\id GAL Tagin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h Galasian \toc1 GALASIAN vdwa Paul gv Siti jinam \toc2 Galasian \toc3 Gal \mt1 GALASIAN \mt2 vdwa Paul gv Siti Jinam \imt Mintamchonam \ip Jisu kristo gv alvnv yunying nga milwknam lvkwng lo japrap jilaku riyilo okv jius manv nyi vdwgv pingkolo laarwk sirapto, hooka jvjvnv kristan nyi alvnv akobv rinam lvgabv Moses gv pvbv nga tvvrung dubv riduri vla tvukapak gaam go tvvkato. Paul mirwk sila minto Pvbv umjvdv vbv tvvrung dubv rinam jvgo kaama vv jvjv mingkubolo, turnam gv kolv lvri jvngv Jisunyi mvngjwng nam lokv, oogv Pwknvyarnv gvlo ogumvnwng nga takdamara jvbv dooku lokv paadunv. Vbvritola Galasia gvrja vdwgv pingkolo, Asia mooku aralo twngching yanv roman mooku lokv Galasia mvngjwngnv nyi vdwv hoka aalaku okv milaku Pwknvyarnv gvlo takdamara bv doonam lvgabv Moses gv Pvbv loka tvvrung dubv ridunv vla mintoku. \ip \bk Paul gv Galasian vdwa siti lwknam\bk* si mvnv runv mintam nam vdwgv mvvla vngye gvvkunam nyi vdwa takdamara bv aakur gvvdu kubv okv jvjv rungnv am mvngjwng modu kubv vla lvktoku . Paul Jisu kristonyi ninyigv takdamara bv mvngging sunam Apostol akobv mirap sitoku. Hv vbv mimbv suto ninyigv apostol akobv rinamv Pwknvyarnv gv lokv aapvnv, nyianyidung tulwkunam lokv aama pvnv vtoku, okv si minje jekubolo ninyigv rilwkdolwk jikuv jius manv vdwv gvlo jitoku. Vbv hv larbv sidula nyi vv mvngjwng nam lokv Pwknvyarnv gvlo takdamarabv doola dunv. Minyungminia bvku minamv Paul kristonyi mvngjwng lokv Kristan ridung nga paknam lokv kaatam tvka \iot Arwng lokv darlinnam \io1 Mintamchonam \ior (1:1-10) \ior* \io1 Paul gv apostol akobv tulwkkunam \ior (1:11—2:21) \ior* \io1 Pwknvyarnv gv aya ngv \ior (3:1—4:1) \ior* \io1 Kristan anyubv riminkunam okv risvvngsv Laakunam \ior (5:1—6:10) \ior* \io1 Ataranya bvku \ior (6:11-18) \ior* \c 1 \p \v 1 Paul lokv, oogv Apostol akobv goknamv nyia nyidung lokv aama, vbvritola ngonugv Jisu kristo lokv okv ninyi sikunvnga turmu kunv Abu Pwknvyarnv lokv aapvnv. \v 2 Okv ngam reming gvnv kristan ajin vdwv Galasia gv mvngjwngnv mvnwng nga kumrwklwtaknam gaam am jilwk jito. \v 3 Pwknvyarnv ngonugv Abu okv Ahtu Jisu kristo gv aya jinam okv sarsopoyonamv doi laka. \p \v 4 Silumelu gv alvmanv lokv laalin kunam lokv, Kristo ninyi atubongv ngonu rimur lvgabv sijinam si ngonugv Pwknvyarnv okv Abu gv mvnglwkkaalwk lo ridunv. \v 5 Vkvlvgabv Pwknvyarnv gvlo dvbvsingtambv yunglit namv doobv yilaka! Amen. \s Gamlv akinnv \p \v 6 Ngo nonua ogubvda bvri mvngla mvngdu! Oogv Jisu kristo gv anyuaya lokv\f + \fr 1:6 \fr*\fqa Jisu kristo gv anyutaku bv aya jinam lokv; \fqa*\ft Kvvgonv kitap lo \ft*\fqa Ninyigv anyutaku aya lokv. \fqa*\f* goknam am nonu mvnwng ngv vjakpi gobv kayu datola, okv kvvbi gv gamlv yangaya laarwk silaya riduku. \v 7 Jvjvrungbv mimbolo, hoka ogu kvvbi “gamlv yago kaama,” vbvritola ngo sum mindu ogulvgavbolo hoka nyi meego nonua ridwkriku la okv kristo gv gamlv am angusibv miyela mindubv rikw nyadu. \v 8 Vbvritola ngonua amajeka nyidogindung go nyidomooku lokv ho ngonugv gamlv japji pvkunam am kayu tvla angusibv kvvbi yago japji dubolo, ninyia aka uyumooku lo miyakaya lvkreku! \v 9 Ngonu um mincho tvnam aingbv, okv ngo vjak lvkodv mindv dunv: nonu laarwk sirokunam gamlv am kayu tvkula kvvbi gamlv go minggo karji nvgo doopv bolo, ninyia uyumooku bv miyakaya kunam bv lvkreku! \p \v 10 Ngoogv vjakgv svbv ridunv si nyia gv mvnglwkkaalwk bv ritvtvdu nvdw? Maa vbvma, ngo ogugo ridudw Pwknvyarnv gv mvnglwk bv rinvpv mvngla ridunv! Ngo nyi vdwa tvvpakapa kodu bv vla ridunvdw? Ngo vjvlodv vbvridv dubolo, ngo kristo gv Pakbu gobv minla suma dunv. \s Paul oguaingbv apostol akobv ripvnv \p \v 11 Ngo nonua minji dunv, ngoogv ajin vdwv, ho ngo gamlv japdunv si nyia nyidung gv lokv japlin madunv vla. \v 12 Ngo nyia ridungdodung lokv oguguka laarwk sima pvnv, vmajvka yvvka ngam tamsarnam goka kaama. Si Jisu kristo gv ninyi atubongv ngam kaatam suku lokv paanamv. \p \v 13 \x - \xo 1:13 \xo*\xt Nyim 8:3; 22:4,5; 26:9-11 \xt*\x* Nonu mintoku ngo vdwlo ngo Jius dormo lo tulwksila riyilo ngo vdwgo oguaingbv ribvdobvdw, vdwgo ngo Pwknvyarnv gv gvrja vdwa ogu aya mvngpa namgo kamabv mvdwkmvku la okv ngoogv lvgvlvmabv mvyakriyak la ritoku. \v 14 \x - \xo 1:14 \xo*\xt Nyim 22:3 \xt*\x* Ngoogv Jius dormo lo ridu lo ngoogv singtam anying lo ngo Jius nyi kvvbiya alvyabv chinyala rito, okv ngonu abuapa gv ridungdodung lo dinchikochi alvbv rito. \p \v 15 \x - \xo 1:15 \xo*\xt Nyim 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18 \xt*\x* Vbvritola Pwknvyarnv ninyigv anyuaya lokv ngam anv gv kipo lokv bvnglin madvbv gakcho la ritoku, okv ngam ninyigv kudungkua nga ridubv goktoku. Okv vdwlo hv \v 16 Ninyigv Kuunyilo am ngam kaatam sidubv vla mvngpwk lakula kaatamto, ogulvgavbolo ngo ninyigv lvkwng lo Alvnv Yunying nga Jentail vdwgv pingkolo japji koodubv vla kanam ilo, ngo yvvgvlo ka minsar kodubv vla vngnam kaama, \v 17 Vbvmajeka oogv apostol rinv vdwaka Jerusalem loka ngam kaarwk sitv bvka vngmato, vbvmayabv, ngo vjakpigobv Arabia yabv vngto, okv vbvrikunamv ngo Damakas bv vngkur toku. \v 18 \x - \xo 1:18 \xo*\xt Nyim 9:26-30 \xt*\x* Anying nyingam koching bvku ngo Pitar gv dukubv yunyingsa tvvkurtvrwk la ho ngo Jarusalem bv vngtoku, okv ngo ninyia hoka alu looring gula loopi gobv dooming gvvtoku. \v 19 Ngo Ahtu gv nyikapsu Jems gv lvvyalo kvvbi Apostol yago kaarwk sipa mato\f + \fr 1:19 \fr*\fqa Jems gv lvvyalo kvvbi Apostol yago kaarwk sipa mato \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Ogu Kvvbi Apostol ako; nyido kvvbigo kaanamv ngo Jemsnyi kaato.\fqa*\f*. \p \v 20 Ngo ogugo lvkdudw si jvjv ngv. Pwknvyarnv chindu ngo mvvma dunv vla! \p \v 21 Ho kochingbv ngo Sairia okv silikia mooku lo vngtoku. \v 22 Oogv aluching lo Judia lo doonv gvrja nyi vdwv ngam yvvka aw am kachin mato. \v 23 Bunu kvvbi vdwgv mindung nama chimwngdu: “Nyi angv kvvlogv ngonua mvdwkmvku la ribwngnv angv hv atubongv mvyakriyak dubv rikwnam oogv mvngjwng nga vjak japgo jidu!” \v 24 Okv holvgabv bunu ngoogv lvkwng bv Pwknvyarnvnyi hartv la rito. \c 2 \s Paul okv kvvbi apostol vdw \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xo*\xt Nyim 11:30; 15:2 \xt*\x* Nyingring gola nyingpi nvgv koching bvku Barnabas gv lvkobv Jerusalem bv taitus nyika laala ila ngo vngkur minggv toku. \v 2 Pwknvyarnv ngam kaatam kolo ngo vngrung dubv ridukunyi mvngla vngtoku. Jentail nyi vdwgvlo ngo gamlv doin minggo jinam am rigvnv vdwgv doopam lo minbwk jitoku. Ngo ngoogv kudungkua rironam vmalo rigv dunam sum riram pakmu nwngmadu. \v 3 Ngam vngming gvnv Taitus, hv greek nyigo, vbvrijvka um ayakmvu lakv vla raitungtung nyomadu, \v 4 Vbvrijvka Kvvgonv um ridubv mvngto. Mvngjwngnv aingbv gwnglwkla, so nyi vdwvv ngonugv apumara lo rulwkmvlwk la, ngonugv Jisu kristo gvlo akingobv sasoryaung bv rimindooming nam lvkwng lo makimai dubv ridu. Bunu ngonua pakbu mvdubv mvngto. \v 5 Vbvritola gamlv jvjv nga bununo lvgabv achingamu jila rito, ngonu bunua achok goka vbvrimu mato. \p \v 6 \x - \xo 2:6 \xo*\xt Det 10:17 \xt*\x* Vbvritola oogv rigvdogvnv aingbv kaanam vdwa—ngo mindu ogulvgavbolo ngoogv lvgabv ogu angu sinvgo kaama: bunu ogu ngvdw Pwknvyarnv ao nga jwngkadaka madunv—rigvnv vdwa mindunv, nga ogu anwnv tamsar jinamgo kaama. \v 7 Vbvrimayabv, Jius vdwgvlo Pitarnyi gamlv japgo kardubv Pwknvyarnv gv ninyia kudungkua ridubv jinam aingchingbv, ngam Pwknvyarnv Jentail vdwgvlo gamlv japdubv nga kudungkua jito vla bunu kaatoku. \v 8 Holvgabv Pwknvyarnv gv jwkrw lokv Pitarnyi jius vdwgv ara lokv apostol akobv mvnam aingbv, Jentail vdwgv ara lokv nga apostol akobv mvtoku. \v 9 Jems, Pitar, okv jon bunu oogv rigvdogvnv kaanam vdwv, Pwknvyarnv nga so kudungkua sum ridubv jipv vla bunuka kaachin nyatoku; vkvlvgabv bunu Barnabas ngonyia laak am gakrwk minsuto, vbvrinamv ngonu mvnwng ngv richum akinnv vla kaachin kunam gobv rito. Barnabas okv ngo Jentail vdwgv aralo kudungkua ridubv okv bunu jius vdwgv aralo ridubv vla ngonu vbv turwk minsu toku. \v 10 Bunu mvnwng gv minam si ngonu bunugv aralo nyimaopin vdwa aya mvngpa jilakv vto okv vkvnv kudungkua rinwng namv ngo gvlo\f + \fr 2:10 \fr*\fqa Gvlo; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa gvloto. \fqa*\f* dodunv. \s Paul gv Pitarnyi Antiok lo yamkunam \p \v 11 Vbvritola Pitar vdwlo Antiok aalwk kubvdw, ngo nyi mvnwng gv tvvkulo yamtoku, ogulvgavbolo hv daadwvrw bv rimur rungtoku. \v 12 Jems gv vngmunam nyi vdwgv aalwk madvbv, Pitar hoka Jentail mvngjwngnv vdwgv lvkobv dvnamtvngnam dvdungtvngdung minggvto. Vbvritola oogv nyi vdwgv aachi ronam kochingbv, hv lingkur toku okv Jentail vdwgv lvkobv dvbamtvngbam kuma toku, ogulvgavbolo hv bunua ayakmvu rirungdubv ripv vla minv vdwa busu nyala ritoku. \v 13 Kvvbi Jius mvngjwngnv vdwka Pitar gv busu gvku lokv riming gvrap toku; okv Barnabas ka vbvching akingobv bunugv rinam aingbv riminggvto. \v 14 Vdwlo ngo kaakunamv bunu yvvka jvjv rungnv Gamlv nga sorsimai lamtv lo vnggv madu, ngo Pitarnyi mvnwng gv tvvkulo minto, “no Jius ako, vjak no Jentail nyi aingbv ridu laka, Jius nyi aingbv rimadu. Vbvrinamv, ogubv, no Jentail nyi vdwa Jius nyi aingbv rililala gvvtv donvla?” \s Jius okv Jentail vdwa mvngjwng lokv ringkunam \p \v 15 Rinamgvbv, ngonu Jius lokv kuu bvngnamv okv “Jentail nyi rimur nvngvma,” ngonugv bunua minam aingbv. \v 16 \x - \xo 2:16 \xo*\xt Miri 143:2; Rom 3:20; Rom 3:22 \xt*\x* Vjak ngonu Jisu kristonyi mvngjwng mvngchiknam lokv nyigonv Pwknvyarnv gvlo tarwkbak doodunv vla ngonu chindu, Pvbv mingkur lo oguv vdudw vdwloka rimadu. Ngonuka, Kristo Jisunyi mvngjwng sidunv oogv kristo gvlo mvngjwng nam lokv Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv rila dunv, okv Pvbv rikur ngv oguvdw ngonu ho rimadu. Vkvlvgabv pvbv rikur ngv oguvvdw vbvrila yvvka Pwknvyarnv gvlo tarwkbak madunv. \v 17 Vv kubolo ngonu kristo gvlo akin gobv ridula Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv ridubv gwngkwrikwdu, vbvrinam vvka Jentail nyi “rimurnv” vnam aingbv ngonuka kaakunamv rimur himpa sidu, svbv rinam si kristo rimur lvgabv kudungkua ripvnvri? Vv vdwloka vbv rinyumare. \v 18 Ngo Pvbv mvyak kunam sum ngo lvkodv mvtin rapkubolo, vv nyigonvgv pvbv mvyak kunam aingbv bv ngo awv kaatam sidu. \v 19 Vbvrijvka, Pvbv gv ara lokv mimbolo, ngo sitoku—Pvbv lokv mvki supvkunv—ngo Pwknvyarnv gv lvgabv turpvku lage. Kristo gv lvkobv ngooka dapolo sitak lwkming gvpvkunv. \v 20 Vkvlvgabv, ngo soogv turdunam si ngo awv tursuma, vbvritola si kristo ngoogv arwng lo turdunv. Ho ngo vjak turladakla singduridunv si, ngo Pwknvyarnv gv Kuunyilo ngam mvngjwng nam lokv turdunv, oogv ngam paknv okv vv ngo lvgabv ninyigv singdung ngam jilwk sunv ngv. \v 21 Ngo Pwknvyarnv gv anyuaya nga darpak simare. Vbvritola nyinyidam gunv pvbv lokv Pwknvyarnv gvlo tarwkbak doodubolo, vv kristo gv siji namv oguguka anyung kamadu! \c 3 \s Pvbv Vmalo Mvngjwngnam \p \v 1 Nonu Galasian nyiposoyo vdwv! Yvvla nonua tago hilwknv? Jisu kristo gv dapolo sinam am nonu nyik kaagialo ribwngching rungbv mimbwk minlo jidu! \v 2 Soogv aba baangv sum nga minji kaatoka: nonu Pwknvyarnv gv Darwknv Dow am Pvbv lo oguaingbv mimpvdw oogv rikulo paapv nvri vmalo gamlv tvvkulo okv oogv mvngjwng kolo paapv nvri? \v 3 Nonu oguaingbv nyiposoyo bv rila ridu! Nonu Pwknvyarnv gv Dow lokv rirap tokuka; Nonu vjak atubogv jwkrw lokv ringam kunvpv mvngdure? \v 4 Nonugv hingkwkakwnam mvnwng ngv ogubvka anyung kaaku madu ai? Jvjvbv vv anyung doonv gobv rirung pvnvpv! \v 5 Pwknvyarnv gv Dowa jitola okv nonugv pingkolo lamrwpadubv kudungkua rimu namv ogulvgavbolo nonuno pvbv mvngkulo riku lokvre vmalo ogulvgavbolo gamlv am tvvto la okv mvngjwng kolore? \p \v 6 \x - \xo 3:6 \xo*\xt Atk 15:6; Rom 4:3 \xt*\x* Abrahamnyi mvngka tvka; Darwknv kitap vbv mindu, “Hv Pwknvyarnvnyi mvngjwngto, okv ogulvgavbolo ninyigv mvngjwng nam lokv Pwknvyarnv ninyia tarwkbak nvbv laarwk sitoku.” \v 7 \x - \xo 3:7 \xo*\xt Rom 4:16 \xt*\x* No mvngdin rungdubv ridu, vbvrikunamv, yvvgv nyi vv mvngjwng la doodunv vv Abraham gv jvjvrungnv husi ngv. \v 8 \x - \xo 3:8 \xo*\xt Atk 12:3 \xt*\x* Pwknvyarnvnyi mvngjwng nam lokv Jentail vdwka tarwkbak bv ninyigv rikulo riming gvmure vla Darwknv kitap vv mincho jito. Okv vbvrikunamv Darwknv kitap vv Abrahamnyi alvnv yunying nga japgoto: “Pwknvyarnv noogv lokv nyi mvnwng nga boktalwkjire.” \v 9 Abraham mvngjwng to okv boktalwkji toku; vkvlvgabv ninyia apiabv yvvdw mvngjwng dudw oogv mvnwng nga boktalwkji duku. \p \v 10 \x - \xo 3:10 \xo*\xt Det 27:26 \xt*\x* Oogv yvvdw Pvbv mingkulo tvvla mvngging la ridunv vv beenam aralo doodunv. Holvgabv Darwknv kitap vbv mindu, “yvvbunudw Pvbv kitap lo lvknam dvdv ngam tvvmabv ribv kidunv vv Pwknvyarnv gv beenam aralo doodu!” \v 11 \x - \xo 3:11 \xo*\xt Heb 2:4 \xt*\x* Vjakdv, Pvbwngvrwngbv mila dunv Pvbv mingkulo doojvdakjvka Pwknvyarnv gv ara lo yvvka tarwkbak bv dooladakla ma, ogulvgavbolo Darwknv kitap vbv mindu, “mvngjwng nam lokv nyi ngv Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv turladakladu.” \f + \fr 3:11 \fr*\fqa mvngjwng nam lokv nyi v Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv turladakladu; \fqa*\ft Vmalo Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv dooladakladu mvngjwngnam lokv.\ft*\f* \v 12 \x - \xo 3:12 \xo*\xt Leb 18:5 \xt*\x* Vbvritola mvngjwng nam si Pvbv lo ogugo risvkaya madu, vbvmayabv Darwknv kitap vbv mindu, “yvvdw Pvbv gv minam dvdv ngam tvvla ridudw vv turre vtoku.” \p \v 13 \x - \xo 3:13 \xo*\xt Det 21:23 \xt*\x* Vbvritola ngonu lvgabv oogv Pvbv lokv laalwkla beenamgo aatv kunv nga Kristo oogv beenam lokv ngonua ringlin toku; Holvgabv Darwknv kitap vbv mindu, “yvvdw singnv lo pagin tvla hoksar sidudw vv Pwknvyarnv gv beenam lo doodunv.” \v 14 Kristo gv svbv rinamv Abraham gvlo Pwknvyarnv gv boktalwkji nvpv vla milvpvvnam am Jisu kristo gv lokv Jentail vdwaka jidubv vla rito, vkvlvgabv ngonu mvngjwng lokv Pwknvyarnv gv milvpvvnam Dow am laarwk siladunv. \s Pvbv okv milvvnam \p \v 15 Ngoogv ajin vdwv, ngo aludwkibv mingging nvnam ako miring nvvtv dunv: Nyi anyigo kudungkua go omkvpakv vmisila okv umkvpakv vnam am mvrwmvu tokula, yvvka um mvyak nyola madubv vmajvka ogugo mvpwng laka rimadubv vtoku. \v 16 Vjak, Pwknvyarnv ninyigv milvpvvnam am Abraham nyila okv ninyigv husi lo dosit sinv nga mvpvripv jitoku. Darwknv kitap lo “husi” vla minam v chinggo nyi am mima dunv, vbvritola “husi,” vnamv akin mvngchik am miming dunv, Aminv, Kristo. \v 17 \x - \xo 3:17 \xo*\xt Mog 12:40 \xt*\x* Ngo mintv gvdunv si Abraham gv lvkobv Pwknvyarnv gv mingkimiyak namgo mvtoku okv milvpvvmisila vvpvtoku. Pvbv jikunamv anying lvngpi gula chaom gobv riro koching bvku, oogv Pwknvyarnv gv mingkimiyakla okv milv pvvmisikunam um yvvka mvyakmvchak lamare okv kayu lanyuka mare. \v 18 \x - \xo 3:18 \xo*\xt Rom 4:14 \xt*\x* Ogulvgavbolo Pwknvyarnv gv amin jinamv Pvbv lo doodubolo vbvrikubolo ninyigv milvkunam lo vdwloka duku mare. Vbvrijvka Pwknvyarnv oogv amina ninyigv milvkunam lokv Abrahamnyi jitoku. \p \v 19 Vbvrikunamv, Pvbv doonam gv anyung ngv oguvdw? Rimur rikor am kaatam nvdubv um jitoku, okv Abraham gv husi oogv milvpvvkunamv aama lo gobv soogv Pvbv si doobvre. Pvbv nga nyidogindung vdwv nyitampingko gvlo laklwk toku. \v 20 Vbvritola vdwlo nyidum akin mvngchikv ridungbv riredw hoka gindung gv rilwkdolwk jiku kaama, okv Pwknvyarnv akinnv risure\f + \fr 3:20 \fr*\fqa Okv Pwknvyarnv akinnv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Okv Pwknvyarnv akinnv risure. \fqa*\f*. \s Pvbv gv risvgwngsv \p \v 21 Svbv rinam si Pwknvyarnv gv milvpvvnam am nyiru minsu nambv riduai? Maa, vbvma! Holvgabv nyi vv turnam am jinv Pvbv nga laarwk sinv gubolo, vbvrikubolo nyi mvnwng ngv mingkubv vngku lokv Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv dooladakla dunvpv. \v 22 Vbvritola Darwknv kitap vbv mindu nyiamooku mvnwng gv nyi ngv rimur gv jwkrw arwng lo donyadaknyadu vla mindu; okv vkvlvgabv Pwknvyarnv gv milvpvvnam um yvvdw Jisu kristonyi mvngjwng la dooredw holvgabv jilwk jireku. \p \v 23 Vbvritola kvvlo gv mvngtin namv dooma dvrilo, Pvbv ngv ngonua patwk arwnglo soogv aarinvgv mvngjwng nga kaatam rungla rema dvdvlo gobv tomla ritoku. \v 24 Okv vbvrinamv Kristo gv aama daadw gobv Pvbv ngv ngonua kaayataya toku, vkvlvgavbolo mvngjwngnam lokv ngonu Pwknvyarnv gvlo tarwkbak dukubv vla. \v 25 Vjak mvngjwng ngv ngonu lo dookunam lvgabv, Pvbv ngv ngonua rigv nyoku madu. \p \v 26 Si mvngtin sila rikunam lokv nonu mvnwng ngv Jisu Kristo gv akin gobv rilaku Pwknvyarnv gv umvuu bv ridukunv. \v 27 Nonu vdwv Jisu Kristo gv akin gobv rinam lokv baptisma laato kubvdw, okv vjak no anwnv vji koonam aingbvku, Kristo ninyigv turnama nonuno vjibv koodu kunv. \v 28 Vkvlvgabv hoka Jius vla Jentail ngv ogu angusinv yago kaama, okv nyira gvla ajarabi kunv nyi vdwgv pingko svngv lo okv nyilo gvla nyimv vdwgv pingko svngv lo ogu angusinv yago kaama dunv; nonu mvnwng ngv Jisu Kristo gvbv akin vkula. \v 29 \x - \xo 3:29 \xo*\xt Rom 4:13 \xt*\x* Nonu mvnwng ngv Kristo gvbv ridu kubolo, vbvrikunamv Abraham gv singsit vkula okv Pwknvyarnv gv ogugo milvpvvji kubvdw um laarwk siji kunv ngv. \c 4 \p \v 1 Vbvritola ngo mintung nga mimbv jire—yvvgv kuunyilo vv abu gv yikungyira nga laarwk sikwng lachin, hv ajwng bv ribvla riredw ho nyira aingbv ridu, vbvrijvka hv jvjvklv ogumvnwng gv atubv ridu. \v 2 Vdwlo gobv ajwngbv ribv ridw, hoka ninyia oogv nyi kaayatayanv okv ninyigv ogumvnwng nga nyingyapaya jinv vv abu gv mvkimvak pvvnam aluv aamadw gobv ninyia kaayataya jinv nyi lo doodu. \v 3 Oogv apiabv, ngonuka dow lo kaama dwv aama dvdvbv riyilo chinggomooku sokv rigvnv dow vdwgv nyira bv rito. \v 4 Vbvritola vdwlo tarwkbak jvbv anyung ngv aaku namv, Pwknvyarnv ninyigv Atubogv Kuunyilo akina vngmu jitoku. Hv nyia anv gv kuunyilo bv rila aatoku okv Jius vdwgv Pvbv arwng lo riming gvvtola, \v 5 \x - \xo 4:5 \xo*\xt Rom 8:15-17 \xt*\x* yvvdw oogv Pvbv ara lo doonv vdwa laalin dukubv, ogulvgavbolo Pwknvyarnv gv kuunyilo bv ngonua rila modu kubv vla rito. \p \v 6 Kaakanamv nonua\f + \fr 4:6 \fr*\fqa Kaakanamv nonua; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa ogulvgavbolo nonuv \fqa*\f* ninyigv kuunyilo bv rilanam lvgabv, Pwknvyarnv ngonugv haapok aralo “Abu, ngoogv Abu,” vla minggv nvnv Dow am, ninyigv kuunyilo lokv Dow am jilwk jito. \v 7 Vbvrikunamv, no nyira kuma, vbvritola kuunyilo jvjv ngvku. Okv no ninyigv kuunyilo bv rikunam lvgabv, Pwknvyarnv ninyigv kuunyilo lvgabv jidubv vla vvpvnam um nam yabv jireku. \s Paul gv Galasian vdwgv lvgabv mvngnam. \p \v 8 Kvvlo nonuno Pwknvyarnvnyi chimabv riyilo, okv vbvrinamv pwknvyarnv kaamanv vdwgv pakbu bv rila rito. \v 9 Vbvritola vjak nonuno Pwknvyarnvnyi chinduku—vmalo minla rungdu, vjak Pwknvyarnv nonua chinduku—vbvrigvrila, nonuno ogubv turkulvvku manam okv aiamar kaapabv Dow am vngkur gvtv dukunv? Ogubv oogv nyira gobv lvko rikur dukunv? \v 10 Nonu alvnv alu bv, poolu am okv anying am, okv jedwmodw am daadwvrw alu bv mvngap nyadu, \v 11 Ngo nonu lvkwng bv mvnglum Pakdu! nonu lvgabv ngoogv kudungkua rinam mvnwng ngv ogu anyung kaama nvgobv riji mari mvngdu? \p \v 12 Ngo nonua kumdu, ngoogv ajin vdwa, ngo jvbv ritoka, ogulvgavbolo, ngooka nonu jvbv ridu. Nonu ngam ogu rinying richunam kaamadu. \v 13 Nonu mvngpa tvka ngo nonugv so aacho hinga oguaingbv gamlv japtujapke bv japcho bvdw; ho ngo lvvma kimu nam lvgabv rito. \v 14 Vbvritola ngoogv awgv adung lokv nonua kairungbv hirukaya dubv rikubvka nonu nga minala rima vbvmajeka, tulatua laka rimato. Vbvmayabv, nonu ngam nyidomooku lokv ila, nyidogindung aingbv naarwk sito; Jisu kristo aingbv naarwk sila rito. \v 15 Nonu vdwv himpu nyato! nonu ogu rito? Ngo minla dunv nonu atubogv nyik aka naalin nyola nvgobolo, naalin gvrila, okv ngam ya jiya donvpv. \v 16 Vjak nonua jvjv ngam minji tvvnam lvgabv ngo nonugv nyiru namgobv ridukunv? \p \v 17 Kvvbi vkvnv nyi ngv dinchikochi yaungbv gwngtamritam gvvdu, vbvritola bunugv dinchi adung ngv alvmadu, bunu mvnwng ngv rigvdogv namv ngoogv lokv nonua naapin sidubv vla mvngnyadu, vkvlvgavbolo bunu oguaingbv dinchikochi pvdw vbvching nonua aka bunua dinchikochi minggv modubv vla ridu. \v 18 Vjak, rigv donam soogv ridung ngv alvnvgobv ridubolo vbv dinchi bv rinamv alvdo—so si jvjv rungnv gobv ribvre okv ngoogv nonu lvkobv vdwlo riming gvvpvdw ho rinam mvngchik lo ribv mvngchik riyoka. \v 19 Ngoogv umvuu vdwv! lvkin godv, anv vdwgv kuunyilo bvngtv tvvrinyi oguaingbv ochi chidudw, vbv chinam aingchingbv, Kristo gv singdung ngv nonu gvlo dooma tvvbv ngooka nonu lvgabv achi chiiria la ridu. \v 20 Ngo nonuno lvkwng bv maatar alvbv mvngdwk yadu, ogulvgavbolo ngo vjak nonu riku ho rila nvgo bolo, rikurdokur am angusibv rigvdubv mvnglare! \s Hagar nyila okv Saranyi miring sila minam \p \v 21 Yvvbunudw Pvbv gv aralo risodoso mvngnv vdwv nonua ngo tvvka svgo doodu; Pvbv ngv oguv vla mindudw nonu tvvka manv vlare? \v 22 \x - \xo 4:22 \xo*\xt Atk 16:15; Atk 21:2 \xt*\x* Abraham gv kuunyilo ngv anyi guyu vla so vbv minto, akonv hvngchi nyira lokv okv akonv hvngtv lokv ngv. \v 23 Ninyigv kuunyilo gonv mvvga nyira gv adwnamar lokv bvngto vbvritola hvngtv lokv kuunyilo vv Pwknvyarnv gv milvpvvnam lokv bvngto. \v 24 Sikvnv vdwsi aba baagonv kaaringkachi sinv dubv ridu; so mvvga anyi si mingkimiyak pvvnam anyi gobv ridu. Soogv nyira bv kuunyilo bvngnv angv si anv mvvga Hagar vnamv, okv hv sinai moodw lo mingkimiyak pvvnam aingbv ridu. \v 25 Hagar, oogv Arabia aralo Sinai Moodw ngv\f + \fr 4:25 \fr*\fqa Hagar; \fqa*\ft Kitap kvvgo nvlo doodu \ft*\fqa Sinai Moodw v arabia ara lokv gvngv, okv v jemabv. \fqa*\f* Jerusalem gv Pamtv nga kaaring sinv nvngv, nyi mvnwng gv nyira lo rinv ngv. \v 26 Vbvritola nyido ao gv Jerusalem vv ajarabi do, okv hv ngonugv anv ngv. \v 27 \x - \xo 4:27 \xo*\xt Aij 54:1 \xt*\x* Holvgabv Darwknv kitap vbv mindu, \q1 “Mvngpu tvka, kuu ubarbarka manv nyimv no! \q2 gokla okv kapla mvngpu tvka, oogv kuu bvngdubv vdwloka ochi achika manv! \q1 Holvgabv nyilo gv vdwloka kayu manam nyimv um mamsvnga \q2 oogv nyimv kayu kunam angv vv kaiyago kuu doyare.” \p \v 28 Vjak, nonu, ngoogv ajin vdwv, Pwknvyarnv gv umvuu ngvku, kaakunamv Isaaknyi rinam aingbv ninyigv milvpvvnam lokv ridu. \v 29 \x - \xo 4:29 \xo*\xt Atk 21:9 \xt*\x* Vbv riching lo bvngnam kuunyilo angv vv Pwknvyarnv gv Dow lo bvngnam um mvdwkmvku la mvtoku; okv oogv rinam aingbv vjvka vbv ribv nyadu. \v 30 \x - \xo 4:30 \xo*\xt Atk 21:10 \xt*\x* Vbvritola Darwknv kitap vv oguv vla mindu? Vv mindu, “nyira nyimv vla okv vkvgv kuunyilo nga vngpak la vngnga gvmu tukuka; holvgabv nyira nyimv gv kuunyilo ngv abu gv yikungyira nga hvngtv nvlo nyimv gv kuunyilo gv lvkobv laaming gvla madunv.” \v 31 Vbvrikunamv, ngoogv ajin vdwv, ngonu nyira nyimv gv kuunyilo ma vbvritola hvngtv nvlo nyimv gv kuunyilo ngvku. \c 5 \s Nonugv ajarabi bv rinam am ribvdakbv laka \p \v 1 Ngonu gvlo ajarabi bv ridunv si—Jisu kristo gv ngonua ajarabi dubv laalin kunamv! vbvrikunamv, ajarabinv nyi bv ribv tvku laka, okv nonuno atubongv nyira bv lvkodv mvsu koyoka. \p \v 2 Tvvtoka! ngo Paul, mindunv nonu ayakmvu nvbv ridubolo, v Kristo nonu lvgabv ogubvka alam kaaku mareku. \v 3 Lvkodv ngo gamrw jidu yvvdw ayakmvu kodudw hv pvbv lokv risvminsv mvnwng am tvvdubv ridu. \v 4 Yvvbunu pvbv gv mingku lokv ridula nonu Pwknvyarnv gvlo tarwkbak bv doodudakdubv mvngdudw vv nonuno Kristo gv lokv adu dubv rilariya suduku. Nonu Pwknvyarnv gv anyuaya nga agum lo rilin sudu. \v 5 Vbv ngonu lvgabv, ngonugv mvngtin namv Pwknvyarnv ninyigv lvkobv ngonua tarwkbak bv doomure vla mvngdu; okv si ngonugv mvngjwng nam lokv Pwknvyarnv gv Jwkrw lokv rila invpv vla ngonu doyadunv. \v 6 Holvgabv ngonu vdwlo Jisu Kristo gv lvkin bv riyikudw, ayakmvu dolo vmalo mvu sima dolo ogu kvvbi angusinv yago kaama. Soogv si kvvbi yanga paknam lokv mvngjwng la kudungkua nga kaatam yala risv ngv. \v 7 Nonuno alv bv rila ridungto! Yvvla nonua jvjv nga tvvdung dunv nga mintur yadukunv? Oguaingbv nonua hv minyok la rito kunvdw? \v 8 Oogv nonua gokdunv, Pwknvyarnv gv lokv rima dunv. \v 9 \x - \xo 5:9 \xo*\xt 1Kor 5:6 \xt*\x* “Vpap achokchai mvngchik lokv vtwng dvdv nga googv la ridunv vla,” bunu vbv mindu. \v 10 Vbvrijvka ngo nonu lvkwng lo mvngjwngla ribv dunv. Ngonugv singdung nga Ahtu gv lvkingobv rimu nama ngo mvngjwng jwnggingdu, ho nonu kvvbi angusinv mvngdung go mvngkapmvngv la rikumare okv yvvdw nonua ridwkriku dudw, vv Pwknvyarnv gvlo mvritririt nama paasu rinvpv. \p \v 11 Vbvritola ngo lvgabv, ngoogv ajin vdwv, ngo ayakmvu nama rirungdubv ridu vla japbv la ridubolo, ngo vjvlodvbv mvdwkmvku nama ogubv paabvla ridunvdw? Oogv vv jvjv vrung dunv bolo, vbvribolo kristo gv dapolo lvkwng lo japji namv ngoogv ogu adwkaku go kaama pvnvpv. \v 12 Ngo mvngdu yvvgv nyi ngv nonua mvngdwk dubv ridudw mvnwng nga rijv lvmu tvka; Bunua vbv ribv mootoka okv bunu aw am peeya lvje mootoka! \p \v 13 Nonu lvgabv, ngoogv ajin vdwv, nonua ajarabi bv mvngsv kaama dukubv goktoku. Vbvritola nonuno soogv ajarabi bv mvngsv kaama rikunam sum noogv adwnamar mvngnam aralo doomu kuma bvka. Vbvmayabv, nonuno pakmisila ajin anyingnga ridur minsu yatoka. \v 14 \x - \xo 5:14 \xo*\xt Leb 19:18 \xt*\x* Holvgabv mvnwng gv Pvbv nga mvyomvchik tvkula gamkin gobv mvto kula doomu tvku. “Nonuno atubonga oguaingbv paksu dudw vbvching namrwk siku aka pakto laka.” \v 15 Vbvritola nonuno mootum svnwngsvmin am rinam aingbv, mvtvmvrv minsula okv mvritmvchik minsula ridubolo, kaaka sutoka, vbvrikunamv ajin anyingnga mvyakmvchak la mva minsu nyami sila rire. \s Dow vla okv nyia singdung \p \v 16 Ngo si oguv vla mindunv si, noogv rinamdoonam am Dow gv mvnglwk bv rito laka, okv no nyia singdung gv mvngchumrichum am hang nyumchi dubv mvnglwk moma bvka. \v 17 \x - \xo 5:17 \xo*\xt Rom 7:15-23 \xt*\x* Holvgabv nyia mvngdung lo ogugo mvngdudw vv yalu lo ogugo mvngdudw um kaanwng minsu mabv ridu, okv Yaluv ogugo mvngdudw um nyia mvngdung ngv kaanwng minsu madu. So anyi si nyimak bv rimi sidu, okv svbv rinam si no ogugo riso mvngjvka rila madu. \v 18 Vbvrikunamv Dowv nonua rigv dubolo, nonu Pvbv lo rikudoku madunv. \p \v 19 Nyia singdung lo ogugo ridudw, um mvnwng ngv chindubv ridu, vbvrinamv alvmabv rimisinam, darma pamunam, okv alvmabv rinam am kaatam la ridu; \v 20 morti kumnam lokv okv tagohinv lokv. Nyi vdwv nyiru bv rimi sidula okv pami sila ridu; Bunu kavtav minsudu, hakmi sidu, okv aw mvngchikv ogumvnwng nga paamwng nvpv mvngsudu. Bunu nyitwng twnggo bv okv apinayin sila ridu; \v 21 Bunu nvkmibumi sinvbv, opo tvngkium nvbv okv tvngkium sitola soomin karnv, okv svbv dvdvbv nvgwng mvnwng nga ritarrinya kaama bv rinv ngv. Vkvlvgabv kvvlogv minam jvbv vjvka ngo nonua minbv dunvla; yvvbunudw svbv ogolo rigodogo karku lo ridu doodudw vbvrinv vdwv vdwloka Pwknvyarnv gv Karv lo paala mare. \p \v 22 Vbvritola Dow gv doolwk kongv pakmisinam, mvngpunam, sarsopoyonam, rvtam sinam, mvdurridur nvpv mvngnam, mvnwng nga alvnam, mvngjwngnam, \v 23 angamai nam, okv saktvnam. Svkvnv rinampanam si pvbv lo ogu rinying kaama dunv. \v 24 Okv yvvdw Jisu kristo gvbv ridukunv vv nyia singdung gv atugvbv ribo rilwknam okv alvmabv mvngnam am dapolo silik mootoku. \v 25 Dowv ngonua turnam am jitoku; hv ngonugv singdung nga riachumriai la rigvdu. \v 26 Ngonu kai mvngsula vmalo dokcha moola ajin anyingnga riyoka okv ajin anyingnga kaanwngtanwng minsu mabv riyoka. \c 6 \s Ajin anyinggv vge nga gvvring minsunam. \p \v 1 Ngoogv ajin vdwv, akonv rimur gulo laatung kola ridung dukubolo, nonu yvvdw darwkchongjor bv doonv vdwv tarwkbak dukubv ninyia miyimilap la minji tokuka; vbvritola nonuno damdv rungbv ritoka. Okv nonuno awv hinsukasu tvlaka, vkvlvgavbolo nonua ka rikamingka lwkma dubv. \v 2 Ajin anyinggv vge nga gvvdin minggv minsula ritoka, okv soogv vbvrila Kristo gv Pvbv nga nonuno tvvla rire.\f + \fr 6:2 \fr*\fqa nonuno tvvla rire; \fqa*\ft Kvvgonv kitaplo doodu \ft*\fqa Tvvla ridu \fqa*\f* \v 3 Vdwlo nonu kaaje bolo oguguka kaama tvla awngv ogugo doonv jvbv mvngsu bolo, vv nonu atubonga kupsudunv. \v 4 Nonu atubogv rinam am jwngkadaka sucho tvka vv alv dubolo, vbvrikubolo nonu ogugo atunvngv ripvdw ho nonuno kai mvngsu ladu, vv ka kvvbiya ogugo ripvdw um minchi simabvka. \v 5 Holvgabv nonu nyichar ngv atubogv vge nga gvvrung sila risu tvka. \p \v 6 Nonuno Kristan doin go tamsarnv lokv tvvbolo, nonugv tamsarnv vkvgv oguogu minjinam um tvvnam am mvnwng nga minji minsu tvlaka. \p \v 7 Nonu atubonga rikup siyoka; yvvka pvcha bv mvmare Pwknvyarnv gvlo. Nonu ogunv aliami go lilwk ridw nonuno vbvchingching paare. \v 8 Nonu rongo lo noogv adwnamar lo mvngdung aliami am lilwk bolo, oogv lokv nonu nvvri kunyi sigvyagv nvnv apwasi am nvvkum sire; okv nonu rongo lo Dow gv aliami am lilwk bolo, oogv Dow lokv nonu nvri kunyi turbv gvnvnv apwasi am nvvkum paare. \v 9 Vkvlvgabv ngonu alvnv rinam lvgabv ngvvma bvjuka; holvgabv ngonu ngvvma bv ribv bolo, ngonu aliami linam am nvvdwv vdwlo aarekudw ngonu apwasi am nvvriku. \v 10 Vkvlvgabv, ngonu kudungkua ridwv vdwlo gobv dooredw, ngonu nyichar mvnwng nga alvnvbv rirung tvka, okv alvjvbv oogv ngonugv mvngjwng la doonv vpinvriap bv rikunv vdwa alvnvbv ritoka. \s Mintarminya gv gamrw okv kumrwklwtak sinam. \p \v 11 Nonu kaatoka vdwlo ngo atubogv lak lokv lvkri lo vdwgo ngo chartvkoyobv nonua lvkpvnv! \v 12 Yvvgv nyi ngv adwnamar lo alv dunv jvbv kaatam dula nam mililala la ayakmvu simu dubv gwngdunv. Bunu vbvrinam gv lvgabv bunu Kristo gv daapolo mvdwkmvku nam lvkwng lo mvngpa la rimapama dubv vla ridu. \v 13 Vbvrijvka bunu yvvdw ayakmvu sila ribu vdwka pvbv mingku lo vngmadu; bunu nonua ayakmvu nwngmu dubv rimunam si vkvlvgavbolo bunu nonua ngonugv mingkulo tulwk minggvla ayakmvu dunv vla googing nvla mingging nvdubv ridu. \v 14 Ngo gvbvdv, ogubvrijvka, ngo Ahtu Jisu Kristo gv daapo lvkwngbv kairungnv gobv mvngsure; ogulvgavbolo ninyigv daapo lvgabv nyiamooku so ngo sito; okv ngo lvgabv nyiamookuv sito. \v 15 Ayakmvu sidulo vmalo ayakmvu sima dolo okv ogu yago risv kaama; vbvritola anyikjvngv si anwnv nyi bv rinam lvgabv mindu. \v 16 Yvvdw soogv ridungdodung nga riming gvvdu bolo, sarsopoyonam okv aya ngv bunua lvkobv dooming gvvre—bunua lvko okv Pwknvyarnv gv nyi mvnwng nga lvkobv doopa minggvre! \v 17 mintarminya bvku mindukunv, yvvka nga mvngdwkmvngku moma bvka, ogulvgavbolo, adwnayak gv ungngv tarv vdwsi ngo Jisu Kristo gv pakbu go vla kaatam simu dunv. \v 18 Ngoogv ajin vdwv, nonu mvnwng lo ngo Ahtu Jisu Kristo gv anyuaya ngv dooming gvlaka. Amen.