\id 1CO - Whitesands Tanna 
\h 1 KORƏN 
\toc1 Nauəuə iətəm Pol təmaupən mətei tuvən kəm nəfaki mɨn ikɨn Korən 
\toc2 1 Korən 
\toc3 1Kor 
\mt1 1 Korən  
\mt2 Nauəuə iətəm Pol təmaupən mətei tuvən kəm nəfaki mɨn ikɨn Korən  
\imt1 Nəghatiən əkuəkɨr rəha nauəuə u 1 Korən  
\ip \bd ?Pəh təmətei nauəuə u?\bd* Aposɨl Pol təmətei nauəuə u.  
\ip \bd ?Təmətei tatuvən kəm pəh?\bd* Təmətei tatuvən kəm niməfaki rəha Korən.  
\ip \bd ?Natɨgiən təhro lanu lan nian təmətei?\bd* Korən in taun asoli kəti. Ikɨn əha, nətəmimi tepət kotos rəhalah kaku o noliən səlɨm lan, kəni nətəmimi tepət kəhuva məmə okotos nəhmtɨn. Nətəmimi nəuvein kəhuva e negəu, nəuvein kotaliuək əmə. In taun kəti təuvɨr pɨk e profens rəha Akaiə, iətəm tətatɨg e nɨtəni asoli u Kris. Mətəu taun u, narmɨ nati mɨn kəmotəriauəh lan, kəni noliən tərah mɨn tepət e taun əha. Niməfaki rəha Korən, Nanihluə\f + \fr 1:0  \ft Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri.\f* mɨn kotepət lan. Pol təmətuəuin niməfaki u e nian rəha naliuəkiən iətəm tatol keiu lan. Mətəu rəueiu əha, nərahiən asoli mɨn nəuvein tɨnatɨg e niməfaki. Nətəmimi nəuvein kautol noliən tərah mɨn, kəni nəuvein kautos nətəlɨgiən mɨn iətəm kəsotəhruahruiən.  
\ip \bd ?Təmətei nauəuə u o nak?\bd* Niməfaki rəha Korən in tətatɨg e taun kəti iətəm noliən tərah mɨn rəfin təməriauəh vivi lan. Noliən tərah mɨn nəuvein kəməhuva imə e niməfaki. Kəmotətapuəh o Pol o natimnati mɨn nəuvein iətəm ilah kəsotəhrun viviən, kəni in təmətei nauəuə u tɨtəu=pən əhruahru əmə rəhalah nətəlɨgiən. Pol təmətei nauəuə u məmə otəni pətɨgəm noliən tərah mɨn iətəm tətatɨg e niməfaki, mɨne nərahiən pɨsɨn pɨsɨn mɨn nəuvein mɨn. Kəni təmətei nauəuə u məmə otələhu əhruahru noliən tərah mɨn iətəm ilah nəuvein kəmautol. In təməni kəm lah məmə okotəhro mɨn lanu motəkeikei mohtəlɨg=pa mɨn o Uhgɨn, kəni noliən nak u təhruahru iətəm iətəmimi otol nəmə in iətəmimi rəha Iesu.  
\c 1  
\s1 Pol təməni təuvɨr kəm lah  
\p
\v 1 Iəu Pol, iətəm Uhgɨn təmauɨn lak kəni mɨtəpɨn e nəuian məmə iəu aposɨl rəha Krɨsto Iesu. Itɨmlau piatah Sostənes iətuəni təuvɨr kəm təmah.  
\v 2 Nauəuə u tatuvnə kəm təmah niməfaki rəha Uhgɨn əpəha Korən. Uhgɨn təmol asim itəmah e Krɨsto Iesu, kəni təmauɨn e təmah məmə rəhan mɨn, nətəm nəutaliuək e noliən əhruahru itəmah mɨne nətəmimi e ikɨn mɨn rəfin nətəm kəutəfaki kəm Iərmənɨg rəhatah Iesu Krɨsto iətəm in Iərmənɨg rəhatah rəfin.   
\p
\v 3 Pəh Uhgɨn Tatə rəhatah mɨne Iərmənɨg Iesu Krɨsto, okuəfɨnə nəuvɨriən mɨne nəməlinuiən kəm təmah.   
\s1 Pol təməni-vivi Uhgɨn e nəfakiən  
\p
\v 4 Nian rəfin iatəni tagkiu kəm Uhgɨn mətəu-inu təməfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah e Krɨsto Iesu.  
\v 5 Təməfɨnə rəhan nəuvɨriən u tepət kəm təmah e noliən mɨn rəfin, e nasiruiən o nəni pətɨgəm viviən natimnati mɨn mɨne neinatɨgiən o nəhruniən nəghatiən rəhan.  
\v 6 Kəni noliən mɨn əha kəutəgətun məmə nanusiən e Krɨsto in nɨpəhriəniən, kəni itəmah nəmoteruh.  
\v 7 Tol lanəha, nian nautəhtul maru mautəhtahnin nuvaiən rəha Iərmənɨg rəhatah Iesu Krɨsto, Uhgɨn təməfɨnə kəm təmah rəhan nəsanəniən e Narmɨn o noliən uək rəhan, nəsanəniən rəfin mɨn əha iətəm kotəhruahru o nəmiəgəhiən rəhatəmah.  
\v 8 Kəni in otol itəmah nəutəhtul əskasɨk motətəuarus=pən naunun nian məmə okəseh-pəniən noliən tərah kəti e təmah e Nian rəha Iərmənɨg rəhatah Iesu Krɨsto, iətəm tətuva mɨn lan.\x - \xo 1:8  \xt 1Təs 3:13; 5:23\x*  
\v 9 Kəni Uhgɨn otol nati u kəm təmah mətəu-inu nian rəfin in tatol rəhan nəghatiən. In Uhgɨn iətəm təmauɨn e təmah nəkəhuva kətiəh itəmah Nətɨn Iesu Krɨsto u Iərmənɨg rəhatah.\x - \xo 1:9  \xt 1Təs 5:24; 1Jon 1:3\x*   
\s1 Nətəmimi rəha niməfaki kəmotəhapu ilah mɨn  
\p
\v 10 Iətətapuəh əskasɨk o təmah, piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, e nərgɨ Iərmənɨg Iesu Krɨsto, məmə itəmah rəfin nəkotətəlɨg e təmah mɨn, məsotoliən məmə nətəlɨgiən kəti otuva məhapu itəmah, kəni mətəu nəkəhuva pəhriən motol kətiəh e nətəlɨgiən mɨne nɨkin kətiəh.\x - \xo 1:10  \xt Fɨl 2:2\x*  
\v 11 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, iətəni lanəha mətəu-inu nətəmimi nəuvein rəha Kloe\f + \fr 1:11  \ft Kloe in pətan kəti iətəm rəhan nautə tepət, kəni nətəmimi kautɨsiai in. Pol əpəha Efəsɨs e nian təmətei nauəuə u, kəni nətəmimi rəha Kloe kəməhuvən motəsal=pən lan. Kəni motəni kəm in nətəlɨgiən mɨn əha e niməfaki Korən.\f* kəmotəni pətɨgəm kəm iəu məmə itəmah nautorgəhu.  
\v 12 Nɨpətɨ nəghatiən iətəm iətəni tol lanu, itəmah nəuvein kotəni məmə, “Itɨmah iautəhuərisɨg e Pol,” nəuvein kotəni məmə, “Itɨmah iautəhuərisɨg e Apolos,” nəuvein kotəni məmə, “Itɨmah iautəhuərisɨg e Pitə,” nəuvein mɨn kotəni məmə, “Itɨmah iautəhuərisɨg e Krɨsto.”\x - \xo 1:12  \xt Uək 18:24-28; 1Kor 3:4\x*  
\v 13 Nian nəutəuəri lanko, təhmen e nəhapu-əhapuiən Krɨsto! Iəu Pol, iəməsəhkul-pəriən e nɨgi kəməluau o təmah! Kəni nian kol bəptais e təmah, kəməsoliən e nərgək Pol. !Kəpə! !Mətəu nautol lanko məmə nautəhuərisɨg lak Pol, uə Apolos, uə Pitə, mətəu itəmah nəsotoliən məmə nəutohtəu=pən Krɨsto!   
\p
\v 14 Iəu iəkəni tagkiu kəm Uhgɨn məmə iəmol bəptais əmə e Krɨspəs mɨne Kaeəs, mətəu iəməsoliən bəptais e təmah kəti mɨn.\x - \xo 1:14  \xt Uək 18:8; Rom 16:23\x*  
\v 15 Nɨkik tagiən lanəha mətəu-inu iətəmi kəti ko təsəniən məmə kəmol bəptais lan e nərgək məmə otuva rəhak iətəmimi.  
\v 16 Ei əuəh, iəmalu, iəmol bəptais mɨn e Stefənəs mɨne rəhan mɨn. Uərisɨg e inəha, iəmalu məmə məta iəmol bəptais mɨn e iətəmi kəti uə kəpə.\x - \xo 1:16  \xt 1Kor 16:15\x*  
\v 17 Nɨpətɨ nəghatiən mɨn u məmə, Krɨsto təsahli=paiən iəu məmə iəkol bəptais e nətəmimi, təmahli=pa iəu məmə iəkəni pətɨgəm əmə nanusiən təuvɨr. Kəni iəsəni pətɨgəm əməiən e nəghatiən einatɨg rəha iətəmimi mətəu-inu, iəsolkeikeiən məmə nəghatiən e nɨmɨsiən rəha Krɨsto e nɨgi kəməluau in otəhvevɨg nəsanəniən tɨkə.   
\p
\v 18 Nɨpəhriəniən, nəghatiən e nɨmɨsiən rəha Krɨsto in təhvevɨg malməli o nətəmimi u kautohtəu suaru rəha nuvəniən e nɨgəm asoli. Mətəu kitah u nətəm Uhgɨn tatosmiəgəh itah, in nəsanəniən əmə rəha Uhgɨn.  
\v 19 Kəni Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “Iəu iəkərəkɨn agɨn neinatɨgiən rəha nətəm koteinatɨg,  
\q1 kəni mahtɨpəsɨg e nəhruniən rəha nətəm kotəhrun pɨk nati.”\x - \xo 1:19  \xt Aes 29:14\x*   
\p
\v 20 ?Nətəmimi koteinatɨg iə? ?Nəgətun mɨn rəha Lou iə? Nətəmimi nətəm kotəhrun vivi suaru rəha nəghatiən iə? Uhgɨn təmol neinatɨgiən rəha nəhue nɨftəni tɨnuva rəkɨs nalməliən əmə.\x - \xo 1:20  \xt Job 12:17; Aes 19:12; 33:18; 44:25\x* \fig Iətəmimi tətafin nauəuə.|alt="Library/scrolls" src="hk00282b.tif" size="col" loc="1Co 1:20" copy="BFBS (Knowles)" ref="1Kor 1:20" \fig*  
\v 21 Tol lanəha mətəu-inu, e neinatɨgiən rəha Uhgɨn, təmol məmə nətəmimi rəha nəhue nɨftəni okəsotəhruniən in e nəhruniən əmə rəhalah iətəm kautəni məmə neinatɨgiən. Mətəu in təmol məmə nəghatiən alməli mɨn rəhatɨmah otosmiəgəh nətəmimi nətəm kəutəni nɨpəhriəniən lan.\x - \xo 1:21  \xt Mat 11:25\x*   
\p
\v 22 Nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel kəutətapuəh e nati apɨspɨs mɨn, kəni Nanihluə\f + \fr 1:22  \ft Nanihluə, Ianihluə — Afin-to e tiksɨnəri.\f* mɨn kəutəsal e neinatɨgiən məmə okoteruh Uhgɨn,  
\v 23 mətəu kitah kəutəni pətɨgəm əmə nɨmɨsiən rəha Krɨsto e nɨgi kəməluau. Kəni nəghatiən u in təhmen e kəpiel e suaru iətəm tatol nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel kəutəmei, kəni in təhmen e nalməliən o Nanihluə mɨn.\x - \xo 1:23  \xt Rom 9:32; 1Kor 2:14\x*  
\v 24 Mətəu nətəmimi mɨn u nətəm Uhgɨn təmauɨn e lah, nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel nəuvein mɨne Nanihluə mɨn nəuvein ilau pəti, kəni Krɨsto in nəsanəniən rəha Uhgɨn mɨne neinatɨgiən rəhan.\x - \xo 1:24  \xt Kol 2:3\x*  
\v 25 Tol lanəha mətəu-inu, noliən u iətəm nətəmimi kəutəni məmə in nalməliən rəha Uhgɨn, mətəu nɨpəhriəniən in teinatɨg tapirəkɨs neinatɨgiən rəfin rəha nətəmimi, kəni nati u iətəm nətəmimi kəutəni məmə in nəpəouiən rəhan, in təsanən tapirəkɨs nəsanəniən rəfin rəha nətəmimi.\x - \xo 1:25  \xt 2Kor 13:4\x*   
\p
\v 26 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, nɨkitəmah otəkeikei məhti məmə itəmah nətəmi əhro nian Uhgɨn təmauɨn e təmah. Itəmah tepət nəsoteinatɨgiən e nəhmtɨ nətəmimi, kəni məsotosiən nəsanəniən, kəni səniəmə itəmah nenətɨ nətəmi asoli nəuvein.\x - \xo 1:26  \xt Mat 11:25; Jem 2:5\x*  
\v 27 Mətəu Uhgɨn tatɨtəpɨn nati alməli mɨn e nəhue nɨftəni məmə okotol aulɨs nətəm koteinatɨg, kəni mɨtəpɨn nati əpəou mɨn e nəhue nɨftəni məmə okotol aulɨs nətəm kotəsanən.  
\v 28 In təmɨtəpɨn natimnati iətəm, e nətəlɨgiən rəha nətəmimi, ilah nati əpnapɨn əmə, mɨne iətəm nətəmimi kəsotolkeikei pɨkiən, mɨne natimnati iətəm ləhtəni agɨn. Kəni təmɨtəpɨn natimnati mɨn əha məmə ilah suaru məmə in tol nati keikei e nətəlɨgiən rəha nətəmimi kəməhuva nati əpnapɨn əmə.  
\v 29 Təmol lanəha məmə iətəmimi tɨkə otəghati əfəri e nəhmtɨ Uhgɨn.  
\v 30 Mətəu-inu e nəuia Uhgɨn, itəmah nəməhuva kətiəh itəmah Krɨsto Iesu. Kəni Krɨsto təmuva o tah məmə in rəhatah neinatɨgiən rəha Uhgɨn. Inəha e Krɨsto, Uhgɨn təmol itah kotəhruahru e nəhmtɨn, kəni mələhu kalɨn itah məmə rəhan mɨn, kəni mosmiəgəh itah.\x - \xo 1:30  \xt Jer 23:5-6\x*  
\v 31 Tol lanəha, təhmen e Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni, “Iətəmimi iətəm tətəghati əfəri, otəghati əfəri əmə o nati iətəm Iərmənɨg təmol lan.”\x - \xo 1:31  \xt Jer 9:24\x*   
\b  
\c 2  
\p
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Nian iəmuvnə o təmah, iəməsəni pətɨgəmiən nəghatiən rəha Uhgɨn e nəghatiən iətəm nətəmimi kəutəni məmə koteinatɨg, mɨne noliən rəha iətəmimi iətəm təhrun vivi nəghatiən.  
\v 2 Kəni nian iəmətatɨg kitah min itəmah, nɨkik təskasɨk məmə iəkəni pətɨgəm əmə Iesu Krɨsto, mɨne nɨmɨsiən rəhan e nɨgi kəməluau.  
\v 3 Iəmuva o təmah e nəpəouiən mɨne nəgɨniən mɨne nərəmrumɨniən asoli.\x - \xo 2:3  \xt Uək 18:9; 2Kor 10:1\x*  
\v 4 Kəni nian iəməni pətɨgəm rəhak nəghatiən e nanusiən təuvɨr, iəməsəniən e neinatɨgiən rəha nətəmimi, mɨne nəghatiən asoli mɨn iətəm otiuvi itəmah, mətəu nian iəməghati, nəmoteruh nəsanəniən rəha Uhgɨn mɨne uək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn.\x - \xo 2:4  \xt 1Təs 1:5\x*  
\v 5 Iəmol lanəha məmə nəhatətəiən rəhatəmah otəsəhtul əməiən e neinatɨgiən rəha nətəmimi, mətəu in otəhtul e nəsanəniən rəha Uhgɨn.   
\s1 Neinatɨgiən  //  rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn  
\p
\v 6 Mətəu nɨpəhriəniən məmə itɨmah iəutəni pətɨgəm nəghatiən einatɨg kəm nətəm koteinatɨg kəni mɨnoteinatɨg rəkɨs e nəmiəgəhiən rəhalah. Mətəu səniəmə neinatɨgiən rəha nətəmimi mɨn rəueiu, uə nətəmimi nətəm kəutarmənɨg u rəueiu. Ilah okəhuva nati əpnapɨn mɨn əmə.  
\v 7 Kəpə. Itɨmah iəutəghati e neinatɨgiən rəha Uhgɨn aupən iətəm təmətəməhli oneuən, kəni in neinatɨgiən iətəm təmətəhluaig, kəni Uhgɨn təmol nəlpəkauiən aupən aupən agɨn məmə, neinatɨgiən əha, in otol nəuvɨriən kəm tah e nəsanəniən mɨne nəhagəhagiən.  
\v 8 Nətəm kəutarmənɨg e nɨftəni əha rəueiu, ilah kɨnotəruru nəlpəkauiən əha rəha Uhgɨn, mətəu nəmə ilah kəmotəhrun, ko kəsotətu-pəriən Iərmənɨg rəha nəsanəniən əhagəhag rəfin e nɨgi kəməluau təhmen e iətəmimi kəti əpnapɨn əmə iətəm təmərəkɨn lou.  
\v 9 Mətəu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “Iətəmi tɨkə təteruh,  
\q1 iətəmi tɨkə tətətəu,  
\q1 iətəmi tɨkə təhrun,  
\q1 nati nak iətəm Uhgɨn təmol əpenə-penə lan rəha nətəmi mɨn u kotolkeikei in.”\x - \xo 2:9  \xt Aes 64:4\x*   
\m
\v 10 Mətəu Uhgɨn təmol əpu nəlpəkauiən oneuən əha rəhan kəm tah e Narmɨn. Kəni Narmɨn təhrun natimnati rəfin, kəni məhrun mɨn natimnati rəha Uhgɨn iətəm iətəmimi kəti ko təsəhruniən.  
\v 11 ?Tol lanəha, iətəmimi pəh təhrun nətəlɨgiən rəha iətəmimi kəti, mətəu narmɨn əmə? ?E noliən kətiəh əmə, iətəmimi pəh təhrun nətəlɨgiən rəha Uhgɨn, mətəu Narmɨn əmə?  
\v 12 Uhgɨn təməsəfaiən kəm tah nətəlɨgiən rəha nətəmimi e nəhue nɨftəni, mətəu təməfa Narmɨn iətəm tatsɨpən ohni. In təməfa kəm tah məmə kitah okotəhrun nati nak iətəm Uhgɨn təməfa əpnapɨn əmə kəm tah.  
\v 13 Inu nəghatiən iətəm itɨmah iəutəni, kəni neinatɨgiən rəha nətəmimi təsəgətuniən itɨmah e nəghatiən mɨn əha, mətəu Narmɨn Rəha Uhgɨn təməgətun itɨmah, kəni iəkotəni pətɨgəm natimnati pəhriən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn e nəghatiən mɨn iətəm təmsɨpən lan.   
\p
\v 14 Iətəmimi iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tɨkə lan, tətəpəh natimnati iətəm tatsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn mətəu-inu ilah nati əpnapɨn mɨn əmə ohni, kəni ko in təsəhruniən ilah mətəu-inu Narmɨn Rəha Uhgɨn əmə təhrun nasiruiən e nətəmimi o nəhruniən natimnati rəha Uhgɨn.  
\v 15 Kitah nətəm kautos Narmɨn Rəha Uhgɨn kəmoteh motəhrun motakil natimnati mɨn əha, mətəu nətəmimi əpnapɨn, ko kəsoteruhiən məsotəhrun agɨniən mɨne məsotakil agɨniən itah.  
\v 16 Tol lanəha mətəu-inu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə,  
\q1 “?Pəh u təhrun nətəlɨgiən rəha Iərmənɨg  
\q1 məmə in otəgətun in?”\x - \xo 2:16  \xt Aes 40:13\x*  
\m Mətəu kitah kotəhrun nətəlɨgiən rəha Krɨsto kəni tol lanu lan motəhrun natimnati mɨn əha.   
\c 3  
\s1 Nəhapu-əhapuiən e niməfaki  
\m
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Nian iəmətatɨg kitah min itəmah, iəməsəghatiən kəm təmah təhmen e nətəmimi nətəm kɨnotəskasɨk rəkɨs e nəmiəgəhiən rəhalah e Narmɨn Rəha Uhgɨn, kəpə. Iəməghati kəm təmah məmə itəmah nətəmimi rəha nəhue nɨftəni əmə, kəni iəməghati kəm təmah təhmen e kəlkələh mɨn əmə e nəmiəgəhiən vi rəhatəmah e Krɨsto.  
\v 2 Nian iəmətəgətun itəmah, təhmen məmə iəmətaugɨn itəmah e mɨlɨk əmə, iəməsəfɨnəiən nauəniən əskasɨk kəm təmah mətəu-inu itəmah nəməsotəhmeniən o nuniən.\x - \xo 3:2  \xt Hip 5:12-13; 1Pitə 2:2\x* Kəni nɨpəhriəniən, itəmah nəsotəhmen əhanəhiən o nuniən,  
\v 3 mətəu-inu noliən rəhatəmah təhmen əmə e rəha nətəmimi rəha nəhue nɨftəni. Tol lanəha mətəu-inu itəmah nautetet itəmah mɨn, kəni mautorgəhu, kəni təhmen əmə məmə itəmah nətəmimi rəha nəhue nɨftəni əmə u. Nəkotəhmen e nətəmimi əpnapɨn mɨn.\x - \xo 3:3  \xt 1Kor 1:10-11\x*  
\v 4 Nian iətəmi kəti tətəghati əfəri məni məmə, “Iəu rəha Pol,” kəni kəti təni məmə, “Iəu rəha Apolos,” noliən əha tətəgətun məmə itəmah nətəmimi rəha nəhue nɨftəni əmə.\x - \xo 3:4  \xt 1Kor 1:12\x*   
\p
\v 5 Oteruh-to. ?Apolos in pəh, kəni Pol in pəh? Itɨmlau iəkuəhmen əmə e ioluək iətəm iəmuasiru e təmah o nuvaiən o Iesu. Itɨmlau iatuol əmə uək iətəm Iərmənɨg təməfa pɨsɨn pɨsɨn kəm tɨmlau məmə iəkuol.  
\v 6 Təhmen əmə məmə iəu iəmərfei nɨkɨtɨ nati, kəni Apolos in təueiu e nəhu, mətəu Uhgɨn əmə tatol tateviə.\x - \xo 3:6  \xt Uək 18:4,11,27-28\x*  
\v 7 Tol lanəha, iətəmimi iətəm tətərfei nati, uə iətəmimi tətəueiu e nəhu, in nati əpnapɨn əmə, mətəu Uhgɨn pɨsɨn əmə in nati keikei iətəm tatol natimnati kəutəmiəgəh mauteviə.  
\v 8 Iətəm tətərfei, mɨne iətəm tətəueiu, ilau kuəhmen-əhmen əmə mətian əmə o nati kətiəh əmə. Kəni Uhgɨn otətəou ilau kətiəh kətiəh e rəhalau uək pɨsɨn pɨsɨn mɨn.  
\v 9 Itɨmlau ioluək mil rəha Uhgɨn, kəni itəmah nəkotəhmen e nasumiən rəha Uhgɨn, uə nimə rəha Uhgɨn.\x - \xo 3:9  \xt Mat 16:27; Efəs 2:20-22\x*   
\p
\v 10 E nəuvɨriən iətəm Uhgɨn təməfa kəm iəu, iəmuvləkɨn vivi nəhlkɨ nimə təhmen e iətəm təhrun vivi nuvləkɨniən nimə. Kəni iətəmi kəti mɨn tatuvləkɨn nimə nəuvetɨn. Mətəu ilah rəfin okotəkeikei mauteh vivi uək rəhalah rəha nuvləkɨniən nimə,  
\v 11 Nəhlkɨ nimə kətiəh əmə, inu Iesu Krɨsto. Iətəmi kəti tɨkə təhrun nuvləkɨniən nəukətɨ nimə pɨsɨn kəti mɨn.\x - \xo 3:11  \xt Aes 28:16; 1Pitə 2:4-6\x*  
\v 12 Nəmə iətəmi kəti tuvləkɨn-pəri rəhan nimə iətəm nəhlkɨ nimə in Iesu Krɨsto, kəni in təhrun nuvləkɨniən nimə e aiən u kol tətoraip-oraip, uə e sɨlfə, uə e kəpiel nəhmtɨn tiəkɨs, uə e nɨgi, uə e nɨuig, uə e nɨmaniə.\f + \fr 3:12  \ft Noliən rəha nɨtəu-pəniən Krɨsto təhmen e noliən rəha nuvləkɨniən nimə. Iətəmi tətɨtəu=pən vivi noliən rəha Krɨsto, in təhmen e iətəmi kəti tatuvləkɨn vivi rəhan nimə. Noliən təuvɨr mɨn rəhan təhmen e pos mɨn əskasɨk rəha nimə, uə aiən u kol uə aiən u sɨlfə. Iətəmi təsɨtəu=pən viviən noliən rəha Krɨsto, təhmen e iətəmimi kəti tatuvləkɨn rah rəhan nimə, təhmen əmə e nɨmauvluvl əmə kəti. Afin-to Mat 6:19-20.\f*  
\v 13 Kəni nian kəti nətəmimi okoteruh uək rəhan, mətəu-inu e nian Iesu tuva mɨn, rəhan uək otuva e nəhagəhagiən. Rəhan uək okələhu=pən e nɨgəm, kəni nɨgəm otəgətun məmə rəhan uək təuvɨr uə tərah.\x - \xo 3:13  \xt 1Kor 4:5\x*  
\v 14 Nəmə nɨgəm otəsusiən rəhan nimə, in otos rəhan nətəouiən.  
\v 15 Mətəu nəmə nɨgəm otus rəhan nimə, kəni rəhan natimnati rəfin təmɨkə. In əmə, Uhgɨn otosmiəgəh, mətəu təhmen-əhmen əmə e iətəmi kəti iətəm rəhan nimə nɨgəm tatus kəni tiuvɨg pətɨgəm maiu, kəni nɨgəm tus nimə mauərɨs.   
\p
\v 16 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, itəmah u Nimə Rəha Uhgɨn, kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg e təmah?  
\v 17 Nəmə iətəmi kəti tərəkɨn Nimə Rəha Uhgɨn, kəni Uhgɨn otərəkɨn in, mətəu-inu Nimə Rəha Uhgɨn, in tasim rəhan pɨsɨn əmə. Kəni Nimə u Rəha Uhgɨn, itəmah.   
\p
\v 18 Təsəuvɨriən məmə iətəmi kəti təteiuə aru əmə lan. Nəmə iətəmi kəti tətakil aru in e nətəlɨgiən rəha nəhue nɨftəni, kəni nɨkin təhti məmə in teinatɨg u rəueiu, in otəkeikei muva ialməli kəti e nəhmtɨlah məmə in otuva ieinatɨg pəhriən.  
\v 19 Tol lanəha mətəu-inu neinatɨgiən rəha nətəmimi rəha nəhue nɨftəni, in talməli e nəhmtɨ Uhgɨn. Təhmen e Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Uhgɨn tatol lalɨg e nəghatiən rəha iətəmi kəti iətəm tətəni məmə in teinatɨg vivi, kəni Uhgɨn taskəlɨm in.”\x - \xo 3:19  \xt Job 5:13\x*  
\v 20 Kəni Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni mɨn məmə, “Iərmənɨg təhrun məmə, nətəlɨgiən rəha nətəm koteinatɨg, ilah nati əpnapɨn əmə.”\x - \xo 3:20  \xt Sam 94:11\x*   
\p
\v 21 Kəni tol lanu lan, sotəniən məmə itəmah rəha suah u uə rəha suah kəha məmə onəkotləfəri aru itəmah ohni. Uhgɨn tətəfən itɨmah nətəmi asoli mɨn rəfin kəm təmah məmə otasiru e təmah.  
\v 22 Tol lanu sotəfəriən itəmah kəni motəni məmə rəhatəmah u Pol uə Apolos uə Pitə.\f + \fr 3:22  \ft Nəghatiən əhruahru rəha Kris tətəni məmə, “Pol, uə Apolos, uə Kefəs…” Kefəs in nərgɨn kəti mɨn rəha Pitə. Kəni e nauəuə u, e nəghatiən Kris əhruahru, Pol tətauɨn lan məmə “Kefəs,” mətəu kəutəni əmə məmə Pitə.\f* Nɨpəhriən agɨn, Uhgɨn tɨnəfɨnə natimnati mɨn rəfin e nəhue nɨftəni o nasiruiən e təmah. Kəni nəmiəgəhiən uə nɨmɨsiən, kəni natimnati mɨn u kəutəhuva rəueiu uə natimnati mɨn u kəmanəhuva nian kəti, natimnati rəfin mɨn əha mɨne nətəmimi mɨn əha okotasiru e təmah, təhmen əmə ilah rəfin rəhatəmah.  
\v 23 Tol lanu lan, itəmah onəkotəkeikei motəfəri itəmah o Iesu pɨsɨn əmə, səniəmə o nətəmi asoli mɨn rəhatəmah, mətəu-inu səniəmə itəmah rəha iətəmi asoli kəti, mətəu itəmah rəha Krɨsto, kəni Krɨsto in rəha Uhgɨn.   
\c 4  
\s1 Aposɨl mɨn rəha Krɨsto  
\m
\v 1 Tol lanəha, nətəmimi okotəkeikei moteh itɨmah təhmen e noluək mɨn rəha Krɨsto iətəm Uhgɨn təmələhu=pən e nəhlmɨtɨmah məmə itɨmah iəkotol əpu nəlpəkauiən oneuən rəha Uhgɨn.  
\v 2 Kəni nətəmimi nətəm kauteh natimnati rəha iətəmi asoli kəti, ilah kotəkeikei motol rəhalah uək təuvɨr e noliən iətəm iətəmi asoli tolkeikei.\x - \xo 4:2  \xt Luk 12:42\x*  
\v 3 Nati əpnapɨn əmə kəm iəu nəmə itəmah, uə nətəpɨsɨn nəuvein kotəni pətɨgəm nətəlɨgiən rəhalah e rəhak uək. Kəni iəu aru iəsakiliən e rəhak uək.  
\v 4 E rəhak nətəlɨgiən, məmə iəmol əmə nati iətəm in təuvɨr, mətəu nati u təsəniən məmə iəu iəkəhruahru. Iərmənɨg əmə təhruahru o nakiliən rəhak uək.  
\v 5 Tol lanəha, sotauɨt-auɨtiən o nakiliən natimnati, mətəu nautəhtahnin nian Iərmənɨg otuva lan. In otəfətɨgəm=pən e nəhagəhagiən natimnati iətəm kəutəhluaig e napinəpuiən, kəni in otəni pətɨgəm nati nak tətatɨg e nɨki nətəmimi o noliən mɨn rəhalah. E nian əha Uhgɨn otəni-vivi ilah kətiəh kətiəh e noliən əhruahru.\x - \xo 4:5  \xt 1Kor 3:8\x*   
\p
\v 6 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Iəməni=pɨnə nəghatiən mɨn əha kəm təmah itɨmlau Apolos məmə itəmah onəkotos nəhruniən ikɨn. Kəni nəmə nəkotos nɨpətɨ nəghatiən mɨn u, “Nəkotəkeikei motol əmə nəghatiən mɨn iətəm kɨnətei rəkɨs,” kəni nəsotəfəriən nətəmi asoli nəuvein motosiahu nəuvein.\x - \xo 4:6  \xt Rom 12:3\x*  
\v 7 ?Təhro? Itəmah nəsotepətiən motapirəkɨs nətəmimi mɨn rəfin. Uhgɨn təməfɨnə kəm təmah natimnati mɨn rəfin nətəm nəmautos. ?Kəni təhro nəutəghati əuvsan o natimnati iətəm Uhgɨn təməfɨnə kəm təmah təhmen əmə məmə inu itəmah əmə nəmotol natimnati mɨn əha?\x - \xo 4:7  \xt Rom 12:6\x*   
\p
\v 8 Nɨkitəmah təhti məmə nɨnotos rəfin rəkɨs natimnati rəha Uhgɨn. Nɨkitəmah təhti məmə nɨnotos rəfin rəkɨs nautə rəha Uhgɨn. Noliən rəhatəmah təhmen məmə nəməhuva kig mɨn rəha Uhgɨn, mətəu itɨmah iəutatɨg ləhtəni əmə. !Mətəu kəpə, səniəmə nɨpəhriəniən! !Nəman! Nəmə nɨpəhriəniən məmə itəmah nəməhuva kig mɨn rəha Uhgɨn, nɨkitɨmah otagiən pɨk, kəni nəmə tol lanəha, itɨmah mɨn iəkotol kig kitah min itəmah. Mətəu təsoliən lanəha.  
\v 9 Itɨmah aposɨl mɨn, mətəu nɨkik təhti məmə Uhgɨn təmələhu itɨmah əpəha ləhtəni agɨn, iəutatɨg təhmen e nətəm kəmakil rəkɨs məmə okotəkeikei mohmɨs. Nɨkitəmah tətəhti lanəha mətəu-inu təhmen məmə itəmah nətəmimi nətəm kəməsotoliən win e nəluagɨniən, kəni məutəhtul e nəhmtɨ nagelo mɨn mɨne nətəmimi rəfin məmə ilah okoteruh məmə oiəkohmɨs.\f + \fr 4:9  \ft Nian kig kəti təmol win e nəluagɨniən, mɨnatɨtəlɨg matit rəhan soldiə mɨn mɨne rəhan tɨkɨmɨr mɨn. Rəhan soldiə mɨn kautəhuərisɨg lan, kəni tɨkɨmɨr mɨn kautəhuərisɨg e lah, kəni nətəmimi rəfin kotəhrun məmə tɨkɨmɨr mɨn okohmɨs. Nətəmimi kəmotol lafet kəti, kəni nətəmimi rəfin kəutarfu e tɨkɨmɨr mɨn kautoh aru ilah mɨn, uə nəmə təhro kautəluagɨn ilah nati arpɨn mɨn təhmen e laion. Kəni Pol tətəni məmə in mɨne rəhan mɨn nətəmimi kotəhmen e tɨkɨmɨr mɨn nətəm okohmɨs, kəni nətəmimi rəfin kauteruh.\f*  
\v 10 !Nətəmimi tepət kəutəni məmə itɨmah nanməli mɨn o nərgɨ Krɨsto, mətəu nɨkitəmah təhti məmə itəmah nəkoteinatɨg vivi e Krɨsto! Mətəu səniəmə nɨpəhriəniən. !Nətəmimi tepət kəutəni məmə rəhatɨmah nepətiən tɨkə, mətəu nəutəghati əfəri məmə rəhatəmah nepətiən iahgin! Mətəu səniəmə nɨpəhriəniən. Nətəmimi tepət kautɨsiai itəmah, mətəu kətəni rah itɨmah.   
\p
\v 11 Mətəu, inu nɨpəhriəniən. Mətəuarus=pa u rəueiu matuvən, nəumɨs tatus itɨmah, kəni məutəuauə, kəni iautəhuvən e napən əhapu-əhapu, nətəmimi kautoh itɨmah, kəni rəhatɨmah nimə tɨkə.\x - \xo 4:11  \xt 2Kor 11:23-27\x*  
\v 12 Itɨmah aru əmə iautol pɨk uək e nəhlmɨtɨmah məmə iəkotos məni o nauəniən. Nian okotəni rah itɨmah, mətəu itɨmah iəkotəfaki o nəuvɨriən o lah. Nian nətəmimi kautol nərahiən kəm tɨmah, mətəu itɨmah iəkotəpnapɨn əmə.\x - \xo 4:12  \xt Mat 5:44; 2Təs 3:8\x*  
\v 13 Nian nətəmimi kəutəni rah itɨmah, mətəu itɨmah iəutəghati vivi əmə kəm lah. Mətəuarus=pa u rəueiu matuvən itɨmah iəkotəhmen e nɨmənərɨk rəha nətəmimi rəfin, uə namɨkmɨkiən rəha nɨtəni mɨn rəfin.   
\s1 Ilah okotəkeikei motohtəupən noliən rəha Pol  
\p
\v 14 Iəsəteiən nəghatiən u məmə iəkol itəmah nəkotaulɨs, mətəu mə otəhgi-pəri itəmah, mətəu-inu itəmah nenətɨk mɨn nətəm iəkolkeikei itəmah.  
\v 15 Rəhatəmah nəgətun mɨn tepət nətəm okotəgətun itəmah e Krɨsto, kəni nəmə təhro ilah kotəhmen əmə e tatə kalɨn mɨn ilah ten-tausɨn, mətəu rəhatəmah tatə əhruahru kətiəh əmə, inu iəu, mətəu-inu e Krɨsto Iesu iəmuva rəhatəmah tatə əhruahru nian iəməni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm təmah aupən.\x - \xo 4:15  \xt Kəl 4:19\x*  
\v 16 Tol lanəha, iəkətapuəh əskasɨk o təmah məmə onəkotohtəu=pa rəhak noliən mɨn.\x - \xo 4:16  \xt Fɨl 3:17\x*  
\v 17 Mətəu-inu o nati u, iətahli=pɨnə nətɨk e Krɨsto u Timoti iətəm iəkolkeikei. In tətaiu əskasɨk e Iərmənɨg matol vivi rəhan uək. In otəni mɨn kəm təmah suaru rəha nəmiəgəhiən rəhak e Krɨsto Iesu iətəm tətɨtəu=pən natimnati iətəm iətəgətun e niməfaki mɨn ikɨn mɨn rəfin.\x - \xo 4:17  \xt Uək 19:22\x*   
\p
\v 18 Kəni itəmah nəuvein nəutagət əfəri pɨk o rəhatəmah nepətiən mətəu-inu nɨkitəmah təhti məmə iəsuvnə mɨniən məsəghati əskasɨkiən kəm təmah o rəhatəmah noliən.  
\v 19 Mətəu otəsuvəhiən, iəkəkeikei muvnə meruh itəmah (nəmə Iərmənɨg tegəhan lak.) Kəni oiəkəhrun nəmə nətəm kəutagət əfəri kautos pəhriən nəsanəniən rəha Uhgɨn, uə kəpə.  
\v 20 Mətəu-inu Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn səniəmə in nati kəti rəha nəghatiən, mətəu in nati kəti rəha nəsanəniən.\x - \xo 4:20  \xt 1Kor 2:4\x*  
\v 21 ?Kəni nəkotolkeikei nak? ?Iəkuvnə malis itəmah, uə iəkuvnə e nolkeikeiən u e nɨkik teiuaiu əmə?   
\c 5  
\s1 Pian kəti, rəhan noliən tərah agɨn  
\m
\v 1 Kəməni pətɨgəm kəm iəu məmə iətəmi kəti u e nɨkitəmah tətakləh e pətan kəti, kəni təmol e noliən tərah kəti iətəm tapirəkɨs noliən rəha nətəm kəsotəfakiən. In tətakləh e pətan vi rəha rəhan tatə.\x - \xo 5:1  \xt Lev 18:7-8; Dut 22:30\x*  
\v 2 !Kəni itəmah nəutəfəri o nəfakiən əskasɨk rəhatəmah! !Kəsitɨn mɨn! Mətəu nəfəriən təsəhruahruiən, mətəu onəkotəkeikei motətəu tərah o təfagə tərah əha. Kəni nəsotahli pətɨgəmiən iətəmi kəha iətəm təmol noliən tərah əha e nɨkitəmah. Mətəu onəkotəkeikei motahli pətɨgəm.\f + \fr 5:2  \ft Məta Pol tətəni u ikɨnu məmə təsəuvɨriən məmə ilah okotagiən əmə kəni məutəfəri ilah nian təfagə tərah asoli kəti tətatɨg əha ilah ikɨn e niməfaki.\f*   
\p
\v 3 Nati əpnapɨn iəsatɨgiən kitah min itəmah, mətəu e narmɨn iətatɨg kitah min itəmah. Kəni təhmen əmə nəmə kitah kəutatɨg, inəni rəkɨs e nərgɨ Iərmənɨg Iesu məmə təhro in təhruahru məmə kitah okotol e iətəmi kəha.\x - \xo 5:3  \xt Kol 2:5\x*  
\v 4 Nian nəkəhuva kətiəh, kəni e narmɨn, iətatɨg kitah min itəmah, kəni nian nəsanəniən rəha Iərmənɨg rəhatah Iesu inəha ikɨn kitah min,  
\v 5 kəni otəfən iətəmi u əha rəueiu e nəhlmɨ Setən məmə otərəkɨn nɨpətɨn. Mətəu Iərmənɨg otosmiəgəh narmɨn nian in tətuva mɨn e naunun nian.\x - \xo 5:5  \xt 1Tim 1:20\x*\f + \fr 5:5  \ft Pol tətəni məmə kəraki lan e niməfaki. Kəni ihluə e niməfaki, suah u otuvən e nəhlmɨ Setən, kəni Setən otarmənɨg lan kəni mol nalpɨniən kəm in e nɨpətɨn. Kəni məta, suah u təhrun nɨtəlɨg rəkɨsiən e noliən tərah mɨn rəhan, kəni Uhgɨn təhrun nosmiəgəhiən mɨn in.\f*   
\p
\v 6 Rəhatəmah nagət əfəriən tərah. ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, is nəuan nəuvetɨn əmə tɨnpi rəfin e nɨki flauə iətəm kəmalkin?\f + \fr 5:6  \ft Təhmen əmə nian kətətei nati miəgəh kəti, nəmə kətarereh kuənkamɨk lan, otol=pən mərəkɨn rəfin nəhuvegɨn. Təhmen əmə nəmə iəfaki kəti e niməfaki tatol təfagə tərah. Təfagə tərah u tɨnpi rəfin niməfaki.\f*\x - \xo 5:6  \xt Kəl 5:9\x*  
\v 7 Otafəl rəkɨs is əuas mɨn rəhatəmah, inu təfagə tərah mɨn e nɨkitəmah, məmə itəmah flauə vi iətəm kəmalkin u is tɨkə lan, kəni nɨpəhriəniən itəmah nəkotəhmen əhruahru e pɨret vi əha. Tol lanəha mətəu-inu Krɨsto iətəm in nətɨ sipsip rəha lafet rəha Pasova, təmɨmɨs rəkɨs təhmen e sakrifais o noliən tərah mɨn rəhatah.\x - \xo 5:7  \xt Aes 53:7; 1Pitə 1:19\x*  
\v 8 Tol lanəha, pəh kotol lafet əha, mətəu kəsotoliən e is əuas, iətəm təhmen e noliən tərah mɨn u nətəmimi kotolkeikei pɨk noliən kəm nətəmimi, mɨne noliən tərah mɨn rəfin. Mətəu pəh kotol lafet e pɨret u is tɨkə lan, təhmen e noliən rəfin iətəm kotol nɨpəhriəniən motəhruahru.\x - \xo 5:8  \xt Dut 16:3\x*   
\p
\v 9 Iəmətei rəkɨs nauəuə kəm təmah məmə nəsotan pətiən itəmah nətəm kəutakləh e nɨpətan.\f + \fr 5:9  \ft Nauəuə u Pol tətəghati lan e fes 9 tɨkə əha rəueiu. Pol təmətei nauəuə kuvət kəni mahli=pən kəm niməfaki Korən. Mətəu nauəuə aupən, mɨne nauəuə iətəm tatol kɨsɨl lan kiakə u rəueiu. Nauəuə iətəm tatol keiu lan, in 1 Korən, kəni nauəuə iətəm tatol kuvət lan, inu 2 Korən.\f*  
\v 10 Iəsəniəhuiən məmə nəsotaniən itəmah nətəm kəsotəfakiən nati əpnapɨn noliən rəhalah tol lanəha: ilah kəutakləh e nɨpətan, ilah navərəs, ilah nakləh mɨn e neiuəiən, kəni ilah kəutəfaki kəm narmɨ nati mɨn. Nətəmimi tepət agɨn kotol lanu lan u rəueiu e nəhue nɨftəni. Nəmə nəsotaniən itəmah min ilah, kəni nəkotəkeikei mohiet agɨn ikɨnu e nəhue nɨftəni.  
\v 11 Mətəu nɨpətɨ nauəuə iətəm iəmətei kəm təmah məmə onəsotan pətiən itəmah iətəmi kəti iətəm tətəni məmə in piatəmah kəti, mətəu in tətakləh e pətan, uə in tətavərəs, uə in tətəfaki kəm narmɨ nati mɨn, uə in tətəni rah nətəmimi, uə in tətapɨs nian tepət, uə in tətakləh e neiuəiən. Sotoliən nati kəti itəmah min ilah, nati əpnapɨn in nati əkəku əmə təhmen e nauən pətiən.\x - \xo 5:11  \xt 2Təs 3:6; Tait 3:10\x*   
\p
\v 12-13 Səniəmə in rəhak uə mɨne rəhatəmah kəti uək məmə okotakil nətəmimi nətəm kəsotəfakiən. Uhgɨn otakil Nanihluə mɨn. Mətəu in uək rəhatəmah məmə onəkotakil noliən rəha nətəmimi əpəha e niməfaki nətəm kautol təfagə e noliən mɨn u. Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Otahli pətɨgəm e nɨkitəmah iətəm tatol noliən tərah.”\x - \xo 5:12-13  \xt Dut 13:5; 17:7\x*   
\c 6  
\s1 Noliən rəha nakiliən itəmi  
\m
\v 1 Nian nəmə itəmah kəti tatorgəhu ilau in kəti, tol naulɨsiən məmə otələs muvən kəm nətəmimi nətəm kəsotəfakiən məmə okotiuvi pətɨgəm ilau motakil rəhalau norgəhuiən. Mətəu nəkotəkeikei motos məhuvən kəm nəfaki mɨn.  
\v 2 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə nəfaki mɨn, ilah okotakil nətəmimi rəfin e nəhue nɨftəni?\f + \fr 6:2  \ft E Japtə 5 kəutafin məmə ko kəsotakiliən nətəmimi ihluə e niməfaki, mətəu e fes u tətəni məmə kitah okotakil ilah. Nɨpətɨn u təni məmə, RƏUEIU kitah okəsotakiliən nətəm ihluə e niməfaki, mətəu nian Krɨsto otuva mɨn, nian əha inəha, kitah okotakil ilah.\f* ?Kəni nəmə itəmah onəkotakil nətəmimi e nəhue nɨftəni, kəni təhro nɨkitəmah təhti məmə nəsotəhmeniən o nakiliən rəhatəmah norgəhuiən əlkələh mɨn?\x - \xo 6:2  \xt Nəh 20:4\x*  
\v 3 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, kitah okotakil nagelo mɨn? !Kəni natimnati mɨn rəha nəhue nɨftəni, ilah kotɨmətɨg əmə o nakiliən!   
\p
\v 4 ?Kəni tol lanəha, nəmə nautorgəhu o nətəlɨgiən mɨn nəuvein, təhro nəutəhuvən o nətəm ihluə məmə okotakil norgəhuiən rəhatəmah? Ilah kəsotosiən nɨsiaiən rəha niməfaki.  
\v 5 Iatəni lanəha məmə nəkotaulɨs lan. ?Təhro? ?Itəmah kəti tɨkə iətəm teinatɨg məmə in təhrun nələhuiən nəniən mɨn əha?  
\v 6 !Mətəu kəpə! Itəmah piatəmah mɨn nəutorgəhu, kəni mautəhuvən o nətəm ihluə məmə ilah okotakil rəhatəmah norgəhuiən mɨn. Kəsi.   
\p
\v 7 Itəmah nautəhuvən o iətəmi kəti məmə otakil rəhatəmah norgəhuiən. Inu tətəgətun məmə nəmotəmkarəpən agɨn e suaru rəha Uhgɨn e nəmiəgəhiən rəhatəmah. ?Təhro? Nəmə iətəmi kəti tatol tərah kəm ik, təuvɨr məmə nəkalu əmə lan. Nəmə təteiuə əmə lam mətakləh kəm ik, alu mɨn əmə lan.  
\v 8 Mətəu kəpə. Nautol tərah pɨk! Itəmah piatəmah mɨn əmə, mətəu itəmah aru nautol tərah kəm təmah mɨn, kəni mauteiuə e təmah mɨn məutakləh kəm təmah mɨn.   
\p
\v 9 Sotətəlɨgiən e neiuəiən. Nəkotəkeikei motəhrun məmə, nətəmi kautol nərahiən, ko kəsəhuvəniən e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn: ilah nətəm kəutakləh e pətan, mɨne nətəm kəutəfaki kəm narmɨ nati mɨn, mɨne nəman nətəm kɨnotol rəkɨs marɨt kəutakləh e pətan, mɨne nəman nətəm kautit aru ilah mɨn,  
\v 10 mɨne nakləh mɨn, mɨne navərəs mɨn, mɨne nətəm kəutapɨs e wain, mɨne nətəm kəutəghati rah e nərgɨ nətəmimi, mɨne nətəm kəuteiuə məutakləh kəm nətəmimi, ilah mɨn u ko kəsəhuvəniən e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn.\x - \xo 6:10  \xt Kəl 5:19-21; Efəs 5:5; Nəh 22:15\x*  
\v 11 Kəni itəmah nəuvein, nəmautol lanəha. Mətəu, Narmɨn Rəha Uhgɨn rəhatah təmafəl itəmah, mələhu kalɨn itəmah məmə rəhan, mol itəmah nəkotəhruahru e nəhmtɨn e nərgɨ Iərmənɨg Iesu Krɨsto.\x - \xo 6:11  \xt Tait 3:3-7\x*   
\s1 Noliən rəha nakləhiən  //  e pətan in təfagə tərah  
\p
\v 12 Nətəmimi nəuvein kəutəni məmə, “Natimnati rəfin təuvɨr əmə məmə iəkol.” Mətəu, səniəmə ilah rəfin kotəhrun nasiruiən lak. Kəni, ko iəsegəhaniən məmə natimnati nəuvein okotarmənɨg e rəhak nəmiəgəhiən.\x - \xo 6:12  \xt 1Kor 10:23\x*  
\v 13 Nətəmimi nəuvein kəutəni məmə, “Nauəniən mɨne nərfɨtəmi, kəmol o lau mɨn,” inu kotəhrun nuniən nauəniən mɨn rəfin. Mətəu nauəniən mɨne nərfɨtəmi, Uhgɨn otol naunun e lau pəti, konu, nati mil u səniəmə nati kəti. Kəni nati u in nɨpəhriəniən. Mətəu nəghatiən u səniəmə e nɨpətɨtəmi. Uhgɨn təməsoliən nɨpətɨ tah məmə kitah okotapɨli əpnapɨn kitah nəman uə nɨpətan mɨn u səniəmə nəman mɨne nɨpətan mɨn rəhatah. Nɨpətɨtah mɨne Iərmənɨg, ilau rəhalau mɨn. Uhgɨn təmol nɨpətɨtah məmə okotɨsiai Iərmənɨg, kəni ko otəsoliən naunun e lah, təhmen e nauəniən mɨne nərfɨtəmi.\x - \xo 6:13  \xt 1Təs 4:3-5\x*  
\v 14 Kitah okohmɨs. Mətəu o nian kəti e rəhan nəsanəniən, Uhgɨn otosmiəgəh mɨn itah e nɨmɨsiən mol vivi nɨpətɨtah. Kəni inu təhmen əhmen əmə məmə nian Iərmənɨg təmɨmɨs, Uhgɨn təmosmiəgəh in e nɨmɨsiən mol vivi nɨpətɨn.\x - \xo 6:14  \xt Rom 8:11; 1Kor 15:20; 2Kor 4:14\x*   
\p
\v 15 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, nɨpətɨtah, ilah nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨ Krɨsto? ?Kəni nɨkitəmah təhti məmə iəkəfən nɨpətɨk iətəm in kətiəh ilau Krɨsto, kəni mol kuol kətiəh ilau pətan rəha suaru? !Kəpə! Ko təsoliən lanəha.\x - \xo 6:15  \xt Efəs 5:30\x*  
\v 16 Nɨpəhriəniən agɨn məmə iətəm tətan ilau pətan rəha suaru, ilau kətiəuva kətiəh əmə e nɨpətɨn. Mətəu-inu nəghatiən rəha Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Ilau okiəuva nɨpətɨn kətiəh əmə.”\x - \xo 6:16  \xt Jen 2:24; Mat 19:5\x*  
\v 17 Mətəu iətəmimi iətəm tatol kətiəh ilau Iərmənɨg, tətuva kətiəh ilau min e narmɨn. Kəni tol lanəha, nɨpətɨn tatol kətiəh ilau Iərmənɨg Krɨsto məmə rəhan. Kəni tərah agɨn nəmə otos rəkɨs e Krɨsto məfən kəm pətan kəti rəha suaru.\x - \xo 6:17  \xt Jon 17:21-23; Rom 8:9-11\x*   
\p
\v 18 Otagɨm rəkɨs məhuvən isəu e noliən rəha nɨtəu-pəniən nɨpətan. Noliən tərah rəfin iətəm iətəmi kəti tatol iətəm tol pɨsɨn e inu, in ihluə e nɨpətɨn. Mətəu təfagə tərah u, in tatol kəm nɨpətɨn aru.\f + \fr 6:18  \ft Təfagə tərah u, in tatol kəm nɨpətɨn aru mətəu-inu tɨnuva rəkɨs kətiəh ilau Krɨsto, tol məmə tatol təfagə e Krɨsto.\f*  
\v 19 Nəkotəkeikei motəhrun məmə nɨpətɨtəmah in nati asoli, nɨpətɨtəmah in nimə kəti rəha Uhgɨn iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg ikɨn, kəni Uhgɨn təməfɨnə Narmɨn kəm təmah, mətatɨg e təmah. Kəni itəmah səniəmə rəhatəmah aru u itəmah.  
\v 20 Uhgɨn təmətəou rəkɨs itəmah e nətəouiən iətəm nəhmtɨn tiəkɨs. Tol lanəha, otɨsiai Uhgɨn e noliən mɨn rəha nɨpətɨtəmah.\x - \xo 6:20  \xt 1Kor 7:23; 1Pitə 1:18-19\x*   
\c 7  
\s1 Nəghatiən o marɨt  
\m
\v 1 Rəueiu iəkəni=pɨnə nəniən e nauəuə rəhatəmah iətəm nəmotətei kəm iəu. Əuəh, in təuvɨr məmə iətəmimi kəti təsoliən marɨt.  
\v 2 Mətəu nətəmimi tepət nətəm kautohtəu=pən nɨpətan. Tol lanəha, təuvɨr məmə iətəmimi otəkeikei mos aru rəhan pətan, kəni pətan tatos rəhan iərman kəni muol marɨt.  
\v 3 Nian kuol marɨt, iərman otəkeikei mətapɨli ilau rəhan pətan nəmə pətan tolkeikei, kəni pətan otəkeikei mətapɨli ilau rəhan iərman nəmə iərman tolkeikei.  
\v 4 Pətan təsarmənɨg aruiən e nɨpətɨn, mətəu rəhan iərman tətarmənɨg lan. Kəni təhmen-əhmen əmə e iərman, in təsarmənɨg aruiən e nɨpətɨn, mətəu rəhan pətan tətarmənɨg lan.  
\v 5 Təsəuvɨriən məmə pətan uə iərman təgɨn o nɨpətɨn nəmə kəti tolkeikei. Mətəu nəmə ilau pəti kuegəhan məmə təuvɨr əmə okuəpəh napɨli pətiən nəmə kəti təni məmə otəfaki o nian nəuvein, kəni təuvɨr əmə. Mətəu okuəkeikei miəuva mɨn kətiəh. Nəmə kəsuoliən, kəni Setən oteh suaru o nəfən-əfəniən kəm lau. Iatəni lanu mətəu-inu itəmah rəfin nəsotəskasɨkiən.   
\p
\v 6 Nəghatiən əha məmə, “okuəpəh o nəfakiən o nian nəuvein,” iətəni məmə iətegəhan lan, mətəu iəsəniən məmə in lou kəti.  
\v 7 E rəhak nətəlɨgiən, təuvɨr məmə nətəmimi rəfin okəsotoliən marɨt təhmen lak. Mətəu Uhgɨn tatol suaru pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm tah kətiəh kətiəh, kəni tatol məmə nəuvein kautol marɨt, kəni nəuvein kəutan əmə.   
\s1 Nətəm kəmotol marɨt mɨne pətalɨmɨs mɨn  
\p
\v 8 Kəni iətəni kəm nətəm kəsotoliən marɨt mɨne pətalɨmɨs mɨn məmə, təuvɨr məmə kəutan əmə məmə iəu mɨne.  
\v 9 Mətəu nəmə tiəkɨs o lah nətəm kəsotoliən marɨt məmə okotaliuək e suaru əhruahru kəti, inəha kəsotapɨliən e pətan uə iərman kəti, kəni təuvɨr məmə okotəkeikei motol marɨt pəh nɨkilah təsəhti pɨkiən ilau pətan uə iərman nian mɨn rəfin.\x - \xo 7:9  \xt 1Tim 5:14; Prov 6:20-29\x*   
\s1 Nətəm kəmotol marɨt kəsotəhapuiən  
\p
\v 10 Itəmah nətəm nəmotol marɨt, iəkəni=pɨnə nəghatiən u kəm təmah, səniəmə rəhak mətəu rəha Iərmənɨg məmə, pətan otəsəpəhiən rəhan iərman.\x - \xo 7:10  \xt Mat 5:32\x*  
\v 11 Mətəu nəmə in otol, kəni təuvɨr məmə otəsɨtəu=pən mɨniən suah kəti mɨn, uə nəmə təhro, tɨtəlɨg=pən mɨn əmə o rəhan iərman. Kəni iərman otəsəpəhiən rəhan pətan.   
\s1 Nəmə ilau kəti təsəfakiən  
\p
\v 12 Pəh iəkəni nəghatiən kəti kəm təmah nətəm rəhatəmah nəman uə nɨpətan kəsotəfakiən. Inu rəhak əmə nəghatiən, səniəmə rəha Iərmənɨg əhruahru. Nəmə itəmah kəti, rəhan pətan təsəfakiən, mətəu tolkeikei məmə ilau kətuatɨg, iərman otəsəpəhiən.  
\v 13 Kəni nəmə itəmah kəti, rəhan iərman təsəfakiən, mətəu tolkeikei məmə ilau okuatɨg, pətan otəsəpəhiən.  
\v 14 Otol lanəha mətəu-inu nian pətan kəti tətəfaki, kəni Uhgɨn tətələhu kalɨn mɨn rəhan iərman məmə rəha Uhgɨn. Kəni nian iərman kəti tətəfaki, kəni Uhgɨn tətələhu kalɨn mɨn rəhan pətan məmə rəha Uhgɨn. Nəmə təsoliən lanu, kəni rəhatəmah kəlkələh mɨn, ilah rəha nəhue nɨftəni əmə, mətəu tol lanəha, Uhgɨn tətələhu kalɨn ilah məmə rəhan mɨn, mətəu-inu təmələhu kalɨn rəkɨs tatə mɨne mamə.   
\p
\v 15 Mətəu nəmə iətəmi təsəfakiən tolkeikei məmə otəpəh rəhan pətan uə iərman iətəm tətəfaki, otegəhan əmə lan. Iətəm tətəfaki, iərman uə pətan, Uhgɨn təsaskəlɨmiən in e marɨt əha. Mətəu, Uhgɨn təmauɨn e tah məmə okotatɨg mətɨg e nəməlinuiən.\x - \xo 7:15  \xt Rom 14:19\x*  
\v 16 Pətan, kəmə təhro Uhgɨn otosmiəgəh rəham iərman e noliən təuvɨr rəham. Kəni iərman, nəmə təhro Uhgɨn otosmiəgəh rəham pətan e noliən təuvɨr rəham.\x - \xo 7:16  \xt 1Pitə 3:1\x*   
\s1 Otagiən əmə  //  o rəhatəmah nəmiəgəhiən  
\p
\v 17 Mətəu in əmə u, nian Uhgɨn təmauɨn e təmah, nəmotatɨg e natɨgiən pɨsɨn pɨsɨn mɨn iətəm Iərmənɨg təmələhu, kəni təuvɨr məmə nəkotatɨg əmə lan. Inu rəhak nəghatiən iətələhu kəm niməfaki mɨn rəfin.  
\v 18 Nian Uhgɨn təmauɨn e suah kəti, nəmə kəməhgi=pən in, kəni otəsəhluaigiən e nəhgi-pəniən iətəm kəmol lan. Kəni nian Uhgɨn təmauɨn e suah kəti mɨn, nəmə kəsəhgi-pəniən, kəni təuvɨr məmə təsalkutiən məmə okəhgi=pən.  
\v 19 In nati əpnapɨn əmə nəmə kəməhgi=pən suah kəti uə kəsəhgi-pəniən. Nati keikei məmə kitah kotohtəu=pən əmə nəghatiən mɨn rəha Uhgɨn.\x - \xo 7:19  \xt Rom 2:25; Kəl 5:6; 6:15\x*  
\v 20 Nian Uhgɨn təmauɨn e təmah, nəmotatɨg e natɨgiən pɨsɨn pɨsɨn mɨn, kəni təuvɨr məmə nəkotatɨg əmə e lah.   
\p
\v 21 ?Nian Uhgɨn təmauɨn lam, ik slef əmə kəti? Nɨkim təsəhti pɨkiən, (mətəu nəmə nəkəhrun nɨtəu-pəniən suaru iətəm kəmɨtɨs slef mɨn lan, ɨtəu=pən əmə.)  
\v 22 Tol lanəha mətəu-inu iətəmi u slef əmə nian Iərmənɨg təmauɨn lan, in iətəmi rəha Iərmənɨg iətəm kəmɨtɨs rəkɨs. Kəni təhmen-əhmen əmə, iətəmi səniəmə slef kəti nian Iərmənɨg təmauɨn lan, in slef rəha Krɨsto.\x - \xo 7:22  \xt Flm 16; 1Pitə 2:16\x*  
\v 23 Uhgɨn təmətəou rəkɨs itəmah e nətəouiən iətəm nəhmtɨn tiəkɨs. Sotoliən məmə itəmah nəkəhuva slef mɨn rəha nətəmimi.  
\v 24 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, nian Uhgɨn təmauɨn e təmah, nəmotatɨg e natɨgiən pɨsɨn pɨsɨn mɨn, kəni təuvɨr məmə nəkotatɨg əmə e lah itəmah Uhgɨn.   
\s1 Nətəm vi nətəm nəsotol əhanəhiən marɨt  
\p
\v 25 Inu nəghatiən kəti rəhatəmah nətəm vi nətəm nəsotol əhanəhiən marɨt. Iəsos əhruahruiən nəghatiən kəti o Iərmənɨg, mətəu iəkəni əmə rəhak nətəlɨgiən. Mətəu itəmah nəkotəhrun məmə rəhak nəghatiən in nɨpəhriəniən, mətəu-inu Iərmənɨg təmasəkəhruin iəu.  
\v 26 Mətəu-inu nərahiən asoli u rəueiu iətəm nəutatɨg lan,\f + \fr 7:26  \ft E nian əha, kəpmən rəha Rom tatol tərah e nətəm kəutəfaki.\f* rəhak nətəlɨgiən tol lanu lan məmə, nəkotatɨg əmə lanu lan məmə nəutatɨg lan u rəueiu.  
\v 27 ?Təhro? ?Nəmol marɨt? Səsaliən e suaru o nəpəhiən rəham pətan. ?Təhro? ?Nəsoliən marɨt? Səsaliən o nosiən rəham kəti pətan.  
\v 28 Mətəu nəmə natol marɨt, inu səniəmə təfagə tərah. Kəni nəmə pətan vi tatol marɨt, in təsoliən təfagə tərah. Mətəu nətəm kəmotol marɨt, okotatɨg e nərahiən tepət e rəhalah natɨgiən, kəni iəkolkeikei məmə nəsəhuvəniən e nərahiən mɨn əha.   
\p
\v 29 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, inu nɨpətɨ nəghatiən rəhak. Natɨgiən rəha nətəmimi e nəhue nɨftəni in tɨnəkuəkɨr əmə. Kəni rəueiu mɨne matuvən, nətəm kəmotol marɨt, təuvɨr məmə okəsotətəlɨg pɨkiən e noliən rəha marɨt rəhalah.  
\v 30 Nəmə iətəmi kəti tətasək, uə tətagiən, uə tatos nəhmtɨ nati kəti, kəni təuvɨr məmə otəsegəhaniən məmə rəhan nasəkiən, uə nagiəniən, uə rəhan nati vi otəriauəh e rəhan nətəlɨgiən.  
\v 31 Kəni təuvɨr məmə nətəmimi nətəm kautol bɨsnɨs e nəhue nɨftəni, ilah okotətəlɨg lan məmə rəhalah bɨsnɨs in nati əpnapɨn əmə, mətəu-inu nəhue nɨftəni mɨne nəuvɨriən rəhan mɨne noliən mɨn rəhan otəpanɨkə.\x - \xo 7:31  \xt 1Jon 2:17\x*   
\p
\v 32 Iəkolkeikei məmə nɨkitəmah təsəhti pɨkiən nati kəti rəha nəhue nɨftəni u. Tol lanəha, nəmə iətəmi kəti təsoliən marɨt, nɨkin tətəhti pɨk uək rəha Iərmənɨg məmə təhro lanu mol Iərmənɨg nɨkin tagiən o uək iətəm in tatol.  
\v 33 Mətəu iətəm təmol marɨt, nɨkin təhti pɨk əmə natimnati rəha nəhue nɨftəni məmə otəhro lanu mol nɨki rəhan pətan tagiən,  
\v 34 kəni rəhan nətəlɨgiən tatuvən o nati keiu, rəhan pətan mɨne uək rəha Iərmənɨg. Kəni pətan iətəm təsoliən marɨt, uə pətan mɨtə, nɨkin tətəhti pɨk uək rəha Iərmənɨg məmə təhro lanu in otətuakəm o Iərmənɨg e nɨpətɨn mɨne narmɨn. Mətəu pətan iətəm təmol marɨt, in tətətəlɨg pɨk əmə o natimnati rəha nəhue nɨftəni məmə otəhro lanu mol rəhan iərman nɨkin tagiən.   
\p
\v 35 Iətəni=pɨnə nəghatiən mɨn u o nəuvɨriən aru əmə rəhatəmah, səniəmə iətəniəhu itəmah, mətəu məmə nəkotohtəu=pən suaru rəha nəmiəgəhiən iətəm təhruahru, kəni nɨkitəmah tətəhti pɨk uək rəha Iərmənɨg.   
\p
\v 36 Mətəu e nɨkalɨn rəha iərman vi kəti mɨne pətan vi kəti. Nəmə tol lanu lan məmə, kɨnəniəkɨs məmə ilau okuol marɨt. Uərisɨg, kəni iərman təni məmə okuəpəh pɨpɨm. Mətəu rəueiu, nɨkin təhti məmə təsoliən noliən əhruahru e pətan əha, kəni iərman nɨkin təhti məmə təkeikei mol-tə marɨt e pətan əha, kəni təuvɨr məmə, in təhrun noliən. In təsoliən təfagə tərah, mətəu təuvɨr məmə in otol marɨt.  
\v 37 Kəni e nɨkalɨn kəti mɨn e rəha inu. Nəmə keiu mɨn lanəha kuolkeikei məmə okuol marɨt. Mətəu iərman nɨkin tɨnəhti rəkɨs məmə okuəpəh marɨt. Kəni nati kəti tɨkə məmə otəkeikei kəm in məmə otol marɨt. Kəni iərman in tətarmənɨg vivi e nɨkin. Kəni nəmə nɨkin tɨnəhti rəkɨs məmə otəsoliən marɨt e pətan əha, kəni iətəmi əha, in mɨn tatol noliən əhruahru.  
\v 38 Tol lanəha, iərman iətəm tatol marɨt e pətan vi, in tatol əhruahru, mətəu iərman iətəm təsoliən marɨt, in tatol təuvɨr mapirəkɨs agɨn.   
\s1 Pətalɨmɨs mɨn kotəhrun noliən marɨt  
\p
\v 39 Pətan otəkeikei mətatɨg ilau rəhan iərman e nian rəfin, mətəu nəmə rəhan iərman tɨmɨs, in təhrun noliən marɨt e suah kəti mɨn iətəm in tolkeikei, mətəu nati kətiəh əmə, in təkeikei mol marɨt e iərman kəti iətəm tətəfaki kəm Uhgɨn.\x - \xo 7:39  \xt Rom 7:2-3\x*  
\v 40 Mətəu e rəhak nətəlɨgiən, nəmə in tətatɨg əmə lanəha məsoliən marɨt, kəni nɨkin otagiən tapirəkɨs nəmə in tatol marɨt. Kəni nɨkik təhti məmə Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg mɨn lak məfa nəghatiən u kəm iəu.   
\c 8  
\s1 Nauəniən iətəm katol sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn  
\m
\v 1 Kəni rəueiu, iəkəghati e nauəniən mɨn iətəm katol=pən sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn. Kitah kotəhrun nəghatiən rəha nətəmimi nəuvein məmə, “Kitah rəfin kautos nəhruniən.” Mətəu “nəhruniən” in nati kəti iətəm iətəmi kəti tətəfəri ohni, mətəu nolkeikeiən tatuvləkɨn iətəmimi.\x - \xo 8:1  \xt Uək 15:29\x*  
\v 2 Nəmə iətəmi kəti nɨkin təhti məmə in təhrun pɨk nati, mətəu in təsəhrun əhanəhiən natimnati iətəm in otəkeikei məhrun.\x - \xo 8:2  \xt Kəl 6:3\x*  
\v 3 Mətəu iətəmimi iətəm tolkeikei Uhgɨn, Uhgɨn təhrun in mɨsiaiən in.   
\p
\v 4 ?Kəni tol lanəha, təhro e nauəniən mɨn iətəm katol=pən sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn? Nɨpəhriəniən, kitah kəutəhrun məmə narmɨ nati in nati əpnapɨn əmə kəti e nəhue nɨftəni, kəni uhgɨn əlkələh mɨn kohkə, mətəu Uhgɨn kətiəh əmə.\x - \xo 8:4  \xt Dut 4:39; 6:4; Kəl 4:8\x*  
\v 5 Kətəni məmə, “uhgɨn əlkələh” mɨn mɨne “iərmənɨg əlkələh” mɨn tepət əha ikɨn, kəni nɨpəhriəniən nətəmimi nəuvein kautəfaki kəm lah. Mətəu nati əpnapɨn nəmə uhgɨn əlkələh mɨn əha ikɨn, əpəha e neai uə əpəha ləhtəni e nəhue nɨftəni,  
\v 6 o kitah, Uhgɨn kətiəh əmə pəhriən, Tatə Uhgɨn. Natimnati rəfin təmsɨpən lan, kəni təməfa nəmiəgəhiən kəm tah məmə kitah okotol nəuian. Kəni Iərmənɨg kətiəh əmə, Iesu Krɨsto, kəni Uhgɨn təmol natimnati rəfin agɨn e Krɨsto, kəni e Krɨsto kitah kautəmiəgəh.\x - \xo 8:6  \xt Efəs 4:5,6\x*   
\p
\v 7 Mətəu səniəmə nətəmimi rəfin kotəhrun nəghatiən u, kəni nətəmimi nəuvein, nɨkilah təhti məmə narmɨ nati kəutəmiəgəh pəhriən kəni ilah nati agɨn mɨn. Aupən, nətəmimi nəuvein kəmotəfaki kəm narmɨ nati mɨn nian rəfin. Kəni tol lanəha, rəueiu, nian kautun nəhuvegɨ nati iətəm kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nati, nɨkilah təhti məmə kəutəfaki kəm uhgɨn əlkələh mɨn pəhriən. Kəni ilah kautətəu məmə kautol təfagə tərah mətəu-inu nətəlɨgiən rəhalah təsəskasɨkiən təhmen məmə natimnati mɨn u ilah nati əpnapɨn əmə.  
\v 8 Mətəu nauəniən təsoliən itah kəutəhuva iuəkɨr o Uhgɨn. Nəmə kəsotuniən nəhuvegɨ nati əha, uə kotun nəhuvegɨ nati əha, nətəlɨgiən rəha Uhgɨn o tah in təhmen əmə.   
\p
\v 9 Təuvɨr əmə, nəkotəhrun nɨtəu-pəniən suaru iətəm nəkotolkeikei, mətəu nəutətəu itəmah. Sotoliən nati kəti iətəm nəkotolkeikei mətəu nati u otol məmə piatəmah kəti uə nəuvɨnɨtəmah kəti u nətəlɨgiən rəhan təsəskasɨkiən təhmen, otəmei e rəhan nəmiəgəhiən.\x - \xo 8:9  \xt Rom 14:13-15; Kəl 5:13\x*  
\v 10 Iətəni lanu mətəu-inu nəmə iətəmi kəti iətəm nətəlɨgiən rəhan təsəskasɨkiən təhmen, in tateh itəmah nətəm nəutəni məmə nəutos “nəhruniən” əha məmə narmɨ nati mɨn kəsotəmiəgəhiən, kəni nautəhuvən e nimə rəha narmɨ nati mɨn məmə nəutauən, kəni təhro? Tol lanəha rəhatəmah noliən otiuvi=pən rəhan nətəlɨgiən, kəni in mɨn otuvən mun nəhuvegɨ nati iətəm kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn, kəni in tatol təfagə tərah kəti mətəu-inu nɨkin təhti məmə noliən əha tətəgətun məmə in tətəfaki kəm narmɨ nati matol in tamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn.  
\v 11 Kəni nəhruniən iətəm nɨkitəmah təhti məmə nautos, in tətərəkɨn iətəm nətəlɨgiən rəhan təsəskasɨkiən təhmen. Mətəu in piatah kəti iətəm Krɨsto təmɨmɨs ohni.\x - \xo 8:11  \xt Rom 14:15,20\x*   
\p
\v 12 Nian nautol noliən tərah kəm itəmah kəti e noliən əha, mautərəkɨn nətəlɨgiən rəhan u təsəskasɨkiən təhmen, kəni nautol təfagə tərah e Krɨsto.  
\v 13 Tol lanəha, nəmə nati kəti əmə iətəm iatun tol piak tətəmei e rəhan nəmiəgəhiən, kəni təuvɨr məmə iəsun mɨniən nəhuvegɨ nati nian kəti mɨn məmə otəsəmeiən e rəhan nəmiəgəhiən.\x - \xo 8:13  \xt Rom 14:21\x*   
\c 9  
\s1 Pol təmuhalpɨn nəghatiən iətəm kətəni lan.  
\m
\v 1 Nɨkitəmah təhti məmə iəkəhrun noliən nati nak iətəm iəkolkeikei, uə kəpə? !Əuəh! Iəu aposɨl kəti, uə kəpə? !Əuəh! ?Iəmeruh Iesu Iərmənɨg rəhatah e nəhmtək, uə kəpə? !Əuəh! ?Itəmah u nəua rəhak uək e Iərmənɨg, uə kəpə? !Əuəh!\x - \xo 9:1  \xt Uək 22:17-18; 26:16; 1Kor 15:8-9\x*  
\v 2 Nətəmimi nəuvein kəutəni məmə səniəmə iəu aposɨl, mətəu nɨpəhriəniən, itəmah nəsotəhruniən nəniən lanəha, mətəu-inu nəmiəgəhiən rəhatəmah e Iərmənɨg tətəgətun məmə iəu aposɨl kəti.\x - \xo 9:2  \xt 2Kor 3:2-3\x*   
\p
\v 3 Iəkuhalpɨn nəghatiən rəha nətəmimi nəuvein nətəm kəutəni məmə iəu səniəmə aposɨl kəti. Kəutəni lanəha mətəu-inu e rəhalah neruhiən, iəsoliən noliən rəha aposɨl kəti, inəha itɨmah iəsotətapuəhiən o nati kəti o təmah məmə inəha aposɨl mɨn nəuvein kautol.  
\v 4 ?Təhruahru məmə itɨmah aposɨl mɨn oiəkotətapuəh o təmah o nauəniən mɨne nəmnɨmiən, uə kəpə? Əuəh, itəmah nəkotəhrun. !Mətəu iəu iəməsoliən!\x - \xo 9:4  \xt Luk 10:8\x*  
\v 5 Aposɨl mɨn nəuvein, mɨne pia Iərmənɨg mɨn, mɨne Pitə,\f + \fr 9:5  \ft Nəghatiən Kris əhruahru tətəni məmə, “Kefəs” u nərgɨn kəti mɨn rəha Pitə, kəni ikɨn pɨsɨn mɨn e Niutestɨmɨn kətauɨn e Pitə məmə “Kefəs.”\f* rəhalah nɨpətan nətəm kəutəfaki kautəhuərisɨg e lah nian ilah kəutaliuək mautol uək rəha Iərmənɨg. ?In təhruahru məmə kitah kotol təhmen-əhmen əmə, uə kəpə? Əuəh, itəmah nəkotəhrun. !Mətəu iəu iəməsoliən!  
\v 6 ?Uə nɨkitəmah təhti məmə iəu əmə mɨne Panəpəs, itɨmlau pɨsɨn əmə iəkuəkeikei muol aru uək o nauəniən rəhatɨmlau?   
\p
\v 7 Otətəlɨg-to, tol lanəha. Pəh tatol uək rəha soldiə kəni məsosiən nətəouiən lan? ?Uə, pəh tətasum məsuniən nauəniən lan? ?Uə, pəh tətaugɨn nati miəgəh mɨn məsuniən kəti mɨne?   
\p
\v 8 ?Nɨkitəmah təhti məmə natimnati mɨn iətəm iətəghati lan, kautsɨpən əmə e nətəlɨgiən rəha nətəmimi? !Kəpə! Lou tətəni nati kətiəh əmə.  
\v 9 Kəmətei e Lou rəha Mosɨs məmə, “Nian nəkotasɨg kau məhuva məmə otol uək meuɨgeuɨg e wit, sotəlisiən nohlɨn. Pəh ton nɨpɨspɨsɨ wit nəuvein.”\f + \fr 9:9  \ft “wit” — Afin-to e tiksɨnəri.\f* ?Təhro? ?Nɨki Uhgɨn tətəhti əmə kau mɨn,\x - \xo 9:9  \xt Dut 25:4; 1Tim 5:18\x*  
\v 10 uə nɨkin tətəhti mɨn itah? Əuəh, kəməfa lou u o rəhatah nəuvɨriən, mətəu-inu nətəmimi nətəm kəutaupən mautərfei nati e nasumiən, mɨne nətəm kautəhuərisɨg mautəulək ikɨn, ilah rəfin nətəlɨgiən rəhalah kətiəh əmə məmə okotos pəti nauəniən e nasumiən u.\x - \xo 9:10  \xt 2Tim 2:6\x*   
\p
\v 11 E uək mɨn rəhatɨmah, təhmen əmə məmə iəmotasum kəti məmə itəmah nəkotauən ikɨn, inu nauəniən rəha narmɨtəmah. ?Kəni təhro, tiəkɨs o təmah məmə nəkotəfa nauəniən kəti rəha nɨpətɨn kəm tɨmah?\x - \xo 9:11  \xt Rom 15:27\x*  
\v 12 Nətəpɨsɨn nəuvein kotəhrun nətapuəhiən o nauəniən o təmah, kəni in təhruahru əmə, mətəu ilah kautol uək rəha Uhgɨn. ?Kəni təhro e tɨmah? !Nətapuəhiən rəhatɨmah in təhruahru agɨn!  
\p Itɨmah iəsotolkeikeiən məmə oiəkotol nati kəti məmə otəhtul pəsɨg e nanusiən təuvɨr rəha Krɨsto, tol lanəha iəsotətapuəhiən itəmah o nati kəti, nati əpnapɨn itɨmah iəkotəhrun noliən. Tol lanəha, itɨmah iəmotos pɨk nərahiən, mətəu iəməsotətapuəhiən itəmah o nati kəti mətəu-inu iəsotolkeikeiən məmə iəkotəhtul pəsɨg e nanusiən təuvɨr rəha Krɨsto.\x - \xo 9:12  \xt Uək 20:34; 2Kor 11:9\x*  
\v 13 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, nətəmimi nətəm kautol uək e Nimə Rəha Uhgɨn, kautos nɨglah ikɨn nauəniən? Kəni nətəmimi nətəm kautol uək e oltə, ikɨn katol sakrifais ikɨn, kautos nɨglah ikɨn nauəniən.\x - \xo 9:13  \xt Dut 18:1-3\x*  
\v 14 E suaru kətiəh əmə, Iərmənɨg təməni əskasɨk məmə, nətəmimi nətəm kəutəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr, rəhalah natimnati o natɨgiən otəkeikei mɨsɨpən ikɨn.\x - \xo 9:14  \xt Mat 10:10; Kəl 6:6\x*   
\p
\v 15 Mətəu iəsətapuəhiən kəm təmah o nati nak iətəm təhruahru əmə kəni iəkəhrun nətapuəhiən. Kəni iəməsəteiən nauəuə u məmə itəmah nəkotol natimnati mɨn əha nəuvein kəm iəu. Iətəfəri nəuvetɨn məmə iətəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəsətəouiən iəu lan. Kəni iəsolkeikei agɨniən məmə iəkɨtəu=pən suaru pɨsɨn. !Nɨmɨsiən in təuvɨr tapirəkɨs suaru pɨsɨn!   
\p
\v 16 Mətəu iəsəfəriən iəu məmə iətəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr mətəu-inu, iəkəkeikei məni pətɨgəm. !Kəsi, nərahiən asoli otuva ohniəu nəmə iəsəni pətɨgəmiən nanusiən təuvɨr!\x - \xo 9:16  \xt Jer 20:9\x*  
\v 17 Nəmə iətəni pətɨgəm nəghatiən rəha Uhgɨn mətəu-inu iəkolkeikei mol lanu lan, kəni təhruahru məmə iəkos nətəouiən lan. Mətəu in Uhgɨn əmə iətəm təmɨtəpɨn iəu məmə iəkol uək u, kəni tol lanəha, iəkəkeikei mol nati əpnapɨn katətəou iəu uə kəpə.  
\v 18 ?Kəni rəhak nətəouiən in nati nak? In əmə u, məmə nian iəkəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr, rəhak nətəouiən tɨkə. Kəni tol lanəha iəsətapuəhiən o nati kəti, nati əpnapɨn in təhruahru məmə iəkol.   
\p
\v 19 Suah kəti təsarmənɨgiən lak, mətəu iəu iəmosiahu aru iəu məmə iəu slef əmə rəha nətəmimi rəfin. Iatol lanu məmə iəkiuvi=pa tepət kəhuva o Krɨsto.  
\v 20 Nian iəmətan itɨmah nətəm Isrel nətəm kəutohtəu=pən Lou, iəmuva məhmen e nətəm Isrel məmə iəkiuvi=pa ilah kəhuva o Krɨsto. Kəni nati əpnapɨn Lou təsarmənɨgiən lak, nian iəmətan itɨmah nətəm kəutohtəu=pən Lou, inəha nətəm Isrel, kəni iəmuva məhmen e lah, məmə iəkiuvi=pa ilah kəhuva o Krɨsto.\x - \xo 9:20  \xt Uək 21:20-26\x*  
\v 21 Nian iəmətan itɨmah Nanihluə mɨn nətəm kəsotohtəu-pəniən Lou, iəmuva məhmen e lah. (Mətəu iəsərakiən Lou rəha Uhgɨn, kəpə. Lou rəha Krɨsto tətarmənɨg lak.) Iəmol lanəha məmə iəkiuvi=pa ilah kəhuva o Krɨsto.  
\v 22 Nian iəmətan itɨmah nətəm rəhalah nəhatətəiən təsəskasɨkiən, iəmuva məhmen e lah məmə iəkiuvi=pa ilah kəhuva o Krɨsto. Iəmuva məhmen e nətəmimi rəfin məmə e noliən mɨn rəfin iəkiuvi=pa nəuvein kəhuva o Krɨsto.\x - \xo 9:22  \xt 2Kor 11:29\x*  
\v 23 Iatol lanəha o nanusiən təuvɨr məmə iəu mɨn iəkos natimnati təuvɨr mɨn rəhan.\f + \fr 9:23  \ft Pol tətəni mɨn məmə nɨkin tagiən məmə in otəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr nati əpnapɨn kəsətəouiən in lan.\f*   
\p
\v 24 ?Nəkotəhrun uə kəpə məmə, e naiuiən, nətəmimi rəfin kəutaiu, mətəu kətiəh əmə tatol win? Kəni təuvɨr məmə nəkotaiu e noliən rəha naiuiən iətəm nəutalkut pɨk məmə onəkotol win.  
\v 25 Nətəmimi nətəm kotolkeikei məmə kəhuvən e naiuiən, kotətuakəm əskasɨk o rəhalah naiuiən. Kautol məmə okotol win e nati kəti iətəm otəpanɨkə, mətəu kitah kautol məmə kitah okotol win e nati kəti iətəm tətatɨg itulɨn.\x - \xo 9:25  \xt Fɨl 3:14; 2Tim 2:4-5; 4:7-8\x*  
\v 26 Tol lanəha, təhmen e naiuiən, iəsaiu əpnapɨniən, kəni təhmen e boksig, iəsətahrə-pəniən təhmen e iətəm təhtəhti nɨmagəuagəu.  
\v 27 !Kəpə! Iətətuakəm əskasɨk o nɨpətɨk məmə otuva rəhak slef. Iatol lanəha məmə, nian iəməni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm nətəmimi tepət rəkɨs məmə ilah okəhuva e naiuiən əha, kəni iəu iəsuvaiən məhmen e iətəmimi iətəm təmatgəhli lou rəha naiuiən kəni kəraki lan e naiuiən.\x - \xo 9:27  \xt Rom 8:13; 13:14\x*   
\c 10  
\s1 Pol təməni pətɨgəm  //  noliən rəha nətəm Isrel aupən  
\m
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, iəkolkeikei məmə nəkotəhrun məmə nian tɨpɨtɨmah mɨn kəmohiet Ijɨp, ilah rəfin nəpuə təmətahgəl pəsɨg e lah,\x - \xo 10:1  \xt Eks 13:21-22; 14:22\x* kəni ilah rəfin kəməhuvən=pən itəhi u kətəni məmə Nɨtəhi Ərarəuv.  
\v 2 Kəni e nəpuə mɨne nɨtəhi, Uhgɨn təmol bəptais e lah rəfin məmə okəhuva nətəmimi rəha Mosɨs.  
\v 3 Kəni ilah rəfin kəmotun nauəniən kətiəh əmə iətəm təmsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn,\x - \xo 10:3  \xt Jon 6:31; Eks 16:4,35\x*  
\v 4 kəni motəmnɨm nəhu kətiəh əmə iətəm təmsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn, mətəu-inu kəmotəmnɨm nəhu e kəpiel iətəm təmsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm təmətan ilah min,\x - \xo 10:4  \xt Eks 17:6; Nam 20:11\x* kəni kəpiel əha in Krɨsto.\f + \fr 10:4  \ft “Kəpiel” u, kəsafiniən e Oltestɨmɨn. Nətəlɨgiən u təmiet e nəghatiən mɨn rəha nətəm Isrel.\f*  
\v 5 Nati əpnapɨn ilah kəmotol lanəha, mətəu Uhgɨn nɨkin təməsagiəniən o lah tepət nəuvetɨn, kəni ilah tepət kəmohmɨs əpəha ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn təpiə-məpiə ikɨn.\x - \xo 10:5  \xt Nam 14:29-30\x*   
\p
\v 6 Kəni Uhgɨn təmol natimnati mɨn əha məmə ilah nəmtətiən mɨn məmə otəhgi-pəri nɨkitah motəgətun itah, kəni kitah okəsotoliən nɨtai lah motələhu=pən rəhatah nətəlɨgiən e noliən tərah mɨn təhmen e natimnati iətəm kəmotol aupən.\x - \xo 10:6  \xt Nam 11:4,34; 1Kor 10:11\x*  
\v 7 Sotohtəu-pəniən noliən rəha nəfakiən kəm narmɨ nati mɨn təhmen e lah nəuvein kəmotol aupən. Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Nətəmimi kəmotəharəg məmə okotauən motəmnɨm, kəni motəhtul məmə okotol danɨs u tiuvi=pən ilah tərah ikɨn.”\x - \xo 10:7  \xt Eks 32:4,6,19\x*  
\v 8 Tərah məmə kitah okotit oneuən nɨpətan təhmen e lah nəuvein kəmautol aupən, kəni ilah rəfin tuenti-tri-tausɨn kəmohmɨs e nian kətiəh əmə.\x - \xo 10:8  \xt Nam 25:1-9\x*  
\v 9 Tərah məmə kitah okotol natimnati iətəm otiuvi niəməha rəha Iərmənɨg\f + \fr 10:9  \ft Tətəghati e noliən rəha nətəmimi nətəm kautol noliən tərah kəti, nati əpnapɨn ilah kotəhrun məmə Uhgɨn təməni məmə noliən əha in noliən tərah kəti.\f* təhmen e lah nəuvein kəmautol aupən, kəni sɨneik tus ilah kohmɨs.\x - \xo 10:9  \xt Eks 17:2; Nam 21:5,6\x*  
\v 10 Tərah məmə nəkotəni nɨkalɨ Uhgɨn təhmen e lah nəuvein kəmautol aupən,\x - \xo 10:10  \xt Nam 16:41-50; 17:5,10\x* kəni agelo rəha nɨmɨsiən tohamu ilah.   
\p
\v 11 Kəni Uhgɨn təmol natimnati mɨn əha məmə okəhuva e nəmiəgəhiən rəhalah, məmə ilah nəmtətiən mɨn, kəni kəmətei ilah məmə okotəhgi-pəri nɨkitah motəgətun itah, nətəm kəutatɨg rəueiu məmə naunun nian tətuva iuəkɨr.  
\v 12 Kəni nəmə nɨkitəmah təhti məmə nəutəhtul əskasɨk, autətəu vivi itəmah, mətəu-inu itəmah mɨn nəkotəhrun nəmeiən e noliən tərah mɨn əha.  
\v 13 Nəfeifeiən iətəm tətuva e nəmiəgəhiən rəhatəmah təhmen əmə e iətəm katol lan e nətəmimi rəfin. Mətəu nian rəfin, kitah kotəhrun nəhatətəiən e Uhgɨn, kəni otəsegəhaniən e nəfeifeiən otuva e nəmiəgəhiən rəhatəmah məmə in təskasɨk mapirəkɨs nəsanəniən rəhatəmah. Mətəu nian nəfeifeiən tətuva e nəmiəgəhiən rəhatəmah, Uhgɨn otol suaru kəti məmə onəkotəhrun nosiən nəhtuliən rəhatəmah, məmə nati əha otəsiuvi-pəniən itəmah e nərahiən.   
\s1 Narmɨ nati mɨn mɨne nəfaki mɨn  
\p
\v 14 Tol lanəha rəhak mɨn, otagɨm rəkɨs e noliən rəha nəfakiən kəm narmɨ nati mɨn.  
\v 15 Itəmah nəkotəni məmə nəkoteinatɨg, kəni otakil aru nəghatiən rəhak məmə in təuvɨr uə tərah.  
\v 16 Nian kitah kotauən e Nauəniən Rəha Nəmtətiən Rəha Iesu, kəni motəni kəm Uhgɨn məmə nɨkitah tagiən o nəmnɨmiən, kəni məutəmnɨm nəmnɨmiən əha, təhmen məmə kitah kəutəhuva mautol kətiəh kitah Krɨsto e nɨran. ?Iətəni pəhriən, uə kəpə? Kəni nian kitah kautun pɨret iətəm kəməmarɨs kəuəri, kitah kəutəhuva kətiəh kitah Krɨsto. ?Iətəni pəhriən, uə kəpə?\x - \xo 10:16  \xt Mat 26:26-28\x*  
\v 17 Kitah u nətəmimi tepət, mətəu kotəhmen e nɨpətɨn kətiəh əmə, mətəu-inu pɨret kətiəh əmə, kəni kitah rəfin kautun əmə pɨret əha.\x - \xo 10:17  \xt Rom 12:5\x*   
\p
\v 18 Nɨkitəmah tətəhti noliən rəha nətəm Isrel. Nian iətəm tatol sakrifais kəm Uhgɨn, kəni nətəmimi nəuvein kautun nəhuvegɨ nati iətəm kəmol sakrifais lan, təhmen əmə məmə ilah rəfin kəməhuva kətiəh ilah Uhgɨn e sakrifais əha. ?Inu nɨpəhriəniən, uə kəpə? Əuəh, in nɨpəhriəniən.\x - \xo 10:18  \xt Lev 7:6\x*   
\p
\v 19 ?Nɨpətɨ nəghatiən mɨn rəhak nak? ?Təhro? ?Iətəni məmə nəhuvegɨ nati iətəm katol sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn in nati agɨn kəti, uə nati əpnapɨn əmə? Ilah nati əpnapɨn əmə. ?Uə təhro? ?Iətəni məmə narmɨ nati mɨn, ilah nati agɨn mɨn nəuvein, uə ilah nati əpnapɨn əmə? Ilah nati əpnapɨn əmə.\x - \xo 10:19  \xt 1Kor 8:4\x*  
\v 20 Mətəu iətəni məmə nian nətəmimi kautol sakrifais kəm narmɨ nati mɨn, kautol kəm iərmɨs mɨn, kəni nati u in nati kəti, kəni kəsotoliən kəm Uhgɨn. Kəni iəsolkeikeiən məmə nəkəhuva kətiəh itəmah iərmɨs mɨn.\x - \xo 10:20  \xt Dut 32:17; Nəh 9:20\x*  
\v 21 Itəmah onəsəhuvəniən motos pɨret mɨne wain e Nauəniən Rəha Nəmtətiən Rəha Iesu, kəni motatɨg məhuvən mɨn e niməfaki rəha narmɨ nati mɨn motun sakrifais mɨne motəmnɨm wain rəha iərmɨs mɨn itəmah nətəm kəutəfaki lan.\x - \xo 10:21  \xt 2Kor 6:15-16\x*  
\v 22 ?Təhro? ?Nautol məmə Iərmənɨg otəməki e təmah təhmen e nətəm Isrel? ?Nɨkitəmah təhti məmə nəsanəniən rəhatah tepət mapirəkɨs rəha Uhgɨn?\x - \xo 10:22  \xt Dut 32:21\x*   
\p
\v 23 Itəmah nəutəni məmə, “Təuvɨr əmə məmə iəkol natimnati rəfin iətəm iəkolkeikei.” Mətəu iəu iəkəni məmə, səniəmə natimnati mɨn rəfin kəutasiru e təmah motasiru e nəmiəgəhiən rəhatəmah.\x - \xo 10:23  \xt 1Kor 6:12\x*  
\v 24 Təsəuvɨriən məmə itəmah kəti tətəsal aru e rəhan nəuvɨriən, mətəu təkeikei mətəsal mɨn e nəuvɨriən rəha nətəmimi mɨn nəuvein.\x - \xo 10:24  \xt Rom 15:1-2\x*   
\p
\v 25 Kəni təuvɨr əmə. Otun əmə nəhuvegɨ nati mɨn rəfin iətəm katos e makɨt, kəni məsotətapuəhiən e nəghatiən lan məmə kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn, uə kəpə. Kəni nɨkitəmah təsəhti pɨkiən.  
\v 26 Noliən əha təuvɨr əmə mətəu-inu Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Nɨftəni mɨne natimnati rəfin əha ikɨn ilah rəha Iərmənɨg.”\x - \xo 10:26  \xt Sam 24:1\x*   
\p
\v 27 Kəni nəmə iətəm təsəfakiən kəti tətapuəh ik məmə nəkuvən e rəhan nimə muauən, kəni nɨkim tagiən məmə onəkuvən, un əmə nauəniən nak iətəm tətəfɨnə, məsətapuəhiən məmə kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nati mɨn uə kəpə. Nɨkim təsəhti pɨkiən.  
\v 28 Mətəu nəmə kəti təni=pɨnə kəm ik məmə, “Kəmol sakrifais e nəhuvegɨ nati u kəm narmɨ nati mɨn,” kəni təuvɨr məmə nəsuniən. Nɨkim otətəhti iətəmi u mətəu-inu e rəhan nətəlɨgiən təmol, kəni nəsuniən.\x - \xo 10:28  \xt 1Kor 8:7\x*  
\v 29 Səniəmə nati tərah kəti ohnik, mətəu in nati tərah e nətəlɨgiən əmə rəhan. ?Mətəu təhro nətəlɨgiən rəha iətəmi kəti mɨn otakil rəhak noliən iətəm iəkolkeikei məmə iəkol, kəni mahtɨpəsɨg lak məmə iəsoliən nati kəti?  
\v 30 ?Nəmə iətəni kəm Uhgɨn məmə nɨkik tagiən o nauəniən, təhro okəni rah iəu e nati kəti iətəm iəməni rəkɨs kəm Uhgɨn məmə nɨkik tətagiən ohni?\x - \xo 10:30  \xt 1Tim 4:4\x*   
\p
\v 31 Nəukətɨ nəghatiən rəfin əha tol lanəha, nati nak iətəm onəkol, uə nəkauən, uə nəkəmnɨm, nəkəkeikei mol ilah rəfin e noliən iətəm otləfəri nərgɨ Uhgɨn lan.\x - \xo 10:31  \xt Kol 3:17\x*  
\v 32 Soliən məmə iətəmi kəti təmei e rəhan nəmiəgəhiən, nəmə in nəuanɨləuɨs rəha Isrel, uə Ianihluə, uə iətəmi kəti e niməfaki rəha Uhgɨn.\x - \xo 10:32  \xt Rom 14:13\x*  
\v 33 Otol noliən əha təhmen e noliən rəhak iətəm iətalkut məmə iəkol nɨki nətəmimi rəfin kotagiən e noliən mɨn rəfin. Iatol lanəha mətəu-inu iəsəsal aruiən e rəhak nəuvɨriən, mətəu rəha nətəmimi tepət, məmə Uhgɨn otosmiəgəh ilah.\x - \xo 10:33  \xt 1Kor 9:20-22\x*   
\c 11  
\nb
\v 1 Otɨsɨkəuvɨn iəu təhmen məmə iəu iatɨsɨkəuvɨn Krɨsto.\x - \xo 11:1  \xt 1Kor 4:16\x*   
\s1 Noliən rəha nəfakiən  
\p
\v 2 Iətəni-vivi itəmah mətəu-inu nɨkitəmah tətəhti iəu e natimnati rəfin iətəm iəmol kəni məgətun, kəni nəutaskəlɨm nəgətuniən mɨn təhmen əmə məmə iəməgətun itəmah lan.   
\p
\v 3 Mətəu iəkolkeikei məmə itəmah rəfin nəkotəhrun məmə rəhn-kapə pətan in rəhan iərman iətəm tarmənɨg lan, rəhn-kapə nəman rəfin in Krɨsto iətəm tarmənɨg e lah, kəni rəhn-kapə Krɨsto in Uhgɨn iətəm tarmənɨg lan.\x - \xo 11:3  \xt Jen 3:16; Efəs 5:23\x*  
\v 4 Iərman kəti tatol aulɨs Krɨsto nəmə tətəhtərain rəhn-kapə nian in tətəghati kəm Uhgɨn e nəfakiən uə tətəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn təməfən kəm in.  
\v 5 Mətəu pətan tatol aulɨs rəhan iərman nəmə təsəhtərainiən rəhn-kapə nian in tətəghati kəm Uhgɨn e nəfakiən uə tətəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn təməfən kəm in. Noliən əha təhmen əmə məmə təmaki rəhn-kapə.\f + \fr 11:5  \ft Nəmə pətan kəti təmaki rəhn-kapə, in nati kəti rəha naulɨsiən. Nətəmimi nəuvein kəutəni məmə in nəmtətiən kəti məmə katol nalpɨniən kəti kəm in, kəni nətəmimi nəuvein kəutəni məmə in nəmtətiən kəti məmə in pətan rəha nəfəriən.\f*  
\v 6 !Nəmə pətan kəti təsolkeikeiən məmə otəhtərain rəhn-kapə lanəha, təuvɨr məmə otətei əmə nəuanun! Mətəu nəmə in tətaulɨs o nəteiən nəuanun, uə nakiən rəhn-kapə, kəni təuvɨr məmə otəhtərain rəhn-kapə.  
\v 7 Təuvɨr məmə iərman kəti təsəhtərainiən rəhn-kapə mətəu-inu nian Uhgɨn təmol iətəmimi, iətəmimi təmos narmɨ Uhgɨn, kəni matol pətɨgəm nəuvɨriən rəha Uhgɨn; mətəu pətan tatol pətɨgəm nəuvɨriən rəha iərman rəhan.\x - \xo 11:7  \xt Jen 1:26-27\x*   
\p
\v 8 Tol lanəha mətəu-inu iərman təsɨsɨpəniən e pətan, mətəu pətan təmsɨpən e iərman,  
\v 9 kəni Uhgɨn təməsoliən iərman məmə in iasiru rəha pətan, mətəu təmol pətan məmə in iasiru rəha iərman.\x - \xo 11:9  \xt Jen 2:18-23\x*  
\v 10 Tol lanəha, pətan otəkeikei məhtərain rəhn-kapə iətəm tətəgətun məmə tatɨsiai rəhan iərman mətəu-inu nagelo mɨn kauteruh.   
\p
\v 11 Mətəu kitah u kəməhuva kətiəh kitah Iərmənɨg, pətan otəsatɨg aru əməiən e iərman, kəni iərman mɨn otəsatɨg aru əməiən e pətan,  
\v 12 mətəu-inu pətan təmsɨpən e iərman, kəni təhmen mɨn əmə, pətan təmələs iərman. Mətəu natimnati rəfin kəutsɨpən e Uhgɨn.   
\p
\v 13 Otakil aru nati u. ?Otəhruahru məmə pətan iətəm tətəfaki kəm Uhgɨn təsəhtərainiən rəhn-kapə, uə kəpə?  
\v 14 Nətəmimi rəfin kotəhrun məmə iərman iətəm nəuanun təfəməh, tatol aulɨs in.  
\v 15 Mətəu nəmə pətan kəti nəuanun təfəməh, nɨkin tagiən lan kəni katɨsiai in lan, mətəu nəuanun əha Uhgɨn təməfən məmə otəhtərain rəhn-kapə.  
\v 16 Mətəu nəmə iətəmi kəti tolkeikei məmə otorgəhu o nati əha, kəni iətəni lanəha məmə noliən kəti mɨn tɨkə o nati u, kəni niməfaki pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəfin kautol təhmen-əhmen əmə.\f + \fr 11:16  \ft Nətəmimi nəuvein kotəni məmə nəniən mɨn u o nəhtərainiən nəuanutəmi mɨne nəuanutəmi u təfəməh okətəkeikei katol rəueiu. Mətəu nəhtərainiən nəuanutəmi mɨne nəpəhiən nəuanutəmi təfəməh, nɨpətɨ lau e nian əha rəha Pol kuol pɨsɨn e nian u rəueiu.\f*   
\s1 Nauəniən Rəha  //  Nəmtətiən Rəha Iesu  
\p
\v 17 Nəghatiən mɨn iətəm iəkəni kəm təmah əha rəueiu, oiəsəni-viviən itəmah mətəu-inu nəharəg pətiən rəhatəmah təsasiruiən, mətəu tətərəkɨn əmə itəmah.  
\v 18 Iəmaupən mətəu məmə nian nəutuhapumɨn itəmah mɨn məmə nəkotəfaki, kəni məutəhapu-əhapu itəmah mɨn. Kəni nɨkik təhti məmə nəghatiən mɨn əha, nəuvein nɨpəhriəniən,\x - \xo 11:18  \xt 1Kor 1:10-12\x*  
\v 19 mətəu-inu nəhapu-əhapuiən mɨn okotəkeikei məhuva məmə okeruh əhruahru məmə pəh tətəfaki pəhriən.   
\p
\v 20 !Nian nəutuhapumɨn itəmah mɨn, mautəni məmə nautun Nauəniən Rəha Nəmtətiən Rəha Iesu, mətəu oteruh-to noliən u rəhatəmah! Səniəmə Nauəniən Rəha Nəmtətiən Rəha Iesu,  
\v 21 mətəu-inu nian nəutauən, itəmah kətiəh kətiəh kautəkeikei əmə, məsotəhtahniniən ilah mɨn nəuvein. Kəti tɨnapɨs rəkɨs, kəni kəti mɨn nəumɨs tatus əhanəh.  
\v 22 ?Rəhatəmah lahuənu tɨkə məmə nəkotaupən motauən ikɨn? ?Uə itəmah nəsotɨsiaiən niməfaki rəha Uhgɨn, kəni mautol aulɨs nanrah mɨn? ?Kəni iəkəni məmə nak kəm təmah? ?Iəkəni-vivi itəmah o noliən əha? !Kəpə, tiəkɨs agɨn!   
\p
\v 23 Mətəu-inu iəməgətun rəkɨs itəmah e nəgətuniən mɨn iətəm təmsɨpən o Iərmənɨg. E nian lapɨn əha uərisɨg kegəhan=pən lan e nəhlmɨ tɨkɨmɨr mɨn rəhan, in təmos pɨret,  
\v 24 kəni məni tagkiu kəm Uhgɨn ohni, kəni məhapu, kəni məni məmə, “Inu nɨpətɨk iətəm otɨtəgɨt o təmah.\f + \fr 11:24  \ft Rəhn-kapə lahuənu otəhapu (mətəu otəsəteiən) pɨret tol nɨpɨspɨsɨn kəni məfən kəm rəhan mɨn famli. Pɨret tətəgətun=pən nɨpətɨ Krɨsto, mətəu səniəmə nɨpətɨn əhruahru pəhriən. Mɨne wain tətəgətun=pən nɨran, mətəu səniəmə nɨran əhruahru pəhriən.\f* Onəkotol lanu lan kəni nɨkitəmah tətəhti iəu.”  
\v 25 E noliən əhmen mɨn əmə, nian kɨnotauən rəkɨs, in tos kap wain məni məmə, “Kap wain u tətəgətun=pən nəniəskasɨkiən vi rəha nasiruiən rəha Uhgɨn kəm nətəmimi, kəni nəniəskasɨkiən vi u tətəhtul mətəmiəgəh e nɨrak iətəm otaiu o təmah. Nian rəfin nəkotəmnɨm kap wain u, nɨkitəmah otəhti iəu.”\x - \xo 11:25  \xt Eks 24:6-8; Hip 8:8-13\x*  
\v 26 O nati əha, nian rəfin nəkotun pɨret u, uə nəkotəmnɨm kap u, onəkautəni pətɨgəm nɨmɨsiən rəha Iərmənɨg mətəuarus tɨtəlɨg=pa mɨn.\x - \xo 11:26  \xt Mat 26:26-29; Mak 14:22-25; Luk 22:14-20\x*   
\p
\v 27 Tol lanəha, iətəmimi pəh iətəm tatun pɨret, uə tətəmnɨm kap wain u rəha Iərmənɨg e noliən kəti iətəm təsəhruahruiən, in tatol təfagə o nərəkɨniən nɨpətɨn mɨne nɨra Iərmənɨg.\x - \xo 11:27  \xt Hip 10:29\x*  
\v 28 Iətəmimi otəkeikei maupən makil rəhan nəmiəgəhiən, uərisɨg təpanun pɨret mɨne məmnɨm kap wain,  
\v 29 mətəu-inu iətəmimi iətəm tatun mɨne mətəmnɨm, mətəu nɨkin təsəhti viviən pɨret mɨne wain məmə tətəgətun=pən nɨpətɨ Iərmənɨg, nuniən mɨne nəmnɨmiən iətəm in tatol tatiuvi=pa aru əmə nalpɨniən kəm in.  
\v 30 Mətəu o nati əha, itəmah tepət nəkotəpəou kəni mautohmɨs, kəni itəmah nəuan nəuvein kɨnohmɨs rəkɨs.  
\v 31 Mətəu nəmə kitah kotakil aru noliən mɨn rəhatah, Iərmənɨg təsakiliən itah mol nalpɨniən kəm tah.  
\v 32 Nian Iərmənɨg takil itah mol nalpɨniən kəm tah, in tatol məmə kitah okotəhruahru, məmə nian in otakil nətəmimi e nəhue nɨftəni məni nalpɨniən rəhalah məmə okohmɨs, kəni kitah okəsotosiən nalpɨniən əha kitah min ilah.\x - \xo 11:32  \xt Hip 12:5-6\x*   
\p
\v 33 Tol lanəha piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, nian nəkəhuva kətiəh məmə nəkotauən, əutəhtahnin itəmah mɨn.  
\v 34 Nəmə iətəmi kəti nəumɨs tus, təuvɨr məmə otauən iman ikɨn lahuənu, məmə nian nəkotuhapumɨn, Uhgɨn otəsəfɨnəiən nalpɨniən kəm təmah o noliən mɨn əha rəhatəmah.  
\p Nian iəkuvnə, oiəkəfɨnə suaru e natimnati pɨsɨn nəuvein mɨn iətəm nəkotətapuəh ohni.   
\c 12  
\s1 Nəsanəniən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn  
\m
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, pəh iəkəghati e nəsanəniən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm tətəfa kəm tah, mətəu-inu iəkolkeikei məmə itəmah nəkotəkeikei motəhrun.  
\v 2 Itəmah nəkotəhrun məmə aupən, nian nəməsotəfakiən kəm Uhgɨn, katiuvi=pən rəhatəmah nətəlɨgiən katit itəmah e suaru o nəfakiən kəm narmɨ nati mɨn iətəm kəsotəghatiən.\x - \xo 12:2  \xt Hab 2:18-19\x*  
\v 3 Tol lanəha, iəkəni kəm təmah məmə iətəmi kəti tɨkə iətəm tətəghati e nəsanəniən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn mətəni rah Iesu, kəni iətəmi kəti mɨn ko təsəniən məmə, “Iesu in Iərmənɨg,” mətəu Narmɨn Rəha Uhgɨn, in əmə tol iətəmimi tətəni.\x - \xo 12:3  \xt 1Jon 4:2-3\x*   
\p
\v 4 Nəkotəkeikei motəhrun vivi nati u məmə, nəsanəniən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn iətəm tətəfa kəm tah, mətəu kautsɨpən e Narmɨn Rəha Uhgɨn kətiəh əmə.\x - \xo 12:4  \xt Rom 12:6\x*  
\v 5 Kitah kautol uək pɨsɨn pɨsɨn mɨn tepət o nasiruiən e nətəmimi, mətəu Iərmənɨg kətiəh əmə iətəm kitah kautol uək rəhan.  
\v 6 Kitah kautol uək e noliən pɨsɨn pɨsɨn tepət, mətəu Uhgɨn kətiəh əmə iətəm tatol uək e nəmiəgəhiən rəha nətəmimi rəfin məmə ilah okautol uək rəfin mɨn əha.   
\p
\v 7 Kəni Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa rəhan nəsanəniən pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm tah kətiəh kətiəh məmə kitah okotasiru e tah mɨn rəfin.  
\v 8 Iətəmi kəti, Narmɨn tətəfən nəghatiən rəha neinatɨgiən kəm in. Kəni kəti mɨn, Narmɨn kətiəh əmə tətəfən nəghatiən rəha nəhruniən nati kəm in.  
\v 9 Kəni kəti mɨn, Narmɨn kətiəh əmə tətəfən nəhatətəiən kəm in. Kəni kəti mɨn, Narmɨn kətiəh əmə əha tətəfən nəsanəniən o nol viən nɨmɨsiən kəm in.  
\v 10 Kəni kəti mɨn, tətəfən nəsanəniən o noliən nati apɨspɨs mɨn kəm in. Kəni kəti mɨn, tətəfən nəghatiən mɨn iətəm Uhgɨn tətəfa kəm in. Kəni kəti mɨn, tətəfən nəsanəniən o nakiliən narmɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm in. Kəni kəti mɨn, tətəfən nəsanəniən rəha nəniən nəghatiən ikɨ pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm in.\f + \fr 12:10  \ft Nəsanəniən rəha nəniən nəghatiən ikɨ pɨsɨn pɨsɨn mɨn, tətəghati e nəghatiən mɨn iətəm iətəmi kəti təsəhruniən. Afin-to 1Kor 13:1, mɨne Uək 2:4.\f* Kəni kəti mɨn əha, tətəfən nəsanəniən o nəniən nɨpətɨ nəghatiən ikɨ pɨsɨn pɨsɨn mɨn əha kəm in.  
\v 11 Nəsanəniən mɨn əha ilah rəfin, kautsɨpən əmə e Narmɨn kətiəh əmə, kəni tətəfa kəm tah kətiəh kətiəh e suaru mɨn iətəm in əmə tolkeikei.\x - \xo 12:11  \xt 1Kor 7:7\x*   
\p
\v 12 Nɨpətɨ iətəmimi kətiəh əmə, mətəu nəuəlɨ-nəuəlɨn tepət; kəni nati əpnapɨn nəuəlɨ-nəuəlɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn, ilah kautɨlpɨn e nɨpətɨn kətiəh əmə. Kəni tol lanəha, təhmen-əhmen əmə e Krɨsto.\x - \xo 12:12  \xt 1Kor 10:17\x*  
\v 13 Kitah nəuvein, kitah nəuanɨləuɨs mɨn rəha Isrel, kitah nəuvein Nanihluə mɨn, nəuvein slef mɨn əmə, nəuvein səniəmə slef mɨn, mətəu Narmɨn Rəha Uhgɨn kətiəh əmə təmol bəptais e tah rəfin agɨn mol məmə kəməhuva nɨpətɨn kətiəh əmə, kəni kitah kəmotos Narmɨn Rəha Uhgɨn u kətiəh əmə.\x - \xo 12:13  \xt Kəl 3:28\x*   
\p
\v 14 Pəhriən. Nɨpətɨ iətəmimi kəməsoliən nəuəlɨn kətiəh əmə, mətəu nəuəlɨn tepət.  
\v 15 Nəmə nəhlkɨn təni məmə, “Səniəmə iəu nəhlmɨn, kəni tol lanəha, səniəmə iəu nəuəlɨ nɨpətɨn kəti,” kəni nəghatiən rəhan təsoliən məmə nəhlkɨn in səniəmə nəuəlɨ nɨpətɨn nəuvetɨn.  
\v 16 Kəni nəmə matəlgɨn təni məmə, “Səniəmə iəu nəhmtɨn, kəni tol lanəha, səniəmə iəu nəuəlɨ nɨpətɨn kəti,” kəni nəghatiən rəhan təsoliən məmə matəlgɨn in səniəmə nəuəlɨ nɨpətɨn nəuvetɨn.   
\p
\v 17 ?Nəmə nɨpətɨn in nəhmtɨn rəfin əmə, kəni otəhra mətəu nati? ?Kəni nəmə nɨpətɨn in matəlgɨn rəfin əmə, kəni otəhra məmiəvɨn nati.  
\v 18 Mətəu kəpə, Uhgɨn təməuəri nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨn ilah rəfin iətəm in tolkeikei məmə ilah okotol lanəha.  
\v 19 Nəmə nɨpətɨ iətəmimi kəti in nəuəlɨ-nəuəlɨn əmə kəti, təhmen e nəhlkɨn, mətəu səniəmə in nɨpətɨn kəti pəhriən.  
\v 20 Mətəu nɨpəhriəniən, nəuəlɨ-nəuəlɨn tepət, mətəu nɨpətɨn kətiəh əmə.   
\p
\v 21 Nəhmtɨn ko təsəniən kəm nəhlmɨn məmə, “Iəu iəkəpəh ik, iəu inəhmen rəkɨs.” Kəni rəhn-kapə ko təsəniən kəm nəhlkɨn mil məmə, “Iəu iəkəpəh itəlau, iəu inəhmen rəkɨs.”  
\v 22 Təsoliən lanəha. Kəni tapirəkɨs inu, nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨtah iətəm nɨkitah təhti məmə ilah kotəpəou agɨn, ilah nati keikei o nɨpətɨtah.  
\v 23 Kəni nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨtah iətəm nɨkitah təhti məmə ilah nati əpnapɨn əmə, kautol noliən rəha nɨsiaiən e lah. Kəni nəuəlɨ-nəuəlɨn rəha naulɨsiən, kitah kauteh vivi ilah.  
\v 24 Mətəu nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨtah iətəm təsoliən naulɨsiən, kitah kəsotoliən nati agɨn e lah. Mətəu Uhgɨn təmuhapumɨn nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨtah mɨn, kəni matɨsiai nəuəlɨ-nəuəlɨn mɨn iətəm kitah kauteh=pən əmə ilah.  
\v 25 Kəni e noliən əha, nəuəlɨ-nəuəlɨ nɨpətɨtah okəsotəhapu əhapuiən ilah mɨn, mətəu ilah okoteh vivi rəfin ilah mɨn.  
\v 26 Nəmə nəuəlɨn nəuvetɨn tətətəu nahməiən, kəni nəuəlɨn mɨn ilah rəfin okotətəu nahməiən ilah min. Kəni nəmə nəuəlɨn nəuvetɨn kətəfən nɨsiaiən kəm in, kəni nəuəlɨn mɨn rəfin okotagiən ilah min.   
\p
\v 27 Nɨpətɨ nəghatiən u məmə itəmah nɨpətɨ Krɨsto, kəni itəmah rəfin kətiəh kətiəh itəmah nəuəlɨn mɨn rəha nɨpətɨ Krɨsto.\x - \xo 12:27  \xt Rom 12:5\x*  
\v 28 Kəni e niməfaki, Uhgɨn təmaupən mələhu=pən aposɨl mɨn, kəni uərisɨg ko, iəni mɨn, kəni uərisɨg ko, nəgətun mɨn. Kəni təmələhu=pən nətəm kautol nati apɨspɨs, mɨne ilah nətəm kautol vivi nɨmɨsiən mɨn, kəni nətəm kəutasiru e nətəmimi, kəni nətəm koteinatɨg nətəm kəutasiru o nəniən rəha niməfaki, kəni nətəm kəutəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn.\x - \xo 12:28  \xt Efəs 4:11-12\x*  
\v 29 ?Nətəmimi rəfin aposɨl mɨn? ?Uə nətəmimi rəfin iəni mɨn? ?Uə nətəmimi rəfin nəgətun mɨn? ?Uə nətəmimi rəfin kautol nati apɨspɨs mɨn?  
\v 30 ?Uə nətəmimi rəfin kautol vivi nɨmɨsiən mɨn? ?Uə nətəmimi rəfin kəutəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn? ?Uə nətəmimi rəfin kəutəni pətɨgəm nɨpətɨ nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn? Kəpə, təsoliən lanəha.  
\v 31 Mətəu təuvɨr məmə nəkotələhu=pən əskasɨk nətəlɨgiən rəhatəmah o nosiən nəsanəniən pɨsɨn pɨsɨn mɨn iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa, ilah mɨn əha kotəuvɨr agɨn.\x - \xo 12:31  \xt 1Kor 14:1\x*  
\p Mətəu rəueiu iəkəni=pɨnə suaru təuvɨr agɨn.   
\c 13  
\s1 Nolkeikeiən  
\m
\v 1 Nəmə iətəghati e nəghatiən rəha nətəm ikɨn pɨsɨn mɨn, uə nəghatiən rəha nagelo mɨn, mətəu iəsosiən nolkeikeiən e nɨkik, rəhak nəghatiən in nəuian əpnapɨn əmə təhmen e nəuia dɨrəm uə nəuia bel.  
\v 2 Nəmə iatos nəsanəniən iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa o nəni pətɨgəmiən nəghatiən mɨn iətəm Uhgɨn tətəfa, mətəu iəsosiən nolkeikeiən e nɨkik, iəu nati əpnapɨn əmə. Kəni nəmə iəkəhrun nati oneuən rəfin mɨne nəhruniən rəfin, mətəu iəsosiən nolkeikeiən e nɨkik, iəu nati əpnapɨn əmə. Kəni nəmə rəhak nəhatətəiən təskasɨk məmə otol nɨtəuət kəti tiet, mətəu iəsosiən nolkeikeiən e nɨkik, iəu nati əpnapɨn əmə.\x - \xo 13:2  \xt Mat 17:20\x*  
\v 3 Nəmə iəkəfən rəfin rəhak natimnati kəm nanrah mɨn, uə iəkegəhan e nɨpətɨk məmə nɨgəm otus, mətəu iəsosiən nolkeikeiən e nɨkik, iəsoliən win e nati kəti.   
\p
\v 4 Noliən rəha nolkeikeiən tol lanu: iətəmi kəti rəhan nətəlɨgiən təfəməh, kəni matol təuvɨr kəm nətəmimi, kəni məsɨtgərahiən e nətəmimi, kəni məsəri pɨkiən, kəni məsəfəri aruiən in,  
\v 5 kəni məsol-pəniən nətəmimi, məsalkutiən o nərfɨn, kəni nɨkin təsahmə uəhaiən, kəni məsaskəlɨm pɨkiən nərahiən iətəm iətəmi kəti tatol lan.  
\v 6 Kəni nɨkin təsagiəniən o noliən tərah mɨn, mətəu nɨkin tagiən əmə o noliən təuvɨr mɨn rəha nɨpəhriəniən.\x - \xo 13:6  \xt Rom 12:9\x*  
\v 7 Noliən rəha nolkeikeiən tol lanu: nati əpnapɨn suaru rəha iətəmi kəti tiəkɨs, mətəu nian rəfin iətəmi əha tatɨtəu=pən əmə, məsəhlmaniən e rəhan nəhatətəiən nian kəti, kəni nian rəfin tətələhu=pən əskasɨk rəhan nətəlɨgiən e Uhgɨn, rəhan nəhatətəiən tətəhtul əmə lanko e nian rəha nərahiən.\x - \xo 13:7  \xt 1Pitə 4:8\x*   
\p
\v 8 Noliən rəha nolkeikeiən naunun tɨkə. Mətəu rəha nəni pətɨgəmiən nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfa, otəpanɨkə. Rəha nəghatiən ikɨ pɨsɨn mɨn, okəpanohkə. Rəha nəhruniən nati, otəpanɨkə.  
\v 9 Tol lanəha mətəu-inu nəhruniən rəhatah nəuan nəuvetɨn əmə, kəni kəutəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfa mətəu nəghatiən u tatol əpu nəuan nəuvetɨn əmə.  
\v 10 Mətəu nian Iesu Krɨsto otuva mɨn mol əhruahru natimnati mɨn rəfin, kəni nəsanəniən mɨn iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa rəueiu okohkə.  
\v 11 Nian iəmətəkəku, iəmətəghati təhmen e iəpəou, kəni nəhruniən rəhak təhmen e rəha iəpəou, kəni noliən rəha nətəlɨgiən rəhak təhmen e rəha iəpəou. Mətəu nian iəmuva mol iətəmi asoli lak, iəmələhu noliən mɨn rəha iəpəou e nəmtahk.  
\v 12 Rəueiu, kitah kauteruh nəuan nəuvetɨn əmə təhmen e iətəmi kəti tateh narmɨn e kɨlas iətəm təuau. Mətəu e nian əha, kitah okoteruh əhruahru nəhmtɨ Uhgɨn. Rəueiu, iəkəhrun nəuan nəuvetɨn əmə, mətəu e nian əha, iəpanəhrun əhruahru natimnati rəfin, təhmen məmə Uhgɨn təhrun ərəfin iəu mɨne əha rəueiu.   
\p
\v 13 Kəni rəueiu, noliən milahal u kɨsɨl kələhtul: noliən rəha nəhatətəiən, noliən rəha nuhuiniən e Uhgɨn, mɨne noliən rəha nolkeikeiən. Mətəu iətəm in təuvɨr pɨk agɨn e lahal, in noliən rəha nolkeikeiən.\x - \xo 13:13  \xt 1Təs 1:3\x*   
\c 14  
\s1 Nəni pətɨgəmiən nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfa, mɨne nəniən nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn  
\m
\v 1 Otalkut əskasɨk məmə nolkeikeiən otarmənɨg e nəmiəgəhiən rəhatəmah, kəni motalkut əskasɨk məmə onəkotos nəsanəniən mɨn iətəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətəfa, kəni otalkut pɨk təhmɨn mɨn o nəsanəniən rəha nəni pətɨgəmiən nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfa.\x - \xo 14:1  \xt 1Kor 12:31; 14:39\x*  
\v 2 Iəkəni lanəha mətəu-inu itəmah kəti iətəm tətəghati e nəghatiən ikɨ pɨsɨn mɨn, təsəghatiən kəm nətəmimi, mətəu tətəghati əmə kəm Uhgɨn. Pəhriən, iətəmi kəti tɨkə iətəm təhrun nəghatiən iətəm in tətəni, mətəu in tətəni pətɨgəm nəghatiən oneuən mɨn e Narmɨn Rəha Uhgɨn.  
\v 3 Mətəu nətəmimi rəfin nətəm kəutəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfən e nəghatiən rəhalah, kəutəni kəm nətəmimi o nol əskasɨkiən ilah, o nəfəriən nətəlɨgiən rəhalah, kəni o nasiruiən məfəri nɨkilah.  
\v 4 Iətəmimi iətəm tətəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, tatol əskasɨk aru əmə in, mətəu iətəmimi iətəm tətəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfən e nəghatiən rəhalah, tatol əskasɨk niməfaki.   
\p
\v 5 Iəkolkeikei məmə itəmah rəfin agɨn nəkotəghati e nəghatiən ikɨ pɨsɨn mɨn, mətəu təuvɨr pɨk məmə nəkotəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfɨnə. Iətəmimi iətəm tətəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfən, in tətasiru pɨk e niməfaki tapirəkɨs agɨn iətəmimi iətəm tətəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn mətəuarus in təni nɨpətɨn məmə otol əskasɨk niməfaki.   
\p
\v 6 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. ?Nəmə iətuva o təmah kəni mətəghati e nəghatiən ikɨ pɨsɨn, təhro lanu iəu iəkəuvɨr o təmah? Mətəu nəmə iatol pətɨgəm nəghatiən nəuvein iətəm kəmautəhluaig aupən, uə iətos nəhruniən nəuvein, uə nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfa, uə nəghatiən rəha nəgətuniən, kəni oiəkasiru e təmah.  
\v 7  \fig Təhmen e nau kətahli|alt="Flutes" src="bk00177b.tif" size="col" loc="1Co 14:7" copy="BFBS (Knowles/Bass)" ref="1Kor 14:7; Nəh 18:22" \fig*Otətəlɨg-to e natimnati təhmen e bambu iətəm kətahli, uə kitar iətəm katoh. Natimnati mɨn əha kəsotəmiəgəhiən, iətəmimi əmə tatol ilah kəutagət. Mətəu nəmə kəsotagət əhruahruiən, kəni itəmah onəkotəruru məmə nəpuən nak ilah kəutani.  
\v 8 Kəni nəmə təui təsasək əhruahruiən, kəni nətəmimi okotəruru məmə kotəkeikei motol əpenə-penə o nəluagɨniən.\f + \fr 14:8  \ft E nian rəha Pol, soldiə kəti tətahli nati kəti təhmen e təui nian nərahiən tətuva təhmen e nəluagɨniən. Nəpuən kəti, nɨpətɨn təni məmə, “Otol əpenə-penə o nəluagɨniən!” Kəni nian nətəmimi kəutətəu, ilah kotol əpenə-penə o nəluagɨniən.\f*   
\p
\v 9 Mətəu təhmen əmə e təmah. ?Nəmə nəutəghati e nəghatiən iətəm nətəmimi kotəruru, okotəhro lanu motəhrun nɨpətɨ nəghatiən nəutəni? Itəmah onəkotəghati əmə kəm nɨmagəuagəu, mətəu nətəmimi kəsotosiən nɨpətɨn.  
\v 10 Pəhriən məmə nəghatiən mɨn tepət e nəhue nɨftəni, mətəu ilah rəfin nɨpətɨlah əha ikɨn.  
\v 11 Kəni nəmə iəsəhruniən nɨpətɨ nəghatiən iətəm iətəmi kəti tətəni=pa kəm iəu, iəu iapɨspɨs ohni, kəni in iapɨspɨs ohniəu.  
\v 12 Təhmen əmə e təmah. Itəmah nəkotolkeikei nəsanəniən mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn, kəni tol lanəha, otalkut məmə nəkotuvləkɨn niməfaki e nəsanəniən mɨn iətəm okotasiru pɨk lan.   
\p
\v 13 Mətəu-inu o nati əha, okəmə itəmah kəti tətəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, otəkeikei məfaki mɨn məmə Uhgɨn otəfən nɨpətɨ nəghatiən u məmə otəni pətɨgəm kəm niməfaki.  
\v 14 Nəmə iətəfaki e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, nɨkik tətəfaki mətəu nətəlɨgiən rəhak tətəhtul əpnapɨn əmə.  
\v 15 ?Kəni iəkəhro? Iəkəfaki e nɨkik, mətəu iəkəfaki mɨn e nətəlɨgiən rəhak e nəghatiən iətəm iəkəhrun. Kəni iəkani nəpuən e nɨkik, mətəu iəkani mɨn nəpuən e nətəlɨgiən rəhak e nəghatiən iətəm iəkəhrun.  
\v 16 ?Nəmə nətəni-vivi Uhgɨn e nɨkim e nəghatiən pɨsɨn, təhro iətəmi kəti iətəm təruru nəghatiən u in otəni “Əuəh” e rəham nəfakiən, mətəu-inu in təruru nati iətəm nətəni?  
\v 17 Nəmə təhro nətəni-vivi pəhriən Uhgɨn, mətəu nəsasiruiən e iətəmimi pɨsɨn kəti mɨn.   
\p
\v 18 Iətəni tagkiu kəm Uhgɨn məmə iətəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn tapirəkɨs itəmah rəfin.  
\v 19 Mətəu e niməfaki, nəmə iətəgətun nətəmimi e nəghatiən faif əmə iətəm kotəhrun, inu təuvɨr mapirəkɨs agɨn nəmə iəkəni nəghatiən ten-tausɨn e nəghatiən pɨsɨn iətəm kɨnotəruru.   
\p
\v 20 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Sotoliən nətəlɨgiən rəhatəmah təhmen e kəlkələh mɨn. E nəmiəgəhiən rəhatəmah, təuvɨr məmə nəkotəhmen e kəlkələh mɨn nətəm kotəruru əhanəh noliən tərah. Mətəu e nətəlɨgiən rəhatəmah, təuvɨr məmə nəkohmətə.\x - \xo 14:20  \xt Efəs 4:14\x*  
\v 21 Kəmətei lanəha e Lou rəha Mosɨs məmə,  
\q1 “Iəkol məmə nətəmimi kautəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn okotəni rəhak nəghatiən kəm rəhak nətəmimi.  
\q1 Kəni ilah okotətəu nəghatiən mɨn rəha napɨspɨs mɨn.  
\q1 Mətəu nati əpnapɨn ilah okotətəu nati əha iətəm tol pɨsɨn, ko kəsotətəlɨgiən lak.  
\q1 Iərmənɨg tətəni lanu.”\x - \xo 14:21  \xt Aes 28:11,12\x*   
\p
\v 22 Tol lanəha, nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, in nəmtətiən kəti rəha nətəmimi nətəm kəsotəfakiən, səniəmə nəmtətiən kəti rəha nəfaki mɨn. Mətəu nian iətəmimi kəti tətəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfən, in rəha nəfaki mɨn, səniəmə rəha nətəm kəsotəfakiən.  
\v 23 ?Tol lanəha, nəmə niməfaki apiəpiə tətuhapumɨn, kəni nətəmimi rəfin kəutəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, kəni ilah nəuvein nətəm kəsotəhruniən, uə nətəm kəsotəfakiən kəhuva imə, ilah okotəni məmə itəmah nəutalməli, uə kəpə?\x - \xo 14:23  \xt Uək 2:13\x*  
\v 24 Mətəu nəmə iətəmi təsəfakiən kəti, uə iətəmi təruru tuva imə nian nətəmimi rəfin kəutəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfən, kəni nəghatiən rəhatəmah otek nɨkin, kəni in otəhrun məmə in iol təfagə tərah, kəni nəghatiən mɨn əha okotakil rəhan noliən,\x - \xo 14:24  \xt Jon 16:8\x*  
\v 25 kəni rəhan təfagə tərah mɨn iətəm kəutəhluaig otuva e nəhagəhagiən. O nati əha, in otasiəulɨn e nɨsiaiən məfaki kəm Uhgɨn, mətəni pətɨgəm məmə, “!Itəmah pəhriən Uhgɨn nəutan!”   
\s1 Nələhu əhruahruiən noliən rəha nəfakiən  
\p
\v 26 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Pəh iəkəni nɨpətɨ rəhak nəghatiən mɨn u rəueiu. Nian itəmah rəfin nəkəhuva kətiəh e nuhapumɨniən o nəfakiən, itəmah rəfin kətiəh kətiəh rəhatəmah əha ikɨn uək o noliən, nəuvein kəutani nəpuən, nəuvein kəutəgətun ilah, nəuvein kautol əpu nəghatiən nəuvein u kəmotəhluaig aupən, nəuvein kəutəghati e nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn, nəuvein kəutəni nɨpətɨ nəghatiən mɨn əha. Onəkotəkeikei mautol natimnati mɨn əha o nuvləkɨniən niməfaki təskasɨk.\x - \xo 14:26  \xt 1Kor 12:8-10\x*  
\v 27 Nəmə nətəmimi nəuvein kəutəghati e nəghatiən ikɨ pɨsɨn, keiu uə kɨsɨl əmə okotəghati. Kəti otəni rəhan, uərisɨg kəti, konu kəti mɨn təni rəhan, kəni iətəmi kəti otəkeikei məni nɨpətɨ nəghatiən mɨn əha.  
\v 28 Nəmə iətəmimi tɨkə o nəni pətɨgəmiən nɨpətɨ nəghatiən mɨn əha, iətəmimi iətəm otəghati e nəghatiən pɨsɨn, otəkeikei məsəghatiən e niməfaki, kəni məghati oneuən əmə kəm Uhgɨn.   
\p
\v 29 Kəni iəni mɨn, təuvɨr məmə iəni keiu uə kɨsɨl okotəghati, kəni nətəmimi nəuvein okotakil vivi nəghatiən kəutəni.\x - \xo 14:29  \xt 1Təs 5:21\x*  
\v 30 Kəni nəmə Uhgɨn tatol əpu nəghatiən kəti iətəm təmatəhluaig aupən tətuva o iətəmi kəti iətəm tətəharəg, təuvɨr məmə iətəm təmaupən mətəghati otəpəh nəghatiən.  
\v 31 Tol lanəha, itəmah nətəm nəutəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfɨnə, kəti otaupən məghati, konu kəti mɨn, ko kəti mɨn məmə nəkotəgətun nətəmimi rəfin, motəfəri nətəlɨgiən rəhalah.  
\v 32 Sotaluiən məmə iəni mɨn kəutarmənɨg e nɨkilah məmə okotəhrun nəni pətɨgəmiən nəghatiən rəhalah e nian iətəm in təhruahru o nəniən,  
\v 33 mətəu-inu Uhgɨn səniəmə in Uhgɨn rəha noliən nəruruiən e nati, mətəu in Uhgɨn rəha nəməlinuiən, təhmen e niməfaki mɨn rəfin.   
\p
\v 34 Nian kətəfaki lan, nɨpətan okotəharəg mohkə agɨn, mətəu-inu təsəhruahruiən məmə okotəghati. Mətəu okotəkeikei məutətəlɨg e nətəmi asoli rəha niməfaki, təhmen əmə e iətəm Lou tətəni mɨne.\x - \xo 14:34  \xt 1Kor 11:3; 1Tim 2:12\x*  
\v 35 Nəmə kotolkeikei məmə kotəhrun nati kəti, okotəkeikei motətapuəh o rəhalah nəman mɨn əpəha lahuənu, mətəu-inu tol naulɨsiən məmə pətan otəghati əpəha e niməfaki.   
\p
\v 36 ?Təhro? ?Nɨkitəmah təhti məmə nəghatiən rəha Uhgɨn təmaupən miet pətɨgəm o təmah? ?Uə nɨkitəmah təhti məmə nəghatiən rəha Uhgɨn təmuva əmə o təmah?  
\v 37 Nəmə itəmah kəti nɨkin təhti məmə in iəni kəti, uə Narmɨn Rəha Uhgɨn təməfən nəsanəniən kəti kəm in, in otəkeikei məni nɨpəhriəniən e nəghatiən iətəm iətətei kəm təmah məmə in nəuia Iərmənɨg.\x - \xo 14:37  \xt 1Jon 4:6\x*  
\v 38 Nəmə təpəh nəniən nɨpəhriəniən e nəghatiən u, okəsəni mɨniən nɨpəhriəniən e rəhan nəghatiən.   
\p
\v 39 Tol lanəha, piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, təuvɨr məmə nəkotəkeikei məmə nəkotəni pətɨgəm nəghatiən iətəm Uhgɨn tətəfɨnə, kəni məsotəhtul pəsɨgiən e nəniən nəghatiən ikɨn pɨsɨn mɨn.  
\v 40 Mətəu e natimnati rəfin agɨn iətəm nautol e nəfakiən, otol e noliən iətəm in təhruahru o niməfaki, motohtəu=pən vivi noliən rəha nəfaki ən.   
\c 15  
\s1 Krɨsto təməmiəgəh mɨn  //  e nɨmɨsiən  
\m
\v 1 Piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn. Iəkolkeikei məmə iəkəni pətɨgəm kəm təmah nanusiən təuvɨr iətəm iəmatəni pətɨgəm kəm təmah aupən, nəmotos e nɨkitəmah, kəni motos rəhatəmah ikɨn nəhtuliən lan.  
\v 2 Nəmə nəkotaskəlɨm əskasɨk nanusiən təuvɨr əhruahru iətəm iəu iəməni pətɨgəm kəm təmah, Uhgɨn otosmiəgəh itəmah lan. Mətəu nəmə nəkotəpəh nati əhruahru, motəhatətə e nəghatiən pɨsɨn, kəni nəhatətəiən rəhatəmah in nati əpnapɨn əmə.   
\p
\v 3 Inəni=pɨnə rəkɨs kəm təmah natimnati agɨn mɨn iətəm iəmətəu məmə, Krɨsto təmɨmɨs o rəhatah noliən tərah mɨn təhmen e Nauəuə Rəha Uhgɨn təməni rəkɨs mɨne,\x - \xo 15:3  \xt Aes 53:5-12\x*  
\v 4 kəmɨtənɨm, kəni təmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən e nian iətəm tatol kɨsɨl lan təhmen əmə e Nauəuə Rəha Uhgɨn təməni rəkɨs mɨne,\x - \xo 15:4  \xt Mat 12:40; Uək 2:24-32\x*  
\v 5 kəni təmaupən miet pətɨgəm o Pitə, uərisɨg ko, o rəhan mɨn nətəmimi tueləf rəfin.\x - \xo 15:5  \xt Mat 28:16-17; Luk 24:34\x*  
\v 6 Uərisɨg lanko, in təmiet pətɨgəm mɨn o piatah mɨn tapirəkɨs faif-hanrɨt e nian kətiəh əmə, u ilah tepət kautəmiəgəh əhanəh, mətəu nəuvein kɨnohmɨs rəkɨs.  
\v 7 Kəni uərisɨg, tiet pətɨgəm=pən o pian Jemɨs,\f + \fr 15:7  \ft Jemɨs, in pia Iesu, kəni rəueiu in təmuva iətəmi asoli rəha niməfaki əpəha Jerusɨləm.\f* kəni mɨne o aposɨl mɨn rəfin.\f + \fr 15:7  \ft Nian Pol tətəni “aposɨl mɨn,” nian nəuvein, tətəghati e nətəmimi mɨn tueləf rəha Iesu, kəni nian nəuvein tətəghati e rəhan mɨn nətəmimi tueləf mɨne nəuvein mɨn.\f*\x - \xo 15:7  \xt Uək 1:3-4\x*  
\v 8 Kəni uərisɨg e lah rəfin, in təmiet pətɨgəm mɨn ohniəu, nati əpnapɨn iəu iəkəhmen e iəpəou iətəm iəmair pahi. Iəmuva məmə iəu aposɨl e suaru pɨsɨn agɨn.\x - \xo 15:8  \xt Uək 9:3-6\x*   
\p
\v 9 Tol lanəha, iəu ləhtəni agɨn e aposɨl mɨn rəfin, kəni iəsəhmeniən məmə nətəmimi okotauɨn lak məmə iəu aposɨl kəti, mətəu-inu iəu iəmatol nərahiən kəm niməfaki rəha Uhgɨn aupən.\x - \xo 15:9  \xt Efəs 3:8; 1Tim 1:15\x*  
\v 10 Mətəu e nəuvɨriən iətəm Uhgɨn təməfa kəm iəu, iəmuva məhmen lanu rəueiu, kəni nəuvɨriən əha təsuva əpnapɨniən, mətəu nəuan əha ikɨn. !Nɨpəhriəniən, iəmol uək tapirəkɨs rəfin aposɨl mɨn! Mətəu səniəmə e rəhak əmə nəsanəniən, mətəu e nəuvɨriən əmə iətəm Uhgɨn təməfa kəm iəu.\x - \xo 15:10  \xt 2Kor 11:23\x*  
\v 11 Nati əpnapɨn iəu iəməni pətɨgəm, uə ilah kəmotəni pətɨgəm nanusiən təuvɨr kəm təmah, mətəu nəghatiən u inu iətəm iətəni pətɨgəm, nanusiən təuvɨr iətəm nəmotəni nɨpəhriəniən lan.   
\s1 Nəmiəgəhiən e nɨmɨsiən rəha nətəm kəmohmɨs  
\p
\v 12 Iəmətəu məmə itəmah nəuvein nəutəni məmə nətəm kəmohmɨs ko kəsotəmiəgəh mɨniən. ?Mətəu nəmə kəmətəni pətɨgəm məmə Krɨsto təməmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, kəni təhro itəmah nəuvein nəutəni məmə nətəm kəmohmɨs ko kəsotəmiəgəh mɨniən?  
\v 13 Mətəu nəmə nəghatiən rəhatəmah in nɨpəhriəniən, məmə nətəm kəmohmɨs kəsotəmiəgəh mɨniən, kəni ko Iesu mɨn təsəmiəgəhiən e nɨmɨsiən.  
\v 14 Kəni nəmə Krɨsto təsəmiəgəhiən e nɨmɨsiən, kəni uək rəhatɨmah o nəni pətɨgəmiən nanusiən təuvɨr, in nati əpnapɨn əmə, təhmen mɨn əmə e nəhatətəiən rəhatəmah.   
\p
\v 15 Nati kəti mɨn lanəha, nəmə Krɨsto təsəmiəgəhiən e nɨmɨsiən, itɨmah iəmoteiuə e Uhgɨn mətəu-inu iəmotəni pətɨgəm məmə Uhgɨn təmosmiəgəh Krɨsto e nɨmɨsiən. Mətəu nəmə nətəm kəmohmɨs ko kəsotəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən, təhmen itəmah nəuvein kəutəni, kəni ko Uhgɨn təməsosmiəgəhiən Krɨsto e nɨmɨsiən!  
\v 16 Mətəu-inu nəmə nətəm kəmohmɨs ko kəsotəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən, kəni ko Krɨsto təsəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən.  
\v 17 Kəni nəmə Krɨsto təsəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən, kəni nəhatətəiən rəhatəmah nɨpətɨn tɨkə, kəni itəmah nəutatɨg əhanəh e təfagə tərah mɨn.  
\v 18 Kəni nətəmimi nətəm kəmotəni nɨpəhriəniən e Krɨsto nətəm kɨnohmɨs rəkɨs, ilah mɨn kəmotəmkarəpən rəkɨs e nəmiəgəhiən itulɨn.  
\v 19 !Nəmə kautələhu=pən əskasɨk rəhalah nətəlɨgiən e Krɨsto o nəmiəgəhiən əmə rəha nəhue nɨftəni, kəsi, təuvɨr əmə məmə nətəmimi okotətəu tərah o təmah tapirəkɨs agɨn nətəmimi rəfin mətəu-inu, kəmotəmkakiəh! Kəni rəhatah nosiən nahməiən o Krɨsto otol nati əpnapɨn əmə lan.   
\p
\v 20 !Mətəu kəpə! Nɨpəhriəniən məmə Krɨsto təməmiəgəh pəhriən mɨn e nɨmɨsiən. In təmaupən e nətəmimi rəfin nətəm kəmohmɨs kəni məmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən, kəni ko təsɨmɨs mɨniən.\f + \fr 15:20  \ft Krɨsto in təhmen e nəniəskasɨkiən rəha Uhgɨn məmə nətəmimi rəfin okotəmiəgəh mɨn e nɨmɨsiən.\f*  
\v 21 Otətəlɨg lan. Nɨmɨsiən tɨnuva e nəhue nɨftəni e iətəmimi kəti, kəni tol mɨn əmə lanəha, nəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən təmuva e iətəmimi kəti.\x - \xo 15:21  \xt Rom 5:12\x*  
\v 22 Tol lanəha, nətəmimi rəfin okohmɨs mətəu-inu kəmotsɨpən e Atəm, kəni təhmen əmə, nətəmimi rəfin nətəm kəməhuva kətiəh ilah Krɨsto okotəmiəgəh mɨn.   
\p
\v 23 Mətəu ilah mɨn u, okotəmiəgəh mɨn e nian əhruahru rəhalah. Krɨsto in təmaupən məmiəgəh mɨn, kəni nian in otuva mɨn, rəhan mɨn okotəmiəgəh mɨn.\x - \xo 15:23  \xt 1Təs 4:16; Nəh 20:5\x*  
\v 24 Kəni naunun nian otuva. In otərəkɨn narmənɨgiən mɨn rəfin, mɨne nepətiən mɨn rəfin, mɨne nəsanəniən mɨn rəfin. Uərisɨg lan, in otəhlman=pən e narmənɨgiən rəhan e nəhlmɨ Uhgɨn Tatə.   
\p
\v 25 Tol lanəha mətəu-inu, in təkeikei mətarmənɨg mətəuarus məmki=pa rəhan tɨkɨmɨr mɨn mevɨg-ərain e lah e nəhlkɨn.\x - \xo 15:25  \xt Mat 22:44\x*  
\v 26 Naunu rəhan tɨkɨmɨr iətəm otərəkɨn, in ko nɨmɨsiən. Kəni nɨmɨsiən otɨkə mɨn,\x - \xo 15:26  \xt Nəh 20:14\x*  
\v 27 mətəu-inu “tɨnəmki=pa natimnati rəfin mevɨg-ərain lan e nəhlkɨn.” Otətəlɨg-to lan, nian tətəni məmə natimnati rəfin agɨn tɨnatevɨg-ərain e nəhlkɨn, nəkoteruh məmə səniəmə Tatə Uhgɨn mɨn əha ikɨn e nəhlkɨn. In Uhgɨn iətəm təmələhu=pən natimnati rəfin agɨn ləhtəni e nəhlkɨ Krɨsto.\x - \xo 15:27  \xt Sam 8:6\x*  
\v 28 Nian Uhgɨn tɨnol natimnati mɨn əha, kəni Nətɨn aru otuva ləhtəni e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn iətəm təmələhu=pən natimnati rəfin e nəhlkɨn, məmə Uhgɨn əmə otarmənɨg e natimnati rəfin.   
\p
\v 29 Otətəlɨg-to lan. ?Təhro e nətəmimi nətəm katol bəptais e lah o nətəm kɨnohmɨs rəkɨs? ?Nəmə nətəm kəmohmɨs kəsotəmiəgəh mɨniən nian kəti, kəni təhro katol bəptais e nətəmimi o lah?\f + \fr 15:29  \ft Pol təsəni əhruahruiən məmə in tolkeikei məmə nətəmimi okotol bəptais e lah o nətəmimi nətəm kɨnohmɨs rəkɨs, mətəu təməni əmə məmə nətəmimi nəuvein kəmautol lanəha. Kəni kitah u rəueiu, tiəkɨs o nəhruniən nɨpətɨ nəghatiən u.\f*  
\v 30 ?Kəni təhmen əmə e tɨmah, təhro iautələs pɨkɨn nian əskasɨk mɨn e nəmiəgəhiən rəhatɨmah nian rəfin?\x - \xo 15:30  \xt Rom 8:36\x*  
\v 31 !Iatos nonauvɨl, piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, məmə nətəmimi kotalkut məmə okotohamu iəu e nian tepət! Nəkotəhrun məmə inu nɨpəhriəniən təhmen əmə məmə iətasiru o nəhatətəiən rəhatəmah e Krɨsto Iesu Iərmənɨg rəhatah.  
\v 32 ?Nəmə iəməluagɨn kəm nati miəgəh mɨn iətəm kauton iətəmi əpəha Efəsɨs\f + \fr 15:32  \ft Pol tətəghati e tɨkɨmɨr mɨn rəhan əpəha Efəsɨs, mətəu səniəmə nati miəgəh mɨn pəhriən.\f* o nətəlɨgiən rəha nətəmimi əmə, iəmol win e nak? Nəmə nətəm kəmohmɨs kəsotəmiəgəh mɨniən, pəh kotol əmə təhmen e nəghatiən u iətəm tətəni məmə,  
\q1 “Pəh kotauən motəmnɨm,  
\q1 mətəu-inu olauɨg kohmɨs.”\x - \xo 15:32  \xt Aes 22:13\x*   
\m
\v 33 Sotoliən nətəmimi koteiuə e təmah. Inu nɨpəhriəniən iətəm iətəmi kəti təməni, “Nian nətəmimi rəhalah noliən təuvɨr kəutan ilah nətəm kotərah, nətəm kotərah kəutərəkɨn noliən təuvɨr rəhalah.”  
\v 34 Ohtəlɨg=pa mɨn motos əhruahru mɨn nətəlɨgiən rəhatəmah iətəm təhruahru, kəni motəhlman e təfagə tərah mɨn, mətəu-inu itəmah nəuvein kotəruru əhanəh Uhgɨn, kəni inu nati kəti rəha naulɨsiən.   
\s1 Nɨpətɨ iətəm təmɨmɨs tətəmiəgəh mɨn  
\p
\v 35 Mətəu nəmə nətəmimi nəuvein kotətapuəh məmə, “?Nətəm kəmohmɨs okotəmiəgəh əhro lanu? ?Okotos nɨpətɨ nak məhuva?”  
\v 36 !Nəghatiən əha talməli! Nati u təhmen e nɨkɨtɨ nati iətəm kotəhrun rəkɨs. Nɨkɨtɨ nati iətəm nəmərfei, otəkeikei maupən mɨmɨs, uərisɨg təpanəmiəgəh.\x - \xo 15:36  \xt Jon 12:24\x*  
\v 37 Nian nəkərfei nɨkɨtɨ nati, nəsərfeiən nəukətɨn iətəm otuva, mətəu nɨkɨtɨ nati əmə, nəmə nɨkɨtɨ wit uə nati pɨsɨn kəti.  
\v 38 Mətəu Uhgɨn tol tateviə e nəukətɨn iətəm in tolkeikei, kəni nɨkɨtɨ nati rəfin, in əmə tətəfa nɨpətɨlah.  
\v 39 Nɨpətɨlah rəfin kəsotəhmen-əhmeniən. Nɨpətɨ iətəmimi tol pɨsɨn e rəha nati miəgəh mɨn, mɨne mənɨg mɨn, mɨne nəmu itəhi.  
\v 40 Əpəha e neai, natimnati əha ikɨn, kəni e nəhue nɨftəni natimnati mɨn əha ikɨn tol pɨsɨn. Nian koteruh nati əpəha ilɨs e neai məmə in təuvɨr, rəhan nəuvɨriən in tol pɨsɨn e nəuvɨriən rəha nati əpəha ləhtəni e nəhue nɨftəni.  
\v 41 Kəni nəhagəhagiən rəha mɨtɨgar tol pɨsɨn e nɨmɨhliən rəha məuɨg mɨne nasiəiən rəha məhau mɨn. Kəni nasiəiən rəha məhau mɨn nəuvein, kotol pɨsɨn e rəha nəuvein mɨn.   
\p
\v 42 Kəni təhmen əmə e nɨpətɨ nətəm kəmohmɨs nətəm kautəmiəgəh mɨn. Nɨpətɨn iətəm kəmɨtənɨm otəmnəmɨt, mətəu nian otəmiəgəh mɨn, otəsəmnəmɨt mɨniən.  
\v 43 Nian katɨtənɨm, in nati kəti iətəm nətəmimi kəsotolkeikeiən, mətəu nian otəmiəgəh mɨn, in nati kəti iətəm nətəmimi okoteruh rəha nəuvɨriən. Nian katɨtənɨm, nəsanəniən rəhan tɨkə, mətəu nian otəmiəgəh mɨn, təsanən.\x - \xo 15:43  \xt Fɨl 3:20-21\x*  
\v 44 Nian katɨtənɨm nɨpətɨtah, in nati rəha nəhue nɨftəni, mətəu nian otəmiəgəh mɨn, in nati rəha negəu e neai.  
\p Nəmə nɨpətɨn əha ikɨn rəha nəhue nɨftəni, rəha negəu e neai mɨn əha ikɨn.  
\v 45 Nauəuə Rəha Uhgɨn tətəni məmə, “Iətəmi təmaupən agɨn, Atəm təmos nɨpətɨn miəgəh.”\x - \xo 15:45  \xt Jen 2:7\x* Kəni naunun Atəm, inu Krɨsto, təmuva narmɨn u tətəfa nəmiəgəhiən.  
\v 46 Nati rəha narmɨn təməsaupəniən muva, mətəu nati rəha nəhue nɨftəni, uərisɨg lan nati rəha narmɨn təpanuva.  
\v 47 Iətəm təmaupən agɨn, kəmol e nɨməulul rəha nɨftəni, mətəu iətəm təmuərisɨg u Krɨsto, təmsɨpən e negəu e neai.  
\v 48 Nətəmimi rəfin e nəhue nɨftəni, nɨpətɨlah təhmen e nɨpətɨ Atəm, mətəu nətəmimi nətəm okəhuvən e negəu e neai nɨpətɨlah otəhmen e nɨpətɨ Krɨsto, u təmsɨpən ikɨn.  
\v 49 Rəueiu kitah kotəhmen e Atəm u rəha nəhue nɨftəni, kəni tol lanəha, nian kəti okotəhmen e Krɨsto u rəha negəu e neai.   
\p
\v 50 Iətəni pətɨgəm kəm təmah, piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn məmə, nɨpətɨn mɨne nɨra iətəmimi təruru nuvəniən e Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn, kəni təhmen əmə, nati iətəm otəmnəmɨt otəsosiən nati iətəm tətatɨg itulɨn.  
\v 51 Otətəlɨg-to, kəni oiəkəni nati oneuən məmə, səniəmə kitah rəfin okohmɨs, mətəu Uhgɨn otol nɨpətɨtah rəfin okotəuiək vivi,\x - \xo 15:51  \xt 1Təs 4:15-17\x*  
\v 52 in otol uəhai əmə təhmen e noraipiən, nian naunu təui rəha Uhgɨn otasək. Mətəu-inu təui otasək, kəni nətəm kəmohmɨs okotəmiəgəh mɨn məsohmɨs mɨniən, nɨpətɨlah otəuiək. Kəni kitah u kəutəmiəgəh e nian əha, Uhgɨn otol nɨpətɨtah mɨn təuiək vivi.\x - \xo 15:52  \xt Mat 24:31\x*  
\v 53 Tol lanəha mətəu-inu, nati iətəm otəmnəmɨt, inəha nɨpətɨtəmi, otəkeikei muvən e nati iətəm otəsəmnəmɨtiən, kəni nɨpətɨtəmi iətəm otɨmɨs otəkeikei muvən e nati iətəm otəsɨmɨsiən mətatɨg itulɨn.\x - \xo 15:53  \xt 2Kor 5:4\x*  
\v 54 Nian nati u tuva mol nɨpəhriəniən lan, kəni nəghatiən iətəm iəni Aiseə kəmətei otuva nɨpəhriəniən, tətəni məmə,  
\q1 “Nəluagɨniən tɨnol naunun. Uhgɨn təmol win agɨn. Nɨmɨsiən tɨnɨkə.”\x - \xo 15:54  \xt Aes 25:8\x*   
\q1
\v 55 “!Ei! !Nɨmɨsiən! ?Onəkəhro lanu lan mol win e tɨmah?  
\q1 !Ei! !Nɨmɨsiən! ?Onəkəhro lanu lan mus itɨmah?”\x - \xo 15:55  \xt Hos 13:14\x*   
\m
\v 56 Rəueiu, təfagə tərah in təhmen e nati kəti tatus iətəmi kəni mətuva in nɨmɨsiən, kəni Lou tatol təfagə tərah nəsanəniən rəhan tatepət.\x - \xo 15:56  \xt Rom 7:13\x*  
\v 57 !Mətəu pəh kotəni-vivi Uhgɨn! Tatol məmə e Iərmənɨg Iesu Krɨsto, kitah kautol win.   
\p
\v 58 Tol lanəha, piak mɨn mɨne nəuvɨnɨk mɨn, otəhtul əskasɨk. Sotegəhaniən məmə nati kəti təlauəl e təmah. Nian rəfin, otol uək rəha Iərmənɨg e nɨkitəmah rəfin, mətəu-inu nəkotəhrun məmə uək rəha Iərmənɨg iətəm nautol, səniəmə nati əpnapɨn əmə mətəu in nati agɨn.   
\c 16  
\s1 Məni o nasiruiən e nəfaki mɨn  //  əpəha Jerusɨləm  
\m
\v 1 Rəueiu iəkəni məni o nasiruiən e nəfaki mɨn əpəha Jerusɨləm. Otol təhmen əmə məmə iəməni mɨne kəm niməfaki mɨn əpəha profens əha Kəlesiə.\x - \xo 16:1  \xt Rom 15:25-26; 2Kor 8:1-9\x*  
\v 2 E Sante mɨn rəfin, itəmah rəfin kətiəh kətiəh onəkotəkeikei motələhu kalɨn məni nəuvein. Iətəmimi iətəm in tatos məni asoli, otələhu kalɨn tepət, kəni iətəmimi iətəm tatos məni əkəku, otələhu kalɨn nəuan nəuvetɨn əmə. Tol lanəha, nian iəkuvnə, kəni kəsalkut mɨniən o noriaruniən rəfin məni.  
\v 3 Kəni otəfu pətɨgəm itəmah nəuvein məmə okotos məni məhuvən. Kəni nian iəkuvnə, iəkətei nauəuə məni pətɨgəm ilah kəm nətəm Jerusɨləm, kəni mahli=pən ilah kotəmki məni məhuvən əpəha ikɨn.  
\v 4 Nəmə iəkeruh məmə təuvɨr məmə iəu mɨn iəkuvən, kəni ilah okotohtəu=pa iəu.   
\s1 Naliuəkiən mɨn rəha nətəmi asoli mɨn nəuvein  
\p
\v 5 Uərisɨg iəmanuvnə məsal=pɨnə e təmah, iəkuvən=pən Masetoniə, mətəu-inu iəkaupən muvən məsal=pən e niməfaki mɨn əpəha ikɨn.\x - \xo 16:5  \xt Uək 19:21\x*  
\v 6 Kəni nəmə təhro iəkatɨg nəuvetɨn mɨn kitah min itəmah, mə kəmə təhro, kotatɨg əmə motətəuarus nətəpuiən tol naunun. Tol lanəha, nəkotəhrun nasiruiən lak e rəhak naliuəkiən iətəm iətuvən=pən ikɨn.\x - \xo 16:6  \xt Rom 15:24\x*  
\v 7 Iəsolkeikeiən məmə iəkuvnə meruh itəmah ko miet mɨn uəhai əmə, mətəu iəkolkeikei məmə iəkuvnə kotatɨg nəuvetɨn nəmə Iərmənɨg tegəhan lak.  
\v 8 Mətəu iətatɨg əmə Efəsɨs mətəuarus nian rəha Pentekos, lafet rəha Nauəniən Vi,  
\v 9 mətəu-inu Uhgɨn təmerəh e suaru asoli ohniəu məmə iəkol uək təuvɨr iətəm otəuə e nəuan tepət, nati əpnapɨn nətəmimi tepət kəutalkut məmə kotaiu-əpəsɨg lak o noliən uək.\x - \xo 16:9  \xt Uək 19:8-10; 2Kor 2:12\x*   
\p
\v 10 Nəmə Timoti tuvnə meruh itəmah, otol təuvɨr kəm in motəfən nɨsiaiən kəm in, sotoliən nati kəti iətəm otol nɨkin tərah o təmah, mətəu-inu in tatol uək rəha Iərmənɨg təhmen əmə lak.\x - \xo 16:10  \xt 1Kor 4:17\x*  
\v 11 Sotoliən məmə itəmah kəti oteh iahu in. Otahli=pa tuva kəni motasiru lan e rəhan naliuəkiən məmə otɨtəlɨg=pa ohniəu. Iətəhtahnin piatah mɨn ilah Timoti məmə okəhuva moteh iəu.\x - \xo 16:11  \xt 1Tim 4:12\x*   
\p
\v 12 Kəni e piatah Apolos, iəmətapuəh əskasɨk məmə in otəkeikei mɨtəu=pən piatah mɨn muvnə meruh itəmah. In təsolkeikei pɨkiən məmə otuvnə əha rəueiu, mətəu in otuvnə e nian iətəm otəhruahru ohni.\x - \xo 16:12  \xt 1Kor 3:6\x*   
\p
\v 13 Onəkəutair, məutəhtul əskasɨk e nəhatətəiən rəhatəmah. Məsotəgɨniən, motol nətəlɨgiən rəhatəmah təskasɨk.  
\v 14 Natimnati rəfin agɨn iətəm itəmah nautol, otol e nolkeikeiən.   
\p
\v 15 Itəmah nəkotəhrun məmə Stefənəs mɨne rəhan mɨn, ilah kəmotaupən motəni nɨpəhriəniən e Iesu əpəha Akaiə, kəni ilah kəutalkut əskasɨk o nasiruiən e nəfaki mɨn.\x - \xo 16:15  \xt 1Kor 1:16\x* Iətəni əskasɨk kəm təmah piak mɨn məmə,  
\v 16 otɨsiai ilah motol nəuialah, mɨne nətəmimi rəfin nətəm kautol pɨk uək o niməfaki.  
\v 17 Nɨkik təmagiən nian Stefənəs, mɨne Fotunətəs, mɨne Akaekəs kəmhliet pətɨgəm, mətəu-inu nati əpnapɨn itəmah nəkohkə, mətəu nian iəmeruh ilahal, təhmen əmə məmə iəmeruh itəmah.  
\v 18 Ilahal kəmləfəri pɨk rəhak nətəlɨgiən təhmen əmə məmə kəmhlol e təmah. Nətəmi kotol lanəha, okəkeikei kɨsiai ilah.   
\s1 Naunun nəghatiən rəha Pol  
\p
\v 19 Niməfaki mɨn u ikɨnu e profens əpəha Esiə kəutəni təuvɨr kəm təmah. Akuilə mɨne Prisilə kuolkeikei pɨk məmə okuəni təuvɨr kəm təmah e nərgɨ Iərmənɨg ilah nəfaki mɨn nətəm kəmotuhapumɨn e nimə rəhalau.\x - \xo 16:19  \xt Uək 18:2,18,26\x*  
\v 20 Piak mɨn rəfin ikɨnu kəutəni təuvɨr kəm təmah. Otəni təuvɨr kəm təmah mɨn təhmen məmə itəmah kətiəh əmə e Krɨsto.   
\p
\v 21 Iəu Pol, iatos pen o iətəmi u tatətei nauəuə u, kəni matətei əmə e nəhlmək nəghatiən u rəha nəniən təuvɨr kəm təmah.\f + \fr 16:21  \ft E nian əha, nian tepət nətəmimi kotəhmen e Pol kəutəni rəhalah nəghatiən kəm iətəmimi kəti, kəni in tətei rəkɨs. E fes 21 u, Pol aru tatos pen mətətei nəghatiən rəhan.\f*   
\p
\v 22 Nəmə iətəmi kəti təsolkeikeiən Iərmənɨg, pəh nalpɨniən rəha Uhgɨn tatuvən ohni.  
\p !Iərmənɨg rəhatɨmah, va-tə!\x - \xo 16:22  \xt Kəl 1:8-9; Nəh 22:20\x*   
\p
\v 23 Pəh Iərmənɨg Iesu təfɨnə rəhan nəuvɨriən kəm təmah.   
\p
\v 24 Iəkahli=pɨnə rəhak nolkeikeiən kəm təmah rəfin e Krɨsto Iesu. Əuəh.