\id LUK - Tacana NT -Bolivia 2009 (DBL -2013) \h SAN LUCAS \toc1 El Santo Evangelio Según San Lucas \toc2 Lucas \toc3 Lc \mt2 EL SANTO EVANGELIO SEGÚN \mt1 SAN LUCAS \ip Ye quirica de Lucas ja deretaidha. Tueda da jaiduenetiji puidha. Pablo buquetaidha, Diusu sa quisa saida quisaquisa puniunetidha su. \ip Ye quirica ja Jesús sa jaibunebati cuana ebametani. Cuaja tuahueda nedaji, einid'u madhadaji, ebia su epibapibatani cuana tsahuataidha quisa epuani. \ip Daja huecha ye quirica ja Jesús de Tata Diusu sa Jabeituti Deja ebametani mesa ai nimetiuda, jabuetsuati cuana jepuiti. \ip Ye quirica su Jesús sa piada piada ai ataidha, jabuetsuati cuana derejiji yani. Beju tueda ai cuana aimue pia quirica cuana su derejiji yani mahue. Lucas sa quirica su ye ai cuana jepuiti uja epuani: \ili Juan Bautista bataji puana. Capítulo 1 \ili Samaritano sida jepuiti quisa. Capítulo 10 \ili Ebacua mesa tata peje jenetia netiderana jepuiti quisa. Capítulo 15 \ili Deja chipiluji saida, Lázaro neje jepuiti quisa. Capítulo 16 \ili Piada tunca deja lepraji cuana Jesús ja saisiamentana. Capítulo 17 \ili Fariseo, impuesto chujebajaji detse ja Diusu mitsutana. Capítulo 18 \ili Zaqueo Jesús peje su jei puana. Capítulo 19 \c 1 \p \v 1 Ibuneda Teófilo, mi peje su ye quirica yama ebeituinia pamapa Jesús ja ecuana duju su atana cuana equisa puji. \v 2 Jesús batana cuana ja tu ai atana cuana ema quisaenitana. Tuneda Cristo sa quisa saida cuana quisaquisa putana. \v 3 Saida yama pibana tueda ai cuana edere puji, pamapa tueda ai cuana yama butsepi quisachacuana putsu. Beju jiahue cuaja pupirume puana pamapa tueda ai cuana yama butsepi edereinia mi etiame puji. \v 4 Ye quirica mi etiameinia mi buetsuatana Cristo jepuiti ai cuana saida eshanapa puji. Beju jiahue mida yama tueda ai cuana equisa. \s1 Angel Juan Bautista bataji epu quisa puana \p \v 5 Da tiempo su Herodes Judea yahua sa echua puji puina. Tueda yahua su piada sacerdote di anina. Tueda banime puina Zacarías. Tuahueda pia sacerdote neje Diusu mebajataina templo su. Tueda sacerdote cuana da Abías cuana puina. Zacarías sa ehuane Elisabet banime puina. Tueda di Zacarías nime Aarón chenu sa familia jenetia puina. \v 6 Tuatseda Diusu butse su nimebutsepi puina. Aiya biame cuaja tuaquisa taji mahue tse batana huecuana. Pamapa Diusu sa jacuatsasiati cuana jei ataina tse. \v 7 Betana su bacua mahue edhi puina tse, Elisabet jabuacuati bue mahue puina putsu. \p \v 8-9 Beju Abías cuana sa jaturucati tsine cuinana su, Zacarías dharetana huecuana iyuda eti jude su enubi puji, Diusu butse su insensario neje ejudua puji. \v 10 Beju Zacarías ja ejuduatani tupu, pamapa cristiano cuana etseque su Diusu neje jamitsunetitanetina. \v 11 Da hora su Diusu sa ángel Zacarías peje su bataji puana. Bai eni bene altar su ángel neticuinana. \v 12 Angel ba putsu, Zacarías rubutanana. Cuaja pu taji mahue jabanetiatiana. \v 13 Da su ángel ja Zacarías uja atana: \p —Zacarías, be iyuame puji. Diusu ja mique jabajati id'abatana. Elisabet beju ebacuati. Tueda yanana Juan miada ebaniicha. \v 14 Metseda ebia su beidaji epu. Tueda yanana bataji epu su, jucuada cristiano cuana di beidaji eputa. \v 15 Mique ebacua deja aida epu Diusu sa puji. Aimue vino tsetseda id'i bahue epu mahue. Tu bataji puji mahue jenetia Espíritu Santo sa tucheda mesa yani epu. \v 16 Tuahueda dueji israelita cuana Diusu peje su neicha esiapametayu. \v 17 Tueda da Echua Puji Jesucristo hui su epu. Tueda ebia su nimetucheda epu, cuaja profeta Elías chenu puidha nime. Tata cuana, mecuana sa ebacua cuana neje saida yameta. Diusu jei aja mahue cuana ebuetsuata Diusu sa jacuatsasiati cuana jei paata huecuana puji. Cristiano cuana ebasetata Echua Puji saida einatsu puji. \p \v 18 Daja ángel ja Zacarías atana. Da su Zacarías ja ángel uja quisabatana: \p —¿Cuaja ni da ye ai cuana pu cua? Etseju mu beju edhi. \p \v 19 Da su ángel ja Zacarías uja jubida jeutsutana: \p —Ema da Gabriel banime. Ema da Diusu sa ani jude butse su eneti tu emebaja puji. Diusu ja ema mi peje su beitutana ye quisa saida mi equisa puji. \v 20 Da su beju mida mimi bue mahue epu yanana bataji epu teje, miada quema jaquisati mue jei aitia putsu. Cuaja mi yama equisainia nime, beju daja epu. \p \v 21 Da cama beju, etseque su cristiano cuana ja Zacarías ecuinana id'uatanetina. Uja tuneda japibatitana: “¿Jucuaja su da ebia su etsunutani Zacarías?” \v 22 Beju Zacarías cuinana putsu, cuaja mitsu taji mahue cristiano cuana batana. Eme neje bahui shanapametana huecuana. “Zacarías tahui su nime jia da ai bataitia. Da putsu, cuaja mimi taji mahue ebatiani”, japibatitana huecuana. \p \v 23 Beju mesa mudumudu taji tsine cuana pupeana su, Zacarías mesa ete su jasiapatibana. \v 24 Quejucua tsine jaitianana su, beju Elisabet dheji puana. Pishica badi mesa ete jenetia mue cuinana puana. \v 25 Uja tueda japibatiana: “Diusu ja ema ibunebatana. Beju u jenetia su aimue cristiano cuana ema neje eid'ebatita mahue, ema bacuaji putsu.” \s1 Angel da Jesús bataji epu quisa puana \p \v 26 Elisabet sucuta badi dheji yani su, Diusu ja ángel Gabriel beitutana María peje su. María sa ete Nazaret ejude su anina. Tueda ejude Galilea yahua su anina. \v 27 Beju María deja shanapa bue mahue puina. José neje yahueti jamitsuti mesa anina. Tueda José da echua puji David chenu sa familia jenetia puina. \v 28 Beju ángel María naja su janariatiana putsu, uja atana: \p —María, yama mi equisainia, Diusu ja mi pia epuna cuana ebia su eibunebatani. Beju tueda mi neje yani. \p \v 29 Da su María nimetiuichana, ángel sa mimi id'aba putsu. Uja ángel quisabatana: \p —¿Jucuaja su mi ema daja emitsuinia? \p \v 30 Angel María jeutsutana: \p —María, be iyuame puji. Diusu ja mi dharetana. \v 31 Jiahue mida dheji epu. Piada ebacua mida ebacuinati. Tueda ebacua miada Jesús ebani eicha. \v 32 Tueda da ebia su aida epu, Diusu Aida sa Ebacua putsu. Diusu ja tueda huaraji aida eichata. Echua puji David chenu puidha nime, daja Diusu ja tueda Echua Puji eichata. \v 33 Israelita cuana sa Echua Puji tueda epu ecuatsasiaenita huecuana puji. Tu ecuatsasiati aimue epupe mahue beju. \p \v 34 Da su María ja ángel quisabatana: \p —¿Cuaja ni da pu cua ye ai cuana, aimue ema deja shanapa bue mahue putsu? \p \v 35 Da su ángel ja María jeutsutana: \p —Espíritu Santo da mi peje su epue. Diusu Aida ja mi judu padha nime neje ebabuta. Da su beju tueda yanana bataji epu Diusu sa puji ichaderajiji epu. Diusu sa Ebacua epu. \v 36 Mique edue puji Elisabet di bacuaji epu, punatia biame. Cristiano cuana, “Elisabet jabacuati bue mahue”, mimitaina biame, beju bacuaji epu. Sucuta badi tueda dheji beju. \v 37 Diusu sa puji mu mue ai biame atadhada mahue. \p \v 38 Da su María ángel uja atana: \p —Ema da Diusu sa emebajaji. Daja Diusu ja ema paata, cuaja miada ema equisainia batame. \p Mimipe putsu, ángel putibana. \s1 María Elisabet peje su pereperetiana \p \v 39 Beju quejucua tsine jaitianana su, María tipeida putiana Zacarías, Elisabet detse sa ejude su. Tueda ejude da Judea yahua emata chidi cuana duju su anina. \v 40 Dapia cuinati putsu, Zacarías sa ete su nubiana. Elisabet mitsutana. \v 41 Elisabet ja María sa jamitsuti id'aba putsu, mesa edhe su yanana ruburubuana. \v 42 Da su Espíritu Santo ja Elisabet uja jubida quisametana: \p —Diusu ja mi pamapa pia epuna cuana ebia su ibunebatana. Mique ebacua di daja huecha ibunebatana. \v 43 ¿Ai eni ema bata miada ema eperejeu puji, mida da quema Echua Puji sa cuara putsu? \v 44 Miada ema mitsuana su, quema yanana edhe su ruburubuana, tueda beidaji pu putsu. \v 45 Beidaji mida, Diusu sa jaquisati su mi jei puana putsu. Pamapa Diusu ja mi quisatana cuana epupe. \p \v 46 Da su María uja puana: \q1 Yama Diusu emitsutsuainia. \q1 \v 47 Tuahueda ema beidaji ametana. \q1 Tueda da ema D'eji su Aji. \p \v 48 Ema ai eni mahue papu biame, ema ibunebatana. \q1 Jiahue jenetia pamapa cristiano cuana quema puji saida emimita, \p \v 49 Diusu tucheda ja ai saida nimetiuda cuana ema peje su atana putsu. \q1 Tueda da saida, butsepi. \p \v 50 Pamapa tu eiyubatani cuana eibunebatani. \q1 \v 51 Ai aida cuana atana. \q1 Ebia su aida jabatiji cuana pishitiametana. \p \v 52 Huaraji aida, tucheda eni cuana dajajametana. \q1 Beju nimemitsida cuana aida atana. \q1 \v 53 Diusu shanapaja cuana tusa ai cuana shanapameenitana. \q1 Diusu shanapaeni bahue epudhaatani cuana mu aiji mahue jusiaderatana. \q1 \v 54 Cuaja ecuana sa tata chenu cuana Diusu ja mesa jamitsuti ataidha batame, daja jiahue israelita cuana ibunebatana. \q1 \v 55 Abraham chenu mesa jamitsuti tiataidha uja: \q1 “Yama mida eibuneba. \q1 Pamapa mique bataji epusiu familia cuana di yama eibunebaeniti.” \q1 Da nime tu mebajaji israelita cuana tsahuatana, cuaja mesa jamitsuti tiataidha huecuana batame. \p \v 56 Da su María quimisha badi aniana Elisabet sa ete su. Da su beju jasiapatibana mesa ete su. \s1 Juan Bautista bataji puana \p \v 57 Beju Elisabet sa neda pu taji tsine cuinana su, deja janana bataji puana. \v 58 Pamapa Elisabet sa familia, tu naja su aniji cuana tu peje su putitana epereti puji. Diusu ja Elisabet ibunebatana bahue putana huecuana. \v 59 Beju ocho tsine su yanana dusutana ehuitsanasiqui puji. Pamapa tuneda Zacarías ebani ichaja putana. \v 60 Beju Elisabet sa tsada mahue puana. Uja atana huecuana: \p —Mahue, Juan da banime epu quema yanana. \p \v 61 Da su cristiano cuana ja Elisabet uja atana: \p —¿Jucuaja su ni? Aimue piada biame mique familia cuana duju su Juan banime ani cua mahue. Beju bahue mida ecuana sa puiti. Etse sa familia quitaita sa ebani cuana jenetia dhare taji ebani eicha puji. \p \v 62 Da su beju tuneda seña neje Zacarías quisabatana uja: \p —¿Ai ebani mique tsada ebacua sa epu? \p \v 63 Da su Zacarías ja quirica su uja deretana: “Mesa ebani da Juan epu.” Da su pamapa su nimetiunetitana. \v 64 Da hora su beju neicha Zacarías mimipiruibana. Diusu sa puji saida mimipiruana. \v 65 Tu naja su netiji cuana jubida nimetiunetitana. Tueda yahua je aniji cuana jaquisatitana cuaja puana ai cuana. \v 66 Ebia su japibatitana huecuana ye ai cuana jepuiti. Huamahuama uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Ai deja jia ye yanana epu? \p Diusu sa tucheda Juan neje yani batana huecuana putsu, daja jaquisatitana huecuana. \s1 Zacarías Juan jepuiti satsuana \p \v 67 Espíritu Santo Zacarías peje su pue putsu, uja mimiametana: \q1 \v 68 Beju pamitsutsuatija israelita cuana sa Diusu, ecuana peje su pueitia beju ecuana d'eji su ya puji. \q1 \v 69 Ecuana Salvador tucheda tiatana. \q1 Tueda da David chenu sa familia jenetia. \q1 \v 70 Biahua tiempo Diusu ja mesa profeta chenu cuana uja quisaquisa ametaidha: \q1 \v 71 “Yama Salvador ebeitu israelita cuana peje su tuna sa majai cuana peje jenetia d'eji su epu puji, tuna duininibaji cuana peje jenetia di d'eji su epu puji. \q1 \v 72 Aimue da yama eseta mahue quema tuna neje jamitsuti cuana. \q1 Beju yama eichenuba huecuana.” \q1 Daja Diusu sa profeta chenu cuana quisaquisa ametaidha. \q1 \v 73 Uja Diusu ja Abraham chenu mesa jamitsuti tiataidha: \q1 \v 74 “Yama israelita cuana tuna sa majai cuana peje jenetia d'eji su yayu ema saida iyuame mahue neje pamebajata huecuana puji. \q1 \v 75 Tuneda ema saida, butsepi neje pamebajata, eid'e yani tupu.” \q1 Daja Diusu ja Abraham chenu ataidha. \q1 \v 76 Beju quema ebacua chidi, mida Diusu aida sa quisaquisa puji epu. \q1 Echua Puji hui su mi epuniuneti cristiano cuana ebaseta puji, tueda saida pabatsuta huecuana puji. \q1 \v 77 Echua Puji ja mesa cristiano cuana d'eji su yatayu. \q1 Tuna sa jucha cuana eperdonatayu. \q1 \v 78 Beju Diusu ja daja ecuana yameta, tuahueda ecuana ebia su eibunebatani putsu. \q1 Tusa quisa saida cuana hueda nime cielo jenetia ecuana peje su. \q1 \v 79 Jucha su epuniuneti cuana Diusu ja mesa quisa saida cuana eshanapametayu. \q1 Emanu puji iyuame eputani cuana di eshanapametayu. \q1 Tuneseda puji tueda quisa saida cuana da hueda nime. \q1 Tuahueda ecuana enimepijajametayu. \q1 Quema ebacua chidi, pamapa ye ai saida cuana miada cristiano cuana eshanapame. \p Daja Zacarías satsuana mesa ebacua jepuiti. \p \v 80 Beju yanana Juan saida, nimetucheda, jubida sehuana. Beju deja puana su, d'anita yahua su netina. Dapia tu mehua netina israelita cuana peje su quisaquisa epupiru teje. \c 2 \s1 Jesús bataji puana \r (Mateo 1.18-25) \p \v 1 Da tiempo su romano echua puji huaraji aida anina. Tueda Augusto banime puina. Tuahueda cuatsasiatana pamapa ejude cuana je censo paata puji. \v 2 Da tiempo su Siria yahua sa echua puji Cirenio banime puina. \v 3 Da su pamapa cristiano cuana tuna sa ejude cuana su jasiapatitana ebani quirica su eichameti puji. \v 4 Da putsu, José Galilea yahua su Nazaret ejude jenetia cuinanana María neje Judea yahua su eputi puji. Tuatseda Judea yahua su putiana Belén ejude su. Tueda ejude su David chenu bataji puidha. \v 5 José da David chenu sa familia jenetia putsu, dapia putiana tse quirica su ebani eichameti puji. María neje ehuaneti jamitsuti mesa anina. Beju dheji puana María. \v 6 Belén su yani su, nedaji pu taji tsine mesa cuinana. \v 7 Dapia equene yanana mesa bataji puana. Beju edunuji neje babutana. Animalo cuana sa ete dume su yanana huanatana, tuatse cuinatiana ejude su quepia nubi taji mahue jabatiana tse putsu. \s1 Angel ja huisha quinaji cuana Jesús bataji puana quisatana \p \v 8 Belén ejude chu bene huisha quinaji cuana anitaina yahua nutsaji d'eji su. Dhidha su huisha cuana inatsihuataina huecuana. \v 9 Beju Diusu sa ángel tuna peje su bataji puana. Hueda jubida ja jurabatana huecuana putsu, ebia su rubutanatana huecuana. \v 10 Angel ja uja quisatana huecuana: \p —Be iyuame mepuji. Yama micuana ai saida cuana equisa. Pamapa cristiano cuana da beidaji epu, ye quema quisa saida id'aba putsu. \v 11 Beju jiahue David chenu sa ejude Belén su micuana D'eji su Ahi bataji puitia. Tueda da Echua Puji Cristo. \v 12 Butsepi yama micuana equisainia. Meputique eba puji. Micuaneda eteje yanana dunujiji esa animalo cuana sa ete su. \p \v 13 Da su ángel ja quisapetana huecuana su, dueji ángel cuana di cielo jenetia bataji puana. Jubida Diusu mitsutsuatana huecuana uja: \q1 \v 14 Aida Tata Diusu papueni cielo su. \q1 Pamapa yahua su tu beidaji yametani cuana panimepijajameta. \p \v 15 Da su beju ángel cuana cielo su jasiapatitaibana su, huisha quinaji cuana uja huamahuama jaquisatitana: \p —Meputija Belén ejude su ángel ja jiahue quita ecuana quisataitia ai cuana ebati puji. \p \v 16 Da su tipeida putitana huecuana ejude su. Dapia animalo ete su cuinati putsu, María, José, yanana chidi esa beju batana huecuana. \v 17 Ye ai cuana ba putsu, ángel ja yanana jepuiti tuna quisatana ai cuana cristiano cuana quisapirutana huecuana. \v 18 Pamapa id'abatana cuana beju nimetiunetitana. \v 19 María mue ai mimi biame pu. Cuatsa mahue japibatiana, huisha quinaji cuana daja mimitana id'aba putsu. \v 20 Da su beju huisha quinaji cuana jasiapatitaibana. Diusu mitsutsuanataibana huecuana. Ebia su diusulupai Diusu atana huecuana, tueda ai nimetiuda cuana ba putsu. Cuaja ángel ja quisame atana huecuana batame, beju daja puana. \s1 Tata, cuara detse ja templo su Jesús Diusu menajatiatana \p \v 21 Beju ocho tsine su yanana dusutana tse ehuitsanasiqui puji. Jesús ebani ichatana yanana. María d eji puji mahue su, ángel ja Jesús ebani paichata atana. \p \v 22 Da tiempo su epuna cuana nedaji pu putsu, templo su ecuana sa puti taji erucuati puji, daja Moisés sa acuatsasiati cuana puina putsu. Da su beju yanana Jesús Jerusalén ejude su dusutana tse Diusu emenajatia puji. \v 23 Daja atana tse, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. Beju uja derejiji yani: “Equene bataji epu ebacua da iusu sa puji ichaderajiji papu.” \v 24 Da su beju María sa jarucuati tiempo jaitianana su, Diusu peje su irutsuatitana, cuaja Diusu sa jacuatsasiati cuana puina batame. Huaitucu butseji ahua bid'id'i butseji tuatseseda irutsua taji puina. \p \v 25 Da tiempo su piada deja Simeón banime Jerusalén ejude su anina. Tueda deja saida puina. Diusu ebia su iyubataina. Diusu peje su janimeid'uatina Diusu ja israelita cristiano cuana d'eji su paata puji. Espíritu Santo da Simeón neje anina. \v 26 Tuahueda equene Simeón shanapametana Diusu sa Jabeituti Deja baji mahue aimue emanu mahue. \v 27 Da su Espíritu Santo ja Simeón templo su nubiametana. Da hora su Jesús sa tata, cuara detse ja tu templo su dusutana Diusu sa jacuatsasiati yape puji. \v 28 Simeón ja yanana Jesús ba putsu, jemitsuatana. Diusu uja mitsutsuatana: \q1 \v 29 Tata Diusu, beju ema pamanu, mique Jabeituti Deja baitia putsu. \q1 \v 30 Beidaji ema, Salvador baitia putsu. \q1 \v 31 Miada cristiano cuana bameana. \q1 \v 32 Mi jepuiti judío mahue cuana ebuetsuata. \q1 Israelita cuana da beidaji eputa, tueda tuna sa Echua Puji aida epu putsu. \p \v 33 Beju José, María detse nimetiuana, Simeón sa mimi cuana Jesús jepuiti id'aba putsu. \v 34 Da su Simeón ja, “Diusu ja meibunebataque”, atana huecuana. Tuahueda María uja quisatana: \p —María, id'abaque ema. Ye yanana jepuiti ebia su israelita cuana castigo su epuenitita. Daja huecha pia cuana ebia su d'eji su eputa. Tueda da Diusu sa Jabeituti Deja putsu, jucuada tueda tsada mahue ebata. \v 35 Jucuada cristiano cuana sa etsia piba cuana ebametita. Pamapa tueda ai cuana ja mique muesumu enebameta. \p \v 36 Beju dapia templo su piada epuna punatia Diusu sa quisaquisa puji anina. Tueda Ana banime puina. Mesa tata Fanuel banime. Tueda da Aser sa familia jenetia puina. Epuneje quitaita su hue, jahuetiana. Siete mara hue jaquinatiana tse. Da su manuana mesa yahue. Mue neicha jahuetiyu puana. \v 37 Ocho tunca pushi ejaitiana maraji puina. Cuinana bue mahue templo jenetia. Dapia Diusu mebajataina dhidha, tsine. Ayuna pu putsu, Diusu mitsu bahue puina. \v 38 Da su Simeón emimineti cama, Ana ja nariatana huecuana. Naria putsu, beidaji neje Diusu diusulupai apirutana. Diusulupai apetana su, yanana Jesús jepuiti beju cristiano cuana quisapirutana. Tueda cristiano cuana ja di Diusu sa Jabeituti Deja id'uataina israelita cristiano cuana d'eji su ya puji. \s1 Nazaret ejude su jasiapatitaibana huecuana \p \v 39 Da su beju jacuatsasiati cuana ape putsu, José, mesa familia chidi neje Galilea yahua su mesa ejude quitaita Nazaret su jasiapatibana. \v 40 Beju yanana Jesús saida, tucheda, bahue eni sehuana. Diusu ja tueda ebia su ibunebataina. \s1 Yanana Jesús templo su yani tejetana tse \p \v 41 Pamapa mara José, María neje Jerusalén ejude su puti bahue puina pascua tsine ebati puji. \v 42 Beju Jesús piada tunca beta ejaitiana maraji su, mesa tata detse ja Jerusalén ejude su dusutana pascua tsine ebati puji. \v 43 Tsine pupeana su, José, María Jerusalén ejude jenetia cuinanana Nazaret ejude su esiapati puji. Beju Jesús mu Jerusalén ejude su anitiana. Mesa tata detse bue mahue puina. \v 44 Tuatseda japibatiana Jesús cristiano cuana neje epubeyu pepe puana tse. Piada tsine jaitianana su, tuatseda Jesús chacupirutana tse eshanapa cuana duju su. \v 45 Mue teje atana tse putsu, jasiapatibana tse Jerusalén ejude su Jesús echacu puji. \p \v 46 Quimisha tsine jenetia Jesús templo su tejetana tse. Dapia tueda netina Moisés sa jacuatsasiati ebuetsuaji cuana duju su. Quisaquisa punetina tuna neje. Daja huecha quisabatanetina huecuana. \v 47 Tuna sa jaquisabati cuana saida jeutsutaina. Pamapa eid'abaji cuana nimetiunetitana, Jesús ja Diusu sa mimi shanapaenitana putsu, tueda bahue eni ba putsu. \v 48 Beju mesa tata detse tu ba putsu, nimetiuana tse. Da su María ja Jesús uja quisabatana: \p —Quema ebacua chidi, ¿jucuaja su mida etseju daja aitia? Etseju mi ebia su chacudhaana. Chacudhaa putsu, ebia su pibapibana. \p \v 49 Da su Jesús ja jeutsutana tse: \p —¿Ai puji ni da metseda ema echacuinia? ¿Bue mahue jia maida metseda quema tata sa ai cuana quema a taji? \p \v 50 Beju Jesús sa mimi cuana tuatseda mue shanapa atana tse. \p \v 51 Da su tuatse neje Jesús jasiapatibana Nazaret ejude su, tuatse sa eme su hue tsuhu yani putsu. María ja mu pamapa tueda ai cuana enime su ichasetatana. \v 52 Daja tucheda, bahue eni sehuanetiame puana Jesús. Diusu ja tueda tsabatana. Pamapa cristiano cuana ja di Jesús tsabatana. \c 3 \s1 Juan Bautista d'anita yahua su quisaquisa puana \r (Mateo 3.1-12; Marcos 1.1-8; Juan 1.19-28) \p \v 1 Da tiempo su Roma ejude su piada echua puji huaraji aida puina. Tueda da Tiberio banime puina. Piada tunca pishica ejaitiana mara jacuatsasaitiana beju. Da tiempo su Pilato Judea yahua sa romano huaraji aida puina. Herodes Antipas Galilea yahua sa echua puji puina. Mesa edue Felipe Iturea, Traconite yahua detse sa echua puji puina. Lisanias Abilinia yahua sa echua puji puina. \v 2 Anás, Caifás detse da pamapa sacerdote cuana sa echua puji aida puina. Da tiempo su Diusu Juan neje jamitsutina d'anita yahua su. \v 3 Juan da ejude meamea ena Jordán maje detse su puniunetina quisaquisa epu puji. Cristiano cuana peje su quisaquisa puana tuna sa piba cuana Diusu peje su papibaturucatita huecuana puji, Diusu peje su yahui neje paichaderatita huecuana puji. Daja tuneseda pu taji puina Diusu ja tuna sa jucha cuana paperdonata puji. \v 4 Biahua tiempo da Diusu sa quisaquisa puji Isaías chenu ja Juan jepuiti uja deretaidha: \q1 Piada etsui jubida d'anita yahua su uja epuani: \q1 “Mebasetatique Echua Puji epue su puji.” \q1 \v 5 Pamapa ebutsepiati da saida beju. \q1 Pamapa cuadhata emata cuana da epaipeti. \q1 \v 6 Pamapa turituri da ebutsepiati. \q1 Pamapa rudurudu da emedimediapeti. \q1 Diusu ja cristiano cuana d'eji su yata pamapa ja eshanapata. \p \v 7 Da su cristiano cuana Juan peje su putitana tuahueda. Diusu peje su yahui neje paichaderata huecuana puji. Beju Juan ja uja ataina huecuana: \p —Micuaneda da bacua d'aida cuana nime. Micuaneda ema peje su epusiu yahui neje Diusu sa puji eichaderameti puji Diusu sa castigo jubida jenetia ejududu puji. Beju micuaneda mu Diusu peje su japibaturucatija mahue. \v 8 Equene mepibaturucatique Diusu peje su. Saida, butsepi mepuniunetique, yahui neje jaichaderametiji mahue su. Be ebia su aida mebatiji, micuaneda da Abraham chenu sa familia jenetia putsu. Tueda mu mue ai biame beju. Yama micuana butsepi equisainia, Diusu ja ye tumu cuana jenetia di Abraham chenu sa ebacua cuana ata cua, ahua tuseda tsada su. \v 9 Beju hacha basetajiji eneti aqui cuana eque puji. Pamapa aqui cuana ejaja saida pu bue mahue equepeta. Cuati su ed'ed'apeta pamapa. Daja Diusu ja yatayu tu peje su japibaturucatija mahue cuana. \p \v 10 Da su cristiano cuana ja Juan quisabatana: \p —¿Ai ni da ecuanaju da su a cua beju? \p \v 11 Juan ja jeutsutana huecuana: \p —Quebata sa beta ejud'uji yani, pia jud'uji mahue piada tia taji. Quebata sa ai dia taji cuana tupu yani, pia ai dia taji mahue sajatia taji. \p \v 12 Beju impuesto chujebajaji cuana di puetana yahui neje Diusu sa puji eichaderameti puji. Tuneda Juan quisabatana uja: \p —Ebuetsuaji, ¿ai ni da ecuanaju a cua? \p \v 13 Da su Juan ja jeutsutana huecuana: \p —Be mechujebajaji ebia su. Tupuajiji hue mechujebajaque, cuaja jacuatsasiati epuani batame. \p \v 14 Beju soldado cuana di puetana yahui neje Diusu sa puji eichaderameti puji. Daja huecha quisabatana huecuana: \p —¿Ai ni da ecuanaju a cua? \p Da su Juan ja jeutsutana huecuana: \p —Be memejemiji ai biame cristiano cuana. Be cristiano cuana icheja meaji chipilu emejemi puji. Be bid'umimi neje tuaquisaji cristiano cuana chipilu emejemi puji. Beidaji mepuque micuana sa echuje neje. \p \v 15 Beju Diusu sa Jabeituti Deja cristiano cuana ja ebia su id'uataina. Da putsu, “¿Juan jia da Diusu sa Jabeituti Deja?” japibatitana huecuana. \v 16 Juan ja beju uja quisatana pamapa huecuana: \p —Aimue ema mu Diusu sa Jabeituti Cristo mahue. Tueda mu ema tije epusiu. Enei hue yama micuana Diusu sa puji eichaderainia yahui neje. Beju tuahueda mu micuana Diusu sa puji eichaderata Espíritu Santo sa tucheda neje. Tueda da ema ebia su huaraji tucheda. Aimue ema tupu mahue tu emebaja puji. \v 17 Tueda epusiu cristiano cuana arusu pu cua nime etsabihue puji. Ejaja chujemame eichaderata etsabi jenetia. Ejaja beju eichasetata tusa ichaseta jude ete su. Etsabi mu da cuati su ed'ed'ata. Beju pamapa tu peje su jei eputani cuana da ejaja nime. Diusu neje cielo su yanienititayu huecuana. Pamapa tu jei aja mahue yatani cristiano cuana da etsabi nime. Cuati castigo su epuenititayu huecuana. Dapia cuati da tiju bue mahue. \p \v 18 Daja Juan ja cristiano cuana quisatana Diusu sa quisa saida cuana. \v 19 Echua puji Herodes Antipas d'ayatana, tusa edue Felipe sa ehuane Herodías neje jahuanetiana putsu, Felipe eid'e hue biame. Pia ai madhada cuana ataina bia su di Juan ja Herodes Antipas d'ayatana. \v 20 Beju Herodes Antipas ja Juan jei aja mahue atana. Pia ai madhada cuana daja hue aniame atana. Juan teriichametana. \s1 Jesús yahui neje Diusu sa puji jaichaderametitana \r (Mateo 3.13-17; Marcos 1.9-11) \p \v 21 Beju Juan terijiji mahue su, cristiano cuana Diusu sa puji ichaderataina yahui neje. Jesús di Juan peje su putiana Diusu sa puji yahui neje eichaderameti puji. Da su Juan ja Jesús ichaderatana Diusu sa puji. Jaichaderameti putsu, Jesús Diusu neje jamitsutiana. Jamitsutiana cama, cielo jadhatiana. \v 22 Espíritu Santo huaitucu nime bute putsu, Jesús bia su netiuteana. Da sa beju Diusu cielo jenetia uja puana: \p —Mida da quema ibuneda ebacua. Mi neje ema beidaji. \s1 Jesús sa familia chenu cuana \r (Mateo 1.1-17) \p \v 23 Beju José ja Jesús sehuametana. Jesús da quimisha tunca maraji su, beju quisaquisa pupiruana. Buetsuapirutana cristiano cuana. Ye cuana da Jesús sa familia chenu cuana sa ebani: José da Elí sa ebacua puina. \v 24 Elí da Matat sa ebacua puidha. Matat da Leví sa ebacua puidha. Leví da Melqui sa ebacua puidha. Melqui da Jana sa ebacua puidha. Jana da José sa ebacua puidha. \v 25 José da Matatías sa ebacua puidha. Matatías da Amós sa ebacua puidha. Amós da Nahum sa ebacua puidha. Nahum da Esli sa ebacua puidha. Esli da Nagai sa ebacua puidha. \v 26 Nagai da Maat sa ebacua puidha. Maat da Matatías sa ebacua puidha. Matatías da Semei sa ebacua puidha. Semei da José sa ebacua puidha. José da Judá sa ebacua puidha. \v 27 Judá da Joana sa ebacua puidha. Joana da Resa sa ebacua puidha. Resa da Zorobabel sa ebacua puidha. Zorobabel da Salatiel sa ebacua puidha. Salatiel da Neri sa ebacua puidha. \v 28 Neri da Melqui sa ebacua puidha. Melqui da Adi sa ebacua puidha. Adi da Cosam sa ebacua puidha. Cosam da Elmodam sa ebacua puidha. Elmodam da Er sa ebacua puidha. \v 29 Er da Josué sa ebacua puidha. Josué da Eliezer sa ebacua puidha. Eliezer da Jorim sa ebacua puidha. Jorim da Matat sa ebacua puidha. \v 30 Matat da Leví sa ebacua puidha. Leví da Simeón sa ebacua puidha. Simeón da Judá sa ebacua puidha. Judá da José sa ebacua puidha. José da Jonán sa ebacua puidha. Jonán da Eliaquem sa ebacua puidha. \v 31 Eliaquem da Melea sa ebacua puidha. Melea da Mainán sa ebacua puidha. Mainan da Matata sa ebacua puidha. Matata da Natán sa ebacua puidha. \v 32 Natán da David sa ebacua puidha. David da Isaí sa ebacua puidha. Isaí da Obed sa ebacua puidha. Obed da Booz sa ebacua puidha. Booz da Salmón sa ebacua puidha. Salmón da Naasón sa ebacua puidha. \v 33 Naasón da Aminadab sa ebacua puidha. Aminadab da Aram sa ebacua puidha. Aram da Esrom sa ebacua puidha. Esrom da Fares sa ebacua puidha. Fares da Judá sa ebacua puidha. \v 34 Judá da Jacob sa ebacua puidha. Jacob da Isaac sa ebacua puidha. Isaac da Abraham sa ebacua puidha. Abraham da Taré sa ebacua puidha. Taré da Nacor sa ebacua puidha. \v 35 Nacor da Serug sa ebacua puidha. Serug da Ragau sa ebacua puidha. Ragau da Peleg sa ebacua puidha. Peleg da Heber sa ebacua puidha. Heber da Sala sa ebacua puidha. \v 36 Sala da Cainán sa ebacua puidha. Cainán da Arfaxad sa ebacua puidha. Arfaxad da Sem sa ebacua puidha. Sem da Noé sa ebacua puidha. Noé da Lamec sa ebacua puidha. \v 37 Lamec da Matusalén sa ebacua puidha. Matusalén da Enoc sa ebacua puidha. Enoc da Jared sa ebacua puidha. Jared da Majalaleel sa ebacua puidha. Majalaleel da Cainán sa ebacua puidha. \v 38 Cainán da Enós sa ebacua puidha. Enós da Set sa ebacua puidha. Set da Adán sa ebacua puidha. Adán da Diusu sa ebacua puidha beju. \c 4 \s1 Ishahua ja Jesús pirubatana \r (Mateo 4.1-11; Marcos 1.12-13) \p \v 1 Da su Jesús Jordán ena jenetia jasiapatibana. Espíritu Santo ja tueda d'anita yahua su dusutana. \v 2 Dapia d'anita yahua su Jesús pushi tunca tsine aniana. Beju dhemanuana, pushi tunca tsine diadiaji mahue putsu. \v 3 Da su Ishahua pueana tu epiruba puji. Tuahueda Jesús uja atana: \p —Ahua mida Diusu sa ene quita ebacua su, cuatsasiaque ye tumu cuana ai dia taji cuana patsapiati. \p \v 4 Da su Jesús ja jeutsutana Ishahua: \p —Mahue. Aimue daja yama ya mahue. Uja derejiji yani: “Aimue cristiano cuana ai dia taji cuana bahui neje eid'e yanita mahue. Pamapa Diusu sa mimi neje di eid'e yanita huecuana.” \p \v 5 Da su Ishahua ja Jesús dusutana emata bauda matina su. Da jenetia pamapa ye mundo su ejude aida cuana Jesús bametana. \v 6 Uja Ishahua ja Jesús atana: \p —Pamapa ye ejude aida cuana da quema. Ye cuana yama inatsuidha. Aidhe biame detse yama tia cua ye ejude aida cuana. \v 7 Da su ahua mida ema butse su tururu putsu, ema emitsutsua su, yama mi etia pamapa ye ejude aida cuana miada ecuatsasia puji. \p \v 8 Da su Jesús ja Ishahua jeutsutana: \p —Netideraque ema naja jenetia, Ishahua. Diusu sa quirica su uja derejiji yani: “Mique Diusu bahui mitsutsua taji. Tueda bahui mique mebaja taji.” \p \v 9 Da su Ishahua ja Jesús dusutana Jerusalén ejude su. Templo matina su tsuatiana tse. Dapia tuahueda Jesús uja atana: \p —Ahua mida Diusu sa ene quita ebacua su, tenaque yahua su u jenetia, uja derejiji yani putsu: \q1 \v 10 Diusu ja ángel cuana ecuatsasiata mi painatsihuata huecuana puji. \q1 \v 11 Tuna sa eme neje mi einatsuta huecuana mique ehuatsi tumu su edhapujuti mahue puji. \p \v 12 Da su Jesús ja Ishahua uja jeutsutana: \p —Aimue ema daja epu mahue. Daja huecha uja derejiji yani: “Be abaji mique Diusu.” \p \v 13 Da su beju Ishahua quejucua tiempo puji hue netiderana Jesús peje jenetia, mue cuaja piruba taji mahue ba putsu. \s1 Jesús Galilea yahua su buetsuapirutana \r (Mateo 4.12-17; Marcos 1.14-15) \p \v 14 Jesús Galilea yahua su jasiapatiana. Espíritu Santo sa tucheda mesa anina. Pamapa tueda yahua su aniji cristiano cuana ebia su mimiana Jesús jepuiti. \v 15 Jesús ja cristiano cuana buetsuataina pamapa judío cuana sa jadhitati jude ete cuana su. Pamapa su tuseda puji saida mimitana. \s1 Jesús Nazaret ejude su buetsuatana \r (Mateo 13.53-58; Marcos 6.1-6) \p \v 16 Da su Jesús Nazaret ejude su putibana. Tueda ejude su sehuana. Beju janahua tsine cuinana su, jahitati jude ete su nubiana, cuaja tusa puiti batame. Nubi putsu, beju netianana Tata Diusu sa quirica jubida emimiame puji, pia cuana ja paid'abata puji. \v 17 Diusu sa profeta Isaías chenu ja deretaidha quirica beju menajatiatana huecuana. Da su uja mimiamepirutana: \q1 \v 18 Espíritu Santo sa tucheda quema yani. \q1 Diusu ja ema huaratiatana mesa quisa saida cuana quisaquisa epu puji cristiano puri cuana peje su. \q1 Ema beitutana ebia su epibapibatani cuana beidaji yameyu puji, jucha sa eme su yanita cuana d'eji su ya puji, padha cuana tuasaida yameyu puji, pamapa nedaneda ajiji cuana d'eji su ya puji. \q1 \v 19 Tuahueda ema cristiano cuana peje su beitutana Diusu ja jiahue tuneda d'eji su yataniyu equisa puji. \p \v 20 Daja mimipe putsu, quirica teritana. Jadhitati jude ete sa tsahuaji quirica tia putsu, beju aniuteana. Pamapa jadhitatijiji yanita cuana ja daja hue chamainiame Jesús atana. \v 21 Da su neicha Jesús mimipiruana. Uja quisatana huecuana: \p —Ye yama mimiameitia Diusu sa mimi cuana micuana butse su jiahue quita beju equitanainiayu. \p \v 22 Da su beju pamapa su saida mimitana Jesús sa puji. Nimetiunetitana huecuana, tusa mimi cuana da saida putsu. Tuneda cama uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Aimue jia maida ye José sa ebacua mahue? \p \v 23 Jesús ja atana huecuana: \p —Micuaneda da ema quisaja uja: “Jaidueneti bahue su, mi mehua hue jaiduenetique. Cuaja mi Capernaum ejude su nimetiuda aida cuana ana nime, upia mique ejude su macha daja aque.” Daja micuaneda epibatiani. \p \v 24 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Enei hue yama micuana equisainia, Diusu sa profeta aimue saida ebatsutani huecuana mahue tusa ejude quitaita su. Biahua tiempo Diusu sa profeta cuana aimue israelita cuana ja saida batsutaidha huecuana. \v 25 Madhada ahue manujiji cuana anitaidha, Diusu sa profeta Elías chenu eid'e su. Da tiempo su quimisha mara edusete aimue nai puidha mahue putsu, pamapa yahua je mid'e puidha. \v 26 Diusu ja aimue Elías chenu beitu israelita ahue manujiji peje su tuseda Elías patsahuata puji, israelita cuana ja aimue tueda saida batsutaidha mahue putsu. Beju Diusu ja Elías beitutaidha pia yahua jenetia epuna ahue manujiji peje su tuahueda Elías patsahuata puji. Tueda epuna israelita mahue puidha. Sarepta ejude su anidha Sidón ejude naja su. \v 27 Da tiempo su di madhada nedaji cuana Israel yahua su anitaidha. Dueji lepraji cuana anitaidha, Diusu sa profeta Eliseo chenu anidha su. Beju aimue tuneda mu piada biame saisiametaidha mahue, israelita cuana ja aimue Eliseo saida batsutaidha mahue putsu. Beju Eliseo ja piada israelita mahue deja bahui saisiametaidha. Tueda deja Naamán banime Siria yahua jenetia. \p \v 28 Da su pamapa jadhitatijiji cuana beju ebia su duininitana, Jesús sa quisa id'aba putsu. \v 29 Netiana putsu, Jesús dusutana huecuana ejude tsahua su. Tueda ejude da emata bia su anina. Da su Jesús emata queque su dusutana huecuana. Da jenetia nunujusiauteja adhaatana huecuana. \v 30 Jesús mu beju tuna duje jaitiana putsu, putibana. \s1 Deja einid'u madhadaji \r (Marcos 1.21-28) \p \v 31 Da su Jesús Capernaum ejude su putibana. Tueda ejude da Galilea yahua su anina. Dapia tuahueda cristiano cuana buetsuapirutana pamapa janahua tsine cuana su. \v 32 Beju cristiano cuana ebia su nimetiunetitana, Jesús ja huaraji aida mimi neje buetsuatana huecuana putsu. \p \v 33 Dapia jadhitati jude ete su deja einid'u madhadaji anina. Tueda uja tsiatsiana: \p \v 34 —Jesús, cuinanaque ecuanaju peje jenetia. ¿Ai ni da miqueda ecuanaju neje a taji? ¿A mida pueitia ecuanaju ecastiga puji? Yama mi eshanapainia. Mida da Diusu sa Ebacua. \p \v 35 Da su Jesús ja einid'u madhada jubida cuatsasiatana uja: \p —¡Mitanaque! ¡Cuinanaque ye deja peje jenetia! \p Da hora su einid'u madhada ja deja jusiautetana yahua su cristiano cuana butse su. Daja a putsu, deja peje jenetia beju cuinanana. Mue cuaja biame a deja. \v 36 Da su pamapa su rubutanatana huecuana. Tuneda cama uja jaquisabatitana: \p —¿Ai jabuetsuati cuana da ye? Ye Jesús ja einid'u madhada cuana huaru jubida cuatsasia bahue. Beju tuneda jei yatani. \p \v 37 Da putsu, pamapa tueda yahua je aniji cuana Jesús jepuiti bahue putana. \s1 Jesús ja Simón Pedro sa ehuane sa cuara saisiametana \r (Mateo 8.14-15; Marcos 1.29-31) \p \v 38 Da su beju Jesús jadhitati jude ete jenetia cuinanana. Simón sa ete su putiana. Ete su nubi putsu, Simón sa ehuane sa cuara ebia su nedaji saina batana. Dapia aniji cuana ja Jesús jubida bajatana epuna pasaisiameta puji. \v 39 Da su Jesús epuna naja su janariati putsu, neda jubida d'ayatana. Beju epuna saisiana. Da su netiana putsu, epuna saida bapirutana huecuana. \s1 Jesús ja madhada nedaji cuana saisiametana \r (Mateo 8.16-17; Marcos 1.32-34) \p \v 40 Beju id'eti enubihu su, tsapiapiati nedaji cuana dusupirutana huecuana Jesús peje su. Tuahueda mesa eme tuna bia su ichatana putsu, saisiametana huecuana pamapa. \v 41 Einid'u madhada cuana da jucuada nedaji cuana peje jenetia jusiacuinatana. Tueda einid'u madhada cuana uja tsiatsiatana: \p —Mida da Diusu sa Ebacua. \p Da su Jesús ja einid'u madhada cuana jubida d'ayatana pamitanata huecuana puji. Daja einid'u madhada cuana ja Jesús atana, tueda da Diusu sa Jabeituti Deja bahue putana huecuana putsu. \s1 Jesús da Galilea yahua je quisaquisa puniunetiana \r (Marcos 1.35-39) \p \v 42 Beju pia tsine apudaya Jesús ejude jenetia cuinanana tu mehua chujemame yaniti puji. Cristiano cuana ja tueda chacutaina. Tu peje su putitana huecuana su, Jesús nahueja adhaatana huecuana tuna peje jenetia eputi mahue puji. \v 43 Da su beju Jesús ja uja atana huecuana: \p —Diusu ecuatsasiati jepuiti da quema quisati taji yani pia ejude cuana su. Da puji ema Diusu ja beitutana. \p \v 44 Da su Jesús pamapa Galilea yahua je puniunetina. Diusu sa quisa saida cuana judío cuana sa jadhitati jude ete cuana je quisaquisa puana. \c 5 \s1 Ebia su se cuana jemitana huecuana \r (Mateo 4.18-22; Marcos 1.16-20) \p \v 1 Beju pia tsine Jesús da Galilea bai maje su netina. Jucuada cristiano cuana tu eneti su cuinatana. Ebia su janariatitana putsu, janunununuatitana huecuana, Diusu sa quisa saida cuana id'abaja putsu. \v 2 Beju canoa aida beta saina bai maje su memahue. Canoa emetse cuana ja tarrafa cuana bai maje su rucuatasaina. \v 3 Piada canoa Simón sa puina. Tueda canoa aida su Jesús nubiana. Da su Jesús ja Simón cuatsasiatana uja: \p —Nunuque canoa edume su pad'i yama da jenetia cristiano cuana equisa puji, d'eji mahue putsu. \p Beju da jenetia Jesús ja cristiano cuana buetsuapirutana. \v 4 Quisape putsu, Jesús ja Simón atana: \p —Canoa dusuque dueda su. Tarrafa siaque esia puji. \p \v 5 Da su Simón ja Jesús uja atana: \p —Ebuetsuaji, yanacane ecuanaju esia pudhidhaja. Mue ecuanaju ai biame jemitsua. Beju miada ema ecuatsasiainia putsu, yama tarrafa pasiaiti. \p \v 6 Beju eriretsuainia je, jad'iupirutiana tarrafa, se ebia su nubinetiana putsu. \v 7 Da su pia esia puji cuana pia canoa su ihuatana huecuana tuna patsahuata puji. Beju puetana huecuana. Jucuada se cuana jemitsuatana huecuana. Beta canoa aida sejeatana huecuana. Canoa detse que chidi hue aninubicueana, ebia su sejeajiji putsu. \v 8 Beju Simón Pedro ja tueda ba putsu, Jesús butse su tururuana. Tuahueda uja Jesús atana: \p —Mida da ebia su saida. Ema mu juchaji putsu, saida mahue ema mi naja su eneti puji. \p \v 9 Daja mimiana Simón, ebia su rubutana putsu, nimetiuda aida batana putsu. Pamapa tu neje esia puji cuana di rubutanatana. \v 10 Simón sa ebuqueji Jacobo, Juan detse di rubutanana. Tuatse sa tata da Zebedeo banime puina. Da su beju Jesús ja Simón uja atana: \p —Be iyuame puji. Beju jiahue jenetia miada cristiano cuana eduse ema peje su. \p \v 11 Da su canoa aida detse murida su riretsua putsu, Jesús tije apirutana huecuana. \s1 Jesús ja deja lepraji saisiametana \r (Mateo 8.1-4; Marcos 1.40-45) \p \v 12 Jesús pia ejude su netina su, piada deja lepraji pueana tu eba puji. Jesús peje su cuina putsu, tu butse su d'epesatiana. Uja atana Jesús: \p —Echua Puji, ahua mique tsada su, miada ema saisiame cua. \p \v 13 Da su Jesús ja deja d'apaba putsu, uja atana deja: \p —Tsada quema mida esaisi. \p Beju Jesús daja epuani cama, deja lepraji saisiana. \v 14 Jesús ja tueda cuatsasiatana uja: \p —Be aidhe biame quisaji yama mi saisiameitia. Jiahue quita hue putique sacerdote peje su tuahueda mi saisijiji bataque puji. Da su beju Diusu irutsuaque, cuaja Moisés chenu sa jacuatsasiati epuani batame, pamapa cristiano cuana ja mida saisijiji pashanapata puji. \p \v 15 Beju cristiano cuana Jesús ja ai atana cuana bahue pupetana. Pamapa su tu peje su putija pudhaatana tusa mimi eid'aba puji. Nedaji cuana tu peje su dusuja adhaatana huecuana tuahueda pasaisiameta puji. \v 16 Beju Jesús mu quepia cristiano cuana mue ani su putiana Diusu neje emitsuti puji. \s1 Jesús ja deja ase bue mahue saisiametana \r (Mateo 9.1-8; Marcos 2.1-12) \p \v 17 Pia tsine Jesús ja cristiano cuana buetsuatanina. Piada piada fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana di dapia anitaina. Tuneda pamapa Galilea, Judea yahua jenetia puetana. Jerusalén ejude jenetia di beju puetana huecuana. Pamapa dapia aniji cuana ja Diusu sa tucheda batana, Jesús ja nedaji cuana saisiametana putsu. \v 18 Jesús ja ete dume su cristiano cuana buetsuatanetina cama, pia deja cuana macha cuinatana. Deja ase bue mahue mapabetana huecuana. Ete dume su Jesús eneti su nubiameja adhaatana huecuana ase bue mahue Jesús butse su ehuana puji. \v 19 Cuaja nubi taji mahue jabatitana huecuana, d'eji mahue putsu. Da su beju ete epa pachata bia su ase bue mahue dusutsuatitana huecuana. Piada piada teja cuana dhiratana huecuana. Beju rara atana huecuana ete bia su. Tueda rara je chahui su deja ase bue mahue butemetana huecuana cristiano cuana duju su Cristo butse su. \v 20 Jesús beju nimetiuana, tueda deja cuana tu peje su ebia su enimetucheatiani ba putsu. Da su ase bue mahue uja atana: \p —Deja, mique jucha cuana yama perdonaitia beju. \p \v 21 Da su jacuatsasiati ebuetsuaji, fariseo cuana tuneda cama uja jaquisabatitana: “¿Ai deja jia ye? Tuahueda Diusu eduininiametani tusa mimi neje. Aimue aiya biame cristiano cuana sa jucha cuana perdonata cua mahue. Diusu ja bahui jucha cuana perdonata cua.” \p \v 22 Beju Jesús ja tuna sa piba cuana shanapatana putsu, uja quisatana huecuana: \p —¿Ai puji micuaneda daja madhada epibatiani? \v 23 Ahua yama deja, “Mique jucha cuana yama eperdonainia”, ya su, ahua yama, “Netianaque, aseque”, ya su, beju quema puji mu tupupai hue. \v 24 Daja yama deja yainia micuana ebame puji, ye mundo su ema tucheda eni cristiano cuana sa jucha cuana eperdona puji. \p Da su Jesús ja uja deja nedaji cuatsasiatana: \p —Netianaque. Mique chahui jemitsuaque. Putiyuque mique ete su. \p \v 25 Daja yatani cama, beju ase bue mahue tuna butse su netianana. Tusa chahui jemitsuatana. Tusa ete su putibana. Diusu ebia su mitsutsuanataibana. \v 26 Pamapa dapia aniji cristiano cuana ebia su nimetiunetitana. Diusu mitsutsuatana huecuana. Iyuame neje tuneda cama uja putana: \p —Beju jiahue ecuaneda ai nimetiuda saida cuana baitia. \s1 Leví ja Jesús buquepirutana \r (Mateo 9.9-13; Marcos 2.13-17) \p \v 27 Jesús da ete jenetia cuinana putsu, deja impuesto chujebajaji batana etseque su yani. Tueda da impuesto chujebaja jude su aniana. Tueda Leví banime puina. Da su Jesús ja uja tueda cuatsasiatana: \p —Tije ema aque. \p \v 28 Da su Leví netianana. Pamapa mesa ai cuana ichajusiatana Jesús neje epuniuneti puji. \p \v 29 Beju Leví ja Jesús sa puji tsine aida atana mesa ete su. Dapia tsine su jucuada deja impuesto chujebajaji cuana anitaina. Pia deja cuana di tuna neje anitaina. \v 30 Beju fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús sa discípulo cuana jubida tuaquisapirutana, discípulo cuana deja juchaji cuana neje ediadiatani ba putsu. Uja tuaquisapirutana huecuana: \p —¿Jucuaja su ni micuaneda impuesto chujebajaji, juchaji deja cuana neje ediadiani? \p \v 31 Da su Jesús ja daja id'aba putsu, uja fariseo cuana jeutsutana: \p —Jaiduenetiji da aimue saida cuana sa puji mahue. \v 32 Nedaji cuana sa puji bahui. Aimue ema pue cristiano butsepi cuana eihua puji mahue. Beju ema pueana juchaji cristiano cuana eihua puji Diusu peje su papibaturucatita huecuana puji. \s1 Cristiano cuana ja Jesús ayuno jepuiti quisabatana \r (Mateo 9.14-17; Marcos 2.18-22) \p \v 33 Da su beju fariseo cuana ja Jesús quisabatana: \p —Juan Bautista sa discípulo, fariseo sa discípulo cuana ebia su ayuna eputani. Templo su ebia su Diusu emitsutani huecuana. Mique discípulo cuana ja mu aimue daja yatani mahue. Pamapa tsine beju ediadiatani huecuana. ¿Jucuaja su ni daja yatani huecuana: \p \v 34 Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —¿Ai jahuaneti tsine su ihuajiji cuana ayuna puta cua bata, ehuanetisa deja tuna neje yani tupu? Ehuanetisa deja tuna neje yani tupu, ihuajiji cuana aimue ayuna eputa mahue. \v 35 Tueda ihuajiji cuana duju jenetia ejemicuinata su chu, da hora su ihuajiji cuana ayuna eputa, aimue tueda tuna neje yani mahue putsu. \p \v 36 Da su Jesús ja bahue quisa neje buetsuatana huecuana uja: \p —Aimue detse etse ejud'uji eichacua eped'u jemita cua mahue ejud'uji edhi eremetia puji. Ahua daja yata su, ejud'uji eichacua aimue saida epu mahue. Daja huecha ejud'uji edhi di aimue saida epu mahue, eped'u eichacua ejud'uji edhi neje aimue saida epu mahue putsu. \v 37 Daja huecha aimue vino eichacua etse emeji edhi su ichaseta cua mahue. Ahua daja etse a cua su, vino eichacua ja emeji epujuta. Da su vino, emeji neje tupupai taitana cua beju. \v 38 Da putsu, vino eichacua da emeji eichacua su ichaseta taji. \v 39 Daja a putsu, pamapa saida epu. Vino, emeji neje tupupai beju saida epu. Ahua quebata ja vino edhi eid'ita su, aimue vino eichacua tsada ebata mahue. “Edhi da ebia su saida”, tueda epu. \p Daja Jesús ja bahue quisa neje buetsuatana huecuana. Tusa jabuetsuati cuana da eped'u eichacua, vino eichacua nime. Fariseo cuana sa jabuetsuati cuana mu ejud'uji edhi, emeji edhi nime. Aimue huamahuama ehuaruti mahue. Jesús sa jabuetsuati eichacua cuana su etse jei epu su, aimue jabuetsuati edhi cuana tsada ebayu mahue. \c 6 \s1 Discípulo cuana ja janahua tsine su d'ije raritana \r (Mateo 12.1-8; Marcos 2.23-28) \p \v 1 Pia janahua tsine su Jesús, mesa discípulo cuana neje d'ije duje ejaitianasa je, discípulo cuana ja eju cuana raridujudujuatana, dhemanu putsu. Ejaja iruruatana huecuana edia puji. \v 2 Piada piada fariseo cuana ja daja ba putsu, discípulo cuana tuaquisatana huecuana uja: \p —Daja a taji mahue janahua tsine su, jacuatsasiati cuana daja epuani putsu. ¿Jucuaja su ni micuaneda daja yainia? \p \v 3 Da su Jesús ja uja jeutsutana huecuana quisaba neje: \p —¿Aimue jia maida micuaneda mimiameana mahue cuaja David chenu ja ataidha mesa ebuqueji cuana neje, dhemanutaidha huecuana su? \v 4 Tueda nubidha Diusu sa templo su pan iyuda edia puji. Ebuqueji cuana pan iyuda tiataidha padiata huecuana puji. Beju tueda pan iyuda mu sacerdote cuana sa bahui dia taji puidha. David chenu da dhemanu putsu, iyuda pan diataidha, jacuatsasiati aimue daja anidha biame. \v 5 Daja huecha ema da janahua tsine emetse. Quema bahui janahua tsine su ai a taji cuana cuatsasia taji, ema Diusu sa Jabeituti Deja putsu. \s1 Jesús ja deja mechehui saisiametana \r (Mateo 12.9-14; Marcos 3.1-6) \p \v 6 Pia janahua tsine su Jesús jadhitati jude ete su nubiana cristiano cuana ebuetsua puji. Dapia piada deja mechehui anina. \v 7 Jacuatsasiati ebuetsuaji, fariseo cuana ja Jesús cuadhibatana ahua Jesús ja janahua tsine su deja mechehui esaisiameta, aimue aidhe sa biame janahua tsine su mudumudu taji mahue putsu, ahua Jesús ja daja yatani ba putsu, etuaquisa puji. \v 8 Beju Jesús mu bahue puana mecuana sa piba madhada cuana. Daja biame, deja mechehui uja atana: \p —Netianaque. Eduju su netitique. \p Beju deja daja netitiana. \v 9 Da su Jesús ja ebuetsuaji fariseo cuana uja atana: \p —Yama micuana equisaba. ¿Ai ni da su saida ya puji janahua tsine su? ¿Ahua saida janahua tsine su ai saida cuana ya puji? ¿Ahua ai madhada cuana ya puji? ¿Ahua saida janahua tsine su quebata d'eji su ya puji? ¿Ahua pamanu ya puji? \p \v 10 Da su Jesús ja bajusiapetana huecuana. Deja mechehui cuatsasiatana uja: \p —Piraraque mique ebai. \p Beju deja ja mesa ebai epiraratani cama, saisiana mesa eme. \v 11 Daja ba putsu, dapia enetita cuana beju jubida duininitana. Tuneda cama jaquisabatitana: “¿Jucuaja ni da ecuaneda Jesús manuameme a cua?” \s1 Jesús ja piada tunca beta ejaitiana apóstol cuana dharetana \r (Mateo 10.1-4; Marcos 3.13-19) \p \v 12 Pia tsine su Jesús murucu aida su putiana Diusu emitsu puji. Pamapa dhidha Diusu neje jamitsutiana. \v 13 Beju huenahua su ihuatana mesa discípulo cuana. Pamapa discípulo cuana duje jenetia piada tunca beta ejaitiana dharetana beju. Apóstol cuana banime atana. \v 14-16 Uja banime putana huecuana: \li1 Simón. Jesús ja Pedro ebani mesa ichatana. \li1 Andrés. Simón sa edue puana. \li1 Jacobo. \li1 Juan. \li1 Felipe. \li1 Bartolomé. \li1 Mateo. \li1 Tomás. \li1 Jacobo. Alfeo sa ebacua puana. \li1 Simón. Partido cananista banime su punetina. Tueda partido da soldado romano cuana neje jaicheti bahue putaina. \li1 Judas. Jacobo sa edue puana. \li1 Judas Iscariote. Jesús menajatiaji epu. \s1 Jesús ja jucuada cristiano cuana buetsuatana \r (Mateo 4.23-25) \p \v 17 Da su beju Jesús apóstol cuana neje murucu aida jenetia buteana. Yahua pamapa su cuinatana huecuana. Jucuada cristiano cuana cuinatana tuna peje su. Judea yahua, Tiro, Sidón, Jerusalén ejude cuana jenetia cuinatana huecuana. Tuneda puetana Jesús eid'aba puji pasaisiameta huecuana puji. \v 18 Einid'u madhadaji cuana di Jesús ja saisiametana. \v 19 Pamapa su Jesús d'apabaja atana, tueda ebia su tucheda esaisiameji puana putsu. \s1 Cuaja etse beidaji pu cua Jesús ja buetsuatana \r (Mateo 5.1-12) \p \v 20 Da su Jesús ja mesa discípulo cuana chama putsu, uja buetsuapirutana huecuana: \p —Nimebeidaji da Diusu ebia su shanapaja cuana, Diusu ecuatsasiati su yanienititayu huecuana putsu. \p \v 21 ‘Nimebeidaji da Diusu peje su nimebutsepi puja putana cuana, Diusu ja tu peje su nimebutsepi yametayu huecuana putsu. \p ‘Epatani cuana, beidaji mepuque. Da su chu da micuaneda eid'ebati. \p \v 22 ‘Ahua cristiano cuana micuana eduininibata su, beidaji mepuque. Ahua etseque su micuana ejusiatani su, beidaji mepuque. Micuana emadhabatani su, beidaji mepuque. Ahua micuana mue ai eni mahue nime ebata huecuana su, beidaji mepuque. \v 23 Ahua micuana daja yatani huecuana ema jepuiti su, da su ebia su beidaji mepuque, Diusu ja micuana cielo su pamapa ai saida etiatayu putsu. Beju daja da biahua tiempo cristiano madhada cuana ja Diusu sa profeta chenu cuana madhabataidha. \p \v 24 ‘Aba, chipiluji cuana, ye yahua su bahui beju beidaji eputani putsu. \p \v 25 ‘Aba, pamapa ai tupuji cuana, beju edhemanuta putsu. \p ‘Aba, jiahue quita eid'ebatiani cuana. Beju epibapiba putsu, ebia su epata huecuana. \p \v 26 ‘Aba, micuaneda, cristiano cuana micuaneseda puji saida emimitani biame. Daja biahua tiempo tata edhi chenu cuana profeta bid'umimi puji cuana sa puji putaidha. \s1 Duininibaji cuana ibuneda ba taji \r (Mateo 5.38-48; 7.12) \p \v 27 ‘Beju ema eid'abatani cuana yama uja equisainia: Micuana duininibaji cuana ibuneda mebaque. Saida mebaque huecuana. \v 28 Micuana sa puji madhada hue emimitani cuana sa puji saida memimique. Micuana emadhabatani cuana sa puji Diusu mebajaque. \v 29 Ahua aiya micuana ebuichetani su, bupe ebu di metiaque. Ahua aiya micuana sa saco emejemitani su, micuana sa camisa di tia taji. \v 30 Ahua aiya micuana ai ebajatani su, metiaque hue. Ahua aiya micuana sa ai cuana emejemita su, be mechujebajaji. \v 31 Cuaja micuana sa tsada pia cuana ja micuana yata su, daja micuaneda di meaque huecuana. \p \v 32 ‘Ahua micuaneda micuana ibuneda ebatani cuana bahui ibuneda ebainia su, ¿ai puji saida ni da tueda pu cua? Beju Diusu shanapaji mahue cuana ja daja a bahue. \v 33 Ahua micuaneda micuana ai saida yatani cuana bahui saida yainia su, ¿ai puji saida jia tueda pu cua? Beju Diusu tsada mahue cuana ja daja yatani. \v 34 Ahua micuaneda pia cuana presta yainia micuana ai saida eturuca patiata huecuana puji, ¿ai puji saida jia tueda pu cua? Beju Diusu tsada mahue cuana ja daja yatani tuneseda puji ai saida cuana paata huecuana puji. \v 35 Beju micuana duininibaji cuana micuaneseda ibuneda ba taji. Saida mebaque huecuana. Meprestaque huecuana. Be eturuca ai etiata huecuana meid'uaji. Diusu ja bahui micuana eturuca etiatayu beju. Daja a putsu, micuaneda Diusu ja yatani nime yayu, tueda da ebia su saida pamapa cristiano cuana neje putsu. Tusa ebacua cuana ebameti. Beju Diusu da ebia su saida cristiano saida, ate cuana neje. \v 36 Da putsu, micuana sa Tata Diusu nime micuaneseda saida pu taji. Pamapa cristiano cuana meichenubaque. \s1 Be pia tuaquisaji \r (Mateo 7.1-5) \p \v 37 ‘Be pia cuana metuaquisaji. Ahua micuaneda pia cuana etuaquisa su, Diusu ja micuaneda eturuca etuaquisatayu, cuaja micuaneda pia cuana etuaquisainia nime. Beju micuaneseda perdona taji. Ahua micuaneda cristiano cuana eperdona su, Diusu ja micuana daja huecha yatayu. \v 38 Metiaque pia cuana. Ahua daja micuaneda ya su, Diusu ja micuana daja huecha ebia su quita eturuca etiatayu. Cuaja micuaneda pia cuana yainia nime, daja huecha Diusu ja micuana yatayu. \p \v 39 Daja Jesús ja buetsuatana huecuana. Pia bahue quisa neje uja buetsuatana huecuana: \p —Aimue detse padha ja pia padha huidusuta cua mahue. Ahua daja huidusuja yata su, da su betana su rara su edajajati tse. \v 40 Beju ebuetsuatiani da aimue mesa ebuetsuaji ebia su aida pu cua mahue. Jabuetsuapeti putsu, chu mesa ebuetsuaji nime pu cua. \p \v 41 ‘¿Jucuaja su ni da micuaneda pia edue sa etua su ai d'ape chidi echamainia? Beju micuana sa etua quitaita dume su aqui riji aida esa micuaneda aimue echamatiani mahue. \v 42 Ahua micuana sa etua su aqui riji aida esa su, ¿cuaja ni da micuana sa edue sa etua su ai d'ape chidi jemicuina cua? ¡Bubeta micuaneda! Equene tsuhu mejemique aqui riji aida micuana sa etua jenetia. Daja a putsu, saida eba ai d'ape chidi edue sa etua su esa ejemi puji. Beju micuaneda jucha aidaji putsu, pia jucha huai chidiji cuana aimue tuaquisa taji mahue. Equene tsuhu micuana sa jucha mebasetatique, pia cuana tuaquisaji mahue su. \s1 Equi ejaja cuana jepuiti quisa \r (Mateo 7.17-20; 12.34-35) \p \v 43 ‘Beju pamapa equi saida cuana ejaja saida eputani. Daja huecha pamapa equi saida mahue cuana mu ejaja saida mahue eputani. \v 44 Pamapa equi cuana ejaja jepuiti etse eshanapainia. Aimue detse etse junu requerequeji jenetia ejaja saida huiru cua mahue. \v 45 Deja saida da ai saida cuana bahui emimiani, mesa piba cuana saida putsu. Deja ate mu ai madhada cuana bahui emimiani, mesa piba cuana madhada hue putsu. Beju etse emimiani cuana da etse sa piba cuana jenetia. \s1 Ete muduji deja detse \r (Mateo 7.24-27) \p \v 46 ‘Micuaneda ema, “Echua Puji”, yainia biame, aimue quema jabuetsuati yainia mahue. Yanacane hue ema micuaneda, “Echua Puji”, yainia. \v 47-48 Quebata ja quema jabuetsuati yatani, tueda da ete a bahue deja nime. Tuahueda ete mudupirutana yahua saida bia su. Equene ete eti jude saida basetatana. Dapia ete atana. Da su beju ena aida nubiana su, jubida dhapujutana ete. Dhapujutana biame, beju aimue dajajame atana, yahua saida bia su ajiji putsu. Daja nime da quema jabuetsuati aji cristiano cuana. \v 49 Quebata ja mu quema jabuetsuati aimue yatani mahue, tueda da ete a bue mahue deja nime. Tuahueda ete mudutana yahua jutujutuji bia su. Beju ena aida nubiana su, jubida dhapujutana ete. Jubida dhapujutana putsu, ete dajajametana. Taitanapetana pamapa beju. Daja nime da quema jabuetsuati aja mahue yatani cristiano cuana. \c 7 \s1 Jesús ja capitán sa emebajaji saisiametana \r (Mateo 8.5-13) \p \v 1 Jesús ja cristiano cuana buetsuape putsu, Capernaum ejude su putibana. \v 2 Dapia piada romano capitán anina. Tueda da soldado romano sa echua puji puina. Tuahueda mesa emebajaji ebia su ibuneda bataina. Tueda emebajaji da emanu piba saina. \v 3 Capitán ja cristiano cuana id'abatana Jesús jepuiti emimitani. Da su beju piada piada judío deja edhi cuana beitutana Jesús peje su tu pabajata huecuana puji, capitán sa ete su Jesús paputi puji, mesa emebajaji pasaisiametita puji. \v 4 Beju tuneda Jesús naria putsu, bajapirutana huecuana uja: \p —Tueda capitán da deja saida. \v 5 Israelita cristiano cuana ebia su ibuneda ebatani. Tuahueda quitaita jadhitati jude ete ametana tuneseda puji. Da su saipie hue miada tueda etsahuati puji. \p \v 6 Da su beju Jesús tuna neje putiana. Capitán sa ete naja su ecuinatahu su, capitán ja mesa eshanapa cuana beitutana Jesús pamitsuta huecuana puji. Uja Jesús quisatana huecuana: \p —Echua Puji, ecuanaju sa capitán uja mi equisametani: “Ema mu aimue aidhe eni mahue quema ete su mida enubi puji. \v 7 Da putsu, mue ema puti mi peje su mi ebaja puji. Beju mi yani jenetia hue cuatsasiaque quema emebajaji pasaisi puji. \v 8 Ya di quema echua puji sa jacuatsasiati ema su yani. Beju quema yani soldado cuana quema jacuatsasiati ema su di. Pamapa quema jacuatsasiati cuana yatani huecuana. Quema emebajaji cuana ja di quema jacuatsasiati cuana yatani. Da su ema bahue ahua miada u jenetia hue ecuatsasia su, quema emebajaji saisi cua. \p \v 9 Jesús ja tueda quisa id'aba putsu, nimetiunetiana. Mesa ebuqueji cuana uja atana: \p —Ene putsu, yama micuana equisainia, pamapa Israel yahua je aimue yama aidhe biame ye deja nime ba. Aimue aidhe biame Diusu peje su tu enimetucheatiani nime yama ba. \p \v 10 Beju capitán sa quisa puji cuana jasiapatitaibana su, emebajaji saida batana huecuana. \s1 Jesús ja ahue manujiji sa ebacua emanu id'emetaibana \p \v 11 Da su beju Jesús discípulo cuana neje Naín ejude su putiana. Jucuada cristiano cuana di tuna neje putitana. \v 12 Ejude naja su Jesús ja jucuada cristiano cuana ejude jenetia ecuinanatani batana. Piada manujiji epapa puji edusutahu huecuana batana. Tueda manujiji da epuna ahue manujiji sa piada quita ebacua puina. Jucuada ejude sa aniji cristiano cuana ja buquetana. \v 13 Beju Jesús ja epuna ba putsu, bataichenu batana. Uja epuna atana: \p —Be paji. \p \v 14 Da su Jesús cajón naja su janariatiana. Beju d'apabatana. Da su cristiano cuana netisenatana. Jesús ja manujiji mitsutana uja: \p —Edeahue, ¡Netianaque! \p \v 15 Da su beju manujiji anitsua putsu, mimipiruana. Jesús ja edeahue tusa cuara menajatiatana. \v 16 Pamapa dapia netitana cuana ebia su iyuame putana. Diusu sa puji saida mimipirutana huecuana uja: \p —Beju piada Diusu sa profeta aida, tucheda bataji puitia ecuanaju duju su. Diusu beju buteitia mesa cristiano cuana etsahua puji. \p \v 17 Da su beju pamapa Judea yahua je bahue putana cristiano cuana tueda ai nimetiuda Jesús ja atana. \s1 Juan Bautista sa jabeituti detse Jesús peje su cuinana \r (Mateo 11.2-19) \p \v 18 Beju Juan Bautista terijiji yani biame, pamapa Jesús ja atana cuana bahue puana, mesa discípulo cuana ja tueda pamapa saida quisatana putsu. \v 19 Da su Juan ja beta mesa discípulo detse Jesús peje su beitutana tu paquisabatita tse puji uja: “¿A da mida ecuanaju eid'uainia Diusu sa Jabeituti Deja, cuaja Juan Bautista quisa puana nime, ahua ecuanaju pia eid'ua?” \v 20 Da su Juan sa jabeituti detse Jesús peje su putiana. Jesús peje su cuinati putsu, uja quisabatana tse: \p —Juan Bautista ja etseju beitutaitia mi equisaba puji. ¿A pa da mida Diusu sa Jabeituti Deja, ahua mahue? ¿A da ecuanaju pia id'ua? \p \v 21 Beju Jesús ja nedaji cuana esaisiametasa hora cuinatiana tse. Pamapa nedaji, einid'u madhadaji, padha cuana esaisiametasa batana tse. \v 22 Da su Jesús ja jeutsutana tse uja: \p —Mequisatique Juan pamapa ai metse ebainia, eid'abainia cuana. Mequisatique yama padha cuana beju tuaji yainia. Turu cuana yasemeinia. Lepraji cuana esaisiameinia. Jaid'abati bue mahue cuana eid'abameinia. Manujiji cuana eid'e yameiniayu. Puri cuana peje su Diusu sa quisa saida cuana ema quisaquisa epuani d'eji su paputa huecuana puji. \v 23 Mequisatique Juan be ema peje su panimetucheaderarijiti. Quebata ema peje su daja hue enimetucheaderati su, tueda da beidaji epu. \p \v 24 Da su Juan sa jabeituti detse jasiapatibana su, Jesús ja dapia netina cristiano cuana quisapirutana Juan jepuiti. Uja atana huecuana: \p —¿Ai eje ni da micuaneda putiana d'anita yahua su Juan peje su? ¿Ai eba puji micuaneda putiana? ¿Ahua bue enana beni ja ehuaidhutaneti nime eba puji micuaneda putiana? \v 25 ¿Ahua deja ejud'uji chujeneda neje jud'ujiji eba puji micuaneda putiana? Beju deja ejud'uji chujeneda neje jud'ujiji cuana da echua puji sa ete aida su bahui yanita. Aimue d'anita yahua su yanita huecuana mahue. \v 26 Beju, ¿ai eba puji micuaneda d'anita yahua su putiana? ¿A da Diusu sa profeta micuaneda batiana? Enei hue, Juan Bautista da pamapa Diusu sa equene profeta chenu cuana ebia su aida. \v 27 Juan jepuiti Diusu sa quirica su uja derejiji yani: \q1 Quema quisaquisa puji yama ebeitu mi hui su cristiano cuana pabasetatita mi epue su puji. \v 28 Yama micuana ene putsu yainia, Juan Bautista da pamapa cristiano cuana ebia su aida. Beju daja biame, quebata huai chidi biame da Diusu ecuatsasiati su, tueda da Juan ebia su aida. \p \v 29 Da su beju dapia aniji cristiano, echujebajaji cuana ja id'aba putsu, tuneda cama, “Diusu da butsepi quita”, jaquisatitana. Equene Juan ja Diusu peje su ichaderatana huecuana yahui neje. \v 30 Beju dapia fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana anitaina. Tuneda di Jesús sa quisa cuana id'abatana. Diusu sa ai cuana tsada mahue putsu, aimue Juan peje su jaichaderametitana huecuana mahue Diusu sa puji yahui neje. Juan da Diusu sa puji quisaquisa puana biame, aimue tsada mahue batana huecuana. \v 31 Da su beju Jesús ja cristiano cuana uja atana: \p —¿Cuaja ni da jiahue tiempo cristiano cuana? \v 32 Tuneda da yanana chidi cuana etseque je esitutitani nime. Uja tsiatsia neje yatani huecuana mecuana sa eshanapa cuana: “Ecuanaju mui turuana micuaneda beidaji etiritiri puji. Beju micuaneseda tsada mahue puana, paja puana putsu. ¡Jade! Da su beju ecuanaju beidaji mahue satsu cuana satsuana micuaneda epa puji. Daja biame, micuaneda paja mahue puana, beidaji puja puana putsu. Beju ecuanaju micuana cuaja beidaji ame taji mahue ebainia.” Beju tueda jasitutiji yanana cuana nime jiahue tiempo cristiano cuana mu. Cuaja beidaji ame taji mahue huecuana. \v 33 Juan Bautista ja pia cristiano cuana neje aimue diadiaina mahue. Vino di aimue id'itaina mahue. Da putsu, micuaneda, “Juan einid'u madhadaji”, epuani. \v 34 Yama mu ai papu ediainia cristiano cuana neje. Vino di eid'inia. Da putsu, micuaneda, “Jesús da diadia aida, jaid'iti aida”, epuani. Micuaneda ema pa juchaji, echujebajaji cuana sa eshanapa epuani, ema tuna neje diadia bahue putsu. Beju micuana sa japitsati piba cuana da saida micuaneseda puji bahui. \v 35 Micuaneda etseju daja emadhabainia biame, etseju da Diusu sa piba saida cuana yainia, ebameinia. \s1 Jesús fariseo Simón sa ete su putiana \p \v 36 Beju piada fariseo ja Jesús ihuatana mesa ete su ediadia puji. Jesús da tusa ete su nubi putsu, aniuteana. \v 37 Beju tueda ejude su piada epuna chuamadhada anina. Tueda epuna Jesús fariseo sa ete su yani id'aba putsu, dapia putiana tu eba puji. Emeji chidi dusutana. Emeji chidi su chujeneda saida puida badeina. \v 38 Da su Jesús peje su cuinati putsu, tusa ehuatsi bia su epuna turusatiana. Beju papiruana. Mesa tuana neje Jesús sa ehuatsi rucuapirutana. Mesa echuaina neje ehuatsi muriatana. Da su epuna ja Jesús sa ehuatsi budhi putsu, puida ehuatsi bia su d'uichatana. \v 39 Da su Jesús ihuaji fariseo uja japibatiana: “¿Ai puji ni Jesús ja ye epuna chuamadhada panariati yatani? Tueda da aimue Diusu sa ene quita profeta mahue. Ahua tueda da Diusu sa ene quita profeta pu cua su, da su aimue detse ye epuna nariameta cua mahue, tueda epuna chuamadhada putsu.” \v 40 Da su beju Jesús ja fariseo uja atana: \p —Simón, yama mi ai chidi quisaja. \p Simón ja Jesús jeutsutana: \p —Ebuetsuaji, quisaque hue ema. \p \v 41 Da su Jesús ja Simón uja atana: \p —Beta deja ja chipilu prestaji metse sa manu puina. Piada pishica nuati cien manume puina. \v 42 Pia pishica tunca manume puina. Beju betana su cuaja chujetia taji mahue batana tse. Da su tueda chipilu prestaji ja perdonatana tse, tuatseda cuaja chujetia taji mahue batana putsu. Beju jeutsuque ema, ¿quebata tuatseda chipilu prestaji ibuneda ebia su quita ebata? \p \v 43 Simón ja Jesús jeutsutana: \p —Manu dueji puina ja ebia su quita ibuneda ebata, ema epibatiani. \p Jesús ja tueda atana: \p —Enei hue daja. Saida mi ema ejeutsuinia. \p \v 44 Da su Jesús ja epuna mehuitu putsu, Simón uja atana: \p —Chamaque ye epuna. Ema mique ete su nubiana su, aimue mi ema huatsirucuame. Ye epuna ja quema ehuatsi rucuataitia mesa tuana neje. \v 45 Mesa echuaina neje muriataitia. Beju aimue miada ema budhitia mahue. Ye epuna ja mu quema ehuatsi daja hue budhiniame atana ema nubitia jenetia. \v 46 Aimue miada quema echua bia su aceite d'uichana mahue. Ye epuna ja mu puida quema ehuatsi bia su d'uichataitia. \v 47 Da su yama mi equisainia, ye epuna ja mesa ibuneda ema bametaitia, mesa jucha ebia su cuana yama perdonaitia putsu. Enei hue, quebata mesa jucha huai chidi perdonajiji, daja huecha huai chidi hue tuahueda ibuneda ebata. \p \v 48 Da su Jesús ja epuna atana: \p —Pamapa mique jucha cuana yama eperdonainia. \p \v 49 Beju pia ihuajiji yanita cuana uja tuneda cama jaquisabapirutitana: \p —¿Ai ni da tueda pia sa jucha cuana eperdona puji? \v 50 Da su Jesús ja epuna daja hue quisainiame atana: \p —Beju mi d'eji su puitia, ema peje su jei puitia putsu. Puchiditiyuque. \c 8 \s1 Jesús tsahuaji epuna cuana \p \v 1 Da su beju Jesús puniunetiana pia ejude cuana je. Diusu ecuatsasiati jepuiti quisaquisa puniunetiana. Piada tunca beta ejaitiana apóstol cuana ja buquetana. \v 2 Piada piada epuna cuana ja di buquetana. Tueda epuna cuana beju equene nedaji, einid'u madhadaji putaina. Jesús ja saisiametana huecuana putsu, buquetana huecuana. Piada tuneda María Magdalena banime. Jesús ja tu peje jenetia siete einid'u madhada cuana jusiacuinatana. \v 3 Pia epuna di Juana banime puina. Tusa yahue Chuza banime puina. Tuahueda echua puji Herodes Antipas sa ai cuana quinataina. Pia epuna di Susana banime puina. Jucuada pia cuana di anitaina. Jesús, discípulo cuana tsahuataina huecuana ai dia taji cuana su tuna sa chipilu quitaita neje. \s1 Deja ejaja cuana huararaji jepuiti quisa \r (Mateo 13.1-9; Marcos 4.1-9) \p \v 4 Pamapa ejude cuana jenetia jucuada cristiano cuana cuinanatana Jesús eba puji. Pia tsine jadhitatitana huecuana Jesús peje su. Bahue quisa neje Jesús ja buetsuapirutana huecuana uja: \p \v 5 —Beju piada deja putiana ejaja cuana ehuararati puji. Ehuararatani cama, piada piada ejaja cuana edid'i je dajajatana. Da su beju tidhitidhiatana cristiano cuana ja. D'ia janana cuana pue putsu, beju edid'i je dajajatana ejaja cuana diapetana. \v 6 Pia ejaja cuana dajajatana tumu med'i pamuda mahue su. Beju tipeida huid'atatana. Med'i pamuda tsabida mahue putsu, beju sarapetana, huid'atatana cuana id'eti sinada puana putsu. \v 7 Pia ejaja cuana junu quid'aji cuana duju su dajajatana. Beju murutana cuana junu quid'aji cuana ja manuametana, babubabuatana putsu. \v 8 Pia ejaja cuana mu med'i saida su dajajatana. Saida murutana. Dueji ejaja putana. Pamapa ejaja cuana cien ejaja teje putana. \p Jesús ja daja cristiano cuana quisape putsu, uja mimi jubida neje atana huecuana: \p —Ahua micuaneda id'ajararaji su, meid'abaque. \s1 Jesús ja buetsuatana bahue quisa cuana neje \r (Mateo 13.10-17; Marcos 4.10-12) \p \v 9 Da su mesa discípulo cuana ja Jesús quisabatana: \p —¿Jucuaja ni da mique bahue quisa epuani? \p \v 10 Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Diusu ja micuaneda bahui tu ecuatsasiati etsia ai quisa cuana eshanapametani. Pia cristiano cuana yama bahue quisa neje bahui ebuetsuainia. Tuneda echamatani biame, aimue ebatani huecuana mahue. Eid'abatani huecuana biame, aimue eshanapatani huecuana mahue. \s1 Jesús ja deja ejaja cuana huararaji jepuiti quisa discípulo cuana quisatana \r (Mateo 13.18-23; Marcos 4.13-20) \p \v 11 ‘Beju yama micuana equisa cuaja ejaja cuana huararaji jepuiti quisa epuani. Ejaja cuana da Diusu sa quisa saida nime. \v 12 Edid'i je dajajatana ejaja cuana da Diusu sa quisa eid'abatani cuana nime. Ishahua pue putsu, tueda Diusu sa quisa cuana mecuana sa muesumu su yani emejemitani, Diusu peje su jei pu putsu, d'eji su paputa huecuana mahue puji. \v 13 Tumu med'i pamuda mahue su dajajatana ejaja cuana da Diusu sa quisa eid'abatani cuana nime. Quejucua hora puji hue beidaji neje jei eputani. Pia cuana tuna neje eduininitani su, Diusu peje jenetia enetideratani. Tuna putaina nime, neicha hue eputaniyu. \v 14 Junu quid'aji cuana duju su dajajatana ejaja cuana da Diusu sa quisa eid'abatani cuana nime. Daja biame, tuna puina nime su hue eputaniuneti. Ye mundo sa ai cuana bahui ebia su epibatani huecuana. Chipilu bahui mecuana sa nimeneda. Tuna sa ai utsatada madhada cuana bahui mecuana sa tsada. Pamapa tueda ai madhada cuana ja Diusu peje su janimetucheati cuana etaitanametani. Diusu sa quisa saida cuaja jucua taji mahue muesumu su. \v 15 Med'i saida su dajajatana ejaja cuana da Diusu sa quisa saida jei yatani cuana nime. Id'aba putsu, jei yatani huecuana. Diusu sa mimi tuna sa muesumu su ejucuapirutiani. Diusu peje su daja hue enimetucheaderatitani huecuana. \s1 Hueda jepuiti quisa \r (Marcos 4.21-25) \p \v 16 ‘Aimue detse etse hueda huitsu putsu, biateri cua mahue. Daja huecha tahui jude huaracha ema su netia cua mahue. Beju d'eji su netia taji ete pajurabata puji. \v 17 Pamapa ai rubuajiji cuana beju batasaida epu. Pamapa ai rubuajiji etsia piba cuana Diusu ja cristiano cuana eshanapameta. \p \v 18 ‘Meid'abaenique. Quebata ja Diusu sa piba shanapaja su, Diusu ja mesa piba cuana ebia su eshanapameenitayu. Quebata ja aimue shanapaja mahue su, Diusu ja tueda aimue ai biame eshanapameta mahue. \s1 Jesús sa cuara, edue cuana tu yani su cuinatana \r (Mateo 12.46-50; Marcos 3.31-35) \p \v 19 Da su beju Jesús sa cuara, edue cuana tu eneti ete su cuinatana. Cuaja naria taji mahue batana huecuana Jesús, cristiano cuana ebia su dueji netitaina putsu. \v 20 Da su piada ja Jesús uja atana: \p —Mique cuara, edue cuana etseque su enetita. Mi neje jamitsutija huecuana. \p \v 21 Da su Jesús ja dapia tu id'abaji cuana uja atana: \p —Diusu sa jabuetsuati eid'abatani, aja yatani cuana da quema cuara, edue cuana pu cua nime. \s1 Jesús ja beni, bai mitanametana \r (Mateo 8.23-27; Marcos 4.35-41) \p \v 22 Pia tsine Jesús, mesa discípulo cuana neje canoa aida su nubiana. Tuahueda atana huecuana uja: \p —Meanipetutija chu maje. \p \v 23 Da su beju putitana huecuana. Yanipetutahu cama, Jesús tahuisatiana. Beni jubida pupiruana putsu, canoa dume su ena nubiametana. Beju sejepiruana putsu, nubicueana. \v 24 Da su Jesús id'edeatana huecuana. Uja atana huecuana: \p —¡Echua Puji! ¡Echua Puji! ¡Beju canoa yaninubiani! \p Jesús id'ecuina putsu, bai, beni d'ayatana. Da su mitanasaisiana pamapa. \v 25 Tuahueda discípulo cuana atana: \p —¿Jucuaja su micuaneda Diusu peje su aimue enimetucheatiani mahue? \p Beju rubutana putsu, tuneda cama jaquisabatitana uja: \p —¿Ai deja jia ye? Beni ja biame tueda eid'abatani. Bai ja di tusa jacuatsasiati eiyubatani. \s1 Gadara yahua su deja einid'u madhadaji \r (Mateo 8.28-34; Marcos 5.1-20) \p \v 26 Beju chu maje Gadara banime yahua su satsuatiana huecuana. Tueda yahua Galilea yahua butse su anina. \v 27 Cuinatitana huecuana putsu, Jesús canoa jenetia cuinanana. Piada deja ja dapia ejude jenetia Jesús nariatana. Tueda einid'u madhadaji puina quejucua mara biame. Jud'uji mahue puniunetiana. Aimue ete su anija puina mahue. Panteo cuana duju su bahui ani bahue puina. \v 28-29 Quejucua nuati biame einid'u madhada ja tueda inataina. Dapia aniji cristiano cuana ja tueda cadena neje risirisia bahue putaina mesa eme, ehuatsi su. Beju tuahueda cadena tibitibiataina. Einid'u madhada ja tueda d'anita yahua su jududuametaina. Deja Jesús ba putsu, tu butse su d'epesatiana. Da su Jesús ja einid'u madhada uja cuatsasiatana: \p —¡Cuinanaque ye deja peje jenetia! \p Jesús ja daja cuatsasiatana su, deja einid'u madhadaji ja Jesús tsiatsia neje quisabatana uja: \p —Jesús, Diusu Aida sa Ebacua, ¿ai mique ema neje yani? Yama mi jubida ebajainia, be ema castigo su beituji. \p \v 30 Da su Jesús ja tueda quisabatana: \p —¿Ai ni mi banime? \p Tuahueda jeutsutana: \p —Ema Legion banime. \p Daja jajeutsutiana, dueji eni einid'u madhada cuana deja sa equita dume su anitaina putsu. Tueda ebani da Dueji Eni epuani. \v 31 Da su beju einid'u madhada cuana ja Jesús uja bajatana: \p —Be beituji ecuanaju castigo aida, apuda eni pupe bue mahue su. \p \v 32 Beju chuadera murucu su jucuada cuchi cuana diadianiunetitaina. Da su Jesús uja bajatana huecuana: \p —D'eji tiaque ecuanaju cuchi cuana sa equita su enubi puji. \p Da su beju Jesús ja d'eji tiatana. \v 33 Einid'u madhada cuana deja peje jenetia cuinana putsu, cuchi cuana sa equita cuana su nubitana. Nubitana cama, cuchi cuana jududutana bai su. Bai equehuehueji butsepi je dajajautetana. Beju pamapa huidipetana. \p \v 34 Cuchi quinaji cuana ja daja ba putsu, rubutanatana. Ejude su, te cuana je beju jududutana huecuana cristiano cuana equisati puji. \v 35 Da su cristiano cuana Jesús peje su putitana cuaja ai puana cuana eba puji Jesús yani su. Cuinati putsu, deja einid'u madhadaji puina saida, Jesús sa ehuatsi su jajud'uti yani batana huecuana. Da su beju iyuame pupirutana huecuana. \v 36 Dapia cuaja Jesús ja ataitia batana cuana ja pamapa butsepi quisatana huecuana. \v 37 Da putsu, cristiano cuana ja Jesús bajapirutana papuenitiyu tuna sa yahua jenetia, ebia su iyuame putana huecuana putsu. Da su Jesús canoa aida su nubiana eputiyu puji. \v 38 Deja saisijiji ja Jesús uja bajatana: \p —Dusuque ema. Mi neje putija ema. \p Beju Jesús ja tueda uja atana: \p \v 39 —Mahue. Putiyuque mique edue cuana peje su. Cuaja Diusu ja mi saisiametana quisatique huecuana. \p Da su deja mesa ete su putibana. Pamapa ejude je quisa pupiruana Jesús ja cuaja ataitia cuana. \s1 Jairo sa ebaquepuna Jesús ja id'emetaibana. Epuna ja Jesús sa ejud'uji tihue d'apabatana \r (Mateo 9.18-26; Marcos 5.21-43) \p \v 40 Beju Jesús anipetutibana chu maje. Dapia cristiano cuana ja beidaji neje tsutana, ebia su id'uatana huecuana putsu. \v 41 Beju piada deja Jesús butse su d'epesatiana. Tueda Jairo banime puina. \v 42 Mesa piada ebaquepuna anina. Piada tunca beta ejaitiana maraji puina. Nedaji pu taji mahue saina. Da su deja ja Jesús bajatana mesa ete su paputi puji, ebaquepuna pasaisiameta puji. Da su beju Jesús putiana. Dueji cristiano cuana tu neje putitana d'eji mahue. Beju janunununuati putana huecuana. \p \v 43 Tuna duju su piada epuna nedaji putiana. Piada tunca beta ejaitiana mara mue mesa ami riji puja mahue puana. Jucuada jaiduenetiji cuana ja cuaja iduene taji mahue batana. Epuna ja pamapa mesa chipilu apetana. \v 44 Tueda epuna ja Jesús etibeini bene nariatana. Jesús sa ejud'uji tihue d'apabatana. Da hora su beju mesa ami riji puana. Beju saisiana. \p \v 45 Da su Jesús ja uja quisabatana huecuana: \p —¿Aiya da ema d'apabataitia? \p Pamapa ja Jesús jeutsutana: \p —Mue mi aiya biame d'apaba. \p Beju Pedro ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, ebia su cristiano cuana ja mi yenunuyenunu yatani. ¿Jucuaja su miada daja equisabainia? ¿Aimue jia maida ye cristiano cuana ja mi ed'apabatani mahue? \p \v 46 Beju neicha Jesús ja atana huecuana: \p —¿Aiya da ema d'apabataitia? Jajinebataitia da ema aidhe saisitia quema tucheda neje, ema d'apaba putsu. \p \v 47 Da su beju epuna Jesús butse su tururuana. Riariapiruana, Jesús ja cuaja tu atana shanapatana putsu. Pamapa cristiano cuana butse su epuna ja cuaja d'apabame atana Jesús quisapetana. Tu saisiana di quisatana. \v 48 Da su Jesús ja epuna atana: \p —Epuna chidi, ema peje su mi jei puitia putsu, beju mida saisitia. Puchiditiyuque beidaji. \p \v 49 Beju Jesús emimiani cama, piada deja cuinana Jairo sa ete jenetia. Tuahueda Jairo uja atana: \p —Mique ebaquepuna beju manuitia. ¿Ai puji detse yanacane puti cua Echua Puji? \p \v 50 Beju Jesús ja id'aba putsu, Jairo uja atana: \p —Be iyuame puji. Ema peje su bahui enimetucheati su, mique ebaquepuna beju esaisi. \p \v 51 Da su ete su cuinati putsu, Jesús sa tsada mahue puana cristiano cuana panubi. Pedro, Jacobo, Juan cuana, yanana sa tata, cuara detse bahui ete su panubi atana. \v 52 Ete dume su pamapa su japadarititanina batana. Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Be mepadaritiji. Epuneje mu aimue emanu mahue. Tueda mu etahuisa hue. \p \v 53 Beju jaid'ebatitana huecuana tu neje, yanana manuitia batana huecuana putsu. \v 54 Da su beju Jesús ja yanana sa eme ina putsu, jubida cuatsasiatana: \p —Yanana chidi, netianaque. \p \v 55 Beju yanana id'eibana. Id'e putsu, netianana. Da su Jesús ja cuatsasiatana mesa tata detse uja: \p —Memihuaque yanana. \p \v 56 Yanana sa tata detse da ebia su nimetiunetiana putsu, Jesús ja cuatsasiatana tse uja: \p —Be aidhe biame mequisaji ai cuaja puitia cuana. \c 9 \s1 Jesús ja mesa piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana beitutana \r (Mateo 10.5-15; Marcos 6.7-13) \p \v 1 Jesús ja mesa piada tunca beta ejaitiana discípulo cuana dhitametana. Huaratiatana huecuana pamapa ai einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuina puji, tsapiapiati nedaji cuana esaisiame puji. \v 2 Beitutana huecuana Diusu ecuatsasiati jepuiti quisa paputita puji, cristiano cuana esaisiame puji. \v 3 Uja Jesús ja cuatsasiatana huecuana: \p —Be eituneji, shitara, ai dia taji, chipilu cuana medusutiji. Beju equita su cama bahui ejud'uji medusutique. \v 4 Quebata ejude su cuinati putsu, piada ete su hue meanitique. Tueda ete su hue meanique ejude jenetia ecuinana teje. \v 5 Quepia micuana batsuja mahue yatani huecuana su, mecuinanaque tueda ejude jenetia. Cuinana putsu, metaraque tueda ejude sa med'i micuana sa pulucu jenetia Diusu tuna neje eduininiani pashanapata huecuana puji. \p \v 6 Da su beju cuinanatana huecuana. Pamapa ejude su putitana huecuana. Diusu sa quisa saida quisaquisa putana huecuana. Nedaji cuana saisiametana huecuana. \s1 Juan Bautista manuametana \r (Mateo 14.1-12; Marcos 6.14-29) \p \v 7 Echua puji Herodes Antipas bahue puana pamapa ai Jesús ja atana cuana. Tueda japitsapitsatiana, cristiano cuana ja Jesús jepuiti tsapiapiati quisatana huecuana putsu. Piada piada cuana, “Tueda da Juan Bautista id'eyujiji”, putana. \v 8 Pia cuana, “Diusu sa quisaquisa puji Elías chenu beju bataji puitia”, putana. Pia cuana, “Pia Diusu sa profeta chenu beju id'eitiba”, putana. Da putsu, Herodes Antipas ebia su japitsapitsatiana. Cuaja shanapa taji mahue batana. \v 9 Da su tueda puana: \p —Yama quitaita Juan chuarijiameana. ¿Aidhe jia da ye deja pamapa ai nimetiuda cuana yatani? \p Beju Herodes ja Jesús baja atana. \s1 Jesús ja pishica mil deja cuana mihuatana \r (Mateo 14.13-21; Marcos 6.30-44; Juan 6.1-14) \p \v 10 Apóstol cuana Jesús peje su jasiapatibana su, tuna pamapa ai atana cuana Jesús quisatana huecuana. Da su Jesús ja dusutana huecuana Betsaida ejude etsahua su cristiano cuana mue ani su, tuna neje bahui ubu hora chidi yani puji. \v 11 Beju ejude aniji cristiano cuana bahue pu putsu, Jesús peje su putitana huecuana. Da su Jesús ja batsutana huecuana. Diusu ecuatsasiati jepuiti quisapirutana huecuana. Nedaji cuana di saisiametana. \p \v 12 Beju tsinecua edhememehu su apóstol cuana ja Jesús uja atana: \p —Beituque ye cristiano cuana ejude cuana naja je tuna sa ai dia taji cuana pachacutita huecuana puji, beju upia mu mue ai biame ani putsu. \p \v 13 Jesús ja uja atana huecuana: \p —Micuaneda hue memihuaque huecuana. \p Da su Jesús jeutsutana huecuana uja: \p —Beju pishica pan chidi cuana, beta se chidi detse bahui ecuanaju sa yani. ¿Ahua mique tsada ecuanaju jana ebajati ye cristiano dueji cuana sa puji? \p \v 14 Beju pishica mil pucue deja cuana anitaina. Jesús ja discípulo cuana cuatsasiatana: \p —Cristiano cuana meaniutemeque dujiduji pishica tunca cama. \p \v 15 Beju daja atana huecuana. \v 16 Pamapa cristiano cuana aniutetana su, Jesús ja pan cuana, se detse di inatana. Buepa huabata jachamati putsu, diusulupai Tata Diusu atana. Pan cuana, se detse ped'uped'ua putsu, discípulo cuana menajatiatana cristiano cuana paberereatiata huecuana puji. Discípulo cuana ja cristiano cuana eberereatiatani cama, pan, se ped'u cuana jajucuatitana. \v 17 Beju pamapa cristiano cuana diadiatana tupu. Pan cuana, se detse beju puchu puana. Eped'u cuana chudutana huecuana. Piada tunca beta ejaitiana d'iti cuana sejeatana huecuana puchu cuana neje. \s1 Cristo da Diusu sa Jabeituti Deja \r (Mateo 16.13-19; Marcos 8.27-29) \p \v 18 Pia tsine Jesús discípulo cuana neje bahui aniana. Pia cristiano cuana beju aimue ani putana. Jesús da discípulo cuana chuadera tu mehua Diusu neje jamitsutiana. Jamitsupeti putsu, discípulo cuana peje su janariatiana. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Cuaja ni da cristiano cuana ema jepuiti eputani? \p \v 19 Da su jeutsutana huecuana uja: \p —Piada piada mida pa Juan Bautista chenu id'eyujiji eputani. Pia cuana mida pa Elías chenu id'eyujiji eputani. Pia cuana di mida pa pia Diusu sa profeta eputani. \p \v 20 Da su Jesús ja quisabatana huecuana: \p —¿Aidhe ni da ema micuaneda epibatiani? \p Beju Pedro ja jeutsutana: \p —Mida da Cristo, Diusu sa Jabeituti Deja. \s1 Jesús ja discípulo cuana quisatana cuaja tu manume epu \r (Mateo 16.20-28; Marcos 8.30–9.1) \p \v 21 Da su beju Jesús ja discípulo cuana jubida cuatsasiatana: \p —Be aidhe biame mequisaji aidhe ema. \v 22 Ema da Diusu sa Jabeituti Deja biame, ebia su sufri pu taji. Beju judío cuana sa ehuidusuji, sacerdote, huaraji aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja ema jusiadera putsu, emanuameta huecuana. Quimisha tsine ejaitiana su, ema eid'eyu manujiji cuana duju jenetia. \p \v 23 Da su Jesús ja mesa discípulo cuana uja atana: \p —Quebata ja ema tije aja su, pamapa muesumu neje ema tije paata. Ema pamapa mesa ai cuana quitaita ebia su tsada pabata. \v 24 Tusa manu teje ema tije paata, manuameja paata huecuana biame. \v 25 ¿Ai puji saida ni da etse sa pamapa mundo sa chipilu cuana paani pu cua, cuati castigo su etse eputi biame? \v 26 Quebata da cristiano cuana butse su ema jepuiti, quema quisa cuana jepuiti di ebidhu su, ya di tu jepuiti ebidhu, ema esiapati su. Da su ema Echua Puji Huaraji Aida epu. Quema Tata Diusu sa gloria neje, pamapa tusa ángel cuana neje ema esiapati. \v 27 Ene putsu, yama micuana equisainia, hue enetita piada piada cuana aimue emanuta tsuhu mahue Diusu ecuatsasiati ebayu teje. \s1 Jesús japiatiana \r (Mateo 17.1-8; Marcos 9.2-8) \p \v 28 Ocho tsine beju jaitianana su, Jesús murucu aida bia su tsuatiana Diusu neje emitsuti puji. Pedro, Jacobo, Juan cuana ja buquetana. \v 29 Dapia Jesús Diusu neje emitsutiani cama, tuna butse su jabupiatiana. Mesa ejud'uji cuarecuare pasapasa puana. \v 30 Da su Elías, Moisés chenu detse bataji puana eid'e batana huecuana. Jesús neje quisaquisa epuani batana huecuana. \v 31 Cuaja Jesús sufri pu putsu, emanu Jerusalén ejude su Jesús neje jaquisatiana tse. Hueda cuarecuare ja biababutana huecuana. \v 32 Beju Pedro, Jacobo, Juan cuana ebia su tahuija putana biame, id'etaniana huecuana, tueda quimisha deja sa hueda ba putsu. \v 33 Moisés, Elías detse beju eputiyupiba epuani su, Pedro ja Jesús atana: \p —Echua Puji, saida ecuaneda upia pamapa su meanija. Quimisha epahuaneti cuana ecuanaju paaiti, ahua mique tsada su. Piada miqueda puji, piada Moisés sa puji, piada Elías sa puji ecuanaju paaiti. \p Pedro beju mue jashanapati cuaja emimiani, ebia su iyuame pu putsu. \v 34 Daja Pedro emimiani cama, judu ja beju dunutana huecuana. Da su beju Pedro, Jacobo, Juan cuana ebia su iyuame putana. \v 35 Judu duju jenetia Tata Diusu ja atana huecuana uja: \p —Ye da quema ibuneda Ebacua. Tueda bahui meid'abaenique. \p \v 36 Tata Diusu mimipeana su, beju Jesús tu mehua batana huecuana. Moisés, Elías detse aimue beju batana huecuana. Da su cuatsa mahue anitana huecuana. Mue aidhe biame quisatana huecuana mahue tuna batana ai cuana. \s1 Edeahue einid'u madhadaji Jesús ja saisiametana \r (Mateo 17.14-21; Marcos 9.14-29) \p \v 37 Pia huenati murucu aida jenetia butetana huecuana. Ebutesa su, jucuada cristiano cuana ja Jesús tsutitana. \v 38 Piada deja ja cristiano cuana duju su Jesús jubida uja atana: \p —Echua Puji, chamaque quema piada quita ebacua. \v 39 Einid'u madhada ja tueda ina putsu, etsiatsiametani jubida. Tseitsi nime edajajametani. Equedi bahui purapura mesa ecuatsa su epuani. Tueda einid'u madhada ja quema ebacua emadhatani. Mesiaja mahue yatani. \v 40 Beju yama mique discípulo cuana bajaitia einid'u madhada pajemicuinata huecuana puji. Cuaja jemicuina taji mahue bataitia huecuana. \p \v 41 Da su Jesús ja anititana discípulo cuana d'ayapirutana uja: \p —¡Ai! ¿Jucuaja su jia micuaneda jei puja mahue? ¿Que tupu teje jia quema micuana neje ani taji? ¿Que tupu teje jia quema micuana etuchea taji? Meduseque edeahue mimi bue mahue. \p \v 42 Edeahue janariatiana su, einid'u madhada ja dajajametana. Jubida edeahue riariametana. Da su Jesús ja einid'u madhada d'ayatana su, beju saisibana edeahue. Jesús ja deja tusa ebacua saida menajatiataibana. \v 43 Beju pamapa batana cristiano cuana ebia su nimetiunetitana, Diusu ebia su tucheda, aida batana huecuana putsu. \s1 Neicha hue Jesús cuaja manume epu quisa puana \r (Mateo 17.22-23; Marcos 9.30-32) \p \v 44 Beju cristiano cuana enimetiutani cama, Jesús ja mesa discípulo cuana quisapirutana: \p —Meid'abaenique ema. Be mesetaji. Ema da Diusu sa Jabeituti Deja. Ema emenajatiata huecuana deja madhada cuana peje su pamanuameta huecuana puji. \p \v 45 Beju discípulo cuana ja Jesús sa quisa aimue shanapatana mahue, tuseda tsada mahue putsu. Iyuame putana huecuana tu equisaba puji cuaja mesa quisa epuani. \s1 ¿Quebata jia ebia su aida? \r (Mateo 18.1-5; Marcos 9.33-37) \p \v 46 Da su beju discípulo cuana jacuicuinapirutitana. ¿Quebata jia tuna duju su ebia su aida? jacuicuinatitana huecuana. \v 47 Beju Jesús jashanapatiana daja yacuicuinatitani huecuana. Da su yanana chidi inachidi putsu, tu naja su ichatana. \v 48 Discípulo cuana uja atana: \p —Ye yanana da ema peje su jei eputani nimemitsida cuana nime. Quebata ja saida ebatsuta huecuana su, tuahueda ema ebatsutani pu cua nime. Daja huecha quebata ja ema ebatsuta su, tuahueda quema Tata Diusu ebatsutani pu cua nime, Diusu ja ema beitutana putsu. Quebata micuana duju su nimemitsida epuani su, tueda da ebia su aida micuana duju su epu. \s1 Jesús sa eshanapa cuana \r (Marcos 9.38-40) \p \v 49 Da su beju Juan ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, pia deja ja einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuinatani ecuanaju bana. Beju ecuanaju tueda, “Be daja aji”, ana, aimue tueda ecuanaju neje epuniunetiani mahue putsu. \p \v 50 Da su beju Jesús ja Juan uja atana: \p —Be tueda deja memenahueji. Quebata deja ecuana neje madhada hue epuani mahue, tueda da ecuana sa eshanapa beju. \s1 Jesús ja Jacobo, Juan jubida d'ayatana \p \v 51 Jesús cielo su eputi tiempo beju enariatiani putsu, janimetucheatiana Jerusalén ejude su eputi puji. \v 52 Equene tu hui su pia discípulo cuana beitutana. Piada ejude su Samaria yahua su cuinatitana huecuana tahui jude ete ebasetati puji. \v 53 Beju samaritano cristiano cuana ja dapia ejude su aimue Jesús batsuja atana mahue, tueda Jerusalén ejude su epuhu shanapatana huecuana putsu. \v 54 Da su Jesús sa discípulo Jacobo, Juan detse ja daja id'aba putsu, Jesús uja atana tse: \p —Echua Puji biahua tiempo Diusu sa profeta Elías chenu ja cristiano madhada cuana cuati neje taitanamepetaidha. Beju jiahue, ¿a mique tsada ecuanaju Diusu ebaja cuati pabeituta puji, tueda samaritano cristiano cuana etaitanamepe puji? \p \v 55 Beju Jesús sa tsada mahua putsu, discípulo detse jubida d'ayatana, daja quisabatana tse su. \v 56 Da su pia ejude su putitana huecuana etahui puji. \s1 Jesús sa ebuqueji cuana \r (Mateo 8.19-22) \p \v 57 Beju edid'i su tuna eputahu cama, piada deja ja Jesús nariatana. Uja tuahueda atana: \p —Echua Puji, mi yama tije aja quepia mi epuhu su. \p \v 58 Da su Jesús ja atana deja: \p —Cuacuacuacua cuana sa rara yanita. D'ia cuana sa esaji yanita. Beju quema mu ai mahue quepia echua epahuati puji. \p \v 59 Da su beju neicha Jesús ja pia deja atana uja: \p —Tije ema aque. \p Tuahueda Jesús atana uja: \p —Echua Puji, quema tata papa putsu chu, mi yama tije ya. \p \v 60 Da su Jesús ja atana: \p —Diusu shanapaji mahue cuana ja hue tuna sa manujiji cuana papapata. Miada mu puti putsu, Diusu ecuatsasiati epusiu ai quisa cuana cristiano cuana quisatique. \p \v 61 Beju pia deja ja macha Jesús uja atana: \p —Echua Puji, yama mi tije aja. Equene tsuhu d'eji tiaque ema quema ete su eputi puji, quema familia cuana neje emitsutitiyu puji. \p \v 62 Da su Jesús ja tueda uja atana: \p —Ahua quebata ema tije yapirutani biame, jasiapatija epu su, tueda saida mahue Diusu emebaja puji. \c 10 \s1 Jesús ja siete tunca quisa puji cuana beitutana \p \v 1 Da su beju Jesús ja siete tunca deja cuana dharetana. Beta beta beitutana huecuana tu hui su tu eputi ejude cuana je. \v 2 Uja cuatsasiatana huecuana: \p —Enei hue, dueji yani ehuiru puji biame, ehuiriji cuana beju pishihue. Cristiano cuana da ejaja esuru ehuiru puji quitaita nime. Diusu da huiruhuiru emetse nime. Mebajaque tueda mesa quisaquisa puji cuana cristiano cuana peje su pabeituta puji, mesa quisa saida cuana tuna peje su quisaquisa epu puji. \v 3 Beju meputique. Yama micuana cristiano madhada cuana peje su ebeituinia. Micuaneda da duqueji cuana iba cuana duju su nime epu. \v 4 Be shitara, chipilu medusuji. Piada pulucu butseji bahui medusutique. Pime hue meputique. Be aidhe biame memitsuji edid'i su. \v 5 Quebata ete su nubi putsu, uja ete emetse cuana memitsutique: “Diusu ja menimepijajametaque.” \v 6 Ahua tueda ete su cristiano saida cuana yanita su, da su micuana sa jamitsuti da tuneseda puji paaniti beju. Ahua dapia cristiano saida mahue cuana yanita su, da su micuana sa jamitsuti mejemiyuque. \v 7 Quebata ejude cuinati putsu, piada ete su hue mecuinatique. Tueda ete su hue meanique ejude jenetia ecuinana teje. Mediaque, meid'ique tuna sa ai dia taji, id'i taji cuana, tuneseda mihua taji, micuaneda da Diusu sa mudu puji cuana putsu. Be ete ete measeji. \v 8 Ejude su cuinati putsu, ahua micuana cristiano cuana ja saida ebatsutani su, tuna etiatani ai dia taji cuana mediaque. \v 9 Dapia nedaji yanita cuana mesaisiameque. Uja mequisatique: “Beju Diusu ecuatsasiati enariatiani.” \v 10 Ahua quebata ejude su aniji cuana ja aimue micuana saida ebatsuta mahue su, mecuinanaque ejude duje. Uja jubida cristiano cuana mequisaque: \v 11 “Micuana sa ejude sa med'i chidi ecuanaju sa pulucu cuana jenetia ecuanaju etarasaisisaisia. Uja ecuanaju yainia, micuaneda ecuanaju sa quisa jusiaderana putsu. Meshanapaenique, Diusu ecuatsasiati enariatiani.” Daja micuaneseda pu taji. \v 12 Enei hue, yama micuana yainia, Diusu sa castigo tsine ecuina su, Diusu ja tueda ejude su aniji cristiano cuana Sodoma ejude su anitaidha cristiano cuana ebia su ecastigatayu. \s1 Ejude su jei pu bue mahue cuana \r (Mateo 11.20-24) \p \v 13 ‘¡Aba quitaita Corazín, Betsaida ejude detse su aniji cristiano cuana. Tueda ejude detse su dajucua ai nimetiuda cuana yama ana biame, aimue Diusu peje su japibaturucatija putana huecuana mahue. Ahua Diusu ja biahua tiempo Tiro, Sidón ejude detse su tueda nimetiuda aida cuana ataidha su mu detse, dapia anitaidha cristiano cuana Diusu peje su japibaturucatitaidha detse. Tuna sa jucha cuana jepuiti ebia su janimepibapibametitaidha detse. \v 14 Diusu sa castigo tsine ecuina su, Diusu ja Corazín, Betsaida ejude detse su aniji cuana Tiro, Sidón ejude detse su anitaidha cuana ebia su ecastigatayu. \v 15 Daja huecha Diusu ja Capernaum ejude su aniji cuana yatayu. “Diusu ja ecuana cielo su edusutsuatita”, eputani huecuana biame, beju Diusu ja cuati castigo su ebeituta huecuana. \p \v 16 Da su beju Jesús ja discípulo cuana atana: \p —Quebata ja micuana jei yata su, tuahueda ema jei yatani pu cua nime. Daja huecha quebata ja micuana ejusiaderatani su, tuahueda ema ejusiaderatani pu cua nime, yama micuana beituana putsu. Daja huecha quebata ja ema ejusiaderatani su, tuahueda Diusu ejusiaderatani pu cua nime, Diusu ja ema beitutana putsu. \s1 Siete tunca quisa puji cuana jasiapatitana \p \v 17 Jesús ja siete tunca beitutana deja cuana beju jasiapatitana tu peje su. Jasiapati putsu, uja Jesús atana huecuana: \p —Echua Puji, einid'u madhada cuana ja ecuanaju iyubatana, mique ebani su ecuanaju cuatsasiana putsu. \p \v 18 Da su Jesús ja atana huecuana: \p —Beju yama Ishahua bana cielo jenetia edajajani dharara nime. \v 19 Yama micuana tucheda tiana bacua, asi ja aimue micuana cuaja biame yata mahue puji, einid'u madhada cuana ja aimue micuana cuaja biame yata mahue puji. \v 20 Be beidaji mepuji, ahua einid'u madhada cuana micuana eiyubatani su. Ebia su beidaji mepuque, micuaneda da Diusu sa dharejiji cuana putsu. \s1 Jesús da Diusu sa Ebacua \r (Mateo 11.25-27; 13.16-17) \p \v 21 Da hora su beju Espíritu Santo ja Jesús beidaji ebia su ametana. Jesús ja mesa Tata Diusu uja mitsutana: \p —Quema Tata, yama mi emitsutsuainia. Mida da aida eni. Mida da cielo, mundo emetse. Nimemitsida cuana bahui miada shanapameana mique piba cuana. Bahue eni ebatitani cuana mu aimue shanapameana mahue mique piba cuana. Daja mique tsada. \p \v 22 ‘Quema Tata Diusu ja ema pamapa ai cuana menajatiatana. Aimue ema aiya biame saida eshanapaenitani mahue. Quema Tata Diusu ja bahui ema saida eshanapaenitani. Daja huecha aimue quema Tata Diusu aiya biame eshanapaenitani mahue. Yama bahui tueda saida eshanapaeninia, ema tusa ebacua putsu. Quebata quema tsada cuana bahui quema Tata Diusu yama eshanapameinia. \p \v 23 Da su Jesús ja discípulo cuana chama putsu, uja atana huecuana: \p —Quebata cuana ja ema ebatani, beidaji eputani. \v 24 Biahua tiempo Diusu sa profeta, echua puji chenu cuana ja jiahue micuaneda ebainia cuana baja adhaataidha. Jiahue quema micuaneda eid'abainia quisa cuana di id'abaja adhaataidha huecuana. Beju cuaja a taji mahue bataidha huecuana, biahua tiempo jenetia anitaidha putsu. \s1 Samaritano saida jepuiti quisa \p \v 25 Pia tsine beju piada Moisés chenu sa jacuatsasiati ebuetsuaji Jesús peje su putiana mimi neje tu yaba puji cristiano cuana butse su. Tuahueda Jesús quisabatana uja: \p —Echua Puji, ¿ai ni da quema a taji cielo su eid'e yanieniti puji? \p \v 26 Jesús ja deja jeutsutana uja: \p —Quisaque ema, ¿cuaja ni da derejiji yani Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana su? \p \v 27 Da su jacuatsasiati ebuetsuaji ja Jesús jeutsutana: \p —“Ibuneda baque Diusu pamapa mique muesumu neje. Cuaja mida quitaita ibuneda ebatiani nime, daja mique pia cuana ibuneda ba taji.” Daja derejiji yani. \p \v 28 Da su Jesús ja tueda uja atana: \p —Saida mida jajeutsutaitia. Ahua miada ye jacuatsasiati ya su, da su cielo su mida eid'e yanienitiyu beju. \p \v 29 Ebuetsuaji ja Jesús quisabatana neicha: \p —¿Quebata jia quema edue? \p \v 30 Da su Jesús ja bahue quisa neje jeutsutana deja uja: \p —Piada deja Jerusalén ejude jenetia cuinanana Jerico ejude su eputi puji. Edid'i je tu epuhu cama, tsi puji cuana ja tueda inatana. Pamapa mesa ai cuana mejemipetana huecuana. Madhada iche putsu, beju cuataibana huecuana. Deja manuamecue putsu, jahuijati jusiahuanatana huecuana. \v 31 Beju piada sacerdote edid'i je jaitianana. Deja ichenu esa batana biame, sacerdote butsepi hue pejaitianatana. \v 32 Tije beju piada deja jaitianana. Tueda da templo sa etsahuaji puina. Deja ichenu esa batana biame, tueda di butsepi hue pejaitianatana. \v 33 Da su beju piada samaritano deja edid'i je jaitianasaina. Tuahueda deja ichenu esa ba putsu, bataichenubatana. \v 34 Beju nariatana deja. Etsi cuana babutana. Mesa animalo quitaita bia su ichatsuatana. Tu ecuinati ete su dusutana. Dapia quinatana deja. \v 35 Pia huenati samaritano eputiyu puji ete emetse chipilu tiatana. Chipilu ete emetse tia putsu, uja atana: “Quinaque ye deja ichenu. Ahua manu yanidera su, ema esiapati su, yama mi echujetia.” \p \v 36 Da su Jesús bahue quisa neje quisape putsu, uja jacuatsasiati ebuetsuaji quisabatana: \p —¿Quebata tueda quimisha deja cuana edue nime jadusutiana deja ichenu neje? \p \v 37 Beju jacuatsasiati ebuetsuaji ja Jesús jeutsutana: \p —Tueda samaritano ja deja ichenu quina putsu, edue nime batana. \p Da su Jesús ja ebuetsuaji uja atana: \p —Jade, miada daja huecha atique. \s1 Jesús ja María, Marta detse peretitana \p \v 38 Jesús da discípulo cuana neje pia ejude su cuinana. Dapia beta epuna edue tatse Marta, María banime anina. Tuatseda Jesús batsutana tse. \v 39 Beju María Jesús sa ehuatsi su aniuteana tusa quisa eid'aba puji. \v 40 Marta mu daja hue mudumudusana, ebia su mesa ai a taji cuana anina putsu. Da su Marta ja Jesús nariatana tu uja equisa puji: \p —Echua Puji, quema edue María ja aimue ema etsahuatani mahue. Cuatsasiaque beju tueda ema patsahuata puji. \p \v 41 Da su Jesús ja Marta jeutsutana: \p —Marta, Marta, mique ai a taji cuana ja mi ebia su epibapibametani. \v 42 María ja ebia su saida quita dharetaitia, quema mimi cuana id'abaja ataitia putsu. Aimue yama tueda emejemiyu mahue. \c 11 \s1 Jesús ja discípulo cuana cuaja Diusu mitsume a taji buetsuatana \r (Mateo 6.9-15; 7.7-11) \p \v 1 Pia tsine Jesús Diusu neje jamitsutianina. Beju jamitsupetiana su, mesa discípulo cuana ja tueda bajatana uja: \p —Echua Puji, Juan Bautista ja mesa discípulo cuana bahuetsuatana cuaja Diusu neje jamitsutime. Beju ecuanaju di daja buetsuaque. \p \v 2 Da su Jesús ja buetsuapirutana huecuana: \q1 —Uja micuaneda Diusu mitsume ya: \q1 Ecuanaju sa Tata Diusu, cielo su yani, mique ebani cristiano cuana ja paiyubata. \q1 Cuatsasiapiruenique ye mundo su. \q1 Mique ai tsada cuana bahui cristiano cuana ja ye mundo su paata, cuaja cielo su aniji cuana ja yatani nime. \q1 \v 3 Pamapa tsine ecuanaju tiaque ai dia taji cuana. \q1 \v 4 Perdonaque ecuanaju sa jucha cuana, cuaja ecuanaju madhada aji cuana eperdonainia nime. \q1 Be ecuanaju Ishahua peje su pirubameji. \q1 Tusa eme jenetia d'eji su ecuanaju aque. \q1 Daja papu. \p \v 5 Uja Jesús ja daja hue buetsuainiame atana huecuana bahue quisa neje: \p —Piada deja putiana dhidha dusete mesa eshanapa sa ete su pan ebajati puji. Uja bajatana: \v 6 “Eshanapa, tiaque ema quimisha pan cuana, pia quema eshanapa beju quema ete su cuinaitia putsu. Mue ai biame quema ani tu etia puji.” \v 7 Da su eshanapa ja ete dume jenetia uja jeutsutana: “Cuaja tia taji mahue mi yama ebainia, beju terisaisiajiji putsu. Quema ebacua cuana neje ema etahuisa. Cuaja netiana taji mahue tsuhu ema mi etia puji.” \p \v 8 Jesús ja bahue quisa quisape putsu, daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Yama micuana butsepi equisainia, tueda deja ja daja hue mesa eshanapa bajanetiame atana mesa eshanapa ja pan tiatana teje. Beju tueda eshanapa ja pan etiata pacuayu puji. Aimue eshanapa su mahue. \v 9-10 Da putsu, yama micuana butsepi equisainia, Diusu micuaneda ebaja su, tuahueda micuana etiatayu. Da su memebajaque Diusu. Beju mechacuderaque. Chacu putsu, micuaneda etejeyu. Meturubaderaque. Turuba putsu, etsequed'iatiyu. \p \v 11 ‘Ahua micuana sa ebacua cuana ja pan ebajatani su, ¿ai da micuaneda tumu etia bata? Ahua micuana sa ebacua cuana ja se ebajatani su, ¿ai da micuaneda bacua etia bata? \v 12 Ahua micuana sa ebacua cuana eja ebajatani su, ¿ai micuaneda asi etia bata? \v 13 Micuaneda deja juchaji cuana biame, micuana sa ebacua cuana ai saida cuana tia bahue. Beju Diusu mu da ebia su saida putsu, tu bajaji cuana ebia su ai saida cuana tia bahue. \s1 Pia cuana ja Jesús ja Ishahua sa tucheda neje ai nimetiuda cuana yatani tuaquisatana \r (Mateo 12.22-30; Marcos 3.19-27) \p \v 14 Pia tsine Jesús ja deja mimi bue mahue peje jenetia einid'u madhada jusiacuinatana. Jusiacuinatana su, beju deja mimiana. \v 15 Piada piada deja madhada cuana ba putsu, tuneda cama uja jaquisatitana: \p —Ye Jesús da aimue Diusu peje jenetia mahue. Beju einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuinatani Ishahua sa tucheda neje. \p \v 16 Pia cuana ja Jesús bajatana nimetiuda aida Diusu peje jenetia paata puji. Daja Jesús bajatana huecuana tu yaba puji. \v 17 Jesús ja tuna sa piba madhada cuana shanapa putsu, uja atana huecuana: \p —Ahua quebata huaraji aida sa cristiano cuana esajasajata su, ahua tuneda cama eichetita su, beju tueda huaraji aida sa tucheda etaitanapeyu. Daja huecha quebata familia edue cama eichetita su, tueda familia da etaitanape. \v 18 Daja huecha ahua Ishahua ja quitaita mesa einid'u madhada cuana jusiata cua su, mesa tucheda etaitanape. Aimue mesa einid'u madhada quitaita ejusiata mahue. Ahua daja yata su, tueda quitaita emajaitiani pu cua nime. Beju micuaneda, cristiano cuana peje jenetia yama einid'u madhada cuana ejusiacuinainia Ishahua sa tucheda neje, epuani. \v 19 Ahua daja su, ¿aidhe sa tucheda neje micuana sa ebuqueji cuana ja einid'u madhada cuana ejusiacuinatani? Jiahue yama micuana equisaba. ¿Aimue jia maida Diusu sa tucheda neje einid'u cuana ejusiacuinatani huecuana mahue? Da su, ¿jucuaja su micuaneda, yama einid'u madhada cuana Ishahua sa tucheda neje ejusiacuinainia, epuani? Micuana sa ebuqueji cuana ja ebametani micuaneda da japitsatijiji. Aimue yama Ishahua sa tucheda neje einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia ejusiacuinainia mahue. \v 20 Yama einid'u madhada cuana ejusiacuinainia Diusu sa Espíritu Santo sa tucheda neje bahui. Diusu ja mu tueda ai nimetiuda cuana yatani micuana duju su. Aimue Ishahua ja tueda ai nimetiuda cuana ema yametani mahue. \p \v 21 ‘Deja tucheda metseji sa ai cuana beju aimue aiya biame tsita cua mahue, mesa ete saida ebianetiatani putsu. \v 22 Ahua pia deja ebia su tucheda quita pue cua su, tuahueda upia yani deja pishitiameta cua. Tusa metse, pamapa tusa ai cuana pishitiame putsu, mejemita cua. Daja huecha ema Ishahua ebia su tucheda tu epishitiame puji, tusa einid'u madhada cuana ejusiacuina puji. \p \v 23 ‘Quebata ja aimue ema saida ebatani mahue, tueda da ema neje emajaitiani. Daja huecha quebata ema neje echuduchuduani mahue, tuahueda eberebereatani. \s1 Einid'u madhada jasiapatiana quisa \r (Mateo 12.43-45) \p \v 24 ‘Einid'u madhada deja peje jenetia ecuinanani su, d'anita yahua je yaseni janahua jude echacu puji. Aimue teje yatani su, epibapirutiani uja: “Ema pasiapati ema cuinanaitia ete su.” \v 25 Da su beju deja peje su esiapatiani su, tueda deja da ete saida, memahue, basetajiji nime ebatani. \v 26 Da su neicha ecuinana pia siete tu ebia su madhada einid'u cuana eduse puji. Beju pamapa su deja sa equita dume su enubitani dapia yaniti puji. Da su tueda deja equene puina ebia su madhada epuani. \s1 Cuaja etse beidaji pu cua quisa \p \v 27 Jesús daja emimiani cama, piada epuna uja tsiatsiana: \p —¡Diusu ja mique cuara paibunebata, tuahueda mi sehuametana putsu! \p \v 28 Da su Jesús ja epuna atana: \p —Beju ebia su saida Diusu ja mesa mimi id'aba putsu jei yatani cuana paibunebata. \s1 Cristiano madhada cuana ja Jesús bajatana nimetiuda aida cuana paata puji \r (Mateo 12.38-42; Marcos 8.12) \p \v 29 Beju cristiano madhada cuana ebia su jadhitatisana Jesús peje su. Tuahueda daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Beju micuaneda da deja madhada, bubeta cuana. Micuaneda ema ebajainia yama nimetiuda aida ya puji. Aimue yama ya mahue. Cuaja Diusu sa profeta Jonás chenu puidha, tueda da micuaneseda puji nimetiuda aida papu. \v 30 Da tiempo Jonás chenu quitaita nimetiuda ai cuana ataidha Níneve ejude su anitaidha cristiano cuana sa puji. Daja huecha jiahue ema quitaita da nimetiuda aida nime epuani ye tiempo cristiano cuana sa puji. \v 31 Biahua tiempo echua puji aida epuna uqueda yahua jenetia pueidha echua puji Salomón chenu peje su mesa bahue eni quisa cuana eid'aba puji. Beju jiahue upia ema Salomón chenu ebia su bahue eni biame, aimue micuaneda quema quisa id'abaja yainia mahue. Da putsu, Diusu ja micuana ematsetayu castigo tsine su, micuaneda quema bahue eni quisa cuana id'abaja mahue ana putsu, cuaja tueda echua puji aida epuna ja Salomón chenu sa bahue eni quisa cuana id'abataidha nime. \v 32 Nínive ejude su anitaidha cristiano cuana ja di ye tiempo cristiano cuana etuaquisata Diusu sa castigo tsine ecuina su. Da tiempo su Nínive ejude su anitaidha cristiano cuana peje su Jonás Diusu sa quisa cuana quisaquisa puidha su, pamapa tuneda Diusu peje su japibaturucatitaidha. Jiahue quita beju upia ema yani Jonás chenu ebia su aida epuani biame, ye cristiano cuana ja aimue ema id'abaja yatani mahue. Da putsu, Diusu ja ebia su ecastigata huecuana. \s1 Hueda jepuiti quisa \r (Mateo 5.15; 6.22-23) \p \v 33 ‘Aimue detse aiya biame hueda huitsu putsu, biaterita cua mahue. Beju d'eji su hueda eichata ete dume pajurabata puji. \v 34 Micuana sa etua da lámpara nime micuana sa equita sa puji. Ahua micuana sa etua saida su, saida echamati. Ahua micuana sa etua saida mahue su, aimue saida echamati mahue. Daja huecha ahua micuaneda ai madhada cuana su bahui epibatiani su, apuda saida su micuaneda epuniuneti. \v 35 Merejatique be micuana sa hueda padhamuti. \v 36 Ahua micuana sa equita saida, hueda, apuda mahue su, da su beju pamapa saida ebati lámpara sa hueda ja micuana ejurabatani nime. \s1 Jesús ja fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana tuaquisatana \r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 20.45-47) \p \v 37 Beju Jesús ja buetsuapetana huecuana su, piada fariseo ja Jesús mesa ete su dusutana ediadia puji. Ete su cuinati putsu, Jesús nubiana. Misha su aniuteana jamerucuatiji mahue. \v 38 Da su fariseo nimetiunetiana, Jesús jamerucuatiji mahue ediadiani ba putsu. Fariseo daja nimetiunetiana, judío cuana sa puiti diadiaji mahue su emerucuatitani putsu. \p \v 39 Da su Jesús ja tueda jubida d'ayatana uja: \p —Micuaneda da emeji dume adhida pu cua nime, ebia je bahui saida, rucuajiji. Micuaneda di ebia je bahui saida nime. Edume su mu ai piapiati madhadaji micuana sa yani. \v 40 Aimue micuaneda epibatiani mahue Diusu ja equita neje tupupai enid'u di atana. Micuaneda equita bahui rucua bahue. \v 41 Enime dume su di mebasetatique. Da chu beju pamapa rucuapejiji epu. \p \v 42 ‘¡Aba, fariseo cuana, micuaneda bubeta putsu! Pamapa micuana sa enubiani ai cuana sa piada décimo chidi hue eichaderainia Diusu sa puji biame, butsepi punuineti ai cuana esetainia. Ibuneda mahue micuaneda. Aimue micuaneda pia ebia su saida jabuetsuati cuana ebuetsuainia mahue. Aimue cristiano cuana Diusu butse su butsepi paputa puji ebuetsuainia mahue. Aimue ebuetsuainia huecuana mahue huamahuama paibunebatita huecuana puji. Aimue ebuetsuainia huecuana mahue Diusu peje su panimetucheatita huecuana puji. Tueda ai saida cuana di micuaneseda buetsua taji yainia pia Moisés sa jacuatsasiati cuana neje tupupai. Beju aimue micuaneda mu daja yainia mahue. \p \v 43 ‘¡Aba micuaneda fariseo cuana! Micuaneseda tsada jadhitati jude ete cuana su aniude ebia su saida cuana su anija bahui. Ejude duje micuaneseda tsada cristiano cuana ja micuana iyuda neje emitsuta. \p \v 44 ‘¡Aba micuaneda fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana! ¡Micuaneda da bubeta cuana! Micuaneda da sepulcro bataji mahue edume su ebadeta ai adhida cuana nime. Cristiano cuana da bia je yasetani su, enid'umadhatitani huecuana. Daja huecha cristiano cuana enimemadhatitani, micuana sa ai puiti madhada cuana tije a putsu. \p \v 45 Da su piada jacuatsasiati ebuetsuaji ja Jesús atana uja: \p —Echua Puji, miada ecuanaju di emadhabainia tueda mimi neje. \p \v 46 Jesús ja tueda uja atana: \p —¡Aba micuaneda jacuatsasiati ebuetsuaji cuana di! Micuaneda cristiano cuana Diusu sa ebani su jubida neje ebia su ai cuana yameinia. Micuana sa jacuatsasiati cuana da tadada cristiano cuana ja yata puji. Daja pia cuana jubida neje yameinia biame, micuaneda mu aimue daja dhucuana yainia mahue. \p \v 47 ‘¡Aba micuaneda! Micuana sa tata chenu cuana ja Diusu sa profeta cuana manuametaidha. Beju jiahue micuaneda tuna sa sepulcro cuana saida yainia. \v 48 Da neje saipie hue daja manuametaidha huecuana ebametiani. Micuaneda da tata edhi chenu cuana neje tupupai. Tuneda profeta cuana manuametaidha. Beju micuaneda sepulcro cuana yainia. \p \v 49 ‘Da putsu, Diusu bahue eni uja puidha: “Yama quema profeta, apóstol cuana ebeitu micuana peje su. Beju micuaneda ebia su eduinini tuna neje. Piada piada micuaneda emanuame. Pia cuana tijetije ya.” \v 50 Micuana peje su cama Diusu sa enime epu, profeta cuana manuametaidha huecuana jepuiti. \v 51 Manuamejiji putaidha profeta cuana da Abel jenetia Zacarías teje micuaneda peje su cama Diusu sa enime epu. Zacarías da tije enieni manuametaidha huecuana altar iyuda eti jude detse dhede je su. Yama micuana butsepi equisainia, Diusu ja micuana echujebajata tuna sa manu jepuiti. \p \v 52 ‘¡Aba micuaneda jacuatsasiati ebuetsuaji cuana! Micuaneda Diusu sa mimi buetsuaja yainia biame, aimue micuaneda tueda mimi eshanapainia mahue. Pia cuana di micuaneda aimue butsepi eshanapameinia mahue. \p \v 53 Da su beju Jesús daja mimipeana su, fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana tu neje ebia su duininipirutana. Jesús ebia su quisabapirutana huecuana madhada piba neje. \v 54 Uja japibatitana huecuana: “Cuapuitime madhada hue Jesús ejeutsuti su, beju ecuaneda tuaquisa cua.” \c 12 \s1 Jesús ja cristiano cuana buetsuatana deja bubeta cuana jepuiti \p \v 1 Beju ebia su dueji cristiano cuana Jesús yani su jadhitatitana. Dueji huecuana putsu, janunununuati putana huecuana. Da su Jesús ja mesa discípulo cuana quisapirutana uja: \p —Merejatique fariseo cuana neje, tuneda da bubeta putsu. Madhada ai cuana yatani huecuana rubuajiji. \v 2 Tuna sa ai madhada cuana da levadura harina bebajiji su nime. Levadura ja bebajiji etutsuametani nime, daja da tuna sa ai piba madhada cuana batasaida ebametita. \v 3 Pamapa tuna sa etsia piba madhada cuana ebametita. Pamapa ai etsia piba neje ajiji ai cuana Diusu ja ebameta. Pamapa etsia quisa cuana Diusu ja cristiano cuana eshanapameta. \s1 Diusu bahui iyuda mebaque \r (Mateo 10.28-31) \p \v 4 ‘Quema eshanapa cuana, be ate cristiano cuana butse su iyuame mepuji. Micuana manuameta cua huecuana biame, aimue micuana sa enid'u mu cuaja madhada ata cua mahue. \v 5 Diusu bahui meiyubaque. Tuahueda equita manuameta putsu, cuati castigo su etse beituenita cua. \p \v 6 ‘Beju pishica d'ia janana beta chipilu chidi chuje. Chujeneda mahue biame, aimue Diusu ja esetatani mahue. \v 7 Micuaneda beju d'ia janana cuana ebia su chuje eni Diusu butse su. Aimue tuahueda micuana esetatayu mahue. Pamapa micuana sa echuaina cuana idadajiji. Piada piada cama Diusu ja eshanapatani. Da su be iyuame mepuji, micuaneda da Diusu peje su d'ia janana cuana ebia su chujeji putsu. \s1 Cristo quisanetiacuina taji cristiano cuana butse su \r (Mateo 10.32-33; 12.32; 10.19-20) \p \v 8 ‘Ahua quebata quema puji cristiano cuana butse su saida equisanetiacuinati su, yama di ángel cuana, Diusu butse su tuseda puji saida equisanetiacuina. \v 9 Ahua quebata cristiano cuana butse su ema tsada mahue ebata su, yama di ángel cuana, Diusu butse su tueda tsada mahue eba. \p \v 10 ‘Pamapa ema madhabaji cuana Diusu ja perdonata cua, Espíritu Santo madhabaji cuana mu aimue Diusu ja perdonata cua mahue. \p \v 11 ‘Beju deja madhada cuana ja duinini putsu, micuana jadhitati jude ete cuana su, huaraji aida cuana butse su ema jepuiti edusuta su, be ebia su mepibapibaji cuaja micuaneda jeutsume ya. \v 12 Da hora su Espíritu Santo ja cuaja micuaneda ejeutsuti puji mimi cuana etiata. \s1 Parejatita chipiluji saida cuana \p \v 13 ‘Da su beju pia deja ja cristiano cuana duju su Jesús uja atana: \p —Echua Puji, cuatsasiaque quema edue etseju sa tata chenu sa ai cuana quema tupu pasajatiata. \p \v 14 Da su Jesús ja tueda atana uja: \p —¿Aiya ni da ema mique ai cuana ebaji ichatana? \p \v 15 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Merejatique. Ye mundo sa ai cuana be ebia su tsada mebaji. Aimue ai cuatajuse tsada mahue saida etse yani puji. \p \v 16 Da su Jesús ja bahue quisa neje buetsuatana huecuana: \p —Beju deja chipiluji saida anina. Jucuada mesa te cuana anina. Puiti eni mesa te cuana puana. \v 17 Da su japibapirutiana uja: “Beju quema ete chidi cuana da tupu mahue pamapa quema ejaja cuana eichasetati puji. \v 18 Da su quema ete chidi cuana ebereberea pia eichacua aida ya puji. Dapia pamapa quema ejaja cuana yama eichaseta. \v 19 Da su quema pamapa ai cuana tupu epu quejucua mara puji putsu, beidaji ema epu. Ejanahua da ema. Eid'iti, ediadia da ema.” \v 20 Beju Diusu ja tueda deja atana: “Deja, aimue mida saida epibatiani mahue. Ye dhidha quitaita su mida emanu. Da su beju pamapa mique ebia su ichasetajiji ai cuana, ¿aidhe sa puji ni da epu?” \v 21 Daja da quebata ja tuseda puji bahui ebia su ai cuana edhitatani. Chipiluji biame, Diusu sa ai cuana su mu pia puri. \s1 Tata Diusu ja mesa ebacua cuana einatsihuatani \r (Mateo 6.25-34) \p \v 22-23 ‘Be ebia su mepibapibaji ai dia taji, ejud'uji cuana jepuiti. ¿Ai puji saida ye ai cuana jepuiti ebia su epibapiba puji? \v 24 Mechamaque d'ia janana cuana. Banabana, huirujiji ejaja cuana ichaseta bue mahue ta biame, Tata Diusu ja emihuatani huecuana. Micuaneda mu d'ia janana cuana ebia su chujeme Diusu peje su. \v 25 Aimue detse etse ebia su bauda bauna cua mahue, pibapiba putsu. \v 26 Daja huecha aimue detse etse sa ai dia taji cuana ani cua mahue, ebia su pibapiba putsu. \p \v 27 ‘¿Ai puji ni da micuaneda ejud'uji jepuiti ebia su epibapibani? Mechamaque shasha cuana. Ania chidi emurutani mudu bue mahue, badu bue mahue ta biame. Beju yama micuana ene putsu equisainia, aimue echua puji Salomón chenu jajud'utidha ania shasha cuana nime mahue, tueda da ebia su chipiluji puidha biame. \v 28 Shasha neje Diusu ja nutsa ania chidi yatani. Beju jiahue quita nutsa shasha neje ania chidi. Mueta beju sarajiji cuati puji bahui saida epuani. Mepibatique nutsa cuana su. Ahua Diusu ja nutsa cuana ania chidi shasha neje yatani su, ¿aimue jia maida micuana Diusu ja ejud'utayu mahue? ¿Jucuaja su ni da micuaneda Diusu peje su aimue enimetucheatiani mahue? \v 29 Da su be ebia su mepibapibaji ai dia taji, ejud'uji cuana jepuiti. \v 30 Daja Diusu peje su jei eputani mahue cuana pu bahue. Beju micuaneda mu da aimue daja epu mahue, micuana sa aimue ai cuana Tata Diusu bahue putsu. \v 31 Equene Diusu bahui tsada mebaque. Tu butse su nimebutsepi bahui tsada mebaque. Ahua micuaneda daja ya su, Tata Diusu ja micuana pamapa ai saida cuana etiatayu. Be ebia su mepibapibaji micuaneda cuaja mueta epu cuana su. Tsine meamea Diusu ja micuana etsahuatayu. \s1 Cielo su yani ai cuana \r (Mateo 6.19-21) \p \v 32 ‘Quema ibuneda cuana, be iyuame mepuji. Micuaneda da quejucua chidi biame, Diusu ja micuana ecuatsasiameta tu neje tu ecuatsasiati su. \v 33 Meiruque micuana sa ai cuana. Aiji mahue cuana metiaque. Daja a putsu, Diusu ja micuana pamapa ai saida cuana etiata cielo su. Dapia da aimue micuana sa ai biame ehueiti mahue, aiya biame etsita mahue, musu ja emadhatiata mahue. \v 34 Quepia micuana sa ai saida cuana eradaneti su, dapia da micuaneda anija epu. \s1 Diusu enimeid'uatani cuana janimepitijiji paanita \p \v 35 ‘Meid'abaenique ema. \v 36 Emebajaji ja mesa echua puji eid'uatani nime, mepuque. Echua puji jahuaneti tsine jenetia esiapati su, mesa ete su ecuinatiyu su, emebajaji sa id'eni taji tu etsequed'ia puji. \v 37 Echua puji beju esiapati su, emebajaji beidaji epu, echua puji ja tu eid'eni ehuacuinata putsu. Daja huecha echua puji di beidaji epu. Echua puji quitaita ja emebajaji yaniutemeta misha su. Tuahueda emebajaji jana emederuta. \v 38 Echua puji dhidha dusete ahua huenahua pacuina biame, ahua tuahueda emebajaji eid'eni ebasenata su, beju beidaji emebajaji epu. \v 39 Ye di meshanapaque. Ahua ete emetse ai hora tsi puji ecuina bahue pu cua su, tueda detse id'eni cua. Aimue detse tsiameta cua mahue mesa ai cuana. \v 40 Daja nime micuaneseda janimepitijiji ani taji. Micuaneda aimue ema eid'uainia mahue hora su, da hora su ema esiapati. \s1 Emebajaji saida, saida mahue detse jepuiti quisa \r (Mateo 24.45-51) \p \v 41 Da su Pedro ja Jesús quisabatana: \p —¿A da mique jabuetsuati ecuanaju sa puji bahui ahua pamapa cristiano cuana sa puji di? \p \v 42 Jesús ja Pedro jeutsutana: \p —Quema jabuetsuati cuana quebata papu cuana sa puji. Ete emetse ecuinanani su, pamapa mesa emebajaji cuana piada emebajaji emenajatiajusianatani saida pabata huecuana puji. \v 43 Ahua tueda emebajaji ja pamapa saida ebata su, ete emetse ja tueda saida echujetiata, jasiapati putsu. \v 44 Tueda emebajaji saida ebia su aida ai cuana emenajatiajusianata. \v 45 Ahua tueda emebajaji ja saida pamapa ai cuana ebata mahue su, ete emetse ja tueda ecastigata, jasiapati putsu. Tueda emebajaji uja madhada hue japibati cua: “Quema echua puji mu aimue beju tipeida esiapati mahue.” Ahua tuahueda pia emebajaji cuana icheta cua su, ahua ebia su diadia cua, jaid'iti cua, tsetse cua su, da su ete emetse ja tueda jubida castigata cua, jasiapati putsu. \v 46 Tueda echua puji ete emetse da esiapati emebajaji madhada ja tu eid'uatani mahue hora su. Da su emebajaji madhada ete emetse ja ejusiacuinata. Castigo jude su ebeituta. \p \v 47 ‘Ahua emebajaji mesa echua puji sa ai tsada cuana bahue biame, da su ebia su echua puji ja tueda castigata cua, emebajaji bahue biame, mue a putsu. \v 48 Ahua emebajaji mesa echua puji sa ai tsada cuana bahue mahue putsu, aimue yata mahue su, tupuajiji hue echua puji ja ecastigata. Quebata Diusu ja ebia su etiatani, tueda Diusu ja ebia su ebajata. \s1 Jesús jepuiti cristiano cuana jasajasajatitana \r (Mateo 10.34-36) \p \v 49 ‘Ye mundo su ema pueana putsu, cristiano cuana esajasajatita. \v 50 Beju quema ebia su sufri pu taji. Da putsu, ema ebia su epibapibani ema sufri epupe teje. Tsada quema ye sufrimiento cuana tipeida papupe. \v 51 Beju ye mundo su ema pueana cristiano cuana pasajasajatita puji. Ema pueana putsu, aimue cristiano cuana tuneda cama huamahuama saida edusutita mahue. \v 52-53 Ema jepuiti ebacua mesa tata neje eduininibati. Ebaquepuna mesa cuara neje ecuininibati. Ebacuasane mesa yahue sa cuara neje eduininibati. Beju familia quitaita da eduininibatita ema jepuiti. \p \v 54 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Micuaneda mu bubeta. Judu cuana enetianani ba putsu, nai epu micuaneda eshanapainia. \v 55 Que jenetia beni epuani shanapa putsu, bahue micuaneda ahua huinahuina epu, ahua ed'iati. \v 56 Beju micuaneda da bubeta cuana. Micuaneda bahue epuani ahua mueta saida ehuena, ahua mahue, buepa chama putsu. Daja biame, Diusu ja micuana duju su cuaja ai yatani cuana eshanapainia mahue. \p \v 57 ‘¿Jucuaja su ni micuaneda butsepi japibatija mahue? \v 58-59 Yama micuana bahue quisa neje equisa. Ahua quebata mique manu ja mi echujebajatani su, tuahueda mi huaraji peje su dusuji mahue su, saida mebasetatique mi huaraji peje su emenajatiata mahue puji. Ahua mahue su, huaraji ja mi policia peje su emenajatiata. Mi eteriichata huecuana. Enei hue yama mi equisainia, dapia mida yaniti pamapa mique manu echujetiape teje. \c 13 \s1 Diusu peje su japibaturucati taji \p \v 1 Da hora su pia cuana ja cuaja romano huaraji aida Pilato ja piada piada Galilea yahua deja cuana manuameme atana Jesús quisatana. Tuna animalo cuana Diusu peje su eirutsuatasa cama, Pilato ja manuamemetana huecuana. \v 2 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —¿Ai pamapa pia deja cuana ebia su juchaji huecuana putsu, manuametana huecuana bata? \v 3 Aimue daja mahue. Micuaneda di daja yata, ahua micuaneda Diusu peje su aimue epibaturucati mahue su. \v 4 Mepibatique piada tunca ocho ejaitiana cristiano cuana manutana Siloé sa torre Jerusalén ejude su, tuna bia su dajajana su. ¿Ai pamapa pia Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana ebia su juchaji huecuana putsu, daja manume putana huecuana bata? \v 5 Aimue daja mahue. Micuaneda di daja tipeida manume epu, ahua Diusu peje su aimue epibaturucati mahue su. \s1 Equi higuera ejaja jepuiti quisa \p \v 6 Jesús ja bahue quisa neje quisatana huecuana uja: \p —Piada deja sa higuera equi netina. Da su tueda putiana ahua jajaji equi eba puji. Beju jaja mahue batana. \v 7 Da su mesa emebajaji uja atana: “Quimisha mara ema beju epueni ye higo equi ahua jajaji eba puji. Pamapa epue jaja mahue yama ebainia. Da putsu, quejusiauteque tueda eti jude su pia equi saida ebana puji. \v 8 Da su emebajaji ja equi emetse uja atana: “Echua puji, ye mara paneti hue tsuhu. Yama med'i peda putsu, saida etsajahuama. \v 9 Ahua pia mara jajaji epu su, paneti. Ahua mahue su, quejusiaute taji.” \s1 Jesús ja epuna tud'i saisiametana janahua tsine su \p \v 10 Beju pia janahua tsine su Jesús ja jadhitati jude ete su cristiano cuana buetsuatanina. \v 11 Dapia piada epuna tud'i anina. Tueda piada tunca ocho ejaitiana mara daja puina. Einid'u madhada ja tueda tud'i ametana. Cuaja jabutsepiati taji mahue jabatina. \v 12 Jesús ja epuna ihua putsu, uja atana: \p —Epuna, beju mida saida. \p \v 13 Da hora su tusa eme epuna bia su huanatana su, epuna jabutsepiatiana. Epuna Diusu sa puji saida mimipiruana. \v 14 Da su beju jadhitati jude ete sa ehuidusuji ebia su duininiana, Jesús ja janahua tsine su saisiametana putsu. Dapia enetita cristiano cuana uja quisatana: \p —Beju pishica tsine yani emudumudu puji. Tueda tsine cuana su mepueque esaisiameti puji. Be mepueji janahua tsine su. \p \v 15 Da su Jesús ja tueda jeutsutana: \p —Mida da bubeta. ¿Aimue jia maida janahua tsine su mique juye, asunu epidhuinia mahue eid'imeti puji? \v 16 Beju ye epuna ichenu Ishahua ja piada tunca ocho ejaitiana mara tueda neda neje risijiji quinatana. ¿Aimue jia maida yama ye epuna tusa neda jenetia d'eji su a cua mahue, janahua tsine biame? Tueda da mi nime Abraham chenu sa familia jenetia. \p \v 17 Beju dapia Jesús sa majai enetita cuana bidhunetitana, daja Jesús mimiana putsu. Pamapa pia cristiano cuana mu beidaji putana, Jesús ja nimetiuda aida cuana atana ba putsu. \s1 Mostaza ejaja jepuiti quisa \r (Mateo 13.31-32; Marcos 4.30-32) \p \v 18 Jesús ja cristiano cuana daja hue buetsuainiame atana: \p —¿Ai nime jia da Diusu ecuatsasiati? \v 19 Beju mostaza ejaja huai chidi nime da. Tueda ejaja huai chidi etse ebanainia su, aida esehuani. D'ia janana cuana echa su esaji yatitani. \s1 Levadura jepuiti quisa \r (Mateo 13.33) \p \v 20 Neicha Jesús quisabatana huecuana uja: \p —¿Ai nime jia da Diusu ecuatsasiati? \v 21 Beju levadura harina bebajiji dume su nime da. Epuna ja levadura harina neje ehuarutani. Tueda levadura ja pamapa harina bebajiji etutsuametani. Daja nime da Diusu ecuatsasiati. Equene quejucua chidi cristiano cuana tu peje su jei eputani biame, da su beju pamapa ejude su aniji cuana jei eputayu. \s1 Upahai chidi eteriji jepuiti quisa \r (Mateo 7.13-14, 21-23) \p \v 22 Beju Jesús Jerusalén ejude su epuhu cama, ejude meamea puniunetina cristiano cuana ebuetsua puji. \v 23 Da su piada ja Jesús uja quisabatana: \p —Echua Puji, ¿ahua ucua chidi hue d'eji su eputa? \p Da su Jesús ja jeutsutana uja: \p \v 24 —Quema jabuetsuati cuana da eteriji upa ai chidi nime. Quebata tueda jabuetsuati cuana yata su, tueda cielo su enubi. Dueji cristiano cuana cielo su nubija eputa biame, aimue enubita mahue, quema jabuetsuati cuana aja mahue ta huecuana putsu. \v 25 Ete emetse ja ete eterita su, aimue detse etseque su enetita cuana nubita cua mahue. Eteriji jubida turuba putsu, uja etsiatsiata huecuana: “Echua Puji, tsequed'iaque ecuanaju enubi puji.” Da su ete emetse ja, “Mue yama micuana shanapa que jenetia micuaneda.” \v 26 Da su ete emetse uja yapiruta huecuana: “Ecuanaju mi neje diadiana, jaid'itiana. Miada ecuanaju sa ejude su buetsuana.” \v 27 Beju ete emetse ja uja ejeutsuta huecuana: “Jubida yama micuana yainia, menetideraque ema naja jenetia, madhada aji cuana micuaneda putsu.” \p Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Daja huecha micuaneda cielo su enubi puji Diusu jubida ebaja biame, aimue tuahueda menubique yata mahue. Aimue micuana shanapaja yata mahue. Tu naja jenetia uqueda cuati castigo su micuana ebeituenitayu. \v 28 Dapia micuaneda ebia su epa, etsedhaiti Abraham, Isaac, Jacobo, profeta chenu cuana Diusu neje yanienita ba putsu. Daja micuaneda epa, etsedhaiti, tuna neje cuaja ani taji mahue ebati putsu, micuaneda etseque su castigo su yanieniti putsu. \v 29 Pamapa yahua jenetia cristiano cuana cielo su enubita. Dapia yaniuteta huecuana ediadia puji. \v 30 Da su piada piada jiahue ai eni mahue cristiano cuana da equene aida eputa cielo su. Daja huecha piada piada jiahue equene aida puji cuana da dapia tije puji eputayu. \s1 Jesús pana Jerusalén ejude jepuiti \r (Mateo 23.37-39) \p \v 31 Tueda tsine su huecha piada piada fariseo cuana cuinatana Jesús peje su. Uja Jesús atana huecuana: \p —Puenitique u jenetia, Herodes Antipas ja mi manuameja yatani putsu. \p \v 32 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Meputique Herodes Antipas peje su. Uja jida a taji mahue. Mequisatique: “Jiahue, mueta yama einid'u madhadaji, nedaji cuana esaisiame. Chumueta beju yape.” \v 33 Ema da jiahue, mueta, chumueta beju ejaitiana Jerusalén ejude su ecuinati teje. Aimue detse ema aiya jiahue manuameta cua mahue, Diusu sa profeta cuana Jerusalén ejude su bahui manuame bahueta huecuana putsu. \p \v 34 Da su Jesús Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana jepuiti uja puana: \p —Jerusalén ejude su aniji cuana, micuaneda Diusu sa profeta cuana manuame bahue. Micuana peje su Diusu ja ebeitutani profeta cuana tumu neje maraca bahue. Quejucua nuati biame yama micuana dhitaja adhaana huaripa ja mesa yanana cuana edhititani enabai ema su nime. Beju aimue micuaneseda tsada puana mahue. \v 35 Da su meid'abaenique ema. Beju yama micuana ichajusia. Aimue micuaneda ema eba mahue ema esiapati teje. Da su ema esiapati su, micuaneda, “Diusu ja tueda paibunebata, Diusu sa ebani su epusiu putsu”, ema jepuiti epu. \c 14 \s1 Jesús ja deja etsu saisiametana \p \v 1 Pia janahua tsine su Jesús piada fariseo sa echua puji sa ete su putiana ediadia puji. Pia fariseo cuana ja Jesús einatsihuatani. \v 2 Dapia tu butse su deja etsu anina. \v 3 Da su Jesús ja fariseo cuana quisabatana: \p —¿Ahua saida deja nedaji janahua tsine su esaisiame puji, ahua mahue? \p \v 4 Beju mitananetitana huecuana. Da su Jesús ja deja nedaji inatana. Saisiame putsu, beitutana deja. \v 5 Neicha Jesús ja fariseo cuana atana: \p —Ahua micuana sa juye, asunu rara su dajaja cua su, ¿aimue jia maida micuaneda da jenetia ejemicuina mahue, janahua tsine biame? \p \v 6 Da su beju cuaja jajeutsuti taji mahue jabatitana huecuana. \s1 Jahuaneti tsine sa ihuajiji cuana \p \v 7 Jesús ja ihuajiji cuana ja aniude eni cuana misha naja je echacutani batana. Da su uja quisatana huecuana: \p \v 8 —Ahua mi tsine su eihuatani huecuana su, be aniude eni chacuji. Cuapuitime pia ihuajiji mi ebia su aida pue cua su, tsine emetse ja mi netianameta cua mi ebia su aida ihuajiji yaniuteme puji. \v 9 Tuahueda mi, “Tiaque tueda aniude eni ye deja”, ata cua. Da su beju bidhu putsu, pia aniude eni mahue su miqueda aniute taji. \v 10 Mi tsine su eihuatani huecuana su, aniuteque aniude eni mahue su. Da su mi tsine emetse ja, “Aniuteque dapia aniude eni su”, yata su, pamapa dapia ihuajiji yanita cuana ja mi ebia su aida ebata. \v 11 Quebata da tueda quita ebia su aida puja ebati su, Diusu ja tueda mue ai eni mahue nime yatayu. Daja huecha quebata da ai eni mahue ebati su, tueda Diusu ja ebia su aida yatayu. \p \v 12 Jesús ja tu ihuaji puana deja quisatana uja: \p —Mi tsine epuani su, be mique eshanapa, familia cuana, chipiluji deja cuana ihuaji. Ahua miada eihua huecuana su, tuneda mi daja huecha eihuata, mique jasetati eturuca. \v 13 Beju mi tsine epuani su, puri, ase bue mahue, tida, padha cuana mique ihua taji. \v 14 Daja a putsu, beidaji mida epu, mida cuaja chujetia taji mahue ebata huecuana putsu. Beju Diusu ja nimebutsepi cristiano cuana eid'emetayu su, cielo su mida ebia su echujetiata. \s1 Tsine aida jepuiti quisa \p \v 15 Beju misha naja su yani deja ja Jesús uja atana: \p —Quebata Diusu ecuatsasiati su ediadia su, tueda beidaji epu. \p \v 16 Da su Jesús ja deja jeutsutana uja: \p —Piada deja tsine aida puana. Dueji cristiano cuana ihuatana. \v 17 Tsine hora beju cuinana su, tsine emetse ja mesa emebajaji cuana ihuajiji cuana ihuametana. Uja quisametana huecuana: “Mepueque beju, pamapa ai cuana basetajiji putsu.” \v 18 Beju pamapa ihuajiji cuana jaibuneba bajatitana. Piada uja puana: “Jiahue quita yama yahua eped'u bajaitia. Beju tueda quema bati taji.” \v 19 Pia uja puana: “Beju pishica juye butseji cama yama jiahue quita bajaitia. Tueda tsuhu quema jabati taji.” \v 20 Pia uja puana: “Jiahue quita ema ehuanepetiani. Da putsu, aimue da ema eputi mahue.” \v 21 Da su beju emebajaji jasiapati putsu, tsine emetse pamapa quisatana. Beju tsine emetse jubida duininiana. Tuahueda emebajaji uja cuatsasiatana: “Putique ejude duju je. Jetique pamapa puri, ase bue mahue, tida, padha cuana.” \v 22 Da su beju emebajaji putiana. Neicha jasiapati putsu, tsine emetse uja atana: “Echua puji, pamapa mique jacuatsasiati beju yama aitia. Daja biame, yani hue d'eji pia cuana sa puji.” \v 23 Da su tsine emetse ja emebajaji uja cuatsasiaderatana: “Neicha ejude duju je putique. Pia cuana ihuatique papueta huecuana quema ete paseje puji. \v 24 Pamapa equene yama ihuana cuana aimue piada biame quema tsine su ediadia mahue.” \p Atadhada Cristo tije ya puji \p \v 25 Beju jucuada cristiano cuana Jesús tije ataina. Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p \v 26 —Ahua quebata ja ema tije aja su, tuahueda ema tusa tata, cuara detse ebia su ibuneda pabata. Daja huecha ema tusa ehuane, ebacua cuana, edue cuana ebia su ibuneda pabata. \v 27 Quebata quema ebuqueji puja su, tuseda ema tije a taji emanu teje. \v 28 Ahua quebata ja ete baqui bauda aja su, equene tsuhu quejucua chujeme epu piba taji. Ahua mesa tupu yani yape puji piba taji. \v 29 Beju apiru putsu, cuaja ape taji mahue tuahueda ebata su, cristiano cuana tu neje eid'ebatita. \v 30 Uja eputa huecuana: “Tueda deja ja apiru putsu, cuaja ape taji mahue batana.” \v 31 Ahua quebata huaraji aida pia huaraji aida neje jaichetija pu cua su, equene tsuhu uja saida mesa japibati taji: “Quema soldado cuana da piada tunca mil yani. Quema majai sa soldado cuana da beta tunca mil yani. ¿Cuaja jia da ahua yama pishitiame cua, ahua mahue? \v 32 Tueda huaraji mesa soldado cuana pishihue ba putsu, su da emebajaji cuana pia huaraji aida peje su uqueda hue su ebeituta tuatse sa ai enime cuana pabasetatita puji. \v 33 Da su beju quebata ja ema tije aja su, equene pamapa mesa ai cuana ichajusiape taji. \s1 Banu jepuiti quisa \r (Mateo 5.13; Marcos 9.50) \p \v 34 ‘Beju banu da saida. Ahua banu sa bueda etaitana su, ¿cuaja ni da banu neicha bueda puyu cua? \v 35 Mue ai puji saida beju banu. Aimue ehuamaji biame saida mahue. Jusia taji hue beju. Pamapa id'ajararaji su, meid'abaenique ema. \c 15 \s1 Huisha taitanajiji jepuiti quisa \r (Mateo 18.10-14) \p \v 1 Jesús ebuetsua epuani cama, jucuada echujebajaji, juchaji cuana tu peje su puetana tu eid'aba puji. \v 2 Daja ba putsu, fariseo, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús uja madhabatana: \p —Ye Jesús ja juchaji cuana saida ebatsutani. Tuna neje ediadiani. \p \v 3 Da su Jesús ja bahue quisa neje quisatana huecuana: \p \v 4 —Ahua quebata micuana sa cien huisha cuana yani su, ahua piada ejeitid'u su, tueda nueve tunca nueve ejaitiana huisha cuana eichajusia piada jeitid'ujiji echacuti puji. \v 5 Teje putsu, beidaji neje miada emapabeyu. \v 6 Ete su acuina putsu, pamapa mique edue, eshanapa cuana eihua. Uja mida epu: “Beidaji ema neje mepuque. Ye piada quema huisha jeitid'ujiji beju yama tejeitiba.” \v 7 Yama micuana butsepi equisainia, daja huecha cielo su aniji cuana beidaji eputani, piada juchaji Diusu peje su epibaturucatiani su. Nueve tunca nueve ejaitiana d'eji su cuana ebia su beidaji eputani huecuana piada japibaturucatiana jepuiti. \s1 Chipilu taitanajiji jepuiti quisa \p \v 8 ‘Epuna sa piada tunca chipilu yani su, da jenetia piada chipilu etaitana su, da su hueda eutsuata ete etahua puji. Etahuata chipilu taitanajiji eteje teje. \v 9 Teje putsu, mesa eshanapa cuana eihuatita. Uja epuna ja yata huecuana: “Beidaji ema neje mepuque. Ye piada quema chipilu taitanajiji beju yama tejeitiba.” \v 10 Yama micuana equisainia, daja huecha Diusu sa cielo su aniji ángel cuana beidaji eputa, piada juchaji Diusu peje su epibaturucatiani su. \s1 Ebacua tata peje jenetia netiderana jepuiti quisa \p \v 11 Jesús ja daja hue buetsuainiame atana cristiano cuana: \p —Piada deja sa beta ebacua anina. \v 12 Da su ebacua tije puji mesa tata uja atana: “Tata, mi manuji mahue su hue, quema tupu mique chipilu ema tiaque.” Da su tata ja betana ebacua detse sajatiatana pamapa mesa chipilu. \v 13 Beju quejucua tsine sa ebacua tije puji pamapa mesa ai cuana jadhitatiana. Pia yahua uqueda su putiana. Dapia pamapa mesa chipilu cuana apetana, pamapa mesa ai utsatada madhada cuana yainia je. \v 14 Chipilu mesa pupeana su, dhemanupiruana, mid'e cuinana tueda yahua su putsu. \v 15 Da su mudumudupiruana. Cuchi quinaji puana. \v 16 Ebia su edhemanuani putsu, cuchi cuana sa jana diaja atana. Aimue aiya biame tueda mihuaja atana mahue. \v 17 Da su beju tueda uja pibapibana: “Quema tata sa emebajaji cuana sa jana tupu yani. Beju ema tusa ebacua biame, upia ema diadiaja emanu. \v 18 Pasiapati hue ema quema tata peje su. Tueda yama uja ya: ‘Tata, ema Diusu butse su juchaji puitia. Daja huecha mi butse su. \v 19 Be ema baji mique ebacua nime. Mique mudu puji nime hue ema baque.’” \v 20 Da su beju putibana mesa tata peje su. Uqueda su hue tueda ecuinahu mesa tata ja batana. Tata ja ba putsu, ebia su ibunebatana mesa ebacua. Da su tipeida jududutiana ebacua etsunetia puji. Tsunetia putsu cama hue, id'ami putsu, budhitana ebacua. \v 21 Da su ebacua ja mesa tata uja atana: “Quema tata, ema Diusu butse su juchaji puitia. Daja huecha mi butse su. Da putsu, be ema baji mique ebacua nime.” \v 22 Da su beju tata ja mesa emebajaji cuana cuatsasiatana uja: “Meduseque ejud'uji eni. Duse putsu, mejud'uque. Metara emeyatsa su meichaque. Pulucu di meichaque ehuatsi su. \v 23 Huaca emud'u tseida memanuameque. Tsine mepuja. \v 24 Ye quema ebacua manujiji nime puana. Beju eid'e jasiapataitiba. Tueda tsunuda taitanajiji biame, jiahue ecuaneda tejeitiba.” Da su beju tsine pupirutana huecuana. \p \v 25 ‘Daja tuna eputasa cama, ebacua edhi te jenetia cuinaibana. Ete su ecuinasayu je, beidaji eturuturutani huecuana id'abatana. \v 26 Da su piada emebajaji quisabatana: “¿Ai da micuaneda epuani?” \v 27 Emebajaji ja ebacua edhi jeutsutana uja: “Beju mique d'au cuinaitiba saida.” \v 28 Da su ebacua edhi ebia su duininiana, daja id'aba putsu. Tsine su nubija mahue puana. Da su mesa tata tu enubiame puji cuinanana. \v 29 Ebacua edhi ja mesa tata uja atana: “Ema dajucua mara mi neje saida mudumuduana biame, aimue mi quema puji mu tsine a. Aimue huisha janana dhucuana quema puji mu manuame ema quema eshapanapa cuana neje tsine su ediadia puji. \v 30 Beju jiahue cuinaitiba mique ebacua a taji mahue. Tuahueda mique chipilu epuna chuamadhada neje apejiji. Daja biame, miada huaca emud'u tseida manuameitia tuseda puji tsine ya puji.” \v 31 Da su tata ja ebacua edhi uja jeutsutana: “Ibuneda ebacua, mida mu ema neje hue yani. Pamapa quema ai cuana miqueda cama beju. \v 32 Jiahue da saida tsine epu puji, mique d'au cuinaitiba putsu. Tueda manujiji nime puana. Beju eid'e jasiapataitiba. Tueda tsunuda taitanajiji biame, jiahue ecuanaju tejeitiba. \c 16 \s1 Mudu puji sa dusuji ate jepuiti quisa \p \v 1 Jesús ja discípulo cuana daja hue quisainiame atana: \p —Deja chipiluji beju anina. Mesa piada mudu puji sa edusuji anina. Da su beju edusuji ja tusa ai cuana aimue saida bataina mahue pia cuana ja deja chipiluji quisatana. \v 2 Da su deja chipiluji ja edusuji ihuatana. Ihua putsu, uja atana: “Ema equisatani huecuana miada quema ai cuana aimue saida ebainia mahue. Da su pamapa manu quirica cuana ema menajatiaque, aimue mida quema edusuji beju epu mahue putsu.” \v 3 Da su edusuji jubida japibapirutiana uja: “¿Cuaja ni da ema epu, quema emetse ema ejusiacuinatani putsu? Aimue quema tucheda te su emudumudu puji. Ebidhuani ema limosna ebaja puji. \v 4 Beju bahue ema cuaja yama aitime ya. Saida yama ya quema emetse sa manu cuana, saida ema mecuana sa ete cuana su pabatsuta huecuana puji, quema mudu beju aimue su.” \v 5 Da su tueda edusuji ja emetse sa manu cuana piada piada ihuatana. Equene manuji uja quisabatana: “¿Quejucua mi manume quema emetse peje su?” \v 6 Tueda deja ja jeutsutana: “Cien emeji aida cuana aceite neje sejeajiji da quema manu.” Da su edusuji ja tueda uja atana: “¡Jade! Jiahue quita hue chujetiaque dusetete pai bahui. Daja chujetia putsu, beju mi manu mahue epu.” \v 7 Pia manuji macha pueana. Edusuji ja tueda quisabatana: “¿Quejucua mique manu quema emetse peje su?” Da su manuji deja ja uja jeutsutana: “Cien d'iti cuana trigo neje sejeajiji da quema manu.” Da su edusuji ja tueda uja atana: “¡Jade! Jiahue quita hue chujetiaque ocho tunca bahui. Daja chujetia putsu beju, mi manu mahue epu.” Daja edusuji ja atana manuji cuana ja tu saida ebatsuta puji tuseda beju aimue mudu su. \p \v 8 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Tueda edusuji ate da nimeji eni. Enei hue, ye mundo su cristiano cuana da tuneda cama daja nimeji eni eputani. Diusu sa cristiano cuana mu aimue daja mahue. \p \v 9 ‘Yama micuana equisainia, micuaneseda aimue daja a taji mahue. Be chipilu neje eshanapa cuana mechacuji. ¿Ai da neje cielo su enubi bata? \p \v 10 ‘Quebata ja ucua chidi saida ebatani su, daja huecha dueji ai cuana di saida ebata. Quebata ja ucua chidi saida mahue ebatani su, daja huecha dueji ai cuana su di saida mahue ebata. \v 11 Ahua micuaneda ye mundo sa ai cuana aimue saida ebainia mahue su, aimue Diusu ja mesa ai cuana cielo su emenajatiata mahue. \v 12 Ahua micuaneda pia cuana sa ai cuana aimue saida ebainia mahue su, aimue Diusu ja micuaneseda quitaita ai cuana etiata mahue. \p \v 13 ‘Beju aiya biame beta echua puji tupupai mebajata cua mahue. Piada echua puji bahui hue mebaja taji. Pia cuana mu aimue tsada ba taji mahue. Daja huecha ahua etse Diusu mebajaja su, aimue detse etse Diusu mebaja cua mahue chipilu ebia su tsada ebainia neje tupupai. \p \v 14 Beju dapia netitana fariseo cuana ja daja Jesús epuani id'aba putsu, jaid'ebatitana huecuana, tuneseda ebia su chipilu tsada puina putsu. \v 15 Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p —Cristiano cuana ja micuana saida nime ebatani biame, Diusu ja mu micuana sa muesumu madhada eshanapaenitani. Cristiano cuana ja saida ebatani cuana da Diusu ja tsada mahue ebatani. \s1 Diusu ecuatsasiatiani \p \v 16 ‘Beju Juan da Diusu ecuatsasiati epusiu quisaquisa pupiruana jenetia dueji cristiano cuana tueda quisa saida cuana su jubida neje jei eputani. Juan quisaquisa pamapa pupiruji mahue su, Diusu sa equene profeta chenu cuana quisaquisa putaidha Diusu ecuatsasiati epusiu jepuiti. Moisés chenu ja di Diusu ecuatsasiati jepuiti deretaidha. \p \v 17 ‘Beju Diusu sa jacuatsasiati cuana da butsepi. Buepa, yahua pamapa epupe biame, aimue tueda jacuatsasiati cuana mu epupe mahue. \s1 Jesús ja jamesiati jepuiti buetsuatana \r (Mateo 19.1-12; Marcos 10.1-12) \p \v 18 ‘Ahua quebata deja ja mesa ehuane jucha mue biame emesiata su, ahua pia neje ehuaneti su, tuahueda jucha aida yatani. Daja huecha epuna di. Ahua quebata deja mesiajiji epuna neje ehuaneti su, tueda deja ja di jucha aida yatani. Daja huecha epuna di. \s1 Deja puri Lázaro banime jepuiti quisa \p \v 19 Jesús ja cristiano cuana daja hue quisainiame atana uja: \p —Beju piada deja chipiluji anina. Mesa ejud'uji da ebia su saida chujeneda eni puina. Pamapa tsine tsine aida a bahue puina. \v 20 Daja huecha piada deja puri anina. Tueda Lázaro banime. Chadi cama mesa equita puina. Deja chipiluji sa ete tsequeini su yahua su anina. \v 21 Tueda Lázaro ichenu ja deja chipiluji sa jana puchu neje sejeja pudhaana. Uchi cuana ja tusa chadi cuana tseutaina. \v 22 Da su beju Lázaro manuana. Angel cuana ja tueda dusutana Abraham peje su dapia tu neje saida paanieniti puji. Da su beju deja chipiluji di manuana su, papatana huecuana. \v 23 Cuati castigo su puenitiana. Da jenetia uqueda Lázaro saida, beidaji Abraham neje yani batana. \v 24 Da su deja chipiluji ja Abraham uja tsiatsia neje bajatana: “Tata Abraham, ibunebaque ema. Beituque Lázaro ema peje su. Tusa emehuituji yahui su paped'ata quema yana etsabiata puji, ye cuati castigo su ebia su ema sufri epuani putsu.” \v 25 Da su Abraham ja tueda uja jeutsutana: “Edue, japibatique mida mundo su eid'e anina hora su mi saida anina. Lázaro mu mundo su aimue saida anina mahue. Jiahue beju tueda upia pamapa aiji saida yanieni. Miqueda mu jiahue sufri dapia pueni taji. \v 26 Ed'eji su, cuaja jaitiana taji mahue equehuehueji dueda, etse dhede je su yani putsu.” \v 27 Beju deja ja Abraham jeutsutana uja: “Da su, Tata Abraham, yama mi jubida ebajainia, beituque Lázaro quema tata sa ete su mundo su. \v 28 Dapia quema pishica edue cuana yani. Lázaro ja pamapa butsepi paquisatita huecuana ye cuati castigo su aimue tuneda di ema nime papueta mahue puji.” \v 29 Da su Abraham ja tueda uja atana: “Tuneseda Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana yani. Diusu sa profeta chenu cuana ja deretaidha quirica cuana di beju mecuana sa yani. Tueda quirica derejiji cuana jei paata huecuana. Ahua daja yata huecuana su, aimue mi yani su epueta huecuana mahue.” \v 30 Da su deja ja uja jeutsutana: “Mahue, Tata Abraham, ebia su saida ahua piada manujiji u jenetia tuna peje su paputi tuna equisati puji. Da su beju Diusu peje su epibaturucatitayu huecuana.” \v 31 Abraham ja tueda uja atana: “Ahua Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana jei aja mahue yata huecuana su, ahua Diusu sa profeta chenu cuana sa quirica cuana jei aja mahue yata huecuana su, da su piada manujiji u jenetia eid'eyu tuna equisati puji biame, aimue epibaturucatita huecuana mahue.” \c 17 \s1 Rejada pia jucha yame puji \r (Mateo 18.6-7, 21-22; Marcos 9.42) \p \v 1-2 Da su Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Quebata ja piada eichacua ema peje su jei epuani cristiano tusa Diusu peje su janimetucheati etaitanameta su, tuseda puji ebia su saida pamanu bai dueda su, tueda eichacua jei epuani cristiano sa janimetucheati taitanameji mahue su hue. Beju ye mundo su jucuada ai cuana yani cristiano cuana sa Diusu peje su janimetucheati cuana etaitaname puji. Quebata ja daja etaitanameta huecuana su, Diusu ja tueda ematsetayu. ¡Aba tueda, ahua pia cuana daja etaitanameta su! \p \v 3 Ahua mique edue ja mi ai jucha yata su, butseatique tu jucha yatani jepuiti. Ahua tusa jucha shanapa putsu, epibaturucati su, da su perdonaque. \v 4 Quejucua nuati jia miqueda puji tuahueda mi ai jucha yata su, ahua tueda, “Perdonaque ema”, epu su, beju perdona taji. \s1 Diusu peje su jubida janimetucheati taji \p \v 5 Apóstol cuana ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, tsahuaque ecuanaju Diusu peje su jubida enimetucheati puji. \p \v 6 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana uja: \p —Ahua micuaneda Diusu peje su mostaza ejaja chidi nime aihua dhucuana enimetucheatiani su, da su micuaneda ye aqui uja cuatsasia cua: “U jenetia mar su puderaque.” Ahua daja micuaneda ecuatsasia su, beju aqui epudera. \s1 Emebajaji sa mebaja taji \p \v 7 ‘Mique emebajaji te jenetia jubida mudumudupe putsu, jasiapatiba su, ¿ai miada, “Aniuteque, diadiaque”, ya bata? \v 8 Miada tueda, “Jana quema basetatique. Equene ema ediadiani tsuhu baque. Tije chu mida ediadia”, ya. \v 9 ¿Ai miada emebajaji emudumuduani putsu, “Diusulupai”, ya bata? \v 10 Daja huecha da Diusu neje. Tusa jacuatsasiati a putsu, uja puque: “Emebajaji saida mahue da ema, quema a taji ai cuana bahui yainia putsu.” \s1 Piada tunca lepraji deja cuana Jesús ja saisiametana \p \v 11 Jesús Jerusalén ejude su epuhu cama, Samaria, Galilea yahua detse dhede je jaitianana. \v 12 Piada ejude chidi su ecuinahu cama, piada tunca lepraji deja cuana tsutana ejude esacuinaji su. Beju aimue Jesús nariatana huecuana mahue, lepraji ta huecuana putsu. \v 13 Uqueda jenetia tsiatsiatana huecuana uja: \p —¡Echua Puji Jesús, ibunebaque ecuanaju! \p \v 14 Da su Jesús ja atana huecuana: \p —Meputique sacerdote cuana peje su. \p Beju tuna eputahu cama, saisitana huecuana. \v 15 Piada tuneda saida beju jabati putsu, jasiapatibana Jesús diusulupai ya puji. Diusu jubida mitsutsuatana. \v 16 Jesús butse su turusati putsu, Diusulupai atana. Tueda da samaritano deja puina. \v 17 Da su beju Jesús ja enetita cuana atana: \p —¿Aimue jia maida piada tunca yama saisiameitia mahue? ¿Juque ni da pia cuana? \v 18 Ye judío mahue deja samaritano bahui jasiapataitia beidaji neje Diusu emitsutsua puji. \p \v 19 Da su Jesús ja deja atana: \p —Netianaque. Putiyuque. Mida ema peje su jei puitia putsu, beju saisitia. \s1 Cuaja Diusu ecuatsasiati ecuina \r (Mateo 24.23-28, 36-41) \p \v 20 Pia tsine fariseo cuana ja Jesús uja quisabatana: \p —¿Quetsunu jia da Diusu ecuatsasiati ecuina? \p \v 21 Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Aimue micuaneda Diusu ecuatsasiati ba cua mahue, micuana duju su bataji mahue yani putsu. \p \v 22 Da su Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Beju ema eputi tiempo ecuina. Aimue micuana neje ema yani mahue. Da tiempo su micuaneda ema ecuatsasiatiani baja ya biame, aimue ema eba mahue. \v 23 Beju piada piada cuana uja eputa: “Jesús beju jasiapataitiba. Dapia tueda yani.” Be jei meaji huecuana. Be ema mechacutiji. \v 24 Ema esiapati su, pamapa cristiano cuana ja ema jasiapatiana saida eshanapata. Tserutseru pamapa ja ebatani nime daja ema ebata huecuana, ema esiapati su. \v 25 Equene quema ebia su sufri pu taji. Cristiano cuana ja ema tsada mahue ebata. \v 26 Noé chenu sa tiempo su puidha nime, daja da epu, ema esiapati su. Diusu tsada mahue bataidha huecuana. \v 27 Da tiempo su Diusu ja cristiano cuana manuamepeji mahue su, diadiataidha, jaid'ititaidha, jabutsenetitaidha huecuana Noé chenu arca su nubidha teje. Aimue jei putaidha mahue huecuana Diusu sa jamatseti jubida epusiu. Tueda nai, ena jamatseti pupiruidha su chu, Diusu peje su japibatitaidha huecuana. Ena ja beju manuamepetaidha huecuana pamapa. Daja huecha cristiano cuana jei puja mahue eputa, ema jasiapatiji mahue su. \v 28 Daja huecha biahua tiempo cristiano cuana puidha Lot chenu anidha tiempo su. Da tiempo su beju diadiataidha, jaid'ititaidha, bajabajataidha, iruirutaidha, banabanataidha, ete cuana ataidha huecuana. Beju pamapa ataidha huecuana. \v 29 Lot chenu ejude Sodoma jenetia cuinanaidha su, beju cuati dajajaidha ejude Sodoma bia su. Pamapa tueda ejude su aniji cuana manupetaidha. \v 30 Daja da epu cristiano cuana neje, ema ye mundo su esiapati su. \p \v 31 ‘Da tiempo su ahua quebata mesa ete epa pachata bia su yani su, bute putsu, tipeida pajududu. Be ete su panubi mesa ai cuana ejemicuinati puji. Ahua quebata te su yani su, tipeida pajududu. Be ejude su pasiapati. \v 32 Mepibaque Lot chenu sa ehuane cuaja puidha. \v 33 Quebata ja ye mundo sa ai cuana ebia su tsada ebatani su, tueda quita etaitanamepeti. Quebata ja ye mundo sa ai cuana tsada mahue ebatani su, tueda da eid'e epueni. \v 34 Da tiempo su ema esiapati su, beta tahui jude su etahui sa epu. Beju piada Diusu ja edusuta. Pia mu eichajusiata. \v 35 Beta epuna edudududusa epu. Beju piada edusuta. Pia mu eichajusiata. \v 36 Beta deja te su emudumudusa epu. Daja huecha piada edusuta. Pia mu eichajusiata. \p \v 37 Da su beju Jesús quisabatana huecuana uja: \p —¿Echua Puji, ¿quepia jia da tueda ai cuana epu? \p Jesús jeutsutana: \p —Ai ihui esa su, samani cuana tipeida edhitatitani nime, daja huecha ema tipeida esiapati ye mundo su aniji cristiano cuana ecastiga puji, beju ebia su madhada hue eputa huecuana su. \c 18 \s1 Ahue manujiji jepuiti quisa \p \v 1 Jesús ja discípulo cuana bahue quisa neje daja hue buetsuainiame atana. Pamapa hora su mecuana sa jamitsuti taji yani Diusu neje buetsuatana huecuana. \v 2 Uja quisatana huecuana: \p —Piada ejude su huaraji anina. Tueda da Diusu jei aja mahue atana. Aimue cristiano cuana saida ibuneda batana mahue. \v 3 Dapia ejude su epuna ahue manujiji anina. Tueda epuna huaraji peje su siapati puana mesa jatsahuati ebaja puji. \v 4 Huaraji ja epuna tsahuaja mahue atana equene su. \v 5 Da su chu beju tueda uja japibatiana: “Aimue yama Diusu jei yainia mahue, cristiano cuana saida ibuneda ebainia mahue biame, tueda epuna yama etsahua, tuahueda ema jubida ebajatani putsu. Beju siapati epuneti baja mahue ema.” \v 6 Daja tueda huaraji madhada japibatiana. \v 7 Daja huecha Diusu ja mesa jadhareti cristiano cuana etsahuata, tsine, dhidha tu ebajatani huecuana putsu. \v 8 Enei hue, tuahueda tipeida etsahuata huecuana. ¿Cuaja jia da ema ye mundo su esiapati su, ahua Diusu peje su enimetucheatiani cuana yama eba, ahua mahue? \s1 Impuesto chujebajaji, fariseo detse jepuiti quisa \r (Mateo 24.23-28, 36-41) \p \v 9 Beju dapia piada piada enetita cuana ebia su aida japibatitana. Pia cristiano cuana ai eni mahue nime bataina huecuana. Da su Jesús ja bahue quisa neje quisatana huecuana uja: \p \v 10 —Beta deja templo su putiana Diusu emitsuti puji. Tuatseda piada fariseo puina. Tueda ebia su aida jabatina. Diusu butse su nimebutsepi jabadhaatina. Beju pia deja impuesto chujebajaji puina. \v 11 Da su fariseo ja uja Diusu mitsutana: “Diusulupai, Tata Diusu, aimue ema juchaji pia cristiano cuana nime mahue. Aimue ema juchaji ye impuesto chujebajaji deja nime mahue. Aimue pia cuana yama baseana mahue. Aimue ema pia epuna neje jaquinatiana mahue. \v 12 Piada semana su beta nuati ema ayuna epuani. Quema pamapa ai cuana jenetia piada décimo yama mi etiainia.” Daja fariseo ja Diusu mitsutana. \v 13 Beju impuesto chujebajaji nimemitsida chuadera netina. Yahua huabata bahui netina. Jatseduturutiana, jubida juchaji jabati putsu. Uja Diusu mitsutana: “Tata Diusu, ibunebaque ema, ema juchaji putsu.” Daja impuesto chujebajaji deja ja Diusu mitsutana. \v 14 Yama micuana butsepi equisainia, tueda deja Diusu ja perdonatana. Fariseo mu aimue Diusu ja perdonatana mahue, ebia su aida jabatiana putsu. Beju ebia su aida ebatiani cuana Diusu ja ai eni mahue yatayu. Ai eni mahue ebatiani cuana Diusu ja aida yatayu. \s1 Jesús ja yanana cuana ibunebatana \r (Mateo 19.13-15; Marcos 10.13-16) \p \v 15 Da su beju piada piada yanana chidi cuana Jesús peje su dusetana huecuana Jesús ja mesa eme tuna bia su huana putsu, tuneseda puji Diusu ebajata puji. Beju discípulo cuana sa tsada mahue puana. Yanana chidi duseji cristiano cuana d'ayapirutana huecuana. \v 16 Da su Jesús ja discípulo cuana uja atana: \p —Yanana chidi cuana d'eji metiaque ema peje su papueta, Diusu ecuatsasiati da tuna nime cuana sa putsu. \v 17 Ene putsu, yama micuana equisainia, etseseda nimemitsida pu taji ye yanana cuana nime Diusu ecuatsasiati su enubi puji. \s1 Deja chipiluji Jesús neje jamitsutiana \r (Mateo 19.16-30; Marcos 10.17-31) \p \v 18 Piada judío cuana sa edusuji ja Jesús uja quisabatana: \p —Echua Puji, mida da saida. ¿Ai ni quema a taji Diusu neje cielo su eid'e yanieniti puji? \p \v 19-20 Da su Jesús ja tueda jeutsutana: \p —¿Jucuaja su miada ema saida yainia? Diusu bahui da saida. Ahua mida cielo su eid'e anienija su, aque Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana. \p Da sa deja ja neicha Jesús quisabatana: \p —¿Quebata jacuatsasiati cuana quema a taji? \p Jesús ja deja jeutsutana: \p —Be jamanuametiji puji. Be pia sa ebutse quinaji. Be tsi puji. Be bid'umimi puji. Mique tata, cuara detse iyubaque. Mida quitaita ibuneda ebatiani nime, daja pia cuana ibuneda baque. \p \v 21 Da su deja ja Jesús atana: \p —Beju pamapa tueda jacuatsasiati cuana yama butsepi yainia ema yanana jenetia jiahue teje. ¿Ai pia ni da quema a taji yani? \p \v 22 Beju Jesús ja tueda uja atana: \p —Ahua mida nimebutsepi puja su, irutique pamapa mique ai cuana. Pamapa mique chipilu cuana puri cristiano cuana tiaque. Tiape putsu, tije ema aque. Ahua daja ya su, cielo su pamapa ai eichacua cuana mique yani. \p \v 23 Beju deja daja id'aba putsu, ebia su jatacuamadhapirutiana, tueda ebia su chipiluji putsu. \v 24 Da su deja putibana su, Jesús ja mesa discípulo cuana uja atana: \p —Ene putsu, yama micuana equisainia, atadhada chipiluji cuana Diusu ecuatsasiati su enubi puji. \v 25 Ebia su atasaida caballo acusha id'aja je ejaitiana puji. \p \v 26 Da su discípulo cuana ja Jesús daja epuani id'aba putsu, ebia su nimetiunetitana huecuana. Uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Aidhe jia da d'eji su pu cua? \p \v 27 Beju Jesús ja tuna chama putsu, uja atana huecuana: \p —Cristiano cuana aimue tuna mehua quitaita hue d'eji su jaatita cua mahue. Diusu sa puji mu mue ai biame atadhada mahue. Beju Diusu ja aidhe papu biame d'eji su ata cua. \p \v 28 Da su Pedro ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, ecuanaju beju pamapa ecuanaju sa ai cuana ichajusiana mi tije ya puji. \p \v 29-30 Da su Jesús ja Pedro jeutsutana: \p —Enei hue, quebata ja mesa tata, ehuane, edue, ebacua cuana ema jepuiti eichajusiata su, Diusu ja tueda ai ichajusiajiji cuana ebia su dueji eturuca etiatayu ye mundo su. Dapia cielo su tueda eid'e yameenititayu. \s1 Neicha hue Jesús cuaja mesa manu epu jepuiti quisa puana \r (Mateo 20.17-19; Marcos 10.32-34) \p \v 31 Jesús ja mesa discípulo cuana uja atana: \p —Jerusalén ejude su ecuanaju epuhu. Dapia ema emanuameta huecuana, cuaja Diusu sa profeta chenu cuana ja biahua tiempo deretaidha batame. \v 32 Judío mahue, Diusu shanapa bue mahue deja cuana peje su ema emenajatiata huecuana. Tueda deja madhada cuana ema neje eshishatita. Ema emadhabata huecuana. \v 33 Tuneda ema eicheta. Equedi neje ema equid'uata. Daja a putsu, ema emanuameta huecuana. Quimisha tsine ejaitiana su, ema enetianayu manujiji cuana duju jenetia. \p \v 34 Beju discípulo cuana ja aimue shanapatana mahue Jesús ja equisatani cuana. \s1 Jesús ja padha saisiametana \r (Mateo 20.29-34; Marcos 10.46-52) \p \v 35 Jericó ejude su esacuinaji su deja padha edid'i su anina chipilu ebaja puji. \v 36 Tueda deja padha jucuada cristiano cuana ejaitianatasa id'abatana. Da su beju quisabatana: \p —¿Aidhe da ejaitianasa? \p \v 37 Beju jeutsutana huecuana: \p —Jesús da ejaitianasa. \p \v 38 Da su deja padha jubida tsiatsiapiruana uja: \p —¡Jesús, David chenu sa familia jenetia, ibunebaque ema! \p \v 39 Beju ehui su eputahu cuana ja d'ayatana deja padha aimue patsiatsia mahue puji. Beju d'ayatana huecuana biame, deja padha cha ebia su hue tsiatsiana uja: \p —¡Jesús, David chenu sa familia jenetia, ibunebaque ema! \p \v 40 Da su beju Jesús netisenana. Tuahueda cuatsasiatana huecuana deja padha tu peje su paduseta puji. Beju deja padha tu butse su dusetana su, Jesús ja quisabatana: \p \v 41 —¿Ai mique tsada yama ya puji? \p Da su padha ja jeutsutana: \p —Echua Puji, jabatija ema. \p \v 42 Da su Jesús ja tueda atana: \p —Daja papu. Ebati mida, ema peje su jei puitia putsu. \p \v 43 Da hora su hue deja padha beju jabatiana. Jesús tije yahu je. Diusu mitsutsuapirutana. Pamapa dapia cristiano cuana di Diusu mitsutsuapirutana. \c 19 \s1 Zaqueo \p \v 1-3 Jesús da Jericó ejude je epuniuneti su, piada deja ja tueda baja adhaatana. Tueda da Zaqueo banime puina. Tueda da impuesto chujebajaji cuana sa edusuji puana. Pamapa tueda impuesto chujebajaji cuana da ebia su chipiluji eni putana, cristiano cuana basea bahue huecuana putsu. Beju ye Zaqueo ja cuaja ba taji mahue batana Jesús, ebia su dueji cristiano cuana putsu, Zaqueo da deja ubu chidi hue putsu. \v 4 Da su beju Jesús ehui su jududutiana. Jesús ejaitiana edid'i buahua su aqui su tsuana Jesús eba puji. \p \v 5 Beju Jesús dapia cuinati putsu, Zaqueo aqui su ebade batana. Da su Jesús ja Zaqueo ja uja mitsutana: \p —Zaqueo, tipeida buteque. Jiahue da ema mique ete su yaniti. \p \v 6 Da su Zaqueo tipeida buteana. Beidaji neje tuahueda Jesús dusutana tusa ete su. \p \v 7 Beju pia cristiano cuana sa tsada mahue putana. Tuneda cama uja jaquisatitana: “Jesús da impuesto chujebajaji deja juchaji sa ete su putia.” \p \v 8 Da su beju Zaqueo ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, quema chipilu edusete da puri cristiano cuana yama etia. Pamapa yama baseana cuana beju yama pushi nuati eturucayu huecuana. \p \v 9 Jesús ja Zaqueo jeutsutana: \p —Mida da Tata Abraham chenu sa familia jenetia biame, juchaji puina. Jiahue beju mida da d'eji su. \v 10 Ema da Diusu peje jenetia pueana mi nime juchaji cuana d'eji su ya puji. \s1 Piada tunca chipilu jepuiti quisa \p \v 11 Beju neicha hue Jerusalén edid'i je putitana huecuana. Jesús neje puniunetiji cuana Jesús ja ecuatsasiapiruta Jerusalén ejude su cuinati putsu, pepe putana huecuana. Tuneda jiahue quita beju Diusu ecuatsasiapiruti pepe putana huecuana. Beju aimue daja tuna pibatana nime puana mahue. \v 12 Da putsu, Jesús ja bahue quisa neje buetsuatana huecuana uja: \p —Piada deja aida pia yahua uqueda su putiana huaraji aida enubiameti puji tusa yahua su neicha hue esiapatiyu puji. \v 13 Beju eputi puji tueda deja ja piada tunca mesa emebajaji cuana ihuatana. Pamapa su dajucua cama chipilu tiatana. Uja cuatsasiatana huecuana: “Ye chipilu neje memudumuduque chipilu eyapaca puji ema esiapati teje.” \v 14 Beju dapia aniji cristiano cuana sa tsada mahue puana tueda deja tuna sa huaraji papu puji. Da su beju tu tije quisa puji beitutana huecuana. “Be panubiameta ye deja ecuanaju sa huaraji puji”, ametana huecuana. \v 15 Beju daja putana biame tueda deja da huaraji aida nubiametana. Da su beju jasiapatibana tusa ejude su huaraji aida ebani neje cuinayu putsu, tusa piada tunca emebajaji cuana ihuatana, quejucua chidi chipilu yapacajijita huecuana eshanapa puji. \v 16 Da su beju equene puji emebajaji cuinana tu peje su. Tuahueda deja huaraji aida uja atana: “Echua Puji, mique chipilu miada ema tiana jayapacatijiji piada tunca nuati.” \v 17 Da su huaraji aida ja emebajaji atana: “¡Saipie! Mida da emebajaji saida. Miada saida ana quejucua chidi chipilu neje putsu, yama mi piada tunca ejude cuana sa huaraji enubiame.” \v 18 Pia emebajaji macha cuinana. Tuahueda uja atana: “Echua Puji, mique chipilu miada ema tiana jayapacatijiji pishica nuati.” \v 19 Huaraji aida ja jeutsutana: “¡Saipie hue! Yama mi pishica ejude cuana sa huaraji enubiame.” \v 20 Da su beju pia emebajaji macha cuinana tu peje su. Tuahueda atana: “Echua Puji, u hue mique chipilu miada ema tiana. Ichasetana yama dhiri ped'u su. \v 21 Iyubana mi yama mida da deja jubida jacuatsasiati bahue. Miada mejemi bahue pia sa ai cuana. Pia sa ai ejaja cuana huiru bahue.” \v 22 Da su huaraji aida ja emebajaji uja atana: “Mida emebajaji madhada hue. Bahue mi puana ema deja piba tucheda epuani. Beju bahue mi puana yama mejemi bahue pia sa ai cuana. Yama pia sa ai ejaja cuana huiru bahue. \v 23 Tueda pamapa mida bahue puana biame, ¿jucuaja su ni aimue quema chipilu banco su dhucuana ichana mahue dapia chipilu eyapacati puji ema esiapati teje?” \v 24 Beju huaraji aida ja dapia enetita cuana uja cuatsasiatana: “Memejemique yama tiana chipilu. Metiaque tueda chipilu equene cuinana emebajaji saida, tuahueda quema chipilu yapacametana piada tunca nuati putsu.” \v 25 Da su tuneda huaraji jeutsutana: “Echua puji, tuseda mu yani.” \v 26 Huaraji aida ja jeutsutana huecuana: “Beju yama butsepi equisainia, quebata sa yani tueda da yama etia ebia su quita. Quebata sa aimue yani mahue, tueda da yama emejemi quejucua mesa ai chidi yani cuana. \v 27 Beju meduseque tueda ema duininida ebatani cuana. Tuneda aimue ema tsada batana mahue tuna sa huaraji epu puji. Beju meduseque huecuana ema peje su. Memanuameque ema butse su.” \s1 Jesús da Jerusalén ejude su nubiana \r (Mateo 21.1-11; Marcos 1.1-11; Juan 12.12-19) \p \v 28 Jesús buetsuape putsu, neicha putiana Jerusalén ejude edid'i je. \v 29 Beta ejude chidi esacuinaji su cuinana. Tueda ejude chidi detse Betfagé, Betania banime puina. Tueda ejude chidi detse murucu aida Olivo banime naja su anina. Da su Jesús ja beta discípulo detse cuatsasiatana uja: \p \v 30 —Tueda ejude chidi butse su meputique. Ejude enubiji su piada asunu risijiji eneti metseda eba. Tueda asunu chidi aiya biame tsuhu aimue bianiji mahue. Pidhu putsu, meduseque. \v 31 Ahua aiya metse, “¿Jucuaja su metse daja yainia?” equisabata su, mequisaque tueda uja: “Echua Puji ja etsatani.” \p \v 32 Da su tuatseda putiana. Pamapa batana tse, cuaja Jesús ja quisatana tse batame. \v 33 Tuatseda asunu epidhutani cama, emetse cuana ja quisabatana tse: \p —¿Ai puji metse asunu epidhuinia? \p \v 34 Tuatseda jeutsutana: \p —Echua puji ja etsatani. \p \v 35 Da su asunu dusutana tse Jesús peje su. Discípulo cuana ja asunu bia su ebia jud'uji ichatsua putsu, Jesús da bia su ichatsuatana huecuana. \v 36 Daja putitana Jerusalén ejude su. Cristiano cuana ja tuna sa ebia jud'uji cuana Jesús hui su huanatana. \v 37 Olivo murucu tsaja su cuinatitana su, pamapa Jesús sa ebuqueji cuana beidaji neje Diusu jubida mitsutsuatana. \v 38 Uja tsiatsiatana huecuana: \p —¡Gloria, Tata Diusu sa Jabeituti Deja epusiu! ¡Tueda de echua puji David chenu sa familia jenetia! ¡Diusu sa ebani su tueda epusiu! ¡Diusu ja tueda paibunebata! ¡Gloria Tata Diusu! \p Daja tsiatsiatana huecuana. \p \v 39 Da su piada piada fariseo cuana ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, d'ayaque mique ebuqueji cuana be daja patsiatsiata huecuana. \p \v 40 Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Yama micuana butsepi equisainia, aimue yama d'aya mahue. Ahua tuneda emitanata su, tumu cuana da etsiatsiata. \p \v 41 Da su beju Jesús Jerusalén ejude naja su janariati putsu, papiruana tueda ejude jepuiti. \v 42 Uja Jesús puana: \p —Jerusalén ejude su aniji cuana, ema da pueitia micuana saida epijajame puji. Beju micuaneda tsada mahue bana putsu, jiahue quita mu beju cuaja a taji mahue. \v 43 Micuana sa majai cuana ja mida ebareta. \v 44 Micuana emanuamepeta huecuana. Micuana sa ete cuana edajajamepeta huecuana. Aimue piada tumu biame pia bia su yaniti mahue. Pamapa su epaimeta huecuana. Ye pamapa uja epu, Diusu micuana peje su pueana su, aimue micuaneda shanapaja mahue ana putsu. \s1 Jesús iruiruji cuana neje templo su duininiana \r (Mateo 21.12-17; Marcos 11.15-19; Juan 2.13-22) \p \v 45 Da su beju Jesús templo su nubiana. Iruiruji, bajabajaji cuana etseque su cuadejusiacuinatana. \v 46 Uja atana huecuana: \p —Beju uja derejiji Diusu sa quirica su: “Quema ete da pamapa cristiano cuana sa ema mitsu jude ete epu.” Beju micuaneda mu tsi puji sa ete ana. \p \v 47 Pamapa tsine Jesús ja cristiano cuana buetsuatana templo su. Da su beju sacerdote cuana sa echua puji, jacuatsasiati ebuetsuaji, Jerusalén ejude sa ehuidusuji cuana jaquisabatitana uja: “¿Cuaja ni da ecuaneda Jesús iname a cua emanuame puji?” \v 48 Beju cuaja ina taji mahue batana huecuana, cristiano cuana Jesús naja su jaid'abatitanina putsu. \c 20 \s1 Jesús da huaraji aida \r (Mateo 21.23-27; Marcos 11.27-33) \p \v 1 Pia tsine Jesús templo su netina. Cristiano cuana Diusu sa quisa saida cuana buetsuatanetina. Ebuetsuataneti cama, beju sacerdote cuana sa echua puji, jacuatsasiati ebuetsuaji, tata edhi ehuidusuji cuana Jesús peje su puetana. \v 2 Uja quisabatana huecuana: \p —Quisaque ecuanaju, ¿aiya mida huaratiatana ye ai cuana ya puji? \p \v 3 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana uja: \p —Yama di micuana equisaba. Mejeutsuque ema. \v 4 ¿Aiya Juan Bautista beitutana quisaquisa epu puji? ¿Diusu, ahua deja ja? Mejeutsuque ema. \p \v 5 Da su beju tuneda cama jaquisatitana uja: \p —¿Cuaja ni da ecuaneda jeutsume a cua? Ahua ecuaneda, “Diusu ja Juan beitutana”, ejeutsu su, Jesús ja ecuana uja equisabata: “Da su, ¿jucuaja su ni aimue micuaneda Juan jei ana mahue?” \v 6 Daja huecha ahua ecuaneda, “Deja ja Juan beitutana”, ejeutsu su, cristiano cuana ja ecuana tumu neje emaracata, Diusu ja Juan beitutana epibatitani huecuana putsu. \p \v 7 Da su Jesús jeutsutana huecuana uja: \p —Bue mahue ecuanaju aiya Juan beitutana. Cuaja jeutsu taji mahue mi ecuanaju ebainia. \p \v 8 Da su Jesús ja atana huecuana: \p —Daja huecha aiya ema huaratiatana aimue yama micuana equisa mahue. \s1 Mudu puji ate cuana jepuiti quisa \r (Mateo 21.33-44; Marcos 12.1-11) \p \v 9 Beju Jesús ja cristiano cuana daja hue buetsuainiame atana uja bahue quisa neje: \p —Piada deja ja uva jude bana putsu, pia deja cuana menajatiatana echuje su. Da su pia yahua su putiana quejucua mara puji. \v 10 Beju huiruhuiru badi cuinana su, deja ja mesa emebajaji beitutana uva jude echuje ebajati puji. Uva jude quinaji deja cuana ja emebajaji ina putsu, ichetana huecuana. Emetse peje su emebajaji beitutaibana huecuana echujetiaji mahue. \v 11 Da su beju emetse ja pia emebajaji beitutana tuna peje su neicha echujebajati puji. Daja huecha atana huecuana emebajaji. \v 12 Neicha hue emetse ja pia emebajaji beitutana. Uva jude quinaji cuana ja nedaneda a putsu, emebajaji beitutaibana emetse peje su. \p \v 13 ‘Da putsu, emetse japibatiana uja: “Quema piada quita ibuneda ebacua yama ebeitu uva jude quinaji cuana peje su. Quema ebacua putsu, eiyubata huecuana.” \v 14 Beju uva jude quinaji cuana ja emetse sa ebacua ba putsu, tuneda cama jaquisatitana uja: “Tueda da emetse sa ebacua. Ahua ecuaneda tu manuame su, pamapa emetse sa ai cuana ecuaneseda puji pu cua. Da su ecuaneda ye yahua emetse pu cua.” \v 15 Da su beju emetse sa ebacua etsahua su rirena putsu, manuametana huecuana. \p \v 16 Da su Jesús ja tu id'abaji cuana uja quisabatana: \p —¿Cuaja jia da emetse ja tueda uva jude quinaji ate cuana yata? Beju jasiapati putsu, tueda mudu puji ate cuana emanuamepeta. Uva jude pia mudu puji cuana emenajatiata. \p Daja cristiano cuana ja id'aba putsu, uja Jesús atana huecuana: \p —Be Diusu ja daja papu paata. \p \v 17 Da su beju Jesús ja tuna chama putsu, uja atana huecuana: \p —Micuaneda mue ema jei a. Da su, ¿cuaja ni da Diusu sa quirica su derejiji epuani? Beju uja epuani: \q1 Ete muduji cuana ja yapiruji tumu jusiaderatana biame, tueda tumu macha beju Diusu ja dharetana. \q1 Tueda pia tumu cuana ebia su saida ametana. \v 18 Quebata Diusu sa jadhareti tumu bia su edajaja su, beju tueda eped'uped'uati. Ahua tumu etse bia su edajaja su, etse emedimediata. \s1 Echujebajaji jepuiti quisa \r (Mateo 21.45-46; 22.15-22; Marcos 12.12-17) \p \v 19 Sacerdote cuana sa echua puji, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja da hora su quitaita Jesús inaja adhaatana, Jesús tuna jepuiti mimiana jashanapatitana huecuana putsu. Beju aimue Jesús inatana huecuana mahue, cristiano cuana iyubatana huecuana putsu. \v 20 Da su piada piada deja cuana beitutana huecuana Jesús ecuadhita huecuana puji. Deja saida cuana nime jabametitana huecuana. Jesús quisabape neje madhada hue ejeutsume putsu, huaraji peje su etuaquisa puji adhaatana huecuana. \v 21 Da putsu, Jesús uja atana huecuana: \p —Ebuetsuaji, bahue ecuanaju mida butsepi emimiani. Miada Diusu sa ene quita jabuetsuati cuana ebuetsuainia. Pamapa cristiano cuana miada tupupai ebainia. Aida puji, puri cuana miada tupupai ebainia. \v 22 Da putsu, quisaque ecuanaju, ¿ahua saida ecuaneda romano echua puji aida impuesto echujetia puji, ahua mahue? \p \v 23 Beju Jesús jashanapatiana tuna madhada piba neje daja quisabatana. Ahua Jesús, “Saida echujetia puji”, epu su, da su judío cuana tu neje eduininita. Ahua, “Saida mahue echujetia puji”, epu su, da su romano soldado cuana ja einata. Da putsu, Jesús ja uja jeutsutana huecuana: \p —Beju micuaneda da bubeta cuana. ¿Jucuaja su micuaneda ema mimi neje pitsameja yainia? \v 24 Piada chipilu metiaque ema. \p Da su beju piada chipilu tiatana huecuana. Chipilu inatsu putsu, Jesús ja quisabatana huecuana uja: \p —¿Aidhe sa ebu eimea, ebani da ye chipilu bia su derejiji yani? \p Da su jeutsutana huecuana: \p —Tueda ebu eimea, ebani da romano echua puji aida sa. \p \v 25 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Da su metiaque echua puji aida sa epuani ai cuana. Diusu di metiaque tuseda epuani ai cuana. \p \v 26 Jesús da saida jajeutsutiana putsu, aimue cuaja tuaquisa taji mahue batana huecuana cristiano cuana butse su. Ebia su nimetiunetitana huecuana, Jesús ja daja saida jeutsutana putsu. Beju mitanatana huecuana. Mue Jesús quisabaicha atana huecuana. \s1 Manujiji cuana neicha eid'etayu jepuiti quisa \r (Mateo 22.23-33; Marcos 12.18-27) \p \v 27 Tueda tsine su huecha hue piada piada saduceo cuana Jesús peje su putitana. Tueda saduceo cuana da manujiji cuana neicha eid'etayu aimue jei putana mahue. Da su uja Jesús atana huecuana: \p \v 28 —Ebuetsuaji, Moisés chenu ja buetsuataidha uja: “Ahua quebata deja bacua mahue emanu su, manujiji sa edue ahue manujiji neje jahuaneti taji ebacua cuana edue manujiji sa bataji epu puji. \v 29 Beju siete edue cuana anitaina. Edue equene puji jahuanetiana. Beju bacua mahue manuana. \v 30 Da su tije puji edue da manujiji sa ahue manujiji neje jahuanetiana. Tueda macha beju manuana bacua mahue. \v 31 Tu tije puji edue macha daja huecha puana. Beju pamapa tije puji edue cuana daja cama putana ahue manujiji neje. Beju manutana huecuana pamapa. \v 32 Da su beju epuna macha manuana. \v 33 Da su ahua ene mi epuani nime enetianatayu huecuana su, ¿quebata edue sa jia da tueda epuna ehuane epu? \p \v 34 Jesús ja uja jeutsutana huecuana: \p —Ye mundo su cristiano cuana ebutsenetitani. \v 35 Beju eid'etayu cuana mu aimue neicha ebutsenetitayu mahue. \v 36 Aimue emanutaicha huecuana mahue, ángel cuana nime eputa huecuana putsu. Diusu sa ebacua cuana eputa huecuana, tu neje cielo su eid'e yanieniti putsu. \v 37 Beju Moisés chenu ja quitaita ecuana bahue yametani manujiji cuana beju eid'etayu. Diusu ja tueda equi janana utsu pupe bue mahue jenetia mitsu putsu, uja ataidha: “Ema da Abraham, Isaac, Jacob cuana sa Diusu.” \v 38 Da su Diusu da eid'e cuana sa Diusu. Abraham, Isaac, Jacob cuana manutaidha biame, beju Diusu neje eid'e yanienita huecuana. \p \v 39 Da su piada piada jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, saida miada jeutsuitia. \p \v 40 Da putsu, saduceo cuana ja aimue Jesús neicha quisabaja atana mahue. \s1 ¿Aidhe sa ebacua da Cristo? \r (Mateo 22.41-46; Marcos 12.35-37) \p \v 41 Jesús ja uja atana huecuana: \p —¿Cuaja micuaneda epibatiani Diusu sa Jabeituti Deja jepuiti? ¿A da tueda David chenu sa ebacua? \v 42 David ja quitaita uja deretaidha Salmos quirica su: \q1 Tata Diusu ja quema Echua Puji uja ataidha: \p \v 43 “Aniuteque quema bai eni bene ema neje tupupai ecuatsasia epu puji, yama mi neje jamajaiti cuana pishitiame putsu, eme su eicha teje.” \v 44 ¿Jucuaja su detse Diusu sa Jabeituti Deja da David chenu sa ebacua pu cua, David chenu ja quitaita “Quema Echua Puji” tueda ataidha putsu. \s1 Jesús ja jacuatsasiati ebuetsuaji cuana tuaquisatana \r (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54) \p \v 45 Beju pamapa cristiano cuana ja Jesús ja mesa discípulo cuana uja yatani id'abatana: \p \v 46 —Merejatique jacuatsasiati ebuetsuaji cuana neje. Tuneseda ebia su tsada ejud'uji bauda neje ejude duje epuniuneti puji. Tsada mecuana sa cristiano cuana ja iyuda neje saida pamitsuta. Jadhitati jude ete, tsine ete cuana su aniude eni bahui echacutani huecuana. \v 47 Ahue manujiji cuana sa ete cuana mejemi bahueta huecuana. Cristiano cuana ja saida pabata huecuana puji risha tsabauda cuana pu bahueta. Da putsu, Diusu ja pia cuana ebia su castigo etiata huecuana. \c 21 \s1 Ahua manujiji puri sa jairutsuati chipilu \r (Marcos 12.41-44) \p \v 1 Pia tsine Jesús templo su netina. Chipiluji deja cuana ja chipilu dueji erubiutasa emeji su Jesús ja batana. \v 2 Ahue manujiji puri di mesa beta chipilu chidi ichapetana Jesús ja batana. \p \v 3 Da su Jesús ja cristiano cuana uja atana: \p —Enei hue, yama micuana yainia, ye ahue manujiji puri ja pamapa pia chipiluji cuana ebia su ichataitia. \v 4 Tueda chipiluji cuana ja mecuana sa puchu epuani chipilu cuana ichataitia. Aimue mecuana sa chipilu ichape huecuana. Jucuada chipilu mecuana sa anideraitia. Beju ye epuna puri ichenu ja mu pamapa mesa yani chipilu ichapetaitia. Mesa ediaji chidi ebajati puji biame ichapetaitia. \s1 Templo epupe jepuiti quisa \r (Mateo 24.1-2; Marcos 13.1-2) \p \v 5 Beju piada piada discípulo cuana templo jepuiti mimitanina. Tueda templo da tumu ania cuana neje ajiji. Cristiano cuana ja ai ania chidi cuana tiatana templo su eribaicha puji. Da su beju Jesús ja uja atana huecuana: \p \v 6 —Ye templo edajajametayu tsine ecuina. Ye micuaneda tumu ania ebainia cuana pamapa edajajamepeta. Aimue piada tumu biame pia bia su yaniti mahue. \s1 Castigo tsine cuinaji mahue su, nimetiuda aida cuana epu \r (Mateo 24.3-28; Marcos 13.3-23) \p \v 7 Da su beju Jesús quisabatana huecuana uja: \p —Echua Puji, ¿quetsunu da ye ai cuana daja epu? ¿Cuaja ni ecuanaju shanapame a cua ye ai cuana daja epu? \p \v 8 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Tueda ai cuana puji mahue su, jucuada quema ebani su epueta. “Ema da Cristo. Ema tije meaque”, eputa huecuana. Beju be tije meaji huecuana. Merejatique tuna neje. Be mebaseametiji. \v 9 Ejude cuana emajaitita quisa micuaneda eid'aba su, be merubutanaji. Ema jasiapatiji mahue su, beju ye ai cuana uja epupiru. \p \v 10 Jesús ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Ejude cuana huamahuama emajaitita. \v 11 Yahua jubida erireta. Mid'e da epu. Tsapiapiati ai neda cuana ecuina pamapa yahua cuana je. Nimetiuda ai iyuda cuana cielo su cristiano cuana ja ebata. \p \v 12 ‘Beju tueda ai cuana daja puji mahue su, micuana tijetije a putsu, einata huecuana, micuaneda ema peje su jei epuani putsu. Jadhitati jude ete cuana su micuana edusuta huecuana ematse puji. Micuana eteriichata huecuana. Huaraji cuana butse su micuana edusuta huecuana. Pamapa tueda ai cuana micuana yata huecuana, micuaneda ema peje su jei epuani putsu. \v 13 Beju micuaneda tuna butse su ema jepuiti equisanetiacuinati. \v 14 Be mepibapibaji tuna butse su cuaja emimi puji. \v 15 Yama quitaita micuana da hora su mimi cuana etia tuna saida ejeutsu puji. Aimue micuana epishitiata huecuana mahue. \v 16 Beju micuana sa tata, edue, eshanapa cuana huaru micuana neje eduininita ema jepuiti. Micuana emenajatiata huecuana huaraji cuana peje su. Piada piada micuana emanuameta huecuana. \v 17 Pamapa cristiano cuana ja micuana eduininibata ema jepuiti. \v 18 Beju micuana sa piada echuaina biame aimue etaitana mahue. \v 19 Daja biame, ahua micuaneda Diusu peje su enimetucheati su, cielo su tu neje eid'e yanienitiyu. \p \v 20 ‘Beju soldado cuana ja Jerusalén ejude ebareta su, bahue mepuque tipeida Jerusalén ejude etaitanape. \v 21 Da hora su Judea yahua su aniji cristiano cuana pajududuta emata cuana su. Daja huecha Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana tueda ejude jenetia pacuinanata. Te su aniji cuana be ejude su pasiapatita. \v 22 De tsine su castigo jubida epu, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. \v 23 ¡Aba epuna dheji, bacua edhereji cuana da tiempo su, yahua su ebia su neda epu putsu! Castigo jubida ecuina cristiano cuana peje su. \v 24 Piada piada cuana emanuta, jaicheti putsu. Pia cuana eteri puji edusuta huecuana pia yahua cuana su. Da jenetia su beju judío mahue cuana ja Jerusalén ejude yanitita Diusu ja d'eji etiata huecuana teje. \s1 Cristo esiapati jepuiti quisa \r (Mateo 24.29-35, 42-44; Marcos 13.24-37) \p \v 25 ‘Ema jasiapatiji mahue su, ai iyuda cuana id'eti, badi, atujai cuana su epu. Ye mundo su aniji cristiano cuana ebia su erubutanata, mar sa id'apadada cuana ebia su etsatineti id'aba putsu. \v 26 Jucuada cristiano cuana enimetaitanata, iyuame pu putsu. “¿Cuaja jia da ye mundo epu?” eputa huecuana. Pamapa cielo su aniji ai cuana jubida eriariapeta. \v 27 Da su beju ema cielo jenetia ebutesa cristiano cuana ja ebata. Judu duje tucheda, hueda neje ema epusiu ebata huecuana. \v 28 Beju tueda ai iyuda cuana epupiruta su, beidaji neje menimetucheatique, tipeida micuaneda d'eji su epu putsu. \p \v 29 Jesús ja bahue quisa neje daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Mepibatique aqui cuana. \v 30 Beju eina eichacua chidi eturucatitani su, da su jad'iati badi cuana enariatiani micuaneda eshanapainia. \v 31 Daja huecha tueda ai nimetiuda cuana ba putsu, meshanapaque Diusu ecuatsasiati beju huedhue. \p \v 32-33 Ene putsu, yama micuana equisainia, pamapa tueda ai nimetiuda ebapirutani cuana aimue emanuta mahue tsuhu ema epueicha teje. Beju cielo, mundo epupe biame, quema mimi mu aimue epupe mahue. \p \v 34 ‘Merejatique. Ema esiapati su, be yama micuana tueda ai madhada cuana yainia mebiateje. \v 35 Daja da epu ye mundo su aniji cuana neje. Ema esiapati tsine da tuneseda puji jupacha nime epu. Tipeida ema esiapati tuna ecastiga puji. \v 36 Da su janimepitijiji meanique. Diusu daja hue memitsuderaque. Ahua daja micuaneda ya su, pamapa tueda ai iyuda cuana epusiu jenetia d'eji su epu ema butse su saida ebameti puji. \p \v 37 Tsine, Jesús ja cristiano cuana buetsuataina templo su. Dhidha su Olivo murucu aida su putiana dapia ehuena teje yaniti puji. \v 38 Cristiano cuana pamapa apudaya templo su putitana Jesús eid'aba puji. \c 22 \s1 Cuaja Jesús iname ya jaquisatitana deja madhada cuana \r (Mateo 26.1-5, 14-16; Marcos 14.1-2, 10-11; Juan 11.45-53) \p \v 1 Beju pascua tsine hue quita hue su. Tueda tsine su cristiano cuana ja pan levadura mahue dia bahue putaina. \v 2 Sacerdote sa echua puji, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana uja jaquisabatitana: “¿Cuaja ni da ecuaneda cristiano cuana duininiameji, mahue manuame a cua Jesús?” Beju daja jaquisabatitana huecuana, cristiano cuana iyuba putsu. \p \v 3 Da su Ishahua ja Judas Iscariote pibametana Jesús pamenajatiata puji. Tueda Judas da Jesús sa apóstol puina. \v 4 Da su beju Judas templo su putiana sacerdote sa echua puji, templo quinaji cuana neje equisati puji. Cuaja Jesús menajatiame ya quisatana huecuana. \v 5 Da su beidaji putana huecuana. Tipeida Judas chipilu etia jamitsuti tiatana huecuana. \v 6 Judas ja jei atana huecuana. Da hora jenetia pibapirutana huecuana cuaja Jesús menajatiame ya puji cristiano cuana mahue su. \s1 Discípulo cuana Jesús neje pascua tsine su diadiatana \r (Mateo 26.17-29; Marcos 14.12-25; Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) \p \v 7 Pascua tsine beju cuinana. Tueda tsine su cristiano cuana ja pan levadura mahue dia bahue putaina. Huisha janana Diusu peje su irutsua bahue putaina huecuana. \v 8 Da su Jesús ja Pedro, Juan detse uja cuatsasiatana: \p —Mebasetatique ecuaneda pascua tsine jana edia puji. \p \v 9 Tuatseda Jesús quisabatana: \p —¿Quepia ni da etseju baseta cua? \p \v 10 Jesús ja jeutsutana tse: \p —Ejude enubiji su piada deja yahui matu jadusuti metseda etsu. Tije meatique tueda. Tueda enubiti ete su metse ete emetse echacu. \v 11 Ete emetse uja meaque: “Echua Puji ja mi uja equisabametani: ‘¿Quepia d'eji yani yama quema discípulo cuana neje pascua tsine jana edia puji?’” \v 12 Da su ete emetse ja diadia jude aida, basetajiji ete ebaque su ebameta. Dapia mebasetaque jana. \p \v 13 Da su putiana tse. Cuaja Jesús ja tuatseda quisatana batame tejetana tse. Dapia d'eji su pascua tsine jana basetatana tse. \p \v 14 Tsine beju cuinana su, Jesús, mesa apóstol cuana neje tueda ete su cuinana. Beju aniutetana huecuana tsine jana edia puji. \v 15 Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p —Ema manuji mahue su, ye pascua tsine yama saida baja yainia micuana neje. \v 16 Yama micuana butsepi equisainia, aimue yama ye tsine ebaicha mahue Diusu ecuatsasiati ecuina teje. \p \v 17 Da su Jesús ja vinoji emeji jemitsuatana. Diusulupai Tata Diusu a putsu, apóstol cuana uja atana: \p —Ye vino micuaneda cama meberereatiatique. Meid'ipeque. \v 18 Yama micuana equisainia, aimue yama ye vino eid'iicha mahue Diusu ecuatsasiati ecuina teje. \p \v 19 Da su beju pan jemitsuatana. Diusulupai Tata Diusu a putsu, pan ped'uped'uatana. Apóstol cuana pan ped'u cuana berereatiatana. Uja atana huecuana: \p —Ye pan ped'ujiji da quema equita pu cua nime. Ye quema equita da Diusu peje su eirutsuati micuaneseda puji. Mediapeque, ema piba putsu. \p \v 20 Daja huecha vinoji emeji atana, diadiape putsu. Uja Jesús ja atana huecuana: \p —Ye vino da quema ami d'uichajiji pu cua nime. Quema ami d'uichajiji putsu, Diusu ja cristiano cuana mesa jamitsuti eichacua etiata. Quema ami ed'uichati putsu, Diusu ja micuana eperdonata. \p \v 21 ‘Jiahue quita ema menajatiaji epu deja upia ema neje ediadiani. \v 22 Beju ema sufri yameta huecuana, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. ¡Aba, ema menajatiaji epu deja! \p \v 23 Da su beju tuneda cama uja jaquisabatitana: “¿Aidhe jia?” \s1 ¿Aidhe da pia cuana ebia su aida? \p \v 24 Da su beju, quebata tuneda ebia su aida, jacuicuinatitana huecuana. \v 25 Da putsu Jesús ja atana huecuana uja: \p —Ye mundo sa huaraji cuana ja cristiano cuana jubida neje ecuatsasiatani. Tueda huaraji cuana da emetse nime cristiano cuana ja ebatani. \v 26 Micuaneda mu be daja mepuji. Quebata micuaneda ebia su aida puja su, tueda da micuana sa emebajaji pu taji. \v 27 ¿Aidhe jia ebia su aida, ahua deja misha su ediadiani, ahua mesa emebajaji? Deja misha su yani da emebajaji ebia su aida. Beju ema da micuana sa emebajaji pu cua nime. \p \v 28 ‘Micuaneda ema neje aniana, ema sufri epuani tupu. \v 29 Da putsu beju, yama micuana huaraji aida eicha. Quema Tata Diusu ja ema huaraji aida ichatana nime, daja nime yama micuana yayu. \v 30 Micuaneda ema neje ediadiati quepia yama ecuatsasia su. Micuaneda huaraji aida sa aniude su yaniute pamapa israelita cristiano cuana ecuatsasia puji. \s1 Pedro da, “Mue yama Jesús shanapa,” puana \r (Mateo 26.31-35; Marcos 14.27-31; Juan 13.36-38) \p \v 31 Jesús ja Pedro atana: \p —Simón, Ishahua ja Diusu bajatana micuana jubida yaba puji. \v 32 Beju yama Diusu jubida bajana tu peje su mique janimetucheati cuana ehueiti mahue puji. Da su beju mida ema peje su enimetucheatiicha su, nimetucheameque mique edue cuana. \p \v 33 Da su Simón ja Jesús uja atana: \p —Echua Puji, ema da mi tije epu emanu teje. \p \v 34 Jesús ja Pedro jeutsutana: \p —Pedro, yama mi butsepi equisainia, jiahue dhidha huaripa deja queiji mahue su, “Aimue yama Jesús shanapa”, quimisha nuati mida epu. \p \v 35 Da su beju Jesús ja quisabatana huecuana uja: \p —Mepibatique. Yama micuana shitara, chipilu, pulucu mahue beituana su, ¿a da micuana sa ai cuana hueitiana? \p Da su jeutsutana huecuana uja: \p —Mahue. Aimue ecuanaju sa hueiti puana. \p \v 36 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —Beju jiahue mu jadusuti taji. Quebata shitaraji, chipiluji beju padusuta. Quebata espadaji mahue su, mesa saco pairuta espada ebaja puji. \v 37 Enei hue yama micuana equisainia, ema jepuiti Diusu sa quirica su derejiji yani cuana daja pu taji. Uja derejiji yani ema jepuiti: “Cristiano cuana ja Diusu sa Jabeituti Deja matsetana deja madhada cua nime.” Pamapa ema jepuiti derejiji yani mimi cuana daja epu. \p \v 38 Da su Jesús atana huecuana uja: \p —Echua Puji, hue upia beta espada yani. \p Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Beju tupu. \s1 Jesús ja Tata Diusu jubida bajatana Getsemaní eti jude su \r (Mateo 26.36-46; Marcos 14.32-42) \p \v 39 Da su beju Jesús, discípulo cuana neje ete jenetia cuinanana putsu, Olivo murucu aida su putiana. \v 40 Dapia cuinati putsu, discípulo cuana uja atana: \p —Daja hue Diusu memitsuderaque Ishahua ja aimue micuana jucha yameta mahue puji. \p \v 41 Da su Jesús, discípulo cuana peje jenetia chuadera pad'i putiana. Dapia tururuana Diusu neje emitsu puji. \v 42 Uja Diusu atana: \p —Tata, d'eji su ema aque curusu su sufrimiento epusiu jenetia. Daja biame, mique tsada bahui papu. Be quema tsada mu papu. \p \v 43-44 Tueda jubida sufri epuani putsu, ebia su Diusu neje jamitsutiana. Mesa hueu da ami ed'ud'uani nime puana, tueda ebia su jubida sufri epuani putsu. Ángel tu peje su bataji puana cielo jenetia tu enimetucheame puji. \p \v 45 Da su beju Jesús netiana putsu, discípulo cuana peje su putiana. Ebia su epibapibatani huecuana putsu, pamapa su tahuitana huecuana Jesús ja batana. \p \v 46 Da su Jesús ja uja atana huecuana: \p —¿Jucuaja su micuaneda etahuisa? Menetianaque. Diusu memitsuniaque Ishahua ja micuana epirubata mahue puji. \s1 Jesús risijiji dusutana huecuana \r (Mateo 26.47-56; Marcos 14.43-50; Juan 18.2-11) \p \v 47 Jesús ja discípulo cuana daja equisatani cama, jucuada deja cuana beju cuinatana. Judas ja huidusucuinatana huecuana. Tueda da Jesús sa discípulo puina. Beju Jesús nariatana budhi neje tu emitsu puji. \v 48 Judas ja Jesús budhitana su, Jesús ja uja atana: \p —Judas, ¿ebudhinia je miada Diusu sa Jabeituti Deja emenajatiainia? \p \v 49 Beju discípulo cuana ja ba putsu, uja quisabatana huecuana: \p —Echua Puji, ¿ahua ecuanaju espada neje jabiahuanati cua? \p \v 50 Da hora su hue piada discípulo ja sacerdote cuana sa echua puji sa emebajaji sa bai eni bene eid'aja siquijusiatana. \v 51 Da su beju Jesús ja cuatsasiatana huecuana: \p —Da teje hue. Be daja meaji. \p Jesús daja emimiani je, emebajaji sa eid'aja d'apabatana. Beju saisiametana eid'aja. \v 52 Da su beju Jesús ja tu edusu puji puetana deja cuana chamatana. Uja atana huecuana: \p —Micuaneda pueitia espada, aquiriji cuana neje ema eina puji, ema tsi puji pu cua nime. \v 53 Ema templo su pamapa tsine micuana neje yani su, ¿jucuaja su ni da aimue micuaneda ema inana mahue? Beju ye da micuana sa hora, ema epishitiame puji, Ishahua ja micuana daja ema ai madhada ya puji yametani putsu. \s1 Pedro, “Mue yama Jesús shanapa”, puana \r (Mateo 26.57-58, 69-75; Marcos 14.53-54, 66-72; Juan 18.12-18, 25-27) \p \v 54 Da su Jesús inatana huecuana. Sacerdote cuana sa echua puji aida sa ete su dusutana huecuana. Beju Pedro tuna tije putiana uqueda uqueda. \v 55 Ete su cuinati putsu, pia cuana ja cuati turutana etsequeini su. Cuati naja su aniutetana huecuana. Da su Pedro di cuati naja su tuna duju su aniuteana. \v 56 Piada emebajaji epuna ja Pedro cuati naja su yani batana. Epuna ja Pedro chamasaisiatana. Tueda uja puana: \p —Ye deja da Jesús neje puniunetina. \p \v 57 Beju Pedro ja epuna atana: \p —Epuna, aimue yama tueda eshanapainia mahue. \p \v 58 Su pad'i su piada deja ja Pedro ba putsu, uja atana: \p —Mida da Jesús sa piada ebuqueji. \p Beju Pedro ja tueda deja atana: \p —Deja, aimue ema mahue. \p \v 59 Beju piada hora tupu su neicha pia deja uja puana: \p —Enei hue, ye deja Jesús neje puniunetina, tueda Galilea yahua jenetia huecha putsu. \p \v 60 Da su beju Pedro ja tueda deja uja atana: \p —Deja, yama mue shanapa ai jia mida emimiani. \p Da hora su beju Pedro emimiani su, huaripa deja queiana. \v 61 Da su Jesús jababarereati putsu, Pedro chamatana. Pedro cuaja Jesús ja tu quisatana su, japibatiana uja: “Jiahue dhidha huaripa deja queiji mahue su, ‘Aimue yama Jesús shanapa’, mida epu quimisha nuati.” \v 62 Da su beju Pedro etseque su cuinana putsu, ebia su pana. \s1 Jesús neje jashishatitana huecuana \r (Mateo 26.67-68; Marcos 14.65) \p \v 63 Jesús inatsihuaji deja cuana tu neje jashishatitana. \v 64 Jesús tuarisi putsu, ebu su ichepirutana huecuana. Uja Jesús atana huecuana: \p —Quisaque ecuanaju aiya mida ichetaitia. \p \v 65 Pia mimi madhada cuana neje Jesús madhabatana huecuana. \s1 Jesús da judío cuana sa huaraji aida cuana butse su \r (Mateo 26.59-66; Marcos 14.55-64; Juan 18.19-24) \p \v 66 Beju huenana su, judío cuana sa huaraji aida cuana jadhitatitana. Tata edhi ehuidusuji, sacerdote huaraji aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana jadhitatitana. Tuna butse su Jesús dusutana huecuana. Da su Jesús quisabatana huecuana uja: \p \v 67 —¿A da mida Diusu sa Jabeituti Deja? Quisaque ecuanaju. \p Da su Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Ahua yama micuana, “Ema da Diusu sa Jabeituti Deja”, ya su, aimue micuaneda ema jei ya mahue. \v 68 Ahua yama micuana equisaba su, aimue micuaneda ema ejeutsu mahue. Daja huecha aimue micuaneda ema emesia mahue. \v 69 Beju jiahue jenetia ema Diusu aida, tucheda eni sa bai eni bene su yani micuaneda eba. \p \v 70 Da su quisabatana huecuana uja: \p —¿A da mida Diusu sa Ebacua? \p Jesús ja jeutsutana huecuana: \p —Ehe. Ema da. Micuaneda quitaita daja epuani. \p \v 71 Da su beju jaquisatitana huecuana: \p —¿Ai puji ni da ecuaneda pia jatuaquisatiji cuana tsa cua? Beju da ecuaneda quitaita id'abaitia tusa mimi madhada cuana. \c 23 \s1 Jesús romano huaraji aida Pilato butse su \r (Mateo 27.1-2, 11-14; Marcos 15.1-5; Juan 18.28-38) \p \v 1 Da su pamapa su netiana putsu, Jesús dusutana huecuana romano huaraji aida Pilato peje su. \v 2 Tu butse su Jesús uja tuaquisapirutana huecuana: \p —Ye deja ja cristiano cuana enimetipeimetani. Tuahueda cristiano cuana romano echua puji aida impuesto pachujetiata mahue ebuetsuatani. Ed'eji su tueda pa judío cuana sa echua puji epuani. \p \v 3 Da su beju Pilato ja Jesús quisabatana: \p —¿A da mida judío cuana sa echua puji? \p Jesús ja jeutsutana: \p —Ehe. Ema da, cuaja mida epuani batame. \p \v 4 Da su Pilato ja sacerdote huaraji aida, pia dapia aniji cristiano cuana uja atana: \p —Mue yama ye deja sa ai jucha biame ba. \p \v 5 Da su beju cha ebia su hue Jesús tuaquisatana huecuana uja Pilato butse su: \p —Ye deja ja cristiano cuana ebia su enimetipeimetani. Galilea yahua su pupiruana. Jiahue upia Jerusalén ejude su di daja yatani. \s1 Jesús echua puji Herodes Antipas butse su \p \v 6 Daja id'aba putsu, Pilato ja quisabatana huecuana: \p —¿Da su jia da ye deja Galilea yahua jenetia? \p \v 7 Pilato jeutsutana huecuana uja: \p —Ehe. Da jenetia tueda. \p Da su beju Pilato ja Jesús beitutana echua puji Herodes Antipas peje su tueda ai enime cuana pabata puji, Herodes Antipas da Galilea yahua sa echua puji puina putsu. Da tsine su huecha tueda Jerusalén ejude su anina. \v 8 Beidaji puana, Jesús ba putsu, tu yatani nimetiuda ai cuana jepuiti bahue puana putsu. Da su beju ebia su Jesús bajapirutana pia nimetiuda aida paata puji. \v 9 Jesús ebia su piapiati ai cuana quisabatana biame, mue jeutsu atana. \v 10 Dapia da sacerdote huaraji aida, jacuatsasiati ebuetsuaji cuana ja Jesús jubida tuaquisatana Herodes Antipas butse su. \v 11 Da su beju Herodes Antipas ja mesa soldado cuana neje Jesús ai eni mahue nime batana. Jesús jud'utana huecuana huaraji sa ejud'uji chujeneda neje, tu neje eshishatiani je. Daja ape putsu, Herodes Antipas ja Jesús neicha Pilato peje su beitutana. \v 12 Da tsine su Pilato, Herodes Antipas neje eshanapa jaatiana tse. Equene mu duininida jabatina tse. \s1 Pilato ja Jesús pamanuameta huecuana cuatsasiatana \r (Mateo 27.15-26; Marcos 15.6-15; Juan 18.39–19.16) \p \v 13 Da su beju Pilato ja sacerdote huaraji aida, ejude sa huaraji, pamapa cristiano cuana ihuatana. \v 14 Uja atana huecuana: \p —Micuaneda ye deja ema peje su duseitia, tuahueda cristiano cuana enimetipeimetani pu putsu. Beju yama tueda saida quisabaenitia micuana butse su. Mue yama mesa ai jucha biame ba, cuaja micuaneda tu etuaquisainia nime. \v 15 Herodes Antipas ja di aimue mesa ai jucha biame batana mahue, Jesús neicha ema peje su beitutana putsu. Beju ye deja ja aimue ai madhada biame a yama tu emanuame puji. \v 16 Da su yama tueda huacabiti neje iche putsu, emesiayu. \p \v 17 Beju pamapa pascua tsine su Pilato ja piada terijiji mesia bahue puina cristiano cuana beidaji yame puji. Da su tueda pascua tsine su Jesús mesiaja adhaatana. \v 18 Da su cristiano cuana bahue pu putsu, uja tsiatsiatana huecuana: \p —Barrabás da mesiaque. Jesús mu be mesiaji. \p \v 19 Tueda Barrabás da deja manuameji puina. Romano soldado cuana neje jamajaitiana. Da putsu, tueda teriichanubiametana huecuana. \v 20 Pilato ja cristiano cuana neicha quisatana, Jesús mesiaja putsu. \v 21 Beju cristiano cuana id'aba putsu, cha ebia su jubida tsiatsiatana huecuana uja: \p —¡Curusu su tataque! ¡Curusu su tataque! \p \v 22 Beju neicha quimisha nuati puji Pilato ja cristiano cuana atana: \p —¿Ai puji ni? ¿Ai jucha ni da tuahueda atana? Mue yama ye deja sa ai jucha biame ba. Da su yama huacabiti neje iche putsu, emesia. \p \v 23 Beju cha ebia su hue cristiano cuana uja tsiatsiatana jubida: \p —¡Curusu su tataque! \p \v 24 Da su ebia su daja tsiatsiatana huecuana putsu, Pilato ja tuna sa tsada atana beju. \v 25 Deja manuameji Barrabás mesiatana. Jesús tuna sa tsada epuani paata huecuana puji menajatiatana huecuana. \s1 Jesús curusu su tatatana huecuana \r (Mateo 27.32-44; Marcos 15.21-32; Juan 19.17-27) \p \v 26 Da su beju Jesús dusutana huecuana tu curusu su etata puji. Edusutahu huecuana su, piada deja Simón banime soldado cuana inatana. Tueda deja da Cirene yahua jenetia puina. Tueda cuatsasiatana soldado cuana ja curusu pamapata puji. Da su tuahueda Jesús tije curusu mapatana. \p \v 27 Jucuada cristiano cuana tije putitana. Daja huecha jucuada epuna cuana di Jesús tije panatana. \v 28 Jesús ja tu tije ebia su epatahu ba putsu, uja atana huecuana: \p —Jerusalén ejude jenetia epuna cuana, be mepaji ema jepuiti. Beju micuaneseda puji, daja huecha micuana sa ebacua cuana sa puji bahui mapaque. \v 29 Beju tsine iyuda cuana ecuina. Da tsine su bacua mahue cuana beidaji eputa. \v 30 Da tsine su cristiano cuana ja emata cuana ebajata uja: “Ecuanaju bia su medajajaque ecuanaju erubuti puji.” \v 31 Jiahue ema daja yatani huecuana biame, ebia su ai madhada cuana micuana yata huecuana. \p \v 32 Beju beta deja tsi puji detse Jesús neje dusutana huecuana etata puji. \v 33 Da su Calavera banime eti jude su cuinatitana huecuana su, dapia Jesús curusu su tatatana huecuana. Beta tsi puji deja detse di curusu detse su tatatana huecuana. Piada Jesús sa bai eni bene, pia d'ani bai bene tatatana huecuana. \v 34 Jesús etatatani huecuana cama, uja tuahueda Diusu atana: \p —Tata, perdonaque ye cuana, bue mahue ta huecuana putsu. \p Da su beju soldado cuana ja suerte atana Jesús sa ejud'uji tuneda cama eberereatiati puji. \v 35 Pamapa cristiano cuana dapia chamachamanetitaina. Tata edhi ehuidusuji cuana Jesús neje jashishatitana. Uja putana huecuana: \p —Tuahueda pia cuana d'eji su atana. Ahua tueda ene quita Diusu sa Jabeituti Deja su, da su tu mehua d'eji su paati. \p \v 36 Soldado cuana ja di Jesús neje jashishatitana. Vino najaitianajiji tiaja adhaatana huecuana tu eid'ita puji. \v 37 Tuneda di Jesús uja atana: \p —Ahua ene quita mida judío cuana sa Echua Puji su, mi mehua d'eji su jaatique. \p \v 38 Beju curusu su mesa echua bia su mimi cuana deretana huecuana. Quimisha yana cuana su deretana huecuana. Griego, latín, hebreo banime yana cuana su deretana huecuana uja: “Ye da judío cuana sa echua puji.” \p \v 39 Piada tu naja su badejiji tsi puji ja Cristo uja madhabatana: \p —Ahua ene mida Cristo su, mi mehua d'eji su jaati putsu, etseju di d'eji su aque. \p \v 40 Pia tsi puji ja mu daja epuani id'aba putsu, d'ayatana uja: \p —Miqueda mu aimue Diusu iyuda mahue, mida di emanu biame. \v 41 Etseda sufri epuani beju emanu teje, ai madhada cuana ana putsu. Ye deja ja mu mue ai madhada biame a. \p \v 42 Da su beju tuahueda Jesús uja bajatana: \p —Jesús, pibaque ema, mi ecuatsasiati su ecuinati su. \p \v 43 Da su Jesús ja tueda jeutsutana: \p —Enei hue yama mi butsepi equisainia, jiahue tsine mida ema neje cielo su yaniti. \s1 Jesús manuana \r (Mateo 27.45-56; Marcos 15.33-41; Juan 19.28-30) \p \v 44 Beju buepatia biame, apuda puana buepatia badeute uqueda teje, id'eti apunana putsu. \v 45 Da hora quitaita su templo dume su telón aida, bauda, pamuda badeji ebia jenetia ema su cuata jabud'iutiana. \v 46 Da hora su Jesús uja tsiatsiana: \p —Tata, yama quema enid'u mi emenajatiainia. \p Daja emimiani je, manuana beju. \p \v 47 Soldado cuana sa capitán tueda ai cuana chama putsu, Diusu saida mitsutsuatana. Uja puana: \p —Enei hue, ye deja mu da jucha mahue epu mane. \p \v 48 Pamapa chamatana cristiano cuana ebia su epibapibani je, jachuainati putsu, putitaibana. \v 49 Jesús sa eshanapa cuana bahui anititana. Jesús tije aji Galilea yahua jenetia epuna cuana di anititana. Uqueda jenetia pamapa tueda ai cuana chamatana huecuana. \s1 Jesús papatana huecuana \r (Mateo 27.57-61; Marcos 15.42-47; Juan 19.38-42) \p \v 50 Beju piada deja anina José banime. Tueda Arimatea ejude Judea yahua jenetia puina. Deja saida, butsepi, judío cuana sa piada ehuidusuji puina. \v 51 Diusu ecuatsasiati id'uataina. Da putsu, tuseda mu tsada mahue puana pia ehuidusuji cuana ja Jesús atana cuana. \v 52 Da su beju Pilato peje su putiana Jesús sa equita ebaja puji. \v 53 Curusu jenetia equita jemiute putsu, ebabuji saida neje babutana. Sepulcro su huananubiatana. Tueda sepulcro tumu epa su ye chu ajiji puina. Aidhe biame tsuhu huananubiajiji mahue puina. \v 54 Beju viernes tsine puina. Tueda tsine su cristiano cuana jabasetati bahue puina janahua tsine su puji. \p \v 55 Da su Jesús tije aji Galilea yahua jenetia epuna cuana putitana Jesús sa equita quepia, cuaja huananubiajiji esa eba puji. \v 56 Da su ete su jasiapati putsu, ai puida cuana basetatana huecuana Jesús sa equita bia su eicha puji. Janahua tsine beju cuinana su, pamapa su janahuatana deja jacuatsasiati putsu. \c 24 \s1 Jesús id'eibana \r (Mateo 28.1-10; Marcos 16.1-8; Juan 20.1-10) \p \v 1 Domingo tsine su apudaya enieni su epuna cuana Jesús huananubiajiji esa su jasiapatitana. Ai puida cuana basetajiji beju dusutana huecuana. Pia epuna cuana ja di buquetana huecuana. \v 2 Dapia cuinati putsu, aimue tumu aida neje sepulcro terijiji mahue batana huecuana. \v 3 Beju sepulcro dume su nubi putsu, aimue Jesús sa equita esa batana huecuana mahue. \v 4 Daja ba putsu, tuna enimetiuni cama, beta deja tuna naja su bataji puana. Jud'uji pasane cuarecuareji puina tse. \v 5 Tuatse ba putsu, epuna cuana tud'isatiana yahua su cuata tuatse butse su, rubutanatana huecuana putsu. Da su deja detse ja uja epuna atana: \p —¿Ai puji ni da micuaneda Cristo eid'e echacuinia manujiji jude su? \v 6-7 Aimue tueda upia esa mahue. Beju id'eitiba. Mepibatique tuahueda micuana Galilea yahua su anina su, uja atana: “Ema emenajatiata huecuana deja juchaji cuana peje su. Ema curusu su etatata huecuana biame, quimisha tsine jenetia ema eid'eyu.” Daja micuana equene Jesús ja quisatana. \p \v 8 Da su beju Jesús sa mimi cuana su japibatitana. \v 9 Apóstol, pia jei eputani cuana peje su putitaibana huecuana. Cuaja Jesús id'eyume puana pamapa quisa pupeana huecuana. \v 10 Ye quisa duseji epuna cuana da banime María Magdalena, Juana, María Jacobo sa cuara. Pia epuna cuana di tuna neje anitaina. \v 11 Apóstol cuana ja epuna sa quisa cuana aimue jei atana mahue, tseitsi nime hue tuna sa quisa batana huecuana putsu. \p \v 12 Beju Pedro ja mu tueda quisa id'aba putsu, tipeida jududutiana sepulcro su ebati puji. Cuinati putsu, sepulcro dume chamatana. Ebabuji bahui tanujajiji yani batana. Da su jasiapatiana mesa ete su. Ebia su Pedro nimetiuana, daja ai cuana ba putsu. \s1 Emaús ejude edid'i su \r (Marcos 16.12-13) \p \v 13 Tueda tsine su quitaita beta Jesús peje su jei epuani detse Emaús ejude su puhuina. Tueda ejude da Jerusalén ejude jenetia piada tunca piada ejaitiana kilómetro uquedame puina. \v 14 Tuatseda betana su pamapa ai cuaja puitia cuana quisaquisa puhuina. \v 15 Quisaquisa epuani cama, Jesús quitaita tuatse peje su janariati putsu, tuatse neje asepiruana. \v 16 Beju tuatseda Jesús batana biame, mue shanapa atana tse. \v 17 Da su beju Jesús ja quisabatana tse uja: \p —¿Ai quisaquisa metse epuani, yaseneti cama? ¿Jucuaja su ni da metseda ebia su epibapibani? \p \v 18 Piada tuatseda Cleofas banime ja. Jesús jeutsutana uja: \p —Beju pamapa Jerusalén ejude su aniji cuana bahue cuaja ai cuana puana. ¿Cuaja ni da mida bue mahue Jerusalén ejude jenetia biame? \p \v 19 Da su Jesús ja uja quisabaderatana tse: \p —¿Jucuaja da ai pujiji? \p Da su Jesús uja quisapirutana tse: \p —Jesús Nazaret ejude jenetia da profeta tucheda puina. Pamapa mesa ai jaati, mimi cuana da tucheda saida puina Diusu, cristiano cuana butse su. \v 20 Sacerdote huaraji aida, tata edhi ehuisdusuji cuana ja tueda menajatiatana, matse putsu, curusu su pamanuameta huecuana puji. \v 21 Tuahueda pamapa israelita cristiano cuana d'eji su yata ecuanaju japibadhaatiana. Beju jiahue neje quimisha tsine manuametana huecuana. \v 22 Piada piada epuna cuana ja ecuanaju rubutanametana. Tuneda apudaya enieni Jesús huananubiajiji esa su putitana. \v 23 Tusa equita aimue beju batana huecuana. Da su beju tipeida jasiapatitana ecuanaju peje su. Angel detse pa batana huecuana. Tueda ángel detse ja pa Jesús da eid'e ecuanaju atana huecuana. \v 24 Da su beju piada piada ecuanaju sepulcro su putitana eba puji. Beju tuneda batana, cuaja epuna cuana ja ecuanaju quisatana batame. Daja biame, Jesús mue ba atana huecuana. \p \v 25 Da su beju Jesús uja atana tse: \p —Metseda beju bue mahue eni. Atadhada metseda profeta chenu cuana sa mimi cuana derejiji yani su jei epu puji. \v 26 ¿Aimue jia maida equene Cristo sa sufri pu taji puina mahue, tusa gloria su nubiji mahue su? \p \v 27 Da su Jesús ja buetsuapirutana tse pamapa Diusu sa Cristo jepuiti derejiji yani mimi cuana. Moisés chenu ja deretaidha quirica cuana jenetia, profeta chenu cuana ja deretaidha quirica cuana teje buetsuapirutana tse. Tueda quirica Cristo jepuiti quisa epuani cuana Jesús ja edid'i su epuhu je, pibametana tse. \p \v 28 Da su beju ejude su cuinati putsu, Jesús daja hue jaitianaja pudhaana. \v 29 Beju aimue tuatseda pajaitiana atana mahue. Tuatseda Jesús uja atana tse: \p —Upia hue etseju neje anitique, beju yapunani putsu. \p Da su Jesús tuatse neje ete su nubiana. \v 30 Misha su aniuteana huecuana ediadia puji. Aniute putsu, Jesús ja pan inatana. Diusulupai Tata Diusu atana. Beju pan ped'u putsu, tiatana tse. \v 31 Da hora su shanapatana tse tueda da Jesús. Daja tuatse epuani cama, Jesús tuatse butse su taitanana. Da su tuatseda jaquisatiana uja: \p \v 32 —Enei hue, etseju sa muesumu beidaji puana, tuahueda etseju Diusu sa mimi derejiji yani edid'i su buetsuatana su. \p \v 33 Da su beju tipeida jasiapatiana tse Jerusalén ejude su. Dapia piada tunca piada ejaitiana apóstol cuana pia jei eputani cuana neje tsutana tse. \v 34 Tuatseda uja atana huecuana: \p —Enei hue, Echua Puji id'eibana Simón ja batana. \p \v 35 Da su beju pamapa ai cuaja batana tse quisatana huecuana. \s1 Jesús discípulo cuana peje su bataji puana \r (Mateo 28.16-20; Marcos 16.14-18; Juan 20.19-23) \p \v 36 Beju daja equisatitani cama, Jesús bataji puana tuna duju su. Bataji pu putsu, mitsutana huecuana uja: \p —Menimepijajaque. \p \v 37 Beju ebia su rubutanatana huecuana, enid'u ebainia pepe putana putsu. \v 38 Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —¿Ai puji ni micuaneda erubutanani? ¿Jucuaja su ni micuaneda aimue jei epuani mahue? \v 39 Mechamaque quema eme, ehuatsi su etsi cuana. Beju ema hue da. Chamaeni putsu, med'apabaque ema. Aimue ema enid'u mahue. Ema quitaji beju. Enid'u mu quita mahue. \p \v 40 Da su Jesús ja mesa eme, ehuatsi detse bametana huecuana. \v 41 Beju tuneda beidaji eputani biame, aimue jei puja quita putana huecuana mahue, ebia su nimetiunetitana huecuana putsu. Da su Jesús ja atana huecuana uja: \p —¿Ahua micuana sa yani ai dia taji cuana? \p \v 42-43 Da su Jesús se esina ped'u chidi, piada huasa ena matu chidi tiatana huecuana su, tune butse su diatana. \v 44 Diape putsu, uja Jesús ja atana huecuana: \p —Ema micuana neje anina su hue, ema manuameji mahue su, yama micuana pamapa cuaja ema epu quisana. Beju jaitianana, cuaja yama micuana quisana batame. Pamapa ema jepuiti derejiji yani ai cuana beju puana. Tueda ai cuana derejiji yani Moisés chenu, profeta chenu cuana sa quirica cuana su. Daja huecha Salmos quirica su derejiji yani ai cuana beju daja puana. \p \v 45 Da su beju Jesús ja Diusu sa quirica su tu jepuiti derejiji yani ai cuana shanapametana huecuana. \v 46 Uja atana huecuana: \p —Uja da derejiji yani: “Cristo manu putsu, quimisha tsine jenetia eid'eyu. \v 47 Pamapa yahua je tusa ebani su tusa quisa saida cuana quisaquisa eputa. Equene Jerusalén ejude su quisaquisa epupiruta pamapa yahua je quisaquisa epupe teje. Cristo sa ebani su quisaquisa eputa cristiano cuana Diusu peje su papibaturucatita puji. Daja eputa huecuana su, Diusu ja tuna sa jucha cuana eperdonatayu.” \v 48 Beju bahue micuaneda pamapa ye ai cuana. \v 49 Yama micuana peje su Espíritu Santo ebeitu, cuaja quema Tata Diusu ja micuana jamitsuti tiatana batame. Meanique upia Jerusalén ejude su Diusu sa Espíritu Santo tucheda micuana peje su cielo jenetia ecuina teje. \s1 Jesús cielo su tsuatibana \r (Marcos 16.19-20) \p \v 50 Da su beju Jesús ja Jerusalén ejude tsahua su Betania ejude chidi naja su dusutana huecuana. Dapia mesa eme detse jemitsua putsu, “Tata Diusu ja meibunebataque”, atana huecuana. \v 51 Daja a putsu, Jesús tuna peje jenetia cielo su tsuatibana. \v 52 Da su beju discípulo cuana beidaji jubida neje jasiapatitana Jerusalén ejude su. \v 53 Pamapa tsine templo su anitaina huecuana Diusu emitsutsua puji. Daja papu.