\id 1CO \h 1 KORIN \toc1 1 KORIN Fol imi kamaki Korin kasel imi suuk kon dola kobesa uta ko \toc2 1 KORIN \mt1 1 KORIN \mt2 Fol imi kamaki Korin kasel imi suuk kon dola kobesa uta ko \ib \ip \it Yesus iyo tam abiil tigiin unata, bii atol ulumi kup 25 koyo yak iinuta, Fol iyo no abiip Efesis kal bom-nalata, suuk kon tem weng koyo dola ko Korin kasel Kristen unang tinum imi kwaapma unsu ko. Kale Korin boyo abiip afalik kale, boyo Provins Akaya kutam kal albu kale, Korin kutam uyo tinum miit migik Grik unang tinum kwiin tagang iyo bom-bilip e minte, Juda kasel unang tinum iip maak maak iyo bom-bilip no ke-bii-silip ko. Kale siin kamaki uyo Fol iyo no Korin kutam uyo Yesus imi sang uyo baga-e-balata, unang tinum iip maak maak iyo mitam Kristen ke-bilipta, biita unang tinum milii bigi ko wengaal digin-bom kuguup mafak mafak ke-bilipta, Fol iyo tinangku-nalata, suuk kon tem weng koyo dola ko bogobe-nala e, “Ibo wengaal digin-kalin ba kale, ipkumal imi aget kobina tala ke-bomta tambaliim kup bom-bilipta o,” age-nala e minte, “Kapmi kapkum imi kalel boyo kugamin ba kale, kalapmi kalel uta kup o,” age no ke-nalata, Fol iyo Korin kasel unang tinum imi bogobe-nalata, dola ko kwaapma unsu ko.\it* \c 1 \p \v 1 Nugumal nuubip aga? Niyo God imi ulaa dula kamok kesa tinum Yesus Krais imi kalaan tinum Fol nita kale, God yagal tebe niyo, “Kalaan tinum o,” age ulaa nimdulata, niso e minte nulumi duup Sostenes so \v 2 alop nuta, suuk kon koyo God imi unang tinum abiip afek Korin kutam albip ipmi dola kobelum o ageta kale, God yagal tebe ibo olabelata, yak Yesus Krais imi diim kal feba-nilipta, ilami unang tinum aligaap kelip e minte, God iyo abiip maak maak umi unang tinum iyo olabela igil mitam ilami tinum unang ke no ke-nilipta, numi Kamogim Yesus Krais imi win tolop diim beten uyo kem-nuubip kale, beyo imi Kamogim e minte nulumi Kamogim no ko. \v 3 Kale niyo numi Aatum God so e minte Kamogim Yesus Krais so iyo aman duga-e-bilita, ulim iyo tebe ibo telele-bilipta, ipmi aget tem uyo bilili mo-bom-buluta o ageta ko. \s1 Fol imi tebe God iyo, “Misam o,” agansa uta ko \sr (Fpai 1:6, Kol 1:3-4, 1 Tes 3:13) \p \v 4 Nimi God iyo tebe Yesus Krais iyo bogobelata, iyo tebe kuguup tambal tambal uyo ipmi kupka-ema kalaa age-nilita, niyo suun kup ipmi aget uta fugun-bom-nilita, God iyo, “Misam o,” agan-bomi ko. \v 5-6 Kale ninggil numi tebe Krais imi weng ko ipmi baga-emsup boyo ipmi aget tem kal titil faga-bom-buluta, God iyo ibo itamata, yak Krais imi diim feba-silip kalaa age-nalata, ibo dong daga-emin kup ke-balata, Krais imi weng uyo atin utam-nilipta kale, weng boyo unang tinum iyo tambaliim kup kupka-em-nuubip ko. \v 7 Kale God yagal tebe alugum yak aget fugunin tambal tambal uyo ibo kobelata kale, boyo ibo maagup umaak duumatanin-tem ke-bom-nilipta, nulumi Kamogim Yesus Krais imi tala ataman-temup uta fen-bilip kalaa age-nilita, God iyo, “Misam o,” agan-bomi ko. \v 8-9 Kale God yagal tebe ibo olabela meng ilami man Yesus Krais numi Kamogim so aget maagup ke-silip kale, God iyo, ilami weng kwep daa, “Dong daga-eman-temi o,” agesa boyo fen kanuman-tema kale, boyo Yesus Krais yagal tebe ibo dong daga-e-balata, titil fagaa tam tam unanbu top numi Kamogim Yesus Krais imi tolon-tema kwek diliit kelan-temip bota, ibo fengmin binim yuum binim kelan-temip ko. \s1 Kristen unang tinum imi bigi ko yak una mek una kemin umi sang uta ko \sr (Rom 16:17-18, Tat 3:9-11, Jut 18-19) \p \v 10 Kuta duubal ibe. Niyo Kamogim Yesus Krais imi win tolop diim ibo titil weng uyo kobelan o ageta kale, ibo duul duul kemin ba kale, alugum ibo atin maagup angge ko-bom-nilip e, weng maagup uta kup baga-bom-nilip e, aget fugunin uyo maagup uta kup ke-nilip e minte, yak bota maak kanubelum o agelip uyo aget maagup uta kup ke kanu-bom no ke-bom-nilipta o ageta ko. \v 11 Kale nalami duubal ibe. Bomi magam uyo, unang tinum numi duup Kloe ulumi am maagup nin bilip ita ipmi sang uyo bogopne-nilip kano, “Kristen iyo igil ilo ko waasi kebina tala ke-bilip o,” agelip tinangkubi kale, \v 12 niyo ibo boyo asok maak so bogobelan o ageta kale, alugum maagup maagup ibo ugulumi weng migik migik uyo bagan-nuubip kale, iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Niyo Fol imi tinum o,” agan-bala e minte, iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Nita Apolos imi o,” agan-bala e, iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Nita Fita imi o,” agan-bala e minte, iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Nita Krais imi o,” agan-bala no kem-nuubip ko. \v 13 Kale ibe. Krais beyo yagal ilami dam uyo ilo ko duul duul kulep tolata, mitamta, ipmi kamok iyo kwiin tagang ke-silip a? Bele Fol nita at diim uyo kaan-nilita, ibo dong dogobe-sii a? Bele ibo Fol nimi win tolop diim uta ok sam ugo-nilipta, nalami okumop man ke-silip a? Umbae. \v 14-15 Ipmi iibak tem kutam uyo Krispus so minte Gayus so ita kup ok sam ugobe-sii kale minte, alugum tinum migik ibo tii bagang-kale bogo-nilip, “Fol ita ilami win tolop diim nuyo ok sam ugobelata, mitam ilami okumop man ke-sulup o,” agelan-temaalip binim kalaa age-nilita, bota niyo God iyo, “Misam o,” agan-bii ko. \v 16 O. Maak uyo, Stefanas so minte ilami am maagup nin tinum unang so iyo ok sam ugobe no ke-sii kale minte, niyo maak so ugobe-sii e? Niyo utabaali ko. \v 17 Kale Krais iyo, tinum unang ita ok sam uga-emal o age-nalata, nimdala tisaali kale, ilami weng tambal bota tinum unang iyo baga-em tiinemal o age-nalata, nimdala ti-sii ko. Kale minte Yesus Krais imi at diim kaan-se boyo tinum unang imi tiin diim uyo saak win binim ke-numu o age-nilita, nimi weng uyo utamsip tinum imi ipkumal iyo uget togolum o ageta weng felep yak ku to dek ku to ke-bom baga-em-nuubip ulutap kem-nuubaali kale, niyo tol weng uta kup baga-em-nuubi ko. \s1 Yesus imi kaansa uta tebe God imi titil uyo numi kafalebesu uta ko \sr (1 Kor 2:1-16, 3:18-23, 2 Kor 1:12, Kol 2:3,8,23, Jems 1:5-8, 1 Jon 4:5-6) \p \v 18 Nimi tol weng uta kup baga-em-nuubi bomi magam uyo ki, unang tinum kaanamin ilep te-bilip bilip imi aget fugunin uyo bogo-nilip kano, “Yak ipmi, ‘Yesus Krais iyo at diim kal kaan-se o,’ agan-nuubip boyo ilum ilum ke-bom-nilipta, bagan-nuubip o,” agan tebesip kuta, nule weng bogo-nulu, “Yesus Krais iyo at diim kal kaan-nalata, numi ilim uyo bobin-se o,” agesu boyo titil so kalaa age boyo aafen kalaa agelup kalaa age-nalata, God iyo tebe nuyo telela imkan-be ko. \v 19 Kale God ilami suuk kon tem uyo bogo-nala kano, \pi1 “Niyo kafale-bilita, ibo utamipta e, tinum aget tambal fugunin bilip imi aget fugunin tambal boyo bisop binimanepmu e minte, dagaa kusip tinum bilip imi aget fugunin boyo bisop magam binim mafaganu no kelu kalaa agelan-temip o,” \m agesa ko. \v 20 Kanubelan-temip kale, nugol utamum. Iip maak bilip iyo kafin diim komi kuguup utamsip tinum e minte, iip maak bilip iyo bisop bogo-nilip, “Nuyo God imi suuk kon tem weng uyo atin utamsup o,” agan-kalin tinum e minte, iip maak bilip iyo weng uyo, “Nita kup weng bogolita o,” agan-kalin tinum no kuta, kanupmin tinum bilip iyo kafin diim komi tinum kale, dogobeta God imi titil bomi sang uyo telela bagaman-temaalip kuta, Yesus Krais imi at diim kaan-se uta God iyo kafalebela nuyo utamupta e, kafin diim komi utamsip tinum imi weng bagan-nuubip boyo ilum ilum kemin imi weng bagamin ulutap kem-nuubip kalaa agan-nuubup ko. \p \v 21 Kale boyo ki, God iyo utamsa tinum kale, kafin diim tinum kalip imi ilep uyo namdabelata, bilip iyo bagang-kale-nilipta, ilimi alugum mufekmufek utamamin umi tem ilep ku-tele God iyo ataman-temaalip kuta minte, God imi aget fugunin uyo, unang tinum iyo telela imolan o age-nalata, nuyo dong daga-e-balata, God imi weng tambal boyo nuyo baga-e-bulupta minte, tinum migik ita bogo-nilip e, “Weng boyo ilum ilum ke-bom-nilipta, bagan-bilip o,” agan-bilipta minte, nuta unang tinum iyo weng tambal boyo baga-e-bulupta, iip maak maak iyo Krais imi ilak uyo dolip kalaa age-nalata, God iyo tebe bilip iyo telela imkan-nuuba ko. \v 22 Kale Juda kasel iyo dital faga-nilip, mirakel ko age kuguup ugulumi migik migik kemin bota utamupta, aafen kalaa agelum o agan-bilip e minte, Grik kasel ita dital faga-nilip, boyo dagaa kulum o agan-bilip no kem-nuubip kuta, \v 23 nuyo unang tinum iyo Krais imi at diim kaan-se imi sang bota baga-em-nuubup ko. Kale baga-e-bulup tinangku-nilipta, Juda kasel iyo bogo-nilip, “Weng boyo maak so tinangkulaalup o,” agan-bilip e minte, tinum miit maak maak ita minte bogo-nilip, “Ibo ilum ilum ke-bom-nilipta, weng boyo bagan-bilip o,” agan-bilip no kem-nuubip kuta, \v 24 fen nuta Krais imi kaan-se umi sang uyo tuluun unang tinum iyo baga-em-nuubup kale, God imi tebe Juda kasel so tinum miit maak maak so olabela tinangku-sulup unang tinum nugol utamsup kale, God ilami titil alugum so minte utamamin alugum so uyo Krais imi kobe-se ko. \v 25 Kale iip maak maak iyo God imi weng uyo tinangku-nilip e, bogolip, “Ibo ilum ilum ke-bomta weng boyo bagan-bilip o,” agan-kalip kuta, God imi kuguup uyo tinum imi utamamin tambal uyo ita ita ke imdaak tamaga-bala e minte, iip maak maak iyo God imi weng uyo tinangku-nilip e, bogolip, “Krais imi kaan-se umi sang bagan-bilip boyo titil binim o,” agan-kalip kuta minte, God imi kuguup kanum-nuuba uyo tebe tinum imi titil uyo kubaganu kup-kaga-e-bom no kem-nuubu ko. \p \v 26 Duubal ibaa. Siin God imi tebe ipmi olapma mitam Kristen ke-silip umi aget uyo fugun-bom-nilipta o ageta kale, siin uyo kuguup ipmi iibak tem kutam uyo, kwiin tagang ba kale, iip maak ita kup kek kek tebe bogo-nilip, “Bilip iyo utamsip tinum o,” agan-bilip bom bom-bala e minte, iip maak ita kup titil fagaa ipkumal iyo tiin mo-bala e minte, iip maak ita kup win so ke-bala no ke-bilipta, God iyo olapma mitam Kristen ke-silip kale, \v 27 kafin diim tinum iyo ipmi sang uyo bogo-nilip e, “Ilum ilum kemin unang tinum o,” agan-nuubip kuta, God iyo ibo ululita, utamsip tinum bilip imi, “Nuta kup o,” agan-kalin bilip iyo, kubaganup kalaa age-nilipta, fitom kulin o age-nalata, imkaa ibo ulu-nala e minte, kafin diim tinum iyo ipmi sang uyo bogo-nilip e, “Bilip iyo titil binim o,” agan-nuubip kuta, God iyo ibo ululita, tinum unang titil fagalin bilip imi, “Nuta kup o,” agan-kalin bilip iyo, kubaganup kalaa age-nilipta, fitom kulin o age-nalata, imkaa ibo ulu-nala e minte, \v 28 kafin diim tinum iyo ipmi sang uyo bogo-nilip e, “Bilip iyo siyonin man o, win binim man o, iip kulin man o,” agan-nuubip kuta, God iyo ibo ululita, win tibin bilip imi win uyo kubaganuk o age-nalata, win binim ibo ulu no ke-se kale, \v 29 God yagal ilami aget fugunin uta kup unang tinum iyo ululita, mitam win tibin kem-nuubip kale, bota God imi tibit diim uyo tinum iyo maak bagang-kale-nilipta, ilimi win umaak kufo-nimip binim ko. \v 30 Kale God iyo ibo imdep daala Yesus Krais imi diim kal tiiba-silip kale, God iyo tebe Krais iyo ulaa dulata, yagal aget fugunin tambal uyo nuyo kupka-em-nuuba kale, tinum unang mitam God imi tiin diim umi tol kup kemin umi ilep uyo Krais maagup beta kup ilep uyo kulba kale, bemi tolop diim God iyo imdep meng daalata, nuyo God imi man aligaap ke-bom-nulup e minte, God iyo fengmin tebe nuyo sok de imolin kesu uyo, talaa imdalata, kaal binim tambaliim ke-bom no kem-nuubup ko. \v 31 Kale God imi aget fugunin uyo ki, nuyo God imi suuk kon tem ulumi bogo-nulu, \pi1 “Tinum dok ita, deng tebeman o agela umdii, beyo Bisel imi deng uta kup tebe-bom imi tok uta kup baga-bom no ke-bom-nalata o,” \m agesu umi kuguup uta waafulin o age God iyo kam agan-nuuba ko. \c 2 \s1 Fol imi tebe Yesus at diim kaan-se umi sang baga-emsa uta ko \sr (1 Kor 1:18-2:16, 3:18-23, 2 Kor 1:12, Kol 2:3,8,23, Jems 1:5-8, 1 Jon 4:5-6) \p \v 1 Kale nimi duubal ibe. Siin uyo nagal mungkup no God ilami weng kobelin-tem alba umi sang ipmi diim baga-emsi uyo, niyo ipmi diim uyo weng migik migik umaak baga-e-bom-nilita, ibo uget tagamsaali e minte, utamamin kwiin kiim umi sang umaak baga-e-bom no kemsaali kale, \v 2 boyo dok uta ba kale, niyo no tilin-tem som-nili nimi aget fugunin umi kam age-nili telela ko-sii uyo ki, son-temu nala no ipmi iibak tem nan-temi uyo, yak mufekmufek migik umi aget uyo maak fugunan-temaali kale ki, Yesus Krais imi aget uta kup fugun-bom-nili e minte, ilami at diim kaan-se umi aget uta kup fugun-bom no ke-bomta kwep no baga-eman-temi o age telela ko-nilita, no ipmi iibak tem uyo iin-sii ko. \v 3 Kale siin niyo ipso bom-nili God imi weng baga-e-bii-sii kwek uyo, niyo titil binim ke-bom-nilita, ogok bomi atul uyo finan-bom-nilita, bumban keng keng kemin kiim uyo ke-bii-sii kale, \v 4 weng baga-e-bom-nili min, God imi weng tambal kupka-e-bom-nili min ke-bii-sii uyo, niyo utamsip tinum imi weng uta maak ku ibo baga-e-bilita, ipmi aget uyo fupkela ko nimi aget fugunin ulutap kelin o age-nilita, baga-e-biisaali kale, nimi weng baga-e-bii-sii bota ibo tinangku-nilipta, utamipta e, God imi Sinik Tambal imi titil uyo kwiin kiim kalaa age utam-silip kale, \v 5 kanu-bilita, ipmi Krais imi ilak dugamin boyo ki, utamsip tinum imi weng tambal uta ibo tinangku-nilipta, Krais imi ilak uyo dosaalip binim kale, God imi titil uta ibo utam-nilipta, Krais imi ilak uyo do-silip ko. \s1 God imi Sinik tebe numi aget fugunin tambal kupka-em-nuuba umi sang uta ko \sr (Jon 14:15-26, 15:26, 16:1-15, Rom 8:1-17,26-27, Gal 5:16-26, 1 Jon 4:1-6) \p \v 6 Kuta unang tinum God imi titil diim ilep te tam titil faga-silip bilip ita niyo aget fugunin tambal umi weng uyo kupka-em-nuubi kuta, aget fugunin tambal boyo kafin diim kasel imi aget fugunin ba e minte, boyo sinik mafak tebe kafin diim komi tiin mobip kuta, imi titil uyo daak daak kem unan-bo bilip imi aget fugunin ba no kale, \v 7 aget fugunin tambal umi weng kupka-em-nuubi boyo, God imi aget fugunin tambal yang waanu kupkasa umi sang uta kupkem daga-e-bii-sii kale, God iyo kafin koyo telela kolin-tem som-nalata, son-temu nala numi telela imola abiil tigiin tambaliim tonan-temup umi aget usiik kamaki kugol fuguno telela ko unang tinum iyo kubabesa kale, \v 8 kafin diim komi tiin molin sinik mafak bilip iyo maagup iyo maak tebe-nalata, weng bomi magam uyo utamsaala binim kale, kanube boyo utamsip nimnam, tebe-nilipta, abiil tigiin umi Kamogim iyo dep yak at diim daata angkosaalip binim ko. \v 9 Kuta niyo God imi suuk kon tem umi mufekmufek sang bogosu umi sang baga-e-bii uyo kalbu kotamin. Bogo-nulu e, \pi1 “Mufekmufek tiin utamin-tem albu so e minte tolong umi tolong dolin-tem albu so minte te yak tinum imi aget tem unin-tem albu so bota kup God iyo, tinum unang nimi aget kupkanemin bilip imi kobelan o age-nalata, telela ko kwep yang kubabe-se o,” \m agesu kale, \v 10 weng boyo yang waansu kuta, God yagal tebe ilami Sinik imi bogobelata, ita tebe-nalata, weng boyo kafale-balata, utam-sulup ko. \p Kale God imi Sinik iyo alugum mufekmufek boyo utama-bom-nala e minte, God imi aget fugunin, son-temu uyo, kanuman-temi kalaa age ilami aget uta kup fuguno kupkasa ugol mungkup utama-bom no kem-nuuba ko. \v 11 Kale tinum iyo dok ita ipkum tinum migik imi aget tem uyo utamebe-nama a? Umbae. Tinum iyo ilami sinik ilami aget tem alba ita kup utamata e, kanupmin aget uyo fugun-be kalaa agelan-tema kale ulutap, tinum maagup iyo maak tebe-nalata, God imi aget fugun-be uyo utamebelan-temaala kale, God ilami Sinik ita kup God imi aget fugun-be uyo utamebesa ko. \v 12 Kale nuyo sinik mafak kafin diim tinum unang imi tiin molin ita dusaalup binim kale, nuyo God imi Sinik daala ti-se ita du-sulup kale, nugol utamupta e, alugum mufekmufek God imi tebe kobe-se uyo kulbu kalaa age utaman-temup ko. \v 13 Kale nuyo bomi sang uyo kupkem daga-e-bom-nulup ibo baga-em tebesup kuta, utamsip tinum imi diim kal weng boyo kusaalup binim kale, God imi Sinik yagal nuyo kafale-bala tinangku-nulupta, nusiik imi weng boyo tinum God imi Sinik bilip imi diim alba bilip imi dupkop daga-em-nuubup ko. \p \v 14 Kuta tinum beyo God imi Sinik iyo imi weng boyo ilum ilum ke-bom-nilip weng bagan-bilip ulutap o age-nalata, tinangkulaali o agan-nuuba kale, weng boyo God imi Sinik ita kup dong dogobelata, nuyo weng bomi magam uyo dagaa kugan-nuubup kale minte, tinum God imi Sinik iyo imi diim albaala iyo dogobeta weng bomi magam uyo utaman-temaala binim ko. \v 15-16 Kale minte ninggil nule Krais imi aget fugunin uyo utamsup tinum kale, tinum God imi Sinik iyo imi diim alba ita yak mufekmufek alugum boyo tele utafi-bomta kupkan kupkan kem-nuubip kale minte, fen tinum iyo dok ita maak bagang-kale tebe-nalata, tinum God imi Sinik iyo imi diim alba iyo atafi-bomta beyo dogonupmin tinum kalaa agan-nuubaala ko. Ulutap kale, God imi suuk kon tem uyo bogo-nulu kano, \pi1 “Tinum iyo dok ita maak tebe-nalata, Bisel imi aget fugunin uyo utamebesaala binim e minte, tinum iyo dok ita maak bagang-kale-nalata, Bisel iyo kafalebelan-temaala binim no o,” \m agesu ko. \c 3 \s1 Fol imi bogo-nala, “God imi ogok ke-emin tinum bilip iyo tinum ason ilang digin-kalin ilitap o,” agesa uta ko \p \v 1 Kale duubal ibaa. Siin nimi ipmi weng baga-emsi boyo, nimi God imi Sinik imi weng tinangkamin unang tinum imi weng kupka-em-nuubi ulutap ba kale, niyo siin kuguup mafak umi aget kup fugunin unang tinum imi baga-em-nuubi ulutap ke-bomta ibo baga-emsi kale, bomi magam uyo ki, am kaa daansu koyo ibo man unaak ilitap bom-nilipta, Yesus Krais imi kuguup uyo dital fagaa waafulin-tem albip kalaa age-nilita, \v 2 niyo unan-kalin titil tebesu umaak ibo kuga-emsaali kale, ibo muuk uta kup kuga-emsi kale minte, siin boyo ibo unan-kalin titil tebesu uyo bagang-kale une-nimip binim kemsip kale, kamano kogal mungkup ibo mitam titil fagalin-tem albip kale, \v 3 bomi magam uyo ki, ibo siin umi kuguup mafak uta waafu-bom-nilipta ki, ipkumal aget mafak kupka-emin kuguup min, wengaal digin-kalin min uyo ipmi diim kal albu kale, kanupmin kuguup ko kanu-bilip boyo siin umi kuguup uyo kulbu e minte, kafin diim komi kuguup uyo kulbu no kale, \v 4 ipmi tinum iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Nuyo Fol imi tinum o,” agan-bala e minte, milii iyo bogo-nilip e, “Nuta Apolos imi tinum o,” agan-bala no kem-nuubip kale, kanupmin kuguup boyo kafin diim tinum imi kuguup uta kanu-bilip ko. \p \v 5 Kale ibo aget uyo tele fugunolin. Ipmi aget fugunin uyo, Apolos beyo waantap ita, e minte Fol niyo waantap ita no kalaa age-nilipta, milii bagaa kulep yak maak imi tem una mek nimi tem tala ke-bilip a? Alop nuyo iit so kelin ba kale, alop nuyo God imi ogok kemin tinum nuta kale, Bisel iyo alop nuyo ogok uyo kobe kobe kelata, ogok boyo alop nuyo ke-bom-nulupta, ibo dong daga-e-bulupta, Krais imi ilak uyo do-silip kale, \v 6 nita ason san uyo fagaga-bili e minte, Apolos ita, ason san bilip iyo kaan-nimip o age ok ilep tal deele-bala no ke-bulupta minte, God yagal ason san uyo tiin mo-balata, mitam tebe-bulu no kem-nuubu ko. \v 7 Kem-nuubup kale, tinum iyo ason san fagagamin kwek uyo, win binim e minte, tinum ok ilep tal delamin kwek uyo, win binim no kale minte, fen God imi ason san bomi tiin mo-bala mitam tebemin maagup kwek uta kup win so kale, \v 8 tinum iyo ason san fagaga-bala e minte, tinum ok ilep tal deele-bala no kemin boyo ugulumi ugulumi ba kale, God iyo alop ilimi ogok kem-nuubip kwek umi uta kup tii-nala e, tisol uyo kobe kobe kelan-tema ko. \v 9 Kale alop nuyo alop maagup God imi ogok waafubelin tinum e minte, ipta God imi ilanggiip ulutap no kale, ibo milii bagaa kulep yak maak imi tem una mek nimi tem tala kemin ba ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Tinum Kristen unang tinum tiin molin bilip iyo tinum am dinan-kalin ilitap o,” agesa uta ko \sr (Ef 2:19-22, 1 Fit 2:4-8) \p Kale ipta minte God imi am dela albu ulutap no kale, \v 10 God yagal tebe aget fugunin so weng so titil so kopnelata, niyo mitam tinum am dinan-kalin umi kuguup tele utamsa tinum ilatap ke-nilita, niyo God imi am kun uta molita minte, God imi ogok kemin tinum migik ita mitam am umi talagol aa, utu aa, abiin aa uta telela-be kale, dogap kapta, am kun mo-sii umi diim kutam kal am uyo delan o agelap umdii, maagup maagup kabo tele utama-bom-nalapta, tambaliim kup dinan-balapta o ageta ko. \v 11 Kale ipkil utamsip kale, am duu dol uyo mitam mo-se kale, beyo Yesus Krais ita kale, tinum migik iyo maak tebe-nalata, am kun migik uyo maak molan-temaala binim ko. \v 12 Kale God imi weng ko kafalemsi boyo am kun molin tap ke-sii kale, tinum iyo bomi diim kutam kal am dinan-kalon-temip uyo, kanube maak ita fen God imi weng ko age mufekmufek ken tebemin binim ulutap uyo kulu am tambal uyo dela e minte, maak ita tinum ilimi weng ko age mufekmufek yuut ken tebemin ulutap uyo kulu am mafak uyo dela no kelip umdii, \v 13 son-temu nala God imi tinum unang yegeman-tema umi am daanan-temu kota, alugum unang tinum imi ogok kemin boyo mitam kemanan-temu kale, God imi yega duga-eman-tema kwek uyo at kenabu ulutap kelan-temu kale, at kenabu ulutap kelan-temu bota tebe-nuluta, tinum maagup maagup iyo im-kugu-buluta, God iyo bilip imi ogok uyo utamata, tambal bele ki, mafak kem-nuubip kalaa agan-kalon-tema ko. \v 14 Kale kanube ogok kemin tinum iyo maak am kun mo-sii diim kutam kal am uyo dela imi am boyo ken tebelin-tem kelu umdii, bota God ilami ogok kemin tinum beyo mufekmufek tambal uyo yan kebe kobelan-tema kale minte, \v 15 kanube ogok kemin tinum iyo maak imi am uyo alugum ken tebebelu umdii, bota tinum bemi tebe God imi ogok kemin boyo at ken tebebe binimanebeluta, bemi sinik uyo ken tebebelan-temaalu kale, iyo tinum at tiil kek ilo ulaa dep mek daalip waalanaba ulutap ke-nalata, tambaliim kup nan-tema ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Ibo God imi Sinik imi am amem ulutap o,” agesa uta ko \p \v 16 Kale Kristen unang tinum alugum maagup kwego dego ibo God imi am amem ulutap kale, God imi Sinik iyo ipmi iibak tem kwegal alba kalaa age bo utamsaalip aga? \v 17 Kale God imi am o agan-bo boyo Kristen ipmi sang uta ko baga-e-bo kale, ibo ilami aligaap kale, kanube tinum iyo maak tebe God imi am amem ko age Kristen unang tinum ipmi nek ke kabel ke kemin kuguup uyo kufak daabela umdii, God iyo tebe tinum beyo dufak daalan-tema ko. \s1 Nuyo fen tinum imi win uyo kufumin ba o agan-kalin uta ko \sr (1 Kor 1:18-2:16, 2 Kor 1:12, Kol 2:3,8,23, Jems 1:5-8, 1 Jon 4:5-6) \p \v 18 Kale ipmi aget fugunin uyo tele bam daa-nilipta o ageta kale, ipmi iibak tem kutam uyo tinum iyo maak kafin diim komi kuguup waafu-nala kanupmin aget fuguno-nala, “Niyo utamsi o,” agan-kala umdii, beyo kanupmin aget ko fugun-be boyo kupkalak o ageta ko. Kale kanube kupkala umdii, kafin diim tinum unang iyo, “Beyo utamsaala binim tinum o,” agan-kalon-temip tap kuta, aaltam kota God iyo dong daga-e-balata, mitam atin utamin tinum kelan-tema ko. \v 19 Kale bomi magam uyo ki, kafin diim komi unang tinum iyo bogo-nilip, “Nuta dagaa kusup unang tinum o,” agan-nuubip kuta, God beyo bogo-nala kano, “Ibo ilum ilum kemin unang tinum o,” agan-nuuba kale, God imi suuk kon tem uyo bomi sang uyo bogo-nulu kano, \pi1 “God iyo tebe tinum ilimi kuguup mafak bisop bagamin-waafulin iyo tinum abil fobelip yuut anolu dalan-nuubip ulutap ke-bomta yuut imdep meng daa-nalata, ilimi kuguup mafak bomi kalan uyo yega duga-em-nuuba o,” \m agelu e minte, \v 20 aa mungkup maak uyo bogo-nulu e, \pi1 “Bisel iyo utamata, utamsip tinum imi aget fugunin boyo saak atin mafak kalaa agesa o,” \m age no kesu kale, \v 21 ibo milii bagaa kulu ipmi kamok kamok yagalami maak imi win uta kup kufu-bom-nilip, “Nuyo Kanuminak bemi tinum o,” agela agela kemin ba kale, bomi magam uyo ki, alugum mufekmufek so kamok kamok iso iyo tebe ipmi dong daga-emin uyo kulbu kale, \v 22 tam Fol niso, Apolos so, Fita so, kafin kaso, kafan so nin kuso, kaanamin kuso, kamano komi mufekmufek albu kuso, minte son-temu umi mufekmufek mitam tolon-temu kuso bota tebe ibo imdaak tamalan-temu kuta, \v 23 ibo Krais imi e minte, Krais beta God imi no kale, tinum kuso mufekmufek kuso kuguup kuso alugum bota tebe ibo dong daga-eman-temu ko. \c 4 \s1 Kamogim Yesus ilami ogok kemin tinum iyo yagal tebe im-kuguman-tema umi sang uta ko \sr (Ap 20:17-24, 1 Kor 9:1-27, 2 Kor 4:1-15, 6:3-10, 11:16-32) \p \v 1 Kale ibo kanube ninggil numi aget uyo fugunolipta e, ninggil bilip iyo Yesus Krais imi ogok kemin tinum kelipta, God iyo ulaa imdulata, bilip iyo God imi weng yang waansu umi tiin molin tinum ke-silip kalaa ageta numi aget uyo fugun-bom-nilipta o ageta ko. \v 2 Kale tiin molin imi ogok kemin kwek umi ulo uyo bogo-nulu e, “Tiin molin iyo ilami ogok uyo tambaliim kup tiin mo-bom-nalata o,” agesu ko. \v 3 Kale ipkil min tinum dogap ita nimi ogok kemin kwek uyo dogonupmin uta waafuba kalaa agela uyo, niyo boyo intaben o agelan-temaali kale, nagal mungkup nimi kuguup uyo utafi-bom dogonupmin kuguup uta kanum-nuubi kalaa age-nimi binim ko. \v 4 Kale niyo Krais imi ogok waafubi kwek uyo, nalami fengmin umaak utabaali kuta, niyo bogo-nilita, “Niyo tol tinum o,” agelan-temaali kale, nitafi-bomta, tinum tambal kalaa mafak kalaa agan-kalon-tema boyo Kamogim Yesus ilami ogok ko. \v 5 Kale umi am uyo daan mitam tilin-tem koyo, ibo ipkumal imi kuguup uyo utafi-e-bomta, dogonupmin umi kuguup uta waafubip kalaa agan-kalin ba kale, ibo Kamogim imi fen-silipta, yagal tal-nalata, alugum mufekmufek yang mililep tem waansu uyo kulep mitam ilagenin diim to-nalata, kota alugum tinum unang imi aget fugunin uyo kwep mitam kufobela kemanu kupkabelan-tema kota, God iyo alugum maagup maagup numi ogok kem-nuubup umi sang uyo, “Tambal kem-nuubip o, mafak kem-nuubip o,” age baga-eman-tema ko. \s1 Korin kasel ilimi win kufu-bii-silip umi sang uta ko \sr (1 Kor 4:1-5) \p \v 6 Duubal ibe. Nimi aget fugunin uyo, ibo dong dogobelan o age-nilita, mufekmufek sang ko baga-e-bii boyo felep yak Apolos alop numi diim to-nilita, baga-e-bii kale, ibo alop numi kuguup kanum-nuubup bomi aget uyo fugun-bom-nilipta, God imi suuk kon tem ulumi bogosu boyo kwaasulemin ba kale, umi kuguup uta waafu-bom-nilipta o ageta ko. Kale ibo kutaang uyo tebe-bomta ipkum maak imi win uta kufu-e-bom e minte, maak imi win uta kupdaak tamaga-e-bom no kemin ba ko. \v 7 Kale duup kapde a? Kabo tinum iyo maak tebe ulaa kamdulata, kamok kesaalap binim kale, God yagal tebe ulaa kamdula mitam tinum ke-nalapta, kapmi mufekmufek alugum ko kwan-nuubap boyo God imi sagaal diim ilep kwan-nuubap kale, kalapmi win uyo kufu-bom-nalapta, “Mufekmufek boyo nalami titil diim ilep kulu-sii o,” agan-bom-nalap e minte, ilo ko bogo-nalap, “Niyo yak bemi tinum o,” agan-bom no kemin ba ko. \p \v 8 Aa bole, ibo bogobe-nilip, “Nuyo God imi weng uyo tii dagaa ku-nulup e minte, God imi mufekmufek uyo tii ke-nulupta, nuta tebe Fol ninggil ibo imdaak tama mitam kamok ko age king ilitap ke-sulup o,” agan-bilip a? Umbae. Ibo king ilitap kesaalip kuta, nimi aget fugunin uyo, kanube fen ibo God imi tiin diim uyo king ke-silip nimnam, nugol mungkup te tam ipso king ke num o agan-bii-sulup ko. \v 9 Kuta nimi aget fugun-bii uyo, God imi kalaan tinum nuyo imdep daalata, atin tinum win binim ke afak tem iinsip ilitap kesup kale minte, nuyo tinum weng telela-bii-nilip, angkolup kaanan-tema o agelip fen-be ilatap ke-bom albup kale, waasi iyo tebe alugum tinum so e abiil tigiin umi ensel so imi tiin diim kal nuyo inolip kaanin o agan-bilip ko. \v 10 Kale nuyo Yesus Krais imi win uta kufu-emum o age-nulupta, imi ogok uyo ke-bulup kuta, ibo numi sang uyo bogo-nilip e, “Bilip iyo ilum ilum kemin tinum kale minte, nuta Krais imi kuguup uyo atin utamsup tinum e minte, bilip iyo titil fagasaalip kale minte, nuta titil fagasup e minte, bilip iyo win binim kale minte, nuta win so o,” agan-nuubip kuta, \v 11 nuyo sugamiyok kutop ilota kwep tal kaa diibelup uyo iman tep bom-nulup e, del tem uyo atin kalanganebelu e minte, ilim uyo duumatana-bulup e, kek kek iyo nuyo kul mim tuup ye-bilip e, abiin tambal umaak ton-numup binim ke-bom e, \v 12 nugol bong faga-bom mani uyo kulep mek to iman uyo saan-bom unan-bulup e, kek kek iyo nuyo weng mafak mafak uyo kupka-e-bom no ke-bilip kuta, nuta yan kebe weng tambal kup kupka-e-bom-nulup e, kuguup mafak mafak kupka-emip uyo imkalup kanu-e-bilip e minte, \v 13 kek kek ita nuyo atin weng mafak kupka-emip kalaa age-nulupta minte, nuta agol weng kup baga-e-bulupta minte, bilip iyo tebe nuyo itafinon-bom-nilipta, duban baan ke-bom no ke-bilip tebesupta, kwep tal kaa diibelup ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Korin kasel ibo nimi kuguup uyo tele utamin o,” agesa uta ko \p \v 14 Kale niyo suuk kon koyo ibo fitom weng kupka-e-bomta dola kobelan o age-nilita ba kale, ibo nalami magat degelmin man ilitap kale, i-filin-bom-nilita, ipmi aget fugunin uyo dupkop daabelita, utamin o age-nilita, dola kupka-e-bii ko. \v 15 Kale kamano koyo ibo tiin molin tinum ilimi kup deng yamyam kalip ita tebe Yesus Krais imi kuguup uyo ipmi kupka-e-bom tiin mosip kuta, kwek uyo ipmi aalabal kwiin tagang iyo binim kale, siin ipmi mitam Krais imi ilak do-silip uyo, tinum maagup nita kup ipmi aalap ke-bom-nilita, Krais imi weng tambal uyo ibo kupka-e-bilita, ibo yak Krais imi diim uyo feba-silip kale, kafalemsi boyo niyo utamita, niyo mitam ipmi aalap ke-bom-nilita, kafalemsi kalaa age-nilita, \v 16 niyo ibo weng uyo fomtuup kupka-e-bilita, ipkil nimi kuguup waafu-sii bota utam-nilipta, waafu-bom-bilipta o age-nilita, baga-e-bii ko. \v 17 Kale bota age-nilita, niyo Timoti iyo daali ipmi finang no talak o agan-bii kale, beyo fen nalami man ilatap bemi aget kup kobe-bomi kale, beyo Kamogim Yesus imi ogok uyo tambaliim kup tiin mo-boma kale, beta daali no-nalata, Yesus Krais imi kuguup nimi waafu-bom abiip maak maak kutam imi kafale-bom no ke-bomi umi sang uta baga-e-bom-nalata, asok ipmi aget uyo kufu-eman-tema ko. \p \v 18 Kale iip maak maak ipmi aget fugunin uyo, Fol iyo numi finang uyo toloma binim o age-nilipta, kutaang kup taban-bilip kuta, \v 19 kanube Bisel iyo, unaal o nagela uyo, ipmi finang yuut no tolon-temi uyo, tinum kutaang tibin bilip imi weng bota tolong do utaman o ageta no tolon-temaali kale, no itamita, God imi titil uyo maak bilip imi diim uyo albu kalaa, binim kalaa age utaman o ageta no tolon-temi ko. \v 20 Kale waantap ita God imi titil so alba umdii, beta God imi tinum unang kale minte, dok ita bogo-nala, “Nita God imi ilak dobi o,” agan-be kuta, God imi titil uyo bemi diim uyo albaala umdii, beyo bisop bagamin tinum kale, beyo God imi unang tinum ba ko. \v 21 Kale ipmi aget fugunin uyo, dogonupmin kuguup uta utamum o agan-bilip a? Ipmi aget fugunin uyo, Fol beyo at dugum fagaa kwep-nalata, nuyo telelem talak bele ki, beyo i-filin daa bilili agan-kalin kuguup uta ku-nalata, numi finang uyo talak o agan-bilip a? Ati-emin weng uta kup kupka-emak o agelip umdii, ipmi kuguup kanu-bilip boyo ipkil telela kolipta, no-nilita, ati-emin weng uta kup kupka-eman o ageta ko. \c 5 \s1 Korin kasel ilimi unang digin tinum digin umi kuguup kufak dagamsip umi sang uta ko \sr (1 Kor 5:6-13, 6:12-20, 2 Kor 2:5-11) \p \v 1 Kale tinangkulita, kuguup ugulumi atin mafak maak ki, unang digin tinum digin umi kuguup kufak dagamin uyo ipmi diim kal albu o age en-bilip tinangkubi kale minte, tinum God imi ilak dolin binim igil ki mungkup kanupmin kuguup mafak bomi deng uyo taban-nuubaalip kale, boyo ki, tinum maak aalap iyo kaana yagal tebe aalap kalel uyo ku-se kale, kanupmin kuguup bomi sang uta ko. \v 2 Kale ibo kuguup mafak bomi deng uta taban-bilip aa. Ibo kanupmin aget boyo kupka-nilipta, tinum ko tebe kanupmin kuguup waafuba bemi fitom uyo ku-nilipta, ipso ninggil ninggil ke-bom ulotu kemin ba kale, fot tebelip daaginak o ageta ko. \p \v 3-4 Kale niyo simanim kal albi kuta, nimi aget fugunin uyo ipmi diim kal albu kale, boyo ki, tuluun niyo ipso albup ulutap kale, niyo tinum kanupmin kuguup kanu-be bomi aget uyo fuguno-nilita, Kamogim Yesus imi win tolop diim telela kobi kale, niyo ibo bogobelan-temi kale, tala tala ke-bom-nilipta, bomi weng uyo telela-bom-nilipta o ageta kale, nimi aget fugunin so nulumi Kamogim Yesus imi titil so uyo ipso bom-buluta, \v 5 ibo tinum kanube-nala Kristen ipmi iibak tem alba beyo fot tebe daalip tam iinata, Saatan iyo tebe kaal fuyap uyo kopma utam-nalata, asok meng God imi miit tem talata, son-temu nala Kamogim imi asok tolon-tema kota, God yagal tebe-nalata, tinum bemi sinik iyo asok dep meng ilami abiip daalak o age-nilipta, ibo daalip tam iinak o ageta ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Korin kasel ibo fengmin tinum iyo fot tebe imdalip unin o,” agesa uta ko \sr (1 Kor 5:1-5, 6:12-20, 2 Kor 2:5-11) \p \v 6 Kale ipmi tinum mafak bemi deng taban-bilip boyo tambaliim ba kale, boyo yiis ko age bret fitimin ulutap kale, katip tagaa daalap yak bret iibak tem iinon-temu uyo, bret uyo alugum fitolan-temu kale mungkup, kabo kanupmin aget fugunap umdii, tinum unang migik iyo utam-nilip e, igi kuguup mafak bomi deng uyo tebeman-temip kale, boyo ibo utamsaalip aga? \v 7 Kale ibo Pasova umi am daanu Juda kasel imi kanum-nuubip ulutap ke-bom-nilipta o ageta kale, uyo ki, bilip iyo tam bret so sipsip umi diim ugaa kulip so uta telela-bomta unan-nuubip kale minte, maak uyo ki, ibo bilip imi siin umi yiis am kutam albu uyo kululip unu kupka-nilip kamaa umi bret uta yiis binim telela-bom unan-nuubip ulutap ke mitam kamaa umi unang tinum ke-silip kale, bilip imi bret yiis tukomin binim bisop telelam-nuubip ulutap kale, ipkil mungkup kuguup mafak uyo kwaalip kot iinu kupkaa mitam tol tinum unang ke-nilipta o ageta kale minte, maak uyo sipsip man uta ungkwaa ko God imi kobe-nilipta, kwe fuulip ken tebelu God iyo tebe imi fengmin uyo kup-kaga-em-nuuba kale, mungkup kulutap Yesus Krais beyo Kristen unang tinum numi Sipsip Man ilatap kale, ko angkolipta, kaan-nalata, numi ilim uyo bobe-se ko. \v 8 Kale numi Pasova umi deng tebemin uyo, nuyo yak siin umi yiis mafak uyo kwep mek daagamin ba kale, boyo fengmin so e minte atin kuguup mafak so umi sang uta ko. Kale boyo kupka-nulup e, bret yiis binim uta kulu numi Pasova umi am daanu uyo, un-bom deng kup tebe-bom-nulupta o ageta kale, bret yiis binim o agan-bo boyo ki, aget tambal kup fugunin so e minte tuluun weng bagamin so umi sang uta ko. \p \v 9 Kale nimi suuk kon maak ipmi dola kobe-sii tem kwek uyo niyo bogobe-nili, “Ibo yak ipkumal tinum unang digin, unang tinum digin umi kuguup kufak dagamin bilip iyo iso ninggil ninggil mangkal mangkal kemin ba o,” age-sii ko. \v 10 Kale kwek uyo niyo bogobe-nilita, “Ibo atin kafin diim komi unang tinum digin, tinum unang digin umi kuguup kufak daga-bom min, ipkumal ilimi mufekmufek tingibe daga-e-bom min, men amem aman duga-e-bom kemin unang tinum bilip iyo atin imkaa unin o,” agesaali kale, kanupmin unang tinum bilip iyo kafin diim kaa kutufosu koyo bugusu kale, dogobeta nuyo kafin kaso bilip iso iyo imkaa unon-temaalup binim ko. \v 11 Kale weng ko dola kobe-sii bomi magam uyo kalbu kale, kanube tinum iyo maak tebe-nala kek kek iyo baga-e-bom-nala, “Niyo mitam Kristen kebi o,” agan-boma nala iyo tebe \m unang digin tinum digin kuguup uyo kufak daga-bom min, \m ipkumal imi mufekmufek uyo tingine-bom min, \m men amem aman duga-e-bom min, \m weng mafak baga-bom min, \m ok mafak unan-bii ilum ilum ke-bom min, \m bisop bogo ipkumal imi mufekmufek uyo daga-e-bom min kema umdii, Kristen ibo yang tamip iso tiinemin ba e minte, iso dagaap unan-kalin ba no ko. \p \v 12-13 Kale kam age-sii boyo, tinum mitam God imi ilak dolin-tem albip imi itafi-bomta, boyo dogobeta kanu-bilip kalaa agan-kalin boyo nimi ogok aga? Umbae. Boyo God yagal tebe imi kuguup uyo im-kugulata, tambal bele, mafak kanu-bilip kalaa agan-kalon-tema kuta, Kristen unang tinum ipmi iibak tem kutam umi im-kugumin boyo atin ilipmi ogok kale, ko mungkup God imi suuk kon tem uyo bogo-nulu, “Ibo tinum mafak ipmi iibak tem albip bilip iyo fot tebelip daaginipta o,” agesu ko. \c 6 \s1 Fol imi bogo-nala, “Ipkumal Kristen iyo imdep no weng telelmin baan diim uyo daagamin ba o,” agesa uta ko \sr (Mat 7:1-5, Luk 6:37-42, Rom 14:1-12, Jems 4:11-12) \p \v 1 Kale kanube ilipmi tinum iyo maak ipkum Kristen migik so alop wengaal digin-kalip min uyo, beyo fitom binimta Kristen unang tinum iyo imka-nalata, ipkum iyo dep no God imi ilak dolin binim imi diim uta daalata, tebe yega duga-em-nuubip aga? \v 2 Kale son-temu uyo, God imi unang tinum nuyo tebe alugum kafin diim unang tinum imi kuguup uyo im-kugu-bom utafi-eman-temup uyo ibo utamsaalip aga? Bole aafen, ibo alugum kafin diim tinum unang kalip imi kuguup uyo im-kugu-bom utafi-eman-temip kuta minte, wengaal digin-kalin bomi magam uta kup ibo bagang-kale telela ko-nimip binimta bele ki? \v 3 Minte nuyo abiil tigiin kasel ensel imi kuguup uyo im-kugu-bom utafi-e-bom no keman-temup uyo aa ibo mungkup utamsaalip aga? Aa bole dam, imi kuguup uyo im-kugu-bom utafi-eman-temup kale, nuyo tii kafin diim komi kuguup nugumal tebe ko kanu-bilip boyo tele utafi-bom weng uyo telela ko-nulupta o ageta ko. \v 4 Keman-temup kale, kanube kafin diim komi mufekmufek sang umaak albu umdii, ibo intaben o ageta im-kugumin umi weng boyo tinum God imi ilak dolin binim imi kupka-e-bilipta, ita im-kugum-nuubip a? \v 5-6 Kale Kristen tinum alop maak wengaal digin-kalip iyo, ipmi iibak tem kutam uyo tinum iyo maak bagang-kale tinangku telela imo-nama binimta minte, kupkaa ipkumal iyo kulep no tinum Krais imi ilak dolin binim imi diim uyo tolipta, yega duga-em-nuubip aga? Kanupmin kuguup ko kanum-nuubip bo atin fitom kale, ibo kupkaa ilipmi tinum maak ulaa dulipta, yagal ipmi wengaal digin-kalip uyo, telela-balata o ageta ko. \p \v 7 Kale ibo ipkumal iyo imdep no daalip yega duga-em-nuubip kuta, kanupmin kuguup boyo, ibo Kristen nulumi kuguup uyo kupka-nilipta, boyo kanum-nuubip kale, ibaa. Ipkumal Kristen iyo tebe kuguup mafak uyo ipmi kupka-e-bom-nilip e minte, bisop baga-e-bom ipmi mufekmufek uyo daga-e-bom no keman-temip uyo, ibo kulep weng telelmin tinum imi finang uneman-temip boyo felepman-temaalu kale, ibo imkalip iyo tebe ipmi ifak dagaman-temip bota ibo felepman-temu ko. \v 8 Kuta minte ipkil tebe unang tinum migik iyo kuguup mafak uyo kupka-e-bom-nilip e minte, bisop baga-e-bom imi mufekmufek uyo daga-e-bom no kem-nuubip kale, boyo God imi ilak dolin binim ita kup ba kale, ipmi duubal Kristen migik iso iyo ipkil tebe-nilipta, kuguup mafak boyo kupka-em-nuubip ko. \p \v 9 Kale tinum kuguup mafak waafulin iyo God imi abiip uyo unon-temaalip o agesu boyo ibo utamsaalip aga? Ipmi aget fugunin uyo, finanin weng boyo bisop bagan-bo kale, nuyo tambaliim tam unon-temup o agan-kalin ba kale, utamin. \m Tam tinum sa dagamin min, \m men amem aman duga-emin min, \m unang digin tinum digin umi kuguup kufak dagamin min, \m tinum alop tebe imak kela kalel kela ke maagup sinamin min, \m \v 10 minte tinum yuguut unin min, \m ipkumal imi mufekmufek umi mok une-bom daga-emin min, \m ok mafak unan-bii ilum ilum kemin min, \m ipkumal weng mafak baga-emin min, \m ipkumal imi mufekmufek kalan kegal aa-bom daga-e-bom kemin tinum bilip iyo \m tam God imi abiip uyo unon-temaalip binim kuba. \v 11 Kale siin uyo iip maak maak ibo kanupmin unang tinum kulitap bii-silip kuta, ibo God imi ilak uyo dolipta, Kamogim Yesus Krais so e minte God imi Sinik so alop iyo tebe ipmi fengmin uyo diing daabelip mitam tambaliim ke God imi man aligaap kelipta, God iyo bogobe-nala e, “Ipmi fengmin umi yuum uyo binimanebeluta, kota mitam tol kup unang tinum kelip o,” age-se ko. \s1 “Numi yaan sagaal uyo alugum ku kuguup tambal uta kup ke-bulupta, kek kek iyo God imi tok uyo baga-bilipta o,” agan-kalin uta ko \sr (1 Kor 3:16-17, 5:6-13, 2 Kor 6:14-18) \p \v 12 Kale bole kapmi weng uyo dam bogo-nalap, “Yak alugum mufekmufek albu uyo kanubelan o agan-bii boyo kaal binim kanubelan-temi o,” agan-balap kuta, yak mufekmufek boyo alugum maak tebeta kabo dong dogopkelan-temaalu kale minte, nagal mungkup tii bogo-nili, “Yak alugum mufekmufek albu uyo kanubelan o agan-bii boyo kaal binim kanubelan-temi o,” agelan agin kuta, niyo mufekmufek maagup umaak kupkalita, bota tebe niyo sok de namolin kelan-temaalu ko. \v 13 Aa bole kapmi weng uyo dam bogo-nalap, “Unan-kalin boyo mat tem umi daak unemin mufekmufek e minte, mat tem kulaak uta unan-kalin unelap daak unemin umi baan diim no o,” agan-nuubap kuta, son-temu uyo, alop boyo God tebe kufak daala binimanan-temu kale, ibaa. Numi kaal boyo sa dagamin umi mufekmufek ba kale, boyo Kamogim Yesus imi mufekmufek e minte, Kamogim beyo numi kaal umi tiin molin no ko. \v 14 Kale God ilami titil uta Kamogim iyo begel ilet tem uyo dufolata, fen-se kale, nugol mungkup kanube ifola fen mitam tigi mo dam migik uyo ku no kelan-temup ko. \p \v 15 Kale ibo yak ipmi yaan sagaal min dam boyo Yesus Krais imi dam umi atuk atuk kalaa age utamsaalip aga? Niyo Krais imi dam atuk kale, dogobeta niyo yak-nilita, sa dagamin unang umi kaal diim uyo abe-nilita, sa dagamin unang umi dam atuk kelan-temi aga? Umbae. Sa dagamin boyo atin kuguup mafak kale, kanuman-temaali ko. \v 16 Kale ipkil utamin. God iyo bogo-nala e, “Agam iyo mitam dam maagup ulutap kelan-temip o,” agesa kale, tinum iyo maak yak sa dagamin unang uyo takamo yang utama umdii, usino isino kwego dego ke mitam dam maagup kelan-temip ko. \v 17 Minte tinum iyo yak Kamogim Yesus imi diim kal febalan-tema beta iso alop ulim ke-nilipta, aget maagup ke nan-temip ko. \p \v 18 Kale ibo sa dagamin kuguup boyo kupkek kupkek ke-bom-nilipta o ageta kale, tinum iyo yak alugum fengmin migik bomi fengam-nuubip boyo ilimi iibak tem kwegal kanum-nuubaalip kale, mitam sep kal kanum-nuubip kuta, tinum iyo sa dagaman-tema bota tebe fen imi iibak tem kulaak uyo atin kufak daapman-temu ko. \v 19-20 Kale ipmi iibak tem kwek uyo God imi Sinik Tambal imi am amem o agesa uyo ibo utamsaalip aga? Kale God iyo ilami Sinik iyo ibo dobelata, ipmi iibak tem kwegal alba kale, ipmi kaal boyo fen ilipmi ba kale, God iyo tisol afek ko age Yesus Krais imi isak uta ku ibo asok molata, ipmi kaal boyo God ilami aligaap ke-suu kale, ibo yaan kuso sagaal kuso dam kusino alugum dagak diibe kuguup tambal uta kup ke-bilipta, kek kek iyo God imi tok uyo baga-bilipta o ageta ko. \c 7 \s1 Tinum unang digin, unang tinum digin kemin umi kuguup sang uta ko \sr (1 Kor 7:25-40, Ef 5:21-33, Kol 3:18-19, 1 Tes 4:3-7, Tat 2:3-5, Hib 13:4, 1 Fit 3:1-7) \p \v 1 Kale kamano koyo niyo ipmi suuk kon dola kwaapnelip talbu kwek umi tem umi weng maak uta yan kepman o ageta kale, boyo kanube tinum iyo maak tebe unang umaak kulin-tem umdii, boyo mafak ba kuta, \v 2 sa dagamin kwiin tagang uyo albu kale, alugum tinum maagup maagup iyo yagalami kalel so kela kela ke-bala e minte, alugum unang maagup maagup igil mungkup yagalami imak so kela kela ke-bom no keman-temip bota tambaliim ko. \v 3-4 Kale kalel umi kaal boyo ugol tebe tiin mobaalu kale, imak ita tebe tiin mola e minte, mungkup, imak imi kaal boyo yagal tiin mobaala kale, kalel uta tebe tiin mo no ke-bom albip kale, imak imi kaal boyo kalel umi kale, dil saanin ba e minte, mungkup, kalel umi kaal boyo imak imi kale, dil saan-bom no kemin ba ko. \v 5 Kale agam ibo kulap e minte, kamdulu no kelin kale, maak iyo tebe imi kaal uyo, “Waago o,” age dil saanin ba ko. Aa bole, agam aget maagup ke kupkaa beten ulumi kup ke-bom siit ilugo-nulupta o agelip bole tambaliim kuta, aaltam kota agam ipmi kaal uyo kwep tala tala kelan-temip bota tambaliim kale minte, boyo kanube kwep tala tala kelin-tem kelip e, Saatan iyo tebe im-kugula e, daak abelan-temip ko. \p \v 6 Kale unang kula tinum dula kemin bomi sang baga-e-bii boyo ki, niyo bogo-nilita, “Boyo kanumin o,” aganbaali kale, ipkil dagalipta, niyo, “Boyo tambaliim o,” agan-bii ko. \v 7 Kale nimi aget fugunin uyo, tinum unang iyo alugum nalatap ke-nilip kapket bom-bilipta o agan-bii kuta, God iyo alugum tinum unang maagup maagup iyo titil uyo kupka-e-balata, kapket bom-bala e minte, unang digin tinum digin ke-bala no kem-nuubip ko. \p \v 8 Kuta unang tinum kapket so e minte unang kaluun so ipmi bogobelan o ageta kale, ipkil, nimi kanube kaa kapket bom-nili God imi ogok ke-bii ulutap ke bisop kapket num o agelip bole, tambaliim kuta, \v 9 unang tinum kapket so kaluun so iyo, unang kula tinum dula kemin bomi kuguup uyo kupkalan-temaalup o age mogop kup tebelip umdii, boyo tambaliim kale, tinum dula unang kula kelan-temip boyo tambaliim kale minte, kanube bilip imi aget tem uyo migik kepmu, yang fengaman-temup kalaa agelip umdii, kupkaa yak unang kula tinum dula kelan-temip bota tambaliim ko. \p \v 10 Kale ulo koyo tinum digin unang digin imi kobelan o ageta kale, koyo nalami ulo ba kale, koyo Kamogim Yesus imi ulo kwep ku daa-se kale, kwek uyo bogo-nulu, “Unang uyo ulumi imak iyo dup-kagamin ba e minte, \v 11 kanube unang uyo imak iyo dupkalu umdii, yak tinum migik iyo asok dugamin ba no kale, atin bisop nan-temu bota tambaliim kale minte, boyo kanube bisop uyo naali o agelu bole, asok no imak dupka-suu iyo no tamu aget maagup ke-nilipta, asok agam tambaliim nan-temip bota tambaliim ko. Minte imak yagal imi kalel uyo fot tebemin ba no o,” age Kamogim imi ulo boyo bogosu ko. \s1 Unang agam imi maak isiik Kristen kela kalaa age atafinonin binim umi sang uta ko \sr (Mat 5:31-32, 19:1-12, Mak 10:2-12, Luk 16:18) \p \v 12 Kale minte unang digin tinum digin imi sang kale, koyo Kamogim Yesus imi weng ba kale, nalami weng kale, ibo bogobelan o ageta kale, kanube tinum agam iyo maak bomip nala imak iyo mitam Krais imi ilak dolan-tema uyo, unang boyo, nimi imak beyo Kristen keba kuta, dupkaa yang iinon-temaali o agelu umdii, imak iyo tebe kalel boyo fot tebela yang iinemin ba ko. \v 13 Aa mungkup kanube unang agam iyo maak bomip nala kalel uyo mitam Krais imi ilak dolan-temu uyo, tinum beyo, nimi kalel boyo Kristen kebu kuta, boyo kupkaa yang iinon-temaali o agela umdii, kalel uyo tebe imak beyo dupkaa unemin ba no ko. \v 14 Kale bomi magam uyo ki, kanube tinum Krais imi ilak dolin binim iyo tebe ilami kalel Krais imi ilak dolin umi aget kobe umi diim kup boma umdii, God tebe ilami unang tinum Kristen imi aget kup kobe boma ulutap ke God yagal tinum beyo tiin molan-tema e minte, kanube unang Krais imi ilak dolin binim uyo tebe ulumi imak Krais imi ilak dolin imi aget kobe imi diim kup bomu umdii, God tebe ilami unang tinum Kristen imi aget kup kobe boma ulutap ke God yagal unang boyo tiin molan-tema ko. Kale God iyo kanube aget uyo kupka-em-nuubaala nimnam, Kristen ipmi man bilip iyo Krais imi ilak dolin binim imi man ilitap kesip kuta, God iyo utamata, ogen aalap ibo Krais imi ilak uyo dolip kalaa age-nalata, ipmi man bilip iyo tiin mola albip ko. \p \v 15 Kuta kanube tinum agam iyo maak bomip nala imak iyo Krais imi ilak dolan-tema uyo, kalel Krais imi ilak dolin binim boyo utamuta, nimi imak beyo mitam Kristen keba kalaa age-nulu, dupkalan o agelu umdii, boyo weng binim kale, unang boyo imak iyo dupka-numu ko. Kale God iyo, ibo olabelita, ibo mitam bilili age bet bubul kup do-bom abiin tambal ton-bilipta o age-nalata, ibo olabe-se kale, imak Krais imi ilak dolin beyo tebe kalel uyo fegelemin ba kale, kupkala dupkaa yang iinemin ko. Aa mungkup, kanube unang agam iyo maak bomip nala kalel uyo Krais imi ilak dolan-temu uyo, imak Krais imi ilak dolin binim beyo utamata, nimi kalel boyo mitam Kristen kebu kalaa age-nala, kupkalan o agela umdii, boyo weng binim kale, kalel boyo tebe imak iyo fegelemin ba kale, dupkalu kupkaa yang iinemin ko. \v 16 Kale kalel kubo tii kupmi timak iyo dong daga-e-balap mitam Kristen kelan-tema e? Mitam Kristen kelan-temaala e? Kale boyo kubo utabaalap binim e minte, imak kapkal mungkup tii kapmi kalel uyo dong daga-e-balap mitam Kristen kelan-temu e? Mitam Kristen kelan-temaalu e? Kale boyo kabo utabaalap binim no kale, ipmi, mitam Kristen kelup kalaa agelan-temip uyo, ibo tebe ipmi kalelal min imagal min Krais imi ilak dolin binim iyo imkaa yang iinemin ba ko. \s1 Numi Kristen kelin-tem bom-sulup, God imi tebe numi ogok min delebe-se umi diim kal bom-nulupta o agan-kalin umi sang uta ko \sr (Gal 5:5, Ef 6:5-6, 1 Fit 2:16) \p \v 17 Kuta Bisel imi tebe-nala unang tinum maagup maagup iyo ogok min uyo kobe kobe kela minte, kanupmin ogok min bomi diim kal bom-bala God iyo tebe olabela meng ti-se uyo, kanupmin ogok min bota kup waafu-bom-balata o age-nilita, alugum abiip maak maak imi Kristen unang tinum iyo ulo komi sang uyo suun kup baga-em-nuubi ko. \v 18 Kale kanube Juda tinum maak imi kaal uyo ugaa dupkan kebelip bom-bala God iyo tebe olabela meng ti-se umdii, imi kaal diim dul boyo dogobeta telela kolata, binimanepman-temaalu e minte mungkup, tinum miit maak tinum iyo dok ita kaal uyo ugaa dupkan kebelin-tem kelip bom-sala God iyo tebe olabela meng ti-se umdii, beyo bogobelata, bilip iyo tebe bemi kaal uyo ugaa dupkan kebelan-temaalip binim ko. \v 19 Kale bomi magam uyo, tinum imi kaal ugaa dupkan kemin kuguup boyo intaben nulan-temaalu e minte mungkup, kaal ugaa dupkan kemin binim bogal mungkup intaben nu no kelan-temaalu kuta, fen God imi ulo waafunmin bota mufekmufek win so uyo kulbu ko. \v 20 Minte tinum iyo maak ogok min God imi kobe-se bomi diim bom-bala God iyo olapma meng ti-se umdii, ogok min ko kanu-be bomi diim kugol nin kup balata o ageta ko. \v 21 Kanube sok de kamolip tinum maak imi bisop ogok ke-balap God iyo olapkela meng ti-salap umdii, kapmi sok de kamolip bisop ogok ke-balap bomi aget uyo aget iluum tebemin ba. Kuta kanube utamapta, niyo tisol kulu nimi kamok iyo kobe molita, talaa nimdala bemi ogok boyo kupkaa tam iinon-temi umi ilep uyo albu kalaa agelap umdii, bota mo-nalapta, bota kaal binim kupkaa tam iinon-temap ko. \v 22 Kale minte tinum ko sok de dolip tinum maak imi ogok ke-bom bom-bala God tebe olabela meng Kamogim Yesus imi miit tem ti-se beyo kamano koyo Kamogim Yesus ilami keba kale, beyo sok de dolip tinum maak imi ogok ke-be kuta, Kamogim Yesus imi tiin diim uyo tinum beyo fengmin uyo tebe maak so sok de dolin kelan-temaalu ko. Minte tinum dok ita ko sok de dolin binim bisop bom-bala God tebe olabela meng Yesus Krais imi miit tem ti-se umdii, beyo sok de dolip ogok kemin binim alba kuta, kota Yesus Krais imi sok de dolin tinum ilatap ke-nalata, yak alugum mufekmufek boyo Krais ilami bogo-nala, “Bota kanubelal o,” agan-be uta kup kanum-nuuba ko. \v 23 Kale God iyo tebe ibo Krais imi isak uyo kulu mo-se kale, intaben intaben kuguup mafak umi mitam sok de imolin kelan o agelu uyo, ibo maak so yak waafunamin ba ko. \v 24 Kale duubal ibe. Kanube tinum iyo dogonupmin ogok min umi diim kal bom-bala God iyo tebe olabela meng ti-se umdii, God imi diim kal feba-nalata, kanupmin ogok min bomi diim kugol suun kup bom-balata o ageta ko. \s1 Unang tinum kapket imi sang uta ko \sr (Luk 21:23, Rom 7:2-3, 13:11, 1 Kor 7:1-5, 2 Kor 6:14-15, 1 Jon 2:17) \p \v 25 Kale ibo suuk kon uyo dola kopne-nilip kano, unang tinum kapket albip imi sang uyo dagabip kale, Kamogim Yesus iyo bomi sang umaak bogosaala kalaa age-nilita, nalami aget fugunin uta ku bogobelan o ageta kale, Bisel iyo ni-filin daa-nalata, telela namolata, mitam weng baga-e-bilita, Kristen unang tinum iyo nimi weng bagan-bii umi deng uyo tebe-bom waafusip kale, ibo tinangku-silipta \v 26 Am kaa daansu koyo, aget iluum mitam tulu tulu ke-bo kale, niyo utamita e, ibo bong fagaman-temip kalaa age-nilita, nimi aget fugunin uyo, alugum ibo kamano kaa kanube albip uyo kapket bom min, unang digin ke-bom min ulutap kanubelin kup nan-temip bota tambaliim o agan-bii boyo ki, \v 27 kanube kabo kalel so umdii, aget yamyam taga-bomta, dogobe-nilita, kupkaa unon o agan-kalin ba e minte, kabo kalel binim umdii, unang uyo maak kulan o age aget yamyam uyo tagamin ba no ko. \v 28 Kuta kanube kabo unang kulan-temap boyo fengmin ba e minte, kanube unang kapket uyo tinum dulan-temu boyo fengmin ba no kuta, unang tinum iyo tinum digin unang digin kelip umdii, kafin diim koyo aget iluum kugaman-temip kale, nimi aget fugunin uyo, kanupmin aget iluum boyo tal ipmi diim uyo abelaalu o agan-bii ko. \p \v 29-31 Duubal ibe. Weng maak bogobelan-temi kale, tinangku-silipta. Kafin diim komi kuguup kaa kanube albu komi siit ilugo-nulu binimanan-temu uyo mep digibanu kale, mep maak siit ilugolan-temup kwek uyo \m tinum unang digin min, \m tinum imi duup kaana o age aman-be min, \m tinum deng kup tebemin min, \m tinum bisnis kemin min, \m tinum kafin diim komi ogok waafulin min \m iyo kafin diim komi kuguup tambal bomi aget uyo ugaa kwaagamin ba kale, bomi aget uyo fong so ke-bomta God imi mufekmufek umi aget uta ugaa kwaa-bom-nilipta o ageta ko. \v 32 Kale nimi aget fugunin uyo, mufekmufek kwiin tagang uyo tebe ipmi aget fugunin uyo kufak daga-e-bulu aget yamyam uyo tagamin ba o agan-bii kale, tinum kapket iyo ki Kamogim Yesus imi kuguup umi aget uta kup fugun-bom-nala, boyo kanu-bilita, Kamogim iyo nimi deng uyo tebemak o age-nalata, boyo kanuman-tema kale minte, \v 33 tinum unang digin ita kafin diim komi mufekmufek umi aget uta kup fugun-bom-nala boyo kanu-bilita, kalel uyo nimi deng uyo tebemuk o age-nalata, boyo kanu-bom-nalata, \v 34 yak God imi ogok kota keman e? Yak nalami kalel umi mufekmufek kota kanumal o agan-bo kota kanuman e? agan-bom-nalata, aget alop tagan-nuuba ko. Kale unang bisel min, kamaa unang min, kapket albu uyo Kamogim Yesus imi kuguup umi aget uta kup fugun-bom-nulu, niyo God ilami aligaap ke-nilita, yang intaben intaben kuguup kanumi uyo, niyo ilami kanumal o agan-be bota kanu-bom-nilita o agan-kalon-temu kale minte, unang tinum digin uta kafin diim komi mufekmufek umi aget uta kup fugun-bom-nuluta, kanu-bilita, imak beyo nimi deng uyo tebemak o age-nuluta, bota kanuman-temu ko. \p \v 35 Kale weng koyo, “Ibo unang kula tinum dula kemin boyo kupkalin o,” age baga-ebaali kale, bogobelita, bota ibo dong dogobelu tambaliim nin o ageta baga-e-bii kale minte, niyo ki, ibo tol kup bom-nilip e, aget alop fugunin ba kale, Kamogim Yesus imi ogok uyo fomtuup waafu-bom-bilipta o ageta weng koyo baga-e-bii ko. \p \v 36 Kale kanube unang amaat uyo maak tinum kapket iyo, “Ilami o,” age baabelipta minte, iyo, “Waago o,” age-se kuta, utamata, nimi weng maak unang baapne-silip bomi bogobe-nili kano, “Kamdulan-temaali o,” age-sii boyo tambaliim ba kalaa age aget afaligen uyo fugun-bom-nala e minte, unang bomi aget uyo ugaa kwaaga-bom migik ke-bom no ke-bomta utamata, unang kulan-temi boyo felepnelan-temu kalaa agela umdii, ilami aget fugunin bomi kanubelan-tema boyo fengmin ba kale, agam iyo dulu e minte, kula no kemin ko. \v 37 Kuta kanube tinum iyo mufekmufek migik umaak mek imi aget tem iinomta, “Unang digin kemin boyo kupka-nalapta, bisop nal o,” ageluta ba kale minte, ilami aget fugunin uta titil kup fagaa bogo-nala e, “Niyo unang digin kelaali o,” age-nalata, imi aget tem uyo kuguup mafak umi aget uyo kupkaa aget tambal uta kup fugun-bom-nala e minte, kanube ilami aget fugunin uyo bogo-nala e, “Unang amaat, ‘Ilami o,’ age baapne-silip boyo kulan-temaali o,” age no kelan-tema boyo tambaliim ko. \v 38 Kale tinum iyo unang amaat “Ilami o,” age baabe-silip uyo kula umdii, boyo kuguup tambal kale minte, kulin-tem kela umdii, bota atin kuguup tambal ko. \p \v 39 Kale minte kanube unang uyo imak kaanin-tem alba bota, kalel uyo imi diim kal febabu kale minte, imak iyo kaan kupkala unang boyo kanube yak tinum migik dulan o agelu umdii, boyo kaal binim kanube-numu kuta minte, tinum iyo fen Kristen ita kup dulan-temu bota tambaliim kuta, \v 40 nimi aget fugunin uyo, kanube unang boyo bisop nan-temu bota atin deng kup tebeman-temu kalaa agan-bii ko. Kale tinum migik iyo nimi weng bagan-bii kalutap bagan-nuubaalip kuta, nimi aget fugunin uyo, God imi Sinik ita tebe, nagal mungkup kafalne-balata, weng koyo baga-e-bii umaak tap kalaa agan-bii ko. \c 8 \s1 Tolop kulu-nulup men amem umi kobelup o age fuu-bom unan-kalin umi sang uta ko \sr (Rom 14:1-23, 15:1-6, 1 Kor 9:19-22, 10:18-11:1, Kol 2:16-22) \p \v 1 Kale ipmi suuk kon tem dola kopne-nilip tinum imi, tolop kulu-nulup men amem umi kobelup o age fuu-bom unan-kalin umi sang nimi daga-silip umi sang uta mobelan o ageta ko. Kale ibo bogo-nilip, “Alugum nuyo utamsup o,” agan-bilip bole aafen kuta, “Nuyo utamsup o,” agan-kalin bota tebe-nuluta, “Nuta kup o,” age kutaang tebemin umi kuguup uyo kwep mitam daagan-nuubu kuta, nuyo nugumal aget kobina tala kemin kuguup bomi kulan-temup bota tebe-nuluta, Kristen nuyo dong dogobelu mitam atin titil fagalan-temup ko. \v 2 Kale kanube tinum iyo maak, niyo mufekmufek boyo utamsi o agela umdii, tinum bemi utamamin boyo mitam tii kelin-tem albu kale minte, \v 3 fen kanube tinum iyo maak God imi aget kup kobela umdii, bota God iyo utamata e, beyo nalami man kalaa agelan-tema ko. \p \v 4 Kale tolop kulu-nulup men amem umi kobelup o age fuu-bom unan-kalin bomi sang uyo bogobelan-temi ko. Nugol utamsup kale, men amem boyo fen mufekmufek tuluun ba kale, bisop bagamin kale, sinik God ilatap iyo kwiin tagang iyo maak albaalip kale, God iyo maagup ita kup alba ko. \v 5 Aa bole, kafin diim komi unang tinum iyo mufekmufek kwiin tagang uyo, “God o,” agan-bom-nilip e minte mungkup, mufekmufek kwiin tagang uyo, “Kamogim o,” agan-bom no kem-nuubip kale, yak sinik abiil tigiin albip min, yak mufekmufek kafin diim albip min unang tinum tebe imi bogobe-nilip, “God o,” agan-nuubip bilip iyo numi God ba kale, \v 6 numi God iyo maagup ita kup kale, beyo Aatum God ita kale, beyo alugum mufekmufek umi magam kayaak ita kale, nuyo ki fen ilami man aligaap ko. Aa mungkup, numi fen Kamogim maagup ita kup alba kale, beyo Yesus Krais ita kale, beta tebe-nalata, mufekmufek alugum koyo telela kolata, Kristen nuyo mitam bemi titil diim kal kaal binim albup ko. \p \v 7 Kuta Kristen unang tinum iip maak maak iyo utamipta e, men amem boyo fen bisop bagamin umi mufekmufek kalaa age tele utamsaalip kale, sugayok kutop kal bilip iyo men amem umi diim kal tebesip kale, Kristen unang tinum kanupmin imi aget fugunin uyo, tolop kulu men amem umi kupka-emin boyo atin mufekmufek tuluun ko agan-bom-nilipta, unan-nuubip kale, bilip imi aget fugunin uyo, tolop koyo fen men amem umi kale, Kristen nimi unan-bii koyo kuguup mafak umaak tap o agan-bom unan-bilipta, bota tebe-nuluta, imi aget tem uyo kufak daga-em-nuubu ko. \v 8 Kuta kanube nuyo yak unan-kalin miit maak uyo unelin-tem kelup umdii, boyo God imi tiin diim uyo mafaganan-temaalup e minte, tambalanan-temaalap no e minte, kanube boyo unelup umdii, boyo God imi tiin diim uyo tambalanan-temaalup e minte, mafaganan-temaalup no kale, boyo unan-kalin uyo maak tebe-nuluta, nuyo imtamo no God imi mep so uyo daalan-temaalu ko. \p \v 9 Kale yak ilipmi kuguup ko kanu-bilip boyo tebe-nulu e, unang tinum God imi ilak do titil fagalin-tem albip iyo ifak daalu yang fengaman-temip kale, boyo ibo tele utama-bom-nilipta o ageta ko. \v 10 Kale men amem umi tolop kobelip unelan o agelap boyo kaal binim kale, unan-kalin o agan-balap tinum kabo daage no men amem umi am uyo tam men amem aman dobelin-tem bisop ton-bom tolop kulu men amem umi kuga-e-bilip umi unan-kalon-temap uyo, mungkup kanube tinum titil fagalin-tem ke aget fugun-bomta, “Tolop boyo fen men amem umi kale, Kristen nimi unan-kalon-temi boyo kuguup mafak umaak tap o,” agan-be tinum iyo no katamata e, kapkal unan-balap kalaa age-nalata, imi aget fugunin umdii kufobelu yagal tebe tolop kulu men amem umi kuga-e-bilip boyo unan-kalon-tema ko. \v 11 Kale boyo kapmi aget fugunin uyo, boyo kaal binim kale, unan-kalin o agan-balap uta tebe-nuluta, tinum titil fagalin binim beyo dufak daalan-temu kuta, duup beyo Krais iyo tebe bemi ilim uyo bolan o age kaan-nalata, asok dep meng ilami miit tem daa-se kale, \v 12 ipmi duubal iip maak maak imi aget fugunin uyo titil fagaa tele kupkek kupkek kemin-tem albip kale, kanube ibo tebe kanupmin kuguup boyo kanu-bom-nilip e, imi God imi ilak dugamin bomi kufak daga-eman-temip boyo ipmi tebe Krais imi unang tinum imi fengeman-temip uyo kulbu ko. \v 13 Agesu kale, kanube niyo tolop kulu-nilip men amem umi kobelip boyo unan-bili nimi duup iyo nitama bota tebe imi aget fugunin uyo kufak daabelu yang fenga kola kalaa ageli umdii, tolop uyo maak so unelan-temaali kale, boyo amiit kupkalan-temi ko. Kale, yak asok maak so unelan-temi bole, nimi duup iyo nagal dufak daali yang fengman-tema bo mafak ko. \c 9 \s1 Fol imi tebe, God imi ogok uyo tisol kugamin binim, bisop ogok tububi o age deng tebemsa uta ko \sr (Ap 20:17-24, 1 Kor 4:1-13, 2 Kor 4:1-15, 6:3-10, 11:16-32) \p \v 1 Tinum iip maak maak iyo bogo-nilip e, “Fol imi tebe God imi weng baga-emin bomi tisol kulugaman-tema boyo mafak o,” agan-bom-nilip e minte, “Beyo Krais imi kalan tinum ba o,” agan-bom-nilip e, “Beyo numi Kamogim Yesus iyo tiin fala atamsaala o,” agan-bom no ke-bilip kuta, nimi sang bagan-bilip boyo bisop bagan-bilip ko. Niyo Kamogim Yesus imi ogok uta kup ke-bilita, ibo bota utama-bom-nilipta, mitam Kristen kem tebesip ko. \v 2 Tinum bilip imi aget fugunin uyo, Fol beyo Krais imi kalaan tinum ba o nagan-bilip kuta, boyo tiimin ba kale, ipkil utamsip kale, niyo Krais imi kalaan tinum kale, kek kek iyo ipmi kamaa kuguup ke-bilip boyo utamipta e, Fol beyo fen Kamogim Yesus imi kalaan tinum ke-bomta kafale-balata, ko kanu-bilip kalaa agan-nuubip ko. \p \v 3 Kale tinum iip maak maak iyo nimtu-bilipta, imi weng yan ke-em-nuubi uyo kulbu kale, \v 4 Krais imi kalaan tinum nuyo God imi ogok uyo ke-bulup God imi unang tinum iyo tebe unan-kalin min uyo nuyo kuga-emip umdii, bota felepman-temu kale minte, \v 5 Krais imi kalaan tinum migik so Kamogim Yesus imi nagalal so Fita so ninggil iyo Kristen unang ita kup dulusip kale, God imi ogok kem tiinemip uyo, yagalami kalel kup kupsigala kupsigala ke-bom ogok kem tiine-bilipta, Kristen unang tinum iyo mani min mufekmufek uyo kulu dong daga-em-nuubip kale minte, nile a? Nagal mungkup kanuman-temi bota felepman-temu ko. \v 6 Kale minte niso Banabas so alop nuyo God imi ogok kuso mani ogok kuso alop kano waafusup kale, ibo nuyo bogobe-nilip, “Alop ipmi God imi ogok ke-bilip boyo nuyo dong daga-e-bom mani uyo kupka-eman-temaalup kale, mani boyo alop ilipmi san kale, ipmi mani ogok kemin boyo kup-kagamin ba kale, ogok alop kano waafu-bom-nilipta o,” agan-bilip kuta, ibo Krais imi kalaan tinum migik igil kanupmin weng boyo kup-kagamin binim aga? Umbae. Nugol mungkup mani ogok uyo kupkaa God imi ogok uta kup ke-bulup ipta nuyo mani min uyo kulu dong daga-eman-temip bota felepman-temu ko. \v 7 Kale tinum iyo dok ita waasi dinan-kalin umi ogok uyo waafula umdii, ilami unan-kalin uyo yagal fen tiineman-temaala kale, ilami tiin molin yagal unan-kalin uyo kuga-eman-tema e minte, tinum iyo dok ita iman ilang digin-kala umdii, tinum migik ba kale, yagal ilami iman ilang digin-be boyo undep tal unelan-tema e minte, tinum dok ita kao tiin molin tinum umdii, kao muuk atuk uyo yagal ilep tal unelan-tema no kale mungkup, ibo mani min uyo alop nuyo dong daga-e-bilip nuyo tebe God imi weng uyo ipmi kafaleman-temup bota felepman-temu ko. \p \v 8 Kale tinum imi kuguup sang bota kup baga-ebaali kale, ulo ugol kam age no kesu kale, \v 9 Moses iyo ulo umi sang uyo kam age dola ko-nala e, \pi1 “Kong kao uyo kapmi ogok keke-bom rais ko age wiit umi tip diim ku-tele te tamaga-bulu wiit dam uyo ulep daak kafin diim abelu afeta-balap uyo, kao umi bon tem uyo sok de kupka-emin ba kale, kupkalapta, ugol wiit atuk uyo unan-bom-nuluta, te tamagamin o,” \m age-se kale, God iyo kao imi aget uta kup fugun-bomta boyo bogosaala kale, \v 10 Yesus imi kalaan tinum numi aget kuso fugun-bomta, iman tep nan-temip boyo mafak o age-nalata, boyo kam age-se ko. Kale God imi aget fugunin uyo, tinum iyo milii bagaa kulu wiit ilang uyo digin-bala e minte, wiit damanu uyo, milii ita bagaa kulu daga-bala no kemin tinum bilip iyo aget fugunolipta e, dagaman-temup uyo, nugol atuk uyo kwaaman-temup kalaa agan-bom-nilipta, ogok uyo keman-temip boyo tambaliim kalaa age-nalata, God iyo numi aget uta fugun-bomta ulo boyo Moses imi bogobelata, dola ko-se ko. \v 11 Kale Banabas alop nuyo God imi weng tambal uyo kwep no ipmi iibak tem daalup mitam sengan-suu kale, ipmi unan-kalin min, ilim min, mani min uyo kulu nuyo dong daga-eman-temip boyo kuguup tambal ba o agan-bilip bele ki? \v 12 Kale ipmi aget fugunin uyo, boyo tambaliim o age kanupmin mufekmufek boyo tinum migik iyo kuga-eman-temup o agan-bilip kuta minte, ibo numi aget uyo fuguno, nugol mufekmufek uyo kupka-e-bom no kemaalip a? Fen nugol kanupmin mufekmufek boyo kulu-numup ko. \p Kale ise unan-kalin min, ilim min, mani min boyo nuyo tii kulu-numup kuta, numi aget fugunin uyo, mani min bomi kululan-temup bota tebe Yesus Krais imi weng tambal umi ilep uyo ugaa kwaa-numu o age finano-nulupta, maak kululin-tem ke kupka-nulup e, mufekmufek uyo duumatan-numup o age-nulupta, bong faga-bom mani ogok uyo kem tebesup ko. \v 13 Kale tinum Jerusalam ulotu am miton umi ogok kem-nuubip iyo kutam ulumi unan-kalin umi atuk uyo kwan-nuubip e minte, pris ko age tinum amem tolop kulep no to fuulip ken tebe-bulu God imi kupka-e-bilip uyo igil tolop bomi atuk uyo ilimi ugaa kuga-bom no kem-nuubip boyo ibo utamsaalip a? \v 14 Ulutap kale, Kamogim Yesus iyo ulo koyo kwep daa-nala e, “Tinum iyo God imi weng tambal kupka-e-bala tinangkamip umdii, tinum weng tinangkan-bilip bilip isiik tebe unan-kalin min uyo kulep tal dong daga-emin o age-nalata, kwep daa-se ko. \p \v 15 Kuta niyo mufekmufek umaak kulin-tem e minte, kamano koyo mufekmufek kulan o age-nilita, weng boyo dola kolaali no kale, atin ki ipmi mani min boyo maak kulan-temaali kale, nimi God imi ogok bisop ke-bii bomi deng uta taban-bii kale, nimi aget fugunin uyo, tinum iyo maak tebe nimi deng tebemin bomi magam uyo tagaa kupkan kepnelan-tema boyo mafak o agan-bii kale, \v 16 utamita, God yagal bogopnela kalaa age-nilita, imi weng tambal boyo baga-em-nuubi kale minte, dogobeta niyo bogo-nili, “Nalami aget fugunin uta ku-nilita, kanu-bii o,” agelan-temaali kale, niyo weng tambal boyo kupka-emin binim keman-temi uyo, atin ogen utaman-temi ko. \v 17 Kale kanube ogok boyo nalami aget fugunin uta kup kem-nuubi nimnam, bota niyo tisol kwan-nuubi kuta, nalami aget fugunin boga ba kale, God imi ogok, “Bota kanumal o,” age kopneba bota kup kem-nuubi ko. \v 18 Kale, niyo bomi tisol uyo dogonupmin tisol uta kulan-temi a? Nimi tisol uyo ki, God imi weng tambal kupka-emin bomi tisol ko age mani uyo kwaaman agin kuta, boyo maak kwan-nuubaali kale, God imi weng tambal ku-nili bisop kupka-e-bii bomi deng taban-bii bota nimi tisol umdii kulbu kale, bota kup tii o agan-bii ko. \s1 Fol imi alugum unang tinum imi bon tem kiit fenin man ilatap ke bii-se uta ko \sr (Rom 14:13-23, 15:1-6, 1 Kor 8:1-13) \p \v 19 Kale niyo tinum iyo maak imi sagaal diim kal albaali e minte, tinum iyo maak tebe sok de namolata, ilami ogok kebaali no kuta, nimi aget fugunin uyo, unang tinum kwiin tagang imi bon tem kiit fenin man ilatap ke-nilita, God imi weng uyo baga-e-bili tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, nalami aget fugunin uta Kanumin-miin kalip imi bon tem kiit fenin man ilatap keta tebesi kale, \v 20 nimi tebe unang tinum miit maak miit maak imi God imi weng baga-em-nuubi uyo kanumin kale, tam Juda kasel so bom-nilita, imi kuguup tambal uta dagaa ku waafu-nilita, iyo baga-e-bili nimi weng uyo tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, Juda kasel imi kuguup tambal bota waafu-nilita, God imi weng uyo baga-em tebesi ko. Minte niyo Juda kasel imi ulotu kemin umi ulo umi diim kal albaali kuta, niyo ulotu kemin umi ulo fomtuup waafusip kuso bom-nilita, imi kuguup tambal uta dagaa ku waafu-nilita, iyo baga-e-bili tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, bilip imi kuguup tambal bota waafu-nilita, God imi weng uyo baga-em tebesi ko. \v 21 Aa mungkup, nalami duup-afin Juda kasel igi ba kale, tinum unang asit kek kek so bom-nilita, God imi weng uyo baga-e-bili tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, Juda kasel imi ulotu kemin umi ulo uyo kupkaa asit kek kek bilip imi kuguup tambal uta waafu-nilita, God imi weng uyo baga-em tebesi kuta, niyo fen God imi ulo uyo kupkasaali kale, boyo niyo Yesus Krais imi weng kwep daa-se uta waafu-nilita, kanum tebesi ko. \v 22 Minte niyo unang tinum God imi ilak atuk atuk ke-bilip so bom-nilita, baga-e-bili tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, bilip imi kuguup tambal uta waafu-nilita, God imi weng uyo baga-em tebesi ko. Kale boyo niyo tinum miit maak miit maak alugum iyo God imi weng uyo baga-e-bilita, nimi weng uyo tinangku-nilipta, meng God imi miit tem tilin o age-nilita, iso bom-nilita, imi kuguup tambal tambal uyo waafu-nilita, ilep migik migik kwiin tagang uyo kup-kugu-bom-nilita, God imi weng uyo baga-em tebesi kale, \v 23 niyo God imi weng tambal uyo kufu-bilita, mitam senganuk o age-nilita, alugum kuguup bomi sang ko bogobeli uyo kanum tebesi kale, son-temu uyo, niso e minte tinum iip maak maak so nuyo God imi mufekmufek tambal tambal uta maak kobela kululum o age-nilita, kanum tebesi ko. \s1 Yuut une-bomta dok ita ita kela kalaa age mufekmufek kupka-emin umi sang uta ko \sr (Fpai 3:12-14, 2 Tim 2:5, 4:6-8, Hib 12:1-2) \p \v 24 Tinum iyo yuut uneman-temip uyo, alugum iyo dupkan ke sala sala ke-bom yuut uneman-temip kuta, maagup ita kup mufekmufek uyo kulan-tema kale, ibo boyo utamsaalip a? Ipkil mungkup God imi mufekmufek kobelan-tema boyo, ipkil yuut dupkan ke sala sala kebip ulutap ke-bom God imi ogok boyo dital fagaa ke-bom-nilipta o ageta ko. \v 25 Kale alugum tinum imi yuut unemin boyo, kamaki uyo nita nita kelan o agan-bom-nilip imi kaal diim atul tebebu min, daal tebebu min uyo alugum saak uta-balaga-bom-nilipta, yuut unemin uyo suun kup fomtuup kup-kugumin kup kem-nuubipta kale, bilip iyo kafin diim mufekmufek mafaganamin bota nuta nuta ke-nulupta, kwaamum o agan-bom-nilipta, kanum-nuubip kuta, nule mufekmufek mafaganamin binim suun nan-temu uta kulum o age-nulupta, God imi ogok boyo ogok kem-nuubup ko. \v 26 Kale God imi ogok waafusi uyo, nagal tinum yuut unebip ulutap kem-nuubi kuta, yak abe mek abe bomaak tiin daga-bomta yuut unan-nuubaali e minte, niyo tinum alop sal dinan-bom kul mim ilim dinan-kulup ko angbip ulutap kem-nuubi kuta, uk kuga-e-bom kul mim uyo yak bino mek bino kem-nuubaali kale, \v 27 nimi aget fugunin uyo, yaan sagaal uyo atin nalami aget fugun-bom-nili, “Bota kanubelak o,” agan-bii uta kup kemuk o agan-bom-nilita, nalami titil uta kanum-nuubi kale, niyo God imi weng tambal boyo tinum migik ita kupka-em-siit-nili e, son-temu uyo nagal daak abelan-temi boyo mafak kalaa age-nilita, kanum-nuubi ko. \c 10 \s1 Kuguup mafak mitam im-kugulan-temu uyo, daak abelan-temup kale, tele utama-bom-nulupta o agan-kalin uta ko \sr (1 Tim 6:6-10, Jems 1:12-18, 1 Jon 2:15-17) \p \v 1 Kale duubal ibe. Nimi aget fugunin uyo, weng kaa bogobelan-temi koyo tele utamin. Sugamiyok Israel kasel numi olal Moses so unsip uyo, iip bosiik abe-bom-nuluta, ilep uyo kafale-buluta, alugum iyo tambaliim yol ok uyo ilo ko yak iinsip kale, \v 2 alugum bilip iyo Moses imi daang begebe yak iinsip kale, ok sam ugamin ko age baptisim kemin umi sang uta felep yak ise iip so yol ok so bomi diim tota bagan-bii ko. \v 3 Kale abe-bilipta, God iyo tebe unan-kalin uyo kupka-e-bala alugum bilip iyo unan-bom-nilip e minte, \v 4 ok uyo kuga-e-bala ila-bom unan-bom no ke-bii-silip kale, tuum tem ok boyo bisop unan-biisaalip kale, Yesus Krais iyo ok boyo kupka-e-balata, God imi tuum tem ok uta unan-bii-silip kale, iso abe-bom-nalata, ok uyo kuga-e-balata, unan unan-bii-silip ko. \v 5 Kuta God iyo tinum unang kwiin tagang bilip imi kuguup boyo utafinon-bom-nalata, ifak daalata, unang tinum kwiin tagang iyo iibaan kutam kal kaanan-bii-silip ko. \p \v 6 Kale alugum mufekmufek ko mitam ti-suu bota tebe nuyo bogobe-nulu e, “Ipkil mufekmufek mafak uyo utam kong saan-bom Israel kasel bilip imi kanu-bii-silip kulutap uyo kemin ba e minte, \v 7 ibo men amem uyo aman duga-e-bom iip maak imi kanu-bii-silip ulutap uyo ke-bom no kemin ba o,” agesu kale, God imi suuk kon tem uyo bilip imi sang uyo bogo-nulu kano, \pi1 “Unang tinum iyo ton-bom iman so ok mafak so uyo unan-bom-nilip e minte, atol daga-bom sa daga-bom no kemsip o,” \m agesu kale, \v 8 ke-bilip kalaa age-nalata, unang tinum ilimi kup 23,000 kalip iyo God iyo imkalata, ilimi kamogimal igil tebe am maagup daanbu kota, anolip kaansip kale, nugol mungkup bilip imi sa dagamsip kulutap uyo kemin ba ko. \v 9 Kale Krais beyo nuyo intaben nubelan-temaala o age dup-kugu-bom suun kup feng-bomta siin Israel kasel iip maak maak imi tebe Bisel dup-kugum-kalip yagal inap kulula tebe inolip kaan maagalo kesip ulutap uyo kemin ba e minte, \v 10 ibo God iyo weng mafak uyo kupka-e-bom siin tinum iip maak maak iyo weng taban-kalip ensel tinum anola kaanamin imi daala tebe-nala anola kaan maagalo kesip ulutap uyo ke-bom no kemin ba ko. \p \v 11 Kale alugum mufekmufek boyo mitam imi diim abe-nuluta, kafale-bulu utamamsip kale, bomi sang uyo God imi suuk kon tem kal bom-nuluta, kafin koyo mep so binimanan o agan-bo komi tinum albup numi finanin weng uyo kupka-e-bo ko. \v 12 Kale tinum iyo yagal utamata, niyo titil faga-bom albi kalaa agela umdii, daak abelan-tema kale, tele utama-bom-nalata o ageta ko. \v 13 Kale kuguup mafak ko tal ipmi diim abe im-kugum tebesu boyo ugulumi migik ba kale, kuguup mafak ko suun tal tinum unang alugum ko im-kugu-bulu utaman-bomip bota kuta, God iyo ilami weng kwep daa-nala, “Dong daga-eman-temi o,” agesa uta waafu-nalata, beyo kuguup mafak tebe im-kugumin uyo maak kupkala tebe uta uta ke-nuluta, ipmi titil uyo kubaganu imkalan-temaalu binim kale, kuguup mafak tal ipmi diim abe im-kugulan-temu uyo, God iyo tebe ibo ilep uyo kafale-bomta dong dogobelan-tema kale, ilep bomi uyo ki, ibo dong dogobelata, ipkil mitam titil fagaa mo-nilip im-kugu-bo bomi kubaganu kupkalan-temip bomi sang uta ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Nuyo God so sinik mafak so alop kano daang baga-emin ba o,” agesa uta ko \sr (Mat 26:26-29, 1 Kor 11:17-22, Hib 9:19-22) \p \v 14 Agesu kale, atin nalami duubal ibe. Ibo men amem aman duga-emin kuguup boyo kupkaa umik ugobelin o ageta kale, \v 15 ibo utamsip tinum kalaa age-nilita, niyo weng koyo baga-e-bii kale, nimi weng baga-e-bii koyo ku-nilipta, ipkil abo tifi-bom-nilipta, tambal kalaa, mafak kalaa agan-bom-nilipta o ageta kale, \v 16 komiyon unan-kalon-temup kwek uyo ki, nuyo kwego dego ke God iso aget maagup ke-nulupta, sok dum ok boyo ilu-nulupta, God iyo, “Misam o,” age-nulupta, Yesus Krais imi isak singkam daa-suu umi aget uta fugun-bom unan-bom-nulup e minte, bret bota fagaa ku-nulup e, Krais imi dam ilo ko-suu umi aget uta fugun-bom-nulupta, unan-bom no kem-nuubup kale, \v 17 nuyo unang tinum kwiin tagang kuta, bret boyo maagup kale, alugum nuyo bret maagup bota unan-nuubup atamta, alugum nuyo ilami fugu tilin ilatap ke maagup kiina tala ke-sulup ko. \p \v 18 Kale ipkil Israel kasel imi kuguup kanum-nuubip umi aget uyo fugunolin. Tinum iyo mufekmufek kwep no kwe fuulip kenu God imi kupka-emin umi atuk unan-nuubip boyo ki, God iso aget maagup ke-bom-nilipta, kanum-nuubip ko. \v 19 Kale nimi weng kwek uyo intaben sang uta bagan-bii? “Korin kasel God imi ilak dolin binim imi mufekmufek men amem umi kuga-emin kuso men amem kuso boyo fen tuluun mufekmufek o,” agan-bii a? \v 20 Umbae. Kam age baganbaali kale, nimi weng bagan-bii kwek uyo ki, God imi ilak dolin binim bilip imi mufekmufek ko kupka-em-nuubip boyo, sinik tambal God ilatap imi kupka-e-bulup ko agan-bilip kuta, fen men amem ko age sinik mafak imi kupka-em-nuubip kale, ibo sinik mafak iso aget maagup ke kwego dego kemin ba o agan-bii ko. \v 21 Kale kanube kuguup alop tagamin ibo yak Kamogim Yesus imi aget uyo fugun-bom bret so sok dum ok so uyo unan tal kupka-nilip e minte, yak sinik mafak umi aget uyo fugun-bom bomi ok min, iman min, kong min uyo une no kemip umdii, boyo God iyo ibo dong dogopman-temaala kale, ibo boyo kanumin ba ko. \v 22 Kanube nuyo sinik mafak umi mufekmufek umi unan-kalon-temup bole, Kamogim iyo aget mafak kupka-eman-tema kale, numi titil uyo fen bagang-kale-nulupta, imi titil uyo kubaganu dupkaa no kelan-temaalup kale, yagal tebe-nala e, kanuman-temup bomi yan uyo kobela ogen utaman-temup ko. \s1 Nuyo suun kup God imi win uyo kufu-e-bom-nulupta o agan-kalin uta ko \sr (Rom 14:13-23, 15:1-6, 1 Kor 8:1-13, 9:19-22) \p \v 23 Aa bole, ipmi weng bogo-nilip, “Yak alugum mufekmufek albu boyo, kanubelum o agelup uyo, boyo weng binim kale, kanumin uta kup o,” agan-nuubip boyo tambaliim kuta, alugum mufekmufek boyo maak tebe-nuluta, nuyo dong daga-em-nuubaalu e minte, ipmi bogo-nilip, “Yak alugum mufekmufek albu boyo, kanubelum o agelup uyo, boyo weng binim kale, kanumin uta kup o,” agan-nuubip boyo tambaliim kuta, alugum mufekmufek bota maak tebe-nuluta, kuntuk mobelu atin mitam titil fagagan-nuubaalup no ko. \v 24 Kale kabo kalapmi kaal ilak uta kup dugamin ba kale, kapkumal tinum unang migik imi kaal ilak uyo duga-bom no ke-bom-nalapta o ageta ko. \p \v 25 Kale tolop saanin baan diim umi no alugum tolop molan-temip boyo maagalo unan-kalin kale, boyo aget yamyam uyo fugun-bomta, “Tolop boyo men amem umi kobe-nilipta, kwep tilip bele o?” age tolop kasel bilip iyo dagagan yakyak ke-bomta saanin ba ko. \v 26 Kale bomi magam uyo ki, God imi suuk kon kwek uyo bogo-nulu e, “Kafin kaso e minte alugum mufekmufek kafin umi diim albu kuso boyo Bisel ilami aligaap o,” agesu boyo amem binim kale, boyo dagagamin ba ko. \p \v 27 Kale kanube tinum God imi ilak dolin binim iyo maak tebe olapke-nala, “Talap iman unan-kulum o,” agela unon o agelap uyo, boyo tambaliim kale, no tamap alugum mufekmufek kopkelan-temip uyo unan-kalon-temap kuta, bomi aget uyo yamyam taga-bom, “Tolop koyo men amem umi kobe-nilipta, kwep tilip bele o?” age dagaga-bomta unan-kalin ba ko. \v 28 Kuta tinum iyo maak utamata, Kristen iyo tolop kulu-nulup men amem kupka-ebup boyo unan-nuubaalip kalaa age bogopke-nala, “Tolop koyo men amem umi kobe-nilita, kwep tili o,” agela umdii, tinum ko age bogopkela bemi aget uyo fugunolapta e, unelan-temi bole, bemi aget fugunin uyo kufak daabelan-temi kalaa age kup-kagamin ko. \v 29 Kale niyo kapmi sang uta baganbaali kale, niyo tinum migik bemi sang uta bagan-bii kale, bemi God imi ilak dugamin uyo mitam titil fagabelin-tem albu kalaa age-nalapta, tolop boyo kup-kagamin ko. \p Kale tinum maak iyo tebe niyo bogopne-nala e, “Dam kale, niyo tii tolop boyo une-nimi kale, intaben o ageta tinum migik iyo tebe nimi aget fugunin telela ko-nili unan-bii uyo iliba nimka-bomta weng mafak uyo kupkaneman-tema a? \v 30 Kanube niyo God iyo, ‘Misam o,’ age unelan-temi uyo, tinum migik iyo tebe nimi, ‘Misam o,’ age unan-bii boyo weng mafak uyo kupkanemin ba o,” agelan-tema ko. \p \v 31 Agelan-tema uyo, nisiik yan kebe bogobelan-temi ko. Kanube ibo iman unan-bom min, ok unan-bom mufekmufek migik migik kemip uyo, alugum mufekmufek boyo God imi win uta kup kufu-bom-nilipta, kanuman-temip kale, \v 32 Kristen unang tinum ibo utamipta, ipmi intap intap kuguup kanumip uyo, ipkumal kek kek igil utam-nilip e, God imi miit tem uyo kupkaa yang unon-temip kalaa agelip uyo, kanupmin kuguup boyo ibo kanumin ba kale, Juda kasel so e minte tinum miit migik so God imi tinum unang so imi aget uyo fugun-bom-nilipta o ageta ko. \v 33 Kale nagal mungkup alugum mufekmufek ko kanum-nuubi boyo utamita e, ilimi tiin fala utam, boyo kuguup tambal o agon-temip kalaa age-nilita, umi kuguup uta kup kanum-nuubi kale, niyo nalami kaal umi ilak kup dugan-nuubaali kale, unang tinum kwiin tagang iyo dong daga-e-bilita, God iyo imdep meng ilami miit tem daalak o age-nilita, dong daga-em-nuubi ko. \c 11 \p \v 1 Kale ibo nimi ki, Yesus Krais imi keli o age-nili nimi tiinemin tonamin kanum-nuubi kulutap ke-bom-nilipta, ipmi tiinemin tonamin uyo ipkil mungkup kanu-bom-nilipta o ageta ko. \s1 Ilim kaal ku dubom kuso kati ulotu kemin umi kuguup sang uta ko \p \v 2 Kale ibo suun kup nimi kuguup so weng so umi aget uyo fugun-bom-nilipta, weng ko ku-nili ipmi kafalemsi boyo alugum waafulin kup kem tebesip kalaa age-nilita, niyo bogo-nili, “Ipmi ko kanum tebesip boyo atin tambaliim kup ke kanum tebesip o,” agan-bii kuta, \v 3 weng kaa bogobelan-temi kota tolong do tele utamin o ageta kale, tam tinum alugum kalip imi dubom iyo ki Yesus Krais ita ko. Minte tam kalel umi dubom iyo imak ita e minte, Krais imi dubom ita minte God ita no. \v 4 Kale nulumi kuguup uyo, tinum unang dogap ita utamipta, nuyo kamok imi afak tem kal albup kalaa agelip uyo, ilim kaal uyo kulu ilimi dubom uyo katina-bii tiinemin kale, kanube tinum iyo ilami dubom uyo ilim ku kati-nala beten keman-tema min, God imi weng uyo ku unang tinum iyo kupka-eman-tema uyo, tinum bemi kanubeba kwek umi iibak tem uyo bogo-nulu e, “Krais yaga ba kale minte, kafin diim tinum maak ita fen nimi dubom o,” agelan-tema e minte, \v 5 kanube unang uyo maak ulumi dubom uyo ilim ku katilin-tem ke-nulu beten keman-temu min, God imi weng uyo ku unang tinum iyo kupka-eman-temu uyo, unang bomi aget fugunin uyo, unang numi kuguup uyo kupka-nilita, tinum imi kuguup uta kulan o age-nuluta, kanuman-temu kale, umi dubom ko age imak iyo, kalel uyo ko kanubelu kalaa agelan-tema uyo, imak iyo bomi fitom uyo tebepman-temu kale, bomi fitom kulan-tema kwek uyo ki, unang mafak sa dagamu kalaa age-nilip kek kek tebe umi dubom kon uyo alugum duumaat bitobelip umi fitom kugabu ulutap ke fitom kulan-temu ko. \v 6 Kale minte unang uyo ulumi dubom uyo ilim kaal ku katilin-tem ke beten kemu bole, duumaat bito-nuluta o ageta kale minte, ugol kanube duumaat bitamin boyo fitom o min, alugum bitamin boyo fitom o agelu umdii, ilim kaal ku katilan-temu bota felepman-temu kale, \v 7 God beyo tinum imi dubom kuta, tinum iyo ilim kaal uyo ku dubom uyo kati ulotu keman-temaala kale, bomi magam uyo, God yagal tebe tinum iyo telela dolata, ita mitam God ilatap ke God imi aget fugunin so kuguup so uyo ku-nalata, kanu-balata minte, unang uta tinum imi aget fugunin so, kuguup so uta ku-nuluta, kanu-bulu no kem-nuubip ko. \p \v 8 Kale God iyo unang umi malan kun uta fenga ku-nalata, tinum iyo telela dosaala binim kale, iyo tinum imi malan kun uta fenga ku-nalata, unang uyo telela kosa ko. \v 9 Kale minte tam maak uyo, God iyo unang umi aget uta fuguno-nalata, tinum iyo telela dolita, unang uyo dong daga-emak o age-nalata, telela dosaala binim kale, God iyo tinum imi aget uta fuguno-nalata, unang uyo telela kolita, tinum iyo dong daga-emuk o age-nalata, telela kosa ko. \v 10 Kale kanubesa kale, unang uyo ilim kaal ku dubom kati ulotu keman-temu bota ensel iyo utamipta e, unang boyo imak imi afak tem kal albu kalaa agelan-temip bota felepman-temu ko. \v 11 Kuta Yesus Kamogim imi kuguup uyo, tinum iyo, numi titil uta kup o age unang iyo imkaa ilisinon albaalip e minte, unang iyo, numi titil uta kup o age tinum iyo imkaa ilisinon albaalip no kale, unang so tinum so imi titil uyo maagup kwego dego ke-bom albip kale, \v 12 sugamiyok uyo God imi kamaki unang telela kosa uyo, tinum imi malan kun uta fenga ku-nalata, telela kolata, mitam unang kesu kale mungkup, kamano koyo God iyo unang iyo dong daga-e-balata, ita tebe-nilipta, man tinum iyo fagan-bilip ogenal imi tilin tem ilep uyo malaak e talan-nuubip kale, God beta alugum bomi magam kayaak iyo kulba ko. \p \v 13 Kale Kristen ipkil kuguup komi sang bogobelan-temi kek uyo utama-bom-nilipta o ageta kale, uyo ki, unang uyo ilim kaal ku dubom katilin-tem bisop ipkumal imi tiin diim uyo God iyo aman duga-eman-temu bota tambal kalaa mafak kalaa agan-bom-nilipta o ageta ko. \v 14 Kale ibo unang tinum nulumi aget fugunin uyo utamsip kale, nuyo bogo-nulup, “Kanube tinum iyo dubom kon timitim kelan-tema boyo felebelan-temaalu kale minte, \v 15 kanube unang bota dubom kon timitim kelu umdii, boyo umi ket kon tambal o,” agan-nuubup kale, boyo ki, God yagal, dubom kon timitim boyo umi dubom umi katinmin o age-nalata, kupka-em-nuuba ko. \v 16 Kale minte kanube tinum dok ita, bomi sang uyo nuso wengaal digin-kalon o agela uyo, beyo yagal tele utam-nalata o ageta kale, nuyo dubom kon kati ulotu kemin bomi kuguup migik uyo binim e minte, God imi unang tinum abiip maak maak albip igil mungkup kuguup migik uyo binim no kale, kuguup bota waafu-bom-nilipta o ageta ko. \s1 Korin kasel tebe komiyon unan-kalin umi kuguup kufak daga-e-bii-silip umi sang uta ko \sr (1 Kor 10:16-21, Hib 9:19-22) \p \v 17 Kale koyo ibo weng kem iip maak maak uyo ibo maak kobelan-temi kuta, ipmi kuguup kanu-bomip bomi sang uyo baga-bom-nilita, ipmi win uyo maak kufu-eman-temaali kale, bomi magam uyo ki, ipmi ulotu ke-bom tala tala kem-nuubip kwek uyo kuguup tambal umaak mitam telelmin binim kuguup mafak uta kup kwep mitam daagan-nuubip umi sang uta kale, \v 18 kamaki nimi bomi sang bogolan-temi uyo ki, ipmi ulotu kemum o age tala tala kemip uyo, atuk maak ugaa kwep yang tinum miit maak imi keli o agela agela ke-bom-nilipta, ulotu kem-nuubip o agelip tinangku-nilita, weng boyo aafentap tap kalaa agan-bii ko. \v 19 Kale ipmi bigi ko yang una meng una ke-silip boyo mafak kuta, bomi mufekmufek tambal maak albu kale, ibo ilo ko-silip bomi tem ilep ku-tele utamipta e, waanta fen God imi unang tinum aligaap kalaa age utaman-nuubip ko. \p \v 20 Kale ipmi tala tala ke iman dagaap unan-nuubip uyo, ibo Kamogim Yesus ilami okumop man so ninggil iman afungim une-silip ulutap uyo maak kem-nuubaalip kale, \v 21 ipmi unan-kalin kulep tal tolup alugum kwego dego ke dagaap unan-kulum o age kulep talan-nuubip uyo, kulep tal to ipkumal iyo fen-nuubaalip kale, maagup maagup ibo ilipmi kulep tilip uyo ipsiik yuut iman so ok mafak so kwiin tagang uyo bisil unan-bii ilum ilum ke-bilipta minte, fiyaap tilip ita tal iman tep kup umtal daga-bilip no kem-nuubip kale, \v 22 ibo ok so iman so umi unan-kalin umi am umaak desaalip aga? Minte kapkumal God imi unang tinum bilip iyo intap san depmipta, ibo tebe duban baan ke-e-bilip a? Ibo ipkumal mufekmufek unan-kalin binim imi tiin diim uyo mufekmufek kwiin tagang uyo unan-bilipta, iyo fitom tebe-em-nuubu aga? Niyo ibo intaben weng uta kobelan-temi? Nita tebe bogobe-nili, “Ibo kuguup tambal uyo kanu-bilip o,” age-nilita, ipmi win uyo kufopman-temi a? Umbae. Boyo niyo tebe ipmi win uyo kufopman-temaali kuba. \s1 Kamogim Yesus ilami okumop man imi bret so sok dum ok so kobesa umi sang uta ko \sr Mat 26:26-29, Mak 14:22-25, Luk 22:14-20 \sr (1 Kor 10:16-21, Hib 9:19-22) \p \v 23 Kale weng kaa ipmi kobelan-temi koyo Kamogim Yesus ilami bon tem weng kopnelata, siin uyo ibo bogobe-sii kale, am ko mililan-bom-sulu Judas tebe Kamogim Yesus dep no daala yak waasi sagaal diim abelan-tema umi mililep kota, Kamogim Yesus iyo bret maak ku \v 24 God iyo, “Misam o,” age fegela ko-nala e, bogola, “Koyo nimi dam kale, ibo dong dogobeluk o age-nilita, kobelan o ageta kale, ipkil kanu-bom un-bom-nilipta, nimi aget uyo fugun-bilipta o,” age-nalata, bret uyo kobelata, unelip ko. \v 25 Kale alugum unan-kalin uyo unelip binimanu e, mungkup Kamogim Yesus iyo kap maak ku sok dum ok maak ilu ko-nala e, bogola, “Sok dum ok koyo nimi isak singkam daa-nulu kamaa weng de kolan-temu uta kale, suun kup ipkil boyo kanu-bom ila-bom unan-bom-nilipta, nimi aget uyo fugun-bilipta o,” age-nalata, kap ku sok dum ok ilu kola boyo kobelata, une-silip ko. \v 26 Kale ibo suun kup bret so e minte, sok dum ok so bomi unan-kalin uyo, Kamogim imi kaan-se bomi do uta fugun-bom-nilipta, kanum kwep unanbu top asok ilami tolon-tema kwek diliit kelin o ageta ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Unang tinum iyo tebe komiyon uyo bisop unelip umdii, boyo imi fengmin uyo kulbu o,” agesa uta ko \p \v 27 Kale Kamogim Yesus iyo kam age-se kale, kanube tinum dok ita aget uyo tele fugunolin-tem ke-nala komiyon ko age Kamogim Yesus imi unan-kalin bomi win uyo kufak daabe Kamogim imi bret uyo bisop un-bom-nala e minte, Kamogim imi sok dum ok uyo bisop un-bom no kema umdii, tinum beyo Kamogim imi dam so isak so umi win uta kufak daga-eman-tema kale, bemi kanuman-tema boyo ilami fengmin umdii kulbu ko. \v 28 Kale unang tinum iyo ilimi aget tem uyo tele utamipta e, atin nuyo fengmin binim, tambaliim kup albup kalaa agelip uta, ise bret so e minte sok dum ok so boyo unan-kalin ko. \v 29 Kale kanube tinum iyo yagal tele aget fugunolata, boyo Kamogim imi dam so isak so kalaa agelin-tem ke-nala bret so sok dum ok so boyo bisop unela umdii, ko unela boyo ki ilami fengmin umdii kulbu ko. \v 30 Kale komiyon ko age Kamogim imi unan-kalin boyo bisop unan-bom-nilipta, ipmi tinum unang kwiin tagang iyo titil binim ke mafak ilin umka-bala e minte, iip maak maak iyo kaana-bala no kem tebesip ko. \v 31 Kuta kanube nugol nulumi aget tem uyo tele utafi-bom kupkek kupkek ke-bom tambaliim kup unan-nuubup nimnam, mufekmufek mafak uyo kwep mek nulumi kaal diim uyo daagan-nuubaalup kuta, \v 32 Bisel iyo numi kuguup uyo im-kugu-bom-nalata, aget iluum so kaal fuyap so uyo kupka-e-be kale, Bisel imi aget fugunin uyo, son-temu nala nimi ilak dolin binim imi yega dobeli maagalo kelan-temip kota, nimi ilak dolin unang tinum kuguup mafak kanu-bilip bilip iyo iso maagalo ke-nimip o age-nalata, Bisel yagal tebe aalabal imi man yan-togon-bom saal daga-bom ke-bom kafalebip ulutap ke ilami man kesup nuyo im-kugu-bom-nalata, aget iluum so kaal fuyap so boyo kupka-e-be ko. \p \v 33-34 Nalami duubal ibe. Boyo agelu kale, God iyo utamata, ibo kuguup mafak ke-bilip kalaa age-nala e, yega dopman-tema kale, tele utama-bom-nilipta o ageta kale, bomi unan-kulum o age ipmi tala tala kemip kwek uyo, ibo yuut bisil unan-kalin ba kale, kapkumal iyo fen-silipta, alugum anggelip kalaa age-nilipta, maagup unan-kalin kale, kanube ipmi tinum iyo maak iman tep tebepmu yuut unelan o agela umdii, ilami am kal unelan-tema bota tambaliim ko. \p Mufekmufek migik maak umi sang uyo bogobelan o agan-bii kuta, suukta, no-nilita, ilipmi diim kal telela kolan-temi ko. \c 12 \s1 God imi Sinik Tambal imi tebe titil migik migik unang tinum numi kupka-em-nuuba uta ko \sr (Rom 12:6-8, 1 Kor 14:1-40, Ef 4:7-12, 1 Fit 4:7-11, 2 Fit 1:3-9) \p \v 1 Duubal ibe. Nimi aget fugun-bii uyo, ibo, God imi Sinik imi titil migik migik bomi aget uyo kubak kili dek kili ke-bom ilum ilum kem-nimip o agan-bii kale, tinangku-silipta. \v 2 Ipkil utamsip kale, siin uyo ibo Kristen kelin-tem bom-bilip uyo ipkumal iyo imtamo yang daalip men amem uyo aman duga-e-bilipta, men amem isiik imi weng umaak yan ke-biisaalip ko. \v 3 Kale kanu-bii-silip kalaa age-nilita, ipmi weng dagabip boyo yan kebelan o ageta kale, kanube tinum iyo maak tebe bogo-nala, “God imi Sinik ita weng koyo bogopneba o,” agela umdii, kabo kanube itafi-bomta, dam bagan-be kalaa, bisop bagan-be kalaa age utamap uyo kanumin kale, kanube God imi Sinik iyo tinum maak imi diim uyo bom-nala weng kupka-emin binim kema umdii, tinum beyo tii bogo-nala, “Yesus iyo mafak kale, maagalo ke win binim kelan-tema o,” agon-tema kale minte, tinum God imi Sinik Tambal iyo tebe imi diim alba ita kup tii bogo-nala, “Yesus beyo tambaliim e minte, Kamogim no o,” agelan-tema ko. \p \v 4 Kale God imi Sinik iyo unang tinum nuyo titil uyo ugulumi migik kobe kobe kela ogok migik migik uyo yagalami waafula waafula kem-nuubup kuta, God imi Sinik iyo maagup ita kup alba ko. \v 5 Kale minte nuyo yak Kamogim imi ogok migik migik uyo kem-nuubup kuta, numi Kamogim iyo maagup ita kup alba ko. \v 6 Minte numi ogok kemin umi kuguup uyo yak ugulumi migik migik uyo albu kuta, God maagup beta tebe alugum nuyo titil uyo kupka-e-balata, te tam-nulupta, alugum ogok boyo kem-nuubup ko. \v 7 Kale God imi Sinik imi aget fugunin uyo, Kristen unang tinum maagup maagup bilip iyo titil uyo kupka-e-bilita, ipkumal iyo alugum dong daga-emin o age-nalata, imi titil uyo alugum maagup maagup nuyo kupka-em-nuuba ko. \p \v 8 Kale God imi Sinik iyo tebe tinum iyo ulu-nala e, tam maak iyo titil kobela ita tebe aget fugunin tambal uyo ipkumal iyo kupka-e-bala e minte, aa maak iyo titil kobela God imi kuguup umi sang uyo baga-e-bala unang tinum iyo tele utama-bom no ke-bilip e minte, \v 9 maak iyo God imi Sinik iyo tebe dong dogobela atin utamata, God iyo nimi aman duga-e-bii koyo fen yan kepnelan-tema kalaa agan-bala e minte, maak iyo God imi Sinik maagup bemi titil uta ku unang tinum mafak ilin kugan unsip iyo telela imola tambalana-bilip e minte, \v 10 maak iyo mitam God imi Sinik imi titil uta ku mirakel ko age kuguup ugulumi migik migik uyo ke-bala, minte maak iyo mitam titil uta ku God imi weng kupka-emin uyo dagaa ku yang kanu-bala, minte maak iyo utamata, boyo Sinik Tambal kalaa, sinik mafak kalaa agan-bala, minte maak iyo abiip maak imi weng utamamin binim uyo baga-bala, maak iyo weng migik migik uyo tinangku fupkela kup-kiit mo ipkumal iyo baga-e-bala no kem-nuubip kale, \v 11 ise Sinik maagup beta tebe mufekmufek kwiin tagang boyo kafale-balata, kanum-nuubip kale, ilami aget fugunin uta kanupmin titil migik migik boyo unang tinum iyo maak imi kobe kobe kem-nuuba ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Alugum nuyo dam maagup komi yaan sagaal o,” agesa uta ko \sr (Rom 12:4-8, Ef 4:1-16, Kol 2:19) \p \v 12 Kale niyo, God imi Sinik imi tebe titil migik migik kuga-em-nuuba bomi sang uta felep yak tinum numi dam komi diim tota bogobelan o ageta kale, tinum numi dam koyo maagup kuta minte, dam umi atuk atuk uyo kwiin tagang kale minte, atuk atuk kwiin tagang kuta, bomi kwego dego kesu uyo dam maagup uta kup kale, Yesus Krais imi ilak dolin unang tinum nugol mungkup kanube albup ko. \v 13 Kale nugol mungkup Sinik Tambal maagup imi tolop diim alugum nuyo ok sam uyo ugo-nulupta, mitam dam maagup ulutap ke-sulup kale, Juda kasel so, tinum miit migik so, tinum sok de imolip tinum maak imi bisop ogok kemin so, sok de imolin binim so alugum nuyo maagup kanube-sulup kale, God yagal tebe Sinik Tambal maagup beta kup alugum nuyo dobe-se ko. \p \v 14 Kale nugol utamsup kale, dam boyo atuk maagup uta kup ba kale, bomi atuk uyo kwiin tagang kale, \v 15 yaan uyo bogo-nulu e, “Niyo sagaal keluta, niyo dam komi atuk ba o,” agelu umdii, yaan bomi weng ko kam agelu boyo tinangkamin ba kale, boyo dam komi atuk maak iyo kulbu e minte, \v 16 tolong milii ugol bogo-nulu e, “Niyo tiin keluta, niyo dam komi atuk ba o,” agelu umdii, tolong milii bomi weng ko kam agelu boyo tinangkamin ba kale, boyo dam komi atuk maak iyo kulbu no ko. \v 17 Kale kanube dam uyo tolong tem binim alugum maagup tiin uta kup kelu umdii, dogobeta weng uyo tinangkulan-tema a? Minte kanube dam uyo muluum tem binim alugum maagup tolong tem uta kup umdii, dogobeta mufekmufek tang uyo kuun-bulu utaman-tema a? \v 18 Kuta boyo dam umi kuguup uyo kulbaalu kale, boyo God ilami aget fugunin uta kanubelan o age-nalata, alugum dam umi atuk atuk boyo kwep yak daa kwegi degi ke-nalata, dam maagup telela kosa ko. \v 19 Kale kanube dam umi atuk atuk uyo atuk maagup uta kup kelu umdii, fen bomi dam aligaap uyo dogap kulbu a? \v 20 Kuta boyo ageta ba kale, dam komi atuk atuk uyo kwiin tagang kuta minte, dam uyo maagup uta kup kale mungkup, Kristen nuyo God imi Sinik imi titil ugulumi migik migik uyo kula kula ke-sulup kuta, nuyo mitam alugum maagup ke-sulup ko. \p \v 21 Kale tiin uyo tebe bagang-kaleta, sagaal umi bogobe-nulu e, “Kubo binim kuta, niyo tii tambaliim nan-temi kale, nimkaa daaginaal o,” agelu e minte, dubom ugol mungkup yaan umi bogobe-nulu e, “Kubo binim uyo, niyo tii tambaliim nan-temi kale, nimkaa daaginaal o,” agelu no keman-temaalip binim kale, \v 22 numi dam komi atuk maak umi aget uyo fugun-bom bogo-nulup, “Boyo titil binim o,” agan-nuubup kuta, atuk boyo binim umdii, numi dam koyo tambaliim nan-temaalu e minte, \v 23 numi dam komi atuk maak umi aget uyo fugun-bom bogo-nulup, “Boyo mafak so o,” agan-nuubup kuta, nuyo atuk boyo tambaliim tiin molup bomu e minte, numi dam komi atuk maak umi aget uyo fugun-bom bogo-nulup, “Utamamin ba kale, boyo fitom o,” agan-nuubup kale, bota nuyo ilim ku tambaliim kup migi-bom katina-bom no kem-nuubup kuta minte, \v 24 numi dam komi atuk atin tambal kup tebesu uyo tele tiin mom-nuubaalup ko. Kale boyo God yagal tebe alugum dam umi atuk boyo kwego kwego ke-nalata, telela ko kwep daasa kale, numi dam atuk iip maak maak iyo win binim ke te afak tem iinsip kalaa age-nala e, yagal imdep mitam daa win tibin kelip imkasa kale, \v 25 God imi aget fugunin uyo, dam uyo duul duul kem-numu kale, kanubelita, alugum atuk atuk iyo ipkumal iyo tambaliim kup tiin mola tiin mola kelin o age-nalata, telela imdep mitam daa win tibin kelip imkasa ko. \v 26 Kale kanube dam atuk uyo maak kaal fuyap uyo kulu umdii, dam alugum uyo kaal fuyap boyo kulan-temu e minte, kanube dam atuk uyo maak mitam win so kelu umdii, alugum maagup deng tebe-bom keman-temip ko. \p \v 27 Kale alugum ibo mungkup Yesus Krais imi dam kale, maagup maagup ibo imi dam atuk ko. \v 28 Kale God imi tebe Kristen unang tinum ulan-nuuba iyo ki, \m tam kamaki keyo Krais imi kalaan tinum e minte, \m tam maak keyo God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum e minte, \m maak keyo kafalemin tinum e minte, \m aa bilip imi umik tem uyo mirakel ko age kuguup ugulumi migik migik telelamin tinum e minte, \m aa maak kutop uyo unang tinum mafak ilin telela imolip mitam tambalanamin tinum igil, \m minte unang tinum dong daga-emin unang tinum igil, \m minte tinum ogok tiin molin tinum igil, \m minte tinum abiip maak maak imi weng utamamin binim umi weng bagamin tinum no kale, \m God iyo unang tinum iyo ululata, kanupmin ogok boyo kem-nuubip ko. \v 29 Kale ibo Kristen unang tinum kaa albip iyo itamin. Bilip iyo alugum maagup Krais imi kalaan tinum bele, God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum bele, kafalemin tinum bele, mirakel telelamin tinum bele, \v 30 unang tinum mafak ilin telela imola mitam tambalanamin tinum bele, tinum abiip maak maak imi weng utamamin binim umi weng bagamin tinum bele, weng fupkela kup-kiit mo bagamin tinum kalaa agan-bilip a? Umbae. Bilip iyo yagalami titil migik kula kula kemin kuta, \v 31 ibo, fomtuup atin ki titil tambal uta kulum o agan-bom-nilipta, bomi aget kup ugaa kwaaga-bom-nilipta o ageta ko. \p Kale kamano koyo atin kuguup tambal kup tebesu umaak ibo kafalepman o ageta ko. \c 13 \s1 Nugumal kek kek imi aget kupka-emin umi sang uta ko \sr (Jon 13:34-35, 15:11-17, 1 Jon 2:7-11, 3:11-18,23, 5:1-5) \p \v 1 Kale kanube niyo yak tinum miit maak maak imi weng so ensel imi weng so uyo ku unang tinum iyo baga-eman-temi kuta, niyo bilip imi aget uyo kobelin-tem ke-nili weng koyo baga-emi umdii, weng baga-eman-temi boyo belo umi tingang tingang kebip aa-e min, ot tin telela kolin-tem ke bo-bilip weng mafak olbu aa-e ulutap ke-bom bisop weng uta kup baga-eman-temi ko. \v 2 Minte kanube niyo God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum imi weng baga-ebip ulutap ke-nili e minte, alugum God imi aget fugunin yang waansu uyo dagaa ku-nili e minte, yak aget fugunin migik migik uyo alugum utam-nili e minte, niyo utamita, God iyo titil afalik uyo kopnela ku yak amdu boyo bogobeli umi mosu baan diim boyo kupkaa yak anang migik unon-temu kalaa age no kelan-temi kuta, niyo tinum unang iyo atin aget kobelin-tem keli umdii, niyo saak win binim kelan-temi ko. \v 3 Minte niyo kanube nalami mufekmufek uyo alugum tinum bulup man imi togobelan-temi min, niyo Kristen numi waasi iyo imkali tebe nimdalip yak at tiil iinom ken tebe kaanan-temi min kuta, niyo bilip imi aget uyo tele kobelin-tem ke boyo kanubeli umdii, kuguup tambal boyo dogobeta dong dogopnelan-temaalu binim ko. \p \v 4 Kale tinum iyo ipkumal imi aget kupka-emin tinum beyo kek kek imi tebe kuguup mafak kobelan-temip uyo, isiik yuut yan kebelan-temaala e minte, beyo ipkumal dong daga-emin tinum e minte, tinum mufekmufek so kasel imi mufekmufek uyo tingineman-temaala e minte, ilami tok uyo baga-bom e minte, “Nita kup o,” agan-bom e minte, \v 5 kutaang uyo tebe-bom e minte, ilami mufekmufek umi aget kup fugun-bom mogop tebe-bom no keman-temaala, minte yuut olsak tebemin uyo ke-bom min, tinum migik tebe fenga kobelip uyo abo fiila-bom no keman-temaala kale, \v 6 beyo kuguup mafak umi deng uyo tebeman-temaala kale, fen God imi kuguup umi deng uta kup tebe-bom-nala e minte, \v 7 ipkum tebe fenga kobela boyo kupkabe suun kup duup ke-e-bom-nala e minte, tinangkulata, “Kek kek iyo tebe nimi duup iyo dupkege-bilip o,” agelip kalaa agela uyo, beyo aget fuguno-nala e, “Nugum beyo kuguup mafak kemin binim kale bole, kek kek iyo bisop bogobe-nilipta, weng uyo kwep mek bemi tem uyo tili-bilip umaak tap o,” agan-bom-nala e minte, suun kup deng tebe-bom God imi tebe dong dogobelan-tema uta kup fen-bom-nala e minte, suun kup kuguup mafak mitam tulu uyo titil fagaa mo fagaa kwaala unemin tinum iyo kulba ko. \p \v 8 Kale ise numi nugumal aget kupka-emin kuguup boyo atin binimanan-temaalu kuta, son-temu uyo, God imi profet ko age weng kem baga-emin kuguup boyo binimanu e minte, abiip maak maak imi weng utamamin binim umi weng bagamin umi kuguup boyo binimanu e minte, yak aget fugunin migik migik uyo alugum utamamin kuguup boyo biniman no kelan-temu ko. \v 9 Kale kamano koyo nuyo God imi kuguup uyo atuk atuk uta kup utam dagaa kuga-bom-nulup e minte, God imi weng ugol mungkup atuk atuk uta kup baga-e-bom no kem tebesup kuta, \v 10 Yesus Krais iyo mufekmufek alugum koyo utam-nala e minte, kuguup tambal uta kup waafuu no kesa kale, son-temu nala tolon-tema kota, numi God imi kuguup atuk atuk dagaa kugamin so God imi weng atuk atuk baga-emin so boyo alugum binimanan-temu ko. \p \v 11 Siin nimi man katip bii-sii kwek uta, man kangkang ilimi weng uyo baga-bom-nili e minte, man kangkang imi utamamin kuguup uta utama-bom-nili e minte, nimi aget fugunin uyo man kangkang ilimi aget fugunin ulutap ke-bom no ke-bii-sii kale minte, koyo mitam fito ko-nili e, man kangkang imi kuguup uyo kupka-sii ko. \v 12 Kale mungkup ulutap kamano koyo Kristen nuyo God imi kuguup uyo tele utamanbaalup kale, ok kikitok ko age glas ninak ton-bulu umi tem kek fen mufekmufek tele utamin-tem kebup ulutap ke-bulup kuta, son-temu nala aaltam kota fen God imi tibit kun uyo tele utaman-temup kale minte, kamano koyo God imi kuguup uyo atuk atuk uta kup utamsup kuta, son-temu kota, ilami tebe atin tele numi itamsa ulutap mungkup nugol kanube imi kuguup uyo tele utaman-temup ko. \v 13 Kale kamano koyo numi utamupta, God beyo dong dogobelan-tema kalaa agan-kalin umi kuguup so God imi fenin umi kuguup so nugumal imi aget kupka-emin umi kuguup so asuno boyo suun kup bomu kuta, kuguup asuno bomi kamok iyo ki, numi nugumal aget kupka-emin kulbu ko. \c 14 \s1 God imi Sinik Tambal tebe titil kupka-emin miton uta ko \sr (Rom 12:6-8, 1 Kor 12:1-11, Ef 4:7-12, 1 Fit 4:7-11, 2 Fit 1:3-9) \p \v 1 Ibo dital kup faga-nilip kano, kek kek imi aget uyo suun kup kupka-e-bilipta o ageta ko. Minte ibo God imi Sinik Tambal imi titil migik migik kupka-em-nuuba umi aget uyo ugel kalagaman-temip kuta minte, Sinik Tambal imi titil ipmi kobela tele kulan-temip uyo ki, God imi weng kem baga-emin umi aget uta fomtuup ugel kalaga-bom waafu-bilipta o ageta ko. \v 2 Kale bomi magam uyo, tinum dogap ita tebe abiip maak maak imi weng utamamin binim umi weng uyo bagama umdii, bemi weng boyo tinum numi baga-eman-temaala kale, God imi baga-eman-tema kale, God imi Sinik Tambal ita tebe titil kobelata, God imi aget fugunin yang waansu umi sang uyo bagaman-tema kuta, kek kek iyo imi weng bagan-be boyo utamsaalip kuta, \v 3 tinum God imi weng kem baga-eman-tema bemi weng uta tebe unang tinum imi God imi ilak dugamin uyo kuntuk mopmuta, imi kuguup so minte imi aget tem so uyo tambalanan-temu ko. \v 4 Tinum tebe abiip maak maak imi weng bemi utamsaala binim umi baga-eman-tema iyo, bemi weng uta tebe ilami aget tem uta kup kuntuk mobelan-temu kale minte, tinum God imi weng kem baga-eman-tema imi weng bota tebe ipkumal Kristen unang tinum bilip iyo kuntuk mobelan-temu ko. \p \v 5 Nimi aget fugunin uyo, alugum ibo abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip binim umi bagamin o agan-bii kuta, nimi aget fugunin afek uyo ki, ibo God imi weng uta kup baga-emin o agan-bii ko. Kale tinum abiip maak maak imi weng bemi utamsaala umi bagama umdii, tinum migik iyo tebe bemi weng boyo fupkela kolata, Kristen unang tinum iyo tinangku-nilipta, titil fagalin o ageta kuta, weng bomi fupkela kolin-tem kelan-tema uyo, tinum ko abiip maak maak imi weng bisop bagan-be beyo te afak tem iinata minte, God imi weng kem baga-emin tinum beta te tam tip iinon-tema ko. \v 6 Duubal ibe. Ibo nimi weng kaa bogobelan-temi koyo tele utamin o ageta kale, kanube niyo tal ipmi diim abe-nilita, abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip umi weng uyo bagaman-temi kuta, niyo God imi weng kafalepneba uyo ibo bogopmin-tem keli min, weng umaak tele dupkop daapmin-tem keli min, God imi weng kem umaak bogopmin-tem keli min, weng umaak kafalepmin-tem keli umdii, niyo dogobe-nilita, ibo dong dogobe-nimi binim ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “God imi weng kupka-emup umdii, nulumi weng uta kup baga-bom-nulupta, kupka-emum o,” agesa uta ko \sr (Mak 16:17, Ap 10:45-46, 19:6, 1 Kor 12:10,28, 14:1-6, 26-40) \p \v 7 Kale minte nuyo mufekmufek sinik binim ko age fongket min, biingbuung min, bomi aget uyo fugunolum. Kanube bomi biileng uyo iit iinu daak iinu ke-bom tambaliim olmin-tem kemu umdii, dogobeta umi del ko age olan-bo kwek uyo tele tinangku-numup binim ko. \v 8 Minte bigul ko age fongket boyo tele olalan-temaalu uyo, waasi dinan-kalin tinum bilip iyo dogobeta utamta, boyo waasi tulu kalaa ageta fikolan-temaalip ko. \v 9 Ipkil mungkup kale, ibo ulotu ke-bom abiip maak maak imi weng ipmi utamin-tem umi weng bagaman-temip uyo, tinum weng migik migik utamin binim bilip iyo dogonubeta ipmi weng umi magam uyo tele dagaa ku-nimip binim kale, ipmi weng bagan-bilip boyo bisop kugol yak at diim tuum diim sek saanbu tap keman-temu ko. \v 10 Dam kale, kafin diim koyo weng ugulumi migik migik kwiin tagang uyo albu kale, alugum boyo ipkumal imi baga-e-bilipta, weng umi iibak tem uyo dagaa kugan-nuubip kuta, \v 11 niyo tinum bemi weng bagan-be bomi iibak tem uyo utamin-tem keli umdii, beyo aget fuguno-nala, “Beyo tinum miit maak tinum o,” nagon-tema e minte, nagal mungkup, “Beyo tinum miit maak tinum o,” age no kelan-temi ko. \v 12 Ipkil mungkup kale, ipmi aget fugunin afek uyo, God imi Sinik imi titil uyo kulum o agan-bilip aga? Agan-bilip umdii, ipmi intap intap titil ku-nilip ipkumal Kristen unang tinum imi kuntuk saanemin bota kup dital fagaa ku-nilipta o ageta ko. \p \v 13 Agelu kale, tinum iyo abiip maak maak imi weng uta kup bagan-be umdii, beyo tebe God iyo aman dobela titil uyo kopmata, weng boyo dupkop daapmata, ipkumal iyo tele utamamin ko. \v 14 Ibo aget fugunolin. Kabo abiip maak maak imi weng kapmi utamsaalap binim umi weng baga-bom-nalap God iyo aman duga-eman-temap uyo, kapmi aget tem ugol God iyo aman duga-eman-temu kuta, kapmi aget tem uyo kapmi weng bagan-balap boyo maak utamta, weng bomi iibak tem uyo dogonupmin kalaa ageta aget fugunolan-temaalap binim ko. \v 15 Agelu kale, boyo kabo intap nulan-temap a? Kalapmi aget tem kwek umi beten keman-temap uyo, kapmi aget fugunin ugol mungkup utamuta, beten weng boyo kanupmin bomi sang uta bagan-be kalaa age utam no kelan-temu bota tambaliim kale minte, ulutap kale, kalapmi aget tem kwek umi God imi aseng kwaaman-temap uyo, kapmi aget fugunin ugol mungkup utamuta, kanupmin bomi aseng uta kwan-be kalaa age utam no kelan-temu bota felepman-temu kuta, \v 16 ulotu keman-temip uyo, nugum kabo kanupmin beten kemin kuguup tambal uyo kupka-nalap abiip maak maak imi weng kapmi utamsaalap umi weng ku-nalap bisop God iyo, “Suguul o,” agan-kalap umdii, tinum God imi ilak dolin binim kapmi mep so tonba beyo kapmi beten weng uyo tele utam-nalata, bogo-nala, “Aafen o,” agelan-temaala ko. \v 17 Kale minte kanupmin kapmi beten ko ke-bom, “Suguul o,” agan-balap boyo tambaliim kuta, bota tebe-nuluta, kapkum imi aget tem uyo kuntuk mopman-temaalu ko. \p \v 18 Nimi suun kup abiip maak maak imi weng utamsaali binim umi bagan-nuubi boyo tebe ipmi abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip binim umi bagan-nuubip boyo kubaganu uta uta kesu kale, boyo God iyo, “Suguul o,” agan-bii kuta, \v 19 Kristen unang tinum tala tala keman-temip uyo, niyo weng kanupmin kota kup bilip iyo baga-e-bom kafale-bilita, utamin o age-nilita, abiip maak maak imi weng nimi utamsaali binim umi weng uyo timitim baga-e-bili amon amon kemin boyo kupka-nilita, nulumi weng uta ku-nili weng katip uta kup bilip iyo baga-e-bom kafaleman-temi bota, weng bomi iibak tem uyo yuut tele utaman-temip ko. \p \v 20 Duubal ibe. Man unaak bilip imi aget fugunin uyo, kuguup mafak umaak kanumum o agan-nuubaalip kale, mungkup ipkil man unaak ilitap ke kanupmin aget fugunan-temip bota tambaliim kuta, ipmi tebe abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip umi weng bagamin umi aget fugunin uyo ki, ibo man kangkang imi aget fugunin ulutap uyo kemin ba kale, unang tinum bisel imi aget fugunin ulutap uta ke-bom-nilipta o ageta ko. \v 21 Kale tinum imi tebe God imi suuk kon tem weng dola kosip uyo bogo-nulu e, \pi1 “Bisel iyo bogo-nala, ‘Aa minte son-temu uyo, asok nagal weng kwep unanbu no unang tinum igilimi weng migik bogobesu imi bogobelita, ita weng kwep tal katam uyo ulaa kufolan-temip kuta minte, nimi weng boyo tele tinangkulan-temaalip o,’ ageta Bisel iyo bogosa o,” agesu ko. \m \v 22 Agesu kale, numi tebe abiip maak maak imi weng numi utamsaalup umi weng bagamin umi kuguup uyo, God iyo tebe titil uyo numi kobelata, nuta abiip maak maak imi weng numi utamsaalup uyo baga-bulupta, weng bota tebe God imi ilak dolin igi ba kale minte, God imi ilak dolin binim unang tinum albip iyo kafalem-nuubu kale minte, God imi weng uyo ku unang tinum kupka-emin umi kuguup uyo, God iyo titil uyo numi kobelata, nuta God imi weng uyo ku kupka-e-bulupta, weng bota tebe God imi ilak dolin binim igi ba kale minte, God imi ilak dolin unang tinum albip iyo kafalem-nuubu ko. \p \v 23 Kale kabo abiip maak maak imi weng bagaman-temap boyo tebe unang tinum iyo dong dogobelan-temaalu kale, alugum Kristen unang tinum ibo tala tala ke-bii ko-nilip alugum maagup abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip umi bagaman-temip uyo, tinum iyo kanupmin kuguup boyo utamsaalip min, tinum God imi ilak dolin binim imi mitam tolon-temip uyo, bilip iyo bogo-nilip e, “Umbae. Tam kalip iyo ilum ilum ke-bom-nilipta, ke-bilip ita aga?” agelan-temip kale minte, \v 24 ibo alugum maagup ilipmi weng uta ku-nilipta, God imi weng kwep tal kobina tala keman-temip uyo, tinum God imi ilak dolin binim min, tinum ipmi kuguup ko kanu-bilip boyo utamsaala iyo mitam tala umdii, ipmi weng bagan-bilip boyo tinum bemi aget tem bubul tem uyo un binolin tap kelu utamata e, Kwiin ei. Nimi kuguup mafak kem-nuubi uyo ko nimkem molip kalaa agelan-tema kale, \v 25 alugum weng bubul tem waansu umdii kota mitam kemanu kalaa age-nalata, kamok kamok weng umka-emin umi kuguup uta ku-nalata, katuun duung fegela daak suk mo kalaak fen-nalata, God imi win uyo kufu-e-bom-nala e, bogo-nala, “God iyo ipmi diim kal alba o,” agelan-tema ko. \s1 Fol imi bogo-nala, “Alugum ulotu kemin umi kuguup uyo tambaliim kup keluta o,” agesa uta ko \sr (1 Kor 14:1-25) \p \v 26 Kale duubal ibe. Nimi weng baga-e-bii bomi magam uyo kulbu kale, atam-silipta. Ibo ulotu kem tala tala keman-temip uyo, ibo, Kristen unang tinum ita kuntuk mobelum o age-nilipta, alugum kanu-bilipta o ageta kale, alugum ibo ogok sino kale, \m maak beyo aseng kwaamin imi, \m minte maak beyo God imi suuk kon tem weng baga-e-bom kafalemin imi, \m minte maak beyo God imi weng bogobela minte isiik ku unang tinum imi baga-emin imi, \m minte maak beyo abiip maak maak imi weng imi utamsaala umi weng bagamin imi, \m minte maak beyo ipkum imi weng migik bagan-be boyo fupkela kup-kiit saanin imi no kale, \m kemin boyo Kristen unang tinum imi dong daga-e-bomta boyo kanumin ko. \v 27 Kale minte waantap ita, abiip maak maak imi weng ilami utamsaala umi bagaman o agela umdii, tinum maagup o min alop o asuno bilip ita kup weng boyo bagaman-temip uyo tii kale, alugum iyo weng kwep tal kwek kwek kemin ba kale, maak isiik bogo una tala kemin kuta, tinum maak beyo weng boyo fupkela kup-kiit saanan-tema bota tambaliim ko. \v 28 Kuta minte ulotu keman-temip uyo, tinum weng fupkelamin iyo binim umdii, tinum abiip maak maak imi weng bagamin bemi weng boyo unang tinum imi baga-emin ba kale, sining age ton-bom God ilami kup baga-e-balata o ageta ko. \p \v 29 Minte God imi weng ku unang tinum kupka-emin tinum maagup o min alop o asuno bilip ita kup God imi weng uyo baga-e-bilipta, minte ipkumal iyo aget fugunolipta e, God imi weng bomi sang bagan-bilip boyo kanubeta kanuman-temup kalaa agan-bom-nilipta o ageta ko. \v 30 Kuta minte, ulotu ke-bom tinum maak tonba beyo, God iyo tebe tinum bemi aget tem uyo weng umaak kobela besiik mitam mo-nala weng uyo kupka-eman o agela umdii, mep tinum ko kamaki mo-nala weng kupka-e-be beyo sining agelata, ipkum besiik mo-nalata, weng uyo baga-emin ko. \v 31 Kanube bomi kuguup uta alugum maagup maagup ibo God imi weng uyo ku unang tinum iyo baga-e-bilipta, alugum iyo utamta titil uyo ku-nimip ko. \v 32-33 Kale God iyo nuyo bogobe-nala, “Ibo yak kuluung kalaang kemin boyo kupka-nilipta, ipmi aget uyo kwep tala tala ke aget maagup ke-nilipta, ulotu uyo tambaliim kup kemin o,” agesa kale, God imi weng ku unang tinum kupka-emin tinum beyo tele aget fugun-bomta weng uyo kam ageta bogolan-temi kalaa agan-bomta baga-emin ko. \p \v 33-34 Kale Juda kasel imi ulo uyo bogo-nulu, “Unang bilip iyo tebe God imi unang tinum iyo tiin momin ba kale, bilip iyo te afak tem iinipta o,” agesu kale, Kristen unang tinum ibo tala tala ke ulotu kemip uyo, unang ibo weng bagamin ba, sining age-bom-bilipta o ageta kale, alugum God imi unang tinum abiip maak maak albip iyo bomi kuguup uta kup kanum-nuubip ko. \v 35 Kale minte unang uyo, ulotu tiin molin imi weng bagan-be umi magam uyo utaman o agelu umdii, boyo no am kal ulumi imak ita dagaluta, tele dupkop daabelata, utam-numu kuta, fen Kristen unang tinum imi ulotu keman-temip kutam uyo, unang bomi tebe weng bagaman-temu boyo felepman-temaalu ko. \p \v 36 Kale minte ibo intaben o ageta kuguup boyo kwaasula-bilip a? “Nuyo God imi weng miit kasel o,” agan-bom-nilipta, kwaasula-bilip aga? Minte, “Unang tinum migik igi ba kale, nuta kup God imi weng uyo kwep tal daalupta, tinangku-silip o,” agan-bilip aga? \v 37 Kale tinum maak iyo aget fuguno-nala, “Niyo God imi weng ku unang tinum kupka-emin tinum o,” agela min, “Nimi titil koyo God imi Sinik ita kopnelata, waafubi o,” age no kela umdii, beyo yagal utamata e, nimi weng kaa ipmi dola kobeli koyo Kamogim Yesus imi ulo kwep daa-se uta kalaa age utamak o ageta ko. \v 38 Minte tinum iyo maak bogo-nala, “Fol imi weng boyo Kamogim Yesus imi ulo ba o,” agela umdii, nuyo utamupta e, beyo God imi weng ku unang tinum kupka-emin tinum ba kalaa agelan-temup ko. \v 39 Kale minte nimi duubal ibe. Ibo God imi weng ku unang tinum kupka-emin bomi aget kup ugel kala fomtuup waafu-bom-bilipta o ageta kuta, ibo tebe ipmi unang tinum imi bogobe-nilip, “Ibo abiip maak maak imi weng ipmi utamsaalip umi bagamin boyo amem kale, boyo bagamin ba o,” age fegelemin ba ko. \v 40 Kale alugum ipmi kuguup boyo tambaliim kup ke-bom-nilipta, ipmi ulotu kemin kuguup boyo tambaliim kup waafuu kwep tebe-bom-bilipta o ageta ko. \c 15 \s1 Yesus imi kaana dubalip asok fen tigi mosa umi sang uta ko \sr (Mat 28:1-10, Luk 24:1-49, Ap 1:21, 10:39-41, 26:23, Rom 14:8-9, 1 Fit 1:21, 3:21-22) \p \v 1 Kale nimi duubal ibe. Niyo tebe-nili ipmi aget fugunin uyo asok kufobelita, God imi weng tambal siin kobe-sii bomi aget uyo asok fugunolin o ageta kale, ibo God imi weng tambal ku-silip boyo, aafen kalaa ageta titil fagaa waafuu kwep tebesip kale, \v 2 ibo God imi weng tambal boyo bisat kup-kagamin binim, fomtuup waafulip umdii, bota God iyo imdep tam ilami abiip uyo daalan-tema kale minte, fen ibo siin uyo God imi ilak uyo dolin-tem ke-silip umdii, God iyo tebe imdep tam ilami abiip uyo daalan-temaala ko. \p \v 3 Kale nimi weng siin ku-sii boyo atin ki kwiin kiim kale, ko ipmi kobe-sii kale, boyo sugami God imi suuk kon tem umi bogosu uyo ki, Yesus Krais imi kaan-nala numi fengmin takan kebe-se umi sang uta bogo-nulu e minte, \v 4 imi kaana dep no tuum tem dubalip am alop ke-nala am asuno diim komi fen tigi mo-se umi sang uta bogo no kesu ko. \v 5 Kale Krais imi fen tigi mo-se uyo, tal Fita imi diim usiik abu mo-nalata minte, kota tal ilami kalaan tinum iip maak maak umdii itam no ke-nalata minte, \v 6-7 kota ilami daang begebelin tinum faiv handret (500) e minte atuk no kalip imi diim uyo tal tama alugum maagup atamip e minte, daage no tama e, kota ilami niing Jems iyo atam no kelata, kota Krais imi alugum kalaan tinum iyo alugum atam no ke-silip kale, kamano koyo ilami daang begebelin handret ogal (500) kalip iyo kwiin tagang iyo bom-bala e minte, iip maak maak iyo kaana-bala no kem tebesu ko. \p \v 8 Boyo itaman yakyak ke-bii binimanu kupka-nalata, aaltam kota tal nalami diim uyo e tala atam-sii kale, boyo niyo tinum umik tem dufal daalip teleba ilatap ke-nilita, nita afungim atam-sii kale, \v 9 Krais imi kalaan tinum imi win uyo tebe nimi win uyo kubaganu nimkaa imi win uta uta kesu kale minte, niyo God imi unang tinum iyo ifak dagan-bii kula-sii kale, unang tinum iyo bogopne-nilip, “Fol beyo Krais imi kalaan tinum o,” nagan-kalon-temip boyo felep-naman-temaalu kuta, \v 10 nimi kanube bom kaa albi boyo, God iyo ni-filin daa dong dogopnelata, mitam ilami kalaan tinum ke-sii kale, God imi ni-filin daala mitam ilami kalaan tinum ke-sii uyo dum ito-suu kale, nimi God imi weng ku unang tinum fomtuup ulaa kupka-emin uta tam so kelu e minte, Krais imi kalaan tinum migik imi fomtuup ogok kemin uta malaak so ke no ke-suu kuta, ogok boyo nagal kanum tebesaali kale, boyo God imi titil uta kupkane-bom-nalata, yagal, “Boyo kanumal o,” agan-balata, kanum tebesi ko. \v 11 Kuta nimi God imi weng ipmi baga-em-nuubi boyo ugulumi e minte, Krais imi kalaan tinum migik imi weng ipmi baga-em-nuubip boyo ugulumi no ba kale, alugum numi weng ko baga-em-nuubup boyo maagup kale, weng kwiin kiim boyo ibo tinangkulipta e, dam kalaa age-nilipta, ko tele waafu-silip ko. \s1 Son-temu nala alugum unang tinum kaansip imi asok fen tigi molan-temip umi sang uta ko \sr (Jon 6:39-40, 11:25, 14:1-6, 2 Kor 4:16-5:10, Fpai 3:10, 1 Tes 4:13-18) \p \v 12 Numi weng suun kup ipmi kupka-em-nuubup uyo ki, “Yesus Krais iyo kaana dubalip God iyo tebe dufola asok fen tigi mo-se o,” age baga-em-nuubup umi weng uyo kulbu kuta minte, iip maak maak ibo, intaben o age-nilipta, bogo-nilip, “Tinum unang nuyo kaan-nulupta, dogobeta asok fen tigi molan-temaalup o,” agan-bilip a? \v 13 Aa bole kam agan-bilip kuta, utamupta, unang tinum kaansip iyo fen tigi molin-tem kelan-temip kalaa agelup umdii, bota nuyo bogo-nulup, “God beyo tebe Krais iyo dufosaala binim o,” agelan-temup ko. \v 14 Aa minte God beyo tebe Krais iyo dufosaala nimnam, mep numi weng ko baga-em-nuubup boyo magam binim e minte, ipmi Krais imi ilak dugamin bogal mungkup magam binim no ko. \v 15 Kale aa mungkup, ipmi weng bogo-nilip, “God iyo tebe unang tinum kaansip iyo ifolan-temaala o,” agan-bilip boyo fen nimnam, nuyo unang tinum iyo God imi sang uyo bisop baga-e-bom kem bogo-nulup, “God iyo tebe krais iyo dufola tigi mo-se o,” agan tebesup kuta ko. \v 16 Weng ko bogoli boyo asok bogolan-temi kale, tinangku-silipta. Nuyo utamupta, God beyo tebe-nala unang tinum kaansip iyo ifolin-tem kelan-tema kalaa agelup umdii, nuyo bogo-nulup, “God beyo tebe-nala Krais iyo dufosaala o,” agelan-temup ko. \v 17 Kale aa mungkup, God beyo tebe Krais iyo dufosaala nimnam, ipmi Krais imi ilak dugamin boyo tebe ibo fen dong dogopman-temaalu kale, ilipmi yuum uta tebe de imolu albip kale, \v 18 aa mungkup ulutap tinum unang Krais imi ilak dolin kaan-silip igil mungkup atin maagalo ke-silip kuta ko. \v 19 Kale nuyo Krais imi ilak uta do-bom fen tebesup kuta, kanube Krais iyo nuyo telela imo dong daga-e-bala unanbu top kaanan-temup kwek diliit kela binimanu umdii, kek kek iyo felepmuta, ilimi ipkumal i-filinin uyo kupkan ke-nilipta, nuyo fomtuup i-filin daa bogo-nilip, “Kristen bilip imi aget fugunin uyo, ‘Krais iyo dong daga-e-balata, bii kaanan-temup uyo, ifo-nalata, imdep tam God imi abiip daalan-tema o,’ agan-bilip kuta, boyo binim kale, bilip iso atin kaan binimanan-temip kubei,” agelan-temip kuta, boyo atin fen tigi molan-temup ko. \p \v 20 Aa, boyo aafen Krais iyo kaanata, God iyo tebe isiik dufo-se kale minte, mungkup utamupta e, God iyo tebe unang tinum kaansip igil mungkup ifolan-tema kalaa agan-bulup kale, \v 21 bomi magam uyo ki, Adam ita tebe kaanamin boyo kupkem daala e minte, Krais ita tebe unang tinum imi kaan-nilip asok tigi mo fenamin boyo kupkem daabela no ke-silip kale, \v 22 boyo ki, alugum nuyo Adam imi man ilop utamta, kaanan-nuubup kuta minte, Krais imi unang tinum nuyo alugum God iyo tebe ifolata, iit suun abiip uyo nan-temup kuta minte, \v 23 God ilami, kota o age-sii uyo kaa tulu kalaa age-nala tebe alugum unang tinum maagup maagup nuyo ifola iit suun abiip uyo kula kula kelan-temup boyo ki, God iyo tebe Krais isiik dufola fen-se kale, Krais imi tolon-tema uyo, God iyo tebe alugum Krais imi unang tinum nuyo ifola fen no kelan-temup ko. \p \v 24 Kale fenup e, kota am afungim umdii mitam daanu e, Krais iyo tebe sinik mafak titil tebesip iyo alugum ifak daala binimanip kupka-nala e, ilami mufekmufek so unang tinum so imi tiin momin boyo asok kwaala yak Aalap God imi sagaal diim abelan-temu kuta, \v 25 boyo kanubelin-tem som-nala e, asok Krais yagal te tam kamok king ke abe-balata, kwep top alugum waasi iyo imdaak tamala binimanan-temip kwek diliit ke kupka-nalata, \v 26 kota alugum waasi iyo binimanip kalaa agelan-tema kota, kaanamin boyo ungkwala binimanan-temu ko. \v 27 Kale God imi suuk kon tem weng uyo bogo-nulu, “God yagal tebe-nala alugum mufekmufek so unang tinum so iyo kulep te daak king bemi yaan afak tem tola o,” agesu kale, alugum numi utamsup uyo ki, God beyo alugum mufekmufek so unang tinum so iyo kulep te daak Krais imi yaan afak tem uyo tolata, yagal tiin molan-tema kuta, fen God ita te daak Krais imi yaan afak tem uyo unon-temaala binim ko. \v 28 Kuta son-temu nala God iyo tebe alugum mufekmufek so unang tinum so iyo imdep te daak Krais imi afak tem tola tiin molan-tema uyo, God imi Man Krais besiik te daak Aalap God imi afak tem iinata, God yagal te tam dubom ke-nalata, alugum maagup tiin molan-tema ko. \p \v 29 Kale unang tinum iip maak maak iyo ipkumal kaansip imi aget uta fugun-bom-nilipta, ok sam ko age baptisim uyo kem-nuubip kuta, kanube bilip iyo utamipta, kaansip imi fenan-temip umi sang bagan-bulup boyo fen tuluun ba o agelip umdii, ok sam boyo ugolupta, intaben mitam tuluk o age-nilipta, ok sam boyo ugan-nuubip a? \v 30 Aa nugol mungkup God imi ogok uta ke-bulupta, suun kup unang tinum iyo tebe, nuyo ifak dagamum o agan-nuubip kuta minte, utamupta, kaanan-temup uyo, asok fenan-temaalup kalaa age-sulup nimnam, nuyo nulumi kaal ilak boyo kupkaa ogok boyo kem-nuubaalup kuta, tuluun tigi molan-temup kalaa age-nulupta, ogok boyo kem-nuubup ko. \v 31 Duubal ibe. Suun kup waasi iyo tebe, nangkolum o agan-bilipta, tebesi kale, nimi weng ko bogobeli koyo ki, niyo utamita, ibo alugum nulumi Kamogim Yesus Krais imi diim kal febabip kalaa age-nilita, ipmi deng uyo tebe-bom-nilita, weng koyo fen tuluun kup bogobeli ko. \v 32 Kale siin nimi tal Efesis kasel imi abiip katam umi bom-nili tinum olsak tibin so ninggil wengaal digin-bii-sulup uyo ki, niyo tinum kaanip imasip imi son-temu nala asok fenan-temip o agan-kalin bomi aget boyo kupka-nili wengaal uta kup digin-sii nimnam, bota nimi ogok boyo daak abe-suu ko. Kale unang tinum kwiin tagang iyo tinum imi kaanip imasip imi son-temu nala asok fen tigi molip God tebe yegeman-tema umi aget uyo fugunin binim kupkaa bogo-nilip e, “Amsap min kota alugum nuyo kaanan-temup kale, am kaa daanu albup kota, saak iman uyo tigi-bom un-bom-nulup e minte, ok mafak uyo un-bom-nulup e minte, deng tebe-bom no kem kwep top daa kupka-nulupta, kaanamin o,” agan-nuubip kale, nuyo asok fenan-temaalup kalaa agelup umdii, nuyo mungkup kulutap keman agin kuta minte, nuyo tuluun fen tigi molan-temup kuba. \p \v 33 Kale utamsa tinum maak beyo bogo-nala e, “Nuyo tinum kuguup mafak waafulin isino tiinemup umdii, numi kuguup tambal uyo kupka-nulup e, ilitap ke-numup o,” agesa kale, boyo fen dam bogosa kale, ibo ipkumal iyo imkalip tebe bisop baga-e-bilip ipmi aget tem uyo dupkopmu imi kuguup mafak kanu-bilip uyo ipkil kanumin ba ko. \v 34 Kale ipmi ilum ilum ke-bilip boyo kupka-nilip ipmi aget tem boyo telela ko-nilip e, ipmi kuguup mafak ke-bilip boyo kupkaa no ke-nilipta, nimi weng bogobelan-temi kota tinangku-silipta. Iip kulaak albip iip maak maak ibo God beyo tele atamsaalip kalaa age-nilita, weng koyo ulaa kufopmita, ipmi kuguup mafak ko ke-bilip bomi fitom uyo ku una tala kemin o age-nilita, kufoli ko. \s1 Unang tinum kaansip imi fenan-temip imi kaal diim bota dogonupmin kelan-temu umi sang uta ko \sr (Jon 3:5-6, Rom 6:23, 2 Kor 4:16-5:10, Fpai 3:20-21) \p \v 35 Tinum maak kabo daga-nalap kano, “Unang tinum kaansip bilip iyo God beyo dogobe-nalata, ifola fen tigi molan-temip a? Tigi mo-nilipta, dogonupmin umi kaal uta kuta nan-temip o?” agelan-temap kuta minte, \v 36-37 kabo kapmi aget uyo tele fugunolin-tem ke-bom-nalapta, boyo dagalap aga? Kapkal utamsap kale, kabo kon san min, mufekmufek san uyo fagalapta, kon san uyo bigin mitam sengan-nuluta, kota kamaki san fagabap boyo sang daalan-temu kuta minte, mufekmufek san uyo biginin-tem kelu umdii, boyo tebelan-temaalu ko. Kale minte, mufekmufek san bomi fagalap tebelan-temu boyo, talkun kun so min kon so uyo ulapta, tebe sengananbaalu kale, bomi san katip ita kup fagagan-nuubap ko. \v 38 Aa minte mufekmufek san umi tebelan-temu uyo, God iyo tebe umi talkun kun sino kon sino uyo san umi kopman o ageba uta kup kopman-tema kale, alugum mufekmufek san biginbu bomi talkun kun so kon so ugulumi kobe kobe ke-balata, mitam taban-nuubu kale, \v 39 alugum mufekmufek umi kaal boyo maagup ba kale, tinum igilimi kaal e minte, nuuk igilimi kaal e minte, uun igilimi kaal e minte, ok tem aniing igilimi kaal no ko. \v 40 Kale aa mungkup, abiil tigiin umi mufekmufek so kafin diim komi mufekmufek so uyo albu kuta, abiil tigiin umi mufekmufek umi kaal diim umi dong uyo ugulumi e minte, kafin diim komi mufekmufek umi kaal diim umi dong uyo ugulumi migik no kale minte aa mungkup, \v 41 ataan bemi kaal diim umi dong uyo ugulumi e minte, kayop bemi kaal diim umi dong uyo ugulumi e minte, biningok bilip imi kaal diim umi dong uyo ugulumi no kale, biningok bilip imi kaal diim dong ita igilimi migik migik dong kefom tebesip kale mungkup, kafin diim kaa albup umi kaal ugulumi e minte, tam abiil tigiin unon-temup umi kaal ugulumi no kelan-temup ko. \p \v 42 Unang tinum kaanip imasip imi son-temu nala asok fen tigi molan-temip umi kuguup uyo kanumin kale, at kulu kwep no kubalan-temup uyo, sang daalan-temu kuta minte, unang tinum kaanup imalip son-temu nala fen tigi molan-temup numi dam migik kulan-temup uyo asok sang daalan-temaalu binim ko. \v 43 Kaanup imalan-temip uyo, numi at kulu boyo titil binim ke mafaganu imalan-temip kuta minte, God tebe nuyo ifo dam migik kobela fenan-temup umi dam uta titil so e minte tambaliim no kale, \v 44 numi dam komi kaanu kwep no kubalan-temip boyo kafin diim komi albup umi dam kuta minte, numi God tebe ifola fenup dam migik kobelan-tema boyo abiil tigiin nan-temup umi dam uta ko. \p Kale bole dam. Kafin diim kaa albup koyo, nuyo dam so albup kale, at kulu komi kupkaa tam abiil tigiin nan-temup uyo, nuyo dam migik uyo ku nan-temup kale, \v 45 aa mungkup, God imi suuk kon tem weng uyo bogo-nulu e, “Sugamiyok uyo God iyo tebe-nala kamaki umi tinum Adam beyo dam so mam so kobesa o,” agesu kuta minte, aaltam komi tinum Adam migik ko age Krais beta yagal sinik kale, bom-nalata, nuyo kafan so sinik boyo kupka-em-nuuba ko. \v 46 Kale God iyo kafan so sinik usiik kupka-em-nuubaala kale, numi mam usiik kobe-nalata minte, aaltam kota kafan so sinik uyo kupka-em-nuuba ko. \v 47 Kale God beyo kafin uta fagaa ku-nalata, kamaki umi tinum Adam iyo telela do-se kale, beyo kafin diim komi tinum kuta minte, aaltam komi tinum Adam migik ko age Krais beyo abiil tigiin umi tinum kale, \v 48 alugum kafin diim kasel tinum unang nuyo kafin diim kayaak Adam ilatap ke na e minte, tinum unang abiil tigiin unon-temup nuta abiil tigiin kayaak Krais ilatap ke na no kelan-temup kale, \v 49 kamano koyo nuyo kafin diim kayaak Adam ilatap ke-bom albup kale minte, son-temu nala aaltam kota abiil tigiin kayaak Krais ilatap ke nan-temup ko. \p \v 50 Kale duubal ibe. Nimi weng uyo ibo tele kopman-temi kale, tinangku-silipta. Unang tinum nuyo fen tinum kem kale, dogobeta ilum so tam God imi abiip uyo unon-temaalup e minte, numi at kulu kaa albu koyo suun kup nan-temaalu no kuta, \v 51-52 niyo weng waansu uyo maak ipmi kopman o age-nilita kale, ibo tinangku-silipta. Nuyo alugum kaanan-temaalup kale, atuk atuk nuyo bom-sulupta, bigul ko age fongket uyo afungen tem uyo olaluta, God yagal tebe nuyo alugum fupkela imola yuut maak fagaa mitam migik kelan-temup ko. Kale bigul umi olalan-temu kota, tinum unang kaanan-temup nuyo fen tigi mo-nulupta, asok maak so kaanan-temaalup binim suun nan-temup boyo, God beyo tebe alugum nuyo fupkela imola mitam migik kelan-temup kale, \v 53 numi dam komi kaan-nulu sang dagan-nuubu boyo fupkela kola mitam migik ke tambaliim ke-nuluta, suun kup nan-temu kale, \v 54 boyo mitam tulu e, numi dam so kaal so kuun umi mufekmufek koyo fupkela kola mitam suun umi mufekmufek kelan-temu kota, God imi suuk kon tem weng bogo-nulu, “God iyo tebe kaanamin bomi ilep uyo ugaa kwaala atin binimanuta, ita ita kela o,” agesu boyo kota God iyo tebe ulutap ke kanubelan-tema ko. \v 55-56 Kale Moses imi ulo boyo tebe numi fengmin boyo kupkem daaluta, utamupta, numi fengmin bomi yuum uyo kwiin kiim kalaa agan-bulup kale, numi fengmin bomi kalan uta kaanamin boyo tebe titil fagaa kaal fuyap uyo numi kupka-em-nuuba kuta, God imi suuk kon tem maak uyo bomi sang uyo bogo-nulu e, “Kaanamin boyo tebe uta uta ke nuyo imdaak tama fen ifak daalan-temaalu o,” agesu kale, \v 57 God iyo numi Kamogim Yesus Krais iyo daala tal-nalata, nuyo titil uyo kopmata, kaanamin boyo kupdaak tamagan-nuubup kale, boyo God iyo, “Misam o,” agelum o ageta ko. \p \v 58 Agelu kale, atin ki nimi duubal ibaa. Ipkil utamsip kale, ipmi Kamogim Yesus imi ogok kwiin kiim ke-bilip boyo tegep daak abelan-temaalu binim kale, ibo bamban keng keng kemin ba kale, titil fagaa mo-bom-nilipta, suun kup ipmi Kamogim Yesus imi ogok uyo dital fagaa waafu-bom-bilipta o ageta ko. \c 16 \s1 Yesus imi ilak dolin unang tinum tebe ipkumal unang tinum migik imi mani kuga-emin uta ko \sr (Rom 15:25-26, 2 Kor 8:1-9, Gal 2:10) \p \v 1 Ibo, mani uyo afeta-bii ko-nulupta, Yesus imi ilak dolin unang tinum Provins Yuudiya albip imi kwaabelup unuk o agan-bilip kalaa age-nilita, bomi sang uyo bogobelan o ageta kale, siin uyo niyo Provins Galesia umi abiip maak maak imi Kristen unang tinum iyo bogobe-nili kano, “Mani afetamin boyo kanubeta afet-bilipta o,” age-sii kale mungkup, ipkil kanu-bilipta o ageta kale, \v 2 alugum Sande uyo alugum maagup maagup ibo mani kwaabip umi aget uyo fuguno-nilipta, anung uyo kulep no ilipmi am kal tambaliim kup kubalip bom-suluta, nimi no tolon-temi uyo, mani uyo bong faga-bom afetalan-temaalip kale, ipmi ko afeta kulep tosip bota kup yuut ipmi tinum ulubip imi kobelipta, ita Yuudiya kasel iyo kulubinon-temip ko. \v 3 Kale minte suuk nala no tolon-temi kota, niyo ipmi tinum ulubip imi ilep unon-temip so no waami diim kal sinaman-temip so uta telela kobelan o age-nilita, suuk kon iip maak maak uyo maak dola kobe-nilita, kota ipmi tinum ulubip iyo imdali ipmi mani afeta kobebip uyo kulep-nilipta, unanbu no Jerusalam kutam iinon-temip kale, \v 4 nagal aget fugunolita, nisino o ageli umdii, nisino ninggil unon-temup ko. \s1 Fol bemi aget fuguno-nala, “No Korin kasel itaman o,” agesa uta ko \sr (Ap 19:1-10,21, 1 Kor 4:17, 1 Tim 4:12) \p \v 5 Niyo, no ibo itaman o agan-bii kuta, kamaki uyo no Provins Masedonia usiik no abe-nilita, kugol te te kem siit-nilita, aaltam kota kutam-tele tam tam no ibo itaman-temi kale, \v 6 no tili ipsino siit ilugo-nulupta o agan-bii kuta, niyo utamta, am min kayop min uyo intap kal kelan-temi kalaa age utabaali kale, ipsino bom-bili bii, yol ok umi fagan-bo boyo binimanu kalaa age-nilita, abiip maak unon o ageli uyo, ipkil intap intap umaak dong dogopne-nilipta, nimdep no bot tem daalipta, unon-temi ko. \v 7 Kale boyo niyo, kuun nota ibo itaman o aganbaali kale, kanube Kamogim Yesus iyo bogopne-nala, “No siit ilugo-nalapta o,” agela umdii, no tili ipsino mangkal ninggil siit ilugolan-temup kuta minte, \v 8 nimi aget fugunin uyo, abiip Efesis kagal bom-sili Pentikos ko age iman duung fagamin am uyo tiinu kalaa age-nilita, kota no tolon o agan-bii kale, \v 9 bomi magam uyo ki, God iyo tebe bogopne-nala, “Katam imi Kristen unang tinum iyo dong daga-emal o,” age-nalata, ogok kiim boyo kopneba kalaa age-nilita, aget uyo yak tugu mek tugu ke-bii kale, katam uyo God imi ogok kemin numi waasi kwiin tagang iyo albip kuta, saak ogok boyo maak so kem siit-nilita o agan-bii ko. \p \v 10 Timoti beyo mungkup nimi Kamogim Yesus imi ogok kem-nuubi ulutap ke-bom unang tinum iyo dong daga-em-nuuba kale, atam-silipta, tam tam no ipmi diim tala umdii, ibo dep tal tele tiin molipta, mangkal ninggil maagup nan-temip boyo tambaliim ko. \v 11 Kale tinum iyo maak tebe aget fuguno-nala, “Timoti beyo kamaa man kale, tii bagang-kale nuyo dong dogobelan-temaala o,” agan-bom aget mafak kupka-emin ba kale, siit-kalata, dong dogobe-nilip e, dep tal ilep daalipta, beyo deng taban te no talak o ageta kale, niyo Timoti yagal e minte duubal Timoti so tiinan-bilip igil no ninggil bilip ita tilipta, itaman o ageta imi fen-bii ko. \p \v 12 Aa minte nulumi duup maak Apolos imi sang uyo mungkup ipmi bogobe no kelan o ageta kale, suun kup weng uyo fomtuup bemi kupka-e-bom-nili kano, “Kabo duubal iip maak maak iyo kulep-nalapta, no Korin kasel imi itamal o,” agan-nak-bii kuta, beyo ki kamaa sino koyo no tolon-temaali o agan-be kale, son-temu nala utamata, ilep so kelu kalaa age-nalata, kota no tolon-tema ko. \s1 Fol imi weng afung afung iip maak maak uta ko \p \v 13 Kale ibo tele utama-bom-nilipta, Yesus imi ilak dugamin boyo dital fagaa waafu-bom-nilip finanin ba kale, titil fagaa mo-bom-nilipta o ageta kale, \v 14 ipmi intap intap numip uyo, ipmi aget uyo God imi kupka-e-bom-nilip e minte, unang tinum imi kupka-e-bom no ke-bom-nilipta, kanumin o ageta ko. \p \v 15 Duubal ibo utamsip kale, Stefanas so imi kalel so man so ulimal isiik Provins Akaya kasel migik iyo imkan ke-nilipta, mitam Kristen ke-silip kale, ilimi aget fugunin uta ulimal iyo God imi unang tinum iyo dong daga-emin kup tebesip kale, niyo weng uyo fomtuup kobelita, \v 16 ibo te daak Stefanas so minte Stefanas imi ogok ke-be ilitap so minte alugum waantap ita imi dong daga-e-bom fomtuup kanupmin ogok kemin so bilip imi afak tem iinipta o ageta ko. \p \v 17 Kale Stefanas so Fotunatus so Akaikus so iyo nimi finang tal o no tilipta, niyo deng taban-nak-bii kale, bomi magam uyo, kamano koyo alugum ibo bagang-kale tolon-temaalip kale, tinum ninggil asuno bilip imi tebe ipmi abiin uyo ku-nilip \v 18 ipmi weng uyo kwep tal nitabip bota nimi aget tem uyo deng tebe-bili e minte, ipkil mungkup deng taban-bilip no ke-bulup kale, kanupmin tinum bilip imi deng uyo tebe-bom-nilipta o ageta ko. \p \v 19 Kale Provins Esia umi abiip maak maak imi Kristen unang tinum iyo ipmi weng umobebip kale, Akwila so Prisila so agam igil e minte unang tinum tala tala ke-bom agam imi am kutam umi ulotu kem-nuubip iso mangkal ninggil iyo Kamogim Yesus imi win tolop diim ibo fomtuup weng umobelip e minte, \v 20 alugum Kristen unang tinum katam albip iyo ipmi weng uyo umobe no kelip ko. Kale ibo God imi unang tinum nulumi kuguup uyo ku-nilipta, duubal Kristen iyo fet dobina tala ke-bom-nilipta o ageta ko. \p \v 21 Nimi suuk kon dolmin tinum kemi dolmin ko age pen uyo ku-nilita, nalami sagaal tuup suuk kon koyo ipmi dola kobelan o ageta kale, FOL NITA IPMI WENG UMOBELI KO. \p \v 22 Unang tinum waantap ita, Kamogim Yesus imi aget uyo kopmaali o agela umdii, beyo maagalo kelan-tema ko. Numi Kamogim kabaa. Kabo talaal o ageta ko. \p \v 23 Kamogim Yesus iyo ibo telele-bom tiin mola tambaliim kup bom-bilipta o ageta kale, \v 24 utamita, ibo Yesus Krais imi diim kal feba-silip kalaa age-nilita, niyo alugum ipmi aget uyo kupka-e-bii ko.