\id 2TI - Timbe NT [tim] -Papua New Guinea 1987 (DBL 2014) \h 2 Timoteo \toc1 2 Timoteo \toc2 2 Timoteo \toc3 2 Tim \mt1 2 Timoteo \c 1 \s1 Pauloŋe Timoteogât akmâ Anutu ulilaŋep. \p \v 1 O galane Timoteo, Paulo nâ Yesu Kristo yâkgât Aposolo. Anutuŋe emelâk Yesu Kristogât manman âlepŋe makmâ hâriepgât nâ Aposologât âi niŋep. \v 2 Timoteo nune nanne dâm gogondân gâŋgât kulem ire kulemgogiŋdân. Anutu Ewenenŋe akto Kembu nenŋe Yesu Kristo yâkŋe damunge akmâ han kalem akmâ tân gugum okot nâŋgâgiŋbela biwige gembo sândukŋe akbiâp. \s1 Pauloŋe Timoteo kârikŋe kilepgât Anutu mepaimŋe miep. \p \v 3 Bâgilupnande han kau akmâ Anutugât lau lokoyi yâk yeŋgât Anutu nâŋgaŋmâ han kau akmâ Anutugât lau lokoman. Yâk hokboâk hokboâk gâŋgât akmâ mepaimŋe agaŋmâ ulilaŋman. \v 4 Amâ ulikŋân indem tâgâiak humo agen aregât nâŋgâm âmâ hilâm hândâk nâŋgâ giŋmâ gektere heroŋe maroŋe miawakniŋâk dâm mandân. \v 5 Akto nâŋgâgiŋdân ainâk gai deige Rosi akto memege Eunike Kristo nâŋgaŋbela yetgât biwi kat kat nâŋgân are hâtikom gâŋgâlân gai yendâp hain nâŋgân. \v 6 Aregât nâ nâŋgâgiŋmâ makbe. Nâ bâtne kautgân katere Anutuŋe wâtŋe giŋep are nelâmgiŋbopgât utungomenâ utunŋeâk miawakgiŋbiâp. \v 7 Amâ Anutuŋe wâtŋe nengimap amâ hamewakmâ manbaengât bo nengiep. Kârikŋe olop akto han kalem olop akto han biwi damun aknegât nengiep. \v 8 Aregât gâ Kembunenŋaet pat makmâ hulaŋdâm aŋun bo aŋgiwen. Akto nâ yâkgât akmâ tâkŋe hikonekbiâ lope kâlegen talân nâŋgât akmâ aŋun bo aŋgiwen. Gâ Anutuŋe kârikŋe giŋbiap nâ hâk hilâlâm nâŋgâman a hainâk akmâ pat âlepgât dengât akmâ hâk hilâlâm kakŋân manben. \v 9 Yâkŋe meŋâlenenekmâ den patŋe âlepŋande oloŋnenegep. Are âmâ ulikŋân tâmbâŋe dondâ Yesu Kristogât akmâ han kalem akyeŋgiwian dâm makmâ hâriep. Makmâ hârem manmâ gambo nen miawakmâ mandenŋe âi nenŋe me agak meme nenŋaet bo akmâ ikiŋaet han watmâ potat nenekmâ heŋgem nenguep. \v 10 Amâ ulikŋân tâmbâŋe nâŋgâm heŋgemgombo yiep. Dâ bunŋe sop ire Yesu Kristo heŋgem nengumapŋe miawaktoân Anutugât han kalemŋe miawaknengiep. Akto Yesu Kristoŋe momogât kârikŋe kondo mondo den pat âlep arekŋe mem manman kârikŋe akto pagaleŋân manbaengât miawaknengiep. \s1 Pauloŋe pat âlepgât âiân hâk hilâlâm humo nâŋgâep. \p \v 11 Akto Anutuŋe den pat aregât akmâ nâŋe makyeŋgiwiangât Aposolo âi membiangât akto Kristogât keiŋe hekatyeŋgiwiangât âi niŋep. \v 12 Âi niŋdo nâ aregât akmâ hâk hilâlâm kakŋân manman. Nâ nâŋgaŋmâ heŋgemgomangât yâkgât han lâuwâ bo manman. Bo. Nâ hin nâŋgâm kârigeman. Yâk kârikŋe olop manmâ gam âmâ agak memene âlepŋe damun akniŋdo sop humo are miawakbiap. \v 13 Den bunŋe aregât dâpŋe hekat giŋân areâk kendetben. Are âmâ Yesu Kristo nâŋgaŋmâ hangande hikom kinmâ hain akben. \v 14 Akto Heak han biwi nenŋân manmap yâkŋe den bunŋaet keiŋe giŋep are paŋâk mem yaiwâk damun akmâ manben. \s1 Onesiporoŋe âmâ Paulo tângom malep. \p \v 15 Galane, galalupne hârok Asia hânân manmai yâkŋe hepun nekmâ meteyi, are nâŋgâen. Yâk yeŋgât hutyeŋân âmâ Pigero akto Hermogene hepun negiat. \v 16 Kembuŋe Onesiporogât ginbailupŋe han kalem akyeŋgiwiapgât ulilaŋdân. Amâ hingât. Tembe lokoŋe hiko negi ain Onesiporo arekŋe bo hâkâŋ akniŋmâ kambiamne owâiâkgât tân nugum malep. \v 17 Hain akmâ âmâ Roma kepian togom undâgât niŋmâ kârikŋe akmâ penâniŋep. \v 18 Aregât Kembuŋe sop humoân han kalem agaŋbiapgât ulilaŋdân. Onesiporo arekŋe Epeso hânân gai hoŋ bawa âi humo akniŋep are gugak ekmâ nâŋgâen. \c 2 \s1 Timoteoŋe Yesugât âiân bugâ koko kârikŋe kilâkgât magep. \p \v 1 O galane Timoteo, Yesu Kristoŋe han kalem akmâ okot nâŋgâ giŋmâ damunge akmap aregât nâŋgâm biwigân katmâ biwige kepeimbo hamep bâlâk âi memben. \v 2 Akto luâk âmbâle biwirâ yâk yeŋgât dewunyeŋân den dâtâŋe makgiŋân are âkâ hainâk luâk bikŋe Humogât dâp tâlimai den are makyeŋgiwen. Makyeŋgimenâ arim yâkâ hainâk den are potatmâ luâk bikŋe bikŋe makyeŋgim kepilâwai. \v 3-4 Gâŋe tembe loko yâk yeŋgât agak meme ya nâŋgât are. Yâkŋe humoŋande wan me wangât dâmbo emetgât me kalamgât me ginbailupŋe are yeŋgât bo nâŋgâm ikiŋe ukenŋe hepunmâ hâk hilâlâm nâŋgâm lauŋe lokomap. Aregât gâ dop hainâk Yesu Kristogât akmâ yâkgât tembe lokoŋe akberâm hâk hilâlâm nâŋgâm bo hâkâŋ akben. \v 5 Luâk siâ hilip agu agu âi mem âmâ luâk humoŋe den makmâ hâriep den are bo lokomaiŋe âmâ hâuŋe bo membiap. \v 6 Âi kalamgât âi humo mem hâk hilâlâm nâŋgâmapŋe sot bunŋe mem nendo ârândâŋ akbiap. \v 7 Humoŋe han biwige mem kepikto aregât den yu kulemgoân ire hokboâk hokboâk aregâlâk nâŋgâm potatmâ kotgâm manben. \s1 Yesu Kristo nâŋgâm kârigeaŋmâ yâkgât âiân kârikŋe kinbaen. \p \v 8 Yesu Kristo nâŋgaŋmâ manben. Yâk Dawidigât kâmolân gâtŋande momoŋânba golâ akmâ agalep. Aregât dop hainâk yâkgât den pat âlep hain makman. \v 9 Pat âlep den aregât akmâ hâk hilâlâm umatŋe nâŋgâman. Hâk hilâlâm nâŋgâm âmâ luâk bikŋande nâ bâleŋe meme luâk hainare hiko nekbiâ tatman. Dâ Anutugât den amâ bo hikombiâ kârikŋeâk miapŋân tatmap. \v 10 Aregât nâ hâk hilâlâm âi hârok are Anutuŋe yeŋgonmâ makmâ katyegep yâk yeŋgât akmâ akman. Yâk âmâ Yesu Kristoŋe heŋgemgoyekto pagaleŋe manman kârikŋe manmâ âgâwaigât âi mem hâk hilâlâm nâŋgâm âmâ bo hâkâŋ akmâ hepunman. \v 11 Den hin yendâp amâ bundâk. Yâkgât momoân dewatiyiongât manman âlepŋân gai hainâk dewatiwaen. \v 12 Yâkgât akmâ hâk hilâlâm nâŋgâm âgâwaengât yâk olop hânŋe hânŋe luâk âmbâle damunyeŋe akbaen. Dâ muneŋ agaŋbaen âmâ yâk gai hainâgâk muneŋ aknengiwiap. \v 13 Gârâmâ yâkŋe ikiŋe den lau bo lokowiapgât dop bo yendâpgât nenŋe nâŋgaŋdenŋe yeukŋe akbiawân yâkŋe nengât akmâ ikiŋe denŋe watmâ kârigemap. \s1 Âi luâk bunŋe arekŋe amâ Kembugâlân kotŋe tatbiap. \p \v 14 Timoteo gâŋe den are nelâm yeŋgiwopgât makyeŋgim heŋgemgowen. Hain akmâ Anutugât meteŋân den yânŋe bunŋe bo arekŋe luâk âmbâle gulip milip yeŋgumap den are bo magaŋgi goaŋgi akbaigât makmâ hârem kârigem kinben. \v 15 Anutuŋe nâŋgâgiŋdo ârândâŋ agâkgât hanoko akmâ manben. Hain akmâ âi luâk siâŋe luâk humoŋaet den lokombo nâŋgâmbo ârândâŋ akto bo aŋun aŋgimap dop hainâk akmâ den bunŋe dopŋân makmâ manben. \v 16 Dâ den yânŋande luâk âmbâle kewuguyekmâ oloŋyekto Anutugât nâŋgâmbiâ yânŋe akmap den are bo nâŋgâm âmâ hamiaŋmâ panben. \v 17 Hiaŋgi den yeŋande diwi metŋe hainare akmâ sambelewiap. Luâk hainare yâk yeŋgât hutyeŋân âmâ siâ Heminaio akto siâ Pileto manmandat. \v 18 Lâuwâ arekŋe den bunŋe hamiaŋmâ hin dâm mandat, “Nen momoŋânba agatbaen dâyi âmâ emelâk agalion.” hain dâm makyeŋgimbela denyetŋande luâk âmbâle bikŋe ulikŋân Kristo nâŋgaŋi yâk gulip koyeŋgim mandat. \v 19 Gârâmâ Anutuŋe kât hambo humo kârikŋe kato giep akto kârikŋe akmâ kindâp aregât tirip kulemŋe hin yendâp, “Kembuŋe ikiŋe luâk âmbâle dâtâŋe heŋgemgomap.” Akto siâ hin, “Kembugât kot konmâ manmai hârokŋe bâleŋe hamiaŋbei.” \p \v 20 Opmân humoân amâ kondo goli akto siliwa mâŋgi mâŋgiŋe areâk bo lâwinŋe akto hânŋe mâŋgi mâŋgiŋe are hârok tatâp. Kondo bikŋân siâ me siâ âlepŋe gewiap. Dâ kondo bikŋe yânŋân siâ me siâ yânŋande gewiap. \v 21 Aregât dop hainâk siâŋe bâleŋe siâ me siâ are hâkâŋe dâmbo biwi nâŋgâ nâŋgâŋe kau kau akto opmân amboŋande makmâ imâ nâŋgât dâtâŋe dâm mem mando arekŋe âi âlepŋe keiŋe keiŋe membiap. \p \v 22 Luâk âmbâle siganŋe egâliaŋ bâleŋe akmai aregât hamewakben. Hamewakmâ âmâ hanyeŋe âlepŋe akmaiŋe Kembu ulilaŋmai yâk olop agak meme âlepŋe membiâ Anutuŋe yekto huraguâkgât akto biwi kat kat humo yeyeŋgiâkgât akto han kalem agaŋgi goaŋgi akbiâ biwiyeŋe sândugeâkgât kârikŋe akmâ manbei. \v 23 Hanân gege den kopaŋe akto yânŋe are hâkokowen. Amâ luâk âmbâle hain makmâ papalakbiâ âmâ den bunŋe bo miawakmap are nâŋgât. \v 24 Kembugât hoŋ manman luâkŋe makmâ den kakŋân magaŋgi goaŋgi bo akbiâp. Yâk luâk hârok gala akyeŋgim mitigât den owâiâk makmâ yeŋgiwiâp. Dâ aŋgâŋe kuk agaŋbiâ âmâ dowâk kugân bo akyeŋgiwiâp. \v 25 Hain akmâ luâk âmbâle bikŋande den gulip sambeleâk dâm makmai are yeukŋân makmâ miwindik yekto Anutuŋe ikiŋak biwiyeŋe mem gembo âmâ biwiyeŋe purik kato den bunŋe are nâŋgâwai. \v 26 Akto hanyeŋe pâroŋ âgâmbo Hiaŋgi Amboŋande ikiŋe den lokoŋetgât hami komân hâwâtyekto gembiâ meyegep are hârem panbai. \c 3 \s1 Sop bo akbiapgât den. \p \v 1 Galane Timoteo, gâ hin nâŋgâwen. Sop humo ewumâk akmâ tâlâguwerâmbo âmâ umatŋe hamepŋe olowâkŋe miawakmâ sambelewiap. \v 2 Sop ain luâk hin arekŋe manbai. Yâkŋe yeŋgâlâk nâŋgâmbiâ âgâmbo puligât egâliaŋmâ agat agatŋe akmâ hâk mem agatmâ luâk âmbâle sârekyeŋgum makmâ meme ewegât den kom hâkâŋ yekmâ han kalem bâlâk wan me wan Anutuŋe ekto ârândâŋ akmap are hâkâŋe akmâ panbai. \v 3 Akto areâk bo. Yâkŋe okot bo akyeŋgim âmâ dosa mem manmâ ele omai. Akto han muneŋ akmâ bugâ koko, siâ me siâ âlepŋe hâkâŋe akmâ \v 4 hanân gege hanâk hanâk manmai. Akto âgâ âgâŋe akmâ hâkgât egâliaŋ humo mem manmâ âmâ Anutu bo mepaimŋe memai. \v 5 Akto hâkŋe miti luâk tirip mem manmâ miti kârikŋe bâlâk mem manmai yâk hamiyeŋgiwen. \v 6 Luâk ya maktân are yeŋgâlânba bikŋande tik panmâ yoŋâk yoŋâk manmai. Hain manbiâ âmâ âmbâle nâŋgâ nâŋgâyeŋe gulip arekŋe dosayeŋaet umatŋe are nâŋgâmbiâ umatŋe akto egâliaŋ bâleŋe akmâ horat gorat akmâ \v 7 den bunŋe bo peniaŋmai, âmbâle hain arekŋe luâk yoŋâk manmai yâk yeŋgât den nâŋgâmbiâ mem yeukŋe mâŋgi yekmâ oloŋ yekmai. \v 8 Tâmbâŋe dondâ Yane akto Yambere yâkŋe Mosegât den koyiat. Luâk ya maktân hainâk den bunŋe mem bâliwerâm âmâ hanyeŋe gulip akto biwi kat katgât pat hiaŋgim mem manmai. \v 9 Yâk hain manmaigât sambelem humo akberâm âmâ pâpkombiâ hârokŋe ekbai. Yane akto Yambere yâk yetgât nâŋgâ nâŋgâyetŋe gulip hârokŋe egi dop hainâk luâk ya maktân yâk yeŋgât nâŋgâ nâŋgâ yeŋe gulip are hârokŋe ekbaen. \s1 Paulo umatŋe keiŋe keiŋe miawagaŋep. \p \v 10 Gala, gâ olop manmaetgât âmâ nâŋgât pat ekmâ metien. Nâŋgât den dâtne akto manmannaet âi meman, Kristo nâŋgaŋmangât han kalemnaet, kârikŋene a hârok ekmat. \v 11 Akto gasalupnande nugum hâk hilâlâm niŋmâ gasa nekmai are akto Antiokia kepian, Ikonioŋ kepian akto Listera kepian gasa nekmâ hâk hilâlâm akniŋbiâ umatŋân malân akai egen. Dâ Kembuŋe hanâk dâm umatŋe hârok ainba mem kotgâ negep. \v 12 Aregât luâk bikŋe gai Yesu Kristogâlân dewatim kinmâ mandenŋe Anutuŋe nenekto huraguâk dâmbiâ âmâ gasalupyeŋande hâk hilâlâm yeŋgiwai. \v 13 Hâk hilâlâm yeŋgim âmâ hiaŋgi âi are mem maine bâlim heŋgemgowai. \v 14 Dâ gâmâ den makgiŋmâ kepilâgegion are lokom manben. Akto nen makgiŋion gai nâŋgânengim heŋgemgowen. \s1 Anutugât denŋaet keiŋe. \p \v 15 Gâmâ nanaŋgânbak miti kulem are oyaŋmâ nâŋgâm heŋgemgom manmâ gaen. Arekŋe hange mem pagalembo Yesu Kristo nâŋgaŋmenâ meŋâleak giŋep. \v 16 Akto miti kulem hârok amâ Anutugât Heakŋande makto kulemgoyi are oyaŋmâ nâŋgâenŋe mitigât keiŋe hekat nengimap. Akto biwi nenŋân tuk tuk ewumbo dosa nenŋe miawakto makmâ miwindik nenekmap. Akto manman ârândâŋgât dâp hekat nengimap. \v 17 Hain aknengim mem owâi nenekto nen Anutugât luâk bunŋe akmâ heŋgemgo heŋgemgo âi keiŋe keiŋe are âlepŋe peniaŋbaen. \c 4 \s1 Paulo mombian dâm Timoteo den umatŋe magaŋep. \p \v 1 Nâ Anutugât meteŋân akto Yesu Kristo miawakbiap sop ain luâk golâ me momoŋe damun nenŋe akbiapgât den âiân katnekmâ potatnenekbiap yâkgât meteŋân makgiŋdere nâŋgâ. \v 2 Hokboâk hokboâk mitigât den makyeŋgimenâ bikŋande denge hâkâŋ akbiâ âmâ âsiyekmâ hâwâtmâ makyeŋgiwen. Hokboâk hokboâk bâleŋe yeŋe miawagâk dâm makyeŋgimenâ den kârikŋande biwiyeŋân ewuwiâp. Makmâ miwindik yekmâ aregât âiŋe yeukŋân hâkâŋ bâlâk memben. \v 3 Maleine sop siâ miawakto âmâ luâk âmbâle bikŋande mitigât den are nâŋgâmbiâ yânŋe akto hâkâŋe dâwai. Hâkâŋe dâm âmâ luâk siâŋe den yânŋe makyeŋgimbiâ nâŋgâmbiâ humo akbiap areâk nâŋgâmâk manmâ luâk hain areâk oloŋyekbiâ kâmot humo akbai. \v 4 Humo akmâ âmâ den pat âlep bunŋe are hamiaŋmâ bem patŋe areâk mem manmâ nâŋgâmbiâ humo akbiap. \v 5 Dâ gâmâ sopŋe ârândâŋ hange kârigembo ârândâŋâk manben. Bo duwuŋ akben. Hâk hilâlâmŋe kakgân âgâmbo kârikŋe akmâ bo hâkâŋ akben. Pat âlep den are makmâ sambelewen. Akto dengât âi giŋion are kârikŋe akmâ memenâ bunŋe miawakgiŋbiâp. \v 6 Dâ nâmâ nâŋgât manmanŋe emelâk manmanne sumbe hinare dâm kâiakberâmbo sumbegât akberâm aktân. Nâ mombiangât sopŋe ewumâk aktâp. \v 7 Akto bugâgât agak meme âlepŋe mem metere âlepŋe agep. Akto dâp pirâm tâlim gam malân aregât horat bâiŋângen emelâk togoân. Akto Kristogât den pat bunŋe are paŋâk mem âmâ bo mesokmâ gan. \v 8 Aregât himbimgât egâliaŋ nâŋgât pat dâtâŋe yendâp are maleine sop humoân Kembu makmâ kotgâ kotgâ yâkŋe ârândâŋâk niŋbiap. Amâ nâ konok bo. Kembuŋe togowiap are lâmgom manmai luâk âmbâle are nen hârok nengiwiap. \s1 Luâk bikŋande Paulo hepunbiâ ikiŋeâk talep. \p \v 9 Gâ hâgân kâlâwân akmâ dowâk nâŋgâlân togowen. \v 10 Amâ Demaŋe hângât siâ me siâgât nâŋgâmbo humo akto hepun nekmâ Tesalonike kepian ariep. Dâ Kereske Galatia hânân ariep. Dâ Tito âmâ Dalimatia hânân ariep. \v 11 Ire in net Luka olop netŋeâk mandet. Togowerâm âmâ Mareko nâ âigât âlepŋe tân nugumapgât kewugumenâ olop togowiandat. \v 12 Tikiko âmâ huŋgunaŋdere Epeso kepian ariep. \v 13 Akto togowerâm âmâ dâpgât hâk pekeŋe Troa kepian Kapo yâkgât emelan katere talep are meniŋmâ togowen. Hain akmâ kulem esenŋe yânŋe akto soŋgo hâkŋe kulem siâ tatâp are olowâk meniŋmâ togowen. Dâ soŋgo hâkŋe aregât nelâmgiŋbop. \p \v 14 Umbâ akto siâ siâ kârikŋe mâŋgimap luâk kotŋe Alesande bâleŋe dondâ niŋep. Aregât maleine Kembuŋe hâuŋe waŋbiap. \v 15 Den nenŋe dondâ mem ge kalep aregât ekmâk hamep akben. \p \v 16 Den âiân ulik gulik katnegi sop ain galane siâŋe dengât bo tânnuguep. Bo dondâ. Hârok hepun nekmâ meteyi. Yâk yeŋgât dosayeŋe bo tatmâ yembiapgât ulilaŋdân. \v 17 Dâ sop ain Kembuŋe nâŋe Yuda luâk bo manmai hârokŋe makyeŋgire nâŋgâm meteŋetgât tânnugum mem kârikŋe mâŋginegep. Hain akmâ soŋgo metŋe laiongât lauŋânba mem kotgâm negep. \v 18 Kembuŋe bâleŋe ire me are akniŋi aregât tân nugum himbimgât pagaleŋân katnekbiap. Yâkgâlân kot humo yem âgâwiap. A bundâk. \s1 Den bâiŋe. \p \v 19 Nâ Pirisila akto Akuila akto Onesiporo ginbailupŋe hârok nâŋgâ meteyeŋgiân are makyeŋgiwen. \v 20 Erasto Korinti kepian hepundere malep. Dâ Tropimo kundat akto Milete kepian hepulân. \v 21 Gâ tânâk sopŋe boâk miawaktoân dowâk togowen. Eubuloŋe nâŋgâ giŋdâp. Akto Pudeŋ, Lino akto Klaudia akto Kristogât kâmot hârokŋe hainâgâk nâŋgâgiŋdâi. \v 22 Kembuŋe otnege olop manbiap akto Anutugât han kalemŋe gâŋgâlân yem âgâwiâp. A ulilaŋdân.