\id 2CO - Tifal NT -Papua New Guinea 1998 (web version -2013) \h 2 Korin \toc1 Pol ata sukon ma asuk Korin kasel imi dola kuyinsa kaami sang kaata ko \toc2 2 Korin \toc3 2Kor \mt1 2 KORIN \mt2 Pol ata sukon ma asuk Korin kasel imi dola kuyinsa kaami sang kaata ko \ip Yesus ayo tam abiil tikiin unala, bii wasital almi-kup 26 kiili disa keliwa, Pol ayo sukon tem weng kalaayo dola-lomda, Korin kasel Kristen unang tunum imi kulaaya din unsu ko. Pol ayo Provins Masedonia kawu bom-balala, Taitus ayo abip Korin kawu kulaa kela tal Pol ayo atam bokola-lomda: Korin kasel Kristen unang tunum imi kukup uyo kanubip o, kala bokolala, Pol ayo weng kaa weng san-ilomda sukon kala dola Korin kasel Kristen unang tunum tunum imi kulaayala din unu, iyo utam tik-tiilipla, tunum malii ma ili kaa fan o, kalalip kukup mafak kaa atin kela-laa-bala, kuno tunum malii ma ita boko-lom: Pol kaali, fan Yesus ami kalaan tunum disa yo. Kemin, nuli ami weng kaa weng sanalup disa yo, kalalip kukup mafak kebip ayo weng sandala, asuk tam alep diim sukon tem weng kalawaayo, dola bokoya-lomda: Nakal ti Aposel o, kala Yesus almi kalaan tunum ami okok kebi kaa! Nalmi aket fukunin kaata ok kala nuubi disa; God alalta uldaa-nam-buulaya, ok kalawaali kup-naya nuubi no, kala-lomda sukon kalawaali dola-lomda kulaayala din abip Korin kaptam bansu no. \c 1 \p \v 1 Nak-tunum kusal kaa laabip o? Nali Pol nata God almi fanang saanin kaata, nali uldaa-nam-buulaya, Yesus Kraist almi kalaan tunum kesi. Kemin, nata sukon kala God ami unang tunum abip Korin kaptam bom-bilip ipsole, alik Provins abip Akaya kaptam bom-bilip iso, kipni dola kulaayili din unokomu kabak-ali nikil alimal nulmi nak-tunum Timoti aso, weng umuuyila kela kayi! \v 2 Nuli Aatumen God so, Kamokim Yesus Kraist aso, alim imi dik-dakaayin-bulup ita disa misiim kawu ibi tambal tambal ma kamayin-bilip, kipni aket tem ayo balili-kup kala bomdiwa yo, kebup o. \s1 Numi angtiil yol kuluu-yaa-bulup God ata dong dokoyila, balili-kup kala-yaabup kaami sang kaata ko \r 2Kor 4:7, Kol 1:11, 2Tes 2:16 \p \v 3 Nulmi Kamokim Yesus Kraist ami aalap God kaali, nuso maakup numi Atok kemin, ali numi olenin aket kaata kukaayila-yaaba kemin, numi aket uluum kuluulup ayo suunkup ata kipni dong dakaayilala, nuyo ami aket bilili-kalin diim kawu laabup kemin, nikil alimal nokol ti ami win kaata-kup kufon-bam yaap ke yo, akan-kaa-mokomup kaata ti tambal ma ke-lokoma no. \v 4 Kanola Sailas so, Timoti so, nikil numi angtiil yol sole, aket uluum so, kaa-bam kem-tabasup ayo, God ata numi dong dakaayin-balala, aket bilili-kup-kalin aket kaa kuluu-laabup. Kemin, Aatumen ami aket bilili-kalin ayo kuya-lomda kukuyilala utamsup. Kemin, ultap ti nokol nak-tunum kusal imi aket uluum aye, angtiil yol ayo kuluulip kaali, nuyo dong dakaayilupla, iyo aket bilili-kalin diim kawu tiin-bom laabip o. \v 5 Kamala kaa nikil nuli Kraist ami siin angtiil yol kuluuse ultap nokol ti kanu-bam kan-tabasup. Kemin, nokol ti kanola God ali nuli itama yi, Yak Kraist ami diim ayo fep-nip kala kalalaya kemin, nuli Kraist kaami dong dakaansa tap ke dukum-kup ipyo dong dakaayin-balala, balili-kup-kala yakyak talabup. \v 6 Kemin, nikil numi aket uluum aye, angtiil yol kaa kan-talan-umbup kaami miit kaali, God ami aket fukunin kaa, Angtiil yol aa, aket uluum aye, Pol nikil imi diim abamnula, nita dong dakaayin-biliya, isiik balili-kala titil kuluu-lom nikil iyo yaap-kup Korin kasel imi dong dakaayin-biliwa, imi aket uluum aa, angtiil yol kaabip uyo kuno kaata utam kulaa-bomdiwa, bilili-kala biliwa, bii im-taldang nalmi abip kawu daalon o, kala-lomda, God ali nikil numi dong dakaayin-balaya, balili-kala talan-umbup kabak-ata nikil nokol utamdupla, Ibi dong dakaayin-buluwa ibi bilili-kala-lom talan-laabip. Kemin, nikil nulmi kanolin aket uluum aye, saak yak angtiil yol aa, kuluu kuno utam titil-fak-dakabup tap ipkal ti kanola aket uluum angtiil yol tildak kipni diim aben-umbu kaa, ipkal kanola ti dukum-kup ti til-fak-daa-tabasip. \v 7 Kibi kaa daak abokomip kala, kalalupla, nikil nuli suunbup disa; nuli utamupla, God ata ibi dong dakaayin-balala titil-foko ilokomip kalaluwa, aket uluum aye, angtiil yol aa, kaata tal numi diim abe-bulula, God ata dong dakaayin-balala, balili-kala-laabup ultap kaata, tiltam kipni diim abamnula, God ata dong dakaayin-balala, bilili-kala-yaa-bom ke-mokomip o, kebup. \p \v 8 Nulmi nak-tunum kusal kipyo! Nuli weng ma kuuta bokoyup, ibi utamin o! kalaluwa kemin, nikil nuli mep alokso-kup Provins Esia kawu bom-iluwa, mafek mafek mafak dukum o, kala angtiil yol dukum ma tiltam nikil numi angtiil diim abasuu kaali ti, atin mafek mafek saak-baalim dukum ma unang tunum ita numi kukup mafak ukol alik ukol alik kiita kukaayinsip kaali ti, angtiil yol awak kaata kukaayin-bilip bom bii numi titil ayo disa kelule, atin umtal-daa taanakin tap kesup. \v 9 Kaata tiltam numi diim abamnuya, nulmi aket fukunin ayo God ali kanolin mafek mafek mafak kaami tem kabaku din-ilom kipni taanokomip uyo mepso tulu kayi! kalalaya, mafek mafek mafak kaa kuno kewa tiltam talebu ema? kala-sulup. Katale, kabak-ali disa. God ami aket fukunin kaali, Kanolin mafek mafek mafak kuuta, kewi tildak Pol nikil imi diim abokomu kaata, dong dokoyiluya iyo utamiwa yi, Awu, nulmi titil kulaa fan daa kala kalalip utamip, God ata-kup titil miit kayaakim ale, ata-kup suunkup dong dakaayin-balala titil-fak-daa laabup o, kalin o, kala-lomda mafek mafek mafak uyo kuno kewala, tildak numi diim abemsu. Kemin, God ami titil kaali ti, tunum taanip imi yim-fola tam tiin-yaamin tunum o. \v 10 Nikil nuli kanola angtiil yol dukum kaami tem kaptamu diinakin tap la, God ata nikil nuli dong dokoyila yaawa-lom kawu utamuwa yi, Ata-kup numi suunkup dong dakaayin tunum kala, kala-sulup. Kemin, ilom am ma daanokomu kaali, mafek mafek akal kusnum ma tiltam numi diim abam-nokomu, kalalupya, utam God maakup ata ti, suunkup numi dong dakaayila kala, kalalupla, numi aket uyo kuyak ami diim kawu fewa-sulup. \v 11 Kemin, ipkal numi dong dokoya beten kamayim-biliwa yo! Kemin, unang tunum yaapkan kiimi beten kamayokomip kaali, God ali maan tiiyale, nuli dong dokoyilaya, nuyo tambal-kup ke-lokomup kaata, unang tunum yaapkan kusnum iso, kipso, maakup kuyaku-diyaku-ke Aatumen God ami bokola-lomdip: Ti yaap ke, disa masiim kawu dong dokoyilapla, yaap ke-silip o, kala-lomdip ami win ayo kufolokomip o. \s1 Pol ami tituun weng so, weng fatap weng so, kiita-kup Korin kayaak imi bakayinsa kaami sang kaata ko \r 1Kor 1:17, 2Kor 2:17, Fpai 2:16 \p \v 12 Mafek mafek kaa nun-umbup kaami win kufola-laabup namti kala bombu: Nikil nuli dulul eng ma weng sanbup kaali, Korin kasel malo ma boko-lomdip: Pol nikil kiili, numi kasen-fakayinbip o, kalipla weng sanbup. Yale, nikil numi tinang umu utabup kaali, kaa fan tituun weng disa yo, kalbup; nuli atin ti aket tem kaa utamuwa yi, God almi tiin diim kawu, nuli kukup mafak kaa ma kipni kukaayila-yaabup disa; nuli ti kukup tambal kaata-kup kukaayila-tabasup o, kalalupya, numi aket kuu balili-kup ke-yimbu. Kemin, God ali suunkup numi disa misiim kulu dong dakaayin-bam, titil kukaayim-bam kem-yaaba. Kemin, tawaal diim kalawaali utamsip tunum imi aket fukunin uyo kewa-lomdup, God almi aket fukunin tituun-kup tabasu kaata-kup, kuluu-lom unang tunum alik imi tituun-kup tabin weng kaata-kup bakayin-bam, kukup tambal kaata-kup kukaayin-bam ale, kipkal kuno kanolin kukup kaata suunkup kukaayin-bam kem-tabasup. Kemin, kaami okok kemin umi win kuuta, kufola-laabup o. \v 13-14 Nikil numi kanola kipni sukon dola kuya-kuya-kem-laabup kaa, nuli kasen-foko dola kuyilupya, kipni aket uyo kufoyuk o, kala-somdupya disa; nuli sukon kalawaata dola kulaayilup din unuya, tik-tii-bamdip talalu utamin o, kala dola kulaayup din unen-umbu te! Kemin, weng anung ma kalawuuli weng sanbip ale, anung ma kuu talalu weng sanbip disa. Lale, numi aket fukunin kaali, Ipkal weng uyo alik talalu utamdiwa, Kuuli ti, faneng, tituun-kup weng o, kala kalaliwa, Kamokim Yesus ami asuk talokoma kawu, kipni kukuyin tunum nuta, kipni fiyaap duu-bamdup win kufuyin-buluple, kuno unang tunum kipkal kukuyinsup tunum numi kuno fiyaap duu-yin-bam win uyo kufuyin-bilip kemakin o. \s1 Pol ami boko-lomda: Kama kawu din unokomi disa; daa ilana-somdiya kawu, din unokomi no, kalsa kaami sang kaata ko \r Rom 8:16-17, Ef 1:13-14, 1Jon 2:27 \p \v 15 Nali siin kawu utamila, Nami din unokomi kaa, ibi nami fiyaap duup-nam-bam yaap ke talap o, kalalip am kaa kup-nokomip o, kalaliya, nali din ibi itafii-bamdi kipni dong dakaayin-bam kebi, dum alep ema? fak-daalon o, kala nami aket ayo kanola fukunbi no. \v 16 Kamasi kaa boko-lomdi: Provins Masedonia unokomi kaa, kamasi diildiil din God ami unang tunum Korin kayaak kipsiik itamdiya kawu, kamboya niyo tam tam bilin Provins Masedonia unokomi no. Din abaliya, asuk Masedonia kelali talokomi kaali, asuk tal itamdi talokomi. Kemin, kipta inin-inin aye, dok nolin dok nolin kiita ma dong dokop-nale, ipyo nam-tama din sip tem daaliwa, yakyak Provins Judiya unokomi no, kalasii. \v 17 Yale, mulo kawu weng mafak ma tulu weng san aket fuku-daa nami weng kulii-din Korin kasel bakayokomi kaa, weng sanokomip disa ema yo? kalaliya, kamala kaa Korin unokomi disa yo, kalaliya din unin disa kebi. Kemin, kamala kawu weng kulii-tal bokop-na-lom Korin kasel malo ma ili boko-lomdip: Pol ali fan boko, iboko kemin tunum o, nambip-kup, ali tawaal diim tunum God ami lak duusip dinim tunum ililtap ke, almi mafek mafek kaami aket kaata-kup fukun-bamdala, weng uyo disa bon tem weng kaata-kup boko-lomda: Din unokomi kayi! kal-bom ale, Ee asuk ma boko-lom: Din unokomi disa yo! kal-bom keba kayi! kaliwa weng sanbi. Lale, imi weng kaa fan daa. \p \v 18 God ali fan tituun-kup tabin weng bakamin kaami miit kayaakim kemin, ali ibakamin disa. Nakal ti kanolin kemin, bon tem weng ata-kup boko-lomdi: Kaa kanolokomi no, kal-bom ale, nalmi aket fukunin kaata, Yi, kaa daa yo! kal-bomdi nali bakan-umbi disa. \v 19 Sailas, Timoti, naso nikil nuli siin kaa God ami Man Yesus Kraist ami sang kaayo bakayinsup. Kemin, ami kukup kaali ti, fan Aalap God almi kukup tap tituun weng-kup bakamin kemin, ami bon tem weng ma boko-lomda: U, kanolokomi no, kal-bom almi aket fukunin ma, Daa yo, kal-bom ken-umba disa; ali kanolokomi kayi! kala kalalala, weng kutiila kaa iip-nokomu disa; kaa ti kano-laaba. \v 20 Siin sawaayak kaptoowu God ami weng kuka-daasa kaali boko-lomda: Kukup tambal kuuli, Nata kanolokomi no, kalaya tiinsula, Yesus ami talsa kawu, God ami bokola-lomda: Kanolan o, kalsa kaa, Yesus ali alik kanolaya, God ami weng kuka-daasa uyo as lap abuulin tap kesu. Kanola Yesus ami kukup kanun-soma kaata nokol utam, God ali ami weng boko kuka-daa kanolokomi kayi! kalsa kaali, suunkup kanu-bam nuli dong dakaayin-bam laaba kala kala-lom bokolup, Yi! faneng, kal-bomdupla God ami win uyo kufola-yaabup. \v 21 God ata-kup kipso, nuso, nikil alimal nuli ulelnala, nuli Kraist ami suunkup ilin unang tunum ke-sulup. Kemin, God ali dong dokoyala nikil alimal titil-foko tolnupla, \v 22 God ata alik numi kukuyilala talalu utamupya, God ali ti nuli ulelnala nuli fan almi unang tunum alik-daap ke-sulup. God almi Sinik Tambal kaali imiin tap kaa numi kuyilala numi aket tem kawu bombe no, kala-somdupya, utamuwa yi, God ami mafek mafek kusnum ma atin ti kuyokomi no, kalase uyo fan ti kuyokoma no, kebup o. \s1 Pol ali boko-lomda: Nali din Korin kasel kipni fatom kuyokomi disa yo, kalsa kaami sang kaata ko \p \v 23 God ata-kup nami aket fukunin uyo talalu utep-na-som, aa nami din unokomi disa yo, kalali din itamin disa kebi kabak-ami miit kaali, utam-som keba kemin, nami din unin disa kebi kabak-ali dindi yim-bak-saan-biliya, ipyo fatom dakamalip o, kalaliya am kula daanba ayo nali Korin kaa din unin disa; kula bii ilanin tap kebi no. \v 24 Nikil nuli kipni tiin mo-bom bokoya-lomdup: Kanolin aket kaa fuku-daa utamiwa yi, Awu faneng kala, kal-bom kemin o, ke-bam bakayin tunum disa; aa, tildak kanolin o, kanolin o, kemin tunum disa; nuli utamuwa yi, Ibi God ami weng kaa yikik-kutal-fuku-bom-bilip kala kalalupya, nuyo kipso nikil alimal maakup kuyaku-diyaku-ke-lomdup, God ami ok uyo tabuu-bulupya, ibi fiyaap duu-bam-biliwa yo. \c 2 \p \v 1 Nali siin kawu din kipni kukup mafak kunumsip kaami kalan kaata, yim-bak-saan-bilila, ipyo aket uluum kuluu-silip. Kemin, kaata nali atin ti aket fukun-daali yi, Asuk din itamdila, kipni kukup mafak kanubip kaami kalan kaa yim-bak-saan-bilila, ipyo aket uluum kuluulamip o, kalaliya kemin, nali asuk din unokomi disa yo, kalalila nali kela bom bi. Kemin, \v 2 kipni fiyaap kaata-kup duumon o, kalbi. Yale, kanola nami din ita-mokomi kaa, ibi aket uluum tabeyule, dok kano-lomdip fiyaap duuman o nokokomip disa yo, kala-somdila kemin, kipni fanang kaa din ita-mokomi disa yo, kalalila kemin, bom bi. \v 3 Kemin, siin kawu nali sukon ma dola kuya-lomdi titil weng kaa ti tituun-kup bokoyilila utabip. Kemin, nali kipni fanang kaa din unin disa bom ilila, kipni aket uyo fal-siki-lom kukup mafak ayo kambola keliwa kawu, kukup tambal kaata-kup nuu-biliwa, nami din unokomi kaa, kipni kukup mafak uyo utam-somdila, aket uluum kep-namu no. Nali din kipni kukup tambal kaata-kup, utamdiya fiyaap duumon o, kebi ko. Nali din ulila, Ipni aket mafak nami kukaap-nin uyo lukuuyu kulaabip u, kala kalaliya kaata nali fiyaap duu-mokomi. Kemin ale, nami utabi kaali, alik kipkal kaa fiyaap duu-mokomip o, kalbi. \v 4 Kemin, nali siin kawu sukon ma dola kipni kuyasii kaali, nami aket tem uluum dukum-kup kep-nan-bulula ama-bamdila, sukon kaa dola kuyasii. Kemin, nali sukon kuyila: Kipyo! aket uluum tabeyak i! kalalila dola kuyasii disa. Kemin ale, kuyiliya utamiwa yi, Ali numi aket kaa dukum-kup kuya-laaba no, kalin o, kala kalalila, sukon kaa dola kuyasii ko. \s1 Pol ali boko-lomda: Ibi iltipni kap-tunum ami ban wakamin uyo kukan-ten-biliwa yi! Kalsa kaami sang kaata ko \r 1Kor 5:1-13, 6:12-20 \p \v 5 Kemin, tunum ma ami ban kese kaa, nali aket uluum kep-nase. Yale, kaa nata-kup disa; unang tunum iip maakup maakup yakal ti kipni aket uluum kuyila kese. Kemin, kunuba kaata, alik numi aket uluum kuyase. Kata, nami aket fukunbi kaali, ibi suunkup ami ban kemin kaami maan ayo kukaan-bilip umtal-daalama no. \v 6 Yaapkan kibi ami ban wakamin kaami kalan kaata, du tela-tela-kem-tabasip; kanumin ayo ti kutoop kulu dii kulaalamip o. \v 7 Kemin, kamala kuyaku ibi ami ban kese kaami maan kukaan-bilipla, ayo aket fal-sikise kemin, kulu lukuuyilu asuk ayo dibii-tildang iltipni iipyak tem daa ayo dong dakaalin weng kaata kukaan-bilipla, ami God ami lak duu-yaamin kaayo, titil fokolak. Ale, ibi kanola ami kukup tambal ayo ma kukaalin disa kemip namti, ali asuk atin ti aket uluum dukum ma kuluu-lomdala, ami God ami lak duu ilin kaayo, kulaa kela yang banokoma no. \v 8 Nalmi nak-tunum kusal, kipyo! Nali bokoyilile, kamala kaa ti kukup tambal kaata tunum kaa kukon-bam ale, Nuli kapni aket dukum kaata kup-tambup te! akiwa, atamak o, kala-somya ko. \v 9 Nali kamasi kawu ibi yam-kuku itamila yi, Nami weng uyo alik ti kutal-fukulip kala yokon o, kala kala-lomdi sukon tem kabak-ata bokoya-lomdi: Ibi mep tunum kaami ban kaali, maan telin o, kala-lomdi kanum bokoyasii. \v 10 Kemin, (nali itamiya, Ibi nami weng kuu weng san kutal-fukubip kala, kalalila,) kamala kawu asuk weng ma kuyon o, kali. Kemin, ibi ami kukup mafak kaa lukuuya kelin aa! Nakal kano ami kukup mafak uyo lukup-na kemin, ami ban uyo nami diim kalawu ban keba disa; iltipni diim kawu ban keba. Kemin, nali ami ban keba uyo lukup-ninba kaami miit kaa kabaak banula, kipta ami ban keba uyo lukuuyimba kaami miit kuuta uta uta kebu. Katale, nami aket fukunin kaa, nikil alimal iyo nuli mafek mafek uyo dotulupla disa kelule, ibi tambal-kup bomdiwa yo, kala-lomdila, Kraist ami tiin diim kawu, nali tunum ami ban keba uyo lukup-ninba. \v 11 Kanola talalulokomup kaata, Setaan ayo liip ifelup tiltam God ami unang tunum numi aket fukunin kaayo, ku-mafak-daayila kukup mafak kaa ma nolokomup dinim. Kaa dok kata naa kalolip: Alik nokol utamupla, Setaan ayo tal numi aket tem uyo ku-mafak-daayon i, kal-bomda kaami liip uyo ti suunkup fen-tal-une-bamda tiltam talon o, keba ko. \s1 Pol ami din Troas kawu bomda Korin kasel imi aket dukum fukun-yinsa kaami sang kaata ko \p \v 12 Nali siin kawu, Kraist ami sang kaata-kup, bakayila yakyak bilin abip ma Troas aba utamila, God Dukum ata unang tunum imi aket fukunin ayo dotuyila iyo balili-kala bom ami weng ayo weng san-kaamum o, kebip o, kali. Katale, \v 13 utamiya, Nalmi naktum Taitus kaa tilin disa kala kalaliya, nayo aket uluum tabep-nula, nayo kawu ilokin disa; kulaa kela uni. Siin kaali, nali Troas kaa unin disa, ilom Taitus ami bokola-lomdi: Kapta nami abiin kaa kuluu-lomdap tal aba din Korin unokomap kaali, din ulawa, Korin kasel imi aket fukunin uyo tambal-kup keyinbu ne? mafak keyinbu ne? kala kalalap weng ayo kutama tal Troas kalawu nitam-ilomdap nayo bokop-nan o, kala, Taitus ami kanum bokola-lomdi dabaali umba. Yale, ali tilin disa yo, kalaliya, asuk Troas kala ilokomi disa kala kalaliya, Troas kasel iyo weng umuuyila keya kulaa, Taitus ami fen yakyak bital Provins Masedonia tili ko. \s1 Kraist ata numi dong dokoyilala, tunum foko yim-taldang almi miit tem tiilup ami lak dakaamin kaami sang kaata ko \p \v 14 Kemin, kulaa tal Taitus ayo atamile, kipni sang ayo bokop-nala, Nayo, God ami yaap ke yo, aki ko. Nami God ami yaap ke yo, akan-kaabi kaami miit kabak-ali, God ali almi Man Yesus ayo uldaa-dabuula ali tiltam Kamokim Dukum ke-lomda ata numi waasi keyon o, kala tal-ilomda ata ata kelaya, nuli kabaak ban-ilom almi kalabus tunum tap kelupla, ata dusiin-daa unba-balala, nuta yak ami daang tem abupla, alik iyo numi itafiin-umbip. Kanolin kemin, God ali nikil nuyo ulelna tal-une-bam Kraist ami sang kaata nuyo bakayin-bulupya, tunum imi mafek mafek kaami tang tumu-lomdip tang tambal o, kala-laabip ultap kemin, am bokon kala dik-daa kulaasu kaami unang tunum deng-kup fikip-fikip tiinaasip iyo weng sandiwa weng uyo kaal-ke utam kebip. \v 15-16 Kanola nikil nuli Yesus ami sang kaata, unang tunum imi bakayila-tal-une-buluwa, dukuma-tala-bulula, God ali fiyaap duuba. Numi kanubup kaali, mafek mafek dulul ta tang kulii-uneba tap keluya, unang tunum malo ma tang mafak taba-bom-bala atam suunbip alaltap ke, God ami weng uyo atam suun-daa yang taan-yaamin liip une-balale, malo ma ita tang tambal taba bom-bala, fiyaap duubip ililtap ke, God ami weng kaa fiyaap duu-bam weng san suunkup ilin liip kaata, tabuu une-bala-kem-tabasip. Kemin, kaa kanta kanolin ok awak dukum kaa tabuulama disa. Aa, alami titil uyo taang kaloma dinim; God maakup ata-kup titil kaa kuyilaya kanu-mokomup. \v 17 Kemin, nikil nuli tifan Kraist ami okok kamaalin tunum kemin ale, tunum kusnum yaapkan imi aket fukunin kaali, weng kala bakayin-bulup unang tunum ita moni kukaayin-bilipla, ita tiltam bung kayaakal kelum o, kal-bomdip, God ami weng uyo kukuyup kawo! kala kasen-fakayimbip. Katale, nikil nuli ililtap disa; God akal nuli ulela-lomda yim-baala din-ilomdup, ami sang kaata-kup ipni bakayinbup, ale kuno Kraist ami ok tabolin tunum ke-sulup. Kemin, nuli ami weng kaa bakayin-bam moni kaamum o, kala-somdupla disa; nuli ami aket dukum-kup kola bomdup, ami tiin diim kawu tituun weng kaata-kup bakayin-bulupya, ayo fiyaap duumak o, kalalupla nuyo kaali bakayinbup o. \c 3 \s1 God ata numi kama lo yo, kala weng alokso kutiisa kaami sang kaata ko \r Mat 26:28, Jon 8:32,36, Rom 3:21-22, 7:6, 8:2, 11:23-26, Gal 5:1, Hib 8:7-13, 9:1–10:18 \p \v 1 Kabi boko-lomdap: Pol nikil iyo kala-bomdip ilmi win kii kufun-tal-unebip o, kebap ema? Disa. Kaa nulmi win kaa kufubup disa; ibi nuli itamiwa nuli kanta no, kalbip. Kemin, nuli asuk sang kanolin kaali, maso ma bokoyokomup dinim. Unang tunum numi kukup ma kaami sang kaata, kipni bokoyon o, kali kemin, dotu weng san iliwa! Kanola tunum naknak ma kapni atamsap dinim tunum ma ayo tal kipni abip kalaba talon o, kala namti, ami aptum ma abip kasel iyo talalu atamsip kiita, sukon ma dola boko-lom: Kalawaali ti tunum tambal-kup tabasa. Kemin, kaami weng kaata-kup weng san-kaa-bamdip ami win ayo kufolik o, kalaya, tunum babon soyim ami kolala, ata sukon ayo kuliila din abip kasel imi kuyilaya ti yaap ke talap o, kalalip am aye anang ma dotu-lom kolokomip. Yale, nikil nuli sukon kanolin kala kulii-tal kuya-yaabup disa. Aa, kipkal sukon kanolin uyo ma kuyip kulii-din abip ma daayila-yaabup disa yo. \v 2 Kipkal numi sukon tap. Kemin, kaa dok kata naa kalolip: Abip ma ma yaapkan iyo weng saniwa, Pol nikil ili Korin kasel imi kukuyin-bilip, kukup tambal kaata, kutal-fukubip o, kala utamipla, Pol nikil ili fan Yesus almi kalaan tunum u! kebip. Kemin, kaata nikil numi abip ma ma tal-unemup uyo, alik ili ti yaap ke tilip o, kalalip, fiyaap duu numi weng kaayo, talalu weng san-kan-umbip. Kanubip kala, kalalupla, sukon tem uyo boko-lomdu: Pol nikil kiili, tunum tambal o, kalbu kaata ma kulii-din abip ma ma imi kuyokomup disa. \v 3 Ibi Kraist ami sukon dolsa tap, nikil nuta kulii-tal unang tunum kuya-sulup. Sawaayak kawu, God ata kamasi diildiil weng ma kutii tuum diim kabaku dola konsa. Kaa Moses ata kulii-tal unang tunum imi kuyinsa. Yale, ibi tuum diim fuut aye, ing aa, alaltap disa; God tiin kawang miit kayaakim almi Sinik Tambal ata dabaala tal aba yak kipni aket tem unse. Sinik kaata, fut tiimin alaltap ke dolase. Kemin, kaali God ayo ami Sinik ata kuyak kipni aket tem tiiyila, fal-siki yim-tiilaya kukup tambal kaata kutal-fukuliwa, kayak kayak iyo itamipla yi, Kraist ata fal-siki-yimuba kala kalbip o. \p \v 4 Kemin, nikil nuli utamuwa yi, Kraist alta taba-lom ibi fal-kela-yimula tiltam kama unang tunum ke-silip kala, kalalupla, nuyo utamuwa yi, Kaali tifan, God alta taba-lom nuli ulelna ami ok kaa ti tambal-kup tabuu kulii-tabin o, kalase kala, kala-sulup. \v 5 Lale, fan kalaan tunum nuta-kup taang-kala, God ami ok kaa talalu tabuulalup dinim. Aa, nulmi win kaa kufumin daa; God almi titil kaata kukaayin-balaya, almi ok kala talalu tambal-kup kutal-fuku talabup o. \v 6 Nuli God almi kalaan tunum kemin, God alalta numi dong dokoya-lom ami titil kaata kuya-lomda yim-baala tal-sulup. Kemin, nuli ami kama weng kuka-daasa kaata, unang tunum imi kukaayin o, kala-lomda yim-baala tal-sulup. Kemin, siin sawaayak kawu, God ami weng kutiiyinsa uyo, Moses ami kola, akal kulii-tal Israel unang tunum imi kuyinsa. Lale, ili talalu kutal-fukulin disa ke, taan-ilom maaklo kesip. Katale, God ami alokso weng akal almi kusnum ma asuk kutiiyase kaata, kulii-tal kuya-sulup kaali, boko-lomda: God ami Sinik dabaala tal unang tunum imi diim abamnaya, ata dong dakaayin-balaya, kama unang tunum ke-lom, God ayo kaata kanolin o, keba kaata-kup, kutal-fuku-bomdipla suunkup ilokomip o, kala God ami alokso weng uyo kanum bokosa no. \p \v 7 Kemin, God ali siin ami weng ayo kuka-daa, tuum kom diim kabaku dola Moses ami kolala, God ami dawang uyo yak Moses ami tibi kun diim abamnula talsa. God ali amdu tikiin kawu kelalaya, Moses ayo tunum unang imi bilip tildaak itamon o, kalala tala-bala ami tiin matum diim dawang ayo timit-timit tala-bulu tildaak tala. Katale, Moses ami tiin matum diim dawang ayo ti kano bom-balaya, tala Israel iyo talalu tiin soko dela-lom atamsip disa. Kemin, God ami kamosinim weng kutiisa kaa, dok kano-somdu tunum unang imi saaka-lom maaklo kemin kaami liip kaa bak-daa katiiyamu disa. Lale, God ayo weng kutiilaya kawu, unang tunum kii dawang kulaa atamsip. \v 8 Katale, God ami Sinik Tambal ami kama alokso weng kutiiyase kaami kulii-tal kufose kaami dawang kaata ata ata ke-lomda unang tunum imi aket tem uyo iilfoyale, siin kaami dawang kaata kabaak bana kesa. Kaami dawang ayo daak daak un-bomda disa ke-lokoma disa; ali ti kano amiitsa. \v 9 Kamosinim weng kutiisa uyo boko-lomdu: Tunum unang kii kanta weng kala, weng selin disa ban-wakamin-kup kebip kemin, nali yim-bak-saan-bilila, kiili taan-ilom maaklo ke-lokomip kayi! kala, kanum bokosu kulaali tambal. Lale, kamala kulu God ami kama alokso weng kutiiyase namti kalabuu: God ali tunum unang imi ban uyo kukan-tiiya-lomda imi aket ayo fal-siki-yimulala tiltam almi kama unang tunum alik-daap kamaanbip o. Alokso weng kutiiyase kaata ti atin tambalkan o. Kaata, ata ata kelaya, diil weng kuluuli taldaak minlo tem unsuu. \v 10 Uli kanosuu kemin, kamala kaata God ami weng ma kutiiyase kaata atin ti ata ata kelaya, siin umi weng kuluu atin ti kabaak ban-ilom win dinim kesu. \v 11 Siin kaami weng kaali, kiin taap weng kemin, daa ilanin tap keluya, God ami kama weng kutiiyase kaata, atin ti ata ata ke-lomda, kamasi diildiil weng umi abiin yukul kuluu-lomda tiltam amiit weng kesa. \p \v 12 Kemin, nikil nuli fan utamuwa yi, God ami alokso weng kutiiyase kaali, suun amiit weng uu, kalaluwa kuwakan-umbup disa; God ami alokso weng uyo unang tunum kii fatap-kup bakayila-tabasup. \v 13 God ami dawang Moses ami tiin matum diim abamnu namti kulaata timit-timit tala-buluya, ayo ilim ma kuluu-lomda almi tiin matum kaayo, katiisa kaa, Moses ami aket fukunin kaali, Israel ili God ami dawang namti kulaata timit kalin so kem-talabu no, kala utam-sinomdip, Awu! kaba um-bomdu disa kelu no, kalolip o, kala-lomda tiin matum kaayo katiisa. Yale, nuli Moses ami kanosa tap ke nikil nuli God ami weng o, kala dawang tambal kalawaali kuwakan-umbup disa. \v 14 Kemin, sawaayak kaa Israel ili aket fukunin tambal disa. Kemin, ili dok kano talalu God ami weng kuu utam weng san-ilom kaal-kelamip disa, ke-bilipla, kulaa Moses ayo taana kela tiinsipla, kamala kuluwaakal ti kanubip. Israel ili tala-tala-ke God ami siin diildiil weng kutiiyinsa kaali, tik-tiibip yakal kuno ti aket fukunin tambal disa; imi aket fukunin ayo babon-bam ilim ta tiin matum akiibip tap ke-lomdip, bom bii iip maakup maakup ma ita yak Kraist ami diim fep-nipla kulu, ilim kaal o kala babon-bam ilin uyo kukan-tiiyilaya, kaata suunkup God ami weng uyo talalu weng san-kaa-bamdip iyo kuyak aket tem dakan-umbip. \v 15 Kemin, asuk maso ma bokolokomi. Moses ali kamasi God ami weng yak Sukon Tem daa dolsa uyo yakyak kulii umbital kulaa diilu, Juda imi suunkup tik-tii-bam dotu kaal-kelamip dinim kaali, ilim kaal fal-daalip tildaak ilmi tiin matum akiibu tap ken-umbip kemin, ili kalok kano-lom dotu utamalip dinim kebip. \v 16 Katale, kanola kanta imi aket fanang uyo fal-siki-lom Kamokim ami kolokomip kawu, Kamokim ata imi babon-bam ilin ilim kaal tap akiisip ayo tik-duu kukan-tiiyala kawu, God ami weng uyo talalu weng san kutal-fukulokomip. \v 17 Kemin, nami weng kala boko-lomdi: Kamokim o, kebi kaalile, Yesus ami Sinik Tambal ami sang kulaata kemin, Kamokim Yesus ami Sinik numi diim kawu ilokoma kaa, dok kanolin kaata taba-lomda nuli yim-buu yim-baak-molokoma ni? Moses ami Lo so, mafek mafek kusnum iso, ita ma tiltam-ilomdip nuli sok de-yimulokomip disa; Yesus ami Sinik ata numi siin kukup kaami sok ayo baayala, dalaal kebup. \v 18 Kemin, kamala kalaali mafek mafek ma kaata taba-lomda Kristen numi tiin matum kaa akiilin disa; nuli ok sinik altap ke numi Kamokim Yesus ami yokon dawang ayo kuluu-lomdup, nak-tunum kusal kayak kayak imi kukuyilup, yakal nuli itamipla yi, Yesus ami kukup uyo kiimi diim kawu bombuu kala, kala-som ale, Yesus ami Sinik kaata, taba iyo fal-siki yim-tiilala, tiltam Yesus altap ke tal bomdiwa, ami kukup tambal kaayo, maso ma nuumum o kala-lomdip kulii yakyak talabip o, kal-bom kanubip o. \c 4 \s1 Pol ali boko-lomda: Kalaan tunum nuli titil dinim la, nuli God ami titil diim kawu ami ok fukubup o, kalsa kaami sang kaata ko \r Ap 20:17-24, 1Kor 4:1-13, 9:1-27, 2Kor 6:3-10, 11:16-32 \p \v 1 Nikil nuli utamupla, Nuli God ami waasi unang tunum la, God ata aket balili-kalin uyo kuya-lomda, nuli ulela yim-tii dong dokoyila bom-balaya, ami aket balili-kalin diim kawu, okok kebup o, kalbup. Kemin, mafek mafek mafak tiltam numi diim abebu kaali, nuli titil-foko talabup. \v 2 Yale, tunum malo ma iyo boko-lomdip: Pol nikil ili unang tunum kiimi ibakayinbip o! kalbip. Lale, nikil nuli kukup mafak kuwaasu kaata ma kanu-bamdup, God ami ok uyo tabun-umbup disa; nuli ibakayin-bam kipni aket kufuyinbup disa; nuli God ami weng kaa fal-siki ku-kaltam ku-kaldaak-ke-bam ku-mafak-dakabup disa. Kaa disa te! Nuli ti God ami tituun-kup tabin weng kaata-kup, kufo bakayin-bam ale, God ami tiin diim so, unang tunum imi tiin diim iso, kiili ti tituun-kup tabasu kukup kaata-kup, kutal-fuku-buluwa, iyo itamipla yi, Nuli God ami bokoya-lomda: Kaata kanumin o, kalba kaata-kup, kanubip o, yimbip. \v 3 Kanola nikil nuli God ami weng tambal kaa bakan-talabup kalawaali, kuwaasu weng so ma bakabup disa; unang tunum iyo din liip ma kawu bomdip ili maaklo kelum o, kalbip kiita-kup weng sanamip disa kelip o. \v 4 Kanolin unang tunum kiili, tawaal diim kalaami sinik mafak mafak imi kamokim Setaan ata taba-lomda, unang tunum imi aket fukunin kaami liip uyo bak-daaya-lom, iyo yim-tama yang kutamiip tem kabang daalaya, atin ti babon-daasip. Kemin, ili dok kano-somdipla utamiwa yi, God ami weng uyo, faneng u! kalalip utamalip dinim. Kanola God ami weng tambal uyo tal imi talang tem une-bam aa, Yesus ami dawang uyo tal imi diim abe-bam kebu. Katale, ili kaa utamalip disa, kelipya, imi aket tem kaali, iilfolamu disa kelu no. Kraist maakup ata-kup Aalap God alaltap kemin, alalta God ami lak duulin unang tunum numi God ami kukup tambal uyo kukuyinba-kup, God ali kanolin kemin, nokol utafiibup. \v 5 God ami weng kala kufun-talabup kaa, nulmi win kaata, kufu-bamdup nulmi sang kaata baka-bulupla, nulmi win kaata kufuyin o, kebup disa; numi weng kala bakabup kaali: Yesus Kraist kaa nulmi Kamokim o, akan-kaa-bam ale, ami sang kaata-kup bakan-talabup. Kemin, Yesus ali numi yim-baala tal kipni dong dakaayum o, kalalup talabup, nuli kuno saak kipni okok-kamayin tunum kesup taa! \v 6 God ami dawang falala-kalin kalawaali siin sawaayak kawu, God ali kamosinim am bokon kala dik-daa kulaasu kawu talalu kutiisa. La, kuuli kutamiip tem kawu ilu kala, kala-lom bokola: Tawaal, kubi falala-kalan o, kalaya, maak fak-daalin tap tawaal diim uyo falala-kup kalsu no. Ultap kemin, God ata nolaya, ami dawang kaakal numi aket tem kaldak iilfoyilala, aket bam-daayu, Kraist ami kukup uyo utamuwa yi, Aalap God akal ti kanolin kala, kalbup. \p \v 7 Kemin, nikil numi God ami weng tambal uyo kulii-talabup kaa, nuli akim ket tap ke-lom nuli titil dinim kemin, God ami titil diim kawu God almi weng atin tambal-kup tabasu kaata bakan-talabup. God ami aket fukunin kaa, Nami weng tambal kaluuta, tawaal diim tunum iip maakup maakup kiimi kuyilila, isiik kulii-din unang tunum imi bakayila-tal-une-bilipla, alik kii utamiwa yi, Nikil ili titil disa. Lale, God maakup ata-kup titil sinoyim kemin, alalta nuli dong dakaayin-balaya, okok kebip kala, yikin o, kalalaya kawu, nikil numi kuyila kulii-bomdup bakayila-tal-unebup o. \v 8 Mafek mafek mafak yaapkan iyo tiltam kalaan tunum numi diim abebip. Kata, nuli yelu daak ababup dinim; aa, mafek mafek kuu uta uta kebu disa yo. Kemin, nuli utamupla yi, Kanolin aket uluum kaami miit kuu, utabup disa. La, kala kanubu umi uluum kaa nuli boko-lomdup: God ami miit tem kawu bom-bulup kaa, kulaa-lom kuno imi weng bakayinbup uyo kulaa kela, yang banum i! kalbup disa. \v 9 Waasi ita numi kukup mafak kaa kukaayinbip. Yale, numi God ali numi Aatumen kemin, ali nuli kamboyila yak waasi imi sikil diim abebup disa; kuno ye-bam kukup mafak kukaayin-bilip bii umtal-daa ti taanakin. Lale, God ata numi titil kuyila tam tiin yaawa-laa-bamdupla, God ami weng kaata-kup weng san-kaa-bam kanum yakyak talabup. \v 10 Kano siin kawu waasi ita taba-lomdip Yesus aalip taanse. Kemin, kanola ti suunkup waasi iyo taba nikil nokol yelum o, kem-tabasip. Ya, God ayo dong dakaayin-balala, nuli kaal dinim tambal-kup bom-buluwa, ibi utamiwa yi, Yesus ali taan-ilomda tam tiinda tal nikil imi iipyak tem kaldaku bombe kala kebip. \v 11 Taanin disa bom-bulup kawu, nuli Yesus ami sang kaata, unang tunum imi bakayila-yaabup kaami kalan kaata, suunkup waasi ita yelum o, kal-biliwa, unang tunum yakal itam-talaalip, Nikil nuyo anulip taanip kalokin. Lale, Yesus taanda tam tiinse suunkup ilin tunum ata nikil numi iipyak tem kawu bomdala, dong dakaayinba no, kebip. \v 12 Yesus ami weng kaami kalan kaata, waasi ita suunkup nikil kii yelip saaknik o, ken-umbip. Kata, nuli kipni lak kaata duu-lomdupya, ibi ti kano suunkup ilin o, kalaluwa, Yesus ami sang uyo bakayimbup o. \p \v 13 Siin sawaayak kawu, tunum ma ata God ami Sukon Tem uyo dola boko-lomda: \q1 Nali utami yi, God ami weng kaali, ti faneng tituun weng kala, kalaliya, nak-tunum kusal imi bakayinbi no, \m kalsa. Kemin ale, ultap nokol kaali utam, God ami weng kuuli, fan tituun weng o, kalaluwa, nuli angtiil yol uyo kuno utam kulaa-bomduwa, nak-tunum kusal kii bakaya-tal-unebup kaami miit uyo kaa dok kata naa kalolip: \v 14 nokol utamupla, God ata Kamokim Yesus ami dafola tam tiin-ilomda, nuso bombe kala, kala-lomdup kawu utamuwa yi, Ilom am ma daanula, nikil alimal numi taanokomup uyo alta yim-folala nuyo tam tiinup yim-tama tam Yesus almi diim kawu tiilaya, aso nikil alimal maakup ilokomup kala, kalalupya kemin, angtiil yol uyo kuno tiin uta-bomdupla, nak-tunum kusal imi bakayinbup. \v 15 Kemin, nulmi angtiil lak uyo duulakin disa; maas kewa bom kipni dong dakaaya-bulupla kemin, nikil numi aket fukunin kaa, Unang tunum kusnum yaapkan iyo God ami disa misiim kawu iyo dong dakaayin kukup kaata, kuluu-lomdiwa yaapnin o. Kanolokoma kaata, yakal boko-lomdip: Yaap ke yo, kemin kaata, kanumin-kup ken tam-tam-ke-bamdiple, God ami win ayo kufolokomip o, kalbup. \s1 Kristen nuli utamupla yi, God ata yam-titil-saan-umba kala, kalbup kaami sang kaata ko \r 1Kor 15:12-58, 2Kor 5:1-10, Fpai 3:10,20-21, 1Tes 4:13-18 \p \v 16 Fan, God ata nuli yim-fola asuk tam tiinokomup kala, kalaluwa kemin, nikil nuli aket fuku-daaluwa, kaa fan angtiil yol kaa kuluu umtal-daa-laabup. Yale, God ami lak duu-sulup uyo kulaa-som aa, ami weng bakayinbup uyo kewa kelum o, kalbup disa; nuli ti suunkup unang sawol tunum sawol iltap ke-bomduwa, numi angtiil kun tem uyo titil dinim daklis-kup kalsip. Yale, God ali numi aket tem kaayo, talalu kutiiya, numi sinik ayo dong dakaayin-balaya, nuyo suunkup titil-foko-tabasup. \v 17 Kemin, numi kanolin aket uluum kaabup uyo daa ilanin tap ke abiltap disa ke-lokomu. Kemin, kanolin aket uluum katip sakap kulu abiil tikiin kaa numi aket uluum kala fakabup kaata, fal-siki-yimu-lom numi fiyaap duumin tiltam talokomu kaali ti awak sakbaalkan ale, suunkup kano fiyaap duu-bam God aso maakup ilokomup. Kemin, numi aket uluum kaa kabaak banula, atin ti fiyaap duumin kaata ti, uta uta keluya, kaa siksiilamup disa. \v 18 Kanolin kemin, tawaal diim kalawiimi mafek mafek tiin ta itafiibup kaata, ilanin tap kelula, disa ke-lokomu ale, abiil tikiin kaami mafek mafek atamin disa bom-bulup kaata ti, kano suunkup ilokomu no, kal-bomduwa, nikil nuli tawaal diim kaami aket uluum kuu ma dukum-kup fanang dakabup disa; ilom am ma daanula, abiil tikiin kawu fiyaap duumin abiin kaa, tiinokomup kaami aket kaata yan-buluya bom-bulup ko. \c 5 \s1 Yesus ami kalaan tunum imi God ami lak duuliwa kabaku titil kuluusip kaami sang kaata ko \r Jon 14:1-6, 1Kor 15:12-58, 2Kor 4:16-18, Fpai 3:10,20-21, 1Tes 4:13-18 \p \v 1 Nokol kanolin uyo utamsup, numi tiil kala bombuu kaali, tawaal diim kuluwaami kiin-laap am delap bombuu ultap kaami tem kaptamu bom-bulup. Numi taandup as kuli ke-wokomup uyo, God ata numi sinik ayo tiil kusnum ma kuyokoma. Tiil kusnum kaali, tunum ilta sikil ta am desip ultap disa! God almi sikil ta abiil tikiin kawu am desa ultap kemin, tiil kusnum kuuli, suunkup ilin kaami angtiil kaata, kuyokoma no, kalaluwa kemin, nuli God ami lak duu-sulup uyo, kulaa-som aa, ami weng bakayin uyo kulaa kelum o, kalbup disa. \v 2 Kamala kala bom-bulup kaali, numi angtiil kaali, kiin-laap am ultap kutamu bomdupla kemin, aket uluum-kup keya-bulula, bom-bulup kemin, numi aket fukunin dukum kaali, numi am kaa abiil tikiin kawu buu kaali, nulmi angtiil kusnum kaa God ata kuyilaya suunkup ilum o, kebup. \v 3 Nuli saaknupla kawu, God ayo angtiil kusnum ma numi kuyokoma. Kemin, nuli sinik kaata-kup ilokomup disa. \v 4 Kulaa faneng, nuli kiin-laap am kutamu bomdupla, aket uluum tabe-bamdup aket yaapkan-kup fanang dakamsi kela-kela-kem-laabup kaa, nuli taandupla, siin kaami angtiil kala bombe kuuta kewum o, kalaluwa disa; numi aket fukunin kaali, God ata angtiil kusnum ma kuyila nulmi kamasi angtiil kalawuuta, tiltam ukol kusnum ma keluya nuli suunkup ilum o, kalbup. \v 5 God alalta ti, suunkup ilin o, kala-lomda numi aket tem kaldak-ali talalu-yim-tii-lomda, almi Sinik Tambal kaata kuyase. Kemin, God ami aket fukunin kaali, Mep nalmi Sinik Tambal kaasiik imiin kuyilila sulule, mulo kaptamu mafek mafek anung dukum o, kala, angtiil kusnum kaasole, suunkup ilin kaaso, kiita alik atin ti kuyokomi kayi! kala-lomda, almi Sinik Tambal kaasiik kuyase no, kalaliwa, Faneng nulmi atin ti alik kuyokoma o, kebup o. \p \v 6-7 Numi kanubup kuuta, taba-lomdu nikil numi aket tem kaayo, suunkup dong dakaayin-buluya, suunin disa fiyaap-kup duun-yaabup. Kemin, kamala kulu nuli Kamokim Yesus ayo tiin dik-yak dii atamdupya, aso yaap tal-unebup disa; lale, ami lak duu-laamin kaali kulaa ke-lokomup disa la, utamupla, U, fan Kamokim ami asuk talokoma kaami liip kaata, fen-bam tambal-kup tal-unebup. Kemin, nokol utamupla yi, Kamala kala angtiil taanin disa bom-bulup kemin, din Kamokim Yesus kaa atamupla, aso maakup bom-bulup disa yo, kala kebup. \v 8 Kanubup katale, numi aket tem kaldak-ali suunkup suunin disa; fiyaap kaata duumin-kup laabup. Numi aket fukunin dukum kaali ti, numi as kuli uyo kutii kewa din atamupla, Kamokim Yesus aso ti nulmi abip alik-daap kawu ilum o, kalbup. \v 9 Lale, nulmi abip tituun kawu laabup aye, kulawu laabup aye, kaata ti, saak numi aket fukunin kaali, Kamokim Yesus ali bokoya-lomda: Yak kanolin kukup kaata kanumin o, kalba kaata-kup, kutal-fukuluwa kawu, ali fiyaap duumak o, kebup. \v 10 Kemin, kaami miit kaali, alik nuli din Kraist ami weng yim-bak-saanokoma kaami baan diim kawu fatap-nokomu. Kemin, tawaal diim kala bom-bulup kaali, kukup tambal kutal-fukulup aye, ban kemup kaa, Kraist ali tikip alik maakup maakup nuli itam-liiwula, numi kukup kaa dok kanolin kukup kaata, kanubup kala, kalale, kulaali ti kuno ti ulmi tiim kaata-kup tela-tela-ke-mokoma no. \s1 Pol nikil imi unang tunum dong dakaayin-bilip Yesus ami lak o, kalalip tiltam God aso aket maakup kesip kaami sang kaata ko \r Rom 5:1-11, Ef 2:16, Kol 1:20-23, 1Tim 2:5-6 \p \v 11 Kanolin kemin, nikil nuli Kamokim Yesus ami yim-bak-saanokoma kaami atul kaata suun daalupya kemin, nuta unang tunum imi Yesus ami lak duulin o, kalalupya, suunkup nuli bakaya-tal-unen-tabasup. God ami tiin diim kaali, nuli atin ti fatap diim kawu bom-bilip o, keba tap nami aket fukunin kaa kipkal kanola itamiwa yi, Nikil kiili, fatap diim kuluwu bom-bilip u, yikik o, kal-bom kebi. \v 12 Mep numi weng bakayinbup kaa, nikil nulmi win kaata kufu-buluwa, ibi itam, Awu, kiili tunum tambal o, yikin o, kalaluwa disa; numi aket fukunin kaa, ipta-kup nulmi win kaata kufuyin o kalbup kemin, tunum malo ma iyo ilmi aket fukunin mafak bombu kaata, kuluu-lomdip ilmi tong kaata-kup baka-bam, Nuli Juda tituun ale, nuli God ami lotu ayo suunkup kamaalin o, kal-bom ale, nikil numi okok kebup kaata, itafii-bam daang tem weng bakayin-bam kebip kala, kalaluwa, kibi kiimi diim uyo numi fiyaap kaa duu-yin-bam, imi daang tem weng bakayinbip kaa, ipkal weng kaa maan tiiyin o, kal-bomduwa, numi ok sang kalawaali dolbup. \v 13 Malo ma ili boko-lomdip: Pol nikil kiili, babonin tunum ke-lomdip, kanubip o, kalbip. Yale, kaa nikil nokol ale, God akal, Nulmi san o, kalaluwa, ami ok kala okok-kem-tabasup. Kemin ale, ili boko-lomdip: Pol nikil iyo babonin dinim kanubip o, kalbip kaali, nuli ti tambal-kup bomdupya, titil-fak-daa-bomduwa, ibi dong dokoyum o, kalaluwa, ok kalawaali kanubup. \v 14 Kemin kabak-ali, nuli utamupya yi, Kraist ali numi mok inaya-lom aket kuyase kala, kalaluwa, ami ok kaata tabuusup. Kemin, nuli atabup kaali, tunum maakup Yesus Kraist ata-kup taba-lomda alik numi abiin kaata, kuluulaya taanse no, kala atamdupla, Ami taanse kabak-ali alik nuso ami diim kabaku taanin tap ke-sulup o, kalbup. \v 15 Ami aket fukunin kaali, Kabak-ata kanolila, unang tunum alik tawaal diim kala bom ilokomip iyo, ilmi aket kaa fukun-tal-unemin disa, kulaaliwa, nali imi dong dokoyon o, kalalila taani God ata nali nam-fola asuk tam tiinokomi. Kemin, nami aket kaata-kup fuku-dakan-tal-une-biliwa yo, kalalaya kemin, alik numi abiin kaata kuluu-lomda taanse. \p \v 16 Kanose no, kalaluwa, unang tunum nulumi kayaak imi kukup uyo itafii-bam ili dok kanola tiin bom-bilip kem-tabasup. Lale, kamala kalawaali maso ma kanubup disa yo. Ale, siin kaali, unang tunum nulmi kukup kaali utam-som, Kraist ami kukup kaayo utam keluwa kawu, ali dok kanolin tunum i? kala-sulup. Yale, kamala kala maso ma kanubup disa. \v 17 Kanola unang tunum ili ma Kraist ami diim kawu fewa bom-bilip namti, God ata kii talalu-yim-tiilala, tiltam atin ti kama unang tunum ke-lom, imi siin kaami aket fukunin ayo alik dinimnuya, alokso aket fukunin kaata-kup tiltam tabokomu. \v 18 Kamosinim kaa nuli God ami waasi kamaan-bam ilsup. Lale, God ali mafek mafek alik kiimi miit kayaakim kemin, almi aket fukunin kaata-kup, Kraist ayo dabaala taldaya, numi iliim boyalala, waasi ayo kambola-lomdup tiltam God aso, aket maakup keluple, God ayo almi waasi imi dong dokoya tiltam God aso, aket maakup kemin, kaami ok uyo numi kuyilaya, nuta ok kala tabuusup. \v 19 Kemin, numi unang tunum imi weng kukaayila-yaabup kaa, God ali Kraist ami diim kawu bomdala, tawaal diim kalaami unang tunum iyo talalu-yimula tiltam iso, aket maakup kelum o, kala-lomdala, kiili ban wakamin-kup kebip o, kalalaya, kuno maas keyinsa disa; nikil nuta ulelnala, almi waasi imi weng kukaayin-bulupla, tiltam God aso, aket maakup kemin, ami ok kaata-kup okok ken-umbup. \v 20 Kanolin kemin, nikil nuli uldaa-yim-buulala tiltam Kraist ami weng kulii-tal-unemin tunum ke-lomdupla, unang tunum imi bakayila-tabasup kaa, God alalta numi bon tem kaata ipni naan-daaya-lomda numi dong dokoyilala, ami weng kaali, unang tunum alik imi kukaayim-bam ale, Kraist almi weng kaata-kup, unang tunum alik imi bokoya-lomda: Atin ti nulmi naktum kusal kipyo! Ibi God aso waasi kela una-tala-kemin kukup uyo kela-lomdip, tiltam God aso aket maakup kelin o, kala nuyo bakayin-bam ken-umbup. \v 21 Kraist ali ban kemin dinim; la, God alalta numi ban wakamin alik uyo kulaala yak Kraist ami diim abamnula, ali fan ban kemin tunum alaltap kelaya taanse. Kemin, God ami aket fukuna kaali, Ili ban kemin unang tunum; la, kanoliya ili Kraist ami diim kawu fewa-lomdip, tiltam nalmi tiin diim kulu tituun-kup tabin unang tunum kelin o, kala-lomdala, God alalta kabak kanosa. \c 6 \p \v 1-2 Yesus ami kalaan tunum nikil nuli God aso bomdup okok kebup kemin, nuta ipni weng ma dukum-kup bokoyum o, kalup kemin, weng san iliwa! God ayo boko-lomda: \q1 Unang tunum imi disa masiim kawu dong dakaayin-bam kapni iliim bomin am uyo daan tiltam tulu kala, kalaliya kawu, kapni weng uyo weng san-somdila dong dokop-tasii no, \m kalase. Kemin, siin kaa God ali kanum bokosa. Kemin, am kamala kula daana kalawaali, God ali kipni weng uyo weng san-ilomda, kipni iliim boyin am kaayo, daan tiltam tulu kemin, dik-daaliwa, akal ipni dong dokoyak o. Kanolin kemin, kibi God ata disa masiim kawu ipni dong dokoyase kaa, ibi maas kela-laamin daa; kuno kelipla tal ipni diim abamnak o! \s1 Yesus ami kalaan tunum imi okok ken-tal-une-bamdip aket uluum kaamsip kaami sang kaata ko \r Ap 20:17-24, 1Kor 4:1-13, 9:1-27, 2Kor 4:1-15, 11:16-32 \p \v 3 Utamuwa yi, Misii unang tunum iyo nikil nuyo itam bokoya-lomdip: Pol anang imi kukup so, weng so kiili, atin ti maakup disa yo, kal-bomdip weng itafiimin weng bakayililp o, kala ili numi kukup kaa kanu-bam God ami okok kebup kaami kalan kaata, God ami daang ukolalip o, kalalupla, nuli ti kukup tangbal so, weng so, kiili maakup ma nun-umbup. \v 4 Ti kukup tambal kaata-kup kukuyin-buluwa, ibi nikil nuli itamiwa yi, Ili tifan God almi ok tabolin tunum kesip. Kemin, numi kanun-umbup kaali, yak mafek mafek mafak tal numi diim abamnu aye, aket uluum kuluulup aa, saak yam-mafak-daalu aye, kaali ti aket atul ke-yimbu disa; ti titil-fak-daa-lom, God ami weng uyo kukaayila-yaabup. \v 5 Numi waasi ita tal sok faklet aye, asukum aye, ta ye-bam ale, sok ta de-yam-bamdip, fuut-kaayin-bam, atul-fak-daka-bam ke-biliwa, nuli atin iluut ti titil-fak-daa fiit-bam okok ke-bamdupya, nuli tambal-kup ma akan-unemin dinim; ima tinap-kup atin umtal-dakamsup. Lale, \v 6 nuli ti kukup tambal kaata-kup tabuu-bom ale, aket fukunin tambal namti kalabuu kala, kutal-fuku-som aa, abiltap-siik aket atul tabemin dinim ke-bam aa, unang tunum imi kukup tambal ma kamayin-bamdup kem-yaabup kaali, nuli God ami Sinik Tambal ami titil kaata kuluu-lomdup, tunum kusnum imi aket ayo ti dukum-kup kukaayin-bam kemsup. \v 7 Kemin, nikil nuli kanu-bamdupya, God almi tituun-kup tabin weng kaata-kup kukaayin-bam ale, God ami titil diim kawu ok kaa ke-bam, nuli atin tituun-kup tabin kaami kukup kaata, waasi dinin kaami mafek mafek kiita, sikil awaanlo fuku tingtuplo fuku kelin tap, ke-lomdupla, tunum ita taba-lom numi yam-mafak-daalum o, kebip kiiyo, kabaak banipla keyila-yaabup. \v 8 Kemin, tunum malo ma kiita, numi win uyo ku-mafak-dakaayin-biliwale, kuno malo ma kiita, numi win kaa kufuyin-bilip, malo ma kiita weng mafak kukaayim-bilip, malo ma kiita yang tunum kusnum imi bokoya-lomdip: Pol nikil kiili ti, kukup tambal-kup kebip o, kal-bom kanu-bilipya, malo ma kiita imi aket fukunin kaata, Nikil kuliili kasen-fakayin-bam ibakayin tunum kayi! yakan-kan-umbip. Lale, nuli ti tituun weng kaata-kup bakayila-tabasup. \v 9 Kemin, tunum malo ma kiita boko-lom: Nikil ili win dinim o, kebip. Yale, yang abip ma ma kiimi unang tunum yaapkan ita nuli itamsip. Kemin ale, nuli ti saak-nakin tap keluwa, God ata dong dokoyilala, taanin disa bom-bulup; malo ma imi aket fukunin kaata, nikil imi ban kaami kalan kaata, God ayo taba-lom angtiil yol kukaayinba no, kem-laabip. La, mafek mafek mafak uyo ma tildak numi angtiil diim aba yelu taanin disa bom-bulup. \v 10 Kanola nikil nuli aket uluum uyo kuluu-yaabup. Yale, nuli kuluu utam-kewa-bomdup, suunkup God ami fiyaap-kup duu-bamdup; tunum iwaan kebup. Katale, nuyo God ami mafek mafek tambal tambal kiili, unang tunum yaapkan imi kukaayin-bamduple; nuli tawaal diim kalawiimi mafek mafek iyo disa kebip. Katale, nuli God ami mafek mafek yaapkan kiili, fuku-bam kem-tabasup o. \p \v 11 Atin nulmi nak-tunum kusal Korin kasel kipyo! Nuli kipni aket-kup yesu. Kemin, aket fukunin nulmi aket tem kaldaku bombuu kaa, ibi kuwaayilalup disa kemin, ipni alik kaa bokoyup. \v 12 Kemin, nuli kipni aket kaa lukuuyinsa disa; kipni aket ayo ti suunkup fukun-umbup. Yale, kipta numi aket uyo kuyilalup disa yo, kala-lomdip titil-kup tabasip. \v 13 Kalaali aalap ata man imi weng tem bakayinba tap keliya, weng kala bokoyon o, kali kemin, weng san iliwa! Numi kukup kala, kipni kanuyila-yaabup tap, kipsiik numi aket uyo alik kuyinbip-kup maan tiiyin o, kala-somla ko. \s1 Pol ali boko-lomda: Ibi God ami lak duulin disa imi kukup mafak kulii-tilip kuyaku-diyaku-kemin disa yo, kalsa kaami sang kaata ko \r 1Kor 3:16-17, 6:12-20 \p \v 14 Yak tunum unang God ami lak duulin disa bom-bilip kiili, yakal alik tunum miit kusnum tap kemin, kibi iso tal-une-bam imi kukup nuubip kaa ipyo, dong dokoyip nuumin disa kemin, tituun-kup tabin kukup so, kukup mafak so, alep kiili, aptum kela una-tala-kemin disa. Kuno am daan-laamin so, kutamiip so, alep kii alep maakup aptum kela una-tala-ke kuyaku-diyaku-ke-lomdip alep tambal maakup ilokomip disa; \v 15 Kraist ali Setaan aso alep aket maakup kesip disa kemin, ili kanimin o, kalaliwa, tunum God ami lak duulin so, aa tunum God ami lak duulin disa iso, alep imi aket fukunin kaa maakup kaata-kup fukunokomip i? Disa te! \v 16 Nuli dok kano-lomdupla awem men uyo kulii-din God ami am awem kawu tiilupla, God aso aket maakup kelamup i? Disa. Kipkal utamsip taa! Kristen numi iipyak tem kaldak-ali tiin kawang miit kayaakim God almi am tituun alik kemin, kaami sang kaali, siin kawu God kaa boko-lomda: \q1 Nali iso bomdila imi iipyak tem kabaku tiin-bomdila, nata imi God keyilile, ita nami unang tunum kep-nip ke-lokomip o, \m kalsa. \v 17 Kanolin kemin, Dukum ayo weng maso ma boko-lomda kanum bokosa: \q1 Kibi nami lak duulin disa bom-bilip kii, ipso tal-unemin disa; kii yakal kamboyila takas yang ipkal iltipni baan ma kawu bomdiwa kayi! Ibi kukup mafak kaami aket kaa fukunin disa kemip namti, kaata nali yim-buu-lomdile, \v 18 kawu nata kipni kaalap keyilile, kipta nalmi tunum man kep-na-som ale, nalmi unang man kep-na ke-lokomip o, \m kala-lomda Tunum Dukum Titil Miit Kayaakim ata kanum bokosa ko. \c 7 \p \v 1 Tifan nalmi nak-tunum kusal kipyo! God ami weng kala kuka-daa-lom boko-lomda: Nali kipso bomdila, kipni kaalap keyilile, kipta nami man kep-nip ke-lokomup o, kalsa kaali, nulmi diim kulu bombe kemin, nuli kukup mafak kaata, taba-lomdu numi angtiil so, aket tem so, kii yam-mafak-dakamin uyo, alik kulaalup unu, kewa atin tambal-kup bom ale, God ami atul kaata-kup suun-bam, kukup tambal kaata, suunkup kutal-fuku-bomduwa yo, kala-somla ko. \s1 Korin kayaak imi tiltam aket fal-sikilipla, Pol ami fiyaap duumsa kaami sang kaata ko \r 2Kor 2:4 \p \v 2 Kanola tunum malo ma ita bakayin-bamdip: Yi, Pol nikil iyo bomdip unang tunum imi kukup mafak kukaayila-tal-une-bam ale, imi Yesus ami lak duu-laamin uyo ku-mafak-dakaayila tal-une-bam, kasen-fakayin-bam, imi bung mafek mafek kaa, dakaayila-tal-une-bam kanun-umbip o, kalbip. Yale, nikil nuli kaa ma kanoya-sulup disa. Kemin, kibi kanubip imi weng kaa, weng san-kaamin disa; ibi ti numi aket-kup kuyila bomdiwa yo. \v 3 Nali weng kala bolop-yim-bamdi fatom kukaayon o, kalalila, bakabi dinim; kamosinim nami weng kala bokoya-lomdi: Nuli kipni aket-kup yesu no, kali kaali, ti faneng kemin, taan-laamin aa, tambal tiin kawong ilin aa, uta ma taba-lomdu nuta kipni aket kukaayinbup uyo loluya, kulaa lukuuyokomu disa. \v 4 Taitus ata weng kulii-tal bokop-na weng saniya, Ibi fan tiltam God ami kukup kaata-kup kutal-fukubip o, kalalila, kipni fiyaap kaata duubi. Kemin, kukup mafak alik iyo suunkup tal numi diim aben-umbu. Lale, kaata taba aket uluum awak uyo ma kup-ninsu disa; nali ti fiyaap aalap dukum-kup duubi no. \p \v 5 Siin kawu, nuli din Provins Masedonia bokon kawu un-sulup kaptam-ali, Nuli ma tiin-ilom fanang daalup yo, kalokin. Lale, uyo ma kanumsup disa. Disa ukol ulmi kukup mafak ukol ulmi akal alik akal alik uta tal numi diim abe-bulula, nuli tunum kusnum iso weng aal dikimin uyo bom-bulule, aket dukum-kup fukun-bam \v 6 kemsup. Lale, God ali tunum aket uluum kuluuba ayo dap-talalulala tiltam balili-kala-yaamin God kemin, ali Taitus ayo dabaala tal numi diim abamnala kulu, God ayo numi aket uluum ke-yimbu namti, yam-talalulala aket balili-kala-sulup. \v 7 Kemin, Taitus ayo tal nulmi diim abase kaata-kup, God ali talaba numi aket tem uyo yam-talalulala kawu, balili-kala-sulup disa; ipta Taitus ami aket fukunin ayo talalu kuteliwa, ayo aket balili-kalba-kup ata weng kalawuuli, kulii-talaya, kawu God ata numi aket tem uyo dotu kutiiyila numi aket kaa, balili-kala, ke-sulup. Taitus ata numi bokoya-lom: Korin kasel ili, Kwin, kaaso mafak kebup kawi! kala-lomdip imi aket fukunin uyo, Asuk Pol kaa atam-ilomdup, ami aket dukum-kup ma kolupla, aso nikil aket fanang maakup ke ilum o! kalbip kayi! nakaya kemin, nali fiyaap duumin kaali, atin ti akal ma kebi ko! \p \v 8 Nali utamiya, Nami kamasi sukon ma dola-lomdi titil tabin weng so, weng tem so, kiili kipni kuyilasii kaata, kipni aket tem uluum uyo kuyinbu kala, kalalila kemin, nakal ti aket uluum kaa kuluusii. Ya, kamala kala utamiya, Sukon kuuta taba-lomdu kibi aket uluum kuyasuu. Lale, bom bii ilinin tap kelin dinim o, kalbi kemin, nali sukon kaa kuyasii kaa, aket uluum ma kebi disa. \v 9 Nali kamala kalawaali fiyaap duubi. Yale, nali kipni aket uluum kuluu-silip kaami fiyaap kaa duubi disa. Siin kaali, nami weng kaata taba-lomdu ibi yam-mafak-daasuu daa; God ayo kipni aket uluum kaa kuyilala, ibi aket uluum ke-lomdip aket fal-siki-silip kaami fiyaap kaata duubi. \v 10 Kemin, unang tunum God ami aket fanang daa ban kebip kaami aket uluum dap-tiiyu kuuta, taba-lomdu unang tunum numi aket fal-sikiyu, God ami lak duulupla, alta numi fiyaap duu-bam talal-ila tabasa. Kemin, numi aket kaa, Nuli kanolup kaali, kwin, kaaso mafak kebup kawi! kala ifan o ye! kalokin dinim ke-lokomup. Ya, tawaal diim kaldaak-ami tunum imi kukup mafak kutal-fuku-bom aket uluum kaamin kaami kukup kaata tabamnula, unang tunum imi aket uyo fal-sikilin dinim ke-lomdip saaka-lom tiin kawong suunkup ilin dinim ke-lokomip kaali, kwin, kaaso mafak kebup kawi! kala ifan o ye! kalokomip. \v 11 Kemin, kipkal mafek mafek yak kipni diim abasuu kabak talalu utam-tamin! Kipni God ami aket fuku-bam ban kemin kaami aket uluum kaa kuyalala, kaata taba-lomdu kibi dong dakaayin-bulula, kukup tambal tambal kaata-kup kanum-solip kaali ti, aket uluum kuu tildak numi angtiil diim abu kala, kalalipla, ibi baan abiltap Pol ami bokoluwa, utama yi, Nuli ma ban kemin disa kelip yakak o, kalaliwa, kipni weng kaa nami alik daka-daa bokop-na-som ale, tunum ban kese ami weng mafak bakaan-bamdip, God ami atul suun-bam ke-bamdiwa, Pol ali numi fiyaap kaata duumak i! kalaliwa, mafek mafek mafak kalawuuli baan talalulup tambal-nuk o, kal-bomdipya, ibi tunum ban kese ayo titil-foko-lom lekbi dabak-mosip. Kemin, alik kipni kukup kaa kanu-bam talalsip kaa ti kukup tambal dukum kemin, nali itamila, Ibi dotu-lomdip ban dinim kelip kala, kalbi no. \p \v 12 Kulaa faneng, nali siin kawu kipni sukon ma dola kuyasii. Ya, nali tunum kaa ban kese aso, ami aptum kusal imi ban keyase iso, alep kiimi aket kaata fukun-somdila dolasii disa. Nami aket fukunbi kaali, dola kuyila ibi talalu utamiwa yi, God ayo Korin kasel iyo numi kukup uyo utamiwa yi, Pol ami aket-kup fukun-bomdip kanumsip o, keba kala, kalin o, kalalila, kabak-ata sukon ma kaali dola kuyasii no. \v 13 Kipni kukup kaa kanumsip kaata, taba-lomdu numi aket uluum uyo dak-daayu daak aba-lom balili-kup kalasuu ko. \p Kanola numi aket tem kaa balili-kala-yaamin kaata-kup kemsup disa. Utamupla yi, Alik ipta taba-lom Taitus ami aket uyo dong dakaan-bilipla, ami aket kaa balili-kala, fiyaap duula tala kala kalaluwa, nokol ti fiyaap dukum-kup duu-bam kebup. \v 14 Siin kaa, nali kipni tong ayo Taitus ami diim kawu bakamsi Taitus ami din unse kaa, ibi itamala yi, Korin kasel kalawiimi kukup kaali, faneng Pol ami weng bokop-nase tap kaata, kutal-fukusip kala kalala, ayo tal bokop-naya kaata, nali fatom ma kuluulin disa kebi. Kemin, nali suunkup weng tifan kaata-kup bakaya-laabi kemin, kanola ipni tong kaa Taitus ami bokolasi kaakal ti tifaneng tiltam tabasu. \v 15 Taitus ayo din kipni itamala, kipni aket fukunin uyo, Yi! ali tal yim-bak-saan-bamda katiiyon o, kala talaba ema yo? kala-lomdip ibi ami atam suun-daa-lom, wulwaal tap-tap-ke-bam am kaa koliwa, bomda weng uyo alik kipni bakayin-balaya, weng kaa weng san-kaam-solip. Kemin, Taitus ali tal kipni kanonsip kaami aket kabak-ata fukun-bamdala, kipni olen-yilin aket kaali, tiltam dukuma talabu. \v 16 Kemin, kamala kuluwaa nali utamila, Weng kula dolni kalawuuli ibi dotu yikik-kutal-fukulokomip kala, kala-somdila, nali kipni fiyaap duubi no. \c 8 \s1 Korin kayaak Kristen iyo aptum kusal imi dong dakaayinsip kiimi sang kaata ko \r Rom 15:25-26, 1Kor 16:1-4, 2Kor 9:1-15, Gal 2:10, Fpai 4:10-20 \p \v 1 Nak-tunum kusal kipyo! Nikil nuli Provins Masedonia kaptam-ami abip ma ma kiimi Kristen unang tunum God ata disa misiim kawu imi dong dakaayin-balala, mafek mafek kanum-tabasip kaami sang kaata, Korin kasel kipni bokoyum o, kalup kemin, dotu weng san ilipla! \v 2 Mafek mafek mafak yaapkan iyo tiltam Masedonia kayaak imi diim abe-bam yam-kukubip. Katale, ipyo utamiwa yi, Awu! ti God ata-kup kala, kalaliwa, atin ti God ami fiyaap-kup duu-bam iyo utamiwa yi, Kristen unang tunum Provins Judiya kaptam bom-bilip ili atin mafek mafek uyo iibip kala, kala-lomdip moni uyo afetu kutii-lom dong dokoyum o, kemsip kiimi mafek mafek kulaa katip lale, yaapkan iyo masiim kuluu imi kuya-silip. \v 3 Kaali ti nalmi tiin alep alep itamsii kemin, fan tituun-kup bokolokomi. Kemin, tuumon ayo ilmi aket fukunin kaata-kup kuka-daabip-kup mafek mafek uyo ti kuyokomup kala, kala-lom, kuyale, asuk mulo kawu maso ma kuyak tiip-tiiya ke-bamdiwa, yaapkan-kup kukaaya-solip. Kemin, \v 4 titil-fak-daa-lom weng dukum-kup bakaan-bamdip: Pol nikil ipta, Ayo, kalipla kawu, nuli Kristen unang tunum kusnum iso, kuyaku-diyaku-ke kuyak mim-daa moni ayo afetu-lom Judiya kayaak Kristen unang tunum bung dinim atin ti duluusip imi atin ti dong dakaayum o, kemsip. \v 5 Siin kawu, nikil nuli aket fuku-daa, Masedonia kayaak iyo moni kaa ma kuyokomip ema yo? kala-sulup. Lale, kaa moni kaata-kup kuya-silip disa; mafek mafek aalap dukum ma kaali, isiik Kamokim ami min lo tem kawu un-ilomdip almi alik-daap ke, God ami aket fukunin kaata-kup fuku-bamdip kawu, numi aket uyo kuyila-som ke-lomdiwa, moni ayo kuya-silip o. \p \v 6 Utamupla yi, Masedonia kayaak iyo moni kukaayimbip kala, kalaluwa, Korin kasel kipni aket kaa asuk fukunbup. Kemin, sawaayak Taitus ayo moni afetmin ok uyo din-ilomda, kipni diim kawu kufo afetbi kulaa kela talse kala, kalaluwa kawu, nuli dukum-kup bokola-lomdup: Kabi asuk din moni afetmin ok kaata dinimnu kewa-somdawa yo, anbup. \v 7 Kipni mafek mafek alik kii kanum-yaabip kaali ti kukup tambal namti kaa kanubip. God ami lak ayo talalu dukum-kup duule, iltipni God ami lak duubip kaami sang uyo titil-fak-daa kufu-bam ale, Kraist ami weng uyo kaal-ke utam ke-silip. Kanolin kaata kemin, God ami ok uyo atin tambal-kup ke-bamdiwa, numi aket uyo kuya kesip. Kemin, kanola ti moni afetmin kaami okok kemin tambal kakal ti kano tambal-kup kanu-bam ke-biliwa yo. \p \v 8 Nali kaa kipni weng dukum-kup bokoyila: Ibi kuno kanumin o, yakan-kaabi disa; faldak-tiimin weng bakayinbi kaali, nami aket fukunin uyo, Masedonia kasel imi mamdet kuyak daa-bomdip Judiya kasel imi mafek mafek dinimal iyo dong dakaayila-yaabip kaami sang kaata bokoyilila, Masedonia kayaak imi kukup tambal kanun-umbip ultap ke-bam, kipsiik unang tunum kusnum imi aket ma kukaayip kala, kalaliya, kabak-ata atamiya, kipni kukup kaa kaptum kusal olen-imbip kaali ti, fan kala kalon o, kalaliya, Masedonia kasel imi kukup kaami sang kaata bakayimbi. \v 9 Kemin, ipkal numi Kamokim Yesus Kraist ami olen-dakaayin kukup uyo utamsip. Ali abiil tikiin kaptam-ami mafek mafek kayaakim. Lale, ami kipni disa misiim kawu dong dokoyase kaata, ali tiltam bung dinim tunum bafinal ililtap ke-lomda ayo dong dokoyilase. Kanola, tunum bafinim kelila, nali ipni God ami mafek mafek yaapkan kiita imi kuyon o, kala-lomdala kabak kanose. Kemin, ipsiik kanola-lomdip Judiya kasel mafek mafek iibip kiimi dong dakaayilalip ko. \p \v 10-11 Kulaa nami aket fukunin namti, kipni bokoyokomi. Ibi yak wasital ma tal unse kaami diim kaali, tunum miit akal kusnum daa; iltipta moni ma afetmum o, kala-lom kipsiik iluu-lom moni ayo afetu-lom kulaalip bombuu. Siin kaa, ibi titil-fak-daa-lom moni uyo baan afetu kutiilum o, kemsip. Kemin, kanolin mafek mafek uyo, Kulaata nuli ti tiiknu kala kalip kawu, kamala kulu asuk titil-fak-daa afetulip disa kelu kela-lom, Judiya kasel imi kuyokomip kaali, tambal o. \v 12 Kemin, tunum ma ali ti mafek mafek kukaayin kukup kaata-kup kanumon o, kema namti, God ali tunum kaami kukup kanuba kaali tambal o, akokoma. Kemin ale, tunum ali mafek mafek katip kutal-fukuba kaa, God ali bokola-lomda: Dukum-kup ma kup-nan o, ken-umba disa; tunum ali mafek mafek katip ma kutal-fukuba namti, God ayo bokola-lomda: Katip maso ma kup-nan aa! akan-kaa-bam, kuno dukum kutal-fukuba namti, kaata dukum tap so ma kup-nan o, kal-bom kem-yaaba disa yo. \p \v 13 Kemin, nali bokoya-lomdi: Ibi moni dukum kaali, Judiya kasel imi kuyiwa, ita tambal-kup biliwale, kipta mafek mafek kaa duluulin o, kalbi disa. Nami aket fukunin kaali, Judiya kasel yakal ilmi alik ale, Korin kasel ipkal iltipni alik kemin disa; ti alik kuyak mim-daa maakup ke-bomdiwa yo, kalbi. Kemin, \v 14 am kamala kula daanba kaali, kipni mafek mafek yaapkan kiiyo kuluu-lom, tunum mafek mafek duluubip kiili, kipyo dong dokoyipla, iyo tiltam asuk iltip tap ke mafek mafek soyal ke-lokomip o. Ilom kuno, kipsiik mafek mafek duluulip namti, aa, kulaa isiik kipyo, ilmi bung yaapkan kiiyo, kuluu-lom dong dokoyilip ipkal asuk ililtap mafek mafek soyal ke-lokomip. \v 15 Ultap kemin, God ami Sukon Tem kabak-ali Israel imi bilin disanang bokon kawu bom-biliwa, God ata inin-inin akal alik kiita, kukaayin-bala faka-bam insip kaami sang uyo boko-lomdu: \q1 Inin-inin yaapkan foko kutiila ayo yaap in-balale, kuno katip foko kutiila akal iwa-yaamin dinim; kano yaap-kup im-bom kemsip o, \m kalsu. Kemin, iyo yaap in-bisip tap, ipkal kanola masiim kola una-tala-kemip namti, ipkal yaap ilokomip o. \s1 Pol ali boko-lomda: Taitus nikil iyo din Korin unokomip o, kalsa kaami sang kaata ko \p \v 16 Taitus ali God ata dong dokolala, ayo tiltam nulmi aket fukunin tap kela kala, kala-somdila, nali God ami yaap ke yo, anbi. Taitus ami aket fukunin akal ti ibi dong dakaayon o, kal-bom keba. \v 17 Kemin, nuli utamuwa yi, Taitus ali ok kalumi aket kaa ti aket dukum an-bom-bulula, alami aket fukunin kaa asuk din dong dakaayon o, kalba kala, kalalupla kemin, ayo dik-daaluple, kulaa, Ayo, nali din dong dakaayokomi no, kalba. Kemin, \v 18 nuyo nak-tunum ma dabaalup Taitus aso, alep tilbip. Kemin, mep tunum kaali, abip ma ma alik imi Kristen unang tunum imi tiin diim kawu, God ami weng uyo tambal-kup kukaayin-balala, iyo atam ami fiyaap-kup duu-bam laabip. Kemin, \v 19 kaata-kup disa; ma kaali, abip ma ma imi Kristen unang tunum yakal uldaa-dabuuliwa, Pol nikil iso un-bomdiwa dong dakaayila unak o, kalaliwa, ulduulipya, bomda numi dong dakaayimba kemin, numi ok kalawaali, Kristen unang tunum imi moni afetbip kaata, foko-kulii-din Provins Judiya kasel Kristen unang tunum iyo dong dokoyuple, alik iyo numi kanu-bam naktum kusal imi dong dakaayin kukup uyo utamdipla kawu, Kamokim Yesus ami fiyaap ayo duu-mokomip o. \p \v 20 Kanola nikil numi aket fukunbup kaa, numi kukup kala, kanu-bamdup moni dukum kala tiin mo-bom kulii-tal-unebup uyo weng mafak ma kuyila aa, ili moni kaa yukut inan-tal-unebip o, yokolip o, kalalupla kemin, mep nak-tunum kaali, aso nikil yak-bamdupla, moni kala kan-tabasup. \v 21 Numi aket kaali, nuli Dukum ami tiin diim kaata-kup tituun-kup tabin kukup kaa kanubup disa; unang tunum imi tiin diim kawu kaaso ti kukup tambal-kup nuu-bam kemum o, kalbup. \p \v 22 Nuli nak-tunum ma ayo dabaalup Taitus alep iso tilip. Kemin, tunum kalawaali suunkup ok yaapkan ayo kukaan-bam dap-kukuluwa yi, Ali ti titil foko-bomda ok kaa, kem-taba kala, akan-kan-unbup. Kemin, kamala kaali utamala, Ibi kukup tambal kaata-kup ke-mokomip o, kalalaya kemin, titil-fak-daa din ibi dong dakaayon o, kalba. \v 23 Nuta mep tunum nikil kiili yim-baalup tilip kemin, Taitus kaali, naso alep maakup bomdup okok ke-bam, kipni dong dakaayin tunum namti kaa bombe; kuno nulmi naktum alep ma kiita, abip malo kaami Kristen unang tunum imi bon tem tunum ale, Kristen kayak kayak kiili, alep imi okok-ken-umbip kabak-ata atafii-bamdiwa, Kraist ami tong ayo bakan-umbip. \v 24 Kanolin kemin, nikil kiimi din unip kaali, ibi mep tunum nikil kii dong dokoyila tiin molip, moni ayo afetu kutii kuyip, iyo kuliilip din Judiya kasel imi kuyiple kawu, yang abip ma ma kaami Kristen unang tunum yakal kipni Judiya kayaak imi olen-daaya-silip kaayo atamiwa yi, Awu, Pol nikil ili Korin kasel imi kukup kaami tong kaata, bakan-unbip kabak-ali ti faneng u, kala kalin o. \c 9 \s1 Judiya kasel Kristen imi mafek mafek iip-nipla, Korin kayaak ilmi moni kaata, kuluu-lom masiim imi dong dakaayin-bisip kaami sang kaata ko \r 2Kor 8:1-15, Fpai 4:10-20 \p \v 1 Ibi moni God ami unang tunum Provins Judiya kaptam ilin imi dong dakaayin kaami sang kaa ipkal utamsip. Kemin, kaami sang kaa batbat ma dola kuyokomi dinim. \v 2 Kaa dok kata naa kalolip: nakal utamiya, Kipni aket tem uyo moni ma kuluu Judiya kasel mafek mafek dinim imi dong dakaayum o, kalbip kala, kalalila kemin, Masedonia kayaak imi diim kawu, kipni win ayo suunkup kufuyin-bamdila bokoya-lomdi: Yak wasital ma tal unse kawu, Korin kayaak so, Provins Akaya kasel kusnum iso, ili aket fukuniwa, Awu! ilom am ma daanokoma kulaali, nuli Judiya kayaak Kristen kii dong dokoyokomup o, kalalip ilmi aket-kup fukun yakyak kutal kala diilip kala, kalaliya kemin, Masedonia kasel yaapkan iyo kipni kaa dong dakaayum o, kalbip kaami sang uyo weng sandiwa, Nokol kaa, titil-fak-daa kanumum o, kal-biliwa uyo kuyila-silip. \v 3 Lale, nami aket fukunbi kaa, mep numi weng kala bakayin-bam kipni tong-kup bakabup uyo uktayimu. Kemin, nali nak-tunum kusal kii yim-baali din-ilom dong dakaayin-bilip, ibi nami weng Masedonia kasel imi bokoyasii ultap kaa talal-bam iliwa yi, kalaliya kemin, naktum kusal iyo yim-baali kipni fanang tilip. \v 4 Nuli fan utamupla, Ibi moni kaa Judiya Kristen imi kuyokomup o, kalalip iltipni aket-kup fukun-bam kutal kala diilip kala, kalbup. Katale, nami aket fukunbi kaali, kanola Masedonia kasel iyo ma tildak nami tem tiliwa, nikil din itamupla, Ibi talalulin disa kelip namti, Masedonia kasel iyo Pol nikil iyo ibakayimbip o, yokokomip kemin, nokol fatom-duk-duuluple, kuno ipkal fatom-duk-duulip kelamup o, kalalila kemin, \v 5 nami aket fukunbi ayo naktum kusal imi bokoyilila, isiik din bokoyipla, kipni weng kutii-lom, Moni kaayo, afetu-lom Judiya kasel Kristen imi kulaayup unokomu kayi! kala-silip kaali, talaluliwa nata mulo kawu din utam alik afetu kutiibip kala, kalon o, kalbi. Kemin, moni kala nata weng dukum-kup bokoyila kanumin aa! yokokomi disa; kaa iltipni aket fukunin kaata, moni kalawaa misiim kuyum o, kalbip. Kemin, ibi kaami fiyaap kaayo, duu-bam kanola kuyin o, kalbi. \p \v 6 Kemin, ipkal kaa talalu utamin! Tunum ali ima lang katip ma dikila namti, katip kaata-kup dabuu ma kulii-tal inam-nokoma. Aa, tunum ayo ima lang dukum dikila namti, ali dukum-kup dabuubi kutal tii inokoma. Kanola ultap kibi mafek mafek yaapkan iyo kaptum kusal imi kuyip namti, God akal ti mafek mafek yaapkan kiiyo kuyokoma. \v 7 Kanola tunum ami aket fukunin kaali, Kolokomi namti, iip-nami. Kemin, kolokomi disa yo, kalbi. Lale, Pol nikil ili dukum-kup bokoya-lomdip: Kuyin aa! kemip kala, kalalila, kuyimbi no kala, aket uluum kela namti, God ali kanolin kukup kaami fiyaap kaa duu-mokoma disa. God ali tunum kaami fiyaap duu-bamdip kukaayin kaami fiyaap kaata-kup, fiyaap sakbaalim dukum duu-mokoma. \v 8 God ali yaap-kup mafek mafek tambal alik kiili ipni kuyilala tiik-nokomip kaali, tifan kuyama. Kemin, ibi suunkup tawaal diim kala ilip kaayo, mafek mafek iyo yaapkan kukaayinba no, kala-lomdipla, kaptum kusal imi kuyokomip kaayo, ipta utamiwa yi, Ti tiiknu kala, kalbip-kup, iltipni uyo tiika ke-mokomip. \v 9 God ami Sukon Tem kaami sang uyo boko-lomdu: \q1 Tunum tambal ali aket yaapkan fukunin dinim ke-bamda, ami mafek mafek yaapkan kiiyo, kuluu tunum mafek mafek iipnip imi kukaayokoma. Kemin, kaami mafek mafek aptum kusal imi kukaayin kaami kukup uyo ti kano suunkup ilokomu kayi! kala \m kanum bokosu. \v 10 Tunum iyo inin-inin san uyo diki-bilipla, God ata tiin mo-bala bii dukum-niple, inin-inin dukum ayo yaapkan abuu-bilipla, inan-umbip. Kemin, kanola Korin kasel ipkal, Kristen unang tunum kusnum imi masiim dong dakaayokomip kaali, God ata kipni kukup tambal kanubip kaayo, tiin mo-bala dukum-alomdu, Kristen unang tunum yaapkan imi dong dakaayokomu. \v 11 Kemin ale, God ata mafek mafek suunkup kukaayin-balala, mafek mafek soyal keliwa kulu, ipkal tiika-lomdiwa, Kristen kusnum imi mafek mafek yaapkan uyo kukaayokomip. Kemin, kipni moni kuyip kulii-unokomup kaali, kulii-din Judiya kasel Kristen imi kuyuple kawu, kabak-ami fiyaap kaata duu-bam ale, God ami yaap ke yo, akan-kaa-bam ke-mokomip o. \p \v 12 Kemin, kipni moni kaa kuyip Provins Judiya kasel imi kuliiya, unokomup kaata, taba-lom God ami unang tunum mafek mafek uktiibip kii, dong dakaayin-bulula kawu, yakal ti bung kayaakal ke tiik-nokomip. Yale, kabak ata-kup disa; Judiya kayaak yaapkan so, unang tunum kusnum yaapkan iso, yakal ti ipni kukup kanoyokomip kaami fiyaap duu-bam God ami, Ti yaap ke yo, akan-kaamin-kup ke-bam ilokomip. \v 13 Ipyo, Judiya kasel Kristen imi dong dakaayin-bilipya, ipni kukup tambal kaa kanubip kaayo, tiltam fatap-nula Judiya Kristen ili utamiwa yi, Kibi boko-lomdip: Yesus ami lak duu-sulup o, kalbip uyo fan kutal-fukule, God ami weng uyo fan kutal-fuku kelip kala, kala-som ale, ili utamipla, Moni yaapkan ayo kuya-som ale, unang tunum kusnum yaapkan imi kukaayin-bam kem-tabasip kala, kalalipla kawu, yakal God ami win uyo kufolokomip. \v 14 Kemin, yakal utamipla, God ami disa misiim kulu olen-dakaayin sakbaalim dukum kaa Korin kasel kipni kukaayinba kala, kalokomip kaata, yakal aket yelule, God ayo beten kamaan-bilipla, ata kibi titil kukaayokoma. \v 15 Kemin, God ayo alami man Yesus kaa disa misiim kulu numi kuyase kaali, atin ti sakbaalim dukum kemin, nuli fan taang-kala-lomdupla, kabak-ami sang uyo alik ku-fatap-daa-lom bokolamup disa. Kabak-ali ti God ami yaap ke yo, akan-kaa-bamdup laabup o. \c 10 \s1 Korin kasel ita taba Yesus ami kalaan tunum imi weng mafak kukaayin-bilip, Pol ata fakel-ilon o kemsa kaami sang kaata ko \r Rom 12:3, 1Kor 2:3, 4:4-5,21, 2Kor 13:2,10, Gal 4:12-14 \p \v 1 Kipni tunum malo ma weng binalip tildak nami diim tii-bom boko-lomdip: Ali nuso ila kaata, suun-bamdala, filit weng kaata-kup kukaayokoma ale, nuyo kamboyinba-kup, takas yang samaanlo una kulaali, numi titil tabin weng kaata-kup kulaayila talen-umbu no, kem-yaabip. Yale, kaptum Pol nali Kraist ami kukup kaa atamila, Alami aket fukunin uyo akola dak-diiba bomdala, unang tunum kii akola dik-diiba bom-ilin kukup tambal kaata-kup kukaayila-yaaba no, kalalila, aa ti nakal filit kalin weng kaata-kup kukaayilila, kaal kelik o, kalbi. Lale, \v 2 dok kanolin tunum ipta ma boko-lom: Yi, Pol nikil imi aket fukunin kaa, God ami lak duulin disa kiimi aket fukunbip ultap ke-bamdiwa, kanum tal-unen-umbip o, kebip kii, nayo imi itam-suunbi disa; nali titil tabin weng kaata suunin disa imi kuyokomi. Ti nalmi nak-tunum kusal kiwe! Ibi iltipta ibakamin tunum kii, ilipta titil tabin weng kuyiwa, kukup mafak uyo kulaaliwa, nayo din-ilomdi kipni diim kawu titil tabin weng bakayikin uyo keyon o, kalbi no. \p \v 3 Kanolin kemin, nuli tifan tawaal diim kula bom-bulup. Yale, nuli Setaan aso, ban waka-bam, waasi dinan-tal-unemin tap kebup kabak-ali ti tawaal diim tunum imi waasi dinin ultap kebup disa; \v 4 waasi dinin kaami mafek mafek alik kala kutal-fukubup kiili, tawaal diim kalawaami mafek mafek kii disa le, aa, yak nulmi titil kaata kuluu-lom waasi kaa dinbup disa; God ami titil dukum kaata kuluu-bomduwa, waasi kalawa dinbup kemin, nuli God ami titil kaata kuluu-lomduwa, Kristen numi titil-kup ke-lomdup Setaan ami titil kaali, kabaak bana ke-lokomup. \v 5 Kemin, nuli God ami titil tabin kaata kuluu-lomdup, kanolin tunum imi kasen-fakamin weng kaayo, kulaak tibiiya-lomduple, ili ti, Nuta-kup utamsup o, kala, aptum kusal God ami lak duulum o, kalbip imi liip kuwaya-laamin weng uyo kulaak tibiiya keya-laabup. Kemin, numi aket fukunbup kaa, tunum unang imi kukuyin-bulupla, kiimi aket fukunin uyo fal-siki-lom, aket tambal fukunin kaata-kup, kuluu-lomdip, Kraist ami weng uyo kutal-fukulin o, kalaluwa kemin, kabak-ata bakayin-bam kukuyila-tabasup. \v 6 Kemin, nuli dotu kutii-lom ipni-kup fenbup te! Ibi nami weng bokoya-lomdi: Titil tabin weng uyo kasen-fakamin tunum imi kuyiwa yo, kali kaali, talalu weng san-ilom fukulipla, tunum ma ata nami weng uyo weng sanami daa yo, kala namti, ali kuumi maan uyo aket uluum dukum kolokomup kayi! \p \v 7 Kipni tiin ata-kup binalip yak unang tunum imi angtiil kaata-kup itafiibip uyo, kulaa kela-somdiwa, tituun-kup tiyak daa imi tal-unemin tiin-bom ilin kaata, itafii-bamdiwa yo. Kabi aket fuku-daalapla, Nali fan tiltam Kraist ami daang bakaalin tunum ke-lomdila, Pol ayo dap-kan-tii nita akaansi no kalbap ema? nakan-kaabap. Katale, fan Pol nali Kraist ami kalaan tunum kesi. Kemin, kabi asuk talalu aket fuku-daalawa, Nali tiltam dok kanolin tunum kesii ni, kal-bomdawa yo, kala-somla ko! \v 8 Kamokim Yesus alalta uldaa-nam-buulaya, Kapta nami ok kalawaali okokman o! nakala kanubi. Kemin, kabak bokop-na-lomda: Kabi unang tunum nami lak duulin kiita, ku-mafak-daayilan o, nakaya disa; kabi unang tunum nami lak duulin kiita, dong dakaayin-balawa, titil-fak-daalik o, kala-lomda, uldaa-nam-buulaya kanubi. Kemin, kabi bokop-na-lomdap: Pol kaltapni ok kaa kanum tal-unebap kaami tong-kup bakabap kaa yaap kep-tin disa yo, nakan-kaabap ema? Fan, nami God ami ok kala kup-naya, kanubi kaami sang uyo bakabi. Yale, bakabi kaami fatom kaa ma kuluulin disa, bom bii. \v 9 Kemin, nami aket fukunbi kaali, ibi boko-lomdip: Pol ali kasen-foko-lom suunin weng kaata kukaayin-bamda, sukon kulaayila talen-tabasu no, kemin disa yo. \v 10 Aa, iltipni tunum malo ma nami sang kaata boko-lom: Ami sukon dola-yaaba kabak-ami tem kabak-ali uluum tabin weng so, titil tabin eng kaaso, bakayin-bamdala dola-laaba. Katale, siin kamasi alami talse kuyaku atamuwa yi, Ali titil tabin dinim tunum kemin, titil dinim ke-lomda, weng dukum so ma bokoyama dinim o, kalale, ami weng uyo man katip katip imi sam-dinan-tal-une-bamdip weng bakabip ultap o, kala, atam kuku ke-sulup. Kemin, God ata uldaa-dabuusa disa yo, ken-umbip. \v 11 Tunum kiimi weng kaa bakan-umbip yakal ti dotu aket fukunin! Nali samaan kawu bomdila, kipni sukon-kup dola kukaayimbi. Lale, am ma daanokomu kaali, nayo din unila, kipso maakup ilokomup kawu, titil tabin weng so, weng tem so, kiita bakayin-bamdi, mafek mafek sang kala sukon tem dola kukaayinbi kiiyo, ti alik kanu-mokomi no. \p \v 12 Nalmi nak-tunum kusal kipyo! Kipni tunum malo ma imi aket fukunbip kaali ti, Nuta-kup o, ken-tabasip kaali, nokol imi kukup kaa kanun-tabasip tap ke-mokomup dinim. Kiimi ti, Nuta-kup o, kem-tabasip kabak-ali miit dinim. Kemin, ilmi aket fukunin kaata-kup kuluu-bomdip, Yi, nuli Kraist almi kalaan tunum o, kal-bomdiwa, kanumin kukup uyo kanun-tabasip. Lale, nikil nuli God alta ulelnala, almi ok kala fokola-bulup o, kalalupla, fatom dinim ami ok tabola-bulup kaami sang kaata-kup bakan-tal-unebup. \v 13 Kanolin katale, nuli mafek mafek yaapkan kiimi tong kiiyo ma baka-mokomup disa; God almi ok kala kuyase kaami sang kaata-kup bakamakin kemin, God ali numi bokoya-lomda: Nami weng kaata kuyilila, kulii yang abip ma ma iyo bakayim-bamdip okok kem-tal-unemin o, kalala wok uyo kuyase. Kemin, Korin kasel ibi kabak-ami diim kawu bom-bilip. \v 14 Kemin, nuyo din abalupla, God ami boko-lomda: Okok kem yakyak toop kulu dilit kalu kewin o, kalsa kaali, ma kukan-tii akaala toop lo so unsup disa; kamasi diildiil kaptoop-ali God kaa nusiik yim-baala din-ilomdup, God ami weng tambal kaayo, kipni bakayinsup. \v 15 Kemin, God alalta almi ok uyo kabaanuyilaya, sekela taba yak abip ma kawu okok-bala, tildak abip ma kawu okok ke-bala kem-talabup. Kemin, nikil nuli God ami ok numi kuyase kaa, ma kukan-tii akaala tam nak-tunum kusal tunum kusnum imi ok tangbal fuku-bomdip God ami weng bakayinbip kaami tem kaptam un-ilomdup nulmi tong kaata, baka-bam kasen-foko-lom: Yi! ok tangbal kalawuuli nulta talala-tabasup o, kalbup disa. Fan numi aket fukunbup kaa, ibi utamipla, God ali ti yaap mafek mafek alik kii kanolama no, kala-somdipya kawu, numi dong dakaayin-biliwa, kipni diim okok kebup uyo dukum-nuk o, kebup. \v 16 Kemin, nuli kipni diim kulu bomdup okok kebup kaayo, disa kelu kala, kalaluwa kawu, God ami weng tambal uyo kutamalup bilin kipni akaaya din bokon kusnum ma bombe kaptam-ata bakayokomup. Kemin ale, nuli tunum kusnum ami ok tambal tabuu ilan-soma kaami tem un-ilomdup, ok tangbal kaayo, nuta talala-tabasup o, kalalup nulmi tong kaa bakan-unokomup disa yo. \p \v 17 God ami Sukon Tem kabak-ali boko-lomdu: \q1 Dok kanolin tunum kaata fiyaap duumon o, kala namti, ali Kamokim ami fiyaap kaata-kup duu-bam ami tong kaata ti bakaan-bamdala yo, \m kalsu. Kemin ale, \v 18 nokol utamsup taa, dok kanolin tunum ata almi tong kaata bakamin-kup kema namti, God ami tiin diim kaayo, tunum kaali win dinim ke-lokoma. Kuno kalok nolin tunum kaata, God ata tunum kaami win kaayo kufola namti, kaata fan win soyim ke-lokoma no. \c 11 \s1 Pol ayo taba-lomda tunum iyo kasen-foko, Yi, nuli Yesus ami kalaan tunum o, kalin imi yam-fatap-daasa kiimi sang kaata ko \r 1Tim 1:3-11, 2Pit 2:1-22, 1Jon 2:18-29, Jut 3-16 \p \v 1 Kemin, ibi kep-niwa, tunum babon-bamda weng yak-boko tildak-boko-keba alaltap kemon o, kali kemin, kambop-niwa nalmi sang kaata ma bokoyon o, kali. \v 2 God ali tunum imi aket-kup fukun-bamdaya, Ulelnila tiltam nalmi alik kelik o, kal-bomdaya, dil saan-umba. Aa, ti nakal kipni aket-kup nan-buluya kemin, awil-fakal imi unang sii noya-laabip kukup kaata kuluu-lomdiya, ibi ti tunum maakup kulaata-kup kuluulin o, kalaliya baaya-lomdi ipyo! dil saan-umbi. Kibi unang sii weng bak-daayip tituun-kup iliple, tam imbii-din tunum am dakabip ultap ke bom-iliwale, ilom kawu ibi foko-kulii-din Kraist ami kolon o, kalalila kemin, ami weng bak-daayasii. \v 3 Katale, nalmi aket fukunbi kaali, Setaan o, kala inap diiyap ali ti kasen-kasenmin kukup uyo utamsa. Kemin, sawaayak kawu, ata taba-lomda, numi awak Ef umi kasenu-wunsa. Kanumin siim kemin, kanolin kasen-fakamin tunum ayo talaba kipni aket fukunin uyo ku-mafak-daayila, kipni tangbal-kup bom Kraist ami aket fukunbip kaayo kulaalamip o, kalaliya kemin, kabak-ata nali suun-daabi. \v 4 Nami suun-daabi kaami miit kabak-ali, tunum malo ma ita Yesus ami sang akal alik uyo din kipni diim kawu bakayin-bilipla, ibi talalu aket fukunalip disa, kelip abiltap boko-lom: Kabak-ali ti tangbal o, kebip kemin, Yesus ami sang bakayinbip kaa, Yesus sang bakayinbup kabak-ali disa; kipni imi weng, weng san-kaa-bamdip sinik kaa kaabip kaali, siin God ami Sinik Tambal kuluu-silip kii disa; sinik kusnum kaata kuluu-lomdiple, weng kaa, weng san-kaa-bam, Yi, ti tambal o, kalbip kiili, kamasi God ami weng tambal weng san-silip kabak-ali disa. Kemin, dok nolin tunum ita tal kipni diim aba mep kanolin weng kaa kukaayilip namti, da tiin kaata-kup ita-biliwa, kanun-umbip o, kala-lomdiya, kaami atul kaata suunbi no. \p \v 5 Kemin da weng san iliwa! Nami aket fukunbi kaali, nali kipni tunum iyo boko-lom: Nuli Yesus almi kalaan tunum imi kamok kamok o, kem-laabip kiimi min lo tem kawu tiinsi disa yo, kalbi. \v 6 Kuno malo ma iyo boko-lomdip: Yi, Pol kaami God ami weng kukaayilin kaali, weng uluum kaata-kup, bakayila-yaaba no, ken-umbip. Lale, nami aket fukunin kaa, mepkan kebi disa; fan, God ami weng so, kukup so, kuliili, atin ti talalu utamsi. Kemin, alik kaami sang kaata, kipni talalu bakayin-bam kukuyin-bilila, utamsip. \v 7 God ami weng tambal kamosinim bakayinsi kaali, sisol kaa ma kaamsi disa; kaa kanumsi kaali, nalmi win uyo kuwaa-bomdila, kipni win kaata-kup kufuyinsi. Kemin, ipkal kanolin kukup tambal kaa kanumsi kaali, kukup mafak ke-bam ban kemsa no, kalbip ema? \v 8 Abip ma ma Kristen unang tunum ili moni kuluu-lom dong dakaap-nam-bilipya, God ami weng tambal kaa, ipni kukaayinsi. Kanumin kukup kaali, imi okok-kamayin-bilila disa; ili moni kulaa masiim kukaap-nam-bilipla kaata, kuluu-lomdila yukut fakamin tap ke-lomdi, kipni dong dakaayin kaali, disa kulu dong dakaayinsi. \v 9 Kamasi kaa, nali kipso bomdi, mafek mafek iwa-yaamsi kaa, nali taba-lomdi, tunum maakup ma ami mafek mafek uluum kaa ma kola-lomdi: Kapta nami inin-inin uyo tiin molan o, kemsi disa; tunum Kristen Masedonia kawu tal Korin taldipla, ita mafek mafek iibi uyo atin ti tiiknu kep-niwa, nami kamosinim boko-lom: Ibi nali inin-inin uyo kukaap-nim-bam tiin mo-biliwa yo, kemsi disa. Kanumsi kaata, asuk kanumin-kup ke-mokomi. \v 10 Kemin, fan Kraist ami tituun weng uyo nami diim kalawu bombuu kemin, nakal ti kanola tituun weng kaata-kup bokoyon o, kalila kemin, nami aket fukunbi uyo nalmi sisol kaamin dinim. Disa. God ami weng bakayila-yaabi kaali ti, tambal o, kalaliya, din kipni Provins Akaya kaptam-ami din aba tal-une-mokomi kaali, abip ma kaptam-ami Kristen tunum unang ita ma keyilila, sisol ayo ma kukaap-nokomip disa. Nili boko-lom: Kanu-bamdi okok ken-umbi no. Ken-umbi kaayo, kulaa ke-lokomi disa yo. \v 11 Nali kanimin o, kalalila weng kalawaali bakayinbi ni? Nali kipni aket kaa kuyin disa kesi kemin, weng kalawaali bakabi no? Disa te! God ali utamsa. Kemin, nali kipni aket-kup nesu te! \p \v 12 Lale, kipni tunum iyo boko-lomdip: Nuli Yesus ami kalaan tunum kesup kayi! ken-umbip kiili, ilmi win kaata-kup kufu-bamdip, kipni bokoya-lom: Pol nikil imi kukup kanun-umbip ultap kaata kanubup o, kal-bomdiwa, kanu-bilipla kemin, nali itamila, Kiili okok ke-bam sisol kan-umbip kala kala-lomdi, nali imi kanolin aket fukunbip kaami liip uyo fuup katii-lomdi nam-daayon i, kalaliya, nami sisol kaamin dinim. Disa, God ami ok tabonsi kaali, kulaa ke-lokomi disa; kuno ti kanumin-kup ili. \v 13 Tunum ili boko-lomdip: Nuta Kraist ami kalaan tunum ale, ami okok kemin tunum o, kal-bom, disa kasen-faka-bam ilmi kukup kaata fal-siki ku-kaltam ku-kaldaak-ke-biliwa, kayak kayak kiita itamiwa yi, Kiili fan Kraist alami kalaan tunum ema yo? kem-laabip. Lale, kiili fan disa kuuli, kasen-fakamin tunum namti kuluu bilip te! \v 14 Kemin kaa ita-kup daa; Setaan aso, akal ti alami kukup uyo fal-siki ku-kaltam ku-kaldaak-ke-balala, tiltam ensel tambal ami yokon tap ke-laaba ultap uyo kanu-bam, kem-tabasa. Kemin, ibi yak kanola ibakamin tunum kiimi kukup kanubip kaali, atam-ilomdip aket kufoya-yaamin disa yo. \v 15 Kalsu kemin, kanola Setaan ami ok tabuumin tunum yakal ti ilmi kukup uyo kanola fal-siki ku-kaltam ku-kaldaak-ke-lomdipla, God ami okok kemin tunum imi kukup tambal ultap kanubip kaayo, nokol utam aket dakat kala-yaamin disa. Ilom am ma daanokomu kaali, kiimi kukup mafak kanun-tabasip kaami tiim kaali, maan tiiyuk-kup kuluulokomip o. \s1 Pol ami aket uluum so, angtiil yol so, kaa-bamda saak tii kuyak ami diim kulu God ami ok tabola bom ilsa kaami sang kaata ko \r Ap 9:16, 1Kor 4:11-13, Fpai 1:20-30, 2:17, 4:11-13, Kol 1:24-25, 1Tes 3:7, 2Tim 2:9-13, 3:10-11, 4:14-18 \p \v 16 Kamosinim kaa bokoyili kemin ale, asuk kamala kaakal bokoyokomi. Tunum ma bokop-na-lomda: Ali babonin tunum o, nakan-kaamin disa. La, kuno yak babonin tunum o, kala kanum bokolip kulaali, kuno saak kep-niwa, nakal nalmi win ayo mep katip ma kufo kelila, \v 17-18 unang tunum yaapkan iyo tawaal diim kaldaak-ami kukup kaata, kutal-fuku-bomdiwa, ilmi win uyo kufun-umbip o, kala-somdila nakal kuno ti ilmi kukup kaata kutal-fuku-lomdi, nalmi win kaayo kufolon o, kali. Lale, nali Dukum ami, Yak kuuta kanuman o, namba kaata-kup kutal-fuku-lomdi nalmi win kaa kufubi dinim; disa, nali tunum babonba alaltap ke-lomdi titil-fak-daa-bomdila, nalmi win kaa kufubi te! \v 19 Kemin, ibile, Nuli aket fukunin tambal bombuu no, kalbip. Yale, ibi talalu aket fukunin disa ke-lomdiwa, babonin tunum kiita, kamboyiwa ita tal babonin weng kaata, bakayin-bilip weng san-kan-umbip. Kemin ale, nami weng tambal kaatale, ibi weng san-kan-umbip disa. \v 20 Kemin, kanola tunum ayo suunkup im-bak-diila okok kemin-kup kemin aye, kipni mafek mafek kiiyo, alik disa kelu keyokoma; aye, ibi kasen-foko imbii yang tem tinila angtiil yol kuluulokomip; ibi win dinim o; nata-kup win so no, kemin aye, ali sikil binala yak ipni tiin matum diim abe-bamda kanuma namti, ibi kuno tiin-kup ata-biliwa, kanuyilama. Ibi kuno kep-niwa, nalami win uyo kuno kufumon aa! \v 21 Ili kukup kaa, ipni kanoya-silip kaali, tituun-kup tabin dinim kemin, nali ti titil-foko-lomdi, ipni kanoyin disa kesi kaami fiyaap kaata duumsi. Kemin, nali kanosi dinam, fatom duk-duulami no. \p Tunum kii, ilmi dok kanolin kukup kanubip kaami sang uyo suunin disa, kufolip namti, aa nakal ti, nalmi dok kanolin kukup kanubi kaami sang uyo suunin dinim kano kufo-lomdila, tunum babonin weng bakaba alaltap ke-bomdi weng kaa bokolokomi. \v 22 Nuta kup o, kem-tabasip ita-kup ti Hibru tunum ema? Daa, nakal ti Hibru tunum. Ale, kiita-kup Israel tunum o? Daa, kulaa nakal ti Israel tunum. Kaa ita-kup Abraham ami man loop o? Daa, nakal ti Abraham ami man loop o. \v 23 Kulaata, nayo tunum babonin kaami weng bakaba alaltap kelon o, kali kemin, tunum kasen-fakan-tal-une-bamda, Yi, nuli Kraist ami kalaan tunum o, ken-umbip kiita-kup Kraist ami okok kemin tunum ema? Daa te! Nali Kraist ami okok kemin kiili, kabaak baniwa, keyila nata nata kesi kawi! Kabak-ali nata nata ke titil-fak-daa-lom okok kemin kulaali, nata yam-kan-tiisi. Kano-lomdi Kraist ami sang kaata, unang tunum imi bakayimbup kaami kalan kaata, waasi ita taba ibakamin tunum malo ma iyo kukup mafak uyo kukaayin-bam ale, nata suunkup sok de-nam-kaa-bam ale, ne-bam aye, ke-bilipla, ti mepso taanakin-kup kem yakyak tabasi. \v 24 Kemin, Kraist ami sang unang tunum imi bakayila-tal-unebi kaami kalan kaata, Juda kayaak imi soldiya ita sok faklet ta nemin almi deng maakup ale bakli talangkal (39) kanup-nam bi-lom liip awakal fak-daa kep-niple, kulaali ilom \v 25 Rom kasel imi soldiya ita as sukum ta kuluu ne-bi-lom liip asuumano fak-daaliwale, kuno ilom am ma daanula kaata, waasi iyo tal nelum o, kala, tuum tuup nebi kep-nip, ti mepso taanakin tap ke-bam kemsi. Suunkup sip tem yol ok daang kun diim liip tal-unemin-kup kemsi no. \p Una-bulup sip uyo mafaknu kala, kalale, unfoko daayak ok daang diim aba ok falan yak balang tem aba aba kemsi liip alep fak-daabi kuwale, ma kaata, yol ok daang kun diim kawu ok falan-una-bilila, bii am maakup keli yak balang tem ababi-kup kem-tal-unebi. \v 26 Kemin ti suunkup liip samaan uyo tal-une-bamdi ok ta nan-kulii unokin tap ke-bam ale; tunum mafak iyo liip liip kawu kutii-bamdip tunum yebi kutii kamboya yak mafek mafek dakayin imi sikil diim kawu maaklo kelakin tap ke-bamdile; kuno nalmi kayaak Juda ilta taba nam-mafak-daalum o, kala, kanup-nam-bam ale; kuno tunum miit kusnum yakal ti tal nam-mafak-daalum o, ke-bam; kuno abip dukum aye, disanang bokon aye, yol ok daang kun diim kawu umtal-daalakin tap ke-bam ale; kasen-foko: Nuta Kristen kayi! kalbip imi sikil diim kawu maaklo kelakin tap ke-bamdi kanum yakyak tabasi. \v 27 Nali kanu-bamdila, fiit-bamdi kutamiip ayo ti okok ke-bamdila; akan-unemin disa, ke-bamdiya; ima tinap so, ok tinap so, kiiyo awak utam-som ale; suunkup ima fala okok kemin-kup ke-bam ale; diil dukum-kup kep-na-bulu umtal-daka-bamale; ilim kaal kaayo, iiwa kem yakyak tabasi. \p \v 28 Lale, kaa kanolin kiita-kup kanumsi disa; suunkup nayo unang tunum Kristen alik imi aket kaata fukun-bamdila kemin, iyo tiin mo bom-bilila, kabak-ami aket uluum awak dukum kaata, dap-tiip-nuya, uluum kaabii yakyak tabasi. \v 29 Kemin, tunum ayo Kristen liip kaa titil dinim kela kala, kalokomi kaali, kabak-ami aket dukum uyo kuluu-yaa-bam ale, utamila, Tunum ayo tal tunum ma nolaya, ban kela kala, kalokomi kaa, kaami aket uluum uyo kaa-bam kem yakyak tabasi no. \p \v 30 Kemin, nali liip kusnum kaa disa yo, kalaliya, nalmi win kufolon o, kalbi uyo kanolokomi. Kemin, kabak-ali dok nolin mafek mafek tal nami diim kawu kabamnula, ibi utamipla, Pol ali titil dinim o, kalokomip kaami mafek mafek sang kaata-kup boko-lomdi kufolokomi. \v 31 God kaa Kamokim Yesus ami God, aa almi aalap, nuli ami win kaata suunkup kufon-bam laabup. Kemin, ali natamsa, Mep nalmi titil dinim o yinbi kaami sang kaata kipni bokoyon o, kali kaali, tifan eng bokoyokomi. Kemin, weng san bom-iliwa! \v 32 Nali sawaayak kaali, din abip Damaskus kawu bom-biliya, King Aretas ami kiyap ma Damaskus abip dukum kaayo, tiin mo-biisa. Kemin, ata abip kaptam-ami uti fokosip amitom uyo kutii bom ilila, Pol ayo talala kawu, dap-tal-fuku-lom sok de-dulon o, kala-lomda, tunum iyo ulelnala din amitom kawu kutiilip. Katale, \v 33 nalmi nak-tunum kusal Kristen malo ita tal nam-tamalip umbitam wuti dukum kaami dabom diim am desip kaptamu nam-tam-daa-lomdip nam-baalip yak basket tem dukum kabaak banile, basket uyo sok buku-lomdip am kaptam-ami soloop tem kaluusip kaptamu akola nam-baalip umbital daak saaklo uti yam tem abale, kulaali kiyap ami tunum fokola met amitom kutiibip imi tiin kuwaayila uka daali tabansi ko. \c 12 \s1 Lom tap visin o kebip God ata Pol ami weng bokonsa kaami sang kaata ko \r 2Kor 11:16-23, Ef 3:1-13, 2Tim 1:11-12, Tat 1:1-3 \p \v 1 Tunum nulmi win kufuumin kaata taba-lomdu, Kipso, naso, numi dong dokoyokomu disa. Yale, utamila, Kipta nami kukup utam-laamin kaami liip kusnum uyo dinim o, kala-somdila, mafek mafek tildak nami diim aben-tabasu kaami sang kabak-ata ma bokoyon o, kali. Kemin, nalmi lom tap visin o kebip kaami tem kawu Kamokim Yesus ami mafek mafek ma kukup-na-som ale, maaklo weng bokop-na keba kaami sang kabak asiik bokolokomi. \v 2 Siin kaali, nali Yesus ami tunum kela bomdila, God alta nam-tamala umbitam almi abip daala, bom ilana kela asuk nam-bii-tal daala bom bii wasital mitkal dakan tiisi kemin, lom tap kaami liip kaali, sinik kaata ata-kup kulip-na unse ne? angtiil kaso nam-tama tam unse ne? Kanolin kemin, nali ma kaal-kebi disa; God maakup ata-kup kabak utaba. \v 3-4 Kemin, nayo utam talaaliya, God ata nam-tamala tam Baladais abiil tikiin unse kalali utabi. Lale, kwin, kaakup lom tap kaami liip kaa sinik kaata-kup kulip-na unse ne? angtiil kaso nam-biila unse ne? Kemin, nali ma kaal-kebi disa, babon; God ata-kup kabak-ali utaba. Nami lom tap visin o kebip tam abiil tikiin abali talsii kabak-ali weng ma weng sansii. Lale, kanolin weng kaa weng awem kemin, kaami sang kaali, tunum ali ma kufolama dinim. \v 5 Nali nalmi lom tap visin o kebip kaami liip din aba talsii kaami sang namti kula bakabi. Lale, mafek mafek kusnum alik tildak nalmi diim aben-tabasu kaami sang kaata, baka-bamdila nalmi tong kaa baka-mokomi disa. Lale, kalok nolin kaata taba nami nam-fatap-daalula ibi utam, Awu, Pol ali titil dinim kulu tiin dukuusa nu, nakalip nitam-silip kaami sang kaata-kup bokoyokomi. \p \v 6 Kulaali, nalmi tong kanola bokoli namti, tunum babon-bamda weng yak-boko tildak-boko-keba tap kanolokomi disa; weng ayo ti tituun eng-kup bokolokomi. Yale, yak nalmi tong kaa baka-bamdi lom tap duusii kaami sang uyo maso ma bokolokomi disa. Kabak-ami miit kaali, dok kata naa kalolip: Nalmi aket fukunbi kaayo, ibi nami lom tap visin o kebip duusii kaami sang uyo weng san-ilomdip, Yi, Pol ali atin ti tunum tambal-kup tabasa no, nakan-kaamin disa yo, kalbi. Kemin, nami aket fukunbi kaa, ibi nami kukup kanubi kaata utam-som ale, mep weng kala bakayinbi uyo kaal-ke-som keliwa kawu, atam-ilomdipla, Ali kalok nolin tunum i! nikin o, kala-somla ko. \s1 Pol ali titil dinim kela kaa kalale, God ata titil kukaan-bisa kaami sang kaata ko \p \v 7 Nali lom tap visin o kebip yaapkan dakaamsi kiili, mafek mafek sakbaalim dukum o, kalsi kaami kalan kaata, God ami aket fukunin kaali bokop-na-lomda: Kaltapni win kaali, suunkup bakamin disa; nata-kup o, kemin disa yo, kala-lomdala kemin, Setaan ayo kuno kambolaya, ata taba mafak-alin ma kup-nala, angtiil yol sakbaalim dukum kep-nu kaali ti, sil tal aba yak yaan tem unala, yol tabeba tap kep-nula, yol awak kuluu umtal-daasii. \v 8 Kemin, angtiil yol kaa kukan-tiip-nan o, kala-lomdi Kamokim Yesus ami beten kamaanbi du asuumano fak-daalile, \v 9 kulaa asiik bokop-na-lomda: Nami titil kaali, tunum unang titil-fokolin disa bom-bilip imi dong dakaayin kemin, nami titil kukaap-ta-yaabi kaali, tiiknama no, kala-lomdila, kapni angtiil yol kukan-tiip-tokomi dinim o, kalala Kamokim ayo kanum bokop-nase. Kemin, nali titil dinim kayi! kali, kaali aket uluum uyo maso ma kuluulokomi disa. Kabak-ami fiyaap kaata ti atin fiyaap duu-biliya, Kraist almi titil dabuu-lomda nali tiin molak o, kalaliya, nali boko-lomdi: Nali titil dinim o, ken-umbi. \v 10 Utamiya, Kulaata nalmi titil uyo disa kelu kala kalale, kawu Kraist almi titil ayo atin ti kup-nokoma. Kraist ami ok tabuu-lom titil dinim bom-bilila, tunum ita kukup mafak kukaap-nam-bamdipla, yak mafek mafek mafak kaata, tal nami diim abe-bulule, tunum iyo suunkup nam-mafak-daka-bam ke-mokomip kaa, kaali ti tambal. Kraist ali almi titil kaata kup-nokoma no, kala-lomdiya, kabak-ami fiyaap-kup duu-mokomi no. \s1 Pol ami Korin kasel God ami lak dakaamin imi dong dakaayon o kalsa kaami sang kaata ko \p \v 11 Nalmi tong kala bakabi kaali, tunum babon-bamda, weng bakaba alaltap kebi. Katale, kipkal saak weng mafak kaata-kup bakap-nam-biliwa kemin, nakal nalmi tong-kup bakabi kemin, ibi nami win kaami tong kaata bakan-umbip dinam, kabak yaap ma keyilamu. Yale, ibi kaa ma kanubip disa. Kulaali, saak nakal win dinim lale, kipni tunum imi boko-lom: Nuli Yesus ami kalaan tunum ilmi kamok kamok o, kem-yaabip ili ita ita ke-lom nali nam-kan-tiisip disa yo. \v 12 Nami aket tem ayo aket atul dinim, daal dinim; titil-foko-bomdila, kipni iipyak tem kaayo, fiit-bamdila, Kraist ami kalaan tunum imi okok kemin yaapkan kiiyo, kulii-din kipni diim kawu kanu-biliya, utamiwa yi, Pol ali fan eng, Yesus almi kalaan tunum o, kala naka-silip. Ali iltipni diim kulu yak talalmin kusnum akal alik akal alik iyo iltipni diim kulu tiltam abe-bulula, ibi fanang alik tam baneyu utamiwa yi, God ami ok so, ami titil so, namti kaa bombuu kala kemsip. \v 13 Nami kukup abip ma imi Kristen unang tunum imi kanuyinsi ultap ke-bomdila ibi kanuyinsi. Kemin, nami kukup kala abip ma ma imi kanuyinsi kaayo, iip-nula ma kamboyasii dinim. Disa. Yale, kiltipni diim kawu kukup maakup ma kaata-kup kuyinsi disa. Nata taba-lomdi kipni moni kaa ma kuluusi disa. Kemin, kibi bokop-na-lomdip: Kabi numi moni kaa ma kuluulin disa ke-salap o, kalbip kaali, kukup mafak o, kebip ema? kalip kaali, ibi nami kukup mafak, Numi kuyase no! kalbip kaayo, kuno kambop-nin o, kala-somla ko. \p \v 14 Nali kipni fanang din itam tal-tal-kebi liip alep fak-daasii. La, kamala kuluwaata asuk din unon o, kalbi. Kemin, nali dindi kipni mafek mafek kaata fakayon o, kala-somdila disa. Ibi talalu weng san iliwa! Nali kipni mafek mafek kaa ma atin ti fokolokomi disa; nali kipta foko kutal-dang God ami miit tem tiiliya, God almi man kelin o, kalali kanubi. Ti ipkal utamin! Man ili taba-lom titil foko-lom as kutal tii ok kutal tii ke-bam awak-aalap iyo tiin molokomip disa; fan awak so, aalap so, ita as kutal ok-kutal tii ke-bamdip ita man kii tiin molip tal aba tam faskaan-umbip. Ibi nalmi man ililtap kemin, nami ima-waan kaali ipta saap-nin disa yo, kalbi. Kanolin kemin, \v 15 nali kipni dong dokoyon o, kala-somdila, angtiil yol tiltam nami diim abe-mokomu kaayo, kuno tiin uta-bomdiya, nami mafek mafek aye, titil aa, ilin aye, ok aa, kiiyo tabuu-bomdila, dong dakaayokomi. Kemin, nali kipni aket-kup atin nan-bulula, bom bii kemin, kaami maan kaali, kipta nami aket uyo katip sakap kup-tum o, kalaliwa yo? \p \v 16 Lale, tunum malo ma iyo nami sang kaayo bokop-na-lomdip: Kulaa faneng, Pol ali numi moni kaa fatap-kup fakayila-yaaba disa. Lale, ali nenin tunum kemin, ibakamin kukup kaata, kuluu-lom ibi kaa, Kanolin o, Kanolin o, yakan-kaa-bamda disa iip kawu yim-bak-dii-balala, moni kaa afeta-solup o, kem-tabasip. \v 17 Katale, nali dok kano-somdila kipni moni dakayinsi ni? Siin kawu, tunum malo ma yim-baali kipni fanang din un-silip kabak-ali tunum maakup ma kasen-foko dabaali din-ilomda ipni moni kaa dakayinsa ema? \v 18 Nali Taitus ata ipni fanang dabaali din unak o, kala-lomdi ami tikdaap ma tik-daalala, Taitus so, alep tal-silip kaali, Taitus ata ipni dong dokoyila moni kaa afetu-lom [Judiya kasel imi kulaayup unuk o, kala-lomdip afetsip]. Yale, ali moni kaa ma yukut inam-noma disa; Taitus alep numi aket kulaa ti maakup fukun-bam ke-bamdup kukup uyo maakup kaata-kup kutal-fuku-bom laabup o. \p \v 19 Sukon kala dolbi uyo dola kulaayi din unu atam tik-tiilokomip, kaali, ipni aket fukunin kaali, Pol ami weng dola kulaala din Korin kasel imi diim abamnula, tik-tii-lom utamiwa yi, Pol ali kukup mafak so ma kanumin disa yo, nikin o, kalbip. Lale, kabak-ali disa; nali Kraist ami tunum ke-lom bom bii kemin, God alami tiin diim kawu weng ayo alik bakayin-biliya, nalmi kayaak kipni God ami lak duu-laamin kaata, taltam titil-fak-daalin o! kalali sukon kala dol-yimbi. \v 20 Nami suunin tap ke-bamdi aket fukunbi kaa, nali kipni bilip kawu din unokomi kaayo din ulila, Kipni aket uyo fal-siki-lom kukup mafak uyo kulaabip e, disa ye kalali itamon o kalbi. Yale, din itam talaali, Ibi aket fal-siki-lom kukup mafak uyo kulaalin disa kesip kala kalalila aket uluum kuluulokomi ema yo? kalali suun-daabi. Kemin, ipni aket kaa Pol ami talokoma kawu, aket bilili-kalin tunum ayo tala atamum o, kalbip. Lale, nalmi suunbi kaali, din kipni kukup mafak kanubip kaayo atam-ilomdila titil tabin weng kuya-som, aa, aket uluum kuya ke-biliya, ibi kanolin yim-bak-saanin tunum nayo nitam-ilomdip kipni aket fanang kaayo, mafak ilokomu ema yo? kal-bomdi kaami suun-bam kebi. Kemin, kukup mafak disa ulmi kusnum kusnum kiiyo, weng aal dikimin aye; kaptum kusal imi aket mafak kukaayin aket atul tabemin; saak yak mafek mafek nasiik kuluuli yo kemin; weng mafak bakamin; aa, daang tem weng bakayin; dak-fanan-bam ti nulta kup o, kemin; aa yak Kristen imi kukup uyo kela kuyak-tini kutalak-tini-kemin ayo bombuu kala, kalaliya, kaami atul uyo suunbi. \v 21 Kemin, kipni unang tunum yaapkan ili siin ayo kukup mafak nuu-bam, sadiki-bamdip, imi aket tem ayo akal ma keyula din kukup mafak kem-solip. Kemin, nami aket kaa nali asuk din itam unang tunum yaapkan iyo aket fal-siki-lom kukup mafak uyo daang ukuwa kulaalin disa, bom-bilip kala kalile, nami God ata kipni tiin diim kawu aket uluum uyo ma kup-nale, kaami kalan kuuta amamami no, kalalila, kabak-ami atul kaata suunbi no. \c 13 \s1 Pol ali boko-lomda: Korin kayaak ipni aket kaali, talalu fukun-bamdip kukup mafak uyo talalu dotuliwa, dindi titil weng bakayin kaa kamboyon o, kalsa kaami sang kaata ko \r Mat 18:16, 1Kor 13:6, 2Kor 2:3-4, Fpai 2:7-8, 1Tim 5:19 \p \v 1 Nali din itam tal-tal-kemsii liip alep fak-daasii. Kemin, am kamala kaakal asuk din itamon o, kebi. Kemin, din unokomi kaali, nali God ami Sukon Tem weng boko-lomdu: \q1 Kabi tunum ami ban ke-lom tal kapni diim weng talal-mokoma kaayo utamawa yi, Tunum maakup alafin kaa daa, talaalap tunum alep e asuumano e tap ita boko-lomdip, Yi, tifan, ban keba te! kalalip weng fanang maakup bokolip o, kalap namti, kaata weng san-ilomdawa weng uyo talal-mokomap o, \m kalsu kuuta, kutal-fuku-lomdi tal dabak-molokomi kemin, kabak-ali talalu utafii-bamdiwa yo. \v 2 Unang tunum siin kawu ban kesip so, aa unang tunum kusnum iso, kipni weng ma bokoyon o, kalaliya kemin, kamasi din aba tili bombe. La, asuk mulo kawu din unila, kipso maakup bomdup weng kalawuumi sang kaata bokoyasii. La, asuk kamala samaanlo kalawu bomdila kaami sang kaata, maso ma bokoyokomi. Kemin, weng san iliwa! Nali asuk din ulila, Unang tunum kiili, maso ma ban kebip kala, kalokomi kaali, ma keyokomi disa. Ti alik kipni ban kebip kaami maan uyo kuyi yol awak kuluulokomip. \v 3 Kibi bokop-na-lomdip: Kukuyawa utamup, Kraist ata kapni bon tem kawu, tiin mo bom-balaya, almi titil tibin weng kaata bakabap o, tukum o, kebip ema? Ilom am ma daanu tal-ilomdi, ipni ban wakan-umbip kaami maan uyo tiiyilila, utamiwa, U, faneng, Kraist ami weng kaa Pol ami kukaan-balaya, ata fiit-kup tabin weng kaata, kuluu-lomda bakayinba no, nokokomip. Kraist ayo akolkup tam-ilom kipni ban kemin kaami maan uyo duu tiiyokoma disa; atin ti angtiil yol awak dukum kaata dukum-kup kuyilale, ibi awak uta-mokomip. \v 4 Kamasi Yesus ami tildaak talse kaa, ali fan tunum titil dinim nultap ke-bom ilale, dap yak as diim daa aalip taanse. Lale, God ami titil kaata, asuk dafola tam tiin-ilomda bombe kemin, Yesus ami aptum kusal nuli titil dinim la, kipni kukup mafak mafak kanubip kaata talalu-yimuluwa yo, kalalup din unokomup. Kemin, disa kaa din unokomup disa; nuli Yesus ami diim kawu fewa suunkup ilin tunum unang ke God ami titil kaata kuluulup kala, kalale, kulaali yak aba din kipni kukup kaata talaluyum o, kalalup din unupla ibi utamiwa, Pol nikil kiili, God ami titil kaata kuluu-lomdiwa, numi kun tibin weng kaata kukaayimbip kala kalokomip ko. \p \v 5 Ti ipkal utamin! Dok kanolin kapta Yesus Kraist ami lak duubap namti, kaata fan Kraist ali kapni aket tem kabaku bombe. Ale, Kraist ayo kapni aket tem ilin disa namti, kapni Kraist ami lak duu ilin kaa tiiknin disa bom-balap kemin, iltipni aket tem uyo talalu utafii-bamdip, Fan nuli God ami lak kulaa duu-sulup e? duu-sulup disa ye? kala fanang tet-bamdiwa kayi! \v 6 Ilom am ma daanokoma kawu, nami utafiibi kaa, ibi nuli itamiwa, Imi baka-bamdip: Nuli Kraist almi kalaan tunum o, kem-laabip kaali, faneng bakan-umbip kala kalokomip o, kalbi. \v 7 Nuli utamupya, Ibi ban wakamalip o, kalaluwa, God ami beten kamaan-bamduwa, Kapta dong dokoyilawa, kukup tambal-kup kemik o, kal-bom kanun-tabasup. Numi beten kaayo, ibi kukup tambal kaata-kup nuu-biliwa, kayak kayak iyo itam boko-lomdip: Pol nikil ili Korin kasel imi tambal-kup kukuyinbip kemin, nikil kiili fan Kraist ami kalaan tunum o, kalbup o, kal-bomdip numi tong kaayo, bakamik o, kal-bom beten kesup disa; numi beten kaa, ipta iltipni aket fukunin kaali, tiltam kukup tambal kaata-kup nuu-biliwa, kayak kayak iyo Pol nikil kiiyo, Kraist ami kalaan tunum imi titil kaata, kuluu-lomdip din Korin kasel imi titil tabin weng uyo bakayin disa kelip kemin, ili tifan Kraist ami kalaan tunum disa yo, yokokomip. Yale, kulaa yaap faleyamu no. \v 8 Ipkal utamalip ko. Nikil numi ok kalawaali God ata kuyase kaata, God ami weng tituun-kup tabin kukup uyo kanubup uyo lo-tabu ke-wokomup disa; kaata dong dakaayin-bulula, God ami kukup tambal uyo talalu yikik-fuku-bomduwa kanu-mokomup. \v 9 Nuli kanola Kraist ami titil kaata, kuluu-lom kipni kukup mafak uyo talalulin disa kelupla, ipkal iltipni kukup kaa talalu-mokomip namti, nuli fiyaap duu-mokomup kala, kala-lomdupla, suunkup God ami beten kamaan-bulupla, ibi tiltam Kristen tituun-kup kelin o, kal-bomdupya, beten kamayila-yaabup. \v 10 Kamala kalaali, nali samaan kalawu bomdila weng kala dola kukaayinbi kabak-ami miit kaayo, Kraist alta okok kemin kaami titil kala kup-nase kaali, kuluu-somdila ipni yam-mafak-fuulokomi disa; kaa kuluu-lomdi kipni God ami lak dakaamin kaata dong dokoyiliya, tiltam titil-fak-daalin o, kalbi. Am ma daanula, din uniya, kipso nikil alimal maakup tiin-bom ilokomup kaali, titil kala kuluu-lom dukum-kup mafak bakayimbi kala kalaliya kemin, ti kalawu bomdila sukon-kup dola kuyilila, ipni kukup mafak uyo kamala kalawu dotuliwa, mafiing kawu din unon o, kalaliya, sukon kala dola kuyi ko. \s1 Pol ami sukon dolna disa kelu weng umuuyinsa kaami sang kaata ko \p \v 11 Nalmi kayaak kipyo! Nami weng kaali, disa kelu kewa-somdiya kulaata weng umuuyon o, kalaliya kemin, ibi dong dokola una-tala-ke-bamdip kipni God ami lak duu-yilin kaayo, dukum-kup yikik-kutal-fuku-bom ale, nami weng bokoyi kaata, tambal-kup weng san-bom ale, kipni aket fukunin uyo atin ti maakup kaata-kup fukun-bam ale, aket maakup keliwa, God ali olen-dakaayin God ale, aket bilili-kalin God kemin, ata kipso bom-biliwa yo, kala-somla ko. \p \v 12 Kemin, God almi unang tunum numi kukup kaayo, tikip alik maakup, Ibi naktum o, kala weng fokola una-tala-ke-bamdipla yo. \v 13 Alik God ami unang tunum kaltamu bom-bilip ita kipni weng umuuyilip kayi! \p \v 14 Kemin, Kamokim Yesus Kraist ata ibi disa misiim kaami kukup tambal kaata-kup kamayin-bam ale, God ata kipni aket ayo kuyale, God ami Sinik Tambal ata taba-lomda alik kipni aket tem kaayo, yak fewa kelaya, tambal-kup bom-biliwa yo!