\id HAB - Toma Bible \ide UTF-8 \h Aɓakuke \toc1 Aɓakuke Ná-Sɛʋɛi \toc2 Aɓakuke \toc3 Aɓk \mt1 Aɓakuke \mt2 Ná-Sɛʋɛi \imt Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti \ip GALA gooiti Aɓakuke ti woni, naati ka ti sɛʋɛi nii zu. Aɓakuke Ná-Sɛʋɛi ɠa yɛ, GALA goo wo nui ma mɔinmɔin saama, tɔɔzei keela woo la su nii teʋegai Izilayɛle ma, ɓaa Zuda. Kɛlɛ tɔun Aɓakuke ná-kpaazaɠa felegɔ ta ná-GALA fali ɠila, naati ka ti su. Tama kpaazaɠaiti é ti woni, GALA ge naati gaaʋoteni. Faaɠwɛ nuiti ti laaʋɛ da ga Aɓakukeni ta Zelemi ti ta eteai ziɛni yeeɠɛɠala ɠila nɔ zu, Zuda masagiti Zoziase ta Yeɠoyakime ta-yeeɠɛɠalai zu. Aɓakuke Ná-Sɛʋɛi mu be ɓaa GALA Daawoo Zɛʋɛi taɠili nɔ pɛ ge la kona dɛɛni ga yeeɠɛɠalai nii Aɓakuke ná-eteai ziaai su. \ip Aɓakuke ɓaazaɠani ga GALA daalɔɠɔ mɔunpa, é ɠa naa ɠa tooma vai ta telebotala vaiti kaazu, kɛlɛ naa la ná-fali wooiti gaaʋotesu, é ʋa ɓɔ ba. Kɛɛʋɛ eɠɛ Aɓakuke ɠɛni niima vaiti kaazu, ti ɗa ɠɛ Zuda masadai zu. GALA ge Aɓakuke wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma, toɠa na Ɓaɓilɔne nuiti buzeɠe Zuda ɠoloɠolo fai ma. Naa ʋoluma Aɓakuke ɓaazaɠa mɔnɔ ga GALA daalɔɠɔ, é ɠɛ naa mu ge nu naa zeɠea, niiti ti wola ɲɔuɗai, ga é zɔiti maaɠolo ga tiye, niiti mugi ti la ɲɔuni sɛ. GALA ge gooɠaaʋoteni mɔnɔ é ɠɛ ma, Ɓaɓilɔne nui naati ɓalaa ti lukpɔ ɠaa ɠa ʋaazu leʋezu, ti maaɠolo ʋelela ʋelei. Gaaɓelasu, Aɓakuke GALA falini ga naa faa ɠɛ, ta é gaazumaawɔinɠai ɠɛ. É GALA maamusɛni naa ɠɛɛ vaa ʋagɔiti faa zu, é ti ɠɛɛni wɔlɔwɔlɔi zu. \iot Unsosuʋɛ \io1 1. Aɓakuke ná-kpaazaɠa mɔungi (\xt 1:1-4\xt*). \io1 2. GALA ná-gooɠaaʋote mɔungi (\xt 1:5-11\xt*). \io1 3. Aɓakuke ná-kpaazaɠai velesiɛi (\xt 1:12—2:1\xt*). \io1 4. GALA ná-gooɠaaʋotegi velesiɛi (\xt 2:2-20\xt*). \io1 5. GALA falii Aɓakuke daazeelini GALA ma (\xt 3:1-19\xt*). \c 1 \p \v 1 Keela wooi ɠa ga nii, GALA ge dɛɛni ga GALA goo wo nui Aɓakuke. \s GALA goo wo nui GALA toli fai // ga é ɓɔ ba \q \v 2 Nà yɛsu è lolisu eyɛsu siɛgi ɓɛgele zeeli, \q Ɠɔoɠɔ GALAGI, ga è kpɔbai ɠɛ? \q È la woilosu gòoi ma. \q Nà kpeei loozu ga: «É ɓɔiɗa!» \q È la unmɔɔgi wosu? \q \v 3 Leeni vaa zu è telebotala vaiti pɛ dɛɛzu ga ze? \q Leeni vaa zu è vaazu bu, è ɠɛ ga maanɔɠɔ vai ʋɛtɛ nu? \q Toomai ta nuɓusɛ maanɔɠɔ vai nɔ ɠa gè kaazu màaɠoolii zu, \q sakpegi ta kpɔɛ vaiti nɔ ɠa ti ɠɛɛzu adaʋɛ pɛ. \q \v 4 Naa maaʋele ma, nu la mɔ ziɛzu ga tɔgi, \q sɔle faa la mɔ ziɛzu. \q Mazɔlɔɔ faa ɲɔu ɠɛ nuiti ti la vaazu bu, telebo nuiti ti ʋa boti ɠɛ, \q tukpɔiti ti ɠaaleʋezu, ta leʋezu yaavai maazu. \s GALA ná-gooɠaaʋotegi \q \v 5 Maliɠii ɠɛ ma: «À ɠaazulo dɛɛ zii ɠiligiti ba, \q wo laa ɠa vɔ ga duai. \q Mazɔlɔɔ wa yɛsu vulua, wo naa ɠa, nii é ʋaazu ɠɛɛzu, \q fai naa é ɠɛɛzu, nu a la bona wo ma, wo la ɓena la da. \q \v 6 Nà ʋaazu ga Ɓaɓilɔne nuiti, \q suɲɔu nuɓusɛiti, ti ziliai, \q ti ɓizɛzu eteai zu \q ga boa yooiti kula ti ya. \q \v 7 Ti maayikiʋɛ, ti maalua, \q tiya ɓɔɠɔ ɠa ti ti yiima vai levezu ga ta-zobogi. \q \v 8 Ta-zooiti kpizɛʋɛ, é leʋe kɔii ʋa, \q ta-ɲiigi ɠaawanaʋɛ, é leʋe zuluɓuiti tɔnɔi ʋa, ti nu ɓɛɛzu kpidii. \q Ta-zoo ɓizɛ nuiti ti ɠɔɠɔa loɠa, ti zeɠe ɠoozama, ti ʋa, \q ti ɠoʋe eɠɛ koɠɛi, é loozu ná-daamianigi ma. \q \v 9 Nuɓusɛi naati pɛ ta ʋaazu tooma vai nɔ ma, \q ti ɠaazulogai nɔ ti-ɠakalaʋɛ ʋa, \q ti ɗa duɔiti gaalɛ ba eɠɛ ɲaɠaegi, \q \v 10 ti ɗa ɲɛɛɠula masagiti su, \q ti ɗa kundiɠiiti ɲɛɛ. \q Ada ɓii ge la ti ɠaazu ga faa, \q ta pɔlɔi ziɠitona siɠigi ʋa, ti lɛ ga ti naati so, \q \v 11 ti leʋe eɠɛ fiilɛ wolai, ti li ná taɠili, \q ti ɠɛ ga sɔba nui, ti-zɛbɛi ɠa ti kɛɛzu ga ta-ɠalagi.» \s GALA goo wo nui wooɠula vai // GALA ma ʋolu \q \v 12 Kɛlɛ kaite wɔlɔwɔlɔ, ɗa ɠa è ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, \q ɗa ga nà-GALAGI, ɲadegai, gi la zaa! \q Ɠɔoɠɔ GALAGI, nà-fasai é màkɛsu, \q è yiimazeɠea ga gi zili nui niiti, è zobogi ve ti ya, \q è ɠɛ ti tukpɔi la gi unma. \q \v 13 È-ɠaazuʋɛti ɲadegɛ gola, \q è ʋa va bu ga è faa ɲɔi ɠa, \q è la zooga zeizu kpɛ, è ɗa wɛlɛ nimiza vai ʋa. \q Leeni vaa zu è wɛlɛzu nɔ, è la faa nɔpɛ bosu, \q naa zu, nii yaava nuiti ti bosu? \q Leeni vaa zu è maaɠɛsu kpɔ, \q siɛgi zu nu ɲɔiti ti zɔiti koloɠolosu da, \q tama naati sɔlegai ti ʋa? \q \v 14 Ɗa nuɓusɛiti sosu, eɠɛ kpoloɗɛi wu ɠaleiti, \q eɠɛ ani vulu goiti ti-ma un ge la ná. \q \v 15 Mazɔlɔɔ Ɓaɓilɔne nuiti ta nuiti sosu, \q eɠɛ kalei kalagi sosu, \q ti ʋa ga tiye ta-lumɔi zu, \q ti ti ʋu ɓɔɠɔ ma ta-zeemai zu. \q Naazu ta ɠoozunɛɛzu, ti ɲaɠai ɠula. \q \v 16 Ti ɗa zalaɠai ɠula ta-lumɔiti bɛ, \q ti ansansegiti gala ta-zeemaiti bɛ, \q mazɔlɔɔ naati saɓui zu, ta zoo ti laami, \q daamianigi mɔin ti ya, gola nɛɛ. \q \v 17 Ti yɛ nɔ ta-lumɔiti suwosu, \q ti ɗa zii ɠiligiti paa, maawɔinɠa la su? \c 2 \s Telebo nui ɠa ziɛ ná-kidaaleʋei zu \q \v 1 Nɔ̀un nà yɛsu nà-ada makɛsuʋɛ, \q gè loni siɠigi ɠa, \q ga gè kwɛɛ nii GALA ge bosu mà, \q ta ʋelei nà nà-kpee wooiti gaaʋote da. \q \v 2 Ɠɔoɠɔ GALAGI gòoɠaaʋoteni, ga niima wooiti: \q «Nii gè dɛɛzu ga ɗe, naa zɛʋɛ, \q yeeʋozɛ ba kokologiti ma, \q naa ɠa a kɛ nuiti ti ɗa kala ga pagɔ. \q \v 3 Yeeɠɛɠalai la dɛ zeelini \q ga kulakɛlɛmai tɛi daa ʋa zeeli, \q kɛlɛ toɠa na maaɓuɠa kɛɛyeei ʋa, \q é la valiboga pɛ. \q Sulɛbi pa, maaɓɔun, \q mazɔlɔɔ daa ɠa zeeli nɔ ti, \q é la zeɠea ma pɛ. \q \v 4 Nui daavegai ga wasogi, é la zɔlega ziimaʋɛ, \q kɛlɛ telebo nui ɠa ziɛ ga ná-kidaaleʋei maaʋele. \q \v 5 Gaamazu, dɔɔi yaavaʋɛ, \q gaazulɛɛ nui la ɗa ga zeiɗa kpɛ, \q toɠa ɗa ɠɔdayeɠei zuwɔɔlɔ eɠɛ gɔvɛalaazu. \q Zii la lɛiɗa eɠɛ saai. \q É ɗa li nɔ ga zooiti soga, \q é ɗa nuɓusɛiti pɛ gaalɛ ba ɓɔɠɔ ma.» \s Nimizai ɠa gaazumaavɔɔ nuiti tuɠɔ \q \v 6 Nuɓusɛiti ti zogai, \q ti pɛ ta ʋaazu ɲɛɛɠulasu ɓɔɛi wosu ti laalɔɠɔma, ta faalaalii, \q ti ɗa ɠɛ ma: «Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, \q zɔi é aniiti gaalɛɛzu ba, tama nɔnɔ laade! \q É ɗa ta ɓɔ maaɠuye ɠasɔiti ba! \q Ɗa yɛsu naa ɠa, eyɛsu yeelɛ?» \q \v 7 Zɔiti wo kuyei ʋɛɛni ti ma, ti la wuzeɠea gaamanɔ? \q Niiti ta ɠɛ ɓadɔzu wo ma, ti la wuzeɠea ɓaa? \q Tiya ɓalaa, ta loo wo ma! \q \v 8 Tɔɔzei wo looni zii mɔinmɔin ma, \q nuɓusɛi mɔtaiti pɛ ta loo wo ma, \q tɔɔzei nuɓusɛi ɲamai ʋa wo puuzu, \q faa zuɠoloɠologi zu wo kɛɛzu ga zooiti, \q ta taa wolaiti, ta ta-laaʋeaiti! \s Nimizai ɠa wooʋalada nuiti tuɠɔ \q \v 9 Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, \q zɔi é kakama anii ɠaalɛɛzu ba ná-pɛlɛyeɠei ʋɛ, \q nii a kɛ é zei ɛsɛ pɛ unda, \q ga maanɔɠɔ mina zeeli ma. \q \v 10 Ɗa-ʋɛlɛyeɠei ná-unfe fai ɠa na è deveai, \q è nuɓusɛi ma mɔinmɔin koloɠoloni, \q è ʋalaga ɗa-eteai ma. \q \v 11 Mazɔlɔɔ siɠigi zu ɠɔtuiti ta kpeei loo, \q pɛlɛi unsuʋɛ wuluiti ti daazo. \s Nimizai ɠa tooma nuiti tuɠɔ \q \v 12 Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, \q é ɲamai ʋuuzu, é taai lo da, \q é taai ʋuuzu ga faaɠaaza golai. \q \v 13 Siɛgi zu nuɓusɛiti ti botii ɠɛɛzu la, \q naama aniiti faa zu ti ɠalazu abui ɠa, \q ziiti ti ɗa ɓɔɠɔ ɓɔlɔ wafuun, \q naa la ga Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-devei ɓaa, \q nii é ga Fai-Pɛ-Maliɠii? \q \v 14 Mazɔlɔɔ etea nuɓusɛi pɛ ka Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai ɠwɛɛ ga pagɔ, \q eɠɛʋelei ziɛi kpoloɗɛi ɓomaʋɛ zulaavegai da. \s Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, zɔi é dɔɔi losu seiɲɔɠɔi la \q \v 15 Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, \q zɔi é dɔɔi losu seiɲɔɠɔi la, \q kɛai eɠɛ anivebɛi, é so, \q é ɓɔɠɔ maaɲakai ɠula, ti ɗa ka! \q \v 16 Lɛbiyai ɗa sɔlɔɔ, naa ɠa valibo ga è maaɓoo, \q ɗa ɓɔɠɔ ɓalaagi, dɔɔi ɓɔle, è ɠabei ɠula! \q Ɗa-voloi ɠa zeelizu, \q è ɓɔɔle ga Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-ziiɠaawana ɗaawɔi. \q Ɗa-lɛbiyai ɠa valibo ga è unfegai. \q \v 17 Faa zuɠoloɠologi é ɠɛɛni Liɓan, \q naa ʋoto ka ɠula è ma. \q Suaiti undaaʋili fai ɠa la è unma, ga é è lɛɛvɛ. \q Mazɔlɔɔ è nuɓusɛiti ɲamai ʋuuni, \q è tooma vaiti kɛɛni zooi laalɔɠɔma, \q ta ná-taa wolai, ta su nuɓusɛiti. \s Nimizai ɠa kɔɔɠɔ gani kɔɔ nuiti tuɠɔ \q \v 18 Leeni ɠa kɔɔɠɔ ganigi paazu, nii ɲɛɛliɠi nui kpɛtɛzu? \q Ɓaa kɔlu ɠaawuungai kpɛtɛai ga salei, \q é losu nuiti tuɠɔ zɛɛ vaiti su? \q Mazɔlɔɔ zɔi é kpɛtɛzu, naa ɠa ɓɔɠɔ ɠalivaazu ná-kpɛtɛanii ma, \q kɔɔɠɔ ganigi é la ɓɔɛzu. \q \v 19 Nimizai ɠa naama nui luɠɔ, \q é ɠɛɛzu gulu ɓuɠai ma: \q «Ɠaazuzeɠe ma!» \q É ɠɛɛzu kɔtui ma, é la ɓɔɛzu: «Wuzeɠe!» \q Ta zoo nɛi ti nu ɠala ɓaa? \q Pɛtɛ dɛɛ, zanugi ta wali ɠaei zɛlɛni ba, \q kɛlɛ zɛnvu viilɛ ɠila kpalaa ge la su. \q \v 20 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɠɔi ɠa zeini ná-pɛlɛ ɲadegai wu. \q Eteai pɛ ge maaɠɛ kpɔ, tɔun gaazu! \c 3 \s GALA guyei \p \v 1 GALA goo wo nui Aɓakuke ná-GALA falii, é ga maawɔin wuyei. \b \q \v 2 Ɠɔoɠɔ GALAGI, gè naa mɛnini, nii è kɛɛni, \q gè luani ɗa-ɠɛɛwotii ʋa, ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI. \q Ɗa-ɠɛɛwotiiti ti ʋilɛ su gi ɠaazu! \q Ti ɠula kɛlɛma konagiti daawu! \q Kɛlɛ ɗa-yiiɠaawanai zu, ɠizɛ ɗa-maawɔinɠai zu. \q \v 3 GALA paaʋɛ é zeɠe Teman, \q GALA Ɲadegai ʋaaʋɛ é zeɠe Palan ɠizeiti ma. \qr Lo! \q Ná-maayikii ɠa ʋɛɛni geeɠɔlɔgi ma, \q ná-lɛbiyai eteai laavegɛ. \q \v 4 Kɛɛʋɛ eɠɛ wozakalagi ma voloi, \q ma zezeiti ti ɗa volo, é ɠula zeaʋɛ, \q ná-zobogi ma lɔɔɠuzu vai ɠana! \q \v 5 Ɗɔfɔ zeeɓɛi ɠa kakala ʋelei, é ɗa li, \q kɔlɔkpadima zeeɓɛ ɠa kɔɠɔ ʋogiti su. \q \v 6 Siɛgi zu a lona da, zooi ɠa ɲiikpi, \q siɛgi zu é wɛlɛzu la, zii ɠiligiti sasu ɠa ɓali, \q gize wɔlɔwɔlɔgiti ti ɓusɛ, \q kaite ɠize nɛmɛiti ti vuka, \q ʋɛti ti ɠɛni mɔungi ga peleiti, é ɗa ziɛ la. \q \v 7 Gè Kusan nuiti ta-zeɠe ɠotaiti kaa, ti ɠaaʋalagai ba, \q Madiyan yooi ma ʋɛlɛiti suɓezeɠelega. \q \v 8 Ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, è yiiɠaawanaʋɛ ziɛ wolaiti ma ɓaa? \q È yiiɠulaʋɛ ti laalɔɠɔma, è yiiɠaawana kpoloɗɛi ma ɓaa? \q È losu kɔɔɠɔ wotoloiti su, \q ma zooiti ti liizu ga ɗe pilɛ sɔlɔɔsuʋɛ? \q \v 9 È ɗa-ɠɔɔɠɔ mɛɛin ɓɛtɛa, \q ɗa-mɛɛn ɠaeiti ta ga minazeɠegiti, è ti woni. \qr Lo! \q Ɗa zooi ʋalizu su ga ziɛ wolaiti. \q \v 10 Gizeiti ta è ɠaana, ta ɗa ɓali, \q sabalagi ɗa zooi yɛɓɛ, \q kpoloɗɛ wolai ɗa zikɔ, \q é ɗa ma lakpatakpagi lɛ geezuʋɛ. \q \v 11 Foloi ta alugi ti yɛ loni losuʋɛ, \q ɗa-mɛɛinti ti ziɛzu ta-wozakalagi ɠakala, \q ta ɗa-ɓɛɛin é volozu ma wozakalagi ɠakala. \q \v 12 Ɗa eteai zuɓizɛzu ga ziiɠulagi, \q è ziiti dɛɛvɛ ga ziiɠaawanai. \q \v 13 Ɗa ʋaazu ɗa-nuɓusɛiti ta-ɓɔba vai ma, \q è ɓɔ ɗa-masagi ʋa è seiɗai. \q Ɗa faa ɲɔu ɠɛ nui ná-pɛlɛi ungi leʋezu ga, \q è koloɠolo, è pɛɛ su mɛɛ. \qr Lo! \q \v 14 Ɗa gi zili nuiti ta-ɠundiɠiiti tɔungiti kpotasu ga ti ɓɔɠɔ mɛɛinti. \q Ti ɠɛni eɠɛ fiilɛ wolai, \q ti yeizu gi ma ga ti gi zuvaza, \q ti ɗa ɓain ga koozunɛɛi, \q ti ɠɛʋele ɓɛtɛai ga zɔi maanɔɠɔai, \q ti koloɠolo dɔɔɠuzu. \q \v 15 È pelei laa ɗa-zooiti bɛ kpoloɗɛi wu, \q ziɛ wolai wu é zulusu. \b \q \v 16 Gè naama wooi mɛnini, \q gè ɠɛ unga wuulee. \q Dàkɔlɔgiti ti ɗa ɓali, \q mà ɠaeiti su ɗa ɠɛ yɔɔɠɛ, \q gè yɛ ná, gè ɗa ɓali. \q Kɛlɛ maanɛɛʋɛ ga gè zei kpɛ, \q gè kidaaʋili foloi maaɓɔun, \q foloi é ʋaazu gi zili nuiti daalɔɠɔma. \q \v 17 Kooleɠoole gului la mɔ waa pɛ, \q leezɛn ɓelei la mɔ gwaa woga pɛ, \q wolive wului waa vai ɠa ɗa nuiti kaka, \q nu tii ɠɛ ʋɛ, é la ani nɔpɛ sɔlɔɔga ná. \q Baalagiti ta boliiti gaa ɠa ʋala ba ta-zasaiti su, \q nikɛ zasa la mɔ ɠɛa ná. \q \v 18 Kɛlɛ nɔ̀un nà, nà ɠoozunɛɛzu Ɠɔoɠɔ GALAGI maaʋele ma, \q zìimaʋɛ laave ga koozunɛɛi, nà-GALAGI maaʋele ma, é kìzosu. \q \v 19 Maliɠii Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa é ga nà-zobogi, \q toɠa kɔ̀ɠɔiti feɠasu bu, ga dopai nɔnɔiti kɛʋele, \q é ziɛ ga ze gize wolaiti ma. \b \p Guye loo ɠundiɠii nɔnɔi ʋe. É loozu ga kɔnigiti.