\id 2PE - Timbe NT [tim] -Papua New Guinea 1987 (DBL 2014) 
\h 2 Petoro 
\toc1 2 Petoro 
\toc2 2 Petoro 
\toc3 2 Pet 
\mt1 2 Petoro  
\c 1  
\s1 Petoroŋe kepia siân siân manmâ ariyi yâk yeŋgât akmâ kulemgoep.  
\p
\v 1 Galalupne, nâ Petoro kotne siâ Simoŋ. Nâmâ Yesu Kristogât Aposolo akto hoŋ bawa luâk manman. Nâŋe kulem ire yeŋgât katere oyaŋmâ nâŋgâm heŋgemgowei. Yesu Kristo Anutunenŋe damunnenŋe akmap akto heŋgem nengumap arekŋe nâŋgâ nâŋgâ kepilâ kepilâ egâliaŋŋe olowâk are nengiep biwinenŋe yâkgâlân katmâ hannenŋande nâŋgaŋion hain âgâk yeŋgiep.   
\p
\v 2 Galalupne, yeŋe Anutu akto Yesu Humonenŋe nâŋgâ yetkimbiâ damunyeŋe akmâ okot âlep nâŋgâyeŋgimbela biwiyeŋe sândugeâk aregât han kalem amâ yeŋgâlân yem âgâwiâp. Hain.   
\s1 Anutuŋe ikiŋaet pat katnenegep.  
\p
\v 3 Galalupne, nen wan me wan mem mandenŋe Anutuŋe ekto huraguwiapgât amâ emelâk Anutu kârikŋe arekŋe nengiep. Wan me wan manmangât umburuk akbâengât Anutuŋe ikiŋe pagaleŋaet dâp hekat nengimbo ekmâ nâŋgâenŋe manman âlepŋaet dâp miawaknengiep.  
\v 4 Hain akmâ Anutuŋe nâŋgât kâmot hilip aguwâi dâm den pat humo agat agatŋe makmâ hâriep. Hârembo den pat âlepŋe arekŋe tân nengumbo Anutu Humonenŋe olowâk manman âlepŋân manbaengât nâŋgâm heŋgemgoenŋe are bunŋe miawaktâp. Miawakto âmâ hânân bâleŋe hilip agu agugât egâliaŋ gogâleaŋ arekŋe ye bo hilip yeŋguwiapgât akto Anutugât manman âlepŋaet pat akbaigât makmâ den dâtâŋe katnengiep.  
\v 5 Aregât ye biwi kat katgât pat are olop mandâigât kârikŋe akmâ manbaigât dâp miawakyeŋgiâp. Are kârikŋe agâkgât nâŋgâ nâŋgâyeŋe totokom wârakbei.  
\v 6 Akto nâŋgâ nâŋgâyeŋe aregât meteyeŋân katbiâ bunŋe biwiyeŋân miawakbiapgât biwiyeŋe damunŋe akmâ kârikŋe kin kingât totokom wârakbei. Akto biwiyeŋe damunŋe akmâ kârikŋe kin kingât agak meme mem kinmâ umatŋe lokoweigât totokom wârakbei. Akto hain akmâ kinbaigât Anutuŋe yekto huraguwiapgât pat are totokom wârakbei.  
\v 7 Aregât hamiŋân kârikŋe akbiâ âmâ âlepŋe gala agakgât totokom wârakbei. Akto hamiŋân gala okot âlep agaŋgim manbai.  
\v 8 Siâ siâ hârok yem miawakmâ âmâ humo akmâ manmâ âgâwiap âmâ âlepŋe Yesu Kristo Humo nâŋgaŋbiâ bunŋe akbiap. Akto manman âlepŋe aregât wan me wan bâlâk manbâigât tânyeŋguwiâp.  
\v 9 Dâ bikŋande wan me wan yu kulemgoân are bâlâk manmâ âmâ biwiyeŋe gulip akto hâŋgeiŋe dâp bâleŋân mali dewunyeŋe bokbokŋe dop hainâk akto Anutuŋe dosayeŋe puliep a nelâm yeŋgiâp.   
\p
\v 10 Galama, ye âmâ emelâk Anutuŋe ulikŋân, “Nâŋgât pat akbei.” dâm kepilâyegep. Akto hamiŋân yeŋgonlep. Are kârikŋe agâk dâm mem gange dâwei. Ye hain akmâ âmâ biwiyeŋe bo gewiâp.  
\v 11 Hain manmâ Humonenŋe Yesu Kristoŋe heŋgem nenguep yâkŋe hâmbâi bunewâk hârok damunyeŋe akbiâp are miawagâkgât Anutuŋe maŋganyekto heroŋe humo kakŋân manmâ âgâwai.   
\s1 Petoroŋe mombiapgât sopŋe nâŋgâep.  
\p
\v 12 Galalupne, Yesugât keiŋe emelâk makyeŋgiyion are nâŋgâm kârikŋe akmâ heŋgemgoyi are nâŋgân. Dâ hanâk nelâm yeŋgiwopgât lâuwâŋe dewatim makyeŋgiwe.  
\v 13 Akto hâkne ire mem manman âmâ den ire makyeŋgim goaŋyektere ârândâŋ akbiap.  
\v 14 Aregât âmâ Humonenŋe Yesu Kristo hâkne tâmbâŋe ire hepunbian gât makniŋepgât ewumâk aktâp  
\v 15 aregât akmâ âmâ nâ mondere nâŋgâ nâŋgâyeŋe hulaŋ agâkgât yu kulemgoân ire hokboâk hokboâk oyaŋmâ nâŋgâm manmâ âgâwai.   
\s1 Petoroma Yesu pagaleŋe akto egigât magep.  
\p
\v 16 Nenŋe nenŋaet nâŋgâ nâŋgâ humo watmâ bo makyeŋgimaen. Akto luâk bikŋande den yânŋe nâŋgâm heŋgemgombiâ yekbiâ humo akmap den are hainâk bo makyeŋgimaen. Bo. Humonenŋe Yesu Kristo Kârikŋe Amboŋe yâk miawakbiapgât pat makyeŋgiyion. Amâ dewunnenŋande ŋâŋâk egion.  
\v 17 Dewunnenŋande ŋâŋâk ektenŋe Anutu Eweŋande ikiŋe pagaleŋe kulem egâliaŋ âlepŋe olop waŋmâ himbim pagaleŋânba hin magep, “Imâ nanne âlepŋe ekmâ egâliaŋman.” dâmbo yâkgât keiŋe humo nâŋgâm heŋgemgoyion.  
\v 18 Amâ nen Yesu olowâk borâŋân mandenŋe den are himbimânba gembo nâŋgâyion. Akto borâŋe are amâ kâmbokŋe are nâŋgâmaen. Aregât nenŋe Kristogât pat are bo hiaŋgimaen. Bo. Dewun nenŋande are egiongât are makyeŋgimaen.   
\p
\v 19 Akto areâk bo. Anutuŋe makto propetelupŋande kulemgoyi den are bunŋe wan egion are tângombo bunŋe dondâ akmap areâk nâŋgâwei. Arekŋe kemdâ pagaleŋe hainare akmâ hândâkŋân dâp hekatyeŋgimbo pagaleŋe âlepŋe biwiyeŋân emet hauŋbiap akto hanyeŋân diâ kâmŋe humo gawiap. Den are paŋâk mem biwiyeŋân katbei.  
\v 20 Akto ulik gulik siâ hin nâŋgâm heŋgemgowei. Anutuŋe makto propeteŋe kulemgoyi aregât keiŋe yâk yeŋe nâŋgâ nâŋgâyeŋân bo kulemgoyi.  
\v 21 Amâ Anutugât den are luâk bikŋande yeŋe nâŋgâ nâŋgâyeŋe watmâ bo makmini. Bo. Luâk amâ Anutugât Heakŋe biwiyeŋe mem owâiŋe ketugumbo Anutugâlânba den ire makmâ kulemgom mali.   
\c 2  
\s1 Propete hiaŋgi yeŋgât keiŋe.  
\p
\v 1 Galalupne, imâ hiaŋgi luâk areyeŋgât keiyeŋe makbe. Ulikŋân Israe yeŋgâlân propete hiaŋgi miawakmâ hutyeŋân mali. Akto yeŋgâlân gai hainâk hiaŋgi luâk miawakmâ den bunŋe bo are makyeŋgiwerâm manbai. Yâkŋe hilipko hilipkogât den mem miawakbiâ yeŋgâlân galagât gasa miawakbiap. Akto Humoŋe dosanenŋe miep aregât hâkâŋ akmâ hâkŋe tunbai. Hain akbiâ hilip agu agu are sân sânâk miawakyeŋgiwiap.  
\v 2 Luâk arekŋe bâleŋaet âiŋe membiâ luâk âmbâle dondâŋe are yekmâ hainâk akbai. Bâleŋe hainâk membiâ âmâ bikŋande yekmâ den bunŋe aregât dâp nâŋgâmbiâ gewiap.  
\v 3 Akto luâk den makyeŋgiwerâm togowai arekŋe puli siâ siâ aregâlâk ukenŋe nâŋgâwai. Aregât heyeŋgim âmâ siâ siâ yeŋaet ukenŋe humo akmâ âi bâleŋe mem âmâ yeŋgât wan me wan kâmbu membai. Luâk hainare âmâ Anutuŋe dowâk den âiân katyekto bâliwai. Akto hilip yeŋguwiapgât makmâ kalep are âmâ pâlâmŋe bo akbiap. Bo. Amâ lâmyeŋgum tatâp.   
\p
\v 4 Akto aregât keiŋe hin. Anutuŋe aŋelo bâleŋe akbiâ bo yaiyeŋguep. Bo. Are âmâ hemem kâlâwân hikom menduguyekmâ hândâk kâlegen panyekto geyi. Aregen hâuŋe yeŋaet sop miawakbiapgât lâmgom tatmai.  
\v 5 Akto hâŋgeiŋe hainâk Anutuŋe luâk âmbâle me wan me wan bo yaiyeŋguep. Bo. Anutuŋe makto tu ugurupŋe kawutyegep. Akto Noa âmâ manman âlepŋaet pat makyeŋgiminep are akto yâkgât kâmot bât biken lâuwâ yâk yaiyeŋgumbo golâ mali. Dâ bâleŋe mem mali are âmâ tu ugurupŋe kawutyegep. Aregât hin nâŋgâen. Anutu ikiŋe kâmot umatŋân manmaen nen tân nengumap. Dâ luâk âmbâle bo nâŋgâ aŋmai are âmâ hâk hilâlâmân kat yekbiapgât nâŋgâ yeŋgimbo mandâi.  
\v 6 Akto hainâk Sodom akto Gomora kepia hainâk bâliep. Amâ luâk âmbâle bâleŋe akmai me hâmbâi akmâ âgâwai are hârok hainâk oyekbiapgât nâŋgâŋetgât oyegep.  
\v 7-8 Akto sop ain Loti âmâ Sodom kepia are ambolupŋe are yeŋgât hutyeŋân malep. Ain manmâ âmâ hanŋe ârândâŋ akmâ manminepgât bâleŋe higenŋe hokboâk hokboâk akmini are ekmâ nâŋgâmbo gembo hâkâŋ agep. Ain mando Anutuŋe kâlâp pando âmâ Loti are siâ me siâ âlepŋe akminep are kepia ainba are oloŋdo arimbo bâleŋe agi are âmâ kâlâpŋe om meteyegep.  
\v 9 Aregât hin nâŋgâŋet. Anutuŋe luâk âmbâle agak meme âlepŋe akbiâ ekto ârândâŋ akmap are âmâ umatŋân manbiâ tân yeŋguwiapgât bo pâpkomap. Dâ luâk âmbâle bâleŋe akmai are âmâ hâuŋaet sowân hâk hilâlâm makmâ yeŋgiwiapgât kala busi kâlegen katyekto hâk hilâlâm nâŋgâm tatbaigât hainâk bo pâpkomap.  
\v 10 Akto luâk âmbâle bâleŋe akberâm kambiamyeŋe agato egâliaŋmâ bâleŋe akmâ kembu akto humomolupyeŋaet nâŋgâmbiâ gembo hâkâŋ akmai. Are âmâ Anutuŋe kala busi kâlegen dowâk katyekto ain dondâŋe yem âgâwai. Luâk agat agatŋe arekŋe hamep bâlâk galagât hogo hogo akmâ himbimân pagaleŋe olop manmai are yeŋgât hogoyeŋgim pilâyeŋgumai.  
\v 11 Dâ hain akbiâ benŋe aŋeloŋe âmâ hain bo akmai. Aŋelo âmâ luâk nengât kârikŋe ewangimai. Gârâmâ Humogât enemŋân hâkyeŋe tunmâ bo makmai.  
\v 12 Luâk are âmâ nâŋgâ nâŋgâyeŋe bo. Soŋgo wan om neyekmaen yâk âmâ hainare. Yâk siâ me siâ aregât keiŋe pâpkomaigât are hanâk makmâ pilân konmai. Aregât soŋgo hilip yeŋgumai hainâk hilip aguwai.  
\v 13 Akto luâk âmbâle ire siâ bâleŋe akyeŋgimbiâ âmâ Anutuŋe bâleŋe yeŋaet hâuŋe yeŋgimbo membai. Yâk âmâ dewutâ kârikŋân tu kârikŋe nem akto sot nene arekŋe heroŋe yeŋe akmap. Akto aregâlâk nâŋgâmai are yeŋgât hutyeŋân manbiâ âmâ areyeŋgât heleŋ bâleŋe arekŋe yeŋgâlân dewatimap.  
\v 14 Akto hokboâk hokboâk luâk âmbâleŋe bâleŋe meme areyeŋgâlân ŋâŋâk ekmâ dâp gulip agak meme bâleŋe are bo hepunmai. Akto luâk âmbâle bikŋe han lâuwâ akmai are hâwât yekbiâ bâleŋe hainâk dowâk akmai. Akto yâk âmâ puli me wan me wan siâ siâgât egâliaŋbiâ hanyeŋe agep. Luâk hainare amâ kâlâpgât pat manmai.  
\v 15 Yâkŋe dâp ŋâŋâk are hepunmâ gulip akmâ Bileam Beoro nanŋe yâkgât dop hainâk akmai. Bileamŋe âmâ hâŋgeiŋe bâleŋe akmâ aregât hâuŋe puli mem aregât egâliaŋ humo nâŋgâminep.  
\v 16 Hain akto ikiŋe doŋgi denŋe bo arekŋe kuk akmâ luâk den akmâ magaŋep. Kuk agaŋepgât Bileam sinduk akberâm agep aregât agak meme ain dâp tigiaŋep. Bileam puligâlâk nâŋgâminep dop hainâk luâk âmbâle ire hain akmâ puligâlâk nâŋgâmai.   
\p
\v 17 Luâk hain arekŋe tu dewunŋe hainare akmâ seruŋe haru waitmâ pando geko gako akmap hainare. I are âmâ yâkŋe hândâk paŋ paŋ dâgâm yemap are watbaigât dâtâŋe.  
\v 18 Luâk hain arekŋe âmâ den bunŋe bo are makmai. Akto luâk âmbâle bikŋe dâp âlepŋaet den pat âlepŋe nâŋgâm dâp âlepŋaet keiŋe katberâm âmâ galalupyeŋaet agak meme bâleŋe akto nâŋgâ nâŋgâ gulip mali are âi humo mem hepuli. Are lâuwâŋe dâp bâleŋân manŋet dâm hâkgât agak meme bâleŋe egâliaŋmai aregât keiŋe makyeŋgimbiâ are akberâm dâp âlepŋe hepunmâ dâp gulip akmai.  
\v 19 Akto areâk bo. Luâk âmbâle biken han lâuwâ akmai are hin makyeŋgimai, “Nen watnenekmâ âmâ hanâk hanâk ukenyeŋaet akmâ manbiâ ârândâŋ akbiâp.” dâm hiaŋgimai. Dâ agak meme wan me wangât egâliaŋmai arekŋe hâwâtyekto aregât hoŋ bawa agaŋmai.  
\v 20 Akto luâk areyeŋgât keiyeŋe lâuwâŋe makbe. Hain akmini are amâ ulikŋân Humonenŋe Yesu Kristo heŋgem nenguep are nâŋgaŋi. Hain akbiâ hângât bâleŋe arekŋe biwiyeŋân bo giep. Dâ aregât hamiŋân âmâ hângât bâleŋe lâuwâŋe nâŋgâm ukenŋe nâŋgâ aŋbiâ âmâ bâleŋe humo miawak yeŋgiep.  
\v 21 Luâk hainare dâp âlepŋaet pat bo nâŋgâyi dâine bâleŋe owâiŋe nâŋgâwâi. Dâ agak meme âlepŋe aregât pat nâŋgâm heŋgemgom âmâ benŋe hamiŋân den pat âlepŋe aregât hâkâŋ agi. Aregât âmâ hâuŋe bâleŋe dondâ miawak yeŋgiwiap.  
\v 22 Luâk hainare yeŋgât den ginŋe hin makmaen. Duaŋe sot nem mugatmâ areâk lâuwâŋe nemap. Akto bauŋe tu puli akmâ âmâ benŋe ainâk hamaŋân lâŋakmai. Dop hainâk luâk irekŋe agak meme bâleŋe ulikŋân hepuli are lâuwâŋe ukenŋe nâŋgâm memai.   
\c 3  
\s1 Kembuŋe magep are yem bo boakbiap.  
\p
\v 1 Galalupne, yeŋgât den kulem esenŋe lâuwâŋe yu kulemgore sop lâuwâ aktâp. Nâŋe biwiyeŋe are goaŋdere den âlepŋe are nâŋgâm heŋgemgoŋetgât kulemgoyeŋgiân amâ ulikŋân kulemgore oyaŋmâ meteyi. Akto lâuwâŋe ire.  
\v 2 Akto Anutugât propete âlepŋande hâŋgeiŋe den makmâ kulemgoyi are akto Aposololupyeŋe nenŋe Humonenŋe heŋgem nengumap yâkgât den makyeŋgiyion are hârok nâŋgâm manbei.  
\v 3 Akto ulik gulik hin nâŋgâm kârikŋe akbei. Sop tâlâguwerâm akto hiaŋgi luâk miawakmâ den hembalik makmâ yeŋak egâliaŋ bâleŋeyeŋe areâk watbai.  
\v 4 Akto yâk hin makbai, “Humo purik katbiapgât mak makŋe are amuten miawakbiap? Bâgilupnenŋe moyi akto siâ siâ hân miawagewânbak yem gaep. Are hainâk yem âgâwiap.” hain dâwai.  
\v 5 Hain dâm makmâ muneŋ akbai. Dâ hâŋgeiŋe Anutugât denŋande himbim mem liulep. Akto hân tuâk yiep ain makto tu potalakto hân miawagep. Are nâŋgâm den bunŋe are kombiâ bo akto hami panbai.  
\v 6 Akto areâk bo. Hamiŋân tuŋeak luâk akto kotŋe siâ siâ are hilip yeŋgumbo mom meteyi.  
\v 7 Amâ Anutuŋe, “Hân himbim ire sop humo luâk âmbâle bâleŋe den âiân katyektere gulip akbai.” dâep ain bâin makto hân himbim kâlâwân yem âgâwiandat. Anutuŋe den magep arekŋe hân himbim tân yetkumbo yem gayiat.   
\p
\v 8 Galalupne, aregât hin maktere nâŋgâmbiâ bo nelâm yeŋgiwiâp. Humoŋe âmâ âi meme sopŋe konokgât nâŋgâmbo âmâ kâlep akto bo boakmap. Dâ sop kâlep aregât nâŋgâmbo pâŋ konok akmap.  
\v 9 Aregât Humoŋe den makmâ hâriep are bunŋe mem miawakbiapgât luâk bikŋande nâŋgâmbiâ kâlep akto nâŋgâm hilipkomai. Hainare bo akmap. Borondâ. Anutuŋe nâŋgâmbo den kârikŋe magep are dowâk miawakyeŋgiwiap. Titnan bo. Gârâmâ Anutuŋe luâk âmbâle hârok bâliwâigât hanyeŋe purikatŋetgât dâm lâm yeŋgumbo den magep are bunŋe akbiap.   
\s1 Hân himbim lâuwâk bo akbiandat.  
\p
\v 10 Akto Humogât sop âmâ sân sânâk miawakbiap. Miawakto hân akto himbim akto wan me wan kârikŋe are hârok âmâ mun humo akmâ bâliwiap. Akto kâlâp humoŋe wan me wan hârok om metewiap.  
\v 11 Wan me wan hârok bâlim metewiap aregât ye gain gain akmâ manbai? Hin. Anutuŋe agak meme ekto ârândâŋ akmap are mem manbei.  
\v 12 Hain akmâ Anutuŋe sopgât magep are dowâk miawagâk dâm aregât lâmgom manbei. Manbiâ sop miawaktoân âmâ himbim âure âmâ kâlâpŋe om derewiap. Akto kotŋe siâ siâ ire kâlâp ululunŋande olalaŋdo tu akmâ kiriŋ âgâm bo akbiap.  
\v 13 Dâ nen âmâ Anutuŋe hân himbim irakŋe mem miawaknengiwiapgât magep aregât etemŋe manden. Akto kepia ain âlepŋe manmâ âgâwaen.   
\s1 Humonenŋande sop makmâ kalep are titnan lâmgomap.  
\p
\v 14 Galalupne, den yu maktân iregât etemŋe mandâi aregât biwiyeŋande bâleŋe bâlâk manmâ Yesu olop han biwi konok manbaigât âi kârikŋe membei.  
\v 15 Akto Humonenŋande sop makmâ kalep aregât titnan lâmgomap. Amâ mem meŋâlenenekbiapgât dâm lâmnengumap. Aregât bo nelâmyeŋgiwiâp. Akto luâk âmbâle lâmnengumap aregât galanenŋe Paulo yâk Anutuŋe nâŋgâ nâŋgâ âlepŋe waŋdo yâkŋe den ire hainâk kulemgomap.  
\v 16 Yâk kulem esenŋe are kulemgom den ire dopŋânâk makmâ miawakmâ ariep. Akto den kulemân are bikŋe bo miawakmâ hulaŋ agep. Are nâŋgâwerâm âi humo memaen. Akto den hainare âmâ luâk âmbâle bikŋande Anutu bo nâŋgâ aŋmâ han undup akmai. Hain akmâ Anutuŋe makto Pauloŋe kulemgoep are hârok mem hilipkomai. Akto yâkgât kulem are konok bo. Anutugât den kulemŋe hârokŋe are hainâk hilipkomai. Nâŋgâ nâŋgâyeŋe arekŋe hilip yeŋguwiap.   
\p
\v 17 Galalupne, den yu maktân are emelâk nâŋgâyigât biwi nâŋgâ nâŋgâyeŋe emelâk kârikŋe akmap. Are gulip akbopgât hin akbei. Luâk gulip manmaiŋe hiaŋgi den makyeŋgimbiâ âmâ bo nâŋgâyeŋgiwei. Hain akbai aregât ye hamep akmâ manbei. Akto han biwiyeŋe damunŋe akmâ manbei.  
\v 18 Hain akmâ Humonenŋe Yesu Kristo heŋgem nengumap arekŋe damunnenŋe akmâ kambiam âlep nâŋgâ nengimap yâkgât keiŋe nâŋgâmbiâ humo akto kârikŋe akmâ manbei. Yâkgât kulem pagaleŋe are akto kârikŋe are hainâk dondâŋe yem âgâwiap. A bundâk.