\id MAT \h SAN MATEO \toc1 SAN MATEO LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO \toc2 SAN MATEO \toc3 Mt. \mt1 SAN MATEO LICHIHUINAN IXLATAMAT JESUCRISTO \c 1 \s1 Ixtacuhui̱nicán ixli̱talakapasni Jesús \r (Lc. 3.23‑38) \p \v 1 Ixli̱talakapasnicán Jesús maká̱n ca̱ma̱lacatzuqui̱ni̱t Abraham y rey David. Ixtacuhui̱nicán jaé lacchixcuhuí̱n tí tali̱mini̱tanchá hasta tilakáhualh Jesucristo ixca̱huanicán: \p \v 2 Abraham ixti̱cú huá Isaac, Isaac ixti̱cú huá Jacob, y Jacob ixti̱cú huá Judá (ixca̱kalhí ma̱s ixnata̱camán). \v 3 Judá ixti̱cú huá Fares y Zara (ixna̱najcán ixuanicán Tamar). Fares ixti̱cú huá Esrom, y Esrom ixti̱cú huá Aram. \v 4 Aram ixti̱cú huá Aminadab, y xlá ixti̱cú huá Naasón, y Naasón ixti̱cú huá Salmón. \v 5 Salmón ixti̱cú huá Booz (ixna̱na ixuanicán Rahab), y Booz ixti̱cú huá Obed (ixna̱na ixuanicán Rut), y Obed ixti̱cú huá Isaí. \v 6 Isaí ixti̱cú huá rey David, y rey David ta̱tamakáxtokli ixta̱cha̱t Urías y takálhi̱lh ixkahuasacán Salomón. \p \v 7 Salomón ixti̱cú huá Roboam, y Roboam ixti̱cú huá Abías, y Abías ixti̱cú huá Asa \v 8 y Asa ixti̱cú huá Josafat, y Josafat ixti̱cú huá Joram, y Joram ixti̱cú huá Uzías. \v 9 Uzías ixti̱cú huá Jotam, Jotam ixti̱cú huá Acaz, y Acaz ixti̱cú huá Ezequías, \v 10 y xlá ixti̱cú huá Manasés, y Manasés ixti̱cú huá Amón, y Amón ixti̱cú huá Josías. \v 11 Josías ixti̱cú huá Jeconías (ixca̱kalhí tunuj ixcamán). Huá jaé quilhtamacú acxni tí ixtalama̱na nac Israel ca̱li̱nca la̱ tachí̱n chu̱ta natascuja nac aktum pu̱latama̱n huanicán Babilonia. \p \v 12 Acxni ixtalama̱najcú ní ixca̱li̱ncani̱t, Jeconías ixti̱cú huá Salatiel, y Salatiel ixti̱cú huá Zorobabel. \v 13 Zorobabel ixti̱cú huá Abiud, y Abiud ixti̱cú huá Eliaquim, y Eliaquim ixti̱cú huá Azor. \v 14 Azor ixti̱cú huá Sadoc, Sadoc ixti̱cú huá Aquim y Aquim ixti̱cú huá Eliud. \v 15 Eliud ixti̱cú huá Eleazar, Eleazar ixti̱cú huá Matán, y xlá ixti̱cú huá Jacob. \v 16 Jacob ixti̱cú huá José, huá jaé chixcú tí a̱stá̱n ta̱tamakáxtokli María ixna̱na Jesús tí li̱maca̱ncán Cristo ixama ca̱lakma̱xtú cristianos. \p \v 17 Chuná jaé la̱ta tica̱ma̱lacatzúqui̱lh Abraham hasta tilakáhualh rey David talácstacli cha̱cu̱ta̱ti ixlacata lakko̱lún; y la̱ta tilatama̱lh rey David hasta tica̱li̱nca la̱ tachí̱n nac Babilonia talacstacpá cha̱cu̱ta̱ti ixlacata lakko̱lún, y cha̱cu̱ta̱ti talacstacpá la̱ta tica̱li̱nca la̱ tachí̱n hasta tilakáhualh Jesús. \s1 Xatakalhchihuí̱n la̱ lakáhualh Jesús \r (Lc. 2.1‑7) \p \v 18 Cama li̱chihui̱nán la̱ qui̱táxtulh acxni tilakáhualh Jesús ca̱quilhtamacú: María, ixna̱na Jesús, ixtasquín ixuí ixama ta̱tamakaxtoka José; pero la̱ta ya̱ ixta̱latamá, y ni̱ para tí ixmacxamani̱t, Dios ma̱lakachá̱nilh María camactánulh ixli̱tlihueke Espíritu Santo y xlá maklhcátzi̱lh acxni ta̱tá̱yalh cha̱tum skata. \v 19 Acxni cátzi̱lh José xlacata ixlí̱i̱t María ixta̱yajá skata, ni̱ ma̱lacápu̱lh xlacata ni̱ nali̱kalhkama̱nancán pero tze̱k ixama makxtaka, ixama lactlahuakó ixtachihuí̱n ni̱ma̱ ixlacca̱xtlahuani̱t, pues xlá ti̱tum ixlama tla̱n chixcú ixuani̱t. \v 20 Chuná jaé ixlacpuhuán, y maktum la̱ta itlhtatama li̱ma̱níxnalh cha̱tum ángel xla Dios, xlá lakata̱yachi y huánilh: \p ―José ixli̱talakapasni rey David, ni̱ cama̱pálajti mintapuhuá̱n, cata̱tamakáxtokti María y cata̱latapa porque namá skata ni̱ma̱ ta̱yajá ixli̱tlihueke Espíritu Santo ta̱ya̱huani̱t. \v 21 Y acxni nalakahuán namá skata, nahuili̱niya ixtacuhui̱ní Jesús. Jaé tachihuí̱n huamputún “tí quinca̱lakma̱xtuyá̱n”, porque xlá ama ca̱ma̱ke̱nu̱ní ixtala̱kalhi̱ncán hua̱k ixcamán Dios. \p \v 22 Huá jaé qui̱táxtulh xlacata María nama̱kantaxtí tú ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Dios cha̱tum profeta; xlá chuné chihuí̱nalh: \q1 \v 23 Cha̱tum tzuma̱t la̱ta ni̱ macxamani̱t chixcú ama ta̱ta̱yá cha̱tum skata, \q1 y ama̱ca li̱ma̱pa̱cuhui̱cán Emanuel. \m (Jaé tachihuín huamputún: “Dios quinca̱ta̱lamá̱n.”) \p \v 24 Acxni stácnalh José, ma̱kantáxti̱lh tú huánilh amá ángel, ta̱tamakáxtokli María y ta̱latáma̱lh la̱ ixta̱cha̱t. \v 25 Pero ni̱ lakxtum ta̱lhtátalh hasta lakáhualh xla̱huán itskata María, y José huilínilh ixtacuhui̱ní Jesús. \c 2 \s1 Makapitzi magos talacaputzá Jesús \p \v 1 Jesús lakáhualh nac actzú ca̱chiquí̱n huanicán Belén ixli̱tapaksí Judea, y aná jaé lanca pu̱latama̱n ixma̱paksi̱nán rey Herodes jaé quilhtamacú. Ni̱ ixli̱maka̱s táchilh nac Jerusalén makapitzi lacchixcuhuín huanicán magos tí ixtali̱kalhtahuaká la̱ tla̱huán stacu, ixtamín nac aktum pu̱latama̱n pakán ní ixlactaxtú chichiní. \v 2 Xlacán tzúculh takalasquini̱nán: \p ―¿Nicu huí amá actzú rey ni̱ma̱ lakahuani̱t y ama ma̱lacatzuquí ixtapáksi̱t nac Israel? Nac quimpu̱latama̱ncán cacxilhui la̱ tzúculh lakaskoy itstacu nac akapú̱n, y huá cli̱mini̱táu lakachixcuhui̱yá̱u. \p \v 3-4 Hua̱k cristianos xalac Jerusalén tzúculh ta̱katuyún, ixtacatzi̱putún ticu yá skata ixlakahuani̱t ixama ca̱ma̱paksí. Rey Herodes na̱ chuná tzúculh tatlaká, y lacapala ca̱ma̱makstokko̱lh xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos. Ca̱kalasquínilh: \p ―Quila̱huaníu, ¿ni̱ catzi̱yá̱tit para profetas tancs tali̱lhca̱ni̱t lihua neje yá ca̱chi̱quín ama lakahuán Cristo tí huaná̱tit ama ca̱lakma̱xtuyá̱n? \p \v 5 Xlacán takálhti̱lh: \p ―Amá Cristo ama lakahuán nac Belén porque cha̱tum namá profetas, Dios chuné ma̱lacpuhuá̱ni̱lh natzoka nac ixlibro: \q1 \v 6 Huix li̱xcájnit actzú ca̱chiquí̱n Belén, ni̱tú cali̱púhuanti, ma̱squi nac pu̱latama̱n Judea lakmakancana \q1 aná jaé ca̱chiquín ama lakahuán cha̱tum xapuxcu chixcú tí ama ca̱maktakalha quincamán xalac Israel. \p \v 7 Astá̱n Herodes tze̱k ca̱tasánilh amá magos y ca̱kalhpútzalh lihua xnicu ixta̱cxilhni̱t tzúculh lakskoy itstacu Cristo. \v 8 Y la̱ ca̱li̱cxilhko̱lh, ca̱huánilh: \p ―Capítit nac Belén y calacaputzátit namá skata; y acxni nataka̱sá̱tit nataná̱tit quila̱huaniyá̱u lihua nicu huí xlacata na̱ nacán lakachixcuhuí. \p \v 9 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh rey Herodes xlacán tata̱yapá nac tijia, y amá stacu tzucupá ca̱pu̱laní ní ixtatla̱huama̱na hasta tácha̱lh nac Belén. Y acxni tatalacatzúhui̱lh ní ixlakahuani̱t Jesús, amá stacu tancs ta̱tá̱yalh ixchic. \v 10 Xlacán tali̱pa̱xahuako̱lh tú ixta̱cxilhma̱na, \v 11 y tatziyanti̱lhá tatánu̱lh nac ákxtaka y tá̱cxilhli amá skata ixkokama ixna̱na María. Tuncán tatatzokóstalh y talakachixcúhui̱lh. Astá̱n tama̱kálhke̱lh cajas ní ixtamuju̱ni̱t la̱ta tú ixtali̱mín, y tama̱squíhui̱lh amá actzú skata: oro, incienso y xamu̱csún mirra. \p \v 12 Astá̱n acxni talhtátalh, cha̱tum ángel ca̱ma̱ma̱níxni̱lh ni̱ catalactáspitli nac Jerusalén ní ixlama rey Herodes xlacata ni̱tú catali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh; y talácalh ixpu̱latama̱ncán a̱lacatunu tijia. \s1 José ma̱tza̱lí Jesús y li̱n nac pu̱latama̱n Egipto \p \v 13 La̱ ta̱nko̱lh amá paxia̱lhnaní̱n, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni̱lh José acxni itlhtatama, y huánilh: \p ―La̱ta chí tuncán cata̱qui y cata̱tza̱la namá skata na̱ chuná ixna̱na; caca̱li̱pi nac pu̱latama̱n Egipto. Aná calatapa hasta xní nacuaniparayá̱n tú mili̱tláhuat, porque rey Herodes ama tzaksá makní jaé skata. \p \v 14 José pi̱huá amá ca̱tzisní ca̱ta̱tzá̱lalh amá skata y na̱ chuná María pakán nac Egipto. \v 15 Aná talatáma̱lh hasta tíni̱lh rey Herodes. Chuná jaé kantáxtulh ixtachihuí̱n Dios ni̱ma̱ tima̱lacpuhuá̱ni̱lh profeta Josías natzoka nac ixlibro, y xlá huá: “Cli̱ma̱paksí̱nalh cali̱minca quinkahuasa catáxtulh ní latamá cEgipto.” \s1 Herodes li̱ma̱paksi̱nán caca̱makni̱ca lactzú camán nac Belén \p \v 16 Herodes li̱cuánit sí̱tzi̱lh acxni ma̱kachákxi̱lh la̱ ixta̱kskahuini̱t amá magos pues ni̱ ixtalactaspitni̱t ní ixca̱huanini̱t. Xlá ca̱li̱ma̱páksi̱lh soldados catáalh nac Belén y catamákni̱lh hua̱k lactzú lakkahuasán ni̱ma̱ ya̱ ixtama̱sputú aktuy ca̱ta, pues amá magos tí ixca̱ta̱chihui̱nani̱t ixtahuanini̱t xlacata ixkalhí como aktuy ca̱ta la̱ta xla̱huán titá̱cxilhli itstacu Cristo. \v 17 Jaé tamakní̱n ni̱ma̱ tláhualh rey Herodes li̱ma̱kantáxti̱lh tú istzokni̱t profeta Jeremías, xlá huá: \q1 \v 18 Aná nac aktum actzú ca̱chiquín huanicán Ramá, \q1 takaxmatí la̱ ta̱ktasá tí ta̱kxtakajnán; \q1 mákat taquilhchá̱n la̱ta tatasá, \q1 pues ixlacchajancán talaktasá, \q1 la̱ta tali̱puhuán ixcamancán ni̱ma̱ tamakatzanka̱ni̱t; \q1 y ni̱ talacasquín tí naca̱ta̱chihui̱nán li̱pa̱xáu. \p \v 19 Táalh quilhtamacú rey Herodes ni̱lh y maktum acxni itlhtatama José, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni̱lh y huánilh: \p \v 20 ―Cata̱qui, caca̱ta̱taspitpara namá actzú kahuasa y na̱ chuná ixna̱na nac mimpu̱latama̱ncán Israel porque tí ixtamakni̱putún chí tani̱lhá. \p \v 21 José ta̱yapá nac tijia ca̱ta̱ampá Jesús y María pakán ixpu̱latama̱ncán Israel. \v 22 La̱ta ya̱ ixchá̱n nac Judea catzi̱tá̱yalh nac tijia xlacata acxni ni̱lh rey Herodes tzúculh ma̱paksi̱nán ixlakapu̱xoko ixkahuasa ixuanicán Arquelao. José jícualh tziná y ni̱ cha̱mpútulh aná, pero maktum acxni itlhtatama, cha̱tum ixángel Dios ma̱ma̱níxni̱lh y huánilh caalh latamá nac Galilea. \v 23 Ti̱tum tácha̱lh amá pu̱latama̱n Galilea y táalh talatamá nac aktum actzú ca̱chiquí̱n huanicán Nazaret. Profetas taquílhcha̱lh acxni tali̱chihuí̱nalh xlacata Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtú cristianos ixama li̱ma̱pa̱cuhui̱cán nazareno. \c 3 \s1 Juan Bautista chihui̱nán nac desierto \r (Mr. 1.1‑8; Lc. 3.1‑9, 15‑17; Jn. 1.19‑28) \p \v 1 Juan Bautista acxni lákcha̱lh ixquilhtamacú nama̱lacatzuquí ixtascújut, alh aná ní ni̱tí talama̱na nac desierto ni̱ma̱ ixuí nac pu̱latama̱n Judea. Xlá tzúculh tzaksá ca̱ma̱tancsá cristianos, \v 2 y ca̱li̱tlá̱n ixca̱huaní: \p ―Catalakxta̱palí̱tit ni̱ tla̱n milatama̱tcán y cali̱pa̱huántit Dios porque accha̱ni̱t ixquilhtamacú acxni Dios nama̱lacatzuquí sa̱sti ixtapáksi̱t nac ca̱quilhtamacú. \p \v 3 Profeta Isaías maká̱n ixli̱chihui̱nani̱t ixtascújut Juan, y lacatum chuné istzokni̱t ixlacata: \q1 Nac desierto ama takaxmatí la̱ aktasá acxni ma̱kalhchihui̱ni̱nán cha̱tum chixcú: \q1 “Catacá̱xtit, tancs calatapá̱tit, ti̱tum catrapí̱tit ixtijia milatama̱tcán, \q1 pues mima ca̱lakpaxia̱lhnaná̱n Mimpu̱chinacán.” \p \v 4 Juan ixli̱tlahuani̱t ixlháka̱t ixmakxu̱hua camello, ixli̱tampu̱lakchi̱cani̱t aktum cinturón xla xu̱hua; ixli̱hua̱yán lactzú xtuqui y táxca̱t xala ca̱quihuí̱n ni̱ma̱ ixca̱taka̱sa. \v 5 Ixtaán takaxmata Juan nac desierto lhu̱hua cristianos xala ca̱chiquí̱n xla Jerusalén y tí ixtalama̱na ixli̱ti̱lanca pu̱latama̱n Judea, y na chuná tí ixtalama̱na ixquilhpa̱ni̱tni kalhtuchoko Jordán. \v 6 Tí ixtali̱ta̱yá ixtala̱kalhi̱ncán ixli̱hua̱k ixnacujcán xlá ixca̱kmunú nac kalhtu̱choko Jordán. \v 7 Pero namá judíos tí ixca̱huanicán fariseos y tí ixca̱huanicán saduceos na̱ tzúculh tamín na̱ naca̱kmunucán. Xlá ixca̱lakakahuaní, ixca̱ta̱ma̱lacastuca ixkasatcán lacli̱cuánit lu̱hua; chuné ixca̱huaní: \p ―Huixín la̱ ixli̱talakapasnicán xcananí̱n lu̱hua. ¿Ticu ca̱huanín para ta̱kmunuyá̱tit pa̱t taxtuniyá̱tit ta̱kxtakajni ni̱ma̱ talacatzuhui̱ma? \v 8 Ma̱s ca̱macuaniyá̱n pu̱la calakxta̱palí̱tit milatama̱tcán y cama̱sí̱tit xli̱ca̱na lapa̱nántit la̱ lactlá̱n cristianos. \v 9 ¿A poco puhuaná̱tit huixín ni̱tú ama ca̱pa̱xtoká̱n porque li̱tanu̱yá̱tit ixli̱talakapasni Abraham? Namá ni̱tú li̱macuán porque aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios para ixlacásquilh tla̱n ca̱lakxta̱palí catu̱ya̱huá chíhuix y ixli̱talakapasni Abraham ca̱tlahuá. \v 10 Dios ca̱cxilhni̱t lhu̱hua cristianos la̱ quihui ni̱ma̱ yaj tú tali̱macuán; ixhacha ma̱kapu̱ya̱huani̱ttá ama ca̱ma̱xoko̱ní. Namá cristianos tí ca̱li̱macá̱n quihui ni̱ma̱ yaj tama̱stá tla̱n ixtahuácat nac ixlatama̱tcán ama ca̱tancá y ama ca̱ma̱pú nac lhcúya̱t. \p \v 11 ’Tí talakmakán ixtala̱kalhi̱ncán aquit cca̱liakmunú chúchut xlacata naca̱li̱lakapascán talakxta̱pali̱ni̱t ixlatama̱tcán, pero amajá chin cha̱tum tí cpu̱lanima y huá tí kalhí li̱tlihueke que ni̱ siquiera cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nakatxcuta nama̱xtuní ixtatu̱nu. Xlá ama ca̱liakmunuyá̱n ixli̱tlihueke Espíritu Santo y ama ca̱li̱cxila mintapuhua̱ncán nac lhcúya̱t. \v 12 Y jaé tí ama ca̱lacsaca cristianos, lacpuhuani̱ttá la̱ ama ca̱ma̱pitzí, naca̱tlahuá la̱ tí ma̱lakkosú itstapu. Ama ma̱xtú hua̱k palhma ni̱ma̱ ta̱lani̱t, ama ma̱pú nac lhcúya̱t ni̱ma̱ ni̱cxni laksputa; y hua̱k xalacscarancua ixtalhtzi ixtachaná̱n ama ma̱quí nac ixchic xlacata ni̱tú nalaní. \s1 Juan akmunú Jesús \r (Mr. 1.9‑11; Lc. 3.21‑22) \p \v 13 Ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú Jesús taxtutá̱qui̱lh ixca̱chiquí̱n nac Galilea y alh pakán nac kalhtu̱choko Jordán xlacata naakmunú Juan Bautista. \v 14 Pero xlá ni̱ akmunupútulh y huánilh: \p ―¿Hua̱nchi quilaktana xlacata aquit nacakmunuyá̱n? Aquit chá clacasquín huix naquiakmunuya porque huix ma̱s tali̱pa̱u. \p \v 15 Jesús kálhti̱lh: \p ―Ni̱tú cahuanti huix; caquiakmunu. Chí tamaclacasquiní cama̱kantaxti̱huí tú laclhca̱ni̱t Dios natlahuayá̱u nac quilacatacán. \p \v 16 Juan yaj ma̱s tú huánilh y akmúnulh Jesús nac kalhtu̱choko Jordán; y acxni tzúculh tacuta nac ixquilhtú̱n chúchut, tási̱lh la̱ akapú̱n talácqui̱lh y tá̱ctalh Ixespíritu Dios la̱ tantum paloma y akchipánilh ixtalacapa̱stacni Jesús y chuná jaé maklhtí̱nalh ixli̱tlihueke. \v 17 Nac akapú̱n takaxmáti̱lh jaé tachihuí̱n: \p ―Huá jaé quinkahuasa ni̱ma̱ clakalhamán y snu̱n cli̱pa̱xahuá la̱ ckalhí. \c 4 \s1 Tlajaná li̱cxila Jesús natlahuá tala̱kalhí̱n \r (Mr. 1.12‑13; Lc. 4.1‑13) \p \v 1 La̱ ta̱kmunuko̱lh Jesús Espíritu Santo ma̱cxcatzí̱ni̱lh naán latamá nac desierto xlacata tlajaná nali̱cxila ixtapuhuá̱n para tla̱n nama̱tlahuí tala̱kalhí̱n. \v 2 Xlá ni̱tú li̱huá̱yalh la̱ta latáma̱lh nac desierto ti̱puxum chichiní y ti̱puxum ca̱tzisní, pero acxni tzincsli tlajaná tuncán ma̱laktzanke̱pútulh ixtapuhuá̱n. \v 3 Ni̱ para cátzi̱lh la̱ lakata̱yachi y huánilh: \p ―Para xli̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios y kalhi̱ya li̱tlihueke, jaé chíhuix, simita caca̱tlahua. \p \v 4 Xlá kálhti̱lh: \p ―¡To! Pues nac Escrituras huan: “Ni̱ huata simita tla̱n li̱latamá cha̱tum chixcú, na̱ tamaclacasquiní nali̱kalhkasa ixli̱stacni xli̱hua̱k ixtachihuí̱n Dios ni̱ma̱ li̱ma̱paksi̱nán.” \p \v 5 Astá̱n tlajaná tá̱alh Jesús nac ixakstí̱n lanca pu̱siculan xla Jerusalén. \v 6 Y aná kalhputzapá: \p ―Para xli̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios capa̱tasta la̱ta ixli̱ta̱lhmá̱n jaé pu̱siculan, pues nac Escrituras tatzokni̱t: \q1 Dios ama ca̱ma̱lakachá ixángeles natamaktakalhá̱n, \q1 y natali̱chipapa̱xtoká̱n ixmacán xlacata ni̱ nata̱cuacaya y natalaxtapa̱ya nac ca̱chihuixni. \p \v 7 Xlá kalhti̱pá: \p ―Pero nac Escrituras tatzokni̱t: “Mimpu̱chiná Dios ni̱cxni chu̱ta cali̱kalhkamá̱nanti xlacata natlahuá milacata tú ni̱ macuaniyá̱n.” \p \v 8 Tlajaná ta̱ampá Jesús nac ixakstí̱n aktum lanca sipi y ma̱lacahuá̱ni̱ko̱lh hua̱k pu̱ma̱paksi̱n xala ca̱quilhtamacú y la̱ li̱cá̱cni̱t tahuila̱na. \v 9 Y amá tlajaná huánilh: \p ―Aquit nacmacama̱xqui̱yá̱n hua̱k jaé pu̱latama̱n para quintatzokostaniya y quilakachixcuhui̱ya la̱ mimpu̱chiná. \p \v 10 Pero Jesús kálhti̱lh: \p ―¡Catake̱nu ní cyá tlajaná! Porque nac Escrituras huan: “Huata Dios Mimpu̱chiná calakachixcuhui y huata huá cakaxpatni tú li̱ma̱paksi̱yá̱n.” \p \v 11 Amá tlajaná yaj tú tá̱yalh y akxtakyá̱hualh Jesús; a̱stá̱n támilh ángeles xalac akapú̱n y tamá̱xqui̱lh tú ixmaclacasquín nali̱latamá. \s1 Jesús ma̱tzuquí ixtascújut nac Galilea \r (Mr. 1.14‑15; Lc. 4.14‑15) \p \v 12 Ni̱ ixli̱maka̱s Juan Bautista ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chi̱n; acxni cátzi̱lh Jesús ampá nac Galilea y cha̱lh nac Nazaret ana ní itstacni̱t. \v 13 Pero ni̱ maka̱s tamákxtakli juú y alh latamá nac Capernaum; jaé ca̱chiquí̱n ixuí ixquilhtú̱n pupunú Galilea ixca̱ta̱kalhpa̱xtoka aktuy pu̱latama̱n ca̱huanicán Zabulón y Neftalí. \v 14 Chuná jaé Jesús ma̱kantáxti̱lh tú istzokni̱t ixlacata profeta Isaías: \q1 \v 15 Nac ixacpún kalhtu̱choko Jordán ana ní lacatzucú lanca pu̱latama̱n Galilea, nac tijia ni̱ma̱ an nac pupunú, \q1 tahuila̱na aktuy actzú ca̱chiquí̱n Zabulón y Neftalí, \q1 y tí talama̱na juú ca̱lakmakancán porque ni̱ judíos; \q1 \v 16 xlacán ca̱paklhtu̱tá ixtalama̱na pero ca̱lákchilh lanca taxkáket tú natali̱lacahua̱nán; \q1 y ma̱squi ixamajá ta̱kchakxa y talaktzanká, tla̱n tali̱lacahuá̱nalh amá taxkáket. \p \v 17 La̱ta amá quilhtamacú Jesús tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos, ixca̱huaní: \p ―Calakxta̱palí̱tit ni̱ tla̱n milatama̱tcán y cali̱pa̱huántit Dios porque accha̱ni̱t quilhtamacú ama ma̱lacatzuquí sa̱sti ixtapáksi̱t nac milatama̱tcán. \s1 Jesús ca̱huaní cha̱ta̱ti chakananí̱n catatakókelh \r (Mr. 1.16‑20; Lc. 5.1‑11) \p \v 18 Maktum quilhtamacú Jesús ixtla̱huama ixquilhtú̱n pupunú xla Galilea acxni cá̱cxilhli cha̱tuy chakananí̱n ixtamuju̱ma̱na istza̱lhcán nac chúchut, cha̱tum ixuanicán Simón y a̱stá̱n li̱tapa̱cúhui̱lh Pedro, ixta̱cam ixuanicán Andrés. \v 19 Jesús ca̱huánilh: \p ―Huixín xchipananí̱n tamakní, ¡quila̱takokéu y aquit nacca̱ma̱si̱niyá̱n la̱ ca̱chipacán cristianos tí ta̱ktzanka̱ni̱t! \p \v 20 Xlacán ni̱ para tla̱n takaxmatko̱lh, tuncán ta̱kxtakmákalh istza̱lhcán y tatakókelh Jesús. \p \v 21 Tla̱huampá a̱laktzú y ca̱cxilhpá cha̱tuy li̱ta̱camán Jacobo y Juan, xlacán ixtata̱taju̱ma̱na ixti̱cucán huanicán Zebedeo nac aktum barco, ixtalakaxtokoma̱na istza̱lhcán ni̱ma̱ ixtapu̱chakanán. Jesús na̱ ca̱huánilh catatakókelh; \v 22 y na̱ chuná ni̱ para tla̱n takaxmatko̱lh ta̱kxtakmákalh ixti̱cucán, istza̱lhcán, y tatakókelh Jesús. \s1 Jesús ca̱ma̱kalhchihuiní lhu̱hua cristianos \r (Lc. 6.17‑19) \p \v 23 Jesús ca̱ta̱lakatza̱lako̱lh ixdiscípulos amá pu̱latama̱n Galilea y la̱ta ní ixchá̱n ixtanú nac ixpu̱tamakstoknicán judíos ni̱ma̱ ixuí nac ca̱chiquí̱n y aná ixca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos, ixca̱huaní la̱ Dios ixma̱lacatzuqui̱putún sa̱sti ixtapáksi̱t nac ixlatama̱tcán. Y na̱ chuná ixca̱ma̱ksa̱ní cristianos ni̱ma̱ ixtakalhí xatu̱ta yá tá̱tat o tasipá̱ni̱t. \v 24 Hua̱k ixtascújut Jesús ni̱ma̱ ixca̱tlahuáy ixca̱li̱chihui̱nancán cani̱huá mákat pu̱latama̱n y lhu̱hua tzúculh tali̱mín ixta̱tatlaní̱n, hasta tí xtalama̱na nac aktum mákat pu̱latama̱n huanicán Siria na̱ tacátzi̱lh. Ixca̱li̱mincán tí ixtakalhí ti̱pa̱katzi tá̱tat, tasipá̱ni̱t, para tí xca̱makatlajani̱t tlajaná, para tí ixtastaka̱ni̱ni̱t, para tí ixtalaclu̱nchu̱ni̱t; Jesús hua̱k ixca̱ma̱ksa̱ní. \v 25 La̱ta ní ixán ixtatakoké lhu̱hua cristianos xala cani̱huá pu̱latama̱n para xalac Galilea, Decápolis, Jerusalén, Judea y hasta tí ixtalama̱na ixli̱quilhtu̱na̱chá kalhtu̱choko Jordán. \c 5 \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ama ma̱ta̱xtuca nalakchá̱n Dios \r (Lc. 6.20‑23) \p \v 1 Maktum tunuj quilhtamacú Jesús ácxilhli la̱ ixtatakokeni̱t lhu̱hua cristianos. Xlá talacá̱cxtulh aktum sipi y acxni cha̱lh ní ca̱xtum tziná, aná curucs ca̱ta̱tahuilako̱lh ixdiscípulos \v 2 y tzúculh ca̱huaní jaé laclanca talacapa̱stacni la̱ ixli̱latama̱tcán: \p \v 3 ―Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí tali̱ta̱yá huí tú ca̱tzanka̱ní nac ixnacujcán, pues tí chuná jaé takalhí ixtalacapa̱stacnicán Dios lakatí ca̱maklhti̱nán nac ixtapáksi̱t. \p \v 4 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí laccamama talaktasá tú tapa̱xtoka cristianos, porque Dios ama ca̱ma̱xquí li̱camama natatziyán. \p \v 5 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí ni̱ talakatí talactlancán, pues nac ixpa̱xtú̱n Dios ama ca̱maklhti̱nán hua̱k tú cama̱lacnu̱ni̱t naca̱ma̱xquí tí tali̱pa̱huán. \p \v 6 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí xli̱hua̱k ixnacujcán talacputzá la̱ tancs natalatamá, porque Dios ama ca̱ma̱xquí tú taputzá. \p \v 7 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí tla̱n tacatzí y ca̱lakalhamán xa̱makapitzi cristianos, porque Dios na̱ ama ca̱lakalhamán. \p \v 8 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí aktum tahuili̱ni̱t ixtapuhua̱ncán natamacuaní Dios nac ixlatama̱tcán, porque xlá ama ca̱ma̱cxcatzi̱ní ixtalacapa̱stacni. \p \v 9 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúlh amá tí tama̱koxumixí cristianos ni̱ catará̱slakli, porque Dios ama ca̱li̱macá̱n xli̱ca̱na ixcamán. \p \v 10 ’Catapa̱xáhualh ni̱ cata̱katúyulh amá tí tancs talama̱na ni̱tú ixlakxtucán, pero ca̱liakskahuinancán y ca̱ta̱ra̱slakcán, pues la̱ jaé tí Dios lakatí ca̱maklhti̱nán nac ixtapáksi̱t. \p \v 11 ’Capa̱xahuátit ni̱ ca̱katuyúntit huixín tí caj quilacata ca̱li̱ya̱huacaná̱tit tú ni̱ ca̱na, ca̱pu̱tlakacaná̱tit y ca̱ma̱kxtakajni̱caná̱tit. \v 12 ¡Cama̱tla̱ní̱tit tú ca̱lakcha̱ni̱tán y ni̱tú cali̱puhuántit! Porque Dios Minticucán ama ca̱ma̱xqui̱yá̱n mintaxoko̱ncán nac akapú̱n. Ca̱ksántit profetas ni̱ma̱ talatáma̱lh maká̱n, na̱ chuná ca̱pu̱tlakaca y ca̱ma̱kxtakajni̱ca ma̱squi Dios ixca̱ma̱lakacha̱ni̱t. \s1 Ixdiscípulos Jesús ca̱li̱macá̱n la̱ mátzat y taxkáket \r (Mr. 9.50; Lc. 14.34‑35) \p \v 13 ’Aquit cca̱li̱ma̱nu̱yá̱n ca̱quilhtamacú la̱ mátzat ni̱ma̱ li̱ma̱skoke̱nancán; huixín pa̱t ca̱ma̱ta̱yani̱yá̱tit cristianos xlacata ni̱ natalaktzanká. Huixín catzi̱yá̱tit la̱ mátzat li̱ma̱skoke̱cán li̱hua xlacata nata̱yaní; pero para namá mátzat yaj ma̱skoke̱nán a̱huata maka̱ncán y cati̱huá tla̱n lacta̱yamí. \p \v 14 ’Chuná li̱tum, ixlacati̱ncán cristianos huixín ixtaxkaketcán tú ama tali̱lacahua̱nán ca̱quilhtamacú, na̱ chuná la̱ aktum ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ huí ixakstí̱n sipi, cati̱huá ma̱squi mákat tla̱n li̱lacahua̱nán. \v 15 Nac aktum ákxtaka ni̱cxni aktlapanu̱cán pu̱skon, siempre huili̱cán ta̱lhmá̱n xlacata hua̱k cristianos natalacahua̱nán. \v 16 Y huixín na̱ chuná caca̱li̱ma̱lacahuaní̱tit xa̱makapitzi cristianos milatama̱tcán, y la̱ta tú tlahuayá̱tit xlacán tla̱n natali̱lacahua̱nán mintaxkaketcán y nata̱cxila la̱ Dios ca̱makskoyuli̱ná̱n, y acxni natasí mintascujutcán natali̱lakachixcuhuí Mimpu̱chinacán Dios xalac akapú̱n. \s1 Jesús ni̱ ma̱ke̱nú tú li̱ma̱paksí̱nalh Dios \p \v 17 ’Ni̱ capuhuántit huixín xlacata cmini̱t cca̱ma̱ke̱nú tú li̱ma̱paksi̱nani̱t Dios ca̱quilhtamacú, la̱ namá tapáksi̱t ni̱ma̱ má̱xqui̱lh Dios profeta Moisés y na̱ chuná tú tama̱si̱ni̱t xa̱makapitzi profetas; aquit cmini̱t ca̱ma̱tancsá la̱ta tú ni̱ chuná ma̱kachakxi̱ni̱tántit y ni̱ chuná tlahuayá̱tit. \v 18 Ixli̱hua̱k quinacú cca̱huaniyá̱n ni̱ huí tí ama ma̱ke̱nú ni̱ para akstum tachihuí̱n tú li̱ma̱paksi̱nani̱t Dios nac Escrituras; tamaclacasquiní cakantáxtulh hua̱k ixtapuhuá̱n ni̱ma̱ laclhca̱ni̱t ca̱quilhtamacú y nac akapú̱n. \v 19 Cati̱huá tí lakmakán y ni̱ ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t ma̱squi caj actzú ixtapáksi̱t Dios porque puhuán ni̱tú li̱macuán y ca̱ma̱si̱ní xa̱makapitzi catamakslihuékelh, nac ixtapáksi̱t Dios namá chixcú ama̱ca li̱maca̱ncán la̱ cha̱tum takalhí̱n chixcú. Pero tí ca̱ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t ma̱squi caj lactzú ixtapáksi̱t Dios y ca̱ma̱si̱ní xa̱makapitzi catamakslihuékelh, nac ixtapáksi̱t Dios ama̱ca li̱maca̱ncán cha̱tum tali̱pa̱u chixcú. \v 20 Xa̱huá, para huixín ni̱ lacputzayá̱tit la̱ naca̱liakapu̱layá̱tit lactlá̱n tapuhuá̱n namá fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y ca̱makslihuekeyá̱tit ixkasatcán, ni̱ lá pa̱t li̱pa̱xahuayá̱tit tú Dios ma̱lacnu̱ni̱t naca̱ma̱xquí tí xli̱ca̱na tali̱pa̱huán. \s1 Tí tara̱si̱tzi̱ní ixta̱cristiano mini̱ní naxoko̱nán \r (Lc. 12.57‑59) \p \v 21 ’Huixín catzi̱yá̱tit la̱ huan amá ixtapáksi̱t Moisés ni̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xquí̱n: “Ni̱cxni tí camákni̱lh ixta̱cristiano”, y na̱ huan: “Tí makní ixta̱cristiano cama̱lacapu̱ca xlacata naxoko̱nán.” \v 22 Pero chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí̱n: Cati̱huá tí tara̱si̱tzi̱ní ixta̱cristiano y ni̱ ma̱tzanke̱naní, na̱ mini̱ní nama̱lacapu̱cán xlacata naxoko̱nán. Tí huaní ixta̱cristiano: “Huix takalhí̱n”, mini̱ní nama̱lacapu̱cán ixlacati̱ncán lactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n xlacata xlacán natama̱xoko̱ní. Y amá tí cuchu̱huí ixta̱cristiano o lacpuhuaní calaktzánka̱lh, namá tla̱n ama̱ca maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní ma̱s tapala̱xlá ama akxtakajnán. \p \v 23 ’Xa̱huá para huix li̱pina mili̱lakachixcuhui̱n nac pusiculan, y lihua pa̱t lakachixcuhui̱ya Dios acxni aksana xlacata ta̱ra̱makasi̱tzi̱ni̱ta minta̱cristiano, \v 24 camákxtakti nac ixpa̱xtú̱n pu̱lakachixcuhui̱n tú li̱pina y pu̱la capit ta̱lacca̱xlaya minta̱cristiano xlacata nama̱tzanke̱naniyá̱n tú li̱makatzanka̱ni̱ta, y a̱stá̱n nataspita y li̱pa̱xáu namacama̱sta̱ya mili̱lakachixcuhui̱n ixli̱hua̱k minacú. \p \v 25 ’Chuná li̱tum, para tí ta̱ra̱makasi̱tzi̱yá̱n y huaniyá̱n ama ma̱lacapu̱yá̱n, la̱ta ya̱ ma̱laksi̱yá̱n cata̱lacca̱xla ca̱li̱tlá̱n xlacata ni̱ natasanicana nac pu̱ma̱paksí̱n y nama̱nu̱cana nac pu̱la̱chí̱n. \v 26 Pues para tanu̱ya aná, pa̱t xokoko̱ya la̱ta tú nali̱ma̱lacapu̱cana. \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ lakmakancán tala̱kalhí̱n \p \v 27 ’Huixín catzi̱yá̱tit la̱ huan amá li̱ma̱paksí̱n ni̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui̱ca: “Ni̱cxni tí calakamáklhti̱lh ixpusca̱t ixta̱cristiano.” \v 28 Pero chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí̱n: Cati̱huá tí ma̱squi laca̱ní cha̱tum pusca̱t y kalhi̱putún tuncán, pues nac ixnacú tlahuá tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios y na̱ mini̱ní naxoko̱nán. \p \v 29 ’Para aktum milakastapu ma̱laktzanke̱yá̱n natlahuaya tala̱kalhí̱n, ¡cama̱xtu y catramákanti mákat! Pues ma̱s macuaniyá̱n camakatzanka aktum milakastapu y ni̱ la̱ta katzi̱ya namacapincana nac pu̱pa̱tí̱n ana ní naakxtakajnana. \v 30 Chuná li̱tum para aktum mimacán ma̱laktzanke̱yá̱n natlahuaya tala̱kalhí̱n, ¡caca̱cti y catramákanti mákat! Pues ma̱s macuaniyá̱n camakatzanka aktum mimacán y ni̱ la̱ta katzi̱ya namacapincana nac puakxtakajni. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí makxtaka ixta̱cha̱t \r (Mt. 19.9; Mr. 10.11‑12; Lc. 16.18) \p \v 31 ’Huixín catzi̱yá̱tit la̱ huan amá li̱ma̱paksi̱n ni̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui̱ca: “Tí tamakaxtokni̱t y makxtakputún ixta̱cha̱t, huata camá̱xqui̱lh ixpusca̱t aktum cápsnat tla̱n xaca̱xlán ixlacatí̱n pu̱ma̱paksí̱n.” \v 32 Pero chí aquit cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí̱n: Cha̱tum chixcú tí makxtaka ixta̱cha̱t tlahuá quilhmactuy tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios, pues namá pusca̱t ma̱squi ni̱ ixkalhí tunuj chixcú, xlá aktlakahuacá naputzá ixta̱tahuila, y xa̱cha̱tum pusca̱t tí ta̱tahuilá na̱ huá ma̱tlahuí tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n \p \v 33 ’Huixín na̱ catzi̱yá̱tit la̱ huan amá li̱ma̱paksí̱n ni̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui̱ca: “Siempre cama̱kantaxti mintachihuí̱n acxni li̱ma̱lacnu̱ya ixtacuhui̱ní Mimpu̱chiná Dios.” \v 34 Pero aquit chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí̱n: Ni̱cxni tú cali̱ma̱lacnu mintachihuí̱n acxni ni̱ pa̱t ma̱kantaxti̱ya tú ma̱lacnu̱ya. Ni̱ cali̱kalhkamá̱nanti akapú̱n y huá cali̱ma̱lacnu mintachihuí̱n, pues akapú̱n ixpu̱latama̱n Dios; \v 35 ni̱ cali̱kalhkamá̱nanti ca̱quilhtamacú y huá cali̱ma̱lacnu mintachihuí̱n, porque juú ixpu̱lacta̱y Mimpu̱chinacán Dios; ni̱ para Jerusalén cali̱kalhkamá̱nanti y huá cali̱ma̱lacnu mintachihuí̱n, porque aná jaé ca̱chiquí̱n huí ixpu̱ma̱paksí̱n Mimpu̱chinacán ca̱quilhtamacú. \v 36 Ni̱ para miakxa̱ka tú cali̱ma̱lacnu mintachihuí̱n nama̱kantaxti̱ya, porque ni̱ huix ma̱paksi̱ya; ni̱ lá ma̱tzitzekeya o ma̱starankeya ca̱na kanstum minchíxit. \v 37 Huixín acxni tú li̱chihui̱naná̱tit huata cahuántit: “Je, nacma̱kantaxtí” o “Tó, ni̱ cactima̱kantáxti̱lh”; pues tí ma̱s ma̱tancsaputún ixtachihuí̱n y li̱ma̱lacnú tú li̱pa̱huán xlacata ma̱s naca̱najlanicán, namá, tlajaná ma̱xquí ixtapuhuá̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ca̱pa̱ti̱nicán tí quinca̱si̱tzi̱niyá̱n \r (Lc. 6.29‑30) \p \v 38 ’Huixín catzi̱yá̱tit la̱ huan amá li̱ma̱paksí̱n ni̱ma̱ maká̱n quinca̱ma̱xqui̱ca: “Tí ma̱xtuní ixlakastapu ixta̱cristiano, na̱ capu̱spitnica tú tláhualh; y tí ma̱pa̱tasti̱ní ixtatzán ixta̱cristiano, na̱ cama̱pa̱tasti̱nica ixtatzán.” \v 39 Pero aquit chí cca̱huaniyá̱n ma̱s tancs tachihuí̱n: para cha̱tum minta̱cristiano tlahuaniyá̱n tú ni̱ tla̱n o la̱kalhi̱yá̱n, huix ni̱ capu̱spitni ixtaxokó̱n, ma̱s chá catamakxtakni; y tí lakakaxiyá̱n lakatu, na̱ cama̱lacnu̱ni calakakaxín xa̱lakatu milacán. \v 40 Para tí ma̱lacapu̱yá̱n caj xlacata maklhti̱putuná̱n xala ixkalhni milháka̱t, ¡cali̱mákxtakti na̱ cali̱lh xala ixtancá̱n milháka̱t! \v 41 Para huí tí xafuerza ma̱li̱ni̱yá̱n cacucani ixtacuca aktum kilómetro ixli̱lakamákat, huix ca̱li̱tlá̱n cali̱pini ixtacuca aktuy kilómetro. \v 42 Chuná li̱tum ni̱ calakcatzani amá tí maksquiná̱n tú maclacasquín, cama̱xqui, y ni̱ calacatza̱la amá minta̱cristiano ni̱ma̱ maksquiná̱n, cama̱sa̱cuani tú maclacasquín, ¡cama̱xqui para kalhi̱ya! \s1 Jesús li̱chihui̱nán catara̱lakalhámalh tí enemigos \r (Lc. 6.27‑28, 32‑36) \p \v 43 ’Huixín na̱ catzi̱yá̱tit jaé li̱ma̱paksí̱n: “Calakalhámanti tí miamigo y casi̱tzi̱ni tí mienemigo.” \v 44 Chí aquit cca̱huaniyá̱n tú mili̱tlahuatcán: Calakalhámanti mienemigo, cama̱tzanke̱nani, y catlahuani li̱tlá̱n amá tí ni̱ ca̱cxilhputuná̱n y ca̱si̱tzi̱niyá̱n; huixín caca̱li̱kalhtahuakátit ixlacatí̱n Dios xlacata ni̱ natapa̱xtoka tú ni̱ tla̱n. \v 45 Para chuná jaé latapa̱yá̱tit, Minti̱cucán xalac akapú̱n ama ca̱li̱maca̱ná̱n lactlá̱n ixcamán; porque xlá quilhpa̱xtum ca̱ma̱xquí ixtaxkáket chichiní tí lactlá̱n cristianos, y hasta tí lacsnú̱n talani̱t na̱ tali̱lacahua̱nán; y acxni ma̱lakachá se̱n na̱ tamaklhti̱nán tí lactlá̱n tacatzí, y hasta tí lacsnú̱n talani̱t na̱ tamaclacasquín. \v 46 Aquit cca̱huaniyá̱n, para huixín huata lakalhamaná̱tit tí na̱ ca̱lakalhamaná̱n, ¿tucu ca̱li̱macuaniyá̱n? Pues hasta tí lacsnú̱n talani̱t na̱ talakalhamán tí ca̱pa̱xquí. \v 47 Chuná li̱tum, para huata ca̱huaniyá̱tit kalhé̱n mili̱talakapasnicán y miamigoscán, ¿nicu naca̱li̱lakapascaná̱tit tlahuapa̱nántit tú tla̱n? Pues tí ni̱ tali̱pa̱huán Dios na̱ chuná tara̱li̱kalhí. \v 48 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, huixín caca̱kapu̱látit ixkasatcán y cala̱pa̱xquí̱tit mili̱hua̱kcán na̱ chuná la̱ Minti̱cucán xalac akapú̱n acxtum ca̱pa̱xquí ixcamán. \c 6 \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ tlahuacán aktum li̱tlá̱n \p \v 1 ’Ni̱cxni calacputzátit tlahuayá̱tit aktum li̱tlá̱n ana ní tzamacán caj xlacata naca̱li̱pa̱huancaná̱tit y naca̱li̱kalhi̱caná̱tit la̱ lactlá̱n cristianos, pues Dios catzí mintapuhua̱ncán y ni̱tú ama ca̱ma̱xqui̱yá̱n mintaxokó̱n nac akapú̱n. \v 2 Acxni huix natlahuaya aktum li̱tlá̱n o nama̱sta̱ya milimosna, ni̱tí cali̱ma̱kalhchihui̱ni tú tlahuani̱ta la̱ talá makapitzi tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán tali̱chihui̱nán nac mimpu̱tamakstoknicán y ana ní tzamacán tú tatlahuani̱t xlacata naca̱li̱kalhi̱cán la̱ lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n, ¡pero ta̱ktzanka̱ni̱t! Porque Dios yaj tú ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. \v 3 Aquit cama ca̱huaniyá̱n la̱ mili̱tlahuatcán aktum li̱tlá̱n: acxni huix makta̱yaya minta̱cristianos, tze̱k catlahua, ni̱ para ma̱s xatali̱pa̱u miamigo cali̱ma̱kalhchihui̱ni tí makta̱yani̱ta. \v 4 Pero Minti̱cú xalac akapú̱n acxilhmá̱n y catzí tú tlahuápa̱t, xlá sí ama ma̱xqui̱yá̱n lanca mintaxokó̱n. \s1 Jesús ma̱sí la̱ kalhtahuakanicán Dios \r (Lc. 11.2‑4) \p \v 5 ’Acxni huixín kalhtahuakaniyá̱tit Dios ni̱ caca̱makslihuekétit namá tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán takalhtahuaká nac ca̱lactijyí̱n, nac mimpu̱tamakstoknicán, ana ní tzamacán xlacata na̱cxilhcán y napuhuancán xli̱ca̱na lactlá̱n cristianos; pero ixacstucán talaktzanka̱ni̱t, pues Dios catzí ixtapuhua̱ncán y ni̱ ama ca̱ma̱xquí tú tamaksquín. \v 6 Huix acxni kalhtahuakaya, catanu mi̱cstu nac mínchic, cama̱lacchahua pu̱hui̱lhta y cakalhtahuakani Mimpu̱chiná Dios; xlá na̱cxilá̱n y como catzí tú maclacasquina nama̱xqui̱yá̱n. \p \v 7 ’Huix ni̱ caca̱makslihueke namá cristianos tí ni̱ talakapasa ixtalacapa̱stacni Dios; xlacán acxni takalhtahuakaní Dios tahuán pi̱hua pi̱huá akstum tachihuí̱n porque tapuhuán para lhu̱hua tachihuí̱n tali̱kalhtahuaká, sok ama ca̱ma̱xqui̱cán tú taxcalama̱na. \v 8 Huix cahuani Dios tú taxtú nac minacú porque xlá catzi̱yá tú maclacasquinátit la̱ta ya̱ para huaniyá̱tit. \v 9 Aquit cama ca̱ma̱si̱niyá̱n la̱ nahuaniyá̱tit Dios acxni nakalhtahuakaniyá̱tit, y cakaxpáttit: \q1 Dios Quinti̱cucán huix lápa̱t nac akapú̱n, \q1 y huata huix mini̱ní nacca̱lakachixcuhui̱yá̱n. \q1 \v 10 Cama̱lacatzuqui mintapáksi̱t nac quinacujcán, \q1 cama̱kantaxti tú laclhca̱ni̱ta nac ca̱quilhtamacú na̱ chuná la̱ kantaxtú nac akapú̱n. \q1 \v 11 Quila̱ma̱xquí̱u quintahuajcán tú nacli̱latama̱yá̱u cha̱li cha̱lí. \q1 \v 12 Quila̱ma̱tzanke̱naníu tú cli̱makatzanka̱yá̱u na̱ chuná la̱ aquín cca̱ma̱tzanke̱naniyá̱u xa̱makapitzi tú quinca̱li̱makatzanka̱niyá̱n. \q1 \v 13 Ni̱cxni quila̱kxtakmakáu xlacata ni̱ naquinca̱ma̱tlahui̱yá̱n tala̱kalhí̱n. \q1 Porque huata huix mini̱ní naquila̱cpuxcuná̱u nac quilatama̱tcán y ni̱tí ma̱ta̱xtuca mili̱tlihueke, \q1 y huata huix mini̱ní nacca̱lakachixcuhui̱yá̱n cani̱cxnihuá quilhtamacú. Chú calalh, amén. \p \v 14 ’Mimpu̱chinacán xalac akapú̱n ―ca̱huanipá Jesús― naca̱ma̱tzanke̱naniyá̱n mintala̱kalhi̱ncán para huixín na̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit minta̱cristianos tú ni̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n. \v 15 Pero xlá ni̱ catica̱ma̱tzanke̱nanín mintala̱kalhi̱ncán para huixín na̱ ni̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit xa̱makapitzi tú ni̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tú ixli̱tláhuat tí katxtaknán \p \v 16 ’Tí katxtaknán xlacata nalakachixcuhuí Dios, ni̱ camá̱si̱lh nac ixlacán lakaputzama la̱ talá namá tí talakatí ta̱kskahuinán; xlacán con takatxtaknán taán ní tzamacán xlacata naca̱cxilhcán talakaputzama̱na porque takatxtaknama̱na, pero Dios ni̱tú ama ca̱li̱ma̱nuní ixtakatxtaknicán. \v 17 Cama ca̱huaniyá̱n tú mili̱tlahuatcán: Tí katxtaknán tla̱n calakachákalh y tla̱n cataca̱xtá̱yalh \v 18 xlacata ni̱tí nacatzí para katxtaknama. Pero Minti̱cú xalac akapú̱n tí tze̱k acxilhmá̱n nali̱pa̱xahuayá̱n, y xlá nama̱xqui̱yá̱n mintaxokó̱n ni̱ma̱ mini̱niyá̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán ni̱tú li̱macuán tumi̱n nac akapú̱n \r (Lc. 12.33‑34) \p \v 19 ’Ni̱ pucuta calacputzátit ma̱kstoká̱tit lhu̱hua tumi̱n, lactlá̱n li̱taca̱xta̱y, y tú li̱latama̱cán ca̱quilhtamacú porque juú talaktzanká, ca̱lacuacán, y kalha̱naní̱n skálalh tahuila̱na tú tla̱n natakalhán. \v 20 Huixín calacputzátit ma̱kstoká̱tit laclanca talacapa̱stacni, tla̱n pa̱t li̱piná̱tit pues huá sí ama ca̱macuaniyá̱n li̱pa̱xáu nali̱latapa̱yá̱tit nac akapú̱n. Aná ni̱tú laktzanká, ni̱ para kalha̱naní̱n tla̱n tamaklhti̱yá̱n. \v 21 Y ana ní nama̱kstoká̱tit la̱ta tú nali̱scujá̱tit ca̱quilhtamacú, aná ama tamakxtaka minacujcán y mili̱stacnicán. \s1 Jesús li̱macá̱n lakastapu ixli̱lacahuá̱n quimacnicán \r (Lc. 11.34‑36) \p \v 22 Ca̱huanipá Jesús: \p ―Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n milakastapucán la̱ aktuy lámpara tú li̱lacahua̱nán mintalacapa̱stacnicán. Para tla̱n talakskoy huix kalhi̱ya staranca taxkáket y tancs latapu̱li̱ya. \v 23 Pero para milakastapu ni̱ takalhí staranca taxkáket, ¡laktzanka̱nita! Pues nac milatáma̱t ni̱ tancs latapa̱ya y la̱ ca̱paklhtu̱tá latapu̱li̱ya, y tí ca̱paklhtu̱taj tla̱huán, ¡tuhua ama huani̱ní nalakchá̱n Dios, pues ni̱ kalhí tú li̱lacahua̱nán ixmacni! \s1 Jesús li̱chihui̱nán Dios y tí kalhí tumi̱n \r (Lc. 16.13) \p \v 24 ’Tí li̱pa̱huán Dios y tí li̱pa̱huán huata ixtumi̱n, cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n cha̱tum tasa̱cua. Xlá ni̱ lá ca̱ta̱scuja cha̱tuy patrón pi̱huá quilhtamacú, porque nata̱ra̱lí̱n y nakaxmatní cha̱tum, y nasi̱tzi̱ní y nata̱ra̱tlahuá xa̱cha̱tum; y na̱ chuná tí kalhí tumi̱n para ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacni aktzonksuá Dios. \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ Dios ca̱maktakalha ixcamán \r (Lc. 12.22‑31) \p \v 25 Ca̱huanipá Jesús: \p ―Ni̱ pucuta cali̱puhuántit tú nali̱taxtuniyá̱tit cha̱li cha̱lí, y tú nali̱lhaka̱naná̱tit. Quila̱huaníu, ¿a poco ni̱ ma̱s macuán mili̱stacnicán que mintahuajcán? ¿Ni̱ li̱pa̱xahuayá̱tit la̱ katzí mimacnicán ma̱squi ni̱ kalhi̱yá̱tit milhaka̱tcán? \v 26 Huata caca̱li̱lacahua̱nántit la̱ talama̱na lactzú spitu. Xlacán ni̱ tacha̱lhca̱tnán, ni̱ para tatama̱huá, ni̱ para tama̱quí ixtahuajcán; y Mimpu̱chinacán Dios ni̱cxni ca̱kxtakmakán cha̱li cha̱lí ca̱ma̱xquí ixtahuajcán tú natali̱latamá. Para xlá ni̱ ca̱ktzonksuá lactzú spitu, ¿nicu li̱puhuana naca̱ktzonksuayá̱n huixín ixcamán? \v 27 Quila̱huaníu, ¿nicu yá cristiano ma̱squi pucuta li̱puhuán tla̱n li̱ma̱huacá a̱laktzú ixlatáma̱t? \p \v 28 ’¿Hua̱nchi pucuta li̱puhuaná̱tit milhaka̱tcán tú nahuili̱yá̱tit? Cali̱lacahua̱nántit lactzú xánat ni̱ma̱ tastaca ca̱quihuí̱n. Xlacán ni̱ talakaxtokó, ni̱ para tatama̱huá ixlhaka̱tcán; \v 29 y ma̱squi rey Salomón cahuíli̱lh lhu̱hua lactlá̱n ixlháka̱t, ni̱cxni ma̱cchá̱ni̱lh la̱ talhaka̱nán lactzú xánat xala ca̱quihuí̱n. \v 30 Mimpu̱chinacán Dios ca̱ma̱lhaké hua̱k li̱cúxtut y lactzú xánat ma̱squi catzí xlacata ni̱ ixli̱maka̱s ca̱tanca̱cán, tasca̱ca y ca̱lhcuyucán. Y para huixín ixma̱xquí̱tit mili̱stacnicán ixli̱hua̱k minacujcán, ¡tucu ni̱ ixtláhualh milacatacán laktakalhí̱n lacchixcuhuí̱n! \v 31-32 Huixín ni̱ caca̱makslihuekétit ixkasatcán namá tí ni̱ tali̱pa̱huán Dios. Xlacán cha̱li cha̱lí talacputzama̱na la̱ natalaktaxtutamá; pero huixín yaj cali̱puhuántit mintahuajcán y milhaka̱tcán y tú nali̱latapa̱yá̱tit pues Mimpu̱chinacán Dios ni̱ma̱ kalhi̱yá̱tit catzí la̱ta tú maclacasquiná̱tit y xlá naca̱ma̱xqui̱yá̱n. \v 33 Pero pu̱la cama̱kantaxti̱nítit Dios tú lacasquín milacatacán, y hua̱k la̱ta tú namaclacasquiná̱tit nac milatama̱tcán ixacstu naca̱macama̱xqui̱yá̱n. \v 34 Aquit cca̱huaniyá̱n, yaj cali̱puhuántit la̱ pa̱t lakaxkakayá̱tit ixli̱cha̱lí, huata Dios catzí tú mili̱tláhuat nahuán pues katunu chichiní Dios li̱lhca̱ni̱t tú lacasquín naqui̱taxtú. \c 7 \s1 Jesús li̱chihui̱nán ni̱tí calhcuyuyá̱hualh ixta̱cristiano \r (Lc. 6.37‑38, 41‑42) \p \v 1 ’Huix ni̱ scarancua caputzani la̱ nataka̱sniya ixtala̱kalhí̱n minta̱cristiano, xlacata a̱stá̱n na̱ ni̱ quilhpa̱xtum nama̱xoko̱ni̱cana mintala̱kalhí̱n. \v 2 Pues Dios ama lhcuyuya̱huayá̱n na̱ chuná la̱ ca̱lhcuyuya̱huaya minta̱cristiano, y ama ma̱xqui̱yá̱n mintaxokó̱n na̱ chuná la̱ ma̱xqui̱ya ixtaxokó̱n minta̱cristiano. \v 3 Aquit cca̱kalasquiniyá̱n, ¿nicu li̱cxila actzú palhma ni̱ma̱ lacatanu̱ma minta̱cristiano nac ixlakastapu pero ni̱ maklhcatzi̱ya xlacata nac milakastapu lacatanu̱má̱n ma̱s lanca actzú quihui? \v 4 Chí na̱ cca̱huaniyá̱n, ¿nicu tiyaya li̱camama huaniya minta̱cristiano: “Cama lacama̱xtuyá̱n namá palhma ni̱ma̱ lacatanu̱má̱n nac milakastapu”, y huix ni̱ maklhcatzi̱ya xlacata lacatanu̱má̱n ma̱s lanca actzú quihui nac milakastapu? \v 5 ¡Akskahuiná chixcú! Pu̱la cama̱xtu namá quihui ni̱ma̱ lacatanu̱má̱n y ni̱ ma̱lacahua̱ni̱yá̱n, y a̱stá̱n tla̱n nalacama̱xtuya palhma nac ixlakastapu minta̱cristiano. \p \v 6 ’Tla̱n cali̱lacpúhuanti acxni ca̱ma̱xqui̱putuna chichí lactasicuna̱tláu tahuá; na̱ chuná ni̱ para caca̱lakmacapi paxni mintapixnu xla oro pues ni̱ talakapasa, tla̱n huata natama̱lakxpalaké y hasta tla̱n li̱takalhpu̱spitá̱n xlacata naxcayá̱n. Jaé qui̱taxtú laclanca ixtalacapa̱stacni Dios ni̱ ca̱mini̱ní ca̱ma̱xqui̱cán amá cristianos tí ni̱ tama̱ccha̱ní ixtalacpuhua̱ncán y caj natali̱kalhkama̱nán. \s1 Dios ma̱lacquí ixpuhui̱lhta acxni talakatlaka ixcamán \r (Lc. 11.9‑13; 6.31) \p \v 7 Ca̱huanipá Jesús: \p ―Acxni tú maclacasquina, camáksquinti Mimpu̱chiná Dios, y xlá nama̱xqui̱yá̱n. Calacaputza tú makatzanka̱ya y nataka̱sa; calakátlakti puhui̱lhta y nama̱lacqui̱nicana para ni̱ tatlaji̱ya. \v 8 Porque amá tí squin tú maclacasquín ma̱xqui̱cán, y tí putzá tú makatzanká taka̱sa, y tí lakatlaka puhui̱lhta ma̱lacqui̱nicán. \p \v 9 ’Huixín ca̱lakapasá̱tit cristianos, quila̱huaníu, ¿ticu yá xati̱cú ma̱xquí ixkahuasa actzú chíhuix acxni maksquín actzú simi̱ta? \v 10 O ¿ticu ma̱xquí ixkahuasa tantum lu̱hua para maksquín actzú xali̱hua tamakní? \v 11 Huixín catzi̱yá̱tit ma̱squi cha̱tum chixcú snu̱n lani̱t, ma̱xquí ixkahuasa tú maclacasquín. Entonces ¿nicu li̱puhuaná̱tit xlacata Mimpu̱chinacán Dios ni̱ catica̱ma̱xquí̱n tú huixín maclacasquiná̱tit para maksquiná̱tit? \p \v 12 ’Chí tancs cama ca̱lacspi̱tniyá̱n tú huamputún ixtapáksi̱t Moisés y la̱ta tú tamá̱si̱lh profetas: catlahua ixlacatacán cristianos na̱ chuná la̱ta tú huix ixlacásquinti catatláhualh milacata xa̱makapitzi. \s1 Jesús li̱chihui̱nán aktum puhui̱lhta ní li̱laccha̱ncán Dios \r (Lc. 13.24) \p \v 13 ’Tí talakcha̱mputún Dios catapútzalh talactanú namá ti̱tzú puhui̱lhta. Porque huí xaktum ti̱lanca puhui̱lhta y tijia ni̱ma̱ li̱cha̱ncán nac puakxtakajni; jaé snu̱n ti̱lanca y tla̱n tlahuacán la̱ta lacasquincán y lhu̱hua talactla̱huán ma̱squi ma̱laktzanke̱nán. \v 14 Pero huixín ni̱ caca̱takokétit, ¡catatlihuéklhtit calactanú̱tit ti̱tzú puhui̱lhta y calactla̱huántit jaé ti̱tzú tijia ni̱ma̱ li̱lakcha̱ncán Dios pues lhuhua cristianos ni̱cxni talakataka̱sa! \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ca̱lakapascán ixtahuácat quihui \r (Lc. 6.43‑44) \p \v 15 ’Nac milatama̱tcán skálalh catla̱huántit xlacata ni̱ aktziyaj natachipayá̱n namá tí talakatí ta̱kskahuinán. Xlacán tama̱kalhchihui̱ni̱nán la̱ lacmanso borregos, pero ixnacujcán la̱ xla la̱páni̱t; y para li̱tamakxtaká̱tit tali̱ná̱n nac lacli̱xcájnit tijia xlacata nama̱laktzanke̱yá̱n. \v 16 Huixín catzi̱yá̱tit xlacata akatum lhtucú̱n ni̱ ma̱stá ixtahuácat uvas, y akatum kajni ni̱ ma̱stá ixtahuácat skatan; pues na̱ chuná jaé akskahuinaní̱n lacchixcuhuí̱n tla̱n ca̱li̱lakapascán ixkasatcán ixtascujutcán ni̱ma̱ tatlahuá. \v 17 Akatum quihui tla̱n li̱lakapascán ixtahuácat ni̱ma̱ ma̱stá; ni̱ma̱ tla̱n quihui ma̱stá tla̱n ixtahuácat y ni̱ma̱ ni̱ tla̱n quihui ma̱stá ni̱ tla̱n ixtahuácat. \v 18 Amá quihui ni̱ma̱ ma̱stá laksaksi y lakkama ixtahuácat ni̱cxni talakxta̱palí y ni̱ma̱ ma̱stá lacxcuta y lacli̱xcájnit ixtahuácat na̱ chuná ni̱cxni talakxta̱palí. \v 19 Hua̱k jaé quihui ni̱ma̱ tama̱stá lacli̱xcájnit ixtahuacatcán ca̱tanca̱cán y ca̱ma̱pu̱cán nac lhcúya̱t, y jaé akskahuinaní̱n lacchixcuhuí̱n na̱ chuná nata̱kspulá. \v 20 Aquit hua̱k cca̱lacspi̱tnini̱tán la̱ naca̱li̱lakapasá̱tit ixkasatcán jaé cristianos acxni naca̱kskahuiputuná̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ca̱li̱macá̱n xli̱ca̱na tali̱pa̱huán \r (Lc. 13.25‑27) \p \v 21 ’Ni̱ hua̱k cristianos tí tali̱tanú quintali̱pa̱huán natachá̱n nac ixpa̱xtún Dios ma̱squi quintali̱macá̱n aquit Ixpu̱chinacán. Aquit cca̱huaniyá̱n huata ta̱má̱n tachá̱n nac akapu̱n amá tí xli̱ca̱na tama̱kantaxtí nac ixlatama̱tcán tú li̱ma̱paksi̱nán Quinti̱cú Dios. \v 22 Acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, lhu̱hua ta̱má̱n quintahuaní: “Huix Quimpu̱chinacán, aquín cca̱li̱chihui̱nán ixlacati̱ncán cristianos y mili̱tlihueke cca̱li̱macma̱xtúu tí ixca̱makatlajani̱t tlajaná y lhu̱hua laclanca tascújut cca̱li̱tlahuáu mintacuhui̱ní.” \v 23 Y como aquit cca̱lakapasa ixnacujcán cama ca̱kalhtí: “Catake̱nú̱tit ní cyá porque aquit ni̱cxni cca̱li̱macá̱n la̱ xli̱ca̱na quila̱li̱pa̱huaná̱u, huixín ixliakskahuinaná̱tit quintacuhui̱ní ixli̱tlahuayá̱tit tú ni̱ tla̱n.” \s1 Aktum chiqui tamá acxni se̱nán \r (Lc. 6.47‑49; Mr. 1.22) \p \v 24 ’Tí kaxmata tú cca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán y ma̱kantaxtí nac ixlatámat, cama li̱macá̱n la̱ cha̱tum skalala chixcú tí tláhualh ixchic y ma̱tí̱ju̱lh xacha̱ya nac ca̱chihuixni. \v 25 Acxni tzúculh se̱nán, tatlancánalh y milh akxtulú̱n, ixchic amá chixcú ni̱ táma̱lh, ni̱ para tú lánilh porque xacha̱ya tla̱n ixti̱jú nac ca̱chihuixni. \v 26 Pero tí kaxmata tú cca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán y ni̱ ma̱kantaxtí nac ixlatáma̱t cama li̱macá̱n la̱ cha̱tum takalhí̱n chixcú tí tláhualh ixchic y ma̱tí̱ju̱lh xacha̱ya nac stilhua tíyat. \v 27 Y acxni tatlancánalh y milh akxtulú̱n, ixchic amá chixcú tuncán táma̱lh porque xacha̱ya ni̱ tla̱n ixma̱ti̱ju̱ni̱t, ¡ixacstu laktzánka̱lh! \p \v 28 Jesús ca̱li̱chihuí̱nalh jaé talacapa̱stacni la̱ ixli̱latama̱tcán cristianos, y la̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí̱n ni̱ ixtacatzí tú natahuán \v 29 pues la̱ta tú ixca̱li̱ma̱paksi̱ni̱t ixca̱huanini̱t la̱ cha̱tum chixcú tí xli̱ca̱na ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni, y ni̱ la̱ xa̱makapitzi tí na̱ ixtama̱sí ixtachihuí̱n Dios nac ixpu̱tamakstoknicán judíos. \c 8 \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum leproso \r (Mr. 1.40‑45; Lc. 5.12‑16) \p \v 1 Jesús tzúculh talaca̱ctá amá sipi ní ixca̱ma̱kalhchihui̱ni̱ni̱t cristianos y hua̱k tatakókelh. \v 2 Y ya̱ para ixchá̱n ní ixama acxni cha̱tum chixcú tí ixkalhí lepra tá̱tat tatzokóstalh ní ixtla̱huama y huánilh: \p ―Quimpu̱chiná, ccatzí tla̱n quincuchi̱ya, para lacasquina caquima̱ksa̱ni. \p \v 3 Xlá lakasu̱t macxámalh amá chixcú y kálhti̱lh: \p ―Clacasquín, y ca̱ksá̱nanti tuncán. \p Huata chihuí̱nalh Jesús, amá chixcú tuncán take̱nú̱nilh ixtá̱tat. \v 4 Pero antes na̱kxtakya̱huá li̱ma̱páksi̱lh: \p ―Ni̱tí cali̱ma̱kalhchihui̱ni la̱ aksa̱nani̱ta; pu̱la capit putzaya cha̱tum cura xlacata na̱cxilá̱n y na̱ cama̱sta mili̱lakachixcuhui̱n la̱ huani̱t Moisés ixli̱ma̱sta̱tcán acxni ta̱ksa̱nán tí takalhí namá tá̱tat, y xa̱huá chuná cati̱huá yaj najicuaniyá̱n nama̱lacatzuhui̱yá̱n porque yaj kalhi̱yá̱n tá̱tat. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní ixtasa̱cua cha̱tum capitán romano \r (Lc. 7.1‑10) \p \v 5 Jesús ti̱tum ta̱yapá nachá̱n nac Capernaum y lihua ixcha̱majá nac ca̱chiquí̱n acxni ma̱lacatzúhui̱lh cha̱tum capitán romano, \v 6 y máksquilh aktum li̱tlá̱n huánilh: \p ―Señor, clacasquín nama̱ksa̱ni̱ya quintasa̱cua. Xlá ke̱tá nac tama porque ni̱ lá tla̱huán laclu̱nchu̱ni̱t y snu̱n akxtakajnama. \p \v 7 ―Ni̱tú cali̱púhuanti, aquit nacán ma̱ksa̱ní mintasa̱cua ―kálhti̱lh Jesús. \p \v 8 Pero xlá huanipá: \p ―Señor, aquit ni̱ cma̱ta̱xtuca natanú nac quínchic cha̱tum tali̱pa̱u tla̱n chixcú la̱ huix; para ma̱ksa̱ni̱putuna quintasa̱cua huata cali̱ma̱paksí̱nanti mintachihuí̱n xlacata na̱ksa̱nán y ccatzí quintasa̱cua na̱ksa̱nán. \v 9 Pues huix catzi̱ya xlacata aquit soldado y na̱ quintama̱paksí tunuj ma̱s xalactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n, pero na̱ tahuila̱na soldados tí tla̱n cca̱ma̱paksí y xlacán quintakaxmatní. Acxní cuaní cha̱tum: “Capit ní cama ma̱lakacha̱yá̱n”, xlá tuncán an; y para cuaní cha̱tum: “Catat juú”, xlá tuncán min; y xani̱ma̱tá quintasa̱cua tú cli̱ma̱paksí catláhualh, xlá tuncán tlahuá. Huá cli̱huaniyá̱n aquit cli̱pa̱huán mintachihuí̱n. \p \v 10 La̱ kaxmatko̱lh amá tachihuí̱n Jesús cá̱cni̱lh amá capitán romano y ca̱huánilh amá tí ixtatakokeni̱t: \p ―La̱ta clatapu̱li̱ni̱t nac Israel ni̱ xactaka̱sni̱t ni̱ para xackaxmatni̱t cha̱tum chixcú tí li̱pahuani̱t quintachihuí̱n ixli̱hua̱k ixnacú la̱ jaé capitán. \v 11 Chí tancs cama ca̱huaniyá̱n tú ama qui̱taxtú: la̱ta ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú lhu̱hua cristianos tí ca̱lakmakancán porque ni̱ judíos tla̱n ama tachá̱n ana ní huí Dios nac akapú̱n y ama tata̱pa̱xahuá nac ixpu̱latama̱ncán ni̱ma̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱t Dios xalakmaká̱n quili̱talakapasnicán Abraham, Isaac y Jacob. \v 12 Hua̱k israelitas tí ixca̱ma̱lacnu̱ni̱t Dios ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui̱lhcán nac ixtapáksi̱t ama̱ca ca̱maca̱ncán a̱lacatunu ní ca̱paklhtu̱tá nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní̱n, aná ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali̱puhuán ixta̱kxtakajnicán! \p \v 13 Jesús ca̱li̱tlá̱n huánilh amá capitán: \p ―Capit nac mínchic y yaj ca̱katúyunti; huix li̱pá̱huanti quintachihuí̱n y mintasa̱cua aksa̱nani̱ttá. \p ¡Xli̱ca̱na pi̱huá amá quilhtamacú ixtasa̱cua amá capitán tuncán aksá̱nalh! \s1 Jesús ma̱ksa̱ní ixpuhuiticha̱t Simón Pedro \r (Mr. 1.29‑31; Lc. 4.38‑39) \p \v 14 Astá̱n Jesús alh nac ixchic Simón Pedro, y ácxilhli ixpuhuiticha̱t Pedro ixke̱tá nac ixpu̱tama ixkalhí palha lhcúya̱t. \v 15 Xlá lakasu̱t li̱macxámalh ixmacán amá cha̱t y tuncán take̱nú̱nilh amá palha lhcúya̱t ni̱ma̱ ixpu̱ti̱ma. Astá̱n uyu tá̱qui̱lh y tzúculh tlahuá tahuá tú naca̱li̱ta̱hua̱yán. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní lhu̱hua ta̱tatlaní̱n \r (Mr. 1.32‑34; Lc. 4.40‑41) \p \v 16 Ixli̱puntzú acxni tzuculhá tapaklhtu̱tá, ca̱li̱minca ana ní ixuí Jesús lhu̱hua ta̱tatlaní̱n tí ixca̱mactanu̱ma ixespiritucán tlajananí̱n y tí ixtakalhí ti̱pa̱katzi tá̱tat. Xlá huata ixli̱ma̱paksi̱nán ixtachihuí̱n y hua̱k tlajananí̱n ixtataxtú y tá̱tat ixtatake̱nú ixmacnicán cristianos, y ni̱ cha̱tum ta̱tatlá tamákxtakli. \v 17 Huá jaé ixtascújut Jesús li̱ma̱kantáxti̱lh tú ixtzokni̱t ixlacata profeta Isaías: “Huá macpa̱ti̱ko̱lh y ca̱ma̱laktzánke̱lh quintasipa̱ni̱tcán y quinta̱tatcán ni̱ma̱ ixquinca̱pu̱ti̱má̱n.” \s1 Jesús ni̱ ma̱tla̱ní catachókolh tí takoké \r (Lc. 9.57‑62) \p \v 18 Como ma̱s lhu̱hua cristianos ixtachima̱na ní ixuí Jesús, xlá ca̱huánilh ixdiscípulos catatáca̱xli porque ixama taán ixa̱quilhtu̱tu chúchut Galilea. \v 19 Pero cha̱tum skalala ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ma̱lacatzúhui̱lh y huánilh: \p ―Maestro Jesús, aquit ctakokeputuná̱n la̱ta ní huix napina latapu̱li̱ya. \p \v 20 Xlá kálhti̱lh: \p ―Aquit ni̱tú ckalhí, lactzú zorras takalhí ixpu̱lhtatacán nac lhucu, y lactzú spitu ixma̱sekecán, pero aquit Xatalacsacni Chixcú ni̱ para ckalhí tú cliacxtica̱tnán acxni clhtatá. \p \v 21 Cha̱tum tí na̱ ixtakokeputún na̱ huánilh: \p ―Quimpu̱chinacán Jesús, aquit nactakokeyá̱n pero quili̱kalhi hasta xní naní quinti̱cú y tla̱n nacmujú. \p \v 22 ―Tó ―kálhti̱lh Jesús―. Para quintakokeputuna, chí tuncán caquintakoke y caca̱li̱mákxtakti tí la̱ xaní̱n talama̱na pi̱huá tí catamúju̱lh ixni̱ncán; pero huix ma̱s macuaniyá̱n caquintakoke. \s1 Jesús ma̱xuncú akxtulú̱n nac chúchut \r (Mr. 4.35‑41; Lc. 8.22‑25) \p \v 23 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh jaé lacchixcuhuí̱n, Jesús ca̱ta̱táju̱lh ixdiscípulos nac aktum barco xlacata natachá̱n ixa̱quilhtu̱tu amá chúchut. \v 24 Ni̱ mákat ixtatla̱huani̱t acxni také̱talh akxtulú̱n nac chúchut y tzúculh li̱tatzamá chúchut ixbarcojcán. Pero Jesús ni̱ ixcatzí porque itlhtatani̱t ixtanké̱n barco. \v 25 Ixdiscípulos lacapala tama̱stácni̱lh y tahuánilh: \p ―Quimpu̱chinacán Jesús, quila̱lakma̱xtúu. ¡Ama ta̱ktzí jaé barco y ama̱naj mu̱xtuyá̱u! \p \v 26 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Nicu alh mili̱camamacán la̱ huaná̱tit quila̱li̱pa̱huaná̱u? \p Jesús tá̱yalh y ca̱li̱ma̱páksi̱lh ixtachihuí̱n cataké̱nu̱lh amá akxtulú̱n, y tuncán acs tatu̱tako̱lh. \v 27 Xlacán huata tzúculh tara̱laca̱cxila, y ixtara̱huaní: \p ―¿Chá ticu yá chixcú jaé? ¡Hasta na̱ tla̱n takaxmatní u̱n y pupunú acxni ca̱ta̱chihui̱nán! \s1 Tamu̱xtú lhu̱hua paxni \r (Mr. 5.1‑20; Lc. 8.26‑39) \p \v 28 Tácha̱lh ixa̱quilhtu̱tu chúchut lacatum pu̱latama̱n huanicán Gadara, y acxni tá̱ctalh tali̱pa̱táxtulh cha̱tuy lacchixcuhuí̱n tí ixca̱mactanu̱ni̱t pu̱tum ixespiritucán tlajananí̱n. Xlacán ixtalama̱na nac lhucu ni̱ma̱ ixlacahuaxcani̱t nac talhpá̱n ní ixca̱pu̱muju̱cán ni̱n; snu̱n lacli̱cuánit ixtahuani̱t y huá xlacata ni̱tí ixlactla̱huán ní ixtalatapu̱lí. \v 29 Tatalacatzúhui̱lh, y acxni tá̱cxilhli Jesús tzúculh tama̱ktasí: \p ―Huix Ixkahuasa Dios, ¿hua̱na tani̱ta quila̱paktanu̱yá̱u? ¡Ni̱ caquila̱ma̱kxtakajní̱u pues ya̱ acchá̱n quilhtamacú nacxoko̱naná̱u! \p \v 30 Como ixtahua̱yampu̱lá pu̱tum lhu̱hua paxni aná lacatzú, \v 31 amá ixespiritucán tlajananí̱n ca̱li̱tlá̱n tahuánilh Jesús: \p ―Para quila̱tamacxtuyá̱u ixmacnicán jaé lacchixcuhuí̱n quila̱ma̱xquí̱u li̱tlá̱n nacca̱mactanu̱yá̱u ixmacnicán namá paxni. \p \v 32 Xlá ca̱huánilh: \p ―Pues capítit. \p Amá tlajananí̱n tamactáxtulh amá lacchixcuhuí̱n y tamactánu̱lh amá paxni; pero huata tatánu̱lh hua̱k tzúculh talactza̱lanán la̱ catachíyalh, y lacatum ní ca̱kalhpulujua tapa̱tástako̱lh y aná tamu̱xtuko̱lh amá paxni nac chúchut. \v 33 Tí ixtamaktakalhma̱na amá paxni caj la̱ ni̱tú tácha̱lh nac ca̱chiquí̱n y tali̱chihuí̱nalh tú ixta̱kspulani̱t ixpaxnicán y amá lacchixcuhuí̱n. \v 34 Lhu̱hua cristianos táalh ta̱cxila tú ixqui̱taxtuni̱t y a̱stá̱n tahuánilh Jesús ni̱ catamákxtakli ixpu̱latama̱ncán y caalh a̱lacatunu. \c 9 \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí laclu̱nchu̱ni̱t \r (Mr. 2.1‑12; Lc. 5.17‑26) \p \v 1 Jesús ca̱ta̱taju̱pá ixdiscípulos nac barco y tacha̱mpá ixa̱quilhtu̱tu chúchut y táalh amá ca̱chiquí̱n ana ní ixani̱t latamá. \v 2 Aná ixlama acxni li̱chinca cha̱tum chixcú tí ixlaclu̱nchu̱ni̱t; ixpu̱li̱mincán camilla porque ni̱ lá ixtla̱huán. Jesús acxcátzi̱lh tuncán xlacata amá lacchixcuhuí̱n ixtali̱pa̱huán huá tla̱n nama̱ksa̱ní ixta̱tatlacán, y huá li̱huánilh amá ta̱tatlá: \p ―Ti̱cú, yaj tú cali̱púhuanti, hua̱k mintala̱kalhí̱n aquit cma̱tzanke̱naniyá̱n. \p \v 3 Makapitzi lakskalala ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos como na̱ aná ixtahuila̱na takáxmatli ixtachihuí̱n y tzúculh talacpuhuán: “Jaé chixcú li̱kalhkama̱nama ta̱ra̱lacata̱qui̱ma Dios.” \v 4 Pero Jesús acxcátzi̱lh tú tze̱k ixtalacpuhuama̱na y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―¿Hua̱nchi siempre kalhi̱yá̱tit ni̱ lactlá̱n mintalacapa̱stacnicán? \v 5 Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s tuhua ma̱kantaxti̱cán, huanicán cha̱tum chixcú: “Hua̱k mintala̱kalhí̱n cma̱tzanke̱naniyá̱n”, o huanicán: “Cata̱qui, casacti mincamilla y catlá̱huanti”? \v 6 Aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n ixli̱tlihueke quintachihuí̱n; para cma̱ksa̱ní jaé chixcú ni̱ lá huaná̱tit ni̱ ckalhí li̱tlihueke nacma̱tzanke̱nán tala̱kalhí̱n ca̱quilhtamacú. \p Jesús huánilh amá ta̱tatlá: \p ―Aquit cli̱ma̱paksi̱yá̱n, cata̱qui, casacti mincamilla y capít nac mínchic. \p \v 7 Amá chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán tuncán tá̱qui̱lh, tzúculh tla̱huán y ixacstu alh nac ixchic. \v 8 Hua̱k cristianos tí ixtá̱cxilhli tú tláhualh Jesús tapa̱xcatcatzí̱nilh Dios la̱ ixma̱xqui̱ni̱t ixli̱tlihueke amá chixcú xlacata naca̱li̱ma̱lacahua̱ní ixtascújut. \s1 Jesús huaní Mateo catakókelh \r (Mr. 2.13‑17; Lc. 5.27‑32) \p \v 9 Jesús alh a̱lacatunu y ti̱táxtulh ana ní ixca̱ma̱taji̱cán cristianos tú ixli̱lakaxokotcán. Aná ixuí cha̱tum chixcú huanicán Mateo ixma̱taji̱nama. Jesús huánilh: \p ―Huix na̱ caquintakoke ana ní cama an. \p Xlá akxtakuíli̱lh la̱ta tú ixtlahuama y tuncán takókelh Jesús. \p \v 10 Maktum Jesús alh hua̱yán nac ixchic Mateo, xlá ca̱tá̱alh ixdiscípulos, y ana ní ca̱ma̱hui̱ca na̱ támilh tahua̱yán lhu̱hua tí ni̱ ixca̱cxilhputuncán ixma̱lakaxoke̱naní̱n tumi̱n, na̱ chuná lhu̱hua tí ixtalaktzanka̱ni̱t y ni̱tú ixca̱li̱cxilhcán. \v 11 Makapitzi fariseos tí scarancua ixtama̱kantaxtí ixley Moisés tá̱cxilhli tí ixca̱ta̱hua̱yama Jesús; ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh y huá tali̱huánilh ixdiscípulos: \p ―¿Hua̱na mima̱kalhtahuake̱nacán ca̱ta̱talakxtumí namá ixma̱lakaxoke̱nacán tumi̱n y tí talaktzanka̱ni̱t? \p \v 12 Jesús ca̱káxmatli tú ixtaquilhuama̱na y ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit cca̱ta̱talakxtumí porque huata tamaclacasquín doctor tí takalhí tá̱tat, y tí ni̱ lá tacatzán y tapuhuán tla̱n talama̱na ni̱ tamaclacasquín cuchi̱ná. \v 13 Tla̱n cama̱kachakxí̱tit jaé ixtapási̱t Dios ni̱ma̱ ma̱tzokónalh nac Escrituras: “Ni̱ clacasquín quintali̱lakachixcúhui̱lh quincamán ixquitzistancaní̱n, ma̱s cma̱tla̱ní quilhpa̱xtum catara̱lakalhámalh.” Huá cca̱li̱huaniyá̱n, aquit ni̱ cca̱lakmini̱t tí tapuhuán tla̱n talama̱na, aquit cca̱lakmini̱t tí tacatzí talaktzanka̱ni̱t xlacata natalakxta̱palí ni̱ tla̱n ixlatama̱tcán. \s1 Kalasquinicán Jesús tú li̱macuán katxtaknancán \r (Mr. 2.18‑22; Lc. 5.33‑39) \p \v 14 Maktum li̱tum makapitzi tí ixtatakoké Juan Bautista tama̱lacatzúhui̱lh Jesús y takalasquínilh: \p ―Aquín y namá fariseos tza̱pu cli̱lakachixcuhui̱yá̱u Dios quintakatxtaknicán, pero huix tí takaxmatá̱n, ¿hua̱nchi ni̱ takatxtaknán? \p \v 15 Jesús ca̱li̱ta̱chihuí̱nalh la̱ ixqui̱taxtú tí ixtatakoké: \p ―Para cha̱tum kahuasa tamakaxtoka y ca̱huanini̱t ixamigos natata̱pa̱xahuá nac fiesta, ni̱ ma̱tla̱ní tí nakatxtaknán y ni̱ nahua̱yán; pero acxni nachá̱n quilhtamacú naán amá xalí̱i̱t kahuasa, na̱ chuná la̱ aquit cama an a̱lacatunu, entonces quidiscípulos na̱ ama takatxtaknán. \p \v 16 ’La̱ta tú cca̱ma̱si̱nimá̱n hua̱k sa̱sti takalhchihuí̱n, huá cca̱li̱huaniyá̱n ni̱ mini̱ní tí nali̱lakuilí aklhchú ixká̱n nac actzú sa̱sti lháka̱t porque acxni nacheké nata̱ctzuhuí y ma̱s lanca talacaxti̱ta que la̱ xapu̱lh ixtalacaxti̱tni̱t. \v 17 Ni̱ para mini̱ní muju̱cán sa̱sti pulque acxni tlihuekema nac aklhchú ixmakxu̱hua borrego, porque namá sa̱sti pulque tla̱n ma̱pa̱panká y acxtum talaktzanká. Huá xlacata mini̱ní muju̱cán sa̱sti pulque nac sa̱sti ixmakxu̱hua borrego xlacata acxtum natatatlihueklha y natata̱yaní. \s1 Cha̱tum pusca̱t xamaní ixlháka̱t Jesús y aksa̱nán \r (Mr. 5.21‑43; Lc. 8.40‑56) \p \v 18 Maktum la̱ta ixca̱ta̱chihui̱namajcú cristianos chilh ní ixyá Jesús cha̱tum xapuxcu tí ixtama̱kalhtahuake̱nán nac sinagoga ixuanicán Jairo. Xlá tatzokostánilh y huánilh: \p ―Quintzuma̱t puntzujcú ni̱ko̱lh, pero ccatzí nalacastacuanán para huix li̱macxamaya mimacán. \p \v 19 Jesús ma̱tlá̱ni̱lh y ca̱tá̱alh ixdiscípulos nac ixchic Jairo. \v 20 Pero ixca̱takokeni̱t cha̱tum pusca̱t tí ixkalhi̱yá akcu̱tuy ca̱ta la̱ta ixmakstajma ni̱ lá ixaksa̱nán. Xlá ma̱lacatzúhui̱lh Jesús y quilhpa̱xamánilh ixtláka̱t; \v 21 porque ixpuhuán: “Para cxamaní ixlháka̱t Jesús ccatzí nacaksa̱nán.” \v 22 Jesús acxcátzi̱lh tú ixtlahuani̱t y talakáspitli, huánilh: \p ―Na̱na, yaj tú cali̱púhuanti, huix pa̱t aksa̱nana porque quili̱pa̱huani̱ta; tla̱n cma̱ksa̱ni̱yá̱n. \p La̱ chihui̱nanko̱lh tuncán aksá̱nalh amá pusca̱t. \p \v 23 Ixli̱puntzú tácha̱lh nac ixchic Jairo, y Jesús acxni cá̱cxilhli músicos li̱lakaputza ixtatlaknama̱najá y lhu̱hua ixtatasama̱na, \v 24 ca̱huánilh: \p ―Hua̱k cataxtútit porque jaé tzuma̱t ni̱ xaní̱n la̱ puhuaná̱tit, xlá huata lhtatama. \p Xlacán tzúculh tali̱kalhkama̱nán y tali̱tziyá̱n; \v 25 pero Jesús ca̱huanipá catatáxtulh, y acxni tataxtuko̱lh xlá tánu̱lh ní ixmá amá xaní̱n tzuma̱t. Makachípalh, lakasu̱t má̱qui̱lh, y tuncán lacastacuánalh. \v 26 La̱ta ixli̱ti̱lanca amá pu̱latama̱n hua̱k cristianos tzúculh tali̱chihui̱nán la̱ ixma̱lacastacni̱ni̱t amá tzuma̱t. \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní cha̱tuy lakatzí̱n \p \v 27 Acxni qui̱táspitli nac ixchic amá chixcú, cha̱tuy lakatzí̱n tatakókelh y tzúculh tama̱ktasí: \p ―Ixli̱talakapasni rey David, ¡caquila̱lakalhamáu! \p \v 28 Xlá ni̱ tá̱yalh, pero la̱ cha̱lh nac ákxtaka ní ixtamakxtaka ca̱kalasquínilh: \p ―Huixín quila̱takokeni̱táu, ¿puhuaná̱tit tla̱n nacca̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n? \p ―Jé, Quimpu̱chinacán. Cca̱najlayá̱u mintachihuí̱n y cca̱li̱pa̱huaná̱n ―takálhti̱lh. \p \v 29 Jesús ca̱li̱lacaxámalh ixmacán nac ixlakastapucán, y ca̱huanipá: \p ―Para ca̱najlayá̱tit tla̱n cca̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n ¡catalakáke̱lh milakastapucán! \p \v 30 Amá lakatzí̱n caj la̱ ni̱tú talacahuá̱nalh. Pero Jesús ca̱li̱ma̱páksi̱lh ni̱tí catali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh para huá ixca̱ma̱ksa̱ni̱ni̱t. \v 31 Xlacán ni̱ takáxmatli y la̱ tatáxtulh amá ákxtaka tzúculh tali̱chihui̱nán amá pu̱latama̱n tí ixca̱ma̱ksa̱ni̱ni̱t. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum ko̱ko chixcú \p \v 32 Apenas ixta̱ni̱t amá lacchixcuhuí̱n acxni táchilh makapitzi cristianos ixtali̱mín cha̱tum ko̱ko, ixespíritu tlajaná chú ixtlahuani̱t pues ixmakatlajani̱t ixtalacapa̱stacni. \v 33 Jesús li̱ma̱páksi̱lh amá tlajaná catáxtulh ixmacni amá ko̱ko, y la̱ makxtakko̱lh xlá tuncán tla̱n chihuí̱nalh. Lhu̱hua cristianos tapa̱xahuako̱lh; ixtahuán: \p ―Juú nac quimpu̱latama̱ncán Israel ni̱cxni ixacxilhni̱táu cha̱tum chixcú tí tla̱n ca̱tlahuá tascújut la̱ jaé. \p \v 34 Tí ni̱ ixtama̱tla̱ní ixtascújut Jesús huá fariseos porque ixtahuán: \p ―Namá chixcú tla̱n ca̱macma̱xtú cristianos ixespiritucán tlajaná porque ta̱scuja y li̱pa̱huán pi̱ huá xapuxcu tlajaná. \s1 Jesús ca̱lakalhamán la̱ talama̱na cristianos \p \v 35 Jesús tzucupá ca̱lakatza̱lá amá ca̱lacchiquí̱n xala amá pu̱latama̱n; nac ixpu̱tamakstoknicán judíos ixca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos la̱ Dios ixma̱lacatzuqui̱putún ixtapáksi̱t nac ixlatama̱tcán. Ixca̱ma̱ksa̱ní tí ixta̱tatlá, ixtakalhí ti̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni̱t. \v 36 Xlá acxni ixca̱cxila lhu̱hua cristianos ixca̱li̱lakaputzá la̱ ixtalama̱na; ixca̱li̱macá̱n la̱ xata̱ktzanká̱n borregos ni̱ma̱ ni̱ takalhí ixpu̱chinacán tí naca̱cuentaja, ¡hua̱k ixtalaktzanka̱ni̱t! \v 37 Ixnacú ixli̱puhuán la̱ naca̱makta̱yá cristianos, huá ca̱li̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Xli̱ca̱na huí lhu̱hua cristianos xata̱ktzanká̱n, y qui̱taxtú la̱ acxni huí lhu̱hua li̱xká̱nat y ni̱tú lhu̱hua cha̱lhca̱tnaní̱n tí natama̱quí tachaná̱n. \v 38 Huixín camaksquíntit Mimpu̱chinacán Dios caca̱ma̱lakácha̱lh ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú ma̱s cha̱lhca̱tnaní̱n tí natama̱quí ixtachaná̱n. \c 10 \s1 Jesús ca̱lacsaca ixapóstoles y ca̱ma̱lakachá natali̱chihui̱nán \r (Mr. 3.13‑19; Lc. 6.12‑16) \p \v 1 Maktum Jesús ca̱ma̱mákstokli amá cha̱cu̱tuy ixdiscípulos tí ixca̱li̱lhca̱ni̱t natali̱chihui̱nán y ca̱má̱xqui̱lh li̱tlihueke natama̱ksa̱ní tí takalhí ti̱pa̱katzi tá̱tat y tasipá̱ni̱t, na̱ chuná tla̱n natamacma̱xtú cristianos tí ixca̱makatlajani̱t tlajaná. \p \v 2 Jaé cha̱cu̱tuy ixdiscípulos tí ca̱lí̱lhca̱lh ixca̱huanicán: \q1 Simón, pero Jesús li̱ma̱pa̱cúhui̱lh Pedro; \q1 Andrés ixta̱cam Simón; \q1 Jacobo y Juan ixlakkahuasán Zebedeo; \q1 \v 3 Felipe, Bartolomé y Tomás; \q1 Mateo, tí ixma̱lakaxoke̱nán tumi̱n; \q1 Jacobo, ixkahuasa Alfeo; \q1 Lebeo, tí na̱ ixli̱ma̱pa̱cuhui̱cán Tadeo; \q1 \v 4 Simón, tí xapu̱lh ixca̱ta̱lapu̱lá pu̱tum cristianos ixtali̱tapa̱cuhuí cananistas; \q1 Judas Iscariote, tí a̱stá̱n macamá̱sta̱lh Jesús ixmacancán ixenemigos. \s1 Jesús ca̱ma̱lakachá ixdiscípulos natama̱kahuaní ixtachihuí̱n \r (Mr. 6.7‑13; Lc. 9.1‑6) \p \v 5 La̱ta ya̱ ixtataxtú ní ixama ca̱ma̱lakachá, xlá ca̱huánilh la̱ natali̱chihui̱nán y la̱ natalá ana ní natachá̱n: \p ―Ni̱ capítit ca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱tit ixpu̱latama̱ncán tí ni̱ judíos, ni̱ para caca̱lakpítit namá tí talama̱na nac Samaria; \v 6 huixín huata caca̱ma̱kalhchihui̱ní̱tit tí la̱ xata̱ktzanká̱n borregos talama̱na juú nac quimpu̱latama̱ncán Israel. \v 7 Caca̱huanítit la̱ Dios ca̱cxilhlacachá̱n y chí ma̱lacatzuqui̱putún ixtapáksi̱t nac ixlatama̱tcán. \v 8 Caca̱ma̱ksa̱ní̱tit tí takalhí lepra, tí takalhí xatu̱ta yá tá̱tat; caca̱macma̱xtútit cristianos tlajananí̱n ni̱ma̱ ca̱makatlajani̱t y caca̱ma̱lacastacuaní̱tit tí apenas tani̱ko̱ni̱t. Aquit cca̱ma̱xqui̱yá̱n jaé li̱tlihueke tú nali̱scujá̱tit ni̱tú cca̱ma̱tají̱n, y huixín acxni nali̱ma̱ksa̱ni̱yá̱tit tí ta̱tatlá na̱ ni̱tú cama̱tají̱tit mintascujutcán. \p \v 9 ’La̱ta ní napiná̱tit ni̱ cali̱pítit tumi̱n tú namaclacasquiná̱tit nac tijia; \v 10 ni̱ para cacucátit mintahuajcán tú nali̱hua̱yaná̱tit; ni̱ para cali̱pítit tunuj lí̱xtoko; cataxtútit la̱ta ya̱nántit huata milhaka̱tcán y mintatu̱nucán ni̱ma̱ huili̱ni̱tántit. Pues amá tí naca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱tit ca̱mini̱ní naca̱ma̱hui̱yá̱n porque cha̱tum tasa̱cua ca̱na ixchau siempre lakma̱xtú. \p \v 11 ’Nac aktum ca̱chiquí̱n ní nachipiná̱tit, caputzátit ixchic cha̱tum chixcú tí tla̱n catzí y aná calatapá̱tit hasta xní napiná̱tit a̱lacatunu ca̱chiquí̱n. \v 12 Acxni natanu̱yá̱tit, ca̱li̱tlá̱n cachihui̱nántit y caca̱huanítit tú li̱puhuaná̱tit tí talatanu̱ma̱na. \v 13 Para lactlá̱n tacatzí, camaksquíntit Dios caca̱sicuna̱tláhualh y ni̱tú caca̱tzanká̱nilh; pero tí ca̱lakmakaná̱n, cali̱makxtáktit, ni̱tú camaksquíntit Dios ixlacatacán. \v 14 Para nac aktum ákxtaka o aktum ca̱chiquí̱n ni̱ takaxmata mintachihuí̱n y ni̱ ca̱ma̱hui̱caná̱tit, nac ixlacati̱ncán caca̱tu̱tincxcántit pokxni ni̱ma̱ ca̱tantu̱tahuacán xlacata nata̱cxila ni̱ lakati̱yá̱tit ixkasatcán, y tuncán cataxtútit. \v 15 Ni̱tú ma̱s caca̱huanítit, ixacstucán talaktzanka̱ni̱t; porque acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán namá cristianos ama takalhí ma̱s li̱cuánit castigo que amá lacli̱xcájnit cristianos tí ixtalama̱na maká̱n nac ca̱chiquí̱n Sodoma y Gomorra. \s1 Lhu̱hua ama ca̱lakmakán tí tali̱chihui̱nán Jesús \p \v 16 ’Aquit cca̱ma̱lakacha̱má̱n la̱ lacmanso lactzú borregos nac ixpu̱latama̱ncán lacli̱cuánit coyotes. Huixín, ¡skálalh calatapu̱lí̱tit la̱ tla̱huán tantum lu̱hua, pero acs catamakxtáktit tú naca̱tlahuanicaná̱tit la̱ tantum actzú paloma! \v 17 Ni̱ caca̱maka̱klhán tú ama ca̱qui̱taxtuniyá̱n pues pa̱t ca̱macama̱sta̱caná̱tit ixlacati̱ncán ma̱paksi̱naní̱n judíos y hasta pa̱t ca̱ma̱kxtakajni̱caná̱tit nac ixpu̱tamakstoknicán. \v 18 Ama cha̱n quilhtamacú pa̱t ca̱li̱pincaná̱tit caj quilacata ixlacati̱ncán reyes y laclanca ma̱paksi̱naní̱n. Xlacán ama ca̱ma̱kalhapali̱yá̱n, pero chuná jaé tla̱n naquila̱li̱chihui̱naná̱u ixlacati̱ncán gobernadores, ixlacati̱ncán cristianos tí ni̱ talakapasa Dios para xli̱ca̱na quila̱li̱pa̱huaná̱u. \v 19 Huixín ni̱tú cali̱puhuántit tú pa̱t kalhti̱naná̱tit y tú pa̱t huaná̱tit acxni tú naca̱kalasquiniyá̱n tí naca̱ma̱kalhapali̱yá̱n pues Mimpu̱chinacán Dios ama akchipá mintalacapa̱stacnicán y huá ama chihui̱nán milacatacán; \v 20 y minquilhnicán huata ama chihui̱nán tú naca̱ma̱cxcatzi̱ni̱yá̱n ixtalacapa̱stacni ixespíritu Minti̱cucán tí huí nac akapú̱n, y ni̱ mi̱cstucán pa̱t laktaxtuyá̱tit. \p \v 21 ’Ama cha̱n quilhtamacú acxni cha̱tum chixcú ama macama̱stá ixta̱cam xlacata namakni̱cán, cha̱tum xati̱cú ama liakskahuinán ixkahuasa xlacata nama̱kxtakajni̱cán, y cha̱tum kahuasa ama ta̱ra̱lacata̱quí ixti̱cú y hasta namacama̱stá xlacata namakni̱cán. \v 22 Chí cca̱huaniyá̱n, caj quilacata lhu̱hua ama ca̱lakmakaná̱n, pero amá tí ni̱ tachokó y ta̱yaní hasta xní nati̱taxtukó jaé ni̱ lactlá̱n quilhtamacú, namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \v 23 Para nac aktum ca̱chiquí̱n ni̱ ca̱cxilhputuncaná̱tit y ca̱pu̱tlakacaná̱tit, catza̱látit a̱lacatunu ca̱chiquí̱n, ni̱ catatlají̱tit. Pues aquit Xatalacsacni chixcú cca̱ma̱lacnu̱niyá̱n xlacata cama ca̱lakchiná̱n la̱ta ya̱ para lakatza̱lako̱yá̱tit nahuán ca̱lacchiquí̱n xalac Israel. \p \v 24 ’Cama̱kachakxí̱tit quintachihuí̱n: cha̱tum li̱ma̱kalhtahuáke̱t tí kalhtahuakamajcú ni̱ lá akapu̱lá ixma̱kalhtahuake̱ná, y cha̱tum tasa̱cua ni̱ lá ma̱s lanca huan la̱ ixpatrón tí liscuja. \v 25 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, cha̱tum li̱ma̱kalhtahuáke̱t camakslihuékelh la lama ixma̱kalhtahuake̱ná, y cha̱tum tasa̱cua catakókelh ixlatáma̱t ixpu̱chiná. Pues aquit cli̱tanú mima̱kalhtahuake̱nacán y la̱ mimpu̱chinacán, y quili̱maca̱ncán cta̱scuja tlajaná. Calacpuhuántit, ¿tucu ni̱ naca̱li̱ya̱huacaná̱tit huixín tí quidiscípulos y tí quila̱li̱scujá̱u? \s1 Ticu ma̱s quili̱jicuanitcán \r (Lc. 12.2‑9) \p \v 26 ’Pero huixín ni̱ cajicuántit tú napa̱xtoká̱tit porque aktum tancs tachihuí̱n siempre ta̱yaní, y tú tze̱k tlahuacán siempre catzi̱cán ixli̱maka̱s. \v 27 Tú aquit cca̱huaniyá̱n ca̱tzi̱sní, huixín cali̱chihui̱nántit ca̱cuhuiní, y tú tze̱k cca̱huaniyá̱n, huixín cali̱chihui̱nántit ana ní tzamacán. \v 28 Ni̱ caca̱maka̱klhán namá cristianos tí tla̱n tamakní y tala̱kalhí ixmacni cha̱tum cristiano, pero ni̱ lá tama̱laksputún, ni̱ para tala̱kalhí ixespíritu cha̱tum cristiano. Huixín ma̱s cajicuanítit Mimpuchinacán Dios porque xlá tla̱n ma̱laksputú y lactlahuá mili̱stacnicán y mimacnicán nac ca̱li̱ní̱n para lacasquín. \p \v 29 ’Minti̱cucán ni̱cxni ama ca̱kxtakmakaná̱n. Caca̱li̱lacahua̱nántit tantuy lactzú spitu, ca̱li̱sta̱cán ni̱ lhu̱hua ixtapalh, pero ¿a poco Dios ni̱ catzí acxni tapa̱tastá y taní? \v 30 Xlá hua̱k catzí tú tapa̱xtoka tú tatlahuani̱t, hasta xachíxit miakxa̱kacán hua̱k tapu̱tlekén kanatunu. \v 31 Huá xlacata ni̱tú cali̱puhuántit tú pa̱xtoká̱tit, pues huixín ixcamán y ma̱s ixtapalh que lhu̱hua lactzú spitu. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ma̱luloka li̱pa̱huán ixtachihuí̱n \r (Lc. 12.8‑9) \p \v 32 ’Amá tí li̱pa̱xáu li̱ta̱yá quili̱pa̱huán ixlacati̱ncán cristianos, aquit na̱ li̱pa̱xáu cama ma̱luloka ixlacatí̱n Quinti̱cú xalac akapú̱n. \v 33 Pero amá tí ni̱ li̱ta̱yá qui̱li̱pa̱huán ixlacati̱ncán cristianos, aquit na̱ ni̱ cama li̱ta̱yá clakapasa ixlacatí̱n Quinti̱cú xalac akapú̱n. \s1 Lhu̱hua cristianos ama tasi̱tzi̱ní caj ixlacata Jesús \r (Lc. 12.51‑53; 14.26‑27) \p \v 34 ’Para puhuaná̱tit cmini̱t ca̱li̱ma̱tancsá quintachihuí̱n ixlatama̱tcán cristianos, ni̱ chú ama qui̱taxtú porque, ma̱squi ni̱ clacasquín, caj quilacata ama li̱tzucú tasi̱tzi. \v 35 Pues caj quilacata cha̱tum kahuasa ama ta̱ra̱makasi̱tzí ixti̱cú; cha̱tum tzuma̱t ama ta̱ra̱makasi̱tzí ixna̱na; y cha̱tum puhuiti̱ní ama ta̱ra̱makasi̱tzí ixpuhuiticha̱t. \v 36 Y lhu̱hua li̱talakapasni ma̱squi lakxtum talama̱na ama tama̱lacatzuquí tasi̱tzi y tara̱lakmakán caj ixlacata quintachihuí̱n. \p \v 37 ’Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, huata cama li̱macá̱n xli̱ca̱na quintakoké amá tí pu̱la aquit quilakalhamán y ca̱li̱makxtaka a̱li̱stá̱n ixna̱na, ixti̱cú, ixkahuasa, istzuma̱t; y amá tí ni̱ ma̱tla̱ní tú cca̱huanín catlahuátit, mejor ni̱ caquilákmilh. \v 38 Porque tí quintakoké ni̱ lakcatzán ixli̱stacni para makatzanká caj quilacata, y tí ni̱ ma̱tla̱ní tú cma̱lacnú, ¡ni̱ caquintakókelh! \v 39 Amá tí makli̱huán lakma̱xtputún ixli̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni̱ lakcatzán makatzanká ixli̱stacni caj quilacata namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ama ma̱ta̱xtuca ixtaxokó̱n \r (Mr. 9.41) \p \v 40 ’Amá cristiano tí ca̱maklhti̱naná̱n nac ixchic, capa̱xáhualh porque la̱ aquit caquimaklhtí̱nalh, y tí aquit quinta̱latamá na̱ ta̱latamá Dios tí quima̱lakacha̱ni̱t. \v 41 Amá tí pa̱xcatcatzi̱ní la̱ Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum profeta y ta̱hua̱yán nac ixchic, a̱stá̱n xlá ama ma̱xquí ixtaxokó̱n la̱ ni̱ma̱ ama ma̱xquí cha̱tum profeta; y tí maklhti̱nán nac ixchic cha̱tum tí tla̱n catzí chixcú, caj xlacata lakapasa ni̱tú ixkásat, Dios acxtum ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. \v 42 Na̱ chuná tí ta̱kota ca̱na akstum poke chúchut amá ma̱s ni̱ xtali̱pa̱u quidiscípulo tí quintakoké, caj xlacata catzí quimacuaní, tancs cca̱huaniyá̱n ama cha̱n quilhtamacú Dios ama ca̱ma̱xquí ixtaxoko̱ncán. \c 11 \s1 Tí tatakoké Juan takalasquiní Jesús para huá Cristo \r (Lc. 7.18‑35) \p \v 1 La̱ ca̱ma̱kalhchihui̱ni̱ko̱lh Jesús cha̱cu̱tuy ixdiscípulos tú ixli̱tlahuatcán xlacán táalh tali̱chihui̱nán ana ní ca̱ma̱lakácha̱lh; y xlá na̱ alh ixacstu ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos xala amá pu̱latama̱n. \p \v 2 Juan Bautista ixtanu̱majcú nac pu̱la̱chi̱n, pero hua̱k ixli̱ma̱kalhchihui̱ni̱cán ixtascújut Jesús, y huá ca̱li̱ma̱lakácha̱lh cha̱tuy ixdiscípulos. \v 3 Xlacán takalasquínilh: \p ―¿Xli̱ca̱na huix Cristo tí ma̱lacnu̱cani̱t ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n, o amajcú min tunu ma̱s tali̱pa̱u? \p \v 4 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Cali̱ma̱kalhchihui̱ní̱tit Juan tú huixín acxilá̱tit cca̱tlahuá, y tú kaxpatá̱tit cli̱chihui̱nán. \v 5 Calacspi̱tnítit la̱ cca̱ma̱lacahua̱ní lakatzí̱n, la̱ tatla̱huán tí ixtatala̱kalhi̱ni̱t, la̱ tatake̱nú ixta̱tatcán leprosos, la̱ ta̱kahua̱nán tí ixtata̱kata̱pani̱t, la̱ talacastacuanán tí apenas tani̱ko̱ni̱t; cahuanítit la̱ cca̱ma̱lacnu̱ní tunuj tla̱n latáma̱t tí tali̱ta̱yá huí tú ca̱tzanka̱ní nac ixli̱stacnicán. \v 6 Na̱ cahuanítit aquit cli̱pa̱xahuá amá tí ni̱ huilhaj huilí ixtapuhuá̱n y ni̱ li̱makxtaka ca̱najlá aquit amá tí ma̱lacnu̱cani̱t ama ca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 7 Acxni táalh amá lacchixcuhuí̱n Jesús tzúculh li̱chihui̱nán Juan, ca̱huánilh cristianos: \p ―Huixín qui̱látit nac desierto; chí quila̱huaníu, ¿tucu qui̱acxílhtit? ¿Qui̱li̱lacahua̱nántit la̱ ca̱ma̱tzahuají u̱n ká̱ti̱t ni̱ma̱ tatzamá aná? \v 8 O ¿ixlacaputzayá̱tit cha̱tum chixcú tí tla̱n lhaka̱nani̱t la̱ ni̱ma̱ tahuila̱na nac pu̱ma̱paksí̱n? ¡Namá ni̱ taxtú! O ¿ixacxilhputuná̱tit cha̱tum chixcú tí ma̱lakacha̱ni̱t Dios? \v 9 Para chuná qui̱táxtulh li̱huacá tla̱n porque qui̱kaxpáttit cha̱tum chixcú tí li̱macamincani̱t ma̱s lanca que la̱ cha̱tum profeta. \v 10 Juan huá namá chixcú tí li̱chihuí̱nalh chuné Dios nac Escrituras: \q1 Pu̱la cama ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum chixcú tí napu̱laniyá̱n, \q1 xlacata naca̱xtlahuaniyá̱n tijia ní nalactla̱huana. \m \v 11 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, la̱ta ixli̱hua̱kcán cristianos tí talakahuani̱t ca̱quilhtamacú, ni̱tí ma̱ccha̱ní ixli̱lanca Juan Bautista. Pero chí na̱ tancs cca̱huaniyá̱n, namá cristiano ma̱s ni̱ xatali̱pa̱u nac ixtapáksi̱t Dios ama̱ca li̱maca̱ncán ma̱s lanca que Juan Bautista. \p \v 12 ’La̱ta Juan titzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní ca̱kmunú cristianos, lhu̱hua talacputzani̱t la̱ natama̱laksputú tú laclhca̱ni̱t Dios ca̱quilhtamacú, y huata tatanu̱ni̱t nac ixtapáksi̱t amá tí ni̱ tatachokoni̱t y takalhi̱ni̱t li̱camama. \v 13 Acxni Juan Bautista ya̱ ixma̱tzuquí ixtascújut, hua̱k profetas y na̱ chuná Moisés tali̱chihui̱nani̱t nac ixlibrojcán jaé quilhtamacú la̱ Dios ama ma̱lacatzuquí ixtapáksi̱t ca̱quilhtamacú. \v 14 Y para ni̱ ixcatzi̱yá̱tit, Juan huá namá Elías tí ixtama̱lacnu̱ni̱t profetas ama min antes nalacatzucú ixtapáksi̱t Dios nac milatama̱tcán. \v 15 Tí takalhí ixtake̱ncán, ¡catakáxmatli tú cca̱huanimá̱n! \p \v 16 ’¿Tucu xacta̱ma̱lacástucli cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú? Aquit cama ca̱li̱macá̱n namá lactzáca̱t lactzú camán ni̱ma̱ takama̱nán nac li̱tamá̱u, y tí ta̱cpuxcún jaé takamá̱n tasi̱tzí y tahuaní xa̱makapitzi: \v 17 “¿Tucu lacasquiná̱tit, cca̱tlaknaniyá̱n li̱pa̱xáu tatlí̱n y ni̱ tantli̱yá̱tit, cca̱tli̱niyá̱n li̱lakaputza alabanzas y ni̱ tasayá̱tit? ¡Huixín ni̱tú ma̱tla̱ni̱yá̱tit!” \v 18 Porque milh Juan Bautista; xlá ni̱ ixca̱ta̱pa̱xahuá, ni̱ para ixca̱ta̱talakxtumí ca̱ta̱hua̱yán cristianos, y huixín ixuaná̱tit: “Namá chixcú actanu̱ni̱t tlajaná.” \v 19 Astá̱n cmilh aquit Xatalacsacni Chixcú tí cca̱ta̱talakxtumí cca̱ta̱hua̱yán hua̱k cristianos y huaná̱tit: “Namá chixcú laktzanka̱ni̱t porque ca̱ta̱hua̱yán y ca̱ta̱latapu̱lí ixma̱lakaxoke̱naní̱n tumi̱n y tí takalhí lhu̱hua tala̱kalhí̱n.” Pero tancs cca̱huaniyá̱n, Dios catzí tú laclhca̱ni̱t y ni̱ lá tí lakxtapalí ixtalacapa̱stacni ma̱squi ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit hasta xní nakantaxtú ixtascújut. \s1 Tí takaxmata ixtachihuí̱n Jesús ni̱ hua̱k ama tataxtuní \r (Lc. 10.13‑15) \p \v 20 Jesús ixca̱li̱lakaputzá amá ca̱chiquín ní ixca̱tlahuanini̱t ma̱s lhu̱hua laclanca ixtascújut, pero tí ixtalama̱na aná ni̱tú ixca̱li̱macuanini̱t pues ni̱ ixtalakxta̱pali̱ni̱t ixlatama̱tcán. Xlá chuné ca̱lhcuyuyá̱hualh: \p \v 21 ―¡Koxitaní̱n tí talama̱na nac ca̱chiquí̱n Corazín! ¡Koxitaní̱n tí talama̱na nac ca̱chiquí̱n Betsaida! Porque para quintascújut ni̱ma̱ cca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱ni̱tán xactica̱tláhualh nac ca̱chiquí̱n Tiro y Sidón, xlacán maka̱sá ixtitalakxtapáli̱lh ixlatama̱tcán, ixtitahuíli̱lh tzitzeke lháka̱t, ixtica̱li̱lakatzokca lhcaca xlacata naca̱li̱lakapascán tali̱lakaputzama̱na tú ixtatlahuani̱t. \v 22 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, huixín pa̱t kalhi̱yá̱tit ma̱s li̱cuánit castigo que tí ixtalama̱na nac Tiro y Sidón. \v 23 ¡Koxitaní̱n huixín tí lapa̱nántit nac Capernaum! Para puhuaná̱tit Dios ixca̱li̱lhca̱ni̱tán lanca nakalhi̱yá̱tit mimpu̱tahui̱lhcán nac akapú̱n, ¡aktzanka̱ni̱tántit! Porque pa̱t ca̱macapincaná̱tit nac puakxtakajni ní naxoko̱naná̱tit. Pero para quintascújut ni̱ma̱ acxilhni̱tántit xactica̱li̱ma̱lacahuá̱ni̱lh amá cristianos tí ixtalama̱na nac Sodoma, xlacán ixtitalakxta̱páli̱lh ixlatama̱tcán y Dios ni̱ ixtica̱lactláhualh. \v 24 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, acxni natlahuacán taxokó̱n, xlacán ama takalhí li̱ctá castigo que huixín xalac Capernaum. \s1 Tí talaktzanka̱ni̱t catalákalh Jesús \r (Lc. 10.21‑22) \p \v 25 La̱ chihui̱nanko̱lh Jesús kalhtahuakánilh Dios, huá: \p ―Ta̱ta, clakachixcuhui̱yá̱n porque huix Ixpu̱chiná ca̱quilhtamacú y akapú̱n; cpa̱xcatcatzi̱niyá̱n la̱ ca̱ma̱tze̱kni tze̱k mintalacapa̱stacni amá lactali̱pa̱u y lakskalala lacchixcuhuí̱n, y li̱mákxtakti natama̱kachakxí mintalacapa̱stacni amá cristianos tí ni̱ talactlancán takaxmatá̱n. \v 26 Ta̱ta, huix chú lacasquini̱ta, y chú qui̱taxtuni̱t. \p \v 27 Astá̱n ca̱huánilh cristianos: \p ―Quinti̱cú Dios quima̱xqui̱ni̱t hua̱k la̱ta tú ckalhí. Aquit ni̱ tí quilakapasa huata Dios catzí aquit Ixkahuasa, y aquit na̱ ccatzí huá Quinti̱cú; y na̱ tla̱n talakapasa amá tí cca̱ma̱xquí quintalacapa̱stacni natalakapasa Quinti̱cú Dios. \p \v 28 ’Aquit cca̱tasaniyá̱n: caquintalákmilh hua̱k tí taliakatzanka̱ni̱t la̱ta taliakxtakajnán ixlatama̱t, aquit nacca̱ma̱xquí li̱camama tú natali̱ma̱jaxá ixli̱stacnicán. \v 29 Camaklhti̱nántit tú cca̱ma̱lacnu̱niyá̱n y camakslihuekétit quilatáma̱t; aquit hua̱k cpa̱tí ni̱tí cta̱ra̱si̱tzi̱ní y acxtum cca̱lakalhamán cristianos. Para chuná jaé latapa̱yá̱tit pa̱t ma̱jaxayá̱tit miespiritucán la̱ pa̱t ta̱yaniyá̱tit. \v 30 Catlahuátit tú cca̱huaniyá̱n nac milatama̱tcán y namaklhcatzi̱yá̱tit la̱ ni̱ tuhua nama̱kantaxti̱yá̱tit pues quitaxtú caj la̱ cali̱pi aktum ni̱ tzinca tacuca. \c 12 \s1 Ixdiscípulos Jesús ta̱kaxlita ixtahuácat trigo \r (Mr. 2.23‑28; Lc. 6.1‑5) \p \v 1 Maktum quilhtamacú acxni hua̱k ixjaxcán Jesús ica̱ta̱tla̱huama ixdiscípulos nac aktum ca̱tucuxtu ixpu̱chancán trigo. Xlacán tá̱cxilhli trigo y como ixtatzincsma̱na tzúculh ta̱kaxlita y tahuani̱ní ixtahuácat. \v 2 Makapitzi fariseos tí aná ixtalapu̱lá ca̱ma̱nóklhulh, y tuncán tahuánilh Jesús: \p ―Cacá̱cxilhti midiscípulos la̱ ta̱kaxlitma̱na ixtahuácat trigo jaé quilhtamacú acxni ni̱ mini̱ní tí tú nali̱scuja. \p \v 3 Xlá ca̱lacati̱tá̱yalh ixdiscípulos y kalhtí̱nalh: \p ―¿A poco amá̱n quila̱huaniyá̱u ni̱ li̱kalhtahuakani̱tántit tú titláhualh rey David maktum quilhtamacú acxni ca̱tá̱tzincsli ixcompañeros? \v 4 Aná huan xlacata rey David tánu̱lh nac ixpu̱siculan Dios y cá̱cxilhli tasicuna̱tláu simi̱ta ni̱ma̱ huata curas ixca̱mini̱ní na̱tali̱hua̱yán, pero xlá ca̱tíyalh y ca̱ta̱huako̱lh ixcompañeros. \v 5 Na̱ chuná lacatum nac ixlibro Moisés li̱chihui̱nán la̱ curas tí tamacuaní Dios nac pu̱siculan siempre tascuja ma̱squi xa̱makapitzi tajaxa. Chí quila̱huaníu, ¿a poco xlacán takalhí ma̱s tala̱kalhí̱n porque ni̱ tama̱kantaxtí tú li̱ma̱paksi̱nán Dios? \v 6 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, para xlacán ca̱li̱mákxtakli Dios catáscujli jaé chichiní y ni̱tí ca̱li̱huaní, juú ca̱ta̱chihui̱namá̱n cha̱tum ma̱s lanca chixcú que la̱ namá tí tascuja nac pu̱siculan. \v 7 Huixín ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit namá ixtapáksi̱t Dios ni̱ma̱ tatzokni̱t nac Escrituras: “Ni̱ clacasquín quintali̱lakachixcúhui̱lh quincamán ixquitzistancaní̱n, ma̱s cma̱tla̱ní acxtum catara̱lakalhámalh.” Para ixma̱kachakxí̱tit ixtalacpuhuá̱n ni̱tí ixma̱lacapú̱tit, ni̱ para tú ixli̱ya̱huátit tú ni̱tú tlahuani̱t. \v 8 Xa̱huá, mili̱catzi̱tcán xlacata aquit Xatalacsacni Chixcú y Dios quimacama̱xqui̱ni̱t jaé chichiní y tla̱n tatlahuá cristianos tú talacasquín para aquit ni̱ cli̱huán. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum tí ixmacasca̱cni̱t ixmacán \r (Mr. 3.1‑6; Lc. 6.6‑11) \p \v 9 La̱ chihui̱nanko̱lh Jesús cha̱lh nac ca̱chiquí̱n y alh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos nac ixpu̱tamakstoknicán judíos. \v 10 Na̱ aná ixtanu̱ma cha̱tum chixcú itsca̱cko̱ni̱t ixmacán ni̱ lá tú ixli̱tlahuá. Ixenemigos ixtalacputzá la̱ tla̱n natakalhtoklha Jesús xlacata tla̱n natama̱lacapú nac pu̱ma̱paksí̱n y huá tali̱kalásquilh: \p ―¿Puhuana tla̱n qui̱taxtú ma̱ksa̱ni̱cán cha̱tum ta̱tatlá jaé chichiní acxni hua̱k quili̱jaxatcán y li̱huancán tí nascuja? \p \v 11 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―La̱ta mili̱hua̱kcán, ¿ticu li̱makxtaka cani̱lh ixborrego para pa̱tastá nac pozo aktum chichiní acxni li̱huancán tí nascuja? Aquit ccatzí piná̱tit ma̱cutuyá̱tit xlacata ni̱ nalaktzanká. \v 12 Entonces, ¿hua̱nchi ni̱ ma̱tla̱ni̱yá̱tit ca̱ksá̱nalh cha̱tum chixcú acxni li̱ma̱paksi̱nancani̱t najaxcán? ¿A poco ni̱ ma̱s ixtapalh cha̱tum cristiano que tantum actzú quitzistanca? Aquit cca̱huaniyá̱n ni̱ huí tí tlahuá tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios jaé chichiní para tlahuaní aktum li̱tlá̱n ixta̱cristiano. \p \v 13 Jesús ca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱pútulh tú ixca̱huanini̱t y huá li̱ta̱chihuí̱nalh amá chixcú tí itsca̱cko̱ni̱t ixmacán: \p ―Cata̱ya, y castonkti mimacán. \p Amá chixcú stonkli ixmacán y tuncán tatzamako̱lh xali̱hua ixmacxpá̱n la̱ xa̱makatu, ¡tla̱n aksá̱nalh! \v 14 Amá fariseos ixenemigos Jesús lacapala tatáxtulh la̱ta tasí̱tzi̱lh y a̱stá̱n tzúculh talacchihui̱nán la̱ tla̱n natamakní Jesús. \s1 Ixlatama̱t Jesús ma̱kantaxtí tú ixli̱chihui̱nani̱t Isaías \p \v 15 Jesús acxcátzi̱lh tú ixtalaclhca̱nima̱na ixenemigos y huá xlacata lí̱alh a̱lacatunu pu̱latama̱n. Lhu̱hua cristianos tatakókelh y tí ixtakalhí tá̱tat xlá ca̱ma̱ksá̱ni̱lh. \v 16 Pero tí ixca̱ma̱ke̱nu̱ní ixta̱tatcán tla̱n ixca̱li̱ma̱paksí ni̱ catali̱chihuí̱nalh para xlá ixca̱ma̱ksa̱ni̱ni̱t. \v 17 Ixlatáma̱t Jesús li̱ma̱kantáxti̱lh tú istzokni̱t ixlacata nac ixlibro profeta Isaías: \q1 \v 18 Cca̱ma̱lakacha̱nimá̱n tí clacsacni̱t, xlá ama quimacuaní y quinkaxmatní tú cli̱ma̱paksí. \q1 Aquit clakalhamán y cli̱pa̱xahuá la̱ ckalhí. \q1 Cama ma̱xquí hua̱k ixli̱tlihueke quintalacapa̱stacni, \q1 porque xlá ama li̱chihui̱nán la̱ aquit cama ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos. \q1 \v 19 Xlá ni̱tí ama ta̱ra̱makasi̱tzí, ni̱ para tí ama quilhní, \q1 y ni̱cxni ama aktasá nac ca̱lactijyí̱n xlacata nakaxmatcán ixtachihuí̱n. \q1 \v 20 Xlá ni̱ ama ca̱li̱chiyá tí talaktzanka̱ni̱t, \q1 ni̱ para ama lactlahuá ixtalacapa̱stacnicán tí tancs talatama̱putún. \q1 Pero ama kalhí li̱tlihueke nama̱lacatzuquí ixtapáksi̱t ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú, \q1 \v 21 y hua̱k cristianos xala cani̱huá ca̱lacchiquí̱n huata huá ama tali̱pa̱huán y talakachixcuhuí. \s1 Fariseos tali̱ya̱huá Jesús li̱pa̱huán tlajaná \r (Mr. 3.19‑30; Lc. 11.14‑23; 12.10) \p \v 22 Maktum quilhtamacú li̱minica Jesús cha̱tum chixcú tí ixmakatlajani̱t tlajaná, ko̱ko y lakatzí̱n ixtlahuani̱t. Xlá macmá̱xtulh amá tlajaná y a̱stá̱n amá chixcú tla̱n lacahuá̱nalh y tla̱n chihuí̱nalh. \v 23 Hua̱k cristianos tí tá̱cxilhli tú tláhualh tapa̱xahuako̱lh. Ixtahuán: \p ―¿Chá huá jaé ixli̱talakapasni rey David tí ma̱lacnu̱cani̱t ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n? \p \v 24 Makapitzi fariseos tí ixtalaya̱na aná takáxmatli ixtachihui̱ncán y na̱ tachihuí̱nalh: \p ―Jaé chixcú tla̱n ca̱macma̱xtú cristianos tlajananí̱n porque li̱pa̱huán Beelzebú xapuxcu tlajananí̱n, huá ta̱scuja. \p \v 25 Jesús ma̱kachákxi̱lh tú ixtali̱chihui̱nama̱na y ca̱huánilh amá lacchixcuhuí̱n: \p ―Huixín catzi̱yá̱tit para xanapuxcún ixma̱paksi̱naní̱n aktum lanca pu̱latama̱n tatapitzí pu̱tunu ni̱ maka̱s tata̱yaní y tara̱lactlahuakó; na̱ chuná para tí talama̱na nac aktum ca̱chiquí̱n o aktum nac pu̱táhui̱lh tzucú tara̱nica ixacstucán ni̱ tamakapalá maka̱s, ¡tara̱lactlahuakó y tata̱kahuani̱kó! \v 26 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n jaé takalhchihuí̱n con ixtapáksi̱t tlajaná: para aquit xactá̱scujli, ¿nicu li̱puhuaná̱tit nacta̱ra̱si̱tzi̱ní pi̱huá quinta̱tlajaná? ¡Sok ixlaclako̱lh ixtapáksi̱t! \v 27 Huixín quila̱li̱ya̱huayá̱u xlacata tlajaná quima̱xquí ixli̱tlihueke y huá tla̱n cca̱li̱macma̱xtú cristianos ixespiritucán tlajananí̱n pero makapitzi tí takaxmata mintachihui̱ncán na̱ takalhí li̱tlihueke ca̱macma̱xtú cristianos tlajananín. Quila̱huaníu, ¿ticu ca̱ma̱xquí namá li̱tlihueke, Dios o Beelzebú? Aquit cca̱huaniyá̱n, nac ixlacatí̱n Dios pi̱huá ixtascujutcán ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n xlacata naxokoyá̱tit tú quila̱li̱ya̱huama̱náu. \v 28 Huixín ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit tú huaná̱tit; aquit cca̱tamacxtú tlajananí̱n porque Dios quima̱xquí li̱tlihueke, y huá jaé cca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n ixtapáksi̱t Dios ca̱lakchini̱tán nac milatama̱tcán. \p \v 29 ’¿Nicu li̱puhuaná̱tit tla̱n maklhti̱cán tú ma̱paksí cha̱tum tlihueke chixcú nac ixchic, para ni̱ pu̱la tla̱n akchi̱huili̱cán? Aquit cmakatlajani̱t amá tlihueke chixcú y huá tla̱n cli̱maklhtí tú clacasquín. \p \v 30 ’Aquit cca̱huaniyá̱n, amá tí ni̱ quinta̱ta̱yá nac quintascújut cli̱macá̱n quisi̱tzi̱ní, y tí ni̱ quinta̱ma̱makstoka cristianos natatanú nac quintapáksi̱t ca̱ma̱kahuaní cata̱ktzánka̱lh. \p \v 31-32 ’Chí aquit tancs cca̱huaniyá̱n xlacata Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní cristianos hua̱k ixtala̱kalhi̱ncán, na̱ chuná acxni tali̱quilhán lhu̱hua lacli̱xcájnit tachihuí̱n, hasta amá cristianos tí ni̱tú quili̱cxila ni̱ tla̱n quili̱chihui̱nán na̱ tla̱n nama̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí̱n; pero amá tí li̱kalhkama̱nán tú ca̱li̱ma̱lacahuani̱má̱n ixlitlihueke Espíritu Santo huan xlacata ixtascújut tlajaná, ni̱ catima̱tzanke̱nanica ixtala̱kalhi̱ncán, ni̱ para juú ca̱quilhtamacú, ni̱ para nac akapú̱n. \s1 Jesús li̱chihui̱nán ixkasatcán cristianos \r (Lc. 6.43‑45) \p \v 33 ’Siempre akatum tla̱n quihui ma̱stá tla̱n ixtahuácat, y akatum ni̱ tla̱n quihui ma̱stá ni̱ tla̱n ixtahuácat pues akatunu quihui ca̱li̱lakapascán ixtahuacatcán. \v 34 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín ma̱sta̱yá̱tit lactlá̱n mintahuacatcán? ¡Huixín la̱ akskahuinaní̱n lu̱hua! Ca̱huaná̱tit lacli̱xcájnit tachihuí̱n porque li̱xcájnit talacapa̱stacni kalhí minacujcán pues cha̱tunu cristiano li̱chihui̱nán ixquilhni la̱ kalhí ixtalacapa̱stacni ixnacú. \v 35 Cha̱tum tí tla̱n catzí li̱chihui̱nán ixquilhni lactlá̱n ixtalacapa̱stacni ixnacú, y cha̱tum tí snu̱n lani̱t li̱chihui̱nán ixquilhni lacli̱xcájnit ixtapuhuá̱n ni̱ma̱ kalhí nac ixnacú. \v 36 Pero acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, cha̱tunu ama xokoní la̱ta tú li̱tláhualh ixtachihuí̱n ni̱ma̱ li̱chihuí̱nalh ixquilhni. \v 37 Kastunu ixtachihuí̱n cha̱tum chixcú ni̱ma̱ ca̱huán ama li̱ma̱ctí ixtala̱kalhí̱n o li̱ma̱cxtú ixtala̱kalhí̱n xlacata naxoko̱nán o nataxtuní. \s1 Ixenemigos Jesús tamaksquín tunu ixtascújut \r (Mr. 8.12; Lc. 11.29‑32) \p \v 38 Maktum quilhtamacú makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos tama̱lacatzúhui̱lh Jesús, y tahuánilh: \p ―Maestro, para huix namá tí ma̱lacnu̱cani̱t ama min quinca̱lakma̱xtuyá̱n y kalhí ixli̱tlihueke Dios catlahua tunu mintascújut. \p \v 39 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín tí lapa̱nántit jaé quilhtamacú ni̱ lá pa̱ti̱cán minkasatcán; snu̱n li̱xcájnit mintalacpuhua̱ncán huá ni̱ li̱ca̱najlayá̱tit tú ctlahuá. Tza̱pu quila̱maksquiná̱u cacca̱li̱ma̱lacahua̱ní̱n lanca quintascújut, y chí lacasquiná̱tit cactláhualh aaktum. Tó, ni̱ cama tlahuá, y huata pa̱t li̱lacahua̱naná̱tit aktum tascújut la̱ amá ni̱ma̱ Dios titláhualh nac ixlatáma̱t profeta Jonás. \v 40 Xlá tipa̱táju̱lh tantum lanca tamakní aktutu chichiní y aktutu tzisní, y aquit Xatalacsacni Chixcú na̱ chuná cama ca̱talakatze̱kniyá̱n ca̱quilhtamacú aktutu chichiní y aktutu tzisní. \v 41 La̱ tipa̱tácutli Jonás amá tamakní alh ca̱li̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh cristianos tí ixtalama̱na nac Nínive tú ixlacasquín Dios catatláhualh y xlacán talakxta̱páli̱lh ixlatama̱tcán, pero huixín ma̱s lactlancaná̱tit; y acxni Dios naca̱ta̱tlahuayá̱n taxokó̱n, xlacán ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n nac ixlacatí̱n. Porque juú ca̱ta̱chihui̱namá̱n cha̱tum ma̱s lanca chixcú que profeta Jonás, pero huixín ni̱ para chú lakxta̱pali̱yá̱tit milatama̱tcán. \v 42 Y nac ixlacatí̱n Dios na ama ca̱ma̱lacapu̱yá̱n amá reina xalac Sur porque xlá ma̱squi mákat ixuani̱t ixpu̱latama̱n, milh kaxmata ixtachihuí̱n amá skalala rey Salomón, y juú ca̱ta̱chihui̱namá̱n cha̱tum ma̱s skalala que rey Salomón y ni̱ para chú ma̱palajá̱tit minkasatcán. \s1 Tí tamactanú tlajananí̱n ixli̱maktuy ma̱s li̱cuánit huan \r (Lc. 11.24‑26) \p \v 43 ’Tí talama̱na jaé quilhtamacú cama ca̱ta̱ma̱lacastuca jaé takalhchihuí̱n: Cha̱tum tlajaná acxni ma̱xtucán nac ixmacni cha̱tum chixcú an latapu̱lí ní nataka̱sa tí tla̱n na̱kchipaní ixtapuhuá̱n. Y para ni̱ taka̱sa lacapa̱staca ní ixlama, y puhuán: \v 44 “Cama taspita nac quínchic ní ctáxtulh.” Xlá an lacahua̱nán y acxila ixtapuhuá̱n amá chixcú la̱ aktum ákxtaka ni̱ma̱ tla̱n taca̱palhni̱t y ni̱tí pu̱lama. \v 45 Entonces an ca̱putzá a̱cha̱tujún ma̱s lacli̱cuánit ixta̱tlajananí̱n y acxtum tata̱latamá amá chixcú. Para jaé chixcú snu̱n ixma̱kxtakajní caj cha̱tum tlajaná, pues ¿niculá naca̱ta̱ta̱yaní cha̱tujún? Huá cca̱li̱huaniyá̱n huixín na̱ tla̱n akspulayá̱tit chuná para ni̱ kaxpatá̱tit quintachihuí̱n. \s1 Ixna̱na ixnata̱camán Jesús tali̱kalasquini̱nán \r (Mr. 3.31‑35; Lc. 8.19‑21) \p \v 46 Jesús chu̱tacú ixchihui̱nama acxni táchilh ixna̱na ixnata̱camán; xlacán tatamákxtakli nac quilhtí̱n porque istzamacán y huata tali̱kalasquiní̱nalh. \v 47 Cha̱tum huánilh Jesús: \p ―Mina̱na y minata̱camán taya̱na nac quilhtí̱n tata̱chihui̱namputuná̱n. \p \v 48 Pero Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―¿Ticu yá quina̱na y quinata̱camán? \p \v 49 Astá̱n acs ca̱lacá̱nilh ixdiscípulos y chihui̱nampá: \p ―Huá jaé cristianos la̱ quina̱na y quinata̱camán. \v 50 Pues aquit cca̱huaniyá̱n xlacata tí tlahuá y latamá la̱ lacasquín Dios natalatamá cristianos, huá namá cli̱macá̱n la̱ quina̱na y la̱ quinta̱camán cani̱cxnihuá quilhtamacú. \c 13 \s1 Jesús li̱chihui̱nán cha̱tum chana̱ná \r (Mr. 4.1‑9; Lc. 8.4‑8) \p \v 1 Xalakasmalankán amá chichiní Jesús táxtulh amá ákxtaka y alh nac ixquilhtú̱n chúchut xla Galilea. \v 2 Ixli̱puntzú lhu̱hua cristianos tatamákstokli y huá xlacata li̱táju̱lh nac aktum akpáklha̱t y alh tziná lakamákat, hua̱k xa̱makapitzi tatamákxtakli nac ixquilhtú̱n chúchut. \v 3 La̱ta ixtaju̱ma nac akpáklha̱t tzúculh lacpuhuán la̱ naca̱ta̱ma̱lacastucní ixtakalhchihuí̱n tú xlacán ixtalakapasa xlacata natama̱kachakxí ixtachihuí̱n; ca̱huánilh: \p ―Maktum quilhtamacú cha̱tum chixcú alh chan ixtalhtzi trigo nac ixpu̱chaná̱n. \v 4 Xlá tzúculh spuyumí ixli̱chánat; lhu̱hua ixtalhtzi tama̱chá nac tijia y huata tá̱cxilhli lactzú spitu, hua̱k tasacuako̱lh. \v 5 Makapitzi ixli̱chánat tama̱chá nac ca̱chihuixni caj tzinú ixta̱lani̱t tíyat nac ixkalhni. Ni̱ pasá̱rlalh lhu̱hua chichiní sok ta̱kpunko̱lh porque ni̱ pu̱lhmá̱n ixuí tíyat. \v 6 Pero acxni táxtulh chichiní ca̱xkoyuko̱lh ixpakán y tasca̱cko̱lh pues ni̱ pu̱lhmá̱n ixtamaca̱ni̱t ixtankaxekcán. \v 7 Makapitzi ixtachaná̱n tama̱chá nac ca̱xpayatni. Ni̱ ixli̱maka̱s chichiní uyu ta̱kpunko̱lh, pero ma̱s lacapala tástacli kajni y tama̱ksni̱ko̱lh ixtachaná̱n. \v 8 Huata tata̱yánilh ixtachaná̱n ni̱ma̱ tatama̱chá nac tla̱n tíyat, jaé hua̱k tástacli y tamá̱sta̱lh lhu̱hua ixtahuacatcán. Huí ni̱ma̱ la̱ta akstum ixtalhtzi chalh tahuácalh aktum ciento ixtalhtzi, huí ni̱ma̱ sesenta, y huí ni̱ma̱ caj treinta má̱sta̱lh ixtahuácat. \v 9 Para huixín kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán, ¡cama̱kachakxí̱tit y cakaxpáttit tú cca̱huanimá̱n! \s1 Jesús ma̱kantaxtí tú ixli̱chihui̱nani̱t Isaías \r (Mr. 4.10‑12; Lc. 8.9‑10) \p \v 10 Ixli̱puntzú ixdiscípulos tama̱lacatzúhui̱lh y takalasquínilh: \p ―¿Hua̱nchi ca̱ta̱ma̱lacastuca mintakalhchihuí̱n tú clakapasá̱u aquín, pues ni̱ para hua̱k cma̱kachakxi̱yá̱u? \p \v 11 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín Quinti̱cú ca̱ma̱cxcatzi̱ni̱yá̱n la̱ cama ma̱lacatzuquí quintapáksi̱t ca̱quilhtamacú, pero xa̱makapitzi cristianos ni̱ tama̱kachakxi̱ni̱t la̱ ama qui̱taxtú. \v 12 Tí ma̱ta̱xtucni̱t jaé talacapa̱stacni ma̱s ama̱ca ma̱xqui̱cán hua̱k nama̱kachakxí, pero tí caj tziná tú ma̱kachakxí ama̱ca maklhti̱cán hasta ni̱ma̱ ixli̱skalhma̱ca. \v 13 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucní quintakalhchihuí̱n tú xlacán talakapasa y la̱tiyá ma̱squi talacahua̱nán la̱ ni̱tú catá̱cxilhli y ma̱squi takaxmata la̱ ni̱ cata̱kahuá̱nalh pues ni̱tú tama̱kachakxí. \v 14 Huá jaé cristianos ca̱lakcha̱ni̱t tú ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Dios profeta Isaías catzokli nac Escrituras. Aná huan: \q1 Xlacán ta̱ma̱n takaxmata tachihuí̱n, pero ni̱tú ama tama̱kachakxí; \q1 ama̱ca ma̱lacahua̱ni̱cán, pero ni̱ ama tacatzí tú ta̱cxilhma̱na. \q1 \v 15 Amá cristianos ni̱tú ama taca̱najlaputún porque ama tama̱lacchahuá xapuhui̱lhta ixnacujcán, \q1 ni̱ ama takaxmatputún lactlá̱n tapuhuá̱n, \q1 y la̱ lakatzí̱n ama talatama̱putún. \q1 Y para ni̱ lá tali̱lacahua̱nán ixlakastapucán, \q1 y ni̱ lá taliakahua̱nán ixtake̱ncán, \q1 pues ni̱tú catama̱kachákxi̱lh ixnacujcán xlacata nataca̱najlá \q1 y naquintalakmín xlacata aquit nacca̱ma̱ksa̱ní ixli̱stacnicán. \p \v 16 ’Pero capa̱xahuátit huixín porque kalhi̱yá̱tit milakastapucán y li̱lacahua̱naná̱tit, kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán y li̱kaxpatá̱tit quintachihuí̱n. \v 17 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, lhu̱hua profetas y lactlá̱n lacchixcuhuí̱n xalakmaká̱n ta̱cxilhpútulh tú huixín li̱lacahua̱nampa̱nántit jaé quilhtamacú y ni̱ tá̱cxilhli; takaxmatpútulh quintachihuí̱n y ni̱ takáxmatli tú huixín ca̱lakchini̱tán. \s1 Jesús lacspi̱ta la̱ qui̱taxtú xatakalhchihuí̱n chana̱ná \r (Mr. 4.13‑20; Lc. 8.11‑15) \p \v 18 ’Cama ca̱lacspi̱tniyá̱n la̱ qui̱taxtú xatakalhchihuí̱n chana̱ná. ¡Tla̱n cama̱kachakxí̱tit! \v 19 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac tijia y tasacuako̱lh lactzú spitu cca̱ma̱lacastuca tú qui̱taxtuní cha̱tum cristiano tí li̱ta̱chihui̱nancán ixtachihuí̱n Dios; xlá kaxmata, pero mina̱chá tlajaná y ma̱xtukó jaé talacapa̱stacni ni̱ma̱ ma̱nu̱ca nac ixnacú. \v 20 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac ca̱chihuixni y ca̱makni̱ko̱lh chichiní cca̱ta̱ma̱lacastuca cristiano tí kaxmata ixtachihuí̱n Dios y ni̱ para tuhua li̱pa̱huán ixnacú; \v 21 pero an quilhtamacú y tzucú akspulá tú ni̱ tla̱n, tzucú akxtakajnán, tzucú li̱chihui̱nancán xlacata li̱pa̱huán Dios, y como ixnacú ni̱ tla̱n li̱ma̱tzamani̱t ixtalacapa̱stacni Dios li̱makxtaka tuncán y yaj li̱pa̱huán. \v 22 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac ca̱xpayatni y tama̱ksni̱ko̱lh kajni, cta̱ma̱lacastuca cha̱tum cristiano tí kaxmata ixtachihuí̱n Dios y li̱pa̱huán, pero la̱ta li̱án ixlatama̱tcán tzucú ta̱katuyún, tzucú tali̱pa̱huán huata ixtumi̱ncán y la̱ li̱pa̱xáu natalatamá, y chuná tama̱ksni̱kó tú ixtali̱pa̱huán y ni̱ tama̱stá ixtahuacatcán. \v 23 Amá ixtalhtzi tachaná̱n ni̱ma̱ tama̱chá nac tla̱n tíyat y tamá̱sta̱lh ixtahuácat, cca̱ta̱ma̱lacastuca cristianos tí takaxmata ixtachihuí̱n Dios; xlacán tali̱pa̱huán y kastunu tachihuí̱n ni̱ma̱ tánu̱lh nac ixnacujcán tali̱ma̱stá ixtahuacatcán; huí ni̱ma̱ aktum ciento ixlacata, huí ni̱ma̱ sesenta, y huí ni̱ma̱ treinta ixlacata. \s1 Jesús li̱chihui̱nán ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut ni̱ma̱ tata̱staca ixtachaná̱n \p \v 24 Jesús ca̱ta̱ma̱lacastúcnilh ixtapáksi̱t Dios tunuj takalhchihuí̱n y ca̱huánilh: \p ―Aquit cma̱lacatzuqui̱ni̱t sa̱sti ixtapáksi̱t Dios ca̱quilhtamacú, pero la̱ta naán quilhtamacú ama lakchá̱n tú qui̱taxtuní ixca̱tucuxtu cha̱tum chixcú ni̱ma̱ chani̱t trigo. \v 25 Acxni hua̱k talhtatama̱na cha̱tum tí si̱tzi̱ní jaé xapu̱chiná min spuyumí nac ixca̱tucuxtu ixtalhtzi ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut y tza̱lá tuncán. \v 26 Jaé trigo tzucú staca, xaná y catlán ixtahuácat; y amá ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut na̱ lakxtum ta̱staca tachaná̱n. \v 27 Ixtasa̱cua jaé xapu̱chiná acxni tá̱cxilhli jaé li̱cúxtut tahuánilh ixpatroncán: “Señor, huix cá̱chanti nac minca̱tucuxtu puru xatalacsacni trigo, entonces ¿hua̱nchi na̱ tá̱stacli ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut?” \v 28 Xlá ca̱kálhti̱lh: “Cha̱tum tí quisi̱tzi̱ní milh spuyumí nac quinca̱tucuxtu namá ixtalhtzi ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut.” Xlacán tahuanipá: “Para lacasquina, chí tuncán nacaná̱u ca̱tampulhuyá̱u namá ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut.” \v 29 “Tó”, ca̱huánilh, “porque para ca̱tampulhuyá̱tit namá ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut, na̱ tla̱n ca̱tampulhuyá̱tit lactlá̱n quintachaná̱n xla trigo. \v 30 Caca̱li̱makxtáktit lakxtum catacatlanke̱lh, y acxni naca̱tanca̱cán cama ca̱li̱ma̱paksí hua̱k quintasa̱cua lacatum catamá̱kstokli namá ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut y catalhcúyulh, y a̱lacatunu catama̱mákstokli ixtahuácat quintachaná̱n xlacata nacma̱quí ní cca̱xtlahuani̱t ixpu̱ma̱qui̱cán.” \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ staca akatum mostaza \r (Mr. 4.30‑32; Lc. 13.18‑19) \p \v 31 ’Ixtapáksi̱t Dios ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t ca̱quilhtamacú, ama staca la̱ staca akatum mostaza acxni chan nac ixca̱tucuxtu cha̱tum chixcú. \v 32 La̱ta ixli̱hua̱k li̱cúxtut ni̱ma̱ ma̱s laclanca tastaca, huá ixtalhtzi mostaza ma̱s xalactzú, pero acxni akpún tzucú staca lacapala y hasta lactzú spitu tla̱n tlahuá ixma̱sekecán nac ixakán porque snu̱n lanca pakastaca. \s1 Jesús li̱chihui̱nán levadura ixli̱ma̱xcutí̱n simi̱ta \r (Lc. 13.20‑21) \p \v 33 ’Ixtapáksi̱t Dios ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t ca̱quilhtamacú na̱ cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n ama staca la̱ acxni cha̱tum pusca̱t li̱ma̱xcutí ixharina caj actzú levadura, ixacstu xcutankó hua̱k itsquítit y tachixa. \p \v 34 Jesús ca̱huánilh hua̱k ixtakalhchihuí̱n y ca̱ta̱ma̱lacastúcnilh tú xlacán ixtalakapasa. Ni̱cxni tú ixca̱huaní para ni̱ ixca̱ta̱ma̱lacastucní tú ixtali̱smani̱ni̱t ta̱cxila xlacata natama̱kachakxí ixtalacapa̱stacni. \v 35 Chuná jaé kantáxtulh la̱ ixli̱chihui̱nani̱t Jesús cha̱tum profeta. Xlá huá: \q1 Acxni nacca̱ta̱chihui̱nán cristianos cama ca̱ta̱ma̱lacastucní tú xlacán talakapasa, \q1 xlacata natama̱kachakxí tze̱k quintalacpuhuá̱n ni̱ma̱ xacma̱qui̱ni̱t la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú. \s1 Jesús lacspi̱ta xatakalhchihuí̱n ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut \p \v 36 Jesús ca̱huánilh cata̱lhá nac ixchiccán hua̱k cristianos y xlá na̱ alh ní ixca̱ta̱tamakxtaka ixdiscípulos. Acxni tácha̱lh xlacán tahuánilh caca̱lacspí̱tniih la̱ ixqui̱taxtú amá xatakalhchihuí̱n ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut ni̱ma̱ tá̱kpulh nac ixpu̱chancán trigo. \v 37 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Amá chixcú tí alh chana̱nán cli̱ma̱nú aquit Xtalacsacni Chixcú, \v 38 ixca̱tucuxtu ní alh chan ixtrigo cli̱ma̱nú ca̱quilhtamacú, y amá lactlá̱n ixtalhtzi trigo ni̱ma̱ tástacli cca̱li̱macá̱n cristianos tí taca̱najlani̱t quintachihuí̱n, y amá ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut cca̱li̱macá̱n tí tatlahuá tú ca̱li̱ma̱paksí tlajaná. \v 39 Amá tí spuyúmi̱lh ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut nac quinca̱tucuxtu cli̱macá̱n tlajaná. Amá tachaná̱n ni̱ma̱ catlán y ca̱tanca̱cán, cli̱macá̱n taxokó̱n ni̱ma̱ ama̱ca ca̱ta̱tlahuacán hua̱k cristianos. Tasa̱cua tí tascuja cca̱li̱macá̱n ángeles tí cama ca̱li̱ma̱paksí natama̱makstoka cristianos. \v 40 Amá quilhtamacú cama ca̱ma̱pitzí pu̱tunu cristianos na̱ chuná la̱ ma̱pitzicán ni̱ lactlá̱n li̱cúxtut y xalactlá̱n trigo. \v 41 Aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱li̱ma̱paksí ángeles pu̱tum catama̱makstokko̱lh cristianos tí ni̱ tla̱n tacatzí pues tama̱laktzanke̱ni̱t xa̱makapitzi y hua̱k tí tatlahuani̱t tú li̱xcájnit. \v 42 Jaé cristianos ama̱ca ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní̱n, ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali̱puhuán! \v 43 Amá tí tatlahuani̱t tú li̱ma̱paksi̱nán Dios porque xli̱ca̱na quintali̱pa̱huán, ¡catapaxáhualh porque ama talakaskoy la̱ aktum chichiní nac ixpu̱ma̱paksí̱n Quinti̱cú xalac akapú̱n! ¡Para kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán cakaxpáttit tú cca̱huanimá̱n! \s1 Ixtapáksi̱t Dios la̱ aktum xa̱lu tumi̱n o la̱ tla̱n tapixnu \p \v 44 ’Amá tí xla̱huán kaxmata ixtachihuí̱n Dios y tanu̱putún nac quintapáksi̱t, qui̱taxtuní la̱ cha̱tum chixcú ni̱ma̱ taka̱sa aktum xa̱lu tumi̱n nac aktum ca̱quihuí̱n, y xlacata ni̱tí nacatzí aná tuncán ma̱tze̱kpará. Y la̱ta li̱pa̱xáu tú ta̱ksni̱t sta̱kó la̱ta tú kalhí y tama̱huá amá ca̱quihuí̱n xlacata ni̱tí nalakamaklhtí. \p \v 45 ’Chuná li̱tum, amá tí xla̱huán kaxmata ixtachihuí̱n Dios y tanu̱putún ixtapáksi̱t catunu la̱ cha̱tum ixtama̱huaná lactlá̱n li̱taca̱xta̱y; xlá putzatapu̱lí tí namaktama̱huanán, \v 46 y acxni taka̱sa aktum tapixnu xla perlas ni̱ma̱ lhu̱hua ixtapalh, sta̱kó la̱ta tú kalhí y tama̱huá amá tapixnu ni̱ma̱ acxilhni̱t. \s1 Jesús li̱chihui̱nán aktum tza̱lh \p \v 47 ’Ixtapáksi̱t Dios na̱ ama qui̱taxtú la̱ acxni cha̱tum chixcú macá̱n istza̱lh nac chúchut y tahuacá lhu̱hua ti̱pa̱katzi tamakní, xalactlá̱n y ni̱ xalactlá̱n tamakní. \v 48 Xlá ca̱huaní ixtasa̱cua catamaktá̱yalh catata̱ma̱cútulh istza̱lh nac ixquilhtú̱n chúchut y aná tzucú ca̱lacsaca hua̱k tamakní. Xalactlá̱n tamakní ca̱muju̱cán nac canastas y ni̱ma̱ ni̱ xalactlá̱n ca̱tramakancán xlacata natalaktzanká. \v 49 Na̱ chuná acxni Dios naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k ixcamán, ángeles ama tama̱pitzí cristianos; pu̱tum ama̱ca ca̱maca̱ncán tí talaktzanka̱ni̱t y pu̱tum tí tataxtunini̱t. \v 50 Amá cristianos tí talaktzanka̱ni̱t ama̱ca ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ana ní nataxoko̱nán. ¡Koxitaní̱n, aná ama tatasá y tatatlanca̱ní la̱ta tali̱puhuán! \s1 Tí tama̱ta̱xtuca aktuy laclanca talacapa̱stacni \p \v 51 Ca̱kalasquínilh Jesús la̱ ca̱chihui̱nanko̱lh: \p ―¿Ma̱kachakxi̱yá̱tit la̱ta tú cca̱huanini̱tán? \p ―Jé, cma̱kachakxi̱yá̱u ―takalhtí̱nalh. \p \v 52 Cahuanipá Jesús: \p ―Para xli̱ca̱na ma̱kachakxi̱yá̱tit nacca̱ta̱ma̱cstucniyá̱n jaé tachihuí̱n: Amá skalala chixcú tí tla̱n lacspi̱ta ixli̱ma̱paksí̱n Dios tú maká̱n ma̱xqui̱ni̱t y li̱tanú quidiscípulo, ma̱ta̱xtuca aktuy laclanca talacapa̱stacni, porque lakapasa ixtapuhuá̱n Dios ni̱ma̱ li̱ma̱paksi̱nán nac Escrituras, y li̱ma̱cstuca ixli̱skalala lacsa̱sti quintakalhchihuí̱n ni̱ma̱ cca̱li̱ma̱paksi̱má̱n. \s1 Jesús an ca̱ma̱kalhchihui̱ní ixta̱pakánat xalac Nazaret \r (Mr. 6.1‑6; Lc. 4.16‑30) \p \v 53-54 La̱ li̱chihui̱nanko̱lh jaé ixtalacapa̱stacni Jesús alh nac ca̱chiquí̱n Nazaret ana ní itstacni̱t. Maktum tánu̱lh nac sinagoga y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos. Xlacán ni̱ ixtacatzí ní ixtiyani̱t ixli̱skalala y hua̱k ixli̱tlihueke ni̱ma̱ ixca̱li̱tlahuá ixtascújut. Ixtahuán: \p ―¿Nicu li̱ma̱tá̱xtucli jaé chixcú naskalalán y nakalhí li̱tlihueke? \v 55 Huá jaé ixkahuasacán María y José carpintero. Ca̱lakapasá̱u ixnata̱camán Jacobo, José, Simón y Judas. \v 56 Ixnapi̱pín na̱ juú talama̱na y ca̱lakapasá̱u. Entonces, ¿ticu má̱xqui̱lh ixli̱skalala tú naquinca̱li̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n? \p \v 57 Lhu̱hua cristianos xalac Nazaret ni̱ taca̱nájlalh ixtachihuí̱n, huá ca̱li̱huánilh Jesús: \p ―Cha̱tum profeta ni̱cxni lakalhamancán nac ixca̱chiquí̱n, ni̱ para tali̱pa̱huán ixta̱pakanatcán o ixli̱talakapasnicán, ma̱s li̱pa̱huancán skalala chixcú xala mákat. \p \v 58 Como ni̱ lhu̱hua taca̱nájlalh ixtachihuí̱n Jesús huata ca̱ma̱ksá̱ni̱lh makapitzi ta̱tatlaní̱n. \c 14 \s1 Rey Herodes ma̱makni̱nán Juan Bautista \r (Mr. 6.14‑29; Lc. 9.7‑9) \p \v 1 Rey Herodes tí ixma̱paksi̱nama amá pu̱latama̱n Galilea, acxni tzúculh kaxmata la̱ ixli̱chihui̱nancán cani̱huá tú ixtlahuá Jesús, \v 2 ca̱huánilh tí ixtata̱ma̱paksi̱nán: \p ―La̱ta cpuhuán namá chixcú ma̱x Juan Bautista, lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n y mimpá ca̱quilhtamacú; huá tla̱n ca̱li̱tlahuá laclanca tascújut. \p \v 3-4 Rey Herodes ixli̱ma̱paksi̱nani̱t cachipaca Juan y cali̱chi̱huili̱ca cadenas nac pu̱la̱chi̱n porque ni̱ ixma̱tla̱ni̱ni̱t tú huánilh maktum: \p ―Ni̱ tla̱n la̱ lakamaklhti ixta̱cha̱t minta̱cam y ta̱tahuila miya̱sta. \p Herodes ixlakamaklhti̱ni̱t ixta̱cha̱t ixta̱cam Felipe y como Juan ni̱ li̱quilhpúhualh li̱huánilh ni̱ tla̱n la̱ ixta̱lama Herodías xlacán ni̱ ixta̱cxilhputún. \v 5 Xlá lacpútzalh la̱ tuncán namakní, pero ixca̱jicuaní cristianos para natata̱ra̱tlahuá caj ixlacata porque lhu̱hua ixtaca̱najlani̱t Dios ixma̱lakacha̱ni̱t jaé profeta Juan Bautista. \v 6 Pero acxni ma̱spútulh ca̱ta Herodes tláhualh lanca fiesta; istzuma̱t Herodías tzúculh tantlí la̱ta istzamacán, y Herodes snu̱n lakáti̱lh la̱ tántli̱lh \v 7 hasta ma̱lacnú̱nilh nama̱xquí xatu̱ta ixlacasquín. \v 8 Xlá ni̱ cátzi̱lh tú namaksquín, pero ixna̱na huánilh camáksquilh rey Herodes camacamá̱xqui̱lh ixakxa̱ka Juan Bautista nac aktum tina. \v 9 Herodes acxni káxmatli tú ixlacasquín ni̱ lakáti̱lh, pero como tú ixma̱lacnu̱ni̱t nama̱stá hua̱k ixtakaxmatni̱t ni̱ takalhpúspitli y li̱tánu̱lh nama̱kantaxtí ixtachihuí̱n. \v 10 Ma̱lakácha̱lh cha̱tum soldado ní ixtanu̱ma Juan xlacata namakní; \v 11 y tuncán pixca̱cti̱ca Juan nac pu̱la̱chi̱n; a̱stá̱n muju̱ca ixakxa̱ka nac aktum tina y ma̱xqui̱ca amá tzuma̱t tú itsquini̱t, y xlá má̱xqui̱lh ixna̱na. \p \v 12 Makapitzi tí ixtakaxmatni̱t ixtachihuí̱n Juan acxni tacátzi̱lh tú ixpa̱xtokni̱t támilh tatiyá nac pu̱la̱chi̱n y tla̱n tamúju̱lh; y a̱stá̱n táalh tali̱ma̱kalhchihui̱ní Jesús tú ixqui̱taxtuni̱t. \s1 Jesús ca̱ma̱huí cha̱quitzis mi̱lh cristianos \r (Mr. 6.30‑44; Lc. 9.10‑17; Jn. 6.1‑14) \p \v 13 La̱ kaxmatko̱lh Jesús tú huanica táju̱lh nac aktum barco y ca̱tá̱alh ixdiscípulos lacatum ní ni̱ tzamacán xlacata ni̱tí na̱kaxculí. Pero lhu̱hua cristianos xala cani̱huá ca̱lacchiquí̱n tacátzi̱lh ní ixama cha̱n y ca̱tujún táalh ní ixama tacuta. \v 14 Acxni tá̱ctalh ixquilhtú̱n chúchut cá̱cxilhli lhu̱hua cristianos ixtakalhi̱ma̱na. Xlá ca̱lakalhámalh cristianos y ca̱ma̱ksá̱ni̱lh ta̱tatlaní̱n ni̱ma̱ ixca̱li̱mincani̱t. \v 15 Acxni istzucuma smalankanán ixdiscípulos tama̱lacatzúhui̱lh y tahuánilh: \p ―Smalankaná y ni̱tí lama juú, caca̱huani jaé cristianos catáalh juú lacatzú ca̱lacchiquí̱n xlacata natatama̱huá tú natali̱hua̱yán. \p \v 16 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Ni̱ clacasquín ní catáalh; huixín caca̱ma̱huí̱tit. \p \v 17 Xlacán takalhti̱nampá: \p ―¿Niculá nacca̱ma̱hui̱yá̱u si huata ckalhi̱yá̱u macquitzis simi̱ta y tantuy tamakní? \p \v 18 ―A ver caquila̱li̱miníu namá tahuá ―ca̱huaniko̱lh. \p \v 19 Jesús ca̱li̱ma̱páksi̱lh hua̱k cristianos catatahuilako̱lh nac ca̱tiyatni pues ixti̱hui li̱cúxtut. La maklhtí̱nalh amá macquitzis simi̱ta y tantuy tamakní láca̱lh nac akapú̱n, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios amá tahuá; a̱stá̱n ca̱lakchékelh, ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos xlacata xlacán natama̱kpitzí y natama̱xquí̱ tí ixlacasquín. \v 20 Hua̱k cristianos tla̱n tahuá̱yalh y takálhkasli, y todavía kalhtá̱xtulh akcu̱tuy canasta simi̱ta y tamakní. \v 21 Huata lacchixcuhuí̱n tí tahuá̱yalh cha̱quitzis mi̱lh ixtahuani̱t aparte lacchaján y lactzú camán. \s1 Jesús tla̱huán ixkalhni chúchut \r (Mr. 6.45‑52; Jn. 6.16‑21) \p \v 22 Jesús ca̱huánilh ixdiscípulos catatáju̱lh nac barco xlacata pu̱la natachá̱n ixa̱quilhtu̱tu chúchut; a̱stá̱n na̱ tzúculh ca̱huaní hua̱k cristianos cataalhá nac ixchiccán. \v 23 La̱ ta̱nko̱lh cristianos Jesús talacá̱cxtulh ixacstu nac sipi y aná kalhtahuakánilh Dios. Acxni tla̱n tzi̱suanko̱lh xlá ya̱ ixtalaca̱ctá; \v 24 ixdiscípulos ixtaani̱ttá lakamákat ma̱squi ni̱ lá ixtachá̱n porque také̱talh u̱n y ni̱ ixca̱ma̱xquí quilhtamacú natama̱tla̱hualí̱n ixbarcojcán ma̱s chá ixtapu̱spitputún. \v 25 Li̱huacá tzisa ixuani̱t Jesús ca̱ma̱lacatzúhui̱lh ixdiscípulos ixtla̱huama ixkalhni nac chúchut. \v 26 Xlacán acxni tá̱cxilhli Jesús ixtla̱huama ixkalhni chúchut, tajicuanko̱lh y yaj takálhi̱lh li̱camama y chuné ta̱ktásalh: \p ―¡Mimá̱n quinca̱maka̱klhayá̱n cha̱tum xaní̱n chixcú! \p \v 27 Pero xlá ca̱huánilh: \p ―¡Ni̱ cajicuántit! ¡Cakalhí̱tit li̱camama, aquit, Jesús! \p \v 28 Huánilh Pedro: \p ―Para xli̱ca̱na huix, Quimpu̱chinacán, caquima̱tla̱huani nac chúchut xlacata naclakana̱chá̱n. \p \v 29 ―Pues catat tuncán ―huaniko̱lh Jesús. \p Pedro tá̱ctalh nac barco y tzáksalh tla̱huán ixkalhni chúchut pakán ní ixyá Jesús. \v 30 Pero huata tatú̱talh nac chúchut anko̱lh ixli̱camama pues u̱n y chúchut puxmani̱ko̱lh, y como maklhcátzi̱lh ixama ta̱ktzí ma̱ktási̱lh Jesús: \p ―Quimpu̱chiná Jesús, ¡cama mu̱xtú; caquimakachipa! \p \v 31 Xlá makachípalh y huánilh: \p ―¿Hua̱nchi ni̱ quili̱pá̱huanti tla̱n nacma̱tla̱huani̱yá̱n nac chúchut? \p \v 32 La̱ tatáju̱lh ixcha̱tuycán nac barco, u̱n ni̱ma̱ ixtake̱tani̱t, caj la̱ ni̱tú také̱nu̱lh. \v 33 Hua̱k xa̱makapitzi ixdiscípulos tatatzokostánilh y tahuánilh: \p ―¡Xli̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios! \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní̱n xalac Genesaret \r (Mr. 6.53‑56) \p \v 34 Ixli̱punchú talakatza̱lako̱lh amá chúchut xla Galilea y tácha̱lh nac aktum ca̱chiquí̱n huanicán Genesaret. \v 35 Ni̱ para tuhua tacatzi̱ko̱lh cristianos xala ca̱chiquí̱n xlacata ixca̱lakmini̱t Jesús. Lhu̱hua xala amá pu̱latama̱n na̱ tacátzi̱lh y tzúculh tali̱mín ixta̱tatlaní̱n xlacata naca̱ma̱ksa̱ní Jesús. \v 36 Makapitzi ixtahuaní caca̱má̱xqui̱lh quilhtamacú nataquilhpa̱xamaní siquiera ixlháka̱t, y hua̱k ta̱tatlaní̱n tí taxamánilh ixlháka̱t Jesús hua̱k ta̱ksa̱nanko̱lh. \c 15 \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí lakachixcuhuí Dios para makachaká \r (Mr. 7.1‑23) \p \v 1 Maktum quilhtamacú támilh xalac Jerusalén makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán tama̱lacatzúhui̱lh Jesús y takalasquínilh: \p \v 2 ―Ccatzi̱putuná̱u, ¿hua̱nchi midiscípulos ni̱ tama̱kantaxtí tú tali̱ma̱paksi̱nani̱t lakko̱lún quili̱tlahuatcán? Pues ni̱ talakachixcuhuí Dios, ni̱ tamakachaká maklhu̱hua acxni tahua̱yán. \p \v 3 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit na̱ ccatzi̱putún, ¿hua̱nchi lakmakaná̱tit tú ca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán Dios mili̱tlahuatcán nac milatama̱tcán? ¿Hua̱na ma̱s li̱lakachixcuhui̱yá̱tit Dios tú lacsacxtuni̱tántit? \v 4 Dios li̱ma̱paksí̱nalh: “Calakalhámanti minti̱cú y mina̱na, y amá tí lakmakán ixti̱cú o ixna̱na cama̱lacapu̱ca xlacata namakni̱cán.” \v 5 Pero huixín huaná̱tit xlacata cha̱tum chixcú tla̱n kalhtí ixti̱cú acxni tú maclacasquín: “Ni̱ lá cmakta̱yayá̱n porque la̱ta tú ckalhí cma̱lacnu̱nini̱t Dios cama li̱lakachixcuhuí nac pu̱siculan.” \v 6 ¡Takalhí̱n lacchixcuhuí̱n! Huixín tlahuapa̱nántit tú puhuaná̱tit ma̱s ca̱macuaniyá̱n y lakmakampa̱nántit tú ca̱li̱ma̱paksí̱n Dios xlacata pu̱la caca̱lakalhamántit minati̱cún. \v 7 ¡Akskahuinaní̱n lacchixcuhuí̱n! Tancs ma̱kantaxti̱pa̱nántit ixtachihuí̱n profeta Isaías tú tzokli milacatacán nac Escrituras: \q1 \v 8 Jaé cristianos quintali̱lakachixcuhuí ixtachihuí̱n ixquilhnicán, \q1 pero ixnacujcán tunuj tú talacpuhuán. \q1 \v 9 Ni̱tú ca̱li̱macuaní quintalakachixcúhui̱lh \q1 pues tú tali̱chihui̱nán hua̱k pi̱huá talacsacxtuni̱t y tali̱macá̱n aquit cca̱ma̱paksi̱ni̱t. \p \v 10 Astá̱n Jesús ca̱tasánilh catama̱lacatzúhui̱lh hua̱k cristianos y ca̱huánilh: \p ―Tla̱n quila̱li̱kaxmatui mintake̱ncán y cama̱kachakxí̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n: \v 11 Catu̱huá tahuá tú quilhtanú cha̱tum chixcú ni̱ la̱kalhí ixtalacapa̱stacni; tú ma̱tlahuí tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios huá tú quilhtaxtú ixquilhni acxni chihui̱nán. \p \v 12 Ixdiscípulos a̱stá̱n tama̱lacatzúhui̱lh y tahuánilh: \p ―Namá fariseos ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh tú ca̱huani, tasí̱tzi̱lh. \p \v 13 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Hua̱k quihui ni̱ma̱ ixacstucán tapulhni̱t y ni̱ Quinti̱cú tí huí nac akapú̱n ca̱chani̱t ama ca̱tampulhú. \v 14 Cali̱makxtakuí catatláhualh tú tatlahuaputún porque xlacán la̱ lakatzí̱n talama̱na, ¡y todavía tali̱tanú tamakachipalí̱n tunuj lakatzí̱n! Talaktzanka̱ni̱t porque para ta̱kchakxa, acxtum ama talhtuja. \p \v 15 ―Ni̱ cma̱kachakxi̱yá̱u la̱ namá qui̱taxtú; catlahua li̱tlá̱n quila̱lacspi̱tníu ―huánilh Pedro. \p \v 16 ―¿A poco ni̱ para huixín ma̱kachakxi̱yá̱tit tú cca̱huaniputuná̱n? \v 17 ¿Ni̱ catzi̱yá̱tit xlacata amá tahuá ni̱ma̱ quilhtanú cha̱tum chixcú an nac ixpa̱lu̱hua y a̱stá̱n makampará? \v 18 ¡Namá ni̱ ma̱tlahuí tala̱kalhí̱n! Tú ma̱laktzanké huá ixtalacapa̱stacni ni̱ma̱ li̱chihui̱nán ixquilhni. \v 19 Porque ixquilhni ca̱li̱huán ni̱ lactlá̱n ixtalacapa̱stacni ni̱ma̱ tataxtú nac ixnacú. Aná lacpuhuán la̱ namakni̱nán, la̱ nalakamaklhtí ixpusca̱t ixta̱chixcú, la̱ naca̱putzá lhu̱hua pusca̱t, la̱ nakalha̱nán, la̱ naakskahuinán, y la̱ naaksani̱nán. \v 20 Huá jaé talacapa̱stacni ma̱tlahuí tala̱kalhí̱n cha̱tum cristiano; pero ni̱ tlahuá tala̱kalhí̱n para ni̱ ma̱kantaxtí li̱lakachixcuhui̱n acxni hua̱yán y makachaká maklhu̱hua. \s1 Cha̱tum xala mákat pusca̱t li̱pa̱huán Jesús \r (Mr. 7.24‑30) \p \v 21 Jesús alh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos tí ixtalama̱na nac aktuy pu̱latama̱n ca̱huanicán Tiro y Sidón. \v 22 Aná ixlama cha̱tum pusca̱t xala mákat pu̱latama̱n huanicán Canaán, ni̱ israelita ixuani̱t. Xlá ma̱lacatzúhui̱lh y ca̱li̱tlá̱n huánilh: \p ―Quimpu̱chinacán, ixli̱talakapasni rey David, caquilakalhámanti; quintzuma̱t mactanu̱ma ixespíritu tlajaná y snu̱n ma̱kxtakajní. \p \v 23 Jesús ni̱ kálhti̱lh. Ixdiscípulos tama̱lacatzúhui̱lh y tahuánilh xlacata cama̱quilhácsli̱lh porque snu̱n ixma̱ktasi̱ma amá pusca̱t la̱ ixca̱ke̱sta̱lati̱lhá. \v 24 Jesús tá̱yalh y huánilh: \p ―Dios quima̱lakacha̱ni̱t huata nacca̱lakma̱xtú tí talaktzanka̱ni̱t nac quimpu̱latama̱n Israel. ¡Ni̱ lá cmakta̱yayá̱n, huix ni̱ xalac Israel! \p \v 25 Acxni tuncán amá pusca̱t ma̱lacatzúhui̱lh Jesús, tatzokostánilh y huanipá: \p ―Quimpu̱chinacán, ni̱ snu̱n calat, ¡caquimakta̱ya! \p \v 26 ―Ni̱ tla̱n qui̱taxtú ca̱maklhti̱cán ixtahuajcán camaná̱n xalac Israel y ca̱ma̱xqui̱cán lactzú chichí. \p \v 27 ―Quimpu̱chinacán Jesús, xli̱ca̱na tú huana, pero hasta lactzú chichí tla̱n taquilhsacuá katxtakma ni̱ma̱ ni̱ talacasquín xapu̱chinaní̱n. \p \v 28 Amá pusca̱t ixma̱kachakxi̱ni̱t la̱ ixkalhputzani̱t Jesús y huá chú li̱kalhtí̱nalh. Jesús lakáti̱lh y huanipá: \p ―Huix quili̱pa̱huani̱ta ixli̱hua̱k minacú y clacasquín cakantáxtulh tú quimáksquinti. \p Istzuma̱t amá pusca̱t pi̱huá amá quilhtamacú tuncán aksá̱nalh. \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní lhu̱hua ta̱tatlaní̱n nac Galilea \p \v 29 Jesús taxtupá amá pu̱latama̱n Tiro y Sidón y lactáspitli quilhtu̱tum chúchut xla Galilea y acxni cha̱lh lacatum talacá̱cxtulh nac aktum sipi y aná curucs tahui y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos. \v 30 Lhu̱hua ta̱tatlaní̱n ca̱li̱chinca xlacata naca̱ma̱ksa̱ní. Xlá ca̱ma̱ke̱nu̱niko̱lh ixta̱tatcán y ca̱ca̱xtláhualh tí ni̱ lá ixtatla̱huán, makaputu, lakatzi̱ní̱n, ko̱ko̱ní̱n, y lhu̱hua ma̱s ti̱pa̱katzi tá̱tat. \v 31 Hua̱k tali̱pa̱xahuako̱lh tú ixta̱cxilhma̱na: ko̱ko tla̱n ixtachihui̱nán, lakatzí̱n tla̱n ixta̱cxila tú huí ca̱quilhtamacú, tí ixtala̱kalhi̱ni̱t nac ixmacxpa̱ncán tla̱n ixta̱ksa̱nán, tí ni̱ lá ixtatla̱huán tla̱n ixtaca̱xlá. Hua̱k tzúculh talakachixcuhuí Dios porque ixca̱cxilhlacacha̱ni̱t ixcamán tí xalac Israel. \s1 Jesús ca̱ma̱huí cha̱ta̱ti mi̱lh lacchixcuhuí̱n \r (Mr. 8.1‑10) \p \v 32 Jesús ca̱tasánilh ixdiscípulos y ca̱huánilh: \p ―Cca̱lakalhamán jaé cristianos porque kalhi̱yá aktutu chichiní la̱ta tachini̱t juú y ni̱ takalhí tú natali̱hua̱yán. Cpuhuán xacca̱ma̱lakacha̱lhá ixchiccán, pero ¿qué tal nata̱kuitita̱yá nac tijia? \p \v 33 ―Snu̱n lhu̱hua cristianos y juú ni̱tú tú li̱hua̱yancán, ¿nicu ixtiyáu tahuá tú naca̱li̱ma̱hui̱yá̱u? ―takálhti̱lh ixdiscípulos. \p \v 34 ―¿Nicu macli̱t simi̱ta li̱taná̱tit? \p ―Mactujún simi̱ta y makapitzi lactzú tamakní. \p ―A ver caquila̱li̱miníu ―ca̱huaniko̱lh Jesús. \p \v 35 Astá̱n ca̱li̱ma̱páksi̱lh hua̱k cristianos curucs catatahuilako̱lh ca̱tiyatni. \v 36 La̱ maklhtí̱nalh amá simi̱ta y lactzú tamakní, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios ixtahuá, ca̱lakchékelh y ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos catama̱kpítzilh y catamá̱xqui̱lh la̱ta tí ixlacasquín. \v 37 Hua̱k cristianos tla̱n takálhkasli y todavía kalhtá̱xtulh aktujún canasta simi̱ta y lactzú tamakní. \v 38 Huata lacchixcuhuí̱n tahuá̱yalh cha̱ta̱ti mi̱lh aparte lacchaján y lactzú camán. \v 39 La̱ tahua̱yanko̱lh ca̱huánilh cataalhá ixpu̱latama̱ncán. Xlá na̱ ca̱ta̱táju̱lh ixdiscípulos nac aktum barco y táalh pakán aktum pu̱latama̱n huanicán Magdala. \c 16 \s1 Lactali̱pa̱u judíos ta̱cxilhputún tunuj ixtascújut Jesús \r (Mr. 8.11‑13; Lc. 12.54‑56) \p \v 1 Makapitzi fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos ixtakalhputzaputún Jesús huá tali̱ma̱lacatzúhui̱lh y tahuánilh: \p ―Caquila̱li̱ma̱lacahua̱ní̱u aktum mintascújut nac akapú̱n para xli̱ca̱na Dios ma̱lakacha̱ni̱tán. \p \v 2 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―¡Xli̱ca̱na ni̱ lacapuhuaná̱tit! Huixín tla̱n quilhchipiná̱tit acxni tla̱n ama huan quilhtamacú o ni̱ tla̱n ama huan. Para smalankán suanc huí akapú̱n huaná̱tit: “Cha̱lí tla̱n ama huan quilhtamacú.” \v 3 Y para tzisa tatapuni̱t y snu̱n lhca̱cnán, huaná̱tit: “Chí ni̱ tla̱n ama huan quilhtamacú, ama min se̱n.” ¡Takalhí̱n lacchixcuhuí̱n chí como ni̱ acxcatzi̱yá̱tit tú ca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱má̱n Dios jaé quilhtamacú! \v 4 Ni̱ lá pa̱ti̱cán minkasatcán, snu̱n li̱xcájnit mintalacpuhua̱ncán huá ni̱ ca̱najlayá̱tit tú ctlahuá, tza̱pu quila̱maksquiná̱u cacca̱li̱ma̱lacahua̱ní̱n lanca quintascújut, y chí lacasquiná̱tit cactláhualh a̱ktum. Tó, ni̱ cama tlahuá y huata pa̱t li̱lacahua̱naná̱tit a̱stá̱n aktum tascújut la̱ amá ni̱ma̱ Dios titláhualh nac ixlatáma̱t profeta Jonás. \p La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh jaé lacchixcuhuí̱n ca̱kxtakyá̱hualh y alh ixquilhtú̱n pupunú. \s1 Ixtakalhchihui̱ncán fariseos tata̱ma̱lacastuca levadura \r (Mr. 8.14‑21) \p \v 5 Acxni tácha̱lh ixa̱quilhtu̱tu chúchut ixdiscípulos tá̱cxilhli xlacata ni̱ ixtali̱ni̱t simi̱ta tú natali̱hua̱yán. \v 6 Jesús ca̱huánilh: \p ―Skálalh calatapá̱tit xlacata ni̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y saduceos. \p \v 7 Xlacán ni̱ tama̱kachákxi̱lh y tzúculh tara̱huaní: \p ―Quinca̱li̱huanimá̱n la̱ ni̱ li̱miná̱u simi̱ta. \p \v 8 Jesús cátzi̱lh tú ixtaquilhuama̱na y ca̱huanipá: \p ―¿A poco puhuaná̱tit cca̱li̱huanimá̱n xlacata ni̱ li̱taná̱tit simi̱ta? ¡Huata mintahuajcán lacapa̱stacá̱tit! ¿Aquit nicu quila̱maca̱ná̱u? \v 9 ¿Yaj aksaná̱tit tú cca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱tán? Quila̱huaníu, acxni cca̱li̱má̱hui̱lh cha̱quitzis mi̱lh lacchixcuhuí̱n caj macquitzis simi̱ta, ¿ni̱ kalhtá̱xtulh lhu̱hua canastas? \v 10 Y acxni tali̱huá̱yalh cha̱ta̱ti mi̱lh lacchixcuhuí̱n caj mactujún simi̱ta, ¿na̱ ni̱ kalhtá̱xtulh lhu̱hua canastas simi̱ta? \v 11 ¿A poco xli̱ca̱na ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit xlacata aquit ni̱ cli̱chihui̱nama simita acxni cca̱huanín skálalh calatapá̱tit ni̱ naca̱pasayá̱n ixlevadurajcán fariseos y saduceos? \p \v 12 Ixdiscípulos tama̱kachakxi̱lhcú xlacata Jesús ixta̱ma̱lacastucni̱t levadura ni̱ lactlá̱n ixtakalhchihui̱ncán fariseos y saduceos, porque xlacán hua̱k akspitaj tama̱sí ixtachihui̱ncán y tí ca̱makslihueké na̱ talaktzanká. \s1 Pedro li̱ma̱nú Jesús huá Cristo tí ama lakma̱xtunán \r (Mr. 8.27‑30; Lc. 9.18‑21) \p \v 13 Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos nac aktum pu̱latama̱n huanicán Cesarea de Filipo, y aná ca̱kalasquínilh: \p ―¿Ticu quintali̱macá̱n cristianos aquit Xatalacsacni Chixcú? \p \v 14 Takálhti̱lh: \p ―Makapitzi tali̱maca̱ná̱n Juan Bautista, pu̱tum tali̱maca̱ná̱n profeta Elías, y tunuj tali̱maca̱ná̱n Jeremías, y tunuj tahuán huix cha̱tum tali̱pa̱u profeta la̱ ni̱ma̱ taqui̱lani̱tanchi xapu̱lh nac ca̱quilhtamacú. \p \v 15 ―Y huixín, ¿ticu yá chixcú quila̱li̱maca̱ná̱u? ―ca̱kalasquínilh. \p \v 16 Pedro kálhti̱lh: \p ―Huix Cristo Ixkahuasa Dios xastacnán tí mini̱t quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 17 Huánilh Jesús: \p ―¡Dios acxilhlacacha̱ni̱tán! Capa̱xahua porque tú acxcatzi̱ya ni̱ cha̱tum chixcú tí huanini̱tán sino que Quinti̱cú Dios ni̱ma̱ huí nac akapú̱n ma̱cxcatzi̱ni̱ni̱tán. \v 18 Huix Simón ixkahuasa Jonás, aquit cli̱ma̱pa̱cuhui̱yá̱n Pedro, huamputún chíhuix; ixakspú̱n aktum lanca chíhuix cama ma̱lacatzuquí tí naquintali̱pa̱huán; y tú aquit cma̱lacatzuquí ama ta̱yaní y ni̱ para ixpu̱chiná ca̱li̱ní̱n ama lactlahuá. \v 19 Aquit camá̱n macama̱xqui̱yá̱n xallave ixli̱lanca quintapáksi̱t ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t. Aquit cma̱lacnu̱niyá̱n xlacata tú huix nachi̱ya juú caquilhtamacú huá namá tú tachi̱ni̱t nahuán nac akapú̱n; y la̱ta tú huix naxucta juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ taxcutni̱t nahuán nac akapú̱n. \p \v 20 La̱ ta̱chihui̱nanko̱lh Pedro, hua̱k ca̱li̱ma̱páksi̱lh ixdiscípulos ni̱ catali̱chihuí̱nalh para huá Cristo ixuani̱t tí ixama ca̱lakma̱xtú. \s1 Jesús xla̱huán li̱chihui̱nán ama̱ca makni̱cán \r (Mr. 8.31―9.1; Lc. 9.22‑27) \p \v 21 La̱ta amá quilhtamacú Jesús tzúculh ca̱lacspi̱tní ixdiscípulos tú ixama pa̱xtoka. Ca̱huánilh la̱ ixama an nac Jerusalén, la̱ ixama talakmakán xalakko̱lún ma̱paksi̱naní̱n, xanapuxcun curas y xma̱kalhtahuake̱nacán judíos; hasta ixama tamakní, pero ixliaktutu chichiní ixama lacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n. \v 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihuí̱n Pedro tá̱alh tziná lakamákat y huánilh: \p ―¿Hua̱nchi quila̱huaníu namá takalhchihuí̱n? Dios ni̱ lá li̱makxtaká̱n tú napa̱xtoka. Ni̱ cma̱tla̱ní tí namakni̱yá̱n. \p \v 23 Jesús talakáspitli pakán ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos y huánilh Pedro: \p ―Catake̱nú ní cyá tlajaná, huix lacpuhuana la̱ xa̱makapitzi lacchixcuhuí̱n y ni̱ lacpuhuana tú laclhca̱ni̱t Dios quilacata. \p \v 24 Astá̱n ca̱huaniko̱lh ixdiscípulos: \p ―Amá tí quintakokeputún pu̱la ca̱ktzónksualh la̱ta tú kalhí y tú lakatí ca̱quilhtamacú, ni̱ cajicuánilh akxtakajnán caj quilacata, ¡a̱stá̱n caquintakókelh cani̱huá! \v 25 Amá tí makli̱huán lakma̱xtuputún ixli̱stacni ama makatzanká tú lakcatzán, pero tí ni̱ lakcatzán makatzanká ixli̱stacni caj quilacata namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \v 26 Quila̱huaníu, ¿tucu li̱macuaní cha̱tum chixcú para ixkálhi̱lh lhu̱hua tumi̱n y lhu̱hua tíyat ca̱quilhtamacú, y a̱stá̱n laktzanká ixli̱stacni? ¿Puhuaná̱tit huixín cha̱tum cristiano a̱stá̱n tla̱n ma̱lacnu̱ní Dios ixtumi̱n xlacata nalakma̱xtú ixli̱stacni y ni̱ naxoko̱nán? \p \v 27 ’Ama cha̱n quilhtamacú acxni cama ca̱ma̱si̱niyá̱n ixli̱tlihueke ni̱ma̱ quima̱xqui̱ni̱t Quinti̱cú; aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱ta̱mín hua̱k ángeles xlacata nacca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos y cha̱tunu cama ma̱xoko̱ní tú tlahuani̱t nac ixlatáma̱t. \v 28 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, makapitzi tí talaya̱na juú ya̱ taní nahuán acxni xlacán ama quinta̱cxila nacmín ma̱paksi̱nán ca̱quilhtamacú. \c 17 \s1 Jesús tapalaja la̱ ixtasí siempre \r (Mr. 9.2‑13; Lc. 9.28‑36) \p \v 1 Ixliakcha̱xán chichiní a̱stá̱n Jesús talacá̱cxtulh aktum lanca sipi huata ca̱tá̱alh cha̱tutu ixdiscípulos, Pedro, Jacobo y ixta̱cam Juan. \v 2 Nac ixlacati̱ncán ixdiscípulos xlá tzúculh tapalaja la̱ ixtasí siempre. Ixlacán ixlakaskoy la̱ lakaskoy chichiní; ixlháka̱t snapapa lako̱lh, ¡slipua ixtasí! \v 3 Y talákchilh Moisés y profeta Elías y tzúculh tata̱chihui̱nán (jaé lacchixcuhuí̱n maká̱n ixtalatama̱ni̱t). \v 4 Pedro la̱ta ixpa̱xahuani̱t kalhchiyá̱nalh y huánilh Jesús: \p ―Quimpu̱chinacán Jesús, juú tla̱n ixtamakxtakui; y para lacasquina xactlahuáu aktutu chiqui, aktum milá, aktum xla Moisés y xa̱ktum xla Elías. \p \v 5 Pedro ixchihui̱namajcú acxni tá̱ctalh aktum staranka y slipua puclhni nac ixítat ca̱ta̱yánilh, y takaxmáti̱lh jaé tachihuí̱n: \p ―Jaé Quinkahuasa snu̱n clakalhamán y cli̱pa̱xahuá la̱ ckalhí. ¡Cakaxpáttit tú ca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n! \p \v 6 Pedro, Jacobo y Juan tajicuanko̱lh, tuncán tatatzokóstalh hasta tatalacátalh ca̱tiyatni. \v 7 Jesús ca̱ma̱lacatzúhui̱lh, ca̱lí̱toklhli ixmacán, y ca̱huánilh: \p ―Ni̱ cajicuántit; cata̱yátit. \p \v 8 Xlacán tatá̱yalh y talacapútzalh tí ixtata̱chui̱nani̱t Jesús, pero ni̱tí tá̱cxilhli hasta Jesús ixacstu ixyá. \v 9 Xlá tzúculh ca̱ta̱talaca̱ctá, y ca̱li̱ma̱páksi̱lh: \p ―Tú huixín acxílhtit ni̱tí cali̱ma̱kalhchihui̱ní̱tit, tla̱n nahuaná̱tit hasta acxni aquit Xtalacsacni Chixcú naclacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \p \v 10 Amá cha̱tuy ixdiscípulos takalasquínilh: \p ―¿Hua̱nchi tí tama̱sí ixtachihuí̱n Dios ni̱ma̱ tatzokni̱t nac Escrituras tahuán xlacata antes namín Cristo profeta Elías ama pu̱laní? \p \v 11 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Xlacán tancs tachihuí̱nalh ni̱ ta̱ktzanka̱ni̱t pues Elías pu̱la ama min ca̱ma̱tancsaní ixtalacapa̱stacnicán cristianos. \v 12 Pero aquit cca̱huaniyá̱n Elías qui̱lachitá ca̱quilhtamacú y cristianos ni̱ taca̱nájlalh Dios ixma̱lakacha̱ni̱t y tama̱kxtakájni̱lh; aquit na̱ chuná cama akxtakajnán ixmacancán pues xlacán lacsnú̱n talani̱t. \p \v 13 La̱ ca̱lacspi̱tniko̱lh ixtachihuí̱n ixdiscípulos tama̱kachákxi̱lh xlacata ixca̱li̱ta̱chihui̱nani̱t Juan Bautista. \s1 Jesús ma̱ksa̱ní cha̱tum staka̱ní̱n kahuasa \r (Mr. 9.14‑29; Lc. 9.37‑43) \p \v 14 Ixli̱puntzú tácha̱lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi ixdiscípulos, lhu̱hua cristianos ixtalaya̱na aná. Cha̱tum chixcú ma̱lacatzúhui̱lh, tatzokostánilh, y huánilh: \p \v 15 ―Quimpu̱chinacán Jesús, cama̱ksa̱ni quinkahuasa; xlá staka̱ní y snu̱n akxtakajnán pues catunu tama̱ya̱chá nac chúchut o nac lhcúya̱t. \v 16 Cca̱huánilh midiscípulos catama̱ksá̱ni̱lh pero xlacán ni̱ lá taca̱xtláhualh. \p \v 17 Xlá acs ca̱laca̱niko̱lh cristianos y ca̱huánilh: \p ―¡Koxitaní̱n huixín takalhí̱n cristianos tí ni̱tú ca̱najlayá̱tit! ¿Hasta xnicu camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n y ca̱pa̱ti̱niyá̱n minkasatcán? A ver quila̱li̱miníu namá kahuasa. \p \v 18 Jesús li̱ma̱páksi̱lh camactáxtulh amá kahuasa ixespíritu tlajaná ni̱ma̱ ixmakatlajani̱t, y la̱ táxtulh xlá tuncán aksá̱nalh. \p \v 19 Astá̱n ixdiscípulos tze̱k takalasquínilh: \p ―¿Hua̱nchi aquín ni̱ lá cmacma̱xtúu namá kahuasa ixespíritu tlajaná? \p \v 20 Ca̱kálhti̱lh Jesús: \p ―Huixín ni̱ kalhi̱yá̱tit li̱tlihueke nac mintalacapa̱stacnicán tancs li̱pa̱huaná̱tit Dios. Para huixín ixca̱najlátit ixli̱hua̱k mintapuhua̱ncán Dios ama tlahuá tú maksquiná̱tit ma̱squi caj la̱ actzú ixtalhtzi tachaná̱n tú nastaca, tla̱n ixuanítit jaé sipi: “Catake̱nu juú y capit a̱lacatunu”, namá sipi xli̱ca̱na ixtaké̱nu̱lh, y la̱ta tú tlahuaputuná̱tit para tancs ixli̱pa̱huántit Dios y aktum ixuilí̱tit mintalacapa̱stacnicán, ni̱ tuhua ixkantáxtulh tú lacpuhuaná̱tit. \v 21 Xa̱huá jaé xta̱lá tlajananí̱n ni̱ lá ca̱tamacxtucán para ni̱ tza̱pu kalhtahuakanicán Dios y nakatxtaknancán. \s1 Jesús li̱chihui̱nampará ama̱ca makni̱cán \r (Mr. 9.30‑32; Lc. 9.43‑45) \p \v 22 Maktum la̱ta ixtalapu̱lajcú nac Galilea, ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Aquit Xatalacsacni Chixcú huí tí ama quiliakskahuinán y ama quimacama̱stá ixmacancán tí quintasi̱tzi̱ní. \v 23 Xlacán ama quintamakní, pero ixliaktutu chichiní aquit cama lacastacuanán. \p Ixdiscípulos acxni ixca̱li̱ta̱chihui̱nán la̱ ixama̱ca makni̱cán snu̱n ixtalakaputzá. \s1 Jesús ma̱stá ixlimosna nac pu̱siculan \p \v 24 Jesús ca̱tá̱cha̱lh ixdiscípulos nac Capernaum y aná cha̱tum tí ixma̱qui̱tapu̱lí limosna xalac pu̱siculan huánilh Pedro: \p ―Mimaestrojcán, ¿ni̱ ama lakaxoko̱nán nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén? \p ―Como chí na̱ ama lakaxoko̱nán ―kálhti̱lh. \p \v 25 Entonces Pedro alh acxila Jesús nac ákxtaka ní ixtalama̱na, pero antes nata̱chihui̱nán xlá ixcatzi̱yá, y huánilh: \p ―Pedro, laclanca reyes xala ca̱quilhtamacú, ¿ticu tama̱lakaxoké tumi̱n? Quihuani, ¿tama̱lakaxoké tí tama̱paksí, o tama̱lakaxoké ixli̱talakapasni? \p \v 26 ―Ca̱ma̱lakaxoke̱cán tí ca̱ma̱paksi̱cán ―kálhti̱lh Pedro. \p ―Ixli̱talakapasnicán tu̱calh ni̱ tama̱lakaxoké. \v 27 Pero xlacata ni̱ naquinca̱li̱huanicaná̱n chí tuncán capit nac pupunú, camuju aktum anzuelo, y xla̱huán tamakní ni̱ma̱ tahuacá cama̱cutu. Pa̱t taka̱sa nac ixquilhni mactum tumi̱n, ama acchá̱n nali̱lakaxokoya tumi̱n xalac pu̱siculan quilacata y milacata. \c 18 \s1 Jesús li̱chihui̱nán tí ma̱s ama li̱pa̱huancán nac ixtapáksi̱t \r (Mr. 9.33‑37; Lc. 9.46‑48) \p \v 1 Maktum tunuj quilhtamacú ixdiscípulos Jesús tama̱lacatzúhui̱lh y takalasquínilh xlacata la̱ta ixli̱hua̱kcán ticu ma̱s tali̱pa̱u ixama huan nac ixtapáksi̱t ni̱ma̱ ixama ma̱lacatzuquí ca̱quilhtamacú. \v 2 Xlá tasánilh cha̱tum actzú kahuasa, yá̱hualh nac ixíta̱t, \v 3 y chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní: \p ―Tancs cca̱huaniyá̱n, nac quintapáksi̱t ni̱ lá pa̱t tanu̱yá̱tit para ni̱ lakxta̱pali̱yá̱tit minkasatcán y makslihuekeyá̱tit la̱ jaé actzú kahuasa. \v 4 Jaé qui̱taxtú, tí ni̱ lactlancán la̱ jaé cha̱tum actzú kahuasa, xli̱ca̱na lanca ama huan nac akapú̱n. \v 5 Chí cca̱huaniyá̱n, amá tí lakalhamán cha̱tum actzú kahuasa la̱ jaé porque catzí aquit clakalhamán la̱ aquit caquilakalhámalh. \s1 Tí tama̱tlahuí tala̱kalhí̱n xa̱makapitzi \r (Mr. 9.42‑48; Lc. 17.1‑2) \p \v 6 ’Cati̱huá cristiano tí ca̱ma̱tunujní y ca̱ma̱laktzanke̱ní ixtalacapa̱stacnicán jaé lactzú camán tí tatzucuni̱t quintali̱pa̱huán, ma̱s ixmacuánilh ixpixchi̱huacaca aktum lanca chíhuix ixmaca̱nca nac pupunú xlacata namu̱xtú. \v 7 Li̱lakaputza latama̱cán ca̱quilhtamacú porque la̱ta tú anán hua̱k tla̱n li̱laktzanka̱cán; siempre chú lama nahuán, pero ma̱s li̱lakaputza tú ama pa̱xtoka tí ma̱lacatzuquí tala̱kalhí̱n. \p \v 8 ’Huá cca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n, para mintujún o mimacán makta̱yayá̱n natlahuaya tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios ma̱s macuaniyá̱n cachúcu̱cti y camákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱n tantu̱putu o makaputu, y ni̱ la̱ta katzi̱ya namacapincana nac puakxtakajni. \v 9 Para milakastapu ma̱tlahui̱yá̱n tala̱kalhí̱n y ma̱laktzanke̱yá̱n ma̱s macuaniyá̱n cama̱xtu y catramákanti mákat pues ma̱s tla̱n nachipina nac akapú̱n con akstum milakastapu y ni la̱ta katzi̱ya natamacapincana nac puakxtakajni. \s1 Borrego ni̱ma̱ tzánka̱lh putzacán catási̱lh \r (Lc. 15.3‑7) \p \v 10 ’Huixín ni̱cxni caca̱lakmakántit jaé ni̱ lactali̱pa̱u cristianos tí quintali̱pa̱huán; porque tancs cca̱huaniyá̱n, nac akapú̱n cha̱tunu takalhí cha̱tum ángel tí tata̱chihui̱nán Dios la̱ nataakskalhlí̱n ixcamán. \v 11 Xa̱huá aquit Xtalacsacni Chixcú cmini̱t ca̱lakma̱xtú tí ixtalaktzanka̱ni̱t ca̱quilhtamacú. \p \v 12 ’Para cha̱tum chixcú ca̱kalhí aktum ciento ixborregos y maktum makatzanká tantum, quila̱huaníu, ¿a poco ni̱ ca̱makxtaka lacatum amá noventa y nueve ixborregos y an lacaputzá nac ca̱lacsipijni amá tantum ni̱ma̱ tzanka̱ni̱t? \v 13 Cati̱huá chuná jaé lá, y acxni qui̱taka̱sa amá tancstum ixborrego ma̱s li̱pa̱xahuá porque tási̱lh ni̱ma̱ istzanka̱ni̱t, y xa̱makapitzi como ni̱ tatzánka̱lh ni̱ snu̱n ca̱li̱puhuán. \v 14 Aquit cca̱ta̱ma̱lacastucnín jaé borregos con cristianos porque Quinti̱cú xalac akapú̱n ni̱ lacasquín natalaktzanká jaé tí la̱ lactzú camán quintali̱pa̱huani̱t. \s1 Tla̱n ma̱tzanke̱nanicán cha̱tum cristiano \r (Lc. 17.3) \p \v 15 ’Para cha̱tum minta̱cristiano ta̱ra̱slaká̱n y tlahuaniyá̱n tú ni̱ tla̱n, tze̱k catasani y cahuani xlacata aktzanka̱ni̱t ni̱ tla̱n tú tlahuani̱t; para ta̱lacca̱xlayá̱n namá minta̱cristiano siempre ama ta̱ra̱li̱ná̱n. \v 16 Para ni̱ kaxmatniyá̱n la̱ ta̱lacca̱xlaputuna, caca̱ta̱pi a̱cha̱tum o cha̱tuy lacchixcuhuí̱n xlacata xlacán natama̱luloka tancs ma̱kalhchihui̱ni pero xlá ni̱ kaxmatputún. \v 17 Para la̱tiyá ni̱ tati̱tumi̱putún cama̱lacapu ixlacati̱ncán minata̱camán tí tatamakstoka natalakachixcuhuí Dios xlacata xlacán natama̱kalhchihui̱ní. Y para na̱ ni̱ ca̱kaxmatní cali̱macapítit la̱ cha̱tum chixcú tí ni̱ li̱pa̱huán Dios, o la̱ cha̱tum tí laktzanka̱ni̱t porque snu̱n lani̱t. \v 18 Cakaxpáttit tú tancs cca̱ma̱lacnu̱niyá̱n: Hua̱k tú huixín ni̱ naca̱li̱makxtaká̱tit tatlahuá cristianos juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ ni̱ ca̱li̱makxtakcani̱t tatlahuá nac akapú̱n; y la̱ta tú huixín naca̱li̱makxtaká̱tit tatlahuá cristianos juú ca̱quilhtamacú huá namá tú na̱ ca̱li̱makxtakcani̱t tatlahuá nac akapú̱n. \p \v 19 ’Na̱ cca̱huaniyá̱n, para cha̱tuy cristianos aktum tahuilí ixtapuhua̱ncán, y tú tamaclacasquín acxtum tali̱kalhtahuakaní Dios, aquit cca̱ma̱lacnu̱niyá̱n xlacata Quinti̱cú xalac akapú̱n ama ca̱ma̱xqui̱yá̱n. \v 20 Porque para cha̱tuy o cha̱tutu cristianos quintali̱pa̱huán y lacatum tatamakstoka xlacata naquintakalhtahuakaní, aquit cama kaxmata nac ixíta̱t cama tahuilá. \p \v 21 Pedro kalasquínilh: \p ―Quimpu̱chinacán, ¿nicu makli̱t mini̱ní nacma̱tzanke̱naní quinta̱cristiano acxni quinta̱ra̱slaka y quintlahuaní tú ni̱ tla̱n? Aquit cpuhuán maktujún tla̱n cma̱tzanke̱naní. \p \v 22 Jesús kálhti̱lh: \p ―¡Tó! Aquit cuaniyá̱n cama̱tzanke̱nani minta̱cristiano ni̱ caj maktujún, para ixta̱ra̱slakni makquitzis ciento ixlacata huix cama̱tzanke̱nani para tamaclacasquiní. \s1 Cha̱tum rey ma̱tzanke̱naní ixtasa̱cua tú li̱ní \p \v 23 ’Huá xlacata, quintapáksi̱t ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t cama ta̱ma̱lacastuca cha̱tum rey ni̱ma̱ ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k tí ixtata̱ma̱paksi̱nán. \v 24 Acxni tzúculh ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n chilh cha̱tum tí ixli̱ní lhu̱hua, pero lhu̱hua tumi̱n. \v 25 Xlá ni̱ lá xokónilh tú ixli̱ní amá rey, huá li̱ma̱paksí̱nalh caca̱sta̱ko̱ca amá chixcú, ixta̱cha̱t, ixcamán y la̱ta tú ixkalhí xlacata nalakma̱xtú ixtumi̱n. \v 26 Xlá tatzokostánilh rey y ca̱li̱tlá̱n tzúculh huaní: “Señor, catlahua li̱tlá̱n caquili̱kalhi a̱laktzú; aquit nacxokoniyá̱n hua̱k mintumi̱n, pero ni̱ caquila̱stá̱u.” \v 27 Amá rey lakalhámalh, li̱mákxtakli y ma̱tzanke̱nánilh la̱ta tú ixli̱ní. \v 28 Xlá táxtulh, pero nac tijia taka̱stá̱yalh cha̱tum chixcú tí na̱ ixli̱ní tumi̱n; acxni ácxilhli spim li̱kósnalh y ca̱tasi̱tzi huánilh: “Chí tuncán caquixokoni aktum ciento peso ni̱ma quili̱piniya o pa̱t lakapasa ticu aquit.” \v 29 Xa̱cha̱tum chixcú tatzokostánilh y ca̱li̱tlá̱n huánilh: “Catlahua li̱tlá̱n, caquili̱kalhi a̱laktzú, aquit nacxokoniyá̱n hua̱k mintumi̱n.” \v 30 Amá chixcú ni̱ caso tláhualh y tuncán ma̱ma̱nu̱ní̱nalh nac pu̱la̱chí̱n xlacata naxokonicán hua̱k ixtumi̱n ni̱ma̱ ixli̱nicán. \v 31 Xa̱makapitzi ixcompañeros acxni tacátzi̱lh tú ixtlahuani̱t amá chixcú tasí̱tzi̱lh y talakapútzalh, taalh tali̱ta̱chihui̱nán amá rey tú ixqui̱taxtuni̱t. \v 32 Xlá lacapala ma̱tasani̱ní̱nalh amá chixcú tí ixma̱tzanke̱nanini̱t tú ixli̱ní, y chuné lacaquílhni̱lh: “¡Takalhí̱n chixcú, huix ni̱ mini̱niyá̱n nalatapa̱ya! Aquit cma̱tzanke̱nanín la̱ta tú ixquili̱piniya porque ca̱li̱tlá̱n quihuani caclakalhamán, \v 33 y ¿cómo chí huix ni̱ lá ma̱tzanke̱nani minta̱cristiano tí ixli̱niyá̱n li̱ctá tumi̱n?” \v 34 Amá rey snu̱n sí̱tzi̱lh y li̱ma̱paksí̱nalh caca̱stigartlahuaca amá chixcú xlacata naxoko̱nán hua̱k tú ixtlahuani̱t y tú ixlí̱n. \p \v 35 Jesús ca̱huaniko̱lh ixdiscípulos: \p ―Quinti̱cú xalac akapú̱n na̱ chuná ama ca̱ma̱xoko̱ni̱yá̱n para huixín ni̱ ca̱ma̱tzanke̱naniyá̱tit minta̱cristianos ixli̱hua̱k minacujcán tú ni̱ tla̱n ca̱tlahuaniyá̱n. \c 19 \s1 Cha̱tum chixcú ni̱ mini̱ní namakxtaka ixta̱cha̱t \r (Mr. 10.1‑12; Lc. 16.18) \p \v 1 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh Jesús táxtulh nac Galilea y alh ixa̱quilhtu̱tu kalhtu̱choko Jordán nac aktum pu̱latama̱n tú ma̱paksí Judea. \v 2 Aná ca̱ma̱ksá̱ni̱lh lhu̱hua ta̱tatlaní̱n pues lhu̱hua cristianos ixtatakoké. \v 3 Maktum makapitzi fariseos tali̱kalhpútzalh ixtachihuí̱n xlacata nahuán tú natali̱ma̱laktzanké, takalasquínilh: \p ―¿Puhuana tla̱n qui̱taxtú para cha̱tum chixcú makxtaka ixta̱cha̱t ma̱squi ni̱ lanca tú la̱makasi̱tzi̱ni̱t? \p \v 4 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―¿A poco ni̱ li̱kalhtahuakayá̱tit Escrituras? Aná huan xlacata la̱ta tilacatzúculh ca̱quilhtamacú Dios tláhualh cha̱tum chixcú y cha̱tum pusca̱t; \v 5 y li̱ma̱paksí̱nalh xlacata cha̱tum kahuasa tla̱n akxtakmakán ixti̱cú ixna̱na y nata̱talakxtumí ixta̱cha̱t y nata̱latamá cani̱cxnihuá. \v 6 La̱ta ya̱ ixtatamakaxtoka ixcha̱tuycán ixtahuani̱t, pero acxni tatamakxtoka la̱ cha̱tum tahuán y yaj ixcha̱tuycán. Huá cca̱li̱huaniyá̱n ni̱ huí cristiano tí mini̱ní nama̱pitzí tú ma̱lakxtumi̱ni̱t Dios. \p \v 7 ―Entonces ¿hua̱nchi Moisés huan xlacata cha̱tum chixcú tla̱n makxtaka ixta̱cha̱t para ma̱xquí aktum cápsnat tla̱n xaca̱xlán ixlacatí̱n pu̱ma̱paksí̱n? ―takalasquínilh. \p \v 8 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Moisés ma̱tlá̱ni̱lh natara̱makxtaka tí tatamakaxtokni̱t porque huixín li̱xcájnit minkasatcán y ni̱tú kaxpatá̱tit; pero Dios ni̱cxni lacasquini̱t catara̱mákxtakli tí tatamakaxtokni̱t. \v 9 Aquit cca̱huaniyá̱n, para cha̱tum chixcú makxtaka ixta̱cha̱t ma̱squi ni̱ kalhí tunu chixcú, y xlá ta̱tamakaxtoka tunuj pusca̱t, tlahuá quilhmactuy tala̱kalhí̱n porque na̱ ma̱tlahuí tala̱kalhí̱n ixlacatí̱n Dios amá chixcú tí ta̱tahuilá ixpusca̱t ni̱ma̱ makxtakni̱t. \p \v 10 Ixdiscípulos tahuánilh: \p ―Para chuná jaé ixli̱kálhi̱t ixpusca̱t cha̱tum chixcú, ma̱s tla̱n ni̱ tamakaxtokcán. \p \v 11 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Pero ni̱ hua̱k ca̱mini̱ní ni̱ natatamakaxtoka, huata tama̱kachakxí tí ca̱lacsacni̱t Dios. \v 12 Xa̱huá nac ca̱quilhtamacú talama̱na cristianos tí la̱ta titalakáhualh ni̱ lá tatamakaxtoka, y tunu ixta̱cristianos tala̱kalhi̱ni̱t ixmacnicán y yaj lá tatamakaxtoka, y makapitzi ni̱ tatamakaxtoka porque tamacama̱xquí Dios ixlatama̱tcán xlacata huata huá natamacuaní. Tí ma̱tla̱ní latamá la̱ cca̱huanín, catláhualh. \s1 Jesús ca̱sicuna̱tlahuá lactzú camán \r (Mr. 10.13‑16; Lc. 18.15‑17) \p \v 13 Ana ní ixuí Jesús táchilh makapitzi cristianos ixtali̱mín ixcamancán xlacata naca̱mu̱sicuna̱tlahuá y naca̱li̱kalhtahuaká ixlacatí̱n Dios. Pero ixdiscípulos tzúculh tahuán: \p ―Ni̱ ca̱kaxculítit Jesús. \p \v 14 Xlá ca̱káxmatli y ca̱huánilh: \p ―Tó, ni̱ quinta̱kaxculí; caca̱li̱makxtáktit caquintalákmilh namá lactzú camán, porque nac ixtapáksi̱t Dios lacasquín catatánu̱lh cristianos tí tama̱tla̱ní talatamá la̱ jaé lactzú camán. \p \v 15 Astá̱n Jesús ca̱li̱mu̱sicuna̱tláhualh ixmacán. Astá̱n táxtulh amá pu̱latama̱n y alh a̱lacatunu. \s1 Jesús ta̱chihui̱nán cha̱tum rico kahuasa \r (Mr. 10.17‑31; Lc. 18.18‑30) \p \v 16 Maktum cha̱tum kahuasa kalasquínilh Jesús: \p ―Maestro, huix tla̱n catzi̱ya, ¿niculá quili̱latáma̱t xlacata naclakma̱xtú quili̱stacni nac akapú̱n? \p \v 17 Kálhti̱lh Jesús: \p ―¿Hua̱nchi quili̱ma̱tla̱ni̱ya mintachihuí̱n? Huata Dios tla̱n catzí. Chí cama kalhti̱yá̱n tú quinkalasquini, para lakma̱xtuputuna mili̱stacni nac akapú̱n catlahua nac milatáma̱t hua̱k ixtapáksi̱t Dios. \p \v 18 ―¿Neje yá ixtapáksi̱t? ―kalhtí̱nalh. \p Jesús huánilh: \p ―Ni̱ camakní̱nanti; ni̱ cakalhá̱nanti; ni̱tí caliakskahuínanti; ni̱ calakámaklhti ixta̱cha̱t minta̱chixcú; \v 19 caca̱lakalhámanti minati̱cún; y caca̱lakalhámanti minati̱cún; y caca̱lakalhámanti minta̱cristiano na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca. \p \v 20 ―La̱ta namá tú quihuani hua̱k cma̱kantaxti̱ni̱t la̱ta quili̱ctzú ―kalhtí̱nalh amá kahuasa―. Pero quihuani, ¿tucu quintzanka̱ní quili̱tláhuat? \p \v 21 ―Para xli̱ca̱na ―huanipá Jesús― tancs chipimputuna nac akapú̱n catlahua tú cama li̱ma̱paksi̱yá̱n, casta̱t la̱ta tú kalhi̱ya, caca̱ma̱xqui pobres, a̱stá̱n naquilaktana y naquintakokeya. Para tlahuaya tú cuanimá̱n pa̱t li̱kalhi̱cana mimpu̱táhui̱lh nac akapú̱n, pa̱t tlajaya li̱pa̱xáu milatáma̱t. \p \v 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihuí̱n Jesús lakaputzako̱lh porque snu̱n rico ixuani̱t; yaj para tú huá alh nac ixchic. \p \v 23 Xlá ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―¡Xli̱ca̱na snu̱n tuhua ca̱huani̱ní ricos tama̱tla̱ní la̱ ma̱lacnú Dios ma̱paksi̱namputún nac ixlatama̱tcán! \v 24 Cca̱huaniparayá̱n xlacata ma̱s ni̱ tuhua tanú tantum camello nac istzán kantum li̱xtokon que para cha̱tum rico natanú nac ixtapáksi̱t Dios. \p \v 25 Ixdiscípulos tali̱puhuanko̱lh tú ca̱huánilh Jesús, y takalasquínilh: \p ―Para chú ama qui̱taxtú, ¿ticu tancs ama lakma̱xtú ixli̱stacni nac akapú̱n? \p \v 26 Jesús acs ca̱lacá̱cxilhli y ca̱kálhti̱lh: \p ―Para cha̱tum chixcú ixacstu li̱tanú nata̱yaní nalakma̱xtú ixli̱stacni, ¡ni̱ lá ama tlahuá! Pero Dios hua̱k tla̱n tlahuá tú lacasquín. \p \v 27 Pedro na̱ kalasquínilh: \p ―Quimpu̱chinacán, aquín cakxtakmakani̱táu la̱ta tú xackalhi̱yá̱u y ctakokeni̱táu cani̱huá. Quila̱huaníu, ¿tucu yá taxokó̱n ama quinca̱ma̱xqui̱caná̱n? \p \v 28 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Tancs cca̱ma̱lacnu̱niyá̱n, acxni ama cha̱n quilhtamacú hua̱k cristianos puru lacsa̱sti y lactlá̱n talacapa̱stacni ama takalhí y aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac quimpu̱ma̱paksi̱n, cha̱tunu huixín quidiscípulos na̱ pa̱t tahuilayá̱tit nac mimpu̱ma̱paksi̱ncán xlacata naca̱ta̱tlahuayá̱tit taxokó̱n pu̱cu̱tuy cristianos tí tama̱lacatzúqui̱lh pu̱latama̱n Israel. \v 29 Cati̱huá tí caj quilacata akxtakmakán ixchic, ixnata̱camán, ixnati̱cún, ixcamán, ixca̱quihuí̱n y huata aquit quimacuaní, cma̱lacnu̱ní ama maklhti̱nán aktum ciento ixlacata li̱huacá la̱ta tú ixkalhí xapu̱lh, y nac akapú̱n ama maklhti̱nán li̱pa̱xáu latáma̱t. \v 30 Amá quilhtamacú lhu̱hua cristianos tí ca̱lakmakancán juú ca̱quilhtamacú ixpakstá̱n ca̱maca̱ncán, aná pu̱la ama̱ca ca̱ma̱xqui̱cán ixpu̱tahui̱lhcán; y na̱ chuná lhu̱hua tí ca̱ma̱pu̱li̱cán juú ca̱quilhtamacú pu̱la ca̱ma̱xqui̱cán ixpu̱tahui̱lhcán, aná ixpakstá̱n ama̱ca ca̱maca̱ncán. \c 20 \s1 Hua̱k tí tama̱tla̱ní tacha̱lhca̱tnán acxtum ca̱ma̱skahui̱cán \p \v 1 ’Acxni nacmín ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n tí tatanu̱ni̱t nac quintapáksi̱t ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t ca̱quilhtamacú, cama ca̱ta̱ma̱lacastucniyá̱n ixpu̱chiná aktum lanca ca̱tucuxtu. \v 2 Xlá tzisa táxtulh ca̱putzá tasa̱cua tí nataxka̱nán. Tí xla̱huán ca̱táka̱sli ca̱ta̱laccá̱xlalh naca̱xokoní mactum denario tumi̱n aktum chichiní. \v 3 Ma̱x como a las nueve cá̱cxilhli makapitzi lacchixcuhuí̱n ni̱ ixtakalhí ixtascújut chu̱ta ixtalahuila̱na nac li̱tamá̱u. \v 4 Xlá ca̱ta̱laccá̱xlalh naca̱xokoní ixtascujutcán para nataxka̱nán, y na̱ ca̱ma̱lakácha̱lh nac ixca̱tucuxtu. \v 5 Lacatzú tastúnut ca̱taka̱spá tasa̱cua y na̱ ca̱ma̱lakácha̱lh ixca̱tucuxtu; y como aktutu hora ixli̱smalankán chuná li̱tum ca̱ma̱lakacha̱pá makapitzi tasa̱cua. \v 6 Xalakasmalankán como a las cinco ampá nac li̱tamá̱u y ca̱cxilhpá makapitzi chu̱ta ixtalahuila̱na y xlá ca̱huanipá: “¿Hua̱nchi ni̱ scujpa̱nántit jaé chichiní?” \v 7 Xlacán takálhti̱lh: “Porque ni̱tí quinca̱ma̱xqui̱ni̱tán tascújut.” “Para xli̱ca̱na scujputuná̱tit, chí tuncán capítit nac quinca̱tucuxtu, nacca̱xokoniyá̱n tú mili̱tlajatcán”, ca̱huánilh amá patrón. \v 8-9 Acxni tascujko̱lh tzúculh tapaklhtu̱tá, amá tí ixacpuxcún tascújut tzúculh ca̱ma̱xquí cha̱tunu tasa̱cua ixtaskaucán, pero pu̱la ca̱xokónilh tí táchilh a las cinco de la tarde y ca̱má̱xqui̱lh mactum denario tumi̱n pues chú li̱ma̱páksi̱lh ixpatrón aktum chichiní ixlacata. \v 10 Acxni ca̱xokonica tí ixtatzucuni̱t tascuja lacatzisa xlacán ixtapuhuán ma̱s ixama̱ca ca̱ma̱skahui̱cán, pero na̱ ca̱ma̱xqui̱ca mactum denario huatiyá. \v 11 Acxni tamaklhtí̱nalh ixtaskaucán tzúculh tali̱chihui̱nán amá xapu̱chiná xlacata hua̱nchi chú ixca̱tlahuani̱t. \v 12 Cha̱tum tasa̱cua huánilh amá patrón: “Jaé lacchixcuhuí̱n táchilh a las cinco y huata táscujli aktum hora huix ca̱xokoni̱ta na̱ chuná la̱ ctlajani̱táu aquín y aquín ta̱lakó̱u chichiní tantacú.” \v 13 Amá patrón kálhti̱lh tí ni̱ ixma̱tla̱ni̱ni̱t la̱ ca̱xokónilh: “Amigo, aquit ni̱ cakskahuini̱tán pues cta̱lacca̱xlán cama xokoniyá̱n mactum denario tumi̱n aktum chichiní mintascújut. \v 14 Camaklhtí̱nanti mintaskáu y ni̱ casi̱tzi. Huix ni̱ mincuenta para acxtum cca̱xokoniputún quintasa̱cua, \v 15 pues quintumi̱n aquit cma̱paksí y tla̱n cli̱tlahuá tú clacasquín. ¿A poco lakcatzana acxtum cca̱lakalhámalh cristianos?” \p \v 16 La̱ takaxmatko̱lh jaé takalhchihuí̱n Jesús ca̱huanipá: \p ―Dios quilhpa̱xtum ca̱lakalhamán hua̱k tí tama̱tla̱ní tatanú nac ixtapáksi̱t; huá cca̱li̱huaniyá̱n, lhu̱hua tí pu̱la tatanu̱ni̱t ixpakstá̱n ama ca̱maca̱ncán, y tí a̱stá̱n tatanu̱ni̱t pu̱la ama ca̱ma̱xqui̱cán tú ca̱ma̱lacnu̱nicani̱t. \s1 Jesús li̱chihui̱nán ixli̱maktutu ama̱ca makni̱cán \r (Mr. 10.32‑34; Lc. 18.31‑34) \p \v 17 Jesús ixchipani̱ttá tijia a̱huatiyá ti̱huán ixama nac Jerusalén acxni tze̱k cá̱li̱lh ixdiscípulos lacatum y ca̱huánilh: \p \v 18 ―Huixín catzi̱yá̱tit ama̱náu pakán nac Jerusalén ana ní ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán xanapuxcun curas y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos; xlacán ama quintali̱lhcá naquimakni̱cán, \v 19 y amá quintamacama̱stá ixmacancán xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n romanos; xlacán ama quintali̱chiyá, quintasnoka, y quintamakní nac culu̱s; pero ixliaktutu chichiní a̱stá̱n cama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \s1 Ixta̱cha̱t Zebedeo maksquín Jesús aktum li̱tlá̱n \r (Mr. 10.35‑45) \p \v 20 Ixta̱cha̱t Zebedeo ca̱ta̱talacatzúhui̱lh ní ixyá Jesús cha̱tuy ixlakkahuasán Jacobo y Juan; huí tú ca̱li̱tlá̱n ixmaksquimputún y tatzokostánilh ixlacatí̱n. \p \v 21 ―¿Tucu lacasquina? ―kalasquínilh Jesús. \p ―Aquit clacasquín xlacata acxni natzucuya ma̱paksi̱nana, cha̱tunu quilakkahuasán natatahuilá nac mimpa̱xtú̱n xlacata natata̱ma̱paksi̱naná̱n. \p \v 22 ―Huix ni̱ catzi̱ya tú ca̱ta̱squímpa̱t milakkahuasán ―kalhtí̱nalh. \p Entonces Jesús ca̱lacá̱nilh amá cha̱tuy ixdiscípulos y ca̱kalasquínilh: \p ―¿Puhuaná̱tit tla̱n nata̱layá̱tit nakotá̱tit amá xu̱n chúchut xla ta̱kxtakajni ni̱ma̱ ama̱ca quima̱koti̱cán? ¿Na̱ tla̱n nata̱layá̱tit nac mimacnicán amá ta̱kxtakajni ni̱ma̱ cama macpa̱tí aquit? \p ―Tla̱n nacta̱yaniyá̱u ―takálhti̱lh xlacán. \p \v 23 Jesús ca̱huanipá: \p ―Pues xli̱ca̱na na̱ pa̱t kotá̱tit amá xu̱n chúchut ni̱ma̱ ama̱ca quima̱koti̱cán, y na̱ pa̱t macpa̱ti̱yá̱tit ta̱kxtakajni ni̱ma̱ ama̱ca quili̱cxilhcán, pero aquit ni̱ lá cca̱macama̱xqui̱yá̱n mimpu̱tahui̱lhcán nac ixpa̱xtú̱n quimpu̱ma̱paksi̱n, porque huata Quinti̱cú catzí tí ca̱lacsacni̱t ama ca̱ma̱xquí ixpu̱tahui̱lhcán nac quimpa̱xtú̱n. \p \v 24 Acxni tacátzi̱lh tú ixtalacasquín Jacobo y Juan, xa̱makapitzi discípulos tasi̱tzi̱ko̱lh. \v 25 Pero Jesús ca̱tasánilh y ca̱huánilh: \p ―Nac aktum pu̱latama̱n hua̱k xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n tatlahuaní xa̱makapitzi cristianos tú talacasquín porque tapuhuán xlacata huata huá tama̱paksi̱nán. \v 26 Pero huixín akspitaj ama ca̱qui̱taxtuniyá̱n porque tí ma̱s tali̱pa̱u lactaxtú ama ma̱tla̱ní naca̱kaxmatní xa̱makapitzi tú natali̱ma̱paksí; \v 27 y la̱ta mili̱hua̱kcán tí xapuxcu lactaxtuputún xlacata naca̱ma̱paksí xa̱makapitzi, ama ma̱tla̱ní nali̱tamakxtaka la̱ cha̱tum tasa̱cua tí ma̱paksi̱cán. \v 28 Aquit Xatalacsacni Chixcú ni̱ cmini̱t lactlancán xlacata naquintamacuaní cristianos tú nacca̱li̱ma̱paksí, aquit chá cmini̱t ca̱macuaní cristianos acxni huí tú tamaclacasquín, y na̱ cama ca̱lacati̱ta̱yá ixlacatí̱n Dios xlacata nacxoko̱nán ixtala̱kalhi̱ncán ni̱ma̱ tatlahuani̱t, aquit cama ní ixlacatacán. \s1 Jesús ca̱ma̱ksa̱ní cha̱tuy lakatzí̱n \r (Mr. 10.46‑52; Lc. 18.35‑43) \p \v 29 Jesús ta̱yapá nac tijia y cha̱lh nac Jericó lhu̱hua cristianos ixtakokeni̱t. Xlá huata ti̱lakatzá̱lalh ixtaxtumajá amá ca̱chiquí̱n, \v 30 pero cha̱tuy lakatzí̱n tí ixtahuila̱na nac ixpa̱xtú̱n tijia acxni tacátzi̱lh ixmima Jesús tzúculh tama̱ktasí: \p ―¡Señor, ixli̱talakapasni rey David, quila̱lakalhamáu! \p \v 31 Makapitzi cristianos ca̱lacaquílhni̱lh xlacata acs catatahui, pero xlacán ni̱ takáxmatli y ma̱s chá ixtama̱ktasí Jesús. \v 32 Xlá tá̱yalh puntzú y ca̱tasánilh: \p ―¿Tucu lacasquiná̱tit cactláhualh milacatacán? ―ca̱kalasquínilh. \p \v 33 ―Quimpu̱chinacán, aquín clacahua̱namputuná̱u ―takalhtí̱nalh. \p \v 34 Jesús ca̱lakalhámalh amá lakatzí̱n, ca̱li̱lacaxámalh ixmacán ixlakastapucán, y tuncán tla̱n talacahuá̱nalh; a̱stá̱n na̱ tatakókelh pakán nac Jerusalén. \c 21 \s1 Jesús cha̱n nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén \r (Mr. 11.1‑11; Lc. 19.28‑40; Jn. 12.12‑19) \p \v 1 Jesús cha̱lh lacatzú nac Jerusalén nac aktum actzú ca̱chiquí̱n huanicán Betfagé, tamákxtakli nac aktum ca̱quihuí̱n huanicán Cerro de los Olivos. \v 2 Xlá ca̱ma̱páksi̱lh cha̱tuy ixdiscípulos: \p ―Capítit namá nac actzú ca̱chiquí̱n y nac aktum ákxtaka pa̱t acxilá̱tit ca̱chi̱ya̱huacani̱t tantum cha̱t burro con actzú ixkahuasa; huixín caxcúttit y quila̱li̱miníu. \v 3 Para tí ca̱li̱huaniyá̱n hua̱nchi xcutpa̱nántit, cahuanítit xlacata Mimpu̱chinacán maclacasquín y acxni nali̱lakó ama xtakpará tuncán. \p \v 4 Jesús chuná jaé li̱ma̱kantáxti̱lh tú istzokni̱t ixlacata nac Escrituras cha̱tum profeta: \q1 \v 5 Caca̱huanítit tí talama̱na nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén: \q1 “Ca̱cxílhtit rey tí ama ca̱ma̱paksi̱yá̱n, pu̱huaca tantum actzú burro xlacata hua̱k nata̱cxila ni̱ lactlancán; \q1 ca̱lakmimá̱n y pu̱tahuacani̱t tantum actzú cuca̱na burro.” \p \v 6 Ixdiscípulos taalh y hua̱k tatláhualh la̱ta tú ca̱li̱ma̱páksi̱lh Jesús. \v 7 Ixli̱puntzú talí̱chilh amá quitzistancaní̱n y tali̱ke̱tlápalh ixlhaka̱tcán amá actzú burro xlacata capu̱tahuácalh Jesús. \v 8 La̱ pu̱tahuacako̱lh tzúculh tla̱huán pakán nac Jerusalén; entonces lhu̱hua cristianos tatrámi̱lh ixlhaka̱tcán nac tijia ní ixlactla̱huama; makapitzi ixtaquí ixakán quihui tzú̱csuat y na̱ ixtatramí nac tijia. \v 9 La̱ta tí ixtapu̱lá y tí ixtasta̱lá ixta̱ktasá: \p ―¡Siempre calatáma̱lh ixli̱talakapasni rey David! ¡Clakachixcuhui̱yá̱u tí ma̱lakacha̱ni̱t Dios naquinca̱ma̱paksi̱yá̱n! ¡Cpa̱xcatcatzi̱niyá̱u Dios tú tlahuani̱t! \p \v 10 Acxni tánu̱lh nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén lhu̱hua ixtara̱kalasquiní: \p ―¿Ticu yá chixcú jaé? \p \v 11 ―Namá chixcú Jesús, profeta xalac Nazaret ni̱ma̱ li̱tapaksí Galilea ―ixtakalhti̱nán makapitzi. \s1 Jesús ca̱pu̱tlakaxtú nac pu̱siculan hua̱k sta̱naní̱n \r (Mr. 11.15‑19; Lc. 19.45‑48; Jn. 2.13‑22) \p \v 12 Astá̱n Jesús tánu̱lh nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén. Xlá tzúculh ca̱tamacxtú hua̱k cristianos tí ixtasta̱nama̱na y tí ixtatama̱huanama̱na. Ca̱ma̱kpu̱spítnilh ixmesajcán tí ixtalakxta̱palí tumi̱n, ca̱tramákalh itsillajcán tí ixtastá palomas. \v 13 Na̱ ca̱huánilh: \p ―Nac Escrituras Dios ma̱lacpuhua̱ní̱nalh natzokcán: “Nac quínchic tla̱n naquinkalhtahuakaní hua̱k cristianos.” Pero huixín lakxta̱pali̱ni̱tántit y li̱ma̱nu̱ni̱tántit ixpu̱sta̱cán kalha̱naní̱n. \p \v 14 Aná nac ixlacaquilhtí̱n pu̱siculan makapitzi lakatzí̱n y tí ni̱ lá ixtatla̱huán tama̱lacatzúhui̱lh xlacata caca̱ma̱ksá̱ni̱lh y xlá ca̱ca̱xtláhualh. \v 15 Jaé ixtascújut Jesús tá̱cxilhli xanapuxcun curas y lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n, na̱ chuná cani̱huá ixtakaxmatí la̱ lactzú camán ixta̱ktasá: “¡Clakachixcuhui̱yá̱u ixli̱talakapasni rey David!” Xlacán ni̱ para tziná tama̱tlá̱ni̱lh ma̱s chá tasí̱tzi̱lh, \v 16 y huá tali̱huánilh Jesús: \p ―¿Ni̱ kaxpata la̱ tama̱ktasi̱má̱n namá lactzú camá̱n? \p ―Jé, cca̱kaxmata. ¿Hua̱nchi? ¿A poco ni̱ li̱kalhtahuakani̱tántit nac Escrituras ní tatzokni̱t? Chuné huan: \q1 Hasta lactzú camán tí tatziquijcú y ni̱ lá tla̱n chihui̱nán, \q1 huix ca̱ma̱xqui tapuhuá̱n xlacata tancs natali̱lakachixcuhui̱yá̱n ixtachihui̱ncán. \p \v 17 Amá lacchixcuhuí̱n yaj tú takalhtí̱nalh y Jesús ca̱kxtakyá̱hualh y alh tamakxtaka amá ca̱tzisní nac actzú ca̱chiquí̱n Betania. \s1 Jesús ma̱sca̱cá katum suja \r (Mr. 11.12‑14, 20‑26) \p \v 18 Ixli̱cha̱lí tzisa táspitli nac Jerusalén. Jesús tzincsli y ácxilhli katum suja ixpa̱xtú̱n tijia. Xlá lákalh pero ni̱tú ixkalhí ixtahuácat huata lhu̱hua ixpakán. \p \v 19 ―¡Clacasquín ya̱cxni cakalhi mintahuácat! ―huánilh Jesús. \p \v 20 Amá suja tuncán sca̱cli, ixdiscípulos tacá̱cni̱lh tú ixtlahuani̱t y takalasquínilh: \p ―¿Niculá tlahua ma̱sca̱ca jaé suja caj puntzú? \p \v 21 Xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit cca̱huaniyá̱n para huixín xli̱ca̱na ixli̱pa̱huántit Dios y aktum ixuilí̱tit mintalacapa̱stacnicán, na̱ tla̱n ixma̱sca̱cátit katum suja; y hasta tla̱n ixuanítit jaé sipi: “Catake̱nu juú y cataju nac pupunú”, y xli̱ca̱na chú ixqui̱táxtulh. \v 22 Na̱ chuná li̱tum cca̱huaniyá̱n, la̱ta tú li̱kalhtahuakaniyá̱tit Dios caca̱ma̱xquí̱n, xlá ama ca̱ma̱kantaxti̱niyá̱n para tancs ca̱najlayá̱tit ama ca̱ma̱xqui̱yá̱n. \s1 Xanapuxcun curas takalhputzá Jesús \r (Mr. 11.27‑33; Lc. 20.1‑8) \p \v 23 Jesús cha̱mpá nac pu̱siculan y tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos; pero ixli̱puntzú táchilh xanapuxcun curas y xalactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n. Xlacán takalasquínilh: \p ―¿Tucu xlacata li̱paktanu̱ni̱ta tú tlahuani̱ta nac pu̱siculan? ¿Ticu ma̱xqui̱ni̱tán tapáksi̱t natlahuaya la̱ta tú huix lacasquina? \p \v 24 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit na̱ huí tú camá̱n ca̱kalasquiniyá̱n, y para huixín quila̱kalhti̱yá̱u aquit na̱ nacca̱kalhti̱yá̱n tí quili̱ma̱paksi̱ni̱t tú ctlahuani̱t. \v 25 Chí tuncán quila̱huaníu, ¿ticu li̱ma̱páksi̱lh Juan Bautista caca̱kmúnulh cristianos, Dios, o lacchixcuhuí̱n? \p Xlacán tzúculh talacchihui̱nán la̱ natakalhtí, y chuné ixtara̱kalasquiní: \p ―Para huaniyá̱u Dios li̱ma̱páksi̱lh, ama quinca̱huaniyá̱n hua̱na ni̱ ca̱najláu ixtachihuí̱n. \v 26 Y para huaniyá̱u lacchixcuhuí̱n tali̱ma̱páksi̱lh tla̱n tasi̱tzí cristianos porque lhu̱hua taca̱najlani̱t xlacata Dios ma̱lakacha̱ni̱t nali̱chihui̱nán ca̱quilhtamacú. \p \v 27 La̱ talacchihui̱nanko̱lh takálhti̱lh: \p ―Aquín ni̱ ccatzi̱yá̱u tí li̱ma̱páksi̱lh. \p Jesús na̱ ca̱huánilh: \p ―Para huixín ni̱ catzi̱yá̱tit, ni̱ para aquit cama ca̱huaniyá̱n tí quili̱ma̱paksi̱ni̱t nactlahuá tú acxilá̱tit. \s1 Jesús ca̱li̱chihui̱nán cha̱tuy lakkahuasán \p \v 28 Astá̱n Jesús chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní amá lacchixcuhuí̱n: \p ―Tla̱n cakaxpáttit tú cama ca̱huaniyá̱n: Cha̱tum chixcú ixkalhí cha̱tuy ixlakkahuasán; maktum huánilh xapuxcu: “Ti̱cu, capit scuja jaé chichiní nac quinca̱tucuxtu ana ní cchani̱t uvas.” \v 29 “Chí ni̱ camputún scuja”, kálhti̱lh ixti̱cú. Pero a̱stá̱n ma̱túnujli ixtapuhuá̱n y alh scuja nac ixca̱tucuxtu ixti̱cú. \v 30 Amá chixcú huánilh xatajú ixkahuasa: “Chí huix capit scuja nac quinca̱tucuxtu.” “Tla̱n nacán scuja nac minca̱tucuxtu”, kálhti̱lh ixti̱cú. Pero amá kahuasa ni̱ alh scuja la̱ ma̱lácnu̱lh. \v 31 Chí quila̱huaníu, ¿la̱ta ixli̱cha̱tuycán, ticu ma̱kantáxti̱lh tú ma̱páksi̱lh ixti̱cucán? \p ―Pues xla̱huán ixkahuasa ―takalhtí̱nalh. \p Huanipá Jesús: \p ―Xli̱ca̱na, tí ni̱ lactali̱pa̱u y ni̱ma̱ chu̱ta ta̱clapu̱lá lacchaján pu̱la ama tatanú nac ixtapáksi̱t Dios y huixín pa̱t tamakxtaká̱tit. \v 32 Porque Juan Bautista milh ca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n la̱ natati̱tumi̱yá̱tit, pero huixín ni̱ ca̱najlátit ixtachihuí̱n. Tí takáxmatli ixtachihuí̱n y talakxta̱páli̱lh ixlatama̱tcán huá namá ní̱ lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n y tí chu̱ta ta̱clapu̱lá lacchaján, y huixín ma̱squi ca̱cxílhtit la̱ tama̱táncsalh ixlatama̱tcán, ni̱ para tziná ma̱tunújtit minkasatcán. \s1 Jesús ca̱li̱chihui̱nán ni̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní̱n \r (Mr. 12.1‑12; Lc. 20.9‑19) \p \v 33 ’Cama ta̱ma̱lacastucpará minkasatcán jaé takalhchihuí̱n: Ixpu̱chiná aktum lanca ca̱tucuxtu chalh lhu̱hua li̱chánat uvas nac ixpu̱chaná̱n. Tla̱n maccorralhko̱lh; aná lacatzú tláhualh ixpu̱chitcán, na̱ tláhualh aktum lanca torre xlacata tla̱n namaktakalha ixtachaná̱n. Astá̱n ca̱ma̱sa̱cuáni̱lh ixca̱tucuxtu makapitzi lacchixcuhuí̱n y alh latamá a̱lacatunu. \v 34 Acxni tzúculh catlán ixtahuácat ca̱ma̱lakácha̱lh makapitzi ixtasa̱cua xlacata nama̱xqui̱cán tú ixtocarlí la̱ ixca̱ta̱lacca̱xlani̱t. \v 35 Pero amá lacchixcuhuí̱n tachípalh ixtasa̱cua ixpatroncán, makapitzi ta̱kkaxími̱lh, makapitzi tamákni̱lh y tunuj taliactaláli̱lh chíhuix. \v 36 Amá ixpu̱chiná ca̱tucuxtu ca̱ma̱lakácha̱lh ma̱s ixtasa̱cua, pero amá ni̱ lactlá̱n lacchixcuhuí̱n na̱ chuná tama̱kxtakájni̱lh la̱ ixtatlahuani̱t xa̱makapitzi tasa̱cua tí ixca̱ma̱lakacha̱cani̱t xapu̱lh. \p \v 37 ’Xlá ixkalhí cha̱tum ixkahuasa y tzúculh lacpuhuán: “Para cma̱lakachá quinkahuasa natakaxmatní y naquintama̱xquí tú quimini̱ní.” \v 38 Xli̱ca̱na ma̱lakácha̱lh, pero amá lacchixcuhuí̱n acxni tá̱cxilhli amá kahuasa tzúculh talacchihui̱nán: “Huá jaé ama ta̱tamakxtaka hua̱k herencia, para makni̱yá̱u aquín nata̱tamakxtaká̱u jaé ca̱tucuxtu.” \v 39 Xlacán talí̱lhca̱lh natama̱laksputú amá kahuasa, tachípalh táli̱lh ixquilhpá̱n ca̱tucuxtu y aná tamákni̱lh. \p \v 40 La̱ chihui̱nanko̱lh Jesús ca̱kalasquínilh amá xanapuxcun judíos: \p ―Chí quila̱huaníu, ¿tucu puhuaná̱tit naca̱tlahuaní ixpu̱chiná jaé ca̱tucuxtu amá ni̱ lactlá̱n lacchixcuhuí̱n? \p \v 41 Xlacán takalhtí̱nalh: \p ―Pues nacmakní amá ni̱ lactlá̱n cha̱lhca̱tnaní̱n, y naca̱macama̱xquí ixca̱tucuxtu tunuj lacchixcuhuí̱n tí nataxokoní y natamacama̱xquí ixquilhta cosecha ni̱ma̱ xlá mini̱ní. \p \v 42 Jesús ca̱huaniko̱lh: \p ―Nac Escrituras lacatum li̱chihui̱nán minkasatcán, pues tatzokni̱t: \q1 Amá lanca chíhuix ni̱ma̱ talakmákalh xtlahuananí̱n chiqui ixtapuhuán ni̱tú li̱macuán, \q1 a̱stá̱n milh tamakxtaka ma̱s tali̱pa̱u pues ya̱huaca nac ixcha̱stú̱n la̱ xacha̱ya y aná ixli̱tzinca̱snanko̱ni̱t chiqui. \q1 Tú acxilá̱u hua̱k Dios lacsacxtuni̱t, \q1 y pa̱xahuayá̱u masqui ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱u lanca ixtalacapa̱stacni. \p \v 43 ’Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, Dios ama ca̱maklhti̱yá̱n mimpu̱tahui̱lhcán ni̱ma̱ ixca̱lacsacnini̱tán nac ixtapáksi̱t y ama ca̱ma̱xquí amá tí ni̱ lactali̱pa̱u cristianos puhuaná̱tit xlacata xlacán natama̱xquí ixtahuácat ixtascújut para tatlahuá ixtapáksi̱t nac ixlatama̱tcán. \v 44 Amá tí liakchakxa jaé chíhuix y tahuacaya̱chá ixakspu̱n ixacstu ama laktzanká; y tí actahuilá jaé chíhuix ama lacchatamí. \p \v 45 Amá xanapuxcun curas y lactali̱pa̱u saduceos tama̱kachákxi̱lh xlacata Jesús ixca̱li̱ta̱ma̱lacastucni̱t ixkasatcán amá ixtakalhchihuí̱n. \v 46 Xlacán li̱cuánit tasí̱tzi̱lh y tachipaputún Jesús xlacata natama̱laksputú, pero tajicuánilh cristianos porque xlacán ixtali̱macá̱n Jesús cha̱tum profeta tí ixma̱lakacha̱ni̱t Dios nali̱chihui̱nán. \c 22 \s1 Cha̱tum rey ma̱makaxtoka ixkahuasa y ni̱ talakmín ixamigos \p \v 1 Jesús ca̱li̱ta̱ma̱lacastucpá tunuj ixtakalhchihuí̱n amá cristianos tí ixama tatanú, y tí ixama talakmakán ixtapáksi̱t ni̱ma̱ ixma̱lacatzuqui̱putún nac ixlatama̱tcán; y ca̱huánilh: \p \v 2 ―Cha̱tum rey ixlaclhca̱ni̱t ama tlahuá lanca fiesta porque ixama tamakaxtoka ixkahuasa. \v 3 Acxni lihua lákcha̱lh chichiní xlá ca̱ma̱lakácha̱lh ixtasa̱cua catama̱kpítzilh tachihuí̱n catachilhá nac pu̱tamakaxtokni amá lacchixcuhuí̱n tí ixlacasquín natata̱pa̱xahuá; pero xlacán ni̱ ta̱mpútulh amá nac fiesta. \v 4 Pero xlá ca̱ma̱lakacha̱pá ixtasa̱cua y ca̱huanica amá lacchixcuhuí̱n: “Huan rey yaj tú cali̱makapalátit, ca̱makni̱cajá quitzistancaní̱n y tahuá ca̱xtlahuacani̱ttá; a̱huata huixín ca̱kalhi̱má̱n nac pu̱tamakaxtokni.” \v 5 Pero amá lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n tasí̱tzi̱lh y ni̱ táalh nac pu̱tamakaxtokni. Makapitzi taalh nac ixca̱tucuxtucán, tunuj táalh nac ixpu̱sta̱ncán \v 6 y makapitzi tachípalh amá ixtasa̱cua rey ta̱kkaxími̱lh, tama̱kxtakájni̱lh hasta tamákni̱lh. \v 7 Amá rey acxni cátzi̱lh tú ixca̱tlahuanicani̱t ixtasa̱cua snu̱n sí̱tzi̱lh y ca̱ma̱lakácha̱lh itsoldados xlacata naca̱makni̱cán amá lacchixcuhuí̱n y ca̱lhcuyunicán ixca̱chiqui̱ncán. \v 8 Amá rey ca̱huánilh tunuj ixtasa̱cua: “Nac ixpu̱tamakaxtokni quinkahuasa hua̱k ca̱xlani̱t tahuá y tú tamaclacasquiní, pero amá tí xaclacasquín naquintalakmín ca̱ma̱laktzánke̱lh ixkasatcán. \v 9 Chí mejor capítit nac li̱tamá̱u, y nac ca̱lactijyí̱n ní tzamacán; caca̱huanítit hua̱k cristianos tí ca̱taka̱sá̱tit catámilh nac ixpu̱tamakaxtokni quinkahuasa.” \v 10 Xlacán tatláhualh tú ca̱huánilh amá rey; ixli̱punchú nac pu̱tamakaxtokni ixtachini̱t lhu̱hua cristianos, tí lactlá̱n ixtacatzí y hasta tí lacsnú̱n ixtalani̱t. \p \v 11 ’Ixli̱puntzú amá rey tánu̱lh ca̱cxila hua̱k tí ixtamini̱t, pero ni̱ ma̱tlá̱ni̱lh la̱ cha̱tum chixcú ni̱ ixuili̱ni̱t lháka̱t ni̱ma̱ ma̱sta̱ca acxni tatánu̱lh nac pu̱tamakaxtokni. \v 12 Xlá ta̱chihuí̱nalh: “Amigo, ¿tucu xlacata ni̱ li̱huili namá lháka̱t ni̱ma̱ ca̱ma̱xqui̱ca tí tatánu̱lh juú nac pu̱tamakaxtokni?” Xlá ni̱ cátzi̱lh tú nakalhti̱nán. \v 13 Entonces li̱ma̱paksí̱nalh: “Jaé chixcú camakachí̱tit, catantu̱chí̱tit y catamacxtútit nac quilhtí̱n ní ca̱paklhtu̱tá. ¡Koxitá laktzanka̱ni̱t, aná ama tasá y tatlanca̱ní la̱ta li̱puhuán!” \p \v 14 Jesús ca̱huaniko̱lh: \p ―Lhu̱hua cristianos ca̱tasanicán natatanú nac ixtapáksi̱t Dios, pero huata ca̱lacsaccán amá makapitzi tí takaxmata. \s1 Fariseos tali̱kalhputzá Jesús ixtalakaxoko̱ncán \r (Mr. 12.13‑17; Lc. 20.20‑26) \p \v 15 Makapitzi fariseos tzúculh talacchihui̱nán la̱ natali̱kalhputzá ixtachihui̱ncán Jesús xlacata nahuán tú tla̱n natali̱ma̱lacapú. \v 16 Xlacán tama̱lakácha̱lh makapitzi ixcompañeros y tí ixtata̱ta̱yá rey Herodes. Acxni talákcha̱lh takalasquínilh: \p ―Maestro, ccatzi̱yá̱u xlacata huix tancs ma̱si̱ya ixtachihuí̱n Dios la̱ quili̱latama̱tcán, ni̱tí li̱quilhpuhuana li̱huaniya ixkásat para ni̱ chuná lama ma̱squi casí̱tzi̱lh. \v 17 Quila̱huaníu, ¿chá tla̱n qui̱taxtú la̱ clakaxokoniyá̱u tumi̱n xapuxcu ma̱paksi̱na romano o ni̱ mini̱ní naclakaxoko̱naná̱u? \p \v 18 Jesús acxcátzi̱lh caj ixtakalhputzama̱na y huá ca̱li̱kálhti̱lh: \p ―¡Laktakalhí̱n akskahuinaní̱n huixín! ¿Ticu puhuaná̱tit kalhputzapa̱nántit? \v 19 Quila̱ma̱si̱níu mactum tumi̱n ni̱ma̱ li̱lakaxoko̱naná̱tit. \p Xlacán tali̱mínilh mactum denario tumi̱n. \v 20 Acxni ácxilhli Jesús ca̱kalasquínilh: \p ―Quila̱huaníu, ¿ticu ixretrato, y ticu yá ixtacuhui̱ní tali̱lakatzokni̱t jaé tumi̱n? \p \v 21 ―Pues tali̱lakatzokni̱t ixretrato ixtacuhui̱ní xapuxcu ma̱paksi̱na romano ―takalhtí̱nalh xlacán. \p Jesús ca̱huaniko̱lh: \p ―Pues cama̱xquí̱tit xapuxcu ma̱paksi̱na romano tú xlá tlahuani̱t, y cama̱xquí̱tit Dios tú xlá lacasquín milacatacán. \p \v 22 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱kálhti̱lh Jesús xlacán yaj tacátzi̱lh tú natahuán y ta̱kxtakyá̱hualh. \s1 Kalasquinicán Jesús para talacastacuanán ni̱n \r (Mr. 12.18‑27; Lc. 20.27‑40) \p \v 23 Saduceos ni̱ taca̱najlá para ni̱n talacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n y pi̱huá amá chichiní taalh takalasquiní Jesús: \p \v 24 ―Maestro, Moisés li̱ma̱paksi̱nán para cha̱tum chixcú tamakaxtokni̱t y la̱ta ni̱ takalhi̱ni̱t ixcamán, con xlá ní, ixta̱cam mini̱ní nata̱tamakaxtoka ixya̱stá xlacata natakalhí ixcamancán y ni̱ nalaksputa ixta̱cam ni̱ma̱ ni̱lh. \v 25 Chí cakáxpatti tú qui̱táxtulh: Maktum ixtalama̱na cha̱tujún li̱ta̱camán; xla̱huán tamakáxtokli y ni̱lh la̱ta ni̱ ca̱kálhi̱lh ixcamán. \v 26 Ixli̱cha̱tuy ixta̱cam ta̱tamakáxtokli ixya̱stá y ya̱ para ixtakalhí ixcamancán acxni na̱ ni̱lh. Xa̱makapitzi na̱ tata̱tamakáxtokli amá pusca̱t y acxtum chuná tapá̱xtokli ni̱ takálhi̱lh ixcamán. \v 27 Pero cha̱lh quilhtamacú amá pusca̱t na̱ ni̱lh. \v 28 Chí quila̱huaníu, acxni natalacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n, la̱ta ixli̱cha̱tujuncán, ¿ticu ama ta̱tamakxtaka amá pusca̱t pues hua̱k ixtata̱tahuilani̱t? \p \v 29 Jesús ca̱kálhti̱lh amá saduceos: \p ―Huixín aktzanka̱ni̱tántit porque ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit ixtachihuí̱n Dios nac Escrituras, ni̱ para catzi̱yá̱tit la̱ kalhí ixli̱tlihueke. \v 30 Acxni natalacastacuanán cristianos nac ca̱li̱ní̱n yaj ta̱má̱n tatamakaxtoka, ni̱ para ama tama̱makaxtoka ixcamancán pues ama talatamá la̱ ángeles ni̱ma̱ talama̱na nac akapú̱n. \v 31 Huixín na̱ aktzanka̱ni̱tántit para puhuaná̱tit ni̱cxni talacastacuanán ni̱n porque ni̱ tla̱n ma̱kachakxi̱ni̱tántit ana ní ma̱tzokónalh Dios nac Escrituras: \v 32 “Aquit Dios tí tali̱pa̱huani̱t y tali̱pa̱huancú Abraham, Isaac y Jacob.” Jaé qui̱taxtú xlacata tí talatáma̱lh y táni̱lh la̱ xastacnancú talama̱na porque huata tí xastacnán talama̱na tla̱n tali̱pa̱huancú Dios. \p \v 33 Hua̱k cristianos tí takáxmatli tú ca̱kálhti̱lh Jesús amá lactali̱pa̱u saduceos huata tacá̱cni̱lh ixtachihuí̱n. \s1 Neje yá ixtapáksi̱t Dios ma̱s quili̱tlahuatcán \r (Mr. 12.28‑34) \p \v 34 Amá fariseos acxni tacátzi̱lh la̱ Jesús ca̱li̱makatlájalh ixtachihuí̱n amá saduceos tzucupá talacchihui̱nán la̱ natakalhputzá, \v 35 y tama̱lakácha̱lh cha̱tum tí ixma̱sí ixtachihuí̱n Dios nac sinagoga. \v 36 Xlá kalasquínilh: \p ―Maestro, la̱ta ixli̱hua̱k ixtapáksi̱t Moisés ni̱ma̱ má̱xqui̱lh Dios, ¿neje ma̱s quili̱tlahuatcán? \p \v 37 Jesús kálhti̱lh: \p ―Xla̱huán ixtapáksi̱t Dios huan: “Cali̱pá̱huanti Mimpu̱chinacán Dios ixli̱hua̱k minacú, ixli̱hua̱k mili̱stacni, ixli̱hua̱k mintalacapa̱stacni.” \v 38 Huá jaé ixtapáksi̱t Dios ma̱s ixli̱tlahuatcán hua̱k cristianos. \v 39 Ixliaktuy ixtapáksi̱t na̱ acxtumatiyá qui̱taxtú y chuné li̱chihui̱nán: “Caca̱lakalhámanti hua̱k minta̱cristianos na̱ chuná la̱ huix lacasquina calakalhamanca.” \v 40 La̱ta tú li̱chihui̱nani̱t Moisés y profetas huá jaé ixtapáksi̱t Dios tama̱si̱putuni̱t, y aquit caj aktuy cca̱tlahuani̱t. ¡Tí ma̱kantaxtí tú cuanín nac ixlatámat yaj tú cali̱púhualh! \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ li̱macamini̱t Ixti̱cú Dios \r (Mr. 12.35‑37; Lc. 20.41‑44) \p \v 41 Amá lactali̱pa̱u fariseos aná ixtalaya̱najcú, \v 42 huá ca̱li̱kalasquínilh Jesús: \p ―Quila̱huaníu, ¿niculá puhuaná̱tit ama min Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n? ¿Nicu ama taxtú? \p ―Aquín ccatzi̱yá̱u xlacata ixli̱talakapasni rey David ama huan ―takálhti̱lh xlacán. \p \v 43 Jesús ca̱huanipá: \p ―Entonces, ¿hua̱nchi acxni rey David ma̱lacpuhuá̱ni̱lh ixli̱tlihueke Espíritu Santo xlá li̱ma̱pa̱cúhui̱lh Ixpu̱chiná? Lacatum nac Escrituras tzokni̱t: \q1 \v 44 Quimpu̱chinacán Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ama quilakma̱xtú: \q1 “Catahuila ixpa̱xtún quimpu̱ma̱paksi̱n hasta xní nacca̱makatlajá mienemigos xlacata acxtum natalakachixcuhui̱yá̱n.” \m \v 45 Huá cca̱li̱huaniyá̱n, ¿nicu li̱puhuaná̱tit xlacata Cristo ixli̱talakapasni rey David nahuán si pi̱huá rey David li̱macá̱n Ixpu̱chiná tí ama lakma̱xtú? \p \v 46 Amá lacchixcuhuí̱n ni̱ tacátzi̱lh tú natakalhti̱nán y la̱ta amá quilhtamacú yaj tí tú tali̱kalhpútzalh ixtachihui̱ncán. \c 23 \s1 Jesús li̱chihui̱nán ixkasatcán fariseos \r (Mr. 12.38‑40; Lc. 11.37‑54; 20.45‑47) \p \v 1 Jesús ca̱talakaspítnilh ní ixtaya̱na hua̱k cristianos y ixdiscípulos, y ca̱huánilh: \p \v 2 ―Fariseos y mima̱kalhtahuake̱nacán tapuhuán xlacata hua̱k ixtapáksi̱t Moisés huata xlacán tla̱n tali̱ma̱paksi̱nán tú ixli̱tlahuatcán cristianos. \v 3 Huixín cakaxpáttit y catlahuátit tú tali̱ma̱paksi̱nán, pero ni̱cxni caca̱makslihuekétit ixkasatcán porque xlacán tú tali̱ma̱paksi̱nán ni̱ tama̱kantaxtí nac ixlatama̱tcán. \v 4 Xlacán tali̱ma̱paksí cristianos lactzú lactzú tachihuí̱n tú ixli̱tlahuatcán la̱ catama̱cúqui̱lh lactzinca tacuca, pero xlacán ni̱ tali̱xamaputún ixmacancán porque talakatí tama̱cuqui̱nán y ni̱ talakatí tacuca̱nán. \v 5 Acxni tatlahuá aktum li̱tlá̱n taán ní tzamacán xlacata naca̱cxilhcán y naca̱li̱kalhi̱cán lactlá̱n cristianos. Nac ixmacxpa̱ncán tali̱taca̱xta̱yá lactzú cápsnat ní tatzokni̱t ixtachihuí̱n Dios, y taca̱xya̱huá ixlhaka̱tcán ma̱s laclhmá̱n xlacata naca̱lakapascán cani̱huá. \v 6 Nac fiestas talakatí caca̱ma̱xqui̱ca lactlá̱n pu̱táhui̱lh y nac sinagogas tatahuilá nac ixlacatí̱n xlacata naca̱li̱kalhi̱cán la̱ lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n. \v 7 Acxni tataxtú nac li̱tamá̱u y ní tzamacán talakatí caca̱ma̱pa̱cuhui̱ca lactali̱pa̱u maestros acxni ca̱huanicán kalhé̱n. \p \v 8 ’Pero huixín ni̱ calactlancántit la̱ talá xlacán porque acxtum li̱ta̱camán huixín, y ni̱ cama̱tla̱ní̱tit tí naca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱yá̱n lactali̱pa̱u maestro porque hua̱k huixín kalhi̱yá̱tit cha̱tum tali̱pa̱u maestro y huá aquit Cristo. \v 9 Juú nac ca̱quilhtamacú ni̱tí cali̱ma̱pa̱cuhuí̱tit minti̱cucán porque namá tacuhui̱ní huata ma̱ccha̱ní Dios Minti̱cucán ni̱ma̱ huí nac akapú̱n. \v 10 Huixín ni̱cxni cali̱tanú̱tit naca̱li̱lhca̱caná̱tit xanapuxcun cristianos porque huata Cristo ma̱ccha̱ní nali̱ma̱nu̱yá̱tit mimpuxcucán. \v 11 Namá tí ma̱s nali̱tamakxtaka naca̱macuaní xa̱makapitzi, huá namá ma̱s lanca ama huan nac quintapáksi̱t. \v 12 Amá tí lanca lactaxtú ama̱ca ma̱cti̱cán hasta tu̱tzú, y amá tí tu̱tzú tamakxtaka ama̱ca ma̱cxtucán ta̱lhmá̱n. \s1 Jesús lhu̱hua tú ca̱li̱ya̱huá xalactali̱pa̱u judíos \p \v 13 ’Koxitaní̱n huixín akskahuinaní̱n fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacá̱n judíos, ¡ni̱ catzi̱yá̱tit tú pa̱t pa̱xtoká̱tit! Laktzanka̱ni̱tántit porque ni̱ tanu̱putuná̱tit nac ixtapáksi̱t Dios ni̱ para li̱makxtaká̱tit tí catánu̱lh pues siempre tzakasayá̱tit ma̱lacchahuaniyá̱tit puhui̱lhta tí tanu̱putún. \p \v 14 ’¡Laktzanka̱ni̱tántit huixín akskahuinaní̱n fariseos y ma̱kalhtahuake̱naní̱n! Porque ca̱kskahuimaklhti̱yá̱tit ixchiccán viudas, y xlacata ni̱tí nacatzí minkasatcán li̱catzi lhu̱hua kalhtahuakaniyá̱tit Dios, pero ni̱ lá pa̱t taxtuniyá̱tit. \v 15 Laktzanka̱ni̱tántit porque lakatza̱layá̱tit lhu̱hua pu̱latama̱n hasta xní naqui̱taka̱sá̱tit cha̱tum cristiano tí ni̱ li̱pa̱huán Dios; pero acxni tzucuyá̱tit makaca̱najlayá̱tit la̱ huixín ca̱najlayá̱tit, ma̱s ma̱laktzanke̱yá̱tit pues li̱ma̱huacayá̱tit tú ma̱si̱yá̱tit y li̱lhca̱yá̱tit ma̱s ni̱ tuhua namaca̱ncán nac lhcúya̱t que la̱ ixlama xapu̱lh. \p \v 16 ’¡Laktzanka̱ni̱tántit lakatzi̱ní̱n lacchixcuhuí̱n! Huixín huaná̱tit: “Amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n ma̱squi ixpu̱siculan Dios li̱ma̱lácnu̱lh ni̱ kalhí tala̱kalhí̱n, pero amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n y li̱ma̱lácnu̱lh oro ni̱ma̱ huí ixpu̱lacni pu̱siculan, namá sí kalhí tala̱kalhí̱n.” \v 17 ¡Takalhi̱ní̱n lakatzi̱ní̱n! Quila̱huaníu, ¿tucu ma̱s ixtapalh, amá oro, o ma̱s ixtapalh ixpu̱siculan Dios ní ma̱nu̱cani̱t amá oro? \v 18 Huixín na̱ ma̱tla̱ni̱yá̱tit: “Amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n ma̱squi li̱ma̱lácnu̱lh ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios nac pu̱siculan ni̱ kalhí tala̱kalhi̱n, pero amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n y li̱ma̱lácnu̱lh tú li̱lakachixcuhui̱cani̱t Dios ixakspú̱n amá pu̱lakachixcuhui̱n, namá sí kalhí tala̱kalhí̱n.” \v 19 ¡Takalhi̱ní̱n lakatzi̱ní̱n! Quila̱huaníu, ¿ma̱s ixtapalh amá li̱lakachixcuhui̱n, o ma̱s ixtapalh ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios ana ní huili̱cán tú ma̱lacnu̱nicán? \v 20 Aquit tancs cca̱huaniyá̱n, amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n y li̱ma̱lacnú ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios ma̱s kalhí tala̱kalhí̱n porque na̱ ta̱ma̱lacnu̱ma li̱lakachixcuhui̱n ni̱ma̱ huí ixakspú̱n. \v 21 Y amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n y li̱ma̱lacnú ixpu̱siculan Dios ma̱s kalhí tala̱kalhí̱n porque na̱ ta̱ma̱lácnu̱lh tú tanu̱ma ixpu̱lacni pues Dios la̱ ixchic. \v 22 Amá tí ni̱ ma̱kantaxtí ixtachihuí̱n y li̱ma̱lacnú akapú̱n ma̱s kalhí tala̱kalhí̱n porque na̱ ta̱ma̱lacnú ixpu̱táhui̱lh Dios pues akapú̱n ixpu̱latama̱n Dios. \p \v 23 ’¡Laktzanka̱ni̱tántit akskahuinaní̱n fariseos y ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos! Porque ni̱ tzanka̱yá̱tit ma̱sta̱yá̱tit la̱ li̱lhca̱cani̱t tú makalayá̱tit nac minca̱tucuxtucán, hasta tú chaná̱tit nac lacaquilhti̱n na̱ ma̱sta̱yá̱tit para anis y menta, pero aktzonksuayá̱tit tú pu̱la mili̱tlahuatcán xlacata acxtum ixca̱lakalhamántit cristianos, acxtum ixca̱li̱kalhí̱tit, y aktum ixuilí̱tit mintalacapa̱stacnicán ixlacatí̱n Dios. Aquit ni̱ cca̱huanimá̱n ni̱ cama̱stá̱tit tú makalayá̱tit, pero pu̱la mili̱tlahuatcán nac milatama̱tcán tú ma̱s ca̱macuaniyá̱n ixlacatí̱n Dios. \v 24 ¡Lakatzi̱ní̱n lacchixcuhuí̱n huixín pues scarancua lacsacá̱tit ni̱ naquilhtanu̱yá̱tit tantum actzú chinchi, pero ni̱ acxcatzi̱yá̱tit acxni huayá̱tit tantum tzi̱ya! \p \v 25 ’¡Laktzanka̱ni̱tántit huixín akskahuinaní̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y na̱ chuná huixín fariseos! Porque tla̱n ca̱lakcheke̱yá̱tit mimpu̱hua̱ycán, pero amá tahuá ni̱ma̱ ca̱li̱ma̱tzamayá̱tit li̱tama̱huani̱tántit tú kalhani̱tántit y tú ca̱kskahuimaklhti̱ni̱tántit xa̱makapitzi. \v 26 Lakatzi̱ní̱n huixín fariseos, ma̱s ca̱macuaniyá̱n yaj cakalhántit tú ca̱li̱ma̱tzamayá̱tit mimpu̱hua̱ycán, y chuná acxni naca̱lacxiquiyá̱tit xli̱ca̱na lactlá̱n natahuán. \p \v 27 ’¡Ni̱ pa̱t taxtuniyá̱tit huixín akskahuinaní̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos! Porque milatama̱tcán cca̱ta̱ma̱lacastuca la̱ laclá̱n gavetas xalac campúsa̱ntu; ixmacnicán tla̱n ca̱ca̱xya̱huacani̱t, pero ixpu̱lacni puro lacli̱xcájnit lúcut taju̱ma. \v 28 Chuná jaé huixín ixlacati̱ncán cristianos, li̱tanu̱yá̱tit lactlá̱n cristianos, pero minacujcán li̱xcájnit ixkásat pues lhu̱hua tú ni̱ tla̱n huaná̱tit y tlahuayá̱tit. \p \v 29 ’¡Laktzanka̱ni̱tántit huixín akskahuinaní̱n ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos! Porque profetas ni̱ma̱ tamákni̱lh xalakmaká̱n mili̱talakapasnicán, huixín ca̱tlahuaniyá̱tit monumentos ixca̱li̱lacapa̱staccán, y amá lactlá̱n cristianos tla̱n ca̱ca̱xya̱huaniyá̱tit ixpu̱taju̱ncán. \v 30 Y nac ixlacati̱ncán tatla̱ni̱yá̱tit y huaná̱tit: “Para aquín xactilatamá̱u amá quilhtamacú, ni̱ xactica̱li̱makxtakui caca̱makni̱ca.” \v 31 ¡Akskahuinaní̱n lacchixcuhuí̱n! Pi̱huá mintachihui̱ncán tla̱n ca̱li̱lakapascaná̱tit xlacata huixín ixmakslihuekenaní̱n amá tí tamákni̱lh profetas. \v 32 ¡Chí cama̱tancsputútit huixín tú tama̱lacatzuqui̱ni̱t xalakmaká̱n mili̱talakapasnicán! \p \v 33 ’¡Ni̱ catachokótit porque huixín la̱ akskahuinaní̱n lu̱hua; ni̱tú cali̱puhuántit, acxtumatiyá ni̱ pa̱t taxtuniyá̱tit nachipiná̱tit nac puakxtakajni ní naxoko̱naná̱tit! \v 34 Para ni̱ ca̱najlayá̱tit aquit cama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n profetas tí tali̱chihui̱nán Dios, lakskalala lacchixcuhuí̱n tí ca̱ma̱xquí ixtapuhua̱ncán Espíritu Santo, y huixín pa̱t ca̱snoká̱tit y ca̱ma̱kxtakajni̱yá̱tit nac sinagogas y makapitzi pa̱t ca̱makni̱yá̱tit nac culu̱s, y tunuj pa̱t ca̱pu̱tlakayá̱tit katunu ca̱chiquí̱n ní natalatama̱putún. \v 35 Pero huá jaé cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú ama taxoko̱naní Dios ixli̱stacnicán amá lacchixcuhuí̱n tí ca̱ma̱lakacha̱ni̱t y ca̱makni̱cani̱t la̱ta xla̱huán timakni̱ca amá tla̱n chixcú Abel hasta ixli̱stacni Zacarías ixkahuasa Berequías amá profeta tí tamákni̱lh mili̱talakapasnicán lacatzú ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios nac pu̱siculan. \v 36 Hua̱k ixli̱stacnicán profetas Dios ca̱ma̱cstucni̱t y ama ca̱ma̱tají nataxoko̱nán huá jaé cristianos tí talama̱na jaé quilhtamacú. \s1 Jesús laktasá Jerusalén \r (Lc. 13.34‑35) \p \v 37 ’¡Jerusalén! ¡Koxitá quinca̱chiquí̱n Jerusalén! Juú ca̱makni̱cani̱t hua̱k lactali̱pa̱u profetas y ca̱ctalali̱ncán lacchixcuhuí̱n tí ca̱ma̱lakacha̱ni̱t Dios namakta̱yayá̱n. Ni̱ caj maktum aquit cca̱ma̱makstokpútulh quincamán xala jaé ca̱chiquí̱n na̱ chuná la̱ tantum cha̱t xti̱la̱n ca̱pa̱tanú ca̱maklhti̱nán hua̱k lactzú itskatá̱n, pero xlacán ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh tú cca̱ma̱lacnú̱nilh. \v 38 Pero talaktzanka̱ni̱t porque yaj maka̱s tzanká acxni hua̱k ákxtaka ama̱ca ca̱kxtakmakancán. \v 39 Y cca̱huaniyá̱n, yaj amá̱n quila̱cxilá̱u hasta xní nachá̱n quilhtamacú acxni huixín huaná̱tit: “Chí yaj camá̱n lakmakaná̱u y camá̱n li̱pa̱huaná̱u namá chixcú tí quinca̱ma̱lakacha̱nini̱tán Quimpu̱chinacán Dios.” \c 24 \s1 Jesús li̱chihui̱nán la̱ ama min ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú \r (Mr. 13.1‑23; Lc. 21.5‑24; 17.22‑24) \p \v 1 La̱ ca̱li̱chihui̱nanko̱lh Jesús amá lacchixcuhuí̱n, ca̱ta̱táxtulh ixdiscípulos nac pu̱siculan táalh pakán ní ixtalhtatá. Acxni lihua tataxtuko̱lh makapitzi ixdiscípulos tzúculh tali̱ta̱chihui̱nán xlacata cacá̱cxilhli amá laclá̱n pu̱laclhu̱hua chiqui ni̱ma̱ ixca̱li̱tlahuacani̱t amá lanca pu̱siculan xla Jerusalén. \v 2 Jesús huata ca̱káxmatli y chuné ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín ca̱cxilá̱tit la̱ ixli̱laclá̱n ca̱ca̱xya̱huacani̱t namá pu̱siculan pero ni̱ catzi̱yá̱tit xlacata ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú ni̱ ama tamakxtaka ni̱ para akstum chíhuix nac ixpu̱ta̱y hua̱k pá̱tzaps, ¡hua̱k ama ca̱lactlahuako̱cán! \p \v 3 Astá̱n ti̱tum tácha̱lh nac Monte de los Olivos ana ní ixtatamakxtaka. Jesús curucs ixuí acxni makapitzi ixdiscípulos ca̱tze̱k takalasquínilh: \p ―Quila̱huaníu, ¿xnicu ama qui̱taxtú jaé tú quila̱li̱ta̱chihui̱náu? ¿Niculá pa̱t tamparaya ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú? ¿Tucu xla̱huán ama tasí acxni amá a̱huatiyá quilhtamacú nachitamparaya? \p \v 4 Jesús ca̱huañilh tú ixtacatzi̱putún: \p ―Skálalh calatapá̱tit ni̱tí naca̱kskahuiyá̱n, \v 5 porque lhu̱hua tamá̱n tamín y ama tali̱tanú xlacán Cristo tí mimá̱n ca̱lakma̱xtuyá̱n, y como na̱ tancs ama tachihui̱nán, lhu̱hua ama taca̱najlá ixtachihui̱ncán. \v 6 Pa̱t kaxpatá̱tit la̱ li̱chihui̱nancán guerras y la̱ tla̱n natara̱makní cristianos, pero ni̱ cajicuántit pues tamaclacasquiní pu̱la chú naqui̱taxtú, y jaé cajcú ixquilhtzúcut tú ama lá a̱stá̱n. \v 7 Aktum ca̱chiquí̱n ama ta̱ra̱nica tunuj ca̱chiquí̱n, aktum pu̱latama̱n ama ta̱ra̱nica tunuj pu̱latama̱n. Ama lá tatzíncsnit y ama min ti̱pa̱katzi tá̱tat cani̱huá ca̱quilhtamacú, y tíyat ama tatlaná cani̱huá ca̱chiquí̱n. \v 8 La̱ta jaé tú na̱cxilá̱tit ta̱kxtakajni cajcú ixquilhtzúcut tú ama min a̱stá̱n. \p \v 9 ’Caj quilacata lhu̱hua ama ca̱si̱tzi̱niyá̱n hasta pa̱t ca̱ma̱kxtakajni̱caná̱tit y ca̱makni̱caná̱tit. \v 10 Amá quilhtamacú lhu̱hua ama ca̱tzanka̱ní li̱camama natali̱pa̱huán Dios, y ama tara̱si̱tzi̱ní hasta ta̱má̱n tara̱liakskahuinán y tara̱macama̱stá nac pu̱ma̱paksi̱n. \v 11 Na̱ lhu̱hua akskahuinaní̱n lacchixcuhuí̱n ama tali̱chihui̱nán Dios xlacata naca̱li̱pa̱huancán y lhu̱hua ama tali̱pa̱huán ixtachihui̱ncán. \v 12 Makapitzi tí ama tali̱pa̱huán Dios ama tamakslihueké li̱xcájnit ixkasatcán cristianos y yaj ama tara̱lakalhamán. \v 13 Pero amá tí ni̱ tachokó y ta̱yaní hasta xní nati̱taxtukó jaé ni̱ lactlá̱n quilhtamacú namá ama lakma̱xtú ixli̱stacni. \v 14 Porque ixtapáksi̱t Dios ni̱ma̱ cma̱lacatzuqui̱ni̱t ama̱ca li̱chihui̱nancán ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata hua̱k cristianos natalakapasa ixtachihuí̱n Dios; y entonces ama lá spútut. \p \v 15 ’Aquit cca̱huaniyá̱n, acxni na̱cxilá̱tit kantaxtuma amá tú tzokli profeta Daniel la̱ tali̱chiyá ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios amá lacli̱xcájnit cristianos ni̱ma̱ ta̱má̱n tamín xala mákat (¡Tla̱n cakáxmatli tí li̱kalhtahuakama tú li̱chihuí̱nalh Jesús!), \v 16 tí talama̱na nac pu̱latama̱n Judea catatzá̱lalh nac ca̱lacsipijni y nac ca̱quihuí̱n. \v 17 Tí ta̱cxtuni̱t nahuán ixakstí̱n ixchic, ¡catzá̱lalh la̱ta yá y ni̱tú camá̱xtulh; \v 18 y amá tí ani̱t ixca̱tucuxtu ni̱ calaktáspitli ixlháka̱t! \v 19 ¡Koxitaní̱n lacchaján tí takalhí nahuán itskatacán y ya̱ talakahuán, o tatziquijcú; snu̱n ama ta̱kxtakajnán! \v 20 Camaksquíntit Dios ni̱ caca̱lakchá̱n jaé ta̱kxtakajni acxni lonknán, o aktum quilhtamacú hua̱k jaxpa̱nántit nahuán. \v 21 Porque pa̱t maklhcatzi̱yá̱tit ta̱kxtakajni la̱ ni̱ma̱ ni̱cxni ca̱ma̱kxtakajni̱ni̱t Dios ixcamán, ni̱ para ama mimpará ta̱kxtakajni la̱ amá ni̱ma̱ pa̱t acxilá̱tit. \v 22 Dios ma̱ctzuhui̱ni̱t jaé ixquilhta ta̱kxtakajni xlacata natataxtuní tí xlá ca̱lacsacni̱t pues para ni̱ chú ixtláhualh hua̱k cristianos ixtalaktzanka̱ko̱lh. \p \v 23 ’Amá quilhtamacú para tí ca̱huaniyá̱n xlacata Cristo chini̱t nac aktum pu̱latama̱n o mini̱t latamá nac aktum ca̱chiquí̱n, huixín ni̱ caca̱najlátit. \v 24 Porque ama talactaxtú lacchixcuhuí̱n tí natahuán xlacán Cristo, y makapitzi jaé lacchixcuhuí̱n ama tali̱tanú tali̱chihui̱nán Dios, y ama tali̱ma̱lacahua̱ní cristianos laclanca tascújut xlacata tla̱n nata̱kskahuí hasta amá tí ca̱lacsacni̱t Dios. \v 25 Aquit tla̱n cca̱lacspi̱tnimá̱n tú ama qui̱taxtú jaé quilhtamacú, \v 26 y para tí ca̱kskahuiputuná̱n y ca̱huaniyá̱n: “Cristo taspitni̱t y chihui̱nampu̱lá nac desierto”, huixín ni̱ capítit acxilá̱tit; y para tí ca̱huaniyá̱n: “Cristo chini̱t y tatze̱kni̱t nac aktum ákxtaka”, huixín ni̱ caca̱najlátit. \v 27 Aquit cca̱huaniyá̱n, acxni nacmín ixli̱maktuy cama tasí la̱ acxni jilí y maklipa cani̱huá lacacha̱nkó, chuná aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca qui̱cxilhcán ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú. \v 28 Chuná li̱tum ama̱ca quintalakapascán la̱ acxni ní tantum quitzistanca hua̱k chu̱n ixacstucán tatamakstoka. \s1 Jesús li̱chihuí̱nán la̱ ama min ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú \r (Mr. 13.24‑37; Lc. 21.25‑33; 17.26‑30, 34‑36) \p \v 29 ’La̱ nakantaxtukó jaé ta̱kxtakajni ni̱ma̱ cca̱li̱ta̱chihui̱nán chichiní yaj ama ma̱xkake̱nán, papá yaj ama lacahua̱nán ca̱tzisní, stacu ama tatasí la̱ ama tapa̱tastá, y la̱ta tú anán ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú na̱ ama tatatlaná acxni naquinta̱cxila nacmín ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú. \v 30 Nac akapún ama tasí la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama taxtuya̱chi, y hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú acxni naquinta̱cxila la̱ cta̱ctama nac akapú̱n y la̱ ixli̱lanca ckalhí quili̱tlihueke y quili̱ma̱paksí̱n, ama tzucú tatasá la̱ta tali̱puhuán tú tatlahuani̱t. \v 31 Entonces cani̱huá ama takaxmatí la̱ macahuán amá lanca ixtrompeta Dios acxni aquit cama ca̱li̱ma̱paksí ángeles catama̱mákstokli hua̱k ixcamán Dios tí ca̱lacsacni̱t la̱ta hua̱k ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú. \s1 Tí takaxmatputún cali̱lacahuá̱nalh la̱ akasnapankán quihui \p \v 32 ’Huixín tla̱n ca̱cxílhtit tú pa̱xtoka akatum suja, acxni akayujni̱t y tzucú taxtuní laksnapanka ixpakán huixín tancs catzi̱yá̱tit xlacata yaj maka̱s ama lacatzucú ixquilhta lhca̱cna. \v 33 Pues aquit cca̱huaniyá̱n, acxni na̱cxilá̱tit natzucú kantaxtú la̱ta tú cca̱li̱ma̱kalhchihui̱ní̱n cacatzí̱tit xlacata yaj maka̱s tzanká nactaspita ca̱quilhtamacú. \v 34 Xli̱ca̱na cca̱huaniyá̱n, jaé tú cca̱li̱ta̱chihui̱nán hua̱k ama kantaxtú ya̱ para tani̱kó nahuán cristianos xala jaé quilhtamacú. \v 35 Ca̱quilhtamacú y akapú̱n ama laktzanká, pero quintachihuí̱n ni̱ ama laktzanká hasta xní nakantaxtukó tú cca̱huanín. \s1 Ni̱tí catzí tucu yá hora ama min Jesús \p \v 36 ’Pero ni̱tí catzí tucu yá hora ama lakchá̱n jaé chichiní, ni̱ para ángeles, ni̱ para aquit Ixkahuasa Dios; huata Quinti̱cú catzí tucu yá quilhtamacú nalá spútut ca̱quilhtamacú. \p \v 37 ’Acxni aquit Xatalacsacni Chixcú nacmín ixli̱maktuy lhu̱hua ama tapa̱xtoka la̱ ca̱qui̱taxtúnilh amá cristianos tí ixtalama̱na acxni latáma̱lh Noé. \v 38 Amá quilhtamacú acxni ya̱ ixkantaxtú amá spútut ni̱tú ixtali̱puhuán y ma̱s chá ixtatamakaxtoka ixtali̱pa̱xahuá tú ixtakalhí. \v 39 Pero acxni lákcha̱lh spútut quilhpa̱xtum tani̱ko̱lh, y acxni na̱ nacmín aquit Xatalacsacni Chixcú lhu̱hua aktziyaj cama ca̱lakchín porque ni̱ taca̱najlani̱t tú cli̱chihui̱nán. \v 40 Amá quilhtamacú para cha̱tuy lacchixcuhuí̱n acxtum tascujma̱na ixca̱tucuxtucán cha̱tum ama̱ca makxtakcán y xa̱cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán. \v 41 Para cha̱tuy lacchaján tasquitima̱na cha̱tum ama̱ca lakma̱xtucán y xa̱cha̱tum ama̱ca makxtakcán. \p \v 42 ’Aquit camá̱n ca̱ma̱macqui̱yá̱n tú mili̱tlahuatcán, ¡siempre skálalh calatapá̱tit porque ni̱ catzi̱yá̱tit xnicu cama ca̱lakchiná̱n aquit Mimpu̱chinacán! \v 43 Huixín skálalh calatapá̱tit la̱ cha̱tum chixcú tí skálalh lhtatá xlacata ni̱ natatanú kalha̱naní̱n, porque para aktziyaj tachipá kalha̱naní̱n tla̱n tamakkalha̱nán. \v 44 Acxni aquit Xatalacsacni Chixcú nacmín ixli̱maktuy ni̱tí aktziyaj cma̱noklhuputún; huá cca̱li̱huaniyá̱n, ni̱ ca̱ktzonksuátit tú cca̱huanín, ¡skálalh catahuilátit! \p \v 45 ’Aquit clacasquín camakslihuekétit amá tasa̱cua tí makxtaka ixpatrón nac ixchic xlacata naca̱ma̱huí y naca̱cuentaja ixcamán y xa̱makapitzi ixtasa̱cua. \v 46 ¡Snu̱n cama li̱pa̱xahuá namá cristiano tí nacma̱noklhú tlahuama tú cli̱ma̱páksi̱lh! \v 47 Tancs cma̱lacnu̱ní cama macama̱xquí tú ckalhí xlacata xlá naquincuetajní, \v 48 na̱ chuná la̱ amá patrón li̱pa̱xahuá tí kaxmatní tú li̱ma̱páksi̱lh ixtasa̱cua; pero para amá tasa̱cua li̱xcájnit ixkásat y puhuán ixpatrón ni̱ sok ama min, \v 49 entonces tzucú ca̱ma̱kxtakajní xa̱makapitzi ixta̱tasa̱cua y xlá tzucú ca̱ta̱kachí y ca̱ta̱pa̱xahuá tí na̱ talaktzanka̱ni̱t. \v 50 Pero ni̱ para catzí acxni taspita ixpatrón y aktziyaj ma̱noklhú tú tlahuama. Xlá castigartlahuá pues ni̱ káxmatli tú li̱ma̱páksi̱lh. \v 51 ¡Koxitaní̱n huixín para na̱ chuná cca̱ma̱noklhuyá̱n! Porque pa̱t ca̱macapincaná̱tit nac puakxtakajni, y aná pa̱t tasayá̱tit y tatlanca̱ni̱yá̱tit la̱ta li̱puhuaná̱tit tú tlahuátit. \c 25 \s1 Jesús li̱chihui̱nán tú tapa̱xtoka cha̱cá̱u lactzumaján \p \v 1 ’Amá quilhtamacú acxni nacmimpará ixli̱maktuy lhu̱hua ama ca̱qui̱taxtuní la̱ jaé cha̱cá̱u lactzumaján ni̱ma̱ ca̱huanica nataán tamakskoyutiyá cha̱tum kahuasa ni̱ma̱ ixama tamakaxtoka. \v 2-4 Cha̱quitzis akspitaj ixtalama̱na, la̱ tama̱tzamako̱lh ixlámparajcán táli̱lh gas aparte xlacata naca̱li̱skalhcán para ixlako̱lh nac tijia. Xa̱makapitzi takalhí̱n ixtahuani̱t porque ni̱ táli̱lh gas aparte para ixtamakasputa nac tijia. \v 5 Amá xalí̱i̱t kahuasa makapálalh ni̱ sok chilh, y amá lactzumaján talhtátalh lacapunchú. \v 6 Lacatzú tzi̱sa makapitzi cristianos tzúculh ta̱ktasá: “¡Mimajá namá kahuasa tí ama tamakaxtoka, capítit lakapa̱xtoká̱tit!” \v 7 Hua̱k amá lactzumaján lacapala tatá̱qui̱lh y tzúculh tla̱n tama̱tzamá ixpu̱skoncán. \v 8 Pero amá cha̱quitzis tí ni̱tú ixtali̱mín tahuánilh xa̱makapitzi: “Quila̱ma̱squihuí̱u actzú gas porque quilámparajcán tamixma̱najá y yaj talacahua̱nán.” \v 9 Xlacán takalhtí̱nalh: “Ni̱ ama quinca̱ccha̱niyá̱n para cca̱ma̱xqui̱yá̱n, mejor capítit tama̱huayá̱tit ana ní sta̱cán.” \v 10 Amá takalhi̱ní̱n lactzumaján táalh talacaputzá gas y ya̱ para ixtachín acxni chilh xalí̱i̱t kahuasa y xa̱makapitzi lactzumaján como tla̱n ixtaca̱xtlahuani̱t ixlámparajcán tamakskoyúli̱lh amá kahuasa y tatánu̱lh nac ákxtaka ní ixtlahuama̱ca fiesta y ma̱lacchahuaca puhui̱lhta. \v 11 Acxni táchilh xa̱makapitzi lactzumaján, tzúculh talakatlaka puhui̱lhta; ixtahuán: “¡Señor, señor, quila̱ma̱lacqui̱níu!” \v 12 Pero amá kahuasa ca̱kálhti̱lh: “Ni̱ lá cca̱ma̱lacqui̱niyá̱n porque ni̱ cca̱lakapasá̱n.” \p \v 13 La̱ ca̱huaniko̱lh jaé takalhchihuí̱n Jesús ca̱huanipá: \p ―Aquit cca̱li̱lacspi̱tnín jaé takalhchihuí̱n la̱ mili̱latama̱tcán. ¡Skálalh catahuilátit porque ni̱ catzi̱yá̱tit tucu yá hora o tucu yá chichiní aquit Xatalacsacni Chixcú cama ca̱lakchiná̱n ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú! \s1 Cha̱tum patrón ca̱ma̱sa̱cuaní tumi̱n ixtasa̱cua \p \v 14 ’Amá quilhtamacú makapitzi ama ca̱qui̱taxtuní la̱ ixtasa̱cua cha̱tum patrón tí an paxia̱lhnán mákat pu̱latama̱n, pero antes nataxtú ca̱tasánilh ixtasa̱cua y ca̱má̱xqui̱lh cha̱tunu tumi̱n xlacata natama̱scujuní y natama̱stacaní. \p \v 15 ’Cha̱tum má̱xqui̱lh akquitzis mi̱lh tumi̱n, cha̱tum má̱xqui̱lh aktuy mi̱lh tumi̱n y xa̱cha̱tum má̱xqui̱lh aktum mi̱lh tumi̱n, pues cha̱tunu ixca̱lakapasa la̱ ixtascuja. La̱ ca̱ta̱lacca̱xlako̱lh ixtasa̱cua amá chixcú alh paxia̱lhnán la̱ ixlaclhca̱ni̱t. \v 16 Amá tí maklhtí̱nalh akquitzis mi̱lh tumi̱n tzúculh tama̱huanán y tláhualh negocio, chuná tlájalh akquitzis mi̱lh li̱huacá. \v 17 Amá tí maklhtí̱nalh aktuy mi̱lh na̱ ma̱scújulh y tlájalh pi̱ta chuná li̱tum. \v 18 Pero amá tí maklhtí̱nalh aktum mi̱lh ni̱ ma̱scújulh huata cá̱huaxli ca̱tiyatni y aná múju̱lh ixtumi̱n ixpatrón xlacata ni̱ natzanká. \p \v 19 ’Pasárlalh quilhtamacú y maktum amá patrón tí ixani̱t paxia̱lhnán qui̱táspitli y tuncán ca̱tasánilh ixtasa̱cua xlacata naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n. \v 20 Amá tí maklhtí̱nalh akquitzis mi̱lh tumi̱n ixtlajani̱t li̱huacá huánilh ixpatrón: “Señor, huix quima̱xqui akquitzis mi̱lh, chí uchu huí a̱kquitzis mi̱lh li̱huacá ni̱ma̱ ctlajani̱t la̱ta cma̱scújulh mintumi̱n.” \v 21 Kalhtí̱nalh ixpatrón: “¡Clakatí mintascújut! Huix tali̱pa̱u tasa̱cua pues caj actzú cma̱xquí̱n y huix ma̱stacani̱ta quintumi̱n; camá̱n ma̱xqui̱yá̱n ma̱s lhu̱hua xlacata naquimaktakalhniya. Chí catanu nac quínchic xlacata acxtum nali̱pa̱xahuayá̱u mintascújut.” \v 22 Acxni tocárli̱lh amá tí maklhtí̱nalh aktuy mi̱lh huánilh ixpatrón: “Señor, huix quima̱xqui aktuy mi̱lh, chí uchu huí aktuy mi̱lh li̱huacá ni̱ma̱ ctlajani̱t.” \v 23 Kálhti̱lh ixpatrón: “¡Snu̱n cli̱pa̱xahuayá̱n! Huix tali̱pa̱u tasa̱cua pues caj actzú cma̱xquí̱n y huix li̱tlajani̱ta quintumi̱n; camá̱n ma̱xqui̱yá̱n ma̱s xlacata naquima̱scujuniya. Pero chí catanu nac quínchic xlacata acxtum napa̱xahuayá̱u.” \v 24 Ixli̱puntzú na̱ chilh amá tí ixmaklhti̱nani̱t aktum mi̱lh tumi̱n, xlá huánilh ixpatrón: “Señor, aquit ccatzí xlacata huix lakati̱ya akchipaya y ta̱tamakxtaka tú ni̱ li̱scujni̱ta, y para xactitlájalh na̱ ixquintímaklhti. \v 25 Huá xlacata cli̱má̱qui̱lh mintumi̱n, uchu huí mintumi̱n ni̱ma̱ quima̱xqui, ni̱tú tzanká ni̱ para macstum.” \v 26 Amá patrón kálhti̱lh: “¡Takalhí̱n tasa̱cua! Para ixcatzi̱ya aquit cta̱tamakxtaka y cakchipá tú ni̱ cli̱scujni̱t, \v 27 pues ixtima̱nu quintumi̱n nac banco xlacata acxni xactiqui̱táspitli ixquintima̱xqui xaskata ni̱ma̱ tlajani̱t.” \v 28 Amá patrón li̱ma̱paksí̱nalh: “¡Camaklhtí̱tit jaé chixcú namá tumi̱n ni̱ma̱ chipani̱t y cama̱xquí̱tit tí kalhí akcá̱u mi̱lh! \v 29 Porque tí kalhi̱yá tú maclacasquín ma̱s ama̱ca ma̱xqui̱cán xlacata nakalhta̱xtuní, pero tí caj actzú kalhí ama̱ca maklhti̱cán hasta tú ixli̱skalhma̱ca. \v 30 Y jaé chixcú camacapítit ní naxoko̱nán ixli̱takalhí̱n; aná ama tasá y tatlanca̱ní la̱ta li̱puhuán tú tlahuani̱t.” \s1 Tí makta̱yá ixta̱cristiano la̱ camaktá̱yalh Jesús \p \v 31 ’Amá quilhtamacú acxni nacmimpará ixli̱maktuy, aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac quimpu̱ma̱paksi̱n la̱ cha̱tum rey hua̱k ángeles ama quintali̱tamakspita; \v 32 y cristianos xala ca̱quilhtamacú ama quintalakchín nac quilacatí̱n. Aquit pu̱tuy cama ca̱ma̱pitzí hua̱k cristianos, tí takaxmatni̱t quintachihuí̱n, y tí takaxmatmakani̱t, nacca̱tlahuá na̱ chuná la̱ cha̱tum chixcú tí pu̱tum ca̱macá̱n ixborregos y pu̱tum ca̱macá̱n chivos. \v 33 Pu̱tum cristianos tí ixtakaxmatni̱t quintachihuí̱n cama ca̱macá̱n pakán nac quimpakca̱na, y xa̱pu̱tum tí ni̱ takaxmatni̱t quintachihuí̱n cama ca̱macá̱n pakán nac quimpakxuiqui. \v 34 Amá pu̱tum cristianos tí taya̱na pakán quimpakca̱na cama ca̱huaní: “Capa̱xahuátit huixín tí ca̱lacsacni̱tán Quinti̱cú pues chí pa̱t tanu̱yá̱tit nac mimpu̱tahui̱lhcán ni̱ma̱ ca̱li̱kalhi̱ni̱tán la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú. \v 35 Acxni ctzincsli huixín quila̱ma̱huí̱u; acxni ckálhtilh huixín quila̱ma̱kotí̱u; acxni xacaktzanka̱ni̱t huixín quila̱ta̱maklhtatáu. \v 36 Acxni ni̱ xakalhí quilháka̱t huixín quila̱ma̱squihuí̱u; acxni xacta̱tatlá y xactanu̱ma nac pu̱la̱chí̱n huixín quila̱lakpaxia̱lhnáu.” \v 37 Entonces amá tí takaxmatni̱t quintachihuí̱n ama quintakalasquiní: “Quimpu̱chinacán, ¿xnicu ixkalhtípa̱t y aquín cca̱ta̱kotnán? \v 38 ¿Xnicu ixaktzanka̱ni̱ta y cca̱ta̱maklhtatán? ¿Xnicu ni̱ ixkalhi̱ya milháka̱t y cca̱ma̱squihuí̱n? \v 39 Ni̱ para caksaná̱u, ¿xnicu ixta̱tatlaya o ixtanú̱pa̱t nac pu̱la̱chí̱n y aquín cca̱lakpaxia̱lhnán?” \v 40 Amá quilhtamacú aquit cama ca̱kalhtí: “Huixín ni̱ acxcatzí̱tit acxni quila̱makta̱yáu, pero la̱ta tú tlahuátit ixlacatacán amá quinata̱camán tí ni̱tú ixtakalhí ca̱quilhtamacú la̱ aquit quila̱makta̱yani̱táu y quila̱lakalhamani̱táu.” \p \v 41 ’Entonces cama talakaspita ní taya̱na amá pu̱tum cristianos nac quimpakxuiqui y cama ca̱huaní: “¡Huixín ni̱ quila̱ma̱lacatzuhuí̱u! Mimpu̱tahui̱lhcán na̱ ca̱xlani̱ttá, pa̱t ca̱ta̱xoko̱naná̱tit tlajaná xa̱huá tí tali̱scuja; xlacán tatlahuá tú ni̱ tla̱n y huixín ca̱makslihuekétit, pues chí cata̱látit ta̱kxtakajni tú ca̱lakcha̱má̱n. \v 42 Aquit cca̱maksquín chau y ni̱ quila̱ma̱huí̱u; cca̱maksquín chúchut y ni̱ quila̱ta̱kotnáu; \v 43 cmaksquín quila̱ta̱maklhtatáu acxni xacaktzanka̱ni̱t y quila̱pu̱tlakaxtúu cminchiccán; lako̱lh quilháka̱t y ni̱ quila̱ma̱xquí̱u; ctáma̱lh nac tama la̱ta xacta̱tatlá y quima̱nu̱ca nac pu̱la̱chí̱n y huixín ni̱ quila̱lakpaxia̱lhnáu.” \v 44 Xlacán ama quintakalhtí: “Quimpu̱chinacán, ¿xnicu ni̱ cca̱makta̱yán acxni huix istzíncspa̱t, ixkalhtípa̱t, ixaktzanka̱ni̱ta, ni̱ ixkalhi̱ya milháka̱t, ixta̱tatlaya, ixtanú̱pa̱t nac pu̱la̱chí̱n? Ni̱ para tziná caksaná̱u acxni cca̱lakatza̱lán.” \v 45 Aquit cama ca̱kalhtí: “Makatunu xní ca̱lakatza̱látit amá quinata̱camán tí ixtalacasquín caca̱makta̱yátit aquit quila̱lakmakáu.” \v 46 Jaé cristianos ama̱ca ca̱maca̱ncán nac puakxtakajni ní taxoko̱nama̱na nahuán cani̱cxnihuá quilhtamacú; y tí takaxmatni̱t quintachihuí̱n ama tatahuilá ixpu̱tahui̱lhcán nac akapú̱n ana ní natalatamá hua̱k namina̱chá quilhtamacú. \c 26 \s1 Xanapuxcun judíos talacchihui̱nán la̱ natamakní Jesús \r (Mr. 14.1‑2; Lc. 22.1‑2; Jn. 11.45‑53) \p \v 1 La̱ ca̱huaniko̱lh Jesús jaé laclanca talacapa̱stacni, xlá ca̱ma̱lacapa̱stácalh ixdiscípulos \v 2 xlacata istzanká aktuy chichiní natlahuacán li̱lakachixcuhui̱n xla ixpa̱xcuajcán judíos ni̱ma̱ ixtama̱kantaxtí ca̱ta ca̱ta, y pi̱ huá amá chichiní xlá ixama̱ca macama̱sta̱cán ixmacancán ixenemigos ixama̱ca makni̱cán nac culu̱s. \p \v 3 Jesús tancs ixquilhcha̱ni̱t porque nac ixlacaquilhti̱n ixchic lihua xapuxcu cura Caifás ixtatamakstokni̱t xanapuxcun curas, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y lactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n. \v 4 Xlacán talacchihuí̱nalh la̱ nataliakskahuinán xlacata natama̱nú nac pu̱la̱chí̱n y tla̱n natamakní. \v 5 Huata ixca̱tzanka̱ní natalaclhcá tuya chichiní pues ixtahuán: \p ―Ni̱ cachipahuí la̱ta jaé cha̱ma tacuhui̱ní xla quimpa̱xcuajcán porque tla̱n tasi̱tzí y tamaklhti̱nán cristianos tí tali̱pa̱huán. \s1 Cha̱tum pusca̱t macuilí perfume Jesús \r (Mr. 14.3‑9; Jn. 12.1‑8) \p \v 6 Jesús alh lakpaxia̱lhnán Simón amá tí tima̱ksá̱ni̱lh acxni ixkalhí lepra, xlá ixlama nac Betania. \v 7 Aná ta̱hualhtataca, y la̱ta ixua̱yama cha̱tum pusca̱t ma̱lacatzúhui̱lh, ma̱kálhke̱lh aktum frasco perfume lhu̱hua ixtapalh ixuani̱t, y tzúculh acuilí nac ixakxa̱ka amá perfume. \v 8 Ixdiscípulos ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh tú tláhualh jaé pusca̱t, tasí̱tzi̱lh y tachihuí̱nalh: \p ―¿Hua̱nchi pa̱xcat tlahuaca namá perfume? \v 9 Ma̱s tla̱n ixtísta̱lh y xatumi̱n ixtica̱li̱maktá̱yalh pobres. \p \v 10 Jesús hua̱k ixcatzí tú ixtachihui̱nama̱na y huá ca̱li̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi hua̱k li̱chihui̱naná̱tit? Tú tláhualh jaé pusca̱t aquit cma̱tla̱ní, \v 11 porque pobres siempre ca̱ta̱lapa̱nántit nahuán, y aquit yaj maka̱s camá̱n ca̱ta̱latama̱yá̱n ca̱quilhtamacú. \v 12 Xa̱huá jaé perfume ni̱ma̱ quimacuíli̱lh jaé pusca̱t ama quimacuaní xlacata naquimuju̱cán. \v 13 Na̱ cca̱huaniyá̱n acxni nali̱chihui̱nancán ixtachihuí̱n Dios cani̱huá ca̱quilhtamacú na̱ ama̱ca li̱chihui̱nancán tú tláhualh quilacata jaé pusca̱t xlacata siempre naaksancán. \s1 Judas ca̱ta̱lacca̱xlá ixenemigos Jesús la̱ namacama̱xquí \r (Mr. 14.10‑11; Lc. 22.3‑6) \p \v 14 Judas Iscariote cha̱tum ixdiscípulo tí na̱ ixli̱lhca̱ni̱t nata̱scuja Jesús acxni ca̱lácsacli ixcha̱cu̱tuycán, alh ca̱ta̱chihui̱nán xanapuxcun curas la̱ naca̱macama̱xquí, \v 15 y ca̱kalasquínilh: \p ―¿Niculá naquila̱xokoniyá̱u para cca̱macama̱xqui̱yá̱n Jesús? \p ―Macpuxumacá̱u tumi̱n xla plata ―takalhtí̱nalh. \p \v 16 Xlá ma̱tlá̱ni̱lh y la̱ maklhtí̱nalh tzúculh lacputzá lihua xnicu tla̱n namacama̱stá Jesús ixmacán ixenemigos. \s1 Jesús ca̱ta̱hualhtatá ixdiscípulos nac xatacuhui̱ní paxcua \r (Mr. 14.12‑25; Lc. 22.7‑23; Jn. 13.21‑30; 1 Co. 11.23‑26) \p \v 17 Amá xla̱huán chichiní acxni ixtatzucú talakachixcuhui̱nán judíos nac xatacuhui̱ní pa̱xcua, ixtahuá simi̱ta la̱ta ni̱ kalhí levadura; ixdiscípulos Jesús takalasquínilh: \p ―¿Nicu lacasquina nacca̱xtlahuayá̱u li̱hualhtata jaé pa̱xcua tú nali̱lakachixcuhui̱nanáu jaé ca̱tzisni? \p \v 18 Ca̱kálhti̱lh Jesús: \p ―Capítit nac ixchic cha̱tum chixcú ni̱ma̱ cca̱li̱ta̱chihui̱nani̱tán y cahuanítit xlacata mimaestrojcán yaj lhu̱hua quilhtamacú ama latamá y ca̱ta̱hualhtataputún ixdiscípulos nac ixchic. \p \v 19 Xlacán takáxmatli tú ca̱li̱ma̱páksi̱lh Jesús y aná taca̱xtláhualh tú natahualhtatá amá pa̱xcua. \p \v 20 Ixli̱ca̱tzisní xlá ca̱ta̱tahuilako̱lh ixdiscípulos y tzúculh tahualhtatá; \v 21 y la̱ta ixtahua̱yama̱na ca̱huánilh: \p ―Aquit ccatzí xlacata cha̱tum la̱ta mili̱hua̱kcán ama quiliakskahuinán. \p \v 22 Acxni takáxmatli la̱ ixli̱chihui̱nán Jesús cha̱tum ixama liakskahuinán xlacán talakaputzako̱lh y tzúculh takalasquiní cha̱tum cha̱tum: \p ―Quimpu̱chinacán Jesús, ¿cha̱ aquit cama liakskahuinaná̱n? \p \v 23 Xlá ca̱kálhti̱lh cha̱tunu: \p ―Tí ama quiliakskahuinán huá tí lakxtum quinta̱tiyá tahuá nac pula̱tu. \v 24 Chí lakcha̱ni̱t quilhtamacú ni̱ma̱ tali̱chihui̱nani̱t profetas nac Escrituras la̱ ama̱ca makni̱cán Xatalacsacni Chixcú, pero ¡koxitá tí ama quimacama̱stá! Ma̱s ixtimacuánilh ni̱cxni ixtilakáhualh. \p \v 25 Entonces Judas tí ixma̱lacnu̱ni̱ttá namacama̱stá ixmaestro tíyalh li̱camama y na̱ kalasquínilh: \p ―Maestro, ¿aquit amá tí ama liakskahuinaná̱n? \p ―Jé, huix namá chixcú ―kálhti̱lh Jesús. \p \v 26 La̱ta ya̱ ixtahualhtatakó Jesús tíyalh mactum simi̱ta, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios, lakchékelh, y acxni ca̱má̱xqui̱lh ixdiscípulos ca̱huánilh: \p ―Camaklhti̱nántit jaé simi̱ta y cahuátit porque huá namá quimacni. \p \v 27 Chuná li̱tum tíyalh aktum lanca vaso ni̱ma̱ ixtaju̱ma ixchúchut uva, pa̱xcatcatzí̱nilh Dios y acxni ca̱ma̱kalhuá̱ni̱lh ixdiscípulos ca̱huánilh: \p ―Cakóttit jaé ixchúchut uva \v 28 porque huá namá quinkalhni ni̱ma̱ cama ma̱stajá milacatacán xlacata nama̱luloka Dios tlahuani̱t sa̱sti ixtalacca̱xlán la̱ naca̱lakma̱xtú cristianos. Aquit cama ma̱stajá quinkalhni xlacata nacxoko̱nán hua̱k ixtala̱kalhi̱ncán lhu̱hua cristianos. \v 29 Chí cca̱huaniyá̱n, ya̱cxni camá̱n ca̱ta̱hua̱yán ixchúchut uva hasta nachipiná̱tit ixpu̱táhui̱lh Quinti̱cú nac akapú̱n nacca̱ta̱huaparayá̱n tunuj yaj la̱ jaé. \s1 Jesús huan xlacata Pedro ama huan ni̱ lakapasa \r (Mr. 14.26‑31; Lc. 22.31‑34; Jn. 13.36‑38) \p \v 30 La̱ tahualhtatako̱lh tatlí̱nilh Dios aktum alabanza y a̱stá̱n táalh aná ní ixtajaxa nac Cerro de los Olivos. \v 31 Aná Jesús ca̱huánilh hua̱k ixdiscípulos: \p ―Jaé ca̱tzisní ama ta̱kahuaní mintalacapa̱stacnicán caj quilacata, ¡ni̱ ama qui̱taxtú la̱ ixlacpuhuaná̱tit! Porque nac Escrituras huan: “Cama li̱makxtaka camakni̱ca tí ixca̱maktakalha borregos y xlacán ama tatza̱lakó cani̱huá.” \v 32 Pero acxni naclacastacuanán ca̱li̱ni̱n pu̱la cama cha̱n nac Galilea xlacata aná natanoklha̱chá̱u. \p \v 33 Pedro kálhi̱lh Jesús: \p ―Para xa̱makapitzi ta̱kxtakmakaná̱n aquit ni̱cxni cama lakmakaná̱n. \p \v 34 Jesús tancs kálhti̱lh: \p ―Pedro, ni̱ catzi̱ya tú chihui̱námpa̱t porque pi̱huá jaé ca̱tzisní acxni ya̱ tasaj nahuán tantum pu̱yu, huix ni̱ pa̱t quinkalhtasi̱ya maktutu tí nakalasquiniyá̱n quilacata. \p \v 35 ―Ma̱squi caquimakni̱ca caj milacata ni̱cxni cama huan ni̱ clakapasá̱n ―kalhtí̱nalh Pedro. \p Y xa̱makapitzi ixdiscípulos na̱ chuná tama̱lacnú̱nilh ixmaestrojcán. \s1 Jesús kalhtahuakaní Dios nac Getsemaní \r (Mr. 14.32‑42; Lc. 22.39‑46) \p \v 36 Jesús ca̱tá̱alh ixdiscípulos ma̱s tziná lakamákat lacatum ní ixuanicán Getsemaní; aná ca̱huánilh: \p ―Juú catamakxtáktit, aquit cama kalhtahuakaní Quinti̱cú. \p \v 37 Huata Pedro y amá cha̱tuy ixlakkahuasán Zebedeo Jacobo y Juan ca̱tá̱alh. Jesús tzúculh akatuyún, ixnacú ixakxtakajnán la̱ta ixli̱puhuán tú ixlakcha̱ma. \v 38 Ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―¡Yaj lá cta̱lá ta̱kxtakajni nac quinacú! ¡Snu̱n clakaputzá la̱mpara cni̱majá ccatzí! Juú catamakxtáktit, ni̱ calhtatátit. \p \v 39 Xlá alh tziná lakamákat; aná tatzokóstalh hasta talacátalh ca̱tiyatni y kalhtahuakánilh Dios: \p ―Ta̱ta, para ma̱tla̱ni̱ya quilakma̱xtu ni̱ nackota namá ta̱kxtakajni ni̱ma clakcha̱ma; pero ni̱ clacasquín calalh quintapuhuá̱n, huix catlahua tú catzi̱ya ma̱s quimacuaní. \p \v 40 Astá̱n ca̱lákalh ní ixtahuila̱na cha̱tutu ixdiscípulos, xlacán ixtalhtatama̱na. Entonces huánilh Pedro: \p ―Pedro, ¿hua̱nchi huixín ni̱ ta̱yanítit ni̱ lhtatayá̱tit ca̱na aktum hora huitiyá? \v 41 Calacastacuanántit y cakalhtahuakanítit Dios xlacata ni̱ natatlaji̱yá̱tit y naca̱makatlajayá̱n tlajaná. Porque ma̱squi miespiritucán ti̱tum ya̱huani̱t ixtalacapa̱stacni, mimacnicán ni̱ ta̱yaní y ni̱ tuhua makatlajacán. \p \v 42 Jesús ampá kalhtahuakaní Dios: \p ―Ta̱ta, para ni̱ lacasquina nactaxtuní jaé ta̱kxtakajni ni̱ma̱ clakcha̱ma, catlahua quilacata tú laclhca̱ni̱ta. \p \v 43 Xlá ca̱laktaspitpá ixdiscípulos y la̱tiyá ixtalhtatama̱na porque yaj lá ixtalacata̱lá ixtatalakatzí ixlakastapucán. \v 44 Jesús yaj tú ca̱huánilh y ampá kalhtahuakaní Dios, y pi̱ta chuná huánilh la̱ ixkalhtahuakani̱t xapu̱lh. \v 45 Ixli̱maktutu qui̱táspitli ca̱huánilh ixdiscípulos: \p ―Chí tla̱n lhtatayá̱tit xlacata najaxá̱tit porque accha̱ni̱t quilhtamacú aquit Xatalacsacni Chixcú ama̱ca quimacama̱sta̱cán ixmacancán ni̱ lactla̱n cristianos. \v 46 ¡Tó! Mejor ni̱ catapá̱tit; cata̱yátit tuncán porque nachú mimajá namá tí ama quimacama̱stá. \s1 Judas macama̱stá ixmaestro ixmacancán ixenemigos \r (Mr. 14.43‑50; Lc. 22.47‑53; Jn. 18.2‑11) \p \v 47 Chu̱ta ya̱ tla̱n ixchihui̱nankó acxni lakápasli cha̱tum ixdiscípulo Judas Iscariote; ixca̱cpuxcuni̱t lhu̱hua cristianos tí ixtali̱mín espadas, quihui y catu̱huá li̱makni̱n; ixtama̱lakacha̱ni̱t xanapuxcun curas tí ixca̱ta̱lacca̱xlani̱t xapu̱lh. \v 48 Judas ixca̱huanini̱t xlacata ixmaestro tí ixama macama̱stá pu̱la ixama lacaspu̱ta xlacata nalakapascán y nachipacán. \p \v 49 Huata ácxilhli Jesús Judas ma̱lacatzúhui̱lh, lacáspu̱tli y huánilh: \p ―Maestro, ¿tucu tlahuápa̱t? \p \v 50 Jesús kálhti̱lh: \p ―Amigo, cama̱kantaxti tuncán tú ma̱lacnu. \p \v 51 Makapitzi tama̱lacatzúhui̱lh Jesús y tatzáksalh tachipá pero cha̱tum ixdiscípulo kalhpú̱xtulh ixespada y ca̱ctí̱nilh ixtaké̱n ixtasa̱cuacán xanapuxcun curas. \p \v 52 Pero li̱ma̱páksi̱lh Jesús: \p ―¡Cama̱kalhpu̱nu miespada, porque amá tí li̱makni̱nán espada, na̱ espada li̱makni̱cán! \v 53 Xa̱huá huix ni̱ catzi̱ya xlacata tla̱n xacmáksquilh Quinti̱cú pu̱cu̱tuy ángeles tí naquintamaklhti̱nán, y xlá tuncán ixquima̱lakachá̱nilh. \v 54 Pero para chuná xactláhualh ni̱ ixkantáxtulh tú tatzokni̱t quilacata nac Escrituras cama akspulá. \s1 Li̱ncán Jesús la̱ tachí̱n y ma̱kalhapali̱cán \r (Mr. 14.53‑65; Lc. 22.54‑55, 63‑71; Jn. 18.12‑14, 19‑24) \p \v 55 Astá̱n ca̱ta̱chihuí̱nalh amá cristianos: \p ―¿A poco quila̱li̱maca̱ná̱u cha̱tum kalha̱ná o makni̱ná? ¿Hua̱nchi li̱taná̱tit quihui y espadas? Cha̱li cha̱lí xacca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n ixlacaquilhti̱n pu̱siculan y ni̱ quila̱chipáu. \v 56 Pero chuná jaé ma̱kantaxti̱yá̱tit tú tatzokni̱t profetas quilacata. \p La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh amá lacchixcuhuí̱n tachípalh Jesús. Ixdiscípulos hua̱k tatza̱lako̱lh cani̱huá y ta̱kxtakmákalh ixmaestrojcán. \p \v 57 Xlacán táli̱lh nac ixpu̱ma̱paksí̱n xapuxcu cura Caifás; aná ixtatamakstokni̱t hua̱k ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y xalactali̱pa̱u lakko̱lún ma̱paksi̱naní̱n. \v 58 Pedro tze̱k ixtakokeni̱t la̱ta ní li̱nca Jesús, y acxni cha̱lh nac ixlacaquilhti̱n ixpu̱ma̱paksí̱n Caifás tamákxtakli ní ixtalaya̱na soldados pues ixcatzi̱putún tú ixama pa̱xtoka ixmaestro. \p \v 59 Amá xanapuxcun curas, xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n y xalactali̱pa̱u lakko̱lún tí pu̱tum ixtali̱tapa̱cuhuí Junta Suprema tzúculh taputzá cristianos tí nataliakskahuinán Jesús xlacata tla̱n natali̱ya̱huá tala̱kalhí̱n y natamakní. \v 60 Lhu̱hua lacchixcuhuí̱n tatalácnu̱lh y taliakskahuínalh, pero ni̱ lá ixtama̱luloka ixtachihui̱ncán. Nac ixpu̱latama̱ncán judíos huata ixtaca̱najlá tú ixtahuán acxtum cha̱tuy cristianos. Ixli̱puntzú cha̱tuy taliakskahuínalh: \p \v 61 ―Jaé chixcú huá maktum xlacata tla̱n ixlactláhualh ixpu̱siculan Dios ixliaktutu chichiní tlahuako̱ni̱t tunuj xasa̱sti. \p \v 62 Amá xapuxcu cura tuncán tá̱yalh y kalasquínilh: \p ―¿Xli̱ca̱na tú tahuán jaé lacchixcuhuí̱n? ¿Huix huanti namá tachihuí̱n? \p \v 63 Jesús la̱ ni̱ cakáxmatli, ni̱tú kálhti̱lh. Amá xapuxcu cura huanipá: \p ―Dios xastacnán calhcuyuya̱huán para quila̱kskahuiyá̱u, quila̱huaníu, ¿xli̱ca̱na huix Cristo Ixkahuasa Dios? \p \v 64 Ca̱kálhti̱lh Jesús: \p ―Jé, aquit Cristo Ixkahuasa Dios. Y na̱ cca̱huaniyán xlacata huixín pa̱t acxilá̱tit la̱ aquit Xatalacsacni Chixcú cama tahuilá nac ixpa̱xtú̱n ixpu̱ma̱paksi̱n Dios nac akapú̱n, y ma̱squi ni̱ ca̱najlayá̱tit ama cha̱n quilhtamacú acxni nacta̱ctapará nac akapú̱n y nacmimpará ca̱quilhtamacú. \p \v 65 Amá chixcú la̱ta sí̱tzi̱lh pá̱xti̱tli ixlháka̱t ixacstu y ca̱huánilh ixcompañeros: \p ―¡Jaé chixcú chiyani̱t! Huixín kaxpatni̱tántit la̱ ta̱ra̱lacata̱qui̱ni̱t y ta̱talacastuca Dios Ixti̱cú. ¿Tucu yá taputzá̱n ma̱s natlahuayá̱u? ¡Ixacstu talaksi̱ni̱t! \v 66 ¿Tucu tlahuaniyá̱u? \p ―¡Camakni̱ca! ¡Mini̱ní camakni̱ca! ―takalhtí̱nalh xlacán. \p \v 67 Hua̱k tzúculh tali̱chiyá Jesús, talacachúcxui̱lh, ta̱kkáxilh, talakakáxilh. \v 68 Y xlacata ma̱s natali̱kalhkama̱nán ixtahuaní: \p ―Para huix xli̱ca̱na Cristo, caquilhchipi ¿ticu ma̱xquí̱n? \s1 Pedro maktutu ni̱ kalhtasí Jesús \r (Mr. 14.66‑72; Lc. 22.56‑62; Jn. 18.15‑18, 25‑27) \p \v 69 Pedro curucs ixuí nac lacaquilhti̱n ní ixtamakxtakni̱t; aná ma̱lacatzúhui̱lh cha̱tum squití y huánilh: \p ―Huix na̱ ixta̱lapu̱laya Jesús xalac Galilea. \p \v 70 ―Aquit ni̱ clakapasa ticu namá chixcú ―kalhtí̱nalh Pedro, y hua̱k amá cristianos ixtakaxmatma̱na. \p \v 71 Astá̱n táxtulh nac quilhtí̱n, lihua ixcha̱majá nac puhui̱lhta acxni cha̱tum squití acxilhpá y ca̱huánilh xa̱makapitzi: \p ―Jaé chixcú na̱ ixta̱lapu̱lá namá Jesús xalac Nazaret. \p \v 72 Pedro tzúculh li̱quilhán Dios xlacata xli̱ca̱na tú ixkalhti̱nama y ca̱huánilh: \p ―Aquit ni̱ clakapasa namá chixcú. \p \v 73 Ixli̱puntzú makapitzi tí ixtalapu̱lá aná lacatzú tama̱lacatzúhui̱lh Pedro y tahuánilh: \p ―Xli̱ca̱na huix na̱ ixta̱lapu̱laya Jesús, hasta mintachihuí̱n tla̱n li̱lakapascana, huix xalac Galilea. \p \v 74 Pedro ta̱klhú̱hui̱lh y tzúculh li̱quilhán Dios xlacata caca̱najlanica tancs ixchihui̱nama, ca̱huanipá: \p ―Aquit ni̱ clakapasa namá chixcú. \p Chu̱tacú ixkalhchiya̱nama acxni káxmatli la̱ tli̱lh tantum pu̱yu. \v 75 Acxni tuncán áksalh tú ixuanini̱t Jesús: “Acxni ya̱ tasaj nahuán tantum pu̱yu huix ni̱ pa̱t quinkalhtasi̱ya maktutu tí nakalasquiniyá̱n quilacata.” Pedro lacapala táxtulh y tásalh la̱ta li̱puhuanko̱lh. \c 27 \s1 Pilato ma̱kalhapalí Jesús y Judas makni̱cán ixacstu \r (Mr. 15.1‑20; Lc. 23.1‑5, 13‑25; Jn. 18.28―19.16) \p \v 1-2 Amá ca̱tzisní acxni tzúculh spalh ca̱huán hua̱k amá xanapuxcun curas y xalactali̱pa̱u lakko̱lún ma̱paksi̱naní̱n judíos tí ixtama̱kalhapali̱ni̱t Jesús tzúculh talacputzá la̱ nataliakskahuinán ixlacatí̱n Pilato xapuxcu ma̱paksi̱na romano; y la̱ talacchihui̱nanko̱lh táli̱lh nac ixpu̱ma̱paksí̱n xlacata xlá nali̱ma̱paksi̱nán la̱ namakni̱cán. \p \v 3-4 Judas Iscariote tí ixmacama̱sta̱ni̱t, acxni cátzi̱lh la̱ ixli̱lhca̱cani̱t Jesús ama̱ca makni̱cán snu̱n lakapútzalh ca̱xtlahuapútulh tú ixtlahuani̱t; lacapala ca̱lákalh amá lacchixcuhuí̱n tí ixca̱ta̱lacca̱xlani̱t y ca̱huánilh: \p ―Cmima ca̱pu̱spitniyá̱n macpuxumacá̱u mintumi̱ncán ni̱ma̱ quila̱ma̱xquí̱u. Aquit cmacama̱sta̱ni̱t cha̱tum chixcú tí ni̱tú ixkásat, xlá ni̱tú li̱n. ¡Claktzanka̱ni̱t, ni̱ tla̱n tú ctlahuani̱t! \p ―Para tú laniya, namá aquín ni̱ quincuentajcán ―takálhti̱lh xlacán. \p \v 5 Judas la̱ cachíyalh lhken máca̱lh amá tumi̱n pakán ní ixlakachixcuhui̱nancán nac pu̱siculan y tuncán táxtulh y alh lacatum ana ní ta̱kpíxchi̱lh ixacstu makni̱ca. \p \v 6 Amá xanapuxcun curas tásacli amá tumi̱n y tzúculh tara̱huaní: \p ―Jaé tumi̱n li̱tama̱huacani̱t ixli̱stacni cha̱tum chixcú, ni̱ camuju̱huí nac ixpu̱lakachixcuhui̱cán Dios porque naquinca̱li̱huanicaná̱n. \v 7-8 Mejor cali̱tama̱huahuí aktum ca̱quihuí̱n y aná ixcampusa̱ntujcán nahuán namá cristianos xala mákat tí tamín talakachixcuhui̱nán nac Jerusalén y juú taní. \p Xa̱makapitzi hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh y tali̱tamá̱hualh aktum ca̱quihuí̱n ní istzamá li̱lhtámat ixli̱tapa̱cuhuí Campo del Alfarero y xlacán campúsa̱ntu tatláhualh y tali̱ma̱pa̱cúhui̱lh Campo de Sangre. Chú huanicán hasta la̱ta chí. \v 9 Chuná jaé tama̱kantáxti̱lh tú istzokni̱t profeta Jeremías: “Amá tali̱pa̱u chixcú tí lhu̱hua ixtapalh kalhí, cristianos xalac Israel tahuilí̱nilh ixtapalh caj macpuxumacá̱u tumi̱n xla plata; \v 10 y huá tali̱tama̱huánilh ixca̱quihuí̱n cha̱tum alfarero. Hua̱k Dios quihuánilh jaé tachihuí̱n.” \p \v 11 Amá xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n talí̱cha̱lh Jesús ixlacatí̱n Pilato, y xlá kalasquínilh: \p ―¿Xli̱ca̱na huix rey xalac Israel? \p ―Jé, xli̱ca̱na aquit rey ―kálhti̱lh Jesús. \p \v 12 Entonces amá lacchixcuhuí̱n tzúculh taliakskahuinán Jesús ixlacatí̱n Pilato. Pero xlá ni̱ akstum tachihuí̱n kalhtí̱nalh tú ixtali̱ma̱lacapú. \v 13 Huá xlacata Pilato li̱huánilh: \p ―¿Hua̱nchi ni̱ kalhti̱nana? Cachihuí̱nanti. Jaé lacchixcuhuí̱n lhu̱hua tú tali̱ma̱lacapu̱má̱n. \p \v 14 Pero Jesús ma̱s chá acs tá̱yalh ni̱ ixchihui̱nán. Pilato ixca̱cní amá chixcú, xlá ni̱tú kalhti̱nán. \v 15 Pilato ixli̱smani̱ni̱t makxtaka cha̱tum tachí̱n ni̱ma̱ ixtalacasquín cristianos amá xatacuhui̱ní pa̱xcua. \v 16 Nac pu̱la̱chi̱n ixtanu̱ma cha̱tum li̱cuánit chixcú ixuanicán Barrabás. \v 17 Por eso acxni táchilh hua̱k cristianos y tatamákstokli ixlacatí̱n ixpu̱ma̱paksí̱n xlá ca̱kalasquínilh: \p ―¿Ticu lacasquiná̱tit cacmákxtakli: Barrabás, o Jesús tí li̱tanú rey xalac Israel? \p \v 18 Pilato ixlakma̱xtuputún Jesús porque ixma̱kachakxi̱ni̱t xlacata ixenemigos ixtalakcatzaní ixtascújut, y huá ixtali̱ma̱lacapu̱ni̱t. \p \v 19 Xlá ixuijcú nac itsilla ya̱ tú ixlacca̱xtlahuá acxni chilh cha̱tum tí milh huaní jaé ixtachihuí̱n ixpusca̱t: “Ni̱tú cali̱ya̱hua namá chixcú, xlá ni̱tú ixkásat; xa̱huá ca̱tzisní lhu̱hua tú quili̱ma̱ma̱níxni̱lh.” \p \v 20 Amá xanapuxcun judíos acxni takáxmatli tú ca̱kalasquínilh Pilato hua̱k cristianos, tzúculh ta̱kastacya̱huá xlacata catahuánilh camákxtakli Barrabás y Jesús camakni̱ca. \v 21 Pilato gobernador romano ca̱kalasquinipá ixli̱maktuy ticu ixtalacasquín camákxtakli, Barrabás o Jesús. Hua̱k cristianos ta̱ktásalh: \p ―Camákxtakti Barrabás. \p \v 22 ―¿Barrabás? ―ca̱kálhti̱lh Pilato―. Entonces, ¿tucu ctlahuaní Jesús tí li̱tanú rey xalac Israel? \p ―¡Camakni nac culu̱s! ―ta̱ktasako̱lh. \p \v 23 ―¿Hua̱nchi? ¿Tucu yá tala̱kalhí̱n tlahuani̱t? ―ca̱huánilh Pilato. \p Pero xlacán ma̱s ta̱ktásalh: \p ―¡Camakni nac culu̱s! ¡Camakni nac culu̱s! \p \v 24 Pilato ma̱kachákxi̱lh xlacata tú ixlacpuhuani̱t ni̱ ixtaxtuni̱t pues hua̱k cristianos ixtasi̱tzi̱ma̱najá; huá xlacata li̱ma̱tiyí̱nalh aktum tina chúchut y acxni tzúculh makachaká ca̱huánilh: \p ―Para tú tlahuaniyá̱tit jaé chixcú, huixín amá̱n ca̱li̱tahuacayá̱n ixli̱stacni. Aquit ni̱ cama xoko̱nán porque ni̱tú cli̱ma̱lacapu̱ni̱t, ¡xlá ni̱ kalhí tala̱kalhí̱n! \p \v 25 Xlacán takálhti̱lh: \p ―Aquín y quincamancán cli̱tanu̱yá̱u nacxokoniyá̱u tí naquinca̱li̱ya̱huayá̱n ixli̱stacni jaé chixcú. \p \v 26 Pilato mákxtakli Barrabás y li̱ma̱paksí̱nalh casnokca Jesús, a̱stá̱n ca̱macamá̱xqui̱lh soldados xlacata xlacán natamakní nac culu̱s. \p \v 27 Amá soldados romanos tali̱lh Jesús nac ixlacaquilhti̱n ixpu̱ma̱paksí̱n Pilato y tama̱mákstokli pu̱tum soldados. \v 28 Xlacán tzúculh tali̱chiyá, tama̱lákxtulh ixlháka̱t y tahuilí̱nilh aktum tzutzoko lhma̱n lháka̱t la̱ xla rey. \v 29 Cha̱tum huilí̱nilh aktum corona xla lhtucú̱n y tama̱chípi̱lh kantum ká̱ti̱t la̱ xla rey. La̱ taca̱xya̱huako̱lh tzúculh tatazokostaní la̱ catalakachixcúhui̱lh cha̱tum rey y xlacata natali̱kalhkama̱nán ixtahuaní: \p ―Siempre calatáma̱lh ixreycán judíos. \p \v 30 Makapitzi ixtalacachucxuí, ixtamaklhtí amá ká̱ti̱t y pi̱huá ixtaliacma̱xquí. \v 31 La̱ tali̱chiyako̱lh jaé soldados romanos tama̱xtúnilh amá lháka̱t ni̱ma̱ ixtahuili̱nini̱t y tama̱lhake̱pá lihua ixlháka̱t. \s1 Akxtokohuacacán Jesús nac culu̱s \r (Mr. 15.21‑32; Lc. 23.26‑43; Jn. 19.17‑27) \p \v 32 Astá̱n amá soldados tamá̱xtulh Jesús, tama̱cúqui̱lh ixculu̱s y táli̱lh pakán ní ixama tamakní. Ixtataxtuma̱najá ca̱chiquí̱n acxni talakapá̱xtokli cha̱tum ixuanicán Simón, xalac Cirene ixuani̱t y xafuerza tama̱lí̱ni̱lh ixculu̱s Jesús. \p \v 33 Acxni tacha̱lh lacatum ní ixuanicán Gólgota, jaé tachihuí̱n huamputún Ixpu̱latama̱n ixaclúcut Ni̱n. \v 34 Ma̱lacnu̱nica Jesús cahualh chúchut la̱ cuchu ixuani̱t ixta̱tlahuacán li̱cuchu ni̱ma̱ ma̱kuitinán. Xlá kalhuá̱nalh pero ni̱ kotli. \p \v 35 Amá soldados ta̱kxtokohuácalh Jesús nac culu̱s y a̱stá̱n tzúculh tama̱kpitzí ixlháka̱t a ver neje nata̱tamakxtaka cha̱tunu. \v 36 La̱ tama̱kpitziko̱lh ixlháka̱t Jesús curucs tatahui aná lacatzú xlacata natamaktakalha. \v 37 Nac ixakspú̱n ixculu̱s ixtatzokni̱t jaé tachihuí̱n tú xlacata ixli̱makni̱cani̱t: “Huá jaé Jesús ixreycán judíos.” \p \v 38 Cha̱tuy kalha̱naní̱n na̱ ca̱makni̱ca nac culu̱s amá quilhtamacú cha̱tunu ca̱ya̱huaca ixpa̱xtu̱ni̱tni Jesús. \v 39 Makapitzi tí ixtapasarlá aná lacatzú huata ixtama̱tzahuají ixakxa̱kacán, ixtali̱kalhkama̱nán: \p \v 40 ―¿La̱mpara huana xlacata tla̱n lactlahuaya pu̱siculan ixliaktutu chichiní tlahuaya tunuj xasa̱sti? ¿Chí tucu lanípa̱t? ¿Hua̱nchi ni̱ lá lakma̱xtucana mi̱cstu? ¡Cata̱cta ní huaca para xli̱ca̱na huix Ixkahuasa Dios! \p \v 41 Xanapuxcun curas, xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n, ixma̱kalhtahuake̱nacán judíos y fariseos na̱ ixtali̱kalhkama̱nán: \p \v 42 ―Para tla̱n ca̱ma̱ksá̱ni̱lh xa̱makapitzi cristianos, chí, ¿hua̱nchi ni̱ lá lakma̱xtucán ixacstu? Para xli̱ca̱na huá rey tí ama quinca̱ma̱paksi̱yá̱n nac Israel, ¡catá̱ctalh nac culu̱s y aquín na̱ nali̱pa̱huaná ixtachihuí̱n! \v 43 Ixli̱tanú Ixkahuasa Dios xlacata huata huá ixli̱pa̱huán, entonces chí, ¿hua̱nchi ni̱ min lakma̱xtú? \p \v 44 Amá kalha̱naní̱n tí ixca̱ma̱huacacani̱t ixpa̱xtu̱ni̱tni na̱ chuná ixtali̱kalhkama̱nán. \s1 Jesús ni̱kó nac culu̱s \r (Mr. 15.33‑41; Lc. 23.44‑49; Jn. 19.28‑30) \p \v 45 Amá chichiní acxni cha̱lh lacatastúnut, tapaklhtu̱tako̱lh ca̱quilhtamacú ixli̱ti̱lanca y qui̱tá̱yalh hasta maktutu hora xalakasmalankán. \v 46 Acxni tuncán Jesús aktásalh: \p ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? ―huamputún: QuiDios, quiDios, ¿hua̱nchi quiakxtakmakani̱ta? \p \v 47 Makapitzi tí ixtahuila̱na aná lacatzú ni̱ tama̱kachákxi̱lh ixtachihuí̱n y tzúculh tara̱huaní: \p ―Cakaxpáttit la̱ ma̱tasi̱ma profeta Elías. \p \v 48 Cha̱tum lacapala alh li̱ma̱cahuí xaxcuta vino aktum lháka̱t, ma̱kánu̱lh nac kantum ká̱ti̱t y ma̱lacatzuhuí̱nilh nac ixquilhni xlacata naquilhcahuá Jesús. \v 49 Pero xa̱makapitzi tahuánilh: \p ―¡Cali̱makxtáktit! A ver para xli̱ca̱na profeta Elías min lakma̱xtú. \p \v 50 Jesús ixli̱puntzú aktasapá ixli̱hua̱k ixtachihuí̱n y acxni tuncán ni̱ko̱lh. \v 51 Huata láksputli Jesús, nac lanca pu̱siculan xla Jerusalén ana ní ixtalakachixcuhui̱nán curas ca̱ta ca̱ta, amá lanca li̱lakalhapá̱n ni̱ma ixtahuacani̱t ixacstu táxti̱tli, ¡tapacapítzilh la̱ta ta̱lhmá̱n hasta tu̱tzú! ¡Tíyat tzúculh tachiquí! ¡Lanca chíhuix tatáska̱lh! \v 52 Lhu̱hua cristianos tí ixtani̱ni̱t maká̱n ixtali̱pa̱huani̱t Dios talacastacuánalh ca̱li̱ni̱n. \v 53 Tatalácqui̱lh aná ní ixca̱muju̱cani̱t y acxni lacastacuánalh Jesús nac ca̱li̱ní̱n tatáxtulh nac campúsa̱ntu y taalh nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén; lhu̱hua cristianos tá̱cxilhli la̱ ixtalacastacuanani̱t. \p \v 54 Amá soldados tí ixtamaktakalhma̱na Jesús acxni tá̱cxilhli la̱ tatlanako̱lh tíyat y la̱ta tú qui̱táxtulh acxni ni̱ko̱lh Jesús snu̱n tajicuanko̱lh. Ixcapitancán chihuí̱nalh: \p ―¡Xli̱ca̱na jaé chixcú Ixkahuasa Dios! \p \v 55 Makapitzi lacchaján tí a̱huata tica̱ta̱táxtulh Jesús nac Galilea ixtaya̱na aná lacatzú ní ixmakni̱cani̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni̱t tú ixqui̱taxtuni̱t. \v 56 Amá lacchaján tí ma̱s ixtamakta̱yani̱t Jesús ixca̱huanicán María Magdalena, y tunuj María ixna̱najcán Jacobo y José, y tunuj pusca̱t ixta̱cha̱t Zebedeo. \s1 Ma̱cti̱cán y muju̱cán Jesús \r (Mr. 15.42‑47; Lc. 23.50‑56; Jn. 19.38‑42) \p \v 57-58 Acxni lihua smalankánalh amá chichiní cha̱tum rico chixcú xalac Arimatea ixuanicán José alh ta̱chihui̱nán gobernador Pilato camá̱xqui̱lh li̱tlá̱n camá̱cti̱lh xaní̱n Jesús, y xlá ma̱tlá̱ni̱lh. José na̱ ixli̱pa̱huán ixtachihuí̱n Jesús. \v 59 Xlá alh ma̱ctí Jesús nac culu̱s, ca̱xtrámi̱lh y li̱máksui̱tli aktum sa̱sti sábana. \v 60 Astá̱n má̱nu̱lh nac aktum ixpu̱ma̱nu̱cán ni̱n ni̱ma̱ ixlacahuaxcani̱t nac ixlacán chíhuix y ni̱ naj tí ixma̱nu̱cani̱t. La̱ ca̱xtrami̱ko̱lh Jesús li̱ma̱paksí̱nalh calacahuili̱ca ní ixlactanu̱cán aktum lanca chíhuix y tuncán alhá nac ixchic. \v 61 María Magdalena y xa̱cha̱tum María ixtahuila̱na lacatzú ní ixma̱nu̱cani̱t Jesús y hua̱k ixta̱cxilhni̱t. \p \v 62 Pi̱huá amá smalankán judíos ixtatlahuako̱ni̱t tahuá tú natali̱lakachixcuhui̱nán ixtacuhui̱ní pa̱xcua, y sábado acxni ni̱tí itscuja, amá xalactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n curas y fariseos talákalh gobernador Pilato \v 63 y tahuánilh: \p ―Señor, amá akskahuiná chixcú acxni ixca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos ixuán ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n ixliaktutu chichiní. \v 64 Huá cli̱lacasquiná̱u caca̱ma̱lakacha soldados natamaktakalha ní ma̱nu̱cani̱t pues camá̱n sellartlahuayá̱u xlacata ni̱ natamín ixdiscípulos ca̱tzisní natakalhán xanín y a̱stá̱n natama̱kahuaní tachihuí̱n xlacata lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n, y jaé ta̱kskahuí̱n ma̱s li̱xcájnit ixqui̱táxtulh que tú ixuán xapu̱lh ixmaestrojcán. \p \v 65 ―Pues cali̱pítit pu̱tum soldados y caca̱xtlahuátit la̱ min mintalacapa̱stacnicán ―ca̱kálhti̱lh Pilato. \p \v 66 Xlacán táalh ní ixma̱nu̱cani̱t Jesús, tasellartláhualh y talakáchi̱lh amá chíhuix ni̱ma̱ ixli̱talakatalán ní ixlactanu̱cán, y aná tatamákxtali pu̱tum soldados tí natamaktakalhnán. \c 28 \s1 Jesús lacastacuanán ca̱li̱ní̱n y soldados tahuán ni̱ ca̱na \r (Mr. 16.1‑8; Lc. 24.1‑12; Jn. 20.1‑10) \p \v 1 Amá chichiní domingo acxni tzúculh spalh ca̱huán, María Magdalena y xa̱cha̱tum María taalh aná ní ixma̱nu̱cani̱t Jesús; \v 2 y ya̱ tla̱n ixtachá̱n acxni tachíquilh tíyat Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel ní ixma̱nu̱cani̱t Jesús. Xlá ma̱ké̱nu̱lh chíhuix ni̱ma̱ ixli̱talakatalán y aná curucs tahui. \v 3 Ixlacán ixlakskoy la̱ acxni maklipa, ixlháka̱t slipua ixuani̱t la̱ seda. \v 4 Amá soldados ca̱maka̱klhako̱lh tú ixta̱cxilhni̱t y la̱ xaní̱n tatahuilako̱lh. \p \v 5 Amá ángel ca̱huánilh lacchaján tí ixta̱ni̱t ta̱cxila Jesús: \p ―Aquit ccatzí acxilhputuná̱tit Jesús tí makni̱ca nac culu̱s. ¡Ni̱ cajicuántit! \v 6 Xlá ni̱ tanu̱ma juú ní ixma̱nu̱cani̱t pues lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n la̱ ixca̱huanini̱tán. Catanú̱tit y ca̱cxílhtit ní ixtrami̱cani̱t, ¡ni̱tú má! \v 7 Chí tuncán cataspíttit ní tahuila̱na ixdiscípulos y caca̱huanítit tú quili̱ma̱paksi̱cani̱t: “Xlá lacastacuanani̱t ca̱li̱ní̱n y lama xastacnán; chí amajá nac Galilea, aná ama ca̱kalhi̱yá̱n y naca̱cxilá̱n la̱ ixca̱huanini̱tán.” \p \v 8 Amá lacchaján ixtajicuani̱t pero na̱ ixtapa̱xahuani̱t y tatza̱lh taalh talacaputzá ixdiscípulos Jesús xlacata natahuaní tú ixca̱li̱ma̱paksi̱ni̱t amá ángel. \v 9 La̱ta ya̱ ixtachá̱n ixtatza̱lanama̱na Jesús ca̱li̱pa̱táxtulh nac tijia y ca̱huánilh kalhé̱n. Xlacán tatazokostánilh y talakachixcúhui̱lh. \v 10 Jesús ca̱huanipá: \p ―Ni̱ cajicuántit y capítit ca̱huaniyá̱tit quinata̱camán tuncán catatá̱yalh nac tijia pakán nac Galilea; aná cama ca̱ta̱tamakstoka. \p \v 11 La̱ taanko̱lh amá lacchaján makapitzi amá soldados tí ixtamaktakalhma̱na pu̱taju̱n na̱ lacapala táalh nac Jerusalén y tali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh xanapuxcun curas la̱ta tú ixqui̱taxtuni̱t. \v 12 Xlacán tama̱makstokko̱lh lakko̱lún ma̱paksi̱naní̱n y talacchihuí̱nalh. Hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh catamá̱xqui̱lh tumi̱n soldados \v 13 xlacata natahuán ta̱clhtataalh ca̱tzisní y ni̱ para tacátzi̱lh acxni támilh ixdiscípulos Jesús y táli̱lh xaní̱n. Hua̱k caxokonica nata̱kskahuinán. \v 14 Na̱ tama̱lácnu̱lh para xní ixcatzí Pilato amá ta̱kskahuí̱n, xlacán ixama talacati̱ta̱yá y tamaklhti̱nán ni̱tú naca̱tlahuanicán amá soldados. \v 15 La̱ tamaklhtí̱nalh ixtumi̱ncán tzúculh tama̱kahuaní cani̱huá amá ta̱kskahuín y lhu̱hua judíos taca̱najlá hasta la̱ta chí. \s1 Jesús an nac akapú̱n y ca̱li̱ma̱paksí ixdiscípulos catali̱chihuí̱nalh \r (Mr. 16.14‑18; Lc. 24.36‑49; Jn. 20.19‑23) \p \v 16 Ixdiscípulos táalh nac Galilea y tácha̱lh nac aktum sipi ní ixca̱li̱ma̱paksi̱ni̱t Jesús. \v 17 Jesús ca̱tasí̱nilh ixdiscípulos y acxni tá̱cxilhli xlacán talakachixcúhui̱lh ma̱squi makapitzi ni̱ tla̱n ixtaca̱najlaputún para xlá ixlama xastacnán. \v 18 Jesús ca̱ma̱lacatzúhui̱lh hua̱k ixdiscípulos y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Dios quimacama̱xqui̱lhá hua̱k ixtapáksi̱t ca̱quilhtamacú y nac akapú̱n. \v 19 Chí cca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n capítit ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú, caca̱li̱ta̱chihui̱nántit hua̱k cristianos la̱ tancs naquintali̱pa̱huán; caca̱liakmunútit nac ixtapáksi̱t Quinti̱cú, nac ixtapáksi̱t Ixkahuasa, y nac ixtapáksi̱t Espíritu Santo. \v 20 Caca̱li̱ma̱paksí̱tit cristianos catakáxmatli y catatláhualh hua̱k ixtapáksi̱t. Huixín ni̱tú cali̱puhuántit porque camá̱n ca̱maktakalhá̱n cha̱li cha̱lí hasta xní nalakó ca̱quilhtamacú. \p Chuná calalh, amén.