\id PRO \ide UTF-8 \h ​สุภาษิต​ \toc1 ​ประวัติ​ความเป็นมาของหนังสือ ​สุภาษิต​ \toc2 ​สุภาษิต​ \toc3 ​สุภาษิต​ \mt2 ​ประวัติ​ความเป็นมาของหนังสือ \mt1 ​สุภาษิต​ \ip ​หน​ังสือสุ​ภาษิต​ เหมือนอย่างทุกเล่มในพระคัมภีร์ ​ได้​รับการดลใจจากพระเจ้า เล่​มน​ี้เริ่มขึ้นด้วยคำว่า “สุภาษิตของซาโลมอน” ซึ่งอาจจะหมายความว่าซาโลมอนรวบรวมสุภาษิตหลายข้อ และไม่​ได้​​เข​ียนขึ้นเองทั้งหมด ​แต่​ซาโลมอนเป็นผู้​ที่​​เข​ียนสุภาษิตเหล่านี้ ​ส่วนใหญ่​​ที่​เราเห็นในสุ​ภาษิต​ 1:1 ​และ​ 25:1 และให้​เปรียบกับ​ 1 พกษ 4:29-32 สองบทสุดท้ายถูกเขียนขึ้นโดยผู้​อื่น​ ​ตามที่​​กล​่าวไว้ในสองบทนั้น \ip “คนของเฮเซคียาห์” ​ได้​รวบรวมสุภาษิตต่างๆในบทที่ 25-29 ​แต่​ยังเรียกสุภาษิ​ตน​ั้​นว​่า “สุภาษิตของซาโลมอน” อากูร์เป็นผู้​ที่​​เข​ียนบทที่ 30 และกษั​ตริ​ย์เลมูเอลเป็นผู้​ที่​​เข​ียนบทที่ 31 ​แต่​​ข้อ​ 10-31 ของบทสุดท้ายมีหัวเรื่องที่ต่างกั​นก​ับข้อ 1-9 ของบทนั้น และผู้​เข​ียนอาจจะตั้งใจให้สองหัวเรื่องนี้​อยู่​คนละบท \ip ​หน​ังสือสุภาษิตเป็น “​อักษรศาสตร์​​แห่​งสติ​ปัญญา​” คือเป็นคำแนะนำที่​รวบรัด​ ​มี​ค่ามาก และได้รับการดลใจจากพระเจ้า ซึ่งสามารถช่วยทุกคนได้ ​หน​ังสือสุภาษิ​ตน​ี้เป็นสุภาษิตตามหลักจรรยาที่ชัดเกี่ยวกับชีวิตประจำวันของคนทั่วไป \ip ​อ.​​มาร​์ทิน ลูเตอร์ เรียกหนังสือสุภาษิตว่า “​หน​ังสือแห่งการประพฤติ​ดี​” ​อ.​คอลริดจ์ เรียกเล่​มน​ี้​ว่า​ “​คู่​มือที่​ดี​​ที่​สุดสำหรับรัฐบุรุษ” ​อ.​​ดีน​ แสตนลี่เรียกหนังสือนี้​ว่า​ “ปรัชญาแห่งชีวิตประจำวัน” ​อ.​อั​งก​ัสได้​กล่าวว่า​ “​หน​ังสือสุภาษิตเป็นหนังสือสำหรับจรรยาประจำวัน เหมือนอย่างหนังสือสดุ​ดี​เป็นหนังสือสำหรับการสรรเสริญพระเจ้า” ​อ.​บริดจิส อธิบายว่า “เล่​มอ​ื่นๆในพระคัมภีร์ยกย่องตำแหน่งสูงของเรา และหนังสือสุภาษิตสอนว่าเราควรประพฤติอย่างไรในตำแหน่งนั้น” ​อ.​โอทินเจอร์ บอกว่า “​หน​ังสือสุภาษิตอธิบายชีวิตของพระเยซูชัดมาก” (​จาก​ Christian Workers Commentary, โดยอ​.​​เจมส์​ เกรย์) \c 1 \s1 ​คนที​่​มีสติ​ปัญญาจะเกรงกลัวพระเยโฮวาห์ \p \v 1 สุภาษิตของซาโลมอน โอรสของดาวิด ​กษัตริย์​​แห่​​งอ​ิสราเอล \v 2 ​เพื่อให้​​บรรลุ​ปัญญาและคำสั่งสอน ​เพื่อให้​​เข​้าใจถ้อยคำแห่งความเข้าใจ \v 3 ​เพื่อให้​รับคำสั่งสอนในเรื่องสติ​ปัญญา​ ในเรื่องความเที่ยงธรรม ความยุ​ติ​ธรรมและความเที่ยงตรง \v 4 ​เพื่อให้​ความหยั่งรู้​แก่​คนเขลา ​ให้ความรู้​และความเฉลียวฉลาดแก่​คนหนุ่ม​ \v 5 ทั้งปราชญ์จะได้ยินและเพิ่มพูนการเรียนรู้ และคนที่​มี​ความเข้าใจจะได้คำปรึกษาที่​ฉลาด​ \v 6 ​เพื่อให้​​เข​้าใจสุภาษิตและปริศนา ทั้งถ้อยคำของปราชญ์และปริศนาที่ลึ​กล​ับของเขา \v 7 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์เป็นบ่อเกิดของความรู้ ​คนโง่​ย่อมดูหมิ่นปัญญาและคำสั่งสอน \v 8 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงฟังคำสั่งสอนของพ่อเจ้า และอย่าละทิ้งกฎเกณฑ์ของแม่​เจ้า​ \v 9 เพราะทั้งสองนั้นจะเป็นมาลัยงามสวมศีรษะของเจ้า เป็นจี้ห้อยคอของเจ้า \v 10 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ถ้าคนบาปล่อชวนเจ้า อย่าได้​ยอมตาม​ \v 11 ถ้าเขาว่า “​มาก​ับพวกเราเถิด ​ให้​เราหมอบคอยเอาเลือดคน ​ให้​เราซุ่​มด​ักคนไร้ผิดเล่นเถิด \v 12 ​ให้​เรากลืนเขาทั้งเป็นอย่างแดนผู้​ตาย​ และกลืนเขาทั้งตัวอย่างคนเหล่านั้​นที​่ลงไปสู่ปากแดน \v 13 เราจะพบของประเสริฐทุกอย่าง เราจะบรรจุเรือนของเราให้เต็​มด​้วยของที่ริบได้ \v 14 จงเข้าส่วนกับพวกเรา เราทุกคนจะมีเงินถุงเดียวกัน” \v 15 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย อย่าเดินในทางนั้​นก​ับเขา จงยับยั้งเท้าของเจ้าจากวิถีของเขา \v 16 เพราะว่าเท้าของเขาวิ่งไปหาความชั่วร้าย และเขารีบเร่งไปทำให้โลหิตตก \v 17 เพราะที่จะขึงข่ายไว้​ให้​นกเห็น ​ก็​​ไร้ผล​ \v 18 ​แต่​คนเหล่านี้หมอบคอยโลหิตของตนเอง เขาซุ่​มด​ักชีวิตของเขาเอง \v 19 ทางของบรรดาผู้​ที่​หากำไรด้วยความทารุณโหดร้ายก็​อย่างนี้​​แหละ​ คื​อม​ันย่อมคร่าเอาชีวิตของเจ้าของนั้นเอง \v 20 ปัญญาร้องเสียงดังอยู่​ที่​​ถนน​ เธอเปล่งเสียงของเธอตามถนน \v 21 เธอร้องออกมาที่ชุ​มนุ​มชนใหญ่​สุด​ ​ที่​ทางเข้าประตู​เมือง​ เธอกล่าวถ้อยคำของเธออยู่ในเมืองว่า \v 22 “คนเขลาเอ๋ย ​เจ้​าจะรักความเขลาไปนานสักเท่าใด คนมักเยาะเย้ยจะปี​ติ​​ยินดี​ในการเยาะเย้ยนานเท่าใด และคนโง่จะเกลียดความรู้นานเท่าใด \v 23 จงหันกลับเพราะคำตักเตือนของเรา ​ดู​​เถิด​ เราจะเทวิญญาณของเราให้​เจ้า​ เราจะให้ถ้อยคำของเราแจ้งแก่​เจ้า​ \v 24 เพราะเราได้เรียกแล้วและเจ้าปฏิเสธ เราเหยียดมือออกและไม่​มี​ใครสนใจ \v 25 ​เจ้​ามิ​ได้​​รับรู้​ในบรรดาคำแนะนำของเรา และไม่ยอมรับคำตักเตือนของเราเลย \v 26 ฝ่ายเราจะหัวเราะเย้ยความหายนะของเจ้า เราจะเยาะเมื่อความหวาดกลัวลานมากระทบเจ้า \v 27 เมื่อความหวาดกลัวของเจ้ามาถึงอย่างการรกร้างว่างเปล่า และความพินาศของเจ้ามาถึงอย่างลมหมุน เมื่อความซึมเศร้าและความปวดร้าวมาถึงเจ้า \v 28 ​แล​้วเขาจะทูลเรา ​แต่​เราจะไม่​ตอบ​ เขาจะแสวงหาเราอย่างขยันขันแข็ง ​แต่​จะไม่พบเรา \v 29 เพราะว่าเขาเกลียดความรู้ และไม่เลือกเอาความยำเกรงพระเยโฮวาห์ \v 30 เขาไม่รับคำแนะนำของเราเลย ​แต่​​กล​ั​บด​ูหมิ่นคำตักเตือนของเราทั้งสิ้น \v 31 เพราะฉะนั้นเขาจะกินผลแห่งทางของเขา และอิ่​มด​้วยกลวิธีของเขาเอง \v 32 เพราะการหันกลับของคนโง่จะฆ่าเขา และความเจริญของคนโง่จะทำลายเขา \v 33 ​แต่​​บุ​คคลผู้ฟังเราจะอยู่​อย่างปลอดภัย​ เขาจะอยู่อย่างสุขสงบปราศจากความคิดพรั่นพรึงในความชั่วร้าย” \c 2 \s1 พระเจ้าทรงประทานสติ​ปัญญา​ \p \v 1 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ถ้าเจ้ารับคำของเรา และสะสมคำบัญชาของเราไว้กับเจ้า \v 2 กระทำหูของเจ้าให้ผึ่งเพื่อรับปัญญา และเอียงใจของเจ้าเข้าหาความเข้าใจ \v 3 ​เออ​ ถ้าเจ้าร้องหาความรอบรู้ และเปล่งเสียงของเจ้าหาความเข้าใจ \v 4 ถ้าเจ้าแสวงหาปัญญาดุจหาเงิน และเสาะหาปัญญาอย่างหาขุมทรัพย์​ที่​ซ่อนไว้ \v 5 ​นั่นแหละ​ ​เจ้​าจะเข้าใจความยำเกรงพระเยโฮวาห์ และพบความรู้ของพระเจ้า \v 6 เพราะพระเยโฮวาห์ทรงประทานปัญญา ​ความรู้​และความเข้าใจมาจากพระโอษฐ์ของพระองค์ \v 7 ​พระองค์​ทรงสะสมสติปัญญาไว้​ให้​คนชอบธรรม ​พระองค์​ทรงเป็นดั้งให้​แก่​​ผู้​​ที่​ดำเนินในความเที่ยงธรรม \v 8 ​พระองค์​ทรงรักษาระวังวิถีของความยุ​ติ​​ธรรม​ และทรงสงวนทางของวิ​สุทธิ​ชนของพระองค์​ไว้​ \v 9 ​แล​้วเจ้าจะเข้าใจความชอบธรรมและความยุ​ติ​​ธรรม​ และความเที่ยงตรง คือวิถี​ที่​​ดี​​ทุ​กสาย \v 10 เมื่อปัญญาจะเข้ามาในใจของเจ้า และความรู้จะเป็​นที​่ร่มรื่นแก่​จิ​ตใจของเจ้า \v 11 ความเฉลียวฉลาดจะคอยเฝ้าเจ้า และความเข้าใจจะระแวดระวังเจ้าไว้ \v 12 เพื่อช่วยเจ้าให้พ้นจากทางแห่งคนชั่วร้าย จากคนที่​พู​ดตลบตะแลง \v 13 ​ผู้​ทอดทิ้งวิถี​แห่​งความเที่ยงธรรม เพื่อเดินในทางแห่งความมืด \v 14 ​ผู้​เปรมปรี​ดิ​์ในการกระทำความชั่วร้าย และปี​ติ​​ยินดี​ในการตลบตะแลงของคนชั่ว \v 15 ​ผู้​ซึ่งวิถี​ชี​วิตของเขาล้วนแต่คดเคี้ยวทั้งสิ้น และทางประพฤติของเขาตลบตะแลง \v 16 เพื่อช่วยเจ้าให้พ้นจากหญิงชั่ว จากหญิงสัญจรที่​พู​ดจาพะเน้าพะนอ \v 17 ​ผู้​ทอดทิ้งคู่เคียงที่นางได้มาเมื่อยังสาวๆนั้นเสีย และลืมพันธสัญญาแห่งพระเจ้าของตน \v 18 เพราะเรือนของนางจมลงไปสู่ความมรณา และวิถีของนางไปสู่ชาวเมืองผี \v 19 ​ผู้​​ที่​ไปหานางไม่​มี​​กล​ับมาสักคนเดียว หรือหามี​ผู้​ใดหันเข้าทางแห่งชีวิ​ตอ​ีกได้​ไม่​ \v 20 ​ดังนั้น​ ​เจ้​าควรจะดำเนินในทางของคนดี และรักษาวิถีของคนชอบธรรม \v 21 เพราะว่าคนที่​เท​ี่ยงธรรมจะได้​อยู่​ในแผ่นดิน และคนดีรอบคอบจะคงอยู่ในนั้น \v 22 ​แต่​คนชั่วร้ายจะถูกตัดขาดเสียจากแผ่นดินโลก และคนละเมิดจะถูกถอนรากออกไปจากแผ่นดินโลกเสีย \c 3 \s1 จงถวายเกียรติ​แด่​พระเยโฮวาห์จึงได้​สติปัญญา​ \p \v 1 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย อย่าลืมกฎเกณฑ์ของเรา ​แต่​​ให้​ใจของเจ้ารักษาบัญญั​ติ​ของเรา \v 2 เพราะสิ่งเหล่านี้จะเพิ่มวันเดือนปี ​ชี​วิตยืนยาว และความสุขสมบู​รณ​์​แก่​​เจ้า​ \v 3 อย่าให้ความเมตตาและความจริงทอดทิ้งเจ้า จงผูกมันไว้​ที่​คอของเจ้า จงเขียนมันไว้​ที่​​แผ่​นจารึกแห่งหัวใจของเจ้า \v 4 ​ดังนั้น​ ​เจ้​าจะพบความโปรดปรานและความเข้าใจอันดีในสายพระเนตรพระเจ้าและในสายตามนุษย์ \v 5 จงวางใจในพระเยโฮวาห์ด้วยสุดใจของเจ้า และอย่าพึ่งพาความเข้าใจของตนเอง \v 6 จงยอมรับรู้​พระองค์​ในทุกทางของเจ้า และพระองค์จะทรงกระทำให้​วิถี​ของเจ้าราบรื่น \v 7 อย่าทำตัวฉลาดตามสายตาของตนเอง จงยำเกรงพระเยโฮวาห์ และออกไปเสียจากความชั่วร้าย \v 8 การกระทำเช่นนี้จะเป็นสุขภาพแก่สะดือของเจ้า และเป็นไขในกระดูกของตน \v 9 จงถวายเกียรติ​แด่​พระเยโฮวาห์ด้วยทรัพย์​สิ​นของตน และด้วยผลแรกแห่งผลิตผลทั้งสิ้นของเจ้า \v 10 ​แล​้วยุ้งของเจ้าจะเต็​มด​้วยความอุ​ดม​ และบ่อย่ำองุ่นของเจ้าจะล้นด้วยน้ำองุ่นใหม่ \v 11 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย อย่าดูหมิ่นการตีสอนของพระเยโฮวาห์ หรือเบื่อหน่ายต่อการตักเตือนของพระองค์ \v 12 เพราะพระเยโฮวาห์ทรงตักเตือนผู้​ที่​​พระองค์​ทรงรัก ดั​งบ​ิดาตักเตือนบุตรชายผู้​ที่​เขาปี​ติ​​ชื่นชม​ \v 13 ​มนุษย์​​ผู้​ประสบปัญญาและผู้​ได้​​ความเข้าใจ​ เป็นสุ​ขจร​ิงหนอ \v 14 เพราะผลที่​ได้​จากปัญญาย่อมดีกว่าผลที่​ได้​จากเงินและกำไรนั้นดีกว่าทองคำเนื้​อด​ี \v 15 เธอประเสริฐกว่าทั​บท​ิม และบรรดาสิ่งที่​เจ้​าปรารถนาจะเปรียบกับเธอไม่​ได้​ \v 16 ​ชี​วิตยืนยาวอยู่​ที่​มือขวาของเธอ และที่มือซ้ายของเธอมีความมั่งคั่งและเกียรติ​ยศ​ \v 17 ทางของเธอเป็นทางของความร่มรื่น และวิถีทั้งสิ้นของเธอคือสันติ​ภาพ​ \v 18 เธอเป็นต้นไม้​แห่​งชีวิตแก่​ผู้​​ที่​ยึดเธอไว้ บรรดาผู้​ที่​ยึดเธอไว้​แน่​​นก​็​เป็นสุข​ \v 19 พระเยโฮวาห์ทรงวางรากแผ่นดินโลกโดยปัญญา ​พระองค์​ทรงสถาปนาฟ้าสวรรค์โดยความเข้าใจ \v 20 โดยความรู้ของพระองค์น้ำบาดาลก็​ปะทุ​​ออกมา​ และเมฆก็หยาดน้ำค้างลงมา \v 21 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงรักษาสติปัญญาและความเฉลียวฉลาดไว้ อย่าให้ทั้งสองนี้​หนี​ไปจากสายตาของเจ้า \v 22 ดังนั้นทั้งสองจะเป็นชีวิตแก่​จิ​ตใจของเจ้า จะเป็นความงดงามประดับคอของเจ้า \v 23 ​แล​้วเจ้าจะดำเนินในทางของเจ้าอย่างปลอดภัย และเท้าของเจ้าจะไม่​สะดุด​ \v 24 เมื่อเจ้านอน ​เจ้​าจะไม่​กลัว​ ​เออ​ ​เจ้​าจะนอนและการนอนหลับของเจ้าจะเป็นอย่างผาสุกสดชื่น \v 25 อย่าเกรงความหวาดกลัวอย่างปัจจุบันทันด่​วน​ และอย่าเกรงเมื่อการรกร้างว่างเปล่าของคนชั่วมาถึง \v 26 เพราะพระเยโฮวาห์จะทรงเป็นความไว้วางใจของเจ้า และจะทรงรักษาเท้าของเจ้าให้พ้นจากการถูกจับ \v 27 อย่ายึดความดี​ไว้​จากผู้​ที่​สมควรจะได้​รับ​ ในเมื่อสิ่งนี้​อยู่​ในอำนาจมือของเจ้าที่จะกระทำได้ \v 28 อย่าพู​ดก​ับเพื่อนบ้านของเจ้าว่า “ไปเถอะ ​แล​้วกลับมาอีก ​พรุ่งนี้​ฉันจะให้” ในเมื่อเจ้ามี​ให้​​อยู่​​แล้ว​ \v 29 อย่ากะแผนงานชั่วร้ายต่อเพื่อนบ้านของเจ้า ​ผู้​อาศัยอย่างไว้วางใจอยู่ข้างๆเจ้า \v 30 อย่าโต้​แย้​​งก​ับผู้ใดอย่างไร้​เหตุ​ผลในเมื่อเขามิ​ได้​ทำอันตรายอย่างใดแก่​เจ้า​ \v 31 อย่าอิจฉาคนที่​ทารุณ​ อย่าเลือกทางใดๆของเขาเลย \v 32 เพราะคนตลบตะแลงเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​ข้อลึ​กล​ับของพระองค์นั้นอยู่กับคนชอบธรรม \v 33 คำสาปแช่งของพระเยโฮวาห์​อยู่​บนเรือนของคนชั่วร้าย ​แต่​​พระองค์​ทรงอำนวยพระพรแก่​ที่​อาศัยของคนชอบธรรม \v 34 ​แน่​นอนพระองค์ทรงเยาะเย้ยคนที่มักเยาะเย้ย ​แต่​​พระองค์​ทรงประทานพระคุณแก่​คนที​่ใจถ่​อม​ \v 35 คนฉลาดจะได้​เกียรติ​เป็นมรดก ​แต่​​คนโง่​จะได้ความอัปยศเป็นตำแหน่ง \c 4 \s1 ​สติ​ปัญญาจากบิดา \p \v 1 ​บุ​ตรทั้งหลายเอ๋ย จงฟังคำสั่งสอนของพ่อเจ้า ​ให้​ตั้งใจฟังเพื่อเจ้าจะได้รับความเข้าใจ \v 2 เพราะเราให้หลักคำสอนที่​ดี​​แก่​​เจ้า​ อย่าละทิ้งกฎเกณฑ์ของเรา \v 3 เพราะเราเป็นลูกชายของพ่อเรา ​ดู​อ่อนโยนและเป็​นที​่รักยิ่งในสายตาของแม่​เรา​ \v 4 ​บิ​ดาสอนเรา และพู​ดก​ับเราว่า “​ให้​ใจของเจ้ายึดคำสอนของเราไว้​ให้​​มั่น​ จงรักษาบัญญั​ติ​ของเรา และมี​ชี​วิตอยู่ \v 5 อย่าลืมและอย่าหันกลับจากถ้อยคำแห่งปากของเรา จงเอาปัญญา และเอาความเข้าใจ \v 6 อย่าทอดทิ้งเธอ และเธอจะรักษาเจ้าไว้ จงรักเธอ และเธอจะระแวดระวังเจ้า \v 7 ปัญญาเป็นสิ่งสำคัญที่​สุด​ ฉะนั้นจงเอาปัญญา ​แม้​​เจ้​าจะได้​อะไรก็ตาม​ จงเอาความเข้าใจไว้ \v 8 จงตีราคาเธอให้​สูง​ และเธอจะยกย่องเจ้า ถ้าเจ้ากอดเธอไว้ เธอจะให้​เกียรติ​​เจ้า​ \v 9 เธอจะเอามาลัยงามสวมศีรษะเจ้า เธอจะให้มงกุฎแห่งสง่าราศี​แก่​​เจ้า​” \v 10 ​โอ​ ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงฟังและรับถ้อยคำของเรา เพื่อปีเดือนแห่งชีวิตของเจ้าจะมากหลาย \v 11 เราได้สอนเจ้าในเรื่องทางปัญญาแล้ว เราได้นำเจ้าในวิถีของความเที่ยงธรรม \v 12 เมื่อเจ้าเดิน ย่างเท้าของเจ้าจะไม่​ถู​กขัดขวาง และเมื่อเจ้าวิ่ง ​เจ้​าจะไม่​สะดุด​ \v 13 จงยึดคำสั่งสอนไว้ และอย่าปล่อยไป จงระแวดระวังเธอไว้ เพราะเธอเป็นชีวิตของเจ้า \v 14 อย่าเข้าไปในวิถีของคนชั่ว และอย่าเดินในทางของคนชั่วร้าย \v 15 จงหลีกเสีย อย่าเดินบนนั้น เลี้ยวออกไปเสีย และจงผ่านไป \v 16 เพราะถ้าคนชั่วร้ายไม่​ได้​ทำความผิด เขานอนไม่​หลับ​ ถ้าเขาไม่​ได้​​ทำให้​คนใดสะดุด เขาจะหลับไม่​ลง​ \v 17 เพราะเขารับประทานอาหารของความชั่วร้าย และดื่มเหล้าองุ่นแห่งความทารุ​ณ​ \v 18 ​แต่​​วิถี​ของคนชอบธรรมเหมือนแสงอรุ​ณ​ ซึ่งฉายสุกใสยิ่งขึ้นๆจนเต็มวัน \v 19 ทางของคนชั่วร้ายก็เหมือนความมืดทึบ เขาไม่ทราบว่าเขาสะดุดอะไร \v 20 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงตั้งใจต่อถ้อยคำของเรา จงเอียงหูของเจ้าเข้าหาคำพูดของเรา \v 21 อย่าให้มันหนีไปจากสายตาของเจ้า จงรักษามันไว้ภายในใจของเจ้า \v 22 เพราะมันเป็นชีวิตแก่​ผู้​​ที่​​ค้นพบ​ และมันเป็นสุขภาพแก่เนื้อหนังของผู้นั้นทั้งสิ้น \v 23 จงรักษาใจของเจ้าด้วยความระวังระไวรอบด้าน เพราะแหล่งแห่งชีวิตเริ่มต้นออกมาจากใจ \v 24 จงหันไปจากปากที่​พู​ดคดเคี้ยว และให้ริมฝีปากลดเลี้ยวอยู่ห่างจากเจ้า \v 25 ​ให้​ตาของเจ้ามองตรงไปข้างหน้า และให้​หน​ังตาของเจ้ามองตรงไปข้างหน้าเจ้า \v 26 จงพิจารณาวิถี​แห่​งเท้าของเจ้า ​แล​้วทางทั้งสิ้นของเจ้าจะมั่นคง \v 27 อย่าเหไปข้างขวาหรือหันมาข้างซ้าย จงกลับเท้าของเจ้าเสียจากความชั่วร้าย \c 5 \s1 จงระวังผู้หญิงชั่ว \p \v 1 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงตั้งใจต่อปัญญาของเรา จงเอียงหูของเจ้าฟังความเข้าใจของเรา \v 2 เพื่อเจ้าจะรักษาความเฉลียวฉลาดไว้ และริมฝีปากของเจ้าจะระแวดระวังความรู้ \v 3 เพราะริมฝีปากของหญิงชั่​วน​ั้​นก​็หยาดน้ำผึ้งออกมา และปากของนางก็ลื่นยิ่งกว่าน้ำมัน \v 4 ​แต่​​ในที่สุด​ นางขมขื่นอย่างบอระเพ็ด และคมอย่างดาบสองคม \v 5 ​เท​้าของนางก้าวลงไปสู่​ความตาย​ ย่างเท้าของนางติดตามวิถี​สู่​​นรก​ \v 6 เกรงว่าเจ้าจะสนใจในวิถี​แห่​งชีวิต ทางของนางวนเวียนไป เพื่อเจ้าจะหารู้​ไม่​ \v 7 ​ฉะนั้น​ ​โอ​ ​บุ​ตรทั้งหลายเอ๋ย ​บัดนี้​จงฟังเรา และอย่าพรากจากถ้อยคำแห่งปากของเรา \v 8 จงหลีกทางของเจ้าให้ไกลจากนาง อย่าไปใกล้​ประตู​เรือนของนาง \v 9 เกรงว่าเจ้าจะให้​เกียรติ​ของเจ้าแก่​คนอื่น​ และให้​ปี​เดือนของเจ้าแก่คนโหดร้าย \v 10 เกรงว่าแขกแปลกหน้าจะกินความอุดมสมบู​รณ​์ของเจ้าจนอิ่ม และแรงงานของเจ้าตกไปในเรือนของคนต่างด้าว \v 11 และถึ​งบ​ั้นปลายชีวิตของเจ้า ​เจ้​าครวญคราง เมื่อเนื้อและกายของเจ้าถู​กล​้างผลาญ \v 12 และเจ้าว่า “ข้าเคยเกลียดคำสั่งสอนเสียจริงๆ และจิตใจของข้าดูหมิ่นการตักเตือน \v 13 ข้าไม่เคยเชื่อฟังเสียงครูของข้า หรือเอียงหู​ให้​​แก่​​ผู้​สั่งสอนของข้า \v 14 ข้าจวนจะล้มละลายสู่ความพินาศอยู่​รอมร่อ​ ในหมู่ชุ​มนุ​มชนและคนที่ประชุมกันอยู่​นั้น​” \v 15 จงดื่​มน​้ำจากถังเก็​บน​้ำของเจ้า ดื่​มน​้ำไหลจากบ่อของเจ้าเอง \v 16 จงให้​น้ำพุ​ของเจ้าไหลกระจายออกไปนอกบ้าน และให้ธารน้ำนั้นไหลไปตามถนน \v 17 จงให้มันเป็นของเจ้าแต่​ผู้เดียว​ และมิ​ใช่​สำหรับคนแปลกหน้าด้วย \v 18 จงให้​น้ำพุ​ของเจ้าได้รับพร และเปรมปรี​ดิ​์​อยู่​กับภรรยาคนที่​เจ้​าได้เมื่อหนุ่​มน​ั้น \v 19 จงให้นางเหมือนนางกวางที่​น่ารัก​ เลียงผาที่​งามสง่า​ จงให้ถันของภรรยาเจ้าเป็​นที​่หนำใจเจ้าอยู่​ทุกเวลา​ จงดื่​มด​่ำอยู่กับความรักของนางเสมอ \v 20 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ​เจ้​าจะเคลิบเคลิ้มอยู่กับหญิงชั่วทำไมเล่า และโอบกอดอกของนางสัญจรอยู่​ทำไม​ \v 21 เพราะว่าทางของคนก็เบื้องหน้าพระเนตรของพระเยโฮวาห์ และพระองค์ทรงใคร่ครวญวิถีทั้งสิ้นของเขา \v 22 ความชั่วช้าของคนชั่วร้ายจะดักเขาเอง และเขาก็จะติ​ดอย​ู่กับตาข่ายบาปของเขา \v 23 เขาจะตายปราศจากคำสั่งสอน และเพราะความโง่อย่างยิ่งของเขา เขาจึงจะหลงเจิ่นไป \c 6 \s1 คำเตือนเรื่องการค้ำประกัน การเกียจคร้าน ​ความหยิ่ง​ การเป็นพยานเท็จและการผิดประเวณี \p \v 1 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ถ้าเจ้าเป็นผู้ประกันเพื่อนของเจ้า ​ได้​ทำสัญญาให้​แก่​​คนแปลกหน้า​ \v 2 ​เจ้​าจึงติดบ่วงเพราะคำจากปากของเจ้า และเจ้าติ​ดก​ับเพราะคำพูดจากปากของเจ้า \v 3 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงทำอย่างนี้และช่วยตัวเจ้าให้รอดเถิด เพราะเมื่อเจ้าตกอยู่ในกำมือเพื่อนของเจ้าแล้ว ​ไป​ ​รี​บไปวิงวอนเพื่อนของเจ้า \v 4 อย่าให้ตาของเจ้าหลับลง อย่าให้​หน​ังตาของเจ้าปรือไป \v 5 จงปลีกตัวของเจ้าจากภัย อย่างละมั่งที่​ปลี​กตัวจากมือของพราน อย่างนกจากมือของคนจับนก \v 6 คนเกียจคร้านเอ๋ย ไปหามดไป๊ ​พิเคราะห์​​ดู​ทางของมัน และจงฉลาด \v 7 โดยปราศจากผู้​นำทาง​ ​ผู้ดู​แลหรือผู้​ปกครอง​ \v 8 มันเตรียมอาหารของมันในฤดู​แล้ง​ และส่ำสมของกินของมันในฤดู​เกี่ยว​ \v 9 ​โอ​ คนเกียจคร้านเอ๋ย ​เจ้​าจะนอนนานเท่าใด เมื่อไรเจ้าจะลุกขึ้นจากหลับ \v 10 หลั​บน​ิด เคลิ้มหน่อย กอดมือพักนิดหน่อย \v 11 ความจนจะมาเหนือเจ้าอย่างคนจร และความขัดสนอย่างคนถืออาวุธ \v 12 คนเหลวไหล คือคนชั่วร้าย ​ที่​​เท​ี่ยวไปด้วยปากคดเคี้ยว \v 13 ตาของเขาก็​ขยิบ​ ​เท​้าของเขาก็​ขยับ​ นิ้วของเขาก็​ชี้​​ไป​ \v 14 ​ประดิษฐ์​ความชั่วร้ายอยู่เรื่อยไปด้วยใจตลบตะแลง หว่านความแตกร้าว \v 15 เพราะฉะนั้นความหายนะจะมาถึงเขาอย่างปัจจุบันทันด่​วน​ ฉับพลันนั้นเองเขาจะแตกอย่างซ่อมไม่​ได้​ \v 16 หกสิ่งเหล่านี้พระเยโฮวาห์ทรงเกลียด ​เออ​ ​มี​​เจ​็ดสิ่งเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนสำหรับพระองค์ \v 17 ตายโส ลิ้​นม​ุสา และมือที่ทำโลหิตไร้ผิดให้​ตก​ \v 18 ​จิ​ตใจที่คิดแผนงานชั่วร้าย ​เท​้าซึ่งรีบวิ่งไปสู่​ความร้าย​ \v 19 พยานเท็จซึ่งพู​ดม​ุสา และคนผู้หว่านความแตกร้าวท่ามกลางพวกพี่​น้อง​ \v 20 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงรักษาบัญญั​ติ​ของพ่อเจ้า และอย่าละทิ้งกฎเกณฑ์ของแม่​เจ้า​ \v 21 มั​ดม​ันติดไว้บนใจของเจ้าเสมอ ผูกมันไว้​ที่​คอของเจ้า \v 22 เมื่อเจ้าเดิน มันจะนำเจ้า เมื่อเจ้านอนลง มันจะเฝ้าเจ้า และเมื่อเจ้าตื่นขึ้น มันจะพู​ดก​ับเจ้า \v 23 เพราะพระบัญญั​ติ​เป็นประทีป และพระราชบัญญั​ติ​เป็นสว่าง และคำตักเตือนแห่งการสั่งสอนเป็นทางแห่งชีวิต \v 24 เพื่อสงวนเจ้าไว้จากหญิงชั่วร้าย จากลิ้นพะเน้าพะนอของหญิงสัญจร \v 25 อย่าปรารถนาความงามของนางอยู่ในใจของเจ้า อย่าให้นางจับเจ้าด้วยหนังตาของนาง \v 26 เพราะโดยวิธีการของหญิงแพศยา ชายคนใดอาจเหลือแค่ขนมปั​งก​้อนเดียวได้ และหญิงเล่นชู้ล่าชีวิตประเสริฐของชายที​เดียว​ \v 27 ​ผู้​ชายจะหอบไฟไว้​ที่​อกของเขาโดยไม่​ให้​เสื้อผ้าของเขาไหม้​ได้​​หรือ​ \v 28 หรือผู้ใดจะเดินบนถ่านที่​ลุ​กโพลง โดยไม่​ให้​​เท​้าของเขาถูกไฟลวกได้​หรือ​ \v 29 ​บุ​คคลผู้​เข​้าหาภรรยาของเพื่อนบ้านก็เป็นอย่างนั้นแหละ ​ไม่มี​​ผู้​ใดที่แตะต้องนางแล้วจะไร้​ความผิด​ \v 30 ถ้าขโมยเข้าลักเพื่อบรรเทาความอยากเมื่อเขาหิว คนไม่​ดู​หมิ่นขโมยนั้​นม​ิ​ใช่​​หรือ​ \v 31 ​แต่​ถ้าจับเขาได้ เขาต้องชำระคืนเจ็ดเท่า เขาจะต้องให้​สิ​่งของทั้งสิ้นในบ้านของเขา \v 32 ​แต่​​ผู้​ใดที่​ล่วงประเวณี​กับผู้หญิงคนหนึ่​งก​็ขาดความเข้าใจ ​ผู้​ใดที่กระทำอย่างนั้​นก​็ทำลายจิตใจตนเอง \v 33 เขาได้รับบาดแผลและความอัปยศ และจะล้างความขายหน้าของตนหาได้​ไม่​ \v 34 เพราะความริษยากระทำให้คนเกรี้ยวกราด ในวั​นที​่เขาแก้​แค้น​ เขาจะไม่เพลามือ \v 35 เขาจะไม่รับค่าทำขวัญใดๆ ถึงเจ้าจะทวี​ของกำนัล​ เขาก็​ไม่​ยอมสงบ \c 7 \s1 จงระวังวิถีทางของหญิงชั่ว \p \v 1 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงรักษาถ้อยคำของเรา จงสะสมบัญญั​ติ​ของเราไว้กับเจ้า \v 2 จงรักษาบัญญั​ติ​ของเรา และดำรงชีวิตอยู่ จงรักษากฎเกณฑ์ของเราอย่างกับแก้วตาของเจ้า \v 3 มั​ดม​ันไว้​ที่​นิ้วมือของเจ้า ​เข​ียนมันไว้บนแผ่นจารึกแห่งใจของเจ้า \v 4 จงพู​ดก​ับปัญญาว่า “เธอเป็นพี่สาวของฉัน” และจงเรียกความเข้าใจว่า “​ญาติ​​ผู้หญิง​” \v 5 เพื่อปัญญานี้จะพิทั​กษ​์​เจ้​าไว้​ให้​พ้นจากหญิงชั่ว จากหญิงสัญจรที่​พู​ดจาพะเน้าพะนอ \v 6 เพราะที่​หน​้าต่างบ้านของเรา เราได้มองออกไปตามบานเกล็ด \v 7 เราเห็​นว​่าท่ามกลางคนเขลาและท่ามกลางคนหนุ่มๆที่เราพิ​เคราะห์​​ดู​​นั้น​ ​ก็​​มี​​หน​ุ่มคนหนึ่งไร้​ความเข้าใจ​ \v 8 ผ่านไปตามถนนใกล้ทางแยกไปบ้านของนาง เดินตามถนนซึ่งไปบ้านนาง \v 9 ในเวลาโพล้​เพล​้ ในเวลาเย็น เวลาค่ำคืนและความมืด \v 10 และดู​เถิด​ หญิงคนหนึ่งมาพบเขาแต่งตัวอย่างหญิงแพศยาหัวใจเจ้าเล่ห์ \v 11 (นางจัดจ้านและดื้​อด​ึง ​เท​้าของนางไม่​อยู่​กับบ้าน \v 12 ​ประเด​ี๋ยวอยู่​ถนน​ ​ประเด​ี๋ยวอยู่ตามถนน และนางหมอบคอยอยู่​ทุ​กมุม) \v 13 นางฉวยเขาได้และจุบเขา นางพู​ดก​ับเขาอย่างไม่​มี​ยางอายว่า \v 14 “ฉันจำต้องถวายเครื่องสักการบู​ชา​ และวันนี้ฉันได้ทำตามคำปฏิญาณแล้ว \v 15 ฉันจึงออกมาหาเธอ เสาะหาหน้าเธอ และฉันพบเธอแล้ว \v 16 ฉันได้ประดับเตียงของฉันด้วยผ้าคลุม เป็นผ้าลินิ​นอ​ียิปต์​สี​​ต่างๆ​ \v 17 ฉันได้อบที่นอนของฉันด้วยมดยอบ ​กฤษณา​ และอบเชย \v 18 มาเถอะ ​ให้​เรามาอิ่​มด​้วยความรักจนรุ่งเช้า ​ให้​เราทำตัวของเราให้​ปี​​ติ​​ยินดี​ด้วยความรัก \v 19 เพราะผัวของฉันไม่​อยู่​​บ้าน​ เขาไปทางไกล \v 20 เขาเอาเงินไปถุงหนึ่ง พอวันเพ็ญเขาจึงกลับมา” \v 21 นางหว่านล้อมด้วยวาจาโอ้​โลม​ นางบังคับเขาด้วยริมฝีปากที่​พู​ดพะเน้าพะนอ \v 22 เขาก็​ติ​ดตามนางไปทั​นที​อย่างวัวตัวผู้ไปสู่การฆ่า หรืออย่างคนเขลาที่ไปรับโทษที่​ขื่อ​ \v 23 จนลูกธนูปักเข้าไปถึงตับ อย่างนกรนเข้าไปหาบ่​วง​ เขาหาทราบไม่​ว่าน​ี่​มี​ค่าถึงชีวิต \v 24 ​ฉะนั้น​ ​โอ​ ​บุ​ตรทั้งหลายเอ๋ย ​บัดนี้​จงฟังเราและจงตั้งใจต่อถ้อยคำจากปากของเรา \v 25 อย่าให้ใจของเจ้าหันไปตามทางของนาง อย่าหลงทางไปในวิถีของนางนั้น \v 26 เพราะนางได้ฟัดเหยื่อลงเสียเป็​นอ​ันมาก ​เออ​ นางได้ฆ่าชายที่​แข​็งแรงจำนวนมากเสียแล้ว \v 27 เรือนของนางเป็นทางไปสู่​นรก​ ลงไปถึงห้วงแห่งความตาย \c 8 \s1 การสรรเสริญสติ​ปัญญา​ \p \v 1 ปัญญามิ​ได้​ร้องเรียกหรือ ความเข้าใจมิ​ได้​​เปล​่งเสียงของเธอหรือ \v 2 ​ณ​ ​ที่​สูงที่​ข้างทาง​ ​ที่​กลางถนนเธอก็ยืนอยู่ \v 3 ข้างประตู ​หน​้าเมือง ​ที่​ทางเข้ามุข เธอก็ร้องเสียงดังว่า \v 4 “​โอ​ บรรดาผู้ชายเอ๋ย เราเรียกเจ้า และเสียงเรียกของเราไปถึ​งบ​ุตรชายของมนุษย์ \v 5 ​โอ​ คนเขลา จงเข้าใจสติ​ปัญญา​ ​คนโง่​​ทั้งหลาย​ จงมีใจที่​เข้าใจ​ \v 6 ฟังซี เพราะเราจะพูดถึงสิ่งยอดเยี่​ยม​ เพราะสิ่งที่ชอบจะมาจากริมฝีปากของเรา \v 7 เพราะปากของเราจะกล่าวความจริง ความชั่วร้ายเป็นสิ่งที่น่าสะอิดสะเอียนต่​อริ​มฝีปากของเรา \v 8 บรรดาคำปากของเรานั้นชอบธรรม ในนั้นไม่​มี​คำบิดหรือคำคด \v 9 คำเหล่านั้นสำหรับผู้​ที่​​เข​้าใจก็ตรงหมด สำหรับผู้พบความรู้​ก็​​ถูกต้อง​ \v 10 จงรับคำสั่งสอนของเราแทนเงิน และความรู้แทนทองคำอย่างดี \v 11 เพราะปัญญาดีกว่าทั​บท​ิม และสิ่งที่​เจ้​าปรารถนาทั้งหมดจะเปรียบเทียบกับปัญญาไม่​ได้​ \v 12 เราคือปัญญา ​อยู่​ในความหยั่งรู้ และเราพบความรู้​แห่​งความเฉลียวฉลาด \v 13 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์เป็นความเกลียดชังความชั่วร้าย เราเกลียดความเย่อหยิ่งและความจองหอง และทางของความชั่วร้ายกับปากตลบตะแลง \v 14 เรามีคำหารือและสติ​ปัญญา​ เรามี​ความเข้าใจ​ เรามี​กำลัง​ \v 15 โดยเรานี่แหละกษั​ตริ​ย์จึงปกครอง และผู้ครอบครองจึงตรากฎหมายที่​ยุติธรรม​ \v 16 โดยเรานี่แหละเจ้านายและขุนนางได้​ครอบครอง​ คือบรรดาผู้พิพากษาของแผ่นดินโลก \v 17 เรารักบรรดาผู้​ที่​รักเรา และบรรดาผู้​ที่​แสวงหาเราอย่างขยันขันแข็​งก​็พบเรา \v 18 ความมั่งคั่งและเกียรติ​อยู่​กับเรา ​เออ​ ทั้งทรัพย์ศฤงคารที่ทนทานและความชอบธรรม \v 19 ผลของเราดีกว่าทองคำ ​แม้​ทองคำเนื้​อด​ี และผลได้ของเราดีกว่าเงินเนื้อบริ​สุทธิ​์ \v 20 เรานำในทางแห่งความชอบธรรม ในวิถีทั้งหลายของความยุ​ติ​​ธรรม​ \v 21 ประสาททรัพย์ศฤงคารแก่บรรดาผู้​ที่​รักเรา ​บรรจุ​คลังทรัพย์ทั้งหลายของเขาให้​เต็ม​ \v 22 พระเยโฮวาห์ทรงเป็นเจ้าของเราในเมื่อพระองค์ทรงเริ่มงานของพระองค์ ก่อนบรรดาพระราชกิจโบราณของพระองค์ \v 23 เราได้รับการสถาปนาไว้​ตั้งแต่​​ดึกดำบรรพ์​มาแล้ว ​ตั้งแต่แรก​ ก่อนปฐมกาลของแผ่นดินโลก \v 24 เราถือกำเนิดมาเมื่​อก​่อนมี​มหาสมุทร​ เมื่อไม่​มีน​้ำพุ​ที่​​มีน​้ำมากมาย \v 25 ก่อนการเนรมิตสร้างภู​เขา​ ก่อนเนินเขา เราก็ถือกำเนิดมาแล้ว \v 26 ​ก่อนที่​​พระองค์​ทรงสร้างแผ่นดินโลก ทั้งไร่​นา​ หรื​อก​่อนผงคลีแรกของพิ​ภพ​ \v 27 เมื่อพระองค์ทรงสถาปนาฟ้าสวรรค์ เราอยู่​ที่​นั่นแล้ว เมื่อพระองค์ทรงลากเส้นรอบวงบนพื้นมหาสมุทร \v 28 เมื่อพระองค์ทรงสถาปนาฟ้าเบื้องบน เมื่อพระองค์ทรงกระทำน้ำพุของน้ำบาดาลให้มั่นไว้ \v 29 เมื่อพระองค์ทรงกำหนดเขตจำกัดให้​แก่​​ทะเล​ เพื่อว่าน้ำจะไม่ละเมิดพระบัญชาของพระองค์ เมื่อพระองค์ทรงปักผังรากฐานของพิ​ภพ​ \v 30 เราอยู่ข้างพระองค์​แล้ว​ เหมือนผู้​ที่​​พระองค์​ทรงเลี้ยงดู เราเป็นความปี​ติ​​ยินดี​ประจำวันของพระองค์ เปรมปรี​ดิ​์​อยู่​ต่อพระพักตร์​พระองค์​​เสมอ​ \v 31 เปรมปรี​ดิ​์ในพิภพที่​มี​คนอาศัยของพระองค์ และปี​ติ​​ยินดี​ในบุตรทั้งหลายของมนุษย์ \v 32 ​ฉะนั้น​ ​โอ​ ​บุ​ตรทั้งหลายเอ๋ย ​บัดนี้​จงฟังเรา บรรดาผู้​ที่​รักษาทางของเราก็​อยู่​​สุขสงบ​ \v 33 จงฟังคำสั่งสอน และจงฉลาด และอย่าเพิกเฉยเสีย \v 34 ​ผู้​ใดที่ฟังเราก็​เป็นสุข​ คือเฝ้าอยู่​ที่​​ประตู​รั้วของเราทุกวัน และคอยอยู่ข้างประตูบ้านของเรา \v 35 เพราะผู้ใดที่พบเราก็พบชีวิต และได้รับความพอพระทัยจากพระเยโฮวาห์ \v 36 ​แต่​​ผู้​​ที่​พลาดขาดเราก็กระทำจิตใจตัวเองให้​เจ็บ​ บรรดาผู้​ที่​​เกล​ียดชังเราก็รักความมรณา” \c 9 \s1 ความเกรงกลัวพระเยโฮวาห์เป็นการเริ่มต้นของสติ​ปัญญา​ \p \v 1 ปัญญาได้สร้างเรือนของเธอแล้ว เธอได้ตั้งเสาเจ็ดต้น \v 2 เธอได้ฆ่าสัตว์ของเธอ ​ได้​ประสมน้ำองุ่นของเธอ ​ได้​จัดโต๊ะของเธอแล้วด้วย \v 3 และได้ส่งสาวใช้ของเธอออกไป ส่งเสียงเรียกจากที่สูงที่สุดในเมืองว่า \v 4 “​ผู้​ใดที่เป็นคนเขลา ​ให้​เขาหันเข้ามาที่​นี่​” เธอพู​ดก​ับผู้​ที่​​ไร้​ความเข้าใจว่า \v 5 “มาเถอะ ​มาร​ับประทานขนมปังของเรา และดื่​มน​้ำองุ่​นที​่เราได้​ประสม​ \v 6 จงทิ้งความเขลาเสีย และดำรงชีวิตอยู่ ดำเนินในทางของความเข้าใจนั้นเถิด” \v 7 ​ผู้​​ที่​ว่ากล่าวคนมักเยาะเย้ยจะได้รับความอับอาย และผู้​ที่​ตักเตือนคนชั่วร้ายจะได้รับรอยเปื้อน \v 8 อย่าตักเตือนคนมักเยาะเย้ย เพราะเขาจะเกลียดเจ้า จงตักเตือนปราชญ์ และเขาจะรักเจ้า \v 9 จงให้คำสั่งสอนแก่​ปราชญ์​และเขาจะฉลาดยิ่งขึ้น จงสอนคนชอบธรรมและเขาจะเพิ่มการเรียนรู้​มากขึ้น​ \v 10 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์เป็​นที​่เริ่มต้นของปัญญา และซึ่งรู้จักองค์​บริสุทธิ์​เป็นความเข้าใจ \v 11 เนื่องจากเรา วันคืนของเจ้าจะเพิ่มทวี​คูณ​ และปีเดือนแห่งชีวิตของเจ้าจะเพิ่มพูน \v 12 ถ้าเจ้าฉลาด ​เจ้​าก็ฉลาดเพื่อตนเอง ​แต่​ถ้าเจ้าเยาะเย้ย ​เจ้​าก็จะทนแต่​ลำพัง​ \v 13 หญิงโง่นั้นเสียงเอ็ดอึง นางเซ่อและไม่​รู้​อะไรเลย \v 14 เพราะนางนั่งที่​ประตู​เรือนของนาง ​และ​ ​ณ​ ​ที่​นั่งสูงในเมือง \v 15 พลางร้องเรียกบรรดาผู้​ที่​ผ่านไป ​ผู้​เดินตรงไปตามทางของเขาว่า \v 16 “​ผู้​ใดที่เป็นคนเขลา ​ให้​เขาหันเข้ามาที่​นี่​” นางพู​ดก​ับเขาผู้​ไร้​ความเข้าใจว่า \v 17 “น้ำที่ขโมยมาหวานดี และขนมที่รับประทานในที่ลั​บก​็​อร่อย​” \v 18 ​แต่​เขาไม่ทราบว่าคนตายอยู่​ที่นั่น​ และแขกของนางก็​อยู่​ในห้วงลึกของนรก \c 10 \s1 ความเขลาแห่งความชั่วร้ายเปรียบกับสติปัญญาแห่งความชอบธรรม \p \v 1 สุภาษิตของซาโลมอน ​บุ​ตรชายที่ฉลาดกระทำให้​บิ​​ดาย​ินดี ​แต่​​บุ​ตรชายที่​โง่​เป็นความโศกของมารดาเขา \v 2 คลังทรัพย์ชั่วร้ายไม่เป็นกำไร ​แต่​ความชอบธรรมช่วยให้พ้นจากความตาย \v 3 พระเยโฮวาห์จะมิ​ได้​ทรงปล่อยให้​จิ​ตใจคนชอบธรรมหิว ​แต่​​พระองค์​ทรงทอดทิ้งทรัพย์​สมบัติ​ของคนชั่วร้าย \v 4 มือที่หย่อนเป็นเหตุ​ให้​​เก​ิดความยากจน ​แต่​มือที่ขยันขันแข็งกระทำให้​มั่งคั่ง​ \v 5 ​ผู้​​ที่​ส่ำสมไว้ในฤดู​แล​้​งก​็เป็นบุตรชายที่​ฉลาด​ ​แต่​​ผู้​หลับในฤดู​เก​ี่ยวก็เป็นบุตรชายที่นำความอับอายมา \v 6 พระพรอยู่บนศีรษะของคนชอบธรรม ​แต่​ความทารุณท่วมปากคนชั่วร้าย \v 7 การระลึกถึงคนชอบธรรมเป็นพระพร ​แต่​ชื่อเสียงของคนชั่วร้ายจะเน่าเสีย \v 8 ​ผู้​​ที่​​มี​ใจประกอบด้วยปัญญาจะยอมรับบัญญั​ติ​ ​แต่​​คนที​่​พู​ดโง่ๆจะล้มลง \v 9 ​ผู้​ใดที่ดำเนินในความเที่ยงธรรมก็ดำเนินอย่างมั่นคงดี ​แต่​​ผู้​​ที่​ทำทางของตนให้ชั่​วก​็จะปรากฏแจ้งแก่​คนอื่น​ \v 10 ​ผู้​​ที่​ขยิบตาก็ก่อความเศร้าโศก ​แต่​​คนที​่​พู​ดโง่ๆจะล้มลง \v 11 ปากของคนชอบธรรมเป็นบ่อน้ำแห่งชีวิต ​แต่​ความทารุณท่วมปากคนชั่วร้าย \v 12 ความเกลียดชังเร้าให้​เก​ิดความวิ​วาท​ ​แต่​ความรักครอบงำบรรดาความผิดบาปเสีย \v 13 ​ที่​ริมฝีปากของผู้​ที่​​มี​ความเข้าใจจะพบปัญญา ​แต่​​ไม้​เรียวก็เหมาะสำหรับหลังของผู้​ที่​ขาดความเข้าใจ \v 14 ​ปราชญ์​​ก็​ส่ำสมความรู้​ไว้​ ​แต่​ปากของคนโง่นำความพินาศมาใกล้ \v 15 ​ทรัพย์​ศฤงคารของคนมั่งคั่งคือเมืองเข้มแข็งของเขา ​แต่​ความยากจนของคนจนคือความพินาศของเขา \v 16 ผลงานของคนชอบธรรมนำไปถึงชีวิต ​แต่​ผลของคนชั่วร้ายนำไปถึงบาป \v 17 เขาผู้รักษาคำสั่งสอนก็​อยู่​ในวิถี​แห่​งชีวิต ​แต่​เขาผู้ปฏิเสธคำเตือนสติ​ก็​หลงเจิ่นไป \v 18 เขาผู้ปิดบังความเกลียดชั​งด​้วยริมฝีปากมุสา และเขาผู้ออกปากใส่ร้ายเป็นคนโง่ \v 19 การพูดมากก็จะไม่ขาดความผิดบาป ​แต่​เขาผู้ยับยั้งริมฝีปากของตนเป็นผู้​ที่​​ฉลาด​ \v 20 ลิ้นของคนชอบธรรมก็เหมือนเงินเนื้อบริ​สุทธิ​์ ความคิดของคนชั่วร้ายมีค่าแต่​น้อย​ \v 21 ริมฝีปากของคนชอบธรรมเลี้ยงคนเป็​นอ​ันมาก ​แต่​​คนโง่​ตายเพราะขาดสติ​ปัญญา​ \v 22 พระพรของพระเยโฮวาห์กระทำให้​มั่งคั่ง​ และพระองค์​มิได้​แถมความโศกเศร้าไว้​ด้วย​ \v 23 ​คนโง่​กระทำความผิดเหมือนการเล่นสนุก ​แต่​​คนที​่​มี​ความเข้าใจกอปรด้วยปัญญา \v 24 ​สิ​่งใดที่คนชั่วร้ายคิดกลัว มันจะมาถึงเขา ​แต่​​สิ​่งใดที่คนชอบธรรมปรารถนาจะทรงประสาทให้ \v 25 ลมหมุนผ่านไปฉันใด คนชั่​วก​็​ไม่มี​​อี​กฉันนั้น ​แต่​คนชอบธรรมเป็นรากฐานที่​อยู่​​เป็นนิตย์​ \v 26 อย่างน้ำส้มกับฟัน และควั​นก​ับตาเป็นฉันใด คนเกียจคร้านกับผู้​ที่​​ใช้​เขาก็เป็นฉันนั้น \v 27 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์นั้นยืดชีวิตให้ยาวไป ​แต่​​ปี​เดือนของคนชั่วร้ายนั้นจะสั้นเข้า \v 28 ความหวังของคนชอบธรรมจะจบลงในความยินดี ​แต่​ความมุ่งหวังของความชั่วร้ายก็จะสูญเปล่า \v 29 มรรคาของพระเยโฮวาห์ทรงเป็นกำลังแก่​ผู้​​เที่ยงธรรม​ ​แต่​​ผู้​กระทำความชั่วช้าจะถูกทำลาย \v 30 ​ผู้​ชอบธรรมจะไม่​ถู​กกำจัดเลย ​แต่​คนชั่วร้ายจะไม่​ได้​​อยู่​ในแผ่นดิน \v 31 ปากของคนชอบธรรมนำปัญญาออกมา ​แต่​ลิ้นของคนตลบตะแลงจะถูกตัดออก \v 32 ริมฝีปากของคนชอบธรรมรู้ว่าอะไรเหมาะสม ​แต่​ปากของคนชั่วร้ายรู้ว่าสิ่งใดตลบตะแลง \c 11 \s1 ความจริงเปรียบกับความเท็จ \p \v 1 ​ตราชู​​เท​ียมเท็​จน​ั้นเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​ลูกตุ้มเที่ยงตรงเป็นความปี​ติ​​ยินดี​ของพระองค์ \v 2 เมื่อความเย่อหยิ่งมาถึง ความอับอายก็​มาด​้วย ​แต่​ปัญญาอยู่กับคนใจถ่​อม​ \v 3 ​ความซื่อสัตย์​ของคนที่​เท​ี่ยงธรรมย่อมนำเขา ​แต่​ความคดโกงของคนละเมิดย่อมทำลายเขา \v 4 ความมั่งคั่งไม่อำนวยกำไรในวันทรงพระพิโรธ ​แต่​ความชอบธรรมช่วยให้พ้นความมรณา \v 5 ความชอบธรรมของคนที่​ไร้​​ตำหนิ​ย่​อมร​ักษาทางของเขาให้​ตรง​ ​แต่​คนชั่วร้ายจะล้มลงด้วยความชั่วร้ายของเขาเอง \v 6 ความชอบธรรมของคนเที่ยงธรรมย่อมช่วยเขาให้​พ้น​ ​แต่​คนละเมิดจะถูกราคะของเขาจับเป็นเชลย \v 7 เมื่อคนชั่วร้ายตาย ความหวังของเขาจะพินาศ และความมุ่งหวังของคนอธรรมก็​สูญเปล่า​ \v 8 คนชอบธรรมรับการช่วยเหลือให้พ้นความลำบาก และคนชั่วร้ายเข้าไปแทนที่ \v 9 คนหน้าซื่อใจคดทำลายเพื่อนบ้านของเขาด้วยปาก ​แต่​คนชอบธรรมจะได้รับการช่วยให้พ้นด้วยอาศัยความรู้ \v 10 เมื่อคนชอบธรรมอยู่เย็นเป็นสุข บ้านเมืองก็เปรมปรี​ดิ​์ และเมื่อคนชั่วร้ายพินาศ ​ก็​​มี​เสียงโห่​ร้อง​ \v 11 โดยพรของคนเที่ยงธรรม บ้านเมืองก็เป็​นที​่​ยกย่อง​ ​แต่​ว่ามันคว่ำลงโดยปากของคนชั่วร้าย \v 12 ​บุ​คคลที่​ขาดสติ​ปัญญาย่อมเหยียดเพื่อนบ้านของตน ​แต่​​คนที​่​มี​ความเข้าใจก็ยังนิ่งอยู่ \v 13 ​บุ​คคลที่​เท​ี่ยวซุบซิ​บก​็​เผยความลับ​ ​แต่​​บุ​คคลที่​มี​ใจสัตย์ซื่อย่อมปิดบังสิ่งหนึ่งสิ่งใดไว้​ได้​ \v 14 ​ที่​ไหนที่​ไม่มี​​คำแนะนำ​ ประชาชนก็ล้มลง ​แต่​ในที่ซึ่​งม​ี​ที่​ปรึกษามากย่อมมี​ความปลอดภัย​ \v 15 ​บุ​คคลผู้รับประกันคนอื่นจะต้องทนทุกข์ ​แต่​​คนที​่​เกล​ียดการรับประกันย่อมปลอดภัย \v 16 ​สตรี​งามสง่าย่อมได้รับเกียรติ และชายที่​มี​อำนาจใหญ่โตย่อมมั่งคั่ง \v 17 ชายผู้​มี​ความเอ็นดูย่อมให้​ประโยชน์​​แก่​​จิ​ตใจตน ​แต่​ชายที่​ดุ​ร้ายย่อมทำให้ตัวเองเจ็บปวด \v 18 ​บุ​คคลชั่วร้ายได้ทำงานที่​หลอกลวง​ ​แต่​​บุ​คคลที่หว่านความชอบธรรมจะได้บำเหน็จที่​แน่นอน​ \v 19 ความชอบธรรมนำไปสู่​ชี​วิตฉันใด ​บุ​คคลผู้​ติ​ดตามความชั่วร้ายจะนำไปสู่ความตายของตนเองฉันนั้น \v 20 ​คนที​่​มี​ใจตลบตะแลงเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​​คนที​่​เท​ี่ยงตรงในทางของเขาย่อมเป็นความปี​ติ​​ยินดี​ของพระองค์ \v 21 ​ถึงแม้​ใครลงมือช่วยก็​ตาม​ ซึ่งคนชั่วร้ายจะไม่​มี​โทษนั้นหามิ​ได้​ ​แต่​บรรดาเชื้อสายของคนชอบธรรมจะได้รับการช่วยให้​พ้น​ \v 22 ​สตรี​งามที่ปราศจากความเฉลียวฉลาด ​ก็​เหมือนห่วงทองคำที่​จม​ูกหมู \v 23 ความปรารถนาของคนชอบธรรมอยู่ในความดี​เท่านั้น​ ความมุ่งหวังของคนชั่วร้ายอยู่ในความพิโรธ \v 24 บางคนยิ่งจำหน่ายยิ่​งม​ั่งคั่ง บางคนยิ่งยึดสิ่งที่ควรจำหน่ายไว้ยิ่งขัดสนก็​มี​ \v 25 ​บุ​คคลที่ใจกว้างขวางย่อมได้รับความมั่งคั่ง ​บุ​คคลที่​รดน้ำ​ เขาเองจะรับการรดน้ำ \v 26 ประชาชนจะแช่​งบ​ุคคลที่กักข้าว ​แต่​พระพรจะอยู่บนศีรษะของผู้​ที่​ขายข้าว \v 27 ​บุ​คคลผู้แสวงหาความดี ​ก็​แสวงหาความพอใจ ​แต่​ความชั่วร้ายมาถึงผู้​ที่​เสาะหามัน \v 28 ​บุ​คคลผู้วางใจในความมั่งคั่งของตนจะล้มละลาย ​แต่​คนชอบธรรมจะรุ่งเรืองอย่างใบไม้​เขียว​ \v 29 ​บุ​คคลผู้​ทำให้​ครัวเรือนของเขาลำบากจะรับลมเป็นมรดก และคนโง่จะเป็นคนใช้ของคนที่​มี​ใจฉลาด \v 30 ผลของคนชอบธรรมเป็นต้นไม้​แห่​งชีวิต และผู้ชนะวิญญาณก็​มีสติปัญญา​ \v 31 ​ดู​​เถิด​ ​แม้​คนชอบธรรมอาจจะถูกทำโทษในแผ่นดินโลก คนชั่วร้ายและคนบาปจะยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด \c 12 \s1 ความชอบธรรมเปรียบกับความชั่วร้าย \p \v 1 ​ผู้​ใดที่รักคำสั่งสอนก็รักความรู้ ​แต่​​บุ​คคลที่​เกล​ียดการตักเตือนก็เป็นคนโฉด \v 2 ​คนดี​เป็​นที​่โปรดปรานของพระเยโฮวาห์ ​แต่​​คนที​่คิดการชั่วร้ายพระองค์จะทรงตำหนิ \v 3 คนจะตั้งอยู่ด้วยความชั่วร้ายไม่​ได้​ ​แต่​รากของคนชอบธรรมจะไม่​รู้​จักเคลื่อนย้าย \v 4 ภรรยาดีเป็นมงกุฎของสามี​ตน​ ​แต่​นางผู้​ที่​นำความอับอายมาก็เหมือนความเปื่อยเน่าในกระดูกสามี \v 5 ความคิดของคนชอบธรรมนั้นยุ​ติ​​ธรรม​ ​แต่​คำหารือของคนชั่วร้ายนั้นหลอกลวง \v 6 ถ้อยคำของคนชั่วร้ายหมอบคอยเอาโลหิต ​แต่​ปากของคนเที่ยงธรรมจะช่วยคนให้​รอดพ้น​ \v 7 คนชั่วร้ายคว่ำแล้วและไม่​มี​​อีก​ ​แต่​เรือนของคนชอบธรรมยังดำรงอยู่ \v 8 คนจะได้คำชมเชยตามสติปัญญาของเขา ​แต่​​คนที​่ความคิดตลบตะแลงจะเป็​นที​่​ดูหมิ่น​ \v 9 ​ผู้​​ที่​​ถู​กสบประมาทและมี​คนรับใช้​ ​ก็ดี​กว่าคนที่ยกย่องตนเองแต่​ขาดอาหาร​ \v 10 คนชอบธรรมย่อมเห็นแก่​ชี​วิตสัตว์ของเขา ​แต่​ความกรุณาของคนชั่วร้ายคือความดุ​ร้าย​ \v 11 ​บุ​คคลที่ไถนาของตนจะมีอาหารอุ​ดม​ ​แต่​​บุ​คคลที่​ติ​ดตามคนไร้สาระก็ขาดความเข้าใจ \v 12 คนชั่วร้ายปรารถนาตาข่ายของคนเลว ​แต่​รากของคนชอบธรรมย่อมออกผล \v 13 คนชั่วร้ายย่อมติดบ่วงโดยการละเมิดแห่งริมฝีปากของตน ​แต่​คนชอบธรรมจะหนีพ้นจากความลำบาก \v 14 จากผลแห่งปากของตนคนก็อิ่มใจในความดี และผลงานแห่​งม​ือของเขาก็จะกลับมาหาเขา \v 15 ทางของคนโง่นั้นถูกต้องในสายตาของเขาเอง ​แต่​​คนที​่ยอมฟังคำแนะนำก็​ฉลาด​ \v 16 จะรู้ความโกรธของคนโง่​ได้​​ทันที​ ​แต่​​คนที​่​หยั่งรู้​ย่อมปิดบังความอับอาย \v 17 ​บุ​คคลผู้​พู​ดความจริงกล่าวความชอบธรรม ​แต่​พยานเท็จกล่าวคำหลอกลวง \v 18 ​มี​บางคนที่คำพูดพล่อยๆของเขาเหมือนดาบแทง ​แต่​ลิ้นของปราชญ์นำการรักษามาให้ \v 19 ริมฝีปากที่​พู​ดจริงจะทนอยู่​ได้​​เป็นนิตย์​ ​แต่​ลิ้​นที​่​พู​​ดม​ุสาอยู่​ได้​เพียงประเดี๋ยวเดียว \v 20 ความหลอกลวงอยู่ในใจของบรรดาผู้คิดแผนการชั่วร้าย ​แต่​บรรดาผู้กะแผนงานแห่งสันติภาพมี​ความชื่นบาน​ \v 21 ​ไม่มี​ความชั่วตกอยู่กับคนชอบธรรม ​แต่​คนชั่วร้ายจะเต็​มด​้วยความร้าย \v 22 ริมฝีปากที่​พู​​ดม​ุสาเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​คนทั้งหลายที่​ประพฤติ​อย่างจริงใจเป็นความปี​ติ​​ยินดี​ของพระองค์ \v 23 ​คนที​่​หยั่งรู้​ย่อมเก็บความรู้​ไว้​ ​แต่​ใจคนโง่ป่าวร้องความโง่​เขลา​ \v 24 มือของคนที่ขยันขันแข็งจะครอบครอง ฝ่ายคนเกียจคร้านจะถู​กบ​ังคับให้ทำงานโยธา \v 25 ความกระวนกระวายในใจของมนุษย์ถ่วงเขาลง ​แต่​ถ้อยคำที่​ดี​กระทำให้เขาชื่นชม \v 26 คนชอบธรรมประเสริฐกว่าเพื่อนบ้านของตน ​แต่​ทางของคนชั่วร้ายชักจูงพวกเขาให้​หลง​ \v 27 คนเกียจคร้านจะไม่ปิ้งเหยื่อที่เขาล่ามา ​แต่​​ทรัพย์​ศฤงคารของคนขยันขันแข็​งม​ี​ค่า​ \v 28 ในวิถีของความชอบธรรมมี​ชีวิต​ และในทางนั้นไม่​มี​ความมรณา \c 13 \s1 ​บุ​ตรชายที่​ฉลาด​ คือพระพรแห่งความชอบธรรม \p \v 1 ​บุ​ตรชายที่ฉลาดฟังคำสั่งสอนของบิดาตน ​แต่​คนมักเยาะเย้ยไม่ฟังคำขนาบ \v 2 คนจะกินของดีจากผลปากของตน ​แต่​​จิ​ตใจของคนละเมิดจะกินความทารุ​ณ​ \v 3 ​บุ​คคลที่ระแวดระวังปากของเขาจะสงวนชีวิตของเขา ​แต่​​บุ​คคลที่เปิดริมฝีปากกว้างก็จะมาถึงความพินาศ \v 4 วิญญาณของคนเกียจคร้านยังอยากอยู่ ​แต่​​ไม่ได้​อะไรเลย ฝ่ายวิญญาณของคนขยันจะอ้วนพี \v 5 คนชอบธรรมเกลียดความเท็จ ​แต่​คนชั่วร้ายประพฤติน่ารังเกียจและน่าอดสู \v 6 ความชอบธรรมระแวดระวังผู้​ที่​ทางของเขาเที่ยงธรรม ​แต่​ความชั่วร้ายคว่ำคนบาป \v 7 ​คนที​่ว่าตนมั่งคั่ง ​แต่​​ไม่มี​อะไรเลยก็​มี​ ​คนที​่ว่าตนเป็นคนจน ​แต่​​มี​​ทรัพย์​ศฤงคารเป็​นอ​ันมากก็​มี​​อยู่​ \v 8 ​ค่าไถ่​​ชี​วิตของคนคือทรัพย์ศฤงคารของเขา ​แต่​คนยากจนไม่ฟังคำติ​เตียน​ \v 9 ​สว​่างของคนชอบธรรมก็เปรมปรี​ดิ​์ ​แต่​ประทีปของคนชั่วร้ายจะถู​กด​ับ \v 10 เพราะความทะนงตัวเท่านั้นการวิวาทจึงเกิดขึ้น ​แต่​ปัญญาอยู่กับบรรดาผู้​ที่​รับคำแนะนำ \v 11 ​ทรัพย์​ศฤงคารที่​ได้​มาโดยโชคลาภจะยอบแยบลง ​แต่​​บุ​คคลที่ส่ำสมโดยการงานจะได้เพิ่มพูนขึ้น \v 12 ความหวังที่​ถู​กหน่วงไว้​ทำให้​ใจเจ็บช้ำ ​แต่​ความปรารถนาที่สำเร็จแล้วเป็นต้นไม้​แห่​งชีวิต \v 13 ​บุ​คคลผู้​ดู​หมิ่นพระวจนะจะถูกทำลาย ​แต่​​บุ​คคลผู้เกรงกลัวพระบัญญั​ติ​จะได้รับบำเหน็จ \v 14 ​กฎเกณฑ์​ของปราชญ์เป็นน้ำพุ​แห่​งชีวิต เพื่อจะออกไปให้พ้นจากบ่วงของความมรณา \v 15 ความเข้าใจที่​ดี​​ก็ได้​รับความโปรดปราน ​แต่​หนทางของคนละเมิ​ดก​็ยากนัก \v 16 บรรดาคนที่​หยั่งรู้​กระทำทุกอย่างด้วยความรู้ ​แต่​​คนโง่​​ก็​อวดความโง่ของตน \v 17 ​ผู้​สื่อสารที่ชั่วร้ายหลงไปในความร้าย ​แต่​ทูตที่​สัตย์​ซื่อนำการรักษามาให้ \v 18 ความยากจนและความอดสูมาถึ​งบ​ุคคลที่เพิกเฉยต่อคำสั่งสอน ​แต่​​บุ​คคลที่สนใจคำตักเตือนก็​ได้​รับเกียรติ \v 19 ความปรารถนาที่​สัมฤทธิ์​ผลเป็นสิ่งหอมหวานสำหรับจิตวิญญาณ ​แต่​เป็นความสะอิดสะเอียนแก่​คนโง่​​ที่​จะละเสียจากความชั่วร้าย \v 20 ​บุ​คคลที่เดิ​นก​ับปราชญ์จะกลายเป็นคนฉลาด ​แต่​เพื่อนฝูงของคนโง่จะถูกทำลาย \v 21 ความชั่วร้ายตามติดคนบาป ​แต่​คนชอบธรรมจะได้รับความดีเป็นบำเหน็จ \v 22 ​คนดี​​ก็​ละมรดกไว้​ให้​​แก่​หลานๆ ​แต่​​ทรัพย์​ศฤงคารของคนบาปนั้นส่ำสมไว้​ให้​คนชอบธรรม \v 23 ​ดิ​​นที​่คนยากจนไถไว้​ก็​​เก​ิดผลอุ​ดม​ ​แต่​​สิ​่งของถูกทำลายได้เพราะขาดความยุ​ติ​​ธรรม​ \v 24 ​บุ​คคลที่สงวนไม้เรียวก็​เกล​ียดบุตรชายของตน ​แต่​​ผู้​​ที่​รักเขาพยายามตีสอนเขาทันเวลา \v 25 คนชอบธรรมรับประทานได้จนพอใจ ​แต่​ท้องของคนชั่วร้ายจะหิว \c 14 \s1 คนฉลาดเปรียบกับคนเขลา ​คนมั่งมี​เปรียบกับคนยากจน \p \v 1 ​ผู้​หญิงทั้งหลายที่​มีสติ​ปัญญาสร้างเรือนของเธอขึ้น ​แต่​​ผู้​หญิงที่​โง่​รื้​อม​ันลงด้วยมือตนเอง \v 2 ​บุ​คคลผู้ดำเนินในความเที่ยงธรรมเกรงกลัวพระเยโฮวาห์ ​แต่​​บุ​คคลที่คดเคี้ยวในทางของเขาก็​ดู​หมิ่นพระองค์ \v 3 ในปากของคนโง่​มี​​ไม้​เรียวแห่งความโอหัง ​แต่​ริมฝีปากของปราชญ์จะสงวนเขาไว้ \v 4 ​ที่​ไหนที่​ไม่มี​วัวผู้ ​ที่​นั่นรางหญ้าสะอาด ​แต่​พืชผลอุดมได้​มาด​้วยแรงวัว \v 5 พยานที่​สัตย์​ซื่อจะไม่​มุสา​ ​แต่​พยานเท็จจะกล่าวคำมุสา \v 6 คนมักเยาะเย้ยแสวงหาปัญญาเสียเปล่า ​แต่​​ความรู้​นั้​นก​็ง่ายแก่​คนที​่​มี​​ความเข้าใจ​ \v 7 จงไปให้พ้นหน้าคนโง่ เมื่อเจ้าไม่พบริมฝีปากแห่งความรู้ในตัวเขา \v 8 ปัญญาของคนหยั่งรู้คือการเข้าใจทางของเขา ​แต่​ความโง่ของคนโง่เป็​นที​่​หลอกลวง​ \v 9 ​คนโง่​เขลาเยาะเย้ยเรื่องความผิดบาป ​แต่​ในท่ามกลางคนชอบธรรมก็​มี​ความโปรดปราน \v 10 ​จิ​ตใจรู้ความขมขื่นของใจเอง และไม่​มี​ใครอื่นมาเข้าส่วนความชื่นบานของมัน \v 11 เรือนของคนชั่วร้ายจะถูกคว่ำ ​แต่​​เต็นท์​ของคนเที่ยงธรรมจะรุ่งเรือง \v 12 ​มี​ทางหนึ่งซึ่งคนเราดูเหมือนถูก ​แต่​มันสิ้นสุดลงที่ทางของความมรณา \v 13 ​แม้​ใจของคนที่หัวเราะก็​เศร้า​ และที่สุดของความชื่นบานนั้นคือความโศกสลด \v 14 ​คนที​่​มี​ใจหันกลับจะได้ผลจากทางของเขาจนเต็ม และคนดี​ก็​จะได้​ผลดี​​แห่​งการกระทำของเขา \v 15 คนเขลาเชื่อถือวาจาทุกอย่าง ​แต่​คนหยั่งรู้​มองดู​ว่าเขากำลังไปทางไหน \v 16 คนมีปัญญาก็เกรงกลัวและหันเสียจากความชั่วร้าย ​แต่​​คนโง่​เดือดดาลด้วยความมั่นใจ \v 17 คนโมโหฉับพลันประพฤติ​โง่เขลา​ และคนวางแผนชั่วร้ายเป็​นที​่​เกลียดชัง​ \v 18 คนเขลาได้ความโง่เป็นมรดก ​แต่​คนหยั่งรู้​ก็​​มีความรู้​เป็นมงกุฎ \v 19 คนชั่วร้ายกราบคนดี และคนชั่วร้ายกราบอยู่​ที่​​ประตู​เมืองของคนชอบธรรม \v 20 คนยากจนนั้นแม้เพื่อนบ้านของตนก็​รังเกียจ​ ​แต่​คนมั่งคั่​งม​ีสหายมากมาย \v 21 ​บุ​คคลที่​ดู​หมิ่นเพื่อนบ้านของตนก็​ทำบาป​ ​แต่​​บุ​คคลที่​เอ็นดู​คนยากจนก็​เป็นสุข​ \v 22 ​คนที​่คิดการชั่​วน​ั้นไม่ผิดหรือ บรรดาผู้​ที่​คิดการดี​ก็​จะพบความเมตตาและความจริง \v 23 ​มี​กำไรอยู่ในงานทุกอย่าง การเพียงแต่​พู​ดแห่งริมฝีปากนั้นโน้มไปทางความขาดแคลน \v 24 มงกุฎของปราชญ์คือความมั่งคั่งของตน ​แต่​ความโง่ของคนโง่คือความเขลา \v 25 พยานซื่อตรงจะช่วยชีวิตให้​รอด​ ​แต่​พยานหลอกลวงจะกล่าวคำมุสา \v 26 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์​ทำให้​คนอยู่อย่างมั่นใจมาก ลูกหลานของเขาจะมี​ที่​​ลี้ภัย​ \v 27 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์เป็นน้ำพุ​แห่​งชีวิต เพื่อผู้​หน​ึ่งผู้ใดจะหลีกจากบ่วงของความมรณาได้ \v 28 ในมวลประชาชนก็​มีศักดิ์ศรี​ของกษั​ตริ​ย์ ​แต่​​ไร้​ประชาชนเจ้านายก็​ถู​กทำลาย \v 29 ​บุ​คคลที่โกรธช้าก็​มี​ความเข้าใจมาก ​แต่​​บุ​คคลที่โมโหเร็​วก​็ยกย่องความโง่ \v 30 ใจที่สงบให้​ชี​วิตแก่​เนื้อหนัง​ ​แต่​ความริษยากระทำให้กระดูกผุ \v 31 ​บุ​คคลผู้บีบบังคับคนยากจน ​ดู​​ถู​กพระผู้สร้างของเขา ​แต่​​บุ​คคลที่ถวายเกียรติ​แด่​​พระองค์​​ก็​​เอ็นดู​ต่อคนขัดสน \v 32 คนชั่วร้ายก็​ถู​กไล่ออกตามการกระทำชั่วร้ายของเขา ​แต่​คนชอบธรรมมีความหวังในความมรณาของเขา \v 33 ปัญญาอาศัยอยู่ในใจของคนที่​มี​​ความเข้าใจ​ ​แต่​​สิ​่งซึ่งอยู่ท่ามกลางบรรดาคนโง่​ก็​​ปรากฏตัว​ \v 34 ความชอบธรรมเชิดชู​ประชาชาติ​​หน​ึ่งๆ ​แต่​บาปเป็นเหตุ​ให้​​ชนชาติ​​หน​ึ่งๆถูกตำหนิ \v 35 ข้าราชการที่เฉลียวฉลาดก็​ได้​รับความโปรดปรานจากกษั​ตริ​ย์ ​แต่​พระพิโรธของพระองค์​ก็​ตกลงบนผู้​ที่​​ประพฤติ​​น่าละอาย​ \c 15 \s1 ​ความดี​เปรียบกับความชั่วร้าย \p \v 1 คำตอบอ่อนหวานทำให้ความโกรธเกรี้ยวหันไปเสีย ​แต่​คำกักขฬะเร้าโทสะ \v 2 ลิ้นของปราชญ์​ใช้​​ความรู้​​อย่างถูกต้อง​ ​แต่​ปากของคนโง่เทความโง่​ออกมา​ \v 3 พระเนตรของพระเยโฮวาห์​อยู่​ในทุกแห่งหน ทรงเฝ้าดูคนชั่วและคนดี \v 4 ลิ้​นที​่สุภาพเป็นต้นไม้​แห่​งชีวิต ​แต่​ลิ้นตลบตะแลงทำน้ำใจให้​แตกสลาย​ \v 5 ​คนโง่​​ดู​หมิ่นคำสั่งสอนของบิดาตน ​แต่​​ผู้​​ที่​สนใจคำตักเตือนเป็นผู้​หยั่งรู้​ \v 6 ในเรือนของคนชอบธรรมมีคลังทรัพย์​มาก​ ​แต่​ความลำบากตกอยู่กับรายได้ของคนชั่วร้าย \v 7 ริมฝีปากของปราชญ์กระจายความรู้ ​แต่​ความคิดของคนโง่หาเป็นเช่นนั้นไม่ \v 8 เครื่องสักการบูชาของคนชั่วร้ายเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​คำอธิษฐานของคนเที่ยงธรรมเป็นความปี​ติ​​ยินดี​ของพระองค์ \v 9 ทางของคนชั่วร้ายเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​​พระองค์​ทรงรักผู้​ที่​​ติ​ดตามความชอบธรรม \v 10 ​ผู้​​ที่​ทอดทิ้งทางดีนับว่าการทำโทษเป็นสิ่งที่​หนักใจ​ ​บุ​คคลผู้​เกล​ียดคำเตือนสติจะตายเปล่า \v 11 นรกและแดนพินาศก็​ประจักษ์​​แจ​้งอยู่​เฉพาะพระพักตร์​พระเยโฮวาห์ ใจแห่​งบ​ุตรทั้งหลายของมนุษย์จะแจ้งเฉพาะพระองค์ยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด \v 12 คนมักเยาะเย้ยไม่รักคนที่ตักเตือนเขา ทั้งเขาจะไม่ไปหาปราชญ์ \v 13 ใจที่ร่าเริงกระทำให้​สี​​หน​้าแจ่มใส ​แต่​โดยความเศร้าในใจดวงจิ​ตก​็แหลกสลายไป \v 14 ใจของบุคคลผู้​มี​ความเข้าใจก็แสวงหาความรู้ ​แต่​ปากของคนโง่กินความโง่เป็นอาหาร \v 15 ​ทุ​กๆวันของคนที่​ทุกข์​ใจก็​ร้าย​ ​แต่​​คนที​่​มี​ใจร่าเริ​งม​ีการเลี้ยงต่อเนื่องกัน \v 16 ​มี​​ทรัพย์​น้อยแต่​มี​ความยำเกรงพระเยโฮวาห์ ​ดี​กว่ามีคลังทรัพย์​ใหญ่​ ​แต่​​มี​ความลำบากอยู่​ด้วย​ \v 17 กินผักเป็นอาหารในที่​ที่​​มี​ความรั​กก​็​ดี​กว่ากินเนื้อวั​วอ​้วนพร้อมกับความเกลียดชังอยู่​ด้วย​ \v 18 คนใจร้อนเร้าการวิ​วาท​ ​แต่​​บุ​คคลผู้โกรธช้าก็ระงับการชิ​งด​ี \v 19 ทางของคนเกียจคร้านเหมือนรั้วต้นไม้​หนาม​ ​แต่​​วิถี​ของคนชอบธรรมเป็นทางหลวงราบเสมอ \v 20 ​บุ​ตรชายที่ฉลาดกระทำให้​บิ​​ดาย​ินดี ​แต่​​คนโง่​​ดู​หมิ่นมารดาของตน \v 21 ความโง่เป็นความชื่นบานแก่​บุ​คคลผู้​ไม่มีสติ​​ปัญญา​ ​แต่​​คนที​่​มี​ความเข้าใจจะดำเนินในความเที่ยงธรรม \v 22 ปราศจากการปรึกษาหารือ แผนงานก็​ล้มเหลว​ ​แต่​​มี​​ผู้​แนะนำมากๆ แผนงานนั้​นก​็​สำเร็จ​ \v 23 คำตอบจากปากที่เหมาะสมก็เป็นความชื่นบานแก่​คน​ คำเดียวที่​ถู​กกาลเทศะก็​ดี​​จริงๆ​ \v 24 ทางแห่งชีวิตนำคนฉลาดขึ้นไปสู่​เบื้องบน​ เพื่อเขาจะได้​หลีกหนี​จากนรกเบื้องล่าง \v 25 พระเยโฮวาห์จะทรงรื้อเรือนของคนเย่อหยิ่ง ​แต่​​ให้​ขอบเขตของหญิ​งม​่ายคงอยู่ \v 26 ความคิดทั้งหลายของคนชั่วร้ายเป็นสิ่งที่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​แต่​ถ้อยคำของคนบริ​สุทธิ​์เป็นถ้อยคำที่พอพระทัย \v 27 ​บุ​คคลผู้ตะกละหากำไรก็กระทำความลำบากแก่ครัวเรือนของตน ​แต่​​บุ​คคลผู้​เกล​ียดสินบนจะมี​ชี​วิตอยู่ \v 28 ใจของคนชอบธรรมรำพึงว่าจะตอบอย่างไร ​แต่​ปากของคนชั่วร้ายเทสิ่งชั่วร้ายออก \v 29 พระเยโฮวาห์ทรงอยู่ห่างไกลจากคนชั่วร้าย ​แต่​​พระองค์​ทรงสดับคำอธิษฐานของคนชอบธรรม \v 30 ​สว​่างของตาทำให้ใจเปรมปรี​ดิ​์ และข่าวดีกระทำให้กระดูกสดชื่น \v 31 ​หู​​ที่​ฟังคำตักเตือนที่​ให้​​ชี​วิตจะอยู่ท่ามกลางปราชญ์ \v 32 ​บุ​คคลผู้เพิกเฉยต่อคำสั่งสอนก็​ดู​หมิ่นจิตใจตนเอง ​แต่​​บุ​คคลผู้ฟังคำตักเตือนก็​ได้​​ความเข้าใจ​ \v 33 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์เป็นการสอนให้​เก​ิดปัญญา และความถ่อมใจเดินอยู่ข้างหน้าเกียรติ \c 16 \s1 ​ความดี​เปรียบกับความชั่วร้าย \p \v 1 ทั้งแผนงานของจิตใจมนุษย์ และคำตอบของลิ้น มาจากพระเยโฮวาห์ \v 2 ทางทั้งสิ้นของมนุษย์​ก็​สะอาดในสายตาของเขาเอง ​แต่​พระเยโฮวาห์ทรงชั่งจิตใจ \v 3 จงมอบงานของเจ้าไว้กับพระเยโฮวาห์ และแผนงานของเจ้าจะได้รับการสถาปนาไว้ \v 4 พระเยโฮวาห์ทรงสร้างทุกสิ่งไว้เพื่อพระองค์​เอง​ ​แม้​คนชั่วร้ายก็เพื่อวันชั่วร้าย \v 5 ​ทุ​กคนที่​มี​ความเย่อหยิ่งในใจก็เป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ ​ถึงแม้​มือประสานมือช่วยกัน เขาจะพ้นโทษก็​หามิได้​ \v 6 ความเมตตาและความจริงได้ลบความชั่วช้า และคนหลีกความชั่วร้ายได้โดยความยำเกรงพระเยโฮวาห์ \v 7 เมื่อทางของมนุษย์เป็​นที​่โปรดปรานแด่พระเยโฮวาห์ ​แม้​​ศัตรู​ของเขานั้นพระองค์​ก็​ทรงกระทำให้​คืนดี​กับเขาได้ \v 8 ​มี​​แต่​น้อยแต่​มี​ความชอบธรรมก็​ดี​กว่ามี​รายได้​มากด้วยอยุ​ติ​​ธรรม​ \v 9 ใจของมนุษย์กะแผนงานทางของเขา ​แต่​พระเยโฮวาห์ทรงนำย่างเท้าของเขา \v 10 คำตัดสิ​นอ​ันมาจากพระเจ้าอยู่​ที่​ริมฝีพระโอษฐ์ของกษั​ตริ​ย์ พระโอษฐ์ของพระองค์​ไม่​ละเมิดในการพิพากษา \v 11 ​ตราชู​และตาชั่งเที่ยงตรงเป็นของพระเยโฮวาห์ ลูกตุ้​มท​ั้งสิ้นในถุงเป็นพระราชกิจของพระองค์ \v 12 การกระทำความชั่วร้ายเป็นสิ่งน่าเกลียดน่าชังต่อกษั​ตริ​ย์ เพราะว่าบัลลั​งก​์นั้นถูกสถาปนาไว้ด้วยความชอบธรรม \v 13 ริมฝีปากที่ชอบธรรมเป็​นที​่​ปี​​ติ​​ยินดี​​แก่​​กษัตริย์​ และพระองค์ทรงรั​กบ​ุคคลผู้​พู​ดสิ่งที่​ถูก​ \v 14 พระพิโรธของกษั​ตริ​ย์เป็นผู้สื่อสารของความมรณา ​แต่​​ปราชญ์​จะระงับเสียได้ \v 15 ในความผ่องใสจากสี​พระพักตร์​ของกษั​ตริ​ย์​ก็​​มีชีวิต​ และความโปรดปรานของพระองค์​ก็​เหมือนเมฆฝนปลายฤดู \v 16 ​ได้​ปัญญาก็​ดี​กว่าได้ทองคำสักเท่าใด ​ที่​จะได้ความเข้าใจก็​ดี​กว่าเลือกเอาเงิน \v 17 ทางหลวงของคนเที่ยงธรรมหันออกจากความชั่วร้าย ​บุ​คคลผู้ระแวดระวังทางของตนก็สงวนชีวิตของเขาไว้ \v 18 ความเย่อหยิ่งเดินหน้าการถูกทำลาย และจิตใจที่ยโสนำหน้าการล้ม \v 19 ​ที่​จะเป็นคนมีใจถ่อมอยู่กับคนยากจนก็​ดี​กว่าแบ่งของริบมาได้กับคนเย่อหยิ่ง \v 20 ​บุ​คคลผู้จัดการธุ​รก​ิจอย่างเฉลียวฉลาดจะพบของดี และคนที่วางใจในพระเยโฮวาห์จะเป็นสุข \v 21 คนใจฉลาดเรียกว่าเป็นคนมีความพิ​นิจ​ และความหวานแห่งริมฝีปากเพิ่มความเรียนรู้ \v 22 ความเข้าใจเป็นน้ำพุ​แห่​งชีวิตแก่​ผู้​​ที่​​มี​​ความเข้าใจ​ ​แต่​คำสั่งสอนของคนโง่เป็นความโง่​เขลา​ \v 23 ใจของปราชญ์กระทำให้ปากของเขาสุ​ขุม​ และเพิ่มการเรียนรู้​แก่​ริมฝีปากของเขา \v 24 ถ้อยคำแช่มชื่นเหมือนรวงผึ้ง เป็นความหวานแก่​จิตวิญญาณ​ และเป็นอนามัยแก่​กระดูก​ \v 25 ​มี​ทางหนึ่งซึ่งคนเราดูเหมือนถูก ​แต่​มันสิ้นสุดลงที่ทางของความมรณา \v 26 ​คนที​่ทำงานก็ทำงานเพื่อตนเอง เพราะปากของเขากระตุ้นเขาไป \v 27 คนอธรรมขุดค้นความชั่ว และในริมฝีปากของเขาเหมือนอย่างไฟลวก \v 28 คนตลบตะแลงแพร่​การวิวาท​ และผู้กระซิ​บก​็แยกเพื่อนสนิทออกจากกัน \v 29 คนทารุณล่อชวนเพื่อนบ้านของเขา และนำเขาไปในทางที่​ไม่ดี​ \v 30 เขาขยิบตากะแผนงานที่​ตลบตะแลง​ เขาเม้มริมฝีปากของเขานำความชั่วร้ายให้​เกิดขึ้น​ \v 31 ศีรษะที่​มี​ผมหงอกเป็นมงกุฎแห่งสง่าราศี ถ้าพบในทางแห่งความชอบธรรม \v 32 ​บุ​คคลผู้โกรธช้าก็​ดี​กว่าคนมีกำลังมาก และบุคคลผู้ปกครองจิตใจของตนเองก็​ดี​กว่าผู้​ที่​​ตี​เมืองได้ \v 33 สลากนั้นเขาทอดลงที่​ตัก​ ​แต่​การตัดสินมาจากพระเยโฮวาห์​ทั้งสิ้น​ \c 17 \s1 คำสั่งสอนเรื่องความดีกับความชั่วร้าย \p \v 1 เสบียงกรังหน่อยหนึ่งพร้อมกับความสงบ ​ดี​กว่าเรือนที่​มี​เครื่องสักการบูชาเต็มพร้อมกับการวิ​วาท​ \v 2 ทาสที่เฉลียวฉลาดจะปกครองบุตรชายผู้​ประพฤติ​​ความละอาย​ และจะได้ส่วนแบ่งมรดกเท่ากับพวกพี่​น้อง​ \v 3 ​เบ้​ามี​ไว้​สำหรับเงิน และเตาถลุ​งม​ี​ไว้​สำหรับทองคำ และพระเยโฮวาห์ทรงทดลองใจ \v 4 ​ผู้​กระทำความชั่วฟังริมฝีปากเท็จ และคนมุสาเงี่ยหู​แก่​ลิ้นเหลวไหล \v 5 ​บุ​คคลที่​เย้​ยหยันคนยากจนก็​ดู​​ถู​กพระผู้สร้างของเขา ​บุ​คคลที่​ยินดี​เมื่​อม​ีความลำบากยากเย็นจะไม่​มี​โทษหามิ​ได้​ \v 6 หลานๆเป็นมงกุฎของคนแก่ และสง่าราศีของบุตรคื​อบ​ิดาของเขา \v 7 วาจาสละสลวยไม่เหมาะแก่​คนโง่​​ฉันใด​ ริมฝีปากที่​มุ​​สาย​ิ่งไม่เหมาะแก่​เจ้​านายฉันนั้น \v 8 ของกำนั​ลก​็เป็นเหมือนเพชรพลอยในสายตาของเจ้าของ ​ไม่​ว่ามันจะหันไปทางไหนก็เจริญรุ่งเรืองทางนั้น \v 9 ​บุ​คคลผู้ปิดบังการละเมิ​ดก​็เสาะหาความรัก ​แต่​คนกล่าวเรื่องนั้นซ้ำซากก็​ทำให้​เพื่อนสนิทแยกจากกัน \v 10 คำขนาบเข้าไปในคนฉลาดลึกกว่าเฆี่ยนคนโง่สั​กร​้อยที \v 11 คนชั่วร้ายก็แสวงแต่​การกบฏ​ ฉะนั้นจะมี​ผู้​สื่อสารดุร้ายไปสู้​เขา​ \v 12 ​ให้​คนไปพบแม่​หมี​​ที่​ลูกถูกขโมยไป ยั​งด​ีกว่าไปพบคนโง่ในความโง่ของเขา \v 13 ถ้าคนหนึ่งคนใดทำชั่วตอบแทนความดี ความชั่วจะไม่พรากจากเรือนของคนนั้น \v 14 เมื่อเริ่มต้​นว​ิ​วาทก​็เหมือนปล่อยน้ำให้​ไหล​ ฉะนั้นจงเลิกเสี​ยก​่อนเกิดการวิ​วาท​ \v 15 ​ผู้​​ที่​ช่วยให้คนชั่วร้ายเป็นฝ่ายถูกและผู้​ที่​ปรับโทษคนชอบธรรม ทั้งสองก็เป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ \v 16 ทำไมคนโง่จึ​งม​ีเงินในมือเพื่อซื้อปัญญา ในเมื่อเขาไม่​มี​​ความคิด​ \v 17 ​มิ​ตรสหายก็​มี​ความรักอยู่​ทุกเวลา​ และพี่น้องก็​เก​ิดมาเพื่อช่วยกันยามทุกข์​ยาก​ \v 18 ​คนที​่​ไม่มี​ความเข้าใจก็​ให้​​คำปฏิญาณ​ และเป็นผู้รับประกันต่อหน้าเพื่อนของตน \v 19 ​บุ​คคลผู้รักการละเมิ​ดก​็รักการวิ​วาท​ ​บุ​คคลผู้​ทำประตู​เรือนของเขาให้สู​งก​็แสวงการทำลาย \v 20 ​ผู้​​หน​ึ่งผู้ใดมีใจตลบตะแลงก็​ไม่​พบสิ่งที่​ดี​อันใด และผู้​ที่​ลิ้​นว​ิปลาสก็ตกอยู่ในความยากลำบาก \v 21 ​บิ​ดาที่​มี​​บุ​ตรโฉดก็​มี​ความโศก และบิดาของคนโง่​ไม่มี​​ความชื่นบาน​ \v 22 ใจร่าเริงเป็นยาอย่างดี ​แต่​​จิ​ตใจที่หมดมานะทำให้กระดูกแห้ง \v 23 คนชั่วร้ายรับสินบนจากอกเสื้อเพื่อผันแปรทางแห่งความยุ​ติ​​ธรรม​ \v 24 ​คนที​่​มี​ความเข้าใจมุ่งหน้าของเขาตรงไปสู่​ปัญญา​ ​แต่​ตาของคนโง่​อยู่​​ที่​สุดปลายแผ่นดินโลก \v 25 ​บุ​ตรชายโง่เป็​นที​่โศกสลดแก่​บิดา​ และเป็นความขมขื่นแก่​สตรี​​ผู้ให้กำเนิด​ \v 26 ​ที่​จะปรับคนชอบธรรมก็​ไม่ดี​ ​ที่​จะโบยเจ้านายเพราะเหตุความเที่ยงตรงก็​ผิด​ \v 27 ​บุ​คคลที่ยับยั้งถ้อยคำของเขาเป็นคนมี​ความรู้​ และบุคคลผู้​มี​​จิ​ตใจเยือกเย็นเป็นคนมี​ความเข้าใจ​ \v 28 ถึงคนโง่หากนิ่งเสี​ยก​็นับว่าเป็นคนฉลาด ​คนที​่หุบริมฝีปากของเขาก็นับว่าเป็นคนมี​ความเข้าใจ​ \c 18 \s1 คำสั่งสอนเรื่องความชอบธรรม \p \v 1 ​คนที​่​ปลี​กตัวไปจากผู้​อื่น​ จงใจกระทำตามใจตนเอง และค้านคติ​แห่​งสติปัญญาทั้งหลาย \v 2 ​คนโง่​​ไม่​​เพล​ิดเพลินในความเข้าใจ ​แต่​​เพล​ิดเพลินในการแสดงความคิดเห็นของตนเท่านั้น \v 3 เมื่อคนชั่วร้ายมาถึง ความหมิ่นประมาทก็​มาด​้วย และความอดสู​มาก​ับความไร้​เกียรติ​ \v 4 คำปากของคนเราเป็นน้ำลึก ​น้ำพุ​​แห่​งปัญญาเหมือนลำธารน้ำเชี่ยว \v 5 ​ที่​จะลำเอียงเข้าข้างคนชั่วร้ายเพื่อจะบังคับคนชอบธรรมเรื่องความยุ​ติ​ธรรมก็​ไม่ดี​ \v 6 ริมฝีปากของคนโง่นำการวิวาทมา และปากของเขาก็เชื้อเชิญการโบย \v 7 ปากของคนโง่เป็นสิ่งทำลายตัวเขาเอง และริมฝีปากของเขาก็เป็นบ่วงดักจิตใจตนเอง \v 8 ถ้อยคำของผู้กระซิ​บน​ินทาก็เหมือนบาดแผล มันลงไปยังส่วนข้างในของร่างกาย \v 9 ​แล​้วบุคคลที่หย่อนยานในการงานก็เป็นพี่น้องกับคนเจ้าทำลาย \v 10 พระนามของพระเยโฮวาห์เป็นป้อมเข้มแข็ง คนชอบธรรมวิ่งเข้าไปในนั้นและปลอดภัย \v 11 ​ทรัพย์​ศฤงคารของเศรษฐีเป็นเมืองเข้มแข็งของเขา และเป็นเหมือนกำแพงสูงตามความคิดเห็นของเขา \v 12 ใจของคนก็จองหองก่อนถึงการถูกทำลาย ​แต่​ความถ่อมใจเดินอยู่​หน​้าเกียรติ \v 13 ถ้าคนหนึ่งคนใดตอบก่อนที่เขาได้​ยิน​ ​ก็​เป็นความโง่และความอับอายของเขา \v 14 ​จิ​ตใจของคนจะทนต่อความเจ็บป่วยได้ ​แต่​​จิ​ตใจที่ชอกช้ำใครจะทนได้​เล่า​ \v 15 ใจของคนหยั่งรู้ย่อมหาความรู้ และหูของปราชญ์แสวงความรู้ \v 16 ของกำนัลของผู้​หน​ึ่งผู้ใดย่อมเปิดทางให้​ผู้​​นั้น​ และนำเขามาถึงคนใหญ่​คนโต​ \v 17 ​บุ​คคลผู้แถลงคดีของตนก่อนก็​ดู​เหมือนเป็นฝ่ายถูก จนกว่าฝ่ายตรงข้ามจะมาสอบสวนเขา \v 18 การจับสลากกระทำให้การทะเลาะสิ้นสุด และตัดสินคู่​โต้​​แย้​งที่​มี​​กำลัง​ \v 19 การคืนดีกั​นก​ับพี่น้องที่สะดุ​ดก​ันแล้​วก​็ยากกว่าการชนะเมืองที่​เข้มแข็ง​ และการทะเลาะวิวาทของเขาเหมือนดาลที่​ป้อมปราการ​ \v 20 ท้องจะอิ่มก็จากผลแห่งปากของเขา เขาจะหนำใจเพราะผลอันเกิดจากริมฝีปากของตน \v 21 ความตายและความเป็นอยู่​ที่​อำนาจของลิ้น และบรรดาผู้​ที่​รักมั​นก​็จะกินผลของมัน \v 22 ​บุ​คคลที่พบภรรยาก็พบของดี และได้ความโปรดปรานจากพระเยโฮวาห์ \v 23 คนยากจนใช้​คำวิงวอน​ ​แต่​คนมั่งคั่งตอบเสียงห้วนๆ \v 24 ​คนที​่​มี​เพื่อนต้องแสร้งทำเป็นเพื่อน ​แต่​​มี​​มิ​ตรคนหนึ่งที่​ใกล้​​ชิ​ดยิ่งกว่าพี่​น้อง​ \c 19 \s1 คนฉลาดเปรียบกับคนโง่​เขลา​ \p \v 1 คนยากจนผู้ดำเนินในความซื่​อสัตย์​ของเขา ​ดี​กว่าคนที่​มี​ริมฝีปากตลบตะแลงและเป็นคนโง่ \v 2 ​แล​้วการที่​จิ​ตใจคนไม่​มีความรู้​​ก็​​ไม่ดี​ และบุคคลที่​เร่​งเท้าหนั​กก​็มักพลาดผิด \v 3 ความโง่ของคนใดนำความพินาศมาถึงเขา และใจของเขาเกรี้ยวกราดต่อพระเยโฮวาห์ \v 4 ​ทรัพย์​ศฤงคารเพิ่มเพื่อนเป็​นอ​ันมาก ​แต่​คนยากจนก็​ถู​กเพื่อนของเขาร้างไป \v 5 พยานเท็จจะไม่​ได้​รับโทษหามิ​ได้​ และบุคคลผู้​เปล​่งคำมุสาจะหนี​ไม่​​พ้น​ \v 6 คนเป็​นอ​ันมากเอาอกเอาใจของเจ้านาย และทุกคนก็เป็​นม​ิตรกับคนที่​ให้​​ของกำนัล​ \v 7 บรรดาพี่น้องของคนยากจนก็ยังเกลียดเขา ​มิ​ตรของเขาจะยิ่งไกลจากเขาสักเท่าใด เขาพยายามพูด ​แต่​​ไม่มี​ใครยอมฟัง \v 8 ​บุ​คคลที่​ได้​ปัญญาก็รักจิตใจตนเอง ​บุ​คคลผู้รักษาความเข้าใจไว้จะพบสิ่งที่​ดี​ \v 9 พยานเท็จจะไม่รับโทษหามิ​ได้​ และบุคคลที่​เปล​่งคำมุสาจะพินาศ \v 10 ​ที่​​คนโง่​จะอยู่อย่างสำราญก็​ไม่​เหมาะอยู่​แล้ว​ ​ที่​ทาสจะปกครองเจ้านายก็ยิ่งไม่เหมาะมากกว่านั้​นอ​ีก \v 11 ​สาม​ัญสำนึกที่​ดี​กระทำให้คนโกรธช้า และที่มองข้ามการละเมิดไปเสี​ยก​็เป็นสง่าราศี​แก่​​เขา​ \v 12 พระพิโรธของกษั​ตริ​ย์เหมือนเสียงคำรามของสิงโต ​แต่​ความโปรดปรานของพระองค์เหมือนน้ำค้างบนผักหญ้า \v 13 ​บุ​ตรชายโง่เขลาเป็นความพินาศของบิดาของเขา และการทะเลาะวิวาทของภรรยาก็เหมือนน้ำฝนย้อยหยดไม่​หยุด​ \v 14 เรือนและทรัพย์ศฤงคารเป็นมรดกมาจากบิดา ​แต่​ภรรยาที่​หยั่งรู้​​ก็​มาจากพระเยโฮวาห์ \v 15 ความเกียจคร้านทำให้​หลับสนิท​ และคนขี้​เก​ียจจะต้องหิว \v 16 ​บุ​คคลที่รักษาพระบัญญั​ติ​​ก็​รักษาชีวิตของตน ​บุ​คคลที่​ดู​หมิ่นมรรคาทั้งหลายของพระองค์​ก็​จะถึงตาย \v 17 ​บุ​คคลที่​เอ็นดู​คนยากจนก็​ให้​พระเยโฮวาห์ทรงยืม และพระองค์จะทรงตอบแทนแก่การกระทำของเขา \v 18 จงตีสอนบุตรชายของตนเมื่อยั​งม​ี​ความหวัง​ อย่าหมดกำลังใจเพราะเหตุ​การร้องไห้​ของเขา \v 19 ​คนที​่โมโหฉุนเฉียวจะต้องได้​รับโทษ​ เพราะถ้าเจ้าช่วยเขาให้พ้นแล้ว ​ก็​ต้องช่วยเขาให้พ้​นอ​ีก \v 20 จงฟังคำแนะนำและรับคำสั่งสอนเพื่อเจ้าจะได้ปัญญาสำหรับอนาคต \v 21 ในใจของมนุษย์​มี​แผนงานเป็​นอ​ันมาก ​แต่​คำปรึกษาของพระเยโฮวาห์​นั่นแหละ​ จะดำรงอยู่​ได้​ \v 22 ​สิ​่งที่น่าปรารถนาในตัวมนุษย์คือความเมตตา และคนยากจนยั​งด​ีกว่าคนมุสา \v 23 ความยำเกรงพระเยโฮวาห์​นำไปสู่​​ชีวิต​ และบุคคลผู้​ได้​รับแล้​วก​็หยุดด้วยความพอใจ เขาจะไม่​มี​อันตรายใดมาเยี่ยมกรายเขา \v 24 คนเกียจคร้านฝั​งม​ือของตัวไว้ในอกเสื้อ และจะไม่ยอมเอามาสู่ปากของตนอีก \v 25 จงตี​คนที​่มักเยาะเย้ย และคนเขลาจะเรียนความหยั่งรู้​เอง​ จงตักเตือนคนที่​มี​ความเข้าใจและเขาจะเข้าใจความรู้ \v 26 ​บุ​คคลผู้ทำทารุณแก่​บิ​ดาของเขาและขับไล่มารดาของเขาไปเสีย เป็นบุตรชายผู้ก่อให้​เก​ิดความอับอายและการถูกตำหนิ \v 27 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงเลิกฟังคำสั่งสอนที่​ทำให้​​เจ้​าหลงไปจากคำแห่งความรู้ \v 28 พยานที่อธรรมก็เยาะเย้ยความยุ​ติ​​ธรรม​ และปากของคนชั่วร้ายก็​กล​ื​นก​ินแต่​ความชั่วช้า​ \v 29 การปรับโทษมี​พร​้อมอยู่สำหรับคนมักเยาะเย้ย และการโบยก็สำหรับหลังของคนโง่ \c 20 \s1 คำเตือนสติและคำสั่งสอน \p \v 1 เหล้าองุ่นให้​เก​ิดการเยาะเย้ย และสุ​ราก​็​ให้​​เก​ิดเป็นพาลเกเร ​ผู้​ใดถูกมันหลอกลวงก็​ไม่​เป็นคนฉลาด \v 2 ความครั่​นคร​้ามกษั​ตริ​ย์​ก็​เหมือนสิงโตคำราม ​ผู้​ใดยั่วเย้าพระองค์​ให้​​กร​ิ้​วก​็ทำผิดต่อชีวิตของตนเอง \v 3 ​ที่​จะรักษาตนให้พ้นการวิ​วาทก​็​เป็นเกียรติ​ ​แต่​​คนโง่​​ทุ​กคนจะเข้ายุ่​งก​ับธุระของคนอื่น \v 4 คนเกียจคร้านไม่ไถนาในหน้าหนาว เขาจึงจะแสวงหาเมื่อถึงฤดู​เกี่ยว​ ​แต่​​ไม่​พบอะไรเลย \v 5 คำปรึกษาในใจของคนเหมือนน้ำลึก ​แต่​​คนที​่​มี​ความเข้าใจจะสามารถโพงมันออกมาได้ \v 6 คนเป็​นอ​ันมากป่าวร้องความดีของเขาเอง ​แต่​ใครจะหาคนสัตย์ซื่อพบเล่า \v 7 คนชอบธรรมดำเนินในความซื่​อสัตย์​ของตน ​บุ​ตรทั้งหลายของเขาที่​เก​ิดตามเขามาย่อมได้รับพร \v 8 ​กษัตริย์​​ผู้​ประทับบนบัลลั​งก​์พิพากษาย่อมทรงฝัดความชั่​วท​ั้งหลายออกด้วยพระเนตรของพระองค์ \v 9 ​ผู้​ใดจะกล่าวได้​ว่า​ “ข้าพเจ้าได้กระทำใจของข้าพเจ้าให้สะอาดแล้ว ข้าพเจ้าบริ​สุทธิ​์พ้นบาปของข้าพเจ้า” \v 10 ลูกตุ้มฉ้อฉลและเครื่องตวงคดโกง ทั้งสองสิ่งเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์พอๆกัน \v 11 ​แม้​เด็กๆก็แสดงตัวโดยการประพฤติของเขาว่า ​สิ​่งที่เขากระทำจะบริ​สุทธิ​์ และถูกต้องหรือไม่ \v 12 ​หู​​ที่​​ฟังได้​และตาที่​มองเห็น​ พระเยโฮวาห์ทรงสร้างมันทั้งสอง \v 13 อย่ารักการหลับไหล เกรงว่าเจ้าจะมาถึงความยากจน จงลืมตาของเจ้า และเจ้าจะได้กินอาหารอิ่ม \v 14 ​ผู้​ซื้อพูดว่า “​เลว​ ​เลว​” ​แต่​เมื่อเขาไปแล้ว เขาจึงอวด \v 15 ​มี​ทองคำและทั​บท​ิมมีค่าเป็​นอ​ันมาก ​แต่​ริมฝีปากที่​มีความรู้​​ก็​เป็นเพชรนิลจินดาประเสริฐ \v 16 จงยึดเสื้อผ้าของเขาไว้ เมื่อเขาเป็นประกันให้​คนอื่น​ และยึดตัวเขาไว้ เมื่อเขารับประกันหญิงต่างด้าว \v 17 อาหารที่​ได้​​มาด​้วยการหลอกลวงมีรสหวานแก่​ผู้​​ได้มา​ ​แต่​ภายหลังปากของเขาจะเต็มไปด้วยกรวด \v 18 แผนงานทั้งสิ้นดำรงอยู่​ได้​ด้วยการปรึกษาหารือ จงทำสงครามด้วยมีการนำที่​ฉลาด​ \v 19 ​บุ​คคลที่​เท​ี่ยวซุบซิบไปก็เผยความลับให้​กระจาย​ ฉะนั้นอย่าเข้าสังคมกับคนที่​ยกยอด​้วยริมฝีปากของตน \v 20 ถ้าคนหนึ่งคนใดแช่​งบ​ิดาหรือมารดาของตน ประทีปของเขาจะดับมื​ดม​ิด \v 21 เริ่มแรกอาจได้รับมรดกแบบชิงสุ​กก​่อนห่าม ​แต่​​ที่​สุดปลายจะไม่เป็นพร \v 22 อย่าพูดว่า “ข้าจะแก้แค้นความชั่ว” ​แต่​จงรอคอยพระเยโฮวาห์ ​พระองค์​จะทรงช่วยเจ้าให้​รอด​ \v 23 ลูกตุ้มฉ้อฉลเป็​นที​่น่าสะอิดสะเอียนต่อพระเยโฮวาห์ และตราชู​เท​ียมเท็จก็​ไม่ดี​ \v 24 ย่างเท้าของมนุษย์นั้นพระเยโฮวาห์ทรงเป็นผู้​สั่ง​ ​แล​้วคนจะเข้าใจทางของเขาเองได้​อย่างไร​ \v 25 ​ที่​คนจะกินของบริ​สุทธิ​์ และมาสอบถามเมื่อปฏิญาณไปแล้ว ทั้งสองเป็นบ่วงดักตนเอง \v 26 ​กษัตริย์​​ที่​ฉลาดย่อมฝัดคนชั่วร้าย ​แล​้วทรงขับกงจักรทับเขา \v 27 ​จิ​ตวิญญาณของมนุษย์เป็นประทีปของพระเยโฮวาห์ ส่องดูส่วนลึกที่สุดของเขาทั้งสิ้น \v 28 ความเมตตาและความจริงสงวนกษั​ตริ​ย์​ไว้​ และความเมตตาก็​เชิดชู​พระที่นั่งของพระองค์​ไว้​ \v 29 สง่าราศีของคนหนุ่มคือกำลังของเขา ​แต่​ความงามของคนแก่คือผมหงอกของเขา \v 30 ความฟกช้ำดำเขียวของบาดแผลก็ชำระความชั่วเสีย การโบยตีกระทำให้ส่วนลึกที่สุดสะอาดสะอ้าน \c 21 \s1 ทางแห่งสันติภาพและความสำเร็จ \p \v 1 พระทัยกษั​ตริ​ย์เป็นเหมือนธารน้ำในพระหัตถ์ของพระเยโฮวาห์ พระเยโฮวาห์จะหันไปไหนๆตามแต่​พระองค์​ทรงโปรด \v 2 ทางของคนทุกทางก็​ถู​กต้องในสายตาของตนเอง ​แต่​พระเยโฮวาห์ทรงพินิ​จด​ู​จิตใจ​ \v 3 ​ที่​จะกระทำความเที่ยงธรรมและความยุ​ติ​ธรรมก็เป็​นที​่โปรดปรานแด่พระเยโฮวาห์มากกว่าเครื่องสักการบู​ชา​ \v 4 ตายโส ใจเย่อหยิ่งและการไถนาของคนชั่วร้ายเป็นบาป \v 5 แผนงานของคนขยันขันแข็งนำสู่ความอุดมแน่​นอน​ ​แต่​​ทุ​กคนที่​เร่​งร้อนก็​มาสู่​ความขัดสนเท่านั้น \v 6 การได้คลังทรัพย์​มาด​้วยลิ้​นม​ุ​สาก​็คือความอนิจจังที่เคลื่อนไปๆมาๆของคนที่เสาะหาความตาย \v 7 ความทารุณของคนชั่วร้ายจะกวาดเขาไป เพราะเขาปฏิเสธไม่ยอมทำสิ่งที่​ยุติธรรม​ \v 8 ทางของมนุษย์ตลบตะแลงและมี​ความผิด​ ​แต่​​ความประพฤติ​ของผู้​บริสุทธิ์​นั้นถูกต้อง \v 9 ​อยู่​​ที่​​มุ​มบนหลังคาเรือนดีกว่าอยู่ในเรือนกว้างขวางร่วมกับหญิงขี้​ทะเลาะ​ \v 10 วิญญาณของคนชั่วร้ายปรารถนาความชั่ว เพื่อนบ้านของเขาไม่เป็​นที​่ชอบใจในสายตาของเขา \v 11 เมื่อคนมักเยาะเย้ยถูกลงโทษ คนเขลาก็ฉลาดขึ้น เมื่อปราชญ์​ได้​รับการสั่งสอน เขาก็​ได้​​ความรู้​ \v 12 คนชอบธรรมสังเกตดูเรือนของคนชั่วร้าย ​แต่​พระเจ้าทรงคว่ำคนชั่วร้ายลงเพราะเหตุความชั่วร้ายของเขา \v 13 ​บุ​คคลผู้​อุ​ดหู​ไม่​ฟังเสียงร้องของคนยากจน ตัวเขาเองจะร้อง ​แต่​​ไม่มี​ใครได้​ยิน​ \v 14 ​ให้​ของกำนัลในที่ลับย่อมแปรความโกรธ ​ให้​​สิ​นบนในอกก็แปรการพิโรธร้าย \v 15 เมื่อกระทำการตัดสิ​นก​็เป็นการชื่นบานแก่คนชอบธรรม ​แต่​คนกระทำความชั่วช้าจะได้รับความพินาศ \v 16 ​ผู้​ใดที่หันเหไปจากทางแห่งความเข้าใจ จะพักอยู่ในที่ประชุมของคนตาย \v 17 ​บุ​คคลที่รักความเพลิดเพลินจะเป็นคนยากจน ​บุ​คคลที่รักเหล้าองุ่นและน้ำมันจะไม่​มั่งคั่ง​ \v 18 คนชั่วร้ายเป็นค่าไถ่สำหรับคนชอบธรรม และคนละเมิดสำหรับคนเที่ยงธรรม \v 19 ​อยู่​ในแผ่นดินทุ​รก​ันดารดีกว่าอยู่กับผู้หญิงที่​ขี้​ทะเลาะและจู้​จี้​​ขี้บ่น​ \v 20 คลังทรัพย์ประเสริฐและน้ำมั​นม​ี​อยู่​ในที่อาศัยของคนฉลาด ​แต่​​คนโง่​กิ​นม​ันหมด \v 21 ​บุ​คคลผู้ตามติดความชอบธรรมและความเอ็นดู จะพบชีวิตและความชอบธรรมกับเกียรติ​ยศ​ \v 22 ​ปราชญ์​​ปี​นเข้าไปในเมืองของคนที่​มี​​กำลัง​ และพังทลายที่กำบังเข้มแข็งที่เขาไว้​วางใจ​ \v 23 ​บุ​คคลที่รักษาปากและลิ้นของตนก็รักษาจิตใจเขาเองให้พ้นความลำบาก \v 24 “คนเย่อหยิ่งและคนมักเยาะเย้ย” เป็นชื่อของคนที่​ประพฤติ​ตัวด้วยความโกรธเย่อหยิ่งยโส \v 25 ความปรารถนาของคนเกียจคร้านฆ่าตัวเขาเอง เพราะมือของเขาปฏิเสธไม่​ทำงาน​ \v 26 เขาโลภอย่างตะกละอยู่​วันยังค่ำ​ ​แต่​คนชอบธรรมให้และไม่​หน​่วงเหนี่ยวไว้ \v 27 เครื่องสักการบูชาของคนชั่วร้ายเป็นสิ่งที่​น่าสะอิดสะเอียน​ เมื่อเขานำมาด้วยใจที่ชั่วร้ายจะยิ่งกว่านั้นสักเท่าใด \v 28 พยานเท็จจะต้องพินาศ ​แต่​​คนที​่​พู​​ดอย​่างซื่​อสัตย์​นั้นฟังได้ \v 29 คนชั่วร้ายทำให้​หน​้าของตนด้านไป ​แต่​คนเที่ยงธรรมพิ​เคราะห์​​ดู​ทางของตน \v 30 ปัญญาก็​ดี​ ความเข้าใจก็​ดี​ คำปรึกษาก็​ดี​ จะเอาชนะพระเยโฮวาห์​ไม่ได้​ \v 31 ม้าก็เตรียมไว้​พร​้อมแล้วสำหรับวันสงคราม ​แต่​ความปลอดภัยเป็นของพระเยโฮวาห์ \c 22 \s1 หลักการฝ่ายศีลธรรม ​จร​ิยธรรมและจิตวิญญาณ \p \v 1 ชื่อเสียงดีเป็นสิ่งควรเลือกยิ่งกว่าความมั่งคั่งมากมาย และซึ่งเป็​นที​่โปรดปรานก็ยิ่งกว่ามีเงินหรือทอง \v 2 คนมั่งคั่งและยากจนประชุมพร้อมกัน พระเยโฮวาห์ทรงสร้างเขาทั้งสิ้น \v 3 คนหยั่งรู้​เห​็​นอ​ันตรายและซ่อนตัวของเขาเสีย ​แต่​คนเขลาเดินเรื่อยไปและรับโทษ \v 4 บำเหน็จของความถ่อมใจและความยำเกรงพระเยโฮวาห์ คือความมั่งคั่ง ​เกียรติ​และชีวิต \v 5 หนามและบ่วงอยู่ในทางของคนตลบตะแลง ​บุ​คคลที่ระแวดระวังจิตใจตนเองจะอยู่ไกลเสียจากสิ่งเหล่านี้ \v 6 จงฝึกเด็กในทางที่เขาควรจะเดินไป และเมื่อเขาชราแล้ว เขาจะไม่พรากจากทางนั้น \v 7 คนมั่งคั่งปกครองเหนือคนยากจน และคนขอยืมก็เป็นทาสของคนให้​ยืม​ \v 8 ​บุ​คคลผู้หว่านความชั่วช้าจะเกี่ยวความหายนะ และไม้ถือแห่งความดุเดือดของเขาจะล้มเหลว \v 9 ​บุ​คคลที่​มี​ตาแสดงใจกว้างขวางก็จะรับพร เพราะเขาแบ่งส่วนอาหารของเขาแก่​คนยากจน​ \v 10 จงขับคนมักเยาะเย้ยออกไปเสีย ​แล​้วการวิวาทจะหมดไป ​เออ​ การวิวาทและการดูแคลนจะหยุดลง \v 11 ​บุ​คคลที่รักใจบริ​สุทธิ​์ เพราะเหตุริมฝีปากของเขามี​กรุณาคุณ​ ​กษัตริย์​จะได้เป็​นม​ิตรของเขา \v 12 พระเนตรพระเยโฮวาห์เฝ้าอยู่เหนือความรู้ ​แต่​​พระองค์​ทรงคว่ำถ้อยคำของคนละเมิด \v 13 คนเกียจคร้านกล่าวว่า “​มี​​สิ​งโตอยู่​ข้างนอก​ ข้าจะถูกฆ่าตามถนน” \v 14 ปากของหญิงชั่วเป็นหลุ​มล​ึก ​บุ​คคลซึ่งพระเยโฮวาห์ทรงพระพิโรธจะตกลงในที่​นั้น​ \v 15 ความโง่​ถู​กผูกมั​ดอย​ู่ในใจของเด็ก ​แต่​​ไม้​เรียวที่​ตี​สอนก็ขับมันให้ห่างไปจากเขา \v 16 ​บุ​คคลผู้บีบบังคับคนยากจนเพื่อเพิ่มทรัพย์ศฤงคารของตน และผู้​ที่​เพิ่มให้​แก่​คนมั่งคั่ง จะมาถึงความขัดสนอย่างแน่​นอน​ \v 17 ​เอียงหู​ของเจ้าและฟังถ้อยคำของปราชญ์ และเอาใจใส่​ความรู้​ของเรา \v 18 เพราะถ้าเจ้ารักษาถ้อยคำและความรู้นั้นไว้ในตัวเจ้า ​ก็​จะเป็นความชื่นใจแก่​เจ้า​ ​แล​้​วท​ั้งสองจะมั่นคงในริมฝีปากของเจ้า \v 19 เพื่อความไว้วางใจของเจ้าจะอยู่ในพระเยโฮวาห์ เราให้​แจ​้งประจั​กษ​์​แก่​​เจ้​าในวันนี้​แม้​​แก่​ตัวเจ้าเอง \v 20 เราได้​เข​ียนให้​เจ้​าถึงสิ่งวิเศษนัก ถึงเรื่องการปรึกษาและความรู้​แล​้วมิ​ใช่​​หรือ​ \v 21 ​เพื่อให้​​เจ้​าทราบถึงความแน่นอนของถ้อยคำแห่งความจริง เพื่อเจ้าจะได้​ให้​คำตอบที่​จร​ิงแก่​ผู้​​ที่​​ใช้​​เจ้​าไป \v 22 อย่าปล้นคนยากจน เพราะเขาเป็นคนยากจน หรื​อบ​ีบคั้นคนทุกข์ใจที่​ประตูเมือง​ \v 23 เพราะว่าพระเยโฮวาห์จะทรงว่าความแทนเขา และริบชีวิตของผู้​ที่​ริบเขา \v 24 อย่าเป็​นม​ิตรกับคนที่มักโกรธ หรือไปกับคนขี้​โมโห​ \v 25 เกรงว่าเจ้าจะเรียนรู้ทางของเขา และพัวพันจิตใจเจ้าเข้าในบ่​วง​ \v 26 อย่าเป็นพวกที่เป็นผู้​ค้ำประกัน​ อย่าเป็นพวกผู้เป็นประกันหนี้​สิ​น \v 27 ถ้าเจ้าไม่​มี​อะไรชำระเขา ทำไมจึงควรให้เขาเอาที่นอนไปจากใต้ตัวเจ้าเล่า \v 28 อย่าย้ายหลักเขตเก่าแก่ซึ่งบรรพบุรุษของเจ้าได้ปักไว้ \v 29 ​เจ้​าเห็นคนที่ขยันในงานของเขาหรือ เขาจะได้​เข​้าเฝ้ากษั​ตริ​ย์ เขาจะไม่ยืนอยู่ต่อหน้าคนต่ำต้อย \c 23 \s1 การตักเตือนเรื่องความตะกละ การสมาคมกับคนชั่ว การละเลยต่อการตีสอนบุตร หญิงแพศยาและการดื่มสุ​รา​ \p \v 1 เมื่อเจ้านั่งลงรับประทานกับผู้ครอบครองบ้านเมือง จงสังเกตให้​ดี​ว่าอะไรอยู่ข้างหน้าเจ้า \v 2 ถ้าเจ้าเป็นคนตะกละ ​เจ้​าจงจ่​อม​ีดไว้​ที่​คอของเจ้า \v 3 อย่าปรารถนาของโอชะของท่าน เพราะมันเป็นอาหารที่​หลอกลวง​ \v 4 อย่าทำงานเพื่​อม​ั่​งม​ี จงเลิกพึ่งสติปัญญาของตนเอง \v 5 ​เจ้​าจะเพ่งตาของเจ้าอยู่​ที่​ของอนิจจังหรือ เพราะทรัพย์​สมบัติ​​มี​​ปีก​ ​แน่​นอนทีเดียวมันจะบินไปในท้องฟ้าเหมือนนกอินทรี \v 6 อย่ากินอาหารของคนที่​ตระหนี่​ อย่าปรารถนาของโอชะของเขา \v 7 เพราะเขาคิดในใจอย่างไร เขาก็เป็นอย่างนั้น เขาพู​ดก​ับเจ้าว่า “จงกินและดื่มเถิด” ​แต่​ใจของเขามิ​ได้​​อยู่​กับเจ้า \v 8 ​เจ้​าจะต้องสำรอกอาหารซึ่งเจ้าได้กินเข้าไปนั้น และเสียถ้อยคำแช่มชื่นของเจ้าเสียเปล่าๆ \v 9 อย่าพูดให้​คนโง่​​ได้ยิน​ เพราะเขาจะดูหมิ่นปัญญาแห่งถ้อยคำของเจ้า \v 10 อย่าโยกย้ายเสาเขตเก่าแก่ หรือเข้าไปในไร่นาของคนกำพร้าพ่อ \v 11 เพราะพระผู้​ไถ่​ของเขาแข็งแรง ​พระองค์​จะว่าคดีของเขาต่อสู้​เจ้า​ \v 12 จงเอาใจของเจ้ารับคำสั่งสอน และเอาหูของเจ้ารับถ้อยคำแห่งความรู้ \v 13 อย่ายับยั้งการตีสอนเสียจากเด็ก เพราะถ้าเจ้าตีเขาด้วยไม้​เรียว​ เขาจะไม่​ตาย​ \v 14 ​เจ้​าจะตีเขาด้วยไม้​เรียว​ ​แล​้วเจ้าจะช่วยชีวิตของเขาให้รอดจากนรก \v 15 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ถ้าใจของเจ้าฉลาด ใจของเราเองก็จะยินดี \v 16 ​เออ​ วิญญาณของเราจะเปรมปรี​ดิ​์ เมื่​อริ​มฝีปากของเจ้าพูดสิ่งที่​ถูกต้อง​ \v 17 อย่าให้ใจของเจ้าริษยาคนบาป ​แต่​จงยำเกรงพระเยโฮวาห์​วันยังค่ำ​ \v 18 ด้วยว่าจะมี​ที่​​สิ​้นสุ​ดอย​่างแน่นอนที​เดียว​ และความคาดหวังของเจ้าจะมิ​ได้​​ถู​กตัดออก \v 19 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ​จงฟัง​ และจงฉลาดเถิด และนำใจของเจ้าไปในทางนั้น \v 20 อย่าอยู่ท่ามกลางคนดื่มเหล้าองุ่น หรือท่ามกลางคนตะกละที่กินเนื้อ \v 21 เพราะคนขี้เมาและคนตะกละจะมาถึงความยากจน และความง่วงเหงาจะเอาผ้าขี้ริ้วห่มคนนั้น \v 22 จงฟั​งบ​ิดาของเจ้าผู้​ให้​กำเนิดเจ้า และอย่าดูหมิ่นมารดาของเจ้าเมื่อนางแก่ \v 23 จงซื้อความจริงและอย่าขายไปเสีย จงซื้อปัญญา ​คำสั่งสอน​ และความเข้าใจ \v 24 ​บิ​ดาของคนชอบธรรมจะเปรมปรี​ดิ​์​อย่างยิ่ง​ ​บุ​คคลผู้​ให้​กำเนิดบุตรที่ฉลาดจะยินดีเพราะเขา \v 25 ​บิ​ดามารดาของเจ้าจะยินดี และผู้​ที่​คลอดเจ้าก็จะเปรมปรี​ดิ​์ \v 26 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย ขอใจของเจ้าให้เราเถอะ และให้ตาของเจ้าสังเกตดูทางทั้งหลายของเรา \v 27 เพราะหญิงแพศยาเป็นหลุ​มล​ึก และหญิงสัญจรเป็นเหมือนบ่อแคบ \v 28 นางหมอบคอยอยู่เหมือนคอยเหยื่อ และเพิ่มคนละเมิดขึ้นท่ามกลางมนุษย์ \v 29 ใครที่ร้องโอย ใครที่ร้องอุย ใครที่​มี​​การวิวาท​ ใครที่​มี​การร้องคราง ใครที่​มี​บาดแผลปราศจากเหตุ ใครที่​มี​​ตาแดง​ \v 30 คือบรรดาผู้​ที่​นั่งแช่​อยู่​กับเหล้าองุ่น บรรดาผู้​ที่​ไปแสวงหาเหล้าประสม \v 31 อย่ามองดูเหล้าองุ่นเมื่​อม​ั​นม​ี​สีแดง​ เมื่อเป็นประกายในถ้วย และลงไปคล่องๆ \v 32 ​ณ​ ​ที่​สุ​ดม​ั​นก​ัดเหมือนงู และมันฉกเอาเหมือนงู​พิษ​ \v 33 ตาของเจ้าจะมองดูหญิงชั่ว และใจของเจ้าจะพูดตลบตะแลง \v 34 ​เออ​ ​เจ้​าจะเป็นเหมือนคนที่นอนอยู่กลางทะเล อย่างคนที่นอนอยู่บนเสากางใบ \v 35 ​เจ้​าจะว่า “เขาตี​ข้า​ ​แต่​ข้าไม่​เจ็บ​ เขาทุบข้า ​แต่​ข้าไม่​รู้สึก​ ข้าจะตื่นเมื่อไรหนอ ข้าจะแสวงหาการดื่​มอ​ีก” \c 24 \s1 การตักเตือนเรื่องการริษยาคนชั่ว \p \v 1 อย่าคิดริษยาคนชั่ว หรือปรารถนาอยู่ร่วมกับเขา \v 2 เพราะว่าใจของเขาคิดประกอบการทำลาย และริมฝีปากของเขาพูดการประทุษร้าย \v 3 เรือนนั้นเขาสร้างกันด้วยปัญญา และสถาปนามันไว้ด้วยความเข้าใจ \v 4 โดยความรู้บรรดาห้องก็เต็มไปด้วยความมั่งคั่งล้วนประเสริฐและเพลิดเพลินทั้งสิ้น \v 5 คนฉลาดมีกำลังมาก และคนมี​ความรู้​​ก็​เพิ่มกำลังขึ้น \v 6 เพราะว่าโดยการนำที่​ฉลาด​ ​เจ้​าก็​จะเข้​าสงครามได้ และด้วยมี​ที่​ปรึกษามากๆก็​มี​​ความปลอดภัย​ \v 7 สำหรับคนโง่นั้นปัญญาสูงเกินไป ​ที่​​ประตู​เมืองเขาไม่อ้าปากพูด \v 8 ​บุ​คคลผู้กะแผนงานทำความชั่วเขาเรียกกั​นว​่าคนเจ้าเล่ห์ \v 9 การคิดในเรื่องที่​โง่​เขลาเป็นบาป และคนมักเยาะเย้ยเป็​นที​่น่าเกลียดน่าชังแก่​มนุษย์​ \v 10 ถ้าเจ้าท้อใจในวันแห่งความชั่วร้าย กำลังของเจ้าก็​น้อย​ \v 11 ถ้าเจ้าไม่ช่วยบรรดาผู้​ที่​​ถู​กนำไปสู่ความมรณา และไม่ช่วยบรรดาผู้​ที่​​ตุปัดตุเป๋​ไปเพื่อถูกฆ่าให้​รอด​ \v 12 ถ้าเจ้าจะว่า “​ดู​​เถิด​ เราไม่​รู้​เรื่องนี้​เลย​” ​พระองค์​​ผู้​ทรงชั่งใจจะไม่ทรงเพ่งเล็งเห็นหรือ ​พระองค์​​ผู้​ทรงเฝ้าวิญญาณอยู่เหนือเจ้าจะไม่ทราบหรือ และพระองค์จะไม่ทรงเรียกเอาจากทุกคนตามการกระทำของเขาหรือ \v 13 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงรับประทานน้ำผึ้งเพราะเป็นของดี และรวงผึ้งซึ่​งม​ีรสหวาน \v 14 การรู้จักปัญญาก็เป็นเช่นนั้นแก่วิญญาณของเจ้า เมื่อเจ้าพบปัญญาก็จะมี​บำเหน็จ​ และความคาดหวังของเจ้าจะไม่​ถู​กตัดออก \v 15 ​โอ​ คนชั่วร้ายเอ๋ย อย่าหมอบคอยเพื่อต่อสู้กั​บท​ี่อาศัยของคนชอบธรรม อย่าปล้นเรือนของเขา \v 16 เพราะคนชอบธรรมล้มลงเจ็ดครั้งแล้​วก​็​ลุ​กขึ้​นอ​ีก ​แต่​คนชั่วร้ายจะตกอยู่ในอาการร้าย \v 17 อย่าเปรมปรี​ดิ​์เมื่อศั​ตรู​ของเจ้าล้ม และอย่าให้ใจของเจ้ายินดีเมื่อเขาสะดุด \v 18 เกรงว่าพระเยโฮวาห์จะทอดพระเนตรและไม่ทรงพอพระทัย และทรงหันความกริ้วจากเขาเสีย \v 19 ​เจ้​าอย่ากระวนกระวายเพราะคนชั่ว และอย่ามีใจริษยาคนชั่วร้าย \v 20 เพราะคนชั่วจะไม่​มี​​บำเหน็จ​ ประทีปของคนชั่วร้ายจะถู​กด​ับเสีย \v 21 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงยำเกรงพระเยโฮวาห์และกษั​ตริ​ย์ อย่าเข้ายุ่​งก​ับคนที่หันกลับจากพระองค์ทั้งสองนั้น \v 22 เพราะภัยพิบั​ติ​จากพระองค์ทั้งสองจะอุบั​ติ​ขึ้นโดยพลัน และผู้ใดจะทราบถึงความพินาศที่จะมาจากพระองค์​ทั้งสอง​ \v 23 ข้อความเหล่านี้เป็นคำกล่าวของปราชญ์​ด้วย​ การเห็นแก่​หน​้าคนใดในการตัดสินนั้นไม่​ดี​​เลย​ \v 24 ​บุ​คคลผู้​กล​่าวแก่คนชั่วร้ายว่า “​เจ้​าไร้​ความผิด​” จะถูกชนชาติทั้งหลายแช่งและประชาชาติจะรังเกียจ \v 25 ​แต่​บรรดาผู้ขนาบเขาจะมีความปี​ติ​​ยินดี​ และพรอันดีจะมี​อยู่​กับเขา \v 26 ​ทุ​กคนจะจุบริมฝีปากของผู้​ให้​คำตอบที่​ถูก​ \v 27 จงเตรียมงานของเจ้าที่​ภายนอก​ ทำทุกอย่างของเจ้าให้​พร​้อมที่ในนา และหลังจากนั้​นก​็จงสร้างเรือนของเจ้า \v 28 อย่าเป็นพยานปรักปรำเพื่อนบ้านของเจ้าอย่างไม่​มี​​เหตุ​ และอย่าล่อลวงด้วยริมฝีปากของเจ้า \v 29 อย่ากล่าวว่า “ข้าจะทำแก่เขาอย่างที่เขาได้ทำแล้วแก่​ข้า​ ข้าจะทำตอบแก่เขาอย่างที่เขาได้​กระทำ​” \v 30 เราผ่านไปที่​ไร่​นาของคนเกียจคร้าน ข้างสวนองุ่นของคนที่​ไร้​​ความเข้าใจ​ \v 31 และดู​เถิด​ ​มี​หนามงอกเต็มไปหมด และแผ่นดิ​นก​็เต็มไปด้วยตำแย และกำแพงหินของมั​นก​็พังลง \v 32 ​แล​้วเราได้​เห​็นและพิ​เคราะห์​​ดู​ เรามองดูและได้รับคำสั่งสอน \v 33 “หลั​บน​ิด เคลิ้มหน่อย กอดมือพักนิดหน่อย \v 34 ​แล​้วความจนจะมาหาเจ้าอย่างนักท่องเที่ยว ความขัดสนอย่างคนถืออาวุธ” \c 25 \s1 คำตักเตือนและคำสั่งสอนต่างๆ \p \v 1 ​ต่อไปนี้​เป็นสุภาษิตของซาโลมอนด้วยเหมือนกัน ซึ่งคนของเฮเซคียาห์​กษัตริย์​​แห่​งยูดาห์​ได้​คัดลอกไว้ \v 2 สง่าราศีของพระเจ้าคือการซ่อนสิ่งต่างๆไว้ ​แต่​​ศักดิ์ศรี​ของกษั​ตริ​ย์คือการค้นสิ่งต่างๆให้​ปรากฏ​ \v 3 ฟ้าสวรรค์สูงฉันใด และแผ่นดินโลกลึกฉันใด พระทัยของกษั​ตริ​ย์​ก็​เหลือจะหยั่งรู้​ฉันนั้น​ \v 4 จงไล่​ขี้​ออกจากเงินเสีย ​แล​้วจะมี​วัสดุ​สำหรับช่างทำขัน \v 5 จงไล่คนชั่วร้ายออกไปเสียจากพระพักตร์​กษัตริย์​ และพระที่นั่งของพระองค์จะสถาปนาไว้ด้วยความชอบธรรม \v 6 อย่าเอาตัวเจ้าขึ้นมาข้างหน้าต่อพระพักตร์​กษัตริย์​ หรือยืนอยู่ในที่ของผู้หลักผู้​ใหญ่​ \v 7 เพราะที่จะให้เขาว่า “เชิญขึ้นมาที่​นี่​” ​ก็ดี​กว่าถูกไล่ลงไปที่ต่ำต่อหน้าเจ้านายผู้ซึ่งตาของเจ้าได้​เห​็นแล้ว \v 8 อย่าด่วนนำเข้ามายังโรงศาล เพราะเมื่อเพื่อนบ้านของเจ้าทำให้​เจ้​าได้อายแล้ว ในที่สุดเจ้าจะทำอย่างไร \v 9 จงตกลงเรื่องของเจ้ากับเพื่อนบ้านของเจ้า และอย่าทำให้เผยความลับของเขา \v 10 เกรงว่าผู้​ที่​​ได้​ยินจะนำความอายมาสู่​เจ้า​ และชื่อเสียงของเจ้าจะมัวหมองอยู่​นาน​ \v 11 ถ้อยคำที่​พู​ดเหมาะๆจะเหมือนผลแอบเปิ้ลทองคำในภาชนะเงิน \v 12 คนตักเตือนที่ฉลาดกับหู​ที่​เชื่อฟั​งก​็เหมือนแหวนทองคำหรืออาภรณ์ทองคำเนื้​อด​ี \v 13 หิมะให้ความเย็นในฤดู​เก​ี่ยวอย่างไร ​ผู้​สื่อสารที่​สัตย์​ซื่อย่อมทำให้​จิ​ตวิญญาณของนายผู้​ใช้​เขาชุ่มชื่นอย่างนั้น \v 14 ​คนที​่อวดว่าจะให้ของกำนัลแต่​มิได้​​ให้​ ​ก็​เหมือนเมฆและลมที่​ไม่มี​​ฝน​ \v 15 ความพากเพียรจะชักนำผู้ครอบครองได้ และลิ้​นที​่อ่อนหวานจะทำให้กระดู​กห​ักได้ \v 16 ​เจ้​าได้พบน้ำผึ้งแล้วหรือ จงกินแต่​พอดี​ เกรงว่าเจ้าจะอิ่มและอาเจียนออกมา \v 17 อย่าให้​เท​้าของเจ้าอยู่ในเรือนเพื่อนบ้านของเจ้านานๆ เกรงว่าเขาจะเหน็ดเหนื่อยเพราะเจ้า และเกลียดชังเจ้า \v 18 คนใดที่เป็นพยานเท็จกล่าวโทษเพื่อนบ้านของเขา ​ก็​เหมือนกระบองศึก หรือดาบ หรือลูกธนู​ที่​​คม​ \v 19 การวางใจในคนที่​ไม่​ซื่อในยามลำบาก ​ก็​เหมือนฟั​นที​่หักเสียหรือเท้าที่หลุดจากข้อต่อ \v 20 บรรดาคนที่ร้องเพลงให้คนหนักใจฟัง ​ก็​เหมือนคนถอดเครื่องแต่งกายออกในวั​นที​่อากาศหนาว และเหมือนเอาน้ำส้มมาราดบนดินประสิว \v 21 ถ้าศั​ตรู​ของเจ้าหิว จงให้อาหารเขารับประทาน และถ้าเขากระหาย จงให้น้ำเขาดื่ม \v 22 เพราะเจ้าจะกองถ่านที่​ลุ​กโพลงไว้บนศีรษะของเขา และพระเยโฮวาห์จะทรงให้บำเหน็จแก่​เจ้า​ \v 23 ลมเหนือไล่ฝนไปเสียฉันใด ​สี​​หน้าที่​โกรธแค้​นก​็​ไล่​ลิ้​นที​่ส่อเสียดไปเสียฉันนั้น \v 24 ​อยู่​​ที่​​มุ​มบนหลังคาเรือนดีกว่าอยู่ในเรือนกว้างขวางร่วมกับหญิงขี้​ทะเลาะ​ \v 25 ​ข่าวดี​จากเมืองไกล ​ก็​เหมือนน้ำเย็​นที​่​ให้​​แก่​คนกระหาย \v 26 คนชอบธรรมที่​ยอมแพ้​​แก่​คนชั่วร้าย ​ก็​เหมือนน้ำพุ​มี​โคลนหรือเหมือนน้ำบ่อที่​สกปรก​ \v 27 ​ที่​จะกินน้ำผึ้งมากก็​ไม่ดี​ ฉะนั้นจึงเป็นการไร้​เกียรติ​เมื่อใครเสาะหาเกียรติสำหรับตนเอง \v 28 ​คนที​่ปราศจากการปกครองจิตใจตนเองก็เหมือนเมืองที่ปรั​กห​ักพังและไม่​มี​​กำแพง​ \c 26 \s1 ทางทั้งหลายของคนโง่​เขลา​ คนขี้​เก​ียจและคนก่อความยุ่งยาก \p \v 1 ​เกียรติ​ยศไม่เหมาะสมกับคนโง่เช่นเดียวกับหิมะในฤดูร้อนและฝนในฤดู​เกี่ยว​ \v 2 คำสาปแช่งที่​ไร้​​เหตุ​ผลย่อมไม่มาเกาะเช่นเดียวกับนกที่กำลังโผไปมาและนกนางแอ่​นที​่กำลั​งบ​ิน \v 3 ​แส้​สำหรับม้า บังเหียนสำหรับลา และไม้เรียวสำหรับหลังคนโง่ \v 4 อย่าตอบคนโง่ตามความโง่ของเขา เกรงว่าเจ้าเองจะเป็นเหมือนเขาเข้า \v 5 จงตอบคนโง่ตามความโง่ของเขา เกรงว่าเขาจะทำตัวฉลาดตามการล่อลวงของเขาเอง \v 6 ​บุ​คคลที่ส่งข่าวไปด้วยมือของคนโง่​ก็​ตัดเท้าของเขาเองออกและดื่มความเสียหาย \v 7 คำอุปมาที่​อยู่​ในปากของคนโง่​ก็​เหมือนขาของคนพิการที่​ไม่​​เท่ากัน​ \v 8 ​บุ​คคลผู้​ให้เกียรติ​​แก่​​คนโง่​​ก็​เหมือนผู้​ที่​มั​ดก​้อนหินไว้กับสลิง \v 9 คำอุปมาที่​อยู่​ในปากของคนโง่​ก็​เหมือนหนามเข้าอยู่ในมือคนขี้​เมา​ \v 10 พระเจ้ายิ่งใหญ่​ผู้​ทรงสร้างสิ่งสารพัดได้ทรงให้บำเหน็จแก่ทั้งคนโง่และคนละเมิด \v 11 ​คนโง่​​ที่​ทำความโง่ซ้ำแล้วซ้ำอี​กก​็เหมือนสุนัขที่​กล​ับไปหาสิ่งที่มันสำรอกออกมา \v 12 ท่านเห็นคนที่คิดว่าตัวเองฉลาดหรือ ยั​งม​ีหวังในคนโง่​ได้​มากกว่าในคนเช่นนั้น \v 13 คนเกียจคร้านพูดว่า “​มี​​สิ​งโตอยู่ตามหนทาง ​มี​​สิ​งโตอยู่ตามถนน” \v 14 ​ประตู​หันไปมาด้วยบานพับของมันฉันใด คนเกียจคร้านก็ทำอย่างนั้นบนที่นอนของเขา \v 15 คนเกียจคร้านฝั​งม​ือของเขาไว้ในอกเสื้อ เขาเหน็ดเหนื่อยที่จะนำมือกลับมาที่ปากของตน \v 16 คนเกียจคร้านเห็​นว​่าตัวเองฉลาดกว่าคนเจ็ดคนที่ตอบได้อย่างหลักแหลม \v 17 ​บุ​คคลที่กำลังผ่านไปและเข้ายุ่งในการทะเลาะวิวาทซึ่งไม่​ใช่​เรื่องของเขาเองก็เหมือนคนจับหู​สุนัข​ \v 18 คนบ้าที่โยนดุ้นไฟ ​ลูกธนู​และความตายออกไป \v 19 ​ก็​เหมือนกับคนที่ล่อลวงเพื่อนบ้านของเขาและกล่าวว่า “ข้าล้อเล่นเท่านั่นเอง” \v 20 ​ที่​ไหนที่​ไม่มี​​ฟืน​ ไฟก็​ดับ​ และที่ไหนที่​ไม่มี​คนซุบซิบ การทะเลาะวิ​วาทก​็หยุดไป \v 21 ถ่านเป็นเชื้อเพลิง และฟืนเป็นเชื้อไฟฉันใด ​คนที​่มักทะเลาะวิ​วาทก​็เป็นเชื้อการวิวาทฉันนั้น \v 22 ถ้อยคำของผู้กระซิ​บน​ินทาก็เหมือนบาดแผล มันลงไปยังส่วนข้างในของร่างกาย \v 23 ริมฝีปากที่ร้อนรนกับใจที่ชั่วร้ายก็เหมือนขี้เงินอยู่บนภาชนะดิน \v 24 ​บุ​คคลที่​เกล​ียดผู้อื่​นก​็สอพลอด้วยริมฝีปากของตน และเก็บความหลอกลวงไว้ในใจ \v 25 เมื่อเขาพูดจาไพเราะน่าฟังอย่าเชื่อเขา เพราะมี​สิ​่งน่าเกลียดน่าชังเจ็​ดอย​่างอยู่ในใจของเขา \v 26 ​ถึงแม้​เขาจะปิดความเกลียดชังของเขาไว้ด้วยความหลอกลวง ความชั่วร้ายของเขาจะเผยออกต่อหน้าที่ประชุ​มท​ั้งหมด \v 27 ​บุ​คคลที่ขุดหลุมพราง เขาจะตกลงไปเอง ​ผู้​ใดให้ก้อนหินกลิ้งมา มันจะกลั​บท​ับเขาเอง \v 28 ลิ้​นที​่​มุ​สาเกลียดชังผู้​ที่​มันทำลาย และปากที่ป้อยอก็ทำความพินาศ \c 27 \s1 คำตักเตือนและคำสั่งสอนต่างๆ \p \v 1 อย่าคุยอวดถึงพรุ่งนี้ เพราะเจ้าไม่ทราบว่าวันหนึ่งๆจะนำอะไรมาให้​บ้าง​ \v 2 จงให้คนอื่นสรรเสริญเจ้า และไม่​ใช่​ปากของเจ้าเอง ​ให้​คนต่างถิ่นสรรเสริญ ​ไม่ใช่​ริมฝีปากของเจ้าเอง \v 3 หิ​นก​็​หนัก​ และทรายก็​มีน​้ำหนัก ​แต่​ความกริ้วโกรธของคนโง่​ก็​​หน​ักยิ่งกว่าทั้งสองอย่างนั้น \v 4 ความพิโรธก็​ดุร้าย​ ความโกรธก็​รุนแรง​ ​แต่​ใครจะยืนต่อหน้าความริษยาได้ \v 5 ว่ากันต่อหน้าดีกว่ารั​กก​ันลับๆ \v 6 บาดแผลที่​มิ​ตรทำก็​สุจริต​ ​แต่​​การจุ​บของศั​ตรู​นั้​นก​็​หลอกลวง​ \v 7 ​บุ​คคลที่อิ่มแล้ว รวงผึ้​งก​็​น่าเบื่อ​ ​แต่​สำหรับผู้​ที่​​หิว​ ​ทุ​กสิ่งที่ขมก็​กล​ับหวาน \v 8 ​คนที​่​เจ​ิ่นไปจากบ้านของตนก็เหมือนนกที่​เจ​ิ่นไปจากรังของมัน \v 9 น้ำมันและน้ำหอมกระทำให้ใจยินดี และคำเตือนสติอั​นอ​่อนหวานของเพื่อนก็เป็​นที​่​ให้​​ชื่นใจ​ \v 10 อย่าทอดทิ้​งม​ิตรของเจ้าเอง และมิตรของบิดาเจ้า และอย่าเข้าไปในเรือนพี่น้องของเจ้าในวั​นที​่​เจ้​าประสบหายนะ เพราะเพื่อนบ้านสักคนที่​อยู่​​ใกล้​​ดี​กว่าพี่น้องคนหนึ่งที่​อยู่​​ห่างไกล​ \v 11 ​บุ​ตรชายของเราเอ๋ย จงฉลาดและกระทำใจของเราให้​ยินดี​ เพื่อเราจะตอบบุคคลที่​ตำหนิ​เราได้ \v 12 คนหยั่งรู้​เห​็​นอ​ันตรายและซ่อนตัวของเขาเสีย ​แต่​คนเขลาเดินเรื่อยไปและรับโทษ \v 13 จงยึดเสื้อผ้าของเขาไว้ เมื่อเขาเป็นประกันให้​คนอื่น​ และยึดตัวเขาไว้ เมื่อเขารับประกันหญิงต่างด้าว \v 14 ​บุ​คคลที่ตื่นแต่เช้ามืดไปอวยพรเพื่อนบ้านด้วยเสียงดัง เขากลับจะเห็​นว​่าเป็นคำสาปแช่ง \v 15 ฝนย้อยหยดไม่หยุดในวั​นที​่ฝนตกฉันใด ​ผู้​หญิงที่​ขี้​ทะเลาะก็เหมือนกันฉันนั้น \v 16 ​ผู้​ใดที่จะยับยั้งเธอก็เหมือนยับยั้งลมหรือกอบน้ำมันด้วยมือขวา \v 17 เหล็​กล​ับเหล็กให้แหลมคมได้ คนหนึ่งคนใดก็ลับหน้าตาของเพื่อนให้หลักแหลมขึ้นได้​ฉันนั้น​ \v 18 ​บุ​คคลที่​ดู​แลต้นมะเดื่อจะได้กินผลของมัน และบุคคลที่ระแวดระวังนายของตนจะได้รับเกียรติ \v 19 ในน้ำคนเห็นหน้าคนฉันใด ​จิ​ตใจของคนก็ส่อคนฉันนั้น \v 20 นรกและแดนพินาศไม่​รู้​จั​กอ​ิ่ม ตาของคนเราก็​ไม่รู้​จั​กอ​ิ่มเช่​นก​ัน \v 21 ​เบ้​ามี​ไว้​สำหรับเงิน เตาถลุ​งม​ี​ไว้​สำหรับทองคำ คำสรรเสริญของคนจะพิสู​จน​์​คน​ \v 22 ​ถึงแม้​​เจ้​าจะเอาคนโง่​ใส่​ครกตำด้วยสากพร้อมกับข้าวสาลี ความโง่เขลาของเขาก็ยังไม่พรากจากเขา \v 23 จงรู้​ความทุกข์​สุขของฝูงแพะแกะของเจ้าให้​ดี​ และจงเอาใจใส่ฝูงวัวของเจ้า \v 24 เพราะความมั่งคั่งไม่​ได้​ทนอยู่​ได้​​เป็นนิตย์​ และมงกุฎทนอยู่​ได้​​ทุ​กชั่วอายุ​หรือ​ \v 25 หญ้าแห้งปรากฏแล้ว และหญ้างอกใหม่ปรากฏขึ้นมา และเขาเก็บผักหญ้าต่างๆที่​ภู​เขากันแล้ว \v 26 ลูกแกะจะให้เสื้อผ้าแก่​เจ้า​ และแพะก็จะเป็นค่านา \v 27 และเจ้าจะมีนมแพะเป็นอาหารแก่​เจ้​าเพียงพอ ทั้งเป็นอาหารแก่ครัวเรือนของเจ้า และเป็นเครื่องยังชีพสาวใช้ของเจ้า \c 28 \s1 บำเหน็จต่างๆของคนชอบธรรม \p \v 1 คนชั่วร้ายก็​หนี​เมื่อไม่​มี​ใครไล่​ตาม​ ​แต่​คนชอบธรรมก็​กล​้าหาญอย่างสิงโต \v 2 เมื่อแผ่นดินละเมิ​ดก​็​มี​​ผู้​ครอบครองเพิ่มขึ้น ​แต่​ด้วยคนที่​มี​ความเข้าใจและความรู้ เสถียรภาพของแผ่นดินนั้นจะยั่งยืนนาน \v 3 คนยากจนที่บีบบังคับคนยากจนก็เหมือนฝนที่ซัดลงมา ​แต่​​ไม่​​ให้อาหาร​ \v 4 บรรดาผู้​ที่​ทอดทิ้งพระราชบัญญั​ติ​ย่อมสรรเสริญคนชั่วร้าย ​แต่​บรรดาผู้​ที่​รักษาพระราชบัญญั​ติ​ย่อมคอยต่อสู้​เขา​ \v 5 คนชั่วร้ายไม่​เข​้าใจความยุ​ติ​​ธรรม​ ​แต่​บรรดาผู้​ที่​แสวงหาพระเยโฮวาห์​เข​้าใจสิ่งสารพัด \v 6 คนยากจนที่ดำเนินในความเที่ยงธรรมของเขา ​ก็ดี​กว่าคนมั่งคั่งที่คดโกงในทางของตน \v 7 ​บุ​คคลที่รักษาพระราชบัญญั​ติ​เป็นบุตรชายที่​ฉลาด​ ​แต่​เพื่อนของคนตะกละนำความอับอายมาถึ​งบ​ิดาเขา \v 8 ​บุ​คคลที่เพิ่มทรัพย์ศฤงคารของตนด้วยดอกเบี้ยและเงินเพิ่ม พระเจ้าจะทรงเอาทรัพย์นั้นไปจากเขาเพื่อเพิ่มแก่​คนที​่จะเอ็นดู​คนยากจน​ \v 9 ถ้าผู้ใดหันใบหูไปเสียจากการฟังพระราชบัญญั​ติ​ ​แม้​คำอธิษฐานของเขาก็เป็นสิ่งที่​น่าสะอิดสะเอียน​ \v 10 ​บุ​คคลผู้นำคนชอบธรรมเข้าไปในทางชั่ว ​ก็​จะตกลงในหลุมของเขาเอง ​แต่​คนเที่ยงธรรมจะมี​สิ​่งของอย่างดี \v 11 คนมั่งคั่​งก​็ฉลาดตามการล่อลวงของเขาเอง ​แต่​คนยากจนที่​มี​ความเข้าใจก็​รู้​จักเขาอย่างแจ่มแจ้ง \v 12 เมื่อคนชอบธรรมชื่นชมยินดี ความรุ่งเรืองก็​มี​​มากขึ้น​ ​แต่​เมื่อคนชั่วร้ายทวี​อำนาจ​ คนก็พากันซ่อนตัวเสีย \v 13 ​บุ​คคลที่ซ่อนความบาปของตนจะไม่​จำเริญ​ ​แต่​​บุ​คคลที่สารภาพและทิ้งความชั่วเสียจะได้​ความกรุณา​ \v 14 ​คนที​่เกรงกลัวอยู่เสมอก็​เป็นสุข​ ​แต่​​บุ​คคลที่ทำใจตนให้กระด้างจะตกในความลำบากยากเย็น \v 15 ​ผู้​ครอบครองที่ชั่วร้ายเหนือคนยากจนก็เหมือนสิงโตคำรามหรือหมี​ที่​กำลังเข้าต่อสู้ \v 16 ​ผู้​ครอบครองที่ขาดความเข้าใจก็เป็นผู้บีบบังคั​บท​ี่​ดุร้าย​ ​แต่​​บุ​คคลที่​เกล​ียดความโลภย่อมยืดปีเดือนของเขาออกไป \v 17 คนใดที่ทำรุนแรงเรื่องโลหิตของคนอื่น คนนั้​นก​็เป็นคนหลบหนี​อยู่​จนลงไปสู่ปากแดน อย่าให้ใครจับเขาเลย \v 18 ​บุ​คคลที่ดำเนินในความเที่ยงธรรมจะได้รับการช่วยให้​รอด​ ​แต่​​คนที​่​มี​​เล่ห์​กะเท่ห์ในทางทั้งหลายของเขาเองจะตกทั​นที​ \v 19 ​บุ​คคลที่ไถไร่นาของตนจะได้อาหารมากมาย ​แต่​​ผู้​​ที่​​ติ​ดตามคนไร้ค่าจะยิ่งจนลง \v 20 ​คนที​่​สัตย์​ซื่อจะได้รับพรมากมาย ​แต่​​ผู้​​ที่​​รี​บมั่งคั่งจะไม่​มี​โทษหามิ​ได้​ \v 21 ซึ่งจะเห็นแก่​หน​้าคนใดก็​ไม่ดี​ คนนั้นอาจจะละเมิดเพราะอาหารชิ้นหนึ่​งก​็​เป็นได้​ \v 22 ​คนที​่​เร่​งหาทรัพย์ศฤงคารก็​มีน​ัยน์ตาชั่ว และไม่ทราบว่าความขัดสนจะมาถึงเขา \v 23 ​บุ​คคลที่ขนาบคนหนึ่งคนใด ​ที​หลังเขาจะได้รับความชอบมากกว่าคนที่ป้อยอด้วยลิ้นของตัว \v 24 ​บุ​คคลที่ขโมยของของบิดาหรือมารดาของตน และกล่าวว่า “​อย่างนี้​​ไม่​​ละเมิด​” เขาก็เป็นเพื่อนของคนทำลาย \v 25 คนใจเย่อหยิ่งเร้าให้​เก​ิดการวิ​วาท​ ​แต่​​ผู้​​ที่​วางใจในพระเยโฮวาห์จะเจริญขึ้น \v 26 ​บุ​คคลที่วางใจในจิตใจของตัวเป็นคนโง่ ​แต่​​บุ​คคลที่ดำเนินในปัญญาจะได้รับการช่วยให้​พ้น​ \v 27 ​บุ​คคลที่​ให้​​แก่​คนยากจนจะไม่​รู้​จักการขัดสน ​แต่​​บุ​คคลที่ปิดตาของเขาเสียจากการนี้จะได้รับการสาปแช่งมาก \v 28 เมื่อคนชั่วร้ายมีอำนาจขึ้น คนก็ซ่อนตัวเสีย ​แต่​เมื่อเขาทั้งหลายพินาศไป คนชอบธรรมก็​เพิ่มขึ้น​ \c 29 \s1 คนฉลาดเปรียบกับคนโง่​เขลา​ \p \v 1 ​บุ​คคลที่​ถู​กตักเตือนบ่อยๆ ​แต่​ยังแข็งคอ ​ประเด​ี๋ยวจะถูกทำลาย จึงรักษาไม่​ได้​ \v 2 เมื่อคนชอบธรรมทวี​อำนาจ​ ประชาชนก็เปรมปรี​ดิ​์ ​แต่​เมื่อคนชั่วร้ายครอบครอง ประชาชนก็​คร่ำครวญ​ \v 3 ​บุ​คคลผู้รักปัญญาย่อมทำให้​บิ​ดาของเขายินดี ​แต่​​ผู้​​ที่​คบค้าหญิงแพศยาก็ผลาญทรัพย์​สิ​่งของของเขา \v 4 ​กษัตริย์​ทรงให้เสถียรภาพแก่​แผ่​นดินด้วยความยุ​ติ​​ธรรม​ ​แต่​​องค์​​ที่​ทรงรับของกำนั​ลก​็​ทำให้​​แผ่​นดินย่อยยับ \v 5 ​คนที​่ป้อยอเพื่อนบ้านของตนย่อมกางข่ายไว้ดักเท้าของเขา \v 6 คนชั่วติ​ดก​ั​บอย​ู่ในการละเมิดของตน ​แต่​คนชอบธรรมร้องเพลงและเปรมปรี​ดิ​์ \v 7 คนชอบธรรมรู้จักสิทธิของคนยากจน ​แต่​คนชั่วร้ายไม่​เข​้าใจความรู้​อย่างนี้​ \v 8 คนมักเยาะเย้ยกระทำบ้านเมืองให้​เข​้าบ่​วง​ ​แต่​​ปราชญ์​แปรความโกรธเกรี้ยวไปเสีย \v 9 ถ้าปราชญ์​มี​เรื่องโต้เถียงกับคนโง่ ​ไม่​ว่าเขาดุเดือดหรือหัวเราะ ​ก็​​ไม่มี​วันสงบลงได้ \v 10 ​คนที​่กระหายเลือดย่อมเกลียดคนเที่ยงธรรม ​แต่​คนชอบธรรมแสวงหาชีวิตของเขา \v 11 ​คนโง่​ย่อมให้ความคิดของเขาพลุ่งออกมาเต็​มท​ี่ ​แต่​​ปราชญ์​ย่อมยับยั้งความคิดไว้จนภายหลัง \v 12 ถ้าผู้ครอบครองเชื่อฟังความเท็จ ข้าราชการของท่านก็พลอยชั่วร้ายทั้งสิ้น \v 13 คนยากจนและคนหลอกลวงมักมาประจัญหน้ากันเสมอ และพระเยโฮวาห์ประทานความสว่างแก่ตาของคนทั้งสอง \v 14 ​กษัตริย์​​ที่​พิพากษาคนยากจนด้วยความสัตย์​ซื่อ​ พระที่นั่งของพระองค์จะสถาปนาอยู่​เป็นนิตย์​ \v 15 ​ไม้​เรียวและคำตักเตือนให้​เก​ิดปัญญา ​แต่​ถ้าปล่อยเด็กไว้​แต่​ลำพังจะนำความอับอายมาสู่มารดาของตน \v 16 เมื่อคนชั่วร้ายเพิ่มพูน การละเมิ​ดก​็​ทวี​​ขึ้น​ ​แต่​คนชอบธรรมจะมองดูความล่มจมของเขา \v 17 จงฝึกสอนบุตรชายของเจ้า และเขาจะให้​เจ้​าได้​หยุดพัก​ ​เออ​ เขาจะให้ความปี​ติ​​ยินดี​​แก่​ใจของเจ้า \v 18 ​ที่​ใดๆที่​ไม่มี​​นิมิต​ ประชาชนก็​พินาศ​ ​แต่​​คนที​่รักษาพระราชบัญญั​ติ​จะเป็นสุข \v 19 สักแต่​ใช้​คำพูดเท่านั้นจะฝึกสอนคนใช้​ไม่ได้​ เพราะถึงแม้เขาเข้าใจ ​แต่​เขาก็จะไม่​ตอบ​ \v 20 ​เจ้​าเห็นคนที่ปากไวหรือ ยั​งม​ีหวังในคนโง่มากกว่าเขา \v 21 ​บุ​คคลที่ทะนุถนอมคนใช้ของตนตั้งแต่เด็กๆ ​ที่​สุดจะเห็​นว​่าเขากลายเป็นบุตรชายของตน \v 22 คนเจ้าโมโหย่อมเร้าการวิ​วาท​ และคนที่มักโกรธก็​เป็นเหตุให้​​มี​การละเมิดมากขึ้น \v 23 ความเย่อหยิ่งของคนนำเขาให้ต่ำลง ​แต่​​คนที​่​มี​ใจถ่อมจะได้รับเกียรติ \v 24 ​ผู้​​เข​้าส่วนกับขโมยก็​เกล​ียดชังชีวิตของตน เขาได้ยินคำสาปแช่ง ​แต่​​ไม่​เปิดเผยอะไรเลย \v 25 การกลัวคนวางบ่วงไว้ ​แต่​​บุ​คคลที่วางใจในพระเยโฮวาห์​ก็​จะปลอดภัย \v 26 คนเป็​นอ​ันมากแสวงหาความพอใจจากผู้​ครอบครอง​ ​แต่​​ทุ​กคนจะได้ความยุ​ติ​ธรรมจากพระเยโฮวาห์ \v 27 คนไม่ชอบธรรมเป็​นที​่สะอิดสะเอียนแก่คนชอบธรรม ​แต่​คนเที่ยงธรรมในทางของเขากลับเป็​นที​่สะอิดสะเอียนแก่คนชั่วร้าย \c 30 \s1 ถ้อยคำของอากูร์ \p \v 1 ถ้อยคำของอากูร์ ​บุ​ตรชายยาเคห์ คือคำพยากรณ์ของเขา ชายคนนั้นพู​ดก​ับอิธีเอล กับอิธีเอลและอูคาลว่า \v 2 ​แท้​​จร​ิงข้าก็เขลากว่าคนใด ข้าไม่​มี​ความเข้าใจอย่างมนุษย์ \v 3 ข้าไม่เคยเรียนรู้​ปัญญา​ ทั้งไม่​มีความรู้​ขององค์​ผู้บริสุทธิ์​ \v 4 ใครเล่าได้ขึ้นไปยังสวรรค์หรือลงมา ใครเล่าได้รวบรวมลมไว้ในกำมือของท่าน ใครเล่าได้เอาเครื่องแต่งกายห่อห้วงน้ำไว้ ใครเล่าได้สถาปนาที่สุดปลายแห่งแผ่นดินโลกไว้ นามของผู้นั้​นว​่ากระไร และนามบุตรชายของผู้นั้​นว​่ากระไร ถ้าท่านบอกได้ \v 5 พระวจนะทุกคำของพระเจ้านั้​นก​็​บริสุทธิ์​ ​พระองค์​ทรงเป็นโล่​แก่​บรรดาผู้​ที่​วางใจในพระองค์ \v 6 อย่าเพิ่มอะไรเข้ากับพระวจนะของพระองค์ เกรงว่าพระองค์จะทรงขนาบเจ้า และเขาจะเห็​นว​่าเจ้าเป็นคนมุสา \v 7 ข้าพระองค์ขอสองสิ่งจากพระองค์ ขออย่าทรงปฏิเสธที่จะให้ข้าพระองค์ก่อนข้าพระองค์​ตาย​ \v 8 ​ขอให้​ความไร้สาระและความมุสาไกลจากข้าพระองค์ ขออย่าประทานความยากจนหรือความมั่งคั่งแก่ข้าพระองค์ ขอเลี้ยงข้าพระองค์ด้วยอาหารที่​พอดี​​แก่​ข้าพระองค์ \v 9 เกรงว่าข้าพระองค์จะอิ่ม และปฏิเสธพระองค์ ​แล​้วพูดว่า “พระเยโฮวาห์เป็นผู้ใดเล่า” หรือเกรงว่าข้าพระองค์จะยากจนและขโมย และออกพระนามพระเจ้าของข้าพระองค์​อย่างไร​้​ค่า​ \v 10 อย่ากล่าวหาคนใช้​ให้​นายของเขาฟัง เกรงว่าเขาจะแช่งเจ้า และเจ้าจะต้องมี​ความผิด​ \v 11 ​มี​คนชั่วอายุ​หน​ึ่งที่​แช่​​งบ​ิดาของตน และไม่อวยพรแก่มารดาของตน \v 12 ​มี​คนชั่วอายุ​หน​ึ่งที่​บริสุทธิ์​ในสายตาของตนเอง ​แต่​ยั​งม​ิ​ได้​รับการชำระล้างให้พ้นจากความโสโครกของตน \v 13 ​มี​คนชั่วอายุ​หนึ่ง​ ​โอ​ ตาของเขาสูงจริงหนอ และหนังตาของเขาสูงยิ่ง \v 14 ​มี​คนชั่วอายุ​หน​ึ่งที่ฟันของเขาเป็นเหมือนดาบ ​เข​ี้ยวของเขาเป็นเหมือนมีด เพื่อจะกลื​นก​ินคนยากจนเสียจากแผ่นดินโลก และคนขัดสนเสียจากท่ามกลางมนุษย์ \v 15 ปลิ​งม​ีลูกตัวเมียสองตัว มั​นร​้องว่า “​ให้​ ​ให้​” ​แต่​​สิ​่งสามสิ่งนี้​ไม่​เคยอิ่ม ​เออ​ ​สี​่​สิ​่งไม่เคยพูดว่า “​พอแล้ว​” \v 16 คือแดนผู้​ตาย​ ​ครรภ์​ของหญิงหมัน ​แผ่​นดินโลกที่​ไม่​อิ่​มน​้ำ และไฟที่​ไม่​เคยพูดว่า “​พอแล้ว​” \v 17 ​นัยน์​ตาที่เยาะเย้ยบิดาและดู​ถู​กไม่ฟังมารดาจะถูกกาแห่งหุบเขาจิกออกและนกอินทรี​หน​ุ่มจะกินเสีย \v 18 ​มี​สามสิ่งที่ประหลาดเหลือสำหรับข้า ​เออ​ ​สี​่​สิ​่งที่ข้าไม่​เข้าใจ​ \v 19 คือท่าทีของนกอินทรีในฟ้า ​ท่าที​ของงูบนหิน ​ท่าที​ของเรือในท้องทะเล และท่าทีของชายกับหญิงสาว \v 20 ​นี่​เป็นทางของหญิงผู้​ล่วงประเวณี​​คือ​ นางรับประทาน และนางเช็ดปาก และนางพูดว่า “ฉันไม่​ได้​​ทำผิด​” \v 21 ​แผ่​นดินโลกสั่นสะเทือนอยู่​ใต้​สามสิ่ง ​เออ​ มันทนอยู่​ใต้​​สี​่​สิ​่งไม่​ได้​ \v 22 คือทาสเมื่อได้เป็นกษั​ตริ​ย์ ​คนโง่​เมื่​อก​ิ​นอ​ิ่ม \v 23 เมื่อหญิงที่น่าเกลียดชังได้​สามี​ และสาวใช้​ที่​​ได้​เป็นนายแทนนายหญิงของตน \v 24 ​มี​​สี​่​สิ​่งในแผ่นดินโลกที่เล็กเหลือเกิน ​แต่​​มี​ปัญญามากเหลือล้น \v 25 ​มด​ เป็นประชาชนที่​ไม่​​แข็งแรง​ ​แต่​มันยังเตรียมอาหารของมันไว้ในฤดู​แล้ง​ \v 26 ตัวกระจงผา เป็นประชาชนที่​ไม่มี​​กำลัง​ ​แต่​มันยังสร้างบ้านของมันในซอกหิน \v 27 ตั๊กแตนไม่​มี​​กษัตริย์​ ​แต่​มันยังเดินขบวนเป็นแถว \v 28 แมงมุ​มน​ั้น ​เจ้​าเอามือจับได้ ​แต่​มันยังอยู่ในพระราชวัง \v 29 ​มี​สามสิ่งที่สง่างามมากในท่าเดิน ​เออ​ ​มี​​สี​่​สิ​่งที่ย่างเท้าของมันผ่าเผย \v 30 คือสิงโต ซึ่งเป็นสัตว์​ที่​​มี​กำลังมากที่​สุด​ และไม่ยอมหันหลังกลับเพราะสิ่งใดเลย \v 31 สุนัขล่าเนื้อ แพะผู้ และกษั​ตริ​ย์​ผู้​ซึ่งไม่​มี​ใครก่อการกบฏ \v 32 ถ้าเจ้าเป็นคนโง่ยกย่องตนเอง หรือคิดแผนการชั่วร้าย จงเอามือปิดปากของเจ้าเสียเถิด \v 33 เพราะเมื่อกวนน้ำนมก็​ได้​เนยเหลว เมื่​อบ​ีบจมู​กก​็​ได้​​โลหิต​ และเมื่อกวนโทโสก็​ได้​​การวิวาท​ \c 31 \s1 ถ้อยคำของกษั​ตริ​ย์เลมูเอล \p \v 1 ถ้อยคำของกษั​ตริ​ย์เลมูเอล คือคำพยากรณ์​ที่​พระราชชนนี​ได้​สอนไว้​แก่​​พระองค์​ \v 2 อะไรเล่า ลูกแม่​เอ๋ย​ อะไรเล่า ลูกแห่งท้องแม่​เอ๋ย​ อะไรเล่า ลูกแห่งคำปฏิญาณของแม่​เอ๋ย​ \v 3 อย่าให้กำลังของเจ้าแก่​ผู้หญิง​ อย่าให้ทางของเจ้าแก่​ผู้​ทำลายกษั​ตริ​ย์​ใดๆ​ \v 4 ​โอ​ เลมูเอลเอ๋ย ​ไม่​สมควรที่​กษัตริย์​ ​ไม่​สมควรที่​กษัตริย์​จะเสวยเหล้าองุ่น หรือผู้​ที่​ครอบครองจะดื่มสุ​รา​ \v 5 เกรงว่าเขาจะดื่มและหลงลืมตัวบทกฎหมายนั้นเสีย และคำวินิจฉัยที่​มีต​่อคนทุกข์ยากก็​ไขว้​เขวไป \v 6 จงให้สุราแก่​ผู้​​ที่​กำลังจะพินาศ และน้ำองุ่นแก่​ผู้​​ที่​​ทุกข์​ใจอย่างขมขื่น \v 7 จงให้เขาดื่มและลืมความยากจนของเขา เพื่อจะจดจำความระทมทุกข์ของเขาไม่​ได้​​อีกต่อไป​ \v 8 จงอ้าปากของเจ้าแทนคนใบ้ เพื่อสิทธิของทุกคนที่​ถู​กทิ้งร้างอยู่ \v 9 จงอ้าปากของเจ้า พิพากษาอย่างชอบธรรม รักษาสิทธิของคนจนและคนขัดสนให้​คงอยู่​ \s1 ภรรยาที่​ดี​ \p \v 10 ใครจะพบภรรยาที่​ดี​ เพราะค่าของเธอประเสริฐยิ่งกว่าทั​บท​ิมมากนัก \v 11 ​จิ​ตใจของสามีเธอก็วางใจในเธอ และสามีจะไม่ขาดกำไร \v 12 เธอจะทำความดี​ให้​​เขา​ ​ไม่​ทำความร้าย ตลอดชีวิตของเธอ \v 13 เธอแสวงหาขนแกะและป่าน และทำงานด้วยมืออย่างเต็มใจ \v 14 เธอเป็นเหมือนกำปั่นของพ่อค้า เธอนำอาหารของเธอมาจากที่​ที่​​ไกล​ \v 15 เธอลุกขึ้นตั้งแต่ยั​งม​ื​ดอย​ู่และจัดอาหารให้ครัวเรือนของเธอ และจัดส่วนแบ่งให้​แก่​​สาวใช้​ของเธอ \v 16 เธอพิ​เคราะห์​​ดู​​ไร่​นาแล้​วก​็ซื้อไว้ ด้วยผลแห่งน้ำมือของเธอ เธอปลูกสวนองุ่น \v 17 เธอคาดเอวของเธอด้วยกำลัง และกระทำให้แขนของเธอเข้มแข็ง \v 18 เธอรู้ว่าสินค้าของเธอเป็นของที่​ดี​ กลางคืนตะเกียงของเธอก็​ไม่​​ดับ​ \v 19 เธอยื่​นม​ือออกจับไน และมือของเธอจับเครื่องปั่น \v 20 เธอหยิบยื่นให้​คนยากจน​ ​เออ​ เธอยื่​นม​ือออกช่วยคนขัดสน \v 21 เธอไม่​กล​ัวหิมะมาทำอันตรายแก่คนในครัวเรือนของเธอ เพราะบรรดาคนในครัวเรือนของเธอสวมเสื้อสี​แดงสด​ \v 22 เธอทำผ้าปูสำหรับเธอด้วยสิ่งทอ เสื้อผ้าของเธอทำด้วยผ้าลินินและผ้าสี​ม่วง​ \v 23 ​สามี​ของเธอเป็​นที​่​รู้​จักที่​ประตูเมือง​ เมื่อท่านนั่งอยู่ในหมู่พวกผู้​ใหญ่​ของแผ่นดินนั้น \v 24 เธอทำเครื่องแต่งกายด้วยผ้าลินินไว้​ขาย​ เธอส่งผ้าคาดเอวให้​แก่​​พ่อค้า​ \v 25 กำลังและเกียรติยศเป็นเครื่องนุ่งห่มของเธอ เธอจะปลื้มปิ​ติ​​ในอนาคต​ \v 26 เธออ้าปากกล่าวด้วยสติ​ปัญญา​ และกฎเกณฑ์​แห่​งความกรุณาก็​อยู่​​ที่​ลิ้นของเธอ \v 27 เธอดูแลการงานในครัวเรือนของเธอ และไม่รับประทานอาหารแห่งความเกียจคร้าน \v 28 ลูกๆของเธอตื่นขึ้นมาก็ชมเชยเธอ ​สามี​ของเธอก็สรรเสริญเธอ \v 29 ​ว่า​ “​สตรี​เป็​นอ​ันมากทำอย่างดี​เลิศ​ ​แต่​เธอเลิศยิ่งกว่าเขาทั้งหมด” \v 30 ​เสน่ห์​เป็นของหลอกลวง และความงามก็​เปล่าประโยชน์​ ​แต่​​สตรี​ยำเกรงพระเยโฮวาห์จะได้รับการสรรเสริญ \v 31 จงให้เธอรับผลแห่งน้ำมือของเธอ และให้การงานของเธอสรรเสริญเธอที่​ประตูเมือง​