\id MRK - Tacana NT -Bolivia 2009 (DBL -2013) \h SAN MARCOS \toc1 El Santo Evangelio Según San Marcos \toc2 Marcos \toc3 Mr \mt2 EL SANTO EVANGELIO SEGÚN \mt1 SAN MARCOS \ip Ye quirica da Marcos ja Cristo jepuiti deretaidha. Marcos da Bernabé, Pablo detse sa ebuqueji puidha, quisaquisa puniunetidha su, Pedro di tsahuataidha. Pedro sa quisaquisa id'aba putsu, deretaidha, cuaja quisaquisa batame. \ip Ye quirica ja Jesús da Tata Diusu sa Jabeituti Embajaji ebametani. Daja huecha tueda da Diusu sa Ebacua tucheda ebametani, ai nimetiuda cuana ataidha putsu. Ye quirica su cuaja Jesús ja ai cuana ataidha quisa epuani. Da neje cristiano cuana ebametani Jesús sa jatsahuati, jaibunebati cuana. \c 1 \s1 Juan Bautista d'anita yahua su quisaquisa puana \r (Mateo 3.1-12; Lucas 3.1-9, 15-17; Juan 1.19-28) \p \v 1 Ye quirica da Jesucristo jepuiti quisa epuani. Cuaja tusa quisa saida cuana pupiruana quisa epuani. Cristo da Diusu sa Ebacua ye quirica su quisa epuani. \p \v 2 Biahua tiempo da cuaja Diusu Cristo jepuiti quisa puidha ai cuana profeta Isaías chenu ja uja deretaidha: \q1 Quema quisa pui yama ebeitu mi hui su cristiano cuana pabasetatita mi epue su puji. \q1 \v 3 Deja jubida quisaquisa epuani d'anita yaua su. Uja tueda epuani: \q1 “Mebasetatique Ecua Puji ecuina su puji.” \m \v 4 Da su beju Juan Bautista cuinana. Quisaquisa pupiruana cristiano cuana peje su Diusu peje su papibaturucatita huecuana puji. D'anita yahua su quisaquisa puana. Pamapa cristiano cuana ejude cuana jenetia Juan peje su putitana tusa quisaquisa cuana eida'aba puji. Ahua Diusu peje su epibaturucatita huecuana su, ahua tuseda puji yahui neje eichaderatita huecuana su, Diusu ja mecuana sa jucha cuana eperdonatayu. Daja Juan Bautista quisaquisa puana cristiano cuana peje su. \v 5 Beju pamapa cristiano cuana Juan peje su putitana tu eid'aba puji. Judea yahua, Jerusalén ejude jenetia putitana huecuana. Juan ja cristiano cuana yahui neje Jordán ena su Diusu sa puji ichaderatana, mecuana sa jucha cuana jatuaquisatitana huecuana su. \p \v 6 Juan sa ejud'uji camello sa einua etad'i jenetia puina. Ebiti jenetia da mesa eturisiji puina. Mesa jana da dhequere aida, huasa ena puina. \v 7 Beju Juan cristiano cuana peje su uja quisaquisa puana: \p —Pia ema tije epusiu. Tueda da ema ebia su huaraji aida putsu, ema mu mue ai eni mahue tu emebaja puji. \v 8 Yama micuana yahui neje Diusu sa puji eichaderainia biame, tuahueda micuana Diusu sa puji eichaderata Espíritu Santo sa tucheda neje. \s1 Juan ja Jesús Diusu sa puji yahui neje ichaderatana \r (Mateo 3.13-17; Lucas 3.21-22) \p \v 9 Da tiempo su Jesús cuinanana Nazaret ejude jenetia. Tueda ejude da Galilea yahua su anina. Da su beju Jesús da Juan Bautista peje su cuinana. Cuinana putsu, Juan ja tueda Diusu sa puji ichaderatana yahui neje Jordán ena su. \v 10 Jordán ena jenetia cuinanana tse su, buepa jadhatiana Jesús ja batana. Espíritu Santo huaitucu nime tu bia su ebutesa Jesús ja batana. \v 11 Tata Diusu buepa jenetia jubida mimiana uja: \p —Mida da quema ibuneda Ebacua. Mi neje ema beidaji. \s1 Ishahua ja Jesús nariatana Jesús epiruba puji \r (Mateo 4.1-11; Lucas 4.1-13) \p \v 12 Da hora su beju Espíritu Santo ja Jesús d'anita yahua su dusutana. \v 13 Dapia Jesús pushi tunca tsine aniana. Animalo d'aida cuana di dapia anitaina. Dapia Ishahua ja Jesús nariatana tu epiruba puji, jucha yamedhaa puji. Da su beju Diusu sa ángel cuana butetana Jesús etsahua puji. \s1 Jesús Galilea yahua je quisaquisa puniunetiana \r (Mateo 4.12-17; Lucas 4.14-15) \p \v 14 Beju Juan Bautista teriichatana huecuana su, Jesús Galilea yahua su putiana Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa eputi puji. \v 15 Uja mesa quisaquisa puana: \p —Beju tiempo cuinaitia. Diusu ecuatsasiati beju nari. Mepibaturucatique Diusu peje su. Jei mepuque Diusu sa quisa saida cuana su d'eji su epu puji. \p Daja Jesús quisaquisa puniunetiana. \s1 Jesús ja pushi deja dharetana \r (Mateo 4.18-22; Lucas 5.1-11) \p \v 16 Galilea yahua bai maje je Jesús yaseniuneti je, Simón, mesa edue Andrés neje tsutana. Tarrafa aida neje se cuana inatasaina tse. Esia bahui tuatse sa mudu puina. \v 17 Da su Jesús ja atana tse uja: \p —Metseda se cuana memi bahue. Ema tije meaque. Yama metseda cristiano cuana ema peje su duseji yame. \p \v 18 Da hora su hue tarrafa cuana ichajusiatana tse Jesús ebuque puji. Beju putiana tse Jesús neje. \p \v 19 Jesús chuadera aseti putsu, beta deja Jacobo, Juan banime tsutana. Tuatseda edue ta tse puina. Tuatse sa tata Zebedeo banime. Pamapa tuneda canoa dume su anitaina. Tarrafa cuana basetatasaina huecuana. \v 20 Beju Jesús ja ihuatana tse tu tije paata puji. Da su beju tuatse sa tata Zebedeo, etsahuaji cuana ichajusiatana tse. Daja ichajusia putsu, Jesús tije atana tse. \s1 Deja einid'u madhadaji \r (Lucas 4.31-37) \p \v 21 Beju Capernaum ejude su cuinatitana huecuana. Janahua tsine su Jesús jadhitati jude ete su nubiana cristiano cuana ebuetsua puji. \v 22 Tuahueda ebuetsuatani su, dapia yanita cristiano cuana nimetiunetitana, Jesús ja huaraji aida mimi neje buetsuatana huecuana putsu. Mesa jabuetsuati quitaita cuana buetsuatana. Aimue jacuatsasiati ebuetsuaji cuana nime buetsuame atana mahue. Tuna ebia su saida buetsuatana, pia sa jabuetsuati cuana bahui buetsua bahue putaina huecuana putsu. \v 23 Da hora su beju piada deja einid'u madhadaji jadhitati jude ete su nubiana. Tuahueda tsiatsia neje Jesús uja atana: \p \v 24 —Jesús, Nazaret ejude jenetia, ¿ai da miqueda ecuanaju neje a taji? ¿A mida pueitia ecuanaju ecastiga puji? Beju yama mi eshanapainia. Mida da Diusu sa Ebacua. \p \v 25 Da su Jesús ja einid'u madhada jubida cuatsasiatana uja: \p —Mitanaque. Cuinanaque ye deja peje jenetia. \p \v 26 Da hora su einid'u madhada ja deja eriariametani cama, jubida tsiatsiana. Tsiatsia putsu, deja mesiatana. \v 27 Pamapa yanita cristiano cuana ja ba putsu, nimetiunetitana huecuana. Da su tuneda cama jaquisabatitana uja: \p —¿Ai jabuetsuati cuana da ye? Ye Jesús ja einid'u madhada cuana huaru jubida cuatsasia bahue. Beju tuneda jei yatani. \p \v 28 Da putsu, tipeida pamapa cristiano cuana Galilea yahua su Jesús jepuiti bahue putana. \s1 Jesús ja Pedro sa ehuane sa cuana saisiametana \r (Mateo 8.14-15; Lucas 4.38-39) \p \v 29 Da su beju Jesús jadhitati jude ete jenetia cuinanana su, Jacobo, Juan neje Simón, Andrés detse sa ete su putiana. Ete su cuinati putsu, nubitana huecuana. \v 30 Simón sa ehuane sa cuara nedaji saina batana huecuana. Dapia yanita cuana ja epuna nedaji esa Jesús quisatana. \v 31 Da su beju Jesús ja epuna nedaji esa nariatana. Tusa eme ina putsu, beju netiainametana. Da hora su mesa neda jaitianana beju. Da su epuna saisi putsu, mebajapirutana huecuana. \s1 Jesús ja dueji nedaji cuana saisiametana \r (Mateo 8.16-17; Lucas 4.40-41) \p \v 32 Beju yapunahu su, dapia yanita cuana ja nedaji cuana dusepirutana Jesús peje su. Einid'u madhadaji cuana di dusetana huecuana. \v 33 Pamapa ejude su aniji cristiano cuana ete tsequeini su jadhitatitana. \v 34 Jesús ja dueji nedaji cuana sa tsapiapiati neda cuana saisiametana. Dueji einud'u madhada cuana jusiacuinatana cristiano cuana peje jenetia. Einid'u madhada cuana ja Jesús shanapatana putsu, Jesús ja aimue d'eji tiatana huecuana mahue pamimita puji. \s1 Jesús Galilea yahua je quisaquisa puniunetiana \r (Lucas 4.42-44) \p \v 35 Beju pia tsine id'eti cuinanaji mahue su, Jesús netianana. Ete jenetia cuinanana ejude tsahua su dapia tu mehua Diusu emitsu puji. \v 36 Da su Simón ja mesa ebuqueji cuana neje Jesús chacutitana. \v 37 Jesús teje putsu, uja quisatana huecuana: \p —Beju pamapa ja mi echacutani. \p \v 38 Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p —Meputija pia ejude nari cuana su, da je di ema quisaquisa epu puji. Daja epu puji ema pueana. \p \v 39 Da su Jesús quisaquisa puniunetiana pamapa Galilea yahua je. Pamapa jadhitati jude ete cuana su quisaquisa puana. Einid'u madhada cuana jusiacuinatana cristiano cuana peje jenetia. \s1 Jesús ja lepraji deja saisiametana \r (Mateo 8.1-4; Lucas 5.12-16) \p \v 40 Beju piada lepraji deja Jesús nariatana. Jesús butse su tururu putsu, uja atana: \p —Ahua mique tsada su, miada ema saisiame cua. \p \v 41 Jesús ja deja bataichenu batana putsu, mesa eme neje deja d'apabatana. D'apaba putsu, Jesús ja deja atana uja: \p —Tsada quema Mida esaisi. \p \v 42 Da hora su deja saisiana beju. \v 43 Da su Jesús ja jubida cuatsasiatana uja: \p \v 44 —Be aidhe biame quisaji. Jabametitique sacerdote peje su tuahueda mi saisijiji pabata puji. Da su beju Diusu irutsuaque, cuaja Moisés chenu sa jacuatsasiati epuani nime, pamapa cristiano cuana ja mida saisijiji pashanapata puji. \p \v 45 Da su beju deja putibana. Aimue atana mahue cuaja Jesús ja cuatsasiatana nime. Tipeida quisa pupiruana cuaja Jesús ja saisiameme atana. Daja deja ebia su quisa puana putsu, Jesús ejude cuana su cuaja nubisaita taji mahue jabatiana. Ejude jenetia uqueda putiana biame, dapia cristiano cuana ja Jesús batitana. Que jenetia papu cristiano cuana tu peje su putitana. \c 2 \s1 Jesús ja deja ase bue mahue saisiametana \r (Mateo 9.1-8; Lucas 5.17-26) \p \v 1 Jesús da quejucua tsine jenetia \p Capernaum ejude su jasiapatiana. Beju pamapa ejude su aniji cuana ja shanapatana. \v 2 Dueji cristiano cuana jadhitatitana Jesús yani ete su. Ete dume su d'eji mahue puana. Etseque su di d'eji mahue puana. Da su Jesús Tata Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa punetina ete dume su. \v 3 Beju tu quisaquisa epuneti cama, pushi deja cuana cuinatana. Piada deja ase bue mahue chahui su mapabetana huecuana. \v 4 Dueji cristiano cuana anitaina putsu, cuaja Jesús naria taji mahue batana huecuana. Da putsu, ete epa pachata su raranetana huecuana Jesús eneti butse su. Beju rara a putsu, deja ase bue mahue chahui su rara je butemetana huecuana. \v 5 Da su beju Jesús nimetiuana, tueda pushi deja cuana sa janimetucheati cuana ba putsu. Da putsu, deja uja atana: \p —Deja, yama mique jucha cuana perdonaitia. \p \v 6 Beju pia jacuatsasiati ebuetsuaji cuana dapia anitaina. \v 7 Uja japibatitana huecuana: “¿Cuaja su ni da ye deja uja emimiani? Tuahueda Diusu emadhabatani mesa mimi neje. ¿Ai deja ja jucha cuana perdonata cua bata? Tata Diusu ja bahui jucha cuana perdonata cua. Beju Diusu puja epuani tueda.” Daja japibatitana huecuana. \v 8 Beju Jesús ja tuna sa piba cuana shanapa putsu, uja quisabatana huecuana: \p —¿Ai puji micuaneda daja madhada epibatiani? \v 9 Ahua yama deja, “Mique jucha cuana yama eperdonainia”, ya su, ahua yama, “Netianaque. Jemitsuaque mique chahui. Aseque”, ya su, quema puji mu tupupai hue. \v 10 Daja yama deja yainia micuana ebame puji, ye mundo su ema tucheda eni cristiano cuana sa jucha cuana eperdona puji. \p Da su Jesús ja uja deja nedaji cuatsasiatana: \p \v 11 —Netianaque. Mique chahui jemitsuaque. Putiyuque mique ete su. \p \v 12 Da hora su beju deja netianana. Mesa chahui jemitsua putsu, ete jenetia cuinanana. Beju pamapa dapia aniji cuana nimetiunetitana. Diusu saida mitsutsuatana huecuana. Uja putana huecuana: \p —Quetsunu biame ecuanaju uja ai ba bue mahue. \s1 Leví ja Jesús tije apirutana \r (Mateo 9.9-13; Lucas 5.27-32) \p \v 13 Neicha Jesús putiana bai maje su. Pamapa cristiano cuana ja Jesús nariatana su, tuahueda buetsuatana huecuana. \v 14 Buetsuape putsu, Jesús asepiruana cama, Leví batana. Leví da impuesto chujebajaji jude su anina. Tueda da Alfeo sa ebacua puina. Da su Jesús ja Leví uja atana: \p —Tije ema aque. \p Da su Leví netiana putsu, tije apirutana Jesús. \s1 Jesús juchaji cuana neje diadiana \p \v 15 Beju Jesús, mesa discípulo cuana neje Leví sa ete su putiana ediadia puji. Jucuada impuesto chujebajaji, juchaji cuana dapia anitaina, tuneda da Jesús tije ataina putsu. \v 16 Beju jacuatsasiati ebuetsuaji, fariseo cuana ja Jesús impuesto chujebajaji, juchaji cuana neje ediadiani batana. Tuneda ba putsu, uja quisabatana discípulo cuana: \p —¿Jucuaja su da Jesús impuesto chujebajaji, juchaji cuana neje ediadiani? \p \v 17 Jesús ja id'aba putsu, uja jeutsutana huecuana: \p —Jaiduenetiji da aimue saida cuana sa puji mahue. Nedaji cuana sa puji bahui. Daja huecha aimue ema pue cristiano butsepi ebatitani cuana eihua puji mahue. Beju ema pueana juchaji cuana eihua puji, d'eji su paputa huecuana puji. \s1 Jesús quisabatana huecuana ayuno jepuiti \r (Mateo 9.14-17; Lucas 5.33-39) \p \v 18 Beju Juan tije aji cuana, fariseo tije aji cuana neje tupupai quejucua tsine puji ayuna putanina. Da su piada piada cristiano cuana ja Jesús quisabatana: \p —Juan tije aji cuana quejucua tsine puji ayuna putanina. Daja huecha fariseo tije aji cuana eputani. ¿Cuaja su jia da mique discípulo cuana aimue ayuna eputani mahue? \p \v 19 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Ai jahuaneti tsine su ihuajiji cuana ayuna puta cua bata, ehuanetisa deja tuna neje yani tupu? Ehuanetisa deja tuna neje yani tupu, ihuajiji cuana aimue ayuna eputa mahue. \v 20 Tueda ihuajiji cuana duju jenetia eijemicuinata su chu, da hora su ihuajiji cuana ayuna eputa, aimue tueda tuna neje yani mahue putsu. \p \v 21 Mesa jabuetsuati cuana bata saida epu puji, Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Aimue detse etse ejud'uji edhi remetia cua mahue pia eped'u eichacua neje. Beju tueda remetia eichacua ja ejud'uji edhi d'iuta cua. Da su tueda d'iujiji detse ebia su ainameta cua. \v 22 Daja huecha aimue vino eichacua etse emeji edhi su ichaseta cua mahue. Ahua daja etse a cua su, vino eichacua ja emeji pujuta cua. Da su vino, emeji neje tupupai taitana cua. Da putsu, vino eichacua emeji eichacua su ichaseta taji. Daja a putsu, pamapa saida epu. Vino, emeji neje tupupai saida epu. \p Daja Jesús ja bahue quisa neje buetsuatana huecuana. Mesa jabuetsuati eichacua cuana da vino, eped'u eichacua nime. Fariseo cuana sa jabuetsuati cuana mu emeji, ejud'uji edhi nime. Beju aimue huamahuama ehuaruti mahue. \s1 Discípulo cuana ja d'ije eju cuana raritana janahua tsine su \r (Mateo 12.1-8; Lucas 6.1-5) \p \v 23 Pia janahua tsine Jesús, mesa discípulo cuana neje d'ije duje ejaitianasa je, discípulo cuana ja eju cuana raridujudujuatana, dhemanu putsu. Ejaja iruiruatana huecuana edia puji. \v 24 Fariseo cuana ja daja ba putsu, discípulo cuana tuaquisatana huecuana. Uja Jesús atana huecuana: \p —Chamaque, mique discípulo cuana janahua tsine su emudumudutani. Daja a taji mahue janahua tsine su, jacuatsasiati cuana daja epuani putsu. \p \v 25 Da su Jesús ja uja quisabatana huecuana: \p —¿Aimue jia maida micuaneda mimiameana mahue cuaja David chenu ja ataidha mesa ebuqueji cuana neje, dhemanutaidha huecuana su? \v 26 Abiatar sacerdote cuana sa echua puji aida puidha tiempo su, tueda nubidha Diusu sa templo su pan iyuda edia puji. Ebuqueji cuana pan iyuda tiataidha padiata huecuana puji. Beju tueda pan iyuda mu sacerdote sa bahui dia taji puidha. \v 27 Daja huecha Diusu ja janahua tsine ichataidha cristiano cuana sa puji, tuna ejanahuata puji. Da puji bahui Diusu ja janahua tsine ichataidha. Beju daja biame, cristiano cuana ja ai saida cuana ata cua janahua tsine su. \v 28 Ema da Diusu sa Jabeituti Deja. Ema da janahua tsine emetse putsu, yama bahui cristiano cuana ebame ahua ai a taji, ahua ai a taji mahue janahua tsine su. \c 3 \s1 Jesús ja deja mechehui saisiametana \r (Mateo 12.9-14; Lucas 6.6-11) \p \v 1 Neicha Jesús nubiana jadhitati jude ete su. Dapia piada deja mechehui anina. \v 2 Piada piada dapia Jesús cuadhiji cuana netitaina ahua Jesús ja janahua tsine su deja esaisiameta ahua mahue eba puji. Ahua daja Jesús ja deja esaisiameta su, da su tuneda Jesús etuaquisata. \v 3 Daja mecuana sa piba puana biame, Jesús ja deja mechehui uja cuatsasiatana: \p —Pueque upia. Netianaque ecuanaju duju su. \p \v 4 Da su Jesús ja dapia yanita ebaji cuana uja quisabatana: \p —¿Ai ni da su saida ya puji janahua tsine su? ¿Ahua saida janahua tsine su ai saida cuana ya puji? ¿Ahua ai madhada cuana ya puji? ¿Ahua saida janahua tsine su quebata d'eji su ya puji? ¿Ahua pamanu ja puji? Mepibaenique. ¿Ai ni saida ya puji janahua tsine su? \p Beju pamapa dapia yanita cuana mitanatana. Cuaja jeutsu taji mahue batana huecuana. \v 5 Jesús ja chamapebarereatana huecuana pibapiba, duinini neje, tuna sa muesumu cuana tadada ba putsu. Da su Jesús ja deja mechehui cuatsasiatana: \p —Piraraque mique ebai. \p Beju deja ja mesa ebai piraratana. Mesa eme beju saida puibana. \v 6 Fariseo cuana beju daja ba putsu, tipeida cuinanatana. Echua puji Herodes sa deja cuana neje jadhitatitana huecuana. Tuneda cama cuaja Jesús emanuame puji jaquisatitana. \s1 Dueji cristiano cuana ja Jesús tije atana \p \v 7 Da su beju Jesús bai su putiana mesa discípulo cuana neje. Dueji cristiano cuana tu tije putitana. \v 8 Galilea, Judea, Idumea yahua, Jerusalén ejude000netia puetana huecuana. Jordán ena chu bene, ejude detse banime Tiro, Sidón jenetia di puetana huecuana. Jesús ja ai nimetiuda cuana yatani shanapatana huecuana su, tu peje su puetana eba puji. \v 9 Cristiano cuana dueji putsu, Jesús ja mesa discípulo cuana cuatsasiatana canoa paduseta huecuana dapia enubi puji. \v 10 Jesús ja jucuada cristiano cuana saisiametana putsu, pamapa nedaji cuana jadhitatitana tu peje su. Janunununuati huecuana Jesús ed'apaba puji. Da putsu, Jesús canoa su nubiana. \v 11 Einid'u madhadaji cuana ja di Jesús chamatana su, tipeida tu butse su sanatana huecuana. Uja tsiatsiatana huecuana: \p —Mida da Diusu sa Ebacua. \p \v 12 Da su Jesús ja einid'u madhada cuana jubida cuatsasiatana uja: \p —Be daja cristiano cuana quisaji. \s1 Jesús ja piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana dharetana \r (Mateo 10.1-4; Lucas 6.12-16) \p \v 13 Da su beju Jesús putiana murucu aida su. Tsua putsu, mesa dharejiji deja cuana ihuatana tu peje su. \v 14 Beju piada tunca beta ejaitiana deja cuana dharetana. Huaratiatana huecuana tu ebuqueta huecuana puji, mesa quisa saida cuana quisaquisa paputita puji. \v 15 Tucheda tiatana huecuana einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuina puji. \v 16-19 Uja banimeta huecuana: \li1 Simón. Jesús ja tueda Pedro ebani tiatana. \li1 Jacobo. Juan sa edue. Tata Zebedeo sa ebacua. \li1 Juan. Jacobo sa edue. Tata Zebedeo sa ebacua. Jesús ja tuatseda Tiri esitu ebani tiatana. \li1 Andrés. \li1 Felipe. \li1 Bartolomé. \li1 Mateo. \li1 Tomás. \li1 Jacobo. Alfeo sa ebacua. \li1 Tadeo. \li1 Simón. Tueda da cananista partido jenetia. \li1 Judas Iscariote. Tueda da Jesús menajatiaji. \s1 Jesús sa familia cuana ja tueda dusuja adhaatana tusa ete su \r (Mateo 12.22-32; Lucas 11.14-23; 12.10) \p \v 20 Da su beju Jesús pia ete su putiana ediadia puji. Neicha beju cristiano cuana dueji jadhitatitana. Da putsu, Jesús, mesa discípulo cuana neje cuaja diadia taji mahue jabatiana. \v 21 Mesa edue cuana ja shanapa putsu, putitana huecuana tu yani su da jenetia mecuana sa ete su Jesús edusu puji. Daja dusuja adhaatana huecuana, “Jesús beju chuataitanajiji”, cristiano cuana eputani putsu. \s1 Jacuatsasiati ebuetsuaji cuana Jesús madhabatana \p \v 22 Beju jacuatsasiati ebuetsuaji cuana Jerusalén ejude jenetia dapia anitaina. Tuneda di Jesús madhabatana. Uja atana huecuana: \p —Ye Jesús da Ishahuaji. Pamapa mesa ai nimetiuda yatani cuana beju Ishahua sa tucheda neje yatani. Einid'u madhada cuana ejusiacuinatani Ishahua sa tucheda neje. \p Daja Jesús madhabataina huecuana. \p \v 23 Da su Jesús ja tu naja su ihuatana huecuana. Bahue quisa cuana neje quisapirutana huecuana uja: \p —¿Ai Ishahua tu mehua jajusiacuinati cua bata? \v 24 Ahua quebata huaraji aida sa cristiano cuana esajasajata su, ahua tuneda cama eichetita su, beju tueda huaraji aida sa tucheda etaitanapeyu. \v 25 Daja huecha quebata familia edue cama eichetita su, tueda familia da etaitanape. \v 26 Daja huecha ahua Ishahua ja quitaita mesa einid'u madhada cuana jusiata cua su, mesa tucheda etaitanape. Aimue mesa einid'u madhada quitaita ejusiata mahue. Ahua daja yata su, tueda quitaita emajaitiani pu cua nime. \p \v 27 ‘Daja huecha aidhe deja tucheda sa ete su nubija tsi epu puji, equene deja tucheda risi taji. Deja risi putsu, da su etse tsi pu cua. \p \v 28 ‘Meid'abaenique. Yama micuana jubida equisainia, ai jucha papu biame cristiano cuana ja yatani, Diusu ja perdonata cua. Tu neje madhada hue emimitani cuana perdonata cua. \p \v 29 Daja biame, quebata Espíritu Santo neje madhada hue emimi su, tueda aimue Diusu ja eperdonata mahue. \p \v 30 Tuneda da, “Jesús da Ishahuaji”, putana putsu, Jesús ja daja jubida quisatana huecuana. \s1 Jesús sa cuara, edue cuana neje tu yani su putiana \r (Mateo 12.46-50; Lucas 8.19-21) \p \v 31 Da su beju Jesús sa cuara, edue cuana cuinatana. Ete etsequeini su netisenatana huecuana. Jesús ete etsequeini su pacuinana puji quisametana huecuana. \v 32 Beju cristiano cuana Jesús pehue je ete dume su anitaina. Uja Jesús quisatana huecuana: \p —Mique cuara, edue cuana etsequeini su enetita. Beju echacutani huecuana mi. \p \v 33 Da su Jesús ja quisatana huecuana uja: \p —Yama micuana equisa aidhe quema cuara, edue cuana. \p \v 34 Mesa discípulo cuana mehuitu putsu, uja quisatana huecuana: \p —Ye cuana da quema cuara, edue cuana pu cua nime. \v 35 Quebata cuana ja Diusu sa tsada ai cuana yatani, tuneda da quema cuara edue cuana pu cua nime. \c 4 \s1 Deja ejaja huararaji sa quisa \r (Mateo 13.1-9; Lucas 8.4-8) \p \v 1 Neicha Jesús ja cristiano cuana buetsuapirutana bai maje su. Tu peje su dueji cristiano cuana jadhitapirutitana putsu, canoa aida su nubiana. Dapia canoa dume su aniuteana. Cristiano cuana bai maje su anititana. \v 2 Da su Jesús ja bahue quisa cuana neje buetsuapirutana huecuana uja: \p \v 3 —Meid'abaque ema. Piada deja putiana ejaja cuana ehuararati puji. \v 4 Ehuararatani cama, piada piada ejaja cuana edid'i je dajajatana. D'ia janana cuana pue putsu, pamapa ejaja cuana diapetana. \v 5 Pia ejaja cuana tumuji med'i pamuda mahue su dajajatana. Beju tipeida huid'atana. \v 6 Med i pamuda mahue putsu, beju saratana huid'atana cuana, id'eti sinada puana putsu. \v 7 Pia ejaja cuana junu aquid'aji cuana duju su dajajatana. Beju murutana cuana junu quid'aji cuana ja manuametana, babubabuatana putsu. Jaja mahue putana. \v 8 Pia ejaja cuana mu med'i saida su dajajatana. Saida murutana. Dueji ejaja putana. Piada piada equi cuana da quimisha tunca ejaja putana. Pia cuana sucuta tunca ejaja putana. Pia cuana cien ejaja putana. Daja jajucuatitana ejaja cuana. \p \v 9 Daja Jesús ja buetsuapetana huecuana. Buetsuape putsu, uja quisatana huecuana: \p —Ahua quebata id'ajararaji su, meid'abaque. \s1 ¿Jucuaja bahue quisa neje Jesús ja cristiano cuana ebuetsuatani? \r (Mateo 13.10-17; Lucas 8.9-10) \p \v 10 Da su cristiano cuana putitaibana su, Jesús sa piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana ja Jesús nariatana pia eid'abaji cuana neje. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja jia da tueda bahue quisa cuana epuani? \p \v 11 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana uja: \p —Diusu ja micuaneda bahui tu ecuatsasiati etsia ai quisa cuana eshanapametani. Aimue pia cuana mu eshanapametani mahue. Diusu ja mesa ai cuana bahue quisa neje bahui ebuetsuatani. \v 12 Daja Diusu ja yatani huecuana, tuneda ebatani biame, mue ba a cua nime. Eid'abatani huecuana biame, mue shanapa a cua nime. Daja Diusu ja yatani huecuana papibaturucatita huecuana mahue puji, tuahueda paperdonata huecuana mahue puji. \s1 Jesús ja deja ejaja cuana huararaji jepuiti quisa discípulo cuana quisatana \r (Mateo 13.18-23; Lucas 8.11-15) \p \v 13 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Ahua micuaneda ye bahue quisa mue shanapa su, cuaja jia micuaneda pia bahue quisa cuana shanapame a cua? \v 14 Tueda deja ja Diusu sa mimi ehuararatani nime. \v 15 Piada piada ejaja cuana edid'i su dajajatana. Daja nime da Diusu sa quisa eid'abatani cuana. Id'aba putsu, aimue eshanapatani huecuana mahue. Beju Ishahua pua putsu, tueda Diusu sa quisa cuana mecuana sa muesumu su yani emejemitani. \v 16 Beju pia ejaja cuana dajajatana tumu med'i pamuda mahue su. Daja nime da pia Diusu sa quisa eid'abatani cuana. \v 17 Tipeida, beidaji neje tueda quisa cuana eid'abatani huecuana. Quejucua tsine hue saida eputani huecuana. Beju ema jepuiti mecuana sa sufri pu taji su, neicha hue equene su puina nime eputaniyu. Da su cuaja d'au pamuda ehuid'atatani cuana emanutani nime, daja tuneda quema quisa saida cuana jenetia enetideratani sufrimiento cuana jepuiti. \v 18 Beju pia ejaja cuana dajajatana junu quid'aji cuana duju su. Daja nime da pia Diusu sa quisa eid'abatani cuana. \v 19 Diusu sa quisa cuana eid'abatani huecuana biame, ye mundo sa madhada ai cuana ebia su tsada ebatani huecuana. Chipilu di ebia su tsada ebatani huecuana. Tuneda quitaita ebaseatitani, tueda ai cuana ema ebia sa tsada ba putsu. Cuaja junu quid'aji cuana ja saida emurutani cuana etaitanamepetani nime, daja da je mundo sa ai madhada tueda quema quisa eid'abatani cuana emadhatiatani. \v 20 Beju pia ejaja cuana mu dajajatana med'i saida su. Daja nime da pia Diusu sa quisa eid'abatani cuana. Butsepi eshanapatani huecuana. Cuaja med'i saida su ejaja cuana ebia su ejucuatitani nime, daja Diusu sa puji ebia su ai mudu saida cuana yatani huecuana. Ejaja jajucuatitana nime da huecuana. Piada piada cien ejaja putana. Pia sucuta tunca ejaja tunca. Pia quimisha tunca ejaja putana. Daja da mecuana sa Diusu sa puji mudu saida cuana ejucuatitani. \s1 Hueda jepuiti quisa \r (Lucas 8.16-18) \p \v 21 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Ai micuaneda hueda d'iti ducu neje ebiad'utua bata? ¿Ai micuaneda hueda huaracha ema su eicha bata? ¿Aimue jia maida etse huaracha bia su hueda enetiainia mahue? \v 22 Pamapa ai rubuajiji cuana batasaida epu. Pamapa ai rubuajiji etsia piba cuana Diusu ja cristiano cuana eshanapameta. \v 23 Ahua quebata id'ajararaji su, beju paid'abata quema quisa cuana. \p \v 24 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Saida meid'abaque. Cuaja micuaneda pia cuana ejuzgainia nime, daja ebia su Diusu ja micuana ejuzgata. \v 25 Quebata ja Diusu sa piba shanapaja su, Diusu ja mesa piba cuana ebia su eshanapameenitayu. Quebata ja aimue shanapaja mahue su, Diusu ja tueda aimue ai biame eshanapameta mahue. \s1 Cuaja ejaja murume epuani quisa \p \v 26 Neicha hue Jesús ja quisatana huecuana: \p —Uja nime da Diusu ecuatsasiati. Deja ja ejaja cuana te su huararatana. \v 27 Deja etahuiani, enetianani cama, ejaja cuana ehuid'atapirutani. ¿Cuaja jia da ejaja cuana murume eputani? Deja bue mahue. \v 28 Med'i jenetia da huid'ata putsu, ecuinanapirutani. Da tije mesa equi ecuinanani. \v 29 Equi tije da mesa eju. Esara su beju, deja ja tipeida eraritani, mesa tiempo cuinana putsu. Daja da Diusu sa mimi cristiano cuana duju su jajucuatime epuani. \s1 Mostaza ejaja jepuiti quisa \r (Mateo 13.31-32; Lucas 13.18-19) \p \v 30 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —¿Ai nime jia da Diusu ecuatsasiati? ¿Ai bahue quisa cuana neje jia yama micuana quisa cua, micuana ebuetsua puji? \v 31-32 Diusu ecuatsasiati da mostaza ejaja chidi nime. Tueda ejaja da pamapa pia ejaja cuana ebia su huai chidi biame, bana putsu, beju pamapa pia equi chidi cuana ebia su aida emuruani. Echa aida cuana sa tanana su d'ia janana cuana ejanahuatani. Daja da Diusu ecuatsasiati epupiruani mostaza ejaja nime. Da su beju aida epuani. Equene quejucua chidi cristiano cuana tu peje su jei eputani biame, da su beju pamapa ejude su aniji cuana jei eputayu. \p Daja Jesús ja buetsuatana huecuana. \s1 ¿Ai puji bahue quisa cuana? \r (Mateo 13.34-35) \p \v 33 Tueda bahue quisa cuana neje Jesús ja cristiano cuana buetsuatana. Diusu sa mimi buetsuatana huecuana bahue quisa cuana neje. Cristiano cuana que tupu tuna eshanapata teje Jesús ja buetsuatana huecuana. Bahue quisa cuana neje bahui buetsuatana huecuana. \v 34 Mesa discípulo cuana mu cristiano cuana aimue su tusa quisa cuana id'abata saida mimi cuana neje shanapametana. Aimue bahue quisa neje bahui buetsuatana huecuana mahue. \s1 Jesús ja beni mitanametana \r (Mateo 8.23-27; Lucas 8.22-25) \p \v 35 Beju dhidha puana su, Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Meanipetutija chu maje. \p \v 36 Da su cristiano cuana ichajusia putsu, Jesús mesa discípulo cuana neje canoa dume su nubiana. Pia canoa cuana dapia saina. \v 37 Tuna yanipetusa cama, beni ebia su jubida pupiruana. Ena putsuapiruana beju. Canoa dume su nubipiruana. Ena enubiani putsu, canoa sejepiruana. Beju nubicueana. \v 38 Jesús mu tahuisaina canoa tiani su. Mesa echua beju echua pahuaji bia su saina. Da su discípulo cuana ja tueda id'edeatana. Jubida Jesús quisatana huecuana: \p —¡Echua Puji, canoa enubiani beju! Ahua ecuaneda huidi cua su, ¿aimue jia mique ai biame piba yani mahue? \p \v 39 Beju Jesús id'ecuina putsu, beni d'ayatana. Bai cuatsasiatana uja: \p —¡Mitanaque! \p Da hora su beni netitiana. Bai mitanana. Pamapa beju mitanasaisiana. \v 40 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja su micuaneda iyuame epuani? ¿Aimue jia maida micuaneda Diusu peje su enimetucheatiani mahue? \p \v 41 Tuneda beju ebia su rubutanatana putsu, jaquisatitana huecuana uja: \p —¿Ai deja jia ye? Beni ja biame tueda eid'abatani. Bai ja di tusa jacuatsasiati eiyubatani. \c 5 \s1 Deja einid'u madhadaji \r (Mateo 8.28-34; Lucas 8.26-39) \p \v 1 Da su beju bai chu maje satsuatana huecuana. Tueda yahua da banime Gadara. \v 2 Jesús canoa jenetia cuinanana cama, piada deja ja tsutana. Tueda deja panteo jenetia cuinanana. Tueda einid'u madhadaji puina. \v 3 Sepulcro cuana duju su anina. Aimue aiya biame tueda cuaja risi taji mahue batana. \v 4 Quejucua nuati biame beju mesa ebai detse cadena neje risitaina huecuana. Mesa ehuatsi detse di piama sepo su tamitaina huecuana. Beju tuahueda cadena tibitaina. Piama sepo beju ped'uped'uataina. Mue aidhe biame anina mahue tu nime tuchedame tu emitaname puji. \v 5 Tsine, dhidha tueda jubida jejeina. Panteo, emata cuana su jubida jejeina. Tu mehua tumu neje equita jasiquiti bahue puina. \v 6 Beju Jesús uqueda jenetia batana putsu, Jesús peje su jududutiana. Jesús butse su sanana. \v 7-8 Da su einid'u madhada ja tsiatsiana uja: \p —Mida da Diusu sa Ebacua. ¿Ai mique ema neje yani? Be ema castigo su beituji, yama mi Diusu sa ebani neje jubida ebajainia. \p Daja einid'u madhada ja Jesús atana, Jesús ja tueda, “Mesiaque ye deja”, atana putsu. \p \v 9 Da su Jesús ja einid'u madhada quisabatana uja: \p —¿Ai ni mi banime? \p Tuahueda jeutsutana: \p —Quema ebani da Legión, ecuanaju dueji putsu. \p \v 10 Da su tuahueda Jesús jubida bajatana: \p —Be beituji ecuanaju ye yahua jenetia. \p \v 11 Chuadera beju jucuada cuchi cuana anitaina. Tueda cuchi cuana diadianiunetitaina murucu bia su. \v 12 Da su einid'u madhada cuana ja jubida bajatana Jesús: \p —Beituque ecuanaju cuchi cuana su. D'eji tiaque ecuanaju cuchi cuana sa equita dume su enubi puji. \p \v 13 Da su beju Jesús ja einid'u madhada cuana d'eji tiatana su, cuinanatana huecuana deja peje jenetia. Beju nubitana huecuana cuchi cuana sa equita dume su. Tueda cuchi cuana beta mil pucue putaina. Da su cuchi cuana jududutana. Bai equehuehueji butsepi je dajajautetana. Pamapa nubitana bai su. Beju huidipetana cuchi cuana. \p \v 14 Da su cuchi quinaji cuana jududutana ejude, te cuana je aniji cristiano cuana equisati puji. Pamapa cuaja ai puana quisatana huecuana. Beju cristiano cuana ja tueda ai cuana id'abatana su, putitana huecuana eba puji. \v 15 Jesús yani su cuinati putsu, deja einid'u madhadaji puina yani batana huecuana. Tueda saida, jajud'uti yani batana huecuana. Mesa piba beju butsepi puina. Einid'u madhadaji mahue beju batana huecuana. Daja ba putsu, rubutanatana huecuana. \v 16 Beju tueda ai cuana baji cuana ja quisatana huecuana pamapa ai cuaja Jesús ja atana. Deja einid'u madhadaji, cuchi cuana jepuiti beju quisatana huecuana. \v 17 Da su ejude, te cuana jenetia cuana ja jubida Jesús bajapirutana tuna sa yahua jenetia papuenitiyu puji. \p \v 18 Da su beju Jesús canoa dume su enubiani cama, deja saisijiji ja uja bajatana Jesús: \p —Dusuque ema. Mi neje putija ema. \p \v 19 Beju Jesús sa tsada mahue puana. Cuatsasiatana deja uja: \p —Putiyuque mique ete su, mique edue cuana peje su. Quisatiyuque cuaja yama miqueda puji aitia. Cuaja mi yama ibunebame aitia mique edue cuana quisatiyuque. \p \v 20 Da putsu beju, deja putibana. Tueda yahua su aniji cuana quisapirutana beju. Dapia tueda yahua su piada tunca ejude cuana anina. Pamapa tueda ejude cuana je cuaja Echua Puji Jesucristo ja tuseda puji atana quisa pupiruana. Da su cristiano cuana id'aba putsu, nimetiunetitana huecuana beju. \s1 Jesús ja Jairo sa ebaquepuna saisiametana. Epuna nedaji ja Jesús sa ejud'uji d'apabatana \r (Mateo 9.18-26; Lucas 8.40-56) \p \v 21 Jesús beju bai u maje jasiapatibana canoa su. Tu esatsuani cama, dueji cristiano cuana ja tu peje su jadhitatitana. \v 22 Piada deja ja Jesús nariatana dapia bai maje su. Tueda da Jairo banime puina. Tueda da echua puji puina judío cuana sa jadhitati jude ete su. Tuahueda Jesús ba putsu, tu butse su turusatiana. \v 23 Jubida Jesús bajatana uja: \p —Quema ebaquepuna chidi emanu piba esa beju. Pueque. Ichatique mique eme tu bia su pasaisi puji. \p \v 24 Da su Jesús tu neje putiana ebaquepuna nedaji butse esa su. Dueji cristiano cuana di tu neje putitana. Jesús naja je janunununuati putitana huecuana. \v 25 Beju tuna duju su piada epuna nedaji puniunetina. Tueda epuna sa piada tunca beta ejaitiana mara mesa ami riji puja mahue puana. \v 26 Jucuada jaiduenetiji cuana ja ebia su hue ametana. Epuna ja pamapa mesa chipilu neje esaisi puji chujetiadhaatana huecuana. \v 27-28 Cha ebia su hue puana. Tuahueda Jesús ja ai atana cuana shanapataina putsu, uja japibatiana: “Ahua mesa ejud'uji dhucuana yama d'apaba cua su, saisi cua ema.” Da su Jesús etibeini bene nariatana. Tusa ejud'uji d'apabatana. \v 29 Da hora su mesa ami riji puana. Epuna jajinebatiana mesa equita beju saida. \v 30 Epuna ja ejud'uji d'apabatana su, Jesús aidhe saisitia tu d'apaba putsu, jajinebatiana. Da putsu, jababarereatiana cristiano cuana duju su. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Aiya da quema ejud'uji d'apabataitia? \p \v 31 Da su mesa discípulo cuana ja jeutsutana: \p —Beju miada ebainia, jucuada ja mi ed'apabatani. ¿Jucuaja su mida daja equisabatiani? \p \v 32 Jesús jababarereatiana aiya tu d'apabatana eba puji. \v 33 Jesús ja ebatani ba putsu, epuna riariapiruana. Ebia su iyuame puana. Da su epuna ja Jesús naria putsu, tu butse su turusatiana. Uja atana Jesús: \p —Yama mida d'apabaitia. \p \v 34 Da su Jesús ja epuna quisatana: \p —Epuna chidi, ema peje su mi jei puitia putsu, beju mi saisitia. Puchiditiyuque. Ye neda ja aimue mi yata mahue. \p \v 35 Daja Jesús emimiani cama, piada piada cristiano cuana Jairo sa ete jenetia cuinanatana. Uja quisatana huecuana Jairo: \p —Mique ebaquepuna beju manuitia. ¿Ai puji detse Echua Puji yanacane puti cua? \p \v 36 Jesús eid'abainia mue bid'u puana. Uja Jairo atana: \p —Be iyuame puji. Ema peje su bahui janimetucheatique su, mique ebaquepuna esaisi. \p \v 37 Da su quimisha discípulo cuana bahui dusutana Jairo sa ete su. Pedro, Juan, Jacobo dusutana. Juan da Jacobo sa d'au puina. \v 38 Jairo sa ete su cuinati putsu, Jesús ja jucuada cristiano cuana enetita batana. Jubida japadarititanina huecuana batana. \v 39 Jesús ete su nubi putsu, quisabatana huecuana uja: \p —¿Cuaja su da micuaneda daja epadaritiani? Epuneje mu aimue emanu mahue. Tueda mu etahuisa hue. \p \v 40 Daja Jesús emimiani su, id'ebatana huecuana. Da su Jesús ja jusiacuinatana huecuana etseque su. Jusiacuina putsu, epuneje esa su nubiana. Epuneje sa tata, cuara tu neje nubiana. Quimisha discípulo cuana di nubitana. \v 41 Da su Jesús ja epuneje sa eme ina putsu, uja atana: \p —Epuneje chidi, yama mi netianaque yainia. \p \v 42 Da hora su beju epuneje netianana. Beju asepiruana. Tueda da piada tunca beta ejaitiana maraji puina. Pamapa echamatitaneti cuana ba putsu, ebia su nimetiunetitana huecuana. \v 43 Jesús ja jubida cuatsasiatana huecuana: \p —Be mequisaji aidhe biame ai cuaja puitia cuana. Memihuaque epuneje chidi. \c 6 \s1 Jesús mesa ejude su jasiapatibana \r (Mateo 13.53-58; Lucas 4.16-30) \p \v 1 Da su beju Jesús tueda ete jenetia putibana. Mesa ejude su jasiapatibana. Mesa discípulo cuana ja buquetana. \v 2 Beju janahua tsine putsu, Jesús jadhitati jude ete su putiana. Dapia buetsuapirutana cristiano cuana. Tuneda Jesús sa quisa cuana id'aba putsu, nimetiunetitana huecuana. Jaquisabatitana huecuana uja: \p —¿Que jenetia jia da ye deja tueda ai cuana jabuetsuatiana? ¿Aiya jia da tueda tueda ai cuana buetsuatana? ¿Cuaja tueda ai nimetiuda cuana jabuetsuatime puana? \v 3 ¿Aimue jia maida tueda carpintero mahue? ¿Aimue jia maida tueda María sa ebacua mahue? ¿Aimue jia maida tusa d'au cuana da Jacobo, José, Juda, Simón eputani mahue? ¿Aimue jia maida mesa dudu cuana upia ejude su yanita mahue? \p Beju daja mimitana huecuana Jesús jepuiti. Aimue tu peje su jei puja mahue putana huecuana. \v 4 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Diusu sa profeta sa ejude quitaita su aniji cristiano cuana ja aimue tueda saida ebatani mahue. Mesa familia quitaita cuana ja di aimue tueda saida ebatani mahue. Pia ejude su aniji cuana ja bahui profeta saida ebatani. \p \v 5 Tu peje su jei puja mahue putana putsu, Jesús ja dapia mesa ejude su aimue nimetiuda ai cuana cuaja a taji mahue batana. Ucua chidi hue nedaji saisiametana, eme detse tuna bia su huana putsu. \v 6 Jesús ja nimetiubatana huecuana, tu peje su jei puja mahue eputani ba putsu. Da putsu, pamapa pia ejude nari cuana je bahui quisaquisa puniunetiana. \s1 Jesús ja piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana beitutana \r (Mateo 10.5-15; Lucas 9.1-6) \p \v 7 Da su beju Jesús ja mesa piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana ihuatana tu peje su. Beta beta beitutana huecuana. Huaratiatana huecuana einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia pajusiacuinata huecuana puji. \v 8 Jubida quisatana huecuana uja: \p —Pamapa su medusutique piada huara bahui yase puji. Be medusutiji pan, maricu, chipilu cuana. \v 9 Pulucu meichatique. Piada ejud'uji cama bahui medusutique. \p \v 10 ‘Ahua quebata ete su micuana enubiti su, dapia bahui meanique, ejude su yani tupu. Tueda ete su bahui micuana sa ani taji ejude jenetia ecuinana teje. \v 11 Ahua quebata ejude su aniji cristiano cuana ja aimue micuana saida ebatsuta mahue su, tueda ejude jenetia mecuinanaque. Cuinana putsu, metaraque tueda ejude sa med'i micuana sa pulucu jenetia Diusu tuna neje eduininiani pashanapata huecuana puji. Beju Diusu ja tuneda Sodoma, Gomorra ejude detse su aniji cuana ebia su ecastigatayu, castigo tsine epue su. \p \v 12 Da su putitana huecuana. Quisaquisa pupirutana huecuana cristiano cuana Diusu peje su papibaturucatita puji, jucha cuana paichaderata huecuana puji. \v 13 Discípulo cuana ja jucuada einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia jusiacuinatana. Jucuada nedaji cuana saisiametana huecuana. Aceite neje echua su papi putsu, nedaji cuana saisiametana huecuana. \s1 Echua puji Herodes Antipas ja cristiano cuana Jesús jepuiti emimitani id'abatana \r (Mateo 14.1-12; Lucas 9.7-9) \p \v 14 Da tiempo su pamapa cristiano cuana ja Jesús shanapatana. Tu jepuiti mimitana huecuana. Beju echua puji Herodes Antipas ja Jesús jepuiti cristiano cuana emimitani id'abatana. Piada piada cristiano cuana uja putaina: \p —Juan Bautista beju eid'e. Manujiji cuana duju jenetia netianaibana putsu, nimetiuda ai cuana yatani. \p \v 15 Pia cuana mu uja putaina: \p —Tueda da profeta Elías. \p Pia cuana di uja putaina: \p —Tueda da Diusu sa profeta. Tueda da biahua tiempo profeta chenu cuana nime. \p \v 16 Beju Herodes Antipas ja tueda ai cuana id'aba putsu, uja puana: \p —Ye da Juan Bautista id'eyujiji. Yama tueda chuarijiana biame, jiahue eid'e beju. \s1 Cuaja Herodes Antipas ja Juan manuameme atana \p \v 17 Jiahue pad'i hue Herodes Antipas ja inametana Juan eteriichanubiame puji. Herodías sa tsada jepuiti, teriichanubiametana Juan. Herodes Antipas sa edue Felipe banime puina. Herodías da Felipe sa ehuane puina. Jiahue mu beju mahue. Echua puji Herodes Antipas tu neje jahuanetija puana putsu, Felipe peje jenetia mejemitana. \v 18 Da tiempo da Juan eid'e hue puina putsu, uja quisatana Herodes Antipas: \p —Be Herodías mique ehuane nime dusuji, mesa yahue Felipe eid'e tupu. \p \v 19 Da putsu, Herodías ja Juan dujubatana. Manuameja atana Juan. Daja biame, cuaja manuame taji mahue batana. \v 20 Juan da Diusu sa deja butsepi putsu, Herodes Antipas ja tueda iyubatana. Da putsu, manuameja mahue atana Juan. Juan quisaquisa puina su, Herodes Antipas ja id'abataina. Juan ja quisaquisa neje Herodes Antipas ebia su pibapibametaina. Daja biame, Herodes Antipas sa tsada puina Juan eid'aba puji. \p \v 21 Beju Herodes Antipas sa ebani tsine cuinana su, mesa eshanapa chipiluji, soldado sa echua puji, huaraji aida cuana Galilea yahua jenetia ihuatana. \v 22 Da su beju Herodías sa ebaquepuna pamapa ihuajiji cuana butse su tiritiriana. Tu mehua tiritiri putsu, pamapa ihuajiji cuana beidaji ametana. Da putsu, echua puji Herodes Antipas ja epuneje uja atana: \p —Bajaque ema ai papu mique tsada epuani. Beju yama mi etia. \p \v 23 Diusu bahue pu putsu, epuneje uja atana: \p —Miada ai ema ebajainia yama mi etia. Quema yahua edusete teje mi etia. \p \v 24 Da su epuneje cuinana putsu, mesa cuara peje su tipeida putiana uja equisaba puji: \p —¿Ai ni da yama baja cua? \p Da su beju Herodías ja pibatana cuaja emanuame Juan puji. Uja jeutsutana epuneje: \p —Juan Bautista sa echua bajatique. \p \v 25 Da su epuneje echua puji Herodes Antipas peje su tipeida jasiapatiana. Uja atana beju: \p —Jiahue quita hue tiaque ema Juan Bautista sa echua, dhepe su icha putsu. \p \v 26 Da su echua puji Herodes Antipas ebia su jatacuamadhatiana. Ihuajiji cuana butse su Diusu bahue puana putsu, tia taji mesa puana. \v 27 Da hora su Herodes Antipas ja piada soldado ihuatana. Juan peje su beitutana tusa echua eduseta puji. \v 28 Soldado Juan peje su cuinati putsu, chuarijitana Juan. Daja a putsu, dusutana echua dhepe su. Epuneje menajatiatana. Inatsu putsu, epuneje ja echua mesa cuara tiaderatana. \p \v 29 Juan sa discípulo cuana id'aba putsu, beju putitana Herodes Antipas peje su Juan sa equita ebajati puji. Da su tusa equita dusu putsu, papatana huecuana. \s1 Pishica mil deja cuana Jesús ja mihuatana \r (Mateo 14.13-21; Lucas 9.10-17; Juan 6.1-14) \p \v 30 Da su beju discípulo cuana jasiapatibana Jesús peje su. Cuaja ai buetsuatana, ai atana cuana Jesús quisatana huecuana. \v 31 Da putsu, Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Meputija cristiano cuana yani mahue su huai chidi cama ejanahua puji. \p Jucuada cristiano cuana siapati eputani putsu, aimue mecuana sa d'eji ediadia puji biame. Da su aidhe cuana mue ani su putitana huecuana tuna mehua yani puji. \v 32 Canoa aida su nubi putsu, pudhaatitana huecuana cristiano cuana mue ani su. \v 33 Cristiano cuana ja tuna eputahu beju batana putsu, Jesús shanapaenitana huecuana. Pamapa ejude cuana jenetia cristiano cuana jududutana quepia Jesús epuhu eti jude su. Beju equene cuinatitana huecuana. \v 34 Jesús ja canoa jenetia cuinana putsu, dueji cristiano cuana tu id'ua eputani batana. Jesús ja bataichenu batana huecuana, huisha cuana equinaji mahue nime huecuana putsu. Da su buetsuapirutana huecuana. \v 35 Beju tsinecua su, mesa discípulo cuana ja nariatana. Uja Jesús quisatana huecuana: \p —Beju da tsinecua. Aimue ete cuana u je. \v 36 Beituque ye cristiano cuana pia ejude, te cuana je, ai chidi papu biame pachacutita huecuana puji. \p \v 37 Da su Jesús ja uja jeutsutana huecuana: \p —Micuaneda hue memihuaque huecuana. \p Da su uja Jesús quisabatana huecuana: \p —¿Ai ecuanaju pamapa sa puji beta cien tsine mudu echuje neje pan tupu baja cua bata? \p \v 38 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Quejucua pan chidi cuana micuana sa yani? Mebatique. \p Da su putitana huecuana eba puji. Beju jasiapati putsu, Jesús quisatana huecuana: \p —Pishica pan chidi cuana, beta se chidi detse bahui yani beju. \p \v 39 Da su Jesús ja cuatsasiatana discípulo cuana ja cristiano cuana dujiduji nutsa bia su paaniutemeta puji. \v 40 Da su beju dujiduji aniutetana huecuana pamapa. Pia cuana cien putana, pia cuana pishica tunca putana. \v 41 Jesús ja pan cuana, se detse chidi ina putsu, buepa huabata jachamatiana. Diusulupai Diusu atana. Diusulupai ape putsu, pan cuana, se detse chidi ped'uped'uatana. Mesa discípulo cuana menajatiatana cristiano cuana paberereatiata huecuana puji. Discípulo cuana ja cristiano cuana eberebereatiatani cama, pan, se ped'u cuana jajucuatitana. \v 42 Pamapa cristiano cuana beju diadiatana tupu. \v 43 Beju pan, se puchu puana. Da su eped'u cuana chudutana huecuana. Piada tunca beta ejaitiana d'iti cuana sejeatana huecuana puchu cuana neje. \v 44 Beju diadiatana cuana da pishica mil deja putaina. Jucuada epuna, yanana cuana di diadiatana tupu. \s1 Jesús bai bia je aseana \r (Mateo 14.22-27; Juan 6.16-21) \p \v 45 Da su beju Jesús ja mesa discípulo cuana nubiametana canoa aida su Betsaida ejude su paanipetutita huecuana puji, tu equene pacuinatita huecuana puji. Tuna yanipetutahu cama, Jesús ja cristiano cuana tuna sa ete cuana je beitupetaibana. \v 46 Beitupe putsu, Jesús murucu aida bia su tsuatiana Tata Diusu emitsu puji. \v 47 Beju apuda puana su, discípulo cuana canoa su bai dusete su anipetutasaina. Jesús mu tu mehua yahua su netina. \v 48 Da su Jesús ja batana huecuana canoa su yanita bai dusete su. Beni ja jubida dhapujutana putsu, discípulo cuana cuaja tarutarueni taji mahue, jad'uitijiji Jesús ja batana. Huenahua puana su, Jesús ja nariatana huecuana, bai bia je aseti putsu. Butsepi jaitiana epu puji pudhaana. \v 49 Discípulo cuana ja tueda ena bia je ejaitianasa ba putsu, ai enid'u pepe japibatitana huecuana. Beju seniame putsu, tsiatsiapirutana huecuana. \v 50 Da su Jesús ja jubida mitsutana huecuana uja: \p —Menimetucheatique. Ema hue da. Be iyuame mepuji. \p \v 51 Da su Jesús canoa su nubiana. Da hora su beni mitanana. Discípulo cuana ebia su nimetiutana. \v 52 Mue japibati huecuana cuaja Jesús ja pishica pan, beta se neje dajucua cristiano cuana tupu mihuatana su, tuna sa piba cuana tadada tsuhu putsu. \s1 Jesús ja nedaji cuana Genesaret yahua su saisiametana \r (Mateo 14.34-36) \p \v 53 Da su beju anipetu putsu, bai chu maje satsuatitana huecuana. Tueda yahua Genesaret banime puina. Dapia canoa aida risitana huecuana bai queque su. \v 54 Jesús canoa jenetia ecuinanasa cama, dapia yanita cuana ja tueda shanapatana. \v 55 Shanapa putsu, jududupirutana huecuana pamapa pia cuana equisati puji. Da su nedaji cuana chahui su dusutana huecuana Jesús peje su. \v 56 Quepia Jesús ejaitiana su dapia nedaji cuana huanatana huecuana. Quepia yahua d'eji chidi su beju dapia huanatana huecuana. Ahua ejude, te cuana su, que je Jesús putiana je, dapia nedaji cuana huanatana huecuana. Jesús jubida bajatana huecuana aji tusa ejud'uji tihue dhucuana pad'apabata huecuana puji. Da su quebata nedaji cuana ja tusa ejud'uji d'apabatana su, beju saisitana. \c 7 \s1 ¿Ai ja cristiano cuana emadhatani? \r (Mateo 15.1-20) \p \v 1 Beju fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana Jerusalén ejude jenetia puetana Jesús peje su. \v 2 Discípulo cuana diadiataina jamerucuatiji mahue beju batana huecuana. \v 3 Tuneda buetsuataina ediadia puji jamerucuati taji, daja da judío tata chenu cuana sa puiti puidha putsu. \v 4 Fariseo cuana iruiru jude jenetia jasiapati putsu, equene erucuatitani huecuana ediadia puji. Jamerucuatiji mue su, aimue ediadiatani huecuana mahue. Beju jucuada mecuana sa ai puiti cuana anitaina. Emeji cuana rucuataina huecuana. Jutu cuana di rucuataina huecuana. \v 5 Da putsu, fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús atana uja: \p —Mique discípulo cuana mu jamerucuati bue mahue ediadia puji. Cuaja ecuana sa tata chenu cuana sa puiti puidha nime, aimue yatani huecuana mahue. ¿Cuaja su jia daja eputani huecuana? ¿Cuaja su jia ediadiatani huecuana jamerucuatiji mahue? \p \v 6 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Micuaneda da bubeta cuana. Profeta Isaías chenu butsepi quisa puidha micuana jepuiti. Uja Tata Diusu ja tueda deremetaidha: \q1 Ye cristiano cuana ja ema eiyubatani mimi neje bahui. \q1 Aimue ema ene putsu tuna sa muesumu neje eiyubatani huecuana mahue. \q1 \v 7 ¿Ai puji saida tuna sa ema peje su jamitsutsuati cuana pu cua? \q1 Beju tueda da yanacane hue, tuna sa jabuetsuati quitaita cuana bahui ebuetsuatani huecuana. \q1 Aimue quema jabuetsuati cuana mu ebuetsuatani huecuana mahue. \m \v 8-9 Micuaneda Diusu sa jacuatsasiati cuana ichadera putsu, deja sa ai puiti cuana bahui yainia. \v 10 Moisés chenu uja puidha: “Iyubaque mique tata detse. Ahua quebata papu mesa tata detse emadhabata su, tueda pamanu.” \v 11-12 Beju daja Moisés chenu buetsuataidha biame, micuaneda mu etsapiainia tusa jabuetsuati saida cuana. Uja micuaneda ebuetsuatani: “Quebata papu mesa chipilu Diusu etiata su, beju aimue mesa tata, cuara detse chipilu neje tsahua taji mahue, pamapa Diusu tiatana putsu.” \v 13 Daja micuaneda ebuetsuainia putsu, Diusu sa jacuatsasiati cuana etaitanameinia. Tueda jacuatsasiati cuana ai eni mahue nime micuaneda yameinia. Daja nime ebia su jucuada ai madhada cuana di micuaneda yainia. \p \v 14 Neicha Jesús ja cristiano cuana ihuatana. Uja quisapirutana huecuana: \p —Meid'abaque ema. \v 15 Meshanapaenique. Etse ediainia cuana ja aimue detse etse madhata cua mahue. Beju etse emimiani cuana ja mu ene putsu etse emadhatani. \v 16 Quebata idajararaji su, paidábata. \p \v 17 Da su beju Jesús ja cristiano cuana jusiaicha putsu, ete su nubiana discípulo cuana neje. Nubipe putsu, discípulo cuana ja Jesús quisabatana uja: \p —¿Cuaja epuani mique quisa cuana? \p \v 18-19 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —¿A da micuaneda di pia cuana nime aimue eshanapainia mahue? Beju pamapa ediatani ai cuana ecuatsa je enubiani putsu, edhe su ecuinahu. Da su beju equita jenetia ecuinanani. Aimue detse tueda ai cuana ja deja madhata cua mahue. \p Jesús ja tueda quisa neje pamapa jana da saida buetsuatana huecuana. \v 20 Daja hue buetsuainiame atana huecuana uja: \p —Mimi madhada cuana ja mu ecuatsa jenetia ecuinanani putsu, deja emadhatani, muesumu jenetia ecuinanani putsu. \v 21-22 Pamapa ai madhada cuana cristiano cuana sa piba jenetia ecuinanani. Tueda piba madhada cuana ja cristiano cuana jucha yametani. Tueda piba madhada ja tsi puji, jamanuametiji, pia sa ebutse neje jaquinatiji, pia sa ai cuana utsatabaji, jabaseatiji, envidia puji, mimi aida, aida jabatiji, saida piba mahueji yametani huecuana. \v 23 Pamapa tueda madhada ai cuana cristiano cuana sa piba jenetia ecuinanani. Tueda ai cuana ja bahui juchaji yametani cristiano cuana. \s1 Epuna ja pia yahua jenetia Jesús peje su jei puana \r (Mateo 15.21-28) \p \v 24 Da su beju Jesús tueda yahua jenetia putiana. Tiro, Sidón detse yahua naja su putiana. Dapia Jesús piada ete su nubiana. Tsada mahue mesa puana aiya pashanapata tu dapia yani. Uba hora quita chidi jarubutija pudhaana. \v 25 Piada epuna ja Jesús yani id'abatana. Mesa ebaquepuna chidi einid'u madhadaji puina. Epuna Jesús peje su pue putsu, tu butse su turusatiana. \v 26 Tueda epuna da judío mahue pia yahua jenetia puina. Beju epuna ja Jesús uja bajatana: \p —Jusiacuinaque einid'u madhada quema ebaquepuna peje jenetia. \p \v 27 Da su Jesús ja epuna uja jeutsutana: \p —Equene beju ebacua cuana padiadiata tupu. Saida mahue ebacua cuana sa jana mejemi putsu, uchi cuana etia puji. Ema equene pueana judío cuana emebaja puji. Beju judío cuana ja pamapa extranjero cuana uchi nime bame yatani. \p \v 28 Da su epuna ja jeutsutana uja: \p —Ehe, Echua Puji, mida ene putsu butsepi emimiani biame, uchi cuana ja di puchu cuana emetse sa misha jenetia yahua su edajajatani cuana ediatani. \p \v 29 Jesús ja epuna sa jajeutsuti id'aba putsu, uja jeutsutana: \p —Puchiditiyuque mique ete su. Miada ema saida jeutsuitia putsu, mique ebaquepuna beju saisitia. Einid'u madhada beju cuinanaitia tu peje jenetia. \p \v 30 Da su epuna mesa ete su putiyu putsu, ebaquepuna chidi tahui jude su einid'u madhadaji mahue beju batana. \s1 Jesús ja deja mimi bue mahue, jaid'abati bue mahue saisiametana \p \v 31 Jesús Tiro yahua jenetia putiana. Sidón yahua je jaitianana. Piada tunca ejude cuana je di jaitiana putsu, Galilea bai su cuinatiana. \v 32 Piada piada cuana ja deja jaid'abati bue mahue dusutana Jesús peje su. Tueda mimi bue mahue puina. Da su Jesús bajatana huecuana tusa eme deja nedaji bia su pahuanata puji. \v 33 Da su Jesús ja deja nedaji chuadera dusutana. Mesa emejatsa detse nedaji sa eid'aja detse su nubiametana. Da su emejatsa su equedi icha putsu, nedaji sa yana d'apabatana. \v 34 Buepa huabata jabatsuati putsu, Jesús janasiatiana. Uja quisatana deja: \p —¡Jatsequed'iatique! \p \v 35 Da hora su quitaita deja sa eid'aja detse jad'eatiana. Saida beju mimi bahue puibana. \v 36 Da su Jesús ja dapia aniji cristiano cuana cuatsasiatana be aidhe biame paquisata huecuana puji. Beju jucuada nuati daja jubida cuatsasiatana biame, ebia su quita, cuaja Jesús ja ai cuana atana quisa putana huecuana. \v 37 Pamapa nimetiunetitana huecuana. Uja jaquisatitana huecuana: \p —Tuahueda pamapa ai cuana ebia su saida yatani. Jaid'abati bue mahue cuana biame eid'abametaniyu. Mimi bue mahue cuana di emimiametaniyu. \c 8 \s1 Jesús ja pushi mil cristiano cuana mihuatana \r (Mateo 15.32-39) \p \v 1 Neicha hue beju dueji cristiano cuana jadhitatitana. Ai ediaji mahue anitana huecuana. Da su Jesús ja mesa discípulo cuana ihuatana tu peje su. Uja quisatana huecuana: \p \v 2 —Yama ye cristiano cuana bataichenuda ebainia. Beju quimisha tsine ema neje anitana huecuana. Jiahue aimue mecuana sa ai dia taji ani. \v 3 Ahua yama tuna sa ete cuana su diadiaji mahue ebeitu huecuana su, nimetaitanata cua huecuana edid'i su, piada piada cuana uqueda jenetia puetana putsu. \p \v 4 Da su discípulo cuana ja uja atana Jesús: \p —Ecuaneda d'anita yahua su yani beju. ¿Ai ecuaneda dajucua cuatajuse cristiano cuana mihua cua bata? \p \v 5 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Quejucua pan chidi micuana sa yani? \p Beju jeutsutana huecuana: \p —Siete pan chidi yani. \p \v 6 Da su Jesús ja cristiano cuana cuatsasiatana paaniuteta huecuana yahua bia su puji. Pan chidi cuana ina putsu, diusulupai Tata Diusu atana. Pan cuana ped'uped'ua putsu, discípulo cuana menajatiatan paberereatiata huecuana puji. \v 7 Tuneseda ucua chidi se cuana di anitaina. Jesús ja neicha diusulupai Tata Diusu a putsu, cuatsasiatana discípulo cuana se cuana paberereatiata huecuana puji. Discípulo cuana ja cristiano cuana eberereatiatani cama, pan, se ped'u cuana jajucuatitana. \v 8 Beju cristiano cuana diadiatana tupu. Siete d'iti d'ucu eped'u cuana neje sejeatana huecuana. \v 9 Diadiatana cristiano cuana da pushi mil pucue putaina. Da su beju Jesús ja tuna sa ete cuana su beitutana huecuana. \v 10 Canoa aida su nubiana mesa discípulo cuana neje. Beju putitana huecuana Dalmanuta yahua su. \s1 Fariseo cuana ja Jesús bajatana ai nimetiuda paata puji \r (Mateo 16.1-4; Lucas 12.54-56) \p \v 11 Tueda yahua su da fariseo cuana Jesús peje su puetana. Jubida neje jasatsiapirutitana Jesús neje. Uja bajatana huecuana: \p —Ai nimetiuda aque. Bameque ecuanaju, ahua ene Diusu mi neje yani su. \p \v 12 Daja Jesús atana huecuana tu yaba puji. Da su Jesús jubida janasiati putsu, uja puana: \p —Jiahue tiempo cristiano cuana ja daja hue bajainiame ema yatani ai nimetiuda cuana. Enei hue yama micuana equisainia, aimue yama ai nimetiuda cuana ya mahue ye cristiano cuana sa puji. \p \v 13 Da su Jesús ja fariseo cuana ichajusia putsu, canoa su nubiana. Bai chu maje putiana. \s1 Fariseo cuana sa jabuetsuati cuana da levadura nime \r (Mateo 16.5-12) \p \v 14 Beju discípulo cuana ja jana tupu edusu puji, setatana. Piada pan chidi bahui jadusutitana huecuana canoa su. \v 15 Da su Jesús ja uja quisatana huecuana: \p —Merejatique fariseo cuana, echua puji Herodes Antipas sa levadura neje. \p \v 16 Da su discípulo cama jaquisatitana: \p —Mue ecuaneda pan duse aitia putsu jia, Jesús daja epuani. \p \v 17 Jesús shanapatana cuaja jaquisatitana huecuana. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja su jia micuaneda cama daja equisatiani? ¿Jucuaja su micuaneda cuaja shanapa taji mahue ebainia? \v 18 Beju tuaji biame, aimue micuaneda ebainia mahue. Id'ajararaji biame, aimue eid'abainia mahue. ¿Jucuaja su micuaneda pan jepuiti emimiani? ¿Jucuaja su micuaneda epitsatiani, ecuana sa pan ehueitiani su? \v 19 ¿Ai micuaneda mue piba bata yama pishica pan chidi neje pishica mil deja mihuana? ¿Quejucua d'iti cuana puchu cuana neje micuaneda sejeana? \p Da su jeutsutana huecuana: \p —Piada tunca beta ejaitiana d'iti cuana sejeana. \p \v 20 Jesús ja daja hue quisabainiame atana huecuana: \p —Yama siete pan chidi cuana pushi mil cristiano cuana mihuana su, da tsunu, ¿quejucua d'iti cuana puchu cuana neje micuaneda sejeana? \p Da su jeutsutana huecuana: \p —Siete d'iti cuana ecuanaju sejeana. \p \v 21 Jesús ja quisabatana huecuana uja: \p —Da su, ¿jucuaja su micuaneda daja japitsatime epuani, ecuanaju sa pan tupu mahue ba putsu? ¿Jucuaja su detse micuaneda mue shanapa tsuhu a cua? Beju aimue ema pan jepuiti mimitia mahue, micuana yama levadura jepuiti quisaitia su. \s1 Jesús ja deja padha saisiametana \p \v 22 Da su cuinatana huecuana Betsaida ejude su. Dapia piada piada cristiano cuana ja deja padha Jesús peje su dusutana. Jubida bajatana huecuana Jesús ja deja padha pad'apabata puji. \v 23 Jesús ja deja padha sa eme ina putsu, ejude tsahua su huidusutana. Equedi neje papitana deja sa etuabeji su. Mesa eme detse di deja sa etua bia su huanatana. Daja a putsu, Jesús ja deja quisabatana: \p —¿A mi jabati cua? \p \v 24 Jachamati putsu, deja ja uja jeutsutana: \p —Cuaja jabaeniti taji mahue ema ebatiani. Yama cristiano cuana aqui nime eputaniuneti ebainia. \p \v 25 Neicha hue Jesús ja mesa eme detse deja sa etua bia su huanatana. Da su deja jubida jachamatiana. Beju saisi puana. Pamapa ai cuana saida batana beju. \v 26 Jesús ja deja tusa ete su beitu putsu, uja quisatana: \p —Butsepi mique ete su putiyuque. Be jasiapatiji ejude su. \s1 Jesús da Diusu sa Jabeituti Deja Pedro ja quisanetiacuinatana \r (Mateo 16.13-20; Lucas 9.18-21) \p \v 27 Dapia yahua su beju piada ejude anina. Tueda ejude da echua puji Filipo sa ejude Cesarea banime. Tueda ejude tsahua je pia ejude huai chidi cuana anitaina. Dapia Jesús putiana mesa discípulo cuana neje. Tuneda yasetaneti cama, Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja da cristiano cuana ema jepuiti eputani? ¿Aidhe da ema eputani huecuana? \p \v 28 Da su tuneda uja jeutsutana: \p —Piada piada mida da Juan Bautista id'eyujiji eputani. Pia cuana mida da Elías chenu eputani. Pia cuana mida pa pia Diusu sa profeta eputani. \p \v 29 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja micuaneda quisa epuani? ¿Aidhe ni da ema? \p Pedro ja uja Jesús jeutsutana: \p —Mida da Cristo. Diusu sa Jabeituti Deja da mida. \p \v 30 Da su Jesús ja cuatsasiatana huecuana: \p —Be aidhe biame mequisaji. \s1 Jesús ja discípulo cuana quisatana cristiano cuana ja tueda emanuameta \r (Mateo 16.21-28; Lucas 9.22-27) \p \v 31 Yasetaneti cama, Jesús ja tu jepuiti uja buetsuapirutana huecuana: \p —Ema da Diusu sa Jabeituti Deja. Ebia su sufri quema pu taji. Tata edhi ehuidusuji cuana, sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ema tsada mahue ebata. Ema da emanuameta huecuana. Beju quimisha tsine jenetia ema enetianayu. \p \v 32 Jesús ja saida, butsepi quisatana huecuana. Quisapetana huecuana su, Pedro ja Jesús chuadera dusu putsu. Jesús d'ayapirutana. \v 33 Da su Jesús jababarereati putsu, chamatana huecuana. Pedro uja d'ayatana: \p —Ishahua, netideraque ema naja jenetia, aimue mi Diusu sa piba cuana mu emimiani mahue. Deja cuana sa piba bahui mi emimiani. \p \v 34-35 Da su beju Jesús ja mesa discípulo, Cristiano cuana ihuatana tu peje su. Uja quisapirutana huecuana: \p —Quebata ja ema tije aja su, pamapa muesumu neje ema tije paata. Ema pamapamesa ai cuana quitaita ebia su tsada pabata. Ema tije paata, manuameja paata biame. \v 36 ¿Ai puji ni da etse pamapa mundo sa chipilu cuana gana pu cua, etse cuati castigo su eputi biame? \v 37 ¿Ai etse d'eji su epu puji chujetia cua bata? \v 38 Quebata da cristiano juchaji cuana butse su ema jepuiti, quema quisa cuana jepuiti di ebidhu su, ya di tu jepuiti ebidhu, ema neicha esiapati su. \c 9 \p \v 1 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Ene putsu, yama butsepi micuana equisainia, hue enetita piada piada cuana aimue emanuta tsuhu mahue Diusu ecuatsasiati tucheda ecuina ebayu teje. \s1 Jesús japiatiana \r (Mateo 17.1-13; Lucas 9.28-36) \p \v 2 Beju sucuta tsine jaitianajiji su, Jesús ja Pedro, Jacobo, Juan cuana dusutana murucu aida bia su dapia chujemame paanita huecuana puji. Jesús tuna butse su japiatiana. \v 3 Mesa ejud'uji cuarecuare pasapasa puana. Aimue quebata d'acuad'acuaji ja biame, daja pasada ata cua mahue. \v 4 Da su Elías, Moisés chenu detse eid'e bataji puana batana huecuana. Jesús neje quisaquisa epuani tse batana huecuana. \v 5 Da su Pedro ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, saida ecuaneda upia pamapa su meanija. Quimisha epahuaneti cuana ecuanaju paaiti, ahua mique tsada su. Piada miqueda puji, piada Moisés sa puji, piada Elías sa puji ecuanaju paaiti. \v 6 Quimisha discípulo da ebia su iyuame putana putsu, Pedro ja daja Jesús quisatana. Cuaja ai biame mimi taji mahue putana huecuana, ebia su iyuame putana putsu. \v 7 Da hora su judu ja dunutana huecuana. Diusu ja judu jenetia atana huecuana uja: \p —Ye da quema ibuneda Ebacua. Tueda bahui meid'abaenique. \p \v 8 Da hora su jababarereati putsu, aimue Moisés, Elías chenu detse batana huecuana mahue. Jesús bahui eneti batana hecuana. \p \v 9 Da su beju murucu jenetia ebutetasa cama, Jesús ja cuatsasiatana huecuana uja: \p —Be aidhe biame mequisaji tsuhu micuaneda baitia ai cuana. Beju ema manujiji cuana duju jenetia enetianayu tsine su chu, quisa mepuque. \p \v 10 Da su beju aimue aidhe biame quisatana huecuana mahue ai cuaja puana cuana. Tuneda murucu jenetia ebutesa cama, jaquisabatitana huecuana uja: \p —¿Cueja jia da Jesús sa mimi cuana epuani? ¿Jucuaja su, “Manujiji cuana duju jenetia ema enetianau”, epuani? \p \v 11 Da su beju Jesús uja quisabatana huecuana: \p —¿Jucuaja su ni da jacuatsasiati ebuetsuaji cuanaja, “Diusu sa Jabeituti Deja pueji mahue su, Elías chenu sa pue taji”, cristiano cuana ebuetsuatani? Beju mida Diusu sa Jabeituti Deja pueana biame, aimue ecuanaju Elías chenu bana mahue. \p \v 12-13 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Enei hue, piada deja Elías chenu nime Diusu su Jabeituti Deja hui su pue taji, pamapa cristiano cuana ebaseta puji. Yama micuana butsepi equisainia, tueda ema hui su pueana beju. Tueda da Juan Bautista puina. Cristiano cuana ja mu tueda madhada hue a putsu, manuametana huecuana, Daja huecha ya di sufri epu. Cristiano cuana ja ema tsada mahue ba putsu, ema emanuameta huecuana. Daja da epu, cuaja profeta chenu cuana ja deretaidha batame. \s1 Jesús ja edeahue einid'u madhadaji saisiametana \r (Mateo 17.14-21; Lucas 9.37-43) \p \v 14 Beju tuneda pia discípulo cuana peje su cuina putsu, dueji cristiano cuana yani batana huecuana. Tuna duju su pia discípulo cuana anitaina batana huecuana. \v 15 Piada piada jacuatsasiati ebuetsuaji cuana tuna neje jubida jasatsiatitanetina batana huecuana. Beju cristiano cuana ja Jesús ba putsu, nimetiutana huecuana. Jesús peje su jududutana huecuana tu emitsu puji. \v 16 Da su Jesús ja discípulo cuana quisabatana: \p —¿Ai ni micuana esatsiatineti tuna neje? \p \v 17 Beju piada deja ja cristiano cuana duju jenetia jeutsutana: \p —Ebuetsuaji, quema ebacua einid'u madhadaji. Tuahueda quema ebacua mimi bue mahue ametana. Da putsu, mi peje su yama duseitia. \v 18 Quepia papu quema ebacua tueda einid'u madhada ja einatani putsu, yahua su ejusiautetani. Beju ecuatsa je equedi pura epuani. Etsedhaitiani beju. Mesa equita tadada epuani. Beju mique discípulo cuana yama bajaitia, einid'u madhada quema ebacua peje jenetia pajusiacuinata huecuana puji. Beju cuaja a taji mahue bataitia huecuana. \p \v 19 Da su Jesús ja anititana discípulo cuana d'ayapirutana uja: \p —¡Ai! ¿Jucuaja su jia micuaneda jei puji mahue? ¿Que tupu teje jia quema micuana neje ani taji? ¿Que tupu teje jia quema micuana tuchea taji? \p \v 20 Da su dusetana huecuana. Einid'u madhada ja Jesús batana su, edeahue sa equita riatana. Yahua su dajajametana. Edeahue busiapa pupiruana. Ecuatsa je equedi pura pupiruana. \v 21 Da su Jesús ja edeahue sa tata quisabatana: \p —¿Quejucua tiempo jenetia mique ebacua daja? \p Daja ja jeutsutana Jesús: \p —Yanana jenetia daja hue. \v 22 Quejucua nuati biame cuati, ena su jusiautetana einid'u madhada ja emanuame puji. Ahua miada a cua su, ibunebaque ecuanaju. Tsahuaque ecuanaju. \p \v 23 Da su Jesús ja tueda uja quisabatana: \p ¿Jucuaja su miada ema, “Ahua miada a cua su”, epuani? Quebata Diusu peje su jei epuani su, pamapa ai cuana atasaida tuseda puji epu. \p \v 24 Da su edeahue sa tata tsiatsia neje atana: \p —Ema mi peje su jei epuani. Tsahuaque ema ebia su jei ema papu puji. \p \v 25 Jesús ja ebia su cristiano cuana edhitatitani ba putsu, einid'u madhada jubida cuatsasiatana: \p —Einid'u madhada id'aja mahue, mimi bue mahue jaatiji, cuinanaque ye edeahue peje jenetia. Be neicha hue nubitiji. \p \v 26 Beju einid'u madhada tsiatsia putsu, jubida neicha edeahue riatana. Daja a putsu, beju mesiataibana. Edeahue beju emanu nime pu huanana. Da putsu da, pamapa enetita cuana, “Edeahue beju manuitia”, putana. \v 27 Jesús ja edeahue sa eme ina putsu, netianametaibana. \p \v 28 Da su cristiano cuana putitaibana su, ete su nubiana discípulo cuana neje. Chujemame ete su nubi putsu, Jesús quisabatana huecuana uja: \p —¿Jucuaja su ni da ecuanaju einid'u madhada cuaja cuatsasia taji mahue baitia? \p \v 29 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Ahua etse tueda einid'u madhada cuatsasiaja su, equene jubida Diusu baja taji ayuno neje. Da neje bahui etse tueda mu ejusiacuinainia. \s1 Neicha hue Jesús ja discípulo cuana quisatana cuaja mesa manu epu \r (Mateo 17.22-23; Lucas 9.43-45) \p \v 30 Beju da jenetia putitana huecuana. Galilea yahua je jaitianatana huecuana. Jesús ja mesa discípulo cuana buetsuataina putsu, tsada mahue mesa puina cristiano cuana ja eshanapata quepia tuneda yanita. \v 31 Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Ema da Diusu sa Jabeituti Deja. Ema emenajatiata huecuana deja madhada cuana peje su cuana peje su ema pamanuameta huecuana puji. Beju quimisha tsine jenetia manujiji cuana duju jenetia ema enetianayu. \p Daja Jesús ja quisatana huecuana. \v 32 Tuneda mu cuaja shanapa taji mahue batana Jesús sa mimi cuana. Iyubatana huecuana Jesús equisaba puji cuaja mesa quisa epuani. \s1 ¿Aidhe da ebia su aida quita? \r (Mateo 18.1-5; Lucas 9.46-48) \p \v 33 Da su beju cuinatitana huecuana Capernaum ejude su. Ete su beju yani cama, Jesús ja discípulo cuana quisabatana: \p —¿Ai ni da micuaneda cama edid'i je jasatsiabetaitia? \p \v 34 Beju cuatsa mahue putana huecuana. Tuna duju su quebata da ebia su aida quita epuani jepuiti jasatsiabetitana huecuana. Jajeutsutija mahue putana huecuana, bidhu putsu. \v 35 Da su beju Jesús aniuteana. Aniute putsu, ihuatana huecuana tu peje su. Uja quisatana huecuana: \p —Quebata micuana duju su aida puja su, equene beju pamapa sa huai chidi, emebajaji pu taji. \p \v 36 Da su tuna duju su piada yanana chidi Jesús ja netianametana. Id'amitana yanana chidi. Daja yanana id'ami putsu, uja quisatana discípulo cuana: \p \v 37 —Quebata ja piada ye yanana nime quema ebani su ebatsuta su, ema ebatsutani pu cua nime beju. Daja huecha quebata ja ema ebatsuta su, Tata Diusu di ebatsutani, tuahueda ema beitutana putsu. \s1 ¿Aidhe da Cristo sa ebuqueji? \r (Mateo 10.42; Lucas 9.49-50) \p \v 38 Da su Juan ja Jesús atana: \p —Ebuetsuaji, bana ecuanaju piada deja ja mique ebani su einid'u madhada cuana ejusiacuinatani cristiano cuana peje jenetia. Ecuanaju neje mue puniuneti putsu, ecuanaju, “Be aji”, ana. \p \v 39 Da su Jesús ja atana huecuana: \p —Be memenahueji tueda deja. Ahua quebata ja nimetiuda ai cuana quema ebani su yatani su, aimue ema neje madhada hue epuani mahue. \v 40 Aimue ecuanaju neje puniuneti biame, tueda da ecuana sa eshanapa. \v 41 Mepibaenique, quebata ja micuana ai chidi neje biame etsahuata su, micuaneda Cristo sa putsu, Diusu ja tueda saida echuje etiatayu. \s1 Pia jucha ame taji mahue \r (Mateo 18.6-9; Lucas 17.1-2) \p \v 42 ‘Quebata ja piada eichacua ema peje su jei epuani cristiano tusa Diusu peje su janimetucheati etaitanameta su, tuseda puji ebia su saida pamanu bai dueda su tueda eichacua jei epuani cristiano sa janimetucheati taitanameji mahue su hue. Beju ye mundo su jucuada ai cuana yani cristiano cuana sa Diusu peje su janimetucheati cuana etaitaname puji. Quebata ja daja etaitanameta huecuana su, Diusu ja tueda ematsetayu. ¡Aba tueda, ahua pia cuana daja etaitanameta su! \v 43 Ahua mique eme ja mi jucha yameta su, rijique. Ebia su saida quita piada eme neje cielo su enubi puji, aimue meji cuati castigo su eputi mahue puji. \v 44 Dapia cuati castigo jude su cuati utsu pupe bue mahue. \v 45 Ahua mique ehuatsi ja mi jucha yameta su, rijique. \v 46 Ebia su saida quita piada ehuatsi neje cielo su enubi puji, aimue huatsiji cuati castigo su eputi mahue puji. Dapia cuati castigo jude su cuati utsu pupe bue mahue. \v 47 Ahua mique etua ja mi jucha yameta su, huijajusiaque. Ebia su saida quita piada etua neje cielo su enubi puji, aimue tuaji cuati castigo su eputi mahue puji. \v 48 Dapia cuati castigo jude su cuati utsu pupe bue mahue. \p \v 49 ‘Cuaja aicha bia su banu eichatani nime, daja da cuati castigo su cuati utsu neje ebiaichata. \v 50 Banu da saida. Ahua banu mesa patseda etaitana su, ¿cuaja ni da banu neicha saida patseda puyu cua? Micuaneda banu nime mepuque saida huamahuama yaniti puji. \c 10 \s1 Jesús ja jamesiati jepuiti buetsuatana \r (Mateo 19.1-12; Lucas 16.18) \p \v 1 Da su beju Jesús cuinanana Capernaum ejude jenetia. Judea yahua su putiana. Jordán ena chu maje anipetutiana. Neicha hue dueji cristiano cuana tu peje su jadhitatitana. Da su Jesús ja buetsuapirutana huecuana. \v 2 Beju piada piada fariseo cuana ja Jesús nariatana mimi neje tu yaba puji. Da su Jesús quisabatana huecuana: \p —¿Ahua saida deja ja quirica derejiji neje mesa ehuane emesiaenita puji? \p \v 3 Da su Jesús ja quisabatana huecuana uja: \p —¿Cuaja ni Moisés chenu ja cuatsasiataidha? \p \v 4 Tuneda jeutsutana: \p —Moisés chenu ja deja cuana d'eji tiataidha quirica derejiji neje ehuane emesiaenita puji. \p \v 5 Da su Jesús ja quisatana huecuana: \p —Judío cristiano cuana nimetadada putsu, Moisés chenu ja daja cuatsasiataidha. \v 6 Uja Moisés chenu deretaidha: “Equene su Diusu ja deja, epuna ataidha.” \v 7-8 Neicha Moisés chenu ja deretaidha uja: “Da putsu, deja ja mesa tata, cuara detse ichajusia taji mesa ehuane neje yaniti puji. Beju tuatseda mu piada hue pu cua nime epu.” Beju daja Diusu sa quirica su epuani. Aimue Diusu ja tuatseda beta nime ebatani mahue. Piada nime hue ebatani tse. \v 9 Da putsu beju, aimue detse aidhe sa biame jamesiati taji pu cua mahue, Diusu ja tuatseda dunemetana putsu. \p Daja Jesús ja jeutsutana huecuana. \p \v 10 Da su beju ete su tuna mehua anitana su, discípulo cuana ja Jesús quisabatana tusa jabuetsuati jenetia. \v 11 Jesús beju jeutsutana huecuana uja: \p —Ahua quebata yahue ja mesa ehuane jucha mue biame emesiata su, ahua pia neje ehuaneti su, da su tuahueda jucha aida yatani. \v 12 Daja huecha ahua quebata ehuane ja mesa yahue jucha mue biame emesiatu su, ahua pia neje yahueti su, tueda epuna ja di jucha aida yatani. \s1 Jesús ja yanana cuana bunebatana \r (Mateo 19.13-15; Lucas 18.15-17) \p \v 13 Da su beju piada piada yanana chidi cuana Jesús peje su dusetana huecuana, Jesús ja mesa eme tuna bia su huana putsu, tuneseda puji Diusu ebajata puji. Beju discípulo cuana sa tsada mahue puana. Yanana chidi duseji cristiano cuana d'ayapirutana huecuana. \v 14 Jesús ja daja ba putsu, discípulo cuana neje duininiana. Tuahueda atana huecuana uja: \p —D'eji metiaque yanana cuana ema peje su papueta. Be menahueji huecuana, Diusu ecuatsasiati da tuna nime cuana sa putsu. \v 15 Ene putsu, yama micuana equisainia, etse sa nimemitsida pu taji ye yanana cuana nime Diusu ecuatsasiati su enubi puji. \p \v 16 Da su Jesús ja yanana cuana id'amitana. Mesa eme detse yanana cuana bia su huana putsu, Diusu peje su ibuneda neje menajatiatana huecuana. \s1 Deja chipiluji \r (Mateo 19.16-30; Lucas 18.18-30) \p \v 17 Jesús epupiruhu cama, piada deja tu peje su jududubeana. Tu butse su beju tururuana. Da su deja ja Jesús quisabatana: \p —Echua Puji, mida da saida. ¿Ai ni quema a taji Diusu neje cielo su eid'e yanieniti puji? \p \v 18 Da su Jesús ja tueda jeutsutana: \p —¿Jucuaja su miada ema, saida, yainia? Diusu bahui da saida. Ahua mida cielo su eid'e anienija su, Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana apeque. \p Da su deja ja neicha Jesús quisabatana: \p —¿Quebata jacuatsasiati cuana quema a taji? \p \v 19 Jesús ja deja jeutsutana: \p —Be cristiano manuameji. Be pia sa ebutse quinaji. Be tsi puji. Be bid'umimi puji. Mique tata, cuara detse iyubaque. Mida quitaita ibuneda ebatiani nime, daja pia cuana ibuneda baque. \p \v 20 Da su deja ja Jesús atana: \p —Beju pamapa tueda jacuatsasiati cuana yama butsepi yainia ema yanana jenetia jiahue teje. ¿Ai pia ni da quema a taji yani? \p \v 21 Beju Jesús ja tueda uja atana: \p —Ahua mida nimebutsepi puja su, irutique pamapa mique ai cuana. Pamapa mique chipilu cuana puri cristiano cuana tiaque. Tiape putsu, tije ema aque. Ahua daja ya su, cielo su pamapa ai eichacua cuana mique yani. \p \v 22 Beju deja ja daja id'aba putsu, ebia su jatacuamadhapirutiana, tueda ebia su chipiluji putsu. \p \v 23-25 Da su deja putibana su, Jesús ja mesa discipulo cuana uja atana: \p —Ene putsu, yama micuana equisainia, atadhada chipiluji cuana Diusu ecuatsasiati su enubi puji. Ebia su atasaida caballo acusha id'aja je ejaitiana puji. \p \v 26 Da su discípulo cuana da Jesús daja epuani id'aba putsu, ebia su nimetiunetitana huecuana. Uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Aidhe jia da d'eji su pu cua? \p \v 27 Beju Jesús ja tuna chama putsu, uja atana huecuana: \p —Cristiano cuana aimu tuna mehua quitaita hue d'eji su jaatita cua mahue. Diusu sa puji mu mue ai biame atadhada mahue. Beju Diusu ja aidhe papu biame d'eji su ata cua. \p \v 28 Da su Pedro ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, ecuanaju beju pamapa ecuanaju sa ai cuana ichajusiana mi tije ya puji. \p \v 29-30 Da su Jesús ja Pedro jeutsutana uja: \p —Enei hue yama micuana equisainia, quebata ja mesa edue, dudu, tata, cuara, ehuane, yanana cuana, daja huecha ete, te cuana ema jepuiti eichajusiata su, Diusu ja tueda ai ichajusiajiji cuana ebia su dueji eturuca etiatayu ye mundo su. Daja biame, cristiano cuana ja madhada hue tueda yatayu. Beje Diusu ja tueda cielo su eid'e yameenititayu. \v 31 Da su beju jiahue equene, aida eputani cuana da ai eni mahue tije eputayu. Daja huecha jiahue ai eni mahue tije eputani cuana da equene aida eputayu. \s1 Neicha hue Jesús ja cuaja mesa manu epu quisatana \r (Mateo 20.17-19; Lucas 18.31-34) \p \v 32 Beju tuneda edid'i su yaseneti cama, Jerusalén ejude su epuhu je, Jesús da discípulo cuana hui su putiana. Discípulo cuana iyuame neje Jesús tije putitana. Da su neicha hue Jesús ja chujemame ihua putsu, quisapirutana huecuana. Ai cuaja epu tu jepuiti quisapirutana huecuana uja: \p \v 33 —Meid'abaque. Ecuaneda Jerusalén ejude su epuhu. Dapia sacerdote huaraji aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana peje su ema emenajatiata. Romano soldado cuana peje su ema emenajatiata huecuana ema pamanuameta huecuana puji. \v 34 Ema neje eshishatita huecuana. Equedi neje ema equid'uata huecuana. Eicheta huecuana ema. Daja a putsu, ema emanuameta huecuana. Beju quimisha tsine ejaitiana su, ema manujiji cuana duju jenetia enetianayu. \s1 Jacobo, Juan detse ja Jesús bajatana \r (Mateo 20.20-28) \p \v 35 Zebedeo sa ebacua Jacobo, Juan detse ja Jesús nariatana. Uja Jesús bajatana tse: \p —Ebuetsuaji, tiaque etseju sa jabajati. \p \v 36 Da su Jesús ja quisabatana tse: \p —¿Ai ni da yama metseseda puji a cua? \p \v 37 Beju jeutsutana tse uja: \p —D'eji tiaque etseju mi neje ecuatsasia epu puji, mi ecuatsasiati su. Piada mique bai eni bene, pia mique d'ani bai bene etseju paaniute. \p \v 38 Da su Jesús ja tuatseda jeutsutana: \p —¿Ai metseda ebajainia ai cuana bahue bata? ¿Ai metseda sufri pu cua, manu cua ema epu nime bata? \p \v 39 Da su tuatseda jeutsutana Jesús uja: \p —A cua detse etseju. \p Da su Jesús ja quisatana tse uja: \p —Enei hue, ema sufri epu nime, daja metseda di sufri epu. \v 40 Daja biame, aimue metse sa jabajati yama tia cua mahue. Quema bai eni bene, quema d'ani bai bene metseda yaniute puji aimue quema puji aimue quema puji dhare taji mahue. Tata Diusu ja bahui tueda aniude detse tiata cua. Mesa beta dharejiji detse bahui etiata. \p \v 41 Da su beju pia discípulo cuanaja id'aba putsu, duininitana huecuana Jacobo, Juan detse neje. \v 42 Da su Jesús ja pamapa su ihuatana tu naja su. Uja atana huecuana: \p —Micuaneda bahue pamapa ejude sa huaraji aida cuana ja ebia su tucheda neje cristiano cuana ecuatsasiatani. \v 43-44 Beju micuaneda mu aimue daja epu mahue. Quebata micuaneda huaraji aida puja epu su, tuseda pia cuana mebaja taji. Quebata micuaneda ehuidusuji puja epu su, pia cuana sa emebajaji pu taji. \v 45 Ema da Diusu sa Jabeituti Deja biame, ema pueana ye mundo su aniji cristiano cuana emebaja puji. Aimue ema pue cristiano cuana ja ema pamebajata puji. Beju ema pueana emanu puji, dueji cristiano cuana d'eji su paputa puji. \s1 Jesús ja deja padha saisiametana \r (Mateo 20.29-34; Lucas 18.35-43) \p \v 46 Da su pia ejude su cuinatitana huecuana. Tueda ejude banime Jericó. Ejude jenetia ejaitianatani huecuana su, dueji cristiano cuana ja buquenatana huecuana. Beju edid'i buahua su ejude chu bene piada deja padha anina. Tueda deja banime Bartimeo puina. Tueda da Timeo sa ebacua puina. \v 47 Jesús enariatiani id'abatana putsu, tsiatsiapiruana uja: \p —¡Jesús, David chenu sa familia jenetia, ibunebaque ema! \p \v 48 Da su pia cuana ja deja d'ayatana. \p —Mitanaque —atana huecuana. \p Da su cha ebia su hue jubida tsiatsiana deja uja: \p —¡Jesús, David chenu sa familia jenetia, ibunebaque ema! \p \v 49 Da su Jesús netisenana. Cuatsasiatana huecuana uja: \p —Meihuaque deja padha. \p Da su deja padha ihua putsu, uja atana huecuana: \p —Janimetucheatique. Netianaque, tuahueda mi eihuatani putsu. \p \v 50 Deja ja beju mesa ebiad'amaji jusia putsu, tenana. Jesús nariatana. \p \v 51 Da su Jesús ja tueda quisabatana uja: \p —¿Ai ni mique yama cuaja a cua? \p Padha ja beju jeutsutana: \p —Ebuetsuaji, ema jabatija. \p \v 52 Da su Jesús ja cuatsasiatana deja: \p —Puchiditiyuque. Ema peje su mi jei puitia putsu, saisitia mi beju. Da hora su beju padha jabatiana. Jesús tije apirutana edid'i je. \c 11 \s1 Jesús Jerusalén ejude su nubiana \r (Mateo 21.1-11; Lucas 19.28-40; Juan 12.12-19) \p \v 1 Beju Jerusalén ejude nariatana huecuana. Dapia beta ejude chidi Jerusalén ejude naja su anina. Tueda ejude chidi detse Betfagé, Betania banime puina. Tueda ejude detse Olivo murucu aida butse su anina tse. Beju murucu su cuinati putsu, Jesús ja beta discípulo detse beitutana ehui su. \v 2 Uja quisatana tse: \p —Meputique ejude chidi su. Dapia asunu chidi risijiji eneti metseda eba. Tueda asunu chidi aiya biame tsuhu aimue bianibaji mahue. Mepidhuque tueda. Mejetique beju upia. \v 3 Ahua aiya metse: “¿Jucuaja su metseda daja yainia?” equisabata su, mequisaque tueda uja: “Echua Puji ja etsatani. Beju tipeida ebeitutayu.” \p \v 4 Da su beju putiana tse. Asunu chidi risijiji ete etsequeini su batana tse. Da su asunu chidi pidhutana tse. \p \v 5 Pidhu putsu, piada piada eneti cristiano cuana uja quisabatana tse: \p —¿Ai da metse epuani? ¿Ai puji metseda asunu chidi epidhuinia? \p \v 6 Tuatseda beju quisatana huecuana, cuaja Jesús ja cuatsasiatana batame. Da su d'eji tiatana huecuana edusuta tse puji. \v 7 Beju asunu chidi Jesús peje su dusutana tse. Ebia jud'uji cuana asunu bia su ichatsuatana discípulo cuana ja. Daja ape putsu, Jesús ja asunu bianitana. \v 8 Dueji cristiano cuana ja tuna sa ebia jud'uji cuana huanatana Jesús epuhu edid'i hui su. Pia cuana ja tumi nime sa ebai cuana dheu putsu, huanatana huecuana. Daja cristiano cuana ja a bahue ataina, huaraji aida cuana epuetani su. \p \v 9-10 Beju equene eputahu cristiano cuana, daja huecha tije eputasiu cristiano cuana di tsiatsiatana uja: \p —¡Gloria, Tata Diusu sa Jabeituti Deja epusiu! ¡Tueda da echua puji David chenu sa familia jenetia! ¡Diusu sa ebani su tueda epusiu! ¡Diusu ja tueda paibunebata! ¡Gloria Tata Diusu! ¡Saida pacuatsasiaenita! \p \v 11 Da su Jesús Jerusalén ejude su nubiana. Templo su di nubiana. Nubi putsu, pamapa ai bajusiapetana. Beju tsinecua eni putsu, Jesús, mesa piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana neje Betania ejude su putiana. \s1 Jesús ja higo equi madhabatana \r (Mateo 21.18-19) \p \v 12 Pia tsine Betania ejude jenetia cuinanatana huecuana. Jesús beju dhemanuana. \v 13 Uqueda jenetia higo equi inaji batana. Beju equi nariatana ahua ejaja ebade eba puji. Equi su cuinati putsu, eina cama beju batana. Aimue tsuhu higo jajaji puina mahue, aimue ejaja tiempo mahue putsu. \v 14 Da su Jesús ja higo equi uja atana: \p —U jenetia su be aiya biame mique ejaja padiatayu. \p Mesa discípulo cuana ja beju id'abatana. \s1 Jesús da huaraji jabametiana \r (Mateo 21.12-17; Lucas 19.45-48; Juan 2.13-22) \p \v 15 Tuneda da Jerusalén ejude su cuina putsu, Jesús templo su nubiana. Dapia iruiruji, bajabajaji cuana etseque su cuadejusiacuinatana. Chipilu turucaji sa misha cuana busiapapetana. Huaitucu iruji cuana sa aniude cuana di busiapapetana. \v 16 Aimue aidhe biame d'eji tiatana mahue tuna ai papu cuana pabutita puji templo dume su. \v 17 Uja atana huecuana: \p —Diusu sa quirica su uja derejiji yani: “Quema ete da pamapa cristiano cuana sa ema mitsu jude ete epu.” Micuaneda mu tsi puji sa ete ana. \p \v 18 Da su da sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús sa mimi id'aba putsu, cuaja tueda manuame ya puji pibapirutana huecuana. Aimue da hora su Jesús inatana huecuana mahue, cristiano cuana tusa sa jabuetsuati cuana tsada putana putsu. Sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja cristiano cuana iyubatana. \v 19 Beju dhidha puana su, Jesús ejude jenetia putiana, mesa discípulo cuana neje. \s1 Higo equi sarajiji \r (Mateo 21.20-22) \p \v 20 Pia tsine apudaya enieni ete jenetia beju cuinanatana su, higo equi eneti je jaitianatana huecuana. Chu d'auna higo equi saranetiajiji batana huecuana. \v 21 Da su Pedro ja pibatana Jesús ja mimi neje higo equi madhatana. Tuahueda uja atana Jesús: \p —Ebuetsuaji, chamaque higo equi miada mueta madhaja puicha. Beju jiahue saranetiajiji. \p \v 22 Da su Jesús ja atana huecuana: \p —Jei mepuque Diusu peje su. \v 23 Ene putsu, yama micuana equisainia, quebata ja papu ye emata, “U jenetia mar su puderaque”, yata su, beju daja da epu, ahua tueda Diusu peje su jei epuani su. Ahua aimue jei epuani mahue su, aimue detse daja pu cua mahue. \v 24 Yama micuana equisainia, micuaneda Diusu ebaja su, jei jubida mepuque tu peje su. Diusu peje su jei pu putsu, tuahueda micuana sa jabajati etiatayu. \v 25 Micuaneda Diusu bajaji mahue su, equene pia cuana perdona taji. Ahua micuana sa aidhe neje ai madhada yani su, perdona taji. Daja huecha micuana sa Tata Diusu ja cielo su yani micuana sa jucha cuana eperdonata. \v 26 Ahua micuaneda perdonaja mahue ya su, daja huecha micuana sa Tata Diusu ja micuana sa jucha cuana aimue eperdonata mahue. \s1 Jesús da huaraji ebia su aida quita \r (Mateo 21.23-27; Lucas 20.1-8) \p \v 27 Da su beju Jerusalén ejude su jasiapatitana huecuana. Jesús templo dume su yaseniuneti cama, sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji, tata edhi ehuidusuji cuana ja Jesús nariatana. \v 28 Uja Jesús quisabatana huecuana: \p —¿Aiya mida huaratiatana ye ai cuana ya puji? \p \v 29 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Equene yama micuana equisaba. Ahua micuaneda ema ejeutsu su, beju yama di micuana ejeutsu. \v 30 ¿Aiya Juan Bautista huaratiatana cristiano cuana Diusu sa puji yahui neje eichadera puji? ¿Diusu ja ahua cristiano ja? \p \v 31 Da su tuneda cama uja jaquisatitana: \p —Ahua ecuaneda, “Diusu ja Juan huaratiatana”, ejeutsu su, tuahueda, “Da su, ¿jucuaja su micuaneda aimue Juan peje su jei puana mahue?” ecuana equisabata. \v 32 Ahua ecuaneda, “Cristiano ja Juan huaratiatana”, ejeutsu su, da su pamapa cristiano cuana ecuana neje eduininita, Juan da Diusu sa profeta ebatani huecuana putsu. \p \v 33 Da su Jesús uja jeutsutana huecuana: \p —Aiya jia Juan huaratiatana bue mahue ecuanaju. \p Jesús ja atana huecuana: \p —Da su yama di, aiya ema huaratiatana aimue micuana equisa mahue. \c 12 \s1 Uva jude quinaji madhada cuana jepuiti quisa \r (Mateo 21.33-46; Lucas 20.9-19) \p \v 1 Neicha hue Jesús ja quisatana huecuana bahue quisa neje: \p —Beju anina piada deja. Tueda deja uva jude banatana. Taracatana beju. Tumu pachata aida edusete su rara atana uva ena epudu puji. Ete pacha baqui bauda di atana da bia jenetia uva jude pamapa einatsihua puji. Da su beju deja ja pia cuana uva jude menajatiatana paquinata huecuana puji, tuneseda dajucua uva cuana ejemitita puji. Beju daja a putsu, emetse pia yahua su putiana. \v 2 Huiru taji tiempo beju cuinana su, emetse ja piada emebajaji deja beitutana uva jude quinaji cuana peje su emetse sa tupu patiata huecuana puji. \v 3 Tueda uva jude quinaji cuana ja emebajaji ina putsu, beju ichetana. Beitutaibana emebajaji ai biame tiaji mahue. \v 4 Da su beju emetse ja pia emebajaji beitutana tuna peje su. Uva jude quinaji cuana ja tueda ina putsu, tumu neje nedaneda a putsu, madhabatana huecuana madhabatana. \v 5 Neicha hue beju emetse ja pia emebajaji beitutana. Tueda mu beju manuametana huecuana. Daja huecha atana huecuana pia emebajaji cuana. Pia cuana ichetana huecuana. Pia cuana mu manuametana huecuana. \p \v 6 ‘Beju emetse sa piada hue mesa anina ebeitu puji. Tueda da mesa ibuneda ebacua puina. Tije da beju mesa ebacua beitutana tuna peje su. Emetse japibatiana uja: “Quema ebacua da enei hue eiyubata huecuana.” \v 7 Beju uva quinaji madhada cuana ja emetse sa ebacua ba putsu, jaquisatitana huecuana, “Tueda da emetse sa ebacua. Tueda da ye pamapa ai cuana emetse epu. Pamanuametija tueda. Da su ecuaneda ye uva jude emetse cuana epu beju”. \v 8 Da su emetse sa ebacua ina putsu, manuametana huecuana. Uva jude jenetia etseque su tusa equita jusiacuinatana huecuana. \p \v 9 Da su Jesús ja quisabatana cristiano cuana: \p —¿Cuaja ni da emetse ja uva jude quinaji ate cuana yata? Tueda jasiapati putsu, uva jude quinaji ate cuana emanuameta. Daja a putsu, uva jude pia mudu puji cuana emenajatiata. \p \v 10 ‘Beju Diusu sa quirica su uja derejiji yani: \q1 Ete muduji cuana ja yapiruji tumu jusiaderatana biame, tueda tumu macha beju Diusu ja dharetana. \q1 Tueda pia tumu cuana ebia su saida ametana. \q1 \v 11 Tueda da nimetiuda ecuaneda ebainia. \p \v 12 Beju judío cuana su ehuidusuji cuana ja Jesús tuna jepuiti mimiana jashanapatitana putsu, Jesús inaja adhaatana huecuana. Mue ina atana huecuana, cristiano cuana iyuba putsu. Beju putitaibana huecuana. \s1 Fariseo cuana ja impuesto jepuiti Jesús quisabatana \r (Mateo 22.15-22; Lucas 20.20-26) \p \v 13 Da su beju fariseo cuana Jesús peje su puetana tu quisababapebape putsu, Jesús mimi madhada emimiame puji, tu etuaquisa puji. Herodes Antipas sa deja cuana di tuna neje puetana. \v 14 Beju Jesus quisatana huecuana uja: \p —Ebuetsuaji, ecuanaju bahue mida butsepi emimiani. Miada Diusu sa ene quita jabuetsuati cuana ebuetsuainia. Pamapa cristiano cuana miada tupupai ebainia. Aida puji, puri cuana miada tupupai ebainia. Da putsu, quisaque ecuanaju, ¿ahua saida ecuaneda romano echua puji aida impaesto echujetia puji, ahua mahue? \p \v 15 Beju jashanapatiana tuna madhada piba neje daja quisabatana. Ahua Jesús, “Saida echujetia puji”, epu su, da su judío cuana tu neje eduininita. Ahua, “Saida mahue echujetia puji”, epu su, da su romano soldado cuana ja einata. Da putsu, Jesús ja uja jeutsutana huecuana: \p —Beju micuaneda da bubeta cuana. ¿Jucuaja su micuaneda ema mimi neje pitsameja yainia? Piada chipilu metiaque ema. \p \v 16 Da su beju piada chipilu tiatana huecuana. Chipilu ina putsu, Jesús ja quisabatana huecuana uja: \p —¿Aidhe sa ebu eimea, ebani da ye chipilu bia su derejiji yani? \p Da su jeutsutana huecuana: \p —Tueda ebu eimea, ebani da romano echua puji aida sa beju. \p \v 17 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Da su beju metiaque echua puji aida sa epuani ai cuana. Diusu di metiaque tuseda epuani ai cuana. \p Da su nimetiutana huecuana Jesús sa jajeutsuti jepuiti. \s1 Diusu ja manujiji cuana enetianametayu \r (Mateo 22.23-33; Lucas 20.27-40) \p \v 18 Tueda tsine su huecha hue piada piada saduceo cuana Jesús peje su putitana. Tueda saduceo cuana da, manujiji cuana neicha eid'etayu aimue jei putana mahue. Da su uja Jesús uja atana huecuana: \p \v 19 —Ebuetsuaji, Moisés chenu ja buetsuataidha uja: “Ahua quebata deja bacua mahue emanu su, manujiji sa edue ahue manujiji neje jahuaneti taji, ebacua cuana edue manujiji sa bataji sa bataji epu puji.” \v 20 Beju siete edue cuana anitaina. Edue equene puji jahuanetiana. Beju bacua mahue manuana. \p \v 21 Da su tu tije puji edue da manujiji sa ahue manujiji neje jahuanetiana. Tueda macha beju manuana bacua mahue. \v 22 Tu tije puji edue macha daja huecha puana. Beju pamapa tije puji edue cuana daja cama putana ahua manujiji neje. Beju manutana huecuana pamapa. Da su beju epuna macha manuana. \v 23 Da su ahua ene mi epuani nime enetianatayu huecuana su, ¿quebata edue sa jia da tueda epuna ehuane epu? \p \v 24 Da su Jesús ja uja jeutsutana huecuana: \p —Beju ebia su epitsatiani micuaneda ye ai cuana jeputi, Diusu sa mimi derejiji yani mue shanapa putsu, Diusu ja pamapa ai atadhada cuana ata cua, jei epuani mahue putsu. \v 25 Diusu ja manujiji cuana enetianametayu su, aimue neicha ebutsenetita huecuana mahue, cielo su Diusu sa ángel cuana nime eputa huecuana putsu. \v 26 Beju yama micuana butsepi equisainia manujiji cuana jepuiti. Ene putsu, neicha eid'etayu huecuana, micuaneda jei epuani mahue biame. ¿Aimue jia maida micuaneda Diusu sa quirica su mimiameana mahue? Uja Diusu ja Moisés chenu ataidha mesa quirica su derejiji yani: “Ema da Abraham, Isaac, Jacob cuana sa Diusu.” \v 27 Beju manutaidha huecuana biame, Diusu neje eid'e yanita huecuana, Diusu da eid'e cuana sa bahui Diusu putsu. \p Da putsu, micuaneda epitsatiani. \s1 Piada jacuatsasiati ebia su aida quita \r (Mateo 22.34-40) \p \v 28 Beju piada jacuatsasiati ebuetsuaji dapia aniana. Tuahueda Jesús ja ejeutsutani id'abapetana pamapa. Jesús ja saida saduceo cuana jeutsutana pepe puana. Beju uja quisabatana Jesús: \p —¿Quebata jia Diusu sa jacuatsasiati ebia su aida quita? \p \v 29-30 Da su Jesús ja jeutsutana: \p —Beju ye jacuatsasiati da ebia su aida quita: “Id'abaque, Israel. Ecuana sa Diusu mu piada hue. Ibuneda baque Diusu pamapa mique muesumu neje.” Tueda da Diusu sa equene jacuatsasiati. \v 31 Pia tije jacuatsasiati da daja nime huecha. Uja epuani: “Cuaja mida quitaita ibuneda ebatiani nime, daja mique pia cuana ibuneda ba taji.” Tueda jacuatsasiati detse da pamapa pia jacuatsasiati cuana ebia su aida. \p \v 32 Da su ebuetsuaji ja Jesús atana: \p —Enei hue daja, ebuetsuaji. Diusu mu piada hue. Aimue pia ani tu ebia su aida. \v 33 Ecuaneseda Diusu ibuneda ba taji pamapa muesumu neje. Daja huecha ecuaneseda ibuneda ba taji, cuaja ecuaneda quitaita ibuneda ebatiani nime. Tueda da pamapa Diusu peje su tiumejiji eirutsuatiani cuana altar bia su ebia su saida quita. \p \v 34 Beju ebuetsuaji ja daja saida mimiana putsu, Jesús ja tueda uja atana: \p —Huai chidi hue mique ai mahue Diusu eshanapaeni puji. \p Jesús ja daja saida jacuatsasiati ebuetsuaji cuana jeutsutana putsu, da hora jenetia aimue aiya biame tu quisabayuja atana mahue mimi neje tu ebasea puji. \s1 ¿Aidhe da Cristo sa tata? \r (Mateo 22.41-46; Lucas 20.41-44) \p \v 35 Pia tsine Jesús templo dume su ebuetsua punetina. Uja cristiano cuana quisabatana: \p —Jacuatsasiati ebuetsuaji cuana, “Diusu sa Jabeituti Deja da David chenu sa ebacua”, eputani. ¿Cuaja ni da, da su David chenu ja tueda, “Quema Echua Puji”, ataidha? \v 36 Espítu Santo ja David chenu quitaita mimiametaidha uja: \q1 Tata Diusu ja quema Echua Puji uja: ataidha: \q1 “Aniuteque quema bai eni bene ema neje tupupai ecuatsasia epu puji, yama mi neje jamajaiti cuana pishitiame putsu, mique eme su eicha teje.” \v 37 Ahua ene quita Diusu sa Jabeituti Deja da David chenu sa familia jenetia bataji puana su, ¿cuaja ni da, da su David chenu ja quitaita tueda, “Quema Echua Puji”, ataidha? \p Beju dapia cristiano cuana ja beidaji neje id'abatana Jesús. \s1 Jesús ja jacuatsasiati ebuetsuaji cuana tuaquisatana \r (Mateo 23.1-36; Lucas 11.37-54; 20.45-47) \p \v 38 Jesús ja cristiano cuana daja hue quisainiame atana uja: \p —Merejatique jacuatsasiati ebuetsuaji cuana neje. Tuneseda ebia su tsada ejud'uji bauda neje ejude duje epuniuneti puji. Tsada mecuana sa cristiano cuana ja iyuda neje saida pamitsuta. \v 39 Jadhitati jude ete cuana, tsine ete cuana su aniude eni bahui echacutani huecuana. \v 40 Ahue manujiji cuana sa ai ete cuana mejemi bahueta huecuana. Diusu sa puji risha tsabauda cuana pu bahueta huecuana cristiano cuana ja saida pabata huecuana puji. Da putsu, pia cuana ebia su Diusu ja casigo etiata huecuana. \s1 Epuna ahue manujiji ucua chidi hue chipilu ichatana \r (Lucas 21.1-4) \p \v 41 Neicha Jesús da templo su anina. Quepia cristiano cuana ja chipilu eichatani emeji naja su anina. Chamachama netina cristiano cuana ja emeji su eichatani. Ebia su chipiluji deja cuana ja jucuada eichatani Jesús ja batana. \v 42 Beju tije piada epuna ahue manujiji pueana. Beja chipilu chidi hue ichatana. \v 43 Jesús ja epuna ja eichatani ba putsu, mesa discípulo cuana ihuatana. Uja atana huecuana: \p —Ene putsu, yama micuana equisainia, ye ahue manujiji puri ja pamapa pia chipiluji cuana ebia su ichataitia. \v 44 Pia cuana ja mecuana sa chipilu puchu epuani ichataitia. Ye puri epuna ichenu ja mu mesa yani chidi cuana ichapetaitia. \c 13 \s1 Jesús quisa puana templo \r (Mateo 24.1-2; Lucas 21.5-6) \p \v 1 Beju Jesús, mesa discípulo cuana neje templo jenetia ecuinatasa cama, tumu butsama jenetia templo ajiji batana huecuana. Da su piada discípulo ja Jesús uja atana: \p —Ebuetsuaji, chamaque ye ete, nimetiuda tumu butsama jenetia ajiji. \p \v 2 Da su Jesús ja jeutsutana uja: \p —Pamapa miada ye ete butsama ebainia cuana edajajape beju. Aimue piada tumu biame pia bia su yaniti mahue. \s1 Cristo epue tiempo enariati su \r (Mateo 24.3-28; Lucas 21.7-24; 17.22-24) \p \v 3 Beju Olivo murucu aida su cuinatitana huecuana. Dapia murucu su jucuada aceituna aque cuana netitaina. Tueda emata chidi da templo butse su uqueda pad'i anina. Dapia Jesús aniuteana. Da su Pedro, Jacobo, Juan, Andrés cuana ja Jesús chujemame etsia quisa neje quisabatana uja: \p \v 4 —Quisaque ecuanaju, ¿quetsunu jia templo edajaja? Dajajaji mahue su, ¿ai nimetiuda ni da ecuanaju eba? \p \v 5 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana uja: \p —Merejatique. Be aiya biame micuana mebasea taji. \v 6 Jucuada deja cuana quema ebani su epueta. Tuneda da, “Ema da Cristo”, pu putsu, dueji cristiano cuana ebaseata huecuana. \p \v 7 ‘Micuaneda emajaitita quisa eid'aba su, be merubutanaji. Equene tueda ai cuana sa daja pu taji. Daja biame, aimue tsuhu pamapa epupe mahue. \v 8 Equene beju ejude cuana huamahuama emajaitita. Yahua jubida erireta. Mid'e da epu pamapa yahua je. Ebia su cristiano cuana enimetipeitita. Tueda ai cuana da epupiruji sufrimiento cuana. \p \v 9 ‘Merejatique micuaneda quitaita. Ejude huaraji cuana peje su micuana emenajatiata huecuana. Judío cuana sa jadhitati jude ete su micuana eicheta huecuana. Huaraji aida butse su micuana edusuta huecuana ema jepuiti. Da su tuna butse su micuaneseda ema quisanetiacuina taji. \v 10 Beju pamapa pupeji mahue su, equene pamapa yahua cuana je, Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa epupeta. \v 11 Da hora su micuana huaraji aida butse su edusuta huecuana su, be mepibapibaji cuaja micuaneda jajeutsutime epu. Micuaneda emimi hura su Diusu ja micuana mimi cuana etiata ejebutsu puji. Beju Espíritu Santo quitaita ja mesa piba cuana micuana peje jenetia emimi. \v 12 Da tiemp su beju cristiano cuana ja ema peje su jei eputani cuana huaraji cuana peje su emenajatiata pamanuameta huecuana puji. Edue cama emenajatiatita. Tata cuana ja mecuana sa ebacua cuana emenajatiata. Daja huecha ebacua cuana ja mecuana sa tata cuana emenajatiata pamanuameta huecuana puji. \v 13 Pamapa cristiano cuana ja micuana ebia su eduininibata ema jepuiti. Daja biame, quebata emanu teje ema peje su daja hue enimetucheaderati su, tueda da d'eji su epueni. \p \v 14 ‘Profeta Daniel chenu ja deja madhada eni jepuiti deretaidha. Cuaja Diusu sa ai cuana tuahueda emadhabata Daniel chenu ja deretaidha. Da su tueda deja madhada eni Diusu sa templo su yani micuaneda eba su, beju mejududuque. Judea yahua su aniji cuana pajududuta emata cuana su. \v 15 Da hura su quebata da mesa ete epa pachata bia su yani su, bute putsu, be ete su panubi ai biame ejemicuinati puji. Butsepi hue pajududu. \v 16 Quebata da te su yani su, be ete su pasiapati mesa ejud'uji ejemicuinati puji. \v 17 ¡Aba epuna dheji, bacua edhereji cuana epu da tiempo su, putadhada tuneseda ejududu putsu! \v 18 Diusu mebajaque, be huinahuina badi cuana su ejududu hora papu. \v 19 Da tiemp su cristiano cuana ebia su sufri eputa. Quetsunu su biame daja sufri pu bue mahue ta biame, beju da tsunu su sufri eputa huecuana. Aimue neicha daja nime jubida sufrimiento cuana epu mahue. \v 20 Diusu ja tueda sufrimiento tiempo ubu hora hue yata, mesa dharejiji cuana d'eji su paputa puji. Ahua tueda sufrimiento tiempo ubu hora yata mahue su, aimue aidhe biame d'eji su epu mahue. \p \v 21 ‘Beju da tiempo su ahua quebata ja micuana, “Mechamaque, u hue da Cristo”, yata su, be jei mepuji. \v 22 Jucuada deja madhada cuana, “Ema da Cristo”, eputa. Daja huecha, “Ema, da Diusu sa quisaquisa puji”, eputa huecuana. Nimetiuda ai cuana yata huecuana. Diusu sa dharejiji cuana di baseaja yadhaata huecuana, nimetiuda ai cuana a putsu. \v 23 Micuaneda janimepitijiji meanique, beju yama micuana ye ai cuana jepuiti equene quisana putsu. \s1 Cuaja pueichame epu Diusu sa Ebacua \r (Mateo 24.29-35, 42-44; Lucas 21.25-36) \p \v 24 ‘Tueda sufrimiento tiemp ejaitianani cama, id'eti, badi da yapuna. \v 25 Atujai cuana edajajata. Pamapa buepa su yani ai cuana da eruburubuta. \v 26 Da hora su beju ema ebute cielo jenetia. Pamapa cristiano cuana ja ema ebata. Buepa judu duju je pamapa Diusu sa hueda, tucheda neje beju ema ebutesa pamapa ja ebata. \v 27 Da tiempo su quema ángel cuana yama ebeitu pamapa ye mundo su quema dharejiji cuana padhitata huecuana puji. \p \v 28 ‘Mepibaenique aque cuana. Beju eina eichacua chidi cuana eturucatiani su, da su micuaneda eshanapainia jad'iati badi cuana enariatiani. \v 29 Daja huecha tueda nimetiuda ai cuana ba putsu, meshanapaque ema epusiu tiempo beju huedhue. \v 30 Ene putsu, yama micuana equisainia, pamapa tueda ai nimetiuda ebapirutani cuana aimue emanuta mahue tsuhu ema epueicha teje. \v 31 Beju cielo, mundo epupe biame, quema mimi mu aimue epupe mahue. \p \v 32 ‘Aidhe biame bue mahue ai tsine su ema esiapati ye mundo su. Angel cuana biame bue mahue. Ema biame bue mahue. Tata Diusu quitaita bahui bahue ai hora su ema esiapati. \p \v 33 ‘Da su daja hue janimepitijiji meanique. Daja hue Diusa memitsuderaque, tueda hora quetsunu ecuina bue mahue micuaneda putsu. \v 34 Beju bahue quisa neje yama micuana equisa. Piada ete emetse uqueda eputiani su, eichajusiatani mesa ete emebajaji cuana sa eme su. Emetse ja putiji mahue su, metse su hue mudu cuana etiataniyu huecuana. Ete quinaji di ecuatsasiatani pamapa ai cuana saida paquinata puji. \v 35-36 Beju daja huecha da ema ete emetse nime. Micuaneda bue mahue ai hora ema esiapati. Ahua yapupuhu su, ahua dhidha dusete su, ahua huaripa deja equeini su, ahua apudaya su, ai hora jia ema ecuina micuaneda bue mahue. Da putsu, beju daja hue janimepitijiji meanique. Ahua cuapuitime ema ecuina su, yama micuana janimepitijiji mahue huacuina cua. \v 37 Yama micuana, pia cuana nime, tupupai jubida equisainia. Janimepitijiji meanique. \c 14 \s1 Cuaja Jesús iname ya puji pibatana huecuana \r (Mateo 26.1-5; Lucas 22.1-2; Juan 11.45-53) \p \v 1 Beju beta tsine hue beju anina pascua tsine epu puji. Tueda tsine su pan levadura mahue dia bahue putaina huecuana. Da su sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja cuaja Jesús basea putsu, eteriicha puji japibatitana. \v 2 Tuneda cama uja jaquisatitana: \p —Be painatija Jesús pascua tsine su. Ahua daja ecuaneda ya su, cristiano cuana detse janimetipeitita cua. \s1 Epuna ja puida Jesús sa echua bia su d'uichatana \r (Mateo 26.6-13; Juan 12.1-8) \p \v 3 Jesús beju Betania ejude su putiana. Dapia cuinati putsu, Simón sa ete su nubiana. Tueda da Simón Lepraji banime puina. Beju tuneda ediadiatani cama, piada epuna tuna ediadiatani su pueana. Tuahueda alabastro emeji chidi dusetana. Emeji chidi su chujeneda saida puida badeina. Tueda puida nardo banime. Tueda da chujeneda saida puina. Da su epuna ja emeji chidi cuatsad'iatana. Cuatsad'ia putsu, Jesús sa echua bia su puida d'uichatana. \v 4 Da su piada piada dapia yanita cuana epuna neje duininitana. Tuneda cama uja jaquisabatitana: \p —¿Ai puji jia ye epuna ja yanacane d'uichataitia ye chujeneda puida? \v 5 Ye puida da piada mara pu cue mudu chuje tupu. Ahua ecuaneda iru cua su, dueji chipilu cuana ecuaneseda ani cua puri cuana etsahua puji. \p \v 6 Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p —Be ye epuna med'ayaji. ¿Jucuaja su jia micuaneda tu neje eduininiani? Tuahueda quema puji saida atana. \v 7 Beju puri cuana micuana neje pamapa hora su yanita. Ai hora papu micuaneseda tsada su saida tsahua cua huecuana. Beju ema mu aimue micuana neje daja yani uteuteti mahue. \v 8 Ye epuna ja mesa yani tupu ataitia. Puida quema equita bia su d'uichataitia ema papaji pu cua nime. \v 9 Ene putsu, yama micuana equisainia, quepia papu Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa eputani su, ye epuna ja ataitia di quisa eputa tu jiahue quita ataitia pamapa cristiano cuana ja pashanapata puji. \s1 Judas ja Jesús menajatiatana \r (Mateo 26.14-16; Lucas 22.3-6) \p \v 10 Da su piada Jesús sa discípulo Judas Iscariote sacerdote aida cuana peje su putiana cuaja Jesús tuna peje su menajatiame ya equisa puji. \v 11 Sacerdote cuana ja Judas daja epuani id'aba putsu, beidaji putana huecuana. Da su chipilu etia jamitsuti tiatana huecuana. Da hora jenetia Judas japibapirutiana cuaja Jesús sacerdote cuana peje su emenajatia puji. \s1 Jesús da discípulo cuana neje pascua tsine su diadiana \r (Mateo 26.17-29; Lucas 22.7-23; Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) \p \v 12 Beju pascua tsine cuinana. Equene tsine su pamapa cristiano cuana ja huisha janana pascua tsine puji manuametana. Tueda huisha janana irutsuatana huecuana Diusu peje su. Da su discípulo cuana ja quisabatana Jesús: \p —¿Quepia mique tsada ecuanaju ebaseta pascua tsine su ediadia puji, pascua tsine yati puji? \p \v 13 Da su Jesús ja beitutana beta discípulo detse. Tuahueda uja quisatana tse: \p —Meputique ejude su. Dapia piada deja yahui matu jadusuti metseda etsu. Tije meatique tueda. \v 14 Tueda enubiti ete su, ete emetse echacu. Mequisaque ete emetse uja: “Ebuetsuaji ja mi equisabametani uja: ‘¿Quepia d'eji yani pascua tsine jana edia puji quema discípulo cuana neje?’” \v 15 Da su tueda ete emetse ja diadia jude aida, basetajiji ete ebaque su ebameta. Dapia mebasetaque jana. \p \v 16 Da su ejude su putiana tse. Daja cuaja Jesús puana batame, pamapa ai cuana batana tse. Pamapa basetatana tse tsine su puji. \p \v 17 Apuda puana su, Jesús, mesa discípulo cuana neje putiana tueda ete su. Beju diadiapirutana huecuana. \v 18 Ediadiatani cama, Jesús ja quisatana huecuana uja: \p —Ene putsu, yama micuana equisainia, micuana duju su piada ja ema emenajatiata sacerdote cuana peje su. Tueda da ema neje upia ediadiani jiahue quita. \p \v 19 Da su ebia su jatacuamadhatitana huecuana. Piada piada tuneda Jesús quisabatana: \p —¿Yama jia? ¿Ahua yama? \p \v 20 Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Micuana duju su yani beju. Ema neje dhepe su ediadiani ja da ema emenajatiata. \v 21 Beju ema sufri yameta huecuana, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. ¡Aba, ema menajatiaji epu deja! Ebia su saida quita tuseda puji, bataji epu mahue puji puina. \p \v 22 Da su beju tuneda ediadiatani cama, Jesús ja pan jemitsua putsu, diusulupai Diusu atana. Pan ped'uped'ua putsu, berereatiatana huecuana. Daja ape putsu, atana huecuana uja: \p —Mediaque ye pan chidi. Ye da quema equita pu cua nime. \p \v 23 Daja mimipe putsu, vinoje emeji jemitsuatana. Diusulupai Diusu a putsu, emeji berereatiatana huecuana. Beju pamapa su jaid'ititana. \v 24 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Ye vino da quema ami pu cua nime. Quema ami ed'uichati neje Diusu ja mesa jamitsuti eichacua cristiano cuana etiata. Diusu ja dueji cristiano cuana eperdonatayu, quema ami ed'uichati putsu. \v 25 Ene putsu, yama micuana equisainia, aimue yama eid'iicha ye vino mahue Diusu ecuatsasiati su eid'i teje. \s1 Pedro da, “Jesús mue yama shanapa”, epu, Jesús quisa puana \r (Mateo 26.30-35; Lucas 22.31-34; Juan 13.36-38) \p \v 26 Da su beju tuneda diadiape putsu, Diusu sa puji satsutana huecuana. Satsupe putsu, Olivo murucu aida su putitana huecuana. \v 27 Dapia cuinati putsu, Jesús ja atana huecuana uja: \p —Pamapa micuaneda ema mehua ejusianetia ye dhida su. Daja micuaneda ya, cuaja Diusu sa quirica su epuani batame. Beju uja epuani, “Yama huisha quinaji emanuame su, huisha cuana eberebereatita.” Ema emanu biame, beju eid'eyu. \v 28 Id'eyu putsu, ema micuana equene Galilea yahua su eputi dapia micuana emitsu puji. \p \v 29 Da su Pedro ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, pia cuana ja mi ejusianetiata biame, aimue mi yama mu daja ya mahue. \p \v 30 Da su Jesús ja tueda jeutsutana: \p —Pedro, ene putsu, mi yama yainia, ye dhidha su quitaita da quimisha nuati mida uja emimi: “Mue yama Jesús shanapa.” Huaripa deja queiji mahue su, daja mida epu quimisha nuati. \p \v 31 Da su Pedro ja uja jubida atana Jesús: \p —Mi neje quema manu taji biame, aimue mi yama ejusianetia mahue. Beju pamapa pia discípulo cuana di dajaputa putana. \s1 Jesús ja Tata Diusu mitsutana Getsemaní su \r (Mateo 26.36-46; Lucas 22.39-46) \p \v 32 Da su tuneda putitana pia ania eti jude chidi Getsemaní banime su. Dapia Jesús ja uja quisatana discípulo cuana: \p —Meaniuteque upia, ema da Diusu neje emitsutiani tupu. \p \v 33 Da su Jesús ja Pedro, Jacobo, Juan cuana tu neje chuadera pad'i dusutana. Beju Jesús ebia su jatacuamadhapirutiana. Ebia su iyuame pupiruana mesa enime su. \v 34 Uja quisatana huecuana: \p —Ebia su da ema etajiatiani. Emanu nime ema ebatiani. Meanique upia. Meid'enique. \p \v 35 Da su chuadera pad'i Jesús putiana. Beju yahua su d'epesatiana Diusu emitsupiru puji. Bajatana Diusu curusu su sufri pu taji jenetia d'eji su paata puji. \v 36 Beju uja Diusu atana: \p —Quema Tata, miqueda puji mu pamapa ai cuana atasaida. D'eji su aque ema curusu su sufrimiento epusiu jenetia. Daja biame, mique tsada bahui papu. Be quema tsada mu papu. \p \v 37 Da su Jesús jasiapatibana discípulo cuana yanita su. Etahuitasa beju batana huecuana. Da su quisabatana Pedro: \p —Simón, ¿a mi etahuisa? ¿Aimue mique tucheda anitia mahue, piada hora dhucuana eid'eni puji? Ene putsu, micuaneda ema buqueja biame, nimepishihue. \v 38 Beju meid'enique. Janimepitijiji meanique. Diusu memitsuniaque Ishahua ja micuana epirubata mahue puji. \p \v 39 Neicha Jesús chuadera pad'i putiana Diusu neje emitsuti puji. Equene Diusu bajatana nime, neicha hue Diusu bajatana. \v 40 Diusu mitsupe putsu, Jesús jasiapatibana. Neicha etahuitasa huecuana batana. Tahui mecuana sa a taji mahue putsu, beju tahuitana huecuana. Da su cuaja jeutsu taji mahue Jesús batana huecuana, bidhu putsu. Neicha quimisha nuati puji Jesús chuadera puderatiana Diusu neje emitsuti puji. \v 41 Mitsupe putsu, jasiapatiichana discípulo cuana peje su. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Ahua micuana etahuisa tsuhu? Beju mejanahuasaque hue. Beju tupu saida, juchaji deja cuana sa eme su ema emenajatiata hora cuinaitia putsu. \v 42 Menetianaque. Meputija beju. Mechamaque, ema menajatiaji epu deja beju epusiu. \s1 Jesús risijiji dusutana huecuana \r (Mateo 26.47-56; Lucas 22.47-53; Juan 18.2-11) \p \v 43 Jesús, discípulo cuana neje daja emimiani cama, Judas dueji deja cuana neje puetana. Espadaji, aquiriji metse cama puetana huecuana. Sacerdote, huaraji aida, jacuatsasiati ebuesuaji, tata edhi ehuidusuji cuana ja tueda deja cuana beitutana Jesús painata huecuana puji. \v 44 Judas ja deja cuana Jesús einati puji uja equene quisatana huecuana: \p —Quebata yama ebudhi, beju tueda da Jesús. Meinaque tueda. Saida risieni putsu, medusuenique. \p \v 45 Da su Judas ja tipeida nariatana Jesús. “Ebuetsuaji”, yainia je, budhitana. \v 46 Da su beju deja cuana ja Jesús inatana. \p \v 47 Piada discípulo ja mesa espada jemitana. Da neje sacerdote sa emebajaji sa eid'aja siquijusiatana. \v 48 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿A da micuaneda pueitia ema eina puji espada, aquiriji metse cama? \v 49 ¿Ai ema tsi puji bata? Pamapa tsine micuana duju su templo su yama buetsuaina biame, aimue micuaneda ema inana mahue. Beju daja epuani ye ai cuana, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. \p \v 50 Da su pamapa mesa discípulo cuana jududutana. Jesús jusianetiatana huecuana. \v 51 Beju piada edeahue ja Jesús tije atana ed'amaji neje bahui babujiji. Tueda di da deja cuana ja inadhaatana. \v 52 Inadhaatana huecuana su, edeahue jududuana, ebabuji jusiaicha putsu. Beju jahuijati jududuana. \s1 Jesús huaraji aida cuana butse su netiana \r (Mateo 26.57-68; Lucas 22.54-55, 63-71; Juan 18.12-14, 19-24) \p \v 53 Jesús dusutana huecuana sacerdote aida cuana peje su. Dapia da pamapa sacerdote huaraji aida, tata edhi, ehuidusuji jacuatsasiati ebuetsuaji cuana beju jadhitatitana. \v 54 Pedro uqueda uqueda tije atana Jesús, sacerdote sa echua puji aida sa ete etseque teje. Dapia soldado cuana naja su aniuteana. Tuna neje jayutianina cuati naja su. \p \v 55 Pamapa sacerdote huaraji aida, ejude sa ehuidusuji edhi cuana dhitatana. Tuneda cama jaquisabatitana cuaja Jesús tuaquisa putsu, emanuame puji. \v 56 Piada piada deja cuana ja Jesús tuaquisatana tsapiapiati bid'umimi cuana neje. \v 57 Tuneda netianatana etuaquisa puji bid'umimi neje. Uja putana huecuana: \p \v 58 —Ecuanaju da id'abana Jesús puana uja: “Ye deja cuana sa jamuduti templo yama ejusiautepe. Quimisha tsine su pia templo yama enetianameyu. Tueda aimue deja cuana sa jamuduti mahue.” \p \v 59 Beju daja etuaquisatani huecuana biame, aimue mecuana sa jatuaquisati cuana tupupai puana mahue. Beju huaruhuaru mimitana huecuana. \p \v 60 Da su sacerdote sa echua puji aida netianana pamapa cristiano cuana butse su. Uja quisabatana Jesús: \p —¿Jucuaja su ni miada ye jatuaquisatiji cuana aimue ejeutsuinia mahue? \p \v 61 Beju Jesús aimue jajeutsutiana mahue. Da su neicha sacerdote sa echua puji aida ja quisabatana: \p —¿A da mida Diusu sa Jabeituti Deja? ¿A da mida Diusu sa Ebacua? \p \v 62 Da su Jesús ja jeutsutana uja: \p —Ehe, ema da. Diusu aida, tucheda eni sa bai eni bene yani micuaneda ema eba. Buepa su judu duju su ema epusiu micuaneda eba. \p \v 63 Da su sacerdote aida ja daja id'aba putsu, mesa ejud'uji d'iud'iujatana, ebia su duinini putsu. Uja quisabatana pia cuana: \p —¿Ai puji ni da ecuaneseda pia jatuaquisatiji tsada pu cua? \v 64 Beju micuaneda quitaita id'abaitia tusa mimi madhada cuana. Tuahueda Diusu madhabatana tusa mimi neje, tueda da Diusu sa Ebacua puana putsu. ¿Cuaja micuaneda epibatiani? \p Da hora su Jesús matsetana huecuana pamanu puji. \p \v 65 Da su beju Jesús quinaji soldado cuana ja tueda quid'uapirutana equedi neje. Jesús tuarisitana huecuana. Ichepirutana huecuana eme neje. Daja a putsu, quisabatana huecuana uja: \p —Shanapaque aiya mi ichetaitia. Quisaque ecuanaju. \p Beju daja atana huecuana Jesús. \s1 Pedro, “Aimue yama eshanapainia mahue Jesús”, puana \r (Mateo 26.69-75; Lucas 22.56-62; Juan 18.15-18, 25-29) \p \v 66 Beju daja ete dume su Jesús yatani huecuana cama, Pedro etseque su aniana. Dapia piada epuneje tu naja su pueana. Tueda epuneje da sacerdote aida sa emebajaji puina. \v 67 Epuneje ja Pedro eyutiani ba putsu, chamaenitana. Da su epuneje ja Pedro uja atana: \p —Mida di Jesús neje puniunetiana. Ema bahue. \p \v 68 Beju Pedro ja jeutsutana: \p —Yama mue shanapa tueda. Bue mahue ema ai jepuiti mida emimiani. \p Da su Pedro taraca etsequeini su netiderana. Da hora quitaita su huaripa deja queiana. \v 69 Neicha hue epuneje ja Pedro chamaenitana. Chama putsu, quisapirutana pia enetita cuana uja: \p —Ye deja da Jesús sa ebuqueji. \p \v 70 Neicha hue Pedro uja bid'umimi neje jajeutsutiana: \p —Yama mue shanapa tueda. \p Da su pad'i dapia echamachamataneti cuana ja quisatana Pedro: \p —Enei hue, mida di Jesús sa ebuqueji. Mida da Galilea yahua jenetia ecuanaju mique mimi cuana jepuiti eshanapainia. \p \v 71 Da su Pedro jubida mimi madhada neje Diusu bahue puana. Uja atana: \p —Yama mue shanapa tueda. \p \v 72 Da hora quitaita su beju neicha huaripa deja queiana. Huaripa deja queiana putsu. Jesús sa equene mimi cuana su Pedro japibatiana uja: “Qimisha nuati mida, ‘Yama mue shanapa Jesús’, epu, beta nuati huaripa deja queiji mahue su.” Da su Pedro Jesús sa equene mimi cuana piba putsu, jubida papiruana. \c 15 \s1 Jesús romano huaraji Pilato butse su \r (Mateo 27.1-2, 11-14; Lucas 23.1-5; Juan 18.28-38) \p \v 1 Pia tsine apudaya su sacerdote huaraji aida cuana, tata edhi ehuidusuji, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana jadhitatitana. Beju Jesús risi putsu, huaraji aida Pilato peje su dusutana huecuana. \v 2 Tu peje su acuinatitana huecuana su, Pilato ja Jesús quisabatana uja: \p —¿A da mida judío cuana sa Echua Puji? \p Jesús ja jeutsutana Pilato: \p —Ehe, ema da cuaja mi emimiani nime. \p \v 3 Beju sacerdote huaraji aida cuana ja pamapa ai cuana jepuiti neicha Jesús tuaquisatana Pilato butse su. \v 4 Da su Pilato ja Jesús quisabatana: \p —¿Jucuaja su mi aimue ejeutsutiani mahue? Ye deja cuana ja pamapa ai cuana jepuiti mi etuaquisatani. \p \v 5 Jesús ja mue jajeutsuti putsu, Pilato nimetiuana. \s1 Jesús matsetana huecuana \r (Mateo 27.15-31; Lucas 23.13-25; Juan 18.38–19.16) \p \v 6 Beju pamapa mara ye tsine puji piada terijiji Pilato ja d'eji su a bahue. Cristiano cuana ja edharetani quebata d'eji su ya puji. \v 7 Beju terijiji anina piada deja Barrabás banime. Tueda deja manuameji puina. Romano soldado cuana neje jamajaitiana. \v 8 Da su Pilato peje su jadhitatitana huecuana piada terijiji dhare putsu, d'eji su ya puji. \v 9-12 Beju Pilato bahue puana sacerdote aida cuana Jesús duininibatana, cristiano cuana ja Jesús tije atana putsu. Da putsu, Jesús menajatiatana huecuana tu peje su tuahueda pamanuameta puji. Pamapa ye ai cuana Pilato bahue puana. Tueda sacerdote aida cuana ja cristiano cuana cuatsasiatana Pilato pabajata puji, tuahueda Barrabás d'eji su paata puji. Da su Pilato ja cristiano cuana uja quisabatana: \p —¿A da micuana sa tsada judío cuana sa Echua Puji yama d'eji su ya puji? \p Beju jeutsutana huecuana: \p —Mahue. D'eji su aque Barrabás. \p Pilato ja quisabatana huecuana: \p —¿Ai ni micuaneseda tsada yama ya micuaneda judío cuana sa Echua Puji yainia neje? banime yainia neje? \p \v 13 Da su jubida tsiatsia neje jeutsutana huecuana: \p —¡Tataque tueda curusu su! \p \v 14 Pilato ja quisabatana huecuana: \p —¿Jucuaja su? ¿Ai madhada ni da tuahueda atana? \p Da su cha ebia su hue tsiatsiatana huecuana: \p —¡Tataque tueda curusu su! \p \v 15 Beju daja cristiano cuana sa ebia su tsada puana putsu, Pilato ja Barrabás d'eji su atana beidaji yame huecuana puji. Cuatsasiatana soldado cuana huaca biti neje Jesús paicheta huecuana puji. Iche putsu, curusu su patatata huecuana cuatsasiatana. \p \v 16 Da su beju soldado cuana ja Jesús dusutana huaraji aida sa ete etsequeini su. Dapia pamapa soldado cuana jadhitatitana. \v 17 Jesús sa ejud'uji huijatana huecuana. Huija putsu, jud'utana huecuana ebabuji idhiria neje. Junu quid'aji bauda jenetia corona atana huecuana. Jesús sa echua su ichatana huecuana. \v 18 Daja a putsu, eshishatiani je, Jesús bid'ida apirutana huecuana. Uja putana huecuana: \p —¡Viva, judío cuana sa Echua Puji! \p \v 19 Aqui riji neje chuatarapirutana huecuana. Tu bia su quid'uatana huecuana equedi neje. Tu butse su tururutana huecuana, eshishatiani je. \v 20 Jashishapeti putsu, ebabuji idhiria mejemitana huecuana. Neicha Jesús jud'utana huecuana tusa ejud'uji quitaita neje. Daja a putsu, beju dusutana huecuana curusu su etata puji. \s1 Jesús tatatana huecuana \r (Mateo 27.32-44; Lucas 23.26-43; Juan 19.17-27) \p \v 21 Beju eputahu cama, piada deja tsutana huecuana Simón banime. Tueda da ejude su epuhu tsutana. Tueda da Alejandro, Rufo detse sa tata puina. Tueda da Cirene ejude jenetia puina. Soldado cuana ja tueda cuatsasiatana Jesús sa curusu pamapata puji. \p \v 22 Da su beju Jesús dusutana huecuana Gólgota banime murucu eti jude su. \v 23 Dapia da vino, mirra neje huarujiji id'imeja atana huecuana. Beju id'ija mahue atana Jesús ja. \v 24 Da su beju curusu su tatatana huecuana. Suerte a putsu, Jesús sa ejud'uji cuana jaberereatiatitana huecuana. \p \v 25 Beju apudaya las nueve tupu su. \v 26 Jesús bia su curusu su deretana huecuana uja: “Ye da judío cuana sa Echua Puji.” Daja deretana huecuana ai jepuiti Jesús matsejiji cristiano cuana ebame puji. \v 27 Tu neje tupupai tsi puji detse pia curusu detse su tatatana huecuana. Piada mesa bai eni bene, pia mesa d'ani bai bene badeanatana huecuana. \v 28 Beju daja puana, cuaja biahua tiempo Diusu sa quirica su deretaidha batame. Uja derejiji yani: “Deja madhada detse dhedeje su ichatana huecuana.” \s1 Jesús curusu su madhabatana huecuana \p \v 29 Beju ejaitianatasa cuana ja Jesús madhabatana. Echua huajia putsu, uja atana huecuana: \p —Mida, templo jusiautepe putsu, quimisha tsine jenetia neicha yama enetianameyu, puana. \v 30 Puana putsu, jiahue quita curusu jenetia buteque. D'eji su jaatique. \p \v 31 Daja sacerdote aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana putana. Beju jashishatitana huecuana Jesús neje. Uja tuneda cama jaquisatitana: \p —Tuahueda pia cuana d'eji su atana biame, aimue tueda tu mehua d'eji su yatiani mahue. Ahua jiahue quita tueda curusu jenetia ebute su, beju ecuaneda jei epu tueda da judío cuana sa Echua Puji. \p \v 32 Tu naja su tatajiji detse ja di Jesús madhabatana. \s1 Jesús manuana \r (Mateo 27.45-56; Lucas 23.44-49; Juan 19.28-30) \p \v 33 Beju buepatia su pamapa yahua apunana. Quimisha hora puji apuda puana. \v 34 Quimisha hora jaitianana su, Jesús jubida tsiatsiana uja: \p —¡Ai, quema Diusu! ¡Ai, quema Diusu! ¿Jucuaja su mi ema jusiabadeanaitia? \p \v 35 Piada piada dapia enetita cuana ja Jesús id'aba putsu, uja putana: \p —Tuahueda Elías chenu eihuatani. \p \v 36 Da su piada deja ja huapese nime vino edhi tsetseda su tsabiatana. Aqui huiri bauda huitsana su icha putsu, Jesús sa ecuatsa su atsuatana tu paid'iti puji. Da su deja ja enetita cuana uja quisatana: \p —Id'ua taji tsuhu. Pabatija ahua Elías chenu epue curusu jenetia tueda ejemiute puji. \p \v 37 Da su Jesús jubida tsiatsia putsu, manuana. \v 38 Da hora quitaita su templo dume su telón aida, bauda, pamuda badeji beju ebia jenetia ema su cuata jabud'iutiana. \v 39 Curusu butse su soldado cuana sa echua puji netina. Cuaja Jesús tsiatsia putsu, manuana ba putsu, uja puana: \p —Enei hue, ye deja da Diusu sa Ebacua puina. \p \v 40 Curusu uqueda piada piada epuna cuana di chamachamanetitaina. Tuna duju su María Magdalena, Jacobo, José detse sa cuara María di netina. Salomé di netina. \v 41 Tueda quimisha epuna cuana ja Jesús tije ataina. Jesús Galilea yahua su puniunetina su, tueda quimisha epuna cuana ja ai chidi cuana su Jesús tsahuatana. Pia epuna cuana di dapia netitana tuna neje. Tuneda di Jesús buquetaina Jerusalén ejude su. \s1 Jesús sa equita huananubiatana huecuana \r (Mateo 27.57-61; Lucas 23.50-56; Juan 19.38-42) \p \v 42 Beju viernes apuna puina. \v 43 Janahua tsine cuinaji mahue tsuhu puina putsu, piada deja José banime cuinana. Tueda da Arimatea ejude jenetia puina. Piada judío cuana sa ehuidusuji aida puina. Ebia su Diusu peje su janimetucheatiana. Diusu ecuatsasiati ed'uataina. Da su tueda janimetucheati putsu, putiana Pilato peje su Jesús sa equita ebaja puji. \v 44 Beju Pilato da nimetiuana, Jesús manupudana jepuiti. Da su soldado cuana sa echua puji ihuatana tu equisaba puji ahua ene daja. Uja Pilato ja echua puji quisabatana: \p —¿A da ene Jesús manuitia? \p Echua puji ja jeutsutana Pilato: \p —Ehe, Jesús manuitia beju. \p \v 45 Da su Pilato ja daja id'aba putsu, José d'eji tiatana Jesús sa equita pajemiuteta puji. \v 46 Da su José putiana ebabuji chujeneda saida ebajati puji. Jesús sa equita jemiute putsu, babutana. Daja a putsu, tumu epa sepulcro su huananubiatana. Sepulcro etsequeini tumu butsama neje teritana. \v 47 Beju María Magdalena ja batana quepia Jesús sa equita huananubiatana huecuana. José sa cuara María ja di batana. \c 16 \s1 Jesús netianaibana \r (Mateo 28.1-10; Lucas 24.1-12; Juan 20.1-10) \p \v 1 Beju janahua tsine jaitianana su, María Magdalena, María, Jacobo sa cuara, Salomé cuana ja ai puida bajatana Jesús sa equita etsitsipe puji. \v 2 Beju domingo tsine su apudaya enieni putitana huecuana Jesús huananubiajiji esa su. \v 3 Edid'i su yaseneti je, jaquisabatitana huecuana uja: \p —¿Aiya ni da tumu butsama sepulcro etsequeini jenetia ecuana sa eichaderata? \p \v 4 Beju sepulcro su cuinatana su, tumu butsama ichaderajiji batana huecuana. \v 5 Sepulcro su nubi putsu, piada edeahue nime bai eni bene yani batana huecuana. Tueda ejud'uji pasane, baudaji batana huecuana. Daja ba putsu, epuna cuana rubutananetitana. \v 6 Da su tuahueda uja atana huecuana: \p —Be merubutanaji. Micuaneda Jesús curusu su tatajiji echacuinia. Aimue upia yani mahue. Beju id'eitiba. Mechamaque upia tueda huanatana huecuana. \v 7 Pedro, pia discípulo cuana di mequisatique. Mepibametique huecuana cuaja Jesús ja tuna equene quisatana ai cuana, tu manuji mahue su. Mepibametique huecuana Jesús da id'eyu putsu, tuna equene Galilea yahua su ecuinati. Dapia tuahueda emitsuta huecuana, cuaja tuahueda quisatana huecuana batame. \p \v 8 Da su beju quimisha epuna cuana cuinanatana. Jududutana huecuana sepulcro jenetia. Riariatana huecuana, ebia su rubutana putsu. Beju aimue aidhe biame quisatana huecuana mahue. Cuatsa mahue putana huecuana, rubutana putsu. \s1 Jesús bataji puana cristiano cuana peje su \r (Juan 20.11-18) \p \v 9 Beju domingo su semana epupiruani su, Jesús apudaya enieni manujiji duju jenetia netianaibana. Equene bataji puana María Magdalena peje su. Tueda María Magdalena peje jenetia Jesús ja equene siete einid'u madhada jusiacuinatana. \v 10 Beju tueda putiana Jesús sa ebuqueji cuana equisati puji. Tuna peje su cuinati putsu, ebia su epatani huecuana batana. \v 11 Da su María ja quisatana huecuana uja: \p —Beju Jesús eid'e beju. Yama tueda baitia. \p Daja jubida neje quisatana huecuana biame, aimue María jei atana huecuana mahue. \s1 Jesús beta discípulo detse peje su bataji puana \r (Lucas 24.13-35) \p \v 12 Da su beju Jesús bataji puana beta discípulo detse peje su. Pia batame jabametiana putsu, mue shanapa atana tse. Tuatseda te edid'i su epuniuneti cama, Jesús bataji puana tuatse peje su. \v 13 Da su tuatseda Jerusalén ejude su jasiapatibana pia discípulo cuana equisati puji. Daja huecha tuneda jei aja mahue atana. \s1 Jesús ja mesa discípulo cuana huaratiatana \r (Mateo 28.16-20; Lucas 24.36-49; Juan 20.19-23) \p \v 14 Tije beju Jesús da mesa piada tunca piada ejaitiana discípulo cuana peje su bataji puana. Tuneda ediadiatani cama, Jesús bataji puana. Tu peje su jei puja mahue, muesumu tadada ta putsu, d'ayatana huecuana. \v 15 D'ayape putsu, uja atana huecuana: \p —Meputique pamapa ye mundo sa ejude cuana je. Diusu sa quisa saida cuana pamapa ye mundo sa aniji cuana peje su quisaquisa meputique. \v 16 Ahua aidhe papu biame jei epu su, ahua Diusu sa puji yahui neje eichaderati su, beju tueda d'eji su epu. Ahua jei puja mahue su, tueda da matsejiji epu. \v 17 Beju pamapa ema peje su jei eputani cuana ja ai nimetiuda cuana yatayu. Quema ebani tucheda neje einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuinatayu huecuana. Pia yana eichacua cuana su emimita huecuana. \v 18 Bacua ejemitsuata huecuana biame, aimue cuaja biame yata huecuana mahue. Ahua ai veneno eid'ita huecuana su, aimue cuaja biame yata huecuana mahue. Ahua mecuana sa eme cuana nedaji cuana bia su ehuanata su, beju esaisita huecuana. \s1 Jesús cielo su tsuatibana \r (Lucas 24.50-53) \p \v 19 Echua Puji Jesús ja discípulo cuana daja quisape putsu, cielo su tsuatibana Diusu sa bai eni bene yaniute puji. Da su beju discípulo cuana putitaibana. \v 20 Pamapa ejude cuana je Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa pupirutana. Cuaja cristiano cuana d'eji su puta cua quisa pupirutana huecuana. Echua Puji Jesús quitaita ja tsabatana huecuana cristiano cuana butse su, ai nimetiuda cuana a putsu. Daja papu.