\id ACT \h HECHOS \toc1 IXTASCUJUTCAN APOSTOLES \toc2 HECHOS \toc3 Hch. \mt1 IXTASCUJUTCAN APOSTOLES \c 1 \p \v 1 Tali̱pa̱u quiamigo Teófilo: \p Xla̱huan libro ni̱ma̱ ctzokli y cma̱lakacha̱nín, cli̱ta̱chihui̱nán la̱ta tú tláhualh y má̱si̱lh Jesús la̱ta tima̱lacatzúqui̱lh ixtascújut ca̱quilhtamacú \v 2 hasta acxni alh nac akapú̱n. Huix catzi̱ya la̱ makni̱ca, pero xlá lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n y ti̱puxum chichiní ca̱tasí̱nilh ixdiscípulos ca̱quilhtamacú xlacata nata̱cxila y natama̱luloka la̱ ixlama xastacnán. \v 3 Como ixca̱lacsacni̱t ixapóstoles antes naán nac akapú̱n tla̱n ca̱lacspí̱tnilh la̱ ixama lacatzucú ixtapaksi̱t Dios y ca̱li̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh Espíritu Santo tú ixli̱tlahuatcán a̱stá̱n. \s1 Jesús ma̱lacnú ama ma̱lakachá Espíritu Santo \p \v 4 Maktum acxni ca̱tasi̱nipá, ca̱huánilh: \p ―Ni̱ cataxtútit jaé ca̱chiquí̱n xla Jerusalén; juú catamakxtáktit; cakalhí̱tit naca̱ma̱xqui̱caná̱tit ixli̱tlihueke Espíritu Santo la̱ ca̱ma̱lacnu̱nín Quinti̱cú. \v 5 Pues huixín catzi̱yá̱tit xlacata Juan Bautista ixliakmunu̱nán chúchut pero huixín pa̱t ca̱liakmunucaná̱tit ixli̱tlihueke Espíritu Santo yaj maka̱s chichiní. \p \v 6 Maktum tunu quilhtamacú acxni ca̱tasi̱nipá ixdiscípulos, xlacán takalasquínilh: \p ―Quimpu̱chinacán Jesús, ¿huá jaé quilhtamacú pa̱t lakma̱xtuya quimpu̱latama̱ncán Israel la̱ ta̱kchipani̱t romanos? \p \v 7 Jesús ca̱kálhti̱lh: \p ―Huixín ni̱ ca̱mini̱niyá̱n nacatzi̱yá̱tit tú yá quilhtamacú o tú yá chichiní ama ma̱kantaxtí Quinti̱cú Dios tú xlá laclhca̱ni̱t ama tlahuá a̱stá̱n ca̱quilhtamacú. \v 8 Pero acxni namaklhti̱naná̱tit ixli̱tlihueke Espíritu Santo huixín pa̱t kalhi̱yá̱tit li̱camama naquila̱li̱chihui̱naná̱u juú nac Jerusalén, nac pu̱latama̱n Judea, nac Samaria y na̱ chuná hua̱k lactzú y laclanca pu̱latama̱n ni̱ma̱ tahuila̱na ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú. \s1 Jesús an nac akapú̱n y cha̱tuy ángeles tali̱chihui̱nán \p \v 9 Maktum ixdiscípulos Jesús hua̱k ixtatamakstokni̱t, y ¡ana tuncán Jesús aktlapako̱lh la̱ puclhni y tzúculh ta̱cxtú nac akapú̱n caj la̱ cakosli! \v 10 Hua̱k acs ixtalaca̱ni̱t la̱ ixta̱cxtuma Jesús y lakasu̱t tzúculh talakatzanká; hasta ni̱ para tá̱cxilhli la̱ calakata̱yachi cha̱tuy lacchixcuhuí̱n makstarankán ixtalhaka̱nani̱t, \v 11 y chuné tachihuí̱nalh: \p ―Lacchixcuhuí̱n xalac Galilea, huixín acxilhni̱tántit la̱ ani̱t Jesús nac akapú̱n, pero ni̱tú capuhuántit porque la̱ acxílhtit tá̱cxtulh nac akapú̱n, chuná namimpará y ta̱ctapará ixli̱maktuy ca̱quilhtamacú. \s1 Putzacán tí natanú ixlakapu̱xoko Judas Iscariote \p \v 12 Aná jaé ní ixtatamakstokni̱t cristianos ixuanicán Monte de los Olivos. A̱stá̱n táalh nac ca̱chiquí̱n xla Jerusalén ní ixtatamakxtaka, tatlá̱hualh como aktum kilómetro. \v 13 A̱stá̱n tatá̱cxtulh nac ixli̱quilhmactuy chiqui ni̱ma̱ ixtapu̱huila̱na. Juú ixtatamakxtaka Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Santiago ixkahuasa Alfeo, Simón el cananista y Judas ixta̱cam Jacobo. \v 14 Xlacán siempre ixtatamakstoka xlacata acxtum natakalhtahuakaní Dios con ixli̱talakapasni Jesús, ixna̱na na̱ chuná y makapitzi lacchaján ni̱ma̱ na̱ ixtamín. \p \v 15 Maklhu̱hua chuná jaé ixtakalhtahuaká y maktum ixtatamakstokni̱t ma̱x como ciento veinte cristianos, Pedro tá̱yalh y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p \v 16 ―Li̱ta̱caman, ixtamaclacasquiní naqui̱taxtú tú ixlaclhca̱ni̱t Dios, ca̱ksántit la̱ ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Espíritu Santo rey David catzokli nac ixlibro tú ixama akspulá amá chixcú tí ca̱cpúxculh cristianos natachipá y natalí̱n Jesús nac pu̱la̱chi̱n. \v 17 Ma̱kachakxi̱tittá xlacata cca̱li̱ta̱chihui̱namá̱n Judas Iscariote amá tí na̱ ixlacsaccani̱t naquinca̱ta̱scujá̱n. \v 18 Pero como liakskahuínalh Quimpu̱chinacán ma̱xqui̱ca tumi̱n y huá li̱tamá̱hualh aktum ca̱quihuí̱n. Pero, ¿tucu li̱macuánilh? Ixacstu ta̱kpíxchi̱lh y acxni pa̱tástalh hua̱k ixpa̱lu̱hua ta̱kahuani̱ko̱lh ca̱tiyatni. \v 19 Tú pá̱xtokli Judas tuncán tacatzi̱ko̱lh cristianos tí talama̱na nac Jerusalén y tali̱ma̱pa̱cúhui̱lh jaé ca̱quihuí̱n Campo de Sangre. \v 20 Nac ixlibro xla Salmos rey David na̱ tzokli ixlacatacán namá cristianos tú ca̱pa̱xtoka acxni tachipá jaé tijia, pues lacatum tzokli: \q1 Akxtakmákalh ixchic, yaj tí capu̱latáma̱lh. \m A̱lacatunu huan: \q1 Tunu tí cachípalh ixtascújut. \p \v 21 ’Huá cca̱li̱huaniyá̱n, calacputzáu tí nali̱lhca̱yá̱u natanú ixlakapu̱xoko Judas. \v 22 Juú tahuila̱na makapitzi lacchixcuhuí̱n tí tata̱latapu̱li̱ni̱t Jesús la̱ta tiakmúnulh Juan hasta acxni alh nac akapú̱n cquilacati̱ncán. Calacsacuí tí ma̱s ma̱ccha̱ní talacapa̱stacni xlacata naquinca̱ta̱latapu̱li̱yá̱n y naquinca̱ta̱ma̱luloká̱n Jesús lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n y lama xastacnán. \p \v 23 Amá cristianos tama̱pa̱cúhui̱lh cha̱tuy lacchixcuhuí̱n ma̱s xalactali̱pa̱u: cha̱tum ixuanicán José ixli̱lakapascán Barsabás y xa̱cha̱tum ixuanicán Matías. \v 24 A̱stá̱n pu̱tum tzúculh takalhtahuakaní Dios, ixtahuán: \p ―Quimpu̱chinacán, huix hua̱k ca̱lakapasa ixtapuhua̱n quinacujcán. \v 25 Aquín cca̱lacsacui jaé cha̱tuy lacchixcuhuí̱n, quila̱ma̱cxcatzi̱níu ticu li̱lhca̱ni̱ta natanú ixpu̱xoko Judas, pues xlá laktzánka̱lh y alh akxtakajnán ní ixmini̱ní. \p \v 26 La̱ takalhtahuakako̱lh ca̱li̱maca̱nca suerte ixcha̱tuycán y tocá̱rli̱lh Matías natanú ixlakapu̱xoko Judas, y la̱ta amá quilhtamacú ca̱ta̱ma̱paksí̱nalh cha̱ca̱huitu apóstoles. \c 2 \s1 Tí tali̱pa̱huán Jesús tamaklhti̱nán Espíritu Santo \p \v 1 Ni̱ lhu̱hua quilhtamacú alh acxni lakcha̱mpá tunu ixtacuhuinican judíos ixuanicán Pentecostés y hua̱k amá tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús ixtatamakstokni̱t nac aktum ákxtaka. \v 2 Aná ixtatanu̱ma̱na acxni takáxmatli nac akapú̱n la̱ cajílilh y ¡suannc ca̱laktánu̱lh la̱ aktum akxtulú̱n, ixtasí la̱ aktum maclanca lhcúya̱t! \v 3 Ya̱ para ixtama̱kachakxí tú ixqui̱taxtuma acxni tzúculh tapitzí catzuntín amá lhcúya̱t la̱ capíricxli, y ca̱ctánu̱lh cha̱tum cha̱túm nac ixtalacapa̱stacnicán. ¡Chuná jaé ixca̱liakmunucani̱t ixli̱tlihueke Espíritu Santo! \v 4 La̱ tamaklhti̱nako̱lh ixli̱tlihueke Espíritu Santo tla̱n tachihuí̱nalh ti̱pa̱katzi tachihuí̱n ni̱ma̱ ni̱cxni ixtakaxmatni̱t. \p \v 5 Nac Jerusalén ixtamini̱t talakachixcuhui̱nán lhu̱hua judíos ni̱ma̱ ixtalama̱na katunu ca̱chiquí̱n y pu̱latama̱n amá quilhtamacú. \v 6 Acxni takáxmatli maca̱csá̱nalh nac akapú̱n amá la̱ akxtulú̱n lacapala táalh nac ákxtaka ní ixtatanu̱ma̱na apóstoles. Acxni tácha̱lh, ni̱ ixtaca̱najlaputún tú ixqui̱taxtuma, pues cha̱tunu apóstoles ixchihui̱nán nac ixtachihui̱ncán ni̱ma̱ ixchihui̱nancán nac ixpu̱latama̱ncán. \v 7 A̱huata acs tatá̱yalh, ixtahuán: \p ―Jaé lacchixcuhuí̱n xalac Galilea, ¿tucu ixkasatcán? \v 8 ¿Hua̱nchi tla̱n tachihui̱nán quintachihui̱ncán ni̱ma̱ aquín chihui̱naná̱u nac quimpu̱latama̱ncán? \v 9 ¿Nicu tali̱ma̱kachakxí ixtachihui̱ncán tí tamini̱t juú? Pues juú talaya̱na cristianos xalac Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, \v 10 Asia, Frigia, Panfilia, Egipto, Africa amá pu̱latama̱n ni̱ma̱ huilachá pakana̱chá nac Cirene. \v 11 Na̱ tamini̱t cristianos xalac Creta y Arabia, y hasta cristianos romanos na̱ talaya̱na juú, makapitzi juú talakahuani̱t y tunu caj tapaktanu̱ni̱t judíos natali̱pa̱huán Dios ni̱ma̱ talakachixcuhuí xlacán. ¡Ni̱ para li̱ca̱najlaputu la̱ tali̱chihui̱nán namá cristianos ixtascújut Dios nac quintachihui̱ncán! \p \v 12 Lhu̱hua ni̱ ixtacatzí tú natalacpuhuán y huata ixtara̱kalasquiní: \p ―¿Cha̱ nicu ama qui̱ta̱yá jaé tú kaxmatma̱náu? \p \v 13 ―¡Ni̱ caso catlahuátit, takachí namá lacchixcuhuí̱n! ―ixtakalhti̱nán makapitzi. \s1 Pedro ca̱lacspi̱tní cristianos tú qui̱taxtuma \p \v 14 Entonces hua̱k apóstoles tatá̱yalh ixlacati̱ncán y Pedro chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh cristianos: \p ―Huixín cristianos xalac Jerusalén y huixín tí tani̱tántit xala mákat y quila̱kaxmatma̱náu, \v 15 cama̱kachakxí̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n: Makapitzi huixín huaná̱tit xlacata aquín ckachi̱yá̱u. ¡Nicu li̱puhuaná̱tit ckachi̱yá̱u si apenas las nueve de la mañana! \v 16 Huixín ni̱ ma̱kachakxi̱ni̱nántit xlacata nac milacati̱ncán kantaxtuni̱t amá tú tima̱cxcatzí̱ni̱lh Dios profeta Joel maká̱n quilhtamacú. Xlá chuná tzokli ixtapuhua̱n Dios: \q1 \v 17 Ama cha̱n quilhtamacú acxni hua̱k cristianos cama ma̱xquí quintalacapa̱stacni. \q1 Lacchixcuhuí̱n y lacchaján ama ta̱cxcatzí y tali̱chihui̱nán quintapuhuá̱n, \q1 lakkahuasán y lactzumaján cama ca̱li̱ma̱lacahua̱ní quintascújut, \q1 y lakko̱lún lhu̱hua tú cama ca̱li̱ma̱ma̱nixní. \q1 \v 18 Hua̱k lacchixcuhuí̱n y lacchaján tí quintamacuaní \q1 ama ca̱kchipaní ixtalacapa̱stacnicán Quiespíritu xlacata naquintali̱chihui̱nán. \q1 \v 19 Nac akapú̱n pa̱t acxilá̱tit tú ni̱cxni ixtasi̱ni̱t, \q1 y nac ca̱quilhtamacú cama li̱ma̱lacahua̱ni̱nán la̱ kalhni, la̱ lhcúya̱t y la̱ jin. \q1 \v 20 Chichiní ama talakapaklhtu̱tá y papá ama tasí la̱ cakálhi̱lh kalhni; \q1 y huá jaé quilhtamacú acxni ama min Mimpu̱chinacán xlacata naca̱ma̱si̱niyá̱n la̱ kalhí ixli̱tlihueke ixli̱ma̱paksí̱n. \q1 \v 21 Amá cristianos tí tamaksquín Dios caca̱lakalhámalh ama talakma̱xtú ixli̱stacnicán. \p \v 22 Pedro la̱ta ixma̱ti̱tumi̱ni̱t ixtalacapa̱stacni, ca̱huanipá: \p ―¡Tla̱n cama̱kachakxí̱tit tú camá̱n ca̱huaniyá̱n huixín lacchixcuhuí̱n xalac Israel! Huixín catzi̱yá̱tit la̱ latáma̱lh namá chixcú Jesús xalac Nazaret, Dios ixlacsacni̱t y má̱xqui̱lh hua̱k ixli̱tlihueke xlacata naca̱tlahuá laclanca ixtascújut y chuná ca̱li̱ma̱lacahua̱ní̱n la̱ kalhí ixli̱tlihueke. \v 23 Dios maká̱n ixlaclhca̱ni̱t tú ixama qui̱taxtú huá li̱mákxtakli cama̱lacapú̱tit nac ixpu̱ma̱paksi̱ncán romanos y chuná tla̱n makní̱tit nac culu̱s. \v 24 Pero ni̱cxni lacpuhuántit xlacata ixpu̱china ca̱li̱ní̱n ni̱ lá makatlájalh pues ixliaktutu chichiní a̱stá̱n lacastacuánalh porque Dios ixma̱xqui̱ni̱t ixli̱tlihueke. \v 25 Calacapa̱stáctit la̱ rey David tzokli xlacata Ixpu̱chiná Cristo, chuné ta̱chihuí̱nalh Dios: \q1 Cacxila la̱ quinta̱tla̱huán Quimpu̱chiná, \q1 cacxcatzí la̱ quimakta̱yá xlacata ni̱tú naquima̱laktzanké. \q1 \v 26 Huá xlacata snu̱n li̱pa̱xahuá quinacú, \q1 y quisi̱máka̱t cli̱huán lacla̱n tachihuí̱n xlacata naclakachixcuhuí. \q1 Pues ccatzí ma̱squi quimacni ama ní cama lacastacuanampará. \q1 \v 27 Porque ni̱ pa̱t akxtakmakana quili̱stacni nac ca̱li̱ní̱n, \q1 ni̱ para pa̱t li̱makxtaka napu̱chí̱n ixmacni Minkahuasa tí macuanini̱tán. \q1 \v 28 Huix quima̱si̱nini̱ta tijia ni̱ma̱ tancs nacli̱chá̱n nac akapú̱n, \q1 xlacata nacli̱pa̱xahuayá̱n acxni naclakcha̱ná̱n nac mimpa̱xtú̱n huix Quimpu̱chiná. \p \v 29 ’Li̱ta̱camán, ¿ticu ixli̱chihui̱nama rey David? Xlá latáma̱lh, ni̱lh y muju̱ca la̱ cati̱hua chixcú y hua̱k aquín catzi̱yá̱u ní taju̱ma. \v 30 Li̱ta̱camán, rey David ixli̱chihui̱nama cha̱tum ixli̱talakapasni ni̱ma̱ ixama lakahuán, ixama tanú ixlakapu̱xoko ixpu̱ma̱paksí̱n, pues xlá na̱ profeta ixuani̱t y Dios chú tancs ma̱lacnú̱nilh. \v 31 Rey David maká̱n tili̱lacahuá̱nalh xlacata Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtuyá̱n ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n, ni̱ ixama tamakxtaka ixli̱stacni nac ca̱li̱ní̱n, ni̱ para ixmacni ixama pu̱chí̱n nac tíyat. \p \v 32 ’Aquín cacxilhni̱táu Jesús xastacnán y tla̱n cma̱luloká̱u xlacata Dios ma̱lacastacuáni̱lh ca̱li̱ní̱n. \v 33 Acxni alh nac akapú̱n ní ixama ta̱ma̱paksi̱nán Ixti̱cú, maklhtí̱nalh hua̱k ixli̱tlihueke y quinca̱ma̱lacnu̱nín ixama quinca̱ma̱lakacha̱niyá̱n Espíritu Santo. Chí huixín acxilhni̱tántit y kaxpatni̱tántit la̱ quinca̱ma̱lakacha̱nini̱tán ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \v 34 Ah, xacaktzonksuama cca̱huaniyá̱n, Dios ni̱ ma̱lacnú̱nilh rey David nata̱ma̱paksi̱nán pues xlá na̱ huá: \q1 Quinti̱cú Dios huánilh Quimpu̱chiná tí ixama quilakma̱xtú: \q1 “Catahuila nac quimpa̱xtú̱n, \q1 \v 35 hasta xní nacca̱ma̱ktzuhuí hua̱k mienemigos xlacata natalakachixcuhui̱yá̱n.” \p \v 36 ’Hua̱k huixín cristianos xalac Israel tí quila̱kaxmatma̱náu, aquit tancs cma̱luloka xlacata jaé chixcú Jesús tí huixín makní̱tit nac culu̱s Dios li̱lhca̱ni̱t Quimpu̱chinacán nahuán tí naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 37 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihui̱n Pedro amá cristianos tzúculh tali̱puhuán ixnacujcán tú ixtatlahuani̱t y takalasquínilh Pedro y xa̱makapitzi apóstoles: \p ―Li̱ta̱camán, ¿tucu quili̱tlahuatcán? \p \v 38 Pedro ca̱kálhti̱lh: \p ―Cakalhapalanítit Jesucristo tú ni̱ tla̱n tlahuani̱tántit ixlacati̱n Dios y cha̱tunu cata̱kmúnulh nac ixtacuhui̱ni Jesucristo xlacata nama̱tzanke̱naní ixtala̱kalhí̱n y Dios nama̱xquí ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \v 39 Pues Jesús ma̱lácnu̱lh Dios ama ca̱ma̱xqui̱yá̱n ixli̱tlihueke Espíritu Santo hua̱k huixín y mincamancán y na̱ chuná hua̱k cristianos xala cani̱huá ca̱quilhtamacú tí ca̱tasaní Dios natali̱pa̱huán. \p \v 40 Pedro lhu̱hua ma̱s la̱ ca̱li̱ta̱chihuí̱nalh Jesús, na̱ ca̱lacspí̱tnilh la̱ ixli̱latama̱tcán. Ca̱huánilh ni̱ catamakslihuékelh ixkasatcán amá ni̱ lactla̱n cristianos xala ca̱quilhtamacú, para xli̱ca̱na ixtacha̱mputún ixpa̱xtu̱n Dios nac akapú̱n. \s1 Ixlatama̱tcán tí xla̱huán tali̱pá̱hualh Jesús \p \v 41 La̱ chihui̱nanko̱lh Pedro, amá chichiní tali̱pá̱hualh Jesús como cha̱tutu mi̱lh cristianos y cha̱tunu cristianos tata̱kmúnulh. \v 42 Amá cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús ixtalakatí tama̱kantaxtí tú ixtama̱sí apóstoles, acxtum ixtalacchihui̱nán tú ixtatlahuá, macxtum ixtakalhtahuakaní Dios, ixtama̱kpitzí ixtahuajcán. \p \v 43 Dios ca̱ma̱tláhui̱lh apóstoles lhu̱hua laclanca tascújut y hua̱k cristianos ixtaca̱cní tú ixta̱cxila. \v 44 Jaé cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús ni̱ ixtalactlancán, quilhpa̱xtum ixtara̱lakalhamán, ixtara̱makta̱yá acxni tú ixmaclacasquín cha̱tum cristiano. \v 45 Ni̱ caj cha̱tum sta̱lh la̱ta tú ixkalhí, ixmacama̱stá xatumi̱n xlacata nama̱kpitzicán y naca̱ma̱xqui̱cán tí ixca̱tzanka̱ní ixtamaclacasquín. \v 46 Cha̱li cha̱lí ixtatamakstoka nac lanca pu̱siculan xalac Jerusalén ixtalakachixcuhuí Dios. A̱stá̱n ixtatamakstoka nac aktum ákxtaka y aná li̱pa̱xáu lakxtum ixtahua̱yán la̱ li̱ta̱camán; ixtapa̱xcatcatzi̱ní Dios tú ixtlahuani̱t ixlacatacán. \v 47 Hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí̱n ixtalakatí la̱ ti̱tum ixtaya̱huani̱t ixtalacapa̱stacnicán y ca̱li̱tlá̱n ixtalama̱na, y Dios na̱ chuná cha̱li cha̱lí ixca̱lakxta̱palí ixkasatcán cristianos, ixtapaktanú amá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \c 3 \s1 Aksa̱nán cha̱tum chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán \p \v 1 Maktum Pedro y Juan ixta̱ma̱na talakachixcuhui̱nán nac lanca ixpu̱siculancan judíos xalac Jerusalén como a las tres de la tarde pues hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús chú ixtali̱smani̱ni̱t talakachixcuhui̱nán. \v 2 Cha̱li cha̱lí ixtahuilá nac lacapuhui̱lhta cha̱tum chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán la̱ta tilakáhualh. Huí tí ixmín huilí nac puhui̱lhta pu̱siculan huanicán la Hermosa xlacata naca̱maksquín limosna judíos tí ixtatanú. \v 3 Acxni cá̱cxilhli Pedro y Juan ixama tatanú nac pu̱siculan ca̱huánilh: \p ―Quila̱ma̱xquí̱u actzu limosna. \p \v 4 Xlacán acs talacá̱nilh y Pedro kálhti̱lh: \p ―Pu̱la tla̱n quila̱laca̱cxilhui. \p \v 5 Xlá ixpuhuán ama̱ca ma̱xqui̱cán tumi̱n. \v 6 Pero Pedro tuncán huanipá: \p ―Aquit ni̱ cli̱mín tumi̱n pero camá̱n ma̱xqui̱yá̱n tú ma̱s ama macuaniyá̱n. ¡Ixli̱tlihueke Jesucristo xalac Nazaret camakta̱yán y catlá̱huanti tuncán! \p \v 7-8 Amá chixcú scayaj catzanko̱lh y maklhcátzi̱lh la̱ tzúculh tatlihueklha ixtujún ixcha̱xpá̱n. Tzáksalh ta̱yá; Pedro makachípalh, ¡chixx yá̱hualh y stucaj ta̱yachá la̱ta kósnalh. A̱stá̱n tzúculh tla̱huán. Pedro y Juan tatánu̱lh nac lanca pu̱siculan; xlá ca̱takókelh hasta ixkosnanti̱lhá la̱ta ixpa̱xahuama, ixpa̱xcatcatzi̱niti̱lhá Dios la̱ ixma̱ksa̱ni̱ni̱t. \v 9 Hua̱k cristianos tí ixtatanu̱ma̱na nac pu̱siculan acxni tá̱cxilhli amá chixcú talakápasli xlacata huá amá tí itsquihua̱yán. \v 10 Xlacán tajicuanko̱lh porque ni̱ ixtacatzí tú ixqui̱taxtunini̱t amá chixcú tí ixtahuilá cha̱li cha̱lí nac lacapuhui̱lhta la Hermosa. \s1 Pedro lacspi̱ta tí ma̱ksá̱ni̱lh amá chixcú \p \v 11 Amá chixcú tí ixaksa̱nani̱t ixca̱pakchipalí̱n Pedro y Juan y ni̱ ixca̱makxtakputún. Xlacán tácha̱lh lacatum ní huanicán Portal de Salomón y hua̱k cristianos táalh aná porque ixtacatzi̱putún tú ixqui̱taxtuni̱t. \v 12 Pedro ni̱ makatzánka̱lh quilhtamacú y chuné tzúculh ca̱ta̱chihui̱nán cristianos: \p ―Huixín lacchixcuhuí̱n xalac Israel, ¿hua̱nchi ca̱maka̱klhayá̱n tú qui̱taxtuni̱t? Huixín quila̱ca̱cni̱yá̱u la̱mpara aquín ckalhi̱yá̱u li̱tlihueke tú cli̱ma̱ksa̱ní̱u jaé chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán. \v 13 Mili̱catzi̱tcán xlacata amá Dios tí tali̱pa̱huani̱t Abraham, Isaac, Jacob y hua̱k xalakmaká̱n quili̱tlakapasnicán, ma̱xqui̱ni̱t Ixkahuasa ixpu̱táhui̱lh nac ixpa̱xtú̱n. Amá chixcú tí huixín ma̱lacapú̱tit nac pu̱ma̱paksí̱n y acxni Pilato ixmakxtakputún huixín ni̱ ma̱tla̱ní̱tit. \v 14 ¡Cacatzi tucu xlacata huixín ni̱ ma̱tla̱ní̱tit camakxtakca amá tla̱n chixcú tí tancs ixlama y cha̱ ma̱tla̱ní̱tit camakxtakca cha̱tum makni̱ná! \v 15 Chuná jaé makní̱tit amá chixcú tí ixmacama̱xqui̱cani̱t hua̱k quili̱stacnicán. Pero Dios ma̱lacastacuáni̱lh ca̱li̱ní̱n y aquín tla̱n cma̱luloká̱u lama xastacnán Jesús. \v 16 Aquín cli̱pa̱huani̱táu Jesús ixli̱hua̱k quintapuhua̱ncán y jaé chixcú ni̱ma̱ lakapasá̱tit ni̱ lá ixtla̱huán aksa̱nani̱t porque cli̱quilhani̱táu ixli̱tlihueke Jesús y chí huixín acxilhni̱tántit la̱ ma̱ksá̱ni̱lh. \p \v 17 ’Huixín y xanapuxcun judíos makní̱tit Jesús pero ccatzí xlacata ni̱cxni ma̱kachakxí̱tit tú xlacata chú li̱tlahuátit. \v 18 Dios ca̱maclacasquín huixín pues chuná ma̱kantáxti̱lh la̱ ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh profetas ixama akxtakajnán Cristo tí ixama ma̱lakachá naca̱lakma̱xtú cristianos. \v 19 Chí tamaclacasquiní calakxta̱palí̱tit milatama̱tcán ixlacati̱n Dios y cali̱pa̱huántit ixli̱hua̱k minacujcán xlacata naca̱xapaniyá̱n mintala̱kalhi̱ncán y naca̱makapa̱xahuayá̱n. \v 20 Pues naca̱lakacha̱niyá̱n Cristo tí naca̱lakma̱xtuyá̱n la̱ ixlaclhca̱ni̱t milacatacán maká̱n quilhtamacú. \v 21 Pero chí amajcú latama̱pará Jesús nac akapú̱n maka̱s quilhtamacú hasta nalacca̱xtlahuakó Dios tú laclhca̱ni̱t pues xalakmaka̱n profetas chú tali̱chihui̱nani̱t. \v 22 Aquit ni̱ chu̱ta cchihui̱nama, ca̱ksántit tú ca̱huánilh Moisés xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán: “Quimpu̱chinacán Dios quilácsacli nacca̱cpuxcuná̱n, pero ama cha̱n quilhtamacú juú nac quimpu̱latama̱ncán ama lactaxtú tunu ma̱s tali̱pa̱u tí ama ma̱xquí ixli̱ma̱paksí̱n. Cakaxpáttit tú naca̱huaniyá̱n \v 23 porque tí ni̱ tlahuá tú li̱ma̱paksi̱nán ni̱ ama li̱pa̱xahuá tú naca̱ma̱xquí Dios ixcamán y hasta ama̱ca ma̱laksputucán.” \p \v 24 ’Huá cca̱li̱huaniyá̱n, ¿hua̱nchi ni̱ ma̱kachakxi̱yá̱tit tú qui̱taxtuma jaé quilhtamacú? Samuel y xa̱makapitzi profetas hua̱k tali̱chihui̱nani̱t tú acxilhma̱náu. \v 25 Dios ma̱lakácha̱lh profetas xlacata naca̱ma̱lacnu̱niyá̱n ixama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum tí naca̱lakma̱xtuyá̱n. Huixín namá judíos tí Dios ca̱li̱chihuí̱nalh acxni huánilh Abraham: “Hua̱k cristianos xala ca̱quilhtamacú cama ca̱ma̱xquí quintalakalhamá̱n caj ixlacatacán mili̱talakapasni xala a̱stá̱n.” \v 26 Dios ca̱ma̱lakacha̱nín Jesús Ixkahuasa pu̱la huixín xalac Israel xlacata naca̱xapaniyá̱n mintala̱kalhi̱ncán y naca̱ma̱xqui̱yá̱n li̱pa̱xau latáma̱t. \c 4 \s1 Pedro y Juan ca̱ma̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n \p \v 1-2 La̱ta istzamacán, Pedro y Juan talácspi̱tli la̱ ama talacastacuanán ni̱n nac ca̱li̱ní̱n; ixtahuán xlacata Jesús ixtaxtunini̱t ca̱li̱ní̱n ixlama xastacnán. Pero xanapuxcun curas y saduceos tali̱sí̱tzi̱lh la̱ ixtachihui̱nán; ixli̱puntzú tatá̱chilh xapuxcu policía tí ixmaktakalhnán nac pu̱siculan, ca̱chipaca ixcha̱tuycán, \v 3 ca̱li̱nca nac pu̱la̱chi̱n, y como smalankaná ixuani̱t aná talakaxkákalh amá tzisni. \v 4 Pero lhu̱hua cristianos tí takáxmatli ixtachihui̱ncan Pedro y Juan taca̱nájlalh y amá chichiní tali̱pá̱hualh Jesús cha̱quitzis mi̱lh cristianos huata lacchixcuhuí̱n. \p \v 5 Ixli̱cha̱lí nac Jerusalén tatamákstokli nac ixpu̱ma̱paksi̱ncán hua̱k xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n, xalactali̱pa̱u ixli̱talakapasnican xanapuxcun curas, xalactali̱pa̱u lakko̱rutzi̱n, ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos. \v 6 Aná ixtatanu̱ma̱na Anás, lihua xako̱rutzi̱n cura Caifás, Juan y Alejandro. \v 7 Xlacán tali̱ma̱paksí̱nalh caca̱li̱minca Pedro y Juan xlacata naca̱ma̱kalhapali̱cán. Acxni ca̱li̱chinca ca̱kalasquinica: \p ―¿Tucu ca̱li̱ma̱paksi̱ni̱tán, y ticu ca̱ma̱xqui̱ni̱tán li̱tlihueke nama̱ksa̱ni̱yá̱tit jaé chixcú? \p \v 8 Pedro ni̱ para tziná ixjicuán porque Espíritu Santo hua̱k ixma̱lacpuhua̱ní y ca̱kálhti̱lh: \p ―Lactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n y lakko̱lún tí quila̱ma̱kalhapali̱ma̱náu, \v 9 ¿huixín catzi̱putuná̱tit nicu liaksá̱nalh namá chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán? \v 10 Pues tla̱n ni̱ cjicuaná̱u cca̱huaniyá̱n nacmilacati̱ncán y cani̱hua pu̱latama̱n xlacata jaé chixcú ma̱ksá̱ni̱lh ixli̱tlihueke Jesucristo namá chixcú xalac Nazaret ni̱ma̱ huixín makní̱tit nac culu̱s. Pero Dios ma̱lacastacuáni̱lh y lama xastacnán, ¡huá ma̱ksá̱ni̱lh jaé chixcú! \v 11 Nac Escrituras Dios huan xlacata Jesús huá namá chíhuix ni̱ma̱ ixli̱lhca̱ni̱t nata̱yá nac ixcha̱stu̱n chiqui la̱ cha̱ya xlacata aná natzinca̱snankó ákxtaka, pero huixín lakmakántit. \v 12 Huata Jesús tla̱n lakma̱xtunán; Dios ni̱ ma̱lakacha̱ni̱t tunu chixcú tí natali̱pa̱huán y naca̱lakma̱xtú cristianos ca̱quilhtamacú. \p \v 13 Amá lacchixcuhuí̱n ixtaca̱cní la̱ ixtachihui̱nán Pedro y Juan porque xlacán ni̱ ixtakalhtahuakani̱t, ni̱ para ixtaskalalani̱t pero ti̱tum ixtaya̱huá ixtalacapa̱stacnicán acxni ixtachihui̱nán. Talacpúhualh xlacata Jesús ni̱ chu̱ta ixmínit, pues xlacán tla̱n ixtama̱kachakxi̱ni̱t tú ixca̱ma̱si̱nini̱t. \v 14 Como aná ixyá amá chixcú tí ixaksa̱nani̱t, yaj tacátzi̱lh tú natakalhti̱nán. \v 15 Mejor tali̱ma̱paksí̱nalh caca̱tamacxtuca Pedro y Juan y tzúculh tara̱kalasquiní entre xlacán: \p \v 16 ―¿Tucu ca̱tlahuaniyá̱u jaé lacchixcuhuí̱n? Juú nac Jerusalén lacapala ta̱kahuani̱ni̱t tachihuí̱n la̱ tama̱ksá̱ni̱lh namá chixcú y aquín ni̱ lá akskahuinaná̱u y huaná̱u xlacata ni̱ ca̱na tú tatláhualh pues ¡nachu yá namá chixcú! \v 17 Ma̱x tú quili̱tláhuatcán, caca̱maka̱klhahuí xlacata yaj catali̱chihuí̱nalh namá chixcú Jesús, porque para ni̱ takaxmata tapala̱xlá ama ca̱qui̱taxtuní. \p \v 18 Ixli̱puntzú ca̱li̱mimparaca Pedro y Juan ixlacati̱ncán y tahuánilh tú ixtalacpuhuani̱t y la̱ ixtalacchihui̱nani̱t. \v 19 Pero Pedro ca̱kálhti̱lh: \p ―Quila̱huaníu, ¿ticu ckaxmatniyá̱u tú quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n nactlahuayá̱u, Dios o huixín? \v 20 Aquín ni̱ lá cli̱makxtaká̱u cli̱chihui̱naná̱u tú cacxilhui y ckaxmatui acxni xacta̱lapu̱layá̱u Jesús ca̱quilhtamacú. \p \v 21 Amá lacchixcuhuí̱n takalhtí̱nalh: \p ―Pues para ni̱ tlahuayá̱tit tú cca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n huixín mincuentajcán tú ca̱qui̱taxtuniyá̱n a̱stá̱n. \p Pero ca̱makxtakca porque ni̱ lanca tú ixtatlahuani̱t y xa̱huá tajícualh porque cani̱huá lhu̱hua cristianos ixtapa̱xcatcatzi̱nima̱na Dios la̱ ixma̱ksa̱ni̱ni̱t \v 22 amá chixcú tí ixkalhi̱yá ti̱puxum ca̱ta la̱ta ni̱ lá ixtla̱huán. \s1 Hua̱k cristianos tamaksquín Dios li̱camama \p \v 23 La̱ tatáxtulh nacpu̱la̱chi̱n Pedro y Juan talákalh xa̱makapitzi discípulos y tali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh la̱ ixca̱kastacya̱huani̱t amá xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n; \v 24 y aná tuncán chuné tzúculh takalhtahuakaní Dios: \p ―Lanca Quimpu̱chinacán Dios tí tlahuani̱ta akapú̱n, tíyat, pupunú y la̱ta tú anán, ¡quila̱kaxmatui! \v 25 Huix ma̱lakacha Espíritu Santo cama̱lacpuhuá̱ni̱lh rey David catzokli ixkasatcan cristianos y xlá huá: \q1 ¿Hua̱nchi tí ni̱ tali̱pa̱huán Dios tata̱ra̱lacata̱quí Quimpu̱chinacán? \q1 ¡Pero ni̱tú ca̱li̱macuaní! \q1 \v 26 Nac ca̱quilhtamacú reyes tama̱lakxtúmi̱lh ixtalacpuhua̱ncán \q1 xlacata natata̱ra̱lacata̱quí Ixpu̱chinacán \q1 y tata̱rá̱nicli Cristo tí xlá ma̱lakácha̱lh. \p \v 27 ’Quimpu̱chinacán Dios, xli̱ca̱na chú qui̱táxtulh juú nac Jerusalén pues tatalakxtúmi̱lh rey Herodes, Poncio Pilato, lactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n xala mákat y cristianos xalac Israel y acxtum tata̱ra̱lacatá̱qui̱lh Minkahuasa Jesús tí huix ixlacsacni̱ta namacuaniyá̱n cani̱cxnihua quilhtamacú. \v 28 Xlacán ni̱ tatatúhuajli tama̱kantáxti̱lh tú ixlaclhca̱ni̱ta ixama qui̱taxtú. \v 29 Chí acxilhparani̱ta la̱ quinca̱maka̱klhacani̱tán. Cca̱maksquiná̱n caca̱ma̱xqui li̱camama cha̱tunu tí tali̱chihui̱nán mintachihuí̱n xlacata ni̱cxni catatachókolh, \v 30 y caca̱ma̱xqui li̱tlá̱n catatláhualh laclanca tascújut natama̱ksa̱ni̱nán xlacata cati̱huá nacatzí, tí li̱pa̱huán Minkahuasa Jesús ma̱xquí ixli̱tlihueke y chuná natalakachixcuhuí. \p \v 31 La̱ takalhtahuakako̱lh, amá chiqui ní ixtatanu̱ma̱na tatlánalh y ta̱cxcátzi̱lh la̱ Dios ixca̱ma̱lakacha̱nini̱t Espíritu Santo. A̱stá̱n tatíyalh li̱camama y ni̱ ixtaquilhpuhuán tali̱chihui̱nán Dios ní tzamacán. \s1 Hua̱k cristianos tara̱li̱makta̱yá tú takalhí \p \v 32 Hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús aktum ixtahuili̱ni̱t ixtalacapa̱stacnicán, la̱ta tú ixtakalhí ixtara̱ma̱kpitziní ixli̱hua̱kcán, ixca̱ma̱xqui̱cán tí ma̱s ixca̱tzanka̱ní tú natali̱hua̱yán. \v 33 Apóstoles na̱ chuná tancs ixtama̱luloka, ixtalacspi̱ta la̱ ixlacastacuanani̱t Jesús ixlama xastacnán y lhu̱hua ixtali̱pa̱huán Jesús acxni ixtachihui̱nán. \v 34 Dios ixca̱maktakalha porque acxtum la̱ li̱ta̱caman ixtara̱li̱cxila, ni̱ cha̱tum tí ixlactlancán ma̱s kalhí. Cha̱ tí ixtakalhí ixca̱quihui̱ncán, ixchiccán, ixtastá, \v 35 y xatumi̱n ixtamacama̱xquí apóstoles xlacata xlacán natama̱kpitzi y natama̱xquí tú ixca̱tzanka̱ní cha̱tum cha̱tum; \v 36 y na̱ chuná tláhualh cha̱tum chixcú tí levita xuani̱t y pu̱la xlama nac Chipre ixuanicán José, xlacán ixtali̱ma̱pa̱cuhuí Bernabé (jaé tacuhui̱ní huamputún “tí ca̱ma̱camaja cristianos”). \v 37 Xlá ixkalhí aktum ca̱quihuí̱n, pero sta̱lh y xatumi̱n ca̱macamá̱xqui̱lh apóstoles xlacata xlacán natama̱kpitzí. \c 5 \s1 Cha̱tum chixcú stá ixca̱quihuí̱n y acma̱xtú tumi̱n \p \v 1 Cha̱tum chixcú huanicán Ananías ixta̱cha̱t ixuanicán Safira na̱ tásta̱lh ixca̱quihui̱ncán. \v 2 Pero acxtum talacchihuí̱nalh y ta̱cmá̱xtulh actzu tumi̱n, y ni̱ma̱ kalhtá̱xtulh tamacamá̱xqui̱lh apóstoles y tahuánilh xlacata chú ixtali̱sta̱ni̱t. \v 3 Pedro acxcátzi̱lh tú ixtatlahuani̱t y huánilh Ananías: \p ―Ananías, ¿hua̱nchi li̱mákxtakti camakatlaján ixtapuhua̱n tlajaná nac minacú? Huix li̱cxilhni̱ta para tla̱n akskahuiya Espíritu Santo porque ni̱ katzí jaé tumi̱n la̱ li̱sta minca̱quihuí̱n. \v 4 Ananías, ¿tucu lani? ¿A poco ni̱ milá ixuani̱t namá ca̱quihuí̱n? Huix tla̱n ixquintila̱ma̱xquí̱u la̱ lacasquina porque huix ixma̱paksi̱ya mintumi̱n. Ma̱x tilacpúhuanti aquín ama quila̱kskahuiyá̱u, pero ni̱ chuná qui̱taxtuni̱t, ¡huix akskahuini̱ta Dios! \p \v 5 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihui̱n Pedro, Ananías tama̱chá ca̱tiyatni, ¡uyu tuncán ni̱lh! Hua̱k cristianos tí tá̱cxilhli y tacátzi̱lh tú ixpa̱xtokni̱t tajicuanko̱lh. \v 6 Makapitzi lakkahuasán tali̱máksuitli aktum sábana xani̱n Ananías xlacata nataán tamujú. \p \v 7 Pasá̱rlalh ma̱x aktutu hora acxni chilh ixta̱cha̱t, xlá ni̱ ixcatzí tú ixqui̱taxtuni̱t. \v 8 Huá li̱kalasquínilh Pedro: \p ―¿Huá jaé ixtapalh li̱stá̱tit minca̱quihui̱ncán la̱ quimá̱xqui̱lh minta̱ko̱lú? \p ―Je, chuná cli̱stá̱u ―kalhtí̱nalh Safira. \p \v 9 Pedro kálhti̱lh: \p ―¿Hua̱nchi li̱cxílhtit para tla̱n naakskahuiyá̱tit Espíritu Santo? Xlá ni̱ lá tí akskahuí, hua̱k acxcatzí. ¡Cá̱cxilhti, nachu tamín namá lakkahuasán tí taqui̱múju̱lh minta̱ko̱lú y na̱ pi̱huá ama tali̱ná̱n huix caj xlacata minta̱kskahuín! \p \v 10 Amá pusca̱t na̱ ¡pumm! tama̱chá ca̱tiyatni xaní̱n y amá lakkahuasán tásacli y táalh tamujú lacatzú ní ixtamuju̱ni̱t ixta̱ko̱lú. \v 11 Hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús acxni tacátzi̱lh tú ixtapa̱xtokni̱t Ananías y Safira ca̱maká̱klhalh tú ixta̱kspulani̱t. \s1 Ixapóstoles Jesús tama̱ksa̱ní lhu̱hua ta̱tatlaní̱n \p \v 12 Apóstoles ni̱ ixtali̱makxtaka tatamakstoka nac Portal de Salomón ní ixtali̱chihui̱nán Dios y lhu̱hua tí ixtama̱ksa̱ní amá ca̱chiquí̱n. \v 13 Ixtalama̱na tunu cristianos tí tze̱k ixtali̱pa̱huán Jesús y ni̱ ixta̱tamakstoka xa̱makapitzi ma̱squi ixtalakatí tú ixtatlahuá y la̱ ixtalama̱na. \v 14 Cha̱li cha̱lí ixtali̱tahuacá lacchixcuhuí̱n y lacchaján tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 15 Ni̱ caj maktum ixca̱ma̱pi̱cán ta̱tatlaní̱n nac tijia ní ixama lacpasa̱rlá Pedro xlacata naca̱chipá ixma̱spíle̱k y nata̱ksa̱nán. \v 16 Na̱ ixtali̱mín lhu̱hua ta̱tatlaní̱n y tí ixca̱makatlajani̱t tlajaná amá cristianos tí ixtalama̱na lacatzú nac Jerusalén y hua̱k ixca̱ma̱ksa̱ni̱cán. \s1 Pedro y Juan ca̱ma̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n y Dios ca̱lakma̱xtú \p \v 17 Xapuxcu ma̱paksi̱na cura y saduceos ca̱makasí̱tzi̱lh tú ixtatlahuá apóstoles, \v 18 y como ni̱ ixtama̱tla̱ní tali̱ma̱paksí̱nalh caca̱ma̱nu̱paraca nac pu̱la̱chi̱n Pedro y Juan. \v 19 Pero ca̱tzisní Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel, xlá ma̱líqui̱lh puhui̱lhta y ca̱huánilh catatáxtulh; chuné ca̱li̱ma̱páksi̱lh: \p \v 20 ―Capítit nac pu̱siculan, ni̱ cajicuántit cali̱chihui̱nántit namá tla̱n latáma̱t ni̱ma̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱tán Jesús. \p \v 21 Xlacán takáxmatli tú ca̱huánilh amá ángel y chu̱ta tzisa táalh nac pu̱siculan tama̱kalhchihui̱ní cristianos. Na̱ pi̱huá amá chichiní xalacatzisa, lihua xapuxcu cura ca̱ma̱makstokko̱lh hua̱k lakko̱lún tí ixtata̱ma̱paksi̱nán. Acxni pu̱tum tatahuilako̱lh tali̱ma̱paksí̱nalh caca̱li̱minca Pedro y Juan xlacata naca̱ma̱kalhapali̱cán. \v 22 Makapitzi policías táalh nac pu̱la̱chi̱n y como ni̱tú ixtatanu̱ma̱na tachi̱ní̱n lacapala táalh tahuaní amá lactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n: \p \v 23 ―Ccha̱u nac pu̱la̱chi̱n, nac lacaquilhti̱n ixtahuila̱na amá soldados tí ixtamaktakalhnama̱na, pero acxni cma̱liquí̱u puhui̱lhta ni̱ cha̱tum tí ixtanu̱ma. ¡Tuchi talánilh! \p \v 24 Amá lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n y xapuxcu policías a̱huata acs ixtara̱laca̱cxila. ¡Huitiyá ixtara̱kalasquiní nicu ixama qui̱ta̱yá amá tú ixquilhtzucuni̱t! \v 25 Chú ixtachihui̱nama̱najcú acxni chilh cha̱tum chixcú y ca̱huánilh: \p ―Namá lacchixcuhuí̱n ni̱ma̱ ca̱ma̱nú̱tit nac pu̱la̱chi̱n, tama̱kalhchihui̱nama̱na cristianos nac pu̱siculan. \p \v 26 Amá comandante lacapala ca̱tá̱alh ixpolicías ní ixtalaya̱na Pedro y Juan y ca̱li̱tlá̱n ca̱chípalh porque ixtajicuán para natasi̱tzí cristianos y naca̱ctahuacacán. \v 27 Acxni ca̱li̱cha̱nca ixlacati̱ncán amá ma̱paksi̱naní̱n, lihua xapuxcu cura ca̱huánilh: \p \v 28 ―Huixín kaxmatmakántit la̱ cca̱li̱huanín yaj cali̱chihui̱nántit namá chixcú Jesús. ¿Hua̱nchi la̱tiyá li̱chihui̱nampa̱nántit juú nac Jerusalén? ¡La̱mpara caj lacasquiná̱tit caquinca̱li̱ya̱huacán aquín cmakní̱u! \p \v 29 Pedro kálhti̱lh (ma̱squi xa̱makapitzi apóstoles na̱ ixtakalhpaktanú): \p ―Aquín ma̱s ckaxmatniyá̱u tú quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n Dios, ni̱ huá tú quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n lacchixcuhuí̱n. \v 30 Namá tali̱pa̱u Dios tí tali̱pa̱huani̱t xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán, ma̱lacastacuáni̱lh Jesús nac ca̱li̱ní̱n ma̱squi huixín makní̱tit nac culu̱s. \v 31 Pi̱huá namá Dios má̱xqui̱lh hua̱k ixli̱tlihueke Jesús xlacata natama̱paksi̱nán la̱ cha̱tum rey tí tla̱n ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos xalac Israel para talakmakán tú ni̱ tla̱n tatlahuani̱t pues xlá naca̱ma̱tzanke̱naní hua̱k ixtala̱kalhi̱ncán. \v 32 Aquín tla̱n cma̱luloká̱u xli̱ca̱na chú qui̱taxtú, xa̱huá Espíritu Santo tí ca̱ma̱xquí Dios amá cristianos tí tatlahuá ixtapáksi̱t na̱ tla̱n ma̱luloka quintachihui̱ncán. \s1 Ko̱rutzi̱n Gamaliel ca̱maklhti̱nán apóstoles \p \v 33 Amá lacchixcuhuí̱n li̱cuánit tasí̱tzi̱lh y taláclhca̱lh mejor caca̱makni̱ca apóstoles. \v 34 Pero cha̱tum skalala ko̱rutzi̱n fariseo ixuanicán Gamaliel li̱ma̱paksí̱nalh caca̱ma̱xtuca puntzú amá apóstoles. Jaé ko̱lú ixma̱ccha̱ní talacapa̱stacni tancs ixchihui̱nán, cati̱huá ixkaxmata tú ixuán. \v 35 Xlá ca̱huánilh ixcompañeros: \p ―Lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n, tla̱n calacpuhuántit tú pa̱t ca̱tlahuaniyá̱tit jaé lacchixcuhuí̱n. \v 36 Ca̱ksántit la̱ li̱mini̱táu nac quimpu̱latama̱ncán ni̱ lhu̱hua ca̱ta kalhí acxni tilactáxtulh amá chixcú ixuanicán Teudas. Xlá ixli̱tanú lanca y skalala chixcú, tatakókelh ma̱x cha̱cu̱ta̱ti ciento cristianos. Pero acxni makni̱ca tata̱kahuani̱ko̱lh tí ixtatakoké y aná láksputli tú ixtalaclhca̱ni̱t. \v 37 Ni̱ ixli̱maka̱s acxni ca̱tzokca cristianos tí natalakaxoko̱nán, lactaxtupá cha̱tum chixcú xalac Galilea ixuanicán Judas. Lhu̱hua tata̱tá̱yalh, pero ni̱ alh quilhtamacú makni̱ca y aná qui̱tá̱yalh ixtascújut. \v 38 Chí talactaxtuni̱t jaé lacchixcuhuí̱n, pero ¿hua̱nchi acchichijuaná̱u aquín? Para caj xlacán talaclhca̱ni̱t tú tali̱chihui̱nán, ixacstu ama laksputa. \v 39 Tla̱n calacpuhuántit, ¡qué tal para Dios ma̱lacatzuqui̱ni̱t jaé tascújut, huixín ni̱ lá pa̱t ca̱ma̱chokoyá̱tit! ¡Ni̱ tili̱puhuaná̱tit a̱stá̱n caj xlacata ta̱ra̱lacata̱qui̱yá̱tit Dios! \p \v 40 Xlacán tama̱tlá̱ni̱lh tú ca̱huánilh Gamaliel; ca̱tasaniparaca apóstoles; ca̱maka̱klhaparaca ya̱cxni catali̱chihuí̱nalh Jesús; a̱stá̱n ca̱sti̱mu̱snokca pero ca̱tamacxtuca. \v 41 La̱ tataxtuko̱lh nac pula̱chi̱n xlacán ni̱ ixtalakaputzati̱lhá, ma̱s cha̱ ixtapa̱xahuati̱lhá porque caj xlacata ixtali̱pa̱huán Jesús ixca̱ma̱kxtakajni̱cani̱t. \v 42 Ma̱squi ixca̱li̱huanicani̱t catalakmákalh amá tú ixtalactanu̱ni̱t, xlacán la̱tiyá ixtali̱chihui̱nán Dios nac pu̱siculan y nac ixakxtakacan cristianos; ixtahuán xlacata Jesús huá tí ixma̱lakacha̱ni̱t Dios naca̱lakma̱xtú cristianos. \c 6 \s1 Judíos tara̱si̱tzi̱ní caj xlacata ixta̱cha̱tcán \p \v 1 Como cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús cha̱li cha̱lí ixtali̱tahuacama̱na quilhtzúculh aktum tasi̱tzi, judíos tí ixtachihui̱nán griego tzúculh tatalacapú xlacata ixviudascán ni̱ acxtum ixca̱ma̱xqui̱cán tahuá cha̱liyá̱n la̱ ixca̱ma̱xqui̱cán viudas tí ixtachihui̱nán hebreo. \v 2 Amá cha̱cu̱tuy apóstoles tama̱makstokko̱lh cristianos y tahuánilh: \p ―Aquín ni̱ lá cli̱makxtaká̱u cli̱chihui̱naná̱u ixtachihui̱n Dios caj xlacata nacma̱kpitziyá̱u tahuá cha̱li cha̱lí. \v 3 Pero huí tú tla̱n tlahuayá̱tit, caputzátit cha̱tujún lakskalala lacchixcuhuí̱n tí tancs talama̱na y taputzá caca̱maktá̱yalh Espíritu Santo, xlacata xlacán nata̱cpuxcún tama̱kpitzí tahuá, \v 4 y chuná aquín tla̱n ti̱tum nacta̱yayá̱u cli̱chihui̱naná̱u ixtapaksi̱t Dios y cca̱li̱kalhtahuakayá̱u cristianos. \p \v 5 Hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh tú tama̱lácnu̱lh y talácsacli jaé lacchixcuhuí̱n: xla̱huán Esteban (jaé chixcú tancs ixlama ixputzá camaktá̱yalh Espíritu Santo nac ixlatáma̱t), Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas y Nicolás xalac Antioquía (jaé chixcú ni̱ judío ixuani̱t pero ixli̱pa̱huani̱t Dios y Jesús). \v 6 Hua̱k tatalacatzúhui̱lh ixlacati̱ncan apóstoles; xlacán tali̱kalhtahuákalh amá lacchixcuhuí̱n y taliáclhitli ixmacancán. \p \v 7 Ixtachihui̱n Dios ma̱s y ma̱s ixca̱lakchá̱n cristianos nac Jerusalén hasta makapitzi curas na̱ tali̱pá̱hualh Jesús. \s1 Esteban liakskahuinancán y ma̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n \p \v 8 Como Dios ixma̱xqui̱ni̱t Esteban ixli̱tlihueke Espíritu Santo tla̱n ixca̱tlahuá laclanca tascújut y lhu̱hua cristianos ixca̱ma̱ksa̱ní. \v 9 Maktum ca̱ta̱tánokli makapitzi cristianos tí ixtaán nac aktum sinagoga ixli̱tapa̱cuhuá “Esclavos Libertados”. Xlacán tzúculh tata̱ra̱huaní Esteban; na̱ tapaktánu̱lh makapitzi judíos xalac Cirene, Alejandría, Cilica y Asia. \v 10 Pero ni̱ cha̱tum tí akstí̱li̱lh ixtalacapa̱stacni porque hua̱k Espíritu Santo ixma̱xquí ixli̱skalala la̱ naca̱kalhtí. \v 11 Xlacán ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh la̱ ca̱makatlájalh Esteban y taxokónilh makapitzi lacchixcuhuí̱n cataliakskahuínalh y xlacán tzúculh ta̱ktasá: \p ―Namá chixcú li̱kalhkama̱nán tú má̱si̱lh Moisés y li̱chiyama Dios. \p \v 12 Hua̱k cristianos taca̱nájlalh la̱ ixliakskahuinancán Esteban; ixma̱kalhtahuake̱nacan judíos y xanapuxcun lakko̱lún tachípalh y táli̱n nac ixlacati̱ncán ma̱paksi̱naní̱n. \v 13 Amá lacchixcuhuí̱n tí ixca̱xokonicani̱t nata̱kskahuinán tzucupá tali̱ya̱huá xlacata Esteban ixli̱kalhkama̱nán ixley Moisés y ixpu̱siculan Dios; ixtahuán: \p \v 14 ―Namá chixcú huan xlacata Jesús xalac Nazaret ama lactlahuakó jaé pu̱siculan; na̱ huan xlacata ama ma̱ke̱nú tú li̱ma̱paksí̱nalh Moisés. \p \v 15 Amá lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n tí ixtama̱kalhapali̱ma̱na Esteban acs talacá̱nilh y caj la̱ catalakachiyá̱nalh tá̱cxilhli la̱ ixlacán Esteban ixlakaskoy la̱ xla cha̱tum ángel. \c 7 \s1 Esteban lacspi̱ta la̱ ca̱ma̱lacatzuqui̱ni̱t Dios \p \v 1 Xapuxcu cura kalasquínilh Esteban: \p ―¿Xli̱ca̱na tú tali̱ya̱huamá̱n jaé lacchixcuhuí̱n? \p \v 2 Esteban chuné tzúculh ca̱ta̱chihui̱nán: \p ―Quili̱ta̱camán y lakko̱lún tí quila̱kaxmatma̱náu, tla̱n cama̱kachakxí̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n. Quili̱talakapasnicán Abraham ixlama nac Mesopotamia, ixpu̱latama̱ncán amá cristianos tí ca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱cán caldeos, acxni lanca Quimpu̱chinacán Dios tasí̱nilh, \v 3 y huánilh caakxtakmákalh la̱ta tú kalhí hasta ixli̱talakapasni, porque ixama ma̱si̱ní aktum sa̱sti pu̱latama̱n. \v 4 Abraham táxtulh nac Mesopotamia y Dios lí̱milh nac ca̱chiquí̱n Harán, ixli̱tapaksí pu̱latama̱n Siria. Juú latáma̱lh hasta acxni ni̱lh ixti̱cú. A̱stá̱n Dios li̱lh pakán nac Canaán juú ní lama̱náu aquín. \v 5 Pero amá quilhtamacú Dios ni̱ li̱mákxtakli cakálhi̱lh ca̱na actzu ixca̱quihuí̱n tú nama̱paksí, huata ma̱lacnú̱nilh xlacata ixcamán ixama tama̱paksí jaé pu̱latama̱n acxni xlá naní, y Abraham ni̱ naj ixkalhí ni̱ para cha̱tum ixkahuasa. \v 6 Dios na̱ huánilh Abraham xlacata ixcamán ixama ca̱li̱ncán la̱ tachí̱n nac aktum mákat pu̱latama̱n y aná ixama ca̱ma̱kxtakajni̱cán akta̱ti ciento ca̱ta. \v 7 Pero huánilh xlacata ixama ca̱ma̱xoko̱ní amá cristianos tú ixama tatlahuá, y tancs ma̱lacnú̱nilh xlacata amá judíos tí ixca̱lacsacni̱t ixama tataspitpará nac Canaán ana ní natalakachixcuhuí cani̱cxnihuá. \v 8 Como Dios ni̱ ixlacasquín tí naaktzonksuá tú ixma̱lacnu̱ni̱t, li̱ma̱paksí̱nalh caca̱circuncidartlahuaca hua̱k lactzu camán judíos tí natalakahuán a̱stá̱n. Chuná jaé acxni lakáhualh ixkahuasa Abraham Isaac circuncidartláhualh; xlá a̱stá̱n na̱ chuná tláhualh ixkahuasa tí ixuanicán Jacob, y Jacob na̱ chuná ca̱tláhualh cha̱cu̱tuy ixlakkahuasán. Jaé lacchixcuhuí̱n tama̱lacatzúqui̱lh pu̱cu̱tuy cristianos tí talama̱na nac Israel. \s1 José li̱lhca̱cán ma̱paksi̱ná nac Egipto \p \v 9 ’Xapaksta̱n ixta̱camancán ixuanicán José. Snu̱n akskalala ixuani̱t y como hua̱k ixtalakcatzaní ixli̱skalala, mejor tásta̱lh ixnata̱camán la̱ cha̱tum tachí̱n y li̱ncán nac Egipto. Pero Dios siempre maktákalhli José, \v 10 hasta Faraón rey xalac Egipto lakáti̱lh ixli̱skalala y li̱ma̱pa̱cúhui̱lh ma̱paksi̱ná xalac Egipto, na̱ macamá̱xqui̱lh cacuentájnilh la̱ta tú ixkalhí nac ixchic. \p \v 11 ’Huá jaé quilhtamacú acxni milh tatzíncsnit juú nac Canaán y nac Egipto; quili̱talakapasnicán yaj ixtacatzí tú natahuá. \v 12 Y como ixlamajcú ko̱rutzi̱n Jacob, acxni li̱ta̱chihui̱nanca ixuí trigo nac Egipto, ca̱ma̱lakácha̱lh ixlakkahuasán nataán tasquín trigo. \v 13 Xlacán ni̱ ixtacatzí para ma̱paksi̱ná ixta̱camcán ixuani̱t tí ixtasta̱ni̱t, pero xlá ca̱lakápasli y acxni táalh ixli̱maktuy ca̱huánilh tú ixqui̱taxtuni̱t y Faraón rey xalac Egipto cátzi̱lh la̱ ixli̱mini̱tanchá José. \v 14 José ma̱tiyí̱nalh ixti̱cú Jacob y hua̱k ixli̱talakapasni y chuná jaé tácha̱lh nac Egipto setenta y cinco cristianos ixli̱hua̱kcán. \v 15 Táalh quilhtamacú y juú nac Egipto ni̱lh Jacob. Ixlakkahuasán o sea quili̱talakapasnicán, na̱ tzúculh tani̱ti̱lhá. \v 16 Pero ixca̱li̱ncán nac Siquem xlacata naca̱muju̱cán nac ca̱quihuí̱n ni̱ma̱ ixca̱maktama̱huani̱t Abraham ixlakkahuasan Hamor. \s1 Lakahuán Moisés tí ca̱cpuxcún judíos catatzá̱lalh \p \v 17 ’Dios ixamajá ma̱kantaxtí la̱ tima̱lacnú̱nilh Abraham ama ca̱ma̱xtú amá pu̱latama̱n ní chu̱ta ixca̱ma̱scujucán ixcamán, porque la̱ta ixtaliani̱t quilhtamacú snu̱n ixtalhu̱huani̱t judíos nac Egipto. \v 18 Entonces tzúculh ma̱paksi̱nán cha̱tum rey nac Egipto tí ni̱ xcatzi̱ni̱t la̱ ixca̱makta̱yani̱t José. \v 19 Xlá ni̱ ixca̱cxilhputún quili̱talakapasnicán y la̱ta ixca̱si̱tzi̱ní li̱ma̱paksí̱nalh cata̱kxtakmákalh itskatacán cani̱huá xlacata ni̱ catástacli. \p \v 20 ’Chuná jaé ixqui̱taxtuma nac Egipto acxni lakáhualh cha̱tum actzu skata ixuanicán Moisés. Ixnati̱cún tamá̱tze̱kli aktutu papá, \v 21 pero como ixtajicuán para naca̱catzi̱nicán na̱ ta̱kxtakmákalh itskatacán. Pero Dios ixmaktakalhni̱t jaé skata porque táka̱sli istzuma̱t rey xalac Egipto y makástacli la̱ lihua ixkahuasa. \v 22 Huá xlacata Moisés skalálalh y catzi̱niko̱lh tú ixtacatzí egipcios; lhu̱hua tú tla̱n ixtlahuá, ixli̱pa̱huancán acxni ixchihui̱nán. \v 23 Acxni ma̱spútulh Moisés cuarenta años ca̱lakpaxiá̱lhnalh ixli̱talakapasni judíos tí ixtalakahuani̱t nac Egipto. \v 24 Aná ácxilhli la̱ cha̱tum chixcú xalac Egipto ixma̱kxtakajni̱ma̱ cha̱tum judío; xlá ni̱ lá tá̱lalh y mákni̱lh amá egipcio. \v 25 Moisés ixpuhuán: “Tla̱n la̱ cmákni̱lh porque quili̱talakapasni ama tama̱kachakxí xlacata Dios quili̱lhca̱ni̱t nacca̱tamacxtú jaé pu̱latama̱n.” Pero xlacán ni̱tú tama̱kachákxi̱lh, \v 26 porque ixli̱cha̱lí acxni ca̱cxilhpá tara̱nicma̱na cha̱tuy judíos, xlá ca̱la̱ma̱makxtakapútulh y ca̱huánilh: “Huixín li̱ta̱camán, ¿hua̱nchi la̱nicá̱tit? ¡Ni̱ tla̱n tú tlahuapa̱nántit!” \v 27 Pero tí ma̱s xatlihueke ixmakatlajani̱t xa̱cha̱tum kálhti̱lh: \v 28 “¿Ticu tasanini̱tán naquila̱huaniyá̱u tú quili̱tlahuatcán? ¿Huix juez o ma̱paksi̱ná? O ¿puhuana na̱ pa̱t quimakni̱ya la̱ makni ko̱tán cha̱tum egipcio?” \v 29 Moisés jícualh y tzá̱lalh nac aktum pu̱latama̱n huanicán Madián; juú latáma̱lh la̱ tí caj makcha̱ni̱t; pero tamakáxtokli y ca̱kálhi̱lh cha̱tuy ixcamán. \s1 Moisés ca̱ta̱taxtú judíos nac Egipto \p \v 30 ’Moisés ixkalhí ochenta años acxni ixlapu̱lá nac desierto lacatzú nac Monte de Sinaí. Aná ácxilhli katum quihui lhcuta̱yama y nac ixíta̱t lhcúya̱t tási̱lh cha̱tum ángel. \v 31 Xlá ma̱lacatzúhui̱lh xlacata tla̱n naca̱cní tú ixtasi̱ma; pero acxni tuncán káxmatli jaé tachihuí̱n: \v 32 “Aquit Dios tí tali̱pa̱huani̱t mili̱talakapasni Abraham, Isaac y Jacob.” Moisés jicuanko̱lh acxni káxmatli amá tachihuí̱n, a̱huata quilhpu̱taj tá̱yalh. \v 33 Pero Dios huanipá: “Cama̱xtu mintatu̱nu porque jaé tíyat ni̱ma̱ lácya̱t aquit cma̱tunujni̱t quilacata. \v 34 Chí cmini̱t ca̱lakma̱xtú quincamán tí cca̱lacsacni̱t y huix camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac Egipto naca̱tamacxtuya, porque cca̱cxilhni̱t la̱ talakaputzá y cca̱kaxmatni̱t la̱ tahuantlija acxni ta̱kxtakajnán.” \p \v 35 ’Moisés táspitli nac Egipto porque Dios li̱ma̱páksi̱lh caca̱cpúxculh y caca̱tamácxtulh ixcamán tí ixca̱li̱ncani̱t nac Egipto ma̱squi xlacán ixtalakmakani̱t pues ixtahuanini̱t: “¿Ticu tasanini̱tán naquila̱huaniyá̱u tú quili̱tlahuatcán? ¿Huix juez o ma̱paksi̱ná?” Dios ma̱lakácha̱lh amá ángel tí ta̱chihuí̱nalh Moisés. \v 36 Ca̱maktá̱yalh xlacata naca̱cpuxcún judíos catatzá̱lalh nac Egipto, y chuná tla̱n tapuntzá̱lalh amá pupunú Mar Rojo, ti̱puxum ca̱ta ca̱ta̱latapú̱li̱lh ana ní ni̱tí ixtalama̱na nac desierto xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán, y lhu̱hua laclanca tascújut ca̱tláhualh tú ca̱li̱ma̱lacahuá̱ni̱lh xlacata natacatzí hua̱k Dios ixli̱ma̱paksi̱ni̱t tú ixtlahuá. \v 37 Pi̱huá jaé Moisés ca̱huánilh judíos tí ixtatakokeni̱t: “Dios ama ca̱ma̱lakacha̱niyá̱n cha̱tum profeta la̱ aquit. Xlá ama ca̱lakma̱xtú mili̱talakapasnicán tí natalakahuán a̱stá̱n y aná nac mimpu̱latama̱ncán ama lactaxtú. Cakaxpáttit tú naca̱huaniyá̱n.” \v 38 Acxni ixca̱ta̱lapu̱lá quili̱talakapasnicán nac desierto, amá ángel tí ta̱chihuí̱nalh Moisés nac Monte de Sinaí na̱ macamá̱xqui̱lh hua̱k ixtapaksi̱t Dios la̱ ixli̱latama̱tcán judíos tí ixca̱tamacxtuni̱t nac Egipto. \s1 Xalakmaka̱n judíos talakachixcuhuí pu̱laktumi̱n \p \v 39 ’Pero ni̱ hua̱k judíos takáxmatli y tama̱tlá̱ni̱lh tú ca̱ma̱lacnú̱nilh Moisés, y lhu̱hua ixtaspitputumpará nac Egipto ní ixtataxtuni̱t. \v 40 Huá tali̱huánilh Aarón: “Aquín ctaspitputumparayá̱u nac Egipto. Quila̱tlahuaníu aktum pu̱laktumi̱n tí naquinca̱maktakalhá̱n y naquinca̱pu̱laniyá̱n porque namá Moisés tí quinca̱tamacxtún nac Egipto aktzanka̱ni̱t.” \v 41 Aarón ma̱tlá̱ni̱lh y hua̱k tamaktláhualh tantum pu̱laktumi̱n becerro. A̱stá̱n tamákni̱lh quitzistancaní̱n xlacata natali̱lakachixcuhuí. ¡Hua̱k ixtali̱pa̱xahuá tú ixtatlahuani̱t! \v 42 Dios ni̱ lakáti̱lh y ca̱kxtakmákalh; ca̱li̱mákxtakli catalakachixcúhui̱lh tú ixtalacasquín, chichiní, papá y makapitzi stacu. Profeta Amós tzokli nac ixlibro la̱ ca̱li̱chihuí̱nalh Dios jaé cristianos: \q1 Ti̱puxum ca̱ta latapu̱lí̱tit nac desierto. \q1 ¿Nicu makli̱t makní̱tit quitzistancaní̱n xlacata naquila̱li̱lakachixcuhui̱yá̱u? \q1 \v 43 ¡Ni̱cxni! Pero huixín ca̱tlahuátit pu̱laktumi̱n tí naca̱cucayá̱tit. \q1 Ca̱lakachixcuhuí̱tit pu̱laktumi̱n ni̱ma̱ ca̱tlahuátit y ni̱ tastacnán ca̱cucátit: \q1 Dios Moloc, itstacu Renfán y lhu̱hua ma̱s. \q1 Huá xlacata cama ca̱macama̱sta̱yá̱n la̱ tachí̱n nac aktum pu̱latama̱n huanicán Babilonia. \s1 Salomón tlahuaní ixpu̱siculan Dios \p \v 44 ’Amá xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán acxni ixtalapu̱lá cani̱huá nac desierto, cha̱tum ángel lacspí̱tnilh Moisés la̱ ixlacasquín catláhualh aktum ixpu̱lakachixcuhui̱n Dios huanicán tabernáculo; amá la̱ pu̱siculan ni̱ma̱ lacapala tla̱n ixma̱lakxtucán, ixli̱ncán cani̱huá. Aná jaé ixca̱ma̱qui̱cán chíhuix ní ixca̱tzokcani̱t ixtapaksi̱t Dios ni̱ma̱ ixma̱xqui̱ni̱t Moisés. \v 45 Cha̱lh quilhtamacú acxni judíos tata̱rá̱nicli cristianos xala a̱lacatunu pu̱latama̱n, y la̱ta ní ixtatlajá chú ixtalí̱n amá tabernáculo. Ixca̱cpuxcún Josué y chuná jaé amá pu̱lakachixcuhui̱n tamaklhti̱nantí̱lhalh la̱ herencia pu̱tunu talacstacni xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán hasta acxni David ca̱cpúxculh judíos. \v 46 Dios ma̱tlá̱ni̱lh ixlatama̱t David y xlá máksquilh li̱tlá̱n para ixlacasquín catlahuánilh aktum pu̱siculan ní lacatum nalakachixcuhui̱cán Dios tí ixli̱pa̱huani̱t ixli̱talakapasnicán Jacob. \v 47 Rey David láclhca̱lh jaé talacapa̱stacni pero huá ixkahuasa Salomón xli̱ca̱na tí tlahuánilh ixpu̱siculan Dios. \v 48 Ma̱squi lanca Quimpu̱chinacán Dios ni̱ lacatum tanu̱ma nac aktum pu̱siculan porque cha̱tum profeta ma̱lacpuhuá̱ni̱lh caca̱huánilh cristianos la̱ ixlacpuhuán ixlacatacán: \q1 \v 49 ¿Tucu yá chiqui ama quila̱tlahuaniyá̱u? \q1 ¿A poco ni̱ aquit ctlahuani̱t la̱ta tú anán ca̱quilhtamacú? \q1 \v 50 ¿Ni̱ catzi̱yá̱tit xlacata akapú̱n quimpu̱táhui̱lh y nac tíyat ca̱quilhtamacú cca̱ya̱huani̱t quintujún? \q1 ¿Tucu yá quimpu̱jaxni ama quila̱tlahuaniyá̱u huixín lacchixcuhuí̱n? \s1 La̱ chihui̱nanko̱lh Esteban li̱makni̱cán chíhuix \p \v 51 Esteban ni̱ ca̱li̱quilhpúhualh amá tí ixtama̱kalhapali̱ma̱na, y ca̱huánilh: \p ―¿Tucu ca̱li̱macuaniyá̱n mintake̱ncán y minacujcán laktakalhi̱n lacchixcuhuí̱n? Huixín li̱tamakxtaká̱tit la̱ namá cristianos tí ni̱ talakapasa Dios porque ni̱ kaxpatá̱tit. Pues siempre ta̱ra̱lacata̱qui̱yá̱tit ixli̱tlihueke Espíritu Santo tí ma̱lakachá Dios nali̱chihui̱nán ixtalakalhamá̱n. Huixín tantum lhkamani̱tántit ixkasatcan minti̱cucán. \v 52 Xlacán tapu̱tlákalh hua̱k profetas tí ca̱ma̱lakácha̱lh Dios natali̱chihui̱nán Cristo tí ixama ca̱lakma̱xtuyá̱n. Y huixín, ¿tucu tlahuanítit Jesús tí ixlacsacni̱t Dios? ¡Liakskahuinántit y makní̱tit! \v 53 Dios ca̱ma̱lakacha̱nín ángeles xlacata naca̱huaniyá̱n hua̱k ixtapáksi̱t, pero huixín kaxpatmakaná̱tit ixtachihuí̱n. \p \v 54 ―¡Acs cata̱ya, chixcú! ―takalhpaktánu̱lh amá lacchixcuhuí̱n acxni takáxmatli tú ixca̱li̱ya̱huama Esteban, hasta ixtatatlaná la̱ta tasi̱tzí. \p \v 55 Pero Espíritu Santo ixakchipanini̱t ixtalacapa̱stacni Esteban. Talacayá̱hualh ta̱lhmá̱n y ácxilhli ixli̱lanca Dios nac akapú̱n y Jesús ixuí nac ixpa̱xtú̱n. \v 56 Esteban ca̱huánilh amá lacchixcuhuí̱n: \p ―¡Chí cacxilhma la̱ lacquí akapú̱n y Jesús Xatalacsacni Chixcú huí nac ixpa̱xtu̱n Quimpu̱chinacán Dios! \p \v 57 Aná qui̱tá̱yalh chihui̱nán Esteban porque amá lacchixcuhuí̱n pu̱tum ta̱ctahuácalh la̱ catachíyalh xlacata natama̱quilhacslí y yaj natakxmata. \v 58 Amá ma̱paksi̱naní̱n táli̱lh Esteban nac quilhapa̱n ca̱chiquí̱n; aná tatalákxtulh xala ixkalhni ixlhaka̱tcán y ca̱maktakálhnilh cha̱tum kahuasa ixuanicán Saulo. A̱stá̱n jaé lacchixcuhuí̱n tí ixtapuhuán ixkalhchiya̱nani̱t Esteban tzúculh tasaca chíhuix y tali̱ma̱xquí xlacata natamakní. \v 59 Ixmacni Esteban huata ixtali̱macahuán amá chíhuix pero xlá chuné kalhtahuakánilh Dios: \p ―Quimpu̱chiná Jesús, lakama̱chá̱n quili̱stacni. ¡Camaklhtí̱nanti! \p \v 60 Acxni tuncán tzokostaj tama̱chá ca̱tiyatni y aktásalh: \p ―¡Quimpu̱chiná Dios, caca̱ma̱tzanke̱nani tú quintatlahuánilh jaé lacchixcuhuí̱n! \p Acxni tuncán ni̱ko̱lh Esteban. \c 8 \s1 Ca̱pu̱tlakacán tí tali̱pa̱huán Jesús \p \v 1-2 Amá kahuasa Saulo ixlakatí la̱ ixmakni̱cani̱t Esteban. A̱stá̱n makapitzi judíos tí tla̱n ixtacatzí, tásacli Esteban y tamúju̱lh la̱ ixmini̱ní. Snu̱n ixtali̱lakaputzá, ixtalaktasá la̱ ixma̱kxtakajni̱cani̱t. La̱ta amá quilhtamacú tzucuca ca̱pu̱tlakacán tí ixtali̱pa̱huán Jesús. Hua̱k tzúculh tatza̱lá a̱lacatunu pu̱latama̱n; makapitzi táalh nac Judea y nac Samaria y a̱huata apóstoles tatamákxtakli nac Jerusalén. \v 3 Tí lihua ixca̱pu̱tlaká amá tí ixtali̱pa̱huán Jesús huá amá kahuasa Saulo; ¡ni̱ ixca̱cxilhputún! Ni̱ caj maktum tánu̱lh nac ixakxtakacán, ixca̱xuataxtú lacchixcuhuí̱n y lacchaján, ixca̱ma̱nú nac pu̱la̱chi̱n. \p \v 4 Pero amá cristianos tí tatzá̱lalh a̱lacatunu pu̱latama̱n la̱ta ní ixtachá̱n ixtali̱chihui̱nán la̱ Jesús ixma̱tzanke̱nán tala̱kalhí̱n. \v 5 Chuná jaé amá chixcú Felipe cha̱lh nac aktum actzú ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ ixli̱tapaksí Samaria y aná tzúculh li̱chihui̱nán Jesús. \v 6 Lhu̱hua cristianos ixtatamakstoka, ixtalakatí takaxmata la̱ ixchihui̱nán, pero ni̱ caj maktum ca̱li̱ma̱lacahuá̱ni̱lh laclanca ixtascújut Dios. \v 7 Porque ixca̱ma̱ksa̱ní tí ixca̱ctanu̱ma tlajaná y acxni ixtataxtú jaé tlajananí̱n ixta̱ktasá la̱ catachíyalh. Na̱ ixca̱ma̱ksa̱ní tí ni̱ lá ixtatla̱huán o ixtalaclu̱nchu̱ni̱t. \v 8 Amá nac ca̱chiquí̱n ni̱ ixuí cha̱tum cristiano tí ni̱ ixli̱pa̱xahuá la̱ta tú ixtlahuá Felipe. \s1 Cha̱tum brujo tama̱huaputún ixli̱tlihueke Espíritu Santo \p \v 9 Amá nac ca̱chiquí̱n ixlama cha̱tum brujo ixuanicán Simón. Xlá ixca̱kskahuini̱t lhu̱hua cristianos nac Samaria y xa̱huá ixli̱tanú lanca chixcú tí tla̱n ixca̱tlahuá laclanca tascújut. \v 10 Huá xlacata hua̱k cristianos ixtali̱pa̱huán hasta ixtahuán xlacata amá chixcú ma̱x Dios ixma̱lakacha̱ni̱t. \v 11 Maka̱s quilhtamacú amá cristianos xalac Samaria ixtakaxmatni̱t tú ixca̱huaní Simón. \v 12 Pero acxni tzúculh takaxmata Felipe la̱ ixli̱chihui̱nán Dios ixma̱lakacha̱ni̱t Ixkahuasa Jesucristo, tali̱pa̱hualh y lhu̱hua tata̱kmúnulh la̱ lacchixcuhuí̱n y la̱ lacchaján. \v 13 Hasta Simón na̱ ca̱nájlalh y ta̱kmúnulh, y la̱ta amá quilhtamacú tzúculh takoké Felipe xlacata naacxila la̱ ixca̱tlahuá ixtascújut pues xlá lhu̱hua tí ixca̱ma̱ksa̱ní. \p \v 14 Nac Jerusalén ní ixtatamakxtakni̱t cha̱cu̱tuy apóstoles, acxni tacátzi̱lh xlacata cristianos xalac Samaria na̱ ixtali̱pa̱huani̱t Jesús, tama̱lakácha̱lh Pedro y Juan xlacata ma̱s natalacspi̱ta ixtachihui̱n Dios. \v 15 Acxni tácha̱lh nac Samaria tzúculh tali̱kalhtahuaká ixlacati̱n Dios amá cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús nac Samaria xlacata natamaklhti̱nán ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \v 16 Porque xlacán ni̱ ixtamaklhti̱nani̱t ixli̱tlihueke Espíritu Santo huata ixtata̱kmununi̱t nac ixtacuhui̱ní Jesucristo. \v 17 A̱stá̱n Pedro y Juan taliáclhitli ixmacancán cha̱tunu cristianos tí ixtata̱kmununi̱t y hua̱k tamaklhtí̱nalh ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \p \v 18 Amá brujo Simón ácxilhli la̱ cristianos tamaklhtí̱nalh Espíritu Santo acxni taliáclhitli ixmacancan apóstoles. \v 19 Xlá ca̱li̱makachípalh tumi̱n y ca̱huánilh: \p ―Na̱ quila̱ma̱xquí̱u namá li̱tlihueke o li̱catzí̱n xlacata acxni nacliaclhita quimacán cha̱tum cristiano tla̱n namaklhti̱nán ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \p \v 20 Pedro kálhti̱lh: \p ―¡Mintumi̱n cata̱laktzanká̱n nac ca̱li̱ní̱n, tala̱kalhi̱n chixcú! ¿Nicu li̱puhuana xlacata tla̱n tama̱huacán ixli̱tlihueke Dios? \v 21 Dios ni̱ lá tú ma̱xqui̱yá̱n porque huix ni̱ tla̱n tú tlahuaya nac ixlacatí̱n. \v 22 ¿Hua̱nchi ni̱ lakmakana mintala̱kalhí̱n? Cpuhuán Dios tla̱n ixma̱tzanke̱nanín namá ni̱ lactlá̱n mintalacapa̱stacni ni̱ma̱ kalhi̱ya nac minacú. \v 23 Porque puro lacli̱xcájni tapuhuá̱n kalhi̱ya y mintala̱kalhí̱n ixtachí̱n tlahuani̱tán. ¡Camáksquinti cama̱tzanke̱nanín! \p \v 24 Simón kálhti̱lh Pedro: \p ―Catlahuátit li̱tlá̱n quila̱li̱kalhtahuakáu ixlacati̱n Dios porque ni̱ clacasquín caquimpá̱xtokli tú quila̱huaníu. \p \v 25 Pedro y Juan la̱ tatlahuako̱lh tú ixca̱ma̱macqui̱cani̱t amá ca̱chiquí̱n, tatáxtulh lhu̱hua nac lactzu̱ ca̱chiquí̱n xalac Samaria y tali̱chihuí̱nalh Jesús, y a̱stá̱n tatáspitli nac Jerusalén. \s1 Felipe akmunú cha̱tum tali̱pa̱u chixcú \p \v 26 Maktum cha̱tum ángel laktá̱ctalh Felipe y huánilh: \p ―Nac Jerusalén taxtú kantum tijia, ti̱taxtú nac desierto y cha̱n nac ca̱chiquí̱n huanicán Gaza. ¡Chí tuncán cata̱ya y capit amá nac tijia! \p \v 27 Felipe alh amá nac tijia y aná taka̱stá̱yalh cha̱tum tali̱pa̱u eunuco chixcú tí ixmini̱t lakachixcuhui̱nán nac Jerusalén. Jaé chixcú ixta̱ma̱paksi̱nán reina Candace nac ixpu̱latama̱n Etiopía, la̱ istsecretario ixuani̱t, \v 28 y chí ixtaspitma nac ixpu̱latama̱n. Xlá curucs ixuí nac carreta ni̱ma̱ ixtama̱tla̱hualí̱n cahua̱yu, ixli̱kalhtahuakati̱lhá ixlibro profeta Isaías. \v 29 Espíritu Santo ma̱cxcatzí̱ni̱lh Felipe cama̱tá̱xtucli ixpu̱chiná amá carro y cata̱chihuí̱nalh. \v 30 Acxni ma̱lacatzúhui̱lh káxmatli tú ixli̱kalhtahuakama amá chixcú, y kalasquínilh: \p ―¿Ma̱kachakxi̱ya tú li̱chihui̱nán namá libro? \p \v 31 ―Tó̱, ni̱ cma̱kachakxí porque ni̱tí quilacspi̱tní la̱ qui̱taxtú ―kalhtí̱nalh amá chixcú, y huánilh catá̱cxtulh nac carro. \p \v 32 Ana ní ixli̱kalhtahuakama ixlibro Isaías chuné ixuán: \q1 Li̱nca nac ixpu̱maknicán la̱ tantum manso borrego. \q1 Ni̱ para tziná takalhpítzilh xlacata natatlanca̱ní ixlacati̱ncán tí tamákni̱lh, \q1 na̱ chuná la̱ ni̱ tasá tantum borrego acxni maksitcán ixchíxit. \q1 \v 33 Ni̱ cha̱tum tí maklhtí̱nalh tama̱xokó̱ni̱lh tú ni̱ ixlí̱n, \q1 ni̱ para li̱chihui̱namputu tú tatlahuánilh ixli̱talakapasni. \q1 ¿Ticu ama taquilhtla̱ní? Pues acxtum tama̱lakspútulh ixli̱stacni nac ca̱quilhtamacú. \p \v 34 Amá chixcú xalac Etiopía kalasquínilh Felipe: \p ―¿Niculá jaé qui̱taxtú? ¿Isaías ixli̱chihui̱nama ixli̱stacni, o ixli̱chihui̱nama tunu chixcú? \p \v 35 ―Cama lacspi̱tniyá̱n la̱ qui̱taxtú ―kálhti̱lh Felipe. \p Y tzúculh li̱ta̱chihui̱nán y lacspi̱tní la̱ta tú ixqui̱taxtunini̱t Jesús. \v 36 Acxni ixtalakatza̱lama̱na aktum actzu taxtunú amá chixcú huánilh Felipe: \p ―Juú huí chúchut. ¿Hua̱nchi ni̱ quiakmunuya chí tuncán? \p \v 37 ―Tla̱n cakmunuyá̱n para xli̱ca̱na li̱pa̱huana Jesús ixli̱hua̱k minacú. \p ―Jé, aquit cca̱najlá xlacata Jesucristo Ixkahuasa Dios ―kalhtí̱nalh amá chixcú. \p \v 38 Amá chixcú li̱ma̱paksí̱nalh caya̱huaca carreta y tatá̱ctalh ixcha̱tuycán y aná amá nac actzu taxtunú Felipe akmúnulh amá tali̱pa̱u chixcú xalac Etiopía. \v 39 Acxni tapa̱táxtulh nac tijia, Espíritu Santo li̱lh a̱lacatunu Felipe y amá chixcú yaj ácxilhli, pero pa̱xahuati̱lhá alh nac ixpu̱latama̱n. \v 40 Felipe cha̱lh nac Azoto y tzúculh li̱chihui̱nán Jesús hua̱k nac lactzu ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ ca̱lakatzá̱lalh hasta cha̱lh nac Cesarea. \c 9 \s1 Jesús tasi̱ní y ta̱chihui̱nán Saulo \r (Hch. 22.6‑16; 26.12‑18) \p \v 1 Nac Jerusalén Saulo ni̱ ixca̱li̱makxtaka ixca̱maka̱klhá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús xlacata ixama ca̱makní. Hasta alh ca̱ta̱chihui̱nán xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n curas \v 2 y ca̱máksquilh li̱ma̱paksí̱n xatatzokni xlacata naán nac Damasco ca̱xuataxtú nac sinagogas hua̱k lacchixcuhuí̱n y lacchaján tí ixtali̱pa̱huán Jesús y tla̱n naca̱li̱mín tachí̱n nac Jerusalén. \v 3 Hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh y alh pakán amá ca̱chiquí̱n Damasco. Pero acxni lihua ixcha̱majá tási̱lh nac akapú̱n la̱ camáklipli, y ¡taranc! li̱tama̱ko̱lh taxkáket ní ixtla̱huama. \v 4 Saulo pa̱tástalh nac ixcahua̱yu y takaxmáti̱lh jaé tachihuí̱n: \p ―Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi̱tzi̱niya? \p \v 5 ―¿Ticu huix quinta̱chihui̱námpa̱t? ―kalasquiní̱nalh Saulo. \p Amá tí ixchihui̱nani̱t kalhtí̱nalh: \p ―Aquit Jesús tí huix si̱tzi̱niya. \p \v 6 Saulo li̱cuánit jícualh, pero chihui̱nampá: \p ―Quimpu̱chinacán, ¿tucu lacasquina cactláhualh? \p ―Aquit cli̱ma̱paksi̱yá̱n cachipi nac Damasco ní ixpímpa̱t; aná pa̱t huanicana tú mili̱tláhuat ―kálhti̱lh Jesús. \p \v 7 Amá soldados tí ixtata̱án Saulo na̱ ixtajicuanko̱ni̱t porque ixtakaxmata amá tachihuí̱n pero ni̱ ixta̱cxila tí ixchihui̱nama. \v 8 Saulo lakasu̱t tzúculh ta̱yá y tzáksalh lacahua̱nán pero lakatzí̱n ixlani̱t. Ixcompañero tamakachipáli̱lh hasta nac Damasco, talí̱cha̱lh nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Judas. \v 9 Aná tahui aktutu chichiní la̱ta ni̱ ixlacahua̱nán, ni̱ para ixua̱yán, ni̱ para ixkotnán. \p \v 10 Juú nac Damasco ixlama cha̱tum chixcú tí ixli̱pa̱huán Jesús ixuanicán Ananías. Xlá tasí̱nilh Jesús y huánilh: \p ―¡Ananías! \p ―Uchu cuí, ¿tucu quili̱tlahuaya? ―kalhtí̱nalh Ananías. \p \v 11 Jesús kálhti̱lh: \p ―Juú nac Damasco huí kantum calle li̱tapa̱cuhuí Derecha, aná pakán yá ixchic cha̱tum chixcú huanicán Judas. Chí tuncán calakpi y cali̱kalasquini Saulo xalac Tarso. \v 12 Aquit cma̱ma̱nixni̱ni̱t Saulo y xlá acxila la̱ lakmín cha̱tum chixcú huanicán Ananías, liaclhita ixmacán y tuncán lacahua̱nán porque chí lakatzí̱n lama. \p \v 13 La̱ kaxmatko̱lh tú li̱ma̱páksi̱lh Jesús, Ananías huánilh: \p ―Aquit ni̱ clakamputún namá chixcú la̱ quihuaniya porque ckaxmatni̱t la̱ li̱chihui̱nancán ca̱ma̱kxtakajní tí tali̱pa̱huaná̱n nac Jerusalén. \v 14 Xa̱huá ccatzi̱yá̱u xlacata huá li̱mini̱t juú nac Damasco ama ca̱chipá hua̱k tí tali̱pa̱huaná̱n y ama ca̱lí̱n nac Jerusalén pues xanapuxcun curas chú tali̱ma̱paksi̱ni̱t. \p \v 15 Jesús huanipá: \p ―Huix cakáxpatti tú cli̱ma̱paksi̱má̱n porque aquit clacsacni̱t namá chixcú xlacata naquili̱chihui̱nán ixlacati̱ncan ma̱paksi̱naní̱n, ixlacati̱ncan cristianos xalac Israel, ixlacati̱ncan cristianos xala a̱lacatunu pu̱latama̱n. \v 16 Aquit cama ma̱si̱ní la̱ ama akxtakajnán quilacata. \p \v 17 Ananías tláhualh tú li̱ma̱páksi̱lh Jesús; acxni lákcha̱lh liáclhitli ixmacán y huánilh: \p ―Saulo, Quimpu̱chiná Dios ni̱ma̱ tasi̱nín nac tijia quima̱lakacha̱ni̱t xlacata tla̱n nalacahua̱namparaya y namaklhti̱nana ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \p \v 18 Acxni tuncán Saulo maklhcátzi̱lh la̱ calacatá̱ctalh tú ixlacahuaca y tla̱n lacahuá̱nalh. \v 19 A̱stá̱n Ananías li̱lh lacatum ana ní akmúnulh Saulo y tzucupá hua̱yán xlacata natatlihueklha. \s1 Saulo tzucú li̱chihui̱nán Jesús \p Saulo ca̱ta̱talakxtúmi̱lh cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús nac Damasco, y aná ca̱ta̱latáma̱lh laktzu quilhtamacú. \v 20 Pero ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú na̱ tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos nac sinagogas, ixca̱huaní: \p ―Jesús huá namá tí ma̱lakacha̱ni̱t Dios naquinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 21 Tí ixtakaxmata ni̱ ixtama̱kachakxí tú ixpa̱xtokni̱t Saulo, ixtahuán: \p ―¡Namá chixcú chiyani̱t! ¿Ni̱ huá namá tí ni̱ ixca̱cxilhputún tí tali̱pa̱huán Jesús? ¿La̱mpara huá ixli̱mini̱t nac Damasco xlacata naca̱chipá y naca̱macama̱stá ixmacancán xanapuxcun curas nac Jerusalén? \p \v 22 Pero Saulo ni̱ ixca̱jicuaní tí ixtali̱chihui̱nán y ma̱s tancs ixli̱chihui̱nán xlacata Jesús huá Cristo tí ixma̱lakacha̱ni̱t Dios naca̱lakma̱xtú cristianos, hasta judíos tí ixtalama̱na nac Damasco ni̱ ixtacatzí tú natakalhtí. \s1 Saulo makni̱putuncán y an nac Jerusalén \p \v 23 Táalh quilhtamacú y makapitzi judíos tzúculh talaclhcá la̱ natamakní Saulo. \v 24 Ca̱cuhuiní y ca̱tzisní tzúculh tascalí ní ixlactla̱huán y ní ixlactaxtucán ca̱chiquí̱n. \v 25 Pero Saulo acxcátzi̱lh la̱ ixmakni̱putuncán y maktum ca̱tzisní tamaktá̱yalh tí ixtali̱pa̱huán Jesús xlacata catzá̱lalh. Tamúju̱lh nac aktum lanca canasta y talacmá̱cti̱lh nac pá̱tzaps xla chíhuix ni̱ma̱ ixli̱corra̱lhcani̱t ca̱chiquí̱n. Chuná jaé tzá̱lalh y taxtúnilh Saulo. \p \v 26 Ni̱ ixli̱maka̱s cha̱lh nac Jerusalén y ca̱lákalh cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús. Xlacán ixtajicuaní para caj ixca̱kskahuiputún xlacata naca̱chipá; ni̱ ixtaca̱najlá para ixli̱pa̱huani̱t Jesús. \v 27 Pero Bernabé lacati̱tá̱yalh y li̱lh ixlacati̱ncan apóstoles xlacata natalakapasa. Ca̱huánilh la̱ ixtasi̱nini̱t Jesús nac tijia acxni ixama nac Damasco y la̱ ixli̱ma̱paksi̱ni̱t tú ixli̱tláhuat y a̱stá̱n ixkalhi̱ni̱t li̱camama tancs li̱chihui̱nán Jesús. \v 28 Hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh caca̱ta̱tamákxtakli Saulo nac Jerusalén y tzúculh ca̱ta̱latapu̱lí tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 29 Como Saulo na̱ ixma̱kachakxí tachihuí̱n griego ixca̱lacspi̱tní ixtachihui̱n Jesús, y hasta ixca̱ta̱ra̱huaní amá judíos tí ixtachihui̱nán griego; pero xlacán ni̱ ixtama̱tla̱ní, ixtamakni̱putún. \v 30 Acxni ta̱cxcátzi̱lh tú ixlaclhca̱nicani̱t Saulo, tí ixtali̱pa̱huán Jesús tama̱tzá̱li̱lh y táalh talakaxtaka nac ca̱chiquí̱n Cesarea y tama̱lakácha̱lh nac ixca̱chiquí̱n ixuanicán Tarso. \p \v 31 Amá cristianos xalac Judea, Galilea y Samaria tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús, li̱pa̱xáu ixtalama̱na porque yaj tí ixca̱ta̱ra̱slaka y ma̱s ixtali̱tahuacá cristianos; ti̱tum ixtalama̱na ixlacati̱n Dios y Espíritu Santo ixca̱makta̱yá ni̱ cata̱ktzánka̱lh. \s1 Pedro ma̱ksa̱ní Eneas \p \v 32 Pedro tza̱pu ixán nac akatunu ca̱chiquí̱n ní ixtalama̱na cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús y maktum cha̱lh nac ca̱chiquí̱n huanicán Lida. \v 33 Aná ta̱tánoklhli cha̱tum chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán ixlaclu̱nchu̱ni̱t, ixuanicán Eneas; ixkalhi̱yá aktzayán ca̱ta la̱ta ixke̱tá nac tama. \v 34 Pedro chuné ta̱chihuí̱nalh: \p ―Eneas, ixli̱tlihueke Jesucristo cama̱ksa̱ní̱n. Cli̱ma̱paksi̱yá̱n catlá̱huanti y cama̱qui mixtícat. \p Amá chixcú tuncán aksá̱nalh y tla̱n tlá̱hualh. \v 35 Hua̱k cristianos xalac Sarón y Lida tí tacátzi̱lh la̱ aksá̱nalh Eneas, tali̱pa̱hualh Jesús. \s1 Dorcas lacastacuanán ca̱li̱ní̱n \p \v 36 Lacatzú nac Lida ixuí aktum ca̱chiquí̱n ixuanicán Jope. Juú ixlama cha̱tum pusca̱t tí na̱ ixli̱pa̱huán Jesús ixuanicán Tabita y nac griego tachihuí̱n ixuanicán Dorcas. Xlá ixca̱lakalhamán pobres ixca̱makta̱yá acxni tla̱n. \v 37 Xlá chípalh tá̱tat lacapala y ni̱lh. Makapitzi tapáxi̱lh y tama̱lháke̱lh ixlháka̱t y táli̱lh nac ixli̱quilhmactuy ixchic y aná tamá̱pi̱lh nac ca̱punchaká̱n. \v 38 Jaé cristianos ixtacatzí xlacata Pedro ixmini̱t nac Lida y tama̱lakácha̱lh makapitzi lacchixcuhuí̱n xlacata catahuánilh camilh nac Jope. \v 39 Pedro ca̱tá̱alh y acxni cha̱lh li̱nca ana ní ixmá amá xani̱n pusca̱t. Lhu̱hua lacchaján ixtatasama̱na y tama̱sí̱nilh Pedro lháka̱t ni̱ma̱ ixca̱ma̱squihui̱ni̱t acxni ixlamajcú. \v 40 Pedro ca̱huánilh catatáxtulh hua̱k cristianos; a̱stá̱n tatzokóstalh y tzúculh kalhtahuakaní Dios. La̱ kalhtahuakako̱lh li̱ma̱páksi̱lh amá xani̱n pusca̱t: \p ―¡Dorcas, calacastacuánanti! \p ¡Dorcas lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n! Lakasu̱t tzúculh ma̱lakaké ixlakastapu y pu̱la Pedro ácxilhli. Tzáksalh ta̱quí; \v 41 xlá makachípalh y yá̱hualh. A̱stá̱n ca̱tasánilh hua̱k cristianos y viudas xlacata nata̱cxila Dorcas xastacnán. \v 42 Tú ixtlahuani̱t Pedro tacátzi̱lh hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí̱n y lhu̱hua tali̱pá̱hualh Jesús. \v 43 Pedro latáma̱lh nac Jope laktzu quilhtamacú nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Simón ixli̱scuja ixca̱ma̱sca̱cá ixmakxu̱hua quitzistancaní̱n. \c 10 \s1 Cha̱tum ángel ta̱chihui̱nán capitán Cornelio \p \v 1 Nac ca̱chiquí̱n Cesarea ixlama cha̱tum tali̱pa̱u capitán ixuanicán Cornelio ixca̱cpuxcún pu̱tum soldados tí ixtali̱tapa̱cuhuí “Italianos”. \v 2 Cornelio y hua̱k ixli̱talakapasni ixtatzaksá talatamá la̱ ixli̱ma̱paksi̱nán Dios; xlá ixca̱makta̱yá tí ni̱tú ixtakalhí y ni̱ ixli̱makxtaka kalhtahuakaní Dios. \v 3 Maktum smalankán como a las tres de la tarde acxni ixkalhtahuakanima Dios, staranca ácxilhli la̱ lakata̱yachi cha̱tum ángel y huánilh: \p ―¡Cornelio! \p \v 4 Xlá jicuanko̱lh y huata acs lacá̱nilh, pero tíyalh li̱camama y kalasquínilh: \p ―Señor, ¿tucu quili̱tlahuaya? \p Amá ángel kálhti̱lh: \p ―Dios lakati̱ni̱t la̱ kalhtahuakaniya y la̱ ca̱makta̱yaya xa̱makapitzi tí ma̱s ca̱tzanka̱ní. \v 5 Huá xlacata li̱ma̱paksi̱yá̱n caca̱ma̱lakacha makapitzi lacchixcuhuí̱n nac ca̱chiquí̱n xla Jope y catali̱kalasquiní̱nalh Simón pero li̱lakapascán Pedro. \v 6 Xlá lama nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Simón y li̱scuja ma̱sca̱cá ixmakxu̱hua quitzistancaní̱n y yá ixchic ixquilhtu̱n pupunú. Catahuánilh camilh lakapaxia̱lhnaná̱n y xlá ama huaniyá̱n tú mili̱tláhuat. \p \v 7 La̱ anko̱lh amá ángel Cornelio ca̱tasánilh cha̱tuy ixtasa̱cua y cha̱tum soldados tí tla̱n ixcatzí y ma̱s ixca̱li̱pa̱huán. \v 8 Tla̱n ca̱lacspí̱tnilh tú ixacxilhni̱t y tú ixli̱ma̱paksi̱cani̱t y tuncán ca̱ma̱lakácha̱lh nac Jope. \v 9-10 Ixli̱cha̱lí tastúnut ya̱ ixtachá̱n amá lacchixcuhuí̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni̱t Cornelio, Pedro istzucumajá tzincsa y li̱huán ixtlahuama̱ca ixtahuá; tá̱cxtulh ixaksti̱n chiqui pues xlá chíhuix ixuani̱t; aná tzúculh kalhtahuakaní Dios. \v 11 Pero acxni tuncán la̱ calakachiyá̱nalh ácxilhli la̱ talácqui̱lh akapú̱n y tzúculh ta̱ctá aktum paklanca lháka̱t ixtachi̱ni̱t ixcha̱stu̱ni̱tni. \v 12 Ixtatanu̱ma̱na ti̱pa̱katzi quitzistancaní̱n ni̱ma̱ ixca̱li̱huanicán catáhualh judíos; ixtataju̱ma̱na catu̱ya̱huá quitzistancaní̱n hasta ni̱ma̱ ixtali̱tla̱huán ixpa̱ncán y ni̱ma̱ takosa. \v 13 Pedro káxmatli jaé tachihuí̱n: \p ―Pedro, camakni xani̱ma̱ta quitzistanca lacasquina y cali̱huá̱yanti. \p \v 14 Pedro kálhti̱lh: \p ―To̱, aquit ni̱cxni cuani̱t li̱xcájnit quitzistanca. \p \v 15 Amá tí ixchihui̱nama huanipá: \p ―Ni̱ cali̱macapi li̱xcájnit tú ma̱tla̱ni̱ni̱t Dios. \p \v 16 Pedro maktutu li̱lacahuá̱nalh istzaksacán ma̱hui̱cán amá quitzistancaní̱n; a̱stá̱n ta̱cxtupá nac akapú̱n amá paklanca lháka̱t. \v 17 Pedro tzúculh liakatuyún tú ixli̱lacahua̱nani̱t. Ixlacpuhuán tucu ixuamputún umá tú li̱ma̱lacahuá̱ni̱lh Dios o tucu ixlacasquín catláhualh. \s1 Pedro lakán Cornelio y ca̱ma̱kalhchihui̱ní \p Amá lacchixcuhuí̱n tí ixca̱ma̱lakacha̱ni̱t Cornelio ixtataka̱sni̱t ákxtaka, ixtaya̱na nac puhui̱lhta. \v 18 Ixtali̱kalasquini̱nama̱na para aná ixlama Pedro. \v 19 Nac ixaksti̱n chiqui Pedro ni̱ ixcatzí tú ixuamputún amá tú ixli̱lacahua̱nani̱t, acxni huánilh Espíritu Santo: \p ―Cha̱tutu lacchixcuhuí̱n tamini̱t talacaputzayá̱n. \v 20 Lacapala cata̱cta, caca̱ta̱chihuí̱nanti y caca̱ta̱pi ní natahuaniyá̱n porque aquit cca̱ma̱lakacha̱ni̱t. \p \v 21 Xlá tá̱ctalh y acxni ca̱ta̱tánoklhli amá lacchixcuhuí̱n ca̱huánilh: \p ―Aquit namá chixcú tí putzapa̱nántit. ¿Tucu quila̱li̱tlahuayá̱u? \p \v 22 Xlacán takálhti̱lh: \p ―Quinca̱ma̱lakachá̱n capitán Cornelio. Namá chixcú tzaksá tancs latamá ixlacati̱n Dios y lhu̱hua judíos xalac Cesarea talakalhamán. Pero ko̱tán acxni ixkalhtahuakanima Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel y li̱ma̱páksi̱lh cacmíu ca̱lacaputzayá̱n y cacca̱ta̱án nac ixchic xlacata nakaxmata tú pa̱t huaniya. \p \v 23 ―Para chuná qui̱taxtuni̱t cha̱lí nacca̱ta̱aná̱n, pero jaé ca̱tzisní juú catamakxtáktit ―ca̱huaniko̱lh Pedro. \p Ixli̱cha̱li tzisa tatáxtulh nac Jope, na̱ tatakókelh makapitzi tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 24 Pero hasta ixli̱cha̱lí tácha̱lh nac Cesarea. Cornelio ixca̱kalhi̱ma, ixca̱ma̱makstokni̱t hua̱k ixli̱talakapasni y xalactali̱pa̱u ixamigos xlacata natalakapasa Pedro. \v 25 Acxni cha̱lh Pedro nac ixchic Cornelio, xlá táxtulh y tatzokostánilh xlacata nalakachixcuhuí. \v 26 Pero Pedro yá̱hualh y huánilh: \p ―Ni̱ caquintatzokostani, aquit ni̱ Dios, aquit chixcú la̱ huix. \p \v 27 Cornelio tá̱yalh y la̱ta takalhchihui̱nanti̱lhá tatánu̱lh ní ixtahuila̱na xa̱makapitzi. \v 28 Pedro chuné chihuí̱nalh: \p ―Aquit ni̱cxni cca̱lakpaxia̱lhnani̱t nac ixchiccán tí ni̱ judíos porque huixín catzi̱yá̱tit xlacata QuiDioscán chú quinca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n. Pero chí pi̱huá namá QuiDios quima̱cxcatzí̱nilh xlacata ni̱ cacli̱máca̱lh li̱xcájnit cati̱hua cristiano ni̱ma̱ xlá ma̱tla̱ni̱ni̱t. \v 29 Huá xlacata acxni pítit quila̱lacaputzayá̱u sok cca̱lakmín. Chí quila̱huaníu, ¿tucu quila̱li̱tlahuayá̱u? \p \v 30 Cornelio kálhti̱lh: \p ―Ta̱timayá chichiní la̱ chí aquit xackalhtahuakanima Dios la̱ cli̱smani̱ni̱t como a las tres de la tarde acxni quilakata̱yachi la̱ cha̱tum chixcú makslipua ixlháka̱t, \v 31 y quihuánilh: “Cornelio, Dios lakati̱ni̱t la̱ kalhtahuakaniya y la̱ ca̱makta̱yaya xa̱makapitzi tí ma̱s ca̱tzanka̱ní. \v 32 Huá xlacata li̱ma̱paksi̱yá̱n caca̱ma̱lakacha makapitzi lacchixcuhuí̱n nac Jope, y catali̱kalasquiní̱nalh Simón y li̱lakapascán Pedro. Xlá lama nac ixchic cha̱tum chixcú huanicán Simón y yá ixchic ixquilhtu̱n pupunú li̱scuja ma̱sca̱cá ixmakxu̱hua quitzistancaní̱n. Catahuánilh camilh lakpaxia̱lhnaná̱n, xlá ama huaniyá̱n tú mili̱tláhuat.” \v 33 Aquit tuncán cca̱ma̱lakácha̱lh quintasa̱cua nata̱ná̱n talacaputzayá̱n y cli̱pa̱xahuá la̱ sok tani̱ta nac quínchic. Chí clacasquiná̱u quila̱huaníu tú li̱ma̱paksi̱ni̱tán Dios, porque aquín aktum cuili̱ni̱táu quintapuhua̱ncán. \p \v 34 Pedro chuné tzúculh ca̱ma̱kalhchihui̱ní: \p ―Chí tancs cma̱kachakxi̱ni̱t xlacata Dios ca̱lakalhamán ni̱ huata cristianos judíos, \v 35 xlá na̱ ca̱lakalhamán hua̱k cristianos xala cani̱hua pu̱latama̱n para lactlá̱n tacatzí y tama̱kantaxtí tú li̱ma̱paksi̱nán. \v 36 Huixín ma̱x catzi̱yá̱tit xlacata Dios ca̱ma̱lacnú̱nilh xalakmaká̱n quili̱talakapasnicán xalac Israel ixama ma̱lakachá cha̱tum tí ixama quinca̱ma̱xqui̱yá̱n tapa̱xahuá̱n nac quilatama̱tcán y jaé chixcú huá Jesucristo, Quimpu̱chinacán hua̱k aquín cristianos. \v 37 Jesús ma̱lacatzúqui̱lh ixtascújut nac Galilea acxni tzúculh tatlají Juan amá tí milh ca̱kmunú cristianos xlacata natalakapasa tí ixama ca̱lakma̱xtú. \v 38 Huixín na̱ catzi̱yá̱tit la̱ Jesús lhu̱hua li̱tlá̱n ca̱tláhualh ca̱ma̱ksá̱ni̱lh tí ixta̱tatlá, ixca̱makatlajani̱t tlajaná. Pero ¿hua̱nchi tla̱n ixca̱tlahuá jaé tascújut? Porque Dios ixma̱xqui̱ni̱t ixli̱tlihueke Espíritu Santo y hua̱k huá ixma̱tlahuí ixtascújut. \v 39 Aquín tancs cma̱luloká̱u xlacata Jesús ca̱tlahuani̱t lhu̱hua tascújut nac lactzu ca̱chiquí̱n xla Judea y nac Jerusalén, y aná jaé ca̱chiquí̱n xanapuxcun curas ta̱kxtokohuácalh nac culu̱s. \v 40 Pero Dios ma̱lacastacuáni̱lh ca̱li̱ní̱n ixli̱tu̱xama y quinca̱tasi̱nín aquín. \v 41 Ni̱ hua̱k cristianos ca̱ma̱lacahuá̱ni̱lh, huata aquín y makapitzi tí ixca̱lacsacni̱t Dios ca̱cxilhui xastacnán Jesús. A̱stá̱n quinca̱ta̱hua̱yán xlacata ni̱ nacta̱kskahuiyá̱u y nacca̱cxilá̱u la̱ ixlacastacuanani̱t. \v 42 Na̱ quinca̱li̱ma̱paksí̱n cactaxtúu hua̱k ca̱lacchiquí̱n y cacli̱chihui̱náu xlacata Dios huá ixli̱lhca̱ni̱t naca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos tí tastacnán y tí tani̱ni̱t. \v 43 Profetas na̱ tancs ixtali̱chihui̱nani̱t Jesús xlacata amá tí naca̱najlá ixtachihuí̱n y nali̱pa̱huán ama̱ca ma̱tzanke̱nanicán ixtala̱kalhí̱n. \s1 Cornelio y xa̱makapitzi tamaklhti̱nán Espíritu Santo \p \v 44 Pedro chu̱tacú ixchihui̱nama acxni Cornelio y xa̱makapitzi tí ixtakaxmatma̱na ixtachihuí̱n, tamaklhtí̱nalh cha̱tunu ixli̱tlihueke Espíritu Santo. \v 45 Amá judíos tí ixtata̱mini̱t Pedro xalac Jope ni̱ ixtama̱kachakxí hua̱nchi na̱ ixca̱ma̱xqui̱cani̱t ixli̱tlihueke Espíritu Santo amá cristianos tí ni̱ judíos ixtahuani̱t; \v 46 porque xlacán ixtachihui̱nama̱na ti̱pa̱katzi tachihuí̱n ni̱ma̱ ni̱ ixtama̱kachakxí ixtapa̱xcatcatzi̱nima̱na Dios tú ixtlahuani̱t. \v 47 Pedro ca̱huánilh: \p ―Jaé lacchixcuhuí̱n tamaklhti̱nani̱t ixli̱tlihueke Espíritu Santo na̱ chuná la̱ maklhti̱nani̱táu aquín. ¿Cha̱ ticu naquinca̱li̱huaniyá̱n para na̱ ixtata̱kmúnulh? \p \v 48 Amá cristianos tali̱pá̱hualh Jesús y cha̱tunu tata̱kmúnulh nac ixtacuhui̱ni Jesucristo; a̱stá̱n Cornelio huánilh Pedro caca̱ta̱latáma̱lh aná laktzu quilhtamacú. \c 11 \s1 Pedro li̱huanicán xlacata ca̱lakpaxiá̱lhnalh tí ni̱ judíos \p \v 1 Apóstoles y judíos xalac Judea tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús ca̱li̱ta̱chihui̱nanca xlacata amá cristianos tí ni̱ judíos ixtahuani̱t na̱ ixtali̱pa̱huani̱t Jesús. \v 2 Huá xlacata acxni cha̱lh Pedro nac Jerusalén tzúculh tali̱huaní makapitzi judíos xlacata \v 3 hua̱nchi ixca̱ta̱talakstokni̱t amá cristianos tí ni̱ judíos y hasta ixca̱ta̱hua̱yani̱t. \v 4 Pedro lakasu̱t tzúculh ca̱lacspi̱tní tú ixqui̱taxtuni̱t, \v 5 ca̱huánilh: \p ―Aquit xackalhtahuakanima Dios nac Jope acxni cácxilhli talácqui̱lh akapú̱n y tá̱ctalh aktum paklanca lháka̱t, ixtachi̱ni̱t ixcha̱stu̱ni̱tni. \v 6 Ixtataju̱ma̱na spitu, lu̱hua, la̱páni̱t y ti̱pa̱katzi quitzistancaní̱n ni̱ma̱ quinca̱li̱huanicaná̱n nali̱hua̱yaná̱u aquín judíos. \v 7 Ckáxmatli aktum tachihuí̱n y quili̱ma̱páksi̱lh: “Camakni quitzistanca ni̱ma̱ lacasquina y cali̱huá̱yanti.” \v 8 Pero aquit cuánilh: “Aquit ni̱ lá cli̱huá quinquilhni tú li̱xcájnit porque Dios quinca̱li̱huaniyá̱n.” \v 9 Entonces xlá quinkálhti̱lh: “Ni̱ cali̱macapi li̱xcájnit tú ma̱tla̱ni̱ni̱t Dios.” \v 10 Aquit yaj ccátzi̱lh tú nackalhtí. Maktutu chuná jaé cli̱lacahuá̱nalh y a̱stá̱n ampá nac akapú̱n ní ixmini̱tanchá. \v 11 Ya̱ para xacma̱kachakxí tú ixuaniputún acxni táchilh ní xaclama cha̱tutu lacchixcuhuí̱n xalac Cesarea ixtamini̱t quintalacaputzá. \v 12 Espíritu Santo quima̱cxcatzí̱ni̱lh cacca̱tá̱alh y ni̱ caso cactláhualh para ni̱ judíos ixtahuani̱t. Jaé cha̱cha̱xán lacchixcuhuí̱n xalac Jope na̱ quintatakókelh nac ixchic amá capitán Cornelio tí ixca̱ma̱lakacha̱ni̱t amá lacchixcuhuí̱n. \v 13 Xlá quili̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh la̱ Dios ma̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel y li̱ma̱páksi̱lh caalh quima̱putzi̱nán, \v 14 porque aquit xacama huaní la̱ tla̱n nalakma̱xtú ixli̱stacni y na̱ chuná hua̱k ixli̱talakapasni. \p \v 15 ’Aquit cajcu xacma̱tzuqui̱ni̱t cca̱li̱ta̱chihui̱nán Jesús acxni tamaklhtí̱nalh ixli̱tlihueke Espíritu Santo na̱ chuná la̱ timaklhtí̱náu aquín amá tacuhui̱ní xla Pentecostés. \v 16 Acxni tuncán cáksalh tú quintica̱huanín Quimpu̱chinacán Jesús: “Juan Bautista liakmunú̱nalh chúchut pero hua̱k huixín pa̱t ca̱liakmunucaná̱tit Espíritu Santo.” \v 17 Tla̱n calacpuhuántit tú cama ca̱huaniyá̱n. Para Dios quinca̱ma̱xquí̱n ixli̱tlihueke Espíritu Santo acxni li̱pa̱huáu Jesús y chí na̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱t namá tí ni̱ judíos, ¿nicu li̱puhuaná̱tit tla̱n nackaxmatmakán tú xlá laclhca̱ni̱t? \p \v 18 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh Pedro amá cristianos tí ixtali̱huanini̱t tú ixtlahuani̱t, ni̱ cha̱tum tú huanipá, cha̱ chuné tzúculh takalhtahuakaní Dios: \p ―Cpa̱xcatcatzi̱niyá̱u Dios la̱ ca̱ma̱xqui̱ni̱t li̱tlá̱n hua̱k cristianos tí ni̱ judíos catalakxta̱páli̱lh ixlatama̱tcán xlacata natalakchá̱n Quimpu̱chinacán nac akapú̱n. \s1 Griegos xalac Antioquía na̱ ca̱li̱ta̱chihui̱nancán Jesús \p \v 19 Amá cristianos tí tatzá̱lalh nac Jerusalén acxni timakni̱ca Esteban lhu̱hua tácha̱lh nac pu̱latama̱n xla Fenicia, Chipre y Antioquía, y la̱ta ní ixtachá̱n ixtali̱ta̱chihui̱nán Jesús huata cristianos judíos. \v 20 Pero makapitzi cristianos xalac Chipre y Cirene tí ixtali̱pa̱huán Jesús na̱ tácha̱lh nac Antioquía y tzúculh tali̱ta̱chihui̱nán Jesús makapitzi xalac Grecia tí ni̱ judíos ixtahuani̱t ixca̱li̱maca̱ncán lacli̱xcájnit cristianos ixca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱cán gentiles. \v 21 Dios lakáti̱lh tú ixtama̱lacatzuqui̱ni̱t, pues ni̱ ixli̱maka̱s quilhtamacú lhu̱hua amá tí ixca̱li̱maca̱ncán lacli̱xcájnit cristianos na̱ ixtali̱pa̱huani̱t Jesús nac ixnacujcán. \p \v 22 Nac Jerusalén apóstoles tacátzi̱lh tú ixqui̱taxtuma nac Antioquía y tama̱lakácha̱lh Bernabé xlacata naca̱makta̱yacán amá tí ni̱ judíos ixtahuani̱t. \v 23 Acxni cha̱lh Bernabé li̱pa̱xahuako̱lh ixnacú tú ixacxilhma. ¡Dios ixca̱lakxta̱pali̱ni̱t ixlatama̱tcán amá tí ixca̱li̱maca̱ncán lacli̱xcájnit cristianos! Xlá ca̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh xlacata ma̱squi lhu̱hua tú catapá̱xtokli ni̱ catalakmákalh tali̱pa̱huán Ixpu̱chinacán Jesús. \v 24 Nac ixlatama̱t Bernabé ixtasí la̱ Espíritu Santo ixmakta̱yá tú ixtlahuá, tla̱n ixcatzí y xa̱huá tancs ixli̱pa̱huán Dios nac ixnacú y acxni ixchihui̱nán lhu̱hua cristianos ixtali̱pa̱huán Jesús. \p \v 25 Ni̱ ixli̱maka̱s Bernabé alh lacaputzá Saulo nac Tarso ana ní ixlama. Ixcha̱tuycán tatáspitli nac Antioquía \v 26 y juú talatáma̱lh aktum ca̱ta ixtama̱si̱ní cristianos ixtachihui̱n Dios. Na̱ aná jaé ca̱chiquí̱n xla Antioquía xla̱huán tzucuca ca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱cán “cristianos” amá tí ixtali̱pa̱huán Jesús (jaé tachihuí̱n huamputún “tí takoké Cristo”). \p \v 27 Juú ixtalama̱najcú Bernabé y Saulo acxni táchilh makapitzi profetas ixtamina̱chá nac Jerusalén. \v 28 Maktum acxni hua̱k cristianos ixtatamakstokni̱t, cha̱tum profeta tí ixuanicán Agabo ma̱cxcatzí̱ni̱lh Espíritu Santo caalh ixlacati̱ncan cristianos y chuné ca̱huánilh: \p ―Yaj maka̱s quilhtamacú ama min nac Israel aktum li̱cuánit tatzíncsnit. \p Xli̱ca̱na acxni ixma̱paksi̱nama emperador Claudio milh tatzincsnit nac Israel. \v 29 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh Agabo, tzúculh tama̱kstoka tú naca̱li̱makta̱yacán amá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús nac Judea, cha̱tunu má̱sta̱lh la̱ta ixmacxpa̱chá̱n. \v 30 A̱stá̱n Bernabé y Saulo ca̱li̱lhca̱ca catáli̱lh amá tú ixma̱kstokcani̱t y catamacamá̱xqui̱lh lakko̱lún xalac Judea. \c 12 \s1 Herodes makní Santiago y ma̱nú Pedro nac pu̱la̱chi̱n \p \v 1 Huá jaé quilhtamacú acxni rey Herodes tzucupá ca̱si̱tzi̱ní amá tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 2 Ma̱chipí̱nalh Santiago ixta̱cam Juan y li̱ma̱paksí̱nalh camakni̱ca. \v 3 Xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n curas talakáti̱lh tú ixtlahuani̱t Herodes, huá xlacata li̱ma̱chipí̱nalh Pedro \v 4 y má̱nu̱lh nac pu̱la̱chi̱n, y li̱ma̱paksí̱nalh catamaktákalhli cha̱cu̱cha̱xán soldados. Como ixkantaxtuma xatacuhui̱ni pa̱scua acxni chipaca Pedro, Herodes ixpuhuán naca̱macama̱xquí judíos la̱ nalakó jaé tacuhui̱ní xlacata xlacán natamakní. \v 5 Pero hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús acxni tacátzi̱lh tú ixpa̱xtokni̱t Pedro tzúculh takalhtahuakaní Dios ni̱tú calánilh nac pu̱la̱chi̱n. \s1 Dios lakma̱xtú Pedro nac pu̱la̱chi̱n \p \v 6 Amá ca̱tzisní ni̱ma̱ ixli̱xkakama acxni Herodes ixama macama̱stá Pedro xlacata namakni̱cán, xlá itlhtatama ma̱squi tla̱n ixli̱chi̱cani̱t kantuy cadenas, ixtalakahuila̱na cha̱tuy soldados y xa̱makapitzi ixtamaktakalhma̱na puhui̱lhta. \v 7 Ni̱ para tacátzi̱lh acxni ¡tarannc! li̱tatu̱tako̱lh taxkáket nac pu̱la̱chi̱n; Dios ixma̱lakacha̱ni̱t cha̱tum ángel, lakata̱yachi Pedro; tucs pa̱tláhualh xlacata nastacnán y huánilh: \p ―¡Lacapala cata̱qui! \p Pedro tá̱yalh y amá cadenas ni̱ma̱ ixli̱tachi̱ni̱t ixacstucán tatáxcutli. \v 8 Entonces amá ángel li̱ma̱páksi̱lh: \p ―Cali̱tampu̱lakchi̱ca mili̱tampu̱lakchi̱cán, cahuili mintatu̱nu, cali̱maktlapaca mimpilísa̱lh y tuncán caquintakoke. \p \v 9 La̱ lhaka̱nanko̱lh Pedro táxtulh amá nac pu̱la̱chi̱n ixtakoketi̱lhá amá ángel. Xlá ixpuhuán caj ixma̱nixnama, pues como akchiyaj tá̱qui̱lh ni̱ ixcatzí para xli̱ca̱na tú ixqui̱taxtuma. \v 10 Xla̱huán puhui̱lhta tatáxtulh, ixliaktuy na̱ chuná y tácha̱lh nac lanca puhui̱lhta xla li̱ca̱n ni̱ma̱ ixlactaxtucán nac tijia, na̱ chuná ixacstu talácqui̱lh. Tatáxtulh nac tijia, tatlá̱hualh laktzú y amá ángel akxtakyá̱hualh Pedro. \p \v 11 Acxnicú ma̱kachákxi̱lh xlacata ni̱ ixma̱nixnama y tzúculh chihui̱nán ixacstu: \p ―¡Ni̱ para li̱ca̱najlaputu! Pero Dios ma̱lakácha̱lh cha̱tum ángel xlacata naquilakma̱xtú. Rey Herodes y judíos tí ni̱ quinta̱cxilhputún ni̱ ca̱lakchá̱nilh tú ixquintalaclhca̱nini̱t. \p \v 12 A̱stá̱n ti̱tum alh nac ixchic María ixna̱na Juan Marcos. Juú ixtatamakstokni̱t makapitzi cristianos ixtakalhtahuakanima̱na Dios. \v 13 Xlá lakátlakli puhui̱lhta; cha̱tum tzuma̱t ixuanicán Rode táxtulh xlacata na̱cxila ticu. \v 14 Pero acxni kalhlakápasli Pedro aktzónksualh nama̱lacqui̱ní y tatza̱lh alh ca̱huaní xa̱makapitzi xlacata Pedro ixyá nac lacaquilhti̱n. \p \v 15 ―Huix chiyani̱ta ―tahuánilh xlacán. \p ―Tó̱, ni̱ cakskahuinama pi̱ xli̱ca̱na, aná yá nac puhui̱lhta ―ca̱huanipá. \p ―Pues ma̱x ixespíritu o ixángel ma̱lakachiya̱ní̱n porque la̱ta cpuhuaná̱u chí makni̱cani̱ttá Pedro. \p \v 16 Nac lacaquilhti̱n Pedro la̱tiyá ixlakatlakma puhui̱lhta hasta xní ma̱lacqui̱nica. Ca̱laktánu̱lh y acxni tá̱cxilhli ni̱ ixtaca̱najlaputún para itstacnán. \v 17 Pero xlá ca̱huánilh acs catatahui y tzúculh ca̱lacspi̱tní la̱ Dios ixlakma̱xtuni̱t nac pu̱la̱chi̱n. Na̱ ca̱li̱ma̱páksi̱lh catahuánilh Jacobo y xa̱makapitzi cristianos tú ixqui̱taxtuni̱t y xlá alh tatze̱ka ana ní ni̱ nataka̱scán. \s1 Rey Herodes ca̱ta̱lacca̱xlá cristianos tí ixca̱si̱tzi̱ní \p \v 18 Acxni tzúculh spalh ca̱huán hua̱k soldados tlakaj ixtalá pues ni̱ ixtacatzí nicu ixani̱t Pedro tí ixtamaktakalhma̱na. \v 19 Ca̱cuhui̱ní Herodes li̱ma̱paksí̱nalh cali̱minca Pedro nac ixlacatí̱n, y como ni̱ cha̱tum tí táka̱sli, Herodes li̱cuánit sí̱tzi̱lh y li̱ma̱paksí̱nalh caca̱makni̱ca amá soldados tí ixtamakatza̱lani̱t tachí̱n. \p A̱stá̱n rey Herodes alh latamá nac Cesarea; \v 20 y juú maktum táchilh pu̱tum lacchixcuhuí̱n tí ixtalama̱na nac aktuy ca̱chiquí̱n Tiro y Sidón. Herodes ixca̱si̱tzi̱ní tí ixtalama̱na nac Tiro y Sidón, pero xlacán tata̱chihuí̱nalh Blasto istsecretario Herodes xlacata ca̱li̱tlá̱n ixtata̱lacca̱xlaputún porque hua̱k tumi̱n ni̱ma̱ ixtali̱scuja ixtaxtú nac ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ ixca̱ma̱paksí rey Herodes. \v 21 Herodes ma̱tlá̱ni̱lh y acxni cha̱lh chichiní naca̱ta̱lacca̱xlá amá cristianos, xlá huíli̱lh lactlá̱n ixlháka̱t, curucs tahui nac ixpu̱ma̱paksí̱n y tzúculh ca̱ta̱chihui̱nán cristianos. \v 22 Herodes tancs ixchihui̱nani̱t huá xlacata hua̱k cristianos tzúculh ta̱ktasá: \p ―¡Chihuí̱nalh la̱ cha̱tum Dios ni̱ la̱ cha̱tum chixcú! \p \v 23 Cajcu istzucuni̱t pa̱xahuá Herodes acxni cha̱tum ángel ma̱lacatzuquí̱nilh tá̱tat. ¡Caj la̱ ni̱tú li̱ta̱yako̱lh lactzu lu̱hua! Chuná jaé ni̱lh rey Herodes, Dios castigartláhualh porque ma̱tlá̱ni̱lh cali̱maca̱nca skalala chixcú y ni̱ pa̱xcatcatzí̱nilh Dios tí ixma̱xqui̱ni̱t ixtalacapa̱stacni. \p \v 24 Ixtachihui̱n Dios ma̱s y ma̱s ixta̱kahuaní cani̱hua pu̱latama̱n y lacapala ixtali̱tahuacá amá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 25 Bernabé y Saulo la̱ tama̱kantaxti̱ko̱lh tú ixtaliani̱t nac Jerusalén tataspitpá nac Antioquía, pero na̱ ca̱takókelh Juan Marcos. \c 13 \s1 Pablo y Bernabé tataxtú tali̱chihui̱nán Jesús \p \v 1 Profetas y lakskalala lacchixcuhuí̱n tí ixta̱cpuxcún cristianos nac Antioquía ixca̱huanicán: Bernabé, Simón el Negro, Lucio xalac Cirene, Manaén (jaé chixcú lakxtum ixta̱stacni̱t rey Herodes), y na̱ ixca̱cpuxcún Saulo tí istzucucani̱t li̱ma̱pa̱cuhui̱cán Pablo. \v 2 Maktum acxni hua̱k cristianos ixtakatxtaknama̱na ixtakalhtahuakanima̱na Dios, Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh jaé profetas, chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Pablo y Bernabé yaj tú caca̱li̱lhcá̱tit porque cama ca̱ma̱lakachá natama̱kantaxtí aktum lanca tascújut. \p \v 3 Ni̱ ixli̱maka̱s chichiní hua̱k takatxtáknalh y takalhtahuakánilh Dios caca̱pu̱lánilh nac ixtascujutcan Pablo y Bernabé. Xa̱makapitzi taliáclhitli ixmacancán y táalh ní ixca̱ma̱lakacha̱ma Dios. \v 4 Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh catáalh nac Seleucia; aná jaé ca̱chiquí̱n tatáju̱lh nac aktum barco y táalh pakán nac isla de Chipre \v 5 y tatá̱ctalh nac ca̱chiquí̱n Salamina. Xlacán táalh nac sinagoga xla judíos y tzúculh tali̱chihui̱nán Dios. Juan Marcos na̱ ixca̱takokeni̱t xlacata naca̱makta̱yá. \v 6 A̱stá̱n lakasu̱t talakatza̱lako̱lh hua̱k lactzú ca̱lacchiquí̱n ni̱ma̱ ixtahuila̱na nac Chipre. \s1 Cha̱tum brujo ni̱ lacasquín cali̱chihui̱nanca Dios \p Maktum tácha̱lh nac Pafos y juú tatáka̱sli cha̱tum judío ixuanicán Barjesús y nac griego tachihuí̱n ixuanicán Elimas. Xlá ixlakatí akskahuinán ixli̱tanú profeta tí ixma̱lakacha̱ni̱t Dios. \v 7 Jaé brujo ni̱ caj maktum akastacyá̱hualh tú ixli̱tláhuat gobernador xala amá pu̱latama̱n ixuanicán Sergio Paulo, ma̱squi xlá na̱ skalala ixuani̱t y tancs ixma̱kachakxí talacapa̱stacni. Jaé gobernador ma̱tasaní̱nalh Pablo y Bernabé y xlacán tzúculh talacspi̱tní ixtachihui̱n Dios. \v 8 Pero Barjesús paktánu̱lh y huánilh gobernador: \p ―Ni̱ caca̱najla tú tali̱chihui̱namá̱n namá lacchixcuhuí̱n. \p \v 9 Como Pablo ixakskalhlí̱n Espíritu Santo ma̱lacpuhuá̱ni̱lh cachihuí̱nalh, acs lacá̱nilh amá chixcú \v 10 y huánilh: \p ―¡Acs cata̱ya takalhí̱n akskahuana chixcú! ¿Hasta xnicu pa̱t li̱makxtaka ca̱paktanu̱ya tí tali̱pa̱huamputún Dios? Huix la̱ ixkahuasa tlajaná. \v 11 Pero Dios acxilhmá̱n y chí tuncán ama ma̱xoko̱ni̱yá̱n mintala̱kalhí̱n, lakatzí̱n pa̱t tamakxtaka y ni̱ pa̱t acxila ixtaxkáket chichiní laktzu quilhtamacú. \p Acxni tuncán Barjesús lakapoklh lako̱lh ixlakastapu, yaj lacahuá̱nalh y tzúculh ca̱huaní xa̱makapitzi catamakachípalh xlacata ni̱ nalhtuja. \v 12 Gobernador Sergio Paulo ixacxilhni̱t tú pá̱xtokli Barjesús y ca̱nájlalh ixtachihui̱n Dios. \s1 Pablo ca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos xalac Antioquía \p \v 13 Juú nac Pafos Pablo, Bernabé y Juan Marcos tataju̱pá nac barco y táalh pakán nac Turquía. Acxni tácha̱lh jaé pu̱latama̱n tatá̱ctalh nac aktum ca̱chiquí̱n huanicán Perge y juú Marcos tachókolh y táspitli nac Jerusalén. \v 14 Pero Pablo y Bernabé táalh ca̱tujún nac ca̱chiquí̱n Antioquía ixli̱tapaksí pu̱latama̱n Pisidia. Sábado acxni ixlakachixcuhui̱cán Dios táalh nac sinagoga. \v 15 Tí ixta̱cpuxcún natalakachixcuhui̱nán, la̱ tali̱kalhtahuakako̱lh ixlibrojcán Moisés y profetas, tama̱lakachá̱nilh tachihuí̱n Pablo y Bernabé para huí tú ixtahuamputún catapasá̱rlalh ixlacati̱ncan cristianos xlacata natahuán ixtalacapa̱stacnicán. \v 16 Pablo tá̱yalh, alh nac ixlacatí̱n y acxni acs tatahuilako̱lh chuné tzúculh chihui̱nán: \p ―Li̱ta̱camán xalac Israel y tí li̱pa̱huanátit Dios ma̱squi ni̱ judíos, quila̱kaxmatui la̱ cama ca̱ma̱lacapa̱stacayá̱n tú cpuhuán huixín catzi̱yá̱tit. \v 17 Quimpu̱chinacán Dios ma̱lacatzuqui̱ni̱t quimpu̱latama̱ncán Israel y xlá ca̱lacsacni̱t hua̱k quili̱talakapasnicán judíos pues ca̱li̱tamácxtulh ixli̱tlihueke nac Egipto. \v 18 Ni̱ ca̱kxtakmákalh cha̱ ca̱maktá̱yalh, pues cha̱li cha̱lí ca̱má̱hui̱lh nac desierto ti̱puxum ca̱ta porque aná ni̱ lá tú ixtamakalá. \v 19 A̱stá̱n cá̱li̱lh nac pu̱latama̱n xla Canaán y como ixtahuila̱na aktujún ca̱chiquí̱n xlá ca̱lactláhualh xlacata juú natalatamá quili̱talakapasnicán. \v 20 La̱ta tilacatzúculh jaé pu̱latama̱n Canaán, Dios ca̱lácsacli makapitzi lacchixcuhuí̱n tí natama̱paksi̱nán y ca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱ca jueces. Akta̱ti ciento ca̱ta a̱íta̱t chuná jaé ca̱li̱kálhi̱lh y a̱huata tima̱paksí̱nalh huá profeta Samuel. \v 21 Quili̱talakapasnicán judíos tamáksquilh Dios caca̱ma̱páksi̱lh cha̱tum rey y xlá ma̱tlá̱ni̱lh cama̱paksí̱nalh Saúl ixkahuasa Cis. Jaé chixcú ixca̱ma̱lacatzuqui̱ni̱t cha̱tum xalakmaka̱n ko̱rutzí̱n huanicán Benjamín. Rey Saúl ma̱paksí̱nalh ti̱puxum ca̱ta. \v 22 A̱stá̱n Dios lí̱lhca̱lh caca̱ma̱páksi̱lh David, pues xlá chuné li̱chihuí̱nalh jaé rey: “Ctaka̱sni̱t David ixkahuasa Isaí, cacxilhni̱t xlacata ixnacú ni̱ lactlancán y ama tlahuá la̱ta tú nacli̱ma̱paksí.” \v 23 Dios ma̱lacnú̱nilh rey David ixama lakahuán cha̱tum tali̱pa̱u ixli̱talakapasni tí ixama ca̱lakma̱xtú cristianos xala Israel. Jaé chixcú ixli̱talakapasni David quinca̱ta̱latamá̱n huanicán Jesús. \v 24 Dios pu̱la ma̱lakácha̱lh Juan Bautista xlacata naca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos catalakmákalh ixtala̱kalhi̱ncán y catata̱kmúnulh para tali̱pa̱huán Dios. \v 25 Acxni ixamajá ma̱lacatzuquí ixtascújut Jesús, Juan chuné ixchihui̱nán: “Aquit ni̱ Cristo tí ama ca̱lakma̱xtuyá̱n pero amajá ca̱lakchiná̱n; aquit ni̱ para cma̱ta̱xtuca ixtasa̱cua nacuán tí nakatxcuta nama̱xtuní ixtatu̱nu.” \s1 Pablo li̱chihui̱nán la̱ Jesús ca̱lakma̱xtú cristianos \p \v 26 ’Li̱ta̱camán judíos ixli̱talakapasni Abraham y na̱ chuná huixín tí ni̱ judíos pero li̱pa̱huaná̱tit Dios, aquín namá cristianos tí mini̱t ca̱lakma̱xtú Jesús la̱ ixma̱lacnu̱ni̱t Dios. \v 27 Xanapuxcun judíos y curas xalac Jerusalén ni̱ talakápasli ticu yá chixcú ixuani̱t Jesús. ¿Tucu ca̱li̱macuánilh tali̱kalhtahuaká ixlibrojcan profetas tu̱maj tú̱ma sábado? ¡Acxtumatiyá tamákni̱lh la̱ ixtali̱chihui̱nani̱t profetas! \v 28 Como ni̱ tataká̱snilh tú natali̱ya̱huá tama̱lacápu̱lh ixlacati̱n Pilato xlacata xlá namakní. \v 29 Xlacán tama̱kantáxti̱lh la̱ ixtali̱chihui̱nani̱t xalakmaka̱n profetas ixama̱ca makni̱cán Jesús. A̱stá̱n ma̱cti̱ca nac culu̱s y ma̱nu̱ca nac ixpu̱muju̱can ni̱n. \v 30 Pero Dios ma̱lacastacuáni̱lh nac ca̱li̱ní̱n. \v 31 Laktzu quilhtamacú ni̱ caj maktum ca̱tasí̱nilh xastacnán amá cristianos tí a̱huata ixtata̱mini̱t nac Galilea hasta nac Jerusalén y chí pi̱huá jaé lacchixcuhuí̱n tí ta̱cxilhni̱t tú qui̱taxtuni̱t tali̱chihui̱nán ixlatama̱t Jesús. \p \v 32 ’Aquit y Bernabé cmini̱táu cca̱huaniyá̱n la̱ namaklhti̱naná̱tit amá tapa̱xahuá̱n ni̱ma̱ tica̱ma̱lacnú̱nilh Dios xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán. \v 33 Aquín quinca̱lakcha̱ni̱tán naacxilá̱u la̱ Dios ma̱lacastacuáni̱lh Jesús, pues chuná jaé ma̱kantáxti̱lh ixtachihuí̱n ni̱ma̱ tatzokni̱t nac Salmo dos: “Chí cma̱luloka huix Quinkahuasa tí cmacama̱xqui̱ni̱t hua̱k quintapáksi̱t.” \v 34 Dios ma̱lácnu̱lh xlacata Cristo tí ixama ma̱lakachá, ni̱ ixama pu̱chí̱n ixli̱hua, ¡siempre ixama latamá! Nac Escrituras tatzokni̱t: “Huixín pa̱t li̱pa̱xahuayá̱tit acxni nacma̱kantaxtí tú cma̱lacnú̱nilh rey David.” \v 35 A̱lacatunu Salmo ma̱s tancs tatzokni̱t: “Dios ni̱ ama li̱makxtaka napu̱chí̱n ixmacni ixkahuasa tí lacsacni̱t namacuaní.” \v 36 ¿Puhuaná̱tit huixín Dios ixli̱chihui̱nama rey David? Ni̱ taxtuya̱chá chuná, porque ma̱squi David ma̱paksí̱nalh la̱ huánilh Dios, xlá ni̱lh y muju̱ca y alh ca̱ta̱talakxtumí ixli̱talakapasni nac ca̱li̱ní̱n, ixmacni na̱ masli la̱ xa̱makapitzi. \v 37 Cama̱kachakxí̱tit, Dios li̱chihuí̱nalh cha̱tum tí ni̱ ixama pu̱chí̱n ixmacni, ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n. \p \v 38 ’Li̱ta̱camán, aquit cca̱huaniyá̱n xlacata Jesús quinca̱lacati̱ta̱yayá̱n yaj naxoko̱naná̱u quintala̱kalhi̱ncán ni̱ma̱ tlahuani̱táu. \v 39 Amá tí li̱pa̱huán xapaní hua̱k ixtala̱kalhí̱n y li̱tamakxtaka tla̱n chixcú ixlacati̱n Dios. Chí yaj tamaclacasquiní cha̱tum cristiano calacpútzalh ma̱kantaxtí ixley Moisés xlacata nataxtuní, porque ni̱ lá catitaxtúnilh. \v 40 Makapitzi ni̱ taca̱najlá tú cli̱chihui̱nama̱náu, pero ni̱ clacasquín caca̱lakchá̱n huixín tú chuné tatzokni̱t profetas: \q1 \v 41 Mi̱cstucán calaktzanká̱tit huixín tí li̱chiyayá̱tit quintascújut. \q1 Aquit Dios y ama cha̱n quilhtamacú lhu̱hua tú cama ca̱li̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱n; \q1 hasta ni̱ pa̱t ca̱najlaputuná̱tit para tí naca̱li̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱n. \p \v 42 La̱ chihui̱nanko̱lh Pablo, táxtulh amá nac sinagoga pero makapitzi tí ni̱ judíos ixtahuani̱t tama̱lacatzúhui̱lh y tahuánilh caca̱lakampá ixli̱tu̱ma xlacata naca̱li̱ta̱chihui̱nampará Dios. \v 43 Lhu̱hua judíos y tí ni̱ judíos ixtahuani̱t pero tali̱pa̱huán Dios tatakókelh Pablo y Bernabé acxni táalh. Xlacán tahuánilh ni̱ catalakmákalh tali̱pa̱huán Dios pues xlá siempre ca̱maktakalha tí tali̱pa̱huán. \s1 Xanapuxcun judíos tasi̱tzí la̱ Pablo li̱chihui̱nán Dios \p \v 44 Ixli̱tu̱ma sábado, Pablo y Bernabé ta̱mpá nac sinagoga. Ixtamini̱t casi hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí̱n pues ixtakaxmatputún ixtachihui̱n Dios. \v 45 Pero makapitzi xanapuxcun judíos tasí̱tzi̱lh la̱ ixtakaxmatma̱na ixtachihui̱n Dios hua̱k cristianos y tzúculh tali̱kalhkama̱nán y tata̱ra̱huaní Pablo. \v 46 Pablo y Bernabé ni̱ acs tatamákxtakli y chuná takalhtí̱nalh: \p ―Dios ixlaclhca̱ni̱t pu̱la cataca̱nájlalh ixtachihuí̱n hua̱k judíos tí ixca̱lacsacni̱t, pero huixín la̱mpara ni̱ ma̱tla̱ni̱yá̱tit la̱ cma̱lacnu̱yá̱u tla̱n natachá̱n nac akapú̱n tí tali̱pa̱huán Jesús. Huá xlacata mejor chí camá̱n ca̱ma̱kalhchihui̱ni̱yá̱u huata tí ni̱ judíos. \v 47 Xa̱huá Quimpu̱chinacán chuné quinca̱li̱ma̱paksí̱n: \q1 Aquit cca̱ma̱xqui̱ni̱tán taxkáket xlacata naca̱ma̱lacahua̱ni̱yá̱tit cristianos. \q1 Clacasquín cali̱pítit jaé taxkáket ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú xlacata hua̱k natataxtuní. \p \v 48 La̱ chihui̱nanko̱lh Pablo hua̱k tí ni̱ judíos tapa̱xahuako̱lh, tapa̱xcatcatzí̱nilh Dios tú ixlaclhca̱ni̱t ixlacatacán y amá cristianos tí Dios ixca̱ma̱tunujni̱t natataxtuní taca̱nájlalh xlacata Jesús tla̱n ixca̱ma̱xquí li̱pa̱xau latáma̱n nac akapú̱n. \v 49 Ni̱ ixli̱maka̱s lhu̱hua ixtaca̱najlani̱t ixtachihui̱n Dios amá pu̱latama̱n. \v 50 Pero amá xanapuxcun judíos ni̱ tali̱mákxtakli tata̱ra̱slaka Pablo y Bernabé y ta̱kastacyá̱hualh tí ixta̱cpuxcún cristianos y makapitzi lactali̱pa̱u lacchaján xlacata caca̱ktlakali̱nca amá pu̱latama̱n. \v 51 Acxni tatáxtulh amá ca̱chiquí̱n ca̱tu̱tincxca pokxni ni̱ma̱ ixca̱tu̱tahuacani̱t xlacata hua̱k cristianos nata̱cxila la̱ ixtasi̱tzi̱ni̱t y ni̱ ixtama̱tla̱ni̱ni̱t ixkasatcán amá cristianos y táalh nac ca̱chiquí̱n huanicán Iconio. \v 52 Pero amá cristianos tí tatamákxtakli nac Antioquía ixtali̱pa̱huani̱t Jesús, la̱tiyá li̱pa̱xáu ixtalakachixcuhuí Dios y Espíritu Santo ixca̱maktakalha. \c 14 \s1 Pablo y Bernabé tatza̱lá porque ca̱makni̱putuncán \p \v 1 Nac Iconio Pablo y Bernabé táalh nac sinagoga y como tancs tali̱chihuí̱nalh Dios, lhu̱hua judíos na̱ chuná tí ni̱ judíos taca̱nájlalh. \v 2 Pero amá judíos tí ni̱ ixtaca̱najlá tzúculh tali̱kalhkama̱nán Pablo y Bernabé y ta̱kastacyá̱hualh tí ni̱ judíos xlacata ni̱ cataca̱nájlalh tú ixtali̱chihui̱nán. \v 3 Ma̱squi ni̱ ca̱li̱makxtakca ca̱ta̱ra̱slakcán xlacán talatáma̱lh nac Iconio maka̱s quilhtamacú; ni̱ ixtajicuán tali̱chihui̱nán Dios ní tzamacán; y xlacata ni̱tí napuhuán xlacán ixtalacsacni̱t tú ixtali̱chihui̱nán Dios ixca̱ma̱xquí li̱tlihueke catatláhualh laclanca tascújut lhu̱hua tí tama̱ksá̱ni̱lh. \p \v 4 Amá cristianos xalac Iconio pu̱tuy tatapítzilh ixtapuhua̱ncán, pu̱tum ixtata̱ta̱yá judíos tí ni̱ ixca̱cxilhputún Pablo y Bernabé, y xa̱pu̱tum ixtata̱ta̱yá apóstoles. \v 5 Maktum xanapuxcun judíos na̱ chuná cristianos tí ni̱ judíos tata̱laccá̱xlalh ma̱paksi̱naní̱n xlacata hua̱k cristianos cata̱ktlakáli̱lh Pablo y Bernabé y naca̱li̱makni̱cán chíhuix. \v 6 Pero xlacán ta̱cxcátzi̱lh y tatzá̱lalh nac aktum pu̱latama̱n huanicán Licaonia, tácha̱lh nac ca̱chiquí̱n huanicán Listra y nac Derbe. \v 7 Pablo y Bernabé talakatzá̱lalh ixli̱ti̱lanca amá pu̱latama̱n Licaonia y tali̱ta̱chihuí̱nalh Dios hua̱k cristianos. \s1 Pablo y Bernabé ca̱li̱maca̱ncán Dios xalac akapú̱n \p \v 8 Nac Listra maktum Pablo y Bernabé tá̱cxilhli curucs ixuí cha̱tum chixcú tí ni̱ lá ixtla̱huán la̱ta tilakáhualh. \v 9 Xlá aktum ixuili̱ni̱t ixtapuhuá̱n ixkaxmatma la̱ ixchihui̱nama Pablo. Pablo acxcátzi̱lh tla̱n ixli̱pa̱huán Jesús amá chixcú xlacata nama̱ksa̱ní, \v 10 huá li̱ma̱lacatzúhui̱lh y li̱ma̱páksi̱lh: \p ―¡Cata̱ya y catlá̱huanti! \p Amá chixcú caj la̱ ni̱tú cá̱xlalh ixtujún, uyu tá̱yalh y tzúculh tla̱huán. \v 11 Hua̱k cristianos acxni tá̱cxilhli tú ixtlahuani̱t Pablo tzúculh ta̱ktasá nac ixtachihui̱ncán ni̱ma̱ ixtacatzí: \p ―¡Chí tata̱ctani̱t nac akapú̱n quidioscán tí li̱pa̱huaná̱u, pero ixmacnicán talakxta̱pali̱ni̱t la̱ quilacán! \p \v 12 Juú nac Listra ixca̱lakachixcuhui̱cán cha̱tuy pu̱laktumi̱n tí ixca̱li̱maca̱ncán Dios. Amá cristianos tali̱máca̱lh Pablo dios Mercurio porque huá lihua ixchihui̱nán, y Bernabé tali̱máca̱lh dios Júpiter. \v 13 Jaé cristianos ixtakalhí ixpu̱lakachixcuhui̱ncán nac quilhapa̱n ca̱chiquí̱n, y tí ixacpuxcún lakachixcuhui̱nán lacapala talí̱milh lhu̱hua xánat y tantum huá̱cax xlacata namakni̱cán y naca̱li̱lakachixcuhui̱cán Pablo y Bernabé la̱ta tzamacán. \v 14 Acxni ta̱cxcátzi̱lh la̱ ixama̱ca ca̱lakachixcuhui̱cán, táxti̱tli ixlhaka̱tcán la̱ta tasí̱tzi̱lh y tzúculh tahuaní cristianos: \p \v 15 ―¡Takalhi̱n lacchixcuhuí̱n! ¿Hua̱nchi quila̱li̱maca̱ná̱u Dios? Aquín na̱ cristianos la̱ huixín cha̱ huá cli̱mini̱táu cca̱huaniyá̱n sa̱sti talacpuhuá̱n xlacata ca̱kxtakmakántit mimpu̱laktumi̱ncán y cali̱pa̱huántit Dios xastacnán tí tlahuani̱t akapú̱n, tíyat, pupunú y la̱ta tú anán ixli̱ti̱lanca ca̱quilhtamacú. \v 16 Maka̱s quilhtamacú ca̱li̱mákxtakli ixcamán catatláhualh y catalatáma̱lh la̱ta ixtalacasquín; \v 17 ma̱squi Dios siempre kalhí tí ma̱luloka ixtascújut para tí ti̱tum latama̱putún, porque huata Dios tla̱n ma̱lakachá se̱n xlacata natalá tachaná̱n, quintahuajcán y la̱ta tú li̱pa̱xahuayá̱u ca̱quilhtamacú. \p \v 18 Pablo y Bernabé takalán tama̱chókolh amá cristianos tí ixtamakni̱putún huá̱cax naca̱li̱lakachixcuhui̱cán. \s1 Pablo liactalacán chíhuix y actzú ni̱ makni̱cán \p \v 19 Ni̱ alh lhu̱hua chichiní táchilh makapitzi lacchixcuhuí̱n xalac Iconio y Antioquía y ta̱kastacyá̱hualh cristianos catamákni̱lh Pablo; xlacán li̱cuánit taliactálalh chíhuix y acxni ixtapuhuán ixni̱ni̱ttá taxuatáli̱lh ixquilhpa̱n ca̱chiquí̱n. \v 20 Lhu̱hua tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús aná ixtalaya̱najcú acxni Pablo tá̱qui̱lh la̱ ni̱tú calánilh y alh nac ixpu̱lacni ca̱chiquí̱n, pero ixli̱cha̱lí ta̱táxtulh con Bernabé y táalh pakán nac Derbe. \p \v 21 Juú nac Derbe tali̱chihuí̱nalh Dios y lhu̱hua cristianos taca̱nájlalh; a̱stá̱n tachípalh tijia ní ixtalacmini̱t y talactaspitpá nac Listra, Iconio y Antioquía. \v 22 La̱ta ní ixtachá̱n ixtahuaní amá cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús catakálhi̱lh li̱camama catali̱pá̱hualh Jesús ma̱squi cata̱kxtakájnalh pues tí li̱pa̱huán Dios siempre li̱tamakxtaka akxtakajnán porque cha̱mputún nac akapú̱n. \v 23 Na̱ chuná katunu jaé ca̱chiquí̱n tamá̱xtulh ma̱s xalactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n y acxtum takatxtáknalh y takalhtahuakánilh Dios xlacata caca̱maktá̱yalh, y talí̱lhca̱lh nata̱cpuxcún tama̱kalhchihui̱ní amá cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús. \p \v 24 Tatanu̱nipá tiji y tati̱táxtulh nac Pisidia y Panfilia. \v 25 Nac Perge tali̱chihui̱nampá Dios y ti̱tum tácha̱lh nac Atalia. \v 26 Juú nac Atalia tatáju̱lh nac barco y tatáspitli nac Antioquía ana ní ixca̱huanini̱t Dios catatáxtulh ca̱lacchiquí̱n y chí li̱pa̱xáu ixtama̱sputuni̱t ixtascujutcán porque Dios siempre ixca̱maktakalhni̱t. \v 27 A̱stá̱n ta̱tamákstokli hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús y tali̱chihuí̱nalh tú ixqui̱taxtuni̱t y la̱ Dios ixca̱lakxta̱pali̱ni̱t ixnacujcán amá cristianos tí ni̱ judíos ixtali̱pa̱huani̱t Jesús. \v 28 Juú nac Antioquía talatáma̱lh maka̱s quilhtamacú. \c 15 \s1 Fariseos talacasquín catacircuncidárlalh tí ni̱ judíos \p \v 1 Maktum táchilh nac Antioquía makapitzi lacchixcuhuí̱n xalac Judea tí ixtacircuncidarlani̱t y tzúculh tahuaní cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús xlacata ixmini̱ní catacircuncidárlalh la̱ li̱ma̱paksi̱nán Moisés para ixtalakma̱xtuputún ixli̱stacnicán. \v 2 Pero Pablo y Bernabé tzúculh tata̱ra̱huaní porque ni̱ ixtama̱tla̱ní tú ixtahuán; entonces hua̱k cristianos tzúculh talacchihui̱nán: \p ―Mejor caca̱ma̱lakacha̱huí makapitzi lacchixcuhuí̱n nac Jerusalén xlacata xlacán natakalasquiní apóstoles y lakko̱lún tú quili̱tlahuatcán. \p \v 3 Ca̱li̱lhca̱ca catáalh Pablo, Bernabé y makapitzi lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n xalac Antioquía. Xlacán talácalh nac pu̱latama̱n Fenicia y Samaria y la̱ta ní ixtati̱taxtú ixtali̱chihui̱nán la̱ amá cristianos tí ni̱ judíos ixtalakmakani̱t ixpu̱laktumi̱ncán ixtali̱pa̱huani̱t Jesús nac ixnacujcán, y hua̱k cristianos ixtali̱pa̱xahuá tú ixtlahuani̱t Dios. \p \v 4 Acxni tácha̱lh nac Jerusalén pu̱tum tatamakstokko̱lh tí ixta̱cpuxcún cristianos, apóstoles y xalactali̱pa̱u lakko̱rutzi̱n. Xlacán tzúculh talacspi̱ta tú ixqui̱taxtuma nac Antioquía y la̱ Dios ixca̱ma̱tlahui̱ni̱t ixtascújut. \v 5 Makapitzi fariseos tí na̱ ixtali̱pa̱huani̱t Jesús tatá̱yalh y tzúculh tahuán: \p ―Namá cristianos tí ni̱ judíos y tali̱pa̱huani̱t Jesús tamaclacasquiní catacircuncidárlalh y catatláhualh hua̱k la̱ta tú li̱ma̱paksí̱nalh Moisés. \p \v 6 Cha̱tum cha̱túm tunu la̱ ixlacpuhuán huá xlacata apóstoles y lakko̱lún talí̱lhca̱lh natalacchihui̱nampará a̱stá̱n. \v 7 Tatamakstokpá ni̱ caj maktum, ni̱ lá ixtalacca̱xlá, pero maktum Pedro tá̱yalh ca̱huánilh: \p ―Huixín catzi̱yá̱tit la̱ Dios quilácsacli y quili̱ma̱páksi̱lh nacca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos tí ni̱ judíos, la̱ Jesús tla̱n ca̱lakma̱xtú para taca̱najlá y tali̱pa̱huán. \v 8 Dios ca̱lakapasa ixnacujcán cha̱tunu cristianos y huata huá catzí tú xlacata ca̱li̱má̱xqui̱lh ixli̱tlihueke Espíritu Santo amá cristianos tí ni̱ judíos na̱ chuná la̱ quinca̱ma̱xquí̱n aquín. \v 9 Dios quilhpá̱xtum ca̱lakalhámalh cristianos y ca̱xapánilh ixtala̱kalhi̱ncán acxni tali̱pá̱hualh Jesús na̱ chuná la̱ quinca̱xapanín aquín acxni li̱pa̱huáu Jesús. \v 10 Dios ni̱ cha̱tum tí li̱máca̱lh ma̱s lanca o ma̱s actzú ixcam, entonces ¿hua̱nchi ama ca̱ma̱cuqui̱yá̱u natatlahuá namá tí ni̱ judíos tú ni̱ lá tla̱n ma̱kantaxti̱ni̱táu aquín, ni̱ para quili̱talakapasnicán? \v 11 ¿A poco yaj aksaná̱tit xlacata Cristo quinca̱lakalhamán huá quinca̱li̱ma̱tzanke̱nanín quintala̱kalhi̱ncán? Para xlá chuná quinca̱ma̱tla̱ní̱n, ¿hua̱nchi puhuaná̱tit ni̱ lá ca̱lakalhamán na̱ chuná namá tí ni̱ judíos? \p \v 12 La̱ chihui̱nanko̱lh Pedro hua̱k tama̱tlá̱ni̱lh tú ixca̱huanini̱t y taquilhácslalh. A̱stá̱n Pablo y Bernabé tzúculh tali̱chihui̱nán la̱ Dios ixca̱ma̱xqui̱ni̱t li̱tlihueke catatláhualh laclanca tascújut ixpu̱latama̱ncán amá tí ni̱ judíos. \s1 Apóstoles tatzoka aktum carta ixlacatacán tí ni̱ judíos \p \v 13 A̱stá̱n Jacobo na̱ tá̱yalh y ca̱huánilh: \p ―Li̱ta̱camán, cama̱kachakxí̱tit tú cama ca̱huaniyá̱n. \v 14 Pedro li̱chihuí̱nalh la̱ Dios ca̱cxilhlacácha̱lh cristianos tí ni̱ judíos xlacata natalakachixcuhuí Quinti̱cucán. Jaé qui̱taxtú xlacata xlá ixca̱lacsacni̱t. \v 15 Pues ca̱ksántit la̱ Dios ma̱cxcatzí̱ni̱lh ixtapuhuá̱n cha̱tum profeta y chuné ca̱li̱chihuí̱nalh jaé cristianos: \q1 \v 16 Cca̱kxtakmákalh cata̱kxtakájnalh, pero cama taspitpará \q1 xlacata nacca̱xtlahuapará ixchic rey David; \q1 ma̱squi chí tama̱ko̱ni̱t aquit cama ya̱huapará, \q1 \v 17 xlacata aná naquintalacaputzá hua̱k cristianos xala cani̱hua pu̱latama̱n ni̱ma̱ quintali̱pa̱huani̱t. \q1 \v 18 Chuná jaé quihuánilh Quimpu̱chinacán Dios \q1 tí catzí tú ama qui̱taxtú la̱ta titláhualh ca̱quilhtamacú. \p \v 19 ’Aquit cca̱huaniyá̱n xlacata namá tí ta̱kxtakmakani̱t ixpu̱laktumi̱ncán y tali̱pa̱huani̱t Dios xastacnán ni̱ tamaclacasquiní caquinca̱makslihuekén la̱ li̱smani̱ni̱táu lakachixcuhui̱naná̱u aquín judíos. \v 20 Pero caca̱ma̱lakacha̱nihuí tachihuí̱n nac aktum carta xlacata ni̱ catara̱lakamáklhti̱lh ixta̱cha̱tcán, ni̱ catali̱huá̱yalh li̱hua ni̱ma̱ li̱lakachixcuhui̱cani̱t pu̱laktumi̱n, ni̱ catáhualh quitzistancá ni̱ma̱ ni̱ ma̱stajani̱t ixkalhni y na̱ chuná ni̱ma̱ tamu̱xtuni̱t. \v 21 Huá jaé ixtapaksi̱t Moisés ni̱ma̱ ma̱s ma̱kantaxti̱yá̱u aquín judíos y quinca̱ma̱tunujá̱n con xa̱makapitzi cristianos y huá jaé ma̱si̱cán nac sinagoga tu̱maj tu̱má. \p \v 22 Hua̱k apóstoles, lakko̱lún y xanapuxcun cristianos tama̱tlá̱ni̱lh tú ca̱huánilh Jacobo y talí̱lhca̱lh cha̱tuy lacchixcuhuí̱n tí natalí̱n amá carta nac Antioquía, ixca̱huanicán Judas (ixli̱lakapascán Barsabás) y Silas. \v 23 Jaé carta chuné ixuán: \p “Aquín apóstoles, lakko̱lún y tí clipa̱huaná̱u Cristo nac Jerusalén cca̱huaniyá̱n kalhé̱n y tla̱n calatapá̱tit huixín li̱ta̱camán xalac Antioquía, Siria y Cilicia. \p \v 24 “Chí cama̱náu ca̱kalhti̱yá̱n huixín tí ni̱ judíos tú catzi̱putuná̱tit. Aquín ni̱ cca̱li̱ma̱paksi̱ni̱táu naca̱ta̱ra̱slaká̱n namá cristianos xalac Judea tí ca̱huanimá̱n cacircuncidarlátit y catlahuátit tú li̱ma̱paksi̱má̱n Moisés para taxtuniputuná̱tit. \v 25 Huá xlacata cca̱li̱lacsacni̱táu cha̱tuy lacchixcuhuí̱n tí nataán quimpu̱xokocán, Judas y Silas. Xlacán ama tata̱ana̱chá Pablo y Bernabé \v 26 namá quinta̱camcán tí taliakxtakajnani̱t Quimpu̱chinacán Jesucristo, y hasta actzú ni̱ ca̱makni̱cani̱t. \v 27 Judas y Silas ama ca̱lacspi̱tniyá̱n la̱ta tú clacchihui̱nani̱táu juú nac Jerusalén. \p \v 28 “Camá̱n ca̱huaniyá̱n tú clacca̱xtlahuani̱táu milacatacán y tú quinca̱ma̱cxcatzi̱ní̱n Espíritu Santo. Ni̱ ckalhi̱yá̱u li̱camama nacca̱li̱ma̱paksi̱yá̱n catlahuátit tú cli̱smani̱ni̱táu aquín judíos. \v 29 Pero clacasquiná̱u ni̱ cala̱lakamaklhtí̱tit minta̱cha̱tcán, ni̱ cali̱hua̱yántit li̱hua ni̱ma̱ li̱lakachixcuhui̱cani̱t pu̱laktumi̱n, ni̱ cahuátit quitzistancá ni̱ma̱ ni̱ ma̱stajani̱t ixkalhni y ni̱ma̱ mu̱xtuni̱t. Catlahuátit nac milatama̱tcán tú cca̱li̱ma̱paksi̱má̱n xlacata ni̱ natasi̱tzí judíos y yaj tí naca̱ta̱ra̱slaká̱n. \p “¡Hasta cha̱lí y Dios caca̱maktakalhni!” \s1 Pablo y Bernabé ni̱ talacca̱xlá caca̱takókelh Marcos \p \v 30 Pablo, Bernabé, Judas y Silas tatáxtulh nac Jerusalén y ni̱ ixli̱maka̱s tácha̱lh nac Antioquía, tatamákstokli hua̱k cristianos y tamacamá̱sta̱lh amá carta. \v 31 Acxni tali̱kalhtahuákalh tú ixuán amá carta hua̱k cristianos tí ni̱ judíos tapa̱xahuako̱lh y yaj ta̱katúyulh, pues tú ixuán amá carta ca̱má̱xqui̱lh li̱camama. \v 32 Judas y Silas akskalalán ixtahuani̱t y na̱ tzúculh tali̱chihui̱nán laclanca ixtalacapa̱stacni Dios, hua̱k cristianos ta̱cxcátzi̱lh xlacata Dios xli̱ca̱na ixca̱maktakalhni̱t. \p \v 33 Judas y Silas tataspitpá nac Jerusalén y ca̱huanica catapa̱xcatcatzí̱nilh apóstoles tú ixtatlahuani̱t ixlacatacán amá tí ni̱ judíos. \v 34 Pero ni̱ ixli̱maka̱s chichiní Silas táspitli nac Antioquía \v 35 pues juú ixtalama̱na Pablo y Bernabé, ixtamakta̱yá amá cristianos tí ixta̱cpuxcún tama̱kalhchihui̱ní tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús. \v 36 Maktum Pablo huánilh Bernabé: \p ―Ca̱mparahuí nac ixca̱chiqui̱ncán amá cristianos tí ca̱li̱ta̱chihui̱náu y taca̱nájlani̱t ixtachihui̱n Dios a ver niculá talama̱na. \p \v 37 ―Tla̱n, ca̱mparahuí, pero cata̱huí Juan Marcos ―kálhti̱lh Bernabé. \p \v 38 ―To̱, ni̱ clacasquín caalh. ¿Hua̱nchi quinca̱kxtakmakán nac Panfilia? ―huá Pablo. \p Pero Bernabé huánilh: \p \v 39 ―Para ni̱ ma̱tla̱ni̱ya caquinca̱ta̱án, aquit cama ta̱án a̱lacatunu. \p Como ni̱ lá talaccá̱xlalh, Bernabé y Marcos tatáju̱lh nac aktum barco y táalh pakán nac Chipre. \v 40 Pablo ta̱talakxtúmi̱lh Silas y acxni hua̱k cristianos takalhtahuakánilh Dios caca̱maktákalhli, tatáxtulh nac Antioquía \v 41 y táalh pakán nac ca̱chiquí̱n ni̱ma ixtahuila̱na nac Siria y Cilicia y la̱ta ní ixtachá̱n ixtama̱xquí li̱camama cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \c 16 \s1 Timoteo ca̱takoké Pablo y Silas \p \v 1 Pablo y Silas tácha̱lh nac Derbe y Listra. Juú tata̱tánoklhli Timoteo; jaé chixcú y na̱ chuná ixna̱na ixtali̱pa̱huán Jesús, ixti̱cú griego ixuani̱t. \v 2 Lhu̱hua cristianos xalac Listra y xalac Iconio ixtalakalhamán Timoteo \v 3 huá xlacata li̱huánilh Pablo caca̱tá̱alh ana ní ixamajcú taán. Pero pu̱la circuncidartlahuaca xlacata ni̱ natasi̱tzí judíos xala amá ca̱chiquí̱n pues ixti̱cú ni̱ ixlacasquini̱t cacircuncidartlahuaca. \p \v 4 Xlacán tatáxtulh y la̱ta ní ixtachá̱n ixtali̱ta̱chihui̱nán amá cristianos tí ni̱ judíos tú ixtalacca̱xtlahuani̱t ixlacatacán apóstoles y lakko̱lún xalac Jerusalén. \v 5 Hua̱k cristianos li̱pa̱xáu ixtama̱kantaxtí tú ixca̱huanicán ixli̱tlahuatcán y cha̱li cha̱lí ma̱s lhu̱hua cristianos ixtali̱pa̱huán Jesús. \p \v 6 Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh Pablo y Silas y Timoteo ni̱ catáalh nac Asia y mejor ti̱tum tácha̱lh nac pu̱latama̱n ca̱huanicán Frigia y Galacia. \v 7 A̱stá̱n tama̱mákspitli aktum pu̱latama̱n huanicán Misia ixtacha̱mputún nac Bitinia, pero Espíritu Santo ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh xlacata ni̱ ixlacasquín catáalh. \v 8 Tama̱makspitpá amá pu̱latama̱n Misia y tácha̱lh nac ca̱chiquí̱n huanicán Troas. \s1 Pablo li̱ma̱nixnán cha̱tum chixcú xalac Macedonia \p \v 9 Amá ca̱tzisní Pablo li̱ma̱níxnalh cha̱tum chixcú xalac Macedonia; ácxilhli y káxmatli la̱ ixma̱ktasí: “Catat nac Macedonia y caquila̱makta̱yáu.” \v 10 Acxni stácnalh Pablo huá xlacata Dios chú ixlacasquín y ctzucúu ctaca̱xá̱u xlacata nacaná̱u li̱chihui̱naná̱u Dios amá pu̱latama̱n. \v 11 Juú nac Troas cchipáu aktum barco y tancs ccha̱u nac isla de Samotracia; ixli̱cha̱lí ccha̱u nac ca̱chiquí̱n Neápolis. \v 12 A̱stá̱n ccha̱u nac Filipos, juú talama̱na lhu̱hua romanos y huá ma̱s lanca ca̱chiquí̱n ni̱ma̱ huí ní lacatzucú pu̱latama̱n Macedonia. Juú ctamakxtakui ni̱ lhu̱hua chichiní. \p \v 13 Sábado acxni hua̱k ixjaxcán cau nac ixquilhtu̱n kalhtu̱choko ni̱ma̱ ixpasa̱rlá lacatzú ca̱chiquí̱n, pues quinca̱huanicán xlacata aná ixtatamakstoka makapitzi cristianos ixtakalhtahuakaní Dios; xli̱ca̱na cca̱lakchá̱u y cca̱lacspi̱tníu ixtachihui̱n Dios amá lacchaján ni̱ma̱ ixtahuila̱na aná. \v 14 Cha̱tum pusca̱t xalac Tiatira ixca̱stá lactlá̱n lháka̱t ixuanicán Lidia, siempre istzaksá ti̱tum latamá ixlacati̱n Dios y la̱ chihui̱nanko̱lh Pablo, Dios lakxta̱palí̱nilh ixnacú y li̱pá̱hualh Jesús. \v 15 Pi̱huá jaé chichiní ta̱kmúnulh Lidia y na̱ chuná xa̱makapitzi ixli̱talakapasni tata̱kmúnulh. A̱stá̱n Lidia quinca̱huanín: \p ―Para puhuaná̱tit Dios xli̱ca̱na quili̱macá̱n tla̱n ixcam, capítit hua̱yaná̱tit nac quínchic y aná natamakxtaká̱tit. \p Maklhu̱hua chú quinca̱huanín y ni̱ lá ctachokóu y cau nac ixchic. \s1 Cha̱tum tzuma̱t tí ixquilhchá̱n suerte aksa̱nán \p \v 16 Aná jaé ca̱chiquí̱n ixlama cha̱tum tzuma̱t tí ixactanu̱ma cha̱tum espíritu tí ixma̱quilhcha̱ní itsuertecán cristianos, y como ixtasta̱ni̱t, ixpu̱chinacán hua̱k ixtama̱taji̱nán y snu̱n rico ixtahuani̱t caj xlacata. Maktum acxni xacama̱náu kalhtahuakayá̱u ixquilhtu̱n kalhtu̱choko cta̱tanoklhui \v 17 y quinca̱takokén y tzúculh aktasá: \p ―Jaé lacchixcuhuí̱n tamini̱t tama̱sí la̱ Dios tla̱n ca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi̱ncán cristianos. \p \v 18 Ni̱ caj maktum chuná jaé quinca̱takokén ixquinca̱ma̱ktasi̱yá̱n, pero Pablo yaj lá tá̱lalh y maktum huánilh amá espíritu tí ixactanu̱ma amá tzuma̱t: \p ―¡Ixtacuhui̱ni Jesucristo cli̱quilhán y cli̱ma̱paksi̱yá̱n camactaxtu namá tzuma̱t! \p Amá espíritu tuncán mactáxtulh amá tzuma̱t. \v 19 Pero ixpu̱chinaní̱n li̱cuánit tasí̱tzi̱lh porque yaj lá ixama tatlajá tumi̱n la̱ xapu̱lh, huá xlacata tali̱chípalh Pablo y Silas y táli̱lh nac pu̱ma̱paksí̱n. \s1 Dios ca̱ma̱xtú Pablo y Silas nac pu̱la̱chi̱n \p \v 20 Ixlacati̱ncán ma̱paksi̱naní̱n tzúculh tahuán amá cristianos: \p ―Jaé lacchixcuhuí̱n judíos tamini̱t tata̱ra̱slaka nac quinca̱chiqui̱ncán. \v 21 Tama̱si̱ma̱na sa̱sti talacapa̱stacni la̱ ixli̱latama̱tcán y tú ixli̱tlahuatcán cristianos. ¡Aquín romanos ni̱ cma̱tla̱ni̱yá̱u tú tahuán! \p \v 22 Lhu̱hua cristianos xala amá ca̱chiquí̱n tatalacatzúhui̱lh nac pu̱ma̱paksí̱n y tzúculh tahuán caca̱stigartlahuaca Pablo y Silas. Amá ma̱paksi̱naní̱n tali̱ma̱paksí̱nalh caca̱ma̱lakxtuca y caca̱li̱maksnokca lasasa. \v 23 Ixli̱puntzú Pablo y Silas ixtali̱pa̱xko̱ni̱t ixkalhnicán la̱ta ixca̱snokcani̱t. Cha̱tum soldado li̱ma̱paksi̱ca caca̱má̱nu̱lh nac pu̱la̱chi̱n y ni̱ caca̱makatzá̱lalh porque huá ixama xoko̱nán. \v 24 Amá soldado tzúculh jicuán huá ca̱li̱má̱nu̱lh nac pu̱la̱chi̱n ni̱ma̱ ixuilachá hasta ixtanké̱n; ca̱ma̱láknu̱lh ixtujuncán nac lhtacala ixuanicán cepo xlacata ni̱ natatza̱lá. \p \v 25 Lacatzu tzisa Pablo y Silas ixtakalhtahuakama̱na, ixtatli̱nima̱na Dios, xa̱makapitzi tachi̱ní̱n huata acs ixtakaxmata. \v 26 Chuná jaé ixtalahuila̱na acxni li̱cuánit tachíquilh tíyat y xapuhui̱lhta amá pu̱la̱chi̱n ixacstucán tatalíqui̱lh, ixcadenajcán hua̱k tachi̱ní̱n ixacstucán tatáxcutli. \p \v 27 Amá soldado tí ixmaktakalhnama stácnalh y como ácxilhli puhui̱lhta ixtatalacqui̱ni̱t, ma̱xtulh ixespada ixama ta̱pa̱lhtucucán xlacata namakni̱cán ixacstu pues ixpuhuán ixtatza̱lani̱t hua̱k tachi̱ní̱n. \v 28 Pero Pablo ácxilhli y ma̱ktási̱lh: \p ―¡Ni̱ camakni̱ca, ni̱tí tza̱lani̱t hua̱k juú cya̱náu! \p \v 29 Xlá tzúculh tatlaná la̱ta jicuanko̱lh; li̱ma̱paksí̱nalh caskoyuca aktum púskon. \v 30 Jaé soldado ca̱tamácxtulh Pablo y Silas, ca̱tatzokostánilh y ca̱kalasquínilh: \p ―¿Tucu quili̱tláhuat xlacata nactaxtuní? \p \v 31 ―Cali̱pá̱huanti Quimpu̱chinacán Jesucristo y nataxtuniya huix y hua̱k mili̱talakapasni ―takalhtí̱nalh Pablo y Silas. \p \v 32 Amá soldado cá̱li̱lh nac ixchic y ca̱cuchí̱nilh ní ixca̱snokcani̱t. Pablo y Silas tzúculh tali̱chihui̱nán Jesús; \v 33 amá chixcú y hua̱k ixli̱talakapasni taca̱nájlalh y tali̱pá̱hualh Jesús y tata̱kmúnulh. \v 34 Ni̱ cha̱tum tí ixlakaputzama hua̱k ixtapa̱xahuama̱na porque chí ixtali̱pa̱huán Dios, hasta tlahuaca aktum tahuá y ca̱ta̱hua̱yanca Pablo y Silas. \p \v 35 Ixli̱cha̱li tzisa talákchilh amá soldado makapitzi policías y tahuánilh xlacata amá jueces tí tamá̱nu̱lh Pablo y Silas nac pu̱la̱chi̱n ixtali̱ma̱paksi̱nán caca̱tamácxtulh tuncán. \v 36 Xlá lacapala alh huaní Pablo tú ixli̱ma̱paksi̱cani̱t. \v 37 Pero Pablo kálhti̱lh: \p ―Tú quinca̱tlahuanicán ni̱ juú ama qui̱ta̱yá porque aquín cli̱tapaksi̱yá̱u ca̱chiquí̱n Roma. Pu̱la quinca̱snokcán la̱ta ni̱ para quinca̱ma̱kalhapali̱cán y a̱stá̱n quinca̱ma̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n y chí talacasquín tze̱k cactaxtúu. ¡Clacasquiná̱u xlacán catámilh quinca̱tamacxtuyá̱n! \p \v 38 Acxni tacátzi̱lh amá jueces xlacata Pablo y Silas romanos ixtahuani̱t tajicuanko̱lh porque tla̱n ixca̱ma̱xoko̱ni̱cán tú ixtatlahuani̱t. \v 39 Huá xlacata tali̱lákalh Pablo y Silas y ca̱li̱tlá̱n tahuánilh caca̱ma̱tzanke̱nánilh y catatáxtulh amá ca̱chiquí̱n. \p \v 40 La̱ tataxtuko̱lh nac pu̱la̱chi̱n táalh nac ixchic Lidia; tatamákstokli tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús y tama̱kalhchihuí̱ni̱lh ni̱ catalakmákalh la̱ ixtali̱pa̱huani̱t Jesús; a̱stá̱n tatáxtulh amá ca̱chiquí̱n Filipos. \c 17 \s1 Jasón ma̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n caj ixlacata Pablo y Silas \p \v 1 Pablo y Silas táalh pakán nac ca̱chiquí̱n Anfípolis, Apolonia y tácha̱lh nac Tesalónica; juú ixtalama̱na lhu̱hua judíos, ixtakalhí aktum sinagoga ní ixtakalhtahuakaní Dios. \v 2 Como Pablo chú ixli̱smani̱ni̱t alh akchihui̱nán nac sinagoga y tu̱maj tu̱má aktutu xama̱na ca̱lacspí̱tnilh cristianos ixtachihui̱n Dios. \v 3 Ixca̱huaní: \p ―Tú ixtali̱chihui̱nani̱t profetas ama pa̱xtoka Cristo, Jesús ma̱kantáxti̱lh, y ma̱squi makni̱ca nac culu̱s xlá lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n porque Jesús huá Cristo tí ixma̱lacnu̱ni̱t Dios ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 4 Ni̱ caj actzu cristianos tali̱pá̱hualh Jesús la̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh Pablo na̱ chuná lhu̱hua griegos tí na̱ ixtalakachixcuhuí Dios nac istsinagogajcan judíos y lhu̱hua lactali̱pa̱u lacchaján xala amá ca̱chiquí̱n na̱ tzúculh tali̱pa̱huán. \v 5 Pero judíos tí ni̱ ixtaca̱najlani̱t tasi̱tzí̱nilh y tzúculh tama̱makstoka lacli̱xcájnit lactzaca̱t lacchixcuhuí̱n tí ni̱ tascuja y pu̱tum táalh nac ixchic Jasón pues juú ixtatamakxtaka Pablo y Silas, ixtachipaputún xlacata natalí̱n nac pu̱ma̱paksí̱n. \v 6 Ca̱tasi̱tzi tatánu̱lh nac ákxtaka, talacapútzalh Pablo y Silas y como ni̱ tatáka̱sli taxuatáxtulh Jasón y makapitzi tí na̱ ixtali̱pa̱huán Jesús y táli̱lh nac pu̱ma̱paksí̱n. Aná tzúculh ta̱ktasá: \p ―Jaé chixcú ca̱ta̱lama nac ixchic Pablo y Silas namá lacchixcuhuí̱n tí tama̱laktzanke̱ma̱na cristianos cani̱hua ca̱lacchiquí̱n. \v 7 Chí tachini̱t juú y aquín ni̱ cma̱tla̱ni̱yá̱u ixtachihui̱ncán pues tahuán xlacata emperador romano ni̱ ma̱paksi̱nán porque lama tunu rey huanicán Jesús. \p \v 8 Amá xanapuxcun ma̱paksi̱naní̱n tzúculh ta̱katuyún pues ni̱ ixtaca̱najlaputún para lama tunu rey. \v 9 Jasón y xa̱makapitzi taxókolh multa y ca̱makxtakca. \s1 Pablo tza̱lá y an pakán nac Atenas \p \v 10 Pi̱huá amá ca̱tzisní tí ixtali̱pa̱huán Jesús, tamá̱ca̱xli Pablo y Silas y tama̱lakácha̱lh nac Berea y acxni cha̱lh amá ca̱chiquí̱n alh nac sinagoga xla judíos. \v 11 Jaé cristianos ma̱s ixtama̱kachakxí talacpuhuá̱n que tí ixtalama̱na nac Tesalónica porque la̱ ixtakaxmatkó tú ixuán Pablo y Silas tuncán ixtali̱kalhtahuaká Escrituras para xli̱ca̱na chú ixqui̱taxtuni̱t y ni̱ caj ixta̱kskahuinama̱na. \v 12 Ni̱ ixli̱maka̱s lhu̱hua cristianos judíos ixtali̱pa̱huani̱t Jesús hasta lactali̱pa̱u lacchaján y lacchixcuhuí̱n tí ni̱ judíos na̱ taca̱nájlalh. \p \v 13 Amá judíos xalac Tesalónica tí ni̱ ixta̱cxilhputún Pablo acxni tacátzi̱lh ixli̱chihui̱nama Dios nac Berea tachimpá xlacata natata̱ra̱slaka. \v 14 Pero acxni tzúculh ta̱kastacya̱huá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús tuncán tama̱lakácha̱lh Pablo pakán ixquilhtu̱n pupunú, pero Silas y Timoteo ni̱ tatzá̱lalh y tatamákxtakli nac Berea. \v 15 Amá cristianos tí ixtata̱án Pablo tatáju̱lh nac barco y táli̱lh hasta nac Atenas. Acxni ixama tataspita nac Berea ca̱huánilh: \p ―Caca̱huanítit Silas y Timoteo sok quintalákmilh juú nac Atenas. \s1 Pablo ca̱ta̱chihui̱nán lakskalala lacchixcuhuí̱n \p \v 16 Pablo snu̱n ixca̱li̱lakaputzá amá cristianos tí ixtalama̱na nac Atenas pues cani̱huá ixca̱cxila la̱ ixca̱lakachixcuhui̱cán pu̱laktumi̱n. \v 17 Pero como ixtalama̱na lhu̱hua judíos, Pablo ixán ca̱ma̱kalhchihui̱ní; na̱ ixtaán lhu̱hua tí ni̱ judíos, na̱ chuná ixca̱ma̱kalhchihui̱ní cha̱li cha̱lí cristianos tí ixtalatahuilá nac li̱tamá̱u. \v 18 Maktum Pablo ixli̱chihui̱nama la̱ Jesús lacastacuánalh ca̱li̱ní̱n, takáxmatli makapitzi lakskalala lacchixcuhuí̱n tí ixtali̱kalhtahuaká ixtalacapa̱stacnicán amá lacchixcuhuí̱n tí ixuanicán estoicos y epicúreos. Xlacán tzúculh tali̱kalhkama̱nán, ixtahuán: \p ―Namá chixcú la̱n chihui̱nán pero aktzanka̱ni̱t. \p Pero tunu ixtahuán: \p ―¿Cha̱ chuná? Ma̱x ma̱lakacha̱cani̱t nali̱chihui̱nán ixtalacapa̱stacni cha̱tum skalala chixcú. \p \v 19 Xlacán tahuánilh Pablo caca̱tá̱alh lacatum la̱ li̱tama̱u ixuanicán Areópago, juú ixtatamakstoka hua̱k lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n; y acxni tacha̱lh takalasquínilh: \p ―Ni̱ hua̱k cma̱kachakxi̱yá̱u tú li̱chihui̱nana. \v 20 Chí juú lakasu̱t quila̱lacspi̱tníu la̱ qui̱taxtú namá talacapa̱stacni pues ccatzi̱putuná̱u. \p \v 21 Jaé lakskalala lacchixcuhuí̱n xalac Atenas y tí ixtamini̱t xala a̱lacatunu pu̱latama̱n ixtalakatí tali̱chihui̱nán ticu ixcatzí sa̱sti talacapa̱stacni o ixma̱ccha̱ní ixtapuhuá̱n; huá jaé ixtali̱jaxa acxni ni̱tú ixtatlahuama̱na. \v 22 Pablo tá̱yalh y chuné tzúculh chihui̱nán: \p ―Lacchixcuhuí̱n xalac Atenas, aquit ccatzí xlacata huixín lakati̱yá̱tit ca̱lakachixcuhui̱yá̱tit namá tí ca̱li̱macapiná̱tit Dios, pues cani̱huá tlahuani̱tántit mimpu̱lakachixcuhui̱ncán ní ma̱nu̱yá̱tit mimpu̱laktumi̱ncán. \v 23 Pero lacatum cácxilhli ni̱ tanu̱ma pu̱laktumi̱n huata tatzokni̱t: “Juú clakachixcuhui̱yá̱u amá Dios ni̱ma̱ ni̱ clakapasá̱u.” Chí aquit cmini̱t ca̱li̱ta̱chihui̱naná̱n jaé Dios xastacnán ni̱ma̱ lakachixcuhui̱yá̱tit ma̱squi ni̱ lakapasá̱tit. \p \v 24 ’Namá Dios tlahuani̱t tíyat y la̱ta tú anán, xlá Ixpu̱china ca̱quilhtamacú y akapú̱n, y ni̱ lacatum tanu̱ma nac pu̱siculan ni̱ma̱ tatlahuani̱t lacchixcuhuí̱n, \v 25 ni̱ para maclacasquín tahuá tú nali̱hua̱yán o chúchut tú nali̱kotnán, cha̱ huá ca̱ma̱xquí cristianos tú tamaclacasquín natali̱latamá cha̱li cha̱lí, huá ca̱cuentaja tú tlahuani̱t ca̱quilhtamacú. \v 26 Jaé Dios ca̱li̱ma̱lacatzuqui̱ni̱t cristianos ca̱quilhtamacú cha̱tum chixcú ixuanicán Adán, y acxni talhú̱hualh pu̱tunu ca̱má̱xqui̱lh ixpu̱latama̱ncán y ca̱láclhca̱lh neje yá pu̱latama̱n ixama talaktzanká y ni̱ma̱ ixama tata̱yaní. \v 27 Dios ixpuhuán ama talacaputzá ixcamán ma̱squi la̱ lakatzí̱n a ver para nata̱cxcatzí ticu Ixpu̱chinacán. \v 28 Porque huá quinca̱ma̱xqui̱yá̱n quilatama̱tcán y ni̱ li̱makxtaka calaclako̱lh quili̱stacnicán y quinca̱maktakalhá̱n cha̱li cha̱lí. \p ’Huixín ca̱ta̱latamá̱n cha̱tum poeta tí acxcátzi̱lh ixtapuhuá̱n Dios y huá: “Aquín na̱ ixli̱talakapasni Dios.” \v 29 Xli̱ca̱na la̱ chihuí̱nalh namá poeta, huá cca̱li̱huaniyá̱n, ¿nicu li̱macapiná̱tit Dios aktum pu̱laktumi̱n xla oro, plata o chíhuix ni̱ma̱ tatlahuani̱t lacchixcuhuí̱n? \v 30 Maká̱n acxni ni̱tú ixtama̱kachakxí ixcamán, Dios li̱mákxtakli catalakachixcúhui̱lh pu̱laktumi̱n pero chí ama ca̱ma̱xoko̱ní amá cristianos tí ni̱ talakachixcuhuí huata huá. \v 31 Porque ma̱lakacha̱ni̱t ca̱quilhtamacú cha̱tum chixcú tí má̱si̱lh ixtalacapa̱stacni y ma̱lacastacuáni̱lh ca̱li̱ní̱n xlacata cati̱huá nacatzí huá ama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n hua̱k cristianos. \p \v 32 Acxni Pablo huá Dios ma̱lacastacuáni̱lh cha̱tum chixcú nac ca̱li̱ní̱n, amá lacchixcuhuí̱n tzúculh tali̱tziyán. Makapitzi tahuánilh: \p ―Xa̱maktum naquila̱huaniparayá̱u mintakalhchihuí̱n. \p \v 33 Pablo yaj tú ca̱huánilh y ca̱kxtakhuíli̱lh. \v 34 Pero makapitzi tunuj cristianos taca̱nájlalh y tatakókelh xlacata ma̱s naca̱ma̱kalhchihui̱ní hasta cha̱tum ma̱paksi̱ná huanicán Dionisio y cha̱tum pusca̱t ixuanicán Dámaris na̱ taca̱nájlalh. \c 18 \s1 Pablo scuja nac Corinto \p \v 1 Pablo táxtulh nac Atenas y alh nac Corinto. \v 2 Aná jaé ca̱chiquí̱n ta̱tánoklhli cha̱tum judío tí ixlakahuani̱t nac Ponto ixuanicán Aquila, ixta̱cha̱t ixuanicán Priscila. Xlacán ixtataxtuni̱t nac Italia porque emperador Claudio ixli̱ma̱paksi̱nani̱t catatáxtulh hua̱k judíos nac ca̱chiquí̱n xla Roma. \v 3 Ixli̱scuja ixca̱tlahuá lonas con ixmakxu̱hua borrego ixli̱tlahuacán lactzu pú̱ca̱sni la̱ chiqui, y como Pablo na̱ huá ixli̱scuja alh ca̱ta̱latamá nac ixchiccán y lakxtum ixta̱scuja nac Corinto. \v 4 Pero tu̱maj tu̱má sábado Pablo ixán akchihui̱nán nac sinagoga, istzaksá ca̱ma̱lacpuhua̱ní hua̱k tí ixca̱ma̱kalhchihui̱ní xlacata catali̱pá̱hualh Jesús la̱ judíos y na̱ chuná tí ni̱ judíos. \p \v 5 Ni̱ ixli̱maka̱s Silas y Timoteo tatáxtulh nac Macedonia y talákchilh Pablo nac Corinto. Entonces xlá yaj scujli a̱huata ixca̱lacspi̱tní cristianos ixtachihui̱n Dios, ixca̱ma̱lulokní judíos xlacata Jesús huá Cristo tí ixca̱ma̱lacnu̱nicani̱t ama ca̱lakma̱xtú. \v 6 Pero acxni tzúculh tata̱ra̱huaní y tali̱kalhkama̱nán Jesús, Pablo sí̱tzi̱lh y ixlacati̱ncán tincxli ixlháka̱t y ca̱huánilh: \p ―Para xní ca̱ma̱xoko̱ni̱caná̱tit minkasatcán mi̱cstucán li̱piná̱tit cuenta porque aquit cma̱kantaxti̱lhá quintascújut. Chí la̱ta ama li̱án quilhtamacú a̱huata cama ca̱ma̱kalhchihui̱ní tí ni̱ judíos. \p \v 7 A̱stá̱n Pablo alh ta̱latamá Tito Justo. Jaé chixcú ixli̱pa̱huán Dios ixyá ixchic lacatzú nac sinagoga. \v 8 Tí ixacpuxcún nac sinagoga ixuanicán Crispo, xlá y ixli̱talakapasni tali̱pá̱hualh Jesús y tata̱kmúnulh na̱ chuná makapitzi cristianos xalac Corinto. \p \v 9 Maktum ca̱tzisní Jesús ma̱lacahuá̱ni̱lh Pablo y huánilh: \p ―Ni̱ cajícuanti quili̱chihui̱nana, huix la̱tiyá cama̱kahuani quintachihuí̱n. \v 10 Namá tí tasi̱tzi̱niyá̱n ni̱tú ama tatlahuaniyá̱n porque aquit cmaktakalhmá̱n. Juú nac Corinto talama̱na lhu̱hua cristianos tí clacasquín caquintali̱pá̱hualh. \p \v 11 Pablo káxmatli tú huánilh Dios, ¡ni̱ tatláji̱lh! Y juú nac Corinto latáma̱lh aktum ca̱ta a̱íta̱t la̱ta li̱chihui̱nama Dios. \s1 Pablo ta̱ra̱slakcán y ma̱lacapu̱cán nac pu̱ma̱paksí̱n \p \v 12 Nac pu̱latama̱n Acaya tzúculh ma̱paksi̱nán cha̱tum sa̱sti gobernador ixuanicán Galión y como lhu̱hua judíos ni̱ ixta̱cxilhputún Pablo, tachípalh, táli̱lh nac ixlacatí̱n \v 13 y chuné tama̱lacápu̱lh: \p ―Jaé chixcú ca̱ma̱si̱nima cristianos tunu sa̱sti talacapa̱stacni la̱ natalakachixcuhuí Dios, ma̱tunujma tú li̱ma̱paksi̱nán ley xalac Roma. \p \v 14 Pablo ixama chihui̱nán pero Galión ca̱huánilh amá judíos: \p ―Laktakalhi̱n lacchixcuhuí̱n, para jaé chixcú ixtitláhualh tú ni̱ tla̱n, para ixtimakní̱nalh o ixtikalhá̱nalh, aquit xacma̱xokó̱ni̱lh tú li̱ma̱lacapu̱yá̱tit. \v 15 Pero como ma̱lacapu̱yá̱tit caj xlacata ni̱ ma̱tla̱ni̱yá̱tit la̱ li̱chihui̱nán nalakachixcuhui̱yá̱tit Dios o tú mili̱tláhuatcán, huixín calacca̱xtlahuátit porque aquit ni̱ para tziná quincuenta. \p \v 16 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh ca̱tamácxtulh nac ixpu̱ma̱paksí̱n. \v 17 Makapitzi griegos tachípalh Sóstenes amá tí ixacpuxcún nac sinagoga y tzúculh ta̱kkaximí nac ixlacati̱n pu̱ma̱paksí̱n, pero Galión ni̱ caso tláhualh tú tatlahuánilh. \s1 Pablo an lakachixcuhui̱nán nac pu̱siculan xla Jerusalén \p \v 18 Pablo latama̱lhcú a̱laktzu quilhtamacú nac Corinto, a̱stá̱n ca̱huánilh hasta cha̱lí hua̱k ixnata̱camán tí ixtali̱pa̱huán Jesús y ca̱ta̱táju̱lh nac barco Aquila y Priscila y ca̱tá̱alh pakán nac Siria. Tatá̱ctalh nac Cencrea y aná jaé ca̱chiquí̱n Pablo akslutonko aksitca pues ixma̱lacnu̱ni̱t ama lakachixcuhuí Dios nac pu̱siculan xla Jerusalén. \v 19 Ctaju̱paráu nac barco y ccha̱u nac Efeso. Aquila y Priscila juú tatamákxtakli y Pablo alh nac sinagoga ca̱lakpaxia̱lhnán cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús nac Efeso. \v 20 Xlacán tahuánilh catamákxtakli laktzu quilhtamacú, \v 21 pero Pablo ca̱huánilh: \p ―Ni̱ lá ctamakxtaka porque cma̱lacnu̱ni̱t cama lakachixcuhui̱nán jaé tacuhui̱ní nac Jerusalén, pero para Dios lacasquín tzanka̱xni nacca̱lakmimparayá̱n. \p A̱stá̱n ctaju̱paráu nac tunu barco y ccha̱u nac Cesarea. \v 22 Pablo juú chípalh tijia y alh nac Jerusalén y acxni cha̱lh ca̱lakpaxiá̱lhnalh tí ixtali̱pa̱huán Jesús. Ni̱ ixli̱maka̱s taspitpá nac Antioquía \v 23 y juú latáma̱lh laktzu quilhtamacú y a̱stá̱n tanu̱nipá tijia y ca̱lakpaxia̱lhnampá amá cristianos tí ixtalama̱na nac pu̱latama̱n Galacia y Frigia. Hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús ixca̱ma̱xquí li̱camama. \s1 Cha̱tum chixcú li̱chihui̱nán Jesús \p \v 24 Nac Efeso chilh cha̱tum skalala chixcú xalac Alejandría ixuanicán Apolos. Xlá tla̱n ixli̱kalhtahuakani̱t ixtachihuí̱n Dios y tancs akchihuí̱nalh nac sinagoga. \v 25 Apolos ixcatzí la̱ Juan ca̱kmúnulh cristianos xlacata natalakapasa tí ixama ca̱lakma̱xtú, na̱ li̱chihuí̱nalh tú ixli̱mini̱t Jesús ca̱quilhtamacú, pero ni̱ ixcatzí tú ixqui̱taxtuni̱t a̱stá̱n. \v 26 Priscila y Aquila ixtakaxmatni̱t la̱ chihuí̱nalh Apolos; acxni táxtulh táli̱lh ixchiccán tzúculh talacspi̱tní lakasu̱t la̱ta tú ixqui̱taxtuni̱t nac ixlatáma̱t Jesús. \p \v 27 Apolos li̱pá̱hualh Jesús y ca̱huánilh tí ixtali̱pa̱huán Jesús xlacata ixamputún nac Grecia. Xlacán tamaktá̱yalh y tama̱lakacha̱lh aktum carta xlacata tla̱n namaklhti̱nancán acxni nachá̱n. Acxni cha̱lh nac Grecia, Dios má̱xqui̱lh li̱tlihueke naca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos y hua̱k ixtapa̱xahuá acxni ixchihui̱nán. \v 28 Pues ixlacspi̱ta la̱ Jesús ixtali̱chihui̱nani̱t profetas nac Escrituras; ni̱ ixquilhpuhuán ixca̱huaní amá judíos tí ixta̱ktzanka̱ni̱t: \p ―Xli̱ca̱na Jesús huá Cristo tí mini̱t quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \c 19 \s1 Pablo ca̱ma̱ksa̱ní ta̱tatlaní̱n nac Asia \p \v 1 Apolos alh nac Corinto, pero acxni cha̱lh Pablo ixani̱ttá pakán nac Turquía y cha̱lh nac Efeso. Aná ca̱ta̱tánoklhli makapitzi cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús, \v 2 y ca̱kalasquínilh: \p ―Acxni li̱pa̱huántit Jesús, ¿ca̱ma̱xquí̱n ixli̱tlihueke Espíritu Santo? \p ―To̱, aquín ni̱ para ccatzi̱yá̱u tucu namá Espíritu Santo ―takálhti̱lh. \p \v 3 ―Pues acxni ca̱kmunucántit, ¿ticu li̱pa̱huántit? ―ca̱huanipá. \p Xlacán takálhti̱lh: \p ―Aquín cca̱najláu tú ixli̱chihui̱nán Juan Bautista. \p \v 4 Entonces Pablo ca̱huánilh: \p ―Juan Bautista liakmunú̱nalh chúchut xlacata naca̱li̱lakapascán cristianos talakxta̱pali̱ni̱t ni̱ tla̱n ixlatama̱tcán, pero tamaclacasquiní natali̱pa̱huán tí ixama min a̱stá̱n y jaé chixcú huá Jesús tí milh quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 5 La̱ takaxmatko̱lh tú ca̱huánilh Pablo amá lacchixcuhuí̱n tata̱kmúnulh nac ixtacuhui̱ní Jesucristo; \v 6 y acxni Pablo tzúculh ca̱liaclhita ixmacán tamaklhtí̱nalh ixli̱tlihueke Espíritu Santo y tzúculh tachihui̱nán ti̱pa̱katzi tachihuí̱n ni̱ma̱ ni̱ ixtama̱kachakxí, makapitzi tzúculh tali̱chihui̱nán tú ca̱ma̱cxcatzí̱ni̱lh Dios. \v 7 Jaé cristianos tí tata̱kmúnulh ixcha̱cu̱tuycán ixtahuani̱t. \p \v 8 Aktutu papá tu̱maj tu̱má Pablo ni̱ ixquilhpuhuán ixakchihui̱nán nac sinagoga. Ixca̱huaní tú xlacata ixli̱pa̱huani̱t Jesús y la̱ Dios tla̱n ixca̱lakxta̱pali̱ní ni̱ tla̱n ixlatama̱tcán para ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 9 Pero lhu̱hua lacli̱xcájnit lacchixcuhuí̱n ni̱ ixtaca̱najlá y la̱ta tzamacán ixtali̱kalhkama̱nán Cristo, huá xlacata Pablo li̱sí̱tzi̱lh y mejor ca̱má̱xtulh amá tí ixtalakxta̱pali̱ni̱t ixnacujcán y cá̱li̱lh nac ixpu̱scuela cha̱tum skalala chixcú ixuanicán Tiranno, y aná cha̱li cha̱lí ixli̱chihui̱nán ixtalakalhama̱n Dios. \v 10 Pablo latáma̱lh jaé ca̱chiquí̱n aktuy ca̱ta y la̱ta ixli̱lanca pu̱latama̱n xla Asia ni̱ tamákxtakli cha̱tum cristiano tí ni̱ káxmatli ixtachihui̱n Dios la̱ judíos y na̱ chuná tí ni̱ judíos. \p \v 11 Dios má̱xqui̱lh Pablo li̱tlihueke caca̱tláhualh ixtascújut xlacata caca̱ma̱lacahuá̱ni̱lh cristianos. \v 12 Ni̱ caj maktum acxni ixca̱li̱spalhcán ta̱tatlaní̱n ixluxu Pablo o xani̱ma̱ta lháka̱t ni̱ma̱ ixuili̱ni̱t tuncán ixta̱ksa̱nán, hasta ixespiritucan tlajananí̱n na̱ ixtamactaxtú cristianos. \s1 Lhu̱hua scuhuananí̱n talhcuyú ixlibrojcán \p \v 13-14 Cha̱tum xapuxcu cura xalac Israel ixuanicán Esceva ixca̱kalhí cha̱tujún ixlakkahuasán. Xlacán la̱ akskoyu̱naní̱n ixtahuani̱t ixtalatapu̱lí katunu ca̱chiquí̱n xlacata natama̱ksa̱ní cristianos tí ixca̱makatlajani̱t tlajaná, y maktum talacpúhualh natali̱cxila ixtacuhui̱ni Jesús a ver para xli̱ca̱na ni̱ tata̱yaní tlajananí̱n ixli̱tlihueke. Acxni tatáka̱sli cha̱tum chixcú tí ixmakatlajani̱t tlajaná, tahuánilh: \p ―Ixtacuhui̱ni Jesús tí li̱chihui̱nán Pablo cli̱ma̱paksi̱yá̱n camactaxtu namá chixcú. \p \v 15 Pero xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Aquit clakapasa Jesús y ccatzí ticu namá Pablo, pero huixín ni̱ cca̱lakapasá̱n. \p \v 16 Amá chixcú tí ixmactanu̱ma tlajaná ca̱li̱kósnalh cha̱tuy amá lakkahuasán y tzúculh ca̱kkaximí. ¡Li̱cuánit ca̱tláhualh! ¡Hasta actzú ni̱ ca̱ma̱tá̱xtulh ixlhaka̱tcán y takalán tatza̱latáxtulh amá ákxtaka! \v 17 Caj la̱ ni̱tú ta̱kahuáni̱lh tachihuí̱n tú tapá̱xtokli amá lakkahuasán; lhu̱hua judíos y na̱ chuná tí ni̱ judíos ca̱maka̱klhako̱lh tú ixqui̱taxtuni̱t y talakachixcúhui̱lh ixtacuhui̱ni Jesús. \v 18 Lhu̱hua cristianos tí ixtali̱pa̱huani̱t Jesús y xapu̱lh ixta̱kskoyu̱nán o brujos ixtahuani̱t tzúculh tali̱ta̱yá la̱ta tzamacán tú ni̱ tla̱n ixtatlahuani̱t. \v 19 Talí̱milh ixlibrojcán, ixli̱catzi̱ncán y la̱ta tú ixtamaclacasquín, y pi̱ aná macxtum talhcúyulh. Amá libros ni̱ma̱ tálhculh la̱ta chí quilhtamacú qui̱ta̱yá ixtapalh li̱huacá cien mi̱lh pesos. \p \v 20 Ixtachihui̱n Dios xli̱ca̱na ixca̱lakcha̱ni̱t ixnacujcán cristianos y ma̱s y ma̱s ixtali̱tahuacá tí ixtali̱pa̱huán amá pu̱latama̱n. \v 21 Táalh quilhtamacú y maktum Pablo ca̱huánilh cristianos: \p ―Cama̱pá ca̱lakpaxia̱lhnán cristianos xalac Macedonia y Grecia; na̱ camputún nac Jerusalén y hasta nac Roma ccha̱mputún. \p \v 22 Timoteo y Erasto tí ixtata̱lapu̱lá Pablo ca̱huánilh: \p ―Huixín pu̱la capítit nac Macedonia, aná cama ca̱lakcha̱ná̱n. \p Pablo latáma̱lh a̱laktzu quilhtamacú nac Asia. \s1 Li̱tzucú tasi̱tzi pu̱laktumi̱n Diana \p \v 23 Amá quilhtamacú nac Efeso pu̱tum cristianos tama̱lacatzúqui̱lh tasi̱tzi caj ixlacatacán tí ixtali̱pa̱huán Jesús. \v 24 Cha̱tum chixcú huanicán Demetrio ixca̱ma̱scujú lhu̱hua lacchixcuhuí̱n, ixtatlahuá xla plata ixma̱su̱y ixpu̱lakachixcuhui̱cán Diana tí ixtali̱pa̱huán lhu̱hua cristianos; xlacán ixtali̱tlajá lhu̱hua tumi̱n. \v 25 Huá xlacata ca̱li̱ma̱mákstokli ixcha̱lhca̱tnaní̱n y hua̱k tí ixtali̱lama̱na jaé tascújut y ca̱huánilh: \p ―Lacchixcuhuí̱n xalac Efeso, huixín catzi̱yá̱tit xlacata huá jaé tascújut li̱lama̱náu y li̱hua̱yama̱náu. \v 26 Pero chí acxilhpa̱nántit y kaxpatni̱tántit la̱ namá Pablo ca̱makaca̱najlani̱t lhu̱hua cristianos xlacata jaé pu̱laktumi̱n ni̱ma̱ ca̱tlahuayá̱u ni̱tú li̱macuán li̱pa̱huaná̱u porque ni̱ tastacnán y quili̱sta̱tcán li̱ta̱ctama. Y ni̱ huata juú nac Efeso chú qui̱taxtuma sino que hua̱k ixli̱ti̱lanca quimpu̱latama̱ncán Asia. \v 27 Chí calacpuhuántit, ¿nicu ama qui̱ta̱yá quintascújutcán? ¿Ticu ama quinca̱maktama̱huananá̱n? Xa̱huá, ¿ticu nalakachixcuhui̱pará quintzican Diana tí lakachixcuhui̱cán juú y na̱ chuná ixli̱ti̱lanca quimpu̱latama̱ncán Asia? ¿A poco amá̱n li̱makxtaká̱u na̱ktzonksuacán y nalakmakancán ixpu̱siculan Diana? \p \v 28 Acxni takáxmatli jaé tachihuí̱n, hua̱k cristianos tasí̱tzi̱lh y tzúculh ta̱ktasá: \p ―¡Quintzicán Diana siempre ama latamá! \p \v 29 Caj puntzú ixtatamakstokni̱t casi hua̱k cristianos xala amá ca̱chiquí̱n y pu̱tum táalh taxuataxtú ixamigos Pablo xalac Macedonia ixca̱huanicán Gayo y Aristarco y ca̱li̱nca lacatum lacatzú nac pu̱ma̱paksí̱n xlacata naca̱ma̱kalhapali̱cán. \v 30 Pablo ixamputún ca̱ta̱chihui̱nán amá cristianos tí ixtachipani̱t Gayo y Aristarco, pero tí ixtali̱pa̱huán Jesús ni̱ tali̱mákxtakli caalh. \v 31 Xa̱huá makapitzi ma̱paksi̱naní̱n romanos ixamigos Pablo tama̱lakachá̱nilh tachihuí̱n xlacata ni̱ catláhualh fuerza caalh. \p \v 32 Ní ixca̱li̱cha̱ncani̱t Gayo y Aristarco hua̱k cristianos ixtalá la̱ catachíyalh pues cha̱tum cha̱túm tunuj túnu la̱ ixaktasá, y lhu̱hua ni̱ para ixtacatzí tú xlacata ixtali̱ani̱t. \v 33 Makapitzi judíos tá̱cxilhli cha̱tum tali̱pa̱u chixcú ixuanicán Alejandro y ta̱kastacyá̱hualh cachihuí̱nalh; táli̱lh ixlacati̱ncan cristianos y xlá tzúculh ca̱macahuaní cataquilhácslalh tziná y tzáksalh ca̱ta̱chihui̱nán amá tí ixtasi̱tzi̱ni̱t. \v 34 Pero acxni talakápasli xlacata judío ixuani̱t hua̱k cristianos tzucupá ta̱ktasá ma̱x aktuy hora: \p ―¡Quintzican Diana ni̱tí ama lakmakán! ¡Quintzicán Diana siempre ama latamá! \p \v 35 Cha̱tum itsecretario ma̱paksi̱ná chilh y acxni taquilhácslalh tziná chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Lacchixcuhuí̱n xalac Efeso, huixín catzi̱yá̱tit xlacata quintzicán Diana ta̱ctani̱t nac akapú̱n y juú yá lanca ixpu̱siculan ní lihua lacasquín nalakachixcuhui̱cán. \v 36 Entonces, ¿hua̱nchi akatuyuná̱tit y tatlanca̱ni̱yá̱tit? ¿Hua̱na chí ni̱ pu̱la tla̱n lacpuhuaná̱tit para tla̱n o ni̱ tla̱n tú pa̱t tlahuayá̱tit? \v 37 Huixín ca̱li̱tántit y ca̱ma̱lacapú̱tit jaé lacchixcuhuí̱n pero xlacán ni̱ para tali̱chiyani̱t pu̱siculan, ni̱ para tali̱kalhkama̱nani̱t quintzican Diana. \v 38 Para Demetrio y xa̱makapitzi tí takalhí ixta̱lá jaé tascújut ca̱makasi̱tzi̱ni̱t jaé lacchixcuhuí̱n catama̱lacápu̱lh ca̱li̱tlá̱n xlacata nataxoko̱nán pues huá xlacata tali̱huila̱na ma̱paksi̱naní̱n. ¡Xlacán ca̱mini̱ní natatlahuá justicia! \v 39 Xa̱huá para huí tú tali̱ma̱huacani̱t y tali̱n tala̱kalhí̱n caca̱ma̱lacapú̱tit nac pu̱ma̱paksí̱n xlacata aná nalacca̱xtlahuacán. \p \v 40 ’Huixín aktzanka̱ni̱tántit porque ca̱ma̱makstóktit hua̱k cristianos y para xanapuxcun ma̱paksi̱nani̱n romanos quinca̱kalasquiniyá̱n tucu xlacata li̱tamakstokni̱táu ni̱ lá tancs ama ca̱kalhti̱yá̱u y ma̱s tasi̱tzi ama quinca̱qui̱taxtuniyá̱n. \p \v 41 La̱ ca̱ta̱chihui̱nanko̱lh jaé secretario hua̱k cristianos táalh nac ixchiccán. \c 20 \s1 Pablo an ca̱tujún nac Macedonia \p \v 1 Pablo ca̱ma̱mákstokli hua̱k tí ixtali̱pa̱huán Jesús nac Efeso y a̱huatiyá ti̱huán ca̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh cristianos. A̱stá̱n ca̱huánilh hasta cha̱lí y táxtulh amá ca̱chiquí̱n y alh pakán nac Macedonia. \v 2 Katunu ca̱chiquí̱n ní ixti̱taxtú ixca̱ma̱kalhchihui̱ní amá cristianos tí ixca̱ma̱lacatzuqui̱ni̱t natali̱pa̱huán Jesús. Acxni cha̱lh nac Grecia \v 3 aná latáma̱lh aktutu papá. A̱stá̱n acxni ixamajá tajú nac barco xlacata naán pakán nac Siria, acxcátzi̱lh xlacata xanapuxcun judíos ixtalaclhca̱nini̱t ama tamakní y mejor chípalh tijia ni̱ma̱ ixlacancán ca̱tujún ixti̱taxtú nac Macedonia. \p \v 4 Makapitzi lacchixcuhuí̱n ixtatakokeni̱t Pablo ixca̱huanicán Sópater xalac Berea ixkahuasa Pirro, Aristarco, Segundo xalac Tesalónica, Gayo xalac Derbe y Timoteo, Tíquico y Trófimo xalac Asia. \v 5 Jaé lacchixcuhuí̱n tapú̱lalh y tácha̱lh nac Troas y aná quinca̱kalhí̱n. \v 6 Aquit y Pablo ctamakxtakui nac Filipos y juú clakachixcuhui̱náu pues cli̱hualhtatáu simi̱ta ni̱ kalhí levadura. A̱stá̱n ctajú̱u nac barco y cau nac Troas, cli̱chá̱u akquítzis chichiní y aná clatamá̱u aktum xama̱na. \s1 Cha̱tum kahuasa pa̱tastá ixli̱quilhmactutu chiqui \p \v 7 Domingo lhu̱hua cristianos tatamákstokli y lakxtum cua̱yáu xlacata naclakachixcuhui̱yá̱u Dios. Punchu̱huá ixtanu̱ni̱t ca̱tzisní y Pablo ya̱ ixma̱sputú ixtachihuí̱n la̱ta ixlacspi̱tma ixtachihui̱n Dios porque ixli̱cha̱lí ixamajá an. \v 8 Jaé cuarto ní xactamakstokni̱táu ixuí ixliaktutu piso ixli̱ta̱lhmá̱n, ixca̱huili̱cani̱t lhu̱hua pu̱skon ni̱ma̱ xacli̱lacahua̱naná̱u. \v 9 Li̱huacá tzisa ixuani̱t y Pablo ixchihui̱namajcú. Cha̱tum kahuasa ixuanicán Eutico, yaj lá tá̱lalh lakachuhuaj lhtatá, y como ixuí lacatzú nac ventana acxni aclhtataalh, ¡pumm! pa̱tástalh hasta nac tijia. ¡Xaní̱n ma̱qui̱ca! \p \v 10 Pablo lacapala tá̱ctalh, akapíxti̱lh amá kahuasa xlacata najaxa̱nán y ca̱huánilh: \p ―Ni̱ cajicuántit, jaé kahuasa ni̱ xaní̱n. \p \v 11-12 Amá kahuasa xli̱ca̱na la̱ ni̱tú calánilh, tzúculh lata̱yá y hua̱k cristianos tali̱pa̱xáhualh tú ixta̱cxilhni̱t. A̱stá̱n Pablo ca̱ta̱ampá ní ixtatamakstokni̱t y tali̱hualhtátalh simi̱ta ni̱ma lakchékelh Pablo. Xlá tzucupá chihui̱nán hasta xkákalh y pi̱huá amá chichiní alh ca̱tujún nac Asón. \s1 Pablo ca̱ma̱kalhchihui̱ní lakko̱lún xalac Efeso \p \v 13 Aquín juú nac Troas ctajú̱u nac barco y cau nac Asón ní ixani̱ttá Pablo ca̱tujún pues chú cta̱lacca̱xláu. \v 14 Aná cta̱tanoklhui y lakxtum ctaju̱paráu nac barco y cau pakán nac Mitilene. \v 15 Ixli̱cha̱lí ctilakatza̱láu ca̱chiquí̱n Quío; ixli̱tu̱xama ctitaxtúu nac Samos; ixli̱ta̱tima ccha̱u nac Mileto. \v 16 Xacamá̱n aná̱u nac Efeso pero como Pablo sok ixcha̱mputún nac Jerusalén xlacata nalakachixcuhui̱nán tacuhui̱ní xla Pentecostés, \v 17 huata ca̱ma̱lakachá̱nilh tachihuí̱n amá lakko̱lún xalac Efeso catámilh tata̱chihui̱nán nac Mileto. \v 18 Acxni táchilh ca̱huánilh: \p ―Huixín catzi̱yá̱tit xlacata la̱ta ctíchilh nac mimpu̱latama̱ncán Asia \v 19 cma̱kantaxti̱ni̱t ixtascujut Dios pues siempre cca̱li̱scujni̱tán. Aquit cca̱ma̱kalhchihui̱ní̱n y cca̱laktasán acxni aktzanká̱tit ma̱squi ni̱ caj maktum actzú ni̱ quintamakni̱ni̱t namá xanapuxcun judíos tí ni̱ quinta̱cxilhputún. \v 20 Pero ni̱ cha̱tum tí quima̱chokoni̱t porque nac minchiccán y ana ní tzamacán siempre cca̱li̱ma̱kalhchihui̱ní̱n tancs ixtalacapa̱stacni Dios. \v 21 Hua̱k judíos y tí ni̱ judíos cca̱huanini̱t aktum talacapa̱stacni xlacata catalakxta̱páli̱lh ni̱ tla̱n ixlatama̱tcán y catali̱pá̱hualh Jesús xlacata Dios naca̱ma̱tzanke̱naní ixtala̱kalhi̱ncán. \s1 Pablo acxcatzí ama akxtakajnán nac Jerusalén \p \v 22 ’Chí cama nac Jerusalén porque Espíritu Santo chú quima̱cxcatzí̱ni̱lh, pero ni̱ tla̱n ccatzí tú cama pa̱xtoka; \v 23 huata cacxcatzí la̱mpara Espíritu Santo quihuaní katunu ca̱chiquí̱n ana ní cani̱t xlacata clakcha̱ma pu̱la̱chi̱n y ta̱kxtakajni. \v 24 Para chuná qui̱taxtú ni̱ cjicuaní tú clakcha̱ma. ¿Hua̱nchi naclakcatzán quili̱stacni para Quimpu̱chiná Jesús quima̱lakácha̱lh nacli̱chihui̱nán ixtalakalhama̱n Dios? Aquit cha̱ cli̱pa̱xahuá para tla̱n cma̱ta̱sputú tú quilaclhca̱nini̱t. \v 25 La̱ta mili̱hua̱kcán tí cca̱li̱ta̱chihui̱nani̱tán Dios, ni̱ cha̱tum tí ama quila̱cxilhparayá̱u. \v 26 Pero chí cca̱huaniyá̱n, para cha̱tum laktzanká aquit yaj quincuenta \v 27 porque aquit ni̱tú cca̱ma̱tze̱knini̱tán y tancs cca̱lacspi̱tnini̱tán tú lacasquín Dios milacatacán. \v 28 Aquit cca̱ma̱macqui̱yá̱n catacuentájtit mi̱cstucán y caca̱cuentájtit namá cristianos tí ca̱macama̱xqui̱ni̱tán Espíritu Santo natali̱pa̱huán Dios. Quimpu̱chinacán Jesús má̱sta̱lh ixli̱stacni xlacata naca̱lakma̱xtú y ni̱ catima̱tlá̱ni̱lh tí nalaktzanká caj milacatacán. \p \v 29 ’Aquit ccatzí xlacata acxni nacán lhu̱hua lacli̱xcájnit lacchixcuhuí̱n ta̱má̱n tamín ta̱kskahuinán xlacata na̱ktzanka̱yá̱tit, na̱ chuná la̱ la̱páni̱t tama̱laktzanké y tama̱kahuaní lactzu borregos. \v 30 Skálalh calatapá̱tit porque makapitzi tí ca̱ta̱tamakstoká̱n ama talactaxtú y ama tama̱palaja ixtalacapa̱stacni Dios y lhu̱hua ama tata̱ta̱yá. \v 31 Huixín ca̱ksántit la̱ cca̱maktakalhni cha̱liyá̱n aktutu ca̱ta, cca̱ma̱kalhchihui̱ní̱n y cca̱laktasán la̱ta xacca̱li̱puhuaná̱n. \v 32 Li̱ta̱camán, chí cca̱li̱kalhtahuakayá̱n ixlacati̱n Dios xlacata ni̱ caca̱tzanka̱nín ixtalakalhamá̱n y camá̱nu̱lh ixtachihuí̱n nac minacujcán xlacata nata̱yaniyá̱tit nac milatama̱tcán y tla̱n naca̱ta̱tamakstoká̱tit amá cristianos tí ca̱ma̱tunujni̱t Dios natamacuaní. \p \v 33 ’Aquit ni̱cxni cca̱maksquín tumi̱n tú nacli̱lhaka̱nán y tú nacli̱latamá. \v 34 Siempre cli̱scujni̱t quimacán xlacata nacua̱yán y nacca̱ma̱huí jaé lacchixcuhuí̱n tí quintata̱latapu̱li̱ni̱t. \v 35 Aquit cca̱ma̱si̱nini̱tán la̱ scujcán y naca̱makta̱yacán tí ma̱s ca̱tzanka̱ní, pues caaksántit la̱ ixuán Jesús: “Ma̱s li̱pa̱xáu tamaklhcatzí camakta̱ya minta̱cristiano que cama̱xqui̱ca tú maclacasquina.” \p \v 36 La̱ chihui̱nanko̱lh Pablo, tatzokóstalh y amá lakko̱lún na̱ chuná, y acxtum takalhtahuakánilh Dios. \v 37 A̱stá̱n cha̱tunu amá lakko̱lún ta̱kapíxti̱lh Pablo y tahuánilh hasta cha̱lí, \v 38 hua̱k ixtalakaputzani̱t hasta tatásalh porque ixca̱huanini̱t xlacata la̱ta ixama ya̱cxni ixama taspita. Yaj ma̱s tí chihuí̱nalh y táalh talakaxtaka nac barco. \c 21 \s1 Agabo li̱chihui̱nán la̱ ama akxtakajnán Pablo \p \v 1 Juú nac Mileto ctaju̱paráu nac barco y ti̱tum ccha̱u nac Cos; ixli̱cha̱lí cau nac Rodas; ixli̱tu̱xama ccha̱u nac Pátara. \v 2 Juú nac Pátara ctaka̱sui tunu barco ni̱ma̱ ixama pakán nac Fenicia y huá cpu̱áu. \v 3 Ixli̱lakamákat cli̱lacachá̱u isla de Chipre; huata ctalakatza̱láu y cau pakán nac Siria y como jaé barco ixama nac Tiro xlacata nacma̱cti̱nicán ixtacuca, aquín na̱ cau aná pakán. \v 4 Cta̱ctáu y cca̱lakpaxia̱lhnáu tí ixtali̱pa̱huán Jesús amá ca̱chiquí̱n y juú clatamá̱u aktum xama̱na. Makapitzi cristianos tahuánilh Pablo ni̱ caalh nac Jerusalén porque Espíritu Santo chú ixca̱ma̱cxcatzi̱ni̱ni̱t, pero xlá ni̱ káxmatli. \v 5 Ixli̱tu̱ma acxni xacamá̱n taxtuyá̱u lhu̱hua lacchixcuhuí̱n, lacchaján y lactzu camán támilh quinca̱lakaxtaká̱n nac ixquilhtu̱n pupunú y juú macxtum ckalhtahuakaníu Dios. \v 6 A̱stá̱n cla̱kapixtí̱u y cca̱huaníu hasta cha̱lí amá cristianos; ctajú̱u nac barco y xlacán na̱ táalh nac ixchiccán. \p \v 7 La̱ ctaxtúu nac Tiro ti̱tum ccha̱u nac Tolemaida y juú na̱ cca̱lakpaxia̱lhnáu cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús y cca̱ta̱latahuiláu aktum chichiní. Na̱ juú qui̱tá̱yalh la̱ta cpu̱tla̱huáu barco nac pupunú. \v 8 Ixli̱cha̱lí cau ca̱tujún nac Cesarea y hua̱k tí xacta̱lapu̱layá̱u Pablo ctamakxtakui nac ixchic Felipe akchihui̱ná, amá chixcú tí ixtali̱lhca̱ni̱t apóstoles natlahuá tú ni̱ ixca̱li̱makuaní xlacán nac Jerusalén. \v 9 Felipe ixca̱kalhí cha̱ta̱ti lactzumaján tí ni̱ ixtatamakaxtokni̱t y Dios ixca̱ma̱cxcatzi̱ní catali̱chihuí̱nalh ixtalacapa̱stacni. \p \v 10 Juú clatamá̱u ni̱ lhu̱hua chichiní pero maktum milh quinca̱lakpaxia̱lhnaná̱n cha̱tum chixcú profeta xalac Judea huanicán Agabo. \v 11 Xlá xuatamáklhti̱lh ixli̱tampu̱lakchi̱can Pablo y a̱stá̱n Agabo tla̱n li̱tantu̱chi̱ca y makachi̱ca, y chuné chihuí̱nalh: \p ―Espíritu Santo quima̱cxcatzí̱ni̱lh cacca̱huanín xlacata nac Jerusalén chuná jaé ama̱ca chi̱cán ixpu̱chiná jaé li̱tampu̱lakchi̱n y ama̱ca macama̱sta̱cán ixmacancan ma̱paksi̱naní̱n romanos. \p \v 12 La̱ chihui̱nanko̱lh jaé chixcú, tí ixtali̱pa̱huán Jesús, y na̱ chuná tí xacta̱lapu̱layá̱u Pablo cuaníu ni̱ caalh nac Jerusalén y la̱ta xaclakaputzayá̱u hasta ctasáu. \v 13 Pero xlá quinca̱huanín: \p ―Ni̱ catasátit porque ma̱s ma̱lakaputzi̱yá̱tit quinacú. Aquit ni̱ clakaputzá para naquima̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n, y hasta xacma̱tlá̱ni̱lh naquimakni̱cán caj ixlacata Quimpu̱chiná Jesús. \p \v 14 Como ni̱ lá tí ixma̱chokó tú ixlactanu̱ni̱t Pablo a̱huata ckalhtahuakaníu Dios xlacata catláhualh tú ixlacasquín. \s1 Pablo cha̱n nac Jerusalén y lakachixcuhui̱nán \p \v 15 A̱stá̱n cma̱ca̱xui tú xacli̱ná̱u y ctaxtúu pakán nac Jerusalén. \v 16 Na̱ quinca̱takokén makapitzi tí ixtali̱pa̱huán Jesús nac Cesarea y na̱ ixquinca̱ta̱aná̱n cha̱tum chixcú xalac Chipre tí maká̱n ixli̱pa̱huani̱t Jesús ixuanicán Mnasón. \v 17 Acxni ccha̱u nac Jerusalén tí ixtali̱pa̱huán Jesús li̱pa̱xáu támilh quinca̱lakapa̱xtoká̱n y quinca̱huaniyá̱n kalhé̱n y ctamakxtakui nac ixchic Mnasón. \p \v 18 Ixli̱cha̱lí Pablo alh quinca̱ma̱lakapasayá̱n Jacobo y lakko̱lún tí ixta̱cpuxcún cristianos nac Jerusalén. \v 19 La̱ cca̱huanikó̱u kalhé̱n Pablo tzúculh ca̱li̱ta̱chihui̱nán tú ixma̱tlahui̱ni̱t Dios nac ixpu̱latama̱ncán amá cristianos tí ni̱ judíos. \v 20 Hua̱k tapa̱xcatcatzí̱nilh Dios ixtascújut, pero a̱stá̱n tahuánilh Pablo: \p ―Huix catzi̱ya xlacata lhu̱hua cristianos judíos na̱ tali̱pa̱huani̱t Jesús pero xlacán la̱tiyá talakatí tama̱kantaxtí tú tali̱smani̱ni̱t y tú li̱ma̱paksi̱nán Moisés, \v 21 y lhu̱hua judíos xalac Jerusalén tahuán xlacata huix ca̱li̱ma̱paksi̱ya namá judíos tí talama̱na a̱lacatunu pu̱latama̱n yaj catatakókelh tú li̱ma̱paksi̱nán Moisés, ni̱ para catatláhualh tú li̱smani̱ni̱táu, ni̱ para catacircuncidartláhualh ixcamancán. \v 22 ¿Tucu tlahuayá̱u? Acxni natacatzí chitani̱ta nac Jerusalén lhu̱hua tú ama tali̱ya̱huayá̱n. \v 23 Pero tla̱n lacca̱xtlahuayá̱u, pues juú tahuila̱na cha̱ta̱ti lacchixcuhuí̱n tí tama̱lacnu̱ni̱t ama talakachixcuhui̱nán nac pu̱siculan. \v 24 Huix caca̱lakaxoko xlacata acxtum naca̱ksitcanátit y natlahuayá̱tit lactzu lactzú tú tamaclacasquiní xlacata nalakachixcuhui̱naná̱tit y chuná cati̱huá na̱cxilá̱n huix ni̱ lakmakana ixtapaksi̱t Moisés y na̱ ma̱kantaxti̱ya tú li̱smani̱ni̱táu. \v 25 Pero amá cristianos tí ni̱ judíos y tali̱pa̱huani̱t Jesús ni̱ ama ca̱li̱huaniyá̱u cama̱kantáxti̱lh tú li̱smani̱ni̱táu aquín tí judíos, huata tamaclacasquiní catama̱kantáxti̱lh tú cca̱huanini̱táu: Ni̱ catara̱lakamáklhti̱lh ixta̱cha̱tcán, ni̱ catali̱huá̱yalh li̱hua ni̱ma̱ ca̱li̱lakachixcuhui̱cani̱t pu̱laktumi̱n, ni̱ catáhualh quitzistanca ni̱ma̱ ni̱ ma̱stajani̱t ixkalhni y ni̱ma̱ mu̱xtuni̱t. \s1 Pablo a̱ctzú ni̱ makni̱cán acxni an lakachixcuhui̱nán \p \v 26 Pablo ma̱tlá̱ni̱lh; ixli̱cha̱lí ca̱tá̱alh amá cha̱ta̱ti lacchixcuhuí̱n nac pu̱siculan, tama̱kantáxti̱lh lactzu lactzú tú ixtamaclacasquiní y tama̱lácnu̱lh natalí̱n ixli̱tu̱má tunu li̱lakachixcuhuí̱n ni̱ma̱ ixca̱huanicani̱t natali̱pa̱xcatcatzi̱ní Dios ixlatama̱tcán. \v 27 Ixliaktujún chichiní acxni a̱huata ixama talakachixcuhui̱nán, makapitzi judíos xalac Asia tá̱cxilhli Pablo nac pu̱siculan, \v 28 y tzúculh ta̱ktasá: \p ―Lacchixcuhuí̱n xalac Israel, quila̱makta̱yáu, cachipahuí jaé chixcú pues huá jaé tí cani̱hua pu̱latama̱n ca̱huaní cristianos yaj catatláhualh tú li̱ma̱paksí̱nalh Moisés, ni̱ para catalakachixcuhuí̱nalh nac pu̱siculan la̱ li̱smani̱ni̱táu. Chí ca̱cxílhtit la̱ li̱chiyani̱t quimpu̱siculancán ca̱ma̱nu̱ni̱t lacli̱xcajnit lacchixcuhuí̱n tí ni̱ judíos. \p \v 29 Xlacán chú ixtahuán porque xalacatzisa amá chichiní Pablo ixta̱lapu̱lá cha̱tum tí ni̱ judío xalac Efeso, ixuanicán Trófimo, ixtapuhuán na̱ ixtanu̱ni̱t nac pu̱siculan. \v 30 Acxni takáxmatli tú ixli̱ya̱huacán Pablo lhu̱hua cristianos táchilh ní ixyá; lacapala tachípalh; tamá̱xtulh nac lacaquilhti̱n; y tama̱laccháhualh puhui̱lhta ní ixlactaxtucán nac quilhtí̱n. \p \v 31 Xlacán tzúculh ta̱kkaximí ixtamakni̱putún y ma̱x chú ixtiqui̱táxtulh para ni̱tí ixtica̱huánilh soldados romanos xlacata amá cristianos xalac Jerusalén ixtachipani̱t cha̱tum chixcú. \v 32 Ixli̱puntzú pu̱tum táchilh amá soldados. Acxni tá̱cxilhli cristianos tali̱mákxtakli ta̱kkaxí Pablo. \v 33 Amá comandante li̱ma̱paksí̱nalh cali̱makachi̱ca Pablo cadenas y kalasquínilh nicu ixmini̱tanchá y tucu ixtlahuani̱t. \v 34 Makapitzi ixtahuán aktum tachihuí̱n y xa̱makapitzi tunu la̱ ixtakalhti̱nán. Amá comandante ni̱tú ma̱kachákxi̱lh huá xlacata li̱ma̱paksí̱nalh cali̱nca nac cuartel. \v 35 Ixtama̱najá tachá̱n nac cuartel acxni amá cristianos pu̱tum ta̱ctahuácalh soldados tí ixtalí̱n Pablo pero xlacán ¡chixx! tamá̱qui̱lh ta̱lhmá̱n xlacata ni̱tú natlahuanicán. \v 36 Hua̱k cristianos ixta̱ktasá: \p ―¡Cani̱lh! ¡Cani̱lh! \s1 Pablo ca̱ta̱chi̱hui̱nán cristianos tí tachipani̱t \p \v 37 Acxni li̱cha̱nca Pablo nac cuartel huánilh nac griego tachihuí̱n amá comandante: \p ―¿Tla̱n cmaksquiná̱n aktum li̱tlá̱n? \p ―Ah, tla̱n chihui̱nana griego ―kálhti̱lh amá comandante. \p Y kalasquínilh: \p \v 38 ―¿Ni̱ huix amá chixcú xalac Egipto tí ta̱ra̱lacatá̱qui̱lh ma̱paksi̱ná ni̱ lhu̱hua ca̱ta kalhí y ca̱cpúxculh cha̱ta̱ti mi̱lh makni̱naní̱n y ca̱tá̱alh nac desierto? \p \v 39 Pablo kálhti̱lh: \p ―To̱, aquit ni̱ huá. Aquit judío xalac Tarso y li̱tapaksí pu̱latama̱n Cilicia. ¿Entonces tla̱n cca̱ta̱chihui̱nán jaé cristianos? \p \v 40 ―Caca̱ta̱chihuí̱nanti para lacasquina ―kálhti̱lh amá comandante. \p Pablo tá̱cxtulh ma̱s xata̱lhmá̱n escalón y ca̱li̱macahuánilh ixmacán cataquilhácslalh. Acxni yaj tí chihuí̱nalh ca̱huánilh nac hebreo tachihuí̱n: \c 22 \p \v 1 ―Li̱ta̱camán y lakko̱lún tí quila̱kaxmatma̱náu, tla̱n cama̱kachakxí̱tit quintachihuí̱n ni̱ma̱ cama li̱tamaklhti̱nán. \p \v 2 Amá judíos acxni takáxmatli Pablo ixca̱ta̱chihui̱nani̱t nac hebreo tachihuí̱n, ma̱s acs tata̱yako̱lh xlacata natakaxmata tú ixca̱huanima. \p \v 3 ―Aquit na̱ judío la̱ huixín, quinca̱chiquí̱n Tarso y li̱tapaksí Cilicia, pero cstacli nac Jerusalén y quima̱kalhtahuáke̱lh Gamaliel. Xlá quima̱sí̱nilh scarancua nacma̱kantaxtí nac quilatáma̱t la̱ta tú li̱ma̱paksi̱nani̱t Dios y aquit cmacuanipútulh ixli̱hua̱k quinacú y ni̱ cli̱mákxtakli tí nali̱chiyá, na̱ chuná la̱ huixín si̱tzi̱ni̱tántit chí. \v 4 Ni̱ xacca̱cxilhputún cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús, aquit ni̱ cuentaj xactlahuá para lacchixcuhuí̱n o lacchaján, acxtum xacca̱chipá y xacca̱ma̱nú nac pu̱la̱chi̱n y hasta cca̱mákni̱lh makapitzi. \v 5 Xanapuxcun y lakko̱lún xalac Jerusalén tla̱n tama̱luloka quintachihuí̱n hasta cca̱máksquilh li̱ma̱paksí̱n xatatzokni nacán nac Damasco nacca̱chipá hua̱k cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús xlacata nacca̱li̱mín nac Jerusalén y nacca̱ma̱xoko̱ní. \s1 Pablo lacapa̱staca la̱ tasí̱nilh Jesús \r (Hch. 9.1‑19; 26.12‑18) \p \v 6 ’Aquit calh nac Damasco y lacatzú tastúnut xaccha̱majá acxni ¡tarannc! quilákchilh taxkáket ní xactla̱huama. \v 7 Ni̱ para ccátzi̱lh la̱ ¡pumm! cpa̱tástalh nac quincahua̱yu y ckáxmatli jaé tachihuí̱n: “Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi̱tzi̱niya?” \v 8 “¿Ticu huix?” ckalasquínilh. “Aquit Jesús xalac Nazaret tí huix ni̱ acxilhputuna”, quinkálhti̱lh. \v 9 Amá lacchixcuhuí̱n tí ixquintata̱án tá̱cxilhli amá taxkáket y tajícualh, pero ni̱ takáxmatli tí ixquinta̱chihui̱nama. \v 10 Aquit ckalasquinipá: “Señor, ¿tucu lacasquina cactláhualh?” Xlá quihuánilh: “Cata̱ya, cachipi nac Damasco ana ní ixpímpa̱t y huí tí ama huaniyá̱n tú mili̱tláhuat.” \p \v 11 ’Amá taxkáket la̱ta quima̱lakachíxilh quima̱lakátzi̱lh, pero tí ixquintata̱án quintáli̱lh hasta nac Damasco. \v 12 Aná ixlama cha̱tum tla̱n chixcú tí ixma̱kantaxtí ixtapaksi̱t Dios ixuanicán Ananías y hua̱k judíos xalac Damasco ixtalakalhamán. \v 13 Xlá quilákmilh ní xacuí y quihuánilh: “¡Saulo, chí tuncán calacahuá̱nanti!” Huata chihuí̱nalh tla̱n clacahuá̱nalh y cácxilhli Ananías. \v 14 Xlá quihuanipá: “Quimpu̱chinacán Dios tí tali̱pa̱huani̱t xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán, lacsacni̱tán xlacata nalakapasa ixtalacapa̱stacni y na̱cxila Ixkahuasa y nakaxpata ixtachihuí̱n. \v 15 Huix li̱lhca̱ni̱tán nali̱chihui̱nana cani̱hua ca̱lacchiquí̱n tú acxilhni̱ta y tú huanini̱tán. \v 16 Para huix ni̱ takalhpu̱spita chí tuncán cali̱pá̱huanti Jesús y cata̱kmunu xlacata naxapaniyá̱n mintala̱kalhí̱n.” \p \v 17 ’Aquit ctláhualh tú quihuánilh Ananías y ctáspitli nac Jerusalén, y maktum la̱ta xackalhtahuakama nac pu̱siculan caj la̱ caclakachiyá̱nalh \v 18 cácxilhli Quimpu̱chinacán nac ixpu̱táhui̱lh y quihuánilh: “Cataxtu lacapala nac Jerusalén porque juú ni̱tí ama ca̱najlá mintachihuí̱n para ca̱lacspi̱tniya quintalacapa̱stacni.” \v 19 Aquit ckálhti̱lh: “¿Niculá nactlahuá tú quihuaniya? Cati̱huá catzí la̱ xacán nac sinagogas ca̱chipá tí tali̱pa̱huaná̱n y xacca̱ma̱nú nac pu̱la̱chi̱n xlacata nacca̱ma̱kxtakajní. \v 20 Xa̱huá caksán la̱ tlahuaca Esteban amá chixcú tí ixli̱chihui̱naná̱n, aquit clakáti̱lh la̱ makni̱ca hasta cca̱maktakálhnilh ixlhaka̱tcán tí tamákni̱lh.” \v 21 Pero xlá quili̱ma̱páksi̱lh: “Aquit clacasquín cataxtu jaé ca̱chiquí̱n porque mákat camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac ixpu̱latama̱ncán tí ni̱ judíos xlacata naquintali̱pa̱huán.” \p \v 22 Acxni takáxmatli jaé tachihuí̱n hua̱k cristianos tzúculh ta̱ktasá: \p ―¡Camakni̱ca namá chixcú! ¡Chí tuncán cani̱lh! ¡Ni̱ mini̱ní calatáma̱lh! \s1 Capitán li̱ma̱paksi̱nán casnokca Pablo \p \v 23 Hua̱k cristianos la̱ta ixta̱ktasama̱na ¡lhken, lhken! ixtamacá̱n lactzu lháka̱t y na̱ chuná ixtama̱kstampu̱ya̱huá pokxni. \v 24 Amá capitán ni̱ ixma̱kachakxí hua̱nchi pucutá ixtasi̱tzi̱ni̱t cristianos huá xlacata li̱ma̱paksí̱nalh cama̱nu̱ca Pablo ixpu̱lacni cuartel y catásnokli soldados xlacata nahuán tú ixtlahuani̱t. \v 25 Xlacán tachi̱yá̱hualh ní ixca̱snokcán tachi̱ní̱n, lihua ixamajá tasnoka acxni Pablo huánilh capitán: \p ―¿Mini̱ní ca̱snokcán lacchixcuhuí̱n romanos la̱ta ni̱ ca̱ma̱kalhapali̱cani̱t? \p \v 26 Amá capitán lacapala alh huaní comandante xlacata Pablo romano chixcú ixuani̱t y tla̱n calacpúhualh tú ixama tlahuá. \v 27 Xlá lacapala lákalh Pablo y kalasquínilh: \p ―¿Xli̱ca̱na huix na̱ li̱tapaksi̱ya lacchixcuhuí̱n xalac Roma? \p ―Jé, comandante, xli̱ca̱na. ¿Hua̱nchi catzi̱putuna? \p \v 28 ―Porque aquit lhu̱hua tumi̱n cxokoni̱t xlacata nacli̱tapaksí lacchixcuhuí̱n xalac Roma. \p ―Ah, pero huix, aquit cli̱registrarlani̱t chixcu xalac Roma la̱ta ctilakáhualh ―kalhti̱ko̱lh Pablo. \p \v 29 Amá soldados tí ixta̱má̱n tasnoka Pablo acxni tacátzi̱lh romano ixuani̱t lacapala tataké̱nu̱lh y amá comandante na̱ tzúculh jicuán para nama̱xoko̱ni̱cán la̱ li̱ma̱paksí̱nalh nasnokcán Pablo. \s1 Pablo ta̱ra̱lacata̱quí xapuxcu cura \p \v 30 Ixli̱cha̱lí amá comandante ca̱ma̱mákstokli xanapuxcun curas y xalactali̱pa̱u ma̱paksi̱naní̱n; li̱ma̱paksí̱nalh caxcutnica Pablo ixcadenas y li̱minca ixlacati̱ncán amá lacchixcuhuí̱n xlacata natama̱kalhapalí pues ixtacatzi̱putún tú xlacata ixtali̱ma̱lacapu̱ni̱t judíos. \c 23 \p \v 1 Pablo acs ca̱lacá̱cxilhli cha̱tunu amá lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n tí ixta̱má̱n tama̱kalhapalí y ca̱huánilh: \p ―Li̱ta̱camán, aquit ni̱ ckalhí nac quintalacapa̱stacni tú nacli̱ma̱xanán nac ixlacati̱n Dios. \p \v 2 Ni̱ para tla̱n chihui̱nanko̱lh acxni ¡lass! quilhtu̱ma̱xqui̱ca pues amá xapuxcu cura Ananías chú li̱ma̱paksí̱nalh. \v 3 Pablo huánilh: \p ―Huix ni̱ ma̱kantaxtí̱pa̱t ixley Moisés. ¿Tucu yá ixlakstu juez huix? ¿Hua̱nchi li̱ma̱paksi̱nana quinquilhtu̱lasca? Dios na̱ chuná ama ma̱quilhacsli̱yá̱n porque huix maclá̱n tasi̱ya nac mimacni pero mimpu̱lacni tala̱kalhi̱ni̱t. \p \v 4 ―¡Acs cata̱ya! ¿Nicu li̱kalhi̱ya li̱camama chuná namá nakalhti̱ya xapuxcu cura tí li̱lhca̱ni̱t Dios? ―tahuánilh makapitzi tí ixtaya̱na ixpa̱xtu̱n Pablo. \p \v 5 Xlá li̱catzi taquilhtlá̱ni̱lh y ca̱kálhti̱lh: \p ―Quila̱ma̱tzanke̱naníu, ni̱ xaccatzí para huá namá xapuxcu cura tí li̱lhca̱ni̱t Dios. Pues nac Escrituras huan: “Ni̱ cali̱chiya ma̱paksi̱ná tí acpuxcu̱nán nac mimpu̱latama̱n.” \p \v 6 Pablo ca̱lakápasli xlacata makapitzi jaé lacchixcuhuí̱n tí ixtatamakstokni̱t fariseos ixtahuani̱t y xa̱makapitzi saduceos ixtahuani̱t. Xlá chuné ca̱huánilh: \p ―Li̱ta̱camán, aquit fariseo y quinati̱cún na̱ huá ixtahuani̱t y caj huá jaé xlacata quili̱ma̱lacapu̱cani̱t; pues aquit cca̱najlá xlacata ni̱n tla̱n talacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n. \p \v 7 Acxni tacátzi̱lh amá lacchixcuhuí̱n xlacata Pablo fariseo ixuani̱t, pu̱tuy tatapítzilh y tzúculh tara̱quitstalá entre xlacán; \v 8 porque saduceos ni̱ taca̱najlá para talama̱na ángeles, espíritus o para ni̱n tla̱n talacastacuanán ca̱li̱ní̱n, y fariseos jaé hua̱k taca̱najlá. \v 9 Amá lacchixcuhuí̱n tzúculh ta̱ktasá; makapitzi tí ixca̱cpuxcún fariseos tatá̱yalh nac ixpu̱tahui̱lhcán y tzúculh tahuán: \p ―Jaé chixcú ni̱ li̱n tala̱kalhí̱n. ¿A poco pa̱t ma̱lacapu̱yá̱tit caj xlacata ma̱x ta̱chihuí̱nalh cha̱tum ángel o cha̱tum espíritu acxni ixama nac Damasco? \p \v 10 Saduceos na̱ tatá̱yalh y na̱ tzúculh ta̱ktasá. ¡Pablo caj la̱ actzu li̱kamá̱n ixli̱mincán ixli̱ncán! Amá capitán ca̱li̱ma̱páksi̱lh soldados catáli̱lh Pablo xafuerza nac cuartel, pues lacpúhualh para natamakní la̱ ixtatlahuá. \p \v 11 Pi̱huá amá ca̱tzisní Jesús ma̱lacahuá̱ni̱lh Pablo y huánilh: \p ―Pablo, ni̱ cajícuanti, la̱ quili̱chihuí̱nanti juú nac Jerusalén, na̱ chuná pa̱t quili̱chihui̱nana nac Roma ixlacati̱ncán ma̱paksi̱naní̱n. \s1 Li̱lhca̱cán ama̱ca makni̱cán Pablo \p \v 12-13 Ixli̱cha̱lí li̱huacá ti̱puxum judíos talacchihuí̱nalh la̱ natamakní Pablo y cha̱tunu ma̱lácnu̱lh: \p ―Aquit ni̱ cama hua̱yán ni̱ para cama kotnán hasta xní nacacxila má xaní̱n namá Pablo. \p \v 14 A̱stá̱n talákalh xanapuxcun curas y lakko̱lún y tahuánilh: \p ―Cha̱tunu aquín cma̱lacnu̱ni̱táu ni̱tú camá̱n huayá̱u hasta xní nacmakni̱yá̱u Pablo. \v 15 Pero quila̱makta̱yáu tziná. Cahuanítit namá comandante calí̱milh cha̱lí nac mimpu̱ma̱paksi̱ncán porque huí tú pa̱t kalasquiniyá̱tit. Pero antes natachín juú camá̱n ca̱li̱pa̱taxtuyá̱u nac tijia y aná tuncán camá̱n makni̱yá̱u Pablo. \p \v 16 Ixpuxnímit Pablo ixkahuasa ixpi̱pí ixkaxmatni̱t tú ixtalaclhca̱ni̱t amá lacchixcuhuí̱n y tatza̱lh alh huaní ixcucu tú ixcatzí. \v 17 Pablo tasánilh cha̱tum capitán y huánilh cali̱lh ixpuxnímit ixlacati̱n comandante porque huí tú ixuaniputún. \v 18 Jaé capitán li̱lh amá kahuasa la̱ ixuanicani̱t y acxni lí̱cha̱lh huánilh comandante: \p ―Namá tachí̱n Pablo quihuánilh cacli̱minín jaé kahuasa porque huí tú huaniputuná̱n. \p \v 19 Xlá makachípalh y li̱lh lacatum ní tla̱n tze̱k nata̱chihui̱nán y aná kalasquínilh: \p ―¿Tucu quihuaniputuna? \p \v 20 Xlá kalhtí̱nalh: \p ―Makapitzi judíos tata̱lacca̱xlani̱t xanapuxcun curas xlacata cha̱lí ama tamaksquiná̱n cali̱pi Pablo nac ixpu̱ma̱paksi̱ncán porque huí tú ama takalasquiní. \v 21 Pero ni̱ caca̱najla porque nac tijia ama tali̱pa̱taxtú ti̱puxum lacchixcuhuí̱n y ama tamakní quincucu. Xlacán tla̱n tama̱lacnu̱ni̱t ni̱ ta̱má̱n tahua̱yán hasta xní nata̱cxila xaní̱n. Hua̱k talacchihui̱nani̱t tú ta̱má̱n tahuaniyá̱n a̱huata takalhi̱ma̱na nama̱tla̱ni̱ya nali̱pina ixlacati̱ncán. \p \v 22 Amá comandante huánilh ixpuxnímit Pablo ni̱tí cali̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh para ixca̱ma̱laksi̱ni̱t tí ixtamakni̱putún ixcucu. \s1 Ma̱lakacha̱cán Pablo ixlacati̱n gobernador \p \v 23 Amá comandante ca̱tasánilh cha̱tuy capitán y ca̱huánilh: \p ―Lacapala cama̱cá̱xtit aktuy ciento soldados tí natatla̱huaán y aktuy ciento tí tali̱makni̱nán lanzas y setenta xala ca̱cahua̱yu porque pi̱huá jaé ca̱tzisní a las nueve de la noche cama ca̱ma̱lakachá nac Cesarea; \v 24 y na̱ cama̱ca̱xnítit Pablo tantum cahua̱yu pues clacasquín ni̱tú calánilh nac tijia y scayajua nali̱cha̱ncán ixlacati̱n gobernador Félix. \p \v 25 Jaé comandante ixuanicán Claudio Lísias y chuné tzokli aktum carta: \p \v 26 “Ta̱chihui̱namá̱n Claudio Lisias, cuaniyán kalhé̱n tali̱pa̱u gobernador Félix: \v 27 Jaé chixcú tí cma̱lakacha̱nimá̱n tachípalh judíos ixtamakni̱putún y ma̱x chú ixtiqui̱táxtulh para ni̱ xactica̱ma̱lakácha̱lh quisoldados natamaklhti̱nán, y chuná ccátzi̱lh xlacata xlá chixcú romano. \v 28 Aquit cca̱ma̱mákstokli xanapuxcun curas xlacata natama̱kalhapalí, \v 29 y aná ccátzi̱lh xlacata ixtama̱lacapu̱ni̱t porque ni̱ tama̱tla̱ní la̱ li̱chihui̱nán ixli̱ma̱paksi̱n Dios. Pero aquit ni̱ ctaka̱sa tú nacli̱ma̱lacapú xlacata namakni̱cán o nama̱nu̱cán nac pu̱la̱chi̱n. \v 30 A̱stá̱n ccátzi̱lh la̱ lhu̱hua judíos talaclhcá̱nilh ama tamakní y como huí tí ca̱ma̱láksi̱lh aquit cca̱huánilh catama̱lacápu̱lh nac mimpu̱ma̱paksí̱n. Huatiyá huá jaé xacuaniputuná̱n, huix catzi̱ya tú tlahuaya y li̱pa̱xáu calatapa.” \p \v 31 A las nueve de la noche tatáxtulh amá lacatzú íta̱t mi̱lh soldados ixtamaktakalhlí̱n Pablo. Acxni xkákalh tácha̱lh nac Antípatris, \v 32 y aná jaé ca̱chiquí̱n tatáspitli tí ixtatla̱huaán y a̱huata tí ixtaán ca̱cahua̱yu táli̱lh Pablo nac Cesarea. \v 33 Acxni tácha̱lh tamacamá̱sta̱lh Pablo y na̱ tamá̱xqui̱lh gobernador Félix ixcarta Claudio Lisias. \v 34 La̱ li̱kalhtahuakako̱lh Félix amá carta kalasquínilh Pablo: \p ―¿Xala nicu huix? \p ―Aquit xalac Cilicia ―kalhtí̱nalh. \p \v 35 ―Acxni natachín tí tama̱lacapu̱yá̱n nacma̱kalhapali̱yá̱n y naccatzí tú tali̱ya̱huayá̱n ―huaniko̱lh Félix. \p A̱stá̱n li̱ma̱paksí̱nalh cama̱nu̱ca nac ixchic Herodes. \c 24 \s1 Pablo chihui̱nán ixlacati̱n gobernador Félix \p \v 1 Ixliakquitzis chichiní a̱stá̱n táchilh nac Cesarea pu̱tum ma̱paksi̱naní̱n judíos ixca̱cpuxcún Ananías; ixtata̱mín cha̱tum abogado ixuanicán Tértulo xlacata xlá nama̱lacapú Pablo. \v 2 Acxni li̱minca Pablo, Tértulo alh ixlacati̱n gobernador y chuné tzúculh chihui̱nán: \p ―Gobernador Félix, cca̱pa̱xcatcatzi̱niyá̱n tú tlahuani̱ta quilacatacán pues la̱ta titzucu ma̱paksi̱nana li̱pa̱xáu clama̱náu y yaj tí quinca̱ta̱ra̱slaká̱n. \v 3 Aquín judíos cca̱lakalhamaná̱n porque lhu̱hua tú quila̱ma̱xqui̱ni̱táu. \v 4 Chí cca̱maksquiná̱n catlahua li̱tlá̱n cakáxpatti tú cama li̱ya̱huá jaé chixcú tí cma̱lacapu̱ni̱táu. \v 5 Namá chixcú ca̱cpuxcún pu̱tum cristianos tí ca̱li̱ma̱pa̱cuhui̱cán nazarenos y cani̱huá pu̱latama̱n ma̱lacatzuquí tasi̱tzi porque hua̱k judíos tí takaxmata tzucú tara̱slaka caj xlacata tú ca̱ma̱si̱ní. \v 6 Acxni cchipáu nac Jerusalén xlá ixli̱chiyaputuma quimpusiculancán y xacamá̱n makni̱yá̱u la̱ li̱ma̱paksi̱nán ixley Moisés; \v 7 pero chilh namá comandante Claudio Lisias y xafuerza quinca̱maklhtí̱n. \v 8 A̱stá̱n quinca̱huanín cacma̱lacapú̱u nac mimpu̱ma̱paksí̱n porque xlá chixcu romano, y para ca̱najlaya quintachihuí̱n huix cakalasquini y xlá nahuaniyá̱n para cakskahuinama. \p \v 9 Xa̱makapitzi xanapuxcun curas tama̱lulokli xlacata xli̱ca̱na tú ixli̱ya̱huacani̱t Pablo. \v 10 Félix huánilh Pablo cakalhtí̱nalh para xli̱ca̱na tú ixli̱ya̱huama̱ca. Xlá tá̱yalh y chuné chihuí̱nalh: \p ―Aquit ni̱ cquilhpuhuán cchihui̱nán nac milacatí̱n porque ccatzí huix ni̱ caj maktum ca̱ma̱kalhapali̱ni̱ta judíos y catzi̱ya la̱ tali̱lama̱na. \p \v 11 ’Huix tla̱n kalhputza̱nana tú cama huaniyá̱n. Kalhí akcu̱tuy chichiní la̱ta ctíchilh nac Jerusalén xlacata naclakachixcuhui̱nán nac pu̱siculan, \v 12 pero ni̱cxni cca̱kastacya̱huani̱t cristianos catama̱lacatzúqui̱lh tasi̱tzi, ni̱ para nac pu̱siculan, ni̱ para nac sinagoga, ni̱ para cani̱huá ca̱chiquí̱n. \v 13 Aquit ccatzí xlacata jaé lacchixcuhuí̱n tí quintama̱lacapu̱ni̱t ni̱ lá tama̱luloka ixtachihui̱ncán. \p \v 14 ’Huata camá̱n huaniyá̱n xlacata ni̱ cma̱tze̱ka cli̱ta̱yá cli̱scuja amá Dios tí tali̱pa̱huani̱t quili̱talakapasnicán y ctakokeni̱t amá tijia ni̱ma̱ cpuhuán nacli̱taxtuní pues cca̱najlani̱t tú tali̱chihui̱nani̱t profetas, pero xlacán tahuán caktzanka̱ni̱t. \v 15 Aquit cca̱najlani̱t na̱ chuná la̱ jaé lacchixcuhuí̱n xlacata hua̱k cristianos ta̱má̱n talacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n y aná ama tasí tí tla̱n catzí y tí snu̱n lani̱t. \v 16 Huá xlacata aquit clacputzá ctlahuá tú tla̱n xlacata ni̱tú nacli̱ma̱xanán ixlacati̱n Dios y ixlacati̱ncan cristianos. \p \v 17 ’Aquit maka̱sa quilhtamacú calh cca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos xala a̱lacatunu pu̱latama̱n, pero chí ctaspitni̱t nac Jerusalén xlacata naclakachixcuhui̱nán y nacmacama̱stá limosna ni̱ma̱ quima̱xqui̱cani̱t. \v 18 Aquit cca̱ta̱ma̱kantáxti̱lh cha̱ta̱ti lacchixcuhuí̱n lactzu lactzú tú cli̱smani̱ni̱táu aquín judíos xlacata tla̱n naclakachixcuhui̱nán nac pu̱siculan y aná jaé xaclapu̱lá acxni quintá̱cxilhli makapitzi judíos xalac Asia, pero ni̱tí ixla̱slakma ni̱ para tí ixtatlanca̱ni̱ma. \v 19 Huá namá judíos ixtali̱mini̱t juú xlacata naquintama̱lacapú para tú ni̱ tla̱n ctlahuani̱t o cli̱makatzánka̱lh. \v 20 Pero como ni̱ tamini̱t caca̱kalasquini jaé lacchixcuhuí̱n tucu yá tala̱kalhí̱n quintataká̱snilh amá lakko̱lún acxni pu̱tum quintama̱kalhapáli̱lh nac Jerusalén. \v 21 Huitiyá ma̱x cuá aktum tachihuí̱n ni̱ma̱ ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh xlacata ixquintama̱lacapu̱ni̱t caj xlacata cca̱najlani̱t ama talacastacuanán ni̱n nac ca̱li̱ní̱n. \s1 Ixta̱cha̱t gobernador kaxmatputún Pablo \p \v 22 Gobernador Félix ixcatzí xlacata amá cristianos tí ixtali̱pa̱huán Jesús ni̱ ixtalakatí tara̱slaka, huá ca̱li̱huánilh amá xanapuxcun judíos: \p ―Cama kalhí acxni namín comandante Claudio Lisias xlacata naquihuaní la̱ qui̱taxtuni̱t. \p \v 23 A̱stá̱n ca̱huánilh makapitzi soldados: \p ―Cama̱nú̱tit Pablo nac pu̱la̱chi̱n, pero tla̱n cacuentájtit ni̱tú catzanká̱nilh y para tamín talakpaxia̱lhnán ixamigos caca̱ta̱chihuí̱nalh, y para tú tali̱miní caca̱li̱makxtáktit catamá̱xqui̱lh. \p \v 24 Félix ixta̱makaxtoka cha̱tum judía ixuanicán Drusila; ni̱ alh lhu̱hua chichiní xlá ma̱tasani̱ní̱nalh Pablo xlacata naca̱li̱ta̱chihui̱nán Jesucristo. \v 25 Pablo lakasu̱t lacspí̱tnilh ixtachihui̱n Dios, pero acxni li̱chihuí̱nalh la̱ ixli̱latama̱tcán cristianos, la̱ ixli̱lakmakanatcán tú ixca̱maksquín ixmacnicán y la̱ Dios ixama ca̱ta̱tlahuá taxokó̱n cristianos, Félix ni̱ lakáti̱lh y huánilh Pablo: \p ―Tla̱ná yaj cachihuí̱nanti; acxni naquili̱makuaní aquit nacuaniyá̱n. \p \v 26 Félix ixlacasquín Pablo cama̱lacnú̱nilh tumi̱n xlacata natamacxtú nac pu̱la̱chi̱n y ni̱ caj maktum ma̱tiyí̱nalh pero chu̱ta ixtakalhchihui̱nán. \v 27 Chuná jaé pasá̱rlalh aktuy ca̱ta y na̱ lakxta̱pali̱ca ma̱paksi̱ná amá pu̱latama̱n. Porcio Festo tánu̱lh ixpú̱xoko Félix, pero xlá ni̱ má̱xtulh Pablo nac pu̱la̱chi̱n porque ixlacasquín la̱tiyá catata̱tá̱yalh judíos amá pu̱latama̱n. \c 25 \s1 Pablo ni̱ lacasquín cama̱kalhapáli̱lh Porcio Festo \p \v 1 Ixkalhí aktutu chichiní la̱ta timaklhtí̱nalh ixli̱ma̱paksi̱n Porcio Festo nac Cesarea acxni alh nac Jerusalén. \v 2 Lhu̱hua judíos y xanapuxcun curas huata tacátzi̱lh ixmini̱t Porcio Festo táalh tama̱lacapú Pablo, \v 3 y tahuánilh cama̱lakácha̱lh nac Jerusalén xlacata aná natama̱kalhapalí; pero nac tijia ixtalaclhca̱ni̱t ama tamakní. \v 4 Pero xlá ca̱kálhti̱lh: \p ―Pablo huilachá tachí̱n nac Cesarea y aquit camajá taspita aná. \v 5 Para huixín lacasquiná̱tit caca̱putzátit tí naquintata̱án xlacata natama̱lacapú namá Pablo para xli̱ca̱na li̱n tala̱kalhí̱n. \p \v 6 Ixli̱tu̱má o ixliakcá̱u chichiní a̱stá̱n Festo táspitli nac Cesarea; ixli̱cha̱li tuncán lí̱cha̱lh nama̱kalhapalí Pablo. \v 7 Acxni liminca Pablo nac ixpu̱ma̱paksí̱n amá xanapuxcun judíos xalac Jerusalén lhu̱hua tú tzúculh tali̱ma̱lacapú, pero ni̱ cha̱tum tí tla̱n ixma̱luloka tú ixli̱ya̱huá. \v 8 Pablo huánilh gobernador Festo: \p ―Aquit ni̱tú ctlahuani̱t, ni̱ cli̱chiyani̱t pu̱siculan, ni̱ clakmakani̱t tú li̱chihui̱nani̱t Moisés, ni̱ para cca̱kastacya̱huani̱t cristianos catata̱ra̱lacatá̱qui̱lh ma̱paksi̱naní̱n romanos. \p \v 9 Como gobernador Porcio Festo ixlacasquín catata̱tá̱yalh hua̱k judíos xalac Israel, kalasquínilh Pablo: \p ―¿Para lacasquina aquit nacma̱kalhapali̱yá̱n nac Jerusalén? \p \v 10 Pablo kalhtí̱nalh: \p ―¡Tó̱! Ni̱ clacasquín. Mejor caquima̱lakacha ixlacati̱n emperador xlacata huá naquima̱kalhapalí pues aquit chixcu romano. Xa̱huá huix ma̱kachakxi̱ya xlacata aquit ni̱tú cli̱makatzanka̱ni̱t. \v 11 Para xaccátzi̱lh xli̱ca̱na cli̱n tala̱kalhí̱n ni̱ xactatlancá̱ni̱lh caquila̱makní̱u, pero chí ccatzí ni̱tú ctlahuani̱t y ni̱ lá tí quiaktlakahuacá naquimacama̱sta̱cán ixmacancán namá judíos xlacata naquintamakní. Mejor quima̱kalhapáli̱lh emperador. \p \v 12 Gobernador Festo ca̱ta̱chihuí̱nalh tí ixca̱ta̱ma̱paksi̱nán y a̱stá̱n huánilh Pablo: \p ―Tla̱n, tla̱n, como lakamputuna emperador, camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n nac ixpu̱ma̱paksí̱n. \s1 Gobernador Festo ta̱lacchihui̱nán rey Agripa \p \v 13 Ni̱ táalh lhu̱hua chichiní acxni táchilh nac Cesarea rey Agripa ixta̱mín ixta̱cam Berenice, támilh talakpaxia̱lhnán gobernador Festo. \v 14 Como juú talatáma̱lh laktzu quilhtamacú maktum gobernador Festo huánilh rey Agripa: \p ―Acxni táxtulh Felix quinta̱mákxtakli cha̱tum tachí̱n xlacata aquit naclacca̱xtlahuá tú li̱n. \v 15 Chijcú cquí̱lalh nac Jerusalén y aná xanapuxcun curas y lakko̱lún tama̱lacápu̱lh, ixtalacasquín cacmákni̱lh, \v 16 pero como jaé chixcú romano aquit cca̱ma̱lacapa̱stácalh xlacata leyes xalac Roma li̱huán namakni̱cán cha̱tum chixcú para ni̱ pu̱la ma̱kalhapali̱cán y catama̱lulóknilh tí tama̱lacapu̱ni̱t para xli̱ca̱na tú tali̱ya̱huá. \v 17 Xlacán támilh nac Cesarea, ixli̱cha̱li tuncán cma̱tiyí̱nalh jaé chixcú xlacata nacma̱kalhapalí. \v 18 Aquit xacpuhuán ixama tali̱ya̱huá tamakní̱n o takalhá̱n, \v 19 pero huata tama̱lacápu̱lh porque ni̱ tama̱tla̱ní la̱ li̱chihui̱nán Dios; pues chijcú makni̱ca cha̱tum chixcú xalac Nazaret ixuanicán Jesús y chí Pablo huan xlacata lama xastacnán. \v 20 Aquit ni̱ ccátzi̱lh la̱ nacma̱xoko̱ní tú ixli̱ya̱huacán, huá cli̱huánilh para ixlacasquín cacma̱kalhapáli̱lh nac Jerusalén. \v 21 Pero xlá quihuánilh: “Mejor quima̱kalhapáli̱lh emperador.” Cli̱ma̱paksí̱nalh cama̱nu̱ca nac pu̱la̱chi̱n y chí tanu̱majcú porque ya̱ clacca̱xtlahuá para tla̱n nama̱kalhapalí emperador. \p \v 22 La̱ kaxmatko̱lh ixtachihui̱n Festo, rey Agripa huánilh: \p ―Cacxilhputún namá chixcú. \p ―Pues cha̱li tuncán nacma̱lakapasayá̱n ―kalhtí̱nalh Festo. \p \v 23 Ixli̱cha̱lí ca̱xya̱huaca ixchic Festo la̱ calalh fiesta, rey Agripa y Berenice li̱cuánit mactlá̱n tatánu̱lh, na̱ ixtamín xanapuxcun soldados y lactali̱pa̱u lacchixcuhuí̱n xala amá ca̱chiquí̱n. Gobernador li̱ma̱paksí̱nalh cali̱minca Pablo. \v 24 Acxni ta̱yachi ixlacati̱ncán, Festo chuné chihuí̱nalh: \p ―Tali̱pa̱u rey Agripa y hua̱k lacchixcuhuí̱n tí quila̱kaxmatma̱náu, huá jaé chixcú tí tama̱lacápu̱lh judíos nac Jerusalén y na̱ chuná juú nac Cesarea, talacasquín cacmákni̱lh. \v 25 Pero aquit ni̱ ctaka̱sa tú nacli̱ya̱huá xlacata nacmakní, y como quihuánilh lacasquín cama̱kalhapáli̱lh emperador, ma̱x siempre cama ma̱lakachá ixlacatí̱n. \v 26 Pero, ¿tucu cuaní emperador nac carta? Huá xlacata cli̱lí̱milh nac milacati̱ncán y huix rey Agripa clacasquín cama̱kalhapali xlacata naccatzí tucu yá tachihuí̱n nacma̱lakacha̱ní emperador; \v 27 porque huixín catzi̱yá̱tit ni̱ lá cma̱lakacha̱ní cha̱tum tachí̱n y ni̱ cuaní tú li̱ya̱huacani̱t. \c 26 \s1 Pablo chihui̱nán ixlacati̱n Agripa \p \v 1 Rey Agripa huánilh Pablo: \p ―Quila̱huaníu tú lanípa̱t. \p Xlá tamaktá̱yalh y chuné kalhtí̱nalh: \p \v 2 ―Rey Agripa, quinacú snu̱n pa̱xahuá la̱ camá̱n ta̱chihui̱naná̱n ni̱ cquilhpuhuán camá̱n huaniyá̱n tú clanima, \v 3 porque ccatzí xlacata huix lakapasa ixlatama̱tcán judíos y la̱ tali̱tapaksí. Chí cmaksquiná̱n quinkáxpatti lakasu̱t tú camá̱n huaniyá̱n: \p \v 4 ’Lhu̱hua judíos tacatzí la̱ clatáma̱lh la̱ta quili̱ctzú nac quinca̱chiquí̱n Tarso y nac Jerusalén ana ní cskalálalh. \v 5 Lhu̱hua quintalakapasa y tacatzí xlacata aquit fariseo y aquín namá tí ma̱s scarancua cma̱kantaxti̱yá̱u ixli̱ma̱paksi̱n Moisés y quincompañeros tla̱n tama̱luloka para talacasquín xlacata ni̱ cakskahuinama. \v 6 Chí quima̱lacapu̱cani̱t porque aquit cca̱najlani̱t tú ca̱ma̱lacnu̱nicani̱t xalakmaka̱n quili̱talakapasnicán xlacata ni̱n ama talacastacuanán nac ca̱li̱ní̱n. \p \v 7 ’Akcu̱tuy pu̱latama̱n xalac Israel ca̱cuhui̱ní y ca̱tzisní tamacuaní Dios xlacata cama̱kantáxti̱lh tú ma̱lacnu̱ni̱t. Chí ma̱kantaxti̱ni̱t ixtachihuí̱n y aquit cca̱najlani̱t talacastacuanán ni̱n nac ca̱li̱ní̱n, pues caj huá jaé xlacata quintali̱ma̱lacapu̱ni̱t namá lacchixcuhui̱n judíos. \v 8 Quila̱huaníu, ¿puhuaná̱tit huixín Dios ni̱ lá ca̱ma̱lacastacuaní ni̱n nac ca̱li̱ní̱n? \s1 Pablo lacapa̱staca la̱ ixca̱ma̱kxtakajní cristianos \p \v 9 ’Aquit xapu̱lh xacpuhuán xlacata ixtamaclacasquiní cataláksputli namá cristianos tí tali̱pa̱huán Jesús xalac Nazaret, \v 10 y ni̱ caj maktum cca̱má̱nu̱lh nac pu̱la̱chi̱n nac Jerusalén, xaclakatí cca̱cxila la̱ ixca̱makni̱cán y ni̱tú xacli̱puhuán porque xanapuxcun curas ixquintama̱xquí li̱tlá̱n chú cacca̱tláhualh. \v 11 Na̱ chuná xaclakatí cca̱ma̱kxtakajní nac sinagogas xlacata catali̱kalhkamá̱nalh y catalakmákalh tali̱pa̱huán Jesús, y ma̱squi táalh a̱lacatunu pu̱latama̱n aquit ni̱ para chú cca̱li̱mákxtakli cca̱ma̱kxtakajní. \s1 Pablo li̱chihui̱nán la̱ Jesús ta̱chihui̱nani̱t \r (Hch. 9.1‑19; 22.6‑16) \p \v 12 ’Maktum cca̱máksquilh xanapuxcun curas quintamá̱xqui̱lh li̱tlá̱n cacalh ca̱chipá cristianos xalac Damasco, \v 13 y lihua xaccha̱ma̱nahuá con quincompañeros nac Damasco acxni ¡tzass! quilákchilh ní xactla̱huama taxkáket xalac akapú̱n y ma̱squi tastúnut ixuani̱t jaé taxkáket ma̱s slipua ixtasí que xla chichiní. \v 14 Aquit y quincompañeros ctama̱chá̱u ca̱tiyatni y ckáxmatli nac hebreo tachihuí̱n quihuanica: “Saulo, Saulo, ¿hua̱nchi quisi̱tzi̱niya? Huix catzi̱ya xlacata ni̱ tla̱n la̱ tatlanca̱ni̱ya.” \v 15 Aquit ckalasquínilh: “¿Ticu huix?” Y xlá quihuánilh: “Aquit Jesús tí huix ni̱ acxilhputuna. \v 16 Pero chí ctasi̱nini̱tán xlacata naquili̱scuja, huix pa̱t quili̱chihui̱nana ixlacati̱ncan cristianos, pa̱t huana tú cli̱ma̱lacahua̱ní̱n y la̱ta tú camajcú ma̱si̱niyá̱n a̱stá̱n. \v 17 ¡Cata̱ya ni̱ cajícuanti! Aquit camá̱n maktakalhá̱n ni̱tú natatlahuaniyá̱n minta̱pakánat judíos y na̱ chuná amá tí ni̱ judíos xala mákat ana ní camá̱n ma̱lakacha̱yá̱n naquili̱chihui̱nana. \v 18 Xlacán la̱ ca̱paklhtu̱tá tatla̱huama̱na pero huix pa̱t ca̱ma̱xqui̱ya taxkáket xlacata natalacahua̱nán, huix pa̱t ca̱ma̱ke̱nu̱ya ixmacan tlajaná y ca̱ya̱huaya ixmacan Dios; na̱ chuná pa̱t ca̱ma̱si̱niya la̱ tla̱n cca̱xapaní ixtala̱kalhi̱ncán para quintali̱pa̱huán xlacata acxtum natamaklhti̱nán amá tapa̱xahuá̱n ni̱ma̱ Dios ca̱ma̱lacnu̱nini̱t tí ca̱lacsacni̱t cristianos.” \p \v 19 ’Rey Agripa, aquit ni̱ lá ckaxmatmákalh amá tú quili̱ma̱páksi̱lh Quimpu̱chiná, \v 20 y ctzúculh cca̱ma̱kalhchihui̱ní cristianos catalakmákalh ni̱ tla̱n ixtalacapa̱stacnicán, catali̱pá̱hualh Dios, y xlacata xli̱ca̱na natasí talakxta̱pali̱ni̱t ixlatama̱tcán catatláhualh tú tla̱n. Aquit pu̱la cca̱ma̱kalhchihuí̱ni̱lh cristianos xalac Damasco, xalac Jerusalén, xalac Judea y na̱ cca̱lákcha̱lh ixpu̱latama̱ncán amá tí ni̱ judíos. \v 21 Y caj xlacata huá jaé cli̱chihui̱nani̱t namá judíos quintachípalh nac pu̱siculan xla Jerusalén y quintamakni̱pútulh. \v 22 Pero Dios quili̱mákxtakli caclatáma̱lh y uchu cyá xastacnán. Cani̱huá ní ccha̱n ni̱ cjicuán cca̱lacspi̱tní lactzú y laclanca cristianos stalanca ixtalacapa̱stacni Dios, y huata cma̱sí tú li̱chihui̱nani̱t Moisés y la̱ ixtahuán profetas \v 23 ixama akxtakajnán Cristo. Pero huá xla̱huán ixama lacastacuanán ca̱li̱ní̱n xlacata naca̱li̱ma̱lacahua̱ní ixtaxkáket hua̱k judíos y na̱ chuná hua̱k cristianos xala cani̱huá ca̱quilhtamacú. \s1 Li̱ya̱huacán Pablo chiyani̱t \p \v 24 Pablo ya̱ para ixchihui̱nankó acxni kalhpaktánu̱lh gobernador Festo y huánilh: \p ―¡Pablo, huix chiyani̱ta! Lhu̱hua mintakalhtahuaka tama̱klijuani̱ni̱tán y yaj stalanca lacapa̱stacnana. \p \v 25 Pablo kálhti̱lh: \p ―¡Tó̱! Tali̱pa̱u gobernador Festo, ni̱ cchiyani̱t, ni̱ ckalhchiya̱nama. Hua̱k quintachihuí̱n ni̱ma̱ cuá tla̱n cma̱luloka xlacata xli̱ca̱na. \v 26 Para ni̱ ca̱najlaya cakalasquini rey Agripa, xlá catzí ni̱ cakskahuinama. Aquit ni̱ cquilhpuhuán cchihui̱nán porque xlá ma̱kachakxí la̱ li̱tzucuni̱t quimpu̱latama̱ncán y tú qui̱taxtuni̱t ni̱ tze̱k tlahuacani̱t. \p \v 27 Pablo lacá̱nilh rey Agripa y huánilh: \p ―¿Tucalh huix catzi̱ya tú tali̱chihui̱nani̱t profetas? ¿Huix ca̱najlaya, ni̱ chuná? \p \v 28 ―Mejor acs cata̱ya, ni̱ capúhuanti pa̱t quimakaca̱najlaya nacli̱pa̱huán Jesús caj xlacata la̱n quinta̱chihui̱nani̱ta ―kalhtí̱nalh rey Agripa. \p Y Pablo huánilh: \p \v 29 ―Ma̱squi la̱n o ni̱ la̱n cchihuí̱nalh ixlacásquilh Dios cha̱tunu huixín na̱ ixkalhí̱tit jaé tapa̱xahuá̱n ni̱ma̱ aquit ckalhí, pero ni̱ tachí̱n ixlatapu̱lí̱tit la̱ aquit cli̱tamakachí̱n jaé cadenas. \p \v 30 Juú qui̱tá̱yalh hua̱k takalhchihuí̱n y tzúculh tataxtú amá lacchixcuhuí̱n, rey Agripa, Berenice y gobernador Festo. \p \v 31 A̱stá̱n aparte rey Agripa y gobernador Festo ixtara̱huaní: \p ―Jaé chixcú ni̱tú li̱n tala̱kalhí̱n, ni̱ para mini̱ní catánu̱lh nac pu̱la̱chi̱n o namakni̱cán. \p \v 32 ―¡Xli̱ca̱na! Tla̱n ixtimakxtakui catáxtulh para ni̱ ixtísquilh cama̱kalhapáli̱lh emperador nac Roma ―huá rey Agripa. \c 27 \s1 Ma̱lakacha̱cán Pablo nac Roma \p \v 1 Acxni hua̱k lacca̱xlako̱lh naca̱ma̱lakacha̱cán Pablo y xa̱makapitzi tachi̱ní̱n nac Roma, ca̱macama̱xqui̱ca naca̱maktakalha cha̱tum capitán ixuanicán Julio, ixca̱ta̱tapaksí itsoldados emperador. \v 2 Nac ca̱chiquí̱n Adramitio ctajú̱u nac aktum barco ni̱ma̱ ixama pakán nac Asia, ixquinca̱ta̱aná̱n Aristarco xalac Tesalónica. \v 3 Ixli̱cha̱lí ccha̱u nac Sidón. Julio tzúculh ta̱ra̱lí̱n Pablo y li̱mákxtakli catá̱ctalh y caalh ca̱lakpaxia̱lhnán ixamigos y catamá̱xqui̱lh tú ixtalacasquín. \v 4 Ctaxtúu nac Sidón y xaccha̱ni̱tahuá ixíta̱t chúchut acxni li̱cuánit tzúculh u̱nán, entonces cma̱makspitui isla de Chipre \v 5 y cca̱ti̱lakatza̱láu lacatzú ixquilhtu̱n pupunú pu̱latama̱n ca̱huanicán Cilicia y Panfilia y tla̱n cta̱ctáu nac ca̱chiquí̱n huanicán Mira li̱tapaksí Licia. \p \v 6 Aná jaé ca̱chiquí̱n capitán Julio táka̱sli aktum barco xalac Alejandría ixama pakán nac Italia y juú quinca̱muju̱cán xlacata tla̱n naccha̱ná̱u nac Roma. \v 7 La̱ ctaxtúu nac Mira quimbarcojcán lakasu̱t tzúculh tla̱huán porque snu̱n ixu̱nama y takalán ccha̱u nac pu̱latama̱n Gnido. Pero ni̱ lá cta̱ctáu y cau pakán nac pu̱latama̱n Creta, cli̱lacachá̱u tíyat ni̱ma̱ ixtanu̱ni̱t nac pupunú ixuanicán Salmón, y como na̱ ni̱ lá cta̱ctáu juú, \v 8 cma̱makspitui a̱lakchú amá pu̱latama̱n y cca̱u nac ca̱chiquí̱n Buenos Puertos, ixli̱takalhpa̱xtoka ca̱chiquí̱n Lasea. ¡Chuná jaé ixli̱maka̱s chichiní tla̱n cta̱ctáu nac tíyat! \s1 Pablo y xa̱makapitzi cristianos a̱ctzú ni̱ tamu̱xtú \p \v 9 Juú ctamakxtakui lhu̱hua chichiní porque ni̱ ixtake̱nú ni̱ tla̱n quilhtamacú, y xa̱huá como ixtanu̱majá ca̱lonkni ni̱ lá ixtatla̱huán barco nac pupunú. \v 10 Huá xlacata Pablo ca̱li̱huánilh tí ixta̱cpuxcún amá barco: \p ―Para taxtuyá̱u la̱ta jaé quilhtamacú tla̱n ta̱kpu̱spita barco y nalaktzanká hua̱k tacuca y hasta na̱ tla̱n makatzanka̱yá̱u quili̱stacnicán para mu̱xtuyá̱u. \p \v 11 Capitán Julio ni̱ lakáti̱lh tú huá Pablo y ma̱s ma̱tlá̱ni̱lh tú ixtahuán ixpu̱china barco y xacapitán. \v 12 Xlacán ixtacha̱mputún nac Fenice porque aná ma̱s tla̱n ixuani̱t quilhtamacú y xa̱huá ixtajicuán para ixbarcojcán nalactucxa u̱n, y nac Fenice ma̱squi na̱ aná ixuí amá nac pu̱latama̱n Creta, ni̱ lihua ixchá̱n u̱n. \p \v 13 Ixli̱cha̱lí acxni xkákalh ixtasí la̱n ama huan quilhtamacú y lacapala ca̱ma̱cxtuca lháka̱t ni̱ma̱ ixtali̱tla̱huán barco; ctaxtúu jaé ca̱chiquí̱n Buenos Puertos y tzúculh tla̱huán quibarcojcán lacatzú ixquilhtú̱n jaé pu̱latama̱n Creta. \v 14 Ni̱ maka̱s xactla̱huani̱táu acxni take̱tachi akxtulu̱n, ixmina̱chá ixtampaján y tzúculh li̱n quibarcojcán nac ixíta̱t pupunú. \v 15 Tí ixtama̱tla̱hualí̱n tatzáksalh tama̱spita pakán ní ixuí tíyat, pero como snu̱n tlihueke ixmima u̱n ca̱makatlájalh y tali̱mákxtakli caquinca̱lí̱n u̱n xani̱tá ixlacasquín. \p \v 16 Ccha̱u nac aktum isla huanicán Clauda; juú ni̱ snu̱n ixu̱nama y tla̱n cma̱cxtúu actzu akpáklha̱t ni̱ma̱ xacxuatali̱ná̱u nac chúchut. \v 17 A̱stá̱n makapitzi marineros tzúculh talakchí amá barco xlacata ni̱tú nalaní, pues tá̱cxilhli xlacata u̱n ixca̱li̱ma pakán ní ixtamakstokni̱t lhu̱hua muntzaya nac ixíta̱t chúchut, y como ixtajicuán para nataca̱na̱ta̱yá aná, tamá̱cti̱lh lháka̱t ni̱ma̱ ixli̱tla̱huán barco ixca̱huanicán velas y tali̱mákxtakli cama̱tla̱huani̱lh u̱n xani̱tá ixlacasquín pero ma̱s lakasu̱t. \p \v 18 Ixli̱cha̱lí chúchut ma̱s tzúculh ta̱kstampu̱ya̱huá, y como ixtajicuán para natamu̱xtú tzúculh tamacá̱n nac chúchut hua̱k lactzinca tacuca. \v 19 Ixli̱tu̱xama na̱ tamáca̱lh nac chúchut la̱ta tú ni̱ ixmaclacasquín barco y ma̱s ixma̱tzinca̱sní. \v 20 Lhu̱hua chichiní clatajú̱u nac chúchut, pues amá ni̱ tla̱n quilhtamacú ni̱ lá ixtake̱nú. ¡Ni̱ xacacxilá̱u chichiní ni̱ para stacu! ¡Hasta xacpuhuaná̱u aná camá̱n qui̱ta̱yayá̱u y yaj xacamá̱n latama̱yá̱u! \s1 Pablo ca̱ma̱camaja catahuá̱yalh cristianos \p \v 21 Ixkalhi̱yá lhu̱hua chichiní la̱ta ni̱ li̱pa̱xáu xacua̱yaná̱u. Maktum Pablo ca̱huánilh cristianos: \p ―Para ixtikaxpáttit la̱ cca̱huanín ni̱ cataxtuhuí nac Buenos Puertos ni̱tú ixtiqui̱táxtulh ni̱ para ixtilí̱lalh tú qui̱taxtuni̱t. \v 22 Pero ni̱tú cali̱puhuántit porque ma̱squi calaktzánka̱lh barco ni̱ cha̱tum tí ama mu̱xtú. \v 23 Pues ca̱tzisní Dios tí cli̱pa̱huán y cmacuaní quima̱lakachá̱nilh cha̱tum ángel \v 24 y quihuánilh: “Ni̱ cajícuanti siempretá pa̱t chipina nac Roma xlacata nama̱kalhapali̱yá̱n emperador, y na̱ ckaxmatni̱t la̱ ca̱li̱kalhtahuakani̱ta jaé cristianos y ni̱ cha̱tum tí ama mu̱xtú tí tataju̱ma̱na jaé nac barco.” \v 25 Huá cca̱li̱huaniyá̱n cakalhí̱tit li̱camama porque aquit cli̱pa̱huán Dios y ccatzí xlacata siempre ma̱kantaxtí tú ma̱lacnú. \v 26 Ma̱squi a̱takalán nacha̱ná̱u nac tíyat pero ni̱ amá̱n ni̱yá̱u. \p \v 27 Ixkalhí akcu̱ta̱ti chichiní la̱ta ni̱ xactacutni̱táu nac barco y quibarcojcán ixli̱laju̱cán nac mar Adriático caj la̱ actzu li̱kamá̱n. Ma̱x tzisa ixuani̱t acxni makapitzi marineros ta̱cxcátzi̱lh ixtacha̱ma̱na ixquilhtu̱n pupunú. \v 28 Lacapala tamáca̱lh kantum tasíu ixtampu̱n chúchut ixkalhí ixli̱pu̱lhmá̱n treinta y seis metros; ixli̱punchú tamuju̱pá ixkalhi̱yá veintesiete metros. \v 29 Makapitzi tasa̱cua tamáca̱lh kanta̱ti anclas xla li̱ca̱n nac chúchut porque ixtajicuán para nalaxtahuacá amá barco nac chíhuix ni̱ma̱ ixtahila̱na nac ixquilhtu̱n pupunú. Ixtalacasquín caxkakalhá tuncán. \v 30 Makapitzi tasa̱cua tamá̱cti̱lh aktum actzu akpáklha̱t ixtata̱ctaputún xlacata natachi̱ya̱huá amá barco, pero xlacán ixtatza̱laputuma̱na porque ixtajicuán para nataní. \v 31 Pablo lákalh capitán Julio y huánilh: \p ―Para namá lacchixcuhuí̱n ni̱ tatamakxtaka nac barco hua̱k aquín amá̱n mu̱xtuyá̱u. \p \v 32 Xlacán takáxmatli tú ca̱huánilh y tali̱ma̱paksí̱nalh cachucuca amá tasíu ni̱ma̱ ixtali̱ma̱cti̱ni̱t akpáklha̱t y aná tamákxtakli nac chúchut. \v 33 Acxni tzúculh spalh ca̱huán Pablo ca̱li̱tlá̱n ca̱huánilh hua̱k cristianos: \p ―Kalhi̱yá aktuy xama̱na la̱ta ni̱ li̱pa̱xáu hua̱yaná̱u, \v 34 chí cahua̱yántit ca̱na actzú; yaj tú cali̱puhuántit pues ni̱ pa̱t makatzanka̱yá̱tit ni̱ para kancstum minchixitcán. \p \v 35 A̱stá̱n má̱xtulh actzu simi̱ta y la̱ta ixlacati̱ncán cristianos pa̱xcatcatzí̱nilh Dios ixtahuá y tzúculh hua̱yán. \v 36 Xa̱makapitzi na̱ tapa̱xáhualh tziná y tamakslihuékelh Pablo, hua̱k tla̱n cua̱yáu. \v 37 Quili̱hua̱kcán cristianos tí xactaju̱ma̱náu jaé nac barco dos cientos setenta y seis xacuani̱táu. \s1 Ta̱kpu̱spita barco nac chúchut \p \v 38 La̱ cua̱yankó̱u tzucuca maca̱ncán nac pupunú hua̱k trigo ni̱ma̱ ixli̱mincán ixma̱tzinca̱sní barco. \v 39 Acxni xkákalh cli̱lacachá̱u aktum pu̱latama̱n pero ni̱ xaccatzi̱yá̱u la̱ huanicán; cacxilhui ti̱tzú ixquilhtú̱n kalhí muntzaya. Makapitzi tzúculh tahuán: \p ―Cali̱cxilhuí para tla̱n li̱ná̱u jaé barco nac ixquilhtú̱n. \p \v 40 Tuncán tzucuca ca̱chucucán tasíu ni̱ma̱ ixtali̱chí̱n anclas, nac pupunú ca̱makxtakca; na̱ ca̱xcutca amá quihui ni̱ma̱ ixli̱ma̱lakspitcán barco. Amá lháka̱t ni̱ma̱ ixli̱tla̱huán barco ca̱ma̱cxtuca nac ixakstí̱n, y u̱n tzúculh li̱n barco nac ixquilhtu̱n pupunú. \v 41 Xaccha̱ma̱nahuá ixquilhtú̱n acxni ¡lhkenn! quinca̱maca̱nín chúchut quibarcojcán lacatum ní ca̱lujua. Ixlacati̱n barco tzúculh li̱ta̱ktzí muntzaya y xala ixtanké̱n tzúculh lactucxa ixli̱tlihueke chúchut acxni ixtahuacaya̱chi. \v 42 Hua̱k aquín chu̱tá ¡slupp! xacya̱náu y amá soldado tahuánilh capitán Julio: \p ―¡Caca̱makni̱huí hua̱k tachi̱ní̱n xlacata ni̱ nataxquihua̱tnán ixquilhtú̱n y natatza̱lá! \p \v 43 Xlá lacapá̱stacli ixamigo Pablo y lakma̱xtupútulh ixli̱stacni huá ni̱ li̱ma̱tlá̱ni̱lh y huata ma̱paksí̱nalh: \p ―Amá tí tla̱n caxquihuá̱tnalh, \v 44 y xa̱makapitzi catamaclacásquilh lactzu lhtacala o xatu̱ta tataka̱sa, pero catatzáksalh tachá̱n ixquilhtu̱n pupunú. \p Hua̱k cristianos lakasu̱t ctzucúu ctacutá̱u. ¡Ni̱ cha̱tum tí mú̱xtulh, hua̱k ctaxtuníu! \c 28 \s1 Tantum lu̱hua macaxcá Pablo y ni̱tú laní \p \v 1 Ixli̱punchú ccatzí̱u xlacata xaccha̱ni̱táu nac isla de Malta. \v 2 Amá cristianos xala amá pu̱latama̱n tzúculh tachín y tama̱mákstokli lhcúya̱t xlacata nacskoná̱u porque li̱cuánit ixlonknán y se̱n ni̱ ixtake̱nu̱ni̱t. \v 3 Pablo na̱ tíyalh pa̱tzú quihui y acxni itsacma tantum lu̱hua táxtulh, macatahuácalh y macáxcalh. \v 4 Amá cristianos xalac Malta acxni tá̱cxilhli la̱ ixmacaxcani̱t lu̱hua tzúculh tahuán: \p ―Tí xli̱ca̱na li̱n tala̱kalhí̱n siempre xoko̱nán. Namá chixcú taxtúnilh ni̱ ni̱lh nac pupunú, pero como makni̱nani̱t, Dios ni̱ lacasquilh calatáma̱lh. \p \v 5 Pablo lhken máca̱lh amá lu̱hua nac lhcúya̱t la̱ ni̱tú calánilh. \v 6 Hua̱k ixtapuhuán xlacata ixama macacún o ni̱ para catzí la̱ ixama tama̱ya̱chá ca̱tiyatni xaní̱n, pero como pasá̱rlalh lhu̱hua quilhtamacú y ni̱tú ixlaní tzúculh tahuán: \p ―¡Jaé chixcú ma̱x cha̱tum dios! ¿Hua̱nchi ni̱ pú̱ti̱lh ixveneno namá lu̱hua? \s1 Pablo li̱cha̱ncán ixpu̱ma̱paksi̱n emperador \p \v 7 Gobernador xalac Malta ixuanicán Publio y na̱ quinca̱lakalhamán y quinca̱li̱makxtakni caclatamá̱u nac ixca̱quihuí̱n ni̱ma̱ ixkalhí lacatzú ní xactacutni̱táu. Xlá quinca̱ma̱huí̱n aktutu chichiní. \v 8 Ixti̱cu gobernador ixkalhí palha lhcúya̱t, ixpu̱ti̱ma stínit. Pablo acxni huanica tú ixkalhí lákalh nac ixchic y li̱kalhtahuakánilh Dios; a̱stá̱n huilí̱nilh ixmacán nac ixmacni y tuncán aksá̱nalh amá ko̱lú. \v 9 Acxni tacátzi̱lh cristianos tú ixtlahuani̱t Pablo, tzúculh talakmín lhu̱hua ta̱tatlaní̱n y xlá ca̱ma̱ksá̱ni̱lh. \v 10 Tú ixtlahuani̱t Pablo hua̱k ixtapa̱xcatcatzi̱ní y lhu̱hua tú quinca̱ma̱squihui̱cán acxni ctaxtúu xlacata ni̱tú naquinca̱tzanka̱niyá̱n nac tijia. \v 11 Aktutu papá clatamá̱u juú y cpu̱áu aktum barco xalac Alejandría ixuanicán Los Gemelos y juú ixtamakxtakni̱t ca̱lonkni. \p \v 12 Pu̱la ccha̱u nac Siracusa, aná jaé ca̱chiquí̱n ctamakxtakui aktutu chichiní. \v 13 Cma̱makspitui jaé pu̱latama̱n y ccha̱u nac Regio; ixli̱cha̱lí tzucupá min u̱n pero chí quinca̱makta̱yán tziná porque ixli̱tu̱xama tla̱n ccha̱u nac ca̱chiquí̱n huanicán Puteoli. \v 14 Juú cca̱ta̱tanoklhui makapitzi tí ixtali̱pa̱huán Jesús y cca̱ta̱latamá̱u aktum xama̱na, y a̱stá̱n cau nac Roma. \v 15 Hua̱k ixamigos Pablo acxni tacátzi̱lh ixama nac Roma támilh talakapa̱xtoka; makapitzi takálhi̱lh lacatum ní ixuanicán Foro de Apio, y xapu̱tum takálhi̱lh nac Tres Tabernas. Pablo snu̱n pa̱xáhualh y pa̱xcatcatzí̱nilh Dios tú ixtlahuani̱t ixlacata y kálhi̱lh ma̱s li̱camama. \p \v 16 Acxni ccha̱u nac Roma Pablo li̱nca ixpu̱ma̱paksi̱n emperador y xlá li̱mákxtakli calatáma̱lh ní ixlacasquín, pero siempre cha̱tum soldado ixmaktakalha. \s1 Pablo li̱chihui̱nán hua̱nchi ma̱nu̱ca nac pu̱la̱chi̱n \p \v 17 Ixkalhí aktutu chichiní la̱ta ixcha̱ni̱t Pablo nac Roma acxni ca̱ma̱tasaní̱nalh tí ixta̱cpuxcún cristianos nac sinagoga jaé ca̱chiquí̱n, y chuné ca̱ta̱chihuí̱nalh: \p ―Hua̱k huixín li̱ta̱camán, camá̱n ca̱huaniyá̱n xlacata aquit ni̱ clakmakani̱t tú li̱smani̱ni̱táu aquín judíos, pero nac Jerusalén quinchipaca y quimacama̱sta̱ca ixmacán ma̱paksi̱na romano. \v 18 Xlacán ixquintamakxtakputún porque ni̱ tatáka̱sli tú naquintali̱ya̱huá xlacata naquintamakní. \v 19 Pero namá judíos ni̱ tama̱tlá̱ni̱lh huá cca̱li̱huánilh mejor caquima̱kalhapáli̱lh emperador juú nac Roma. Pero jaé ni̱ huamputún xlacata aquit ni̱ cca̱lakalhamán quinta̱pakánat judíos. \v 20 Aquit cca̱tasanín xlacata naquila̱lakapasá̱u y nacatzi̱yá̱tit xlacata cli̱tachí̱n jaé cadenas porque cca̱najlani̱t milh Cristo tí ama quinca̱lakma̱xtuyá̱n. \p \v 21 La̱ takaxmatko̱lh ixtachihuí̱n xlacán tahuánilh: \p ―Nac Roma tamini̱t makapitzi lacchixcuhuí̱n xalac Jerusalén, pero ni̱ cha̱tum tí li̱mini̱t tachihuí̱n xlacata aktzanka̱ni̱ta o tlahuani̱ta tú ni̱ tla̱n. \v 22 Pero clacasquiná̱u chí quila̱huaníu ticu huix li̱pa̱huana porque huata ccatzi̱yá̱u xlacata namá tí tali̱pa̱huán Jesús cani̱huá ni̱ ca̱cxilhputuncán. \p \v 23 Taláclhca̱lh natatamakstoka aktum chichiní y lhu̱hua cristianos támilh. Pablo ca̱lacspí̱tnilh ixtachihui̱n Dios y ca̱huánilh la̱ta tú ixli̱chihui̱nani̱t Moisés y tú ixtatzokni̱t profetas ama tlahuá Dios nac ixpu̱latama̱ncán; istzucú chihui̱nán tzisa hasta smalankán ixqui̱ta̱yá. \v 24 Lhu̱hua tali̱pá̱hualh Jesús, pero lhu̱hua ni̱ taca̱nájlalh. \v 25 Pu̱tuy tatapítzilh cristianos. Pablo ca̱huánilh: \p ―Tú ma̱lacpuhuá̱ni̱lh Espíritu Santo profeta Isaías, chí kantaxtuparani̱t. Xlá ca̱huánilh quinati̱cún: \q1 \v 26 Huixín pa̱t kaxpatá̱tit quintachihuí̱n pero ni̱tú pa̱t ma̱kachakxi̱yá̱tit; \q1 lacahua̱naná̱tit pero ni̱tú pa̱t acxilá̱tit, \q1 \v 27 porque minacujcán snu̱n lani̱t. \q1 Kalhi̱yá̱tit mintake̱ncán y ni̱ akahua̱naná̱tit; \q1 kalhi̱yá̱tit lakastapu y ni̱tú acxilá̱tit. \q1 ¿Tucu ca̱li̱macuaniyá̱n minacujcán? \q1 Ni̱tú ma̱kachakxi̱yá̱tit porque ni̱ para quila̱lakminá̱u xlacata nacca̱ma̱ksa̱ni̱yá̱n. \p \v 28 ’Na̱ camá̱n ca̱huaniyá̱n xlacata Dios ma̱lacnu̱ni̱t na̱ ama ca̱lakma̱xtú hua̱k cristianos tí ni̱ judíos y xlacán tatzucuni̱ttá tali̱pa̱huán Jesús. \p \v 29 Amá judíos tatáxtulh y tzúculh tara̱li̱huaní para xli̱ca̱na o ni̱ xli̱ca̱na tú ixca̱huanini̱t Pablo. \p \v 30 Pablo sá̱cualh aktum chiqui y juú latáma̱lh nac Roma aktuy ca̱ta ixca̱maklhti̱nán tí ixtalakpaxia̱lhnán. \v 31 Xlá la̱tiyá ixlacspi̱ta ixtachihui̱n Dios, ixuán tú xlacata ixli̱ma̱lakacha̱cani̱t Ixkahuasa Jesucristo ca̱quilhtamacú, y chuná jaé lí̱alh quilhtamacú y ni̱tí ixli̱huaní la̱ ixchihui̱nán.