\id EPH Tagin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h Epesian \toc1 EPESIAN vdwa Paul gv Siti jinam \toc2 Epesian \toc3 Epe \mt1 EPESIAN \mt2 vdwa Paul gv Siti Jinam \imt Mintamchonam \ip \bk Epesian vdwa Paul gv siti lvknam\bk* si mintuminke bv minchonam ngv “Siching gvla nyidomooku gv arwng sokv ogumvnwng pwknamyarnam nga lvkingobv laakum lakula Kristonyi dumpoyachok bv atutomu dukubv vla rinamv Pwknvyarnv gv mvngnamv vla lvkto” (1:10). Pwknvyarnv gv nyi vdw sum vbvka mindu kairungnv gv soogv mvngnam am Soogv Jisu Kristo gv lokv akingobv nyia husi mvnwng ngv gwnglinrilin toka vto. \ip Atuake gv aba baangv sum \bk Epesian\bk* vdwa lvknv ngv Pwknvyarnv Abu ninyigv nyi vdwa darlin namsi simbvhabv ngv akin gvvdubv vla goklin kunamv vtoku, oguaingbv Kuunyilo Jisu Kristo gv lokv bunugv rimur am anyutaku jvbv mvngnga jigv rikula okv naalin pvkudw, okv oguaingbv Pwknvyarnv gv kairungbv milvpvvnam Darwknv Dow lokv saksor alv chimu jipv kudw vbvrikunam dvdv nga lvktoku. Lvkdin gonv gv lvnyinvbv hv puri rinv vdwka Kristo gvlo akingobv rigvnvnv bunugv singnamrinam lo alvjvbv ridudodubv doolwk yilaka vla minto. \ip Pwknvyarnv gv nyi vdwv Kristo gvlo akingobv risvdaksv nga nyi nyichar mvnwng gv gaam mindung lokv kaatam la rinya toku; Gvrja ngv nyi adwnamar aingbv ridu, oogv aolo Kristo dumpo aingbvka ridunv; vbvmajeka, naam namda aingbv, Kristo adamako takbv gwnglo aingbvka ridunv; vbvmajeka nywng aingbv, kristo nyilu aingbvka ridunv vla lvkto. Soogv siti si Pwknvyarnv gv anyuaya nga kristo gvlo doonam lokv lvknv vdwv kairungbv mvngtung mvmbu kaama bv mvngnam am godung gvla ritoku. Ogumvnwng ngv Kristo gv paknam, erinpeelwk jinam, mvngnga jinam, anyuaya jinam, okv darwk monam lokv loung am kaapa lindunv. \iot Arwng lokv darlinnam \io1 Mintamchonam \ior (1:1-2) \ior* \io1 Kristo okv Gvrja ngv \ior (1:3—3:2) \ior* \io1 Kristo gvlo anw nvbv turnam \ior (4:1—6:20) \ior* \io1 Minyungminya \ior (6:21-24) \ior* \c 1 \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xo*\xt Nyim 18:19-21; 19:1 \xt*\x* Paul lokv, Pwknvyarnv gv mvnglwknam Jisu kristo gv apostol akobv rinv— \p Epesias lo\f + \fr 1:1 \fr*\ft Kvvgonv kitap lo Epesias vnam kaamado. \ft*\f* doonv Pwknvyarnv gv nyi vdwa, oogv bunugv atubogv turnam am Jisu Kristonyi mvngjwng la akingobv rila doonv vdwa. \p \v 2 Ngonugv Pwknvyarnv Abu okv Ahtu Jisu kristo nonua anyuaya okv sarsopoyo nga jilwk gvi laka. \s Kristo gvlo Dowjwklo boktalwknam \p \v 3 Ngonu Ahtu Jisu Kristo gv Abu Pwknvyarnvnyi umbonyikv vlaju! Holvgabv kristo gvlo ngonu akingobv rinam lvgabv Pwknvyarnv nyidomooku karv gv dowjwklo boktalwkji nama ngonua jilwkto. \v 4 Nyiamooku sum pwklinyarlin madvbv, Pwknvyarnv ninyigv lokv Kristo lo lvkingobv ridudakdu bv ngonua darlin chotoku, vkvlvgabv ngonu darwk dukubv okv ninyigv kaagia lo amurachv kuma dukubv ritoka. \p Ogulvgavbolo ninyigv paknam lokv \v 5 Pwknvyarnv\f + \fr 1:5 \fr*\fqa ninyigv kaagia lo amurachv kuma dukubv vla ritoku. Ogulvgavbolo ninyigv paknam lokv Pwknvyarnv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Ninyigv kaagialo, okv pakmisinam lo doonam. Pwknvyarnv. \fqa*\f* Jisu kristo gv lokv ngonua hv ninyigv umvuu bv mvdukubv mvngpwk lintoku—soogv si ninyigv mvngpu vrung okv ninyigv rungnam vrung. \v 6 Kaju ngonu Pwknvyarnv gv ninyigv yunglit alvbv anyuaya nam lvgabv hartv lajuka, ogulvgavbolo hv ninyigv paknam Kuunyilo akin am ngonua anyu amin bv jilwk toku! \v 7 \x - \xo 1:7 \xo*\xt Kol 1:14 \xt*\x* Holvgabv Kristo gv oyi lokv\f + \fr 1:7 \fr*\fqa Kristo gv oyi lokv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Kristo gv erinpeelwkla siijinam lokv. \fqa*\f* ngonu ajarabi bv rimin dukunv, sibv vbvrinam lokv, ngonugv rimur am mvngnga jila ritoku. Pwknvyarnv gv anyuaya ngv vdwgo kai rungdu, \v 8 Hv ngonua vkvnv kairungnv kiinamhagnam go jilwkto! \p Ninyigv mvngki laknv okv hingki laknv nvnv mvnwng nga dootak silwk mooto, \v 9 okv Pwknvyarnv ogugo riso mvngbvdw um hv ritoku, okv Kristo gv lokv ridubv mvngnam am umka hv ngonua chimu laka ritoku. \v 10 Svbv mvngnam si, vdwlo oogv pwknamyarnam dvdv nga Pwknvyarnv pwknyayarnya rikudw, dwv aaku bolo mvnwng nga laakumlaapa lakula, nyidomooku gv okv sichingmooku sokv ogumvnwng nga, Kristonyi dumpo bv ridubv vla mvtoku. \p \v 11 Ogumvnwng nga mvkuriku namsi Pwknvyarnv risv dvdv nga ridubv vla mvngnamv okv mvngpwk la rinamv; okv ogulvgavbolo Pwknvyarnv ninyigv atubogv nyi bv rimu tvla Kristo gv lvkobv akingobv ninyigv mvngnama ridubv vla ngonua gaktoku. Vbvrinam si hv kvlokvcho lokv ogugo riso mvngbvdw um ridukunv. \v 12 Vv kubolo, Kristo gvlo yvvbunu mvngtin sicho dudw, Pwknvyarnv gv yunglit nama kaju ngonu hartv laju. \p \v 13 Okv vdwlo nonuka soogv jvjvnv doin sum tvvpa kubvdw Pwknvyarnv gv nyi bv ritoku, alvnv yunying nga tvvku lokv nonu turnama paatoku. Nonu kristonyi mvngjwng toku, okv hv milvpvvnam darwknv dow am nonu gvlo jilwk kunam lokv atubogv gvbv nonua toprw toku. \v 14 Darwknv Dowv Pwknvyarnv gv ogugo ninyigv milvpvvnam am ngonu paare vla charpv pvjila rinv ngv, okv yvvdw Pwknvyarnv gvbv ridu kunvdw um ajarabi bv rimin dukubv tunyachika jireku vla Pwknvyarnv gv ngonua mvngging simu dubv minchar jinamv. Vkvlvgabv ninyigv yunglit kunam am kaju ngonu hartv lajuka! \s Paul gv kumnam \p \v 15 Soogv lvgabv, nonugv Ahtu Jisu Kristonyi mvngjwng nama okv nonugv Pwknvyarnv gv nyi vdwa paknama kvvlo lokv ngo tvvpa choto, \v 16 Ngo nonu lvgabv Pwknvyarnvnyi hartvbamtv jinam am apak madunv. Ngoogv kumkulo nonua mvngpadunv \v 17 okv Pwknvyarnvnyi ngonugv Ahtu Jisu Kristo gv, kairungnv Abu, nonua Dow lo jitokv vla kumdunv, oogv nonua chinvgubv mvre okv Pwknvyarnvnyi kaatamre, vkvlvgavbolo nonu vdwv ninyia chindubv. \v 18 Ngo nonugv mongrumara ngv nyiktar tukula ninyigv loung nga kaapa ladu kubv vla kumdunv, vkvlvgavbolo oogv nonua goklin kunam gv mvngtin sinama oguvdw um chinsu reku, ninyigv nyi vdwa vkvgv milvpvvnam boktalwkjinam vv vdwgo kaasartabo bv nyitv moduku vla chinsu reku. \v 19 Okv yvvdw ninyia mvngjwng dudw ngonu mvngjwng nvgv aralo ninyigv jwkrwv vdwgo kairungbv kudungkua ritoku. Soogv ngonu gvlo kudungkua ridung dunv jwkrw si vbv kairungnv gwlwk am lvyin akindo, \v 20 \x - \xo 1:20 \xo*\xt Miri 110:1 \xt*\x* oogv vdwlo hv kristo gvlo vbv kudungkua rito kudw ho sinam lokv ninyi turkur mooto kula okv nyidomooku lo ninyigv lakbik peelvlo doomu toku. \v 21 Aogv nyidomooku lo rigvnv dvdv nga, tujupkunam dvdv nga, jwkrw dvdv nga, okv atu dvdv nga Kristo rigvnvbv ritoku; hv nyiamooku sokv tujupkunam kaiyachokbv amin gvnv umka kaiyabv ka rigvnvnv ngv doodu okv nyiamooku so silu gvngv tikmabv aainvgv alu loka lvgabvka. \v 22 \x - \xo 1:22 \xo*\xt Miri 8:6 \xt*\x*\x - \xo 1:22,23 \xo*\xt Kol 1:18 \xt*\x* Pwknvyarnv ogumvnwng nga Kristo gv lvpa kampwk lo vvpv jidu okv gvrja gv ogumvnwng aka ninyia kaiyachoknv Ahtu bv rigv modubv jitoku. \v 23 Gvrja ngv Kristo gv awbv ridunv, ninyigv ripwngrinya namv, ogolojvka ninyi ogumvnwng nga ripwngrinya jidu kunv.\f + \fr 1:23 \fr*\fqa Ogolojeka ninyi ogumvnwng nga ripwngrinya jidu kunv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Oogv Pwknvyarnv gv mvnglwka ninyi atubongv ripwnginya jinv ngv. \fqa*\f* \c 2 \s Sinam lokv turkunam \p \v 1 \x - \xo 2:1-5 \xo*\xt Kol 2:13\xt*\x* Kvlokvcho nonuno dowjeklo kaamabv sinam bv rito ogulvgavbolo nonugv tvvmabv rinam lokv okv rimur kunam lokv. \v 2 Nonuno Nyiamooku sokv alvmanv lamtv lo riming gvvdu; nonu uyudowjwklo jwkrw lo rigvnv vdwgv mingkulo vngdu, oogv jwkrwv Pwknvyarnv gv mingkulo vngmanv dvdv nga rigvla ridu. \v 3 Alvjvbv mimbolo ngonu mvnwng ngv adwnamar bv bunu mvngnam aingbv mvngming gvla rito, adwnamar gv okv tuktum lokv mvngchamricham lo rito. Ngonugv mvngdung lokv, ngonu kvvbi aingbv riku lokv, ngonu Pwknvyarnv gv haachiagka paala hirukaya nga paarung jinvku. \p \v 4 Vbvritola Pwknvyarnv gv aya ngv achialv bv nyitv nvgo okv ninyigv paknamv ngonu lvgabv achialvbv kairungnv ngv, \v 5 Vdwlo ngonugv mingkulo vngmabv ngonu dowjwklo dookumabv sikunam vvka hv Kristo lvkobv turnama laalwk jitoku. Vbvrinamv nonu Pwknvyarnv gv anyuaya lokv ringlin pvkunv. \v 6 Ngonugv Kristo Jisunyi akingobv rinam lokv nyidomooku lo ninyia lvkobv rigvdogv minggv dukubv hv ngonua ninyigv lvkobv turap mootoku. \v 7 Ninyigv svbv rinam si aainvgv aludwkibv ninyigv paknam anyuaya nga angusibv kairungbv kaatamritam bv hv Kristo Jisu gvlo ngonua kaatamla ritoku. \v 8-9 Holvgabv Pwknvyarnv gv anyuaya lokv nonuno mvngjwng nam lokv ringlinbaalin toku. Si kaanamv nonugv atubogv rilin vnglin sunam lokvma, vbvritola Pwknvyarnv gv amin jinam lokv, vkvlvgabv svkv lvkwngbv yvvka googv nyola madu. \v 10 Ngonuv oguaingbv ridudw Pwknvyarnv ngonua vbv mvpvnv, okv Jisu kristo gvlo ngonu akingobv rinam lokv hv ngonua alvbv kudungkua rimu dubv vla ngonua pwklinyarlinto, hv ninyigv ngonua rimu dubv vla kvvlo lokv mvpvripv kunamv. \s Kristo gvlo akingobv rinam \p \v 11 Nonu bvngri lokv Jentail vmabv—Jius vdwgv “Ayakmvu manv gobv” minamv, yvvdw oogv bunu atubongv Ayakmvu kunambv minsu dunv (svbv vnam si bunugv ayakmvu sidubv vla nyi vdwv ogubv minto)—nonu kvvlo ogubv rinv vdw mvngpa sutoka. \v 12 Vbv oogv riyilo kristo gv lokv nonu adu nyala ritoku. Nonu nyebunyibv rito okv Pwknvyarnv gv darlin kunam nyi ma. Oogv Pwknvyarnv gv ninyigv nyi am milvpvvnam, vkvnv mingkimiyaknam lo nonu ogu aba kaama, okv nonuno nyiamooku so mvngtin kaaya manv gobv ritodoto okv Pwknvyarnv kaamabv ritoku. \v 13 Vbvritola vjak, Jisu kristo gv lokv akingobv ripikula, oogv yvvdw adu laku riku nvnga, Kristo gv oyi lokv\f + \fr 2:13 \fr*\fqa Kristo gv oyi lokv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Kristo gv erinpeelwkla siijinam lokv. \fqa*\f* nvchibv laalwk pvkunv. \v 14 Holvgabv Kristo ninyi atubongv ngonu gvlo sarsopoyo kunama laalwk jilaku Jius okv Jentail am ninyi akingobv ridubv mvtoku. Kristo bunua apin simunv okv bunua nyiru minsu moola mvpin simunv vlwngsvlong nga atubogv adwnamar lokv toyaktopak jitoku. \v 15 \x - \xo 2:15 \xo*\xt Kol 2:14 \xt*\x* Ninyi Jius Pvbv ngam gamki kunam okv rigvdogv nvnv um mvlamva jitoku, vbvrikunam si Jius okv Jentail opi anyi baabwng ngam akingobv rimu dukubv vla rito vbvrinam lokv, alvnv lamtv lo sarsopoyo dubv mvlin jito. \v 16 \x - \xo 2:16 \xo*\xt Kol 1:20 \xt*\x* Ninyigv daapolo sijinam lokv kristo bunugv nyiru minsu nam nga sipakla sia jitoku; hv daapolo vbvrinam lvkwng lokv opi anyi am adwnamar akingobv ridukubv mvdum sitoku okv bunua Pwknvyarnv gvlo laalwk lakula aakur gvvji toku. \v 17 \x - \xo 2:17 \xo*\xt Aij 57:19 \xt*\x* Vkvlvgabv Kristo aalaku okv sarsopoyo gvnv gv alvnv yunying nga nonu Jentail mvnwng gvlo japtoku—oogv yvvdw Pwknvyarnv gv lokv adula rikunv vdwa, okv yvvdw ninyigv nvchilo doonv jius vdwaka alvnv yunying nga japji toku. \v 18 Kristo gv lokv ngonu mvnwng ngv, Jius jvka okv Jentail jvka, Dowv akin gvri kula Abu gv nvchilo aala dukunv. \p \v 19 Vbvrinamv, Jentail vdw nonuno nyebunyi kuma vbvmajvka, nyien bvka rikumadu kunv; vjak nonuno Pwknvyarnv gv nyi vdwgv lvkobv nyitwng vku okv Pwknvyarnv gv vpinvriap lo akobv ridukunv. \v 20 Nonuka Apostol vdwgv okv nyijwk vdwgv lvngtung tunglwkla mvcho richo lvkunamv, \f + \fr 2:20 \fr*\fqa Apostol vdwgv okv nyijwk vdwgv lvngtung tunglwkla mvcho richo lvkunam v \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Lvngtung vnam si, Apostol okv nyijwk vdwv. \fqa*\f* oogv gwnglo lvngtung tunglwknam vv Kristo ninyi vku. \v 21 Hv oogv lvngtung tunglwk kunam dvdv nga dagv kunv bv ridula okv darwknv Pwknvyarnvnaam bv singcha mogvrila um Ahtu gvlo tulwkkunamv. \v 22 Nonua ka ninyi gvlo akingobv mvdam sidukula Pwknvyarnv dooku gobv ninyigv Dow lokv dooging lwkdu kunv. \c 3 \s Paul gv Jentail lvgabv kudungkua rinam \p \v 1 Soogv lvkwng bv, ngo, Paul, Jisu kristo gvbv patwk lo doonv nonugv Jentail vdwgv lvgabv, Pwknvyarnvnyi kumdu. \v 2 Nonugv lvgabv soogv Pwknvyarnv gv ninyigv anyuaya lokv oogv alvnv kudungkua sum rimudubv vla ngam jipvkunv vla nonu alvjvbv tvvpa rungtoku. \v 3 Pwknvyarnv ninyigv arwng lo rungkirungak pvvku nama nga kaatamdo okv nga um chimu laka ritoku. (Ngo soogv lvkwngbv asujeyo madubv lvkrwlvkpa lvkpvto, \v 4 \x - \xo 3:4-6 \xo*\xt Kol 1:26,27 \xt*\x* okv ngo ogugo lvkpvdw nonu sum puribolo, ngoogv Kristo gv lvkwng lo ogugo ngo chinpvdw mvngdin laknam am nonu rilakkaalak lariku.) \v 5 Kvvlogv vngyikunv dw lo nyia mvngdung ngv svkvnv chimpamanam minjinam kaamato, vbvritola Pwknvyarnv vjak ninyigv darwknv Apostol vdwa okv Nyijwk vdwa dow lokv kaatam la ritoku. \v 6 Chinpa modubv vla arwng chimpamanam vnam si Pwknvyarnv gv boktalwkji nama Jius vdwgv paaku lokv lvkin bv Jentail vdwa gamlv am paamudubv vla; bunu adwn akin lokv baagobv rimuduku okv oogv Pwknvyarnv gv Jisu kristo lokv milvpvvnam am paaming gvreku. \p \v 7 Pwknvyarnv gv lokv asarjvnv amin jinam gamlv miyajinv pakbu ako bv mvto, oogv vkvgv ngam jinam lokv ninyigv kudungkua ridung nvdunv jwkrwv. \v 8 Vbvritola ngo Pwknvyarnv gv nyi dvdv pingkolo miangyachoknv; vbvrijvka Kristo gv nyitv kiilakumanv lvkwnglo alvnv yunying sum Pwknvyarnv Jentail vdwgvlo laalwk jimu dubv ngam vjvlodvbv jitoku, \v 9 okv vbv nyi mvnwng nga Pwknvyarnv gv arwnglo rungpvvnamv ogubv ridunvdw um kaamu dubv mvto. Pwknvyarnv, oogv ogumvnwng nga pwklinyarlinv, vngyikunv dvdvlo vdwgv lokv ninyigv arwng gv vvsi pvvla kaching pvkunam um mvnwng nga chimu toku, \v 10 vjvgv vbv mindunv si, Gvrja mvnwng gv lokv vjvgv alu so nyidomooku gv nyidogindung rigvnv vdwa okv jwkrw dvdv nga ninyigv angu angusinv chingkikpakik ka chimuto. \v 11 Pwknvyarnv ninyigv ribwng nvpv mvngnam am sum, hogv Ahtu Jisu Kristo gv lokv ritoku. \v 12 Kristonyi akingobv rinam lokv okv ngonugv ninyi mvngjwng nam lokv ngonu mvngpaksorak alvbv Pwknvyarnv gv duku lo ogumvnwng nga mvngging la vngla duku. \v 13 Vbvrikunamv, nonunam ngo mindunv, mvngjung simabv ogulvgavbolo ngo nonu lvgabv hirukaya am hinji pvkunv; nonu ogumvnwng lvgabv kaiyago alv modubv vla. \s Kristo gv paknam \p \v 14 Holvgabv Abu gv kaagelo ngo gumbv lwkla lvbwng ngv kumpvdu, \v 15 hogv nyidomooku gv lokv okv sichingmooku ao sokv doonv vpinpingki vv sum jvjvnv amin minduku. \v 16 Ngo Pwknvyarnvnyi ninyigv nyitv gv ninyigv yunglit lokv Dow am nonugv aw aralo gwlwkrungbv doolwk jidubv vla kumlwk jidunv, \v 17 okv mvngjwng lokv nonugv haapok lo Jisu kristo gv naam am mvlwk jimure vla vbvchin ngo kumdunv. Nonu gvlo pakmisinam gv lvngtung ngv okv miami ngv hargap jila dubv ngo vbvka kumdunv, \v 18 Vkvlvgabv, Pwknvyarnv gv nyi mvnwng nga lvkingobv doobamdakbam doola, Kristo gv paknam am vdwgo taktv dudw okv asu dudw, okv vdwgo ao dudw okv arwng dudw nonu gvlo chinla gvnv gwlwk kv doola dubv. \v 19 Vbv, ninyigv paknam am nonu chinlaka—vbvrijvka um mvnwng am vdwloka chingam nyola madu—okv vbv Pwknvyarnv gv mvngdungridung am ringam ladubv vla rinamgo. \v 20 Oogv ninyigv gwlwk kv ngonua ridunv vv ninyi ngonugv koonam am lvvyayabv okv ngonugv mvngnam am lvvyayabv rila dunv: \v 21 Pwknvyarnv yunglit namv gvrja aralo doolwk yilaka okv Jisu Kristo mvnwng nga dvbvdwki gv lvgabv, dvbvsingtam bv doobv yilaka! Amen. \c 4 \s Adwnamar gv dinkinnam \p \v 1 Vbvrikunamv— Ahtu gv lvgabv rijidakji kolo patwk doodunv ngo nonua kumla mindunv: vdwlo Pwknvyarnv nonua gokbvdw vkvgv kaalwk bv ridubv vla gokpvnv vbvching mvngjwk bv rijidoji laka. \v 2 \x - \xo 4:2 \xo*\xt Kol 3:12,13 \xt*\x* Rvngam rilaka, damdv laka, okv saktv laka okv ajin anyingnga changgv sidula paknam am kaatam laka. \v 3 Nonua Dow gv sarsopoyo jinam lokv oogv akingobv ribam dubv gakching pvkunam um alvbv achingamu ribv laka. \v 4 Adwnnv dinkin dunv okv Dow vka akin dunv, oogv apia bv vdwlo nam gokbvdw mvngtin namv vka akin la ridubv Pwknvyarnv goktoku. \v 5 Baptisma namv akin dunv, mvngjwng ngv akin dunv, Ahtuv akin dunv; \v 6 Nyi mvnwng gv Abuv okv Pwknvyarnv akin mvngchik, vv mvnwng gv Ahtuv, mvnwng gv lokv ho ridudakdu okv vv mvnwng gvlo doodu. \v 7 Ngonu nyi nyichar mvnwng nga Kristo ogugo jiso mvngla amin mvngnam go jibvdw ngonu um paatoku. \v 8 \x - \xo 4:8 \xo*\xt Miri 68:18 \xt*\x* Darwknv kitap vbv mindu \q1 “Vdwlo hv achialvbv aoyachok lo chaabvdw, \q2 hv nyira bv laaching la laapv kunam vdwgv lvkobv ritoku; \q2 Okv hv nyi mvnwng nga anyubv amin jitoku.” \m \v 9 Vjak “Hv aobv chanyi kubv” vnam si oguvdw? Vbv minam si manv sichingmooku gv arwngchikwng yachok bv hv hicho toku. \f + \fr 4:9 \fr*\fqa Siching gv arwngchikwng yachok bv hv hicho toku; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Lvkwng yachak v, siching ngv. \fqa*\f* \v 10 Vbvrinamv, oogv yvvdw ao lokv lvkwng hibvdw hv vbvching aoyachok bv chalaku, aoyachok bv chaanv angv, okv nyidomooku lvkwng lo, chinggodogo mvnwng vv ninyigv nvchilo dooreku. \v 11 Hv mvnwng nga hogv vkvnv “amina jito” Hv kvvgonyi Apostol gobv mvto okv kvvgonyi Ebenjelist gobv okv kvvgonyi pastor gobv okv kvvgonyi nyijwk gobv okv kvvgonyi tamsarnv gobv mvgvrila jito. \v 12 Hv vbvrikunam si, Pwknvyarnv gv nyi mvnwng ngv, kristan kudungkua lvgabv ridula, kristo gv aw am mvchingmvmu jikunam lvgabv rito. \v 13 Okv vkvlvgabv ngonu mvnwng ngv aakumre vbv ngonugv mvngjwng ngv akingobv rire okv Pwknvyarnv gv Kuunyilo gv lvkwngbv ngonugv chinampanamv akingobv ridum sire; kokwng lo ngonu gvlo mvngchin kunv nyi gobv ridula, Kristo gv mongramara lokv mvngnamsaknam mvnwng nga chinchipachi nvbv rireku. \v 14 Vbvrikubolo ngonu umvuu jvbv ribv kumare, vsi sibv nugvvnam okv doori gv riigvvnam aingbv nyi kvvbi gv alvmabv tamsar koola kupnv hogv bunu vdwgv minggvrigvnam aingbv rimare. \v 15 Vbvmayabv, jvjvrungbv minam yalu lo pakmisinam lokv, lamtv dvdvlo dumpoyachok bv rinv kristo gvlo ngonu singcharicha rungtoka. \v 16 \x - \xo 4:16 \xo*\xt Kol 2:19 \xt*\x* Ninyigv rigodogoku ara lo adwnayak lokv ajikabik dvdv vka akingobv ridum sitola doodunv, okv hogv asikamik sinv lvkobv jirwk sidubv adwnayaklo ajikabik dvdv ngv akingobv kaarwk sila ridum sidu. Holvgabv anguangu sinv gv rijivngji nama ridula, aw mvnwng nga singcharicha mola okv pakmisinam lokv um alvyabv mvla yarchum sichala la ridu. \s Kristo lo anw bv singkurikunam \p \v 17 Vbvrikunamv, Ahtu Jisu gv amin lokv ngo nonua gamrw dunv, oogv mvngnam lo anyung kaama nvgv, kristan rimanv aingbv ribvyoka. \v 18 Okv oogv mongromara ngv kanv lo doonv bv riyoka, bunu oogv Pwknvyarnv gv turnam jiku lo rilwkdolwk mado, ogulvgavbolo bunu oguguka tvvchinkapa madu okv mvngdin nyumabv ridu. \v 19 Bunu vdwv hinyinghiru svgo kaamadu; bunu adwnayak nga alvmabv riku lo tulwk sila ridu okv anguangu sinv rimanam mvnwng lo hinsukasu mabv ritarrinya kaama bv ridu. \p \v 20 Nonu Kristo gv lvkwnglo chinamv vv vbvma! \v 21 Nonu jvjvrungbv ninyigv lvkwng lo tvvcho rungto, okv Jisu gv jvjv ngam ninyigv riming gvnv vrungbv nonua tamsar rotoku. \v 22 \x - \xo 4:22 \xo*\xt Kol 3:9 \xt*\x* Vkvlvgabv nonu kvvlo gv atu ridungsingdung am apak tvkuka, oogv nonugv ribvdobv la ridubv mvnam um—kvvlogv atugv mvngmur la kupdunv lokv atu aw nga ngoomu doonv. \v 23 Nonugv haapok okv mongramara vv ogumvnwng ngv anw nvbv rirung toku laka, \v 24 \x - \xo 4:24 \xo*\xt Kol 3:10; Atk 1:26 \xt*\x* okv Pwknvyarnv gv aingchingbv darwk rungbv pwknamyarnamv okv jvjv rungnv turnam bv kaatam sinam um tarwkbak rungbv okv darwk bv ridubv nonu atubongv anw nvbv rirung sutolaka. \p \v 25 \x - \xo 4:25 \xo*\xt Jek 8:16 \xt*\x* Vbvrikubolo, mvvdvrudv kumare! nonu mvnwng ngv kvvbi nyichar mvngjwngnv vdwa jvjvklvbv minji rungto kuka, ogulvgavbolo ngonu Kristo gv adwn dinkin bv mvnwng ngv akingobv ridukunv. \v 26 \x - \xo 4:26 \xo*\xt Miri 4:4 \xt*\x*Nonu aachiak la ridubolo, nonugv aachiak am rimur gv aralo rigvvnggv kola riyoka, okv aludwkibv haachi chibv la doyoka. \v 27 Uyua lvkoka moma paadubv jiyoka. \v 28 Nonu dvcho la ridubolo, dvcho la rinam a apak tvkuka okv nyingrap la ritokuka, vbvridula no atubongv nyingla rinvgobv risu tukuka okv vbvrikubolo nyimaopin aka ridur lariku. \v 29 Tvvnying tvvru dubv gaam raami siyoka, vbvritola ridur minsu jinam, okv ogugo dinchi pvdw um jimi sidubv tvvpukainv gaambv mimi sitolaka, vbvridula no ogugo mirvdw tvvnvkaanv nyi vdwv alvnam lvgabv mintoka. \v 30 Okv Pwknvyarnv gv Darwknv dow am mvngru dubv riyoka; ogulvgavbolo darwknv dowv nonua Pwknvyarnv ninyi vdwlo tulin rikudw, alu gunyi Pwknvyarnv gv ninyi gvngv vla kaachin nvvdu kubv mvu nvla rinv vkula. \v 31 Kvchakbvriak nam, haknampanam okv haachiak nam. Yamisinam, vmajvka rinyingriru minsu nam, hinwngkaanwng minsu manam vkvnv oguguka rigoriro kuma bvka. \v 32 \x - \xo 4:32 \xo*\xt Kol 3:13 \xt*\x* Vbvmayabv, akinakina aya minsu tvka, okv Kristo gv lokv Pwknvyarnnv gv nonua mvngnga kunam aingbv ajin anyingnga tvakaa minsulaka. \c 5 \s Loung aralo rinamdaknamv \p \v 1 Nonu Pwknvyarnv gv umvuu bv ridula, ninyigv aingbv bv rirungdubv gwngtoka. \v 2 \x - \xo 5:2 \xo*\xt Mog 29:18; Miri 40:6 \xt*\x* Nonugv turnam lo pakmi sidula saktung sitoka, vbv ngonua kristo gv paknam aingchingbv okv vbv nampu nvgo ngonu lvgabv jinam aingchingbv jitola okv vbv Pwknvyarnvnyi mvngpu dubv erin lwksula jinam aingbv bv ritolaka. \p \v 3 Nonu Pwknvyarnv gv nyi bv ridula, alvmanv yomurchomur minsu dubv vmalo gompwng dubv vmalo alvmabv kaadubv rinam nonugv aralo vbv rirung yoka. \v 4 So gaam sum kasingkanyak nvbv okv nyiposoyobv okv tvvlwkkaalwk madubv japyoka. Vbvsvnga, vbv mintoka nam vdwgo umbonyikv mvngdunv vla hartv gvyala ritoka. \v 5 Nonu chirung dunvpv yvvdw yomurchomurnv okv darwkmanv okv kabiotarinv (vv murti kumnam aingbv ridunv) vdwv Pwknvyarnv gv okv Kristo gv karv lo ogu aba baagoka yvvka paamare. \p \v 6 Nonu gvlo nyiposoyo gaambv rinv vkvnv yvvnyika kuplwk koyoka; ogulvgavbolo vkvnv oguogu mvvgvrugvla riku lo oogv ninyigv gaam am tvvma nvgv aolo Pwknvyarnv gv haachi vv aare. \v 7 Vkvlvgabv vbvrinv nyi vdwgv lvkobv ogubvrijeka lvkingobv riyoka. \v 8 Nonuno awv kanv lo rinvgobv rito, vbvrijvka nonu Ahtu gv nyi gobv rila riduku, nonu loung lo ridukunv. Vkvlvgabv nonu rinamdaknam am oogv loung lo rinv nyi vrung vdubv ritokuka. \v 9 Holvgavbolo loung ngv\f + \fr 5:9 \fr*\fqa loung ngv; \fqa*\ft Kitap kvgonvlo \ft*\fqa Dow ngv vdu. \fqa*\f* nvgwng mvnwng gv alvnv, darwkchonjornv okv jvjv nga nyitv rungbv nyingkamla laalwk dunv. \v 10 Ahtunyi mvngpu modubv ogu risvdw um nonu chindu bv gwngtoka. \v 11 Ho nyi vdwgv oguogu arv kaamanv rinam um lvkobv rimingdakming gvyoka, ho gv oguogu vv kanvparam lokv la, vbvmayabv, bunua loung lo laalin yatoka. ( \v 12 Bunugv risi la ara lokv rinam kudungkua lvkwng lo milin namv maatar alvbv hinyinghiru namv.) \v 13 Okv vdwlo anyung kaamanv mvnwng nga lounglo laalin rikudw, vbvrikubolo bunugv jvjvnv ridungsingdung am rvbwngching bv kaapa lareku; \v 14 Holvgabv ogumvnwng nga rvbwngching bv kaatam kubolo loung bv riduku\f + \fr 5:14 \fr*\fqa Holvgabv ogumvnwng nga rvbwngching bv kaatam kubolo loung bv riduku; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Soogv loungv ngv ogumvnwng nga kaatamdo. \fqa*\f*. Vkvlvgabv si vbv minto \q1 “Godung tvkuka, yupnv vdwv, \q2 okv sinam lokv turkur tvkuka. \q1 Okv Kristo nonua loung am ungkare.” \p \v 15 Vkvlvgabv nonu oguaingbv doosvdaksv vdw hinsukasu tvvlaka. Chimapamunv nyi aingbv doyodakyoka, vbvritola chinvpanv aingbv dooladakla ka. \v 16 \x - \xo 5:16 \xo*\xt Kol 4:5 \xt*\x* Nonu alvnv dw paanam mvnwng nga um alvnvgobv rinv nvto laka ogulvgavbolo, soogv alu si alvmanv bv riduku. \v 17 Vbvrikunamv, pvcha nvbv riyoka, vbvritola Pwknvyarnv ogugo nam ridubv mvngdudw vbvching mala rijidubv gwngto laka. \p \v 18 Opo tvngyoka, oogv nam simungoomu mvngchik jinvnga; vbvmayabv, Pwknvyarnv gv darwknv dow am pwlwk kootolaka. \v 19 \x - \xo 5:19,20 \xo*\xt Kol 3:16,17 \xt*\x* Ajin anyingnga hartvnam gaam lokv, mirimimpak lokv, minji mingkiuk nam lokv okv darwknv mirimimpak lo gaana gaala; nonugv haapok lokv hartv la Ahtunyi kumnam gaam lokv okv kumnam mirimimpak lokv gaagv laka. \v 20 Ngonu Ahtu Jisu Kristo gv amin lokv, Pwknvyarnv Abunyi ogumvnwng lo umbonyikv vbvlaka. \s Nywng vdwv okv nyilu vdwv \p \v 21 Kristonyi mvngdvnam lvgabv nonyi anyiv tulwk minsulaka. \p \v 22 \x - \xo 5:22 \xo*\xt Kol 3:18; 1Pit 3:1 \xt*\x* Nywng vdwv, atubogv nyilua Ahtunyi tulwk sinam aingbv tulwk sutoka. \v 23 Vkvlvgavbolo Kristo gv gvrja gv aolo rigv ladubv atubv tujupkunam aingbv nyilo vdwvka nywng gv ao lo rigv ladubv atubv tujupkunamv; okv Kristo ninyi atubongv gvrja gv ringnvbaanv ngv, ninyigv awv. \v 24 Holvgabv nywng ngv atubogv ogumvnwng nga bunugv nyilu gv arwng lo tulwk sila ritoka oguaingbv gvrja ngv Kristo gv arwng lo tulwk sila ridudw. \p \v 25 \x - \xo 5:25 \xo*\xt Kol 3:19; 1Pit 3:7 \xt*\x* Nyilu vdwv, nonugv nywng vdwa alvbv paktoka oguaingbv Kristo gvrja nga pakdudw okv ninyigv turnam am jilwk tokudw. \v 26 Hv sum isi lokv darwk dubv harkak choto kula hokoching bv ninyigv gaam lokv Pwknvyarnv gvlo gvrja nga tulwk jidubv vla ritoku, \v 27 Hv atubongv gvrja ngam svbv rinamv kaapu—darwk okv gungnying kaama, ungnvtarv kaama okv tikumtilum nam kaama okv oguguka kaavk svgo kaama tvla tulwk sidubv vla rito. \v 28 Nyi vdwv atugv adwnayak am atubongv oguaingbv paksu dudw vbvching atugv nywng am paksu rungtoka. Yvvnyiv atugv nywng am pakdudw vv atubonga ka paksudu. ( \v 29 Yvvka ngonu atubogv adwnayak am kaanwng mabv rimadu. Vbvmayabv, Kristo gv gvrja ngam rinam aingchingbv bunua ngonu jichahocha sula okv bunua ringchamriai sula riyadu; \v 30 holvgavbolo ngonu ninyigv adwn lo atung gunvbv ridunv.) \v 31 \x - \xo 5:31 \xo*\xt Atk 2:24 \xt*\x* Darwknv kitap lo vbv mindu, “Vkvlvgabv si mindu nyilo ngv ninyigv abu okv anv nga kayu tvkula okv ninyigv nywng gv lvkobv rila, anyiv akin gobv ridukunv.” \v 32 Soogv Darwknv Kitap lo ungrwng rungnv chinchi nyomanam jvjv nga kaatam jilindu, vbvritola sum ngo chindu si Kristo okv gvrja lvgabv mindunv. \v 33 Vbvritola si nonuaka mindunv: nyilu dvdv ngv atugv aw am paksu aingbv atugv nywng aka pakto laka, okv nywng vdwvka ninyigv nyilu nga mvngdv tvlaka. \c 6 \s Anvabu okv umvuu \p \v 1 \x - \xo 6:1 \xo*\xt Kol 3:20 \xt*\x* Umvuu vdwv, abuanv mingku lo vngnam si nonugv kristan ridungsingdung ngv \f + \fr 6:1 \fr*\ft Kitap kvgonvlo kaamado \ft*\fqa Nonugv kristan ridunggvngdung ngv \fqa*\f* ogulvgavbolo soogv si tarwkbaknv kudungkua ngv. \v 2 \x - \xo 6:2,3 \xo*\xt Mog 20:12; Det 5:16 \xt*\x* “Nonugv abu okv anv nga mvngdv laka” vnam si atuake kv gamkinam milvpvvnam lvkyonam akobv ridu: \v 3 “Vkvlvgabv nonu alvbv vnglarila rikunv, okv kvdwmooku so alvbv singsu la ritv rikunv.” \p \v 4 \x - \xo 6:4 \xo*\xt Kol 3:21 \xt*\x* Abuanv vdwv, nonu umvuu vdwa haachiak dubv riyoka. Vbvmayabv, bunua kristan ridung yabv gwngsarrisar chaamu tvka okv tamsarkinula richatoka. \s Atu vdwv okv Nyira vdwv \p \v 5 \x - \xo 6:5-8 \xo*\xt Kol 3:22-25 \xt*\x* Nyira vdwv, nonugv adwnamar lo atu am busula okv hvkdinsvkiak gvrila mingkubv vngtoka; okv vbv nonugv Kristonyi rijidakji nam aingbv, mvngtwkkrwkla haapok lokv rijidakji tvlaka. \v 6 Bunugv kaagia lo alv mvngchik bv rimwng yoka, ogulvgavbolo bunu gvlo alvpvkv vnam am paanam mvngchik lvgabv; Vbvritola Kristo gv kudungkua nga rinv vrungbv noogv haapok mvnwng lokv, Pwknvyarnv ogugo mvngdudw vbv no rijidoji tvlaka. \v 7 Mvngpunv nyira gobv rigvrila nonugv kudungkua nga ritoka, vbv nonu nyia ridung bv ritv mabv okv Kristonyi riji rungnam aingbv ritoka. \v 8 Mvnggap tvlaka Ahtu ngonua, nyira dolo nyira madulo ngonugv rijo amin am paamu riku, ogulvgavbolo alvbv kudungkua rinamdonam lvgabv. \p \v 9 \x - \xo 6:9 \xo*\xt Kol 4:1; Det 10:17; Kol 3:25 \xt*\x* Atu vdwv, nonu nyira vdwa huklamhukchum la rinama kayu lakuka okv karingsichingbv pakmi sitoka. Mvnggap tvlaka nonu okv nonugv pakbu vv nyidomooku tologv Ahtu akin gvngv la, oogv nyi mvnwng nga lvyinakinbv jwngkadakanv akinnv. \s Pwknvyarnv gv idu vdwv \p \v 10 Minyungminya bv mindu, Ahtu gvlo akingobv ridula okv ninyigv kainv jwkrw daadw lokv nonugv gwlwk am mvto laka. \v 11 Oogv Pwknvyarnv gv idu jinam mvnwng um nonu gvvto laka, ogulvgavbolo nonu Uyudvbv gv alvmanv ruunam am dakrap minsu lareku. \v 12 Holvgabv ngonu nyi anyingnga nyimak rumi sidubvma vbvritola nyidomooku karv gv dowjwklo alvmanv sipai vdwa, rigvdogvnv vdwa, tujupkunam vdwa okv vjvgv chinggodogo so kanvparam lo jwkrw vdwa rumi sidunv. \v 13 Vkvlvgabv vjak Pwknvyarnv gv idu am gvvtoka! vbvribolo vdwlo alvmanv alu v aaridw, ho nonu nyimak am rukmisila payalaya lareku; okv pami sila panyungpamnya kokwng lo gobv, nonu vjvlodv gobv nonugv riku hoka gwlwkrungbv doobvdakbv la rire. \p \v 14 \x - \xo 6:14 \xo*\xt Aij 11:5; Aij 59:17 \xt*\x* Vkvlvgabv vngdwngrungbv dakyatoka, jvjv am tainchopo aingbv adakbv nonugv harnyik lo pucharpuyar sitoka, oogv lvkinbv darwkchongjor am saruk huknam aingbv nonugv hakwng lo huktoka, \v 15 \x - \xo 6:15 \xo*\xt Aij 52:7 \xt*\x* okv nonugv lvkiam am gvvkigvak kunam aingbv sarsopoyo gv Alvnv Yunying am minggo jitoka. \v 16 Satam bvngnam aingbv aludwkibv mvngjwng tvvlaka; ogulvgavbolo Akingonv Alvmanv gv vmv gunv opok apkunam mvnwng lokv nonu mvngit minsu lariku. \v 17 \x - \xo 6:17 \xo*\xt Aij 59:17 \xt*\x* Okv ringlinbaalinam am sipinbiotung aingbv laarwk sitoka, okv Oogv nonua Dow jinam Pwknvyarnv gv gamchar am riokse aingbv bokto laka. \v 18 Soogv dvdv sum kumnam lokv, Pwknvyarnv gvlo ridur koodubv kooto laka. Dow nga ridur kodubv, doopumdakpum nyikilo kumla ritoka. Ogulvgabv svkvnv si vbolo hardv alvbv chvrv dubv okv vdwloka kayula rima dubv; Pwknvyarnv gv nyi mvnwng lvgabv kumbv tvlaka. \v 19 Okv ngo lvgabvka kumlaka, oogv Pwknvyarnv gv doin go nga mindubv jikulo vdwlo ngo miredw, vkvlvgabv ngo busukano kaama bv minji lareku okv doin gv chinchi manam am chingam dubv mvreku. \v 20 Holvgabv vjak Patwk so doodu laka, gamlv lvgabv ngo nyitompingko akobv ridunv. Vkvlvgabv ngo minji svngaka busukano kaamabv mirung ladubv kumgurrigur jilaka. \s Kumrwklwtak sila minyungminya ngv \p \v 21 \x - \xo 6:21 \xo*\xt Nyim 20:4; 2Tim 4:12 \xt*\x*\x - \xo 6:21,22 \xo*\xt Kol 4:7,8 \xt*\x* Taikikas, ngonugv kaanwngnam achiboru okv Ahtu gvlo kudungkua mvngtin sila Pakbu bv rinv, hv ngoogv yunying dvdv nga minjire, ho nonu mvnwng ngv ngo ogugo ridudw chinchipachi reku. \v 22 Vkvlvgabv ngo ninyia nonu gvlo ngonu ogugo rila ridudw um minji modubv okv nonuam mintvmiru modubv vngmu jidunv. \v 23 Pwknvyarnv Abu okv Ahtu Jisu Kristo gv mvngjwng la paknamv, okv sarsopoyo ngv Kristan ajin mvnwng lo doolwk yilaka. \v 24 Ngonugv Ahtu Jisu Kristonyi oogv yvvdw pakdunv, um Pwknvyarnv gv anyuaya ngv vdwloka sika manv paknamv paknamv doolwk yilaka.