\id GAL  
\h KALESIA 
\toc1 Kalesia 
\toc2 Kal 
\mt1 Kalesia  
\mt2 Naoa itəm Pol təməte tuwɨn kəm iəfak mɨn ikɨn Kalesia  
\imt1 Nəghatən əkuəkɨr rəha naoa u Kalesia  
\ip \bd ?Pah təməte naoa u?\bd* Aposol Pol təməte naoa u.  
\ip \bd ?Təməte tatuwɨn kəm pah?\bd* Təməte tatuwɨn kəm niməfak mɨn itəm kotatɨg pis ikɨn e nɨtən Kalesia, inu Ikoniam, Listra, ne Tepe. Pol in təmətuoun niməfak mɨn əh nian in təmaupən maliwək e rəhan naliwəkən mɨn.  
\ip \bd ?Nəmegəhən tahro nulan nian təməte?\bd* Nəratən asol kit e niməfak e nian əh rəha Pol. Netəm Iaihluə tepət koatən nɨpahrienən e Iesu Kristo. Kən netəm Isrel tepət koatən nɨpahrienən e Iesu. Məto netəm Isrel neen koatən məmə Iaihluə mɨn itəm kotən nɨpahrienən e Iesu, okotəkəike kətəu-pən lou mɨn rəha Moses, tahmen e nəhg-ipənən. Ilat kəmoatən məmə Iaihluə mɨn okəkəike kəhg-ipən ilat okəmə kotolkeike məmə okotuwa kətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn.  
\ip \bd ?Təməte naoa u o naka?\bd* Pol in təməte naoa u, məmə otəg-ətuatɨp-in nətəlɨgən rəha netəm Isrel itəm koatən məmə Iaihluə mɨn okotəkəike kətəu-pən lou rəha Moses okəmə ilat kotolkeike məmə Uhgɨn in otosmegəh ilat. Pol tolkeike məmə iəfak mɨn okotɨtun məmə nahatətəən in suatɨp itəm Uhgɨn təmol məmə etəmim otətuatɨp e nɨganəmtɨn, kən in tatosmegəh ilat e nɨkin agien. Məto nolən rəha nəhg-ipənən, o nolən rəha wək əskasɨk mɨn, o nolən rəha nətəu-pənən lou, kəsotosmegəhən etəmim. Netəm-iasol rəha niməfak rəha Isrel kəmoatəpələh əpəh Jerusalem moatəghat-in nətəlɨgənən mɨn əh. Kən moatən məmə təwɨr əm məmə Iaihluə mɨn okəsotətəu-pənən lou rəha Moses. Afin e Wək Mɨn 15:1-35.  
\c 1  
\s1 Pol təmətuoun matəghat kəm ilat  
\m
\v 1-2 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn itəm nəkoatəfak latuənu pɨsɨn pɨsɨn mɨn ikɨn Kalesia, io Pol, io aposol kit rəha Uhgɨn, ekatəte naoa u, mɨtahl-ipɨnə kəm itəmat. Io ne piatat mɨn neen itəm koatəfak u ikɨn-u, ekotolkeike məmə ekotən “təwɨr” kəm itəmat. Io u inu, itəm Iesu Kristo ne Tata Uhgɨn kəmialəs-ipər io məmə io rəhalau aposol. Uhgɨn u, in təmɨləs-ipər Iesu taiir-pa mɨn e rəhan nɨmɨsən. Sənəmə etəmim əpnapɨn əm kit təmaun-in io kən mɨləs-ipər io, məto Uhgɨn. !Tol nəhlan, onəkotəkəike motəto!   
\p
\v 3 Pəs Uhgɨn, u Tata rəhatat, ne Iesu Kristo, u Iərəmərə rəhatat, ilau okuawte-in nəwɨrən rəhalau kəm itəmat kən muələhəu nəməlinuən tətatɨg otəmat.  
\v 4 Iesu Kristo təmegəhan-in atɨp məmə in otɨmɨs o nolən rat rəhatat, kən miuw rəkɨs itat e nolən rat mɨn ne nətəlɨgən rat mɨn rəha nətueintən. In təmɨmɨs məto-inu Tata Uhgɨn tolkeike məmə in otol mihin.\x - \xo 1:4 \xt Kal 2:20 \x*  
\v 5 Tol nəhlan, təwɨr mə kitat okotənwiwi pɨk Uhgɨn u rəhatat, tatuwɨn, matuwɨn, namnun tɨkə. Əwəh. Pəs otol mihin.   
\s1 Namnusən Təwɨr kitiəh əm  
\p
\v 6 Narmək təmiwɨg pɨk otəmat məto-inu roiu agɨn-əh huə Uhgɨn təmaun-in pap itəmat e nəwɨrən rəha Iesu, təmawte-in-pɨnə əpnapɨn əm kəm itəmat. Məto roiu itəmat nakotapəs Uhgɨn, moatagɨm, moatətəu-pən nəghatən eiueiuə mɨn.  
\v 7 Nəghatən mɨn əh sənəmə Namnusən Təwɨr rəha Uhgɨn. Netəmim neen kəmotəuhlin Namnusən Təwɨr rəha Uhgɨn moatən in pɨsɨn, kən katən məmə in namnusən təwɨr, kən katiuw kalɨn itəmat lan, kən katərəkɨn rəhatəmat nətəlɨgən lan. !Məto Namnusən Təwɨr kitiəh əm, kən kit mɨn tɨkə!\x - \xo 1:7 \xt Wək 15:1,24 \x*  
\v 8 Nat əpnapɨn okəmə io, o nagelo kit rəha nego e neai tətamnus-iarəp nəghatən pɨsɨn kit mɨn, itəm təsahmenən e inun emotən-iarəp rəkɨs kəm itəmat aupən, pəs Uhgɨn otɨləs-ipən e Nɨgəm Asol.\x - \xo 1:8 \xt 1 Kor 16:22 \x*  
\v 9 Kən ekɨsɨmatɨp mɨn, matən məmə, okəmə suah kit otamnus-iarəp nəghatən pɨsɨn u, təsahmenən e Namnusən Təwɨr itəm itəmat nɨnəmotɨtun rəkɨs, pəs Uhgɨn otɨləs-ipən e Nɨgəm Asol.   
\p
\v 10 Rəhak nəghatən əh in təskasɨk, kən nat əpnapɨn əm okəmə netəmim neen kəsotagienən ron io. Iakolkeike əm məmə nɨki Uhgɨn otagien o nəghatən rəhak. Okəmə iatəghat əh məmə netəmim neen nɨkilat otagien ron io, kən ko sənəmə io iolwək pahrien kit rəha Kristo.\x - \xo 1:10 \xt 1 Tes 2:4 \x*   
\s1 Uhgɨn Təmaun-in Pol  
\p
\v 11 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, ekolkeike mə ekən-ipɨnə ətuatɨp kəm itəmat məmə Namnusən Təwɨr itəm iatən-iarəp nian rafin sənəmə nat kit itəm təmɨsɨ-pən e nətəlɨgən rəha etəmim əm.\x - \xo 1:11 \xt Mat 16:17 \x*  
\v 12 Namnusən Təwɨr u, sənəmə suah kit təmos-ipa kəm io, kən məgətun io lan, məto Iesu Kristo əm in təmerəh e rəhk-kapə.   
\p
\v 13 Itəmat nɨnəmotɨtun rəkɨs rəhak nolən mɨn itəm ematol aupən e nian ematəfak itɨmat netəm Isrel. Kən emən mə oekoh rafin netəmim mɨn rəha Iesu, mərəkɨn-ərəkɨn agɨn niməfak, kən matol nalpɨnən əskasɨk kəm ilat.\x - \xo 1:13 \xt Wək 8:3 \x*  
\v 14 E nian əh, io ematətul-iəkɨs o nəukət kastom rəha netəm Isrel, itəm rəhak pipi mɨn kəmotəgətun io lan aupən. Emɨtun taprəkɨs-in io mɨn neen, itəm emotaiir ahmen.\x - \xo 1:14 \xt Wək 22:3 \x*   
\p
\v 15 Nat əpnapɨn ematərəkɨn pap rəhan mɨn netəmim, məto Uhgɨn təmasəkitun io. Aupən ikɨn təmɨtəpun kən mawle rəkɨs io e nian emətatɨg əh e nərpɨ rəhak mama. Kən təmuwa e nian ətuatɨp rəhan, in təmaun-in io mə ekuwa io, rəhan etəmim.\x - \xo 1:15 \xt Aes 49:1; Kal 2:7 \x*  
\v 16 Kən Uhgɨn təmerəh e rəhk-kapə, məgətun io e nətɨn Iesu, məmə oekɨtun wɨr in, kən muwɨn mamnus-iarəp Namnusən Təwɨr rəhan kəm netəm mɨn u sənəmə ilat netəm Isrel, katən ilat məmə Iaihluə mɨn. E nian əh, io eməsuwɨnən mehm suah kit mə otəgətun io e Namnusən Təwɨr əh.  
\v 17 Kən io eməsuwɨnən əpəh ilɨs Jerusalem məmə oekehm netəm mɨn u kəmoatol aposol aupən. Eməsuwɨnən mə okotəgətun io e Namnusən Təwɨr rəha Iesu. E nian əh, io eməsou-pis-pən əpəh ikɨn kit Arepia, kən matɨg mɨtəlɨg-pa mɨn muwɨn əm latuənu kit, nərgɨn u Tamaskes.  
\v 18 Matuwɨn, matuwɨn nup kɨsɨl kɨnəhaluwa mɨnəhaluwɨn rəkɨs un, kən io ematɨg mɨtəlɨg-pən mɨn Jerusalem məmə ekehm Pita. Kən eməsatɨgən tuwəh, emuatɨg mios nian fiftin əm.\x - \xo 1:18 \xt Wək 9:26-27 \x*  
\v 19 Kən e nian əh, emehm əm Jemes u, pia Iesu, Iərəmərə rəhatat, məto eməsəplanən aposol mɨn u neen.  
\v 20 Iatən pahrien e nɨganəmtɨ Uhgɨn məmə nəghatən u, nɨpahrienən, sənəmə neiuəən.   
\p
\v 21-22 Eməsatɨgən tuwəh əpəh ilɨs Jerusalem. Kən uarisɨg un, emuwɨn əpəh nɨtən Siria ne Silisia. Kən e nian əh, netəmim itəm koatəfak kəm Kristo latuənu pɨsɨn pɨsɨn mɨn nɨtən Jutia, (nɨtən asol rəha Jerusalem), ilat kəməsotəplanən əh io motəruru nɨganəmtək.\x - \xo 1:21-22 \xt Wək 9:30 \x*  
\v 23 Məto kəmoatəto əm namnusən u, netəmim neen kəmoatən məmə, “Suah əpəh in əpəh, rəhatat tɨkɨmɨr, təmatoh itat o nəfakən, matərəkɨn nəmegəhən rəhatat, kən mətalkut məmə otərəkɨn mɨn rəhatat nahatətəən. Məto roiu əh, in mɨn tɨnatən-iarəp Namnusən Təwɨr rəha Iesu.”  
\v 24 Kən ilat kəmotənwiwi pɨk Uhgɨn o natɨmnat mɨn itəm in təmol e rəhak nəmegəhən, in təməuhlin-pa io ekol nulan.   
\c 2  
\s1 Aposol mɨn neen kəmotegəhan-in wək rəha Pol  
\m
\v 1-2 Tatuwɨn, matuwɨn mɨnos nup fotin tɨnuwa mɨnuwɨn rəkɨs un, kən Uhgɨn təmən-ipa kəm io məmə ekəike mɨtəlɨg-pən mɨn əpəh ilɨs Jerusalem. Kən itɨmlau Panapas emian kən miait Taetas itɨməhal min məhaluwɨn. Kən eməhaluwɨn kiet-arəpən Jerusalem, emotuəfɨmɨn itɨmat netəm-iasol mɨn əm rəha niməfak. Nian emotəpələh e nuəfɨmɨnən əh, io ematən-ipən wɨr nəghatən mɨn itəm ekuwɨn matən-iarəp kəm Iaihluə mɨn, ilat sənəmə netəm Isrel. Emən-ipən wɨr natɨmnat mɨn rafin agɨn kəm ilat məto-inu esolkeikeən məmə nɨkilat otəht məmə rəhak nəghatən təsətuatɨpən, kən moatən rat rəhak wək, tol nat əpnapɨn əm lan, noan tɨkə.\x - \xo 2:1-2 \xt Wək 15:2 \x*  
\v 3 Kən e nian əh, nɨkik təmatəht pɨk məmə kətah okotəhai io mə ekəike mən-ipən kəm Iaihluə mɨn, məmə okəike kəhg-ipən ilat. Məto kəməsotənən. Kən io kit u, Taetas, in etəm Kris, sənəmə etəm Isrel, kəsəhg-ipənən əh. Məto ilat kəməsotənən mə okəike kəhg-ipən.   
\p
\v 4 Nənən rəha nəhg-ipənən təmɨsɨ-pən e netəmim neen kəmoateiuə əm məmə ilat piatat mɨn. Kən ilat kəmotalkəlɨk wɨr məmə okotehm-tu məmə itɨmat ekoatətəu-pən əh Lou, o kəp. Məto itɨmat enotiet rəkɨs mɨnotuwɨn o Iesu Kristo, kən mɨnotol kitiəh itɨmat min, kən itɨmat sənəmə slef rəha Lou. Məto netəm mɨn əh, nɨkilat təməsagienən o rəhatɨmat nəghatən mɨn, kən motolkeike məmə okotəgo-pən itat rafin e Lou ne kastom rəha nəfakən rəha netəm Isrel. Kən kəmotən məmə okəike kəhg-ipən Iaihluə mɨn tahmen e Taetas.\x - \xo 2:4 \xt Kal 1:7; 5:1,13 \x*  
\v 5 Məto emotən-iəhau ilat məsotolən məmə rəhalat nəghatən otər maprəkɨs-in rəhatɨmat. Kən itɨmat emotaskəlɨm əskasɨk nəghatən pahrien tətatɨg e Namnusən Təwɨr, məmə itəmat onəkotɨtun wɨr.   
\p
\v 6 Kən netəmim neen əh-ikɨn katən ilat məmə ilat netəm-iasol mɨn rəha niməfak, (məto e nehmən rəhak, etəm tatos nərɨg asol, ne etəm təsosən nərɨg asol, ilau kuahmen ahmen əm. Kən e nɨganəmtɨ Uhgɨn, in təsafinən nərɨg mɨn əh). Kən netəm mɨn əh kəməsotəgətunən io e nəghatən wi kit, məmə ekuwɨn mamnus-iarəp.  
\v 7-8 !Kəpə! Kəməsotolən, məto-inun ilat kəmotɨtun əm məmə, e nəsanənən rəha Uhgɨn, in təmɨləs-ipər io məmə io aposol, kən mɨtahləpis-pən io mə ekuwɨn mən-iarəp Namnusən Təwɨr kəm Iaihluə mɨn. Kən e nəsanənən əh, tɨnɨləs-ipər rəkɨs mihin Pita, məmə in mɨn in aposol. In otatən-iarəp Namnusən Təwɨr kəm netəm Isrel.\x - \xo 2:7-8 \xt Wək 22:21 \x*   
\p
\v 9 Kən Jemes ne Pita\f + \fr 2:9 \ft Nəghatən Kris ətuatɨp tatən nərgɨ Pita ikɨn-u məmə, “Sifas.”\f* ne Jon, katən iləhal məmə nəukətɨ niməfak miləhal. Nian kəməhaləplan, kən məhalɨtun məmə e nəwɨrən rəha Uhgɨn, in təmos-ipa wək u e nelmək. Kən kəhaluwa məhalol sekhan etɨmlau Panapas məmə itɨmat ekotol əm kitiəh. Kən emotən mə oekotoor wək mɨn. Itɨmlau oekian muamnus-iarəp Namnusən Təwɨr kəm Iaihluə mɨn, kən iləhal okəhaluwɨn məhalən-iarəp kəm netəm Isrel.  
\v 10 Kən ilat kəmotən-ipa əm nəghatən kitiəh əm məmə nɨkitɨmlau otəkəike matəht ian-rat mɨn əpəh Jerusalem məmə ekuasitu elat. Məto, nɨkik tɨnagien rəkɨs o wək əh.\x - \xo 2:10 \xt Wək 11:29-30 \x*   
\s1 Pol təməhai Pita  
\p
\v 11-14 Kən uarisɨg un, emɨtəlɨg-pən əpəh ləhau taon kit Antiok. Nian emətatɨg ikɨn əh, kən Pita təmuarisɨg mɨn muwa. Kən Pita təmətagwən ilat in mɨn neen koatəfak, məto ilat Iaihluə mɨn. Kən nian netəmim mɨn rəha Jemes, itəm kəmotɨsɨ-pən Jerusalem motiet-arəpa, ilat kəmotəhai Pita, motəmə, “Iaihluə mɨn u, okəike kəhg-ipən ilat. Məto okəmə kəsolən, Uhgɨn okol təsasituən elat.” Kən nəghatən u kəmoatən təmərəkɨn Pita, mol taulɨs kən məgin nuwɨn mɨnən magwən təlmin netəm kəsəhg-ipənən ilat. Kən nolən rat əh Pita təmol, miuw e kitat mɨn neen əpəh Antiok, ilat iəfak mɨn u noanol mɨn rəha Isrel, ilat mɨn kəmotos o Pita moatol nolən rəha etəmim itəm tatəghat e nolən kəiu, kən moatəgin netəm kəsəhg-ipənən ilat. Motatɨg kiuw mɨn e Panapas, təgin mɨn ilat. Kən e nian eməplan məmə ilat kɨnəsotətəu-pən ətuatɨpən suatɨp itəm Namnusən Təwɨr tatən, kən eməhai-pən əm Pita e nɨganəmtɨlat, matən-ipən əskasɨk məmə, “Nat əpnapɨn ik etəm Isrel, məto nəsosən əh rəhatat nolən. ?Kən tahro natəkəike kəm netəm mɨn u kəsəhg-ipənən ilat məmə okəhg-ipən ilat?”\x - \xo 2:11-14 \xt Wək 11:3 \x*   
\s1 Etəmim itəm otatəhətə e Iesu, Uhgɨn in otasitu lan  
\p
\v 15 Kən e nian əh, io emən-ipən wɨr kəm Pita məmə nɨpahrienən məmə itɨmlau emiasɨpən ətuatɨp e noanol rəha netəm Isrel. Itɨmlau sənəmə Iaihluə mil itəm netəm Isrel nɨkilat tatəht məmə ilat rafin nol təfagə məto-inu kəsotətəu-pənən e lou.  
\v 16 Məto roiu ekiatun məmə Uhgɨn təsafinən etəmim kit məmə in tətuatɨp e nɨganəmtɨn məto-inu in tatətəu-pən ətuatɨp Lou rəha netəm Isrel. Etəmim itəm tətahatətə pahrien e Iesu Kristo, in əmun tətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Nətəlɨgən əh in əh, tol itɨmat mɨn netəm Isrel, oekotəkəike motahatətə əm e Iesu Kristo məmə ekotətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Uhgɨn təsafinən itɨmat məto-inu ekotətəu-pən Lou, məto in tətafin əm itɨmat məto-inu ekotahatətə e Iesu Kristo. Etəmim kit okol təsətuatɨpən e nɨganəmtɨ Uhgɨn məto-inu in tatətəu-pən pɨk Lou.\x - \xo 2:16 \xt Wək 15:10-11; Rom 3:20-28; Kal 3:11 \x*   
\p
\v 17 Itɨmat u netəm Isrel, kən ekotahatətə e Iesu Kristo məmə ekotuwa motətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Məto netəm Isrel neen, nɨkilat tatəht məmə itɨmat nol təfagə məto-inu esotətəu-pənən lou. ?Tol nəhlan, in Kristo itəm tatol məmə itɨmat nol təfagə, o kəp? !Kəp! Sənəmə tol min nəhlan.  
\v 18 Məto təfagə pahrien in tol min nulan, okəmə ekɨtəlɨg-pən mɨn matətəu-pən lou. Okəmə ekatol min nəhlan, kən io esətuatɨpən e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Nolən əh tatəgətun əsas əm məmə io iol təfagə rat.  
\v 19-20 Tol nəhlan məto-inu, nian emalkut pɨk o nətəu-pənən Lou, kən eməplan məmə nolən u təsahmenən məmə tatol io ekətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Tol nəhlan, emapəs nətəu-pənən Lou o nuwamən etəm ətuatɨp. Tahmen məmə emɨmɨs, kən roiu e nəmegəhən wi rəhak, Lou təsərəmərəən lak. Emol nəhlan məmə ekol əm nətəlɨgən rəha Uhgɨn. In tahmen məmə itɨmlau Kristo, kəmətu-pər itɨmlau min e nɨg kəməluau. Nəmegəhən oas rəhak təmɨmɨs. Məto emaiir-pa mɨn itɨmlau Kristo. Kən roiu u, sənəmə io iatəmegəh, məto Kristo in tatəmegəh e nɨkik. Kən e nəmegəhən rafin rəhak, ekətahatətə əm e Nətɨ Uhgɨn, itəm təmolkeike pɨk io, kən muwa mɨmɨs mos megəh io.\x - \xo 2:19-20 \xt Kal 1:4 \x*  
\v 21 Nolkeikeən u, Uhgɨn təmawte-in-pa kəm itat, in iahgin pɨk. Kən okol esərəkɨnən nolkeikeən əh itəm Uhgɨn təmawte-in-pa əpnapɨn əm. Məto iatəplan məmə itəmat mɨn neen, nəkoatətəu-pən Lou mə otol itəmat nəkotətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Məto okəmə nəkoatol nəhlan, kən itəmat nəkotol nat əpnapɨn əm e nɨmɨsən rəha Iesu Kristo   
\c 3  
\s1 Netəm Kalesia kəmotapəs suatɨp  
\m
\v 1 !Netəm Kalesia, itəmat nɨnotalməl pɨk! ?Pah təmasɨg itəmat matuwɨn e suatɨp eko-eko nəhlan? Emotən-iarəp wɨr pap kəm itəmat məmə Iesu təmos nahməən e rəhan nɨmɨsən otəmat, məto tahro? ?Okəm-naka suah kit təmos-ipən-os-ipən kəm itəmat kən miuw rəkɨs itəmat mol itəmat nɨnotalməl pɨk?  
\v 2 ?Otən-tu kəm io məmə, Uhgɨn təmos-ipɨnə Narmɨn Rəhan kəm itəmat məto-inu itəmat nakotətəu-pən Lou, o kəp? Kəpə, in təmos-ipɨnə kəm itəmat məto-inu itəmat nakotahatətə e Namnusən Təwɨr rəha Iesu Kristo.  
\v 3 ?Tahro? ?Nakotalməl pɨk nəpo lan? Itəmat nəmotətuoun wɨr nəmegəhən wi rəhatəmat e Iesu Kristo e nasituən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn, kən məto roiu, itəmat nɨnotalkut məmə onəkotapəs, kən motuwa netəm ətuatɨp e rəhatəmat əm nəsanənən.  
\v 4 Nəmoatəto nahməən tepət məto-inu nəmotahatətə e Namnusən Təwɨr. ?Nəmotəto nahməən əh əpnapɨn əm? Kəp, nahməən əh sənəmə rəha nat əpnapɨn əm.  
\v 5 Narmɨn Rəha Uhgɨn təməsolən nat pɨspɨs mɨn kəm itəmat məto-inu nəkoatətəu-pən Lou. In təmol məto-inu itəmat nəmotəto Namnusən Təwɨr rəha Iesu Kristo kən itəmat nakotahatətə lan.   
\s1 Nətəu-pənən Lou, ne nahatətəən e Iesu  
\p
\v 6 Otətelɨgin-tu nat kit oekən. Suah kit, Epraham, itəm Naoa Rəha Uhgɨn təməghat-in-iarəp rəkɨs minu lan məmə:  
\q1 “Epraham in təmahatətə əskasɨk e Uhgɨn, kən tol nəhlan, Uhgɨn təmən məmə in tətuatɨp e nɨganəmtɨn.”\x - \xo 3:6 \xt Jen 15:6\x*   
\p
\v 7 E suatɨp kitiəh əm, netəmim itəm koatahatətə e Uhgɨn, in tətafin ilat məmə kotahmen e noanol ətuatɨp rəha Epraham.   
\p
\v 8 Naoa Rəha Uhgɨn təmən rəkɨs aupən məmə Uhgɨn otos Iaihluə mɨn, kotuwa ron mol ilat kotətuatɨp e nɨganəmtɨn e nahatətəən rəhalat. Aupən, Naoa Rəha Uhgɨn təmən-iarəp nəghatən wɨr kit kəm Epraham məmə:  
\q1 “Otɨsɨ-pən e rəham noanol, kən ekawte-in rəhak nəwɨrən e netəmim rəha noanol mɨn rafin e nətueintən.”\x - \xo 3:8 \xt Jen 12:3; 18:18; 22:18; Rom 4:3,16\x*   
\p
\v 9 Kən Uhgɨn təmawte-in rəhan nəwɨrən kəm Epraham məto-inu in təmahatətə əskasɨk lan. E suatɨp kitiəh mɨn əm, Uhgɨn tɨtun nawte-inən nəwɨrən kəm netəmim itəm koatahatətə pahrien lan.   
\p
\v 10 Məto netəmim mɨn un, itəm nɨkilat tatəht məmə ilat okotos nəmegəhən məto-inun ilat koatətəu-pən rafin nat naka itəm Lou tatən, netəm mɨn əh, ilat kɨnotatɨg rəkɨs e nelmɨ nəratən. Tahmen-pən əm e Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə:  
\q1 “Netəmim itəm kəsotol ətuatɨpən natɨmnat mɨn rafin itəm kotatɨg e naoa rəha Lou, ilat kɨnotatɨg rəkɨs e nəlmɨ nəratən, kən okotəkəike motos nalpɨnən kit.”\x - \xo 3:10 \xt Dut 27:26\x*   
\p
\v 11 Kən tol nəhlan, tətuatɨp əm o kitat məmə suah kit tɨkə itəm tatuwa tətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn məto-inu in təmətəu-pən Lou, məto Naoa Rəha Uhgɨn tatən min-nulan məmə:  
\q1 “Etəmim itəm tətahatətə e Uhgɨn, in tatuwa tətuatɨp e nɨganəmtɨn, kən in otos nəmegəhən pahrien.”\x - \xo 3:11 \xt Hab 2:4; Kal 2:16\x*   
\p
\v 12 Nəghatən əh, tatəghat-in nahatətəən rəhatat e Uhgɨn. Nolən rəha nətəu-pənən Lou, in təsahmen-ahmenən e nolən rəha nahatətəən e Uhgɨn. In əh, məto-inu nolən rəha nətəu-pənən Lou, tahmen-pən əm nulan, Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə:  
\q1 “Etəmim itəm tolkeike məmə otos nəmegəhən pahrien məto-inu tatətəu-pən ətuatɨp Lou, in otəkəike mol natɨmnat mɨn rafin agɨn itəm Lou tatən.”\x - \xo 3:12 \xt Lev 18:5\x*   
\p
\v 13 Netəmim rafin agɨn kəsotol ətuatɨpən nat naka itəm Lou tatən. Tol nəhlan, Lou in təmələhəu nalpɨnən tətatɨg o kitat rafin, kən kitat rafin kotatɨg e nəlmɨ nəratən. Məto Iesu Kristo təmɨmɨs e nɨg kəməluau, kən miuw rəkɨs kitat e nəlmɨ nəratən əh. Iesu in təmos nalpɨnən otat tahmen-pən əm e Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə:  
\q1 “Etəmim kit, itəm kəmohamnu kətu-pər e nɨg, nolən əh tatəgətun-pən məmə Uhgɨn in təmol nalpɨnən kəm in.”\x - \xo 3:13 \xt Dut 21:23; Rom 8:3\x*   
\p
\v 14 Məto roiu, Iesu təmɨmɨs nəhlan məmə netəmim əpnapɨn mɨn rafin, ilat okotatɨg e nəwɨrən itəm Uhgɨn təmən kəm Epraham məmə, in otos-ipən kəm noanol mɨn rəhan. Kən nat əh tol nəhlan məmə inu roiu kitat netəm kotahatətə e Iesu, kitat kotɨtun nosən Narmɨn Rəha Uhgɨn itəm Uhgɨn təmən məmə otos-ipən kəm netəmim.   
\s1 Uhgɨn təmaupən mol nəniəkɨsən rəhan, məto Lou təmuarisɨg təsafələn  
\p
\v 15-16 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, e nəmegəhən rəhatat, kitat kotɨtun nolən u rəha nəniəkɨsən. Nian suah kit tatol, okol kəsafələn, kəsətu-pənən kit mɨn. E suatɨp kitiəh əm, Uhgɨn təmol nəniəkɨsən kit kəm Epraham o rəhan kit noanol.\x - \xo 3:15-16 \xt Jen 12:7; 13:15; 24:7\x* Kən e nəghatən əh, təməsənən məmə Uhgɨn təmən-iəkɨs noanol mɨn rafin rəha Epraham, məto təmən əm məmə etəmim kitiəh əm otɨsɨ-pən e rəhan noanol, etəmim u, in Iesu Kristo.  
\v 17 Kən rəhak nəghatən, nɨpətɨn tol nulan məmə, aupən, Uhgɨn təmən-iəkɨs məmə otətaskəlɨm nəghatən rəhalau Epraham, məto uarisɨg nup fo-hanrɨt-tate təmuwɨn rəkɨs, kən Lou təmuwa. Məto Lou əh, okol təsərəkɨnən nəghatən itəm in təmən kəm Epraham, okol təsafələn nəniəkɨsən rəha Uhgɨn.\x - \xo 3:17 \xt Eks 12:40 \x*  
\v 18 Kən okəmə kitat kotatɨg e nəwɨrən rəha Uhgɨn məto-inun kitat koatətəu-pən Lou u, tatəgətun-pən məmə nəniəkɨsən itəm Uhgɨn təmol aupən in nat əpnapɨn əm. Məto təsolən nəhlan. Məto-inu kitat kotəplan Epraham in təmətatɨg e nəwɨrən mɨn rəha Uhgɨn məto-inu in təmaskəlɨm-iəkɨs nəniəkɨsən rəha Uhgɨn.\x - \xo 3:18 \xt Rom 4:14 \x*   
\s1 Lou rəhan əh-ikɨn wək  
\p
\v 19 Suah kit otəpanətapəh məmə, “?Okəmə tol nəhlan, kənu Uhgɨn təmos-ipən Lou kəm Moses o naka?” Kən ekɨtun nənən kəm itəmat u-roiu məmə nəniəkɨsən itəm Uhgɨn təmol kəm Epraham in təmaupən matɨg, məto Lou in təmuarisɨg in. Təmuwa məmə otəgətun əm kitat netəmim məmə okotɨtun məmə kitat nol təfagə rat. Məto Uhgɨn təmələhəu Lou əh məmə otatɨg matuwɨn matuwɨn mətoarus etəmim u noanol rəha Epraham otaiir-pa otat. Kitat kotɨtun məmə Lou əh, rəhan wək təwɨr, məto nɨkitat otəkəike matəht məmə Lou əh, Uhgɨn təmaupən mos-ipən kəm nagelo mɨn, uarisɨg təpanos-ipən kəm etəmim kit u Moses. Moses, in suatɨp o nos-ipa mɨn Lou kəm itat. Məto nian Uhgɨn təmol nəniəkɨsən ilau Epraham, təməsolən nəhlan.  
\v 20 Uhgɨn in təməsolən suatɨp kit məmə suah un otəghat kəm Epraham. Məto in ətuatɨp əm təməghat mən-ipən nəniəkɨsən rəhan e nɨganəmtɨ Epraham.   
\p
\v 21 Kən sənəmə Lou əh təmuwa mə otərəkɨn nəniəkɨsən rəha Uhgɨn. Kəpə, təsolən nəhlan. Okəmə Lou tɨtun nos-ipamən nəmegəhən wi kəm kitat, kən kitat kapotɨtun nuwamən kətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Məto təsol mihinən.\x - \xo 3:21 \xt Rom 8:2-4 \x*  
\v 22 Məto Lou kit tol nəhlan tɨkə. Məto-inu Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə nolən rat təməlis rafin kitat. Kən kitat rafin koatətgəhl Lou mɨn. Tol nəhlan məmə, suatɨp kitiəh əm məmə kitat okotos nəwɨrən mɨn rəha Uhgɨn itəm təmən-iəkɨs rəkɨs. Kən suatɨp u məmə koatahatətə e Iesu Kristo.   
\s1 Nian u-roiu rəha nahatətəən e Iesu Kristo  
\p
\v 23 Aupən, Lou itəm Uhgɨn təmos-ipən kəm Moses, in təmataskəlɨm kitat tiəkɨs, tahmen əm mə kitat kəmotatɨg e kalapus, mətoarus-pa u-roiu, Uhgɨn təmerəh e nɨganəmtɨtat kotəplan suatɨp rəha nahatətəən.\x - \xo 3:23 \xt Kal 4:3 \x*  
\v 24 Kən Lou əh, in tahmen əm e etəm-iasol kit itəm təmatərəmərə etat, muwa mətoarus-pən nian Kristo təmuwa, məmə e nian əh, kitat kɨnotuwa motətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn, məto-inun, kitat kəmotahatətə lan.\x - \xo 3:24 \xt Rom 10:4 \x*  
\v 25 Məto roiu əh, Lou okol təsərəmərə mɨnən etat, məto-inun nian rəha nahatətəən e Iesu Kristo tɨnəmuwa rəkɨs.   
\s1 Itəmat rafin kitiəh əm e Iesu  
\p
\v 26 Kən məto-inun itəmat nəmotahatətə e Iesu Kristo, itəmat rafin, nenətɨ Uhgɨn mɨn.\x - \xo 3:26 \xt Jon 1:12 \x*  
\v 27 Kən kɨnol baptais rəkɨs etəmat, məmə itəmat nakotuwa motol kitiəh itəmat min. Tol nəhlan məmə, itəmat nɨnotos nolən wɨr mɨn rəha Iesu tahmen əm məmə nəmotalpin nɨpətɨtəmat e natɨmnat wi.\x - \xo 3:27 \xt Rom 6:3 \x*  
\v 28 Kən itəmat rafin agɨn nəmotuwa motol kitiəh itəmat Iesu Kristo, kən itəmat rafin nɨnotahmen əm. Təwɨr məmə kitat kəsotoor mɨnən netəmim, nat əpnapɨn okəmə in etəm Isrel o in Iaihluə kit, in slef kit o in sənəmə slef kit, in iərman kit o in pətan kit.\x - \xo 3:28 \xt Rom 10:12 \x*  
\v 29 Itəmat rafin netəmim rəha Iesu. Tol nəhlan, itəmat noanol mɨn pahrien rəha Epraham. Kən e suatɨp kitiəh əm, nəwɨrən mɨn itəm Uhgɨn təmən-iəkɨs kəm Epraham, itəmat onəkotos motatɨg lan.\x - \xo 3:29 \xt Rom 4:13 \x*   
\c 4  
\s1 Kitat nenətɨ Uhgɨn  
\m
\v 1 Roiu əh, oekəghat məsɨn mɨn e nolən rəhatat, oekən muəh nimaa nəghatən lan. Okəmə suah kit, in otɨmɨs kənu nətɨn in otos rəhan nəwɨrən mɨn rafin, məto okəmə nətɨn tatəkəku əh, kənu kol təsosən nəwɨrən rəhan. Nətɨn tahmen əm e slef kit, nat əpnapɨn rəhan nəwɨrən mɨn rafin.  
\v 2 In otəkəike mətatɨg əm e nelmɨ rəhan mɨn, tatuwɨn matuwɨn mətoarus-pən nian rəhan tata təmən in mɨnɨtun nosən natɨmnat mɨn itəm rəhan tata təmələhəu kəm in.  
\v 3 Kənu kitat mɨn kotahmen-pən əm nəhlan. Aupən kitat kotahmen əm e suakəku əh. Kitat slef mɨn rəha iərmɨs mɨn itəm kəmoatərəmərə etat.\x - \xo 4:3 \xt Kol 2:20 \x*  
\v 4 Məto tɨnuwa e nian ətuatɨp itəm Uhgɨn təmən, kən Uhgɨn təmahl-ipa nətɨn tuwa, pətan kit təmɨləs taiir-pa e nətueintən, kən in matətəu-pən wɨr natɨmnat rafin itəm Lou in tatən.  
\v 5 Təmol nəhlan məmə otɨkɨs rəkɨs kitat u, Lou təməlis ətain itat, kənu Uhgɨn otəhl kitat, mɨləs-irəkɨs kitat tahmen əm e nenətɨn ətuatɨp mɨn.\x - \xo 4:5 \xt Jon 1:14; Rom 1:3 \x*   
\p
\v 6 Kənu roiu əh, Uhgɨn tolkeike məmə in otol pəs kitat kotɨtun məmə kitat nenətɨn mɨn, təmahl-ipa Narmɨn rəha Nətɨn təmuwa e nɨkitat mɨn rafin, kən matol itat kotaun-in Uhgɨn məmə, “Tata.”  
\v 7 O nat əh, kitat sənəmə slef mɨn əm, məto kitat nenətɨ Uhgɨn pahrien mɨn. In tatos-ipa natɨmnat wɨr mɨn kəm kitat, itəm in tɨnəmən rəkɨs məmə otos-ipən kəm nenətɨn mɨn.\x - \xo 4:7 \xt Rom 8:15-17 \x*   
\s1 Pol nɨkin tɨtahmə o netəm Kalesia  
\p
\v 8 Aupən itəmat nəmotəruru Uhgɨn. Itəmat nəmoatəfak əm iərmɨs mɨn məmə rəhatəmat uhgɨn mɨn, ilat kəmotəlis ətain itəmat, məto ilat sənəmə ilat uhgɨn pahrien mɨn.  
\v 9 Məto roiu əh, nɨnotɨtun Uhgɨn. O təwɨr ilə məmə ekən nəhlan məmə Uhgɨn tɨnɨtun rəkɨs itəmat. ?Məto ekolkeike məmə ekətapəh-tu otəmat məmə nəkotɨtəlɨg-pən mɨn o iərmɨs mɨn o naka? Rəhalat nəsanənən tɨkə, kənu kol kəsotolən-ta nat wɨr kit kəm itəmat nian kit ne. Təhrol nakotəmə ilat okoatəlis mɨn itəmat?  
\v 10 ?Təhrol itəmat nakotətəu-pən nətuakəmən rəhalat e nian mɨn rəhalat, ne məwɨg mɨn rəhalat, ne nian asim mɨn, ne nup mɨn rəhalat o naka? ?Nɨkitəmat təht məmə okol Uhgɨn nɨkin tagien otəmat ron?\x - \xo 4:10 \xt Rom 14:5; Kol 2:16 \x*  
\v 11 !Kəsi nəman! !Io ekatəgɨn agɨn otəmat! !Ekatəplan mə emol wək pɨk etəmat o nat əpnapɨn əm!   
\p
\v 12-13 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, io ekatən əskasɨk kəm itəmat məmə, aupən itəmat nəməsotatɨgən e Lou kit, kən io emuwa mehm itəmat koatatɨg, emos nolən rəhatəmat. Eməsətəu-pənən Lou. Kən roiu, ekolkeike məmə itəmat mɨn onəkotos nolən rəhak, ekəsolən məmə Lou otaskəlɨm pɨk io tiəkɨs. Itəmat nɨkitəmat təht u, aupən nian io ematən-iarəp Namnusən Təwɨr kəm itəmat, məto-inu nɨmɨsən rəhak təmol, kən ekətatɨg kitat min itəmat. Məto nat əpnapɨn məmə io ematɨmɨs e nian əh, məto itəmat nəməsotolən io ekəto tərat.  
\v 14 Nɨmɨsən rəhak təmaləkiamtə itəmat, məto itəmat nɨkitəmat təməsəht ratən io, kən məsotən ratən io. Itəmat nəmoatos wɨr io moatuwɨn e nɨpəg noanimə mɨn rəhatəmat, tahmen əm məmə io nagelo kit rəha Uhgɨn, o io, io Iesu Kristo.   
\p
\v 15 Aupən, itəmat nəmoatolkeike pɨk io, eməplan məmə okol napotɨtun nolən nat u, napotos-iarəp əm nɨganəmtək u tərat, kawluin ilau itəm təwɨr kit rəhatəmat, pəs tasitu lak. ?Məto tɨnahrol əh-roiu?  
\v 16 Nɨkik təht məmə, okəmə naka nəghatən mɨn pahrien rəhak təmol itəmat nakotetəhau io.   
\p
\v 17 Iəgətun eiuə mɨn un, koatalkut pɨk məmə onəkotəuhlin rəhatəmat nətəlɨgən moatətəu-pən ilat. Məto ilat kəsotolən məmə otasitu etəmat. Kotolkeike əm məmə okotiuw rəkɨs itəmat ron io məmə itəmat onəkotalkut pɨk o nətəu-pənən ilat.  
\v 18 In nat təwɨr məmə nakotalkut pɨk o nolən natɨmnat, məto nəkotəkəike motalkut o nat itəm in təwɨr, nat əpnapɨn ekətatɨg kitat min itəmat, o esatɨgən kitat min itəmat.   
\p
\v 19 Io mɨn neen, io iatəto tərat agɨn-əh otəmat tahmen-pən əm e pətan itəm məntaan tɨnatahmə məmə otemək, matuwɨn matuwɨn mətoarus itəmat nakotos nolən ətuatɨp rəha Iesu Kristo e rəhatəmat nəmegəhən.  
\v 20 Ekolkeike pɨk məmə ekətatɨg kitat min itəmat u-roiu məto-inu okəmə ekətatɨg, okol esagət pɨkən etəmat. Məto roiu etatɨg isəu otəmat nəhlan, kən məruru mə ekahrol nulan masitu etəmat.   
\s1 Namsu rəha Heka ne Sera  
\p
\v 21 Itəmat netəm nakotolkeike pɨk nətəu-pənən Lou, onəkotuhalpɨn-tu rəhak nəghatən. ?Nəmotəto rəkɨs nat naka itəm Lou tatən, o nəsotətoən əh?  
\v 22 In tatən Epraham itəm təmɨləs nətɨn iərman kəiu. Kit itəm slef rəha pətan rəhan təmɨləs, kən kit rəhan pətan ətuatɨp təmɨləs, sənəmə in slef məto pətan əh rəhan.\x - \xo 4:22 \xt Jen 16:15; 21:2 \x*  
\v 23 Suakəku itəm pətan slef təmɨləs in təmaiir e nətəlɨgən əm rəha netəmim. Məto suakəku itəm pətan ətuatɨp əh rəhan təmɨləs, in təmaiir məto-inu Uhgɨn in tɨnəmən-iəkɨs rəkɨs məmə pətan əh otɨləs.\x - \xo 4:23 \xt Rom 9:7-9 \x*  
\v 24-25 Kən kitat kotɨtun nənən namsu rəha pətan mil əh kən motəuhlin-pa nɨpətɨn etat. Pətan mil əh ilau katuəgətun nənən mil itəm Uhgɨn təmol kəm netəmim. Pətan u Heka, in ne nətɨn mɨn ilat slef mɨn əm, okətaləkiəmtə ilat. Kən pətan əh Heka, in tahmen e nənən itəm Uhgɨn təmol e nɨtot Sinae əpəh e nɨtən asol Arepia, ikɨn əh inəh Uhgɨn təmos-ipən Lou ikɨn kəm Moses. Kən in tahmen mɨn e taon asol kit u Jerusalem itəm netəm ikɨn kotaskəlɨm əskasɨk Lou, kən ilat kotahmen e slef mɨn itəm Lou tatəlis ətain ilat.  
\v 26 Məto Jerusalem kit mɨn əpəh ilɨs e neai, in tahmen e pətan itəm sənəmə slef, itəm Lou təsəlis ətainən, kən in mama rəhatat.\x - \xo 4:26 \xt Hip 12:22; Nol Əpən 21:2,10 \x*  
\v 27 Inu nəghatən kit e Naoa Rəha Uhgɨn tatən nəhlan məmə,  
\q1 “!Ik u inu, nɨməgɨ-nɨg, agien!  
\q1 Ik u inu, nəməsətoən nahməən kit o neməkən, agət əfəmə, məto-inun nɨkim tətagien!  
\q1 Ik nəməsɨləsən suakəku nian kit ne, məto roiu əh, nenətɨm mɨn tɨnol tepət tepət agɨn, taprəkɨs-in nenətɨ pətan itəm rəhan iərman təsapəsən.”\x - \xo 4:27 \xt Aes 54:1\x*   
\p
\v 28 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, itəmat nenətɨ Uhgɨn mɨn məto-inun təmən-iəkɨs məmə otol mihin. Itəmat onəkotahmen e Aisak u aupən, nətɨ Sera.\x - \xo 4:28 \xt Jen 15:4-5; Rom 9:7 \x*  
\v 29 Kən aupən suakəku u Ismael, nətɨ Heka, itəm təmaiir e nətəlɨgən əm rəha netəmim, in təmatərəkɨn pɨk suakəku u Aisak itəm təmaiir e wək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn. Kənu roiu ne, nolən əh tatuwɨn əm nulan, ilat itəm slef rəha Lou koatərəkɨn kitat itəm kəmotaiir wi e Narmɨn Rəha Uhgɨn e nahatətəən.  
\v 30 ?Məto Naoa Rəha Uhgɨn təmən məmə naka? In təmən məmə,  
\q1 “Ik onakəkəike mahl-iarəp pətan un slef ne nətɨn. Ilau kuagɨm rəkɨs u ikɨn-u, məto-inun, nətɨ pətan əh, in okol təsosən nəwɨrən kit rəha tata. Nəwɨrən mɨn rafin rəha tata otuwɨn kəm nətɨ pətan itəm sənəmə slef.”\x - \xo 4:30 \xt Jen 21:10; Jon 8:35\x*   
\p
\v 31 Məto kitat u, kitat sənəmə nenətɨ pətan slef, kitat nenətɨ pətan itəm sənəmə slef.   
\c 5  
\s1 Iesu təmɨkɨs rəkɨs rəhan mɨn netəmim  
\m
\v 1 Nian Iesu Kristo təmɨkɨs rəkɨs itat, təmol kitat məmə Lou təsəlis ətainən kitat. O nat əh inəh, itəmat onəkotəike motətul əskasɨk. Sotətəu-pənən Lou, məmə otərəmərə etəmat. Lou əh, tɨtaləkiamtə itəmat, məmə itəmat onəkotuwɨn motol wək mɨn rəhan.   
\p
\v 2 Otətəlɨg-in-tu io. Io Pol iatən nəghatən u kəm itəmat. Okəmə itəmat onəkotegəhan məmə ilat okotəhg-ipən itəmat, kənu nat u itəm Iesu təmol təsasitu agɨnən etəmat.  
\v 3 Kən io iatagət əskasɨk otəmat məmə etəmim itəm otegəhan məmə okəhg-ipən in, in otos-ipən atɨp əm in e nelmɨ Lou. Kən etəmim itəm tətatɨg e nelmɨ Lou, otəkəike matətəu-pən rafin agɨn natɨmnat mɨn itəm Lou tatən məmə otol.  
\v 4 Itəmat u, itəm nakotalkut-alkut o nətəu-pənən Lou məmə otol itəmat nəkotətuatɨp e nɨganəmtɨ Uhgɨn, itəmat nɨnotəte rəkɨs atɨp itəmat o Iesu Kristo. Itəmat nɨnotəhən-ipən rəkɨs məntaatəmat o nəwɨrən rəha Uhgɨn.  
\v 5 Kən məto kitat u, okotələhəu-pən əm rəhatat nətəlɨgən e Uhgɨn, pəs in otol kitat kotətuatɨp e nɨganəmtɨn, məto-inun kitat kotahatətə əm e Iesu Kristo. Kən Narmɨn Rəha Uhgɨn, in otol itat koatətul əskasɨk kən motəsahgin mətoarus nat un otiet-arəpa.  
\v 6 Nian kitat kotuwa motakul-pən e Iesu Kristo, nat əpnapɨn okəmə etəmim kəməhg-ipən o kəsəhg-ipənən, məto nat asol un, in rəhatat əm nahatətəən e Iesu Kristo. Nahatətəən əh, in tol kitat kotolkeike Uhgɨn, motatɨg katol mɨn nolkeikeən kəm netəmim mɨn.\x - \xo 5:6 \xt 1 Kor 7:19; Kal 6:15 \x*   
\p
\v 7-8 Aupən, eməplan itəmat kən mɨtun məmə itəmat nakotaiu əsanən e suatɨp ətuatɨp e nəmegəhən rəhatəmat, məmə nakotətoarus mak, məto roiu, nəmotɨtəlɨg. Uhgɨn təmaun-in rəkɨs itəmat. ?Tol nəhlan, ekolkeike məmə ekətapəh-tu məmə, pah mɨn kotaiuosɨg e rəhatəmat suatɨp, moatiuw kalɨn itəmat məmə onakoatətəu-pən mɨn Lou? !Ekɨtun məmə okol Uhgɨn təsən-iəhauən itəmat nəhlan!   
\p
\v 9 In tahmen e nəghatən kit itəm katən nulan məmə, “Ilat kəmotɨs noanɨg rat kit, tɨnatəwiə, matərəkɨn nətəlɨgən rəhatəmat.”\x - \xo 5:9 \xt 1 Kor 5:6 \x*  
\v 10 Məto ekɨtun məmə nɨpahrienən Iərəmərə in otol nətəlɨgən rəhatəmat tuwa mɨn mol kitiəh kitat min io. Kən io ekɨtun wɨr məmə etəmim u itəm tatərəkɨn rəhatəmat nətəlɨgən nulan, nat əpnapɨn in etəm-iasol o in etəm ahrol kit, məto Uhgɨn otol nalpɨnən kit kəm in.\x - \xo 5:10 \xt 2 Kor 11:15; Kal 1:7 \x*   
\p
\v 11 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, nəghatən neen itəm katən məmə io, ekatən-iarəp əh məmə netəm kəmotahatətə e Uhgɨn okəike kəhg-ipən ilat məmə Uhgɨn otasitu elat. Məto nəghatən əh, sənəmə nɨpahrienən. Okəmə io ekatən-iarəp nəhlan, kən netəm mɨn u itəm koatan itəmat min ilat, nɨkilat otagien əm ron io. !Məto otəplan-tu! Netəm Isrel neen, koatərəkɨn əh io, koatɨtəp io, moatoh io, məto-inun io iatən-iarəp məmə nɨmɨsən rəha Iesu e nɨg kəməluau, in əm un, in otosmegəh kitat.  
\v 12 !E rəhak nətəlɨgən, netəm mɨn un itəm koatərəkɨn nətəlɨgən rəhatəmat moatən məmə okəike kəhg-ipən itəmat, təwɨr məmə ilat okotuwɨn motəte-atɨp ilat mɨn!   
\p
\v 13 Məto piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, Uhgɨn təmaun-in itəmat, kən mɨkɨs rəkɨs itəmat, məmə Lou itəm Uhgɨn təmos-ipən kəm Moses in otəsəlisən itəmat. !Otəto wɨr itəmat! Nɨkitəmat otəsəhtən məmə, “Təwɨr, io enagɨm rəkɨs e Lou əh. Roiu əh, io ekɨtun nolən natɨmnat rafin itəm nɨkik tolkeike.” Itəmat, onakəsotənən nəhlan. Məto nolkeikeən rəhatəmat otəkəike mol itəmat nɨkitəmat tagien məmə onəkotasitu etəmat mɨn.\x - \xo 5:13 \xt 1 Pita 2:16 \x*   
\p
\v 14 Nolən əh, in tatətəu-pən wɨr nəghatən kit rəha Lou, u itəm tɨtargəfɨmɨn rafin nəghatən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Lou, in tatən məmə, “Ik, onakolkeike netəmim rafin, kən matol təwɨr kəm ilat, tahmen əm mə ik nakatol atɨp kəm ik.”\x - \xo 5:14 \xt Lev 19:18; Rom 13:9\x*  
\v 15 Itəmat onəkotəkəike katəto wɨr itəmat. Okəmə itəmat nəkoatol tɨməht kəm itəmat mɨn, nəkotahmen əm e kəi mɨn, koatus atɨp əm ilat mɨn, kən nəghatən rəhatəmat otərəkɨn itəmat.   
\s1 Nolən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn ne nolən rəha netəmim  
\p
\v 16 Io, ekolkeike mə ekən nəghatən kit kəm itəmat. Itəmat, Narmɨn Rəha Uhgɨn otəkəike matit itəmat kən itəmat nakotətəu-pən, kən itəmat məsotosən nolən rat aupən rəhatəmat, itəm nəmotos kaiir-pa.  
\v 17 Nolən rat aupən əh, inun, nəkoatol natɨmnat tərat itəm nɨkitəmat tolkeike. Məto nolən əh, in tetəhau nolən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn. Kən Narmɨn Rəha Uhgɨn in təsolkeike mɨnən nolən rat aupən kəmotos kaiir-pa moatol. Nolən mil əh kətioal təməht kəm ilau mɨn, kən tatol məmə nəkəsotolən nolən wɨr mɨn itəm nakotolkeike məmə onəkotol.\x - \xo 5:17 \xt Rom 7:15-23 \x*  
\v 18 Sotaluinən nat kit, okəmə Narmɨn Rəha Uhgɨn tatit itəmat, kənu Lou in təsəlis ətain mɨnən itəmat.   
\p
\v 19 Kitat kotɨtun əm nolən rat aupən rəha netəmim itəm kəmotos kaiir-pa moatol. Nɨpɨtan ne nəman ne, koatit anion ilat mɨn; kən ilat koatol nolən rat rafin itəm tol naulɨsən o nənən; rəhalat nətəlɨgən tatuwɨn pɨk o nolən rat mɨn əh.  
\v 20 Ilat koatəfak kəm narmɨ nat mɨn, moatəmɨk nərɨk, moatos təmafah rat mɨn, moatol kɨlepa, ne. Kənu moatol mɨn tɨməht, moatəmou, moatetet, moatol neməha, moatos-ipər atɨp əm ilat, moatoor ilat mɨn, kən okəmə rəhalat nətəlɨgən tol pɨsɨn pɨsɨn, kən ilat koatəhai ilat mɨn.  
\v 21 Nɨkilat tətakləh-in natɨmnat rəha netəm pɨsɨn, moatənɨm nənɨmən mɨn kətapɨs lan, kən moatol lafet katagien lan o nolən nat tərat mɨn əm, moatol mɨn natɨmnat tepət mɨn tol nəhlan. !Iatən mɨn tahmən-pən əm məmə emən aupən məmə, oatəto wɨr itəmat! Məto netəm koatol nolən mɨn əh, okol ilat kəsotuwamən motatɨg ahgin nərəmərəən Rəha Uhgɨn itəm tatol əpen-əpenə lan.\x - \xo 5:21 \xt 1 Kor 6:9-10 \x*   
\p
\v 22 Məto noa Narmɨn Rəha Uhgɨn itəm tatəwiə e nəmegəhən rəha netəmim rəha Uhgɨn, in tol nulan. Ilat koatolkeike netəmim, kən nɨkilat tətagien, kənu nəməlinuən tətatɨg e nɨkilat, kən rəhalat nətəlɨgən kaifəməh, kən moatasəkitun etəmim, kən rəhalat nolən in təwɨr təwɨr. Kən netəmim kotɨtun mə ilat netəm ətuatɨp, koatol noa.  
\v 23 Kən ilat netəm mətɨg. Kən nian nətəlɨgən rat tatɨg elat, ilat kotətul əskasɨk, məsotolən natɨmnat rafin itəm ilat atɨp kotolkeike nolən. Nolən mɨn u, ilat kotəwɨr pɨk, kən nəghatən kit tɨkə o Lou kit, məmə otən-iəhau itəmat məmə onəkəsotolən natɨmnat mɨn əh.  
\v 24 Kitat u netəm rəha Iesu Kristo, kitat kɨnəmotapəs rəkɨs nolən rat mɨn rəhatat, u kəmoatol natɨmnat mɨn itəm nətəlɨgən əm rəhatat tolkeike. Tahmen əm nulan mə, kəməht-ipən nətəlɨgən rat mɨn rəhatat e nɨg kəməluau.\x - \xo 5:24 \xt Rom 6:6; Kol 3:5 \x*   
\p
\v 25 !Kotəplan-tu! Narmɨn Rəha Uhgɨn in təmos-ipa rəkɨs nəmegəhən kit kəm kitat, kən təwɨr məmə kitat okotaliwək e nolən wɨr mɨn rəhan.  
\v 26 Tərat məmə kitat okotausit motos-ipər pɨk kitat, motiuw-pər nəratən, moatetet kitat mɨn.\x - \xo 5:26 \xt Fil 2:3 \x*   
\c 6  
\s1 Təwɨr məmə kotasitu e katipa əfɨgəm rəhatat mɨn  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, okəmə itəmat kit təme e rəhan nəmegəhən, təwɨr mə itəmat un, Narmɨn Rəha Uhgɨn tatit itəmat, onəkotəkəike motasitu lan motəg-ətuatɨp-in. Məto onakəsotagət pɨkən lan, onəkotəghat mətɨg əm kəm in, motol məmə nɨkitəmat mɨn tɨtahmə ron. Məto otəto mɨn itəmat, məmə nat kitiəh əm itəm itəmat nakotən-iəhau etəmim ron, otəseko-pa mɨnən otəmat.\x - \xo 6:1 \xt Mat 18:15 \x*  
\v 2 Itəmat onəkotasitu nəhlan etəmat mɨn. Onəkotalis kələh nat əfɨgəm rəhatəmat mɨn. Okəmə nəkotol nəhlan, kən itəmat nakotətəu-pən wɨr nat naka itəm Lou rəha Kristo tatən.\x - \xo 6:2 \xt Rom 15:1 \x*  
\v 3 Təsəwɨrən məmə kitat okotos-ipər atɨp kitat. Okəmə suah kit nɨkin tatəht mə “Io, io etəm agɨn-əh kit,” etəmim un, nɨkin tateiuə-in, məto in təruru məsəplanən məmə in nat əpnapɨn əm.  
\v 4-5 Məto itəmat onəkotəike motəplan wɨr-tu natɨmnat itəm noatol mɨn. Tol nulan məmə, okol etəmim kit in təsakil atɨpən rəhan wək ne wək rəha suah kit mɨn. Məto in otəkəike mehm wɨr rəhan pɨsɨn əm wək aupən. Məto-inun, netəmim rəhalat wək mɨn tol pɨsɨn pɨsɨn. Kən ilat koatos katipa əfɨgəm pɨsɨn pɨsɨn mɨn e nəmegəhən rəhalat kitiəh kitiəh. Məto təwɨr məmə etəmim kitiəh nɨkin otagien o rəhan wək, okəmə rəhan wək təwɨr əm.\x - \xo 6:4-5 \xt Rom 14:12 \x*   
\p
\v 6 Itəmat u, təwɨr məmə itəmat onəkotawte-in natɨmnat mɨn neen kəm rəhatəmat nəgətun mɨn, itəm koatəgətun itəmat e nəghatən rəha Uhgɨn.\x - \xo 6:6 \xt 1 Kor 9:11,14 \x*   
\p
\v 7 Oatəto itəmat, soteiuə-in atɨpən itəmat mɨn məmə itəmat nəkotɨtun nolən nat əpnapɨn kit itəm nɨkitəmat rat aupən nakotolkeike. Kən okol nəkəsotolən ialməl e Uhgɨn. Ik nəmɨs noanɨg naka e rəham nasumən, kən ik onakəhl atɨp mɨn noan, mun.  
\v 8 Etəmim itəm tatasum-in nolən rat aupən, itəm kəmotos kaiir-pa moatol, tahmen e noanɨg rat e rəhan nəmegəhən, in otəkəike məhl noan tərat mun, kənu noanɨg un, otoe-in, nɨpətɨn u, Nɨmɨsən. Məto etəmim itəm tatɨs noanɨg wɨr, itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn təmos-ipən, Narmɨn Rəha Uhgɨn otol toe-in, noan wɨr kit, kən in otəhl. Nərgɨn noanɨg un, in Nəmegəhən Lilin itəm namnun tɨkə.\x - \xo 6:8 \xt Rom 8:13 \x*   
\p
\v 9 Sotəpou-inən nolən itəm təwɨr, məto-inu kitat okotəhl noanɨg wɨr əh, e nian ətuatɨp rəhan, okəmə kəsotapəsən wək.  
\v 10 Kən nian mɨn rafin itəm kotɨtun nolən, pəs koatol təwɨr kəm netəmim rafin, kən motatɨg katol tepət mɨn kəm netəm mɨn u kotahmen e piatat mɨn ne wɨnɨtat mɨn e Iesu Kristo.   
\s1 Namnun nəghatən rəha Pol təmən kəm ilat  
\p
\v 11 Oekəte rəkɨs namnun nəghatən rəhak e naoa e nelmək əm.\f + \fr 6:11 \ft Nian Pol təməte naoa u, in təməghat, kən suah kit mɨn təməte rəhan nəghatən e naoa. Roiu in tatos pen, kən tatəte atɨp e nelmɨn.\f* Itəmat onəkotəplan məmə leta mɨn rəhak, ilat iahgin mɨn.  
\v 12 Netəm Isrel u koatən məmə okəike kəhg-ipən itəmat, ilat kotausit əm e nɨganəmtɨlat mɨn neen o nat u. Məto ilat koatən nəhlan o nat kitiəh əm, məmə netəm Isrel neen mɨn okəsotolən nəratən kəm ilat.  
\v 13 Kən ne nat kit mɨn, netəm mɨn əh, kotolkeike məmə okəhg-ipən itəmat məto-inu kotausit əm məmə okotol win etəmat lan. Kən motiuw kalɨn itəmat, nakotɨtəlɨg motuwɨn mɨn e nelmɨ Lou rəha netəm Isrel. Məto otəplan-tu, ilat mɨn kəsotətəu-pən wɨrən natɨmnat mɨn itəm Lou tatən.  
\v 14 Məto io rəhak, io ekəsən wi atɨpən io o nat kit itəm emol. Məto ekolkeike məmə ekənwiwi əm nat naka Iərəmərə Iesu Kristo təmol e nian in təmɨmɨs e nɨg kəməluau. O nat əh inəh, nolən mɨn rəha nətueintən okol kəsotiuw rəkɨsən rəhak nətəlɨgən, kənu netəm e nətueintən itəm kəsotahatətəən e Uhgɨn, ilat kəsotolkeikeən nolən itəm iatətəu-pən.  
\v 15 Okəmə Uhgɨn in otol suah kit tuwa in etəm wi, kən in otol suah əh, tətuatɨp e nɨganəmtɨn, nat əpnapɨn okəmə kəməhg-ipən o kəsəhg-ipənən.\x - \xo 6:15 \xt Kal 5:6; 2 Kor 5:17 \x*  
\v 16 Kən roiu, ekatəfak o netəm mɨn u koatətəu-pən wɨr nəghatən u, ilat noanol ətuatɨp mɨn rəha Uhgɨn. Iatəfak məmə, pəs nəməlinuən rəha Uhgɨn ne rəhan nasəkitunən otatɨg olat.   
\p
\v 17 Rəhak u namnun nəghatən. Io esolkeikeən məmə suah kit otən mɨn nat tərat lak. Məto-inun iatəmɨk əh nəme nɨməgəm itəm kəmaht io e kəpiel apɨn kən kəmalis io. Nəme nɨməgəm mɨn u, tatəgətun məmə io, slef rəha Iesu.\x - \xo 6:17 \xt 2 Kor 4:10 \x*   
\p
\v 18 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, iatəfak məmə Iərəmərə Iesu Kristo otawte-in rəhan nəwɨrən otəmat. Əwəh.