\id COL Tagin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h Kolosian \toc1 KOLOSIAN vdwa Paul gv Siti jinam \toc2 Kolosian \toc3 Kol \mt1 KOLOSIAN \mt2 vdwa Paul gv Siti Jinam \imt Mintamchonam \ip \bk Paul gv sitiv kolosae gvrja lo Kolosian\bk* mvngjwngnv vdwa lvkla jito, vv banggu akobv rinv Epesias gv doonyi chaagia peelvbv doonv Asia mainor aralo aadu. Soogv gvrja si Paul gv mvkuk jilin yama namgo, vbvritola Paul gv rigvdagv la rikudaku mooku ara hoka aadu, Epesias banggu lokv kodungkua rinv vdwa Paul vnglin jimu la ridu, vv Asia gv Roman mooku gv Kepital bv rinv banggu bv rinv lokv ngv vngmu jidu. Kolosia gv gvrja lo mvvlarula tamsarnv doodu vla Paul chinto, Oogv Pwknvyarnvnyi chinam okv alvjvbv ringlinbaalin nama paanam lvgabv “dowjeklo rigvdogvnv okv tujupkunam” bv mvngla akingobv kumrung dubv ridu vla mintoku. Vkvgv aolo, soogv tamsarnv vdwv vbvka mindvto, ayakmvu nam sum okv dvnam gv lvkwng so dvmatvngma dubv rinam sum arw rungdubv rirungdu okv kvvbi ogu ogugo arw dubv Pvbv doonam sum ridubv rirungdu. \ip Paul jvjv rungnv kristan doin lokv svbv tamsarla minam vdw sum hakla vv makv vla siti lvktoku. Ninyigv mirwk sikunam gv haapok jvngv si Jisu Kristo mvnwng gv turku nga jila kujinv okv oogv kvvbi mvngjwng gunv okv si ninyigv lokv adu modubv rila risargwngsar la rilaria gvvdu. Jisu Kristo gv lokv, Pwknvyarnv nyiamooku am pwklinyarlinto okv ninyigv lokv lvkodv um atubongv aw gvlo laakur siduku. Jisu Kristonyi akingobv rinam mvngchik lokv nyiamooku si ringlinbaalin riku vla mvngtin sinamgo doodu. Vbvrinamv Paul alvjvbv mvngjwngnv vdwa singnam lvgabv si kairungnv tamsar svgo dodudw um milin jitoku. \ip Si chinsv go doodu, Paul lvgabv siti sum kolosae lo gvvlwk jinv Taichikus ninyia Onesimus vngbam la vngtoku, Paul soogv nyira gv lvkwngbv \bk Philemonnyi\bk* siti am lvkto. \iot Arwng lokv darlinnam \io1 Mintamchonam \ior (1:1-8) \ior* \io1 Klugv dodungsunv okv Kristo gv kudungkua \ior (1:9—2:19) \ior* \io1 Kristo aralo anw bv singnam \ior (2:20—4:6) \ior* \io1 Minyungminya \ior (4:7-18) \ior* \c 1 \p \v 1 Paul lokv, Pwknvyarnv gv mvnglwk lokv Jisu Kristo gv apostol akobv rinv, okv ngonugv achiboru Timoti lokv— \p \v 2 Pwknvyarnv gv nyi Kolosae lo doonv, ngonugv lvgabv Kristo gvlo mvngjwng sinv ajin vdw: \p Ngonugv Abu Pwknvyarnv nonua ayanam okv sarsopoyo nama jilaka. \s Umbonyikv vnam gv kumnam \p \v 3 Ngonugv Ahtu Jisu Kristo gv Abua, vdwlo nonugv lvgabv kumrinyi, ngonu Pwknvyarnvnyi umbonyikv vbv jidunv. \v 4 Vkvlvgavbolo nonugv Jisu Kristonyi mvngjwngla okv Pwknvyarnv gv nyi vdwa nonugv paknam am ngonu tvvpadu. \v 5 Vdwlo jvjvrungnv doin, alvnv yunying ngv, nonu gvlo atuake bv aacho kubvdw, mvngtin kunam gv lvkwng lo tvvpatoku. Vkvlvgabv nonugv mvngjwng okv pakmisinam lvgabv nonu ogugo mvngtin sidudw, um nonugv lvgabv nyidomooku lo pvvjidunv. \v 6 Pwknvyarnv gv anyuaya nam lvkwng lo tvvtutvke bv nonugv pingkolo tvvpa dw alu lokv okv si jvjv gurung vla chiri lokv gamlv ngv chinggodogo mooku soka gosik karla okv boktalwkji kunam am laalwk jitoku. \v 7 \x - \xo 1:7 \xo*\xt Kol 4:12; Pilem 23 \xt*\x* Nonu Pwknvyarnv gv aya nga, ngonugv\f + \fr 1:7 \fr*\fqa Ngonugv; \fqa*\ft Kvvgonv kitaplo doodu \ft*\fqa Nonu. \fqa*\f* pakbu ribam ajin, Oogv ngonugv lvgabv mvngjwng sila Kristo gv kudungkua rinv Epapras gv lokv ngv chintoku. \v 8 Hv Dow lokv nonua paknam jilwk kunama ngonua mintam jitoku. \p \v 9 Soogv lvkwnglo nonu lvgabv ngonu tvvpa dala riyi lokv nonu lvgabv, ngonu kumbv jikila ridunv. Ngonu Pwknvyarnvnyi ninyigv mvnglwk lo chinampanam, mvngkimvnglak okv tvvlakbulak gvnvnv dow jilwk nama nonu gvlo pwklwk jitokv vla kumdunv. \v 10 Vbvribolo nonu Ahtu gv mvnglwk bv nonu singla reku okv ninyigv oguaingbv mvngjwk dudw vbvching mvngpu dubv ribv jila reku. Nonugv singnamrinam lo nvgwng mvnwng gv alvnam kudungkua ngv boklinre, okv Pwknvyarnv gvlo nonu chinvpanv gobv singchare \v 11-12 Ninyigv yunglitnv jwkrwv mvnwng ngv oogv aanv vv nonua gwlwksopa dubv mvgv yilaka, vkvlvgavbolo ogumvnwng gv hirukaya nam dvdv nga chitam sila ridula saktv lakdubv. Okv Pwknvyarnv ogugo loung gv karv lo ninyigv nyi vdwgv lvgabv pvvchingpvvmu jinam um nonugv baak am paadubv mvnv, Abunyi mvngpu gvdula umbonyikv\f + \fr 1:11-12 \fr*\fqa Mvngpu gvdula ombonyikv vto\fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Saktv gvdula okv mvngpu. Okv ombonyikv vtoku \fqa*\f* vtoka. \v 13 Kanvparam gv jwkrw lokv hv ngonua ringlin toku okv ninyigv Kuunyilo gv karv lo laalwk laku ringlwkto. \v 14 \x - \xo 1:14 \xo*\xt Epe 1:7 \xt*\x* Vbvriku lokv gvngv ngonua anyujvbv rimindakmin moduku okv ngonugv rimur am mvngnga jitoku. \s Kristo gv kudungkua okv nyidam ngv \p \v 15 Kaapa nyolanv Kristo kaapa nyoka manam Pwknvyarnv aingdo. Hv bvngtubvngke bv bvngnam Kuunyilo go, pwklinyarlinnam dvdv nga kaiyachok nvgo. \v 16 Holvgabv ninyigv lokv nyidomooku lo doonv okv sichingmooku lo doonv, kaapanam okv kaapa manam ikimora, dowjwklo jwkrw, atu vdwa, rigvdonv, okv tujupkunam vdw aka mintakla mvnwng nga Pwknvyarnv Pwklinto. Pwknvyarnv ninyigv lokv ngv chinggodogo mvnwng nga pwktoku okv ninyigv lvgabv pwktoku. \v 17 Ogumvnwng ngv dooma tvbv Kristo doocho linto, okv ninyi gvlo akingobv ridula ogumvnwng ngv atubogv dooji kolo doosu toku. \v 18 \x - \xo 1:18 \xo*\xt Epe 1:22,23 \xt*\x* Hv ninyigv adwnanmar gv dumpo ngv, oogv adwnamar vv gvrja ngv; hv adwnamar gv turlin kobv ridunv. Hv sipikula turkur kunv, Hv mvngchik ogumvnwng nga doocho yachok kunam lvgabv Kuunyilo bvngtu bv ridunv. \v 19 Holvgavbolo Pwknvyarnv ninyigv Kuunyilo nga Pwknvyarnv gv ridungnga ridubv ninyi atubogv mvngnam lokv mimbwk toku. \v 20 \x - \xo 1:20 \xo*\xt Epe 2:16 \xt*\x* Vbvrikunamv, Kuunyilo lokv, Pwknvyarnv ninyi atubogv gvlo chinggodogo nga laakur lwkdu kubv mimbwk jitoku. Pwknvyarnv ninyigv Kuunyilo gv daapo lo oyi\f + \fr 1:20 \fr*\fqa Ninyigv Kuunyilo gv krosslo oyi sarjinam lokv; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa Ninyigv Kuunyilo gv erin peelwkjinam lokv.\fqa*\f* sarjinam lokv sarsopoyo dubv mvtoku holvgabv nyidomooku gv okv sichingmooku gv, anyi gv ogumvnwng dvdv nga ninyi gvlo laakur lwktoku. \p \v 21 Lvko nonu Pwknvyarnvnyi adu laku rito okv vkvlvgavbolo nonugv alv manv oguogu rinam lokv okv mvngmur kunam lokv ninyigv nyimak bv rito. \v 22 Vbvritola vjak, ninyigv Kuunyilo gv adwnamar am sijikunam lokv, Pwknvyarnnv ninyigv ajin bv mvtoku, nonua darwk dubv, darkw dukubv okv gungnying go kaaku madubv, ninyigv dooku lo doomu dukubv vla mvtoku. \v 23 Vv jvjvklvbv, nonuv jwkjwkvrwk bv ribv la okv lvngtung tunlwk runglaka, okv nonugv mvngtin sinam gamlv nga tvvpa laku paaku bvdw um nonu atubongv dvlobak mabv ritoka. Soogv gamlv nga nyiamooku mvnwng lo minggo kunam gv soogv pakbubv Paul ngo ripvkunv. \s Gvrja gv lvgabv Paul gv kudungkua rijinam \p \v 24 Okv vjak, ngoogv nonu lvgabv hirukaya bv hinam lvkwng lo ngo mvngpu bv mvngsu dunv, vkvlvgavbolo ngoogv adwnamar lo hirukaya bv hinam si gvrja gv lvgabv, vjvlodvbv oguaingbv Kristo gv ninyigv adwnamar am hirukaya bv hila ritungnga ripwngrinya ridubv ngo ridur dvnv. \v 25 Okv ngam oogv nonugv alvnam lvgabv kudungkua riya dubv jinv, Pwknvyarnv gv lokv ngam gvrja gv pakbu ako bv mvto. Hoogv kudungkua vnamv doin am japnyachika jidubv kudungkua jinamgo. \v 26 Oogv klukuchu gv vngrokunv nyia adwnamar am chimu mabv Pwknvyarnv gv vvching kunamgo vbvritola vjak ninyigv nyi vdwa kaatam la riduku. \v 27 Pwknvyarnv gv rungnamv ninyigv arwng gv vvsi nama ninyigv nyi vdwa chimpa modubv vla, soogv nyitv okv vvsinam yunglit si hv nyi mvnwng gv lvgabv doogvto. Okv oogv vvsinam vv Kristo nonugv aralo doodu, vbvrikunamv vv nonu Pwknvyarnv gv yunglitnam aba lo rireku. \v 28 Vkvlvgabv ngonu Kristo gv lvkwnglo mvnwng gvlo japgo kardunv. Ngonu nyi mvnwng ngv Kristo gvlo akin gobv rila gvrila mvngki laknv vrungbv ritola Pwknvyarnv nvchilo laalwk dubv mvngkimvnglak lokv gamrw okv tamsar la bunua ridunv. \v 29 Sum ripwngrinya gvvdubv vla ngo gvlo oogv kudungkua ridunv jwkrw lokv okv oogv kristo gv kairungnv gwlwk jinama ngo rinvla okv raitungtung bv ridukunv. \c 2 \p \v 1 Ngo vdwgo nonugv lvgabv okv Laodisia lokv doonv lvgabv okv ngam kaachin minsu la rimanv kvvbi mvnwng gv lvgabvka ngoogv rinam am minji nvpv mvngdunv. \v 2 Ngoogv svbv rinamv bunu gvlo pwktvpwkru dubv okv akin gobv pakmisila dubv, okv oogv jvjvrungbv chinampanam go laalwknamv nyitvnyigam bv rirungdo vla si nonua mvngchin sidubv. Svkvnv lamtv bv riku lokv bunu Pwknvyarnv gv vvsi nama chintoku, oogv vv Kristo ninyi.\f + \fr 2:2 \fr*\fqa Kristo, ninyi Pwknvyarnv gv vvching nama; \fqa*\ft Kvvgonv kitap lo doodu \ft*\fqa Pwknvyarnv gv vvchingnam; \fqa*\ft Kvvbi lo doodu \ft*\fqa Pwknvyarnv okv Abu okv Kristo gv vvchingnam. \fqa*\f* \v 3 Hv Pwknvyarnv gv mvngkimvnglak okv chingkikpakik am vvchingku jampa gv chabi ikuk nvvji nvnv ngv. \p \v 4 Vkvlvgabv, ngo mindunv, nonuno nyi kvvbi am largumlarya yakula vdwloka kupku yoka, vdwnvgo alv kaapa dubv bunu tvvpukain bv minjv ka tvvyoka. \v 5 Holvgabv ngo awv nonu gvlo dooming gvma lachin, ngo Dow lo nonugv lvkobv vjvlodvbv riming gvdunv, okv ngo nonugv Kristonyi mvngjwng la rinam am akin gobv rila vngdvng alvbv doonam am ngo kaala himpusiya dunv. \s Kristo gvlo singdung am dungmikunam \p \v 6 Jisu Kristonyi nonuno gv Ahtu gobv laarwk sidu kubolo, ninyigv lvkobv singnam am akin gobv ritolaka. \v 7 Ninyigv arwng lo nonugv miami nga alv rungbv rilwkla hargap lwkmu laka, ninyi gvlo nonugv singnam am singlwkrilwk tvlaka. Okv nonugv mvngjwng nama kokwng lo vngdwng motolaka, nonua oguaingbv tamsar bvdw. Okv nonugv mvngpula umbonyikv vla hartvnama kaata sitoka. \p \v 8 Vbvrikunamv, sum kaatoka, Kristo gv lokv rimabv okv chinggodogo gv rigvnvnv dow vdwgv, okv nyia nyidung lokv gv tamsar la oogv aanv, nyia mvngkimvnglak lokv kupgv jinv arv kaama bv minyok lwkji konga um nonu yvvnyika nyira moku yoka. \v 9 Holvgabv, ninyigv nyia nyipw bv doori lo, Pwknvyarnv gv singdung ngv kristo gvlo doongam sito, \v 10 okv ninyia lvkobv akingobv rikubvdw nonu gvlo turnam mvnwng nga jitoku. Hv Dowjwklo mvnwng nga rigvnv okv tujupkunam vdwa rigvnv dumpoyachokv. \p \v 11 Nonuno vdwv Kristo gvlo akin kunamv ayakmvu kunam bv ridukunv, vv nyia adwnamar gv ridung lokv ayakmvu bv rima dunv, vbvritola Kristo gv lokv ayakmvu kolo mvu minggvla ridunv, soogv atubogv rimur kunam so gwlwk lokv ajarabi dubv laalin dukunv. \v 12 \x - \xo 2:12 \xo*\xt Rom 6:4 \xt*\x* Holvgabv vdwlo no baptisma laapv kudw, nonu Jisunyi nyibong rikulo riming gvvku dunv, okv baptisma laadaku nonugv mvngjwng lokv, ninyia sinam lokv turmunv Pwknvyarnv gv jwkrwv, rirap gvlaku sinam lokv kristo gv lvkobv nonuaka turmu dukunv. \v 13 \x - \xo 2:13 \xo*\xt Epe 2:1-5 \xt*\x* Nonugv rimur kunam lokv lvkingo nonu dowjwklo ngv sito okv vkvlvgavbolo nonu Pvbv nga chima bv rila jentail bv rinam lvgabv rito. Vbvrijvka Pwknvyarnv vjak nonua Kristo gvlo turdu kubv laalwk toku. Pwknvyarnv nonu mvnwng gv rimur am mvngnga jitoku. \v 14 \x - \xo 2:14 \xo*\xt Epe 2:15 \xt*\x* Hv daapolo taki kodula Pvbv lo rima bvkv vnam ngonugv gunying rila dorsv nga mvnwng nga laapak jitoku. \v 15 Okv Kristo daapo hoka ninyigv Atubogv rigvnvnv dowjwklo jwkrw am okv tujupkunam am tulin sutoku;\f + \fr 2:15 \fr*\fqa Kristo kross hoka ninyigv Atubogv jwkrw okv tujup kunv nvnv yalu gv Jwkrw a ajarabi sulin toku; \fqa*\ft Vmalo Darwkchongjornv rigvdogvnv lokv okv ninyigv jwkrw lokv ajarabi sulinto. \ft*\f* Hv nyimak am mvgam tvla rinam aingbv rumdu gokrv kola bunua lvvgv kola mvnwng gv nyi kaagelo kaamin kolo vnggv kola riku tvku. \p \v 16 \x - \xo 2:16 \xo*\xt Rom 4:16 \xt*\x* Vkvlvgabv, nonu ogunv dvnamtvngnam lvkwng loma jvka, Jius doonualu lvkwng loma jvka, poolu karlin la dvmintvngmin lvkwng loma jvka, alu kanwnv lvkwng loma jvka ogu angusinv pvbv rinamdaknam go mvlwk koyoka. \v 17 Svkvnv ogumvnwng si kokwng gv aainvgv lvgabv oguogu doonyum ako mvngchik gobv ridunv; jvjvklv jvngv si Kristo \v 18 Nyidogindung am kumnam okv oogv nyi alv kaapa dubv reniakpvchak bv rila alvmanv lo kaatam gvnv okv nyikrw kaanam vkvnv riku lokv minggo gvrila kai bogobv mvngbo sula yvvnyika nonuno atubonga miyakaya koodubv riyoka. Ogulvgavbolo svkvnv nyi adwnamar gv mvngbosakbo lokv oguguka kaama tvvlaka mvngbosakbo sula ridu. \v 19 \x - \xo 2:19 \xo*\xt Epe 4:16 \xt*\x* Okv yvvdw adwnamar lokv dumpo bv ridunv, vv Kristonyi gakbwng la risv nga apak la ridu. Adwnayak mvnwng ngv Kristo gv arwng lokv singcha dunv asikamik sitola akingobv aadum sidu okv Pwknvyarnv gv mvngkubv singcharicha tvkv vkubv vbvching singcharicha toku. \s Sinam okv turnamv Kristo gvlo lvkinv \p \v 20 Nonu Kristo gv lvkin bv sitoku okv vv chinggodogo gv rigvnv dow vdwgv lokv lindukunv. Vbvrikunamv, nonu ogubv nyiamooku sokv gvbv mvngbvla ribv ridunv? Ogubv sikvnv pvbv nga tvvla ribv donvla? \v 21 “Sum gakbwngching la doyoka,” “Sum dwkwrikw laka riyoka,” “kvvbi aka mvsik mabvka”? \v 22 Svkvnv oguogu minggv dunam mvnwng si lvko bunu rinvvngnv kubolo alugunyi ogu arv kaaku mabv nyenamnyepak dukunv; vkvnv vv bunu nyia vdwgv tamsarnam okv pvbv mvnam mvngchikgo. \v 23 Vbvrinam gvbv svkvnv pvbv vdwgv mingku sum tvvnamv nyidogindung vdwgv kumla bunugv mvngkimvnglak bv tvvdu kaadu bv kaatam namgo, okv bunugv mvvnam lokv ribambamli lala gvla ridu, okv bunu adwnamar am tulwk sumabv ridu; vbvrijvka adwnamar lokv bunu oguguchin rila gvnyu sula mare. \c 3 \p \v 1 \x - \xo 3:1 \xo*\xt Miri 110:1 \xt*\x* Nonu Kristo gvlo lvkin bv turkur pvkunv, vkvlvgabv nonugv haapok am nyidomooku lo oguogu yabv mvngto laka, Pwknvyarnv gv lakbik peelv gv dotum lo dooming gvnv Kristo gv dooku lokv gvngvku. \v 2 Nonugv tuktumlo oguogu mvngnamrinam am tolo gvbv mvnggap tvlaka, sichingmooku so gvbv mvngku yoka \v 3 Holvgabv nonu sitoku, okv nonugv turnamv Kristo gvlo akin gobv rilwk dukula Pwknvyarnv gv aralo doodu kunv. \v 4 Nonugv turjv jeji kunamv Kristo okv vdwlo hv kaatam rikudw, vbvribolo nonuka ninyigv lvkin bv kaatam ngurv riku okv ninyigv ungnam akinbv ungreku. \s Aku bv turnam okv anwnv \p \v 5 Vkvlvgabv nonugv arwng lo sichingmooku sokv kudungkua mvngdungridung am nonu um sipaksirak moorung dubv rirungtoka, vbv mindunam v yonambunam gwngmursingmur, mvngru kasarnam, yonwngnam, alvmabv mvvbomvliknam, okv kabiotarinam (holvgavbolo morti am kumnam aingbv ridunv). \v 6 Vkvnv oguogu alvmabv vbvrinv oogv yvvdw ninyigv mingkulo vngma dudw vbvrinv lvgabv Pwknvyarnv gv haachi namv vkvgvlo aalwkre.\f + \fr 3:6 \fr*\ft Kvvgonv kitap lo si kaamadu \ft*\fqa Oogv yvvdw ninyigv mingkulo vngma dudw. \fqa*\f* \v 7 Vdwlo nonugv turnam lo bunua vbv rigvdogv la ribvdw, lvkin gv lvgabv nonu oguaingbv vbvching mvngdudw nonugv vbv mvngkulo rila doola do. \p \v 8 Vbvrijvka vjak nonuno vkvnv oguogu mvnwng sum kayu tvkuka: vbv mindunamv haachinam, saktvnam, okv kaanwng manam. Mvngyakaya okv noogv naptap lokv anyingaru paami sijinam vkvnv gaam vdwloka milin mabvka. \v 9 \x - \xo 3:9 \xo*\xt Epe 4:22 \xt*\x* Nonu ajinanyingnga mvvmi siyoka, ogulvgavbolo nonu kvvlogv atubogv ribvnam akuaram am kayu pvkunv \v 10 \x - \xo 3:10 \xo*\xt Epe 4:24; Atk 1:26 \xt*\x* okv vjvgv anw kunv aw am gvpv kunv. Nonua soogv Pwknvyarnv gv anwnv si, ninyia alvbv nonua chingpwngchinya la chingku dubv vla, Pwknvyarnv gv ninyigv aingbv ridubv anw bv mvbwng dunv. \v 11 Vbv Kaakunamv, so Jentail gula Jius yago vla minsv kaama, ayakmvu dolo okv ayakmvu madulo, chimapaamunv, nyira, okv ajarabi bv ridulo, vbvritola Kristo mvnwng gvngv, Kristo mvnwng gvlo doodunv. \p \v 12 \x - \xo 3:12,13 \xo*\xt Epe 4:2 \xt*\x* Nonu Pwknvyarnv gv nyi ngv; hv nonua pakdu okv ninyigv atubogv nyi bv rinam lvgabv gakdu. Vkvlvgabv, nonuno svkvnv vdw sum dinchikochi bv ridula nonugv awlo vji koonam bv kootolaka, ayanam, angamai minsunam, damdvnam, saktvnam, svkvnv sum doomu tvvlaka. \v 13 \x - \xo 3:13 \xo*\xt Epe 4:32 \xt*\x* Ajinanying gv lvkobv saktvla ritolaka okv vdwnvgo ajinanying gonv nyiru gaambv nonugv lvkwngbv oguogugo minjvka mvngnga jitolaka. Nonua Ahtu gv oguaingbv nonugv rimur mvnwng nga mvngnga jipvdw vbvching nonuno ka ajinanying gv rimur mvnwng aka mvngnga jito laka. \v 14 Okv so paknam sum soogv so mvpwng laka, oogv pakmisinam lokv rvbwng alvbv ogumvnwng nga akingobv gakdam simure. \v 15 Jisu gv sarsopoyo gvnv jilwknamv nonugv mimbwk nvvnam lvgabv jito; holvgabv soogv sarsopoyo bv riku sokv Pwknvyarnv nonua adwndinkin gobv ribam dubv goknv la goktoku okv vkvlvgabv umbonyikv vtoka. \v 16 \x - \xo 3:16,17 \xo*\xt Epe 5:19,20 \xt*\x* Kristo gv doinv nonugv haapok mvnwng lo akomaring lwkdubv doolwk rungmu dubv ridu. Mvngkimvnglak mvnwng am ajin anyingnga tamsarkinu minsu laka. Mirimimpak miminla, nitin miminla, okv darwknv gaana lo gaatoka; nonugv haapok lokv Pwknvyarnvnyi mirimimpak bv umbonyikv vto laka. \v 17 Vbvrinamv, nonu ogumvnwng nga rijvka okv minjvka, Jisu Kristo gv amin lokv rirungdubv ridu vbvching nonuno ninyigv lokv Pwknvyarnv abunyi umbonyikv vla mintolaka. \s Anwnv Turnam lo Atubogv rilwkdolwknam \p \v 18 \x - \xo 3:18 \xo*\xt Epe 5:22; 1Pit 3:1 \xt*\x* Nywng vdwv, nonu atubogv nyilu gv arwng lo tulwk sila ritoka, ogulvgavbolo vv ogugo risv vdw nonugv kristan rinv vdwgv rirung svngvka. \p \v 19 \x - \xo 3:19 \xo*\xt Epe 5:25; 1Pit 3:7 \xt*\x* Nyilu vdwv nonu, atubogv nywng nga alvbv paktolaka okv vdwloka bunua mintvmirv mabvka. \p \v 20 \x - \xo 3:20 \xo*\xt Epe 6:1 \xt*\x* Umvuu vdwv nonu, nonugv anvabu gaam mingkulo vngto laka vv nonugv kristan bv rinam gv riching vrung ngv, ogulvgavbolo vbvrinamv Pwknvyarnv gv mvnglwk bv ridunv. \p \v 21 \x - \xo 3:21 \xo*\xt Epe 6:4 \xt*\x* Anvabu vdwv, nonuno umvuu am tvvkyong pakdubv minchimiyi mabvka vbvmajeka bunu vdwv kokwng lo mvngjong silaka riyi nvpvka. \p \v 22 \x - \xo 3:22-25 \xo*\xt Epe 6:5-8 \xt*\x* Nyira vdwv, nonuno nyia sokv atuayu gv ogu ogugo risvvngsv go doodudw mingku mvnwnglo vngto laka, bunu vdwlo kaaredw oogv kaagelo kaaku mvngchik dubv riyoka ogulvgavbolo bunua kaajwk kodubv vla; vbvritola haapok lokv dinchi dula ritolaka ogulvgavbolo Ahtu gv lvgabv busu dula kaajwk kodubv ritolaka. \v 23 Ogugo nonu ridudw, kudungkua nga hapok lokv mvnwng nga ritolaka, nyi vdwgv lvgabv rimabv okv Ahtu Jisu Kristo gv lvgabv rijinam aingbv nonu ritoka. \v 24 Mvnggap tvvlaka hv ogugo ninyigv nyi vdwgv lvgabv amin vvpv jipvdw oogv vvpv jinam um Ahtu nonua jire. Ogulvgavbolo nonugv rijivngji nam Ahtu jvjvklv jvngv Kristo. \v 25 \x - \xo 3:25 \xo*\xt Det 10:17; Epe 6:9 \xt*\x* Okv rimurnv dvdv ngv bunu oguogugo rimur pvdw um rijo ngam paakur sureku, ogulvgavbolo Pwknvyarnv mvnwng nga karingsiching bv jwngkadaka dunv. \c 4 \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xo*\xt Epe 6:9 \xt*\x* Atu vdwv, nonugv nyira nga anyakayak bv okv minchimiyi mabv rigv tvlaka. Mvnggap tvlaka nonuka nyidomooku lo Ahtu svdv go doopv nvla. \s Minsar kunam \p \v 2 Kumnam am kumbv tvlaka, okv nonugv kumla riyinyi chvrvsopa bv kumtolaka, Pwknvyarnvnyi umbonyikv vla kumto laka. \v 3 Vbv dvdvbv vdwlo nonu kumredw ngonu lvgabvka kumji laka, vkvlvgavbolo Kristo gv arwng kokwngnv ninyigv doin sum gamdak alvbv japgo karnv nvnv nga Pwknvyarnv ngonua jire. Vkvlvgabv vjak ngoogv pachipatwk doodung dunv si holvgabv doodunv. \v 4 Vbvrikunamv, ngoogv minsvpasv am, ngo rvbwng alvbv minla dubv, kumto laka. \p \v 5 \x - \xo 4:5 \xo*\xt Epe 5:16 \xt*\x* Ogolo lamtv chinglo mvngjwng manv dookulo nonu mindu padudw um nonu alvbv chinvpanv bv mintorito laka, nonu gvlo ogunv gamdak go rinvvngnv paadudw um alvbv kaatamritam nvvto laka. \v 6 Nonugv minam am tvyenkapak dubv okv tvnwng dubv mirung tvlaka, okv nonu nyichar mvnwng nga ogunvgo mirwktamrwk svngvdw um chindu bv rirung tvlaka. \s Mintarminya bv kumrwklwtak sikunam. \p \v 7 \x - \xo 4:7 \xo*\xt Nyim 20:4; 2Tim 4:12 \xt*\x*\x - \xo 4:7,8 \xo*\xt Epe 6:21,22 \xt*\x* Ngonugv aya minsunam ajin Taichikus, oogv jwkjwkvrwk dubv kudungkua rinv okv Ahtu gvlo pakbu bv kudungkua ribam ajin, vv ngoogv lvkwnglo yunying nga nonuam mintam jire. \v 8 Vkvlvgavbolo ngonu mvnwng ngv oguaingbv ridungdakdung dunvdw, um nonua mvngpu monam lvgabv mintvmiru jimu dubv vla ngo ninyia nonu gvlo vngmuto. \v 9 \x - \xo 4:9 \xo*\xt Pilem 10-12 \xt*\x* Ninyigv vngkulo onesimusnyi lvkobv vngming gvvmu dunv, oogv nonugv apumara lokv achialv bv aya rungnv okv mvngjwng rungnv rinv ajingo. Bunu vdwv soogv ridungdakdung nam dvdv nga um nonua minjire. \p \v 10 \x - \xo 4:10 \xo*\xt Nyim 19:29; 27:2; Pilem 24; Nyim 12:12,25; 13:13; 15:37-39 \xt*\x* Ngam patwk dooming gvnv Aristarkas, okv Barnabas gv nyingbwng, Mark bunu vdwv soogv kumrwklwktak sinam gaam sum nonua jilwk dunvka. (Mark gv nonu gvlo aalwk lakula riyikunyi nonuno alvbv kumrwklvtak silaka vla minam gaam sum alvbv tvvcho tvku.) \v 11 Justus vla minam, Josua ka nonua kumrwklvtak sinam gaam sum jilwk dunv. Hoogv Pwknvyarnv gv karv lvgabv ngoogv lvkobv kudungkua rinv ngv soogv nyidum aom mvngchik si riming gvvtoku, okv bunu vdwv ngam maatar alvbv modur toku. \v 12 \x - \xo 4:12 \xo*\xt Kol 1:7; Pilem 23 \xt*\x* Nonugv atwng lokv akingonv okv Jisu Kristo gv kudungkua am rinv, Epapras gv lokvka alvbvkv vla kumrwklwktak sinam gaam go jilwkdu. Hv nonugv lvgabv dinchi rungbv, nonugv Pwknvyarnv gvlo vngdvng alvbv doodubv, kamchik kunv gobv okv Kristan vrungbo mvngsu ladukubv, Pwknvyarnv gv mvnglwk dvdv ngaka tvvpwngtvvnya la ridubv vla kumbv la riduku. \v 13 Nonugv lvgabv okv laodisia okv Hierapolis nyi vdwgv lvgabv ninyigv kudungkua rijinam um ngo ngw awv minji ladu. \v 14 \x - \xo 4:14 \xo*\xt 2Tim 4:11; Pilem 24; 2Tim 4:10; Pilem 24 \xt*\x* Ngonugv ayanam ajin daktor, luk okv Demas ka bunugv kumrwklwtak sinam gaam am nonua jilwk la ridu. \p \v 15 Ngonugv alvbvkv vla milwknam um Laodisia gv mvngjwngnv vdwa okv Nympanyi okv vkvgv naam lo gvrja doodumdopa sinv vdwa minji laka.\f + \fr 4:15 \fr*\fqa Nympanyi okv vkvgv naam lo; \fqa*\ft Kvvgonv kitaplo vbv doodu \ft*\fqa Nympas okv ninyigv naam lo. \fqa*\f* \v 16 Nonuno soogv siti sum rironam kokwng bv, Laodisia gv gvrja ara loka sum rimu rungdubv riji tvvlaka. Vbvripia chingbv, Laodisia ara lokv mvngjwngnv vdwgvlo jilwk jinam siti umka nonu puri rilaka. \v 17 \x - \xo 4:17 \xo*\xt Pilem 2 \xt*\x* Okv Arkippusnyi mindu, “Ahtu gv kudungkua ridubv jinam am alvbv ringam nyato laka.” \v 18 Awgv laak daadw lokv ngo lvkdunv: \sig Paul lokv kumrwklwtak sinam\sig* Ngoogv rvngja gvvnam am mvngpa mabv riyoka! Pwknvyarnv gv anyuaya namv nonu gvlo doomin gvi laka.