\id MRK \h SAN MARCOS \toc1 SAN MARCOS LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO \toc2 SAN MARCOS \toc3 Mr. \mt1 SAN MARCOS LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO \c 1 \s1 Juan Bautista chihui̱nán nac desierto \r (Mt. 3.1‑12; Lc. 3.1‑9, 15‑17; Jn. 1.19‑28) \p \v 1 Chuná jaé li̱quilhtzucú la̱ta tú tláhualh y la̱ta tú má̱si̱lh nac ixtachihuí̱n Jesucristo Ixkahuasa Dios. \v 2 Cha̱tum ixquilhcha̱na ixtalacpuhuá̱n Dios huanicán profeta Isaías ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Dios xlacata catzokli la̱ ixama latamá cha̱tum lanca chixcú y chuné ma̱cxcatzí̱ni̱lh: \q1 Pu̱la cama ma̱lakachá cha̱tum chixcú xlacata napu̱laniyá̱n y xlá naca̱xtlahuaniyá̱n tijia ní pa̱t lactla̱huana. \q1 \v 3 Nac desierto ama takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui̱ni̱nán cha̱tum chixcú: \q1 “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti̱tum catrapí̱tit ixtijia milatama̱tcán, \q1 pues mima ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n Mimpu̱chinacán.” \p \v 4 Chuná jaé hua̱k qui̱táxtulh la̱ ixtatzokni̱t porque a̱stá̱n milh ca̱quilhtamacú Juan Bautista; xlá tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos nac desierto xlacata natalakxta̱palí ixlatama̱tcán ni̱ma̱ ixtakalhí y natata̱kmunú, y chuná Dios tla̱n naca̱ma̱tzanke̱naní la̱ta tú ni̱ tla̱n ixtlahuani̱t. \v 5 Tí ixtaxapaputún ixtala̱kalhi̱ncán ixli̱hua̱k ixnacujcán xlá ixca̱kmunú nac kalhtu̱choko huanicán Jordán. Ixtaán takaxmata Juan lhu̱hua cristianos xala ca̱chiquí̱n xla Jerusalén y tí ixtalama̱na nac pu̱latama̱n huanicán Judea. \p \v 6 Ixlháka̱t Juan ixli̱tlahuani̱t ixmakxu̱hua camello, na̱ ixli̱tampu̱lakchi̱cani̱t aktum cinturón xla xu̱hua; ixli̱hua̱yán táxca̱t xala ca̱quihuí̱n y lactzu̱ xtuqui ni̱ma̱ ixca̱taka̱sa. \v 7 Acxni ixca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos, chuné ixca̱huaní: \p ―Amajá chin cha̱tum tí snu̱n lanca chixcú y ma̱s kalhí ixli̱tlihueke que ni̱ siquiera cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nackatxcuta nacma̱xtuní ixtatu̱nu. \v 8 Aquit huata cmini̱t ca̱xtlahuaní ixtijia y huá cca̱liakmunuyá̱n chúchut, pero xlá amá̱n ca̱liakmunuyá̱n ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \s1 Ixta̱kmúnut Jesús \r (Mt. 3.13‑17; Lc. 3.21‑22) \p \v 9 Na̱ pi̱huá amá quilhtamacú Jesús taxtutá̱qui̱lh ixca̱chiquí̱n Nazaret ni̱ma̱ ixli̱tapaksí Galilea y lákalh Juan Bautista xlacata na̱kmunú, y chuná amá Juan akmúnulh nac kalhtu̱choko Jordán. \v 10 Pero acxni ixtacutma nac ixquilhtú̱n ácxilhli la̱ talácqui̱lh akapú̱n y tá̱ctalh ixespíritu Dios la̱ tantum paloma y akchipako̱lh ixtalacapa̱stacni Jesús. \v 11 Entonces takaxmáti̱lh ixtachihuí̱n Dios nac akapú̱n y chuné ta̱chihuí̱nalh: \p ―Huix Quinkahuasa ni̱ma̱ clakalhamán y snu̱n cli̱pa̱xahuá la̱ ckalhi̱yá̱n. \s1 Tlajaná li̱cxila Jesús \r (Mt. 4.1‑11; Lc. 4.1‑13) \p \v 12 La̱ ta̱kmunuko̱lh Jesús Espíritu Santo ma̱cxcatzí̱ni̱lh caalh latamá nac desierto. \v 13 Aná latáma̱lh ti̱puxum chichiní ixacstu, huata laclanca la̱páni̱t ixtalakmín. Tlajaná na̱ chuná tzúculh li̱cxila ixtapuhuá̱n para tla̱n nama̱tlahuí tala̱kalhí̱n. Pero Jesús siempre makatlájalh, y a̱stá̱n talákmilh ángeles xalac akapú̱n y talakachixcúhui̱lh. \s1 Jesús tzucú li̱chihui̱nán Dios nac Galilea \r (Mt. 4.12‑17; Lc. 4.14‑15) \p \v 14 Ni̱ ixli̱maka̱s Juan Bautista ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chi̱n, entonces Jesús táspitli nac Galilea xlacata naca̱lakatza̱lá lactzu̱ ca̱chiquí̱n y tla̱n naca̱li̱ta̱chihui̱nán cristianos la̱ Dios ixma̱lacatzuqui̱putún ixtapáksi̱t nac ixlatama̱tcán. \v 15 Chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní: \p ―Calakxta̱palí̱tit milatama̱tcán y caca̱najlátit ixtachihuí̱n Dios porque accha̱ni̱t quilhtamacú y talacatzuhui̱ma chichiní acxni Dios ama kantaxtú la̱ ma̱paksi̱namputún nac milatama̱tcán. \s1 Jesús ca̱tasaní catatakókelh cha̱ta̱ti chakananí̱n \r (Mt. 4.18‑22; Lc. 5.1‑11) \p \v 16 Maktum quilhtamacú Jesús ixtla̱huama ixquilhtu̱n pupunú xla Galilea acxni cá̱cxilhli cha̱tuy chakananí̱n tamuju̱ma̱na tza̱lh tachipama̱na tamakní, cha̱tum huanicán Simón y ixta̱cam huanicán Andrés. \v 17 Jesús ca̱huánilh: \p ―Huixín ixchipanani̱n tamakní, quila̱takokéu y aquit nacca̱ma̱si̱niyá̱n la̱ ca̱chipacán cristianos tí ta̱ktzanka̱ni̱t. \p \v 18 Xlacán ni̱ para tla̱n takaxmatko̱lh, uyu ta̱kxtakmákalh ixtza̱lhcán y tatakókelh Jesús. \p \v 19 Jesús tatla̱huampá a̱laktzú y ca̱cxilhpá ixlakkahuasán Zebedeo, ixca̱huanicán Jacobo y Juan; ixtata̱taju̱ma̱na ixti̱cucán nac barco, talakaxtokoma̱na istza̱lhcán ni̱ma̱ ixtapu̱chakanán. \v 20 Jesús na̱ ca̱huánilh catatakókelh, y na̱ chuná ni̱ para tla̱n talacpúhualh ta̱kxtakmákalh ixti̱cucán y ixtasa̱cua nac barco y tatakókelh Jesús. \s1 Cha̱tum chixcú ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná \r (Lc. 4.31‑37) \p \v 21 Tácha̱lh aktum ca̱chiquí̱n huanicán Capernaum y acxni ni̱tí itscuja Jesús alh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos nac ixpu̱tamakstoknican judíos huanicán sinagoga. \v 22 Ca̱ta̱chihuí̱nalh la̱ cha̱tum lanca chixcú ni̱ma̱ pucuta kalhí tapáksi̱t, y la̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí̱n ni̱ ixtacatzí tú natahuán pues la̱ta tú ixca̱li̱ma̱paksi̱ni̱t ixca̱huanini̱t la̱ tí xli̱ca̱na ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni y ni̱ la̱ xa̱makapitzi tí na̱ ixtama̱sí ixtachihuín Dios nac ixpu̱tamakstoknicán. \v 23 Na̱ aná ixtanu̱ma cha̱tum chixcú tí ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná. Jaé li̱xcájnit talacapa̱stacni tzúculh ma̱lacpuhua̱ní xlacata cama̱ktási̱lh Jesús y chuné huánilh: \p \v 24 ―Jesús xalac Nazaret, ¡capit a̱lacatunu! ¿Hua̱nchi tani̱ta quila̱paktanu̱ya̱u juú? Huix tani̱ta quila̱lactlahuayá̱u porque aquit clakapasá̱n y ccatzí xlacata Dios lacsacni̱tán nali̱scuja. \p \v 25 Jesús ca̱tasi̱tzi ta̱chihuí̱nalh amá tí ixma̱lacpuhua̱ní tlajaná: \p ―¡Acs cata̱ya huix tlajaná, y camactaxtu namá chixcú! \p \v 26 Amá ixespíritu tlajaná ma̱kuítilh amá chixcú pero mactáxtulh aktasama la̱ cachíyalh. \v 27 Hua̱k cristianos tajicuanko̱lh acxni tá̱cxilhli tú pá̱xtokli. Tzúculh tara̱huaní entre xlacán: \p ―¿Tucu jaé qui̱taxtú? ¿Tucu yá sa̱sti tacatzí̱n jaé? ¡Jaé chixcú tla̱n ca̱ma̱paksí tlajananí̱n y takaxmatní! \p \v 28 Chuná amá lhu̱hua cristianos xalac Galilea tzúculh tali̱chihui̱nán la̱ta tú ixtlahuá Jesús. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní ixpuhuiticha̱t Simón Pedro \r (Mt. 8.14‑15; Lc. 4.38‑39) \p \v 29 Acxni tatáxtulh amá nac sinagoga, Jesús ca̱tá̱alh Jacobo y Juan nac ixchiccán Simón y Andrés. \v 30 Li̱ta̱chihui̱nanca Jesús xlacata ixpuhuiticha̱t Simón ta̱tatlá ke̱tá nac tama porque kalhí palha lhcúya̱t. \v 31 Jesús lákalh ana ní ixmá, makachípalh má̱qui̱lh lakasu̱t y tuncan mákxtakli lhcúya̱t amá cha̱t. Uyu sok tá̱qui̱lh y tzúculh tlahuá tú naca̱ta̱huá. \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní lhu̱hua ta̱tatlaní̱n \r (Mt. 8.16‑17; Lc. 4.40‑41) \p \v 32 Acxni istzucuma tapaklhtu̱tá amá chichiní li̱minica Jesús lhu̱hua ta̱tatlaní̱n na̱ chuná tí ixca̱ctanu̱ma ixespíritu tlajaná. \v 33 Lhu̱hua cristianos xala amá ca̱chiquí̱n támilh hasta yaj lá ixtatanu̱kó nac ixchic Simón. \v 34 Jesús ca̱ma̱ksa̱ni̱ko̱lh hua̱k la̱ta tú yá tá̱tat ixtakalhí, y na̱ chú ca̱cmá̱xtulh cristianos tí ixca̱ma̱lacpuhua̱ní ixespíritu tlajaná. Pero acxni ixtataxtú Jesús ni̱ ixca̱ma̱xquí quilhtamacú natachihui̱nán amá tlajananí̱n porque xlacán ixtacatzí ticu yá chixcú ixuani̱t Jesús. \s1 Jesús lakatza̱lakó hua̱k ca̱chiquí̱n xalac Galilea \r (Lc. 4.42‑44) \p \v 35 Acxni ya̱ itxkaká amá ca̱tzisní chu̱tacú ixpaklhtutá Jesús tá̱qui̱lh y alh kalhtahuakaní Dios nac quilhapá̱n amá ca̱chiquí̱n. \v 36 Acxni tá̱qui̱lh Simón y xa̱makapitzi tí ixtata̱lapu̱layá Jesús talacapútzalh cani̱huá. \v 37 Acxni taqui̱táka̱sli chuné tahuánilh: \p ―Lhu̱hua cristianos taputzamá̱n ta̱cxilhputuná̱n. \p \v 38 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Chí ama̱na aná̱u a̱lacatunu ca̱lacchiquí̱n ni̱ma̱ tahuila̱na juú lacatzú xlacata na̱ tla̱n nacca̱li̱ta̱chihui̱nán Dios amá cristianos porque huá xlacata aquit cli̱mini̱t ca̱quilhtamacú. \p \v 39 Chuná amá Jesús lakatza̱lako̱lh ca̱lacchiquí̱n xalac Galilea. Acxni ixchá̱n aktum ca̱chiquí̱n ixtanú nac sinagoga y aná ixli̱chihui̱nán Dios, na̱ chuná ca̱ma̱ksá̱ni̱lh tí ixca̱ctanu̱ma ixespiritucán tlajananí̱n. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixkalhí lepra tá̱tat \r (Mt. 8.1‑4; Lc. 5.12‑16) \p \v 40 Maktum talacatzúhui̱lh ní ixyá Jesús cha̱tum chixcú ixkalhí lepra tá̱tat. Acxni lákchilh tatzokostánilh y chuné ta̱chihuí̱nalh: \p ―Ccatzí xlacata tla̱n quincuchi̱ya, para lacasquina caquima̱ksa̱ni. \p \v 41 Jesús lakalhámalh, huilí̱nilh ixmacán nac ixmacni y chuné kálhti̱lh: \p ―Clacasquín, ca̱ksá̱nanti tuncán. \p \v 42 La̱ chihui̱nanko̱lh, amá chixcú tuncan mákxtakli ixtá̱tat y tla̱n aksá̱nalh. \v 43 Acxni ixamajá Jesús li̱ma̱páksi̱lh: \p \v 44 ―Ni̱tí cali̱ma̱kalhchihui̱ni la̱ aksa̱nani̱ta, huata pu̱la capit putzaya cha̱tum cura xlacata na̱cxilá̱n, y na̱ cama̱xqui mili̱lakachixcuhui̱n la̱ huani̱t Moisés ixli̱ma̱sta̱tcán acxni ta̱ksa̱nán tí takalhí namá tá̱tat, y xa̱huá chuná cati̱huá yaj najicuaniyá̱n nama̱lacatzuhui̱yá̱n porque yaj kalhi̱yá̱n tá̱tat. \p \v 45 Amá chixcú alh, pero tzúculh ca̱li̱ta̱kalhchihui̱nán cati̱huá la̱ ixaksa̱nani̱t. Huá jaé xlacata a̱stá̱n Jesús yaj lá ixtanú aktum ca̱chiquí̱n ní istzamacán porque tuncan ixlakapascán, mejor ixtamakxtaka nac quilhapa̱n ca̱chiquí̱n ana ní ni̱ ixlama lhu̱hua cristianos. Pero latiyá ixtamín takaxmata lhu̱hua xala cani̱hua̱ ca̱lacchiquí̱n. \c 2 \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum chixcú ni̱ma̱ laclu̱nchu̱ni̱t \r (Mt. 9.1‑8; Lc. 5.17‑26) \p \v 1 Ni̱ tapasá̱rlalh lhu̱hua chichiní Jesús taspitpá nac Capernaum y acxni tacátzi̱lh cristianos xlacata xlá ixchimparani̱t nac ixchic \v 2 lhu̱hua támilh ta̱cxila, y yaj lá tatanu̱ko̱lh ni̱ para ixlacaquilhti̱n ákxtaka; pero Jesús ca̱ma̱sí̱nilh ixtachihui̱n Dios. \v 3 Chu̱tacú ixchihui̱nama acxni táchilh cha̱ta̱ti lacchixcuhuí̱n tacucali̱mín cha̱tum chixcú ni̱ lá tla̱huán porque ixlaclu̱nchu̱ni̱t. \v 4 Como snu̱n istzamacán ni̱ lá tapasá̱rlalh. Tú tatláhualh mejor tatá̱cxtulh ixaksti̱n ákxtaka, a̱ksti̱má̱cti̱lh ti̱tzú xachíhuix y aná talacmá̱cti̱lh amá ta̱tatlá nac aktum camilla y tamá̱pi̱lh lihua ní ixyá Jesús. \v 5 Acxni cá̱cxilhli Jesús xlacata xli̱ca̱na ixtali̱pa̱huán ixtachihuí̱n, ixtapuhuán huá tla̱n nama̱ksa̱ní amá chixcú chuné huánilh: \p ―Hua̱k mintala̱kalhí̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. \p \v 6 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos aná ixtaya̱na y acxni takáxmatli ixtachihuí̱n Jesús chuné talacpuhua: \v 7 “¿Hua̱nchi chú chihui̱nán jaé chixcú? Li̱kalhkama̱nama tara̱lacata̱qui̱ma Dios, porque ni̱ huí cristiano tí tla̱n ma̱tzanke̱nán tala̱kalhí̱n y huata Quinti̱cucán Dios tla̱n chuná nahuán.” \v 8 Jesús acxcátzi̱lh tú tze̱k ixtalacpuhuama̱na y chuné ca̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi lacpuhuaná̱tit xlacata ni̱ lá cma̱tzanke̱nán tala̱kalhí̱n? \v 9 Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s tuhua ma̱kantaxti̱cán: huanicán cha̱tum chixcú: “Hua̱k mintalakalhí̱n cma̱tzanke̱naniyá̱n”, o huanicán: “Cata̱qui, casacti mincamilla y catlá̱huanti”? \v 10 Aquit Xatalacsacni Chixcú camá̱n ca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n ixli̱tlihueke quintachihuí̱n, para cma̱ksa̱ní jaé chixcú entonces na̱ ckalhí li̱ma̱paksí̱n cma̱tzanke̱nán tala̱kalhí̱n ca̱quilhtamacú. \p Jesús huanipá amá ta̱tatlá: \p \v 11 ―Aquit cli̱ma̱paksi̱yá̱n, cata̱qui, casacti mincamilla y capit nac mínchic. \p \v 12 Amá chixcú tá̱qui̱lh, sacli ixcamilla ní ixpu̱li̱mincani̱t y táxtulh la̱ta hua̱k ta̱cxilhko̱ma̱na. Lhu̱hua cristianos tapa̱xahuako̱lh y talakachixcúhui̱lh Dios. Ixtahuán entre xlacán: \p ―Ni̱cxni ixacxilhni̱táu tú acxilhma̱náu jaé quilhtamacú. \s1 Jesús huaní catakókelh cha̱tum chixcú huanicán Leví \r (Mt. 9.9‑13; Lc. 5.27‑32) \p \v 13 A̱stá̱n Jesús ampá ixquilhtu̱n pupunú Galilea; lhu̱hua cristianos talákcha̱lh aná y xlá tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní. \v 14 Acxni ixtaspitma ácxilhli ixkahuasa Alfeo huanicán Leví, ixuí nac tijia ca̱ma̱taji̱ma tí talakaxokó impuestos; Jesús huánilh: \p ―Huix na̱ caquintakoke ana ní cama an. \p Entonces Leví ni̱ ma̱s tú lacpúhualh y na̱ tuncan takókelh Jesús. \p \v 15 Jesús alh hua̱yán nac ixchic Leví, xlá ca̱tá̱alh ixdiscípulos, y ana ní ca̱ma̱hui̱ca na̱ támilh tahua̱yán lhu̱hua tí ni̱ ixca̱cxilhputuncán ixma̱lakaxoke̱naní̱n tumi̱n, na̱ chuná lhu̱hua tí ixtalaktzanka̱ni̱t y ni̱tú ixca̱li̱cxilhcán. \v 16 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y fariseos acxni tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱hua̱yama Jesús ni̱ ma̱tlá̱ni̱lh y huá tali̱huánilh ixdiscípulos: \p ―¿Como chí huixín mima̱kalhtahuake̱nacán ca̱ta̱hua̱yán ixma̱lakaxoke̱nani̱n tumi̱n y tí talaktzanka̱ni̱t? \p \v 17 Jesús ca̱káxmatli tú ixtaquilhuama̱na y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh amá lacchixcuhuí̱n: \p ―Aquit cca̱ta̱talakxtumí porque huata tamaclacasquín doctor tí takalhí tá̱tat, y tí tapuhuán ni̱ ta̱tatlá y tla̱n talama̱na ni̱ tamaclacasquín cuchi̱ná. Aquit cca̱lakmini̱t tí takalhí tala̱kalhí̱n xlacata natalakxta̱palí ixlatama̱tcán, y ni̱ cca̱lakmini̱t tí catzí tla̱n talama̱na. \s1 Kalasquinicán Jesús tucu xlacata li̱katxtaknancán \r (Mt. 9.14‑17; Lc. 5.33‑39) \p \v 18 Maktum quilhtamacú acxni ixta̱má̱n takatxtaknán fariseos y tí ixtakaxmatni̱t ixtachihuí̱n Juan Bautista, makapitzi talákmilh Jesús y takalasquínilh: \p ―¿Hua̱nchi tí takaxmatni̱t tú ca̱li̱ma̱páksi̱lh Juan Bautista y na̱ chuná fariseos takatxtaknán jaé chichiní, y tí huix takokeyá̱n ni̱ takatxtaknán? \p \v 19 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Puhuaná̱tit huixín ca̱mini̱ní natakatxtaknán tí ca̱huanicani̱t nataán nac aktum pu̱tamakáxtokni mientras aná ca̱ta̱lahui xalí̱i̱t kahuasa? Ni̱ capuhuántit xlacata amá kahuasa nama̱tla̱ní tí nakatxtaknán o ni̱ nahua̱yán. \v 20 Pero nachá̱n quilhtamacú nalakó fiesta y amá kahuasa naán a̱lacatunu, na̱ chuná la̱ aquit cama akspulá, entonces na̱ natakatxtaknán ma̱squi ni̱tí caca̱li̱ma̱páksi̱lh. \p \v 21 ’Porque tí kaxmata tú aquit cli̱chihui̱nán y quili̱pa̱huán, na̱ chuné qui̱taxtú quintama̱sí̱n: Ni̱ huí cristiano tí lakuilí aktum aklhchú luxu con actzú sa̱sti lháka̱t, porque acxni tachaké, tla̱n ma̱s lanca talacaxti̱ta que la̱ xapu̱lh ixuani̱t. \v 22 Na̱ chuná ni̱ lá muju̱cán pulque acxni tlihuekema nac aklhchú ixmakxu̱hua borrego porque tla̱n pa̱panka y laktzanká ixmakxu̱hua borrego y pulque. Huá xlacata mini̱ní siempre muju̱cán sa̱sti pulque nac sa̱sti ixmakxu̱hua borrego. \s1 Ixdiscípulos Jesús ca̱li̱huanicán catapúlhulh trigo acxni ni̱tí itscuja \r (Mt. 12.1‑8; Lc. 6.1‑5) \p \v 23 Aktum chichiní acxni hua̱k ixjaxcán Jesús ixca̱ta̱tla̱huama ixdiscípulos nac ca̱tucuxtu ixpu̱chancán trigo. Xlacán tzúculh taquí ixtahuácat la̱ta tatla̱huama̱na. \v 24 Makapitzi fariseos tí aná ixtalapu̱lá ca̱ma̱nóklhulh y chuné tahuánilh Jesús: \p ―Amá, cá̱cxilhti. ¿Como chí midiscípulos taqui̱ma̱na ixtahuácat trigo jaé quilhtamacú acxni ni̱ quili̱scujutcán? \p \v 25 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Huixín ni̱cxni li̱kalhtahuakani̱tántit tú tláhualh rey David maktum quilhtamacú acxni ca̱tá̱tzincxli ixcompañeros? \v 26 Mili̱catzi̱tcán xlacata rey David tánu̱lh nac pu̱siculan, tíyalh tasicuna̱tlau simita ni̱ma̱ huata tla̱n ixtahuá curas, pero xlá ca̱ta̱huako̱lh ixcompañeros. Jaé quilhtamacú ixca̱puxcún cha̱tum cura ni̱ma̱ ixuanicán Abiatar. \p \v 27 Jesús ca̱huanipá: \p ―Dios li̱ma̱paksí̱nalh jaé chichiní xlacata natajaxa cristianos y naca̱macuaní, ni̱ xlacata nata̱kxtakajnán jaé quilhtamacú para tú tamaclacasquiní ixli̱tlahuatcán. \v 28 Huá xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ ckalhí tapáksi̱t nacca̱huaní natatlahuá cristianos tú ma̱s ca̱mini̱ní jaé quilhtamacú. \c 3 \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixmacasca̱cni̱t \r (Mt. 12.9‑14; Lc. 6.6‑11) \p \v 1 Maktum quilhtamacú acxni ixjaxcán Jesús tanu̱pá nac sinagoga ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos. Na̱ aná ixtanu̱ma cha̱tum chixcú, itsca̱cko̱ni̱t ixmacán ni̱ lá tú ixli̱tlahuá. \v 2 Ixenemigos ixtatzucuni̱ttá tascalí Jesús para huí tí nama̱ksa̱ní amá chichiní acxni hua̱k ixli̱huancán tí tú nali̱scuja, y chuná xlacán tla̱n tú natali̱ma̱lacapú. \v 3 Jesús acxcátzi̱lh y ta̱chihuí̱nalh amá chixcú tí ixmacasca̱cko̱ni̱t: \p ―Cata̱ya xlacata hua̱k cristianos nata̱cxilá̱n. \p \v 4 Tí ixtascali̱ma̱na chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―¿Tucu puhuaná̱tit ma̱s macuán tlahuacán jaé chichiní acxni hua̱k li̱huancán tí nascuja? ¿Tú tla̱n, o tú ni̱ tla̱n? ¿Lakma̱xtunicán ixli̱stacni cha̱tum cristiano, o li̱makxtakcán cani̱lh? \p Xlacán huata acs tatá̱yalh y ni̱ takalhtí̱nalh tú ca̱huánilh Jesús. \v 5 Jesús lakapútzalh y sí̱tzi̱lh tziná porque xlacán ni̱ ixtama̱kachakxi̱putún xlacata ma̱s macuán ca̱makta̱yacán cristianos catu̱ya̱huá quilhtamacú. Entonces huanipá amá chixcú: \p ―Castonkti mimacán. \p Xlá stonkli ixmacán y tuncán cá̱xlalh la̱ ixmacasca̱cni̱t. \v 6 Amá fariseos ixenemigos Jesús tatáxtulh y a̱stá̱n tzúculh tata̱lacchihui̱nán cristianos tí ixtata̱ya̱na rey Herodes xlacata natalacputzá la̱ tla̱n natamakní Jesús. \s1 Lhu̱hua cristianos tatamakstoka ixquilhtu̱n pupunú \p \v 7 A̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ixquilhtu̱n pupunú, lhu̱hua cristianos xalac Galilea tatakókelh. \v 8 Na̱ chuná tí mákat ixtalama̱nanchá acxni ixtacatzí la̱ ixca̱ma̱ksa̱ní Jesús ta̱tatlaní̱n y la̱ ixchihui̱nán ixtamín ta̱cxila, xalac Judea, xalac Jerusalén, xalac Tiro, Sidón, Idumea y tí ixtalama̱nanchá ixtampakán kalhtu̱choko Jordán. \v 9 Huá jaé xlacata ca̱huánilh ixdiscípulos catama̱cá̱xnilh aktum akpáklha̱t, y aná natajú xlacata ni̱ natata̱ra̱slaka o natalacxquití cristianos. \v 10 Porque acxni ixta̱cxila tí ixca̱ma̱ksa̱ni̱ni̱t hua̱k ixtamakachipaputún. \v 11 Na̱ ixtamín cristianos tí ixca̱ma̱lacpuhua̱ní ixespíritu tlajaná; acxni ixta̱cxila ixtatatzokostaní y chuné ixtama̱ktasí xlacata natama̱laksí: \p ―Huix Cristo Ixkahuasa Dios. \p \v 12 Pero Jesús ca̱tasi̱tzi ixca̱ma̱quilhacslí xlacata ni̱ natama̱laksí y ni̱ natahuán ticu yá chixcú ixuani̱t. \s1 Jesús ca̱lacsaca cha̱cu̱tuy ixapóstoles tí natali̱chihui̱nán \r (Mt. 10.1‑4; Lc. 6.12‑16) \p \v 13 Maktum Jesús talacá̱cxtulh nac aktum sipi y aná ca̱ma̱mákstokli makapitzi lacchixcuhuí̱n tí xlá ixlacasquín, y acxni talakminko̱lh \v 14 Jesús ca̱lí̱lhca̱lh cha̱cu̱tuy ixlacata tí ma̱s ca̱li̱pá̱hualh xlacata siempre natatakoké y naca̱ma̱lakachá ca̱lacchiquí̱n xlacata natali̱chihui̱nán ixtachihui̱n Dios. \v 15 Xlá ca̱má̱xqui̱lh tapáksi̱t tla̱n natama̱ksa̱ní tí takalhí tá̱tat, na̱ chuná natamacma̱xtú tí ca̱makatlajani̱t ixespíritu tlajaná. \v 16 Jaé cha̱cu̱tuy apóstoles tí ca̱lí̱lhca̱lh Jesús chuné ixca̱huanicán: \q1 Simón, pero Jesús huilí̱nilh ixliaktuy ixtacuhui̱ní Pedro; \q1 \v 17 Jacobo y Juan ixlakkahuasán Zebedeo tí na̱ ca̱li̱ma̱pa̱cúhui̱lh “Boanerges” (jaé tachihuí̱n huamputún “ixlakkahuasán tají̱n”); \q1 \v 18 Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo y Tomás; \q1 Jacobo ixkahuasa Alfeo; \q1 Tadeo; \q1 Simón tí xapu̱lh ixca̱ta̱lapu̱lá pu̱tum tí ixtali̱tapa̱cuhuí cananistas; \q1 \v 19 Judas Iscariote tí a̱stá̱n macamá̱sta̱lh Jesús. \s1 Li̱yahuacán Jesús xlacata ta̱scuja tlajaná \r (Mt. 12.22‑32; Lc. 11.14‑23; 12.10) \p Jesús ca̱ta̱taspitpá ixdiscípulos nac ixchic. \v 20 Ixta̱má̱n tahua̱yán, pero lhu̱hua cristianos tachimpá y yaj lá tahuá̱yalh. \v 21 Makapitzi ixli̱talakapasni Jesús na̱ tacátzi̱lh y támilh xlacata natalí̱n, porque xlacán na̱ ixtapuhuán Jesús ixchiyani̱t. \p \v 22 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos na̱ táchilh ixtamina̱chá nac Jerusalén, y tzúculh tali̱chihui̱nán Jesús: \p ―Jaé chixcú ta̱scuja y li̱pa̱huán Beelzebú ixpuxcucan tlajananí̱n, huá xlacata tla̱n ca̱li̱macma̱xtú cristianos ixespiritucan tlajananí̱n. \p \v 23 Jesús ca̱tasánilh y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní amá lacchixcuhuí̱n: \p ―¿Hua̱nchi puhuaná̱tit huixín xlacata tí ta̱scuja tlajaná tla̱n ta̱ra̱si̱tzi̱ní pi̱huá tlajaná tí makta̱yama? \v 24 Tú quila̱li̱ya̱huayá̱u huixín na̱ chuné qui̱taxtú, para nac aktum ca̱chiquí̱n hua̱k ma̱paksi̱naní̱n tatapitzí y tara̱nica, ni̱ para maka̱s tata̱yaní tara̱lactlahuakó. \v 25 Na̱ chuné qui̱taxtupará, para tí talama̱na nac aktum pu̱táhui̱lh tzucú tara̱nictahuilá entre li̱talakapasni, ni̱ maka̱s quilhtamacú tla̱n tata̱kahuani̱kó. \v 26 Huá xlacata cca̱li̱huaniyá̱n para hua̱k tlajaná tatapitzí y tara̱lacata̱quí entre compañeros, ni̱lá tamakapalá maka̱s porque sok natara̱lactlahuakó entre xlacán. \p \v 27 ’Huixín na̱ capuhuántit xlacata ni̱ huí cristiano tí tla̱n makkalha̱nán cha̱tum tlihueke chixcú para ni̱ pu̱la tla̱n akchi̱huilí, huata chuná tla̱n makkalhán tú kalhí nac ixchic. \p \v 28 ’Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní cristianos hua̱k ixtala̱kalhi̱ncán na̱ chuná para tali̱quilhán ni̱ lactlá̱n tachihuí̱n. \v 29 Pero tí acxila ixtascújut Espíritu Santo y huan xlacata ixtascújut tlajaná, ni̱lá catica̱ma̱tzanke̱nánilh y siempre takalhí nahuán ixtala̱kalhi̱ncán cani̱cxnihuá. \p \v 30 Jesús ca̱huánilh jaé takalhchihuí̱n porque xlacán ixtaquilhuama̱na xlacata xlá ixta̱scuja y ixli̱pa̱huán tlajaná. \s1 Ixna̱na ixnata̱camán Jesús tali̱kalasquini̱nán \r (Mt. 12.46‑50; Lc. 8.19‑21) \p \v 31 Acxni táchilh ixna̱na ixnata̱camán Jesús tatamákxtakli nac quilhtí̱n huata tama̱tasaní̱nalh xlacata nataxtú porque snu̱n istzamacán. \v 32 Tí lacatzú ixtahuila̱na ní ixuí Jesús chuné tahuánilh: \p ―Mina̱na y minata̱camán taya̱na nac quilhtí̱n tata̱chihuinamputuná̱n. \p \v 33 Pero Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Ticu yá quina̱na y quinata̱camán? \p \v 34 Entonces acs ca̱laca̱cxilhko̱lh hua̱k cristianos tí ixtahuila̱na aná lacatzú y chuné ca̱huanipá: \p ―Aquit ccatzí xlacata hua̱k huixín la̱ quina̱na y quinata̱camán, \v 35 porque aquit cca̱huaniyá̱n xlacata tí tlahuá y latamá la̱ lacasquín Dios natalatamá cristianos, huá namá cli̱macá̱n la̱ quina̱na y la̱ quinta̱cam cani̱cxnihuá quilhtamacú. \c 4 \s1 Xatakalhchihuí̱n cha̱tum chana̱ná \r (Mt. 13.1‑9; Lc. 8.4‑8) \p \v 1 Maktum quilhtamacú Jesús ampá chihui̱nán ixquilhtu̱n pupunú. Lhu̱hua cristianos tatamákstokli huá xlacata Jesús li̱táju̱lh nac aktum barco y tatampú̱xtulh ixquilhtu̱n pupunú hua̱k cristianos tatamákxtakli ixquilhtú̱n. \v 2 Tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní caj la̱ xacuento takalhchihuí̱n xlacata tla̱n natama̱kachakxi̱ní tú ixca̱huaniputún, y chuné tzúculh ca̱ta̱chihui̱nán: \p \v 3 ―Tla̱n cama̱kachakxí̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n: Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú alh chan ixtalhtzi trigo nac ixpu̱chaná̱n. \v 4 La̱ta itspuyuti̱lhama ixli̱chánat lhu̱hua ixtalhtzi ixtachaná̱n tama̱chá nac tijia; acxni tá̱cxilhli lactzu̱ spitu hua̱k tasacuako̱lh. \v 5 Makapitzi ixli̱chánat tama̱chá nac ca̱chihuixni huata ixkalhí tziná tla̱n tíyat. Ni̱ lhu̱hua chichiní tapasá̱rlalh uyu sok ta̱kpunko̱lh porque ni̱ pu̱lhma̱n ixuí tla̱n tíyat. \v 6 Pero acxni táxtulh chichiní ca̱xkoyuko̱lh ixpakén y tasca̱cko̱lh porque ni̱ pu̱lhmá̱n ixtamaca̱ni̱t ixtankaxe̱kcán. \v 7 Makapitzi ixtachán tama̱chá nac ca̱xpayatni. Ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú uyu ta̱kpunko̱lh, pero ma̱s lacapala tástacli kajni, tama̱ksniko̱lh y ni̱tú tástacli ixtachaná̱n. \v 8 Pero lhu̱hua ixtachaná̱n tama̱chá nac tla̱n tíyat, jaé hua̱k tástacli y tamá̱sta̱lh lhu̱hua ixtahuácat. Huí ni̱ma̱ tamá̱sta̱lh puxumacá̱u, tutumpuxum, y aktum ciento ixtahuacatcán la̱ta akatunu xatalhtzi ni̱ma̱ ca̱chanca. \p \v 9 Jesús chuné ca̱huánilh acxni ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh: \p ―Tí kalhí ixtakén cakáxmatli tú cca̱huanimá̱n y tla̱n cama̱kachákxi̱lh. \s1 Tú xlacata ixca̱li̱huán la̱ xacuento takalhchihuí̱n \r (Mt. 13.10‑17; Lc. 8.9‑10) \p \v 10 Acxni ixacstu tamákxtakli Jesús, ixdiscípulos y xa̱makapitzi tí siempre ixtatakoké tama̱lacatzúhui̱lh y takalasquínilh tucu ixuamputún amá takalhchihuí̱n. \v 11 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín Dios ca̱ma̱cxcatzi̱ni̱yá̱n la̱ xlá ama huilí ixtapáksi̱t ca̱quilhtamacú y la̱ lacasquín natalatamá cristianos, pero xa̱makapitzi tiene que nacca̱ta̱ma̱lacastucní tú talakapasa, y ni̱ para chú ama taputzá natama̱kachakxí. \v 12 Porque xlacán masqui lhu̱hua tú ctlahuá xlacata nacca̱ma̱lacahua̱ní la̱ ni̱ catalacahuá̱nalh; ma̱squi quintakaxmata la̱ ni̱tú catama̱kachákxi̱lh. Y para ni̱ lá taca̱najlá la̱ cca̱li̱ta̱chihui̱nán Dios, xlá ni̱ catica̱ma̱tzanke̱nánilh ixtala̱kalhi̱ncán. \s1 Jesús lacspi̱ta tú huamputún xatakalhchihui̱n chana̱ná \r (Mt. 13.18‑23; Lc. 8.11‑15) \p \v 13 Jesús ca̱ta̱chihui̱nampá tí takalasquínilh: \p ―Para huixín ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit jaé ixtakalhchihui̱n chana̱ná y ni̱ tuhua, ¿niculá naca̱ma̱kachakxi̱yá̱tit xa̱makapitzi takalhchihuí̱n ni̱ma̱ camá̱n ca̱huaniyá̱n a̱stá̱n? \v 14 Jaé chixcú tí alh chana̱nán na̱ chuná la̱ cha̱tum chixcú tí li̱chihui̱nán ixtachihui̱n Dios. \v 15 Tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac tijia na̱ chuná qui̱taxtú la̱ acxni cristianos takaxmata ixtachihui̱n Dios, pero mina̱chá tlajaná y ma̱xtukó jaé talacapa̱stacni ni̱ma̱ ma̱nu̱ca nac ixnacú. \v 16 Tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac ca̱chihuixni na̱ chuná qui̱taxtú la̱ makapitzi cristianos acxni takaxmata ixtachihui̱n Dios tuncán talakatí y tali̱pa̱huán Dios. \v 17 Pero con ta̱kspulá tú ni̱ tla̱n, o ca̱li̱chihui̱nancán xlacata tali̱pa̱huán Dios, y como ixnacujcán ni̱ tla̱n tali̱ma̱tzamani̱t ixtalacapa̱stacni Dios tali̱makxtaka tuncán y yaj tali̱pa̱huán. \v 18 Amá li̱chánat ni̱ma̱ tama̱chá ca̱xpayatni na̱ chuná la̱ lhu̱hua cristianos acxni takaxmata ixtachihui̱n Dios taca̱najlá y tali̱pa̱huán Dios. \v 19 Pero la̱ta li̱án ixlatama̱tcán tzucú ta̱katuyún, tzucú tali̱pa̱huán huata ixtumi̱ncán y la̱ li̱pa̱xáu natalatamá y chuná tama̱ksni̱kó tú ixtali̱pa̱huán y ni̱ tama̱stá ixtahuacatcán. \v 20 Li̱chánat ni̱ma̱ tama̱chá nac tla̱n tíyat y tamá̱stalh ixtahuacatcán na̱ chuná la̱ cristianos tí takaxmata ixtachihui̱n Dios, taca̱najlá y tali̱pa̱huán Dios y tatlahuá tú ca̱li̱ta̱chihui̱nancán na̱ chuná la̱ catamá̱sta̱lh ixtahuacatcán; huí ni̱ma̱ tama̱stá puxumacá̱u, tutumpuxum, o aktum ciento ixlacata ixtahuácat la̱ta akstum tachihuí̱n ni̱ma̱ takáxmatli. \s1 Jesús li̱chihui̱nán aktum lámpara \r (Lc. 8.16‑18) \p \v 21 Jesús ca̱li̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh aktum lámpara y chuné ca̱huánilh; \p ―¿Puhuaná̱tit huixín xlacata tí kalhí aktum lámpara huilí ixtampi̱n ixpu̱tama, o ma̱kalhchuhuajú nac aktum caju̱n? Ni̱ huí cristiano tí chú tlahuá, porque huixín catzi̱yá̱tit xlacata aktum lámpara siempre huili̱cán ta̱lhmá̱n xlacata nalacacha̱nkó cani̱huá. \v 22 Ni̱ lá tú tze̱k tlahuacán y ni̱ lá catitacátzi̱lh xa̱makapitzi ixli̱maka̱s quilhtamacú; y lhu̱hua la̱ta tú cca̱huaniyá̱n para chí ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit tzanka̱xní hua̱k pa̱t ma̱kachakxi̱yá̱tit. \v 23 Huá xlacata cca̱li̱huaniyá̱n para kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán, cakaxpáttit quintachihuí̱n. \p \v 24 Jesús ca̱huanipá: \p ―Tla̱n cama̱kachakxí̱tit tú kaxpatá̱tit porque na̱ chuná la̱ lacasquiná̱tit tú ixtatláhualh cristianos milacatacán, o la̱ huixín la̱makta̱yayá̱tit, Dios na̱ chuná ama ca̱li̱kalhi̱yá̱n huixín y ma̱s cha̱ naca̱ma̱xqui̱yá̱n para kaxpatá̱tit ixtachihuí̱n. \v 25 Porque tí tlahuá tú kaxmata, Dios ma̱s ama ma̱xquí tla̱n talacapa̱stacni ma̱squi kalhi̱yá, pero tí ni̱ lhu̱hua tú kalhí Dios ama maklhtí hasta ni̱ma̱ ixli̱skalhma̱ca. \s1 Xatakalhchihuí̱n ixtalhtzi trigo \p \v 26 Jesús ca̱huanipá: \p ―Ixtapáksi̱t Dios nac ca̱quilhtamacú ama lacatzucú na̱ chuná la̱ acxni cha̱tum chixcú an spuyumí ixli̱chánat ixca̱tucuxtu ni̱ma̱ tla̱n ca̱xtlahuani̱t. \v 27 Xlá an latahuilá nac ixchic xlacata a̱stá̱n naampará a̱huata naquí ixtahuácat. Tapasa̱rlá chichiní y ca̱tzisní, xlá ni̱ li̱puhuán ixtachaná̱n porque catzí ama staca. \v 28 Amá li̱chánat pu̱la taxtuní ixtankáxe̱k, ixpakán, xaxánat, y a̱stá̱n ma̱stá ixtahuácat; jaé tachaná̱n hua̱k tíyat má̱xqui̱lh tú nali̱staca o nali̱latamá. \v 29 Acxni cha̱n ixquilhta nacatlán ixtahuácat a̱huata an xlacata naquí ixtahuácat ixtrigo. \s1 Xatakalhchihui̱n akatum quihui ni̱ma̱ lacapala staca \r (Mt. 13.31‑32; Lc. 13.18‑19) \p \v 30 ’¿Niculá puhuaná̱tit huixín ama lacatzucú ixtapáksi̱t Dios nac ca̱quilhtamacú, o tucu ya̱ takalhchihuí̱n tla̱n ixli̱ma̱lacastucui? \v 31 Tla̱n puhuaná̱tit xlacata ama lacatzucú la̱ pa̱xtoka aktum ixtalhtzi mostaza acxni chancán nac tíyat. Huá jaé ma̱s xalactzú ixtalhtzi quihui ni̱ma̱ lacapala tastaca nac ca̱quilhtamacú. \v 32 Pero acxni chancani̱ttá, tzucú staca y lanca quihui huan ni̱ la̱ xa̱makapitzi quihui ni̱ma̱ na̱ lacapala tastaca nac ixakán tla̱n taske̱ka y tajaxa lactzu̱ spitu ni̱ma̱ takospu̱lá porque snu̱n lanca pakastaca. \s1 Jesús siempre ixli̱chihui̱nán la̱ cuentos \r (Mt. 13.34‑35) \p \v 33 Jesús acxni ixca̱ta̱chihui̱nán cristianos siempre ixca̱li̱ta̱chihui̱nán la̱ cuentos xlacata natama̱kachakxí ixtachihui̱n Dios ni̱ma̱ ixca̱ma̱si̱niputún. \v 34 Ni̱cxni chu̱ta ixma̱kalhchihui̱ní para ni̱ ixca̱ta̱ma̱lacastucní tú xlacán ixtalakapasa o ixtacatzí; y para ixdiscípulos ni̱ tla̱n ixtama̱kachakxí tú ixca̱huaní a̱stá̱n tla̱n ixca̱lacspi̱tní tú ixca̱huaniputún. \s1 Jesús ma̱xuncú akxtulú̱n \r (Mt. 8.23‑27; Lc. 8.22‑25) \p \v 35 Amá chichiní acxni tzúculh tapaklhtu̱tá Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Chí ca̱huí ixa̱quilhtu̱tu pupunú. \p \v 36 Lhu̱hua cristianos tatamákxtakli ixquilhtu̱n pupunú, ixdiscípulos tatáju̱lh nac barco ní ixtaju̱majá Jesús; makapitzi barcos na̱ tatakókelh pakán ní ixama. \v 37-38 Jesús táma̱lh ixtanke̱n barco xlacata nalhtatá acxtícalh aktum cojín. Ixli̱puntzú také̱talh akxtulú̱n, chúchut tanu̱ko̱lh nac barco y actzú ni̱ má̱ktzi̱lh. Entonces ixdiscípulos lacapala tama̱stácni̱lh Jesús y tahuánilh: \p ―¡Maestro! ¿Huix ni̱ caso tlahuaya la̱ amá̱n mu̱xtuyáu? \p \v 39 Jesús tá̱qui̱lh y acxni ca̱li̱ma̱páksi̱lh ixtachihuí̱n amá u̱n y pupunú, chuné ca̱huánilh: \p ―¡Acs catahuilátit y catake̱nú̱tit! \p Amá akxtulú̱n také̱nu̱lh tuncán acs tatu̱tako̱lh, na̱ chuná pupunú. \v 40 Ixdiscípulos ca̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi pucuta jicuaná̱tit? ¿Nicu alh milicamamacán la̱ huaná̱tit quila̱li̱pa̱huaná̱u? \p \v 41 Xlacán ma̱s tajicuanko̱lh ixtara̱huaní entre xlacán: \p ―¿Cha̱ ticu yá chixcú jaé tí quinca̱ta̱lapu̱layá̱n? ¡Hasta na̱ tla̱n takaxmatní u̱n y pupunú acxni ca̱ta̱chihui̱nán! \c 5 \s1 Cha̱tum ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná nac Gadara \r (Mt. 8.28‑34; Lc. 8.26‑39) \p \v 1 Tácha̱lh aktum ca̱chiquí̱n huanicán Gadara xa̱quilhtu̱tu pupunú. \v 2 Acxni tá̱ctalh Jesús talacatzúhui̱lh cha̱tum chixcú ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná. \v 3 Jaé chiyajua chixcú ixlama nac campúsantu y ni̱ lá tí ixmakatlajá xlacata nachi̱huilí. \v 4 Maklhu̱hua li̱chi̱huili̱ca cadenas nac ixmacán ixtantú̱n, pero ni̱tú ixli̱macuán porque siempre ixca̱lacpucha cadenas, ni̱cxni tí makatlájalh. \v 5 Ca̱cuhuiní y ca̱tzisní siempre ixán aktasatapu̱lí ca̱lacsipijni y ní ca̱muju̱cani̱t ni̱n. Catunu ixacstu ixli̱ma̱xqui̱cán xlacata nala̱kalhi̱cán. \v 6 Huá xlacata acxni ácxilhli Jesús lákmilh, tatzokostánilh ixlacatí̱n y chuné ta̱chihuí̱nalh: \p \v 7 ―Jesús Ixkahuasa Dios, ¿hua̱nchi tani̱ta quila̱paktanu̱yá̱u? \p \v 8 Jesús huánilh amá chixcú tí ixma̱lacpuhua̱ní ixespíritu tlajaná: \p ―¡Ixespíritu tlajaná, camactaxtu tuncán namá chixcú! \p Xlá chuné kálhti̱lh: \p ―Catlahua li̱tlá̱n, ni̱ caquila̱ma̱kxtakajní̱u. \p \v 9 Jesús kalasquinipá: \p ―¿Niculá huanicana? \p Xlá kalhtí̱nalh: \p ―Cli̱tapa̱cuhui̱yá̱u “Legión”, porque quincha̱lhu̱huacán tí cmactanu̱ma̱náu jaé chixcú. \p \v 10 Ca̱li̱tlá̱n tamáksquilh Jesús xlacata ni̱ caca̱ma̱lakácha̱lh a̱lacatunu pu̱latama̱n; \v 11 y acxni tá̱cxilhli ixtahua̱yampu̱lá pakán nac sipi ma̱x como aktuy mi̱lh paxni, \v 12 ca̱li̱tlá̱n tahuánilh Jesús amá ixespiritucán tlajananí̱n: \p ―Quila̱ma̱xquí̱u li̱tlá̱n nactanu̱yá̱u siquiera ixmacnicán namá paxni ni̱ma̱ talaya̱na nanú lacatzú. \p \v 13 Jesús ca̱má̱xqui̱lh li̱tlá̱n y amá ixespiritucán tlajananí̱n tamactáxtulh amá chixcú y tatánu̱lh ixmacnicán paxni. Pero acxni tatánu̱lh amá paxni tzúculh talactza̱lanán cani̱huá la̱ catachiyalh, huá xlacata tali̱pa̱tástalh lacatum ca̱kalhpu̱lhma̱n tataju̱chá nac chuchut pupunú y aná hua̱k tamu̱xtuko̱lh. \p \v 14 Tí ixtamaktakalhma̱na paxni acxni tá̱cxilhli la̱ tani̱ko̱lh ixpaxnicán tajicuanko̱lh y táalh tatza̱lh tahuán tú ixta̱kspulani̱t nac ca̱chiquí̱n y tí ixtalama̱na ca̱tucuxtu; lhu̱hua cristianos támilh talacahua̱nán. \v 15 Acxni táchilh ní ixyá Jesús, tá̱cxilhli amá chixcú tí xapu̱lh ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná, aná curucs ixuí ixlhaka̱nani̱t y yaj la̱ cachíyalh ixtasí; xlacán tajicuanko̱lh. \v 16 Tí tla̱n ixta̱cxilhni̱t la̱ ixqui̱taxtuni̱t talacspí̱tnilh xa̱makapitzi la̱ tamactáxtulh tlajananí̱n amá chixcú y tatánu̱lh ixmacnicán paxni. \v 17 Acxni tla̱n tama̱kachákxi̱lh tzúculh tahuaní Jesús xlacata ni̱ catamákxtakli ixpu̱latama̱ncán y caalh a̱lacatunu. \v 18 Jesús ca̱kaxmátnilh taju̱pá nac barco, entonces amá chixcú tí ma̱ksá̱ni̱lh huánilh xlacata ixtakokeputún la̱ta ní pakán ixama Jesús. \v 19 Jesús ni̱ ma̱tlá̱ni̱lh tú ixmaksquín y chuné huánilh: \p ―Mejor capit ca̱cxila mili̱talakapasni cmínchic, caca̱li̱ma̱kalhchihui̱ni la̱ lakalhamani̱tán y ma̱ksa̱ni̱ni̱tán Dios. \p \v 20 Amá chixcú alh pero tzúculh li̱chihui̱nán Jesús la̱ ixma̱ksa̱ni̱ni̱t, y acxni tí ixtakaxmata ixtaca̱cní Jesús la̱ ixca̱tlahuá ixtascújut. Chuná ixli̱chihui̱nancán Jesús nac lactzu̱ ca̱lacchiquí̱n xala amá pu̱latama̱n huanicán Decápolis. \s1 Cha̱tum pusca̱t li̱tamacuacá ixlháka̱t Jesús y aksa̱nán \r (Mt. 9.18‑26; Lc. 8.40‑56) \p \v 21 Jesús cha̱mpá ixa̱quilhtu̱tu pupunú ní ixmini̱tanchá, pero lhu̱hua cristianos ixtatamakstokni̱t ana ní cha̱lh y xlá ca̱ta̱tamákxtakli ixquilhu̱n pupunú. \v 22 Ixli̱puntzú chilh cha̱tum xapuxcu tí ixtama̱paksi̱nán nac sinagoga xala ca̱chiquí̱n ixuanicán Jairo. Acxni lákchilh Jesús tatzokostánilh, \v 23 y chuné huánilh ca̱li̱tlá̱n: \p ―Catlahua li̱tlá̱n capit li̱macxamaya mimacán quintzuma̱t porqui ni̱majá, pero huix tla̱n ma̱ksa̱ni̱ya xlacata tla̱n nalatama̱pará. \p \v 24 Jesús ma̱tlá̱ni̱lh y tá̱alh amá chixcú nac ixchic, lhu̱hua cristianos tatakókelh hasta ixtalacxquititi̱lhá Jesús. \v 25 Na̱ aná ixán cha̱tum puxca̱t ta̱tatlá, ixkalhi̱yá akcu̱tuy ca̱ta la̱ta ixmakstajma y ni̱cxni itxuncní ní ixtala̱kalhi̱ni̱t. \v 26 Doctores snu̱n ixtama̱kxtakajni̱ni̱t y ni̱ lá ixtama̱ksa̱ni̱ni̱t; ixli̱lactlahuani̱t ixtá̱tat hua̱k ixtumi̱n y ni̱tú ixmacuanini̱t ma̱s cha̱ itsnu̱nama y snu̱n ixakxtakajnán. \v 27-28 Huá xlacata acxni káxmatli la̱ li̱chihui̱nancán Jesús lacpúhualh: “Ccatzí para xacchipánilh tziná ixlháka̱t Jesús tla̱n nacaksa̱nán.” La̱ta tzamacán lakasu̱t talacatzúhui̱lh ní ixama Jesús y chipánilh tziná ixlháka̱t. \v 29 Tuncan maklhcátzi̱lh xlacata xuncli ixkalhni la̱ ixmakstajma y tla̱n aksá̱nalh. \v 30 Jesús acxcátzi̱lh xlacata huí tí ma̱ksá̱ni̱lh, talákspitli lacapala y kalasquiní̱nalh: \p ―¿Ticu xámalh quilháka̱t? \p \v 31 Ixdiscípulos takálhti̱lh: \p ―Huix acxílhpa̱t la̱ cati̱huá li̱tamacuacamá̱n y kalasquini̱nana: “¿Ticu xámalh quilháka̱t?” \p \v 32 Jesús tzúculh lacá̱n cani̱huá ixlakataka̱sputún tí ixma̱ksa̱ni̱ni̱t. \v 33 Amá pusca̱t ixcatzí xlacata huá chú ixlani̱t huá li̱jicuanko̱lh y tzúculh talhpipí. Lákalh Jesús, tatzokostánilh y huánilh xlacata huá ixli̱tamacuacani̱t ixlháka̱t. \v 34 Jesús chuné kálhti̱lh: \p ―Huix aksa̱nani̱ta porque ca̱najlani̱ta xlacata aquit tla̱n cma̱ksa̱ni̱yá̱n. Capit li̱pa̱xáu y tla̱n ca̱ksa̱nanko. \p \v 35 Xlá ixchihui̱namajcú acxni táchilh makapitzi cristianos, ixtamina̱chá nac ixchic Jairo y chuné tahuánilh: \p ―Apenas ni̱ko̱lh mintzuma̱t ma̱squi yajtú caliakaxculi maestro Jesús. \p \v 36 Jesús ni̱ caso tláhualh tú ixtaquilhuama̱na y huanipá amá ixti̱cu tzuma̱t: \p ―Ni̱tú cali̱púhuanti huix, huata caca̱najla tú cuaniyá̱n. \p \v 37 A̱stá̱n ca̱huánilh ixdiscípulos huata catatakókelh Pedro, Jacobo y Juan ixta̱cam Andrés, xa̱makapitzi ni̱ lacásquilh natatakoké. \v 38 Acxni tácha̱lh nac ixchic Jairo lhu̱hua ixtatasama̱na. \v 39 Jesús tánu̱lh nac ákxtaka y ca̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi tasapa̱nántit y tlakaj layá̱tit? Namá tzuma̱t huata lhtatama, ni̱ xaní̱n la̱ puhuaná̱tit huixín. \p \v 40 Lhu̱hua tali̱tzíyalh ixtachihuí̱n. Entonces ca̱huánilh xlacata hua̱k catatáxtulh huata xanati̱cún y ixdiscípulos catáalh ana ní ixmá xaní̱n amá tzuma̱t. \v 41 Jesús makachípalh amá tzuma̱t y chuné ta̱chihuí̱nalh: \p ―Talita cumi ―jaé tachihuí̱n huamputún: Huix cuanimá̱n tzuma̱t, cata̱qui. \p \v 42 Amá tzuma̱t apenas ixkalhí akcu̱tuy ca̱ta, tuncán tá̱qui̱lh, tla̱n tlá̱hualh y hua̱k tapa̱xahuako̱lh. \v 43 A̱stá̱n ca̱huánilh xanati̱cún catamá̱hui̱lh y ni̱ catali̱chihuí̱nalh la̱ ma̱lacastacuáni̱lh istzumatcán. \c 6 \s1 Jesús an ca̱ma̱kalchchihui̱ní cristianos xalac Nazaret \r (Mt. 13.53‑58; Lc. 4.16‑30) \p \v 1 A̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ca̱chiquí̱n ní itstacni̱tanchá huanicán Nazaret. \v 2 Maktum quilhtamacú acxni hua̱k judíos ixtajaxa Jesús tánu̱lh nac sinagoga y tzúculh ca̱ma̱si̱ní cristianos ixtachihui̱n Dios. Lhu̱hua ixtapa̱xahuá acxni ixtakaxmata la̱ ixca̱ta̱chihui̱nán Jesús, pero makapitzi ixtara̱kalasquiní: \p ―¿Cha̱ nicu catzí̱nilh jaé Jesús tú tla̱n catzí? ¿Ticu má̱xqui̱lh ixtapuhuá̱n y niculá tlahuá ca̱ma̱ksa̱ní cristianos con ixtachihuí̱n? \v 3 Jaé chixcú carpintero ixuani̱t juú ixquinca̱ta̱lamá̱n lacatzú; ixkahuasa María, ixnata̱camán ca̱huanicán Jacobo, Judas, José y Simón; ixnapi̱pín na̱ chuná hua̱k ca̱lakapasá̱u. \p Chuná jaé ixtalacpuhuán y huá xlacata ixpu̱latama̱n lhu̱hua ni̱ ixtaca̱najlá tú ixca̱li̱ta̱chihui̱nán. \v 4 Jesús ma̱kachákxi̱lh y chuné ca̱huánilh: \p ―Cati̱hua cristiano tali̱pa̱huán cha̱tum lanca chixcú acxni xala mákat, pero acxni ixta̱lacatzujcán ixta̱pakanatcán o ixli̱takapasnicán, ni̱ tali̱pa̱huán tú ca̱li̱ta̱chihui̱nancán. \p \v 5 Makapitzi tí taca̱nájlalh ixtachihui̱n Jesús ca̱li̱macxámalh ixmacán xlacata nata̱ksa̱nán, pero ni̱ cha̱lhu̱hua cristianos taca̱nájlalh ixtascújut. \v 6 Jesús snu̱n lakapútzalh na̱ chú ixli̱puhuán porque ni̱ ixma̱kachakxí hua̱nchi tí ixta̱pakánat ni̱ ixtaca̱najlá tú ixca̱li̱ta̱chihui̱nán, huá xlacata mejor alh ca̱ma̱kalhchihui̱ní tí ixtalama̱na nac lactzu̱ ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ tahuila̱na lacatzú nac Nazaret. \s1 Jesús ca̱ma̱lakachá ixdiscípulos natali̱chihui̱nán \r (Mt. 10.5‑15; Lc. 9.1‑6) \p \v 7 Maktum quilhtamacú Jesús ca̱ma̱makstokko̱lh cha̱cu̱tuy ixdiscípulos y ca̱huánilh xlacata nataán cha̱tuy cha̱túy tama̱kahuaní ixtachihuí̱n. Ca̱má̱xqui̱lh li̱tlihueke y tapáksi̱t xlacata tla̱n natama̱ksa̱ní cristianos tí ca̱mactanu̱ma ixespíritu tlajaná. \v 8 Na̱ ca̱huánilh ni̱ catáli̱lh tú naca̱macuaní nac tijia para la̱ múrralh, simi̱ta o tumi̱n tú natali̱hua̱yán. \v 9 Huata ca̱huánilh catáli̱lh aktum lí̱xtoko, pu̱tum tatu̱nu y pu̱tum lháka̱t. \v 10 Chuné ca̱li̱ma̱páksi̱lh natalá acxni ní natachá̱n: \p ―Acxni nachipiná̱tit aktum ca̱chiquí̱n naputzayá̱tit chiqui ní natamakxtaká̱tit; aná nalatapa̱yá̱tit hasta xní napiná̱tit a̱lacatunu ca̱chiquí̱n. \v 11 Para nac aktum pu̱latama̱n ni̱ ca̱maklhti̱nancaná̱tit y ni̱ takaxmatputún tú ca̱li̱ta̱chihui̱naná̱tit, tuncán cataxtútit, ixlacati̱ncán caca̱tantu̱tincxcántit pokxni ni̱ma̱ ca̱tantu̱tahuacán xlacata natacatzí huixín ni̱ lakati̱yá̱tit ixkasatcán. Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ni̱ lactlá̱n cristianos tí ixtalama̱na xapu̱lh nac ca̱chiquí̱n Sodoma y Gomorra, liactá castigo ama takalhí que tí talama̱na nac ca̱chiquí̱n ní nachipiná̱tit y ni̱ ca̱maklhti̱nancaná̱tit. \p \v 12 Xlacán tatáca̱xli y táalh nac ca̱lacchiquí̱n y tzúculh tama̱kalhchihui̱ní cristianos xlacata natalakxta̱palí ni̱ tla̱n ixlatama̱tcán ni̱ma̱ ixtakalhí. \v 13 Lhu̱hua ta̱tatlaní̱n tama̱ksá̱ni̱lh acxni ixtamacuilí aceite na̱ chuná tamacmá̱xtulh cristianos tí ixca̱makatlajani̱t ixespíritu tlajaná. \s1 Makni̱cán Juan Bautista \r (Mt. 14.1‑12; Lc. 9.7‑9) \p \v 14 Acxni cátzi̱lh rey Herodes la̱ ixtali̱chihui̱nán Jesús hua̱k cristianos, chuné huá: \p ―La̱ta cpuhuán, namá chixcú ma̱x Juan Bautista ni̱ma̱ cma̱pixca̱ctí̱nalh, pero chí lacastacuanampá y mimpá ca̱quilhtamacú, huá tla̱n ca̱li̱tlahuá laclanca tascújut. \p \v 15 Makapitzi cristianos ixtahuán: \p ―Namá chixcú ma̱x tunu profeta la̱ ni̱ma̱ tamini̱t tali̱chihui̱nán Dios maká̱n. \p \v 16 Pero rey Herodes siempre ixuán: \p ―La̱ta cpuhuán jaé chixcú Juan Bautista tí aquit cma̱makni̱ní̱nalh, pero xlá lacastacuanampá ca̱li̱ní̱n. \p \v 17 Porque tú ixtlahuani̱t rey Herodes ma̱ma̱nu̱ní̱nalh Juan Bautista nac pu̱la̱chi̱n y ma̱paksí̱nalh cali̱chi̱huili̱ca cadenas, porque ni̱ talakáti̱lh acxni li̱huánilh la̱ ixlakamaklhti̱ni̱t ixta̱cha̱t ixta̱cam Felipe. \v 18 Maktum quilhtamacú Juan Bautista huánilh rey Herodes: \p ―Ni̱ tla̱n la̱ ta̱huila ixta̱cha̱t minta̱cam ni̱ma̱ lakámaklhti. \p \v 19 Jaé pusca̱t ixuanicán Herodías y ni̱ ixacxilhputún Juan Bautista xlacata ixli̱huanini̱t la̱ ixta̱lama ixya̱stá. Siempre ixlacputzá la̱ tla̱n ixmákni̱lh, pero ni̱ ixtaka̱sa la̱ natlahuá. \v 20 Xa̱huá Herodes ixcatzí xlacata Juan Bautista tla̱n cristiano ixuani̱t y ni̱tú ixkásat porque Dios ixma̱lakacha̱ni̱t. Ixlakatí ixkaxmata ixtachihuí̱n ma̱squi ni̱ lihua ixma̱kachakxí tú ixli̱chihui̱nán. Por eso ixli̱jucuaní tziná y ni̱ ixmakxtaka tú natlahuaní ixta̱cha̱t. \v 21 Maktum quilhtamacú amá pusca̱t táka̱sli tú tla̱n ixputzama porque Herodes ca̱tlahuánilh aktum li̱lakastá̱n xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n y xalactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n tí ixtalama̱na nac Galilea. \v 22 Ixli̱puntzú na̱ tánu̱lh nac fiesta istzuma̱t, tzúculh tantlí. Hua̱k tí ixtaya̱na aná talakáti̱lh la̱ tántli̱lh amá tzuma̱t. Entonces rey Herodes chuné huánilh: \p ―Caquimáksquinti la̱ta tú huix ma̱s lakati̱ya y nacma̱xqui̱yá̱n \v 23 ma̱squi ixquimáksquinti lhu̱hua tíyat ni̱ma̱ cca̱ma̱paksí. \p La̱ta istzamacán tla̱n ma̱lacnú̱nilh nama̱xquí tú namaksquín y hua̱k takaxmatko̱lh. \v 24 Amá tzuma̱t táxtulh y kalasquínilh ixna̱na: \p ―¿Tucu tla̱n xacmáksquilh quintu̱ti̱cú, pues hua̱k quima̱lacnú̱nilh? \p Xlá kálhti̱lh: \p ―Camáksquinti cama̱xquí̱n ixakxaka Juan Bautista. \p \v 25 Amá tzuma̱t tanu̱pá y huánilh rey Herodes: \p ―Clacasquín chí tuncán quima̱xqui nac aktum pula̱tu ixakxa̱ka Juan Bautista. \p \v 26 Herodes lakapútzalh pero ni̱ lá takalhpú̱spitli porque tla̱n ixli̱ta̱yani̱t nama̱xquí tú ixmaksquín, xa̱huá ixamigos hua̱k ixtakaxmatni̱t. \v 27 Ma̱lakácha̱lh cha̱tum soldado xlacata nali̱miní ixakxa̱ka Juan. \v 28 Amá soldado alh cpu̱la̱chi̱n ní ixtanu̱ma Juan y pixcá̱cti̱lh. Acxni makni̱ko̱lh múju̱lh ixakxa̱ka nac aktum pula̱tu la̱ ixma̱paksi̱cani̱t, alh ma̱xquí rey Herodes, y xlá má̱xqui̱lh amá tzuma̱t, y xlá ma̱xqui̱pá ixna̱na la̱ ixuanini̱t. \v 29 Acxni tacátzi̱lh tí ixtakaxmatni̱t la̱ ixca̱ta̱chihui̱nani̱t Juan Bautista, támilh tatiyá xaní̱n y tamúju̱lh. \s1 Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi̱lh cristianos \r (Mt. 14.13‑21; Lc. 9.10‑17; Jn. 6.1‑14) \p \v 30 Ni̱ ixli̱maka̱s ixapóstoles Jesús taqui̱táspitli y tali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh la̱ta tú ixtatlahuani̱t y la̱ta tú ixtali̱chihui̱nani̱t. \v 31 A̱stá̱n Jesús ca̱huánilh: \p ―Chí ca̱huí jaxá̱u a̱lacatunu ana ní ni̱tí naquinca̱kaxculiyá̱n. \p Yaj lá li̱pa̱xáu ixtahua̱yán porque puntzuntín ixmincán acxilhcán Jesús y ma̱squi lhu̱hua ixtaaná, tunu ixtachimpará. \v 32 Jesús ca̱ta̱táju̱lh ixdiscípulos nac barco y táalh pakán ní ni̱ lama cristianos. \v 33 Pero lhu̱hua talakápasli Jesús acxni alh y ta̱xcátzi̱lh pakán ní ixama cha̱n. Lhu̱hua tatakókelh xala cani̱hua ca̱lacchiquí̱n y xlacán pu̱la tácha̱lh ya̱ para ixchá̱n Jesús. \v 34 Acxni tácutli nac barco cá̱cxilhli aná tahuila̱na cristianos la̱ lactzu̱ borregos xata̱ktzanká̱n y ni̱ takalhí tí naca̱cuentaja. Xlá ca̱lakalhámalh y lhu̱hua tú ca̱li̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh. \v 35 Cha̱lh smalankán ixdiscípulos talákmilh y chuné tahuánilh: \p ―Smalankaná y ni̱tí lama juú. \v 36 Caca̱huani jaé cristianos catáalh taputzá tú natahuá juú lacatzú ca̱lacchiquí̱n, o tí talama̱na nac ixca̱tucuxtucán. Catatamá̱hualh simi̱ta porque ni̱ takalhí tú natahuá. \p \v 37 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Mejor huixín caca̱ma̱huí̱tit. \p Xlacán takalhti̱nampá: \p ―Pero, ¿nicu nactiyayá̱u aktuy ciento denario tumi̱n xlacata nacli̱tama̱huayá̱u simi̱ta y nacca̱ma̱hui̱yá̱u? \p \v 38 Jesús ca̱kalasquimpá: \p ―Capítit acxilá̱tit. ¿Nicu macli̱t simi̱ta li̱taná̱tit? \p Acxni tá̱cxilhli takálhti̱lh: \p ―Cli̱miná̱u macquitzis simi̱ta y tantuy tamakní. \p \v 39 Jesús ca̱huánilh cristianos catatahui pu̱tunu nac ca̱tiyatni. \v 40 Huí tí tatahui íta̱t ciento cristianos la̱ta pu̱tunu y huí tí katunu ciento. \v 41 Ca̱chípalh amá macquitzis simi̱ta y tantuy tamakní, láca̱lh nac akapú̱n, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios amá tahuá. A̱stá̱n ca̱lakchékelh y ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos xlacata natama̱kpitziní cristianos. \v 42 Hua̱k táhualh simita y tla̱n takálhkasli. \v 43 A̱stá̱n ixdiscípulos tama̱tzámalh akcu̱tuy canasta simita y tamakní ni̱ma̱ kalhta̱xtulhcú. \v 44 Huata lacchixcuhuí̱n tahuá̱yalh ma̱x cha̱quitzis mi̱lh aparte lacchaján y lactzú camán. \s1 Jesús tla̱huán ixkalhni chuchut pupunú \r (Mt. 14.22‑27; Jn. 6.16‑21) \p \v 45 A̱stá̱n Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos catatáju̱lh nac barco y ca̱tá̱alh ixa̱quilhtu̱tu pupunú nac aktum ca̱chiquí̱n huanicán Betsaida, xlá a̱stá̱n ixama ca̱lakchá̱n. \v 46 Porque ixca̱huanima cristianos xlacata na̱ cataalhá ixca̱chiqui̱ncán o ixchiccán. La̱ taanko̱lh amá cristianos, xlá talacá̱cxtulh aktum sipi y aná kalhtahuakánilh Dios. \v 47 Acxni tzúculh tla̱n tzi̱suán amá barco ixama̱chitá nac ixíta̱t pupunú y Jesús ixacstu ixtamakxtakni̱t ixquilhtu̱n. \v 48 Li̱huacá tzi̱sa ixuani̱t acxni Jesús tzúculh tla̱huán ixkalhni chúchut ca̱ma̱lacatzúhui̱lh ixdiscípulos. Ixama ca̱kapu̱lá pero cá̱cxilhli xlacata yaj ixtama̱tla̱hualí̱n ixbarcojcán porque u̱n ni̱ ixama pakán ní ixta̱ma̱na. \v 49-50 Ixdiscípulos acxni tá̱cxilhli cha̱tum chixcú tla̱huama ixkalhni chúchut tajicuanko̱lh porque talacpuhua xlacata cha̱tum ni̱n ixuani̱t o maka̱klhaná, y hua̱k ta̱ktásalh. Pero Jesús ca̱huánilh: \p ―Ni̱ cajicuántit, cakalhí̱tit li̱camama. Aquit, Jesús. \p \v 51 A̱stá̱n xlá tá̱cxtulh nac barco; u̱n ni̱ma̱ ixmima tuncán xuncli. Xlacán ni̱ taca̱tzi̱lh tú natalacpuhuán acxni tá̱cxilhli tú ixtlahuani̱t Jesús, \v 52 porque ma̱squi ixta̱cxilhni̱t laclanca ixtascújut Jesús, na̱ chuná la̱ ixma̱lhu̱hui̱ni̱t simi̱ta, ixnacujcán ya̱ ixma̱kachakxí la̱ tla̱n natali̱pa̱huán ixtachihuí̱n. \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní̱n xalac Genesaret \r (Mt. 14.34‑36) \p \v 53 Ixli̱punchú talakatza̱lako̱lh amá chúchut xla Galilea y tácha̱lh nac aktum pu̱latama̱n huanicán Genesaret. \v 54 Acxni tácutli Jesús lhu̱hua talakápasli y tuncán talákmilh. \v 55 Hua̱k ta̱tatlaní̱n xala amá pu̱latama̱n tzucuca ca̱li̱mincán ana ní ixchihui̱nama xlacata naca̱ma̱ksa̱ní. \v 56 Na̱ chuná nac tijia ca̱chiquí̱n o ixtijia ca̱tucuxtu ixca̱huili̱cán ta̱tatlaní̱n ana ní ixtapuhuán ama lacpasa̱rlá Jesús y xa̱makapitzi ixtahuaní xlacata caca̱má̱xqui̱lh li̱tlá̱n nataxamaní ixlháka̱t, hua̱k ta̱tatlaní̱n tí taxámalh ixlháka̱t Jesús hua̱ ta̱ksá̱nalh. \c 7 \s1 La lacasquín Dios nalakachixcuhui̱cán \r (Mt. 15.1‑20) \p \v 1 Maktum tatalacatzúhui̱lh makapitzi fariseos ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ana ní ixyá Jesús, ixtamina̱chá nac Jerusalén. \v 2 Como ixtascali̱pu̱layá Jesús tá̱cxilhli xlacata ixdiscípulos ni̱ ixca̱makasnekecán maklhu̱hua acxni ixtahua̱yán la̱ ixtali̱smani̱ni̱t judíos talakachixcuhuí Dios, xlacán tzúculh tali̱chihui̱nán ixdiscípulos. \v 3 Hua̱k judíos y fariseos ixtatlahuá tú ixtama̱si̱ni̱t lakko̱lún, xlacán ni̱ tahua̱yán para ni̱ pu̱la ca̱li̱makasnekecán maklhu̱hua chúchut caj la̱ caca̱macasicuna̱tlahuaca xlacata natalakachixcuhuí Dios. \v 4 Acxni ixtaqui̱lakó nac pu̱tama̱huán, na̱ chuná ni̱tú ixtahuá para ni̱ tla̱n ixca̱li̱makasnekecán chúchut. Vaso ixpu̱kotnicán, xa̱lu y tú ixtamaclacasquín nac cocina, na̱ chú ixtatlahuá. Hasta ixpu̱tamacán na̱ ixtapuxmaní y lhu̱hua ma̱s li̱lakachixcuhuí̱n ixca̱ma̱si̱nicani̱t. \v 5 Amá lacchixcuhuí̱n takalasquínilh Jesús: \p ―¿Hua̱nchi midiscípulos ni̱ talakachixcuhuí Dios? Xlacán ni̱ ca̱macapuxmani̱cán maklhu̱hua acxni tahua̱yán la̱ tama̱si̱ni̱t lakko̱lún. \p \v 6 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Xli̱ca̱na profeta Isaías quílhcha̱lh acxni tzokli la̱ minkasatcán huixín. Xlá chuné huá: \q1 Jaé cristianos quintali̱lakachixcuhuí ixtachihuí̱n ixquilhnicán, \q1 pero ixnacujcán tunuj tú lacpuhuán. \q1 \v 7 Ni̱tú ca̱li̱macuaní quintalakachixcúhui̱lh \q1 pues tú tali̱chihui̱nán hua̱k pi̱huá talacsacxtuni̱t y tali̱macá̱n aquit cca̱ma̱paksi̱ni̱t. \m \v 8 Huixín ni̱ tlahuayá̱tit la̱ lacasquín Dios nalatapa̱yá̱tit huata tlahuayá̱tit tú puhuaná̱tit ma̱s ca̱mini̱niyá̱n. Huixín ca̱puxmani̱yá̱tit mimpu̱kotnicán mimpu̱hua̱ycán, y lhu̱hua ma̱s tú tlahuayá̱tit, pero ni̱tú li̱macuán. \p \v 9 ’Lakati̱yá̱tit tlahuayá̱tit tú ca̱ma̱si̱nicani̱tántit y catunu lakmakaná̱tit tú ca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán Dios mili̱tlahuatcán. \v 10 Profeta Moisés ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Dios natzoka tú natlahuayá̱tit: “Calakalhámanti mina̱na y minti̱cú. Para cha̱tum cristiano kalhtaxtoktí ixna̱na o ta̱ra̱lacata̱quí ixti̱cú, mejor cani̱lh.” \v 11 Pero huixín puhuaná̱tit cha̱tum cristiano tla̱n huaní ixna̱na o ixti̱cú acxni tú maclacasquín: “Ni̱ lá cmakta̱yayá̱n porque lhu̱hua la̱ta tú ckalhí hua̱k xla Corbán.” (Jaé tachihuí̱n huamputún: Quilimosna ni̱ma̱ quili̱má̱xqui̱t Dios.) \v 12 Para chuná jaé kalhi̱yá̱tit minati̱cún puhuaná̱tit xlacata yaj mincuentajcán para ni̱ ca̱makta̱yayá̱tit acxni lakko̱luná o acxni tú tamaclacasquín. \v 13 Chuná jaé huixín lakmakaná̱tit la̱ ca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán Dios nalatapa̱yá̱tit y mejor tlahuayá̱tit tú ca̱ma̱si̱nicaná̱tit. Y mincamancán na̱ chú ca̱huaniyá̱tit natalá y ni̱cxni lakó jaé ni̱ lactlá̱n tapuhuá̱n. Lhu̱hua ma̱s la̱ta tlahuayá̱tit na̱ chuná ni̱tú ca̱li̱macuaniyá̱n. \p \v 14 A̱stá̱n la̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh fariseos ca̱tasánilh hua̱k cristianos y chuné ca̱huánilh: \p ―Hua̱k huixín quila̱kaxmatui y cama̱kachakxí̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n. \v 15 Huixín catzi̱yá̱tit xlacata tú huá cha̱tum chixcú an nac ixpu̱lacni y ni̱ la̱kalhí ixtapuhuá̱n, tú la̱kalhí ixtapuhuá̱n huá tú taxtú ixpu̱lacni ixnacú. \v 16 Para kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpátit tú ma̱s ca̱mini̱niyá̱n mili̱tlahuatcán. \p \v 17 Jesús ca̱kxtakyá̱hualh cristianos y ca̱ta̱tánu̱lh ixdiscípulos nac ixchic. Xlacán takalasquínilh tú ixuamputún amá takalhchihuí̱n. \v 18 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿A poco huixín na̱ ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit? ¿Ni̱ catzi̱yá̱tit xlacata tú huá cha̱tum chixcú ni̱ la̱kalhí ixtapuhuá̱n? \v 19 Porque tú huá huata cha̱n nac ixpa̱lu̱hua y a̱stá̱n makampará, pero ni̱cxni cha̱n ixnacú. \p Jesús ixuamputún xlacata hua̱k li̱hua̱y tla̱n huacán la̱ta lacasquincán. \v 20 Xlá ca̱huanipá: \p ―Tú ma̱s la̱kalhí ixtalacapa̱stacni cha̱tum chixcú huá tú lacpuhuama̱xtú ixnacú. \v 21 Porque aná tataxtú hua̱k ni̱ lactlá̱n tapuhuá̱n: hua̱nchi lakamaklhti̱cán ixpusca̱t tunu chixcú, hua̱nchi ca̱kalhi̱cán cati̱hua pusca̱t o chixcú, hua̱nchi la̱makni̱cán, \v 22 kalha̱nancán, la̱kskahuicán, lakcatzancán catu̱huá, la̱ksancán, o la̱li̱chihui̱nancán quinta̱cristianoscán, hua̱nchi ca̱lactlahuacán xa̱makapitzi, ca̱lakamaklhti̱cán ixtascujutcán tunu cristianos, tú ixlacata lactlancancán, y lhu̱hua ma̱s ni̱ lactlá̱n talacapa̱stacni tataxtú nac quinacujcán. \v 23 Hua̱k jaé ni̱ lactlá̱n tapuhuá̱n ni̱ma̱ tamina̱chá ixpu̱lacni cristianos ca̱la̱kalhi̱ní ixtalacapa̱stacnicán ixlacati̱n Dios. \s1 Cha̱tum xala mákat pusca̱t ca̱najlá ixtachihui̱n Dios \r (Mt. 15.21‑28) \p \v 24 Jesús alh latapu̱lí nac aktuy pu̱latama̱n ixca̱huanicán Tiro y Sidón. Maktum tánu̱lh nac ákxtaka ana ní ixama latamá laktzú ni̱ ixlacasquín tí na̱cxila, pero ni̱ lá tla̱n tátze̱kli. \v 25 Cha̱tum pusca̱t ni̱ israelita ixuani̱t mákat ní ixlakahuani̱tanchá ixuanicán Sirofenicia, ixkalhí cha̱tum istzuma̱t ni̱ma̱ ixactanu̱ma ixespíritu tlajaná. Xlá cátzi̱lh ana ní ixuí Jesús, \v 26 tuncán lákmilh, y acxni lákchilh tatzokostánilh ixlacatí̱n y huánilh xlacata cama̱ksá̱ni̱lh istzuma̱t. \p \v 27 Jesús tzúculh li̱kalhputzá tachihuí̱n y chuné huánilh: \p ―Caca̱ma̱xqui quilhtamacú pu̱la cacca̱maktá̱yalh quili̱talakapasni, porque ni̱ tla̱n qui̱taxtú ca̱maklhti̱cán ixtahuajcán camaná̱n xalac Israel y ca̱ma̱xqui̱cán lactzu̱ chichí. \p \v 28 Xlá ma̱kachákxi̱lh ixtachihuí̱n y chuné kalhtí̱nalh: \p ―Quimpu̱chinacán, xli̱ca̱na tú huana, pero hasta lactzu̱ chichí tla̱n taquilhsacuá lactzu̱ katxtakma ni̱ma̱ tamakxtaka o ni̱ talacasquín lactzu̱ camán. \p \v 29 Jesús kalhti̱pá: \p ―Clakatí la̱ chihui̱nani̱ta, tla̱n pina mínchic li̱pa̱xáu porque amá ni̱ tla̱n espíritu yaj actanu̱ma mintzuma̱t. \p \v 30 Xli̱ca̱na, acxni cha̱lh ixchic amá pusca̱t ácxilhli istzuma̱t yaj actanu̱ma amá espíritu y majá nac ixpú̱lhtata. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum ko̱ko chixcú \p \v 31 Jesús táxtulh amá pu̱latama̱n huanicán Tiro, tilakatza̱lako̱lh pu̱latama̱n huanicán Sidón na̱ chuná hua̱k lactzu̱ ca̱lacchiquí̱n ni̱ma̱ ixtahuila̱na nac Decápolis y cha̱mpá nac pupunú xla Galilea. \v 32 Aná li̱minica cha̱tum ko̱ko chixcú, xa̱makapitzi tahuánilh Jesús catláhualh li̱tlá̱n cahuíli̱lh ixmacán nac ixtaké̱n xlacata na̱kahua̱nán. \v 33 Jesús tá̱alh amá chixcú lakamákat ana ni̱tí naca̱cxila y aná ma̱nú̱nilh ixmacán lacatuy ixtaké̱n, chujli y xamánilh itsimakat. \v 34 A̱stá̱n láca̱lh nac akapú̱n, kalhpá̱ni̱lh y huánilh amá ko̱ko chixcú: \p ―¡Efata! ―jaé tachihuí̱n huamputún: Caakahuá̱nalh mintaké̱n. \p \v 35 Amá chixcú tuncán cá̱xlalh ixtaké̱n y tla̱n akahuá̱nalh; itsi̱máka̱t na̱ cá̱xlalh y tla̱n chihuí̱nalh. \v 36 Hua̱k tí ixca̱ma̱ksa̱ní Jesús ixca̱huaní ni̱ catali̱chihuí̱nalh, pero xlacán ma̱s ixtali̱chihui̱nán. \v 37 Tí ixtakaxmata la̱ li̱chihui̱nancán ixtapa̱xahuá porque ixtahuán: \p ―Namá chixcú hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín, ca̱ma̱chihui̱ní tí ni̱ lá tachihui̱nán ko̱ko, y tí ta̱kata̱pani̱t ca̱ma̱kahua̱ní. \c 8 \s1 Jesús ca̱ma̱huá cha̱ta̱ti mi̱lh cristianos \r (Mt. 15.32‑39) \p \v 1 Maktum quilhtamacú tatamákstokli lhu̱hua cristianos ana ní ixuí Jesús ni̱ ixtakalhí tú natahuá. Entonces ca̱tasánilh ixdiscípulos y ca̱huánilh: \p \v 2 ―Cca̱lakalhamán jaé cristianos porque kalhi̱yá aktutu chichiní la̱ta tahuila̱na y ni̱ takalhí tú natahuá. \v 3 Ni̱ para lá cca̱huaní cataalhá nac ixchiccán la̱ta ni̱ tahua̱yani̱t porque tla̱n ta̱kuitita̱yá nac tijia pues makapitzi mákat ní tamini̱tanchá. \p \v 4 Xlacán takálhti̱lh: \p ―¿Niculá ixtlahuáu ixca̱ma̱huí̱u porque juú lacatzú ni̱ tahuila̱na ixpu̱sta̱ncan simi̱ta? \p \v 5 Xlá ca̱kalasquínilh: \p ―¿Nicu macli̱t simi̱ta li̱taná̱tit? \p ―Mactujún ―takalhtí̱nalh xlacán. \p \v 6 A̱stá̱n ca̱huánilh hua̱k cristianos catatahui pu̱tunu nac ca̱tiyatni; ca̱chípalh amá mactujún simi̱ta, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios ixtahuá; a̱stá̱n ca̱lakchékelh y ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos natama̱kpitziní ixli̱hua̱k cristianos. \v 7 Makapitzi tamakní na̱ ixtakalhí, xlá na̱ ca̱sicuna̱tláhualh y ca̱ma̱kpitzinica ixli̱hua̱kcán. \v 8-9 Huata lacchixcuhuí̱n ma̱x cha̱ta̱ti mi̱lh ixtahuani̱t, hua̱k takálhkasli y kalhta̱xtulhcú aktujún canasta simi̱ta y tamakní. Acxni tahua̱yanko̱lh Jesús ca̱huánilh cataalhá ixchiccán. \v 10 Y xlá ca̱ta̱táju̱lh ixdiscípulos nac barco y táalh aktum pu̱latama̱n huanicán Dalmanuta. \s1 Fariseos ta̱cxilhputún tunuj ixtascújut Jesús \r (Mt. 16.1‑4; Lc. 12.54‑56) \p \v 11 Maktum támilh makapitzi fariseos ní ixyá Jesús y tzúculh tata̱ra̱huaní; a̱stá̱n tahuánilh catláhualh aktum tascújut ni̱ma̱ naca̱ma̱lacahua̱ní para xli̱ca̱na Dios ixma̱lakacha̱ni̱t. \v 12 Xlá kalhpá̱ni̱lh li̱lakaputza y chuné ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Hua̱nchi squiná̱tit aktum tascújut naquima̱tlahuí Dios caj xlacata li̱cxilhputuná̱tit? Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, ni̱ cama tlahuá tú lacasquiná̱tit ma̱squi tla̱n ctlahuá. \p \v 13 Xli̱puntzú ca̱kxtakyá̱hualh, taju̱pá nac aktum barco y ampá ixa̱quilhtu̱tu pupunú. \s1 Ixta̱yatcan fariseos la̱ ni̱ma̱ ni̱ tla̱n levadura \r (Mt. 16.5‑12) \p \v 14 Ixdiscípulos ta̱ktzónksualh natalí̱n tú natahuá y huata ixtakalhí macstum simi̱ta. \v 15 La̱ ixtla̱huama barco Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní ixdiscípulos y ca̱huánilh: \p ―Skalalh calatapá̱tit xlacata ni̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y rey Herodes. \p \v 16 Xlacán ni̱ tama̱kachákxi̱lh tucu yá levadura ixca̱li̱ta̱chihui̱nama̱ca y tzúculh tara̱huaní: \p ―Huá chú quinca̱li̱huanimá̱n porque ni̱ li̱miná̱u simi̱ta tú nahuayá̱u. \p \v 17 Jesús cátzi̱lh tú ixtaquilhuama̱na y ca̱huanipá: \p ―¿Hua̱nchi huaná̱tit ni̱ li̱taná̱tit simi̱ta tú nahuayá̱tit? ¿Xli̱cana ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit tú cca̱ma̱si̱niputuná̱n? ¿Minacujcán ni̱ lá ca̱najlá tú aquit tla̱n ctlahuá? \v 18 Kalhi̱yá̱tit lakastapu y la̱ ni̱ calacahua̱nántit; kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán y la̱ ni̱ cakaxpátit y yaj lacapa̱stacá̱tit tú ctláhualh xapu̱lh. \v 19 Acxni tahuá̱yalh cha̱quitzis mi̱lh cristianos y huata macquitzis simi̱ta ixkalhi̱yá̱tit, ¿nicu akli̱t canastas kalhtá̱xtulh? \p Xlacán takalhtí̱nalh: \p ―Akcu̱tuy canastas. \p \v 20 ―Y acxni tahuá̱yalh cha̱ta̱ti mi̱lh ixkalhi̱yá̱tit mactujún simi̱ta, ¿nicu akli̱t canasta ma̱makstóktit? \p ―Aktujún ―takalhti̱nampá. \p \v 21 Entonces Jesús ca̱huánilh: \p ―Hasta chí ya̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit xlacata tunu tú cca̱li̱ta̱chihui̱namá̱n porque aquit ni̱ cli̱puhuán tú nacuá cha̱li cha̱lí. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí̱n nac Betsaida \p \v 22 Tácha̱lh aktum ca̱chiquí̱n huanicán Betsaida. Acxni tá̱ctalh Jesús li̱minica cha̱tum lakatzí̱n y huanica catláhualh li̱tlá̱n cama̱ksá̱ni̱lh. \v 23 Jesús li̱lh amá lakatzí̱n ixquilhpa̱n ca̱chiquí̱n, aná lacahuíli̱lh ixchújut ixlakastapu y kalasquínilh para tla̱ná lacahua̱nán. \v 24 Xlá kalhtí̱nalh: \p ―Cca̱cxila lacchixcuhuí̱n la̱ quihui huata porque tatla̱huán. \p \v 25 Jesús huili̱nipá ixmacán ixlakastapu amá chixcú; acs tá̱yalh puntzú uyu tla̱n aksa̱nanko̱lh porque tla̱n lacahuá̱nalh. \v 26 Ma̱lakácha̱lh ixchic y chuné ma̱páksi̱lh: \p ―Chí ni̱ naj capit ixpu̱lacni ca̱chiquí̱n y ni̱tí cali̱ma̱kalhchihui̱ni la̱ aksa̱nani̱ta. \s1 Pedro huan xlacata Jesús huá Cristo tí lakma̱xtunán \r (Mt. 16.13‑20; Lc. 9.18‑21) \p \v 27 A̱stá̱n ca̱tá̱alh ixdiscípulos lactzu ca̱lacchiquí̱n xalac aktum pu̱latama̱n huanicán Cesarea de Filipo. Nac tijia ca̱kalhpútzalh ixdiscípulos y chuné ca̱kalasquínilh: \p ―¿Ticu yá chixcú quintali̱macá̱n cristianos? \p \v 28 Xlacán takalhtí̱nalh: \p ―Makapitzi tahuán xlacata huix Juan Bautista, tunu tahuán huix Elías lacastacuanampá ca̱quilhtamacú, y tahuila̱na tunu tí tahuán xlacata huix ma̱x cha̱tum la̱ ni̱ma̱ taqui̱lani̱tanchi xapu̱lh nac ca̱quilhtamacú. \p \v 29 ―Y huixín, ¿ticu yá chixcú quila̱li̱maca̱náu? ―ca̱kalasquínilh. \p Pedro tancs kálhti̱lh: \p ―Huix Cristo tí ma̱lakacha̱ni̱t Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 30 Acxni káxmatli Jesús ixquilhcha̱ni̱t Pedro hua̱k ca̱huánilh ni̱ catali̱chihuí̱nalh tú ixtacatzí. \s1 Jesús li̱chihui̱nán xlacata ama̱ca makni̱cán \r (Mt. 16.21‑28; Lc. 9.22‑27) \p \v 31 A̱stá̱n tzúculh ca̱li̱ta̱chihui̱nán la̱ ixama tama̱kxtakajní xalakko̱rojtzi̱n judíos, xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos, porque xlacán ni̱ ixta̱má̱n taca̱najlá la̱ ixama ca̱li̱ta̱chihui̱nán Dios, hasta ixta̱má̱n tamakní, pero xlá ixliaktutu chichiní ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \v 32 Staranca ca̱huánilh tú ixama pa̱xtoka, entonces Pedro li̱lh lakamákat tziná y tzúculh li̱huaní hua̱nchi chú ixchihui̱nani̱t. \v 33 Xlá talakáspitli pakán ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos y chuné kahuánilh Pedro: \p ―Catake̱nu ní cyá chixcú tí ma̱lacpuhua̱ní tlajaná, porque huix lacpuhuana la̱ xa̱makapitzi tapuhuán cama ma̱paksi̱nán y ni̱ la̱ quima̱lakacha̱ni̱t Dios. \p \v 34 A̱stá̱n ca̱ma̱mákstokli hua̱k cristianos na̱ chuná ixdiscípulos y chuná ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Amá tí quintakokeputún pu̱la ca̱ktzónksualh la̱ta tú kalhí y tú lakatí ca̱quilhtamacú, ni̱ cajicuánilh akxtakajnán cquimpa̱xtú̱n caj quilacata, a̱stá̱n caquintakókelh cani̱huá. \v 35 Amá tí makli̱huán lakma̱xtuputún ixli̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni̱ lakcatzán makatzanká ixli̱stacni caj quilacata o xlacata ixtachihuí̱n Dios li̱chihui̱nán, namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \v 36 Quila̱huaníu, ¿tucu li̱macuaní cha̱tum chixcú ixkálhi̱lh lhu̱hua tumi̱n y lhu̱hua tíyat ca̱quilhtamacú para ixacstu lactlahuá ixli̱stacni y nalaktzanká? \v 37 O, ¿puhuaná̱tit huixín cha̱tum cristiano a̱stá̱n tla̱n ma̱lacnu̱ní Dios ixtumi̱n xlacata nalakma̱xtú ixli̱stacni y ni̱ na̱kxtakajnán? \v 38 Na̱ chuná la̱ta tú cca̱li̱ta̱chihui̱naná̱n y cca̱huaniyá̱n la̱ nalatapa̱yá̱tit, para huixín quila̱li̱ma̱xananá̱u ixlacati̱ncán jaé ni̱ lactlá̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú porque xlacán ni̱ taca̱najlá xlacata Dios quima̱lakacha̱ni̱t, aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ cama li̱ma̱xanán ixlacatí̱n Quinti̱cú Dios acxni aquit nacmimpará y nacca̱ta̱mín ángeles xlacata hua̱k nata̱cxila la̱ ixli̱lanca kalhí ixtapáksi̱t Dios. \c 9 \p \v 1 Chuné ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh: \p ―Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, lhu̱hua la̱ta tí taya̱na juú ya̱ taní nahuán acxni nata̱cxila la̱ ama quilhtzucú ixtapáksi̱t Dios nac ca̱quilhtamacú. \s1 Maktum quilhtamacú Jesús tapálajli la̱ ixtasí \r (Mt. 17.1‑13; Lc. 9.28‑36) \p \v 2 Ixliakcha̱xán chichiní a̱stá̱n Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos Pedro, Jacobo y Juan nac aktum lanca sipi. Acxni tácha̱lh Jesús tzúculh tapalaja la̱ ixtasí siempre. \v 3 Ixlháka̱t staranka lako̱lh y slipua la̱ nieve; ni̱ huí ca̱quilhtamacú tí tla̱n ixma̱staránke̱lh lháka̱t ma̱squi tla̱n ixcháke̱lh la̱ ni̱ma̱ tá̱cxilhli ixdiscípulos. \v 4 Ixli̱puntzú tá̱cxilhli la̱ talákchilh ní ixyá Jesús profeta Moisés y profeta Elías y tzúculh tata̱chihui̱nán. Jaé profetas maka̱sá ixtani̱ni̱t. \v 5 Pedro chuné huánilh Jesús: \p ―Maestro, tla̱nia̱ tla̱n la̱ cmiu porque tla̱n xactlahuáu aktutu chiqui, aktum milá, xa̱ktum xla Moisés, y xa̱ktum xla Elías. \p \v 6 Ixdiscípulos ixtajicuankṉo̱ni̱t y Pedro ni̱ ixcatzí tú ixchihui̱nama. \v 7 A̱stá̱n tá̱cxilhli la̱ tá̱ctalh aktum puclhni nac ixíta̱t ca̱ta̱yánilh, y takaxmáti̱lh jaé tachihuí̱n ni̱ma̱ minchá nac akapú̱n: \p ―Huá jaé quinkahuasa ni̱ma̱ aquit clakalhamán, cakaxpáttit tú ca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n. \p \v 8 Acxni talaca̱mpá yaj tú ixtaya̱na tí ixtata̱chihui̱nani̱t a̱huata ixacstu ixyá Jesús. \p \v 9 A̱stá̱n Jesús ca̱ta̱talacá̱ctalh ixdiscípulos y ca̱huánilh ni̱tí catahuánilh tú xlacán ixta̱cxilhni̱t hasta xní xlá nalacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \v 10 Xlacán ni̱ tali̱chihuí̱nalh tú ixta̱cxilhni̱t y huata ixtara̱kalasquiní: \p ―¿Cha̱ tucu huamputún, o niculá qui̱taxtú nalacastacuanán ca̱li̱ní̱n? \p \v 11 Huá xlacata chuné takalasquínilh Jesús: \p ―¿Hua̱nchi tí tama̱sí ixley Moisés tahuán xlacata antes namín Cristo pu̱la ama min ca̱quilhtamacú profeta Elías? \p \v 12-13 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Xli̱ca̱na tú tahuán ni̱ ta̱ktzanka̱ni̱t, pues Elías pu̱la ama min ca̱xtlahuá y ma̱tancsá tijia. Pero aquit cca̱huaniyá̱n, Elías qui̱lachitá ca̱quilhtamacú y lhu̱hua ni̱ talakápasli porque tlahuanica tú lacasquinca la̱ ixuán nac Escrituras ama pa̱xtoka. Chí aquit na̱ cca̱kalasquiniyá̱n: ¿Tucu huan Escrituras ama pa̱xtoka Xatalacsacni Chixcú? ¿Ni̱ catzi̱yá̱tit la̱ huan cama akxtakajnán, lhu̱hua tamá̱n quintalakmakán, porque ni̱ tamá̱n quintali̱pa̱huán? \s1 Jesús macma̱xtú cha̱tum kahuasa ixespíritu tlajaná \r (Mt. 17.14‑21; Lc. 9.37‑43) \p \v 14 Ixli̱puntzú talákcha̱lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos. Tá̱cxilhli lhu̱hua cristianos y makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos tali̱makspitya̱na y tata̱ra̱huanima̱na. \v 15 Makapitzi cristianos acxni tá̱cxilhli Jesús tapa̱xahuako̱lh y tatza̱lh táalh tahuaní kalhé̱n. \v 16 Jesús ca̱kalasquínilh: \p ―¿Tucu li̱chihui̱nampa̱nántit? \p \v 17 Tí ma̱s lacatzú ixyá kalhtí̱nalh: \p ―Maestro, cli̱mín quinkahuasa actanu̱ma ixespíritu tlajaná yaj lá chihui̱nán. \v 18 La̱ta cani̱huá lapu̱lá ma̱kuití y trami̱ya̱chá ca̱tiyatni y tzucú quilhpupú y quitxui̱cnán. Huá xlacata ke̱tzú lako̱ma. Cca̱huánilh midiscípulos catamacmá̱xtulh pero ni̱ lá tama̱ksá̱ni̱lh. \p \v 19 Jesús chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Koxitaní̱n huixín cristianos. ¿Hua̱nchi ni̱ lá ca̱najlayá̱tit tú cca̱li̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n? ¿Hasta xnicu camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n y ca̱pa̱ti̱niyá̱n la̱ ni̱ lá quila̱li̱pa̱huaná̱u? Cali̱tántit namá kahuasa. \p \v 20 Li̱minica amá kahuasa y acxni ácxilhli Jesús amá tlajaná ma̱kuítilh y tama̱chá ca̱tiyatni, tatlanama y quilhpupuma amá kahuasa. \v 21 Jesús kalasquínilh ixti̱cú: \p ―¿Nicu akli̱t quilhtamacú kalhí la̱ta jaé chú lá minkahuasa? \p ―La̱ta ixli̱ctzú ―kalhtí̱nalh xati̱cú―, \v 22 y maklhu̱hua jaé tlajaná aktlakanú nac lhcúya̱t, o nac chúchut porque makni̱putún. Huá cli̱huaniyá̱n para tla̱n ma̱ksa̱ni̱ya, quila̱lakalhamáu y quila̱makta̱yáu. \p \v 23 Jesús kálhti̱lh: \p ―Para xli̱ca̱na ca̱najlaya na̱ksa̱nán, porque tí xli̱ca̱na ca̱najlá tú lacasquín hua̱k tla̱n tlahuá. \p \v 24 Amá chixcú kalhtí̱nalh: \p ―Xli̱ca̱na cca̱najlá tú clacasquín, pero quimakta̱ya la̱ ma̱s nacli̱pa̱huaná̱n. \p \v 25 Jesús acxni ácxilhli lhu̱hua tzúculh tatamakstoka huánilh tuncán amá tlajaná: \p ―Aquit cli̱ma̱paksi̱yá̱n, camactáxtu namá kahuasa y ya̱cxni camactanu, porque huix yaj ma̱kahua̱ni̱ya y yaj lá ma̱chihui̱ni̱ya. \p \v 26 Amá espíritu aktásalh y ma̱kuitipá, pero mactáxtulh; xlá tama̱chá ca̱tiyatni la̱ xaní̱n, lhu̱hua tapuhuanko̱lh xlacata ni̱lh. \v 27 Jesús makachípalh, má̱qui̱lh lakasu̱t y tla̱n aksa̱nanko̱lh. \p \v 28 A̱stá̱n Jesús alh nac ákxtaka ní ixtamakxtaka ixdiscípulos takalasquínilh: \p ―¿Hua̱nchi aquín ni̱ lá cacma̱xtúu amá kahuasa ixespíritu tlajaná? \p \v 29 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín ni̱ kalhtahuakaniyá̱tit Dios, ni̱ para katxtaknaná̱tit la̱ aquit pues huata chuná tla̱n ca̱tamacxtucán jaé xta̱lá tlajananí̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nampará la̱ ama̱ca makni̱cán \r (Mt. 17.22‑23; Lc. 9.43‑45) \p \v 30 A̱stá̱n ca̱tá̱alh ixdiscípulos a̱lacatunu; tati̱lakatzá̱lalh Galilea pero ni̱ lacásquilh tí na̱cxila. \v 31 Porque lhu̱hua tú ixca̱ma̱si̱niputún huata ixdiscípulos; na̱ ca̱li̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh la̱ ixama tama̱kxtakajní ixenemigos, la̱ ixama tamakní pero ixliaktutu chichiní xlá ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \v 32 Xlacán ni̱ ixtama̱kchakxí la̱ jaé ixama qui̱taxtú pero ixtama̱xanán tza̱pu tza̱pu natakalasquiní. \s1 Ticu yá chixcú ma̱s tali̱pa̱u \r (Mt. 18.1‑5; Lc. 9.46‑48) \p \v 33-34 Nac tijia ixdiscípulos ixtara̱huaniti̱lhá ticu yá ixdiscípulos ma̱s ixli̱pa̱huán Jesús. Acxni tácha̱lh nac Capernaum tatánu̱lh ixakxtakacán y chuné ca̱kalasquínilh Jesús: \p ―¿Tucu la̱n ixli̱chihui̱nanti̱lhayá̱tit nac tijia? \p Xlacán ni̱ takalhtí̱nalh. \v 35 Pero Jesús ixcatzi̱yá tú ixtachihui̱nani̱t. A̱stá̱n curucs tahui y ca̱tasaniko̱lh ixdiscípulos catatahui ma̱s lacatzú y chuné ca̱huánilh: \p ―La̱ta huixín tí ma̱s xatali̱pa̱u huamputún y ca̱ma̱paksi̱putún xa̱makapitzi, ixpakstá̱n ama tamakxtaka y naca̱macuaní ixcompañeros xatu̱ta yá tascújut natama̱tlahuí. \p \v 36 A̱stá̱n tasánilh cha̱tum actzu kahuasa, yá̱hualh nac ixíta̱t, chixli y ca̱huánilh: \p \v 37 ―Tí lakalhamán cha̱tum actzu kahuasa la̱ jaé porque catzí aquit clakalhamán, na̱ chuná la̱ aquit caquilakalhámalh y na̱ chuná la̱ capá̱xqui̱lh Dios tí quima̱lakacha̱ni̱t. \s1 Tí ni̱ quinca̱lakmakaná̱n namá cristiano lakatí quintascujutcán \r (Lc. 9.49‑50; Mt. 10.42) \p \v 38 Ixli̱puntzú Juan huánilh Jesús: \p ―Quimpu̱chinacán, cca̱cxilhui cha̱tum chixcú mintacuhui̱ní li̱quilhán y ca̱ma̱ksa̱ni̱ma tí ca̱ctanu̱ma ixespiritucán tlajananí̱n. Como ni̱ quinca̱ta̱lapu̱layá̱n cuaníu yaj tí cama̱ksá̱ni̱lh. \p \v 39 Jesús huánilh: \p ―Ni̱ ixtili̱huanítit porque tí ca̱ma̱ksa̱ní cristianos y quintacuhui̱ní li̱quilhán ni̱ lá quiliakskahuinán a̱stá̱n. \v 40 Xa̱huá para cha̱tum cristiano ni̱ quinca̱lakmakaná̱n, lakatí quintascujutcán. \v 41 Aquit cca̱huaniyá̱n, cati̱huá tí ixca̱ma̱xquí̱n ca̱na aktum poke chúchut caj xlacata catzí aquit quila̱ta̱lapu̱layá̱u, xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, tzanka̱xni ama maklhti̱nán ixtaxokó̱n. \s1 Ni̱ tla̱n ama qui̱taxtuní tí tama̱tlahuí tala̱kalhí̱n xa̱makapitzi \r (Mt. 18.6‑9; Lc. 17.1‑2) \p \v 42 ’Cati̱hua cristiano tí akastacya̱huá natlahuá tala̱kalhí̱n xlacata naquinta̱ktzonksuá jaé lactzú camán tí quintalakalhamán y tzucuni̱t quintali̱pa̱huán, ma̱s tla̱n ixuá ixpixchi̱huacaca aktum lanca chíhuix ixtáju̱lh nac pupunú xlacata namu̱xtú. \p \v 43 ’Cca̱huaniyá̱n, para mimacán makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí̱n ixlacati̱n Dios ma̱s macuaniyá̱n cachúcu̱cti y camákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱n makaputu que nakalhi̱ya aktuy mimacán namacapincana nac puakxtakajni, \v 44 nac lhcúya̱t ni̱ma̱ siempre pasama y ta̱kxtakajni ni̱cxni laksputa. \v 45 Para mintantú̱n makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí̱n catantu̱ca̱cti̱ca porque ma̱s macuaniyá̱n nachipina tantu̱putu nac akpú̱n que nakalhi̱ya hua̱k mintantú̱n y chú namacapincana nac pu̱pa̱ti̱n, \v 46 nac lhcúya̱t y cani̱cxnihuá akxtakajnámpa̱t nahuán. \v 47 Y para milakastapu ma̱laktzanke̱yá̱n, cama̱xtu; ma̱s macuaniyá̱n nachipina lakatzí̱n ixlacati̱n Dios lakatu que la̱ta lactlá̱n milakastapu namaca̱ná̱n nac pu̱pa̱ti̱n, \v 48 nac lhcúya̱t ana ní ni̱cxni catilako̱lh minta̱kxtakajni. \p \v 49 ’Hua̱k cristianos ama̱ca ca̱li̱cxilhcán lhcúya̱t para takalhí mátzat la̱ aktum tahuá. Mátzat snu̱n la̱n porque ma̱skoké tahuá xlacata kama nahuán. \v 50 Na̱ chuná huixín caputzátit ta̱layá̱tit tla̱n mátzat milatama̱tcán, ni̱tí casi̱tzi̱nítit xlacata li̱pa̱xáu y tla̱n naca̱ta̱latapa̱yá̱tit minta̱cristianoscán. \c 10 \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí akxtakmakán ixta̱cha̱t y ixta̱ko̱lú \r (Mt. 19.1‑12; Lc. 16.18) \p \v 1 Jesús taxtupá nac Capernaum ca̱ti̱lakatza̱lako̱lh tí ixtalama̱na ixli̱quilhtu̱nchá kalhtu̱choko Jordán y cha̱lh aktum pu̱latama̱n huanicán Judea. La̱ta ní ixchá̱n lhu̱hua cristianos ixtatamakstoka y xlá ixca̱ma̱kalhchihui̱ní la̱ siempre ixcatzi̱ní. \p \v 2 Maktum táchilh makapitzi fariseos caj ixtakalhputzaputún xlacata nahuán tú ni̱ chú qui̱taxtú, y takalasquínilh para cha̱tum chixcú mini̱ní na̱kxtakmakán ixta̱cha̱t. \v 3 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Niculá ca̱li̱ma̱paksí̱n profeta Moisés? \p \v 4 ―Xlá li̱ma̱paksí̱nalh xlacata cha̱tum chixcú tla̱n makxtaka ixta̱cha̱t para talacca̱xlá cpu̱ma̱paksi̱n y ma̱xquí aktum xatalacca̱xlán cápsnat ―takalhtí̱nalh xlacán. \p \v 5 Xlá ca̱huanipá: \p ―Moisés má̱sta̱lh namá tapaksí̱n porque minacujcán snu̱n lani̱t. \v 6 Pero acxni Dios ma̱lacatzúqui̱lh y tláhualh la̱ta tú huilako̱lh ca̱quilhtamacú huata tláhualh cha̱tum pusca̱t y cha̱tum chixcú. \v 7 Huá xlacata cha̱tum kahuasa naca̱makxtaka ixnati̱cún y nata̱tamakaxtoka ixta̱cha̱t. \v 8 Ixcha̱tuycán la̱ cha̱tum cristiano natahuán porque acxtum natahuán, porque acxtum natama̱paksi̱nán y natara̱lakalhamán. \v 9 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, ni̱ huí cristiano tí nama̱pitzí tú Dios ma̱lakxtumi̱ni̱t. \p \v 10 A̱stá̱n la̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh amá fariseos Jesús tánu̱lh ní ixtatamakxtaka y ixdiscípulos takalasquínilh tú ixuamputún amá takalhchihuí̱n. \v 11 Xlá ca̱huánilh: \p ―Tí akxtakmakán ixta̱cha̱t caj xlacata ta̱tamakaxtoka tunu pusca̱t lhu̱hua tala̱kalhí̱n kalhí ixlacati̱n Dios con xla̱huán ixma̱hui̱ná. \v 12 Na̱ chuná tí makxtaka ixta̱ko̱lú caj xlacata tunu chixcú ta̱án namá pusca̱t lhu̱hua tala̱kalhí̱n tlahuaní xla̱huán ixta̱ko̱lú. \s1 Jesús ca̱sicuna̱tlahuá lactzu camán \r (Mt. 19.13‑15; Lc. 18.15‑17) \p \v 13 Ixli̱puntzú li̱minca makapitzi lactzú camán xlacata naca̱mu̱sicuna̱tlahuá, pero ixdiscípulos tzúculh takahuaní amá tí ixtali̱mín lactzú camán. \v 14 Acxni cá̱cxilhli Jesús sí̱tzi̱lh tziná y chuné ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Caca̱makxtáktit catalí̱milh namá lactzu camán y ni̱ caca̱li̱huanítit porque Dios lakatí ca̱maktakalha tí ni̱ lá talatamá ixacstucán y tamaclacasquín tí naca̱makta̱yá la̱ jaé lactzú camán. \v 15 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, nac akapú̱n huata ta̱má̱n tatanú cristianos tí tamaclacasquín naca̱makta̱yá Dios ixlatama̱tcán na̱ chuná la̱ cha̱tum kahuasa maclacasquín naca̱najlá tú li̱ta̱chihui̱nancán. \p \v 16 A̱stá̱n cá̱chixli amá lactzu camán y ca̱li̱mu̱sicuna̱tláhualh ixmacán. \s1 Jesús ta̱chihui̱nán cha̱tum rico kahuasa \r (Mt. 19.16‑30; Lc. 18.18‑30) \p \v 17 Jesús alh a̱lacatunu y acxni ixtla̱huama tatza̱lh lákmilh cha̱tum kahuasa; tatzokostánilh ixlacatí̱n y chuné huánilh: \p ―Maestro, huix tla̱n catzi̱ya, quihuani, ¿tucu nactlahuá xlacata naquimacuaní nacli̱lakma̱xtú quili̱stacni nac akapú̱n? \p \v 18 Jesús kálhti̱lh: \p ―¿Hua̱nchi quihuaniya tla̱n ccatzí? Huata Dios tla̱n catzí ni̱ma̱ huí nac akapú̱n. \v 19 Para catzi̱ya catlahua tú li̱chihui̱nán ti̱pa̱katzi ixtapáksi̱t Moisés: “Ni̱ cata̱chihuí̱nanti tunu pusca̱t para kalhi̱ya minta̱cha̱t; ni̱ camakni minta̱cristiano; ni̱tí camakkálhanti tú kalhí; ni̱tí caliakskahuínanti tú ni̱ ca̱na; y caca̱lakalhámanti minti̱cu y mina̱na.” \p \v 20 Xlá kalhtí̱nalh: \p ―La̱ta quili̱ctzú ctlahuani̱t cquilatáma̱t namá tú tali̱chihui̱nán ixtapáksi̱t Moisés. \p \v 21 Jesús huanipá: \p ―Pero huí tú tzanka̱niyá̱n: casta̱t la̱ta tú kalhi̱ya, caca̱ma̱xqui pobres; a̱stá̱n naquilaktana naquintakokeya xlacata lakasu̱t nali̱pina minta̱kxtakajni quimpa̱xtú̱n; y chuná xli̱ca̱na rico pa̱t huana nac akapu̱n para lakma̱xtuya mili̱stacni. \p \v 22 Acxni káxmatli tú huánilh Jesús alh ixchic lakaputzati̱lhá porque snu̱n rico ixuani̱t. \p \v 23 Jesús láca̱lh cani̱huá y ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, tuhua ama ca̱qui̱taxtuní ricos natachá̱n nac akapú̱n ní huí Dios. \p \v 24 Xlacán ni̱ tacátzi̱lh hua̱nchi chú ixca̱ta̱chihui̱nani̱t pero xlá ca̱huanipá: \p ―Huixín la̱ quincamán y cca̱huaniyá̱n, hua̱k cristianos tí takalhí lhu̱hua tumi̱n y ca̱ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacnicán, tuhua ama ca̱qui̱taxtuní natachá̱n ixpa̱xtú̱n Dios. \v 25 Ma̱s ni̱ tuhua tla̱n tanú tantum camello nac istzán li̱xtokon que cha̱tum rico nama̱tla̱ní tú ma̱lacnú Dios nac ixtapáksi̱t. \p \v 26 Ixdiscípulos tali̱puhuanko̱lh, ni̱ ixtacatzí tú natahuán porque ni̱ tama̱kachákxi̱lh. Huá xlacata ixtara̱kalasquiní: \p ―Para chú ama qui̱taxtú, ¿ticu tancs ama lakma̱xtú ixli̱stacni nac akapú̱n? \p \v 27 Jesús ca̱káxmatli y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Para cha̱tum chixcú ixacstu li̱tanú nata̱yaní nalakma̱xtú ixli̱stacni, ni̱ lá ama tlahuá. Pero Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. \p \v 28 Entonces Pedro kalasquínilh: \p ―Quimpu̱chinacán, aquín cakxtakmakani̱táu hua̱k la̱ta tú xackalhi̱yá̱u y cca̱takokeni̱tán, ¿tucu amá̱n quinca̱toca̱rli̱yá̱n? \p \v 29 Jesús kálhti̱lh: \p ―Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cati̱hua cristiano tí akxtakmakán la̱ta tú kalhí para ixchic, ixnata̱camán, ixta̱cha̱t, ixcamán, o ixca̱quihuí̱n ní ixcha̱lhca̱tnán caj xlacata quintakoké, o xlacata ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos la̱ naca̱ma̱tzanke̱naní Dios ixtala̱kalhi̱ncán, \v 30 aquit cca̱huaniyá̱n xlacata ama kalhí ma̱s lhu̱hua la̱ ixchic la̱ta ní nachá̱n, lhu̱hua la̱ ixnata̱camán, la̱ ixnati̱cún, lhu̱hua la̱ ixcamán, y lhu̱hua la̱ ixca̱quihuí̱n ama taka̱sa; ma̱squi lhu̱hua tamá̱n tasi̱tzi̱ní caj quilacata, ama ca̱lakmakancán y ca̱pu̱tlakami̱cán cani̱huá, pero xlacán nac akapú̱n tamá̱n takalhí li̱pa̱xau latáma̱t. \v 31 Amá quilhtamacú lhu̱hua cristianos tí ca̱lakmakancán juú ca̱quilhtamacú ixpakstá̱n ca̱maca̱ncán, aná pu̱la ama̱ca ca̱ma̱xqui̱cán ixpu̱tahui̱lhcán; y tí ca̱ma̱pu̱li̱cán juú ca̱quilhtamacú pu̱la ca̱ma̱xqui̱cán ixpu̱tahui̱lhcán, aná ixpakstá̱n ama̱ca ca̱maca̱ncán. \s1 Jesús li̱chihui̱nampará xlacata ama̱ca makni̱cán \r (Mt. 20.17‑19; Lc. 18.31‑34) \p \v 32 Cha̱lh quilhtamacú acxni Jesús a̱huata tica̱tá̱alh ixdiscípulos nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén. Xlacán ixtajicuanti̱lhá ixta̱katuyunti̱lhá porque ya̱ tla̱n ixtama̱kachaxí tú ixama pa̱xtoka Jesús. Acxni tácha̱lh lacatum tze̱k ca̱tá̱alh tziná lakamákat y tzúculh tla̱n ca̱li̱ta̱chihui̱nán tú ixama akspulá. \v 33 Chuné ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Huixín catzi̱yá̱tit xlacata ama̱náu nac Jerusalén ana ní aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán quienemigos xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán ta̱má̱n tali̱ma̱paksi̱nán naquili̱ncán ixlacati̱ncan xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n romanos xlacata naquintama̱kalhapalí. \v 34 Xlacán ta̱má̱n quintalacachucxuí, quintasnoka y catu̱huá ta̱má̱n quintali̱chiyá hasta xli̱ca̱na quintamakní; pero ixliaktutu chichiní aquit cama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \s1 Jacobo y Juan tamaksquín Jesús aktum li̱tlá̱n \r (Mt. 20.20‑28) \p \v 35 Ixlakkahuasán Zebedeo, Jacobo y Juan, tama̱lacatzúhui̱lh Jesús y chuné tahuánilh: \p ―Quimpu̱chinacán, clacasquiná̱u quila̱tlahuaníu aktum li̱tlá̱n ni̱ma̱ camá̱n ca̱maksquiná̱n. \p \v 36 ―¿Tucu lacasquiná̱tit cactláhualh milacatacán? ―ca̱huánilh Jesús. \p \v 37 ―Acxni naca̱makatlajaya mienemigos y natahuilaya cmimpu̱ma̱paksi̱n clacasquiná̱u cha̱tunu aquín nactahuilayá̱u mimpa̱xtú̱n xlacata nacca̱ta̱ma̱paksi̱naná̱n ―ta̱chihui̱nanko̱lh xlacán. \p \v 38 Jesús ca̱huanipá: \p ―Huixín ni̱ catzi̱yá̱tit tú squimpa̱nántit. ¿A poco tla̱n nata̱yaniyá̱tit nakotá̱tit amá xu̱n chúchut xla ta̱kxtakajni ni̱ma̱ ama̱ca quima̱xqui̱cán? \p \v 39 ―Tla̱n nacta̱yaniyá̱u ―takalhti̱nampá. \p Entonces Jesús chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Xli̱ca̱na na̱ pa̱t kotá̱tit namá xu̱n chúchut ni̱ma̱ cama kota, na̱ chuná ta̱kxtakajni ni̱ma̱ ama̱ca quima̱xqui̱cán, huixín tiene que nata̱yaniyá̱tit; \v 40 pero la̱ huixín tahuilaputuná̱tit quimpa̱xtú̱n acxni nacma̱paksi̱nán ni̱ lá cca̱huaniyá̱n para tla̱n porque huata Dios catzí naca̱ma̱xquí tí ca̱mini̱ní y aquit ni̱ lá cma̱stá pu̱táhui̱lh. \p \v 41 Acxni tacátzi̱lh xa̱makapitzi ixdiscípulos tú ixtalacasquín Jacobo y Juan, hua̱k tasi̱tzí̱nilh xa̱makapitzi discípulos. \v 42 Jesús hua̱k ca̱tasánilh catatalacatzúhui̱lh, y chuné ca̱huánilh: \p ―Huixín catzi̱yá̱tit xlacata xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n tí tama̱paksi̱nán aktum pu̱latama̱n hua̱k ta̱kchipá la̱ta tú huí ca̱chiquí̱n, y tí xalactali̱pau ta̱kskahuimaklhtí tú talacasquín tí ni̱ lactali̱pa̱u cristianos. \v 43 La̱ta huixín tí quila̱takokeyá̱u ni̱ chú catica̱qui̱taxtunín, porque tí ma̱s tali̱pa̱u lactaxtú ama ma̱tla̱ní naca̱macuaní xa̱makapitzi tú natama̱tlahuí. \v 44 Y tí xapuxcu lactaxtuputún xlacata naca̱ma̱paksí xa̱makapitzi ama ma̱tla̱ní nali̱tamakxtaka la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ma̱paksi̱cán. \v 45 Aquit Xatalacsacni Chixcú ni̱ cmini̱t lactlancán xlacata naquintamacuaní cristianos, aquit cha̱ cmini̱t ca̱macuaní cristianos tú naquintali̱ma̱paksí, y na̱ cama ca̱lacati̱ta̱yá ixlacati̱n Dios xlacata nacxoko̱nán ixtala̱kalhi̱ncán ni̱ma̱ tatlahuanit, aquit cama ní ixlacatacán. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum lakatzí̱n huanicán Bartimeo \r (Mt. 20.29‑34; Lc. 18.35‑43) \p \v 46 Tácha̱lh aktum ca̱chiquí̱n huanicán Jericó huata tati̱lakatzá̱lalh, lhu̱hua ixtatakokeni̱t Jesús. Acxni ixtataxtuma̱na cha̱tum lakatzí̱n huanicán Bartimeo ixkahuasa Timeo ixuani̱t, ixuí nac ixpa̱xtu̱n tijia squima limosna. \v 47 Acxni cátzi̱lh talacatzuhui̱ma Jesús tzúculh ma̱ktasí: \p ―¡Jesús, ixkahuasa rey David, catlahua li̱tlá̱n, caquima̱ksa̱ni! \p \v 48 Lhu̱hua tzúculh talacaquilhní xlacata acs catahui, pero xlá ma̱s chá tzúculh ma̱tasí: \p ―¡Jesús ixkahuasa rey David, caquilakalhámanti! \p \v 49 Jesús tá̱yalh puntzú y ca̱huánilh xa̱makapitzi: \p ―Cahuani camilh namá lakatzí̱n. \p Cha̱tum alh tasaní y chuné huánilh: \p ―Capa̱xahua y cata̱ya porque Jesús tasanimá̱n. \p \v 50 Xlá tramákalh ixpilísa̱lh, lacapala tá̱yalh y talacatzúhui̱lh ní ixyá Jesús. \v 51 Xlá kalasquínilh: \p ―¿Tucu lacasquina cactláhualh milacata? \p ―Quimpu̱chinacán, aquit clacahua̱namputún ―kálhti̱lh amá lakatzí̱n. \p \v 52 ―Tla̱n pina ní lacasquina, huix pa̱t lacahua̱nana porque quili̱pa̱huani̱ta ―huaniko̱lh Jesús. \p Amá chixcú tuncán lacahuá̱nalh. A̱stá̱n na̱ takókelh Jesús ní ixama. \c 11 \s1 Jesús cha̱n nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén \r (Mt. 21.1‑11; Lc. 19.28‑40; Jn. 12.12‑19) \p \v 1 Tácha̱lh aktum sipi huanicán Monte de los Olivos lacatzú aktuy ca̱chiquí̱n ca̱huanicán Betfagé y Betania; jaé ca̱chiquí̱n ixtata̱pakxtoka Jerusalén. \v 2 Aná Jesús chuné ca̱ma̱páksi̱lh cha̱tuy ixdiscípulos: \p ―Capítit amá ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ ca̱cxilhma̱náu juú lacatzú. Acxni nachipiná̱tit nac aktum ákxtaka pa̱t taka̱sá̱tit tantum sa̱sti burro ni̱ naj tí pu̱tahuacani̱t; naxcutá̱tit y nali̱taná̱tit. \v 3 Para tí ca̱kalasquiniyá̱n tucu li̱tlahuayá̱tit, cahuanítit: “Quimaestrojcán maclacasquín; a̱stá̱n ama xtakpará tuncán la̱ namaclacasquinkó.” \p \v 4 Xlacán táalh y xli̱ca̱n tatáka̱sli tantum burro tachí̱n lacatzú nac puhui̱lhta pakán nac tijia. Lihua ixtaxcutma̱na \v 5 acxni makapitzi tí ixtalaya̱na lacatzú tá̱cxilhli y chuné ca̱huanica: \p ―¿Tucu li̱tlahuayá̱tit namá burro? ¿Hua̱nchi xcutpa̱nántit? \p \v 6 Xlacán takalhtí̱nalh la̱ ixca̱huanini̱t Jesús natahuán; a̱stá̱n yaj tú ca̱huanica y ca̱makxtakca natalí̱n. \v 7 Acxni talí̱cha̱lh ní ixuí Jesús tali̱ke̱tlápalh ixpilisa̱lhcán y xlá pu̱tahuácalh. \v 8 Tuncán táalh pakán nac Jerusalén. La̱ta ní ixlactla̱huama Jesús lhu̱hua ixtatramí ixpilisa̱lhcán nac tijia y makapitzi ixtaquí itxánat, ixpakán ke̱ske y na̱ chuná ixtatramí. \v 9 Hua̱k cristianos tí ixtasta̱lá o ixtapu̱lá tzúculh tama̱ktasí Jesús: \p ―¡Clakachixcuhui̱yá̱u Dios! ¡Siempre calatáma̱lh nahuán namá chixcú tí ma̱lakacha̱ni̱t Dios! \v 10 ¡Camakapa̱xáhualh Dios namá xapuxcu chixcú ni̱ma̱ ama ma̱paksi̱nán la̱ tima̱lacnú̱nilh Dios rey David! ¡Cpa̱xcatcatzi̱niyá̱u Dios tú tlahuani̱t! \p \v 11 Chuná amá Jesús tánu̱lh nac Jerusalén. A̱stá̱n alh cpu̱siculan xla Jerusalén. Smalankán ca̱ta̱ampá ixdiscípulos nac Betania. \s1 Jesús ta̱chihui̱nán katum suja \r (Mt. 21.18‑19) \p \v 12 Ixli̱cha̱lí tzisa Jesús táxtulh cBetania ampá cJerusalén y nac tijia tzincstá̱yalh. \v 13 Acxilhli ixli̱mákat katum suja ni̱ma̱ ixkalhí lhu̱hua ixpakán; lákalh lacatzú y ni̱ taká̱snilh ixtahuácat porque ni̱ ixquilhta ixuani̱t nama̱stá ixtahuácat. \v 14 Jesús huánilh amá suja: \p ―Clacasquín ni̱cxni tí nahuapará mintahuácat. \p Hua̱k ixdiscípulos takáxmatli la̱ ta̱chihuí̱nalh amá suja. \s1 Jesús ca̱pu̱tlakaxtú nac pu̱siculan hua̱k sta̱naní̱n \r (Mt. 21.12‑17; Lc. 19.45‑48; Jn. 2.13‑22) \p \v 15 Tácha̱lh Jesús nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén, tánu̱lh y tzúculh ca̱tamacxtú tí ixtasta̱nama̱na o ixtatama̱huama̱na ixlacaquilhti̱n ixpu̱lacni pu̱siculan; ca̱ma̱kpu̱spítnilh ixmesajcán tí ixtalakxta̱palí tumi̱n y tí ixtakalhí ixpa̱lokoyu tantzásna̱t, \v 16 y yaj tí má̱xqui̱lh quilhtamacú nata̱tanú ixlí̱sta̱t ixpu̱lacni pu̱siculan xlacata nasta̱nán. \v 17 Chuné ca̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh hua̱k cristianos: \p ―Nac Escrituras huan: “Nac quínchic tla̱n naquintakalhtahuakaní hua̱k ti̱pa̱katzi cristianos xala cani̱huá pu̱latama̱n”, y huixín tlahuani̱tántit ixpu̱sta̱ncán kalha̱naní̱n. \p \v 18 Makapitzi ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y xanapuxcun curas takáxmatli tú ixquilhuama, tzúculh talacputzá la̱ tze̱k natamakní porque ixtajicuaní la̱ ixca̱ta̱chihui̱nán cristianos y xlacán ixtaca̱najlá tú ixca̱huaní Jesús. \v 19 Acxni tzúculh tapaklhtu̱tá ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos amá ca̱chiquí̱n. \s1 Sca̱cli amá suja ni̱ma ta̱chihuí̱nalh Jesús \r (Mt. 21.20‑22) \p \v 20 Ixli̱cha̱lí tapasá̱rlalh lacatzú ní ixyá amá suja ni̱ma̱ ta̱chihuí̱nalh Jesús y tá̱cxilhli xlacata itsca̱cko̱ni̱t. \v 21 Pedro áksalh la̱ ixuanini̱t amá suja y huánilh Jesús: \p ―Quimpu̱chinacán, cá̱cxilhti amá suja ni̱ma̱ ta̱chihuí̱nanti, sca̱cko̱lh. \p \v 22 Xlá kálhti̱lh: \p ―Huá xlacata cca̱li̱huaniyá̱n huixín cali̱pa̱huántit Dios. \v 23 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cati̱huá tí ixuánilh jaé sipi: “Catake̱nu juú y capit taju̱ya nac pupunú”, para xli̱ca̱na ixca̱nájlalh ixnacú tú lacpuhuán chú ama qui̱taxtú xli̱ca̱na ixlákcha̱lh tú lacasquín o tú lacpuhuán ama tlahuá. \v 24 Na̱ cca̱huaniyá̱n para tú ixmaksquíntit Dios ixpuhuántit xli̱ca̱na amá̱n ca̱ma̱xqui̱yá̱n chú ixmaklhti̱nántit nac milatama̱tcán. \p \v 25 ’Na̱ chuná acxni pa̱t kalhtahuakaniyá̱tit Dios, para cha̱tum cristiano ta̱ra̱makasi̱tzi̱ni̱tántit, pu̱la cama̱tzanke̱nanítit tú ni̱ tla̱n ca̱tlahuanín xlacata Minticucán Dios na̱ naca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n hua̱k mintala̱kalhi̱ncán. \v 26 Aquit cca̱huaniyá̱n, para huixín ni̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit tú ni̱ tla̱n ca̱tlahuanín minta̱cristianoscán, Minticucán Dios xalac akapú̱n na̱ ni̱ catica̱ma̱tzanke̱nanín tú tlahuani̱tántit. \s1 Li̱huanicán Jesús hua̱nchi ca̱tamácxtulh sta̱naní̱n \r (Mt. 21.23‑27; Lc. 20.1‑8) \p \v 27 Tacha̱mpá nac Jerusalén tanu̱pá cpu̱siculan. Aná ixlapu̱lá Jesús acxni tatalacatzúhui̱lh makapitzi xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱lún ma̱paksi̱naní̱n. \v 28 Chuné takalasquínilh Jesús: \p ―¿Tucu xlacata ca̱li̱lactalahuaya tú lama cpu̱siculan? ¿Ticu ma̱xqui̱ni̱tán tapáksi̱t chú natana tlahuaya? \p \v 29 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit na̱ huí tú camá̱n ca̱kalasquiniyá̱n, y para quila̱kalhti̱yá̱u, aquit na̱ nacca̱huaniyá̱n ticu quili̱ma̱paksi̱ni̱t tú nactlahuá. \v 30 Quila̱huaníu tuncán: ¿Ticu li̱ma̱páksi̱lh Juan Bautista na̱kmunu̱nán, Dios, o cristianos? \p \v 31 Xlacán tzúculh talacchihui̱nán y chuné ixtara̱kalasquiní: \p ―Para huaniyá̱u Dios ma̱lakácha̱lh, amá̱n quinca̱huaniyá̱n: “Entonces, ¿hua̱nchi ni̱ ca̱najlátit tú ca̱li̱ta̱chihui̱nán?” \v 32 Y para huaniyá̱u xlacata cristianos tama̱paksí, na̱ chunatiyá qui̱taxtú. \p Jaé lacchixcuhuí̱n ixtacatzí xlacata lhu̱hua ixtaca̱najlani̱t xli̱ca̱na Dios ixma̱lakacha̱ni̱t Juan Bautista, huá xlacata ixtali̱jicuaní cristianos y ni̱ tacátzi̱lh tú natakalhti̱nán, \v 33 y tahuánilh Jesús: \p ―Ni̱ ccatzi̱yá̱u ticu li̱ma̱páksi̱lh na̱kmunu̱nán. \p ―Pues ni̱ para aquit camá̱n ca̱huaniyá̱n tí quili̱ma̱paksi̱ni̱t nactlahuá tú tla̱n ctlahuá ―ca̱kalhti̱ko̱lh Jesús. \c 12 \s1 Xatakalhchihuí̱n ni̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní̱n \r (Mt. 21.33‑46; Lc. 20.9‑19) \p \v 1 A̱stá̱n Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní amá lacchixcuhuí̱n: \p ―Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú chalh ixca̱tucuxtu lhu̱hua li̱chánat uvas. Tla̱n maccurra̱lhko̱lh; tláhualh aktum torre xlacata namaktakalhkó ixtachaná̱n; na̱ tláhualh ixpu̱chitni ní nalacchita uvas acxni nachá. Xlá alh latamá mákat pero ca̱má̱xqui̱lh ixca̱tucuxtu makapitzi cha̱lhca̱tnaní̱n xlacata natacuentajní ixtachaná̱n. \v 2 Acxni cha̱lh ixquilhta nachitcán uvas, ma̱lakácha̱lh cha̱tum ixtasa̱cua naca̱maksquín amá cha̱lhca̱tnaní̱n tú ixtocarlí tachitni. \v 3 Pero xlacán tachípalh, ta̱kkaxími̱lh y ni̱tú tamá̱xqui̱lh tachitni. \v 4 Amá xapu̱chiná ma̱lakacha̱pá a̱cha̱tum ixtasa̱cua, y na̱ chuná taliactaláli̱lh chíhuix, tamá̱xqui̱lh ixakxa̱ka y tahuánilh la̱ta tú talacásquilh. \v 5 Todavía ma̱lakacha̱pá a̱cha̱tum ixtasa̱cua y jaé tamákni̱lh. A̱stá̱n ca̱ma̱lakácha̱lh ma̱s ixtasa̱cua y huí tí tamákni̱lh y huí tí huata ta̱kkaxími̱lh. \p \v 6 ’Amá ko̱lú ixkalhí cha̱tum ixkahuasa snu̱n ixlakalhamán, y chuné ixlacpuhuán: “Para cma̱lakachá quinkahuasa natakaxmatní tú naca̱huaní.” Xli̱ca̱na ma̱lakácha̱lh ixkahuasa. \v 7 Acxni ca̱lákcha̱lh amá kahuasa xlacán tzúculh tara̱huaní: “Huá namá kahuasa tí ama ta̱tamakxtaka hua̱k herencia acxni naní ixti̱cú. Chí tuncán camakni̱huí xlacata aquín ixpu̱chinaní̱n nahuaná̱u jaé ca̱quihuí̱n.” \v 8 Amá ixkahuasa xapu̱chiná na̱ tachípalh, tamákni̱lh y táalh tamakán ixquilhpá̱n ca̱tucuxtu. \p \v 9 Jesús ca̱kalasquínilh amá lacchixcuhuí̱n: \p ―¿Tucu puhuaná̱tit huixín natlahuá ixpu̱chiná jaé ca̱tucuxtu? Capuhuántit xlacata jaé patrón ama min, ama ca̱makní tí ca̱má̱xqui̱lh ixca̱tucuxtu y tunu tí ama ca̱ma̱xquí ixpu̱chaná̱n. \p \v 10 ’¿Huixín ni̱ li̱kalhtahuakani̱tántit tú huan Escrituras? Lacatum chuné tatzokni̱t: \q1 Amá lanca chíhuix ni̱ma̱ talakmákalh ixtlahuaní̱n chiqui ixtapuhuán ni̱tú li̱macuán, \q1 a̱stá̱n milh tamakxtaka ma̱s tali̱pa̱u pues ya̱huaca nac ixcha̱stú̱n la̱ xacha̱ya y aná ixli̱tzinca̱snanko̱ni̱t chiqui. \q1 \v 11 Tú acxilá̱u hua̱k Dios lacsacxtuni̱t y pa̱xahuayá̱u la̱ tlahuani̱t, \q1 ma̱squi ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱u lanca ixtalacapa̱stacni y hua̱nchi chú tlahuani̱t. \p \v 12 La̱ chihui̱nanko̱lh Jesús xlacán tasí̱tzi̱lh porque tama̱kachákxi̱lh huá ixca̱li̱chihui̱nani̱t y talacpuhua la̱ tla̱n natalí̱n cpu̱la̱chi̱n. Pero lhu̱hua ixtaya̱na tí ixtali̱pa̱huán ixtachihuí̱n Jesús y tajicuánilh para natamaklhti̱nán. Huá xlacata mejor ta̱kxtakyá̱hualh y táalh. \s1 Kalasquinicán Jesús para mini̱ní lakaxoko̱nancán \r (Mt. 22.15‑22; Lc. 20.20‑26) \p \v 13 Ixli̱puntzú ixenemigos Jesús tama̱lakácha̱lh makapitzi fariseos y tí ixtata̱ya̱na rey Herodes caj natakalhputzá para ni̱ tla̱n naca̱li̱chihui̱nán ma̱paksi̱naní̱n y tla̱n natalí̱n nac pu̱la̱chi̱n. \v 14 Acxni talákchilh takalasquínilh: \p ―Maestro, ccatzi̱yá̱u xlacata tú huix li̱chihui̱nana xli̱ca̱na ma̱squi lhu̱hua ni̱ taca̱najlá mintachihuí̱n, pero huix ni̱ putzaya tú ixlakxtucán cristianos y huata lacasquina tla̱n catalatáma̱lh xlacata natalakapasa y natalakchá̱n Dios. Quila̱huaníu para tla̱n la̱ clakaxokoniyá̱u impuestos xapuxcu ma̱paksi̱na romano. ¿Mini̱ní naclakaxoko̱naná̱u, o ni̱ tla̱n la̱ clakaxoko̱nama̱náu? \p \v 15 Jesús acxcátzi̱lh xlacata caj ixtakalhputzama̱na y chuné ca̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi quila̱li̱kalhputzayá̱u ta̱kskahuí̱n? Quila̱li̱miníu mactum tumi̱n xlacata nacacxila. \p \v 16 Li̱minica mactum tumi̱n. Acxni ácxilhli ca̱kalasquínilh: \p ―¿Ticu ixretrato talakatzokni, y ticu ixtacuhui̱ní kalhí jaé tumi̱n? \p Xlacán takalhtí̱nalh: \p ―Ixretrato ixtacuhui̱ní lanca xapuxcu ma̱paksi̱na romano. \p \v 17 ―Pues cama̱xquí̱tit ma̱paksi̱na romano tú xlá mini̱ní y cama̱xquí̱tit Dios tú xlá lacasquín milacatacán ―huanko̱lh Jesús. \p A̱stá̱n xlacán yaj tacátzi̱lh tú natahuaní. \s1 Kalasquinicán Jesús para talacastacuanán ni̱n \r (Mt. 22.23‑33; Lc. 20.27‑40) \p \v 18 Talakchimpá ixli̱puntzú makapitzi saduceos; jaé cristianos tapuhuán xlacata ixespíritu cha̱tum cristiano yaj lacastacuanán acxni ní. Huá tali̱kalasquínilh Jesús: \p \v 19 ―Maestro, Moisés quinca̱li̱ma̱paksí̱n para cha̱tum chixcú ní y makxtaka ixta̱cha̱t y ni̱ takalhí ixcamancán, xa̱cha̱tum ixta̱cam tla̱n ta̱tamakaxtoka ixya̱stá y takalhí ixcamancán xlacata ni̱ nalaksputa ixta̱cam ni̱ma̱ ni̱lh. \v 20 Pues maktum ixtalama̱na cha̱tujún lacchixcuhuí̱n. Xla̱huán tamakáxtokli y ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú ni̱lh y ni̱ takálhi̱lh ixcamancán. \v 21 Ixli̱cha̱tuy ixta̱cam ta̱tamakáxtokli ixya̱stá; ni̱ para maka̱s na̱ ni̱lh y ni̱ takálhi̱lh camán. Ixli̱cha̱tutu na̱ ta̱tamakáxtokli ixya̱stá y na̱ chuná akspúlalh. \v 22 Xa̱makapitzi lacchixcuhuí̱n hua̱k tata̱tamakáxtokli amá pusca̱t y ni̱ cha̱tum tí takálhi̱lh camán, y cha̱lh quilhtamacú amá pusca̱t na̱ ni̱lh. \v 23 Entonces acxni ixespiritucán nalacastacuanán ca̱li̱ní̱n, ¿ticu yá chixcú ixta̱cha̱t ama huan pues hua̱k ta̱tamakáxtokli ixcha̱tujuncán? \p \v 24 Jesús ca̱huánilh: \p ―Huixín aktzanka̱ni̱tántit porque ni̱ ma̱kachakxi̱ni̱tántit ixtachihuí̱n Dios nac Escrituras, ni̱ para lakapasá̱tit ixli̱tlihueke la̱ ca̱ma̱lacastacuaní ni̱n y ni̱ catzi̱yá̱tit la̱ ca̱li̱kalhí ixespiritucán nac akapú̱n. \v 25 Huixín ni̱ catzi̱yá̱tit xlacata acxni natalacastacuanán ca̱li̱ní̱n yaj tí ama tamakaxtoka, ni̱ para ama takalhí ixlactzumajancán tí natama̱makaxtoka porque la̱ ángeles ta̱má̱n tahuán ni̱ma̱ tahuila̱na nac akapú̱n. \v 26 Huixín na̱ aktzanka̱ni̱tántit para puhuaná̱tit ni̱cxni talacastacuanán ni̱n porque ni̱ tla̱n ma̱kachakxi̱yá̱tit tú huan ixlibro Moisés. Xlá tzokli la̱ maktum Dios ta̱chihuí̱nalh nac akatum actzu quihui la̱ta lhcuta̱yama y chuné huánilh Dios: “Aquit Dios tí tali̱pa̱huani̱t y tali̱pa̱huancú Abraham, Isaac y Jacob.” \v 27 Huá cca̱li̱huaniyá̱n huixín aktzanka̱ni̱tántit para puhuaná̱tit xlacata tí talatáma̱lh y táni̱lh yaj takalhí Dios tí natali̱pa̱huán, porque la̱ta chí Dios lama xastacnán cani̱cxnihuá quilhtamacú. \s1 Neje yá ixtapáksi̱t Dios ma̱s quili̱tlahuatcán \r (Mt. 22.34‑40) \p \v 28 Cha̱tum chixcú tí ixma̱sí ixley Moisés kaxmatko̱lh la̱ ca̱ta̱chihuí̱nalh Jesús amá lacchixcuhuí̱n y ma̱kachákxi̱lh xlacata xli̱ca̱na tú ixca̱huanini̱t. Xlá na̱ talacatzúhui̱lh y chuné kalasquínilh: \p ―¿Neje yá tapáksi̱t pu̱la quili̱tlahuatcán y ma̱s quinca̱macuaniyá̱n nac quilatama̱tcán? \p \v 29 Jesús kálhti̱lh: \p ―Xla̱huán tapáksi̱t ni̱ma̱ pu̱la quili̱tlahuatcán chuné huan: “Cakaxpáttit cha̱tunu huixín xalac Israel, huata huí cha̱tum lanca Dios ca̱quilhtamacú, y huata huá Quimpu̱chinacan natlahuayá̱u. \v 30 Huá cali̱pá̱huanti Mimpu̱chiná ixli̱hua̱k minacú, ixli̱hua̱k mili̱stacni, ixli̱hua̱k mintapuhuá̱n, ixli̱hua̱k mili̱tlihueke.” Huá jaé xla̱huán tapáksi̱t lakatí Dios natatlahuá ixcamán. \v 31 Ixliaktuy ixtapáksi̱t na̱ acxtumatiyá qui̱taxtú y chuné li̱chihui̱nán: “Caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” Huá jaé lanca tapáksi̱t y ma̱s macuán nac quilatama̱tcán. \p \v 32 Amá chixcú huánilh Jesús: \p ―Maestro, clakatí la̱ chihuí̱nanti. Xli̱ca̱na la̱ huana huata huí cha̱tum Dios ca̱quilhtamacú y ni̱ huí tunu ma̱s tali̱pa̱u. \v 33 Xlá ni̱ lakatí cahuili̱nica lhu̱hua li̱lakachixcuhuí̱n cpu̱siculan, o caca̱makni̱ca quitzistancaní̱n caj li̱lakachixcuhui̱cán, xlá ma̱s lakatí cali̱pa̱huanca ixli̱hua̱k quintapuhua̱ncán, ixli̱hua̱k quinacujcán, ixli̱hua̱k quili̱stacnicán, ixli̱hua̱k quili̱pa̱xqui̱ncán, y cha̱tum cristiano caca̱lakalhámalh xa̱makapitzi na̱ chuná la̱ ixacstu lakalhamancán. \p \v 34 Acxni káxmatli Jesús la̱ chihuí̱nalh amá chixcú chuné huánilh: \p ―Huix xli̱ca̱na catzi̱ya tú lakatí Dios natlahuayá̱u, y aquit cpuhuán huix tla̱n ma̱kachakxi̱pa̱ttá la̱ Dios ma̱paksi̱namputún nac mili̱stacni. \p A̱stá̱n yaj tí kálhi̱lh li̱camama tú nakalasquini Jesús. \s1 Jesús li̱chihui̱nán ticu xli̱ca̱na ixti̱cú \r (Mt. 22.41‑46; Lc. 20.41‑44) \p \v 35 Jesús ixlapu̱lajcú nac pu̱siculan y tzucupá ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos y chuné ca̱huánilh: \p ―¿Como chí ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tahuán xlacata Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n ixli̱talakapasni xamaká̱n rey David ama huan? \v 36 Y maktum acxni rey David ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Espíritu Santo chuné huá: \q1 Quinti̱cucán Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ama quilakma̱xtú: \q1 “Catahuila nac quimpa̱xtú̱n quinta̱ma̱paksí̱nanti \q1 hasta xní nacca̱makatlajá hua̱k mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui̱yá̱n.” \m \v 37 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, ¿nicu li̱puhuaná̱tit xlacata Cristo ixli̱talakapasni rey David nahuán si pi̱huá rey David li̱macá̱n Ixpu̱chiná tí ama lakma̱xtú? \p Lhu̱hua cristianos ixtalakatí takaxmata la̱ ixca̱kalhtí Jesús acxni tú ixkalasquinicán. \s1 Jesús lhu̱hua tú ca̱li̱yahuá tí tama̱sí ixley Moisés \r (Mt. 23.1‑36; Lc. 11.37‑54; 20.45‑47) \p \v 38 Jesús ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh hua̱k cristianos y chuné ca̱huánilh: \p ―Hua̱k skalalh caca̱tahuilanítit tí tama̱sí ixley Moisés. Xlacán talakatí mactlá̱n talhaka̱nán xlacata cani̱huá naca̱huanicán kalhé̱n la̱ lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n. \v 39 Xlacán taputzá lactali̱pa̱u pu̱táhui̱lh nac sinagogas, nac fiestas talacasquín pu̱la tla̱n caca̱ma̱hui̱ca. \v 40 Viudas ta̱kskahuimaklhtí ixchiccán y xlacata ni̱tí tú naca̱huaní li̱catzi lhu̱hua tú takalhtahuakaní Dios, pero ni̱ para talacpuhuán xlacata xlacán ma̱s lhu̱hua castigo ama̱ca ca̱ma̱xqui̱cán. \s1 Ixlimosna cha̱tum pobre pu̱huani̱ná \r (Lc. 21.1‑4) \p \v 41 Maktum Jesús ixuí lacatzú ní tahuila̱na cajas xla limosna, ixca̱cxilhma la̱ cristianos ixtamuju̱ma̱na ixlimosnajcán, y makapitzi ricos ixtamujú lhu̱hua tumi̱n. \v 42 Ixli̱puntzú talacatzúhui̱lh cha̱tum viuda snu̱n pobre y múju̱lh nac caja aktuy tumi̱n xla cobre ni̱ lhu̱hua ixtapalh ixuani̱t. \v 43 Jesús ca̱tasániko̱lh ixdiscípulos y chuné ca̱huánilh: \p ―Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, jaé puhuani̱ná múju̱lh ma̱s lhu̱hua tumi̱n ixlacati̱n Dios que hua̱k namá ricos tí tamúju̱lh lhu̱hua tumi̱n. \v 44 Porque ricos tamúju̱lh ixlimosnajcán tumi̱n ni̱ma̱ ca̱kalhta̱xtuní, pero xlá múju̱lh ixtumi̱n ni̱ma̱ a̱huata ixkalhí ixama li̱hua̱yán. \c 13 \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ama laclakó lanca pu̱siculan xla Jerusalén \r (Mt. 24.1‑2; Lc. 21.5‑6) \p \v 1 Jesús ixtaxtumajá amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén acxni cha̱tum ixdiscípulos huánilh: \p ―Maestro, cá̱cxilhti la̱ tahuila̱na laclá̱n chíhuix ni̱ma̱ ca̱li̱tlahuacani̱t jaé lanca pu̱siculan. \p \v 2 Xlá kálhti̱lh: \p ―Huix ca̱cxila la̱ ixli̱laclá̱n ca̱ca̱xya̱huacani̱t namá pu̱siculan pero ni̱ catzi̱ya xlacata ni̱ xli̱maka̱s quilhtamacú ni̱ ama tamakxtaka ni̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y hua̱k pá̱tzaps, ¡hua̱k ama ca̱lactlahuako̱cán! \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ama laclakó ca̱quilhtamacú \r (Mt. 24.3‑28; Lc. 21.7‑24; 17.22‑24) \p \v 3 Jesús ca̱ta̱ampá ixdiscípulos nac Monte de los Olivos; jaé sipi ixli̱lacacha̱ncán lanca pu̱siculan nac Jerusalén. Acxni tácha̱lh Jesús curucs tahui, entonces Pedro, Jacobo y Juan tze̱k takalasquínilh: \p \v 4 ―Clacasquiná̱u quila̱huaníu niculá ama laclakó pu̱siculan. ¿Tucu xla̱huán ama tasí xlacata naccatzi̱yá̱u ama kantaxtú tú li̱chihuí̱nanti? \p \v 5 Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní: \p ―Skálalh pa̱t tahuilayá̱tit ni̱tí tica̱kskahuiyá̱n, \v 6 porque lhu̱hua tamá̱n tamín y natahuán: “Aquit Cristo tí cama ca̱lakma̱xtú cristianos”, y lhu̱hua tamá̱n tamakacanajlá ixtachihuí̱n. \v 7 Na̱ pa̱t kaxpatá̱tit la̱ ama̱ca tzucucán li̱chihui̱nancán guerras, o la̱ tla̱n natara̱makní cristianos. Huixín ni̱ cajicuántit pues tamaclacasquiní pu̱la chú naqui̱taxtú, y jaé cajcú ixquilhtzúcut tú ama lá a̱stá̱n. \v 8 Aktum lanca pu̱latama̱n ama ta̱ra̱nica tunu pu̱latami̱n, y aktum ca̱chiquí̱n ama putzá la̱ tla̱n nata̱ra̱nica xa̱ktum ca̱chiquí̱n. Tíyat ama tatlaná cani̱huá ca̱quilhtamacú. Ama min tatzínsnit cani̱hua ca̱chiquí̱n. Lhu̱hua cristianos tamá̱n tara̱lacata̱quí xlacata tara̱nicputún. La̱ta jaé tú xla̱huán pa̱t acxilá̱tit cajcú ixquilhtzúcut la̱ ama min ta̱kxtakajni a̱stá̱n. \p \v 9 ’Huixín mi̱cstucán natamaktakalhá̱tit porque pa̱t ca̱macama̱sta̱caná̱tit ixpu̱ma̱paksi̱ncán xanapuxcun; pa̱t ca̱ma̱kxtakajni̱caná̱tit nac itsinagogajcán judíos; naca̱li̱pincaná̱tit ixlacati̱ncán reyes caj quilacata y chuná huixín tla̱n naquila̱li̱chihui̱naná̱u para xli̱ca̱na quila̱li̱pa̱huaná̱u. \v 10 Antes nakantaxtukó jaé tú cca̱huanimá̱n ama̱ca li̱chihui̱nanko̱cán hua̱k ca̱lacchiquí̱n xala ca̱quilhtamacú. \v 11 Y acxni naca̱ma̱kalhapali̱caná̱tit ixlacati̱ncán ma̱paksi̱naní̱n ni̱tú cali̱pu̱huántit tú pa̱t huaná̱tit porque Espíritu Santo ama kalhti̱nán milacatacán y ni̱ huixín pa̱t chihui̱naná̱tit amá quilhtamacú, porque Dios hua̱k amá̱n ca̱ma̱cxcatzi̱niyá̱n. \v 12 Amá quilhtamacú lhu̱hua tamá̱n taliakskahuinán ixnata̱camán xlacata naca̱makni̱cán, xanati̱cún na̱ ta̱má̱n taliakskahuinán ixcamancán, y xlacán na̱ ta̱má̱n tata̱ra̱lacata̱quí ixti̱cucán, y para tla̱n, ama tara̱makní. \v 13 Lhu̱hua amá̱n ca̱si̱tzi̱niyá̱n huixín caj xlacata ca̱najlayá̱tit quintachihuí̱n. Pero tí nata̱yaní hasta xní nati̱taxtukó jaé ni̱ lactlá̱n quilhtamacú namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \p \v 14 ’Acxni na̱cxilá̱tit kantaxtuma tú tzokli profeta Daniel, la̱ ama tali̱chiyá ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios amá lacli̱xcájnit lacchixcuhuí̱n ni̱ma̱ ta̱má̱n tamín xala mákat y ama taya̱huá tú talakachixcuhui̱putún xlacán ―tí tla̱n li̱kalhtahuaká jaé tachihuí̱n cama̱kachákxi̱lh tú li̱chihuí̱nalh Jesús―, entonces tí talama̱na nahuán nac Judea catatzá̱lalh tuncán ca̱quihuí̱n y ca̱lacsipijni. \v 15 Tí ta̱cxtuni̱t nahuán ixakstí̱n ixákxtaka acxni nata̱ctá xlacata natza̱lá mejor ni̱ catánu̱lh nama̱xtú tú kalhí nac ixchic. \v 16 Tí ani̱t nahuán ixca̱tucuxtu, mejor ni̱ camilh tiyá ixlháka̱t ni̱ma̱ akxtakuili̱ni̱t nac ixchic. \v 17 ¡Koxitaní̱n lacchaján tí takalhí nahuán ixcamancán y ya̱ talakahuán, o tatziquijcú! \v 18 Camaksquíntit Dios ni̱ tica̱pu̱tlakacaná̱tit ixquilhta lonkni amá quilhtamacú. \v 19 Lhu̱hua ta̱kxtakajni ama lá amá quilhtamacú la̱ ni̱cxni ta̱cxilhni̱t cristianos la̱ta titláhualh Dios ca̱quilhtamacú y yaj ama lapará tunu ta̱kxtakajni a̱stá̱n. \v 20 Y para Dios ni̱ ixma̱ctzúhui̱lh jaé quilhtamacú ta̱kxtakajni ni̱ ixtataxtúnilh cristianos tí xlá ca̱lakalhamán, pero xlá catzí tú tlahuá porque ca̱lakalhamán cristianos tí ca̱lacsacni̱t. \p \v 21 ’Para tí ca̱huaniyá̱n amá quilhtamacú: “Namá, ca̱cxílhtit nachú yá Cristo”, o tunu tí nahuán: “Uchú yá Cristo”, huixín ni̱ caca̱najlátit. \v 22 Lhu̱hua ta̱má̱n tahuán xlacata xlacán Cristo y Dios ca̱ma̱lakacha̱ni̱t porque huá tali̱chihui̱nán; na̱ ama tatlahuá laclanca tascújut o tama̱ksa̱ní ta̱tatlaní̱n; y para tla̱n, ama tamakaca̱najlá ixtachihui̱ncán hasta tí ca̱lacsacni̱t Dios. \v 23 Huá xlacata cca̱li̱huaniyá̱n huixín, skálalh catahuilanítit porque aquit hua̱k cca̱ma̱cxcatzi̱ni̱ni̱tán tú ama qui̱taxtú a̱stá̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ama min ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú \r (Mt. 24.29‑35, 42‑44; Lc. 21.25‑36) \p \v 24 ’Na̱ cca̱huaniyá̱n: Acxni nalakó jaé ta̱kxtakajni ni̱ma̱ cca̱li̱ta̱chihui̱namá̱n, chichiní yaj ama ma̱xkake̱nán y papá yaj ama lacahuán ca̱tzisní. \v 25 Hua̱k stacu xala akapú̱n ama tapa̱tastá, na̱ chuná ama ta̱kahuani̱kó la̱ta tú huí ixli̱ti̱lanca akapú̱n. \v 26 Hua̱k cristianos ama quinta̱cxila la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama ta̱ctá nac akapú̱n la̱ cha̱tum lanca chixcú, y hua̱k ama quintalakachixcuhuí. \v 27 Entonces aquit cama ca̱li̱ma̱paksí ángeles catama̱mákstokli hua̱k ixcamán Dios tí quintali̱pa̱huani̱t la̱ta hua̱k ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú. \p \v 28 ’Tla̱n ca̱cxílhtit tú pa̱xtoka katum suja: Huixín catzi̱ya̱tit talacatzuhui̱ma ixquilhta lhca̱cná acxni acxilá̱tit tzucú akasnapankán y tataxtuní ixpakán. \v 29 Na̱ chuná acxni na̱cxilá̱tit tzucú kantaxtú tú cca̱li̱ta̱chihui̱namá̱n cacatzí̱tit talacatzuhui̱ma spútut y talacatzuhui̱ma quilhtamacú xlacata nacmimpará ca̱quilhtamacú. \v 30 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, jaé tú cca̱li̱ta̱chihui̱nán hua̱k ama kantaxtú ya̱ para tani̱kó nahuán cristianos xala jaé quilhtamacú. \v 31 Na̱ cca̱huaniyá̱n: Ca̱quilhtamacú y akapú̱n ama talaktzanká, pero quintachihuí̱n ni̱ ama talaktzanká hasta xní nakantaxtukó tú cca̱li̱ta̱chihui̱namá̱n. \p \v 32 ’Pero ni̱tí catzí tú yá hora o tú yá chichiní lihua ama lakchá̱n, ni̱ para aquit Ixkahuasa Dios, ni para ángeles tacatzí huata Quinti̱cucán Dios catzí. \p \v 33 ’Huá cca̱li̱huaniyá̱n, skálalh catahuilátit, tla̱n calacahua̱nántit y ni̱ cali̱makxtáktit kalhtahuakaniyá̱tit Dios, porque ni̱ catzi̱yá̱tit tú yá chichiní ama ca̱lakchiná̱n. \v 34 Na̱ chuná ama qui̱taxtú la̱ acxni cha̱tum chixcú an latapu̱lí mákat. Nac ixchic ca̱makxtaka makapitzi ixtasa̱cua cha̱tunu ca̱ma̱xquí ixtascujutcán, y cha̱tum makxtaka nac puhui̱lhta xlacata skálalh natahuilá nama̱lacqui̱ní acxni nachín ixpatrón. \v 35 Na̱ chuná huixín skálalh catahuilátit porque ni̱ catzi̱yá̱tit lihua xnicu cama chin aquit Mimpu̱chinacán, para nacmín ca̱tzisní, tzi̱sa, spalh ca̱huama, o acxni xkakani̱ttá. \v 36 ¿Qué tal xacca̱lakchín ca̱tzisní xacca̱ma̱noklhún lhtatapa̱nántit? \v 37 Jaé tú cca̱huanín huixín na̱ chuná naca̱ma̱catzi̱ni̱yá̱tit hua̱k cristianos tí amajcú quintali̱pa̱huán xlacata skálalh catatahui cani̱cxnihuá quilhtamacú takalhi̱ma̱na Ixpu̱chinacán. \c 14 \s1 Ixenemigos talacchihui̱nán la̱ tla̱n natamakní Jesús \r (Mt. 26.1‑5; Lc. 22.1‑2; Jn. 11.45‑53) \p \v 1 Istzanká aktuy chichiní nalakchá̱n ixtacuhui̱ní pa̱scua acxni israelitas ixtahuá simi̱ta la̱ta ni̱ kalhí levadura; ixca̱makni̱cán borregos. Entonces xanapuxcun curas ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tzúculh talacchihui̱nán la̱ nataliakskahuinán Jesús xlacata natalí̱n cpu̱ma̱paksí̱n y tla̱n natamakní. \v 2 Pero xlacán ixtalacpuhuán: \p ―Ni̱ lá chipayá̱u acxni lama nahuán tacuhui̱ní xla pa̱scua porque tla̱n tasi̱tzí y tamaklhti̱nán cristianos tí tali̱pa̱huán. \s1 Cha̱tum pusca̱t acuilí perfume Jesús \r (Mt. 26.6‑13; Jn. 12.1‑8) \p \v 3 Jesús alh lakpaxia̱lhnán Simón amá tí tima̱ksá̱ni̱lh acxni ixkalhí lepra; xlá ixlama nac Betania. Jesús ixua̱yama acxni chilh cha̱tum pusca̱t ixli̱mín aktum frasco perfume xla nardo xánat, snu̱n ixtapalh ixuani̱t amá quilhtamacú. Ma̱kálhke̱lh y tzúculh acuilí Jesús amá perfume. \v 4 Makapitzi tí ixtahuila̱na lacatzú tasi̱tzí̱nilh amá pusca̱t y tzúculh tahuán: \p ―¿Hua̱nchi pa̱xcat tlahuaca jaé perfume? \v 5 Ma̱s tla̱n ixtili̱sta̱ca li̱huacá aktutu ciento denario tumi̱n, y xatumi̱n tla̱n ixtica̱li̱makta̱yaca pobres. \p \v 6 Jesús ca̱káxmatli y chuné ca̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi ta̱ra̱slaká̱tit jaé pusca̱t? Ni̱tú cahuanítit porque tú tlahuani̱t snu̱n tla̱n. \v 7 Pobres siempre ca̱ta̱lapa̱nántit nahuán y tla̱n ca̱makta̱yayá̱tit xni̱ta lacasquiná̱tit, pero aquit yaj maka̱s quilhtamacú camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n. \v 8 Xlá tláhualh tú lacpúhualh naquimacuaní y naclakatí; xa̱huá a̱li̱quimacuíli̱lh perfume y acxni naquimuju̱cán ma̱squi yaj tú quimacuili̱ca. \v 9 Na̱ cca̱huaniyá̱n, cani̱huá ca̱lacchiquí̱n ní nali̱chihui̱nancán ixtachihuí̱n Dios na̱ ama̱ca li̱chihui̱nancán tú tláhualh jaé pusca̱t xlacata hua̱k nalacapa̱staccán. \s1 Judas ca̱ta̱lacca̱xlá ixenemigos Jesús la̱ namacama̱xquí \r (Mt. 26.14‑16; Lc. 22.3‑6) \p \v 10 Judas Iscariote cha̱tum ixdiscípulo tí na̱ ixli̱lhca̱ni̱t nata̱scuja Jesús acxni ca̱lácsacli ixcha̱cu̱tuycán, alh ca̱ta̱chihui̱nán ixenemigos xanapuxcun curas xlacata naca̱ta̱lacca̱xlá la̱ tla̱n naca̱macama̱xquí Jesús. \v 11 Acxni takáxmatli tú ixca̱ma̱lacnu̱nicán xlacán tapa̱xahuako̱lh y tama̱lacnú̱nilh natama̱xquí tumi̱n. Entonces Judas tzúculh lacputzá la̱ namacama̱stá Jesús ixmacancán ixenemigos. \s1 Jesús a̱huata ca̱ta̱hualhtatako̱lh ixdiscípulos antes namakni̱cán \r (Mt. 26.17‑29; Lc. 22.7‑23; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26) \p \v 12 Xla̱huán chichiní ixtacuhui̱ní xla pa̱scua acxni judíos ixtali̱hualhtatá simi̱ta ni̱ kalhí levadura ixmakni̱cán tantum borrego, huá jaé tahuá ixtali̱lakachixcuhui̱nán pa̱xcua. Ixdiscípulos takalasquínilh: \p ―¿Nicu lacasquina nacaná̱u ca̱xtlahuayá̱u tahuá tú nali̱hualhtatayá̱u jaé ca̱tzisní pa̱xcua? \p \v 13 Xlá ca̱huánilh cha̱tuy ixdiscípulos: \p ―Capítit ca̱chiquí̱n; aná pa̱t acxilá̱tit cha̱tum chixcú cucalí̱n aktum xa̱lu chúchut. \v 14 Catakokétit; ana ní natanú nata̱chihui̱naná̱tit ixpu̱china chiqui y chuné nahuaniyá̱tit: “Huan quimaestrojcán: ¿Nicu huí chiqui ní ama ca̱ta̱hualhtatá ixdiscípulos jaé ca̱tzisní?” \v 15 Xlá amá̱n ca̱ma̱si̱niyá̱n aktum lanca cuarto ixakstí̱n ixchic hua̱katá xaca̱xlán yá. Huixín aná naca̱xtlahuayá̱tit tahuá tú nali̱hualhtatayá̱u jaé pa̱scua. \p \v 16 Ixdiscípulos táalh ca̱chiquí̱n y xli̱ca̱na chú tatáka̱sli la̱ ixca̱huanini̱t Jesús ama qui̱taxtú, y xlacán taca̱xtlahuako̱lh tahuá tú natali̱lakachixcuhui̱nán. \p \v 17 Ca̱tzisní Jesús ca̱tá̱alh xa̱makapitzi ixdiscípulos. \v 18 Hua̱k tatahuilako̱lh tahua̱yán. Acxni lihua ixtahua̱yama̱na Jesús ca̱huánilh: \p ―Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, cha̱tum la̱ta mili̱hua̱kcán tí quila̱ta̱hua̱yama̱náu ama quimacama̱stá ixmacancán quienemigos. \p \v 19 Xlacán talakaputzako̱lh y tzúculh tara̱kalasquiní cha̱tum chá̱tum: \p ―¿Cha̱ aquit cama macama̱stá? \p Y xa̱cha̱tum na̱ ixpuhuán: \p ―¿Ma̱x aquit cama liakskahuinán? \p \v 20 Pero xlá ca̱huanipá: \p ―Huata cha̱tum la̱ta mili̱cha̱cu̱tuycán, y huá tí lakxtum quinta̱hua̱yama nac pula̱tu. \v 21 Chuná kantaxtuma tú huan Escrituras cama pa̱xtoka aquit Xatalacsacni Chixcú. ¡Pero koxitá namá chixcú tí ama quimacama̱stá! Ma̱s tla̱n ixtihua ni̱cxni ixtilakahua. \p \v 22 La̱ta ixtahua̱yama̱najcú Jesús tíyalh mactum simi̱ta; pa̱xcatcatzí̱nilh Dios ixtahuá; a̱stá̱n lakchékelh, ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos y chuné ca̱huánilh: \p ―Cahuátit jaé simi̱ta porque qui̱taxtú la̱ camaklhti̱nántit quimacni. \p \v 23-24 A̱stá̱n tiyapá aktum vaso ixchúchut uva; pa̱xcatcatzínilh Dios, ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos y ca̱huánilh: \p ―Cahuátit actzú jaé ixchúchut uva porque huá namá quinkalhni ni̱ma̱ Dios ama ca̱li̱ma̱lacnu̱ní cristianos aktum sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtú cristianos. \v 25 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, ya̱cxni cama huá ixchúchut uva la̱ jaé, acxni nacchá̱n ní huí Dios cama huá tunu xasa̱sti ni̱ma̱ ni̱cxni lakó. \s1 Jesús huan xlacata Pedro ama huan ni̱ lakapasa \r (Mt. 26.30‑35; Lc. 22.31‑34; Jn. 13.36‑38) \p \v 26 La̱ tahua̱yanko̱lh tatlí̱nilh Dios aktum alabanza, a̱stá̱n taampá nac Monte de los Olivos. \v 27 Acxni tácha̱lh Jesús ca̱ta̱chihuí̱nalh ixdiscípulos: \p ―Hua̱k huixín pa̱t lakaputzayá̱tit jaé ca̱tzisní caj quilacata porque nac Escrituras tatzokni̱t la̱ ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Dios cha̱tum profeta: “Cama makxtaka namakni̱cán tí ixca̱maktakalha borregos y xlacán ta̱má̱n tata̱kahuani̱kó cani̱huá.” \v 28 Pero acxni naclacastacuanampará ca̱li̱ní̱n pu̱la cama cha̱n nac Galilea xlacata aná natanokhla̱chá̱u. \p \v 29 Pedro huánilh Jesús: \p ―Quimpu̱chinacán, ma̱squi hua̱k catalakaputzako̱lh aquit ni̱ camá̱n akxtakamakaná̱n. \p \v 30 Jesús kálhti̱lh: \p ―Aquit cuaniyá̱n, Pedro, xlacata pi̱huá jaé ca̱tzisní acxni ya̱ xkakaj nahuán y natlí maktuy tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu xlacata ni̱ quilakapasa la̱ta tí nakalasquiniyá̱n. \p \v 31 Pero xlá maklhu̱hua huanipá Jesús: \p ―Ma̱squi caquimakni̱ca caj milacata ni̱cxni cama huan xlacata ni̱ clakapasá̱n. \p Xa̱makapitzi ixdiscípulos Jesús na̱ chuná tahuánilh. \s1 Jesús kalhtahuakaní Dios lacatum huanicán Getsemaní \r (Mt. 26.36‑46; Lc. 22.39‑46) \p \v 32 A̱stá̱n ca̱tá̱alh ixdiscípulos lacatum huanicán Getsemaní. Acxni tácha̱lh Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Juú catamakxtáktit, aquit cama kalhtahuakaní Dios. \p \v 33 Pedro, Jacobo y Juan ca̱tá̱alh tziná ma̱s lakamákat. Xlá tzúculh akatuyún ixnacú ixakxtakajnán la̱ta ixli̱puhuán tú ixlakcha̱ma. \v 34 Chuné ca̱huánilh: \p ―Snu̱n clakaputzá cquinacú, la̱mpara cacxcatzí camajá ní. Juú catamakxtáktit huixín y ni̱ calhtatátit. \p \v 35 Xlá alh ma̱s lakamákat; aná tatzokóstalh ca̱tiyatni y huánilh Dios para tla̱n ni̱ camá̱xqui̱lh ta̱kxtakajni ni̱ma̱ ixlakcha̱ma. \v 36 Chuné kalhtahuakánilh: \p ―Ta̱ta, huix hua̱k tla̱n tlahuaya; para lacasquina ni̱ quima̱xqui jaé ta̱kxtakajni ni̱ma̱ cama lakchá̱n. Pero ni̱ ctlahuaputún tú aquit clacasquín, huix catlahua tú lacpuhuana ma̱s quimacuaní. \p \v 37 A̱stá̱n táspitli ní ixtahuila̱na ixdiscípulos. Ca̱lákcha̱lh talhtatama̱na. Entonces huánilh Pedro: \p ―Simón, ¿ni̱ lá ta̱la ni̱ lhtataya ca̱na aktum hora huatiyá? \p \v 38 Calacastacuanántit y cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni̱ natatlaji̱yá̱tit y naca̱makatlajayá̱n tlajaná. Porque ma̱squi miespíritucán ti̱tum ya̱huani̱t ixtalacapa̱stacni mimacnicán ni̱ ta̱yaní y ni̱ tuhua makatlajacán. \p \v 39 Jesús ampá kalhtahuakaní Dios y chú huanipá la̱ xapu̱lh. \v 40 Qui̱taspitpá, ixdiscípulos ixtalhtatama̱nampá porque yaj lá ixtata̱lá ixlakastapucán. Xlacán ni̱ ixtacatzí tú natakalhtí acxni ixca̱ta̱chihui̱nán Jesús. \v 41 Xlá ampá kalhtahuakaní Dios ixli̱maktutu y acxni qui̱táspitli ca̱huánilh: \p ―Chí calhtatátit y cajáxtit para lacasquiná̱tit porque accha̱ni̱t quilhtamacú naquimacama̱sta̱cán aquit Xatalacsacni Chixcú ixmacancán quienemigos. \v 42 ¡To̱! Mejor ni̱ calhtatátit, cata̱yátit tuncán porque nachú mimajá tí ama quimacama̱stá. \s1 Ixenemigos Jesús talakchín y talí̱n tachí̱n \r (Mt. 26.47‑56; Lc. 22.47‑53; Jn. 18.2‑11) \p \v 43 Jesús ixchihuinamajcú acxni talákchilh lhu̱hua cristianos, ixca̱cpuxcuni̱t ixdiscípulo Judas Iscariote. Makapitzi ixtali̱mín espadas, quihui y xatu̱tá. Jaé ixtama̱lakacha̱ni̱t xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱rojtzi̱n mapaksi̱naní̱n. \v 44 Judas tí sta̱lh Jesús ca̱huánilh la̱ natali̱lakapasa xlacata natalí̱n cpu̱la̱chi̱n: \p ―Tí aquit naclacaspu̱ta cachipátit, cali̱pítit y tla̱n camaktakálhtit. \p \v 45 Acxni chilh ní ixyá Jesús huánilh: \p ―Maestro, clakmimá̱n. \p Y Judas lacáspu̱tli la̱ calakalhámalh. \v 46 Makapitzi tachípalh Jesús xlacata natalí̱n la̱ cha̱tum tachí̱n. \p \v 47 Entonces cha̱tum ixdiscípulo má̱xtulh ixespada y ca̱ctí̱nilh ixtaké̱n ixtasa̱cuacán tí ixtama̱lakacha̱ni̱t curas. \v 48 Jesús ca̱huánilh amá lacchixcuhuí̱n: \p ―Huixín tani̱tántit quila̱chipayá̱u la̱ cha̱tum kalha̱ná li̱taná̱tit quihui y espadas. \v 49 Cha̱li cha̱lí ixquila̱cxilá̱u acxni xacca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n nac pu̱siculan y ni̱ quila̱chipáu, pero chuná tamaclacasquiní nakantaxtú tú tahuán Escrituras cama pa̱xtoka. \p \v 50 A̱stá̱n hua̱k ixdiscípulos ta̱kxtakmákalh y tatza̱lako̱lh cani̱huá. \s1 Cha̱tum discípulo na̱ ixama̱ca chipacán \p \v 51 Pero cha̱tum ixdiscípulos Jesús takókelh la̱ta ní ixlacli̱ma̱ca nac pu̱ma̱paksí̱n. Amá kahuasa acxni acxilhca ixama̱ca chipacán, \v 52 pero tzúculh tza̱lanán y huata ixlháka̱t maklhti̱ca y xlá tzá̱lalh la̱ta ta̱lhtitili. \s1 Jesús tama̱kalhapalí xanapuxcun curas \r (Mt. 26.57‑68; Lc. 22.54‑55, 63‑71; Jn. 18.12‑14, 19‑24) \p \v 53-54 Pedro ca̱takókelh ixli̱mákat hasta li̱cha̱nca Jesús ixpu̱ma̱paksi̱ncán curas. Xlá tamákxtakli quilhtí̱n ní ixtahuila̱na policías, y tzúculh ca̱ta̱skón. Hua̱k xanapuxcun curas, lactali̱pa̱u lakko̱lún, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos, tatamákstokli y la̱ pu̱tum ma̱paksi̱naní̱n tatahuilako̱lh. Ixli̱puntzú li̱minca Jesús ixlacatí̱n lihua xapuxcu ma̱paksi̱na cura. \v 55 Xa̱makapitzi lacchixcuhuí̱n tzúculh talacpuhuán tú natali̱ya̱huá Jesús xlacata natamakní, pero ni̱ ixtataka̱sa tú natali̱ya̱huá. \v 56 Tunu lacchixcuhuí̱n ixtaliakskahuinán y ni̱ para chuná de acuerdo ixtatahuilá tú nataliakskahuima̱xtú. \v 57 Makapitzi tatá̱yalh y chuné taliakskahuínalh Jesús: \p \v 58 ―Aquín ckaxmatui namá chixcú huá: “Aquit cama lactlahuakó jaé ixpu̱siculan Dios ni̱ma̱ taya̱huani̱t lacchixcuhuí̱n y ixliaktutu chichiní cama tlahuá tunu ma̱s la̱n ni̱ la̱ jaé ni̱ma̱ tatlahuani̱t lacchixcuhuí̱n.” \p \v 59 Y ni̱ para chuná acxtum ixtali̱chihui̱nán tú ixtaliakskahuinama̱na. \p \v 60 Acxni tá̱yalh lihua xapuxcu ixma̱paksi̱nacán curas, kalasquínilh Jesús: \p ―¿Hua̱nchi ni̱tú kalhti̱nana? ¿Ni̱ kaxpata la̱ lhu̱hua tú tali̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí̱n? \p \v 61 Jesús ni̱ kálhti̱lh ma̱s chá acs tá̱yalh. Amá chixcú ixli̱maktuy kalasquinipá: \p ―¿Xli̱ca̱na huix Cristo ixkahuasa Dios? \p \v 62 Jesús acxnicú kalhtí̱nalh: \p ―Xli̱ca̱na aquit Cristo, y huixín pa̱t acxilá̱tit la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá ixpa̱xtú̱n ixpu̱ma̱paksi̱n Dios, y acxni nachá̱n quilhtamacú cama ta̱ctapará nac akapú̱n. \p \v 63 Amá xapuxcu ma̱paksi̱ná xti̱tli ixlháka̱t ixacstu xlacata hua̱k nata̱cxila xli̱ca̱na sí̱tzi̱lh, y chuné ca̱huánilh ixcompañeros: \p ―¿Tucu ma̱s taputzá̱n lacasquiná̱u? \v 64 Huixín kaxpatni̱tántit la̱ ta̱ra̱lacata̱qui̱ni̱t Dios jaé chixcú la̱ta chihui̱nán. ¿Tucu puhuaná̱tit tla̱n tlahuanicán? \p Xa̱makapitzi takalhtí̱nalh xlacata camakni̱ca. \p \v 65 Makapitzi tzúculh talacachucxuí, tali̱lakáchi̱lh lháka̱t ixtalakakaxí ixlacán. Uyu ixtakalasquiní: \p ―Caquilhchipi, ¿ticu lakakaxín? A̱stá̱n macama̱sta̱ca ixmacán policías y xlacán na̱ chuná tali̱chíyalh. \s1 Pedro huan xlacata ni̱ lakapasa Jesús acxni kalasquinicán \r (Mt. 26.69‑75; Lc. 22.56‑62; Jn. 18.15‑18, 25‑29) \p \v 66 La̱ta ní ixca̱ta̱skoma Pedro xa̱makapitzi policías chilh cha̱tum itsquití xapuxcu cura. \v 67 Acxni ácxilhli aná skoma, acs lacá̱nilh y huánilh: \p ―Huix na̱ ixta̱lapu̱laya Jesús xalac Nazaret. \p \v 68 Pedro kálhti̱lh: \p ―Aquit ni̱ clakapasa namá chixcú ni̱ma̱ quili̱ta̱chihui̱námpa̱t. \p Pedro táxtulh nac lacaquilhtí̱n acxni tásalh tantum pu̱yu. \p \v 69 Amá pusca̱t laca̱nipá Pedro y ca̱huánilh xa̱makapitzi: \p ―Jaé chixcú ixta̱lapu̱lá Jesús. \p \v 70 Pedro kalhti̱nampá xlacata ni̱ ixlakapasa tí ixli̱ta̱chihui̱nama̱ca. Ixli̱puntzú tahuanipá policías tí ixtahuila̱na aná lacatzú: \p ―Xli̱ca̱na ixta̱lapu̱laya Jesús porque huix xalac Galilea, hasta mintachihuí̱n tla̱n li̱lakapascana. \p \v 71 Pedro tzúculh li̱quilhán Dios xlacata xli̱ca̱na tú ixkalhti̱nama y ca̱huanipá: \p ―Aquit ni̱ clakapasa namá chixcú Jesús ni̱ma̱ quila̱li̱ta̱chihui̱nama̱náu. \p \v 72 Acxni káxmatli tasapá tantum pu̱yu y lacapá̱stacli tú ixuanini̱t Jesús: “Acxni ya̱ tasaj nahuán ixli̱maktuy tantum pu̱yu huix pa̱t huana maktutu xlacata ni̱ quilakapasa.” Pedro lakapútzalh y tzúculh tasá acxni catzi̱ko̱lh la̱ lákcha̱lh ixtachihuí̱n Jesús. \c 15 \s1 Pilato ma̱kalhapalí Jesús \r (Mt. 27.1‑2, 11‑14; Lc. 23.1‑5; Jn. 18.28‑38) \p \v 1 Acxni ya̱ itxkaká amá ca̱tzisní xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lakko̱lún táli̱lh Jesús tachí̱n ixlacatí̱n ixpu̱ma̱paksi̱n Poncio Pilato. \v 2 Xlá ma̱kalhapáli̱lh Jesús y chuné kalasquínilh: \p ―¿Xli̱ca̱na huix ixreycan judíos? \p ―Huix quilhchipini̱ta porque xli̱ca̱na aquit rey ―kalhtí̱nalh Jesús. \p \v 3 Ixenemigos lhu̱hua tú tzucupá taliakskahuinán ixlacati̱n Pilato. \v 4 Xlá huanipá Jesús: \p ―¿Hua̱nchi ni̱tú kalhti̱nana? ¿Ni̱ kaxpata la̱ lhu̱hua tú tali̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí̱n? \p \v 5 Xlá ni̱tú kalhtí̱nalh y Pilato yaj cátzi̱lh tú nakalasquiní, o tú nali̱ya̱huá. \s1 Li̱lhca̱cán Jesús la̱ ama̱ca makni̱cán \r (Mt. 27.15‑31; Lc. 23.13‑25; Jn. 18.38―19.16) \p \v 6-7 Nac pu̱la̱chi̱n ixtanu̱ma cha̱tum chixcú ixuanicán Barrabás na̱ chuná ixcompañeros tí ixca̱ta̱makni̱nani̱t nac aktum tara̱nicni. Pilato ixli̱smani̱ni̱t makxtaka cha̱tum tachí̱n amá tacuhui̱ní xla pa̱xcua xani̱ma̱ta ixtalacasquín o ixtasquín cristianos. \v 8 Ixli̱puntzú táchilh nac ixpu̱ma̱paksí̱n lhu̱hua cristianos y tahuánilh caca̱má̱xqui̱lh cha̱tum tachí̱n la̱ siempre ixmakxtaka. \v 9 Pilato ca̱kalasquínilh: \p ―¿Lacasquiná̱tit huixín cacmákxtakli jaé chixcú tí huaná̱tit xlacata ixreycán judíos? \p \v 10 Pilato chú ca̱huánilh porque ixma̱kachakxi̱ni̱ttá xlacata ixenemigos Jesús ixtama̱lacapu̱ni̱t ixtamakni̱putún porque ixtalakcatzaní tú ixtlahuá y tú ixli̱chihui̱nán. \v 11 Xanapuxcun curas ixenemigos Jesús tuncán tzúculh ta̱kastacya̱huá hua̱k cristianos xlacata catásquilh camakxtakca Barrabás. \v 12 Pilato ca̱kalasquinipá: \p ―¿Y tucu lacasquiná̱tit cactlahuánilh jaé chixcú ixreycán judíos? \p \v 13 Hua̱k cristianos ta̱ktásalh: \p ―¡Camakni̱ca nac culu̱s! \p \v 14 ―Pues, ¿tucu tlahuani̱t ni̱ tlá̱n jaé chixcú? ―ca̱huanipá Pilato. \p Pero xlacán ta̱ktasapá: \p ―¡Camakni̱ca nac culu̱s! \p \v 15 Como Pilato ni̱ ixca̱makasi̱tzi̱putún cristianos tí ixtata̱ya̱na ixli̱ma̱paksí̱n, mákxtakli Barrabás y li̱ma̱paksí̱nalh casnokca Jesús; a̱stá̱n ca̱macamá̱xqui̱lh soldados xlacata xlacán natamakní nac culu̱s. \p \v 16 Amá soldados táli̱lh Jesús ixlacaquilhti̱n ixchic Pilato, hua̱k xa̱makapitzi tatamakstokko̱lh. \v 17 Xlacán tama̱xtúnilh ixlháka̱t Jesús y tahuilí̱nilh aktum tzutzoko lhma̱n lháka̱t la̱ xla rey y aktum corona xla lhtucú̱n. \v 18-19 Tzúculh tali̱chiyá, ixtalacachucxuí, ixtali̱lakasnoka lasasa, ixtatatzokostaní la̱ catalakachixcúhui̱lh cha̱tum rey y chuné ixtahuaní: \p ―¡Siempre calatáma̱lh ixreycan judíos! \p \v 20 Acxni tali̱chiyako̱lh la̱ta talacásquilh tama̱xtunipá lháka̱t tzutzoko y tahuili̱nipá lihua ixlháka̱t Jesús. A̱stá̱n táli̱lh a̱lacatunu xlacata natamakní nac culu̱s. \s1 Jesús akxtokohuacacán nac culu̱s acxni makni̱cán \r (Mt. 27.32‑44; Lc. 23.26‑43; Jn. 19.17‑27) \p \v 21 Cha̱tum chixcú xalac Cirene ixuanicán Simón, ixlakkahuasán ixca̱huanicán Alejandro y Rufo, ixtaspitma ixca̱tucuxtu acxni ixlacpasa̱rlama lacatzú ní ixtalaya̱na soldados; tachipatá̱yalh y xafuerza tama̱lí̱ni̱lh laktzú ixculu̱s Jesús. \p \v 22 Ca̱li̱nca pakán ixquilhpa̱n ca̱chiquí̱n lacatum ní ixuanicán Gólgota; jaé tachihuí̱n huamputún Ixpu̱latama̱n ixaclucut Ni̱n. \v 23 Acxni táchilh Jesús ma̱lacnu̱nica cahualh cuchu ni̱ma̱ ixta̱lani̱t xu̱n lí̱cuchu, pero xlá ni̱ kalhuá̱nalh. \v 24-25 Ma̱x aknaja̱tza hora lacatzisa ixuani̱t acxni Jesús akxtokohuacaca nac culu̱s. La̱ tama̱huacako̱lh nac culu̱s soldados tzúculh tara̱li̱slaká ixlháka̱t Jesús a ver ticu natoca̱rlí. \v 26 Ixakspú̱n culu̱s ana ní istzokcán tú xlacata ixca̱li̱makni̱cán chuné tzoknica ixculu̱s Jesús: “Jesús xalac Nazaret ixreycan judíos.” \v 27 Ixpa̱xtu̱ni̱tni na̱ ca̱makni̱ca cha̱tuy kalha̱naní̱n. \v 28 Chuná jaé kantáxtulh tú ixuán Escrituras ama pa̱xtoka Cristo: “Li̱maca̱nca la̱ cha̱tum ni̱ tla̱n chixcú.” \p \v 29 Na̱ chuná tí ixtapasa̱rlá lacatzú ní ixma̱huacacani̱t Jesús ixtali̱kalhkama̱nán y chuné ixtahuaní: \p ―¿La̱mpara huana xlacata tla̱n lactlahuaya pu̱siculan, ixli̱aktutu chichiní tlahuaya tunuj xasa̱sti? \v 30 ¿Chí tucu lanípa̱t? ¿Hua̱nchi ni̱ lá ta̱ctaya ní huaca y lakma̱xtucana mi̱cstu? \p \v 31 Makapitzi xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos na̱ chuná ixtali̱kalhkama̱nán: \p ―¿Para tla̱n ca̱ma̱ksá̱ni̱lh xa̱makapitzi cristianos, chí hua̱nchi ni̱ lá lakma̱xtucán ixacstu? \v 32 Para acxilá̱u la̱ta chí tuncán ta̱ctá nac culu̱s namá chixcú tí li̱ta̱yá rey xalac Israel, entonces aquín na̱ naca̱najlayá̱u xlacata huá Cristo tí ama min. \p Amá kalha̱naní̱n tí na̱ ixca̱kxtokohuacacani̱t nac culu̱s na̱ chuná ixtali̱kalhkama̱nán. \s1 Smalankán Jesús ni̱ko̱lh nac culu̱s \r (Mt. 27.45‑56; Lc. 23.44‑49; Jn. 19.28‑30) \p \v 33 Acxni tastúnulh ca̱quilhtamacú tapaklhtu̱tako̱lh y qui̱tá̱yalh ma̱x aktutu hora ixuani̱t xalakasmalankán. \v 34 Acxni Jesús chuné aktásalh: \p ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―Jaé tachihuí̱n huamputún: Dios huix quinti̱cú, ¿hua̱nchi quiakxtakmakani̱ta jaé quilhtamacú? \p \v 35 Makapitzi tí ixtaya̱na lacatzú takáxmatli y tara̱huánilh: \p ―Cakaxpáttit la̱ ma̱tasi̱ma profeta Elías. \p \v 36 Cha̱tum chixcú tatza̱lh alh tiyá aktum lháka̱t, tla̱n ma̱chú̱hui̱lh ixchuchut vinagre, ma̱kánu̱lh nac quihui y ma̱lacatzúhui̱lh ixquilhni Jesús, y chuné ca̱huánilh xa̱makapitzi: \p ―¡Ni̱tú cahuántit! A ver para xli̱ca̱na min lakma̱xtú profeta Elías. \p \v 37 Jesús aktasapá a̱maktum uyu tuncán ni̱ko̱lh. \v 38 Huata ni̱ko̱lh Jesús, nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén ana ní ixtalakachixcuhui̱nán curas ca̱ta cá̱ta, amá lanca li̱lakalhapá̱n ni̱ma ixtahuacani̱t ixacstu táxti̱tli. ¡Tapakapítzilh la̱ta tu̱tzú hasta ta̱lhmá̱n! \v 39 Xacapitán soldados ni̱ma̱ ixyá lacatzú ní ixuaca Jesú̱s, acxni káxmatli la̱ chihuí̱nalh y ácxilhli la̱ ni̱ko̱lh, chuné huá: \p ―¡Xli̱ca̱na jaé chixcú Ixkahuasa Dios! \p \v 40-41 Makapitzi lacchaján tí a̱huata tica̱ta̱táxtulh Jesús nac Galilea acxni milh nac Jerusalén, ixtaya̱na aná lacatzú ní ixmakni̱cani̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni̱t tú ixqui̱taxtuni̱t. Amá lacchaján tí ma̱s ixtamakta̱yani̱t Jesús ixca̱huanicán María Magdalena, y tunuj María ixna̱najcán Jacobo y José, y na̱ chuná Salomé. \s1 Ma̱cti̱cán y muju̱cán Jesús \r (Mt. 27.57‑61; Lc. 23.50‑56; Jn. 19.38‑42) \p \v 42 Amá smalankán acxni hua̱k cristianos ixtatlahuá ixtahuajcán porque ixli̱cha̱lí ni̱ lá tí itscuja, \v 43 milh ma̱ctí xaní̱n Jesús cha̱tum chixcú tí na̱ ixca̱ta̱ma̱paksi̱nán curas nac Jerusalén ixuanicán José ixlama nac Arimatea. Pero José tla̱n chixcú ixuani̱t ixkalhi̱ma nalacatzucú ixtapáksi̱t Dios ca̱quilhtamacú. Xlá kálhi̱lh li̱camama alh acxila Pilato xlacata camá̱xqui̱lh xaní̱n Jesús. \v 44 Acxni káxmatli Pilato tú ixmaclacasquín ni̱ ca̱nájlalh para Jesús xli̱ca̱na ixni̱ni̱ttá y kalasquínilh capitán. \v 45 Amá capitán huánilh xli̱ca̱na ixni̱ni̱ttá Jesús. Entonces huánilh cali̱lh xaní̱n para ixlacasquín. \v 46 José tamá̱hualh aktum tla̱n lháka̱t y alh ma̱ctí xani̱n Jesús nac culu̱s. A̱stá̱n tla̱n máksuitli nac lháka̱t; li̱lh lacatum ixpu̱muju̱can ni̱n ni̱ma̱ ixtahuaxni̱ttá ixlacapu̱n talhpá̱n y puru chíhuix ixkalhí; aná má̱nu̱lh xaní̱n Jesús. A̱stá̱n lacahuíli̱lh aktum lanca chíhuix ixlacatí̱n. \v 47 María Magdalena y María ixna̱na José tla̱n tá̱cxilhli ana ní ma̱nu̱ca Jesús. \c 16 \s1 Jesús lacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n \r (Mt. 28.1‑10; Lc. 24.1‑12; Jn. 20.1‑10) \p \v 1 La̱ tipasa̱rlako̱lh amá chichiní acxni ni̱tí itscuja, xaca̱tzisní pi̱huá amá chichiní, Maria Magdalena, María ixna̱na José, Jacobo y Salomé táalh tatama̱huá perfumes tú natamacuilí Jesús la̱ta xaní̱n. \v 2 Ixli̱cha̱li domingo la̱ta spalh ca̱huama táalh ní ixma̱nu̱cani̱t Jesús. Acxni tácha̱lh istzucuni̱ttá taxtú chichiní. \v 3 Ixtara̱huaní ixcha̱tuycán: \p ―¿Chá ticu tla̱n nama̱ke̱nú namá chíhuix ni̱ma̱ tali̱lakatalán ní tanu̱ma Jesús? \p \v 4 Pero acxni tla̱n caso tatláhualh tá̱cxilhli amá chíhuix ni̱ma̱ ixli̱talakatalán yaj ixkalhí ixlacatí̱n. \v 5 Tatánu̱lh tziná y tá̱cxilhli ixpa̱xtú̱n curucs huí cha̱tum kahuasa ixuili̱ni̱t lhma̱n y staranka lháka̱t; xlacán tajicuanko̱lh. Pero amá kahuasa ca̱huánilh: \p \v 6 ―Ni cajicuántit, ccatzí xlacata putzayá̱tit Jesús xalac Nazaret ni̱ma̱ makni̱ca nac culu̱s. Pero xlá yaj tanu̱ma juú porque lacastacuanamparani̱t ca̱li̱ní̱n y chí lama̱pajá xastacnán. Para ni̱ ca̱najlayá̱tit tla̱n ca̱cxílhtit ní ixma̱nu̱cani̱t. \v 7 Capítit ca̱huaniyá̱tit ixdiscípulos, y Pedro na̱ chuná, xlacata Jesús pu̱la ama cha̱n nac Galilea la̱ ixca̱huanini̱tán; aná ama ca̱kalhi̱yá̱n y naca̱cxilá̱n. \p \v 8 Xlacán tzúculh tatatlaná la̱ta tajicuanko̱lh y tatáxtulh tatza̱lh y táalh; pero ni̱tí tali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh nac tijia tú ixta̱cxilhni̱t porque ixtajicuama̱na, y na̱ chuná ixtapa̱xahuama̱na. \s1 Jesús tasi̱ní María Magdalena \r (Jn. 20.11‑18) \p \v 9 Acxni ya̱ itxkaká amá chichiní, Jesús ixlacastacuanani̱ttá ca̱li̱ní̱n, ma̱lacahuá̱ni̱lh María Magdalena xlacata na̱cxila la̱ ixlamajá xastacnán. Jaé pusca̱t huá tí ixma̱ksa̱ni̱ni̱t acxni ixmactanu̱ma cha̱tujún ixespíritu tlajananí̱n. \v 10 La̱ acxilhko̱lh Jesús xlá ca̱lákalh ixdiscípulos y ca̱huánilh la̱ ixacxilhni̱t Jesús xastacnán; xlacán ixtalakaputzama̱na ixtatasama̱na. \v 11 Pero acxni ca̱huanica Jesús lacastacuanani̱t y lapu̱lá xastacnán, xlacán ni̱ taca̱nájlalh. \s1 Jesús ca̱tasi̱ní a̱cha̱tuy ixdiscípulos \r (Lc. 24.13‑35) \p \v 12 Ixli̱punchú cha̱tuy ixdiscípulos ixta̱ma̱na pakán aktum pu̱latama̱n lacatzú cJerusalén; nac tijia Jesús ca̱ma̱lacahuá̱ni̱lh xlacata nata̱cxila y nataca̱najlá la̱ ixlacastacuanani̱t ca̱li̱ní̱n. \v 13 Xlacán tuncán tatáspitli y tali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh xa̱makapitzi la̱ ixta̱cxilhni̱t Jesús xastacnán, pero xlacán ni̱ para chú taca̱nájlalh. \s1 Jesús ca̱tasi̱ní hua̱k ixdiscípulos \r (Mt. 28.16‑20; Lc. 24.36‑49; Jn. 20.19‑23) \p \v 14 Jesús a̱stá̱n ca̱ma̱lacahuá̱ni̱lh ixcha̱ca̱huitucán ixdiscípulos xlacata nata̱cxila la̱ ixlama xastacnán. Xlacán ixtahua̱yama̱na nac mesa y ca̱kahuánilh tziná xlacata ni̱ ixtaca̱najlani̱t la̱ ixta̱cxilhni̱t xastacnán xa̱makapitzi, porque snu̱n palha ixtakalhí ixnacujcán y ni̱ lá ixtaca̱najlani̱t. \v 15 A̱stá̱n chuné ca̱huánilh hua̱k ixdiscípulos: \p ―Capítit hua̱k ca̱lacchiquí̱n xala ca̱quilhtamacú y caca̱li̱ta̱chihui̱nántit hua̱k cristianos la̱ ca̱ma̱lacnu̱ní Dios naca̱lakma̱xtú ixli̱stacnicán nac akapú̱n para aquit quintali̱pa̱huán. \v 16 Tí naquintali̱pa̱huán y natata̱kmunú ta̱má̱n tataxtuní nac akapú̱n, pero tí ni̱ quintali̱pa̱huán ixacstucán talaktzanka̱ni̱t y ama taxoko̱nán tú ni̱ tla̱n tatlahuani̱t. \p \v 17 ’Makapitzi cristianos tí naquintali̱pa̱huán, Dios ama ca̱ma̱xquí li̱tlihueke xlacata natama̱ksa̱ní tí ca̱ctanu̱ma ixespíritu tlajaná, na̱ tla̱n ama tachihui̱nán ti̱pa̱katzi tachihuí̱n ni̱ma̱ ni̱ ixtacatzí. \v 18 Tla̱n ama tachipá lu̱hua y ni̱tú catica̱tlahuánilh, y para tahuá veneno ni̱ catica̱pú̱ti̱lh y tla̱n ama tali̱ma̱ksa̱ní cristianos ixmacancán; y chuná jaé huixín nacatzi̱yá̱tit Dios ca̱ta̱lamá̱n cmilatama̱tcán. \s1 Jesús ta̱cxtú nac akapú̱n \r (Lc. 24.50‑53) \p \v 19 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh ixdiscípulos ixlacati̱ncán Jesús tá̱cxtulh nac akapú̱n ana ní huí Dios. \v 20 A̱stá̱n xlacán tatáxtulh cani̱huá ca̱lacchiquí̱n y tama̱kalhchihuí̱ni̱lh cristianos la̱ Dios ca̱ma̱lacnu̱ní naca̱lakma̱xtú. Xlacán tatláhualh laclanca tascújut porque lhu̱hua tí tama̱ksá̱ni̱lh y la̱ta ní ixtali̱chihui̱nán Jesús xlá siempre ixca̱makta̱yá xlacata natacatzí Dios ixca̱ta̱lama nac ixlatama̱tcán. \p Chuná calalh, amén.