\id ACT \h Hechos \toc1 Xtas­cu­jutcán Após­toles \toc2 Hechos \toc3 Hch. \mt1 Xtas­cu­jutcán Após­toles \ip Umá li̠kalh­ta­huaka hua̠ntu̠ li̠chu­hui̠nán xtas­cu­jutcán após­toles huá na̠ tzokni̠t San Lucas y lá̠m­para hua­tiyá a̠má Evan­gelio hua̠ntu̠ li̠chu­hui̠nán xla­táma̠t Jesu­cristo. Cati̠huá hua̠nti̠ li̠ma̠­pa̠­cu­hui̠y u̠má libro: “Xta­scújut Espíri­tu Santo”, porque nac u̠má li̠kalh­ta­huaka li̠chu­hui̠nán lácu Espíri­tu Santo xca̠­mak­ta̠yay nac xla­ta­ma̠tcán a̠ma̠ko̠lh xapu̠lh ca̠naj­laní̠n hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Cristo y lácu xca̠­ma̠t­la­hui̠y lhu̠hua lac­lanca xtas­cu­jutcán. Na̠ antiyá nac u̠má libro li̠chu­hui̠nán lácu a̠ma̠ko̠lh após­toles San Pedro y San Pablo aksti̠tum xtas­cuj­ni­má̠­nalh Cristo y tancs xta­ma̠­lu­lok­má̠­nalh xta­chu­huí̠n nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ xta­la­ka­pasa. Ma̠squi xli̠­ca̠na pi̠ hua­tuní̠n u̠ma̠ko̠lh após­toles xtas­cuj­má̠­nalh, pero mákat tuncán xta­siyuy pi̠ huá Espíri­tu Santo luu xca̠­ma̠uxca̠­ni̠ma, porque nac u̠má li̠kalh­ta­huaka li̠huacay íta̠t ciento la̠ta tata̠ksa xta­cu­hui̠ní Espíri­tu Santo la̠ta lácu li̠chu­hui̠nán hua̠ntu̠ xtla­huama nac xla­ta­ma̠tcán hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Cristo. \ip Nac u̠má libro huá luu li̠chu­hui̠­nama a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ luu ma̠n xta­ta̠­la­ta­pu̠­li̠ni̠t Jesús nac xta­scújut y na̠ xtaucxilh­má̠­nalh acxni̠ mak­ní̠­calh nac cruz xa̠huá lácu xas­tacná xla­ta­ma̠­paray acxni̠ lacas­ta­cuánalh nac ca̠li̠ní̠n, li̠chu­hui̠nán lácu xlacán cani̠huá xtaán tama̠­lu­loka pi̠ xli̠­ca̠na a̠má xta­la­cas­ta­cuán, nac Jeru­salén, nac xapu̠­la­tama̠n Judea, aca­li̠stá̠n a̠tzinú mákat táalh nac Samaria, y hasta nac xli̠­hua̠k ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Roma. \c 1 \s1 Jesús huan xlacata pi̠ juerza namín Espíritu Santo \p \v 1 Amigo Teófilo: Amá libro hua̠ntu̠ pu̠lh ctí­tzokli y cti­ma̠­la­ka­cha̠­na­ni­chá̠n, antá aquit cli̠­chu­hui̠­nama la̠ta túcu tit­lá­hualh Jesús uú nac ca̠quilh­ta­macú y la̠ta túcu tica̠­li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh cris­tianos chu­natá la̠ta tima̠­tzú­qui̠lh xta­scújut \v 2-3 hasta a̠má quilh­ta­macú acxni̠ tita­ta̠lh­má̠­ni̠lh alh nac akapú̠n. Huix catzi̠ya la̠ta lácu xlá mak­ní̠­calh, pero xlá lacas­ta­cuánalh nac ca̠li̠ní̠n y ti̠puxam quilh­ta­macú lata­ma̠lhcú y anka­lhí̠n ca̠ta­si­yú­nilh xapós­toles la̠qui̠ xlacán kalhtum nata­ma̠­lu­loka pi̠ xli̠­ca̠na lama xas­tacná. Acxni̠ nia̠ xán nac akapún xlá li̠huana̠ ca̠ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh xapós­toles hua̠nti̠ ma̠n xca̠­lac­sacni̠t, ca̠ma̠­ca­tzí̠­ni̠lh la̠ta lácu nakan­taxtuy nac xla­ta­ma̠tcán a̠má xta­péksi̠t Dios hua̠ntu̠ xlá xmini̠t ma̠la­ca­tzu­qui̠y nac ca̠quilh­ta­macú; y Espíri­tu Santo hua̠k xca̠­ma̠aka­ta̠k­sni̠y hua̠ntu̠ xca̠­hua­nima. \p \v 4 Maktum quilh­ta­macú acxni̠ xlá ca̠ta­si­yu­nipá chiné ca̠huá­nilh xapós­toles: \p —¡Ni̠naj nícu napi­ná̠tit, ni̠ catax­tútit nac xaca̠­chi­quí̠n Jeru­salén! Antá cata­mak­xtéktit hasta acxni̠ nakan­taxtuy hua̠ntu̠ ma̠lac­nu̠ni̠t Quin­tla̠t Dios, y na̠ hua­tiyá a̠má hua̠ntu̠ aquit cca̠­li̠­ta̠­chu­hui̠­na­ni̠tán. \v 5 Cumu la̠ catzi̠­yá̠tit xla­cata pi̠ Juan Bau­tista caj chú­chut tiliakmu­nú̠­nulh, pero ni̠para tzinú maka̠s quilh­ta­macú hui­xinín nali̠­ta­mu­nu­yá̠tit xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo. \s1 Jesús an nac akapú̠n \p \v 6 Mak­tum­li̠túm acxni̠ xlá ca̠ta­si­yu­nipá xapós­toles xlacán chiné taka­lhás­quilh: \p —Quim­pu̠­chi­nacán, ¿pi̠ la̠nchú huix ma̠lak­chi­pi­ni̠­ni̠ta quilh­ta­macú la̠ta naca̠­lak­ma̠x­tuya xli̠­hua̠k cris­tianos uú xalac Israel la̠ta a̠ma̠ko̠lh ro­manos quin­ca̠­ma̠­pek­si̠yá̠n xla­cata pi̠ que̠c­stucán nac­ta­pek­si̠­yá̠hu? \p \v 7 Jesús ca̠kálh­ti̠lh: \p —Xli̠­ca̠na cca̠­hua­niyá̠n pi̠ hui­xinín ni̠ ca̠mi­ni̠­niyá̠n naca­tzi̠­yá̠tit túcuya̠ hora nama̠­kan­taxti̠y Dios hua̠ntu̠ xlá aya li̠huana̠ lac­lhca̠­hui­li̠ni̠t hua̠ntu̠ nat­la­huay. \v 8 Pero acxni̠ hui­xinín namak­lhti̠­na­ná̠tit Espíri­tu Santo entonces naka­lhi̠­yá̠tit li̠t­li­hueke la̠qui̠ naqui­la̠­li̠­chu­hui̠­na­ni­yá̠hu quin­ta­chu­huí̠n. Uú nac Jeru­salén nama̠­tzu­qui̠­yá̠tit, y aca­li̠stá̠n napi­ná̠tit nac lactzu ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ tahui­lá̠­nalh nac xapu̠­la­tama̠n Judea, nac Samaria, y hasta chuná chú nali̠­chi­pi­ná̠tit nac a̠ma̠ko̠lh ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ tahui­la̠­nanchá nac xtanké̠n ca̠quilh­ta­macú. \p \v 9 Acxni̠ chuná ca̠hua­ni­ko̠lh, caj xamaktum tzú­culh tata̠lh­ma̠ni̠y nac xla­ca­ti̠ncán caj la̠ta a̠ cakoschá, y la̠ta xta­maka­tli̠ma aktum puc­lhni akmi­li­ko̠lh y niaj tasí­yulh. \v 10 Pero la̠ta cacs xta­la­ca̠ni̠t ta̠lhmá̠n ni̠para tacá­tzi̠lh lácu ca̠la­ka­ta̠­yachá cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n xlacán luu sna­papa clha­ka̠tcán hua̠ntu̠ xta­li̠­lha­ka̠­nani̠t y antá ca̠la­ka­ta̠­yachi antaní xlacán xta­yá̠­nalh. \v 11 Y chiné ca̠huá­nilh: \p —Lac­chix­cu­huí̠n xalac Gali­lea, ¿túcu tla­hua­yá̠tit chu­nacú laca­pi­ni̠­tátit nac akapú̠n? Hui­xinín ucxilh­ni̠­tátit la̠ta Jesús ani̠t nac akapú̠n, pero ni̠tu̠ capu­huántit porque chuná cumu la̠ ucxílhtit ani̠t, pi̠ chu­na­li̠túm naucxilh­pa­ra­yá̠tit namim­paray a̠maktum. \s1 Matías lacsaccán la̠qui̠ nascuja cumu la̠ apóstol xpa̠lakxoko Judas Iscar­iote \p \v 12 Ama̠­ko̠lh após­toles antá xta­ta­mac­xtu­mi̠­ni̠­tanchá nac aktum ke̠stí̠n hua­nicán Monte de los Olivos, ma̠x cumu caj akcu̠­qui­tzis minuto tat­lá̠­hualh tácha̠lh nac xaca̠­chi­quí̠n Jeru­salén acxni̠ tatás­pitli. \v 13 Acxni̠ chú tácha̠lh nac a̠má chiqui anta­nícu xta­lak­tun­cu­huiy, tata­huá­calh nac xli̠­quilh­mactiy piso. Antá uú xta­hui­lá̠­nalh Pedro, Juan, San­tiago, Andrés, Felipe, Bar­to­lomé, Mateo, San­tiago hua̠nti̠ xka­huasa Alfeo, Simón hua̠nti̠ xapu̠lh xca̠­ta̠­ta­peksi̠y a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xca̠­hua­nicán cana­nistas, xa̠hua Judas xta̠San­tiago. \v 14 Xlacán anka­lhi̠ná xta­ta­mac­xtumi̠y la̠qui̠ li̠mac­xtum nata­kalh­ta­hua­kaniy Dios, na̠ anka­lhí̠n xtamín xli̠­ta­la­ka­pasni Jesús xa̠hua María xtzí y lhu̠hua maka­pi­tzí̠n lac­chaján hua̠nti̠ xta­mak­ta̠­yani̠t Jesús acxni̠ xca̠­ta̠­la­majcú. \p \v 15 Anka­lhí̠n chuná xta­ta­mac­xtumi̠y xta­kalh­ta­hua­kaniy Dios, maktum quilh­ta­macú mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús ma̠x cumu aktum ciento a̠kalha­puxam cris­tianos, Pedro tá̠yalh y chiné ca̠ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh: \p \v 16 —Nata̠­laní̠n, xli̠­ca̠na pi̠ juerza xli̠­kan­táxtut xuani̠t hua̠ntu̠ Dios aya xlac­lhca̠­hui­li̠ni̠t, porque caj cala­ca­pa̠s­táctit la̠ta xamaká̠n quilh­ta­macú Espíri­tu Santo ma̠lac­pu­huá̠­ni̠lh rey David xla­cata catzokli nac li̠kalh­ta­huaka hua̠ntu̠ xamaj akspulay Judas Isca­riote hua̠nti̠ ca̠pux­cú̠­nilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ tachí̠n tále̠lh Jesús. \v 17 Tamá Judas na̠ antá uú xquin­ca̠­ta̠­ta­pek­si̠yá̠n y na̠ huá xlak­cha̠ni̠t naquin­ca̠­ta̠­ma̠­kan­tax­ti̠yá̠n eé ta­scújut, \v 18 pero cumu huá maca­má̠s­ta̠lh Quim­pu̠­chi­nacán, ma̠x­quí̠­calh tumi̠n, y a̠má tumi̠n hua̠ntu̠ li̠ma̠s­ka­huí̠ca li̠ta­má̠­hualh lakatum pú̠cuxtu. Pero ¡túcu chú li̠ma­cuánilh porque sacstu tapix­chi̠­ta­huá­calh y aca­li̠stá̠n chú acxni̠ tamó­kosli ras pá̠pankli y tax­tu­ni­ko̠lh xpa̠­lu̠hua! \v 19 Hua̠ntu̠ akspú­lalh Judas Isca­riote tuncán tacá­tzi̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac Jeru­salén y a̠má pú̠cuxtu tali̠­ma̠­pa̠­cú­hui̠lh Acél­dama, eé tachu­huí̠n huam­putún: pu̠cuxtu hua̠ntu̠ pasani̠t kalhni. \v 20 Porque nac xalibro Salmos chiné tatzokni̠t xpa̠­la­cata hua̠nti̠ chuná tlá­hualh, lacatum chiné huán: \q1 Caj chu­natá catá̠­yalh xchic, \q1 y niaj ti̠ catáhui antá. \m Y chiné huam­paray lacatum: \q1 Y tunu hua̠nti̠ cala­ka­tá̠­yalh xta­scújut. \p \v 21 ’Huá chuná cca̠­li̠­hua­niyá̠n porque lhu̠hua cris­tianos tahui­lá̠­nalh nac qui­lak­sti̠­pa̠ncán hua̠nti̠ xquin­ca̠­ta̠­la­pu̠­layá̠n acxni̠ xlama Jesús; \v 22 xlacán na̠ taucxilhní̠t la̠ta lácu tila­tá­ma̠lh chu­natá la̠ta Juan Bau­tista tiakmu­nuchá hasta acxni̠ xla̠ ampá nac akapú̠n. Cumu chú mac­xtum hui­la̠­náhu, aquit clac­pu­huán pi̠ fuerza nalac­sa­ca̠huá hua̠nti̠ naquin­ca̠­ta̠­la­ta­pu̠­li̠yá̠n la̠qui̠ naquin­ca̠­ta̠­ma̠­lu­loká̠n xla­cata pi̠ Jesús lacas­ta­cuanani̠t y lama xas­tacná. \p \v 23 Ama̠­ko̠lh cris­tianos talác­sacli cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ a̠tzinú tlak lac­ta­li̠­pa̠hu, cha̠tum xuanicán José hua̠nti̠ na̠ xli̠­la­ka­pascán Bar­sabás, y cha̠tum xuanicán Matías. \v 24 Aca­li̠stá̠n chú tzú­culh takalh­ta­hua­kaniy Dios y chiné tahuá­nilh: \p —Quim­pu̠­chi­nacán Dios, huix hua̠k catzi̠ya hua̠ntu̠ huí xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán cris­tianos nac xna­cujcán, la̠ta xli̠­cha̠tiy eé lac­chix­cu­huí̠n huix xqui­la̠­ma̠­ca­tzi̠­ní̠hu xatícu luu lac­sac­ni̠ta \v 25 la̠qui̠ xlá nali̠­tanu̠y apóstol y nama̠­kan­taxti̠y a̠má ta­scújut hua̠ntu̠ ni̠ ma̠kan­táx­ti̠lh Judas acxni̠ tlá­hualh tala̠­ka­lhí̠n, lak­tzán­ka̠lh y alh pa̠ti̠nán nac pu̠pa̠tí̠n anta­nícu xlak­chá̠n naán. \p \v 26 Aca­li̠stá̠n acxni̠ takalh­ta­hua­ka­ni­ko̠lh Dios, tamá­ca̠lh suerte para xatícu nalak­chá̠n nas­cuja cumu la̠ apóstol. Huata huá lák­cha̠lh Matías, y acxni­tiyá chú a̠má quilh­ta­macú xlá tzú­culh ca̠ta̠s­cuja xa̠ka­lha­ca̠­huitu após­toles. \c 2 \s1 Hua̠nti̠ tali̠pa̠huán Jesús ca̠lakmín Espíritu Santo \p \v 1 Acxni̠ chú lák­cha̠lh xpa̠x­cuajcán judíos hua̠ntu̠ xuanicán Pen­te­costés, xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh antaní xta­ta­mac­xtumi̠y nac chiqui. \v 2 Caj xamaktum takáx­matli la̠ta maca­sá̠­nalh nac akapú̠n xta̠­chuná cumu la̠ a̠ caminchá li̠pe̠cua uún. \v 3 Acxni tuncán ca̠ta­si­yú­nilh cumu la̠ si̠máka̠t xla lhcúya̠t y tzú­culh taakpi­tziy. \v 4 Y cha̠­tunu ca̠lák­milh Espíri­tu Santo nac xla­ta­ma̠tcán xli̠­hua̠k a̠ma̠ko̠lh cris­tianos, y na̠ acxni­tiyá tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán ti̠pa̠­katzi tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­ca­tzi̠ni̠y chuná nata­chu­hui̠nán. \p \v 5 Nac Jeru­salén xta­mini̠t tala­ka­chix­cu­hui̠y Dios lhu̠hua judíos hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá cani̠hua̠ xalaní̠n la̠ta xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú. \v 6 Acxni̠ takáx­matli a̠má hua̠ntu̠ li̠pe̠cua maca­sá̠­nalh la̠li̠­huán tata­mac­xtú­mi̠lh lhu̠hua cris­tianos nac a̠má chiqui, pero luu cacs tala­cáhua acxni̠ xlacán takáx­matli pi̠ a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh ti̠pa̠­katzi tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xlacán xta­li̠­chu­hui̠nán. \v 7 Ni̠ xta­ca̠­naj­la­putún hua̠ntu̠ xta­kax­mat­má̠­nalh y chiné xta­la̠­huaniy: \p —¿Lácu la̠ eé qui̠­taxtuy? Uma̠­kó̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠k xalac Gali­lea, \v 8 pero, ¿lácu chú tla̠n tali̠­chu­hui̠nán a̠má tachu­huí̠n hua̠ntu̠ aquinín li̠chu­hui̠­na­ná̠hu la̠ta aka­tunu quin­ca̠­chi­qui̠ncán? \v 9 Porque luu lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ laya̠­náhu mini̠­tan­chá̠hu laka­ma­katni ca̠chi­qui̠ní̠n; maka­pi­tzí̠n tami­ni̠­tanchá nac Partia, Media, xalac Elam, Mesop­o­tamia; maka­pi­tzí̠n xalac Judea o xalac Capa­docia, Ponto, Asia, \v 10 Frigia, Pan­filia, Egipto; maka­pi­tzí̠n xalac Libia anta­nícu ma̠peksi̠y a̠má ca̠chi­quí̠n hua­nicán Cirene, y hasta maka­pi­tzí̠n tami­ni̠­tanchá nac Roma y chuná ti̠pa̠­lhu̠hua quin­ta­chu­hui̠ncán. \v 11 Lhu̠hua maka­pi­tzí̠n cris­tianos hua̠nti̠ tamini̠t uú judíos porque luu chuná tala­ca­chini̠t, pero na̠ tamini̠t maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ ni̠ judíos pero chú na̠ chu­na­tiyá tala­ka­chix­cu­hui̠y Dios cumu la̠ tat­la­huay judíos, hui̠ntí tami­ni̠­tanchá nac Creta xa̠hua nac Arabia. ¡Pero huá la̠ a̠má ni̠para tzinú li̠ca̠­naj­la­putu la̠ta xlacán tali̠­chu­hui̠nán nac quin­ta­chu­hui̠ncán a̠má lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut hua̠ntu̠ Dios tla­huama nac xla­ta­ma̠tcán! \p \v 12 Hua̠k aka­tiyuj xta­la­má̠­nalh y ni̠ xta­ca̠­naj­la­putún, aya xta­la̠­ka­lhas­quim­paray: \p —Pero, ¿lácu? ¿Túcu la̠ eé laputún? \p \v 13 Pero hui̠ntí caj xca̠­li̠­kalh­ka­ma̠nán y chiné xta­huán: \p —¡Ni̠ caca̠t­la­hua­nítit cuenta, tama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n caj taka­chi̠y! \s1 Pedro ca̠li̠ma̠kalhchuhui̠ni̠y cristianos hua̠ntu̠ kantaxtuni̠t nac xlatama̠tcán \p \v 14 La̠ta xta­hui­lá̠­nalh a̠ma̠ko̠lh kalha­cu̠tiy após­toles huakaj tatá̠­yalh nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos y Pedro chiné ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh: \p —¡Cat­la­huátit li̠tlá̠n caqui­la̠­kax­mat­níhu hua̠ntu̠ nac­ca̠­hua­niyá̠n hui­xinín hua̠nti̠ uú hui­látit nac Jeru­salén, xa̠hua hui­xinín hua̠nti̠ tani̠­tam­pi̠tit a̠laca­tunuj ca̠chi­quí̠n! \v 15 Maka­pi­tzí̠n la̠ hui­xinín hua­ná̠tit pi̠ aquinín mat caj cka­chi̠­yá̠hu; pero, ¿lácu chuná li̠hua­ná̠tit si la̠nchú cajcu ca̠mak­na­ja̠tza hora xala­ca­tzi̠sa? \v 16 Huata hui­xinín caca­tzí̠tit pi̠ la̠nchú kan­tax­tuma hua̠ntu̠ maká̠n quilh­ta­macú tima̠­ca­tzi̠­ní̠­nalh pro­feta Joel nac li̠kalh­ta­huaka acxni̠ chiné tzokli xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xamaj lay aca­li̠stá̠n: \q1 \v 17 Chiné huán Dios: \q1 Acxni̠ nalak­chá̠n a̠má a̠huata quilh­ta­macú \q1 aquit nac­ca̠­ma̠x­qui̠y xli̠­hua̠k cris­tianos quiEspíritu. \q1 Laka­huasán xa̠hua lac­tzu­maján hua̠nti̠ min­ca­mancán \q1 nata­li̠­chu­hui̠nán hua̠ntu̠ aquit quin­ta­la­ca­pa̠s­tacni. \q1 Laka­huasán hua̠nti̠ cajcu tas­tac­má̠­nalh xlacán lhu̠hua hua̠ntu̠ nac­ca̠­li̠­ma̠­la­ca­hua̠ni̠y, \q1 y lak­ko̠­lu­tzi̠nni catu̠huá hua̠ntu̠ aquit nac­ca̠­li̠­ma̠­ma̠­nixni̠y. \q1 \v 18 Xli̠­hua̠k cris­tianos lac­chix­cu­huí̠n chu lac­chaján hua̠nti̠ quin­ta­li̠­pa̠­huán \q1 nac­ca̠­ma­ca­miniy quiEspíritu acxni̠ a̠má quilh­ta­macú \q1 la̠qui̠ caj xma̠n aquit naquin­ta­li̠­chu­hui̠nán. \q1 \v 19 Nac akapú̠n lhu̠hua li̠cá̠cni̠t ta­scújut nac­ma̠ucxilh­ni̠nán, \q1 y tu̠tzú nac ca̠ti­yatni lhu̠hua li̠ca­tzí̠n nata­siyuy \q1 cumu la̠ kalhni lhcúya̠t, chu lhu̠hua jini cumu la̠ tzi­tzeke puc­lhni. \q1 \v 20 Amá quilh­ta­macú chi­chiní nala­ka­puc­suananko̠y, \q1 papá nata­siyuy cumu lá̠m­para la̠n kalhi̠y kalhni. \q1 Pus hua̠k eé nakan­taxtuy a̠má a̠huata quilh­ta­macú acxni̠ nia̠ min nahuán Mim­pu̠­chi­nacán, \q1 porque acxni̠ namín xli̠­ca̠na lanca y li̠cá̠cni̠t quilh­ta­macú nahuán. \q1 \v 21 Pero la̠tachá tícuya̠ cris­tianos nata­li̠­ma̠­ka­tzanke̠y Dios pi̠ caca̠­la­ka­lhá­malh, \q1 xli̠­ca̠na pi̠ naca̠­la­ka­lhamán y chuná nata­lak­ma̠xtuy xli̠s­tac­nicán. \p \v 22 Y cumu Pedro ti̠tum xya̠­huani̠t xta­kalh­chu­huí̠n chiné ca̠hua­nipá cris­tianos: \p —¡Lac­chix­cu­huí̠n xalac Israel, cakax­páttit y luu li̠huana̠ caaka­tá̠k­stit hua̠ntu̠ nac­ca̠­hua­niyá̠n! Hui­xinín sta­lanca catzi̠­yá̠tit la̠ta lácu tila­tá­ma̠lh tamá chixcú hua­nicán Jesús xalac Naza­ret. Dios xlac­sacni̠t y xma̠x­qui̠ni̠t xli̠t­li­hueke la̠qui̠ chuná naca̠t­la­huay lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut nac milak­sti̠­pa̠ncán, y la̠qui̠ chuná hui­xinín naucxi­lhá̠tit pi̠ xlá xka­lhi̠y lanca xli̠t­li­hueke Dios. \v 23 Hasta la̠ta maká̠n quilh­ta­macú Dios aya li̠huana̠ xlac­lhca̠­hui­li̠ni̠t hua̠ntu̠ hui­xinín xpim­pá̠tit tla­hua­ni­yá̠tit, huá xpa̠­la­cata ca̠li̠­ma̠x­quí̠n quilh­ta­macú la̠qui̠ nama̠­la­ca­pu̠­yá̠tit nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos, y ca̠ma­ca­ma̠x­quí̠tit hua̠nti̠ luu mak­la̠­ka­lhi̠­naní̠n lac­chix­cu­huí̠n la̠qui̠ huá nata­pe­kex­to­ko­huacay nac cruz, y chuná chú mak­ní̠tit. \v 24 Pero caj liaktutu quilh­ta­macú Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh porque xlá má̠x­qui̠lh xli̠­maka­tli­hueke y a̠má ca̠li̠ní̠n ni̠lay makat­lá­jalh. \v 25 Caj capa̠s­táctit la̠ta xamaká̠n quilh­ta­macú acxni̠ rey David tzokli kam­pa̠tum Salmo y antá li̠chu­huí̠­nalh hua̠ntu̠ xamaj akspulay Jesús, chiné huá: \q1 Aquit anka­lhi̠ná xacuc­xilha la̠ta xquim­pu̠­la­nima nac quin­tiji Quim­pu̠­chiná; \q1 xlá anka­lhi̠ná qui­mak­ta̠­yalé̠n la̠qui̠ ni̠tu̠ aka­tiyuj naquin­tla­huay. \q1 \v 26 Huá xpa̠­la­cata luu li̠pa̠­xu­huay qui­nacú, \q1 y lacuán tachu­huí̠n cli̠­huán qui­si̠­máka̠t la̠qui̠ chuná aquit cla­ka­chix­cu­hui̠yá̠n. \q1 Y ma̠squi nacni̠y cumu la̠ cati̠hua̠ chixcú, cca­tzi̠y pi̠ huix naqui­ma̠­laca­stac­uani̠ya. \q1 \v 27 Porque aquit cca­tzi̠y pi̠ huix ni̠ caquin­tiak­xtek­má­kanti acxni̠ naqui­ma̠c­nu̠cán, \q1 y ni̠ cati­ma̠sta tala­cas­quín xla­cata pi̠ nalac­puc­san­ta̠cnu̠y xti­yat­li̠hua min­ka­huasa \q1 hua̠nti̠ huix ma̠n lac­sac­ni̠ta xla­cata nalac­scuj­niyá̠n. \q1 \v 28 Huix qui­ma̠­si­yu­ni­ni̠ta lácu tla̠n nac­ka­lhi̠­paray latáma̠t cumu la̠ xapu̠lh, \q1 y la̠qui̠ nac­ka­lhi̠y lanca tapa̠­xu­huá̠n acxni̠ nac­chá̠n nac mila­catí̠n. \p \v 29 ’Nata̠lán, aquit laca­tancs cca̠­hua­ni­pu­tuná̠n pi̠ tamá xamaká̠n rey David xli̠­ca̠na pi̠ tla̠n tila­tá­ma̠lh, aca­li̠stá̠n ni̠lh, ma̠c­nú̠­calh, chuná cumu la̠ ca̠ma̠c­nu̠cán cati̠hua̠ cris­tiano; xa̠huachí pu̠tum aquinín catzi̠­yá̠hu anta­nícu ma̠c­nu̠­cani̠t. Por eso cca̠­li̠­ka­lhas­quiná̠n, ¿tícu chi̠nchú xli̠­chu­hui̠­nama acxni̠ chuná huá? \v 30 Tamá rey David pro­feta xuani̠t, y acxni̠ chuná huan­tá̠­qui̠lh huá xlá xli̠­chu­hui̠­nama cha̠tum xli̠­ta­la­ka­pasni hua̠nti̠ Dios xma̠­lac­nu̠­nini̠t pi̠ acxni̠ xlá nani̠y juerza natax­tu­ya̠chá cha̠tum hua̠nti̠ natzucuy ma̠pek­si̠nán xpa̠­lak­xoko. \v 31 Pus hasta la̠ta xamaká̠n quilh­ta­macú cumu la̠m­para aya xuc­xilhma rey David y xli̠­chu­hui̠­na­majá la̠ta lácu xamaj lacas­ta­cuanán Cristo y huá pi̠ xlá ni̠ maktum pi̠ cati­ta̠c­nu̠­tá­ma̠lh xti­yat­li̠hua nac xta­huaxni y na̠ ni̠para cati­lac­puc­san­tá̠c­nu̠lh. \v 32 Pus chú aquinín tla̠n cma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ huá tamá Jesús hua̠nti̠ xamaká̠n quilh­ta­macú xli̠­chu­hui̠­na­má̠­calh, Dios ma̠la­cas­ta­cuani̠ni̠t nac ca̠li̠ní̠n, pu̠tum aquinín cuc­xilh­ni̠­táhu pi̠ lama xas­tacná. \v 33 Aca­li̠stá̠n chú xas­tacná ma̠ta̠lh­ma̠­ní̠­calh le̠nca nac akapú̠n lac­xtum nata̠­ma̠­pek­si̠nán Dios, y antá maka­mak­lhtí̠­nalh a̠má Espíri­tu Santo hua̠ntu̠ Xtla̠t Dios xma̠­lac­nu̠­ni­ni̠ttá nama̠x­qui̠y la̠qui̠ xlá chú naquin­ca̠­ma­ca­mi­niyá̠n. Y la̠nchú hasta nac mila­ca­ti̠ncán ma̠n ucxilh­ni̠­tátit la̠ta lácu xlá quin­ca̠­ma­ca­mi­ni­ni̠tán xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo. \v 34 Anta tuncán li̠ta­lu­loka pi̠ chuná porque ni̠huá David xas­tacná alh nac akapú̠n, pero ma̠squi chuná xlá chiné tili̠­chu­huí̠­nalh: \q1 Quim­pu̠­chi­nacán Dios chiné huá­nilh Quim­pu̠­chiná: \q1 “Uú caquim­pa̠x­tu̠­ta­huila nac quim­pek­stácat \q1 \v 35 hasta acxni̠ aquit nac­ca̠­maka­tla­jako̠y xli̠­hua̠k hua̠nti̠ tasi̠­tzi̠­niyá̠n, \q1 y la̠qui̠ pu̠tum nata­la­ka­chix­cu­hui̠yá̠n.” \p \v 36 ’Xli̠­hua̠k hui­xinín cris­tianos xalac Israel hua̠nti̠ la̠nchú qui­la̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu, caca­tzí̠tit xla­cata pi̠ huá tamá Jesús hua̠nti̠ hui­xinín pekex­to­ko­hua­cátit nac cruz, aquinín cma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ huá Dios li̠ma̠x­tuni̠t Quim­pu̠­chi­nacán y Cristo hua̠nti̠ quin­ca̠­lak­ma̠xtún. \p \v 37 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos takáx­matli hua̠ntu̠ Pedro ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh xlacán tzú­culh tali̠­pu­huán hasta nac xna­cujcán caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xta­ti̠t­la­huani̠t, y chiná taka­lhás­quilh Pedro xa̠hua xa̠maka­pi­tzí̠n após­toles: \p —Nata̠lán, ¿túcu chi̠nchú aquinín qui­li̠t­la­huatcán? \p \v 38 Pedro ca̠kálh­ti̠lh: \p —Calak­pa­lí̠tit xali̠x­cajnit min­ta­la­ca­pa̠s­tac­nicán hua̠ntu̠ ti̠t­la­hua­ni̠­tátit nac xla­catí̠n Dios, y cataakmu­nútit nac xta­cu­huiní Jesu­cristo la̠qui̠ xlá naca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­niyá̠n xli̠­hua̠k min­ta­la̠­ka­lhi̠ncán y na̠ naca̠­ma̠x­qui̠yá̠n Espíri­tu Santo. \v 39 Porque a̠má Espíri­tu Santo hua̠ntu̠ Dios tima̠­lác­nu̠lh xli̠­ca̠na hui­xinín tica̠­ma̠­lac­nu̠­ni­cántit xa̠hua xli̠­hua̠k min­ca­ma­na̠ncán, y na̠chuná naca̠­ma̠x­qui̠cán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xala cani̠huá mákat ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ Dios ca̠ma̠­lac­pu­hua̠ni̠y cata­li̠­pá̠­hualh. \p \v 40 Lhu̠hua hua̠ntu̠ ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh Pedro xla­cata cata­lak­pá­li̠lh lac­li̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán, y chiné ca̠hua­nipá: \p —Hui­xinín niaj chuná caka­lha­kax­pat­ma­kántit Dios cumu la̠ tat­la­huay tama̠­ko̠lh lac­li̠xcáj­nit cris­tianos hua̠nti̠ la̠nchú tala­má̠­nalh nac ca̠quilh­ta­macú. \p \v 41 Pus lhu̠hua xlacán taca̠­náj­lalh hua̠ntu̠ xca̠­hua­nima Pedro y tali̠­pá̠­hualh Jesús, y cha̠­tunu cha̠­tunu tataakmú­nulh a̠má quilh­ta­macú, la̠m­para aktutu mi̠lh cris­tianos. \v 42 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesús xlacán luu anka­lhi̠ná xta­ta­mac­xtumi̠y la̠qui̠ após­toles nata­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xta­chu­huí̠n Dios y lac­xtum nata­kalh­ta­hua­kaniy, y na̠ luu lac­xtum xla̠­li̠­mak­ta̠yay hua̠ntu̠ xta­ka­lhi̠y, na̠chuná luu mac­xtum xta­ta­mac­xtumi̠y la̠qui̠ acxtum nata­hua̠yán. \s1 Xlatama̠tcán hua̠nti̠ luu pu̠lh tali̠pá̠hualh Jesús \p \v 43 Ama̠­ko̠lh após­toles, Dios ca̠ma̠t­lá­hui̠lh lhu̠hua lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut, y la̠ta xli̠­lhu̠hua cris­tianos cacs xta­li̠­la­ca­huán acxni̠ xtaucxilha hua̠ntu̠ xlacán xtat­la­huay. \v 44 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús luu lac­xtum xta­la̠­la­ka­lhamán, pu̠tum xtalay y para cha̠tum hui̠ntú xmac­la­cas­quima li̠mac­xtum xta­li̠­mak­ta̠yay. \v 45 Lhu̠hua xlacán tás­ta̠lh hua̠ntu̠ xta­ka­lhi̠y y a̠má xatumi̠n hua̠ntu̠ tamak­lhtí̠­nalh tama­ca­má̠x­qui̠lh após­toles la̠qui̠ naca̠­ma̠akpi­tzi­nicán cris­tianos para la̠ta túcu xta­mac­la­cas­qui­má̠­nalh. \v 46 Xcha̠­liyá̠n xcha̠­liyá̠n xta­ta­mac­xtumi̠y nac lanca pu̠si­culan xalac Jeru­salén la̠qui̠ mac­xtum nata­la­ka­chix­cu­hui̠y Dios, pero na̠ xta­ta­mac­xtumi̠y nac aka­tunu chiqui la̠qui̠ mac­xtum ya̠ tapa̠­xu­huá̠n nata­la̠­ta̠­hua̠yán cumu la̠ li̠na­ta̠lán. \v 47 Y la̠ta xlacán xta­la­ka­chix­cu­hui̠y Dios nac xla­ta­ma̠tcán xli̠­hua̠k cris­tianos xalac a̠má ca̠chi­quí̠n xtaucxilh­má̠­nalh y xta­ma̠t­la̠nti̠y hua̠ntu̠ xtaucxilh­má̠­nalh. Y na̠ xali̠­huaca lhu̠hua cris­tianos xta­li̠­pa̠­huán hua̠ntu̠ xlacán xta­li̠­chu­hui̠nán y cha̠­liyá̠n xca̠­pek­ta­nu̠­ti̠­lhay hua̠nti̠ na̠ aya xtzucuy li̠pa̠­huán Jesús. \c 3 \s1 Ma̠pacsacán cha̠tum chixcú hua̠nti̠ ni̠lay xtla̠huán \p \v 1 Maktum quilh­ta­macú Pedro y Juan xtaamá̠­nalh nac lanca xpu̠­si­culan Dios nac Jeru­salén, ma̠x cumu ca̠mak­tutu hora porque acxni̠ a̠má hora xta­ta­mac­xtumi̠y xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús la̠qui̠ lac­xtum nata­kalh­ta­hua­kaniy Dios. \v 2 Cha̠li cha̠lí xta­huilay nac má̠lacchi cha̠tum chixcú hua̠nti̠ luu chu­na­tuncán lu̠ntu xla­ca­chini̠t. Luu antá xancán lakax­tekcán nac xamá̠­lacchi hua̠ntu̠ xuanicán La Her­mosa la̠qui̠ hua̠nti̠ nata­tanúy nac pu̠si­culan xlá naca̠s­quiniy limos­na. \v 3 Acxni̠ ca̠úcxilhli pi̠ xtaamá̠­nalh tatanu̠y nac pu̠si­culan Pedro y Juan, chiné ca̠huá­nilh: \p —¡Xtla­huátit li̠tlá̠n xqui­la̠­ma̠x­quí̠hu actzu limos­na! \p \v 4 Xlacán talak­lá­ca̠lh, y Pedro chiné huá­nilh: \p —Li̠huana̠ caqui­la̠­la­ca­ca̠c­ní̠hu. \p \v 5 Amá chixcú cacs ca̠la­ca­cá̠c­ni̠lh, xlac­pu­huán pi̠ ma̠x nama̠x­qui̠cán actzu tumi̠n. \v 6 Pero Pedro chiné hua­nipá: \p —Aquinín ni̠tu̠ cka­lhi̠­yá̠hu tumi̠n para xla oro o xla plata, pero huí pu̠lactum hua̠ntu̠ cka­lhi̠­yá̠hu xli̠­ca̠na pi̠ luu nali̠­ma­cuaniyá̠n: nac xta­cu­huiní Jesu­cristo hua̠nti̠ kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke cla­cas­quín pi̠ la̠n­chuj tuncán cata̠ya y cat­lá̠­huanti. \p \v 7 Acxni̠ chuná hua­ni­ko̠lh Pedro maca­chí­palh nac xmaca­stácat, laka­siyu tzú­culh chex­ya̠­huay y xlacni a̠má chixcú tzú­culh talak­tli­hueklha, na̠chuná xcha̠xpá̠n li̠huana̠ tat­lí­huek­lhli. \v 8 Y maktum la̠ta huakaj tá̠yalh la̠ta kosli y tzú­culh tla̠­huán. Aca­li̠stá̠n chú Pedro chu Juan tatá­nu̠lh nac pu̠si­culan y a̠má chixcú na̠ ca̠s­ta̠­lá­nilh, xtla̠­huama y xlin­c­xti̠­lhama caj la̠ta xpa̠x­cat­ca­tzi̠­nima Dios. \v 9 Xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­ta­nu̠­má̠­nalh nac pu̠si­culan taúcxilhli la̠ta xtla̠­huama y tala­ká­pasli pi̠ huá a̠má chixcú hua̠nti̠ anka­lhi̠ná csqui­hua̠yán. \v 10 Luu cacs tali̠­la­cáhua y la̠n tapé̠­cualh porque ni̠ xta­ca­tzi̠y lácu chuná xqui̠­li̠­tax­tuni̠t nac xla­táma̠t a̠má chixcú cumu xlacán li̠huana̠ xta­la­ka­pasa pi̠ huá a̠má ti̠ cha̠li cha̠lí xta­huilay nac xamá̠­lacchi pu̠si­culan hua­nicán La Her­mosa. \s1 Pedro liakchuhui̠nán hua̠nti̠ ma̠pácsalh a̠má chixcú lu̠ntu \p \v 11 Amá chixcú hua̠nti̠ lu̠ntu xuani̠t ni̠ xca̠­mak­xtekma Pedro y Juan chu­na­tiyá xca̠s­ta̠­la­nit­la̠­huán. Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos taúcxilhli la̠li̠­huán tzú­culh tali̠­ta­mac­xtumi̠y anta­nícu xlacán tata̠­yachá lacatum antaní hua­nicán Pór­tico de Salo­món la̠qui̠ nataucxilha túcu xqui̠­tax­tuni̠t nac xla­táma̠t. \v 12 Acxni̠ Pedro úcxilhli pi̠ luu lhu̠hua la̠ta li̠ta­mac­xtu­mí̠­calh chiné tzú­culh ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos: \p —¿Túcu xpa̠­la­cata li̠lak­lhpe̠­cuaná̠tit caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ la̠nchú kan­tax­tuni̠t? Y na̠chuna li̠túm, ¿túcu xpa̠­la­cata hua­tiyá aquinín qui­la̠­li̠­ca̠c­ni̠­yá̠hu cumu lá̠m­para aquinín cma̠t­la̠n­ti̠­ni̠­táhu eé chixcú? ¿Lac­pu­hua­ná̠tit pi̠ ma̠x aquinín cka­lhi̠­yá̠hu lanca li̠t­li­hueke o lanca quin­ka­satcán y huá tla̠n cli̠­ma̠t­la̠n­tí̠hu? \v 13 Huata aquit laca­tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ hua­tiyá tamá Dios hua̠nti̠ xDios Abraham, chú hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huani̠t Isaac y Jacob xa̠hua xli̠­hua̠k xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán, huá li̠ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t eé chixcú la̠qui̠ hui­xinín nala­ka­chix­cu­hui̠­yá̠tit xka­huasa Jesús, huá a̠má Jesús hua̠nti̠ hui­xinín maca­ma̠s­tá̠tit nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos, acxni̠ chú Pilato xmak­xtek­putún cumu ni̠tu̠ xmac­laniy xta­la̠­ka­lhí̠n hui­xinín, ni̠ lacas­quíntit. \v 14 Acxni̠ mili̠­chu­hui̠­natcán xuani̠t xla­cata nas­qui­ná̠tit pi̠ camak­xték­calh a̠má chixcú hua̠nti̠ aksti̠tum xlama y tla̠n xle̠ma xta­la­ca­pa̠s­tacni, huata hui­xinín ni̠ lacas­quíntit, huata mejor squíntit caca̠­mak­xtek­ni­cántit hua̠nti̠ xta­nu̠ma nac pu̠la̠­chi̠n cha̠tum mak­ni̠ná. \v 15 Y hasta chuná hui­xinín tla­huátit mak­ní̠tit a̠má chixcú hua̠nti̠ tla̠n xquin­ca̠­lak­ma̠x­tu­niyá̠n qui­li̠s­tac­nicán y quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n latáma̠t. Pero ma̠squi chuná tla­huátit, Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n y aquinín cma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ xli̠­ca̠na lama xas­tacná. \v 16 Pus na̠ hua­tiyá chú tamá Jesús hua̠nti̠ ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t y ma̠lak­tli­hueklh­ni̠t nac xlacni eé chixcú hua̠nti̠ lu̠ntu xuani̠t; xlá tat­lá̠n­ti̠lh porque aquinín cli̠­pa̠­hua­ná̠hu, cca̠­naj­la­yá̠hu pi̠ xli̠­ca̠na Jesús kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke, pus hasta chú aya ma̠n ucxilh­pá̠tit. \p \v 17 ’Nata̠lán, aquit aya cca­tzi̠y pi̠ ma̠squi hui­xinín chu xana­puxcun cura mak­ní̠tit Jesús, caj mili̠­ton­tujcán porque ni̠ xca­tzi̠­yá̠tit tícu a̠má hua̠nti̠ xmak­ni̠­pá̠tit. \v 18 Pero huata hua̠ntu̠ hui­xinín tla­hua­nítit chuná Dios li̠ma̠­kan­táx­ti̠lh hua̠ntu̠ xamaká̠n quilh­ta­macú xca̠­li̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠­ni̠ttá xpro­fetas xla­cata lácu xámaj akspulay xta­pa̠tí̠n Cristo hua̠nti̠ xlá xámaj macamín la̠qui̠ naca̠­lak­ma̠xtuy cris­tianos. \v 19 Huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n, calak­pa­lí̠tit xali̠xcáj­nit min­ta­la­ca­pa̠s­tac­nicán y xli̠­hua̠k mina­cujcán cali̠­pa̠­huántit Dios la̠qui̠ xlá naca̠­ta̠­pa̠­ti̠yá̠n xli̠­hua̠k min­ta­la̠­ka­lhi̠ncán. Para hui­xinín chuná nat­la­hua­yá̠tit, Dios naca̠­ma­ca­mi­niyá̠n tapa̠­xu­huá̠n nac mila­ta­ma̠tcán \v 20 y naca̠­ma­ca­mi­niyá̠n xli̠­maktiy Jesús hua̠nti̠ hasta maká̠n quilh­ta­macú li̠lh­ca̠­hui­li̠ni̠t namín ca̠lak­ma̠x­tuyá̠n. \v 21 Ma̠squi xli̠­ca̠na pi̠ Jesu­cristo ni̠naj pála catí­milh, huata maka̠scú nati­la­ta­ma̠­ya̠chá nac akapú̠n hasta acxni̠ Dios li̠huana̠ naca̠­ca̠x­tla­huako̠y hua̠ntu̠ xamaká̠n quilh­ta­macú lac­lhca̠­hui­li̠ni̠t chuná cumu la̠ tita­li̠­chu­huí̠­nalh pro­fetas xamaká̠n quilh­ta­macú. \v 22 Xamaká̠n quilh­ta­macú Moisés chiné tili̠­chu­hui̠­nanchá acxni̠ ca̠xa­kát­li̠lh qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán: “¡Amaj lak­chá̠n quilh­ta­macú acxni̠ Quim­pu̠­chi­nacán Dios nalac­sac­xtuy cha̠tum tali̠­pa̠hu chixcú hua̠nti̠ natzu­cuyá̠n ca̠pux­cu­niyá̠n nac milak­sti̠­pa̠ncán chuná cumu la̠ aquit cca̠­pux­cu­nimá̠n la̠nchú! Xli̠­ca̠na pi̠ luu caka­lha­kax­pat­pítit hua̠ntu̠ naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n. \v 23 Huá chuná cca̠­li̠­hua­niyá̠n porque xli̠­hua̠k a̠má chixcú hua̠nti̠ ni̠ naka­lha­kax­mata hua̠ntu̠ xlá nali̠­ma̠­pek­si̠nán, xli̠­ca̠na pi̠ ni̠ cati­má̠x­qui̠lh xla­táma̠t huata maktum nama̠­lak­spu­tucán.” \p \v 24 ’Hasta ni̠para tzinú aka­ta̠k­sá̠tit hua̠ntu̠ la̠nchú kan­tax­tuma. Tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ huá u̠má chuná qui̠­tax­tuma hua̠ntu̠ xamaká̠n quilh­ta­macú tita­li̠­chu­hui̠­nanchá pro­feta Samuel, chu xli̠­hua̠k hua̠nti̠ tami­ni̠­tanchá pro­fetas. \v 25 Dios ca̠ma­cámi pro­fetas la̠qui̠ naca̠­li̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠yá̠n pi̠ naca̠­ma­ca­mi­niyá̠n cha̠tum hua̠nti̠ naca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n; xli̠­ca̠na pi̠ hui­xinín xca̠­lak­cha̠ná̠n hua̠ntu̠ xlacán xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh, y na̠ hui­xinín ca̠lak­cha̠ná̠n a̠má hua̠ntu̠ xamaká̠n tima̠­lac­nu̠­ní­calh kolu­tzí̠n Abraham acxni̠ chiné huá­nilh: “Xli̠­hua̠k cris­tianos xala ca̠quilh­ta­macú cámaj ca̠la­ka­lhamán y nac­ca̠­si­cu­la­na̠t­la­huay caj xpa̠­la­cata cha̠tum mili̠­ta­la­ka­pas­nicán hua̠nti̠ aca­li̠stá̠n nata­la­ta­ma̠­ya̠chá nac ca̠quilh­ta­macú.” \v 26 Acxni̠ Dios macá­milh nac ca̠quilh­ta­macú Jesús pu̠lh hui­xinín judíos xalac Israel ca̠lak­ma­ca­chín la̠qui̠ naca̠­si­cu­la­na̠t­la­huayá̠n, pero mili̠­lak­pa­li̠tcán xalac­li̠xcáj­nit min­ta­la­ka­pa̠s­tac­nicán y aksti̠tum mili̠­pa̠­hua­natcán. \c 4 \s1 Pedro y Juan ca̠tamacnu̠cán nac pu̠la̠chi̠n \p \v 1 Pedro xa̠hua Juan xca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­na­majcú cris­tianos acxni̠ tachilh maka­pi­tzí̠n cura chu xapuxcu mak­ta­kalhná xalac pu̠si­culan xa̠hua maka­pi­tzí̠n sadu­ceos y tzú­culh takax­matniy xta­kalh­chu­hui̠ncán. \v 2 Acxni̠ takáx­matli xca̠­hua­ni­má̠­calh pi̠ ni̠n juerza nata­la­cas­ta­cuanán nac ca̠li̠ní̠n porque huá aya xquin­ca̠­pu̠­la­ni­ni̠tán Jesús xlá lacas­tac­uánalh nac ca̠li̠ní̠n y lama xas­tacná, xlacán tali̠­sí̠­tzi̠lh hua̠ntu̠ xqui­lhuamá̠­calh. \v 3 Y a̠má xapuxcu policia hua̠nti̠ xmak­ta­kalhnán nac pu̠si­culan huakaj ca̠chi­pá­calh xcha̠­tiycán y ti̠tum ca̠lé̠n­calh hasta nac pu̠la̠­chi̠n, porque acxni̠ ca̠chi­pá­calh aya xca̠s­ma­lan­kama, y antá tala­kax­ka­ka­tá­nu̠lh nac pu̠la̠­chi̠n. \v 4 Pero lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ takax­mát­nilh xta­chu­hui̠ncán Pedro y Juan taca̠­náj­lalh, y la̠ta xli̠­lhu̠hua caj ma̠ya̠ lac­chix­cu­huí̠n tali̠­ta­ká­tzi̠lh chú cumu akqui­tzis mi̠lh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús. \p \v 5 Li̠cha̠lí pu̠tum tata­mac­xtú­mi̠lh nac Jeru­salén xana­puxcun ma̠pek­si̠­naní̠n judíos xa̠hua lak­ko̠­lu­tzi̠nni, chu xma̠­kalh­ta­hua­ke̠­nacán judíos. \v 6 Na̠ antá xta­mak­ta­nu̠­má̠­nalh hua̠nti̠ luu lanca xapuxcu cura xuani̠t xuanicán Anás, xa̠hua xli̠­ta­la­ka­pasni Caifás, Juan y Ale­jandro, xa̠hua pu̠tum hua̠nti̠ xli̠­ta­la­ka­pasni a̠má xapuxcu cura. \v 7 Xlacán tama̠­pek­sí̠­nalh xla­cata caáncalh ca̠ta­mac­xtucán Pedro y Juan nac pu̠la̠­chi̠n la̠qui̠ naca̠­ma̠­ka­lha­pa­li̠cán; acxni̠ chú ca̠li̠­chín­calh nac xla­ca­ti̠ncán chiné tzú­culh taka­lhas­quín: \p —¿Lácu tla̠n tla­hua­ni̠­tátit eé? ¿Tícu ca̠ma̠x­qui̠­ni̠tán li̠t­li­hueke xla­cata nama̠t­la̠n­ti̠­yá̠tit eé chixcú? \p \v 8 Cumu Pedro xka­lhi̠y xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo ni̠ caj quilh­pe̠cua huata xlá chiné ca̠kálh­ti̠lh: \p —Hui­xinín xana­puxcun lak­ko̠­lu­tzi̠nni y xli̠­hua̠k hui­xinín hua̠nti̠ ma̠pek­si̠­na­ná̠tit nac qui­lak­sti̠­pa̠ncán: \v 9 hui­xinín qui­la̠­ma̠­ka­lha­pa­li̠­ma̠­náhu caj cumu catzi̠­pu­tu­ná̠tit la̠ta lácu ctla­hua­ni̠­táhu xla­cata pi̠ tat­lá̠n­ti̠lh eé chixcú hua̠nti̠ ni̠lay xtla̠­huán. \v 10 Pus caca­tzí̠tit hui­xinín chu xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac xapu̠­la­tama̠n Israel xla­cata pi̠ eé chixcú hua̠nti̠ la̠nchú yá nac mila­ca­ti̠ncán xlá tat­la̠n­ti̠ni̠t porque Jesu­cristo kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke, hua­tiyá tamá chixcú hua̠nti̠ hui­xinín mak­ní̠tit acxni̠ pekex­to­ko­hua­cátit nac cruz, pero Dios ma̠la­cas­tac­uáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n. \v 11 Jesús li̠taxtuy cumu la̠ a̠má lanca chí­huix hua̠ntu̠ li̠chu­hui̠­nancán nac xta­chu­huí̠n Dios hua̠ntu̠ xli̠­tá̠yat nac xcha̠stú̠n chiqui la̠qui̠ huá nachi­pa̠x­nanko̠y y nali̠­jaxa xli̠­hua̠k xak­stí̠n, pero huata hui­xinín tzap­snaní̠n lak­ma­kántit. Pero ma̠squi chuná lak­ma­kántit xlá juerza li̠tax­tuni̠t lanca tali̠­pa̠hu chí­huix. \v 12 Porque xma̠nhuá Jesús tla̠n quin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n, Dios ni̠tu̠ maca­mini̠t a̠túnuj chixcú xla­cata nata­li̠­pa̠­huán cris­tianos nac ca̠quilh­ta­macú y naca̠­lak­ma̠xtuy. \p \v 13 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n taúcxilhli pi̠ ni̠caj quilh­cha̠­pé̠­cuaj xta­chu­hui̠nán Pedro y Juan, na̠ tacá­tzi̠lh pi̠ xlacán ni̠ lak­ska­lala lac­chix­cu­huí̠n xta­huanít porque ni̠ xta­kalh­ta­hua­kani̠t nac escuela, lanaj tali̠­la­cáhua juerza taaká­ta̠ksli pi̠ ni̠caj chu­natá xqui̠­la­ni̠­tanchi Jesús huata xlá li̠huana̠ xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ni̠t xta­ma̠­kalh­ta­huaké̠n. \v 14 Xa̠huachí ni̠lay xta­ma̠­lak­tze̠ka para nata­huán pi̠ ni̠ xli̠­ca̠na porque antá xlaya a̠má chixcú hua̠nti̠ xtat­la̠n­ti̠ni̠t. \v 15 Huata caj tama̠­pek­sí̠­nalh xla­cata caca̠­ta­mac­xtú­calh Pedro y Juan y sac­stucán ma̠pek­si̠­naní̠n tzú­culh tala̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán. \v 16 Y chiné xta­huán: \p —¿Túcu naca̠t­la­hua­ni­yá̠hu u̠ma̠ko̠lh cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n? Porque la̠ta xli̠­ca̠­lanca uú cxa­ca̠­chi­quí̠n Jeru­salén hua­katá catzi̠cán pi̠ hua­tuní̠n tama̠t­lá̠n­ti̠lh eé chixcú y aquinín ni̠lay nama̠­lak­tze̠­ká̠hu para nahua­ná̠hu pi̠ ni̠ xli̠­ca̠na. \v 17 Huata tu̠ qui­li̠t­la­huatcán xla­cata pi̠ niaj cata­li̠­chu­huí̠­nalh tamá Jesús, caj caca̠­li̠­ma­ke̠k­lháhu caca̠­hua­níhu para pi̠ ni̠ takax­mata la̠n naca̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠­yá̠hu. \p \v 18 Caj li̠puntzú ca̠ta­sa­ní­calh Pedro y Juan, ca̠li̠­ma̠­pek­sí̠­calh xla­cata pi̠ niaj ti̠ cata­li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh xli̠­ma̠­peksí̠n Jesús, y na̠ niaj catáhua para xli̠­ca̠na huá kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke. \v 19 Pero a̠ma̠ko̠lh Pedro y Juan chiné takalh­tí̠­nalh: \p —¿Lácu lac­pu­hua­ná̠tit? ¿Pi̠ tat­la̠nti̠y nac xla­catí̠n Dios xla­cata pi̠ pu̠lh hui­xinín nac­ca̠­ka­lha­kax­matá̠n hua̠ntu̠ naqui­la̠­li̠­ma̠­pek­si̠­yá̠hu y huata caj nac­ka­lha­kax­mat­ma­ka­ná̠hu hua̠ntu̠ mismo Dios quin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n? \v 20 Aquinín ni̠lay cta­mak­xtek­ni­yá̠hu xla­cata niaj nac­li̠­chu­hui̠­na­ná̠hu hua̠ntu̠ ma̠n cuc­xilh­ni̠­táhu y hua̠ntu̠ ckax­mat­ni­ni̠­táhu acxni̠ lac­xtum xquin­ca̠­ta̠­lamá̠n Jesús. \p \v 21 Ama̠­ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n la̠n tala­ca­quílh­ni̠lh y tahuá­nilh pi̠ para ni̠ takax­mata hui̠ntú naca̠t­la­hua­nicán, aca­li̠stá̠n chú ca̠mak­xték­calh porque ni̠tu̠ lanca cuenta hua̠ntu̠ nata­li̠­ya̠­huay, xa̠huachí juerza xta­laklh­pe̠­cuaniy la̠ta xli̠­lhu̠hua cris­tianos porque luu li̠pe̠cua xta­li̠­chu­hui̠nán y xta­pa̠x­cat­ca­tzi̠niy Dios hua̠ntu̠ xlá xma̠­kan­tax­ti̠ni̠t nac xla­ta­ma̠tcán; \v 22 porque Dios xma̠t­la̠n­ti̠ni̠t a̠má chixcú hua̠nti̠ aya xle̠ma xli̠­ti̠­puxam ca̠ta la̠ta xlu̠n­tu̠­hua­nani̠t. \s1 Xli̠hua̠k hua̠nti̠ tali̠pa̠huán Jesús tasquiniy Dios caca̠má̠xqui̠lh li̠camama \p \v 23 Acxni̠ ca̠ta­mac­xtú­calh nac pu̠la̠­chi̠n Pedro y Juan la̠li̠­huán talá­kalh hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús y tali̠­ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh la̠ta túcua xca̠­hua­nini̠t a̠ma̠ko̠lh xana­puxcun cura xa̠hua lak­ko̠­lu­tzi̠nni. \v 24 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh xta̠­ca̠­naj­la­ni̠ncán takax­mat­ko̠lh hua̠ntu̠ xlacán táhua, tuncán tzú­culh takalh­ta­hua­kaniy Dios: \p —Quim­pu̠­chi­nacán Dios, huix kalhi̠ya lanca li̠t­li­hueke porque tla­hua­ni̠ta akapú̠n, tíyat, pupunú y la̠ta túcu anán. \v 25 Maktum maka̠sá quilh­ta­macú tili̠­ma̠­lac­pu­hua̠ni Espíri­tu Santo ko̠lu­tzí̠n milac­scujni rey David xla­cata catzokchá nac li̠kalh­ta­huaka caj la̠ta hua̠ntu̠ xta̠­yatcán u̠ma̠ko̠lh cris­tianos y xlá chiné tzokni̠t: \q1 ¿Túcu xpa̠­la­cata tali̠­taaklhu̠­hui̠­tama̠y tama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ tali̠­pa̠­huán Dios? \q1 Ma̠squi túcu talac­pu­tza­má̠­nalh hua̠ntu̠ natat­la­huay ni̠tu̠ cati­ta­ma̠t­lá̠n­ti̠lh. \q1 \v 26 Nac ca̠quilh­ta­macú lac­lanca lac­ta­li̠­pa̠hu ma̠pek­si̠­naní̠n y reyes \q1 mac­xtum tat­lá­hualh xli̠t­li­hue­kecán chu xali̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán, \q1 la̠qui̠ nata­ta̠­la̠­la­ca­ta̠­qui̠y Quim­pu̠­chi­nacán Dios xa̠hua a̠má Cristo hua̠nti̠ xlá ma̠n lac­sacni̠t. \p \v 27 ’Quim­pu̠­chi­nacán, xli̠­ca̠na pi̠ chuná u̠má qui̠­tax­tuni̠t nac qui­lak­sti̠­pa̠ncán uú nac Jeru­salén, porque a̠má rey Herodes, chu gober­nador Poncio Pilato, chu xala a̠laca­túnuj ca̠chi­qui̠ní̠n cris­tianos, xa̠hua uú xalaní̠n, xlacán luu acxtum tali̠­cá­tzi̠lh la̠ta lácu tama̠ak­spú­li̠lh Min­ka­huasa Jesús hua̠nti̠ huix ma̠n xlac­sac­ni̠ta la̠qui̠ huá naquin­ca̠­ma̠aka­pu̠­tax­ti̠yá̠n. \v 28 Xlacán ni̠ xta­ca­tzi̠y hua̠ntu̠ xta­ma̠­kan­tax­ti̠­má̠­nalh, pero chuná tancs tali̠­ma̠­kan­táx­ti̠lh hua̠ntu̠ hasta xama­ka̠sá quilh­ta­macú huix xlac­lhca̠­hui­li̠­ni̠ta pi̠ nakan­taxtuy. \v 29 Chú huix aya ucxilh­pa­ra­ni̠ta la̠ta tama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ tasi̠­tzi̠y quin­ca̠­ma­ke̠k­lha­pu­tu­ni̠tán, pero huata aquinín cca̠­mak­squiná̠n xla­cata pi̠ caqui­la̠­ma̠x­quí̠hu li̠ca­mama xli̠­hua̠k aquinín hua̠nti̠ ma̠kan­tax­ti̠­ma̠­náhu hua̠ntu̠ huix qui­la̠­la­ka­ya̠­hua­ni̠­táhu min­ta­scújut la̠qui̠ tla̠n nac­li̠­chu­hui̠­na­ná̠hu min­ta­chu­huí̠n cani̠­huan­ko̠chá y ni̠ti̠ nac­pe̠­cuani­yá̠hu. \v 30 Y caj la̠ta min­ta­la­ka­lha­maní̠n caqui­la̠­ma̠x­quí̠hu mili̠t­li­hueke la̠qui̠ aquinín tla̠n nac­ma̠t­la̠n­ti̠­yá̠hu ta̠tat­laní̠n y nac­tla­hua­yá̠hu lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut, y chuná xli̠­hua̠k cris­tianos nata­ca­tzi̠y pi̠ xata­lac­sacni milac­scujni Jesús kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke. \p \v 31 Acxni̠ chuná takalh­ta­hua­ka­ni­ko̠lh Dios, nac a̠má chiqui anta­nícu mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh maktum la̠ta tachí­quilh tíyat y hua̠k tacá­tzi̠lh pi̠ Dios xma­ca­mim­pa­rani̠t Espíri­tu Santo y niajpara tzinú taquilh­pé̠­cualh tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios anta­nícu xtza­macán. \s1 La̠ta túcua xtakalhi̠y a̠ma̠ko̠lh cristianos li̠macxtum tala̠li̠makta̠yay \p \v 32 Xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús pu̠lac­tumá xta­ka­lhi̠y xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán, y la̠ta túcu xta­ka­lhi̠y hua̠k acxtum tali̠­macá̠n hua̠k xlacán, y mac­xtum xla̠­ma̠akpi­tziniy y xca̠­ma̠x­qui̠cán hua̠ntu̠ nata­li̠­hua̠yán hua̠nti̠ a̠tzinú xca̠­tzan­ka̠niy hua̠ntu̠ nata­mac­la­cas­quín. \v 33 Ama̠­ko̠lh após­toles kalhtum xta­ma̠­lu­loka pi̠ xli̠­ca̠na xla­cas­ta­cuanani̠t Jesús nac ca̠li̠ní̠n y xlama xas­tacná, y lhu̠hua hua̠nti̠ xta­kax­matniy xta­chu­hui̠ncán xta­ca̠­najlay hua̠ntu̠ xlacán xta­huán, y Dios xca̠­si­cu­la­na̠t­la­huay xli̠­pu̠tum. \v 34 La̠ta xli̠­pu̠­tumcán hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús ni̠para cha̠tum xlama para ni̠tu̠ mac­la­cas­quín, porque lhu̠hua hua̠nti̠ xta­ka­lhi̠y xpu̠­cux­tucán osuchí xchiccán, xtasta̠y, xta­li̠mín xtu­mi̠ncán, \v 35 y xta­ma­ca­ma̠x­qui̠y após­toles la̠qui̠ xlacán nata­ma̠akpi­tziniy la̠ta lácu tamac­la­cas­qui­má̠­nalh cha̠­tunu cha̠­tunu cris­tianos. \v 36 Xli̠­ca̠na, porque chuná tit­lá­hualh cha̠tum chixcú levita xuanicán José; eé chixcú xapu̠lh xlama nac Chipre, y huata após­toles tali̠­ma̠­pa̠­cú­hui̠lh Ber­nabé, eé tachu­huí̠n huam­putún: Hua̠nti̠ ma̠koxumixi̠nán. \v 37 Pus xlá xka­lhi̠y aktum pú̠cuxtu pero mejor sta̠lh, lí̠milh xatumi̠n y ca̠ma­ca­má̠x­qui̠lh após­toles la̠qui̠ xlacán nata­ma̠akpi­tziy. \c 5 \s1 Ananías chu xpusca̠t tasta̠y xpu̠cuxtu y akskahuixtuputún actzu tumi̠n \p \v 1 Maktum quilh­ta­macú cha̠tum chixcú xuanicán Ana­nías xpusca̠t xuanicán Safira xlacán na̠ xta­ka­lhi̠y aktum pú̠cuxtu pero na̠ tás­ta̠lh. \v 2 Huata tu̠ xlacán tat­lá­hualh acxtum tali̠­cá­tzi̠lh la̠qui̠ íta̠t naak­ska­huixtuy tumi̠n y na̠ íta̠t naca̠­le̠niy após­toles, pus xli̠­ca̠na pi̠ chuná tat­la­hualh. \v 3 Pero cumu Pedro cátzi̠lh hua̠ntu̠ xlacán xtat­la­huani̠t, chiné huá­nilh: \p —Ana­nías, ¿túcu xpa̠­la­cata li̠ma̠xqui quilh­ta­macú namaka­tla­jayá̠n xta­la­ca­pa̠s­tacni akska­huiní? Huix ma̠x tilac­pu­huántit pi̠ tla̠n naak­ska­huiya Espíri­tu Santo porque tancs cuaniyá̠n pi̠ u̠má tumi̠n ni̠ acchá̠n la̠ta lácu xoko­ní­canti mim­pu̠­cuxtu. \v 4 Y cumu chuná chú tlahua sta̠t, pus na̠ huix me̠cstu xma̠­pek­si̠ya min­tumi̠n y tla̠n xquin­ti­ma̠xqui la̠ta lácu huix chuná lac­pú­huanti, pero ni̠chuná xti­la­ca­pá̠s­tacti xla­cata naak­ska­huix­tuya íta̠t. Huix ma̠x tilac­pú­huanti pi̠ caj xma̠nhuá lac­chix­cu­huí̠n naca̠ak­ska­huiya, pero huata Dios ni̠lay akskahui. \p \v 5 Acxni̠ chuná kax­mat­ko̠lh eé tachu­huí̠n Ana­nías lhkén tama̠chá nac tíyat xaní̠n. Xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ akspú­lalh Ana­nías la̠n tapé̠­cualh. \v 6 Y caj li̠puntzú tata­nu̠chi maka­pi­tzí̠n laka­huasán, xlacán tali̠­mák­suitli sábana xti­yat­li̠hua y táalh tama̠cnu̠y. \p \v 7 Ma̠x cumu aktutu hora laca­tzá̠­lalh acxni̠ tanu̠chi xpusca̠t Ana­nías, xlá ni̠ xca­tzi̠y túcu xak­spu­lani̠t xta̠­ko̠lú. \v 8 Huá xpa̠­la­cata Pedro chiné li̠ka­lhás­quilh: \p —¿Pi̠ xli̠­ca̠na hua­tiyá la̠ eé xta­palh li̠s­tá̠tit mim­pu̠­cux­tucán chuná cumu la̠ qui­má̠x­qui̠lh tumi̠n min­ta̠­ko̠lú? \p —¡Jeje, chuná cli̠s­tá̠hu! —kalh­tí̠­nalh Safira. \p \v 9 Pedro chiné hua­nipá: \p —¿Túcu xpa̠­la­cata luu lac­xtum la̠li̠­ca­tzí̠tit xla­cata naak­ska­hui­pu­tu­ná̠tit Espíri­tu Santo? Pero aquit tancs cuaniyá̠n pi̠ xlá ni̠lay tícu akska­huiy, xa̠huachí caca̠úcxilhti nac quilhtí̠n tala­ti̠­lhay a̠ma̠ko̠lh laka­huasán hua̠nti̠ taqui̠­má̠c­nu̠lh min­ta̠­ko̠lú, pero chú huix nata­le̠ná̠n. \p \v 10 Y na̠ acxni­tiyá a̠ma̠ pusca̠t rás li̠ta­cá̠s­nokli nac tíyat y la̠n xaní̠n tama̠chá lacatzú nac xtantú̠n Pedro. Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh laka­huasán tata­nu̠chá taúcxilhli pi̠ xaní̠n xmá, la̠li̠­huán tásacli y táalh tama̠cnu̠y lacatzú anta­nícu xta­ma̠c­nu̠ni̠t xta̠­ko̠lú. \v 11 Xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús chu la̠ta xli̠­lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xak­spu­lani̠t Ana­nías y Safira tali̠­pé̠­cualh hua̠ntu̠ xqui̠­tax­tuni̠t. \s1 Lhu̠hua laclanca li̠cá̠cni̠t tascújut hua̠ntu̠ tatlahuay após­toles \p \v 12 Lhu̠hua lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut xtla­huay Dios nac xla­ta­ma̠tcán a̠ma̠ko̠lh após­toles la̠ta nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos. Xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús anka­lhi̠ná ni̠ xta­ta­chokoy xta­ta­mac­xtumi̠y nac lanca pu̠si­culan xalac Jeru­salén lacatum antaní hua­nicán Pór­tico de Salo­món. \v 13 Ma̠squi luu lhu̠hua cris­tianos xala a̠má ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ xta­la­kati̠y la̠ xta­la­má̠­nalh pero ni̠ xta­ta­mac­xtumi̠y caj cumu xta­pe̠­cuán para túcu nata­laniy. \v 14 Pero ma̠squi chuná cha̠li cha̠lí xta­li̠­hua­qui̠­ti̠­lhay hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús chuná cumu la̠ lac­chix­cu­huí̠n xa̠hua lac­chaján. \v 15 La̠ta nícu xca­tzi̠cán xlac­tla̠­huán Pedro xca̠­ta­mac­xtucán nac tlan­ca̠­tiji xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­ta̠­tatlay la̠qui̠ ca̠na̠caj xma̠s­tíle̠k nata­hua­ca­ni­ya̠chá y chuná nata­tat­la̠nti̠y. \v 16 Y xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­hui­la̠­nanchá nac lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n, xta­li̠mín xta̠­tat­lacán nac Jeru­salén xa̠hua hua̠nti̠ xca̠akchi­pa­nini̠t xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán akska­huiní, y hua̠k xca̠­ma̠t­la̠n­ti̠cán. \s1 Pedro y Juan ca̠tamacnu̠paracán nac pu̠la̠chi̠n \p \v 17 Xapuxcu cura xa̠hua sadu­ceos luu li̠pe̠cua tali̠­sí̠­tzi̠lh caj xpa̠­la­cata a̠má lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut hua̠ntu̠ xtat­la­huay após­toles. \v 18 Tama̠­pek­sí̠­nalh xla­cata caca̠­chi­pa­pa­rá­calh Pedro y Juan y cata­mac­nú̠­calh nac pu̠la̠­chi̠n. \v 19 Pero huata a̠má tzi̠sní Dios macá­milh cha̠tum xángel xlá ma̠lá­qui̠lh xamá̠­lacchi pu̠la̠­chi̠n, ca̠ta­mác­xtulh quilhtí̠n y chiné ca̠huá­nilh: \p \v 20 —La̠li̠­huán capítit nac pu̠si­culan y ni̠ cape̠­cuántit, hui­xinín antá caca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ní̠tit cris­tianos a̠má xatlá̠n latáma̠t hua̠ntu̠ Jesús ca̠ma̠­si­yu­ni­ni̠tán. \p \v 21 Acxni̠ chuná ca̠hua­ni­kó̠­calh la̠li̠­huán táalh y li̠cha̠lí laca­tzi̠sa táalh tama̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos nac pu̠si­culan chuná cumu la̠ xca̠­hua­nini̠t ángel. \p Na̠ acxni­tiyá chú a̠má laca­tzi̠sa a̠má xapuxcu cura pu̠tum ca̠ma̠­mac­xtú­mi̠lh hua̠nti̠ xca̠­ta̠­ma̠­pek­si̠nán, acxni̠ chú aya mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh tama̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ caca̠­qui̠­ta­mac­xtú­calh nac pu̠la̠­chi̠n Pedro y Juan la̠qui̠ naca̠­ma̠­ka­lha­pa­li̠cán. \v 22 Maka­pi­tzí̠n poli­cias táalh nac pu̠la̠­chi̠n la̠qui̠ nata­li̠mín, pero acxni̠ tácha̠lh ni̠ti̠ xta­ta­nu̠­má̠­nalh nac pu̠la̠­chi̠n; xlacán la̠li̠­huán tatás­pitli tahuá­nilh ma̠pek­si̠­naní̠n hua̠ntu̠ xta­qui̠­ca­tzi̠ni̠t; \v 23 y chiné táhua: \p —Aquinín cqui̠­láhu nac pu̠la̠­chi̠n, a̠ma̠ko̠lh tropa hua̠nti̠ xta­mak­ta­kalh­na­má̠­nalh nac quilhtí̠n chu­nacú xta­yá̠­nalh, na̠chuná xamá̠­lacchi­pu̠la̠­chi̠n li̠huana̠ li̠ka­pi­cani̠t can­dado pero acxni̠ cma̠­la­quí̠hu ni̠ti̠ xta­ta­nu̠­má̠­nalh a̠ma̠ko̠lh tachí̠n. \p \v 24 Acxni̠ a̠má xapuxcu cura xa̠hua hua̠nti̠ xca̠­ta̠­ma̠­pek­si̠nán nac pu̠si­culan, chuná takax­mat­ko̠lh hua̠ntu̠ ca̠hua­ní­calh luu cacs tala­cáhua y sac­stucán tzú­culh tala̠­huaniy: \p —¿Nícu cahuá naqui̠­ta̠yay hua̠ntu̠ aya tzu­cu­ni̠­tanchá? \p \v 25 Chu­nacú xta­chu­hui̠­na­má̠­nalh acxni̠ chilh cha̠tum chixcú hua̠nti̠ chiné ca̠huá­nilh: \p —Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ tica̠­ma̠­ta­mac­nu̠­ni̠­nántit nac pu̠la̠­chi̠n, xlacán antá tama̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­má̠­nalh cris­tianos nac pu̠si­culan. \p \v 26 Amá coman­dante la̠li̠­huán pu̠tum ca̠tá̠alh xpo­li­cias áncalh ca̠pu­tzacán anta­nícu xta­la­ma̠­nanchá Pedro y Juan, ca̠chi­pá­calh y ca̠li̠­mín­calh, pero ni̠tu̠ ca̠hui­li̠­ní­calh laca­ti̠tum ca̠lé̠nca porque juerza xta­pe̠­cuaniy la̠ta xli̠­lhu̠hua cris­tianos para nata­si̠­tzi̠y y naca̠acta­lan­chi­pacán. \v 27 Acxni̠ ca̠li̠­chá̠n­calh nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n, xapuxcu cura chiné ca̠huá­nilh: \p \v 28 —Aquinín cti­ca̠­li̠­ma̠­peksí̠n xla­cata pi̠ niaj caca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ní̠tit cris­tianos nac xta­cu­huiní Jesús, pero huata hui­xinín caj chu­natá qui­la̠­ka­lha­kax­mat­ma­ka­ni̠­táhu hua̠ntu̠ cca̠­li̠­ma̠­peksí̠n y la̠nchú aya ma̠la­ka­pun­tu­pi̠­ni̠­tátit min­ta­ma̠­siycán xli̠­ca̠­lanca Jeru­salén; huá chuná li̠t­la­hua­yá̠tit porque hui­xinín qui­la̠­li̠­ma̠­hua­ca­pu­tu­ná̠hu pi̠ aquinín cmak­ní̠hu tamá chixcú. \p \v 29 Pedro xa̠hua xa̠maka­pi­tzí̠n após­toles takalh­tí̠­nalh: \p —Aquinín cpu­hua­ná̠hu pi̠ a̠tzinú quin­ca̠­mi­ni̠­niyá̠n pu̠lh huá nac­ka­lha­kax­ma­tá̠hu hua̠ntu̠ naquin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n Dios y ni̠huá hua̠ntu̠ naquin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n cati̠hua̠ lac­chix­cu­huí̠n. \v 30 Xli̠­ca̠na pi̠ huá tamá Dios hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huani̠t xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán, na̠ pi̠hua­tiyá chú hua̠nti̠ ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh Jesús nac ca̠li̠ní̠n, a̠má chixcú hua̠nti̠ hui­xinín mak­ní̠tit acxni̠ pekex­to­ko­hua­cátit nac cruz. \v 31 Pus na̠ hua­tiyá chú tamá Dios hua̠nti̠ ma̠x­qui̠ni̠t lanca li̠t­li­hueke Jesús la̠qui̠ xlá lanca quim­pux­cucán nahuán y na̠chuná tla̠n naquin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n aquinín xalac Israel hua̠nti̠ nalak­ma­ka­ná̠hu xali̠xcáj­nit quin­ta­pu­hua̠ncán y chuná Dios tla̠n naquin­ca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­niyá̠n xli̠­hua̠k quin­ta­la̠­ka­lhi̠ncán. \v 32 Aquinín chuná tla̠n cma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ chuná qui̠­tax­tuni̠t nac qui­la­ta­ma̠tcán, xa̠hua Espíri­tu Santo porque huá Dios ca̠ma­ca­mí­nilh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ talak­tzaksay hua̠ntu̠ xlá quin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠­ni̠tán. \p \v 33 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n takáx­matli hua̠ntu̠ tachu­huí̠­nalh após­toles xli̠­ca̠na pi̠ la̠n tasí̠­tzi̠lh y hasta xca̠­mak­ni̠­pu­tuncán. \v 34 Pero antá nac xlak­sti̠­pa̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n xuí cha̠tum ko̠lu­tzí̠n fariseo xuanicán Gama­liel xlá tali̠­pa̠hu xuani̠t xa̠huachí xma̠accha̠ni̠y xta­la­ca­pa̠s­tacni acxni̠ xchu­hui̠nán, y la̠ta tícu xta­kax­matniy xta­chu­huí̠n luu xta­la­kati̠y. Pus eé ko̠lú ma̠pek­sí̠­nalh caca̠­ta­mac­xtú­calh puntzú a̠ma̠ko̠lh após­toles, \v 35 y chiné chú ca̠huá­nilh xta̠­ma̠­pek­si̠­naní̠n: \p —Lac­ta­li̠­pa̠hua ma̠pek­si̠­naní̠n xalac Israel: xli̠­ca̠na pi̠ luu cuentaj cat­la­huátit hua̠ntu̠ hui­xinín naca̠t­la­hua­ni­pu­tu­ná̠tit u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n. \v 36 Porque caj luu cala­ca­pa̠s­táctit la̠ta lácu aquinín hui­la̠­náhu nac quim­pu̠­la­ta­ma̠ncán, y ni̠naj luu aklhu̠hua ca̠ta laca­tza̠­lani̠t la̠ta titax­tuchá cha̠tum chixcú xuanicán Teudas, xlá tili̠­tax­tu­pú­tulh cumu la̠ cha̠tum tali̠­pa̠hu chixcú; xli̠­ca̠na pi̠ tali̠­pá̠­hualh ma̠x cumu akta̠ti cientu lac­chix­cu­huí̠n. Pero ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú mak­ní̠­calh Teudas y xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán tata­lac­tilh­tá­ma̠lh y antiyá lák­sputli hua̠ntu̠ xma̠­la­ca­tzu­qui̠ni̠t. \v 37 Ni̠ li̠maka̠s li̠túm acxni̠ la̠ a̠ tit­la­huá­calh census tax­tu­pa­rachá xlá Judas xalac Gali­lea, na̠ luu lhúhua cris­tianos tali̠­pá̠­hualh y ta­sta̠­lá­nilh, pero ni̠ maka̠s quilh­ta­macú mak­ní̠­calh Judas y na̠chuná hua̠nti̠ xta­sta̠­la­nit­la̠­huán tataaka­hua­ni̠­ko̠lh y na̠ antiyá lák­sputli xta­scújut hua̠ntu̠ xma̠­la­ca­tzu­qui̠ni̠t. \v 38 Pus huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ ni̠ caca̠­pek­ta­nú̠tit tama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ tali̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh a̠má chixcú Jesús, porque para caj sac­stucán chuná tala­má̠­nalh ni̠ maka̠s cati­ta­ta­pá­lhi̠lh sac­stucán nata­lac­la­ta̠yay. \v 39 Na̠chu­na­li̠túm luu cuentaj cat­la­huátit min­quilh­ta­ma­cujcán, porque para u̠má ta­scújut hua̠ntu̠ xlacán tat­la­hua­má̠­nalh huá Dios ma̠la­ca­tzu­qui̠ni̠t pus tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ ni̠para hui­xinín, na̠ ni̠para a̠tunu cati­ta­ma̠­lac­tlá­hui̠lh hua̠ntu̠ xlacán tat­la­hua­má̠­nalh. Xa̠huachí, ¿chi̠nchú para hui­xinín ma̠n ta̠la̠­la­ca­ta̠­qui̠­pá̠tit Dios? \p Amá tachu­huí̠n hua̠ntu̠ ca̠huá­nilh ko̠lu­tzí̠n Gama­liel hua̠k tla̠n tat­lá­hualh. \v 40 Pus ca̠ta­mac­nu̠­pa­ráca nac xpu̠­lacni pu̠chu­huí̠n a̠ma̠ko̠lh após­toles, la̠n ca̠ke̠s­nók­calh y aca­li̠stá̠n tahuá­nilh xla­cata pi̠ niaj cata­li̠­chu­huí̠­nalh xta­chu­huí̠n Jesús, y ca̠mak­xték­calh xla­cata pi̠ catáalh. \v 41 Pedro y Juan cha̠­pa̠­xu­hua̠na̠ tatáx­tulh nac xla­ca­ti̠ncán a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n porque caj xpa̠­la­cata Jesús ma̠squi chuná xca̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠­má̠­calh. \v 42 Xlacán ni̠ tata­mak­xték­nilh xla­cata nata­li̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios, ma̠squi luu xca̠­si̠­tzi̠­nicán, huata cha̠li cha̠lí xta­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos nac lanca pu̠si­culan xalac Jeru­salén xa̠hua nac aka­tunu chiqui. \c 6 \s1 Ca̠lacsaccán kalhatujún diá­conos hua̠nti̠ natamakta̠yay após­toles \p \v 1 Amá quilh­ta­macú luu cha̠li cha̠lí xta­li̠­hua­qui̠ma hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús, pus cumu luu lhu̠­huatá cris­tianos xta­huani̠t tzú­culh tasi̠­tzi̠y hua̠nti̠ xta­chu­hui̠nán xata­chu­huí̠n griego, xta­huán pi̠ mat a̠má lac­chaján hua̠nti̠ xca̠­ni̠­makan­cani̠t ni̠chuná xca̠­ma̠k­pi­tzi­nicán xta­huajcán cumu la̠ xca̠­ma̠x­qui̠cán a̠ma̠ko̠lh pu̠ni̠­naní̠n hua̠nti̠ xta­li̠­chu­hui̠nán xata­chu­huí̠n hebreo. \v 2 Ama̠­ko̠lh kalha­cu̠tiy após­toles tama̠­mac­xtú­mi̠lh xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús y chiné tahuá­nilh: \p —Nata̠lán, aquinín ni̠lay cta­mak­xtek­ni­yá̠hu para niaj nali̠­chu­hui̠­na­ná̠hu xta­chu­huí̠n Dios caj xpa̠­la­cata nac­cuentaj­la­yá̠hu o para aquinín nac­ma̠akpi­tzi­yá̠hu cha̠li cha̠lí hua̠ntu̠ nata­mac­la­cas­quín cris­tianos. \v 3 Huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ hui­xinín ma̠n caca̠­lac­sáctit kalha­tujún lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ aya aksti̠tum tala­má̠­nalh y hua̠nti̠ taka­lhi̠y xta­la­ca­pa̠s­tacni Espíri­tu Santo la̠qui̠ huá naca̠­ma̠­cuentaj­li̠­yá̠hu eé ta­scújut, \v 4 li̠huán aquinín aksti̠tum nac­li̠­chu­hui̠­na­ná̠hu xta­chu­huí̠n Dios y nac­kalh­ta­hua­ka­ni­yá̠hu mim­pa̠­la­ca­tacán. \p \v 5 Xli̠­hua̠k hua̠nti̠ antá mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh hua̠k tama̠t­lá̠n­ti̠lh hua̠ntu̠ ca̠hua­ní­calh, y pu̠lh huá lac­sác­calh Esteban eé chixcú aksti̠tum xlama y nac xla­táma̠t xli̠­ta­siyuy pi̠ xka­lhi̠y xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo; xli̠­cha̠tiy lac­sác­calh Felipe, Pró­coro, Nicanor, Timón, Par­nemas, xa̠hua Nicolás xalac Antioquía eé chixcú ni̠ judío xuani̠t pero huata xlá li̠pá̠hua a̠má Dios hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huán judíos. \v 6 Hua̠k tata­la­ca­tzú­hui̠lh anta­nícu xta­hui­lá̠­nalh após­toles y xlacán taliacchí­palh xmacancán y takalh­ta­hua­ká­nilh Dios xpa̠­la­ca­tacán a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n. \p \v 7 Xta­chu­huí̠n Dios a̠tzinú ma̠rí xta­la­ka­pun­tu­mi̠ma nac Jeru­salén y na̠ luu lhu̠hua xta­ta­lhu̠­hui̠­má̠­nalh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­hua­má̠­nalh Jesús, y hasta maka­pi­tzí̠n xcu­rajcán judíos na̠ xta­li̠­pa̠­hua­má̠­nalh Jesús. \s1 Esteban chipacán y tamacnu̠cán nac pu̠la̠chi̠n \p \v 8 Cumu Dios csi­cu­la­na̠t­la­huay Esteban y xma̠x­qui̠ni̠t li̠t­li­hueke, xlá xca̠t­la­huay lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut y xca̠­ma̠t­la̠nti̠y lhu̠hua ta̠tat­laní̠n nac a̠má ca̠chi­quí̠n. \v 9 Maktum quilh­ta­macú xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma Jesús maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ antá xta­mak­ta­peksi̠y nac xpu̠­si­cu­lancán judíos hua̠ntu̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Sina­goga de los Esclavos Libertados, xa̠hua maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xta­mini̠t nac Jeru­salén xalac Cirene, Ale­jan­dría, Cilicia y Asia, xlacán tzú­culh tata̠­la̠­huaniy Esteban. \v 10 Pero cumu Esteban xka­lhi̠y lanca xta­la­ca­pa̠s­tacni Espíri­tu Santo ni̠lay tamaka­tlá­jalh la̠ta xchu­hui̠nán. \v 11 Cumu chuná ca̠t­la­huá­calh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n, tapú­tzalh maka­pi­tzí̠n cris­tianos takalh­xó­kolh la̠qui̠ xlacán nata­huán pi̠ xta­ka­lha­kax­matni̠t Esteban pi̠ xli̠­kalh­ka­ma̠­nama Dios xa̠hua a̠má li̠ma̠­peksí̠n hua̠ntu̠ timá̠s­ta̠lh xamaká̠n quilh­ta­macú Moisés. \v 12 Xli̠­hua̠k cris­tianos taca̠­náj­lalh hua̠ntu̠ a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n xta­qui­lhuamá̠­nalh y hasta maka­pi­tzí̠n lak­ko̠­lu­tzi̠nni xa̠hua xma̠­kalh­ta­hua­ke̠­nacán judíos tachí­palh Esteban y tále̠lh nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n. \v 13 Xa̠huachí ca̠ma̠aka­pek­sí̠­calh hua̠nti̠ xca̠­kalh­xo­ko­cani̠t xla­cata nata­ma̠x­tuniy taaksaní̠n y chiné táhua: \p —Eé chixcú ne̠c­xnicú kalh­xtekma la̠ta li̠kalh­ka­ma̠nán lanca xpu̠­si­culan quiDioscán uú xalac Jeru­salén, y na̠ chuná li̠kalh­ka­ma̠nán hua̠ntu̠ huí xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés. \v 14 Aquinín na̠ cka­lha­kax­mat­ni̠­táhu acxni̠ huan pi̠ mat Jesús xalac Naza­ret nalac­x­tla­huako̠y eé lanca pu̠si­culan, y na̠ huan pi̠ mat niaj tu̠ li̠ma­cuán a̠má quin­tas­ma­ni̠ncán hua̠ntu̠ quin­ca̠­ma̠x­qui̠­ni̠tán Moisés xla­cata nama̠­kan­tax­ti̠­yá̠hu. \p \v 15 Ama̠­ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n hua̠nti̠ xta­ma̠­ka­lha­pa­li̠­má̠­nalh luu cacs tala­cáhua acxni̠ talak­lá­ca̠lh Esteban porque taúcxilhli pi̠ li̠pe̠cua la̠ta xlak­skoma xlacán cumu la̠ cha̠tum ángel. \c 7 \s1 Esteban li̠chuhui̠nán la̠ta lácu tamini̠tanchá xalakmaká̠n xli̠talakapasnicán judíos \p \v 1 Entonces xapuxcu cura kalhás­quilh Esteban: \p —¿Pi̠ xli̠­ca̠na hua̠ntu̠ tali̠­ya̠­huamá̠n u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n? \p \v 2 Esteban ca̠kálh­ti̠lh y chiné tzú­culh ca̠huaniy: \p —Nata̠lán xa̠hua hui­xinín lak­ko̠lún hua̠nti̠ la̠nchú qui­la̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu, xli̠­ca̠na pi̠ luu cuentaj cat­la­huátit hua̠ntu̠ la̠nchú nac­ca̠­hua­niyá̠n: Tamá xamaká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán Abraham acxni̠ xlama nac Mesop­o­tamia y nia̠ xan nac Harán, tasi­yú­nilh a̠má tali̠­pa̠hu quiDioscán, \v 3 y chiné huá­nilh: “Caak­xtek­má­kanti la̠ta tu̠ kalhi̠ya xa̠hua mili̠­ta­la­ka­pasni, y capit nac a̠má pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ aquit cámaj ma̠si­yu­niyá̠n.” \v 4 Abraham la̠li̠­huán táca̠xli nac Caldea y antá alh tahuilay nac Harán; antá chú xla­ma̠chá hasta acxni̠ ni̠lh xtla̠t, aca­li̠stá̠n chú Dios lí̠milh nac eé pu̠la­tama̠n anta­nícu chú hui­xinín hui­látit la̠ ca̠lacchú. \v 5 Pero acxni̠ uú xlama, Dios ni̠ má̠x­qui̠lh Abraham ca̠na̠caj pi̠tzu̠ xpu̠­cuxtu hua̠ntu̠ luu ma̠n nama̠­peksi̠y nac eé pu̠la­tama̠n, huata caj ma̠lac­nu̠­nipá y huá­nilh pi̠ juerza nama­ca­ma̠x­qui̠y, la̠qui̠ acxni̠ xlá nani̠y huá naca̠­ta­mak­xtek­ni­ya̠chá xli̠­ta­la­ka­pasni hua̠nti̠ a̠cu xtaamá̠­nalh tala­ca­chín; ma̠squi xli̠­ca̠na pi̠ acxni̠ chuná hua­ní­calh ni̠najti̠ xta­huani̠t xca­mancán. \v 6 Xa̠huachí Dios na̠ huá­nilh Abraham pi̠ xli̠­ta­la­ka­pasni tachí̠n xamá̠­calh ca̠li̠­ma̠x­tucán nac aktum mákat pu̠la­tama̠n y cumu la̠ tasa̠­cuá̠n naca̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠­ca­na̠chá akta̠ti ciento ca̠ta chuná naca̠­ma̠s­cu­jucán. \v 7 Pero Dios na̠ hua­nipá pi̠ xlá xámaj ca̠ma̠­pa̠­ti̠ni̠y a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ chuná naca̠­ma̠s­cu­ju­ya̠chá, aca­li̠stá̠n chú xlacán nata­tas­pit­paray nac xpu̠­la­ta­ma̠ncán la̠qui̠ antá anka­lhi̠ná nata­la­ka­chix­cu­hui̠y. \v 8 Cumu Dios ni̠ xla­cas­quín napa̠­tzan­ka̠cán hua̠ntu̠ xlá xli̠­ta̠­la­ca̠x­lani̠t Abraham, huata ma̠pék­si̠lh xla­cata pi̠ caca̠­cir­cun­ci­dar­tlá­hualh xli̠­hua̠k xalak­skatá̠n xla­ka­hua­sancán; huá xpa̠­la­cata acxni̠ lacá­chilh xka­huasa hua̠nti̠ li̠ma̠­pa̠­cú­hui̠lh Isaac li̠tzi̠má alh cir­cun­ci­dar­tla­huay. Y acxni̠ xlá na̠ lacá­chilh xka­huasa Isaac hua̠nti̠ li̠ma̠­pa̠­cú­hui̠lh Jacob xlá na̠chuná cir­cun­ci­dar­tlá­hualh; y Jacob xlá na̠chuná ca̠cir­cun­ci­dar­tlá­hualh kalha­cu̠tiy xla­ka­huasán huá u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ tama̠­la­ca­tzu­qui̠­ni̠­tanchá a̠má pu̠lac­cu̠tiy ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ tapeksi̠y nac Israel. \s1 Esteban li̠chuhui̠nán lácu ma̠peksi̠ná li̠ma̠xtúcalh José nac Egipto \p \v 9 ’Uma̠­ko̠lh kalha­cu̠tiy qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán tzú­culh tasi̠­tzi̠niy xatajú xta̠­lacán hua̠nti̠ xuanicán José porque xlá luu ska­lala xuani̠t y caj huá talak­ca­tzá­nilh, huata mejor tás­ta̠­má­kalh y antá nac aktum mákat pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Egipto antá li̠chá̠n­calh; pero Dios ni̠tu̠ xpa̠x­tekni̠t José huata xlá anka­lhi̠ná xmak­ta­kalhma. \v 10 Y xalán lák­cha̠lh quilh­ta­macú acxni̠ ma̠lak­spu­tu­ni­ko̠lh xta­li̠­pu­huá̠n porque a̠tzinú má̠x­qui̠lh xli̠s­ka­lala, y hasta a̠má rey Faraón hua̠nti̠ xma̠­pek­si̠nán nac Egipto laká­ti̠lh la̠ta xka­lhíy xta­la­ca­pa̠s­tacni chu xli̠s­ka­lala, huata xlá li̠má̠x­tulh gober­nador nahuán nac Egipto y na̠ ma̠cuentáj­li̠lh la̠ta túcu xlá xka­lhi̠y nac xchic. \p \v 11 ’Acxni­tiyá chú a̠má ca̠ta lalh lanca tatzín­c­stat uú nac Canaan chu nac Egipto y la̠n lalh tapa̠tí̠n, hasta niaj xta­ca­tzi̠y túcu natat­la­huay qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán porque ni̠tu̠ xta­huay. \v 12 Pero cumu xla­majcú ko̠lu Jacob xlá cátzi̠lh pi̠ nac Egipto la̠n xuí trigo, la̠li̠­huán ca̠má­ca̠lh xla­ka­huasán la̠qui̠ nataán tata­ma̠­huay trigo. Acxni̠ u̠má luu pu̠lh taqui̠­lani̠t \v 13 xlacán ni̠para tzinú xta­ca­tzi̠y para xcha̠ni̠t li̠ma̠­pek­si̠ná a̠má xta̠­lacán hua̠nti̠ ma̠n xtas­ta̠ni̠t, pero huata acxni̠ chú taampaj tata­ma̠­huay trigo xli̠­maktiy José ca̠li̠­ta̠­chu­huí̠­nalh pi̠ huá xna­ta̠lán y la̠ta lácu xmi­ni̠­tanchá; y Faraón rey xalac Egipto na̠ acxnicú cátzi̠lh nícu luu xpe­kánat tamá José. \v 14 José ma̠ti­yá̠­nalh ko̠lu­tzí̠n xtla̠t Jacob chu xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni, y chuná tácha̠lh nac Egipto setenta y cinco xta­huani̠t xli̠­pu̠­tumcán. \v 15 Pus kam­pá̠alh quilh­ta­macú y antá chú xta­hui­la̠­nanchá nac Egipto, y antá chú ni̠chá Jacob y na̠chuná lak­su­tunu tzú­culh tani̠y qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán. \v 16 Pero xti­yat­li̠hua Jacob xa̠hua xla­ka­huasán antá xca̠­le̠ncán nac Siquem xla­cata antá naca̠­ma̠c­nu̠­ca­na̠chá nac aktum pú̠cuxtu hua̠ntu̠ xca̠­mak­ta­ma̠­huani̠t Abraham xla­ka­huasán Hamor nac Siquem. \s1 Lacachín Moisés hua̠nti̠ xámaj ca̠puxcuniy israel­itas acxni̠ natatza̠lay \p \v 17 ’Acxni̠ chú aya xta­la­ca­tzu­hui̠ma quilh­ta­macú la̠ta Dios xámaj ma̠kan­taxti̠y hua̠ntu̠ tima̠­lac­nu̠­nichá Abraham acxni̠ huá­nilh pi̠ naca̠­lak­ma̠xtuy a̠ma̠ko̠lh qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán anta­nícu tachí̠n xca̠­li̠­la­má̠­calh, cumu luu maka̠sá la̠ta antá xta­cha̠ni̠t luu li̠pe̠cua la̠ta xta­ta­lhu̠­hui̠­ni̠ttá y luu clhu̠­hua­caná xta­huani̠t. \v 18 Acxni­tiyá chú a̠má quilh­ta­macú tzú­culh ma̠pek­si̠nán nac Egipto cha̠tum rey hua̠nti̠ ni̠ xla­cas­quín nala­ca­pa̠s­taccán la̠ta lácu xca̠­mak­ta̠­yani̠t José. \v 19 Umá rey ni̠ xca̠­la­caucxilh­putún qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán y la̠n ca̠ma̠­pa̠­tí̠­ni̠lh, caj la̠ta xta­si̠tzi li̠ma̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cataak­xtek­má­kalh ca̠qui­huí̠n cska­tacán hua̠nti̠ a̠cu laca­chin­ti̠­lhama la̠qui̠ ni̠ natas­taca y nia̠ picuta nata­ta­lhu̠­hui̠y. \v 20 Amá ca̠ta chuná xca̠t­la­hua­má̠­calh qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán acxni̠ lacá­chilh cha̠tum skata hua̠nti̠ li̠ma̠­pa̠­cu­huí̠­calh Moisés. Xtzí xa̠hua xtla̠t caj luu aktutu papá tamak­tá­kalhli. \v 21 Pero cumu xta­lak­lhpe̠­cuán para naca­tzi̠cán pi̠ xta­ma̠­tze̠kni̠t huata mejor na̠ taak­xtek­má­kalh. Pero Dios xmak­ta­kalhma, porque huá xtzuma̠t rey Faraón mác­lalh y xlá makás­tacli cumu la̠m­para luu xka­huasa. \v 22 Huá xpa̠­la­cata Moisés ska­lala huá y na̠ ma̠si­yu­ní­calh la̠ta túcu xta­ca­tzi̠niy y xtat­la­huay egip­cios, catu̠huá hua̠ntu̠ tla̠n xtla­huay y tlak tali̠­pa̠hu acxni̠ xchu­hui̠nán. \p \v 23 ’Acxni̠ Moisés ma̠ká­tzi̠lh xti̠­puxam ca̠ta tzú­culh lac­pu­huán pi̠ xli̠­la­ka­pa­xiá̠lhnat xuani̠t xli̠­ta­la­ka­pasni judíos la̠qui̠ naca­tzi̠y lácu xta­la­má̠­nalh. \v 24 Acxni̠ antá cha̠lh úcxilhli pi̠ cha̠tum egipcio xuili̠­nima cha̠tum judío, Moisés ni̠lay pá̠tilh hua̠ntu̠ xtla­hua­ni­má̠­calh a̠má chixcú huata xlá maktum mák­ni̠lh a̠má egipcio. \v 25 Moisés xlac­pu­huán: “Tla̠n pi̠ cmák­ni̠lh eé egipcio la̠qui̠ u̠ma̠ko̠lh qui­li̠­ta­la­ka­pasni judíos nata­ca­tzi̠y pi̠ Dios qui­ma­ca­mima la̠qui̠ aquit nac­ca̠­ta­mac­xtuy nac xpu̠­la­tama̠n Egipto.” Pero a̠ma̠ko̠lh judíos ni̠tu̠ taaká­ta̠ksli. \v 26 Porque li̠cha̠lí acxni̠ xlá ca̠la­ka­pa­xia̠lhnampá úcxilhli pi̠ xla̠­hui­li̠­nima cha̠tiy israel­itas xlá tila̠­ma̠­mak­xte­ke­pú­tulh y chiné ca̠huá­nilh: “Hui­xinín li̠na­ta̠lán, ¿túcu xla­cata la̠li̠­hui­li̠­ni­pá̠tit? Luu ni̠tlá̠n hua̠ntu̠ tla­hua­pá̠tit.” \v 27 Pero a̠má chixcú hua̠nti̠ xuili̠­nima xta̠israel­ita toklh tlá­hualh Moisés y chiné huá­nilh: “Y chi̠nchú huix ¿tícu tasa­ni­ni̠tán? ¿Osuchí ma̠pek­si̠ná huix la̠qui̠ naqui­la̠­hua­ni­yá̠hu hua̠ntu̠ qui­li̠t­la­huatcán? \v 28 ¿Osuchi na̠chuná qui­mak­ni̠­pu­tuna cumu la̠ makni ko̠tan cha̠tum egipcio?” \v 29 Acxni̠ Moisés káx­matli hua̠ntu̠ hua­ní­calh xlá la̠n pé̠cualh y huata mejor tzá̠­lalh, y antá alh nac aktum mákat pu̠la­tama̠n xuanicán Madián; y antá chú xma­kuilachá pero tama­káx­tokli y antá tala­cá­chilh cha̠tiy xla­ka­huasán. \s1 Moisés ca̠ta̠taxtuy israel­itas nac Egipto \p \v 30 ’Moisés xka­lhi̠y ta̠ti­puxam ca̠ta acxni̠ xla­pu̠lay nac desierto lacatzú nac aktum ke̠stí̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Sinaí. Antá úcxilhli akatum actzu̠ quihui xak­xko­ta̠­yama, y antá nac xlacni lhcúya̠t tasi­yú­nilh cha̠tum xángel Dios. \v 31 Acxni̠ Moisés úcxilhli cacs lacáhua, y acxni̠ tzú­culh tala­ca­tzu­hui̠y la̠qui̠ li̠huana̠ naucxilha hua̠ntu̠ xlak­pa­sama káx­matli xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán Dios, chiné huá­nilh: \v 32 “Aquit a̠má Dios hua̠nti̠ xamaká̠n quilh­ta­macú tali̠­pa̠­huani̠t xalak­maká̠n mili­ta­la­ka­pasni Abraham, Isaac y Jacob.” Acxni̠ Moisés káx­matli eé tachu­huí̠n la̠n pé̠cualh huata xlá quilh­pu̠taj tá̠yalh y niaj xlak­la­ca̠m­putún. \v 33 Quin­tla̠­ticán Dios hua­nipá: “Xa̠huachí cata­tu̠xtu min­ta­tu̠nú̠n porque eé tíyat hua̠ntu̠ huix lac­ta̠­yápa̠t xata­si­cu­la­na̠t­lahuá porque aquit chuná ctla­huani̠t. \v 34 Aquit cmini̠t ca̠lak­ma̠xtuy xli̠­hua̠k quin­ca­maná̠n hua̠nti̠ tahui­la̠­nanchá nac Egipto porque hua̠k ckax­matni̠t xta­li̠­pu­hua̠ncán y cuc­xilhni̠t la̠ta lácu ca̠ma̠­pa̠­ti̠­má̠­calh, chu aquit clac­sac­ni̠tán la̠qui̠ napina ca̠lak­ma̠x­tuya nac Egipto.” \p \v 35 ’Ma̠squi maka­pi­tzí̠n a̠ma̠ko̠lh israel­itas ni̠ xtaucxilh­putún Moisés porque xta­hua­nini̠t: “¿Tícu huix tasa­ni­ni̠tán? ¿O tícu hui­li̠­ni̠tán li̠ma̠­pek­si̠ná la̠qui̠ naqui­la̠­hua­ni­yá̠hu hua̠ntu̠ qui­li̠t­la­huatcán?” Pero juerza tás­pitli nac Egipto porque huá Dios chuná xli̠­ma̠­pek­si̠ni̠t la̠qui̠ naca̠­pux­cuniy israel­itas acxni̠ naca̠­ta­mac­xtu­ya̠chá antá, porque a̠má xángel hua̠nti̠ tasi­yú­nilh nac actzu̠ quihui hua̠ntu̠ xac­lhcu­ta̠­yama hua̠nti̠ xámaj mak­ta̠yay. \v 36 Moisés ca̠pux­cú̠­nilh israel­itas la̠qui̠ nata­tza̠­la­ya̠chá nac Egipto, antá xlá ca̠t­la­huachá lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut, y na̠chuná tlá­hualh nac pupunú hua­nicán Mar Rojo, huá xla­cata tla̠n tali̠­pa̠­tá­cutli y chuná xca̠­ta̠­la­pu̠lay nac desierto ti̠puxam ca̠ta. \v 37 Na̠ hua­tiyá eé Moisés hua̠nti̠ tica̠­huá­nilh a̠ma̠ko̠lh israel­itas hua̠nti̠ xta­sta̠­la­ni­pu̠lay: “Amaj lak­chá̠n quilh­ta­macú acxni̠ Dios nalac­sac­xtu­ya̠chá chá̠tum tali̠­pa̠hu pro­feta nac xlak­sti̠pá̠n mili̠­ta­la­ka­pas­nicán hua̠nti̠ aca­li̠stá̠n nata­la­ca­chi­na̠chá, luu nat­la­hua­yá̠tit hua̠ntu̠ xlá naca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n.” \v 38 Acxni̠ xca̠­ta̠­la­pu̠lay qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán nac desierto y tácha̠lh nac ke̠stí̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Sinaí, na̠ hua li̠túm Moisés hua̠nti̠ qui̠­xa­kát­li̠lh ángel nac a̠má ke̠stí̠n y xlá má̠x­qui̠lh xli̠­ma̠­peksí̠n Dios la̠qui̠ chuná nata­la­tama̠y cumu xlá lacas­quín. \p \v 39 ’Pero xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán ni̠ hua̠k tla̠n tat­lá­hualh hua̠ntu̠ Moisés ca̠li̠­ma̠­pék­si̠lh huata caj talak­má­kalh hua̠ntu̠ ca̠huá­nilh y xta­tas­pit­pu­tum­paray nac Egipto. \v 40 Huá xpa̠­la­cata chiné tahuá­nilh a̠má xapu̠lh cura xuanicán Aarón: “Aquinín cla­cas­qui­ná̠hu xqui­la̠t­la­hua­níhu aktum tzincun hua̠ntu̠ nala­ka­chix­cu­hui̠­yá̠hu cumu la̠ quiDioscán hua̠nti̠ naquin­ca̠­mak­ta̠­yayá̠n y naquin­ca̠­pu̠­la­le̠ná̠n, porque clac­pu­hua­ná̠hu pi̠ ma̠x juerza nac­tas­pit­pa­ra­yá̠hu nac Egipto porque tamá Moisés hua̠nti̠ quin­ca̠­ta̠­tza̠­la­tax­tu­chá̠n chú aya maka̠sá niaj catzi̠­yá̠hu nícu latá­ma̠lh o túcu lánilh.” \v 41 Pus a̠má Aarón tla̠n tlá­hualh y macatum ca̠t­la­huá­nilh aktum tzincun caj la̠ actzú xla becerro, aca­li̠stá̠n chú tamák­ni̠lh lactzu̠ xta­ka­lhi̠ncán la̠qui̠ nata­li̠­la­ka­chix­cu­hui̠y, chuná chú a̠má la̠n tali̠­pa̠­xú­hualh hua̠ntu̠ caj ma̠n xta­ma­ca­ni̠t­la­huani̠t. \v 42 Huá xpa̠­la­cata Dios li̠sí̠­tzi̠lh y ca̠pá̠x­tekli xla­cata pi̠ cata­la­ka­chix­cú­hui̠lh la̠ta túcua xta­lac­pu­huaniy cumu la̠ stacu y la̠ta xli̠­lhu̠hua hua̠ntu̠ anán nac akapú̠n. Xamaká̠n quilh­ta­macú a̠má pro­feta Amós tili̠­chu­huí̠­nalh hua̠ntu̠ Dios tica̠­huá­nilh a̠ma̠ko̠lh israel­itas, xlá chiné títzokli nac li̠kalh­ta­huaka: \q1 Koxu­taní̠n hui­xinín israel­itas, \q1 ti̠puxam ca̠ta la̠ta cca̠­pu̠­lalé̠n nac desierto, \q1 pero, ¿nícu makli̠t xqui­la̠­li̠­la­ka­chix­cu­huí̠hu para lactzu̠ min­ta­ka­lhi̠ncán? \q1 \v 43 ¡Xli̠­ca̠na pi̠ ni̠para maktum! \q1 Pero huata pála tla­hua­nítit xpu̠­sa̠ntu min­tzin­cuncán Moloc \q1 xa̠hua a̠má stacu hua̠ntu̠ hua­nicán Renfán, la̠qui̠ naca̠­cu­ca­ta̠k­cho­ko­yá̠tit. \q1 Pero tama̠­ko̠lh tzincun hua̠ntu̠ hui­xinín ma̠n maca­ni̠t­la­hua­ni̠­tátit ni̠ tas­tacnán \q1 ma̠squi luu laka­chix­cu­hui­pá̠tit. \q1 Huá xpa̠­la­cata aquit camá̠n ca̠ma­ca­ma̠s­ta̠yá̠n xla­cata naca̠­li̠­pin­ca­ná̠tit cumu la̠ tachí̠n \q1 nac aktum mákat pu̠la­tama̠n hua­nicán Babi­lonia. \p \v 44 ’Acxni̠ qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán xta­la­má̠­nalh nac desierto xta­ka­lhi̠y xpu̠­si­cu­lancán xla lháka̠t hua̠ntu̠ xuanicán taber­ná­culo o pu̠si­culan anta­nícu huí Dios, antá xta­ma̠­qui̠y a̠má chí­huix antaní xta­tzokni̠t xli̠­ma̠­peksí̠n Dios; a̠má xapu̠lh xpu̠­si­cu­lancán chuná xtla­hua­cani̠t cumu la̠ Dios tili̠­ma̠­pék­si̠lh Moisés nat­la­huay. \v 45 Chuná a̠má la̠ta xta­la­má̠­nalh israel­itas xta­maka­maklhti̠­ti̠­lhay a̠má pu̠si­culan xla lháka̠t cumu lá̠m­para xhe­ren­ciajcán hua̠nti̠ aya xta­ti̠­la­ta­ma̠­ni̠ttá, huá xpa̠­la­cata acxni̠ Josué tzú­culh ca̠pux­cuniy, Dios ca̠mak­tá̠­yalh xla­cata nata­ta̠­yaniy acxni̠ tata̠t­la­huá­nilh guerras cris­tianos xalac Canaan hua̠ntu̠ xma̠­lac­nu̠ni̠t naca̠­ma̠x­qui̠y y chuná Dios ca̠má̠x­qui̠lh eé pu̠la­tama̠n y talí̠­milh a̠má siculan xla lháka̠t uú; chuná chú xta­li̠­la­ma̠­nanchá hasta acxni̠ tzú­culh ca̠pux­cuniy rey David. \v 46 Dios luu anka­lhi̠ná mak­tá̠­yalh rey David nac xla­táma̠t y huá xpa̠­la­cata li̠s­quí­nilh li̠tlá̠n para xlá chuná lacas­quín xtla­huá­nilh aktum xapá̠­tzaps xpu̠­si­culan anta­nícu nala­ka­chix­cu­hui̠cán a̠má Dios hua̠nti̠ anka­lhi̠ná xta­li̠­pa̠­huani̠t xalak­maká̠n xli̠­ta­la­ka­pasni Jacob. \v 47 Ma̠squi xli̠­ca̠na huá chuná xla­ca­pa̠s­tacni̠t David nat­la­huaniy aktum xasa̠sti xpu̠­si­culan Dios xla pá̠tzaps, ni̠ chuná kan­táx­tulh porque huá xka­huasa hua̠nti̠ xuanicán Salo­món acxni̠ tzú­culh ma̠pek­si̠nán xlá tla­huá­nilh a̠má xasa̠sti pu̠si­culan. \v 48 Pero ma̠squi tla­hua­ní­calh xpu̠­si­culan Dios ni̠ caj lacatum huí nac aktum pu̠si­culan hua̠ntu̠ tama­ca­ni̠t­la­huani̠t lac­chix­cu­huí̠n, porque chiné tili̠­chu­hui̠­nanchá cha̠tum pro­feta acxni̠ chiné huá: \q1 \v 49-50 Aquit Dios cma̠­la­ca­tzu­qui̠ni̠t la̠ta túcu anán, \q1 akapún cli̠­ma̠xtuy quim­pu̠­ma̠­peksí̠n, \q1 y ca̠ti­yatni antá cma̠­jaxay quin­tantú̠n. \q1 Pus ¿túcuya̠ chiqui hui­xinín lac­pu­hua­ná̠tit naqui­la̠t­la­hua­ni­yá̠hu? \q1 Osuchí ¿nícu lac­pu­hua­ná̠tit naqui­la̠t­la­hua­ni­yá̠hu anta­nícu nac­jaxa? \s1 Esteban liactalamakni̠cán chíhuix \p \v 51 Esteban ni̠ ca̠quilh­pe̠­cuánilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xta­si̠­tzi̠niy y xlá chiné ca̠hua­nipá: \p —¡Lac­tonto! Ni̠tu̠ ca̠li̠­ma­cuaniyá̠n min­ta­ke̠ncán xa̠hua mina­cujcán porque luu ma̠pa­lhi̠­yá̠tit, y chuná lapá̠tit cumu la̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ tala­ka­pasa Dios. Luu min­ta̠­chu­nacán xalak­maká̠n mili̠­ta­la­ka­pas­nicán porque anka­lhi̠ná ta̠la̠­la­ca­ta̠­qui̠­yá̠tit xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo y ni̠ kax­pat­pá̠tit hua̠ntu̠ xlá ca̠li̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠­pu­tuná̠n Dios. \v 52 Acxni̠ xta­la­má̠­nalh xalak­maká̠n mili̠­ta­la­ka­pas­nicán y Dios xca̠­ma­ca­miniy pro­fetas la̠qui̠ naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠cán cha̠tum Xata­lac­sacni Chixcú hua̠nti̠ namín ca̠lak­ma̠xtuy, pero xlacán caj xta­pu̠t­la­kalé̠n, y maka­pi­tzí̠n xta­makníy; y luu min­ta̠­chu­nacán xalak­maká̠n mili̠­ta­la­ka­pas­nicán, porque acxni̠ chú milh a̠má Xata­lac­sacni Chixcú hua̠nti̠ xli̠­mínit xuani̠t hui­xinín si̠tzi̠­nítit ma̠x­tu­nítit taaksaní̠n y mak­ní̠tit. \v 53 Dios tica̠­ma­cá­milh ángeles la̠qui̠ naca̠­li̠­mi­niyá̠n xli̠­ma̠­peksí̠n, pero huata hui­xinín caj kalha­kax­pat­ma­kántit. \p \v 54 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n takáx­matli eé tachu­huí̠n li̠huaca tasí̠­tzi̠lh y hasta la̠n ca̠quilh­pi̠x­cá­calh caj xta­si̠­tzicán caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ya̠­huama Esteban. \v 55 Pero cumu Espíri­tu Santo xak­chi­pa­nini̠t xta­la­ca­pa̠s­tacni, Esteban tala­ca­yá̠­hualh nac akapú̠n úcxilhli la̠ta kalhi̠y xli̠­li̠­la­káti̠t Dios y na̠ úcxilhli pi̠ antá xyá nac xpek­stácat Jesús. \v 56 Esteban chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n: \p —¡Jó, a̠má caj xla­ca­pítit y xuc­xílhtit la̠ta aquit cuc­xilhma la̠ta laqui̠ akapú̠n y Jesús hua̠nti̠ Xata­lac­sacni Chixcú antá yá nac xpek­stácat Quin­tla̠­ticán Dios! \p \v 57 Pero cumu a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n ni̠ xta­kax­mat­putún hua̠ntu̠ xca̠­hua­nima xlacán ca̠tan­ka­pi̠­chi­pá­calh y pu̠tum lhken talá­kalh y tachí­palh. \v 58 Tále̠lh hasta nac xqui­lhapá̠n ca̠chi­quí̠n y acxni̠ antá talí̠­cha̠lh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ luu xta­ma̠­la­ca­pu̠ni̠t nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n xlacán tamac­tá̠c­talh xalac xkalhni clha­ka̠tcán la̠qui̠ a̠tzinú palha nataactalay y ni̠tu̠ naca̠­toklha, y huá tama̠­cuentáj­li̠lh clha­ka̠tcán cha̠tum kahuasa xuanicán Saulo, aca­li̠stá̠n chú tzú­culh taliacta­la­makni̠y chí­huix. \p \v 59 Acxni̠ chú xac­ta­la­mak­ni̠­má̠­calh Esteban xlá chiné tzú­culh kalh­ta­huakay: \p —¡Quim­pu̠­chiná Jesús, camaka­maklhti̠­nampi qui­li̠s­tacni! \p \v 60 Acxni̠ chuná huan­ko̠lh tzo­kostaj ta̠yachá nac ca̠ti­yatni y xli̠­hua̠k xli̠t­li­hueke chiné ca̠tá­salh: \p —¡Quim­pu̠­chiná, caca̠­ma̠­tzan­ke̠­nani la̠ta túcua quin­tla­hua­ni­má̠­nalh u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n! \p Acxni̠ chuná huan­ko̠lh tuncán ni̠lh. \c 8 \s1 Saulo ca̠putzasta̠lay hua̠nti̠ tali̠pa̠huán Jesús \p \v 1 Amá kahuasa Saulo hua̠nti̠ antá xyá xuc­xilhma acxni̠ xmak­ni̠­ma̠­calh Esteban na̠ luu xmak­li̠­ca­tzi̠y pi̠ camak­ní̠­calh. Pero ni̠ xli̠­maka̠s maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ luu tla̠n xta­ca­tzi̠y támilh tále̠lh xti­yat­li̠hua Esteban, la̠n talak­tá­salh la̠ta lácu xma̠­pa̠­ti̠­ni̠­cani̠t y aca­li̠stá̠n chú tamá̠c­nu̠lh cumu la̠ xlílat xuani̠t. \p \v 2 Hua­tiyá chú a̠má quilh­ta­macú tzú­culh ca̠pu­tza­sta̠­lacán xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús nac Jeru­salén. Pu̠tum tilh talác­lalh y tatzá̠­lalh, hui̠ntí alh nac lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Judea, y maka­pi­tzí̠n táalh nac Samaria; a̠huatá sac­stucán após­toles tata­mák­xtekli nac Jeru­salén. \p \v 3 Y a̠má Saulo xca̠­pu­tza­sta̠­lama hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús xlá xca̠­lak­kos­tanu̠y nac xchiccán y xca̠­sa­kaxtuy lac­chix­cu­huí̠n xa̠hua lac­chaján y xca̠lé̠n nac pu̠la̠­chi̠n la̠qui̠ naca̠­ta­macnu̠y. \s1 Nac Samaria na̠ li̠chuhui̠nancán xtachuhuí̠n Cristo \p \v 4 Pero a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tatza̠­lachá nac Jeru­salén xlacán tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Cristo hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut la̠tachá nícuya̠ pu̠la­tama̠n xta­chá̠n. \v 5 Y cha̠tum hua̠nti̠ na̠ xtza̠­lani̠t xuanicán Felipe xlá antá cha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ xma̠­peksi̠y Samaria y tzú­culh li̠chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Cristo. \v 6 Luu lhu̠hua cris­tianos xta­ta­mac­xtumi̠y y luu cacs xta­kax­mata hua̠ntu̠ Felipe xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y porque ma̠n xla­kas­ta­pucán xta­liucxilha a̠má lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut hua̠ntu̠ xlá xca̠t­la­huay. \v 7 Porque lhu̠hua hua̠nti̠ xta­ta̠­tatlay xca̠­ma̠t­la̠nti̠y, hua̠nti̠ lu̠ntu na̠chuná, hua̠nti̠ xca̠akchi­pa­nini̠t xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán akska­huiní hua̠k xca̠­ma̠t­la̠n­ti̠cán, acxni̠ xca̠t­la­kax­tucán xes­pí­ritu akska­huiní luu palha xta­ca̠­tasay. \v 8 Xli̠­hua̠k cris­tianos xala a̠má ca̠chi­quí̠n xta­li̠­pa̠­xu­huay y xta­la­kati̠y hua̠ntu̠ xtla­huay Felipe. \s1 Cha̠tum scuhuaná tama̠huaputún xli̠tlihueke Espíritu Santo \p \v 9 Pero nac a̠má ca̠chi­quí̠n xlama cha̠tum scu­huaná xuanicán Simón, lhu̠hua cris­tianos xca̠ak­ska­hui­mi̠ni̠t porque xlá xca̠­huaniy pi̠ xka­lhi̠y lanca li̠t­li­hueke y luu tali̠­pa̠hu chixcú xuani̠t. \v 10 Huá xpa̠­la­cata xli̠­hua̠k cris­tianos cacs xta­kax­matniy hua̠ntu̠ xlá xli̠­chu­hui̠nán y xta­li̠­pa̠­huán, xa̠huachí a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n xta­huán pi̠ Simón xka­lhi̠y lanca xli̠t­li­hueke Dios. \p \v 11 Maka̠sá quilh­ta­macú la̠ta chuná xca̠­liak­ska­hui­mi̠ni̠t hua̠ntu̠ xlá xca­tzi̠y xtla­huay huá chú xta­li̠­ca̠­naj­laniy. \v 12 Pero acxni̠ Felipe tzú­culh ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán Jesu­cristo la̠ta lácu quin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n y lácu Dios lacas­quín nala­ta­ma̠­yá̠hu, pu̠tum lac­chix­cu­huí̠n xa̠hua lac­chaján taca̠­náj­lalh y tataakmú­nulh. \v 13 Y hasta mismo chú Simón na̠ ca̠náj­lalh y taakmú­nulh, acxni­tiyá chú a̠má quilh­ta­macú tzú­culh ca̠ta̠án Felipe la̠tachá nícu xan la̠qui̠ naca̠ucxilha a̠má lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut hua̠ntu̠ xca̠t­la­huay. \p \v 14 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh após­toles hua̠nti̠ xta­ta­mak­xtek­ni̠­tanchá nac Jeru­salén tacá­tzi̠lh pi̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­la̠­nanchá nac Samaria xlacán na̠ aya xta­tzu­cuni̠t tali̠­pa̠­huán Jesús, xlacán tama̠­la­ká­cha̠lh Pedro y Juan la̠qui̠ luu a̠tzinú xlacán nata­ma̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠y xta­chu­huí̠n Dios. \v 15 Acxni̠ xlacán tácha̠lh nac Samaria takalh­ta­hua­ká­nilh Dios xpa̠­la­ca­tacán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús la̠qui̠ caca̠­ma­ca­mí­nilh Espíri­tu Santo. \v 16 Porque ni̠ para cha̠tum cris­tiano xala a̠má ca̠chi­quí̠n a̠ xca̠­lakmín xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo, huata cajcu xma̠n xta­taakmu­nuni̠t nac xta­cu­huiní Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \v 17 Aca­li̠stá̠n chú Pedro y Juan taliacchí­palh xmacancán xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aya xta­taakmu­nuni̠t y xta­li̠­pa̠­hua­ni̠ttá Jesús y hua̠k ca̠lák­milh Espíri­tu Santo. \p \v 18 Amá Simón hua̠nti̠ cscu­huanán úcxilhli la̠ta Espíri­tu Santo xchin nac xok­spu̠ncán cris­tianos acxni̠ após­toles xta­liacchipay xmacancán. Huata xlá ca̠ma̠­lac­nú̠­nilh tumi̠n, \v 19 y chiné ca̠huá­nilh: \p —Na̠ caqui­la̠­ma̠x­quí̠hu tamá lanca li̠t­li­hueke la̠qui̠ acxni̠ aquit nac­liacchipay qui­macán cha̠tum cris­tiano xlá nalakmín xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo. \p \v 20 Huata Pedro chiné kálh­ti̠lh: \p —Lac­xtum cata̠­lak­tzanka min­tumi̠n nac ca̠li̠ní̠n, ¿lácu huix lac­pu­huana pi̠ tla̠n li̠ta­ma̠­huacán tumi̠n hua̠ntu̠ Dios ma̠sta̠y xli̠t­li­hueke? \v 21 Dios ni̠lay ma̠x­qui̠yá̠n hua̠ntu̠ squi­nípa̠t porque huix li̠xcáj­nit kalhi̠ya min­ta­la­ca­pa̠s­tacni y ni̠tlá̠n hua̠ntu̠ tla­hua­ni̠ta nac xla­catí̠n. \v 22 Huata mejor calak­má­kanti xali̠xcáj­nit min­ta­la­ca­pa̠s­tacni hua̠ntu̠ kalhi̠ya nac minacú y ca­squini li̠tlá̠n xla­cata cama̠­tzan­ke̠­nanín min­ta­la̠­ka­lhí̠n. \v 23 Porque hua̠k xalac­li̠xcáj­nit min­ta­pu­huá̠n kalhi̠ya, y chi̠nchú min­ta­la̠­ka­lhí̠n li̠lamá̠n cumu la̠ xta­chí̠n, mejor cahuani Dios cama̠­tzan­ke̠­nanín. \p \v 24 Simón kalh­tí̠­nalh: \p —¡Cat­la­huátit li̠tlá̠n, cakalh­ta­hua­ka­nítit Dios quim­pa̠­la­cata la̠qui̠ ni̠tu̠ chuná naqui­ma̠­pa̠­ti̠ni̠y cumu la̠ hui­xinín qui­la̠­hua­ni­ni̠­táhu! \p \v 25 Acxni̠ Pedro y Juan tama̠­kan­táx­ti̠lh hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma­ca­min­cani̠t nac Samaria, na̠ tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Cristo nac a̠ma̠ko̠lh lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ xlá xca̠­ma̠­peksi̠y Samaria y aca­li̠stá̠n chú tatás­pitli nac Jeru­salén. \s1 Felipe akmunuy cha̠tum chixcú xalac Etiopía \p \v 26 Maktum quilh­ta­macú cha̠tum xángel Dios lák­milh anta­nícu xuí Felipe y chiné huá­nilh: \p —Huí kantum tiji hua̠ntu̠ uú tzucuy nac Jeru­salén ti̠taxtuy nac desierto y antá cha̠n nac aktum ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Gaza. La̠li̠­huán catá­ca̠xti y capit tuncán nac amá tiji. \p \v 27 Felipe la̠li̠­huán táca̠xli y alh nac a̠má tiji, antá chú xtla̠­huama acxni̠ ta̠ta­nok­lhchá cha̠tum chixcú xalac Etiopía, eé chixcú luu tali̠­pa̠hu xuani̠t nac xca̠­chi­quí̠n porque xta̠­ma̠­pek­si̠nán reina Can­dace, xli̠­pu̠lh­ca̠­cani̠t li̠te­so­rero nac Etiopía, xlá antá qui̠­la­ka­chix­cu­huí̠­nalh nac Jeru­salén. \v 28 Y chú aya xtas­pitma nac xca̠­chi­quí̠n y culucs xuí nac xcar­reta hua̠ntu̠ xtalh­tan­calé̠n tantiy cahua̠yu, xlá xli̠­kalh­ta­hua­ka­ti̠­lhay xlibro pro­feta Isaías. \p \v 29 Espíri­tu Santo chiné ma̠lac­pu­huá̠­ni̠lh Felipe: \p —La̠li̠­huán cat­lá̠­huanti y cama̠­tá̠x­tucti a̠má carro. \p \v 30 Acxni̠ li̠huana̠ tala­ca­tzú­hui̠lh xlá káx­matli pi̠ huá xli̠­kalh­ta­hua­kama xlibro pro­feta Isaías, y chiné kalhás­quilh: \p —¿Pi̠ aka­ta̠ksa huix hua̠ntu̠ li̠chu­hui̠­nama tamá libro? \p \v 31 Amá chixcú kálh­ti̠lh: \p —Pero ¿lácu nac­liaka­ta̠ksa si ni̠ti̠ qui­ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠niy hua̠ntu̠ luu hua­ni­putún? \p Huata a̠má chixcú huá­nilh Felipe xla­cata cata­huá­calh nac carro y catáhui nac xpa̠xtú̠n. \v 32 Nac a̠má libro hua̠ntu̠ xli̠­kalh­ta­hua­kama chiné huan: \q1 Cumu la̠ tantum ma̠ntzu bor­rego lé̠n­calh anta­nícu namak­ni̠cán, \q1 y ni̠para tzinú tat­lan­cá̠­ni̠lh acxni̠ mak­ní̠­calh. \q1 Y cumu la̠ bor­rego ni̠ tasay acxni̠ mak­sitcán, \q1 na̠ ni̠para huá tásalh nac xla­ca­ti̠ncán hua̠nti̠ tama̠­pa̠­tí̠­ni̠lh. \q1 \v 33 Xlá ma̠xo­ko̠­ní̠­calh hua̠ntu̠ ni̠ xtla­huani̠t, \q1 y ni̠para cha̠tum tícu xkalh­mak­tá̠­yalh; \q1 ni̠para tzinú li̠chu­hui̠­nam­putu hua̠ntu̠ tat­la­huá­nilh hua̠nti̠ lac­xtum xca̠­ta̠s­tacni̠t. \q1 ¿Tícu cahuá nahuán pi̠ luu maka̠s tila­tá­ma̠lh, \q1 o nícu nata­mi­na̠chá xli̠­ta­la­ka­pasni? \q1 Si maktum mak­ní̠­calh y ma̠lak­spu­tu­ní­calh xla­táma̠t nac ca̠quilh­ta­macú. \p \v 34 Amá chixcú xalac Etiopía chiné kalhás­quilh Felipe: \p —Cat­lahua li̠tlá̠n, caqui­huani lácu eé qui̠­taxtuy. ¿Tícu li̠chu­hui̠­nama eé pro­feta? ¿Pi̠ caj sacstu li̠chu­hui̠­na­má̠­calh, osuchí huí túnuj chixcú hua̠nti̠ xli̠­chu­hui̠­nama? \p \v 35 —Pus nac­ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠­niyá̠n hua̠ntu̠ hua­ni­putún —huá­nilh Felipe. \p Tzú­culh li̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y a̠má tatzokni xla pro­feta Isaías hua̠ntu̠ xlá xli̠­kalh­ta­hua­kama y hua­ni­ko̠lh la̠ta lácu Jesús mak­ní̠­calh y lácu xlá lak­ma̠x­tunún. \v 36 Luu acxni̠ chú xta­ti̠­la­ca­tza̠­la­má̠­nalh lacatum antaní huí chú­chut a̠má chixcú huá­nilh Felipe: \p —Uú huí chú­chut, ¿lácu pi̠ ni̠lay para la̠n­chuj tuncán xac­taakmú­nulh? \p \v 37 —Para ca̠naj­laya xli̠­hua̠k minacú tla̠n nataakmunuya —kálhti̠lh Felipe. \p Y a̠má chixcú kálh­ti̠lh: \p —Aquit cca̠­najlay pi̠ Jesu­cristo huá Xka­huasa Dios. \p \v 38 Amá chixcú ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata cama̠­cho­kó­calh car­reta y xcha̠­tiycán tatá̠c­talh táalh antaní xuí chú­chut, antá chú nac chú­chut Felipe akmú­nulh a̠má tali̠­pa̠hu chixcú xalac Etiopía. \v 39 Acxni̠ chú aya tatá­cutli nac chú­chut y tapa̠­táx­tulh tiji Espíri­tu Santo le̠lh Felipe a̠laca­tunu y a̠má chixcú niaj úcxilhli, pero huata xlá luu li̠pa̠­xúhu tás­pitli nac xpu̠­la­tama̠n. \v 40 Cha̠lh Felipe nac xaca̠­chi­quí̠n Azoto y acxni̠ tax­tuchá xlá cani̠huá tzu­culh li̠chu­hui̠nán a̠má xasa̠sti xta­ma̠­ca­tzi̠ní̠n Jesús hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut, chuná xli̠­chu­hui̠­nan­ti̠­lhay nac lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n hasta cha̠lh nac Cesarea. \c 9 \s1 Jesús tasiyuniy y ta̠chuhui̠nán Saulo \r (Hechos 22.6‑16; 26.12‑18) \p \v 1 Amá Saulo ni̠ xtax­la­ja­nima la̠ta xca̠­pu­tza­sta̠­lama hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xla­cata pi̠ naca̠­makni̠y o naca̠lé̠n nac pu̠la̠­chi̠n. Hasta alh ca̠ta̠­chu­hui̠nán xana­puxcún cura \v 2 y ca̠s­quí­nilh li̠tlá̠n xla­cata cama̠x­quí̠­calh li̠ma̠­peksí̠n y catzok­ní­calh cafir­mar­tla­hua­ní­calh mactum cáp­snat hua̠ntu̠ nalé̠n nac Da­masco la̠qui̠ tla̠n naca̠­pu­tzay y naca̠­xuataxtuy xli̠­hua̠k lac­chix­cu­huí̠n chu lac­chaján hua̠nti̠ aya tali̠­pa̠­huani̠t Jesús y tachí̠n naca̠­li̠mín hasta nac Jeru­salén. \v 3 Hua̠k tama̠t­lá̠n­ti̠lh hua̠ntu̠ xlá ca̠huá­nilh y ma̠x­quí̠­calh hua̠ntu̠ xca̠s­qui­nima. Y la̠li̠­huán táca̠xli, pero acxni̠ aya xcha̠ma nac Da­masco, ¡caj xamaktum minchá tax­káket nac akapú̠n cumu la̠ a̠ camák­lipli y tzas macax­ka­ke­ko̠lh antaní xyá! \v 4 Saulo tamó­kosli nac xca­hua̠yu y lhken tama̠chá nac ca̠ti­yatni, na̠ acxni tuncán káx­matli pi̠ chiné hua­ní­calh: \p —Saulo, Saulo, ¿túcu xpa̠­la­cata luu ma̠rí qui­li̠­si̠­tzi̠­niya y quim­pu­tza­sta̠­lápa̠t? \p \v 5 Saulo kalhas­qui­ní̠­nalh: \p —¿Tícu huix hua̠nti̠ qui­xa­kat­lí̠pa̠t? \p Amá hua̠nti̠ cxa­kat­li̠ma chiné huá­nilh: \p —Aquit Jesús hua̠nti̠ huix putza­sta̠­lápa̠t y si̠tzi̠­niya. \v 6 La̠li̠­huán cata̠qui y cachipi nac xaca̠­chi­quí̠n Da­masco y antá nahua­ni­cana hua̠ntu̠ mili̠t­lá­huat. \p \v 7 Ama̠­ko̠lh sol­dados hua̠nti̠ xta­ta̠amá̠­nalh Saulo la̠n tapé̠­cualh porque na̠ takáx­matli a̠má tachu­huí̠n pero ni̠ taúcxilhli hua̠nti̠ xchu­hui̠­nama. \v 8 Saulo laka­siyu tzú­culh ta̠yay, y tzák­salh xma̠­paj­la­qui̠­putún xla­kas­tapu pero ni̠lay laca­huá̠­nalh porque xla­ka­xo̠­ko̠ni̠t; huata csol­dados tape­ke­chi­pá­le̠lh hasta nac Da­masco. \v 9 Antá tamák­xtekli aktutu quilh­ta­macú ni̠lay xla­ca­hua̠nán, na̠ ni̠para xua̠yama y ni̠ xkot­num­putún. \p \v 10 Nac Da­masco xuí cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xli̠­pa̠­huán Jesús xlá xuanicán Ana­nías. Quim­pu̠­chi­nacán Jesús tasi­yú­nilh y chiné huá­nilh: \p —¡Ana­nías! \p Xlá kalh­tí̠­nalh: \p —Quim­pu̠­chiná, u̠cuí para túcu qui­li̠­laya. \p \v 11 Jesús chiné huá­nilh: \p —La̠li̠­huán catá­ca̠xti, capit nac a̠má calle hua̠ntu̠ li̠ta­pa̠­cu­hui̠y Dere­cha, caka­lhas­qui­ní̠­nanti xaní­cuya̠ xchic Judas, antá huí cha̠tum chixcú xalac Tarso hua­nicán Saulo. Umá chixcú la̠nchú quin­kalh­ta­hua­ka­nima \v 12 porque aquit cli̠­ma̠­la­ca­hua̠­ni̠ni̠t xla­cata pi̠ lak­ta­nu̠chá cha̠tum chixcú hua̠nti̠ hua­nicán Ana­nías y xlá liacchí­palh xmacán la̠qui̠ tla̠n nala­ca­hua̠­nam­paray. \p \v 13 Acxni̠ chuná kax­mat­ko̠lh eé tachu­huí̠n Ana­nías chiné kálh­ti̠lh: \p —Quim­pu̠­chiná, aquit cpe̠­cuán y ni̠ cla­kam­putún tamá chixcú, porque lhu̠hua hua̠nti̠ quin­ta­li̠­ta̠­chu­hui̠­na­ni̠ttá la̠ta lácu xlá ca̠ma̠­pa̠­ti̠ni̠y a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huaná̠n nac Jeru­salén. \v 14 Xa̠huachí cca­tzi̠­yá̠hu pi̠ mini̠t uú nac Da­masco la̠qui̠ naca̠­chipay xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ tala­ka­chix­cu­hui̠yá̠n y tachí̠n naca̠lé̠n nac Jeru­salén, porque huá xana­puxcún cura chuná tama̠x­qui̠ni̠t li̠ma̠­peksí̠n. \p \v 15 Pero Jesús huá­nilh: \p —Huix cat­lahua hua̠ntu̠ aquit cli̠­ma̠­pek­si̠má̠n porque aquit clac­sacni̠t tamá chixcú la̠qui̠ naqui­li̠­chu­hui̠nán nac xla­ca­ti̠ncán xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ xala a̠laca­túnuj pu̠la­tama̠n, xa̠hua nac xla­ca­ti̠ncán lac­lanca ma̠pek­si̠­naní̠n, y na̠chuná naqui­li̠­chu­hui̠nán nac xla­ca­ti̠ncán hua̠nti̠ tala­má̠­nalh nac Israel. \v 16 Xa̠huachí aquit cámaj ma̠si­yuniy pi̠ xla­ca­squinca lhu̠hua hua̠ntu̠ nali̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠cán caj quim­pa̠­la­cata. \p \v 17 Ana­nías tlá­hualh hua̠ntu̠ li̠ma̠­pék­si̠lh Jesús y alh anta­nícu xuí Saulo. Acxni̠ cha̠lh tánu̠lh nac chiqui, xlá liacchí­palh xmacán y chiné huá­nilh: \p —¡Saulo! Quim­pu̠­chi­nacán Jesús hua̠nti̠ tasi­yunín nac tiji acxni̠ uú xtámpa̠t, xlá qui­ma­ca­mima la̠qui̠ huix tlán nala­ca­hua̠­nam­pa­raya y naka­lhi̠ya xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo. \p \v 18 Acxni tuncán mak­lhcá­tzi̠lh Saulo pi̠ laca­tá̠c­talh hua̠ntu̠ xla­ca­huaca y tla̠n laca­hua̠­nampá, y tuncán taakmú­nulh. \v 19 Acxni̠ chú taakmu­nu­ko̠lh xlá pa̠xú­hualh huá̠­yalh y kálhi̠lh li̠t­li­hueke, y antá ca̠ta̠­ta­mák­xtekli nac Da­masco hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús. \s1 Saulo tzucuy li̠chuhui̠nán Jesús nac Da­masco \p \v 20 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú Saulo alh nac xpu̠­si­cu­lancán judíos y antá tzú­culh ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xca̠­huaniy pi̠ Jesús xli̠­ca̠na huá Xka­huasa Dios hua̠nti̠ naquin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n. \v 21 Xli̠­lhu̠hua hua̠nti̠ xta­kax­mat­ni­má̠­nalh cacs xta­la­ca­huán y chiné xta­la̠­huaniy: \p —Tamá chixcú ma̠x caj laka­hui­tima, ¿lácu pi̠ ni̠huá tamá hua̠nti̠ hua­nicán Saulo hua̠nti̠ xca̠­pu­tza­sta̠­lat­la̠­huán hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús? Y na̠ hua li̠túm tamá hua̠nti̠ xmini̠t uú nac Da­masco la̠qui̠ tachí̠n naca̠lé̠n nac Jeru­salén xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aya tali̠­pa̠­huán Jesús, y naca̠­ma­ca­ma̠sta̠y nac xla­ca­ti̠ncán xana­puxcún cura. \p \v 22 Pero Saulo ni̠ xquilh­pe̠­cuán huata xlá kalhtum xuan y xma̠­lu­loka pi̠ xli̠­ca̠na huá Jesús hua̠nti̠ naca̠­ma̠aka­pu̠­taxti̠y cris­tianos, hasta luu cacs xca̠­ma­ka­la­ca­huán a̠ma̠ko̠lh judíos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Da­masco porque tancs xca̠­huaniy y xca̠­ma̠aka­ta̠k­sni̠ma pi̠ xli̠­ca̠na huá Jesús amá xata­lac­sacni chixcú hua̠nti̠ Dios maká̠n xma̠­lac­núni̠t xámaj quin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n. \s1 Saulo ca̠tza̠laniy judíos \p \v 23 Kam­pá̠alh tzinú quilh­ta­macú y maka­pi­tzí̠n judíos tali̠­lac­chu­huí̠­nalh xla­cata pi̠ nata­makni̠y Saulo, \v 24 pero xlá tuncán cátzi̠lh. Tan­tacú y tan­tas­caca xtas­ka­laja nac xama̠­lacchi hua̠ntu̠ xka­lhi̠y lanca pa̠tzaps hua̠ntu̠ csti­lim­pa­cani̠t a̠má ca̠chi­quí̠n y anta­nícu hua̠k xlac­tax­tucán, la̠qui̠ para antá natza­la­putún nata­makni̠y. \v 25 Pero maktum tzi̠sní a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús tamak­tá̠­yalh Saulo la̠qui̠ tla̠n natza̠lay, tamá­ju̠lh nac pektum lanca cana̠sta y antá talac­má̠c­ti̠lh nac lanca pá̠tzaps hua̠ntu̠ xli̠s­ti­lim­pa­cani̠t a̠má ca̠chi­quí̠n, pero anta­nícu ni̠ti̠ naucxilha; chuná chú tla̠n tzá̠­lalh Saulo. \s1 Saulo cha̠n nac Jerusalén \p \v 26 Acxni̠ Saulo cha̠lh nac Jeru­salén xlá ca̠lá­kalh cris­tianos hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús pero huata xlacán caj xta­pe̠­cuaniy porque ni̠ xta­ca­tzi̠y y ni̠ xta­ca̠­najlay para Saulo na̠ aya xli̠­pa̠­huán Jesús. Huata Ber­nabé tá̠alh nac xla­ca­ti̠ncán após­toles la̠qui̠ xlacán nata­la­ka­pasa Saulo. \p \v 27 Xlá ca̠li̠­ta̠­chu­huí̠­nalh acxni̠ Saulo tasi­yú­nilh Quim­pu̠­chi­nacán nac tiji anta­nícu xtla̠­huama y lácu li̠ma̠­pék­si̠lh hua̠ntu̠ xlá nat­la­huay, y na̠ ca̠li̠­ta̠­chu­huí̠­nalh la̠ta Saulo ni̠caj xquilh­pe̠­cuán xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠t cris­tianos nac Da­masco xta­chu­huí̠n Jesús. \v 28 Cumu xlacán taca̠­náj­lalh antá chú ca̠ta̠­ta­mák­xtekli Saulo y lac­xtum xca̠­ta̠­la­ta­pu̠li̠y após­toles, y xlá ni̠ xquilh­pe̠­cuán huata luu tancs xli̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Jesús nac a̠má ca̠chi­quí̠n. \v 29 Xlá ni̠ xquilh­pe̠­cuán lacaxtum xli̠­chu­hui̠nán la̠ta lácu Cristo tla̠n quin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n, y cumu tla̠n tzinú xchu­hui̠nán xata­chu­huí̠n griego xca̠­ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠niy xta­chu­huí̠n Dios aca­tunu hasta xca̠­ta̠­la̠­huaniy, pero a̠ma̠ko̠lh judíos hua̠nti̠ griego xta­chu­hui̠ncán ni̠ xta­ma̠t­la̠nti̠y hua̠ntu̠ xlá xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y huata tali̠­lac­chu­huí̠­nalh pi̠ nata­makni̠y. \v 30 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh xta̠­ca̠­naj­laní̠n tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xta­la­ca­pa̠s­tac­nini̠t Saulo, xlacán tahuá­nilh pi̠ catzá̠­lalh y tále̠lh nac Cesarea, aca­li̠stá̠n chú xlá chiné anchá nac Tarso. \p \v 31 Chuná kam­pá̠alh quilh­ta­macú y a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús xalac Judea, Gali­lea y Samaria luu aka­tza­yanca y li̠pa̠­xúhu xta­la­má̠­nalh la̠ta xta­tat­li­huek­lhmá̠­nalh nac xta­ca̠­naj­latcán porque niaj ti̠ xca̠­pu­tza­sta̠­lama; xcha̠­liyá̠n ma̠s xta­ta­lhu̠­hui̠­má̠­nalh hua̠nti̠ tzú­culh tali̠­pa̠­huán Jesús porque huá Espíri­tu Santo luu xca̠­mak­ta̠­yama. \s1 Pedro ma̠pacsay cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xuanicán Eneas \p \v 32 Acxni̠ Pedro xca̠­la­ka­pa­xia̠lhnan­tla̠­huán hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xlá ca̠lá­kalh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos ca̠naj­laní̠n hua̠nti̠ xta­hui­la̠­nanchá nac xaca̠­chi­quí̠n Lida. \v 33 Antá ma̠nok­lhuchá cha̠tum chixcú xuanicán Eneas aya xle̠ma xliaktzayán ca̠ta la̠ta xke̠­tama nac pu̠tama porque xlu̠n­tu̠­hua­nan­ko̠ni̠t y ni̠lay xtla̠­huán. \v 34 Pedro chiné huá­nilh: \p —Eneas, Jesu­cristo hua̠nti̠ kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke la̠n­chuj tuncán cama̠­pacsán, y aquit cli̠­ma̠­pek­si̠yá̠n xla­cata pi̠ la̠li̠­huán cata̠qui, cas­mili mix­tícat. \p Amá Eneas la̠li̠­huan tuncán tá̠yalh. \v 35 Xli̠­hua̠k cris­tianos xalac Lida y xalac Sarón xlacán acxní tacá̠­tzi̠lh pi̠ aya xtat­la̠n­ti̠­ni̠ttá a̠ma̠ chixcú, pus xlacán talak­má­kalh hua̠ntu̠ ni̠tu̠ xli̠­ma­cuán xtas­ma­ni̠ncán y huá tali̠­pá̠­hualh Jesús. \s1 Dorcas lacastacuanán nac ca̠li̠ní̠n \p \v 36 Lacatzú nac Lida xuí aktum actzu̠ ca̠chi­quí̠n xuanicán Jope, antá chú xlama cha̠tum pusca̠t hua̠nti̠ na̠ luu xli̠­pa̠­hua­ni̠ttá Jesús xlá xuanicán Tabita, nac xata­chu­huí̠n griego xuanicán Dorcas. Umá pusca̠t anka­lhi̠ná xca̠­mak­ta̠yay lak­li̠­ma̠x­kení̠n cris­tianos y luu xca̠­la­ka­lhamán. \v 37 Maktum quilh­ta­macú Dorcas chí­palh tajátat y laca­pálaj ni̠lh. Acxni̠ chú paxi̠­kó̠­calh cumu la̠ xta­li̠s­ma­ni̠ni̠t judíos, tama̠­lhá­ke̠lh clháka̠t y tále̠lh nac xli̠­quilh­mactiy chiqui y antá chú tata­rá­mi̠lh. \v 38 Ama̠­ko̠lh cris­tianos tacá­tzi̠lh xla­cata pi̠ nac Lida xmini̠t Pedro xlacán tama̠­la­ká­cha̠lh cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n la̠qui̠ nata­huaniy pi̠ tuncán camilh nac Jope y ni̠ camaka­pá­lalh. \p \v 39 Acxni̠ talák­cha̠lh, Pedro la̠li̠­huán ca̠tá̠­milh, acxni̠ chú tácha̠lh nac Jope la̠li̠­huán lé̠n­calh nac a̠má chiqui antaní xma̠chá a̠má ni̠n. Lhu̠hua lac­pus­ca̠tní̠n pu̠ni̠­naní̠n xta­lak­mini̠t y xta­lak­ta­sa­má̠­nalh, hua̠k xta­li̠­mini̠t clha­ka̠tcán hua̠ntu̠ Dorcas xca̠­ta̠i̠ni̠t acxni̠ xlá xla­majcú, hua̠k tama̠­si­yú­nilh y tahuá­nilh Pedro. \v 40 Huata xlá ca̠li̠­ma̠­pék­si̠lh xla­cata pi̠ pu̠tum cata­táx­tulh, aca­li̠stá̠n chú laka­ta­tzo­kós­talh a̠má ni̠n y tzú­culh kalh­ta­hua­kaniy Dios. Acxni̠ kalh­ta­hua­ka­ko̠lh xakát­li̠lh a̠má ni̠n y chiné huá­nilh: \p —¡Tabita, la̠li̠­huán cata̠qui! \p Amá pusca̠t lacas­ta­cuánalh, laka­huá̠­nalh y úcxilhli Pedro, xlá laka­siyu taok­xpá̠­qui̠lh y culucs táhui. \v 41 Xlá maka­chí­palh y yá̠hualh, aca­li̠stá̠n chú ca̠ta­sá­nilh xli̠­hua̠k ca̠naj­laní̠n xa̠hua pu̠ni̠­naní̠n lac­pus­ca̠tní̠n la̠qui̠ nataucxilha Dorcas xas­tacná. \v 42 Umá lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut hua̠ntu̠ tlá­hualh Pedro xli̠­ca̠­lanca nac a̠má xaca̠­chi­quí̠n Jope catzí̠­calh, y lhu̠hua cris­tianos tali̠­pá̠­hualh Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \v 43 Pedro ni̠ pála alh huata antá tamák­xtekli nac Jope y xlak­tun­cu­huiy nac xchic cha̠tum chixcú xuanicán Simón hua̠nti̠ xli̠s­cuja xca̠­ma̠s­ca̠cay xmak­xu̠hua catu̠hua taka­lhí̠n. \c 10 \s1 Pedro an nac xchic cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xuanicán Cor­nelio \p \v 1 Lacatzú nac Jope xuí aktum ca̠chi­quí̠n xuanicán Cesarea, antá nac eé ca̠chi­quí̠n xuí cha̠tum sol­dado xuanicán Cor­nelio, u̠má chixcú capitán xuani̠t porque huá xca̠­pux­cuniy a̠ma̠ko̠lh tropa hua̠nti̠ xca̠­li̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Sol­dados Ita­lianos. \v 2 Cor­nelio ni̠ judío xuani̠t pero xlá chu xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni luu xta­li̠­pa̠­huán Dios y xta­lak­tzak­sa­má̠­nalh la̠ta nata­li̠­la­ka­chix­cu­hui̠y xla­ta­ma̠tcán. Xlá luu tla̠n xca­tzi̠y y anka­lhi̠ná xca̠­mak­ta̠yay li̠ma̠x­kení̠n judíos hua̠nti̠ ni̠tu̠ xta­ka­lhi̠y hua̠ntu̠ nata­mac­la­cas­quín, xa̠huachí xlá anka­lhi̠ná xkalh­ta­hua­kaniy Dios. \v 3 Maktum quilh­ta­macú, ma̠x cumu luu ca̠mak­tutu hora xuani̠t luu acxni̠ xlá xkalh­ta­hua­ka­nima Dios, luu tancs úcxilhli acxni̠ lak­ta­nu̠chá cha̠tum xángel Quin­tla̠­ticán Dios anta­nícu xlá xkalh­ta­hua­kama y chiné huá­nilh: \p —¡Cor­nelio! \p \v 4 Cor­nelio la̠n pé̠cualh acxni̠ xakát­li̠lh ángel y luu cacs lacáhua, pero aca­li̠stá̠n acxni̠ tacá­majli xlá chiné kalhás­quilh: \p —Quim­pu̠­chiná, u̠cuí para túcu huix qui­li̠­laya. \p Huata ángel chiné kálh­ti̠lh: \p —Dios luu ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t la̠ta huix kalh­ta­hua­ka­niya, y na̠ luu lakati̠y la̠ta lácu huix ca̠mak­ta̠­yaya a̠ma̠ko̠lh lak­li̠­ma̠x­kení̠n cris­tianos hua̠nti̠ ni̠tu̠ taka­lhi̠y hua̠ntu̠ tamac­la­cas­quín. \v 5 Huá xpa̠­la­cata li̠ma̠­pek­si̠yá̠n pi̠ caca̠­ma­capi cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n nac xaca̠­chi­quí̠n Jope la̠qui̠ nata­ka­lhas­qui­ni̠nán nícu mákui Simón hua̠nti̠ na̠ li̠ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Pedro. \v 6 Antá xlá mákui nac xchic cha̠tum chixcú hua̠nti̠ na̠ hua­nicán Simón, u̠má chixcú huá luu xta­scújut tla­huani̠t la̠ta ca̠ma̠s­ca̠cay xmak­xu̠hua catu̠hua̠ taka­lhí̠n y antá yá xchic nac lacatzú xquilhtú̠n pupunú, pus huá chú tamá Simón Pedro naca̠­hua­niyá̠n hua̠ntu̠ hui­xinín mili̠t­la­huatcán. \p \v 7 Acxni̠ aya alh ángel hua̠nti̠ ta̠chu­huí̠­nalh Cor­nelio xlá la̠li̠­huán ca̠ta­sá­nilh cha̠tiy xta­sa̠­cuá̠n y cha̠tum sol­dado hua̠nti̠ na̠ luu tla̠n xta­pu­huá̠n xuani̠t y luu xli̠­pa̠­huán Dios. \v 8 Pu̠lh li̠huana̠ ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nan­ko̠lh hua̠ntu̠ xlá úcxilhli acxni̠ ma̠la­ca­hua̠­ní̠­calh aca­li̠stá̠n chú ca̠má­ca̠lh nac xaca̠­chi­quí̠n Jope. \p \v 9-10 Li̠cha̠lí quilh­ta­macú ma̠x cumu luu tas­túnut xuani̠t, a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n a̠huayu aya xta­chá̠n nac Jope pero antacú nac tiji xta­la­ti̠­lhay, na̠ luu hua­tiyá a̠má hora acxni̠ Pedro tzú­culh maklh­ca­tzi̠y pi̠ tzin­csma. Li̠huán xca̠x­tla­hua­ni­má̠­calh xtahuá xlá tahuá­calh nac xak­stí̠n chiqui porque a̠má chiqui xaak­sti̠­ce­mento xuani̠t, y antá chú tzú­culh kalh­ta­hua­kaniy Dios. Pero ma̠s li̠huacá xtzin­csma y caj u̠cu xuá̠yalh xmaklh­ca­tzi̠y, caj xamaktum acxni̠ ma̠la­ca­hua̠­ní̠­calh, \v 11 úcxilhli pi̠ talá­qui̠lh akapú̠n y tzú­culh ta̠c­ta­ya̠chi pektum lanca lháka̠t laca­ta̠ti xta­chi̠ni̠t la̠ta nac xca̠­cha̠s­tu̠ní̠n. \v 12 Antá chú nac a̠má pek­lanca lháka̠t xta­ta­ju̠­má̠­nalh ti̠pa̠­katzi taka­lhí̠n hua̠ntu̠ xca̠­li̠­hua­nicán judíos para nata­huay, lhu̠hua hua̠ntu̠ xatan­tu̠­kan­ta̠ti chu hua̠ntu̠ caj tata­sa­kaán y na̠ hua̠k hua̠ntu̠ takosa nac ca̠u̠ní̠n. \v 13 Acxni­tiyá káx­matli pi̠ chiné hua­ní­calh: \p —Pedro, la̠li̠­huán camakni la̠ta túcuya̠ taka­lhí̠n y cali̠­huá̠­yanti. \p \v 14 Pedro kalh­tí̠­nalh: \p —Pus ni̠ cac­ti­li̠­huá̠­yalh porque aquit ni̠para maktum a̠ cuay catu̠hua li̠xcáj­nit taka­lhí̠n hua̠ntu̠ nac­li̠x­ca­jua̠lay y hua̠ntu̠ quin­ca̠­li̠­hua­ni­caná̠n aquinín judíos para nacuayá̠hu. \p \v 15 Pero a̠má hua̠nti̠ xchu­hui̠­nama hua­nipá: \p —¡Xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ Dios laka­lha­mani̠t y xlá ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t huix ni̠ li̠xcáj­nit cali̠­ma̠xtu! \p \v 16 Mak­tutu li̠ma̠­la­ca­hua̠­ní̠­calh Pedro xla­cata li̠ma̠­ka­tzan­ke̠­má̠­calh camák­ni̠lh y cali̠­huá̠­yalh a̠ma̠ko̠lh taka­lhi̠ní̠n, aca­li̠stá̠n chú a̠má pek­lanca lháka̠t tata̠lh­ma̠­ni̠pá nac akapú̠n. \v 17 Pedro aka­tiyuj xli̠­lama xta­la­ca­pa̠s­tacni y xlac­pu­huán túcu hua­ni­putún a̠má hua̠ntu̠ xli̠­ma̠­la­ca­hua̠­ni̠­cani̠t, pero luu acxni­tiyá tachilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xca̠­ma̠­la­ka­cha̠ni̠t Cor­nelio xlacán tancs tachilh porque tun­tiji xta­ka­lhas­qui­ni̠­nan­ti̠­lhay xaní­cuya̠ xchic Simón. \v 18 Y acxni̠ antá tachilh, tatá̠­yalh nac má̠lacchi y taka­lhas­qui­ní̠­nalh para pi̠ xli̠­ca̠na antá xmákui cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xuanicán Simón y na̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Pedro. \p \v 19 Pero nac xak­stí̠n chiqui Pedro chu­nacú xla­ca­pa̠s­tacma túcu xuani­putún a̠má tala­ca­huá̠n hua̠ntu̠ xli̠­ma̠­la­ca­hua̠­ni̠­cani̠t, y Espíri­tu Santo chiné huá­nilh: \p —Catu̠x­ca̠ni, la̠li̠­huán cata̠cta porque kalha­tutu lac­chix­cu­huí̠n tami­ni̠tán tapu­tzayá̠n. \v 20 Huix ni̠ aka­tiyuj calat huata tuncán caca̠s­ta̠­lani anta­nícu xlacán nata­le̠ná̠n porque aquit cca̠­ma̠­la­ka­cha̠ni̠t. \p \v 21 Pedro la̠li̠­huán tá̠c­talh nac ca̠tu̠tzú y ca̠lák­milh a̠má kalha­tutu lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xca̠­ma­ca­mini̠t Cor­nelio, y chiné ca̠huá­nilh: \p —Aquit a̠má chixcú hua̠nti̠ hui­xinín putza­pá̠tit. ¿Túcu chi̠nchú xqui­la̠­li̠­la­yá̠hu? \p \v 22 Xlacán takalh­tí̠­nalh: \p —Aquinín huá quin­ca̠­ma̠­lac­scu­jumá̠n cha̠tum capitán hua­nicán Cor­nelio. Tamá chixcú luu tla̠n catzi̠y, xlá ma̠squi ni̠ judío lak­tzak­sama xla­cata pi̠ nama̠­kan­taxti̠y nac xla­táma̠t xli̠­ma̠­peksí̠n Dios y la̠ta xli̠­hua̠k judíos xalac Cesarea luu tapa̠x­qui̠y. Ko̠tán ma̠x cumu ca̠mak­tutu hora acxni̠ xlá xkalh­ta­hua­ka­nima Dios tasi­yú­nilh cha̠tum ángel y huá­nilh pi̠ mat cama̠­ta­sa­ni̠nán la̠qui̠ huix napina nac xchic y luu laka­siyu nama̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠­niya min­ta­chu­huí̠n la̠qui̠ naaka­ta̠ksa hua̠ntu̠ huix nahua­niya. \p \v 23 Pedro ca̠li̠­kálh­ti̠lh pi̠ naca̠­ta̠án pero ca̠huá­nilh pi̠ cata­ta­mák­xtekli a̠má tzi̠sní. Li̠cha̠lí laca­tzi̠sa tatá­ca̠xli nac Jope y Pedro ca̠s­ta̠­lá­nilh a̠ma̠ko̠lh xlac­scujní̠n Cor­nelio y na̠ ca̠tá̠alh maka­pi­tzí̠n ca̠naj­laní̠n xalac Jope. \v 24 Pero hasta li̠cha̠­licú tácha̠lh nac Cesaria. Cor­nelio xca̠­ka­lhi̠ma y pu̠tum xca̠­ma̠­mac­xtu­mi̠ni̠t xli̠­ta­la­ka­pasni xa̠hua lac­ta­li̠­pa̠hu xamigos la̠qui̠ nata­la­ka­pasa Pedro. \v 25 Acxni̠ Pedro cha̠lh nac xchic Cor­nelio xlá la̠li̠­huán tax­tuchi milh ca̠pa̠x­toka la̠qui̠ naca̠­maka­maklhti̠nán, pero acxni̠ lák­chilh Pedro laka­ta­tzo­kós­talh nac xla­catí̠n la̠qui̠ nala­ka­chix­cu­hui̠y. \v 26 Huata Pedro tuncán huakaj yá̠hualh y chiné huá­nilh: \p —Cat­lahua li̠tlá̠n ni̠ caqui­la­ka­ta­tzo­kosta, porque aquit ni̠ Dios, aquit na̠ caj cha̠tum chixcú cumu la̠ huix. \p \v 27 La̠li̠­huán tá̠yalh Cor­nelio y chuná chú xta­kalh­chu­hui̠­nan­ti̠­lhay acxni̠ tata­nu̠chá nac xpu̠­lacni chiqui anta­nícu mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh xa̠maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t. \v 28 Pedro chiné ca̠huá­nilh: \p —Aquit ni̠para maktum a̠ can ca̠la­ka­ta̠yay nac xchiccán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos, porque cumu la̠ hui­xinín catzi̠­yá̠tit hua̠ xli̠­ma̠­pek­si̠ncán judíos ni̠ quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n tala­cas­quín xla­cata nac­ca̠­ta̠­ta­lak­xtu­mi̠­yá̠hu porque mat cli̠x­ca­jua̠la­ta̠­ya­yá̠hu; pero cumu chú luu ma̠n huá Dios qui­ma̠­ca­tzi̠­ni̠ni̠t xla­cata pi̠ ni̠ li̠xcáj­nit cac­ca̠­li̠­má̠x­tulh cris­tianos hua̠nti̠ xlá aya ca̠ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t, \v 29 pus huá xpa̠­la­cata aquit pálaj tuncán cca̠­lakmín acxni̠ hui­xinín qui­la̠­ma̠­ta­sa­ni̠­náhu, y ni̠para tzinú clac­púhua osuchí xacuá para ni̠ cac­tí­milh. Pero luu xtla­huátit li̠tlá̠n xqui­la̠­hua­níhu, ¿túcu qui­la̠­li̠­la­yá̠hu qui­la̠­ma̠­ta­sa­ni̠­na­ni̠­táhu? \p \v 30 Huata Cor­nelio chiné kálh­ti̠lh: \p —Ta̠ti̠­mayá chiné quilh­ta­macú luu ca̠lac­chi­nej­li̠túm cumu ca̠mak­tutu hora acxni̠ aquit cli̠s­ma­ni̠ni̠t ckalh­ta­hua­kaniy Dios, aquit xac­kalh­ta­hua­ka­nima Dios y xac­kalh­xtek­nima uú nac quín­chic, caj xamaktum quin­ta­si­yú­nilh cha̠tum chixcú pero luu sta­ranka xuani̠t clháka̠t. \v 31 Y chiné qui­huá­nilh: “¡Cor­nelio! Dios luu ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t la̠ta huix kalh­ta­hua­ka­niya y na̠ luu lakati̠y la̠ta lácu huix ca̠mak­ta̠­yaya a̠ma̠ko̠lh lak­li̠­ma̠x­kení̠n cris­tianos hua̠nti̠ ni̠tu̠ taka­lhi̠y hua̠ntu̠ tamac­la­cas­quín. \v 32 Huá xpa̠­la­cata cli̠­ma̠­pek­si̠yá̠n pi̠ caca̠­ma­capi maka­pi­tzí̠n milac­scujni nac xaca̠­chi­quí̠n Jope la̠qui̠ nata­ka­lhas­qui­ni̠nán nícu mákui Simón hua̠nti̠ na̠ li̠ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Pedro, antá xlá mákui nac xchic cha̠tum chixcú hua̠nti̠ na̠ hua­nicán Simón, u̠má chixcú huá luu xta­scújut tla­huani̠t la̠ta ca̠ma̠s­ca̠cay xmak­xu̠hua catúhua̠ taka­lhí̠n y antá yá xchic nac lacatzú xquilhtú̠n pupunú. Pus huá chú tamá Simón Pedro naca̠­hua­niyá̠n hua̠ntu̠ hui­xinín mili̠t­la­huatcán.” \v 33 Acxni̠ chuná qui­hua­ni­ko̠lh aquit tuncán cca̠­ma­ca̠nchá qui­lac­scujni hua̠nti̠ nata­pu­tzayá̠n y nata­ta̠­miná̠n, y aquit luu cpa̠­xu­huay pi̠ huix na̠ tuncán qui­la̠­lak­míhu uú nac quín­chic. Chú cla­cas­qui­ná̠hu huix xqui­la̠­hua­níhu hua̠ntu̠ aquinín qui­li̠t­la­huatcán porque luu cca­tzi̠­yá̠hu pi̠ huá Dios chuná li̠ma̠­pek­si̠­ni̠tán, xa̠huachí aquinín la̠nchú luu aktumá ctla­hua­ni̠­táhu quin­ta­la­ca­pa̠s­tac­nicán nac xla­catí̠n Dios. \s1 Pedro akchuhui̠nán nac xchic Cor­nelio \p \v 34 Entonces Pedro tzú­culh ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y, y chiné ca̠huá­nilh: \p —Hasta la̠n­chujcú aquit caka­ta̠ksma pi̠ Dios ni̠ caj lac­sac­pa̠x­qui̠nán y ni̠ caj xma̠nhuá ca̠la­ka­lhamán cris­tianos hua̠nti̠ judíos. \v 35 Huata xlá na̠ ca̠la­ka­lhamán cati̠­huan­ko̠chá cris­tianos hua̠nti̠ tala­má̠­nalh nac xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú para tali̠­pa̠­huán y tla̠n tale̠­má̠­nalh xta­pu­hua̠ncán. \v 36 Hui­xinín ma̠x catzi̠­yá̠tit la̠ta lácu Dios tica̠­ma̠­lac­nú̠­nilh xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán israel­itas xla­cata pi̠ naquin­ca̠­ma­ca­mi­niyá̠n cha̠tum xta­lac­sacni hua̠nti̠ naquin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n tapa̠­xu­huá̠n nac qui­la­ta­ma̠tcá̠n chu nac xla­catí̠n Dios, pus huá Jesu­cristo hua̠nti̠ chuná xma̠­lac­nu̠­ni̠­tanchá porque xli̠­cána pi̠ huá tamá Quim­pu̠­chi­nacán xli̠­hua̠k aquinín cris­tianos. \v 37 Hui­xinín sta­lanca catzi̠­yá̠tit hua̠ntu̠ kan­tax­tuni̠t nac xpu̠­la­ta­ma̠ncán judíos, Juan Bau­tista tzú­culh ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xla­cata pi̠ cata­lak­má­kalh xali̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán y cata­taakmú­nulh. Acxni̠ Juan aya xma̠­kan­tax­ti̠­ma̠­ko̠lh hua̠ntu̠ xli̠­ma­ca­min­cani̠t chú tax­tuchá Jesús y ma̠tzú­qui̠lh xta­scújut nac Gali­lea. \v 38 Hui­xinín ma̠x na̠ catzi̠­yá̠tit la̠ta lácu Dios má̠x­qui̠lh xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo huá a̠má Jesús xalac Naza­ret, y chuná xlá ca̠t­la­huá­nilh lanca li̠tlá̠n lhu̠hua cris­tianos porque hua̠k ca̠ma̠t­lá̠n­ti̠lh hua̠nti̠ xta­ta̠­tatlay chu hua̠nti̠ xca̠akchi­pa­nini̠t xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán akska­huiní, xlá chuná tlá­hualh porque huá Dios xta̠­lama nac xla­táma̠t. \v 39 Aquinín tla̠n cma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ xli̠­ca̠na xlá ca̠t­la­huani̠t lac­lanca ta­scújut porque aquinín xac­ta̠­la­pu̠­la­yá̠hu nac Judea chu nac Jeru­salén anta­nícu pekex­to­ko­hua­cá­calh nac cruz y mak­ní̠­calh. \v 40 Pero caj li̠tu̠­xama Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n y pu̠lh aquinín quin­ca̠­ta­si­yu­ni­parán. \v 41 Pero ni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos ca̠ta­si­yú­nilh caj xma̠n aquinín hua̠nti̠ xlá xquin­ca̠­lac­sac­ni̠tán Dios la̠qui̠ aquinín nac­ma̠­lu­lo­ká̠hu pi̠ xli̠­ca̠na Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n; y la̠qui̠ ni̠ caj aka­tiyuj nac­la­ya̠­chá̠hu xlá hasta luu ma̠n quin­cá­ta̠­hua̠­yam­parán y cta­lu­lokui pi̠ Jesús lama xas­tacná. \v 42 Aca­li̠stá̠n chú quin­ca̠­li̠­ma̠­peksí̠n xla­cata pi̠ cacáhu nac xli̠­hua̠k ca̠chi­qui̠ní̠n la̠qui̠ nac­liakchu­hui̠­na­ná̠hu pi̠ Dios li̠ma̠x­tuni̠t Jesús cumu la̠ cha̠tum lanca juez hua̠nti̠ naca̠­ma̠­xo­ko̠ni̠y xcuentajcán xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ tala­má̠­nalh xas­tacná chu hua̠nti̠ aya tani̠ni̠t. \v 43 Xli̠­hua̠k xalak­maká̠n pro­fetas tancs xta­li̠­chu­hui̠­na­ni̠­tanchá xla­táma̠t Jesús acxni̠ tahuani̠t pi̠ xli̠­hua̠k hua̠nti̠ nata­li̠­pa̠­huán cumu la̠ xlak­ma̠x­tu­nucán naca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­nicán xli̠­hua̠k xta­la̠­ka­lhi̠ncán. \s1 Cristianos hua̠nti̠ ni̠ judíos tamakamaklhti̠nán xli̠tlihueke Espíritu Santo \p \v 44 Chu­nacú xchu­hui̠­nama Pedro acxni̠ caj xamaktum ta̠c­tachi Espíri­tu Santo nac xok­spu̠ncán cha̠­tunu cha̠­tunu hua̠nti̠ mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh xta­kax­mat­ni­má̠­nalh xta­chu­huí̠n. \v 45 Ama̠­ko̠lh ca̠naj­laní̠n judíos xalac Jope hua̠nti̠ xta­ta̠­mini̠t Pedro luu cacs tala­cáhua y ni̠lay xtaaka­ta̠ksa túcu xpa̠­la­cata na̠ xca̠­ma̠x­qui̠­má̠­calh xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos xta­huani̠t. \v 46 Pero xta­ca̠­najlay pi̠ huá xca̠­lak­mini̠t Espíri­tu Santo porque xta­kax­mat­má̠­nalh la̠ta xlacán xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh ti̠pa̠­katzi tachu­huí̠n y xta­pa̠x­cat­ca­tzi̠­ni­má̠­nalh Dios hua̠ntu̠ tla­huani̠t. \v 47 Pedro chiné ca̠huá­nilh: \p —Uma̠­ko̠lh cris­tianos na̠ aya tamaklh­ti̠­nani̠t xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo chuná cumu la̠ aquinín mak­lhti̠­náhu, ¿tícu cahuá naquin­ca̠­li̠­hua­niyá̠n para chú na̠ naca̠akmu­nu­yá̠hu? \p \v 48 Huata Pedro ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata caca̠akmu­nú­calh nac xta­cu­huiní Jesu­cristo. Aca­li̠stá̠n chú Cor­nelio xa̠hua xa̠maka­pi­tzí̠n tahuá­nilh Pedro xla­cata pi̠ caca̠­ta̠­ta­mák­xtekli ca̠na̠caj nícu akli̠t quilh­ta­macú. \c 11 \s1 Pedro li̠huanicán xlacata pi̠ ca̠lakapaxia̠lhnán hua̠nti̠ ni̠ judíos \p \v 1 Xli̠­hua̠k judíos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús xalac Jeru­salén xa̠hua após­toles ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nán­calh xla­cata pi̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos xlacán na̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \v 2 Pero acxni̠ Pedro cha̠lh nac Jeru­salén maka­pi­tzí̠n judíos tzú­culh tali̠­huaniy, \v 3 y chiné tahuá­nilh: \p —¿Túcu xpa̠­la­cata ca̠li̠­ta̠­ta­lak­xtupi a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ ni̠ judíos, ca̠la­ka­pa­xiá̠lhnanti nac xchiccán y hasta lac­xtum ca̠ta̠­huá̠­yanti? \p \v 4 Entonces Pedro tzú­culh ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán hua̠ntu̠ xlá xok­spu­lani̠t laka­siyu ca̠ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠­ni­ko̠lh, y chiné ca̠huá­nilh: \p \v 5 —Acxni̠ aquit xac­la­ma̠chá nac Jope, maktum quilh­ta­macú acxni̠ xac­kalh­ta­hua­ka­nima Dios caj xamaktum qui­ma̠­la­ca­hua̠­ní̠­calh, cúc­xilhli pektum lanca lháka̠t xta̠c­ta­ma̠chi nac akapú̠n hua̠k xta­chi̠ni̠t nac xca̠­cha̠s­tu̠ní̠n y antá tancs qui­lák­chilh anta­nícu aquit xacyá. \v 6 Acxni̠ luu li̠huana̠ clak­lá­ca̠lh cúc­xilhli túcua antá xta­ju̠ma: antá xta­ta­ju̠­má̠­nalh ti̠pa̠­katzi qui­tzis­tancá̠n, xuí hua̠ntu̠ xatan­tu̠­kan­ta̠ti xa̠hua lu̠hua hua̠ntu̠ tata̠­sa­kaán nac ca̠ti­yatni chu xli̠­hua̠k a̠ma̠ko̠lh taka­lhí̠n hua̠ntu̠ takosa nac ca̠u̠ní̠n, y hua̠ntu̠ quin­ca̠­li̠­hua­ni­caná̠n aquinín judíos para nahua­yá̠hu. \v 7 Na̠ acxni­tiyá ckáx­matli pi̠ chiné xqui­hua­ni­má̠­calh: “Pedro, la̠li̠­huán camakni la̠tachá túcuya̠ taka­lhí̠n y cali̠­huá̠­yanti.” \v 8 Pero aquit chiné ckálh­ti̠lh: “Pus ni̠ cac­ti­li̠­huá̠­yalh porque aquit ni̠para maktum a̠ cuay catu̠hua li̠xcáj­nit taka­lhí̠n hua̠ntu̠ nac­li̠x­ca­jua̠lay y hua̠ntu̠ quin­ca̠­li̠­hua­ni­caná̠n aquinín judíos para nahua­yá̠hu.” \v 9 Pero a̠má hua̠nti̠ xchu­hui̠­na­ma̠chá nac akapú̠n chiné qui­hua­nipá: “Xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ Dios laka­lha­mani̠t y xlá ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t huix ni̠ li̠xcáj­nit cali̠­ma̠xtu.” \v 10 Umá tu̠ cuanimá̠n mak­tutu chuná qui­li̠­ma̠­la­ca­hua̠­ní̠­calh, aca­li̠stá̠n chú a̠má pek­lanca lháka̠t y xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ antá xta­ju̠ma tata̠lh­má̠­ni̠lh nac akapú̠n. \v 11 Aquit luu aka­tiyuj xacuí xac­la­ca­pa̠s­tacma túcu cahuá xuani­putún hua̠ntu̠ xacuc­xilhni̠t porque ni̠lay xaca­ka­ta̠ksa acxni̠ tachilh kalha­tutu lac­chix­cu­huí̠n antaní xac­mákui, xlacán antá xca̠­ma­ca­min­ca­ni̠­tanchá nac xaca̠­chi­quí̠n Cesarea la̠qui̠ naquin­ta­pu­tzay. \v 12 Y Espíri­tu Santo qui­ma̠­lac­pu­huá̠­ni̠lh xla­cata pi̠ cac­ca̠­tá̠alh a̠ma̠ko̠lh kalha­cha̠xán nata̠lán xalac Jope. Acxni̠ antá ccha̠hu cta­nú̠hu nac xchic cha̠tum sol­dado hua̠nti̠ hua­nicán capitán Cor­nelio hua̠nchú ti̠ xca̠­ma­ca­mini̠t a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n naquin­ta­pu­tzay. \v 13 Acxni̠ aya najatá xac­cha̠­ni̠­táhu xlá quin­ca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán la̠ta lácu xta­si­yu­nini̠t cha̠tum ángel nac xchic acxni̠ xlá xkalh­ta­hua­ka­nima Dios y chiné huá­nilh: “Caca̠­ma̠­la­kacha nac xaca̠­chi­quí̠n Jope maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ nataán tahuaniy cha̠tum chixcú hua̠nti̠ hua­nicán Simón y na̠ li̠ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Pedro xla­cata pi̠ naminá̠n ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n, \v 14 la̠qui̠ xlá huá nahua­niyá̠n hua̠ntu̠ luu mili̠t­la­huatcán la̠qui̠ nalak­tax­tuya huix chu xli̠­hua̠k hua̠nti̠ mili̠­ta­la­ka­pasni.” \v 15 Pus aquit cajcu xac­tzu­cuni̠t ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠y xta­chu­huí̠n Jesús acxni̠ milh Espíri­tu Santo nac xok­spu̠ncán na̠chuná cumu la̠ mini̠t acxni̠ huacu pu̠lh milh acxni̠ aquinín maka­mak­lhti̠­náhu. \v 16 Acxni­tuncán aquit cla­ca­pá̠s­tacli a̠má tachu­huí̠n hua̠ntu̠ quin­ti­ca̠­huanín Quim­pu̠­chi­nacán Jesús: “Hui­xinín catzi̠­yá̠tit xla­cata pi̠ Juan Bau­tista caj chú­chut xlá liakmu­nú̠­nalh, pero namín quilh­ta­macú acxni̠ xli̠­hua̠k hui­xinín naca̠­liakmu­nu­ca­ná̠tit Espíri­tu Santo.” \v 17 Pus luu li̠huana̠ cala­ca­pa̠s­táctit eé tachu­huí̠n hua̠ntu̠ camá̠n ca̠hua­niyá̠n: Cumu para huá Dios quin­ca̠­ma̠x­quí̠n xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo acxni̠ aquinín ca̠naj­la­níhu y li̠pa̠­huáhu Jesús, y chú xlá na̠chuná ca̠ma̠x­qui̠ma a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos, ¿túcu aquit quin­kásat para nac­li̠­huaniy Dios hua̠ntu̠ xlá tla­huama uú nac ca̠quilh­ta­macú? \p \v 18 Acxni̠ takax­mat­ko̠lh xta­chu­huí̠n Pedro a̠ma̠ko̠lh nata̠lán xalac Jeru­salén hua̠nti̠ xta­li̠­hua­nini̠t hua̠ntu̠ xlá xtla­huani̠t nac xlak­sti̠­pa̠ncán hua̠nti̠ ni̠ judíos, niajpara cha̠tum túcu huá­nilh huata caj tzú­culh tapa̠x­cat­ca­tzi̠niy Dios, y chiné táhua: \p —Pus catzi̠­yá̠hu chú pi̠ Dios na̠ ca̠ma̠x­qui̠ni̠t quilh­ta­macú a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos la̠qui̠ nata­lak­pali̠y xali̠xcáj­nit xla­ta­ma̠tcán y chuná tla̠n nata­ka­lhi̠y a̠má latáma̠t hua̠ntu̠ ne̠cxni lak­sputa nac akapú̠n. \s1 Cristianos xalac Antioquía na̠ tali̠pa̠huán Jesús \p \v 19 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tatzá̠­lalh acxni̠ mak­ní̠­calh Esteban lhu̠hua hua̠nti̠ tácha̠lh nac xaca̠­chi­quí̠n Feni­cia, Chipre y Antioquía, y antá tzú­culh taliakchu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Jesús nac xlak­sti̠­pa̠ncán hua̠nti̠ judíos porque ni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠cán. \v 20 Pero maka­pi­tzí̠n nata̠lán xalac Chipre y Cirene tachilh nac xaca̠­chi­quí̠n Antioquía y xlacán tzú­culh taliakchu­hui̠­naniy xta­chu­huí̠n Jesús a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos y lácu xlá ca̠ma̠­lac­nu̠niy naca̠­ma̠aka­pu̠­taxti̠y cati̠huá hua̠nti̠ nata­li̠­pa̠­huán. \v 21 Dios anka­lhi̠ná xca̠­mak­ta̠­yama y xca̠­ma̠x­qui̠ni̠t xli̠t­li­hueke porque lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ talak­má­kalh hua̠ntu̠ ni̠tu̠ xli̠­ma­cuán xtas­ma­ni̠ncán y huá tali̠­páhua Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \p \v 22 Ama̠­ko̠lh após­toles hua̠nti̠ xta­hui­la̠­nanchá nac Jeru­salén tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xkan­tax­tuma nac Antioquía y tamá­ca̠lh Ber­nabé la̠qui̠ xlá li̠huana̠ naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 23 Acxni̠ cha̠lh Ber­nabé luu la̠n pa̠xú­hualh acxni̠ úcxilhli hua̠ntu̠ Dios xtla­huani̠t nac xla­ta­ma̠tcán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xalac Antioquía; entonces xlá ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh xla­cata pi̠ ma̠squi lhu̠hua tu̠ ni̠tlá̠n caca̠ok­spú­lalh ni̠ cata­tax­la­juáni̠lh xla­cata nata­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \v 24 Ber­nabé luu tla̠n xca­tzi̠y y aksti̠tum xli̠­pa̠­huán Dios, y luu laca­tancs xta­siyuy nac xla­táma̠t pi̠ Espíri­tu Santo xmak­ta̠yay hua̠ntu̠ xlá xtla­huay, xa̠huachí acxni̠ xlá xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos lhu̠hua hua̠nti̠ xca̠­ma̠aka­ta̠k­sni̠y la̠ta lácu nata­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \p \v 25 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú Ber­nabé alh putzay Saulo nac Tarso, acxni̠ chú ma̠nók­lhulh huá­nilh xla­cata catá̠alh nac Antioquía. \v 26 Antá chú tala­tá­ma̠lh aktum ca̠ta xta­ma̠­si­yu­má̠­nalh xta­chu­huí̠n Cristo nac xlak­sti̠­pa̠ncán a̠ma̠ko̠lh lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán. Na̠ antá chú nac eé xaca̠­chi­quí̠n Antioquía tzu­cú­calh ca̠li̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán cristianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Cristo porque eé tachu­huí̠n huam­putún hua̠nti̠ tata­pek­si̠niy Cristo. \p \v 27 Antacú uú nac Antioquía xta­la­má̠­nalh Ber­nabé y Saulo acxni̠ tachilh maka­pi­tzí̠n pro­fetas hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá nac Jeru­salén. \v 28 Maktum quilh­ta­macú acxni̠ xli̠­hua̠k ca̠naj­laní̠n xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t nac pu̠si­culan, cha̠tum pro­feta hua̠nti̠ xuanicán Agabo ma̠lac­pu­huá̠­ni̠lh Espíri­tu Santo xla­cata pi̠ chiné caca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh; entonces xlá tá̠yalh y ca̠huá­nilh cris­tianos pi̠ xta­la­ca­tzu­hui̠ma quilh­ta­macú la̠ta nalay tatzín­c­stat nac xli̠­ca̠­lanca a̠má pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ xma̠­peksi̠y Israel. Xli̠­ca̠na pi̠ chuná kan­táx­tulh acxni̠ xuí li̠ma̠­pek­si̠ná Clau­dio lalh lanca tatzín­c­stat. \v 29 Acxni̠ takax­mat­ko̠lh hua̠ntu̠ chu­huí̠­nalh pro­feta Agabo, a̠ma̠ko̠lh ca̠naj­laní̠n xalac Antioquía luu lac­xtum tali̠­cá­tzi̠lh xla­cata nata­ma̠s­toka aca­tzuní̠n la̠ta lácu tama­ca­ta̠­yaniy cha̠­tunu la̠qui̠ nata­mak­ta̠yay a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xalac Judea. \v 30 Aca­li̠stá̠n Ber­nabé y Saulo ca̠li̠­ma̠x­tú­calh pi̠ huá natalé̠n a̠má actzu̠ tamakta̠y hua̠ntu̠ súluj xtat­la­huani̠t, y huá nata­ma­ca­ma̠x­qui̠y a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠­lu­tzi̠nni xalac Judea. \c 12 \s1 Herodes ma̠makni̠ni̠nán San­tiago y ma̠macnu̠ni̠nán nac pu̠la̠chi̠n Pedro \p \v 1 Amá quilh­ta­macú rey Herodes tzu­cupaj ca̠si̠­tzi̠niy y ca̠pu­tzas­ta̠lay xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús. \v 2 Ma̠chi­pí̠­nalh San­tiago xta̠la Juan y ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ camak­ní̠­calh. \v 3-4 Cumu xlá úcxilhli pi̠ xana­puxcun cura xa̠hua lhu̠hua judíos tala­ká­ti̠lh hua̠ntu̠ tlá­hualh, pus huata na̠ ma̠chi­pí̠­nalh Pedro, pero cumu luu acxni̠ a̠má quilh­ta­macú xlak­cha̠ni̠t la̠ta lácu taxtuy xpa̠x­cuajcán judíos xla taak­spun­tza̠lí̠n acxni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos xta­huay cax­ti­lá̠n­chahu hua̠ntu̠ ni̠tu̠ kalhi̠y leva­dura, mejor caj ma̠ta­mac­nu̠­ní̠­nalh nac pu̠la̠­chi̠n la̠qui̠ acxni̠ naakas­puta pa̠xcua tla̠n nama̠­ka­lha­pali̠y nac xla­ca­ti̠ncán xli̠­hua̠k cris­tianos. Acxni̠ chú tamac­nú̠­calh nac pu̠la̠­chi̠n li̠ma̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cata­mak­tá­kalhli kalha­cu̠­cha̠xán sol­dados. \v 5 Li̠huán Pedro chuná xta­nu̠ma nac pu̠la̠­chi̠n, a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Cristo xlacán li̠pe̠cua la̠ta xta­kalh­ta­hua­ka­ni­má̠­nalh Dios xla­cata pi̠ ni̠tu̠ calá­nilh nac pu̠la̠­chi̠n. \s1 Dios lakma̠xtuy Pedro nac pu̠la̠chi̠n \p \v 6 Hua­tiyá a̠má tzi̠sní cxka­kama acxni̠ rey Herodes xamaj ma̠ka­lha­pali̠y nac xla­ca­ti̠ncán xli̠­hua̠k cris­tianos, Pedro la̠n clhta­mama ma̠squi hasta kantiy cadena xli̠­chi̠­hui­li̠­cani̠t y cha̠tiy sol­dados xta­pa̠x­tu̠­hui­lá̠­nalh y xa̠maka­pi­tzí̠n antá xta­mak­ta­kalh­na­má̠­nalh nac xlacán xamá̠­lacchi pu̠la̠­chi̠n. \v 7 Ni̠para tzinú xali̠­ca­tzí̠n lácu ¡lám tanu̠­ko̠chá tax­káket nac xpu̠­lacni pu̠la̠­chi̠n! Dios xma̠­la­ka­cha̠ni̠t cha̠tum ángel, a̠má ángel ta̠pá̠­tok­lhli Pedro ma̠la­ka­huá­ni̠lh y chiné huá­nilh: \p —¡La̠li̠­huán cata̠qui! \p Pedro tuncán huákaj tá̠yalh y a̠má cadenas hua̠ntu̠ xli̠­chi̠­hui­li̠­cani̠t sacstu tzú­culh tata­mo­kosa hasta nac ca̠ti­yatni. \v 8 Amá ángel chiné hua­nipá: \p —La̠li̠­huán calha­ká̠­nanti, cata­tu̠nu min­ta­tu̠nú̠n y camac­ta­huaca xalac xkalhni milháka̠t y la̠li̠­huán caquis­ta̠­lani. \p \v 9 Pedro la̠li̠­huán tzú­culh sta̠­laniy ángel, pero xlá ni̠ xca­tzi̠y para luu xli̠­ca̠na a̠má hua̠ntu̠ xqui̠­tax­tu­nima porque xlá xlac­pu­huán pi̠ caj xma̠­la­ca­hua̠­ni̠­má̠­calh. \v 10 Pero tati̠­la­ca­tzá̠­lalh hua̠ntu̠ pu̠lh xyá má̠lacchi y tacha̠mpá xliaktiy anta­nícu na̠ xta­mak­ta­kalh­na­má̠­nalh sol­dados, aca­li̠stá̠n tácha̠lh nac xalanca má̠lacchi xla li̠cá̠n anta­nícu lac­tax­tucán nac tiji, xlá ma̠n tzú­culh tala­qui̠y sacstu y tatax­tuchá nac lan­ca̠­tiji. Akchú tat­lá̠­hualh y a̠má ángel antá akxtek­yá̠­hualh Pedro. \p \v 11 Hasta antacú chú li̠huana̠ aká­ta̠ksli Pedro pi̠ xli̠­ca̠na hua̠ntu̠ xuc­xilhma y ni̠tu̠ caj xma̠­nix­nima. Entonces sacstu tzú­culh chu­hui̠nán y chiné huá: \p —Hasta la̠n­chujcú cta­lu­lokma pi̠ xli̠­ca̠na Dios Quin­tla̠­ticán macá­milh xángel la̠qui̠ naqui­lak­ma̠xtuy nac xmacán rey Herodes chu la̠ta túcua xquin­tat­la­hua­ni­putún judíos. \p \v 12 Acxni̠ chú luu li̠huana̠ laca­pa̠s­tac­ko̠lh antá alh nac xchic María xtzí Juan hua̠nti̠ na̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Marcos, porque xca­tzi̠y pi̠ antá nac eé chiqui xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t lhu̠hua cris­tianos xta­kalh­ta­hua­ka­ni­má̠­nalh Dios. \v 13 Acxni̠ antá cha̠lh lakát­lakli má̠lacchi, cha̠tum tzuma̠t xuanicán Rode alh ucxilha tícu xchu­hui̠­nama. \v 14 Pero acxni̠ kalh­la­ká­pasli pi̠ huá Pedro, a̠má tzuma̠t luu li̠pe̠cua la̠ta kálhi̠lh tapa̠­xu­huá̠n hasta li̠pa̠­tzán­ka̠lh nama̠­la­qui̠niy, huata caj tokosú̠n alh ca̠huaniy xa̠maka­pi­tzí̠n pi̠ Pedro antá xyá nac má̠lacchi. \v 15 Pero huata xlacán tahuá­nilh: \p —¡Huix ma̠x caj laka­hui­típa̠t! \p Pero a̠má tzuma̠t kalhtum xma̠­lu­loka pi̠ xli̠­ca̠na. Entonces xlacán tahua­nipá: \p —Xli̠­ca̠na pi̠ ni̠huá Pedro, pero ma̠x a̠huayu huá xángel. \p \v 16 Pero nac tan­quilhtí̠n Pedro chu­nacú xla­kat­lakma má̠lacchi, hasta caní ma̠la­qui̠­ní­calh. Xlá ca̠lak­tá­nu̠lh y acxni̠ taúcxilhli la̠n tapé̠­cualh y ni̠ luu xta­ca̠­najlay para huá antá xyá. \v 17 Pero huata xlá ca̠li̠­ma­ca­huá­nilh xmacán xla­cata pi̠ cacs cata­qui­lhua y laka­siyu tzú­culh ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán la̠ta lácu Quin­tla̠­ticán Dios xlak­ma̠x­tuni̠t nac pu̠la̠­chi̠n. Xa̠huachí chiné ca̠li̠­ma̠­pék­si̠lh: \p —Na̠ caca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nántit San­tiago eé hua̠ntu̠ kan­tax­tuni̠t xa̠hua xa̠maka­pi­tzí̠n quin­ta̠­ca̠­naj­la­nicán uú nac Jeru­salén. \p Acxni̠ chuná ca̠hua­ni­ko̠lh xlá alh tatze̠ka a̠laca­túnuj pu̠la­tama̠n. \p \v 18 Acxni̠ chú xka­ka­ko̠lh a̠má tzi̠sní a̠ma̠ko̠lh sol­dados hua̠nti̠ xta­mak­ta­kalh­má̠­nalh luu aka­tiyuj tzú­culh talay y cacs xta­la­ca­huán porque ni̠ xta­ca­tzi̠y nícu xani̠t Pedro. \v 19 Ca̠cu­huiní acxni̠ rey Herodes ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata cali̠­mi­ní­calh nac xla­catí̠n Pedro, pero cumu ni̠para cha̠tum hua̠nti̠ taqui̠­pú­tzalh tamác­lalh nac pu̠la̠­chi̠n luu li̠pe̠cua sí̠tzi̠lh Herodes, lacaxtum ma̠pu­tzí̠­nalh, cumu ni̠ mác­lalh ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ caca̠­mak­ní̠­calh a̠ma̠ko̠lh sol­dados hua̠nti̠ xta­mak­ta­kalhni̠t Pedro nac pu̠la̠­chi̠n porque xuan pi̠ huá xcuentajcán ma̠squi xtza̠­lani̠t. Aca­li̠stá̠n rey Herodes antá alh tahuilay nac xaca̠­chi­quí̠n Cesarea. \s1 Rey Herodes ni̠y nac xaca̠chiquí̠n Cesarea \p \v 20 Rey Herodes luu li̠pe̠cua xca̠­si̠­tzi̠niy a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac xaca̠­chi­qui̠ní̠n Tiro y Sidón. Pero huata a̠ma̠ko̠lh cris­tianos luu lac­xtum tali̠­lac­chu­huí̠­nalh xla­cata nata­lakán la̠qui̠ nata­ta̠­la­ca̠xlay pi̠ calác­lalh tasi̠tzi; pero pu̠lh huá tata̠­chu­huí̠­nalh Blasto u̠má chixcú csec­re­tario xuani̠t Herodes y luu lanca li̠tlá̠n tas­quí­nilh xla­cata pi̠ aktum tapa̠­xu­huá̠n caca̠­ta̠­la­cá̠x­lalh. Porque xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ xta­mac­la­cas­quín hua̠k antá xta­ta­ma̠­huay nac a̠ma̠ko̠lh ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Herodes. \v 21 Xlá ma̠t­lá̠n­ti̠lh hua̠ntu̠ xta­la­cas­quín a̠ma̠ko̠lh cris­tianos y ca̠li̠lh­cá̠­nilh aktum quilh­ta­macú acxni̠ naca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán. Acxni̠ lák­cha̠lh a̠má quilh­ta­macú la̠ta naca̠­ta̠­la­ca̠xlay Herodes li̠huana̠ taca̠x­tá̠­yalh y ca̠lhá­ka̠lh xala­cuán clháka̠t y táhui nac xpu̠­tá­hui̠lh xpu̠­ma̠­peksí̠n tzú­culh ca̠xa­katli̠y. \v 22 Cumu Herodes luu tancs xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ni̠t a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xlacán tala­ká­ti̠lh xta­chu­huí̠n y huá xpa̠­la­cata chiné tzú­culh taqui­lhaniy: \p —¡Tamá chixcú li̠taxtuy cumu la̠ cha̠tum dios porque luu tancs chu­hui̠­nani̠t, y ni̠ caj cati̠hua̠ chixcú! \p \v 23 Acxni̠ chuná káx­matli Herodes hua̠ntu̠ xta­qui­lhuamá̠­nalh cris­tianos luu snu̠n li̠pa̠­xú­hualh, pero cha̠tum xángel Quim­pu̠­chi­nacán ma̠chí­pi̠lh aktum tajátat, mac­ta̠­ya­ko̠lh lactzu lu̠hua y hasta caní ni̠lh. Huá chuná liok­spú­lalh porque tla̠n mak­lhcá­tzi̠lh nali̠­ma̠x­tucán cumu la̠ dios y ska­lala chixcú y ni̠ má̠x­qui̠lh cá̠cni̠t Dios hua̠nti̠ má̠x­qui̠lh tala­ca­pa̠s­tacni. \p \v 24 Pero huata xta­chu­huí̠n Dios a̠tzinú li̠pe̠cua la̠ta xta­la­ka­pun­tu­mi̠ma y cani̠huá lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n xliakchu­hui̠­na­má̠­calh y lhu̠hua cris­tianos xta­ta­li̠­hua­qui̠­má̠­nalh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús. \p \v 25 Acxni̠ Ber­nabé y Saulo tama̠­kan­tax­ti̠­ko̠lh a̠má ta­scújut hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma­ca̠n­cani̠t nac Jeru­salén xlacán tatas­pitpá nac Antioquía, y na̠ tatá̠alh Juan hua̠nti̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Marcos. \c 13 \s1 Ber­nabé y Saulo taán tali̠chuhui̠nán xtachuhuí̠n Jesús \p \v 1 Nac Antioquía xta­hui­lá̠­nalh maka­pi­tzí̠n lak­ska­lalán ma̠kalh­ta­hua­ke̠­naní̠n hua̠nti̠ xca̠­hua­nicán pro­fetas porque tla̠n xta­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xta­la­ca­pa̠s­tacni Dios, xlacán chiné xca̠­li̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán: Ber­nabé, Simón hua̠nti̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán El Negro, Lucio xalac Cirene, Manaén (eé chixcú lac­xtum xta̠s­tacni̠t Herodes hua̠nti̠ xma̠­pek­si̠nán nac Gali­lea), xa̠hua Saulo. \v 2 Maktum quilh­ta­macú acxni̠ xta­kalh­xtek­ni­má̠­nalh y xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t la̠qui̠ nata­la­ka­chix­cu­hui̠y Dios, Espíri­tu Santo chiné ca̠huá­nilh: \p —Caqui­la̠­lac­sac­níhu Ber­nabé chu Saulo la̠qui̠ xlacán nata­ma̠­kan­taxti̠y aktum ta­scújut hua̠ntu̠ aquit cca̠­li̠­lac­sacni̠t. \p \v 3 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú acxni̠ aya xta­ta­ca̠x­má̠­nalh Ber­nabé y Saulo, xli̠­hua̠k takalh­xtek­nimpá y tata­mac­xtú­mi̠lh la̠qui̠ nata­kalh­ta­hua­kaniy Dios xpa̠­la­ca­tacán. Maka­pi­tzí̠n taliacchí­palh xmacancán y aca­li̠stá̠n xlacán táalh anta­nícu xca̠­ma̠­la­ka­cha̠ma Dios. \s1 Ber­nabé y Saulo tali̠chuhui̠nán xtachuhuí̠n Dios nac Chipre \p \v 4 Espíri­tu Santo ca̠ma̠­lac­pu­huá̠­ni̠lh Ber­nabé y Saulo xla­cata pi̠ pu̠lh antá catáalh nac Se­leucia, acxni̠ antá tácha̠lh xlacán tata­ju̠pá nac aktum barco hua̠ntu̠ xamaj an nac isla de Chipre. \v 5 Antá tácha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ xma̠­peksi̠y Chipre xuanicán Sala­mina y nac a̠má ca̠chi­quí̠n tzi̠maj tzi̠ma sábado xtaán nac xpu̠­si­cu­lancán judíos y antá xta­li̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios; na̠ xca̠­mak­ta̠­yat­la̠­huán Juan Marcos. \p \v 6 Aca­li̠stá̠n laka­siyu tala­ka­tza̠­la­ko̠lh xli̠­hua̠k lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ xta­hui­lá̠­nalh nac a̠má isla xla Chipre hasta tácha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Pafos. Antá tama̠­nók­lhulh cha̠tum judío xuanicán Bar­jesús eé chixcú scu­huaná xuani̠t; xlá luu xaaksa­ni̠ná xuani̠t porque xca̠ak­ska­huiy cris­tianos xca̠­huaniy pi̠ Dios xma̠­la­ka­cha̠ni̠t la̠qui̠ nali̠­chu­hui̠nán xta­la­ca­pa̠s­tacni. \v 7 Eé scu­huaná luu xamigoj xtla­huani̠t gober­nador xuanicán Sergio Pablo, ma̠squi xlá luu ska­lala chixcú xuani̠t anka­lhí̠n xli̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y lácu tla̠n nama̠­pek­si̠nán. Pero ma̠squi chuná eé ma̠pek­si̠ná ca̠ma̠­ta­sa­ní̠­nalh Ber­nabé y Saulo xla­cata nata­ta̠­chu­hui̠nán porque xlá na̠ xkax­mat­putún xta­chu­huí̠n Dios. \v 8 Pero acxni̠ xlacán xta­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­má̠­nalh, a̠má scu­huaná hua̠nti̠ nac xta­chu­huí̠n griego xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Elimas, xlá ca̠kalh­pek­tá­nu̠lh xla­cata pi̠ ni̠ naca̠­najlay gober­nador a̠má xta­chu­hui̠ncán hua̠ntu̠ xta­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­má̠­nalh. \v 9 Y Saulo, hua̠nti̠ nac xta­chu­huí̠n griego xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Pablo, xka­lhi̠y xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo, cacs lak­lá­ca̠lh a̠má scu­huaná, \v 10 y chiné huá­nilh: \p —¡Cacs caquí­lhuanti huix aksa­ni̠ná chixcú, huix xta̠­chuná kalhi̠ya min­kásat cumu la̠ kalhi̠y akska­huiní porque xma̠nhuá cuentaj tla­hua­ni̠ta nat­la­huaya hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n! ¿Hasta ni̠n­co̠cxni huix pímpa̠t aka­tzi­yanca ca̠mak­xteka hua̠nti̠ xli̠­ca̠na tali̠­pa̠­huam­putún Dios? \v 11 Pero la̠nchú Dios amá̠n ma̠xo­ko̠­ni̠yá̠n xli̠­hua̠k min­ta­la̠­ka­lhí̠n, huix la̠nchú pímpa̠t laka­xo̠­ko̠na y niaj catiúcxilhti xtax­káket chi­chiní. \p Amá Elimas acxni­tuncán poklh lacáhua y niajlay laca­huá̠­nalh y tzú­culh ca̠huaniy hua̠nti̠ antá xta­la­yá̠­nalh xla­cata pi̠ cata­pe­ke­chi­pá­le̠lh la̠qui̠ ni̠ nata­cuctay porque ni̠lay xla­ca­hua̠nán. \v 12 Amá gober­nador acxni̠ úcxilhli hua̠ntu̠ okspú­lalh Elimas xlá ca̠náj­lalh xta­chu­huí̠n Dios porque aká­ta̠ksli pi̠ xta­lu­lóktat hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­na­má̠­calh Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \s1 Pablo y Ber­nabé tali̠chuhui̠nán Jesús nac xaca̠chiquí̠n Antioquía hua̠ntu̠ ma̠peksi̠y Pisidia \p \v 13 Antá uú nac Pafos, Pablo, Ber­nabé y Marcos tatá­ju̠lh nac aktum barco y táalh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Perge cxmu­ni­cipio Pan­filia. Pero huata nac Perge tacho­ko­tá̠­yalh Marcos y tas­pitpá nac Jeru­salén. \v 14 Pero huata Pablo y Ber­nabé tatá­ca̠xli nac Perge y táalh nac Antioquía hua̠ntu̠ huí nac xmu­ni­cipio Pisidia. Acxni̠ lák­cha̠lh quilh­ta­macú sábado acxni̠ judíos tala­ka­chix­cu­hui̠y Dios y tajaxa, xlacán tatá­nu̠lh nac xpu̠­si­cu­lancán y culucs tatáhui. \v 15 Ama̠­ko̠lh hua̠nti̠ xana­puxcun laka­chix­cu­hui̠­naní̠n antá xalaní̠n tali̠­kalh­ta­hua­ka­ko̠lh tzinú xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés chu hua̠ntu̠ tatzok­ta­hui­lani̠t nac xlib­rojcán pro­fetas, tama̠­lak­chú­hualh xli̠­kalh­ta­hua­kacán y taqui­lhá­nilh Pablo y Ber­nabé, chiné tahuá­nilh: \p —Nata̠lán, para huí actzu̠ tachu­huí̠n hua̠ntu̠ hui­xinín ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­pu­tu­ná̠tit u̠ma̠ko̠lh cris­tianos pus caca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nántit. \p \v 16 Pablo tá̠yalh, chexli xmacán xla­cata pi̠ pu̠tum cacs cata­qui­lhua, y chiné ca̠huá­nilh: \p —Xli̠­pu̠tum hui­xinín nata̠lán israel­itas hua̠nti̠ la̠nchú qui­la̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu, chu xli̠­hua̠k hui­xinín hua̠nti̠ laka­chix­cu­huí̠­yá̠tit Dios ma̠squi ni̠ judíos hui­xinín, cakax­pátit quin­ta­chu­huí̠n: \v 17 Quim­pu̠­chi­nacán Dios ma̠la­ca­tzu­qui̠ni̠t eé quim­pu̠­la­ta­ma̠ncán Israel, huá xlá tica̠­lac­sacchá xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán hua̠nti̠ aquinín quin­quilh­tzu­cutcán, y acxni̠ caj xta­ma­kuilá̠­nalh nac Egipto ca̠mak­tá̠­yalh la̠qui̠ luu li̠pe̠cua la̠ta nata­lhu̠­huán, aca­li̠stá̠n chú ma̠n ca̠ta­mac­xtu­pa­rachá nac Egipto porque xlá kalhi̠y lanca li̠t­li­hueke. \v 18 Dios ni̠ ca̠ak­xtek­má­kalh ma̠squi xlacán ni̠ xta­ka­lha­kax­mat­putún hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma̠­peksi̠y y chuná ca̠mak­tá­kalhli y ca̠má̠­hui̠lh ti̠puxam ca̠ta la̠ta xta­la­pu̠lay nac desierto y hua̠k ca̠ta̠­pá̠­ti̠lh hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n xtat­la­hua­má̠­nalh. \v 19 Hasta xlá ca̠ma̠s­pú­tulh cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac pu̠lac­tujún ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Canaán la̠qui̠ naca̠­mak­lhti̠y xpu̠­la­ta­ma̠ncán y antá nata­la­tama̠y xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán. \p ’Akta̠ti ciento ca̠ta a̠íta̠t chuná xta­la­má̠­nalh y a̠huatá ma̠pek­sí̠­nalh púx­culh pro­feta Samuel. \v 20 Acxni̠ chú xta­hui­lá̠­nalh nac Canaán Dios xca̠­lac­sac­ti̠­lhay maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ naca̠­pux­cuniy y xca̠­li̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán jueces. \p \v 21 ’Aca­li̠stá̠n a̠ma̠ko̠lh xalak­maká̠n israel­itas tali̠­ma̠aka­tzán­ke̠lh Dios xla­cata pi̠ xlacán xta­la­cas­quín cha̠tum tali̠­pa̠hu rey hua̠nti̠ naca̠­ma̠­peksi̠y. Dios tla̠n tláhua hua̠ntu̠ xlacán xta­la­cas­quín y ca̠ma­ca­má̠x­qui̠lh Saúl xka­huasa Cis la̠qui̠ nama̠­pek­si̠nán cumu la̠ xreycán; eé chixcú antá xmak­ta­peksi̠y nac xlak­sti̠­pa̠ncán a̠ma̠ko̠lh li̠ta­la­ka­pasni hua̠nti̠ xca̠­hua­nicán la tribu de Ben­jamín. Rey Saúl ma̠pek­sí̠­nalh ti̠puxam ca̠ta. \v 22 Aca­li̠stá̠n acxni̠ Dios niaj lacás­quilh nama̠­pek­si̠nán Saúl xlá ca̠ma­ca­má̠x­qui̠lh David la̠qui̠ huá nama̠­pek­si̠nán cumu la̠ rey, porque Dios chiné li̠chu­huí̠­nalh David: “Aquit cmac­lani̠t David xka­huasa Isaí, luu cla­kati̠y la̠ta xlá tla̠n xta­pu­huá̠n porque xli̠­hua̠k nat­la­huay hua̠ntu̠ aquit cla­cas­quín.” \v 23 Dios tima̠­lac­nú̠­nilh xamaká̠n quilh­ta­macú rey David xla­cata pi̠ xámaj laca­chín cha̠tum tali̠­pa̠hu xli̠­ta­la­ka­pasni hua̠nti̠ naquin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n aquinín judíos, pus hua­tiyá chú tamá Jesús hua̠nti̠ qui̠­la­ta­ma̠chi nac qui­lak­sti̠­pa̠ncán xli̠­ca̠na pi̠ huá xli̠­ta­la­ka­pasni rey David. \v 24 Acxni̠ nia̠ xma̠­tzu­qui̠y xta­scújut Jesús, Dios pu̠lh huá ma̠la­ká­cha̠lh Juan Bau­tista la̠qui̠ naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac xapu̠­la­tama̠n Israel y xca̠­huaniy xla­cata pi̠ cata­lak­pá­li̠lh xali̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán y cata­taakmú­nulh. \v 25 Acxni̠ aya xta­la­ca­tzu­hui̠ma quilh­ta­macú la̠ta Juan Bau­tista xma̠­kan­tax­ti̠­ma̠­ko̠lh xta­scújut hua̠ntu̠ xli̠­ma­ca­min­cani̠t y xlá aya xámaj tapa̠­qui̠y nac ca̠quilh­ta­macú, xlá chiné huá: “Aquit ni̠ Cristo cumu la̠ hui­xinín lac­pu­hua­ná̠tit, pero aca­li̠stá̠n mima cha̠tum hua̠nti̠ a̠tzinú kalhi̠y lanca xla­ca­tzúcut ni̠ xachuná cumu la̠ aquit, porque aquit hasta ni̠para tzinú qui­mi̠­ni̠niy xla­cata pi̠ nac­xcutniy xacorrea xta­tu̠nú̠n cumu la̠ cha̠tum xta­sa̠cua.” \s1 Pablo li̠chuhui̠nán lácu Jesús ca̠lakma̠xtuy xli̠hua̠k cristianos \p \v 26 ’Xli̠­hua̠k hui­xinín judíos xli̠­ta­la­ka­pasni Abraham chu hui­xinín hua̠nti̠ ni̠ judíos pero li̠pa̠­hua­ná̠tit Dios, mili̠­ca­tzi̠tcán pi̠ hui­xinín tama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ca̠lak­ma­ca­tan­ca­ni̠­tátit a̠má lak­táxtut hua̠ntu̠ ma̠sta̠y Jesús. \v 27 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Jeru­salén xana­puxcun cura y lac­ta­li̠­pa̠hu mima̠­pek­si̠­nacán ni̠ tala­ká­pasli tícuya̠ chixcú xli̠­taxtuy Jesús, y na̠ ni̠para tzinú túcu ca̠li̠­ma­cuánilh ma̠squi tzi̠maj tzi̠má sábado tali̠­kalh­ta­huakay xta­chu­hui̠ncán pro­fetas nac xpu̠­si­cu­lancán, porque acxni̠ talí̠lh­ca̠lh pi̠ maktum namak­ni̠cán Jesús, chuná tancs tama̠­kan­tax­ti̠­ko̠lh a̠má tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xamaká̠n quilh­ta­macú xta­li̠­chu­hui̠­na­ni̠­tan­chitá xalak­maká̠n pro­fetas xla­cata pi̠ chuná namak­ni̠cán. \v 28 Ma̠squi luu xli̠­ca̠na pi̠ ni̠para kam­pa̠tum tama̠­lu­lók­nilh xta­la̠­ka­lhí̠n hua̠ntu̠ xta­li̠­ya̠­hua­má̠­nalh, pero juerza tama̠­la­cá­pu̠lh nac xla­catí̠n ma̠pek­si̠ná Pilato la̠qui̠ xlá nama̠­mak­ni̠­ni̠nán. \v 29 Acxni̠ chú aya xta­mak­ni̠ni̠t y xta­ma̠­kan­tax­ti̠ni̠t hua̠ntu̠ xta­li̠­chu­hui̠­naní̠t pro­fetas nat­la­hua­nicán Cristo acxni̠ namín, hui̠ntí tamá̠c­ti̠lh nac cruz y tamá̠c­nu̠lh. \v 30 Pero Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac­ca̠­li̠ní̠n \v 31 y juerza maka̠s quilh­ta­macú antá xlama xas­tacná, y ni̠caj maktum ca̠ta­si­yú­nilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ a̠huatá xca̠­ta̠­mi­ni̠­tanchá nac Gali­lea y xta­ta̠­la­ta­pu̠li̠y nac Jeru­salén. Pus huá chú u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ ma̠n taucxilhní̠t hua̠ntu̠ kan­tax­tuni̠t nac xla­táma̠t Jesús xlacán tali̠­chu­hui̠nán xla­táma̠t Jesús. \p \v 32 ’Pus la̠nchú aquinín cmi­ni̠­táhu ca̠ma̠­ca­tzi̠­ni̠yá̠n eé li̠pa̠­xúhu tama̠­ca­tzi̠ní̠n pi̠ Dios ma̠kan­tax­ti̠­ni̠ttá nac qui­lak­sti̠­pa̠ncán hua̠ntu̠ xamaká̠n quilh­ta­macú tica̠­ma̠­lac­nu̠­nichá qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán. \v 33 Porque la̠nchú aquinín ucxilh­ni̠­táhu la̠ta lácu Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh Jesús, pus antá chú eé huam­putún pi̠ Dios ma̠kan­táx­ti̠lh xta­chu­huí̠n cumu la̠ tatzokni̠t nac xli̠­kam­pa̠tiy salmo: “Huix quin­ka­huasa y aquit min­tla̠t porque la̠nchú chuná cli̠­ma̠x­tuyá̠n.” \v 34 Dios aya xlac­lhca̠­hui­li̠­ni̠ttá pi̠ xámaj ma̠la­cas­ta­cuani̠y a̠má xata­lac­sacni chixcú nac ca̠li̠ní̠n la̠qui̠ ni̠ nalaclay xli̠hua, cumu la̠ tatzokni̠t nac li̠kalh­ta­huaka: “Hui­xinín la̠n nali̠­pa̠­xu­hua­yá̠tit acxni̠ nac­ma̠­kan­taxti̠y hua̠ntu̠ cti­ma̠­lac­nú̠­nilh rey David.” \v 35 Pero laca­tum­li̠túm nac salmo ma̠s laca­tancs tatzokni̠t acxni̠ chiné huam­paray: “Huix quiDios, aquit cca­tzi̠y pi̠ huix ni̠ cati­ma̠sta quilh­ta­macú xla­cata nalaclay xti­yat­li̠hua milac­scujni hua̠nti̠ ma̠n lac­sac­ni̠ta.” \v 36 Hui­xinín ma̠x lac­pu­hua­ná̠tit pi̠ Dios huá xli̠­chu­hui̠­nama rey David acxni̠ chuná huá, pero ni̠ chuná qui̠­taxtuy porque ma̠squi xli̠­ca̠na xlá pi̠ David ca̠lí̠s­cujli y ca̠li̠­ma­cuánilh a̠ma̠ko̠lh xta̠­cris­tianos hua̠nti̠ xca̠­ta̠­lama a̠má maká̠n quilh­ta­macú chuná cumu la̠ Dios xli̠­ma̠­pek­si̠ni̠t nas­cujniy, pero acxni̠ kó̠lulh, ni̠lh, ma̠c­nú̠­calh y alh ca̠ta̠­ta­lak­xtumi̠y xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni, y na̠chuná masli xti­yat­li̠hua cumu la̠ xa̠maka­pi­tzí̠n cris­tianos. \v 37 Pero a̠má cha̠tum chixcú Jesús hua̠nti̠ Dios xlac­sacni̠t y ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n xlá ni̠ masli xti­yat­li̠hua. \v 38 Nata̠lán, cha̠­tunu cha̠­tunu hui­xinín laca­tancs caca­tzí̠tit pi̠ caj huá xpa̠­la­cata Jesús hua̠nti̠ lacas­ta­cuánalh nac ca̠li̠ní̠n Dios la̠nchú ca̠ma̠­lac­nu̠­niyá̠n xla­cata naca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­niyá̠n xli̠­hua̠k min­ta­la̠­ka­lhi̠ncán. \v 39 Porque xli̠­hua̠k a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huán y taca̠­najlay pi̠ xli̠­ca̠na naca̠­ma̠­tzan­ke̠­naniy xta­la̠­ka­lhi̠ncán xli̠­ca̠na pi̠ ca̠ma̠­tzan­ke̠­na­nicán cumu la̠ taca̠­najlay, y na̠ caca­tzí̠tit pi̠ a̠má Jesús ma̠t­la̠n­ti̠ni̠t tla­huani̠t hua̠ntu̠ xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés ne̠c­xnicú lay tla­huay, porque a̠má li̠ma̠­peksí̠n ni̠lay cata­ma̠­tzan­ke̠­nanín min­ta­la̠­ka­lhi̠ncán ma̠squi li̠huana̠ nama̠­kan­tax­ti­yá̠tit hua̠ntu̠ ca̠li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n. \v 40 Pus luu cuentaj cat­la­huátit para tícu la̠ hui­xinín ni̠ luu ca̠naj­la­yá̠tit hua̠ntu̠ cli̠­chu­hui̠­na­ma̠­náhu, porque ni̠ cla­cas­quín para hui­xinín nali̠­ma̠­kan­tax­ti̠­yá̠tit mila­ta­ma̠tcán hua̠ntu̠ tita­li̠­chu­huí̠­nalh pro­fetas acxni̠ chiné táhua: \q1 \v 41 Caucxílhtit quin­ta­scújut hui­xinín hua̠nti̠ ni̠tu̠ liucxilh­ni­na­ná̠tit y laca­ta̠­qui̠­na­ná̠tit, \q1 me̠c­stucán calak­tzan­ká̠tit ma̠squi cacs li̠la­ca­hua­ná̠tit hua̠ntu̠ ctla­huama. \q1 Porque aquit cámaj ca̠t­la­huay lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut nac mila­ta­ma̠tcán, \q1 y hasta ni̠para tzinú xca̠­naj­la­pu­tútit para caj tícu xca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán. \p \v 42 Acxni̠ chu­hui̠­nan­ko̠lh Pablo y Ber­nabé tatáx­tulh nac a̠má xpu̠­si­cu­lancán judíos, y maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ ni̠ judíos xta­la­ca­chinít pero antá xta­ta̠­la­ka­chix­cu­hui̠­má̠­nalh Dios, xlacán tahuá­nilh xla­cata pi̠ li̠tzi̠má acxni̠ nalak­cha̠m­paray sábado la̠ta jaxcán caca̠­la­kampá la̠qui̠ naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­paray xta­chu­huí̠n Dios. \v 43 Acxni̠ chú aya pu̠tum xta­tax­tuni̠t y acxni̠ aya xtaamá̠­nalh, lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ judíos xa̠hua maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ ni̠ judíos pero luu xta­li̠­pa̠­huán Dios cumu la̠ judíos, xlacán ta­sta̠­lá­nilh Pablo y Ber­nabé. Cumu aya xtzu­cuni̠t taca̠­najlay xta­chu­hui̠ncán xlacán tzú­culh tali̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xla­cata pi̠ aksti̠tum cata­li̠­pá̠­hualh Dios porque xlá luu snu̠n xca̠­la­ka­lhamán y anka­lhi̠ná ca̠ma̠­lac­nu̠niy naca̠­ma̠­ka­pú̠­taxti̠y xli̠s­tac­nicán y naca̠­mak­ta­kalha. \p \v 44 Li̠tzi̠má acxni̠ lak­cha̠mpá sábado Pablo y Ber­nabé taampá nac xpu̠­si­cu­lancán judíos y a̠huayu xli̠­pu̠tum cris­tianos xala a̠má ca̠chi­quí̠n tata­mac­xtú­mi̠lh la̠qui̠ nata­kax­mata xta­chu­huí̠n Dios. \v 45 Pero acxni̠ a̠ma̠ko̠lh xana­puxcún judíos taúcxilhli pi̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos huá xta­mini̠t takax­matniy xta­chu­huí̠n Pablo xlacán tzú­culh tasi̠­tzi̠niy, tzú­culh tata̠­la̠­huaniy y tali̠­kalh­ka­má̠­nalh Pablo. \v 46 Pero Pablo y Ber­nabé ni̠caj cacs takáx­matli hua̠ntu̠ xca̠­hua­ni­má̠­calh, y xlacán chiné takálh­ti̠lh: \p —Xli̠­ca̠na pi̠ luu chuná xquin­ca̠­lak­cha̠­ni̠tán xla­cata pi̠ hui­xinín judíos nac­ca̠­liakchu­hui̠­na­niyá̠n xta­chu­huí̠n Dios, pero cumu hui­xinín ni̠tlá̠n tla­hua­yá̠tit y ni̠ ma̠t­la̠n­ti̠­yá̠tit la̠ta lácu aquinín cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n a̠má xasa̠sti latáma̠t hua̠ntu̠ anka­lhí̠n naka­lhi̠­yá̠tit cane̠c­xni­cahuá quilh­ta­macú, pus para chuná tla­hua­yá̠tit pus chú aquinín huá nac­ca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­yá̠hu hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 47 porque hasta na̠chuná quin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠­ni̠tán Quin­tla̠­ticán Dios acxni̠ chiné huá nac li̠kalh­ta­huaka: \q1 Aquit cca̠­ma̠x­qui̠má̠n tax­káket la̠qui̠ naca̠­mak­sko­ni­yá̠tit xli̠­hua̠k cris­tianos ma̠squi hua̠nti̠ ni̠ judíos. \q1 Pus chú cani̠hua̠ pu̠la­tama̠n cali̠­pítit tamá min­tax­ka­ketcán \q1 la̠qui̠ xli̠­hua̠k cris­tianos nama̠aka­pu̠­taxti̠y xli̠s­tac­nicán. \p \v 48 Ama̠­ko̠lh hua̠nti̠ ni̠ judíos xta­huani̠t acxni̠ xlacán takax­mat­ko̠lh hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama Pablo xlacán luu lí̠huaca tapa̠­xú­hualh, tapa̠x­cat­ca­tzí̠­nilh Dios hua̠ntu̠ xlá xlac­lhca̠­hui­li̠ni̠t caj hua̠ntu̠ xla­ca­tacán. Lhu̠hua cris­tianos taca̠­náj­lalh hua̠nti̠ aya xca̠­lac­sacni̠t Dios xla­cata pi̠ nata­maka­maklhti̠nán a̠má xasa̠sti latáma̠t hua̠ntu̠ nata­ka­lhíy cane̠cx­ni­cahuá quilh­ta­macú. \v 49 Y chuná ni̠para tzinú xli̠­maka̠s quilh­ta­macú xli̠­ca̠­lanca a̠má pu̠la­tama̠n tala­ka­pun­tú­mi̠lh xta­chu­huí̠n Dios. \v 50 Pero a̠ma̠ko̠lh xana­puxcun judíos lí̠huaca xta­si̠­tzi̠niy Pablo chu Ber­nabé, huata xlacán tata̠­chu­huí̠­nalh maka­pi­tzí̠n lac­ta­li̠­pa̠hu lac­chaján hua̠nti̠ ni̠ judíos xta­la­ca­chini̠t pero chú xta­li̠­pa̠­huán Dios chuná cumu la̠ xta­li̠­pa̠­huán judíos, xa̠hua maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xta­pux­cuniy cris­tianos nac a̠má ca̠chi­quí̠n, taakas­tac­yá̠­hualh la̠qui̠ maktum pi̠ catat­la­ká­le̠lh nac xca̠­chi­qui̠ncán. \v 51 Acxni̠ Pablo y Ber­nabé tatáx­tulh nac a̠má ca̠chi­quí̠n xlacán tata­tú̠x­tulh xta­tu̠­nu̠ncán y tzu­cú­calh ca̠lac­tin­cx­cán pokxni hua̠ntu̠ xca̠­lac­ta­hua­cani̠t nac xca̠­chi­qui̠ncán la̠qui̠ chuná nata­li̠­ma̠­siyuy pi̠ xlacán niaj xta­la­kati̠y hua̠ntu̠ xlacán xta̠­yatcán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos. Aca­li̠stá̠n xlacán táalh y tácha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Iconio. \v 52 Pero a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tata­mák­xtekli nac Antioquía xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús xlacán luu cha̠­pa̠­xu­hua̠na̠ tata­mák­xtekli, y Espíri­tu Santo luu xca̠­mak­ta̠yay nac xla­ta­ma̠tcán. \c 14 \s1 Pablo y Ber­nabé tatza̠lay porque xca̠makni̠putuncán \p \v 1 Nac Iconio Pablo y Ber­nabé tatá­nu̠lh nac xpu̠­si­cu­lancán judíos y tzú­culh ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos. Cumu xlacán luu tancs la̠ta xta­ma̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠y xta­chu­huí̠n Jesús lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ judíos xa̠hua hua̠nti̠ ni̠ judíos tali̠­pá̠­hualh. \v 2 Pero maka­pi­tzí̠n judíos hua̠nti̠ ni̠ xta­ca̠­naj­la­putún hua̠ntu̠ xlacán xta­li̠­chu­hui̠nán tzú­culh tahuaniy a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos xla­cata pi̠ ni̠ cata­ca̠­náj­lalh hua̠ntu̠ Pablo xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh. \v 3 Pero ma̠squi ne̠c­xnicú aka­tzi­yanca xca̠­mak­xtekcán porque catu̠huá xca̠huanicán, xlacán juerza maka̠s tatamákxtekli nac Iconio y ni̠ xtape̠cuán xlacán xtali̠chuhui̠nán xtachuhuí̠n Dios antanícu luu ma̠rí xtzamacán porque xtacatzi̠y pi̠ Dios xca̠maktakalhma. Y Dios xca̠ma̠lulokniy hua̠ntu̠ xlacán xtali̠chuhui̠nán porque xca̠ma̠xqui̠y li̠tlihueke la̠qui̠ tla̠n natatlahuay laclanca li̠cá̠cni̠t tascújut. \v 4 Nac a̠má ca̠chi­quí̠n Iconio laka­pu̠­tiyú̠ xta­hui­lá̠­nalh porque maka­pi­tzí̠n cris­tianos huá xta­ta̠­ta̠yay judíos y maka­pi­tzí̠n xta­ta̠­ta̠yay após­toles. \v 5 Maktum quilh­ta­macú a̠ma̠ko̠lh judíos chu xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos luu lac­xtum tali̠­chu­huí̠­nalh xla­cata nata­ta̠­ca­tzi̠y ma̠pek­si̠­naní̠n antá xalaní̠n xla­cata pi̠ nata­pu̠t­la­kalé̠n y tla̠n nata­liacta­lan­chipay chí­huix. \v 6 Pero acxni̠ Pablo y Ber­nabé tacá­tzi̠lh huata mejor tú tat­lá­hualh tatzá̠­lalh y táalh nac Listra xa̠hua nac Derbe xmu­ni­cipio Licao­nia, xa̠hua nac lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n hua̠ntu̠ antá laca­tzuní̠n xta­hui­lá̠­nalh. \v 7 Antá xlacán lacaxtum taliakchu­huí̠­nalh xta­chu­huí̠n Jesús hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut. \s1 Akpaklhchipacán Pablo nac Listra \p \v 8 Maktum quilh­ta­macú nac Listra Pablo xliakchu­hui̠­nama xta­chu­huí̠n Jésús y antá culucs xuí cha̠tum chixcú hua̠nti̠ luu chu­na­tuncán xla­ca­chini̠t pi̠ ni̠lay xtla̠­huán. \v 9 Amá chixcú luu cuentaj xtla­huani̠t hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­na­má̠­calh y Pablo úcxilhli pi̠ antá culucs xuí y na̠ úcxilhli pi̠ xka­lhi̠y taca̠­nájlat xla­cata nama̠t­la̠nti̠y. \v 10 Pablo palha qui­lhá­nilh y chiné huá­nilh: \p —¡Huix cuanimá̠n, la̠li̠­huán cata̠ya y cat­lá̠­huanti! \p Amá chixcú tuncán suácaj tá̠yalh cumu la̠m­para ni̠tu̠ xlaniy y tzú­culh tla̠­huán. \v 11 Acxni̠ cris­tianos taúcxilhli hua̠ntu̠ xtla­huani̠t Pablo xlacán chiné palha tzú­culh tahuán nac xata­chu­huí̠n hua̠ntu̠ xta­li̠­chu­hui̠nán: \p —¡La̠nchú tata̠c­ta­ni̠­tanchi qui­dioscán hua̠nti̠ li̠pa̠­hua­ná̠hu, pero huata xmac­nicán na̠ luu xta̠­chuná cumu la̠ qui­mac­nicán! \p \v 12 Uma̠­kó̠lh cris­tianos xta­la­ka­chix­cu­hui̠y lhu̠hua tzincun hua̠nti̠ xta­li̠­macá̠n xdioscán, entonces tali̠­má̠x­tulh Ber­nabé cumu la̠ xdioscán Júpiter, y Pablo xta­li̠­ma̠xtuy cumu la̠ xdioscán Mer­curio porque huá luu xak­chu­hui̠nán. \v 13 Uma̠­kó̠lh cris­tianos hua̠nti̠ chuná xta­li̠­pa̠­huán u̠ma̠ko̠lh xtzin­cuncán, antá nac xqui­lhapá̠n ca̠chi­quí̠n xyá chiqui anta­nícu xta­la­ka­chix­cu­hui̠nán, y a̠má xapuxcu xla­ka­chix­cu­hui̠­nacán pála ca̠lí̠­milh li̠ca̠x­tla­huá̠n xa̠hua hua̠cax, porque xli̠­pu̠tum cris­tianos xta­mak­ni̠­putún a̠ma̠ko̠lh huá̠cax la̠qui̠ nata­li̠­la­ka­chix­cu­hui̠y Pablo y Ber­nabé. \v 14 Pero acxni̠ a̠ma̠ko̠lh após­toles tacá­tzi̠lh pi̠ huá xamá̠­calh ca̠la­ka­chix­cu­hui̠cán maktum la̠ta xti̠t tat­lá­hualh clha­ka̠tcán caj la̠ta tali̠­sí̠­tzi̠lh, la̠li̠­huán talak­sti̠­pa̠­tá­nu̠lh xli̠­lhu̠hua cris­tianos y chiné tzú­culh tahuaniy: \p \v 15 —¡Xli̠­hua̠k hui­xinín li̠huana̠ cakax­páttit! ¿Túcu xpa̠­la­cata hui­xinín qui­la̠­li̠­pu̠lh­ca̠­yá̠hu cumu la̠ Dios? Aquinín na̠ caj lac­chix­cu­huí̠n chuná cumu la̠ hui­xinín, y aquinín caj cmi­ni̠tán ca̠hua­niyá̠n xla­cata pi̠ calak­ma­kántit xli̠­hua̠k min­tas­ma­ni̠ncán hua̠ntu̠ tla­hua­yá̠tit porque ni̠tu̠ li̠ma­cuán, y caj xma̠nhuá cali̠­pa̠­huántit a̠má cha̠stum Dios hua̠nti̠ ca̠ma̠­la­ca­tzu­qui̠ni̠t akapú̠n, ca̠ti­yatni xa̠hua pupunú y xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ anán uú nac ca̠quilh­ta­macú. \v 16 La̠ta maka̠sá quilh­ta­macú a̠má hua̠nti̠ cha̠stum Dios lama ca̠má̠x­qui̠lh quilh­ta­macú xla­cata pi̠ xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ luu xta­la­ka­pasa cata­la­tá­ma̠lh y cata­la­ka­chix­cú­hui̠lh la̠ta túcu xlacán chuná xta­lac­pu­huaniy. \v 17 Pero huata xlá anka­lhí̠n ca̠li̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠­pú­tulh pi̠ xlá Dios hua̠nti̠ luu tla̠n catzi̠y, porque huá quin­ca̠­ma­ca­mi­niyá̠n si̠n y luu tla̠n quin­ca̠­si­cu­la­na̠t­la­hua­niyá̠n hua̠ntu̠ cha­ná̠hu y maka­la­na̠­na­ná̠hu la̠qui̠ naka­lhi̠­yá̠hu hua̠ntu̠ nali̠­hua̠­ya­ná̠hu y li̠pa̠­xúhu nala­ta­ma̠­yá̠hu. \p \v 18 Pero ma̠squi Pablo y Ber­nabé chuná tali̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos takalá tama̠­lac­tlá­hui̠lh xla­cata pi̠ ni̠ cata­mák­ni̠lh a̠má toro la̠qui̠ naca̠­li̠­la­ka­chix­cu­hui̠cán. \p \v 19 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú tachilh nac Listra maka­pi­tzí̠n judíos hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá nac Antioquía y nac Iconio y tzú­culh tali̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xla­cata pi̠ cata­ta­la­kas­pit­tá̠­yalh y niaj cata­li̠­pá̠­hualh hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠nán Pablo y cata­mák­ni̠lh. Ama̠­ko̠lh cris­tianos tasi̠­tzí̠­nilh Pablo y taliacta­lan­chí­palh chí­huix; acxni̠ aya cacs táma̠lh Pablo xlacán talac­púhua pi̠ ma̠x aya xta­mak­ni̠ni̠t tasa­ká­le̠lh hasta nac xqui­lhapá̠n ca̠chi­quí̠n. \v 20 Pero aca­li̠stá̠n acxni̠ xlacán tzú­culh tata­mac­xtumi̠y a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús, Pablo laka­siyu tzú­culh ta̠yay cumu la̠m­para ni̠tu̠ xla­nini̠t y tanu̠pá nac ca̠chi­quí̠n. Pero li̠cha̠lí ta̠tá­ca̠xli Ber­nabé y táalh nac xaca̠­chi­quí̠n Derbe. \p \v 21 Antá nac Derbe taliakchu­huí̠­nalh xatlá̠n xta­ma̠­ca­tzi̠ní̠n Jesús hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut y luu lhu̠hua cris­tianos tali̠­pá̠­hualh Quim­pu̠­chi­nacán. Aca­li̠stá̠n chú acxni̠ antá tat­la­hua­ko̠lh xta­scújut tata­ca̠xpá pi̠ antá tapu̠s­pitpá xti­jicán anta­nícu xta­mi­ni̠­tanchá nac Listra, Iconio y tacha̠mpá nac xaca̠­chi­quí̠n Antioquía. \v 22 Y nac a̠ma̠ko̠lh ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xlacán xta­ma̠uxca̠ni̠y y xca̠­ma̠x­qui̠y li̠ca­mama, xca̠­huaniy xla­cata pi̠ hua̠ntu̠ aksti̠tum cata­li̠­pá̠­hualh Quim­pu̠­chi­nacán Jesús ma̠squi lhu̠hua hua̠ntu̠ cataak­spú­lalh y hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma̠­pa̠­ti̠­ní̠­calh, porque xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aktum catzi̠y nalak­ma̠xtuy xli̠s­tacni nac xla­catí̠n Dios pus lhu̠hua hua̠ntu̠ ámaj li̠pa̠ti̠y uú nac ca̠quilh­ta­macú. \v 23 Nac aka­tunu u̠ma̠ko̠lh ca̠chi­qui̠ní̠n xlacán talác­sacli maka­pi­tzí̠n lak­ko̠lún hua̠nti̠ tlak xta­ma­kaacchá̠n tala­ca­pa̠s­tacni la̠qui̠ huá naca̠­pux­cuniy cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús, y acxni̠ pu̠tum takalh­xtek­nin­ko̠lh takalh­ta­hua­ká­nilh Dios xla­cata pi̠ huá caca̠­mak­tá̠­yalh nac xtas­cu­jutcán hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­cuentaj­li̠­cani̠t u̠ma̠ko̠lh cris­tianos. \s1 Pablo y Ber­nabé tataspitparay nac Antioquía xmunicipio Siria \p \v 24 Aca­li̠stá̠n tati̠­táx­tulh nac xapu̠­la­tama̠n Pisidia y tácha̠lh nac xapu̠­la­tama̠n Pan­filia. \v 25 Nac Perge tali̠­chu­hui̠­nampá xta­chu­huí̠n Dios y hasta aca­li̠stá̠n tácha̠lh nac Atalia. \v 26 Pero antá chú nac Atalia tatá­ju̠lh nac aktum barco y chuná tacha̠mpá nac Antioquía, antá nac eé ca̠chi­quí̠n xca̠­lac­sacni̠t Dios xpa̠­la­cata pi̠ nata­taxtuy nataán nac xli̠­hua̠k lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n la̠qui̠ nata­li̠­chu­hui̠nán xli̠­ma̠­peksí̠n, pero chú aya xta­tas­pit­má̠­nalh porque aya xta­ma̠­kan­tax­ti̠ni̠t xli̠­tas­cu­jutcán. \v 27 Acxni̠ chú tácha̠lh nac Antioquía tuncán tata̠­ta­mac­xtú­mi̠lh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ antá xta­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús y tali̠­ta̠­chu­hui̠­nan­ko̠lh la̠ta lácu Dios xca̠­ma̠­lak­pa­li̠ni̠t xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos la̠qui̠ na̠chuná xlacán nata­li̠­pa̠­huán Jesús, y na̠ táhua la̠ta xlá xca̠­mak­ta̠­yani̠t xli̠­hua̠k anta­nícu taquí̠­cha̠lh. \v 28 Juerza maka̠s quilh­ta­macú antá tata­mák­xtekli Pablo y Ber­nabé la̠qui̠ naca̠­mak­ta̠yay a̠ma̠ko̠lh ca̠naj­laní̠n xalac Antioquía. \c 15 \s1 Xli̠hua̠k após­toles tatamacxtumi̠y nac Jerusalén \p \v 1 Maktum quilh­ta­macú tachilh nac Antioquía maka­pi­tzí̠n judíos xalac Judea hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús pero xlacán tzú­culh tali̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y nata̠lán hua̠nti̠ ni̠ xta­cir­cun­ci­dar­lani̠t porque xlacán ni̠ judíos xta­la­ca­chini̠t, xla­cata pi̠ xajuerza nata­cir­cun­ci­darlay chuná cumu la̠ tili̠­ma̠­pek­si̠­nanchá Moisés, para xli̠­ca̠na talak­ma̠x­tu­putún xli̠s­tac­nicán. \v 2 Pablo y Ber­nabé tzú­culh tata̠­la̠­huaniy a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n porque ni̠ xta­ma̠t­la̠nti̠y hua̠ntu̠ xlacán xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh. Entonces la̠ta xli̠­lhu̠hua cris­tianos lac­xtum tali̠­cá­tzi̠lh y chiné tala̠­huá­nilh: \p —Mejor caca̠­ma­cá̠hu maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n la̠qui̠ xlacán nataán nac Jeru­salén y nata­ka­lhas­quín após­toles chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni pux­cu̠­naní̠n hua̠ntu̠ aquinín qui­li̠t­la­huatcán. \p Pero huata huá ca̠li̠lh­cá̠­calh Pablo, Ber­nabé y maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ luu lac­ta­li̠­pa̠hu xta­huani̠t nac xlak­sti̠­pa̠ncán. \p \v 3 Acxni̠ xlacán tatá­ca̠xli huá tachí­palh tiji hua̠ntu̠ xti̠­taxtuy nac Feni­cia y Samaria. La̠ta nícu xlacán xta­ti̠­taxtuy xta­li̠­chu­hui̠nán la̠ta lácu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos xta­lak­makani̠t xalak­maká̠n xtas­ma­ni̠ncán y la̠ta xta­li̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. Xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ xta­kax­mata la̠ta lácu Dios xtla­huama xta­scújut luu xta­li̠­pa̠­xu­huay. \p \v 4 Acxni̠ Pablo y Ber­nabé tácha̠lh nac Jeru­salén pu̠tum tata­mac­xtú­mi̠lh hua̠nti̠ xta­pux­cuniy cris­tianos, após­toles chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni. Xlacán tzú­culh tahuán la̠ta lácu Dios xtla­huani̠t nac xla­ta­ma̠tcán lac­lanca ta­scújut. \v 5 Pero maka­pi­tzí̠n fariseos hua̠nti̠ na̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán antá xta­hui­lá̠­nalh xlacán tatá̠­yalh y chiné tachu­huí̠­nalh: \p —Aquinín clac­pu­hua­ná̠hu xla­cata pi̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos tala­ca­chini̠t y chú aya tali̠­pa̠­huani̠t Jesús, ma̠x xafuerza nata­cir­cun­ci­darlay la̠qui̠ nata­ma̠­kan­taxti̠y xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés hua̠ntu̠ antá quin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n nat­la­hua­yá̠hu aquinín judíos. \p \v 6 Entonces após­toles xa̠hua lak­ko̠­lu­tzi̠nni hua̠nti̠ xta­puxcún nac pu̠si­culan mac­xtum tálalh la̠qui̠ li̠huana̠ nata­li̠­chu­hui̠nán lácu luu nata­ca̠x­tla­huay eé taaklhú̠­hui̠t. \v 7 Maka̠s xta­li̠­lac­chu­hui̠nán porque ni̠ xta­ca­tzi̠y la̠ta lácu lak­chá̠n natat­la­huay, pero maktum Pedro tá̠yalh y chiné ca̠huá­nilh: \p —Nata̠lán, hui­xinín catzi̠­yá̠tit la̠ta lácu Dios qui­lác­sacli aquit la̠ta maka̠sá quilh­ta­macú xla­cata pi̠ nac­ca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos la̠ta lácu Dios ca̠lak­ma̠x­tu­putún la̠qui̠ xlacán nata­li̠­pa̠­huán Jesús cumu la̠ aquinín li̠pa̠­hua­ná̠hu. \v 8 Porque Dios hua̠k laka­pasa cha̠­tunu cha̠­tunu xna­cujcán cris­tianos y xlá luu tancs quin­ca̠­ma̠­ca­tzi̠ní̠n pi̠ acxtum ca̠la­ka­lhamán cris­tianos ma̠squi tícu ni̠ judíos, porque na̠ ca̠má̠x­qui̠lh xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo chuná cumu la̠ quin­ca̠­ma̠x­quí̠n aquinín. \v 9 Dios acxtum ca̠la­ka­lhamán cris­tianos y ni̠ caj lac­sac­pa̠x­qui̠nán porque acxtum ca̠lac­xa­caniy xta­la̠­ka­lhi̠ncán chuná cumu la̠ aquinín tla̠n quin­ca̠t­la­hua­ni­ni̠tán qui­na­cujcán. \v 10 Pus, ¿túcu xpa̠­la­cata hui­xinín caj li̠taaklhu̠­hui̠­yá̠tit hua̠ntu̠ Dios tla­huani̠t? ¿Túcu xpa̠­la­cata ca̠li̠­ma̠t­la­hui̠­pu­tu­ná̠tit a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya tali̠­pa̠­huani̠t Jesús a̠má ta­scújut hua̠ntu̠ ni̠para aquinín y ni̠para xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pasni tla̠n tla­hua­ni̠­táhu? \v 11 Cumu la̠ aquinín catzi̠­yá̠hu, caj xpa̠­la­cata pi̠ luu snu̠n quin­ca̠­la­ka­lha­maná̠n Jesús huá quin­ca̠­li̠­lak­ma̠xtún la̠qui̠ tla̠n naquin­ca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­nicán quin­ta­la̠­ka­lhi̠ncán, pus na̠chuná chú a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos lac­xtum ca̠la­ka­lha­mani̠t cumu la̠ aquinín. \p \v 12 Acxni̠ chu­hui̠­nan­ko̠lh Pedro, xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t tla̠n tat­lá­hualh y cacs taqui­lhua; aca­li̠stá̠n tzú­culh takax­mata hua̠ntu̠ Pablo y Ber­nabé xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh la̠ta lácu Dios xtla­huani̠t nac xla­ta­ma̠tcán lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut nac xlak­sti̠­pa̠ncán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 13 Acxni̠ chú xlacán tachu­hui̠­nan­ko̠lh, San­tiago tá̠yalh y chiné ca̠huá­nilh: \p —Nata̠lán, cat­la­huátit li̠tlá̠n, li̠huana̠ cakax­páttit y caaka­tá̠k­stit u̠má actzu tachu­huí̠n hua̠ntu̠ camá̠n ca̠hua­niyá̠n: \v 14 Simón Pedro aya quin­ca̠­li̠­ta̠­chu­hui̠­na­ni̠tán la̠ta Dios huacu luu ca̠la­ka­lhá­malh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos tala­ca­chini̠t cumu la̠ aquinín y ca̠lác­sacli la̠qui̠ na̠ xca­maná̠n nata­huán. \v 15 Xli̠­hua̠k tu̠ qui̠­tax­tuni̠t tancs li̠kan­tax­tuni̠t hua̠ntu̠ titá­tzokli xalak­maká̠n pro­fetas nac xta­chu­huí̠n Dios anta nícu chiné huán: \q1 \v 16 Ma̠squi cca̠ak­xtek­makani̠t ámaj lak­chá̠n quilh­ta­macú acxni̠ aquit nac­mim­paray, \q1 y li̠huana̠ nac­ca̠x­tla­huay xchic David hua̠ntu̠ aya xlac­la­ko̠ni̠t y aya xta­ma̠ni̠t, \q1 \v 17 la̠qui̠ chuná xli̠­hua̠k cris­tianos cani̠hua xalaní̠n \q1 tla̠n lac­xtum nata­pu­tzay lácu nata­la­ka­chix­cu­hui̠y Xpu̠­chi­nacán, \q1 y la̠qui̠ hua̠nti̠ ni̠ judíos na̠ hua̠k xca­maná̠n nata­huán. \q1 \v 18 Chuná chu­hui̠nán Quim­pu̠­chi­nacán Dios hua̠nti̠ la̠nchú ma̠siyuy \q1 hua̠ntu̠ xlac­lhca̠­hui­li̠ni̠t hasta xamaká̠n quilh­ta­macú. \p \v 19 ’Aquit clac­pu­huán pi̠ tama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos pero la̠nchú aya tali̠­pa̠­huani̠t Dios y talak­makaní̠t hua̠ntu̠ ni̠tu̠ li̠ma­cuán xtas­ma­ni̠ncán, ni̠ quin­ca̠­mi­ni̠­niyá̠n juerza naca̠­ma̠t­la­hui̠­yá̠hu hua̠ntu̠ huan nac xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés xla­cata pi̠ na̠chuná nata­ma̠­kan­taxti̠y hua̠ntu̠ aquinín judíos tla­hua­yá̠hu. \v 20 Huata mejor caj caca̠­tzok­níhu aktum carta anta­nícu naca̠­hua­ni­yá̠hu xla­cata pi̠ ni̠ catá­hualh catu̠hua̠ tahuá hua̠ntu̠ li̠la­ka­chix­cu­hui̠­cani̠t tzincun, ni̠ cata­xa­kát­li̠lh cati̠hua̠ pusca̠t para huí xpus­ca̠tcán, y na̠ ni̠ cata­li̠­huá̠­yalh taka­lhí̠n hua̠ntu̠ caj ca̠ak­xton­kcani̠t y ni̠ tas­taj­makani̠t xkalhni, y ni̠para hua̠ntu̠ caj tajic­suani̠t, xa̠huachí na̠ ni̠para huá kalhni catá­hualh. \v 21 Porque hasta la̠ta xamaká̠n quilh­ta­macú hua eé xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés hua̠ntu̠ aquinín judíos ma̠kan­tax­ti̠­yá̠hu, y hua̠ntu̠ ca̠liakchu­hui̠­na­nicán cris­tianos tzi̠maj tzi̠má sábado nac xpu̠­si­cu­lancán judíos. \s1 Xcartajcán após­toles hua̠ntu̠ tamacá̠nilh cristianos xalac Antioquía \p \v 22 Xli̠­hua̠k após­toles, lak­ko̠­lu­tzi̠nni, chu xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús tla̠n tat­lá­hualh hua̠ntu̠ San­tiago ca̠huá­nilh, xlacán talac­sác­xtulh cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ lac­xtum nata­ta̠án Pablo y Ber­nabé nac Antioquía la̠qui̠ natalé̠n a̠má carta. Uma̠­kó̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ ca̠lac­sác­calh xca̠­hua­nicán Judas hua̠nti̠ na̠ xli̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Bar­sabás, xa̠hua Silas. \v 23 Y nac a̠má carta chiné xta­tzokni̠t: \p “Aquinín após­toles, lak­ko̠­lu­tzi̠nni, xa̠hua xli̠­hua̠k hua̠nti̠ cli̠­pa̠­hua­ná̠hu Cristo uú nac Jeru­salén, luu ca̠na̠ li̠pa̠­xúhu cca̠­xa­kat­li̠­la­ca̠­ma̠­chá̠n nac u̠má carta xli̠­hua̠k hui­xinín nata̠lán hua̠nti̠ ni̠ judíos y hui­látit nac xaca̠­chi­quí̠n Antioquía, chu hui­xinín hua̠nti̠ hui­látit xli̠­ca̠­lanca nac xapu̠­la­tama̠n Siria y Cilicia. \v 24 Aquinín cca­tzi̠­ni̠­táhu pi̠ maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n uú xalaní̠n taqui̠­lachá antá y xlacán aka­tiyuj ca̠t­la­hua­ni­ni̠tán min­ta­ca̠­naj­latcán, porque ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠má̠n pi̠ xafuerza nacir­cun­ci­dar­la­yá̠tit y xli̠­hua̠k xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés nama̠­kan­tax­ti̠­yá̠tit hua̠ntu̠ antá huan; pero tama̠­ko̠lh hua̠nti̠ chuná tali̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh, aquinín ni̠tu̠ cca̠­ma̠x­qui̠­ni̠­táhu tala­cas­quín y hasta ni̠tu̠ quin­ca̠­ka­lhas­quimá̠n. \v 25 Huá xpa̠­la­cata aquinín cca̠­li̠­lac­sac­ni̠­táhu cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n la̠qui̠ xlacán naca̠­la­ka­na̠­chá̠n y naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n hua̠ntu̠ aquinín nac­ca̠­hua­ni­yá̠hu, huá lac­xtum nata­ta̠ana̠chá Pablo y Ber­nabé. \v 26 Huá u̠ma̠ko̠lh nata̠lán hua̠nti̠ la̠ná tali̠­pa̠­tí̠­nalh caj xpa̠­la­cata pi̠ huá tali̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán Jesu­cristo. \v 27 Y a̠ma̠ko̠lh nata̠lán hua̠nti̠ aquinín cca̠­ma̠­la­ka­cha̠­nimá̠n ca̠hua­nicán Judas y Silas, hua­tuní̠n li̠huana̠ naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n hua̠ntu̠ hui­xinín mili̠t­la­huatcán. \v 28 Porque huá Espíri­tu Santo quin­ca̠­ma̠­lac­pu­hua̠ní̠n xla­cata pi̠ ni̠ nac­ca̠­ma̠t­la­hui̠yá̠n ca̠ta lhu̠hua ta­scújut hua̠ntu̠ aquinín judíos cma̠­kan­tax­ti̠­yá̠hu. Huá eé hua̠ntu̠ hui­xinín mili̠t­la­huatcán: \v 29 ni̠ cahuátit tahuá hua̠ntu̠ li̠la­ka­chix­cu­hui̠­cani̠t tzincun, na̠ ni̠para huá cahuátit xali̠hua lactzu̠ taka­lhí̠n hua̠ntu̠ ca̠ak­xton­kcani̠t y ni̠ tas­taj­makani̠t xkalhni, na̠ ni̠para huá cahuátit hua̠ntu̠ tajic­suani̠t, chu kalhni ni̠ nahua­yá̠tit. Na̠chu­na­li̠túm ni̠ caxa­kat­lí̠tit cati̠hua̠ pusca̠t para huí o ni̠ti̠ mim­pusca̠t. Para hui­xinín chuná nama̠­kan­tax­ti̠­yá̠tit hua̠ntu̠ cca̠­hua­nimá̠n luu aksti̠tum lapá̠tit nahuán. Catu̠x­ca̠­ní̠tit calak­tzak­sátit.” \p \v 30 Pablo, Ber­nabé, Judas, Silas y xa̠maka­pi­tzí̠n nata̠lán la̠li̠­huán tatá­ca̠xli nac Jeru­salén y ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú tácha̠lh nac Antioquía. Xli̠­hua̠k nata̠lán antá xalaní̠n tata­mac­xtú­mi̠lh; acxni̠ chú aya pu̠tum xta­hui­lá̠­nalh xlacán tama­ca­má̠s­ta̠lh a̠má carta hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­le̠­ni̠cán. \v 31 Acxni̠ chú ca̠li̠­kalh­ta­hua­ka­ní­calh hua̠ntu̠ xta­tzokni̠t nac a̠má carta a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos la̠n tali̠­pa̠­xú­hualh hua̠ntu̠ antá xuan porque li̠huaca xca̠­ma̠uxca̠­ni̠­má̠­calh nac xta­ca̠­naj­latcán. \v 32 Pero cumu Judas y Silas na̠ xta­ma­kaacchá̠n tala­ca­pa̠s­tacni xlacán tzú­culh tama̠­kalh­chu­hui̠ni̠y a̠ma̠ko̠lh nata̠lán y tama̠aka­tá̠k­sni̠lh lácu luu lacas­quín Dios aksti̠tum nata­la­tama̠y. \v 33 Acxni̠ chú aya juerza maka̠sá xta­la­má̠­nalh nac Antioquía Judas y Silas tatas­pitpá nac Jeru­salén, pus a̠ma̠ko̠lh nata̠lán luu aktum tapa̠­xu­huá̠n tamák­xtekli pi̠ nataán y tahuá­nilh Dios caca̠lé̠n. \v 34 Pero huata Silas niaj tas­pit­pú­tulh y antá tamák­xtekli nac Antioquía y sacstu Judas tás­pitli. \v 35 Pablo y Ber­nabé na̠ antá tata­mák­xtekli y xta­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xta­ta̠­la̠­mak­ta̠yay a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xta­puxcún xta­li̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \s1 Pablo xli̠maktiy an li̠chuhui̠nán xtachuhuí̠n Dios \p \v 36 Chuná maka̠s xtas­cuj­má̠­nalh antá, y maktum quilh­ta­macú Pablo chiné huá­nilh Ber­nabé: \p —Chú xta­ca̠x­pa­ráhu y xahu ca̠la­ka­pa­xia̠lhnam­pa­ra­yá̠hu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos nac lactzu̠ xca̠­chi­qui̠ncán anta­nícu ca̠liakchu­hui̠­na­ni­ni̠­táhu xta­chu­huí̠n Dios la̠qui̠ naqui̠ucxi­lhá̠hu lácu tahui­lá̠­nalh. \p \v 37 —Li̠huaca tla̠n para naaná̠hu, pero xta̠áhu Juan Marcos \p —kalh­tí̠­nalh Ber­nabé. \p \v 38 Pero Pablo ni̠ ma̠t­lá̠n­ti̠lh xla­cata pi̠ naca̠­ta̠án Marcos y chiné huá­nilh: \p —Aquit ni̠ cla­cas­quín naquin­ca̠s­ta̠­la­niyá̠n. ¿Túcu xla­cata quin­ca̠­liak­xtek­mi̠­chá̠n nac Pan­filia? \p \v 39 Maka̠s la̠ta xta­la̠­li̠­ma̠aklhu­hui̠­má̠­nalh y ni̠lay acxtum xta­ca­tzi̠y. \p —Para huix ni̠ laca­squina naquin­ca̠s­ta̠­la­niyá̠n mejor huata laca­tunu aquit nac­ta̠án —kálh­ti̠lh Ber­nabé. \p Entonces Ber­nabé ta̠tá­ju̠lh nac barco Marcos y akxték­mi̠lh Pablo y táalh pekán nac Chipre, \v 40 y Pablo huá ta̠ta­lak­xtú­mi̠lh Silas. Acxni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos takalh­ta­hua­ká­nilh Dios xla­cata pi̠ huá caca̠­mak­tá­kalhli y caca̠­mak­tá̠­yalh xlacán táalh. \v 41 Pu̠lh antá tati̠­táx­tulh nac xapu̠­la­tama̠n Siria y Cilicia, y la̠ta nícu xta­chá̠n xta­hui­lá̠­nalh hua̠ntu̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xta­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y la̠qui̠ nata­ma̠akpu­huan­ti­yani̠y. \c 16 \s1 Timoteo ca̠sta̠laniy Pablo y Silas \p \v 1 Pablo y Silas tácha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n xuanicán Derbe y aca­li̠stá̠n tácha̠lh nac Listra. Antá tama̠­nók­lhulh cha̠tum kahuasa xuanicán Timoteo. Eé kahuasa y na̠ chuná xtzí hua̠nti̠ judía xuani̠t xta­li̠­pa̠­huán Jesús, pero xtla̠t griego xuani̠t. \v 2 Xli̠­hua̠k nata̠lán xalac Listra chu xalac Iconio xta­pa̠x­qui̠y Timoteo. \v 3 Pus huá xpa̠­la­cata li̠huá­nilh Pablo pi̠ caca̠s­ta̠­lá­nilh la̠tachá nícu xlá xtiamajcú. Pero pu̠lh cir­cun­ci­dar­tla­huá­calh la̠qui̠ ni̠ nata­li̠­si̠­tzi̠y judíos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac a̠ma̠ko̠lh ca̠chi­qui̠ní̠n anta­nícu nataán tali̠­chu­hui̠nán Jesús porque xli̠­hua̠k xca­tzi̠cán pi̠ ni̠ judío xuani̠t xtla̠t. \v 4 Acxni̠ chuná tat­la­hua­ko̠lh xlacán tatá­ca̠xli y la̠ta xanícu xlacán xta­ti̠­taxtuy xta­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos hua̠ntu̠ xta­la­ca̠x­tla­huani̠t tapéksi̠t a̠ma̠ko̠lh após­toles chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni hua̠nti̠ xta­puxcún nac Jeru­salén hua̠ntu̠ naca̠­li̠­ma­cuaniy hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 5 Ama̠­ko̠lh nata̠lán hua̠nti̠ ni̠ judíos luu xli̠­ca̠na ca̠li̠­ma̠uxca̠­ní̠­calh, y cha̠li cha̠lí ma̠s xta­li̠­hua­qui̠ma hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \s1 Pablo li̠ma̠lacahua̠ni̠cán cha̠tum chixcú xalac Macedonia \p \v 6 Espíri­tu Santo ca̠ma̠­lac­pu­huá̠­ni̠lh Pablo, Silas y Timoteo xla­cata pi̠ ni̠ cata­liakchu­huí̠­nalh xta­chu­huí̠n Jesús nac xapu̠­la­tama̠n Asia, huata caj tati̠­la­ca­tza̠­la­huí­li̠lh, tati̠­tax­tulh nac xamu­ni­cipio Frigia y Gala­cia. \v 7 Aca­li̠stá̠n tácha̠lh anta­nícu tzucuy ma̠pek­si̠nán aktum pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ xuanicán Misia y antá xta­cha̠m­putún nac Bitinia, pero huata Espíri­tu Santo ni̠ ca̠má̠x­qui̠lh quilh­ta­macú antá nataán. \v 8 Huata nac Misia na̠ caj ti̠tum tati̠­táx­tulh y tácha̠lh nac Troas. \v 9 Hua­tiyá a̠má tzi̠sní nac Troas Pablo ma̠la­ca­hua̠­ní̠­calh xlá úcxilhli cha̠tum chixcú xalac Mace­donia antá xla­ka­láya y chiné xli̠­ma̠aka­tzan­ke̠ma: “Cat­lahua li̠tlá̠n, caqui­la̠­lak­míhu uú nac Mace­donia y caqui­la̠­mak­ta̠­yáhu.” \v 10 Acxni̠ chuná li̠ma̠­la­ca­hua̠­ni̠­ko̠lh Pablo, la̠li̠­huán ctzu­cúhu taca̠­xá̠hu la̠qui̠ naca­ná̠hu liakchu­hui̠­na­ná̠hu xta­chu­huí̠n Jesús hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut nac Mace­donia porque xac­ca­tzi̠­yá̠hu pi̠ huá Dios antá xquin­ca̠­ma­ca̠m­putún. \s1 Pablo y Silas tali̠chuhui̠nán Jesús nac Filipos \p \v 11 Nac Troas cta­jú̠hu nac aktum barco y ti̠tum cáhu nac isla de Samot­racia y hasta li̠cha̠lí cchá̠hu nac xaca̠­chi­quí̠n Neapolis. \v 12 Aca­li̠stá̠n chú cchá̠hu nac Filipos, antá uú lhu̠hua xta­hui­lá̠­nalh cris­tianos ro­manos, xa̠huachí huá u̠má ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ tlak lanca la̠ta xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Mace­donia; juerza aklhu̠hua quilh­ta­macú antá xac­la­ma̠­náhu. \v 13 Maktum quilh­ta­macú sábado acxni̠ xli̠­hua̠k judíos xta­jaxa cáhu nac xquilhtú̠n kalh­tu̠­choko hua̠ntu̠ lacatzú xti̠­taxtuy nac ca̠chi­quí̠n, porque quin­ca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nancán pi̠ antá xta­ta­mac­xtumi̠y cris­tianos la̠qui̠ nata­kalh­ta­hua­kaniy Dios. Antá xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t maka­pi­tzí̠n lac­chaján, aquinín culucs cta­hui­láhu y ctzu­cúhu ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­yá̠hu xta­chu­huí̠n Jesús. \v 14 Nac xlak­sti̠­pa̠ncán a̠ma̠ko̠lh lac­chaján xuí cha̠tum pusca̠t xalac Tiatira xuanicán Lidia xlá xca̠sta̠y xala­cuán lháka̠t, u̠má pusca̠t luu xli̠­pa̠­huán Dios y acxni̠ xkax­mat­nima xta­chu­huí̠n Pablo Quim­pu̠­chi­nacán lak­pa­lí̠­nilh xnacú la̠qui̠ naca̠­najlay hua̠k hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama. \v 15 Acxni­tiyá a̠má quilh­ta­macú Lidia taakmú­nulh xa̠hua xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni. Aca­li̠stá̠n Lidia chiné quin­ca̠­huanín: \p —Para xli̠­ca̠na hui­xinín talu­lo­ká̠tit pi̠ aquit cli̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús y li̠mac­xtum aquinín li̠na­ta̠lán pus la̠li̠­huán catátit nac quín­chic la̠qui̠ antá nahua̠­ya­ná̠tit y nata­mak­xte­ká̠tit ca̠na̠caj nícu akli̠t quilh­ta­macú. \p Ma̠squi aquinín ni̠ xacam­pu­tu­ná̠hu, juerza quin­ca̠lé̠n nac xchic. \s1 Pablo y Silas ca̠tamacnu̠cán nac pu̠la̠chi̠n \p \v 16 Antá nac eé ca̠chi­quí̠n xuí cha̠tum tzuma̠t hua̠nti̠ xak­chi­pa­nini̠t xta­la­ca­pa̠s­tacni cha̠tum xes­pí­ritu akska­huiní hua̠nti̠ xca̠­ma̠­lak­cha̠ni̠y xca̠­ma̠x­tuniy csuertejcán cris­tianos, y cumu xlá xatastá̠n tasa̠cua xuani̠t xpu̠­chi­naní̠n tapa­ra̠xlá xta­ma̠­ta̠­ji̠nán y la̠ná xca̠­ma̠t­la­ji̠ni̠t tumi̠n. Maktum quilh­ta­macú acxni̠ xaca­ma̠­náhu kalh­ta­hua­ka­ni­yá̠hu Dios nac xquilhtú̠n kalh­tu̠­choko cma̠­nok­lhúhu a̠má tzuma̠t. \v 17 Xlá tzú­culh quin­ca̠s­ta̠­la­niyá̠n y chiné xqui­lhama la̠qui̠ hua̠k nata­kax­mata. \p —¡Uma̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n huá talac­scuj­ni­má̠­nalh Dios hua̠nti̠ xta̠stum kalhi̠y lanca xla­ca­tzúcut, y mini̠t ca̠li̠akchu­hui̠­na­niyá̠n xasa̠sti latáma̠t la̠qui̠ tla̠n nalak­ma̠x­tu­yá̠tit mili̠s­tac­nicán! \p \v 18 Anka­lhí̠n chuná xuan acxni̠ antá xac­ti̠­tax­tu­yá̠hu y maktum quilh­ta­macú juerza maka­si̠­tzi̠lhá Pablo, la̠li̠­huán lak­tás­pitli y chiné huá­nilh a̠má espí­ritu hua̠ntu̠ xmaka­tla­jani̠t: \p —¡Nac xta­cu­huiní Quim­pu̠­chi­nacán Jesu­cristo cli̠­ma̠­pek­si̠yá̠n pi̠ camák­xtekti tamá tzuma̠t! \p Acxni­tuncán a̠má xes­pí­ritu akska­huiní mák­xtekli. \p \v 19 Pero huata xpu̠­chi­naní̠n a̠má tzuma̠t acxni̠ tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xtla­hua­ni­cani̠t li̠pe̠cua la̠ta tasí̠­tzi̠lh porque niajlay cati­ta­li̠t­lá­jalh tumi̠n, huá xpa̠­la­cata tali̠­chí­palh Pablo y Silas y ca̠lé̠n­calh nac pu̠ma̠­peksí̠n. \v 20 Acxni̠ talí̠­cha̠lh nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n chiné tzú­culh tali̠­ma̠­la­capu̠y: \p —¡Uma̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n judíos xlacán caj tamini̠t tama̠­la­kas­pit­ya̠­huay cris­tianos hua̠nti̠ uú tahui­lá̠­nalh nac quim­pu̠­la­ta­ma̠ncán! \v 21 Xlacán tama̠­si­yu­ni­má̠­nalh cris­tianos aktum xasa̠sti tala­ca­pa̠s­tacni la̠ta lácu luu xli̠­la­ta­ma̠tcán, pero aquinín ni̠ cma̠t­la̠n­ti̠­yá̠hu hua̠ntu̠ xlacán tahuán porque aquinín ro­manos. \p \v 22 Lhu̠hua cris­tianos antá xalaní̠n nac a̠má ca̠chi­quí̠n na̠ tata­la­ca­tzú­hui̠lh nac pu̠ma̠­peksí̠n y lac­xtum takalh­mak­tá̠­yalh a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xta­ta­la­ca­pu̠­má̠­nalh. Ama̠­ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n tali̠­ma̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ caca̠­ma̠­lak­xtú­calh clha­ka̠tcán y caca̠­li̠s­nók­calh lasasa. \v 23 Aca­li̠stá̠n chú acxni̠ Pablo y Silas ca̠li̠s­nok­kó̠­calh lasasa, ma̠pek­sí̠­calh cha̠tum tropa hua̠nti̠ xmak­ta­kalhnán nac pu̠la̠­chi̠n xla­cata pi̠ antá caca̠­ta­mác­nu̠lh y luu cuentaj caca̠t­lá­hualh xla­cata ni̠ naca̠­ma­ka­tza̠lay porque huata huá nama̠­pa̠­ti̠­ni̠cán. \v 24 Acxni̠ chuná li̠ma̠­pek­sí̠­calh a̠má tropa hua̠nti̠ xmak­ta­kalhnán nac pu̠la̠­chi̠n li̠huaca ca̠ta­mac­nu̠chá hasta nac xtanké̠n, porque xpe̠­cuán para naca̠­ma­ka­tza̠lay, y na̠ ca̠ma̠­tan­tu̠­nú̠­calh xtan­tu̠ncán lac­tu̠­lanca pák­lha̠t hua̠ntu̠ xuanicán cepo porque luu chuná xca̠­li̠­lak­xqui­ti­nu̠­nicán xtan­tu̠ncán tachí̠n. \p \v 25 Pero acxni̠ luu xita̠t­lani̠t tzi̠sní Pablo y Silas xta­kalh­ta­hua­ka­ni­má̠­nalh Dios y xta­quilh­tli̠­ni­má̠­nalh, y xa̠maka­pi­tzí̠n tachí̠n caj cacs xta­kax­mat­má̠­nalh. \v 26 Chuná a̠má xta­quilh­tli̠­má̠­nalh acxni̠ caj xamaktum tachí­quilh tíyat y xamá̠­lacchi a̠má pu̠la̠­chi̠n sac­stucán tata­lá­qui̠lh, na̠chuná cadenas hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma­ca­chi̠­cani̠t sac­stucán lhken tata­mó­kosli la̠ta tatáx­cutli xli̠­hua̠k tachí̠n. \v 27 Amá tropa hua̠nti̠ xmak­ta­kalhnán nac pu̠la̠­chi̠n acxni̠ xlá lakáhua y úcxilhli pi̠ hua̠k xamá̠­lacchi pu̠la̠­chi̠n xta­ta­la­qui̠ni̠t, xtat tlá­hualh xma̠­chi̠ta y sacstu xámaj tacux­mu̠lh­tucuy porque xlá xlac­pu­huán pi̠ a̠ma̠ko̠lh tachi̠ní̠n hua̠k xta­tza̠­lani̠t y huá xamá̠­calh ma̠xo­ko̠­ni̠cán. \v 28 Pero Pablo úcxilhli hua̠ntu̠ xtla­huama, la̠li̠­huán qui­lhá­nilh y chiné huá­nilh: \p —¡Ni̠ camak­ní̠­canti me̠cstu, porque ni̠tu̠ ctza̠­la­ma̠­náhu, uú pu̠tum cya̠­náhu! \p \v 29 Amá tropa ma̠pek­sí̠­nalh pi̠ cali̠­mi­ní­calh aktum li̠maksko, acxni̠ ma̠x­quí̠­calh tuncán tánu̠lh nac pu̠la̠­chi̠n pero la̠ta xpe̠­cuama li̠pe̠cua clhpi­pima, y acxni̠ ca̠lák­cha̠lh Pablo y Silas tuncán ca̠la­ka­ta­tzo­kós­talh. \v 30 Aca­li̠stá̠n ca̠ta­mác­xtulh nac quilhtí̠n y antá chiné ca̠ka­lhás­quilh: \p —¿Túcu aquit qui­li̠t­lá­huat la̠qui̠ tla̠n nac­lak­ma̠xtuy qui­li̠s­tacni? \p \v 31 —Cali̠­pá̠­huanti Quim­pu̠­chi­nacán Jesúc­risto la̠qui̠ chuná naca̠­lak­ma̠x­tu­ca­ná̠tit huix chu xli̠­hua̠k mili̠­ta­la­ka­pasni —takalh­tí̠­nalh Pablo y Silas. \p \v 32 Ma̠squi luu íta̠t tzi̠sa xuani̠t a̠má chixcú cá̠le̠lh nac xchic y antá Pablo y Silas tzú­culh tali̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xta­chu­huí̠n Dios xli̠­hua̠k hua̠nti̠ antá xta­hui­lá̠­nalh nac a̠má chiqui. \v 33 Y cumu xli̠­pu̠tum tali̠­pá̠­hualh Jesús, hua­tiyá a̠má ca̠tzi̠sní a̠má chixcú chu xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xli̠­ta­la­ka­pasni tataakmú­nulh, pero pu̠lh ca̠che­ke̠­ní­calh anta­nícu xca̠­li̠­ma̠­ta­ka̠­hui̠­cani̠t lasasa acxni̠ ca̠s­nók­calh. \v 34 Aca­li̠stá̠n a̠má tropa cá̠le̠lh nac xchic y ca̠má̠­hui̠lh y xlá xa̠hua pu̠tum xli̠­ta­la­ka­pasni luu li̠pe̠cua la̠ta xta­pa̠­xu­hua­má̠­nalh porque na̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús. \p \v 35 Li̠tzi̠sa a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n tali̠­ma̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ catáalh maka­pi­tzí̠n poli­cias la̠qui̠ nata­huaniy a̠má tropa hua̠nti̠ xmak­ta­kalhnán nac pu̠la̠­chi̠n xla­cata pi̠ caca̠­ta­mac­xtulhá nac pu̠la̠­chi̠n y caca̠­mák­xtekli hua̠nti̠ xca̠­chi̠­cani̠t. \v 36 Entonces a̠má chixcú tuncán lákalh Pablo y chiné huá­nilh: \p —Qui­ma­ca­mí­nilh li̠ma̠­peksí̠n a̠ma̠ko̠lh jueces xla­cata pi̠ cac­ca̠­mak­xtekni, pus chú aya tla̠n li̠pa̠­xúhu napi­ná̠tit. \p \v 37 Pero huata Pablo chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh policia: \p —Aquinín tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ ni̠caj chu­natá cati­lí̠­lalh hua̠ntu̠ quin­ca̠t­la­hua­nicán, porque na̠ antá cta­pek­si̠­yá̠hu nac Roma; porque pu̠lh la̠n quin­ca̠s­nokcán nac xla­ca­ti̠ncán xli̠­lhu̠hua cris­tianos y ni̠ pu̠lh quin­ca̠­pu­tza̠­na­nicán para túcu ctla­hua­ni̠­táhu, aca­li̠stá̠n chú quin­ca̠­ta­mac­nu̠cán nac pu̠la̠­chi̠n, y chú tala­cas­quín pi̠ tze̠k cac­tax­túhu la̠qui̠ ni̠ti̠ naca­tzi̠y. ¡Huata mejor aquinín cla­cas­qui­ná̠hu pi̠ ma̠n catá­milh quin­ca̠­ta­mac­xtuyá̠n! \p \v 38 Acxni̠ poli­cias tahuá­nilh a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n pi̠ Pablo y Silas na̠ ro­manos xta­huani̠t xlacán la̠n tapé̠­cualh. \v 39 Y juerza talá­kalh, tas­quí­nilh li̠tlá̠n xla­cata pi̠ caca̠­ma̠­tzan­ke̠­na­ní­calh para taaktzán­ka̠lh, y tahuá­nilh xla­cata pi̠ cata­táx­tulh nac pu̠la̠­chi̠n y catáalh nac a̠laca­túnuj ca̠chi­quí̠n. \v 40 Acxni̠ chú xlacán tatáx­tulh nac pu̠la̠­chi̠n ti̠tum ta̠alh nac xchic Lidia, y xli̠­hua̠k hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús tata­mac­xtú­mi̠lh xlacán tzú­culh tama̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xla­cata pi̠ ni̠ cata­tax­la­juáni̠lh nac xta­ca̠­naj­latcán y a̠tzinú tlak cata­tu̠x­cá̠­ni̠lh. Acxni̠ chuná ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­ko̠lh tatá­ca̠xli nac Filipos y táalh. \c 17 \s1 Jasón tamacnu̠cán nac pu̠la̠chi̠n caj xpa̠lacata Pablo \p \v 1 Acxni̠ chú tatax­tuchá nac Filipos Pablo y Silas tati̠­táx­tulh nac Anfí­polis y Apo­lonia y tácha̠lh nac Tesa­ló­nica; cumu antá lhu̠hua xta­hui­lá̠­nalh judíos xyá aktum xpu̠­si­cu­lancán anta­nícu xta­kalh­ta­hua­kaniy Dios. \v 2 Cumu Pablo chuná xli̠s­ma­ni̠ni̠t acxni̠ lák­chá̠n sábado naán cxpu̠­si­cu­lancán judíos la̠qui̠ antá naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xta­chu­huí̠n Dios chuná tzú­culh tlá­huay nac a̠má ca̠chi­quí̠n, aktutu xama̠na chuná latá­ma̠lh. Xlá xca̠­ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠niy hua̠ntu̠ tatzok­ta­hui­lani̠t nac li̠kalh­ta­huaka, \v 3 y xca̠­huaniy pi̠ luu juerza xli̠­pá̠ti̠t xuani̠t Cristo hua̠nti̠ xta­kalh­ka­lhi̠­má̠­nalh namín ca̠ma̠aka­pu̠­taxti̠y, y acxni̠ namak­ni̠cán aca­li̠stá̠n nala­cas­ta­cuanán nac ca̠li̠ní̠n. Y chiné ca̠huá­nilh; \p —Amá Cristo hua̠nti̠ Dios tima̠­lác­nu̠lh maká̠n quilh­ta­macú xli̠­ca̠na pi̠ huá Jesús. \p \v 4 Lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ takax­mát­nilh xta­chu­huí̠n tali̠­pá̠­hualh Quim­pu̠­chi­nacán Jesús chuná hua̠nti̠ judíos cumu la̠ griegos hua̠nti̠ xta­mini̠t tala­ka­chix­cu­hui̠y Dios, xa̠hua maka­pi­tzí̠n xpus­ca̠tcán hua̠nti̠ luu lac­ta­li̠­pa̠hu lac­chix­cu­huí̠n. \v 5 Pero huata xana­puxcun judíos hua̠nti̠ ni̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xlacán tasí̠­tzi̠lh y takalh­xó­kolh maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ ni̠ xta­la­kati̠y tas­cuja la̠qui̠ chuná pu̠tum natalay y aka­tiyuj natat­la­huay cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac a̠má ca̠chi­quí̠n. Y pu̠tum taquí̠­lalh nac xchic Jasón, taqui̠­pú­tzalh Pablo y Silas la̠qui̠ nata­sa­kaxtuy y chuná nata­ma­ca­ma̠sta̠y nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n. \v 6 Pu̠tum tatá­nu̠lh nac chiqui, pero cumu ni̠ tamác­lalh antá Pablo huata Jasón tasa­káx­tulh chu maka­pi­tzí̠n cris­tianos hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús, tále̠lh nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n y palha antá tzú­culh tata­la­capu̠y, chiné xta­huán: \p —Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ ca̠hua­nicán Pablo y Silas luu tama̠aka­pek­si̠­má̠­nalh cris­tianos xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú y tali̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y aktum xasa̠sti tala­ca­pa̠s­tacni, pero chú aya tachini̠t uú nac quin­ca̠­chi­qui̠ncán. \v 7 Pero huá u̠má Jasón ca̠ma̠x­qui̠ni̠t quilh­ta­macú nata­chín nac xchic y tunuj­cu­li̠túm xli̠­hua̠k hua̠nti̠ ca̠pek­tanu̠y niaj tama̠t­la̠nti̠y la̠ta lácu huí xli̠­ma̠­peksí̠n lanca qui­ma̠­pek­si̠­nacán romano, porque xlacán tahuán pi̠ mat hui­lapá cha̠tum túnuj rey hua̠nti̠ ca̠ma̠­peksi̠y hua­nicán Jesús. \p \v 8 Acxni̠ chuná takáx­matli eé tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xlacán xta­qui­lhuamá̠­nalh xli̠­hua̠k cris­tianos akmuluj tatáhui y na̠chuná ma̠pek­si̠­naní̠n porque xlacán ni̠ xta­ma̠t­la̠nti̠y para nata­huilay a̠tunuj rey. \v 9 Pero acxni̠ chuná ca̠ma̠­ka­lha­pa­li̠­kó̠­calh Jasón y xa̠maka­pi­tzí̠n taxó­kolh aca­tzuní̠n xmu̠lh­tajcán y ca̠mak­xték­calh. \s1 Pablo y Silas taán nac Berea \p \v 10 Hua­tiyá a̠má tzi̠sní a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús nac Tesa­ló­nica tahuá­nilh Pablo y Silas xla­cata pi̠ catas­ca­cáalh nac xaca̠­chi­quí̠n Berea. Acxni̠ chú tácha̠lh nac Berea anta tuncán ti̠tum táalh nac xpu̠­si­cu­lancán judíos. \v 11 Uma̠­kó̠lh judíos hua̠nti̠ antá xta­hui­lá̠­nalh nac Berea xlacán tlak tla̠n xta­ca­tzi̠y ni̠ xta̠­chuná a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Tesa­ló­nica, porque xlacán luu li̠pa̠­xúhu xta­la­kati̠y xta­kax­matniy hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma Pablo y acxni̠ xta­kax­mat­niko̠y tuncán xtzucuy tali̠­kalh­ta­huakay hua̠ntu̠ tatzok­ta­hui­lani̠t xta­chu­huí̠n Dios nac li̠kalh­ta­huaka para xli̠­ca̠na chuná huan hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠cán. \v 12 Y ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú lhu̠hua cris­tianos tali̠­pá̠­hualh Jesús; y hasta maka­pi­tzí̠n lac­ta­li̠­pa̠hua lac­chaján chu lac­chix­cu­huí̠n xala a̠má ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ ni̠ judíos na̠ tali̠­pá̠­hualh Jesús. \v 13 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh judíos xalac Tesa­ló­nica tacá­tzi̠lh pi̠ Pablo antá nac Berea xliakchu­hui̠­nama xta­chu­huí̠n Dios, la̠li̠­huán antá táalh y tzú­culh tama̠­la­kas­pit­ya̠­huay cris­tianos porque caj xta­si̠­tzi̠niy. \v 14 Pero huata hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús nac Berea tahuá­nilh Pablo xla­cata pi̠ tuncán catá­ca̠xli y caalh pekán nac pupunú, pero huata Silas y Timoteo ni̠ tatzá̠­lalh y antá xlacán tata­mák­xtekli nac Berea. \v 15 Pero huata a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ táalh tala­kax­teka Pablo tatá̠­cha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Atenas. Acxni̠ xlacán aya xtaamá̠­nalh tatas­pita nac Berea Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p —Cat­la­huátit li̠tlá̠n caca̠­hua­nítit Silas y Timoteo xla­cata pi̠ tuncán caquin­ta­lák­milh uú nac Atenas. \s1 Pablo liakchuhui̠nán xtachuhuí̠n Dios nac Atenas \p \v 16 Acxni̠ Pablo xca̠­ka­lhi̠ma nac Atenas Silas y Timoteo, xlá luu li̠pe̠cua ca̠lak­li̠­púhua cris­tianos antá xalaní̠n porque lacaxtum xca̠ucxilha nac xli̠­ca̠­lanca ca̠chi­quí̠n la̠ta lácu xca̠­la­ka­chix­cu­hui̠cán tzincun. \v 17 Pero cumu na̠ xyá antá aktum xpu̠­si­cu­lancán judíos antá xlá xan ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos, y na̠chuná xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y a̠ma̠ko̠lh griegos hua̠nti̠ na̠ antá xtaán tala­ka­chix­cu­hui̠y Dios, y na̠ luu cha̠li cha̠lí xca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ caj chu­natá xta­la­ta­huilay y xca̠­ma̠­nok­lhuy nac plaza. \v 18 Maktum quilh­ta­macú Pablo xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma la̠ta lácu Jesús lacas­ta­cuánalh nac ca̠li̠ní̠n, pero maka­pi­tzí̠n lak­ska­lala lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xta­li̠­kalh­ta­huakay xta­la­ca­pa̠s­tacni hua̠nti̠ xca̠­hua­nicán epicú­reos xa̠huá maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ xca̠­hua­nicán estoicos, acxni̠ xlacán takax­mát­nilh hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama caj tzú­culh tali̠­kalh­ka­ma̠nán y chiné xta­huán: \p —¡Já! Tamá chixcú ma̠x caj laka­huitiy porque luu li̠pe̠cua la̠ta chu­hui̠nán. \p Pero maka­pi­tzí̠n chiné xta­huán: \p —Tamá chixcú caj mini̠t li̠chu­hui̠nán a̠tunuj dios hua̠nti̠ aquinín ni̠ laka­pa­sá̠hu. \p Huá chuná xlacán xta­li̠­huán porque Pablo xliakchu­hui̠­náma Jesús lácu tla̠n naca̠­ma̠aka­pu̠­taxti̠y cris­tianos caj xpa̠­la­cata cumu lacas­tac­uánalh nac ca̠li̠ní̠n. \v 19 Entonces tahuá­nilh Pablo xla­cata pi̠ caca̠­tá̠alh lacatum anta­nícu hua­nicán Areó­pago porque antá xta­li̠s­ma­ni̠ni̠t xta­ta­mac­xtumi̠y hua̠nti̠ xta­li̠­lac­chu­hui̠nán hua̠ntu̠ natat­la­huay. Acxni̠ antá tatá̠­cha̠lh chiné taka­lhás­quilh: \p —Aquinín ni̠ luu li̠huana̠ caka­ta̠ksui hua̠ntu̠ huix xqui­la̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­na­ma̠­náhu, ¿ni̠tlá̠n cahuá para antá uú luu laka­siyu xqui­la̠­ma̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠­níhu tamá xasa̠sti tala­ca­pa̠s­tacni hua̠ntu̠ huix catzi̠ya? \v 20 Porque lhu̠hua hua̠ntu̠ aquinín ni̠ cla­ka­pa­sa̠hua huix xqui­la̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­na­ma̠­náhu, pero aquinín na̠ luu cca­tzi̠­pu­tu­ná̠hu lácu tamá luu qui̠­taxtuy. \p \v 21 Huá chuná tali̠­huá­nilh porque xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ antá xalaní̠n xa̠huá hua̠nti̠ xta­mini̠t tapa­xia̠lhnán nac a̠má ca̠chi­quí̠n hua­nicán Atenas caj luu xma̠n huá xta­la­kati̠y xta­li̠­chu­hui̠nán para tícu tlak makaacchá̠n tala­ca­pa̠s­tacni hua̠ntu̠ xlacán ni̠ xta­ca­tzi̠y. \p \v 22 Entonces nac a̠má Areó­pago Pablo tá̠yalh nac xla­ca­ti̠ncán a̠ma̠ko̠lh lak­ska­lala lac­chix­cu­huí̠n chiné chu­huí̠­nalh: \p —¡Cris­tianos xalac Atenas! Luu li̠huana̠ xkax­páttit hua̠ntu̠ nac­ca̠­hua­niyá̠n. Aquit cca­tzi̠y pi̠ hui­xinín ca̠ca̠­naj­la­ni­yá̠tit y ca̠la­ka­chix­cu­hui̠­yá̠tit a̠ma̠ko̠lh tzincun hua̠ntu̠ hui­xinín ca̠li̠­pu̠lh­ca̠­yá̠tit cumu la̠ midioscán. \v 23 Luu aklhu̠hua ca̠t­la­hua­ni­ni̠­tátit anta­nícu ca̠la­ka­chix­cu­hui̠­yá̠tit, acxni̠ aquit xac­ca̠ucxilh­tla̠­huán ccha̠lh lacatum anta­nícu tla­hua­ni̠­tátit aktum xpu̠­si­culan pero antá ni̠tu̠ tanu̠ma tzincun, huata caj chiné tatzokni̠t nac pu̠santu: “Uú cla­ka­chix­cu­hui̠­yá̠hu a̠má Dios hua̠nti̠ para lámaj cahuá ni̠ cla­ka­pa­sá̠hu.” Pus hua̠n­tamá Dios hua̠nti̠ hui­xinín laka­chix­cu­huí̠­yá̠tit ma̠squi ni̠ laka­pa­sá̠tit, pus huá chú xta­chu­huí̠n aquit cli̠­chu­hui̠­nama y cmi­ni̠tán ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n. \p \v 24 ’Xli̠­ca̠na pi̠ huá u̠má Dios hua̠nti̠ lanca xla­ca­tzúcut porque huá ca̠t­la­huani̠t ca̠quilh­ta­macú chu xli̠­hua̠k la̠ta túcu anán, huá xpu̠­chiná akapú̠n chu ca̠ti­yatni, xa̠huachí xlá ni̠ antá luu huí nac aktum pu̠si­culan hua̠ntu̠ caj tama­ca­ni̠t­la­huani̠t lac­chix­cu­huí̠n. \v 25 Na̠ ni̠para xlá mac­la­cas­quima para tícuya̠ cris­tianos cata­li̠­la­ka­pú­tzalh hua̠ntu̠ xlá ni̠tu̠ kalhi̠y para hua̠ntu̠ nahuay o hua̠ntu̠ nali̠­kotnún, porque xli̠­ca̠na pi̠ huá quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n la̠tachá túcu aquinín mac­la­cas­qui­ma̠­náhu, quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n qui­la­ta­ma̠tcán y lhu̠hua hua̠ntu̠ quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n cha̠li cha̠lí. \p \v 26 ’Huá eé Dios hua̠nti̠ ma̠la­ca­tzú­qui̠lh xapu̠lh chixcú hua̠nti̠ xuanicán Adán, y chuná xlá tzú­culh lhu̠­huán y tata­la­ka­pun­tú­mi̠lh nac xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú; pero hua̠k huá xlac­lhca̠­hui­li̠ni̠t xatú­cuya̠ pu̠la­tama̠n nata­la­tama̠y la̠ta pu̠la­ca­tunu xli̠­hua̠k cris­tianos, \v 27 y chuná tla̠n nata­pu­tzay Dios y ma̠squi la̠ laka­tzí̠n tala­má̠­nalh juerza que nata­ca­tzi̠y tícu luu xpu̠­chi­nacán, porque xli̠­ca̠na pi̠ Dios ni̠ mákat quin­ca̠lh­ka̠­ma­ka­ni̠tán huata luu lacatzú quin­ca̠­ta̠­lamá̠n cha̠­tunu cha̠­tunu aquinín. \v 28 Xli̠­ca̠na chuná nama̠­lu­lo­ká̠hu porque huá Dios quin­ca̠­ma̠­sa­ka̠­li̠yá̠n, y quin­ca̠­ma̠x­qui̠yá̠n qui­la­ta­ma̠tcán y ni̠ quin­ca̠­mak­xteká̠n xla­cata nalak­tzan­ka̠­yá̠hu. Uú nac milak­sti̠­pa̠ncán xca̠­ta̠­lamá̠n cha̠tum poeta hua̠nti̠ sacstu cátzi̠lh hua̠ntu̠ xta­pu­huá̠n Dios y chiné huá: “¡Aquinín na̠ hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni Dios!” \v 29 Luu xli̠­ca̠na hua̠ntu̠ huá a̠má poeta porque aquinín xca­maná̠n Dios, pus para chuná chú qui̠­taxtuy, ¿túcu xpa̠­la­cata aquinín ca̠li̠­la­ka­chix­cu­hui̠­yá̠hu tzincun hua̠ntu̠ caj ca̠li̠­ma­ca­ni̠t­la­hua­cani̠t oro, plata o chí­huix, y chuná li̠ma­ca̠­ná̠hu pi̠ huá Dios? \v 30 La̠ta xamaká̠n quilh­ta­macú Dios ca̠ta̠­pá̠­ti̠lh xli̠­hua̠k xta­la̠­ka­lhi̠ncán cris­tianos hua̠ntu̠ tatit­lá­hualh porque caj ni̠ xta­ca­tzi̠y hua̠ntu̠ xtat­la­hua­má̠­nalh, pero la̠nchú ca̠ma̠­ca­tzi̠­ni̠ma xla­cata pi̠ xli̠­hua̠k cris­tianos cani̠­huaj xalaní̠n la̠ta nac xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú cata­lak­pá­li̠lh xali̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán y cata­la­ká­pasli tícu luu xDioscán. \v 31 Porque juerza ámaj lak­chá̠n quilh­ta­macú acxni̠ Dios li̠lh­ca̠ni̠t la̠ta lácu xli̠­hua̠k cris­tianos xala ca̠quilh­ta­macú naca̠­ta̠t­la­huay taxokó̠n nac xla­catí̠n cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xlá ma̠n lac­sacni̠t, y xla­cata xli̠­hua̠k cris­tianos nata­ca­tzi̠y pi̠ xli̠­ca̠na huá li̠ma̠­la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n. \p \v 32 Acxni̠ Pablo huá pi̠ Dios ma̠la­cas­ta­cuáni̠lh nac ca̠li̠ní̠n cha̠tum chixcú, maka­pi­tzí̠n caj tzú­culh tali̠­kalh­ka­ma̠nán, y maka­pi­tzí̠n chiné tahuá­nilh: \p —Aver túcuya̠ quilh­ta­macú naqui­la̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­pa­ra­yá̠hu min­ta­chu­huí̠n. \p \v 33 Entonces Pablo niaj tu̠ ca̠huá­nilh huata caj ca̠ak­xtek­yá̠­hualh y alhá. \v 34 Pero huí ti̠ taca̠­naj­lá­nilh hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama y ta­sta̠­lá­nilh la̠qui̠ li̠huana̠ naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y y hasta na̠ ca̠náj­lalh cha̠tum ma̠pek­si̠ná hua̠nti̠ xuanicán Dio­nisio y xmak­ta­peksi̠y nac Areó­pago, na̠ ca̠náj­lalh cha̠tum pusca̠t xuanicán Dámaris y lhu̠hua maka­pi­tzí̠n. \c 18 \s1 Pablo akchuhui̠nán nac Corinto \p \v 1 Aca­li̠stá̠n chú Pablo táca̠xli nac Atenas y alh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Corinto. \v 2 Antá ta̠tá­nok­lhli cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xla­ca­chini̠t nac xapu̠­la­tama̠n hua̠ntu̠ hua­nicán Ponto, eé chixcú xuanicán Aquila y xpusca̠t xuanicán Pris­cila. Ni̠ naj maka̠s xta­mi­ni̠­tanchá nac Italia porque antá xta­hui­la̠­nanchá, huá talí̠­milh cumu a̠má lanca ma̠pek­si̠ná xuanicán Clau­dio li̠ma̠­pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ xli̠­hua̠k hua̠nti̠ judíos cata­táx­tulh nac Roma y niaj antá cata­táhui. Pus maktum quilh­ta­macú Pablo alh ca̠la­ka­pa­xia̠lhnán nac xchiccán, \v 3 pero cumu Pablo na̠ huá xli̠s­cuja hua̠ntu̠ na̠ xli̠s­cuja Aquila xca̠t­la­huay lactzu̠ chiqui xla xu̠hua nac xak­stí̠n hua̠ntu̠ tla̠n xca̠­pu̠­ca̠s­nancán la̠ta nícu, pus cumu aktumá ta­scújut xta­ka­lhi̠y xlá antá ca̠ta̠­ta­mák­xtekli nac Corinto la̠qui̠ lac­xtum natas­cuja. \v 4 Y tzi̠maj tzi̠má sábado Pablo xan akchu­hui̠nán nac xpu̠­si­cu­lancán judíos, pero xlá luu xli̠­taaka­tzanke̠y xla­cata pi̠ li̠huana̠ caca̠­ma̠aka­tá̠ks­ni̠lh hua̠nti̠ xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma y cata­li̠­pá̠­hualh Jesús a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ judíos xa̠huá hua̠nti̠ ni̠ judíos. \p \v 5 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú Silas y Timoteo tatá­ca̠xli nac Mace­donia y talák­cha̠lh Pablo nac Corinto. Entonces xlá niaj lí̠s­cujli hua̠ntu̠ xtat­la­hua­má̠­nalh lactzu̠ chiqui huata caj luu xma̠n huá li̠ta­mák­xtekli naliakchu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios y nama̠­lu­loka xla­cata pi̠ huá Jesús a̠má hua̠nti̠ qui­ma̠aka­pu̠­tax­ti̠­nacán xquin­ca̠­ma̠­lac­nu̠­ni­cani̠t. \v 6 Pero acxni̠ a̠ma̠ko̠lh judíos niaj takax­mat­ni­pú­tulh, caj cala̠huá tzú­culh tali̠­kalh­ka­ma̠nán y xta­ta̠­la̠­huaniy, Pablo mac­tá̠c­talh xalac xkalhni clháka̠t y nac xla­ca­ti̠ncán tzú­culh tincxa y chiné ca̠huá­nilh: \p —Aquit aya cma̠­kan­tax­ti̠ni̠t quin­ta­scújut nac milak­sti̠­pa̠ncán, huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ niaj quin­cuentajcán huata me̠c­stucán li̠pi­ná̠tit cuenta para nalak­tzan­ka̠­yá̠tit, cumu hui­xinín ni̠ kax­pat­pu­tu­ná̠tit hasta la̠ ca̠lacchú aquit cca̠­la­káma a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ní judíos la̠qui̠ nac­ca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y xta­chu­huí̠n Jesús. \p \v 7 Acxni̠ táx­tulh nac pu̠si­culan ti̠tum alh nac xchic Ticio Justo, eé chixcú ni̠ judío pero na̠ xli̠­pa̠­huán Dios y antá xyá xchic lacatzú nac xpu̠­si­cu­lancán judíos. \v 8 Pero ni̠ xli̠­hua̠k judíos talak­má­kalh xta­chu­huí̠n porque cha̠tum chixcú hua̠nti̠ na̠ xmak­puxcún nac xpu̠­si­cu­lancán xuanicán Crispo chu xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pasni tali̠­pá̠­hualh Quim­pu̠­chi­nacán Jesús, y na̠chuná lhu̠hua maka­pi­tzí̠n cris­tianos antá xalac Corinto acxni̠ takáx­matli xta­chu­huí̠n Jesús tali̠­pá̠­hualh y tataakmú­nulh. \v 9 Maktum tzi̠sní Quim­pu̠­chi­nacán Jesús ma̠ma̠­níx­ni̠lh Pablo y chiné huá­nilh: \p —Huix ni̠ capé̠­cuanti y chu­nacú cakalhi li̠ca­mama xla­cata nali̠­chu­hui̠­nana quin­ta­chu­huí̠n. \v 10 Porque aquit cmak­ta­kalhmá̠n y ni̠para cha̠tum chixcú cati­ma̠t­lá̠n­ti̠lh para túcu nat­la­hua­ni­pu­tuná̠n; catu̠x­ca̠ni, cali̠­chu­huí̠­nanti quin­ta­chu­huí̠n porque luu lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac eé ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ aquit cca̠­lac­sacni̠t la̠qui̠ naquin­ta­li̠­pa̠­huán. \p \v 11 Pablo hua̠k kalha­káx­matli hua̠ntu̠ huá­nilh Jesús y antá nac Corinto latá­ma̠lh aktum ca̠ta a̠íta̠t y chuná tancs xli̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios. \p \v 12 Nac xapu̠­la­tama̠n Acaya tzú­culh ma̠pek­si̠nán cha̠tum gober­nador xuanicán Galión, y cumu lhu̠hua judíos hua̠nti̠ ni̠ xtaucxilh­putún Pablo pu̠tum tachí­palh y tále̠lh nac xpu̠­ma̠­peksí̠n Gober­nador la̠qui̠ nata­ma̠­la­capu̠y nac xla­catí̠n, \v 13 y chiné tahuá­nilh: \p —Eé chixcú ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma cris­tianos túnuj xasa̠sti tala­ca­pa̠s­tacni la̠ta lácu luu tla̠n nata­ca̠c­ni̠­naniy Dios, pero caj talac­ta̠­ya­mi̠­má̠­nalh a̠má li̠ma̠­peksí̠n hua̠ntu̠ quin­ca̠­ma̠x­qui̠­ca­ni̠tán. \p \v 14 Aya xámaj chu­hui̠nán Pablo pero Galión chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh judíos: \p —Para eé chixcú huij cahuá hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n tla­huani̠t para xti­mak­ní̠­nalh, o para xti­ka­lhá̠­nalh, aquit xac­káx­matli hua̠ntu̠ hui­xinín judíos xqui­la̠­hua­níhu y aquit ma̠n xac­ma̠­ka­lha­pá­li̠lh. \v 15 Pero cumu caj xpa̠­la­cata xta­chu­huí̠n y tas­tac­ya̠hu hua̠ntu̠ xlá li̠chu­hui̠nán hui­xinín ni̠ ma̠t­la̠n­ti̠­yá̠tit porque ni̠ kax­pat­pu­tu­ná̠tit hua̠ntu̠ mili̠t­la­huatcán pus tamá aquit ni̠ quin­cuenta huata ma̠n cala­ca̠x­tla­hua­pítit. \p \v 16 Acxni̠ chuná ca̠hua­ni­ko̠lh ca̠ta­mác­xtulh nac xpu̠­ma̠­peksí̠n. \v 17 Pero a̠ma̠ko̠lh lhu̠hua griegos hua̠nti̠ na̠ antá xta­mini̠t huakaj tachí­palh cha̠tum chixcú hua̠nti̠ xmak­puxcún nac xpu̠­si­cu­lancán judíos xuanicán Sós­tenes, y anta tuncán nac pu̠ma̠­peksí̠n tzú­culh tahui­li̠niy. Pero huata Galión ni̠ huá cuentaj tlá­hualh hua̠ntu̠ xlacán xtat­la­hua­má̠­nalh. \s1 Pablo amparay nac Antioquía \p \v 18 Juerza aklhu̠hua quilh­ta­macú lata­ma̠lhcú Pablo nac a̠má ca̠chi­quí̠n, pero aca­li̠stá̠n ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús xalac Corinto xla­cata pi̠ aya naán, entonces ca̠ta̠­tá­ju̠lh Aquila y Pris­cila nac aktum barco y táalh pekán nac Siria. Acxni̠ tácha̠lh nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Cencrea tatá̠c­talh nac barco, porque lacás­quilh Pablo pi̠ antá caaksít­calh la̠qui̠ chuná tla̠n nali̠­ma̠­kan­táxti̠y hua̠ntu̠ xma̠­lac­nu̠­nini̠t Dios nala­ka­chix­cu­hui̠y. \v 19 Aca­li̠stá̠n tata­ju̠pá nac barco y taampá. Acxni̠ tácha̠lh nac Efeso antá tata­mák­xtekli Pris­cila y Aquila, pero Pablo ni̠tuncán táx­tulh y pu̠lh alh nac xpu̠­si­cu­lancán judíos la̠qui̠ naca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán cris­tianos ánta xalaní̠n hua̠nti̠ antá xta­ta­mac­xtumi̠y. \v 20 Xlacán tahuá­nilh pi̠ cata­mák­xtekli nac xca̠­chi­qui̠ncán ca̠na̠caj nícu akli̠t quilh­ta­macú. \v 21 Pero Pablo ni̠ tamak­xtek­pú­tulh y chiná ca̠huá­nilh: \p —La̠nchú ni̠lay cca̠­ta̠­ta­mak­xteká̠n, pero para Dios lacas­quín nac­ca̠­lak­mim­pa­rayá̠n ni̠maka̠s quilh­ta­macú. \p Aca­li̠stá̠n chú taca̠xpá, táju̠lh nac barco y alh pekán nac Cesarea. \v 22 Acxni̠ cha̠lh nac Cesarea ti̠tum chí­palh tiji hua̠ntu̠ an nac Jeru­salén la̠qui̠ naca̠­la­ka­pa­xia̠lhnán hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús antá, y aca­li̠stá̠n chú tas­pitpá nac Antioquía. \v 23 Juerza na̠ maka̠s quilh­ta­macú chú antá xlama, aca­li̠stá̠n chú taca̠xpá y alh ca̠la­ka­tza̠lay lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n nac Gali­cia y Frigia. La̠ta nícu xcha̠n xlá xca̠­ma̠uxca̠ni̠y y xca̠­ma̠akpu­huan­ti­yani̠y ca̠naj­laní̠n y li̠huana̠ xca̠­ma̠­si­yuniy la̠ta lácu luu xli̠­la­ta­ma̠tcán hua̠nti̠ xli̠­ca̠na tali̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \s1 Apolos li̠chuhui̠nán xtachuhuí̠n Jesús nac Efeso \p \v 24 Li̠huán xta­hui­lá̠­nalh Aquila y Pris­cila nac Efeso chilh antá cha̠tum ska­lala chixcú xalac Ale­jan­dría xuanicán Apolos. Xlá luu tla̠n xli̠­ma̠­kalh­ta­hua­ke̠­cani̠t xta­chu­huí̠n Dios hua̠ntu̠ maká̠n tatzok­ta­hui­lani̠t nac li̠kalh­ta­huaka y luu tancs ca̠akchu­hui̠­ná­nilh cris­tianos. \v 25 Xlá na̠ luu li̠huana̠ xli̠­ma̠­kalh­ta­hua­ke̠­cani̠t la̠ta lácu Quim­pu̠­chi­nacán Jesús xma̠­tzu­qui̠ni̠t xta­scújut nac xlak­sti̠­pa̠ncán judíos y túcu xpa̠­la­cata xli̠­mini̠t nac ca̠quilh­ta­macú, pero cumu xma̠n huá xma̠­ca­tzi̠­ni̠­cani̠t hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nani̠t Juan Bau­tista xpa̠­la­cata acxni̠ xca̠akmunuy cris­tianos, pus ni̠naj xca­tzi̠y la̠ta túcua kan­tax­tulhcú aca­li̠stá̠n nac xla­táma̠t. \v 26 Apolos ni̠ xquilh­pu­huán y xlá tzú­culh akchu­hui̠nan nac xpu̠­si­cu­lancán judíos xalac Efeso, pero Pris­cila y Aquila xta­kax­mat­nini̠t hua̠ntu̠ xlá xli̠­chu­hui̠­nama pus huata xlacán tamak­ta̠­ya­pú­tulh nac xta­la­ca­pa̠s­tacni, acxni̠ táx­tulh nac pu̠si­culan tále̠lh nac xchiccán y li̠huana̠ tali̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh hua̠ntu̠ xkan­tax­tuni̠t nac xla­táma̠t Jesús. \v 27 Aca­li̠stá̠n acxni̠ Apolos ca̠huá­nilh ca̠naj­laní̠n xalac Efeso xla­cata pi̠ xlá xam­putún nac Acaya xlacán tatzók­nilh mactum carta a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús anta xalaní̠n la̠qui̠ acxni̠ nachá̠n li̠pa̠­xúhu nata­kax­matniy. Acxni̠ chú xlá cha̠lh nac Acaya luu ca̠mak­tá̠­yalh cris­tianos antá xalaní̠n hua̠nti̠ Dios xca̠­la­ka­lha­mani̠t y na̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús. \v 28 Porque Dios má̠x­qui̠lh li̠t­li­hueke la̠qui̠ tla̠n naca̠­ma̠­lu­lokniy judíos pi̠ xli̠­ca̠na huá Jesús hua̠nti̠ xta­li̠­chu­hui̠­nani̠t xalak­maká̠n pro­fetas y hua̠nti̠ xámaj min la̠qui̠ naca̠­lak­ma̠xtuy cris­tianos, hasta a̠ma̠ko̠lh judíos cacs xta­la­ca­huán hua̠nti̠ xta­ta̠­la̠­hua­ni­putún. \c 19 \s1 Pablo cha̠n nac Efeso \p \v 1 La̠ta Apolos xak­chu­hui̠­nan­tla̠­huán nac xapu̠­la­tama̠n Acaya cha̠lh nac Corinto, pero acxni̠ antá cha̠lh Pablo aya xquilh­ta̠­ya­ni̠ttá tiji pekán nac Efeso. Acxni̠ chú antá cha̠lh xla̠ ca̠ta̠­tá­nok­lhli maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ mat na̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús. \v 2 Entonces Pablo chiné ca̠ka­lhás­quilh: \p —Acxni̠ ca̠naj­la­nítit Jesús, ¿pi̠ maka­mak­lhti̠­nántit xli̠t­li­hueke Espíri­tu Santo? \p —Hasta ni̠para tzinú cca­tzi̠­yá̠hu túcu tamá Espíri­tu Santo —takalh­tí̠­nalh xlacán. \p \v 3 Chiné xlá ca̠ka­lhas­quimpá: \p —Y chi̠nchú acxni̠ ca̠akmu­nu­cántit, ¿tícu ca̠huanín pi̠ chuná nat­la­hua­yá̠tit? \p —Aquinín huá cli̠­taakmu­núhu porque cca̠­naj­láhu hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama Juan Bau­tista —takalh­tí̠­nalh xlacán. \p \v 4 Entonces Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p —Xli̠­ca̠na Juan Bau­tista xca̠­liakmunuy chú­chut a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­lak­makán xali̠xcáj­nit xla­ta­ma̠tcán, pero na̠ xca̠­huaniy pi̠ xla­ca­squinca nata­li̠­pa̠­huán a̠má chixcú hua̠nti̠ xli̠­mínit xuani̠t aca­li̠stá̠n. Pus la̠nchú aquit tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ huá Jesús a̠má hua̠nti̠ quin­ca̠­qui̠­lak­ma̠x­tu­chín. \p \v 5 Acxni̠ taka­lha­kax­mat­ko̠lh hua̠ntu̠ ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n tataakmú­nulh nac xta­cu­huiní Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \v 6 Acxni̠ chú Pablo ca̠liacchí­palh xmacán Espíri­tu Santo ta̠c­tachi nac xok­spu̠ncán y a̠túnuj tachu­huí̠n tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán hasta hua̠ntu̠ xlacán ni̠ xta­la­ka­pasa, y chuná xta­li̠­chu­hui̠­na­má̠­nalh a̠má tachu­huí̠n hua̠ntu̠ Dios xca̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠ma. \v 7 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tataakmú­nulh xka­lha­cu̠­tiycán xta­huani̠t. \p \v 8 Aktutu papá ma̠ká­tzi̠lh la̠ta tzi̠maj tzi̠má xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos nac xpu̠­si­cu­lancán judíos xalac Efeso y tancs ca̠ma̠aka­tá̠k­sni̠lh la̠ta lácu lacas­quín Dios cata­li̠­pá̠­hualh y aksti̠tum cata­la­tá­ma̠lh. \v 9 Pero xta­hui­lá̠­nalh maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ ni̠ taca̠­naj­la­pú­tulh y nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos hua̠nti̠ xta­ta­mac­xtumi̠y y xta­li̠­pa̠­huán Jesús cala̠huá xta­li̠­kalh­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Jesús. Pablo niaj lay xca̠­ta̠­pa̠ti̠y y pu̠tum ca̠ta̠­táx­tulh a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xca̠­naj­la­nini̠t xta­chu­huí̠n Dios y antá cá̠le̠lh nac xpu̠s­cuela cha̠tum pro­fesor hua̠nti̠ xuanicán Tirano, y cha̠li cha̠lí antá xca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y. \v 10 Aktiy ca̠ta latá­ma̠lh Pablo nac eé ca̠chi­quí̠n, y cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­la̠­nanchá nac xli̠­ca̠­lanca a̠má lanca xapu̠­la­tama̠n Asia ni̠para cha̠tum tamák­xtekli hua̠nti̠ ni̠ káx­matli xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán chuná cumu la̠ judíos y hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 11 Dios xma̠x­qui̠y li̠t­li­hueke Pablo la̠qui̠ naca̠t­la­huay lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut y nataucxilha cris­tianos. \v 12 Y hasta ma̠squi caj pa̠yu osuchí la̠ta túcuya̠ lháka̠t hua̠ntu̠ xlá xca̠­xamay xca̠­le̠­nicán ta̠tat­laní̠n y acxni̠ xlacán xca̠­li̠­mac­spalhcán tuncán xta­tat­la̠nti̠y; y na̠chuná xes­pí­ritu akska­hui­niní̠n tuncán xca̠­mak­xteka cris­tianos hua̠nti̠ xca̠­li̠t­la­huacán clháka̠t Pablo. \p \v 13-14 Pero cumu xta­la­má̠­nalh antá nac a̠má pu̠la­tama̠n maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ mat tla̠n xca̠t­la­kaxtuy akska­hui­ninín, na̠ xuí cha̠tum xapuxcu cura xuanicán Esceva xlá xta­hui­lá̠­nalh kalha­tujún xla­ka­huasán, pus huá chú xla­ka­huasán Esceva a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ na̠ xta­huán pi̠ xta­ca­tzi̠nán, y xtaán nac lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n la̠qui̠ nata­ma̠t­la̠nti̠y cris­tianos hua̠nti̠ xca̠­maka­tla­jani̠t xes­pí­ritu akska­huiní. Cumu xlacán xca̠­li̠­ta̠­chu­hui̠­nan­ca­ni̠ttá pi̠ Pablo xli̠­qui­lhán xta­cu­huiní Jesús y hua̠k ta̠tat­laní̠n xta­tat­la̠nti̠y, entonces xlacán na̠ tali̠­tzak­sa­pú­tulh para xli̠­ca̠na tla̠n chuná naca̠t­la­kax­tucán akska­hui­niní̠n. Pus aktum quilh­ta­macú acxni̠ tama̠­nók­lhulh cha̠tum hua̠nti̠ xmaka­tla­jani̠t xes­pí­ritu akska­huiní chiné tahuá­nilh: \p —¡Nac xta­cu­huiní Jesús hua̠nti̠ liakchu­hui̠nán Pablo aquinín cca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n pi̠ camak­xtéktit tamá chixcú! \p \v 15 Pero a̠má akska­huiní chiné ca̠kálh­ti̠lh: \p —Aquit cla­ka­pasa Jesús y na̠ cca­tzi̠y tícu tamá Pablo, pero chi̠nchú hui­xinín, ¿túcu min­ka­satcán para tla̠n naqui­la̠­ma̠­pek­si̠­yá̠hu? \p \v 16 Acxni̠ chuná ca̠hua­ni­ko̠lh, a̠má chixcú hua̠nti̠ xmac­ta­nu̠ma xes­pí­ritu akska­huiní lhken ca̠li̠­kos­pá­salh a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n y lhtuluj ca̠ta̠­la̠­chí­palh, y cumu luu tli­hueke xuani̠t ni̠para tuhua ca̠maka­tlá­jalh, la̠n ca̠hui­li̠­ní­calh, ca̠mac­xti̠t­pu̠x­tu­kó̠­calh clha­ka̠tcán, a̠takalá tatza̠­la­táx­tulh nac a̠má chiqui xalh­tan­talán y la̠n xca̠­ma̠­ta­ka̠­hui̠­cani̠t. \v 17 Xli̠­pu̠tum cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Efeso hua̠nti̠ ni̠ judíos chu hua̠nti̠ judíos tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xca̠ak­spu­lani̠t a̠ma̠ko̠lh catzi̠­naní̠n laka­huasán y luu la̠n tapé̠­cualh, y por eso xli̠­ca̠­lanca nac a̠má pu̠la­tama̠n xli̠­chu­hui̠­nancán lácu xka­lhi̠y li̠t­li­hueke xta­cu­huiní Jesús. \p \v 18 Lhu̠hua hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t xta­chu­huí̠n Jesús pero la̠ta xapu̠lh cala̠huá xta­li̠­ca­tzi̠y y xta­lac­tla­hua­ya̠­huay xa̠maka­pi­tzí̠n cris­tianos, pu̠tum xtamín y nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos xta­li̠­ta̠yay hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n xtat­la­huani̠t. \v 19 Y na̠chuná lhu̠hua hua̠nti̠ xta­ca­tzi̠nán talí̠­milh xlib­rojcán hua̠ntu̠ xta­li̠s­cu­huanán y mac­xtum talh­cú­yulh nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos. Aca­li̠stá̠n tat­lá­hualh xcuentajcán la̠ta xli̠­pu̠tum a̠má libros hua̠ntu̠ ca̠lh­cu­yú­calh, xta­palh xuani̠t li̠huacay cin­cuenta mi̠lh la̠ta xaokxu­tunu tumi̠n xla plata. \v 20 Y nac xli̠­ca̠­lanca a̠má pu̠la­tama̠n lí̠huaca xta­la­ka­pun­tu­mi̠ma xta­chu­huí̠n Jesús y xta­ta­li̠­hua­qui̠­má̠­nalh hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán. \p \v 21 Kam­pá̠alh tzinú quilh­ta­macú y Pablo aktum cátzi̠lh xla­cata pi̠ naca̠­la­ka­pa­xia̠lhnam­paray a̠ma̠ko̠lh ca̠naj­laní̠n hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Mace­donia y Acaya y na̠ xla­ca­pa̠s­tacni̠t pi̠ nachá̠n nac Jeru­salén y hasta nac Roma. \v 22 Pero cumu xafuerza naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ko̠y cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Asia, entonces ca̠huá­nilh Timoteo y Erasto xla­cata pi̠ cata­pu̠­lalhá nac Mace­donia y aca­li̠stá̠n xlá antá naca̠­lak­chá̠n. \s1 Tzucuy taaklhú̠hui̠t nac Efeso \p \v 23 Amá quilh­ta­macú nac Efeso maka­pi­tzí̠n cris­tianos tzú­culh tali̠­si̠­tzi̠y y tali̠­taaklhu̠­hui̠y caj xpa̠­la­cata a̠má xasa̠sti latáma̠t hua̠ntu̠ xli̠­chu­hui̠­nama Pablo cani̠huá. \v 24 Huá ma̠actzú­qui̠lh cha̠tum chixcú xuanicán Demetrio, eé chixcú xca̠t­la­huay xla plata lactzu̠ xpu̠­si­culan Diana hua̠nti̠ xli̠­ma̠x­tucán cumu la̠ Dios nac a̠má ca̠chi­qui̠ní̠n porque lhu̠hua cris­tianos xta­ca̠c­ni̠­naniy; y Demetrio cha̠­lhu̠hua xta­sa̠­cuá̠n hua̠nti̠ xca̠­ma̠s­cujuy y lhu̠hua tumi̠n xtat­lajay hua̠ntu̠ xtat­la­huay. \v 25 Pus huá xpa̠­la­cata ca̠li̠­ma̠­mac­xtú­mi̠lh xta­sa̠­cuá̠n chu xli̠­hua̠k maka­pi­tzí̠n lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ na̠ huá xta­li̠s­cuja hua̠ntu̠ xlá xtla­huay, y chiné ca̠huá­nilh: \p —¡Com­pa­ñeros, lac­chix­cu­huí̠n xalac Efeso! Hui­xinín catzi̠­yá̠tit pi̠ eé ta­scújut luu quin­ca̠­li̠­ma­cuanimá̠n porque antá mima hua̠ntu̠ li̠hua̠­ya­ma̠­náhu cha̠li cha̠lí. \v 26 Pero chú ma̠n hui­xinín ucxilh­pá̠tit y kax­pat­pá̠tit la̠ta lácu a̠má chixcú Pablo ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos y ca̠li̠­ma̠aka­ta̠k­sni̠ni̠t xla­cata pi̠ ni̠tu̠ li̠ma­cuán a̠ma̠ko̠lh tzincun hua̠ntu̠ tama­ca­ni̠t­la­huani̠t lac­chix­cu­huí̠n y tali̠­macá̠n xdioscán, porque mat ni̠ xli̠­ca̠na Dios; lhu̠hua cris­tianos ca̠ma̠aka­ta̠k­sni̠­ni̠ttá uú nac Efeso, pero ni̠ caj xma̠n antá uú sino que na̠chuná xli̠­ca̠­lanca nac quim­pu̠­la­ta­ma̠ncán Asia. \v 27 Xli̠­ca̠na pi̠ luu tuhua y li̠pe̠cua naquin­ca̠­qui̠­tax­tu­niyá̠n porque niaj tu̠ cati­li̠­má­cualh quin­tas­cu­jutcán y niaj ti̠ quin­ti­ca̠­mak­ta­ma̠­huanán, y na̠chuna li̠túm a̠má lanca pu̠si­culan antaní tanu̠ma quim­pa̠x­ca­tzican Diana lhu̠hua hua̠nti̠ nata­lak­makán y niaj ti̠ cati­la­ka­chix­cú­hui̠lh xli̠­hua̠k hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac xapu̠­la­tama̠n Asia, y na̠chuná a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tahui­lá̠­nalh nac xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú niaj cati­ta­la­ka­chix­cú­hui̠lh. \p \v 28 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n takáx­matli hua̠ntu̠ ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh Demetrio xlacán luu tasí̠­tzi̠lh y chiné tzú­culh tama̠­ta­si̠nán: \p —¡Cane̠c­xni­cahuá cala­tá­ma̠lh quim­pa̠x­ca­tzican Diana hua̠nti̠ ma̠pek­si̠nán uú nac Efeso! \p \v 29 Caj li̠puntzú lhu̠hua cris­tianos xala a̠má ca̠chi­quí̠n tata­mac­xtú­mi̠lh y li̠pe̠cua la̠ta tzú­culh taaklhu̠­hua̠tnán, huakaj tachí­palh cha̠tiy lac­chix­cu­huí̠n xalac Mace­donia hua̠nti̠ xta­ta̠­la­pu̠lay Pablo xlacán xca̠­hua­nicán Gayo y Aris­tarco, y tasa­ká­le̠lh hasta anta­nícu pu̠tum xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t la̠qui̠ naca̠­ma̠­ka­lha­pa­li̠cán. \v 30 Pablo xta­nu̠­putún antaní pu̠tum xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t cris­tianos la̠qui̠ naca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán pero hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús ni̠ tala­cas­quí­nilh naca̠­lak­tanúy. \v 31 Xa̠huachí maka­pi­tzí̠n ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos hua̠nti̠ xamigos xta­huani̠t Pablo tama­ca­mí­nilh tachu­huí̠n xla­cata pi̠ ni̠ camak­tá­nu̠lh nac eé ta̠k­lhú̠­hui̠t. \v 32 Anta­nícu xca̠­li̠­cha̠n­cani̠t Gayo y Aris­tarco xli̠­hua̠k a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n li̠pe̠cua la̠ta xta­ca̠­ta­sa­má̠­nalh y tunuj túnu xta­huán cha̠tum cha̠túm, y maka­pi­tzí̠n na̠chuná xta­mak­qui­lhuamá̠­nalh ma̠squi ni̠ xta­ca­tzi̠y túcu xpa̠­la­cata luu xli̠­tzu­cuni̠t taaklhú̠­hui̠t. \v 33 Maka­pi­tzí̠n judíos hua̠nti̠ na̠ antá xta­mak­ta­nu̠­má̠­nalh antaní pu̠tum xta­tas­tokni̠t cris­tianos taúcxilhli cha̠tum tali̠­pa̠hu judío xuanicán Ale­jandro, xlacán tahuá­nilh pi̠ caca̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­ma̠actzu­qui̠ni̠t taaklhú̠­hui̠t, xlá tla̠n ca̠t­la­huá­nilh. Xlá chexli xmacán nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos xla­cata pi̠ cacs cata­qui­lhua tzinú. \v 34 Pero acxni̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­si̠­tzi̠ni̠t tacá­tzi̠lh pi̠ na̠ judío a̠má chixcú hua̠nti̠ xca̠­ma̠­cac­sa­putún li̠huaca palha tzú­culh tama̠­ca̠­tasi̠y, ma̠x cumu aktiy hora chuná akmuluj xta­hui­lá̠­nalh y chiné xta­quilh­uamá̠­nalh: \p —¡Cane̠c­xni­cahuá cala­tá­ma̠lh quim­pa̠x­ca­tzican Diana y ni̠para cha̠tum tícu cati­lak­má­kalh! \p \v 35 Acxni̠ chilh cha̠tum csec­re­tario ma̠pek­si̠ná antá xalá, a̠ma̠ko̠lh cris­tianos ca̠hua­ní­calh xla­cata pi̠ cacs cata­qui­lhua; y acxni̠ chú takálh­xtekli tzinú xlá chiné ca̠huá­nilh: \p —Com­pa­ñeros lac­chix­cu­huí̠n xalac Efeso, hui­xinín sta­lanca catzi̠­yá̠tit pi̠ acxni̠ mini̠­tanchá nac akapú̠n Diana uú quin­ca̠­lak­chín, huá xpa̠­la­cata antá uú lí̠ya xpu̠­si­culan la̠qui̠ nala­ka­chix­cu­hui̠­yá̠hu y namak­ta­ka­lhá̠hu. \v 36 Y ni̠para cha̠tum tícu catíhua para ni̠ ca̠na. ¿Túcu chi̠nchú xpa̠­la­cata hui­xinín li̠taaklhu̠­hui̠­yá̠tit? Mejor caj cacs cala­ca­huántit y ni̠tu̠ cala­ca­ta̠­quí̠tit. \v 37 Porque u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ hui­xinín uú ca̠li̠­ta­ni̠­tátit ni̠tu̠ tali̠­kalh­ka­ma̠­na­má̠­nalh xpu̠­si­culan qui­dioscán Diana y na̠ ni̠para huá Diana cala̠huá tali̠­chu­hui̠nán. \v 38 Pus para huá Demetrio chu xa̠maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ na̠ hua­tiyá ta­scújut tali̠s­cuj­má̠­nalh para túcu ca̠li̠­ma­ka­si̠­tzi̠­cani̠t o para túcu ni̠tlá̠n ca̠t­la­hua­ni­cani̠t, pus hua̠ntu̠ laca­ti̠tum cata­ma̠­la­cá­pu̠lh nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n porque huá xlacán tala­ka­hui­lá̠­nalh la̠qui̠ natat­la­huay jus­ticia y nata­ma̠­xo­ko̠ni̠y hua̠nti̠ chuná mini̠niy. \v 39 Y para hui̠ntú hui­xinín lacas­qui­ná̠tit xca̠t­la­hua­nicán, pus hua̠ntu̠ laca­ti̠tum catas­tóktit nac pu̠ma̠­peksí̠n la̠qui̠ antá naca̠­la­ca̠x­tla­hua­ni­ca­ná̠tit min­taaklhu̠­hui̠tcán. \v 40 Huá xpa̠­la­cata chuná aquit cca̠­li̠­hua­nimá̠n, porque para huá lac­ta­li̠­pa̠hu ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos nata­ca­tzi̠y pi̠ hui­xinín pu̠tum tas­tok­ni̠­tátit y hui­lhaj lapá̠tit natzu­cu­caná̠n quin­ca̠­li̠­ya̠­hua­caná̠n pi̠ ma̠la­ca­tzu­qui̠­ma̠­náhu guerra, acxni̠ chú naquin­ca̠­ka­lhas­quin­caná̠n túcu xpa̠­la­cata xli̠­tas­tok­ni̠­táhu y túcu xliaklhu̠­hua̠t­na­ma̠­náhu, ¿lácu chú nahua­ná̠hu nakalh­ti̠­na­ná̠hu? \p \v 41 Acxni̠ chuná ca̠ta̠­kalh­chu­hui̠­nan­ko̠lh a̠má sec­re­tario, xli̠­pu̠tum cris­tianos taaka­tá̠ks­nilh hua̠ntu̠ xca̠­hua­nima y aca­li̠stá̠n pu̠tum taalhá nac xchiccán. \c 20 \s1 Pablo an nac Macedonia y nac Grecia \p \v 1 Acxni̠ chú a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­si̠­tzi̠ni̠t tata­cac­sko̠lh, Pablo ca̠má̠s­tokli xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Quim­pu̠­chi­nacán Jesús la̠qui̠ naca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y, acxni̠ chú ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­ko̠lh la̠li̠­huán tzú­culh taca̠xa y ca̠ma­ca­tí­yalh, ca̠huá­nilh pi̠ aya xama, y alh nac Mace­donia. \v 2 Xli̠­hua̠k lactzu̠ ca̠chi­qui̠ní̠n anta­nícu xlá ti̠táx­tulh ca̠ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huani̠t Jesús y chuná anchá hasta nac Grecia. \v 3 Aktutu papá antá latá­ma̠lh y acxni̠ chú aya xta­ca̠xni̠t, xámaj taju̠y nac barco la̠qui̠ naán nac Siria, cátzi̠lh pi̠ xana­puxcun judíos xta­li̠­lac­chu­hui̠­nani̠t la̠qui̠ nata­chipay nac barco y nata­makni̠y. Entonces xlá ni̠ juerza tla­huá­nilh antá napu̠án nac barco mejor chí­palh xatiji Mace­donia y antá nati̠­tax­tu­paray la̠qui̠ tla̠n nachá̠n. \v 4 Ta­sta̠­lá­nilh Pablo maka­pi­tzí̠n nata̠lán, cha̠tum xuanicán Sópater xka­huasa Pirro xalac Berea, Aris­tarco chu Se­gundo xalac Tesa­ló­nica, Gayo xalac Derbe, Timoteo, Tíquico y Trófimo xalac Asia. \v 5 Uma̠­kó̠lh lac­chix­cu­huí̠n tapú̠­lalh la̠qui̠ antá naquin­ca̠­ka­lhi̠­ya̠­chá̠n nac Troas. \v 6 Acxni̠ xti̠­tax­tu­ni̠ttá xpa̠x­cuajcán judíos la̠ta tahuay cax­ti­lá̠n­chahu hua̠ntu̠ ni̠tu̠ kalhi̠y leva­dura, antá nac Filipos cta­jú̠hu nac aktum barco y cáhu pekán nac Troas, xliakqui­tzis quilh­ta­macú cca̠­lak­chá̠hu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­pu̠­lani̠t, luu kasijua aktum xama̠na cla­ta­má̠hu nac Troas. \s1 Pablo ma̠lacastacuani̠y cha̠tum kahuasa huanicán Eutico \p \v 7 Acxni̠ cha̠lh domingo lhu̠hua cris­tianos tata­mac­xtú­mi̠lh, mac­xtum cua̠yáhu la̠qui̠ nac­la­ka­chix­cu­hui̠­yá̠hu Dios, y cumu aya li̠cha̠lí xamajá an huá xpa̠­la­cata Pablo luu maka̠s xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma cris­tianos, hasta cha̠lh íta̠t tzi̠sa nia̠ xma̠akas­putuy la̠ta xca̠­ma̠­lac­ti̠­tu­mi̠­nima xta­chu­huí̠n Dios. \v 8 Nac a̠má cuarto anta­nícu xac­ta­mac­xtu­mi̠­ni̠­táhu ta̠lh­ma̠ná chiqui xuani̠t y hasta xli̠­quilh­mac­tutu xacuila̠­nan­chá̠hu, aklhu̠hua li̠maksko xca̠­ma̠­pa­si̠­cani̠t hua̠ntu̠ xac­li̠­mak­sko­ma̠­náhu. \v 9 Aya xla­ca­tza̠­lani̠t íta̠t tzi̠sní y Pablo chu­nacú xchu­hui̠­nama, y cha̠tum kahuasa antá culucs xuí nac ven­tana xkax­mat­nima xta­chu­huí̠n Pablo, pero acxni̠ niaj lay laca­ta̠­yá­nilh talh­tata maktum la̠ta lhcat lacáhua, lhken minchá y poks tamó­kosli hasta nac tiji, xaní̠n qui̠­sa­quí̠­calh. \v 10 Pablo la̠li̠­huán tá̠c­talh nac a̠má ta̠lh­ma̠ná chiqui, acxni̠ chilh antaní xmá a̠má kahuasa, snat tlá­hualh y chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos: \p —¡Ni̠ cape̠­cuántit! Eé kahuasa stac­na­majcú, ni̠tu̠ ni̠ma. \p \v 11-12 Xli̠­ca̠na xlá, acxni̠ aya akás­putli a̠má kahuasa lé̠n­calh nac xchic cumu lá̠m­para ni̠tu̠ xla­nini̠t y ni̠ní xca­tza̠ni̠y. Xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ taúcxilhli la̠n tali̠­pa̠­xú­hualh y tala­ka­chix­cú­hui̠lh Dios caj xpa̠­la­cata. Entonces Pablo ca̠ta̠ampá nac a̠má cuarto antaní xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t, lak­ché­kelh cax­ti­lá̠n­chahu, lac­xtum cua̠yáhu y xlá tzu­cupá ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos hasta xka­ka­ko̠lh. Acxni̠ chú xka­ka­ko̠lh a̠má quilh­ta­macú Pablo táca̠xli y alh nac Aso. \s1 Pablo cha̠n nac Mileto \p \v 13 Aquinín cpu̠­láhu cta­jú̠hu cbarco y cáhu hasta nac Aso la̠qui̠ antá nac­ti̠­ti­ya­yá̠hu Pablo, porque ni̠ taju̠­pú­tulh nac barco huata caj tla̠­huáalh. \v 14 Acxni̠ chú antá cta̠­ta­nok­lhchá̠hu, lac­xtum cta­ju̠­pa­ráhu nac barco y cáhu pekán nac Miti­lene. \v 15 Antá chú cta­ca̠x­pa­ráhu y li̠cha̠lí cti̠­tax­túhu xma̠­la­ka­tancs aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Quio, xli̠­tu̠­xama cchá̠hu nac Samos, y li̠ta̠­ti̠má cchá̠hu nac Mileto. \v 16 Ma̠squi luu lacatzú xuí xaca̠­chi­quí̠n Efeso Pablo ni̠ lacás­quilh nac­cha̠­ná̠hu hasta antá porque ni̠ xla­cas­quín nama̠­maka­pa­li̠cán o maka̠s nala­tama̠y nac xapu̠­la­tama̠n Asia, huata mejor ti̠tum xcha̠m­putún nac Jeru­salén la̠qui̠ xquilhta nachá̠n acxni̠ taxtuy xapa̠xcua hua­nicán Pen­te­costés. \s1 Pablo ca̠ma̠kalhchuhui̠ni̠y lakko̠lutzi̠nni xalac Efeso \p \v 17 Huata hua̠ntu̠ tlá­hualh Pablo acxni̠ xacuila̠­náhu nac Mileto, xlá ca̠ma­cá̠­nilh tachu­huí̠n a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠lún hua̠nti̠ xta­pux­cuniy nata̠lán nac Efeso xla­cata pi̠ cata­lák­milh nac Mileto porque xca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nam­putún. \v 18 Acxni̠ xlacán tachilh, chiné ca̠huá­nilh: \p —Hui­xinín sta­lanca catzi̠­yá̠tit la̠ta lácu xac­ca̠­ta̠­lamá̠n acxni̠ pu̠lh cti­qui̠­lachi uú cxa­pu̠­la­tama̠n Asia. \v 19 Anka­lhi̠ná aksti̠tum cli̠­pa̠­huani̠t Dios la̠qui̠ hui­xinín naucxi­lhá̠tit, mak­lhu̠hua aquit cca̠­lak­tasán y cca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠n acxni̠ xlac­la­ta̠­ya­yá̠tit, y lhu̠hua tali̠­pu­huá̠n qui­lák­chilh xa̠hua tapa̠tí̠n caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xquin­tat­la­hua­ni­putún judíos. \v 20 Pero ma̠squi chuná aquit ni̠para caj huá tamá cli̠­ta­mak­xték­nilh, pus anka­lhí̠n cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠n xli̠­ma̠­peksí̠n Dios hua̠ntu̠ luu naca̠­li̠­ma­cuaniyá̠n ma̠squi anta­nícu lhu̠hua xtza­macán xa̠hua nac min­chiccán. \v 21 Xli̠­hua̠k judíos chu hua̠nti̠ ni̠ judíos li̠mac­xtum cca̠­huanín pi̠ xafuerza nalak­pa­li̠­yá̠tit xali̠xcáj­nit min­ta­la­ca­pa̠s­tac­nicán nac xla­catí̠n Dios y nali̠­pa̠­hua­ná̠tit Quim­pu̠­chi­nacán Jesu­cristo. \v 22 Pus chú aquit cama nac Jeru­salén porque huá Espíri­tu Santo chuná qui­ma̠­ca­tzi̠­ni̠ma, pero ni̠para tzinú cca­tzi̠y túcu antá naquiak­spu­la­ya̠chá. \v 23 Y caj xma̠n pu̠lactum aquit cca­tzi̠y, porque huá Espíri­tu Santo qui­ma̠­ca­tzi̠ni̠y aka­tunu ca̠chi­qui̠ní̠n anta­nícu cani̠t, huan pi̠ anka­lhi̠ná quin­kalh­ka­lhi̠y pu̠la̠­chi̠n xa̠hua lhu̠hua tapa̠tí̠n. \v 24 Pero ni̠tu̠ qui­ma­ke̠k­lhay, y ni̠para huá qui­la­táma̠t clak­ca­tzán ma̠squi xac­ni̠lh, huata caj xma̠nhuá aquit cli̠­taaka­tzanke̠y xla­cata pi̠ xac­ma̠­kan­táx­ti̠lh quin­ta­scújut hua̠ntu̠ Quim­pu̠­chi­nacán qui­ma̠­cuentaj­li̠ni̠t la̠qui̠ nac­ca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos la̠ta lácua Dios ca̠la­ka­lhamán xli̠­hua̠k xca­maná̠n. \p \v 25 ’Pus la̠nchú aquit tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ xli̠­hua̠k hui­xinín hua̠nti̠ cca̠­liakchu­hui̠­na­ni­ni̠tán xta­chu­huí̠n Dios, chú niajpara maktum caquin­ti­la̠ucxi­lhui. \v 26 Pus huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n para tícu caj nalak­tzan­ka̠­ta̠yay aquit ni̠ quin­cuenta, \v 27 porque aquit ni̠tu̠ cca̠­ma̠aktze­kuili̠­ni­ni̠tán huata tancs cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠n la̠ta lácu lacas­quín Dios nalak­ma̠x­tu­yá̠tit mili̠s­tac­nicán. \v 28 Chú aquit cca̠­hua­niyá̠n pi̠ me̠c­stucán cuentaj caca̠t­la­hua­cántit, y na̠chuná luu cuentaj caca̠t­la­huátit a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huam­putún Dios y hua̠nti̠ xlá ca̠lac­sacni̠t la̠qui̠ naca̠­lak­ma̠xtuy. Porque huá Espíri­tu Santo ca̠li̠­ma̠x­tu­ni̠tán cumu la̠ xana­puxcún hua̠nti̠ nata­mak­ta­kalha a̠má hua̠nti̠ Quim­pu̠­chi­nacán Jesús li̠ma­ca­má̠s­ta̠lh xla­táma̠t y staj­má­kalh xkalhni la̠qui̠ naca̠­lak­ma̠xtuy, y ni̠ cati­ca̠­ta̠­pa̠tí̠n para caj mila­ca­tacán nata­lak­tzan­ka̠­ta̠yay. \v 29 Aquit sta­lanca cca­tzi̠y pi̠ acxni̠ aya cani̠ttá nahuán ni̠ tzanka̠y lac­li̠xcáj­nit lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ natamín ca̠ak­ska­huiyá̠n la̠qui̠ nalac­la­ta̠­ya­yá̠tit nac min­ta­ca̠­naj­latcán, xlacán xta̠­chuná cumu la̠ la̠páni̠t acxni̠ ca̠lak­chín bor­regos, ma̠squi mac­xtum xta­la­má̠­nalh ca̠lak­tlakay y ca̠ma̠­lak­tzanke̠y. \v 30 Luu ská­lalh cata­hui­látit porque hasta hua̠nti̠ lac­xtum ca̠ta̠­ca̠­naj­la­yá̠tit la̠nchú maka­pi­tzí̠n nata­ta­la­kas­pit­ta̠yay y nata­lak­makán xta­la­ca­pa̠s­tacni Dios y nata­tzucuy tama̠­siyuy taaksaní̠n y lhu̠hua nata­li̠­pa̠­huán. \v 31 Hui­xinín luu li̠huana̠ cala­ca­pa̠s­táctit la̠ta aquit cca̠­mak­ta­kalhni, cca̠­mak­ta̠yán, cca̠­lak­li̠­pu­huán, hasta xac­tasay acxni̠ xac­ca̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠yá̠n xcha̠­liyá̠n xcha̠­liyá̠n hasta cma̠­ká­tzi̠lh aktutu ca̠ta, pero ne̠cxni cca̠­li̠t­la­kuán. \p \v 32 ’Nata̠lán, aquit anka­lhí̠n nac­kalh­ta­hua­kaniy Dios caj mim­pa̠­la­ca­tacán la̠qui̠ ne̠c­xnicú naca̠­tzan­ka̠­niyá̠n xta­la­ka­lha­maní̠n chu xta­pá̠x­qui̠t, y cacha̠lh xta­la­ca­pa̠s­tacni hasta nac mina­cujcán la̠qui̠ ni̠ natat­la­ji̠­yá̠tit nac min­ta­ca̠­naj­latcán, la̠qui̠ na̠ naca̠­mak­lhti̠­na­ná̠tit xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ xlá ca̠ma̠­lac­nu̠­nini̠t naca̠­ma̠x­qui̠y xca­maná̠n hua̠nti̠ nata­li̠­pa̠­huán. \v 33 Aquit ne̠cxni clac­pu­huani̠t para na̠ la̠n xac­ká­lhi̠lh hua̠ntu̠ hui­xinín kalhi̠­yá̠tit para xala­cuán milha­ka̠tcán osuchí huá min­tu­mi̠ncán. \v 34 Hui­xinín sta­lanca catzi̠­yá̠tit pi̠ aquit anka­lhi̠ná qui­macán xac­li̠s­cujma la̠qui̠ nac­tlajay hua̠ntu̠ nac­li̠­hua̠­ya­ná̠hu aquit chu u̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ anka­lhi̠ná quin­ta­ta̠­lat­la̠­huán. \v 35 Aquit tancs cca̠­ma̠­si­yunín xla­cata pi̠ xafuerza nas­cu­já̠tit la̠qui̠ tla̠n naca̠­mak­ta̠­ya­yá̠tit a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠lay tas­cuja o hua̠nti̠ luu tamac­la­cas­qui­má̠­nalh tamakta̠y; porque luu caj cala­ca­pa̠s­táctit xta­chu­huí̠n Quim­pu̠­chi­nacán Jesús acxni̠ chiné huá: “Tlak li̠pa̠­xúhu namaklh­ca­tzi̠ya acxni̠ namak­ta̠­yaya min­ta̠­cris­tiano ni̠xa­chuná acxni̠ huix nama̠x­qui̠­cana hua̠ntu̠ mac­la­cas­químpa̠t.” \p \v 36 Acxni̠ chuná ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠­ko̠lh eé tachu­huí̠n Pablo chu a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠­lu­tzi̠nni tata­tzo­kós­talh y lac­xtum takalh­ta­hua­ká­nilh Dios. \v 37 Hua̠k xta­ta­sa­má̠­nalh acxni̠ cha̠­tunu cha̠­tunu lak­ta­la­ca­tzú­hui̠lh Pablo, tás­natli y tátzu̠cli a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠­lu­tzi̠nni y tahuá­nilh tacha̠lí. \v 38 Xlacán la̠n tali̠­púhua hasta tatá­salh porque ca̠huá­nilh pi̠ niajpara maktum cati­tás­pitli xla­cata naca̠­lakmín. Huata caj cacs tala­cáhua niaj ti̠ chu­huí̠­nalh y táalh tala­kax­teka nac barco. \c 21 \s1 Pablo cha̠n nac Jerusalén \p \v 1 Acxni̠ chú cta­ju̠­kó̠hu nac barco cca̠ak­xtek­ya̠­huáhu a̠ma̠ko̠lh nata̠lán xalac Efeso, ti̠tum cáhu nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Cos, y li̠cha̠lí cchá̠hu nac Rodas, li̠tu̠­xama chú cchá̠hu nac Pátara. \v 2 Acxni̠ antá cchá̠hu, cuc­xi­lhui aktum barco hua̠ntu̠ xama pekán nac Feni­cia, antá cta­jú̠hu la̠qui̠ huá nac­pu̠aná̠hu. \v 3 Acxni̠ chú aya xtla̠­huama barco hua̠ntu̠ xac­pu̠ama̠­náhu a̠li̠mákat cuc­xi­lhui cxa­pu̠­la­tama̠n Chipre, pero ni̠ cta­cho­kóhu huata ti̠tum cáhu nac chú­chut hasta nac Siria. Pero a̠má barco hua̠ntu̠ xac­pu̠ama̠­náhu xli̠­mak­xteknit xuani̠t tacuca nac Tiro, pus hasta antá quin­ca̠­le̠ncán. \v 4 Acxni̠ cchá̠hu, cta̠c­táhu nac barco y cca̠­la­ka­pa­xia̠lhnáhu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xala a̠má ca̠chi­quí̠n hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús, y kasijua aktum xama̠na antá xac­la­ma̠­náhu. Aca­li̠stá̠n maka­pi­tzí̠n ca̠naj­laní̠n tahuá­nilh Pablo xla­cata pi̠ ni̠ juerza cat­la­huá­nilh naán nac Jeru­salén porque chuná xca̠­ma̠­ca­tzi̠­ni̠ni̠t Espíri­tu Santo. \v 5 Pero acxni̠ taká­tzi̠lh aktum xama̠na la̠ta antá xac­la­ma̠­náhu juerza cta­ca̠xui y pu̠tum cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús chuná lac­chix­cu­huí̠n, lac­chaján, xa̠hua lactzu̠ camán pu̠tum támilh quin­ca̠­la­kax­teká̠n hasta nac xquilhtú̠n pupunú; antá chú mac­xtum cta­tzo­kos­táhu y ckalh­ta­hua­ka­níhu Dios. \v 6 Aca­li̠stá̠n chú mac­xtum cla̠­ma­ca­ti­yáhu y cca̠­hua­níhu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos tacha̠lí, aquinín cta­jú̠hu nac barco y xlacán taalhá nac xchiccán. \p \v 7 Acxni̠ chú cta­ca̠xui nac Tiro ti̠tum cchá̠hu nac Tole­maida, antá chú cta̠c­táhu nac barco y antá na̠ cca̠­la­ka­pa­xia̠lhnáhu a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús y kasijua aktum quilh­ta­macú antá cta­mak­xtekui. \v 8 Li̠cha̠lí Pablo y aquinín hua̠nti̠ lac­xtum xac­ta̠­la­pu̠­la­yá̠hu cta­ca̠xui nac Tole­maida y ctla̠­huaáhu hasta nac aktum­li̠tum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Cesarea. Antá chú cla­ka­pa­xia̠lhnáhu Felipe hua̠nti̠ na̠ xliakchu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Cristo. Huá eé Felipe hua̠nti̠ xca̠­ta̠­ta­peksi̠y a̠ma̠ko̠lh kalha­tujún lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ talác­sacli após­toles la̠qui̠ nata­mak­ta̠­ya­ni̠nán nac xli̠­tas­cu­jutcán xalac Jeru­salén; antá chú cta­mak­xtekui nac xchic. \v 9 Felipe xka­lhi̠y kalha­ta̠ti xlac­tzu­maján hua̠nti̠ nia̠ xta­ta­maka­xtoka, y Dios xca̠­ma̠x­qui̠ni̠t xta­la­ca­pa̠s­tacni la̠qui̠ nata­liakchu­hui̠nán. \v 10 Juerza aklhu̠hua quilh­ta­macú antá xac­la­ma̠­náhu y maktum quilh­ta­macú minchá nac Judea cha̠tum pro­feta xuanicán Agabo. \v 11 Milh quin­ca̠­la­ka­pa­xia̠lhnaná̠n y acxni̠ quin­ca̠­lak­chín huakaj mák­lhti̠lh csin­turón Pablo, sacstu li̠huana̠ li̠lac­chí̠­calh y li̠ma­ca­chí̠­calh, y chiné huá: \p —Espíri­tu Santo qui­ma̠­ca­tzí̠­ni̠lh xla­cata nac­ca̠­hua­niyá̠n pi̠ nac Jeru­salén a̠ma̠ko̠lh judíos chiné nata­chi̠y xpu̠­chiná eé cin­turón, y aca­li̠stá̠n nata­ma­ca­ma̠sta̠y nac xla­ca­ti̠ncán ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos. \p \v 12 Acxni̠ a̠má pro­feta chu­hui̠­nan­ko̠lh, xli̠­hua̠k cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Dios nac Cesarea y na̠chuná aquinín hua̠nti̠ xac­ta̠­la­pu̠­la­yá̠hu ni̠tlá̠n cmaklh­ca­tzí̠hu caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xlá naak­spulay, luu lanca li̠tlá̠n csqui­níhu Pablo xla­cata pi̠ ni̠ caalh nac Jeru­salén; caj la̠ta cli̠­pu­huáhu hasta cta­sáhu. \v 13 Pero Pablo chiné quin­ca̠­kalhtí̠n: \p —¿Túcu xpa̠­la­cata qui­la̠­li̠­lak­ta­sa­yá̠hu y li̠huaca qui­la̠­li̠­ma­ka­li̠­pu­hua­ná̠hu? Aquit ni̠ cpe̠­cuán, aktum cca­tzi̠y ma̠squi caquin­ta­mac­nú̠­calh nac pu̠la̠­chi̠n osuchí ma̠squi caqui­mak­ní̠­calh nac Jeru­salén caj xpa̠­la­cata Quim­pu̠­chi­nacán Jesús. \p \v 14 Pero cumu ni̠láy cma̠aka­ta­ní̠hu xla­cata pi̠ ni̠ caalh nac Jeru­salén pus chu­natá cmak­xtekui y cuaníhu: \p —Calalh xta­pa̠­xu­huá̠n Quim­pu̠­chi­nacán Dios. \p \v 15 Caj li̠puntzú ctzu­cúhu taca̠­xá̠hu y cáhu pekán nac Jeru­salén. \v 16 Na̠ quin­ca̠s­ta̠­lanín maka­pi­tzí̠n ca̠naj­laní̠n xalac Cesarea, y na̠ antá xmima cha̠tum chixcú xalac Chipre xuanicán Mnasón, xlá na̠ maka̠sá xli̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesús y antá xaca­ma̠­náhu lak­tun­cu­hui­yá̠hu nac xchic. \s1 Pablo lakapaxia̠lhnán San­tiago \p \v 17 Acxni̠ chú cchá̠hu nac Jeru­salén a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús luu li̠pa̠­xúhu támilh quin­ca̠­ma­ca­ti­yayá̠n y quin­ca̠­xa­katlí̠n. \v 18 Li̠cha̠lí Pablo alh quin­ca̠­ta̠­la­ka­pa­xia̠lhnaná̠n San­tiago y antá pu̠tum xta­hui­la̠­nanchá lak­ko̠­lu­tzi̠nni. \v 19 Acxni̠ chú cca̠­ma­ca­ti­ya­kó̠hu Pablo tzú­culh ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán la̠ta lácu Dios xmak­ta̠­yani̠t y xma̠t­la­hui̠ni̠t lac­lanca li̠cá̠cni̠t ta­scújut nac xlak­sti̠­pa̠ncán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos. \v 20 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠­lu­tzi̠nni takax­mat­ni­ko̠lh xta­chu­huí̠n Pablo xlacán hua̠k tapa̠x­cat­ca­tzí̠­nilh Dios hua̠ntu̠ xtla­huani̠t. Pero aca­li̠stá̠n chiné tahuá­nilh: \p —Huix catzi̠ya pi̠ lhu̠hua judíos xala uú na̠ tali̠­pa̠­huani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesús pero xlacán la̠tiyá tala­kati̠y tama̠­kan­taxti̠y hua̠ntu̠ tali̠s­ma­ni̠ni̠t y xafuerza xlacán tama̠­kan­taxti̠y xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ huan nac xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés. \v 21 Chú aya ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nan­cani̠t pi̠ huix ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ya xli̠­hua̠k judíos hua̠nti̠ makattá tahui­la̠­nanchá, mat huix ca̠hua­niya xla­cata pi̠ niaj cuentaj catat­lá­hualh xla­cata nata­ma̠­kan­taxti̠y xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés, xa̠huachí mat niaj cata­cir­cun­ci­dar­tlá­hualh xalak­skatá̠n xla­ka­huasán, y niaj catat­lá­hualh xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ aquinín cka­lhi̠­yá̠hu quin­tas­ma­ni̠ncán. \v 22 Pus ¿túcu chú nat­la­hua­yá̠hu? Acxni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos nata­ca­tzi̠y pi̠ huix chi­ta­ni̠ta uú nac Jeru­salén catu̠huá nata­huán y lhu̠hua hua̠ntu̠ nata­li̠­ya̠­huayá̠n. \v 23 Pero ni̠tu̠ capú­huanti, tla̠n nala­ca̠x­tla­hua­yá̠hu, porque uú tahui­lá̠­nalh kalha­ta̠ti lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ aya tali̠­ta̠­yani̠t pi̠ nata­la­ka­chix­cu­hui̠nán nac lanca pu̠si­culan xalac Jeru­salén. \v 24 Huata mejor huá lac­xtum caca̠­ta̠pi y caca̠­ta̠­la­ka­chix­cu­huí̠­nanti, xa̠huachí huix caca̠­pa̠­la­ka­xo­kó̠­nunti xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ naca̠­ma̠­ta̠­ji̠cán la̠ta naca̠ak­stan­ta­ra­sitcán, y xli̠­hua̠k cama̠­kan­tax­tí̠tit hua̠ntu̠ li̠ma̠­pek­si̠­nani̠t Moisés nat­la­hua­yá̠hu la̠qui̠ tla̠n nata­nu̠­ya̠pi nac pu̠si­culan, y nataucxilha judíos pi̠ ni̠ xli̠­ca̠na huantú ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nan­cani̠t. Chuná tla̠n nata­ta­lu­loka pi̠ huix na̠ ma̠kan­tax­ti̠ya hua̠ntu̠ aquinín quin­tas­ma­ni̠ncán y ni̠ lak­makana xta­péksi̠t Moisés. \v 25 Pero a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ni̠ judíos pero aya tali̠­pa̠­huani̠t Jesús, niaj caca̠­hua­níhu para juerza cata­ma̠­kan­táx­ti̠lh xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés, caj xma̠nhuá cata­ma̠­kan­táx­ti̠lh hua̠ntu̠ aya cca̠­tzok­ni­ni̠­táhu nac mactum carta y cca̠­ma­ca̠­ni­ni̠­táhu y antá cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ní̠hu pi̠ ni̠ catá­hualh tahuá hua̠ntu̠ li̠la­ka­chix­cu­hui̠­cani̠t tzincun, ni̠para huá catá­hualh xali̠hua lactzu taka­lhí̠n hua̠ntu̠ ca̠ak­xton­kcani̠t y ni̠ tas­taj­makani̠t xkalhni, na̠ ni̠para huá catá­hualh hua̠ntu̠ tajic­suani̠t, chu kalhni ni̠ nata­huay, na̠chuna li̠túm ni̠ti̠ caxa­kát­li̠lh a̠tunuj pusca̠t para huí o ni̠ kalhi̠y xpusca̠t. \s1 Atzinú aya xmakni̠cán Pablo nac pu̠siculan \p \v 26 Pablo tla̠n tlá­hualh hua̠ntu̠ tahuá­nilh a̠ma̠ko̠lh lak­ko̠lun, y li̠cha̠lí ca̠tá̠alh a̠ma̠ko̠lh kalha­ta̠ti lac­chix­cu­huí̠n la̠qui̠ naca̠­ta̠­la­ka­chix­cu­hui̠nán nac lanca pu̠si­culan, pero acxni̠ nia̠ xtanu̠y antá, pu̠lh tama̠­kan­tax­ti̠­ko̠lh la̠ta túcu lactzu̠ lactzú xta­la­cas­quín natat­la­huay y aca­li̠stá̠n chú tatá­nu̠lh la̠qui̠ nata­ma̠­ca­tzi̠­ni̠nán o nata­li̠­ta̠yay pi̠ li̠tzi̠má natalé̠n xli̠­la­ka­chix­cu­hui̠ncán hua̠ntu̠ nata­li̠­pa̠x­cat­ca­tzi̠niy Dios. \p \v 27 Xliaktujún quilh­ta­macú acxni̠ a̠huatá nataán tala­ka­chix­cu­hui̠nán nac pu̠si­culan, maka­pi­tzí̠n judíos hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá nac xapu̠­la­tama̠n Asia taúcxilhli Pablo pi̠ xta­nu̠ma, tzú­culh taakas­tac­ya̠­huay cris­tianos la̠qui̠ nata­si̠­tzi̠niy Pablo y pu̠tum taca̠­naj­lá­nilh. \v 28 Y chiné tzú­culh tama̠­ta­si̠nán: \p —¡Hui­xinín lac­chix­cu­huí̠n xalac Israel, cat­la­huátit li̠tlá̠n caqui­la̠­mak­ta̠­yáhu! Pu̠tum cachi­páhu eé chixcú porque huá eé hua̠nti̠ an nac catu̠hua̠ pu̠la­tama̠n ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos xla­cata pi̠ niaj cata­ma̠­kan­táx­ti̠lh hua̠ntu̠ quin­ti­ca̠­li̠­ma̠­peksí̠n Moisés, y na̠chuna li̠túm huan pi̠ mat niaj cala­ka­chix­cu­hui̠­náhu uú nac lanca xpu̠­si­culan Dios xalac Jeru­salén, pero huata la̠nchú ca̠ta̠­ta­nu̠­ni̠­tanchi u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ ni̠ judíos y chuná la̠n li̠ka­ma̠­nama xpu̠­si­culan Dios. \p \v 29 Huá chuná xta­li̠­qui­lhuamá̠­nalh porque xali̠­tzi̠sa xtaucxilhni̠t nac Jeru­salén pi̠ xta̠­la­pu̠lay cha̠tum chixcú xalac Efeso xuanicán Trófimo, y xta­lac­pu­huán pi̠ Pablo xma̠­nu̠ni̠t chú nac pu̠si­culan a̠má chixcú hua̠nti̠ ni̠ judío. \p \v 30 Xli̠­hua̠k judíos hua̠nti̠ takáx­matli hua̠ntu̠ xli̠­ya̠­hua­má̠­calh Pablo la̠n tasí̠­tzi̠lh, pu̠tum tachilh anta­nícu xlá xyá y mac­xtum tachí­palh, tasa­káx­tulh nac pu̠si­culan y tama̠­lac­chú­hualh cxa­má̠­lacchi antaní xlac­ta­nu̠cán hua̠ntu̠ xli̠­pa­ca­hui­li̠­cani̠t. \v 31 Actzú xuani̠t aya xta­makni̠y acxni̠ cha̠tum alh huaniy xaco­man­dante tropa pi̠ xli̠­hua̠k cris­tianos tachí­palh cha̠tum chixcú y xta­hui­li̠­ni­má̠­nalh. \v 32 Caj li̠puntzú a̠ma̠ko̠lh tropa pu̠tum tácha̠lh antaní xtza­macán y acxni̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos taúcxilhli pi̠ tácha̠lh tropa niaj tahui­lí̠­nilh Pablo. \v 33 Acxni chilh coman­dante ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cachi­pá­calh Pablo y cali̠­ma­ca­chí̠­calh kantiy cadenas, aca­li̠stá̠n chú ca̠ka­lhás­quilh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos nícu xmi­ni̠­tanchá a̠má chixcú, túcu xtla­huani̠t y túcu xuanicán. \v 34 Pero a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hui̠ntí tunu xta­huán y maka­pi­tzí̠n tunu xta­huán, akmuluj tatáhui y coman­dante ni̠ aká­ta̠ksli hua̠ntu̠ xta­li̠­ya̠­hua­má̠­nalh, huata mejor ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ calé̠n­calh nac cuartel. \v 35 Actzú xtzanka̠y aya xta­chá̠n nac cuartel acxni̠ xli̠­lhu̠hua cris­tianos pu̠tum lhuilek tata­hua­ca­nichá a̠ma̠ko̠lh tropa hua̠nti̠ xta­le̠­má̠­nalh Pablo, pero huata xlacán maktum la̠ta chex tat­lá­hualh hasta ta̠lhmá̠n la̠qui̠ ni̠tu̠ natat­la­huaniy. \v 36 Xli̠­hua̠k cris­tianos xta­si̠­tzi̠ni̠t y palha chiné xta­qui­lhuamá̠­nalh: \p —¡Maktum camak­ní̠hu, camak­ní̠hu! \s1 Pablo ca̠ta̠kalhchuhui̠nán a̠ma̠ko̠lh cristianos hua̠nti̠ xtasi̠tzi̠ni̠t \p \v 37 Acxni̠ Pablo li̠chá̠n­calh nac cuartel chiné huá­nilh coman­dante: \p —¿Pi̠ naqui­ma̠x­qui̠ya quilh­ta­macú caj tzinú cta̠­chu­hui̠­nam­pu­tuná̠n? \p Y cumu nac xata­chu­huí̠n griego xakát­li̠lh, amá coman­dante chiné kálh­ti̠lh: \p —¡Lácu! ¿Pi̠ tla̠n huix chu­hui̠­nana cxa­ta­chu­huí̠n griego? \v 38 Aquit xac­lac­pu­huán pi̠ ma̠x huix a̠má chixcú xalac Egipto hua̠nti̠ ni̠naj maka̠s quilh­ta­macú tima̠­la­ca­tzú­qui̠lh tasi̠tzi, xlá ca̠ma̠­ké̠s­tokli akta̠ti mi̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠k mak­ni̠­naní̠n y pu̠tum ca̠tá̠alh nac desierto. ¡Oh, pus pi̠ ni̠ huix! \p \v 39 Pablo chiné huá­nilh: \p —Oh, ni̠ aquit hua̠nti̠ huix hua­nípa̠t. Aquit xlá judío, cla­ca­chini̠t nac aktum tali̠­pa̠hu ca̠chi­quí̠n hua­nicán Tarso xmu­ni­cipio Cilicia. ¿Pi̠ ni̠ xqui­ma̠xqui tala­cas­quín para xac­ca̠­ta̠­chu­huí̠­nalh u̠ma̠ko̠lh cris­tianos? \p \v 40 Coman­dante má̠x­qui̠lh tala­cas­quín xla­cata pi̠ caca̠­ta̠­chu­huí̠­nalh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos, Pablo tatu̠­huá­calh nac xata̠lhmá̠n escalón y chexli xmacán xla­cata pi̠ cacs cata­quí­lhua. Acxni̠ chú pu̠tum cacs taquí­lhua xlá tzú­culh ca̠li̠­ta̠­chu­hui̠nán nac xata­chu­huí̠n hebreo y chiné ca̠huá­nilh: \c 22 \p \v 1 Xli̠­hua̠k hui­xinín nata̠lán chu lak­ko̠lún hua̠nti̠ quin­ca̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu, cuentaj cat­la­huátit y caaka­tá̠k­stit hua̠ntu̠ nac­ca̠­hua­niyá̠n xla­cata pi̠ tla̠n nac­ta­mak­ta̠yay nac mila­ca­ti̠ncán. \p \v 2 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh judíos takáx­matli pi̠ nac xata­chu­huí̠n hebreo xchu­hui̠­nama a̠tzinú luu cacs taquí­lhua la̠qui̠ nata­kax­matniy hua̠ntu̠ nahuán, y Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p \v 3 —Aquit na̠ judío chuná cumu la̠ hui­xinín, quin­ca̠­chi­quí̠n hua­nicán Tarso xmu­ni­cipio Cilicia, pero antá uú nac Jeru­salén qui­maka­stac­cani̠t xa̠huachí antá ckalh­ta­hua­kani̠t nac escuela antaní xma̠­kalh­ta­hua­ke̠nán Gama­liel, huá xlá qui­ma̠­si­yú­nilh tancs nac­ma̠­kan­taxti̠y a̠má li̠ma̠­peksí̠n hua̠ntu̠ Dios tica̠­má̠x­qui̠lh xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán. Hasta acxni tuncán aquit ctzu­cuni̠t lak­tzaksay la̠ta tla̠n nac­li̠­ma­cuaniy xli̠­hua̠k xli̠t­li­hueke qui­nacú y na̠chuná cumu la̠ hui­xinín lak­tzak­sa­pá̠tit la̠ ca̠lacchú quilh­ta­macú. \v 4 Xapu̠lh aquit xac­ca̠­pu­tzat­la̠­huán porque xac­ca̠­mak­ni̠­putún hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús y hua̠nti̠ xta­ca̠­najlay xta­chu­huí̠n, quilh­pa̠xtum xac­ca̠­si̠­tzi̠niy chuná lac­chix­cu­huí̠n cumu la̠ lac­pus­ca̠tní̠n, xac­ca̠­sa­kaxtuy nac xchiccán y xac­ca̠­ta­macnu̠y nac pu̠la̠­chi̠n. \v 5 Xana­puxcun cura chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni judíos sta­lanca taca­tzi̠y xlacán hua̠ntu̠ aquit ctit­la­huani̠t, porque hua­tuní̠n aquit cca̠s­quí­nilh li̠ma̠­peksí̠n y caquin­ta­fir­mar­tla­huá­nilh mactum oficio la̠qui̠ nac­ca̠­ma̠x­qui̠­ya̠chá xana­puxcun judíos hua̠nti̠ xta­la­ma̠­nanchá nac Da­masco. Y maktum quilh­ta­macú antá chú xac­pe­kama la̠qui̠ nac­ca̠­pu­tzay antá a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús, nac­ca̠­chipay y nac­ca̠­li̠mín uú nac Jeru­salén la̠qui̠ la̠n nac­ca̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠­yá̠hu. \s1 Pablo li̠chuhui̠nán la̠ta lácu lakpáli̠lh xali̠xcájnit xtapuhuá̠n \r (Hechos 9.1‑19; 26.12‑18) \p \v 6 ’Pero acxnicú xac­tla̠­huama nac xatiji Da­masco y aya xac­ma̠­la­ca­tzu­hui̠ni̠t ca̠chi­quí̠n luu tas­túnut xuani̠t, caj xamaktum acxni̠ lam minchá nac akapú̠n aktum tax­káket y antá chú macax­ka­ke̠­nan­ko̠lh anta­nícu aquit xacyá. \v 7 Acxni̠ cúc­xilhli a̠má tax­káket maktum la̠ta lhken cta­mó­kosli nac quin­ca­hua̠yu y cta­ma̠chá nac ca̠ti­yatni, na̠ acxni­tiyá ckáx­matli pi̠ xqui­xa­kat­li̠­má̠­calh y chiné xqui­hua­nima: “¡Saulo, Saulo! ¿Túcu xpa̠­la­cata qui­li̠­pu­tza­sta̠­lat­la̠­huana?” \v 8 “¿Tícu huix hua̠nti̠ qui­xa­kat­lí̠pa̠t?”, cka­lhás­quilh. Y a̠má tachu­huí̠n chiné qui­hua­nipá: “Aquit Jesús xalac Naza­ret hua̠nti̠ huix luu si̠tzi̠­niya y ni̠ ucxilh­pu­tuna, y hasta putza­sta̠­lápa̠t.” \v 9 Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xquin­ta­ta̠amá̠­nalh, acxni̠ taúcxilhli a̠má tax­káke̠t la̠n tapé̠­cualh, pero xlacán ni̠ takáx­matli a̠má tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xqui­hua­ni­má̠­calh. \v 10 Aquit cka­lhas­quimpá: “Quim­pu̠­chiná, ¿túcu chi̠nchú aquit qui­li̠t­lá­huat?” Quim­pu̠­chi­nacán Jesús chiné qui­hua­nipá: “La̠li̠­huán cata̠qui y juerza cachipi nac Da­masco anta­nícu xpímpa̠t; antá nahua­ni­ca­na̠pi hua̠ntu̠ huix mili̠t­lá­huat.” \v 11 Pero cumu a̠má tax­káket hua̠ntu̠ cúc­xilhli li̠pe̠cua la̠ta qui­ma̠­la­ka­chi̠­xi̠­ko̠lh chu­natá pi̠ qui­ma̠­la­ka­xó̠­ke̠lh, huata caj quin­ta­pe­ke­chi­pá­le̠lh quincompañeros hasta nac Da­masco. \p \v 12 ’Antá xuí cha̠tum chixcú xuanicán Ana­nías hua̠nti̠ luu xli̠­pa̠­huán Dios y xma̠­kan­tax­ti̠ma nac xla­táma̠t xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés, xli̠­hua̠k judíos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Da­masco li̠pa̠­xúhu xta­li̠­chu­hui̠nán pi̠ tla̠n xta­pu­huá̠n xuani̠t y xta­pa̠x­qui̠y. \v 13 Maktum quilh­ta­macú Ana­nías qui­lák­milh anta­nícu aquit xacuí y acxni̠ qui­lák­chilh chiné qui­huá­nilh: “Saulo, la̠n­chuj tuncán huix cala­ca­hua̠­nam­para, cacá̠x­lalh mila­kas­tapu chuná cumu la̠ xla­ca­hua̠­nana xapu̠lh.” Acxni tuncán aquit cla­ca­hua̠­nampá y cúc­xilhli a̠má Ana­nías. \v 14 Xlá chiné qui­hua­nipá: “Huá a̠má Quin­tla̠­ticán Dios hua̠nti̠ tita­li̠­pá̠­hualh xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán xlá lac­sac­ni̠tán la̠qui̠ huix nala­ka­pasa hua̠ntu̠ xlá xta­la­ca­pa̠s­tacni y xta­pa̠­xu­huá̠n, y naucxilha a̠má aksti̠tum chixcú hua̠nti̠ xlac­sacni̠t naquin­ca̠­lak­ma̠x­tuyá̠n, y ma̠n nakax­pat­niya xta­chu­huí̠n. \v 15 Xlá lac­sac­ni̠tán la̠qui̠ huix napina li̠chu­hui̠­nana la̠tachá túcuya̠ ca̠chi­quí̠n hua̠ntu̠ ma̠n ucxilh­ni̠ta y kax­pat­ni̠ta. \v 16 Pus huá xpa̠­la­cata chú aquit cli̠­hua­niyá̠n pi̠ niaj cama̠­maka­pali quilh­ta­macú y cataakmunu, y acxnicú naquilh­chi­pi­niya Quim­pu̠­chi­nacán Jesús, nahua­niya pi̠ li̠pa̠­huana la̠qui̠ xlá nalac­xa­pa­ni­ko̠yá̠n xli̠­hua̠k min­ta­la̠­ka­lhí̠n hua̠ntu̠ tla­hua­ni̠ta.” \s1 Pablo li̠chuhui̠nán lácu macá̠ncalh nac xlacati̠ncán hua̠nti̠ ni̠ judíos \p \v 17 ’Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú aquit ctás­pitli nac Jeru­salén, y acxni̠ chú calh nac lanca xpu̠­si­culan Dios la̠qui̠ nac­kalh­ta­hua­kaniy caj xamaktum qui­ma̠­la­ca­hua̠­ní̠­calh cumu la̠ a̠ cama̠­nix­nímpi. \v 18 Cúc­xilhli Quim­pu̠­chi­nacán Jesús y chiné qui­huá­nilh: “La̠li̠­huán tuncán catá­ca̠xti porque uú nac Jeru­salén ni̠tícu cati­kax­mat­ni­putún min­ta­chu­huí̠n acxni̠ nali̠­chu­hui̠­nana hua̠ntu̠ ctla­huani̠t nac mila­táma̠t.” \v 19 Aquit ckálh­ti̠lh: “Quim­pu̠­chiná, ¿lácu ni̠ caquin­ti­ta­kax­mat­ni­pú­tulh? Pus xlacán hua̠k taca­tzi̠y la̠ta lácu aquit xac­li̠­ca­tzi̠y, xacán cani̠hua̠ ca̠chi­qui̠ní̠n y nac quim­pu̠­si­cu­lancán y xac­ca̠­chipay, xac­ca̠­chi̠­huili̠y y xac­ca̠lé̠n nac pu̠la̠­chi̠n xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huaná̠n. \v 20 Y na̠chuna li̠túm acxni̠ mak­ní̠­calh Esteban a̠má tla̠n chixcú hua̠nti̠ xli̠­chu­hui̠­naná̠n, pus aquit na̠ luu cmak­li̠­cá­tzi̠lh acxni̠ mak­ní̠­calh, porque hasta cca̠­mak­ta­kálh­nilh clha­ka̠tcán a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ taliacta­la­mák­ni̠lh chí­huix.” \v 21 Pero Quim­pu̠­chi­nacán Jesús qui­huá­nilh: “Aquit cla­cas­quín pi̠ la̠li̠­huán catá­ca̠xti, porque mákat camá̠n ma̠la­ka­cha̠yá̠n hasta nac xpu̠­la­ta­ma̠ncán hua̠nti̠ ni̠ judíos la̠qui̠ xlacán na̠ nata­kax­mata quin­ta­chu­huí̠n.” \s1 Xcomandantejcán tropa ma̠kalhapali̠y Pablo \p \v 22 Acxni̠ chuná huan­ko̠lh Pablo, a̠ma̠ko̠lh cris­tianos niaj takax­mat­ni­pú­tulh huata caj li̠pe̠cua tzú­culh tama̠­ta­si̠nán, y chiné xta­huán: \p —¡Tamá chixcú ni̠para tzinú mini̠niy nala­tama̠y, mejor maktum camak­ní̠hu! \p \v 23 Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n luu li̠pe̠cua la̠ta xta­si̠­tzi̠ni̠t, cala̠huá xta­quilh­uamá̠­nalh y ca̠ta ma̠rí xta­li̠lay clha­ka̠tcán hasta lhken lhken xta­ma̠­kosuy pokxni nac ca̠u̠ní̠n. \v 24 Amá coman­dante ni̠ cátzi̠lh túcu xpa̠­la­cata luu ma̠rí xta­li̠­si̠­tzi̠­nini̠t Pablo, mejor ma̠ta­mac­nu̠­ní̠­nalh nac xpu̠­lacni cuartel y ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cake̠s­nók­calh la̠qui̠ nahuán túcu ni̠tlá̠n xtla­huani̠t, hua̠ntu̠ xpa̠­la­cata ma̠rí xta­li̠­si̠­tzi̠­nini̠t a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n. \v 25 Acxni̠ chú aya li̠huana̠ xma­ca­chi̠­cani̠t la̠qui̠ nake̠s­nokcán aya xama̠­calhá chú ke̠s­nokcán, y cumu antá xla­káya cha̠tum capitán Pablo chiné huá­nilh: \p —¿Pi̠ kalhi̠­yá̠tit hui­xinín li̠ma̠­peksí̠n xla­cata nake̠s­no­ká̠tit cha̠tum romano hasta ma̠squi ni̠ pu̠lh nama̠­ka­lha­pa­li̠­yá̠tit la̠qui̠ naca­tzi̠­yá̠tit túcu xpa̠­la­cata li̠ma̠­la­ca­pu̠­cani̠t? \p \v 26 Acxni̠ a̠má capitán kax­mát­nilh xta­chu­huí̠n Pablo la̠li̠­huán lákalh coman­dante y chiné huá­nilh: \p —Amá chixcú hua̠nti̠ huix pímpa̠t ma̠ke̠s­nok­ni̠­nana xlá na̠ romano, pus huá xpa̠­la­cata aquit cli̠­hua­niyá̠n pi̠ luu cuentaj cat­lahua hua̠ntu̠ huix pimpa̠t tla­hua­niya. \p \v 27 Entonces coman­dante la̠li̠­huán lákalh Pablo y chiné kalhás­quilh: \p —¿Pi̠ xli̠­ca̠na mat na̠ romano huix? \p Pablo kálh­ti̠lh: \p —Jeje, xli̠­ca̠na xlá, aquit na̠ antá nac Roma cta­peksi̠y. \p \v 28 Coman­dante hua­nipá: \p ¡Jé, ma̠x chuná! Pero aquit luu lhu̠hua tumi̠n cli̠­maka­sput­ni̠t xla­cata pi̠ aquit na̠ antá nac­ta­peksi̠y nac Roma. \p Pablo kalh­ti̠pá: \p —Ma̠x chuná xlá pero huix, porque hasta acxni̠ aquit cti­la­cá­chilh romano qui­ma̠x­tu­ní­calh nac quiacta acxni̠ quir­re­gis­trar­tla­huá­calh. \p \v 29 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh tropa tacá­tzi̠lh pi̠ Pablo na̠ romano xuani̠t laka­siyu tzú­culh tata­pa̠nu̠y y niaj také̠s­nokli, y na̠chuná coman­dante tzú­culh lak­lhpe̠­cuán chicá para nali̠­hua­nicán la̠ta xta­li̠­chi̠­hui­li̠ni̠t cadena y xta­ke̠s­nok­putún. \s1 Pablo li̠chuhui̠nán nac xlacati̠ncán xanapuxcún judíos \p \v 30 Li̠cha̠li quilh­ta­macú a̠má coman­dante ca̠ma̠­mac­xtú­mi̠lh xana­puxcun cura chu xli̠­hua̠k lak­ko̠­lu­tzi̠nni judíos hua̠nti̠ xta­ma̠­pek­si̠nán, cumu xlá luu xca­tzi̠­putún túcu xpa̠­la­cata xta­li̠­si̠­tzi̠niy Pablo; entonces ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cama̠x­tu­ni­kó̠­calh cadenas hua̠ntu̠ xli̠­ma­ca­chi̠­cani̠t y cali̠­mi­ní­calh nac xla­ca­ti̠ncán la̠qui̠ nata­ma̠­ka­lha­pali̠y. \c 23 \p \v 1 Pablo cha̠­tunu cha̠­tunu ca̠lak­lá­ca̠lh a̠ma̠ko̠lh mak­ma̠­pek­si̠­naní̠n hua̠nti̠ xta­ma̠­peksi̠y judíos, y hua̠nti̠ chú xtaamá̠­nalh tama̠­ka­lha­pali̠y, aca­li̠stá̠n chiné ca̠huá­nilh: \p —Nata̠lán, aquit aksti̠tum cuili̠ni̠t quin­ta­la­ca­pa̠s­tacni nac xla­catí̠n Dios y ni̠tu̠ aka­tiyuj clama. \p \v 2 Hasta ni̠para chu­hui̠­nan­ko̠lh a̠má xapuxcu cura xuanicán Ana­nías ma̠pék­si̠lh cha̠tum hua̠nti̠ lacatzú xla­ka­láya Pablo pi̠ caloks quilh­tlá­hualh la̠qui̠ nali̠­ca­tzi̠y. \v 3 Pero Pablo chiné huá­nilh: \p —Dios amá̠n quilh­ma̠x­qui̠yá̠n hua̠ntu̠ huix luu quilh­la­cas­químpa̠t, aksa­ni̠na chixcú, porque ni̠ ma̠kan­tax­tí̠pa̠t xli̠­ma̠­peksí̠n Dios hua̠ntu̠ títzokli Moisés. Huix tanú hui­lapi cumu la̠ juez la̠qui̠ laca­ti̠tum naquim­pu­tza̠­na­niya hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n ctla­huani̠t, ¿túcu chi̠nchú xpa̠­la­cata li̠ma̠­pek­si̠­námpa̠t naquin­quilh­lascán? \p \v 4 —¡Cacs caquí­lhuanti! ¿Túcu xpa̠­la­cata chuná li̠kalh­ti̠­pa̠x­toka cha̠tum xapuxcu cura hua̠nti̠ Dios lac­sacni̠t xla­cata pi̠ nas­cuj­naniy? —tahuá­nilh hua̠nti̠ lacatzú xta­la­ka­yá̠­nalh Pablo. \p \v 5 Pablo ca̠huá­nilh: \p —Caqui­la̠­ma̠­tzan­ke̠­na­níhu hua̠ntu̠ cuá, porque aquit ni̠ xac­ca­tzi̠y para huá lanca xapuxcu cura. Porque nac xta­chu­huí̠n Dios hua̠ntu̠ tatzok­ta­hui­lani̠t nac li̠kalh­ta­huaka chiné huan: “Ni̠ cali̠­kalh­ka­má̠­nanti ma̠pek­si̠ná hua̠nti̠ pux­cuni̠t nac mim­pu̠­la­tama̠n.” \p \v 6 Cumu Pablo cátzi̠lh pi̠ a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n hua̠nti̠ xta­ta­mac­xtu­mi̠ni̠t maka­pi­tzí̠n fariseos xta­huani̠t y maka­pi­tzí̠n sadu­ceos, entonces xlá ca̠xa­kát­li̠lh y palha chiné ca̠huá­nilh: \p —Nata̠lán, aquit fariseo porque quin­tla̠t y quintzí xli̠­hua̠k xli̠­ta­la­ka­pas­nicán hua̠k fariseos xta­huani̠t, pus caj huá xpa̠­la­cata cli̠­ma­ka­si̠­tzi̠­nani̠t porque aquit cca̠­najlay pi̠ xli̠­ca̠na ni̠n tala­cas­ta­cuanán nac ca̠li̠ní̠n. \p \v 7 Acxni̠ chú a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n tacá­tzi̠lh pi̠ Pablo na̠ fariseo xuani̠t, fariseos y sadu­ceos sac­stucán tzú­culh tala̠­ma̠aklhu̠­hui̠y y tunuj tunu xta­huán. \v 8 Porque sadu­ceos ni̠ taca̠­najlay para ni̠n tala­cas­tac­uanán nac ca̠li̠ní̠n, y na̠ tahuán pi̠ mat ni̠ti̠ anán ángeles y ni̠para huá espí­ritu lama. Pero Fari­seos hua̠k taca̠­najlay pi̠ xli̠­ca̠na ni̠n tala­cas­tac­uanán nac ca̠li̠ní̠n. \v 9 Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n luu li̠pe̠cua la̠ta akmuluj xta­hui­lá̠­nalh, caj xalán tatá̠­yalh maka­pi­tzí̠n xma̠­kalh­ta­hua­ke̠­nacán judíos hua̠nti̠ xta­ta̠­ta̠yay fariseos, tzú­culh takalh­mak­ta̠yay Pablo y chiné táhua: \p —Eé chixcú ni̠tu̠ tla­huanít para túcu ni̠tlá̠n. ¿Túcu chú li̠la­yá̠tit li̠si̠­tzi̠­ni­yá̠tit y hasta ma̠la­ca­pu̠­yá̠tit caj xpa̠­la­cata cumu para ta̠chu­huí̠­nalh cha̠tum ángel o para cha̠tum espí­ritu? \p \v 10 Pero cumu a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n ni̠ taaká­ta̠ksli hua̠ntu̠ ca̠hua­ní­calh huata caj li̠huaca xta­si̠­tzi̠ni̠t, a̠má coman­dante pé̠cualh chicá nata­makni̠y Pablo, pus huá xpa̠­la­cata ca̠li̠­ma̠­pék­si̠lh xtropa xla­cata pi̠ caqui̠­ti­yá­calh Pablo anta­nícu xyá y cata­mac­nú̠­calh nac cuartel. \p \v 11 Acxni̠ li̠huana̠ ca̠tzi̠­suanko̠lh a̠má quilh­ta­macú Quim­pu̠­chi­nacán Jesús tasi­yú­nilh Pablo y chiné huá­nilh: \p —Catu̠x­ca̠ni Pablo, ni̠ capé̠­cuanti; pus chuná la̠ kalhi̠­ni̠ta li̠ca­mama qui­li̠­chu­hui̠­na­ni̠ta uú nac Jeru­salén na̠chuná naqui­li̠­chu­hui̠­na­na̠pi nac Roma cxla­ca­ti̠ncán lac­lanca ma̠pek­si̠­naní̠n. \s1 Li̠lacchuhui̠nancán lácu namakni̠cán Pablo \p \v 12 Li̠cha̠lí chú acxni̠ xka­ka­ko̠lh maka­pi­tzí̠n judíos lac­xtum tali̠­cá­tzi̠lh xla­cata nata­makni̠y Pablo, kalhtum tali̠­tá̠­yalh pi̠ ni̠para kalhtum tahuá cati­tá­hualh y na̠ ni̠para cati­ta­kót­nulh hasta caní nataucxilha pi̠ má xaní̠n Pablo. \v 13 Luu clhu̠­huacán xta­huani̠t a̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n ma̠x li̠huacay ti̠puxam hua̠nti̠ chuná xta­li̠­ta̠­yani̠t natat­la­huay. \v 14 Acxni̠ chú chuná tala­ca̠x­la­ko̠lh la̠li̠­huán talá­kalh xana­puxcún cura chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni ma̠pek­si̠­naní̠n, y chiné tahuá­nilh: \p —La̠ta cha̠­tunu aquinín cli̠­ta̠­ya­ni̠­táhu pi̠ ni̠ cac­ti­hua̠­yáhu hasta caní nac­mak­ni̠­yá̠hu Pablo. \v 15 Pus huá chú cca̠­li̠­lak­mimá̠n la̠qui̠ ca̠na̠caj tzinú xqui­la̠­mak­ta̠­yáhu, xuanítit coman­dante xla­cata pi̠ cha̠lí calí̠­milh Pablo uú nac mim­pu̠­ma̠­pek­si̠ncán porque huí actzu̠ tachu­huí̠n hua̠ntu̠ kalhas­quim­pu­tu­ná̠tit la̠qui̠ luu li̠huana̠ naca­tzi̠­yá̠tit hua̠ntu̠ li̠si̠­tzi̠­nicán y hua̠ntu̠ li̠ya̠­hua­má̠­calh. Pero acxni̠ chú nia̠ tachín nahuán aquinín nac­ca̠­li̠­pa̠­tax­tu­yá̠hu nac tiji y anta tuncán nac­mak­ni̠­yá̠hu. \p \v 16 Pero xpux­nímit Pablo, xka­huasa xpi̠pi cátzi̠lh hua̠ntu̠ xta­lac­lhca̠­hui­li̠ni̠t a̠ma̠ko̠lh judíos, xlá la̠li̠­huán alh nac cuartel la̠qui̠ nahuaniy xcucu hua̠ntu̠ xca­tzi̠y. \v 17 Pablo tuncán tasá­nilh cha̠tum capitán y huá­nilh xla­cata pi̠ cale̠lh xpux­nímit nac xla­catí̠n coman­dante porque xlá xca­tzi̠y aktum tachu­huí̠n hua̠ntu̠ xlá xli̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nam­putún. \v 18 Amá capitán le̠lh a̠má kahuasa nac xla­catí̠n coman­dante chuná cumu la̠ huá­nilh Pablo, acxni̠ chú lí̠cha̠lh nac xpu̠­ma̠­peksí̠n chiné huá­nilh coman­dante: \p —Amá chixcú hua̠nti̠ tanu̠ma nac pu̠la̠­chi̠n hua­nicán Pablo qui­huá­nilh pi̠ cac­li̠­minín eé kahuasa porque mat catzi̠y aktum tachu­huí̠n hua̠ntu̠ li̠ta̠­chu­hui̠­nam­pu­tuná̠n. \p \v 19 Coman­dante peke­chí­palh a̠má kahuasa, tá̠alh lacatum anta­nícu ni̠ti̠ naca̠­ka­lha­kax­mata hua̠ntu̠ nata­li̠­chu­hui̠nán y antá kalhás­quilh: \p —¿Túcuya̠ tachu­huí̠n xqui­hua­ni­pu­tuna? \p \v 20 Amá kahuasa kálh­ti̠lh: \p —Maka­pi­tzí̠n judíos luu lac­xtum tata̠­la­ca̠x­lani̠t xana­puxcún cura xla­cata pi̠ cha̠lí nata­hua­niyá̠n cali̠pi Pablo nac xpu̠­ma̠­pek­si̠ncán la̠qui̠ mat nata­ma̠­kalh­pu­tza̠ni̠y aktum tachu­huí̠n hua̠ntu̠ taca­tzi̠­putún caj xla­cata hua̠ntu̠ li̠ma̠­la­ca­pu̠­cani̠t. \v 21 Pero huix ni̠ caca̠­najla porque li̠huacay ti̠puxam lac­chix­cu­huí̠n tze̠k taka­lhi̠­má̠­nalh nahuán nac tiji porque tali̠­ta̠­yani̠t pi̠ ni̠ cati­ta­huá̠­yalh y ni̠ cati­ta­kót­nulh hasta caní nata­makni̠y Pablo. Xlacán aya li̠huana̠ tali̠­ca­tzi̠y hua̠ntu̠ nata­hua­niyá̠n a̠huatá tala­cas­qui­má̠­nalh pi̠ huix caca̠­li̠­kalhti hua̠ntu̠ natas­qui­niyá̠n. \p \v 22 Acxni̠ chú chuná takalh­chu­hui̠­nan­ko̠lh, a̠má coman­dante huá­nilh a̠má kahuasa xla­cata pi̠ ni̠tícu cali̠­ta̠­chu­huí̠­nalh hua̠ntu̠ xlá xca­tzi̠y, aca­li̠stá̠n chú huá­nilh xla­cata pi̠ caalhá nac xchic. \s1 Pablo ma̠lakacha̠cán nac xlacatí̠n gobernador \p \v 23 Amá coman­dante ca̠ta­sá­nilh cha̠tiy capitán y ca̠huá­nilh xla­cata pi̠ cata­má̠­ca̠xli aktiy ciento tropa hua̠nti̠ caj natat­la̠­huaán, na̠ aktiy ciento hua̠nti̠ natalé̠n xlan­zajcán, y tutum­pu­xa­ma­cá̠hu hua̠nti̠ a̠cahua̠yu, xla­cata pi̠ hua­tiyá a̠má quilh­ta­macú ca̠mak­na­ja̠tza hora xala ca̠tzi̠sní nata­taxtuy y nataán nac Cesarea. \v 24 Na̠ ca̠huá­nilh pi̠ cata­ma̠­cá̠x­nilh tantum cahua̠yu hua̠ntu̠ napu̠án Pablo porque ni̠ xla­cas­quín para túcu nala­ni­ta̠yay nac tiji la̠qui̠ tla̠n nali̠­cha̠ncán nac xla­catí̠n gober­nador Felix. \v 25 Acxni̠ chú aya tata­ca̠x­ko̠lh, ca̠ma̠­lé̠­ni̠lh mactum carta anta­nícu chiné xuan: \p \v 26 “Aquit Clau­dio Lisias hua̠nti̠ ctzok­nu­nimá̠n huix tali̠­pa̠hu gober­nador Felix: luu ca̠na̠ li̠pa̠­xúhu cxa­kat­li̠­la­ca̠­ma̠­chá̠n. \v 27 Umá chixcú hua̠nti̠ aquit cma̠­la­ka­cha̠­nimá̠n xta­chi­pani̠t judíos y xtaamá̠­nalh tamakni̠y, ma̠x a̠huayu xti­ta­mak­ni̠ni̠t pero cumu aquit ccá­tzi̠lh la̠li̠­huán cca̠­tá̠alh qui­sol­dados y cca̠­mák­lhti̠lh. Acxni̠ chú aquit clí̠­chilh nac cuartel xlá qui­huá­nilh pi̠ na̠ antá nac Roma tapeksi̠y. \v 28 Aca­li̠stá̠n chú aquit cca̠­ma̠­mac­xtú­mi̠lh xli̠­hua̠k ma̠pek­si̠­naní̠n judíos la̠qui̠ hua­tuní̠n nata­ma̠­ka­lha­pali̠y. \v 29 Acxni̠ chú aquit cca̠­li̠­chá̠­nilh nac xla­ca­ti̠ncán ccá­tzi̠lh pi̠ huá xta­li̠­si̠­tzi̠niy y xta­ma̠­la­ca­pu̠ni̠t caj xpa̠­la­cata ni̠ tama̠t­la̠nti̠y la̠ta xlá laka­chix­cu­hui̠­putún xDioscán, pero aquit ni̠ cmac­laniy xta­la̠­ka­lhí̠n xla­cata para mini̠niy namak­ni̠cán o nata­mac­nu̠cán nac pu̠la̠­chi̠n. \v 30 Pero chú aquit ccá­tzi̠lh pi̠ maka­pi­tzí̠n judíos luu lac­xtum tali̠­cá­tzi̠lh pi̠ nata­makni̠y, pus huá chú xpa̠­la­cata huix cli̠­ma̠­la­ka­cha̠­ni­ma̠­chá̠n la̠qui̠ antá nac mila­catí̠n cata­ma̠­la­cá­pu̠lh eé chixcú xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ uú tali̠­ya̠­hua­má̠­nalh.” \p \v 31 Chuná cumu la̠ xca̠­li̠­ma̠­pek­si̠­cani̠t, a̠ma̠ko̠lh tropa ca̠mak­na­ja̠tza hora tamá̠­ca̠xli Pablo tas­ca­cat­lá̠hua, hasta nac Antí­patris tala­kax­ka­kachá. \v 32 Antá chú nac eé ca̠chi­quí̠n akta̠ti ciento tropa hua̠nti̠ caj xtat­la̠­hua­má̠­nalh, tatás­pitli nac cuartel xalac Jeru­salén, caj xma̠nhuá hua̠nti̠ a̠cahua̠yu chinej tale̠nchá Pablo. \v 33 Acxni̠ chú tácha̠lh nac Cesarea talák­cha̠lh gober­nador, tama­ca­má̠x­qui̠lh carta y na̠ antá tama­ca­má̠s­ta̠lh Pablo. \v 34 Acxni̠ li̠kalh­ta­hua­ka­ko̠lh carta gober­nador kalhás­quilh Pablo: \p —¿Nícu xalá huix? \p Pablo kálh­ti̠lh: \p —Aquit xalac Cilicia. \p Cumu gober­nador aya cátzi̠lh pi̠ xalac Cilicia xuani̠t Pablo \v 35 chiné huá­nilh: \p —Hasta acxni̠ nata­chín hua̠nti̠ tama̠­la­ca­pu̠má̠n nac­kax­mat­niyá̠n hua̠ntu̠ huix naqui­hua­niya. \p Aca­li̠stá̠n chú li̠ma̠­pek­sí­nalh xla­cata pi̠ cata­mac­nú̠­calh nac a̠má lanca chiqui hua̠ntu̠ xya̠­huani̠t Herodes, pero na̠ huá pi̠ cata­mak­tá­kalhli tropa la̠qui̠ ni̠ natza̠lay. \c 24 \s1 Pablo chuhui̠nán nac xlacatí̠n gobernador Felix \p \v 1 Li̠qui­tzismá ta̠chilh nac Cesarea lhu̠hua ma̠pek­si̠­naní̠n judíos chu Ana­nías lanca xapuxcu cura, na̠ xta­ta̠­mini̠t cha̠tum licen­ciado hua̠nti̠ xuanicán Tér­tulo. Antá xlacá̠n ti̠tum talá̠k­cha̠lh gober­nador la̠qui̠ nata­ma̠­la­capu̠y Pablo. \v 2 Acxni̠ li̠minca Pablo, Tér­tulo alh nac xla­catí̠n gober­nador la̠qui̠ nata­la­capu̠y y chiné tzú­culh chu­hui̠nán: \p —Luu xli̠­ca̠na cca̠­pa̠x­cat­ca­tzi̠­niyá̠n huix gober­nador Felix caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ tla­hua­ni̠ta nac qui­la­ca­tacán, porque hasta la̠ta huix tzu­cu­ni̠ta ma̠pek­si̠­nana aquinín aka­tzi­yanca cla­ma̠­náhu nac quin­ca̠­chi­qui̠ncán. \v 3 Xli̠­hua̠k aquinín judíos cca̠­pa̠x­qui̠yá̠n porque lhu̠hua hua̠ntu̠ huix qui­la̠­ta̠i̠ni̠­táhu. \v 4 Pus huá xpa̠­la­cata chú hasta luu li̠tlá̠n csqui­niyá̠n xla­cata pi̠ xqui­la̠­kax­mat­níhu ca̠na̠caj puntzú quin­ta­la­ca­pu̠tcán hua̠ntu̠ cli̠­ya̠­hua­ma̠­náhu tamá chixcú. \v 5 Huá tamá chixcú xpux­cucán a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ ca̠hua­nicán naza­renos, cani̠hua̠ ca̠chi­quí̠n huili̠y tasi̠tzi acxni̠ xlá ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos, xli̠­hua̠k judíos laka­pu̠­tiyú̠ tata­huilay. \v 6 Acxni̠ chú cha̠lh nac Jeru­salén na̠chuná antá xámaj li̠ka­ma̠nán lanca quim­pu̠­si­cu­lancán, pero acxni̠ aquinín cuc­xi­lhui hua̠ntu̠ xlá xámaj tla­huay huakaj cchi­páhu y xaca­ma̠­náhu mak­ni̠­yá̠hu chuná cumu la̠ huan nac xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés. \v 7 Pero quin­ca̠­lak­chín coman­dante Clau­dio Lisias xlá quin­ca̠­pek­tanú̠n, aquinín ni̠ xac­ma­ca­ma̠x­qui̠­pu­tu­ná̠hu pero luu xafuerza quin­ca̠­mak­lhtí̠n. \v 8 Xlá quin­ca̠­huanín pi̠ para huí tu̠ aquinín cli̠­ma̠­la­ca­pu̠­yá̠hu eé chixcú pus mat huix cac­ca̠­lakmín la̠qui̠ nac­ca̠­ta­la­ca­pu̠­niyá̠n. Pus chú huix cama̠­ka­lha­pali la̠qui̠ xlá ma̠n nahua­niyá̠n pi̠ xli̠­ca̠na hua̠ntu̠ aquinín cli̠­ma̠­la­ca­pu̠­ma̠­náhu. \p \v 9 Xli̠­hua̠k judíos hua̠nti̠ xca̠­ta̠­mini̠t na̠ luu tama̠­lú­lokli pi̠ xli̠­ca̠na hua̠ntu̠ xchu­hui̠­nani̠t a̠má licen­ciado. \v 10 Gober­nador Felix maca­huá­nilh Pablo xla­cata cakalh­tí̠­nalh xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ xli̠­ma̠­la­ca­pu̠­má̠­calh para ca̠na o ni̠ca̠na. Pablo tá̠yalh y chiná chu­huí̠­nalh: \p —Aquit luu ca̠na̠ li̠pa̠­xúhu camá̠n ca̠ta̠­kalh­chu­hui̠­naná̠n y ni̠ caj cquilh­pe̠­cuán, li̠huaca cka­lhi̠y tapa̠­xu­huá̠n nac­chu­hui̠nán nac mila­catí̠n, Gober­nador Felix, porque cca­tzi̠y pi̠ huix maka̠sá uú ma̠pek­si̠­námpa̠t y luu aksti̠tum li̠pímpa̠t mili̠­ma̠­peksí̠n. \v 11 Pero luu tapu­tzá̠n nat­la­huaya naca­tzi̠ya pi̠ xta­lu­lóktat hua̠ntu̠ camá̠n hua­niyá̠n. La̠nchú kalhi̠y aktiy xama̠na la̠ta ctí­cha̠lh nac Jeru­salén la̠qui̠ nac­la­ka­chix­cu­hui̠y Dios nac lanca xpu̠­si­culan. \v 12 Pero ni̠tu̠ cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ma cris­tianos xla­cata pi̠ cata­ma̠­tzú­qui̠lh tasi̠tzi, y ni̠ti̠ tu̠ cuanima hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n o para nac­ca̠­ma̠­la­kas­pita cris­tianos nac lanca xpu̠­si­culan Dios xalac Jeru­salén, na̠ ni̠para nac xpú­ta­mak­stok­nicán judíos, y na̠ ni̠para a̠laca­tunu nac a̠má ca̠chi­quí̠n. \v 13 Huá xpa̠­la­cata cli̠­huán pi̠ u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n ni̠lay caquin­ti­ta­ma̠­lu­lók­nilh xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ quin­ta­li̠­ya̠­hua­má̠­nalh. \v 14 Pero huí pu̠lactum hua̠ntu̠ cli̠­ta̠yay nac mila­catí̠n, xli̠­ca̠na aquit cli̠­pa̠­huán y clac­scuj­nima a̠má xas­tacná Dios hua̠nti̠ tita­la­ka­chix­cú­hui̠lh xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán, pero aquit chuná clak­tzak­sama xata­scújut cumu la̠ ma̠sí­yulh tala­ca­pa̠s­tacni Jesús, y cca̠­najlay hua̠ntu̠ tita­li̠­chu­huí̠­nalh xalak­maká̠n pro­fetas xa̠huá xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés na̠chuná cumu la̠ xlacán taca̠­najlay, pero ma̠squi chuná ctla­huama u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n tahuán pi̠ aquit clak­tzan­ka̠­ta̠­yani̠t. \v 15 Aquit na̠ huá cca̠­najlay y cka­lhi̠ma hua̠ntu̠ xlacán taca̠­najlay xla­cata pi̠ Dios naca̠­ma̠­laca­stac­uani̠y xli̠­hua̠k cris­tianos nac ca̠li̠ní̠n y antá nata­ta­siyuy hua̠nti̠ tla̠n xuani̠t xta­pu­hua̠ncán chu hua̠nti̠ lanca xca̠­la­ka­yá̠­calh. \v 16 Pus huá xpa̠­la­cata aquit cli̠­lac­pu­tzay nac­tla­huay lacuán ta­scújut la̠qui̠ chuná ni̠tu̠ nac­li̠­ta­mo­kos­ta̠yay nac xla­catí̠n Dios y ni̠para nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos. \p \v 17 ’Maka̠sá quilh­ta­macú aquit ctá­ca̠xli nac Jeru­salén y calh lata­pu̠li̠y nac a̠laca­túnuj ca̠chi­qui̠ní̠n, pero chú cti­tás­pitli la̠qui̠ nac­ma̠sta̠y actzu̠ limos­nas hua̠ntu̠ naca̠­li̠­mak­ta̠­yacán judíos hua̠nti̠ lak­li̠­ma̠x­kení̠n y ni̠tu̠ taka­lhi̠y y la̠qui̠ nac­la­ka­chix­cu­hui̠nán nac lanca xpu̠­si­culan Dios xalac Jeru­salén. \v 18-19 Aquit chu kalha­ta̠ti lac­chix­cu­huí̠n xac­ma̠­kan­tax­ti̠­ma̠­náhu hua̠ntu̠ lactzu̠ lactzú cli̠s­ma­ni̠­ni̠­táhu aquinín judíos la̠qui̠ tla̠n nac­la­ka­chix­cu­hui̠­na­ná̠hu ma̠squi xli̠­ca̠na pi̠ ni̠ qui­lhu̠­huacán, pero ni̠ti̠ tu̠ li̠kalh­ka­ma̠­nama y ni̠ti̠ aklhu̠­huá̠t­nalh, na̠ ni̠para ti̠ tat­lan­ca̠­ni̠ni̠t aquinín. Chuná chú aquinín xac­tla­hua­ma̠­náhu acxni̠ maka­pi­tzí̠n judíos hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá nac Asia quin­taúcxilhli nac pu̠si­culan, pus para huí hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n cca̠t­la­hua­nini̠t o cli̠t­lá­hualh tala̠­ka­lhí̠n pus hua­tuní̠n tama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n catá­milh quin­ta­ma̠­la­capu̠y. \v 20 Pero cumu xlacán ni̠ti̠ tamini̠t pus aquit cla­cas­quín pi̠ huá u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n cata­huanín para túcu ni̠tlá̠n cca̠­huá­nilh o túcuya̠ tala̠­ka­lhí̠n quin­ta­ma̠­lu­lók­nilh acxni̠ quin­ta­ma̠­ka­lha­pá­li̠lh lak­ko̠­lu­tzi̠nni nac Jeru­salén. \v 21 Caj xma̠nhuá aktum huí tachu­huí̠n hua̠ntu̠ aquit luu palha cca̠­huá­nilh y ma̠x ni̠ tama̠t­lá̠n­ti̠lh, chiné cca̠­huá­nilh: “Hui­xinín qui­la̠­ma̠­la­ca­pu̠­ma̠­náhu cumu aquit cca̠­najlay pi̠ Dios naca̠­ma̠­laca­stac­uani̠y ni̠n nac ca̠li̠ní̠n.” \p \v 22 Cumu a̠má gober­nador Felix xca­tzi̠y lácu xta­ta­ta̠ksa a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús y na̠ xca­tzi̠y pi̠ xlacán ni̠ xta­la­kati̠y tasi̠tzi, huá xpa̠­la­cata chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh judíos: \p —Ma̠x ni̠ cac­ti­ca̠­la­ca̠x­tlanín u̠má min­taaklhu̠­hui̠tcán la̠nchú, huata mejor camin­ke̠lh coman­dante Lisias la̠qui̠ tancs naqui­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán lácu luu qui̠­tax­tuni̠t. \p \v 23 Felix ma̠pék­si̠lh capitán xla­cata pi̠ tachí̠n cahui­lí̠­calh Pablo pero cama̠x­quí̠­calh tala­cas­quín para túcu nat­la­huay, para natamín tala­ka­pa­xia̠lhnán xamigos cata­ta̠­chu­huí̠­nalh y na̠ ni̠ caca̠­li̠­hua­ní­calh para tícu nata­li̠­miniy hua̠ntu̠ namac­la­cas­quín. \p \v 24 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú Felix ma̠ta­sa­ní̠­nalh Pablo la̠qui̠ xlá naca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán lácu luu li̠pa̠­huancán Jesús, y lac­xtum xla­cas­quín nata̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠cán xpusca̠t hua̠nti̠ xuanicán Dru­sila, u̠má pusca̠t na̠ judía xuani̠t. \v 25 Pablo tzú­culh ca̠li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios pero acxni̠ huá­nilh la̠ta lácu luu xli̠­la­ta­ma̠tcán cris­tianos, xla­cata pi̠ nalak­makán xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ li̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tacni porque Dios naca̠­ma̠­xo­ko̠ni̠y xli̠­hua̠k xta­la̠­ka­lhi̠ncán xli̠­hua̠k cris­tianos, acxni̠ chuná li̠ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh, gober­nador Felix ni̠ tila­ká­ti̠lh y chiné huá­nilh Pablo: \p —Aya tla̠n huanke̠y min­ta­chu­huí̠n, acxni̠ naqui­li̠­ma­kuaniy nacuaniyá̠n la̠qui̠ naqui­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nam­pa­raya. \p \v 26 Pero huata Felix xla­cas­quín pi̠ Pablo cama̠­lac­nú̠­nilh tumi̠n la̠qui̠ namak­xteka, huá xpa̠­la­cata ni̠ caj maktum li̠ma̠­ta­sa­ní̠­nalh la̠qui̠ nata̠­chu­hui̠nán. \v 27 Aktiy ca̠ta laca­tzá̠­lalh la̠ta xta­chi̠ni̠t Pablo, y maktum quilh­ta­macú nac a̠má ca̠chi­quí̠n talak­pá­li̠lh ma̠pek­si̠ná, táx­tulh li̠go­ber­nador Felix y hua̠nchú ta̠la̠­lak­má̠x­tulh Porcio Festo. Y cumu Felix ni̠ xla­cas­quín nata­si̠­tzi̠niy judíos ni̠ tamác­xtulh Pablo nac pu̠la̠­chi̠n. \c 25 \s1 Pablo ni̠ lacasquín huá nama̠kalhapali̠y Porcio Festo \p \v 1 Li̠tu̠­xama quilh­ta­macú la̠ta Porcio Festo xmak­lhti̠­nani̠t xli̠­ma̠­peksí̠n nac Cesarea acxni̠ chú táca̠xli y alh nac Jeru­salén. \v 2 Xana­puxcun cura, lak­ko̠­lu­tzi̠nni ma̠pek­si̠­naní̠n y xalac­ta­li̠­pa̠hu judíos acxni̠ tacá­tzi̠lh pi̠ Porcio Festo xmini̠t nac Jeru­salén, xlacán la̠li̠­huán táalh tama̠­la­capu̠y Pablo. \v 3 Lanca li̠tlá̠n tas­quí­nilh xla­cata pi̠ cama̠­pek­sí̠­nalh calé̠n­calh Pablo nac Jeru­salén la̠qui̠ antá nama̠­ka­lha­pa­li̠­ca­na̠chá, pero huata xlacán aya li̠huana̠ xta­li̠­lac­chu­hui̠­nani̠t pi̠ nac tiji nata­mak­ni̠­ta̠yay. \v 4 Festo chiné ca̠kálh­ti̠lh: \p —Pablo antiyá tanu̠­ma̠chá cpu̠­la̠­chi̠n nac Cesarea y niaj maka̠s quilh­ta­macú nacaná antá. \v 5 Huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ hua̠nti̠ tama̠­pek­si̠nán nac milak­sti̠­pa̠ncán caquin­ta­sta̠­lá­nilh acxni̠ aya nacán nac Cesarea la̠qui̠ para huí tu̠ ni̠tlá̠n tla­huani̠t a̠má chixcú pus xlacán antá nata­ma̠­la­ca­pu̠­ya̠chá. \p \v 6 Xli̠­tzi̠má osuchí xliakcá̠hu quilh­ta­macú la̠ta maka­pá­lalh Festo nac Jeru­salén, aca­li̠stá̠n chú tás­pitli nac Cesarea. Li̠cha̠li tuncán chú tánu̠lh nac xpu̠­ma̠­peksí̠n anta­nícu xca̠­la­ca̠x­tla­huay hua̠nti̠ xca̠­ma̠­la­ca­pu̠­cani̠t, acxni­tuncán chú a̠má ma̠pek­sí̠­nalh xla­cata pi̠ cali̠­mi­ní­calh Pablo. \v 7 Acxni̠ chú li̠chín­calh Pablo nac pu̠ma̠­peksí̠n a̠ma̠ko̠lh judíos hua̠nti̠ xta­mi­ni̠­tanchá nac Jeru­salén lhu̠hua catu̠huá hua̠ntu̠ tzú­culh tali̠­ya̠­huay ma̠squi ni̠ xta­ma̠­lu­lokniy hua̠ntu̠ xta­li̠­ma̠­la­ca­pu̠­má̠­nalh. \v 8 Huata Pablo chiné xlá huá­nilh gober­nador: \p —Aquit ni̠tu̠ ctla­huani̠t para túcu ni̠tlá̠n, ni̠tu̠ cli̠­kalh­ka­ma̠­nama lanca xpu̠­si­culan Dios xalac Jeru­salén, na̠ ni̠para huá xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés, na̠ ni̠tu̠ cca̠­ma̠uxca̠­ni̠ma cris­tianos xla­cata cata­ta̠­la̠­la­ca­tá̠­qui̠lh ma̠pek­si̠ná romano. \p \v 9 Cumu gober­nador Festo xla­cas­quín pi̠ anka­lhí̠n cata­ta̠­tá̠­yalh y ni̠ cata­sí̠­tzi̠lh a̠ma̠ko̠lh judíos xalac Jeru­salén chiné kalhás­quilh Pablo: \p —¿Pi̠ laca­squina nac­ca̠­le̠ná̠n nac Jeru­salén la̠qui̠ antá nac­ca̠­ma̠­ka­lha­pa­li̠yá̠n túcu luu tla­hua­ni̠ta? \p \v 10 Pablo kálh­ti̠lh: \p —¡Pus ni̠ cla­cas­quín! Mejor caqui­ma̠­la­kacha nac xla­catí̠n emper­ador romano la̠qui̠ huá naqui­ma̠­ka­lha­pali̠y, porque aquit na̠ antá nac Roma cta­peksi̠y. Porque hasta huix sta­lanca catzi̠ya pi̠ ni̠tu̠ cca̠t­la­hua­nini̠t u̠ma̠ko̠lh judíos. \v 11 Para aquit xac­cá­tzi̠lh pi̠ xli̠­ca̠na hui̠ntú ni̠tlá̠n ctla­huani̠t y qui­mi­ni̠niy hasta xqui­li̠­mak­ní̠­calh caj huá xla­cata, pus ni̠para tzinú xac­tat­lan­cá̠­ni̠lh maktum xac­ta­má̠s­ta̠lh caqui­la̠­mak­ní̠hu, pero cumu ni̠tu̠ ctla­huama para túcu ni̠tlá̠n hua̠ntu̠ quin­ta­li̠­ya̠­hua­má̠­nalh u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n pus ni̠para cha̠tum chixcú kalhi̠y dere­cho para naqui­la̠­ma­ca­ma̠s­ta̠­yá̠hu nac xla­ca­ti̠ncán judíos la̠qui̠ naquin­ta­makni̠y. Huata mejor chuná calalh cumu la̠ aquit cla­cas­quín xla­cata pi̠ huá caqui­ma̠­ka­lha­pá­li̠lh emper­ador romano. \p \v 12 Gober­nador Festo ca̠ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh maka­pi­tzí̠n hua̠nti̠ xca̠­ta̠­ma̠­pek­si̠nán xla­cata lácu luu natat­la­huay, aca­li̠stá̠n chú chiné huá­nilh Pablo: \p —Li̠huaca tla̠n, cumu luu ca̠na̠ lak­pim­pu­tuna emper­ador, pus antá chú nac­ma̠­la­ka­cha̠yá̠n nac xpu̠­ma̠­peksí̠n la̠qui̠ huá ma̠n nama̠­ka­lha­pa­li̠yá̠n. \s1 Festo li̠ta̠chuhui̠nán rey Agripa xtaaklhú̠hui̠t Pablo \p \v 13 Ni̠ li̠maka̠s quilh­ta­macú a̠má rey Agripa chu xta̠Berenice tachilh nac Cesarea la̠qui̠ nata­la­ka­pa­xia̠lhnán Festo. \v 14 Juerza aklhu̠hua quilh­ta­macú antá maka­pá­lalh Agripa nac Cesarea, y maktum Festo li̠ta̠­chu­huí̠­nalh Agripa a̠má taaklhú̠­hui̠t hua̠ntu̠ xka­lhi̠y Pablo, y chiné huá­nilh: \p —Acxni̠ la̠ u̠táx­tulh Felix xlá quin­ta̠­mák­xtekli cha̠tum tachí̠n nac pu̠la̠­chi̠n la̠qui̠ aquit nac­la­ca̠x­tla­huay tu̠ li̠n. \v 15 Acxni̠ chú aquit huacu cquí̠­lalh nac Jeru­salén a̠ma̠ko̠lh xana­puxcún xcu­rajcán judíos chu lak­ko̠­lu­tzi̠nni xma̠­pek­si̠­nacán quin­ta­la­ca­pú̠­nilh xla­cata pi̠ aquit cac­ma̠­mak­ni̠­ní̠­nalh. \v 16 Pero aquit cca̠­kálh­ti̠lh pi̠ qui­li̠­ma̠­pek­si̠ncán aquinín ro­manos ni̠ ma̠sta̠y tala­cas­quín para tícu namak­ni̠cán cha̠tum tachí̠n para ni̠ pu̠lh nama̠­ka­lha­pa­li̠cán y nata­ta̠­la̠­huaniy hua̠nti̠ tama̠­la­ca­pu̠­má̠­nalh para ca̠na osuchí ni̠ ca̠na. \v 17 Pus acxni̠ chú xlacán támilh uú nac Cesarea aquit ni̠ cma̠­maka­pá­li̠lh quilh­ta­macú li̠cha̠li tuncán ctá­nu̠lh nac quim­pu̠­ma̠­peksí̠n y cma̠­ti­yá̠­nalh a̠má chixcú la̠qui̠ nac­ma̠­ka­lha­pali̠y. \v 18 Acxni̠ tzú­culh tama̠­la­capu̠y aquit xac­lac­pu­huama pi̠ ma̠x nata­li̠­ya̠­huay tamakní̠n o taka­lhá̠n. \v 19 Caj xma̠nhuá xta­li̠­ma̠­la­ca­pu̠­má̠­nalh porque Pablo mat niaj tancs ca̠najlay hua̠ntu̠ luu xli̠­ca̠­naj­latcán xli̠­hua̠k judíos y ma̠lu­loka pi̠ a̠má chixcú xalac Naza­ret hua̠nti̠ xuanicán Jesús y hua̠nti̠ xmak­ni̠­cani̠t nac Jeru­salén lama xas­tacná. \v 20 Aquit ni̠ ccá­tzi̠lh lácu nac­la­ca̠x­tla­huay xtaaklhú̠­hui̠t, huata mejor cka­lhás­quilh Pablo para xlá xma̠t­la̠nti̠y nac­macá̠n nac Jeru­salén la̠qui̠ antá nama̠­ka­lha­pa­li̠­ca­na̠chá. \v 21 Huata xlá chiné quin­kálh­ti̠lh: “Mejor caqui­ma̠­la­kacha nac xla­catí̠n emper­ador romano la̠qui̠ huá naqui­ma̠­ka­lha­pali̠y.” Aquit cli̠­ma̠­pek­sí̠­nalh pi̠ tachí̠n catáhui hasta acxni̠ nac­ma̠­la­ka­cha̠y nac Roma. \p \v 22 Acxni̠ chu­hui̠­nan­ko̠lh Festo, Agripa chiné huá­nilh: \p —Xacúc­xilhli tamá chixcú la̠qui̠ xac­kax­mát­nilh xta­chu­huí̠n. \p —Para ca̠na, cha̠li tuncán nac­ma̠­la­ka­pas­ni̠yá̠n la̠qui̠ naucxilha y nakax­pat­niya xta­chu­huí̠n —kálh­ti̠lh Festo. \p \v 23 Li̠cha̠li tzi̠sa tachilh nac pu̠ma̠­peksí̠n rey Agripa y Berenice luu li̠huana̠ xta­ca̠x­yá̠­nalh, y na̠ pu̠tum ca̠tá̠­chilh maka­pi­tzí̠n lac­ta­li̠­pa̠hu lac­chix­cu­huí̠n chu xana­puxcun tropa. Gober­nador Festo ma̠ti­yá̠­nalh Pablo, \v 24 y chiné ca̠huá­nilh hua̠nti̠ mac­xtum xta­hui­lá̠­nalh: \p —Tali̠­pa̠hu rey Agripa y xli̠­hua̠k hui­xinín hua̠nti̠ la̠nchú qui­la̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu, huá eé chixcú hua̠nti̠ la̠nchú hui­xinín ucxilh­pá̠tit, lhu̠hua judíos tama̠­la­ca­pu̠ni̠t, catu̠huá hua̠ntu̠ tali̠­ya̠­huay chuná nac Jeru­salén chu uú nac Cesarea. Xlacán tala­cas­quín pi̠ cac­ma̠­mak­ni̠­ní̠­nalh, \v 25 pero aquit ni̠tu̠ cmac­laniy tala̠­ka­lhí̠n hua̠ntu̠ nac­li̠­ma­ca­ma̠sta̠y la̠qui̠ namak­ni̠cán. Pero cumu xlá ma̠n qui­huá­nilh pi̠ lacas­quín huá cama̠­ka­lha­pá­li̠lh emper­ador Augusto pus chú ma̠x juerza nac­ma̠­la­ka­cha̠y nac Roma. \v 26 Cumu aquit ni̠ cca­tzi̠y túcu nac­tzokniy quim­pux­cucán emper­ador caj xla­cata hua̠ntu̠ li̠ma̠­la­ca­pu̠­má̠­calh eé chixcú, porque juerza que nac­ta̠­ma̠­la­ka­cha̠y mactum carta, pus huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­ma̠­mac­xtu­mi̠­ni̠tán xli̠­hua̠k hui­xinín y na̠chuná huix rey Agripa la̠qui̠ ma̠n nama̠­ka­lha­pa­li̠ya y chuná chú huij nahuán hua̠ntu̠ nac­tzokniy emper­ador Augusto. \v 27 Porque aquit cca­tzi̠y pi̠ ni̠lay cma̠­la­ka­cha̠niy emper­ador cha̠tum tachí̠n para ni̠ nacuán hua̠ntu̠ li̠ma̠­la­ca­pu̠­má̠­calh. \c 26 \s1 Pablo huaniy Agripa hua̠ntu̠ li̠ma̠lacapu̠má̠calh \p \v 1 Y Rey Agripa chiné huá­nilh Pablo: \p —Pus cachu­huí̠­nanti la̠qui̠ nac­kax­ma­tá̠hu hua̠ntu̠ huix akspu­lamá̠n. \p Xlá tzú­culh chu­hui̠nán y chiné ca̠huá­nilh: \p \v 2 —Rey Agripa, ca̠na̠ li̠pa̠­xúhu maklh­ca­tzi̠y qui­nacú pi̠ tla̠n nac­chu­hui̠nán nac mila­catí̠n la̠qui̠ nac­ta­mak­ta̠yay porque xli̠­ca̠na pi̠ luu lhu̠hua hua̠ntu̠ quin­ta­li̠­ya̠­hua­má̠­nalh taaksaní̠n tama̠­ko̠lh judíos. \v 3 Huix sta­lanca catzi̠ya la̠ta lácu taka­lhíy xtas­ma­ni̠ncán judíos, y aya catzi̠ya hua̠ntu̠ aquinín cli̠­taaklhu̠­hui̠­ma̠­náhu, pus huá chú xpa̠­la­cata cli̠­ma̠­ka­tzan­ke̠yá̠n y csqui­niyá̠n li̠tlá̠n pi̠ luu li̠huana̠ xquin­kax­patni quin­ta­chu­huí̠n la̠qui̠ naaka­ta̠ksa hua̠ntu̠ aquit nacuaniyá̠n. \s1 Pablo li̠chuhui̠nán lácu xlama acxni̠ nia̠ xli̠pa̠huán Jesús \p \v 4 ’Xli̠­hua̠k judíos taca­tzi̠y la̠ta lácu aquit xac­lama acxni̠ actzu̠cú xacuani̠t nac quin­ca̠­chi­quí̠n Tarso chu nac Jeru­salén anta­nícu cstac­ta­pu̠­li̠­ko̠lh. \v 5 Lhu̠hua xlacán quin­ta­la­ka­pasa y para xta­huam­pú­tulh tla̠n tama̠­lu­loka pi̠ aquit xac­ca̠­najlay hua̠ntu̠ taca̠­najlay tama̠­ko̠lh fariseos, porque xlacán hua̠nti̠ tancs tama̠­kan­taxti̠y hua̠ntu̠ quin­ca̠­li̠­ma̠­pek­si̠yá̠n nac xli̠­ma̠­peksí̠n Moisés. \v 6 Pero huá chú qui­li̠­ma̠­la­ca­pu̠­cani̠t caj xpa̠­la­cata porque cca̠­najlay pi̠ Dios nama̠­kan­taxti̠y a̠má xta­chu­huí̠n hua̠ntu̠ tica̠­ma̠­lac­nu̠­nichá xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán, pi̠ namín quilh­ta­macú acxni̠ xlá naca̠­ma̠­laca­stac­uani̠y xli̠­hua̠k xca­maná̠n nac ca̠li̠ní̠n. \v 7 Lhu̠hua judíos hua̠nti̠ tamin­ti̠­lha­ni̠­tanchá nac a̠ma̠ko̠lh pu̠lac­cu̠tiy pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ xca̠­ma̠­peksi̠y Israel na̠chuná taca̠­naj­lani̠t pi̠ Dios naca̠­ma̠­kan­tax­ti̠niy a̠má xta­ma̠­lacnú̠n, y huá xpa̠­la­cata tali̠­la­ka­chix­cu­hui̠ni̠t y tapu­tzani̠t la̠ta lácu nata­li̠­ma­cuaniy, pero caj huá chú xpa̠­la­cata lhu̠hua judíos quin­ta­ma̠­la­ca­pu̠­má̠­nalh cumu aquit cca̠­najlay pi̠ Dios naca̠­ma̠­laca­stac­uani̠y ni̠n nac ca̠li̠ní̠n. \v 8 Y chi̠nchú hui­xinín, ¿lácu lac­pu­hua­ná̠tit? ¿Pi̠ tuhua cahuá naca̠­naj­la­yá̠hu xla­cata pi̠ Dios tla̠n ca̠ma̠­laca­stac­uani̠y ni̠n nac ca̠li̠ní̠n? \s1 Pablo li̠chuhui̠nán la̠ta lácu xapu̠lh xca̠putzasta̠lay hua̠nti̠ xtali̠pa̠huán Jesús \p \v 9 ’Xapu̠lh acxni̠ aquit xaaktzanká̠n xac­lama xac­lac­pu­huán pi̠ xafuerza nac­ca̠­ma̠­lak­sputuy a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán Jesús xalac Naza­ret. \v 10 Nac Jeru­salén lhu̠hua cris­tianos cca̠­ta­mác­nu̠lh nac pu̠la̠­chi̠n y caj xac­li̠­pa̠­xu­huay acxni̠ xca̠­mak­ni̠cán maka­pi­tzí̠n ca̠naj­laní̠n; chuná aquit xac­tla­huay porque huá xana­puxcun cura xquin­ta­li̠­ma̠­pek­si̠ni̠t. \v 11 La̠n cca̠­ma̠­pa̠­ti̠­ni̠ni̠t nac xpu̠­si­cu­lancán judíos xla­cata pi̠ cata­lak­má­kalh Jesús hua̠nti̠ aya xta­li̠­pa̠­huán, luu li̠pe̠cua xac­ca̠­si̠­tzi̠niy porque hasta ma̠squi lhu̠hua tatzá̠­lalh nac a̠laca­túnuj ca̠chi­qui̠ní̠n aquit ni̠ cca̠­mák­xtekli catáalh huata cca̠­pu­tzas­tá̠­lalh la̠qui̠ nac­ca̠­ma̠­pa̠­ti̠ni̠y. \s1 Pablo li̠chuhui̠nán la̠ta lácu Jesús xakatli̠pá̠xtokli nac tiji \r (Hechos 9.1‑19; 22.6‑16) \p \v 12 ’Y maktum quilh­ta­macú cca̠s­quí­nilh li̠tlá̠n xana­puxcun cura pi̠ caquin­ta­má̠x­qui̠lh tala­cas­quín nacán ca̠chipay a̠ma̠ko̠lh ca̠naj­laní̠n hua̠nti̠ xta­la­ma̠­nanchá nac Da­masco. \v 13 Antá chú xacama aquit chu maka­pi­tzí̠n quincompañeros, actzú xuani̠t aya xac­cha̠­ná̠hu, luu tas­túnut xuani̠t, acxni̠ caj xamaktum lam minchá aktum tax­káket nac akapú̠n y qui­la­ca­ta­hua­ca­ko̠lh a̠má tax­káket, luu tli­hueke xuani̠t ni̠xa­chuná cumu la̠ chi­chiní. \v 14 Aquit chu xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xac­ca̠­ta̠ama lhken cta­mo­kosui y cta­ma̠­chá̠hu nac tíyat, acxni­tiyá ckáx­matli pi̠ xqui­li̠­xa­kat­li̠­má̠­calh nac xata­chu­huí̠n hebreo y chiné xqui­hua­nima: “Saulo, Saulo, ¿túcu xpa̠­la­cata qui­li̠­pu­tza­sta̠­lápa̠t?” \v 15 Aquit cka­lhás­quilh: “¿Tícu huix hua̠nti̠ quin­ta̠­chu­hui̠­námpa̠t?” Xlá quin­ka̠lh­ti̠lh: “Aquit Jesús hua̠nti̠ huix putza­sta̠­lápa̠t. \v 16 Pero la̠li̠­huán cata̠qui, porque huá cli̠­ta­si­yu­ni­ni̠tán la̠qui̠ naqui­lac­scuj­niya, huix nali̠­chu­hui̠­nana nac xla­catí̠n cris­tianos hua̠ntu̠ ucxilh­ni̠ta la̠nchú chu hua̠ntu̠ naucxi­lhacú aca­li̠stá̠n hua̠ntu̠ aquit nac­ma̠­si­yu­niyá̠n. \v 17 Aquit nac­mak­ta̠­yayá̠n la̠qui̠ ni̠tu̠ natat­la­hua­niyá̠n a̠ma̠ko̠lh judíos chu hua̠nti̠ ni̠ judíos porque aquit camá̠n ma̠la­ka­cha̠yá̠n nac xca̠­chi­qui̠ncán. \v 18 Xlacán tala­má̠­nalh cumu la̠ xala­ka­ca̠­pucsua pero huix naca̠­lak­pina y naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠ya quin­ta­chu­huí̠n naca̠­ma̠­la­ca­hua̠­ni̠ya y niaj cata­la­tá­ma̠lh xala­ka­ca̠­pucsua huata cata­ká­lhi̠lh tax­káket; y na̠chuna li̠túm huix pim­pa̠ttá ca̠mak­ta̠­yaya la̠qui̠ niaj huá natat­la­huaniy xta­pa̠­xu­huá̠n akska­huiní huata huá natat­la­huay xta­pa̠­xu­huá̠n Dios; y tancs caca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni la̠qui̠ naquin­ta­li̠­pa̠­huán y tla̠n nac­ca̠­ma̠­tzan­ke̠­naniy xta­la̠­ka­lhi̠ncán y nata­mak­lhti̠nán a̠má lanca tapa̠­xu­huá̠n hua̠ntu̠ cca̠­ma̠x­qui̠y xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xca­maná̠n Dios tali̠­tax­tuni̠t.” \s1 Pablo huán pi̠ hua̠k tláhualh hua̠ntu̠ Dios huánilh \p \v 19 ’Tancs cuaniyá̠n rey Agripa, pi̠ aquit ni̠ caj cka­lha­kax­mat­máka a̠má xta­chu­huí̠n Jesús hua̠ntu̠ minchá nac akapú̠n, \v 20 huata pu̠lh huá cca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­huí̠­nalh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac Da­masco xla­cata pi̠ cata­lak­má­kalh xali̠xcáj­nit xta­la­ca­pa̠s­tac­nicán y huá cata­li̠­pá̠­hualh Jesús, y tancs cata­la­tá­ma̠lh la̠qui̠ nata­ta­siyuy pi̠ xli̠­ca̠na talak­makanít hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n. Aca­li̠stá̠n chú calh nac Jeru­salén y cca̠­li̠­xa­kát­li̠lh eé xatlá̠n tama̠­ca­tzi̠ní̠n hua̠ntu̠ ma̠sta̠y lak­táxtut a̠ma̠ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ antá xta­hui­lá̠­nalh chu hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh xli̠­ca̠­lanca nac xapu̠­la­tama̠n Judea, xli̠­hua̠k cris­tianos cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­nilh ma̠squi ti̠ ni̠ judíos. \v 21 Caj xpa̠­la­cata cumu huá eé xta­chu­huí̠n Dios hua̠ntu̠ aquit tancs cli̠­chu­hui̠­nani̠t o cli̠­chu­hui̠­nama tama̠­ko̠lh judíos pu̠tum quin­ta­chí­palh nac lanca xpu̠­si­culan Dios nac Jeru­salén y hasta xquin­ta­mak­ni̠­putún. \v 22 Pero xli̠­ca̠na pi̠ huá Dios qui­mak­ta̠­yani̠t y ni̠tu̠ quiak­spu­lani̠t hasta u̠cyá chú, aquit ni̠ cquilh­pe̠­cuán cli̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios nac xla­ca­ti̠ncán cris­tianos chuná hua̠nti̠ lac­ta­li̠­pa̠hu cumu la̠ hua̠nti̠ ni̠tu̠ xka­satcán, na̠ ni̠para túcu cca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y hua̠ntu̠ para ni̠chuná tili̠­chu­huí̠­nalh Moisés xa̠hua xalak­maká̠n pro­fetas hua̠ntu̠ xámaj kan­taxtuy, \v 23 xla­cata pi̠ a̠má Cristo hua̠nti̠ xámaj mín la̠n nama̠­pa̠­ti̠­ni̠cán y hasta namak­ni̠cán, pero acxni̠ namak­ni̠­ko̠cán juerza xama̠paj lacas­ta­cuanán nac ca̠li̠ní̠n, y xlá xámaj liakchu­hui̠nán aktum lak­táxtut, y cumu aya xla­cas­ta­cuana­ni̠ttá nahuán pus ni̠ xma̠nhuá judíos sinoque xli̠­hua̠k cris­tianos cani̠hua xalaní̠n la̠ta xli̠­ca̠­lanca ca̠quilh­ta­macú nata­li̠­la­ca­hua̠nán xtax­káket chu xlak­táxtut. \s1 Pablo xma̠akata̠ksni̠putún Agripa xlacata pi̠ cali̠pá̠hua Jesús \p \v 24 Acxni̠ Pablo chuná chu­hui̠­nan­ko̠lh eé tachu­huí̠n, gober­nador Festo chiné qui­lhá­nilh: \p —¡Pablo, huix ma̠x caj niaj acsta­lanca lápa̠t! Porque caj la̠ta ma̠rí kalh­ta­hua­kaya a̠huayu para huá ma̠la­ka­hui­timá̠n. \p \v 25 Y Pablo chiné kálh­ti̠lh: \p —Tali̠­pa̠hu gober­nador Festo, aquit ni̠tu̠ cla­ka­hui­tima porque xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ cchu­hui̠­nani̠t tancs taaka­ta̠ksa y huá xta­lu­lóktat. \p \v 26 Pablo lak­lá­ca̠lh antaní xuí rey Agripa y chiné huá­nilh: \p —Huix tali̠­pa̠hu rey Agripa, luu li̠huana̠ laka­pasa hua̠ntu̠ aquinín cka­lhi̠­yá̠hu quin­tas­ma­ni̠ncán, pus caj huá xpa̠­la­cata luu ni̠para tzinú cquilh­pu­huán cchu­hui̠nán nac mila­catí̠n porque cca­tzi̠y pi̠ hua̠k catzi̠ya hua̠ntu̠ kan­tax­tuni̠t nac quim­pu̠­la­ta­ma̠ncán, porque hua̠ntu̠ antá kan­tax­tuni̠t ni̠tu̠ caj tze̠k lani̠t. \v 27 Rey Agripa, huí tu̠ cka­lhas­quim­pu­tuná̠n: ¿Pi̠ ca̠naj­laya huix hua̠ntu̠ tita­li̠­chu­huí̠­nalh xalak­maká̠n pro­fetas? Aquit cca­tzi̠y pi̠ huix ca̠naj­laya. \p \v 28 Rey Agripa kálh­ti̠lh: \p —Huata mejor cacs caquí­lhuanti. ¿Huix ma̠x lac­pu­huana pi̠ naqui­ma̠aka­ta̠k­sni̠ya xla­cata cac­li̠­pá̠hua Jesús caj cumu luu tancs chu­hui̠­na­ni̠ta? \p \v 29 Pablo hua­nipá: \p —Pus para tancs o ni̠ tancs cchu­hui̠­nani̠t, Dios xla­cás­quilh pi̠ xka­lhí̠tit hui­xinín cha̠­tunu cha̠­tunu hua̠nti̠ qui­la̠­kax­mat­ni­ma̠­náhu eé tapa̠­xu­huá̠n hua̠ntu̠ aquit cka­lhi̠y caj cumu cli̠­pa̠­huán Jesús, ma̠squi hui­xinín ni̠chuná xca̠­li̠­ma­ca­chi̠­cántit cadenas cumu la̠ aquit. \p \v 30 Rey Agripa huakaj tá̠yalh chu Berenice xa̠hua gober­nador Festo y tatáx­tulh, na̠ pu̠tum tatáx­tulh hua̠nti̠ antá xta­mak­la­hui­lá̠­nalh. \v 31 Aca­li̠stá̠n Festo y Agripa laca­tunu tze̠k tzú­culh tali̠­chu­hui̠nán eé taaklhú̠­hui̠t, y chiné xta­la̠­huaniy: \p —Xli̠­ca̠na pi̠ tamá chixcú ni̠tu̠ tla­huani̠t tala̠­ka­lhí̠n, ni̠para tzinú lak­chá̠n namak­ni̠cán y ni̠para cpu̠­la̠­chi̠n mini̠niy natanu̠y. \p \v 32 Agripa huá­nilh Festo: \p —Hasta tla̠n xti­mak­xtekui eé chixcú para ni̠ huá ma̠n xtíhua pi̠ mejor lacas­quín ma̠n cama̠­ka­lha­pá­li̠lh lanca quim­pux­cucán emper­ador nac Roma. \c 27 \s1 Pablo ma̠lakacha̠cán nac xaca̠chiquí̠n Roma \p \v 1 Acxni̠ aya laca̠x­la­kó̠­calh pi̠ naquin­ca̠­ma̠­la­ka­cha̠­caná̠n nac Italia anta­nícu huí Roma, Pablo chu maka­pi­tzí̠n tachí̠n ca̠ma­ca­ma̠s­tá̠­calh nac xmacán cha̠tum capitán xuanicán Julio hua̠nti̠ xca̠­pux­cuniy pu̠lactum tropa hua̠nti̠ xca̠­li̠­ma̠­pa̠­cu­hui̠cán Batallón del emper­ador. \v 2 Cáhu nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Adram­ito, y antá cta­jú̠hu nac aktum barco hua̠ntu̠ xama pekán nac Asia. Na̠ antá lac­xtum xquin­ca̠­ta̠amá̠n quin­ta̠­lacán Aris­tarco xalac Tesa­ló­nica hua̠ntu̠ ma̠peksi̠y Mace­donia. \v 3 Li̠cha̠lí cchá̠hu nac Sidón, y capitán Julio tzú­culh ta̠la̠lé̠n Pablo hasta má̠x­qui̠lh tala­cas­quín xla­cata nata­cuta nac barco y naca̠­la­ka­pa­xia̠lhnán xamigos hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac a̠má ca̠chi­quí̠n y la̠qui̠ na̠ xlacán nata­ta̠i̠y la̠ta túcu xta­ma̠x­qui̠­putún. \v 4 Acxni̠ cta­ca̠x­pa­ráhu nac Sidón a̠huayu aya xac­la­qui­ta̠t­la­ni̠­táhu nac pupunú pero luu li̠pe̠cua tzú­culh u̠nún y laca­tunu xle̠­má̠­calh qui­bar­cucán, entonces caj cli̠­ta­mak­spitui a̠má isla de Chipre, \v 5 y chuná tancs cca̠­ti̠­la­ca­tza̠­la­hui­lí̠hu a̠ma̠ko̠lh pu̠la­tama̠n hua̠ntu̠ tahui­lá̠­nalh nac xquilhtú̠n pupunú xca̠­hua­nicán Cilicia y Pan­filia y takalá cchá̠hu nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Mira hua̠ntu̠ ma̠peksi̠y Licia. \p \v 6 Antá nac eé ca̠chi­quí̠n capitán Julio ma̠nók­lhulh aktum barco hua̠ntu̠ xmi­ni̠­tanchá nac Ale­jan­dría y xama nac Italia, pus la̠li̠­huán antá pu̠tum quin­ca̠­ma­ju̠cán la̠qui̠ huá nac­pu̠aná̠hu hasta nac Italia. \v 7 Chu­natá la̠ta cti­ta­ca̠xui nac Mira luu laka­siyu tzú­culh tla̠­huaán qui­bar­cucán nac chú­chut porque xquin­ca̠­ta̠­la̠­lac­tla­huamá̠n uún, juerza aklhu̠hua quilh­ta­macú cmaka­pa­láhu y takalá cchá̠hu nac xpa̠xtú̠n aktum pu̠la­tama̠n hua­nicán Gnido. Pero cumu uú̠n chu­nacú ma̠rí xquin­ca̠­ma̠aklhu̠­hui̠má̠n ni̠lay cta­cho­kóhu, ti̠tum cáhu nac isla de Salmón y cli̠­ta­mak­spitui, aca­li̠stá̠n chú cchá̠hu nac aktum isla hua­nicán Creta. \v 8 Pero cumu na̠ ni̠para antá ni̠lay cta̠c­táhu cli̠­ta­mak­spit­pa­ráhu a̠má isla y aca­li̠stá̠n cchá̠hu nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Bue­nos Puer­tos lacatzú xta̠­pek­xtokui a̠má ca̠chi­quí̠n xuanicán Lasea. \p \v 9 Luu aklhu̠hua quilh­ta­macú xac­maka­pa­la­ni̠­tahuá la̠ta xac­la­ma̠­náhu nac Bue­nos Puer­tos, pero na̠chuna li̠túm luu li̠mak­lihu para nac­ta­ju̠­pa­ra­yá̠hu nac barco y nac­ma̠t­la̠­hua­ni̠­yá̠hu nac pupunú porque aya xlak­cha̠ni̠t quilh­ta­macú ca̠lonkni. Huá xpa̠­la­cata Pablo chiné ca̠li̠­ma̠­kalh­chu­huí̠­ni̠lh hua̠nti̠ xta­pux­cuni̠t nac barco: \p \v 10 —Aquit laca­tancs cca̠­hua­niyá̠n, para juerza nat­la­hua­ni­yá̠hu naaná̠hu, ni̠tlá̠n cati­qui̠­táx­tulh porque luu li̠mak­líhu, porque a̠huayu nama̠­lak­tzan­ke̠­yá̠hu barco chu xli̠­hua̠k tacuca hua̠ntu̠ antá taju̠ma, y hasta mismo qui­la­ta­ma̠tcán nama̠­lak­tzan­ke̠­yá̠hu para namu̠x­tu­yá̠hu. \p \v 11 Pero capitán Julio ni̠ ma̠t­lá̠n­ti̠lh hua̠ntu̠ huá­nilh Pablo huata huá a̠tzinú ca̠ka­lha­káx­matli hua̠ntu̠ xta­qui­lhuamá̠­nalh xpu̠­chiná barco chu xaca­pitán. \v 12 Xlacán juerza xta­cha̠m­putún nac aktum ca̠chi­quí̠n xuanicán Fenice porque antá ni̠ luu ma̠rí u̠nún ma̠squi xli̠­ca̠na pi̠ na̠ hua­tiyá Isla de Creta, y xta­pe̠­cuán para maktum naca̠­lac­tla­hua­niko̠y uú̠n xbar­cucán, y huata antá xta­ta­mak­xtek­pu­tu­na̠chá nac Fenice li̠huán nati̠­tax­tuko̠y xaquilh­ta­macú ca̠lonkni. \s1 Xli̠hua̠k hua̠nti̠ xtataju̠má̠nalh nac barco actzú xuani̠t aya xtamu̠xtuy \p \v 13 Maktum quilh­ta­macú acxni̠ xka­kachá luu ca̠li̠­pa̠­xúhu tasiyuy la̠m­para luu tla̠n nata­huilay quilh­ta­macú, la̠li̠­huán tzu­cú­calh ca̠ma̠c­xtucán lháka̠t hua̠ntu̠ li̠s­noklé̠n barco, y la̠li̠­huán tzú­culh tla̠­huán barco nac xquilhtú̠n chú­chut nac a̠má isla de Creta. \v 14 Pero ni̠para mákat a̠ xaca­ná̠hu acxni̠ tahui­lachi li̠pe̠cua uú̠n y qui­bar­cucán tzu­cú­calh le̠ncán nac xpu­naíta̠t pupunú. \v 15 Cumu a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ xta­ma̠t­la̠­hua­ni̠­má̠­nalh barco tatzák­salh xta­ma̠­cho­ko­putún pero ni̠ tama̠t­lá̠n­ti̠lh porque luu li̠pe̠cua uú̠n, pus huata tamá̠x­qui̠lh quilh­ta­macú xla­cata caquin­ca̠lé̠n uún la̠tachá nícu xla­cas­quín. \v 16 Cchá̠hu nac aktum actzu̠ isla hua­nicán Clauda antaní ni̠ luu xta̠­chuná xu̠numa, y takalá cma̠­hua­cáhu nac barco a̠má pák­lha̠t hua­nicán sal­va­vidas hua̠ntu̠ caj saka­le̠ncán. \v 17 Aca­li̠stá̠n chú maka­pi­tzí̠n tasa̠­cuá̠n li̠huana̠ tzú­culh tali̠­lac­chi̠y tasíhu a̠má barco la̠qui̠ ni̠tu̠ nalaniy, y cumu aya xta­ca­tzi̠y pi̠ uún antá xquin­ca̠­le̠má̠n pekán anta­nícu luu la̠n xta­mac­xtu­mi̠­ta­hui­lani̠t mun­tzaya xke̠íta̠t chú­chut, pus xta­pe̠­cuán chicá para antá tancs nata­lak­nu̠­ta­huilay y nalak­tzanka̠y barco, huata la̠li̠­huán tama̠­tu̠­tzú­hui̠lh a̠má lháka̠t hua̠ntu̠ xli̠s­noklé̠n uú̠n la̠qui̠ ma̠squi caquin­ca̠­sa­kalé̠n uún pero niaj xta̠­chuná xli̠­to­kosú̠n naán barco. \v 18 Li̠cha̠lí acxni̠ xka­kachá chu­nacú li̠pe̠cua xu̠numa, y cumu xta­pe̠­cuama̠­nalhá entonces maka­pi­tzí̠n tzú­culh tamacá̠n nac chú­chut xli̠­hua̠k hua̠ntu̠ lac­tzinca tacuca hua̠ntu̠ xta­ju̠ma nac barco. \v 19 Y na̠chuná li̠tu̠­xama cumu ni̠ xta­cacsma ta̠ke­ya̠­huaná, chu­na­li̠túm tama­ca̠mpá nac chú­chut a̠má xmac­la­cas­qui­nitcán hua̠ntu̠ xta­li̠s­cuja y hua̠ntu̠ li̠pe̠cua xma̠­tzin­qui̠ni̠t barco. \v 20 Luu aklhu̠hua quilh­ta­macú xac­la­ta­ju̠­ma̠­náhu nac chú­chut ni̠túcu tasí­yulh chi­chiní ni̠para huá stacu, porque ni̠ xta­ca̠­hua̠­ni̠ma chu­na­tiyá xta­pucs­ni̠t, y li̠pe̠cua xmima si̠n xa̠hua uú̠n. Xli̠­hua̠k aquinín aya xac­pe̠­cuani̠­táhu porque xac­lac­pu­hua­ná̠hu pi̠ niaj ne̠c­xnicú cac­ti­ta̠­ya­chá̠hu nac tíyat, y aktum xac­ca­tzi̠­yá̠hu pi̠ antá pu̠tum nac­ni̠­yá̠hu. \p \v 21 Cumu luu aklhu̠­huatá quilh­ta­macú xac­la­ma̠­náhu la̠ta ni̠tu̠ tapa̠­xu­huá̠n xacua̠ya­ma̠­náhu pus maktum quilh­ta­macú Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p —Para hui­xinín xquin­ti­la̠­kax­mat­níhu hua̠ntu̠ aquit cti­ca̠­huanín xla­cata pi̠ ni̠ juerza cat­la­hua­níhu cata­ca̠x­cha̠hu nac Creta, pus ni̠chuná xquin­ti­ca̠ak­spulán la̠ta túcua la̠nchú akspu­la­ni̠­táhu nac xla­quíta̠t chú­chut. \v 22 Pero chú niaj cali̠­pu­huántit porque ni̠para cha̠tum aquinín xli̠­hua̠k hua̠nti̠ mima̠­náhu nac eé barco ni̠tu̠ cati­la­níhu, ma̠squi xli̠­ca̠na xlá pi̠ huá qui­bar­cucán nalac­lako̠y. \v 23 Porque najatá ca̠tzi̠sní quin­ta­si­yú­nilh cha̠tum xángel a̠má Dios hua̠nti̠ aquit cli̠­pa̠­huán y clac­scuj­nima. \v 24 Xlá chiné qui­huá­nilh: “Pablo, ni̠ capé̠­cuanti porque juerza nachi­pina nac Roma la̠qui̠ nama̠­ka­lha­pa­li̠yá̠n emper­ador, y caj mim­pa̠­la­cata Dios ámaj ca̠lak­ma̠xtuy xla­cata ni̠ natani̠y tama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ huix lac­xtum ca̠ta̠­ta­jú̠pa̠t nac barco.” \v 25 Pus huá xpa̠­la­cata aquit cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ catu̠x­ca̠­ní̠tit y niaj calak­lhpe̠­cuántit, porque aquit cli̠­pa̠­huán Dios y cca̠­najlay pi̠ chuná nakan­taxtuy la̠ta tu̠ qui­huá­nilh xángel. \v 26 Ma̠squi ca̠ta xli̠­ta­kalá nata­cu­ta̠­chá̠hu nac xquilhtú̠n chú­chut nac aktum isla pero huá xlá pi̠ ni̠ cati­ni̠hu. \p \v 27 Aya xle̠ma xliaktiy xama̠na la̠ta xac­la­ta­ju̠­ma̠­náhu nac chú­chut porque uú̠n lacatum lacatúm xlé̠n qui­bar­cucán xta̠­chuná cumu la̠ aktum li̠kamá̠n hasta cchá̠hu lacatum anta­nícu hua­nicán Mar Adriático, ma̠x cumu luu íta̠t tzi̠sa xuani̠t acxni̠ maka­pi­tzí̠n tasa̠­cuá̠n tacá­tzi̠lh pi̠ aya xac­cha̠­ma̠­náhu nac xquilhtú̠n pupunú. \v 28 La̠li̠­huán tamá­ca̠lh kantum tasíhu nac xtampú̠n chú­chut la̠qui̠ nata­ca­tzi̠y lácu xli̠­pu̠lhmá̠n, xka­lhi̠y treinta y seis metros xli̠­pu̠lhmá̠n. Caj actzú tla̠­huampá barco tama­ca̠mpá y xka­lhíy veinte­siete metros xli̠­pu̠lhmá̠n. \v 29 Maka­pi­tzí̠n tasa̠­cuá̠n la̠li̠­huán tamá­ca̠lh kan­ta̠ti kalh­xtóke̠t xla li̠cá̠n hua̠ntu̠ li̠ma̠­cho­kocán barco, porque xta­pe̠­cuán chicá para xamaktum barco ras naqui̠­ta­la­ca­huacay nac chí­huix, y xa̠huachí caj u̠cú cax­ká­kalh xta­lac­pu­huán hasta chuná xta­li̠­kalh­ta­hua­ka­ni­má̠­nalh Dios. \v 30 Maka­pi­tzí̠n tasa̠­cuá̠n xta­tza̠­la­putún la̠qui̠ ni̠tu̠ naca̠ak­spulay y laka­siyu tzú­culh tama̠cti̠y a̠má actzu̠ bote hua̠ntu̠ tla̠n xpu̠­cha̠ncán hasta nac xquilhtú̠n, pero ni̠tícu xca­tzi̠y hua̠ntu̠ xtat­la­hua­má̠­nalh porque xta­huán pi̠ caj xta­chi̠­hui­li̠­má̠­nalh barco. \v 31 Pero Pablo ca̠úcxilhli y la̠li̠­huán lákalh capitán Julio xa̠hua xtropa, y chiné ca̠huá­nilh: \p —Para huá u̠ma̠ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n nataán y ni̠ antá uú nata­ta­mak­xteka nac barco pus na̠ ni̠para hui­xinín cati­lak­tax­tútit, juerza nani̠­yá̠tit mim­pu̠­tumcán. \p \v 32 Ama̠­ko̠lh tropa la̠li̠­huán talac­chú­culh tasíhu hua̠ntu̠ xta­li̠­ma̠c­ti̠­má̠­nalh bote y hasta nac chú­chut pakx taju̠chá. \p \v 33 Acxni̠ chú aya spalh xca̠x­ka­kako̠y Pablo chiné ca̠huá­nilh a̠ma̠ko̠lh cris­tianos: \p —Chú aya le̠ma li̠huacay xliaktiy xama̠na la̠ta caj aka­tiyuj lapá̠tit para túcu naca̠ak­spu­layá̠n y hasta ni̠ tali̠­huán hua̠­yam­pá̠tit. \v 34 Pus huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­hua­niyá̠n pi̠ cahua̠­yántit hua̠ntu̠ tla̠n para pi̠ lacas­qui­ná̠tit; ni̠ nani̠­yá̠tit niaj cape̠­cuántit porque tancs cca̠­hua­niyá̠n pi̠ hasta ni̠para kantum miacchi­xitcán cati­ma̠­lak­tzan­ké̠tit. \p \v 35 Acxni̠ Pablo chuná huan­ko̠lh tíyalh mactum cax­ti­lá̠n­chahu, pa̠x­cat­ca­tzí̠­nilh Dios xtahuá, lak­ché­kelh, y nac xla­ca­ti̠ncán tzú­culh hua̠yán. \v 36 Xa̠maka­pi­tzí̠n juerza na̠ taakpu­huan­tí­yalh y pu̠tum cua̠yáhu. \v 37 Aktiy ciento a̠tutum­pu­xa­ma­cu̠­cha̠xán cris­tianos xacuani̠­táhu xli̠­hua̠k hua̠nti̠ xac­ta­ju̠­ma̠­náhu nac a̠má barco. \v 38 Acxni̠ chú aya cua̠yan­kó̠hu la̠tachá la̠n ckasui, maka­pi­tzí̠n marin­eros tzú­culh tamacá̠n nac pupunú a̠má trigo hua̠ntu̠ xli̠­mincán la̠qui̠ niaj picuta nama̠­tzin­ca̠sni̠y barco. \s1 Ta̠kpu̠spita barco nac pupunú \p \v 39 Acxni̠ chú xka­ka­ko̠lh a̠ma̠ko̠lh marin­eros ni̠ tala­ca­cá­tzi̠lh xanícu luu xac­tax­tu­ni̠­tan­chá̠hu nac a̠má pu̠la­tama̠n, pero na̠ tuncán cuc­xi­lhui pi̠ xuí lacatum ca̠mun­tzayá̠n nac xquilhtú̠n, acxtum tacá­tzi̠lh pi̠ cama̠­la­ca­tzu­huí̠­calh barco nac xquilhtú̠n chú­chut. \v 40 La̠li̠­huán talac­chú­culh a̠má tasíhu hua̠ntu̠ xca̠­li̠­chi̠­cani̠t a̠ma̠ko̠lh lac­tzinca kalh­xtóke̠t xla li̠cá̠n hua̠ntu̠ li̠ma̠­cho­kocán barco y antá ca̠ak­xtek­jú̠­calh nac xtampú̠n chú­chut, ca̠aka­chex­ya̠­huá­calh a̠má lháka̠t hua̠ntu̠ xli̠­ma̠t­la̠­hua­ni̠cán barco, y uú̠n la̠li̠­huán tzú­culh snoklé̠n barco pekán nac xquilhtú̠n pupunú. \v 41 La̠ta xta­la­ca­tzu­hui̠ma qui­bar­cucán nac xquilhtú̠n, caj xamaktum acxni̠ lhken quin­ca̠aktok­lhle̠nín chú­chut lacatum anta­nícu luu ca̠lujua, xquincán barco tzú­culh lak­tzanka̠y nac ca̠mun­tzayá̠n y niaj lay tasa­ká­le̠lh, y nac xtanké̠n tzú­culh talac­tuc­xtama̠y caj la̠ta xli̠t­li­hueke xqui̠­ta­hua­ca­ni­ma̠chi chú­chut. \p \v 42 Ama̠­ko̠lh tropa xta­mak­ni̠­putún xli̠­hua̠k tachí̠n la̠qui̠ ni̠ nata­tza̠lay acxni̠ nata­ta­cu­ta̠chá nac pupunú. \v 43 Pero capitán Julio xlak­ma̠x­tu­putún Pablo xla­cata ni̠ namak­ni̠cán, xlá ni̠ lacás­quilh naca̠­mak­ni̠cán a̠ma̠ko̠lh tachí̠n huata li̠ma̠­pek­sí̠­nalh pi̠ a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ tla̠n tax­qui­hua̠tnán la̠li̠­huán cata­tá­ju̠lh nac chú­chut la̠qui̠ pu̠lh huá nata­chá̠n nac xquilhtú̠n pupunú y nata­ta̠­ya­ya̠chá nac tíyat. \v 44 Y na̠chuná huá pi̠ a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ ni̠lay tax­qui­hua̠tnán na̠ cata­tá­ju̠lh y huá cata­pu̠­ta­cutchá xata­lac­tucxni pák­lha̠t osuchí la̠ta túcu nata­maclay xata­lac­tuc­xtamá̠n barco; pus chuná a̠má cta­cut­chá̠hu nac xquilhtú̠n pupunú hua̠k clak­tax­túhu y ni̠tu̠ cla­níhu. \c 28 \s1 Tantum lu̠hua macaxcay Pablo pero ni̠tu̠ laniy \p \v 1 Acxni̠ chú hua̠­katá xac­ta­cut­ni̠­tan­chá̠hu nac xquilhtú̠n chú­chut ni̠ xli̠­maka̠s cqui̠­ca­tzí̠hu pi̠ a̠má pu̠la­tama̠n xuanicán isla de Malta. \v 2 Ama̠­ko̠lh cris­tianos hua̠nti̠ antá xta­la­má̠­nalh nac a̠má isla la̠li̠­huán tzú­culh tata­mac­xtumi̠y; cumu luu tla̠n xta­pa̠­xu­huá̠n xta­huani̠t la̠li̠­huán tama̠­mac­xtú­mi̠lh quihui, tama̠lh­cú­yulh xla­cata nac­sko­ná̠hu porque luu li̠pe̠cua la̠ta xlon­knuma. \v 3 Pero cumu Pablo na̠ quí̠­sacli pa̠tzú xas­ca­huahua quihui acxni̠ chú xca̠­ma̠­quin­ca­pu̠ma nac lhcúya̠t antá kos­tax­tuchi tantum lu̠hua, li̠ta­ma­kás­natli Pablo y macáx­calh. \v 4 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xalac Malta taúcxilhli pi̠ Pablo li̠ta­ma­kás­natli lu̠hua y macáx­calh, chiné tzú­culh tahuán: \p —Tamá chixcú ma̠x mak­ni̠­nani̠t, porque ma̠squi ni̠ mú̠x­tulh nac pupunú pero cumu lhu̠hua tala̠­ka­lhí̠n tla­huani̠t Dios ni̠ ma̠x­qui̠y quilh­ta­macú cala­tá­ma̠lh. \p \v 5 Pero Pablo lhken ma̠kó­sulh a̠má lu̠hua y antá poklh tamac­pu̠chá nac lhcúya̠t, y ni̠para tzinú túcu lánilh. \v 6 Xlacán xta­lac­pu­huán pi̠ la̠n nali̠­ma­cacún y ni̠para xali̠­ta­ca­tzí̠n acxni̠ nama̠­lak­chu̠­hui̠y, maktum nata­ma̠­ya̠chá xaní̠n. Pero cumu maka̠s la̠ta laca­tzá̠­lalh quilh­ta­macú y nítú xla­nima huata chiné tzu­cupaj tahuán: \p —¡Tamá chixcú ma̠x cha̠tum Dios porque ni̠para tzinú túcu tla­huá­nilh xve­neno lu̠hua! \p \v 7 Nac Malta xuí cha̠tum gober­nador xuanicán Publio, cumu xlá xka­lhíy xpu̠­cuxtu nac xquilhtú̠n pupunú pus antá chú nac xpu̠­cuxtu cta­cut­chá̠hu. Acxni̠ cátzi̠lh hua̠ntu̠ xquin­ca̠ak­spu­la­ni̠tán xlá luu tla̠n quin­ca̠­ca­tzi̠nín y aktutu quilh­ta­macú quin­ca̠­ta̠­hua̠yán. \v 8 Quin­ca̠­hua­nicán pi̠ xtla̠t Publio xka­lhi̠y palha lhcúya̠t y xli̠­lama takalh­ni̠sti. Pablo alh laka­ta̠yay, acxni̠ chú xlá kalh­ta­hua­ka­ni­ko̠lh Dios, liacchí­palh xmacán y tuncán ma̠t­lá̠n­ti̠lh. \v 9 Acxni̠ xli̠­hua̠k cris­tianos tacá­tzi̠lh hua̠ntu̠ xtla­huani̠t Pablo la̠li̠­huán tzú­culh tamín xli̠­hua̠k ta̠tat­laní̠n hua̠nti̠ xta­hui­lá̠­nalh nac a̠má ca̠chi­quí̠n y hua̠k ca̠ma̠t­la̠n­tí̠­calh. \v 10 Caj la̠ta hua̠ntu̠ xtla­huani̠t Pablo lhu̠hua cris­tianos hua̠nti̠ xta­pa̠x­cat­ca­tzi̠­ni­má̠­nalh, y acxni̠ chú aya cta­ca̠x­kó̠hu xla­cata nac­quilh­ta̠­ya­pa­ra­yá̠hu quin­ti­jicán luu lhu̠hua hua̠ntu̠ quin­ca̠­ta̠i̠cán la̠qui̠ ni̠tu̠ naquin­ca̠­tzan­ka̠­niyá̠n nac tiji hasta nac­cha̠­ná̠hu anta­nícu xaca­ma̠­náhu. \s1 Pablo cha̠n nac Roma \p \v 11 Aya xle̠ma xliaktutu papá la̠ta xac­la­ma̠­náhu nac a̠má pu̠la­tama̠n y acxni̠ chú cta­ca̠xui antá cta­jú̠hu nac aktum barco xuanicán Los Ge­melos xalac Ale­jan­dría, xlá na̠ antá xta­mak­xtekni̠t nac Malta li̠huán ti̠tax­tu­ko̠lh a̠má xquilhta ca̠lonkni, pus huá chú cpu̠­háhu. \v 12 Luu caj laca­pala cchá̠hu nac Sira­cusa, y antá cta­mak­xtekui aktutu quilh­ta­macú. \v 13 Acxni̠ chú antá cta­ca̠x­pa­ráhu cli̠­ta­mak­spitui eé pu̠la­tama̠n y cchá̠hu nac Regio, li̠cha̠lí chú tzu­cupaj u̠nún pero huata caj quin­ca̠­mak­ta̠yán porque la̠li̠­huán tzú­culh sakalé̠n qui­bar­cucán y caj li̠cha̠lí cchá̠hu nac aktum ca̠chi­quí̠n hua­nicán Puteoli. \v 14 Antá chú nac eé ca̠chi­quí̠n ca̠ma̠­nok­lhúhu maka­pi­tzí̠n nata̠lán hua̠nti̠ na̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús xlacán quin­ca̠­huanín xla­cata pi̠ antá cac­ta­mak­xtekui ca̠na̠caj aktum xama̠na; aca­li̠stá̠n chú cta­ca̠x­pa­ráhu, caj ctla̠­huaáhu y cchá̠hu nac Roma. \v 15 Xli̠­hua̠k a̠ma̠ko̠lh cris­tianos xalac Roma hua̠nti̠ xta­li̠­pa̠­huán Jesús, acxni̠ xlacán tacá­tzi̠lh pi̠ aya xac­cha̠­ma̠­náhu nac xca̠­chi­qui̠ncán, pu̠tum támilh quin­ca̠­pa̠x­toká̠n; maka­pi­tzí̠n xquin­ca̠­ka­lhi̠má̠n lacatum anta­nícu hua­nicán Foro de Apio, y maka­pi­tzí̠n antá tachinchá lacatum anta­nícu hua­nicán Las Tres Tabernas. Acxni̠ Pablo ca̠úcxilhli pi̠ xli̠­ca̠na xta­pa̠x­qui̠y la̠n pa̠xú­hualh y pa̠x­cat­ca­tzí̠­nilh Dios caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xlá xtla­huani̠t y li̠huaca kálhi̠lh li̠ca­mama. \v 16 Acxni̠ chú cchá̠hu nac Roma capitán Julio ca̠ma­ca­má̠s­ta̠lh tachí̠n nac xla­catí̠n hua̠nti̠ naca̠­mak­ta­kalha, pero huata xlá má̠x­qui̠lh tala­cas­quín Pablo xla­cata pi̠ laca­tunu xlá catáhui anta­nícu ma̠t­la̠nti̠y, pero ma̠squi chuná anka­lhi̠ná xmak­ta­kalhma cha̠tum tropa. \s1 Pablo ca̠ta̠chuhui̠nán judíos xalac Roma \p \v 17 Li̠tu̠­xama xli̠­cha̠n­cani̠t Pablo nac Roma acxni̠ xlá ca̠ma̠­ta­sa­ní̠­nalh xana­puxcun judíos antá xalaní̠n nac Roma, y acxni̠ aya pu̠tum xta­hui­lá̠­nalh Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p —Xli̠­hua̠k hui­xinín nata̠lán, aquit camá̠n ca̠ta̠­kalh­chu­hui̠­naná̠n y nac­ca̠­hua­niyá̠n xla­cata pi̠ ni̠tu̠ cca̠t­la­hua­nima judíos na̠ ni̠para caj xac­ka­lha­kax­mat­makán a̠má quin­tas­ma­ni̠ncán hua̠ntu̠ aquinín judíos quin­ca̠­ma̠­si­yu­ni­ni̠tán xta­ma̠­kan­taxti̠y xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán. Pero ma̠squi ni̠tu̠ ctla­huama hua̠ntu̠ ni̠tlá̠n, nac Jeru­salén quin­chi­pa­canchá y qui­ma­ca­ma̠s­tá̠­calh nac xmacancán ma̠pek­si̠­naní̠n ro­manos. \v 18 Acxni̠ a̠ma̠ko̠lh ma̠pek­si̠­naní̠n quin­ta­ma̠­ka­lha­pa­li̠­ko̠lh xlacán xquin­ta­mak­xtek­putún porque ni̠ quin­ta­mac­lá­nilh tala̠­ka­lhí̠n hua̠ntu̠ naquin­ta­li̠­ya̠­huay la̠qui̠ naqui­mak­ni̠cán. \v 19 Pero huata xana­puxcun judíos ni̠ tala­cás­quilh naqui­mak­xtekcán, pus huá xpa̠­la­cata cca̠­li̠­huá­nilh pi̠ huá aquit cla­cas­quín naqui­ma̠­ka­lha­pali̠y emper­ador uú xalá, pero ni̠tu̠ nalac­pu­hua­ná̠tit para caj cca̠­si̠­tzi̠niy o huí tú cca̠­li̠­ma̠­la­ca­pu̠­putún a̠ma̠ko̠lh hua̠nti̠ qui­na­ta̠­chi­quí̠n judíos. \v 20 Pus huá chú xpa̠­la­cata aquit cca̠­li̠­ma̠­ta­sa­ni̠nán la̠qui̠ hui­xinín naqui­la̠­la­ka­pa­sá̠hu y naca­tzi̠­yá̠tit pi̠ aquit cli̠­ta­chi̠ni̠t caj xpa̠­la­cata ckalh­ka­lhi̠ma y cca̠­najlay hua̠ntu̠ na̠ xli̠­hua̠k qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán israel­itas xta­ca̠­najlay pi̠ Dios naca̠­ma̠­laca­stac­uani̠y ni̠n nac ca̠li̠ní̠n, pus huá chú xpa̠­la­cata ma̠squi chuná qui­li̠­ma­ca­chi̠­cani̠t cadenas. \p \v 21 Ama̠­ko̠lh lac­chix­cu­huí̠n chiné takalh­tí̠­nalh: \p —Aquinín ni̠tu̠ quin­ca̠­lak­chimá̠n carta xalac Judea anta­nícu naquin­ca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­nan­caná̠n tícu huix, y ma̠squi na̠ tami­ni̠­tanchá nac Jeru­salén maka­pi­tzí̠n cris­tianos ni̠tu̠ quin­ca̠­li̠­ta̠­kalh­chu­hui̠­namá̠n para túcu ni̠tlá̠n tla­hua­ni̠­tampi antá. \v 22 Aquinín cla­cas­qui­na̠huá naqui­la̠­hua­ni­yá̠hu xanícu huix luu mak­ta­pek­si̠ya y túcuya̠ tala­ca­pa̠s­tacni huix kalhi̠ya, porque aquinín cca­tzi̠­yá̠hu pi̠ xli̠­hua̠k hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huán Jesús la̠tachá nícu ma̠rí ca̠si̠­tzi̠­nicán y ni̠ ca̠ucxilh­pu­tuncán. \p \v 23 Xlacán tali̠lh­cá̠­nilh aktum quilh­ta­macú la̠qui̠ naca̠­ta̠­kalh­chu­hui̠nán, acxni̠ lák­cha̠lh a̠má quilh­ta­macú luu lhu̠hua cris­tianos tata­mac­xtú­mi̠lh anta­nícu xuí Pablo. Xlá tzú­culh ca̠ma̠­kalh­chu­hui̠ni̠y cris­tianos, chu­natá la̠ta tix­ká­kalh hasta tzi̠­suanko̠lh xca̠­ma̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠­nima la̠ta lácu Dios xma̠­la­ca­tzu­qui̠­putún xasa̠sti xli̠­ma̠­peksí̠n nac xla­ta­ma̠tcán hua̠nti̠ tali̠­pa̠­huán, y antá xquilh­pa̠i̠ma nac li̠kalh­ta­huaka hua̠ntu̠ xamaká̠n titzokchá Moisés xa̠hua pro­fetas xla­cata hua̠ntu̠ xámaj tla­huay Jesús. \v 24 Lhu̠hua hua̠nti̠ tali̠­pá̠­hualh Jesús caj xpa̠­la­cata hua̠ntu̠ xca̠­hua­nima Pablo, pero maka­pi­tzí̠n ni̠ taca̠­náj­lalh. \v 25 Ama̠­ko̠lh cris­tianos ni̠ acxtum tacá­tzi̠lh y tata­paj­pí­tzilh, tam­pu̠tiy tatáx­tulh, y acxni̠ aya xta­tax­tu­má̠­nalh la̠qui̠ nataaná nac xchiccán Pablo chiné ca̠huá­nilh: \p —Hua̠ntu̠ Espíri­tu Santo tima̠­lac­pu­huá̠­ni̠lh pro­feta Isaías la̠nchú nac eé quilh­ta­macú aya kan­tax­tu­pa­rani̠t. \v 26 Porque Isaías chiné tica̠­huá­nilh xalak­maká̠n qui­li̠­ta­la­ka­pas­nicán: \q1 Hui­xinín pim­pá̠tit kax­pa­tá̠tit quin­ta­chu­huí̠n, pero ni̠túcu catiaka­tá̠k­stit; \q1 ma̠squi laca­hua̠­na­ná̠tit qui̠­taxtuy cumu la̠m­para ni̠tu̠ ucxilh­pá̠tit. \q1 \v 27 Porque huá mina­cujcán luu lanca xtá̠yat, \q1 ma̠squi kalhi̠­yá̠tit min­ta­ke̠ncán pero ni̠ li̠kax­pa­tá̠tit, \q1 kalhi̠­yá̠tit mila­kas­ta­pucán pero ni̠tu̠ tla̠n li̠la­ca­hua̠­na­ná̠tit, \q1 ma̠squi kalhi̠­yá̠tit min­ta­la­ca­pa̠s­tac­nicán pero ni̠lay aka­ta̠k­sá̠tit hua̠ntu̠ xatlá̠n tapu­huá̠n, \q1 chuná qui̠­tax­tuma porque hui­xinín ni̠ qui­la̠­kax­mat­ni­pu­tu­ná̠hu \q1 y ni̠ qui­la̠­lak­mim­pu­tu­ná̠hu xla­cata aquit nac­ca̠­ma̠t­la̠n­ti̠yá̠n. \m \v 28 Pus na̠ mili̠­ca­tzi̠tcán pi̠ a̠má lak­táxtut hua̠ntu̠ Dios ma̠lacnu̠y na̠ naca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠­ni̠cán cati̠hua̠ cris­tiano ma̠squi ni̠ judíos, porque xli̠­ca̠na pi̠ hua­tuní̠n nata­ca̠­naj­laniy y nata­li̠­pa̠­huán. \p \v 29 Acxni̠ takax­mat­ko̠lh eé tachu­huí̠n a̠ma̠ko̠lh judíos la̠li̠­huán tatáx­tulh y sac­stucán tzú­culh tala̠­huaniy para ca̠na o ni̠ca̠na hua̠ntu̠ xca̠­li̠­ma̠­kalh­chu­hui̠ní̠y Pablo. \p \v 30 Pablo sá̠cualh aktum chiqui y antá latá­ma̠lh nac Roma aktiy ca̠ta, xlá li̠pa̠­xúhu xca̠­maka­maklhti̠nán hua̠nti̠ xlá xta­la­ka­pa­xia̠lhnán. \v 31 Chu­na­tiyá la̠ta xli̠­chu­hui̠nán xta­chu­huí̠n Dios, li̠huana̠ xma̠­la­ca­pu̠­tun­cu­hui̠y túcu xpa̠­la­cata xli̠­ma­ca­min­cani̠t Quim­pu̠­chi­nacán Jesu­cristo nac ca̠quilh­ta­macú, y ni̠para tícu xuá para ni̠tlá̠n hua̠ntu̠ tla­huama o para nalac­tla­hua­nicán xta­scújut.