\id EXO - Toma Bible \ide UTF-8 \h Ɛgezɔde \toc1 Ɛgezɔde \toc2 Ɛgezɔde \toc3 Ɛgz \mt1 Ɛgezɔde \imt Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti \ip Ɛgezɔde zɛʋɛi ɠa Abalaame mavofoda ná-wɔlɔwɔlɔ vai lɔɔzeizu ʋolu, nii tɔɔzeiɗai Zenɛze zɛʋɛi zu. Ɛgezɔde laaseigi ʋoluʋɛ ɠa ga «kulai», naa ɠa ɓɔɛzu é lo Izilayɛle nuɓusɛiti kula vai ʋa Ezipete yooi ʋa, ti ɗa ɠale ma zooi naa zu, nii GALA ge minazeɠeni la Abalaame ʋɛ. Faaɠwɛ nu wolai tanigaa ti laaʋɛ da ga GALA goo wo nui Moize ɠa é sɛʋɛi nii bɔɔlɔzu zɛʋɛai, eɠɛʋelei sɛʋɛi ɓɔɠɔgoi bosu la. Ɛgezɔde 24:4 zu, sɛʋɛʋɛ miná ʋelei Moize sɛʋɛi nii ná tanigaa zɛʋɛai la. Zozuwe 8:31 naama zɛʋɛi logɛ devei ʋa Ɛgezɔde 20:25 zu, é maaɓakpa é ɠɛ ma eɠɛʋelei sɛʋɛai la Moize ná-tɔ sɛʋɛi zu. Minazeɠe Niinɛi laaʋilɛgɛ mɔinmɔin sɛʋɛi naati ba, Moize ti zɛʋɛai, naama ʋoogi gila ka ga siɛgi zu é ɓɔɛzu la, é lo faiti ba, ti leʋeni é lo kpɔvɔ goi ʋa, nii abui ɠɛni ba, toɠa kolezu ga naama vaiti sɛʋɛʋɛ Moize ná-sɛʋɛi zu (\xt Mak 12:26\xt*). Kɛɛʋɛ eɠɛ Izilayɛle nuiti kula vai Ezipete, naa ɠɛɛni kona waagila unsaʋagɔi ɓaa waagila unnaanigɔi ma (1.300-1.400), aisa Yesu Kilista ʋa zɔlɔɔ. Masagiti Ta-Zɛʋɛ Mɔungi zu (\xt 1Ma 6:1\xt*), sɛʋɛʋɛ miná ga Izilayɛle nuiti kula vai ɠɛɛni kona unnaanigɔ puulɔsaʋa (480) leʋeni pɛ masagi Salomɔn ná-masa fai ma ɠona naanigɔi ʋa zeeli. \ip Ɛgezɔde zɛʋɛi kulaʋɛ kɛlɛma, ʋelei GALA ná-minazeɠegiti makɛni la kpaan Abalaame ʋɛ, naa ʋɛɛ Izaake ta Zakɔɓe ʋa. Sɛʋɛi nii ɠa zɛbɛsu unmɔɔgi lɛɛzu, nii GALA ge kɛɛni Abalaame vofodaiti bɛ, Izilayɛle nuɓusɛiti Ezipete yooi zu (\xt 1:1—12:51\xt*). Miná ɠa GALA loni ná ná-nuɓusɛiti tuɠɔ, é ʋa ga tiye Sinayi gizei ɠɔɠɔaʋɛ, ʋɛ é tɔ mɔinmɔin feeni ná Moize ya, niiti Izilayɛle nuiti maanɛɛni ga ti ɠolo ti ʋɛ (\xt 12:1—19:25\xt*). Tɔgi naati ta dɛɛzu ʋelei Izilayɛle nuiti maanɛɛni ti ɗa ziɛ la, zalaɠaiti kula ʋelei, naa ʋoluma ʋelei seɠe ʋɛlɛ ɲadegai maanɛɛni é lo da, naa ma vaa ʋɛlɛʋɛlɛ koi pɛ ka su, minazeɠe kesui ɓalaa, GALA dɛbi vai ma zɔɔlaiti seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, é ɓɔ zalaɠa ɠula zeɠeiti ba zalaɠa ɠula nuiti faa ma (\xt 20:1—31:18\xt*). Izilayɛle ná-kpakagi ʋoluma, siɛgi zu ti nikɛ yiʋoi ʋaaɠulabai ɓɛtɛni la ga kɔɔɠɔ ganigi, Moize liini ʋolu ti ɠa ta GALA (\xt 32:1—33:23\xt*). Sɛʋɛi ɠaaɓelasu ʋelei, nu kalasu ʋelei sɔɔlai niiti ta-vai wogai maazu ʋelei, ʋelei ti naati kpɛtɛni la (\xt 33:1—40:38\xt*). \iot Unsosuʋɛ \io1 1. Duɔlai Izilayɛle nuiti ti ɠɛni su Ezipete yooi zu (\xt 1:1-22\xt*). \io1 2. Moize ná-fai ta ná-eteai, eyɛsu é zeeli toli foloi ma ga é GALA ná-nuɓusɛiti unmɔɔ (\xt 2:1—4:31\xt*). \io1 3. GALA ge faa maanɛɛnɛgiti kɛɛni ta é nimiza vaiti teʋeni Ezipete yooi zu, nii a kɛ é ná-nuɓusɛiti unmɔɔ, é ti ɠula zooi naa zu, ta é ti ɠula Falaɠɔn ná-kɔɔʋɛbɛi ya (\xt 5:1—15:21\xt*). \io1 4. Izilayɛle nuɓusɛiti kulaai ma Ezipete ʋa, ti li Sinayi gizei ʋɔ bɛ (\xt 15:22—19:25\xt*). \io1 5. GALA ge tɔgi veeni Moize ya, nii su vai ɠɛni ga deveiti ti ʋilɛ Izilayɛle nuiti ta-eteai ziɛ ʋelei ʋa, tɛiti ti ga GALA ná-nuɓusɛiti, ta ʋelei maanɛai ti GALA dɛbi la (\xt 20:1—31:18\xt*). \io1 6. Izilayɛle nuiti ti ɓakani, ti woo vɔni Moize diɛ Aalɔn ma ga naa kɔɔɠɔ gani kpɛtɛ ti ʋɛ, é ɠɛ ga nikɛ yiʋoi ʋaaɠulabai kpɛtɛai ga zanugi (\xt 32:1-35\xt*). \io1 7. Moize GALA ná-lɛbiyai ɠaani ta é deveiti feeni Izilayɛle nuiti zea, é lo seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo pelei ʋa, ta é ʋilɛ minazeɠe kesui ʋa, naa ʋɛɛ sɔɔlai taɠiligaa ʋa, ti zoloogai GALA dɛbi vai ma seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, ta zalaɠa ɠula nuiti ta-zalaɠa ɠula zeɠeiti (\xt 33:1—40:38\xt*). \c 1 \ms1 GALA Ge Izilayɛle Nuiti // Kula Vai // Ezipete Yooi Ʋa \mr (1:1—15:21) \s Izilayɛle nuiti dɔɔ vai duɔlai zu // Ezipete yooi zu \p \v 1 Izilayɛle ná-doun zunuiti kaa, ti yɛni Zakɔɓe ʋolu, ti ʋa Ezipete yooi zu, ɛsɛ ta ná-pɛlɛyeɠei: \v 2 Luɓɛn, Simiyɔn, Levi ta Zuda, \v 3 Isakaal, Zaɓulɔn ta Ɓɛnzamɛn, \v 4 Dan, Nɛfɛtali, Gade ta Asɛɛl. \v 5 Zakɔɓe mavofodaiti tiegɔi ɠɛni ga nu ʋuulɔfela (70). Zozɛfe ɠɛni niina Ezipete yooi zu. \p \v 6 Zozɛfe zaani, kɛɛɠɛleaiti kpein ɓalaa, ta ti-ma ɠɛɠalamaiti kpein. \v 7 Izilayɛle nuiti ti ɓuɠuni, ti mɔin, ti ɠaawɔɔlɔ, ti ɗa ɠɛ nɔ ga zobobɛ nuiti. Zooi zulaaveni ga tiye. \p \v 8 Masa niinɛ zeini Ezipete yooi unda, nii é la ɠɛni Zozɛfe ɠwɛɛ. \v 9 É ɠɛni ná-nuɓusɛiti ma: «À wɛlɛ, Izilayɛle nuɓusɛiti ti mɔinɗa de ʋa, ti-zɛbɛi wɔɔlɔ dɔnɔi ʋa. \v 10 Ade li, de ɓɔɠɔ lɛ ga da ga keleɠele nuiti ta-vaa zu. De pele ɓesa ta-ɓuɠu vai luɠɔ, mazɔlɔɔ ni kɔɔ a ʋaana, ti mina ɓɔ de wɔinzeɠe nuiti ba, ti ʋa de zakpe, ti ʋa ɠula zooi ʋa naa ʋolu.» \p \v 11 Názu ɠa ti gwɛlɛma nuiti seini la Izilayɛle nuiti unda, ti ɗa ti ɓɔlɔ ga boti ɓaagiti, ti ɠɛni feezu ti ya ga maaɓaai. Pele ɠana ti taa wolaiti toni da Falaɠɔn ʋɛ, niiti ti ga Pitɔme ta Lamesɛse, anii makɛsuʋɛti. \v 12 Kɛlɛ tɔun ta la ɠɛna ti ɓɔlɔzu, ti maa ɓena mɔin nɔ, ti ɠaa ɗa wɔɔlɔ, eyɛsu Ezipete nuiti ti ti wɔinzeɠe. \v 13 Ezipete nuiti ti Izilayɛle nuiti gola zopele ɲɔuni, ti ʋɛɛ ti unga ga duɔla ɓaaɓaagi. \v 14 Ti eteai ɓaani ti ma ga boti ɓaaɓaagiti ti ɠɛni kɛɛzu, pɔlɔ ɠaayɔ faiti, ɓiliki loɠa vaiti, ta kpalaga wotiiti kpein, nii nɔ da ɠɛ ma wotii kpein, ti ti pɛ daani ti unma ga maaɓaai. \p \v 15 Ezipete masagi ɓɔɛni Eɓulu nuiti ta-maavie bo anzanuiti pɔ, gilagi laaseigi ɠɛni ga, Sifela, zɔi ɠɛ ga Pua, \v 16 é ɠɛ ti ma: «Siɛgi zu wo maaviegi wosu da Eɓulu anzanuiti pɔ bɛ, ni zunu loun ʋe, à naa ʋaa. Ni anzanu loun ʋe, à naa yɛ ná, é yɛ vulua.» \p \v 17 Kɛlɛ maavie bo anzanuiti ti ɠɛni luazu GALA ba, ti la ɠɛni kɛɛni, eɠɛʋelei Ezipete masagi boni la, ti ɠɛni doun zunuiti zɛsu vulua. \v 18 Ezipete masagi maavie bo anzanuiti tolini, é ɠɛ ti ma: «Lee vaa zu wo naa ɠɛɛzu, wo ɗa doun zunuiti zɛ vulua?» \v 19 Maavie bo anzanuiti ti Falaɠɔn wooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Eɓulu nuiti ti-anzaiti ti la ga Ezipete anzanuiti kɛʋele, ti zulogɛ, ta doin zɔlɔɔsu pɛ, maavie bo anzanui mu ge ʋa zeeli ná.» \p \v 20 GALA ge tuya looni maavie bo anzanuiti bɛ. Nuɓusɛiti maamɔinni, ti-zɛbɛi wɔɔlɔ. \v 21 Tɛi maavie bo anzanuiti ti luani GALA ba, GALA ge ti-mavofodai ɠaawɔɔlɔ. \v 22 Názu ɠa Falaɠɔn niima levei veeni la ná-nuɓusɛi kpein zea ga: «Zunu lointi kpein ta zɔlɔɔ, wa naati pili ya ziɛ wolai Nile wu, kɛlɛ anzanu lointi kpein wa naati zɛ vulua.» \c 2 \s Moize zɔlɔɔ fai // ta ná-doungo ziɛgi \p \v 1 Levi ná-pɛlɛyeɠei wu zunui ta liini, é anzanui ta zeɠe ná-bolodai zu, é sei ga anza. \v 2 Naama anzanui kogi zeɠeni, é doun zunu zɔlɔɔ. É kaani ga doungoi ʋagɛ, é seɠeni, é dɔɔɠu alu saʋagɔ laawu. \v 3 Tɛi é la mɔ ɠɛni zooga é ʋa dɔɔɠu, é tɛmu ɓɔlɔgi zeɠeni, é managi ziɛ ba. Naa ʋolu é doungoi zeɠeni, é da su, é li, é sei seeligiti saama ziɛ wolai Nile ɠobaʋɛ. \v 4 Doungoi diɛ anzanui liini, é lo ɠoozama tago, nii a kɛ é kwɛɛ, nii é ʋaazu ɠɛɛzu la. \p \v 5 Falaɠɔn ná-doun anzanui yeini ziɛ wolai Nile ʋɔ pelei ga é maagba, ta ná-botiɠɛ anzanuiti, ti ɠɛni ziɛziɛsu ziɛ wolai Nile laaʋɛ. É wɛlɛni, é tɛmu ɓɔlɔgi ɠa seeligiti saama, é ná-botiɠɛ anzanui leʋeni ga é li, é seɠe. \v 6 É daalaoni, é doungoi ɠa laani su. Zunu loungoi ɠɛni de, é ɗa wɔlɔ. Naa maawɔin soni, é ɠɛ ma: «Eɓulu nuiti ti-loin ta ɠaa.» \p \v 7 Doungoi diɛ anzanui ɠɛni Falaɠɔn ná-doun anzanui ma: «Nà zoo nɛi gè li, gè doun ɠulasu anzanui ta loli è ʋɛ, Eɓulu anzanuiti saama, naa ɠa a kɛ é ɗa ɲiimii ve doungoi nii ya è ʋɛ?» \v 8 Falaɠɔn ná-doun anzanui gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Li!» Anzanu loungoi liini, é doungoi dee loli. \v 9 Falaɠɔn ná-doun anzanui ɠɛni ma: «Li bɛ̀ ga doungoi nii, è ɗa ɲiimii ve zea, nà ʋaazu è zalazu.» Anzanui doungoi zeɠeni, é kula su. \v 10 Siɛgi zu doungoi wɔɔlɔni la, é liini la Falaɠɔn ná-doun anzanui ʋɔ. Naa seɠeni, é kɛ ga ná-doun zunu. É daasei pɛɛni ga Moize,\f + \fr 2:10 \fr*\fk Moize\fk*\ft : Daaseigi nii ti maaɓuɠaai ʋa ta «kula».\ft*\f* mazɔlɔɔ é ɠɛni ma: «Gè kulaʋɛ ziɛi ɠa.» \s Moize ʋela vai, // é li Madiyan \p \v 11 Naama ziɛgi zu, Moize wɔɔlɔai ma, é liini ná-nuɓusɛiti pɔ bɛ, é wɛlɛni, é naati ta-woti ɓaagiti pɛtɛ. É Ezipete nui ta ɠaani, é ɗa kɛɛɠɛloin Eɓulu nui ta loɠa. \v 12 É wɛlɛni ɠoba, é kaai ma ga nu nɔpɛ ge la ɠɛni ná, é Ezipete zunui zoni, é paa, é dɔɔɠu ɲaɠaegi zu. \v 13 É ɠulani naa ʋoluma zobui, pɛtɛ, Eɓulu zunu felegɔ ɠɛni ná, ti ɗa kɔ. Zɔi é la ɠɛni ʋeeni, é ɠɛni naa ma: «Lee vaa zu è è-ɠɛɛloin loɠazu?» \v 14 É gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Ɓɛ ɠa é è zeiɗa ga kundiɠii ta tukpɔɠaaleʋe nui gi unda? Ɗa ɠisiɛzu ga è pàa, eɠɛʋelei è Ezipete nui ʋaani la?» Moize luani, é ɠɛ ɓɔɠɔ ma: «Gaamazu fai nii ɠwɛɛgɛ na.» \v 15 Falaɠɔn naa mɛnini, nii é ɠɛɛni, é ɠɛni pɔ ga é Moize ʋaa. \p Kɛlɛ Moize ʋelani Falaɠɔn ʋa, é li poun, é zei Madiyan yooi zu. Kɛai ma ziɛyeɠei ta ɠobaʋɛ, \v 16 anzanu loun lɔfela ti ʋaani ziɛ zaɠazuʋɛ. Ti ɠɛni ga Madiyan zalaɠa ɠula nui ná-doun anzanuiti. Ti toganiiti ta-ɓɔɔle wosuʋɛti daaveni, ti ti-ɠɛɛ ná-togani ɓulugiti kɔ. \v 17 Kɛlɛ togani makɛ nuiti ti ʋaani, ti ti ɓɛ. Moize wuzeɠeni, é ti maalobo, é ta-logani ɓulugiti kɔ. \v 18 Siɛgi zu ti ɠaleni ma la ti-ɠɛɛ Leyuwɛle ʋɔ bɛ, naa ti ɠaazaɠani, é ɠɛ ti ma: «Lee vaa zu wo ʋaai fala za?» \v 19 Ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Ezipete zunui ta ɠa é gi maalobogai, é gi ɠula togani makɛ nuiti zea, é ziɛi zaɠaʋɛ vɔlɔ gi ʋɛ, é togani ɓulugi ɠɔ.» \v 20 É ɠɛni ná-doun anzanuiti ma: «Mini ɠa é ná? Lee vaa zu wo zunui naa yɛgai mu? À tolina, é daamianigi ta mi.» \p \v 21 Moize yeezeini bu ga é zei zunui naa ʋɔ bɛ, naa ma ge ná-doun anzanui Sefola zeɠe, é fe bɛ ga anza. \v 22 É doun zunu zɔlɔɔni. Moize daasei pɛɛni ga Gɛɛlɛsome (nii poluʋɛ ga «seikɔɠɔmai»), mazɔlɔɔ é ɠɛni ma: «Nà ga seikɔɠɔma nui, gè zeini zou ɠili su.» \s GALA ge Izilayɛle nuiti // kpain gooi mɛni fai \p \v 23 Suɠoozaai ma, Ezipete masagi zaani. Izilayɛle nuɓusɛiti ti ɠɛni ɓalasu nɔ dɛ duɔlai zu, ti ɠɛni kpeei loozu. Kpeei ti ɠɛni toozu duɔlai zu, naa zeelini GALA ma. \v 24 GALA ge ti ɓala gooi mɛnini. GALA ge ɠizɛni ná-minazeɠegi zu, é boni Abalaame ʋɛ, ta Izaake, naa ʋɛɛ Zakɔɓe ʋa. \v 25 GALA ge wɛlɛni Izilayɛle nuɓusɛiti ba, ti maawɔin so. \c 3 \s Moize loli fai GALA bɛ \p \v 1 Moize ɠɛni nɛkoi Zetelo ná-togani ɓulugi makɛsu, nii é ɠɛni ga zalaɠa ɠula nui Madiyan yooi zu. É liini ga togani ɓulugi teʋebai ʋoluʋelei, eyɛsu é li GALA ná-gizei ma, Wolɛɓe. \v 2 Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-geezuɠeelai ɠulani bɛ kɛlɛma abuzogi zaama, kpɔvɔ goi zaamaʋɛ. Moize wɛlɛni, pɛtɛ, abui soni kpɔvɔ goi ʋa ná kpein, kɛlɛ kpɔvɔ goi la ɠɛni ɠalazu ɲɛgɛlɛin. \v 3 Moize ɠɛni ma: «Nà latisu, gè li, gè niima laavɔɔ vaa wolai ɠa, lee vaa zu kpɔvɔ goi la ɠalazu ɲɛgɛlɛin.» \v 4 Ɠɔoɠɔ GALAGI kaani ga toɠa na lati ga é ná ɠa. GALA ge yɛni kpɔvɔ goi zaamaʋɛ, é toli, é ɠɛ ma: «Moize! Moize!» É gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nà ɠaa!» \v 5 GALA ge ɠɛni ma: «Mina maaɓuɠa ʋɛ ʋa, ɗa-zaʋalagiti kula ɠɔɠɔa, mazɔlɔɔ adaʋɛ ʋɛ è loni ná, zou ʋe gè maaɲɛɛ ʋɛai ba.» \v 6 É ɠɛni ma ʋolu: «Nà ɠa gè ga è-ɠɛɛ ná-GALAGI, ta è-mɛmɛwolani Abalaame, Izaake, ta Zakɔɓe ta-ƓALAGI.» Moize ɠaazuʋɛ lɔɔɠuni, mazɔlɔɔ é ɠɛni luazu ga é mina wɛlɛ GALA ba. \p \v 7 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Gè nà-nuɓusɛiti ta-ɓɔlɔi ɠaa Ezipete yooi zu, gè ta-ɓee wooi mɛniga, ti toozu ta-wɛlɛma nuiti zea, gè ta-ɓɔlɔi ɠwɛɛ. \v 8 Gè ʋaa ga gè ti unmɔɔ, gè ti ɠula Ezipete nuiti zea, gè lɛ ga tiye zou ʋagɔi zu, suwɔɔlɔai, ʋɛ nɔnɔi ta kɔin gulɔi ʋooʋaai ná, zooi nii Kanaan nuiti ti zeini su, ta Ɠɛte nuiti, ta Amool nuiti, ta Felɛze nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti. \v 9 Niizu Izilayɛle nuɓusɛiti ta-ɓee wooiti ti zeelia mà, gè nimizai ɠa, nii Ezipete nuiti ti seizu ti ma. \v 10 Naa ɠa é ba, nà è leʋesu Falaɠɔn ʋɔ bɛ, è nà-nuɓusɛi Izilayɛle nuiti kula Ezipete yooi ʋa.» \p \v 11 Moize ɠɛni GALA ma: «Ɓɛ ɠa é ga ze, gè liizu Falaɠɔn ʋɔ bɛ, ga gè Izilayɛle nuɓusɛiti kula Ezipete yooi ʋa?» \v 12 GALA ge ɠɛni ma: «Nà ɠɛ è ʋa, wɛlɛ nii é ɠɛɛzu ga poogi ga nà ɠa gè è leʋesu: Siɛgi zu ɗa nuɓusɛiti kulana la Ezipete yooi ʋa, wa nɔkɔ bù gizei nii ma.» \p \v 13 Moize ɠɛni GALA ma: «Nà liizu Izilayɛle nuɓusɛiti pɔ bɛ, gè ɠɛ ti ma: ‹Wo-mɛmɛwolani ta-ƓALAGI tèʋegɛ wo ʋɔ bɛ.› Kɛlɛ ni ta gàazaɠana ga ‹daasei ka lee?› Nà ti wooɠaaʋote ɠale?» \p \v 14 GALA ge ɠɛni Moize ma: «Nà ga naa, nii é ná.»\f + \fr 3:14 \fr*\fq Nà ga naa, nii é ná\fq*\ft : Tati pelei taɠili ɓalaa ka ga nii: \ft*\fqa Nà ga naa, nii gè le\fqa*\f* É ɠɛni ma mɔnɔ: «Pele ɠa ɗa Izilayɛle nuiti gooɠaaʋote da: ‹Zɔi é lolisu ga: Nà ná, naa ɠa é tèʋegai wo ʋɔ bɛ.› » \v 15 GALA ge ɠɛni Moize ma mɔnɔ: «Ɗa ɓɔɛ ɠani Izilayɛle nuiti pɔ: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI,\f + \fr 3:15 \fr*\fk Ɠɔoɠɔ GALAGI\fk*\ft : Daaseigi nii ti maaɓuɠaai ʋa ta «Nà ga naa, nii é ná».\ft*\f* nii é ga wo-mɛmɛwolani ta-ƓALAGI, Abalaameni, ta Izaake, naa ʋɛɛ Zakɔɓe ʋa, ta-ƓALAGI naa ɠa é tèʋegai wo ʋɔ bɛ.› Dàaseigi ɠana eyɛsu ɠɔ, pele ɠana gè pɔ ga ti ɗa wooɠula mà la, yeeɠɛɠalaiti pɛ su. \v 16 Li, è Izilayɛle ɠɛwolaiti gaalɛ ba, è ɠɛ ti ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI, wo-mɛmɛwolani ta-ƓALAGI ɠulaʋɛ bɛ̀ kɛlɛma, nii é ga Abalaame ná-GALAGI, ta Izaake, ta Zakɔɓe. É ɠɛ ma: Gè wɛlɛa wo ma, gaamazu gè naa ɠaa, nii ti daazu wo ma Ezipete yooi zu. \v 17 Gè devea ga nà ʋaazu lɛɛzu ga woye, gè wo ɠula Ezipete yooi ʋa, ʋɛ wo ná kpɔlɔi zu, gè li ga woye Kanaan nuiti ta-yooi zu, ta Ɠɛte nuiti, ta Amool nuiti, ta Felɛze nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti, ʋɛ nɔnɔi ta kɔin gulɔi ʋooʋaai ná.› \v 18 Ta woilo è-woo ma. Ɗa-o, Izilayɛle ɠɛwolaiti-yo, wa li Ezipete masagi ʋɔ bɛ, wo ɠɛ ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI, Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI ʋaaʋɛ gi ʋɔ. Va bu niizu, gi folo saʋagɔ ziɛ wo teʋebai zu, ga gi li, gi zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, é ga gá-ƓALAGI.› \v 19 Gè kwɛni ga Ezipete masagi la ʋaazu yeeɓesu wo ʋa, wo ʋa li, ni naa la ɠɛɛni ga zeemaɓai. \v 20 Nà yeemaalesu, gè Ezipete yooi loɠa ga maaɓɛlɛ vai ma ziiti kpein, gè ʋaazu kɛɛzu ti zaama. Naa ʋoluma, toɠa ʋaazu yeeɓesu wo ʋa, wo li. \v 21 Nà fai ta ɠɛ, nii a kɛ niima nuɓusɛiti ti ɠaazu unfe sɔlɔɔ Ezipete nuiti gaazu. Siɛgi zu wo ʋaazu liizu la, wo la lia ga yeaɲaka ɲɛgɛlɛin. \v 22 Izilayɛle anzanui ɠilagilagi ɠa wali aniɲakaiti, ta zanu aniɲakaiti, ta seɠeiti fali seiɲɔɠɔi ma, ta naama anzanui ma, nii é ná-pɛlɛi wu, wo wo-loun zunuiti ta wo-loun anzanuiti maaɠili la. Wa ti ɠula Ezipete nuiti zea, wo ti maavo.» \c 4 \s GALA ge ná-zɛbɛi ɠula vai kɛlɛma // Moize ʋɛ \p \v 1 Moize gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Ti la ʋaazu laazu dà, ti la woiloga gòoi ma. Kɛlɛ ta ʋaazu ɠɛɛzu mà: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI la ɠulani è ʋɛ kɛlɛma.› » \v 2 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Lee ɠa é zoni è ya?» É gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Tukpɔi ʋe.» \v 3 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Pili ya zooi ma.» É pilini ya zooi ma, naa latini, é ɠɛ ga kaalii. Moize ʋelani ba. \v 4 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yeemaale, è so wɔɔngi ʋa.» É yeemaaleni, é so, naa latini, é ɠɛ ʋolu ga tukpɔi zea. \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Ɗa naa ɠɛ, naa ɠa a kɛ, ti la da ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ti-mɛmɛwolani ta-ƓALAGI ɠulaʋɛ kɛlɛma è ʋɛ, nii é ga Abalaame, Izaake, ta Zakɔɓe ta-ƓALAGI.» \p \v 6 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma mɔnɔ: «Yeeʋɛɛ è-ɠakai zu.» É yeei ʋɛɛni ɠakai zu. Naa ʋolu é seɠeni ná, pɛtɛ, geei ɠulani zeei maaʋɛ pɛ, koleai eɠɛ kobe kolegi. \v 7 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Yeei ʋɛɛ ʋolu è-ɠakai zu.» É yeei ʋɛɛni ʋolu kakai zu. Naa ʋolu é yeei zeɠeni ɠakai zu, é latini, é ɠɛ ʋolu ga kɔlɔgi ɠɛʋelei. \v 8 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Ni ti la laani è la, ti la ɠisɔlɔɔni poogi ma mɔungi ma, ta la poogi velesiɛi la. \v 9 Ni ɓalaa ti la laani poo felegɔi naati da, ti la woiloni è-wooi ma, ɗa ziɛ wolai Nile ma ɗɛi ta zeɠe, è pu ya zooi ma. Ziɛi è ʋaazu seɠezu ziɛ wolai Nile ɠa, naa ɠa lati, é ɠɛ ga ɲamai zooi ma.» \p \v 10 Moize ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI ma: «Ee, Màliɠii, gè la ga zunui nii daaɠɔlɔai, naa ma ge la tɔɔzeini bà wogi, ɓaa veleina, anɛɛ voloi naa è tɔɔzeiɗa la ga ɓɔɛa pɔ̀, nɛ̀i gè ga ɗa-wotiɠɛ nui, mazɔlɔɔ dàaʋɛ ta nɛ̀gi ti ɠiliʋɛ.» \v 11 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Ɓɛ ɠa é nu vului laaʋɛ ɓɛtɛa? Ɓɛ ɠa a ɗa nui ɠɛ ga ɓoɓoi, ɓaa goizuɓɔlɔ nu, ɓaa é kɛ ga wozaɠaa nu, ɓaa gaazuɠole nu? Nà nɔ laade ɓaa, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI? \v 12 Liina deɠɛmu ɠani, nà ɓɔɠɔi ɠa gè ɠɛɛzu è ʋa, ɗa ɠɛna ɓɔɛa, nii è ʋaazu bosu, nà è ɠala ga naa.» \v 13 Moize ɠɛni ma: «Ee, Màliɠii, nu ɠili teʋe, nii è pɔ è teʋe.» \p \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI yiiɠaawanani Moize ma, é ɠɛ ma: «È-liɛ Aalɔn, Levi nui, ɠa ná. Gè kwɛɛ ga daaɠɔlɔʋɛ. Wɛlɛ tɔ ɓɔɠɔgo ʋa, é ʋaazu è laaɠomisu. Siɛgi zu é è ɠaazu la, gola ɠoozu ɠa nɛɛ, ga ziimaʋɛ pɛ. \v 15 Ɗa ɓɔɛ pɔ, è wooiti pu da. Nɔ̀un nà, nà ɠɛ wo ʋa, wa ɠɛna ɓɔɛa, nà wo ɠala ga naa, nii wa kɛ. \v 16 Toɠa ɓɔɛ è ʋɛ nuɓusɛiti pɔ, é ɠɛ ga è-laaʋɛ, ɗɔun ɗa ɠɛ GALA tosuʋɛ tɔun bɛ. \v 17 Tukpɔi nii zeɠe ya, nii è ʋaazu poogiti kɛɛzu la.» \s Moize ɠale fai ma // Ezipete yooi zu \p \v 18 Moize ɠaleni ma, é li nɛkoi Zetelo ʋɔ bɛ, é ɠɛni naa ma: «Nà pɔ gè li kɛ̀ɛleaiti pɔ bɛ, niiti ti Ezipete yooi zu, gè pɛtɛ ni ta dɛ vulua.» Zetelo ɠɛni ma: «Li ziilɛigi zu.» \p \v 19 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma Madiyan yooi zu: «Ɠale ma, è li Ezipete yooi zu, mazɔlɔɔ niiti kpein ti ɠɛa pɔ ti è ʋaa, naati ti zaa.» \v 20 Moize anzai ta ná-doun zunuiti seɠeni, é ti zei soovale sinɛi ɠɔma, ti pele zo, ti ɗa li Ezipete yooi zu. Moize GALA ná-tukpɔi zeɠeni ya. \p \v 21 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɗa ɠalena ma Ezipete yooi zu, kɛni è maaɓɛlɛ vaiti kpein kɛ Falaɠɔn ɠaazu, nii gè ma zobogi veai è ya. Nɔ̀un nà, nà ʋaazu kigi ɓaazu, é la ʋaazu yeeɓesu nuɓusɛiti ba, ti ʋa li. \v 22 Ɗa ɠɛɛzu Falaɠɔn ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI wooi ɠaa: Izilayɛle ɠa ga dòun zunu mɔungi. \v 23 Gè bo è ma: Ɓe dòun zunui ʋa, é li, é boti ɠɛ bɛ̀. Ni è la ɠɛ kɛɛni, è ʋa ɓe ba, é ʋa li, nà è-loun zunu mɔungi undaaʋili.› » \p \v 24 Siɛgi zu Moize ɠɛni siɛi ma la, é ɠulani adaʋɛ ta, ʋɛ é ɲiini ná, Ɠɔoɠɔ GALAGI daaɠomini, é ɠɛni pɔ ga é paa. \v 25 Sefola dodo ɠɔtui zeɠeni, é ná-doun zunui ná-zunu anii laayɔɓɔgi leʋega, é fɔɔɠu Moize ɠɔligi ʋa, é ɠɛ ma: «Ɗa bɛ̀ ga zinigi gè sɔlɔɔgai ga ɲamai.» \v 26 Ɠɔoɠɔ GALAGI zɛni ná. Názu ɠa anzanui ɠɛni ma la: «Zinigi sɔlɔɔgai ga ɲamai,» tatipɛlɛʋolui maaʋele ma. \p \v 27 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Aalɔn ma: «Li teʋebai zu, è Moize laaɠomi.» Aalɔn liini, é Moize laaɠomini GALA ná-gizei ma, é nɛɛnɛ. \v 28 Moize wooi kpein dɛɛni ga Aalɔn, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI teʋeni pɔ, ta poogiti kpein é deveni ga é kɛ. \v 29 Moize ta Aalɔn ti liini, ti Izilayɛle ɠɛwolaiti kpein gaalɛ ba. \v 30 Aalɔn ʋoluvaawoni ga naama vaiti kpein, niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ti woni Moize ma. É poogiti kɛɛni nuɓusɛiti gaazu. \v 31 Nuɓusɛiti ti laani da. Ti kwɛɛgai ma ga Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋaaʋɛ Izilayɛle nuiti pɔ, ga é wɛlɛ ti ma, é ta-maanɔɠɔi ɠa, ti ɓɔɠɔmaayeini, ti nɔkɔ bu. \c 5 \s Moize ta Aalɔn ti lii laa mɔungi // Falaɠɔn ʋɔ bɛ \p \v 1 Naama vaiti teʋegai ma, Moize ta Aalɔn ti liini Falaɠɔn ʋɔ bɛ, ti ɠɛ ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izilayɛle ná-GALAGI wooi ɠaa: ‹Ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti li, ti fɛti ɠula teʋebai zu dàaseigi lɛbi vaa ma.› » \v 2 Falaɠɔn ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Ɓɛ ɠa é ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ga gè ɠolo bɛ, gè ɓe Izilayɛle nuiti ba, ti li? Gè la Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠwɛɛ, gè la yeeɓega Izilayɛle nuiti ba pɛ, ti ʋa li.» \v 3 Ti ɠɛni ma: «Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI ɠulaʋɛ kɛlɛma gi ʋɛ. Va bu gi folo saʋagɔ ziɛ wo teʋebai zu, gi li, gi zalaɠaiti kula gá-ƓALAGI, Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, naa ɠa a kɛ, é mina ʋa seeɓɛ wola ʋɛɛzu gi ʋa, ɓaa a ʋa kɔɔ ʋɛɛ gi ʋa.» \v 4 Ezipete masagi ɠɛni ti ma: «Moize ta Aalɔn, leeni vaa zu wo nuɓusɛiti seɠezu ta-wotiiti ma? À ɠale ma, wo wa-wotiiti kɛ.» \v 5 Falaɠɔn ɠɛni ma: «Niizu, niima nuɓusɛiti ti mɔinɗa zooi zu, wa ta-wotiiti suɠoloɠolosu!» \s Falaɠɔn ta ɓɔ fai // Izilayɛle nuiti ta-wotii ʋa \p \v 6 Naama voloi nɔ, Falaɠɔn niima levei veeni nuɓusɛiti ta-wɛlɛma nuiti zea, ta ta-wotiɠɛ ɠundiɠiiti, é ɠɛ ti ma: \v 7 «À mina mɔ tufa ve nuɓusɛiti zea, eɠɛʋelei é ɠɛa ɠɛɛzu la mɔungi zu, ga ti ʋa ɓilikii loɠa, ti ɗa li niina, tiya ɓɔɠɔi ti ɗa tufai yɛʋɛ. \v 8 Anɛɛ naa ʋe, ɓilikii liegɔi ti ɠɛa doɠazu mɔungi zu, wa naa nɔ la ti ɠakala. À mina ta ɠula naa la ga tago ɓalaa, mazɔlɔɔ ta ga dɔɔʋɛ nuiti, naa ɠa é kɛɛzu, ti kpeei loozu, ti ɗa ɠɛ ma: ‹Ɓe gi ʋa, gi li, gi zalaɠaiti kula gá-ƓALAGI ʋɛ.› \v 9 À nui niiti kasɔɠili ga botii, ti-un ka yɛ naa ma, ti mina woilo zɛɛ ɓɔɛzuɠulaiti ma.» \p \v 10 Nuɓusɛiti ta-wɛlɛma nuiti, ta ta-wotiɠɛ ɠundiɠiiti ti liini, ti ɠɛ nuɓusɛiti ma: «Falaɠɔn wooi ɠaa: ‹Gè la mɔ tufa veezu wo ya. \v 11 Wa ɓɔɠɔi, à li, wo tufai ɠaiziɛ ɓɔɠɔ ʋɛ, ʋɛ nɔpɛ wa ka ná. Anɛɛ naa ʋe, tanɔpɛ ge la ɠulazu wa-wotii la.› » \v 12 Nuɓusɛiti ti vazani Ezipete yooi zu ná pɛ, ti ɗa tufa unkpulugiti zɛʋɛ tufai ʋotogi zu. \v 13 Ta-wɛlɛma nuiti ti ɠɛni ɓɔizu ti la, ti ɗa ɠɛ ma: «À wa-volo ɠila kuɠui ɓe, eɠɛ nɔ siɛgi zu tufai ɠɛni la wo ya.» \v 14 Ti ɠɛni Izilayɛle nuiti ta-wotiɠɛ ɠundiɠiiti doɠazu, niiti Falaɠɔn ná-gwɛlɛma nuiti ti ti zeini ti unda. Ti ɠɛni ɠɛɛzu ti ma: «Lee vaa zu wo la ɓeni ga wogi ta za ɓilikii liegɔi loɠa, daai wo ɠakala, eɠɛʋelei é laani la wo ɠakala mɔungi zu?» \p \v 15 Izilayɛle nuiti ta-wotiɠɛ ɠundiɠiiti ti liini, ti ɓaazaɠa Falaɠɔn ma, ti ɠɛ ma: «Lee vaa zu è gi zosu ɠani, gɛi gi ga ɗa-wotiɠɛ nuiti? \v 16 Ti la mɔ tufa veezu gi ya, gɛi gi ga ɗa-wotiɠɛ nuiti, ti ɗa ɠɛ gi ma: ‹À ɓilikiiti doɠa!› Gɛi gi ga ɗa-wotiɠɛ nuiti, ta gi loɠazu, tama ɗa-nuɓusɛiti ka ti faaɠaazagi ɠɛai.» \v 17 Falaɠɔn ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Wa ga dɔɔʋɛ nuiti, dɔɔʋɛ nu wolaiti! Naa ɠa é kɛɛzu, wo ɠɛɛzu ma: ‹Ɓe gi ʋa, gi li, gi zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.› \v 18 Niizu, à li, wa-woti ɠɛɛzuʋɛ, nu la mɔ tufa veezu wo ya ɲɛgɛlɛin, kɛlɛ wa ɓilikii liegɔi nɔ ve, nii wo ɠɛni feezu pɔlɔma.» \p \v 19 Izilayɛle nuiti ta-wotiɠɛ ɠundiɠiiti ti kaani ga ta ti maanɔɠɔzu nɔ sɛsɛ, ti ɗa ɠɛ ma: «Wo la tanɔpɛ kulazu ɓilikii liegɔi la, nii é veezu folo-o-folo.» \v 20 Ti ɠulazuʋɛ Falaɠɔn ʋɔ bɛ, ti zeelini Moize ta Aalɔn ʋɔ bɛ, naati ti ɠɛni ti maaɓɔunsu. \v 21 Ti ɠɛni ti ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa wo ɠaazu, toɠa wo lukpɔɠaaleʋe! Wo gi maayogi zeɠea Falaɠɔn ta ná-botiɠɛ nuiti bɛ. Wo boɠa zɔkpɔi laa ti-yeezaamaʋɛ, ga ti gi ʋaa la.» \p \v 22 Moize ɠaleni ma Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ, é ɠɛ ma: «Màliɠii, lee vaa zu é faa ɲɔi ɠɛa ga niima nuɓusɛiti? Lee vaa zu è tèʋegai? \v 23 Kaipa gè liini Falaɠɔn ʋɔ bɛ, gè ɓɔɛ pɔ è-laaseigi zu, toɠa faa ɲɔi ɠɛɛzu nɔ ga niima nuɓusɛiti, ɗa ma, è la ɗa-nuɓusɛiti unmɔɔni pɛ, è ʋa ti ɠula zea.» \c 6 \s GALA ge Izilayɛle nuiti unmɔɔ fai // laazeeli vai \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɗa ʋaazu pɛtɛsu niizu, nii gè ʋaazu kɛɛzu ga Falaɠɔn. Nà-zeeɠaaɓaa wolai maaʋele ɠa é ʋaazu ɓesu la Izilayɛle nuiti ba, ti li, toɠa ti ɓɛɛzu, é ti ɠula ná-zooi ʋa.» \p \v 2 GALA ge ɓɔɛni mɔnɔ Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: «Nɔ̀un nà, nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. \v 3 Gè ɠulani kɛlɛma Abalaame ʋɛ, ta Izaake, ta Zakɔɓe, ga GALA Zɛbɛi-Pɛ-Maliɠii, kɛlɛ gè la ɠɛni ɓɔɠɔ lɛɛni ga tiye ga dàaseigi ɠa ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. \v 4 Gè minazeɠeni ti ʋɛ, ga nà Kanaan yooi veezu ti ʋɛ, zooi naa, nii ti su ga seikɔɠɔma nuiti. \v 5 Nɔ̀un nà, gè Izilayɛle nuiti kpala gooi mɛnigɛ, niiti ti ga Ezipete nuiti ta-luɔiti. Gè ɠizɛgɛ nà-minazeɠegi zu. \v 6 Naa ɠa é ba, ɠɛ Izilayɛle nuiti ma: ‹Nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, nà wo viesu, gè wo ɠula boti ɓaagi laawu, niiti Ezipete nuiti ti daazu wo unma. Nà wo unmɔɔsu, wo ɠula duɔlai zu, nii wo su ti ya. Nà wo unmɔɔsu ga nà-zeeɠaaɓaai, naa ɠa ɠɛ ga tukpɔɠaaleʋe wolai ti laalɔɠɔma. \v 7 Nà wo zeɠezu, wo ɠɛ ga nà-nuɓusɛiti, nà ɠɛ ga wa-ƓALAGI. Wa suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, wa-ƓALAGI, nii é wo unmɔɔsu, é wo ɠula boti ɓaagiti daawu, niiti Ezipete nuiti ti daazu wo unma. \v 8 Nà lɛɛzu ga woye zooi naa zu, nii gè ma ɠonai woni ga nà fe Abalaame ya, ta Izaake, ta Zakɔɓe. Nɔ̀un nà, nà feezu wo ya, é ɠɛ ga wɔnɔ. Nà Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋe.› » \p \v 9 Moize naama wooiti boni Izilayɛle nuiti ma, kɛlɛ naati ti la ɠɛni woiloni goo ma, mazɔlɔɔ ti ɠɛni iɲɔteʋe wolai zu, duɔla ɓaaɓaa golai maaʋele ma, nii ti ɠɛni su. \p \v 10 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 11 «Li, è ɓɔɛ Falaɠɔn ʋɔ, Ezipete masagi, é ɓe Izilayɛle nuiti ba, ti li, ti ɠula ná-zooi ʋa.» \v 12 Moize Ɠɔoɠɔ GALAGI wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Izilayɛle nuiti ti la woiloni gòoi ma. Falaɠɔn ɠa zoo ɠale woilosu gòo ma, nɛ̀i kpɔ̀ɛla ɓaai?» \p \v 13 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ta Aalɔn ʋɔ, é deveiti fe ti ya, é ʋilɛ Izilayɛle nuiti ba ta Ezipete masagi Falaɠɔn, Izilayɛle nuiti kula vai zu Ezipete yooi ʋa. \s Moize ta Aalɔn ti-mɛmɛwolaiti \p \v 14 Izilayɛle nuiti ta-ʋɛlɛyeɠeiti ma ɠundiɠiiti ti ɠɛni ga: Izilayɛle ná-doun zunu mɔungi é zɔlɔɔni, daa ga Luɓɛn. Naa ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Enɔke, Palu, Ɠɛsɛlon, ta Kaalemi. Luɓɛn nɔnɔ ma ʋɛlɛyeɠeiti kana. \p \v 15 Simiyɔn ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Yemuwɛle, Yamin, Woɠade, Yakin, Soɠaal, ta Sayile, Kanaan anzanui ná-doun zunui. Simiyɔn ná-pɛlɛyeɠeiti kana. \p \v 16 Levi ná-doun zunuiti daaseigiti kaa, eɠɛʋelei ti-mavofodaiti ti la: Gɛɛlɛson, Keɠate, ta Melali. Levi zii ma ɠonagiti ti ɠɛni ga kona ungila puusaʋagɔ maazu lɔfela (137). \v 17 Gɛɛlɛson ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Liɓini ta Simeyi, ta ta-ʋɛlɛyeɠeiti. \v 18 Keɠate ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Amalame, Yiseɠaal, Eɓelɔn, ta Uziyɛle. Keɠate zii ma ɠonagiti ti ɠɛni ga kona ungila puusaʋagɔ maazu saʋagɔ (133). \v 19 Melali ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Maali ta Musi. Naati ka ti ga Levi ná-pɛlɛyeɠeiti, eɠɛʋelei ti-mavofodaiti ti la. \p \v 20 Amalame nazai Yokeɓɛde zeini ga anza, naa doun zunuiti sɔlɔɔni bɛ: Aalɔn ta Moize. Amalame zii ma voloi kpein ge ɠɛni ga kona ungila puusaʋagɔ maazu lɔfela (137). \v 21 Yiseɠaal ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Kolé, Nefɛge, ta Zikili. \v 22 Uziyɛle ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Misayɛle, Ɛlɛsafan, ta Sitili. \p \v 23 Aalɔn Naason baazeelai Eliseɓa zeini ga anza, nii é ga Aminadaɓe ná-doun anzanui, naa doun zunuiti sɔlɔɔni bɛ: Nadaɓe, Aɓiyu, Eleazaal, ta Itamaal. \p \v 24 Kolé ná-doun zunuiti ti ɠɛni ga: Asiil, Ɛlɛkana, ta Aɓiazafe. Kolé ná-doun zunuiti ta-ʋɛlɛyeɠeiti kana. \p \v 25 Aalɔn ná-doun zunui Eleazaal, Putiyɛle ná-doun anzanui zeini ga anza, naa doun zunu zɔlɔɔni bɛ, é daasei pɛɛni ga Fineyase. Naati ka ti ga Levi lointi ta-ʋɛlɛyeɠeiti ma ɠundiɠiiti, eɠɛʋelei ta-ʋɛlɛyeɠeiti ti la. \p \v 26 Aalɔn ta Moize naati ka Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ti ma: «À li, wo Izilayɛle nuiti kula Ezipete yooi ʋa, wo ti zei kpasu ga pagɔ.» \v 27 Moize ta Aalɔn ɠa ti liini, ti ɓɔɛ Ezipete masagi Falaɠɔn ʋɔ, ga ti Izilayɛle nuiti kula Ezipete yooi ʋa. \s Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-minazeɠegi niinɛ vai Moize ʋɛ \p \v 28 Siɛgi zu Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni la Moize ʋɔ, Ezipete yooi zu, \v 29 é ɠɛni ma: «Nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. Li, è ɓɔɛ Ezipete masagi Falaɠɔn ʋɔ, naama vaiti kpein bo ma, nii gè bosu è ma.» \v 30 Kɛlɛ Moize Ɠɔoɠɔ GALAGI wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nɔ̀un nà ɠa kpɔ̀ɛla ɓaai, Falaɠɔn ɠa woilo ɠale gòo ma?» \c 7 \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Wɛlɛ, nà è losu GALA tosuʋɛ Falaɠɔn ʋɛ, è-liɛ Aalɔn ɠɛ ga è laavaawo nui. \v 2 Ɗɔun, ɗa naati kpein bo, nii gè ʋaazu è levezu ma. È-liɛ Aalɔn ɠa lati, é ti wo ʋolu Falaɠɔn ma, ga é ɓe Izilayɛle nuiti ba, ti ɠula ná-zooi ʋa. \v 3 Nà ma, nɔ̀un, nà Falaɠɔn ɠigi ɓaazu, nà nà-poogiti ta nà-laavɔɔ vaiti kɛ, ná zeizu ɠɛ mɔinmɔin Ezipete yooi zu. \v 4 Kɛlɛ Falaɠɔn la ʋaazu woilosu wo-wooi ma. Názuʋɛ, nà yeeʋɛɛzu Ezipete yooi ma, gè nà-nu ɓulugiti kula Ezipete yooi ʋa, nà-nuɓusɛiti ti ga Izilayɛle nuiti, ga tukpɔɠaaleʋe wolai maaʋele. \v 5 Ezipete nuiti ta suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, siɛgi zu gè ʋaazu yeemaalesu da Ezipete yooi maazu, gè Izilayɛle nuiti kula ti zaama.» \p \v 6 Moize ta Aalɔn ti naa ɠɛɛni, eɠɛʋelei nɔ kpein Ɠɔoɠɔ GALAGI devei veeni la ti ya. \v 7 Moize ná-konagi ɠɛni niina ga puulɔsaʋa (80), Aalɔn ná-konagi ɠɛ ga puulɔsaʋa maazu saʋagɔ (83), siɛgi zu ti liini la, ti ɓɔɛ Falaɠɔn ʋɔ. \s Aalɔn ná-tukpɔi lati fai, // é ɠɛ ga kaalii \p \v 8 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ta Aalɔn ma: \v 9 «Ni Falaɠɔn a ɓɔɛna wo ʋɔ, é ɠɛ wo ma: ‹À laavɔɔ vaa ɠila kɛ,› ɗa ɠɛ Aalɔn ma: ‹Ɗa-lukpɔi zeɠe, è pili Falaɠɔn ɠakala zooi ma.› Toɠa ɠɛ ga kaalii.» \v 10 Moize ta Aalɔn ti liini Falaɠɔn ʋɔ bɛ, ti naa ɠɛɛni, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI valini la ti ma. Aalɔn ná-tukpɔi ʋilini zooi ma Falaɠɔn ɠakala ta ná-botiɠɛ nu wolaiti, naa latini, é ɠɛ ga kaalii. \v 11 Kɛlɛ Falaɠɔn molikulagiti tolini, ta zoɠoiti. Tiya ɓalaa, ti naa ɠɛɠalai ɠɛɛni ga ta-zoɠolaiti maaʋele. \v 12 Ti kpein ti ta-lukpɔiti pilini zooi ma, naati ti latini, ti ɠɛ ga kaaliiti. Kɛlɛ Aalɔn ná-tukpɔi ta-lukpɔiti kpɔleni. \v 13 Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la ɠɛni woiloni Moizeni ta Aalɔn wooi ma pɛ, eɠɛʋelei nɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI boni la. \s Maanɔɠɔ mɔungi: // Ziɛi lati fai, é ɠɛ ga ɲamai \p \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Falaɠɔn ɠigi ɓaa, é la kɛɛzu, é ʋa ɓe nuɓusɛiti ba, ti ʋa li. \v 15 Li Falaɠɔn ʋɔ bɛ sobui nɔ, toɠa ɠulazu, é ɗa li ziɛ wolai Nile laaʋɛ. Tukpɔi zo ya, nii é latini, é ɠɛ ga kaalii. \v 16 Ɗa ɠɛɛzu Falaɠɔn ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI, Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI, tèʋegɛ è ʋɔ bɛ ga gè bo è ma ga è ɓe ná-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛbi teʋebai zu. Kɛlɛ ɗɔun, zaaɠaza é la dɛ kɛɛni. \v 17 Ɠɔoɠɔ GALAGI wooi ɠaa: Ɗa ʋaazu kwɛɛsu nii maaʋele ma, ga toɠa ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. Nà ʋaazu ziɛ wolai Nile loɠazu ga tukpɔi é zoni zèa, toɠa ʋaazu latisu, é ɠɛ ga ɲamai. \v 18 Kaleiti kpein ti ziɛ wolai Nile wu, ta za, ziɛ wolai Nile makugi ɠa ɠula, Ezipete nuiti ta ɠaaɓa wafuun ga ti ziɛ wolai Nile ta ɓɔle.› » \v 19 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɠɛ Aalɔn ma: ‹Ɗa-lukpɔi zeɠe, è yeemaale Ezipete nuiti ta-ɗɛiti ma: ta-ɗɛ wolaiti, ta-ma ɓekegiti, ta-ɓoigiti, ta ta-ɗɛ yeɠe goiti. Ta ɠɛ ga ɲamai, ɲamai ɠa ɠɛ Ezipete yooi kpein su, gulu aniɲakaiti su ta kɔtu aniɲakaiti.› » \p \v 20 Moize ta Aalɔn ti naa ɠɛɛni, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI valini la ti ma. É tukpɔi wuzeɠeni, é ziɛ wolai Nile loɠa Falaɠɔn ɠaazu, ta ná-botiɠɛ nu wolaiti gaazu, Nile ɗɛi kpein ge latini ga ɲamai. \v 21 Kaleiti ti zaani ziɛ wolai Nile wu. Ziɛ wolai Nile makugi ɠulani, Ezipete nuiti ti la mɔ ɠɛni zoosu ti ʋa ziɛ wolai Nile ɓɔle. Ɲamai ɠɛni Ezipete yooi kpein su. \v 22 Kɛlɛ Ezipete molikulagiti ti naa ɠɛɠalai ɠɛɛni ga ta-zoɠolaiti maaʋele. Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la woiloni Moizeni ta Aalɔn woo ma, eɠɛʋelei nɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI boni la. \v 23 Falaɠɔn ɠaleni ma, é li ná-masa pɛlɛi wu, é la vɔlɔ ɠisɔlɔɔni niima vai ma ɲɛgɛlɛin. \p \v 24 Ezipete nuiti kpein ti zeɠeiti bɔɔni ziɛ wolai Nile maaɠoolii zu, ga ti kpɔɔle ɗɛ zɔlɔɔ, mazɔlɔɔ ti la ɠɛni zoosu ti ʋa ziɛ wolai Nile ta ɓɔle. \v 25 Ɠɔoɠɔ GALAGI ziɛ wolai Nile ɠoloɠologai ma, é kɛɛni su ga folo lɔfela. \c 8 \s Maanɔɠɔi velesiɛi: // Zɔlɔgiti ti zooi maaɓɔle fai \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Li Falaɠɔn ʋɔ bɛ, è ɠɛ ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI wooi ɠaa: Ɓe ná-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛ̀bi. \v 2 Ni è la ɠɛ kɛɛni, è ʋa ɓe ti ʋa, ti ʋa li, nà ʋaazu ɗa-yooi kpein suɠoloɠolosu ga zɔlɔgiti. \v 3 Ziɛ wolai Nile wuulaa ɠa ve ga zɔlɔgiti, ta ɠula bu, ti lɛ ɗa-masa pɛlɛi wu, ti lɔ è laa ʋɛlɛi wu, ta ɗa-ʋetei zu, ti lɛ ɗa-wotiɠɛ nuiti ta-ʋɛlɛiti bu, ta ɗa-nuɓusɛiti pɔ bɛti, ta ʋu ɗa-ɓulu mɔ zeɠeiti su, ta ɗa-ɓulu vukɔ ɠaayɔ aniɲakaiti su. \v 4 Zɔlɔgiti ta lɛ wo ma, wa ɗa-nuɓusɛiti, ta ɗa-wotiɠɛ nuiti kpein.› » \p \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɠɛ Aalɔn ma: ‹Yeemaale ga ɗa-lukpɔi ziɛ wolaiti ma, ta ma ɓekegiti, ta kpoigiti, zɔlɔgiti ti lɛ Ezipete yooi ɠa.› » \v 6 Aalɔn yeemaaleni Ezipete ɗɛiti ma. Zɔlɔgiti ti lɛɛni, ti Ezipete yooi maaɓɔle. \v 7 Kɛlɛ molikulagiti ti naa ɠɛɠalai ɠɛɛni ga ta-zoɠolaiti maaʋele. Ti zɔlɔgiti puuni ɓalaagi Ezipete yooi ɠa. \p \v 8 Falaɠɔn Moizeni ta Aalɔn lolini, é ɠɛ ti ma: «À Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛ, naa ɠa a kɛ é zɔlɔgiti maaɠooza gi ʋa ga nà-nuɓusɛiti. Nà ɓesu wa-nuɓusɛiti ba, ti li, ti zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.» \v 9 Moize ɠɛni Falaɠɔn ma: «Masagi, va bu ɗa ɓɔɠɔi è kui lɛ ga ze, yeei gè ʋaazu Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛzu la è ʋɛ, wa ɗa-wotiɠɛ nuiti, ta ɗa-nuɓusɛiti, nii a kɛ é zɔlɔgiti maaɠooza è ʋa, ta ɗa-ʋɛlɛiti? Taɠila kpalaa ge la yɛga ná, kɛni ziɛ wolai Nile nɔ wu.» \v 10 Falaɠɔn gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Lina nɔ.» Moize ɠɛni ma: «Toɠa ɠɛ ɠana, eɠɛʋelei è faliai la, naa ɠa a kɛ, è kwɛɛ ga gala kili ge la ɠulani ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, gá-ƓALAGI. \v 11 Zɔlɔgiti ta maaɠooza è ʋa, ta ɗa-ʋɛlɛiti, ta ɗa-wotiɠɛ nuiti, ta ɗa-nuɓusɛiti, taɠila kpalaa ge la yɛga ná, kɛni ziɛ wolai Nile nɔ wu.» \p \v 12 Moize ta Aalɔn ti zeɠeni Falaɠɔn ʋɔ bɛ, Moize wooɠulani Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, zɔlɔgiti ta-vaa zu, niiti é ti leʋeni Falaɠɔn laalɔɠɔma. \v 13 Ɠɔoɠɔ GALAGI naa ɠɛɛni, nii Moize falini ma. Zɔlɔgiti ti zaani pɛlɛiti bu, ta koizuʋɛti, ta dɔɓɔiti su. \v 14 Ti ti ɠaalɛɛni ba kpifɔkpifɔ, makugi ɠɛni ɠulazu zooi zu ná pɛ. \v 15 Kɛlɛ Falaɠɔn kaai ma ga faiti ti zolooga, é ɓɔɠɔ ɠikpaani, é la woiloni Moizeni ta Aalɔn woo ma, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai la. \s Maanɔɠɔi zaʋasiɛi: // Sosoligiti \p \v 16 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɠɛ Aalɔn ma: ‹Ɗa-lukpɔi maale, è zooi ma vufiligi loɠa. Toɠa latisu ga sosoligiti Ezipete yooi zu ná kpein.› » \v 17 Zekana ti kɛɛni la. Aalɔn yeemaaleni ga ná-tukpɔi, é zooi ma vufiligi loɠa la. É ɠɛni ga sosoligiti, é ʋu nuiti ma, ta suaiti. Zooi ma vufiligi kpein ge ɠɛni ga sosoligiti, Ezipete yooi kpein su. \v 18 Molikulagiti ti ta-zoɠolaiti kpein kɛɛni, ga ti ʋa sosoligiti kula, kɛlɛ ti la ɠɛni zooni. Sosoligiti ti ʋuuni nuiti ma ta suaiti. \v 19 Názu ɠa molikulagiti ti ɠɛni la Falaɠɔn ma: «GALA ɓɔɠɔi yee ʋogi ʋe!» Kɛlɛ Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la woiloni Moizeni ta Aalɔn woo ma, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai la. \s Maanɔɠɔi naanisiɛi: // Dɛgiti puu vai \p \v 20 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Wuzeɠe ga sobuzobui, è li, è lo Falaɠɔn ɠakala, siɛgi zu é ɠulazu la ga é li ziaʋɛ, ɗa ɠɛ ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI wooi ɠaa: Ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛ̀bi. \v 21 Ni è la ɓeni nà-nuɓusɛiti ba, ti ʋa li, nà ʋaazu è laalɔɠɔma ga dɛgiti ti laaɓadiai, wa ɗa-wotiɠɛ nuiti, ta ɗa-nuɓusɛiti, naa ʋɛɛ ɗa-ʋɛlɛiti ba. Ezipete nuiti ta-ʋɛlɛiti buulaa ɠa ve ga dɛgiti, ta zooi ɓalaa laa ɠa ve. \v 22 Kɛlɛ naama volo ná, nà zeeɠaaɠwɛɛzu ɠɛ Gosɛn yooi ʋa, ʋɛ nà-nuɓusɛiti ti zeini ná, dɛgiti ti la ɠɛa miná ɲɛgɛlɛin, naa ɠa a kɛ è suɠwɛɛ ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, nà naama yooi zu. \v 23 Nà zeeɠaaɠwɛɛzu ɠɛɛzu nà-nuɓusɛiti ta ɗa-nuɓusɛiti ba. Laavɔɔ vai ma ʋoogi naa ɠa ɠula kɛlɛma lina.› » \v 24 Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni ɠana. Dɛgiti ti laaɓadiai, naati ma ɓulugi ʋaani Falaɠɔn ná-masa pɛlɛi wu, ta ná-botiɠɛ nuiti ta-ʋɛlɛiti bu, ta Ezipete yooi kpein su. Zooi ɠoloɠoloni dɛgiti zea. \p \v 25 Falaɠɔn Moizeni ta Aalɔn lolini, é ɠɛ ti ma: «À li, wo zalaɠaiti kula wa-ƓALAGI ʋɛ zooi zu.» \v 26 Moize gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «É la zolooni lago pa ga é ɠɛ ɠana, mazɔlɔɔ gá ʋaazu zalaɠaiti kulazu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, gá-ƓALAGI, ti ga kɔzɔba aniiti Ezipete nuiti bɛ. Ni gá zalaɠaiti kulana Ezipete nuiti gaazu, ti ga kɔzɔba aniiti ti ʋɛ, ti la gi zɔa ga kɔtui ɓaa? \v 27 Gá folo saʋagɔ ziɛ wosu teʋebai zu, gi zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, gá-ƓALAGI, eɠɛʋelei é bogai la gi ma.» \v 28 Falaɠɔn ɠɛ ma: «Nɔ̀un nà, nà yeeɓesu wo ʋa, wo li teʋebai zu, wo zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, wa-ƓALAGI. Kɛlɛ wa ɠɛna lia, à mina maaɠooza. À maanɛɛnɛi wo bɛ̀.» \v 29 Moize gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Pɛtɛ, nà ga ɠula è ʋɔ bɛ, nà Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛzu è ʋɛ. Lina, dɛgiti ta maaɠooza Falaɠɔn ʋa, ta ná-botiɠɛ nuiti, ta ná-nuɓusɛiti, kɛlɛ Falaɠɔn mina yɛ gi yaavazu, é ʋa ɓe yeeɓesu nuɓusɛiti ba, ti ʋa li, ti ʋa zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.» \v 30 Moize ɠulani Falaɠɔn ʋɔ bɛ, é Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛ. \v 31 Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni eɠɛʋelei Moize falini la ma, dɛgiti ti maaɠoozani Falaɠɔn ʋa, ta ná-botiɠɛ nuiti, ta ná-nuɓusɛiti. Gila kpalaa ge la ɠɛni yɛni ná. \v 32 Kɛlɛ niizu mɔnɔ, Falaɠɔn ɓɔɠɔ ɠigi ɓaani, é la yeeɓeni nuɓusɛiti ba, ti ʋa li. \c 9 \s Maanɔɠɔi lɔɔlusiɛi: // Ɗɔfɔ zeeɓɛi ʋɛɛ vai suaiti ba \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Li Falaɠɔn ʋɔ bɛ, è ɠɛ ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI, Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI wooi ɠaa: Ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛ̀bi. \v 2 Ni è la ɠɛ kɛɛni, è ʋa ɓe ti ʋa, ti ʋa li, ɗa ti zona, \v 3 Ɠɔoɠɔ GALAGI yeei ɠa ɠɛ ɗa-loganiiti daalɔɠɔma, niiti ti dɔɓɔiti su, sooiti, ta soovalegiti, ta ɲɔmɛiti, ta nikɛiti, ta baalagiti, ta boliiti. Toɠa ɠɛ ga ɗɔfɔi, é wola ɲɔu. \v 4 Kɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa zeeɠaaɠwɛɛzu ɠɛ Izilayɛle ná-toganiiti ba ta Ezipete nuiti ta-loganiiti. Niiti ti ga Izilayɛle nuiti tɔnɔi, gila kpalaa ge la zaa ti ʋa.› » \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI kui leʋea ba, é ɠɛ ma: «Lina, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa naa ɠɛ zooi zu.» \p \v 6 Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni ɠana nɔ, poluma voloi. Ezipete nuiti ta-loganiiti kpein ti zaani, kɛlɛ sua ɠila kpalaa ge la ɠɛni zaani Izilayɛle nuiti ta-loganiiti su. \v 7 Falaɠɔn keelai leʋeni ga ti gaazaɠagiti bo, pɛtɛ, Izilayɛle ná-toganiiti gila kpalaa ge la ɠɛni zaani. Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la ɠɛni ɓeni Izilayɛle nuiti ba, ti ʋa li. \s Maanɔɠɔi lɔzitasiɛi: // Divologiti ti lo fai nuiti ta suaiti ba \p \v 8 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ta Aalɔn ma: «À yeelaave ga diɠi losuʋɛ ma yuʋui, Moize foɓe geezu ʋelei Falaɠɔn ɠaazu. \v 9 Toɠa ɠɛ ga fufiligi, é ʋɛɛ Ezipete yooi pɛ ma, é ɠɛ ga divologi, é lo nuiti ta suaiti ba, é ɠula ti ma, Ezipete yooi zu ná pɛ.» \v 10 Ti sulugi ma yuʋui zeɠeni, ti li, ti lo Falaɠɔn ɠakala. Moize foɓeni geezu ʋelei, é ɠɛni ga divologiti, kɛai ga kula ma anii nuiti ta suaiti ma. \v 11 Molikulagiti ti la ɠɛni zooni ti ʋa ʋa Moize ɠakala, tɔɔzei divologiti ba, mazɔlɔɔ divologiti ti ɠɛni molikulagiti ba, eɠɛʋelei é ɠɛni la Ezipete nuiti kpein ba. \v 12 Ɠɔoɠɔ GALAGI Falaɠɔn ɠigi ɓaani, Falaɠɔn la ɠɛni woiloni Moizeni ta Aalɔn wooi ma, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai la Moize ma. \s Maanɔɠɔi lɔfelasiɛi: // Sakɔtuiti puu vai \p \v 13 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Wuzeɠe ga sobuzobui, è li, è lo Falaɠɔn ɠakala. Ɗa ɠɛɛzu ma: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI, Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI wooi ɠaa: Ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛ̀bi. \v 14 Mazɔlɔɔ niizu, nà ʋaazu ga maanɔɠɔ vaiti kpein ɗa ɓɔɠɔi è laalɔɠɔma, ta ɗa-wotiɠɛ nuiti daalɔɠɔma, ta ɗa-nuɓusɛiti daalɔɠɔma, naa ɠa a kɛ, è kwɛɛ ga kɛ̀ɠala nɔpɛ ge la ná eteai zu ná kpein. \v 15 Ni gè yeemaaleni, gè è loɠa ga saai, ɗa-o, ɗa-nuɓusɛiti-yo, é ga wo ɲɛɛlɛa etea. \v 16 Kɛlɛ gè è yɛgɛ vulua, naa ɠa a kɛ, è sɛ̀bɛi ɠa, ta ti dàaseigi wo eteai zu ná pɛ. \v 17 Ɗa ba, è ɗa pele ɓesa nà-nuɓusɛiti dii vai luɠɔ. \v 18 Naa ɠa é ba, lina, niima lɛlɛi ma, nà sakɔtui ʋuuzu zeeɠaaɓa, nii kɛɠala nɔpɛ ge la dɛ ɠɛɛni Ezipete yooi zu, é zo naa ɓɛtɛ volo ma, eyɛsu niizu. \v 19 Deɠɛmu, ɗa-loganiiti makɛsu ɓɛtɛna ga pagɔ, ta nii kpein é ga ɗɔnɔ, é è ya eteaʋɛ. Sakɔtui ɠa ʋaazu ʋuuzu nuiti kpein ma ta suaiti, niiti ti ʋaazu yɛsu eteaʋɛ, ti la lɔɔɠuni pɛlɛiti bu, naati ta za.› » \p \v 20 Falaɠɔn ná-botiɠɛ nuiti saama, niiti ti luani Ɠɔoɠɔ GALAGI laawooi ʋa, naati ti ta-wotiɠɛ nuiti ta ta-loganiiti tɛɛni pɛlɛiti bu ga gaazuvilɛi. \v 21 Kɛlɛ niiti ti la ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI laawooi lɔɔni yiima, ti ʋa kɛ ɠaazu ma ga faa, naati ti ta-wotiɠɛ nuiti ta ta-loganiiti zɛni eteaʋɛ. \p \v 22 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yeemaale geeɠɔlɔgi ʋɔ pelei, sakɔtui ʋu Ezipete yooi kpein su nuiti ma, ta suaiti, ta tufaiti kpein dɔɓɔiti su, Ezipete yooi zu.» \v 23 Moize ná-tukpɔi leteni geeɠɔlɔgi ʋɔ pelei. Ɠɔoɠɔ GALAGI tona kpunɛ tugi leʋeni, ta sakɔtui, geeɓadɛi yeini eteai zu. Ɠɔoɠɔ GALAGI sakɔtui ʋuuni Ezipete yooi zu. \v 24 Sakɔtui ʋuuni, mainmain ɠɛni saɠazu, geeɓadɛi ɗa loo sakɔtuiti saama, gola yeeɠaaɓaani, kɛɠala la dɛ ɠɛɛni Ezipete yooi zu, kaipa é ɠɛɛni ga ɓɔɠɔ you. \v 25 Sakɔtui ʋuuni, é zeelini Ezipete yooi kpein ma ga ɲɔuɗa, nii kpein é ɠɛni eteaʋɛ, é zo nuiti ma, é zeeli suaiti ma. Sakɔtui ʋuuni tufaiti kpein ma dɔɓɔiti su, é guluiti suɠoloɠoloni dɔɓɔiti su. \v 26 Kɛni nɔ ʋɛ Izilayɛle nuiti ti ɠɛni ná, Gosɛn yooi zu, miná ɠa sakɔtui la ɠɛni zeelini ná. \p \v 27 Falaɠɔn Moizeni ta Aalɔn lolini, é ɠɛ ti ma: «Gè kotoi ɠɛa niizu. Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa sɔlegai, nà-o, nà-nuɓusɛiti-yo, gi la ʋeeni. \v 28 À Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛna, nii a kɛ tona kpunɛ tugi mina mɔ ɠula, ta sakɔtui mina mɔ ʋu. Nà ɓesu wo ʋa, wo li, nu la mɔ yeeʋiliga wo zu mɔnɔ.» \v 29 Moize ɠɛni ma: «Siɛgi zu gè ɠulazu la taai ʋa, nà zeeiti tɛɛzu Ɠɔoɠɔ GALAGI ma. Tona kpunɛ tugi maa ɠa leʋe, ta sakɔtui, naa ɠa a kɛ è kwɛɛ ga Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa po ge ga eteai. \v 30 Kɛlɛ gè kwɛɛ ga ɗa-o, ɗa-wotiɠɛ nuiti-yo, wo la dɛ luazu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa.» \p \v 31 (Gezei ta wɔɔlezegi ti ɠoloɠoloni, tɔɔzei wɔɔlezegi ɠulaa ɠɛni de su ga niinɛ, gezei ʋua ɠɛni de ga niinɛ. \v 32 Ɓeleegi ta epɔtelegi ti la ɠɛni ɠoloɠoloni, tɔɔzei ti nɛkɛgɛ.) \p \v 33 Moize ɠulani Falaɠɔn ʋɔ bɛ, é li taa ʋoluʋɛ, é yeeiti tɛɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, tona kpunɛ gooi ta sakɔtuiti maaleʋeni, tonai la mɔ ɠɛni ʋuuni zooi ma. \v 34 Falaɠɔn kaai ma ga tonai, ta sakɔtui, ta tona kpunɛ gooiti maaleʋea, é ɠɛni nɔ ba, é ɗa kotoi ɠɛ, é ɓɔɠɔ ɠigi ɓaani, tɔ-o, ná-botiɠɛ nuiti-yo. \v 35 Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la ɠɛni ɓeni Izilayɛle nuiti ba, ti ʋa li, eɠɛʋelei nɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI puuni la Moize la, é bo. \c 10 \s Maanɔɠɔi lɔsaʋasiɛi: // Kotogiti puu vai \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Li Falaɠɔn ʋɔ bɛ, mazɔlɔɔ nà ɠa gè kigi ɓaai, ta ná-botiɠɛ nuiti zii, nii a kɛ gè nà-poogiti kula kɛlɛma ti zaama. \v 2 Toɠa ɓalaa ga è suɠula è-lointi ma, ta ti-lointi, pelei gè Ezipete nuiti sogai da, ta poogi ma ziiti gè ti ɠulaai kɛlɛma ti zaama. Wa suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI.» \p \v 3 Moize ta Aalɔn ti liini Falaɠɔn ʋɔ bɛ, ti ɠɛ ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI, Eɓulu nuiti ta-ƓALAGI wooi ɠaa: ‹Ɗa yɛsu ɠɛlɛzu eyɛsu siɛgi ɓɛgele zu, ga è la ɓɔɠɔ unmaayeiɗa bɛ̀? Ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti li, naa ɠa a kɛ ti dɛ̀bi. \v 4 Mazɔlɔɔ ni è la ɠɛ kɛɛni, è ʋa ɓe nà-nuɓusɛiti ba, ti ʋa li, wɛlɛ, nà ʋaazu lina ga kotogiti ɗa-yooi zu. \v 5 Ta zooi maaɓɔle, nu la zooga é ʋa zooi ɠa, ti anii mɔtaiti mi nii é ná, nii sakɔtui zɛgai wo ya, guluiti kpein ti ɓɛtɛzu wo ʋɛ dɔɓɔiti su, ta naati kpein miizu. \v 6 Ta ɗa-ʋɛlɛiti buulaave, ta ɗa-wotiɠɛ nuiti kpein ta-ʋɛlɛiti, ta Ezipete nuiti kpein ta-ʋɛlɛiti. È-ɠɛɛni, ta è-ɠɛɛni ti-ɠɛɛni ti la ɠɛni naa ɠɛɠala ɠaani, kaipa ti ɠulani, ti ɗa yɛnvu zooi nii zu, eyɛsu niima voloi.› » Moize ʋoluaveni, é ɠula Falaɠɔn ʋɔ bɛ. \p \v 7 Falaɠɔn ná-botiɠɛ nuiti ti ɠɛni ma: «Zunui nii ɠa ɠɛɛzu ga balii ɠale ade ʋɛ, eyɛsu siɛ kpɛgele zu? Ɓena nui niiti ba, ti li, ti Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, ta-ƓALAGI. È la dɛ suɠwɛɛ ɓaa ga Ezipete undaa ɠana ʋili?» \v 8 Ti ʋaani ʋolu ga Moize ta Aalɔn Falaɠɔn ʋɔ bɛ, naa ɠɛ ti ma: «À li, wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi. Kɛlɛ ɓɛɛni ka ti liizu?» \v 9 Moize gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Gá liizu ga gá-nu niinɛiti ta gá-nu wɔlɔiti, gá liizu ga gi-loun zunuiti ta gi-loun anzanuiti, é ʋɛɛ gá-logani goiti ta ma wolaiti ba, mazɔlɔɔ kɛni gi fɛti ɠula Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vaa ma.» \v 10 Falaɠɔn ɠɛni ti ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI yɛ wo ʋa, ni nà ɓena wo ʋa, wo li, wa-o, wo lointi-yo! À dama ga ɓɔɠɔ, tɔɔzei maanɔɠɔi ɠa wo ɠaiziɛzu! \v 11 Kɛlɛ é la ɠɛɛzu ɠana! Zunuiti à li, wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, mazɔlɔɔ naa ɠa wo maaɠaazaɠaboni!» Ti ti ɓɛɛni Falaɠɔn ʋɔ bɛ. \p \v 12 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yeei maale Ezipete yooi maazu, nii a kɛ kotogiti ti ʋa, ti ʋu Ezipete yooi zu, ti zooi ɠa lufaiti kpein mi, nii kpein sakɔtui zɛgai.» \v 13 Moize ná-tukpɔi maaleni Ezipete yooi maazu, Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋaani ga folo ɠulazu ʋele viilɛi zooi zu, naama voloi pɛ ta ma ɓidii pɛ. Sobui, folo ɠulazu viilɛi ʋaani ga kotogiti. \v 14 Kotogiti ti lɛɛni Ezipete yooi kpein ga, ti ʋuuni Ezipete yooi ɠa adaʋɛ pɛ, naa wola ɓɔini, é leʋe mɔungi ʋa, koto ge la dɛ mɔinni ɠana, kɛɠala la mɔ ɠɛa ʋelela ʋelei eyɛsu ɠɔ. \v 15 Ti zooi maaʋɛ kpein seɠeni, zooi maaɓidini. Ti tufai kpein miini zooi ɠa, ta gulu waaiti kpein, nii kpein sakɔtui zɛni ná. Daa wundu ɠila kpalaa ge la ɠɛni yɛni guluiti ga, anɛɛ tufaiti ɓalaa dɔɓɔiti su, Ezipete yooi kpein su. \p \v 16 Falaɠɔn Moizeni ta Aalɔn lolini ga gaazuvilɛi, é ɠɛ ti ma: «Gè koto ɠɛa Ɠɔoɠɔ GALAGI laalɔɠɔma, wa-ƓALAGI, ta wo laalɔɠɔma. \v 17 Kɛlɛ nà-kotoi zuvaayɛ na, niima gelei nɔ zu. Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛ bɛ̀, wa-ƓALAGI, nii a kɛ é saa maanɔɠɔi nii maaɠooza bà niizu.» \v 18 Moize ɠulani Falaɠɔn ʋɔ bɛ, é Ɠɔoɠɔ GALAGI maanɛɛnɛ. \v 19 Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋaani ga folo liizu ʋele viilɛi, gola yeeɠaaɓaai, é li ga kotogiti, é ti ʋili Seeli Kpoloɗɛi wu. Kotogi gila kpalaa ge la ɠɛni yɛni Ezipete yooi ná tanɔpɛ. \v 20 Kɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI Falaɠɔn ɠigi ɓaani, Falaɠɔn la ɠɛni ɓeni Izilayɛle nuiti ba, ti ʋa li. \s Maanɔɠɔi laaʋuusiɛi: // Kpidii ʋɛɛ vai Ezipete yooi ma \p \v 21 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yeei maale geeɠɔlɔgi ʋɔ pelei, kpidii ʋɛɛ Ezipete yooi zu, kpidii nu yeei a vɔɔɠu ba.» \v 22 Moize yeei maaleni geeɠɔlɔgi ʋɔ pelei, kpidii ʋɛɛni Ezipete yooi zu ná pɛ, nii gola ɠaaɠiligai, naa ɠɛɛni folo saʋagɔ laawu. \v 23 Nu la ɠɛni bɔɔla ɠaazu, nu nɔpɛ ge la ɠɛni zeɠeni zeizuʋɛ folo saʋagɔ laawu. Kɛlɛ wozakalagi ɠɛni adaʋɛti pɛ, ʋɛ Izilayɛle nuiti ti ɠɛni náti. \p \v 24 Falaɠɔn Moize lolini, é ɠɛ ma: «À li, wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi. Wo-lointi ta zoo ti ʋilɛ wo ʋolu, kɛni wa-logani goiti ta ma wolaiti nɔ ɠa wa ti yɛ ʋɛ.» \v 25 Moize gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Kɛni è gá-loganiiti zɛ gi ya, nii a kɛ gi zalaɠaiti ta gala zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 26 Gá liizu ga gá-logani ɓulugiti, ma ʋoloka gila kpalaa ge la yɛga, mazɔlɔɔ toɠa gi ta zeɠezu, gi Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi la, gá-ƓALAGI. Eyɛsu gi zeeli ná, gi la kwɛɛ, nii liegɔi gá kula ga zalaɠai Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vai ma.» \v 27 Kɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI Falaɠɔn ɠigi ɓaani, Falaɠɔn la ɠɛni kɛɛni, é ʋa ɓe ti ʋa, ti ʋa li. \p \v 28 Falaɠɔn ɠɛni Moize ma: «Ɠula pɔ̀ bɛ! Dama ga ɓɔɠɔ, è ʋa gàazuʋɛ ɠa mɔnɔ, mazɔlɔɔ voloi ɗa gàazuʋɛ ʋɛtɛ da, ɗa za.» \v 29 Moize ɠɛni ma: «È boga! Gè la mɔ è-ɠaazuʋɛ ɠaa pɛ.» \c 11 \s Maanɔɠɔ ɠaaɓelagi // ma wooi wo fai \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Nà ʋaazu ga maanɔɠɔ ɠaaɓelagi Falaɠɔn ʋɔ ta Ezipete yooi. Naa a ɠɛɛna, toɠa ɓesu wo ʋa, wo ɠula ʋɛ ʋa. Siɛgi zu é ɓesu la wo ʋa ga wo li, toɠa wo ɓɛ ʋɛ tɛtɛ. \v 2 Ɓɔɛ nuɓusɛiti pɔ ga, zunui ɠilagilagi ta anzanui ɠilagilagi wali aniɲakaiti ta zanu aniɲakaiti fali seiɲɔɠɔi ma.» \v 3 Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni ɠana, eyɛsu nuɓusɛiti ti ɠaazu unfe sɔlɔɔ Ezipete nuiti gaazu, Moize ɓɔɠɔi ɠɛni ga nui nii unfemai ɠɛni veezu bɛ gola Ezipete yooi zu, Falaɠɔn ná-botiɠɛ nuiti zea, ta nuɓusɛiti pɛ. \p \v 4 Moize ɠɛni: «Ɠɔoɠɔ GALAGI wooi ɠaa: ‹Kua zaamai ma yeeɠɛɠalai, nà ʋaazu, gè leʋe Ezipete yooi zu. \v 5 Doun zunu mɔungi kpein ka za Ezipete yooi zu, Falaɠɔn é zeini masa kpɔkpɔgi ɠa, é zo naa ná-doun zunu mɔungi ma, eyɛsu é zeeli botiɠɛ anzanui ná-doun zunu mɔungi ma, nii é moloi ziɠazu, eyɛsu é zeeli toganiiti ti-yiʋo zinɛ mɔungiti kpein ma. \v 6 Kpee wola ɠa loo Ezipete yooi kpein su, nii kɛɠala la dɛ ɠɛɛni kaipa, ta kɛɠala la mɔ ɠɛa pɛ. \v 7 Kɛlɛ Izilayɛle nuiti pɔ bɛ, nu la ɠite ɓalaa gilɛ ɓɔzɔ woomɛniga nu ma, ɓaa mu sua ma, naa ɠa a kɛ wo kwɛɛ ga Ɠɔoɠɔ GALAGI zɔɠɔzu ɠɛɛʋɛ Ezipete ʋa ta Izilayɛle.› \v 8 Naazu, ɗa-wotiɠɛ nuiti kpein ta ʋa, ti nɔkɔ bù, ti ɠɛ ma: ‹Ɠula ʋɛ ʋa, wa nuɓusɛiti pɛ, niiti ti è ʋolu!› Naa ʋoluma nà ɠula, gè li.» Moize ɠulani Falaɠɔn ʋɔ bɛ ga ziiɠaawana wolai. \p \v 9 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Falaɠɔn la woiloga wo-woo ma, naa ɠa a kɛ gè nà-maaɓɛlɛ vaiti kɛ ga mɔinɗa Ezipete yooi zu.» \v 10 Moize ta Aalɔn ti naama maaɓɛlɛ vaiti kpein kɛɛni Falaɠɔn ɠaazu, kɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI Falaɠɔn ɠigi ɓaani, é la ɓeni Izilayɛle nuiti ba, ti ʋa li, ti ʋa ɠula ná-zooi ʋa. \c 12 \s Pake fɛtii lɔɔzei ʋelei \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ta Aalɔn ma, Ezipete yooi zu: \v 2 «Niima alugi ɠa ɠɛ wo ʋɛ ga alugiti ma mɔungi, toɠa ɠɛɛzu wo ʋɛ ga konagi ma alu mɔungi. \v 3 À ɠɛ Izilayɛle ʋɛbɛi ma: ‹Niima alugi ma volo puugɔi ma, pɛlɛyeɠe ɠila baala ziʋo ɠila, ɓaa koi ɠila baala ziʋo ɠila, naa ɠa wa kula. \v 4 Ni pɛlɛyeɠei lɔiʋɛ baala ziʋoi ma, wa seɠe ti ʋɛ ta kobaʋɛ gelei, eɠɛʋelei nuiti tiegɔi la, wa baala ziʋoi naa ɠaaɠwɛ ga nii nu ɠilagilagi a zoo é mi. \v 5 Toɠa ɠɛ ga baala ziʋoi, nii nɛɛʋuzu la ba, é ga ma zinɛi, é kona gila kulaai. Wa zoo wo baala ziʋoi ɓaa boli yiʋoi zeɠe. \v 6 Wa makɛ, wo ɗa pɛtɛ eyɛsu alugi ma volo puugɔ maazu naanisiɛi (14), Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ka ti ɠɔdaaleʋe kpɔkɔi. \v 7 Wa ma ɲamai zo, wo ta ziɛ daamasagiti ma, maazuʋɛ ta kobaʋɛ felegɔiti, ʋɛ a mi ná. \v 8 Naama ɓidii nɔ, wa ma zuai mi, mɔgai abui ɠa. Wa mi ta ɓului nii lɛʋɛ la su, ta tufa wanaiti. \v 9 À mina ma wundu mi, ɓaa wo ʋa gili ziɛi wu, kɛlɛ toɠa mɔ abui ɠa, nɔungi ʋɛɛ ma ɓeɠaiti ba ta koozu aniiti. \v 10 À mina tanɔpɛ zɛ ná sobu ʋa zeeli. Ni ta a yɛna ná sobui zeeli, wa naa ɠala. \v 11 Wɛlɛ ʋelei wa mi la: saamaɠiligi ɠa ɠɛ wo zaama, wa-zaʋalagiti ti ɠɛ wo-ɠɔɠɔiti ga, wa-lukpɔi ɠɛ zoni wo ya. Wa mi ga gaazuvilɛ. Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-Pakegi ʋe. \v 12 Naama ɓidii, nà ziɛzu Ezipete yooi zu, gè Ezipete yooi zu loun zunu mɔungiti kpein paa, é zo nuiti ma, é li toganiiti pɔ. Nà Ezipete yooi ná-galagiti kpein tukpɔɠaaleʋe. Nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. \v 13 Ɲamai ɠa ɠɛ ga poogi wo ʋɛ pɛlɛiti ma, ʋɛ wa ɠɛ ná. Nà ɲamai ɠaana, nà ɓudɛ wo maazu, maanɔɠɔ la zeelia wo ma, nii a wo ɠoloɠolo, siɛgi zu gè ʋaazu Ezipete yooi loɠazu la. \s Ɓului nii lɛʋɛ la su, // naama vɛtii \p \v 14 « ‹Naama voloi ɠa ɠɛ wo ʋɛ ga ɠizɛsui, wa ma ɠoozunɛɛi wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vaa ma, é ɠɛ ga ɠɔoɠɔ tɔgi, wo-mavofodaiti kpein bɛ. \v 15 Folo lɔfela laawu, wa yɛ ɓului miizu, nii lɛʋɛ la su. Folo mɔungi ma, wa lɛʋɛi ɠula wa-ʋɛlɛiti bu tɛtɛ, mazɔlɔɔ, nu nɔpɛ a ɓului miina, nii lɛʋɛi su, é zo folo mɔungi ma, é li folo lɔfelasiɛi ʋɔ, naa ɓe ka leʋe Izilayɛle ʋa. \v 16 Folo mɔungi, wa gaalɛba ɲadegai wo, dɔfelasiɛi wa gaalɛba ɲadegai wo. Nu nɔpɛ ge la boti nɔpɛ kɛa naama voloiti su. Wa zoo nɔ wo nu ɠilagilagi ná-daamianigi ɓɛtɛ. \v 17 Ɓului nii lɛʋɛ la su, wa naama vɛti voloi makɛ, mazɔlɔɔ naama voloi ɓɔɠɔi nɔ ɠa gè wa-nu ɓulugiti kulazu la Ezipete yooi ʋa, wa naama voloi makɛ, é ɠɛ ga ɠɔoɠɔ tɔgi, wo-mavofodaiti kpein bɛ. \v 18 Alugi ma mɔungi, ma volo puugɔ maazu naanisiɛi (14) ma ɓɔkɔi, wa ɓuluiti mi nii lɛʋɛ la su, eyɛsu folo ʋuufelegɔ maazu ɠilasiɛi (21) ma ɓɔkɔi. \v 19 Folo lɔfela laawu, lɛʋɛ nɔpɛ ge mina ɠa wa-ʋɛlɛiti bu, mazɔlɔɔ nu nɔpɛ a ɓulu miina lɛʋɛi su, naa ɓe ka leʋe Izilayɛle ʋɛbɛi ʋa, é ɠɛni ga seikɔɠɔma nu ɓaa zou loun. \v 20 À mina ɓulu mi nii lɛʋɛi su. Adaʋɛti kpein wo zeini náti, wa ɓuluiti mi nii lɛʋɛ la su.› » \s Maanɔɠɔi ʋuusiɛi: // Doun mɔungiti saa vai \p \v 21 Moize Izilayɛle ɠɛwolaiti kpein tolini, é ɠɛ ti ma: «À li, wo baala ziʋoi ɓaa boli yiʋoi ta zeɠe wa-ʋɛlɛyeɠeiti bɛ, wo paa Pakegi vaa zu. \v 22 Wa ɠizɔɔpe tufa ɓifɔgi zeɠe, wo dɔ ɲamai wu, nii é ɠɛɛzu kokoi zu, wa kokoi zu ɲamai ziɛ daamasagiti ma, maazuʋɛ ta kobaʋɛ felegɔiti. Wo tanɔpɛ ge mina ɠula ná-pɛlɛi wu eyɛsu sobui zeeli. \v 23 Siɛgi zu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋaazu ziɛzu la Ezipete yooi zu, ga é paai wo, a ɲamai ɠaana daamasagiti ma, maazuʋɛ ta kobaʋɛ felegɔiti, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ɓudɛ kpogi maazuʋɛ, é la ɓega faa zuɠoloɠolo geezuɠeelai ʋa, é ʋa lɛ wa-ʋɛlɛiti bu, é ʋa wo ʋaa. \p \v 24 «Wa niima vai makɛ kpaan ɓɔɠɔ ʋɛ ta wo-lointi bɛ eɠɛ tɔgi eyɛsu ɠɔ. \v 25 Siɛgi zu wo lɛɛzu la zooi naa zu, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI feezu wo ʋɛ, eɠɛʋelei ná-minazeɠegi la, wa makɛ niima vai ma. \v 26 Siɛgi zu wo-lointi ta ɠɛna la wo ma: ‹Niima vai ʋoluʋɛ ɠa wo ʋɛ ga ɓɛgele?›, \v 27 wa gooɠaaʋotegi ve, wo ɠɛ ma: ‹Pakegi ma zalaɠai ʋe, Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vai ma, nii é ɓudɛni Izilayɛle nuiti ta-ʋɛlɛiti maazu Ezipete yooi zu, siɛgi zu é Ezipete nuiti paani la, é ada-ʋɛlɛiti makɛ.› » Nuɓusɛiti ti maayeini, ti nɔkɔ. \v 28 Izilayɛle nuiti ti liini, ti naa ɠɛ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ta Aalɔn ya. \p \v 29 Kua zaamai, Ɠɔoɠɔ GALAGI doun zunu mɔungiti kpein paani Ezipete yooi zu, é zo Ezipete masagi Falaɠɔn ná-doun zunu mɔungi ma, é li kasoɠa nui ʋɔ, naa ná-doun zunu mɔungi, ta toganiiti ti-yiʋo zinɛ mɔungiti kpein. \v 30 Falaɠɔn wuzeɠeni kpidii, tɔ ʋe, ná-botiɠɛ nuiti kpein be, ta Ezipete nuiti kpein. Kpee wolaiti ti looni Ezipete yooi zu ná kpein, mazɔlɔɔ pɛlɛ ɠila kpalaa ge la ɠɛni ná, ʋɛ nu la zaani ná. \p \v 31 Naama ɓidii nɔ zu, Falaɠɔn Moizeni ta Aalɔn lolini, é ɠɛ ti ma: «À wuzeɠe, wo ɠula nà-nuɓusɛiti saama, wa Izilayɛle nuiti. À li, wo Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi, eɠɛʋelei wo boni la. \v 32 À wa-logani goiti seɠe, ta wa-logani wolaiti, eɠɛʋelei wo boni la. À li, à tuya loo nà ɓalaa bɛ̀.» \v 33 Ezipete nuiti ti ɠɛni ɓɔizu nuɓusɛiti da, ti ɓalani ga ti ɠula zooi ʋa, mazɔlɔɔ ti ɠɛni ɠɛɛzu ma: «Gi kpein gi undaa ɠana ʋili.» \p \v 34 Nuɓusɛiti ti liini ga ta-ɓulu vukɔ ɠaayɔgai, nii é la ɠɛni dɛ ɓokoloni. Ti ɓulu vukɔ ɠaayɔ aniɲakaiti maaveleveleni ta-zeɠeiti su, ti ti la ɠɔmaʋɛti. \v 35 Izilayɛle nuiti ti naa ɠɛɛni, nii Moize boni ti ma: Ti wali aniɲakaiti falini Ezipete nuiti ma, ta zanu aniɲakaiti, ta seɠeiti. \v 36 Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni ɠana eyɛsu nuɓusɛiti ti ɠaazu unfe sɔlɔɔ Ezipete nuiti gaazu. Nii ti falini ti ma, ti naa veeni ti ya. Ti naati kulani Ezipete nuiti zea, ti ti maavo. \s Izilayɛle nuiti kula vai // Ezipete yooi ʋa \p \v 37 Izilayɛle nuiti ti zeɠeni Lamesɛse, ti li Sukɔte. Zunuiti ti ɠɛni ziɛzu ɠɔɠɔa, naati ti ɠɛni ga nu waaundɔzita (600.000) ɠɛɠala, doungoiti ta anzanuiti ti la naama ɠaalugi zu. \v 38 Nui ma zii laalitaaligi kpein ge ʋilɛni ti ʋolu, toganii wola mɔinni ti ya, ma goiti ta ma wolaiti. \v 39 Ti ɓulu ʋɛlɛʋɛlɛgiti mɔni, nii lɛʋɛ la su, ga ɓulu vukɔ ɠaayɔgai, ti zeɠeni la Ezipete yooi zu, é la ɠɛni ɓokoloni, mazɔlɔɔ ti ti ɓɛɛni Ezipete yooi zu, ti la ɓena nɛkɛ, ta ti la ɠɛni zooga daamiani kpɛtɛzu ɓɔɠɔ ʋɛ, nii ta mi ʋelela ʋelei. \p \v 40 Yeeɠɛɠalai liegɔi Izilayɛle nuiti ti kɛɛni Ezipete yooi zu, naa ɠɛni ga kona unnaanigɔ kona ʋuusaʋagɔ (430). \v 41 Kona unnaanigɔ kona ʋuusaʋagɔi (430), naama ɠona pilɛda voloi nɔ ɠa, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-nuɓusɛ ɓulugiti kpein ti ɠulani la Ezipete yooi ʋa. \v 42 Yeei Ɠɔoɠɔ GALAGI ti ɠulani la Ezipete yooi ʋa, é ɲiigaazuɠai ɠɛni naama ɓidii. Izilayɛle nuiti ta ti-mavofodaiti kpein ɓalaa, kɛni ti ɲiigaazuɠai ɠɛ naama ɓidii, Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vai ma. \s Tɔgi é lo Pakegi ɠula vai ʋa \p \v 43 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ta Aalɔn ma: «Wɛlɛ tɔgi ʋa, Pakegi ma vaa zu: Wɛɛn ɠila kpalaa mina ma anii ta mi. \v 44 Duɔi kpein nii geyaai ga walii, ta tatigai pɛlɛʋolu, toɠa zoo é ta mi. \v 45 Seikɔɠɔma nui ta botiɠɛ nui é zalazu, naati ti mina ta mi. \v 46 Wa mi pɛlɛi nɔ wu. À mina ɠula ga ma zuai tanɔpɛ pɛlɛi ʋa. À mina ma ɠaei tanɔpɛ gale. \v 47 Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ka Pake fɛtii ɠula. \v 48 Ni wɛɛin é zeini wo ɠɔɠɔma, naa ɠa pɔ é Pake fɛtii ɠula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, kɛni zunu kpein é ná-pɛlɛi wu, ti lati pɛlɛʋolu, naazu toɠa ʋa, é fɛtii ɠula. Toɠa ɠɛ naazu eɠɛ zou loun, kɛlɛ tatipɛlɛʋolulala nu nɔpɛ ge mina ta mi. \v 49 Tɔ gilagi naa nɔ ɠa é zeizu zou loin ma, ta seikɔɠɔma nui.» \p \v 50 Izilayɛle nuiti ti kɛɛni ɠana nɔ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI devei veeni la Moize ta Aalɔn ya. \v 51 Naama voloi ɓɔɠɔi nɔ ɠa, Ɠɔoɠɔ GALAGI Izilayɛle nuiti kulani la Ezipete yooi ʋa, eɠɛʋelei ti-ma ɓulugiti ti zeini la kpasu ga pagɔ. \c 13 \s Devei é lo Pakegi // ta doun mɔungiti ta-vai ʋa \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 2 «Doun zunu mɔungi kpein fe bɛ̀, niiti ta zɔlɔɔ Izilayɛle nuiti saama, nuɓusɛiti ta toganiiti. Ma mɔungi kpein Izilayɛle nuiti pɔ bɛ, ta ga nɔ̀nɔ.» \p \v 3 Moize ɠɛni nuɓusɛiti ma: «À ɠizɛ naama voloi zu, yeei wo ɠulani la Ezipete yooi ʋa, duɔla ʋɛlɛi wu, mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-zeeɠaaɓaai ɠa é wo ɠulani la. Nu mina ɓului mi nii lɛʋɛi su. \v 4 Wa ɠulazu za Ezipete yooi ʋa, molo ɠulasu alugi ma, wo li. \v 5 Siɛgi zu Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛɛzu la ga woye Kanaan nuiti ta-yooi zu, ta Ɠɛte nuiti, ta Amool nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti, nii é ma ɠonai woni wo-mɛmɛwolani bɛ ga é fe wo ʋɛ, ʋɛ nɔnɔi ta kɔin gulɔi ʋooʋaai ná, wa niima lɛbiyai ve Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, niima alugi ɓɔɠɔi nɔ ma. \v 6 Folo lɔfela laawu, wa ɠɛ ɓuluiti miizu nii lɛʋɛ la su. Folo lɔfelasiɛi ma, fɛtii ɠa ɠɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vaa ma. \v 7 Wa ɓuluiti mi folo lɔfela laawu, nii lɛʋɛ la su. Ɓului nii lɛʋɛi su, naa mina ɠa wo-zeizuʋɛ, nu mina lɛʋɛ ɠa wo ʋɔ bɛ wa-yooi ɠa ná pɛ. \p \v 8 «Naama voloi zu, wa suɠula wo-loun zunui ma ga: ‹Toɠa ga naama vai, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni bɛ̀, siɛgi zu gè ɠulani la Ezipete yooi ʋa.› \v 9 Toɠa ɠɛ wo ʋɛ wo-yeei ʋa ga poogi, ta tookisui wo-loʋalaʋɛ, naa ɠa a kɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-tɔgi ɠɛ wo-laaʋɛ, mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI wo ɠulaʋɛ Ezipete yooi ʋa ga ná-zeeɠaaɓaai. \v 10 Wa niima levei zo, wo kɛ ma yeeɠɛɠalai ma kona-o-kona. \p \v 11 «Siɛgi zu Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛɛzu la ga woye Kanaan nuiti ta-yooi zu, eɠɛʋelei é ma ɠonai woni la wo ʋɛ, ta wo-mɛmɛwolani bɛ, ga toɠa ʋaazu feezu wo ʋɛ, \v 12 wa doun zunu mɔungi kpein fe Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, anɛɛ toganiiti ti-yiʋoi ma mɔungiti ti sɔlɔɔsu, ma zinɛiti ta ga Ɠɔoɠɔ GALAGI nɔnɔ. \v 13 Wa soovale ziʋo mɔungi kpein unmɔɔ ga baala ziʋoi. Ni wo la unmɔɔni, wa kɔtɔɠaʋɛ wolo. Wa doun zunu mɔungi kpein unmɔɔ, wo-loun zunuiti saama. \v 14 Siɛgi zu wo-loun zunuiti ti wo ɠaazaɠasu la lina ɠa lina ga: ‹Naa ʋoluʋɛ ɠa ga ɓɛgele?›, wa gooɠaaʋote ga: ‹Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-zeeɠaaɓaai maaʋele ɠa é ade ɠulani la Ezipete yooi ʋa, duɔla ʋɛlɛi wu. \v 15 Tɛi Falaɠɔn ɠɛni ɠɛlɛzu ga kikpaai, ga é mina ɓe ade ʋa, de ʋa li, Ɠɔoɠɔ GALAGI doun zunu mɔungi kpein paani Ezipete yooi zu, é zo nuiti ti-loun zunu mɔungiti ma, é li suaiti ti-ma yiʋo zinɛ mɔungiti pɔ. Naa ɠa é kɛɛzu, ade ma zinɛ mɔungiti kpein kulazu la ga zalaɠai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ta de doun zunu mɔungiti kpein unmɔɔsu la.› \v 16 Toɠa ɠɛ eɠɛ poogi wo-yeei ʋa, ta wo-loʋalaʋɛ, mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ade ɠulani Ezipete yooi ʋa ga ná-zeeɠaaɓaai.» \s Seeli Kpoloɗɛi maazuɓudɛ vai // Izilayɛle nuiti bɛ \p \v 17 Siɛgi zu Falaɠɔn ɓeni la nuɓusɛiti ba ga ti li, GALA ge la ɠɛni liini ga tiye Filisiti nuiti ta-yooi zu ʋele, anɛɛ ni naa wola maaɓuɠani, mazɔlɔɔ GALA ge ɠɛni ɠɛɛzu ma: «Nuɓusɛiti ti iɲɔ ka leʋe, ti ɠale ma Ezipete yooi zu, ta ɠɛna kɔɔi ɠaa.» \v 18 Kɛlɛ GALA ge ti ɠaaɠaleni ma, é li ga tiye ga teʋebai zu ʋelei, Seeli Kpoloɗɛi ʋɔ pelei. Izilayɛle nuiti ti ɠulani Ezipete yooi ʋa, ti ɠasɔɠiliai ga pagɔ. \p \v 19 Moize Zozɛfe ma ɠaeiti seɠeni ya, mazɔlɔɔ Zozɛfe ɠɛni Izilayɛle ná-doun zunuiti ma: «À ɠonana, wo ɠɛ, GALA ka ʋaazu ɓɔsu wo ʋa, wa lɛ ga mà ɠaeiti ya, wo ti maaɠooza ʋɛ ʋa.» \p \v 20 Ti zeɠeni Sukɔte, ti li, ti ʋu Etame teʋebai laaʋɛ. \v 21 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni liizu ti luɠɔ foloi tonaɓiingi zu, é lo ti luɠɔ pelei zu, ta kpidii é lo ti luɠɔ ga abuzogi, é ti maaɠala, naa ɠa a kɛ ti ziɛ folo ʋɛɛ kpidi ʋa. \v 22 Tonaɓiingi la ɠɛni zeɠezu nuɓusɛiti tuɠɔ foloi laawu, abuzogi ɓalaa la ɠɛni zeɠezu ti luɠɔ kpidii laawu. \c 14 \s Falaɠɔn ná-kɔɔʋɛbɛiti pilɛ fai // Izilayɛle nuiti polu \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 2 «Ɓɔɛ Izilayɛle nuiti pɔ ga ti ɠale ma, ti ʋu Pi-Ɠaɠilɔte ɠakalaʋɛ, Migedɔle ta kpoloɗɛi ti yɔɠɔzuʋɛ, Ɓaale-Sefon letemaʋɛ. Naama adaʋɛ letemaʋɛ ɠa wa ʋu ná, kpoloɗɛi ɠobaʋɛ. \v 3 Falaɠɔn ɠa ʋaazu ɠɛɛzu ma: ‹Izilayɛle nuiti ti loa ya zooi zu, teʋebai ti maaɓɔlega.› \v 4 Nà Falaɠɔn ɠigi ɓaazu, toɠa ʋaazu ʋilɛsu ti ʋolu, kɛlɛ nà ʋaazu lɛbiyai zɔlɔɔsu ga Falaɠɔn ta ná-kɔɔʋɛbɛi maaʋele. Ezipete nuiti ta suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI.» Izilayɛle nuiti ti kɛɛni ɠana nɔ. \p \v 5 É woni Ezipete masagi ma ga Izilayɛle nuɓusɛiti ti ʋela. Názu ɠa Falaɠɔn ná-kisiɛi ta ná-botiɠɛ nuiti ta-ɠisiɛi latini la, é lo nuɓusɛiti ta-vai ʋa. Ti ɠɛni ma: «Leeni ɠa ade kɛai, ga de ɓe fai Izilayɛle nuɓusɛiti ba, ti li, da-wotiiti ti la mɔ ɠɛa?» \v 6 Falaɠɔn ná-wotoloi ɠɛʋele ɓɛtɛni, é ná-kɔɔʋɛbɛi ʋilɛ ʋolu. \v 7 É wotolo ɓii gola undɔzita (600) zeɠeni ta Ezipete wotoloiti kpein, kɔɔɠɔ nuiti ti ɠɛni ti zu ga nu zaʋasaʋagi. \v 8 Ɠɔoɠɔ GALAGI Ezipete masagi Falaɠɔn ɠigi ɓaani, Falaɠɔn ʋilɛ Izilayɛle nuiti polu. Izilayɛle nuiti ti ɠulani ga zɛbɛi. \v 9 Ezipete nuiti ti ʋilɛni ti ʋolu, sooiti kpein, ta Falaɠɔn ná-wotoloiti, ta ná-soo ɓizɛ zalaʋusuiti, ta ná-kɔɔɓɔgi, ti zeelini ti ma, názu ti ʋuuni kpoloɗɛi ɠobaʋɛ, Pi-Ɠaɠilɔte ʋele, Ɓaale-Sefon letemaʋɛ. \p \v 10 Falaɠɔn ɠɛni maaɓuɠazu ti ʋa. Izilayɛle nuiti ti ɠaazuwuzeɠeni, wɛlɛ Ezipete nuiti ba, ti ʋaazu ti ʋoluʋelei. Izilayɛle nuiti ti wola luani, ti kpeei looni, ti wooɠula Ɠɔoɠɔ GALAGI ma. \v 11 Ti ɠɛni Moize ma: «Kabayeɠea ti la Ezipete yooi zu ɓaa, è ʋaazu ga giye ga gi za teʋebai zu? Lee ɠa è kɛai ga giye, è ɠulazu ga giye Ezipete yooi ʋa? \v 12 Naa laade gi ɓena bo è ma Ezipete yooi zu ɓaa, ga: ‹Gi yɛ ná, gi botii ɠɛ Ezipete nuiti bɛ›? Mazɔlɔɔ fizɔgɛ gi ma ga gi botii ɠɛ Ezipete nuiti bɛ, é leʋe gi zaa vai ʋa teʋebai zu.» \v 13 Moize nuɓusɛiti gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «À mina lua. À yɛ zeini ʋɛ, wo wɛlɛ, ʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋaazu wo ɠizosu la za. Mazɔlɔɔ Ezipete nuiti wo ti ɠaazu za, wo la mɔ ti ɠaa eyɛsu pɛ. \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa kɔɔi ɠɔ wo ʋɛ. Wɔun, à ná lɛi tɔɔn.» \p \v 15 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Lee vaa zu è wooɠulazu mà ga kpeei? Ɓɔɛ Izilayɛle nuiti pɔ, ga ti ɗa nɔ li. \v 16 Ɗɔun, ɗa-lukpɔi wuzeɠe, yeemaale kpoloɗɛi ma, è bali su. Izilayɛle nuiti ta lɔɔzu kpoloɗɛi zaamaʋɛ ga ɠɔɠɔa vɔɔi. \v 17 Nɔ̀un nà, nà ʋaazu Ezipete nuiti kigi ɓaazu, ga ti ʋilɛ ti ʋolu. Nà ʋaazu lɛbiyai zɔlɔɔsu Falaɠɔn ta ná-kɔɔɓɔgi ná-faa zu, ta ná-wotoloiti, ta ná-soo ɓizɛ zalaʋusuiti. \v 18 Ezipete nuiti ta suɠwɛɛ ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, siɛgi zu Falaɠɔn ta ná-wotoloiti ta ná-soo ɓizɛ zalaʋusuiti, ta nà-lɛbiyai ɠulana la kɛlɛma.» \p \v 19 GALA ná-geezuɠeelai nii é ɠɛni liizu Izilayɛle ʋɛbɛi luɠɔ, naa leʋeni ga ti ʋoluʋelei. Tonaɓiingi zeɠeni ɓalaa ti ɠakala ʋelei, é li, é lo ti ʋoluʋelei. \v 20 É loni Ezipete nuiti ta-ʋɛbɛi ta Izilayɛle nuiti ta-ʋɛbɛi ti zɔɠɔzuʋɛ. Tonaɓiingi ɠɛni ga kpidi ɓɔii gilazu ʋelei ʋɛ, ta é ɗa wozaɠala kpidii zu zɔɔla ʋelei ʋɛ. Ti la ɠɛni maaɓuɠani ɓɔɠɔ ʋa ɲɛgɛlɛin kpidii. \p \v 21 Názu ɠa Moize yeemaaleni la kpoloɗɛi ma, Ɠɔoɠɔ GALAGI kpoloɗɛi ɠaaɠaleni ma kpidii ɲɛgɛlɛin ga folo ɠulazu ʋele viilɛi, nii gola yeeɠaaɓaai. É kpoloɗɛi vɔɔni, ziɛi ʋali su. \v 22 Izilayɛle nuiti ti lɔɔni kpoloɗɛi zaamaʋɛ ga ti-ɠɔɠɔa vɔai. Ziɛi ɠaalɛɛni ba, é ɠɛ ga siɠigi ti yeezazuʋɛ ta ti ɠɔʋɛzuʋɛ. \v 23 Ezipete nuiti ti ʋilɛni ti ʋolu kpoloɗɛi zaamaʋɛ ga Falaɠɔn ná-sooiti kpein, ta ná-wotoloiti, naa ʋɛɛ ná-soo ɓizɛ zalaʋusuiti ba. \v 24 Ma ɠeelaalaosuʋɛ sobui, Ɠɔoɠɔ GALAGI yɛni abuzogi ta tonaɓiingi letemaʋɛ, é wɛlɛni Ezipete nuiti ma ɓulugi ʋa, é Ezipete nu ɓulugiti kɛ wuulee. \v 25 É ta-wotoloiti kɔɠɔiti kulani ba, ti ziɛ vai ɓaa. Ezipete nuiti ti ɠɛni ma naazu: «Ade ʋela Izilayɛle nuiti ba, mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa kɔɔi ɠɔɔzu ti ʋɛ de laalɔɠɔma.» \p \v 26 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yeei maale kpoloɗɛi ma, ziɛi ɠa ɠaaɠalesu ma Ezipete nuiti ma, ta ta-wotoloiti, ta ta-zoo ɓizɛ nuiti.» \v 27 Moize yeemaaleni kpoloɗɛi ma. Sobui zeelizuʋɛ, kpoloɗɛi ʋaani daazuʋɛ ʋolu. Ezipete nuiti ti ɓizɛni maaɓuɠazuʋɛ ti ʋa, kɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI Ezipete nuiti tooni kpoloɗɛi zaamaʋɛ. \v 28 Ziɛi ɠaaɠaleni ma, é wotoloiti maaɓɔle, ta soo ɓizɛ zalaʋusuiti, ta Falaɠɔn ná-kɔɔɓɔgi kpein. Niiti ti lɔɔni kpoloɗɛi zaamaʋɛ Izilayɛle nuiti poluʋelei, gila kpalaa ge la ɠɛni ɠulani. \v 29 Kɛlɛ Izilayɛle nuiti ti ziɛni ga ɠɔɠɔa vɔɔiti kpoloɗɛi zaamaʋɛ. Ziɛi ɠaalɛɛni ba eɠɛ siɠigi, ti yeezazuʋɛ ta ti ɠɔʋɛzuʋɛ. \p \v 30 Naama voloi Ɠɔoɠɔ GALAGI Izilayɛle ɠizoni, é kula Ezipete nuiti zea. Izilayɛle Ezipete nuiti ma ʋoomaiti kaani laani kpoloɗɛi laaʋɛ. \v 31 Izilayɛle Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-zeeɠaaɓaai ɠaani, é kɛɛni Ezipete nuiti daalɔɠɔma. Nuɓusɛiti ti luani Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa. Ti ɠidaaleʋeni Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, ta ná-botiɠɛ nui Moize. \c 15 \s Unmɔɔ guyei \p \v 1 Názuʋɛ, Moize ta Izilayɛle nuiti ti niima wuyei looni Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ti ɠɛ ma: \q «Nà guyei loozu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, mazɔlɔɔ é ná-fɔnifaamai ɠulaʋɛ kɛlɛma, \q é sooi ta kpizɛ nui ʋiliga kpoloɗɛi wu. \q \v 2 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ga sùvikɛi ta nà-maamusɛ wuyeiti ma ungi, \q tɔ ɠa é ga nà-kizogi. \q Toɠa ga nà-GALAGI, nà bɔɔlɔ. \q Toɠa ga kɛ̀ɛ ná-GALAGI, nà maamusɛzu. \q \v 3 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ga kɔɔɠuluɓai. \q Daaseigi ɠa ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. \q \v 4 É Falaɠɔn ná-wotoloiti ta ná-kɔɔɓɔgi ʋiliga kpoloɗɛi wu, \q ná-kɔɔɠuluɓa ɠɛzɛiti maaɓɔlega Seeli Kpoloɗɛi wu. \q \v 5 Ziɛ lakpatakpagiti ti ti maaɓɔleni, \q ti yeini ziɛi ɓomaʋɛti eɠɛ kɔtui. \q \v 6 Ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, è-yeezai maayikiʋɛ ga suvikɛi. \q Ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, è-yeezai ɠa é è zili nui ɠaayɔni. \q \v 7 Ee, è ɠaazu unfegi wɔɔlɔʋɛ! \q Ɗa naati tokasu, niiti ti wuzeɠezu è laalɔɠɔma, \q ɗa yeeɓesu ɗa-yiiɠaawana wolai ʋa, \q é ti ɠala eɠɛ kpakui. \q \v 8 Ziɛi ma ziɠigiti ti loni ga è-zokpa zu viilɛiti maaʋele. \q Ziɛi ɠaalɛɛni ba eɠɛ siɠigi, \q paliiti ti ɓaani kpe kpoloɗɛi zaamaʋɛ. \q \v 9 Sili nui ɠɛni ɠɛɛzu ma: ‹Nà ʋilɛ ti ʋolu, gè ti zo. \q Nà ta-naavoloi ɠaaɠwɛ, gè ta mi. \q Nà boɠa zɔkpɔi mɛɛn, gè yeei ʋɛɛ ti ma.› \q \v 10 È laavuuvuuni, kpoloɗɛi ti maaɓɔleni. \q Ti ɠɛni loozu eɠɛ kena kpui ziɛi wu, ti wola yeeɠaaɓaai. \q \v 11 Ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɓɛ ɠa é ga è ɠɛʋele galagiti saama? \q Ɓɛ ɠa é ga è ɠɛʋele, maayikiai ɲadedai zu, \q ɠaazu unfegi bɛ, maamusɛi zoloogai ma, \q é laavɔɔ vaiti kɛɛzu? \q \v 12 È yeezai maaleni nɔ, \q zooi gi ɓɛɛ nuiti kpɔle. \q \v 13 Nuɓusɛiti é ti unmɔɔni, è loni naati tuɠɔ ga ɗa-wooɠɛɠiladai, \q ɗa losu ti luɠɔ ga è-zuvikɛi, è li ga tiye è-zeizu ɲadegai. \q \v 14 Nuɓusɛiti ti mɛnini, ti zuɓali, \q dualuagi Filisiti nuiti soga. \q \v 15 Edɔme ɠundiɠiiti sasu ɠa ɓalizu, \q sasuɓalii Moaɓe ɠɔɔɠuluɓaiti soni, \q Kanaan zei wo nuiti dɔtɔzuleʋea. \q \v 16 Maalua vai ta dualuagiti ta zeeli ti ma. \q È-yeelokoi ná-bɔɔlɔi maaʋele ma, ta ɠɛɛzu ga ɓoɓoiti eɠɛ kɔtui, \q ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, eyɛsu ɗa-nuɓusɛiti ti leʋe, \q ɗa-nuɓusɛiti è ti ɠeyaai. \q \v 17 Ɗa liizu ga tiye, è ti zei ɗa-ɠizei ma, \q ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, adaʋɛ è ná ɓɛtɛa ga è-zeizuʋɛ, \q ee, Maliɠii, seizu ɲadegai, nii è-yeeiti ti kpɛtɛni. \q \v 18 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa masadai ɠɛɛzu eyɛsu ɠɔ.» \p \v 19 Mazɔlɔɔ Falaɠɔn ná-sooiti, ta ná-wotoloiti ta ná-soo ɓizɛ zalaʋusuiti ti lɔɔni kpoloɗɛi zaamaʋɛ. Ɠɔoɠɔ GALAGI kpoloɗɛi ɠaaɠale ma ti ma, kɛlɛ Izilayɛle nuiti ti ziɛni ga ɠɔɠɔa vɔɔi kpoloɗɛi zaamaʋɛ. \p \v 20 Miliyame é ga GALA goo wo anzanui, Aalɔn baazeelai, tamadegi zeɠeni. Anzanuiti kpein ti ʋilɛni polu ga tamadegiti, ti ɗa kuai wo. \v 21 Miliyame ɠɛni guyei laazosu, é ɗa ɠɛ ma: \q «À guyei loo Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, mazɔlɔɔ é ná-bɔɔlɔlai ɠula kɛlɛma, \q é sooi ta kpizɛ nui ʋiliga kpoloɗɛi wu.» \ms1 Izilayɛle Nuiti Ta-Ziɛi Teʋebai Zu \mr (15:22—18:27) \s Mala ɗɛi ʋɔ bɛ \p \v 22 Moize liini ga Izilayɛle nuiti, ti zeɠe Seeli Kpoloɗɛi ʋɔ bɛ. Ti Suul teʋebai zu ʋelei zeɠeni, ti ziɛni teʋebai zu ga folo saʋagɔ, ti la ɠɛni ziɛ ɠaani ɲɛgɛlɛin. \p \v 23 Ti zeelini Mala, kɛlɛ ti la ɠɛni zooni, ti ʋa Mala ɗɛi ta ɓɔle, tɔɔzei é wanani. Naa ɠa é kɛɛni, naama laaseigi ʋɛɛni ba ga Mala (nii poluʋɛ ga «wanaʋɛ»). \v 24 Nuɓusɛiti ti zelii loni Moize ma, ti ɠɛ ma: «Leeni ɠa gá kpɔle?» \v 25 Moize wooɠulani Ɠɔoɠɔ GALAGI ma. Ɠɔoɠɔ GALAGI gului ta lɛɛni la. É ma ɓuɠai ta ʋilini ziɛi wu, ziɛi nɛɛni. \p Miná ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI tɔgiti ta deveiti feeni ná-nuɓusɛiti zea ná. Miná ɠa é ti ʋoluɠulani ná. \v 26 É ɠɛni ma: «Ni wa woilona gòo ma ga pagɔ, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI wa-ƓALAGI, ni wa naa ɠɛɛna, nii sɔlegai gàazu, ni wa woilona nà-deveiti ma, ta ni wa nà-tɔgiti kpein sona, gè la seeɓɛiti taɠila kpalaa pɛa wo ʋa, nii gè pɛɛni Ezipete nuiti ba, mazɔlɔɔ nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, nii é wo ɠɛdɛsu.» \p \v 27 Ti zeelini Elime, ʋɛ ziɛun puugɔ maazu felegɔ (12) ɠɛni ná, ta dɔɔ wulu ʋuulɔfela (70). Ti ʋuuni miná ziɛlaʋɛ. \c 16 \s Manegi ta kakalogiti \p \v 1 Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ge zeɠeni Elime, ti li, ti zeeli Sin teʋebai zu, nii é Elime ta Sinayi ti yɔɠɔzuʋɛ, folo puugɔ maazu lɔɔlusiɛi (15) ma, alugi velesiɛi ma, ti ɠulaai ma Ezipete yooi ʋa. \v 2 Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ge zelii loni Moize ta Aalɔn ma teʋebai zu. \v 3 Izilayɛle nuiti ti ɠɛni ti ma: «Leeni vaa zu gi la zaani Ɠɔoɠɔ GALAGI yeezu Ezipete yooi zu, siɛgi zu gi ɠɛni la sua liɠiiti koba, siɛgi zu gi ɠɛni la ɓului miizu, gi yiɠo kpe? Kɛlɛ wo ʋaaʋɛ ga giye teʋebai niizu ga wo bɛbɛi nii kpein paa ga pului.» \p \v 4 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Nà ʋaazu ɓului ʋuuzu, é zeɠe geezuʋɛ. Nuɓusɛiti ta ʋaazu ɠulazu, ti ɗa zɛʋɛ folo-o-folo nii liegɔi a kula ɠɛ, naa ɠa a kɛ gè ti ʋoluɠula, gè pɛtɛ ni ta ziɛ ga nà-tɔgi, ɓaa ni ti la ziaa la. \v 5 Folo lɔzitasiɛi, siɛgi zu ti naa ɠɛʋele ɓɛtɛzu la, nii ti ʋaazu la, nii ta ɗa zɛʋɛ folo-o-folo, toɠa ɠɛ ga ná zeizu felegɔi.» \p \v 6 Moize ta Aalɔn ti ɠɛni Izilayɛle nuiti ma: «Za kpɔkɔi, wa ʋaazu kwɛɛsu ga Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa é wo ɠula Ezipete yooi ʋa. \v 7 Sobu, wa Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai ɠa, tɔɔzei é wa-yelilomaiti mɛnigɛ, wo kɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI laalɔɠɔma. Mazɔlɔɔ gá ga leeni, wo zelii losu gi ma?» \v 8 Moize ɠɛni ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa suai veezu wo ya za kpɔkɔi, wo mi, sobui é ɓului ve wo ya, wo mi, wo yiɠo. Ɠɔoɠɔ GALAGI zelilomaiti mɛnigɛ, wo ti ɠɛai daalɔɠɔma, mazɔlɔɔ gá ga ɓɛgele? Giya lɛi wa-yelilomaiti ti ʋa ɠɛ ɠɛɛzu gi laalɔɠɔma, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ti ɠɛɛzu daalɔɠɔma.» \p \v 9 Moize ɠɛni Aalɔn ma: «Bo Izilayɛle ʋɛbɛi ma, ga ti maaɓuɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa, mazɔlɔɔ é ta-yelilomaiti mɛnigɛ.» \v 10 Siɛgi zu Aalɔn ɠɛni ɓɔɛzu la Izilayɛle ʋɛbɛi kpein pɔ, ti ɠaaʋoteni ga teʋebai ʋɔ pelei, pɛtɛ, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai ɠulani kɛlɛma tonaɓiingi zu. \p \v 11 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 12 «Gè Izilayɛle nuiti ta-yelilomaiti mɛnigɛ. Ɠɛ ti ma: ‹Kpɔkɔi wa suai miizu, sobui wa yiɠo ga ɓului, wa suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, wa-ƓALAGI.› » \p \v 13 Kpɔkɔi, wɔniiti ti ʋaani, ti-ma zii ɠɛai eɠɛ kakalogi, ti ti-ʋuuzuʋɛ maaɓidi. Sobui, nɔɗagi ɠɛni ʋɛɛni ti-ʋuuzuʋɛ maaɠoolii zu. \v 14 Siɛgi zu naama nɔɗagi ɲɛɛlɛni la, ani goi ta ɠɛni teʋebai zu eɠɛ ani waa, eɠɛ kobe kolegi ma ɓuun goiti, é zooi ma. \v 15 Izilayɛle nuiti ti wɛlɛni ba, ti ɠɛ ɓɔɠɔ ma ti ɠilagilagi: «Leeni ɠa ga nii?» Mazɔlɔɔ ti la ɠɛni kwɛɛ, nii é ɠɛni de. Moize ɠɛni ti ma: «Ɓului ʋe Ɠɔoɠɔ GALAGI fea wo ya ga daamianigi. \v 16 Pɛtɛ nii Ɠɔoɠɔ GALAGI deveai: Ɛsɛ gilagilagi naa yɛʋɛ, nii a zoloo ga ná-daamianigi, kɔɠɔ ganii ɲɛ gila nu ɠila, eɠɛʋelei wa-nuiti tiegɔi la. Ɛsɛ ge ta zeɠe naati bɛ, niiti ti ná-seɠe ɠotai wu.» \v 17 Izilayɛle nuiti ti kɛɛni ɠana. Tanigaa ti zɛʋɛni ga gola, tanigaa ma ti zɛʋɛ ga tago. \v 18 Ti ɠɛni kɔɠɔsu kɔɠɔ gani zu, zɔi é ɠɛni zɛʋɛzu ga mɔinɗa, é la ɠɛni ʋooʋazu naa ya, zɔi ma é ɠɛni tago nɔ yɛʋɛzu, naa la ɠɛni ʋalasu. Ɛsɛ ge ɠɛni zɛʋɛzu, é zoloo nɔ ná-daamianigi ma. \p \v 19 Moize ɠɛni ti ma: «Nu nɔpɛ ge mina ta yɛ ná, é ʋa yɛsu sobui.» \v 20 Nui tanigaani ti la ɠɛni woiloni Moize woo ma, ti ta yɛni ná eyɛsu sobui. Kɛlɛ koegiti ti ʋuuni su, naa makugi ɠulani. Moize yiiɠaawanani naama nuiti ma. \v 21 Sobu ɠilagila, ɛsɛ ge ɠɛni naa yɛʋɛzu, nii a zoloo ga ná-daamianigi. Siɛgi zu foloi ma liegi a la ʋaana la, gaa ɠɛni wuunsu. \p \v 22 Foloi lɔzitasiɛi, ti ɠɛni daamianigi zeizu felegɔi yɛʋɛzu, wɔmɛɛl zu felegɔ nu ɠila. Bɛbɛi ma ɠundiɠiiti kpein ti ʋaani, ti suɠula Moize ma. \v 23 Moize ɠɛni ti ma: «Naa ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai, lina ɠa ga dooɠo folo ɲadegai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. À naa mɔ, nii é wo ya ga wo mɔ. À naa ɓɔlɔ, nii é wo ya ga wo kpɔlɔ, mɔtai nii kpein é yɛsu, wo naa makɛ eyɛsu sobu.» \v 24 Ti zɛni ná eyɛsu sobui, eɠɛʋelei Moize devei veeni la. Naa maku ge la ɠɛni ɠulani, ta koegaa ti la ɠɛni ʋuuni su ɲɛgɛlɛin. \v 25 Moize ɠɛni ma: «À mi za, mazɔlɔɔ dooɠo foloi ʋe Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. Za, wo la ta ɠaa adaʋɛ tanɔpɛ eteaʋɛ. \v 26 Folo lɔzita laawu, wa ɠɛ zɛʋɛzu, kɛlɛ foloi lɔfelasiɛi ɠa ga dooɠo foloi, ta la ɠɛa ná, naama yeei.» \p \v 27 Foloi lɔfelasiɛi ma, nuɓusɛi tanigaani ti ɠulani ga ti ta yɛʋɛ, kɛlɛ ti la ɠɛni ta ɠaani. \v 28 Názu ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni la Moize ma: «Eyɛsu siɛ kpɛgele zu ɠa wo yɛsu ɠɛlɛzu la nà-deveiti ta nà-tɔgiti so fai ʋa? \v 29 À kwɛɛ ga Ɠɔoɠɔ GALAGI dooɠo foloi veeʋɛ wo ya, naa ɠa é ba, folo lɔzitasiɛi ma, toɠa folo felegɔ laamianigi veezu wo ya. Ɛsɛ ge yɛ zeizuʋɛ, nu mina zeɠe zeizuʋɛ folo lɔfelasiɛi ma.» \v 30 Nuɓusɛiti ti dooɠo foloi maaɲɛɛni, ti looɠo folo lɔfelasiɛi ma. \p \v 31 Izilayɛle ʋɛlɛyeɠei naama laamianigi laaseigi ʋɛɛni ga manegi.\f + \fr 16:31 \fr*\fk manegi\fk*\ft : Daaseigi nii ti maaɓuɠaai ʋa ta «Leeni ɠa ga nii?» Wɛlɛ ʋɛ: \+xt 16:15\+xt*.\ft*\f* É ɠulani ga kɔliandelegi ma ɠaei, é ɠoleni, é nɛɛ ga gatoi ɠɛʋelei, nii kɔin gulɔi ba. \v 32 Moize ɠɛni ma: «Wɛlɛ nii Ɠɔoɠɔ GALAGI devea: À kɔɠɔ ganii zu ɠila makɛ manegi zu, wo-mavofodaiti bɛ, lina ɠa lina, naa ɠa a kɛ ti ɓului ɠa, nii gè feeni wo ya, wo mi teʋebai zu, siɛgi zu wo ɠulani la Ezipete yooi ʋa.» \v 33 Moize ɠɛni Aalɔn ma: «Diɠii zeɠe, è kɔɠɔ ganii ɲɛ ɠila pu su manegi zu, è sei Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, naa ɠa a kɛ é makɛ wo-mavofodaiti bɛ lina ɠa lina.» \v 34 Eɠɛʋelei devei la, Ɠɔoɠɔ GALAGI feeni Moize ya, Aalɔn seini zeele woo zɛʋɛi ma ɠesui ɠakalaʋɛ, naa ɠa a kɛ, é makɛ. \v 35 Izilayɛle nuiti ti manegi miini kona ʋuunaanigɔ (40) laawu, eyɛsu ti zeeli zooi naa zu, ʋɛ nua ti ɠɛni zeini ná. Ti manegi miini, eyɛsu ti zeeli Kanaan yooi ɠwɛgi ma. \p \v 36 (Nu ɠilagilagi ɠɔnɔgi ɠɛni ga kɔɠɔ ganii zu ɠila. Kɔɠɔ ganii nii daaseigi ga wɔmɛɛlegi, naa ɠa ga efagi ma ɠaaɠwɛsu puugɔi.) \c 17 \s Ziɛi ɠula vai Wolɛɓe vasai ʋa \r (Gaalu Sɛʋɛi 20:1-13) \p \v 1 Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ge zeɠeni Sin teʋebai zu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-devei ɠɛni la, é ʋilɛ ta-ziɛ vai ʋa, ti liini, ti ʋu Lefidime. Ʋɛ nuɓusɛiti ti la ɠɛni ziɛ zɔlɔɔni ná, ti ʋa ɓɔɔle. \v 2 Názu ɠa nuɓusɛiti ti wuzeɠeni la Moize laalɔɠɔma. Ti ɠɛ ma: «À ziɛi ve gi ya, gi ɓɔɔle.» Moize ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Leeni vaa zu wo wuzeɠezu dàalɔɠɔma? Leeni vaa zu wo Ɠɔoɠɔ GALAGI zuɠɔɠɔsu?» \v 3 Nuɓusɛiti ti ɠɛni ná, kpɔɔle wɔin ɗa ɓɔi ti la, ti ɗa zelii lo Moize ma. Ti ɠɛni ɠɛɛzu ma: «Lee vaa zu è gi ɠulaai Ezipete yooi ʋa, ga è gi ʋaa ga kpɔɔle wɔin, giya-o, gi-lointi-yo, ta gá-loganiiti-yo?» \v 4 Moize wooɠulani Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, é ɠɛ ma: «Leeni ɠa nà kɛ, é lo niima nuɓusɛiti ba? Ná tago nɔ ʋe, ti ʋa ti sɔ̀ɔ ga kɔtui.» \p \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Leʋe nuɓusɛiti kakala ʋelei, è Izilayɛle ɠɛwolai tanigaani seɠe, ɗa-lukpɔi ɓalaa seɠe, nii è ziɛ wolai Nile loɠani la, è li luɠɔʋelei. \v 6 Wɛlɛ, nà liizu, gè lo è luɠɔ Wolɛɓe ɠɔtui ma, ɗa kɔtui loɠa, ziɛi ɠa ɠula ba, nuɓusɛiti ta ɓɔɔle.» Zekana Moize kɛɛni la, Izilayɛle ɠɛwolaiti gaazu. \v 7 É naama adaʋɛ laasei pɛɛni ga Masa ta Meliɓa (niiti ti-ʋoluʋɛti ga «suɠɔɠɔgi» ta «maaɠaalii»), tɔɔzei Izilayɛle nuiti ti maaɠaalii ɠɛɛni ná, ti Ɠɔoɠɔ GALAGI zuɠɔɠɔ, ti ɗa ɠɛ ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ade zaama nɛi, ɓaa é la ná?» \s Izilayɛle nuiti ti pilɛ sɔlɔɔ fai // Amalɛke nuiti ma \p \v 8 Amalɛke nuiti ti ʋaani, ti kɔɔi ʋɛɛ Izilayɛle nuiti ba Lefidime. \v 9 Moize ɠɛni Zozuwe ma: «Yiimazeɠe ga zunui tanigaa ade ʋɛ, wo li, wo vala Amalɛke nuiti ba. Lina, nà liizu, gè lo gize unmaʋɛ, GALA ná-tukpɔi zoni zèa.» \v 10 Zozuwe naa ɠɛɛni, nii Moize boni ma, ga é Amalɛke zakpe. Moize ʋɛɛ Aalɔn ʋa, ta Ɠuul ti lɛɛni gizei unmaʋɛ. \v 11 Siɛgi zu Moize a la yeei wuzeɠena la, Izilayɛle ɠɛni pilɛ sɔlɔɔsu, kɛlɛ siɛgi zu a la yeei yeina la, Amalɛke ɠɛni pilɛ sɔlɔɔsu. \v 12 Tɛi Moize yeeiti suɓɔlɔni, ti kɔtui zeɠeni, ti da bu, é zei maazu. Aalɔn ta Ɠuul ti zeeiti soni, gilagi lo kakamaʋɛ, zɔi lo zɔɔla ʋelei, zeeiti maalegai yɛni de kpaan eyɛsu foloi da. \v 13 Zozuwe pilɛ sɔlɔɔni Amalɛke ma ta ná-nuɓusɛiti, ga boɠa zɔkpɔ ɠaaligi. \p \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Niima vaiti sɛʋɛ sɛʋɛi zu, é ɠɛ ga ɠizɛsu vaa, è bo Zozuwe ma ga, nà Amalɛke ma zuwui ɠaaleʋezu geeɠɔlɔgi wu, nu la mɔ ɠisiaa ti zu.» \p \v 15 Moize zalaɠa ɠulazuʋɛ ta loni, é daasei pɛɛni ga: «Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ga nà-ɗalapoi». \v 16 É ɠɛni ma: «Tɔɔzei nui ta yeei wuzeɠea Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-masa kpɔkpɔgi laalɔɠɔma, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-kɔɔi ɠa ɠɛ Amalɛke laalɔɠɔma, yeeɠɛɠalaiti pɛ su.» \c 18 \s Moize nɛkoi Zetelo // ná-daalima vai \p \v 1 Moize nɛkoi Zetelo, Madiyan zalaɠa ɠula nui, naa kpein mɛnini, nii GALA ge kɛɛni Moize ʋɛ ta ná-nuɓusɛi Izilayɛle nuiti, naa ɠa é ɠɛni ga Ɠɔoɠɔ GALAGI Izilayɛle nuiti kula vai Ezipete ʋa. \v 2 Moize nɛkoi Zetelo Moize anzai Sefola zeɠeni, nii Moize yeeɓeni ba, é li kɛɛɠɛ ʋɔ bɛ ʋolu, \v 3 ta ná-doun zunu felegɔiti ɓalaa, gilagi laaseigi ɠɛni ga Gɛɛlɛsome (nii poluʋɛ ga «seikɔɠɔmai»), mazɔlɔɔ Moize ɠɛni ma: «Nà ga seikɔɠɔma nui, gè zeini zou ɠili su.» \v 4 Zɔi laaseigi ɠɛni ga Eliyezɛɛl (nii poluʋɛ ga «nà-GALAGI ɓɔgɛ bà»), mazɔlɔɔ é ɠɛni ma: «Kɛ̀ɛ ná-GALAGI ɓɔgɛ bà, é ùnmɔɔ, é kùla Falaɠɔn ná-boɠa zɔkpɔi ya.» \p \v 5 Moize nɛkoi Zetelo liini teʋebai zu ga Moize ná-doun zunuiti ta anzai, ʋɛ é ɠɛni ʋuuni ná, GALA ná-gizei ɠoba. \v 6 É wooleʋeni Moize ma, é ɠɛ ma: «Nɔ̀un nà, è-nɛkoi Zetelo, pàaʋɛ è ʋɔ bɛ, ga è-anzai, é ʋɛɛ ná-doun zunu felegɔiti ba.» \v 7 Moize ɠulani é nɛkoi laaɠomi, é nɔkɔ bu, é nɛɛnɛ ga daaʋɛ komagai. Ti ɓɔɠɔ ɠaazaɠani ta-ɠɛdɛyaiti ma vaa ma, naa ʋolu ti lɛɛni Moize ná-seɠe ɠotai wu. \v 8 Moize naa kpein suɠulani nɛkoi ma, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni ga Falaɠɔn ta Ezipete yooi Izilayɛle ná-faa zu, kpɔlɔiti kpein ti zeelini ti ma pelei zu, ta ʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ti ɠulani la ti zu. \v 9 Zetelo ɠoozunɛɛni faa ʋagɔi kpein ma vaa zu Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛɛni Izilayɛle nuiti bɛ, ta eɠɛʋelei é ti unmɔɔni la, é ti ɠula Ezipete nuiti zea. \v 10 Zetelo ɠɛni ma: «Mamagi ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, nii é wo ɠula Ezipete nuiti zea, ta Falaɠɔn ya, nii é nuɓusɛiti kula Ezipete nuiti ta-zobogi ya! \v 11 Gè kwɛɛga niizu ga Ɠɔoɠɔ GALAGI wɔɔlɔʋɛ, é leʋe galagiti kpein ba, é naa ɠulani kɛlɛma, siɛgi zu Ezipete nuiti ti ɠɛni gaazumaavɔɔ vaiti kɛɛzu la ga Izilayɛle nuiti.» \v 12 Moize nɛkoi Zetelo gala zalaɠai ta zalaɠaiti kulani GALA bɛ. Aalɔn ta Izilayɛle ɠɛwolaiti kpein ti naama laamii woni ʋɔɔma ta Moize nɛkoi, GALA gaazu. \p \v 13 Poluma zobui, Moize zeini ga é nuɓusɛiti ta-lukpɔiti gaaleʋe. Nuɓusɛiti ti loni Moize ɠakala, é zo sobui ma, eyɛsu kpɔkɔi zeeli. \v 14 Nii kpein Moize kɛɛni nuɓusɛiti bɛ, nɛkoi naa ɠaani, é ɠɛ ma: «Lee ɠa è kɛɛzu niima nuɓusɛiti bɛ? Lee vaa zu è zeizu ɗa ɠila, nuɓusɛiti kpein ti loni è ɠakala, é zo sobui ma, eyɛsu kpɔkɔi zeeli?» \v 15 Moize nɛkoi wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Toɠa ga nuɓusɛiti ka ti ʋaazu pɔ̀ ga ti GALA gaazaɠa. \v 16 Siɛgi zu fai ta ɠɛɛzu la ti ya, ta ʋaazu pɔ̀, gè tukpɔi ɠaaleʋe ti yɔɠɔzu, gè GALA ná-deveiti ta ná-tɔgiti dɛɛ.» \p \v 17 Moize nɛkoi ɠɛni ma: «Nii è kɛɛzu, naa la ʋani. \v 18 Ɗa ɓɔɠɔ suvikɛi ɓesu fala, ta niima nuɓusɛi ɓalaa é è ʋa, mazɔlɔɔ fai nii wuiʋɛ è-zɛbɛi ma. Ɗa ɠila è la zooga è ʋa kɛ. \v 19 Niizu, woilona gòoi ma, nà è lɛnɛsu, GALA ge ɠɛ è ʋa! Ɠɛ ga nuɓusɛiti gaazuʋɛ GALA koba, ɗa ɓɔɠɔi è li ga nuɓusɛiti ta-vaiti GALA pɔ. \v 20 Deveiti ta tɔgiti gaalɛ ga tiye, pelei lɛ ga tiye, nii maanɛai ti ʋilɛ ba, ta kɛɛwotii nii maanɛai ti kɛ. \v 21 Yiimazeɠe ga sɔɓelama zunuiti nuɓusɛiti kpein saama, ti luazu GALA ba, zunuiti ti ɠiliai gaamai ʋa, ti lobɛanii wɔinzeɠezu, è ti zeɠe, è ti zei nuɓusɛiti unda ga nu waagilagila kundiɠiiti, nu ungilagila kundiɠiiti, nu ʋuulɔɔludɔɔlu kundiɠiiti, ta nu ʋuupuu kundiɠiiti. \v 22 Ti ɗa nuɓusɛiti ta-lukpɔi ɠaaleʋe siɛnɔpɛ, ti ʋa ga faa ɓiigiti è ʋɔ, tiya ɓɔɠɔiti ti faa goiti ma lukpɔi ɠaaleʋe. Ta ɠula ɗa-ɠasɔi ma, wo seɠe ʋɔɔma. \v 23 Ni ɗa naa ɠɛɛna, GALA ge deveiti fe è ya, ɗa zoo è ziɛ bu ga pagɔ, niima nuɓusɛiti kpein ta zeeli ziilɛigi zu ti ʋɔ bɛ.» \p \v 24 Moize woiloni nɛkoi wooi ma, é naa kpein kɛɛni, nii naa boni ma. \v 25 Moize yiimazeɠe ga sɔɓelama zunuiti, Izilayɛle nuiti kpein saama, é ti zei nuɓusɛiti unda ga nu waagilagila kundiɠiiti, nu ungilagila kundiɠiiti, nu ʋuulɔɔludɔɔlu kundiɠiiti, ta nu ʋuupuu kundiɠiiti. \v 26 Ti ɠɛni nuɓusɛiti ta-lukpɔiti gaaleʋezu siɛnɔpɛ, ti ɠɛni ʋaazu ga faa ɓii golaiti Moize ʋɔ bɛ, tiya ɓɔɠɔi ti ɓena fai mɔtaiti ma lukpɔi ɠaaleʋe. \p \v 27 Moize ɓeni nɛkoi ʋa, é li, naa liini ná-zooi zu. \c 19 \ms1 GALA Ná-Minazeɠegi // Izilayɛle Nuiti Bɛ \mr (19:1—24:18) \s Izilayɛle zeeli vai // Sinayi gizei ʋɔ bɛ teʋebai zu \p \v 1 Alugi zaʋasiɛi ma, ti ɠula ʋoluma Ezipete yooi ʋa, Izilayɛle nuiti ti zeelini Sinayi teʋebai zu naama voloi. \v 2 Ti zeɠeni Lefidime, ti liini, ti zeeli Sinayi teʋebai zu, ti ʋuuni teʋebai zu. Izilayɛle ʋuuni miná, gizei ɠakalaʋɛ. \p \v 3 Moize lɛɛni GALA pɔ pelei, Ɠɔoɠɔ GALAGI tolini gizei unmaʋɛ, é ɠɛ ma: «Wɛlɛ, nii ɠa ɗa bo Zakɔɓe ná-pɛlɛyeɠei ma, è daazeeli Izilayɛle nuiti ma: \v 4 ‹Wa ɓɔɠɔgoi wo naa ɠaani, nii gè kɛɛni ga Ezipete nuiti, gè wo zeɠeni koɠɛ ɠoʋegiti su, gè ʋa ga woye pɔ̀ pelei. \v 5 Niizu, ni wa woilona gòoi ma, ni wa makɛna nà-minazeɠegi ma, wa ɠɛ ga nɔ̀nɔ ɠiteɠitegiti, nuɓusɛiti kpein saama. Anɛɛ ni eteai kpein ka ga nɔ̀nɔ, \v 6 wɔun wa, wa ɠɛ bɛ̀ ga zalaɠa ɠula zii, nii ɲadegai.› Wooiti kana ɗa ti wo Izilayɛle nuiti ma.» \p \v 7 Moize liini, é nuɓusɛiti ta-ɠɛwolaiti toli, é wooi nii kpein daani ti ʋɛ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI devei veeni la zea. \v 8 Nuɓusɛiti kpein ti zolooni faa ɠila ma, ti ɠɛ ma: «Gá naa kpein kɛ, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI bogai.» Moize nuɓusɛiti gooi laazeelini Ɠɔoɠɔ GALAGI ma. \v 9 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Wɛlɛ, nà ʋaazu è ʋɔ tonaɓiin gaaɠiligi zu, naa ɠa a kɛ, siɛgi zu gè ɓɔɛzu la è ʋɔ, nuɓusɛiti ti mɛni, ti la è la ɠɔ.» Moize nuɓusɛiti gooi laazeelini Ɠɔoɠɔ GALAGI ma. \s GALA kula vai kɛlɛma // Sinayi gizei ma \p \v 10 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Li nuɓusɛiti pɔ bɛ, è ti ɲade za ta lina, ti ta-zeɠeiti gba. \v 11 Ti ɠɛʋele ɓɛtɛai ɠɛle foloi zaʋasiɛi ma, mazɔlɔɔ foloi zaʋasiɛi ma, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa ʋaazu yeizu nuɓusɛiti kpein gaazu, Sinayi gizei ma. \v 12 Ɗa nuɓusɛiti kwɛsuʋɛ leʋe ba gizei maaɠoolii zu, è ɠɛ ma: ‹À dama, wo mina lɛ gizei ma, wo mina vɔɔɠu dakɔlɔgaʋɛ ʋa. Nu nɔpɛ a vɔɔɠuna gizei ʋa, ta naama nui ʋaa. \v 13 Nu la yeevɔɔɠua ba, kɛlɛ toɠa zɔɔ ga kɔtui, ɓaa ti bɔ ga mɛɛinti, é ɠɛni ga sua, ɓaa nu, é la yɛga vulua ɲɛgɛlɛin.› Siɛgi zu baala sinɛ minɛi ma ʋuʋugi a vɛɛna la, tanigaa ta lɛ gizei ma názu.» \p \v 14 Moize yeini nuɓusɛiti pɔ pelei, é zeɠe gizei ma, é nuɓusɛiti ɲadeni. Naati ti ta-zeɠeiti gbani. \v 15 É ɠɛni nuɓusɛiti ma: «À ɠɛʋele ɓɛtɛ folo saʋagɔ laawu. À mina maaɓuɠa anzanu ɠila kpalaa ba.» \p \v 16 Foloi zaʋasiɛi, ma zobui, tonai kpunɛni, mainmainti ti ɗa saɠa, ta tonaɓiin gaaɠiligai ɠɛni gizei ma, puʋu gooi wola ɠulani. Nuɓusɛiti kpein ti ɠɛni zeini ti-ʋuuzuʋɛ, ti tɔɔzeini ga sasuɓalii, dualuagi maaʋele ma. \v 17 Moize nuɓusɛiti kulani ti-ʋuuzuʋɛ, ti GALA daaɠomi. Ti liini, ti lo gizei ɠɔɠɔaʋɛ. \v 18 Sinayi gizei kpein ge ɠɛni ga duulu letele, tɔɔzei Ɠɔoɠɔ GALAGI yeini ná, abui zaama. Naama luului ɠɛni ɠulazu eɠɛ abuzulugi zu luului, gizei kpein ge ɠɛni ɓalizu ga zeeɠaaɓaai. \v 19 Puʋu gooi ɠɛni lɛɛzu, tugi ɗa zizi. Moize ɠɛni ɓɔɛzu, GALA ge ɠɛni gooɠaaʋotesu ga woo wola. \v 20 Zekana Ɠɔoɠɔ GALAGI yeini la Sinayi gizei ma, gize losaamaʋɛ. Moize lɛɛni ná. \p \v 21 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yei, è nuɓusɛiti kwɛteʋe, ta mina ɓudɛ, é ʋa ʋa Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ pelei, faazuɓɛɛwo faa ma, ma mɔinmɔin undaa mina ʋa ʋilisu ti zaama. \v 22 Zalaɠa ɠula nuiti ɓɔɠɔi ti maaɓuɠazu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa, ti ɓɔɠɔ ɲade, Ɠɔoɠɔ GALAGI mina ʋa ta zeɠezu ti ʋa.» \v 23 Moize ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI ma: «Nuɓusɛiti ti la zooga ti ʋa lɛ Sinayi gizei ma, mazɔlɔɔ è gi lɛnɛgɛ ga gi kwɛgi la gizei maaɠoolii zu, maaɲɛɛi ʋɛɛ ba.» \v 24 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ma: «Li, è yei, ɗa lɛɛzu ʋolu wa Aalɔn. Kɛlɛ zalaɠa ɠula nuiti ta nuɓusɛiti ti mina ɓudɛ ɲɛgɛlɛin, ti ʋa lɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ, nii a kɛ saa mina ʋa loozu ti zaama.» \v 25 Moize yeini nuɓusɛiti pɔ bɛ, é ɓɔɛ ti ʋɔ. \c 20 \s GALA ná-tɔ puugɔiti \r (Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 5:6-21) \p \v 1 GALA ge niima wooiti kpein boni, é ɠɛ ma: \v 2 Nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɗa-ƓALAGI, nii é è ɠulani Ezipete yooi ʋa, duɔla ʋɛlɛi wu. \p \v 3 Gala kiligaa ti mina ɠɛ è ʋɛ nɔ̀un polu. \p \v 4 Mina ani maaniini saɠa ɓɔɠɔ ʋɛ ɲɛgɛlɛin, ta ani nɔpɛ baaɠulaba, niiti ti geeɠɔlɔgi zu, ɓaa niiti ti zooi ma, ɓaa niiti ti ziɛiti bu zooi wu. \v 5 Mina nɔkɔ ti wu ɲɛgɛlɛin, mina ti lɛbi ɲɛgɛlɛin, mazɔlɔɔ nà, Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɗa-ƓALAGI, nà ga GALAGI toloai, nii a ɗa ɠɛɛɠɛiti ta-vaa ɲɔi ʋotokula ti-lointi ma, eyɛsu é zeeli yamanii zaʋasiɛi ta naanisiɛi ma, niiti ti màayoseɠezu ʋɛ. \v 6 Kɛlɛ nà ɗa wooɠɛɠiladai ɠɛ, eyɛsu é zeeli yamani waagilasiɛi (1.000) ma, naati bɛ, niiti ti nɛ̀ɛzu ʋɛ, ta ti nà-deveiti sosu. \p \v 7 Mina Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɗa-ƓALAGI laaseigi wo fuun ɲɛgɛlɛin, mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa naama nui leve ga sɔba nu, nii é daaseigi wosu fuun. \p \v 8 Ɠizɛ dooɠo foloi zu, è maaɲɛ. \v 9 Ɗa botii ɠɛ folo lɔzitai zu, è ɗa-wotii kpein kɛ. \v 10 Kɛlɛ folo lɔfelasiɛi ɠa ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɗa-ƓALAGI, ná-dooɠo foloi. Mina boti nɔpɛ kɛ ma, ɗa-o, è-loun zunuiti-yo, è-loun anzanuiti-yo, ɗa-wotiɠɛ zunuiti-yo, ɗa-wotiɠɛ anzanuiti-yo, ɗa-loganiiti-yo, ta wɛɛinti niiti ti zeini è ɠɔɠɔma. \v 11 Mazɔlɔɔ folo lɔzita laawu Ɠɔoɠɔ GALAGI geeɠɔlɔgi ɓɛtɛni, ta zooi, ta kpoloɗɛi, ta ti zu aniiti kpein, é looɠoni foloi lɔfelasiɛi ma. Naa ɠa é ba, Ɠɔoɠɔ GALAGI tuya looni dooɠo foloi ma, é makɛ ɓɔɠɔ ʋɛ. \p \v 12 È-ɠɛɛ lɛbi ta è-lee, naa ɠa a kɛ è-zii ma voloiti suɠooza, naama yooi zu nii Ɠɔoɠɔ GALAGI, ɗa-ƓALAGI feezu è ʋɛ. \p \v 13 Mina nu ʋaa ɲɛgɛlɛin. \p \v 14 Mina wɛɛnziɛ bo ɲɛgɛlɛin. \p \v 15 Mina unma wo ɲɛgɛlɛin. \p \v 16 Mina zɛɛ zeele woo wo ɲɛgɛlɛin è-zeiɲɔɠɔi laalɔɠɔma. \p \v 17 Mina ɠaazuɠula ɲɛgɛlɛin è-zeiɲɔɠɔi ná-pɛlɛi ʋa. Mina ɠaazuɠula ɲɛgɛlɛin è-zeiɲɔɠɔi anzai ʋa, ɓaa ná-botiɠɛ zunui, ɓaa ná-botiɠɛ anzanui, ɓaa ná-nikɛi, ɓaa ná-soovalegi, ɓaa ani nɔpɛ é ga è-zeiɲɔɠɔi nɔnɔ. \s Moize, GALA daa vaa wo nui \r (Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 5:23-33) \p \v 18 Nuɓusɛiti kpein ti tona kpunɛ tugiti mɛnini, ti mainmainti kaa, ti puʋugi wooi mɛni, ti gizei ɠa abuzogi ba. Nuɓusɛiti ti naati kaai ma, ti zasuɓalini, ti lo ɠoozama. \v 19 Ti ɠɛni Moize ma: «Ɗa ɓɔɠɔi è ɗa ɓɔɛ gi ʋɔ, gá woilo ma, kɛlɛ GALA ge mina ɓɔɛ gi ʋɔ, gá ʋa za.» \v 20 Moize ɠɛni nuɓusɛiti ma: «À mina lua, mazɔlɔɔ GALA paaʋɛ ga é wo ʋoluɠula, naa ɠa a kɛ, wo lua ba, wo mina koto ɠɛ.» \v 21 Nuɓusɛiti ti ɠɛni loni ɠoozama. Kɛlɛ Moize maaɓuɠani tonaɓiingi ʋa, ʋɛ GALA ge ɠɛni ná. \s Tɔgi é lo zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋa \p \v 22 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: Ʋele ɠa ɗa ɓɔɛ la Izilayɛle nuiti pɔ: Wo pɛtɛgɛ ga zɛ̀gɛ geeɠɔlɔgi zu, gè ɓɔɛ wo ʋɔ. \v 23 À mina galagaa ɓɛtɛ ɓɔɠɔ ʋɛ ga walii ɓaa zanugiti, wo ʋa ti ʋokɔɠɔ mà. À mina naa ta ɠɛ ɓɔɠɔ ʋɛ ɲɛgɛlɛin. \v 24 Wa zalaɠa ɠulazuʋɛ lo bɛ̀ ga pɔlɔi, nii wa gala zalaɠaiti ta ziilɛi zalaɠaiti kula maazu, ga wa-ʋaalagiti ta wa-nikɛiti. Ʋɛ nɔpɛ gè ɠulazu ná kɛlɛma, nà ʋa wo ʋɔ bɛ, ga gè tuya loo wo ʋɛ. \v 25 Ni wa zalaɠa ɠulazuʋɛ lona bɛ̀ ga kɔtui, à mina to ga kɔtu zaɠaai, mazɔlɔɔ wa wa-zɔɔlaiti pɛɛna kɔtui ʋa, wa kɔzɔ. \v 26 À mina nà-zalaɠa ɠulazuʋɛ lo, wo ʋa nu lɛɛzuʋɛ ɓɛtɛ ba, nu a ɠɛna lɛa ga, kabei mina ɠula kɛlɛma. \c 21 \s Tɔgiti é lo duɔiti ba // Eɓulu nuiti saama \r (Levi Nuiti 25:39-46; // Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 15:12-18) \p \v 1 Tɔgiti pɛtɛ, ɗa dɛɛ ga tiye: \v 2 Ni wa Eɓulu nui ta ɠeyana ga duɔi, toɠa botii ɠɛ kona dɔzita laawu, kɛlɛ dɔfelasiɛi, toɠa ɠula, é wɔɔlɔyai zɔlɔɔ, é mina ani nɔpɛ sala. \v 3 Ni tɔ ɠila ka é ʋaani, tɔ ɠila ka a li, ni anza ɠɛɛʋɛ zea, ta li ta anzai. \v 4 Ni maliɠii ɠa é anzai veeni zea, é doun zunuiti ta doun anzanuiti sɔlɔɔ, anzanui ta ná-dointi ta ɠɛ ga maliɠii nɔnɔ, tɔ ɠila ka a li názu. \v 5 Ni duɔi a ɠɛna ma: «Màliɠii nɛɛʋɛ bɛ̀, ta ànzai ta dòinti ɓalaa, gè la pɔ gè ʋa ɠɛ ɓɔɠɔ yeema,» \v 6 naazu maliɠii ɠa lii la GALA kakala, é maaɓuɠa pɛlɛlaʋɛ ʋa, ɓaa daamasagi ʋa. Maliɠii ɠa goii wɔ ga kɔlu ɠaazoɓagi. Duɔi ɠa yɛ ná-botii zu ɠɔ. \p \v 7 Siɛgi zu zunui ta a ná-doun anzanui ʋɔdina la, ga é ɠɛ ga duɔi, é la ɠula duɔlai zu, eɠɛʋelei zunuiti ta ɠula la. \v 8 Ni wɔin a zeɠena maliɠii ma, nii é ɠɛa deveni ga é seɠe ga anza, toɠa zɛ ná, nu ɠili ge unmɔɔ, kɛlɛ zobo ge la ɠɛa zea ga é ʋa pɔdi zii ɠili ma, a naa ɠɛna é ɠɛa ga yaava nu anzanui letema. \v 9 Ni a devena ga é fulu ná-doun zunui ʋɛ, toɠa kɛ bɛ, eɠɛʋelei soloogai la anzanu lointi ma. \v 10 Ni a anza ɠili seɠena, é la ta ɠula ma mɔungi ná-daamianigi la, ta ná-seɠei, ta é la ɠɛlɛa naa ná-dakobai ʋa. \v 11 Ni é la ɠɛ naama vaa saʋagɔiti kɛɛni bɛ, toɠa zoo é li, é mina ani nɔpɛ sala. \s Tɔgiti é lo doɠa vai // ta nu maawana vaiti ba \p \v 12 Zɔi nɔpɛ a nu loɠana, é za, ta naama nui ʋaa. \v 13 Ni é la woya ɓɛtɛni tuɠɔ, ni GALA ge kɛa é ɠɛ zea ga teʋezea vaa, nà ada ɓɛtɛzu wo ʋɛ, ʋɛ a ʋela, é li, é lɔɔɠu ná. \v 14 Kɛlɛ siɛgi zu nu a gaaɠilina la ma, é wuzeɠe seiɲɔɠɔi laalɔɠɔma, é keleɠele ɲɔi ɠɛ ga é paa, anɛɛ ni diiʋɛ, é lɔɔɠu nà-zalaɠa ɠulazuʋɛ, wa kula naa ʋa, wo paa. \p \v 15 Zɔi nɔpɛ a kɛɛɠɛ loɠa, ɓaa dee, ta naama nui ʋaa. \p \v 16 Zɔi nɔpɛ a nuɓusɛ unma, é pɔdi, ɓaa é makɛ ya, ta naama nui ʋaa. \p \v 17 Zɔi nɔpɛ é kɛɛɠɛ ɓaa dee ɠotozu, ta naama nui ʋaa. \p \v 18 Siɛgi zu nua ti ɓɔɛzu la, gila ge seiɲɔɠɔi zɔɔ ga kɔtui, ɓaa é doɠa ga zeeɓuin, ni é la ɠɛɛni ga saa vaa, kɛlɛ naa ma ge la ga seeɓɛi, \v 19 ni toɠa zoo é ná-tukpɔi zeɠe, é ziɛziɛ eteaʋɛ, zɔi é doɠai wogai, faa la mɔ ɠɛa naa ʋa, kɛlɛ ná-botii koloɠologai ma, toɠa naa zala, é lati, é naa zale, eyɛsu é ɠɛdɛ. \p \v 20 Siɛgi zu zunui ta ná-duɔi loɠazu la ga tukpɔi, zunu ɓaa anzanu, eyɛsu duɔi za zea, ta potokula ma. \p \v 21 Ni a yɛna vulua folo ɠila, ɓaa felegɔ, ti la potokulaa ma, mazɔlɔɔ ná-walii ʋe. \p \v 22 Ni zunua ta ɓɔɛna, ti ziɠa anzanui ta ʋa kogi ma, é doin zɔlɔɔ, faaɓa kili ge la sɔlɔɔni, ta alamanii zala nii anzazinigi dɛɛzu, ta sala faawo bo nuiti kakala. \v 23 Kɛlɛ ni faaɓa ka ɠulana su, zɛnvui ʋoto ka ɠɛ ga zɛnvui, \v 24 nu ɠaazuɠɛzɛi ʋoto ka ɠɛ ga nu ɠaazuɠɛzɛi, nu ɲiiga ʋoto ka ɠɛ ga nu ɲiiga, nu yeei ʋoto ka ɠɛ ga nu yeei, nu ɠɔɠɔi ʋoto ka ɠɛ ga nu ɠɔɠɔi, \v 25 abu ʋalai ʋoto ka ɠɛ ga abu ʋalai, maawanai ʋoto ka ɠɛ ga maawanai, maaɓologi ʋoto ka ɠɛ ga maaɓologi. \p \v 26 Ni zunui ta a ná-duɔi loɠana gaazuɠɛzɛi gilagi ʋa, é ɠɛni ga zunu ɓaa anzanu, é naa ʋala gaazuɠɛzɛi ma, toɠa yeeɓe ba, é li, é ɠula duɔlai zu, gaazuɠɛzɛi zalai ɠana. \v 27 Ni a ná-duɔi ɲiigai gila kulana da, é ɠɛni ga zunu ɓaa anzanu, toɠa yeeɓe ba, é li, é ɠula duɔlai zu, ɲiigai zalai ɠana. \p \v 28 Ni nikɛi a nu ziɠana ga minɛi, zunu ɓaa anzanu, naa za, nikɛi ɠa zɔɔ ga kɔtui, nu mina ma zuai mi pa. Nikɛ nui la mɔ faa zɔlɔɔga. \v 29 Kɛlɛ ni kaite, nikɛi ɠɛɛʋɛ ba, é ɗa nuiti siɠa ga minɛi, ti ɗa nikɛ nui lɛnɛ, é la wɛlɛzu ma, siɛgi zu a zunu ɓaa anzanu ʋaana la, nikɛi ɠa zɔɔ ga kɔtui, é za. Ta nikɛ nui ɓalaagi ʋaa. \v 30 Ni ta zɛnvui unmɔɔ salai levena ma, toɠa naa kpein sala, nii a leve ma. \v 31 Siɛgi zu nikɛi a zunu loun ɓaa anzanu loun ziɠana la, naama lɔgi nɔ ɠa a ziɛ. \v 32 Kɛlɛ siɛgi zu nikɛi a duɔi ziɠana la, zunu ɓaa anzanu, wali ɠae ʋuusaʋagɔ (30) ɠa a zo duɔ kɛɛɠɛi ya, nikɛi ɠa zɔɔ ga kɔtui. \s Tɔgiti é lo nu ɠɔligiti ba \p \v 33 Ni zunui ta a ziɛyeɠei laalaogai yɛna de, ɓaa ni zunui ta a ziɛyeɠei ta wɔɔna, é la daaɠuluni, nikɛi loo su, ɓaa soovalegi, \v 34 ziɛyeɠe nui ɠa toganii liegɔi ma walii zala kɛɛ nui ma, sua ʋoomai ɠa ɠɛ ga tɔun nɔnɔ. \p \v 35 Ni nui ta ná-nikɛ zinɛ a nui taɠili ná-nikɛ zinɛ ziɠana ga minɛiti, naa za, ta nikɛ zinɛi ʋɔdi, nii é vulua, ti walii ɠaaɠwɛ ʋa, ti lati, ti nikɛ ʋoomai ɓalaa gaaɠwɛ ʋa. \v 36 Kɛlɛ ni kwɛɛgɛ ga nikɛi é taɠili paai, kɛɛʋɛ siɠai wosu, ma nui la wɛlɛni ma ɲɛgɛlɛin, ma nui ɠa potogi leʋe ga nikɛi nɔ, nikɛ ʋoomai ɠɛ ga nɔnɔ. \c 22 \p \v 1 Ni nui ta a nikɛ ɓaa baala unmana, ni a kɔdaaleʋena, ɓaa é pɔdi, toɠa nikɛ zinɛ lɔɔlugɔ ve nikɛ ɠilagi ʋotogi zu, ta baala naanigɔ baalagi ʋotogi zu. \p \v 2 Ni unma nui a zona unma wosuʋɛ ga maaɓaai, nu doɠa, é za, ti la ɠɛa ga sɔba nu ɲɛgɛlɛin, tɔun tetema saa vai zu. \v 3 Kɛlɛ ni foloi a tɛɛna, ta ɠɛ ga sɔba nu tɔun tetemazu paa vai zu. \p Unma nui kpein ka naa ʋotogi ve, nii é unmaai. Ni ani la zea, ta pɔdi ná-unma vai zu. \v 4 Ni nii é unmaai, nikɛi ɓaa soovalegi, ɓaa baalagi, naa ɠa dɛ vulua zea, toɠa naa ʋotogi ve ga ma ʋɛɛdai. \p \v 5 Ni zunui ta a faa zuɠoloɠolo kɛɛna kpalagi ta zu, ɓaa kpelei ta zu, é ɓe ná-toganiiti ba, ti daami wo seiɲɔɠɔi ná-kpalagi zu, toɠa ma vaa zu ɓɛtɛi ɠɛ ga ná-kpalagi zu ani ʋagɔi, ɓaa ná-leezɛn ɓelei zu ani ʋagɔi. \p \v 6 Ni abui a leʋena, é so dɔɓɔi ʋa, moloi nii daa ga ɓelee, é so naama ɠilii ʋa, ɓaa nii é ma ɓaɠai ɠa, ɓaa é kpalagi ɠala, zɔi é abui loga, naa ɠa naama vai ɓɛtɛ ga é potogi ve. \p \v 7 Ni nui ta a walii ɓaa ani ɠiligaa ɠalivaana nui ta ma ga é makɛ, ni ta ti unmana naa ná-pɛlɛi wu, unma nui ɠa ma ʋɛɛdai ɠaaɠale ma, ni ta sona. \v 8 Ni unma nui la zoni, pɛlɛ nui ɠa lo GALA gaazu, é dɛɛ ga é la yeezeelini seiɲɔɠɔi ɠɔligi ma. \v 9 Maaɠaali vaa kpein, é lo nikɛ vaa ʋa, ɓaa soovale faa, ɓaa baala faa, ɓaa seɠe vaa, ɓaa tooya ani vaa, nii nu a ɠɛ ma: «Nii ʋe,» naama nu zeizu felegɔiti ta-vai laa ɠa zeeli GALA ma. Zɔi GALA ga peelalana, naa ɠa seiɲɔɠɔi nɔnɔi ɠaaɠale ma ga ma ʋɛɛdai. \p \v 10 Ni nui ta a soovale, ɓaa nikɛi, ɓaa baalagi, ɓaa togani nɔpɛ feena nui ta ya ga é makɛ ba, suai zɛba é za, ɓaa nata ɠale ba, ɓaa é ɲɛɛlɛ, nu nɔpɛ ge la kaani, \v 11 konai ɠa wo Ɠɔoɠɔ GALAGI laaseigi zu ti felegɔ yɔɠɔzu, zɔi é suai makɛgai, naa ɠa bo ga é la yeeʋɛɛni seiɲɔɠɔi ɠɔligi ʋa. Togani nui ɠa yeezei konai naa wu, zɔi la ani nɔpɛ gaaɠalega ma ɲɛgɛlɛin. \v 12 Kɛlɛ ni suai unmaʋɛ pɔ bɛ, toɠa potogi ve ma nu ya. \v 13 Ni suai ʋaliʋaliʋɛ ga, toɠa dɛɛ, é ɠɛ ga zeele wooi, é la mɔ naa ʋoto fea, nii baliʋaliai ga. \p \v 14 Ni nui ta a togani ziingaona seiɲɔɠɔi ma, nata ɠale suai naa ʋa, ɓaa é za, ma nui ɠaazu la ná, toɠa potogi ve. \v 15 Ni ma nui ɠa ná, poto ge la vea. Ni suai zala vaa ɠɛɛʋɛ de, sala zɔngɔi ɠa kula ɠɛ. \s Pelei nu a GALA dɛbi la // ta nuɓusɛiti \p \v 16 Ni zunui ta a anzalopo ɓeai ta nɛɛnɛsona, nii maa la dɛ zoni, é la koba, toɠa fulu naavoloi ɠula, é seɠe ga anza. \v 17 Ni doun kɛɛɠɛi a ɠɛlɛna, é ʋa fe zea, nii anzalopoiti ta ɗa vulu la, toɠa naa liegɔi zala ga walii. \p \v 18 À mina zoɠo anzanui yɛ ná, é ʋa yɛ vulua. \p \v 19 Nu-o-nu a la ga suai, ta naama nui ʋaa. \p \v 20 Zɔi a zalaɠaa ɠula gala kiligaa ʋɛ, é ɠula Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠila kpe polu, naa undaa ɠa ʋili. \p \v 21 À mina seikɔɠɔma nui zopele ɲɔu ɲɛgɛlɛin, wo ʋa suziɠa, mazɔlɔɔ wo ɠɛni ga seikɔɠɔma nuiti Ezipete yooi zu. \p \v 22 À mina poanzai ɓaa podoin yiiɓɔlɔ vaa ɠɛ ɲɛgɛlɛin. \v 23 Ni wa ti yiiɓɔlɔna, ti wooɠula mà ga kpeei, nà ti ɓain gooi mɛni. \v 24 Nà wola yiiɠaawana wo laalɔɠɔma, nà wo ʋaa ga kɔɔi, wo-anzaiti ta ɠɛ ga poanzaiti, ta wo-lointi ti ɠɛ ga podointi. \p \v 25 Ni wa wali ɠuye ʋɛɛna nà-nuɓusɛiti ta ma, mɔnɛ nui é wo ʋɔ bɛ, à mina ɠɛ bɛ eɠɛ kuye ʋɛɛ nu, wo mina talama maaloli ma ɲɛgɛlɛin. \v 26 Ni wa wo-zeiɲɔɠɔi ná-seɠei zeɠena ga kpɔunmai, wa fe zea, aisa foloi ʋa li. \v 27 Mazɔlɔɔ ná-seɠe ɠilagi ʋe, é pɛɛzu ɓɔɠɔ ma. Ni naa a ɠulana zea, lee ɠa a pɛɛ ɓɔɠɔ ma? A wooɠulana mà ga kpeei, nà gooi mɛni, mazɔlɔɔ nà ɗa nu maawɔinɠa. \p \v 28 À mina GALA koto, wo mina woo ɲɔu wo wa-nuɓusɛiti ta-ɠundiɠii ma. \p \v 29 Wo maanɛɛʋɛ, wo ʋa bɛ̀ ga wa-molo leʋea mɔungiti, wo kɛ ga zalaɠai, ta wa-leezɛn ɗɛ mɔungiti. \p Wa wo-loun zunu mɔungi ve zèa. \v 30 Zekana wa kɛ la wa-logani wolai ta wa-logani goiti ta-vaa zu. Ma mɔungi ɠa yɛ dee ʋa folo lɔfela zu. Foloi lɔsaʋasiɛi, wa fe zèa. \p \v 31 Wa ɠɛ bɛ̀ ga nu ɲadegaiti. À mina sua mi, nii baliʋaliai ga dɔɓɔi zu. Wa naa ʋili ya gilɛiti bu. \c 23 \s Tɔgi é lo telebodai ɠɛɛ vai ʋa \p \v 1 À mina tiɠɛ woo vaza. À mina ɓɔ nu ɲɔu ʋa, wo ʋa zɛɛ zeele woo wo. \v 2 À mina ʋilɛ bɛbɛi ʋolu ga wo ʋa faa ɲɔu ɠɛ. Ni wo loligɛ ga wo zeele wooi ve, à mina lo naati polu, niiti ti mɔinɗai, wo ʋa telebodai maaʋe. \v 3 À mina lo mɔnɛ nui ʋolu ná-faawogi zu. \p \v 4 Ni wa ɠomina ga wo zili nui ná-nikɛi ɓaa ná-soovalegi toai ya, kɛni wo ʋaa la pɔ. \v 5 Nui é wo wɔinzeɠezu, wa ná-soovalegi ɠaana, toai ná-kasɔi wu, wa ma, wa inɛinɛsu ga daayei vai, wa ʋɛɛ ba, wo daayei. \p \v 6 À mina mɔnɛ nui ná-gaamai maaʋe ná-tukpɔi zu. \v 7 Kɛni wo ɓeteʋe zɛɛ ɓɔɛ wo fai ʋa. À mina sɔbalala nui ʋaa ta telebo nui. Mazɔlɔɔ gè la sɔba nui ʋɛtɛga eɠɛ telebo nui. \v 8 À mina lobɛani zo, mazɔlɔɔ lobɛaniiti ta ɗa naati gaazuɠole, niiti ti ɠaazuzeɠeai ma, ta ti telebo nuiti kpɔɛ wooiti maaʋe. \p \v 9 À mina seikɔɠɔma nui maanɔɠɔ. Wo kwɛni wa ɓɔɠɔi nii seikɔɠɔma nui a ɗa suzo, mazɔlɔɔ wo ɠɛni ga seikɔɠɔma nuiti Ezipete yooi zu. \s Tɔgiti é lo konagiti ba // ta dooɠo foloi \p \v 10 Kona dɔzita laawu, wa ani zuwui vaza wa-yooi ma, wo baalɔnɔgi zɔlɔɔ. \v 11 Kɛlɛ wa yeeɓe ba, wo zɛ ɠana nɔ, kona dɔfelasiɛi, é naa ɠɛ dooɠogi zu. Mɔnɛ nuiti ti wa-nuɓusɛiti saama, naati ti naa mi, nii ta ka, ta dɔɓɔ zuaiti ti naa mi, nii é yɛsu. Wa kɛ ɠana ga wa-leezɛn ɓelei, ta wa-wolive wuluiti. \p \v 12 Folo lɔzita laawu, wa wa-wotii ɠɛ. Kɛlɛ folo lɔfelasiɛi, wa looɠo, naa ɠa a kɛ wa-wotiɠɛ nikɛiti ta wa-zoovalegiti ti looɠo, ta wa-luɔiti ta seikɔɠɔma nuiti ti lago looɠo. \p \v 13 À naa kpein so, nii gè bogai wo ma. À mina gala kiligaa laasei bo ɲɛgɛlɛin, nu mina ta mɛni ɲɛgɛlɛin, é ʋa ɠula wo-laaʋɛ. \s Konagi zu vɛti wola saʋagɔiti \r (Ɛgezɔde 34:18-26; // Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 16:1-17) \p \v 14 Ná zeizu ɠa ɠɛ saʋa konagi zu, wo ɗa fɛtiiti kula dàaseigi lɛbi vai zu. \v 15 Ɓului nii lɛʋɛ la su, wa naama vɛtii makɛ. Folo lɔfela laawu, naama ziɛgi deveai molo ɠulasu alugi ma, wa ɓului mi, nii lɛʋɛ la su, eɠɛʋelei gè ma levei veai la wo ya, mazɔlɔɔ naama alugi ma ɠa wo ɠulani la Ezipete yooi ʋa. Nu nɔpɛ ge mina ɠula kɛlɛma gàazu ga yeaɲaka. \v 16 Wa molo mɔɔ vɛtii makɛ, wa-wotii zulɔnɔ mɔungiti, nii wa faza kpalagaʋɛ. Wa molo leʋe vɛtii makɛ kona ɠaaɓelagi zu, siɛgi zu wo ɓesu la ga wa-wotii zulɔnɔgi ɠaalɛ ba. \v 17 Ná zeizu ɠa ɠɛ saʋa konagi zu, zunuiti kpein ti ɠula kɛlɛma gàazu, nɛ̀i gè ga wo-Maliɠii Ɠɔoɠɔ GALAGI. \p \v 18 Ɓului nii lɛʋɛi su, à mina naa ɓɔ suai ʋa, wo ʋa kula ga nà-zalaɠai. À mina nà-fɛtii ma zalaɠai ma wulɔi makɛ kpidii laawu, é ʋa yɛsu sobu ʋa zeeli. \v 19 Wa ʋa ga wa-yooi ʋaalɔnɔ mɔungiti Ɠɔoɠɔ GALAGI, wa-ƓALAGI zei ʋɛlɛi wu. \p À mina boli yiʋoi ɠili ga dee ná-ɲiimiɗɛi. \s Kanaan yooi zɔlɔɔ fai // ma minazeɠegi \p \v 20 Nɔ̀un nà, nà geezuɠeelai ta leʋesu wo luɠɔ, é wo makɛ pelei zu, é wo laazeeli naama adaʋɛ, gè ná ɓɛtɛai. \v 21 À dama, wo ɓɔɠɔ zo gaazu, wo ɠolo gooi ʋɛ. À mina ziiɓɔlɔ vaa ɠɛ, tɔɔzei é la wa-lɔ koloɠologiti suvaayɛga, mazɔlɔɔ dàaseigi ɠa tɔun ba. \v 22 Kɛlɛ ni wa ɠolona gooi ʋɛ, ta ni wa naa kpein kɛɛna, nii gè bosu wo ma, nà ɠɛ ga wo zili nuiti sili nui, ta wo maayoseɠe nuiti maayoseɠe nui. \p \v 23 Nà-geezuɠeelai ɠa lo wo luɠɔ, é li ga woye Amool nuiti pɔ bɛ, ta Ɠɛte nuiti, ta Felɛze nuiti, ta Kanaan nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti, ta nà ti-ma zuwui ɠaaleʋe. \v 24 À mina nɔkɔ ta-ɠalagiti bu, wo mina ti lɛbi. À mina ʋokɔɠɔ naama nuɓusɛiti ma ti-ziɛ ʋelei zu. Kɛlɛ wa ti ɠoloɠolo, wo ta-zale ɠɔtuiti kpezeɠele. \v 25 Wa dɛ̀bi, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI wa-ƓALAGI. Nà tuya loo wa-laamianigi ma, ta wa-ɓɔɔle ɗɛi. Nà seeɓɛi ɠula wo zaama, gè maaɠooza wo ʋa. \v 26 Anzanu la ɠɛa wa-yooi zu, nii kogi a zeɠe ma, ɓaa doun zɔlɔɔtala anzanu. Nà wo-zii ma ɠonagi zuɠooza. \p \v 27 Aisa wo ʋa zeeli, nà dualuagi ʋu zooi zu nuiti su. Nà nuɓusɛiti kpein daaʋili, gè ti zeɠe pelei zu wo luɠɔ, niiti wa zeeli ti ʋɔ bɛ. Nà wo zili nuiti kpein kpɛ, ti ʋela wo ʋa. \v 28 Nà kaogiti teʋesu wo luɠɔ, ta Ɠeve nuiti kpɛ, ta Kanaan nuiti, ta Ɠɛte nuiti, ti maaɠooza wo ʋa. \v 29 Gè la ʋaazu ti ɓɛɛzu kona gila su, ti ʋa maaɠooza wo ʋa, naa ɠa a kɛ, zooi zu, ɲakai mina yɛ, dɔɓɔ zuaiti ti mina mɔin wo laalɔɠɔma. \v 30 Nà ti ɓɛɛzu vaavaa, ti maaɠooza wo ʋa, eyɛsu wo ɗa wola mɔin, wo zoo wo zooi zɔlɔɔ ga wɔnɔ. \p \v 31 Nà wa-ɠwɛpelemaʋɛti daazu, é zo Seeli Kpoloɗɛi ma, é zeeli Kpoloɗɛ Wolai ma, ta é zo teʋebai ma, é zeeli ziɛ wolai ma. Mazɔlɔɔ nà zooi ɠa nuiti dɔɔzu wo yeezu, wa ti ɓɛ luɠɔ. \v 32 À mina minazeɠe kɛ yɔɠɔzu wa tiye, ɓaa wa ta-ɠalagiti. \v 33 Ti mina zei wa-yooi zu, naa ɠa a kɛ ti mina wo lɔ kotoi zu dàalɔɠɔma, mazɔlɔɔ wa ta-ɠalagiti dɛbi, naa ɠa ɠɛ ga balii wo ʋɛ. \c 24 \s Minazeɠegi ma woolaamai \p \v 1 GALA ge ɠɛni Moize ma: «Lɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ, ɗa ɓɔɠɔi wa Aalɔn, ta Nadaɓe ta Aɓiyu, ta Izilayɛle ɠɛwola wɔlɔ ʋuulɔfela (70), wo yɛ ɠoozama, wo nɔkɔ. \v 2 Ɗa ɠila kpe nɔ ɠa ɗa maaɓuɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋa. Zɔiti ti mina maaɓuɠa ba, nuɓusɛiti ti mina yɛ é ʋolu, ti ʋa lɛ.» \v 3 Moize ʋaani, é Ɠɔoɠɔ GALAGI wooiti kpein bo nuɓusɛiti ma, ta tɔgiti kpein. Nuɓusɛiti kpein ti gooɠaaʋotegi veeni ga woo ɠila, ti ɠɛ ma: «Gá naa kpein kɛ, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI boga.» \v 4 Moize Ɠɔoɠɔ GALAGI wooiti kpein sɛʋɛni. Naa ʋolu é wuzeɠeni ga sobuzobui, é zalaɠa ɠulazuʋɛ lo gizei ɠɔɠɔaʋɛ, é kɔtu puugɔ maazu felegɔiti (12) pilɛni ga ɠizɛsui Izilayɛle ná-boloda puugɔ maazu felegɔiti (12) faa zu. \v 5 É Izilayɛle zinipoiti teʋeni, ga ti gala zalaɠaiti kula Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ta ti nikɛ zinɛiti kula ga ziilɛi zalaɠaiti. \v 6 Moize ɲamai ma lukpɛgi zeɠeni, é pu kokoiti su, é ma lukpɛgi zɔi zeɠeni, é pili zalaɠa ɠulazuʋɛ ma. \v 7 É minazeɠegi ma zɛʋɛi zeɠeni, é kala nuɓusɛiti gaazu. Ti ɠɛni ma: «Gá naa kpein kɛ, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI boga, gá ɠolo gooiti bɛ.» \v 8 Moize ɲamai zeɠeni, é faza nuɓusɛiti ma, é ɠɛ ma: «Nii ɠa é ga ɲamai nii é minazeɠegi maaɓakpasu, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI kɛa wo yɔɠɔzu, eɠɛʋelei niima ɓɔɛiti kpein ti la.» \s Moize lɛɛ vai // Sinayi gizei ma \p \v 9 Moizeni ti lɛɛni gizei ma ta Aalɔn, ta Nadaɓe, ta Aɓiyu, é ʋɛɛ Izilayɛle ɠɛwola wɔlɔ ʋuulɔfela (70) ʋa. \v 10 Ti Izilayɛle ná-GALAGI ɠaani, kɔɠɔiti bu ɠɛai eɠɛ kɔtui nii daaseigi ga safiilegi, kpiiniai eɠɛ geeɠɔlɔgi. \v 11 Ɠɔoɠɔ GALAGI la ɠɛni faa ɲɔu nɔpɛ kɛɛni ga Izilayɛle nu ɓiigiti. Ti GALA kaani, naa ʋolu ti daamii woni, ti ɓɔɔle. \p \v 12 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Lɛ pɔ̀ bɛ gizei ma, è yɛ ná. Nà kɔtu ɠokologiti feezu è ya: tɔgi ta deveiti gè ti zɛʋɛai Izilayɛle nuiti bɛ, ti ɠala fai zu.» \v 13 Moize wuzeɠeni, ta Zozuwe, nii é ga ná-botiɠɛ nui, Moize lɛɛni GALA ná-gizei ma. \v 14 É ɠɛni kɛwolaiti ma: «À gi maaɓɔun ʋɛ, eyɛsu gi ɠale ma ʋolu wo ʋɔ bɛ. Wɛlɛ, Aalɔn ta Ɠuul ta yɛsu wo ʋa ʋɛ, ni faaɠaaɠulaba a ɠɛna ta ya, toɠa bo ti ma.» \v 15 Moize lɛɛni gizei ma, tonaɓiingi ʋɛɛni gizei ma. \v 16 Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai yeini, é ʋɛɛ Sinayi gizei ma, tonaɓiingi ʋɛɛni ma folo lɔzita laawu. Foloi lɔfelasiɛi, Ɠɔoɠɔ GALAGI Moize lolini tonaɓiingi zaamaʋɛ. \v 17 Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai ɠɛʋelei ɠɛni Izilayɛle nuiti gaazu, eɠɛ abuzogi gize unmaʋɛ. \v 18 Moize lɔɔni tonaɓiingi zaama, é lɛ gizei ma. Moize kɛɛni gizei ma ga folo ʋuunaanigɔ (40) ta kpidi ʋuunaanigɔ (40). \c 25 \ms1 GALA Ná-Seɠe Ʋɛlɛ Ɲadegai // Lo Fai Ma Leveiti \mr (25:1—31:18) \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma vebɛaniiti \r (Ɛgezɔde 35:4-9) \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 2 Bo Izilayɛle nuiti ma, ti ʋa pɔ̀ ga vebɛaniiti. Wa so, é ɠula nui kpein zea, nii faanɛɛ ɠigi bɛ. \v 3 Wɛlɛ vebɛanii ʋa, nii wa so, é ɠula ti ya: zanugi, ta walii, ta kɔlu ɓɔigi, \v 4 ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, ta boli leɠai, \v 5 ta baala sinɛ ɠɔlɔiti, ti loai ga ma ɓɔigi, ta ziɛ wu zua ɠɔlɔiti, ta akasia wului, \v 6 ta fitina wulɔi, ta tufa maku nɛɛnɛgiti ti ga siɛma wulɔ ɲadegai ta ansansegi ʋɛ, \v 7 ta kɔtu zɔngɔ ɓaagi nii daaseigi ga wonikese, ta kɔtu zɔngɔ ɓaa kiligiti zalaɠa ɠula zeɠei ma vaa zu, ta ma ɠakazu zeɠei. \v 8 Ta seizu ɲadegai lo bɛ̀, nà zei ti zaama. \v 9 Wa ti kpein kɛ ga seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠazaʋi pelei, é ɠɛ ga sɔɔlai kpein kazaʋi pelei, nii gè ʋaazu dɛɛzu ga ɗe. \s Minazeɠe kesui \r (37:1-9) \p \v 10 Ta kesui ɓɛtɛ ga akasia wului. Sakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila taata, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui, ta sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 11 Ɗa zanu kitei ziɛ koozuʋɛ ta poluʋɛ, è daaɓegi ɠɛ ga zanugi, é ɠaku ma. \v 12 Ɗa zanugi ɠaawuun, è bala naanigɔiti kpɛtɛ bɛ, è ti ʋili goizu naanigɔiti ba, bala felegɔ gilazu ʋelei ta bala felegɔ zɔɔla ʋelei. \v 13 Ɗa gulu zɔkpɔiti kpɛtɛ ga akasia wului, è zanugi ziɛ ti ma. \v 14 Ɗa gulu zɔkpɔiti dɔ balaiti su, kesui ɠakamaʋɛti, ti kesui ʋa, kesui ɗa zeɠe ga tiye. \v 15 Gulu zɔkpɔiti ta yɛ kesui ná-balaiti su, ti mina ɠula ná. \v 16 Zeele woo zɛʋɛi gè feezu è ya, ɗa da kesui zu. \v 17 Ɗa kesui lakulugi ɓɛtɛ ga zanu kitei. Sakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila taata, kogi ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 18 Geezuɠeela felegɔiti ti laaseigi ga seeluɓɛin, ɗa naati kpɛtɛ ga zanu doɠai, è ti ʋilɛ kesui lakulugi laaɓe felegɔiti ga. \v 19 Ɗa seeluɓɛin gila kpɛtɛ daaɓegi ɠilazuʋɛ ɠa, seeluɓɛin gila daaɓegi zɔɔla ʋelei ɠa. Ɗa seeluɓɛin felegɔiti ta kesui lakulugi ɓɛtɛ ga ani ɠila nɔ. \v 20 Seeluɓɛinti ta ti-ɠoʋegiti suvie maazuʋɛ, ti kesui lakulugi maalɔɔɠu ga ti-ɠoʋegiti, ta ɠaaʋote ɓɔɠɔ ma. Seeluɓɛinti ta ɠaaʋote kesui lakulugi ma. \v 21 Zeele woo zɛʋɛi gè feezu è ya, ɗa da kesui zu. Ɗa kesui laaɠulu. \v 22 Miná ɠa nà ɠɛ ɠulazu ná kɛlɛma è ʋɛ, zeele woo ɠesui lakulugi maazuʋɛ seeluɓɛin felegɔiti zɔɠɔzuʋɛ. Ná ɠa gè ʋaazu ɓɔɛzu ná è ʋɔ, é lo nà-deveiti kpein ba, Izilayɛle nuiti faa zu. \s Ɓului nii feai GALA bɛ, // naa ma laɓalii \r (37:10-16) \p \v 23 Ɗa taɓalii ɓɛtɛ ga akasia wului. Sakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 24 Ɗa zanu kitei ziɛ ma, è daaɓegi ɓɛtɛ ga zanugi, é ɠaku ma. \v 25 Ɗa kakamaʋɛti kpɛtɛ ga nu yeaʋɛ liegɔi ɠɛɠala, è naa laaɓegi ɓalaa kpɛtɛ ga zanugi, é ɠaku ma. \v 26 Ɗa zanu bala naanigɔiti to goizu naanigɔiti ba, ti ɠɛ kɔɠɔ naanigɔiti tetegi. \v 27 Balaiti ta ɠɛ kakamaʋɛti ba, gulu zɔkpɔiti ta lɔ ti zu, taɓalii zeɠe vai zu. \v 28 Ɗa gulu zɔkpɔiti kpɛtɛ ga akasia wului, è zanugi ziɛ ti ma, ti ɠɛ ga taɓalii zeɠe aniiti. \v 29 Ɗa diɠiiti kpɛtɛ, ta tazaiti, puya zalaɠai vaa zu, naa ʋɛɛ ziawɔiti ta kokoiti ba. Ɗa ti ɠɛ ga zanu kitei. \v 30 Ɗa ɓuluiti da taɓalii ɠa, niiti ti veai bɛ̀, ti ɠɛ ná gàazu yeenɔpɛ. \s Fitina zeizuʋɛ \r (Ɛgezɔde 37:17-24) \p \v 31 Ɗa fitina zei anii ɓɛtɛ ga zanu kitei doɠaai. Ti pɛ ti ɠɛ ga ani ɠila: kɔɠɔi, ta ma wului, ta ma ɓekegiti, ta maaɠili zɔɔlaiti ti ɠulaai ga gulu ʋuai. \v 32 Fitina zei anii ma ɓeke dɔzitaiti ta ɠula kakamaʋɛti, ma ɓeke saʋagɔ ɠa ɠɛɛzu kakamaʋɛ gilazuʋɛ, ta ma ɓeke saʋagɔ ɠɛ kakamaʋɛ zɔɔla ʋelei. \v 33 Maaɠili zɔɔlai ɠa ɠɛ saʋa ma ɓeke dɔzitai ɠilagilagi pɛ ba, ti ɠulaai ga amandegi ma ʋuai. \v 34 Maaɠili zɔɔla naanigɔ ɠa ɠɛ fitina zei anii ma wului ʋa, ti ɠulaai ga amandegi ma ʋuai. \v 35 Maaɠili zɔɔlai gila ka ɠɛ ma ɓeke felefelegiti todazuʋɛ. \v 36 Fitina zei anii ɠa ɠɛ ga zanu kitei doɠaai. Baalobazuʋɛti pɛ ti ɠɛ ga ani ɠila: ma wului, ta ma ɓekegiti, ta maaɠili zɔɔlaiti. \v 37 Ɗa ná-fitina lɔfelaiti kpɛtɛ, ti zeizu maazuʋɛ, nii a kɛ é ɗa wozaɠala gaazu. \v 38 Ná-salaʋa zo sɔɔlaiti ta ná-salaʋa zeɠe aniɲakaiti, ta ɠɛ ga zanu kitei. \v 39 Ɗa kilo ʋuusaʋagɔ (30) zeɠe zanu kitei zu, è kpɛtɛ ga fitina zei anii ta ma zɔɔlaiti kpein. \v 40 Dama, è kɛ ga naama ɠazaʋigi nɔ, nii é lɛɛni ga ɗe gizei ma. \c 26 \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma landaiti // ta ma ʋɛɛmazeɠeiti \r (Ɛgezɔde 36:8-19) \p \v 1 Ɗa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓɛtɛ ga tanda puugɔ, ga geze ʋagɔi kpaliai, ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi. Ɗa suʋu ga seeluɓɛinti baaɠulabai. \v 2 Tanda ɠilagi zakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ puugɔ maazu naanigɔ (14), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ. Kɔɠɔgi ɠa ɠɛ ga ani ɠila nɔ tandaiti kpein faa zu. \v 3 Tanda lɔɔlugɔiti ta zei ɓɔɠɔ la, zɔ lɔɔlugɔiti ɓalaa ta zei ɓɔɠɔ la. \v 4 Ɗa galu ɓiiniiti giliɠili tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ. Ɗa kɛ ɠana nɔ ga tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ. \v 5 Ɗa galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠili tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ ʋa, è galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠili tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ ʋa. Naama ɠaluiti ta zoloo ɓɔɠɔ ma ga felefele. \v 6 Ɗa zanu kala puulɔɔlugɔ (50) ɓɛtɛ, è tandai ma ɓɔsuiti giliɠili ɓɔɠɔ ʋa ga tiye. Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠa ɠɛ ga ani ɠila kpe nɔ. \p \v 7 Ɗa boli leɠa landa puugɔ maazu ɠila (11) kpɛtɛ, ti ʋɛɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠɔma. \v 8 Tanda ɠilagi zakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ puugɔ maazu lɔɔlugɔ (15), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ. Kɔɠɔgi ɠa ɠɛ ga ani ɠila nɔ tanda puugɔ maazu ɠilagiti (11) bɛ. \v 9 Ɗa tanda lɔɔlugɔiti giliɠili ɓɔɠɔ ʋa, ta è zɔ lɔzitaiti giliɠili ɓɔɠɔ ʋa. Ɗa tandai lɔzitasiɛi ʋɛɛ su fele seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ. \v 10 Ɗa galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠili tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ, ɗa galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɓalaa giliɠili tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ. \v 11 Ɗa kɔlu ɓɔi kala puulɔɔlugɔ (50) ɓɛtɛ, è kalagiti dɔ galuiti unsu. Ɗa tanda ma ɓɔsuiti sei ɓɔɠɔ la ɠana, ti ɠɛ ga ani ɠila nɔ. \v 12 Seɠe ʋɛlɛi ma landaiti ta ʋaazu ʋooʋazu ma ga ta tukpɛ, naa ɠa yei, é ʋu ga seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋoluʋelei. \v 13 Mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui é yɛsu kakamaʋɛ gilazu ʋelei, ta mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui é yɛsu zɔɔla ʋelei, niiti ti yɛsu ʋolu seɠe ʋɛlɛi zakpai ma, naati ka ti yeizu seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakama felegɔiti, ti ʋɛɛ ma. \v 14 Ɗa baala sinɛ ɠɔlɔiti kpɛtɛ ga pɛɛmazeɠei, toai ga ma ɓɔigi, seɠe ʋɛlɛi vaa zu, è ziɛ wu zua ɠɔlɔiti ma ʋɛɛmazeɠei ʋɛɛ maazu. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo guluiti \r (Ɛgezɔde 36:20-38) \p \v 15 Ɗa seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti kpɛtɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ ga akasia wuluiti. \v 16 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gului zɔligɔi ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ lɔɔlugɔ, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 17 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gului ɠilagilagi pɛ kpadɔzuʋɛ ɠaa ɠa zoɓa ma wulu felegɔi ʋa. Zekana ɗa kɛ la seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo guluiti kpein bɛ. \v 18 Ɗa seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔ (20) ɓɛtɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ, ti ɠɛɛzu nu yeezazu ʋelei. \v 19 Ɗa dabu ʋuunaanigɔiti (40) kpɛtɛ ga walii, ti ʋa la seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔiti (20) gilagilagi wu, kpadɔzu felegɔiti bɛ. \v 20 Ɗa seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔ (20) ɓɛtɛ ɓalaa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ, nu ɠɔʋɛzu ʋelei. \v 21 Ɗa dabu ʋuunaanigɔiti (40) kpɛtɛ ɓalaa ga walii, ti ʋa la seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔiti (20) gilagilagi wu, kpadɔzu felegɔiti bɛ. \v 22 Ɗa seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu lɔzita ɓɛtɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ, folo liizu ʋelei. \v 23 Ɗa seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu felegɔ ɓɛtɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma zoko felegɔiti bɛ, ti kpogaʋɛ. \v 24 Ta ɠili seɠe ʋɛlɛi zuzo gului zɔiti ba, é zo buuʋɛ, é zeeli bala mɔungi ma ungaʋɛ. Ʋele ɠana a ɠɛ la ga ti felegɔ, ti ʋilɛgai soko felegɔiti su. \v 25 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu lɔsaʋa ɠa naazu, é ɠɛɛzu seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ, é ʋɛɛ ta-labu puugɔ maazu lɔzitaiti (16) ba, ti ɓɛtɛai ga walii, seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ɠila dabu felegɔ. \p \v 26 Ɗa gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ ɓɛtɛ seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti bɛ ga akasia wului, ti ɓesa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakamaʋɛ ɠilagi, \v 27 ta gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakamaʋɛ zɔɔla ʋelei zuzo guluiti bɛ, ta gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ zuzo guluiti bɛ, folo liizu ʋelei. \v 28 Zaamazu wulu zɔkpɔi ɠa seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti maaleʋe, é zo kwɛgi ma, é li zɔɔla ʋelei. \v 29 Ɗa zanugi ziɛ seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti ma. Ɗa ta-ʋalaiti kpɛtɛ ga zanugi, ga gulu zɔkpɔiti ti lɔ ti zu. Ɗa zanugi ziɛ naama wulu zɔkpɔiti ma. \v 30 Ɗa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo, eɠɛʋelei ma ɠazaʋigi lɛɛni la ga ɗe gizei ma. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma ɠwɛpele seɠezuɠoozagi \p \v 31 Ɗa kwɛpele seɠezuɠoozagi ɓɛtɛ ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ɗa suʋu ga seeluɓɛinti baaɠulabai. \v 32 Toɠa zɛlɛ ga zanu kalagiti ti tɔkpala naanigɔiti ba, ti ɓɛtɛai ga akasia wului, zanugi ziaai ti ma, ti ɓadɔai dabu naanigɔiti ma, niiti ti ɓɛtɛai ga walii. \v 33 Ɗa kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛ kalagiti buuʋɛ. Kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠoozu ʋelei, miná ɠa ɗa zeele woo ɠesui lɛ ná. Kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠa ɠɛ wo ʋɛ ga ada ɲadegai ta ada ɲadega wolai ti yeeɠaaɠwɛɛzuʋɛ. \v 34 Ɗa zeele woo ɠesui laaɠulu, ada ɲadega wolai ʋɔ bɛ. \v 35 Ɗa taɓalii ʋilɛ kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠakalaʋɛ, seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, lɛkpɛmaʋɛ nu ɠɔʋɛzuʋɛ. Fitina zei anii ɠɛ taɓalii letemaʋɛ, lɛkpɛmaʋɛ nu yeezazuʋɛ. \p \v 36 Ɗa kwɛpele seɠezuɠoozagi taɠili kpɛtɛ seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, é ɠɛ ga seɠe zuʋuai. \v 37 Toɠa zɛlɛ ga zanu kalagiti ti tɔkpala lɔɔlugɔiti ba, ti ɓɛtɛai ga akasia wului, zanugi ziaai ti ma. Ɗa kɔlu ɓɔigi ɠaawuun, é ɠɛ ti ʋɛ ga ta-labu lɔɔlugɔiti. \c 27 \s Zalaɠa ɠulazuʋɛ \r (Ɛgezɔde 38:1-7) \p \v 1 Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ ɓɛtɛ ga akasia wului. Sakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5). Zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠa ɠɛ ga seki naanigi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila ta tukpɛ (1,5). \v 2 Ɗa minɛiti kpɛtɛ goizu naanigɔiti ba, ma minɛiti ta ɓɔ ba, ti ɠɛ ga ani ɠila nɔ. Ɗa kɔlu ɓɔigi ziɛ ti ma. \v 3 Ɗa aniɲakaiti kpɛtɛ zuʋui zo fai zu, ta pɛluiti, ta ɲama vaza aniɲakaiti, ta sua zɔɔ mitɛ wolaiti, ta abu zeɠe aniiti. Ɗa sɔɔlai naati kpein kpɛtɛ ga kɔlu ɓɔigi. \v 4 Ɗa kɔlu vɛlɛai ɓɛtɛ ga kɔlu ɓɔigi zalaɠa ɠulazuʋɛ. Ɗa kɔlu ɓɔi balaiti to kɔlu vɛlɛai ʋa, goizu naanigɔiti su. \v 5 Ɗa pilɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ lakɔlɔgaʋɛ wu, é zo buuʋɛ, eyɛsu é zeeli zalaɠa ɠulazuʋɛ zɔligɔi zaamaʋɛ. \v 6 Ɗa gulu zɔkpɔiti kpɛtɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋɛ, ga akasia wului, è kɔlu ɓɔigi ziɛ ti ma. \v 7 Gulu zɔkpɔiti ta lɔ balaiti su. Gulu zɔkpɔi naati ta ɠɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠakama felegɔiti, siɛgi zu a ɠɛna ʋa zeɠezu la. \v 8 Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ ɓɛtɛ ga gulu zɛʋɛiti, zeɠei ɠɛ koozu. Toɠa ɠɛ eɠɛʋelei é lɛɛni la ga ɗe gizei ma. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma ɠoizuʋɛ \r (Ɛgezɔde 38:9-20) \p \v 9 Ɗa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma ɠoizuʋɛ ɓɛtɛ. Lɛkpɛmaʋɛ nu yeezazuʋɛ, maazasa ga seɠei é ga geze ʋagɔi kpaliai. Sasai zakpai ɠɛ ga mɛtɛlɛ ʋuulɔɔlugɔ (50) naama ɠakama mɔungi. \v 10 Tɔkpala ʋuufelegɔiti (20) ta lɔ dabu ʋuufelegɔiti (20) ga, ti ɓɛtɛai ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti ta ɠɛ ga walii. \v 11 Lɛkpɛmaʋɛ nu ɠɔʋɛzuʋɛ, sasai zakpai ɠa ɠɛ miná ɓalaa ga mɛtɛlɛ ʋuulɔɔlugɔ (50), naa ɠɛ ga seɠei, ta tɔkpala ʋuufelegɔiti (20), ta ta-labu ʋuufelegɔiti (20), ti ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti ta ɠɛ ga walii. \v 12 Folo liizu ʋelei, sasai ɠogi ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ʋuufelegɔ maazu lɔɔlugɔ (25), naa ɠɛ ga seɠei, ta ta-lɔkpala puugɔ ta ta-labu puugɔiti. \v 13 Folo ɠulazu ʋelei, sasai ɠogi ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ʋuufelegɔ maazu lɔɔlugɔ (25). \v 14 Nu lɛɛzuʋɛ ɠobaʋɛ ɠilazuʋɛ, sasai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ lɔfela ta tukpɛ (7,5), naa ɠɛ ga seɠei, ta tɔkpala saʋagɔ, ta ta-labu saʋagɔiti. \v 15 Nu lɛɛzuʋɛ ɠobaʋɛ zɔɔla ʋelei, sasai ɠa ɠɛ miná ga mɛtɛlɛ lɔfela ta tukpɛ (7,5), naa ɠɛ ga seɠei, ta tɔkpala saʋagɔ, ta ta-labu saʋagɔiti. \v 16 Sasai laaʋɛ vaa zu, kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ puugɔ, é ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, suʋuai, ta tɔkpala naanigɔ, ta ta-labu naanigɔiti. \v 17 Sasai ma lɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti kpein ta ɠɛ ga walii. Ta-labuiti kpein ta ɠɛ ga kɔlu ɓɔigi. \v 18 Sasai zakpai ɠa ɠɛ ga mɛtɛlɛ ʋuulɔɔlugɔ (50), kogi ɠɛ ga puufelegɔ maazu lɔɔlugɔ (25), sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5). Seɠeiti ta ɠɛ ga geze ʋagɔi kpaliai, ta dabuiti ta ɠɛ ga kɔlu ɓɔigi. \v 19 Sɔɔlai kpein deveai seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma wotii vaa ma, ta suzo kɔluiti kpein, ta sasai zuzo kɔluiti kpein ta ɠɛ ga kɔlu ɓɔigi. \s Deveiti // é lo seizu ɲadegai ná-fitinaiti ba \r (Levi Nuiti 24:1-4) \p \v 20 Ɗa devei ve Izilayɛle nuiti zea, ga ti ʋa è ʋɔ ga wolive wulɔ ʋagɔi, kpɛtɛai fitinai vaa zu, naa ɠa a kɛ wo yeeyɛ fitinaiti ba, yeenɔpɛ ti mina za. \v 21 GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠakalaʋɛ, nii é zeele woo ɠesui ɠakalaʋɛ. Miná ɠa Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta sei ná, fitinaiti ti zo, é zo kpɔkɔi ma, eyɛsu geelaalao, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. Toɠa ga ɠɔoɠɔ tɔgi Izilayɛle nuiti ti-mavofodaiti kpein bɛ, ti maanɛai, ti so. \c 28 \s Zalaɠa ɠula zeɠeiti \r (Ɛgezɔde 39:1-7) \p \v 1 Ɗa è-liɛ Aalɔn maaɓuɠa ɓɔɠɔ ʋa, ta ná-doun zunuiti, ti zeɠe Izilayɛle nuiti saama, ga è ti ve bɛ̀, nà-boti vai zu, é ga zalaɠa ɠula vai, Aalɔn ta ná-doun zunuiti, Nadaɓe ta Aɓiyu, ta Eleazaal ta Itamaal. \v 2 Ɗa zalaɠa ɠula zeɠeiti kpɛtɛ è-liɛ Aalɔn ʋɛ, ti ɠɛ ga tosuʋɛ ta ná-lɛbiyai ma ʋoogi. \v 3 Ɗa ɓɔɛ naati kpein pɔ, ti ga ɲɛɛliɠi nuiti, niiti gè ti laavegai ga ɠima yɛnvui, ta Aalɔn ná-seɠeiti kpɛtɛ, naa ɠa a kɛ é ve bɛ̀, é nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. \v 4 Wɛlɛ seɠeiti ba, ta ti ɓɛtɛ: kakazu zeɠe ɠila, zalaɠa ɠula zeɠe ɠila, tookɔba wola ɠila, seɠewuzeɠe ɠila nii suʋuai, bɔɔlɔ gila, ta saamaɠili gila. Ta zalaɠa ɠula zeɠe ɲadegaiti kpɛtɛ è-liɛ Aalɔn ta ná-doun zunuiti bɛ, naa ɠa a kɛ ti nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. \v 5 Ta zanugi zeɠe ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. \s Zalaɠa ɠula zeɠei \p \v 6 Ta zalaɠa ɠula zeɠei ɓɛtɛ ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ta suʋu ga zanu galui. \v 7 Ta kpakiga zeɠe felegɔiti kpɛtɛ, ti zei zalaɠa ɠula zeɠei ɠaaɓelasu felegɔiti da. \v 8 Zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi ɠa ɓɛtɛ ga ma zii nɔ. Toɠa ɠɛ ga zanugi, ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ta ɠɛ ga ani ɠila ta zalaɠa ɠula zeɠei. \p \v 9 Kɔtu zɔngɔ ɓaagi nii daaseigi ga wonikese, ɗa naa felegɔ zeɠe, è Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigiti sɛʋɛ ti ma, \v 10 ti-laasei dɔzita ɠa zɛʋɛ kɔtu ɠilagi ma, zɔɔma laasei dɔzitaiti ti ɠɛ kɔtui velesiɛi ma, eɠɛʋelei ti zɔlɔɔ pelei la. \v 11 Ɗa Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigiti sɛʋɛ kɔtu felegɔiti ma, eɠɛʋelei nu a ɗa kɔtui zaɠa la, eɠɛ zeeʋozɛba aniiti. Ɗa ti ɓata ti-lɔɔzuʋɛti ba, ti ga zanugi. \v 12 Ɗa ti ɠili zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠeiti ba, ti ɠɛ ga Izilayɛle ná-doun zunuiti ta-ɠizɛsui, nii Aalɔn seɠezu ɓaki felegɔiti ga, ga ti-laaseigi Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. \v 13 Ɗa dɔɔzuʋɛti felegɔ ɓɛtɛ ga zanugi. \v 14 Ɗa zanu galu felegɔiti fɛlɛ, è ti lo dɔɔzuʋɛti ba. \s Kakazu zeɠei \r (Ɛgezɔde 39:8-21) \p \v 15 Ɗa kakazu zeɠei ɓɛtɛ, nii deveiti ti zeɠezu la, ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ɗa suʋu ga zanu galui, ga zalaɠa ɠula zeɠei ɠɛʋelei. \v 16 Kakazu zeɠei ɠa ʋɛɛ su fele, é ɠɛ ga seki naanigi. Sakpai ɠɛ ga zeelo gila, kogi ɠɛ ga zeelo gila. \v 17 Ɗa kɔtu zɔngɔ ɓaagiti ɲɛkpɛ ba, ma ɲɛkpɛ naanigɔi zu: ma ɲɛkpɛ mɔungi zu, saaledowane gila, topaze gila, ta emelɔde gila, \v 18 ma ɲɛkpɛi velesiɛi zu, gelenate gila, safiil gila, ta diama ɠila, \v 19 ma ɲɛkpɛi zaʋasiɛi zu, wɔpale gila, agate gila, ta ametisete gila, \v 20 ma ɲɛkpɛi naanisiɛi zu, kelizolite gila, wonikese gila, ta zasepe gila. Naama ɠɔtu zɔngɔ ɓaagiti ta ɓata ti-lɔɔzuʋɛti ba, ti ga zanugi. \v 21 Ɗa Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigiti sɛʋɛ kɔtu puugɔ maazu felegɔiti (12) ma, eɠɛʋelei nu a ɗa kɔtui zaɠa la, eɠɛ zeeʋozɛba aniiti. Boloda puugɔ maazu felegɔiti (12) daaseigiti ta ɠɛ ti ma, kɔtu ɠila, gila daasei, kɔtu ɠila, gila daasei. \v 22 Ɗa zanu galuiti to kakazu zeɠei ʋa, ti vɛlɛai ga zanu kitei. \v 23 Ɗa zanu balaɠae felegɔiti kpɛtɛ, è ti lo kakazu zeɠei woizu felegɔiti ba. \v 24 Ɗa zanu galu felegɔiti to balaɠae felegɔiti ba, kakazu zeɠei woizu felegɔiti. \v 25 Ɗa zanu galu felegɔiti sokpaiti to dɔɔzuʋɛti felegɔ ʋa, niiti ti ɠiliai zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠe felegɔiti ba, nii a kɛ kakazu zeɠei yɛ ʋelelaʋɛ. \v 26 Ɗa zanu balaɠae felegɔ ɓɛtɛ mɔnɔ, è ti lo kakazu zeɠei woizu felegɔi zɔiti ba, koozu ʋelei, ná ʋɛɛzu zalaɠa ɠula zeɠei ma. \v 27 Ɗa zanu balaɠae felegɔ ɠiligaa ɓɛtɛ, è ti lo zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠe felegɔiti ba, buuʋɛ, ʋelela ʋelei, ti-lodazuʋɛ ɠobaʋɛ, zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi maazu. \v 28 Kakazu zeɠei ná-balaɠaegiti ta ɠili zalaɠa ɠula zeɠei ná-balaɠaegiti ba, ga galu ɓiinii, naa ɠa a kɛ, kakazu zeɠei ɠɛ zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi maazu, ti yeeɠaa mina ɠwɛ ta zalaɠa ɠula zeɠei. \p \v 29 Siɛgi zu Aalɔn lɛɛzu la ada ɲadegai, Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigi ɠa ɠɛ ziilaʋɛ, sɛʋɛai kakazu zeɠei ma, nii deveiti ti zeɠezu la, ga é ma ɠizɛsui makɛ yeenɔpɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. \v 30 Anii niiti ti-laaseigi ga wuulimegi ta tumimegi, naati pu kakazu zeɠei zu, nii deveiti ti zeɠezu la, ti ɠɛɛzu Aalɔn yiilaʋɛ, siɛgi zu é lɛɛzu la Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. Ʋele ɠana Aalɔn a pɛɛ la yiilaʋɛ yeenɔpɛ, nii a kɛ é ɠɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI yiima vai ɠwɛɛ, é lo Izilayɛle nuiti ba. \s Zalaɠa ɠula zeɠei zɔiti \r (Ɛgezɔde 39:22-31) \p \v 31 Ɗa zalaɠa ɠula zeɠei ma lookɔba wolai ɠɛ ga geze ɓiinii, \v 32 ɗa kɔteʋe zaamazuʋɛ, nɔungi ɗa lɔ ná, è daaɠale é ɠaku ma ga seɠe vɛlɛai taɠili, naa ɠa a kɛ é mina ʋali ga. \v 33 Gului nii daa ga gelenadegi, ɗa naama waai maaniinigi ɠili daamaʋɛ, é ɠaku ma ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, zanu tala koiti ti ɠɛ ti yɔɠɔzuʋɛti, \v 34 zanu tala ko ɠila, gelenade gila, zanu tala ko ɠila, gelenade gila, naa ɠaku tookɔba wolai laamaʋɛ ma. \v 35 Aalɔn ɠa ɓɔɠɔ maaɠili la, é ɗa botii ɠɛ, tala koiti gooi ɠa ɠɛ mɛnisu, siɛgi zu é lɛɛzu la ada ɲadegai, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, ta siɛgi zu é ɠulazu la ná, é la zaa názu. \p \v 36 Ɗa zanu kitei ma zɛʋɛ goi ɓɛtɛ, è sɛʋɛi ɠɛ ma ga: «Feai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ». Sɛʋɛai eɠɛʋelei nu a ɗa zeeʋozɛba anii maazaɠa la. \v 37 Ɗa gili bɔɔlɔgi ʋa ga galu ɓiinii, kakala ʋelei. \v 38 Toɠa ɠɛ Aalɔn loʋalaʋɛ yeenɔpɛ, siɛgi zu é losu la gàazu, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. Naa maaʋele ma, nà yeezei Izilayɛle nuiti ta-vebɛani ɲadegaiti bu, anɛɛ ni ta faaɠaazagiti kɛɛzu, ta ɠɛna ti vea zèa. \p \v 39 Seɠewuzeɠei ta bɔɔlɔgi ɓɛtɛ ga geze ʋagɔi, è saamaɠiligi ɓɛtɛ, è suʋu. \p \v 40 Ɗa seɠewuzeɠeiti kpɛtɛ Aalɔn ná-doun zunuiti bɛ, è saamaɠiligiti kpɛtɛ ti ʋɛ, è bɔɔlɔgiti kpɛtɛ ti ʋɛ, ti ɠɛ ga ti-losuʋɛ ta ta-lɛbiyai ma ʋoogi. \v 41 Ɗa è-liɛ Aalɔn ta ná-doun zunuiti maaɠili la. Ɗa gulɔi ziɛ ti ma, è ti ve bɛ̀, è ti ɲade, naa ɠa a kɛ ti nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. \v 42 Ɗa ʋɛlɛ kpuɠagi ɓɛtɛ ti ʋɛ ga gezei, é ti maaɲakaiti dɔɔɠu, toɠa zo ti-zaamaʋɛ, é yei ti-ɓalaiti ma. \v 43 Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta ti lɛ ɓɔɠɔ ma, siɛgi zu ti lɛɛzu la GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, ɓaa siɛgi zu ti maaɓuɠazu la zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋa, ti ʋa botii ɠɛ ada ɲadegai, naazu ti la ɠɛa ga sɔba nua ɲɛgɛlɛin, ta ti la zaa. Naa ɠa ɠɛ ga ɠɔoɠɔ tɔgi Aalɔn ʋɛ ta mavofodaiti kpein bɛ. \c 29 \s Zalaɠa ɠula nuiti fee vai // GALA bɛ \r (Levi nuiti 8:1-36) \p \v 1 Wɛlɛ, nii ɗa kɛ, Aalɔn ta ná-dointi fee vai zu bɛ̀, naa ɠa a kɛ ti nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. Nikɛ zinɛ ɓokpa gila seɠe, ta baala sinɛ felegɔ, nɛɛʋuzu mina ɠɛ ti ʋa, \v 2 ta ɓului nii lɛʋɛ la su, ta ɓulu ʋɛlɛʋɛlɛgiti lɛʋɛ la su, gaayɔgai ga gulɔi, ta ɓulu lɛɛvɛiti, lɛʋɛ la su, gulɔi ʋuai ma, è ti ɓɛtɛ ga ɓulu vukɔ ʋagɔi. \v 3 Ɗa ti ʋu kpɔlɔ gila su, è ʋa ga tiye kpɔlɔgi naa zu, è ti lɛ, ɗa ɠɛna nikɛ zinɛi ta baala sinɛ felegɔiti kulaa ga zalaɠai. \v 4 Ɗa li ga Aalɔn ta ná-doun zunuiti GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, è ti maagba ga ziɛi. \v 5 Ɗa seɠeiti seɠe, è Aalɔn maaɠili ga seɠewuzeɠei, ta tookɔba wolai, ta zalaɠa ɠula zeɠei, ta kakazu zeɠei, è saamaɠili ga zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi. \v 6 Ɗa bɔɔlɔgi lɔ nɔungi ʋa, è zanu sɛʋɛ goi ɠili kakalaʋɛ, nii é ga fee vai ma ʋoogi GALA bɛ. \v 7 È siɛma wulɔ ɲadegai zeɠe, è ta ʋu nɔungi zu, è ta ziɛ ma. \v 8 Ɗa ʋa ga ná-doun zunuiti, è ti maaɠili ga seɠewuzeɠeiti. \v 9 Ɗa ti zaamaɠili ga saamaɠiligiti, è bɔɔlɔgiti dɔ tɔungiti ba. Ta nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ, tɔgi ɠana eyɛsu ɠɔ. Ɗa Aalɔn ta ná-doun zunuiti fe bɛ̀. \p \v 10 Ɗa ʋa ga nikɛ zinɛ ɓokpagi GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ɠakalaʋɛ, Aalɔn ta ná-doun zunuiti ti-yeeiti pɛɛ nikɛ zinɛi unmaʋɛ. \v 11 Ɗa nikɛ zinɛi ɠɔdaaleʋe Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ. \v 12 Ɗa nikɛ zinɛi ma ɲamai zeɠe, è ta ziɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ ma minɛiti ma ga è-yeeɓeɠai. Ɗa ɲamai mɔtai ʋu ya zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠɔɠɔaʋɛ. \v 13 Ɗa ma wulɔi kpein seɠe, nii felevelegai koozu zɔɔlaiti ma, ta ma mɔɔin ʋasuʋɛ, ta ma lɔɠɔ felegɔiti ma, ta gulɔi é ti maaʋɛ ɲɛgɛlɛin, ɗa naa ɠala zalaɠa ɠulazuʋɛ. \v 14 Kɛlɛ ɗa nikɛ zinɛi mɔtai ɠala wo-ʋuuzuʋɛ ʋoluʋɛ: ma zuai, ta ma ɠɔlɔi, naa ʋɛɛ ma ɓooiti ba. Toɠa ga koto gba zalaɠai. \p \v 15 Ɗa baala sinɛi taɠila seɠe, Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta yeeiti pɛɛ baala sinɛi unmaʋɛ. \v 16 Ɗa baala sinɛi ɠɔdaaleʋe, è ma ɲamai zeɠe, è pili zalaɠa ɠulazuʋɛ ma, é ɠaku ma kpoloo. \v 17 Ɗa baala sinɛi leʋeleʋe, è kpulukpulu, è koozu zɔɔlaiti ta kɔɠɔiti gba, è ti la kpulukpulugai ta ma ungi ma. \v 18 Ɗa baala sinɛi pɛ gala zalaɠa ɠulazuʋɛ. Toɠa ga gala zalaɠai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, zalaɠai ʋe, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \p \v 19 Ɗa zɔɔma ʋaala sinɛi zeɠe. Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta yeeiti pɛɛ baala sinɛi unmaʋɛ. \v 20 Ɗa baala sinɛi ɠɔdaaleʋe, è ma ɲamai ta zeɠe, è siɛ Aalɔn yeezazu ʋele woi yɔkpɔgi ma, ta ná-doun zunuiti zeezazu ʋele woi yɔkpɔgiti ma, ta ti-yeezazu yeezinɛkpotogiti ma, ta ti-yeezazu ɠɔɠɔzinɛkpotogiti ma. Ɗa ɲamai mɔtai ʋili zalaɠa ɠulazuʋɛ ma, é ɠaku ma kpoloo. \v 21 Ɗa ɲamai ta zeɠe, nii a ɠɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ, ta siɛma wulɔ ɲadegai ta, è ti vaza Aalɔn ta ná-seɠeiti ma, naa ʋɛɛ ná-doun zunuiti ta ta-zeɠeiti ba. Pele ɠana ɗa Aalɔnni fe la bɛ̀, ta ná-seɠeiti, naa ʋɛɛ ná-doun zunuiti ta ta-zeɠeiti ba. \p \v 22 Ɗa baala sinɛi ma wulɔi zeɠe, ta ma wɔɔngi, ta ma wulɔi felevelegai koozu zɔɔlaiti ma, ta ma mɔɔin ʋasuʋɛ, ta ma lɔɠɔ felegɔiti, ta ma wulɔi felevelegai ti ma, ta zeezazu ɓalai, mazɔlɔɔ toɠa ga ti zei vai ma ʋaala sinɛi. \v 23 Ɓului lɛʋɛ la su, naama ɓɔlɔgi, nii seiɗai Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠakala, ɗa ɓulu ɠila seɠe naama ɓɔlɔgi zu, ta ɓulu ʋɛlɛʋɛlɛ gila gulɔi ba, ta ɓulu lɛɛvɛ ɠila. \v 24 Ɗa ti kpein pu Aalɔn ta ná-doun zunuiti zeezu, ti ti latɛɠɛ vai ma ʋoogi ɠɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. \v 25 Naa ʋoluma, ɗa ti ɠula niina ti ya, è ti ɠala zalaɠa ɠulazuʋɛ, gala zalaɠai maazu. Toɠa ga zalaɠai, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \p \v 26 Ɗa Aalɔn zei vai ma ʋaala sinɛi ma ɠekegi zeɠe, è datɛɠɛ vai ma ʋoogi ɠɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. Naa ɠa ɠɛ ga ɗɔnɔi. \v 27 Ɗa ti zei vai ma ʋaala sinɛi ma ɠekegi zeɠe ba ta ma ɓalai, niiti ti ɠula ga datɛɠɛ vai ma ʋoogi, ti zeɠe ba Aalɔn ʋɛ ta ná-doun zunuiti. \v 28 Ta ɠɛ ga Aalɔn ta ná-doun zunuiti tɔnɔ, naa ɠa ɠɛ ga ɠɔoɠɔ tɔgi, nii Izilayɛle nuiti ta so, mazɔlɔɔ vebɛanii ɠana seɠeai ba Izilayɛle nuiti ta-yiilɛi zalaɠaiti su. Naa ɠa ɠɛ ga Ɠɔoɠɔ GALAGI nɔnɔ. \p \v 29 Aalɔn a zaana, ná-zalaɠa ɠula zeɠeiti ta ɠɛ ga ná-doun zunuiti tɔnɔ, ta ti loo ɠɔba, siɛgi zu ti gulɔ ɲadegai ziɛzu la ti ma, ti zei vai zu. \v 30 Ná-doun zunuiti su, nii a ɠɛ potogi zu, zalaɠa ɠula vai zu, naa ɠa too ɠɔba folo lɔfela laawu, siɛgi zu é ɠɛɛzu lɛɛzu la GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, ga é botii ɠɛ ada ɲadegai. \p \v 31 Ɗa ti zei vai ma ʋaala sinɛi zeɠe, è ma zuai ɠili ada ɲadegai ta. \v 32 Baala sinɛi ma zuai ta ɓului a ɠɛ kpɔlɔgi zu, Aalɔn ta ná-doun zunuiti ti mi, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ. \v 33 Nii kɛai ga koto gba anii, ta naa mi ɠana, naa ɠa a kɛ ti ve bɛ̀, ta ti ti zei. Nu ɠili nɔpɛ ge la ta mia, mazɔlɔɔ ti ɲadegɛ. \v 34 Ni ti zei vai ma zalaɠa zuai ɓaa ma ɓului ta ɠa yɛna ná eyɛsu sobui, nu la mɔ mia ɲɛgɛlɛin, mazɔlɔɔ ti ɲadegɛ. Nii é yɛsu, ɗa naa ɠala. \p \v 35 Ɗa ziɛ ga deveiti kpein, gè ti vea è ya Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta-vaa zu. Ɗa folo lɔfela ɠɛ ti zei vai zu. \v 36 Folo-o-folo, ɗa nikɛ zinɛ ɠila kula ga zalaɠai koto gba vai zu. Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ ɲade ga naama ɠoto gba vai, è gulɔi ziɛ ma ga é ɲade. \v 37 Folo lɔfela laawu, ɗa koto gba vaiti kɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ, é ɲade, zalaɠa ɠulazuʋɛ wola ɠa ɲade. Nii kpein a vɔɔɠu zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋa, naa ɠa ɲade. \s Gala zalaɠai, // nii a ɠɛ ɠulazu folo-o-folo \r (Gaalu Sɛʋɛi 28:1-8) \p \v 38 Folo-o-folo, ɗa ɗa kona gila baala sinɛ felegɔ ɠula ga zalaɠai zalaɠa ɠulazuʋɛ. \v 39 Ɗa baala ziʋoi ɠilagi ɠula ga zalaɠai sobui, è zɔɔma ʋaala ziʋoi ɠula ga zalaɠai kpɔkɔi. \v 40 Ɗa baala ziʋo mɔungi ɠula ga zalaɠai, è pɛɛ ɓulu vukɔ ʋagɔi kilo saʋagɔ ʋa, gaayɔgai ga wolive wulɔ ʋagɔi ma litɛlɛ ɠila ta tukpɛ (1,5), naa ʋɛɛ dɔɔi litɛlɛ ɠila ta tukpɛ (1,5) ba. \v 41 Ɗa baala ziʋoi velesiɛi ɠula ga zalaɠai kpɔkɔi, è pɛɛ vebɛ zalaɠai ʋa, ta puya zalaɠai, eɠɛʋelei sobu gelei la. Zalaɠai ʋe, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 42 Toɠa ɠɛ ga gala zalaɠai, wo-mavofodaiti kpein ta ɠɛ kulazu folo-o-folo, gàazu, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, miná ɠa nà ɠɛ ɠulazu ná kɛlɛma wo ʋɛ, gè ɗa ɓɔɛ è ʋɔ. \v 43 Miná ɠa nà ɠɛ ɠulazu ná kɛlɛma Izilayɛle nuiti bɛ, naama adaʋɛ ɠa ɲade ga nà-lɛbiyai. \v 44 Nà GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ta zalaɠa ɠulazuʋɛ ɲade. Nà Aalɔn ta ná-doun zunuiti ɲade, ti ɗa nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. \v 45 Nà zei Izilayɛle nuiti saama, gè ɠɛ ga ta-ƓALAGI. \v 46 Ta suɠwɛɛ naazu ga nà ɠa gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ta-ƓALAGI, nii é ti ɠulani Ezipete yooi ʋa, nà zei ti zaama. Nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ta-ƓALAGI. \c 30 \s Ansansegiti // ma zalaɠa ɠulazuʋɛ \r (Ɛgezɔde 37:25-28) \p \v 1 Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ gila kpɛtɛ ansansegiti gala vai zu. Ɗa kpɛtɛ ga akasia wului. \v 2 Toɠa ɠɛ ga seki naanigi, sakpai ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila. Ma minɛiti ti ɠɛɛzu ba, ta ɠɛ ga ani ɠila. \v 3 Ɗa zanu kitei ziɛ ma, gaaʋɛ, ta kakamaʋɛti, é ɠaku ma, ta ma minɛiti ma ná pɛ. Ɗa daaɓegi ɓɛtɛ ga zanugi, é ɠaku ná pɛ ma. \v 4 Ɗa zanu bala felegɔ lo ba daaɓegi wuʋɛ, kakama felegɔiti, gulu zɔkpɔiti ti ɗa lɔ ti zu, seɠe vai zu. \v 5 Ɗa gulu zɔkpɔiti kpɛtɛ ga akasia wului, è zanugi ziɛ ti ma. \v 6 Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ lo kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠakalaʋɛ, nii é zeele woo ɠesui ɠakalaʋɛ, kesui lakulugi ɠaazu letemaʋɛ, nii é zeele woo zɛʋɛi maazuʋɛ, ʋɛ nà ɠɛ ɠulazu kɛlɛma ná è ʋɛ. \v 7 Miná ɠa Aalɔn a ɗa ansansegiti gala ná. Toɠa ɠɛ ta ɠalazu sobu-o-sobu, siɛgi zu a ɠɛ fitinaiti kɛʋele ɓɛtɛzu la. \v 8 Aalɔn ɠa ɠɛ ta ɠalazu kpɔkɔi, siɛgi zu a ɠɛ fitinaiti kɛʋele ɓɛtɛzu la. Ansansegi ʋe, a ɠɛ ɠalazu yeenɔpɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, wo-mavofodaiti kpein su. \v 9 À mina ansanse ma zii ɠili kula ga zalaɠa, zalaɠa ɠulazuʋɛ, anɛɛ gala zalaɠa ɠili be, ɓaa vebɛ zalaɠa ɠili. À mina puya zalaɠa ɠila kpalaa pu ya ná. \v 10 Aalɔn ɠa ɗa koto gba vaiti kɛ zalaɠa ɠulazuʋɛ minɛiti maazu, ná ɠɛ ɠila kona-o-kona. Toɠa kɛ ga koto gba zuai ma ɲamai, ná ɠɛ ɠila kona-o-kona, wo-mavofodaiti kpein su. Zalaɠa ɠulazuʋɛ naa ɠa ɠɛ ga faa ɲadega wola Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. \s Seizu ɲadegai // ma mulu ɠula vai \p \v 11 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 12 «Siɛgi zu è Izilayɛle nuiti gaalusu da, ti ɠilagilagi ta ɓɔɠɔ unmɔɔ ganii zala Ɠɔoɠɔ GALAGI ma, naa ɠa ɠɛ gaalugi ma ziɛgi zu, naa ɠa a kɛ maanɔɠɔ mina zeeli wo ma. \v 13 Niiti kpein ti ɠaalusu, naati ta ʋaazu wali ɠaei galamu lɔzita veezu, eɠɛʋelei seizu ɲadegai ma wali ɠaei la. Naa ɠɛ ga vebɛanii, é zeɠe ba Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 14 Nu-o-nu é ɠɛɛzu gaalugi zu, é zo kona ʋuufelegɔ (20) ma, é lɛ zeemaazu, naa ɠa vebɛanii zala, nii é veezu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 15 Naavolo nui la salaa, é ʋa ʋooʋa ma, mɔnɛ nui ɓalaa la salaa, é ʋa yei bu. Vebɛani ʋe, é veezu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ta-ɠotoiti gba vai zu. \v 16 Ɗa koto gba walii ɠula Izilayɛle nuiti zea, è dɔ GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ma wotii zu. Toɠa ɠɛ ga ɠizɛsu vaa Izilayɛle nuiti bɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, nuɓusɛiti ta-ɠotoiti gba vai zu.» \s Maagba aniɲakai \r (Ɛgezɔde 38:8) \p \v 17 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 18 «Ɗa maagba aniɲakai ɓɛtɛ ga kɔlu ɓɔigi, ná-seiga anii ɓalaa ɠa ɠɛ ga kɔlu ɓɔigi, maagba vaiti su. Ɗa pilɛ GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ta zalaɠa ɠulazuʋɛ ti yɔɠɔzuʋɛ, è ziɛi ʋu su. \v 19 Naa ɠa Aalɔn ta ná-doun zunuiti ta ɠɛ yeeiti ta ɠɔɠɔiti maagbazu la. \v 20 Siɛgi zu ti lɛɛzu la GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, ta ɓɔɠɔ maagba ga naama ɗɛi, naa ɠa a kɛ ti mina za, ta siɛgi zu ti maaɓuɠazu la zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋa, ga ti botii ɠɛ, ti zalaɠaiti gala ga abui Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 21 Ta ti-yeeiti ta ti-ɠɔɠɔiti maagba, naa ɠa a kɛ ti mina za. Naa ɠa ɠɛ ga ɠɔoɠɔ tɔgi, Aalɔn ʋɛ ta ná-doun zunuiti, ta ti-mavofodaiti kpein bɛ.» \s Gulɔ ɲadegai // ta ma maku nɛɛnɛ kelei \p \v 22 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 23 «Ɗa ansanse papagiti seɠe: miile gulɔ maku nɛɛnɛgi kilo lɔzita, ta kanɛle maku nɛɛnɛgi kilo saʋagɔ, ta seeli kpaɠa maku nɛɛnɛgi kilo saʋagɔ, \v 24 ta kasegi kilo lɔzita, eɠɛʋelei seizu ɲadegai ma ɠɔɠɔgi la, ta wolive wulɔi litɛlɛ lɔzita. \v 25 Ɗa naa ɠɛ ga siɛma wulɔ ɲadegai, eɠɛʋelei gulɔ maku nɛɛnɛ kpɛtɛ nui a ɗa kpɛtɛ la. Naa ɠa é ɠɛɛzu ga siɛma wulɔ ɲadegai. \p \v 26 «Naa ɠa ɗa ta ziɛ GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ma, ta zeele woo ɠesui, \v 27 ta taɓalii ta ná-sɔɔlaiti, ta fitina zei anii, ta ná-sɔɔlaiti, ta ansansegiti ma zalaɠa ɠulazuʋɛ, \v 28 ta è siɛ gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ta ná-sɔɔlaiti kpein ma, ta maagba aniɲakai, é ʋɛɛ ná-seiga anii ʋa. \v 29 Ɗa niima aniiti kpein fe bɛ̀, ti wola ɠa ɲade, nii kpein a vɔɔɠu ti ʋa, naa ɠa ɲade. \v 30 Ɗa gulɔ ɲadegai ziɛ Aalɔn ta ná-doun zunuiti ma, è ti ve bɛ̀, naa ɠa a kɛ ti nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. \p \v 31 «Ɗa ɓɔɛ Izilayɛle nuiti pɔ, è ɠɛ ti ma: ‹Naa ɠa ɠɛ bɛ̀ ga siɛma wulɔ ɲadegai, wo-mavofodaiti kpein su. \v 32 Nu mina ta ziɛ ɓusɛi ma, ɲɛgɛlɛin. À mina ma zii ɓɛtɛ ga kɛʋele. Ɲadegɛ, wa ɗa pɛtɛ ga ɲade ganii. \v 33 Nu-o-nu a ma zii ɓɛtɛna, ɓaa é ta ziɛ nu ɠili ma, é la ga zalaɠa ɠula nu, naa ɓe ka leʋe ná-nuɓusɛiti ba.› » \s Ansansegi \p \v 34 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ansansegi naati seɠe, ti ɠɛ tie: setaketegi, ta wonikesegi, ta galeɓanumegi, ta gulu mana maku nɛɛnɛgi. \v 35 Ɗa naa ɠɛ ga ansansegi, supuai, eɠɛʋelei gulɔ maku nɛɛnɛ kpɛtɛ nui a ɗa kpɛtɛ la, kpoloi ɠɛ ba. Toɠa ɠɛ ga ma ɠitei, é ɲade. \v 36 Ɗa kɛ ga ma vukɔi, è sei zeele woo ɠesui ɠakalaʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, ʋɛ nà ɠɛ ɠulazu kɛlɛma ná è ʋɛ. Toɠa ɠɛ wo ʋɛ ga anii gola ɲadegai. \v 37 À mina ansanse kpɛtɛ ɓɔɠɔ ʋɛ ɲɛgɛlɛin ga nii ɠɛʋele, siɛma vaa zu. Wa pɛtɛ ga ani ʋe ɲadegai, makɛgai Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠila kpe nɔ ʋɛ. \v 38 Nu nɔpɛ a naa ɠɛɠala ɓɛtɛna, ga é ɗa maku, naa ɓe ka leʋe ná-nuɓusɛiti ba.» \c 31 \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma ɲɛɛliɠi nuiti \r (Ɛgezɔde 35:30—36:1) \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 2 «Wɛlɛ, gè yiimazeɠeʋɛ ga Ɓɛsaleyɛle, nii é ga Uli ná-doun zunui, Ɠuul ná-dounloin, Zuda ná-bolodai zu. \v 3 Gè daavegɛ ga GALA Zɛnvui, ta ɠimalai, ta keleɠelegi, ta soofaalai, botii ma zii kpein faa zu, \v 4 é zoo faiti kazaʋisu, é zanugi ɓɛtɛ, ta walii, ta kɔlu ɓɔigi, \v 5 é kɔtu zɔngɔ ɓaagiti saɠa, é ti ɲɛkpɛ ti-lɔɔzuʋɛti, é gului zaɠa, é botii ma zii kpein kɛ. \v 6 Gè kpɔba nu ʋɛɛʋɛ ba, nii é ga Woɠoliyaɓe, Ayizamake ná-doun zunui, é ɠula Dan ná-bolodai zu. Gè keleɠelegi ʋuuʋɛ naati kpein ziimaʋɛ, niiti ti zoogai faa la, ga ti naa kpein kɛ, nii gè è leveai ma, \v 7 é zo GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ma, é li zeele woo ɠesui ʋɔ, ta dakulugi, ta seɠe ʋɛlɛi ma zɔɔlaiti kpein, \v 8 ta taɓalii ta ná-sɔɔlaiti, ta fitinai zei anii é ga zanu kitei, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta ansansegiti ma zalaɠa ɠulazuʋɛ, \v 9 ta gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta maagba aniɲakai ta ná-seiga anii, \v 10 ta botiɠɛ zeɠeiti, niiti ti ga zalaɠa ɠula nui Aalɔn ná-zalaɠa ɠula zeɠeiti, ta ná-doun zunuiti ta-zeɠeiti zalaɠa ɠulazuʋɛ ma woti vai ma, \v 11 ta siɛma wulɔ ɲadegai, ta ada ɲadegai ma ansansegi. Ta naa kpein kɛ, eɠɛʋelei gè deveai la.» \s Dooɠo foloi \p \v 12 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 13 «Ɓɔɛ Izilayɛle nuiti pɔ, è ɠɛ ti ma: ‹Wa nà-dooɠo foloiti maaɲɛ, mazɔlɔɔ naa ɠa a ɠɛ nɔ̀un nà, ta wa, ade yɔɠɔzu, wo-mavofodaiti kpein saama, é ɠɛ ga poogi, nii nu a kwɛɛ la ga nà ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, nii é wo ɲadesu. \v 14 Wa dooɠo foloi maaɲɛ, mazɔlɔɔ toɠa ɠɛ wo ʋɛ ga faa ɲadegai. Zɔi a kɔzɔna, ta naama nui ʋaa. Nu nɔpɛ a boti ɠɛɛna naama voloi ma, naa ɓe ka leʋe ná-nuɓusɛiti ba, é ɠula ti zaama. \v 15 Folo lɔzita laawu, nu ɠa boti ɠɛ, kɛlɛ foloi lɔfelasiɛi ɠa ɠɛ ga dooɠo foloi, feai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. Zɔi nɔpɛ a boti ɠɛɛna dooɠo foloi, ta naama nui ʋaa. \v 16 Izilayɛle nuiti ta dooɠo foloi maaɲɛ, tiya-o, ti-mavofodaiti-yo, é ɠɛ ga ɠɔoɠɔ minazeɠegi. \v 17 Toɠa ɠɛ ga poogi, nà-o, Izilayɛle nuiti-yo, gi yɔɠɔzu, eyɛsu ɠɔ, mazɔlɔɔ folo lɔzita laawu, Ɠɔoɠɔ GALAGI geeɠɔlɔgi ta zooi ɓɛtɛni. Folo lɔfelasiɛi é ɓeni ná-botii ʋa, é looɠo.› » \s Tɔgi ma ɠɔtu ɠokologiti \p \v 18 Siɛgi zu Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓeni la ga ɓɔɛ Moize ʋɔ Sinayi gizei ma, é zeele woo ɠokolo felegɔiti feeni zea, kɔtu ɠokologiti, GALA ge sɛʋɛi ɠɛai ti ma ga tɔ ɓɔɠɔi zeeɓeɠai. \c 32 \ms1 Minazeɠegi Ɠoloɠolo Fai // Ta Niinɛ Vai \mr (32:1—34:35) \s Nikɛ yiʋoi maaniinigi ɓɛtɛ vai // ga zanugi \r (Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 9:6-29) \p \v 1 Nuɓusɛiti ti kaai ma ga Moize lɛbiga, é la yeini, é ʋa zeɠe gizei ma fala, ti ɠaalɛɛni ba Aalɔn maaɠoolii zu, ti ɠɛ ma: «Wuzeɠena, è galagiti kpɛtɛ gi ʋɛ, ti lo gi luɠɔ, mazɔlɔɔ Moize nii, zunui tɛi é gi ɠulaai Ezipete yooi ʋa, gi la kwɛɛ nii kɛai la.» \v 2 Aalɔn ɠɛni ti ma: «À zanu goizu anigiti kula wo-anzaiti goizuʋɛti, ta wo-loun zunuiti goizuʋɛti, ta wo-loun anzanuiti goizuʋɛti, wo ʋa ga tiye pɔ̀.» \v 3 Nuɓusɛiti kpein ti zanu goizu anigiti kulani woizuʋɛti, ti ʋa ga tiye Aalɔn ʋɔ. \v 4 É yeezeini zanugi wu, ti feeni zea. É gaawuunni, é pu zanu kpɛtɛ ɠokologi zu, é kpɛtɛ ga nikɛ yiʋoi maaniinigi. Naa ʋolu, ti ɠɛni ma: «Izilayɛle nuiti, à wɛlɛ wa-ɠalagi ʋa, é wo ɠulaai Ezipete yooi ʋa.» \v 5 Siɛgi zu Aalɔn miná ɠaani la, é zalaɠa ɠulazuʋɛ ta ɓɛtɛni nikɛ yiʋoi maaniinigi ʋɛ. É wooɠulani, é ɠɛ ma: «Fɛti wola ɠa ɠɛ ga lina Ɠɔoɠɔ GALAGI lɛbi vai ma!» \v 6 Ma ɠeelaalaogai ma, ti wuzeɠeni ga sobuzobui, ti gala zalaɠaiti ta ziilɛi zalaɠaiti kula. Nuɓusɛiti ti zeini, ti daamii ta kpɔɔlei wo. Naa ʋolu, ti wuzeɠeni, ti ɗa ɠaɠo. \p \v 7 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Yei, è li, mazɔlɔɔ ɗa-nuɓusɛiti, è ti ɠulani Ezipete yooi ʋa, ti ɓɔɠɔ ɠɔzɔa. \v 8 Ti zeɠea gaamago nɔ naama ʋelei ʋa, nii gè dɛai ga tiye. Ti nikɛ yiʋoi maaniinigi ɓɛtɛa ɓɔɠɔ ʋɛ, ga zanu gaawuungai, ti nɔkɔ bu, ti zalaɠaiti kula bɛ, ti ɠɛni ma: ‹Izilayɛle nuiti, à wɛlɛ wa-ɠalagi ʋa, é wo ɠulaai Ezipete yooi ʋa.› » \v 9 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Nà kaazu ga niima nuɓusɛiti ta ga nuɓusɛiti ti zuvɔai. \v 10 Niizu, zɛ̀ dɛɛ ná! Nà-ziiɠaawanai ɠa ʋaazu ti laalɔɠɔma, nà ti-ma zuwui ɠaaleʋezu, kɛlɛ nà è ɠɛɛzu ga zii wola.» \p \v 11 Moize ná-GALAGI maanɛɛnɛni, Ɠɔoɠɔ GALAGI, é ɠɛ ma: «Ee, Ɠɔoɠɔ GALAGI, lee vaa zu ɗa yiiɠaawanai ʋaazu ɗa-nuɓusɛiti daalɔɠɔma, niiti è ti ɠulaai Ezipete yooi ʋa, ga ɗa-zɛbɛ wolai, ta zeeɠaaɓaai? \v 12 Ni ɗa naa ɠɛɛna, Ezipete nuiti ta ɠɛ ma: ‹Ti maanɔɠɔ vai ɠa é ti ɠulaai ma, ga é ti ʋaa gizeiti su, é ti-ma zuwu ɠaaleʋe eteai zu.› Ɗa-yiiɠaawana wolai yɛ ná, è mina faa ɲɔu ɠɛ ga ɗa-nuɓusɛiti. \v 13 Ɠizɛ Abalaame zu, ta Izaake, ta Izilayɛle, ɗa-wotiɠɛ nuiti, niiti è ɠonani ɓɔɠɔ ma ti ʋɛ ga: ‹Nà wo-mavofodai mɔin eɠɛ geeɠɔlɔgi ma zomideɠaiti, zooi nii kpein gè ɓɔɛzu ná-faa zu, ga nà fe wo-mavofodai ya, ta sɔlɔɔ, é yɛ ti ya ɠɔ.› » \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI zeɠeni faa ɲɔi ʋolu, nii é ɠɛni pɔ é kɛ ga ná-nuɓusɛiti. \s Moize ná-ziiɠaawanai \p \v 15 Moize yeini, é zeɠe gizei ma, zeele woo ɠokolo felegɔiti ti zoni zea, sɛʋɛi ɠɛɛni ti-ɠakama felegɔiti, ti zɛʋɛni zɔɔla ʋele ta zɔɔla ʋele. \v 16 GALA ka é kokologiti kpɛtɛni, GALA ná-sɛʋɛ ɠɛai ɠa é ɠɛni ti ma, pɔnɛai kokologiti ma. \p \v 17 Zozuwe nuɓusɛiti gooi mɛnini, ti ɗa zɔngɔ, é ɠɛ Moize ma: «Kɔɔ ɓee wooi ɠa nuiti puuzuʋɛ.» \v 18 É gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Pilɛ sɔlɔɔ nua ta-ɓee woo laade, pilɛ sɔlɔɔtala nua ta-ɓee woo laade, guye woo ɠa gè mɛnisu.» \p \v 19 Tɛi é ɠɛni maaɓuɠazu ti-ʋuuzuʋɛ ʋa, é nikɛ yiʋoi ɠaani, nuiti ti ɠɛni kuai wosu. Moize wola yiiɠaawanani. É kɔtu ɠokologiti pilini zooi ma, é ti wolowolo gize ɠɔɠɔaʋɛ. \v 20 É nikɛ yiʋoi zeɠeni, nii ti kpɛtɛni, é gala. É fukɔni, é kɛ ga fufiligi, é ma vukɔi vaza ziɛi ɠa, é to Izilayɛle nuiti da, ti kpɔle. \p \v 21 Moize ɠɛni Aalɔn ma: «Leeni ɠa nuɓusɛiti ti kɛai ga ɗe, è ti yɛgai ná, ti niima ɠoto wolai ɠɛ?» \v 22 Aalɔn gooɠaaʋoteni ga: «Màliɠii, ná-ziiɠaawanai mina wɔɔlɔ. Ɗa ɓɔɠɔ è niima nuɓusɛiti kwɛɛ, faa ɲɔi ɠa ti polu. \v 23 Ti ɠɛni mà: ‹Galagiti kpɛtɛ gi ʋɛ, ti lo gi luɠɔ, mazɔlɔɔ Moize nii, zunui tɛi é gi ɠulaai Ezipete yooi ʋa, gi la kwɛɛ nii kɛai la.› \v 24 Gè ɠɛni ti ma: ‹Niiti zanugi ti ya, ti kula ɓɔɠɔ ma.› Ti feeni zèa, gè pilini abui zu, niima nikɛ yiʋoi ɠulani su.» \p \v 25 Moize pɛtɛni ga nuɓusɛiti ti lɔɔni faazupui zu, Aalɔn ti yɛni faazupui naa zu, eyɛsu ti ɓɔɠɔ lɔ ti maayoseɠe nuiti ta-ɲɛɛɠulasui zu. \v 26 Moize loni ti-ʋuuzuʋɛ ma ʋɛlɛlaʋɛ, é ɠɛ ti ma: «À ʋa pɔ̀, wɔiti wo ga Ɠɔoɠɔ GALAGI nɔnɔiti!» Levi ná-bolodamaiti kpein ti ɠaalɛɛni ba koba. \v 27 É ɠɛni ti ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izilayɛle ná-GALAGI wooi ɠaa: ‹Wo ɠilagilagi ná-boɠa zɔkpɔ la ɠoba, à leʋeteʋe nuiti puuzuʋɛ, wo lati naa ma, é zo zɔɔma ʋɛlɛlaʋɛ, é li zɔɔla ʋelei, ɛsɛ gilagilagi kɛɛɠɛloun ʋaa, ɓaa bɔɔlai, ɓaa ná-nui.› » \v 28 Levi nuiti ti kɛɛni, eɠɛʋelei Moize boni la, zunu waasaʋagɔ (3.000) ɠɛɠala ɠa é zaani nuɓusɛiti saama naama voloi. \v 29 Moize ɠɛni ma: «Za, wo vea Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, mazɔlɔɔ wo ɠilagilagi la inɛinɛni ná-doun zunui ɓaa kɛɛɠɛloin ɠula vai zu ga zalaɠai, nii a kɛ é tuyai yei wo ma za voloi.» \s Moize ná-GALA maanɛɛnɛi \p \v 30 Poluma zobui, Moize ɠɛni nuɓusɛiti ma: «Wo koto wola ɠɛɛʋɛ. Nà ʋaazu lɛɛzu niizu Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ. Tanisu nà wa-ɠotoi ma zuvaayɛgi zɔlɔɔ.» \v 31 Moize ɠaleni ma Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ, é ɠɛ ma: «Ee! Niima nuɓusɛiti ti koto wola ɠɛɛʋɛ. Ti zanugi ɓɛtɛʋɛ ɓɔɠɔ ʋɛ ga galagi. \v 32 Soma kae, è ta-ɠotoi zuvaayɛ! Ni naa laade, nà è maanɛɛnɛzu, dàaseigi ɠaaʋa, é ɠula ɗa-zɛʋɛi zu, è kɛai.» \v 33 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Zɔi é kotoi ɠɛai dàalɔɠɔma, naa ɠa nà daaseigi ɠaaʋa, é ɠula nà-sɛʋɛi zu. \v 34 Li niizuʋɛ, è li ga nuɓusɛiti, ʋɛ gè ná lɛɛni ga ɗe. Wɛlɛ, nà-geezuɠeelai ɠa lo è luɠɔ. Kɛlɛ nà-potokula voloi, ta ta-ɠotoiti suɓoloi ɠɔmɔ.» \v 35 Ɠɔoɠɔ GALAGI nuɓusɛiti doɠani, tɔɔzei nikɛ yiʋoi ʋa, nii ti ɠɛni Aalɔn ma, é kpɛtɛ ti ʋɛ. \c 33 \s Siɛi wuzeɠe vai ʋolu \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Li, zeɠe ʋɛ, ɗa-o, nuɓusɛiti-yo, niiti è ti ɠula Ezipete yooi ʋa. Lɛ zooi ʋɔ pelei, nii gè ma minazeɠeni ga nà feezu Abalaame ya, ta Izaake, ta Zakɔɓe, gè ɠɛ ma: ‹Nà feezu è-mavofodai ya.› \v 2 Nà geezuɠeelai ta leʋesu è luɠɔ, nà Kanaan nuiti kpɛɛzu è luɠɔ, ta Amool nuiti, ta Ɠɛte nuiti, ta Felɛze nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti. \v 3 Lɛ naama yooi zu, ʋɛ nɔnɔi ta kɔin gulɔi ʋooʋaai ná. Kɛlɛ ade la lɛɛzu ʋɔɔma, gè mina wo undaaʋili pelei zu, mazɔlɔɔ wa ga suvɔ nuɓusɛiti.» \p \v 4 Siɛgi zu nuɓusɛiti ti naama ɓɔɛ ɲɔiti mɛnini da, ti ɠaalɛini. Nu nɔpɛ ge la ɠɛni ɓɔɠɔ maaɠilini ga ná-sɔɔla ʋagɔ. \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Ɠɛ Izilayɛle nuiti ma: ‹Wa ga nuɓusɛiti ti zuvɔai. Ni gè lɛɛni wo zaama yeeɠɛɠala go laawu, nà la wo undaaʋili. Niizu, à wa-maaɠili zɔɔla ʋagɔiti kula ɓɔɠɔ ma, nà pɛtɛ, nii gè ʋaazu kɛɛzu wo ʋɛ.› » \v 6 Izilayɛle nuiti ti maaɠoozaai ma Wolɛɓe gizei ʋa, ti la mɔ ɠɛni ta-maaɠili zɔɔla ʋagɔiti toozu ɠɔba. \s GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi \p \v 7 Ta la ti-ʋuuzuʋɛ ɓɛtɛna, Moize ɓena seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zeɠe, é to ti-ʋuuzuʋɛ ʋoluʋɛ, tago maaɠooza. É daasei pɛɛni ga GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi. Nu-o-nu nii é ɠɛni pɔ ga é Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazaɠa, naa ɠɛni ɠulazu, é li GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ʋɔ pelei, nii é ɠɛni ti-ʋuuzuʋɛ ʋoluʋelei. \v 8 Siɛgi zu Moize ɠɛni liizu la seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, nuɓusɛi kpein ge ɠɛni wuzeɠezu, ɛsɛ ge ɠɛni losu ná-seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, é ɠaazulo Moize ʋa, eyɛsu é lɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu. \v 9 Siɛgi zu Moize ɠɛni lɛɛzu la seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, tonaɓiingi ɠɛni yeizu, é lo seɠe ʋɛlɛ ɲadegai laaʋɛ, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ɓɔɛzu Moize ʋɔ. \v 10 Nuɓusɛi kpein ge ɠɛni tonaɓiingi ɠaazu, é ɗa lo seɠe ʋɛlɛ ɲadegai laaʋɛ, naazu nuɓusɛi kpein ge ɓena wuzeɠe, é yɛ ná-seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, é nɔkɔ GALA bu. \v 11 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ɓɔɛzu Moize ʋɔ ɠaazuni ta ɠaazu, eɠɛʋelei nu a ɗa ɓɔɛ la bɔɔla ʋɔ. Naa ʋolu Moize ɓena ɠale ma ti-ʋuuzuʋɛ, kɛlɛ ná-botiɠɛ zunu loungoi Zozuwe, Nun ná-doun zunui la ɠɛni zeɠezu seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠoozu ʋelei. \s Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠula vai kɛlɛma // Moize ʋɛ \p \v 12 Moize ɠɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI ma: «Wɛlɛ, è ɠɛɛʋɛ mà: ‹Lo niima nuɓusɛiti tuɠɔ, è lɛ ga tiye,› ɗa ma, è la naama nui lɛɛni ga ze, nii gá li, é màaza! Anɛɛ naa ʋe, è ɠɛni mà: ‹Gè è ɠwɛɛ ga è-laaseigi, è zaalai zɔlɔɔgɛ gàazu.› \v 13 Niizu, ni gè zaalai zɔlɔɔgɛ è ɠaazu, ɗa-ʋeleiti dɛɛna ga ze, naazu nà è ɠwɛɛ, gè zaalai zɔlɔɔ è ɠaazu mɔnɔ. Wɛlɛ, zii tɛi ka ga ɗa-nuɓusɛi.» \v 14 Ɠɔoɠɔ GALAGI gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nà losu è luɠɔ, nà ɓɔɠɔi. Nà dooɠo feezu è ʋɛ.» \p \v 15 Moize ɠɛni ma: «Ni ɗa ɓɔɠɔi è la losu gi luɠɔ, mina gi zeɠe ʋɛ. \v 16 Toɠa ɠwɛɛ ɠale ga gaama, ga gè zaalai zɔlɔɔgɛ è ɠaazu, nɔ̀un nà-o, ɗa-nuɓusɛiti-yo? Siɛgi zu laade, ade ziɛzu la ʋɔɔma, ta siɛgi zu nà-o, ɗa-nuɓusɛiti-yo, zɔɠɔzu ɠɛɛzu la gi ʋa ga nuɓusɛiti kpein ti eteai zu?» \v 17 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Nà naa ɠɛ, nii è maaɠaazaɠaboga mà, mazɔlɔɔ è zaalai zɔlɔɔgɛ gàazu, gè è ɠwɛɛ ga è-laaseigi.» \p \v 18 Moize ɠɛni ma: «Soma kae, è ɗa-lɛbiyai lɛ ga ze!» \v 19 Ɠɔoɠɔ GALAGI gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nà leʋesu è ɠakalaʋɛ, gè nà-padai kpein dɛɛ ga ɗe, gè dàaseigi lɛ ga ɗe, nii é ga Ɠɔoɠɔ GALAGI. Nà zaalai la naa ma, nii gè pɔ gè zaalai la ma. Nà maawɔinɠai ɠɛ naa ʋɛ, nii gè pɔ gè maawɔinɠai ɠɛ bɛ.» \v 20 É ɠɛni ma mɔnɔ: «È la zooga è ʋa gàazuʋɛ ɠa, mazɔlɔɔ nui la zooga kàazu, é ʋa yɛ vulua.» \v 21 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛ ma: «Wɛlɛ adaʋɛ ta ʋa, kòbaʋɛ, ɗa lo fasai ma. \v 22 Siɛgi zu nà-lɛbiyai leʋesu da, nà è lɔɔzu fasa yeɠei ta zu, gè è maalɔɔɠu ga zèei, eyɛsu gè leʋe. \v 23 Naa ʋolu, nà yee ɠaaɠale ma niina, ɗa pòluʋelei ɠa, kɛlɛ gàazuʋɛ la zooga ɠaazu.» \c 34 \s Tɔgi ma ɠokolo niinɛiti saɠa vai \r (Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 10:1-5) \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Kɔtu ɠokolo felegɔ zaɠa ga ma mɔungiti kɛʋele. Nà wooiti sɛʋɛzu naama ɠɔtu ɠokologiti ma, wooi niiti ti ɠɛni ma mɔungiti ma, niiti è ti wolowoloni. \v 2 Sobuzobui, ɠɛʋele ɓɛtɛ, sobui nɔ, è lɛ Sinayi gizei ma, ɗa losu náʋɛ kàkala, gizei unmaʋɛ. \v 3 Nu nɔpɛ ge mina ʋilɛ è ʋolu, wo ʋa lɛ. Nu nɔpɛ ge mina ɓɔɠɔ lɛ gizei ma ná tanɔpɛ. Toganii ma go ɓaa ma wola mina ɓalaa daami wo gizei ma, ma lugi zu kpein.» \p \v 4 Moize kɔtu ɠokolo felegɔi zaɠani, eɠɛʋelei ma mɔungiti ti ɠɛni la. Moize wuzeɠeni sobuzobui, é lɛ Sinayi gizei ma, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI devei veeni la zea, é kɔtu ɠokolo felegɔiti seɠeni ya. \p \v 5 Ɠɔoɠɔ GALAGI yeini tonaɓiingi zu, é lo ná kobaʋɛ, é Ɠɔoɠɔ GALAGI laaseigi lɛɛni. \v 6 Ɠɔoɠɔ GALAGI leʋeni kakalaʋɛ, é wooɠulani, é ɠɛ ma: «Ɠɔoɠɔ GALAGI, Ɠɔoɠɔ GALAGI, maawɔinɠa ƓALAGI, nii é zaalai veezu, zii la ɠula fala, kpɛtɛai nuɓɔɠɔlai ta wooɠɛɠiladai zu, \v 7 é wooɠɛɠiladai ɠɛɛzu, eyɛsu é zeeli yamani waagilasiɛi (1.000) ma, é faa ɲɔi zuvaayɛsu, ta tɔ koloɠologiti, ta kotoi, kɛlɛ é la sɔba nui zoga ga sɔbalala nu, a ɗa ɠɛɛɠɛiti ta-vaa ɲɔi ʋotokula ti-lointi ma, ta ti-lounlointi ma, eyɛsu é zeeli yamani zaʋasiɛi ta naanisiɛi ma.» \p \v 8 Moize zuvilɛni ga maaʋɛa zooi ma, é nɔkɔ. \v 9 É ɠɛni ma: «Màliɠii, ni gè zaalai zɔlɔɔgɛ è ɠaazu, ɠɛ gi zaama. Anɛɛ ni suvɔ nuɓusɛiti be, gá-vaa ɲɔiti suvaayɛ, ta gá-ɠotoiti, gi zeɠe, è gi ɠɛ ga ɗɔnɔ.» \s Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-minazeɠegi \r (Ɛgezɔde 23:14-19; // Tɔ Sɛʋɛi Velesiɛi 16:1-17) \p \v 10 Ɠɔoɠɔ GALAGI gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Nà ɓɔɠɔ nà minazeɠegi ɠɛɛzu wo ʋɛ. Nà laavɔɔ vaiti kɛɛzu ɗa-nuɓusɛiti kpein gaazu, niiti ti ta la dɛ ɠɛɛni eteai zu ná tanɔpɛ, ziiti kpein saama. Nuɓusɛiti kpein wo zeini ti zaama, ta Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-kɛɛwotii ɠa, kɛɛwotii nii maaluaai, nii nà kɛ ga è maaʋele. \p \v 11 «À dama ga devei gè feezu wo ya za. Nà ʋaazu Amool nuiti kpɛɛzu wo luɠɔ, ta Kanaan nuiti, ta Ɠɛte nuiti, ta Felɛze nuiti, ta Ɠeve nuiti, ta Yeɓuse nuiti. \v 12 À dama, wo mina minazeɠe kɛ zooi zu nuɓusɛiti bɛ, ʋɛ wo ʋaazu zeizu ná, naa ɠa a kɛ, ti mina ɠɛ ga balii wo zaama. \v 13 Kɛlɛ, kɛni wo ta-zalaɠa ɠulazuʋɛti golo, wo ta-zale ɠɔtuiti kpezeɠele, wo ta-zale wuluiti teʋe ga. \v 14 À mina nɔkɔ gala kili bu, mazɔlɔɔ nà, nɛ̀i gè ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, dàaseigi ɠa ga ‹nii toloai›. Nà ga tolo ƓALAGI. \p \v 15 «À mina minazeɠe kɛ zooi zu nuɓusɛiti bɛ, naa ɠa a kɛ, ta koloɠologi ɠɛɛna ta ta-ɠalagiti, ti ti ɠɔ ga zalaɠaiti, ti mina wo loli, wo ʋa ta mi. \v 16 À mina ti-loun anzanuiti seɠe wo-loun zunuiti bɛ, ti-loun anzanuiti ta koloɠologi ɠɛɛna ta ta-ɠalagiti, ti mina wo-loun zunuiti maalɛlɛ ga ti ʋa ɗa naa ta ɠɛ. \p \v 17 «À mina kɔlui ɠaawuun, wo ʋa kpɛtɛ ɓɔɠɔ ʋɛ ga galagi. \p \v 18 «Ɓului nii lɛʋɛ la su, wa naama vɛtii makɛ, folo lɔfela laawu, molo ɠulasu ziɛgi ma yeeɠɛɠalai zu, teʋeai ba, wa ɓuluiti mi nii lɛʋɛ la su, eɠɛʋelei gè devei veeni la wo ya, mazɔlɔɔ molo ɠulasu alugi ma ɠa wo ɠulani la Ezipete yooi zu. \p \v 19 «Doun mɔungi kpein ka ga nɔ̀nɔ, anɛɛ toganii ma yiʋo mɔungi ma zinɛi, é ɠɛni ga nikɛ yiʋo, ɓaa baala ziʋo. \v 20 Wa soovale ziʋo mɔungi unmɔɔ ga baala ziʋoi. Ni wo la unmɔɔni, wa kɔtɔɠaʋɛ wolo. Wa zunu loun mɔungi kpein unmɔɔ. Nu nɔpɛ ge mina ɠula kɛlɛma gàazu ga yeaɲaka. \p \v 21 «Wa botii ɠɛ folo lɔzita laawu, wo looɠo folo lɔfelasiɛi, anɛɛ wozawoli ta molo leʋe ziɛgi zu ʋe. \p \v 22 «Wa dɔɔɠɔiti ma vɛtii ɠula, ga moloi é ga ɓeleegi ma mɔɔ mɔungi, ta molo leʋe vɛtii konagi a ɓena. \v 23 Ná zeizu ɠa ɠɛ saʋa konagi zu, zunuiti kpein ti ɠula kɛlɛma Maliɠii ɠaazu, Ɠɔoɠɔ GALAGI, Izilayɛle ná-GALAGI. \v 24 Mazɔlɔɔ nà ziiti kpɛɛzu wo luɠɔ, nà wa-ɠwɛpelemaʋɛti bɔɔlɔzu. Nu nɔpɛ gaazu la ɠulaa wa-yooi ʋa, siɛgi zu wo lɛɛzu la ga wo ɠula kɛlɛma Ɠɔoɠɔ GALAGI, wa-ƓALAGI ɠaazu, ná zeizu ɠa ɠɛ saʋa konagi zu. \p \v 25 «Ɓului nii lɛʋɛi su, à mina naa ɓɔ suai ʋa, wo ʋa kula ga nà-zalaɠai. À mina Pakegi ná-fɛtii ma zalaɠai makɛ kpidii laawu, é ʋa yɛsu sobu ʋa zeeli. \p \v 26 «Wa ʋa ga wa-yooi ʋaalɔnɔ mɔungiti Ɠɔoɠɔ GALAGI wa-ƓALAGI zei ʋɛlɛi wu. \p «À mina boli yiʋoi ɠili ga dee ná-ɲiimiɗɛi.» \p \v 27 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni Moize ma: «Wooi niiti sɛʋɛ, mazɔlɔɔ minazeɠegi gè kɛɛzu è ʋɛ, ta Izilayɛle ʋɛ, toɠa zoloosu niima wooiti ma.» \v 28 Moize kɛɛni Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠoba náʋɛ ga folo ʋuunaanigɔ (40) ta kpidi ʋuunaanigɔ (40). É la daami woni, ta é la ziɛ ɓɔleni. É minazeɠe gooiti sɛʋɛni kokologiti ma, ti ga tɔ puugɔi ma wooiti. \s Moize ɠaazuʋɛ volo vai \p \v 29 Moize yeini, é zeɠe Sinayi gizei ma, zeele woo ɠokolo felegɔiti ti ɠɛni zea, zeizuʋɛ é zeɠe gizei ma. É la ɠɛni kwɛɛ ga gaazuʋɛ ɠɛni volozu, tɔɔzei ti yɛpɛni ta Ɠɔoɠɔ GALAGI. \v 30 Aalɔn ta Izilayɛle nuiti kpein ti wɛlɛni Moize ʋa, pɛtɛ, gaazuʋɛ ɠɛni volozu, ti ɠɛni luazu ga ti ʋa maaɓuɠa ba. \v 31 Moize ti lolini. Aalɔn ta bɛbɛiti ta-ɠundiɠiiti kpein ti ʋaani pɔ bɛ, é ɓɔɛni ti ʋɔ. \v 32 Naa ʋoluma, Izilayɛle nuiti kpein ti maaɓuɠani ba. É deveiti kpein feeni ti ya, niiti é ti zɔlɔɔni Ɠɔoɠɔ GALAGI ya, Sinayi gizei ma. \v 33 Siɛgi zu Moize ɓeni la ga ɓɔɛ ti ʋɔ, é seɠei ʋɛɛni ɠaazu. \v 34 Siɛgi zu Moize a la ɠɛna lɛa la Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ bɛ, ga é ɓɔɛ pɔ, é ɠɛni seɠei ɠulazu ɠaazu, eyɛsu é ɠula. Siɛgi zu a la ɠulana la, é ɠɛni naa wosu Izilayɛle nuiti ma, nii é ga devei é veeni zea. \v 35 Izilayɛle nuiti ti ɠɛni wɛlɛzu Moize ɠaazuʋɛ, ti kaani ga gaazuʋɛ ɠɛni volozu, Moize ɠɛni seɠei ʋɛɛzu ɠaazu ʋolu, eyɛsu é lɛ, é ɓɔɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ. \c 35 \ms1 GALA Ná-Seɠe Ʋɛlɛ Ɲadegai // Lo Fai \mr (35:1—40:38) \s Deveiti é lo dooɠo foloi ʋa \p \v 1 Moize Izilayɛle ʋɛbɛi kpein tolini, é ɠɛ ti ma: «À pɛtɛ, faiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ti leveai ga ti ɠɛ: \v 2 Folo lɔzita laawu, nu ɠa boti ɠɛ, kɛlɛ folo lɔfelasiɛi ɠa ɠɛ ga dooɠo foloi, feai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. Zɔi nɔpɛ a boti ɠɛɛna naama voloi, ta naama nui ʋaa. \v 3 À mina abu ɠaazo dooɠo foloi, wo-zeizuʋɛ tanɔpɛ.» \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma vebɛaniiti \r (Ɛgezɔde 25:1-9) \p \v 4 Moize ɓɔɛni Izilayɛle ʋɛbɛi kpein pɔ, é ɠɛ ti ma: «Wɛlɛ, nii ɠa Ɠɔoɠɔ GALAGI deveai: \v 5 À vebɛanii zeɠe wo-ɠɔligiti ba, Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. Nu nɔpɛ faanɛɛ ɠigi bɛ, naa ɠa ʋa ga vebɛanii nii Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ: zanugi, ta walii, ta kɔlu ɓɔigi, \v 6 ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, ta boli leɠai, \v 7 ta baala sinɛ ɠɔlɔiti, ti loai ga ma ɓɔigi, ta ziɛ wu zua ɠɔlɔiti, ta akasia wului, \v 8 ta fitina wulɔi, ta tufa maku nɛɛnɛgiti ti ga siɛma wulɔ ɲadegai, ta ansansegi ʋɛ, \v 9 ta kɔtu zɔngɔ ɓaagi nii daaseigi ga wonikese, ta kɔtu zɔngɔ ɓaa kiligiti zalaɠa ɠula zeɠei ma vaa zu, ta ma ɠakazu zeɠei. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma zɔɔlaiti \r (Ɛgezɔde 39:32-43) \p \v 10 «Wo zaama, niiti kpein ti zoogai faa la, ɲɛɛliɠi vai zu, ti ʋa, ti naa ɠɛ, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI deveai: \v 11 seɠe ʋɛlɛ ɲadegai, ta ná-seɠe ʋɛlɛi, ta ma ʋɛɛmazeɠei, ta ma ɠalagiti, ta suzo guluiti, ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta ná-tɔkpalaiti, ta ná-dabuiti, \v 12 ta kesui ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta dakulugi, ta kwɛpele seɠezuɠoozagi, \v 13 ta taɓalii, ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta ɓuluiti ti veai GALA bɛ, \v 14 ta fitina zei anii, ta ná-sɔɔlaiti, ta ná-fitinaiti, ta gulɔi fitinai vaa zu, \v 15 ta ansansegiti ma zalaɠa ɠulazuʋɛ, ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta siɛma wulɔ ɲadegai ta ansansegi, ta pɛlɛlaʋɛ ma ɠwɛpele seɠezuɠoozagi, nu lɛɛzuʋɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu, \v 16 ta gala zalaɠaiti kulazuʋɛ, ta kɔlu vɛlɛai é ga kɔlu ɓɔigi, ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta maagba aniɲakai ta ná-seiga anii, \v 17 ta koii ma zasai ma zeɠeiti, ma lɔkpalaiti, ta ma labuiti, ta sasai laaʋɛ ma ɠwɛpele seɠezuɠoozagi, \v 18 ta seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo kɔluiti, ta koii ma zasai zuzo kɔluiti, ta ta-ɠaluiti, \v 19 ta zalaɠa ɠula zeɠeiti ada ɲadegai vaa ma, zalaɠa ɠula nui Aalɔn ná-seɠeiti, ta ná-doun zunuiti ta-zeɠeiti zalaɠa ɠulazuʋɛ ma wotiiti faa zu.» \s Izilayɛle nuiti ta-vebɛaniiti \p \v 20 Izilayɛle ʋɛbɛi kpein ge zeɠeni Moize ʋɔ bɛ. \v 21 Niiti kpein é ɓɛtɛni ti yiima, faanɛɛ ɠigi ɠɛni ti ʋɛ, ti ʋaani ga vebɛanii Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ma wotii ma vaa zu, ná-botii kpein faa zu, ta zalaɠa ɠula zeɠeiti faa zu. \v 22 Zunuiti ti ʋaani, anzanuiti ɓalaa, nu-o-nu nii faanɛɛ ɠigi a la ɠɛ bɛ, naati ti ɠɛni ʋaazu ga kɔbu aniiti, goizu anigiti, balaɠaegiti, ta balaiti, ta zanu ganiiti ma zii kpein. Ɛsɛ ge zanu vebɛanii veeni Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ. \v 23 Niiti kpein seɠeiti ti ɠɛni ti ya, geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi, ta boli leɠai, ta baala sinɛ ɠɔlɔiti toai ga ma ɓɔigi, ta ziɛ wu zua ɠɔlɔiti, ti ʋaani ga tiye. \v 24 Niiti kpein walii ta kɔlu ɓɔigi ma vebɛanii ɠɛni ti ya, naati ti ʋaani ga tiye Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ. Niiti kpein akasia wului ɠɛni ti ya, a zoo ɓɛtɛzu ma vaa ma, ti ʋaani ga tiye. \v 25 Anzanui niiti kpein ti zooni faa la, naati ti gezei ɓalini ga yeei, ti ʋaani ga gezei nii ti kpalini, geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. \v 26 Anzanui niiti kpein ti-yii ɠɛʋele ɓɛtɛni ga pagɔ, ti zoogai faa la, naati ti boli leɠai ɓalini. \v 27 Nuɓusɛiti ta-ɠundiɠiiti ti ʋaani ga kɔtu zɔngɔ ɓaagi, nii daaseigi ga wonikese, ta kɔtu zɔngɔ ɓaa kiligiti, zalaɠa ɠula zeɠei ma vaa zu, ta ma ɠakazu zeɠei. \v 28 Ti ʋaani ga tufa maku nɛɛnɛgiti ta gulɔi, fitinai ná-fai zu, ta siɛma wulɔ ɲadegai ta ansansegiti kpɛtɛ vai zu. \v 29 Izilayɛle nuiti kpein, zunuiti ta anzanuiti, niiti faanɛɛ ɠigi ɠɛni ti ʋɛ, ga ti ʋa ga ani Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ, ná-botiiti faa zu é ma levei veeni Moize ya, naati ti ʋaani ga vebɛaniiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɔ. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma ɲɛɛliɠi nuiti \r (Ɛgezɔde 31:1-11) \p \v 30 Moize ɠɛni Izilayɛle nuiti ma: «À wɛlɛ, Ɠɔoɠɔ GALAGI yeelogɛ Ɓɛsaleyɛle ʋa, nii é ga Uli ná-doun zunui, Ɠuul ná-dounloin, Zuda ná-bolodai zu. \v 31 GALA ge daavegɛ ga GALA Zɛnvui, ta ɠimalai, ta keleɠelegi, ta soofaalai, botii ma zii kpein faa zu: \v 32 é zoo faiti kazaʋisu, é zanugi ɓɛtɛ, ta walii, ta kɔlu ɓɔigi, \v 33 é kɔtu zɔngɔ ɓaagiti saɠa, é ti ɲɛkpɛ ti-lɔɔzuʋɛti, é gului zaɠa, ta é ɲɛɛliɠi wotii ma zii kpein kɛ. \v 34 É kalagi ma vebɛanii veeʋɛ bɛ, zekana ɓalaa é kɛai la Woɠoliyaɓe ʋɛ, Ayizamake ná-doun zunui, Dan ná-bolodai zu. \v 35 É ti laavegɛ ga ɠimalai, ga ti botii ma ziiti kpein kɛ, nii é ɠɛni ga ɲɛɛliɠi vai, ta faa niinɛ laaɠula vai, ta seɠe zuʋu vai ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, ta seɠe vɛlɛ vai. Ti zoogai ɲɛɛliɠi vai ma zii kpein da, ta faa niinɛ laaɠula vai ma zii kpein. \c 36 \p \v 1 «Ɓɛsaleyɛle ta Woɠoliyaɓe, ta zunuiti kpein ti zooni faa la, niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠimalai ta keleɠelegi ʋuuni ti-yiimaʋɛ, ti zoo ti botii ɠɛ, eɠɛʋelei seizu ɲadegai naama wotii kpein ga ɠɛ la, ti lɔɔni botii zu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la.» \p \v 2 Moize Ɓɛsaleyɛle ta Woɠoliyaɓe lolini, ta zunuiti kpein ɠigi ɠɛni ti ma, niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI keleɠelegi ʋuuni ti-yiimaʋɛ, niiti kpein ti-ɠigiti kɛʋele ɓɛtɛni ga ti ɠolo botiiti kɛɛ vai zu. \v 3 Ti vebɛaniiti kpein seɠeni Moize ɠaazu, niiti Izilayɛle nuiti ti daani ɠisu, ti ʋaa la, naa ɠa a kɛ, seizu ɲadegai ma wotii ɠɛ. Sobu-o-sobu, nuiti ti ɠɛni ʋaazu ga vebɛaniiti Moize ʋɔ bɛ mɔnɔ. \v 4 Názu ɠa ɲɛɛliɠi nuiti kpein ti ɠɛni seizu ɲadegai ma wotii ɠɛɛzu, ti ɠilagilagi ti botiiti zɛni ná la, niiti ti ɠɛni ti ɠɛɛzu, \v 5 ti ʋaani, ti ɠɛ Moize ma: «Nuɓusɛiti ta wola ʋaazu la, é ʋooʋa botiiti kɛɛ vai ma, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI deveai ga é ɠɛ.» \v 6 Moize devei woni ga ti sezei wo ti-ʋuuzuʋɛ ga: «Nu nɔpɛ, zunu ɓaa anzanu, ta mina mɔ vebɛani ɠɛʋele ɓɛtɛ seizu ɲadegai vaa zu.» Zekana ti pele leʋeni la nuɓusɛiti tuɠɔ, ti ʋa ʋa ga ta. \v 7 Sɔɔlaiti ti ti ɓɛtɛni, ti kula ɠɛɛni, é ʋooʋa botii kpein ma, é ɠɛni ɠɛɛzu. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma landaiti // ta ma ʋɛɛmazeɠeiti kpɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 26:1-14) \p \v 8 Zunuiti saama, niiti kpein ti zoogai faa la, ɲɛɛliɠi vai zu, ti seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓɛtɛni ga tanda puugɔ, ga geze ʋagɔi kpaliai, ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi. Ti suʋuni ga seeluɓɛinti baaɠulabai. \v 9 Tanda ɠilagi zakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ puugɔ maazu naanigɔ (14), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ. Kɔɠɔgi ɠɛni ga ani ɠila nɔ tandaiti kpein faa zu. \v 10 Ti tanda lɔɔlugɔiti seini ɓɔɠɔ la, ti zɔ lɔɔlugɔiti ɓalaa sei ɓɔɠɔ la. \v 11 Ti galu ɓiiniiti giliɠilini tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ. Ti kɛɛni ɠana nɔ ga tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ. \v 12 Ti galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠilini tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ ʋa, ti galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠili tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ ʋa. Naama ɠaluiti ti zolooni ɓɔɠɔ ma ga felefele. \v 13 Ti zanu kala puulɔɔlugɔ (50) ɓɛtɛni, ti tandai ma ɓɔsuiti giliɠili ɓɔɠɔ ʋa ga tiye. Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠɛni ga ani ɠila kpe nɔ. \p \v 14 Ti boli leɠa landa puugɔ maazu ɠila (11) kpɛtɛni, ti ti ʋɛɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠɔma. \v 15 Tanda ɠilagi zakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ puugɔ maazu lɔɔlugɔ (15), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ. Kɔɠɔgi ɠɛni ga ani ɠila nɔ tanda puugɔ maazu ɠilagiti (11) bɛ. \v 16 Ti tanda lɔɔlugɔiti giliɠilini ɓɔɠɔ ʋa, ta ti zɔ lɔzitaiti giliɠili ɓɔɠɔ ʋa. \v 17 Ti galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɠiliɠilini tandai ma ɓɔsu mɔungi laamaʋɛ, ti galu ʋuulɔɔlugɔ (50) ɓalaa giliɠili tandai ma ɓɔsu velesiɛi laamaʋɛ. \v 18 Ti kɔlu ɓɔi kala puulɔɔlugɔ (50) ɓɛtɛni, naa ɠa a kɛ tandai ma ɓɔsuiti ti zei da ga tiye, ti ɠɛ ga ani ɠila nɔ. \v 19 Ti baala sinɛ ɠɔlɔiti kpɛtɛni ga pɛɛmazeɠei, toai ga ma ɓɔigi, seɠe ʋɛlɛi ʋɛ, ti ziɛ wu zua ɠɔlɔiti ma ʋɛɛmazeɠei ʋɛɛ maazu. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo guluiti kpɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 26:15-37) \p \v 20 Ti seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti kpɛtɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ ga akasia wuluiti. \v 21 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gului zɔligɔi ɠɛni ga mɛtɛlɛ lɔɔlugɔ, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 22 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gului ɠilagilagi pɛ kpadɔzuʋɛ ɠaazoɓani ma wulu felegɔi ʋa. Zekana ti kɛɛni la seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo guluiti kpein bɛ. \v 23 Ti seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔ (20) ɓɛtɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ, ti ɠɛni nu yeezazu ʋelei. \v 24 Ti dabu ʋuunaanigɔiti (40) kpɛtɛni ga walii, ti ʋa la seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔiti (20) gilagilagi wu, kpadɔzu felegɔiti bɛ. \v 25 Ti seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔ (20) ɓɛtɛni ɓalaa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ʋɛ, nu ɠɔʋɛzu ʋelei. \v 26 Ti dabu ʋuunaanigɔiti (40) kpɛtɛni ɓalaa ga walii, ti ʋa la seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ʋuufelegɔiti (20) gilagilagi wu, kpadɔzu felegɔiti bɛ. \v 27 Ti seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu lɔzita ɓɛtɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ, folo liizu ʋelei. \v 28 Ti seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu felegɔ ɓɛtɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma zoko felegɔiti bɛ, ti kpogaʋɛ. \v 29 Ti ɠilini seɠe ʋɛlɛi zuzo gului zɔiti ba, é zo buuʋɛ, é zeeli bala mɔungi ma ungaʋɛ. Ʋele ɠana é ɠɛni la ga ti felegɔ, ti ʋilɛgai soko felegɔiti su. \v 30 Seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu lɔsaʋa ɠa naazu, é ɠɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ, é ʋɛɛ ta-labu puugɔ maazu lɔzitaiti (16) ba, ti ɓɛtɛai ga walii, seɠe ʋɛlɛi zuzo gulu ɠila dabu felegɔ. \p \v 31 Ti gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ ɓɛtɛni seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti bɛ ga akasia wului, ti ɓesa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakamaʋɛ ɠilagi, \v 32 ta gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakamaʋɛ zɔɔla ʋelei zuzo guluiti bɛ, ta gulu zɔkpɔ lɔɔlugɔ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɓogaʋɛ zuzo guluiti bɛ, folo liizu ʋelei. \v 33 Ti zaamazu wulu zɔkpɔi ɓɛtɛni, ga é seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti maaleʋe, é zo kwɛgi ma, é li zɔɔla ʋelei. \v 34 Ti zanugi ziɛni seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti ma. Ti ta-ʋalaiti kpɛtɛni ga zanugi, ga gulu zɔkpɔiti ti ɗa lɔ ti zu. Ti zanugi ziɛni naama wulu zɔkpɔiti ma. \p \v 35 Ti kwɛpele seɠezuɠoozagi ɓɛtɛni ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ti suʋuni ga seeluɓɛinti baaɠulabai. \v 36 Ti akasia wulu lɔkpala naanigɔ ɓɛtɛni bɛ, ti zanugi ziɛ ti ma. Zanu kalagiti ti ɠɛni ti ʋa. Ti walii ɠaawuunni, ti kpɛtɛ ga ma labu naanigɔiti. \v 37 Ti kwɛpele seɠezuɠoozagi taɠili kpɛtɛni seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai, é ɠɛni ga seɠe zuʋuai. \v 38 Ti ná-tɔkpala lɔɔlugɔiti ta ta-ɠalagiti kpɛtɛni. Ti zanugi ziɛni ti-ma zeigaiti ma, ta ti ti zɛlɛ kɔluiti kpɛtɛ ga zanugi. Ta-labu lɔɔlugɔi ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. \c 37 \s Kesui ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 25:10-22) \p \v 1 Ɓɛsaleyɛle kesui ɓɛtɛni ga akasia wului. Sakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ ɠila taata, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 2 É zanu kitei ziɛni koozuʋɛ ta poluʋɛ, é daaɓegi ɓɛtɛ ga zanugi, é ɠaku ma. \v 3 É zanugi ɠaawuunni, é bala naanigɔiti kpɛtɛ bɛ. É ti ʋilini goizu naanigɔiti ba, bala felegɔ gilazu ʋelei ta bala felegɔ zɔɔla ʋelei. \v 4 É gulu zɔkpɔiti kpɛtɛni ga akasia wului, é zanugi ziɛ ti ma. \v 5 É gulu zɔkpɔiti dɔɔni balaiti su, kesui ɠakamaʋɛti, kesui zeɠe vai zu. \v 6 É kesui lakulugi ɓɛtɛni ga zanu kitei. Sakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ ɠila taata, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 7 É seeluɓɛin felegɔiti kpɛtɛni ga zanu doɠai, kesui lakulugi laaɓe felegɔiti ga. \v 8 Seeluɓɛin gilagi ɠɛni daaɓegi gilazuʋɛ ɠa, seeluɓɛin gilagi ɠɛ daaɓegi zɔɔla ʋelei ɠa. É seeluɓɛin felegɔiti ta kesui lakulugi ɓɛtɛni ga ani ɠila nɔ. \v 9 Seeluɓɛinti ti ti-ɠoʋegiti suvieni maazuʋɛ, ti kesui lakulugi maalɔɔɠu ga ti-ɠoʋegiti, ti ɠaaʋote ɓɔɠɔ ma. Seeluɓɛinti ti ɠaaʋoteni kesui lakulugi ma. \s Taɓalii ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 25:23-30) \p \v 10 É taɓalii ɓɛtɛni ga akasia wului. Sakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ ɠila, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠaaɠwɛsui. \v 11 É zanu kitei ziɛni ma, é daaɓegi ɓɛtɛ ga zanugi, é ɠaku ma. \v 12 É kakamaʋɛti kpɛtɛ ga nu yeaʋɛ liegɔi ɠɛɠala, é naa laaɓegi ɓɛtɛ ɓalaa ga zanugi, é ɠaku ma. \v 13 É zanugi ɠaawuunni, é kɛ ga balaiti taɓalii ʋɛ. É ti loni goizu naanigɔiti ba, kɔɠɔ naanigɔiti tetegi. \v 14 Balaiti ti ɠɛni kakamaʋɛti ba, gulu zɔkpɔiti ti lɔɔni ti zu, taɓalii zeɠe vai zu. \v 15 É gulu zɔkpɔiti kpɛtɛni ga akasia wului, é zanugi ziɛni ti ma, ti ɠɛ ga taɓalii zeɠe aniiti. \v 16 É aniɲakaiti kpɛtɛni ga nu ɗa ti zei taɓalii ɠa: diɠiiti, ta tazaiti, puya zalaɠai vaa zu, ta kokoiti, ta ziawɔiti. É ti ɓɛtɛni ga zanu kitei. \s Fitina zei anii ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 25:31-40) \p \v 17 É fitina zei anii ɓɛtɛni ga zanu kitei doɠaai. Ti pɛ ti ɠɛni ga ani ɠila: kɔɠɔi, ta ma wului, ta ma ɓekegiti, ta maaɠili zɔɔlaiti ti ɠulaai ga gulu ʋuai. \v 18 Fitina zei anii ma ɓeke dɔzitaiti ti ɠulani kakamaʋɛti, ma ɓeke saʋagɔ ɠɛni kakamaʋɛ gilazuʋɛ, ta ma ɓeke saʋagɔ ɠɛ kakamaʋɛ zɔɔla ʋelei. \v 19 Maaɠili zɔɔlai ɠɛni saʋa ma ɓeke dɔzitai ɠilagilagi pɛ ba, ti ɠulaai ga amandegi ma ʋuai. \v 20 Maaɠili zɔɔla naanigɔ ɠɛni fitina zei anii ma wului ʋa, ti ɠulaai ga amandegi ma ʋuai. \v 21 Maaɠili zɔɔlai gila ge ɠɛni ma ɓeke felefelegiti todazuʋɛ. \v 22 Fitina zei anii ɠɛni ga zanu kitei doɠaai. Baalobazuʋɛti pɛ ti ɠɛni ga ani ɠila: ma wului, ta ma ɓekegiti, ta maaɠili zɔɔlaiti. \v 23 É ná-fitina lɔfelaiti kpɛtɛni, ta ná-salaʋa zo sɔɔlaiti, ta ná-salaʋa zeɠe aniɲakaiti, ti pɛ ti ga zanu kitei. \v 24 Kilo ʋuusaʋagɔ (30) ɠa é seɠeni zanu kitei zu, fitina zei anii, ta ma zɔɔlaiti kpein kpɛtɛ vai zu. \s Ansansegi // ma zalaɠa ɠulazuʋɛ ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 30:1-5) \p \v 25 É ansansegiti ma zalaɠa ɠulazuʋɛ ɓɛtɛni ga akasia wului. É ɠɛni ga seki naanigi, sakpai ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ lukpɛgi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila. Ma minɛiti ti ɠɛni ba, ti ɠɛ ga ani ɠila. \v 26 É zanu kitei ziɛni gaaʋɛ, ta kakamaʋɛti, é kaku ma, ta ma minɛiti ma. É daaɓegi ɓɛtɛni ga zanugi, é kaku ma. \v 27 É zanu bala felegɔ loni ba, daaɓegi wuʋɛ, kakama felegɔiti, gulu zɔkpɔiti ti ɗa lɔ ti zu, seɠe vai zu. \v 28 É gulu zɔkpɔiti kpɛtɛni ga akasia wului, é zanugi ziɛ ti ma. \s Siɛma wulɔi ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 30:22-38) \p \v 29 É siɛma wulɔ ɲadegai ɓɛtɛni, ta ansansegiti, eɠɛʋelei gulɔ maku nɛɛnɛ kpɛtɛ nui a ɗa kpɛtɛ la. \c 38 \s Gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 27:1-8) \p \v 1 É gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ɓɛtɛni ga akasia wului. Sakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5), kogi ɠɛ ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5). É ɠɛni ga seki naanigi, sɔligi ɠɛ ga mɛtɛlɛ ɠila ta tukpɛ (1,5). \v 2 É minɛiti kpɛtɛni goizu naanigɔiti ba, ma minɛiti ti ɓɔ ba, ti ɠɛ ga ani ɠila nɔ. É kɔlu ɓɔigi ziɛni ti ma. \v 3 É zalaɠa ɠulazuʋɛ ma zɔɔlaiti kpein kpɛtɛni: zuʋu zo aniɲakaiti, ta pɛluiti, ta ɲama vaza aniɲakaiti, ta sua zɔɔ mitɛ wolaiti, ta abu zeɠe aniiti. É sɔɔlai naati kpein kpɛtɛni ga kɔlu ɓɔigi. \v 4 É kɔlu vɛlɛai ɓɛtɛni ga kɔlu ɓɔigi zalaɠa ɠulazuʋɛ. É pilɛni zalaɠa ɠulazuʋɛ lakɔlɔgaʋɛ wu, é zo buuʋɛ, eyɛsu é zeeli zalaɠa ɠulazuʋɛ zɔligɔi zaamaʋɛ. \v 5 É kɔlu ɓɔi balaiti kpɛtɛni, é ti lo kɔlu vɛlɛai ʋa, goizu naanigɔiti su, gulu zɔkpɔiti ti ʋa ɗa lɔ su. \v 6 É gulu zɔkpɔiti kpɛtɛni ga akasia wului, é kɔlu ɓɔigi ziɛ ti ma. \v 7 É gulu zɔkpɔiti dɔɔni balaiti su, zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠakamaʋɛti, ti ɠɛ ga seɠe aniiti. É zalaɠa ɠulazuʋɛ ɓɛtɛni ga gulu zɛʋɛiti, é zeɠei ɠɛ koozu. \s Maagba aniɲakai ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 30:17-21) \p \v 8 Anzanuiti niiti ti ɠɛni botii ɠɛɛzu GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, naati ti ʋaani ga ta-ɠɔlu ɓɔi pɛtɛgiti. Naati ka é ti ɓɛtɛni ga maagba aniɲakai, é ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. Ná-seiga anii ɓalaa ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma ɠoizuʋɛ ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 27:9-19) \p \v 9 É koizuʋɛ ɓɛtɛni. Nu yeezazu ʋelei, seɠei é ga geze ʋagɔi kpaliai ɠa é ɠɛni ná ga sasai. Sasai zakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ ʋuulɔɔlugɔ (50). \v 10 Tɔkpala ʋuufelegɔiti (20) ti lɔɔni dabu ʋuufelegɔiti (20) ga, ti ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti ti ɠɛni ga walii. \v 11 Lɛkpɛmaʋɛ nu ɠɔʋɛzuʋɛ, sasai zakpai ɠɛni miná ɓalaa ga mɛtɛlɛ ʋuulɔɔlugɔ (50), naa ɠɛ ga seɠei, ta tɔkpala ʋuufelegɔ (20), ta ta-labu ʋuufelegɔiti (20), ti ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti ti ɠɛni ga walii. \v 12 Folo liizu ʋelei, sasai ɠogi ɠɛni ga mɛtɛlɛ ʋuufelegɔ maazu lɔɔlugɔ (25), naa ɠɛ ga seɠei, ta ta-lɔkpala puugɔiti ta ta-labu puugɔiti. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti ta ti zɛlɛ kɔluiti ti ɠɛni ga walii. \v 13 Folo ɠulazu ʋelei, sasai ɠogi ɠɛni ga mɛtɛlɛ ʋuufelegɔ maazu lɔɔlugɔ (25). \v 14 Nu lɛɛzuʋɛ ɠobaʋɛ ɠilazuʋɛ, sasai ɠɛni ga mɛtɛlɛ lɔfela ta tukpɛ (7,5), naa ɠɛ ga seɠei, ta tɔkpala saʋagɔ, ta ta-labu saʋagɔiti. \v 15 Nu lɛɛzuʋɛ ɠobaʋɛ zɔɔla ʋelei, sasai ɠɛni miná ga mɛtɛlɛ lɔfela ta tukpɛ (7,5), ta tɔkpala saʋagɔ, ta ta-labu saʋagɔiti. \v 16 Seɠei niiti kpein ti ɠɛni ga sasai, naati ti ɠɛni ga geze ʋagɔi kpaliai. \v 17 Tɔkpalaiti ma labuiti ti ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti, ta ti zɛlɛ kɔluiti ti ɠɛni ga walii, ta walii ɠɛni ʋɛɛni ti-ma zeigaiti ma. \p \v 18 Sasai laaʋɛ ma ɠwɛpele seɠezuɠoozagi zuʋua ɠɛni de ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Sakpai ɠɛni ga mɛtɛlɛ puugɔ. Sɔligi ɠɛni ga mɛtɛlɛ felegɔ ta tukpɛ (2,5), eɠɛʋelei sasai ma zeɠei la. \v 19 Sasai laaʋɛ ma lɔkpala naanigɔiti ma labu naanigɔiti ti ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. Tɔkpalaiti ma ɠalagiti, ta ti zɛlɛ kɔluiti ti ɠɛni ga walii, ta walii ɠɛni ʋɛɛni ti-ma zeigaiti ma. \v 20 Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo kɔluiti kpein, ta sasai zuzo kɔluiti kpein ti ɠɛni ga kɔlu ɓɔigi. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo ganiiti // gaalu fai \p \v 21 Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo ganiiti ma ɠaalugi ʋɛtɛ, seɠe ʋɛlɛi nii zeele woo ɠesui ɠɛni bu, é loni Moize ná-devei wu, ga Levi nuiti ta-ɠaaɓaai, Itamaal ná-totuɠɔlai zu, zalaɠa ɠula nui Aalɔn ná-doun zunui. \v 22 Uli ná-doun zunui Ɓɛsaleyɛle, Ɠuul ná-dounloin, Zuda ná-bolodai zu, é naa kpein kɛɛni, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni Moize ya. \v 23 Woɠoliyaɓe, naa ɠɛni polu, é ga Ayizamake ná-doun zunui, Dan ná-bolodai zu, nii é ɠɛni ga ɲɛɛliɠi nui, faa niinɛ laaɠula nui, ta seɠe zuʋu nui ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. \p \v 24 Zanugi liegɔi nii é lɔɔni seizu ɲadegai ma wotiiti kpein su, é ɠɛni ga kilo waagila (1.000) kɛɠala, eɠɛʋelei seizu ɲadegai ma ɠɔɠɔgi la. \v 25 Nuɓusɛiti ti ɠaaluni, naati ta-walii ɠɛni ga kilo waasaʋagɔ unnaani puunaanigɔ (3.440) ɠɛɠala, eɠɛʋelei seizu ɲadegai ma ɠɔɠɔgi la. \v 26 Nu ɠilagilagi ɠɛni wali ɠaei ma ʋalisaamai veezu, eɠɛʋelei seizu ɲadegai ma wali ɠaei la. Zunu ɠilagilagi naa ɠɛɛni, niiti kpein ti ɠaaluni, é zo kona ʋuufelegɔ (20) ma, é lɛ zeemaazu, naa ɠa é ɠɛni ga zunu waaundɔzita maazu saʋagɔ undɔɔlu puulɔɔlugɔ (603.550). \v 27 Walii kilo waasaʋagɔ unnaani puufelegɔ (3.420), naa ɠa gaawuunni, é ɠɛ ga seizu ɲadegai ma labuiti, ta kwɛpele seɠezuɠoozagi ma labuiti. Dabuiti ti ɓɛtɛai ga walii nii, naati ti ɠɛni ga ungila (100). \v 28 Walii kilo ʋuufelegɔi (20) mɔtai zɔiti, naati ka é ti ɠaawuunni. É kalagiti ta sɛlɛ kɔluiti kpɛtɛni la tɔkpalaiti bɛ, ta é ti-ma zeigaiti pɛɛ la. \v 29 Kɔlu ɓɔigi é ɠɛni ga vebɛanii, é ɠɛni ga kilo waafelegɔ unnaanigɔ puufele maazu ɠila (2.421) kɛɠala. \v 30 Ti GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ ma labuiti kpɛtɛni ga naama ɠɔlu ɓɔigi, ta zalaɠa ɠulazuʋɛ, ta ná-kɔlu vɛlɛai, ta zalaɠa ɠulazuʋɛ ná-sɔɔlaiti kpein, \v 31 ta koii ma zasai ma labuiti kpein, ta sasai laaʋɛ ma labuiti, ta seɠe ʋɛlɛ ɲadegai zuzo kɔluiti kpein, ta sasai zuzo kɔluiti. \c 39 \s Zalaɠa ɠula zeɠeiti kpɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 28:1-14) \p \v 1 Gezei niiti ti loai ga ma ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, naa ɠa ti kpɛtɛni ga zalaɠa ɠula wotii ɠɛ zeɠeiti ada ɲadegai ma vaa ma. Ti ti ɓɛtɛni ga zalaɠa ɠula zeɠe ɲadegaiti Aalɔn ʋɛ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \p \v 2 Ti zalaɠa ɠula zeɠei ɓɛtɛni ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ti suʋuni ga zanu galui. \v 3 Ti zanugi ma sɛpɛgiti sumaaleni, ti teʋeleʋe eɠɛ galui, ti gezei zuʋu ga zanu galui, geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. \v 4 Ti kpakiga zeɠeiti kpɛtɛni ba, ti zeini zalaɠa ɠula zeɠei ɠaaɓelasu felegɔiti da. \v 5 Ti zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi ɓɛtɛni ga ma zii nɔ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. É ɠɛni ga zanugi, ta geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ti ɠɛni ga ani ɠila ta zalaɠa ɠula zeɠei. \v 6 Ti kɔtu zɔngɔ ɓaa felegɔiti kpatani ti-lɔɔzuʋɛti ba, ti ga zanugi, kɔtui nii daaseigi ga wonikese, niiti Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigiti ti zɛʋɛni ti ma, eɠɛʋelei nu a ɗa kɔtui zaɠa la, eɠɛ zeeʋozɛba anii. \v 7 Ti ti ɠilini zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠe felegɔiti ba, ti ɠɛ ga Izilayɛle ná-doun zunuiti ta-ɠizɛsui, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \s Kakazu zeɠei ɓɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 28:15-30) \p \v 8 Ti kakazu zeɠei ɓɛtɛni ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. Ti suʋuni ga zanu galui, ga zalaɠa ɠula zeɠei ɠɛʋelei. \v 9 Kakazu zeɠei ʋɛɛni su fele, é ɠɛ ga seki naanigi. Sakpai ɠɛni ga zeelo gila, kogi ɠɛ ga zeelo gila. \v 10 Ti kɔtu zɔngɔ ɓaagiti ɲɛkpɛni ba, ma ɲɛkpɛ naanigɔi zu: ma ɲɛkpɛ mɔungi zu, saaledowane gila, topaze gila, ta emelɔde gila, \v 11 ma ɲɛkpɛi velesiɛi zu, gelenate gila, safiil gila, ta diama ɠila, \v 12 ma ɲɛkpɛi zaʋasiɛi zu, wɔpale gila, agate gila, ta ametisete gila, \v 13 ma ɲɛkpɛi naanisiɛi zu, kelizolite gila, wonikese gila, ta zasepe gila. Niima ɠɔtu zɔngɔ ɓaagiti ti ɓatani ti-lɔɔzuʋɛti ba, ti ga zanugi. \v 14 Ti Izilayɛle ná-doun zunuiti daaseigiti sɛʋɛni kɔtu puugɔ maazu felegɔiti (12) ma, eɠɛʋelei nu a ɗa kɔtui zaɠa la, eɠɛ zeeʋozɛba aniiti. Boloda puugɔ maazu felegɔiti (12) daaseigiti ti ɠɛni ti ma, kɔtu ɠila, gila daasei, kɔtu ɠila, gila daasei. \p \v 15 Ti zanu galu felegɔiti toni kakazu zeɠei ʋa, ti vɛlɛai ga zanu kitei. \v 16 Ti zanu dɔɔzuʋɛ felegɔiti kpɛtɛni ta zanu balaɠae felegɔiti. Ti balaɠae felegɔiti toni kakazu zeɠei woizu felegɔiti ba. \v 17 Ti zanu galu felegɔiti toni balaɠae felegɔiti ba, kakazu zeɠei woizu felegɔiti. \v 18 Ti zanu galu felegɔiti sokpaiti toni dɔɔzuʋɛti felegɔ ʋa, niiti ti ɠiliai zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠe felegɔiti ba, nii a kɛ kakazu zeɠei yɛ ʋelelaʋɛ. \v 19 Ti zanu balaɠae felegɔi ɓɛtɛni mɔnɔ, ti ti lo kakazu zeɠei woizu felegɔi zɔiti ba, koozu ʋelei, ná ʋɛɛzu zalaɠa ɠula zeɠei ma. \v 20 Ti zanu balaɠae felegɔ ɠili kpɛtɛni, ti ti lo zalaɠa ɠula zeɠei ma ɓakiga zeɠe felegɔiti ba, buuʋɛ, ʋelela ʋelei, ti-lodazuʋɛ ɠobaʋɛ, zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi maazu. \v 21 Ti kakazu zeɠei ná-balaɠaegiti gilini zalaɠa ɠula zeɠei ná-balaɠaegiti ba, ga galu ɓiinii, naa ɠa a kɛ kakazu zeɠei ɠɛ zalaɠa ɠula zeɠei ma lokoi maazu, ti yeeɠaa mina ɠwɛ ta zalaɠa ɠula zeɠei. É ɠɛɛni, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \s Zalaɠa ɠula zeɠei zɔiti kpɛtɛ vai \r (Ɛgezɔde 28:31-43) \p \v 22 Ti zalaɠa ɠula zeɠei ma lookɔba wolai ɓɛtɛni, fɛlɛai ɲɛgɛlɛin nɔ ga geze ɓiinii. \v 23 Tookɔba wolai naa ɠɔ teʋezuʋɛ ɠɛni saamaʋɛ, daaɠaleai é ɠaku ma ga seɠei taɠili, naa ɠa a kɛ é mina ʋali ga. \v 24 Gului nii daa ga gelenadegi, naama waai maaniinigi ɠa ti gilini tookɔba wolai laamaʋɛ, ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, ta geze ʋagɔi kpaliai. \v 25 Ti zanu kitei ma lala koiti kpɛtɛni, ti ti ɠili gelenadegiti zɔɠɔzuʋɛti, é ɠaku tookɔba wolai laamaʋɛ, gelenadegiti zɔɠɔzuʋɛti, \v 26 tala ko ɠila, gelenade gila, tala ko ɠila, gelenade gila, é ɠaku tookɔba wolai laamaʋɛ ma, botii ma vaa zu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \p \v 27 Ti seɠewuzeɠeiti kpɛtɛni Aalɔn ta ná-doun zunuiti bɛ, ga geze ʋagɔi, \v 28 ta bɔɔlɔgiti ga geze ʋagɔi, ta ʋɛlɛ kpuɠagiti ga geze ʋagɔi kpaliai, \v 29 ta saamaɠiligiti ga geze ʋagɔi kpaliai, é ga geze ɓiinii, ta ma ɓɔigi, ta ma ɓɔi sɔsɔgi, suʋuai. Ti naa pɛ kpɛtɛni, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \p \v 30 Ti zanu kitei ma zɛʋɛ goi ɓɛtɛni masa bɔɔlɔ ɲadegai ʋa, ti sɛʋɛni ga: «Feai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ». Sɛʋɛai eɠɛʋelei nu a ɗa zeeʋozɛba anii maazaɠa la. \v 31 Ti galu ɓiinii lo ba, nii a kɛ ti gili bɔɔlɔgi ʋa, maazuʋɛ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai // ma wotii ɓe fai \r (Ɛgezɔde 35:10-19) \p \v 32 Ʋele ɠana seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma wotii kpein ge ɓeni la, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi. Izilayɛle nuiti ti naa kpein kɛɛni, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni Moize ya, ti kɛɛni ɠana nɔ. \v 33 Ti ʋaani ga seɠe ʋɛlɛ ɲadegai Moize ʋɔ: ná-seɠe ʋɛlɛi, ta ná-sɔɔlaiti kpein, kalagiti, seɠe ʋɛlɛi zuzo guluiti, gulu zɔkpɔiti, tɔkpalaiti, ta dabuiti, \v 34 ta baala sinɛ ɠɔlɔi ma ʋɛɛmazeɠei toai ga ma ɓɔigi, ta ziɛ wu zua ɠɔlɔiti ma ʋɛɛmazeɠei, ta kwɛpele seɠezuɠoozagi, \v 35 ta zeele woo ɠesui ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta dakulugi, \v 36 ta taɓalii, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta ɓuluiti ti veai GALA bɛ, \v 37 ta fitina zei anii é ga zanu kitei, ta ná-fitinaiti, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta gulɔi fitinai vaa zu, \v 38 ta zalaɠa ɠulazuʋɛ nii zanugi ziɛni maaʋɛ, ta siɛma wulɔ ɲadegai, ta ansansegi, ta kwɛpele seɠezuɠoozagi é nu lɛɛzuʋɛ seɠe ʋɛlɛi wu, \v 39 ta zalaɠa ɠulazuʋɛ é ga kɔlu ɓɔigi, ta kɔlu vɛlɛai é ga kɔlu ɓɔigi, ta ná-gulu zɔkpɔiti, ta ná-sɔɔlaiti kpein, ta maagba aniɲakai ta ná-seiga anii, \v 40 ta koii ma zasai ma zeɠeiti, ta ma lɔkpalaiti, ta ma labuiti, ta sasai laaʋɛ ma ɠwɛpele seɠezuɠoozagi, ta ná-galuiti, ta ná-suzo kɔluiti, ta seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu wotiɠɛ zɔɔlaiti kpein, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi vaa zu, \v 41 ta zalaɠa ɠula zeɠeiti ada ɲadegai vaa ma, zalaɠa ɠula nui Aalɔn ná-seɠeiti, ta ná-doun zunuiti ta-zeɠeiti zalaɠa ɠulazuʋɛ ma wotiiti faa zu. \p \v 42 Izilayɛle nuiti ti naama wotiiti kpein kɛɛni, é zoloo ma, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \v 43 Moize botii kpein fɛɠɛlɛfɛɠɛlɛni. É kaani ga ti kɛɛʋɛ, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI deveni la. Názu ɠa Moize tuya looni la ti ʋɛ. \c 40 \s Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo fai // ta fee vai GALA bɛ \p \v 1 Ɠɔoɠɔ GALAGI ɓɔɛni Moize ʋɔ, é ɠɛ ma: \v 2 «Alu mɔungi ma volo mɔungi, ɗa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai lo, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi. \v 3 Ɗa zeele woo ɠesui zei bu, è maalɔɔɠu ga kwɛpele seɠezuɠoozagi. \v 4 Ɗa ʋa ga taɓalii, è ná-sɔɔlaiti sei ga. Ɗa ʋa ga fitina zei anii, è fitinaiti kɛʋele ɓɛtɛ. \v 5 Ɗa ansansegi ma zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋilɛ, nii zanugi ziɛni maaʋɛ, zeele woo ɠesui ɠakalaʋɛ. Ɗa kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛ nu lɛɛzuʋɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu. \v 6 Ɗa gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ʋilɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakalaʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi. \v 7 Ɗa maagba aniɲakai zei GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ta zalaɠa ɠulazuʋɛ ti yɔɠɔzuʋɛ, è ziɛi ʋu su. \v 8 Ɗa koii ma zasai lo, é maaɠooli ná pɛ, è kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛ sasai laaʋɛ. \p \v 9 «Ɗa siɛma wulɔ ɲadegai zeɠe, è ta ziɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma, ta nii kpein a ɠɛ ná, è ti ɲade, ta ná-aniɲakaiti kpein. Toɠa ɲade. \v 10 Ɗa gulɔ ɲadegai ziɛ gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ma, ta ná-sɔɔlaiti. Ɗa zalaɠa ɠulazuʋɛ ve bɛ̀, naa ɠa a kɛ, zalaɠa ɠulazuʋɛ wola ɲade. \v 11 Ɗa gulɔ ɲadegai ziɛ maagba aniɲakai ma, é ʋɛɛ ná-seiga anii ʋa, è ɲade. \p \v 12 «Ɗa Aalɔn ta ná-doun zunuiti maaɓuɠa nu lɛɛzuʋɛ ʋa, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ɠakalaʋɛ, è ti maagba ga ziɛi. \v 13 Ɗa Aalɔn maaɠili ga zalaɠa ɠula zeɠeiti. Ɗa gulɔ ɲadegai ziɛ ma, è fe bɛ̀, é zalaɠa ɠula losuʋɛ ma wotii ɠɛ bɛ̀. \v 14 Ɗa ʋa ga ná-doun zunuiti, è seɠewuzeɠei loo ti ɠɔba. \v 15 Ɗa gulɔ ɲadegai ziɛ ti ma, eɠɛʋelei è gulɔi ziɛzu la ti-ɠɛɛ ma, naa ɠa a kɛ ti nà-zalaɠa ɠula wotii ɠɛ. Gulɔi a ziɛna ti ma, naa maaʋele ma, zalaɠa ɠula vai ma losuʋɛ ɠa ɠɛ ti ya, ti-mavofodaiti kpein su.» \p \v 16 Moize naa kpein kɛɛni, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni zea. Zekana é kɛɛni la. \v 17 Konagi velesiɛi ma alu mɔungi ma volo mɔungi ɠa seɠe ʋɛlɛ ɲadegai loni la. \v 18 Moize seɠe ʋɛlɛ ɲadegai loni, é ma labuiti kpɛtɛ, é suzo guluiti pilɛ, é gulu zɔkpɔiti dɔ ti zu, é tɔkpalaiti to. \v 19 É tandai zuvieni, é pɛɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ma. É pɛɛmazeɠei ʋɛɛni maazu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \v 20 É zeele woo ɠokolo felegɔi zeɠeni, é ti la kesui zu. É gulu zɔkpɔiti dɔɔni kesui ma ʋalaiti su. É kesui lakulugi zeini kesui la. \v 21 É liini ga kesui seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu. É kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛni, nii a kɛ é zeele woo ɠesui maalɔɔɠu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \v 22 É taɓalii ʋilɛni GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, nu ɠɔʋɛzu ʋelei, kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠakalaʋɛ. \v 23 É ɓuluiti puuni ga ga pagɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \p \v 24 É fitina zei anii ʋilɛni GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, nu yeezazu ʋelei, taɓalii letemaʋɛ. \v 25 É ma vitinaiti kɛʋele ɓɛtɛni, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \v 26 É zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋilɛni, nii zanugi ziɛni maaʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, kwɛpele seɠezuɠoozagi ɠakalaʋɛ. \v 27 É ansansegiti galani ga, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \p \v 28 É kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛni nu lɛɛzuʋɛ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wu. \v 29 É gala zalaɠaiti kulazuʋɛ ʋilɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakalaʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi. É gala zalaɠai ɠulani ná ta vebɛ zalaɠai, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la zea. \p \v 30 É maagba aniɲakai zeini GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ta zalaɠa ɠulazuʋɛ ti yɔɠɔzuʋɛ. É ziɛi ʋuuni su maagba vaiti su. \v 31 Moize ta Aalɔnni, ta ná-doun zunuiti, ti ɠɔɠɔiti ta ti-yeeiti maagbani náʋɛ. \v 32 Ta la ɠɛna lɛa GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, ɓaa ti ʋa maaɓuɠa zalaɠa ɠulazuʋɛ ʋa, ti ɠɛni ɓɔɠɔ maagbazu, eɠɛʋelei Ɠɔoɠɔ GALAGI ma levei veeni la Moize ya. \p \v 33 É koii ma zasai loni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ta zalaɠa ɠulazuʋɛ maaɠoolii zu, é kwɛpele seɠezuɠoozagi zɛlɛ sasai laaʋɛ. Zekana Moize ɓeni da ga botii ɠɛ. \s Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai \r (Gaalu Sɛʋɛi 9:15-23) \p \v 34 Tonaɓiingi ʋɛɛni GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ma, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai seɠe ʋɛlɛ ɲadegai wuulaaveni. \v 35 Moize la mɔ ɠɛni zoosu é ʋa lɛ GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, mazɔlɔɔ tonaɓiingi ɠɛni ʋɛɛni ma, Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-lɛbiyai ɠɛni nɔ seɠe ʋɛlɛ ɲadegai laavesu ɠɔ. \v 36 Siɛgi zu tonaɓiingi ɠɛni wuzeɠezu la, é zeɠe seɠe ʋɛlɛ ɲadegai maazu, názu ɠa Izilayɛle nuiti ti ɓena siɛi wo da, ti zeɠe ti-ʋuuzuʋɛ. \v 37 Ni tonaɓiingi la dɛ wuzeɠeni maazu, ti la ɠɛni liizu, eyɛsu voloi a la wuzeɠena la. \v 38 Mazɔlɔɔ Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-tonaɓiingi ɠɛni seɠe ʋɛlɛ ɲadegai maazu foloi, kɛlɛ kpidii, abui ɠɛni zosu tonaɓiingi zu, Izilayɛle nuiti kpein ti ɠɛni kaazu kpezekele. Zekana é ɠɛni ɠɛɛzu la ta-ziɛ yeeɠɛɠalai kpein su.