\id 1TI - Timbe NT [tim] -Papua New Guinea 1987 (DBL 2014) 
\h 1 Timoteo 
\toc1 1 Timoteo 
\toc2 1 Timoteo 
\toc3 1 Tim 
\mt1 1 Timoteo  
\c 1  
\s1 Den hiaŋgi aregât keiŋe.  
\p
\v 1 O galane Timoteo nâmâ Paulo, Anutuŋe âi makmâ hâreniŋepgât Yesu Kristogât laugât Aposolo âi meman. Amâ Anutuŋe heŋgem nengumapŋe akto Yesu Kristoŋe dumnenŋân kilepgât nâŋgaŋmâ manmaen yâk lâuwâ lâuwâ âi ire niŋiat.  
\v 2 Timoteo nanne gâŋgât kulem ire kulemgogiŋdân. Anutu Ewenenŋe akto Kembunenŋe Yesu Kristo yâk yetŋe han kalem âlepŋe akgiŋmâ damunge akbela biwige sândugeâk.  
\v 3 Nâ Makedonia hânân ariwerâm akmâ âmâ makgiŋân aregât hain akben. Amâ luâk bikŋande hutyeŋân kinmâ den aŋgâ siâ makyeŋgiyi yâk makyeŋgimenâ hepunbai.  
\v 4 Yâk bem patŋe kâmotŋe kâmotŋe makmâ gam mali yâk yeŋgât kotyeŋe makmâ magaŋgi goaŋgi akbiâ âmâ den gulip milip bunŋe bo are miawakto Anutu nâŋgaŋmâ hoŋ bawa manmaen are gembo bâlimap.  
\v 5 Gârâmâ Anutuŋe makmâ hârenengiep are hin akmaen. Han lâuwâ bo akmâ âmâ biwi kau kau akmâ Yesu nâŋgaŋmâ manmâ pâŋân mem kepilâmaengât biwi konok akmaen.  
\v 6 Dâ luâk bikŋande âmâ den are hâkâŋ akmâ yeŋaet den are makmâ mem magaŋgi goaŋgi akbiâ bunŋe bo miawakyeŋgiep.  
\v 7 Yâk hain akmâ hin makmai, “Nen Mosegât den kârikŋe are makyeŋgienŋe nâŋgâwai.” dâm âmâ wan me wan ire bunŋe dâmai den aregât keiŋe bo nâŋgâm heŋgemgoyigât gulip makmâ manmai.   
\s1 Den kârikŋe arekŋe dosanenŋe mem miawakmap.  
\p
\v 8 Gârâmâ nenâmâ den kârikŋe aregât hin nâŋgâmaen. Den kârikŋande agak meme âlepŋe are mem miawakmap aregât den kârikŋe nâŋgâenŋe ârândâŋ akmap.  
\v 9 Den kârikŋe are luâk dosa bâlâk manmai yâk yeŋgât bo. Anutuŋe âmâ den kârikŋe hingât kalep. Luâk Anutugât den hâkâŋ akmâ komai me Anutu hamiaŋmâ agak meme bâleŋe akmai me biwi heleŋ olop manmai me ewe memelupyeŋe hilip yeŋgum bugâ yeŋgumai.  
\v 10 Me luâkdâ âmbendâ yeŋgât pat hâremai me luâkŋeak egâliaŋ bâleŋeâk akmâ bikŋe meyekmâ puligât kâmbu meyekmai me den hiaŋgimai me Kembugât kotŋe konmâ âmâ hiaŋgimân makmâ kârigemai. Me siâ me siâ bikŋe den bunŋe gasa agaŋmai yâk yeŋgât âmâ Anutuŋe makto den kârikŋe arekŋe bâleŋe yeŋe mem miawakyeŋgimap.  
\v 11 Akto den bunŋe gasa agaŋmai amâ den bunŋe are amâ Anutu manman âlepgât amboŋe yâkŋe den pagaleŋe olowâk niŋep arekŋe hain makmâ miawaktâp.   
\s1 Yesuŋe Paulo dosaŋe hepunaŋmâ âi âlepŋe waŋep.  
\p
\v 12 Kârikŋe niŋmâ mem kârikŋe ketugunegep Kembu nenŋe Kristo Yesu yâk mepaimŋe meman. Yâkŋe nâŋgâniŋdo ârândâŋ akto tân nugum âi ire niŋep.  
\v 13 Gârâmâ nâ ulikŋân Yesugât nâŋgâre gembo yâk makmâ gasa agaŋmâ luâklupŋe gasa akyeŋgire hanâk dâm nâ Kembugât keiŋe pâpkom manmâ bonâŋgaŋmâ malângât han kalem akniŋmâ okot nâŋgâniŋmâ yai nuguep.  
\v 14 Yai nugum han kalemŋe nâŋgâlân lugumbo pikto Kristo Yesu nâŋgaŋmâ okot âlep agaŋbiangât kârikŋe niŋep.  
\v 15 Den ire bunŋe akmâ sambelem ariâk. Arimbo ârândâŋ akbiâp. Yesu Kristo amâ nen bâleŋe akmâ hâkŋe hâkŋe akmaen nen heŋgem nenguwiapgât giep. Akto hâkŋe hâkŋe akmaen nengât âgâ âgâŋe amâ nâ ire.  
\v 16 Gârâmâ Yesu Kristoŋe yai nugum han kalem umatŋe niŋep, a yân bo. Nâ bâleŋe meme luâk yeŋgât kautyeŋe nâ han kalem niŋdo luâk beirâ are ekmâ nâŋgâm amâ Yesu Kristo nâŋgaŋmâ kepilâmbiâ manman kârikŋe yeŋgiwiapgât hain akniŋep.  
\v 17 Manman kârikŋaet Kembu humo bo mombiap akto bo ekmaen Anutu konok yâkgât kot pat egâliaŋ pagaleŋe are yem âgâwiâp kârikŋe. A bundâk.   
\s1 Timoteo âigât bugâ mem kârikŋe akmâ manbiapgât magep.  
\p
\v 18 Timoteo nanne gâ hain akniŋmat gâŋgât den umatŋe hin makmâ giŋân. Gâ den ire mem manmâ âmâ luâk bikŋande gâ wan akbiatgât den guguyi den arekŋe kârikŋe giŋdo âigât bugâ mem kârikŋe akmâ manben.  
\v 19 Hain akmâ manmâ Kristo nâŋgaŋengât hainâk nâŋgaŋmenâ han biwige kau kau akmâ tatgiŋmâ âgâwiâp. Dâ luâk bikŋande han kau kau manman dâp are hamiaŋigât Yesu nâŋgaŋbiâ nâŋgâ nâŋgâ yeŋe tatyeŋgiep are hulaŋ akto bâliyi.  
\v 20 Yâk yeŋgâlân gâtŋe luâk siâ Himenaio akto siâ Alesande yâk lâuwâ are Hiaŋgi Amboŋande hâk hilâlâm yetkimbo Anutugât kotŋe hâkâŋ akmandat aregât agak meme are hepuletgât yâkgâlân katyelegân.   
\c 2  
\s1 Yesugât kâmotlupŋande ulilaŋbaigât den.  
\p
\v 1 Galane, nâ den ire nâŋgâre umatŋe akmapgât makgiŋbe. Kâmotlupgande Anutu ulilaŋberâm âmâ hin akbei. Hokboâk hokboâk Anutugât nâŋgaŋbiâ ârândâŋ akmapgât mepaimŋe membei. Akto luâk âmbâle hârok yâk Anutuŋe tânyeŋguâkgât ulilaŋbei.  
\v 2 Luâk kembu, kiap, gawaman hârok tânyeŋguâkgât ulilaŋbei. Aregât luâk humomolupnenŋande damun nenŋe akbiâ âmâ âlepŋe lumbe kakŋân manmâ Anutugât lau lokoenŋe biwinenŋe sândugembo luâk bikŋande nâŋgâ nengimbiâ âgâwiâp.  
\v 3 Are amâ âlepŋe akbiap. Akto Anutu heŋgem nengumap yâkŋe are nâŋgâmbo ârândâŋ akmap.  
\v 4 Anutuŋe âmâ luâk hârokŋe den bunŋe nâŋgâmbiâ heŋgemgo yekbiapgât egâliaŋmap.  
\v 5 Anutu konok manmap. Akto Anutu akto luâk hut nenŋân mendugu nenekbiapgât luâk konok kindâp, Yesu Kristo yâk luâk agep mannengiâp.  
\v 6 Yâkŋe manmanŋe bo gangerâm âmâ nen hârokgât sumbe nenŋe agep. Aregât patŋe amâ sopŋân miawagep.  
\v 7 Aregât Anutuŋe nâ pat aregât keiŋe makmâ miawakyeŋgiwiangât Aposologât âi niŋep. Âi niŋmâ Yuda luâk bo manmai den bunŋe nâŋgaŋbaigât makmâ hâreniŋep. Den are bo hiaŋgim âmâ bundâk maktân.   
\p
\v 8 Galane, hingât nâŋgâre humo aktâp. Kepianŋe kepianŋe hânŋe hânŋe gasa bo agaŋgim âmâ bâtyeŋe mem agatmâ Anutu ulilaŋbei.   
\p
\v 9 Dâ âmbâi yeŋgât hin maktân. Yâkŋe hâk peke egâliaŋŋe olop bo luguakmâ âmâ yeŋaet nâŋgâmbiâ gembo kâŋgom manbei. Dâ kautyeŋe dumutŋe kulem melem dondâ me donet me hâk peke puliŋe âgâŋe are bo mem manbai.  
\v 10 Gârâmâ hin mem manbei. Âmbâle nen Kristogât kâmot manmaen dâmaiŋe âi âlepŋe membiâ ârândâŋ akbiâp.  
\v 11 Âmbâleŋe luâk yeŋgât amuk yeŋân manmâ kâŋgom ondop katmâ nâŋgâ nâŋgâ âi membei.  
\v 12 Âmbâle siâŋe Kristogât keiŋe hekat yeŋgiwerâm akbiap arekŋe luâk ewangi yekmâ kinbiâp dâm aregât nâŋgâre bo ârândâŋ aktâp. Aregât hain bo akbiâp. Yâk yân kâŋgom yoŋâk manbiâp.  
\v 13 Amâ Anutuŋe Adam âmâ ulikŋân mem miawagep. Dâ âmbenŋe Ewa amâ yâkgât hamiŋân mem miawagep.  
\v 14 Akto Adamŋe Hiaŋgi Amboŋaet den bo nâŋgâep. Âmbenŋande âmâ Hiaŋgi Amboŋaet den nâŋgâm Anutugât lau kondo lau koko are miawagaŋep.  
\v 15 Dâ âmbâle âmâ Kristo nâŋgaŋmâ han kalem olop manmâ han kau kau manmâ yeŋaet nâŋgâmbiâ gembo âmâ nanaŋ membai amâ Anutuŋe heŋgemgo yekbiap.   
\c 3  
\s1 Yesugât kâmot damunlupyeŋaet den.  
\p
\v 1 Luâk siâŋe nâ Kristogât kâmot damunyeŋe akbiangât âi membe dâwiap amâ are nâŋgâenŋe ârândâŋ akmap.  
\v 2 Gârâmâ Kristogât kâmotgât damunnenŋe luâk are âmâ hin akbiâp. Dosa bâlâk manmâ âmbâle konok olop manbiâp. Akto han biwiŋe damunŋe akbiâp. Akto akmâ hilipko hilipko bâlâk âlepŋe manbiâp. Akto lombo togombiâ dowâk tânyeŋguwiâp. Akto luâk âmbâle Kristogât keiŋe makyeŋgimbo nâŋgâmbiâ ârândâŋ akbiâp.  
\v 3 Waiŋ tuŋe dondâ bo nembiâp. Bugâ koko bo akmâ âmâ lumbeŋe akto yeukŋe akbiâp. Akto kâmotlupŋe potalakŋetgât bo makbiâp. Akto puli sikumgât bo makmâ tâgâi akbiâp.  
\v 4 Ikiŋe ginbailupŋe damunyeŋe akto ârândâŋ akbiâp. Akto nan baratlupŋe makmâ miwindiyekto lau lokom nâŋgaŋbiâ ârândâŋ akbiâp.  
\v 5 Dâ yâk ginbailupŋe ârândâŋ bo damunyeŋe akbiap âmâ yâkŋe gain gain akmâ Anutugât kâmot damunyeŋe akbop?  
\v 6 Akto siâŋe hinŋeâk Yesugâlân han biwi katmâ manbiapŋe amâ dâtŋe memegât âi bo membiâp. Gârâmâ dâtŋe meme âi membiap âmâ âgâ âgâŋe akto Anutuŋe makmâ Hiaŋgi Amboŋe sârekoep hainâk agaŋbopgât.  
\v 7 Dâ yâkŋe wan me wan mendo luâk âmbâle Anutugât kâmolân bo dewatiyi yâkŋe nâŋgâmbiâ ârândâŋ akbiâp. Yâkŋe makmâ sârekombiâ Hiaŋgi Amboŋande biwiŋe mem gâlikombo yâkgât hami komân âgâmbo membomgât.   
\s1 Biwigât âi meme luâk yeŋgât den.  
\p
\v 8 Bât tângo yâkŋe gai hainâk giriŋ hembalik bâlâk manbiâp. Ele omai olop bo manbei. Waiŋ tu humoâk bo nembei. Puli sikumgât bo makmâ tâgâiakbei.  
\v 9 Akto Kristogât keiŋe yoŋâk manmâ gaep are pâŋân mem han kau kauân makyeŋgimbiâ miapŋân miawakbiâp.  
\v 10 Gârâmâ ulikŋân mem dop koyekbiâ agak memeyeŋe ekbiâ huragumbo âmâ âlepŋe bât tângogât âi membei.  
\v 11 Âmbenlupyeŋe hainâgâk kâŋgom manbei. Ele omai bo akbei. Han biwiyeŋe damunŋe akbiâ ârândâŋ akbiâp. Akto wan me wan mem manbiâ âmâ bunŋe miawakbiâp.   
\p
\v 12 Dâ bât tângo luâk arekŋe âmâ âmbâi konok olop manbiandat. Nan baratlupŋe ginbailupŋe damunyeŋe âlepŋe akto huraguwiâp.  
\v 13 Amâ hingât. Bât tângo are âiŋe âlepŋe membiâ âlepŋe akto kin kin âlepŋe kin yeŋgiwiâp. Akto Yesu Kristo gâlân dewatim kinmâ âi mem heŋgemgowai.   
\s1 Anutugât âi memeŋaet keiŋe.  
\p
\v 14 Nâ gâŋgâlân dowâk togowerâm nâŋgân gârâmâ hanâk den ire kulemgogindân.  
\v 15 Siâ me siâŋe hiko nekto mandere kâlep akto Anutugât kâmot damun yeŋe akbiatgât keiŋe pâpkowâtgât yu kulemgoân. Akto Anutu manman Amboŋe yâkgât kâmot âmâ den bunŋe mem manmâ den bunŋaet tân akto keiŋe mandâi.  
\v 16 Humogât keiŋe amâ nâŋgâ nâŋgâgât dop bo. Hin. Yâk luâk akmâ nengât hâk mem miawagep. Akto Heakŋande yâkgât keiŋe mem miawakto ârândâŋ agep. Aŋeloŋe egi. Yuda luâk bo manmai yâk yeŋgâlân arim makyeŋgienŋe nâŋgâyi. Makyeŋgienŋe hânŋe hânŋe luâk âmbâle manmaiŋe nâŋgaŋi. Akto Anutuŋe yâk mendo pagaleŋân âgâm mandâp.   
\c 4  
\s1 Hiaŋgi dengât keiŋe.  
\p
\v 1 Anutugât Heakŋande hin kârikŋeâk makmâ miawagep. Beirâ luâk bikŋande Kristogât keiŋe hepunmâ han gulipgât den sinduk baniaraŋe makmai are nâŋgâmbiâ humo akto watmâ lokowai.  
\v 2 Lokom âmâ hanyeŋe hiaŋgim manbaigât kâlâpŋe oepgât hin dâm makyeŋgimai.  
\v 3 Âmbâi bo mem luâk sigan manmâ sot bikŋe bo nem aregât sapa meaŋgim manbai. Sot are amâ luâk âmbâleŋe Kristo nâŋgaŋmâ den bunŋe nâŋgâmaenŋe mepaimŋe meaŋmâ nemaengât Anutuŋe kat nengiep.  
\v 4 Are amâ Anutuŋe wan me wan liulep are amâ âlepŋe dâmaen. Âlepŋe dâm mepaimŋe meaŋmâ bo hamiaŋmâ panbaen.  
\v 5 Amâ Anutuŋe ketuguep hârok amâ Anutugât denŋande miapŋân miawak yekto Anutu mepaimŋe mem meakmâ mandenŋe ârândâŋ akbiâp.  
\v 6 Gâmâ Kristogât kâmot den are makyeŋgim âmâ Yesu Kristogât hoŋ manman luâk den loko loko olop manbiat. Akto Yesu nâŋgaŋmaengât den pat akto Kristogât keiŋe nâŋgâm gaen. Arekŋe han biwigaet tân akgiŋdo manben.  
\v 7 Dâ hâŋge den yânŋe makbiâ Anutuŋe nâŋgâmbo bo ârândâŋ akmap are bo nâŋgâyeŋgiwen. Amâ hâkâŋe dâwen. Dâ Anutu nâŋgaŋmâ manbengât hangande owâiwen.  
\v 8 Aregât hâk nenŋe owâiâkgât âi meme arekŋe bunŋe bo tân nengumap. Dâ han biwi mem owâim Kembu nâŋgaŋmâ egâliaŋ agaŋmai amâ bunŋe. Arekŋe hânân iren manmaen akto manmâ himbimân manbaengât kârikŋe nengiâk gât tân nengumap.  
\v 9 Den are bunŋe dondâ. Aregât luâk âmbâleŋe are nâŋgâmbiâ humo agâkgât nâŋgân.  
\v 10 Akto aregât bunŋe memegât âi humo memaen. Amâ Anutu manmanŋe yâkgât nâŋgaŋmâ mandenŋe biwinenŋe owâiŋe akmap. Yâkŋe âmâ luâk âmbâle hânŋe hânŋe manmai yâk yeŋgât heŋgemgoyekbiapgât mandâp. Akto nenŋe nâŋgaŋmaen nen heŋgemgo nenekmap. A Bundâk.  
\v 11 Yu maktân ire hârok makmâ hekatyeŋgiwen.   
\s1 Timoteogât âi memeŋaet den.  
\p
\v 12 Galane, gâ luâk sigan mandât aregât luâk bikŋande gâŋgât nâŋgâmbiâ bo gewiâp. Gârâmâ han kalem olop Kristo nâŋgaŋmâ den ârândâŋâk makmâ agak meme salek han kau olop memenâ agak meme âlepŋe nâŋgâm heŋgemgowei.  
\v 13 Nâ togowian aregât lâmgom manmâ âmâ Anutugât den kulemŋe oyaŋmenâ nâŋgâwei. Akto aregât keiŋe makmâ potatmâ yeŋgim manben.  
\v 14 Ulikŋân dâtŋe meme luâkŋe bâtyeŋe gâŋgâlân katmâ gâ wan akbiatgât makmâ hâregiŋi are gulip akbopgât damunŋe akben.  
\v 15 Gâ aregât nâŋgâm hanoko akmâ âige mem manmenâ bunŋe miawakto ekbiâ ârândâŋ akbiâp.  
\v 16 Akto guge han biwige damunŋe akmâ Kristogât keiŋe makyeŋgimat are ârândâŋ târârâgâk damunŋe kinben. Den are paŋâk mem manben. Hain akbialân âmâ denge nâŋgâmai yâk akto guge hârok manman âlepŋân togowai.   
\c 5  
\s1 Âmbâi kambut yeŋgât den.  
\p
\v 1 Galane Timoteo, luâk sâmbâ siâŋe wan me wan siâ mendo ârândâŋ bo akto âmâ yeukŋân magaŋmâ ewege agaŋmat hainâk agaŋmenâ agak meme âlepŋeâk membiâp. Luâk sigan tân yeŋguwerâm âmâ emige teuge akyeŋgimat hainâk akyeŋgiwen.  
\v 2 Akto âmbâi sâmbâ tân yeŋguwerâm memege agaŋmat hainâk akyeŋgiwen. Akto âmbâi sigan âkâ hainâk tâulupnerâm gugaet damun kinmâ luâk âmbâle dewunyeŋân den siâ me siâ makyeŋgiwen.   
\p
\v 3 Akto âmbâi kambut ginbailupyeŋe bo manmai are nâŋgâ yeŋgimenâ humo akto tânyeŋguwen.  
\v 4 Dâ âmbâi kambut siâŋe âmâ nanŋe baratŋe bâgilupŋe manbai are bo tânyeŋguwen. Nan barat bâgilupŋande âmâ Anutuŋe makmâ hâreyeŋgiep den are lokom amâ luâk âmbâi sâmbâ damun yeŋe akbei. Hain akmâ umbuŋân ewe meme yeŋande tânyeŋguyigât hâu kutigitbei. Are âmâ Anutuŋe nâŋgâmbo ârândâŋ akbiap.  
\v 5 Dâ âmbâle kambut ikiŋeâk manmâ Anutu nâŋgaŋdo biwiŋe owâiŋe akto hândâk hilâm Anutu tân nuguâk dâm ulilaŋmap.  
\v 6 Dâ âmbâi kambut siâ hâkŋe egâliaŋmap âmâ hâkŋe golâ mandâp dâ biwiŋe emelâk moep.  
\v 7 Den are makmâ kârigem makyeŋgimenâ nâŋgâm dosa bâlâk manbei.  
\v 8 Gârâmâ siâŋe emi teu me meme ewe me ginbailupŋe bo tânyeŋgumap arekŋe Kristo nâŋgaŋep are hâkâŋ akmâ âmâ luâk bikŋande Kristo bo nâŋgaŋmai yâk yeŋgât dosa ewangim akmap.  
\v 9 Âmbâi kambut siâŋe hombaŋŋe 60 akto âmâ luâk konok olop malep hainareâk kepilâm kotŋe kulemgowen.  
\v 10 Akto wan me wan miep aregât keiŋe miawagâkgât hin aikowen. Nanaŋ meyekmâ âlepŋe damun yeŋe akmâ gaep me bo? Me lombo yâkgâlân togombiâ damun yeŋe agep me bo? Kristogât kâmot me umburuk manmai tân yeŋguep me bo? Me han kalem âi keiŋe keiŋe miep me bo? Keiyeŋe hain ekmâ nâŋgâm âmâ kotyeŋe kulemgowen.   
\p
\v 11 Dâ âmbâi kambut sigan amâ kotyeŋe âmâ bo kulemgowen. Yâkŋe makgiŋbiâ borâwen. Hain are yâkŋe manmâ âmâ Kristo nâŋgâm hâkâŋ agaŋmâ âmâ luâk memberâm akmai.  
\v 12 Hain akmâ âmâ ulikŋân den makmâ hâreyi are gulip kombiâ dosa yeŋe miawakbop.  
\v 13 Akto areâk bo. Âmbâi kambut sigan âi bâlâk manmaigât gulip milip akmâ konam manmai. Konam akmâ emet hârok âgâm den kâmbu mem den bo makmakŋe are makyeŋgimai.  
\v 14 Aregât nâ hin maktân. Gasa nenŋande nengât makto gewâengât âmbâi kambut sigan yâkŋe luâk mem nanaŋ damun yeŋe akmâ emet yeŋân lâmgom tatbei.  
\v 15 Dâ emelâk âmbâi kambut sigan bikŋe âmâ Hiaŋgi Amboŋaet dâp tâlim gulip agi.   
\p
\v 16 Akto Kristogât kâmotlupŋande puli yân panbâigât kambut gupin bunŋe areâk tânyeŋguwaigât lâulupyeŋe Yesu nâŋgaŋmaiŋe tâuyeŋe kambut are tângowei.   
\s1 Yesugât kâmot yeŋgât damunlupyeŋe yeŋgât den.  
\p
\v 17-18 Anutugât kâmot damunlupyeŋe yâk yeŋgât hin makgiŋdere nâŋgâ. Anutugât denŋande hin dâep, “Gâŋgât bulimakaoŋe seŋgo bunŋe tâlim hâkŋe gagaiâkgât âi mendo âmâ gâŋe bulimakaoŋe sot nembop dâm lauŋe bo dâgâm gisapkowen.” Akto siâ hin, “Âi meŋgiŋmap luâk arekŋe âi hâuŋe mendo âmâ ârândâŋ akmap.” Aregât Kristogât kâmot yeŋgât luâk kautlupyeŋe âi mem manmâ Kristogât keiŋe makyeŋgimbiâ âmâ hâuŋe yeŋgim nâŋgâ yeŋgimbiâ humo akbiâp.  
\v 19 Luâk konokŋe damun siâ den âiân katberâmbo bo nâŋgaŋben. Luâk lâuwâ me âlâwuŋe makbiâ âmâ nâŋgâm heŋgemgowen.  
\v 20 Dâ damunyeŋe bikŋande hanâk hanâk kautyeŋe orem bâleŋaet agak meme yeŋe gangerâm mem manbiâ âmâ Kristogât kâmot yâk yeŋgât dewunyeŋân makmâ miwindikmenâ bikŋande are ekmâ hamewakbai.   
\p
\v 21 Nâ Anutu akto Yesu Kristo yâk yetgât dewunyetŋân akto aŋelo bikŋe Anutuŋe potatyegep yâk yeŋgât dewunyeŋân hin makmâ hâregiŋdân. Den makgiŋdân ire yaiwâk damun akmenâ bo gewiâp. Hain akmâ guge hangaet luâk âmbâle siâ me siâ ewangiak gowangiak bo akyeŋgiwen.   
\p
\v 22 Akto gâŋe Kristogât kâmot damunlupyeŋe yâk yeŋgât âi yeŋe dowâk bo yeŋgim bâtge kautyeŋân bo katben. Hain akmenâ âmâ yâk yeŋgât dosaŋe gâŋgâlân âgâwopgât. Guge han biwige akto hâkge damun akmenâ kau kau yembiâp.   
\p
\v 23 Gâ tepgân gigimapgât akto hâk hilâlâm manmatgât tuâk bo nemben. Waiŋ tu are getek nemben.   
\p
\v 24 Luâk bikŋe yâk yeŋgât bâleŋe aregât keiŋe nâŋgâm dowâk heŋgemgomaen. Dâ bikŋe âmâ yâk yeŋgât bâleŋe tigâk yemapgât beirâ miawakmap.  
\v 25 Aregât dop hainâk agak meme âlepŋande âmâ tektekŋân miawakmap. Dâ hain bo akmapgât tiwâk yem âgâwiapgât dop bo tatâp. Beirâ miawakmâ kinbiap.   
\c 6  
\s1 Hoŋ manman yeŋgât den.  
\p
\v 1 Hoŋ bawa hârokŋe Anutugât kotŋe akto den pat âlepŋe bâliwopgât luâk kembulupyeŋe yekmâ kâŋgoyeŋgiwei.  
\v 2 Dâ luâk kembulupyeŋe Kristo nâŋgaŋi âmâ yâk yeŋgât hoŋ bawalupyeŋande hin bo nâŋgâwei, “Kembulupnenŋe Yesu nâŋgaŋbiâ dop nenŋe konok agep aregât lauyeŋe bo lokowaen.” hain bo nâŋgâwei. Bo. Luâk kembulupnenŋe Kristogât nâŋgaŋbiâ han kalem akyeŋgimaengât hoŋ bawa âi owâiâk akyeŋgienŋe ârândâŋ akbiap. Hain dâwaigât gâ den are makmâ makyeŋgim mem kârikŋe ketugu yekben.  
\v 3 Dâ luâk siâŋe den are makmâ hilipkom den aŋgâ makmâ Kembu nenŋe Yesu Kristo yâkgât pat âlep den hâkâŋ akmâ denŋande heŋgem nengumap are hamiaŋmap yâkgât hin nâŋgâwaen.  
\v 4 Yâk âmâ ikiŋe nâŋgâ nâŋgâŋe mem agatmâ han gulip akmâ kâmotnenŋe potalakŋet dâm hâre hâregât den are egâliaŋdo humo akmap. Akto den yânŋe magaŋgi goaŋgi akŋet dâm egâliaŋmap. Hain arekŋe egâliaŋ bâleŋe miawakmap. Akto luâk âmbâle bikŋande den are nâŋgâm potalakmâ galagât hogo hogo hâk yeŋe tunmâ nâŋgâ aŋgimbiâ gemap.  
\v 5 Akto gai luâk bikŋande han nâŋgâ nâŋgâ yeŋe bâleŋe higenŋe akto den bunŋe bâlâk manmâ nen Anutugât lau lokom mandenŋe puli sikum miawak nengiwiap dâm bembegât pat nâŋgâmbiâ humo akto gulip manmai.   
\s1 Hângât puli sikumgât den.  
\p
\v 6 Akto puli sikumgât hin makbe. Anutugât nâŋgâenŋe humo akto lauŋe lokomaen âmâ bundâk hâk tângo peninengimbo horat korat bâlâk mem maniâm.  
\v 7 Amâ hingât. Memelupnenŋande menenegiân âmâ hâk hololok miawagion. Akto manmâ mombaenân âmâ hainâk hâk hololok Humogâlân ariwaen.  
\v 8 Aregât sot akto hâk pekenenŋe ârândâŋ tatnengimbo nâŋgâenŋe ârândâŋ akto maniâm.  
\v 9 Dâ bikŋande puli sikum humo mem mannerâm manbai yâkŋe egâliaŋ bâleŋaet lâm kâli kâliân gembiâ ewuyekbiap. Ewuyekto siâ me siâ yânŋaet keiŋe egâliaŋ bâleŋe nâŋgâmbiâ arekŋe katipyeŋgum mem bâliyekbiap.  
\v 10 Puli sikumgât egâliaŋ gogâliaŋ arekŋe bâleŋe hârokgât tânŋe miawakmap. Aregât luâk bikŋande puli sikumgât egâliaŋbiâ humo akto Kristogât den pat hâkâŋ akmâ hepunmâ puli memberâm akmâ manbiâ âmâ hâk hilâlâm humoŋe penâyeŋgimap.  
\v 11 Dâ gâmâ Anutugât luâk manmat aregât siâ me siâ hainare hamiaŋben. Manman âlepŋe egâliaŋmâ Anutugât lau lokom Kristo nâŋgaŋmâ han kalem kârikŋe olop manman akberâm aregât kârikŋe akben.  
\v 12 Akto Kristogât keiŋe miawagâkgât bugâgât âi kârikŋe mem manben. Akto ulikŋân Kristogât kâmotlupŋande makmâ hâregiŋbiâ nâŋgâm luâk âmbâle dewunyeŋân magen den are lokom manman kârikŋe paŋâk memben.  
\v 13 Anutuŋe siâ me siâ manman golâ yeŋgimap yâkgât meteŋân akto Yesu Kristo kiap Pilatogâlân den kârikŋe bunŋe magep yâkgât meteŋân makmâ kârigegiŋdân.  
\v 14 Hin. Den kârikŋe lokom manmenâ bikŋande gekmâ gâŋgât makbiâ gewopgât kârikŋeâk kinmenâ Kembunenŋe Yesu Kristo togowiâp.  
\v 15 Aregât sopŋe Anutu pagaleŋe Amboŋe akto Kârikŋe Amboŋande makto miawakbiâp. Yâk âmâ luâk kembu yâk yeŋgât Kembu humo. Akto agat agatŋe yâk yeŋgât kautyeŋe humo.  
\v 16 Yâk ikiŋak ulikŋân bak manmâ gaep akto momo bâlâk manmap. Akto pagaleŋe humo nen bo arimaenân ain manmap. Yâk luâk siâŋe bo egep. Akto ekbaengât dâp bo tatâp. Yâk luâk hârokŋe kotŋe konmâ mem agatmâ denŋe lokombiâ yâkgât kot pat sambelem arimbo damunnenŋe akmâ âgâwiâp. A bundâk.   
\s1 Luâk puli sikumdâ yeŋgât den.  
\p
\v 17 Luâk hângât puli sikum humo umalâk yeyeŋgimap yâk makyeŋgimenâ hâkyeŋe bo mem agatmâ siâ me siâ bâliwiap aregât nâŋgâm imâ tân nengumbo manman nenŋe miawak nengiwiap dâm bo nâŋgâwei. Dâ Anutuŋe unsambe humo nengimbo heroŋe maroŋe manmaen yâkgâlân nâŋgaŋbiâ biwiyeŋe humo akbiapgât makyeŋgiwen.  
\v 18 Akto luâk sikumdâ hin makyeŋgiwen. Han kalem akmâ agak meme âlepŋe mem siâ me siâ hâu bâlâkgât yeŋgiwei.  
\v 19 Hain akmâ âmâ manman kârikŋe siân miawak yeŋgiwiapgât keiŋe katmâ manbei. Katmâ manmâ âmâ beirâ manman bunŋe membai.   
\s1 Pauloŋe Timoteo mem kârikŋe ketuguep.  
\p
\v 20 O galane Timoteo, gâ Kristogât keiŋe makgiŋion aregât pat damun akmâ mem manben. Akto luâk siâŋe Anutugât pat hâkâŋ akmâ nâŋgâ nâŋgâgât den heŋgemgone dâm magaŋgi goaŋgi akmâ hilip kombiâ bunŋe bo miawakto den are hâkâŋe dâwen.  
\v 21 Luâk hainare akmaiŋe âmâ Kristogât keiŋe nâŋgâwerâm ewum hâuŋgomai. Anutugât han kalemŋe yeŋgâlân yembiâp.