\id 2TI - Tifal NT -Papua New Guinea 1998 (web version -2013) \h 2 Timoti \toc1 Pol ata Timoti ami sukon alep diim dola konsa kaata ko \toc2 2 Timoti \toc3 2Tim \mt1 2 TIMOTI \mt2 Pol ata Timoti ami sukon alep diim dola konsa kaata ko \ip Yesus ayo tam abiil tikiin unaya, bii wasital almi-kup 37 inang ma tal-unipya, Pol ayo Timoti ami aket fanang-daalaya, sukon weng kalawaayo asuk dola-lomda kulaala din Timoti atamsu ko. \ip Pol ayo Yesus ami weng uyo kulii-din abip ma ma kawu bakayila-tal-une-balaya, tunum tiltam Kristen kelin disa kesip ita taba-lomdip Pol sok de dibii umbilin Rom kaptam daalip kalabus am kaptam daaliwa bomdala, bombii utamala, Kulaata ti mepso nelip taanokomi kala kalalaya, weng mafiing mafiing kala dola-lomda, Timoti ami kola bokola-lomda: Kapni God ami lak duu ilin so, unang tunum kukuyin so, kii kela-laamin daa; kano ti dukum-kup kutal-fukulin-kup ke-balawa yo! \c 1 \p \v 1 Timoti kaa laabap o? Nali Yesus Kraist ami kalaan tunum Pol nita kemin, sawaayak kaali, God ali weng kuka-daa-lomda dok kata nami man Yesus Kraist ami diim kawu fep-na namti, ali ti suunkup ilokoma no, kalsa. Kemin, alami aket fukunin kaata, nali uldaa-nam-buu-lomda, Kabi nalmi weng kutiisi kaata, unang tunum imi bakayan o, nakala, kalaan tunum kesi ko. \p \v 2 Timoti kapyo, kabi atin ti nalmi man altap ke-lomdila mok inap-ta-laabi kala, kalalila, sukon kala dola kup-ton o, kalalila kemin, nali Atok God aso, numi Kamokim Yesus Kraist so, alim imi dik-dakaayim-biliya, ita kapni disa masiim kawu tambal tambal ma kamaap-tam-bamdip, aket filit uyo kukaap-tam-biliwa, kapni aket uyo balili-kup kala bom-balawa yi! \s1 God ami weng tambal kaami sang kaata ko \r Ap 16:1-3, 1Kor 4:17, Fpai 2:19-22 \p \v 3 Nami awil-fakal yakal kuno, God ami kukup kaata-kup kutama un-bom ilsip. Kemin, aa ti nakal kanola kutal-fuku kutama tabasi kemin, nalmi aket tem uyo utami yi, Kanolin kukup kutal-fuku kutama talabi kaali ti, mokso kebi kalale, aa kuno nami beten kebi uyo ti, kutamiip so, taap so, suunkup ti kapni aket-kup fukun-bamdiya, God ayo yaap ke yo, akan-kaabi. \v 4 Kemin, nali kambop-ta talon o, kem-silile, kapni ama-bam tiin ok tildaak abemu titamdiya, kep-talasii kaami aket kaata, fukun-bamdile, baan ti din titam-somdiya, fiyaap dukum-kup duumon o, kal-bom kebi. \v 5 Kemin, nali kapni Yesus ami lak duu-yaamin kaami aket uyo fanang-daa utamila, Kabi ibakamin disa. Fan, ti Yesus ami lak uyo dakaabap o, kebi kemin, kapni kawowak Lois usiik kanola Yesus ami lak duulule, kulaa kaltapni kawak Yunis ukol kuno ami lak duu ke-silip. Kemin, nali talalu utamila, Kapkal kanola ami lak uyo duu ke-salap kala tiinbi no. \p \v 6-7 Kalaliya kemin, nali kapni aket fukunin uyo kufop-ton o, kalbi kemin, siin kaali, nali sikil kuyak tiip-ta-lom God ami dik-daaliya, ami okok kemin so, titil so, kiita kup-tase. Kemin, numi suunin kukup kaa, God ami Sinik ata kuyinsa disa; ata tiin molaya, titil-foko God ami ok uyo okok ke-bam ale, numi aket uyo dukum-kup naktum kusal imi kukaayim-bamduple, mafek mafek mafak kaata yam-fukulon o kalu uyo, daa yo, ken-umbup. Kemin, kamala kalawaali kufo-lomdap, God ami kup-tase uyo, tunum as fuun-daala as kiin-taba dawang tabeba tap kelawa, dukum-kup kutal-fuku-balawa dukum-nuk o, kala-somla ko. \p \v 8 Kup-tase kemin, naktum kapyo, unang tunum imi fatom kaata kep-tula, numi Kamokim Yesus ami sang bakamin kaami ok uyo kelalap o, kalaliya kemin, kaptum nali, God ami ok kaata okok ke-bilila, kaata sok de-namu-silip kemin, kanola kabi nami kanosi kaami fatom uyo tabep-tamu disa kayi! Mafek mafek mafak tal numi diim abe-bulu, um-tal-dakabup kaali, God ami titil kaata kuluu-lomdap kapso, naso, nikil iyo titil-foko kutal-fuku-bomduwa, God ami weng tambal kaata unang tunum imi kukuyum o. \v 9 God ata nuli yim-taldang alami miit tem daa, bokoya-lomda: Kibi nalmi unang tunum tituun-kup tabin kelin o, kalsa. Kemin, God ali utamala, Numi kukup kaata tambal ma kebup kala kala-lomda, nuli yim-taldang alami miit tem daasa disa. Almi aket fukunin kaata, olen-daaya-lomda, nuli yim-taldang daase. Kanola, sawaayak kaali, God ali tawaal dotuulin disa ilomdaya, fanang daa-lomda: Nalmi man Yesus Kraist ami diim kabangu disa misiim kawu tambal tambal ma imi kamayokomi no, kalsa. Kemin, \v 10 am kula daansu kulu, numi iliim boyin tunum Yesus Kraist ata tal fatap-nala kawu, atamdupla, God ami tambal tambal kamayin namti kalabuu kala kala-sulup ko. Yesus Kraist ata, taan-yaamin kaami titil uyo disa kelu kewa, boko-lomda: Kipni taanokomip kaa, taandiwa maaklo ke win dinim ke-lokomip disa yo, kalba-kup, almi weng tambal uyo boko-lomda: Ibi nami lak duulip namti, suunkup ilin unang tunum ke-lokomip o, kala-somda ku-fatap-daalaya, atam-sulup. \v 11 God alta uldaa-nam-buu-lomda: Kabi nami weng tambal kulii yang unang tunum imi kukuyin tunum o, kalala nali ami kalaan tunum ke-som aa, asuk kukuyin tunum ke, kesi. \v 12 Nali kaami kalan kaata uluum kuluu-bomdiya, bom bii. Lale, nali kaami fatom kaa dakabi disa; kaa dok ata naa kalolip: Kemin, tunum kaami lak duusii kaali atamsi, kanola nali utamiya, Atin ti ami weng tambal kulaala tildak nami sikil diim abasu kaa, alta taba-lomda kuluu-lom talalu tiin mo-bom-balala, ami weng tambal uyo suunkup kutama yak aba umbutoop almi am mafiing am daanu tolokoma kulu, diilokomu no, kalbi ko. \p \v 13 Nali God ami weng uyo tituun-kup bakap-tam-biliya, weng san-salap. Kemin, kapni weng san-salap kaata ti unang tunum imi kukuyin-bamdap bom-balawa yo! Sawaayak kaa, nuli Yesus Kraist ami diim fewa-lomdup ami lak ayo duule, numi aket ayo Yesus Kraist ami kola-som aa, naktum kusal imi kuya-som ke-sulup. Kemin, kaali dukum-kup yikik-kutal-fuku-bom-balawa yi! \v 14 God ami Sinik Tambal ayo numi iipyak tem kabaku bombe kemin, ata dong dokop-ta faksa-bomdapla, God ami weng kulaala yak kapni sikil diim abasu uyo, dotu tiin mo-bomdawa yo! kapkal fal-siki yak-boko-tildak-boko-kemin disa; ti tambal-kup tiltam aba una-balapla yo! \p \v 15 Kapkal utamsap taa! Provins Esia kasel Fiselas so, Hemosenis so, ap-tunum kusal iso, nikil ili alik kii daang ukup-nip tiinsi. \v 16 Lale, mep Onesiforus ata, nami kalabus am kaltam bombi uyo fatom dinim, tal nitama, alep bomdup dong dakaap-nam-balala, nami fanang dakamin uyo ti tambal-kup bom ilsi. Kemin, nali Kamokim Dukum ami dik-dakaan-biliya, akal olen-daa Onesiforus so, am maakup ilin iso, iyo tambal tambal-kup kamayan o, kala beten kamayimbi no. \v 17 Ali tal abip Rom kalawu bom ilala bi weng sana yi, Pol ayo bombe kala kalale, fiit-bam fen-tal-une-bi-lomda nitamse. \v 18 Kaami dong dakaap-ninsa ma kaali, abip Efesis kawu, ali liip yaapkan dong dakaap-ninsa uyo, kapkal kaal-ke-salap. Kanola beten ke-bamdiya, Kamokim Dukum ami dik-dakaan-biliya, Kamokim Yesus ami unang tunum yam-kukumin ami diim daan tiltam abokomu kawu, Onesiforus ayo olen-daalak o, kebi ko. \c 2 \s1 Yesus Kraist ami ok ayo, titil-foko yikik-kutal-fuku ilin kaami sang kaata ko \p \v 1 Kemin, nalmi man kapyo, kabi Yesus Kraist ami diim kawu yak fep-nawa, tambal tambal kamap-tam-bam dong dakaap-ta-yaaba. Kemin, kabi titil-foko-bomdawa yi! \v 2 Unang tunum yaapkan tem kawu imi kukuyin-bilila, weng uyo weng san-kaamsap uyo kuluu-somdawa, tunum weng, weng san-kaamin tunum kusnum kusnum imi bakayin-balawa, yakal tambal-kup utam ale, tiin mo-bomdiwa kawu, yakal kuluu-lomdipla, unang tunum kusnum iyo kukuyin o, kala-somla ko. \p \v 3 Tunum titil-kup tabasa waasi dinim tunum ali, angtiil yol tiltam tulu kaali ti, titil-foko tola-bomdaya, dinan-unokoma. Kemin, ultap o. Yesus Kraist ami okok kebup kaami diim kabang aket uluum uyo, tiltam talebu kaali, kapso, naso, titil foko-bomdupla, ami okok kemin uyo, kutal-fuku kulii-una-buluwa yi! \v 4 Kemin, aa tunum ali waasi dinin tunum kela namti, ali yak okok kemin kusnum kusnum iyo ma tabuulokoma disa; ali ti ami aket uyo boko-lom: Nali okok kemin tambal ke-biliya, nami dabom ayo nitam-somdala, nami fiyaap uyo duumak o, kalalala, kanolin aket maakup kaata-kup fukun-bamda okok kemin uyo tabuulokoma. \v 5 Kemin, tunum ayo abiltap unemin kaami weng uyo talalu weng san utam-somdala, ali ti tituun-kup abiltap unokoma kemin, tunum ali weng kaa weng selin dinim ke-lomdaya, ali yang kuluuba tildang kuluuba kem yakyak tal sok bukubip diim kaba talokoma kaali, ali sisol kaa, ma kuluulokoma disa. \v 6 Kemin, kanola tunum ma waan lang ma fiit-bamda, dikibi diki kutii kela tiin mo-bom-bala, bii tiilna namti, waan lang kayaakim asiik waan uyo foko kulii-tal fuu inam-nokoma. \v 7 Kabi nami weng kaa bokoli kaami aket uyo fukun-bam bom-balawa, Kamokim alta kapni aket uyo dong dakaap-tam-balala kabi kaal-ke-lom, ami weng miit alik namti kabuu kala kalolap ko. \p \v 8 Nami God ami weng tambal bakayin-bam laabi uyo boko-lomdi: Yesus Kraist ayo taan-ilomda, asuk tam tiinse le, aa kaali Devit ami man loop o, ken-tabasi. Kemin, kapkal ami aket uyo suunkup fukun-balawa yo! \v 9 Kemin, God ami weng tambal bakayinbi kaata, tunum iyo atam aket fuku-daa, Kaa tunum mafak dukum o, kala-lomdipla, kukup mafak kaata-kup kukaap-nam-bamdip, sok de-nimbii tal kalabus am daka-bam ken-tabasip. Kata, tunum ili taba-lom, taang-kala-lomdipla, God ami weng uyo liip ukdaalalip disa yo, kalbi. \v 10 Kanubip kata, nimi aket fukunin kaali, God ami unang tunum ulela yim-tii-lomda, mep kiili nalmi no, kalase, kiimi dong dakaayin-biliya, iyo Yesus Kraist ami lak uyo duulipla, akal talalu-yimulala, naso, abiil tikiin kawu, suunkup ilum o, kalaliya, nami aket tem uyo ti titil-fak-daa-lomdi, uluum tabin alik kaa, tiltam talebu uyo kulaak tii-bomdila, tiinsi. \v 11 Kemin, kanola Yesus Kraist ami sang kala bokop-tokomi kaali, atin ti fan kemin, weng san bom ilawa yi! \q1 Nuyo ami taanse ultap kanola nokol taansupla, Yesus ami tam tiin kawang ke bombe tap, aa ti nokol kanolokomup te! \v 12 Nuli uluum tabin uyo numi diim tiltam tabebu uyo sak fuunin daa, titil-fak-daa bom, God ami okok kemin uyo kutal-fuku kutama tabup namti, nokol kamok kamok ke-lomdup aso, ilokomup. Lale, nuli ami daang ukola ilup namti, akal ti kanola numi daang uyo ukuya ilokoma. \v 13 Kemin, nokol boko-lomdup: Nuli ami daang bakaalum a! kalup. Katale, asuk kambolup namti, kuuli mafak. Katale, akal almi weng kaa boko-lomda: Nakal nalmi unang tunum iyo dong dakaayokomi no, kala kaa, ami weng kaa kulaalama disa; uyo titil-fak-daa kanu-mokoma ko. \s1 God ami ok kutal-fukulin tunum imi kukup kaami sang kaata ko \r 1Tim 1:3-11, 4:1-5, 6:3-10, 2Tim 3:12-13, 4:3-5, Tat 1:10-16, 2Pit 2:1-22, 1Jon 2:18-29, Jut 3-16 \p \v 14 Kabi weng kaa bokop-tili uyo kuluu-lomdap, Kristen unang tunum imi aket uyo kufo-yilapla, aket fukun-bamdiwa yi! God ami tiin diim kaali, kabi titil weng kaata bokoya-lomdap, Ibi yak kanumin weng kanumin weng kaami kalan kaata, weng aal dikimin daa yo, kala bakayan o, kala-somla ko. Weng aal dikimin kaata, taba-lomdu tunum iyo ma yam-titil-diilokomu disa. Weng dikimin uta taba-lomdu, tunum kanolin weng aal fakaabip imi weng sanip kaali, yam-mafak-daalokomu. \v 15 Kemin ti, kapkal taang-kala God ami okok kemin tunum almi alik ke-lomdap, God ami tiin diim uyo fatom dinim, God ami tituun weng kaata, unang tunum imi tituun-kup bakayin-balawa kawu, God ayo bokop-ta-lomda: Yi, kapni okok kebap uyo, atin ti tambal o, takak o. \v 16 Kemin, tunum malo ma ili, fan God ami weng ayo ma bakan-umbip disa; kemin, tunum ilmi disa aket fukunin weng kaata-kup, bakan-yaabip. Yale, kanolin weng kuuta taba-lomdu, unang tunum iyo akol yimbi yang-yang-ke-lom sisii yim-tama liip kusnum kabang ban-ilomdip, God ami daang ukolalip. Kemin, kaa kambola kambola, ke-bam bomdawa yo! \v 17 Kemin, kiimi weng mafak kaali, abang suunkan uta taba-lomdu, tiil ukel-bam ku-mafak-dakayinbu ulultap kemin, Kristen unang tunum yakal kanola yam-mafak-daalokomu. Kemin, Haimenias so, Failitas so, alep ili weng aal dikimin kiimi tunum kemin, \v 18 ili God ami liip tituun ayo uktala-lom bokolip: God alta, nikil alimal numi yim-fola tam tiin-yaamin kaali ti siin tildang tal-sulup. Kemin, ilom am ma daanuya kawu, dok kano-lom asuk nuli yim-fola tam tiinokomup disa yo, kala-lomdipla, unang tunum malo ma kiimi Yesus Kraist ami lak dakaamin iyo ku-mafak-dakabip. \v 19 Lale, God ami weng kaali, tunum ami am kun kumola ding-ding diina-lomdu, am uyo kutal-fuku-yaabu ulultap kemin, kanola God ami weng ayo kalok no-lomda fom-nama disa; ale, God ayo kelama disa kemin, God ami weng ayo boko-lomda: Kamokim ali almi unang tunum kiili, talalu itamsa no, kalale, ma kabak-ata boko-lomdu, Unang tunum alik kii dok kata boko-lomdip: Yesus kaa numi Kamokim o, kemip namti, kiili kukup mafak kuuli, daang ukuwa kewin o, kala am kun diim kabaku weng dolsa kabak-ali kanum bokosu no. \p \v 20 Kemin, am awak dukum kaptam-ali ima inin kaami ket o, kala-lom sosben aa, diis aye, iyo bom-bilip kemin, malo ma kaata gol ale, malo ma kaata silva ale, malo ma kiita kuno as, aa malo ma kiita tawaal mokol kaata kuluu-lomdip dotu-silip kemin, ket malo ma kabaak-ata ima tinimin ami fuu-bam inin ket ale, ket malo ma kaata ti suunkup fuu-bam inin ket kemin ultap \v 21 kanola tunum ili weng aal dikimin aa, ibakamin weng kukuyin aye, kanolin kukup mafak kuuli, kulaala kot banu kewa, atin ti tambal-kup ila namti, ali atin ti ima tini fuu-bam inin ami ket ultap ke-lomda, atin ti tituun-kup taba-bomdaya, ali ti almi Kamokim ayo dong dakaan-bam ale, Kamokim ami okok kemin tambal tambal alik iyo kutal-fuku-bomda kanu-bamda, ilokoma no. \p \v 22 Kemin, tunum man kasaa kasaa malo ma imi aket fukunin kukup mafak kutal-fukulin kaa, kapni diim kawu tiltam tulu namti, kaa daang ukuwa-lomdawa kayi! Kabi yak kanumin kukup uyo daang ukuwa-lomdap, kabi ti tituun-kup tabasu kaami kukup kaayo, kutal-fuku-som ale, God ami lak ayo dukum-kup kutal-fuku-bomdaple, kap-tunum kusal imi aket uyo kukaayin-balapla, tunum kiiyo, aket tambal-kup kuluu-lomdip Kamokim Dukum ami beten kamaalin tunum iso, tambal-kup bilili-kup kala tiin-bomdawa yo! \v 23 Kabi unang tunum ili itamawa yi, Babonin weng bakabip aye, weng al diki-bamdip waasi dinum o kebip kala itamap namti, kabi kiiso weng bakamon o, kalin disa yo. \v 24 Kabi Kamokim Yesus ami ok fukulin tunum kemin, kabi weng aal dikimin disa. Kemin ale, unang tunum alik imi kukup tambal kaata-kup kukaayin-bamdaple, kukuyin kukup ayo tambal-kup kutal-fuku-bom ale, aket atul weng aa, kalaang weng anang kaa bakamin dinim, atin ti balili-kup kala bomdapla, weng kaa akola bakayin-bam keman o, kala-somla kemin, \v 25 kanola, tunum malo ma iyo tal kapni weng uyo kuyang saak tiip-tip namti, kabi kii akolkup yim-taldang-daa, God ami tituun weng kaata kukuyin-balawa, God ata imi dong dokoyilala, kiimi aket kaa fal-sikilip tambal-kup keyula, God ami tituun weng kaayo fan uu, kalokomip ema yo? kala-somdawa kawu, kukuyan o! kala-somla kemin, \v 26 siin kaali, Setaan ayo abil-dii-bamda nami okokmin kaata-kup nuumik o kala yim-fuku-laaba. La, kanola kiili, God ami weng uyo, weng san utamiwa yi, Faneng uu! kalip namti, kiili Setaan ami abil uyo kambolokomip ema? \c 3 \s1 Am mafiing diim kawu kukup mafak tiltam fitap-nokomu kaami sang kaata ko \r Ef 4:17-19, 2Pit 3:3-5, Jut 17-23 \p \v 1 Kemin, kapkal dotu fanang daa ataman! Am mafiing diim daanokomu kaali, kukup mafak yaapkan uyo tiltam tiltam ke-mokomu. Kemin, unang tunum \v 2 iyo ilmi aket fukunin kaata-kup fukun-bamdiwa kemin, iyo tuumon kaami aket yeluya, fukun-bam ale, tam ilmi tong kaata-kup baka-bamdip boko-lom, Nuta-kup te! ke-bamdiple, fuut-kup taba tal-une-bam ale, imi weng mafak baka-bamdip, aa awak-aalap imi weng bakabip uyo kuyang saak tii-bam ale, yaap ke yo, kemin dinim ke-bam ale, God ami kukup uyo ma kutal-fukulin disa ke-bam ale, \v 3 ilmi kiim maakup iyo, aket uyo ma kukaayin disa ke-bam, dinan-tal-unemin uyo kambola-yaamin dinim ke-bam ale, daang tem weng uyo baka-bam, fuut-tabin kukup kaata-kup kanu-bam ale, kayak kayak iyo ti aket atul kamayin so, kukup mafak so, kaami aket kaata-kup kukaayin-bamdiple; aa kukup tambal kaami tiliip kama-un-bamdipla, \v 4 aptum kusal iyo yim-baalip yak waasi imi sikil diim abamnip ye-bam ale, dok kanumin dok kanumin kaata ma molum o, kalip kaa, aket tambal kaata ma fukunduwa yo, kala-yaamin dinim uyo abiltap nuu-bam ale, ilmi titil kaata-kup baka-bamdiple, Ti nuta-kup o, kal-bom ale, disa iip kulu ilmi angtiil mok-kup inan-tal-une-bamdip, God ami aket kaa, kola-yaamin dinim ke-bamdip, \v 5 disa kawu God ami kukup uyo kutal-fukulup o, kalip. Katale, God ami tituun-kup tabin weng uyo ma kutal-fukulin dinim ke-lomdip, God ami titil uyo ma kuluulamup disa yo kala-lomdip kanu-mokomip. Kemin, kabi kanolin tunum kiimi mepso ilin kaa suun-bamdawa yi! \p \v 6 Kamala kanolin tunum imi iipyak tem kawu malo ma iyo tiltam bom-bilip kemin, ili ibaka-bamdip, aket tangbal fukunin disa unang imi waka-tokoyin-bam wiis-moyiwa, yim-tama tam am daa-lomdip, kukuyin-biliwa kiimi disa weng kukuyinbip kaata weng san-ilomdip fan o, ken-umbip. Kemin, unang kiimi ban ke-bisip ami aket dukum uyo fukun-bamdiple, imi ban kemin kaami aket kaata imi kukuyin-buluya, ban waka-bamdip yang kutaldang-kutaldang-ke-bam ale, \v 7 suunkup ti kanola weng akal alik akal alik uyo utamum o, kalbip. Katale, taang-kala, weng kuuli faneng tituun uu, kala God ami tituun weng uyo utam kaal-ke kuluulalip disa ken-umbip. \v 8 Sawaayak kawu, Janes asole, Jambres aso, alep ili Moses ami weng kulaa disa ibakaba no, akan-kaa-bisip. Ultap kemin, tunum kiili, God ami tituun weng uyo tiliip kewa utafii-bam, imi aket fukunin uyo mafak keya-lomdu, God ami weng uyo fan tituun o, kalin dinim kelip kaa kalale, kulaali, God akal, Kiili nami unang tunum disa yo, yaka-lomda kamboyila-yaaba. Yale, \v 9 Sawaayak, Janes so, Jambres so, alep iyo kanu-bilipla, aptum kusal iyo itamiwa yi, Kii babonin kukup kaata-kup kutal-fukubip kemin, imi win uyo kufoyokomup disa yo, kala kalsip kemin, ultap o, tunum kiimi kukup so, win so, uyo sakbaalim dukum ke-lokomu disa. \s1 Timoti ami dap-titil saanin weng bokonsa kaata ko \r Ap 14:5,19,22, Fpai 1:12-30, 2Tim 2:9-13, 4:14-18, Rom 15:4, 2Tim 4:1-5, 2Pit 1:21 \p \v 10 Kata, atin ti kabi nimi kukup alik uyo utamsap. Kemin, nimi weng uyo unang tunum imi bakayila-yaabi uyo, weng san-kaa-bam ale, nimi kukup kala kanubi uyo utafii-bamdap, nami kukup alik kaa kanubi kaami miit uyo talalu utam ale, nami titil-foko-bomdi God ami lak dakaan-unbi uyo utafii-bamdap, aa nami aket atul weng dinim, balili-kup kala-bomdi dong dakaayin-kup ken-unbi kaata, atafii-bamdawa, unang tunum imi aket kuyinbi uyo, utam ale, God ami okok kemin uyo kambola-laamin disa; nimi kanola titil-foko-bomdi tabasi uyo utafii-bamdaple, \v 11 kayak kayak imi kukup mafak kukaap-ninsip uyo utam-som ale, nami din Antiok aba Aikoniam kawu, falala din Listra aba kem-tal-unemsi kaali ti, angtiil yol dukum kukaap-ninsip uyo utafii-bam kem-solap. Kemin, kanolin uluum yaapkan iyo kukaap-nin-biliwa, kuso kulii bomdi ilan-somi. Katale, Kamokim Dukum akal tambal-kup dong dakaap-nin-bamda, dil saan-bam, tiin saan-balala kemin, tambal-kup yakyak kem-talan-unbi. \v 12 Nata-kup disa; unang tunum alik iyo kawanita imi aket fukunin kaali, Yesus Kraist ami diim kawu fewa ilum o, kalip kulu God ami kukup tambal kaami bon-kup diiwa laabip namti, tunum ita taba-lomdip yam-mafak-daka-bilip, abiin mafak-kup tiinokomip. Kemin, \v 13 tunum mafak iso, ibakamin tunum iso, kuliita taba-lomdip unang tunum imi kasen-fakayin-biliple, kuno Setaan akal ti kasen-fakayin-bam, ke-balala, kiimi kukup mafak kulaata kanu-bilip kanum toop toop dukum-nokomu no. \s1 Sinik ata God ami Sukon Tem weng uyo ku-fatap-daalala, dolsip kaami sang kaata ko \r Luk 24:27,44, Jon 5:39-40, Ap 17:11, Rom 15:4, 1Kor 1:18,21, 2Tim 4:1-5, Hib 4:12-13, 2Pit 1:20-21, 1Jon 5:13 \p \v 14 Katale, kabi kukup-tin-bulupla, Fan u, kalalap kuluu-salap uyo ti dukum-kup yikik-kutal-fuku-bomdap kulii-una-balawa yi! Kabi kukup-tupla, nuli itamsap taa! \v 15 Aa, ma kalaaso atam-salap ko. Kabi sawaayak kawu man katip sakap ilomdapya, God ami tituun-kup weng dolsip uyo, utam yakyak tabasap kemin, sukon tem kanolin weng kaata tik-tii-balawa, kaata ti aket fukunin tambal kaami liip uyo kukup-tula, utam kaal-ke-lomdap, Yesus Kraist ami lak duulawa kawu, God ayo tal-ilom talalu-tamulokoma kayi! \v 16 Kemin, God ami Sinik alalta taba-lomda, God ami Sukon Tem weng alik uyo, ku-fatap-daka-balala, dolsip. Kemin, God ami Sukon Tem weng kaami okok kemin tangbal kaali, taba-lom God ami tituun weng uyo numi kukuyin-bamdule, numi ban uyo ku-fatap-daka-bam bokoya-lomdu: Kanumin daa yo, ke-bam ale, numi tal-unemin, tiin-yaamin uyo yam-talal-bamdu, tituun-kup tabin kukup uyo numi kukuyin-bam kem-yaabu. \v 17 Kemin ale, kuuta taba-lomdu, God ami unang tunum nuli dong dakaayin-buluya, titil-fak-daa atin ti talalu tika-lom faksa-lomdup, okok kemin tambal tambal alik iyo nuumum o, ken-unbup ko. \c 4 \s1 God ami tituun weng kuluu-lom, unang tunum imi bakayin kaami sang kaata ko. \r 2Tim 3:14-17 \p \v 1 God aso, Yesus so, alim imi tiin diim kaa, nali titil tabin weng uyo ma, bokop-tokomi kemin, weng san ilawa! Yesus Kraist ali, unang tunum tiin kawang bom-bilip so, taansip so, imi yam-kuku-bamda yim-bak-saanokoma. Kemin, Yesus Kraist ayo tal-ilomda, unang tunum alik imi tiin diim kawu, tiltam kamokim diilim ke le, suunkup ilokoma. \v 2 Kemin, kabi God ami weng uyo kuluu-lomdap, unang tunum iyo bakayan i! Kapkal utaman, Unang tunum kiili, kanolin weng kaa ma, weng sanum o, kalbip e weng sanamup disa yo, kalbip. Katale, kabi ti titil-fak-daa-bomdap, weng kaa, bakayin-kup ke-bamdaple, God ami titil-tibin weng uyo kuluu-lomdap unang tunum imi fanang saanin uyo, wan binalap yak abin tap keyawa, imi fanang saanin uyo fal-sikiliple, kapta unang tunum imi aket uyo kufuyin-balapla, iyo God ami kukup uyo kulii-una-bilipla, kabi ti suunkup titil-tibin weng kaa kela atin ti balili-kup kala, akolkup kukuyin-bam kanumin-kup ke-balawa kayi! \p \v 3 Kemin, kabi weng selan! Ilom am ma daanokomu kabaku, unang tunum imi aket fukunin kaayo, tituun-kup tabasu weng kaali, kuluulamup disa yo, kalokomip. Kemin, kiilile, imi aket fukunin kaali ti, Nuta-kup o, ke-bam ale, kukuyin tunum yaapkan iyo foko-kutal tii-lom bokolip ko: Tiyak kanolin weng kaa, weng san-kaabup kaata ti, nuso mok inbup kemin, ti maso bakayin o, ke-bilipla, kukuyin tunum ita taba-lomdip bakayokomip kaata kuyaku, \v 4 God ami fan tituun weng uyo welip daak abule, daang ukuwa-lomdip, disa ibakamin sang kaata-kup weng san-kaa-mokomip. \v 5 Yale, kapkal kuu ti talalu aket fukun-bamdawa, suunkup aket bam-daka-bam ke-bam ale, kaami uluum ayo kano kulii-bomdap, God ami weng tambal kaata-kup unang tunum iyo kukuyin-bam ale, kapyo, ti imi dong dakaayin-bam, okok kemin uyo, dukum-kup yikik-kutal-fuku kulii-taban o, kala-somla ko. \s1 Pol ami ok uyo kuluu disa keluk o, kalsu kaami sang kaata ko \r 1Kor 9:24-27, Fpai 3:12-14, 2Tim 2:5, Hib 12:1-2 \p \v 6 Kapyo, nali kamboya unemin kaami am uyo mepso tulu kemin, tunum ita taba-lomdip nelipla, God ami fanang unon o, kali ko. \v 7 Nali tunum, abiltang bina din-ilomdi, weng kuka-daabip kaami diim abamnon o, kalba ultap ke, God ami weng tambal kaata, dukum-kup kukaayila yakyak kulii bital weng kuka-daap-ninsa diim tili, aa nami God ami lak dakaamin uyo ti kutal-fuku-tabasi. \v 8 Kanola, tunum ma ata ata ke, bina din una sisol uyo kola-laabip ultap kemin, kamala kulaakal God akal, sisol uyo, afetu kutii-lomda, nami liip-kup fenba; kemin ale, sisol kaali ti, tituun-kup tabasu kukup kaata, kutal-fuku kulii-taba-laaba kaali, unang tunum imi sisol kukaayin kaata ko. Kemin, Kamokim Dukum ami am mafiing diim kawu, unang tunum iyo ti tituun-kup yam-kuku-mokoma kawu, nali liiwa namuba-kup kawu, tam sisol kaa kup-nokoma. Kemin ale, kaa ata-kup sisol kaa, kuluulokoma naa kalolip i. Kemin, alik unang tunum God ami aket kola-bomdip, Kamokim ami tiltam fatapna atamum o, kem-yaabip, iso sisol kala kuluulokomip ko. \s1 Pol ami weng mafiing kaata ko \r Ap 15:37-39, 18:2-3,26, 23:11, 27:23-24, Ef 6:21-22, 1Tim 1:20 \p \v 9 Nak-tunum kusal iyo umbabip kemin, baan kapkal fanang daka-bamdap abiltap-kup talawa yi! \v 10 Kabi nami weng kaa weng selan! Demas ayo maas kep-nase kemin, ami aket fukunin dukum kaali ti, kulaala yak tawaal diim kalaami mafek mafek kaami aket kaata-kup aalula kemin, kambop-nalala, Tesalonaika unse. Ale, Kresens ata Provins Galesia una, aa Taitus akal kuno Provins Dalmesia una ke-silip. Kemin ale, \v 11 Luk ata-kup, naso bombe. Kemin, kabi Jon-Mak ayo bokolapla, kapso alep maakup tilin i! Nali, kaata, dong dokop-nala, alep tambal-kup okok ke-mokomup. \v 12 Nali Tikikus ali, dabaali Efesis din unse. \p \v 13 Kemin, kabi tolon o, kalap namti, nami ilim saket batbat diil katiimin kaayo, abip Troas kayaak Kapus ami am kaptamu kutii kela talsii kaayo, kulip-na-som ale, mep buk kabuu uyo kulip-na kelap tala ni! Kabi lukup-tula kela talolap i! Talalu aket fukun-bamdawa, olti meme umi ipnaal ta dul-duu-lomdip, buk kaa talalusip uso, kuliilap tal o, kala-somya ko. \p \v 14 Kemin, ain faka-bamda mafek mafek talalmin tunum Aleksanda ata taba-lomda, nam-mafak-dakamsa. Kemin, ilom am ma daanokomu uyo, kanolin kukup fuku kutama tabeba kaali, bii Kamokim Yesus akal maan tiilokoma te! \v 15 Kanola Aleksanda kulaata taba-lomda, numi weng uyo ku-tibiya-yaaba tunum kemin, tunum kaata taba-lomda, kapni okok kemin tambal uyo ku-mafak-daap-tama kemin, kapkal kaa talalu atafii-bamdawa kayi! \p \v 16 Nali kamosinim kot ke-bam ale, waasi imi weng uyo nakal tiiyasii kaali, tunum ili ma tik-daap-nipla, naso tola dong dokop-nala, alep ke-lomdup, kiimi weng uyo ma maan tiiya-sulup disa; tunum alik kiili ti, kambop-na alik tabanip kala kalale, kulaali ti maakup nalakis ke, imi weng uyo nakal maan tiiya kesi. Nali God ami beten kamaan-biliya, naktum kusal alik imi kep-na un-silip kaami aket kaa, fukunin disa. \v 17 Kep-na tabanip. Katale, Dukum ali mep kulu naso bomda, nami tiin mo-lom buku-balaya, ami titil uyo kukaap-nin-balaya, nali titil-foko-bomdiya, ami weng tambal alik uyo ti kukuyin-biliya, tunum miit kusnum alik ili Juda disa; iyo yang kulu tiin-bala-tiin-bala-ke-bam bom-bilip iyo weng san-silip. Kemin, nali waasi imi iipyak tem kawu ilsi kaa, God ayo kambop-ninsa disa; ali uldaa-nam-buula yaap kesi. \v 18 Kanola, alik kanolin kukup mafak kiita nam-mafak-daalum o, ke-biliwa, Dukum ayo dil-saan-bamda, nim-tama talbi bital kala tili kaali ti, alalta nim-bii-tildang almi lang-lang-tem daalala, abiil tikiin kawu bomdila, alta nili tiin molokoma. Kemin, nokol ami tong kaata, suunkup bakamin-kup ilum o, kala-somla kemin, ti faneng ko. \p \v 19 Kapyo, nami weng umuuyokomi kalawuuli utamdapla, Prisila so, Akwila so, aa Onesiforus so, almi man aptil iso, imi kuyawa yakal utamin i! \v 20 Erastus ali abip Korin kawu kambola tilila, bombe ale, Trofimus ali, mafak umuulaya, abip Maletus kawu kambola tilila, bombe. \v 21 Kemin, kabi kawu ilanali yo, kalolap i! ati so, inim dukum so, kaami am daanokoma kaali, kiita kapni liip uyo bak-daalamip kemin, baan abiltap tal o, kala-somya ko. \p Yubulus so, Pudens so, Linus so, Klodia so, alik numi nak-tunum Kristen unang tunum iso, ita kapni weng uyo umuup-tip ko. \v 22 Kamokim Yesus ayo kapni diim kawu bomda, kapni sinik ayo tiin mop-ta, tambal-kup bom-balawa yo! kala-som kemin, God ata, kukup tambal tambal disa misiim kawu kukaayin-balaya, tambal-kup bom-biliwa yi! \p Pol, nita sukon kala dola kup-ti no.