\id 2CO - Whitesands Tanna 
\h 2 KORƏN 
\toc1 Nauəuə iətəm tatol keiu lan iətəm Pol təmətei tuvən kəm nəfaki mɨn ikɨn Korən 
\toc2 2 Korən 
\toc3 2Kor 
\mt1 2 Korən  
\mt2 Nauəuə iətəm tatol keiu lan iətəm Pol təmətei tuvən kəm nəfaki mɨn ikɨn Korən  
\imt1 Nəghatiən əkuəkɨr rəha nauəuə u 2 Korən  
\ip \bd ?Pəh təmətei nauəuə u?\bd* Aposɨl Pol təmətei nauəuə u.  
\ip \bd ?Təmətei tatuvən kəm pəh?\bd* Təmətei tatuvən kəm niməfaki rəha Korən, mɨne nəfaki mɨn rəha Akaiə profens rəfin. Korən in əpəha Akaiə profens.  
\ip \bd ?Natɨgiən təhro lanu nian təmətei?\bd* Pol təmətei rəkɨs nauəuə kɨsɨl mahli=pən kəm niməfaki rəha Korən. Inu nauəuə iətəm tatol kuvət lan. Mətəu nauəuə iətəm tatol kətiəh, mɨne nauəuə iətəm tatol kɨsɨl, ilau kəmiakə. Nauəuə iətəm tatol keiu, kətəni məmə 1 Korən, kəni e nauəuə u in təməghati əskasɨk kəm lah məmə okotəgəu əhruahru noliən tərah mɨn rəhalah, kəni in təməgətun mɨn ilah e natimnati pɨsɨn mɨn nəuvein. Ilah tepət e niməfaki kautətəu=pən nətəlɨgiən rəha Pol iətəm təmətei e nauəuə 1 Korən. Mətəu nəuvein əha ikɨn, ilah kəutəni məmə Pol in səniəmə iətəmi asoli, kəni təsəhruahruiən məmə in otəghati lanəha. Kəni ilah kəutəni məmə in tatol uək rəhan o nosiən əmə məni.  
\ip \bd ?Təmətei nauəuə u o nak?\bd* Pol in təmətei nauəuə u mətəgətun məmə in aposɨl kəti, kəni Uhgɨn in təməfən uək u kəm in, kəni təhruahru əmə məmə in otəghati lanəha kəm lah. Kəni in tolkeikei məmə otəniəhu nəgətuniən eiuə mɨn iətəm kəutatɨg Korən.  
\c 1  
\s1 Pol təməni təuvɨr kəm lah  
\p
\v 1 Iəu Pol, iətəm Uhgɨn təmɨtəpɨn e nəuian məmə iəu aposɨl rəha Krɨsto Iesu, iatətei nauəuə u itɨmlau piatah Timoti. Nauəuə u tatuvnə kəm təmah, niməfaki rəha Uhgɨn əpəha Korən, mɨne nəfaki mɨn ilah rəfin əpəha ikɨn Akaiə.  
\v 2 Pəh Uhgɨn Tatə rəhatah mɨne Iərmənɨg Iesu Krɨsto, okuəfɨnə nəuvɨriən mɨne nəməlinuiən kəm təmah.   
\s1 Uhgɨn iətəm tətəfəri nətəlɨgiən rəha nətəmimi  
\p
\v 3 Pəh kotəni-vivi Uhgɨn, u in Uhgɨn mɨne Tatə rəha Iərmənɨg rəhatah Iesu Krɨsto. In Tatə iətəm in nəukətɨ nasəkəhruiniən, kəni in Uhgɨn iətəm nasiruiən rəfin o nəfəriən nətəlɨgiən tatsɨpən ohni.\x - \xo 1:3  \xt Rom 15:5\x*  
\v 4 In tətəfəri nətəlɨgiən rəhatah e nərahiən rəfin rəhatah məmə kitah kotəhrun nəfəriən nətəlɨgiən rəha nətəmimi e nərahiən pɨsɨn pɨsɨn mɨn. Kəni kitah kotəfəri nətəlɨgiən rəhalah e noliən rəha nəfəriən nətəlɨgiən iətəm Uhgɨn təmol kəm tah.  
\v 5 Təhmen əmə e nahməiən iətəm Krɨsto təmos, təmuva mɨn e nəmiəgəhiən rəhatah. Kəni e noliən əhmen əmə, Krɨsto in suaru məmə nasiruiən o nəfəriən nətəlɨgiən rəhatah təmuva pɨk e nəmiəgəhiən rəhatah, kəni rəueiu nasiruiən rəhatah o nəfəriən nətəlɨgiən tatuvən mɨn o nətəmimi pɨsɨn pɨsɨn mɨn.\x - \xo 1:5  \xt Sam 34:19\x*   
\p
\v 6 Nəmə itɨmah iautətəu nahməiən, nahməiən əha tətuva o tɨmah nian iəutəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr, kəni nanusiən təuvɨr əha tətəfəri nətəlɨgiən rəhatəmah mosmiəgəh itəmah. Nəmə Uhgɨn təməfəri nətəlɨgiən rəhatɨmah, tatol məmə itɨmah iəkotəhrun nəfəriən nətəlɨgiən rəhatəmah. Kəni nəuan rəha nəfəriən nətəlɨgiən əha, tətəuə e nəmiəgəhiən rəhatəmah, məmə otətasiru e təmah məmə onəkotəhtul əskasɨk əmə lanko nian nəutatɨg e nahməiən kətiəh əmə iətəm kitah kəutatɨg lan.  
\v 7 Itɨmah iəmotələhu=pən əskasɨk rəhatɨmah nətəlɨgiən e Uhgɨn o təmah məmə onəkotəhtul əskasɨk. Tol lanəha mətəu-inu kitah rəfin kəutatɨg e natɨgiən kətiəh əmə məmə, itəmah nəkotətəu nahməiən iətəm iəutatɨg lan. Kəni təhmen əmə məmə Uhgɨn otəfəri nətəlɨgiən rəhatah, kəni in otəfəri mɨn nətəlɨgiən rəhatəmah.   
\p
\v 8 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, iəkotolkeikei məmə nəkotəhrun vivi nian əskasɨk mɨn iətəm iəmotatɨg lan e profens ikɨn Esiə. Nərahiən asoli mɨn kəmotəfɨgəm pɨk o tɨmah, tapirəkɨs nəsanəniən rəhatɨmah, təmol nɨkitɨmah təhti məmə no-iəkohmɨs.\x - \xo 1:8  \xt Uək 19:23; 1Kor 15:32\x*  
\v 9 Nɨpəhriəniən, itɨmah iəmotətəu məmə kəmegəhan rəkɨs e tɨmah məmə iəkohmɨs. Mətəu nian əskasɨk mɨn əha kəməhuva məmə iəsotarəriəiən e tɨmah, mətəu iəutarəriə e Uhgɨn iətəm tatol iətəmi təmɨmɨs təmiəgəh mɨn.  
\v 10 In təmosmiəgəh itɨmah e nərahiən asoli əha iətəm təmatuvən o nɨmɨsiən, kəni in otosmiəgəh itɨmah e nərahiən iətəm otəmanuva. Iəmotələhu=pən əskasɨk rəhatɨmah nətəlɨgiən lan məmə in otosmiəgəh mɨn itɨmah.\x - \xo 1:10  \xt 2Tim 4:18\x*  
\v 11 Kəni in otol lanəha nian nəutəfaki o tɨmah məmə, nətəmimi tepət okotəni-vivi Uhgɨn o natimnati təuvɨr iətəm in otol kəm təmah mətəu-inu nətəmimi tepət kəmotəfaki o tɨmah.   
\s1 Pol təməuhlin rəhan nətəlɨgiən o rəhan naliuəkiən  
\p
\v 12 Rəueiu iəkəni nəghatiən u mətagiən əmə lan. Iəkotəhrun vivi e nɨkitɨmah məmə iəsotoliən nati kəti tərah e noliən rəhatɨmah. E noliən mɨn rəfin iətəm iəmotol, itɨmah iəmotohtəu=pən suaru iətəm Uhgɨn təmɨtəpɨn məmə iəmotəghati əhruahru əmə mautəni tagəhag nəghatiən. Iəmotol noliən əha kəm nətəmi əpnapɨn əmə rəha nəhue nɨftəni, kəni mautol tapirəkɨs kəm təmah. Iəsotəghatiən e nəhruniən əmə rəhatɨmah rəha nəhue nɨftəni, mətəu iəmotarəriə əmə e nəuvɨriən rəha Uhgɨn.  
\v 13-14 Iatəni lanəha mətəu-inu, iəsotəteiən nəghatiən kəti iətəm tiəkɨs o təmah o nafiniən, uə nəhruniən nɨpətɨn. Rəueiu, nəkotəhrun nɨpɨlgan nətəlɨgiən rəhatɨmah, mətəu iəkolkeikei pɨk məmə nian kəti onəkotəhrun rəfin. Kəni e noliən əha, nian Iərmənɨg Iesu otuva mɨn, itəmah onəkotagiən o tɨmah təhmen mɨn məmə itɨmah iəutagiən o təmah.\x - \xo 1:13-14  \xt 2Kor 5:12; Fɨl 2:16\x*   
\p
\v 15-16 Mətəu-inu inəhrun məmə nəkotagiən o tɨmah, aupən ikɨn nɨkik təhti məmə nian iəkuvən Masetoniə, iəkaupən muvnə meruh itəmah, kəni nian iəkɨtəlɨg Masetoniə, iəkuvnə mɨn meruh itəmah. Tol lanəha, nəkotos nəuvɨriən motau keiu. Kəni uərisɨg lanko itəmah mɨn, onəkotasiru lak motahli=pən iəu iəkuvən e nɨtəni Jutiə.\x - \xo 1:15-16  \xt 1Kor 16:5-6\x*  
\v 17 ?Nɨkitəmah təhti məmə, nian iəmol nətəlɨgiən mɨn əha, mətəu iəmol əpnapɨn əmə? Uə, kəmə təhro nətəlɨgiən rəhak təmsɨpən e noliən rəha nəhue nɨftəni, təhmen e nətəmimi nətəm kəutəni “əuəh” mɨne “kəpə” e nəghatiən kətiəh əmə?   
\p
\v 18 Itəmah nəkotəhrun məmə Uhgɨn nian rəfin tatol rəhan nəghatiən, kəni iəu mɨn, rəhak nəghatiən kəm təmah səniəmə, “əuəh” mɨne “kəpə,”  
\v 19 mətəu-inu rəhak nəghatiən o Nətɨ Uhgɨn Iesu Krɨsto, iətəm iəmhləni pətɨgəm kəm təmah itɨmahal Sailəs\f + \fr 1:19  \ft Nəghatiən Kris tətəni nərgɨn u məmə, “Silfanus” iətəm in nərgɨn əkuəkɨr u “Sailəs.”\f* mɨne Timoti, səniəmə, “əuəh” mɨne “kəpə,” mətəu e Krɨsto, nian rəfin rəhak nəghatiən in “əuəh,” in nɨpəhriəniən.\x - \xo 1:19  \xt Uək 18:5\x*  
\v 20 Tol lanəha mətəu-inu, nəniəskasɨkiən mɨn rəfin iətəm Uhgɨn təmol, ilah rəfin kəutəhuva nɨpəhriəniən e Krɨsto, inu nəghatiən “əuəh” rəha Uhgɨn. Tol lanəha, e Krɨsto, kitah kəutəni “Amen, Əuəh” kəm Uhgɨn, kəni mautəfəri nərgɨn lan.\x - \xo 1:20  \xt Nəh 3:14\x*  
\v 21 Uhgɨn əmə tatol itɨmah iəutəhtul əskasɨk e Krɨsto kitah min itəmah. In təmɨtəpɨn itah,  
\v 22 kəni təmol mak e nəmiəgəhiən rəhatah məmə kitah rəhan mɨn, kəni təmələhu=pən rəhan Narmɨn e nɨkitah məmə kitah okotəhrun rəueiu məmə rəhan nəniəskasɨkiən mɨn, ilah rəfin okəhuva nɨpəhriəniən e nəmiəgəhiən rəhatah o nian kəti.\x - \xo 1:22  \xt 2Kor 5:5; Efəs 1:13-14\x*   
\p
\v 23 Uhgɨn əmə təhrun məmə rəhak nəghatiən in nɨpəhriəniən. Iəməsuvaiən Korən, mətəu nəmə iəkuvnə, iəkəkeikei məfɨnə nəghatiən əskasɨk kəm təmah o noliən rəhatəmah, kəni iəməsolkeikeiən məmə iəkol lanəha.  
\v 24 Iəsotolkeikeiən məmə iəkotarmənɨg e nəhatətəiən rəhatəmah, kəpə. Mətəu iautol uək kitah min itəmah o nagiəniən rəhatəmah, mətəu-inu itəmah nɨnautəhtul əskasɨk rəkɨs e nəhatətəiən rəhatəmah.\x - \xo 1:24  \xt 1Pitə 5:3\x*   
\b  
\c 2  
\p
\v 1 Tol lanəha, inəni rəkɨs e nɨkik məmə ko iəsuvnə mɨniən meruh itəmah mol nɨkitəmah tahmə.\x - \xo 2:1  \xt 1Kor 4:21\x*  
\v 2 ?Iəməni lanəha mətəu-inu, nəmə iəkol nɨkitəmah tahmə, pəh u ikɨn ko otol iəu nɨkik tagiən? Itəmah əmə, nətəm iəkol nɨkitəmah tahmə.   
\p
\v 3 Kəni iəmətei nauəuə əha, məmə nian iəkuvnə, iəsətəuiən tərah e nɨkik mətəu-inu nəmə məta iəkəkeikei məni nəghatiən əskasɨk kəm təmah. Iəsolkeikeiən məmə nətəmimi nətəm okotəkeikei motol nɨkik tagiən, ilah okotol məmə iəkətəu tərah. Iəmətei nauəuə kəha e noliən əha, mətəu-inu inəhrun məmə kitah kətiəh əmə, kəni nian nɨkik tagiən, kəni nɨkitəmah mɨn tagiən.  
\v 4 Tol lanəha, nian iəmətei nauəuə əha kəm təmah, nɨkik təpəou pɨk o təmah, kəni nɨkik tɨtəgɨt, nəhu nəhmtək taiəh o təmah. Iəsəteiən nauəuə əha məmə otol nɨkitəmah təpəou. !Kəpə! Mətəu iəmətei məmə onəkotəhrun rəhak nolkeikeiən asoli o təmah.\x - \xo 2:4  \xt Uək 20:31\x*   
\s1 Alu e noliən tərah mɨn rəha nol təfagə  
\p
\v 5 Iətəmimi iətəm təmol nərahiən, təmol iəu iəkətəu tərah, mətəu təmol itəmah rəfin nəkotətəu tərah pɨk, mətəu iəsolkeikeiən məmə nəghatiən rəhak e nati u in təskasɨk pɨk.\f + \fr 2:5  \ft Nəmə təhro, Pol tətəghati e iətəmi kəti u təməni rah in nian in əpəha Korən. Uə nəmə təhro, tətəghati e iətəmi u e 1Kor 5.\f*  
\v 6 Nalpɨniən iətəm itəmah tepət nəmotəfən kəm in tɨnəhmen.  
\v 7 Mətəu rəueiu əha, nəkotəkeikei motalu e rəhan noliən tərah kəni motol vivi nɨkin, məmə nɨkin otəsəpəou pɨkiən mol təmei e rəhan nəmiəgəhiən.  
\v 8 Iətətapuəh əskasɨk o təmah məmə nəkəhuvən motol təuvɨr kəm in məmə in otəhrun rəhatəmah nolkeikeiən ohni.  
\v 9 Iəmətei nauəuə əha kəm təmah məmə iəkeruh məmə onəkotol nəuiak e natimnati rəfin, uə kəpə.  
\v 10 Nəmə itəmah nəkotalu e noliən tərah rəha iətəmi kəti, iəu mɨn iəkalu e rəhan noliən. Nəmə iətəmi kəti əha təmol nati tərah nəuvein məmə iəu iəkəkeikei malu e rəhan noliən, mətəu inalu rəkɨs e rəhan noliən e nəhmtɨ Krɨsto. Iəmol lanəha məmə otasiru e təmah  
\v 11 məmə Setən otəseiuəiən e tah kəni rəhan nərahiən mɨn məmə təsərəkɨniən itah lan, mətəu-inu kitah kotəhrun rəkɨs rəhan nətəlɨgiən o noliən nərahiən.\x - \xo 2:11  \xt Luk 22:31\x*   
\s1 Nətəmimi nətəm kəutəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr  
\p
\v 12 Nian iəmuvən əpəha Troas o nəni pətɨgəmiən nanusiən təuvɨr rəha Krɨsto, iəmeruh məmə Iərmənɨg təmol suaru kəm iəu.\x - \xo 2:12  \xt Uək 14:27; 1Kor 16:9\x*  
\v 13 Mətəu iəsatɨg əməlinuiən e rəhak nətəlɨgiən mətəu-inu, iəməseruhiən piak Taitəs ikɨn əha.\f + \fr 2:13  \ft Aupən ikɨn, Pol təmahli=pən Taitəs e Korən. Nəmə təhro, rəueiu Pol tolkeikei məmə Taitəs otos nəghatiən kəti rəha Korən.\f* Kəni iəmauiəhruin ilah, miet muvən Masetoniə.\x - \xo 2:13  \xt Uək 20:1\x*   
\p
\v 14 Pəh kotəni-vivi Uhgɨn, mətəu-inu in təmol win e rəhan tɨkɨmɨr mɨn e nəluagɨniən. Kəni təhmen e kig kəti iətəm təmol win e nəluagɨniən mɨnɨtəlɨg matit rəhan soldiə mɨn mɨne rəhan mɨn tɨkɨmɨr, Uhgɨn tatit itɨmah e Krɨsto. Kəni itɨmah rəhan mɨn nətəmimi nətəm iəutəni pətɨgəm neinatɨgiən rəha Krɨsto, kəni neinatɨgiən əha in təhmen e nəmiəvɨ səntə kəti iətəm tatuvən ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn.  
\v 15 E nəhmtɨ Uhgɨn, itɨmah iəmotəhmen e nəmiəvɨ səntə rəha Krɨsto kəm nətəmimi rəfin, nətəmimi nətəm Uhgɨn tatosmiəgəh ilah, mɨne nətəmimi nətəm okəhuva e nalpɨniən rəha Uhgɨn.  
\v 16 Itɨmah nəmiəvɨn rəha nɨmɨsiən kəm nəuvein iətəm tətəgətun ilah məmə okohmɨs. Kəni itɨmah nəmiəvɨn rəha nəmiəgəhiən kəm nəuvein, iətəm tətəgətun ilah məmə Uhgɨn otosmiəgəh ilah. ?Kəni pəh u təhrun noliən uək asoli əha?\x - \xo 2:16  \xt Luk 2:34; 2Kor 3:5-6\x*  
\v 17 Mətəu itɨmah iəsotəhmeniən e nətəmi tepət mɨn, nətəm kəutəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn o nos əməiən məni. Kəpə, mətəu Uhgɨn təmahli=pən itɨmah, kəni e Krɨsto, itɨmah iəutəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr e nəhmtɨ Uhgɨn, kəni nəghatiən rəhatɨmah təmsɨpən e nɨkitɨmah iətəm təhruahru əmə.   
\b  
\c 3  
\p
\v 1 Nəmə təhro nɨkitəmah təhti məmə inəutəfəri itɨmah\f + \fr 3:1  \ft E fes 1, nian Pol tətəni “itɨmah,” in tətəghati aru əmə lan.\f* məmə itəmah onəkotegəhan lan. Nətəmimi nəuvein okotəkeikei motos nauəuə kəti iətəm kəmətei e lah nian kautəhuvən o nətəm kotəruru ilah. ?Təhro nɨkitəmah təhti məmə iətəmi kəti otəkeikei mətei nauəuə lanəha e tɨmah kəm təmah? ?Uə, təhro itəmah əmə nəkotolkeikei məmə onəkotətei? !Kəpə!\x - \xo 3:1  \xt Uək 18:27; 2Kor 5:12\x*  
\v 2 Itəmah aru əmə nəkotəhmen e nauəuə iətəm tatol əpu uək rəhatɨmah. Nauəuə kəha kəmətei=pən e nɨkitɨmah. Nian nətəmimi kəuteruh itəmah, kəni kəutafin nauəuə u mautəhrun.\x - \xo 3:2  \xt 1Kor 9:2\x*  
\v 3 Itəmah nəua uək rəhatɨmah. Kəni nəmiəgəhiən rəhatəmah tətəgətun məmə itəmah nauəuə kətafin iətəm Krɨsto təmətei. Krɨsto təmətei nauəuə kəha e Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm tətəmiəgəh, mətəu təsəteiən e nəhlmɨ iətəmimi. Kəni in təməsətei-pəniən e kəpiel epin-epin, mətəu təmətei=pən e nɨki nətəmimi.\f + \fr 3:3  \ft Nian Pol tətəghati e nəghatiən “kəməsətei-pəniən e kəpiel epin-epin,” tətəghati e Lou iətəm Uhgɨn təməfən kəm Mosɨs, kəni Mosɨs təmətei=pən e kəpiel.\f*\x - \xo 3:3  \xt Eks 24:12; Jer 31:33; Esik 36:26-27\x*   
\p
\v 4 Itɨmah iəsotəgɨniən o nəniən lanəha kəm təmah mətəu-inu itɨmah iəutatɨg e Krɨsto, kəni məutəhatətə əskasɨk e Uhgɨn.  
\v 5 Nɨkitɨmah təsəhtiən məmə itɨmah əmə iəkotəhmen o noliən uək u, kəni mauteruh nəuan rəha uək. Mətəu Uhgɨn əmə tatol məmə itɨmah iəkotəhrun noliən uək.  
\v 6 In təmol məmə itɨmah iəkotəhmen məmə iəkəhuva rəhan noluək mɨn rəha nəniəskasɨkiən vi rəha nasiruiən iətəm Uhgɨn təməni. Nəniəskasɨkiən vi əha təsɨsɨpəniən e Lou iətəm kəmətei, mətəu təmsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn. Mətəu-inu Lou iətəm kəmətei tatol məmə nətəmimi kautəhuvən e nɨmɨsiən, mətəu Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa nəmiəgəhiən.\x - \xo 3:6  \xt Jer 31:31; Jon 6:63; 1Kor 11:25\x*   
\s1 Nəhagəhagiən rəha Nəniəskasɨkiən Vi Rəha Nasiruiən  
\p
\v 7 Otətəlɨg-to lan. Nian Uhgɨn təmətei Lou e kəpiel, məfən kəm Mosɨs, nəhagəhagiən əha ikɨn rəha Uhgɨn, kəni nəhagəhagiən əha təmauveg nəhmtɨ Mosɨs, kəni nətəm Isrel kəməsotafuiən nəhmtɨn, nati əpnapɨn nəhagəhagiən tɨnateiuaiu. Kəni uək rəha Lou in suaru iətəm tatuvən o nɨmɨsiən, kəni in təhagəhag.\x - \xo 3:7  \xt Eks 34:29\x*  
\v 8 Mətəu uək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn otəhagəhag pɨk.  
\v 9 !Nəmə uək iətəm tatol nətəmimi məmə okotəkeikei mohmɨs, in təhagəhag, kəni uək iətəm tatol nətəmimi kəutəhruahru e nəhmtɨ Uhgɨn, in tətəhagəhag pɨk agɨn!\x - \xo 3:9  \xt Dut 27:26; Rom 1:17\x*  
\v 10 Nɨpəhriəniən, nəniəskasɨkiən əuas rəha nasiruiən iətəm təməhagəhag aupən, rəueiu in təsəhagəhagiən, mətəu-inu nəniəskasɨkiən vi iətəm təhagəhag pɨk agɨn, tɨnapirəkɨs in aupən.  
\v 11 !Kəni nəmə uək rəha Lou iətəm otəpanɨkə, tɨnuva e nəhagəhagiən, kəni uək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm otatɨg itulɨn, təhagəhag pɨk agɨn pəhriən!   
\p
\v 12 Tol lanəha, mətəu-inu iəmotələhu=pən əskasɨk rəhatɨmah nətəlɨgiən e uək əha rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn, nətəlɨgiən rəhatɨmah təskasɨk e Uhgɨn, kəni məsotəgɨniən o nəni pətɨgəm rəhan nəghatiən.  
\v 13 Itɨmah iəsotəhmeniən e Mosɨs, iətəm təmətəuveg nəhmtɨn e napən əgeiəgei məmə nətəm Isrel okəsoteruhiən məmə nɨpəhriəniən, nəhagəhagiən teiuaiu muvən mɨkə.\x - \xo 3:13  \xt Eks 34:33\x*  
\v 14 Mətəu Uhgɨn təmol nətəlɨgiən rəhalah təskasɨk. Kəni mətəuarus=pa əha rəueiu, nati kəti tətəuveg nətəlɨgiən rəhalah nian kotafin Nauəuə Rəha Nəniəskasɨkiən Əuas, kotəhrun nəniən məmə napən, təhmen e napən iətəm təmətəuveg nəhmtɨ Mosɨs.\f + \fr 3:14  \ft “Nauəuə Rəha Nəniəskasɨkiən Əuas” in “Oltestɨmɨn.”\f* Napən əha təsiet rəkɨs əhanəhiən, mətəu-inu tiet rəkɨs əmə e Krɨsto.  
\v 15 Əuəh, mətəuarus=pa kəha rəueiu mɨne, nian kotafin Lou rəha Mosɨs, napən kəti tətəhtərain əhanəh nɨkilah.  
\v 16 Mətəu nəmə iətəmimi pəh təuhlin məsal=pən o Iərmənɨg, napən əha otiet rəkɨs.\x - \xo 3:16  \xt Eks 34:34\x*   
\p
\v 17 Otətəlɨg-to, Iərmənɨg əha, in Narmɨn. Kəni ikɨn Narmɨn rəha Iərmənɨg tətatɨg ikɨn, in tatɨtɨs itah.\x - \xo 3:17  \xt Jon 8:36; Rom 8:2\x*  
\v 18 Kəni kitah, nətəm kəsotəhtərainiən nəhmtɨtah e napən, kauteruh nəhagəhagiən asoli rəha Iərmənɨg, kəni nətəmimi kauteruh nəhagəhagiən əha e nəmiəgəhiən rəhatah. Kəni in tətəuhlin nəmiəgəhiən rəhatah məmə okəhuva motəhmen lan. Kəni nəhagəhagiən rəha Iərmənɨg e nəmiəgəhiən rəhatah tətəri mətəri pɨk isəu. Kəni nəhagəhagiən əha təmsɨpən o Iərmənɨg iətəm in Narmɨn Rəha Uhgɨn.   
\c 4  
\s1 Nati keikei e kɨpəhau əuas  
\m
\v 1 Tol lanəha, nɨkitəmah təsəpəouiən o uək mətəu-inu itɨmah iəmotos e nasəkəhruiniən rəha Uhgɨn.  
\v 2 Iəsotoliən uək rəha Uhgɨn təhmen e nətəmimi nəuvein nətəm kautol e noliən tərah. Mətəu e noliən rəhatɨmah, iəsotegəhaniən e noliən iətəm tətəhluaig mɨne noliən aulɨs mɨn. Ko iəsoteiuəiən məsotəuhliniən nəghatiən rəha Uhgɨn. !Kəpə! Mətəu itɨmah iəutəni əhruahru əmə nɨpəhriəniən, kəni e noliən əha, e nəhmtɨ Uhgɨn, iəmotol pətɨgəm e nəhmtɨ nətəmimi rəfin məmə rəhatɨmah noliən in təhruahru.\x - \xo 4:2  \xt 2Kor 2:17; 1Təs 2:5\x*  
\v 3 Kəni nəmə təhro nanusiən təuvɨr iətəm iətəni pətɨgəm in tətəhluaig o nətəmimi nəuvein, mətəu kəpə, tətəhluaig əmə o nətəmimi nətəm kəutohtəu=pən suaru o nuvəniən e nɨgəm asoli.  
\v 4 Ilah kəsotəhatətəiən e Krɨsto, məutohtəu=pən suaru əha mətəu-inu Setən, u in Iərmɨs iətəm tətarmənɨg e nəhue nɨftəni u, təməuveg nətəlɨgiən rəhalah, məmə kəsoteruhiən nəhagəhagiən təuvɨr rəha nanusiən təuvɨr iətəm tatuəu mətasiəgəpɨn ilah. Nəhagəhagiən əha təmsɨpən e Krɨsto. Kəni nian kitah koteruh Krɨsto, kəni kitah koteruh məmə Uhgɨn in təhro lanu.\x - \xo 4:4  \xt Efəs 2:2; Kol 1:15; Hip 1:3\x*   
\p
\v 5 Itɨmah iəsotəni pətɨgəm aruiən itɨmah, mətəu iəutəni pətɨgəm Iesu Krɨsto məmə in Iərmənɨg, kəni itɨmah noluək mɨn rəhatəmah o nərgɨ Iesu.  
\v 6 Tol lanəha mətəu-inu Uhgɨn u təməni məmə, “Pəh nəhagəhagiən tuəu masiəgəpɨn ikɨn tapinəpu ikɨn,” in təmasiəgəpɨn nɨkitah məmə kitah kotəhrun nehiən nepətiən əhagəhag rəha Uhgɨn, kəni kitah kauteh natimnati mɨn əha e nəhmtɨ Krɨsto.\x - \xo 4:6  \xt Jen 1:3; Aes 9:2; 2Kor 3:18\x*   
\p
\v 7 Mətəu kitah kautos nati keikei əhanəh e kɨpəhau əuas, inu nɨpətɨtah.\f + \fr 4:7  \ft Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “kautos nati u e nɨlosɨ nati kəmol e nəriəpɨg.”\f* Tol lanəha məmə otəgətun məmə nəsanəniən təuvɨr əha tapirəkɨs, təmsɨpən e Uhgɨn, təsɨsɨpəniən o təmah.\x - \xo 4:7  \xt 2Kor 5:1\x*  
\v 8 Nərahiən tepət kəutələs pɨkɨn itɨmah e suaru mɨn rəfin, mətəu təsərəkɨniən itɨmah. Nian nəuvein iəkotəruru suaru, mətəu iəsotəpəhiən nalkutiən.\x - \xo 4:8  \xt 2Kor 1:8; 7:5\x*  
\v 9 Nətəmimi kautol nərahiən kəm tɨmah, mətəu Uhgɨn təsəpəhiən itɨmah. Kautoh itɨmah, mətəu kəsotərəkɨniən itɨmah.  
\v 10 Ikɨn pəhruvən iəutəhuvən ikɨn, katohamu nɨpətɨtɨmah təhmen e kəmohamu Iesu. Tol lanəha məmə, nətəmimi okoteruh nəmiəgəhiən rəha Iesu e nɨpətɨtah.\x - \xo 4:10  \xt 1Kor 15:31\x*  
\v 11 Kəni itɨmah nətəm iautəmiəgəh, nian rəfin iuəkɨr iəkohmɨs o nərgɨ Iesu. Tol lanəha məmə nətəmimi okoteruh rəhan nəmiəgəhiən e nɨpətɨtah iətəm otəpanɨmɨs nian kəti.\x - \xo 4:11  \xt Rom 8:36\x*  
\v 12 Konu, nian rəfin itɨmah iəutələs pɨkɨn nɨmɨsiən məmə itəmah onəkotəhrun nəmiəgəhiən itulɨn.   
\p
\v 13 Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Iəməhatətə, kəni tol lanəha iətəghati.”\x - \xo 4:13  \xt Sam 116:10\x* Kəni e noliən kətiəh əmə rəha nəhatətəiən, itɨmah mɨn iəkotəhatətə, kəni tol lanəha iautəghati,  
\v 14 mətəu-inu itɨmah iəkotəhrun məmə, iətəmi təmol Iərmənɨg Iesu təmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, in otol itɨmah min itəmah, kitah rəfin kotəmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən kitah Iesu, kəni məfu pətɨgəm itah e nəhmtɨn.\x - \xo 4:14  \xt 1Kor 6:14\x*  
\v 15 Natimnati rəfin u o nəuvɨriən rəhatəmah, kəni nian nəuvɨriən rəha Uhgɨn tatiuvi=pa nətəmimi tepət təhmɨn mɨn okəhuva o Krɨsto, kəni okotəfən nəni-viviən tepət kəm Uhgɨn, kəni okotəfəri nərgɨn ilɨs ilɨs agɨn.   
\p
\v 16 Tol lanəha, nɨkitɨmah təsəpəouiən. Nati əpnapɨn məmə nɨpətɨtah təteiuaiu əha rəueiu, mətəu Uhgɨn tatol nɨkitəmah tatuvi rəueiu matuvən nian rəfin əmə.\x - \xo 4:16  \xt Efəs 3:16\x*  
\v 17 Tol lanəha mətəu-inu, nərahiən iətəm kəutatɨg lan, ilah nati əpnapɨn əmə, kəsotatɨgiən tuvəh. Mətəu nəualah in nəhagəhagiən təuvɨr iətəm otətatɨg itulɨn, kəni in təuvɨr məfɨgəm tapirəkɨs ilah.\x - \xo 4:17  \xt Rom 8:17-18\x*  
\v 18 Kəni tol lanəha, nəhmtɨlah kəsotəhtuliən e nati iətəm kateruh, mətəu kəutəhtul e nati iətəm kəsehiən. Mətəu-inu nati iətəm kateruh in nati rəha rəueiu əmə, otəpanɨkə, mətəu nati iətəm kəsehiən in naunun tɨkə.\x - \xo 4:18  \xt Kol 1:16\x*   
\c 5  
\s1 Nɨpətɨn vi əpəha  //  e negəu e neai  
\m
\v 1 Tol lanəha, kotəhrun məmə nɨpətɨtah təhmen e nɨmauvluvl\f + \fr 5:1  \ft Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “nɨpətɨtah təhmen e nima tapolɨn.”\f* iətəm kitah kəutatɨg lan u ikɨnu e nəhue nɨftəni, kəni nian kəti otərah məmnəmɨt mɨkə. Kəni nian nɨmauvluvl əha tɨkə e nəhue nɨftəni, mətəu əpəha e negəu e neai, rəhatah nimə vi əha ikɨn iətəm səniəmə iətəmimi təmol, mətəu Uhgɨn əmə təmol, nɨpətɨtah vi iətəm otatɨg itulɨn.\x - \xo 5:1  \xt 2Kor 4:7\x*  
\v 2 Mətəu rəueiu e nɨpətɨtah rəha nəhue nɨftəni, kautəhgi nɨkitah, kəni kotolkeikei pɨk məmə nian otuva iətəm kitah okotos nɨpətɨtah vi o negəu e neai, təhmen mə kautəhuvən e napən vi.\x - \xo 5:2  \xt Rom 8:23\x*  
\v 3 Tol lanəha mətəu-inu səniəmə kitah okəhuva narmɨn əmə nɨpətɨn tɨkə, mətəu okotos nɨpətɨn vi rəha negəu e neai.  
\v 4 Nɨpətɨtah iətəm otɨmɨs tol itah kəutətəu tərah pɨk məutəhgi nɨkitah e nəpəouiən, mətəu səniəmə kautolkeikei əmə məmə okohmɨs kəni nɨpətɨtah otɨkə, kəpə. Mətəu kitah kotolkeikei məmə okəhuvən e nɨpətɨtah vi məmə nəmiəgəhiən itulɨn otəuiək agɨn e nɨpətɨtah rəha nəhue nɨftəni iətəm otɨmɨs.  
\v 5 Kəni Uhgɨn pɨsɨn əmə təmol itah o natimnati mɨn əha, kəni təməfa Narmɨn Rəhan məmə otəgətun vivi kəm tah məmə rəhan nəniəskasɨkiən mɨn otuva pəhriən.   
\p
\v 6 Kəni tol lanəha, nətəlɨgiən rəhatah təskasɨk, kəni kitah kotəhrun vivi məmə nian kəutatɨg əhanəh u ikɨnu mautos əmə nɨpətɨn rəha nəhue nɨftəni u, kitah kautəhtul əhanəh ihluə ima Iərmənɨg ikɨn rəhatah.\x - \xo 5:6  \xt Hip 11:13-16\x*  
\v 7 Iateruh nɨpətɨk, kəni nian rəfin tətauəhli kəni mətəpəou təhmen, mətəu rəhak nəhatətəiən in e Uhgɨn, kəni iəu iətatɨg nian mɨn rəfin mətəhatətə lan, kəni mətəhatətə məmə in otəfa kəm iəu nɨpətɨk vi. Rəhatah nəhatətəiən tatit itah e nəmiəgəhiən u ikɨnu e nəhue nɨftəni, səniəmə natimnati iətəm kauteruh.  
\v 8 Iətəni məmə nətəlɨgiən rəhatah təskasɨk, kəni kotolkeikei məmə kotəpəh nɨpətɨtah məhuvən e nɨpətɨn vi rəhatah, inəha nimə vi rəhatah, kitah Iərmənɨg.\x - \xo 5:8  \xt Fɨl 1:23\x*  
\v 9 Tol lanəha, nəmə kotatɨg e nɨpətɨtah u rəha nəhue nɨftəni u, uə nəmə kotəpəh nɨpətɨtah, kitah kotalkut pɨk məmə kotol natimnati iətəm kautol nɨki Iərmənɨg tagiən.\x - \xo 5:9  \xt Kol 1:10; 1Təs 4:1\x*  
\v 10 Kotol lanəha mətəu-inu kitah rəfin okotəkeikei motəhtul aupən e Krɨsto məmə in otakil rəhatah noliən mɨn, kəni kitah kətiəh kətiəh okotos nətəouiən tɨtəu=pən natimnati iətəm kəmotol e nəhue nɨftəni, nəmə nati təuvɨr uə nati tərah.\x - \xo 5:10  \xt Pri 12:14\x*   
\s1 Iəni əhruin mɨn rəha Uhgɨn  
\p
\v 11 Kəni rəueiu əha, mətəu-inu iəutəgɨn məutɨsiai Iərmənɨg, kəni motalkut məmə iəkotiuvi=pa nətəmimi. Uhgɨn təhrun itɨmah mɨne uək rəhatɨmah, kəni iəkotolkeikei məmə itəmah mɨn onəkotəhrun vivi itɨmah.  
\v 12 Iəsotolkeikeiən məmə iəkotəfəri itəmah e nəhmtɨtəmah, mətəu iəkotəfɨnə rəhatɨmah nətəlɨgiən məmə nəmə təhro nɨkitəmah otagiən o tɨmah. Kəni rəueiu, nəkotəhrun nuhalpɨniən nəghatiən rəha nətəmimi nətəm kəutəfəri o noliən iətəm nətəmimi kauteruh, mətəu nɨkilah təsəhtiən nati iətəm tətatɨg e nɨki iətəmimi.  
\v 13 Nəmə itɨmah ialməli mɨn, mətəu o nərgɨ Uhgɨn. Kəni nəmə rəhatɨmah nətəlɨgiən təhruahru əmə, in nati kəti iətəm otasiru e təmah.   
\p
\v 14 Tol lanəha mətəu-inu, nolkeikeiən rəha Krɨsto tətarmənɨg e tɨmah, mətəu-inu itɨmah iəkotəhrun vivi məmə iətəmi kətiəh əmə təmɨmɨs o nətəmimi rəfin, kəni tol lanəha, nətəmimi rəfin kɨnohmɨs.\x - \xo 5:14  \xt Hip 5:9\x*  
\v 15 Kəni təmɨmɨs o nətəmimi rəfin məmə ilah nətəm kautəmiəgəh, okotəpəh noliən natimnati iətəm ilah əmə kotolkeikei, mətəu ilah kotəkeikei motol noliən mɨn iətəm Iesu tolkeikei, u iətəm təmɨmɨs o lah kəni məmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən.\x - \xo 5:15  \xt Rom 14:7-8\x*   
\p
\v 16 Tol lanəha, rəueiu mɨne, itɨmah iəsotakiliən nətəmimi e noliən iətəm nətəmimi rəha nəhue nɨftəni kotakil nətəmimi lan. Nati əpnapɨn nian kəti iəmotakil Krɨsto e noliən əha, mətəu rəueiu iəsotoliən.  
\v 17 Tol lanəha, nəmə iətəmi kəti təmuva kətiəh ilau Krɨsto, in təmuva iətəmimi vi. !Nati əuas təmɨkə, kəni nati vi tɨnuva!\x - \xo 5:17  \xt Rom 8:1; Kəl 6:15\x*  
\v 18 Natimnati rəfin mɨn əha tatsɨpən e Uhgɨn. Aupən kitah tɨkɨmɨr mɨn kitah Uhgɨn, mətəu e Krɨsto, in təməmki itah kəhuva iuəkɨr ohni, mol itah rəhn-niəli mɨn. Kəni təməfa kəm tɨmah uək u rəha niuvi=paiən tɨkɨmɨr mɨn rəha Uhgɨn okəhuva rəhn-niəli mɨn.\x - \xo 5:18  \xt Rom 5:10\x*  
\v 19 Inu tətəni məmə Uhgɨn təmiuvi=pa rəhan tɨkɨmɨr mɨn e nəhue nɨftəni məmə okəhuva rəhn-niəli mɨn e Krɨsto, kəni məsafin mɨniən rəhalah noliən tərah mɨn. Kəni təməfa kəm tɨmah nəghatiən u rəha niuvi=paiən tɨkɨmɨr mɨn rəhan okəhuva rəhn-niəli mɨn.\x - \xo 5:19  \xt Rom 3:23-25\x*   
\p
\v 20 Tol lanəha, itɨmah iəni əhruin mɨn rəha Krɨsto, kəni təhmen məmə Uhgɨn tətauɨn e nətəmimi e nəuiatɨmah. Kəni iəutətapuəh əskasɨk o təmah e nərgɨ Krɨsto məmə nəkotəpəh noliən tɨkɨmɨr, kəni məhuva niəli mɨn rəha Uhgɨn.  
\v 21 Uhgɨn təmol iətəmi u rəhan noliən tərah tɨkə, məmə in sakrifais rəha noliən tərah mɨn rəhatah, məmə e Iesu, kitah okotəhruahru e nəhmtɨ Uhgɨn.   
\b  
\c 6  
\p
\v 1 Mətəu-inu itɨmah iautol uək kətiəh itɨmah Uhgɨn, iəkotətapuəh əskasɨk o təmah məmə nian Uhgɨn tətəfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah, nəsotosiən təhmen e nati əpnapɨn əmə,  
\v 2 mətəu-inu Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “E nian əhruahru, iəmətəu ik,  
\q1 kəni e nian rəha nosmiəgəhiən, iəmasiru lam.”\x - \xo 6:2  \xt Aes 49:8\x*  
\m Iəkəni kəm təmah, məmə rəueiu, in nian əhruahru rəha Uhgɨn, rəueiu in nian rəha nosmiəgəhiən.   
\s1 Nian əskasɨk mɨn  //  e nəmiəgəhiən rəha Pol  
\p
\v 3 Iəsoliən nati kəti iətəm iətəmi kəti otəmei lan e rəhan nəhatətəiən, mətəu-inu iəsotolkeikeiən məmə okəni rah uək rəhatɨmah.  
\v 4 Mətəu noliən mɨn rəfin e nəmiəgəhiən rəhatɨmah kautəgətun məmə itɨmah noluək mɨn pəhriən rəha Uhgɨn: itɨmah iəutəhtul əskasɨk e nian rəha nərahiən, mɨne nian iəkɨs mɨn, mɨne nian itɨmah iəkotətəu tərah.  
\v 5 Nətəmimi kəmotoh itɨmah, kəni kəmki=pən itɨmah e kaləpus, kəni katɨtəu itɨmah məmə okoh itɨmah. Iəmotol pɨk uək, məsotapɨliən lapɨn, kəni nəumɨs tus itɨmah.\x - \xo 6:5  \xt 2Kor 11:23-27\x*  
\v 6 Iəsotoliən noliən kəti iətəm tatol nɨkitɨmah tamɨkmɨk, itɨmah iəkoteinatɨg, nətəlɨgiən rəhatɨmah təfəməh, iautol təuvɨr kəm nətəmimi, Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəri e nɨkitɨmah, kəni iəkotolkeikei nətəmimi e nolkeikeiən pəhriən.\x - \xo 6:6  \xt 1Tim 4:12\x*  
\v 7 Iəutəni əmə nɨpəhriəniən, kəni nəsanəniən rəha Uhgɨn tətatɨg e tɨmah. Soldiə mɨn kəutəmki natimnati mɨn rəha nəluagɨniən o nohiən mɨne nələhu pəsɨgiən. Mətəu nian kitah kəutohtəu=pən suaru rəha Uhgɨn, noliən əhruahru mɨn rəhatah kotəhmen e natimnati mɨn rəha nəluagɨniən nian nətəmimi kəutəni rah nəghatiən rəha Uhgɨn.  
\v 8 Nətəmimi nəuvein kauteh iahu itɨmah, nəuvein kautɨsiai itɨmah, nəuvein kautəni rah itɨmah, nəuvein kautəni-vivi itɨmah, nəuvein kautəni məmə itɨmah iauteiuə məmə itɨmah noluək mɨn rəha Uhgɨn, mətəu itɨmah noluək mɨn pəhriən rəhan.  
\v 9 Nətəmimi nəuvein kəsotegəhaniən məmə itɨmah aposɨl mɨn pəhriən, mətəu nətəmimi tepət kautəni məmə itɨmah aposɨl mɨn pəhriən. Nian rəfin nɨmɨsiən tətatu itɨmah, mətəu iəutəmiəgəh əhanəh. Katoh itɨmah, mətəu kəsohamu əhanəhiən itɨmah.\x - \xo 6:9  \xt 2Kor 4:10\x*  
\v 10 Nɨkitɨmah təpəou, mətəu nian rəfin iəutagiən əhanəh. Rəhatɨmah nautə tɨkə, mətəu itɨmah iəkotol nətəmimi tepət rəhalah nautə tepət. Rəhatɨmah nati kəti tɨkə, mətəu iautos natimnati mɨn rəfin.   
\p
\v 11 Piak mɨn əpəha Korən, iəmotəni rəfin nəghatiən kəm təmah məsotəpəhiən kəti, kəni iəkotolkeikei itəmah e nɨkitɨmah rəfin.  
\v 12 Itɨmah iəsotahtɨpəsɨgiən e nolkeikeiən rəhatəmah o tɨmah, mətəu itəmah nəutahtɨpəsɨg e rəhatəmah o tɨmah.  
\v 13 Rəueiu əha, iətəghati kəm təmah məmə itəmah nenətɨk əhruahru mɨn. Təhruahru əmə məmə itəmah mɨn, nəkotolkeikei itɨmah e nɨkitəmah rəfin.\x - \xo 6:13  \xt 1Kor 4:14\x*   
\p
\v 14 Sotəniən kəm nətəm kəsotəfakiən məmə nautol uək kəti itəmah min ilah. ?Noliən əhruahru mɨne noliən tərah kuəhrun nol pətiən nati kəti? ?Uə, nəhagəhagiən mɨne napinəpuiən kuəhrun niəuvaiən muəharəg pəti muəghati? !Kəpə!  
\v 15 Kəni e noliən kətiəh əmə, Krɨsto mɨne Setən, ko ilau kəsuəniən nəghatiən kətiəh nian kəti. ?Iəfaki mɨne iətəmi təsəfakiən kuəhrun noliən nati e nətəlɨgiən kətiəh? Kəpə!  
\v 16 E Nimə Rəha Uhgɨn, ikɨn kəti tɨkə əha ikɨn o narmɨ nati mɨn, mətəu-inu kitah u Nimə Rəha Uhgɨn u iətəm tətəmiəgəh. Kəni Uhgɨn təməni məmə,  
\q1 “Iəkatɨg itɨmah min ilah,  
\q1 kəni maliuək itɨmah min ilah,  
\q1 kəni iəkuva iəu Uhgɨn rəhalah,  
\q1 kəni ilah okəhuva rəhak mɨn nətəmimi.”\x - \xo 6:16  \xt Lev 26:12; Esik 37:27; 1Kor 3:16\x*   
\p
\v 17 Kəni Iərmənɨg təməni məmə,  
\q1 “Tol lanəha, ohiet rəkɨs e nətəm kəsotəfakiən, motan isəu o lah.  
\q1 Kəni məsotekiən nati iətəm tamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn,  
\q1 kəni nɨkik tagiən mə iəkos itəmah.”\x - \xo 6:17  \xt Aes 52:11; Esik 20:34,41; Nəh 18:4\x*   
\q1
\v 18 “Kəni iəkuva rəhatəmah tatə,  
\q1 kəni itəmah onəkəhuva nenətɨk mɨn.”\x - \xo 6:18  \xt 2Saml 7:14; 7:8; Jer 31:9\x*  
\m Inu nəghatiən rəha Iərmənɨg iətəm in ilɨs agɨn tətaskəlɨm nəsanəniən mɨn rəfin.   
\b  
\c 7  
\p
\v 1 Rəhk-iəli mɨn. Nəniəskasɨkiən mɨn u rəhatah. Kəni tol lanəha, pəh kotafəl nɨkitah, motos rəkɨs natimnati mɨn rəfin iətəm kautol nɨpətɨtah mɨne narmɨtah kəutamɨkmɨk. Kəni pəh kotələhu kalɨn itah məmə rəha Uhgɨn əmə motohtəu=pən rəfin suaru iətəm nɨkin otagiən lan. Kəni okautol mətəu-inu kəutɨsiai Uhgɨn.   
\s1 Nɨki Pol təmagiən o lah  
\p
\v 2 Oterəh e nɨkitəmah kəm tɨmah. Iəsotoliən tərah kəm iətəmi kəti, iəsotiuvi-pəniən iətəmi kəti tərah ikɨn, iəsotalkutiən məmə iəkotos nati kəti rəhatəmah e noliən ekəu-ekəu.  
\v 3 Iəsəniən nəghatiən u məmə inu nəmotol noliən tərah. Iəməni rəkɨs kəm təmah məmə iəkotolkeikei pɨk itəmah nian rəfin, kəni nati əpnapɨn nɨmɨsiən uə nəuvɨriən otuva e nəmiəgəhiən rəhatɨmah, mətəu itəmah əpəha imə e nɨkitɨmah.  
\v 4 Iəu iətəhatətə əskasɨk e təmah. Iətəfəri o təmah. Itəmah nəmotəfəri pɨk rəhak nətəlɨgiən. Iəmos nərahiən tepət təmuva e rəhak nəmiəgəhiən, mətəu nɨkik tagiən mapirəkɨs o təmah.   
\p
\v 5 Tol lanəha mətəu-inu, nian iəməhuva Masetoniə, iəsotəmeigiən, mətəu nian rəfin, nərahiən tətələs itɨmah təmsɨpən ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn. E nəmiəgəhiən rəhatɨmah, nətəmimi kəmotorgəhu motol nərahiən kəm tɨmah, kəni itɨmah iəkotəgɨn.\x - \xo 7:5  \xt 2Kor 2:13\x*  
\v 6 Mətəu Uhgɨn tatol vivi nɨki nətəmimi nətəm nətəlɨgiən rəhalah təpəou, kəni təmol vivi nɨkitɨmah e nuvaiən rəha Taitəs u təmsɨpɨnə e təmah.  
\v 7 Kəni səniəmə e nuvaiən əmə rəhan iətəm təmol nɨkitɨmah tagiən, mətəu e nəghatiən təuvɨr rəha nol viviən iətəm nəmotəni=pən kəm in. In təməni=pa kəm tɨmah məmə itəmah nəkotolkeikei pɨk məmə nəkoteruh iəu, kəni məmə nɨkitəmah tətətəu tərah o nəghatiən rəhak, kəni məni məmə nəkotolkeikei pɨk iəu mautəhtul əskasɨk o nərgək. Nian iəmətəu, nagiəniən e nɨkik təməri məriauəh.   
\p
\v 8 Nati əpnapɨn nəmə rəhak nauəuə aupən təmol itəmah nəkotətəu tərah, mətəu iəsətəuiən tərah ohni. Mətəu aupən, iəmotətəu tərah ohni, mətəu-inu iəmeruh məmə nauəuə u təmol itəmah nəkotətəu tərah, mətəu rəha nian əkuəkɨr əmə.\x - \xo 7:8  \xt 2Kor 2:4\x*  
\v 9 Mətəu rəueiu, nɨkik tətagiən, kəni səniəmə məmə nəmotətəu tərah, kəpə. Nɨkik tagiən məmə nian nəmotətəu tərah, e nian əkuəkɨr əmə, nəmotəuhlin itəmah e rəhatəmah noliən tərah mɨn. Nɨpəhriəniən, Uhgɨn tolkeikei məmə kitah okotətəu tərah o noliən mɨn lanu lan. Kəni mətəu-inu nəmotəuhlin itəmah, kəni natimnati iətəm iəmotəni aupən kəm təmah təməsoliən məmə itəmah nəmotəmkarəpən e rəhatəmah nəhatətəiən.   
\p
\v 10 Kəni nian kautətəu tərah e noliən iətəm Uhgɨn tolkeikei, kəni kotəuhlin itah e rəhatah noliən tərah, kəni Uhgɨn tatosmiəgəh itah. Kəni nɨpəhriəniən nɨkitah otəsəpəouiən o noliən əha. Mətəu nian kautətəu tərah e noliən rəha nəhue nɨftəni, kəni noliən əha təsəuhliniən iətəmi kəti e rəhan noliən tərah tɨtəlɨg=pən o Uhgɨn, kəni noliən əha tatiuvi=pən nətəmimi e nɨmɨsiən.\x - \xo 7:10  \xt Mat 27:3-5; Hip 12:16-17\x*  
\v 11 Oteruh-to nəmiəgəhiən rəhatəmah nian nəmotətəu tərah e noliən iətəm Uhgɨn tolkeikei. Noliən əha, nəuan tepət: narmɨtəmah təmiuvɨg nəmotauɨt motəgɨn e noliən tərah mɨn, kəni motəməki e noliən tərah mɨn, kəni motalkut əskasɨk məmə nəkotəgəu əhruahru rəhatəmah noliən tərah mɨn, kəni nəkotolkeikei motalkut əskasɨk məmə nəkotol noliən əhruahru. Nəmotolkeikei məmə nəkoteruh mɨn iəu, kəni nəmotolkeikei pɨk məmə nəkotəhtul əskasɨk o nərgək. Kəni nəmautəhtul maru məmə nəkotol nalpɨniən kəm nətəm kautol noliən tərah. E noliən mɨn rəfin rəhatəmah, nəmotəgətun məmə nəsotoliən nati kəti tərah e natimnati u.   
\p
\v 12 Iətəmi kəti e niməfaki rəhatəmah təmol noliən tərah. Kəni iəmətei nauəuə u kəm təmah. Mətəu iəməsəteiən nauəuə u o iətəmi u iətəm təmol noliən tərah, kəni iəməsəteiən o iətəmi in təmərəkɨn.\f + \fr 7:12  \ft Iətəmi iətəm suah kəti təmərəkɨn, in Pol.\f* Kəpə. Iəmətei pəhriən məmə iətəm onəkoteruh əsas e nəhmtɨ Uhgɨn məmə nautəhtul əskasɨk o nərgək.  
\v 13 Natimnati rəfin mɨn əha kautəfəri nətəlɨgiən rəhatɨmah.  
\p Səniəmə itɨmah əmə nətəm nəmautəfəri nətəlɨgiən, mətəu nɨkitɨmah tagiən pɨk o Taitəs, mətəu-inu nɨkin tagiən məmə nəmautəfəri mɨn nətəlɨgiən rəhan.  
\v 14 Iəməni=pən kəm in məmə iətəfəri pɨk o təmah, kəni itəmah nəməsotoliən iəu iəkaulɨs. Natimnati rəfin iətəm iəmotəni kəm təmah, ilah nɨpəhriəniən. Kəni e noliən kətiəh əmə, natimnati rəfin iətəm iəmotəni kəm Taitəs e təmah, kəni motəfəri ohni, ilah mɨn nɨpəhriəniən.  
\v 15 Taitəs, nɨkin tətəhti əhanəh məmə itəmah rəfin agɨn nəmotol nəuian, kəni mautəgɨn mautərəmrumɨn nian nəmotegəhan lan məmə otuva meruh itəmah. Kəni nian nɨkin tətəhti natimnati mɨn əha, nolkeikeiən rəhan o təmah tətəri təhmɨn.  
\v 16 Nɨkik tagiən pɨk mətəu-inu iətəhatətə əskasɨk e təmah məmə nəkotol nak iətəm təhruahru.   
\c 8  
\s1 Pol təmətapuəh məmə okotəfən məni kəm  //  nəfaki mɨn əpəha Jerusɨləm  
\m
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, iəkotolkeikei məmə nəkotəhrun nəuvɨriən rəha Uhgɨn iətəm təməfən kəm niməfaki mɨn əpəha Masetoniə. Nəuvɨriən rəhan təmol məmə ilah kotəhrun nasiruiən e nətəmimi nəuvein mɨn.\x - \xo 8:1  \xt Rom 15:26; 2Kor 9:1-2\x*  
\v 2 Ilah kəmotatɨg e nərahiən asoli kəti mɨne nian əskasɨk mɨn, kəni nati əpnapɨn ilah nanrah, kəni rəhalah nautə tɨkə agɨn, mətəu nəmiəgəhiən rəhalah təriauəh vivi e nagiəniən. Kəni nanrahiən mɨne nagiəniən kəmuəuə e noliən təuvɨr. E noliən əha, kəmotəraki e məni tepət motəfən kəm nəfaki mɨn əpəha Jerusɨləm nətəm kəutatɨg ikɨn motolkeikei nasiruiən.  
\v 3 Iətəni pətɨgəm kəm təmah məmə ilah kəmotəfən tepət, tapirəkɨs iətəm nətəmimi nɨkilah təhti. Kəni ilah aru kəmotol.  
\v 4 Kəmotətapuəh pəhriən o tɨmah məmə itɨmah iəkotegəhan pəh ilah kotasiru e uək rəha nəfəniən məni kəm nəfaki mɨn əpəha Jerusɨləm.  
\v 5 Kəmotaupən motəfən nəmiəgəhiən rəhalah kəm Iərmənɨg, kəni uərisɨg, kəm tɨmah, e noliən iətəm Uhgɨn tolkeikei. Nɨkitɨmah təməsəhtiən məmə okotol tepət lanəha, mətəu kəmotol.   
\p
\v 6 Kəni tol lanəha, iəmotuh nɨki Taitəs məmə otɨtəlɨg=pɨnə o təmah. In təmaupən məghati kəm təmah o noliən nati u, kəni tol lanəha, iəmotətapuəh məmə in otəghati kəm təmah məmə nəkotəkeikei motol naunun e uək təuvɨr rəha nəfəniən əha iətəm nəmotətuəuin.  
\v 7 E natimnati rəfin mɨn u, itəmah nəmotol təuvɨr pɨk mapirəkɨs, inu nəhatətəiən rəhatəmah, mɨne nəghatiən rəhatəmah, mɨne nəhruniən rəhatəmah, mɨne noliən rəha nəhtul əskasɨkiən, mɨne nolkeikeiən rəhatəmah o tɨmah. Kəni rəueiu, iəkolkeikei məmə nəkotol uək kəti mɨn e noliən təuvɨr pɨk mapirəkɨs, inu uək təuvɨr rəha nəfəniən.\x - \xo 8:7  \xt 1Kor 16:1-2\x*   
\p
\v 8 Iəsəniən məmə nəkotəkeikei motol. Mətəu iəmotəgətun itəmah məmə nətəmi pɨsɨn pɨsɨn mɨn nɨkilah tagiən o nasiruiən e uək əha. Kəni rəueiu əha, iəkolkeikei məmə iəkeruh vivi məmə nolkeikeiən rəhatəmah in nɨpəhriəniən təhmen e lah, uə kəpə.  
\v 9 Itəmah nəkotəhrun vivi nəuvɨriən rəha Iərmənɨg Iesu Krɨsto iətəm təməfɨnə kəm təmah, məmə nati əpnapɨn rəhan nautə tepət, mətəu təmol o təmah məmə in rəhan nautə tɨkə. Kəni mətəu-inu təmol məmə rəhan nautə tɨkə, kəni mol itəmah rəhatəmah nautə tepət e narmɨn e Iesu Krɨsto.\x - \xo 8:9  \xt Mat 8:20; Fɨl 2:6-7\x*   
\p
\v 10 Kəni inu rəhak nətəlɨgiən e natimnati mɨn u, iətəm otasiru e təmah. Otol naunun e uək rəha nəfəniən rəhatəmah məni iətəm nəmotətuəuin e nu uərisɨg. E niməfaki mɨn rəfin, nɨkitəmah təmaupən məhti məmə nəkotol uək əha, kəni itəmah nəmotaupən motətuəuin motol.  
\v 11 Tol lanəha, rəueiu otol naunun e uək rəha nəfəniən. Kəni rəhatəmah nətəlɨgiən o noliən uək iətəm nəkotolkeikei pɨk məmə nəkotol, in otuva nɨpəhriəniən, kəni itəmah onəkotəfən məni iətəm nəkotəhrun nəfəniən e nahgitəmah.  
\v 12 Nəmə nɨkitəmah tagiən o nəfəniən, kəni Uhgɨn nɨkin tagiən əmə o nosiən natimnati nautos mətəfən. Kəni in otəsətapuəhiən e natimnati iətəm tɨkə o təmah.\x - \xo 8:12  \xt Mak 12:43-44\x*   
\p
\v 13 Iəsolkeikeiən məmə nəmiəgəhiən rəha nətəmimi nəuvein otɨmətɨg mətəu-inu kəmotos rəhatəmah məni, kəni tol lanu lan, nəmiəgəhiən rəhatəmah otiəkɨs mətəu-inu nəmotasiru e lah. Kəpə. Iəkolkeikei məmə təhmen-əhmen əmə o təmah rəfin.  
\v 14 Rəueiu, itəmah nautos tepət kəni motəhrun nasiruiən e lah. Kəni o nian mɨn nəuvein, ilah kotəhrun nəuəriən kəm təmah nəmə rəhatəmah tɨkə. Kəni itəmah nəkotəhmen-əhmen əmə,  
\v 15 təhmen e iətəm Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “Nətəmimi nətəm kəmotəulək tepət, təhmen əmə, təsapirəkɨsiən.  
\q1 Kəni nətəmimi nətəm kəmotəulək təkəku, rəhan nauəniən təhmen əmə, təsɨkəiən.”\x - \xo 8:15  \xt Eks 16:18\x*   
\s1 Taitəs təmuvən Korən otem əskasɨk ilah o nəfəniən məni  
\p
\v 16 Iətəni-vivi Uhgɨn məmə təmələhu=pən e nɨki Taitəs nətəlɨgiən o nasiruiən e təmah, təhmen-əhmen e rəhak.  
\v 17 Tol lanəha mətəu-inu, nian iəməni=pən kəm Taitəs məmə tuvnə meruh itəmah nɨkin tagiən. Kəni mətəu nɨkin tagiən mapirəkɨs agɨn o nasiruiən e təmah, kəni in rəhan əmə nətəlɨgiən məmə in otuvnə meruh itəmah.  
\v 18 Kəni itɨmah iəutahli=pɨnə mɨn piatah kəti mɨn tuvnə ilau min. Suah u, nətəmimi e niməfaki mɨn kəutɨsiai o rəhan uək o nəni pətɨgəmiən nanusiən təuvɨr.  
\v 19 Kəni tapirəkɨs agɨn inu, niməfaki mɨn kəmotɨtəpɨn məmə otuva itɨmah min o nosiən məni u muvən əpəha. Kəni itɨmah iəkotarmənɨg lan o nəuəriən məmə otəfəri nərgɨ Iərmənɨg, kəni mətəgətun məmə nɨkitɨmah otagiən pɨk o nasiruiən.  
\v 20 Itɨmah iəsotolkeikeiən məmə iətəmi kəti otəni rah itɨmah o noliən rəha nəuəriən məni asoli əha.  
\v 21 Tol lanəha, itɨmah iəutalkut pɨk məmə iəkotol nati əhruahru, mətəu səniəmə e nəhmtɨ Iərmənɨg əmə, mətəu e nəhmtɨ nətəmimi mɨn.   
\p
\v 22 Kəni iəutahli=pɨnə piatah kəti mɨn ilahal suah mil u. Iətəmimi əha, e uək tepət mɨne noliən tepət, iəmoteruh vivi məmə in tolkeikei pɨk məmə otasiru. Kəni rəueiu, in tolkeikei pɨk məmə otasiru mətəu-inu in tətəhatətə pɨk e təmah məmə onəkotəfən məni tepət.  
\v 23 Kəni Taitəs, itɨmlau min iəkuol uək kətiəh əmə, kəni in mɨn tatol uək e nɨkitəmah o nasiruiən e təmah. Kəni piatah mil u ilahal Taitəs, ilau iəni əhruin mil rəha niməfaki mɨn, kəni noliən təuvɨr mɨn e nəmiəgəhiən rəhalau kətiasiai Krɨsto.  
\v 24 Tol lanəha, otəfən tepət motəgətun kəm lahal məmə nəkotolkeikei pəhriən nəfaki mɨn. Kəni ilahal okɨləhrun məmə nak itɨmah nɨkitɨmah tagiən o təmah, kəni niməfaki mɨn okoteruh mɨn.\x - \xo 8:24  \xt 2Kor 7:13-14\x*   
\b  
\c 9  
\p
\v 1 Nəmə iəsəteiən nauəuə u kəm təmah, in təuvɨr əmə mətəu-inu nɨnotəhrun rəkɨs uək u rəha nasiruiən e nəfaki mɨn əpəha Jerusɨləm.\x - \xo 9:1  \xt 2Kor 8:1-7\x*  
\v 2 Iatəni lanəha mətəu-inu iəu iəkəhrun məmə nəkotolkeikei məmə onəkotasiru. Kəni iəmətəfəri noliən təuvɨr rəhatəmah o nətəm Masetoniə, mətəni kəm lah məmə e nu iətəm tɨnuvən rəkɨs, itəmah əpəha Akaiə, nəmautəhtul maru o nəfəniən. Kəni nian kəmoteruh məmə nɨkitəmah tagiən pɨk o nasiruiən, təmol mɨn ilah tepət kotolkeikei məmə okotasiru mɨn.   
\p
\v 3 Mətəu rəueiu, iətahli=pɨnə piatah milahal u məmə ilahal okɨhleruh itəmah məmə itəmah onəkotol nati iətəm nəmotəni, təhmen əmə məmə iəməni mɨne, kəni tol lanəha rəhatɨmah nəghatiən o nəfəriən noliən təuvɨr rəhatəmah, səniəmə nati əpnapɨn əmə.  
\v 4 Mətəu nəmə nəsotoliən, kəni nian iəkuvnə itɨmah nətəm Masetoniə nəuvein, kəni okoteruh məmə itəmah nəsotol əhanəhiən, kəni noliən əha otol itɨmah iəkotaulɨs, mətəu-inu itɨmah inəutəfəri rəkɨs itəmah. Kəni otol itəmah nəkotaulɨs tapirəkɨs.  
\v 5 Tol lanəha, nɨkik təhti məmə iəkəkeikei mətapuəh o piatah milahal məmə okɨhlaupən mɨhluvnə rəkɨs pɨpɨm mɨhleruh itəmah, kəni mɨhlol naunun uək o nəmki=paiən məni asoli iətəm nəmotəni-əskasɨk məmə nəkotəfən. Mətəu iəkolkeikei məmə in nəfəniən kəti iətəm tatsɨpən aru e nɨkitəmah, səniəmə iətəmi kəti tətəkeikei kəm təmah məmə nəkotəfən.   
\s1 Noliən rəha nəfəniən  
\p
\v 6 Sotaluiən e nati u. Iətəm tətərfei nati nəuan nəuvetɨn, mətəulək e nəuan nəuvetɨn əmə. Kəni iətəm tətərfei nati tepət, mətəulək lan tepət.\x - \xo 9:6  \xt Prov 11:24-25\x*  
\v 7 Itəmah kətiəh kətiəh nəkotəkeikei motəfən nati nak nəməni e nɨkim məmə nəkəfən. Nəmə nɨkim təsagiəniən ohni, təsəuvɨriən məmə nəkəfən. Kəni nəmə nəkəfən mətəu-inu iətəmi kəti tətəkeikei kəm ik məmə nəkəfən, in mɨn təsəuvɨriən. Iəkəni lanəha mətəu-inu Uhgɨn tolkeikei iətəmimi u tətəfən e nɨkin pəhriən.  
\v 8 Kəni Uhgɨn təhrun nəfəniən nəuvɨriən rəfin agɨn kəm təmah məmə e nian rəfin e natimnati rəfin, nəkotos natimnati rəfin iətəm təhruahru məmə nəkotəkeikei motos, kəni mautos tepət mɨn əha ikɨn məmə nəkotəuəri kəm nətəmimi.  
\v 9 Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “In tətəuəri rəhan natimnati tepət kəm nanrah mɨn,  
\q1 kəni rəhan noliən əhruahru tətatɨg itulɨn.”\x - \xo 9:9  \xt Sam 112:9\x*   
\m
\v 10 Kəni Uhgɨn iətəm tətəfɨnə nɨkɨtɨ nati o iətəm tətərfei, kəni mətəfɨnə nauəniən o nuniən, e suaru kətiəh əmə in otəfɨnə nati tepət kəm təmah mol in tepət mɨn məmə, itəmah nəkotəhrun nasiruiən e nətəmimi nəuvein mɨn, kəni in otol nəuan tepət iətəm təmsɨpən e noliən əhruahru rəhatəmah.\x - \xo 9:10  \xt Aes 55:10\x*  
\v 11 E natimnati rəfin e nəmiəgəhiən rəhatəmah, Uhgɨn otəfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah məmə itəmah nəkotəhrun nəfəniən nian rəfin. Kəni nian iatəuəri rəhatəmah nasiruiən, nətəmimi okotəni-vivi Uhgɨn ohni.\x - \xo 9:11  \xt 2Kor 1:11; 4:15\x*   
\p
\v 12 Uək u iətəm itəmah nautol, tətəfən məni o nauəniən kəm nətəmimi rəha Uhgɨn u nəumɨs tatus ilah, mətəu tatol nati təuvɨr kəti mɨn tapirəkɨs, inu nəni-viviən iətəm təməri məriauəh e nɨki nətəmimi matuvən o Uhgɨn.  
\v 13 Nian nəkotol uək u, natol pətɨgəm noliən rəhatəmah kəm nətəmimi tepət. Kəni ilah okotəfəri nərgɨ Uhgɨn ohni, mətəu-inu itəmah nautol pəhriən noliən rəha nətəmimi nətəm kautəni nɨpəhriəniən e nanusiən təuvɨr rəha Krɨsto. Kəni okotəfəri nərgɨ Uhgɨn o nəfəniən rəhatəmah məni asoli kəm lah mɨne nətəmimi rəfin.  
\v 14 Kəni nian kautəfaki o təmah, nɨkilah tuvən o təmah mətəu-inu Uhgɨn təməfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah tapirəkɨs agɨn məmə nəmotasiru pɨk e lah.  
\v 15 !Pəh kotəni kəm Uhgɨn məmə nɨkitah tagiən o Nətɨn iətəm təməfa kəm tah, u in nati təuvɨr agɨn tapirəkɨs!   
\c 10  
\s1 Pol təmuhalpɨn nəghatiən rəha nəgətun eiuə mɨn  //  e rəhan uək  
\m
\v 1 Krɨsto, in rəhan nətəlɨgiən ləhtəni, kəni in iətəmi mətɨg. Kəni nətəmimi nəuvein kautəni məmə nian kitah min itəmah, rəhak noliən in tɨmətɨg əmə, mətəu nian iəkiet rəkɨs e təmah, rəhak noliən təskasɨk pɨk agɨn.\x - \xo 10:1  \xt 1Kor 2:3\x* Iəu Pol, iəu aru, iətəkeikei e nati kəti kəm təmah e noliən mətɨg rəha Krɨsto.  
\v 2 Iətətapuəh o təmah məmə, onəkotol noliən rəhatəmah təhruahru məmə nian iəkuvnə, məsahi pɨkiən itəmah. Mətəu iəkəhrun məmə iəkahi nətəmimi nəuvein u kautəni məmə iautohtəu=pən noliən rəha nəhue nɨftəni u,\x - \xo 10:2  \xt 1Kor 4:21\x*  
\v 3 mətəu-inu nati əpnapɨn iəutatɨg e nəhue nɨftəni u, itɨmah iəsotəluagɨniən e noliən rəha nəhue nɨftəni u.  
\v 4 Natimnati rəha nəluagɨniən iətəm itɨmah iəutəluagɨn lan, səniəmə nati iətəm nəhue nɨftəni tətəluagɨn lan. Kəpə, natimnati rəhatɨmah, ilah kautos nəsanəniən rəha Uhgɨn o nərəkɨniən ikɨn tiəkɨs o nuvəniən ikɨn ima tɨkɨmɨr mɨn.\x - \xo 10:4  \xt Efəs 6:13-17\x*  
\v 5 Itɨmah iautosiahu nəghatiən eiuə mɨn mɨne nətəlɨgiən əfəri mɨn, natimnati mɨn u kautəniəhu nətəmimi o nəhruniən Uhgɨn. Nətəlɨgiən mɨn rəfin u tɨkɨmɨr mɨn rəha Uhgɨn, itɨmah iəutəlis-ərain ilah, mautehpahu ilah, motol məmə ilah rəfin okotol nəuia Krɨsto.  
\v 6 Kəni nian itəmah nəkotohtəu=pən vivi nəuia Krɨsto, itɨmah iəutəhtul maru o noliən nalpɨniən kəm nətəmimi rəfin nətəm kəutəhti nəuian.   
\p
\v 7 Itəmah nauteruh nati iətəm ihluə, mətəu nəkotəruru nɨkilah. Nəmə iətəmi kəti təhrun pəhriən məmə in iətəmi rəha Krɨsto, kəni in otətəlɨg vivi mɨn məmə itɨmah mɨn rəha Krɨsto təhmen lan.  
\v 8 Nati əpnapɨn iətəghati əfəri nəuvetɨn o nepətiən iətəm Iərmənɨg təməfa, ko iəsaulɨsiən ohni. Təməfa o nuvləkɨniən itəmah, səniəmə o nələs iahuiən itəmah.\x - \xo 10:8  \xt 2Kor 13:10\x*  
\v 9 Iəsolkeikeiən məmə nɨkitəmah təhti məmə iəkətei nauəuə mɨn kəm təmah e noliən iətəm nətəmimi nəuvein kautəni, məmə otol itəmah nəkotəgɨn.  
\v 10 Ilah kəutəni rah iəu məmə, “Rəhan nauəuə təfɨgəm kəni masɨlə, mətəu nian tətan kitah min, in səniəmə iətəmi əskasɨk kəti, kəni rəhan nəghatiən in nati əpnapɨn əmə.”  
\v 11 Nətəmimi kotol lanəha kotəkeikei motəhrun məmə, noliən rəhatɨmah iətəm kauteruh e nauəuə mɨn iəmotahli=pɨnə nian itɨmah isəu, mətəu nian iəkəhuvnə, iəkotol rəfin noliən mɨn əha.   
\p
\v 12 Iəsotolkeikeiən məmə iəkoteruh əhmen itɨmah mɨne nətəmi pɨsɨn nəuvein nətəm kəutəfəri aru ilah. !Kəsi, itɨmah iəsotəhmeniən! !Kəpə, iətəuvsan əmə! Nian ilah aru əmə kauteruh əhmen ilah mɨn, kəni kautakil aru əmə ilah mɨn, tol rəhalah nəhruniən talməli.  
\v 13 Mətəu itɨmah, iəsotəghati əfəriən tapirəkɨs nepətiən rəhatɨmah, mətəu iəutəghati əfəri e uək iətəm Uhgɨn təmələhu=pən məmə rəhatɨmah, kəni uək u, itəmah mɨn əpəha ikɨn.\x - \xo 10:13  \xt Rom 12:3\x*  
\v 14 Kəni nəghatiən əfəri e nepətiən rəhatɨmah o təmah in təhruahru əmə, in təsepət pɨkiən. Nəmə iəsəhuvnəiən o təmah, ko iəsotəghatiən lanu. Mətəu nɨpəhriəniən, iəmotaupən məhuva motətəuarus=pa itəmah nian iəməutan məutəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr rəha Krɨsto.\f + \fr 10:14  \ft Pol in təmətəni məmə nəgətun eiuə mɨn ilah kəutagət əfəri o uək u səniəmə rəhalah, nəuvein e ikɨn mɨn ilah kəsəhuvəniən ikɨn.\f*   
\p
\v 15 Nətəmimi nəuvein kəutəghati əfəri o uək iətəm iətəmi pɨsɨn təmol. Mətəu iəutəghati əfəri əmə e uək iətəm Uhgɨn təmələhu=pən kəm tɨmah. Itɨmah iəmotələhu=pən əskasɨk nətəlɨgiən rəhatɨmah məmə nəhatətəiən rəhatɨmah oteviə təhmɨn mɨn, kəni tol lanəha, rəhatɨmah uək e nɨkitəmah otol iahgin mepət,  
\v 16 kəni tol lanəha, iəkotəhrun nuvəniən motəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr e ikɨn mɨn e nɨkalɨ imatəmah ikɨn muvən təhmɨn mɨn. Kəni e noliən əha, itɨmah iəsotoliən uək e ikɨn kəti iətəm iətəmi kəti tɨnol rəkɨs uək ikɨn, kəni məsotəghati əfəriən o uək rəha iətəpɨsɨn, təhmen e noliən rəha nəgətun eiuə mɨn.  
\v 17 Mətəu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Pəh iətəmimi tətəghati əfəri, in otəghati əfəri əmə e natimnati iətəm Iərmənɨg təmol.”\x - \xo 10:17  \xt Jer 9:24; 1Kor 1:31\x*  
\v 18 Iətəni lanəha mətəu-inu, kəsɨsiaiən iətəmimi iətəm tətəfəri aru in, mətəu katɨsiai əmə iətəmimi iətəm Iərmənɨg tətəfəri.\x - \xo 10:18  \xt 1Kor 4:4\x*   
\c 11  
\s1 Pol mɨne aposɨl eiuə mɨn  
\m
\v 1 Iəkolkeikei məmə nəkotegəhan lak pəh iəkəni rəhak nəuvetɨn nalməliən kəm təmah. Mətəu pəhriən, nautol rəkɨs.  
\v 2 Iateh vivi itəmah, məsolkeikeiən məmə iətəmi kəti mɨn otəmki rəkɨs itəmah e nəhlmək, kəni noliən əha rəhak təmsɨpən əmə o Uhgɨn. Iəu tatə rəhatəmah, kəni itəmah nəkotəhmen e pətan mɨtə kəti iətəm kɨnəni rəkɨs məmə okos rəhan kətɨm kan məmə otɨtəu=pən suah kətiəh əmə, nərgɨn u Krɨsto. Kəni iateh vivi rəhak pətan mɨtə əha məmə iəkegəhan=pən lan kəm rəhan iərman, kəni in təruru əhanəh iərman.\x - \xo 11:2  \xt Efəs 5:26-27\x*   
\p
\v 3 Mətəu iətəgɨn məmə onəkotəhmen e pətan u Iv iətəm Setən təmeiuə lan e nəghatiən ətəhiən. Iətəgɨn məmə iətəmi kəti otiuvi=pən rəhatəmah nətəlɨgiən tuvən ikɨn pɨsɨn, kəni nəkotəpəh rəhatəmah nolkeikeiən e Krɨsto, iətəm in təhruahru məpiə vivi.\x - \xo 11:3  \xt Jen 3:4,13\x*  
\v 4 Iatəni lanəha mətəu-inu nian iətəmi kəti tətuva o təmah mətəni pətɨgəm Iesu iətəm tol pɨsɨn e Iesu iətəm iəutəni pətɨgəm, uə nəmə itəmah nautos narmɨn iətəm tol pɨsɨn e Narmɨn nəmotos rəkɨs, uə nəkotətəu nanusiən təuvɨr iətəm tol pɨsɨn e iətəm nəmotos rəkɨs, mətəu itəmah ialməli mɨn, nəkotegəhan əmə lan.\x - \xo 11:4  \xt Kəl 1:8-9\x*  
\v 5 Aposɨl mɨn əha nətəm itəmah nəutəni məmə ilah “aposɨl mɨn ilɨs pɨk,” mətəu e rəhak nətəlɨgiən, ilah ko kəsotapirəkɨsiən iəu e nati kəti.\x - \xo 11:5  \xt 1Kor 15:10; 2Kor 12:11\x*  
\v 6 Nəmə təhro kəsəgətun viviən iəu e nəghatiən, mətəu iəkəhrun vivi nəukətɨ nanusiən təuvɨr. Itɨmah iəmotəgətun nati əha kəm təmah e noliən mɨn rəfin nian tepət.\x - \xo 11:6  \xt 1Kor 2:1,13\x*   
\p
\v 7 Nian iəmotəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr rəha Uhgɨn kəm təmah, iəsoliən məmə nəkotətəou nati kəti. Iəu aru əmə iəmosiahu iəu o nəfəriən itəmah. ?Kəni təhro? ?Noliən əha in təfagə tərah kəti? !Kəpə!\x - \xo 11:7  \xt 1Kor 9:18\x*  
\v 8 Nian iəmatol uək kitah min itəmah, niməfaki mɨn ikɨn pɨsɨn kəməutətəou iəu. Iuəkɨr təhmen məmə iəmakləh kəm lah məmə iəkasiru e təmah.  
\v 9 Kəni nian kəməutan, kəni rəhak nati kəti tɨkə, iəsətapuəhiən o iətəmi kəti o nasiruiən mətəu-inu piatah mɨn nətəm kəmotsɨpən Masetoniə kəmotəfa natimnati iətəm rəhak tɨkə. Tol lanəha, iəsətapuəhiən o nati kəti o təmah, kəni məsəfɨnəiən uək əskasɨk kəm təmah o nehiən iəu, kəni iəkol lanəha nian rəfin.\x - \xo 11:9  \xt 2Kor 12:13; Fɨl 4:15-16\x*  
\v 10 Təhmen e nɨpəhriəniən rəha Krɨsto tətatɨg lak, iətəni pəhriən məmə iətəmi kəti tɨkə ikɨn mɨn rəfin əpəha Akaiə o nəniəhuiən iəu o nəghati əfəriən məmə iəməsətapuəhiən o təmah o nasiruiən.  
\v 11 ?Kəni təhro iəsətapuəhiən o nati kəti o təmah? Nɨkitəmah təhti məmə iəsolkeikeiən itəmah? !Kəpə! Uhgɨn təhrun məmə iəkolkeikei pɨk itəmah.   
\p
\v 12 Nətəmimi nəuvein kotolkeikei məmə nɨkitəmah təhti ilah məmə kotəhmen e tɨmah e uək iətəm kəutəghati əfəri ohni. Mətəu iətəkeikei o noliən rəha nəsətapuəhiən o natimnati məmə rəhalah nəghatiən otəmei.  
\v 13 Nətəmimi kotol lanəha, ilah aposɨl eiuə mɨn, kəni kəuteiuə e nətəmimi e uək rəhalah. !Kəni ilah kəutan təhmen məmə ilah aposɨl mɨn pəhriən rəha Krɨsto, mətəu kəpə!  
\v 14 Mətəu kəsotauɨtiən e noliən əha, mətəu-inu Setən aru, tətan təhmen e agelo kəti rəha nəhagəhagiən.  
\v 15 Kəni səniəmə in nati kəti məmə okotauɨt lan, nəmə noluək mɨn rəha Setən kotan təhmen məmə ilah noluək mɨn rəha noliən əhruahru. E naunun nian, ilah okotos rəhalah nətəouiən tɨtəu=pən əmə noliən rəhalah.   
\p
\v 16 Iəkɨsɨmaru mɨn. Pəh iətəmi kəti tɨkə nɨkin təhti məmə iəu ialməli. Mətəu nəmə nɨkitəmah təhti lanəha, kəni otegəhan lak pəh iəkol noliən rəha ialməli nəuvetɨn, kəni pəh iəkəghati əfəri nəuvetɨn.  
\v 17 Nəghatiən u rəhak səniəmə nati iətəm Iərmənɨg təməni=pa kəm iəu məmə iəkəni. Mətəu iətəghati əmə təhmen e ialməli kəti.  
\v 18 Nətəmimi tepət kəutəghati əfəri o noliən mɨn rəha nəhue nɨftəni, kəni tol lanəha, iəu mɨn, iəkəghati əfəri.  
\v 19 !E! !Nəkoteinatɨg vivi, kəni tol lanəha, motegəhan lan məmə nalməli mɨn kotəgətun itəmah!\f + \fr 11:19  \ft E fes 19-21, Pol tətəghati əuvsan e lah. Nɨpəhriəniən, in tətəniəhu ilah.\f*  
\v 20 Nəkotegəhan əmə məmə iətəmi əpnapɨn kəti tatol itəmah slef, uə nəmə tatos nati kəti rəhatəmah e noliən ekəu-ekəu, uə tətəfəri aru in, uə tatem=pən nəhmtɨtəmah.  
\v 21 !Iətaulɨs məmə nətəlɨgiən rəhatɨmah təpəou pɨk məmə iəsotoliən noliən tərah mɨn əha!  
\p Rəhak nəghatiən in talməli, mətəu noliən nak iətəm nətəmimi mɨn əha kotəni məmə okotəghati əfəri ohni, iəu mɨn, iəkəghati əfəri ohni.  
\v 22 ?Təhro? ?Ilah kautəni məmə ilah nətəm Hipru? Iəu mɨn. ?Kautəni məmə ilah nətəm Isrel? Iəu mɨn. Kautəni məmə ilah namipɨ Epraham? Iəu mɨn.\x - \xo 11:22  \xt Fɨl 3:5\x*  
\v 23 ?Kautəni məmə ilah noluək mɨn rəha Krɨsto? Iəu mɨn, mətəu iəkapirəkɨs ilah. Kəsi, iətəghati təhmen e ialməli kəti. Iəmol pɨk uək tapirəkɨs ilah, kəni kləfən iəu e kaləpus nian tepət tapirəkɨs ilah, kəni kəmalis iəu tapirəkɨs ilah, kəni iuəkɨr iəkɨmɨs nian tepət.\x - \xo 11:23  \xt Uək 16:23\x*   
\p
\v 24 Nian faif, nətəm Isrel kəmotalis iəu motau tate-nain.\f + \fr 11:24  \ft Lou rəha Mosɨs tətəni məmə nəmə kol nalpɨniən kəm iətəmimi kəti məmə okalis, okəsalisiən motapirəkɨs motau fote. Iətəm tətakil iətəmi təsolkeikeiən məmə otatgəhli lou, kəni kol məmə nəmə kalis kəsapirəkɨsiən kau fote, kotalis kau tate-nain, nəmə məta kotəmkarəpən e nafiniən.\f*\x - \xo 11:24  \xt Dut 25:3\x*  
\v 25 Nian kɨsɨl, kəmalis iəu e nɨkɨlkɨl. Nian kəti kəməhti iəu e kəpiel apɨn. Nian kɨsɨl iəmuvən e negəu kəni negəu tamnɨm, kəni nian kəti iəmeai əpəha itəhi lokamnɨm o nian apiəpiə kəti, lapɨn mɨne nərauiə.\x - \xo 11:25  \xt Uək 16:22; 14:19\x*  
\v 26 Nian rəfin iətaliuək o noliən uək rəhak. Kəni iuəkɨr naruəh asoli tələs iəu iəkɨmɨs, kəni iəmətatɨg ikɨn tasɨlə ikɨn ima nakləh mɨn, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn ima nətəmimak mɨn nətəm Isrel, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn ima Nanihluə mɨn, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn e taun asoli, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn əpəha təpiə-məpiə ikɨn, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn əpəha itəhi, kəni ikɨn tasɨlə ikɨn ima piak eiuə mɨn.\x - \xo 11:26  \xt Uək 9:23; 14:5\x*  
\v 27 Iəmol pɨk uək, kəni nian tepət iəsapɨliən lapɨn. Nian mɨn nəuvein, nəumɨs tus iəu, kəni mətəuauə, kəni nian tepət nəgək nauəniən tɨkə. Kəni nian tepət iətətəpu, kəni rəhak napən təsəhmeniən o nətəpuiən.   
\p
\v 28 Kəni tapirəkɨs natimnati mɨn əha, nian rəfin nɨkik təhti pɨk niməfaki mɨn rəfin.  
\v 29 Nəmə iətəmi kəti rəha niməfaki rəhan nəmiəgəhiən teiuaiu, kəni iəu mɨn, rəhak nəmiəgəhiən teiuaiu. Nəmə iətəmi kəti tatit iətəmi kəti mɨn e təfagə tərah, kəni nɨkik tahmə pɨk ohni.   
\p
\v 30 Nəmə iəkəkeikei məghati əfəri, kəni iəkəghati əfəri o nati iətəm tətəgətun məmə rəhak nəsanəniən tɨkə.  
\v 31 Kəni Uhgɨn, u in Uhgɨn mɨne Tatə rəha Iərmənɨg Iesu, iətəm kətəfəri nərgɨn nian mɨn rəfin naunun tɨkə, in təhrun məmə iəu, iəseiuəiən.  
\v 32 Əpəha Təmaskɨs, iətəmi asoli rəha Kig Aretəs təməlɨn rəhan soldiə mɨn o neruh viviən namtɨhluə rəha taun məmə okotəsal lak motaskəlɨm iəu motləfən iəu e kaləpus.  
\v 33 Mətəu kəmləfən iəu e kətɨm asoli kəti, kətu=pən nɨləuɨs lan, kləfən e wintə e nɨpai asoli kəmol e kəpiel, kəni kəhlman-əhlman teiuaiu muvən əpəha ləhtəni, kəni inəha suaru iəmagɨm lan.\x - \xo 11:33  \xt Uək 9:23-25\x*   
\c 12  
\s1 Nihlɨn kəti mɨne nati təhmen e nəməhlairiən  
\m
\v 1 Iəkəkeikei mətəghati əfəri, nati əpnapɨn təsoliən win e nati kəti ikɨn, mətəu iəkəkeikei mətəni natimnati mɨn təhmen e nəməhlairiən mɨne nəghatiən vi mɨn iətəm Iərmənɨg təmol əpu kəm iəu.  
\v 2 Iəkəhrun iəfaki kəti iətəm tətəhatətə e Krɨsto.\f + \fr 12:2  \ft Pol tətəghati aru lan.\f* E nu fotin tɨnuvən rəkɨs, Uhgɨn təmələs muvən əpəha ilɨs e negəu e neai ima Uhgɨn.\f + \fr 12:2  \ft Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “neai tatol kɨsɨl lan.” Mətəu nɨpətɨn tətəni məmə, “negəu e neai ima Uhgɨn.”\f* Iəkəruru nəmə nɨpətɨn tɨnatuvən, uə narmɨn əmə, Uhgɨn əmə təhrun.  
\v 3 Kəni iəkəni mɨn məmə iəkəruru nəmə nɨpətɨn tɨnatuvən, uə narmɨn əmə, Uhgɨn əmə təhrun. Mətəu iəkəhrun məmə iətəmi kəha,  
\v 4 Uhgɨn təmələs muvən əpəha iman ikɨn.\f + \fr 12:4  \ft Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “Paradais” iətəm nɨpətɨn tətəni məmə “negəu e neai,” ikɨn iətəm nətəmimi nətəm kotəhruahru kautəhuvən ikɨn nian okohmɨs.\f* Kəni in təmətəu nati oneuən mɨn iətəm təsəhruahruiən məmə iətəmimi rəha nəhue nɨftəni otəni.  
\v 5 Iəkəhrun nəghati əfəriən o iətəmi tol lanəha, mətəu iəsəghati əfəri aruiən ohniəu, mətəu iəkəghati əfəri əmə o rəhak noliən mɨn iətəm nəsanəniən tɨkə e lah.  
\v 6 Mətəu nəmə iətəghati əfəri, ko iəsalməliən, mətəu-inu iətəghati e nɨpəhriəniən. Mətəu iəsəghati əfəriən lanəha, kəni tol lanəha, iətəmi kəti tɨkə iətəm otəfəri iəu ilɨs tapirəkɨs nati iətəm təhruahru. Iəkolkeikei məmə oteruh əhmen iəu e nati nak iətəm iəkəni, uə iəkol.   
\p
\v 7 Uhgɨn təsolkeikeiən məmə iətəfəri o nəghatiən vi mɨn iətəm in təmol əpu kəm iəu, kəni nəghatiən mɨn əha kotəuvɨr motapirəkɨs. Kəni tol lanəha təmahli=pa nərahiən kəm iəu təhmen e nihlɨn kəti tətəu nɨpətɨk. Nərahiən əha in iol əhruin kəti rəha Setən məmə tol nahməiən e nɨpətɨk, kəni tol lanəha iəsəfəriən.\x - \xo 12:7  \xt Job 2:6\x*  
\v 8 Iəmeasiə o Uhgɨn mau kɨsɨl məmə otos rəkɨs ohniəu.  
\v 9 Mətəu təni kəm iəu məmə, “Rəhak nəuvɨriən asoli təhrun naskəlɨmiən ik, mətəu-inu nian rəham nəsanəniən tɨkə, nəsanəniən rəhak təhrun nuvaiən mol iahgin e rəham nəmiəgəhiən.” Tol lanəha, iətagiən pɨk məmə iəghati əfəri e rəhak nəmiəgəhiən iətəm nəsanəniən tɨkə, məmə nəsanəniən rəha Krɨsto otatɨg e nəmiəgəhiən rəhak.\x - \xo 12:9  \xt Fɨl 4:11-13\x*  
\v 10 O nati əha, iətagiən nian nəsanəniən tɨkə e nɨpətɨk, kəni iətagiən nian kətəni rah iəu, kəni iətagiən e nian iəkɨs mɨn, kəni iətagiən nian katol nərahiən kəm iəu. Iətagiən e lah rəfin o nərgɨ Krɨsto, mətəu-inu nian rəhak nəsanəniən tɨkə, kəni iətəsanən.   
\p
\v 11 Iəmol noliən rəha ialməli, mətəu itəmah əmə nəmotəkeikei kəm iəu məmə iəkol. Nəməsotəfəriən nərgək, mətəu təməuvɨr pɨk nəmə nəmotol, mətəu iəu səniəmə ləhtəni e “aposɨl mɨn ilɨs pɨk mɨn” e nati əkəku əmə kəti, nati əpnapɨn iəu iətəmi əpnapɨn əmə.\x - \xo 12:11  \xt 2Kor 11:5\x*  
\v 12 Nian iəmətan kitah min itəmah, iəmatol natimnati iətəm tətəgətun iəu məmə iəu aposɨl pəhriən kəti. Iəmatol nəmtətiən mɨn, mɨne nati asoli mɨn iətəm tol narmɨ nətəmimi tatiuvɨg, mɨne nati apɨspɨs mɨn e nɨkitəmah, kəni iəmol e nətəlɨgiən rəhak təfəməh nati əpnapɨn iəmətatɨg e nian iəkɨs mɨn.\x - \xo 12:12  \xt Rom 15:19\x*  
\v 13 Nati kətiəh əmə iəməsoliən e nɨkitəmah, iəməsətapuəhiən e məni kəti o təmah. !Otalu e təfagə tərah u rəhak!\f + \fr 12:13  \ft Pol tatol əuvsan e lah e nəghatiən u.\f*\x - \xo 12:13  \xt 2Kor 11:9\x*   
\p
\v 14 Rəueiu iatəhtul maru məmə iəkuvnə məsal=pɨnə e təmah iətəm otol kɨsɨl lan. Kəni iəsətapuəhiən o məni kəti o təmah, mətəu-inu iəsolkeikeiən rəhatəmah nautə, mətəu iəkolkeikei əmə itəmah. Otətəlɨg-to. Səniəmə uək rəha iəpəou məmə oteh vivi rəhan tatə mɨne mamə. Mətəu in uək rəha tatə mɨne mamə okueruh vivi rəhalau iəpəou.  
\v 15 Tol lanəha, nɨkik tagiən məmə iəkəfɨnə rəfin rəhak natimnati o təmah, kəni məfɨnə mɨn rəhak nəmiəgəhiən o təmah. Rəhak nolkeikeiən o təmah in tepət. Mətəu rəhatəmah ohniəu in təkəku əmə. !Inu təsəhruahruiən!  
\v 16 Nəutegəhan məmə iəsətapuəhiən e məni o təmah. Mətəu itəmah nəuvein kautəni məmə iəmos natimnati o təmah e noliən ekəu-ekəu.  
\v 17 ?Təhro? ?Iəu iəmos natimnati e noliən ekəu-ekəu nian iəmahli=pɨnə nətəmimi kəm təmah, uə kəpə? !Kəpə!  
\v 18 Iəmuh nɨki Taitəs məmə otuvnə o təmah, kəni mahli=pɨnə piatah kəti ilau min. ?Taitəs təsosiən natimnati o təmah e noliən ekəu-ekəu, uə kəpə? ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, rəhatɨmlau nətəlɨgiən kətiəh əmə, kəni matuol noliən kətiəh əmə?\x - \xo 12:18  \xt 2Kor 8:6,16-18\x*   
\p
\v 19 Nəmə təhro nɨkitəmah təhti məmə e nəghatiən mɨn rəfin əha, iəmautalkut e nuhalpɨniən nəghatiən kəm təmah iətəm iətəmi kəti təməni kəm tɨmah. Kəpə. E nəhmtɨ Uhgɨn, iəmautəghati təhmen e nətəmimi rəha Krɨsto. Kəni niəli mɨn, natimnati rəfin iətəm kautol, kautol məmə itəmah nəkotəsanən.  
\v 20 Iətəni lanu mətəu-inu iətəgɨn məmə nian iəkuvnə, kəni nəmə təhro iəkeruh məmə nəsotoliən məmə inu iəkolkeikei. (Kəni itəmah mɨn nəkoteruh məmə iəu iəsoliən məmə inu nəkotolkeikei.) Iətəgɨn məmə iəkeruh itəmah nəuvein kotərgəhu, nəuvein kautetet, nəuvein kəutəmərɨt e niəməha, nəuvein kəutəhapu-əhapu ilah mɨn, nəuvein kautəni rah nətəmimi, nəuvein kəutəni nɨkalɨ nətəmimi, nəuvein kautəfəri, nəuvein kautol əpnapɨn nati.   
\p
\v 21 Iətəgɨn məmə nian iəkuvnə mɨn, rəhak Uhgɨn otələs iahu iəu e nəhmtɨtəmah, kəni nɨkik otɨtəgɨt kəni oiəkasək o təmah nəuvein nətəm nəmotol noliən tərah aupən, kəni məsotəuhliniən ilah e noliən tərah mɨn rəhalah iətəm kautol nian rəfin, inu kautol noliən tərah iətəm tol naulɨsiən o nəniən, kəni nəman mɨne nɨpətan kəutan oneuən, kəni kautol lanəha əpnapɨn əmə.\x - \xo 12:21  \xt 2Kor 13:2\x*   
\c 13  
\s1 Naunun nəghatiən rəha Pol  //  o nəhgi-pəriən ilah.  
\m
\v 1 Inu rəhak naliuəkiən iətəm tatol kɨsɨl lan o təmah. Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Nian iətəmi kəti tətətu=pən nəghatiən e iətəmi kəti mɨn, iətəmimi keiu uə kɨsɨl okotəkeikei motəni nəghatiən kətiəh, kəni tol lanəha nətəmimi kotəhrun məmə nəghatiən kautətu=pən lan, in nɨpəhriəniən.”\f + \fr 13:1  \ft Dut 19:15 Kəmə təhro, Pol tətəni məmə rəhan naliuəkiən kɨsɨl təhmen e nəghatiən rəha iətəmimi keiu uə kɨsɨl.\f*\x - \xo 13:1  \xt Dut 19:15; Mat 18:16; 1Tim 5:19\x*  
\v 2 Nian iəmuvnə o təmah iətəm tatol keiu lan, iəməni pətɨgəm rəkɨs nəghatiən o nəhgi-pəriən e nətəmimi nətəm kautol təfagə tərah mɨn mɨne itəmah rəfin məmə onəkotəpəh təfagə tərah mɨn. Kəni rəueiu iəkəni mɨn nian iəu əpəha isəu. Nian iəkuvnə mɨn, iəkol nalpɨniən kəm lah nətəm kəsotəpəhiən təfagə tərah.  
\v 3 Iatol lanəha mətəu-inu nɨkitəmah təhti məmə rəhak nəsanəniən tɨkə, kəni itəmah nəkotəkeikei motəhrun əsas məmə nian iətəghati, in nəghatiən rəha Krɨsto əmə. In təsəpəouiən o noliən uək itɨmah min, mətəu rəhan nəsanəniən tepət e nɨkitəmah.  
\v 4 Nɨpəhriəniən, nian kəmətu-pəri e nɨgi kəluau, rəhan nəsanəniən tɨkə e nɨpətɨn. Mətəu tətəmiəgəh rəueiu e nəsanəniən rəha Uhgɨn. Kəni e noliən əhmen əmə, rəhatɨmah nəsanəniən tɨkə e nɨpətɨtɨmah, mətəu itɨmah iəutəmiəgəh itɨmah Krɨsto e nəsanəniən rəha Uhgɨn, kəni nian iəkəhuvnə motəghati kəm təmah, onəkoteruh nəsanəniən əha.\x - \xo 13:4  \xt Fɨl 2:7-8\x*   
\p
\v 5 Itəmah aru, otakil vivi nəmiəgəhiən rəhatəmah. ?Nəhatətəiən rəhatəmah in pəhriən, uə kəpə? Itəmah aru, nəkoteruh vivi rəhatəmah noliən. ?Nəkotəhrun uə kəpə, məmə Krɨsto Iesu tətatɨg e nəmiəgəhiən rəhatəmah? !Mətəu nəmə rəhatəmah nəmiəgəhiən təsɨtəu-pəniən noliən rəha nəhatətəiən, kəni Krɨsto təsatɨgiən e nəmiəgəhiən rəhatəmah!\x - \xo 13:5  \xt 1Kor 11:28\x*  
\v 6 Kəni iəmələhu=pən əskasɨk rəhak nətəlɨgiən məmə nian nauteruh mətɨg nəmiəgəhiən rəhatɨmah, kəni motəhrun məmə itɨmah aposɨl mɨn pəhriən.   
\p
\v 7 Kəni rəueiu, iəutəfaki kəm Uhgɨn məmə itəmah kəti təsoliən nati kəti tərah. Iəsotolkeikeiən lanəha məmə otəgətun məmə rəhatɨmah uək e nɨkitəmah in təuvɨr məhruahru. Mətəu iəkotolkeikei əmə məmə itəmah onautol noliən iətəm təhruahru, nati əpnapɨn nətəmimi nəuvein kautəni məmə uək rəhatɨmah tərah.  
\v 8 Tol lanəha mətəu-inu ko itɨmah iəsotoliən nati kəti iətəm tahtɨpəsɨg e nɨpəhriəniən, mətəu iəkotəhrun noliən əmə nati iətəm tətəfəri nɨpəhriəniən.  
\v 9 Nɨkitɨmah tagiən nian rəhatɨmah nəsanəniən tɨkə, mətəu itəmah nəkotəsanən. Kəni nəfakiən rəhatɨmah o təmah məmə nəmiəgəhiən rəhatəmah təhmen o nɨtəu-pəniən suaru əhruahru.  
\v 10 Nian iəu əpəha isəu o təmah, iəkətei lanəha o nati kəti. Iərmənɨg tɨnəfa rəkɨs nepətiən kəm iəu, mətəu iəsolkeikeiən məmə nian iəkuvnə o təmah, məkeikei məfɨnə təfɨgəm kəm təmah e nepətiən əha. In təməfa nepətiən əha məmə iəkəfəri itəmah, səniəmə məmə iəkərəkɨn itəmah lan.\x - \xo 13:10  \xt 2Kor 10:8\x*   
\s1 Naunun nəghatiən  
\p
\v 11 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Inu rəhak naunun nəghatiən. Otagiən. Otəuhlin rəhatəmah noliən mɨn. Otətəu rəhak nəghatiən. Əhuva e nətəlɨgiən kətiəh. Otatɨg e nəməlinuiən. Kəni Uhgɨn rəha nolkeikeiən mɨne nəməlinuiən otatɨg itəmah min.   
\p
\v 12 Otəni təuvɨr kəm təmah mɨn təhmen məmə itəmah kətiəh əmə e Krɨsto.  
\v 13 Nəfaki mɨn rəfin kautəni təuvɨr kəm təmah.   
\p
\v 14 Pəh Iərmənɨg Iesu Krɨsto otəfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah rəfin. Kəni pəh Uhgɨn otəfɨnə rəhan nolkeikeiən kəm təmah rəfin. Kəni pəh Narmɨn Rəha Uhgɨn otol nɨkitəmah rəfin tol kətiəh.