱pa̱xuhu latáma̱t hua̱ntu̱ xlá̱ ma̱lacnu̱niko̱ni̱t nama̱xqui̱ko̱y xlakskatá̱n. \v 22 Pus catzi̱ya̱hu pi̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ anán ca̱tuxá̱huat pa̱ti̱ma̱kó̱ tacatzanajua, chu̱ ca̱tali̱puhuá̱n huilakó̱ xta̱chuná̱ la̱ cha̱tum pusca̱t ti̱ luhua ta̱lay xtacatzanajua̱ acxni̱ nama̱lakatuncuhui̱y cha̱tum cskata, chu̱ aya xlacáchilh puhuán. \v 23 Hua̱mpi̱ ni̱ caj xma̱n huá̱ hua̱ntu̱ anán c-xli̱ca̱tlanca̱ ca̱tuxá̱huat chuná̱ pa̱ti̱ma̱, huata na̱ pu̱tum quin chuná̱ makpa̱ti̱ma̱hu ma̱squi aya kalhi̱ya̱hu Espíritu Santo, xali̱ucxílhti̱t pi̱ huijcú̱ hua̱ntu̱ natimaklhti̱nana̱cha̱hu. Xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua li̱pe̱cua̱ pa̱ti̱ma̱hu caj la̱ntla̱ puhuana̱hu aya xlákcha̱lh yama̱ quilhtamacú̱ acxni̱ Dios naquinca̱ma̱xqui̱yá̱n xalacsa̱sti quimacnicán hua̱ntu̱ ni̱ tlahuako̱y tala̱kalhí̱n xta̱chuná̱ la̱ntla̱ luhua xli̱huánat nakalhi̱ko̱y xlakskatá̱n; sa̱mpi̱ acxni̱ chuná̱ naqui̱taxtuy xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua maktumá̱ aya quinca̱lakma̱xtuni̱tán nahuán. \v 24 Quin, ma̱laktaxti̱ni̱tahu quili̱stacnacán caj xpa̱lacata ca̱najlahu yumá̱ tu̱ Dios ma̱lacnu̱ni̱t, hua̱mpi̱ cumu hasta la̱nchuj quilhtamacú̱ ni̱ a̱maklhti̱nanahu pacs tu̱ quinca̱ma̱lacnu̱nicani̱tán, xlacasquinca lacatzucu̱ nakalhkalhi̱ti̱ya̱hu hua̱ntu̱ tzanka̱ycú̱. Pus lapi̱ cha̱tum aya maklhti̱nani̱t pacs hua̱ntu̱ xma̱lacnu̱nicani̱t nia̱lh xlacasquinca̱ nalakli̱puhuán pi̱ aya xmaklhtí̱nalh hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱nicani̱t. \v 25 Hua̱mpi̱ cumu tamá̱ hua̱ntu̱ quin kalhkalhi̱ti̱ma̱hu naquinca̱ma̱xqui̱caná̱n ni̱ tasiyuy, quinca̱mini̱niyá̱n aktum nahuili̱ya̱hu quintapuhua̱ncán nata̱laya̱hu quintapa̱ti̱ncán, chu̱ lacatzucu̱ napa̱xuhua̱na̱le̱na̱hu nakalhkalhi̱tahuilaya̱hu. \p \v 26 Xa̱huachí̱ huá̱ li̱kalhi̱ya̱hu Espíritu Santo laqui̱mpi̱ naquinca̱makta̱yayá̱n acxni̱ quin taxlajuani̱ya̱hu, chu̱ acxni̱ xakatli̱ya̱hu Dios, sa̱mpi̱ lakachuní̱n ni̱ catzi̱ya̱hu la̱ntla̱ quinca̱mini̱niyá̱n naxakatli̱ya̱hu c-quioracioncán. Hua̱mpi̱ tama̱ Espíritu Santo quinca̱pa̱lacachihui̱naná̱n acxni̱ caj jalhpa̱ni̱ya̱hu, chu̱ ni̱ ta̱ksa̱hu tachihuí̱n tu̱ nahuana̱hu c-xlacati̱n Dios. \v 27 Cha̱nchu̱ Dios hua̱nti̱ pacs lakapasa̱ hasta hua̱ntu̱ huí̱ c-xpu̱lacni cha̱tum chixcú, xlá̱ catzi̱y hua̱ntu̱ Espíritu Santo squinima̱ quimpa̱lacatacán, pus xlá̱ xma̱n huá̱ squiniy Dios hua̱ntu̱ catzi̱y pi̱ xli̱pacs xtalacasquín naquinca̱ma̱xqui̱yá̱n quin hua̱nti̱ tapaksi̱niya̱hu Jesús. \s1 Ni̱ pala cha̱tum ti̱ caquintica̱ma̱lactlahuí̱n quintaca̱najlacán \p \v 28 Na̱ catzi̱ya̱hu pi̱ hua̱nti̱ pa̱xqui̱ko̱y Dios, xli̱pacs tu̱ lakchinko̱y xlá̱ tla̱n qui̱ma̱xtuniko̱y, sa̱mpi̱ luhua chuná̱ puhuani̱t natlahuay xpa̱lacatacán hua̱nti̱ tasaniko̱y laqui̱mpi̱ nali̱pa̱huanko̱y. \v 29 Sa̱mpi̱ acxni̱ ni̱ xa̱tlahuay ca̱tuxá̱huat, Dios xcatzi̱yá̱ hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y, chu̱ huá̱ xpa̱lacata, li̱lhca̱huíli̱lh pi̱ nali̱taxtuko̱y luhua xaxli̱ca̱na̱ xlakskatá̱n na̱ chuná̱ la̱ li̱kalhi̱y xCam Jesucristo hua̱nti̱ chú̱ xapuxcu nahuán c-xlaksti̱pa̱ncán lhu̱hua xnata̱lán. \v 30 Huá̱ xpa̱lacata, yama̱ hua̱nti̱ Dios lacsacko̱ni̱t hasta acxni̱ xlá̱ ni̱ xa̱ma̱lacatzuqui̱y ca̱tuxá̱huat, a̱li̱sta̱lh tasaniko̱lh, ma̱ca̱xko̱lh laqui̱mpi̱ nali̱pa̱huanko̱y, chu̱ acxni̱ aya li̱pa̱huanko̱lh, li̱ma̱xtuko̱lh la̱ ti̱ nia̱lh tú̱ xlacle̱nko̱y c-xlacatí̱n, chu̱ acxni̱ chú̱ aya li̱maca̱nko̱ca̱ la̱ ti̱ nia̱lh xle̱nko̱y xtala̱kalhí̱n, xlá̱ hasta luhua a̱huatá̱ lí̱lhca̱lh pi̱ nama̱xqui̱ko̱ya̱chá̱ xpu̱tahui̱lhcán c-akapú̱n laqui̱mpi̱ antá̱ nali̱pa̱xuhuako̱y yama̱ tlanca li̱ca̱cni xkakánat tu̱ xlá̱ kalhi̱y anta̱ni̱ lama̱. \p \v 31 Bueno, hua̱ lapi̱ hua̱ Dios chuná̱ quinca̱lacsacni̱tán, ¿tí̱ chú̱ naquinca̱lactlahuaya̱huayá̱n? \v 32 Lapi̱ hasta ma̱squi hua̱ xCam ni̱ lakcátzalh, hua̱mpi̱ huata macamá̱sta̱lh namakni̱cán laqui̱mpi̱ li̱macxtum naquinca̱lakma̱xtuyá̱n, ¿pá̱ li̱huacá̱ chú̱ ni̱ caquintica̱ma̱xquí̱n xli̱pacs catu̱huá̱ hua̱ntu̱ maclacasquina̱hu? \v 33 ¿Tí̱ cahuá̱ tla̱n nahuán pi̱ kalhi̱ko̱y xtala̱kalhí̱n hua̱nti̱ Dios lacsacko̱ni̱t lapi̱ ma̱n Dios li̱maca̱nko̱ni̱t la̱ xaakstitum hua̱nti̱ nia̱lh tú̱ le̱nko̱y xtala̱kalhi̱ncán? ¡Xli̱ca̱na̱ pi̱ nia̱lh lay tí̱ namakstuntlahuako̱y xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán! \v 34 Pus ¿tí̱ cahuá̱ chú̱ tla̱n nama̱makuasi̱ko̱y laqui̱mpi̱ naxoko̱nanko̱y tu̱ tlahuako̱ni̱t xtala̱kalhi̱ncán? Pus nia̱lh tí̱ lay, sa̱mpi̱ Cristo ni̱lh xpa̱lacatacán, chu̱ lakastakuánalh ca̱li̱ní̱n, cha̱nchu̱ antá̱ chú̱ huilachá̱ c-xpakstacat xpa̱xtu̱n Quintla̱tican Dios laqui̱mpi̱ naquinca̱pa̱lacachihui̱nana̱chá̱n. \v 35 Pus ¿tí̱ cahuá̱ chú̱ tla̱n naquinca̱maklhti̱yá̱n xtapa̱xqui̱t Cristo pi̱ nia̱lh naquinca̱lakalhamaná̱n? ¿Pi̱ tla̱n nali̱laclata̱yay acxni̱ pala huí̱ tu̱ pa̱ti̱ma̱hu, usuchí̱ pala acxni̱ kalhi̱ya̱hu talakapútzi̱t, usu pala acxni̱ quinca̱li̱soka̱li̱caná̱n caj cumu li̱pa̱huana̱hu, chuná̱ pala ni̱tú̱ huaya̱hu, usu ni̱tú̱ li̱lhaka̱nana̱hu, usu pala quinca̱maka̱klhacaná̱n hasta quinca̱li̱makni̱putuncaná̱n? ¡Ni̱ catílalh! \v 36 Sa̱mpi̱ antá̱ c-Li̱kalhtahuaka, lacatum chuná̱ tatzokni̱t: \q1 “Caj cumu aksti̱tum cca̱li̱pa̱huaná̱n, a̱yuj ni̱ quinca̱li̱makni̱caná̱n cha̱li̱ cha̱lí̱. \q1 Xta̱chuná̱ quinca̱li̱ma̱xtucaná̱n la̱ xali̱makni̱t calhni̱lu̱ hua̱ntu̱ le̱nko̱cán anta̱ni̱ namakni̱ko̱cán.” \p \v 37 Hua̱mpi̱ ma̱squi caxatu̱cahuá̱ tu̱ naquinca̱akspulayá̱n, catzi̱ya̱hu pi̱ fuerza̱ nata̱yaniya̱hu cumu huá̱ naquinca̱makta̱yayá̱n Quimpu̱chinacán hua̱nti̱ luhua quinca̱lakalhamaná̱n. \v 38 Quit aktum ccatzi̱y pi̱ ni̱ pala cha̱tum, chu̱ ni̱ pala pu̱lactum caquintica̱ma̱lactlahuí̱n, usu caquintica̱maklhtí̱n xtalakalhama̱n Quimpu̱chinacán: ni̱ pala la̱ntla̱ xastacná nalatama̱ya̱hu, usu a̱li̱sta̱lh acxni̱ ni̱ni̱tahu nahuán, ni̱ pala ángeles, usu cati̱hua̱ lactlanca li̱tlihuaka̱ hua̱nti̱ huilakó̱ ca̱u̱ní̱n ni̱ tasiyuko̱y, na̱ ni̱ pala xli̱pacs hua̱ntu̱ la̱nchú̱ quinca̱kspulama̱n, na̱ ni̱ pala hua̱ntu̱ naquinca̱akspulayá̱n a̱li̱sta̱lh, \v 39 chu̱ na̱ ni̱ pala hua̱ntu̱ huilakó̱ ta̱lhmá̱n c-akapú̱n, na̱ ni̱ pala hua̱ntu̱ huilakó̱ pu̱lhma̱n c-xtampu̱n tíyat, ni̱ pala pu̱lactum hua̱ntu̱ Dios ma̱lacatzuqui̱ko̱ni̱t, chuná̱ tu̱ lactzú̱, usu hua̱ntu̱ lactlanca. ¡Ni̱ pala pu̱lactum caquintica̱maklhti̱chá̱n yama̱ tlanca talakalhamá̱n hua̱ntu̱ Dios quinca̱ma̱lacnu̱niyá̱n, chu̱ hua̱ntu̱ maklhti̱nani̱tahu c-xlatama̱t Quimpu̱chinacan Jesucristo! \c 9 \s1 Dios lacsacko̱ni̱t judíos ma̱squi makapitzí̱n ni̱ li̱pa̱huanko̱ni̱t \p \v 1 Quit xli̱ca̱na̱ cli̱pa̱huán Jesús, chu̱ huá̱ catzi̱y pi̱ ni̱ caksani̱nama̱ na̱ xa̱hua̱ Espíritu Santo hua̱nti̱ lama̱ c-quilatáma̱t tla̱n ma̱luloka̱ pi̱ xli̱ca̱na̱ hua̱ntu̱ cca̱huaniyá̱n. \v 2 Quit ckalhi̱y aktum tlanca tali̱puhuá̱n c-quilatáma̱t, hasta chá̱n c-quinacú̱ xli̱catzán ankalhí̱n, \v 3 caj xpa̱lacatacán quili̱nata̱chiqui̱n judíos, sa̱mpi̱ xlacán luhua quili̱nata̱lán, chu̱ xta̱chuná̱ la̱ quinata̱lán cli̱ma̱xtuko̱y. Hasta quit pacs tla̱n xactláhualh ma̱squi xacalh pa̱ti̱nán ca̱li̱ní̱n, usu xquilakmákalh Cristo pala chuná̱ tla̱n xlaktaxtuko̱lh xli̱stacnacán. \v 4 Xlacán li̱tapa̱cuhui̱ko̱y israelitas sa̱mpi̱ huá̱ tima̱lacatzuqui̱ko̱chá̱ yama̱ maka̱n tali̱pa̱hu chixcu xuanicán Israel, ma̱n Dios xlacsacko̱ni̱t laqui̱mpi̱ nali̱ma̱xtuko̱y la̱ntla̱ hua̱nti̱ luhua xlakskatá̱n, chu̱ lacatancs ma̱lacnu̱niko̱lh pi̱ niucxni̱ lhtuj namakaxtakko̱y. Cha̱nchu̱, xamaka̱n quilhtamacú̱, laqui̱mpi̱ nacatzi̱ko̱y pi̱ xlá̱ ankalhí̱n xta̱lama̱kó̱, ma̱ucxilhni̱ko̱lh tlanca xca̱cni̱ xta̱chuná̱ la̱ xkakánat hua̱ntu̱ napu̱lale̱nko̱y cani̱huá̱ anta̱ni̱ xlacán xlatapu̱li̱ko̱y c-desierto. Cha̱nchu̱ cumu xlacasquín pi̱ aksti̱tum nalakataquilhpu̱tako̱y naca̱cni̱naniko̱y huá̱ xpa̱lacata li̱ma̱xqui̱ko̱lh xatatzokni xli̱ma̱paksí̱n, chu̱ lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱niko̱lh nama̱xqui̱ko̱y pala xlacán xli̱pacs xnacu̱cán nali̱pa̱huanko̱y. \v 5 Quin judíos sa̱mpi̱ hua̱ xakasiya̱ quinquilhtzucutcán yama̱ xalactali̱pa̱hu xalakmaka̱n ko̱lutzi̱nní̱n Abraham, Isaac, chu̱ Jacob; chu̱ acxni̱ quima̱akapu̱taxti̱nacan Jesús qui̱lacachinchi̱ u̱nú̱ ca̱tuxá̱huat, na̱ pacs judíos xli̱nata̱lán qui̱táxtulh, ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ na̱ luhua hua̱ Dios xlá, chu̱ huá̱ ma̱paksi̱ko̱y xli̱pacs hua̱ntu̱ anán, chu̱ luhua mini̱niy nama̱xqui̱cán pa̱xcatcatzí̱nit caxani̱li̱huayaj xtihua̱. Chuná calalh, amén. \p \v 6 Acxni̱ chuná̱ cli̱chihui̱nanko̱y israelitas, xamaktum huí̱ ti̱ napuhuán pi̱ cuaniputún pi̱ ni̱ xli̱ca̱na̱ ma̱kantáxti̱lh Dios hua̱ntu̱ tima̱lacnu̱niko̱lh xamaka̱n quinquilhtzucutcán. Huata huá̱ chuná̱ li̱tasiyuy sa̱mpi̱ ni̱ xli̱pacs israelitas hua̱ntu̱ xquilhtzucutcan yama̱ kolutzi̱n Israel mini̱niko̱y li̱tapa̱cuhui̱ko̱y luhua xaxli̱ca̱na̱ israelitas. \v 7 Na̱ chuna li̱tum, Dios ni̱ li̱ma̱xtuko̱y pacs xlakskatá̱n hua̱nti̱ xquilhtzucut yama̱ xamaka̱n Abraham, sa̱mpi̱ Dios chuná̱ tihuánilh: “Caj xma̱n hua̱nti̱ nalacachinko̱y xquilhtzucut minkahuasa Isaac hua̱nti̱ nalakcha̱nko̱y talakalhamá̱n hua̱ntu̱ tama̱lacnu̱nini̱ta̱ huix, chu̱ minquilhtzúcut.” \v 8 Antá̱ u̱nú̱ luhua lacatancs quinca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n pi̱ ni̱ lay li̱taxtuya̱hu xlakskata̱n Dios caj xpa̱lacata pala huá̱ quinquilhtzucutcán Abraham, huata Dios xma̱n huá̱ li̱ucxilhko̱y xlakskata̱n Abraham yama̱ xquilhtzúcut ti̱ nalacachinko̱y hua̱nti̱ xta̱chuná̱ naca̱najlako̱y tu̱ ma̱lacnú̱nilh Abraham la̱ntla̱ xlá̱ ca̱nájlalh. \v 9 Acxni̱ ni̱ xa̱lacachín Isaac Dios ta̱chihuí̱nalh Abraham, chu̱ ma̱lacnú̱nilh hua̱ntu̱ natlahuay, chuná̱ huánilh: “Ná̱ chú̱ a̱ca̱ta̱ acxni̱ nacmimpalay, tama̱ mimpusca̱t Sara, xlá̱ huij nahuán actzu̱ cskata.” \v 10 Na̱ ni̱ xma̱n hua̱ yumá̱ ma̱luloka̱ tu̱ cca̱huaniputuná̱n, hua̱mpi̱ na̱ calacapa̱stáctit tu̱ akspúlalh c-xlatama̱tcán yama̱ stiyu̱n lakkahuasán hua̱nti̱ xcaman Rebeca, chu̱ hua̱ xtla̱tcán xuani̱t yama̱ xamaka̱n quintla̱tcán xuanicán Isaac. \v 11-12 Hua̱mpi̱ hasta xapu̱lana̱ acxni̱ yama̱ stiyu̱n lakkahuasán ni̱ xa̱lacachinko̱y ca̱tuxá̱huat, chu̱ ni̱ xa̱lakapasko̱y hua̱ntu̱ tla̱n, usu hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n, acxnicú̱ Dios chuná̱ tihuánilh Rebeca: “Hua̱ xapuxcu minkahuasa̱ caj la̱ xtasa̱cua nali̱taxtuy hua̱nti̱ nascujnaniy xataju̱ laqui̱mpi̱ nalakachixcuhui̱y.” Acxni̱ chú̱ u̱nú̱ lacatancs ma̱luloka̱ Dios pi̱ hua̱ lacsacko̱y hua̱nti̱ xlá̱ chuná̱ puhuaniko̱y, chu̱ ni̱ ca̱ta cati̱hua̱ xcam tlahuako̱y, huata xlá̱ lakalhamán hua̱nti̱ lakalhamamputún, chu̱ ni̱ caj huá̱ xpa̱lacata̱ pala tú̱ ma̱n tlajani̱t, usu ni̱ tlajani̱t c-xlatáma̱t. \v 13 Quit ni̱tú̱ cma̱li̱huaqui̱ma̱ quintachihuí̱n sa̱mpi̱ antá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ huan: “Hua̱ Jacob cpá̱xqui̱lh, hua̱mpi̱ hua̱ Esaú clakmákalh.” \p \v 14 Xamaktum pala huixín napuhuaná̱tit: “¿Pi̱ huix chuná̱ huaniputuna̱ pi̱ Dios ni̱ xtalulóktat tu̱ tlahuay pi̱ ni̱ acxtum lacsaca̱ ti̱ nalakalhamanko̱y?” ¡Ni̱ pala lay! \v 15 Sa̱mpi̱ maktum quilhtamacú̱ Dios chuná̱ huánilh Moisés: “Quit naclakalhamán hua̱nti̱ chuná̱ naclakalhamamputún, chu̱ nacpa̱xqui̱y hua̱nti̱ quit chuná̱ nacpuhuaniy.” \v 16 Chuná̱ pi̱ ni̱ antá̱ huí̱ xquilhtzúcut pala tu̱ nalacasquín cha̱tum, usu pala tu̱ fuerza̱ natlahuay pi̱ Dios nalacsaca, hua̱mpi̱ antá̱ huí̱ xquilhtzúcut c-xtalakalhamá̱n Dios. \v 17 Sa̱mpi̱ antá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ tatzoktahuilani̱t pi̱ Dios chuná̱ huánilh rey Faraón xala c-Egipto: “Quit cli̱ma̱xtún la̱ ma̱paksi̱ná̱ laqui̱mpi̱ c-milatáma̱t nacma̱siyuy tlanca quili̱tlihuaka̱ hua̱ntu̱ ckalhi̱y, chu̱ na̱ chuná̱ laqui̱mpi̱ c-xli̱ca̱tlanca ca̱tuxá̱huat naquilakapascán xatí̱ quit.” \v 18 Yuma̱ tachihuí̱n hua̱ntu̱ li̱kalhtahuakahu quinca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n pi̱ Dios lakalhamán hua̱nti̱ chuná̱ puhuaniy, hua̱mpi̱ na̱ tla̱n tlahuay, pala chuná̱ lacasquín, pi̱ cha̱tum luhua xatzáca̱t cali̱táxtulh. \p \v 19 Xamaktum huí̱ ti̱ napuhuán, usu hasta naquinta̱la̱huaniputún: “¿Tú̱huan chá̱ naquinca̱li̱ma̱xoko̱ni̱putuná̱n Dios acxni̱ tlahuaya̱hu tala̱kalhí̱n pala luhua chuná̱ xlá̱ lhca̱huili̱ni̱t namina̱hu latama̱ya̱hu, chu̱ xa̱huachí̱ cumu ni̱ pala cha̱tum lay kalhakaxmatmakán hua̱ntu̱ aya lhca̱huili̱ni̱t?” \v 20 ¡Ni̱ chuná̱ cahuanti! Sa̱mpi̱ huá̱ chuná̱ cli̱huaniyá̱n, ¿xatú̱ huix milakasi, usuchí̱ ma̱ta̱xtuca̱ xtalacapa̱stacni Dios laqui̱mpi̱ puhuana̱ pi̱ tla̱n nali̱huaniya̱ hua̱ntu̱ xlá̱ tlahuama̱? ¿Pi̱ tla̱n pa̱tum tláminc chuná̱ nahuaniy lhtamaná̱ hua̱nti̱ tláhualh: “¿Tú̱huan chuná̱ na̱má̱ quintlahuani̱ta?” \v 21 Huá̱ chuná̱ cca̱li̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ cha̱tum xtlahuana xa̱lu̱, xli̱ca̱na̱ pi̱ huatiya pu̱lactuma tíyat tla̱n li̱tlahuay pa̱tum li̱lakati̱t tláminc laqui̱mpi̱ nakalhi̱y xlakasi, hua̱mpi̱ na̱ tla̱n li̱tlahuay paktum tlanca li̱lakaputza tláminc laqui̱mpi̱ ni̱ luhua nakalhi̱y xlakasi. \p \v 22 Antá̱ chú̱ luhua li̱huana̱ li̱akata̱ksa̱hu pi̱ Dios na̱ chuná̱ tlahuani̱t c-xlatama̱tcán tachixcuhuí̱tat acxni̱ ni̱ maktum tuncán ma̱xoko̱ni̱ko̱lh xtala̱kalhi̱ncán hua̱nti̱ tlahuako̱lh ni̱tlá̱n, sa̱mpi̱ lakalhamanko̱lh, hua̱mpi̱ na̱ akata̱kspalaya̱hu pi̱ xlá̱ na̱ tla̱n ma̱síyulh yama̱ tlanca xli̱makatlihuaka c-xlatama̱tcán hua̱nti̱ ni̱ xta̱pa̱ti̱putunko̱y xtala̱kalhí̱n acxni̱ chuná̱ lacásquilh. \v 23 Hua̱mpi̱ chú̱ c-quilatama̱tcán li̱ma̱siyuputún yama̱ li̱ca̱cni tlanca xtalakalhamá̱n tu̱ kalhi̱y, chu̱ la̱ntla̱ luhua tla̱n catzi̱y, sa̱mpi̱ li̱pe̱cua̱ quinca̱lakalhamani̱tán, chu̱ quinca̱lakpali̱nini̱tán quilatama̱tcán laqui̱mpi̱ aktum quilhtamacú̱ quin tla̱n nali̱pa̱xuhuaya̱hu yama̱ li̱ca̱cni̱ hua̱ntu̱ lhca̱huili̱ni̱t nata̱kalhi̱ya̱cha̱hu. \v 24 Lhu̱hua̱ quin hua̱nti̱ Dios quinca̱lacsacni̱tán, makapitzi̱n judíos, chu̱ makapitzi̱n ni̱ judíos. \v 25 Sampi̱ hasta antá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ profeta Oseas tzokli̱ hua̱ntu̱ huánilh Dios xpa̱lacata, chuná̱ huan: \q1 “Lhu̱hua̱ hua̱nti̱ quit ni̱ quilakskatá̱n xacli̱maca̱nko̱y, la̱nchú̱ hua̱ quilakskatá̱n cli̱ma̱xtuko̱y; \q1 chu̱ na̱ chuná̱ yama̱ hua̱nti̱ ni̱ xa̱catzi̱ko̱y pi̱ quit na̱ cpa̱xqui̱ko̱y, chujcú̱ nacatzi̱ko̱y pi̱ quit luhua snu̱n clakalhamanko̱y. \q1 \v 26 Xa̱huachí̱ antiyá̱ yama̱ c-tíyat anta̱ni̱ quit ctihuaniko̱lh yama̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos: ‘Huixín ni̱ quilakskatá̱n’, \q1 fuerza̱ nacma̱lakcha̱ni̱y aktum quilhtamacú̱ laqui̱mpi̱ antiyá̱ nali̱ma̱pa̱cuhui̱ko̱cán xlakskata̱n Dios hua̱nti̱ lama̱ xastacná.” \p \v 27 Na̱ calacapa̱stáctit la̱ntla̱ tzokli̱ profeta Isaías acxni̱ xli̱chihui̱nanko̱y yama̱ hua̱nti̱ judíos: “Xli̱ca̱na̱ pi̱ ma̱squi lhu̱hua millones nahuanko̱y hua̱nti̱ nalacachinko̱y xquilhtzúcut Israel, quit tancs cca̱huaniyá̱n pi̱ caj tzinú̱ la̱ntla̱ xli̱lhu̱huacán ti̱ nalakma̱xtuko̱y xli̱stacnacán. \v 28 Pus mili̱catzi̱tcán pi̱ Quimpu̱chinacán ni̱ namakapalay la̱ntla̱ nama̱kantaxti̱y xtachihuí̱n acxni̱ huá̱ pi̱ nama̱xoko̱ni̱ko̱y pacs xala ca̱tuxá̱huat xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, na̱ li̱huana̱ aksti̱tum natlahuay xtascújut.” \v 29 Xa̱huachí̱ anta li̱tum c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ titzokpá̱ Isaías: \q1 “Lapi̱ hua̱ Quimpu̱chinacan Dios, ti̱ tlanca xlacatzúcut, ni̱ xtilakalhamanko̱lh, chu̱ ni̱ xtilakma̱xtuko̱lh yama̱ ni̱ lhu̱hua̱ ti̱ tiakata̱xtuko̱lh xalakmaka̱n quinquilhtzucutcán hua̱nti̱ quinca̱ma̱lhu̱hui̱ni̱tán, \q1 quin judíos xtisputtahuilahu xta̱chuná̱ la̱ pacs sputtahuilako̱lh hua̱nti̱ maká̱n xuilakó̱ c-Sodoma, chu̱ Gomorra.” \s1 Ni̱ lhu̱hua judíos li̱pa̱huanko̱y xtachihui̱n Jesús \p \v 30 Bueno, ¿tú̱ chi̱nchu̱ quinca̱ma̱siyuniyá̱n yuma̱ takalhchihuí̱n? Pus quinca̱ma̱siyuniyá̱n pi̱ yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos, caj xpa̱lacata li̱pa̱huanko̱lh hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y, xlá̱ maklhti̱nanko̱lh xta̱chuná̱ la̱ xalaktaxtun chixcuhuí̱n hua̱nti̱ nia̱lh tú̱ le̱nko̱y xtala̱kalhi̱ncán tu̱ nali̱makstuntlahuako̱cán, ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ xapu̱lana̱ xlacán ni̱ huá̱ xputzama̱kó̱ yuma̱ laktáxtut. \v 31 Chi̱nchu̱ yama̱ judíos hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ xli̱tzaksama̱kó̱ nama̱kantaxti̱ko̱y xli̱ma̱paksi̱n Dios sa̱mpi̱ xpuhuanko̱y pi̱ chuná̱ nali̱laktaxtuko̱y xpa̱lacata xtala̱kalhi̱ncán, ma̱squi tzaksako̱lh, ni̱ ma̱tla̱ni̱ko̱lh. \v 32 ¿Lá̱ntla̱ chuná̱ li̱akspulako̱lh? Hua̱ chuná̱ li̱akspulako̱lh lhu̱hua judíos sa̱mpi̱ caj xacstucán luhua lacuan chixcuhuí̱n xli̱taxtuputunko̱y, usu xli̱ma̱siyuputunko̱y c-xlatama̱tcán, hua̱mpi̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱ko̱lh naca̱najlako̱y pi̱ Cristo nama̱xqui̱ko̱y yuma̱ laktáxtut. Huá̱ xpa̱lacata li̱laclata̱yako̱lh, chu̱ huá̱ li̱akchakxko̱lh yama̱ “tlanca chíhuix hua̱ntu̱ li̱akchakxnancán”. \v 33 Chu̱ na̱ antiyá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ tatzoktahuilani̱t: “Antá̱ c-xaca̱chiqui̱n Sión quit nacmacamín cha̱tum hua̱nti̱ nali̱taxtuy la̱ aktum tlanca chíhuix, hua̱mpi̱ lhu̱hua̱ nali̱akchakxnanta̱yako̱y, chu̱ lhu̱hua̱ natali̱ca̱talako̱y ca̱tiyatna. Hua̱mpi̱ hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ caj catili̱tama̱ma̱xani̱ko̱lh a̱li̱sta̱lh.” \c 10 \p \v 1 Nata̱laní̱n, xli̱ca̱na̱ li̱puhuán quinacú, chu̱ quioración tu̱ ankalhí̱n csquiniy Dios xpa̱lacata Israel, hua̱ yumá̱ pi̱ xli̱pacs israelitas xlakma̱xtuko̱lh xli̱stacnacán c-xlacati̱n Dios. \v 2 Ma̱squi xli̱ca̱na̱ luhua tla̱n xacli̱chihui̱nanko̱lh pi̱ lhu̱hua judíos li̱huana̱ litzaksama̱kó̱ xlacán pi̱ lacuan chixcuhuí̱n nali̱taxtuko̱y c-xlacati̱n Dios, hua̱mpi̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ litzaksama̱kó̱, ni̱ li̱huana̱ akata̱ksko̱y la̱ntla̱ Dios lacasquín cali̱pa̱huanko̱lh. \v 3 Sa̱mpi̱ ni̱ akata̱ksko̱ni̱t pi̱ xma̱n hua̱ Dios hua̱nti̱ tla̱n xalaktaxtún li̱ma̱xtuko̱y makla̱kalhi̱nani̱n chixcuhuí̱n xta̱chuná̱ la̱ nia̱lh tú̱ lacle̱nko̱y c-xlacatí̱n, pus huá̱ xpa̱lacata, chunacú̱ xlacán ma̱n fuerza̱ tlahuaniko̱y li̱tzaksako̱y natlahuako̱y lacuan tatlahu laqui̱mpi̱ lacuan chixcuhuí̱n nali̱tasiyuko̱y, chu̱ chuná̱ nalakma̱xtuko̱y xli̱stacnacán c-xlacati̱n Dios. \v 4 Sa̱mpi̱ huata Cristo tla̱n nama̱xqui̱ko̱y judíos tu̱ putzako̱y acxni̱ tzaksako̱y ma̱kantaxti̱ko̱y yama̱ xamaka̱n xli̱ma̱paksi̱n Moisés, sa̱mpi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ ca̱najlako̱y pi̱ Cristo lacxapaniko̱ni̱t xtala̱kalhi̱ncán, chu̱ chuná̱ xalaktaxtún li̱ma̱xtuko̱lh la̱ ti̱ nia̱lh tú̱ lacle̱nko̱y c-xlacati̱n Dios, pus xlacán nia̱lh luhua xafuerza nalitzaksako̱y nama̱kantaxti̱ko̱y hua̱ntu̱ huan xli̱ma̱paksi̱n Moisés laqui̱mpi̱ chuná̱ nakalhi̱ko̱y laktáxtut. \p \v 5 Yama̱ chixcú̱ hua̱nti̱ aksti̱tum nama̱kantaxti̱ko̱y c-xlatáma̱t xli̱pacs xli̱ma̱paksi̱n Dios xli̱ca̱na̱ pi̱ chuná̱ xli̱ma̱xtuko̱lh la̱ xalaktaxtún hua̱nti̱ ni̱tú̱ kalhi̱y xtala̱kalhí̱n, sa̱mpi̱ Moisés chuná̱ na̱má̱ títzokli̱ c-xli̱ma̱paksí̱n: “Yamá̱ hua̱nti̱ li̱huana̱ nama̱kantaxti̱y xli̱pacs hua̱ntu̱ huan c-xli̱ma̱paksi̱n Dios, xli̱ca̱na̱ pi̱ nalakma̱xtuy xli̱stacna.” \v 6 Hua̱mpi̱ cumu ni̱tí̱ lay aksti̱tum nama̱kantaxti̱y, huata chuná̱ tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ xpa̱lacata la̱ntla̱ Dios quinca̱lacxapaniyá̱n quintala̱kalhi̱ncán, chu̱ chuná̱ xalaktaxtún quinca̱li̱ma̱xtuyá̱n c-xlacatí̱n caj xpa̱lacata̱ pi̱ quin ma̱tla̱ni̱ya̱hu xma̱tzanka̱nanica quintala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y: “Ni̱ capúhuanti̱ pala xlacasquinca natlahuaya̱ hua̱ntu̱ tuhua̱, xta̱chuná̱ pala napina̱ c-akapú̱n, chu̱ antá̱ naputzaya̱ Cristo laqui̱mpi̱ nata̱ctay, chu̱ nalakma̱xtuyá̱n, \v 7 usuchí̱ antá̱ napina̱ ca̱li̱ní̱n, chu̱ antá̱ naputzaya, sa̱mpi̱ xlá̱ aya lakastakuanani̱t, nia̱lh antá̱ huí̱.” \v 8 Xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ xlacasquinca̱ pala mákat naputzaya̱ la̱ntla̱ tla̱n nalakma̱xtuya̱ mi̱li̱stacna, sa̱mpi̱ chuná̱ huampalay: “Xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ yama̱ xtachihui̱n Dios luhua lacatzú̱ lakchini̱tán, sa̱mpi̱ antá̱ kalhi̱ya̱ c-minquilhni, chu̱ huí̱ c-minacú̱.” Quit lacatancs cuaniyá̱n pi̱ hua̱ yuma̱ tachihuí̱n hua̱ntu̱ luhua quili̱ca̱najlatcán sa̱mpi̱ huatiya̱ xtachihui̱n Dios hua̱ntu̱ quin cli̱akchihui̱nama̱hu. \v 9 Sa̱mpi̱ lapi̱ hua̱ minquilhni̱ li̱ma̱luloka̱ pi̱ hua̱ Cristo Mimpu̱chiná tlahuaya, chu̱ c-minacú̱ ca̱najlaya̱ pi̱ xli̱ca̱na̱ Dios ma̱lakastakuáni̱lh ca̱li̱ní̱n, pus chuná tla̱n nata̱ksa̱ xlaktaxtut mili̱stacna̱ c-xlacati̱n Dios. \v 10 Sa̱mpi̱ talacasquín pi̱ hua̱ minacú̱ nali̱ca̱najlaya̱ hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y laqui̱mpi̱ xlá̱ xalaktaxtún nali̱ma̱xtuyá̱n xta̱chuná̱ la̱ nia̱lh tú̱ lacli̱pina̱ c-xlacatí̱n, chu̱ minquilhni̱ nali̱ma̱luloka̱ pi̱ xma̱n hua̱ Jesucristo hua̱nti̱ tla̱n lakma̱xtunán, laqui̱mpi̱ chuná̱ tla̱n nakalhi̱ya̱ laktáxtut xpa̱lacata mintala̱kalhí̱n. \p \v 11 Xa̱huachí̱ antá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ tatzokni̱t: “Xli̱pacs hua̱nti̱ nali̱pa̱huán Quimpu̱chinacán, chu̱ naca̱najlaniy xtama̱lacnú̱n, ni̱tú̱ caj nali̱tama̱xani̱y a̱li̱sta̱lh tu̱ tlahuani̱t.” \v 12 Xlá̱ acxtum li̱maca̱nko̱y pacs tachixcuhuí̱tat, chuná̱ hua̱nti̱ judíos cumu la̱ ti̱ ni̱ judíos; sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ caj xma̱n hua̱ cha̱tum Quimpu̱chinacán, hua̱nti̱ nali̱pa̱huana̱hu, chu̱ xli̱ca̱na̱ luhua tlanca xtalakalhamá̱n ma̱xqui̱ko̱y hua̱nti̱ nasquiniko̱y xtamakta̱y. \v 13 Sa̱mpi̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ huan: “Xli̱pacs cati̱huá̱ hua̱nti̱ naquilhanilaca̱nko̱y Quimpu̱chinacán, nasquiniko̱y li̱tlá̱n pi̱ calakalhamanko̱lh, xli̱ca̱na̱ pi̱ nalakalhamanko̱y, chu̱ nalakma̱xtuniko̱y xli̱stacnacán.” \v 14 Hua̱mpi̱ ¿lá̱ntla̱ nali̱ma̱akatzanka̱ko̱y pi̱ calakalhamanko̱lh yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ li̱pa̱huanko̱ni̱t? Chu̱ ¿lá̱ntla̱ nali̱pa̱huanko̱y lapi̱ ni̱ a̱kaxmatko̱y yama̱ li̱pa̱xuhu xtama̱catzi̱ni̱n Jesús tu̱ ma̱sta̱y laktáxtut? Chu̱ ¿lá̱ntla̱ chú̱ nakaxmatko̱y lapi̱ ni̱ a̱li̱akchihui̱nancán? \v 15 Na̱ chuna li̱tum, ¿lá̱ntla̱ chú̱ naancán li̱akchihui̱nancán xtachihui̱n Jesús lapi̱ ni̱tí̱ ma̱lakacha̱ko̱ca̱ pi̱ caanko̱lh li̱akchihui̱nanko̱y? Huá̱ xpa̱lacata, c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ tatzokni̱t: “Ca̱na̱ li̱pa̱xuhu tasiyuko̱y acxni̱ chinko̱y hua̱nti̱ minko̱y li̱akchihui̱nanko̱y yama̱ li̱pa̱xuhu tama̱catzi̱ní̱n hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut.” \v 16 Hua̱mpi̱ ma̱squi li̱akchihui̱nama̱ca̱ yama̱ li̱pa̱xuhu tachihuí̱n hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut, ni̱ lhu̱hua̱ hua̱nti̱ ca̱najlako̱ni̱t, chu̱ chuná̱ kantaxtuma̱ hua̱ntu̱ xamaka̱n quilhtamacú̱ tihua̱ profeta Isaías acxni̱ chuná̱ huánilh Dios: “Quimpu̱chinacan Dios, la̱ntla̱ cli̱chihui̱nán mintachihuí̱n luhua lhu̱hua̱ hua̱nti̱ ni̱ ca̱najlaputunko̱y.” \v 17 Chuná̱ pi̱ hua̱ taca̱najla, huá̱ huix nali̱kalhi̱ya̱ la̱ntla̱ nakaxpata, tu̱ nakaxpata̱ xtachihui̱n Dios. \p \v 18 Hua̱mpi̱ cca̱huaniyá̱n: ¿Tú̱ pala a̱kaxmatko̱y? ¿Tú̱ huan ni̱ chuná? Kaxmatko̱ni̱ttá, sa̱mpi̱ c-Li̱kalhtahuaka chuná̱ huan: \q1 “Xli̱ca̱tlanca ca̱tiyatna̱ ta̱kahuani̱ni̱t xtama̱catzi̱ni̱ncán \q1 chu̱ hua̱ xtachihui̱ncán, cha̱ni̱ttá̱ hasta c-xli̱katsputni ca̱tuxá̱huat.” \m \v 19 Hua̱mpi̱ caj la̱ntla̱ chú̱ quit cpuhuán: ¿Tú̱ akata̱ksko̱ni̱t cahuá̱ yama̱ judíos la̱ntla̱ Dios ma̱xqui̱putunko̱y xlaktaxtut xli̱stacnacán? Quit cpuhuán pi̱ pacs catzi̱ko̱y, sa̱mpi̱ hasta maka̱sa quilhtamacú̱ kolutzi̱n Moisés tima̱catzi̱ni̱ko̱lh tu̱ xuaniputunko̱y Dios, chuná̱ huaniko̱lh: \q1 “Laqui̱mpi̱ huixín judíos nataskahuiniyá̱tit, namín quilhtamacú̱ acxni̱ nacma̱siyuy la̱ntla̱ na̱ cpa̱xqui̱ko̱y xli̱pacs yamá̱ hua̱nti̱ huixín ni̱ ucxilhputunko̱yá̱tit; \q1 chu̱ na̱ chuná̱ yamá̱ hua̱nti̱ huixín puhuaniko̱yá̱tit pi̱ ni̱tú̱ akata̱ksma̱kó̱, \q1 pacs naclakalhamanko̱y laqui̱mpi̱ chuná̱ li̱pe̱cua̱ nali̱si̱tzi̱niyá̱tit.” \m \v 20 Na̱ chuná̱ Isaías, luhua li̱huana̱ tima̱síyulh xtalacapa̱stacni Dios acxni̱ chuná̱ títzokli̱ c-xlibro: \q1 “Yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ xquimputzama̱kó̱ laqui̱mpi̱ naquili̱pa̱huanko̱y, \q1 huata xlacán lacapala̱ quinta̱ksko̱ni̱t; \q1 chu̱ yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ xkalhasquini̱nama̱kó̱ laqui̱mpi̱ naquilakapasko̱y xatí̱ luhua quit, \q1 huata huá̱ cma̱siyuniko̱lh quintalacapa̱stacni.” \m \v 21 Hua̱mpi̱ acxni̱ Dios li̱chihui̱nanko̱y yamá̱ hua̱nti̱ judíos, chuná̱ huá̱ xpa̱lacatacán: “Quit tantacú̱, chu̱ tantascaca̱ clakstonkniko̱lh quimacán la̱ntla̱ xacta̱chihui̱nanputunko̱y pi̱ catalakaspitta̱yako̱lh, chu̱ caquili̱pa̱huampalako̱lh yuma̱ tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ quit ma̱n xaclacsacko̱ni̱t, hua̱mpi̱ xlacán caj tatlanca̱ni̱ko̱y, chu̱ ni̱ kaxmatputunko̱y.” \c 11 \s1 Ni̱ xli̱pacs judíos laktzanka̱ko̱ni̱t \p \v 1 Huí̱ ti̱ tla̱n napuhuán caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ quit cca̱huanimá̱n: ¿Entonces Dios maktum pi̱ lakmakanko̱ni̱t yama̱ xlakskata̱n israelitas? ¡Ni̱ chuná̱ xlá, ni̱tú̱ lakmakama̱ko̱ca̱! Huá̱ chuná̱ cli̱huán sa̱mpi̱ ni̱tú̱ quilakmakama̱ quit, na̱ li̱Israel quit. Quit xquilhtzucut xamaka̱n Abraham na̱ chuná̱ la̱ cati̱hua̱ israelita. Hua̱ la̱ntla̱ quintucuhuiní, huá̱ cli̱kalhi̱y sampi̱ quit xquilhtzúcut yama̱ xamaka̱n xkahuasa Israel xuanicán Benjamín. \v 2 Dios ni̱tú̱ lakmakanko̱ni̱t judíos, sa̱mpi̱ hasta xamaka̱n quilhtamacú̱ Dios huá̱ li̱ma̱tanujko̱lh laqui̱mpi̱ xlacán luhua xatalacsacni cscujnín nali̱taxtuko̱y, chu̱ hasta ca̱la̱nchuj quilhtamacú̱ chunacú̱ li̱ma̱xtuko̱y. Xa̱huachí̱ calacapa̱stáctit hua̱ntu̱ tatzokni̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ caj xpa̱lacata yama̱ quilhtamacú̱ acxni̱ profeta Elías ca̱tali̱puhuá̱n xakatli̱laca̱ma xDios, xma̱laksiyuma̱kó̱ yama̱ judíos xala c-Israel, chuná̱ xquilhanima̱: \v 3 “Quimpu̱chinacan Dios, yuma̱ lacli̱xcajnit quinata̱chiqui̱n judíos makni̱ko̱ni̱t yama̱ profetas hua̱nti̱ huix xmacatanko̱ni̱ta, na̱ lactilhko̱lh mialtar anta̱ni̱ clhcuyucán li̱ma̱jiní̱n acxni̱ lakataquilhpu̱tacana; a̱huatá̱ cacstutamakaxtakni̱t, hua̱mpi̱ juerza̱ quimputzasta̱lama̱kó̱ laqui̱mpi̱ naquimakni̱ko̱y.” \v 4 Hua̱mpi̱ huata Dios chuná̱ huánilh: “Ni̱ pacs aktzanka̱ta̱yako̱ni̱t la̱ huix puhuámpa̱t, sa̱mpi̱ huilakó̱ aktujun mi̱lh judíos hua̱nti̱ aksti̱tum quili̱pa̱huanko̱y, chu̱ ni̱ pala maktum a̱lakatatzokostako̱ni̱t caj xatatlahuamakxtu xdioscán huanican Baal.” \v 5 Na̱ chuná̱ hasta la̱nchuj quilhtamacú̱, Dios lacsacko̱ni̱t makapitzi̱n judíos, ma̱squi caj tzinú̱, hua̱nti̱ lacsacko̱ni̱t nalakma̱xtuko̱y hua̱mpi̱ caj xpa̱lacata̱ pi̱ li̱pa̱huanko̱y chu̱ xtalakalhamá̱n ma̱squi li̱laktaxtuko̱ni̱t. \v 6 Xli̱ca̱na̱ pi̱ ma̱squi lakalhamanko̱lh huá̱ chuná̱ li̱tláhualh sa̱mpi̱ Dios tla̱n catzi̱y, chu̱ ni̱ huá̱ li̱lakma̱xtuko̱lh cumu pala caj tú̱ ya̱ tla̱n tatlahu ma̱kantaxti̱ko̱lh; lapi̱ huá̱ xli̱lakma̱xtuko̱lh ni̱tú̱ cahuá̱ xtápalh ma̱squi Dios xuaniko̱lh pi̱ caj xpa̱lacata xtalakalhamá̱n lakma̱xtuko̱y tachixcuhuí̱tat. \p \v 7 Pus cumu caj tzinú̱ hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús, ¿tú̱ cahuá̱ luhua akspulako̱lh a̱makapitzi̱n judíos? Pus huá̱ chuná̱ qui̱li̱taxtuniko̱lh sa̱mpi̱ judíos ankalhí̱n tzaksama̱kó̱ li̱huana̱ nama̱kantaxti̱ko̱y hua̱ntu̱ xpuhuanko̱y pi̱ aksti̱tum nali̱lakta̱xtuko̱y c-xlacati̱n Dios, hua̱mpi̱ niucxni̱ lalh ma̱lulokko̱lh pi̱ lakcha̱nko̱lh la̱ntla̱ xli̱ca̱na̱ nalakma̱xtuko̱cán c-xlacatí̱n. Hua̱mpi̱ hua̱nti̱ Dios lacsacko̱ni̱t xli̱ca̱na̱ pi̱ nalakma̱xtuko̱cán sa̱mpi̱ ca̱najlako̱lh xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y. Hua̱mpi̱ hua̱nti̱ xacstucán litzaksako̱y lakma̱xtuko̱y xli̱stacnacán, chu̱ lakmakán xtalakalhama̱n Dios, xlacán caj li̱huacá̱ aktzanka̱ta̱yama̱kó̱. \v 8 Xa̱huachí̱ aya chuná̱ tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ caj xpa̱lacatacán: “Dios huá̱ li̱makaxtakko̱lh laqui̱mpi̱ caaktzanka̱ko̱lh, sa̱mpi̱ ni̱ xkaxmatko̱y. Ma̱squi kalhi̱ko̱y xlakastapucán, hua̱mpi̱ ni̱ tancs li̱lacahua̱nanko̱y, kalhi̱ko̱y xtaka̱ncán, hua̱mpi̱ ni̱ li̱kaxmatko̱y hua̱ntu̱ tla̱n tachihuí̱n, chu̱ hasta la̱nchuj quilhtamacú̱ lhu̱hua̱ lama̱kó̱ hua̱nti̱ chuná̱ li̱catzi̱ko̱y.” \v 9 Rey David na̱ chuná̱ tili̱chihui̱nanko̱lh: \q1 “Yuma̱ kama̱ xtahua̱ycán, chu̱ a̱makapitzi̱n talakalhamá̱n tu̱ ma̱xqui̱ko̱ca̱, cali̱aktzanka̱ta̱yako̱lh lapi̱ chuná̱ lacasquinko̱y, \q1 chu̱ xta̱chuná̱ xli̱akchakxnicán caqui̱taxtuniko̱lh anta̱ni̱ nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱cán. \q1 \v 10 Chu̱ maktum pi̱ calakapoklhuananko̱lh xlakastapucán, chu̱ nia̱lh cali̱lacahua̱nanko̱lh, \q1 na̱ chuná̱ csti̱pu̱ncán, niucxnicú̱ cama̱jaxako̱lh, chu̱ ankalhí̱n cacucale̱nko̱lh xli̱pacs hua̱ntu̱ li̱xcájnit tlahuako̱y.” \s1 Dios pacs lakma̱xtuputunko̱y tachixcuhuí̱tat ma̱squi hua̱nti̱ ni̱ judíos \p \v 11 Lakachuní̱n cpuhuán: Acxni̱ judíos lakmakanko̱lh xtalakalhama̱n Dios hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱niko̱lh, ¿pi̱ maktum cahuá̱ aktzanka̱ta̱yako̱lh, chu̱ nia̱lh lay catilaktalacatzuhui̱ko̱lh? ¡Ni̱ chuná̱ catílalh! Sa̱mpi̱ acxni̱ judíos kalhakaxmatmakanko̱lh Dios, chu̱ ni̱ xca̱najlaniputunko̱y, huá̱ tla̱n li̱taxtuniko̱lh xaakmakat chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ judíos sa̱mpi̱ chuná̱ qui̱li̱catzi̱ko̱lh pi̱ xlacán na̱ lakcha̱nko̱y yama̱ laktáxtut c-xlacati̱n Dios hua̱ntu̱ judíos lakmakanko̱ni̱t; hua̱mpi̱ chuná̱ qui̱taxtuni̱t laqui̱mpi̱ judíos nalakcatzanko̱y hua̱ntu̱ makatzanka̱ko̱ni̱t. \v 12 Pus lapi̱ yama̱ tlanca xtala̱kalhi̱ncan judíos hua̱ntu̱ li̱laktzanka̱ta̱yako̱lh, luhua xli̱ca̱na̱ tla̱n makta̱yako̱lh xli̱pacs xala ca̱tuxá̱huat hua̱nti̱ ni̱ judíos, pus pala caj li̱huana̱ nalacapa̱staca̱hu xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua tlak li̱huaca tla̱n namakta̱yako̱y xli̱pacs tachixcuhuí̱tat xala ca̱tuxá̱huat acxni̱ xli̱pacs judíos a̱maktum natzucuko̱y li̱pa̱huanko̱y Dios, chu̱ ma̱tla̱ni̱ko̱y laktáxtut hua̱ntu̱ xlá̱ ma̱lacnu̱niko̱y. \p \v 13 Hua̱mpi̱ huí̱ aktum tachihuí̱n hua̱ntu̱ quit cli̱ta̱kalhchihui̱namputuná̱n xli̱pacs huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos. Huixín catzi̱yá̱tit pi̱ Dios quilacsacni̱t, chu̱ quima̱lakacha̱ni̱t laqui̱mpi̱ luhua huixín hua̱nti̱ nacca̱li̱akchihui̱naniyá̱n xtachihui̱n Jesús, chu̱ quit tancs cma̱kantaxti̱putún hua̱ntu̱ quili̱ma̱scujuma̱ca̱. \v 14 Xa̱huachí̱ huá̱ chuná̱ cca̱li̱ta̱kalhchihui̱namá̱n laqui̱mpi̱ yama̱ judíos hua̱nti̱ quinata̱chiquí̱n naucxilhko̱y la̱ntla̱ li̱pa̱xuhuayá̱tit xtalakalhama̱n Dios c-milatama̱tcán, chu̱ xlacán na̱ nalakcatzanko̱y hua̱ntu̱ makatzanka̱ko̱ni̱t, chu̱ naca̱macasta̱layá̱n laqui̱mpi̱ na̱ nalakma̱xtuko̱y xli̱stacnacán c-xlacati̱n Dios xta̱chuná̱ la̱ huixín ca̱lakma̱xtucántit. \p \v 15 Sa̱mpi̱ lapi̱ caj huá̱ xpa̱lacata̱ pi̱ Dios lakmakanko̱lh judíos, qui̱táxtulh pi̱ xli̱pacs hua̱nti̱ ni̱ judíos chú̱ tla̱n laktalacatzuhui̱ko̱y Dios laqui̱mpi̱ nalakalhamanko̱y, ¿lá̱ntla̱ chi̱nchu̱ naqui̱taxtuy acxni̱ yama̱ judíos nalaktalacatzuhui̱palako̱y Dios, chu̱ xlá̱ nalakalhamanko̱y? ¡Xta̱chuná̱ naqui̱taxtuy pala xlakastakuananko̱lh ca̱li̱ní̱n! \v 16 Lapi̱ Dios lácsacli̱ yama̱ xapu̱lh judío Abraham laqui̱mpi̱ nalakalhamán, yumá̱ qui̱taxtuy pi̱ xli̱pacs xquilhtzúcut na̱ nalakcha̱nko̱y yama̱ xtalakalhamá̱n. Luhua xta̱chuná̱ qui̱taxtuy la̱ acxni̱ huili̱cán pu̱lactum ka̱xi̱ xla harina, pala hua̱ntu̱ pu̱lh tlahuacán xacaxtala̱nchu̱ li̱sa̱huanicán Dios, pus xli̱pacs a̱makapitzi̱n caxtala̱nchu̱ hua̱ntu̱ li̱tlahuacán yuma̱ squítit, qui̱taxtuy pi̱ na̱ xasa̱ntujlani; na̱ chuna li̱tum pala xtankaxe̱k akatum quihui li̱sa̱huanicani̱t Dios, pus qui̱taxtuy pi̱ xli̱pacs xmakxpa̱ní̱n na̱ xasa̱ntujlani̱ c-xlacati̱n Dios. \p \v 17 Makapitzi̱n xmakxpa̱ni̱n yuma̱ xatla̱n quihui olivo hua̱nti̱ luhua antá̱ xpulhni̱t pakaca̱acti̱ko̱ca̱, chu̱ antá̱ chú̱ huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos xpu̱xokocán hua̱ntu̱ pakaca̱acti̱ko̱ca̱. Sa̱mpi̱ huixín caj xachunata quihui olivo xuani̱tántit, hua̱mpi̱ cumu aya ca̱cuchi̱cani̱tántit, chú̱ huixín li̱pa̱xuhuayá̱tit sa̱mpi̱ tla̱n li̱latapa̱yá̱tit hua̱ntu̱ li̱lama̱ yama̱ xatla̱n quihui olivo. \v 18 Hua̱mpi̱ ma̱squi ca̱lakalhamancani̱tántit, ni̱ capuhuántit huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos pala a̱tzinú̱ lacuan huixín ni̱ xahua̱ hua̱nti̱ luhua judíos, ti̱ cca̱li̱ma̱xtuyá̱n xta̱chuná̱ xmakxpa̱ni̱n xaquihui olivo. Hua̱mpi̱ pala xamaktum napuhuaná̱tit pi̱ huixín a̱tzinu̱ lactali̱pa̱hu, li̱huana̱ calacapa̱stáctit pala huixín ma̱xqui̱pá̱tit hua̱ntu̱ nali̱latama̱y yuma̱ xatla̱n tachaná̱n anta̱ni̱ chú̱ maktapaksi̱yá̱tit, sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ hua̱ yama̱ xtankaxe̱ka xatla̱n olivo ca̱ma̱xqui̱má̱n li̱tlihuaka, chu̱ latáma̱t laqui̱mpi̱ tla̱n nalatapa̱yá̱tit. \p \v 19 Usu xamaktum ma̱x huí̱ cha̱tum huixín ti̱ puhuámpa̱t: “Xli̱ca̱na̱ xlá̱ hua̱ntu̱ huana, hua̱mpi̱ ma̱x Dios huá̱ li̱lakmakanko̱lh yama̱ judíos hua̱nti̱ xli̱taxtuko̱y xta̱chuná̱ xaxli̱ca̱na̱ xmakxpa̱ni̱n olivo quihui, caj hua̱ laqui̱mpi̱ huij nahuán anta̱ni̱ quin injertar naquinca̱li̱tlahuacaná̱n xpu̱xokocán.” \v 20 Luhua cui̱ntaj catláhualh hua̱nti̱ chuná̱ puhuán, sa̱mpi̱ huá̱ li̱pakaca̱acti̱ca̱ xmakxpa̱ni̱n xatla̱n olivo pi̱ ni̱ kaxmatko̱lh hua̱ntu̱ xli̱ma̱paksi̱ko̱cán, chu̱ ni̱ ca̱najlako̱lh hua̱ntu̱ xma̱lacnu̱niko̱cán; chu̱ antá̱ chu̱ huixín injertar ca̱tlahuacántit sa̱mpi̱ ca̱najlayá̱tit hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y, huata tu̱ cuaniyá̱n pi̱ fuerza̱ calacapuhuani̱ ni̱ xahua̱ pala xamaktum nama̱pa̱nu̱palacana. \v 21 Huá̱ chuná̱ cca̱li̱huaniyá̱n, sa̱mpi̱ lapi̱ Dios ni̱ lakcatzanko̱lh, chu̱ pakaca̱acti̱ko̱lh xmakxpa̱ni̱n xatla̱n olivo hua̱ntu̱ luhua ma̱n xchani̱t, ¿pi̱ li̱huacá̱ chú̱ huixín naca̱lakcatzaná̱n cumu caj xachunata xaquihui olivo xuani̱tántit, chu̱ hasta a̱li̱sta̱lh injertar ca̱tlahuacántit? \v 22 Xli̱ca̱na̱ luhua cui̱ntaj catlahuátit, ma̱squi xli̱ca̱na̱ puhuana̱hu pi̱ Dios luhua tla̱n catzi̱y, chu̱ lakalhamanko̱y tachixcuhuí̱tat, hua̱mpi̱ na̱ ni̱ ma̱tzanka̱naniko̱y hua̱nti̱ kalhakaxmatmakanko̱y. Sa̱mpi̱ xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱ ma̱tzanka̱naniko̱y huata nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱y judíos hua̱nti̱ ni̱ ca̱najlako̱y laktáxtut hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱niko̱y. Hua̱mpi̱ huata huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ hua̱nti̱ ca̱najlayá̱tit, ca̱lakalhamani̱tán. Cumu huixín aya ca̱ma̱tzanka̱nanini̱tán, hua̱ntu̱ aksti̱tum calatapá̱tit xta̱chuná̱ ti̱ xli̱ca̱na̱ pa̱xcatcatzi̱niy xtalakalhamá̱n, sa̱mpi̱ pala ni̱ chuna nalatapa̱yá̱tit, tancs cacatzí̱tit pi̱ naca̱ca̱acti̱palayá̱n c-xquihui. \v 23 Hua̱mpi̱ na̱ luhua mili̱catzi̱tcán yumá̱ pi̱ lapi̱ hua̱ judíos xtzucupalako̱lh li̱pa̱huako̱y Dios, chu̱ xca̱najlako̱lh hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y, xlá̱ tuncán xma̱xqui̱ko̱lh quilhtamacú̱ nali̱taxtuko̱y xlakskatá̱n, chu̱ antá̱ injertar xtlahuapalako̱lh c-xmakxpa̱n xatla̱n olivo. Sa̱mpi̱ Dios kalhi̱y li̱tlihuaka̱ nama̱pa̱nu̱y, chu̱ naya̱huapalay anta̱ni̱ xapu̱lh xta̱taquilhastucko̱y quihui. \v 24 Lapi̱ huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos, Dios tla̱n ca̱tlahuán, chu̱ ca̱qui̱tiyán c-xakán caj xachunata olivo laqui̱mpi̱ naca̱tlahuayá̱n c-xatla̱n olivo, ¿pi̱ ni̱ xali̱huaca̱ lacapala̱ catilakalhamampalako̱lh judíos, chu̱ injertar xtlahuapalako̱lh anta̱ni̱ xlacán xapu̱lh xli̱ca̱na̱ xtapaksi̱ko̱y? \s1 Nalakchá̱n quilhtamacú̱ acxni̱ xli̱pacs judíos nia̱lh nalakmakanko̱y akapu̱táxtut tu̱ ma̱sta̱y Jesús \p \v 25 Nata̱laní̱n, tze̱k huí̱ pu̱lactum xtaluloktat Dios hua̱ntu̱ quit clacasquín nacatzi̱yá̱tit la̱ntla̱ xlá̱ lhca̱huili̱ni̱t xpa̱lacatacan judíos, laqui̱mpi̱ huixín ni̱ luhua lactali̱pa̱hu naca̱makcatzi̱caná̱tit ni̱ xahua̱ judíos. Tama̱ israelitas la̱nchú̱ lakmakama̱kó̱ laktáxtut hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱niko̱y, hua̱mpi̱ xma̱n huá̱ chuná̱ nalako̱y hasta acxni̱ yama̱ quilhtamacú̱ nalakchá̱n la̱ntla̱ natakatzi̱ko̱y xli̱pacs yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos hua̱nti̱ Dios lhca̱huili̱ni̱t nali̱pa̱huanko̱y Jesús. \v 26 Acxni̱ chuná̱ nakantaxtuko̱y, tancs cca̱huaniyá̱n pi̱ acxnicú̱ xli̱pacs israelitas nakalhi̱ko̱y laktáxtut hua̱ntu̱ chú̱ lakmakanko̱y, sa̱mpi̱ antá̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ tatzokni̱t: \q1 “Antá̱ c-xtiyatcan judíos tu̱ na̱ huanicán Sión nataxtuya̱chá̱ cha̱tum ti̱ nalakma̱xtuko̱y ti̱ xala c-Israel, \q1 hua̱nti̱ nama̱pa̱nu̱niko̱y xli̱pacs xali̱xcajnit xtalacapa̱stacnicán hua̱ntu̱ kalhi̱ko̱y xquilhtzucut xamaka̱n ko̱lutzi̱n Jacob. \q1 \v 27 Acxni̱ quit nacma̱tzanka̱naniko̱y xli̱pacs xtala̱kalhi̱ncán, \q1 tancs nataluloka̱ pi̱ quit cta̱tlahuako̱ni̱t nahuán aktum xasa̱sti talacca̱xlán.” \p \v 28 Tama̱ judíos luhua li̱pe̱cua̱ lacata̱qui̱ko̱y Dios la̱ntla̱ ni̱tú̱ li̱ucxilhko̱y laktáxtut hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱niko̱y, hua̱mpi̱ xli̱makua chuná̱ lako̱y Dios lacasquini̱t pi̱ naca̱lakcha̱ná̱n huixín tachihuí̱n tu̱ ma̱sta̱y laktáxtut. Hua̱mpi̱ Dios chunacu pa̱xqui̱ko̱y judíos, chu̱ ankalhí̱n nalakalhamanko̱y caj xpa̱lacata̱ tu̱ ma̱lacnu̱niko̱ni̱tanchá̱ xalakmaka̱n xnatla̱tnacán Abraham, Isaac, chu̱ Jacob. \v 29 Sa̱mpi̱ mili̱catzi̱tcán pi̱ hua̱ntu̱ Dios ma̱sta̱y, nia̱lh maklhti̱nán, chu̱ ni̱ lakcatzalacá̱n, chu̱ xli̱pacs hua̱nti̱ ma̱lacnu̱ni̱t nalakalhamanko̱y chunacú̱ tasanima̱kó̱ calaktalacatzuhui̱ko̱lh. \v 30 La̱ntla̱ minchatá̱ maka̱n quilhtamacú̱ huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos caj xkalhakaxpatmakampá̱tit hua̱ntu̱ Dios xca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n, hua̱mpi̱ acxni̱ milh Cristo yama̱ judíos hua̱nti̱ kalhakaxmatmakanko̱y la̱ntla̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱ko̱y laktáxtut hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y, huá̱ xpa̱lacata̱ chú̱ huixín ca̱li̱lakalhamani̱tán sa̱mpi̱ ma̱tla̱ni̱yá̱tit tama̱ laktáxtut. \v 31 Xli̱ca̱na̱ pi̱ tama̱ judíos la̱nchú̱ kalhakaxmatmakama̱kó̱ Dios, hua̱mpi̱ acxni̱ chuná̱ tlahuama̱kó̱ tla̱n li̱táxtulh la̱ntla̱ Dios nama̱siyuy pi̱ xli̱ca̱na̱ ca̱lakalhamaná̱n ma̱squi huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos xta̱chuná̱ la̱ lakalhamamputunko̱y judíos. \v 32 Dios lacasquín pi̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat nacatzi̱ya̱hu pi̱ li̱macxtum lactucxya̱huani̱tahu xli̱ma̱paksí̱n, chuná̱ la̱ ti̱ judíos, chu̱ ni̱ judíos, laqui̱mpi̱ chú̱ a̱li̱sta̱lh nalakana̱hu laqui̱mpi̱ lacxtum naquinca̱lakalhamapalayá̱n. \p \v 33 ¿Tí̱ cahuá̱ tla̱n nama̱lakcha̱ni̱y xta̱chuná̱ Dios laqui̱mpi̱ nacatzi̱y hua̱ntu̱ xlá̱ lakpu̱tlakahuili̱ni̱t, chu̱ la̱ntla̱ kalhi̱y tlanca xtalakalhamá̱n, xa̱hua̱ la̱ntla̱ ni̱ anán xtamactat xtastácat? ¿Tí̱ cahuá̱ naakata̱ksa̱, chu̱ nacatzi̱y xatú̱ xpa̱lacata li̱tlahuay hua̱ntu̱ tlahuama̱? \v 34 Ni̱ pala cha̱tum catzi̱y hua̱ntu̱ Dios lacapa̱stacma̱. ¿Tí̱ cahuá̱ tla̱n nastacya̱huay Dios, chu̱ nahuaniy hua̱ntu̱ xli̱tláhuat? Ni̱tí̱. \v 35 Dios ni̱tí̱ pala tú̱ lacle̱niy, sa̱mpi̱ ¿tí̱ tla̱n nali̱tlanca̱catzi̱y pi̱ xlá̱ makta̱yani̱t Dios, usu nasquiniy xtaskahu caj xpa̱lacata pi̱ huí̱ tu̱ ta̱qui̱ni̱t? \v 36 Sa̱mpi̱ pacs hua̱ntu̱ anán, chuná̱ anán sa̱mpi̱ huá̱ ma̱lacatzuqui̱ko̱ni̱t. Xlá̱ xpu̱china pacs tu̱ anán, chu̱ pacs tu̱ quin kalhi̱ya̱hu, huá̱ li̱kalhi̱ya̱hu sa̱mpi̱ xlá̱ quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán. ¡Huá̱ catamá̱xqui̱lh ca̱cni̱ caxani̱li̱huayaj xtihua̱! Chuná̱ calalh, amén. \c 12 \s1 Pablo ma̱siyuy la̱ntla̱ nali̱ca̱cni̱naniya̱hu Dios quilatama̱tcán \p \v 1 Chuná̱ pi̱ nata̱laní̱n, lapi̱ xli̱ca̱na̱ huixín pa̱xcatcatzi̱niyá̱tit Dios pi̱ huá̱ ca̱lakalhamani̱tán, quit cca̱squiniyá̱n li̱tlá̱n pi̱ camacama̱xquí̱tit milatama̱tcán xta̱chuná̱ la̱ aktum xastacná mili̱ca̱xtlahua̱ncán hua̱ntu̱ nali̱ma̱lacnu̱niya̱ laqui̱mpi̱ xma̱n hua̱ xlá̱ namaclacasquín, chu̱ nalakati̱y acxni̱ naucxilha̱ pi̱ aksti̱tum lapá̱tit, sa̱mpi̱ xma̱n huá̱ chuná̱ mini̱niy nali̱ca̱cni̱naniyá̱tit Dios. \v 2 Huixín nia̱lh chuná̱ calatapá̱tit la̱ lama̱kó̱ cati̱hua̱ tachixcuhuí̱tat xala ca̱tuxá̱huat hua̱nti̱ ni̱ li̱pa̱huanko̱y; huata calakpalí̱tit mintalacapa̱stacnicán hua̱ntu̱ xapu̱lh xli̱lapá̱tit laqui̱mpi̱ na̱ nalakpali̱yá̱tit milatama̱tcán; xma̱n chuná̱ nali̱akata̱ksá̱tit hua̱ntu̱ Dios kalhi̱y xtalacapa̱stacni, hua̱ntu̱ xlá̱ lakati̱y nama̱kantaxti̱yá̱tit c-milatama̱tcán, chu̱ hua̱ntu̱ catzi̱y pi̱ aksti̱tum. \p \v 3 Quit Dios quilakalhamani̱t, chu̱ quilacsacni̱t laqui̱mpi̱ nacli̱akchihui̱nán xtalacapa̱stacni, huá̱ xpa̱lacata cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ ni̱ pala cha̱tum huixín cali̱lacata̱quí̱nalh pala tlak tlanca nalacapa̱stacá̱tit caj mimpa̱lacatacán pala nalacatza̱layá̱tit hua̱ la̱ntla̱ tu̱ tla̱n, hua̱mpi̱ hua̱ la̱ntla̱ chuná̱ xlí̱lat calacapa̱stáctit mimpa̱lacatacán, xta̱chuná̱ la̱ntla̱ catzi̱yá̱tit xatalhca̱n tastácat hua̱ntu̱ Dios ca̱ma̱pitzinín cha̱tunu. \v 4 Catzi̱yá̱tit pi̱ la̱ntla̱ kalhi̱ya̱hu quimacnicán, lhu̱hua lactzu̱ lactzú̱ hua̱ntu̱ li̱taxtuko̱y, hua̱mpi̱ la̱ntla̱ ti̱pa̱tu ti̱pa̱tu hua̱ntu̱ kalhi̱ya̱hu c-quimacnicán, pacs maclacasquina̱hu ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ tanuj tanu̱ kalhi̱ko̱y xtascujutcán. \v 5 Pus na̱ chuná̱ chú̱ quin hua̱nti̱ li̱pa̱huana̱hu Cristo, ma̱squi tanuj tanu̱ kalhi̱ya̱hu quintascujutcán, chu̱ ma̱squi luhua quilhu̱huacán la̱ntla̱ xli̱ca̱tlanca ca̱tuxá̱huat, xli̱ca̱na̱ pi̱ cha̱tumá̱ li̱taxtuya̱hu sa̱mpi̱ xma̱n cha̱tum hua̱nti̱ tapaksi̱niya̱hu. \p \v 6 La̱ntla̱ cha̱tunu̱ quin, Dios quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán tanuj tanu̱ tascújut la̱ntla̱ xatú̱ xlá̱ quinca̱ma̱xqui̱putún, chu̱ pala xlá̱ quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán talacapa̱stacni̱ la̱ntla̱ tla̱n nali̱chihui̱nana̱hu xtachihuí̱n, pus chuná̱ cali̱chihui̱nancha̱hu la̱ntla̱ ca̱najlaya̱hu pi̱ Dios quinca̱ma̱lacapa̱stacni̱yá̱n. \v 7 Lapi̱ Dios ma̱xqui̱ni̱tán talacapa̱stacni̱ pi̱ tla̱n namakta̱yako̱ya̱ a̱makapitzi̱n, pus luhua aktum tapa̱xuhuá̱n cali̱scujkó. Chu̱ huix hua̱nti̱ ma̱xqui̱ni̱tán tastácat pi̱ tla̱n nama̱kalhtahuaka̱ko̱ya̱ minta̱ca̱najlaní̱n, pus luhua tancs cama̱siyunikó̱ hua̱ntu̱ huix catzi̱ya. \v 8 Chu̱ lapi̱ Dios li̱ma̱xtuni̱tán pi̱ tla̱n ma̱akpuhuanti̱ni̱ya̱ a̱makapitzí̱n laqui̱mpi̱ aksti̱tum nali̱pa̱huanko̱y Dios, pus luhua ca̱li̱pa̱xuhu cama̱akpuhuanti̱ni̱kó. Lapi̱ Dios ma̱tamacu̱nú̱ li̱ma̱xtún huix cali̱makta̱yakó̱ a̱makapitzí̱n hua̱ntu̱ kalhi̱ya, chu̱ ni̱ caj calakcátzanti, chu̱ ni̱ cali̱lacata̱quí̱nanti̱ hua̱ntu̱ ma̱sta̱ya. Na̱ chuná̱ lapi̱ Dios li̱lacsacni̱tán pi̱ natahuilaya̱ li̱ma̱paksi̱ná, pus hua̱ntu̱ aksti̱tum cama̱paksí̱nanti. Lapi̱ Dios li̱lacsacni̱tán pi̱ namakta̱yako̱ya̱ li̱ma̱xkaní̱n, pus ni̱ calakachipini, xli̱pacs mintapa̱xuhuá̱n calakalhamankó, chu̱ camakta̱yakó. \s1 Hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo, ni̱ calakacha̱niko̱lh nama̱kantaxti̱ko̱y xtascújut \p \v 9 Hua̱ntu̱ aksti̱tum cala̱pa̱xquí̱tit, calakmakántit xli̱pacs hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n talacapa̱stacni, chu̱ calitzaksátit nama̱kantaxti̱yá̱tit hua̱ntu̱ lacuan tatlahu. \v 10 Acxtum cala̱pa̱xquí̱tit cha̱tunu a̱makapitzi̱n laqui̱mpi̱ natasiyuy pi̱ xli̱ca̱na̱ la̱lakalhamaná̱tit, cala̱kalhakaxpáttit, chu̱ ni̱tí̱ calakmakántit, acxtum cacatzí̱tit luhua xta̱chuná̱ li̱nata̱laní̱n. \v 11 Catahuixca̱ní̱tit xpa̱lacata tama̱ tascújut hua̱ntu̱ lakayá̱tit, ni̱ calhquititnántit, huata xli̱pacs minacu̱cán cama̱kantaxtí̱tit tascújut tu̱ Dios ca̱ma̱xqui̱ni̱tán. \p \v 12 Cha̱pa̱xuhua̱na̱ calatapá̱tit sa̱mpi̱ kalhkalhi̱ma̱hu hua̱ntu̱ Dios quinca̱ma̱lacnu̱nini̱tán; pala lakchiná̱n aktum tali̱puhuá̱n, usu tapa̱tí̱n, ni̱ caca̱makatlaján, huata huixín camakatlajátit; xa̱huachí̱ niucxnicú̱ catamakaxtaknítit la̱ntla̱ naxakatli̱lacapiná̱tit Dios. \p \v 13 Acxni̱ pala tú̱ maclacasquima̱kó̱ minta̱ca̱najlaní̱n, pus acxtum cala̱makta̱yátit; na̱ chuná̱ pala tí̱ nalakapaxia̱lhnán hua̱nti̱ caj xamini, pus hua̱ntu̱ li̱pa̱xuhu cama̱lacqui̱ni̱ mínchic, cahuani̱ catánu̱lh, chu̱ catahui̱. \p \v 14 Na̱ chuná̱ ma̱squi huí̱ ti̱ ca̱ta̱la̱tlahuayá̱n, huixín ni̱ catamakapu̱spitnítit, huata chá̱ casquinítit Dios pi̱ camaktá̱yalh. A̱maktum cca̱huaniyá̱n pi̱ casquinítit Dios pi̱ camaktá̱yalh, niucxni̱ casquinítit pi̱ nama̱pa̱ti̱ni̱y. \p \v 15 Hua̱nti̱ pa̱xuhuama̱kó̱, na̱ chuná̱ cata̱pa̱xuhuakó̱tit; hua̱mpi̱ hua̱nti̱ li̱puhuama̱kó̱, chu̱ tasama̱kó̱, huixín na̱ chuná̱ cata̱li̱puhuankó̱tit, chu̱ cata̱tasakó̱tit. \p \v 16 Tapa̱xuhuá̱n cali̱tahuilátit cha̱tunu a̱makapitzí̱n. Ni̱ tilacapacxá̱tit, hua̱mpi̱ na̱ acxtum cata̱talakxtupi̱kó̱tit ti̱ caj xalacchunatá; na̱ ni̱ tlanca̱ ticatzi̱yá̱tit. \p \v 17 Lapi̱ huí̱ pala tí̱ pala tú̱ naca̱tlahuaniyá̱n hua̱ntu̱ ni̱ tla̱n, ni̱ chuná̱ huixín cali̱makaxokótit, huata aksti̱tum calatapá̱tit, chu̱ calitzaksátit nama̱kantaxti̱yá̱tit hua̱ntu̱ lacuan tatlahu hua̱ntu̱ nali̱catzi̱ko̱y a̱makapitzí̱n pi̱ tla̱n. \v 18 Hasta la̱ntla̱ huixín ta̱yaniyá̱tit cakalhi̱nikó̱tit tapa̱xuhuá̱n xli̱pacs chixcuhuí̱n laqui̱mpi̱ ni̱tí̱ naca̱si̱tzi̱niyá̱n. \v 19 Nata̱laní̱n, pala tí̱ ca̱tlahuaniyá̱n hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n niucxnicú̱ titamakapu̱spitniko̱yá̱tit, hua̱mpi̱ cali̱makaxtáktit pi̱ hua̱ Dios cama̱xokó̱ni̱lh hua̱ntu̱ tláhualh, sa̱mpi̱ c-Li̱kalhtahuaka̱ chuná̱ huan: “Caj xma̱n quit Dios hua̱nti̱ quimini̱niy nacma̱xoko̱ni̱ko̱y hua̱ntu̱ tlahuati̱lhako̱ni̱t xtala̱kalhi̱ncán.” \v 20 Chu̱ lacatum chuná̱ tatzokpalani̱t: “Lapi̱ huí̱ minta̱la̱tlahuaná hua̱nti̱ luhua li̱pe̱cua̱ si̱tzi̱niyá̱n, chu̱ huix ucxílhpa̱t pi̱ tzincsni̱ma̱, chu̱ kalhpu̱ti̱xni̱ma̱, huix ni̱ catlahuasputu, huata xatlá̱n cata̱huá̱yanti, chu̱ cama̱kotni. Acxni̱ chuná̱ natlahuaya, xacstu natzucuy li̱lacama̱xanán caj xpa̱lacata̱ hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n tlahuaniyá̱n.” \v 21 Ni̱ catama̱sta̱ pi̱ namakatlajayá̱n hua̱ntu̱ xali̱xcajnit talacapa̱stacni, huata huix camakatlaja, laqui̱mpi̱ ankalhí̱n natlahuayá̱tit lacuan tatlahu c-xlaksti̱pa̱ncan hua̱nti̱ si̱tzi̱niyá̱n. \c 13 \p \v 1 Pu̱tum huixín ca̱mini̱niyá̱n nakalhakaxpatá̱tit hua̱ntu̱ li̱ma̱paksi̱nanko̱y, hua̱nti̱ huili̱ko̱cani̱t li̱ma̱paksi̱naní̱n c-mincachiquincán. Sa̱mpi̱ Dios lacasquín pi̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat nakalhi̱ko̱y hua̱nti̱ nama̱paksi̱ko̱y c-akatunu ca̱chiquí̱n, chu̱ ni̱ pala cha̱tum ma̱paksi̱ná̱ huí̱ pala ni̱ hua̱ Dios chuná̱ lacasquini̱t. \v 2 Huá̱ xpa̱lacata cca̱li̱huaniyá̱n, lapi̱ cha̱tum ti̱ ni̱tlá̱n tlahuay, usu ni̱ kalhakaxmata̱ hua̱ntu̱ li̱ma̱paksi̱nán ma̱paksi̱na xala xca̱chiquí̱n, pus xli̱ca̱na̱ pi̱ ta̱la̱soka̱li̱ma̱ hua̱ntu̱ xli̱ma̱paksi̱n Dios, chu̱ xli̱pacs hua̱nti̱ chuná̱ kalhakaxmatmakananko̱y xacstucán putzako̱y pi̱ nama̱pa̱ti̱ni̱ko̱cán. \v 3 Dios huili̱ko̱ni̱t ma̱paksi̱naní̱n laqui̱mpi̱ nali̱makape̱cuanko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ li̱xcájnit lama̱kó̱, chu̱ hua̱nti̱ tlahuama̱kó̱ hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n, sa̱mpi̱ ma̱paksi̱ná̱ ni̱ huá̱ putzasta̱lama̱ hua̱nti̱ aksti̱tum lama̱kó̱. Lapi̱ huix ni̱ caj cha̱pe̱cuaj latapa̱putuna̱ c-xlacati̱n ma̱paksi̱ná, pus hua̱ntu̱ aksti̱tum calatapa, chu̱ hasta ma̱paksi̱ná̱ ni̱tu̱ catili̱huanín pala tú̱ ni̱tlá̱n tlahuápa̱t. \v 4 Huá̱ chuná̱ cli̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ Dios lacásquilh pi̱ tama̱ ma̱paksi̱naní̱n nakalhi̱ko̱y li̱ma̱paksí̱n caj xpa̱lacata namakta̱yako̱y tachixcuhuí̱tat, hua̱mpi̱ lapi̱ huix ni̱ lacati̱tum scújpa̱t, pus cape̱cuani̱ ma̱paksi̱ná, sa̱mpi̱ ni̱ caj xachunatá̱ li̱le̱nko̱y hua̱ntu̱ nali̱macapa̱huanko̱y, pus hua̱ Dios scujnima̱, la̱ntla̱ nama̱xoko̱ni̱ko̱y xli̱pacs hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n tlahuako̱y tachixcuhuí̱tat. \v 5 Huachá̱ xpa̱lacata, luhua xlacasquinca̱ pi̱ nakalhakaxmata̱hu hua̱ntu̱ li̱ma̱paksi̱nán quima̱paksi̱nacán, ni̱ caj xpa̱lacata̱ pi̱ pe̱cuaniya̱hu pala naquinca̱tamacanu̱yá̱n c-pu̱la̱chi̱n, hua̱mpi̱ na̱ xa̱huá̱ luhua ankalhí̱n quili̱kalhakaxmatnatcán sa̱mpi̱ ma̱n quintalacapa̱stacnicán quinca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n pi̱ chuná̱ quili̱tlahuatcán. \v 6 Na̱ chuna li̱tum luhua xlacasquinca̱ huixín nalakaxoko̱naná̱tit anta̱ni̱ lakahuilátit laqui̱mpi̱ yama̱ ma̱paksi̱naní̱n tla̱n nama̱kantaxti̱ko̱y xtascujutcán hua̱ntu̱ Dios li̱lacsacko̱ni̱t natlahuako̱y. \p \v 7 La̱ntla̱ cha̱tunu cha̱tunu̱ cama̱xqui̱kó̱tit hua̱ntu̱ lakchá̱n, chu̱ mini̱niy nama̱xqui̱ko̱yá̱tit. Hua̱nti̱ ma̱ta̱ji̱nán xpa̱lacata li̱lakaxokó̱nat, cama̱xqui̱kó̱tit mili̱xoko̱ncán, chuná̱ pala hua̱ gobierno, usu gobernador, acxtum calakaxoko̱nanítit; na̱ chuná̱ la̱ntla̱ c-minca̱chiqui̱ncán, hua̱nti̱ mini̱niy pi̱ nalakachixcuhui̱yá̱tit huá̱ calakachixcuhuí̱tit, chu̱ hua̱nti̱ mili̱ma̱xqui̱tcán ca̱cni, hua̱ntu̱ lacati̱tum cata̱kalhchihui̱nántit, chu̱ caca̱cni̱nanítit. \p \v 8 Huixín ni̱tí̱ calakatahuilanítit tumi̱n; pala tí̱ xlakahuilanítit, tuncán caxoko̱nanítit; hua̱mpi̱ yama̱ tapá̱xqui̱t hua̱ntu̱ huixín mili̱ma̱siyutcán, ni̱ nali̱ma̱xtuyá̱tit la̱ tumi̱n, chu̱ pala tí̱ xlakahuilani caj maktum naxoko̱naniya nia̱lh tú̱ lakahuilani, hua̱mpi̱ tama̱ tapá̱xqui̱t ankalhí̱n mila̱li̱kalhi̱nitcán, sa̱mpi̱ hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ pa̱xqui̱ko̱y a̱makapitzí̱n xlá̱ aya ma̱kantaxti̱ma̱ hua̱ntu̱ huan c-kampa̱tunu xakampa̱ca̱hu xapuxcu xli̱ma̱paksi̱n Dios. \v 9 Huixín ma̱x catzi̱yá̱tit la̱ntla̱ Dios antá̱ tima̱paksí̱nalh acxni̱ chuná̱ huá̱: “Ni̱ tiakskahuiya̱ ti̱ ta̱pu̱chuhuaya, ni̱ timakni̱nana, ni̱ tilakcatzalacapiniya̱ tu̱ kalhi̱y a̱makapitzí̱n”; pus ma̱squi yuma̱ li̱ma̱paksí̱n, chu̱ a̱kampa̱lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ Dios tima̱paksí̱nalh, caj xma̱n kampa̱tum li̱tapu̱lhca̱y, hua̱ yumá̱ hua̱ntu̱ huaniputún: “Calakalhámanti̱ xli̱pacs a̱makapitzí̱n chuná̱ la̱ntla̱ta huix acstulakalhamancana.” \v 10 Hua̱nti̱ xli̱ca̱na̱ kalhi̱y tapá̱xqui̱t, niucxnicú̱ lacapa̱stacma̱ pala tú̱ natlahuaniy hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n a̱cha̱tum, sa̱mpi̱ caj xpa̱lacata quintalakalhama̱ncán li̱ma̱kantaxti̱ya̱hu xli̱pacs a̱ti̱pa̱tu̱ tu̱ Dios li̱ma̱paksi̱nani̱t. \p \v 11 Hua̱mpi̱ clacasquín pi̱ na̱ luhua cui̱ntaj xtlahuátit yuma̱ quilhtamacú̱ hua̱ntu̱ quin li̱lama̱hu, sa̱mpi̱ lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n tasiyuma̱. Chú̱ aya lakcha̱ni̱t quilhtamacú̱ la̱ntla̱ nalakahuana̱hu c-quintalhtatacán, chu̱ naucxilha̱hu hua̱ntu̱ lama̱, sa̱mpi̱ cha̱li̱ cha̱lí̱ a̱chuná̱ talacatzuhui̱ma̱ quilhtamacú̱ la̱ntla̱ namín Quimpu̱chinacán laqui̱mpi̱ naquinca̱lakma̱xtuyá̱n ni̱ xahua̱ la̱ntla̱ xakasiya̱ acxni̱ huacu tica̱najlanihu. \v 12 Xta̱chuná̱ la̱ ca̱tzi̱sní̱ lama̱hu u̱nú̱ ca̱tuxá̱huat sa̱mpi̱ lhu̱hua tala̱kalhí̱n huí̱, hua̱mpi̱ na̱ aya naxkakay; huá̱ xpa̱lacata, cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ maktum calakmakahu tala̱kalhí̱n hua̱ntu̱ tlahuacán ca̱paklhtu̱tá̱, chu̱ acxtum xma̱n huá̱ cali̱latma̱hu yama̱ ca̱xkakana latáma̱t hua̱ntu̱ li̱latama̱cán anta̱ni̱ huí̱ puru xkakánat. \v 13 Xli̱ca̱na̱ cca̱huaniyá̱n pi̱ aksti̱tum calatapá̱tit, chu̱ tancs cascújtit xta̱chuná̱ la̱ntla̱ ti̱ scujko̱y ca̱cuhuiní, chu̱ ni̱ catlahuátit hua̱ntu̱ li̱xcájnit, ni̱ caakkottapá̱tit, ni̱ camakatzanká̱tit quilhtamacú̱ la̱ntla̱ ankalhí̱n napa̱xuhuapu̱layá̱tit cpu̱pa̱scua xta̱chuná̱ la̱ntla̱ tlahuako̱y hua̱nti̱ caj aklakuá̱ aktzanka̱ta̱yako̱ni̱t, na̱ ni̱ la̱ntla̱ ti̱ caj chalhuhua̱ nakalhi̱y pusca̱t, usu kalhi̱putún a̱tanuj lacchaján ma̱squi huí̱ xpusca̱t, ni̱ caj naputzayá̱tit la̱ntla̱ aklakuá̱ natlahuayá̱tit tu̱ li̱xcájnit la̱ntla̱ tlahuako̱y makapitzi, ni̱ cala̱ta̱la̱tlahuátit, na̱ ni̱ pala cha̱taskahuini calatapá̱tit la̱ntla̱ lama̱kó̱ hua̱nti̱ lakcatzalacá̱n hua̱ntu̱ kalhi̱ko̱y a̱chatum chixcú. \v 14 Hua̱mpi̱ huá̱ cascujnítit, chu̱ catamacama̱sta̱nítit Quimpu̱chinacan Jesucristo laqui̱mpi̱ huá̱ namakta̱yayá̱n nata̱yaniyá̱tit, ni̱ natatlaji̱yá̱tit acxni̱ naca̱makatlajayá̱n pala tu̱ li̱xcajnit mintalacapa̱stacnicán. \c 14 \s1 Ni̱ quinca̱mini̱niyá̱n taji̱ nali̱huaniya̱hu hua̱nti̱ ni̱ naj luhua catzi̱y hua̱ntu̱ xli̱pa̱huánat \p \v 1 Lapi̱ cha̱tum hua̱nti̱ a̱cu tzucuni̱t li̱pa̱huán Quimpu̱chinacán, chu̱ xlajua kalhi̱y xtaca̱najla, huixín hua̱ntu̱ lacati̱tum cata̱kalhchihui̱nántit, chu̱ ni̱ caj aklakuá̱ cali̱huanítit, usu cata̱la̱huanítit lapi̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱y hua̱ntu̱ huixín huaná̱tit. \v 2 Huá̱ chuná̱ cca̱li̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ makapitzí̱n hua̱nti̱ aya aksti̱tum huili̱ko̱ni̱t xtalacapa̱stacnicán c-xlacati̱n Dios, xlacán catzi̱ko̱y pi̱ ma̱squi la̱ntla̱ catu̱hua̱ lí̱huat tla̱n nali̱hua̱yanko̱y, ni̱ tlahuako̱y tala̱kalhí̱n; hua̱mpi̱ makapitzí̱n hua̱nti̱ ni̱ naj tlihuaka̱ xtaca̱najlacán, puhuanko̱y pi̱ ma̱x li̱huán Dios nahuacán pala tú̱ lí̱huat, chu̱ caj xma̱n huá̱ li̱hua̱yanko̱y ná̱ pala xanatlí̱huat, usu catu̱hua̱ lactzu̱ caca. \v 3 Quit cca̱huaniyá̱n pi̱ hua̱nti̱ ti̱pa̱katzi̱ li̱hua̱yán, ni̱ calakmákalh yamá̱ hua̱nti̱ macpuhuán, chu̱ ni̱ kampa̱katzi li̱hua̱yán; na̱ chuná̱ chú̱ yamá̱ hua̱nti̱ ni̱ quilhpa̱xtum li̱hua̱yán hua̱ntu̱ anán pala li̱hua̱y, usu pala tú̱, ni̱ cali̱huánilh hua̱nti̱ quilhpa̱xtum li̱hua̱yán, sa̱mpi̱ Dios chuná̱ ma̱tla̱ni̱ko̱ni̱t lacxtum naca̱cni̱naniko̱y. \v 4 ¿Túcu huix milakasi̱ pi̱ tza̱pu̱ nali̱huaniko̱ya̱ hua̱ntu̱ tlahuama̱kó̱ a̱makapitzi̱n minta̱ca̱najlaní̱n hua̱nti̱ na̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús? Sa̱mpi̱ caj xma̱n hua̱ Dios tla̱n nali̱huaniko̱y lapi̱ tla̱n, usu ni̱tlá̱n lakachixcuhui̱ko̱y. Hua̱mpi̱ hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Dios xli̱ca̱na̱ nacatzi̱ko̱y hua̱ntu̱ xlá̱ lacasquín catlahuako̱lh sa̱mpi̱ Dios ni̱ tzanka̱niy li̱tlihuaka laqui̱mpi̱ chuná̱ naquinca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱n cha̱tunu. \p \v 5 Na̱ chuna li̱tum, makapitzí̱n hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Dios huanko̱y pi̱ luhua huí̱ aktum quilhtamacú̱ acxni̱ mini̱niy nalakataquilhpu̱tacán Dios. Hua̱mpi̱ makapitzí̱n huanko̱y pi̱ la̱ntla̱ catu̱ya̱hua̱ quilhtamacú̱ pacs tla̱n lakataquilhpu̱tacán Dios. Xli̱ca̱na̱ pi̱ huixín tla̱n nalakataquilhpu̱tayá̱tit Dios la̱ntla̱ cha̱tunu̱ huixín naca̱najlay c-xtalacapa̱stacni̱ pi̱ chuná̱ lakchá̱n. \v 6 Amá̱ hua̱nti̱ puhuán pi̱ tla̱n nalakataquilhpu̱tay Dios aktuma quilhtamacú, xli̱ca̱na̱ pi̱ Dios ma̱tla̱ni̱y hua̱ntu̱ xlá̱ tlahuay, chu̱ hua̱nti̱ puhuán pi̱ tla̱n nalakataquilhpu̱tay Dios ma̱squi caxatu̱ca̱hua̱ quilhtamacú̱, xli̱ca̱na̱ pi̱ Dios pacs ma̱tla̱ni̱y hua̱nti̱ chuná̱ tlahuay. Chu̱ na̱ chuná̱ yamá̱ hua̱nti̱ quilhpa̱xtum li̱hua̱yán li̱hua̱, chu̱ la̱ntla̱ caxatu̱ca̱hua̱ tu̱ huacán, xli̱ca̱na̱ pi̱ tla̱n hua̱ntu̱ tlahuay, sa̱mpi̱ pa̱xcatcatzi̱niy Dios xlí̱huat; hua̱mpi̱ na̱ chuná̱ hua̱nti̱ ni̱ quilhpa̱xtum li̱hua̱yán, pus na̱ li̱ca̱cni̱nanima̱ Dios pi̱ ni̱ huama̱, sa̱mpi̱ na̱ pa̱xcatcatzi̱nima̱ Dios xlí̱huat. \p \v 7 Xli̱makua̱ u̱nú̱ lama̱hu ca̱tuxá̱huat, ni̱ quiacstucán tapaksi̱ya̱hu pala nahuana̱hu la̱ntla̱ tla̱n nalatama̱ya̱hu, chu̱ na̱ chuná̱ acxni̱ nani̱ya̱hu ni̱ quin catzi̱ya̱hu pala nahuana̱hu la̱ntla̱ tla̱n nani̱ya̱hu. \v 8 Pus xli̱makua̱ xastacná̱ latama̱ya̱hu, chuná̱ nali̱latama̱ya̱hu la̱ntla̱ tlak tla̱n namakapa̱xuhuaya̱hu Quimpu̱chinacan Jesús, chu̱ hasta acxni̱ nani̱ya̱hu chuná̱ nani̱ya̱hu la̱ntla̱ tlak tla̱n namakapa̱xuhuaya̱hu. Pus huá̱ xpa̱lacata, cca̱li̱huaniyá̱n pi̱ ma̱squi acxni̱ latama̱ya̱hu xastacná, usuchí̱ acxni̱ ni̱ya̱hu, pacs huatiyá̱ tapaksi̱niya̱hu Quimpu̱chinacán. \v 9 Huá̱ xpa̱lacata̱ lí̱ni̱lh Cristo, chu̱ na̱ huá̱ li̱lakastakuánalh c-ca̱li̱ní̱n laqui̱mpi̱ hua̱nti̱ lama̱kó̱ xastacná, chuná̱ la̱ntla̱ ti̱ aya ni̱ko̱ni̱t nakalhi̱ko̱y cha̱tum xastacna Xpu̱chinacán hua̱nti̱ natapaksi̱niko̱y. \p \v 10 Pus, ¿tú̱huan chi̱nchu̱ taji̱ li̱huaniko̱ya, usu li̱lakmakanko̱ya̱ a̱makapitzí̱n minata̱lán hua̱nti̱ na̱ li̱pa̱huanko̱y xta̱chuná̱ la̱ huix li̱pa̱huana, caj xpa̱lacata ni̱ lakati̱ya̱ hua̱ntu̱ tlahuako̱y? Huá̱ chuná̱ cli̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ namín quilhtamacú̱ acxni̱ cha̱tunu̱ quin quiacstucán naana̱hu kalhapalaya̱hu c-xlacati̱n Dios laqui̱mpi̱ xlá̱ naquinca̱huaniyá̱n lapi̱ tla̱n, usu ni̱tlá̱n hua̱ntu̱ tlahuani̱tahu c-quilatama̱tcán. \v 11 Sa̱mpi̱ c-Li̱kalhtahuaka chuná̱ tatzokni̱t: \q1 “Xli̱ca̱na̱ pi̱ quit Dios lacatancs cuan, \q1 pi̱ namín quilhtamacú̱ acxni̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat naquilakatatzokostako̱ya̱chá̱, \q1 chu̱ nama̱lulokko̱y pi̱ xli̱ca̱na̱ quit clama̱ Dios xastacná.” \m \v 12 Chuná̱ pi̱ cha̱tunu̱ la̱ntla̱ quin, pacs namacama̱sta̱ya̱hu cuenta̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ tlahuani̱tahu ca̱tuxá̱huat. \s1 Luhua cuintaj quili̱tlahuatcán ni̱tú̱ tima̱tlahui̱ya̱hu tala̱kalhí̱n a̱makapitzí̱n \p \v 13 Quit clacasquín pi̱ huixi̱n nia̱lh taji̱ xli̱aksankó̱tit caj xpa̱lacata̱ hua̱ntu̱ tlahuako̱y a̱makapitzí̱n; chi̱ hua̱mpi̱ huata huixín ankalhí̱n catzaksátit pi̱ ni̱tú̱ natlahuayá̱tit hua̱ntu̱ nalactlahuaya̱huayá̱tit xtaca̱najlacán hua̱nti̱ aya li̱pa̱huanko̱y Cristo. \v 14 Quit ccatzi̱y, chu̱ na̱ luhua cakata̱ksni̱t la̱ntla̱ cca̱najlaniy Quimpu̱chinacan Jesús, pi̱ ni̱ pala pu̱lactum tu̱ caj chuna xtá̱yat ni̱tlá̱n hua̱ntu̱ Dios quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán nali̱hua̱yana̱hu, usu namaclacasquina̱hu, sa̱mpi̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ Dios tlahuaní̱t pacs tla̱n, hua̱mpi̱ lapi̱ huí̱ ti̱ puhuán pi̱ ni̱tlá̱n, pus xli̱ca̱na̱ pi̱ ni̱tlá̱n sa̱mpi̱ huá̱ ni̱tlá̱n tlahuama̱. \v 15 Hua̱mpi̱ lapi̱ caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ huix quilhpa̱xtum li̱hua̱yana, a̱makapitzí̱n hua̱ntí xlajua̱ kalhi̱ko̱y xtaca̱najlacán li̱aklhu̱hua̱tnanko̱y, chu̱ li̱laclata̱yako̱y, xatlá̱n nia̱lh cahuat sa̱mpi̱ ni̱tlá̱n catiqui̱táxtulh pala nali̱lakla̱kalhi̱ya̱ milí̱huat hua̱nti̱ na̱ pa̱lacani̱ko̱ni̱t Cristo. \v 16 Ma̱squi huixín tancs catzi̱yá̱tit pi̱ catu̱huá̱, pacs tla̱n sa̱mpi̱ huá̱ Dios chuná̱ tlahuako̱ni̱t, hua̱mpi̱ ni̱ cama̱stá̱tit talacasqui̱n pi̱ caj ni̱tlá̱n nali̱aksanko̱yá̱n a̱makapitzí̱n hua̱ntu̱ huixi̱n tlahuayá̱tit. \v 17 Sa̱mpi̱ Dios ni̱ huá̱ quinca̱li̱lacsacni̱tán caj lapi̱ tla̱n quilhpa̱xtum catuhuá̱ nali̱hua̱yana̱hu, usu nali̱kotnana̱hu, hua̱mpi̱ huá̱ quinca̱li̱lacsacni̱tán laqui̱mpi̱ caj xpa̱lacata xtamakta̱y Espíritu Santo tla̱n nala̱li̱catzi̱niya̱hu, nala̱li̱lakalhamana̱hu, chu̱ nala̱li̱kalhi̱niya̱hu tapa̱xuhuá̱n, chu̱ tatancsni. \v 18 Sa̱mpi̱ hua̱nti̱ chuná̱ aksti̱tum li̱lakachixcuhui̱y Cristo c-xlatáma̱t, xli̱ca̱na̱ luhua makapa̱xuhuay Dios, chu̱ na̱ chuná chixcuhuí̱n lakati̱ko̱y hua̱ntu̱ xlá̱ tlahuay. \p \v 19 Huá̱ xpa̱lacata̱ cca̱li̱huanipalayá̱n pi̱ huá̱ cali̱scujui̱ hua̱ntu̱ aksti̱tum laqui̱mpi̱ ni̱tí̱ nali̱aklhu̱hua̱tnán hua̱ntu̱ tlahuaya̱hu, chu̱ chuná̱ tla̱n nala̱li̱makta̱yale̱na̱hu quintaca̱najlacán. \v 20 Ni̱tí̱ cha̱tum huixín calactlahuaya̱hua̱ tatlahu hua̱ntu̱ Dios ma̱lacatzuqui̱ni̱t c-xlatama̱tcan hua̱nti̱ aya tzucuko̱ni̱t li̱pa̱huanko̱y caj xpa̱lacata la̱ntla̱ luhua quilhpa̱xtum li̱hua̱yamputuna̱ hua̱ntu̱ a̱makapitzí̱n nali̱lactlahuaya̱ xtaca̱najla. \v 21 Huata xatlá̱n ma̱squi ni̱ cahuat li̱hua, usu ni̱ cahuat actzu̱ cuchu, chu̱ ni̱ catu̱huá̱ catlahua̱ hua̱ntu̱ huix tla̱n puhuana, hua̱ lapi̱ hua̱ a̱makapitzí̱n li̱laktzanka̱ta̱yako̱y c-xtaca̱najlacán. \v 22 Lapi̱ huix lacatancs catzi̱ya̱ pi̱ Dios ni̱ li̱huán xli̱pacs hua̱ntu̱ huix ca̱najlaya̱ pi̱ ni̱ tala̱kalhí̱n, luhua mini̱niyá̱n pi̱ tla̱n nali̱latapa̱ya̱ hua̱ntu̱ ca̱najlaya, sa̱mpi̱ luhua aktziyaj lama̱ hua̱nti̱ ni̱ tzinú̱ tu̱ a̱tuyá̱ puhuán caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ tlahuay sa̱mpi̱ catzi̱y pi̱ ni̱ tala̱kalhí̱n. \v 23 Hua̱mpi̱ hua̱nti̱ a̱tuyá̱ puhuán acxni̱ huaputún pala li̱hua, usu pala catu̱hua̱ lí̱huat, sa̱mpi̱ pe̱cuán pala li̱huán Dios, xli̱ca̱na̱ pi̱ acxni̱ chú̱ huay, tala̱kalhí̱n qui̱taxtuniy, sa̱mpi̱ xlá̱ tláhualh hua̱ntu̱ xtalacapa̱stacni̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱y, sa̱mpi̱ lapi̱ hua̱ntu̱ tlahuaya̱ ni̱ ma̱tla̱ni̱y mintalacapa̱stacni, pus lacatancs cacatzi̱ pi̱ tala̱kalhí̱n qui̱taxtuniyá̱n. \c 15 \s1 Lapi̱ li̱pa̱huana̱ Cristo, xli̱ca̱na̱ pi̱ naputzaya̱ la̱ntla̱ namakta̱yale̱nko̱y a̱makapitzí̱n \p \v 1 Xli̱pacs quin hua̱nti̱ makcatzi̱ya̱hu pi̱ tlihuaka̱ kalhi̱ya̱hu quintaca̱najlacán, chu̱ tancs catzi̱ya̱hu la̱ntla̱ lacasquín Cristo nali̱pa̱huana̱hu, pus quili̱lakcatzatcán, chu̱ quilacán quili̱tlahuatcán xtaxlajuanatcán nata̱laní̱n hua̱nti̱ ni̱ naj catzi̱ko̱y la̱ntla̱ li̱huana̱ nali̱pa̱huanko̱y; xa̱huachí̱ ni̱ caj xma̱n huá̱ natlahuaya̱hu hua̱ntu̱ caj naacstumakapa̱xuhuacana̱hu, usu nama̱tla̱ni̱ya̱hu. \v 2 Xli̱pacs quin quili̱makapa̱xuhuatcán a̱makapitzí̱n laqui̱mpi̱ lacatzucu̱ namakta̱yako̱ya̱hu, chu̱ quinca̱mini̱niyá̱n natlahuaya̱hu hua̱ntu̱ xlacán a̱tzinú̱ catzi̱ko̱y pi̱ tla̱n, laqui̱mpi̱ chuná̱ lacatzucu̱ namakta̱yako̱ya̱hu li̱huaca̱ aksti̱tum nali̱pa̱huanko̱y Quimpu̱chinacán. \v 3 Sa̱mpi̱ hua̱ Cristo acxni̱ qui̱lachi, ni̱ pútzalh hua̱ntu̱ caj xacstu nali̱makapa̱xuhuacán, usu pala tú̱ nali̱tatlanqui̱y, chi̱ hua̱mpi̱ xlá̱ makta̱yako̱lh tachixcuhuí̱tat, chuná̱ kantáxtulh c-xlatáma̱t hua̱ntu̱ tatzokni̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ anta̱ni̱ chuná̱ huan: “Hua̱ xtama̱xcajua̱li̱ncán ti̱ xma̱xcajua̱li̱ma̱kó̱n, xta̱chuná̱ xacmakcatzi̱ma̱ pala quit xquili̱ma̱xcajua̱li̱ma̱kó̱.” \v 4 Na̱ mili̱catzi̱tcán pi̱ xli̱pacs hua̱ntu̱ xamaka̱n quilhtamacú̱ tatzoktahuilani̱t c-Li̱kalhtahuaka, hua̱ li̱tzokuili̱cani̱t laqui̱mpi̱ quin hua̱nti̱ la̱nchuj quilhtamacú̱ lama̱hu, antá̱ naquilhpa̱qui̱ya̱hu la̱ntla̱ aksti̱tum nalatama̱ya̱hu, chu̱ nakalhi̱ya̱hu ta̱kpuhuantí̱n nakalhkalhi̱tahuilaya̱hu hua̱ntu̱ Dios quinca̱ma̱lacnu̱niyá̱n, chu̱ quinca̱li̱kalhi̱má̱n pi̱ nalakcha̱na̱hu. \v 5 Cha̱nchu̱ cumu hua̱ Dios ma̱sta̱y tapa̱xuhua̱na̱lé̱n, xa̱hua̱ ta̱kpuhuantí̱n, quit ankalhí̱n csquiniy li̱tlá̱n pi̱ caca̱ma̱xquí̱n ma̱na huatiya aktum talacapa̱stacni̱ laqui̱mpi̱ luhua li̱pa̱xuhu nala̱ta̱latapa̱yá̱tit xta̱chuná̱ la̱ntla̱ quinca̱li̱pu̱lanini̱tán Cristo Jesús, \v 6 laqui̱mpi̱ la̱ntla̱ macxtum la̱li̱catzi̱niyá̱tit, na̱ chuná̱ macxtum nama̱xqui̱yá̱tit ca̱cni̱ Dios ti̱ huatiya̱ xtla̱t quimpu̱chinacan Jesucristo. \s1 Jesús lakma̱xtuputunko̱y pu̱tum tachixcuhuí̱tat ma̱squi ni̱ judíos \p \v 7 Huachá̱ xpa̱lacata, ni̱ pala cha̱tum calakmakántit hua̱nti̱ na̱ li̱pa̱huamputunko̱y Jesús ma̱squi ni̱ naj luhua aksti̱tum lama̱, huata luhua li̱pa̱xuhu camakamaklhti̱nántit xta̱chuná̱ la̱ntla̱ Cristo ca̱makamaklhti̱ni̱tán. Lapi̱ chuná̱ natlahuayá̱tit, lhu̱hua̱ ti̱ nama̱xqui̱ko̱y pa̱xcatcatzí̱nit Dios caj mimpa̱lacatacán. \v 8 Quit tla̱n nacca̱ma̱lulokniyá̱n pi̱ Cristo qui̱li̱scujko̱chi̱ judíos laqui̱mpi̱ chuná̱ pacs ma̱kantáxti̱lh hua̱ntu̱ Dios tima̱lacnu̱niko̱chá̱ xakasiya̱ quinatla̱tnacán, xa̱huachí̱ antá̱ stalanca tasiyuy pi̱ Dios pacs ma̱kantaxti̱y hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱y. \v 9 Hua̱mpi̱ na̱ chuna li̱tum xlá̱ qui̱lachi̱ laqui̱mpi̱ nalakma̱xtuko̱y hua̱nti̱ ni̱ judi̱os, laqui̱mpi̱ chuná̱ lacxtum nalakachixcuhui̱ko̱y Dios caj xpa̱lacata xtalakalhamá̱n, chuná̱ la̱ntla̱ tatzokni̱t c-Li̱kalhtahuaka̱ anta̱ni̱ chuná̱ huan: \q1 “Huá̱ xpa̱lacata nacli̱ma̱xqui̱yá̱n ca̱cni̱ c-xlaksti̱pa̱ncan hua̱nti̱ ni̱ judíos \q1 chu̱ li̱pa̱xuhu nactli̱niyá̱n la̱ntla̱ nacma̱siyuy mintalakalhamá̱n.” \m \v 10 Na̱ chuná̱ huampalay a̱lacatum: \q1 “Huixín xaakmakat chixcuhuí̱n hua̱nti̱ ni̱ juDíos \q1 chú̱ luhua lacxtum cata̱pa̱xuhuakó̱tit yama̱ judíos xlakskata̱n Dios hua̱nti̱ maká̱n lacsacko̱ni̱t.” \m \v 11 Chu̱ huilapá̱ lacatum anta̱ni̱ chuná̱ huan: \q1 “Xli̱pacs huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ hua̱nti̱ huilátit c-xli̱ca̱tlanca̱ ca̱tuxá̱huat, \q1 acxtum calakachixcuhuí̱tit Dios.” \m \v 12 Profeta Isaías na̱ chuná̱ titzóknu̱lh c-xlibro̱: \q1 “Cha̱tum xquilhtzucut xamaka̱n Isaí nalacachín \q1 chu̱ natahuixca̱ni̱y laqui̱mpi̱ napuxcu̱naniko̱y, chu̱ napu̱lale̱nko̱y xli̱pacs tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ ni̱ judíos, \q1 chu̱ xli̱pacs nali̱pa̱huanko̱y pi̱ tla̱n nalakma̱xtuko̱y.” \p \v 13 Quit csquiniy li̱tlá̱n Dios hua̱nti̱ quinca̱ma̱lacnu̱niyá̱n xatla̱n latáma̱t c-akapú̱n, pi̱ caca̱ma̱xquí̱n tapa̱xuhuá̱n, chu̱ ta̱ksti̱tumí̱li̱t c-milatama̱tcán huixín hua̱nti̱ aya li̱pa̱huaná̱tit, xa̱huachí̱ caca̱li̱makta̱yán Espíritu Santo xli̱tlihuaka̱ laqui̱mpi̱ niucxni̱ nataxlajuani̱yá̱tit c-mintaca̱najlacán la̱ntla̱ kalhkalhi̱ti̱yá̱tit hua̱ntu̱ Dios tancs ma̱lacnu̱ni̱t naca̱ma̱xqui̱yá̱n. \p \v 14 Nata̱laní̱n, quit ccatzi̱y pi̱ huixín aya kalhi̱yá̱tit tapá̱xqui̱t, talakalhamá̱n, xa̱hua̱ tla̱n talacapa̱stacni̱ laqui̱mpi̱ tla̱n nali̱ta̱kalhchihui̱naná̱tit a̱makapitzí̱n hua̱ntu̱ ni̱ naj tancs catzi̱ko̱y xtalacapa̱stacni Dios. \v 15 Hua̱mpi̱ quit cca̱tzoknimá̱n yuma̱ carta̱ laqui̱mpi̱ a̱tzinú̱ lacatancs nacca̱li̱ta̱kalhchihui̱naná̱n hua̱ntu̱ xlá̱ lacasquín natlahuayá̱tit, chu̱ naca̱makta̱yayá̱n niucxni̱ napa̱tzanka̱yá̱tit. Huá̱ chuná̱ cca̱li̱huaniyá̱n sa̱mpi̱ caj xpa̱lacata̱ pi̱ quilakalhamani̱t Dios \v 16 xlá̱ chuná̱ quili̱ma̱paksi̱ni̱t pi̱ nacscujnaniy c-milaksti̱pa̱ncán huixín hua̱nti̱ ni̱ judíos. Hua̱ quintascújut tu̱ quima̱xqui̱ni̱t hua̱ yumá̱ pi̱ nacca̱li̱akchihui̱naniyá̱n li̱pa̱xuhu xtama̱catzi̱ní̱n hua̱ntu̱ ma̱sta̱y laktáxtut. Dios chuná̱ tláhualh sa̱mpi̱ xcatzi̱y pi̱ lhu̱hua̱ huixín nali̱pa̱huaná̱tit caj xpa̱lacata nakaxpatá̱tit xtama̱lacnú̱n, laqui̱mpi̱ a̱li̱sta̱lh acxni̱ naca̱najlaniyá̱tit, Espíritu Santo tla̱n naca̱makta̱yayá̱n ma̱aksti̱tumi̱yá̱tit milatama̱tcán, laqui̱mpi̱ xalán quit nacca̱macama̱sta̱yá̱n c-xlacati̱n Dios xta̱chuná̱ la̱ aktum li̱ca̱xtlahuá̱n hua̱ntu̱ xlá̱ luhua nalakati̱y. \p \v 17 Caj xpa̱lacata hua̱ntu̱ tlahuani̱t Cristo Jesús c-quilatáma̱t, xli̱ca̱na̱ pi̱ luhua cli̱pa̱xuhuay la̱ntla̱ tla̱n cma̱kantaxti̱ni̱t tascújut hua̱ntu̱ Dios quima̱xqui̱ni̱t. \v 18 Hua̱mpi̱ acxni̱ cli̱chihui̱nán quintascújut quit xma̱n huá̱ nacli̱chihui̱nán hua̱ntu̱ tlahuani̱t Cristo c-quilatáma̱t, sa̱mpi̱ caj xpa̱lacata̱ pi̱ quima̱lacscujuni̱t c-xlaksti̱pa̱ncán hua̱nti̱ ni̱ judíos, lhu̱hua̱ hua̱nti̱ tla̱n lakapasko̱ni̱t la̱ntla̱ ma̱tzuqui̱putún xtapáksi̱t c-xlatama̱tcán, chu̱ li̱pa̱huanko̱ni̱t. Hua̱mpi̱ huá̱ li̱pa̱huanko̱ni̱t sa̱mpi̱ kaxmatko̱ni̱t xtachihui̱n Cristo hua̱ntu̱ cli̱akchihui̱nani̱t, chu̱ ucxilhko̱ni̱t quintatlahu. \v 19 Sa̱mpi̱ Dios quimá̱xqui̱lh xli̱lihuaka Espíritu Santo laqui̱mpi̱ tla̱n nactlahuay lhu̱hua̱ lactlanca li̱ca̱cni tatlahu, chu̱ a̱ti̱pa̱tu̱ xali̱ucxílhti̱t laqui̱mpi̱ nacatzi̱cán pi̱ xli̱ca̱na̱ xtachihui̱n Dios hua̱ntu̱ xacli̱chihui̱nama̱. Cma̱tzuqui̱ni̱t c-Jerusalén la̱ntla̱ cli̱akchihui̱nama̱ xasa̱sti tama̱catzi̱ní̱n la̱ntla̱ Cristo lakma̱xtunán, chu̱ hasta antiyá̱ cqui̱ta̱yani̱t c-makat tíyat huanicán Iliria. \v 20 Quit antá̱ cli̱chihui̱nani̱t yuma̱ laktáxtut hua̱ntu̱ Dios ma̱lacnu̱y hasta anta̱ni̱ lakamakatni tíyat, chu̱ anta̱ni̱ ni̱ xa̱li̱chihui̱nancán Cristo, sa̱mpi̱ ni̱ clakati̱y nacli̱chihui̱nán anta̱ni̱ aya li̱chihui̱nanko̱ni̱t a̱makapitzí̱n hua̱nti̱ na̱ anko̱ni̱t li̱akchihui̱nanko̱y. \v 21 Huata quit chuná̱ cma̱kantaxti̱ma̱ xta̱chuná̱ la̱ntla̱ huan lacatum c-Li̱kalhtahuaka: \q1 “Yuma̱ tachixcuhuí̱tat hua̱nti̱ ni̱ a̱ma̱catzi̱ni̱ko̱cán pi̱ huí̱ hua̱nti̱ tla̱n nalakma̱xtuko̱y, huata xlacán chú̱ nacatzi̱ko̱y, \q1 chu̱ hua̱nti̱ niucxni̱ a̱kaxmatko̱y xpa̱lacata, naakata̱ksko̱y pi̱ xli̱ca̱na̱ lakalhamanko̱y.” \s1 Pablo puhuán naán lakapaxia̱lhnanko̱y hua̱nti̱ xala c-Roma \p \v 22 Pus caj huá̱ xpa̱lacata̱ pi̱ ni̱ pala tzinú̱ quili̱makuaniy nacca̱lakana̱chá̱n ma̱squi xli̱ca̱na̱ pi̱ maklhu̱huatá̱ cpuhuán pi̱ nacana̱chá. \v 23 Hua̱mpi̱ hua̱ chú̱ pi̱ aya clakatza̱lako̱ni̱t yuma̱ lactzu̱ ca̱chiquí̱n u̱nú̱ lacatum c-tíyat, cpuhuán pi̱ aya cxlajani̱t quintascújut, pus chú̱ ma̱x juerza̱ nacca̱lakana̱chá̱n cumu maka̱sa quilhtamacú̱ chuná̱ cli̱lhca̱ni̱t. \v 24 Cumu aya cli̱lhca̱ni̱t pi̱ nacán hasta c-xatiyat España, huata xatlá̱n pu̱lana̱ huixín nacca̱ti̱laktaxtuyá̱n laqui̱mpi̱ acxni̱ chú̱ aya li̱pa̱xuhu la̱lakapasni̱tahu nahuán, aver pala tla̱n huixín naquimakta̱yayá̱tit, chu̱ naquima̱xqui̱yá̱tit hua̱ntu̱ nacmaclacasquín c-tiji̱ acxni̱ naquima̱quilhanu̱yá̱tit, chu̱ nacana̱chá̱ hasta c-España. \v 25 Hua̱mpi̱ la̱nchú̱ pu̱lh nacán xtaka̱ actzu̱ tumi̱n c-Jerusalén laqui̱mpi̱ nali̱tamakta̱yako̱y makapitzi̱n nata̱laní̱n hua̱nti̱ antá̱ huilakó̱. \v 26 Sa̱mpi̱ hua̱ yuma̱ nata̱laní̱n xala c-Macedonia, chu̱ c-Acaya, lacapa̱stacko̱lh napu̱qui̱ko̱y actzu̱ tumi̱n laqui̱mpi̱ nali̱makta̱yako̱y yama̱ lakli̱ma̱xkani̱n nata̱laní̱n xala c-Jerusalén. \v 27 Yuma̱ nata̱laní̱n luhua xli̱pacs xtapa̱xuhua̱ncán ma̱sta̱ko̱lh xtumi̱ncán, xli̱ca̱na̱ pi̱ tla̱n hua̱ntu̱ tlahuako̱lh sa̱mpi̱ chuná̱ li̱pa̱xcatcatzi̱niputunko̱lh judíos sa̱mpi̱ xlacán na̱ ma̱sta̱ko̱lh quilhtamacú̱ pi̱ xlacán hua̱nti̱ ni̱ judíos nali̱pa̱xuhuako̱y yama̱ laktáxtut hua̱ntu̱ Dios xma̱xqui̱ko̱ni̱t. Hua̱ lapi̱ chuná̱ lakalhamani̱nanko̱lh judíos, pus na̱ luhua mini̱niko̱y hua̱nti̱ ni̱ judíos nali̱makta̱yako̱y yama̱ lakli̱ma̱xkani̱n judíos hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo hua̱ntu̱ xlacán kalhi̱ko̱y acatzuní̱n. \v 28 Chuná̱ pi̱ acxni̱ huatiya̱ cacma̱kantáxti̱lh yuma̱ tascújut hua̱ntu̱ nactlahuay c-Jerusalén, pus tuncán nactaca̱xa̱ laqui̱mpi̱ nacán c-España, hua̱mpi̱ ni̱ cali̱puhuántit sa̱mpi̱ yama̱ tiji̱ hua̱ntu̱ clacsacni̱t pi̱ naclacán, antá̱ ti̱taxtuy c-Roma, chu̱ pu̱lh huixín nacca̱ti̱laktaxtuyá̱n. \v 29 Na̱ ccatzi̱y pi̱ acxni̱ nacca̱lakcha̱na̱chá̱n, Cristo naquima̱xqui̱y xtalacapa̱stacni laqui̱mpi̱ tancs nacca̱li̱ta̱kalhchihui̱naná̱n, chu̱ acxtum nakalhi̱ya̱hu lhu̱hua̱ tu̱ nala̱li̱makapa̱xuhuaya̱hu. \p \v 30 Nata̱laní̱n, cumu acxtum li̱pa̱huana̱hu Quimpu̱chinacan Jesucristo, chu̱ kalhi̱ya̱hu tapá̱xqui̱t hua̱ntu̱ Espíritu Santo ca̱ma̱xqui̱ni̱tán laqui̱mpi̱ acxtum nala̱lakalhamana̱hu, pus huá̱ xpa̱lacata cca̱squiniyá̱n li̱tlá̱n pi̱ caquinta̱scújtit, chu̱ caquimakta̱yátit c-mioracioncán laqui̱mpi̱ Dios caquimá̱xqui̱lh li̱tlihuaka. \v 31 Casquinítit Dios pi̱ acxni̱ nacchá̱n c-Judea, anta̱ni̱ lhu̱hua̱ hua̱nti̱ ni̱ ca̱najlaputunko̱y xtachihuí̱n Jesús quisi̱tzi̱niko̱y, ni̱tí̱ caquima̱akspúli̱lh hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n; chu̱ na̱ chuná̱ yama̱ nata̱laní̱n xala c-Jerusalén pi̱ li̱pa̱xuhu camakamaklhti̱nanko̱lh hua̱ntu̱ li̱makta̱yama̱ko̱ca̱ ma̱squi caj actzú̱. \v 32 Laqui̱mpi̱ a̱li̱sta̱lh, lapi̱ hua̱ Dios chuná̱ lacasquín, li̱pa̱xuhu quit xacca̱lakanchá̱n, chu̱ acxni̱ chú̱ xla̱ucxilhui, acxtum xkalhi̱hu tapa̱xuhuá̱n. \v 33 Pus hua̱ tama̱ Quintla̱tican Dios hua̱nti̱ ma̱sta̱y tapa̱xuhuá̱n, csquiniy li̱tlá̱n pi̱ xa̱li̱ankalhí̱n caca̱makta̱yán. Chuná calalh, amén. \c 16 \s1 Pablo xakatli̱laca̱nko̱y xamigos hua̱nti̱ lama̱kó̱ c-Roma \p \v 1 Quit cca̱li̱ma̱akatzanka̱yá̱n pi̱ camakta̱yátit cha̱tum quinta̱lacán pusca̱t huanicán Febe; ca̱lakama̱chá̱n sa̱mpi̱ xlá̱ xli̱ca̱na̱ luhua makta̱yako̱ni̱t, chu̱ li̱scujko̱ni̱t nata̱laní̱n hua̱nti̱ macxtum lakataquilhpu̱tananko̱y c-xaca̱chiqui̱n Cencrea. \v 2 Acxni̱ nacha̱na̱chá, luhua ca̱na̱ li̱pa̱xuhu camakamaklhti̱nántit la̱ntla̱ quili̱tlahuatcán quin hua̱nti̱ li̱pa̱huana̱hu Quimpu̱chinacan Jesús, xa̱huachí̱ cali̱makta̱yátit catu̱huá̱ tu̱ xmaclacásquilh sa̱mpi̱ xlá̱ na̱ chuná̱ makta̱yako̱y a̱makapitzí̱n, chu̱ hasta quit quimakta̱yani̱t. \p \v 3 Na̱ chuná̱ hua̱ntu̱ quimpa̱lacata, cahuanipítit pi̱ cxakatli̱laca̱ma̱chá̱ Priscila, chu̱ Aquila, huá̱ xquinta̱scujma̱kó̱ acxni̱ lacaxtum xacli̱chihui̱nama̱hu xtachihui̱n Cristo Jesús. \v 4 A̱lacatzú̱ xuani̱t aya xli̱makni̱ko̱cán caj xpa̱lacata pi̱ quit quilakma̱xtuko̱ni̱t; quit, chu̱ xli̱pacs yama̱ hua̱nti̱ ni̱ judíos, chu̱ li̱pa̱huanko̱y Jesús, luhua snu̱n cpa̱xcatcatzi̱niko̱ya̱hu xli̱pacs hua̱ntu̱ quili̱makta̱yako̱ni̱t. \v 5 Na̱ chuna li̱tum cahuaniko̱pítit pi̱ cxakatli̱laca̱ma̱ko̱chá̱ yama̱ nata̱laní̱n hua̱nti̱ tamacxtumi̱ko̱y c-xchic Priscila, chu̱ Aquila laqui̱mpi̱ nalakataquilhpu̱tako̱y Dios. Na̱ cxakatli̱laca̱ma̱chá̱ tama̱ tali̱pa̱hu quiamigo Epeneto, sa̱mpi̱ antá̱ c-xatiyat Asia hua̱ yuma̱ chixcú̱ hua̱nti̱ pu̱lh li̱pa̱huani̱t Cristo. \v 6 Na̱ caquixakatli̱niko̱pítit María, sa̱mpi̱ ma̱n huixín stalanca ucxilhni̱tántit la̱ntla̱ xlá̱ ca̱li̱scujni̱tán. \v 7 Na̱ chuná̱ caquixakatli̱niko̱pítit quinata̱chiquí̱n huaniko̱cán Andrónico, chu̱ Junias hua̱nti̱ lacxtum xacta̱tachi̱ko̱ni̱t, chu̱ xacta̱pa̱ti̱ma̱kó̱ c-pu̱la̱chi̱n, huachá̱ pu̱lh ca̱najlaniko̱lh Cristo ni̱ xahua̱ quit, chu̱ la̱nchú̱ xlacán luhua lactali̱pa̱hu xlacscujni Dios li̱taxtuko̱ni̱t la̱ntla̱ ta̱scujko̱lh apóstoles. \p \v 8 Na̱ cxakatli̱laca̱ma̱chá̱ quiamigo Ampliato luhua xatapa̱xqui̱n quinta̱ca̱najlani. \v 9 Na̱ chuná̱ caquixakatli̱niko̱pítit Urbano hua̱nti̱ na̱ luhua tapa̱xuhuá̱n quinca̱makta̱yán acxni̱ xacli̱akchihui̱nama̱hu xtachihui̱n Cristo, xa̱huá̱ tama̱ quiamigo Estaquis ti̱ luhua cpa̱xqui̱y. \v 10 Chu̱ na̱ li̱pa̱xuhu quixakatli̱nipítit Apeles, yuma̱ chixcú̱ luhua aya lhu̱hua̱ hua̱ntu̱ li̱pa̱ti̱ni̱t caj xpa̱lacata̱ pi̱ li̱pa̱huán Cristo; na̱ chuná̱ caquixakatli̱nipítit xli̱pacs xala c-xchic Aristóbulo. \v 11 Na̱ cxakatli̱laca̱ma̱chá̱ quinta̱chiqui Herodión, xa̱hua̱ hua̱nti̱ xala xchic, chu̱ xli̱nata̱lan Narciso, xlacán na̱ li̱pa̱huanko̱y Quimpu̱chinacan Jesús. \v 12 Na̱ chuná̱ cxakatli̱laca̱ma̱ko̱chá̱ tama̱ nata̱lani̱n lacchaján hua̱nti̱ na̱ ni̱ tajaxni̱ lama̱kó̱ la̱ntla̱ li̱scujma̱kó̱ hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo, xlacán huaniko̱cán Trifena, Trifosa, xa̱hua̱ quinta̱lacán Pérsida. \v 13 Na̱ cxakatli̱laca̱ma̱chá̱ tama̱ tali̱pa̱hu xca̱najlani Cristo huanicán Rufo, xa̱hua̱ xtzi, tama̱ pusca̱t xta̱chuná̱ cli̱ucxilha̱ la̱ quintzí. \v 14 Na̱ chuná̱ cxakatli̱laca̱ma̱ko̱chá̱ Asíncrito, Flegonte, Hermes, xa̱hua̱ Patrobas, chu̱ Hermas, chu̱ xli̱pacs a̱makapitzi̱n nata̱laní̱n hua̱nti̱ antá̱ macxtum ta̱lakataquilhpu̱tako̱y Dios. \v 15 Na̱ caquixakatliniko̱chá̱ Filólogo, chu̱ Julia, Nereo, chu̱ xta̱la tzuma̱t, na̱ chuná̱ Olimpas, chu̱ xli̱pacs hua̱nti̱ antá̱ lacxtum lakataquilhpu̱tako̱y Dios c-xchic. \p \v 16 Ma̱squi ni̱ cca̱ucxilhmá̱n, caj quimpa̱lacata acxtum chú̱ cala̱lakalhamántit hasta cala̱snáttit, cala̱lacatzú̱ctit hua̱ntu̱ aksti̱tum. Xli̱pacs hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo cani̱hua̱ anta̱ni̱ tamakstokko̱y c-akatunu ca̱chiquí̱n u̱nú̱ lacatzú̱, pacs ca̱xakatli̱laca̱ma̱ko̱chá̱n. \p \v 17 Nata̱laní̱n, chú̱ na̱ cca̱squiniyá̱n li̱tlá̱n pi̱ huixín cui̱ntaj catlahuátit xpa̱lacatacán hua̱nti̱ ma̱pa̱pitziko̱y hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo, chu̱ lakpali̱putunko̱y tancs xtama̱siyún, usu ni̱ pacs tlahuaputunko̱y hua̱ntu̱ ca̱li̱ta̱kalhchihui̱nancani̱tántit. Hua̱nti̱ chuná̱ lama̱, huixín ni̱ cakaxpáttit acxni̱ chuná̱ ca̱li̱ta̱kalhchihui̱namputunko̱yá̱n, xatlá̱n caakxtakya̱huátit. \v 18 Sa̱mpi̱ tama̱ chixcuhuí̱n ni̱ huá̱ scujnima̱kó̱ Quimpu̱chinacán, hua̱mpi̱ xma̱n huá̱ tlahuama̱kó̱ hua̱ntu̱ xacstu xtapa̱xuhua̱ncán, chu̱ caj xpa̱lacata lacsuan xtachihui̱ncán hua̱ntu̱ huanko̱y li̱akskahuimi̱ko̱y hua̱nti̱ ni̱ catzi̱ko̱y pi̱ ma̱akchakxya̱huaputunko̱y, sa̱mpi̱ ni̱ naj akata̱ksko̱y hua̱ntu̱ aksti̱tum xli̱tlahuatcán. \v 19 Hua̱mpi̱ cani̱huá̱ catzi̱cán pi̱ huixín huá̱ tlahuapá̱tit hua̱ntu̱ Dios ca̱ma̱catzi̱ni̱ni̱tán, pus caj huá̱ xpa̱lacata quit cli̱pa̱xuhuay hua̱ntu̱ tlahuayá̱tit, sa̱mpi̱ chuná̱ clacasquín pi̱ ankalhí̱n nama̱siyuyá̱tit c-milatama̱tcán pi̱ lakskalalán huixín xpa̱lacata̱ tlahuayá̱tit hua̱ntu̱ tla̱n tatlahu, hua̱mpi̱ niucxni̱ lakapu̱xtu̱ nalacapa̱stacá̱tit pala lakskalalán nahuaná̱tit xpa̱lacata natlahuayá̱tit hua̱ntu̱ ni̱tlá̱n. \v 20 Lapi̱ chuná̱ natlahuayá̱tit pus ni̱ pala tzinú̱ maka̱s quilhtamacú̱ yama̱ miDioscán, ti̱ ma̱sta̱y tatancsni, namakatlajay akskahuiní̱ laqui̱mpi̱ huixín naacta̱yapi̱yá̱tit. Pus clacasquín pi̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo ankalhí̱n caca̱siculana̱tlahuán xli̱pacs huixín hua̱nti̱ li̱pa̱huaná̱tit. \p \v 21 Na̱ chuná̱ quincompañero Timoteo hua̱nti̱ lacxtum quinta̱scujma̱, ca̱xakatli̱laca̱ma̱chá̱n, chu̱ Lucio, Jasón, xa̱hua̱ Sosípater quinata̱chiquí̱n. \p \v 22 Chu̱ na̱ chuná̱ quit hua̱nti̱ ctzoknima̱ yuma̱ xcarta̱ Pablo quihuanicán Tercio, li̱pa̱xuhu cca̱xakatli̱laca̱ma̱chá̱n, sa̱mpi̱ acxtum li̱pa̱huana̱hu Quimpu̱chinacan Jesús. \p \v 23 Na̱ chuná̱ ca̱xakatli̱lacama̱chá̱n xma̱la̱na yuma̱ chiqui̱ anta̱ni̱ quit Pablo cmakhui̱, xlá̱ huanicán Gayo, chu̱ pacs antá̱ tamacxtumi̱ko̱y acxni̱ macxtum lakataquilhpu̱tananko̱y hua̱nti̱ li̱pa̱huanko̱y Cristo. Chu̱ na̱ chuná̱ ca̱xakatli̱laca̱ma̱chá̱n Erasto tesorero xala yuma̱ ca̱chiquí̱n, chu̱ quinta̱lacán huanicán Cuarto. \v 24 Clacasquín pi̱ Quimpu̱chinacan Jesucristo luhua caca̱siculana̱tlahuán xli̱pacs huixín hua̱nti̱ aya li̱pa̱huaná̱tit. Chuná̱ calalh, amén. \s1 Xaa̱huatiya xtachihuí̱n Pablo \p \v 25 Capa̱xcatcatzi̱nítit Dios caj xpa̱lacata̱ hua̱ntu̱ tlahuani̱t c-milatama̱tcán, sa̱mpi̱ caj xma̱n hua̱ Dios tla̱n naca̱ma̱xqui̱yá̱n li̱tlihuaka̱ pi̱ nata̱yaniyá̱tit c-mintaca̱najlacán, hua̱ lapi̱ xli̱pacs minacu̱cán naca̱najlayá̱tit yama̱ li̱pa̱xuhu xtachihui̱n Jesucristo hua̱ntu̱ quit cli̱akchihui̱nama̱, chu̱ hua̱ntu̱ ca̱lakma̱xtunini̱tán mili̱stacnacán. Xli̱pacs yuma̱ xasa̱sti talacapa̱stacni̱ hua̱ la̱ntla̱ Dios lakma̱xtuputunko̱y xli̱pacs hua̱nti̱ nali̱pa̱huanko̱y, xlá̱ tze̱k xuili̱ni̱t hasta la̱ntla̱ tima̱lacatzuqui̱chá̱ ca̱tuxá̱huat. \v 26 Hua̱mpi̱ la̱nchuj quilhtamacú̱ yuma̱ xtalacapa̱stacni Dios hua̱ntu̱ tze̱k xuili̱ni̱t, aya lakapasma̱ca̱ sa̱mpi̱ lhu̱hua̱ ti̱ li̱kalhtahuakako̱y hua̱ntu̱ titzokko̱chá̱ xalakmaka̱n profetas c-xlibrojcán. Yama̱ quiDioscán hua̱nti̱ xa̱li̱ankalhí̱n huí̱, xlá̱ chuná̱ li̱ma̱paksi̱nani̱t laqui̱mpi̱ xli̱pacs tachixcuhuí̱tat, acxni̱ nacatzi̱ko̱y hua̱ntu̱ ma̱lacnu̱niko̱y, naca̱najlako̱y, chu̱ nama̱kantaxti̱ko̱y xtachihuí̱n c-xlatama̱tcán. \p \v 27 ¡Pus hua̱ Dios hua̱nti̱ xta̱stum huá̱ kalhi̱y xli̱pacs li̱skalala, chu̱ tla̱n talacapa̱stacni, xma̱n huá̱ mini̱niy caxani̱li̱huayaj xtihua̱ cama̱xqui̱ca̱ ca̱cni̱ caj xpa̱lacata̱ hua̱ntu̱ tlahuani̱t c-xlatama̱t Quimpu̱chinacan Jesucristo! Chuná calalh, amén.