\id 1CO  
\h 1 KORIN 
\toc1 1 Korin 
\toc2 1 Kor 
\mt1 1 Korin  
\mt2 Naoa itəm Pol təmaupən məte tuwɨn kəm iəfak mɨn ikɨn Korin  
\imt1 Nəghatən əkuəkɨr rəha naoa u 1 Korin  
\ip \bd ?Pah təməte naoa u?\bd* Aposol Pol təməte naoa u.  
\ip \bd ?Təməte tatuwɨn kəm pah?\bd* Təməte tatuwɨn kəm niməfak rəha Korin.  
\ip \bd ?Nəmegəhən tahro nulan nian təməte?\bd* Korin in taon asol kit. Ikɨn əh, netəmim tepət kotos rəhalat kago o nol-salɨm-inən, kən netəmim tepət kotuwa məmə okotos-nəmtɨn. Netəmim neen kotuwa e nego, neen kotaliwək əm. In taon kit təwɨr pɨk e profens rəha Akaea, itəm tətatɨg e nəptən asol u Kris. Məto taon u, narmɨ nat mɨn kəmotər lan, kən nolən rat mɨn tepət e taon əh. Niməfak rəha Korin, Iaihluə mɨn kotepət lan. Pol təmətuoun niməfak u e nian rəha naliwəkən itəm tatol kəiu lan. Məto roiu əh, nəratən asol mɨn neen tɨnatɨg e niməfak. Netəmim neen koatol nolən rat mɨn, kən neen koatos nətəlɨgən mɨn itəm kəsotətuatɨpən. Kəmotətapəh o Pol o natɨmnat mɨn neen itəm ilat kəsotɨtun wɨrən, kən in təməte naoa u tətəu-pən ətuatɨp əm rəhalat nətəlɨgən. Kən təməte naoa u məmə otəg-ətuatɨp-in nolən rat mɨn itəm ilat neen kəmoatol.  
\ip \bd ?Təməte naoa u o naka?\bd* Niməfak rəha Korin in tətatɨg e taon kit itəm nolən rat mɨn rafin təmərioah wɨr lan. Nolən rat mɨn neen kəmotuwa imə e niməfak. Pol təməte naoa u məmə otən-iarəp nolən rat mɨn itəm tətatɨg e niməfak, ne nəratən pɨsɨn mɨn neen mɨn. In təmən kəm ilat məmə okotahro min nulan motəkəike kɨtəlɨg-pa mɨn o Uhgɨn, kən nolən naka u tətuatɨp itəm etəmim otol okəmə in etəmim rəha Iesu.  
\c 1  
\s1 Pol təmən təwɨr kəm ilat  
\m
\v 1 Io Pol, itəm Uhgɨn təmaun-in kən mɨtəpun e nəwian məmə io aposol rəha Kristo Iesu, iatəte naoa u itɨmlau piətat Sostenes.\fig |alt="Greek street scene" src="HK00237B.TIF" size="col" loc="1Co 1:1" ref="1 Kor 1:1" \fig*  
\v 2 Naoa u tatɨmnə kəm itəmat niməfak rəha Uhgɨn əpəh Korin, itəmat itəm Uhgɨn təmələhəu kalɨn məmə rəhan mɨn e Kristo Iesu, kən təmaun-in itəmat məmə rəhan mɨn, itəmat min netəm e ikɨn mɨn rafin itəm koatəfak kəm Iərəmərə rəhatat Iesu Kristo itəm in Iərəmərə rəhatat rafin.  
\v 3 Pəs Uhgɨn Tata rəhatat ne Iərəmərə Iesu Kristo, okuawte-in nəwɨrən ne nəməlinuən kəm itəmat.   
\s1 Pol təmənwiwi Uhgɨn e nəfakən  
\p
\v 4 Nian rafin iatən kəm Uhgɨn məmə nɨkik tagien otəmat məto-inu təmawte-in rəhan nəwɨrən kəm itəmat e Kristo Iesu.  
\v 5 Təmawte-in rəhan nəwɨrən u tepət kəm itəmat e nolən mɨn rafin, e nasituən o nən-iarəpən ne nɨtunən nəghatən rəhan.  
\v 6 Təmol nəhlan məto-inu, nəmotəplan məmə namnusən e Kristo in nɨpahrienən.  
\v 7 Tol nəhlan, nian nəkoatətul matɨp moatəsahgin nuwamən rəha Iərəmərə rəhatat Iesu Kristo, Uhgɨn tatos-ipɨnə kəm itəmat rəhan nəsanənən e Narmɨn o nolən wək rəhan, nəsanənən rafin mɨn əh itəm kotətuatɨp o nəmegəhən rəhatəmat.  
\v 8 Kən in otol itəmat nəkoatətul əskasɨk mətoarus-pən namnun nian məmə okəsehm-pənən nolən rat kit etəmat e Nian rəha Iərəmərə rəhatat Iesu Kristo, itəm tatuwa mɨn lan.\x - \xo 1:8 \xt 1 Tes 3:13; 5:23 \x*  
\v 9 Kən Uhgɨn otol nat u kəm itəmat məto-inu nian rafin in tatol rəhan nəghatən. In Uhgɨn itəm təmaun-in itəmat nakotuwa kitiəh itəmat Nətɨn Iesu Kristo u Iərəmərə rəhatat.\x - \xo 1:9 \xt 1 Tes 5:24; 1 Jon 1:3 \x*   
\s1 Netəmim rəha niməfak kəmotəhap ilat mɨn  
\p
\v 10 Iatətapəh əskasɨk otəmat, piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, e nərgɨ Iərəmərə Iesu Kristo, məmə itəmat rafin nakotətəlɨg-in itəmat mɨn, məsotolən məmə nətəlɨgən kit otuwa məhap itəmat, kən məto nakotuwa pahrien kol kitiəh e nətəlɨgən ne nɨkin kitiəh.\x - \xo 1:10 \xt Fil 2:2 \x*  
\v 11 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, iatən nəhlan məto-inu netəmim neen rəha Kloe\f + \fr 1:11 \ft Kloe in pətan kit itəm rəhan nautə tepət, kən netəmim koatɨsiai-in.\f* kəmotən-iarəp kəm io məmə itəmat nakoatərgəhəu.  
\v 12 Nɨpətɨ nəghatən itəm iatən tol nulan, itəmat neen kotəmə, “Itɨmat ekoatuarisɨg-in Pol,” neen kotəmə, “Itɨmat ekoatuarisɨg-in Apolos,” neen kotəmə, “Itɨmat ekoatuarisɨg-in Pita,” neen mɨn kotən məmə, “Itɨmat ekoatuarisɨg-in Kristo.”\x - \xo 1:12 \xt Wək 18:24-28; 1 Kor 3:4 \x*  
\v 13 ?Nɨkitəmat təht məmə nəkotɨtun nəhap-əhapən nulan Kristo? ?Nɨkitəmat təht məmə io Pol eməkul e nɨg kəməluau otəmat? ?O kəmol baptais etəmat neen e nərgɨ Pol?   
\p
\v 14 Io iakən tagkiu kəm Uhgɨn məmə io eməsolən baptais etəmat kit, məto emol baptais əm e Krispas ne Kaeas.\x - \xo 1:14 \xt Wək 18:8; Rom 16:23 \x*  
\v 15 Nɨkik tagien nəhlan məto-inu suah kit okol təsənən məmə kəmol baptais lan e nərgək.  
\v 16 Ei, emaluin, emol baptais mɨn e Stefanas ne rəhan mɨn. Uarisɨg e itəm əh, emaluin okəmə emol baptais mɨn e suah kit o kəp.\x - \xo 1:16 \xt 1 Kor 16:15 \x*  
\v 17 Nɨpətɨ nəghatən mɨn u məmə, Kristo təsahl-ipamən io məmə ekol baptais e netəmim, məto təmahl-ipa io məmə ekən-iarəp əm namnusən təwɨr. Kən esən-iarəp əmən e nɨtunən rəha etəmim məto-inu, esolkeikeən məmə nəghatən e nɨmɨsən rəha Kristo e nɨg kəməluau in otoigoig.   
\p
\v 18 Tol nəhlan məto-inu, nəghatən e nɨmɨsən rəha Kristo in toigoig malməl o netəm u koatɨtəp suatɨp rəha nuwɨnən e nɨgəm asol, məto o kitat itəm Uhgɨn tatosmegəh kitat, in nəsanənən əm rəha Uhgɨn.\x - \xo 1:18 \xt Rom 1:16 \x*  
\v 19 Kən Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə,  
\q1 “Io ekərəkɨn agɨn nenatɨgən rəha netəm kotenatɨg,  
\q1 kən mahtosɨg-in nɨtunən rəha netəm kotɨtun pɨk nat.”\x - \xo 1:19 \xt Aes 29:14\x*   
\p
\v 20 ?Netəm kotenatɨg hiə? ?Iəgətun mɨn rəha Lou hiə? ?Netəmim itəm kotɨtun wɨr suatɨp rəha nəghatən hiə? Uhgɨn təmol nenatɨgən rəha nətueintən tɨnuwa rəkɨs nalməl əmən.\x - \xo 1:20 \xt Job 12:17; Aes 19:12; 33:18; 44:25 \x*\fig |alt="man reading scroll in library" src="HK00282B.TIF" size="col" loc="1Co 1:20" ref="1 Kor 1:20" \fig*  
\v 21 Tol nəhlan məto-inu, e nenatɨgən rəha Uhgɨn, təmol məmə netəmim rəha nətueintən okəsotɨtunən in e nenatɨgən əm rəhalat. Məto in təmol məmə nəghatən alməl mɨn rəhatɨmat otosmegəh netəmim itəm koatən nɨpahrienən lan.\x - \xo 1:21 \xt Mat 11:25 \x*  
\v 22 Noanol mɨn rəha Isrel koatətapəh-in nat pɨspɨs mɨn, kən Iaihluə mɨn koategəs-in nenatɨgən məmə okotəplan Uhgɨn,  
\v 23 məto kitat koatən-iarəp əm nɨmɨsən rəha Kristo e nɨg kəməluau, kən nəghatən u in tahmen e kəpiel e suatɨp itəm tatol noanol mɨn rəha Isrel koatəme, kən in tahmen e nalmələn kəm Iaihluə mɨn.\x - \xo 1:23 \xt Rom 9:32; 1 Kor 2:14 \x*  
\v 24 Məto o netəm mɨn un itəm Uhgɨn təmaun-in ilat, noanol mɨn rəha Isrel neen ne Iaihluə mɨn neen ilau kərən, Kristo in nəsanənən rəha Uhgɨn ne nenatɨgən rəhan.\x - \xo 1:24 \xt Kol 2:3 \x*  
\v 25 Tol nəhlan məto-inu, nalmələn rəha Uhgɨn in tenatɨg taprəkɨs-in nenatɨgən rafin rəha netəmim, kən nəpouən rəhan in təsanən taprəkɨs-in nəsanənən rafin rəha netəmim.\x - \xo 1:25 \xt 2 Kor 13:4 \x*   
\p
\v 26 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, nɨkitəmat otəkəike məht məmə itəmat netəm ahro nian Uhgɨn təmaun-in itəmat. Itəmat tepət nəsotenatɨgən e nɨganəmtɨ netəmim, kən məsotosən nəsanənən, kən sənəmə itəmat nenətɨ netəm-iasol neen.\x - \xo 1:26 \xt Mat 11:25; Jem 2:5 \x*  
\v 27 Məto Uhgɨn tatɨtəpun nat alməl mɨn e nətueintən məmə okotol aulɨs netəm kotenatɨg, kən mɨtəpun nat əpou mɨn e nətueintən məmə okotol aulɨs netəm kotəsanən.  
\v 28 In təmɨtəpun natɨmnat itəm, e nətəlɨgən rəha netəmim, ilat nat əpnapɨn əm, ne itəm netəmim kəsotolkeike pɨkən, ne natɨmnat itəm kotɨkə. Kən təmɨtəpun natɨmnat mɨn əh məmə in otol nat keike e nətəlɨgən rəha netəmim, kəmotuwa nat əpnapɨn əm elat.  
\v 29 Təmol nəhlan məmə suah kit otəsəghat ausitən e nɨganəmtɨ Uhgɨn.\x - \xo 1:29 \xt Efes 2:9 \x*  
\v 30 Məto-inu e nəwia Uhgɨn, itəmat nəmotuwa kitiəh itəmat Kristo Iesu. Kən Kristo təmuwa o kitat məmə nenatɨgən rəha Uhgɨn, inəh e Kristo, Uhgɨn təmol kitat kotətuatɨp e nɨganəmtɨn, kən mələhəu kalɨn kitat məmə rəhan mɨn, kən mosmegəh kitat.\x - \xo 1:30 \xt Jer 23:5-6 \x*  
\v 31 Tol nəhlan, tahmen e Naoa Rəha Uhgɨn tatən, “Etəm itəm tatəghat ausit, otəghat ausit əm o nat itəm Iərəmərə təmol lan.”\x - \xo 1:31 \xt Jer 9:24\x*   
\c 2  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Nian emɨmnə otəmat, eməsən-iarəpən nəghatən rəha Uhgɨn e nəghatən itəm kotenatɨg ne nolən rəha etəmim itəm tɨtun wɨr nəghatən.  
\v 2 Kən nian emətatɨg kitat min itəmat, nɨkik təskasɨk məmə esən-iarəp mɨnən nat kit, məto Iesu Kristo əm, ne nɨmɨsən rəhan e nɨg kəluau.  
\v 3 Emuwa otəmat e nəpouən ne nəgɨnən, kən matəgɨn mətasiəp-asiəp.\x - \xo 2:3 \xt Wək 18:9; 2 Kor 10:1 \x*  
\v 4 Kən nian emən-iarəp rəhak nəghatən e namnusən təwɨr, eməsənən e nenatɨgən rəha netəmim, ne nəghatən asol mɨn itəm otiuw itəmat, məto nian eməghat, nəmotəplan nəsanənən rəha Uhgɨn ne wək rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn.\x - \xo 2:4 \xt 1 Tes 1:5 \x*  
\v 5 Emol nəhlan məmə nahatətəən rəhatəmat otəsətul əmən e nenatɨgən rəha netəmim, məto in otətul e nəsanənən rəha Uhgɨn.   
\s1 Nenatɨgən rəha  //  Narmɨn Rəha Uhgɨn  
\p
\v 6 Məto in nɨpahrienən məmə itɨmat ekotən-iarəp nəghatən tenatɨg kəm netəm itəm kɨnotəskasɨk rəkɨs e nəmegəhən rəhalat, məto sənəmə nenatɨgən rəha netəm u-roiu, o netəm koatərəmərə u-roiu, itəm ilat okotuwa nat əpnapɨn mɨn əm.  
\v 7 Kəp. Itɨmat ekoatəghat-in nenatɨgən rəha Uhgɨn aupən itəm təmatəməhl anion, kən in nenatɨgən itəm təmatəhluaig, kən Uhgɨn təmol nalpəkauən aupən aupən agɨn məmə, nenatɨgən əh, in otol nəwɨrən kəm kitat.  
\v 8 Nətem koatərəmərə e nəptən əh-roiu, ilat kɨnotəruru nalpəkauən əh rəha Uhgɨn, məto okəmə ilat kɨnəmotɨtun, ko kəsotətu-pərən Iərəmərə rəha nəwɨrən rafin e nɨg kəməluau.  
\v 9 Məto Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə,  
\q1 “Suah kit təsəplanən,  
\q1 suah kit təsətoən,  
\q1 suah kit təsɨtunən  
\q1 nat naka itəm Uhgɨn təmol əpen-əpenə lan rəha netəm u kotolkeike in,”\x - \xo 2:9 \xt Aes 64:4\x*   
\m
\v 10 məto Uhgɨn təmol əp nalpəkauən anion əh rəhan kəm kitat e Narmɨn. Kən Narmɨn tɨtun natɨmnat rafin, kən mɨtun mɨn natɨmnat rəha Uhgɨn itəm etəmim kit okol təsɨtunən.  
\v 11 ?Tol nəhlan, etəmim pah tɨtun nətəlɨgən rəha etəmim kit, məto narmɨn əm? ?E nolən kitiəh əm, etəmim pah tɨtun nətəlɨgən rəha Uhgɨn, məto Narmɨn əm?  
\v 12 Uhgɨn təməsos-ipamən kəm kitat nətəlɨgən rəha netəmim e nətueintən, məto təmos-ipa Narmɨn itəm tatɨsɨ-pən ron. In təmos-ipa kəm kitat məmə kitat okotɨtun nat naka itəm Uhgɨn təmos-ipa əpnapɨn əm kəm kitat.  
\v 13 Inu nəghatən itəm itɨmat ioatən, kən nenatɨgən rəha netəmim təsəgətunən itɨmat e nəghatən mɨn əh, məto Narmɨn Rəha Uhgɨn təməgətun itɨmat, kən ekotən-iarəp natɨmnat pahrien rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn e nəghatən mɨn itəm təmɨsɨ-pən lan.   
\p
\v 14 Etəmim itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tɨkə lan, okol təsosən natɨmnat itəm tatɨsɨ-pən e Narmɨn Rəha Uhgɨn məto-inu ilat nat alməl mɨn əm kəm in, kən okol in təsɨtunən ilat məto-inu Narmɨn Rəha Uhgɨn əm tɨtun nasituən e netəmim o nɨtunən natɨmnat rəha Uhgɨn.  
\v 15 Kitat itəm koatos Narmɨn Rəha Uhgɨn kotəplan motɨtun natɨmnat mɨn əh, məto netəm əpnapɨn, ko koatəplan məsotɨtun agɨn-əhən kitat.  
\v 16 Tol nəhlan məto-inu Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə,  
\q1 “?Pah u tɨtun nətəlɨgən rəha Iərəmərə  
\q1 məmə in otəgətun in?”\x - \xo 2:16 \xt Aes 40:13\x*  
\m Məto kitat kotɨtun nətəlɨgən rəha Kristo.   
\c 3  
\s1 Nəhap-əhapən e niməfak  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Nian emətatɨg kitat min itəmat, okol esəghatən kəm itəmat tahmen e netəmim itəm kɨnotəskasɨk rəkɨs e nəmegəhən rəhalat e Narmɨn Rəha Uhgɨn, kəp. Eməghat kəm itəmat tahmen məmə itəmat netəmim rəha nətueintən əm, kən eməghat kəm itəmat tahmen məmə itəmat nɨsualkələh əm e nəmegəhən wi rəhatəmat e Kristo.  
\v 2 Nian ematəgətun itəmat, tahmen məmə emətagwən itəmat e melek əm, eməsos-ipɨnə nagwənən əskasɨk kəm itəmat məto-inu itəmat nəsotahmenən o nunən.\x - \xo 3:2 \xt Hip 5:12-13; 1 Pita 2:2 \x* Kən nɨpahrienən, itəmat nəsotahmenən əh o nunən,  
\v 3 məto-inu nolən rəhatəmat tahmen əm e rəha netəmim rəha nətueintən. Tol nəhlan məto-inu itəmat nakoatetet itəmat mɨn, kən moatərgəhəu, kən tahmen əm məmə itəmat netəmim rəha nətueintən əm u. Nəkotahmen e netəm əpnapɨn mɨn.\x - \xo 3:3 \xt 1 Kor 1:10-11 \x*  
\v 4 Nian suah kit otən məmə, “Io rəha Pol,” kən kit mɨn tən məmə, “Io rəha Apolos,” nolən əh tatəgətun məmə itəmat netəm rəha nətueintən əm.\x - \xo 3:4 \xt 1 Kor 1:12 \x*   
\p
\v 5 Otəplan-tu. ?Apolos in pah, kən Pol in pah? Itɨmlau e kuahmen əm e iolwək itəm emuasitu etəmat o nuwamən o Iesu. Itɨmlau etioal əm wək itəm Iərəmərə təmos-ipa pɨsɨn pɨsɨn kəm itɨmlau məmə ekioal.  
\v 6 Tahmen məmə io eməfe nɨkutin nat, kən Apolos in tətau e nəhau, məto Uhgɨn tatol tatəwiə.\x - \xo 3:6 \xt Wək 18:4,11,27-28 \x*  
\v 7 Tol nəhlan, etəmim itəm tatəfe nat, o etəm tətau e nəhau, in nat əpnapɨn əm, məto Uhgɨn pɨsɨn əm in nat keike itəm tatol natɨmnat koatəmegəh moatəwiə.  
\v 8 Etəm tatəfe, ne etəm tətau, katian əm o nat kitiəh əm. Kən Uhgɨn otətou ilau kitiəh kitiəh e rəhalau wək pɨsɨn pɨsɨn mɨn.  
\v 9 Itɨmlau iolwək mil rəha Uhgɨn, kən itəmat nəkotahmen e nasumən rəha Uhgɨn, o nimə rəha Uhgɨn.\x - \xo 3:9 \xt Mat 16:27; Efes 2:20-22 \x*   
\p
\v 10 E nəwɨrən itəm Uhgɨn təmawte-in kəm io, emiləkɨn wɨr nelkɨ nimə tahmen e etəm tɨtun wɨr niləkɨnən nimə. Kən suah kit mɨn tatiləkɨn nimə məsɨn. Məto ilat rafin okotəkəike moatehm wɨr wək rəhalat rəha niləkɨnən nimə,  
\v 11 məto-inu okol suah kit təsiləkɨnən nelkɨ nimə kit mɨn itəm tol pɨsɨn e inu itəm kɨniləkɨn rəkɨs. Kən nelkɨ nimə u in Iesu Kristo.\x - \xo 3:11 \xt Aes 28:16; 1 Pita 2:4-6 \x*  
\v 12 Okəmə suah kit tiləkɨn-pər rəhan nimə itəm nelkɨ nimə in Iesu Kristo, kən in tɨtun niləkɨnən e iaen u kol tatɨpɨt-ɨpɨt, o e silfa, o e kəpiel nəmtɨn tiəkɨs, o e nɨg, o e nuwig, o e maniah.  
\v 13 Kən nian kit netəmim okotəplan wək rəhan, məto-inu e nian Iesu tatuwa mɨn, rəhan wək otuwa e nəhag-əhagən. Rəhan wək okələhəu-pən e nɨgəm, kən nɨgəm otəgətun məmə rəhan wək təwɨr or tərat.\x - \xo 3:13 \xt 1 Kor 4:5 \x*  
\v 14 Okəmə nɨgəm təməsusən rəhan nimə, in otos rəhan nətouən.  
\v 15 Məto okəmə nɨgəm təmus rəhan nimə, kən rəhan natɨmnat rafin təmɨkə. In əm, Uhgɨn otosmegəh, məto tahmen-ahmen əm e suah kit itəm taiu mətagɨm e nimə itəm nɨgəm tatus.   
\p
\v 16 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, itəmat un nimə rəha Uhgɨn, kən Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg etəmat?\x - \xo 3:16 \xt 1 Kor 6:19; 2 Kor 6:16 \x*  
\v 17 Okəmə suah kit tərəkɨn nimə rəha Uhgɨn, kən Uhgɨn otərəkɨn in, məto-inu nimə rəha Uhgɨn, in rəhan pɨsɨn əm. Kən nimə u rəha Uhgɨn, itəmat.   
\p
\v 18 Təsəwɨrən məmə suah kit tateiuə-in atɨp in. Okəmə suah kit nɨkin təht məmə in tenatɨg u-roiu e nɨganəmtɨ netəmim, in otəkəike muwa ialməl kit e nɨganəmtɨlat məmə in otuwa ienatɨg pahrien.  
\v 19 Tol nəhlan məto-inu nenatɨgən rəha netəmim rəha nətueintən, in talməl pɨk e nɨganəmtɨ Uhgɨn. Tahmen e Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Uhgɨn tatol noanɨkulu kit e nəghatən rəha suah kit itəm tatən məmə in tenatɨg wɨr, kən Uhgɨn taskəlɨm in.”\x - \xo 3:19 \xt Job 5:13 \x*  
\v 20 Kən Naoa Rəha Uhgɨn tatən mɨn məmə, “Iərəmərə tɨtun məmə, nətəlɨgən rəha netəm kotenatɨg, ilat nat əpnapɨn əm.”\x - \xo 3:20 \xt Sam 94:11 \x*  
\v 21 Kən əsotənən məmə itəmat rəha suah u o rəha suah əh məmə onəkotɨləs-ipər atɨp itəmat ron. Uhgɨn tatos-ipən natɨmnat rafin rəhatəmat məmə otasitu etəmat.  
\v 22 Pol, o Apolos, o Pita, o nətueintən, o nəmegəhən, o nɨmɨsən, o nian roiu, o nian itəm tatuwa, ilat rafin rəhatəmat məmə Uhgɨn otol təwɨr kəm itəmat lan,  
\v 23 kən itəmat rəha Kristo, kən Kristo in rəha Uhgɨn.   
\c 4  
\s1 Aposol mɨn rəha Kristo  
\m
\v 1 Tol nəhlan, netəmim okotəkəike motos itɨmat tahmen e iolwək mɨn rəha Kristo itəm Uhgɨn təmələhəu-pən e nelmɨtɨmat məmə itɨmat ekotol əp nalpəkauən anion rəha Uhgɨn.  
\v 2 Kən netəmim itəm koatehm natɨmnat rəha etəm-iasol kit, ilat kotəkəike motol rəhalat wək təwɨr məmə nian etəm-iasol tatəplan rəhalat wək, kən tɨtun nahatətəən elat.\x - \xo 4:2 \xt Luk 12:42 \x*  
\v 3 E io, in nat əpnapɨn əm okəmə itəmat, o netəm pɨsɨn neen kotən-iarəp nətəlɨgən rəhalat e rəhak wək. Kən io atɨp esahmenən o nakilən rəhak wək.  
\v 4 E rəhak nətəlɨgən, məmə emol əm nat itəm in təwɨr, məto nat u təsənən məmə io ekətuatɨp. Iərəmərə əm tətuatɨp o nakilən rəhak wək.  
\v 5 Tol nəhlan, sotautautən o nakilən natɨmnat. Nakoatəsahgin e nian Iərəmərə otuwa lan. In otəmki-pən e nəhag-əhagən natɨmnat itəm koatəhluaig e napinəpən, kən in otol-arəp nat naka tətatɨg e nɨki netəmim o nolən mɨn rəhalat. E nian əh Uhgɨn otənwiwi ilat kitiəh kitiəh.\x - \xo 4:5 \xt 1 Kor 3:8 \x*   
\p
\v 6 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Emən-ipɨnə nəghatən mɨn əh kəm itəmat etɨmlau Apolos məmə itəmat onəkotos nɨtunən ikɨn, kən okəmə nakotos nɨpətɨ nəghatən mɨn u, “Nəkotəkəike motol əm nəghatən mɨn itəm kɨnəte rəkɨs,” kən nəsotos-ipərən netəm-iasol neen motos-iəhau neen.\x - \xo 4:6 \xt Rom 12:3 \x*  
\v 7 ?Tahro? ?Itəmat ilɨs taprəkɨs-in netəmim mɨn rafin? ?Itəmat nakoatos natɨmnat neen itəm Uhgɨn təsos-ipɨnə kəm itəmat? !Kəp! ?Kən tahro nakoatəghat ausit o natɨmnat itəm Uhgɨn təmos-ipɨnə kəm itəmat tahmen əm məmə itəmat əm nəmotol natɨmnat mɨn əh?\x - \xo 4:7 \xt Rom 12:6 \x*   
\p
\v 8 Nɨkitəmat təhat məmə nɨnotos rafin rəkɨs natɨmnat rəha Uhgɨn. Nɨkitəmat təhat məmə nɨnotos rafin rəkɨs nautə rəha Uhgɨn. Nolən rəhatəmat tahmen məmə nəmotuwa kig mɨn rəha Uhgɨn, məto itɨmat ekotatɨg ləhau əm. !Məto kəp, sənəmə nɨpahrienən! !Nəman! Okəmə nɨpahrienən məmə itəmat nəmotuwa kig mɨn rəha Uhgɨn, nɨkitɨmat otagien pɨk, kən okəmə tol nəhlan, itɨmat mɨn ekotol kig kitat min itəmat. Məto təsolən mihin.  
\v 9 Itɨmat aposol mɨn, məto nɨkik təht məmə Uhgɨn təmələhəu itɨmat əpəh ləhau agɨn-əh, ioatatɨg tahmen e netəm itəm kəmakil rəkɨs məmə okotəkəike motɨmɨs. Nɨkik təht nəhlan məto-inu tahmen məmə ekoatətul e nɨganəmtɨ nagelo mɨn ne netəmim rafin məmə ilat okotəplan nolən rəha nɨmɨsən rəhatɨmat.\f + \fr 4:9 \ft Nian kig kit təmol win e nəluagɨnən, mɨnatɨtəlɨg matit rəhan mopael mɨn ne rəhan tɨkɨmɨr mɨn. Rəhan mopael mɨn kotuarisɨg-in, kən tɨkɨmɨr mɨn kotuarisɨg-in ilat, kən netəmim rafin kotɨtun məmə tɨkɨmɨr mɨn okotɨmɨs. Netəmim kəmotol lafet kit, kən netəmim rafin koatəplan tɨkɨmɨr mɨn atɨp koatoh ilat mɨn, o kəm-naka koatol fait ilat nat iarupɨn mɨn tahmen e laion. Kən Pol tatən məmə in ne rəhan mɨn netəmim kotahmen e tɨkɨmɨr mɨn itəm okotɨmɨs, kən netəmim rafin koatəplan. \f*  
\v 10 !Netəmim tepət koatən məmə itɨmat ialməl mɨn o nərgɨ Kristo, məto nɨkitəmat təht məmə itəmat nakotenatɨg wɨr e Kristo! Məto sənəmə nɨpahrienən. !Netəmim tepət koatən məmə rəhatɨmat nepətən tɨkə, məto nakoatəghat ausit məmə rəhatəmat nepətən iahgin! Məto sənəmə nɨpahrienən. Netəmim tepət koatɨsiai-in itəmat, məto katən rat itɨmat.   
\p
\v 11 Məto, inu nɨpahrienən. Mətoarus-pa roiu, nəumɨs tatus itɨmat, kən moatoaoa, kən ekoatuwɨn e natɨmnat kəmotəhap-əhap, kən netəmim koatoh itɨmat, kən rəhatɨmat nimə tɨkə.\x - \xo 4:11 \xt 2 Kor 11:23-27 \x*  
\v 12 Itɨmat atɨp əm ioatol pɨk wək e nelmɨtɨmat. Nian okotən rat itɨmat, məto itɨmat ekotəfak o nəwɨrən olat. Nian netəmim koatol nəratən kəm itɨmat, məto itɨmat ekotəpnapɨn əm.\x - \xo 4:12 \xt Mat 5:44; 2 Tes 3:8 \x*  
\v 13 Nian netəmim koatən rat itɨmat, məto itɨmat ekoatəghat wɨr əm kəm ilat. Mətoarus-pa roiu itɨmat ekotahmen e nuwitɨk rəha netəmim rafin, o namkɨmɨk rəha nətueintən rafin.   
\s1 Ilat okotəkəike kətəu-pən  //  nolən rəha Pol  
\p
\v 14 Esəteən nəghatən mɨn u məmə ekol itəmat nakotaulɨs, məto məmə otəhgaiir etəmat, məto-inu itəmat nenətɨk mɨn itəm ekolkeike itəmat.  
\v 15 Rəhatəmat iəgətun tepət itəm okotəgətun itəmat e Kristo, kən okəm-naka ilat kotahmen əm e rəhatəmat tata kalɨn ten-taosan, məto rəhatəmat tata ətuatɨp kitiəh əm, inu io, məto-inu e Kristo Iesu emuwa rəhatəmat tata ətuatɨp nian emən-iarəp namnusən təwɨr kəm itəmat aupən.\x - \xo 4:15 \xt Kal 4:19 \x*  
\v 16 Tol nəhlan, ekətapəh əskasɨk otəmat məmə onəkotətəu-pa rəhak nolən mɨn.\x - \xo 4:16 \xt Fil 3:17 \x*  
\v 17 Məto-inu o nat u, etahl-ipɨnə nətɨk e Kristo u Timoti itəm iakolkeike. In tətaiu əskasɨk e Iərəmərə. In otən mɨn kəm itəmat suatɨp rəha nəmegəhən rəhak e Kristo Iesu itəm tatətəu-pən natɨmnat itəm iatəgətun e niməfak mɨn rafin ikɨn mɨn rafin.\x - \xo 4:17 \xt Wək 19:22 \x*   
\p
\v 18 Itəmat neen koatən məmə esɨmnə mɨnən, kən motausit pɨk o rəhatəmat nepətən.  
\v 19 Məto otəsuwəhən, ekəike mɨmnə məplan itəmat okəmə Iərəmərə tegəhan-in io. Kən ekəsəplan əmən nəghatən mɨn itəm netəm iausit mɨn koatən, məto ekəplan nəsanənən rəhalat.  
\v 20 Məto-inu nərəmərəən rəha Uhgɨn sənəmə in nat kit rəha nəghatən, məto in nat kit rəha nəsanənən.\x - \xo 4:20 \xt 1 Kor 2:4 \x*  
\v 21 ?Kən nakotolkeike naka? ?Ekɨmnə malis itəmat, o ekɨmnə e nolkeikeən ne narmɨn rəha nəmeiən?   
\c 5  
\s1 Pian kit, rəhan nolən tərat agɨn  
\m
\v 1 Kəmən-iarəp kəm io məmə suah kit u e nɨkitəmat tətakləh-in pətan kit, kən təmol e nolən tərat kit itəm taprəkɨs-in nolən rəha netəm kəsotəfakən, nat əpnapɨn kəsotəfakən. In tətakləh-in pətan wi rəha rəhan tata.\x - \xo 5:1 \xt Lev 18:7-8; Dut 22:30 \x*  
\v 2 !Kən itəmat nakotausit ron məmə təwɨr əm! Nəsotətoən tərat, məto onəkotəkəike motəto tərat o nolən əh, kən nəsotahl-iarəpən suah əh, məto onəkotəkəike motahl-iarəp itəm təmol nolən rat əh e nɨkitəmat.   
\p
\v 3 Nat əpnapɨn esatɨgən kitat min itəmat, məto e narmɨn etatɨg kitat min itəmat, kən tahmen əm okəmə kitat koatatɨg, enən rəkɨs e nərgɨ Iərəmərə Iesu məmə naka in tətuatɨp məmə kitat okotol e suah əh.\x - \xo 5:3 \xt Kol 2:5 \x*  
\v 4 Nian nakotuwa kitiəh, kən e narmɨn, etatɨg kitat min itəmat, kən nian nəsanənən rəha Iərəmərə rəhatat Iesu in əh-ikɨn kitat min,  
\v 5 kən otɨləs-ipən suah u əh-roiu e nelmɨ Setan məmə otərəkɨn nɨpətɨn, məto Iərəmərə otosmegəh narmɨn nian in tatuwa mɨn e namnun nian.\x - \xo 5:5 \xt 1 Tim 1:20 \x*   
\p
\v 6 Rəhatəmat nausitən tərat. ?Nəkotɨtun o kəp məmə, is noan məsɨn əm tətaləpɨk apiəpiə flao itəm kəmətɨg?\x - \xo 5:6 \xt Kal 5:9 \x*  
\v 7 Otərakin rəkɨs is oas mɨn rəhatəmat məmə itəmat flaoa wi itəm kəmətɨg u is tɨkə lan, kən nɨpahrienən itəmat nəkotahmen ətuatɨp e pɨret əh. Tol nəhlan məto-inu Kristo itəm in nətɨ sipsip rəha lafet rəha Nuhagego-inən, təmɨmɨs rəkɨs tahmen e sakrifais o nolən rat mɨn rəhatat.\x - \xo 5:7 \xt Aes 53:7; 1 Pita 1:19 \x*  
\v 8 Tol nəhlan, pəs kotol lafet əh, məto kəsotolən e is oas, itəm tahmen e nolən tərat mɨn itəm netəmim kotolkeike pɨk nolən kəm netəmim, ne nolən rat mɨn rafin. Məto pəs kotol lafet e Pɨret U Is Tɨkə Lan, tahmen e nolən rafin itəm kotol nɨpahrienən motətuatɨp.\x - \xo 5:8 \xt Dut 16:3 \x*   
\p
\v 9 Eməte rəkɨs naoa kəm itəmat məmə nəsotan kələhən itəmat netəm koatakləh-in pətan.  
\v 10 Esən-iəhauən məmə nəsotanən itəmat netəm kəsotəfakən, nat əpnapɨn nolən rəhalat tol min-nulan: ilat koatakləh-in pətan, ilat naumɨs, ilat iakləh mɨn e neiuəən, kən ilat koatəfak kəm narmɨ nat mɨn. Okəmə nəsotanən itəmat min ilat, kən nəkotəkəike motiet ikɨn-u e nətueintən.  
\v 11 Məto nɨpətɨ naoa itəm eməte kəm itəmat məmə onəsotan kələhən itəmat suah kit itəm tatən məmə in piatəmat kit, məto in tətakləh-in pətan, o in tətaumɨs, o in tatəfak kəm narmɨ nat mɨn, o in tatən rat netəmim, o in tətapɨs nian tepət, o in tətakləh-in e neiueiuəən. Əsotolən nat kit itəmat min ilat, nat əpnapɨn in nat əkəku əm tahmen e nəkotagwən kitiəh.\x - \xo 5:11 \xt 2 Tes 3:6; Taet 3:10 \x*   
\p
\v 12 Sənəmə in rəhak kit wək məmə ekakil netəm kəsotəfakən. Məto in wək rəhatəmat məmə onəkotakil nolən rəha netəmim əpəh e niməfak itəm koatol təfagə e nolən mɨn u.  
\v 13 Uhgɨn otakil netəm Iaihluə mɨn, məto Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Otahl-iarəp e nɨkitəmat etəm tatol nolən rat.”\x - \xo 5:13 \xt Dut 13:5; 17:7 \x*   
\c 6  
\s1 Nolən rəha niuw-iarəpən itəm  
\m
\v 1 Nian okəmə itəmat kəiu kuəhai ilau mɨn, in tol naulɨsən məmə otɨləs muwɨn kəm netəm kəsotəfakən məmə okotiuw-iarəp ilau motakil rəhalau nərgəhəuən. Məto nəkotəkəike motɨləs motuwɨn kəm iəfak mɨn.  
\v 2 ?Nəkotɨtun o kəp məmə iəfak mɨn, ilat okotakil netəmim e nətueintən? ?Kən okəmə itəmat onəkotakil netəmim e nətueintən, kən tahro nɨkitəmat təht məmə nəsotahmenən o nakilən rəhatəmat nolən əlkələh mɨn?\x - \xo 6:2 \xt Nol Əpən 20:4 \x*  
\v 3 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, kitat okotakil nagelo mɨn? !Kən natɨmnat mɨn rəha nətueintən, ilat kotɨmətɨg əm o nakilən!  
\v 4 ?Kən tol nəhlan, okəmə nakoatərgəhəu o nətəlɨgən mɨn neen, tahro nakoatuwɨn o netəm ihluə məmə ilat okotakil nərgəhəuən rəhatəmat? Ilat kəsotosən nɨsiaiiən rəha niməfak məto-inu ilat kəsotahmenən məmə okotakil nat asol mɨn neen tahmen e kitat.  
\v 5 Iatən nəhlan məmə nakotaulɨs lan. ?Tahro? ?Itəmat kit tɨkə itəm tenatɨg məmə in tɨtun nələhəuən nənən mɨn əh?  
\v 6 !Məto kəp! Itəmat piak mɨn nakoatuwɨn o netəm ihluə məmə ilat okotakil rəhatəmat nərgəhəuən mɨn. Kəsi.   
\p
\v 7 Itəmat nakoatuwɨn o suah kit məmə otakil rəhatəmat nərgəhəuən. Inu tatəgətun məmə nəmotəmkakiəh e suatɨp rəha Uhgɨn e nəmegəhən rəhatəmat. ?Tahro? Okəmə suah kit tatol tərat kəm ik, təwɨr məmə nakaluin əm. Okəmə tateiuə-in ik mətakləh-in ik, aluin mɨn əm.  
\v 8 Məto kəp. Itəmat piatəmat mɨn əm, məto itəmat atɨp nəkoatol tərat kəm itəmat mɨn, kən moateiuə-in itəmat mɨn motakləh kəm itəmat mɨn.   
\p
\v 9 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, netəm koatol nəratən, okol kəsotuwɨnən e nərəmərəən rəha Uhgɨn? Əsotətəlɨg-inən neiueiuəən. Inu nɨpahrienən məmə netəm koatakləh-in pətan, ne netəm koatəfak kəm narmɨ nat mɨn, ne nəman itəm kɨnotol marɨt rəkɨs koatakləh-in pətan, ne nəman itəm koatit atɨp ilat mɨn,  
\v 10 ne iakləh mɨn, ne naumɨs mɨn, ne netəm koatapɨs e wain, ne netəm koatəghat rat e nərgɨ netəmim, ne netəm koateiuə motakləh kəm netəmim, ilat okol kəsotuwɨnən e nərəmərəən rəha Uhgɨn.\x - \xo 6:10 \xt Kal 5:19-21; Efes 5:5; Nol Əpən 22:15 \x*  
\v 11 Kən itəmat neen, nəmoatol nəhlan. Məto, Narmɨn Rəha Uhgɨn rəhatat təmafəl itəmat, mələhəu kalɨn itəmat məmə rəhan, mol itəmat nəkotətuatɨp e nɨganəmtɨn e nərgɨ Iərəmərə Iesu Kristo.\x - \xo 6:11 \xt Taet 3:3-7 \x*   
\s1 Nolən rəha nakləh-inən pətan in təfagə rat  
\p
\v 12 Netəmim neen koatən məmə, “Natɨmnat rafin təwɨr əm məmə ekol.” Məto, sənəmə ilat rafin kotasitu etəmat. Suah kit tatən mɨn məmə, “Natɨmnat rafin təwɨr əm məmə ekol.” Məto, okol esegəhan-inən məmə nat neen okotərəmərə e rəhak nəmegəhən.\x - \xo 6:12 \xt 1 Kor 10:23 \x*  
\v 13 Netəmim neen koatən məmə, “Nagwənən in nat təwɨr rəha nərpɨtəm, kən nərpɨtəm in tolkeike nagwənən. Kən tahmen əm, okəmə nɨpətɨtat tolkeike pətan, kən nolən əh rəha nitən pətan in təwɨr əm.” Nat mil əh, nagwənən ne nərpɨtəm, kuəwɨr, nat əpnapɨn məmə Uhgɨn otol namnun ilau kərən. Məto Uhgɨn təsos-ipamən nɨpətɨtat məmə kotɨtəp nɨpɨtan. Uhgɨn təmos-ipa nɨpətɨtat məmə kotɨsiai-in Iərəmərə lan, kən Iərəmərə in tərəmərə e nɨpətɨtat.\x - \xo 6:13 \xt 1 Tes 4:3-5 \x*  
\v 14 E rəhan nəsanənən, Uhgɨn təmosmegəh Iərəmərə e nɨmɨsən, kən in otosmegəh mɨn kitat.\x - \xo 6:14 \xt Rom 8:11; 1 Kor 15:20; 2 Kor 4:14 \x*   
\p
\v 15 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, nɨpətɨtəmat, ilat rəha Kristo pɨsɨn əm? ?Kən nɨkitəmat təht məmə ekɨləs nɨpətɨk itəm in kitiəh ilau Kristo, kən mol kioal kitiəh ilau pətan rəha suatɨp? !Kəp! Okol təsolən mihin.\x - \xo 6:15 \xt Efes 5:30 \x*  
\v 16 ?Kən nəkotɨtun o kəp məmə, etəm tətan ilau pətan rəha suatɨp, ilau katuea kitiəh əm e nɨpətɨn? Məto-inu nəghatən rəha Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Ilau okuea nɨpətɨn kitiəh əm.”\x - \xo 6:16 \xt Mat 19:5 \x*  
\v 17 Məto etəm itəm tatol kitiəh ilau Iərəmərə, tatuwa kitiəh ilau min e narmɨn.\x - \xo 6:17 \xt Jon 17:21-23; Rom 8:9-11 \x*   
\p
\v 18 Otagɨm rəkɨs otuwɨn isəu o nolən rəha nɨtəpən nɨpɨtan. Nolən rat rafin itəm suah kit tatol itəm tol pɨsɨn e itəm u, in təsərəkɨnən nɨpətɨn. Məto itəm u tatərəkɨn nɨpətɨn.  
\v 19 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, nɨpətɨtəmat in nimə kit rəha Uhgɨn itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg ikɨn, kən Uhgɨn təmos-ipɨnə Narmɨn kəm itəmat, mətatɨg etəmat? Kən itəmat sənəmə rəhatəmat atɨp u itəmat.  
\v 20 Uhgɨn təmətou rəkɨs itəmat e nətouən itəm nəmtɨn tiəkɨs. Tol nəhlan, otɨsiai-in Uhgɨn e nolən mɨn rəha nɨpətɨtəmat.\x - \xo 6:20 \xt 1 Kor 7:23; 1 Pita 1:18-19 \x*   
\c 7  
\s1 Nəghatən e marɨt  
\m
\v 1 Roiu ekən-ipɨnə nənən e naoa rəhatəmat itəm nəmotəte kəm io. Əwəh, in təwɨr məmə etəmim kit təsolən marɨt.  
\v 2 Məto netəmim tepət itəm koatɨtəp pətan, tol nəhlan, təwɨr məmə etəmim otəkəike mos atɨp rəhan pətan, kən pətan tatos rəhan iərman.  
\v 3 Iərman otəkəike man ilau rəhan pətan okəmə pətan tolkeike, kən pətan otəkəike man ilau rəhan iərman okəmə iərman tolkeike.  
\v 4 Pətan təsərəmərə atɨpən e nɨpətɨn, məto rəhan iərman tatərəmərə lan. Kən tahmen-ahmen əm e iərman, in təsərəmərə atɨpən e nɨpətɨn, məto rəhan pətan tatərəmərə lan.  
\v 5 Təsəwɨrən məmə pətan o iərman təgɨn o nɨpətɨn okəmə kit tolkeike. Məto okəmə ilau kərən kuegəhan məmə təwɨr əm okuəpəs o nəfakən o nian neen, kən təwɨr əm. Məto okueike muea mɨn kitiəh. Okəmə kəsioalən, kən Setan otehm suatɨp o nos-ipən-os-ipənen kəm ilau. Iatən nəhlan məto-inu itəmat rafin nəsotəskasɨkən.  
\v 6 Nəghatən əh məmə, “okuəpəs o nəfakən o nian neen,” in nətəlɨgən əm rəhak, sənəmə lou kit.  
\v 7 E rəhak nətəlɨgən, təwɨr məmə netəmim rafin okəsotolən marɨt tahmen lak. Məto Uhgɨn tatol suatɨp pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm kitat kitiəh kitiəh, kən tatol məmə neen koatol marɨt, kən neen koatan əm.  
\v 8 Kən iatən kəm netəm kəsotolən marɨt ne nəutahlɨmɨs mɨn məmə, təwɨr məmə koatan əm məmə io ne.  
\v 9 Məto okəmə tiəkɨs olat məmə okotaliwək e suatɨp ətuatɨp, kən təwɨr məmə okotəkəike motol marɨt pəs nɨkilat təsəht pɨkən.\x - \xo 7:9 \xt 1 Tim 5:14 \x*   
\p
\v 10 Itəmat itəm nəmotol marɨt, ekən-ipɨnə nəghatən u kəm itəmat, sənəmə rəhak məto rəha Iərəmərə məmə, pətan otəsapəsən rəhan iərman.\x - \xo 7:10 \xt Mat 5:32 \x*  
\v 11 Məto okəmə in otol, kən təwɨr məmə otəsətəu-pən mɨnən suah kit mɨn, o okəmə tahro, tɨtəlɨg-pən mɨn əm o rəhan iərman. Kən iərman otəsapəsən rəhan pətan.   
\p
\v 12 Itəmat itəm rəhatəmat nəman o nɨpɨtan kəsotəfakən, inu rəhak əm nəghatən, sənəmə rəha Iərəmərə, məmə okəmə itəmat kit, rəhan pətan təsəfakən, məto tolkeike məmə ilau kətuatɨg, iərman otəsapəsən.  
\v 13 Kən okəmə itəmat kit, rəhan iərman təsəfakən, məto tolkeike məmə ilau kətuatɨg, pətan otəsapəsən.  
\v 14 Otol nəhlan məto-inu nian pətan kit tatəfak, kən Uhgɨn tatələhəu kalɨn mɨn rəhan iərman məmə rəha Uhgɨn. Kən nian iərman kit tatəfak, kən Uhgɨn tatələhəu kalɨn mɨn rəhan pətan məmə rəha Uhgɨn. Okəmə təsolən nulan, kən rəhatəmat nɨsualkələh, ilat rəha nətueintən əm, məto tol nəhlan, Uhgɨn tatələhəu kalɨn ilat məmə rəhan mɨn, məto-inu təmələhəu kalɨn rəkɨs tata ne mama.   
\p
\v 15 Məto okəmə etəm təsəfakən tolkeike məmə otapəs rəhan pətan o iərman itəm tatəfak, egəhan in əm. Etəm tatəfak, iərman o pətan, Uhgɨn təsaskəlɨmən ilat e marɨt əh. Məto, Uhgɨn təmaun-in itat məmə okotatɨg mətɨg e nəməlinuən.\x - \xo 7:15 \xt Rom 14:19 \x*  
\v 16 Pətan, kəm-naka Uhgɨn otosmegəh rəham iərman e nolən təwɨr rəham. Kən iərman, kəm-naka Uhgɨn otosmegəh rəham pətan e nolən təwɨr rəham.\x - \xo 7:16 \xt 1 Pita 3:1 \x*   
\p
\v 17 Məto in əm u, nian Uhgɨn təmaun-in itəmat, nəmotatɨg e natɨgən pɨsɨn pɨsɨn mɨn itəm Iərəmərə təmələhəu, kən təwɨr məmə nəkotatɨg əm lan. Inu rəhak nəghatən iatələhəu kəm niməfak mɨn rafin.  
\v 18 Nian Uhgɨn təmaun-in suah kit, okəmə kəməhg-ipən in, kən otəsəhluaig-inən nəhg-ipənən itəm kəmol lan. Kən nian Uhgɨn təmaun-in suah kit mɨn, okəmə kəsəhg-ipənən, kən təwɨr məmə təsegəs-inən məmə okəhg-ipən.  
\v 19 In nat əpnapɨn əm okəmə kəməhg-ipən suah kit o kəsəhg-ipənən. Nat keike məmə kitat kotətəu-pən əm nəghatən mɨn rəha Uhgɨn.\x - \xo 7:19 \xt Rom 2:25; Kal 5:6; 6:15 \x*  
\v 20 Nian Uhgɨn təmaun-in itəmat, nəmotatɨg e natɨgən pɨsɨn pɨsɨn mɨn, kən təwɨr məmə nəkotatɨg əm elat.   
\p
\v 21 ?Nian Uhgɨn təmaun-in ik, ik slef əm kit? Nɨkim təsəht pɨkən, məto okəmə nəkɨtun nətəu-pənən suatɨp itəm kəmɨkɨs slef mɨn lan, ətəu-pən əm.  
\v 22 Tol nəhlan məto-inu etəm slef əm nian Iərəmərə təmaun-in, in etəm rəha Iərəmərə itəm kəmɨkɨs rəkɨs, kən tahmen-ahmen əm, etəm itəm sənəmə slef kit nian Iərəmərə təmaun-in, in slef əm rəha Kristo.\x - \xo 7:22 \xt Flm 16; 1 Pita 2:16 \x*  
\v 23 Uhgɨn təmətou rəkɨs itəmat e nətouən itəm nəmtɨn tiəkɨs. Sotolən məmə itəmat nakotuwa slef mɨn rəha netəmim.  
\v 24 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, nian Uhgɨn təmaun-in itəmat, nəmotatɨg e natɨgən pɨsɨn pɨsɨn mɨn, kən təwɨr məmə nəkotatɨg əm elat itəmat Uhgɨn.   
\p
\v 25 Inu nəghatən kit rəhatəmat netəm wi itəm nəsotolən marɨt. Esos ətuatɨpən nəghatən kit o Iərəmərə, məto iakən əm rəhak nətəlɨgən. Məto itəmat nəkotɨtun məmə rəhak nəghatən in nɨpahrienən, məto-inu Iərəmərə təmasəkitun io.  
\v 26 Məto-inu o nəratən asol itəm nəkotatɨg lan, rəhak nətəlɨgən tol min-nulan məmə, nəkotatɨg əm nulan nəkotatɨg mihin u-roiu.  
\v 27 ?Tahro? ?Nəmol marɨt? Segəs-inən suatɨp o napəsən rəham pətan. ?Tahro? ?Nəsolən marɨt? Segəs-inən suatɨp o nosən rəham kit pətan.  
\v 28 Məto okəmə natol marɨt, nəsolən təfagə rat. Kən okəmə pətan wi tatol marɨt, in təsolən təfagə rat. Məto netəm kəmotol marɨt, okotatɨg e nəratən tepət e rəhalat natɨgən, kən iakolkeike məmə nəsotuwɨnən e nəratən mɨn əh.   
\p
\v 29 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, inu nɨpətɨ nəghatən rəhak. Natɨgən rəha netəmim e nətueintən in tɨnəkuəkɨr əm. Kən roiu ne matuwɨn, netəm kəmotol marɨt, okəsotətəlɨg-in pɨkən nolən rəha marɨt rəhalat.  
\v 30 Kən okəmə suah kit tətasək, təwɨr məmə otaliwək e nəmegəhən rəhan tahmen məmə təsasəkən. Kən okəmə suah kit nɨkin tagien, in otaliwək tahmen məmə nɨkin təsagienən. Kən okəmə suah kit tatos-nəmtɨn nat kit, təwɨr məmə nɨkin təht məmə sənəmə rəhan.  
\v 31 Kən təwɨr məmə netəmim itəm koatol bisnes e nətueintən, ilat okotətəlɨg-in məmə rəhalat bisnes in nat əpnapɨn əm, məto-inu nətueintən ne nəwɨrən rəhan otəpanɨkə.\x - \xo 7:31 \xt 1 Jon 2:17 \x*   
\p
\v 32 Iakolkeike məmə nɨkitəmat təsəht pɨkən nat kit rəha nətueintən u. Tol nəhlan, okəmə suah kit təsolən marɨt, nɨkin tatəht pɨk wək rəha Iərəmərə məmə tahro nulan mol Iərəmərə nɨkin tagien o wək itəm in tatol.  
\v 33 Məto etəm təmol marɨt, nɨkin tatəht pɨk əm natɨmnat rəha nətueintən məmə otahro nulan mol nɨki rəhan pətan tagien,  
\v 34 kən rəhan nətəlɨgən tatuwɨn o nat kəiu, rəhan pətan ne wək rəha Iərəmərə. Kən pətan itəm təsolən marɨt, o pətan wi, nɨkin tatəht pɨk wək rəha Iərəmərə məmə tahro nulan in otətuakəm o Iərəmərə e nɨpətɨn ne narmɨn. Məto pətan itəm təmol marɨt, in tatətəlɨg-in pɨk əm natɨmnat rəha nətueintən məmə otahro nulan mol rəhan iərman nɨkin tagien.   
\p
\v 35 Iatən-ipɨnə nəghatən mɨn u o nəwɨrən atɨp rəhatəmat, sənəmə iatən-iəhau itəmat, məto məmə nakotətəu-pən suatɨp rəha nəmegəhən itəm tətuatɨp, kən nɨkitəmat tatəht pɨk wək rəha Iərəmərə.   
\p
\v 36 Məto okəmə iərman kit ne pətan wi kit, kɨnən-iəkɨs məmə ilau okioal marɨt, kən iərman təmə okuəpəs pitən, məto roiu nɨkin təht məmə təsolən nolən ətuatɨp e pətan əh, kən okəmə pətan əh tətatɨg wɨr əm o nup mɨn neen, kən iərman nɨkin təht məmə təike mol-tə marɨt e pətan əh, kən təwɨr əm, in tɨtun nolən. In təsolən təfagə rat. Məto təwɨr məmə in otol marɨt.  
\v 37 Kən okəmə kəiu mɨn nəhlan kioalkeike məmə okioal marɨt, məto iərman nɨkin tɨnəht rəkɨs məmə okuəpəs marɨt, kən suah kit tɨkə itəm tatəkəike kəm in məmə in tapəs marɨt, məto iərman əm in tatərəmərə e nɨkin, kən nɨkin tɨnəht rəkɨs məmə otəsolən marɨt e pətan əh, suah əh, in mɨn tatol nolən ətuatɨp.  
\v 38 Tol nəhlan, iərman itəm tatol marɨt e pətan wi, in tatol ətuatɨp, məto iərman itəm təsolən marɨt, in tatol təwɨr maprəkɨs.   
\p
\v 39 Pətan otəkəike mətatɨg ilau rəhan iərman e nian rafin, məto okəmə rəhan iərman tɨmɨs, in tɨtun nolən marɨt e suah kit mɨn itəm in tolkeike, məto nat kitiəh əm, in təike mol marɨt e iərman kit itəm tatəfak kəm Iərəmərə.\x - \xo 7:39 \xt Rom 7:2-3 \x*  
\v 40 Məto e rəhak nətəlɨgən, okəmə in tətatɨg əm nəhlan məsolən marɨt, kən nɨkin otagien taprəkɨs-in okəmə in tatol marɨt. Kən nɨkik təht məmə Narmɨn Rəha Uhgɨn tətatɨg mɨn lak mos-ipa nəghatən əh kəm io.   
\c 8  
\s1 Nagwənən itəm katol sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn  
\m
\v 1 Kən roiu, iakəghat e nagwənən mɨn itəm katol-pən sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn. Kitat kotɨtun məmə, “kitat rafin koatos nɨtunən.” “Nɨtunən” in nat kit itəm suah kit tətausit ron, məto nolkeikeən tatiləkɨn matɨləs-ipər etəmim.\x - \xo 8:1 \xt Wək 15:29 \x*  
\v 2 Okəmə suah kit nɨkin təht məmə in tɨtun pɨk nat, məto in təsɨtunən əh natɨmnat itəm in otəkəike mɨtun.\x - \xo 8:2 \xt Kal 6:3 \x*  
\v 3 Məto etəmim itəm tolkeike Uhgɨn, Uhgɨn tɨtun in.   
\p
\v 4 ?Kən tahro e nagwənən mɨn itəm katol-pən sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn? Kitat kotɨtun məmə narmɨ nat in nat əpnapɨn əm kit e nətueintən, kən uhgɨn əlkələh mɨn kotɨkə, məto Uhgɨn kitiəh əm.\x - \xo 8:4 \xt Dut 4:39; 6:4; Kal 4:8 \x*  
\v 5 Katən məmə, “uhgɨn əlkələh” mɨn ne “iərəmərə əlkələh” mɨn tepət əh-ikɨn. Inu neiuəən əm. Məto nɨpahrienən netəmim neen koatəfak kəm ilat. Məto nat əpnapɨn okəmə uhgɨn əlkələh mɨn əh-ikɨn, əpəh e neai o əpəh ləhau e nətueintən,  
\v 6 məto o kitat, Uhgɨn kitiəh əm, Tata Uhgɨn. Natɨmnat rafin təmɨsɨ-pən lan, kən təmos-ipa nəmegəhən kəm kitat məmə kitat okotol nəwian. Kən Iərəmərə kitiəh əm, Iesu Kristo, kən Uhgɨn təmol natɨmnat rafin agɨn e Kristo, kən e Kristo kitat koatəmegəh.\x - \xo 8:6 \xt Efes 4:5,6 \x*   
\p
\v 7 Məto sənəmə netəmim rafin kotɨtun nəghatən u. Aupən, netəmim neen kəmotəfak kəm narmɨ nat mɨn nian rafin. Məto roiu, nian koatun mit itəm kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nat, nɨkilat təht məmə koatəfak kəm uhgɨn əlkələh mɨn pahrien. Kən ilat koatəto məmə koatol təfagə rat məto-inu nɨkilat təsəskasɨkən.  
\v 8 Məto nagwənən təsolən kitat kotuwa iuəhkɨr o Uhgɨn. Okəmə kəsotunən mit əh, o kotun mit əh, nətəlɨgən rəha Uhgɨn kəm kitat in tahmen əm.   
\p
\v 9 Təwɨr əm, nəkotɨtun nətəu-pənən suatɨp itəm nakotolkeike, məto oatəto itəmat. Sotolən nat kit itəm nakotolkeike məto in otol məmə piatəmat kit o wɨnɨtəmat kit itəm nɨkin təsəskasɨkən təme e rəhan nəmegəhən.\x - \xo 8:9 \xt Rom 14:13-15; Kal 5:13 \x*  
\v 10 Ekən nəhlan məto-inu okəmə suah kit itəm nɨkin təsəskasɨkən, tatehm itəmat itəm nakoatos nɨtunən əh, kən nakotuwɨn e nimə rəha narmɨ nat mɨn məmə nakotagwən, kən tahro? Kəm-naka rəhatəmat nolən otiuw-pən rəhan nətəlɨgən, kən in mɨn otuwɨn mun mit itəm kəmotol sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn, kən in tatol təfagə rat kit.  
\v 11 Kən nɨtunən itəm nɨkitəmat təht məmə nakoatos, in tatərəkɨn etəm nɨkin təsəskasɨkən. Məto in piatat kit itəm Kristo təmɨmɨs ron.\x - \xo 8:11 \xt Rom 14:15,20 \x*  
\v 12 Nian nəkoatol nolən rat e itəmat kit e nolən əh, matərəkɨn nɨkin təsəskasɨkən, kən nəkoatol təfagə rat e Kristo.  
\v 13 Tol nəhlan, okəmə nat kit itəm iatun tol piak tatəme e rəhan nəmegəhən, kən təwɨr məmə esun mɨnən mit nian kit ne məmə otəsəmeən e rəhan nəmegəhən.\x - \xo 8:13 \xt Rom 14:21 \x*   
\c 9  
\s1 Pol təmuhalpɨn nəghatən itəm katətu-pən lan  
\m
\v 1 ?Nɨkitəmat təht məmə ekɨtun nolən nat naka itəm iakolkeike, o kəp? !Əwəh! ?Io aposol kit, o kəp? !Əwəh! ?Eməplan Iesu Iərəmərə rəhatat e nɨganəmtək, o kəp? !Əwəh! ?Itəmat u noa rəhak wək e Iərəmərə, o kəp? !Əwəh!\x - \xo 9:1 \xt Wək 22:17-18; 26:16; 1 Kor 15:8-9 \x*  
\v 2 Okəmə netəmim neen koatən məmə sənəmə io aposol, məto nɨpahrienən, itəmat nəsotɨtun nənən nəhlan, məto-inu nəmegəhən rəhatəmat e Iərəmərə tatəgətun məmə io aposol kit.\x - \xo 9:2 \xt 2 Kor 3:2-3 \x*   
\p
\v 3 Ekuhalpɨn nəghatən rəha netəmim neen itəm koatən məmə io sənəmə aposol kit.  
\v 4 ?Nian kitat aposol mɨn koatətapəh otəmat o nagwənən ne nat okənɨm ne, in ətuatɨp o kəp? Əwəh, itəmat nəkotɨtun.\x - \xo 9:4 \xt Luk 10:8 \x*  
\v 5 Aposol mɨn neen, ne pia Iərəmərə mɨn, ne Pita,\f + \fr 9:5 \ft Nəghatən Kris ətuatɨp tatən məmə, ‘Kefas’ itəm in nərgɨn kit mɨn rəha Pita\f* rəhalat nɨpɨtan itəm koatəfak koatuarisɨg-in ilat nian ilat kotaliwək moatol wək rəha Iərəmərə. ?In tətuatɨp məmə kitat kotol tahmen-ahmen əm, o kəp? Əwəh, itəmat nəkotɨtun.  
\v 6 ?O nɨkitəmat təht məmə io əm ne Panapas, itɨmlau pɨsɨn əm ekuəkəike mioal atɨp wək o natɨgən rəhatɨmlau?   
\p
\v 7 Otətəlɨg-in-tu, tol nəhlan. ?Pah tatol mopael məto təsolkeikeən məmə katətou in lan? ?O, pah tətasum məsunən nagwənən lan? ?O, pah tətagwən nat megəh mɨn məsunən əh kit ne?   
\p
\v 8 ?Nɨkitəmat təht məmə natɨmnat mɨn itəm iatəghat-in, koatɨsɨ-pən əm o nətəlɨgən rəha netəmim? !Kəp! Lou tatən nat kitiəh əm.  
\v 9 Kəməte e Lou rəha Moses məmə, “Nian nakotasɨg kau motuwa məmə otol wək mewɨg-ewɨg e wit, sotəlisən nohlɨn pəs ton nɨmɨsmɨsɨ wit neen.”\f + \fr 9:9 \ft wit: Əplan e tiksonari.\f* ?Tahro? ?Nɨki Uhgɨn tatəht əm kau mɨn,\x - \xo 9:9 \xt Dut 25:4; 1 Tim 5:18 \x*\fig |alt="oxen threshing grain" src="HK00096B.TIF" size="span" loc="1Co 9:9-10" ref="1 Kor 9:9" \fig*  
\v 10 o nɨkin tatəht mɨn kitat? Əwəh, kəmos-ipa lou u o rəhatat nəwɨrən, məto-inu netəm itəm kotaupən motəfe nat e nasumən, ne netəm koatuarisɨg motəulək ikɨn, ilat rafin nətəlɨgən rəhalat kitiəh əm məmə okotos nagwənən e nasumən u.\x - \xo 9:10 \xt 2 Tim 2:6 \x*  
\v 11 E wək mɨn rəhatɨmat, tahmen əm məmə emotasum kit məmə itəmat nəkotagwən ikɨn, inu nagwənən rəha narmɨtəmat. ?Kən tahro, tiəkɨs otəmat məmə nakotos-ipa nagwənən neen rəha nɨpətɨn kəm itɨmat?\x - \xo 9:11 \xt Rom 15:27 \x*  
\v 12 Netəm pɨsɨn neen kotɨtun nətapəh-inən nagwənən otəmat, kən in tətuatɨp əm, məto ilat koatol wək rəha Uhgɨn. ?Kən tahro e itɨmat? !Nətapəhən rəhatɨmat in tətuatɨp agɨn!  
\p Məto itɨmat esətolən kəm itəmat məmə itɨmat ekotɨtun mihin nolən. Məto itɨmat ekotol natɨmnat rafin itəm ekotɨtun nolən, nat əpnapɨn in tiəkɨs, məmə esotahtosɨg-inən namnusən təwɨr rəha Kristo.\x - \xo 9:12 \xt Wək 20:34; 2 Kor 11:9 \x*  
\v 13 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, netəmim itəm koatol wək e Nimə Rəha Uhgɨn, koatos nɨgɨlat ikɨn nagwənən? Kən netəmim itəm koatol wək e olta, ikɨn katol sakrifais ikɨn, koatos nɨgɨlat ikɨn nagwənən.\x - \xo 9:13 \xt Dut 18:1-3 \x*  
\v 14 E suatɨp kitiəh əm, Iərəmərə təmən məmə, netəmim itəm koatən-iarəp namnusən təwɨr, rəhalat natɨmnat o natɨgən otəkəike mɨsɨ-pən ikɨn.\x - \xo 9:14 \xt Mat 10:10; Kal 6:6 \x*   
\p
\v 15 Məto esətapəh-inən kəm itəmat o nat naka itəm tətuatɨp əm kən ekɨtun nətapəh-inən. Eməsəteən naoa u məmə itəmat nəkotol natɨmnat mɨn neen əh kəm io. Iatausit məsɨn məmə iatən-iarəp namnusən təwɨr kəsətouən io lan. Kən esolkeike agɨn-əhən məmə ekətəu-pən suatɨp pɨsɨn. Nɨmɨsən in təwɨr taprəkɨs-in suatɨp pɨsɨn.  
\v 16 Məto esausitən məmə iatən-iarəp namnusən təwɨr məto-inu, ekəike mən-iarəp. !Kəsi, nahməən asol otuwa ron io okəmə esən-iarəpən namnusən təwɨr!\x - \xo 9:16 \xt Jer 20:9 \x*  
\v 17 Okəmə iatən-iarəp nəghatən rəha Uhgɨn məto-inu iakolkeike mol nulan, kən tətuatɨp məmə ekos nətouən lan. Məto in Uhgɨn əm itəm təmɨtəpun io məmə ekol wək u, kən tol nəhlan, ekəike mol.  
\v 18 ?Kən rəhak nətouən in naka? In əm u, məmə nian ekən-iarəp namnusən təwɨr, ekən-iarəp əpnapɨn əm, məsosən nətouən lan, kən tol nəhlan esətapəhən o nat kit, nat əpnapɨn in tətuatɨp məmə ekol.   
\p
\v 19 Suah kit təsərəmərəən lak, məto io emos-iəhau atɨp io məmə io slef əm rəha netəmim rafin məmə ekiuw-pa tepət kotuwa o Kristo.  
\v 20 Nian emətan itɨmat netəm Isrel, emuwa mahmen e netəm Isrel məmə ekiuw-pa ilat kotuwa o Kristo. Kən nat əpnapɨn Lou təsərəmərəən lak, nian emətan itɨmat netəm koatətəu-pən Lou, emuwa mahmen elat, məmə ekiuw-pa ilat kotuwa o Kristo.\x - \xo 9:20 \xt Wək 21:20-26 \x*  
\v 21 Nian emətan itɨmat netəm kəsotətəu-pənən Lou, emuwa mahmen elat. Məto esərakinən lou rəha Uhgɨn, kəp. Lou rəha Kristo tatərəmərə lak. Emol nəhlan məmə ekiuw-pa ilat kotuwa o Kristo.  
\v 22 Nian emətan itɨmat netəm rəhalat nahatətəən təsəskasɨkən, emuwa mahmen elat məmə ekiuw-pa ilat kotuwa o Kristo. Emuwa mahmen e netəmim rafin məmə e nolən mɨn rafin ekiuw-pa neen kotuwa o Kristo.\x - \xo 9:22 \xt 2 Kor 11:29 \x*  
\v 23 Iatol nəhlan o namnusən təwɨr məmə io mɨn ekos natɨmnat wɨr mɨn rəhan.   
\p
\v 24 ?Nəkotɨtun o kəp məmə, e naiuən, netəmim rafin koataiu, məto kitiəh əm tatol win? Kən təwɨr məmə nakotaiu e nolən rəha naiuən itəm nakotalkut pɨk məmə onəkotol win.\fig |alt="man wearing wreath" src="BK00157B.TIF" size="col" loc="1Co 9:24-27" ref="1 Kor 9:24" \fig*  
\v 25 Netəmim itəm kotolkeike məmə kotuwɨn e naiuən, kotətuakəm əskasɨk o rəhalat naiuən. Koatol məmə okotol win e nat kit itəm otəpanɨkə, məto kitat koatol məmə kitat okotol win e nat kit itəm tətatɨg lilɨn.\x - \xo 9:25 \xt Fil 3:14; 2 Tim 2:4-5; 4:7-8 \x*  
\v 26 Tol nəhlan, tahmen e naiuən, esaiu əpnapɨnən, kən tahmen e boksig, esəht-arəpənən tahmen e etəmim tatəht magoagəp.  
\v 27 !Kəp! Iatətuakəm kəm nɨpətɨk məmə otuwa rəhak slef. Iatol nəhlan məmə, nian emən-iarəp namnusən təwɨr kəm netəmim tepət rəkɨs məmə ilat okotuwa e naiuən əh, kən io ekəsuwamən mahmen e etəmim itəm təmətgəhl lou rəha naiuən kən kərakin e naiuən.\x - \xo 9:27 \xt Rom 8:13; 13:14 \x*   
\c 10  
\s1 Pol təmən-iarəp nolən rəha netəm Isrel aupən  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, iakolkeike məmə nəkotɨtun məmə nian tɨpɨtɨmat mɨn kəmotiet Ijip, ilat rafin, mal napuə təmətagəhl olat,\x - \xo 10:1 \xt Eks 13:21-22\x* kən ilat rafin kəmotuwɨn-pən itəhəi u katən məmə Nɨtəhəi Asiə.\x - \xo 10:1 \xt Eks 14:22\x*  
\v 2 Kən e mal napuə ne nɨtəhəi, Uhgɨn təmol baptais elat rafin məmə okotuwa netəmim rəha Moses.  
\v 3 Kən ilat rafin kəmotun nagwənən kitiəh əm itəm təmɨsɨ-pən e Narmɨn Rəha Uhgɨn,\x - \xo 10:3 \xt Jon 6:31; Eks 16:4,35\x*  
\v 4 kən motənɨm nəhau kitiəh əm itəm təmɨsɨ-pən e Narmɨn Rəha Uhgɨn, məto-inu kəmotənɨm nəhau e kəpiel rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn itəm təmətan ilat min ilat,\x - \xo 10:4 \xt Eks 17:6; Nam 20:11\x* kən kəpiel əh in Kristo.  
\v 5 Nat əpnapɨn ilat kəmotol nəhlan, məto Uhgɨn nɨkin təməsagienən olat tepət, kən ilat tepət kəmotɨmɨs əpəh ikɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn taruən-aruən ikɨn.\x - \xo 10:5 \xt Nam 14:29-30\x*   
\p
\v 6 Kən Uhgɨn təmegəhan-in natɨmnat mɨn əh məmə ilat nəmtətin mɨn məmə otəhgaiir etat motəgətun itat, kən okəsotolən tɨkɨrɨlat motələhəu-pən rəhatat nətəlɨgən e nolən rat mɨn tahmen e itəm kəmotol aupən.\x - \xo 10:6 \xt Nam 11:4,34; 1 Kor 10:11 \x*  
\v 7 Əsotətəu-pənən nolən rəha nəfakən kəm narmɨ nat mɨn tahmen elat neen kəmoatol aupən. Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Netəmim kəmotəpələh məmə okotagwən motənɨm, kən motətul məmə okotol danis u tiuw-pən ilat tərat ikɨn.”\x - \xo 10:7 \xt Eks 32:4,6,19\x*  
\v 8 Tərat məmə kitat okotit anion nɨpɨtan tahmen elat neen kəmoatol aupən, kən ilat rafin tuente-tri-taosan kəmotɨmɨs e nian kitiəh əm.\x - \xo 10:8 \xt Nam 25:1-9\x*  
\v 9 Tərat məmə kitat okotol natɨmnat itəm otiuw neməha rəha Iərəmərə\f + \fr 10:9 \ft Tatəghat o nolən rəha netəmim itəm koatol nolən rat kit, kən nolən rat kit mɨn, tatuwɨn matuwɨn məmə okotəplan okəmə Uhgɨn otol nalpɨnən o kəp.\f* \x - \xo 10:9 \xt Eks 17:2\x* tahmen elat neen kəmoatol aupən, kən sɨnek tus ilat kotɨmɨs.\x - \xo 10:9 \xt Nam 21:5,6\x*  
\v 10 Tərat məmə nakotən nɨkalɨ Uhgɨn tahmen elat neen kəmoatol aupən,\x - \xo 10:10 \xt Nam 16:41-50; 17:5,10\x* kən nagelo rəha nɨmɨsən tohamnu ilat.   
\p
\v 11 Kən Uhgɨn təmegəhan-in natɨmnat mɨn əh məmə otuwa e nəmegəhən rəhalat, məmə ilat nəmtətin mɨn, kən kəməte ilat məmə okotəhgaiir etat motəgətun itat, itəm koatatɨg roiu məmə namnun nian tatuwa iuəhkɨr.  
\v 12 Kən okəmə nɨkitəmat təht məmə nakotətul əskasɨk, oatəto wɨr itəmat, məto-inu itəmat mɨn nəkotɨtun nəmeən e nolən rat mɨn əh.  
\v 13 Nos-ipən-os-ipənən itəm tatuwa e nəmegəhən rəhatəmat tahmen əm e itəm katol mihin e netəmim rafin. Məto nian rafin, Uhgɨn tatol rəhan nəghatən, kən otəsegəhan-inən nos-ipən-os-ipənən otuwa e nəmegəhən rəhatəmat məmə in təskasɨk maprəkɨs-in nəsanənən rəhatəmat. Məto nian nos-ipən-os-ipənən tatuwa e nəmegəhən rəhatəmat, Uhgɨn otol suatɨp kit məmə onəkotɨtun nosən nətulən rəhatəmat, məmə nat əh otəsiuw-pənən itəmat e nəratən.   
\s1 Narmɨ nat mɨn ne iəfak mɨn  
\p
\v 14 Tol nəhlan rəhak mɨn, otagɨm rəkɨs e nolən rəha nəfakən kəm narmɨ nat mɨn.  
\v 15 Itəmat netəm kotenatɨg, kən otakil atɨp nəghatən rəhak məmə in təwɨr o tərat.  
\v 16 Nian kitat kotagwen e Nagwənən Rəha Nəmtətin Rəha Iesu, kən motən kəm Uhgɨn məmə nɨkitat tagien o nənɨmən, kən moatənɨm nənɨmən əh, tahmen məmə kitat koatuwa moatol kitiəh kitat Kristo e nɨtan. ?Iatən pahrien, o kəp? Kən nian kitat koatun pɨret itəm kotəmkas katoor, kitat koatuwa kitiəh kitat Kristo. ?Iatən pahrien, o kəp?\x - \xo 10:16 \xt Mat 26:26-28 \x*  
\v 17 Kitat u netəmim tepət, məto kotahmen e nɨpətɨn kitiəh əm, məto-inu pɨret kitiəh əm, kən kitat rafin koatun əm pɨret əh.\x - \xo 10:17 \xt Rom 12:5 \x*   
\p
\v 18 Nɨkitəmat tatəht nolən rəha netəm Isrel. Nian etəm tatol sakrifais kəm Uhgɨn, kən netəmim neen koatun mit itəm kəmol sakrifais lan, tahmen əm məmə ilat rafin kəmotuwa kitiəh ilat Uhgɨn e sakrifais əh. ?Inu nɨpahrienən, o kəp? Əwəh, in nɨpahrienən.\x - \xo 10:18 \xt Lev 7:6 \x*   
\p
\v 19 ?Naka nɨpətɨ rəhak nəghatən mɨn? ?Tahro? ?Iakatən məmə mit itəm katol sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn nəsanənən əh-ikɨn rəhalat, o kəp? Kəp. ?O tahro? ?Iakatən məmə narmɨ nat mɨn, ilat uhgɨn əlkələh mɨn neen, o kəp? Kəp.\x - \xo 10:19 \xt 1 Kor 8:4 \x*  
\v 20 Məto iakatən məmə nian netəmim koatol sakrifais kəm narmɨ nat mɨn, koatol kəm iərmɨs mɨn, kəsotolən kəm Uhgɨn. Kən esolkeikeən məmə nakotuwa kitiəh itəmat iərmɨs mɨn.\x - \xo 10:20 \xt Dut 32:17; Nol Əpən 9:20 \x*  
\v 21 Okol nəsuwɨnən mun pɨret ne wain e Nagwənən Rəha Nəmtətin Rəha Iesu, kən matɨg muwɨn mɨn e niməfak rəha narmɨ nat mɨn mun sakrifais ne wain rəha iərmɨs mɨn ilat netəm koatəfak lan.\x - \xo 10:21 \xt 2 Kor 6:15-16 \x*  
\v 22 ?Tahro? ?Nəkoatol məmə Iərəmərə otetet itəmat tahmen e netəm Isrel? ?Nɨkitəmat təht məmə nəsanənən rəhatat tepət maprəkɨs-in rəha Uhgɨn?\x - \xo 10:22 \xt Dut 32:21 \x*   
\p
\v 23 Itəmat nakoatən məmə, “Təwɨr əm məmə ekol natɨmnat rafin itəm iakolkeike.” Məto io ekən məmə, sənəmə ilat rafin koatasitu etəmat. Itəmat nakoatən məmə, “Təwɨr əm məmə ekol natɨmnat rafin itəm iakolkeike.” Məto io ekən məmə sənəmə ilat rafin itəm koatasitu e nəmegəhən rəhatəmat.\x - \xo 10:23 \xt 1 Kor 6:12 \x*  
\v 24 Təsəwɨrən məmə itəmat kit tategəs-in atɨp rəhan nəwɨrən, məto tatəkəike megəs-in mɨn rəha netəmim mɨn neen.\x - \xo 10:24 \xt Rom 15:1-2 \x*   
\p
\v 25 Otun əm mit rafin itəm katol-salɨm-in e maket, kən məsotətapəh-inən nəghatən lan məmə kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn, o kəp. Kən nɨkitəmat təsəht pɨkən.  
\v 26 Nolən əh təwɨr əm məto-inu Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Nətueintən ne natɨmnat rafin əh-ikɨn, ilat rəha Iərəmərə.”\x - \xo 10:26 \xt Sam 24:1 \x*   
\p
\v 27 Kən okəmə etəm təsəfakən kit tətapəh-in ik məmə nakuwɨn e rəhan nimə muagwən, kən nɨkim tagien məmə onəkuwɨn, un əm nagwənən naka itəm tatos-ipɨnə, məsətapəhən məmə kəmol sakrifais lan kəm narmɨ nat mɨn o kəp. Nɨkim təsəht pɨkən.  
\v 28 Məto okəmə kit tən-ipɨnə kəm ik məmə, “Kəmol sakrifais e mit u kəm narmɨ nat mɨn,” kən təwɨr məmə nəsunən. Nɨkim otatəht suah əh, ne nətəlɨgən rəhan.\x - \xo 10:28 \xt 1 Kor 8:7 \x*  
\v 29 Sənəmə nat tərat ron ik, məto in nat tərat e nətəlɨgən rəhan əm. ?Məto tahro nətəlɨgən rəha suah kit mɨn otakil rəhak nolən itəm iakolkeike məmə ekol, kən mahtosɨg-in io məmə esolən nat kit?  
\v 30 ?Okəmə iatən kəm Uhgɨn məmə nɨkik tagien o nagwənən, tahro okən rat io o nat kit itəm emən rəkɨs kəm Uhgɨn məmə nɨkik tagien lan?\x - \xo 10:30 \xt 1 Tim 4:4 \x*   
\p
\v 31 Nəukətɨ nəghatən rafin əh tol nəhlan, nat naka itəm onəkol, o nakagwən, o nakənɨm, nəkəike mol ilat rafin e nolən itəm otɨləs-ipər nərgɨ Uhgɨn lan.\x - \xo 10:31 \xt Kol 3:17 \x*  
\v 32 Solən məmə suah kit təme e rəhan nəmegəhən, okəmə in noanol rəha Isrel, o Iaihluə, o suah kit e niməfak rəha Uhgɨn.\x - \xo 10:32 \xt Rom 14:13 \x*  
\v 33 Otol nolən əh tahmen e nolən rəhak itəm iatalkut məmə ekol nɨki netəmim rafin kotagien e nolən mɨn rafin. Iatol nəhlan məto-inu esegəs-in atɨpən rəhak nəwɨrən, məto rəha netəmim tepət, məmə Uhgɨn otosmegəh ilat.\x - \xo 10:33 \xt 1 Kor 9:20-22 \x*   
\c 11  
\m
\v 1 Otasgəwɨn io tahmen məmə io iatasgəwɨn Kristo.\x - \xo 11:1 \xt 1 Kor 4:16 \x*   
\s1 Nolən rəha nəfakən  
\p
\v 2 Iatənwiwi itəmat məto-inu nəsotaluinən io e natɨmnat rafin itəm emol kən məgətun, kən naskəlɨmən nəgətunən mɨn tahmen əm məmə eməgətun itəmat lan.   
\p
\v 3 Məto iakolkeike məmə itəmat rafin nəkotɨtun məmə rəhn-kapə netəmim rafin in Kristo itəm tərəmərə elat, kən rəhn-kapə pətan in rəhan iərman itəm tərəmərə lan, kən rəhn-kapə Kristo in Uhgɨn itəm tərəmərə lan.\x - \xo 11:3 \xt Jen 3:16; Efes 5:23 \x*  
\v 4 Suah kit tatol aulɨs Kristo okəmə təfətain rəhn-kapə nian in tatəghat kəm Uhgɨn e nəfakən o tatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn təmos-ipən kəm in.  
\v 5 Məto pətan tatol aulɨs rəhan iərman okəmə təsəfətainən rəhn-kapə nian in tatəghat kəm Uhgɨn e nəfakən o tatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn təmos-ipən kəm in. Nolən əh tahmen əm məmə təmak rəhn-kapə.\f + \fr 11:5 \ft Okəmə pətan kit təmak rəhn-kapə, in nat kit rəha naulɨsən. Netəmim neen koatən məmə in nəmtətin kit məmə katol nalpɨnən kit kəm in, kən netəmim neen koatən məmə in nəmtətin kit məmə in pətan rəha nausitən.\f*  
\v 6 !Okəmə pətan kit təsotolkeikeən məmə otəfətain rəhn-kapə nəhlan, təwɨr məmə otəte əm noanun! Məto okəmə in tətaulɨs o nəteən noanun, o nakən rəhn-kapə, kən təwɨr məmə otəfətain rəhn-kapə.  
\v 7 Təwɨr məmə suah kit təsəfətainən rəhn-kapə məto-inu nian Uhgɨn təmol etəmim, etəmim təmos narmɨ Uhgɨn, kən matol-arəp nəwɨrən rəha Uhgɨn; məto pətan tatol-arəp nəwɨrən rəha iərman rəhan.\x - \xo 11:7 \xt Jen 1:26-27 \x*  
\v 8 Tol nəhlan məto-inu iərman təsɨsɨ-pənən e pətan, məto pətan təmɨsɨ-pən e iərman,  
\v 9 kən Uhgɨn təməsolən iərman məmə in iasitu rəha pətan, məto təmol pətan məmə in iasitu rəha iərman.\x - \xo 11:9 \xt Jen 2:18-23 \x*  
\v 10 Tol nəhlan, pətan otəkəike məfətain rəhn-kapə itəm tatəgətun məmə tatɨsiai-in rəhan iərman məto-inu nagelo mɨn koatəplan.   
\p
\v 11 Məto o kitat u kəmotuwa kitiəh kitat Iərəmərə, pətan təsatɨg atɨpən e iərman, kən iərman mɨn təsatɨg atɨpən e pətan,  
\v 12 məto-inu pətan təmɨsɨ-pən e iərman, kən tahmen mɨn əm, iərman, pətan təmɨləs. Məto natɨmnat rafin təmɨsɨ-pən o Uhgɨn.   
\p
\v 13 Otakil atɨp nat u məmə otətuatɨp məmə pətan itəm tatəfak kəm Uhgɨn təsəfətainən rəhn-kapə, o kəp.  
\v 14 Netəmim rafin kotɨtun məmə iərman itəm noanun kaifəməh, tatol aulɨs in.  
\v 15 Məto okəmə pətan kit noanun kaifəməh, nɨkin tagien lan kən katɨsiai-in in lan, məto-inu noanun əh Uhgɨn təmos-ipən məmə otəfətain rəhn-kapə.  
\v 16 Məto okəmə suah kit tolkeike məmə otəghat o nat əh, kən iaten nəhlan məmə nolən kit mɨn tɨkə e itəm u, kən niməfak pɨsɨn pɨsɨn mɨn rafin koatol tahmen-ahmen əm.   
\s1 Nagwənən Rəha Nəmtətin Rəha Iesu  
\p
\v 17 E nəghatən mɨn itəm ekən kəm itəmat əh-roiu, oesənwiwiən itəmat məto-inu nəpələh-kələhən rəhatəmat təsasituən, məto tatərəkɨn əm itəmat.  
\v 18 Emaupən məto məmə nian nakoatuəfɨmɨn itəmat mɨn məmə nakotəfak, kən moatəhap-əhap itəmat mɨn. Kən nɨkik təht məmə o nəghatən mɨn əh, neen nɨpahrienən,\x - \xo 11:18 \xt 1 Kor 1:10-12 \x*  
\v 19 məto-inu nəhap-əhapən mɨn otəkəike motuwa məmə okəplan ətuatɨp məmə pah tatəfak pahrien.   
\p
\v 20 !Nian nakoatuəfɨmɨn itəmat mɨn, nakoatən məmə nakoatun Nagwənən Rəha Nəmtətin Rəha Iesu, məto otəplan-tu nolən u rəhatəmat! Sənəmə Nagwənən Rəha Nəmtətin Rəha Iesu,  
\v 21 məto-inu nian nakotagwən, itəmat kitiəh kitiəh koatəkəike əm kəsəsahginən ilat mɨn neen. Kit nəumɨs tatus əh, kit tɨnapɨs rəkɨs.  
\v 22 ?Rəhatəmat latuənu tɨkə məmə nakotaupən motagwən ikɨn? ?O itəmat nəsotɨsiai-inən niməfak rəha Uhgɨn, kən moatol aulɨs ian-rat mɨn? ?Kən ekən məmə naka kəm itəmat? ?Ekənwiwi itəmat o nolən əh? !Kəp, tiəkɨs agɨn-əh!   
\p
\v 23 Məto-inu, eməgətun rəkɨs itəmat nəgətunən itəm təmɨsɨ-pən o Iərəmərə. E lapɨn əh uarisɨg kegəhan-in-pən e nelmɨ tɨkɨmɨr mɨn, in təmos pɨret,  
\v 24 kən mən kəm Uhgɨn tagkiu ron, kən məmkas, kən məmə, “Inu nɨpətɨk itəm otɨtəgɨt otəmat. Otol mihin kən nɨkitəmat tatəht io.”  
\v 25 E nolən kitiəh əm, nian kɨnotagwən rəkɨs, in tos kap wain mən məmə, “Kap wain u in nəniəkɨsən wi rəha nasituən itəm tatuwa e nɨtak. Otol mihin nian rafin nakoatənɨm, nɨkitəmat tatəht io.”\x - \xo 11:25 \xt Eks 24:6-8; Hip 8:8-13 \x*  
\v 26 O nat əh, nian rafin nakotun pɨret u, o nakotənɨm kap wain u, onəkotəkəike motən-iarəp nɨmɨsən rəha Iərəmərə mətoarus tɨtəlɨg-pa mɨn.\x - \xo 11:26 \xt Mat 26:26-29; Mak 14:22-25; Luk 22:14-20\x*   
\p
\v 27 Tol nəhlan, etəmim pah itəm tatun pɨret o tatənɨm kap wain u rəha Iərəmərə e nolən kit itəm təsətuatɨpən, in tatol təfagə o nərəkɨnən nɨpətɨn ne nɨta Iərəmərə.\x - \xo 11:27 \xt Hip 10:29 \x*  
\v 28 Etəmim otəkəike makil rəhan nəmegəhən pitən, uarisɨg təpanun pɨret ne mənɨm kap wain,  
\v 29 məto-inu etəmim itəm tatun matənɨm, məto nɨkin təsəht wɨrən nɨpətɨ Iərəmərə, nunən ne nənɨmən itəm in tatol tatiuw-pa atɨp əm nalpɨnən kəm in.  
\v 30 Məto o nat əh, itəmat tepət nakotəpou matɨmɨs, kən itəmat neen kɨnotɨmɨs rəkɨs.  
\v 31 Məto okəmə kitat kotakil atɨp nolən mɨn rəhatat, Iərəmərə təsakilən kitat mol nalpɨnən kəm kitat.  
\v 32 Nian Iərəmərə takil kitat mol nalpɨnən kəm kitat, in tatol məmə kitat okotətuatɨp, məmə nian in otakil netəmim e nətueintən mən nalpɨnən rəhalat məmə okotɨmɨs, kən kitat okəsotosən nalpɨnən əh kitat min ilat.\x - \xo 11:32 \xt Hip 12:5-6 \x*   
\p
\v 33 Tol nəhlan piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, nian nakotuwa kitiəh məmə nakotagwən, otəsahgin itəmat mɨn.  
\v 34 Okəmə suah kit nəumɨs nus, təwɨr məmə otagwən iman ikɨn latuənu, məmə nian nakoatuəfɨmɨn, Uhgɨn otəsos-ipənən nalpɨnən kəm itəmat o nolən mɨn əh rəhatəmat. Nian ekɨmnə, oekos-ipɨnə suatɨp e natɨmnat pɨsɨn neen mɨn itəm nakoatətapəh ron.   
\c 12  
\s1 Nəsanənən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, pəs ekəghat e nəsanənən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn itəm tatos-ipa kəm kitat, məto-inu iakolkeike məmə itəmat nəkotəkəike motɨtun.  
\v 2 Itəmat nəkotɨtun məmə aupən, nian nəməsotəfakən kəm Uhgɨn, katiuw-pən rəhatəmat nətəlɨgən katit itəmat e suatɨp o nəfakən kəm narmɨ nat mɨn itəm kəsotəghatən.\x - \xo 12:2 \xt Hab 2:18-19 \x*  
\v 3 Tol nəhlan, ekən kəm itəmat məmə suah kit tɨkə itəm tatəghat e nəsanənən rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn matən rat Iesu, kən suah kit mɨn okol təsənən məmə, “Iesu in Iərəmərə,” məto Narmɨn Rəha Uhgɨn, in əm tol etəmim tatən.\x - \xo 12:3 \xt 1 Jon 4:2-3 \x*   
\p
\v 4 Nəsanənən pɨsɨn pɨsɨn mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn itəm tatos-ipa kəm kitat, məto koatɨsɨ-pən e Narmɨn Rəha Uhgɨn kitiəh əm.\x - \xo 12:4 \xt Rom 12:6 \x*  
\v 5 Kitat koatol wək pɨsɨn pɨsɨn tepət, məto Iərəmərə kitiəh əm itəm koatol wək rəhan.  
\v 6 Kitat koatol wək e nolən pɨsɨn pɨsɨn tepət, məto in Uhgɨn kitiəh əm itəm tatol wək e nəmegəhən rəha netəmim rafin məmə ilat okoatol wək mɨn əh rafin.   
\p
\v 7 Kən Narmɨn Rəha Uhgɨn tatos-ipa rəhan nəsanənən pɨsɨn pɨsɨn mɨn kəm kitat kitiəh kitiəh məmə kitat okotasitu etat rafin.  
\v 8 O suah kit, Narmɨn tatos-ipən nəghatən rəha nenatɨgən. Kən kit mɨn, Narmɨn kitiəh əm tatos-ipən nəghatən rəha nɨtunən nat.  
\v 9 Kən kit mɨn, Narmɨn kitiəh əm tatos-ipən nahatətəən. Kən kit mɨn, Narmɨn kitiəh əh tatos-ipən nəsanənən o nol-wɨrən nɨmɨsən.  
\v 10 Kən kit mɨn, tatos-ipən nəsanənən o nolən nat pɨspɨs mɨn. Kən kit mɨn, tatos-ipən nəghatən mɨn itəm Uhgɨn tatos-ipa. Kən kit mɨn, tatos-ipən nəsanənən o nakilən narmɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn. Kən kit mɨn, tatos-ipən nəsanənən rəha nənən nəghatən ik pɨsɨn mɨn.\f + \fr 12:10 \ft Nəsanənən rəha nənən nəghatən ik pɨsɨn mɨn, tatəghat-in nəghatən mɨn itəm suah kit təsɨtunən. Əplan-tu 1 Kor 13:1, ne Wək 2:4. \f* Kən kit mɨn əh, tatos-ipən nəsanənən o nənən nɨptətɨ nəghatən ik pɨsɨn mɨn əh.  
\v 11 Nəsanənən mɨn əh ilat rafin, koatɨsɨ-pən əm e Narmɨn kitiəh əm, kən tatos-ipa kəm kitat kitiəh kitiəh e suatɨp mɨn itəm in əm tolkeike.\x - \xo 12:11 \xt 1 Kor 7:7 \x*   
\p
\v 12 Nɨpətɨ etəmim in kitiəh əm, məto nolɨn-olɨn tepət; kən nat əpnapɨn nolɨn-olɨn pɨsɨn pɨsɨn mɨn, ilat koatɨlpɨn e nɨpətɨn kitiəh əm. Kən tol nəhlan, tahmen-amen əm e Kristo.\x - \xo 12:12 \xt 1 Kor 10:17 \x*  
\v 13 Kitat neen, kitat noanol mɨn rəha Isrel, kitat neen Iaihluə mɨn, neen slef mɨn əm, neen sənəmə slef mɨn, məto Narmɨn Rəha Uhgɨn kitiəh əm təmol baptais e kitat rafin agɨn-əh məmə, kəmotuwa nɨpətɨ Kristo kitiəh əm, kən kitat kəmotos Narmɨn Rəha Uhgɨn u kitiəh əm.\x - \xo 12:13 \xt Kal 3:28 \x*   
\p
\v 14 Otətəlɨg-in, nɨpətɨ etəmim kəməsolən nolɨn kitiəh əm, məto nolɨn tepət.  
\v 15 Okəmə nelkɨn tatən məmə, “Sənəmə io nelmɨn, kən tol nəhlan, sənəmə io nolɨ nɨpətɨn kit,” kən nəghatən rəhan təsolən məmə nelkɨn in sənəmə nolɨn nɨpətɨn məsɨn.  
\v 16 Kən okəmə matəlgɨn tən məmə, “Sənəmə io nɨganəmtɨn, kən tol nəhlan, sənəmə io nolɨ nɨpətɨn kit,” kən nəghatən rəhan təsolən məmə matəlgɨn in sənəmə nolɨ nɨpətɨn məsɨn.  
\v 17 ?Okəmə nɨpətɨn in nɨganəmtɨn rafin əm, kən otahro məto nat? ?Kən okəmə nɨpətɨn in matəlgɨn rafin əm, kən otahro məto nəmiəwɨn nat?  
\v 18 Məto kəp, Uhgɨn təmoor nolɨn-olɨn nɨpətɨn ilat rafin itəm in tolkeike məmə ilat okotol mihin.  
\v 19 ?Okəmə ilat rafin nolɨn kitiəh əm, kən nɨpətɨn pəhruən ikɨn?  
\v 20 Məto nɨpahrienən, nolɨn-olɨn tepət, məto nɨpətɨn kitiəh əm.   
\p
\v 21 Nɨganəmtɨn okol təsənən kəm nelmɨn məmə, “Io ekapəs ik, io enahmen rəkɨs.” Kən rəhn-kapə okol təsənən kəm nelkɨn mil məmə, “Io ekapəs itəmlau, io enahmen rəkɨs.”  
\v 22 Təsolən nəhlan. Nolɨn-olɨn nɨpətɨtat itəm nɨkitat təht məmə ilat kotəpou agɨn, ilat nat keike o nɨpətɨtat.  
\v 23 Kən nolɨn-olɨn nɨpətɨtat itəm nɨkitat təht məmə ilat nat əpnapɨn əm, koatol nolən rəha nɨsiaiiən elat. Kən nolɨn-olɨn rəha naulɨsən, kitat koatehm wɨr ilat.  
\v 24 Məto nolɨn-olɨn nɨpətɨtat itəm təsolən naulɨsən, kitat kəsotolən nat agɨn elat. Məto Uhgɨn təmuəfɨmɨn nolɨn-olɨn nɨpətɨtat mɨn, kən matɨsiai-in nolɨn-olɨn mɨn itəm kitat koatehm-pən əm ilat.  
\v 25 Kən e nolən əh, nolɨn-olɨn nɨpətɨtat okəsotəhap-əhapən ilat mɨn, məto ilat okoatehm wɨr ilat mɨn rafin.  
\v 26 Okəmə nolɨn məsɨn tatəto nahməən, kən nolɨn mɨn ilat rafin okotəto nahməən ilat min. Kən okəmə nolɨn məsɨn katos-ipən nɨsiaiiən kəm in, kən nolɨn mɨn rafin okotagien ilat min.   
\p
\v 27 Nɨpətɨ nəghatən u məmə itəmat nɨpətɨ Kristo, kən itəmat rafin kitiəh kitiəh, itəmat nolɨn mɨn rəha nɨpətɨ Kristo.\x - \xo 12:27 \xt Rom 12:5 \x*  
\v 28 Kən e niməfak, Uhgɨn təmaupən mələhəu-pən aposol mɨn, kən uarisɨg un, ien mɨn, kən uarisɨg un, iəgətun mɨn. Kən təmələhəu-pən netəm koatol nat pɨspɨs, ne ilat itəm koatol-wɨr nɨmɨsən mɨn, kən netəm kotasitu e netəmim, kən netəm kotenatɨg itəm kotasitu o nənən rəha niməfak, kən netəm koatəghat e nəghatən ikɨn pɨsɨn mɨn.\x - \xo 12:28 \xt Efes 4:11-12 \x*  
\v 29 ?Netəmim rafin aposol mɨn? ?O netəmim rafin ien mɨn? ?O netəmim rafin iəgətun mɨn? ?O netəmim rafin nol nat pɨspɨs?  
\v 30 ?O netəmim rafin koatol-wɨr nɨmɨsən mɨn? ?O netəmim rafin koatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn? ?O netəmim rafin koatən-iarəp nɨpətɨ nəghatən ik pɨsɨn mɨn? Kəp, təsolən nəhlan.  
\v 31 Məto təwɨr məmə nakotələhəu-pən əskasɨk nətəlɨgən rəhatəmat o nosən nəsanənən pɨsɨn pɨsɨn mɨn itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tatos-ipa, ilat mɨn əh itəm kotəwɨr agɨn.\x - \xo 12:31 \xt 1 Kor 14:1 \x*  
\p Məto roiu ekən-ipɨnə suatɨp wɨr agɨn-əh.   
\c 13  
\s1 Nolkeikeən  
\m
\v 1 Okəmə iatəghat e nəghatən rəha netəm ik pɨsɨn mɨn, o nəghatən rəha nagelo mɨn, məto esosən nolkeikeən e nɨkik, iatəghat pɨk əm tahmen e suah kit itəm tatoh nuwigɨ dram, o tatoh əpnapɨn əm bel.  
\v 2 Okəmə iatos nəsanənən itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tatos-ipa o nən-iarəpən nəghatən mɨn itəm Uhgɨn tatos-ipa, məto esosən nolkeikeən e nɨkik, io nat əpnapɨn əm. Kən okəmə ekɨtun nat anion rafin ne nɨtunən rafin, məto esosən nolkeikeən e nɨkik, io nat əpnapɨn əm. Kən okəmə rəhak nahatətəən təskasɨk məmə otol nɨtot kit tiet, məto esosən nolkeikeən e nɨkik, io nat əpnapɨn əm.\x - \xo 13:2 \xt Mat 17:20 \x*  
\v 3 Okəmə ekəmki-pən rafin rəhak natɨmnat kəm ian-rat mɨn, o ekegəhan-in nɨpətɨk məmə nɨgəm otus, məto esosən nolkeikeən e nɨkik, esolən win e nat kit.   
\p
\v 4 Nolən rəha nolkeikeən tol nulan: suah kit rəhan nətəlɨgən təfəməh, kən matol təwɨr kəm netəmim, kən məsetəhakən e netəmim, kən məsos-ipər atɨpən, kən məsausit pɨkən,  
\v 5 kən məsol-pənən netəmim, məsalkutən o nərpɨn, kən nɨkin təsahmə uəhaiən, kən təsaskəlɨm-iəkɨsən e nɨkin nəratən itəm suah kit tatol lan.  
\v 6 Kən nɨkin təsagienən o nolən rat mɨn, məto nɨkin tagien əm o nolən wɨr mɨn rəha nɨpahrienən.\x - \xo 13:6 \xt Rom 12:9 \x*  
\v 7 Nolən rəha nokeikeən tol nulan: nat əpnapɨn suatɨp rəha suah kit tiəkɨs, məto nian rafin suah əh tatətəu-pən əm, məsəhlmanən rəhan nahatətəən nian kit, kən nian rafin tatələhəu-pən əskasɨk rəhan nətəlɨgən e Uhgɨn, rəhan nahatətəən tatətul əm nulan e nian rəha nəratən.\x - \xo 13:7 \xt 1 Pita 4:8 \x*   
\p
\v 8 Nolən rəha nolkeikeən namnun tɨkə. Məto rəha nən-iarəpən nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, otəpanɨkə. Rəha nəghatən ik pɨsɨn mɨn, okotəpanɨkə. Rəha nɨtunən nat, otəpanɨkə.  
\v 9 Tol nəhlan məto-inu nɨtunən rəhatat noan məsɨn əm, kən koatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa noan məsɨn əm.  
\v 10 Məto nian Iesu Kristo otuwa mɨn mol ətuatɨp natɨmnat rafin, kən nəsanənən mɨn itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tatos-ipa roiu okotɨkə.  
\v 11 Nian ematəkəku, ematəghat tahmen e suakəku, kən nɨtunən rəhak tahmen e rəha suakəku, kən nolən rəha nətəlɨgən rəhak tahmen e rəha suakəku. Məto nian emuwa mol etəm-iasol in io, emələhəu nolən mɨn rəha suakəku e məntaak.  
\v 12 Roiu, kitat koatəplan noan məsɨn əm tahmen e suah kit itəm tateranəm e klas itəm toapoap. Məto e nian əh, kitat okotəplan əsas nɨganəmtɨ Uhgɨn. Roiu, ekɨtun noan məsɨn əm, məto e nian əh, epanɨtun əsas natɨmnat rafin, tahmen məmə Uhgɨn tɨtun mihin io əh-roiu.   
\p
\v 13 Kən roiu, nolən miləhal u kɨsɨl kətəhalətul: nolən rəha nahatətəən, nolən rəha nələhəu-pənən əskasɨk nətəlɨgən e Uhgɨn, ne nolən rəha nolkeikeən. Məto itəm təwɨr pɨk agɨn eləhal, in nolən rəha nolkeikeən.\x - \xo 13:13 \xt 1 Tes 1:3 \x*   
\c 14  
\s1 Nən-iarəpən nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, ne nənən nəghatən ik pɨsɨn mɨn  
\m
\v 1 Otalkut əskasɨk məmə nolkeikeən otərəmərə e nəmegəhən rəhatəmat, kən motalkut əskasɨk məmə onəkotos nəsanənən mɨn itəm Narmɨn Rəha Uhgɨn tatos-ipa, kən otalkut pɨk təhmɨn mɨn o nəsanənən rəha nən-iarəpən nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa.\x - \xo 14:1 \xt 1 Kor 12:31; 14:39 \x*  
\v 2 Ekən nəhlan məto-inu itəmat kit itəm tatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, təsəghatən kəm netəmim, məto tatəghat əm kəm Uhgɨn. Pahrien, suah kit tɨkə itəm tɨtun nəghatən itəm in tatən, məto in tatən-iarəp nəghatən anion mɨn e Narmɨn Rəha Uhgɨn.  
\v 3 Məto netəmim rafin itəm kotən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, koatən kəm netəmim o niləkɨnən ilat, o nɨləs-ipərən nətəlɨgən rəhalat, kən o nasituən mɨləs-ipər nɨkilat.  
\v 4 Etəmim itəm tatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, tatiləkɨn atɨp əm in, məto etəmim itəm tatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, tatiləkɨn niməfak.  
\v 5 Iakolkeike məmə itəmat rafin agɨn-əh nakotəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, məto təwɨr pɨk məmə nakotən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa. Etəmim itəm tatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, in tətasitu pɨk e niməfak taprəkɨs-in etəmim itəm tatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn mətoarus in tən nɨpətɨn məmə otiləkɨn niməfak.   
\p
\v 6 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. ?Okəmə iatuwa otəmat kən matəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, tahro nulan io iakəwɨr otəmat okəmə esol-arəpən nəghatən neen itəm kəmoatəhluaig aupən, o esosən nɨtunən neen, o nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, o nəghatən rəha nəgətunən?\fig |alt="double pipes or flute, musical instr" src="BK00178B.TIF" size="col" loc="1Co 14:6-8" ref="1 Kor 14:6" \fig*  
\v 7 Otətəlɨg-in o natɨmnat tahmen e nau itəm kətahl, o kita itəm katoh. Natɨmnat mɨn əh kəsotəmegəhən, etəmim əm tatol ilat kotagət. Məto okəmə kəsotagət ətuatɨpən, kən itəmat onəkotəruru məmə napuən naka ilat koatan.  
\v 8 Kən okəmə təwi təsagət ətuatɨpən, kən netəmim okotəruru məmə kotəkəike motol əpen-əpenə o nəluagɨnən.  
\v 9 Məto tahmen əm etəmat. ?Okəmə noatəghat e nəghatən itəm netəmim kotəruru, tahro nulan okotɨtun nɨpətɨ nəghatən nakoatən? Itəmat onəkotəghat əm kəm magoagəp, məto netəmim kəsotosən nɨpətɨn.  
\v 10 Pahrien məmə nəghatən mɨn tepət e nətueintən, məto ilat rafin nɨpətɨlat əh-ikɨn.  
\v 11 Kən okəmə esɨtunən nɨpətɨ nəghatən itəm suah kit tatən-ipa kəm io, io iapɨspɨs kəm in, kən in iapɨspɨs kəm io.  
\v 12 Tahmen əm etəmat. Itəmat nakotolkeike nəsanənən mɨn rəha Narmɨn Rəha Uhgɨn, kən tol nəhlan, otalkut məmə nakotiləkɨn niməfak e nəsanənən mɨn itəm okotasitu pɨk lan.   
\p
\v 13 Məto-inu o nat əh, okəmə itəmat kit tatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, otəkəike məfak mɨn məmə Uhgɨn otos-ipən nɨpətɨ nəghatən u məmə otən-iarəp kəm niməfak.  
\v 14 Okəmə iatəfak e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, nɨkik tatəfak məto nətəlɨgən rəhak tatətul əpnapɨn əm.  
\v 15 ?Kən ekahro? Ekəfak e nɨkik, məto ekəfak mɨn e nətəlɨgən rəhak. Kən ekan napuən e nɨkik, məto ekan mɨn napuən e nətəlɨgən rəhak.  
\v 16 ?Okəmə nakatənwiwi Uhgɨn e nɨkim e nəghatən pɨsɨn, tahro suah kit itəm təruru nəghatən u in otən “Əwəh” e rəham nəfakən, məto-inu in təruru nat itəm nakatən?  
\v 17 Kəm-naka natənwiwi wɨr Uhgɨn, məto nəsiləkɨnən etəmim pɨsɨn kit mɨn.   
\p
\v 18 Iatən tagkiu kəm Uhgɨn məmə iatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn taprəkɨs-in itəmat rafin.  
\v 19 Məto e niməfak, okəmə iatəgətun netəmim e nəghatən faif əm itəm kotɨtun, inu təwɨr agɨn maprəkɨs-in məmə ekən nəghatən ten-taosan e nəghatən pɨsɨn itəm kɨnotəruru.   
\p
\v 20 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Sotolən nətəlɨgən rəhatəmat tahmen e nɨsualkələh. Təwɨr məmə nəkotahmen e nɨsualkələh itəm kotəruru əh nolən rat. Məto e nətəlɨgən rəhatəmat, təwɨr məmə nakotɨmətə.\x - \xo 14:20 \xt Efes 4:14 \x*  
\v 21 Kəməte nəhlan e Lou rəha Moses məmə,  
\q1 “Ekol məmə netəm koatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn okotən rəhak nəghatən kəm rəhak netəmim.  
\q1 Kən ilat okotəto nəghatən mɨn rəha iapɨspɨs mɨn,  
\q1 Məto nat əpnapɨn ilat okotəto nat əh itəm tol pɨsɨn, okol kəsotətəlɨg-inən io.  
\q1 Iərəmərə tatən mihin.”\x - \xo 14:21 \xt Aes 28:11,12\x*   
\p
\v 22 Tol nəhlan, nəghatən ik pɨsɨn mɨn, in nəmtətin kit rəha netəmim itəm kəsotəfakən, sənəmə nəmtətin kit rəha iəfak mɨn. Məto nian suah kit tatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, in rəha iəfak mɨn, sənəmə rəha netəm kəsotəfakən.  
\v 23 ?Tol nəhlan, okəmə niməfak apiəpiə tatuəfɨmɨn, kən netəmim rafin koatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, kən ilat neen itəm kəsotɨtunən, o netəm kəsotəfakən kotuwa imə, ilat okotən məmə itəmat nakotalməl, o kəp?\x - \xo 14:23 \xt Wək 2:13 \x*  
\v 24 Məto okəmə etəm təsəfakən kit, o etəm təruru tuwa imə nian netəmim rafin koatən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, kən nəghatən rəhatəmat otek nɨkin, kən in otɨtun məmə in iol təfagə, kən nəghatən mɨn əh otakil rəhan nolən,\x - \xo 14:24 \xt Jon 16:8 \x*  
\v 25 kən rəhan təfagə mɨn itəm koatəhluaig otuwa e nəhag-əhagən. O nat əh, in otiet morin e nɨsiaiiən matəfak kəm Uhgɨn, matən-iarəp məmə, “!Itəmat pahrien Uhgɨn nakoatan!”   
\s1 Nələhəu ətuatɨpən nolən rəha nəfakən  
\p
\v 26 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Pəs iakən nɨpətɨ rəhak nəghatən mɨn roiu. Nian itəmat rafin nakotuwa kitiəh e nuəfɨmɨnən o nəfakən, itəmat rafin kitiəh kitiəh rəhatəmat əh-ikɨn wək o nolən, neen koatan napuən, neen katəgətun ilat, neen koatol-arəp nəghatən neen itəm kəmoatəhluaig aupən, neen koatəghat e nəghatən ik pɨsɨn mɨn, neen koatən nɨpətɨ nəghatən mɨn əh. Onəkotəkəike moatol natɨmnat mɨn əh o niləkɨnən niməfak təskasɨk.\x - \xo 14:26 \xt 1 Kor 12:8-10 \x*  
\v 27 Okəmə netəmim neen koatəghat e nəghatən pɨsɨn, kəiu o kəm-naka kɨsɨl əm okotəghat. Kit otən rəhan u, uarisɨg kit, kənu kit mɨn tən rəhan, kən suah kit otəkəike mən nɨpətɨ nəghatən mɨn əh.  
\v 28 Okəmə etəmim tɨkə o nən-iarəpən nɨpətɨ nəghatən mɨn əh, etəm itəm otəghat e nəghatən pɨsɨn, otəkəike məsəghatən e niməfak, kən məghat anion kəm Uhgɨn.   
\p
\v 29 Təwɨr məmə ien kəiu o kɨsɨl okotəghat, kən netəmim neen okotakil wɨr nəghatən koatən.\x - \xo 14:29 \xt 1 Tes 5:21 \x*  
\v 30 Kən okəmə Uhgɨn tatol əp nəghatən kit itəm təmatəhluaig aupən tatuwa o suah kit itəm tatəpələh, təwɨr məmə etəm təmaupən matəghat otapəs nəghatən.  
\v 31 Tol nəhlan, itəmat itəm nakotən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, kit otaupən məghat, kənu kit mɨn, u kit mɨn məmə nakotəgətun netəmim rafin, kɨləs-ipər nətəlɨgən rəhalat.  
\v 32 Sotaluinən məmə ien mɨn koatərəmərə e nɨkilat məmə kotɨtun nən-iarəpən nəghatən rəhalat e nian itəm in tətuatɨp o nənən,  
\v 33 məto-inu Uhgɨn sənəmə in Uhgɨn rəha nolən nəruruən e nat, məto in Uhgɨn rəha nəməlinuən, tahmen e niməfak mɨn rafin.   
\p
\v 34 Nian katəfak lan, nɨpɨtan okəsotagətən, məto-inu təsətuatɨpən məmə okotəghat. Məto okotəkəike moatətəlɨg-in netəm-iasol rəha niməfak, tahmen əm e itəm Lou tatən mihin.\x - \xo 14:34 \xt 1 Kor 11:3; 1 Tim 2:12 \x*  
\v 35 Okəmə kotolkeike məmə kotɨtun nat kit, okotəkəike kətapəh o rəhalat nəman mɨn əpəh latuənu, məto-inu tol naulɨsən məmə pətan otəghat əpəh e niməfak.   
\p
\v 36 ?Tahro? ?Nɨkitəmat təht məmə nəghatən rəha Uhgɨn təmaupən miet-arəpa otəmat? ?O nɨkitəmat təht məmə nəghatən rəha Uhgɨn təmuwa əm otəmat?  
\v 37 Okəmə itəmat kit nɨkin təht məmə in ien kit, o Narmɨn Rəha Uhgɨn təmos-ipən nəsanənən kit kəm in, in otəkəike mən nɨpahrienən e nəghatən itəm iatəte kəm itəmat məmə in nəwia Iərəmərə.\x - \xo 14:37 \xt 1 Jon 4:6 \x*  
\v 38 Okəmə tapəs nənən nɨpahrienən e nəghatən u, in okəsən mɨnən nɨpahrienən e rəhan nəghatən.   
\p
\v 39 Tol nəhlan, piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, təwɨr məmə nakotolkeike məmə nakotən-iarəp nəghatən itəm Uhgɨn tatos-ipa, kən məsotətlosɨg-inən nənən nəghatən ik pɨsɨn mɨn.  
\v 40 Məto e natɨmnat rafin agɨn itəm nəkoatol e nəfakən, otol e nolən itəm in tətuatɨp o niməfak, motətəu-pən wɨr nolən rəha nəfakən.   
\c 15  
\s1 Kristo təməmegəh mɨn e nɨmɨsən  
\m
\v 1 Piak mɨn ne wɨnɨk mɨn. Iakolkeike məmə ekən-iarəp mɨn kəm itəmat namnusən təwɨr itəm ematən-iarəp kəm itəmat aupən, nəmotos e nɨkitəmat, kən motos rəhatəmat ikɨn nətulən lan.  
\v 2 Okəmə nakotaskəlɨm əskasɨk namnusən təwɨr ətuatɨp itəm io emən-iarəp kəm itəmat, Uhgɨn otosmegəh itəmat lan. Məto okəmə nakotapəs nat ətuatɨp, motahatətə e nəghatən pɨsɨn, kən nahatətəən rəhatəmat in nat əpnapɨn əm.   
\p
\v 3 Natɨmnat itəm io eməto, ilat nat keike, kən enən-ipɨnə rəkɨs kəm itəmat məmə, Kristo təmɨmɨs o rəhatat nolən rat mɨn tahmen e Naoa Rəha Uhgɨn təmən rəkɨs mihin,\x - \xo 15:3 \xt Aes 53:5-12 \x*  
\v 4 kəmɨtənɨm, kən təmegəh mɨn e nɨmɨsən e nian itəm tatol kɨsɨl lan tahmen əm e Naoa Rəha Uhgɨn təmən rəkɨs mihin,\x - \xo 15:4 \xt Mat 12:40; Wək 2:24-32 \x*  
\v 5 kən təmaupən miet-arəp o Pita, uarisɨg u, o rəhan netəm tuelef.\x - \xo 15:5 \xt Mat 28:16-17; Luk 24:34 \x*  
\v 6 Uarisɨg lan, in təmiet-arəp mɨn o piətat mɨn taprəkɨs-in faif-hanrɨt e nian kitiəh əm, u ilat tepət koatəmegəh əh, məto neen kɨnotɨmɨs rəkɨs.  
\v 7 Kən uarisɨg, tiet-arəpa o Jemes, kən o aposol mɨn rafin.\x - \xo 15:7 \xt Wək 1:3-4 \x*  
\v 8 Kən uarisɨg elat rafin, in təmiet-arəpa mɨn ron io, nat əpnapɨn io ekahmen e suakəku itəm təsaiirən e nian ətuatɨp rəhan.\x - \xo 15:8 \xt Wək 9:3-6 \x*   
\p
\v 9 Tol nəhlan, io ləhau agɨn e aposol mɨn rafin, kən esahmenən məmə netəmim okotaun-in io məmə io aposol kit, məto-inu ematol nəratən kəm niməfak rəha Uhgɨn aupən.\x - \xo 15:9 \xt Efes 3:8; 1 Tim 1:15 \x*  
\v 10 Məto e nəwɨrən itəm Uhgɨn təmawte-in kəm io, emuwa mahmen nulan roiu, kən nəwɨrən əh təsuwa əpnapɨnən məto noan əh-ikɨn. Nɨpahrienən, emol wək taprəkɨs-in rafin aposol mɨn, məto sənəmə e rəhak əm nəsanənən, məto e nəwɨrən əm itəm Uhgɨn təmawte-in kəm io.\x - \xo 15:10 \xt 2 Kor 11:23 \x*  
\v 11 Nat əpnapɨn io emən-iarəp, o ilat kəmotən-iarəp namnusən təwɨr kəm itəmat, məto nəghatən u inu itəm iatən-iarəp, namnusən təwɨr itəm nəmotən nɨpahrienən lan.   
\s1 Nəmegəhən e nɨmɨsən rəha netəm kəmotɨmɨs  
\p
\v 12 ?Məto okəmə kəmatən-iarəp məmə Kristo təməmegəh mɨn e nɨmɨsən, kən tahro itəmat neen nakoatən məmə netəm kəmotɨmɨs okol kəsotəmegəh mɨnən?  
\v 13 Məto okəmə nəghatən rəhatəmat in nɨpahrienən, məmə netəm kəmotɨmɨs kəsotəmegəh mɨnən, kən okol Kristo mɨn təsəmegəhən e nɨmɨsən.  
\v 14 Kən okəmə Kristo təsəmegəhən e nɨmɨsən, kən wək rəhatɨmat o nən-iarəpən namnusən təwɨr, in nat əpnapɨn əm, tahmen mɨn əm e nahatətəən rəhatəmat.  
\v 15 Nat kit mɨn nəhlan, okəmə Kristo təsəmegəhən e nɨmɨsən, itɨmat emoateiuə e Uhgɨn məto-inu emotən-iarəp məmə Uhgɨn təmosmegəh Kristo e nɨmɨsən. Məto okəmə netəm kəmotɨmɨs ko kəsotəmegəh mɨnən e nɨmɨsən, kən okol Uhgɨn təsosmegəhən Kristo e nɨmɨsən.  
\v 16 Məto-inu okəmə netəm kəmotɨmɨs ko kəsotəmegəh mɨnən e nɨmɨsən, kən okol Kristo təsəmegəh mɨnən e nɨmɨsən.  
\v 17 Kən okəmə Kristo təsəmegəh mɨnən e nɨmɨsən, kən nahatətəən rəhatəmat nɨpətɨn tɨkə, kən itəmat noatatɨg əh e təfagə rat mɨn.  
\v 18 Kən netəmim itəm kəmotən nɨpahrienən e Kristo itəm kɨnotɨmɨs rəkɨs, ilat mɨn kəmotakiəh.  
\v 19 !Okəmə koatələhəu-pən əskasɨk rəhatat nətəlɨgən e Kristo o nəmegəhən əm rəhatat e nətueintən, kəsi, təwɨr məmə netəmim okotəto tərat otəmat maprəkɨs-in netəmim rafin məto-inu, kəm-naka kitat kəmotəmkakiə!   
\p
\v 20 !Məto kəp! Nɨpahrienən məmə Kristo təməmegəh mɨn pahrien e nɨmɨsən. In təmaupən e netəm rafin itəm kəmotɨmɨs kən məmegəh mɨn e nɨmɨsən, kən okol təsɨmɨs mɨnən.\f + \fr 15:20 \ft Kristo in tahmen e nəniəkɨsən rəha Uhgɨn məmə netəmim rafin okotəmegəh mɨn e nɨmɨsən.\f*  
\v 21 Otətəlɨg-in. Nɨmɨsən tɨnuwa e nətueintən e etəmim kit, kən e suatɨp kitiəh əm, nəmegəh mɨnən e nɨmɨsən təmuwa e etəmim kit.\x - \xo 15:21 \xt Rom 5:12 \x*  
\v 22 Tol nəhlan, netəmim rafin okotɨmɨs məto-inu kəmotɨsɨ-pən e Atam, kən tahmen-ahmen əm, netəmim rafin itəm kəmotuwa kitiəh ilat Kristo okotəmegəh mɨn.  
\v 23 Məto ilat mɨn u, okotəmegəh mɨn e nian ətuatɨp rəhalat. Kristo in təmaupən məmegəh mɨn, kən nian in otuwa mɨn, rəhan mɨn okotəmegəh mɨn.\x - \xo 15:23 \xt 1 Tes 4:16; Nol Əpən 20:5 \x*  
\v 24 Kən namnun nian otuwa. In otərəkɨn nərəmərəən rafin, ne nepətən rafin, ne nəsanənən rafin. Uarisɨg lan, in otəhlman-pən nərəmərəən rəhan e nelmɨ Uhgɨn Tata.  
\v 25 Tol nəhlan məto-inu, in təike matərəmərə mətoarus məmki-pa rəhan tɨkɨmɨr mɨn meguətain ilat e nelkɨn.\x - \xo 15:25 \xt Mat 22:44 \x*  
\v 26 Namnu rəhan tɨkɨmɨr itəm otərəkɨn, in nɨmɨsən. Kən nɨmɨsən otɨkə mɨn,\x - \xo 15:26 \xt Nol Əpən 20:14 \x*  
\v 27 məto-inu “tɨnəmki-pa natɨmnat rafin meguətain e nelkɨn.” Otətəlɨg-in-tu, nian tatən məmə natɨmnat rafin agɨn-əh tɨnateguətain e nelkɨn, nəkotəplan məmə sənəmə Tata Uhgɨn mɨn əh-ikɨn e nelkɨn. In Uhgɨn itəm təmələhəu-pən natɨmnat rafin agɨn-əh ləhau e nelkɨ Kristo.\x - \xo 15:27 \xt Sam 8:6 \x*  
\v 28 Nian Uhgɨn tɨnol natɨmnat mɨn əh, kən Nətɨn atɨp otuwa ləhau e nərəmərəən rəha Uhgɨn itəm təmələhəu-pən natɨmnat rafin e nelkɨn, məmə Uhgɨn əm otərəmərə e natɨmnat rafin.   
\p
\v 29 Otətəlɨg-in-tu. ?Tahro e netəmim itəm katol baptais elat o netəm kɨnotɨmɨs rəkɨs? ?Okəmə netəm kəmotɨmɨs kəsotəmegəh mɨnən nian kit, kən tahro katol baptais e netəmim olat?\f + \fr 15:29 \ft Pol təsən ətuatɨpən məmə in tolkeike məmə netəmim okotol baptais elat o netəmim itəm kɨnotɨmɨs rəkɨs, məto təmən əm məmə netəmim neen kəmoatol nəhlan. Kən kitat roiu, tiəkɨs o nɨtunən nɨpətɨ nəghatən u. \f*  
\v 30 ?Kən tahmen əm etɨmat, tahro ioatɨləs pɨkən nian əskasɨk mɨn e nəmegəhən rəhatɨmat nian rafin?\x - \xo 15:30 \xt Rom 8:36 \x*  
\v 31 !Iatos noanawɨl, piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, məmə netəmim kotalkut məmə okotohamnu io e nian tepət! Nəkotɨtun məmə inu nɨpahrienən tahmen-ahmen məmə iatausit o nahatətəən rəhatəmat e Kristo Iesu Iərəmərə rəhatat.  
\v 32 ?Okəmə eməluagɨn e nat megəh mɨn itəm koaton itəm əpəh Efesas\f + \fr 15:32 \ft Pol tatəghat o tɨkɨmɨr mɨn rəhan əpəh Efesas, məto sənəmə nat megəh mɨn pahrien.\f* o nətəlɨgən rəha netəmim əm, emol win e naka? Okəmə netəm kəmotɨmɨs kəsotəmegəh mɨnən, pəs kotol əm tahmen e nəghatən u itəm tatən məmə,  
\q1 “Pəs kotagwən motənɨm,  
\q1 məto-inu olawɨg kotɨmɨs.”\x - \xo 15:32 \xt Aes 22:13\x*   
\m
\v 33 Sotolən netəmim koteiuə-in itəmat. Inu nɨpahrienən itəm suah kit təmən, “Nian netəm rəhalat nolən təwɨr koatan ilat netəm kotərat, netəm kotərat koatərəkɨn nolən wɨr rəhalat.”  
\v 34 Otɨtəlɨg-pa mɨn motos ətuatɨp nenatɨgən rəhatəmat itəm tətuatɨp məmə nəkotol mihin, kən motəhlman təfagə rat mɨn, məto-inu itəmat neen kotəruru əh Uhgɨn, kən inu nat kit rəha naulɨsən.   
\s1 Nɨpətɨ etəm təmɨmɨs tatəmegəh mɨn  
\p
\v 35 Məto okəmə netəmim neen kotətapəh məmə, “?Etəm təmɨmɨs okotəmegəh ahro nulan? ?Okotos nɨpətɨ naka motuwa?”  
\v 36 !Nəghatən əh talməl! Nɨkuti nat itəm nəməfe, otəkəike mɨmɨs pitən, uarisɨg u təpanəmegəh.\x - \xo 15:36 \xt Jon 12:24 \x*  
\v 37 Nian nakəfe nɨkuti nat, nəsəfeən nəukətɨn itəm otuwa, məto nɨkuti nat əm, kəm-naka in nɨkuti wit o nat pɨsɨn kit.  
\v 38 Məto Uhgɨn tol tatəwiə e nəukətɨn itəm in tolkeike mihin, kən e nɨkutin nat rafin, in əm tatos-ipa nɨpətɨlat.  
\v 39 Nɨpətɨlat rafin kəsotahmen-ahmenən. Nɨpətɨ etəmim tol pɨsɨn e rəha nat megəh mɨn, ne mənɨg mɨn, ne nəm itəhəi.  
\v 40 Əpəh e neai, natɨmnat əh-ikɨn, kən e nətueintən natɨmnat mɨn əh-ikɨn tol pɨsɨn. Nian kotəplan nat əpəh ilɨs e neai məmə in təwɨr, rəhan nəwɨrən in tol pɨsɨn e nəwɨrən rəha nat əpəh ləhau e nətueintən.  
\v 41 Kən nəhag-əhagən rəha mɨtgar tol pɨsɨn e nəmɨhlən rəha məwɨg ne nasiəən rəha məhau mɨn. Kən nasiəən rəha məhau mɨn neen, kotol pɨsɨn e rəha neen mɨn.   
\p
\v 42 Kən tahmen-ahmen əm e nɨpətɨ netəm kəmotɨmɨs itəm koatəmegəh mɨn. Nɨpətɨn itəm kəmɨtənɨm otəmnəmɨt, məto nian otəmegəh mɨn, otəsəmnəmɨt mɨnən.  
\v 43 Nian katɨtənɨm, in nat kit itəm netəmim kəsotolkeikeən, məto nian otəmegəh mɨn, in nat kit itəm netəmim okotəplan rəhan nəwɨrən. Nian katɨtənɨm, nəsanənən rəhan tɨkə, məto nian otəmegəh mɨn, təsanən.\x - \xo 15:43 \xt Fil 3:20-21 \x*  
\v 44 Nian katɨtənɨm nɨpətɨtat, in nat rəha nətueintən, məto nian otəmegəh mɨn, in nat rəha nego e neai. Okəmə nɨpətɨn əh-ikɨn rəha nətueintən, rəha nego e neai mɨn əh-ikɨn.  
\v 45 Naoa Rəha Uhgɨn tatən məmə, “Etəm tətaupən agɨn-əh, Atam, təmuwa mos namegən.”\x - \xo 15:45 \xt Jen 2:7\x* Kən namnu Atam, inu Kristo, təmuwa narmɨn u tatos-ipa nəmegəhən.  
\v 46 Nat rəha narmɨn təməsaupənən muwa, məto nat rəha nətueintən, uarisɨg lan nat rəha narmɨn təpanuwa.  
\v 47 Etəm təmaupən agɨn, kəmol e nɨmoulul rəha nɨməptən, məto etəm tatuarisɨg u Kristo, təmɨsɨ-pən e nego e neai.  
\v 48 Netəmim rafin rəha nətueintən, nɨpətɨlat kotahmen e nɨpətɨ Atam, məto netəmim itəm okotuwɨn e nego e neai, nɨpətɨlat okotahmen e nɨpətɨ Kristo, etəm u təmɨsɨ-pən ikɨn.  
\v 49 Roiu kitat kotahmen e Atam u rəha nətueintən, kən tol nəhlan, o nian kit okotahmen e Kristo u rəha nego e neai.   
\p
\v 50 Iatən-iarəp kəm itəmat, piak mɨn ne wɨnɨk mɨn məmə, nɨpətɨn ne nɨta etəmim otəsuwɨnən e nərəmərəən rəha Uhgɨn, kən tahmen-ahmen əm, nat itəm otəmnəmɨt otəsosən nat itəm tətatɨg lilɨn.  
\v 51 Otətəlɨg-in-tu, kən oekən nat anion məmə, sənəmə kitat rafin okotɨmɨs, məto Uhgɨn otol nɨpətɨtat rafin tuwiwi,\x - \xo 15:51 \xt 1 Tes 4:15-17 \x*  
\v 52 in otol uəhai əm tahmen e nɨpɨtən, nian namnu təwi rəha Uhgɨn otasək, məto-inu təwi otasək, kən netəm kəmotɨmɨs okotəmegəh mɨn məsotɨmɨs mɨnən, kən Uhgɨn otol nɨpətɨtat tuwiwi.\x - \xo 15:52 \xt Mat 24:31 \x*  
\v 53 Tol nəhlan məto-inu, nat itəm otəmnəmɨt otəkəike muwɨn e nat itəm otəsəmnəmɨtən, kən nat itəm otɨmɨs otəkəike muwɨn e nat itəm otəsɨmɨsən mətatɨg lilɨn.\x - \xo 15:53 \xt 2 Kor 5:4 \x*  
\v 54 Nian nat itəm tatəmnəmɨt təmuwɨn e nat itəm təsəmnəmɨtən, ne nat itəm otɨmɨs təmuwɨn e nat itəm otəsɨmɨsən mətatɨg lilɨn, kən nəghatən itəm kəməte otuwa nɨpahrienən, tatən məmə,  
\q1 “Nəluagɨnən tɨnol namnun. Uhgɨn təmol win agɨn. Nɨmɨsən tɨnɨkə.”\x - \xo 15:54 \xt Aes 25:8\x*   
\q1
\v 55 “!Ei, Nɨmɨsən! ?Onakahrol nulan mol win etɨmat?  
\q1 !Ei, Nɨmɨsən! ?Onakahrol nulan mus itɨmat?”\x - \xo 15:55 \xt Hos 13:14\x*   
\m
\v 56 Təfagə rat in tahmen e nat kit tatus itəm kən matuwa in nɨmɨsən, kən Lou tatol təfagə rat nəsanənən rəhan tepət.\x - \xo 15:56 \xt Rom 7:13 \x*  
\v 57 !Məto pəs kotənwiwi Uhgɨn! Tatol məmə kitat koatol win e rəhatat Iərəmərə Iesu Kristo.   
\p
\v 58 Tol nəhlan, piak mɨn ne wɨnɨk mɨn, otətul əskasɨk. Sotegəhan-inən nat kit təloal etəmat. Nian rafin, otol wək rəha Iərəmərə e nɨkitəmat rafin, məto-inu nəkotɨtun məmə wək rəha Iərəmərə itəm nəkoatol, sənəmə nat əpnapɨn əm.   
\c 16  
\s1 Məni o nasituən e iəfak mɨn əpəh Jerusalem  
\m
\v 1 Roiu iakən məni o nasituən e iəfak mɨn əpəh Jerusalem. Otol tahmen əm məmə emən mihin kəm niməfak mɨn əpəh profens əh Kalesia.\x - \xo 16:1 \xt Rom 15:25-26; 2 Kor 8:1-9 \x*  
\v 2 E Sante mɨn rafin, itəmat rafin kitiəh kitiəh otəkəike mələhəu kalɨn məni neen. Etəmim itəm in tatos məni asol, otələhəu kalɨn tepət, kən etəmim itəm tatos məni əkəku, otələhəu kalɨn noan məsɨn. Tol nəhlan, nian ekɨmnə, okol nəkəsotalkut mɨnən o nolən məni ilat rafin nian kitiəh əm.  
\v 3 Kən otətgi-arəp itəmat neen məmə okotəmɨk məni motuwɨn, kən nian ekɨmnə, ekəte naoa mən-iarəp ilat kəm netəm Jerusalem, kən mahl-ipən ilat kotəmɨk məni motuwɨn əpəh ikɨn.  
\v 4 Okəmə ekəplan məmə təwɨr məmə io mɨn ekuwɨn, kən ilat okotətəu-pa io.   
\s1 Naliwəkən mɨn rəha netəm-iasol mɨn neen  
\p
\v 5 Uarisɨg epanɨmnə muag itəmat, ekuwɨn-pən Masetonia, məto-inu ekaupən muwɨn muag niməfak mɨn əpəh ikɨn.\x - \xo 16:5 \xt Wək 19:21 \x*  
\v 6 Kəm-naka ekatɨg məsɨn kitat min itəmat, mə kəmə tahro, koatatɨg əm mətoarus nətəpən tol namnun. Tol nəhlan, nəkotɨtun nasituən lak e rəhak naliwəkən itəm iatuwɨn-pən mɨn ikɨn.\x - \xo 16:6 \xt Rom 15:24 \x*  
\v 7 Esolkeikeən məmə ekɨmnə məplan itəmat u miet mɨn, məto iakolkeike məmə ekɨmnə kotatɨg məsɨn okəmə Iərəmərə tegəhan-in io.  
\v 8 Məto etatɨg əm Efesas mətoarus nian rəha Pentekos, lafet rəha Nagwənən Wi,  
\v 9 məto-inu Uhgɨn təmerəh e suatɨp asol ron io məmə ekol wək təwɨr itəm otoe-in noan tepət, nat əpnapɨn netəmim tepət kotalkut məmə okotahtosɨg-in io o nolən wək.\x - \xo 16:9 \xt Wək 19:8-10; 2 Kor 2:12 \x*   
\p
\v 10 Okəmə Timoti tɨmnə məplan itəmat, otol təwɨr kəm in motos-ipən nɨsiaiiən kəm in, məto-inu in tatol wək rəha Iərəmərə tahmen əm lak.\x - \xo 16:10 \xt 1 Kor 4:17 \x*  
\v 11 Sotolən məmə itəmat kit tatehm əhau in. Otahl-ipa tuwa kən motasitu lan e rəhan naliwəkən məmə otɨtəlɨg-pa ron io. Iatəsahgin piatat mɨn ilat Timoti məmə okotuwa motehm io.\x - \xo 16:11 \xt 1 Tim 4:12 \x*   
\p
\v 12 Kən e piatat Apolos, emətapəh əskasɨk məmə in otəkəike mətəu-pən piatat mɨn mɨmnə məplan itəmat. In təsolkeikeən pɨk məmə otɨmnə əh-roiu, məto in otɨmnə e nian itəm tətuatɨp ron.\x - \xo 16:12 \xt 1 Kor 3:6 \x*   
\p
\v 13 Otegəs. Otətul əskasɨk e nahatətəən rəhatəmat. Məsotəgɨnən. Motol nətəlɨgən rəhatəmat təskasɨk.  
\v 14 Natɨmnat rafin agɨn itəm itəmat nəkoatol, otol e nolkeikeən.   
\p
\v 15 Itəmat nəkotɨtun məmə Stefanas ne rəhan mɨn, ilat kəmotaupən motən nɨpahrienən e Iesu əpəh Akaea, kən ilat kotalkut əskasɨk o nasituən e iəfak mɨn.\x - \xo 16:15 \xt 1 Kor 1:16 \x* Iatən əskasɨk kəm itəmat piak mɨn məmə,  
\v 16 otɨsiai-in ilat motol nəwialat, ne netəmim rafin itəm koatol pɨk wək o niməfak.  
\v 17 Nɨkik təmagien nian Stefanas, ne Fotunatas, ne Akaekas kəməhaliet-arəpa, məto-inu nat əpnapɨn itəmat nakotɨkə, məto nian eməplan iləhal, tahmen əm məmə eməplan itəmat.  
\v 18 Iləhal kəməhaləs-ipər pɨk rəhak nətəlɨgən tahmen əm məmə kəməhalol etəmat. Netəm kotol nəhlan, okəike kɨsiai-in ilat.   
\s1 Namnun nəghatən rəha Pol  
\p
\v 19 Niməfak mɨn e profens əpəh Esia koatən təwɨr kəm itəmat. Akwila ne Prisila kioalkeike pɨk məmə okuən təwɨr kəm itəmat e nərgɨ Iərəmərə ilat iəfak mɨn itəm kəmotuəfɨmɨn e nimə rəhalau.\x - \xo 16:19 \xt Wək 18:2,18,26 \x*  
\v 20 Piatat mɨn rafin ikɨn-u koatən təwɨr kəm itəmat. Otən təwɨr kəm itəmat mɨn tahmen məmə itəmat kitiəh əm e Kristo.   
\p
\v 21 Io Pol, iatos pen matəte əm e nelmək nəghatən u rəha nənən təwɨr kəm itəmat.   
\p
\v 22 Okəmə suah kit təsolkeikeən Iərəmərə, pəs nalpɨnən rəha Uhgɨn tatuwɨn ron.  
\p !Iərəmərə rəhatɨmat, wa-ta!\x - \xo 16:22 \xt Kal 1:8-9; Nol Əpən 22:20 \x*   
\p
\v 23 Pəs Iərəmərə Iesu tawte-in rəhan nəwɨrən kəm itəmat.   
\p
\v 24 Ekahl-ipɨnə rəhak nolkeikeən kəm itəmat rafin e Kristo Iesu. Əwəh.