\id 2TH - Timbe NT [tim] -Papua New Guinea 1987 (DBL 2014) \h 2 Tesalonike \toc1 2 Tesalonike \toc2 2 Tesalonike \toc3 2 Tes \mt1 2 Tesalonike \c 1 \s1 Mepai den. \p \v 1 O galalupne, ye amâ Tesalonike kepian gâtŋe Anutu Ewenenŋande oloŋ yekto biwiyeŋe Humonenŋe Yesu Kristogât kali. Yeŋgât kulem esenŋe ire kulemgoân. Nâmâ Paulo akto galalogâtne Sila akto Timoteo tân nugumbela kulem esenŋe ire kulemgoen. \v 2 Akto yeŋgât Anutu Ewenenŋe akto nanŋe Humonenŋe are olop ye okot âlep akyeŋgim damunyeŋe akbela biwiyeŋe sândugeâk. \p \v 3 O Galalupne, nen âmâ yeŋgât nâŋgâm Anutu âlepŋe dâm hokboâk hokboâk mepaiŋe memaen. Akto nenŋe ye biwiyeŋe Yesugâlânâk katbiâ kindo manbiâ sambelemap akto okot âlep agaŋgim gambiâ dondâ miawaktâp. Aregât pat nâŋgâm Anutuŋe wan akyeŋgiep aregât âlepŋe dâm mepaimŋe mendenŋe ârândâŋ akmap. \v 4 Aregât luâk âmbâle bikŋe yânŋande gasa akyeŋgimai akto umatŋe miawak yeŋgimbo hanâk dâm Yesugât lauŋe lokom âlepŋe manmai aregât den pat nâŋgâm Anutugât kâmot kepiaŋe kepiaŋe manmai are yeŋgât pat are makyeŋgimaen. \s1 Anutugât hâuŋaet den. \p \v 5 Akto umatŋe ya miawak yeŋgiep aregât keiŋe hin. Anutuŋe agak meme âlepŋaet potat nenekmap aregât agak meme are ye hekat yeŋgiwerâm makto umatŋe miawagep. Akto Anutuŋe, “Nâŋgât kâmot Tesalonike kepian manmai are siân manman âlepŋân manbai.” dâm makto umatŋe miawakto hâk hilâlâm nâŋgâm hanâk lokom manbiâ aregât hâuŋe Anutuŋe yeŋgim damunyeŋe akbiâp. \v 6 Aregât Anutuŋe wan me wan mendo ârândâŋ akmap arekŋe siân luâkŋe umatŋe yeŋgimai are hainâk umatŋe yâk yeŋgimbo ârândâŋ akbiâp. \v 7 Akto areâk bo. Ye umatŋe lokomai nen olop biwinenŋe sândugeâkgât Anutuŋe siân menenekto manman âlepŋân manbaen. Akto sop aregât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. Sop bâiŋe Humonenŋe Yesu are lâuwâŋe huŋgun aŋdo himbimânba gem aŋelo kârikŋe olop kâlâp panmâ gewai. \v 8 Luâk Anutu bo nâŋgaŋmai akto Humonenŋe Yesugât den pat âlepŋe are nâŋgâm bo lokomai are âmâ hâuŋe umatŋe hamepŋe olowâk yeŋgiwiap. \v 9 Humonenŋande ikiŋe enemŋânba akto ikiŋe pagaleŋe kârikŋânba watyekto kâlâp bo bokbiap ain gem âmâ hâk hilâlâm humo nâŋgâm âgâmbiâ bâli bâli kârikŋe miawakyeŋgiwiap. \v 10 Akto sop ain Humonenŋaet kâmotlupŋe nengâlân pagaleŋe akto egâliaŋ gogâleaŋ miawak nengiwiap are bunŋe miawagâkgât Yesuŋe togowiap ain nengâlân pagaleŋe mem agat agatŋe mem agatbiap. Akto nenŋe den pat makyeŋgienŋe biwiyeŋe Yesugâlân kali aregât yâk togowiawân meyekbiap. Sop ain nen akto ye olop biwinenŋe Yesugâlân kalion nenŋe Humonenŋe ektenŋe dâtŋe akto kotŋe mem agatmâ manmâ âgâwaen. \v 11 Are âlepŋe akmâ kârikŋe agâkgât Anutu hokboâk hokboâk ulilaŋmaen. Anutunenŋe damunnenŋe akmap yâkŋe yeŋgonlep are wan me wan makmâ hâreyi are bunŋe agâkgât meme akyeŋgimbo wan me wan magi are bunŋe miawakto biwiyeŋe Yesugâlân kali are mem metem âmâ âi humo membai. \v 12 Hain akbiâ âmâ Anutunenŋe akto Humonenŋe Yesu Kristo yetŋe damunyeŋe akmâ okot âlep akyeŋgimbela luâk âmbâle yânŋande yekmâ Yesu Humonenŋaet kotŋe mem agatmâ âmâ agak meme âlepŋe akbiâ ârândâŋ agâk hain dâm ulilaŋmaen. \c 2 \s1 Mitigât gasa kautŋe miawakbiapgât den. \p \v 1 O Galalupne, Yesu Kristo Humonenŋe Anutuŋe lâuwâŋe huŋgun aŋdo gewiap aregât akto nenŋe menduguakmâ peniaŋbaengât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. \v 2 Luâk bikŋande, “Bâin. Humonenŋe togowiap aregât sopŋe tâlâguâp.” dâm yeŋgât, “Paulomaŋe kulem esenŋe ire kulemgombiâ mem togoen.” dâm heyeŋgimbiâ âmâ den are dowâk bo nâŋgâm biwiyeŋân sân sân bo akto âmâ den aregât bo nâŋgâwai. \v 3 Akto luâk âmbâle hiaŋgi den makmâ hain dâmbiâ bo nâŋgâwei. Hin nâŋgâwei. Humonenŋe togowerâmboân âmâ sop ainâk âmâ ulik gulik amâ luâk âmbâle dondâ Anutugât hâkâŋ akmai hutyeŋân gâtŋe siâ miawakmâ luâk den koko den kârikŋe hamiaŋmâ panbiap are wan me wan âlepŋe are gasa agaŋmâ hami aŋmâ âmâ Anutuŋe bâleŋân manbiap dâep yâkŋe soŋ miawakto sop humo tâlâguwiap. \v 4 Akto luâk âmbâle hânŋe hânŋe manmai arekŋe wan me wan kotyeŋe mem agatmai are yeŋgât dumyeŋân kinmâ âgâwiap. Hain akmâ wan me wan hârok nâŋgâmbiâ gembo nâŋgât nâŋgâmbiâ âgâk dâm wârakbiap. Dâ areâk bo. Luâk âmbâle hârok humoyeŋe akberâm nâŋgât kotne mem agatŋet dâm Anutugât sumbe emetŋân kinmâ nâ Anutu dâm tâwâim kinmâ âgâwiap. \v 5 Dâ den ire âmâ pup pup bo nâŋgâi. Nâ yeŋgâlân manmâ aregât keiŋe makyeŋgiân are nelâm yeŋgiâp mon? \v 6 Dâ hinŋe âmâ wan me wan siâŋe luâk are mendo bo miawagep aregât keiŋe nâŋgâmai. Akto luâk bâleŋe meme hinŋe bo miawakto âmâ sop bâiŋe tâlâgumboân âmâ miawakbiap. \v 7 Ire âmâ emelâk den koko luâk bâleŋande tigân âiŋe memap. Akto horat kalaŋmap yâkŋe tâgân hikom mendâp. Dâ irawot akto hulaŋ akto den koko luâk are tektekŋân miawakbiap. \v 8 Den koko luâk are tektekŋân miawakto âmâ Humo Yesuŋe lau biwiŋaet heakŋande den koko luâk are hâkokombo gewiap. Gembo ain âmâ Humo Yesu togowiapgât pagaleŋande erâm itiŋ gulam mendo bo akbiap. \v 9 Den koko luâk are yâkgât togo togogât keiŋe hin. Yâk âmâ Niambiŋe meme agaŋdo kârikŋe siâ me siâ keiŋe keiŋe olop miawagaŋmâ hiaŋgimân kulem akto siâ me siâ dewunnenŋande bo ekmaen are membiap. \v 10 Akto den koko luâk togowiawân âmâ luâk bikŋe den bunŋaet keiŋe nâŋgâm heŋgemgom hâkâŋe dâm heŋgemgo nenekbiapgât dâp tâpâkom mesokmâ âmâ bâleŋaet pat akbai. Hain akbiâ âmâ den koko luâkgât togo togogât keiŋe mem miawakbiap. \v 11 Luâk bikŋe hain akmaigât Anutuŋe hiaŋgigât memeŋe akto kautyeŋe gulip agâkgât kârikŋe makto miawakto hiaŋgi are nâŋgâm bunŋe dâm nâŋgâm pâpkowai. Hain. \v 12 Akto areâk bo. Den bunŋaet kautŋe âmâ hâkâŋe dâm siâ me siâ bâleŋaet ukenŋe akmai luâk are yâk yeŋgâlân aregât hâuŋe togo yeŋgiâkgât hain are akbiap. \p \v 13 Galalupne, ye amâ hain bo akbai. Anutuŋe ulikŋân dondâ okot âlep akyeŋgim kepilâm yekmâ ikiŋe Heakŋe huŋgun aŋdo kaut yeŋân mendo den pat âlepŋe nâŋgâm agak meme âlepŋe akbai are nâŋgâm heŋgemgoep. \v 14 Anutuŋe hain nâŋgâep aregât Tesalonike gâtŋe bikŋe Humonenŋe Yesu Kristogât pagaleŋân manbai dâm huŋgun nengimbo den pat âlepŋe makyeŋgienŋe dowâk nâŋgâyi aregât Anutu mepaimŋe mem okot âlep nâŋgâm kotŋe mem agatenŋe ârândâŋ akbiâp. \v 15 Aregât den pat âlepŋe makyeŋgiyion me kulem esenŋân kulemgoenŋe nâŋgâyi are kârikŋe lokom manmâ âgâwei. \p \v 16 Kembunenŋe Yesu Kristo akto Ewenenŋe Anutu yâkŋe han kalem aknengim damunnenŋe akmandat arekŋe biwinenŋe bâliwopgât wât nengimbela tatmâ âgâwaen akto himbimân wan me wan âlepŋe aknengiwiapgât keiŋe maknengimbela biwinenŋe sândugemap. \v 17 Anutu hain arekŋe hinŋe gai meme akyeŋgimbo kambiamyeŋe humo agâk. Akto âi kârikŋe âlepŋe ketugum den âlepŋeâk makbiâ Anutuŋe yekto huraguâk. \c 3 \s1 Pauloŋe Anutuŋe tânnenguâk dâm makyeŋgiep. \p \v 1 O Galalupne, den bâiŋe hin makyeŋgire nâŋgâŋet. Yeŋe Anutu nengât ulilaŋbiâ Humonenŋe tân nengumbo âmâ benŋe ulikŋân den makyeŋgienŋe ye nâŋgâyi are hainâk kepiaŋe kepiaŋe arim makyeŋgienŋe dondâŋe nâŋgâwai. Nâŋgâm amâ dondâŋe biwiyeŋe Yesugâlân katbiâ Humonenŋaet den are dowâk sambelem humo akbiâp. \v 2 Akto nen arienŋe luâk âmbâle hânŋe hânŋe manmai dondâŋe âmâ biwiyeŋe Yesugâlân bo kali aregât luâk bikŋe han hioŋ bauŋ bâleŋe maleŋe akmai arekŋe menekberâmbiân âmâ Anutuŋe bâtyeŋânba mem kotgâ nenegâkgât Anutu ulilaŋbei. \v 3 Akto Humonenŋande âmâ wan me wan dâm hârem are miawakmap arekŋe Bâleŋe Amboŋe arekŋe meyekbop dâm kondo gembo tânyeŋguwiapgât bo pâp komap aregât Anutu hain akbiapgât nâŋgâmaen. \v 4 Akto ye den makyeŋgienŋe lokom manmâ ariwai aregât Kembugât akmâ yeŋgât han lâuwâ bo akmaen. \v 5 Aregât galama yeŋgât hin dâm Anutu ulilaŋbe. Amâ Humonenŋande Anutu ye okot âlep akyeŋgimap are akto Kristoŋe kârikŋe kinmâ umatŋe lokom tân nengumap are hekat yeŋgimenâ nâŋgâwai hain dâm ulilaŋdân. \s1 Konam bo manbaengât magep. \p \v 6 O Galalupne, Humonenŋe Yesu Kristoŋe makniŋdo den dâtŋe umatŋe ire makyeŋgienŋe nâŋgâŋet. Yeŋgâlân gâtŋe siâŋe konam manmâ âi bo memai. Are den makyeŋgiyion are bo lokomai luâk are olop bo manbei. \v 7 Akto nenŋe yeŋgât hutyeŋân manmâ nenŋe dâp keiŋe katmâ âiâk memâk memâk malion are ekmâ nâŋgâyi. \v 8 Akto nenŋe sot hâu bâlâk yân bo mem neyion wan me wan nengimbiâ hâk hilâlâm yeŋgiwâen dâm hândâk hilâm âi wan me wan ketugum yeŋgienŋe siâŋe puli nengimbiâ are mem sot hâuŋe aregât yeŋgiminiyion. \v 9 Akto nen hain bo agion dâine ârândâŋ akbop. Akto Anutuŋe sot hâuŋe bo yeŋgiwei dâm bo makmâ hâre nengiep. Bo. Nen âmâ yeŋe nenekmâ hain akŋetgât sot hâuŋe yeŋgiminiyion. \v 10 Akto yeŋgâlai manmâ den hin dâm makyeŋgiyion, “Luâk âmbâle bikŋe konam akbiâ âmâ sot are bo yeŋgiwei.” dâm makyeŋgiyion. \v 11 Gârâmâ hinŋe yeŋgâlaiwa den hin togombo nâŋgâyion. Luâk âmbâle bikŋande konam akmâ siâgât âi bâleŋe mâŋgim âiyeŋe hepunmâ yân mandâi dâmbiâ nâŋgâyion. \v 12 Luâk âmbâle hainare yeŋgât âmâ Humonenŋe Yesu Kristogât den sami hin dâm makyeŋgienŋe nâŋgâm heŋgemgowai, “Ye âlepŋe heŋgemgom âiyeŋe yeŋeak âi mem sot mem nembai. Dâ yân âmâ bo tatbei.” \v 13 Akto ye hârok hin makyeŋgire agak meme âlepŋe are hokboâk hokboâk akmâ manmâ âgâwei. Akto bo hâkâŋ akbei. \v 14 Den kulem esenŋe ire kulemgoân ire luâk âmbâle siâŋe hâkâŋ akmâ hepundo âmâ yeŋgâlânba watbiâ aŋun aŋgiâk. \v 15 Akto gasa agaŋŋetgât bo maktân. Dâ amâ yaiwâk agaŋbiâ biwiŋe purik kato gala agaŋbiâ ye olop manbeigât maktân. \s1 Den bâiŋe. \p \v 16 O Galalupne, yeŋgât Humonenŋe ulilaŋbe. Humonenŋe âmâ Lumbe Amboŋe wâtŋe aknengim biwinenŋe mem sândugemapŋe biwiyeŋe sândugeâkgât hokboâk hokboâk bikenba bikenba ikiŋe sândukŋe totokoyekto ârândâŋ huragum yem âgâwiâp. Akto Humonenŋe ye olop manmâ âgâwei dâm ulilaŋdân. \p \v 17 Galama, nâ Paulo, nâŋe luâk siâ magaŋdere yu kulemgoâp. Dâ den bikŋe ire nunak kulemgoân. Nâŋgât bât tirip ire ekmâ nâŋgâm heŋgemgowei. Ire amâ Paulogât bât tiripŋe hain nâŋgâŋet. \v 18 Humonenŋe Yesu Kristoŋe ye hârok okot âlep akyeŋgim damunyeŋe agâkgât ulilaŋman.