\id ACT - Tacana NT -Bolivia 2009 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Hechos de los Apóstoles \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 LOS HECHOS \mt2 DE LOS APOSTOLES \ip Hechos quirica Lucas sa jadereti. Tuahueda huecha Lucas banime quirica deretaidha. Hechos quirica ja ecuana cuaja Jesús cielo su tsuatiyume puana ebuetsuatani. Daja huecha cuaja pueichame epu ebuetsuatani. \ip Jesús ja mesa discípulo cuana beitutaidha ye mundo su Diusu sa quisa saida cristiano cuana peje su quisaquisa paputa puji, Jerusalén jenetia apiru judío cuana peje su, pamapa pia cristiano cuana peje su di. Hechos quirica ja ebametani cuaja mesa discípulo atasaida cuana putaidha Cristo sa jacuatsasiati cuana ya puji. \ip Ye quirica cuaja Espíritu Santo ye mundo su pueme puana quisa epuani. Cuaja tuahueda Jesús peje su jei eputani cuana tucheametaidha Diusu sa quisa saida cuana iyuame mahue neje pamapa ejude je quisaquisa paputa puji, ai nimetiuda cuana di paata huecuana puji quisa epuani. Daja huecha cuaja deja madhada cuana ja jei eputani cuana nedaneda ametaidha quisa epuani. Sufri pu putsu biame, jajucuatitaidha huecuana quisa epuani. \c 1 \p \v 1 Teofilo, neicha mi yama quirica etiameinia. Equene mi yama quirica tiameana su pamapa Jesús ja ai atana, buetsuatana cuana mi yama quisana. \v 2 Pamapa ai puana cuana yama mi butsepi quisana Jesús cielo su tsuatibana teje. Beju cielo su tsuatiyuji mahue su, mesa apóstol cuana tije jacuatsasiati cuana tiatana Espíritu Santo sa tucheda neje. \v 3 Jesús manujiji cuana duju jenetia id'eibana apóstol cuana ja beju batana. Aimue emanu mahue batana huecuana, tuna peje su eid'e jabametiana putsu. Pushi tunca tsine tu yani tupu, tuna peje su quejucua nuati biame jabametiana. Diusu ecuatsasiati jepuiti ai cuana buetsuatana huecuana. \s1 Jesús ja discípulo cuana quisatana Espíritu Santo jepuiti \p \v 4 Equene Jesús ja uja cuatsasiatana huecuana: \p —Be mecuinanaji Jerusalén ejude jenetia. Meanitique ejude su. Tata Diusu ja Espíritu Santo micuana peje su ebeituta teje, meid'uaque. Biahua tiempo Tata Diusu puidha cuaja yatayu, daja mesa jamitsuti puidha putsu. Equene yama micuana quisana, Tata Diusu ja Espíritu Santo ebeitu. \v 5 Juan Bautista ja cristiano cuana yahui neje Diusu sa puji ichaderatana. Beju quejucua tsine jenetia Espíritu Santo epueyu. Tuahueda micuana Diusu sa puji eichaderata mesa tucheda neje. \p Daja Jesús ja mesa apóstol cuana quisatana, cielo su tsuatiyuji mahue su. \s1 Jesús cielo su tsuatibana \p \v 6 Pia tsine Jesús neje jadhitatitana huecuana su, uja Jesús quisabatana huecuana: \p —Echua Puji, ¿a da jiahue quita extranjero soldado cuana miada ebeitu ecuana sa yahua jenetia? ¿A da jiahue miada ecuana sa yahua d'eji ya? ¿A da jiahue israelita cuana sa Echua Puji mida epu? \p \v 7 Da su Jesús ja jeutsutana huecuana uja: \p —Ye ai cuana epu tiempo Tata Diusu bahui bahue. Aimue micuaneda bahue papu puji mahue. \v 8 Beju micuaneseda cristiano cuana quisa taji bahui ema jepuiti. Espíritu Santo micuana peje su epue tucheda neje. Tuahueda micuana etucheata ema jepuiti quisaquisa epu puji. Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana micuaneda equene equisa. Tuna butse su ema jepuiti mequisanetiacuinatique. Da su Judea, Samaria yahua detse su aniji cuana di mequisatique. Pamapa yahua je aniji cristiano cuana mequisatique ema jepuiti. Pamapa tuna butse su ema jepuiti mequisanetiacuinatique. \p \v 9 Daja Jesús ja cuatsasiatana huecuana, Olivo Murucu bia su edhitatitani huecuana su. Da su beju Jesús daja mimipe putsu, Diusu ja tueda tuna duju jenetia jemitsuatana buepa su. Judu duju su taitanana. Mue bayu huecuana beju. \v 10 Tuneda buepa huabata echamatitaneti mane cama, tuna naja su beta deja bataji puana ejud'uji pasaneji. Tuatseda da ángel detse puina. \v 11 Uja quisabatana tse apóstol cuana: \p —Galilea yahua jenetia deja cuana, ¿ai puji micuaneda buepa huabata echamachamaneti? Diusu ja mu Jesús buepa su jemitsuatana micuana duju jenetia. Tueda Jesús huecha hue neicha esiapatiyu, cuaja micuaneda etsuabuyu baitia nime. \s1 Matías Judas Iscariote eturuca dharetana huecuana \p \v 12 Da su beju tuneda Jerusalén ejude su jasiapatitaibana Olivo Murucu jenetia. Aimue uqueda anina mahue. Aimue piada kilómetro puina mahue. \v 13 Beju ejude su cuinati putsu, ete su nubititana huecuana. Ebaque ete su nubitana huecuana. Dapia anitaina huecuana. Ye cuana da uja banime: \li1 Pedro. \li1 Jacobo. \li1 Juan. \li1 Andrés. \li1 Felipe. \li1 Tomás. \li1 Bartolomé. \li1 Mateo. \li1 Jacobo. Tueda da Alfeo sa ebacua puina. \li1 Simeón. Tueda da partido cananista banime su punetina. \li1 Judas. Tueda da Jacobo sa edue puina. \v 14 Jesús sa edue cuana di dapia anitaina. Jesús sa cuara María, pia epuna cuana neje di anina. Ye cuana da dunejiji anitaina. Diusu neje jamitsuti bahue putana huecuana. \p \v 15 Pia tsine neicha dapia dueji Diusu peje su jei eputani cuana jadhitatitana. Que chidi hue piada cien beta tunca putaina huecuana. Beju Pedro netianana uja tuna equisa puji: \p \v 16 —Edue cuana, biahua tiempo Espíritu Santo ja ecuana sa echua puji David chenu deremetaidha Judas Iscariote jepuiti. Tueda Judas ja soldado cuana ehuidusuta Jesús yani su tu einame puji David chenu ja deretaidha. Cuaja David chenu ja deretaidha batame, beju daja puana. \v 17 Jesús ja Judas di dharetana ecuanaju neje tupupai mesa apóstol epu puji. \v 18 Beju deja madhada cuana ja Judas chipilu tiatana quepia Jesús yani ebameta puji. Tueda chipilu neje Judas ja yahua ped'u bajatana. Dapia yahua su dajaja putsu, jadhepujutiana. Mesa etsama cuana cuinanana. \v 19 Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana beju bahue putana. Da su tueda yahua ped'u Ami Yahua ebani ichatana huecuana. \v 20 Ecuana sa echua puji David chenu ja pamapa tueda ai cuana quirica su deretaidha. Tueda quirica banime Diusu sa Satsu cuana (Salmos). Uja deretaidha: \q1 Tusa ete mesiajiji paneti beju. \q1 Be aidhe biame dapia paani. \m Pia su daja huecha deretaidha: \q1 Pia mu da tusa eturuca papu. \p \v 21-22 Da su uja Pedro ja quisainiame atana huecuana: \p —Beju jiahue mu pia deja ecuaneda edhare Judas sa eturuca ecuana neje tupupai cristiano cuana Cristo id'eibana equisa puji. Ecuaneseda dhare taji quebata jia ecuana neje tupupai puniunetipiruana Jesús neje. Aiya jia batana Juan Bautista ja Jesús Diusu sa puji yahui neje ichaderatana, aiya jia batana Jesús buepa su etsuabuyu, tueda icha taji Judas sa eturuca. Piada ecuaneseda dhare taji apóstol puji, Jesús id'eibana quisanetiacuinaji papu puji. \p \v 23 Beju beta deja bahui anina Judas sa eturuca epu puji. Piada José Justo banime puina. Mesa pia ebani Barsabás puina. Pia Matías banime puina. \v 24-25 Da su uja Diusu mitsutana huecuana: \p —Echua Puji, miada cristiano cuana sa piba cuana eshanapaeninia. Beju jiahue quita ecuanaju bameque quebata ye deja detse miada dhareja Judas sa eturuca mi emebaja puji, beju Judas apóstol mahue putsu. Mesa castigo su beju putibana. \p \v 26 Da su suerte atana huecuana putsu, Matías puana. Tueda dharetana huecuana apóstol epu puji Judas sa eturuca. \c 2 \s1 Espíritu Santo pueana dharejiji edue cuana peje su \p \v 1 Siete semana jenetia Jesús id'eibana su, pamapa jei eputani edue cuana jadhitatitana piada ete su pentecostés tsine eba puji. \v 2 Dhita putsu, beni jubida saida ebutesiu nime buepa jenetia id'abatana huecuana. Ete dume su tuna yani su hue, daja id'abatana huecuana beni jubida nime. \v 3 Metse su hue cuati utsu yana nime tuna bia su ebade batana huecuana. \v 4 Da su beju Espíritu Santo tuna peje su pueana tucheda neje. Shanapametana huecuana tuna bue mahue yana su emimi puji. Pia mimi cuana su beju mimipirutana huecuana. \p \v 5 Da tiempo su pamapa yahua jenetia puejiji judío cristiano cuana Jerusalén ejude su anitaina. Diusu emitsutsua puji puetana huecuana. \v 6 Tuneda di beni jubida epusiu nime id'abatana. Da su beju jadhitatitana putsu, apóstol cuana tsapiapiati yana su emimitani id'abatana huecuana. Id'aba putsu, nimetiunetitana huecuana beju. \v 7 Tuneda cama daja jaquisabatitana: \p —¿Jucuaja su ecuaneda metse su hue eid'abainia ecuana sa yana cuana? Ye deja cuana ecuana sa mimi cuana emimitani. ¿Aimue jia maida Galilea yahua jenetia huecuana mahue? \v 8 ¿Cuaja ni da tuneda jabuetsuatime putaitia ecuana sa yana cuana? \v 9-10 Beju upia yanita pamapa yahua je aniji cristiano cuana. Judío cuana, Diusu iyubaji judío mahue cuana pia yahua cuana jenetia upia yanita. Hue yani beju Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia, Frigia, Panfilia, Egipto, Libia yahua cuana jenetia. Cirene, Roma ejude detse jenetia di cristiano cuana puetaitia. \v 11 Creta, Arabia yahua jenetia cristiano cuana di yanita. Beju pamapa ecuaneda ecuana sa yana cuana su ye deja cuana emimitani eid'abainia. Diusu ja ai nimetiuda saida atana cuana emimitani huecuana ecuaneda id'abainia metse su hue ecuana sa yana su. \v 12 ¿Ai jia da epuani ye nimetiuda ai cuana? \p Daja hue tuneda cama jaquisabatitana, ebia su nimetiutana huecuana putsu. \v 13-14 Beju pia cuana ja mu piada tunca beta ejaitiana apóstol cuana emimitani eid'aba putsu, tuneda cama uja jaquisatitana: \p —¡Aah! Tuneda tsetseji beju. Vino tsetseda ebia su id'itaitia huecuana. Da putsu, uja emimitani huecuana. \p Da su Pedro ja jubida jeutsutana huecuana uja: \p —Judío deja cuana, Jerusalén ejude su aniji cuana, meid'abaenique ema. \v 15 Ecuaneda mu aimue tsetsejiji mahue, cuaja micuaneda epibainia nime, apudaya hue putsu. Bahue micuaneda judío cuana aimue apudaya jaid'iti bahueta mahue. \v 16 Cuaja biahua tiempo Diusu sa profeta Joel chenu deretaidha batame, jiahue micuaneda ebainia. Uja Joel chenu ja deretaidha: \p \v 17 Uja Diusu puidha: \q1 “Tiempo epupeni su, yama Espíritu Santo ebeitu pamapa cristiano cuana peje su. \q1 Micuana sa ebacua, ebaquepuna cuana cuaja epu ai cuana quisa eputa. \q1 Edeahue, tata edhi cuana cuana yama equisa tahui su nime. \q1 \v 18 Da tiempo su quema deja, epuna emebajaji cuana peje su yama Espíritu Santo ebeitu. \q1 Tuahueda cuaja epu ai cuana equisameta. \q1 \v 19 Buepa, yahua su yama ai nimetiuda cuana yayu. \q1 Ami, cuati, judu epu. \q1 \v 20 Id'eti da yapuna. \q1 Badi da ami nime epiati. \q1 Tueda ai nimetiuda cuana bataji epu, quema castigo tsine cuinaji mahue su. \q1 \v 21 Tueda tiempo iyuda su quebata ema peje su jei epuani cuana yama d'eji su ya. \m Daja puidha Diusu, Joel chenu ja deretaidha. \p \v 22 Pedro ja daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Israel deja cuana, meid'abaenique ema. Jesús Nazaret ejude jenetia da Diusu sa Jabeituti Deja. Tu jepuiti Diusu ja ai nimetiuda saida cuana atana micuana duju su. Beju micuaneda quitaita bana. \v 23 Micuaneda Jesús menajatiana deja ate cuana peje su, curusu su patatata huecuana puji. Micuaneda Jesús manuamemeana. Beju daja pamapa puana, cuaja Diusu ja biahua tiempo pibataidha batame. \v 24 Beju Jesús manuana biame, Diusu ja tueda id'emetaibana, aimue detse cua su biame manueni cua puina mahue. \v 25 Biahua tiempo echua puji David chenu ja Jesús jepuiti deretaidha uja: \q1 Quema Echua Puji, pamapa hora su mi yama echamainia. \q1 Mida da ema naja su quema bai eni bene yani ema ebianetia puji. \q1 Da putsu, quema aimue iyuame. \q1 \v 26 Nimebeidaji da ema. \q1 Mimi beidaji cuana emimiani. \q1 Ema emanu biame, bahue ema miada ema eid'e yameyu. \q1 Da putsu, mi peje su ema enimetucheati, ema emanu biame. \q1 \v 27 Ema da mique ibuneda emebajaji. \q1 Aimue miada ema manu su, ejusiahuana mahue. \q1 Aimue quema equita eihuiame mahue, miada ema eid'emeyu putsu. \q1 \v 28 Miada ema eid'e yame jamitsuti tiana. \q1 Ema beidaji yameyu, mida ema neje yaniti putsu. \p \v 29 Da su beju Pedro ja daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Edue judío cuana, mepibaenique quema mimi cuana. Ecuana sa echua puji David chenu beju manuidha. Sepulcro su huananubiataidha huecuana. Jiahue cama bataji hue mesa sepulcro. \v 30 David chenu da Diusu sa profeta puidha. Diusu ja tueda jamitsuti tiataidha uja: “Piada mique epusiu utsecua cuana mi nime Echua Puji ya.” \v 31 Beju David chenu bahue puidha tueda utsecua epusiu Cristo epu. Da putsu, Diusu ja Cristo eid'emetayu, David chenu puidha. Cristo emanu biame, aimue Diusu ja tueda emanu su ejusiahuanata mahue. Tusa equita aimue eihuiameta mahue. Daja David chenu puidha. \v 32 Beju cuaja David chenu puidha batame, daja puana. Diusu ja Cristo id'emetaibana, ecuanaju bana. \v 33 Cielo su Tata Diusu sa bai eni bene putibana. Diusu ja tueda huaraji aida atana. Huaraji aida putsu, Cristo ja Espíritu Santo tucheda beitutana ecuana peje su. Cuaja biahua tiempo Diusu ja mesa jamitsuti tiataidha batame, daja ecuana yatani. Ye micuaneda ebainia, eid'abainia nimetiuda ai cuana beju da mu Espíritu Santo ja yatani. \v 34 Aimue David chenu quitaji cielo su tsuatidha mahue. Cristo jepuiti bahui mimidha. Uja deretaidha: \q1 Tata Diusu ja quema Echua Puji uja mitsutana: \q1 “Aniuteque quema bai eni bene ema neje \q1 \v 35 tupupai ecuatsasia epu puji, yama mi neje jamajaiti cuana pishitiame putsu, mique eme su eicha teje.” \p \v 36 ‘Da putsu, pamapa israelita cuana bahue papuenita micuaneda Jesús manuameana biame, tueda huecha Diusu ja Echua Puji Salvador ichatana. \p \v 37 Beju cristiano cuana ja Pedro sa quisa id'aba putsu, ebia su jatacuamadhatitana huecuana. Uja quisabatana huecuana apóstol cuana: \p —¿Jucuaja ni ecuanaju pu cua? \p \v 38 Da su Pedro ja jeutsutana huecuana uja: \p —Mepibaturucatique Diusu peje su. Yahui neje meichaderametique Diusu sa puji Jesús sa ebani su. Da su micuana sa jucha cuana Diusu ja edhipata. Espíritu Santo micuana peje su ebeituta, cuaja mesa jamitsuti puidha batame. \v 39 Tueda mesa jamitsuti cuana da micuaneseda puji. Micuana sa epusiu utsecua, pia yahua uqueda je aniji cuana sa di. Tueda jamitsuti cuana da pamapa Diusu ihuatana cuana sa puji. Tuna peje su di Espíritu Santo ebeituta. \p \v 40 Pedro ja jubida quisatana huecuana: \p —Menetideraque cristiano madhada cuana jenetia. Jei mepuque Jesucristo peje su. \p \v 41 Da tsine beju quimisha mil cristiano cuana jei putana Jesucristo peje su. Diusu sa puji yahui neje jaichaderametitana huecuana. \v 42 Da su apóstol sa jabuetsuati cuana su puniunetitana huecuana. Saida huamahuama jadusutitana huecuana. Daja hue jadhitatitana huecuana Diusu emitsu puji, Echua Puji sa cena di edia puji. \s1 Equene jei putana cuana \p \v 43 Pamapa cristiano cuana nimetiunetitana, Diusu ja apóstol cuana ai nimetiuda saida cuana yametani ba putsu. \v 44 Pamapa Cristo peje su jei eputani cuana daja hue saida huamahuama jadunetitana. Tuneda cama jatsahuatitana. \v 45 Piada piada cuana mesa ai cuana jairutitana pia chipilu mahue cuana etia puji. \v 46 Pamapa tsine templo su putitana huecuana Diusu emitsutsua puji. Tuna sa ete cuana su jadhitatitana beidaji, nimemitsida neje ediadia puji. \v 47 Diusu mitsutsuatana huecuana. Cristiano cuana ja pamapa jei eputani cuana saida batana. Pamapa tsine Cristo ja pia cristiano cuana d'eji su atana. Da su tu peje su jei eputani cuana jajucuatitana beju. \c 3 \s1 Pedro ja piada deja tida saisiametana \p \v 1 Pia tsine buepatia badeute su, Pedro, \p Juan detse templo su putiana. Da hora su judío cuana templo su jadhitati bahue putaina Diusu emitsu puji. \v 2 Templo sa enubiji da Ania Chidi banime puina. Dapia deja tida anina. Daja hue tida bataji puana. Templo su enubitani cuana chipilu baja bahue puina. Mesa eshanapa cuana ja pamapa tsine templo sa enubiji su dusutaina. \v 3 Beju Pedro, Juan detse templo su enubihu cama, deja tida ja chipilu bajatana tse. \v 4 Da su Pedro, Juan detse ja deja chamatana. Chama putsu, Pedro ja uja deja cuatsasiatana: \p —Chamaque etseju. \p \v 5 Da su deja ja chamatana tse, ahua tuatseda chipilu etiata pepe. Pedro ja daja hue quisainiame atana deja uja: \p \v 6 —Aimue quema chipilu yani mahue biame, jiahue yama mi etsahua. Jesucristo Nazaret ejude jenetia sa ebani su mi yama ecuatsasiainia, netianaque, aseque. \p \v 7 Da su Pedro ja deja sa bai eni eme su ina putsu, rirenetianatana. Da hora su mesa ehuatsi, madataji detse jatucheatiana. \v 8 Deja tenanetiana putsu, asepiruana. Da su Pedro, Juan detse neje templo su nubiana. Etenatsuani je, Diusu mitsutsuapirutana jubida. \v 9 Beju pamapa cristiano cuana ja deja saisijiji batana. \v 10 Tueda templo sa enubiji su chipilu bajabajaina bahueta huecuana putsu, nimetiunetitana huecuana. \s1 Pedro Salomón sa Etetihue Ema su quisaquisa puana \p \v 11 Pamapa cristiano cuana templo sa etetihue ema su jududutitana eba puji. Tueda etetihue ema da Salomón sa Etetihue Ema banime. Dapia deja saisijiji ja Pedro, Juan detse emesiatani batana huecuana. Da su nimetiunetitana huecuana. \v 12 Pedro ja cristiano cuana ba putsu, uja atana huecuana: \p —Israelita deja cuana, ¿jucuaja su ni micuana enimetiuni? ¿Ai etseju ye deja asemeitia bata? ¡Mahue! Diusu ja ye deja asemetaitia. \v 13-14 Ecuana sa tata Abraham, Isaac, Jacob chenu cuana sa Diusu ja ye ai nimetiuda ataitia. Jesús da tusa Ebacua. Tata Diusu ja Jesús ebia su aida atana pamapa cristiano cuana butse su. Micuaneda Jesús huaraji aida Pilato peje su menajatiana. Jesús da nimebutsepi, jucha mahue putsu, Pilato ja mesiaja adhaatana. Beju micuaneda tsada mue bana. Micuaneseda tsada puana Pilato ja deja manuameji pamesiata. \v 15 Jesús ja ecuana eid'e yametani biame, micuaneda tueda manuameana. Beju Diusu ja tueda id'emetaibana. Ecuanaju tueda eid'e bana. \v 16 Tu peje su etseju enimetucheatiani putsu, ye deja tida saisiamejiji. Hue micuaneda beju echamainia. Jiahue micuana sa jachamati butse su beju deja saisiametaitia Diusu ja. \p \v 17 ‘Edue judío cuana, bahue ema micuaneda micuana sa huaraji cuana neje Jesús manuameana shanapasetaji mahue Jesús da Diusu sa Jabeituti Deja. \v 18 Beju Diusu ja Jesús sufri ametana, cuaja mesa profeta chenu cuana mimiametaidha batame. \v 19 Da su jiahue meturucatique micuana sa japibati madhada cuana. Mesiapatique Tata Diusu peje su. Daja a putsu, Diusu ja micuana sa jucha cuana edhipata. \v 20 Ahua micuaneda daja ya su, Diusu ja micuana ebia su eibunebata, micuana peje su Jesucristo ebeituta. Diusu ja tueda micuana sa Salvador biahua tiempo jenetia ichataidha. \v 21 Tueda Jesús cielo su mesa ani taji, que tupu Diusu ja pamapa ebasetapeta teje. Daja Diusu puidha, mesa profeta chenu cuana deretaidha. \v 22 Moisés ja ecuaneseda tata chenu cuana uja quisataidha: “Ecuana sa Tata Diusu ja ema ichatana micuana ehuidusu puji. Ema tije da Diusu ja pia profeta israelita cuana duju jenetia edhareta micuana ehuidusu puji. Jei meaque pamapa tu cuaja emimiani cuana. \v 23 Quebata cuana ja tu id'abaja mahue Diusu ja ematsetayu. Mesa dharejiji israelita cristiano cuana peje jenetia jemicuina putsu, etaitanametayu huecuana.” \p \v 24 ‘Biahua tiempo profeta Samuel chenu mimipiruidha tueda ai cuana jepuiti. Pamapa tu tije profeta chenu cuana di tueda ai cuana jepuiti mimitaidha. \v 25 Diusu ja mesa profeta chenu cuana tiataidha jamitsuti cuana da micuaneseda puji. Micuana sa saida puji Diusu ja ecuana sa tata chenu cuana mesa jamitsuti tiataidha. Uja Diusu ja ataidha tata Abraham chenu: “Yama pamapa yahua aniji cristiano cuana eibuneba mique epusiu tije familia cuana jepuiti.” \v 26 Diusu ja mesa Ebacua id'emetaibana su, equene micuana peje su beitutana micuana eibuneba puji, micuaneda micuana sa ai puiti madhada cuana eichadera puji. \p Daja Pedro ja Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana quisatana. \c 4 \s1 Pedro, Juan detse huaraji cuana butse su \p \v 1 Beju Pedro, Juan detse ja cristiano cuana daja equisatani cama, piada piada sacerdote, saduceo cuana cuinatana. Templo sa soldado cuana sa echua puji di tuna neje cuinatana. \v 2 Ebia su duininitana huecuana Pedro, Juan detse neje, Diusu ja Jesús id'emetaibana cristiano cuana ebuetsuatani tse putsu. Daja huecha cristiano cuana di id'etayu cua, Cristo peje su jei pu putsu, ebuetsuatani tse. \v 3 Da su beju Pedro, Juan detse inatana huecuana. Beju apunana putsu, teriichatana huecuana pia tsine equisaba puji. \v 4 Cristiano cuana Pedro, Juan detse sa mimi cuana id'abata putsu, jucuada jei Cristo peje su putana. Jei putana deja cuana beju pishica mil pucue putana. \p \v 5 Pia tsine huaraji, tata edhi ehuidusuji, Diusu sa jacuatsasiati ebuetsuaji cuana jadhitatitana Jerusalén ejude su. \v 6 Tuna neje Anás anina. Tueda da pamapa sacerdote cuana sa echua puji aida puina. Mesa ebacua Juan, Alejandro detse di dapia anina. Mesa ebaquepuna sa yahue Caifás di anina. Anás sa pia familia cuana anitaina. \v 7 Da su cuatsasiatana Pedro, Juan detse tuna butse su paduseta huecuana puji. Duse putsu, tuna butse su netianametana tse. Uja quisabatana huecuana: \p —¿Ai sa jacuatsasiati su metseda ye ai cuana yainia? \p \v 8-9 Da su Espíritu Santo ja Pedro jeutsutsahuatana uja: \p —Huaraji cuana, tata edhi ehuidusuji cuana, micuaneda etseju equisabainia cuaja tueda deja tida saisime puana. \v 10 Da su etseju micuana equisainia pamapa israelita cristiano cuana di bahue paputa. Ye deja tida micuana butse su eneti beju Jesucristo Nazaret ejude jenetia ja saisiametana. Tueda Jesús quitaita micuaneda curusu su tatana biame, Diusu ja id'emetaibana. \v 11-12 Micuaneda da ete muduji yapiruji tumu madhabaji cuana nime. Daja nime micuaneda Cristo ana. Micuaneda madhabana biame, Diusu ja tueda dharetana cristiano cuana D'eji su Aji papu puji. Aimue ye mundo su pia yani mahue cristiano cuana d'eji su ya puji. Aimue Diusu ja pia ebani ichatana mahue. \p \v 13 Beju tueda dhitajiji huaraji cuana nimetiutana Pedro, Juan detse ja huaraji mimi neje jeutsutana huecuana su. Tuatseda jabuetsuatiji mahue biame, daja saida jajeutsutiana tse batana huecuana. Da su beju shanapatana huecuana ye detse tuqueda Jesús sa ebuqueji puina. \v 14 Ed'eji su deja saisijiji tuatse neje eneti ba putsu, cuaja mimi taji mahue jabatitana huecuana. \v 15 Da su soldado cuana cuatsasiatana huecuana tueda quimisha deja cuana ubu hora puji pajemicuinata huecuana puji, tuneda cama tueda ai cuana equisati puji. \v 16 Jaquisabatitana huecuana uja: \p —¿Cuaja ni da ecuaneda ye deja detse a cua? Beju nimetiuda aida atana tse. Cuaja su biame bid'umimi pu taji mahue, pamapa Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana ja batana putsu. \v 17 Pacuatsasiatija jubida neje ye deja detse aimue neicha Jesucristo jepuiti pamimi mahue puji. Da su cristiano cuana tueda nimetiuda aida setata cua beju. \p \v 18 Da su ihuatana quimisha deja cuana padusetaicha huecuana puji. Duse putsu, huaraji cuana ja jubida cuatsasiatana huecuana: \p —Jiahue jenetia beju be neicha aidhe peje su Jesucristo jepuiti mimiji. \p \v 19 Da su Pedro, Juan detse ja jeutsutana huecuana: \p —Mepibaenique, ¿quebata da ebia su saida Diusu butse su, ahua Tata Diusu etseju eid'aba, ahua micuaneda? \v 20 Cuaja ai etseju bana, id'abana cuana cuaja detse etseju quisa purijime pu cua. \p \v 21 Da su neicha jubida huaraji cuana ja quisatana huecuana: \p —Ahua micuaneda tueda ai cuana quisa epuriji mahue su, ecuanaju micuana ecastigayu. \p Da su mesiatana huecuana. Aimue castigatana huecuana mahue, cristiano cuana ja Diusu jubida mitsutsuatana putsu, Pedro, Juan detse ja deja tida saisiametana putsu. \v 22 Beju deja saisijiji sa pushi tunca mara ejaitiana tupu anina putsu, tueda nimetiuda aida puitia bata. \s1 Jei eputani cuana ja Diusu bajatana \p \v 23 Da su Pedro, Juan detse d'eji su puana su, tuatse sa ebuqueji cuana peje su putiana. Cuaja sacerdote aida, tata edhi ehuidusuji cuana putana tuatseda quisatana huecuana. \v 24 Da su beju pamapa tueda ai cuana id'aba putsu, beidaji neje Diusu mitsutana huecuana uja: \p —Ecuana sa Tata Diusu, miada buepa, yahua, mar aida ichaidha. Pamapa ai cuana miada ichaidha. \v 25 Biahua tiempo Espíritu Santo ja mique emebajaji David chenu deremetaidha mique ai puidha cuana. Uja deremetaidha: \q1 ¿Jucuaja su pamapa ejude aniji cuana enimetipeitani? \q1 ¿Jucuaja su yanacane ai cuana epibatani huecuana? \q1 \v 26 Ye mundo sa echua puji cuana, pamapa ejude cuana sa huaraji cuana jadhitatitana Tata Diusu, Cristo detse neje emajaiti puji. \p \v 27 ‘Upia Jerusalén ejude su echua puji Herodes, Poncio Pilato detse judío mahue extranjero, israelita cuana neje jadhitatitana mique Ebacua butsepi Jesús neje emajaiti puji. Miada huaraji aida puji Jesús ichana biame, tu neje duininitana huecuana. \v 28 Cuaja miada biahua tiempo su pibana batame, daja atana huecuana Jesús. Cuaja miada tsada baidha, beju daja puana. \v 29 Jiahue baque cuaja ecuanaju eduininibatani huecuana. Madhada aja yatani huecuana. Nimetucheaque ecuanaju mique quisa saida cuana cristiano cuana peje su quisaquisa epu puji iyuame mahue neje. \v 30 Cristiano cuana saisiameque. Ai nimetiuda cuana aque mique Ebacua Jesús sa ebani su. \p \v 31 Da su Diusu mitsupe putsu, tuna yanita ete riariapiruana. Espíritu Santo ja nimetucheametana huecuana. Da jenetia mue mecuana sa iyuame putana Diusu sa quisa saida cuana cristiano cuana peje su quisaquisa epu puji. \s1 Jei eputani cuana tuna sa ai chidi cuana tuneda cama jatiatitaina \p \v 32 Beju pamapa Jesús peje su jei eputani cuana da dunejiji anitaina. Tuna sa ai chidi cuana tuneda cama jatiatitaina. \v 33 Apóstol cuana da Diusu sa tucheda neje daja hue quisaquisa puderatana. Jesús id'eibana quisa cuana beju quisaquisa putana huecuana cristiano cuana peje su. Diusu ja ebia su ibunebatana pamapa jei eputani cuana. \v 34 Jei eputani edue cuana sa mue ai biame pishihue pu. Piada piada cuana ja mecuana sa yahua, ete cuana irutana. \v 35 Iru putsu, chipilu apóstol cuana tiatana edue puri cuana etsahua puji. Da su apóstol cuana ja tueda chipilu berereatiatana edue cuana peje su cuaja mecuana sa ai ehueitiani batame ai chidi cuana pishihue papu mahue puji. \v 36 Beju anina piada deja José banime. Tueda da Leví sa familia jenetia. Chipre edhapupu su bataji puana. Apóstol cuana ja tusa pia ebani Bernabé ichatana. Tueda ebani da, Nimebeida Jaametiji, epuani. \v 37 Tuahueda mesa piada yahua irutana. Iru putsu, chipilu tiatana apóstol cuana. \c 5 \s1 Ananías, Safira detse bid'umimi puana \p \v 1 Beju piada deja anina Ananías banime. \p Mesa ehuane Safira banime puina. Tuatseda yahua irutana. \v 2 Iru putsu, quejucua chipilu ichasetatana tse. Dajucua chipilu apóstol cuana tiatana tse pamapa pu cua nime. Da su uja Ananías apóstol cuana quisatana: \p —Yama micuana etiainia pamapa chipilu beju. \p \v 3 Da su Pedro ja tueda atana: \p —Ananías, Ishahua ja piba madhada mi ametana. Miada Espíritu Santo bid'umimi aitia, quejucua chipilu ichaseta putsu. \v 4 Tueda miada iruana yahua miqueda puana. ¿Da chuje chipilu inatsuana aimue jia maida miqueda puana mahue? ¿Ai puji mida, “Pamapa chipilu micuana yama etiainia”, bid'umimi puitia? Bid'umimi miada aitia Diusu, aimue deja mahue. \p \v 5 Tueda mimi cuana id'aba putsu, Ananías emanu dajajana. Pamapa bahue putana cuana rubutanatana. \v 6 Edeahue cuana Ananías sa equita babubabuatana. Babu putsu, dusutana huecuana epapati puji. \p \v 7 Da su quimisha hora jaitianana su, Safira cuinana. Bue mahue puina Ananías manuitia. \v 8 Da su Pedro ja quisabatana tueda: \p —Quisaque ema, ¿a da metse ene quita dajucua su iruitia yahua? \p Safira jeutsutana: \p —Ehe. Dajucua su etseju iruana beju. \p \v 9 Da su Pedro quisabatana: \p —¿Ai puji metseda betana su Espíritu Santo bid'umimi aitia? Beju jiahue quita ecuinatasa mique yahue dusuji cuana mida macha edusu puji. \p \v 10 Da hora su beju emanu dajajana Safira. Edeahue cuana cuina putsu, epuna emanu esa batana huecuana. Da su dusutana huecuana mesa yahue naja su epapati puji. \v 11 Beju pamapa jei eputani, id'abaji cuana ebia su rubutanatana. \s1 Apóstol cuana ja jucuada ai nimetiuda cuana atana \p \v 12 Apóstol cuana ja jucuada ai nimetiuda cuana daja hue aniunetiatana cristano cuana duju su. Jei eputani cuana Salomón sa Etetihue Ema su jadhitati bahue putaina. \v 13 Pia cristiano cuana aimue tuna nariaja atana mahue, tuna saida ebatani biame. \v 14 Jucuada deja, epuna cristiano cuana Echua Puji Jesucristo peje su jei putana. \v 15 Cristiano cuana nedaji cuana ichacuinatana d'eji su siju bia su tsaunuji huanacuinatana. Cuapuitime Pedro ejaitianani su, mesa tanana tuna bia je dajaja cua, pasaisita huecuana puji. \v 16 Pia Jerusalén ejude naja je ejude cuana jenetia cristiano cuana cuinatana Jerusalén ejude su. Tuna sa nedaji cuana dusetana huecuana. Einid'u madhadaji cuana di dusetana huecuana. Beju pamapa saisitana huecuana. \s1 Apóstol cuana inatana huecuana \p \v 17 Da su beju sacerdote sa echua puji aida, saduceo cuana duininitana, cristiano cuana ja apóstol cuana tije yatani putsu. \v 18 Da su apóstol cuana ina putsu, teriichanubiatana huecuana. \v 19 Dhidha su Diusu sa ángel ja tuna teriichajiji yani ete tsequed'iatana. Apóstol cuana huidusutana etseque su. Angel ja uja atana huecuana: \p \v 20 —Meputique templo su. Daja hue quisaquisa puderaque Diusu sa quisa eichacua cuana cristiano cuana peje su. \p \v 21 Da su apudaya enieni putitana huecuana templo su. Dapia buetsuapirutana cristiano cuana. \p Beju sacerdote cuana sa echua puji aida, tu buqueji, tata edhi ehuidusuji cuana jadhitatitana. Soldado cuana beitutana huecuana apóstol cuana tuna butse su eduse puji. \v 22 Beju soldado cuana apóstol cuana teriichajiji yani su cuinati putsu, apóstol cuana mue ani batana huecuana. \v 23 Da su jasiapatitaibana huecuana tuna equisa puji uja: \p —Ete etsequeini cuana saida terijiji ecuanaju bana. Einatsihuaji soldado cuana etsequeini su netitana biame, ete dume su mue aidhe biame beju ecuanaju bana. \p \v 24 Da su sacerdote sa echua puji aida, templo sa soldado cuana sa echua puji, sacerdote aida cuana daja id'aba putsu, cuaja shanapa taji mahue batana huecuana. \v 25 Da hora su piada deja tuna peje su cuinana. Cuina putsu, uja quisatana huecuana: \p —Micuana teriichanubiana deja cuana da templo su yanita. Cristiano cuana ebuetsuatani huecuana. \p \v 26 Da su soldado sa echua puji, mesa soldado neje apóstol cuana peje su putiana tuna einatiicha puji. Cuatsa mahue dusutana huecuana, cristiano cuana iyuba huecuana putsu. Cuapuitime cristiano cuana ja tuna tumu neje maracata cua, japibatitana huecuana. \v 27 Neicha apóstol cuana dusutana huecuana huaraji cuana peje su. \v 28 Da su apóstol cuana jubida d'ayapirutana huecuana uja: \p —Ecuaneda micuana be neicha Jesús jepuiti cristiano cuana buetsuaji cuatsasiana. Beju aimue micuaneda ecuana jei ana mahue. Jiahue beju pamapa Jerusalén ejude aniji cristiano cuana micuana sa jabuetsuati cuana id'abatana. Micuaneda ecuanaju etuaquisainia cristiano cuana butse su. Daja pa micuaneda epuani, ecuanaju pa da tueda deja Jesús manuameana. \p \v 29 Da su Pedro ja pia apóstol cuana neje jeutsutana huecuana uja: \p —Ecuanaju sa mu Diusu id'aba taji, aimue deja cuana mahue, daja ecuanaju sa jacuatsasiati putsu. \v 30 Micuaneda Jesús manuameana, curusu su tata putsu. Beju ecuana sa tata chenu sa Diusu ja mu tueda id'emetaibana. \v 31 Cielo su tu naja su dusutaibana. Israel sa Echua Puji D'eji su Aji tueda ichatana. Jiahue micuana sa jucha cuana dhipata cua, ahua micuana sa piba madhada cuana jenetia eturucati su. \v 32 Ecuanaju da tueda ai cuana quisanetiacuinaji. Daja huecha Espíritu Santo. Tueda Espíritu Santo Diusu ja pamapa tu jei yatani cuana peje su beitutana. \p \v 33 Da su beju huaraji aida cuana ja daja id'aba putsu, ebia su duininitana huecuana apóstol cuana neje. Piada piada tuneda manuameja atana huecuana. \v 34 Daja biame, piada fariseo Gamaliel banime tuna duju su anina. Tuseda tsada mahue puana pamanuameta huecuana puji. Moisés sa jacuatsasiati ebuetsuaji puina. Pamapa cristiano cuana ja tueda ibuneda bataina. Netiana putsu, cuatsasiatana apóstol cuana etseque su pajemicuinata huecuana ubu hora chidi. \v 35 Beju apóstol cuana etseque su yanita su, tuahueda judío cuana sa huaraji cuana uja apirutana: \p —Deja israelita cuana, meid'abaque ema. \v 36 Mepibaenitique. Merejatique cuaja micuaneda ye deja cuana ya. ¿Aimue jia maida micuaneda piba deja Teudas banime mahue? Tueda deja aida puja puana. Pushi cien deja cuana ja tu buquetaina. Beju soldado cuana ja manuametana su, tusa ebuqueji cuana jaberebereatitana. Tusa jabuetsuati cuana setatana huecuana. \v 37 Tueda ai cuana jaitianatana su, censo anina. Da tiempo pia deja Judas banime bataji puana Galilea yahua jenetia. Tueda di deja aida puja puana. Da su neicha jucuada deja cuana tije ataina. Soldado huaraji cuana neje jamajaititana huecuana. Daja huecha soldado cuana ja manuametana su, tusa ebuqueji cuana beju jaberebereatitana huecuana. \v 38-39 Beju jiahue quita yama micuana equisainia, be madhada meaji ye deja cuana. Ahua tuneda Tata Diusu sa deja cuana su, da su, ¿ai puji detse micuaneda madha cua huecuana? Aimue detse micuaneda pishitia cua huecuana mahue. Cuapuitime Tata Diusu neje hue micuaneda jamajaiti cua. Ahua aimue tuneda Diusu sa deja cuana mahue su, ahua deja aida puja bahui eputani huecuana su, da su cuaja Teudas, Judas detse puana nime etaitanata huecuana. \p \v 40 Daja Gamaliel ja quisapetana huecuana su, jei putana huecuana. Aimue apóstol cuana manuametana huecuana mahue. Da su apóstol cuana padusetaicha cuatsasiatana huecuana. Dusutana huecuana su, huacabiti neje ichemetana huecuana. Mesiaji mahue su, jubida cuatsasiatana huecuana uja: \p —Jiahue jenetia su be neicha aidhe peje su Jesucristo jepuiti mimiji. \p \v 41 Da su beju apóstol cuana cuinanana. Ebia su beidaji puana, Jesús sa puji sufri ametana huecuana putsu. \v 42 Da su pamapa tsine templo su putitana huecuana cristiano cuana Jesús jepuiti ebuetsua puji. Pamapa ete je di putitana huecuana Diusu sa quisa saida cuana ebuetsua puji. Diusu ja, cuaja tu puidha batame, Jesús beitutana cristiano cuana D'eji su Aji papu puji buetsuatana huecuana. \c 6 \s1 Siete ilisha sa emebajaji cuana dharetana huecuana \p \v 1 Da tiempo su Cristo peje su jei eputani edue cuana dueji anitaina. Ebia su jajucuatitana huecuana. Beju judío jei eputani cuana duju su pia Grecia yahua jenetia edue cuana di anitaina. Griego yana su mimitaina huecuana. Aimue beidaji puana huecuana mahue, judío edue cuana ja aimue saida batana huecuana mahue putsu. Uja atana huecuana: \p —Aimue micuaneda griego ahue manujiji epuna edue cuana saida equinainia mahue. Tuna sa ediaji cuana aimue tupu etiainia mahue. \p \v 2 Da su piada tunca beta ejaitiana apóstol cuana ja dhitametana huecuana pamapa. Uja quisatana huecuana: \p —Edue cuana, ecuanaju sa Diusu sa quisa saida cuana buetsua taji. Aimue detse ecuanaju buetsuariji cua mahue edue cuana sa ai dia taji cuana eba puji. \v 3 Da su micuaneseda siete deja butsepi, bahue eni cuana icha taji edue cuana sa ai dia taji cuana pabata huecuana puji. Espíritu Santo sa tucheda mecuana sa paanita. Edue cuana ja saida pabata huecuana. \v 4 Da su ecuanaju sa Diusu neje bahui jamitsuti taji. Tusa quisa cuana ecuanaju sa cristiano cuana quisaquisa pu taji bahui. \p \v 5 Beju pamapa edue cuana daja cama japibatitana. Siete deja cuana dharetana huecuana. Uja mecuana sa ebani cuana: \li1 Esteban. Tuahueda Diusu peje su ebia su enimetucheatiani. Espíritu Santo sa tucheda ebia su mesa anina. \li1 Felipe. \li1 Prócoro. \li1 Nicanor. \li1 Timón. \li1 Parmenas. \li1 Nicolás. Antioquía ejude jenetia puina. Judío mahue puina. Equene Antioquía ejude su judío cuana sa Diusu peje su jei puana. \p \v 6 Da su beju apóstol cuana butse su netiatana huecuana. Apóstol cuana ja mecuana sa eme siete deja cuana sa echua bia su icha putsu, Diusu bajatana tuahueda paibunebata huecuana puji. \p \v 7 Beju dueji cristiano cuana Diusu sa quisa saida cuana id'abatana. Jerusalén ejude su Cristo peje su jei eputani cuana ebia su jajucuatitana. Jucuada sacerdote cuana di Jesús peje su jei putana. \s1 Esteban inatana huecuana \p \v 8 Diusu ja Esteban tucheametana ebia su ai nimetiuda cuana ya puji cristiano cuana duju su. \v 9 Da su beju piada piada deja cuana Esteban neje mimicuicuinapirutana. Judío cuana sa jadhitati jude ete jenetia puetana huecuana. Tueda jadhitati jude ete Esclavo D'eji Pujiji Cuana sa banime. Cirene, Alejandría ejude detse, Cilicia, Asia yahua detse jenetia puetana huecuana. \v 10 Beju jubida mimicuicuinatana huecuana biame, Esteban tuna ebia su saida mimiana Espíritu Santo ja tueda saida, butsepi jeutsumetana huecuana putsu. Cuaja tuchea taji mahue batana huecuana. \v 11 Da su pia deja cuana chipilu tiatana huecuana. Cuatsa mahue uja quisatana huecuana: \p —Cristiano cuana uja mequisatique: Ecuanaju Esteban id'abaitia Diusu, Moisés chenu sa puji madhada puitia. \p \v 12 Da su tata edhi ehuidusuji, Moisés chenu sa jacuatsasiati ebuetsuaji cuana Esteban neje duinini putsu, inatana huecuana dhitajiji huaraji aida cuana peje su edusu puji. \v 13 Deja bid'umimi puji cuana di dusutana huecuana Esteban bid'umimi neje patuaquisata huecuana puji. Uja putana huecuana: \p —Ye deja Diusu sa templo sa puji, Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana sa puji madhada hue puitia. \v 14 Ecuanaju tueda id'abaitia uja puitia: “Ye templo iyuda pa da Jesús Nazaret ejude jenetia ja ejusiauteta. Tueda pa da Moisés chenu ja ecuana tiataidha ai puiti cuana Jesús ja eturucata.” \p \v 15 Da su pamapa dapia yanita cuana ja Esteban jubida chamatana. Mesa ebu da ángel sa ebu nime cuarecuare batana huecuana. \c 7 \s1 Esteban ja huaraji aida cuana jeutsutana \p \v 1 Da su sacerdote sa echua puji aida ja \p Esteban quisabatana uja: \p —¿A da ene mi etuaquisatani huecuana? \p \v 2 Da su Esteban ja uja jeutsutana huecuana: \p —Judío deja, tata edhi cuana, meid'abaenique ema. Biahua tiempo ecuana sa tata Abraham chenu Mesopotamia yahua su anidha. Dapia anitaidha cristiano cuana caldeo banime puidha. Dapia tu peje su ecuana sa Tata Diusu Aida bataji puidha. \v 3 Uja Abraham chenu cuatsasiataidha: “Anideraque ye yahua jenetia. Mique edue cuana ichajusiaque. Putiyuque yama mi ebameti yahua su.” \v 4 Da su Abraham chenu caldeo cuana sa yahua jenetia aniderataidha. Haran yahua su putiana dapia yaniti puji. Dapia tusa tata manuidha su, upia ye ecuana sa yahua su Diusu ja tueda beitutaidha. \v 5 Da tiempo su aimue Diusu ja Abraham chenu yahua tiataidha mahue. Aimue etidhiti puji biame tiataidha mahue yahua. Beju Tata Diusu ja uja mitsutaidha Abraham chenu: “Mida, mique tije epusiu familia cuana ye yahua yama etia.” Daja Diusu puidha, Abraham chenu sa ebacua cuana anidha mahue su. \v 6 Diusu ja Abraham chenu daja hue quisainiame ataidha uja: “Pia cuana sa yahua su yama mique tije epusiu familia cuana ebeitu tuna sa esclavo cuana epu puji. Dapia aniji cuana ja nedaneda yatayu huecuana. Pushi cien mara cuana puji beju esclavo eputa huecuana. \v 7 Da putsu, tueda yahua su aniji cuana yama ecastigayu, mique tije epusiu familia cuana nedaneda ametana putsu. Da su mique tije epusiu familia cuana tueda yahua emesia putsu, upia yahua su epueta huecuana ema emitsutsua puji.” Daja Diusu ja Abraham chenu ataidha. \v 8 Da su beju Diusu ja Abraham chenu cuatsasiataidha: “Pamapa bataji epuani deja cuana huitsanasiqui taji. Daja a putsu, quema puji eputa huecuana. Da su beju Abraham chenu sa ebacua Isaac bataji puidha su, huitsanasiquitaidha ocho tsineji beju su. Isaac ja daja huecha mesa ebacua Jacob ataidha, bataji puidha su. Jacob ja di mesa piada tunca beta ejaitiana ebacua cuana daja huecha ataidha. Tueda ebacua cuana pamapa ecuana sa tata cuana putaidha. \p \v 9 ‘Jacob ja José pia ebacua cuana ebia su ibunebataidha putsu, José neje duininitaidha huecuana. Da su beju José inataidha huecuana Egipto deja cuana peje su eiru puji. Deja cuana ja baja putsu, José Egipto yahua su dusutaidha esclavo epu puji. \v 10 Daja biame, Diusu ja José inatsihua putsu, d'eji su ataidha. Diusu ja Egipto yahua sa echua puji José saida bametaidha. José tiataidha tu pamapa ai bahue epu puji. Da su echua puji ja José Egipto huaraji aida ichataidha. Daja huecha mesa ete su puji huaraji aida ataidha. \p \v 11 ‘Da tiempo su beju Egipto, Canaán yahua detse su mid'e puidha putsu, cristiano cuana ebia su sufri putaidha. Ecuana sa tata chenu cuana sa ai dia taji mahue putaidha. \v 12 Da su Jacob Egipto su ai dia taji cuana yani bahue puidha su, mesa ebacua cuana dapia equene puji beitutaidha. José da deja beju puina putsu, mue shanapa mesa edue cuana ja. \v 13 Neicha beta nuati puji hue Egipto yahua su putitaidha huecuana su, José ja quisataidha huecuana uja: “Ema da micuana sa edue José.” José ja mesa edue cuana echua puji aida shanapametaidha. \v 14 Da su José ja jemiametaidha mesa tata, pamapa edue cuana Canaán yahua jenetia Egipto yahua su. Beju siete tunca pishica ejaitiana cristiano cuana puidha. \v 15 Da su beju Jacob Egipto yahua su cuinaidha. \v 16 Dapia manuidha, mesa piada tunca beta ejaitiana ebacua cuana neje. Canaan yahua Siquem ejude su dusutaidha huecuana tumu epa su sepulcro cuana ajiji ehuananubia huecuana puji. Equene Abraham chenu ja tueda sepulcro eti jude Hamor chenu sa ebacua cuana bajataidha Siquem ejude naja su. \p \v 17 ‘Beju tiempo cuinaidha Tata Diusu ja ecuana sa tata chenu cuana Egipto yahua jenetia ehuidusuta, cuaja Diusu ja Abraham chenu jamitsuti tiataidha batame. Dueji jajucuatitaidha huecuana Egipto yahua su. \v 18 Da tsunu pia Egipto yahua sa echua puji anidha. Tuahueda mu mue José shanapa ataidha. \v 19 Nedaneda ataidha ecuana sa tata chenu cuana. Cuatsasiataidha ecuana sa tata chenu cuana mecuana sa yanana cuana pajusiata pamanupeta huecuana puji. \v 20 Da tiempo su Moisés chenu bataji puidha. Diusu ja tueda saida bataidha. Quimisha badi mesa tata detse quinataidha. \v 21 Beju d'iti su yanana icha putsu, ena bia su ichataidha tse. Echua puji sa ebaquepuna ja yanana d'iti dume su ebade ba putsu, mesa ete su dusutaidha mesa ebacua quitaita nime esehuame puji. \v 22 Pamapa Egipto yahua su aniji cuana sa ai puiti cuana, sehua putsu, jabuetsuatidha. Deja aida puidha. Mimi neje cristiano cuana jei ame bahue puina. \p \v 23 ‘Beju pushi tunca maraji su, putidha mesa edue cristiano israelita cuana ecuadhibati puji. \v 24 Tuna peje su cuinati putsu, piada egipcio deja ja israelita deja eichetani bataidha. Da su beju israelita deja bianetiataidha, egipcio deja manuametaidha putsu. \v 25 Moisés chenu tuna jei yata pepe puidha tuna sa ehuidusuji epu puji. Tueda tuna jei yata pepe puidha Diusu ja tueda beitutaidha tuna d'eji su ya puji. Beju aimue daja mecuana sa piba puidha mahue. \v 26 Pia tsine neicha putiana. Beta israelita detse eichetisa bataidha. Uja quisataidha tse: “Be meichetiji, metseda edue tatse hue putsu. ¿Jucuaja metse eichetiani?” \v 27 Da su edue icheji deja ja Moisés chenu nunu putsu, uja ataidha: “¿Aiya mida ecuanaju sa ehuidusuji ichatana? \v 28 ¿A da miada ema emanuame, cuaja miada egipcio deja manuameja puicha nime?” \v 29 Da su Moisés chenu jududuidha, tueda mimi id'aba putsu. Madián yahua su putidha extranjero nime yaniti puji. Dapia jahuaneti putsu, beta bacuame puidha. \p \v 30 ‘Beju pushi tunca mara Moisés chenu d'anita yahua su anidha. Tueda d'anita yahua Emata Sinai banime naja su anidha. Dapia Diusu ja Moisés chenu mitsutaidha. Moisés chenu equi eutsuneti bataidha. Eutsuneti biame, mue jajuditi equi. \v 31 Da su Moisés chenu nimetiuidha. Nariataidha equi eba puji. Da su Diusu sa etsui id'abataidha equi jenetia. Uja Diusu ja ataidha: \v 32 “Ema da mique tata chenu cuana sa Diusu. Ema da Abraham, Isaac, Jacob chenu cuana sa Diusu.” Da su Moisés chenu riariapiruidha, iyuame putsu. Echama puji di iyubataidha. \v 33 Diusu ja tueda cuatsasiataidha: “Jahuijatique mique pulucu, yahua iyuda mi etidinetia putsu. \v 34 Yama bana cuaja egipcio deja cuana ja quema israelita cristiano cuana nedaneda yatani. Daja huecha yama id'abana tuna sa tsiatsia cuana. Beju u hue ema yani tuna d'eji su ya puji. Mi yama Egipto yahua su ebeitu.” \p \v 35 ‘Equene su israelita cuana tsada mahue bataidha Moisés chenu tuna sa ehuidusuji epu puji. “¿Aiya mida ecuanaju sa echua puji ichataitia?” ataidha huecuana biame, Diusu ja tueda huecha ichataidha mecuana sa ehuidusuji epu puji, tuna d'eji su paata puji. Daja Diusu ja Moisés chenu huaratiame ataidha equi eutsuneti jenetia, mitsu putsu. \v 36 Da su Moisés chenu ja ecuana sa tata chenu cuana Egipto yahua jenetia jemicuinataidha. Jucuada nimetiuda ai cuana Egipto yahua, Mar Dherena su ataidha. Pushi tunca mara d'anita yahua su eputaniuneti cama, ai nimetiuda cuana ataidha. \v 37 Tueda Moisés chenu quitaita ja equene israelita chenu cuana quisataidha uja: “Cuaja Diusu ja ema micuana sa ehuidusuji ichatana nime, daja huecha pia profeta micuana sa edue cuana jenetia edhareta micuana sa ehuidusuji epu puji. Jei meaque pamapa tu cuaja emimiani cuana.” \v 38 D'anita yahua su Moisés chenu ecuana sa tata chenu cuana neje anidha. Angel ja Moisés chenu quisataidha Sinai Emata su. Tueda ángel ja Diusu sa jacuatsasiati quitaita cuana Moisés chenu tiataidha ecuana sa tata chenu cuana etiadera puji. \p \v 39 ‘Beju ecuana sa tata chenu cuana ja jei aja mahue ataidha. Tsada mahue bataidha huecuana Moisés chenu. Neicha hue Egipto yahua sa ai puiti madhada cuana tsada bataidha huecuana. \v 40 Da su tuneda Aarón ataidha uja: “Moisés chenu Sinai Emata su putiana. Ecuana Egipto yahua jenetia jemicuinatana biame, bue mahue ecuanaju cuaja jia da puitia. Da su aque ecuanaju sa puji pia diusu cuana ecuana pahuidusta puji.” \v 41 Da su huaca janana eimea ataidha huecuana. Animalo cuana manuametaidha huecuana, huaca janana diusu eimea peje su eirutsua puji. Da su beidaji putaidha huecuana, daja ai cuana yainia je. \v 42 Id'eti, badi, atujai cuana mitsutsuataidha huecuana. Da putsu, Diusu ja jusiataidha huecuana. Uja derejiji yani profeta sa quirica su: \q1 Israelita cristiano cuana, micuaneda pushi tunca mara d'anita yahua su epuniuneti cama, pia diusu eimea cuana peje su bahui animalo cuana irutsuana. \q1 \v 43 Diusu eimea Moloc sa iyuda ete micuana sa anina. \q1 Daja huecha diusu eimea Renfán sa atujai eimea micuana mitsutsuana. \q1 Tueda eimea cuana micuaneda quitaita ana emitsutsua puji. \q1 Da putsu, yama micuana sa yahua jenetia ejemicuinayu Babilonia yahua su ebeitu puji, esclavo epu puji. \p \v 44 Da su Esteban ja quisainiame atana huecuana uja: \p —Beju d'anita yahua su ecuana sa tata chenu cuana ja Diusu sa iyuda ete dusutaidha. Da dume su tusa jacuatsasiati cuana ichasetataidha. Cuaja Diusu ja Moisés chenu bametaidha batame, daja ete ataidha huecuana. \v 45 Josué chenu ja ecuana sa tata chenu cuana huidusutaidha pia yahua su aniji cristiano cuana neje emajaiti puji su, Diusu sa iyuda ete di dusutaidha huecuana. Da tiempo su Diusu ja ecuana sa tata chenu cuana tueda yahua su aniji cristiano cuana jemicuinametaidha tueda yahua ecuana sa tata chenu cuana sa papu puji. Ecuana sa tata chenu cuana ja iyuda ete quinataina echua puji David chenu sa tiempo teje. \v 46 Beju Diusu ja David chenu ebia su saida bataidha. Da su David chenu ja Diusu sa templo aida aja adhaataidha. \v 47 David chenu sa ebacua Salomón chenu ja templo ataidha. \v 48 Aimue Diusu Aida deja sa jaati ete dume su yani mahue. Tueda jepuiti biahua tiempo Diusu quisa puidha mesa profeta chenu ja quirica su deretaidha uja: \q1 \v 49 Cielo da quema ani jude. \q1 Da jenetia yahua su aniji cristiano cuana yama ecuatsasiania. \q1 Aimue detse micuaneda quema janahua jude a cua mahue, ema micuana ebia su aida putsu. \q1 \v 50 ¿Aimue jia maida yama pamapa ai cuana aidha mahue? \p \v 51 Da su Esteban daja hue quisainiame atana huecuana uja: \p —Beju micuaneda da chuatadada Diusu peje su jei puja mahue cuana nime. Jaduininibatiji da micuaneda Diusu id'abaja mahue cuana nime. Espíritu Santo jei aja mahue. Cuaja micuana sa tata chenu cuana ja ataidha nime, daja huecha micuaneda yainia. \v 52 Micuana sa tata chenu cuana pamapa Diusu sa profeta cuana madhabataidha. Tueda profeta cuana ja, “Diusu sa Jabeituti Deja butsepi epue”, quisataidha biame, tata chenu cuana ja manuametaidha huecuana. Beju jiahue Diusu sa Jabeituti Deja Jesús pueana. Micuaneda tueda madhaba putsu, manuameana. \v 53 Angel cuana ja ecuana sa tata chenu cuana Diusu sa jacuatsasiati cuana tiataidha biame, aimue micuaneda aja yainia mahue. \p Daja Esteban ja sacerdote aida cuana atana. \s1 Esteban manuametana huecuana \p \v 54 Da su beju Esteban sa quisa id'aba putsu, ebia su duininitana huecuana. Jatsedhaititana huecuana, ebia su duinini putsu. \v 55 Daja biame, Espíritu Santo ja Esteban nimetucheametana. Esteban buepa huabata jachamati putsu, Tata Diusu aida, tucheda cielo su yani batana. Jesús di batana Diusu sa bai eni bene su eneti. \v 56 Da su Esteban ja quisatana huecuana uja: \p —Mechamaque. Yama buepa ed'ianeti ebainia. Diusu sa Jabeituti Deja Jesús yama ebainia Diusu sa bai eni bene su eneti. \p \v 57 Da mimi cuana id'aba putsu, mecuana sa eid'aja cuana jadunutitana huecuana. Jubida tsiatsiapirutana huecuana. Paije hue Esteban inatana huecuana. \v 58 Ejude tipe su dusutana huecuana. Dapia cuinati putsu, ebia jud'uji jajemititana huecuana. Da su Esteban maracapirutana huecuana. Tumu siaji cuana ja mecuana sa ebia jud'uji piada deja Saulo banime menajatiatana tuahueda paquinata puji. \v 59 Da su beju emaracataneti huecuan cama, Esteban ja Diusu mitsutana uja: \p —Echua Puji Jesús, batsuque quema enid'u. \p \v 60 Da su tururuneti putsu, tsiatsia neje jubida Diusu bajatana uja: \p —Echua Puji, be cuaja biame aji ye ema manuameji cuana. \p Daja pu putsu, emanu dajajana. \c 8 \s1 Saulo ja Diusu sa dharejiji cuana tijetije ataina \p \v 1 Beju Saulo Esteban manuameji cuana neje tupupai japaitiana. Da tsine jenetia Jesús peje su jei eputani cristiano cuana jubida chacupirutana huecuana. Da su pamapa jei eputani cuana jududupetana Judea, Samaria yahua detse su. Apóstol cuana mu Jerusalén ejude su anitaina. \v 2 Piada piada Diusu eiyubatani deja cuana ja Esteban papatana. Ebia su japadarititana huecuana. \v 3 Da su beju Saulo ja Jesús peje su jei eputani cuana apeja atana. Ete meamea puniunetiana Cristo peje su jei eputani deja, epuna cuana ina putsu, eteriichame puji. \s1 Samaria yahua su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa putana huecuana \p \v 4 Beju jududutana cuana jaberebereatitana pia ejude cuana je. Quepia tuna putiana Diusu sa quisa saida cuana quisatana huecuana. \v 5 Felipe piada ejude Samaria yahua su putiana. Dapia cristiano cuana Cristo jepuiti quisaquisa apirutana. \v 6 Ai nimetiuda cuana di atana. Da su cristiano cuana ja tusa Cristo jepuiti quisa cuana id'abatana. \v 7 Felipe ja einid'u madhadaji cuana saisiametana. Einid'u madhada cuana tsiatsia neje cristiano cuana peje jenetia cuinanatana. Ase bue mahue, tida cuana saisimetana. \v 8 Da su tueda ejude su aniji cristiano cuana beidaji putana. \p \v 9-11 Beju tueda ejude su piada deja anina Simón banime. Equene mau puina. Tuahueda cristiano cuana baseataina, nimetiuda ai cuana a putsu. Tueda deja aida jabametina pamapa Samaria yahua su aniji cristiano cuana peje su. Quejucua mara puji cristiano cuana ja tueda aida bataina. Tusa quisa cuana su jei putaina huecuana. Da su pamapa cristiano cuana, chipiluji cuana ja biame tueda id'abaenitana. Uja putaina huecuana: \p —Diusu ja Simón etucheametani ai nimetiuda aida cuana ya puji. \p \v 12 Da su beju Felipe Diusu ecuatsasiati, Jesucristo jepuiti quisaquisa puana su, jucuada deja, epuna cuana tusa quisa cuana su jei putana. Yahui neje Diusu sa puji jaichaderatitana huecuana. \v 13 Beju Simón di jei puana. Yahui neje Diusu sa puji jaichaderati putsu, Felipe buquepirutana. Tueda nimetiuana, Felipe ja ai nimetiuda aida cuana atana putsu. \p \v 14 Jerusalén ejude su aniji apóstol cuana ja Samaria yahua su aniji cristiano cuana Diusu sa quisa saida cuana su jei putana id'abatana su, Pedro, Juan detse beitutana huecuana Samaria yahua su pabatita tse puji. \v 15 Cuinati putsu, Diusu bajatana tse tuahueda tuna peje su Espíritu Santo pabeituta puji. \v 16 Yahui neje Diusu sa puji Echua Puji Jesús sa ebani su jaichaderametitana huecuana biame, Espíritu Santo mue cuina tsuhu puana tuna peje su. \v 17 Da su Pedro, Juan detse ja jei eputani cuana sa echua bia su tuatse sa eme huanatana su, Espíritu Santo tuna peje su cuinana. \p \v 18 Beju Simón ja batana su, apóstol detse chipilu tiaja atana. \v 19 Uja bajatana tse: \p —Cuaja ame ye nimetiuda aida buetsuaque ema yama di daja ya puji, quebata cristiano bia su quema eme huana putsu, Espíritu Santo tu peje su pacuina puji. \p \v 20 Da su Pedro ja Simón atana: \p —Pataitana mique chipilu mi neje tupupai, miada Diusu ja etiatani ai cuana chipilu neje bajaja aitia putsu. \v 21 Aimue mique ai biame a taji ecuanaju yainia ai cuana neje, mique muesumu Diusu butse su butsepi mahue putsu. \v 22 Beju japibaturucatique mique piba madhada cuana. Bajaque Diusu cuapuitime tuahueda mi perdonata cua, mida piba madhada cuana pibaitia biame. \v 23 Mida envidia jubida epuani. Jucha sa eme su mi yani yama ebainia. \p \v 24 Da su Simón ja Pedro bajatana uja: \p —Mebajaque Diusu quema puji, be ema cuaja biame metse puitia nime paata mahue puji. \p \v 25 Da su jucuada Samaria yahua su ejude meamea Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa puana tse. Quisaquisa pupe putsu, Jerusalén ejude su jasiapatibana tse. \s1 Felipe ja Etiopía yahua jenetia deja tsutana \p \v 26 Dapia edid'i Jerusalén ejude jenetia Gaza ejude teje saina. Tueda edid'i d'anita yahua je saina. Diusu sa ángel ja Felipe uja cuatsasiatana: \p —Beni bene putique, Jerusalén ejude jenetia Gaza ejude su ecuinahu edid'i je. \p \v 27 Da su Felipe putiana. Tueda edid'i su piada deja Jerusalén ejude jenetia Etiopía yahua su epuhu tejetaibana. Tueda da eunoco puina. Etiopía yahua su aniji cristiano cuana sa echua puji epuna Candace banime sa huaraji aida puina. Echua puji Candace sa chipilu quinaji puina. Dapia Jerusalén ejude su Diusu mitsutsuape putsu, beju epubuyu je. \v 28 Mesa carroza neje esiapatibuyu je, Diusu sa quirica Isaías chenu ja deretaidha mimiametana. \v 29 Da su Espíritu Santo ja Felipe cuatsasiatana: \p —Janariatitique jichu carroza su. Tu neje tupupai jududutique. \p \v 30 Da su Felipe carroza su cuinatiana su, deja ja Isaías chenu ja deretaidha quirica emimiametani id'abatana. Felipe ja tueda quisabatana uja: \p —¿A mi eshanapainia cuaja mi emimiameinia? \p \v 31 Beju deja ja Felipe jeutsutana: \p —Cuaja shanapa taji mahue ebainia. Aimue aidhe biame ema eshanapame puji. \p Da su deja ja Felipe ihuatana tu naja su carroza su paaniute puji. \p \v 32 Beju uja derejiji yani tu emimiametani quirica su: \q1 Huisha emanuame puji nime tueda dusutana huecuana. \q1 Cuaja huisha janana cuatsa mahue epuani einuadedetasa huecuana su nime, daja tueda cuatsa mahue jatiatiana. \q1 \v 33 Aimue aiya biame biahuanaja atana mahue. \q1 Manuametana huecuana putsu, bacua mahue puana. \p \v 34 Da su mimiame putsu, deja ja Felipe quisabatana: \p —¿Isaías chenu ja ai sa puji emimiani? \p \v 35 Da su Felipe ja tu mimiametana ai cuana buetsuapirutana. Pamapa buetsuapirutana Jesús jepuiti. \v 36 Tuatse epuhu cama, ena edid'i naja su batana. Da su deja ja atana uja: \p —Hue upia ena esa. Ichaderaque ema Diusu sa puji yahui neje. \p \v 37 Da su Felipe ja deja atana: \p —Ahua pamapa muesumu neje mi jei epuani su, da su mi yama Diusu sa puji yahui neje eichadera. \p Deja ja uja jeutsutana: \p —Jesucristo da Diusu sa Ebacua ema jei epuani. \p \v 38 Da su deja ja carroza netisename putsu, ena su buteana tse. Beju Felipe ja deja Diusu sa puji yahui neje ichaderatana. \v 39 Da su ena jenetia cuinanana tse su, deja beidaji neje jaitianana. Mue beju jabatiyu tse. \v 40 Espíritu Santo ja Felipe Azoto ejude su dusutana. Dapia Felipe Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa puana. Pia ejude cuana je di quisaquisa puniunetiana Cesarea ejude teje putiana beju. \c 9 \s1 Saulo Cristo peje su jei puana \p \v 1 Da tiempo su beju Saulo ja \p Jesús peje su jei eputani cuana jubida tijetije ataina etaitanamepe huecuana puji. \v 2 Da putsu, sacerdote aida peje su putiana quirica neje tu pahuaratiata puji, Cristo peje su deja ahua epuna jei eputani cuana Damasco ejude su jadhitati jude ete cuana su einati puji. Ina putsu, Jerusalén ejude su ebeitu puji. \v 3 Da su quirica inatsu putsu, Saulo putiana. Beju edid'i su Damasco ejude naja su hueda jubida batana buepa jenetia ebuteni. \v 4 Daja ba putsu, yahua su dajajana. Etsui id'abatana uja: \p —Saulo, Saulo, ¿jucuaja puji miada ema tijetije yainia? \p \v 5 Da su Saulo ja quisabatana uja: \p —¿Aidhe da mida, tata? \p Beju jeutsutana: \p —Ema da Jesús. Tijetije miada yainia da ema. Mida quitaita neda yatiani, ema tijetije a putsu. \p \v 6 Da su Saulo riariana, iyuame pu putsu. Uja atana: \p —Echua Puji, ¿ai mique tsada yama ya? \p Da su Echua Puji ja Saulo uja atana: \p —Netianaque. Putiyuque Damasco ejude su. Dapia pia ja mi equisata ai miada ya. \p \v 7 Beju Saulo sa ebuqueji cuana rubutananetitana. Cuaja mimi taji mahue jabatitana huecuana. Etsui id'abatana huecuana biame, mue aidhe biame ba huecuana. \v 8 Beju Saulo netianana su, cuaja jabati taji mahue jabatiana. Tu buqueji cuana ja meina putsu, riretana huecuana Damasco ejude su. \v 9 Dapia ejude su quimisha tsine cuaja jabati taji mahue jabatiana. Mue diadia, jaid'iti puana quimisha tsine teje. \p \v 10 Beju tueda ejude su piada deja anina Ananías banime. Beju Echua Puji Jesús tu peje su bataji puana tahui su nime. Uja Ananías mitsutana: \p —¡Ananías! \p Ananías ja jeutsutana: \p —Ehe, Echua Puji, hue ema upia. \p \v 11 Da su Echua Puji ja Ananías cuatsasiatana uja: \p —Netianaque. Putiyuque Judas sa ete su. Tueda ete calle Butsepi banime su yani. Chacuque Tarso ejude jenetia deja Saulo banime. Tueda Diusu neje emitsutiani miada eba. \v 12 Mique eme tu bia su huanaque tu esaisiame puji. Tahui su nime yama tueda quisana mida tu peje su eputi. \p \v 13 Da su Ananías ja jeutsutana uja: \p —Echua Puji, tueda Saulo ja mique dharejiji cuana Jerusalén ejude su chacutaina tuna ai madhada cuana ya puji. Daja ema quisatana huecuana. \v 14 Beju jiahue upia pueitia mi peje su jei eputani cuana ina putsu, eteriicha puji. Sacerdote aida cuana ja tueda huaratiatana daja paata huecuana puji. \p \v 15 Da su Echua Puji Jesús ja Ananías atana uja: \p —Putiyuque. Yama Saulo dhareana ema emebajata puji. Quema quisa saida cuana tueda quisaquisa epu. Judío mahue, mecuana sa huaraji aida, judio cuana peje su quisaquisa epu. \v 16 Tueda ebia su sufri epu ema jepuiti. \p \v 17 Da su Ananías Saulo yani su putiana. Tu peje su cuinati putsu, mesa eme tu bia su huanatana. Uja Saulo atana: \p —Edue Saulo, mi edid'i su bana Jesús ja ema mi peje su beitutaitia mi esaisiame puji. Espíritu Santo sa tucheda mique paaniti puji ema pueitia. \p \v 18 Da hora su epeji nime mesa etua jenetia dajajatana. Beju jabati puana neicha tu puina nime. Da su Saulo Diusu sa puji yahui neje jaichaderametiana. \v 19 Diadia putsu, neicha tucheda puibana. Jei eputani cuana neje quejucua tsine aniana Damasco ejude su. \s1 Saulo Damasco ejude su quisaquisa puana \p \v 20 Saulo judío cuana sa jadhitati jude ete cuana su, Jesús da Diusu sa Ebacua, quisaquisa pupiruana. \v 21 Pamapa tu id'abaji cuana nimetiutana. Tuneda cama uja jaquisabatitana: \p —¿Aimue jia maida ye deja Jerusalén ejude su jei eputani cuana inaji puina mahue? ¿Aimue jia maida upia di pueana jei eputani cuana eina puji mahue? \p \v 22 Beju Saulo ebia su janimetucheatiana. Jubida quisaquisa puana. Jesús da Diusu sa Jabeituti Deja Damasco ejude su aniji judío cuana bametana. Cuaja jeutsu taji mahue batana huecuana. \s1 Saulo judío cuana peje jenetia jududuana \p \v 23-24 Da putsu, judío cuana tu neje ebia su duininitana. Saulo bahue puana tu manuameja putana huecuana. Dhidha, tsine ejude sa esacuinaji su id'uataina huecuana Saulo emanuame puji. \v 25 Beju tueda ejude sa tumu pirica pahaida, baqui bauda anina. Da su dhidha su jei eputani cuana ja Saulo d'iti aida dume su pirica jenetia butemetana tu d'eji su ya puji. \s1 Saulo Jerusalén ejude su cuinatibana \p \v 26 Da su beju Saulo Jerusalén ejude su putibana. Dapia jei eputani cuana neje jadhitatija pudhaana. Iyubatana huecuana putsu, mue jadhitati putana huecuana, Saulo jaturucatiana aimue jei aja mahue atana huecuana putsu. \v 27 Daja biame, Bernabé ja Saulo apóstol cuana peje su dusutana. Tuahueda pamapa butsepi quisatana huecuana. Cuaja Saulo ja Jesús edid'i su ba putsu, daja huecha cuaja Jesús ja tueda mitsutana quisatana huecuana. Daja huecha cuaja Saulo ja Damasco ejude su aniji cuana Cristo jepuiti quisaquisa puana quisatana huecuana. \v 28 Da su beju Saulo tuna neje asepiruana. Jesús sa quisa saida cuana Jerusalén ejude su jubida quisaquisa pupiruana. \v 29 Beju tueda ejude su griego yana su mimi bahue judío cuana anitaina. Saulo janimetucheati putsu, tuna neje Jesús jepuiti jacuicuinatiana. Da putsu, Saulo manuameja adhaatana huecuana. \v 30 Da su piada piada jei eputani cuana bahue pu putsu, Saulo dusutana huecuana Cesarea ejude su. Da jenetia Tarso ejude su beitutana huecuana. \p \v 31 Da su Judea, Galilea, Samaria yahua cuana su aniji jei eputani cuana saida, janimetucheatitana, Saulo ja aimue tijetije a huecuana putsu, tueda beju Cristo peje su jei puana putsu. Diusu ebia su iyubatana huecuana. Espíritu Santo ja ebia su tsahuatana huecuana putsu, dueji cristiano cuana jei putana. \s1 Pedro ja Eneas saisiametana \p \v 32 Da su Pedro jei eputani cuana peje su ejude meamea puniunetiana tuna eba puji. Lida ejude su aniji edue cuana teje putiana. \v 33 Dapia piada deja nedaji Eneas banime tsutana. Ocho mara quitana saina, ase bue mahue putsu. \v 34 Da su Pedro ja tueda atana: \p —Eneas, netianaque, Jesucristo ja mi esaisiametani putsu. Mique siju mapaque. \p \v 35 Da hora su quitaita beju Eneas netianana. Da putsu, pamapa Lida, Sarón ejude detse su aniji cuana Jesús peje su jei putana. Mecuana sa equene ai puiti cuana ichaderatana huecuana Echua Puji Jesucristo tije ya puji. \s1 Tabita Pedro ja netianametaibana \p \v 36 Da tiempo su Jope ejude su Jesús peje su jei epuani epuna anina. Tueda banime Tabita. Griego yana su Dorcas banime. Tueda ai saida cuana a bahue puina. Puri cuana tsahua bahue puina. \v 37 Da su beju neda pu putsu, manuana. Eshanapa cuana ja padu putsu, ebaque ete su equita huanatana huecuana. \v 38 Beju Jope ejude da Lida ejude naja su anina. Da su Jope ejude su aniji jei eputani cuana Pedro Lida ejude su yani bahue pu putsu, beta edue detse beitutana huecuana Lida ejude su Pedro equisati puji. Cuinati putsu, Pedro atana tse uja: \p —Jiahue quita hue tipeida meputija Jope ejude su. \p \v 39 Da su Pedro tuatse neje putiana. Cuinati putsu, Pedro ete ebaque su equita esa su huidusutana huecuana. Dapia ahue manujiji cuana jadhitatitana. Beju japadarititasaina huecuana. Ahue manujiji epuna cuana ja Pedro ba putsu, Tabita ja tuneseda puji ejud'uji rusutana cuana bametana huecuana. \v 40 Da su Pedro ja epuna cuana edume jenetia cuinanametana. Tururu putsu, Diusu bajatana Tabita sa puji. Daja a putsu, Tabita emanu esa chamatana. Uja atana: \p —¡Tabita, netianaque! \p Da yatani cama, Tabita jabatiana. Pedro ba putsu, anitsuana. \v 41 Pedro ja mesa eme inatana tu enetianame puji. Da su jei eputani, ahue manujiji epuna cuana ihuatana. Tabita eid'e beju menajatiatana huecuana. \v 42 Jope ejude su aniji cristiano cuana beju bahue pu putsu, ebia su Jesús peje su jei putana huecuana. \v 43 Da su Pedro Jope ejude su quejucua tsine aniana ebiti d'imiaji Simón sa ete su. \c 10 \s1 Pedro, Cornelio neje \p \v 1 Cesarea ejude su piada deja aniana Cornelio banime. Tueda da soldado cuana sa capitán puina. Mesa batallón Italiano banime. \v 2 Tuahueda, pamapa mesa familia neje Diusu iyubataina. Ebia su Diusu mitsutsuataina. Puri cuana ebia su chipilu tia bahue puina. \v 3 Beju pia tsine buepatia badeute uqueda Diusu sa ángel ja tahui su nime tueda mitsutana uja: \p —¡Cornelio! \p \v 4 Daja Cornelio id'aba putsu, iyuame puana. Uja jeutsutana ángel: \p —¿Ai eje mi, tata? \p Da su beju ángel ja jeutsutana: \p —Diusu ja mique jabajati cuana id'abatana. Daja huecha miada puri cristiano cuana chipilu tiana batana. \v 5 Da su jiahue quita deja cuana beituque Jope ejude su Simón Pedro upia paduseta huecuana puji. \v 6 Dapia ebiti d'imiaji Simón sa ete su yani. Tueda ete da mar maje su yani. Tuahueda miada cuaja ya equisata. \p \v 7 Angel mimipe putsu, putibana su, Cornelio ja beta mesa emebajaji ihuatana. Piada soldado di ihuatana. Tueda soldado da mesa eshanapa puina. Tueda di Diusu iyuba bahue puina. \v 8 Pamapa cuaja ángel ja atana butsepi quisape putsu, Jope ejude su beitutana huecuana. \p \v 9 Pia tsine buepatia su Jope ejude su beju enariatitasa huecuana cama, Pedro ete pachata bia su anitsuana Diusu emitsu puji. \v 10 Beju diadiaja puana. Jana eid'uainia cama, tahui su nime batana. \v 11 Buepa etsequed'iatiani batana tahui su nime. Sábana aida nime buepa jenetia yahua su pushi ebatsu dhitarisijiji ebutesiu batana. \v 12 Pamapa animalo cuana sábana aida nime dume su ebade batana. Pamapa pushi tame etsedu neje aseji animalo cuana, pamapa d'ia cuana batana. \v 13 Da su Diusu ja Pedro uja cuatsasiatana: \p —¡Netianaque, Pedro! ¡Manuameque! ¡Diadiaque! \p \v 14 Da su Pedro ja jeutsutana: \p —¡Mahue, Echua Puji! Ye aicha rejada edia puji, cuaja ecuana sa ai puiti cuana batame. Dia bue mahue ema. \p \v 15 Da su neicha Diusu ja Pedro atana: \p —¡Be daja mimiji! Quebata ai yama saida ebainia cuana, be rejada baji. \p \v 16 Daja Pedro ja quimisha nuati tahui su nime batana. Da su sábana aida nime buepa su tsuatibana. \v 17 Pedro id'ecuina putsu, ebia su pibapibana uja: “¿Ai pa da yama tahui su nime baitia?” Da su Pedro daja epibapibani cama, Cornelio sa jabeituti deja cuana eteriji su cuata cuinatana. \v 18 Simón sa ete quisababetana huecuana uja: \p —¿A da ye ete su Pedro yani? \p \v 19 Pedro mu daja hue pibapibaderana. Da su Espíritu Santo ja tueda atana uja: \p —Quimisha deja cuana beju cuinataitia mi eba puji. \v 20 Jiahue quita buteque. Putiyuque tuna neje ai pibapiba mahue neje, yama beituitia huecuana putsu. Saida batsuque huecuana, judío mahue huecuana biame. \p \v 21 Da su Pedro buteana deja cuana peje su. Uja atana huecuana: \p —Ema da Pedro micuana echacuinia. \m ¿Ai puji ni da micuana ema echacuinia? \p \v 22 Da su jeutsutana huecuana uja: \p —Capitán Cornelio ja ecuanaju mi peje su beitutana. Tueda da deja butsepi, Diusu iyuba bahue putsu. Pamapa judío cristiano cuana ja tueda saida ebatani. Diusu sa ángel ja uja cuatsasiatana capitán Cornelio: “Dusemeque Pedro upia mique ete su. Id'abaenique cuaja tuahueda mi equisatayu.” \p \v 23 Da su Pedro ja deja quimisha cuana ete dume su nubiametana. Beju saida batsutana huecuana. Pia tsine Pedro, deja quimisha cuana neje Jope ejude jenetia cuinanana. Tuna neje pia jei eputani cuana di putitana. \p \v 24 Pia tsine Cesarea ejude su, Cornelio sa ete su cuinatitana huecuana. Dapia Cornelio ja id'uatana huecuana pamapa mesa edue, eshanapa ihuajiji cuana neje. \v 25 Pedro ete eteriji su cuata cuinana su, Cornelio ja cuinana putsu, tsutana. Tururuana Pedro butse su tu emitsutsua puji. \v 26 Da su Pedro ja Cornelio atana: \p —¡Netianaque! Be tururuji ema butse su, ema mu mi nime deja hue putsu. \p \v 27 Da su Pedro Cornelio neje emimiani cama, ete dume su nubiana tse. \v 28 Dueji cristiano cuana anitaina Pedro ja batana. Da su Pedro ja uja atana huecuana: \p —Micuaneda bahue rejada judío cuana, judío mahue cuana neje yani puji. Daja huecha rejada tuna sa ete cuana su enubi puji. Daja biame, tu butse su pamapa cristiano cuana tupupai cama Diusu ja ema buetsuatana. \v 29 Da putsu, ema pueitia micuana peje su, micuaneda ema ihuameitia su. Da su beju mequisaque ema, ¿ai puji micuaneda ema ihuameitia? \p \v 30 Da su Cornelio ja jeutsutana Pedro: \p —Pushi tsine ye hora tupu su ema quema ete su ayuna puanina. Diusu neje emitsutiani cama, deja ejud'uji pasane cuarecuareji ema butse su bataji puana. \v 31 Uja ema mitsutana: “Cornelio, Diusu ja mique jabajati cuana id'abatana. Daja huecha miada puri cristiano cuana chipilu tiana bana. \v 32 Da su jiahue quita deja cuana beituque Jope ejude su Simón Pedro upia paduseta huecuana puji. Dapia ebiti d'imiaji Simón sa ete su yani. Tueda ete da mar maje su yani. Tueda epue su, mida equisata.” \v 33 Daja ángel ja ema atana. Beju da hora su hue mi yama ihuameana. Saipie mida pueitia beju. Hue ecuanaju pamapa Diusu butse su yani. Da su quisaque ecuanaju pamapa Diusu ja mi tiatana quisa saida cuana. \b \s1 Pedro Cornelio sa ete su quisaquisa puana \b \p \v 34 Da su Pedro uja quisaquisa pupiruana: \p —Jiahue yama eshanapaeninia Diusu ja pamapa cristiano cuana tupupai ebatani. \v 35 Aidhe papu cristiano cuana Diusu iyuba putsu, saida eputaniuneti su, Diusu ja saida ebatsuta huecuana. \v 36 Diusu ja mesa Cristo jepuiti quisa saida cuana israelita cuana peje su equene quisametana neicha tu neje saida paputa huecuana puji. Beju tueda Jesucristo da pamapa cristiano cuana sa Echua Puji. \v 37-38 Micuaneda bahue cuaja ye ai cuana puana judío cuana sa yahua su. Equene Juan Bautista quisaquisa puana. Da su Diusu ja Espíritu Santo beitutana Jesús peje su mesa tucheda etia puji. Tueda Jesús ja Galilea yahua su ai saida cuana apirutana. Pamapa ejude meamea puniunetiana ai saida cuana ya puji. Ishahua sa tucheda ema su aniji cristiano cuana d'eji su atana. Daja atana, Diusu sa tucheda mesa anina putsu. \v 39 Jesús ja Judea yahua, Jerusalén ejude su atana ai cuana ecuanaju bana. Ecuanaju tueda ai cuana cristiano cuana equisainia. \v 40 Da su beju cristiano cuana ja Jesús curusu su badeanatana biame, Diusu ja tueda netianametaibana quimisha tsine jenetia. Tueda ecuanaju eid'e bana, ecuanaju peje su bahui eid'e jabametiana putsu. \v 41 Aimue jabametiana mahue pamapa cristiano cuana peje su. Diusu ja ecuanaju biahua tiempo dharetana ye ai cuana cristiano cuana equisa puji. Ecuanaju Jesús neje diadiana, tu id'eibana su. \v 42 Tuahueda ecuanaju cuatsasiatana cristiano cuana peje su quisaquisa epu puji, Diusu ja Jesús pamapa manujiji, eid'e cuana sa ejuzgaji huaraji aida ichatana. \v 43 Biahua tiempo jenetia profeta chenu cuana ye ai cuana jepuiti quisa putaidha. Aidhe papu Jesucristo peje su jei epu su, mesa jucha cuana Diusu ja edhipata, putaidha huecuana. \b \s1 Espíritu Santo judío mahue cuana peje su cuinana \b \p \v 44 Beju Pedro daja emimiani cama, Espíritu Santo tu eid'abatani cuana bia su buteana. \v 45 Pedro neje puetana judío edue cuana nimetiunetitana, Diusu ja Espíritu Santo judío mahue cuana tiatana putsu. Da su judío mahue cuana Diusu mitsutsuapirutana. \v 46 Eshanapa mahue yana su beju mimipirutana huecuana. \v 47 Da su Pedro ja judío edue yanita cuana uja atana: \p —Ye cristiano cuana judío mahue papu biame, Diusu ja Espíritu Santo tiatana huecuana ecuanaju nime. ¿Aimue jia maida ye cuana di Diusu sa puji yahui neje ichadera taji mahue? \p \v 48 Da su Pedro ja cuatsasiatana paichaderata huecuana puji Jesucristo sa ebani su. Da su beju Cornelio ja Pedro, pia judío edue cuana neje bajatana tuna neje quejucua tsine puji paaniti huecuana puji. \c 11 \s1 Pedro ja Jerusalén ejude su aniji dharejiji cuana quisatana \p \v 1 Jerusalén ejude su aniji apóstol, edue cuana id'abatana judío mahue cuana Diusu sa quisa saida su jei putana. \v 2-3 Da su Pedro Jerusalén ejude su jasiapatiana su, pia edue ja tueda tuaquisatana uja: \p —¿Jucuaja su mida judío mahue cuana neje diadiana? \p \v 4 Da su Pedro ja pamapa butsepi quisatana huecuana uja: \p \v 5 —Jope ejude su ema Diusu emitsutsuainia cama, tahui su nime yama bana. Tahui su nime yama sábana aida nime buepa jenetia ema peje su ebutesiu bana. \v 6 Pushi ebatsu dhitarisijiji ebutesiu bana. Da dume su pamapa pushi tame, etsedu neje aseji animalo cuana, pamapa d'ia cuana badetaina. \v 7 Da su Diusu ja ema cuatsasiatana: “Netianaque, Pedro. Manuameque. Diadiaque.” \v 8 Da su yama jeutsuana: “Mahue, Echua Puji. Dia bue mahue ema rejada aicha.” \v 9 Da su neicha Diusu ja ema atana: “Be daja mimiji. Quebata ai yama saida ebainia cuana, be rejada baji.” \v 10 Daja yama quimisha nuati bana. Da su sábana aida nime buepa su tsuatibana. \v 11 Da hora su quitaita quimisha deja cuana Cesarea ejude jenetia ema peje su cuinatana. \v 12 Espíritu Santo ja ema uja cuatsasiatana: “Putiyuque ye deja cuana neje ai pibapiba mahue neje.” Da su tuna neje ema putiana Cornelio sa ete su. Ye edue cuana di ema neje putitana. \v 13 Dapia Cornelio ja ecuanaju quisatana mesa ete su ángel tu peje su jabametiana. Uja ángel ja cuatsasiatana: “Deja cuana beituque Jope ejude su Pedro paduseta huecuana puji. \v 14 Cuaja mida, mique familia cuana neje d'eji su pu cua equisata.” \v 15 Da su beju Cornelio sa ete dume su ema quisaquisa epuani cama, Espíritu Santo tueda judío mahue cuana bia su buteana, cuaja ecuana peje su equene buteana nime. \v 16 Da hora su yama pibana Jesús ja equene ecuana uja atana: “Enei hue Juan ja cristiano cuana Diusu sa puji yahui neje ichaderatana. Micuana Espíritu Santo sa tucheda neje Diusu sa puji yama eichadera.” \v 17 Beju Diusu ja Espíritu Santo tiatana huecuana, Echua Puji Jesucristo peje su jei putana su, cuaja ecuana equene tiatana nime yama bana. Diusu ja tueda judío mahue cristiano cuana saida batsutana putsu, da su, ¿ai ni da ema Diusu, “Mahue”, ya puji? \p \v 18 Da su beju Jerusalén ejude su aniji edue cuana Pedro sa quisa daja id'abatana su, mitananetitana huecuana. Diusu mitsutsuapirutana huecuana uja: \p —Diusu ja judío mahue cuana di d'eji etiatani tu peje su panimeturucatita huecuana puji, d'eji su paputa huecuana puji. \s1 Antioquía ejude su aniji edue cuana tijetije apirutana huecuana \p \v 19 Beju Esteban manuametana huecuana su, pia edue cuana di tijetije apirutana huecuana. Piada piada edue cuana Chipre edhapupu su, Fenicia yahua su, Antioquía ejude su jududutana. Dapia Diusu sa quisa saida cuana judío cuana peje su bahui quisaquisa putana huecuana. \v 20 Piada piada tuneda Chipre edhapupu jenetia, Cirene ejude jenetia putaina. Antioquía ejude su cuinatana huecuana. Judío mahue cuana peje su Jesucristo sa quisa saida cuana quisaquisa putana huecuana. Cuaja Jesús peje su jei pu putsu, d'eji su pume puta cua quisaquisa putana huecuana. \v 21 Echua Puji Jesucristo sa tucheda mecuana sa anina. Dueji cristiano cuana Jesucristo peje su jei putana. \p \v 22 Jerusalén ejude su aniji jei eputani edue cuana ja tueda ai cuana id'aba putsu, Bernabé beitutana Antioquía ejude su. \v 23 Tueda ejude su cuinatiana su, beidaji puana, Diusu ja atana ai cuana ba putsu. Saida neje quisatana huecuana Echua Puji peje su panimetucheaderatita puji. \p \v 24 Bernabé da deja saida puina. Espíritu Santo sa tucheda mesa anina. Echua Puji Jesucristo peje su ebia su janimetucheatina. Dueji cristiano cuana Jesucristo peje su huidusutana. \p \v 25 Da su beju Bernabé Tarso ejude su putiana Saulo echacuti puji. \v 26 Dapia ejude su teje putsu, jasiapatibana Saulo neje Antioquía ejude su. Dapia ejude su piada mara anitiana tse jei eputani edue cuana neje. Dueji cristiano cuana buetsuatana tse. Dapia Antioquía ejude su aniji jei eputani mahue cuana ja Cristo peje su jei eputani cuana cristiano ebani ichatana. \p \v 27 Da tiempo su pia Diusu sa quisa puji cuana Jerusalén ejude jenetia cuinatana Antioquía ejude su. \v 28 Tuneda piada banime Agabo. Da su edue cuana jadhitatitana su, Agabo tuna duju su netianana. Espíritu Santo ja tueda cuaja ai cuana epu quisaquisa ametana. Pamapa yahua je mid'e epu quisaquisa puana. (Beju daja puana romano echua puji aida Claudio banime anina tiempo su.) \v 29 Mid'e putsu, pamapa Antioquía ejude su aniji jei eputani edue cuana ja Judea yahua su aniji edue cuana tsahuaja atana. Tuna sa tupu teje chipilu ichatana huecuana. \v 30 Saulo, Bernabé detse huaratiatana huecuana tueda chipilu edue cuana sa ehuidusuji cuana peje su Judea yahua su padusuta tse puji. \c 12 \s1 Jacobo manuametana huecuana. Pedro teriichatana huecuana \p \v 1 Da tiempo su echua puji Herodes Agripa ja piada piada jei eputani cuana tijetije apirutana. \v 2 Juan sa edue Jacobo espada neje manuametana. \v 3 Jacobo manuame putsu, judío jei eputani mahue cuana beidaji ametana. Da su Herodes Agripa ja daja beidaji eputani huecuana ba putsu, Pedro di inametana eteriichame puji. Daja Herodes Agripa ja atana levadura mahue pan pascua tsine epuneti tupu. \v 4 Herodes Agripa ja Pedro cristiano cuana butse su tuaquisaja adhaatana, pascua tsine ejaitiana su tu emanuame puji. Da putsu, Herodes Agripa ja cuatsasiatana soldado cuana saida painatsihuata huecuana puji. Da su beju piada tunca sucuta ejaitiana soldado cuana ja Pedro inatsihuatana. Pushi pushi jaturucatitana huecuana tu einatsihua puji. \v 5 Pedro terisaisiajiji yani tupu, jei eputani cuana ja jubida Diusu bajatana tuseda puji. \s1 Pedro terijiji yani biame, Diusu ja d'eji su atana \p \v 6 Da su beju dhidha su Herodes Agripa ja Pedro risiametana beta cadena neje apudaya tueda emanuameme puji. Pedro tahuisaina tu inatsihuaji soldado detse dhede je su. Pia soldado detse eteriji su netina einatsihua puji. \v 7 Da hora su Diusu sa ángel Pedro peje su bataji puana. Pedro terijiji yani su hueda jubida puana. Da su ángel ja Pedro pehued'apabatana tu eid'edia puji. Uja Pedro cuatsasiatana: \p —Tipeida netianaque. \p Da hora su quitaita cadena detse dajajana tusa emebaja jenetia. \v 8 Angel ja neicha cuatsasiatana Pedro: \p —Jajud'utique. Mique pulucu, ebiad'amaji jaichati putsu, ema tije pueque. \p \v 9 Da su beju Pedro ja ángel tije atana. Tueda mu tahui epuani pepe hue puana. \v 10 Pedro naja su aniji soldado detse jusiaichatana tse. Pia beta soldado detse eteriji su eneti dhede je jaitianana tse. Piama jenetia taraca etsequeini su cuinati putsu, etsequeini beju tusa piba hue jatsequed'iatiana. Da su d'eji su cuinana tse. Chuadera pad'i aseti putsu, ángel ja Pedro jusianetiatana. \v 11 Beju Pedro tu mehua netitiana. Uja japibatiana: “Aimue tuque ema tahui epuani mahue. Diusu ja mesa ángel beitutana ema Herodes Agripa sa eme jenetia ejemicuinata puji. Daja huecha judío cristiano cuana sa eme jenetia di ema jemicuinataitia, ema ai madhada aja adhaatana huecuana biame.” \p \v 12 Beju daja epibatiani je, María sa ete su putiana. Tueda da Juan Marcos sa cuara puina. Tueda ete su dueji edue cuana dhitajiji anitaina. Diusu bajatanina huecuana. \v 13 Da su Pedro ja eteriji turubatana su, emebajaji epuneje Rode banime netianana ebati puji. \v 14 Pedro sa etsui id'aba putsu, beju shanapatana Pedro etsequeini su eneti. Ebia su beidaji pu putsu, tsequed'iaji mahue jududusiapana ete dume su pia cuana equisa puji. Uja atana huecuana: \p —Beju Pedro etsequeini su eneti. \p \v 15 Da su epuneje uja atana huecuana: \p —¡Tseitsi nime mida! \p Da su Rode neicha jubida atana huecuana uja: \p —¡Enei hue, butsepi yama micuana equisainia! \p Da su jaquisabatitana huecuana: \p —Aimue tueda mahue. Tu inatsihuaji ángel hue. Da su mu jia beju manujiji. \p \v 16 Daja tuna equisatitani cama, Pedro ja daja hue eteriji turubanetiatana. Beju tsequed'iatana huecuana su, Pedro eneti batana huecuana. Eneti ba putsu, nimetiunetitana huecuana. \v 17 Da su Pedro ja mesa eme jemitsuatana pamitanata huecuana puji. Pamapa ai cuaja puana cuana quisapirutana huecuana. Cuaja Echua Puji Jesús ja tueda jemicuiname atana quisatana huecuana. Uja cuatsasiatana huecuana: \p —Mequisatique Jacobo, pia edue cuana di. \p Da su Pedro putiana. \p \v 18 Apudaya su beju soldado cuana janimetipeititana, Pedro ai mahue ba putsu. Uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Juque jia Pedro? \p \v 19 Da su Herodes Agripa ja chacuametana. Mue teje atana huecuana putsu, einatsihuaji soldado cuana d'ayatana. Beju manuametana huecuana. Da su beju Herodes Agripa Judea yahua jenetia cuinanana, Cesarea ejude su eputi puji. \s1 Herodes Agripa manuana \p \v 20 Da su beju Herodes Agripa Tiro, Sidón ejude detse su aniji cristiano cuana neje duininiana. Da su japaititana huecuana Herodes neje ebutsepiati puji. Tu peje su putitana huecuana tueda paduininiriji puji. Daja atana huecuana, Herodes Agripa ja mecuana sa ai dia taji cuana tiataina putsu. Herodes Agripa sa huaraji aida Blasto banime ja tsahuatana huecuana Herodes Agripa neje ebutsepiati puji. \v 21 Da su beju pia tsine Herodes Agripa jajud'uderatiana ania tuna emitsu puji. Mesa huaraji ani jude su cuinati putsu, aniuteana. Da jenetia saida quisaquisa atana huecuana. \v 22 Da su id'abatana huecuana su, uja putana huecuana: \p —¡Ye mu Diusu! ¡Aimue deja mahue! \p \v 23 Da hora su Diusu sa ángel ja jubida neda ametana Herodes Agripa, tueda Diusu nime jabametiana putsu. Huerehuere sutsu ja diajiji manuana. \p \v 24 Da su beju jei eputani cuana Diusu sa quisa saida cuana daja hue quisaquisa puniunetideratana pamapa ejude cuana je. Dueji cristiano cuana Jesús peje su jei putana. \p \v 25 Bernabé, Saulo detse ja Jerusalén ejude su aniji cuana dhitajiji chipilu menajatiatana su, Antioquía ejude su jasiapatibana tse. Tuatse neje Juan Marcos putiana. \c 13 \s1 Bernabé, Saulo detse pia ejude cuana su putiana \p \v 1 Beju Antioquía ejude su aniji jei eputani cuana duju su profeta, ebuetsuaji cuana anitaina. Tuneda da uja banime: \li1 Bernabé. \li1 Simón. Mesa esitu ebani da Negro puina. \li1 Lucio. Tueda Cirene ejude jenetia puina. \li1 Manaén. Tueda Echua Puji Herodes Felipe neje sehuana. \li1 Saulo. \v 2 Da su jadhitatitani huecuana su, ayuna epuani je, Echua Puji Jesucristo mitsutsuatana huecuana. Daja eputani cama, Espíritu Santo ja uja atana huecuana: \p —Bernabé, Saulo detse medhareque quema mudu paata tse puji. \p \v 3 Da su ayuna pu putsu, Diusu mitsupe putsu, edue cuana ja mecuana sa eme Bernabé, Saulo detse sa echua su huanatana. Da neje saida beitutana huecuana. \s1 Saulo, Bernabé detse Chipre edhapupu su aniji cristiano cuana peje su quisaquisa puana \p \v 4 Beju Espíritu Santo ja beitutana Saulo, Bernabé Seleucia ebuteji su. Tueda ebuteji su barco su aniuteana tse Chipre banime edhapupu su eputi puji. \v 5 Juan Marcos di tuatse neje puniunetina tuatse etsahua puji. Beju edhapupu su cuinati putsu, Salamina ejude sa ebuteji su satsuatiana huecuana. Dapia judío cuana sa jadhitati jude ete cuana su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa pupirutana huecuana. \v 6 Pamapa edhapupu je aniji ejude cuana peje su puniunetitana huecuana. Pafos ebuteji teje cuinatitana huecuana. Dapia piada judío deja Barjesús banime tsutana huecuana. Mesa pia ebani da Elimas puina. Tueda da mau, bid'umimi aida puji puina. “Ema da Diusu sa quisaquisa puji”, pu bahue puina. \v 7 Tueda edhapupu sa huaraji aida Sergio Paulo sa eshanapa puina. Tueda da huaraji aida, bahue eni puina. Da su tuahueda Bernabé, Saulo detse ihuametana, Diusu sa quisa saida cuana id'abaja atana putsu. \v 8 Da su beju mau Elimas ja shanapa putsu, Bernabé, Saulo detse neje nimepuana. Tsada mahue batana, huaraji Sergio Paulo ja Diusu sa quisa saida cuana paid'abata puji, cuapuitime jei pu cua putsu. \v 9-10 Da su Saulo ja mau jubida chama putsu, Espíritu Santo ja nimetucheatana mau uja ya puji: \p —Mida da deja ate, jabaseatiji, bid'umimi aida puji, Ishahua sa ebacua, pamapa ai saida cuana duininibaji. Beju nahuebarijique Diusu ja yatani ai saida cuana. \v 11 Jiahue quita mida Diusu ja ecastigata. Quejucua tsine puji mida padha epu. \p Da hora su beju tueda cuaja jabati taji mahue jabatiana. Pia chacutana tu parireta puji. \v 12 Da su huaraji aida Sergio Paulo ja tueda ai cuana batana su, jei Cristo peje su puana. Nimetiuana, Cristo jepuiti jabuetsuati cuana id'aba putsu. \s1 Pablo, Bernabé detse Pisidia yahua pia Antioquía ejude su putiana \p \v 13 Da su beju Pablo, mesa ebuqueji detse neje putiana. Barco su aniutetana huecuana Pafos ejude sa ebuteji jenetia. Panfilia yahua Perge ebuteji su cuinatitana huecuana. Dapia Juan Marcos ichajusiatana huecuana. Da jenetia Jerusalén ejude su jasiapatibana. \v 14 Pia detse jaitianana Pisidia yahua pia Antioquía ejude su. Beju janahua tsine cuinana su, judío cuana sa jadhitati jude ete su putiana tse. Dapia edume su aniuteana tse. \v 15 Beju judío cuana sa edusuji cuana ja Tata Diusu sa quirica mimiamepetana su, Pablo, Bernabé uja atana huecuana: \p —Edue judío detse, ahua metseda ai saida jaquisati cuana ecuanaju neje puja su, memimique. \p \v 16 Da su Pablo netianana. Uja quisaquisa pupiruana: \p —Deja israelita cuana, meid'abaque ema. Upia yani judío mahue Diusu iyubaji cuana di, meid'abaque ema. \v 17 Israelita cuana sa Diusu ja ecuana sa tata chenu cuana dharetana. Tuneda yahua emetse mahue cuana nime Egipto yahua su anitaina tupu, ebia su jajucuatitaidha huecuana, Diusu ja ibunebataina huecuana putsu. Da su Diusu ja mesa tucheda neje jemicuinataidha huecuana tueda yahua jenetia. Pushi tunca mara tuna sa ai madhada cuana tucheataidha d'anita yahua su. \v 18 Diusu butse su saida mahue putaina huecuana biame, Diusu ja pushi tunca mara puji saida quinataidha huecuana tueda d'anita yahua su. \v 19 Beju siete tsiapiapiati ejude cuana dajajamepetaidha Canaán yahua su. Tueda yahua tiataidha ecuana sa tata chenu cuana tuna dapia paanitita puji. \v 20 Da su beju Diusu ja pushi tunca cien pishica tunca ejaitiana mara puji cuatsasiataidha huecuana tsapiapiati huaraji ebaji cuana neje. Daja cuatsasiataidha huecuana profeta Samuel chenu bataji puidha teje. \v 21 Da su beju Samuel chenu bajataidha huecuana tu echua puji paichata puji, tuna ecuatsasia puji. Da su Diusu ja Saúl chenu ichataidha echua puji papu puji. Saúl chenu sa tata banime Cis. Tueda da Benjamín chenu sa familia jenetia. Saúl ja pushi tunca mara puji cuatsasiataidha huecuana. \v 22 Da su Diusu ja Saúl chenu jemicuinataidha. David chenu ichataidha Saúl chenu eturuca. Beju David chenu ja Diusu beidaji ametaidha. Uja Diusu mimidha David chenu sa puji: “David, Isaí chenu sa ebacua ja ema ebia su beidaji yametani. Tuahueda pamapa quema jacuatsasiati cuana, quema tsada ai cuana yatani.” \v 23 Cuaja Diusu ja jamitsuti tiataidha batame, D'eji su Jaatiji Deja beitutana Israel peje su. Tueda David chenu sa familia jenetia pueana. Tueda da Jesús banime. \v 24 Beju Jesús cuinaji mahue su, Juan Bautista chenu quisaquisa puana israelita cuana peje su. Tuahueda uja atana huecuana: “Mepibaturucatique micuana sa japibati madhada cuana jepuiti. Mesiapatique Tata Diusu peje su. Yahui neje meichaderatique tuseda puji. \v 25 Juan chenu ja manuji mahue su, uja atana huecuana: “Aimue ema Diusu sa Jabeituti Cristo, cuaja micuaneda epibatiani nime mahue. Tueda mu ema tije epue. Tueda da ema ebia su huaraji aida. Ema mu ai eni mahue tu emebaja puji.” \p \v 26 Beju Pablo daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Judío edue cuana, yama micuana equisainia, micuaneda da Abraham chenu sa ebacua cuana putsu. Diusu iyubaji judío mahue cuana di, yama micuana equisainia, Diusu sa quisa saida cuana da pamapa micuaneseda puji, micuaneda jei pu putsu, d'eji su mepuque puji. \v 27 Jerusalén ejude su aniji cristiano, huaraji cuana ja Cristo da Diusu sa Jabeituti Deja aimue shanapaja ataina mahue. Pamapa janahua tsine Diusu sa quirica mimiametaina huecuana biame, shanpaja mahue atana huecuana. Tueda quirica su daja epuani Cristo jepuiti. Diusu sa biahua tiempo profeta chenu cuana ja cuaja Cristo manume epu jepuiti deretaidha. Beju Cristo manuamemetana huecuana, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. \v 28 Cristo ja ai madhada atana mahue biame, huaraji aida Pilato bajatana huecuana tu pamanuameta puji. \v 29 Da su Cristo nedaneda a putsu, manuametana huecuana. Daja atana huecuana, cuaja Diusu sa quirica su derejiji yani batame. Pia cuana ja curusu jenetia tueda jemiutetana. Sepulcro su huananubiatana huecuana. \v 30 Beju Tata Diusu ja mu tueda id'emetaibana manujiji duju jenetia. \v 31 Galilea yahua jenetia tu buqueji cuana peje su jabametiana Jerusalén ejude su. Quejucua nuati biame Jesús eid'e batana huecuana. Tueda ai quisa saida cuana cristiano cuana quisatana huecuana. \p \v 32 ‘Beju jiahue etseju micuana ye quisa saida cuana equisainia. Diusu ja ecuana sa tata chenu cuana D'eji su Jaatiji Deja ebeitu jamitsuti tiataidha. \v 33 Jiahue beju ecuana peje su beitutana. Tueda Jesús banime. Manujiji cuana duju jenetia id'eibana, cuaja beta puji salmo su derejiji yani batame. Uja derejiji yani: “Mida da quema Ebacua. Jiahue beju yama mi eid'e ameitia.” \v 34 Diusu ja jamitsuti tiataidha Jesús sa equita aimue eihui mahue puji. Uja Diusu ja deremetaidha, Salmos quirica su derejiji yani: “Yama David chenu tiana jamitsuti micuana yama etiayu. Manu bue mahue D'eji Jaatiji Deja micuana yama etia.” \v 35 Pia su uja derejiji yani: “Ema da mique ibuneda emebajaji. Aimue quema equita eihuiame mahue, miada ema eid'emeyu putsu.” \v 36 Biahua tiempo beju David chenu ja cristiano cuana saida cuatsasiataidha, cuaja Diusu sa tsada batame. Da su David chenu manuidha su, sepulcro su huananubiataidha huecuana tusa tata chenu cuana neje. Tusa equita ihuidha beju. \v 37 Jesús sa equita mu mue ihui puana, Diusu ja tueda id'emetaibana putsu. \v 38 Judío edue cuana, bahue mepuque, Jesús ja micuana sa jucha cuana perdonata cua. \v 39 Quebata papu tu peje su jei epu su, Diusu ja tueda eperdonatayu. Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana bahui a putsu, aimue Diusu ja etse eperdonata mahue. \v 40 Biahua tiempo Diusu ja mesa profeta chenu cuana uja deremetaidha: \q1 \v 41 Mechamaque, jashishatiji cuana. \q1 Menimetiuque. \q1 Metaitanapeque. \q1 Ema da Diusu. \q1 Yama nimetiuda aida yainia micuana butse su mechamaque puji. \q1 Aimue micuana jei epu mahue, pia cuana ja micuana equisatani biame. \q1 \v 42 Edue cuana, merejatique. \q1 Be tueda jashishatiji cuana nime mepuji. \q1 Ahua micuaneda tuna nime daja epu su, Diusu ja micuana tuna nime ematsetayu. \p Da su beju Pablo quisaquisa pupeana. Bernabé neje ete je ecuinanani cama, judío mahue deja cuana ja uja atana tse: \p —Pia janahua tsine su mesiapatiichaque ye quisa cuana ecuanaju equisaicha puji. \p \v 43 Piada piada judío, judío mahue cuana ja Pablo, Bernabé detse chuadera pad'i tije atana. Da su Pablo, Bernabé detse ja uja atana huecuana: \p —Diusu sa jaibunebati su daja hue mepuniunetideraque. \p \v 44 Da su beju pia janahua tsine su que chidi hue ejude quitana cristiano cuana jadhitatitana Diusu sa quisa saida cuana eid'aba puji. \v 45 Piada piada judío cuana ja dueji cristiano cuana Pablo, Bernabé detse eid'aba puji dhitajiji yanita ba putsu, ebia su envidia putana huecuana. Pablo, Bernabé detse neje nimepu putsu, eturucamimitana huecuana. \v 46 Da su Pablo, Bernabé detse ja mimi jubida cuana neje jeutsutana huecuana uja: \p —Equene etseju sa judío peje su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa pu taji puana. Beju micuaneda tsada mahue bana putsu, judío mahue cuana peje su etseju quisaquisa eputi d'eji su paputa huecuana puji. \v 47 Uja Tata Diusu ja deremetaidha: \q1 Yama mi pamapa yahua su aniji cristiano cuana peje su ebeituinia quema quisa saida cuana tuna peje su edusu puji, tuneda di d'eji su paputa puji. \p \v 48 Da su judío mahue cuana ja Pablo sa quisa cuana id'abatana su, beidaji putana huecuana. “Diusu sa quisa cuana da saida”, pupirutana huecuana. Da hora su Diusu ja dharetana cuana tu peje su jei putana. \v 49 Da su beju pamapa tueda yahua su aniji cristiano cuana ja Diusu sa quisa saida cuana id'abatana. \v 50 Daja biame, judío cuana ja piada piada epuna tueda eni, tata edhi ehuidusuji cuana Pablo, Bernabé detse neje duininitana. Cristiano cuana dhitametana huecuana Pablo, Bernabé detse ecuademe puji. \v 51-52 Da su Pablo, Bernabé detse ja ejude tsahua su pulucu cuana tarasaisiatana Diusu tuna neje eduininiani pashanapata huecuana puji. Cristo peje su jei eputani eichacua cuana mu daja hue beidaji puniunetideratana, Espíritu Santo ja enimetucheametani huecuana putsu. Da su beju Pablo, Bernabé detse Iconio ejude su putiana. \c 14 \s1 Pablo, Bernabé detse Iconio ejude su anina \p \v 1 Beju Pablo, Bernabé detse Iconio ejude su daja huecha puana. Judío sa jadhitati jude ete su nubiana tse. Tuatse sa quisaquisa jepuiti jucuada judío, judío mahue cuana Cristo peje su jei putana. \v 2 Pia judío jei puja mahue cuana ja eichacua jei eputani cristiano cuana duininibametana. \v 3 Da putsu, tsunuda dapia quisaquisa epu puji anitiana tse. Echua Puji Jesucristo ja nimetucheametana tse tu jepuiti ai quisa cuana quisaquisa epu puji. Beju Diusu ja tuatse sa quisaquisa cuana tsabatana. Tucheda tiatana nimetiuda aida cuana paata tse puji. \v 4 Beju ejude cristiano cuana jasajasajatitana. Quejucua cuana ja apóstol detse tsada batana. Pia cuana ja mu judío cuana id'aba putsu, duininibatana tse. \v 5 Da su beju tuneda huaraji cuana japaiti putsu, Pablo, Bernabé detse madhaba putsu, tumu neje maracaja adhaatana huecuana. \v 6 Beju bahue pu putsu, jududuana tse pia yahua Licaonia banime su. Tueda yahua su beta ejude anina. Listra, Derbe detse banime puina. \v 7 Dapia Pablo, Bernabé detse Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa puana. \s1 Pablo ja deja ase bue mahue saisiametana \p \v 8 Dapia Listra ejude su deja ase bue mahue anina. Daja hue tueda bataji puana. \v 9 Tuahueda Pablo id'aba putsu, japibatiana uja: “Tuahueda beju ema saisiameta cua.” Pablo ja deja chama putsu, deja sa piba cuana bahue puana. \v 10 Da su jubida cuatsasiatana deja: \p —Netianaque. \p Da hora su deja tenanetiana putsu, asepiruana. \v 11 Cristiano cuana daja ba putsu, tuna sa yana su jubida tsiatsiatana huecuana uja: \p —Beta diusu detse deja nime ecuana peje su buteitia. \p \v 12 Bernabé da bid'umimi diusu Júpiter banime pepe putana huecuana. Daja huecha Pablo da bid'umimi diusu Mercurio banime pepe putana huecuana, tueda quisaquisa puana putsu. \v 13 Beju bid'umimi diusu Júpiter sa templo ejude enubiji su anina. Júpiter sa sacerdote cuana ja huaca deja cuana, shasha cuana ejude enubiji su dusetana. Huaca deja dusu putsu, irutsuaja adhaatana huecuana Pablo, Bernabé detse peje su, diusu pepe hue putana huecuana putsu. Shasha cuana neje di basetaja adhaatana huecuana. \v 14 Beju Pablo, Bernabé detse bahue pu putsu, metse sa ejud'uji d'iud'iujapirutana tse. Da su cristiano cuana duju su jududu putsu, biatsiatsiatana tse uja: \p \v 15 —Deja cuana, ¿jucuaja su micuaneda etseju daja yainia, etseju da micuana nime deja hue putsu. Meichaderaque ye ai puiti yanacane cuana. Diusu eid'e eni peje su bahui jei mepuque. Tuahueda pamapa ai cuana ataidha. Buepa, yahua, mar ataidha. Pamapa buepa, yahua, mar su yanita ai cuana di ataidha. \v 16 Biahua tiempo Diusu ja pamapa cristiano cuana d'eji tiataidha tuna sa ai puiti cuana su papuniuneti puji. \v 17 Daja biame, Diusu tuna peje su saida jashanapametidha, ai saida cuana tia putsu. Beju tuahueda nai edajajametani ecuana bia su. Ai mudu cuana saida jajaji yametani. Ecuana sa ai dia taji cuana tupu etiatani beidaji ecuana yame puji. \s1 Tumu neje Pablo maracatana huecuana \p \v 18 Pablo, Bernabé detse ja daja cristiano cuana quisatana biame, tuatse sa atadhada neje nahuebatana huecuana tuatse peje su eirutsuata huecuana mahue puji. \p \v 19 Beju pia Antioquía, Iconio ejude detse jenetia judío cuana ja Pablo, Bernabé detse yani su cuinatana. Mimi bid'umimi cuana neje cristiano cuana jei ametana huecuana Pablo tumu neje emaraca puji. “Manuitia beju”, pu putsu, maracarijitana huecuana. Ejude tsahua su riretana huecuana. \v 20 Da su beju Cristo peje su jei eputani cuana Pablo esa su netiseutana su, Pablo netianana. Tuna neje neicha ejude su nubiana. \p \v 21 Pia huenati Pablo, Bernabé detse putiana Derbe ejude su. Dapia Diusu sa quisa saida quisaquisa puana tse. Jucuada cristiano cuana Cristo peje su jei putana. Da su Pablo, Bernabé detse dapia quisaquisa pupe putsu, jasiapatibana tse Listro, Iconio, Antioquía ejude cuana su. \v 22 Dapia quimisha ejude cuana su aniji jei eputani cuana nimetucheametana. Uja quisatana tse: \p —Menimetucheatique Diusu peje su. Tuseda puji ebia su sufri pu taji tu ecuatsasiati su enubi puji. \p \v 23 Ehuidusuji cuana ichatana tse Diusu sa dharejiji cuana pahuidusuta huecuana puji. Da su Pablo, Bernabé detse ayuna pu putsu, Diusu mitsupe putsu, Echua Puji Jesucristo bajatana tse tu peje su jei eputani cuana painatsihuata puji. Daja a putsu, putibana tse. \s1 Pablo, Bernabé detse Antioquía ejude su jasiapatibana \p \v 24 Da su beju Pisidia yahua je jaitiana putsu, Panfilia yahua su cuinatiana tse. \v 25 Dapia Perge ejude su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa puana. Quisaquisa pupe putsu, Atalia ejude su putiana tse. \v 26 Tueda ejude sa ebuteji jenetia barco su aniuteana tse Antioquía ejude su eputi puji. Tueda ejude jenetia equene cuinanana tse. Equene dapia jei eputani cuana ja Diusu bajatana tuahueda patsahuata tse puji, tuatse sa mudu saida papu puji. Beju tueda mudu apetana tse. \v 27 Da su Antioquía ejude su cuinati putsu, jei eputani cuana jadhitatitana. Pamapa quisapetana tse cuaja ai aida cuana Diusu ja atana tuatse jepuiti. Uja quisa puana tse: \p —Diusu ja judío mahue cuana di tu peje su jei yametani, d'eji su paputa huecuana puji. \p \v 28 Beju dapia ejude su jei eputani cuana neje tsunuda aniana tse. \c 15 \s1 Jerusalén ejude su edue cuana jadhitatitana \p \v 1 Da tiempo su pia deja cuana Judea yahua jenetia beju cuinatana Antioquía ejude su. Cristo peje su jei eputani cuana uja buetsuapirutana huecuana: \p —D'eji su epu puji Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana etse sa a taji. Deja cuana sa jahuitsanasiquiti taji. Daja Moisés chenu ja cuatsasiataidha. \p \v 2 Pablo, Bernabé detse tueda deja cuana neje jubida jacuicuinatitana. Da su chamacama jei eputani cuana ja Pablo, Bernabé detse, pia edue cuana neje Jerusalén ejude su beitutana apóstol, edue cuana sa ehuidusuji cuana equisati puji, tueda enime cuana pabasetatita huecuana puji. \p \v 3 Beju Jerusalén ejude su tuna eputahu cama, Fenicia, Samaria yahua detse je jaitianatana huecuana. Dapia aniji edue cuana quisatana huecuana cuaja pia ejude su aniji judío mahue cuana Cristo peje su jei pu putsu, mecuana sa ai puiti madhada cuana ichaderatana. Da su pamapa edue cuana tueda ai cuana id'abatana su, beidaji putana huecuana. \p \v 4 Da su beju Jerusalén ejude su cuinatitana huecuana su, dapia jei eputani cuana ja saida batsutana huecuana. Apóstol, ehuidusuji cuana ja di saida batsutana huecuana. Da su Pablo, Bernabé detse ja pamapa ai puana cuana quisatana huecuana. Cuaja Diusu ja tuatse neje ai cuana atana quisatana huecuana. \v 5 Beju piada piada Cristo peje su jei eputani fariseo cuana dapia anitaina. Uja quisatana huecuana: \p —Judío mahue jei eputani cuana sa jahuitsanasiquiti taji. Moisés sa jacuatsasiati cuana di mecuana sa ape taji. \p \v 6 Da su beju apóstol, ehuidusuji cuana jadhitatitana tueda ai cuana ebaseta puji. \v 7 Tsunuda jacuicuinati putsu, Simón Pedro netiana putsu, uja atana huecuana: \p —Edue cuana, micuaneda bahue equene Diusu ja ema micuana peje jenetia dharetana mesa quisa saida cuana judío mahue cuana peje su quisaquisa eputi puji, tuneda di Cristo peje su jei paputa puji. \v 8 Diusu bahue ecuana sa piba cuana. Tuahueda judío mahue cuana di batsutana ecuaneda ebainia. Espíritu Santo tuna peje su beitutana, ecuana peje su beitutana nime. \v 9 Beju Diusu ja ecuana tuna neje tupupai ebatani. Ecuana atana nime, saitiatana huecuana, tu peje su jei putana su. \v 10 Da su beju, ¿jucuaja su jia micuaneda jei puja mahue Tata Diusu ja atana ai cuana su? ¿Jucuaja puji micuaneda tueda jei eputani eichacua cuana jubida neje cuatsasiaja yainia Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana paata huecuana puji? Aimue ecuana sa tata chenu cuana ja tueda jacuatsasiati cuana apetana mahue. Daja huecha ecuaneda. Da su, ¿jucuaja puji micuaneda jubida neje cuatsasiaja yainia huecuana? \v 11 Bahue ecuaneda Jesucristo ja ecuana cha d'eji su ame atana, tuahueda ecuana ebia su ibuneda batana putsu. Diusu ja jei eputani judío mahue cuana di daja d'eji su ame yatani. \p \v 12 Da su beju pamapa Pedro id'abaji cuana mitanapetana. Su pad'i, Pablo, Bernabé detse ja cuaja Diusu ja ai nimetiuda cuana atana tuatse jepuiti quisatana huecuana, judío mahue cuana duju su anina tse su. \v 13 Tuatseda quisapupeana su, Jacobo ja macha quisatana huecuana uja: \p —Edue cuana, meid'abaque ema. \v 14 Simón Pedro ja ecuana quisapetaitia cuaja Diusu ja equene judío mahue cuana di ibuneda neje ibunebapirutana. Cuaja tuna jepuiti tuseda puji piada piada dharetana ecuana quisataitia. \v 15 Jade. Tueda ai cuana jepuiti biahua tiempo profeta chenu cuana ja deretaidha uja: \q1 \v 16 Beju ema esiapatiyu David chenu sa dajajajiji ete enetianameti puji. \q1 Dajajajiji biame, yama enetianameyu. \q1 \v 17 Da su pamapa yama dhareana judío mahue cuana ja Echua Puji pachacutayu. \q1 \v 18 Daja Diusu puana. \q1 Tueda ai cuana ecuana shanapametaidha biahua tiempo jenetia. \p \v 19 ‘Edue cuana, uja da quema piba cuana: Aimue ecuaneseda judío mahue edue cuana jubida neje cuatsasia taji mahue ecuana sa ai puiti cuana paata huecuana puji. \v 20 Uja bahui ecuaneda ebajati huecuana: Ejude sa bid'umimi diusu eimea cuana neje ai biame a taji mahue. Tuna peje su irutsuajiji aicha be padiata huecuana. Ebutse neje bahui paquinatita huecuana. Be padiata huecuana najaribiajiji, huidijiji animalo aicha. Daja huecha ami be padiata huecuana. \v 21 Biahua tiempo jenetia pamapa ejude cuana je judío cuana yanita. Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana eiyubatani huecuana. Pamapa janahua tsine su mecuana sa jadhitati jude ete cuana su tueda jacuatsasiati cuana emimiametani huecuana. Da putsu, ecuaneda judío mahue edue cuana daja ebajainia ecuana sa jabajati cuana paata huecuana puji, tuna sa ejude su aniji judío cuana eduininiameta mahue huecuana puji. \p \v 22 Da su apóstol, ehuidusuji, pamapa dharejiji edue cuana ja beta edue detse dharetana Pablo, Bernabé detse Antioquía ejude su pabuqueta puji. Tuatseda Judas, Silas banime puina. Judas sa pia ebani da Barsabás. Tuatseda da edue cuana sa ehuidusuji detse puina. \v 23 Tuatse neje apóstol cuana ja quirica beitutana Antioquía ejude su aniji edue cuana peje su. Uja deretaidha huecuana: “Ecuanaju, Jerusalén ejude su aniji apóstol, ehuidusuji, pamapa edue cuana Antioquía ejude, Siria, Cilicia yahua detse su aniji judío mahue edue cuana emitsuameinia. \v 24 Beju bahue ecuanaju pia judío deja cuana Jerusalén ejude jenetia micuana peje su cuinatitana. Mimi neje micuana pitsametana huecuana. Micuaneseda jahuitsanasiquiti taji quisatana huecuana. Moisés sa jacuatsasiati cuana di micuaneseda ape taji quisatana huecuana. Bahue mepuque, aimue ecuanaju beitu huecuana. \v 25 Da su ecuanaju paije hue pibana ecuanaju duju su beta deja edhare puji. Judas, Silas banime detse ecuanaju dhareana. Tuatseda ecuanaju micuana peje su ebeituinia edue ibuneda Bernabé, Pablo detse neje. \v 26 Beju Pablo, Bernabé detse manu su hue puniunetiana Echua Puji Jesucristo jepuiti. \v 27 Tuneda micuana ebutse su equisatayu pamapa ecuanaju sa ai piba cuana. \v 28 Aimue ecuanaju sa tsada, daja huecha Espíritu Santo sa tsada ecuanaju micuana jubida neje ecuatsasiati mahue judío cuana sa ai puiti cuana ya puji. Ye ai cuana bahui meaque: \v 29 Be bid'umimi diusu eimea cuana peje su irutsuajiji aicha mediaji. Be mediaji najaribiajiji animalo aicha. Daja huecha animalo sa ami. Ebutse neje bahui mequinatique. Ahua micuaneda tueda ai cuana ya su, da su micuaneda saida yaniti. U teje hue ecuanaju sa quisa. Saida mepuniunetique.” \p \v 30 Da su putitana huecuana Antioquía ejude su. Dapia edue cuana neje dhita putsu, quirica tiatana huecuana. \v 31 Beju edue cuana ja quirica mimiametana su, beidaji putana huecuana, janimetucheatitana huecuana putsu. \v 32 Judas, Silas detse ja tuatse sa quisa neje tucheametana huecuana, Diusu sa quisaquisa puji detse putsu. \v 33 Tueda ejude su aniji edue cuana neje quejucua tsine puji aniana tse. Da su beju edue cuana ja saida neje beitutaibana huecuana Jerusalén ejude su. \v 34-35 Pablo, Bernabé, Silas cuana mu Antioquía ejude su anititana. Pia edue cuana neje Jesucristo jepuiti quisa saida cuana cristiano cuana peje su quisaquisa puderatana. \s1 Neicha Pablo ja pia yahua su aniji edue cuana peretitana \p \v 36 Quejucua badi jaitianana su, Pablo ja Bernabé uja atana: \p —Neicha meputi Diusu sa quisa saida cuana etse quisaquisa puana ejude cuana je cuaja jei eputani cuana anime eba puji. \p \v 37 Bernabé sa tsada puana Juan Marcos edusu puji. \v 38 Beju Pablo sa tsada mahue puana, equene Juan Marcos ja Pablo, Bernabé detse Panfilia yahua su jusianetiatana, buqueja mahue tse putsu. Da putsu, Pablo ja dusuja mahue atana. \v 39 Ebia su jacuicuinati putsu, jamesiatiana tse. Da su Bernabé ja Marcos dusutana. Barco su aniuteana tse Chipre edhapupu su eputi puji. \v 40 Da cama, Pablo ja Silas dharetana tu ebuqueta puji. Edue cuana ja Diusu ja saida pabata tse puji Diusu bajatana su, putiana tse. \v 41 Siria, Cilicia yahua detse su jaitianana tse. Dapia aniji Diusu sa dharejiji cuana nimetucheametana tse. \c 16 \s1 Timoteo ja Pablo, Silas detse buquetana \p \v 1 Pablo, Silas detse Derbe, Listra ejude detse su cuinati putsu, edue Timoteo tejetana tse. Tusa tata da judío mahue, griego puina. Tusa cuara da judío epuna puina. Cristo peje su jei puina. \v 2 Pamapa Iconia yahua Listra ejude su aniji edue cuana Timoteo sa puji saida mimitana. \v 3 Da su Pablo sa tsada puana Timoteo ja pabuqueta puji putsu, huitsanasiquiametana. Daja atana Pablo ja judío cuana eduininiame mahue puji, Timoteo sa tata judío mahue puina putsu. \v 4 Tuna jaitianatana ejude cuana sa aniji jei eputani cuana Jerusalén ejude su aniji apóstol, ehuidusuji cuana sa quirica mimiana putsu, buetsuatana huecuana. \v 5 Da su beju jei eputani cuana ebia su janimetucheatitana Diusu peje su. Pamapa tsine jajucuatitana huecuana eichacua Diusu peje su jei eputani cuana neje. \s1 Macedonia yahua jenetia deja Pablo peje su bataji puana tahui su nime \p \v 6 Espíritu Santo ja aimue d'eji tia atana mahue huecuana Asia yahua su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa eputi puji. Da su Frigia, Galacia yahua detse je jaitianatana huecuana. \v 7 Misia yahua tsahua je epuniuneti je, Bitinia yahua su nubija pudhaatana huecuana. Espíritu Santo ja panubi mahue atana huecuana putsu, mue nubi putana. \v 8 Da su Misia yahua je jaitianatana huecuana Troas ejude sa ebuteji su ecuinati puji. \v 9 Dapia Pablo ja tahui su nime Macedonia yahua jenetia deja batana. Tuahueda uja Pablo atana: “Macedonia yahua su putique ecuanaju etsahua puji.” \v 10 Da su Pablo daja ba putsu cama, ecuanaju jabasetatiana Macedonia yahua su eputi puji. Bahue puana ecuanaju Diusu ja tueda yahua su ecuanaju ebeitutani dapia mesa quisa saida cuana quisaquisa epu puji. \s1 Pablo, Silas detse Filipo ejude su putiana \p \v 11 Beju Troas ejude sa ebuteji jenetia barco su ecuanaju aniuteana. Samotracia edhapupu su butsepi ecuanaju putiana. Pia huenati ecuanaju puderatiana. Neápolis ejude su cuinatiana. \v 12 Tueda ejude jenetia neicha ehuatsi je ecuanaju puderatiana. Filipos ejude su ecuanaju cuinatiana. Tueda ejude da aida puina Macedonia yahua su. Dapia romano cristiano cuana anitaina. Da su dapia ecuanaju anitiana quejucua tsine puji. \v 13 Janahua tsine su ejude chuadera, ena maje su putiana ecuanaju. Dapia piada piada judío cuana Diusu emitsu puji jadhitati bahue putaina. Cuinati putsu, piada piada epuna cuana yani ecuanaju bana. Da su Diusu sa quisa saida cuana tuna peje su quisaquisa ecuanaju pupiruana. \v 14 Piada epuna Lidia banime puina. Tueda da Tiatira ejude jenetia puina. Idhiria, chujeneda ejud'uji cuana iruji puina. Diusu ebia su mitsutsua bahue puina. Beju Pablo sa quisa id'aba putsu, tueda quisa su Diusu ja jei ametana. \v 15 Diusu sa puji yahui neje jaichaderametiana mesa familia cuana neje. Da su epuna ja ecuanaju bajatana uja: \p —Ahua enei hue micuaneda ema Cristo peje su jei epuani ebainia su, quema ete su meanitique. \p Da su beju ecuanaju anitiana. \p \v 16 Neicha pia tsine ecuanaju putiana jadhitati jude su Diusu emitsu puji. Epuhu cama, piada epuneje ecuanaju tsuana. Einid'u madhadaji puina. Einid'u ja epuna cuaja ai cuana epu shanapametana. Epuneje metse cuana ja dueji chipilu inatsutana epuneje sa jashanapati cuana jepuiti. \v 17 Tueda epuneje ja ecuanaju tije apiru putsu, tsiatsia neje uja puana: \p —Ye deja cuana da Diusu Aida sa emebajaji cuana. Cuaja micuaneda d'eji su epu equisatani huecuana. \p \v 18 Daja epuneje quejucua tsine biame tsiatsianiunetiana putsu, Pablo nimepuana. Beju jababarereati putsu, epuneje sa equita dume su einid'u madhada uja atana: \p —Jesucristo sa ebani su yama mi epuneje peje jenetia cuinanaque yainia. \p Da hora su beju einid'u madhada ja epuneje mesiatana. \p \v 19 Emetse cuana ja id'abatana su, Pablo, Silas detse neje duininitana huecuana. Cuaja chipilu inatsutayuji mahue jabatitana huecuana. Da putsu, Pablo, Silas inatana huecuana. Ina putsu, huaraji cuana peje su dusutana huecuana. \v 20 Huaraji peje su menajatia putsu, uja atana huecuana: \p —Ye judío detse ja ecuana sa ejude su aniji cristiano cuana etipeimetani. \v 21 Tuatse sa jabuetsuati cuana cristiano cuana ebuetsuatani. Aimue detse ecuaneda judío cuana sa ai puiti cuana inatsu cua mahue, ecuaneda da romano deja huecha hue putsu. \p \v 22 Da su beju cristiano cuana tuatse neje duininitana. Huaraji cuana ja cuatsasiatana metse sa ejud'uji pahuijata huecuana puji. Huija putsu, aqui huiri neje paicheta huecuana puji. \v 23 Madhada iche putsu, teriichatana huecuana. Piada inatsihuaji deja ichatana huecuana saida painatsihuata tse puji. \v 24 Da su einatsihuaji deja ja Pablo, Silas detse riji cuarto su ichanubiatana. Tuatse sa ehuatsi sepo su biuichatana. \p \v 25 Dhidha dusete su Pablo, Silas detse Diusu neje jamitsutiana. Satsu neje Diusu mitsutsuatana tse. Beju pamapa pia terijiji cuana ja id'abatana. \v 26 Da hora su beju yahua jubida rirebatana. Ete jubida riatana. Pamapa eteriji cuana jatesqued'iatitana. Pamapa terijiji cuana sa cadena cuana jatibipetitana. \v 27 Beju einatsihuaji deja id'ecuina putsu, pamapa eteriji cuana tsequed'iapejiji batana. Da su mesa espada jemitsuatana emanuameti puji, pamapa terijiji cuana jududupetana pepe hue puana putsu. \v 28 Da su Pablo tsiatsia jubida neje uja atana: \p —Be jamanuametiji, hue ecuanaju pamapa su yani putsu. \p \v 29 Da su einatsihuaji deja ja cuatsasiatana hueda paduseta puji. Tipeida hueda neje nubitiana Pablo, Silas detse yani su. Iyuame neje tuatse butse su tururuana. \v 30 Da su beju jemicuiname putsu, quisabatana tse uja: \p —Tata detse, ¿ai ni quema a taji d'eji su epu puji? \p \v 31 Da su jeutsutana tse: \p —Jei puque Jesucristo peje su. Daja pu putsu, mida, mique familia cuana neje d'eji su epu. \p \v 32-34 Da su einatsihuaji deja ja mesa ete su dusutana tse. Tueda dhidha su quitaita tuatse sa etsi cuana rucuatana. Rucuape putsu, mihuatana tse. Da su Pablo, Silas detse ja einatsihuaji deja sa familia cuana Diusu sa quisa saida cuana quisatana su, Cristo peje su jei putana huecuana. Jei pu putsu, Diusu sa puji yahui neje jaichaderametitana huecuana. Beidaji putana huecuana, jei pu putsu. \p \v 35 Da huenati su, huaraji cuana ja policía cuana beitutana einatsihuaji deja peje su Pablo, Silas detse pamesiata equisa puji. \v 36 Da su deja ja uja atana tse: \p —Huaraji cuana ja ema cuatsasiatana yama metse ecuinaname puji. Da su mepuchiditiyuque, beju metseda d'eji su putsu. \p \v 37 Pablo sa tsada mahue puana. Uja policía cuana atana: \p —Etseju da romano deja nime huecha epuani biame, micuaneda cristiano cuana butse su etseju icheme putsu, teriichameana matseji mahue. Jiahue quita micuaneda etseju rubuajiji mesiaja yainia. Beju tsada mahue etseju sa. Papueta huaraji quitaita cuana etseju emesia puji. \p \v 38 Da su beju policía cuana putitaibana huaraji cuana equisati puji. Huaraji cuana daja id'aba putsu, iyuame pupirutana huecuana, Pablo, Silas detse da romano deja nime huecha putsu. \v 39 Da putsu, Pablo, Silas detse peje su putitana huecuana epacienciabajati puji. Da su jemicuina putsu, jubida bajatana huecuana mecuana sa ejude jenetia papuenitiyu tse puji. \v 40 Da su cuinana putsu, Lidia sa ete su putibana tse. Edue cuana nimetucheame putsu, jaitianana tse. \c 17 \s1 Tesalónica ejude su aniji cristiano cuana janimetipeititana \p \v 1 Pablo, Silas detse Anfípolis, Apolonia ejude detse je jaitiana putsu, Tesalónica ejude su cuinatiana tse. Dapia judío cuana sa jadhitati jude ete anina. \v 2 Da su nubiana tse, cuaja tuatse sa ai puiti cuana puina batame. Quimisha janahua tsine puji jadhitati jude ete su putiana tse judío cuana neje quisaquisa epu puji. \v 3 Mecuana sa derejiji quirica jenetia Pablo ja cuaja Cristo sa sufri pu taji bametana huecuana. Daja huecha cuaja manu putsu, id'eyume epu bametana huecuana. Uja quisatana huecuana: \p —Tueda yama micuana equisainia Jesús quitaita da Diusu sa Jabeituti Deja. \p \v 4 Da su piada piada judío cuana Jesús peje su jei putana. Pablo, Silas detse buquetana huecuana. Jucuada Diusu mitsutsuaji judío mahue griego cuana di Jesús peje su jei putana. Daja huecha jucuada tueda eni epuna cuana jei putana. \v 5 Daja biame, piada piada jei puja mahue judío cuana envidia pu putsu, jaduininiati putana huecuana. Deja ate, mudu mahue cuana ejude duje cuana cristiano nimetipeimetana huecuana. Jasón sa ete su putitana huecuana Pablo, Silas detse echacu puji. Jemicuinaja adhaatana huecuana eduininitani cristiano cuana peje su emenajatia tse puji. \v 6 Beju mue teje atana huecuana putsu, Jasón, pia jei eputani cuana di etseque su jemicuinatana huecuana. Ejude huaraji aida cuana butse su dusutana huecuana su, uja tsiatsia neje atana huecuana: \p —Pamapa ejude je tueda Pablo, Bernabé base detse ja cristiano cuana enimetipeimetani. Beju jiahue upia ecuana sa ejude su yani tse. \v 7 Ye Jasón ja mesa ete su batsutana tse. Beju romano echua puji aida sa jacuatsasiati cuana aimue eiyubatani huecuana mahue. Tuneda, “Pia echua puji Jesús banime yani”, eputani. \p \v 8 Da su beju huaraji aida, pamapa cristiano cuana ja id'aba putsu, janimetipeititana huecuana. \v 9 Da su huaraji cuana ja Jasón, jei eputani cuana chipilu bajatana, cristiano cuana nimetipeimetana huecuana putsu. Ahua neicha daja cristiano cuana enimetipeimeta huecuana su, aimue eturuca chipilu etiatayu huecuana mahue. Ahua enimetipeimeta mahue huecuana su, da su chipilu eturuca etiatayu huecuana. \s1 Pablo, Silas detse Berea ejude su putiana \p \v 10 Tueda dhidha su Pablo, Silas detse jei eputani cuana ja Tesalónica ejude jenetia tipeida cuinanametana. Saida beitutana huecuana Berea ejude su. Dapia cuinatiana tse su, judío cuana sa jadhitati jude ete su nubiana tse. \v 11 Beju dapia ejude su aniji judío cuana da Tesalónica ejude su aniji judío cuana ebia su saida putaina. Cristo jepuiti quisa saida cuana id'abaja atana huecuana. Pamapa tsine Diusu sa quirica mimiametana huecuana ahua ene quita Pablo sa quisa daja epuani eba puji. \v 12 Da su beju jucuada tuneda Cristo peje su jei putana. Griego deja, tueda eni epuna cuana jei putana. \v 13 Beju Tesalónica ejude su aniji judío cuana bahue putana su, Berea ejude su putitana huecuana dapia aniji cristiano cuana enimetipeime puji. \v 14 Judío cuana ja cristiano cuana nimetipeimetana putsu, jei eputani cuana ja Pablo mar maje su beitutana. Silas, Timoteo detse mu dapia hue anitiana. \v 15 Pia edue cuana ja Pablo buquetana Atenas ejude teje. Da jenetia Berea ejude su jasiapatitana huecuana. Pablo ja tuna neje Silas, Timoteo detse quisametana tipeipad'i putsu, tuatseda tu yani su paputi puji. \s1 Pablo da Atenas ejude su anina \p \v 16 Pablo Atenas ejude su Silas, Timoteo detse eid'uainia cama, tueda ejude je puniunetiana. Jucuada bid'umimi diusu eimea cuana yani batana putsu, japibajucuatiana. \v 17 Da su judío, Diusu iyubaji judío mahue cuana neje jadhitati jude ete su jacuicuinatiana. Daja huecha plaza su di judío mahue cuana neje jaatiana. \v 18 Piada piada tuneda epicúreo cuana sa jabuetsuati cuana su jei putana. Pia cuana ja estoico cuana sa jabuetsuati cuana su jei putana. Da su Pablo neje jubida jacuicuinatitana huecuana. Uja jaquisabatitana huecuana: \p —¿Ai pa da ye deja quisa epuani? \p Pia cuana tuneda uja putana: \p —Ye deja ja diusu eshanapa mahue cuana jepuiti ecuana quisaja yatani. \p Daja putana huecuana, Pablo Jesús id'eibana quisaquisa puana putsu. \v 19 Da su Pablo Areópago eti jude su dusutana huecuana. Dapia jadhitati bahue putaina huecuana yacuicuinati puji. Pablo quisabatana huecuana uja: \p —¿Ai ni ye jabuetsuati cuana eichacua cuana mida quisaquisa epuani? \v 20 Ye jabuetsuati ecuanaju bahue puja biame, atadhada eshanapa puji. \p \v 21 Tueda ejude su aniji cristiano cuana da pamapa ai quisa eichacua cuana jepuiti quisa bahui putaina. \p \v 22 Da su Pablo tuna duju su netiana putsu, uja quisaquisa puana: \p —Atenas deja cuana, micuaneda eimea cuana mitsutsua bahue yama ebainia. \v 23 Ema micuana sa ejude je puniunetiana su, jucuada eimea cuana yama bana. Piada altar su yama uja derejiji bana: “Ye altar da diusu mue ecuaneda shanapa sa puji.” Micuaneda tueda diusu mue shanapa biame, mitsutsua bahue. Beju jiahue yama micuana saida equisa tueda Diusu jepuiti. \p \v 24 ‘Tuahueda yahua, pamapa ai cuana yani ataidha. Tueda da buepa, yahua emetse. Aimue tueda deja sa jaati templo su yani mahue. \v 25 Aimue mesa aiya biame patsahuata, paquinata tsada mahue, tuahueda quitaita ecuana eid'e yametani putsu. Tuahueda janasiati, pamapa ai cuana ecuana etiatani. \p \v 26 ‘Tuahueda piada familia jenetia tsapiapiati cristiano cuana bataji ametaidha pamapa yahua je paanitita huecuana puji. Biahua tiempo pamapa yahua, ejude cuana sa tiempo ichataidha. Mecuana sa ai jude cuana di yahua su ichataidha dapia paanitita huecuana puji. \v 27 Daja Diusu ja ataidha pamapa cristiano cuana ja tu pachacuta huecuana puji, cuapuitime tueda tejeta cua huecuana puji. Aimue tueda uqueda yani mahue. \v 28 Tueda mu ecuana naja su yani, tuahueda ecuana eid'e yametani putsu. Micuana sa satsu puji quitaita chenu cuana uja putaidha: “Ecuaneda da Diusu sa ebacua cuana.” \v 29 Ahua enei hue daja su, da su ecuaneda eshanapainia Diusu aimue deja sa mudujiji oro, plata, tumu jenetia mahue. \v 30 Equene Diusu paciencia aidaji cristiano cuana neje puidha, mue shanapa huecuana biame. Aimue jucha jepuiti matseja ataidha huecuana mahue, mue shanapa huecuana putsu. Beju jiahue mu Diusu ja pamapa cristiano cuana ecuatsasiatani tu peje su panimeturucatita huecuana puji. \v 31 Daja cristiano cuana sa pu taji, Diusu ja pamapa cristiano cuana butsepi neje ejuzga tsine ichatana putsu, mesa Jadhareti Deja jepuiti. Da putsu, Diusu ja tueda manujiji cuana duju jenetia id'emetaibana pamapa cristiano cuana ja tueda da Diusu sa Jabeituti Deja pashanapaenita puji. \p \v 32 Da su beju Pablo, Jesús id'eibana, epuani id'aba putsu, piada piada cuana jashishatitana. Pia cuana ja mu uja Pablo atana: \p —Pia tsunu su chu memimija cuaja manujiji cuana id'eyume epu jepuiti. \p \v 33 Da su Pablo ja ichajusiatana huecuana. \v 34 Piada piada tuneda jei pu putsu, Pablo buquetana huecuana. Tuna duju su piada Dionisio banime anina. Tueda da piada ejude sa ehuidusuji puina. Piada epuna di jei puana. Tueda banime Dámaris. Daja huecha pia cuana di jei putana. \c 18 \s1 Pablo Corinto ejude su putiana \p \v 1 Da su beju Pablo Atenas ejude jenetia cuinanana. Corinto ejude su putiana. \v 2 Dapia tsutana piada judío deja Aquila banime. Tueda Ponto yahua jenetia puina. Mesa ehuane Priscila banime puina. Quetsunu hue Italia yahua, Roma ejude jenetia cuinana tse. Dapia romano echua puji aida Claudio banime ja cuatsasiatana pamapa judío cuana Roma ejude jenetia pacuinanata puji. Da su Aquila, Priscila detse Roma ejude jenetia cuinanana, judío tatse putsu. \v 3 Pablo da tuatse nime carpa muduji puina putsu, tuatse peje su putiana tuatse neje emudumudu puji. Da su beju tuatse neje anitiana. \v 4 Pamapa janahua tsine su judío cuana sa jadhitati jude ete su putiana, judío, judío mahue cuana quisaquisa a putsu, jei yame huecuana puji. \p \v 5 Beju Silas, Timoteo, Macedonia yahua jenetia Pablo peje su cuinana su, Pablo ja pamapa pia ai cuana arijieni putsu, Diusu sa quisa saida cuana bahui quisaquisa puderana. Jesús da judío cuana ja id'uataina Tata Diusu sa Jabeituti Deja quisaquisa puana. \v 6 Beju judío cuana ja mu Pablo sa quisa cuana jei aja mahue putsu, tu neje nimeputana huecuana. Mimi madhada neje Pablo madhabatana huecuana. Da putsu, Pablo ja mesa ejud'uji taratana. Daja a putsu, uja atana huecuana: \p —Micuaneda Diusu sa quisa saida cuana ichaderana putsu, cuati castigo su eputi. Aimue ema mu juchaji mahue, ahua micuaneda castigo su eputi su, yama Diusu sa quisa saida cuana micuana quisana putsu. Beju jiahue jenetia ema judío mahue cuana peje su Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa eputi. \p \v 7 Da su Pablo ja jadhitati jude ete jenetia cuinana putsu, jusiaichatana huecuana. Justo sa ete su putiana. Tueda da Diusu iyubaji puina. Mesa ete judío cuana sa jadhitati jude ete naja su anina. Dapia Pablo ja cristiano cuana buetsuataina. \v 8 Jucuada Corinto ejude su aniji cristiano cuana Pablo daja id'aba putsu, Jesús peje su jei putana. Diusu sa puji jaichaderametitana huecuana yahui neje. Piada judío deja Jesús peje su jei puana. Tueda Crispo banime puina. Tueda da judío cuana sa jadhitati jude ete sa ehuidusuji puina. Pamapa mesa familia cuana di Jesús peje su jei putana. \v 9 Beju pia dhidha su Echua Puji Jesucristo Pablo peje su tahui su nime jabametiana. Uja atana Pablo: \p —Be cristiano cuana iyubaji. Daja hue quisaquisa puniunetideraque. Be mitanaji. \v 10 Aimue mida aiya biame cuaja madhada yata mahue, ema mi neje yani putsu. Jucuada cristiano cuana ye ejude su yama dhareana d'eji su paputa huecuana puji. \p \v 11 Da su Pablo Corinto ejude su piada mara edusete puji anitiana. Dapia Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa puana. \p \v 12 Da tiempo su Galión da Acaya yahua su huaraji aida puina. Dapia Corinto ejude su judío cuana Pablo neje nimepu putsu, Galión peje su dusutana huecuana etuaquisa puji. \v 13 Uja atana huecuana: \p —Ye deja ja cristiano cuana Cristo peje su jei pu taji ebuetsuataniuneti. Tueda da aimue ecuaneseda puji saida mahue, ecuanaju sa jacuatsasiati cuana daja mahue putsu. \p \v 14 Pablo beju ejeutsuti quitaita su, Galión ja atana huecuana uja: \p —Ye Pablo ja aimue ai madhada biame a. Ahua ai madhada ataitia su, yama micuana sa jatuaquisati cuana id'aba cua. \v 15 Ebani, ai puiti cuana jepuiti bahui micuaneda yacuicuinatiani. Tueda ai enime cuana mu micuaneseda putsu, aimue yama juzgaja mahue. Quema mu mue ai chidi biame a taji tueda ai cuana neje. Da putsu, mebasetatique hue. \p \v 16 Beju daja yainia je, Galión ja judío cuana tu peje jenetia cuinanametana. \v 17 Da su griego cristiano cuana ja jadhitati jude ete sa ehuidusuji Sóstenes inatana. Galión butse su jubida ichepirutana huecuana. Beju Galión sa mue ai biame a taji puana. \s1 Pablo Antioquía ejude su jasiapatibana \p \v 18 Da su piada mara edusete jaitianana su, Pablo edue cuana neje jamitsutibana. Tueda ejude jenetia cuinanana Priscila, Aquila detse neje. Barco su aniutetana huecuana Siria yahua su eputi puji. Cencrea ebuteji su barco su nubiji mahue su, Pablo echuaina jadedemepetiana. Daja jaatiana mesa Diusu neje jamitsuti epupe puji. \v 19 Da su Efeso ejude su cuinati putsu, Pablo ja Priscila, Aquila detse ichajusiatana. Tu mehua judío cuana sa jadhitati jude ete su putiana. Dapia dhitajiji judío cuana neje jacuicuinatiana. \v 20 Da su Pablo bajatana huecuana dapia paaniti puji. Beju Pablo ja tsada mue batana. \v 21 Uja jamitsutibana tuna neje: \p —Jiahue quita Jerusalén ejude su quema puti taji pascua tsine eba puji. Ahua Diusu sa tsada su, neicha ema esiapati micuana eba puji. \p \v 22 Dapia Efeso ejude su Priscila, Aquila detse anitiana. Pablo barco su aniuteana Cesarea ebuteji su eputi puji. Da jenetia ehuatsi je Jerusalén ejude su putiana jei eputani edue cuana emitsuti puji. Mitsupe putsu, jaitianana Antioquía ejude su. \v 23 Dapia dueji tsine puji anitiana. Da su ejude meamea putiana Galacia, Frigia yahua detse su. Tueda ejude cuana su aniji edue cuana Diusu peje su nimetucheametana. \s1 Apolos Efeso ejude su quisaquisa puana \p \v 24 Beju da tiempo su piada judío deja Efeso ejude su cuinana. Tueda Apolos banime puina. Alejandría ejude jenetia puina. Ebia su saida tueda quisaquisa pu bahue puina. Pamapa Diusu sa derejiji mimi cuana shanapataina. \v 25 Jesús jepuiti shanapaenitaina. Tu jepuiti cristiano cuana saida buetsuataina. Cuaja Juan Bautista ja cristiano cuana Diusu sa puji yahui neje ichaderataina shanapatana. Da teje hue shanapataina. \v 26 Nimetucheda neje jadhitati jude ete su quisaquisa puana. Da su Priscila, Aquila detse ja id'aba putsu, Apolos chujemame dusutana tse. Jesús jepuiti quisa saida cuana bahuetsuaenitana tse, tu jepuiti ai cuana shanapaeniji mahue putsu. \v 27 Efeso ejude su aniji jei eputani cuana ja Apolos Acaya yahua su anipetuja epuani shanapa putsu, quirica deretana huecuana Apolos ja Acaya yahua su aniji edue cuana sa padusuta puji. Tueda quirica su bajatana huecuana Apolos saida pabatsuta huecuana puji. Da su Apolos Acaya yahua su cuinatiana su, Diusu peje su jei eputani cuana ebia su nimetucheametana. \v 28 Judío cuana neje saida jacuicuinatiana. Diusu sa mimi derejiji neje Jesucristo da tuna eid'uatani Diusu sa Jabeituti Deja bametana. Da su judío cuana cuaja jajeutsuti taji mahue jabatitana. \c 19 \s1 Pablo Efeso ejude su putiana \p \v 1 Apolos Acaya yahua Corinto ejude su yani tupu, Pablo emata cuana je jaitianana Efeso ejude su ecuinati puji. Dapia piada piada jei eputani cuana tsutana. \v 2 Uja quisabatana huecuana: \p —¿A da micuaneda Espíritu Santo batsuana, jei puana su? \p Da su jeutsutana huecuana uja: \p —Mahue. Mue ecuanaju Espíritu Santo jepuiti quisa id'aba. \p \v 3 Pablo ja uja quisabatana huecuana: \p —Da su, ¿cuaja ni da micuana Diusu sa puji jaichaderametime puana? \p Uja jeutsutana huecuana: \p —Cuaja Juan Bautista sa jabuetsuati cuana batame, ecuanaju jaichaderametiana. \p \v 4 Da su Pablo ja uja atana huecuana: \p —Beju Juan cristiano cuana peje su uja quisaquisa puana: “Diusu peje su mepibaturucatique. Daja huecha ema tije epusiu Jesucristo peje su micuana sa jei pu taji.” \p \v 5 Daja id'aba putsu, Jesucristo sa ebani su yahui neje jaichaderametitana huecuana. \v 6 Pablo ja mesa eme tuna bia su huanatana su, Espíritu Santo tuna peje su cuinana. Pia eshanapa mahue yana cuana su mimipirutana huecuana. Diusu ja tiatana quisa cuana quisaquisa pupirutana huecuana. \v 7 Tuneda da piada tunca beta ejaitiana deja cuana putaina. \p \v 8 Quimisha badi puji Pablo judío cuana sa jadhitati jude ete su nubina. Janimetucheati neje dapia aniji cristiano cuana buetsuataina. Jei ametana huecuana Diusu ecuatsasiati ai cuana su. \v 9 Pia judío cuana mu jamuesumutadadatitana. Jei puja mahue putana huecuana. Pablo sa Cristo jepuiti jabuetsuati cuana jepuiti madhada hue mimitana huecuana cristiano cuana butse su. Da putsu, Pablo judío cuana sa jadhitati jude ete jenetia netiderana. Jei eputani cuana da jenetia jemicuinatana. Pia judío mahue cuana sa jabuetsuati jude ete su dusutana huecuana. Tueda jabuetsuati jude ete emetse da Tiranno banime puina. Dapia Pablo ja buetsuataina huecuana pamapa tsine. \v 10 Daja Pablo ja beta mara puji buetsuatana huecuana. Da su beju pamapa Asia yahua su aniji judío, judío mahue cuana ja Cristo jepuiti quisa saida cuana id'abatana. \v 11 Diusu ja Pablo ai nimetiuda aida cuana ametana. \v 12 Pablo sa camisa ahua pañuelo cuana nedaji cuana peje su dusutana huecuana tuna pad'apabata huecuana puji. D'apaba putsu, beju saisitana huecuana. Einid'u madhada cuana di cristiano cuana peje jenetia cuinanametana huecuana, ejud'uji d'apabame putsu. \p \v 13-14 Beju tueda ejude su siete judío cuana cuinatana. Tuna sa tata Esceva banime puina. Tueda da judío sa sacerdote cuana sa echua puji puina. Tuneda ejude meamea puniuneti putsu, einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia jemicuina bahue putaina. Aimue Jesús peje su jei putaina huecuana mahue. Daja biame, Jesús sa ebani neje einid'u madhada cuana cristiano cuana peje jenetia jemicuinaja adhaatana huecuana. Uja atana huecuana einid'u madhada: \p —Pablo quisaquisa epuani Jesús sa ebani su ecuanaju mi ecuatsasiainia, cuinanaque. \p \v 15 Da su einid'u madhada ja jeutsutana huecuana uja: \p —Jesús yama eshanapainia. Daja huecha bahue ema aidhe Pablo. ¿Aidhe da micuaneda? Mue yama micuana shanapa jei ya puji. \p \v 16 Daja mimipe putsu, deja einid'u madhadaji ja huatenatana huecuana. Icheeni atana huecuana. Pishitiame putsu, tuahueda dhehuadhehua atana huecuana. Ete jenetia jahuijati jududutana huecuana. \v 17 Pamapa ejude su aniji cuana ja tueda ai cuana shanapatana. Da putsu, iyuame putana huecuana. “Jesús sa ebani da ebia su tucheda eni”, quisa pupirutana huecuana. \p \v 18 Jucuada Diusu peje su jei eputani cuana jatuaquisatitana mecuana sa ai madhada cuana. \v 19 Cuaja jamauati mecuana sa mudu jatuaquisatitana huecuana. Mau quirica cuana duse putsu, pamapa cristiano cuana butse su tiumepetana huecuana. Tueda quirica cuana pishica tunca mil mudu chujeme putaina. \v 20 Da su dueji cristiano cuana Echua Puji Jesucristo sa quisa saida cuana da tucheda eni ba putsu, tu peje su jei putana huecuana. \p \v 21 Da su beju Pablo putija pu putsu, uja puana: \p —Macedonia, Acaya yahua detse su aniji edue cuana peretija ema. Daja huecha Jerusalén ejude su aniji edue cuana Jerusalén su puti putsu chu, Roma ejude su macha putija ema. \p \v 22 Da su Pablo ja mesa ebuqueji Timoteo, Erasto detse Macedonia yahua su tu hui su beitu putsu, tueda mu quejucua tsine puji Efeso ejude su anitiana tsuhu. \s1 Efeso ejude su aniji cristiano cuana nimetipeitana \p \v 23-24 Da tiempo su Efeso ejude su piada deja Demetrio banime ja cristiano cuana Pablo sa quisaquisa jepuiti nimetipeimejianatana. Ejude sa bid'umimi diusu Diana banime sa templo eimea plata jenetia a bahue puina. Dueji chipilu inatsu putsu, mesa mudu puji cuana saida chujetia bahue puina. \v 25 Da su beju dhitame putsu, uja atana huecuana: \p —Deja cuana, micuaneda bahue ecuaneda dueji chipilu inatsu bahue, templo sa eimea cuana iru putsu. \v 26 Micuaneda bahue Pablo uja emimiani: “Deja sa jamuduti diusu cuana da aimue Diusu mahue.” Beju jucuada cristiano cuana ye ejude su, pamapa Asia yahua su di tusa mimi su jei eputani. \v 27 Da su aimue ecuaneda dueji chipilu einatsu mahue, cristiano cuana ja templo eimea cuana baja mahue yata putsu. Daja huecha aimue cristiano cuana ja ecuana sa diusu aida Diana mitsutsuaja yata mahue. Jiahue pamapa Asia yahua, mundo su aniji cristiano cuana ja ecuana sa diusu Diana emitsutsuatani. Ahua Pablo daja hue quisaquisa epudera su, aimue cristiano cuana ja Diana mitsutsuayuja yata mahue. \p \v 28 Beju deja cuana ja Demetrio sa quisa id'aba putsu, jubida duininitana huecuana. Uja tsiatsiatana huecuana: \p —¡Viva Efeso ejude su aniji cristiano cuana sa Diana! \p \v 29 Da su pamapa ejude je ebia su nimetipeijianatana cristiano cuana. Pablo sa beta Macedonia yahua jenetia ebuqueji Gayo, Aristarco inatana huecuana. Rirenubiatana tse Efeso cristiano cuana sa jadhitati eti jude su. \v 30 Pablo nubitija pudhaana cristiano cuana neje emitsuti puji. Jei eputani edue cuana ja tsada mahue batana. \v 31 Daja huecha piada piada Pablo sa eshanapa huaraji cuana ja be Pablo papubadeti quisametana. \v 32 Dhitajiji tupu cristiano cuana tsapiatsapia tsiatsiatana, nimetipeimejijita putsu. Dueji, jucuaja su jadhitatitana, bue mahue putaina. \v 33 Piada piada judío cuana dapia anitaina. Alejandro saida quisatana huecuana. Beju cristiano cuana d'eji mahue putsu, Alejandro nunutana huecuana cristiano cuana butse su pamimi puji. Da su eme jemitsua putsu, mitanameja adhaatana huecuana. \v 34 Cristiano cuana ja Alejandro judío shanapa putsu, ebia su tsiatsiatana huecuana beta hora puji. Uja tsiatsiatana huecuana: \p —¡Viva Efeso ejude su aniji cristiano cuana sa Diana! \p \v 35 Da su ejude sa huaraji aida ja chamacama cristiano cuana mitanametana. Uja quisatana huecuana: \p —Efeso ejude su aniji cuana, pamapa ye yahua je aniji cristiano cuana bahue ecuaneda da diusu Diana sa templo, daja huecha tusa buepa jenetia yahua su dajajana eimea equinaji. \v 36 Da putsu, memitanaque. Be ai pibaji mahue meaji. \v 37 Ye deja detse micuaneda duseitia aimue micuana sa diusu Diana sa puji madhada hue mimiana mahue. Aimue ai biame templo jenetia tsitana tse mahue. \v 38 Ahua Demetrio sa, mesa mudu puji cuana neje ai enime yani su, huaraji cuana butse su paputita huecuana huaraji cuana ja pabata puji. Daja ecuana sa jacuatsasiati yani quebata papu pabiahuanati puji. \v 39 Ahua ye ai enime cuana huaraji sa ai biame a taji mahue su, da su medhitatique saida ye ai enime cuana ebutsepia puji. \v 40 Beju huaraji romano cuana ja ecuana castigata cua, micuaneda janimetipeitiana putsu. Ahua ecuana, “¿Jucuaja su micuaneda janimetipeitiana?” quisabata cua huecuana su, ¿cuaja detse ecuaneda quisa pume pu cua? \p \v 41 Beju daja mimipe putsu, cristiano cuana berereatana. \c 20 \s1 Pablo Macedonia, Grecia yahua detse su putiana \p \v 1 Beju pamapa mitanajiji su, Pablo ja jei eputani cuana ihuametana saida quisaquisa ya puji. Da su beju jamitsutibana Macedonia yahua su eputi puji. \v 2 Pamapa tueda yahua je puniunetiana. Dapia jei eputani cuana nimetucheametana. \v 3 Da su beju Grecia yahua su jaitianana. Dapia quimisha badi aniana. Da su Siria yahua su eputi puji barco su aniuteja pudhaana. Beju eputi quitaita su Pablo bahue puana judío cuana ja tu emanuame puji eid'uatani. Da putsu, ehuatsi je hue putibana. Neicha Macedonia yahua je jaitianana. \v 4 Beju siete deja cuana tu neje putitana. Uja tuneda banime puina: \li1 Sópater. Tueda Berea ejude jenetia puina. \li1 Aristarco, Segundo. Tuatseda Tesalónica ejude jenetia puina. \li1 Gayo. Tueda Derbe ejude jenetia puina. \li1 Timoteo. \li1 Tíquico, Trófimo. Tuatseda Asia yahua jenetia puina. \p \v 5 Tueda edue cuana Troas ejude su Pablo hui su putitana dapia tu eid'ua puji. \v 6 Ecuanaju Filipos ejude su aniana pan levadura mahue tsine eba puji. Beju tsine bape putsu, Filipos ejude sa ebuteji jenetia barco su aniuteana. Pishica tsine jenetia Troas ejude su cuinatiana. Dapia ecuanaju ehui su putitana siete ebuqueji cuana tejetiyu putsu, siete tsine anihuananana. \s1 Pablo Troas ejude su anina \p \v 7 Semana sa equene tsine su jei eputani edue cuana jadhitatitana Echua Puji Jesucristo sa cena edia puji. Beju Pablo ja buetsuatana huecuana. Quisaquisa puana dhidha dusete teje, pia huenati mesa cuinana taji putsu. \v 8 Dhitajiji anitaina huecuana quimisha puji ete ebaque su. Dapia ebia su lámpara cuana utsutanetina. \v 9 Piada edeahue ventana su anina. Tueda tahuieniichana, Pablo tsunuda quisaquisa punetiana putsu. Da putsu, edeahue ventana jenetia tahuidajajana yahua su cuata. Beju jemitsuatana huecuana emanu. \v 10 Da su Pablo buteana. Edeahue bia su saute putsu, id'amitana. Pia cuana uja atana: \p —Be merubutanaji, edeahue mu eid'e putsu. \p \v 11 Da su neicha tsuatitaibana huecuana. Pablo ja pan ped'utana cena padiata huecuana puji. Da su Pablo daja hue quisaquisa punetiana ehuena teje. Huenana su, beju putiana. \v 12 Edue cuana ja edeahue eid'e dusutaibana putsu, beidaji putana huecuana. \s1 Pablo Mileto ejude su putiana \p \v 13 Da su beju ecuanaju ehui su barco su putiana Asón ebuteji teje, dapia Pablo neje etsuti puji, tusa tsada ehuatsi je hue putiana putsu. \v 14 Da su ecuanaju Pablo neje ejude su jatsuti putsu, barco su ecuanaju aniuteana Mitilene ebuteji su eputi puji. \v 15 Da jenetia ecuanaju jaitianana. Pia huenati Quío edhapupu butse su ecuanaju cuinatiana. Pia huenati ecuanaju Samos ebuteji su cuinatiana. Trojillo ejude su piada tsine janahua putsu, pia huenati ecuanaju Mileto ebuteji su cuinatiana. \v 16 Pablo Asia yahua su tsunutaja mahue puana putsu, Efeso ejude je nubija mahue puana. Da putsu, daja ecuanaju putime puana. Tipeida Jerusalén ejude su cuinatiyuja puana pentecostés tsine eba puji. \s1 Pablo ja Efeso ejude su aniji edue cuana sa ehuidusuji cuana quisatana \p \v 17 Pablo ja Mileto jenetia Efeso ejude su aniji jei eputani cuana sa ehuidusuji cuana ihuametana. \v 18 Da su puetana huecuana su, Pablo ja uja quisatana huecuana: \p —Edue cuana, micuaneda bahue cuaja ema equene tsine jenetia micuana duju su saida puniunetiana. \v 19 Echua Puji Jesucristo yama saida mebajana nimemitsida neje. Judío cuana ja ema ebia su tijetije atana ai madhada cuana ya puji. Ebia su ema sufri ametana huecuana. \v 20 Daja biame, yama micuana jabuetsuati saida cuana mue buetsuariji ana micuana sa saida puji. Jadhitati jude, cristiano cuana sa ete cuana su yama buetsuana huecuana. \v 21 Judío, judío mahue cuana jubida neje yama quisana tuna sa jucha cuana ariji putsu, Diusu peje su panimeturucatita huecuana puji. Daja huecha, Echua Puji Jesucristo peje su jei paputa huecuana puji. \v 22 Beju jiahue Espíritu Santo ja ema Jerusalén ejude su ebeitutani. Ai jia ema dapia eid'uatani bue mahue ema. \v 23 Quepia ejude su papu ema ecuinati su, Espíritu Santo ja ema eshanapametani Jerusalén ejude su ema teriame putsu, sufri yameta huecuana. Tueda bahui ema bahue. \v 24 Quema mu mue ai piba biame, ema manuameja yatani huecuana biame. Echua Puji Jesucristo ja ema cuatsasiatana ai cuana bahui yama apeja beidaji neje. Diusu ja cristiano cuana ebia su ibuneda ebatani quisa cuana bahui ema quisaquisa puja. \p \v 25 ‘Beju bahue ema micuaneda aimue ema neicha ebayu mahue. \v 26-27 Da putsu, yama micuana equisainia, piada piada micuaneda jei puja mahue biame, ema mu jucha mahue, pamapa Diusu sa quisa saida cuana micuana peje su butsepi quisaquisa pupeana putsu. Beju mue yama ai biame rubua. \v 28 Da su daja hue saida mepuderaniunetique Diusu butse su. Pamapa Cristo peje su jei eputani cuana di saida meduquinaque, tuneda da mesa dharejiji cuana putsu. Echua Puji ja mesa ami neje d'eji su atana huecuana. Espíritu Santo ja micuana ichatana ehuidusu huecuana puji. \v 29 Bahue ema, ema aimue su, pia deja madhada cuana epueta jei eputani cuana ebasea puji. Tuneda da animalo d'aida nime. Cuaja iba d'aida ja huisha manuameja yatani nime, daja jei eputani cuana sa janimetucheati cuana madhada aja yatayu huecuana. \v 30 Micuana duju jenetia quitaita di bid'umimi ebuetsuaji bataji eputa. Bid'umimi ai cuana ebuetsuata huecuana jei eputani cuana tuna tije paputa puji. \v 31 Da su merejatique. Mepibaenitique, quimisha mara puji tsine, dhidha yama pamapa micuana tueda ai cuana jubida, ibuneda neje quisaderana. \p \v 32 ‘Edue cuana, jiahue Diusu yama ebajainia meinatsihuataque. Tusa quisa saida cuana su mepuderaniunetique. Tueda quisa saida cuana ja micuana nimetucheameta cua. Tueda quisa saida cuana su jei pu putsu, Diusu ja micuana mesa ai saida cuana cielo su etiatayu pamapa mesa dharejiji cuana neje tupupai. \v 33 Ema micuana neje anina su, aimue yama micuana chipilu bajana mahue. Daja huecha ejud'uji yama micuana mue baja. \v 34 Micuaneda bahue ema mudumuduana quema eme quitaita neje quema ai dia taji cuana ebajati puji. Quema ebuqueji cuana sa puji di ema mudumuduana. \v 35 Daja micuaneda ya puji yama micuana buetsuana. Jubida micuaneseda mudumudu taji edue tsahuataja cuana etsahua puji. Mepibatique Echua Puji Jesús sa quisa cuana su. Uja tueda puana: “Etiaji cuana da einatsuji cuana ebia su beidaji.” \p \v 36 Beju Pablo ja daja quisapetana huecuana su, tururutana huecuana Diusu neje emitsuti puji. \v 37-38 Pablo mitsupe putsu, eid'aminia neje tupupai jabudhititaibana huecuana. Ebia su patana huecuana, aimue Pablo neicha ebayu mahue shanapatana huecuana putsu. Da su beju barco su cuata Pablo buquenatana huecuana. \c 21 \s1 Pablo Jerusalén ejude su putiana \p \v 1 Daja su beju Pablo barco su aniuteana mesa ebuqueji cuana neje. Butsepi hue ecuanaju Cos ebuteji su cuinatiana. Pia huenati Rodas ebuteji su ecuanaju cuinatiana. Da jenetia ecuanaju Pátara ebuteji su jaitianana. \v 2 Dapia pia barco su ecuanaju aniuteana Fenicia yahua su yanipetu puji. \v 3 D'ani bai bene Chipre edhapupu icha putsu, ecuanaju jaitianana Siria yahua su ecuinati puji. Dapia yahua su Tiro ebuteji su satsuana dusutaina ai cuana eichahuanana puji. \v 4 Dapia jei eputani cuana tsu putsu, siete tsine tuna neje ecuanaju anitiana. Tueda edue cuana Espíritu Santo ja Jerusalén ejude su aniji cuana ja Pablo einata shanapametana huecuana putsu, Pablo tueda ejude su paputi mahue puji jubida quisatana huecuana. \v 5 Da su siete tsine ani putsu, ecuanaju putiana. Pamapa jei eputani familia quitana cuana barco esa teje buquenatana huecuana. Dapia mar maje su pamapa ecuanaju tururuana Diusu emitsu puji. \v 6 Diusu mitsupe putsu, jaid'amiti neje ecuanaju jamitsutibana barco su yaniute puji. Pia edue cuana mu jasiapatitana tuna sa ete cuana su. \p \v 7 Da su beju Tiro ebuteji jenetia cuinanana ecuanaju. Tolemaida ebuteji su ecuanaju cuinatiana. Tueda ejude su aniji jei eputani cuana tsu putsu, piada tsine ecuanaju anihuananana tuna neje. \v 8 Pia huenati cuinatiana ecuanaju Cesarea ejude su. Dapia Felipe sa ete su ecuanaju putiana. Quejucua tsine puji tu neje ecuanaju aniana. Beju Felipe da Diusu sa quisa puji puina. Tueda da Jerusalén ejude su ilisha sa siete emebajaji cuana jenetia piada puina. \v 9 Tuseda pushi ebaquepuna ahue mahue anina. Tueda pushi ebaquepuna cuana ja Diusu peje jenetia quisa cuana batsutaina. \v 10 Beju ecuanaju dapia quejucua tsine yani cama, Diusu sa profeta Agabo pueana Judea yahua jenetia. \v 11 Pablo peje su cuina putsu, Pablo sa eturisiji bauda huijatana. Da neje ehuatsi, eme jarisitiana. Jarisiti putsu, uja puana: \p —Espíritu Santo ja ema quisatana uja: “Jerusalén ejude su aniji judío cuana ja ye eturisiji emetse uja risime yata. Judío mahue cuana peje su emenajatiata huecuana.” \p \v 12 Daja id'aba putsu, ecuanaju, Cesarea ejude su aniji edue cuana neje Pablo jubida bajana Jerusalén ejude su paputi mahue puji. \v 13 Da su Pablo ja uja ecuanaju atana: \p —Ema da ebia su epibapibani micuana sa janebati cuana jepuiti. ¿Ai puji ni micuaneda cuaja quema piba cuana turucaja yainia? Quema mu mue ai piba biame, ema parisita, pamanuameta huecuana papu biame. Ema mu mue ai iyuame Jerusalén ejude su Cristo jepuiti emanu puji. \p \v 14 Pablo mue pibaturucame putsu, uja ecuanaju ana: \p —Da su mu daja Diusu sa tsada papu. \p \v 15 Da su beju ecuanaju, Pablo neje jabasetati putsu, cuinanana Jerusalén ejude su eputi puji. \v 16 Pia Cesarea ejude su aniji edue cuana di ecuanaju neje putitana. Tuna duju su piada Chipre edhapupu jenetia deja Mnasón banime anina. Tsunuda beju Jesús peje su jei pujiji puina. Jerusalén ejude su cuinati putsu, Mnasón sa ete su ecuanaju putiana etahui puji. \s1 Pablo ja Jacobo peretana \p \v 17 Beju Jerusalén ejude su aniji edue cuana ja ecuanaju saida, beidaji neje batsutana. \v 18 Pia huenati Pablo, ecuanaju neje Jacobo peje su putiana. Jei eputani edue cuana sa ehuidusuji cuana dapia anitaina. \v 19 Beju Pablo ja mitsupe putsu, pamapa cuaja Diusu ja tu jepuiti judío mahue cuana duju su ai atana cuana quisaenipetana huecuana. \v 20 Daja id'aba putsu, beidaji neje Diusu mitsutsuapirutana huecuana. Da su Pablo uja atana huecuana: \p —Jade, edue, saipie hue mique quisa cuana biame, upia dueji Jesús peje su jei eputani cuana Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana a bahue. \v 21 Beju id'abatana huecuana miada pia yahua su aniji judío cuana Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana aimue a taji mahue equisainia huecuana. Daja huecha miada aimue mecuana sa deja yanana cuana jahuitsanasiquiti taji mahue ebuetsuainia huecuana, id'abatana huecuana. Daja huecha miada aimue mecuana sa a taji mahue ecuana sa ai puiti cuana ebuetsuainia huecuana, id'abatana huecuana. \v 22 Beju mida upia Jerusalén ejude su bahue eputa su, tipeida edhitatita huecuana. \v 23 Da putsu, uja aque: Hue upia yani pushi deja cuana. \v 24 Tuneseda Diusu neje jamitsuti ape taji. Cuaja ecuana sa ai puiti cuana batame atique. Da su templo su putique ye pushi deja cuana neje. Cuaja ecuana sa ai puiti batame, jarucuatique Diusu butse su tuna neje. Chipilu tiaque huecuana huisha baja putsu, Diusu peje su pairutsuata huecuana puji. Daja a putsu, jachuainadedemetita cua huecuana. Da su beju pamapa ye ejude su aniji jei eputani cuana bahue eputa miada Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana yainia. Da su mi jepuiti madhada ai id'abatana cuana bid'umimi hue epuani bahue eputa huecuana. \v 25 Beju pia yahua su aniji jei eputani judío mahue cuana ecuanaju quirica su quisameana. Aimue ecuanaju jubida neje ecuanaju sa ai puiti cuana paata huecuana yainia mahue. Daja biame, be bid'umimi diusu eimea cuana peje su irutsuajiji aicha padiata huecuana. Be ami padiata huecuana. Be animalo najaribiajiji aicha padiata huecuana. Ebutse neje bahui paquinatita huecuana. \s1 Templo su Pablo inatana huecuana \p \v 26 Da su beju pia huenati Pablo templo su pushi deja cuana neje putiana. Jarucuatitana huecuana templo su enubi puji, cuaja tuna sa ai puiti cuana batame. Da su siete tsine beju su Diusu eirutsua puji neicha esiapati sacerdote quisatana huecuana. Da neje mecuana sa Diusu neje jamitsuti yapeta huecuana. \p \v 27 Beju siete tsine puji su templo su Diusu peje su eirutsuatani huecuana cama, Asia yahua jenetia aniji judío cuana ja Pablo templo su eneti ba putsu, cristiano cuana nimetipeimejianatana. Da su tipeida Pablo inatana huecuana. \v 28 Ina putsu, uja jubida tsiatsiatana huecuana: \p —Israelita edue cuana, metsahuaque ecuanaju. Ye deja da pamapa yahua je cristiano cuana madhada ai cuana buetsua epuniuneti. Ecuana sa ai puiti, Moisés chenu sa jacuatsasiati cuana pa madhada hue. Daja huecha templo pa madhada hue. Ed'eji su, jiahue quita judío mahue cuana templo su nubiame putsu, beju templo adhida ametaitia. Tsada mahue ecuanaju sa judío mahue cuana upia paani puji. \p \v 29 Equene Pablo ja Efeso ejude jenetia deja judío mahue Trófimo banime dusutana Jerusalén ejude su. Da su judío cuana ja Trófimo ejude su equene ba putsu, Pablo ja Trófimo templo su nubiametana pepe putana huecuana. Da putsu, daja tsiatsiatana huecuana. \p \v 30 Da su beju pamapa ejude su aniji cristiano cuana Pablo yani su jududube putsu, jadhitatitana huecuana. Pablo ina putsu, rirecuinatana huecuana templo jenetia. Da hora su hue templo teritana huecuana. \v 31-32 Pablo emanuame piba yatasa huecuana cama, soldado cuana sa echua puji cristiano cuana enimetipeitani quisatana huecuana. Da su, pamapa mesa soldado cuana dhitametana. Cristiano cuana enimetipeitasa su, jududutana huecuana. Beju judío cuana ja soldado cuana eputasiu ba putsu, Pablo icherijitana huecuana. \v 33 Da su soldado cuana sa echua puji ja cuatsasiatana soldado cuana Pablo painata huecuana puji, beta cadena neje Pablo parisita huecuana puji. Daja a putsu, echua puji ja cristiano cuana: \p —¿Aidhe da tueda? ¿Ai madhada ni da tuahueda ataitia? —bajatana huecuana. \p \v 34 Da su tsapiatsapia tsiatsia neje jeutsutana huecuana putsu, tuahueda cuaja shanapa taji mahue batana. Da putsu, echua puji ja Pablo dusuametana cuartel su. \v 35-36 Beju judío cristiano cuana ja cuartel tsequeini teje tije atana. Dapia mud'id'iatana huecuana. Pablo panubi mahue puji nahuebatana huecuana. Da putsu, soldado cuana ja Pablo mapatsuatana tuna cuaja paata mahue puji. Da su cristiano cuana tsiatsia neje: \p —¡Manuameque! —putanetina. \s1 Pablo cristiano cuana peje su mimiana \p \v 37 Beju cuartel dume su nubiji mahue su, Pablo ja soldado cuana sa echua puji griego yana su uja quisatana: \p —¿A mi ema d'eji tia cua mi neje emitsuti puji? \p \v 38 Da su echua puji ja Pablo uja jeutsutana: \p —Mida griego cuana sa yana su mimi bahue. Da su aimue mida ecuanaju sa pushi mil majai deja cuana sa echua puji mahue. Tueda da egipcio deja puina. Tuahueda ecuanaju pushi mil deja cuana neje majaimetana. Aimue griego cuana sa yana su mimi bue mahue puina. \p \v 39 Da su Pablo ja echua puji atana: \p —Aimue ema egipcio deja mahue. Ema mu judío deja Cilicia yahua, Tarso ejude aida jenetia. Beju jiahue d'eji ema tiaque cristiano cuana neje emimi puji. \p \v 40 Da su echua puji: \p —Jade, mimique —atana Pablo. \p Da su beju Pablo cuartel tsequeini butse su neti putsu, mesa eme detse jemitsuatana cristiano cuana pamitanata puji. Tuna mitanatana su, Pablo mimipiruana uja judío cuana sa yana su: \c 22 \p \v 1 —Edue, tata cuana, meid'abaque ema. Yama micuana butsepi equisa. \p \v 2 Da su ebia su mitanatana huecuana, Pablo tuna sa yana su emimiani id'aba putsu. Pablo daja hue quisa punetiana: \p \v 3 —Ema da judío deja. Cilicia yahua, Tarso ejude su ema bataji puana. Daja biame, upia Jerusalén ejude su ema sehuana. Ecuana sa tata chenu cuana sa jacuatsasiati cuana ema jabuetsuatiana. Gamaliel da quema ebuetsuaji puina. Yama di micuana nime jubida tsada baina Diusu emebaja puji. Da putsu, cuaja micuaneda jiahue quita ema yainia nime daja yama pia cuana aina Diusu emebajainia pepe hue. \v 4 Equene Jesucristo peje su jei eputani cuana yama tijetije aina. Deja, epuna chacuina. Risi putsu, teriichameina huecuana emanuame teje. \v 5 Beju sacerdote cuana sa echua puji aida, tata edhi ehuidusuji cuana bahue cuaja yama ana. Quirica neje ema huaratiatana huecuana Damsco ejude su aniji Jesús peje su jei eputani cuana ina putsu, Jerusalén ejude su duse putsu, ecastigame huecuana puji. \s1 Cuaja Pablo Cristo peje su jei puana cristiano cuana quisatana \r (Hechos 9.1-19; 26.12-18) \p \v 6 ‘Da su beju ema buepatia Damasco ejude su ecuinahu su, buepa jenetia hueda jubida ja ema jurubatana. \v 7 Yahua su beju ema dajajana su, etsui ja ema uja yatani id'abana: “Saulo, Saulo, ¿jucuaja puji miada ema tijetije yainia?” \v 8 Da su yama quisabana: “¿Aidhe da mida, tata?” Beju tuahueda ema jeutsutana: “Ema da Jesús Nazarét ejude jenetia. Tijetije miada yainia da ema.” \v 9 Beju quema ebuqueji cuana ja hueda ba putsu, rubutanatana huecuana. Aimue etsui id'abatana huecuana mahue. \v 10 Da su yama uja quisabana: “Echua Puji, ¿ai ni quema a taji?” Ema jeutsutana: “¡Netianaque! Putique Damasco ejude su. Dapia mida equisata huecuana cuaja mique ai a taji.” \v 11 Da su beju quema ebuqueji cuana ja riretana Damasco ejude teje, hueda ja ema padha atana putsu. \p \v 12 ‘Beju dapia anina piada deja Ananías banime. Ecuana sa jacuatsasiati cuana a bahue puina. Pamapa tueda ejude su aniji judío cuana ja tueda saida batana. \v 13 Da su ema peje su pueana. Uja ema atana: “Edue Pablo, jabatiyuichaque.” Da hora su beju ema jabatiana. \v 14 Daja hue ema quisaderainiame atana uja: “Etse sa tata chenu cuana sa Diusu ja equene jenetia mi dharetana mesa ai tsada cuana mi eshanapa puji. Mi dharetana mesa Jabeituti Deja eba puji, daja huecha tusa etsui id'abaque puji. \v 15 Tu jepuiti miada pamapa cristiano cuana equisati. Cuaja mi baitia, id'abaitia ai cuana equisati. \v 16 Tipeida netianaque. Diusu sa puji jaichaderametique yahui neje. Echua Puji Jesús peje su janimetucheatique mique jucha cuana tuahueda padhipata puji.” \s1 Pablo sa quisa pu taji judío mahue cuana peje su \p \v 17 ‘Da su Jerusalén ejude su ema jasiapatiana. Dapia templo su ema nubiana Diusu emitsu puji. Diusu emitsuinia cama, yama tahui su nime Jesús bana. \v 18 Uja ema cuatsasiatana: “Tipeida cuinanaque Jerusalén ejude jenetia, cristiano cuana ema jepuiti quisa cuana su jei puja mahue eputa putsu.” \v 19 Da su yama jeutsuana: “Echua Puji, quema mimi su jei puta cua huecuana, equene yama jadhitati jude ete cuana je mi peje su jei eputani cuana ina bahue puina bahueta huecuana putsu. Teriicha putsu, ichemeina huecuana. \v 20 Mique quisa puji emebajaji Esteban manuametana huecuana su, ema dapia netina. Daja huecha quea di piba puina putsu, emanuametani cuana sa ebia jud'uji cuana inatsihuaina.” Daja yama Echua Puji jeutsuana. \v 21 Da su Echua Puji ja ema uja atana: “Pia yahua uqueda cuana su aniji judío mahue cuana peje su mi yama ebeitu.” \p \v 22 Beju Pablo id'abaji cuana Pablo judío mahue cuana peje su eputi id'aba putsu, ebia su duininitana huecuana. Jubida tsiatsiapirutana huecuana uja: \p —¡Pamanuametija tueda deja! ¡Cuaja eid'e papu a taji mahue! \p \v 23 Beju daja etsiatsiani je, mecuana sa ejud'uji cuana jusiatsuatana huecuana. Jutujutuji di jusiatsuatana huecuana. \v 24 Daja tuna yatani cama, soldado cuana sa echua puji ja soldado cuana cuatsasiatana Pablo cuartel su panubiameta huecuana puji. Pablo risi putsu, huacabiti neje paicheta cuatsasiadhaatana huecuana butsepi quisa papu puji, ai jepuiti judío cuana tu neje ebia su eduininitani. \v 25 Da su Pablo ja tu naja su netina capitán uja atana: \p —Ema da romano deja nime huecha. ¿A mida ema quisabasaitaji mahue iche cua? \p \v 26 Daja su beju capitán ja daja id'aba putsu, echua puji peje su tipeida putiana uja equisa puji: \p —Echua puji, be paichetija tueda deja, tueda da romano deja nime huecha putsu. \p \v 27 Da su beju echua puji Pablo peje su putiana. Cuinati putsu, uja quisabatana Pablo: \p —¿Ahua ene, mida romano deja nime huecha? \p Da su Pablo ja uja jeutsutana: \p —¡Ehe! \p \v 28 Da su echua puji ja Pablo atana: \p —Quema puji chujeneda saida puana romano deja nime huecha epu puji. \p Pablo ja echua puji atana: \p —Quema puji mu chuje mahue puana, daja ema bataji puana jenetia putsu. \p \v 29 Soldado cuana ja daja id'aba putsu, Pablo icheja mahue atana huecuana. Daja huecha echua puji di iyuame puana, Pablo risiame putsu. \s1 Pablo judío cuana sa huaraji aida cuana butse su \p \v 30 Pia huenati echua puji Pablo pidhuametana. Ihuametana pamapa sacerdote aida, ejude sa huaraji aida cuana. Daja atana, ai jepuiti Pablo neje jubida duininitana huecuana, bahue puja puana putsu. Da su pamapa huaraji aida cuana dhitajiji yanita butse su Pablo netianametana. \c 23 \p \v 1 Pablo ejude huaraji cuana chama putsu, uja apirutana huecuana: \p —Edue cuana, jiahue teje ema Diusu butse su saida, butsepi epuniuneti. \p \v 2 Da su sacerdote cuana sa echua puji aida Ananías ja Pablo naja su eneti deja cuana cuatsasiatana Pablo ecuatsa su paicheta huecuana puji. \v 3 Da su Pablo ja Ananías atana uja: \p —¡Mida da bubeta! Cuaja miada ema ya, daja huecha mi Diusu ja yata. Miada ema cuaja ecuana sa jacuatsasiati batame, quisabasaitaja yainia biame, ema ecuatsa su ichemeitia, matseji mahue su. Tueda mu aimue ecuana sa jacuatsasiati batame mahue. \p \v 4 Da su Pablo naja su eneti deja cuana ja Pablo quisabatana uja: \p —¿Ai puji ni miada sacerdote cuana sa echua puji aida daja aitia? \p \v 5 Pablo jeutsutana huecuana: \p —Edue cuana, tueda da sacerdote aida cuana sa echua puji ema bue mahue putsu, daja yama jeutsuana. Enei hue, Diusu sa mimi su uja derejiji yani: “Ai mimi madhada pu taji mahue mique huaraji sa puji.” Da su ahua ema aidhe tueda bahue puina su, aimue detse yama daja a cua puina mahue. \p \v 6 Beju Pablo jashanapatiana piada piada tuneda saduceo cuana putaina. (Diusu ja manujiji cuana eid'emetayu aimue jei putaina huecuana mahue.) Dajucua cuana fariseo cuana putaina. (Diusu ja manujiji cuana eid'emetayu jei putaina huecuana.) Pamapa tuneda ejude duquinaji putaina. Da su Pablo ja uja atana huecuana: \p —Edue judío cuana, ema da fariseo. Quema tata chenu cuana di fariseo cuana putaina. Ema Diusu ja manujiji cuana eid'emetayu enimeid'uatiani putsu, micuaneda ema equisabasaitainia. \p \v 7 Beju Pablo daja mimipeana su, fariseo cuana, saduceo cuana neje jacuicuinapirutitana. Aimue mecuana sa daja cama piba putaina mahue. \v 8 Saduceo cuana uja epibatitani: “Aimue manujiji cuana neicha eid'etayu mahue, cristiano cuana nid'u mahue putsu. Daja huecha aimue ángel cuana yani mahue.” Fariseo cuana ja mu pamapa ye ai cuana su jei eputani. \v 9 Da putsu, tuneda cama tsiatsia jubida neje jacuicuinatitana. Beju piada piada fariseo cuana netianatana. Tuneda da jacuatsasiati ebuetsuaji cuana putaina. Uja saduceo cuana atana huecuana: \p —Ye Pablo jucha mahue ecuanaju ebainia. Ahua cuapuitime Diusu sa ángel ja ahua enid'u ja tueda mitsutana su, da su, ¿ai puji ni ecuaneda Diusu neje eturuca mimi cua? \p \v 10 Da su beju soldado cuana sa echua puji iyuame puana, enime cuana iyuda ba putsu. Cuapuitime Pablo nedaneda ata cua huecuana pepe puana. Da su soldado cuana ihuatana Pablo judío cuana duju jenetia jemicuina putsu, cuartel su padusutayu huecuana puji. \p \v 11 Dhidha su Pablo peje su Echua Puji Jesús bataji puana. Uja Pablo atana: \p —Janimetucheatique. Cuaja mida upia Jerusalén ejude su ema jepuiti jaquisanetiacuinatiana nime, daja huecha mida Roma ejude su epu. \s1 Judío cuana ja Pablo manuameja piba neje Diusu bahue putana \p \v 12 Pia huenati apudaya jucuada judío deja cuana jadhitatitana. Diusu bahue putana huecuana uja: \p —Aimue ecuanaju ediadia, eid'iti mahue Pablo emanuame teje. Diusu ja ecuanaju pacastigata ahua ecuanaju ediadia, eid'iti su, Pablo manuameji mahue su. \p \v 13 Tuneda pushi tunca ejaitiana deja cuana putaina. \v 14 Da su beju sacerdote aida cuana, tata edhi ehuidusuji cuana peje su putitana huecuana. Uja atana huecuana: \p —Ecuanaju Diusu bahue puana Pablo emanuame puji. \v 15 Da su soldado cuana sa echua puji mebajatique Pablo upia mueta neicha saida neje equisabasaita piba neje padusemeta. Micuana peje su cuinaji mahue su, ecuanaju tueda eid'ua emanuame puji. \p \v 16 Beju Pablo sa dudu sa ebacua chidi bahue puana. Cuartel su tipeida Pablo equisa puji putiana. \v 17 Da su Pablo capitán ihua putsu, uja atana: \p —Dusuque ye edeje chidi echua puji peje su tu ai cuana paquisatita puji. \p \v 18 Da su capitán ja edeje chidi dusutana. Uja atana echua puji: \p —Hue upia duseitia edeje chidi. Pablo ja ema bajataitia mi peje su paduse puji, mi ai cuana quisataque puji. \p \v 19 Da su echua puji ja edeje chidi sa eme ina putsu, chuadera pad'i dusutana. Dusu putsu, uja atana: \p —¿Ai ni miada ema quisaja? \p \v 20 Edeje chidi ja uja jeutsutana: \p —Pablo manuameja putsu, judío huaraji cuana ja mi ebajameta Pablo tuna peje su mueta beituque puji, ai cuana neicha tu equisaba puji. \v 21 Be jei aji huecuana. Be Pablo tuna peje su beituji. Pushi tunca ejaitiana deja cuana ja edid'i su eid'uata Pablo emanuame puji. Diusu bahue putana huecuana Pablo emanuame puji. Pablo manuameji mahue tupu, aimue ediadia, eid'itita mahue huecuana. Ahua mue tuna daja a su, Diusu ja pacastigata huecuana. Daja Diusu bahue putana huecuana. Beju jiahue quita mique jajeutsuti bahui eid'uatani huecuana. \p \v 22 Da su beju echua puji ja edeje chidi beitutaibana. Uja cuatsasiatana: \p —Be aidhe biame quisaji ema miada ye ai cuana quisaitia. \s1 Pablo huaraji aida Felix peje su dusutana huecuana \p \v 23 Beju echua puji ja mesa capitán detse ihua putsu, uja cuatsasiatana tse: \p —Mebasetatique pushi cien soldado cuana. Beta cien espadaji, pia beta cien lanzaji, siete tunca caballo bia je soldado cuana di mebasetatique. \v 24 Ed'eji su, mebasetatique piada caballo Pablo ja pabianita puji. Jiahue dhidha su metseda Pablo Cesarea ejude su huaraji aida Felix peje su saida edusu. \p \v 25 Da su echua puji ja capitán detse quirica tiatana huaraji Felix peje su padusuta tse puji. Uja quirica su deretana: \v 26 “Ema da Claudio Lisías. Huaraji aida Felix peje su ye quirica ebeituinia. Yama mi ye quirica neje emitsuameinia. \v 27 Beju ye deja Pablo banime judío cuana ja inatana yama mi peje su ebeituinia. Manuameja adhaatana huecuana biame, yama, soldado cuana neje d'eji su ameana, tueda da romano deja nime huecha putsu. \v 28 Da su yama judío cuana sa dhitajiji huaraji aida cuana peje su tueda dusuana judío cuana ja tu etuaquisatani cuana eshanapa puji. \v 29 Da su ema bahue puana tueda tuaquisatana huecuana mecuana sa ai puiti cuana jepuiti. Daja biame, tueda da jucha mahue emanuame puji, daja huecha eteriame puji. \v 30 Beju ema bahue puana judío cuana ja tueda manuameja yatani. Da putsu, yama tueda tipeida ebeituinia mi peje su. Judío huaraji cuana yama ecuatsasiainia mi peje su paputita huecuana puji, Pablo etuaquisatani ai cuana quisapetaque huecuana puji. Da teje hue.” \p \v 31 Da su tueda dhidha su soldado cuana ja Pablo Antípatris ejude teje dusutana huecuana. Dapia tahuitana huecuana. \v 32 Pia huenati ehuatsi je putitana soldado cuana jasiapatitaibana cuartel su. Pia caballo bia je putitana soldado cuana ja Pablo dusujaitianatana Cesarea ejude su. \v 33 Dapia cuinati putsu, Pablo, quirica neje huaraji aida Felix menajatiatana huecuana. \v 34 Felix ja quirica mimiame putsu, Pablo quisabatana uja: \p —¿Quebata yahua jenetia mida? \p Pablo jeutsutana: \p —Ema da Cilicia yahua jenetia. \p \v 35 Felix ja uja Pablo atana: \p —Jade, mi tuaquisaji cuana ecuinata su, yama mi eid'aba. \p Da su Felix ja cuatsasiatana soldado cuana Pablo paquinata huecuana puji Herodes sa ete aida su. \c 24 \s1 Pablo huaraji aida Felix butse su jabiahuanatiana \p \v 1 Pishica tsine beju jaitianana su, Ananías, piada piada tata edhi ehuidusuji cuana neje Cesarea ejude su cuinana. Tuna neje piada etuaquisaji deja Tértulo banime cuinana. Da su Felix peje su putitana huecuana Pablo etuaquisa puji. \v 2 Beju soldado cuana ja Pablo dusetana su, Tértulo ja Pablo tuaquisapirutana. Uja Felix atana: \p —Huaraji aida Felix, miada saida cuatsasia bahue. Pamapa ejude cuana su aniji cristiano cuana mi jepuiti saida huamahuama yanita. Mida saida cuatsasia bahue putsu, pamapa ai cuana saida beju. \v 3 Da putsu, ecuanaju diusulupai mi neje epuani. \v 4 Tsunutameja mahue mi ecuanaju. Huai chidi cama tsuhu ecuanaju id'abaque. \v 5 Ye deja Pablo ja pamapa yahua su aniji judío cuana esajasajametani ecuanaju ebainia. Tueda da partido nazareno sa ehuidusuji. \v 6-7 Tuahueda ecuanaju sa templo madhaja atana. Da putsu, ecuanaju ina putsu, tueda castigaja adhaana, cuaja ecuanaju sa jacuatsasiati cuana batame. Beju echua puji Lisias sa tsada mahue puana. Soldado cuana neje Pablo ecuanaju mejemitana. \v 8 Da su mi peje su ecuanaju beitutana miada quitaita ye ai enime cuana jepuiti equisabaeni puji. \p \v 9 Daja Tértulo ja huaraji Felix atana. Pia enetita judío cuana di, “Tértulo butsepi emimiani”, putana. \v 10 Da su beju huaraji aida Felix ja Pablo d'eji tiatana tu pamimi puji. Da su Pablo ja uja atana: \p —Huaraji Felix, dajucua mara beju miada ye yahua saida cuatsasiana putsu, ema beidaji mi butse su ebianetiati puji. \v 11 Piada tunca beta ejaitiana tsine beju ema Jerusalén ejude su cuinana Diusu emitsutsua puji. Miada quitaita quisaba cua ema butsepi emimiani, ahua mahue. \v 12 Ye deja cuana ja mue ema ba aidhe neje yacuicuinatiani. Aimue yama ejude su, templo su, jadhitati jude ete cuana su cristiano cuana nimetipeime. \v 13 Ema daja etuaquisatani huecuana biame, mue quema jucha netiacuina huecuana. \v 14 Yama mi butsepi equisainia, yama quema tata edhi chenu cuana sa Diusu emebajainia, cuaja Cristo sa jabuetsuati cuana eichacua batame. Tueda jabuetsuati cuana da bid'umimi hue tuneda eputani. Pamapa Diusu sa quirica su derejiji yani ai cuana yama jei yainia. \v 15 Ye judío deja cuana nime ya di Diusu peje su enimeid'uatiani. Pamapa butsepi, ate manujiji cuana Diusu ja eid'emetayu ya di tuna nime jei epuani. \v 16 Da putsu, ema cua putsu Diusu butse su, cristiano cuana butse su pamapa tsine saida, butsepi puniunetija. \p \v 17 ‘Da su beju quejucua mara jenetia ema Jerusalén ejude su jasiapatiana dapia judío puri cuana sa puji chipilu edusu puji, daja huecha Diusu peje su eirutsua puji. \v 18 Yama Diusu templo su emitsutsuainia cama, Asia yahua jenetia judío deja cuana ja ema batana. Ema jabasetatiana Diusu mitsutsuaji mahue su, cuaja ecuanaju sa jacuatsasiati cuana batame. Aimue ema neje jucuada cristiano cuana anitaina mahue. Daja huecha cristiano cuana aimue yama nimetipeimeana mahue. \v 19 Tueda Asia yahua jenetia deja cuana sa upia pue taji ahua yama ai madhada ana etuaquisa puji. Tuneda da pamimita. \v 20 Ahua mahue su, ye upia enetita deja cuana pamimita ahua ema judío cuana sa huaraji aida cuana butse su ai madhada mimiana. \v 21 Cuapuitime Diusu ja manujiji cuana eid'emetayu ema jei epuani jepuiti ema tuaquisaja yatani huecuana. \p \v 22 Beju Felix Cristo peje su jei eputani cuana da saida, nimemitsida, nimetipeime bue mahue bahue puina putsu, uja judío cuana atana: \p —Echua puji Lisias yama eid'ua tsuhu tuahueda ema paquisata puji. \p \v 23 Da su Felix ja capitán cuatsasiatana soldado cuana ja Pablo painatsihuata huecuana puji. Daja puana biame, d'eji patiata huecuana Pablo sa eshanapa cuana ja tu pere putsu, patsahuata huecuana puji. \p \v 24 Da su beju Felix pia ejude su putiana. Quejucua semana beju jaitianana su, Felix, mesa ehuane neje jasiapatibana. Cuinayu putsu, Pablo ihuametana tusa Cristo jepuiti quisa cuana eid'aba puji. Felix sa ehuane di dapia tu neje anina Pablo sa quisa cuana eid'aba puji. Tueda da judío epuna Drusila banime puina. \v 25 Da su beju Pablo ja Jesucristo jepuiti quisapirutana tse. Cuaja tu peje su etse sa jei, nimebutsepi, jatupuati taji quisatana tse. Diusu sa castigo epusiu jepuiti di quisatana tse. Beju daja Pablo sa quisa id'aba putsu, Felix ebia su rubutanana. Da putsu, uja Pablo atana: \p —Da teje hue. Jasiapatiyuque mi yani mane su quetsunu mi yama eihuameicha teje, ahua quema tsada su. \p \v 26 Felix Pablo ja tu chipilu etiata puji id'uataina tu d'eji su paata puji. Da putsu, Felix ja Pablo quejucua nuati biame ihuametaina tu neje emitsuti puji. Daja biame, Pablo ja mue tia atana chipilu. \v 27 Da su Felix ja Pablo daja hue terijiji ichajusiatana judío cuana neje saida ebameti puji. Beta mara Pablo daja aniana Felix pia huaraji aida neje jaturucatiana teje. Tueda huaraji eichacua da Porcio Festo banime. \c 25 \s1 Pablo huaraji aida Festo butse su anina \p \v 1 Beju huaraji aida Festo pueana Felix eturuca puji. Quimisha tsine jenetia Cesarea ejude jenetia Jerusalén ejude su putiana. \v 2 Jerusalén ejude su cuinati putsu, sacerdote aida, ejude ehuidusuji cuana tu peje su putitana Pablo neicha etuaquisa puji. \v 3 Festo bajatana huecuana Pablo Jerusalén ejude su padusemeta puji. Daja bajatana huecuana, Pablo edid'i su manuameja putsu. \v 4-5 Festo ja dusemeja mahue atana. Uja atana huecuana: \p —Pablo Cesarea ejude su hue paani ema dapia tueda ejude su eputi teje. Tsunuda pad'i da ema Cesarea ejude su eputi. Piada piada micuana sa huaraji cuana ema neje paputita dapia tueda patuaquisata huecuana puji. Ahua tueda juchaji su, dapia pabameta huecuana. \p \v 6 Beju Festo Jerusalén ejude su ocho ahua piada tunca tsine puji anitiana. Da su Cesarea ejude su putibana. Cuinati putsu, pia huenati beju jacuatsasiati jude ete su putiana Pablo jepuiti enime cuana eba puji. Soldado cuana cuatsasiatana tu butse su Pablo paduseta huecuana puji. \v 7 Beju Pablo dusetana huecuana su, judío cuana ja janariatitana. Pamapa ai enime aida cuana abaji mahue jubida tuaquisapirutana huecuana biame, cuaja jucha netiacuina taji mahue batana huecuana. \v 8 Da su Pablo ja mimi neje jabiahuanatiana uja: \p —Aimue ema juchaji mahue. Ecuana sa jacuatsasiati cuana pamapa yama a bahue. Mue yama templo madha. Daja huecha romano echua puji aida sa puji mue ema ai madhada mimi. \p \v 9 Da su Festo judío cuana neje saida jabametija putsu, uja Pablo quisabatana: \p —¿A mida Jerusalén ejude su putija dapia yama ye enime cuana ebaseta puji? \p \v 10 Da su Pablo ja uja Festo jeutsutana: \p —Mahue. Putija mahue ema. Mida da romano huaraji aida putsu, miqueda puji upia ye enime cuana ba taji. Mida bahue eni ema jucha mahue judío cuana sa jacuatsasiati cuana butse su. \v 11 Ahua ema juchaji su, da su ema pamanuameta huecuana. Ahua ema jucha mahue su, aimue detse ema aiya biame menajatiata cua mahue judío cuana peje su. Ahua miada ye ai enime cuana basetaja mahue su, da su romano echua puji aida quitaita ja ema paabata. \p \v 12 Da su Festo ebahuequisaji cuana neje jaquisabati putsu, uja Pablo atana: \p —Beju mida romano echua puji aida butse su netija putsu, da su dapia mida yama ebeitu tuahueda abataque puji. \s1 Pablo judío cuana sa echua puji Agripa butse su anina \p \v 13 Da su quejucua semana jaitianana su, judío cuana sa echua puji Agripa, mesa ehuane Berenice neje Cesarea ejude su pueana Festo emitsu puji. \v 14 Quejucua tsine jaitianana su, Festo ja Agripa quisatana Pablo jepuiti. Uja atana Agripa: \p —Ema equene huaraji Felix ja piada deja Pablo banime upia terijiji ichajusiatana. \v 15 Beju ema Jerusalén ejude su anina su, judío cuana sa sacerdote aida, tata edhi ehuidusuji cuana ja ema peje su Pablo tuaquisatana. Tuneseda tsada puana yama tueda ematse puji. \v 16 Da su beju yama jeutsuana huecuana uja: “Aimue detse romano huaraji cuana ja aidhe abaji mahue manuame ata cua mahue. Equene jatuaquisatiji cuana neje jabati taji mecuana sa jatuaquisati cuana ejeutsu puji.” \v 17 Da su upia ema peje su puetana huecuana su, tipeida ema aniuteana tuna sa mimi eid'aba puji. Yama cuatsasiana soldado cuana ja Pablo ema butse su paduseta puji. \v 18 Da su cuinatitana huecuana su, Pablo etuaquisaji cuana ja tuaquisapirutana. Beju tuahueda aimue ai madhada atana mahue, cuaja yama epibainia nime. \v 19 Mecuana sa ai puiti cuana jepuiti bahui tuaquisatana huecuana. Piada deja Jesús banime manujiji jepuiti jacuicuinatitana huecuana. Pablo da, “Jesús eid'e hue”, puana. Beju judío cuana ja jei puja mahue putana. \v 20 Da su aimue yama cuaja a taji mahue bana. Pablo yama uja quisabana: “¿A mi putija Jerusalén ejude su dapia mi yama yaba puji?” \v 21 Tueda mahue puana. Romano echua puji aida Augusto butse su putija puana tuahueda paabata puji. Da su tueda yama inatsihuameana que tupu yama Augusto echua puji peje su ebeitu teje. \p \v 22 Da su Agripa ja Festo uja atana: \p —Yama di Pablo id'abaja. \p Festo jeutsutana uja: \p —Mueta mida eid'aba. \p \v 23 Da su beju pia huenati Agripa, Berenice detse jacuatsasiati jude ete su pueana. Chujeneda ejud'uji neje jajud'uti pueana tse. Soldado cuana sa echua puji aida, ejude sa deja aida cuana neje pueana tse. Beju pamapa dapia dhitajiji yanita su, Festo ja Pablo dusemetana. \v 24 Soldado cuana ja Pablo dusetana su, Festo ja atana huecuana uja: \p —Echua puji Agripa, dhitajiji cuana, mechamaque ye deja. Jerusalén, Cesarea ejude detse su judío cuana ja tueda ebia su tuaquisatana. “Pamanu tueda”, putana huecuana. \v 25 Daja biame, mue ai madhada biame atana mahue tu emanuame puji yama ebainia. Tuahueda bajatana romano echua puji Augusto ja paabata puji. Da su yama tu peje su ebeitu. \v 26 Mue ai biame tuaquisa taji mahue ba putsu, ¿cuaja ni da yama quisame a cua romano echua puji aida? Da putsu, Agripa, yama Pablo duseitia micuana butse su micuaneda tu eid'aba puji. Cuapuitime micuaneda ema quisa cua cuaja yama quirica su romano echua puji aida quisame a cua. \v 27 Beju terijiji yama ebeituinia je, quema puji pamapa tusa jucha cuana quisa taji quirica su. \c 26 \s1 Pablo echua puji Agripa peje su quisa puana \p \v 1 Da su beju echua puji Agripa ja Pablo uja quisabatana: \p —¿A da mi jepuiti quitaita mimi cua? \p Da su Pablo ja mesa eme piraratana. Mimi neje jabiahuanapirutiana uja: \p \v 2 —Echua puji Agripa, ema beidaji epuani mi butse su ye enime jepuiti emimi puji. Pamapa judío cuana sa jatuaquisati cuana yama mi butsepi equisa. \v 3 Beju pamapa judío cuana sa ai puiti, jacuicuinati cuana miada eshanapaeninia. Da putsu, paciencia neje id'abaque ema. \p \v 4 ‘Yanana jenetia Jerusalén ejude su ema butsepi puniunetiana. \v 5 Pamapa judío cuana quitaita bahue ema edeahue jenetia fariseo puina. Tuneda bahue putsu, quisata cua cuaja ema yanana jenetia Diusu iyubana. Beju mida bahue fariseo cuana ja pia cuana ebia su Diusu eiyubatani. \v 6 Jiahue huaraji judío cuana ja ema manuameja yatani, Diusu ja manujiji cuana eid'emetayu ema jei epuani putsu. Diusu ja ecuana sa tata edhi chenu cuana manujiji cuana eid'emetayu jamitsuti tiataidha biame, jei puja mahue huecuana. \v 7 Pamapa judío cristiano cuana ja tsine, dhidha Diusu mebaja putsu, emitsutsuatani huecuana manujiji cuana eid'emetayu tsine eid'uatani huecuana putsu. Tueda janimeid'uati su ema jei epuani jepuiti quitaita huaraji judío cuana ja ema matseja yatani. \v 8 ¿Manujiji cuana sa Diusu sa puji ai atadhada bata eid'emeyu puji? \s1 Pablo ja equene Cristo peje su jei eputani cuana tijetije ataina \p \v 9 ‘Equene Jesús peje su jei eputani cuana yama tijetije aina. Quema piba su saida yainia pepe hue daja yama aina. \v 10 Jerusalén ejude su daja yama aina. Sacerdote aida cuana ja ema huaratiatana jei eputani cuana ina putsu, eteriichame puji. Piada piada Cristo peje su jei eputani cuana emanuametiani huecuana su, daja paata huecuana quea di piba puina. \v 11 Judío cuana sa jadhitati jude ete cuana su yama ichemeina huecuana Cristo esetame huecuana puji. Ema tuna neje ebia su duinini putsu, jubida yama tijetije aina huecuana pia ejude cuana teje. \s1 Cuaja Pablo Cristo peje su jei pupirume puana Pablo ja Agripa quisatana \r (Hechos 9.1-19; 22.6-16) \p \v 12 ‘Beju pia tsine Jerusalén ejude jenetia ema cuinanana Damasco ejude su eputi puji. Sacerdote aida cuana ja ema beitutana jei eputani cuana einati puji. \v 13 Ema edid'i je epuhu su, buepatia su beju id'eti sa hueda ebia su tucheda yama bana. Tueda hueda ja ema, quema ebuqueji cuana jubida pehuejurabatana. \v 14 Pamapa ecuanaju dajajana yahua su. Dajaja putsu, etsui yama hebreo yana su uja epuani id'abana: “Saulo, Saulo, ¿jucuaja puji miada ema tijetije yainia? Mida quitaita neda yatiani, ema tijetije a putsu.” \v 15 Da su yama quisabana: “¿Aidhe da mida, tata?” Tuahueda ema jeutsutana: “Ema da Jesús. Tijetije miada yainia da ema. \v 16 Beju netianaque. Mi peje su ema bataji puitia mida quema emebajaji epu puji, ye ai cuana jepuiti quisa puque puji. Daja huecha yama mi equisa ai cuana miada cristiano cuana equisati. \v 17-18 Judío, judío mahue cuana peje su mi yama ebianetia. Jiahue tuna peje su mi yama ebeituinia miada quema quisa saida cuana tuna peje su quisaquisa epu puji, tuneda di ema shanapa putsu, d'eji su paputa huecuana puji. Da su ema peje su jei pu putsu, mecuana sa jucha cuana dhipajiji papu. Ishahua sa eme jenetia d'eji su paputa huecuana puji. Diusu sa dharejiji cuana paputa huecuana cielo su tu neje papuenitita huecuana puji.” \p \v 19 ‘Da su, echua puji Agripa, tueda cielo jenetia etsui id'aba putsu, tusa jacuatsasiati yama jei apiruana. \v 20 Equene Damasco ejude su aniji cristiano cuana yama quisana. Da su Jerusalén ejude su aniji cristiano cuana di yama quisana. Pamapa Judea yahua je aniji judío cuana, daja huecha pia yahua cuana su aniji judío mahue cuana yama quisana. Diusu peje su papibaturucatita huecuana puji ema tuna peje su quisaquisa puana. Tu peje su jei pu putsu, ai saida cuana paata huecuana puji quisaquisa puana. \v 21 Tueda cuana jepuiti judío cuana ja ema templo su inatana emanuame puji. \v 22 Beju Diusu ja ema ebianetiatani putsu, ema jiahue teje daja hue Diusu sa quisa saida cuana quisaquisa epuderani pamapa cristiano cuana peje su. Moisés chenu, profeta chenu cuana ja di tueda ai saida cuana jepuiti deretaidha. Da su ema pamapa cristiano cuana peje su quisaquisa epuani, cuaja deretaidha huecuana bahui. \v 23 Uja biahua tiempo deretaidha huecuana Cristo jepuiti. Sufri pu putsu, tuseda manu taji. Da su beju manujiji cuana duju jenetia tueda equene enetianayu. Tusa quisa saida cuana judío, judío mahue cuana peje su quisaquisa yametayu. \s1 Pablo ja Agripa Cristo peje su jei ameja adhaatana \p \v 24 Beju Pablo daja mimiana su, huaraji Festo uja tsiatsiana: \p —¡Pablo, mida da tseitsi, ebia su ebahuetsuatiani putsu! \p \v 25 Da su Pablo ja Festo jeutsutana: \p —Mahue, huaraji aida Festo. Aimue ema tseitsi mahue. Ema mu ene, butsepi emimiani. \v 26 Hue upia yani judío cuana sa echua puji Agripa. Tueda bahue saida tueda ai cuana. Da putsu, yama janimetucheati neje pamapa tueda ai cuana equisainia. Bahue ema tuahueda pamapa tueda ai cuana eshanapatani. Aimue tueda ai cuana etsia quisa neje ajiji mahue. \p \v 27 Da su Pablo ja echua puji Agripa uja atana: \p —Echua puji Agripa, ¿a mida Diusu sa biahua tiempo profeta chenu cuana sa quisa su jei epuani? Bahue ema mida jei epuani. \p \v 28 Da su Agripa ja jeutsutana Pablo: \p —Pablo, hua chidi mahue mi ema jei yame puji. \p \v 29 Da su Pablo ja Agripa uja atana: \p —Ahua huai chidi mahue su, dueji mimi cuana metiaiti mi jei epu puji. Beju Diusu sa tsada papu mida, pamapa upia ema id'abaji cuana neje ema nime Cristo sa dharejiji mepuque puji aimue cadenaji mahue. \p \v 30 Da su beju Pablo daja puana su, echua puji Agripa, huaraji aida Festo, Berenice, pia eid'abaji cuana netianatana. \v 31 Cuinana putsu, uja tuneda cama jaquisatitana: \p —Pablo ja aimue ai madhada atana mahue. Mue ai biame tuseda mu jucha emanuame puji, daja huecha tu eteriicha puji. \p \v 32 Da su Agripa ja Festo uja atana: \p —Ahua Pablo ja romano echua puji aida ja tueda enime cuana paabata puji bajatana mahue su mu detse, jiahue quita mesiajiji pu cua. \c 27 \s1 Pablo Roma ejude su beitutana huecuana \p \v 1 Beju Roma ejude su eputi tiempo cuinana su, Pablo, pia risijiji cuana neje soldado cuana sa capitán peje su menajatiatana huecuana tuahueda Roma ejude su padusuta huecuana puji. Tueda capitán Julio banime puina. Tueda da Augusto sa batallón jenetia puina. \v 2 Da su beju Adramitio ebuteji jenetia cuinana barco su aniuteana. Tueda barco ecuinana quitaita puina Asia yahua su eputi puji. Edue Aristarco di ecuanaju neje putiana. Tueda da Macedonia yahua Tesalónica ejude jenetia puina. \v 3 Pia huenati Sidón ebuteji su ecuanaju cuinatiana. Dapia soldado cuana sa capitán Julio ja Pablo d'eji tiatana tusa eshanapa cuana paperetita puji, tu paquinata huecuana puji. \v 4 Da su beju Sidón ebuteji jenetia ecuanaju cuinanana. Chipre edhapupu d'ani bai bene icha putsu, ecuanaju jatianana. Beni jubida epuneti putsu, Chipre edhapupu beni mahue naja je ecuanaju jaitianana. \v 5 Cilicia, Panfilia yahua detse bume mar aida ecuanaju japetutiana. Licia yahua, Mira ebuteji su ecuanaju cuinatiana. \p \v 6 Dapia capitán Julio ja barco satsuajiji esa batana. Tueda barco Alejandría ejude jenetia puina. Italia yahua su epuhu putsu, tueda barco su ecuanaju aniuteana. \v 7 Quejucua tsine ecuanaju nimesaida putiana, beni ecuanaju eturuca jubida punetina putsu. Da putsu, ecuanaju sa putadhada neje Gnido ebuteji butse je jaitianana. Beni ja barco paase mahue atana, jubida hue tsuhu punetina putsu. Da putsu, Salmón edube banime bume Crete edhapupu su beni mahue naja je ecuanaju jaitianana. \v 8 Edhapupu queque je ebia su nimesaida ecuanaju putiana. Beju chamacama ecuanaju cuinatiana Saida Ebuteji banime su. Tueda ebuteji da Lasea ejude naja su anina. \p \v 9 Beju ecuanaju ebia su tsunutana, beni jubida puana putsu. Rejada beju barco neje epuderati puji, beni badi beju putsu. \v 10 Da su Pablo ja uja quisatana huecuana: \p —Deja cuana, jiahue beju rejada epuderati puji. Beju barco, pamapa quipi cuana neje etaitanape bata yama ebainia. Cuapuitime ecuaneda di manu cua. \p \v 11 Pablo daja puana biame, barco sa edusuji, ehuidusuji detse ja Pablo id'abaja mahue atana. Soldado cuana sa capitán jei ametana tse epuderati puji. \v 12 Ed'eji su, tueda ebuteji aimue saida puina mahue beni badi cuana ejaitiana eid'ua puji. Da putsu, que chidi daja cama japibatitana huecuana ejaitiana puji, Fenice ebuteji su cuinatija putsu. Tueda ebuteji da Crete edhapupu beni mahue su anina. Tueda ebuteji da saida beni badi cuana ejaitiana eid'ua puji. \s1 Mar su beni, nai jubida puana \p \v 13 Da su beni nimesaida nai bene jenetia cuinapiruana putsu, saida epuderati pepe hue putana huecuana. Crete edhapupu naja je ecuanaju japetuatiana. \v 14 Da su beju cuapuitime hue beni jubida netianana. \v 15 Barco dhapujutana. Cuaja butsepia taji mahue ecuanaju barco bana, beni jubida nai bene jenetia putsu. Beju beni ja barco dusutana. \v 16 Clauda edhapupu beni mahue naja je ejaitianasa je, canoa chidi barco su riretsuatana huecuana. Barco dume su canoa chidi risisaisiatana huecuana. \v 17 Da su ereji mahaida neje barco biaquipitadadatana huecuana. Beni ja Africa yahua su panunuta mahue ecuanaju sa piba puana, dapia rejada cama, d'aba hue putsu. Da putsu, sábana cuana jemiutetana huecuana beni ja dapia edusuta mahue puji. Daja beni ja ecuanaju dusuniunetiatana. \v 18 Pia huenati beni cha ebia su puana putsu, ena ebia su netianana. Da su ecuanaju quipi cuana jusiapiruana mar su. \v 19 Pia huenati barco sa ai cuana macha ecuanaju jusiana. \v 20 Quejucua tsine puji beni ja jubida barco dhapujutana. Ba taji mahue puana id'eti, atujai cuana. Ecuana sa janimid'uati cuana biame jataitanametiana. \p \v 21 Quejucua tsine ecuanaju diadiaji mahue putsu, Pablo ja uja atana huecuana: \p —Tata cuana, Crete edhapupu su, be u jenetia mecuinanaja, yama micuana ana biame, aimue micuaneda ema jei ana mahue. Ebia su saida epu mane yaniti puji ye ai cuana etaitaname mahue puji. \v 22 Daja biame, be menimetuchedataitanametiji. Aimue da ecuana piada biame emanu mahue, barco etaitanape biame. \v 23 Beju dhidha su yama emebajainia Tata Diusu sa ángel ema peje su bataji puana. \v 24 Uja ema atana: “Pablo, be iyuame puji. Romano echua puji aida butse su Roma ejude su miqueda neti taji. Mi jepuiti Diusu ja pamapa mi neje epuniuneti cuana d'eji su yata mar jenetia.” \v 25 Da su beju menimetucheatique. Cuaja ángel ja ema quisatana batame, daja Diusu ja yatayu, ema tu peje su enimeid'uatiani putsu. \v 26 Daja biame, edhapupu su mar ja ecuana ejusiatsuata. \p \v 27 Da su beta semana ecuanaju barco su aniana beni ja dusu. Mar Adria banime su aniana ecuanaju. Beju dhidha dusete su marinero cuana ja emaje su ecuinahu jashanapatitana huecuana. \v 28 Da su duebapirutana huecuana. Beju quimisha tunca sucuta ejaitiana huara duedame puina. Chuadera pad'i neicha hue duebatana huecuana. Beta tunca siete ejaitiana huara hue beju duedame puina. \v 29 Iyuame putana huecuana, beni ja barco tumu aida cuana su jubida dhapujuta cua putsu. Da putsu, pushi ancla cuana butemetana huecuana barco tiani bene. Daja a putsu, ehuena id'uatana huecuana. \v 30 Ehuena eid'uatani huecuana cama, marinero cuana canoa neje jududuja pudhaatana. Bid'umimi neje uja putana huecuana: \p —Ecuanaju ehui bene macha ancla cuana ebuteme. \p Da su canoa butemeja adhaatana huecuana. \v 31 Pablo ja daja ba putsu, soldado cuana, mecuana sa capitán di uja atana: \p —Ahua marinero cuana barco su yanitita mahue su, aimue micuana Diusu ja d'eji su yata mahue. \p \v 32 Da su soldado cuana ja canoa risiji cuana rijitana canoa mar ja pajianata puji. \p \v 33 Da su huenahua Pablo ja uja atana huecuana: \p —Micuaneda beta semana diadiaji, tahuiji mahue putsu, mediadiaque tucheda epu puji. \v 34 Daja micuana sa a taji tucheda epu puji. Beju aimue ecuana piada biame etaitana mahue. \p \v 35 Pablo daja mimipe putsu, pan inatana. Tuna butse su Diusu diuslupai a putsu, pan ped'utana. Daja a putsu, diadiapiruana. \v 36 Da su pia cuana janimetucheati putsu, diadiapirutana huecuana. \v 37 Beju beta cien siete tunca sucuta ejaitiana deja cuana barco su anitaina. \v 38 Pamapa diadiape putsu, trigo quipi cuana mar su jusianubiatana huecuana barco epejutana puji. \s1 Barco mar su jaberebereatiana \p \v 39 Beju huenahua yahua batana huecuana. Bue mahue putaina huecuana yahua sa ebani. Barco emaje su satsuameja adhaatana huecuana. \v 40 Da su ancla risiji cuana riji putsu, jusiahuanatana huecuana. Barco tiani su etaruji aida detse turatana huecuana. Tueda etaruji detse da barco huidusuji leme pu cua nime puina. Barco ehui bene sábana jemitsuatana huecuana beni ja panunuta huecuana puji. Emaje su barco butsepiapirutana huecuana. \v 41 Beju emaje su cuinatiji mahue su hue, barco huitsana d'aba su jutujutuji su japapanetitiana. Tueda eti jude rejada puina, ebia su dapia ena najubida puina putsu. Da putsu, barco tiani mar ja ped'uped'uapirutana. \v 42 Da su soldado cuana ja risijiji deja cuana manuameja adhaatana aimue mar su betsa putsu, ejududuta mahue huecuana puji. \v 43 Beju soldado cuana sa capitán ja tsada mahue batana, Pablo eid'e ameja putsu. Da su uja cuatsasiatana huecuana: \p —Betsa bahue cuana medajajaque ena su. Emaje su mesatsuatique. \v 44 Pia betsa bue mahue cuana tije paputita barco ped'uped'u cuana bia je. \p Da su beju pamapa tuneda emaje su saida cuinatitana. \c 28 \s1 Pablo Malta edhapupu su anina \p \v 1 Pamapa ecuanaju d'eji su edhapupu aida su aniana. Tueda edhapupu aida Malta banime ecuanaju shanapana. \v 2 Dapia aniji cristiano cuana ja saida ecuanaju batsutana. Cuati jucuada turunetia putsu, ihuatana ecuanaju eiyuti puji, ebia su huinahuina, nai neje punetina putsu. \v 3 Da su Pablo ja cuati murida dhitatana. Cuati utsu su eichatani cama, bacua cuati jenetia cuinanana, ebia su sinada jinebatana putsu. Pablo sa eme su jatsuibadeanatiana. \v 4 Dapia aniji cristiano cuana ja bacua Pablo sa eme su ebade ba putsu, uja jaquisatitana huecuana: \p —Ye deja mu jia deja manuameji. Mar jenetia d'eji su puitia biame, Diusu ja bacua neje ematsetani. \p \v 5 Da su Pablo ja bacua cuati su taratana, bacua ja mue cuaja biame a putsu. \v 6 Beju id'uatana huecuana que tupu mesa eme eseje su, emanu edajaja. Tsunuda id'uatana huecuana. Mue cuaja biame epuani Pablo ba putsu, japibaturucatitana huecuana uja: \p —Ye deja mu jia diusu. \p \v 7 Beju Malta edhapupu sa huaraji aida Publio banime puina. Tusa ete nari hue anina putsu, tuahueda saida ecuanaju batsutana. Quimisha tsine mesa ete su ecuanaju aniana. \v 8 Tusa tata jubida amidhene neda saina. Da su Pablo ja tu peje su putiana. Mesa eme detse tu bia su huana putsu, Diusu bajatana tuseda puji. Da su beju saisiana. \v 9 Da putsu, pamapa edhapupu su aniji nedaji cuana Pablo peje su puetana. Beju Pablo ja saisiametana huecuana. Da su pamapa ai su saida ecuanaju batsutana huecuana. \s1 Pablo Roma ejude su cuinatiana \p \v 10-11 Beju quimisha badi edhapupu su ecuanaju aniana. Dapia piada barco netina beni badi cuana ejaitiana teje. Tueda barco Alejandría ebuteji jenetia puina. Barco hui su beta bid'umimi diusu eimea badeina. Tueda eimea detse Cástor, Pólux banime puina. Beju beni badi cuana jaitianana su, tueda barco su putija ecuanaju puana. Dapia aniji cristiano cuana ja jucuada ai dia taji cuana ecuanaju tiataibana. \v 12 Da su beju Siracusa ebuteji su ecuanaju cuinatiana. Dapia aniana ecuanaju quimisha tsine. \v 13 Da jenetia ecuanaju jaitianana Regio ebuteji su. Pia huenati ecuanaju cuinanana, beni bene jenetia beni jubida puana putsu. Pia huenati ecuanaju cuinatiana Puteolo ebuteji su. \v 14 Dapia Cristo peje su jei eputani edue cuana ja ecuanaju tsutana. Tuna neje piada semana aniana. Da su beju ecuanaju ehuatsi je hue jaitianana Roma ejude su. \v 15 Dapia jei eputani edue cuana ja ejude uqueda edid'i su ecuanaju tsutana, Pablo epusiu bahue putana huecuana putsu. Piada piada edue cuana ja romano sa jadhitati jude ete Foro banime su ecuanaju tsutana. Tueda Foro da Apio banime edid'i su anina. Piada tunca piada ejaitiana legua Roma ejude jenetia uquedame puina. Pia edue cuana mu Quimisha Tabernas banime eti jude teje putitana Pablo etsu puji. Nueve legua cuana Roma ejude jenetia uquedame puina. Da su Pablo edue cuana ba putsu, ebia su janimetucheatiana. Diusu ebia su diusulupai atana. \v 16 Beju Roma ejude su cuinati putsu, capitán ja terijiji cuana pia einatsihuaji soldado cuana sa capitán peje su menajatiatana. Pablo mu mue menajatia atana. D'eji tiatana pia ete su chujemame tu mehua paani puji. Piada soldado tu painatsihuata puji ichatana. \s1 Pablo Roma ejude su quisaquisa puana \p \v 17 Beju quimisha tsine jaitianana su, Pablo ja Roma ejude su aniji judío cuana sa ehuidusuji cuana ihuametana. Uja atana huecuana: \p —Judío edue cuana, aimue yama judío cristiano cuana cuaja madhada biame a. Daja huecha mue yama madhaba ecuana sa tata chenu cuana sa ai puiti cuana. Beju daja biame, Jerusalén ejude su aniji judío cuana ja ema menajatiatana huaraji romano cuana peje su. \v 18 Tueda huaraji cuana ja ema abatana. Mue yama ai madhada biame a batana huecuana putsu, d'eji tiaja ema adhaatana huecuana. Quema ai madhada mue teje huecuana putsu, mue manuame huecuana ema. \v 19 Beju judío cuana ja mu ema d'eji su epu tsada mahue batana. Da su yama bajana echua puji aida ja Roma ejude su ema paabata puji. Daja biame, quema puji mu judío cuana cuaja tuaquisa a taji mahue. \v 20 Da putsu, yama micuana ihuameitia micuana pamapa ai cuana butsepi equisa puji. Cristo id'eibana quisa saida cuana da judío cuana sa puji di. Tueda quisa saida cuana ema quisaquisa puana jepuiti, ema upia risijiji yani. \p \v 21 Da su uja Pablo atana huecuana: \p —Mue ai quirica biame Judea yahua su aniji cuana jenetia mi jepuiti ecuanaju peje su cuina. Daja huecha Jerusalén ejude jenetia cuinatana deja cuana mue ai madhada biame mi jepuiti mimi. \v 22 Beju ecuanaju eshanapainia pamapa cristiano cuana jei Cristo peje su eputani cuana sa puji madhada hue emimitani. Da putsu, quisaenique ecuanaju ye ai cuana jepuiti. Da su pia tsine ecuanaju esiapati mi eid'aba puji. \p \v 23 Beju neicha esiapati tsine cuinana su, dueji cristiano cuana Pablo yani su puetana. Da su apudaya jenetia tsinecua teje Pablo ja Diusu sa quisa saida cuana quisatana huecuana. Moisés chenu sa jacuatsasiati derejiji cuana neje, daja huecha profeta chenu cuana sa derejiji cuana neje Jesús peje su jei ameja atana huecuana. Jesús da Diusu sa Jabeituti Deja jei ameja atana huecuana. \v 24 Beju piada piada Pablo sa quisa su jei putana. Pia cuana mu jei puja mahue putana. \v 25 Aimue mecuana sa daja cama piba mahue putsu, beju cuinanapirutaibana huecuana. Da su Pablo ja uja atana huecuana: \p —Espíritu Santo ja profeta Isaías chenu ecuana sa tata chenu cuana uja quisametaidha: \q1 \v 26 Quisatique jichu cristiano cuana uja: \q1 Micuaneda eid'aba biame, aimue eshanapa mahue. \q1 Daja huecha echama biame, aimue eba mahue. \q1 \v 27 Beju ye cristiano cuana da muesumu tadada. Aimue saida eid'abatani huecuana mahue. \q1 Mecuana sa etua cuana terijiji pabata huecuana mahue puji. \q1 Daja huecha mecuana sa eid'aja terijiji paid'abata huecuana mahue puji. \q1 Mue shanapa huecuana. \q1 Ema peje su jasiapatija mahue huecuana yama esaisiame huecuana puji. \p \v 28 Pablo ja daja hue quisainiame atana huecuana: \p —Meshanapaenique, micuaneda da muesumu tadada cuana Isaías chenu ja quisataidha cristiano cuana nime. Da putsu, Diusu ja judío mahue cuana peje su mesa quisa saida cuana quisaquisa yametayu. Id'aba putsu, beju jei yata huecuana. \p \v 29 Pablo daja mimipeana su, judío cuana epubuyu je, tuneda cama jacuicuinatitaibana. \p \v 30 Beta mara quitana Pablo Roma ejude su piada ete su aniana. Pamapa tu pereji cuana saida batsutaina. \v 31 Iyuame mahue neje Diusu ecuatsasiati jepuiti quisataina huecuana. Echua Puji Jesucristo jepuiti buetsuataina huecuana. Beju aimue tueda aiya biame cuaja atana mahue. Daja papu.