\id 1TH - Tanumuka Letuama partial NT [tnc] -Colombia 2013 (DBL -2014) \h 1 Tesalonicenses \toc1 Primera carta de San Pablo a los Tesalonicenses \toc2 1 Tesalonicenses \toc3 1 Ts \mt2 Primera carta de San Pablo a los \mt1 Tesalonicenses \c 1 \s1 Tesalónicawejeakarãro'si Ᵽablote ᵽaᵽera ᵽũataeka \p \v 1 ¿Yaje mija ime Tesalónicawejeakarã? Yi'i Ᵽablo, suᵽabatirã majeyomarã Silvano, Timoteoᵽitiyika ika ᵽaᵽera mijaro'si yija ᵽũatayu. I'suᵽaka mijaro'si sayija ᵽũatayu Maᵽaki Tuᵽarãrirã, suᵽabatirã maiᵽamaki Jesucristorirãoka mija imamaka. I'suᵽaka simamaka Maᵽaki Tuᵽarãte jia mijare baarũ, jia mija imaokaro'si. \s1 Tesalónicakarã Jesúrika bojariroka jia ã'mitiriᵽẽaekarã \p \v 2-3 I'suᵽakajaoka mijaka jĩjimaka imawa'ri, “Jia mibaayu Tuᵽarã”, mijaro'si kire yija ãrĩrijayu. I'suᵽaka mijaro'si yija baarijayu, mijaka yija imaroyiraᵽaka ᵽoto, Jesucristore yi'yurã imarĩ, jia kiro'si mija baaroyiraᵽaka yija õñua simamaka. Ã'mitirikõrĩ je'e: Wayuĩabu'airã imarĩ, jia mija jeyobaabu'aroyiraᵽe. I'suᵽakajaoka “Rita sime maiᵽamaki Jesucristore ate ᵽe'rietarũkia”, ãñurã imarĩ, ba'iaja jũarika mija rakajeᵽããrijariroyiraᵽe. I'suᵽaka mija imamaka, ĩ'rãkurimarĩa Maᵽaki Tuᵽarãte mijaro'si yija jẽñeĩjirijayu. \v 4 Mija ã'mitiᵽe yijeyomarã, Tuᵽarãte mijare wayuĩarijayu. I'suᵽakajaoka “Tuᵽarãte nare wã'maeka”, yija ãrĩᵽuᵽajoayu mijareka. \v 5 Jesucristorika bojariroka mijare yija wãrõu'muraᵽaka ᵽoto okatakaᵽimarĩa mijare sayija wãrõraᵽe. Esᵽíritu Santore yijare jeyobaaraᵽakaᵽi ãrĩwa'ri jia mijare sayija wãrõraᵽe. I'suᵽaka yija baaraᵽaka simamaka “Rita sime ika majaroka”, ãrĩᵽuᵽajoawãrũraᵽarã imarĩ, samija ã'mitiriᵽẽatiyaraᵽe. Suᵽabatirãoka mija ᵽõ'irã yija imaraᵽaka ᵽoto jia yija baaroyiraᵽaka ĩaraᵽarã imarĩ, “Jia maimaokaro'si maᵽõ'irã netaraᵽe. Ritaitaka oka namajaroka ma'mitiriroyi mirãkiyu”, ãrĩwãrũraᵽarã mija ime. I'suᵽaka ᵽuᵽajoaraᵽarã mija imamaka, “Tuᵽarãte wã'maekarã nime”, mijareka yija ãrĩᵽuᵽajoayu. \p \v 6 Tuᵽarãrika bojariroka mija yi'ᵽakã'ã ĩawa'ri, aᵽerãte ba'iaja mijare baako'omakaja, Esᵽíritu Santore jeyobaaraᵽakaᵽi ãrĩwa'ri jĩjimakaᵽi samija ã'mitiraᵽe. “Ᵽablorãkaro'si, Jesúro'sioka i'suᵽakaja simaeka”, ãrĩwãrũwa'ri, jĩjimakaᵽi sã'mitiritirã samija yi'raᵽe mijaro'sioka. \v 7 I'suᵽaka mijaro'si simaraᵽaka simamaka Macedonia\f + \fr 1:7 \ft Provincia (o departamento) romana en Grecia. Tesalónica se encontró en Macedonia en el norte de Grecia. Acaya fue el departamento al sur de Macedonia.\f* ka'iareka imarã suᵽabatirã Acaya ka'iarãoka jia mija imaroyiraᵽaka ĩaji'araᵽarã imarĩ, mija uᵽakajaoka tokarã Jesucristore ã'mitiriᵽẽarijayurãte baaroyiraᵽe naro'si. \v 8 Suᵽa imarĩ Maiᵽamakirika bojariroka Macedonia ka'iakarã, Acaya ka'iakarã takajamarĩa imaraᵽarã sã'mitiraᵽarã. Suᵽabatirã “Jesúrika bojariroka jia yi'yurã nime”, mijareka narĩᵽuᵽajoarijayu. I'suᵽaka simamaka, aᵽerãte dirokaᵽi ãrĩwa'ri rĩkimaitakaja yija bojaberijĩka sime, koᵽakaja ritaja sana'mitiriwãrũtiika simamaka. \v 9-10 I'suᵽaka simamaka, “Jesucristorika bojariroka nare mija wãrõeka jia Tesalónicakarãre yi'yu”, ãrĩwa'ri yijare nabojayu. “ ‘Waᵽuju imaja jẽrãka jiyiᵽuᵽaka norĩkoᵽeroyiraᵽaka ja'ataraᵽarã nime, Tuᵽarã õñia imakite takaja jiyiᵽuᵽayeewa'ri. Suᵽabatirãoka Tuᵽarã Maki, Jesús mabo'ikakurirã maekaka imaki õ'õrã etarũkika kime. Ikiji imaki ᵽo'imajare kire jããeka simakoᵽeko'omakaja õñia Tuᵽarãte kire jarirũjeka. Suᵽa imarĩ ba'iaja wẽkomakareka maimarũkia imakoᵽeikareka Jesúre mare tããeka. I'suᵽaka simamaka jia Tuᵽarãka imarã imarĩ, Jesúre etarũkia jĩjimakaᵽi ta'abaraka maimaerã’, ãᵽaraka ᵽo'imajare bojabaraka nimarijayu”, ãrĩwa'ri yijare nabojayu. \c 2 \s1 Tesalónicawejearã Ᵽablote ba'irabeka \p \v 1-2 Mija ã'mitiᵽe yija jeyomarã. Mija ᵽõ'irã eyarĩ yija a'raᵽaka ᵽoto Filiᵽoswejearã mamarĩ yija eyaũ'muraᵽe. Torã yija imaraᵽaka ᵽoto yijare jiyiᵽuᵽayeebekaja jimarĩa ba'iaja yijare nabaaraᵽe. Mija wejearã yija eyaraᵽaka ᵽoto rĩkimarãja yijare jo'ata'airãte imako'omakaja okajãjia yija imaokaro'si Tuᵽarãte yijare jeyobaaraᵽe. Suᵽa imarĩ, “Ika majaroka mija bojaᵽibarika yija yaᵽabeyu”, mija wejeakarãre yijare ãrĩkoᵽeko'omakaja, kirika bojarirokakakaᵽi kĩkirimarĩaja mijare yija bojaraᵽe. Suᵽa yija baaraᵽaka õrĩtiirã imarĩ, “Jia maimaerã Ᵽablorãkare mare wãrõraᵽe. Maᵽõ'irã nimaraᵽaka ᵽoto rĩkimarãja ᵽo'imaja Jesucristorika bojariroka yi'raᵽarã”, yijareka ãñurã mija ime. \v 3 I'suᵽaka simamaka waᵽuju jairimirãkamarĩa mijare yija majarobojaroyiraᵽe. Rita imaroka mijare yija wãrõraᵽe. Suᵽabatirã mijare yija ᵽakiberaᵽe. Jía yija tõᵽookaro'si ba'iaja ᵽuᵽarirokaᵽimarĩa mijare yija bojaraᵽe. \v 4 Yijare õrĩwãrũiki imarĩ, “Yiyaᵽaika uᵽakaja baairã nime”, yijareka ãrĩᵽuᵽajoaekaki Tuᵽarã. Suᵽa imarĩ yijare kiᵽũataeka kirika bojariroka yija wãrõokaro'si. I'suᵽaka simamaka kiyaᵽaika uᵽakaja yija baarijayu. Ã'mitirikõrĩ je'e: ikuᵽaka sime: Tuᵽarãte jĩjimaka yijaka imarika takaja yaᵽarijayurã yija ime. Jĩjimaka ᵽo'imaja yijaka imarũ ãrĩwa'rimarĩa nare yija wãrõyu. \v 5 Yija wãrõraᵽaka mija ã'mitirijiyuokaro'si waᵽuju jia mijaka jaiberaᵽarã yija. I'suᵽakajaoka niñerũ sawaᵽa tõᵽokaro'simarĩa mijare sayija wãrõraᵽe. Tuᵽarãte yijare ĩaika wãjitãji rita mijare ãñurã yija ime. \v 6 Suᵽa imarĩ “Jiitarã mija ime”, ᵽo'imajare yijareka ãñaokaro'simarĩa mijare sayija wãrõraᵽe. \v 7 Aᵽóstolrãka yija imako'omakaja, mijare jã'merũkirã uᵽarã yija imakoᵽeraᵽe. I'suᵽaka baarimarĩaja rõmo komakarãte wayuĩaiko imarĩ nare kowãtaika uᵽakaja mijare yija baaraᵽe. \v 8 Mijare wayuĩawa'ri jĩjimakaᵽi Tuᵽarãrika bojariroka mijare yija wãrõriyaᵽatiyaraᵽe. I'siatakajaro'simarĩa, ritaja yija baawãrũikarõ'õjĩrãja mijare yija jeyobaariyaᵽaraᵽe, mijare wayuĩairã imarĩ. \v 9 Mija ã'mitiᵽe yijeyomarã. Mija ᵽõ'irã yija imaraᵽaka ᵽoto jãjia yija ba'iraberaᵽaka mija õñu. Yija ba'iraberiwatoᵽekarekaja Tuᵽarãrika bojariroka mijare yija wãrõraᵽe waᵽamarĩaja. Ñami, ĩmi ᵽariji i'suᵽaka yija baaraᵽe yija yaᵽaraᵽaka mijare jẽñekoreka. \p \v 10 Mija ᵽõ'irã yija imaraᵽaka ᵽoto jia oyiaja mijaka yija imaroyiraᵽe. I'suᵽaka imaroyiraᵽarã imarĩ, Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakatakaja yija baarijariroyiraᵽe. I'suᵽaka yija imamaka ĩawa'ri, “Jia oyiaja baarijayurã nime”, yijareka ãñurã mija ime. I'suᵽaka simamaka yijare mija ĩaika uᵽakajaoka Tuᵽarãte yijare ĩayu kiro'si. \v 11 Suᵽa simamaka “Jiitakaja yijare nawãrõraᵽe”, yijareka ãñurã mija ime. Suᵽa simamaka ĩ'rĩka kimakire wayuĩaika uᵽakaja jia mijare yija baamaka mija õñu. \v 12 I'suᵽaka baaraᵽarã imarĩ, jia ᵽuᵽaᵽaraka okajãjia mija imaerã “Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽaka oyiaja mija baarijaᵽe jĩjimaka mijaka kimaokaro'si”, ãᵽaraka mijare yija bojaroyiraᵽe. I'suᵽaka mijare yija bojaroyiraᵽe jiitakaᵽi mijare kiwã'mayu kijã'merũkirã mija imaokaro'si. Suᵽabatirã mijare kiakayu tẽrĩwa'ribaji kima mija õñaokaro'si. \p \v 13 Suᵽa imarĩ, Tuᵽarãrika bojariroka mijare yija bojaraᵽaka ᵽoto, “Naᵽuᵽaka nare ãñua ᵽuᵽajoaᵽakitirãmarĩa yijare nawãrõraᵽe. Rita Tuᵽarãrika bojariroka sime”, ãrĩᵽuᵽajoairã mija imaraᵽe. Rita mija ᵽuᵽajoayu, Tuᵽarãrika bojariroka sime. Sayi'yurã mija imamaka, kiyaᵽaika uᵽaka oyiaja mija baawãrũerã mijare kijeyobaarijayu. I'suᵽaka simamaka, mijare ᵽuᵽajoawa'ri, “Jia mibaayu Tuᵽarã”, kire yija ãrĩrijayu. \v 14 Yijeyomarã, Judeaka'iakarã, Jesucristore jiyiᵽuᵽaka õñaokaro'si rẽrĩrijayurã uᵽaka mija jayu mae. Mija wejeakarãre ba'iaja mijare baata'amaka ba'iaja mija jũarijayu uᵽakajaoka najũarijayu Judeaka'iarã Jesucristorirã naro'si. \v 15 Ã'mitirikõrĩ je'e: Judíorãka kire yi'riberikatata nimaeka maiᵽamaki Jesucristore jããekarã. Nañekiarãoka i'suᵽakaja baarijarikarã Tuᵽarãro'si bojaĩjirimaja imaroyirekarãte. I'suᵽaka baara'aekarã uᵽaka imarã maekakaoka ĩ'rãkurimarĩa nawejeaᵽi yijare ᵽoatarijayurã. I'suᵽaka imarã imarĩ, ritaja ᵽo'imajare majamarã nime. Suᵽa imarĩ ba'iaja Tuᵽarãte naka ime. \v 16 Ritaja ᵽo'imaja majamarã imarĩ, “Judíotatamarĩrãteoka Jesúre tããriyaᵽayu”, ãrĩwa'ri nare yija bojamaka judíotatarãre yijare sabojarũjebeyu. Rĩkimakaja ba'iaja nabaarijayua imatika imako'omakaja ĩ'rãrĩmi uᵽakaja ba'iaja nabaarijayu. Bikijarãja i'suᵽaka nabaarijarika ĩara'aekaki imarĩ, “Ba'iaja nabaarijayu waᵽa ba'iaja nare yijũarũjerũkirĩmi no'ojĩrãmarĩa sajariwa'yu sarã seyarũkia”, Tuᵽarãte ãrĩᵽuᵽajoayu. \s1 Tesalónicawejeakarã ᵽõ'irã turiᵽe'arĩ Ᵽablote a'ririyaᵽaeka \p \v 17 Mija ã'mitiᵽe yijeyomarã. Mijare yija ᵽe'ritaᵽaraᵽaka be'erõ'õᵽi no'ojĩrãmarĩaja mijareka yija ᵽuᵽajoaraᵽe ate. Mija ᵽõ'irã imabeririᵽotojo yija ᵽuᵽakaᵽi ᵽuri mija ᵽõ'irã imarã uᵽakaja yija imaraᵽe. Suᵽa imarĩ, ate jimarĩa mija ᵽõ'irã a'rirã yija rutukoᵽeraᵽe. \v 18 Yi'i Ᵽablo ĩ'rãkurimarĩa mija ᵽõ'irã a'ririka yirutukoᵽeraᵽe. I'suᵽaka ñimako'omakaja, Satanáre yiro'si satá'teroyiraᵽe. \v 19 I'suᵽaka mijareka ᵽuᵽajoairã imarĩ, maiᵽamaki Jesúre etarãka ᵽoto, ikuᵽaka kire yija ãrĩrãñu: “Tesalónicakarã mirika bojariroka nare yija wãrõraᵽaka ᵽoto, jia sayi'raᵽarã. Suᵽa imarĩ, ja'atarimarĩaja jia sayi'rimirĩrĩkawa'yurã nime”, ãrĩwa'ri jĩjimakaᵽi kire yija bojarãñu. I'suᵽaka kire bojarũkirã imarĩ, mijaka yija imariyaᵽayu ate. Aᵽerã tẽrĩwa'ribaji mijareka ᵽuᵽajoawa'ri, jĩjimaka yija ime. \v 20 Rita sime, jia mijareka ᵽuᵽaritirã jĩjimaka yija õñurã mija ime. \c 3 \p \v 1-2 I'suᵽaka simamaka mija majaroka ã'mitiririka yaᵽairã imarĩ, sarakajeᵽããwãrũberiwa'ri yija jeyomaki Timoteore mija ᵽõ'irã yija ᵽũataraᵽe. Yuᵽakajaoka Tuᵽarãte ba'irabeĩjirimaji imarĩ, Jesucristorika bojariroka bojataᵽarimaji kima õñurã mija ime. I'suᵽaka imaki kimamaka, jiibaji Jesucristore mija yi'yaokaro'si, suᵽabatirã ba'iaja jũariᵽotojo, sarakajeᵽããekaja mija imaokaro'si mija ᵽõ'irã kire yija ᵽũataraᵽe. Yija ĩ'ᵽarã ᵽuri Atenas wãmeika wejearã tuiraᵽarã. \v 3 Ba'iaja jũawa'ri, ba'iaja naᵽuᵽaria'si ãrĩwa'ri Jesucristorika bojariroka mija ja'atakoreka mija ᵽõ'irã kire yija ᵽũataraᵽe. Ã'mitirikõrĩ je'e: Jesúre yi'yurã maimamaka, aᵽerãte ba'iaja mare baayu. “I'suᵽakaja yire yi'yurãro'si simarãñu”, Tuᵽarãte ãrĩtika simamaka, kire yi'ᵽaraka sarakajeᵽããrũkirã maime. \v 4 I'suᵽakajaoka mijaka yija imaraᵽaka ᵽoto “Jesúre yi'yurã mija imamaka, ba'iaja aᵽerãte mijare baarãñu”, ãrĩwa'ri mijare yija bojatiraᵽe. Mijare yija bojaraᵽaka uᵽakaja mijaro'si simaraᵽaka simamaka, jia sõrĩwãrũtikarã mija ime mae. \v 5 I'suᵽaka simamaka “Jesucristore naja'ataokaro'si Satanáre koᵽakaja nare ᵽakitiraᵽe je'e aᵽeyari”, ãrĩwa'ri ba'iaja mijareka yiᵽuᵽaraᵽe. I'suᵽakajaoka “Nare kitẽrĩrãkareka waᵽuju waᵽamarĩa nare yija wãrõkoᵽeraᵽaka jarirãka je'e aᵽeyari”, mijareka ñarĩᵽuᵽajoaraᵽe. I'suᵽaka jũairã mija imamaka, mija majaroka õrĩrika rakajeᵽããwãrũberiwa'ri Timoteore mija ᵽõ'irã yiᵽũataraᵽe. \p \v 6 Mae mija ᵽõ'irã turaᵽaki Timoteore õ'õrã ᵽe'rietayu. Suᵽa imarĩ õ'õrã etatirã mijamajaroka yijare kibojayu. Ikuᵽaka kẽñu: “Jesucristore jia yi'ririjayurã nime ruᵽu, ãrĩwa'ri. Suᵽabatirã i'suᵽakajaoka wayuĩabu'airã nime. ‘Mijareka jia yija ᵽuᵽajoayu’, nañu”, ãrĩwa'ri yijare kibojaetayu. Suᵽabatirãoka “ ‘Yijare mija ĩariyaᵽarijayu uᵽakajaoka mijare ĩarika yija yaᵽakoᵽeroyi’, nañu”, ãrĩwa'ri kibojayu. \v 7 I'suᵽaka mijareka kẽñua ã'mitiritirã “Jesúre nayi'ririja'atabeyu mirãkiyu”, ãrĩwa'ri ba'iaja jũarijayurã imariᵽotojo jĩjimaka yija ime. \v 8 “Cristore jiaᵽi yi'riñujurã nime ruᵽu”, kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã jia yija ᵽuᵽayu mae. \v 9 I'suᵽaka mija imamaka, mijareka ᵽuᵽajoabaraka, “Jia mibaayu Tuᵽarã”, yija ãrĩrija'atabeyu. I'suᵽakajaoka Tuᵽarãka yija jaika ᵽoto, “Jesucristore jia yi'yurã nimamaka jia mibaayu”, ãrĩᵽuᵽajoawãrũtirã jia jĩjimaka mijare yija õñu. \v 10 Ĩmiareka, ñamiareka ᵽariji Tuᵽarãte yija jẽñerijayu, mija ᵽõ'irã yija eyaokaro'si yijare kijeyobaaerã. Mija ᵽõ'irã yija a'ririyaᵽayu, jiibaji Jesucristore mija ã'mitiriᵽẽaokaro'si mija õrĩbeyua mijare yija wãrõerã. \p \v 11 Mija ᵽõ'irã ĩarĩ yija a'rirã Maᵽaki Tuᵽarã, suᵽabatirã maiᵽamaki Jesucristore jia yijare jeyobaarũ. \v 12 Jiibaji wayuĩabu'abaraka mija imarijarirã Maiᵽamakire mijare jeyobaarũ, i'suᵽakaja mijaro'sioka aᵽerãte mija wayuĩaerã kijeyobaarũ. I'suᵽaka mijare kibaarũ, mijare yija wayuĩamirĩrĩkawa'yu uᵽakaja mija imaokaro'si. \v 13 I'suᵽaka maiᵽamaki Jesúre yija jẽñeyu, jia oyiaja mija baaerã kijeyobaaokaro'si. I'suᵽaka mijare kijeyobaamaka, wãjia ᵽuᵽajoairã mija imarãñu. Suᵽa imarĩ, maiᵽamaki Jesúre, kirirãka ᵽe'rietarãñurĩmi, Maᵽaki Tuᵽarãte ĩarãka wãjitãji, dakoa okamirãmarĩaja mija imarãñu. Ikuᵽaka oyiaja simarijarirũ. \c 4 \s1 Tuᵽarãte jia ĩajiyuikakaka \p \v 1 Mae ate yija jeyomarã, aᵽea mijaro'si yo'oerã baayu. “Ikuᵽaka mija imarãkareka, jĩjimaka Tuᵽarãte mijaka imarãñu”, ãrĩwa'ri mijare yija wãrõraᵽe. “I'suᵽakaja imarijayurã nime ruᵽu”, mijareka yija ãñu. Kiyaᵽaika uᵽaka oyiaja jiibaji mija baarijaririka yija yaᵽayu. I'suᵽaka mijare yija okajããrijayu mijare yija wãrõokaro'si Maiᵽamakire yijare jã'meka simamaka. \p \v 2 Maiᵽamaki Jesúre yijare jã'meka uᵽakaja yija wãrõraᵽaka õrĩtikarã mija ime. \v 3 Suᵽa imarĩ rõmimarĩka, tĩmiamarĩko, suᵽabatirã rõmiki, tĩmiaiko, ba'iaja baabu'arika imabeyua. Kirirã mija ima simamaka, kiyaᵽaika uᵽaka oyiaja mija baarika Tuᵽarãte yaᵽayu. \v 4-5 Mija rõmimarĩrã, tĩmiamarĩrãka waᵽuju baabekaja mija imabe. Tuᵽarãte yi'ribeyurã ᵽuri, ba'iuᵽakaja baariwã'imarĩrijayurã. Nabaaika uᵽaka baabekaja mija imabe mija ᵽuri. I'suᵽaka baabekaja, rakajeᵽããrikakaka õrĩwãrũirã mija imabe. I'suᵽaka imarã imarĩ Tuᵽarãte yaᵽaika uᵽakaja baabaraka ᵽo'imajare jiyiᵽuᵽaka õñurã mija imarãñu. \v 6 Suᵽa imarĩ, i'suᵽaka ba'iaja mija baawã'imarĩa'si, rĩrãkibiᵽaraka mijaka imarãte ba'iaja mija baakoreka. “I'suᵽaka baairãte ba'iaja Tuᵽarãte baarãñu”, ãrĩwa'ri mijare yija bojatiraᵽe. \v 7 Ba'iaja mabaaerãmarĩa Tuᵽarãte mare wã'maeka. Kirirã imarĩ, kiyaᵽaika uᵽaka oyiaja baabaraka maimarika kiyaᵽayu. \v 8 Tuᵽarãte yi'yurã imariᵽotojo, ika yija wãrõika yaᵽabeyurã, yijare takajamarĩa ĩariᵽe'yoirã. I'suᵽaka imawa'ri Tuᵽarãteoka yi'ribeyurã nime. Esᵽíritu Santore Tuᵽarãte mijareka ña'ajããeka, ba'iaja nabaaika naja'atarũ ãrĩwa'ri. \p \v 9 Mija ã'mitiᵽe, wayuĩabu'arikakaka mijare yibojaerã baayu. Mija wayuĩabu'aokaro'si Tuᵽarãte mijare wãrõtika simamaka yija ᵽuri, dakoa ãrĩwa'ri sakaka mijaro'si o'obeyurã. \v 10 Rita, jia wayuĩabu'airã mija ime. I'suᵽaka imarã imarĩ, ritaja Macedonia ka'iareka Jesúre yi'yurãte jia mija wayuĩayu. I'suᵽaka simamaka, jiibaji nare mija wayuĩamirĩrĩkawa'ririka yija yaᵽayu. \v 11 I'suᵽaka oyiaja dakoa okamirãmarĩaja, mija ᵽuᵽayariji jia mija imabe. Suᵽabatirãoka ba'irabebaraka imarãte ba'iaja baata'abekaja mija imabe. I'suᵽaka baabekaja jia imaerã mija ᵽuᵽayarijĩkaja ba'irabebaraka mija imabe mijare yija bojaeka uᵽakaja. \v 12 I'suᵽaka mija baarãka dakoa wayuoka baaberiwa'ri aᵽerãte ba'iaja baata'abekaja mija imarãñu. I'suᵽaka mija baamaka ĩatirã Jesúre yi'ribeyurã ᵽariji jia jiyiᵽuᵽaka mijare norĩrãñu. \s1 Ikuᵽaka sime Maiᵽamakire ᵽe'rietarũkia \p \v 13 Mija ã'mitiᵽe yija jeyomarã. Jesucristore yi'rika mirãrãte reyaekakaka mijare yija bojaerã baayu, ba'iaja mija ᵽuᵽarikoreka. “Reyakoᵽeriᵽotojo õñia najaribesarãñu ate”, ãrĩwa'ri naruᵽurõ'õ jĩjimakaᵽi ᵽuᵽajoabekaja nime Tuᵽarãte yi'ribeyurã ᵽuri. Suᵽa imarĩ wayuᵽi'ritiyairãja nime. Nimauᵽaka mija imarika yija yaᵽabeyu. Mija ᵽuri “Jesúre yi'rika mirãrã imarĩ reyaekarã õñia jaritirã Tuᵽarã ᵽõ'irã a'rirãñurã”, ãrĩᵽuᵽajoairã. \v 14 “Jesúre reyariᵽotojo õñia Tuᵽarãte kire jariᵽe'rirũjeka”, ãrĩᵽuᵽajoawãrũirã imarĩ, “Jesúre ã'mitiriᵽẽaeka mirãrãteoka õñia Tuᵽarãte jariᵽe'rirũjerãñu. Suᵽabatirã mabo'ikakuriᵽi Jesúre ᵽe'rietarãka ᵽoto, kika nare ke'ewa'rirãñu”, ãrĩwãrũirã maime. \p \v 15 Maiᵽamakite yire õrĩrũjekakaka sime ika mijare yibojaika. Maiᵽamakire ᵽe'rietarãrĩmi kire yi'rika mirãrã reyariᵽotojo õñia jariᵽe'ritirã, kiᵽõ'irã a'rirãñurã. Õ'õrã õñia imañujurãoka naka ĩ'rãtiji oyiaja kiᵽõ'irã a'rirãñurã. \v 16 Ikuᵽaka simarãñu: Maiᵽamakire jã'memaka mabo'ikakuri jãjia okaarirãka. Suᵽabatirã ángelrãka ĩᵽamakite jãjirokaᵽi jairãñu, i'suᵽakajaoka Tuᵽarã tromᵽeta okaarirãka. I'suᵽaka sokaarirãka watoᵽekaᵽi maiᵽamaki Jesucristojo ruira'arãki mabo'ikakuriᵽi. Oko ũmakakarã kimarãka ᵽoto kire ã'mitiriᵽẽaeka mirãrã reyaekarãte õñia jariᵽe'rirãñu. \v 17 Suᵽabatirã Jesúre ã'mitiriᵽẽairã õñia imarãteoka õñia kijarirũjeirãᵽitiyika oko ũmakaka imarõ'õrã Tuᵽarãte mare akamiarãñu. Torã a'ritirã Maiᵽamakika mako'aᵽirirãñu, kika imajiᵽaokaro'si. \v 18 I'suᵽaka imarũkia õñurã imarĩ, jia rikitubakaᵽi sakaka jaibu'abaraka mija imabe. “I'sia ᵽoto reyaeka mirãrã maka õñiaja nimarãñu ate mirãkiyu”, ãñurã imarĩ ba'iaja ᵽuᵽaritiyabekaja mija imabe. \c 5 \s1 Jesúre ᵽe'rietarũkia ta'atikaja maimarijariye'e \p \v 1 Yijeyomarã, “I'sirĩmi ketarãñu Maiᵽamaki. I'sijẽ'rã rõ'õjĩte simarãñu”, ãrĩwa'ri mijaro'si ãrĩo'obeyuka yi'i. \v 2 I'suᵽaka ñañu “ ‘I'sirĩmi Jesucristore etarãñu je'e’, ãrĩwãrũberirika sime”, ãrĩrika õñurã mija imamaka. “I'tojĩte mawi'iarã kareba'arimajire etarãñu”, marĩwãrũbeyu uᵽaka sime Maiᵽamakire etarũkia. \v 3 I'sia ᵽoto, “Koᵽakaja dakoa jũarũkimarĩrã maime”, ãrĩwa'ri ᵽuᵽajoabaraka ᵽo'imajare imatirãka ᵽoto, ikuᵽarõ'õᵽiji ba'itakaja naro'si simarãñu. I'suᵽaka najũarãka ᵽoto, marãkã'ã baatirã ĩ'rĩkaoka nakaki ru'riwãrũbesarãki. Ã'mitirikõrĩ je'e: Ikuᵽarõ'õᵽiji rõmore makarãrirã ᵽakatayu uᵽaka simarãñu. Makioka satá'tebesarãki. \v 4-5 Yijeyomarã mija ᵽuri, ketarũkia õrĩtikarã imarĩ, ikuᵽarõ'õᵽiji ketarãka ᵽoto ᵽuᵽatabesarãñurã. Jesúre yi'ribeyurãro'si ᵽuri morĩbeyu ᵽoto, ñami kareba'arimajire etaika uᵽakaja simarãñu. Nima uᵽakamarĩa imarã imarĩ, ketarũkia ta'airã mija. \v 6 I'suᵽaka simamaka, kãrĩtikarã uᵽakamarĩa, Maiᵽamakire etarũkia ta'atikaja maimaye'e. Suᵽabatirãoka Tuᵽarãte yaᵽabeyuakaka rakajekaja maimaye'e. Tuᵽarãte õrĩbeyurã ᵽuri kãrĩtikarã uᵽakaja imarã ketarũkia õrĩbeyurã imarĩ. \v 7 Ã'mitirikõrĩ je'e: Tuᵽarãte yi'ribeyurã, ñami makãñu ᵽoto morĩbeyu uᵽaka, Jesúre ᵽe'rietarũkia õrĩbeyurã nime. I'suᵽakajaoka ñami ukuwejabiyurãte rakajebekaja ima uᵽakaja nime. \v 8 Tuᵽarãte yi'yurã ᵽuri, boirõ'õ simamaka jia ritaja ĩairã uᵽaka imarã maime. I'suᵽaka maima simamaka, kiyaᵽabeyua rakajekaja, jia oyiaja baabaraka maimaye'e. “Kẽñu uᵽakaja baaiki kime Jesús”, ãrĩwa'ri jia kire mayi'riye'e. Suᵽabatirãoka jia mawayuĩabu'aye'e. “Jesúre yi'yurã maimamaka ba'iaja mabaaika waᵽa Tuᵽarãte ba'iaja mare baabesarãñu”, ãrĩwa'ri ᵽuᵽajoaweitikaja maimarãñu. I'suᵽaka oyiaja ᵽuᵽajoabaraka maimarijariye'e Satanáre ba'iaja mare baata'akoᵽeka mayi'rikoreka. \v 9 “Ba'iaja nabaaika waᵽa ba'iaja nare yibaarãñu”, ãrĩwa'rimarĩa Tuᵽarãte mare wã'maeka. Maiᵽamaki Jesucristore reyaekaᵽi ãrĩwa'ri mare sawaᵽa kijẽñebesarãñu. \v 10 Jia mare baawa'ri maro'si kireyaeka kika maimajiᵽaokaro'si. Suᵽa imarĩ, kiᵽe'rietarãñurĩmi õñia imarãte, reyaekarãteoka mare ke'ewa'rirãñu kika maimajiᵽaokaro'si. \v 11 I'siakaka õrĩtirã imarĩ, jaibu'abaraka, jeyobaabu'abaraka, jĩjimakaᵽi rikitubaka mija imarijaᵽe. \s1 Ᵽiyiroka Ᵽablote nare okajããeka \p \v 12-13 Mija ã'mitiᵽe yijeyomarã. Mija ᵽõ'irã imarã imaruᵽutarimaja, “Jesucristore yaᵽaika uᵽaka mabaarijariye'e”, ãrĩwa'ri mijare okajããrijayurã. I'suᵽaka jia mijare nimaruᵽutaika simamaka jiyiᵽuᵽaka nare mija õrĩrika yiyaᵽayu. Nare mija wayuĩarijaᵽe. I'suᵽakajaoka ritajaka jia mija imabe. \p \v 14 Yijeyomarã, mija ᵽõ'irã ba'irabebekaja imarãte, “Ᵽuᵽaᵽe'ritirã, mija ba'irabebe”, ãrĩwa'ri okajãjiaᵽi mija bojabe. Mija ᵽõ'irã imarã ba'iaja ᵽuᵽaribaraka imarãte, jia okajãjia naᵽuᵽajoaokaro'si nare mija jeyobaabe. I'suᵽakajaoka Tuᵽarãte yaᵽabeyuakaka rakajebeyurã, suᵽabatirã jia Tuᵽarãte yi'ribeyukajirãteoka mija jeyobaabe. Jajumarĩaja jia jĩjimakaᵽi ritajaka mija imabe. I'suᵽaka mija imarijaririka yija yaᵽayu. \p \v 15 Jia mija ᵽuᵽajoabe. Aᵽerãte ba'iaja mijare baakoᵽeko'omakaja nare mija ruᵽuwaᵽae'ea'si. I'suᵽaka baabekaja jia oyiaja mija imabu'abe. Suᵽabatirã ritaja wejeareka imabayurãkaoka i'suᵽakaja mija imarijaᵽe. \p \v 16-18 Tuᵽarãte ᵽuᵽajoabaraka jĩjimaka mija imarijaᵽe. I'suᵽakajaoka kika mija jairijayua mija ja'ata'asi. I'suᵽakajaoka jia, jiamarĩaoka mijaro'si simarãka, “Jia mibaayu Tuᵽarã”, kire mija ãrĩrijaᵽe. Jesucristorirã mija imamaka, i'suᵽaka mija baarika Tuᵽarãte yaᵽayu. \p \v 19 Mija watoᵽekareka Esᵽíritu Santore mijare jeyobaarãka ᵽoto kire mija ã'mitiriᵽe'yoa'si. Ĩakõrĩ je'e: i'suᵽaka mija baajĩka okoaᵽi ᵽekaõ'toa yataika uᵽaka mija baajĩñu. \v 20 I'suᵽakajaoka, “Ikuᵽaka Esᵽíritu Santore yire õrĩrũjeika”, ãrĩwa'ri Tuᵽarãro'si bojaĩjirimajare bojaikakaka ã'mitiriᵽe'yobekaja mija imabe. \v 21 Sã'mitiriᵽe'yobekaja “¿Yaje rita Tuᵽarãrikataka najaiyu? Noñu uᵽakaja ᵽuᵽajoatirã najaiyu je'e aᵽeyari”, ãrĩwa'ri jia mija ã'mitiᵽe ruᵽu. “Rita Tuᵽarãrika najaiyu”, mija ãrĩwãrũrãrõ'õjĩrã ᵽuri nare mija yi'ᵽe. \v 22 Ritaja Tuᵽarãte yaᵽabeyua mija ã'mitiriᵽẽa'si. \p \v 23 Tuᵽarã imaki jia ña'rĩyaarĩji maimaokaro'si mare jeyobaarimaji. I'suᵽaka simamaka ikuᵽaka mijaro'si kire yija jẽñerijayu: “ ‘Ba'iaja baabekaja jia oyiaja baabaraka nimarũ’, ãrĩwa'ri nare mijeyobaabe. Suᵽa imarĩ, mire takaja ã'mitiriᵽẽabaraka nare mimarũjebe”, ãrĩwa'ri kire yija ãrĩrijayu. I'suᵽakajaoka, “Jia oyiaja baabaraka Jesúre na'mitiriᵽẽarũ, kiyaᵽaika uᵽakaja ᵽuᵽajoabaraka nimarũ”, ãrĩwa'ri Tuᵽarãte yija jẽñeĩjirijayu. Suᵽa imarĩ, maiᵽamaki Jesucristore ᵽe'rietarãñurĩmi dikaoka ba'iaja baabeyurã mija imarika yija yaᵽayu. \v 24 I'suᵽaka maimaokaro'si, “Yire takaja mija ã'mitiriᵽẽabe”, Tuᵽarãte ãrĩka. I'suᵽaka mare jã'meiki imarĩ, kiyaᵽaika uᵽakaja mabaawãrũerã jia mare jeyobaarijarirũkika kime. \s1 “Õ'õjĩrãja sime, jia nimarũ”, Ᵽablote ãrĩka \p \v 25 Yijeyomarã, yijaro'sioka Tuᵽarãte mija jẽñeĩjibe. \p \v 26 Mija rẽrĩrãka ᵽoto jĩjimakaᵽi mija jẽñabu'abe, Jesúrirã imarĩ. \p \v 27 Tokarã Jesúre ã'mitiriᵽẽairã imarã uᵽatikaja rẽrĩtirã, ika ᵽaᵽera nare mija jaibojabe. Ritaja sã'mitirika Maiᵽamakire yaᵽamaka i'suᵽaka mijare yijã'meyu. \p \v 28 “Maiᵽamaki Jesucristore jia mijare baarũ”, ãrĩwa'ri kire yijẽñerijayu. \p I'tojĩrãja sime ruᵽu.