\id 1TI Tagin: Bible Translation 1st Edition \ide UTF-8 \ide Unicode (UTF8) \h 1 Timoti \toc1 TIMOTINYI Paul gv Siti jichonam \toc2 1 Timoti \toc3 1Tim \mt1 TIMOTINYI \mt2 Paul gv Siti Jichonam \imt Mintamchonam \ip Timoti, Asia Mainor lokv vmi yaapa kristan go, ninyigv Anv ngv Jius go okv Abu hv Grik go. Nw Paul gv misionari kudungkua riku lo ridorla reming gvnvgo. Paul gv Timotinyi siti jichonam si gaam aom gulo minggingdo. \ip Siti si mintu minke bv gvrja lo mvvla tamsarnv vdwa gamrwnam go. So tamsarnam si Jius gvla Jiusmanv gv rinamvngnama mio minchila minam go. Tanyi mooku si alvmanv ngv okv nyi si ringlin nama paanam lvgabv arwnglo chinchi manamgo doodu um chinla ila okv dvnamtvngnam megonyi dvmatvngma laila okv nywngnyilu naami sima laila ringlin nama paamwngre vnamgo. Siti si gvrja nga rigvdakgv see okv kumsejose gaam minsartamsarnam vkv doodu, okv gvrja nga rigvdogvnv okv ridurnv oguaingnv mvngnamsaknam ha gvla rise ngvdw vkvnv gaam vkv doodu. Minyabvku, Timotinyi oguaingbv Jisu Kristo gv alvnv pakbu bv rise ngvdw okv mvngjwngnv nyi nyitwng-nyitwng nga oguaingbv kaalatala rigvdogv svngvdw um tamsarnam gaam vkv doodu. \iot Arwng lokv darlinnnam \io1 Mimtamchonam \ior (1:1-2)\ior* \io1 Gvrja gvla hogv rigvdogvnv vdwa minam \ior (1:3—3:16) \ior* \io1 Timotinyi ninyigv kudungkua lvkwngbv minam \ior (4:1—6:21) \ior* \c 1 \p \v 1 Ringnv Pwknvyarnv gv orto lokv okv ngonugv mvngtin kunam Kristo Jisu gv apostol akobv rinv Paul gvlokv— \p \v 2 \x - \xo 1:2 \xo*\xt Nyim 16:1\xt*\x* Mvngjwng lokv ngoogv jvjvnv kuunyilo bv rinv Timotinyi: \p Ngonugv Abu Pwknvyarnv okv Kristo Jisu ngonugv Ahtu nam anyubv aya nga okv sarsopoyo nga jigv nyika. \s Mvvlarula tamsarnv vdwa gamrwnam \p \v 3 Ngo Mesedonia bv vngla lamtvlo nam minam apiabv, ngo nam Epesus lo dootoka vla mvngdunv. Nyi mego vka mvvnam doin vkv tamsar nyadu, okv no bunua mingku mabvka vla orto jirung toka. \v 4 Bunua krim gv minjarminbo bv minam higu okv abuapa nwdw lvkkum pvvnam vdwa kayu toka vla mintoka, hv nyi vdwa larmi simu nyumdo, Pwknvyarnv gv rungnam lo rijivngji madu, um mvngjwng lokv chindu. \v 5 So ortojinam gv lvkwng ngv haapok darwknv lokv, mongrumara abwknam lokv okv tarwkbaak bv mvngjwngnam lokv aanv pakmi sinam ha kaiyaya modubv rinam go. \v 6 So vdw sokv nyi mego vngkur nyapvku okv pvchabv gaam raaku lokv bunugv lamtv nga ngoomu nyaroku. \v 7 Bunu Pwknvyarnv gv Pvbv nga tamsarnvbv ridubv mvngdu vbvritola bunu atugv gamchar vdwa vbvmajeka bunugv jvjvnv aingbv mvngpakla raagvdvnam gaam humka bunu chima. \p \v 8 Ngonu chindu Pvbv si alvnvngv um oguaingbv rinv svngvdw vbvrinv nvbolo. \v 9 Si mvngpa rungsego, Pvbv si alvnv nyi vdwgv lvgabv mvma, vbvritola Pvbv nga mvwkmvrwknv okv dvchotvnglanv nyi vdwgv lvgabv, Pwknvyarnvni chimanv okv rimurnv okv yvvbunudw dormo mani madunv okv vmalo yalu lvgabv mvngmanv, anvabu ha pakipamarnv vdwgv lvgabv, gwngrw gwnv vdwgv lvgabv, \v 10 yoomurchomurnv vdwgv lvgabv, nyimv anying nyilo anying rimisinv vdwgv lvgabv, nyi naasinv vdwgv lvgabv, yvvbunudw nyi gv lvgabv mvvla mirianv vmalo yvvdw jvjvnv doin ha akusubv kudungkua rinv vdwgv lvgabv. \v 11 Ho gv doin ha gamlv lo paadu um nga minggo kardubv mintoku, kairungnv okv bokta rungnv Pwknvyarnv gvlokv Alvnv Yunying ngv. \s Pwknvyarnv gv anyubv Paknam ha umbonyikv vnam \p \v 12 Ngo Kristo Jisu Ahtunyi umbonyikv vdunv, nw ngoogv kudungkua lvgabv nga gwlwk ha jiyadu. Ngo ninyia ngam ninyigv nyi gubvrila dubv okv ninyia rijikodubv naalwk kunam lvkwngbv umbonyikv vdunv, \v 13 \x - \xo 1:13 \xo*\xt Nyim 8:3; 9:4,5\xt*\x*kvvlo kvcho ngo ninyia alvmabv minla okv mvdwkmvku la okv nyarjikaula rinv gubv rijeka. Vbvritola Pwknvyarnv ngam paknyu bv pakla ogulvgavbolo ngo hoka mvngjwng dootv madvto okv vkvlvgabv ngo ogugo ridu nvdw um chimato. \v 14 Okv ngonugv Ahtu kairungnv gv aya nga ngoogvlo pwlwk jitoku okv Kristo Jisunyi akin laikula ngonu gvbvrinv mvngjwng okv paknama ngam jitoku. \v 15 Si jvjvbv minamv, mvnwngnga torwk sise ngv okv mvngjwng rungse ngv: Kristo Jisu nyiamooku so itoku rimurnv vdwa ringdubv. Bunugv lokv ngo alvmaya choknv, \v 16 Vbvritola Pwknvyarnv ngam achialvbv ayato, vbvrinam hv Jisu Kristo gv ngam ninyigv saktv mvnwngnga lvkobv kaatam modubv alvmaya choknv nga, kochinglo yvvbunudw ninyia mvngjwng redw turbwngnv singnam ha paamu dukubv kaagvsidubv rinam goku. \v 17 Turbwngnv Kvvbinyi, vdwloka simanv okv kaapa manam, Pwknvyarnv akin—ninyia mvngdv kunam mv okv kaiyachok namv dvbvsingtambv doobwng laka! Amen. \p \v 18 Ngoogv kuunyilo Timoti nga nam ngo so gaam sum mindunv no alvbv mvmi sunam lvgabv kvvlo gv nogv lvkwnglo nyikrw gaam minam vdwa no minla rila yidu gubv minv nvlaka, \v 19 okv nogv mvngjwng okv mvngdarsakdar sinamlo pvbwng suto laka. Nyi tunggonv bunugv mvngdarsakdar haatin simanam lokv okv mvngjwng ngv haatin simanam lokv bunugv mvngjwng nga ngemu nyadu. \v 20 Bunugv ara lokv Haimenias okv Alekjendar, bunyia ngo Uyu gv laaklo laklwk la mvrit pvnv; svbvrinam si bunyia lvkodv Pwknvyarnvnyi minyingmiru mimu kuma dukubv ripvnv. \c 2 \s Gvrja lo Kunamjonam \p \v 1 Vbvrikunamv ngo mintumingke bv mintvmirula lvbula mindunv, kumnam ha kumji nama okv umbonyikv nga nyi mvnwng lvgabv Pwknvyarnv gvlo tolwk jilaka vla mindunv; \v 2 dvbv vdwgv lvgabv okv yvvbunudw rigvdakgv nvbv ridunv ho vdwgv lvgabv vkvlvgavbolo ngonu mvnwng gv renamdonam mv Pwknvyarnvnyi mvngdvla yumsum okv sarsopoyola alvyaungbv rebamdakbamla singbam dubv. \v 3 Si alvnvngv okv si Pwknvyarnv nyila ngonua ringlin kunvnyi mvngpu more, \v 4 hv mvnwngnga ringlin kunam gubv risego okv jvjv lo aalakula chinsego vla mvngdu. \v 5 Vkvlvga Pwknvyarnv ngv akin okv Pwknvyarnv nyila nyiakuu vdwa naadum sinv akin nyi go, ho nyi angv Kristo Jisu, \v 6 hv atubongv nyia kuu vdwa rvvlin dukubv tolwk sitoku. Vbvrinam hv Pwknvyarnv alvnv dw lo nyichar mvnwngnga turmu dukubv ripv vla kaalin moduku, \v 7 \x - \xo 2:7 \xo*\xt 2Tim 1:11\xt*\x*okv vkvlvgabv nga apostol akobv okv tamsarnvbv Jentail vdwgvlo vngmupvnv, mvngjwng okv jvjvgv doin ha japgo modubv. Ngo mvvla mima; ngo jvjv nga mindunv! \p \v 8 Gvrja lo kumnamjonam mvnwnglo Pwknvyarnv gvlo tolwklaklwk sinv nyiga vdwv haachinam vmalo larmi sunam kaamabv laak kv idung gvrila kumto laka vla ngo mvngdu. \v 9 \x - \xo 2:9 \xo*\xt 1Pit 3:3\xt*\x*Ngo nyimv vdwaka vjivbee nga darwk alvbv hinlakaala kaalwktaak bv gvvtoka vla mvngdu; jeenamngamnam bv dumpo dwmw am gvmabvka vmalo gvvmingvyin bv gvvnam am ain lokv gvyoka, vmalo kaibv arv doonv kooji gvyoka vmalo achialvbv arv doonv vjivbee gvyoka, \v 10 vbvritola dormo rinamdaknam lo alvnvgobv mvngsunv nyimv vdwv, alvnv kudungkua rinam lokv kaalwktaak nam gubv ridu. \v 11 Nyimv vdwv nyaknyibv okv choibv tvvsar sirung laka. \v 12 Ngo bunu vdwa tamsar dubv vmalo nyilo vdwa rigvdubv jima dunv; bunu choi rungto laka. \v 13 \x - \xo 2:13 \xo*\xt Atk 2:7; Atk 2:21,22\xt*\x* Ogulvgavbolo Adamnyi pwkcho tvla kochingbv Iyipnyi pwkto. \v 14 \x - \xo 2:14 \xo*\xt Atk 3:1-6\xt*\x* Okv Adamnyi kupnam kaama; Iyip nyiya kuptoku okv Pwknvyarnv gv pvbv nga dartung motoku. \v 15 Vbvritola nyimv ngv kuu\f + \fr 2:15 \fr*\fqa kuu dola turnamha paare; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa kuu donam lokv ringnam a paare \fqa*\f* bvngnam lokv ringnam \f + \fr 2:15 \fr*\fqa nw tvlik dubolo \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa bunu vdwv tvlik dubolo\fqa*\f*ha paareku, hv hinlakaala alvbv mvngjwng bolo, okv pakbolo okv nyaknyila darwk bolo. \c 3 \s Gvrja lo Rigvdoogvnv vdwv \p \v 1 Si jvjvnv gaam mv: yvvdw gvrja nga rigvdogv nvgobv rinwng doodw, hv achialvbv alvnv kudungkua nga rinwng kunam mv. \v 2 \x - \xo 3:2 \xo*\xt Tai 1:6-9\xt*\x* Gvrja nga rigvdogvnv nyi hv rigakpama nvgobv rirungdubv ridu; hv nywng\f + \fr 3:2 \fr*\fqa nywng akin go domwng laka; \fqa*\ft Vmalo\ft*\fqa nyimvnyilo namisinam a lvkin go rimwng laka\fqa*\f* akin mvngdubv ridu, hv himasunv gubv, saktv nvgobv okv hinlwkkaalwk nvgobv rirungdubv ridu; hv nyebunyi a atubogv naam lo alvbv aamu nvgobv rirungdubv ridu; hv tamsar lanv gobv rirungdubv ridu; \v 3 hv tvngkium dvkium nvgobv vmalo yalungyachung dunv gubv rirung mase ngv, vbvritola damdv okv sarsopoyo nvgobv rirungdubv ridu; hv morko nyilin nvgobv rimarungdubv ridu; \v 4 hv atubogv vpin ha alvbv nyingji lanv gubv rirungdubv ridu okv ninyigv kuu vdwa ninyia ogumvnwnglo mvngdv jinam gubv rirungdubv ridu. \v 5 Vkvlvga nyiga gunv atubogv vpin ha nyingji nyuma nvngv hv oguaingbv Pwknvyarnv gv gvrja nga rigvdogv nyuladubv? \v 6 Hv mvngjwnglo kamnv gubv ridubv rirungdunv, ogulvgavbolo hv Uyudvbv aingbv rila goosula miakaya koola gilu nvgobv rima dubv. \v 7 Hv hinying paamanam lvgabv bv okv Uyudvbv gv amin lo holwk manam lvgabv hv gvrja arwnglo okv agum lojvka nyi vdwgv mvngdvnam gubv rirungdubv ridu. \s Gvrja lo Riduryanv vdwv \p \v 8 Gvrja lo riduryanv ka alvnv nyi bv okv hindum sinv gubv rirungdubv ridunv; bunu achialvbv anggor ala tvngkium nvbv morko dvgum nvbv rima rungdubv ridu; \v 9 Bunu ogu mvngbwkgolo manam kaamabv mvngjwng gv jvjv nga kaatam nama gakbwngchvkwng nvbv rirungdubv ridu. \v 10 Bunua gwngkarika gvrila kaakw chorung laka okv vbvrikunamv bunu gvlo ogu alvmanv go himpakaapa mabolo bunua gvrja lo riduryanv gubv rimutvka. \v 11 Bunugv nywng\f + \fr 3:11 \fr*\fqa bunugv nywng vdwv; \fqa*\ft Vmalo\ft*\fqa ridurnv nyimv vdwv\fqa*\f* vdwvka himasunv gubv rirung dubv ridu okv rwsitanu japma nvgobv ridubv rirungdo; bunu ogumvnwnglo nyaknyi okv mvvmaruma nvbv ridubv rirungdo. \v 12 Gvrja nga riduryanv nyi ngv nywng \f + \fr 3:12 \fr*\fqa nywng akin go domwng laka; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa nyimvnyilo namisinam a lvkin go rimwng laka\fqa*\f*akin mvngdubv rirungdo, okv atugv vpin okv kuu vdwgv lvgabv alvbv nyingla nvgobv rirungdo. \v 13 Vbvrinv gvrja lo riduryanv nyi ngv bunu atugv kudungkua nga alvbv risu bongv nyi alvnvgobv rinyala bunugv Kristo Jisunyi mvngjwng namgv lvkwng nga busukano kaamabv minladunv. \s Arwnglo Kairungnv go doolwkdu \p \v 14 Ngo nam baapubv kaarwk sidubv vla mvngtin dula sum siti sum nam vbv lvkdunv. \v 15 Vbvritola ngoogv aanam mv tapv nambv ridaka, si siti si ngonu oguaingbv Pwknvyarnv gv vpinlo ouguaingbv risedakse ngvdw nam chimure, ho vpin hv turbwngnv Pwknvyarnv gv gvrja ngv, jvjv nga turbudalv yanv gv gvngnga pongv. \v 16 Ngonugv dormo si arwnglo vdwgo kairungnv gubv ridudw, hum yvvka mia lama: \q1 Hv nyi amarbv kaatam sito, \q2 Dow lokv tarwkbak dunv vla kaatam sito,\f + \fr 3:16 \fr*\fqa dow lokv tarwkbak nvgobv kaatam toku; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa okv, dowjwklo lokv tarwkbak nvgobv kaatam toku\fqa*\f* \q2 okv nyidogindung vdwv ninyia kaapato. \q1 Ninyigv lvkwng nga chvnggodogo lo mingojito, \q2 chvnggodogo mvnwngngv ninyia mvngjwng nyato, \q2 okv nyidomooku tolo naacha toku. \c 4 \s Mvvlarula tamsarnv vdwv \p \v 1 Kochinglo nyi vdwv megonv mvngjwng nga ngoomu nyare vla Darwknv Dow hv rvbwngvrwngbv mindo; bunu mvvnvrunv dow nga tvvyare okv uyuvram vdwgv tamsar namlo vngya reku. \v 2 Mvvnvrunv vdwv vkvnv tamsar ha dusit karmu reku, bunugv mongrumara ngv riokdar agu nvlo baanam apiabv, atamanam riku. \v 3 Vkvnv nyi vdwv vbv tamsar nyado nywngnyilu naami sunam si rimur v okv dvnamtvngnam dvmatvngma svngv ka doodunv vla, vbvritola Pwknvyarnv ho dvnamtvngnam vdwa dvdutvngdubv pwkpvnv, mvngjwngnv vdwv okv jvjv nga chinv nyi vdwgv umbonyikv vla kumro bv dvla dunv, \v 4 Pwknvyarnv gv pwknam ogumvnwng ngv alvdo; akoka toa jinam kaama, vbvritola ogumvnwngnga umbonyikv vla naarwk sidubv ridu, \v 5 ogulvgavbolo kumnam okv Pwknvyarnv gv gamchar hv um Pwknvyarnv gv torwksinam gubv mvdukunv. \s Kristo Jisu gvlo alvnv pakbu gubv rinam \p \v 6 So gv minam vdw sum no mvngjwngnv vdwa alvbv minji dubolo, vbv no atubogv yalu gv singdung gv gamchar lokv dvmwkrimwk sula okv jvjv nga tamsar nama riminggvdubolo, no kristo gvlo alvnv pakbu gobv rire. \v 7 Vbvritola krim gv anyung kaamanv higuhirak vkvnv lokv no adu sito laka. No atubongv yalu gv singdung yalo risarrima suyala reto laka. \v 8 Amar lokv gwlwk rungbv kudungkua rinam mv arv mego doodu, vbvritola yalu lo gwlwk rungbv kudungkua rinam mv mvnwnglo arv doyado, ogulvgavbolo si vjak gvla kokwng gv lvgabv singdung go milv jidu. \v 9 Si jvjvbv minamv, mvnwngnga torwk sise ngv okv mvngjwng rungse ngv. \v 10 Ngonu rilv kumabv ridu okv raaitungtung\f + \fr 4:10 \fr*\fqa raaitungtung; \fqa*\ft Megonv kitaplo doodu\ft*\fqa vdwv mvkok roku.\fqa*\f* bv kudungkua ridu, ogulvgavbolo ngonugv mvngtin ha turnv Pwknvyarnv gvlo tinlwkdu, hv mvnwngnga Ringnv go vbvritola jvjvbv minbolo yvvbunudw ninyia mvngjwng dukunv ho vdwgvbv. \p \v 11 So gv minam vdw sum okv tamsarnam vdw sum bunua jito laka. \v 12 No nyipayapa bv ridu vla yvvnyi yvvnyika kaajaptariap koyoka, vbvritola no gv japnam lokv, no gv rinam doonam lokv, no gv paknam lokv, mvngjwng lokv, okv darwknam lokv mvngjwngnv vdwa kaagv kodubv rito laka. \v 13 Ngoogv aama dvdvlobv, no noogv dwa nyi vdwa Darwknv Kitap ha puri rijila, doin ha japjinam lo okv tamsar namlo jilwkla rito laka. \v 14 Mvngjwngnv chinvmanv vdwv laak kv ipo tvla okv nyijwk kv gaam bv minla yalu gv jinyubv amin jinam ha jilwk mola no gvlo doolwk nvnga no mvtor siyoka. \v 15 No gv alvbv rinam ha mvnwngnga kaapa monam lvgabv, no so vdw sum risarrima la mvnggap dvdv laka. \v 16 No atubongv la okv no gv tamsar nama hinlakaalaka. Vbvdvdvbv ribwng tolaka, ogulvgavbolo no vbvdvdvbv ribolo, no atubongv la okv nam tvvyanv vdwaka ringnam gubv rire. \c 5 \s Mvngjwngnv vdwa Rigvdoogv svngv \p \v 1 Nyiga yanv nga yamma bvka, vbvritola ninyia no gv abu aingbv mvnggv rila alvbv minto laka. Nyipayapa yanv vdwa no gv boru aing gubv mvnglaka, \v 2 hungu vdwa anv aingbv, okv mvgagado vdwa bormv aingbv mvngla darwkbv reladolaka. \p \v 3 Rinamdaknam mvnwnglo akin bv rinvdaknv hvngmi vdwa mvngdv kaatam laka. \v 4 Vbvritola hvngmi ngv kuu vmalo kuu gv kuu sida go doodu bolo, hv bunu atuakebv bunugv dormo ridung nga chirung segorung bunu atugv vpin lvgabv okv vbvrila bunugv anvabu vmalo atuayu gv ritungvngtung nga richivngchi gvdu kubv, ogulvgavbolo vbvrinamv Pwknvyarnv gv kaalwk namv. \v 5 Hvngmi ngv yvvdw, ninyia rigurriyin yanv kaamabv ajinkaama doodunv, ninyigv mvngtin nga Pwknvyarnv gvlo tinlwkla, okv ridur nam lvgabv koola okv aluayo bv kumbvla ridu. \v 6 Vbvritola hvngmi ngv yvvdw atubogv hvriok lvgabv rinv angv turla doojekuka hv siro pvkunv. \v 7 So gv minam vdw sum bunua minji toka vbvrila yvvka bunugv lvkobv rimur go kaapa madubv. \v 8 Vbvritola yvvka bunugv haalung nga kaayataya madunv, minjvjvbolo bunugv vpinvriap vdwv, bunu mvngjwng nga toa duku okv mvngjwng manv yanga alvmaya duku. \v 9 Hvngmi hv vdwlo ninyigv singnam mv anying chamkvma dvdvlo hum hvngmi vdwa lvkkum kolo lvklwk mabvka. Mindvdunv, hv nyilu naanam mv lvkin mvngnv goka \f + \fr 5:9 \fr*\fqa nyimvnyilo lvkin go naamwng laka; \fqa*\ft Vmalo \ft*\fqa nwgv nyilua ribomabvka\fqa*\f* \v 10 okv alvbv rinamdaknam ha tvvpakaapa kunam gubv rinv gorungbv: ninyigv kuu vdwa alvbv sochanv nyimv gubv rinvgurungbv, ninyigv naam lo nyen ha alvbv naarwk sinv gubv, kvvbi kristan vdwa nyaknyi alvbv kaatam ritam kunvgobv, nyi vdwgv adwkaku akolo ridur nvgobv, okv atubongv alvnv kudungkua lo tolwklaklwk sinv gubv rirung nvgobv. \p \v 11 Vbvritola hvngmi nyijar bv rinv nga hvngmi vdwa lvkkum kolo lvklwk mabvka; ogulvgavbolo vdwlo bunugv mvngjimvngro ngv bunua lvkodv nyilu naanwng mobolo, bunu Kristo gvlokv adu duku, \v 12 okv vbvrila kvvlogv ninyia milv kunam vdwa mvyaklakula rimur duku. \v 13 Bunu naam gonv lokv naam gonvlo vnggokarla dw nga ngoomu nama ka risarsidu; vbvritola umka alvmayabv, rwsi japnam okv atugv ayak ha doonudaknu jimabv rila, mima sengaka minam vdwa risarsidu. \v 14 Vkvlvgabv hvngmi nyijar vdwa nyilu naala, kuu doola, okv bunugv naam ha ringchumyala, ngonua nyirunv vdwa alvmanvbv minku mabvka vla ngo mvngdunv. \v 15 Ogulvgavbolo hvngmi megonv Uyu nyi vngmi gvdu kubv vla dakkur nyaroku. \v 16 Vbvritola kristan nyimv gonv vpinlo hvngmi mego doodubolo, hv bunua kaayataya runglaka okv ho vdwa gvrja nga parlwk yoka, vbvrila hvngmi ajin kamabv doonv vdwa gvrja ngv kaayataya nyudukubv. \p \v 17 Chinvmanv vdwv yvvbunudw rigvdogv nvgobv rila japgola okv tamsarla alvnv kudungkua nga raitungtung bv ridunv, hv bunu dorma nga anyigo paala dunv. \v 18 Ogulvgavbolo Darwknv Kitaplo mindu,\x - \xo 5:18 \xo*\xt Det 25:4; Mt 10:10; Lk 10:7\xt*\x* “Vdwlo no hvvpu ha aam swkmu tvvrinyi gaam a puutum mabvka” okv “Kudungkua rinv nga dorma nga jirung sego.” \v 19 \x - \xo 5:19 \xo*\xt Det 17:6; 19:15\xt*\x*Tvyakayanv nyidum anyi gomalo achialv nvgobv rima loka chinvmanv akonyi gungnying milwkla minam ha tvjwng mabvka. \v 20 Rimurnv mvnwngnga kvba tvvpamlo yamtoka, vkvlvgavbolo kvbi vdwvka busu dukubv. \p \v 21 Pwknvyarnv gvla Kristo Jisu gvla okv darwknv nyidogindung vdwgv kaagialo ngo nam dinchirungbv mindunv no yvvnyika mvngdv mvngsa namgo kaamabv so gv minam vdw so tvvla rirunglaka. \v 22 Pwknvyarnv gv kudungkua nga rimunam lvgabv nyi vdwa baapubv laak kv laklin dala tolwk dubv riyoka. Kvvbi gv rimur a riming gvmabvka; atubongv darwkchongjor bv vvpv sulaka. \v 23 Noogv ayak kv lvvma maadv-maadv gvvre, vkvlvgabv no isi ha tvngmwng mabvka, noogv dvnamtvngnam hv ayak aanam lvgabv no anggor ala lo achukgo tvnglaka. \p \v 24 Nyi megonvgv rimur v kaadatara dubv rido, okv bunugv rimur v vngchoyala jwngkadaka dubv vnglwkchodu; vbvritola kvvbi gv rimur vdwv kokwnglo kaapa mvngdo. \v 25 Vkv aingbv alvbv kudungkua rinam hv kaapa lolindo, okv kvgonv kaapa loolin majeka um vsi nyula madu. \c 6 \p \v 1 Nyira vdwv bunugv atu vdwa renamdonam mvnwnglo mvngdv rungdubv rirungdo vla mvngto laka, vbvribolo ngonugv doin minam ha okv Pwknvyarnv gv amina yvvka alvmabv minyingmirunv kaamare. \v 2 Kristan rinv atu vdwgv nyira mvnwngngv atu vdwa miakaya rungyoka, ogulvgavbolo bunu vdwvka achiboru aingbv ridu. Vkvlvgabv bunu kvvlo gv rikunam humka kaiyayabv atu vdwa rijivngji rungse ngv, ogulvgavbolo bunugv kudungkua rinamvngnam lo paabin yala rinv atu vdwv bunugv paknam mvngjwngnv vdwv. \s Doin mimurnv okv jvjvnv nyitv \p So vdw sum no japsar okv tamsar runglaka \v 3 Yvvdw ngonugv Ahtu Jisu Kristo gv gamchar vdwa okv ngonugv dormo gv tamsar nama akin madubv akusinv dormo vdwgv tamsar nama tamsarla ridunv \v 4 hv oguguka chimabv okv goola goobor jinjinla doodunv. Hv gamchar lvkwnglo minamminsubv minla larmi sidubv mvngnv, okv vbvrila kavtarv nga naalwkdo, yalung dumudo, nyarjitari modo, alvmabv mium modo, \v 5 okv jvjv lo dooka manv vdwa okv mongrumara mvngdar manv vdwa lardv-lardv minsu monv. Bunu mvngdu dormo si nyitv monv lamtv ngv. \p \v 6 Alvdo, dormo si ngonua achialvbv nyitv modu, vdwlo ngonu ogugo doopvdw um nyumchi bolo. \v 7 Ngonu nyiamooku so ogugo bvnglwkla aapv? Ogugukama! ngonu nyiamooku sokv ogugo naala vngtvrikunv? Oguguka! \v 8 Vkvlvgabv ngonu vjivbee okv dvsetvngse go doomum bolo hv ngonu lvgabv nyumchi kuse ngv. \v 9 Vbvritola yvvbunudw nyitv dubv mvngdunv hv bunu pokayarka lo holu dunv okv pvchabv okv alvmanv mvngnamsaknam gv amin mvnamlo naatung koodu ho vdwv bunuam kiampwk bv pulula rimu-ngoomuduku. \v 10 Vkvlvgabv morko nga paknam mv nvgwngnv alvmanv mvnwng gv koolv ngv. Nyi mego vbv achialvbv paanwng kunam lvkwngbv mvngjwng lokv adu nyapvku okv bunugv haapok lo nvgwngnv mvngrunguya nga naalwkla boktakbokyak moduku. \s Nyidum akin gunyi minsarnam \p \v 11 Vbvritola no, Pwknvyarnv gv nyi ngv, svkv nvlo adu laka. Lvgvlvma lokv tarwkbak ha, pwknvyarnv aingbv rinam ha, mvngjwng nga, paknam ha, saktv ha, okv damdv ha paarung dubv rikwla ribwng tolaka. \v 12 Noogv mvngjwng gv jokkwsinam lo lvgvlvma bv jokcho yadubv joktoka, okv atubogv lvgabv turbwngla singnam ha paato laka; ogulvgavbolo noogv Pwknvyarnvnyi jvjvbv mvngjwng nama nyi vdwgv tvvpamlo minpa sipvdw hogv turbwngnv singnam lvgabv Pwknvyarnv nam goktoku. \v 13 \x - \xo 6:13 \xo*\xt Jn 18:37\xt*\x*Ogumvnwng nga singnam ha jinv Pwknvyarnv gv kaagialo, okv Pontius Pilot gvlo ninyigv mvngjwng nga minbwng jikunv Kristo Jisu gv kaagialo, ngo nam gamki dunv \v 14 ngonugv Ahtu Jisu Kristo gv aalwk ma dvdvlobv nam ortojinam vdwa no alvbv tvvlarilaka okv jwkjwkvrwk bv vvpv laka. \v 15 Chinggodogo nga Rigvdogvla okv hartv mvngji kunamv, dvbv vdwlokv Dvbv, okv Ahtu lokv Ahtu, ninyigv aakur kuse nga Pwknvyarnv gv minrwpvla vvpvnam dw lo Pwknvyarnv ninyia daklwk moreku. \v 16 Sika manv nw akin mwng; hv yvv gvka aanwk nyula manv lounglo doodunv. Yvvka ninyia vdwloka kanv go kaama; yvvka vdwloka ninyia kaakw nyulanv kaama. Mvngdv namv okv doobwngnv jwkrw ngv ninyi gvlo doobwng laka! Amen. \p \v 17 Nyiamooku so turla ririlo so gv yikungyira lo nyitvnv vdwa gooma bvka vla mintoka, vbvritola bunugv mvngtin ha doobwng majinv yikungyira nyitv lo tinlwk mabvka, vbvritola ngonugv himpukain lvgabv ogumvnwng nga jinwngla jinv Pwknvyarnv gvlo tinlwk yalaka vla mintoka. \v 18 Alvnvnga ritoka, alvnv kudungkua lo nyitv toka, okv jinwng toka, okv kvvbi mvnwnglo yikungyira nga ormi sidubv dobv laka vla bunua mintoka. \v 19 Vbvrila bunuv atubogv lvgabv yikungyira nga vvkum sire okv so vdw si bunugv aainv dw lvgabv haatin rungnv lvngtung gubv rire. Okv vbvrila bunuv jvjvnv turnama paala reku. \p \v 20 Timoti, nam ogunvgo kaayataya dubv jipvdw um alvbv ringla pvto laka. Kasingkanyak okv pvchabv larmisinam nyi vdwgv mimurla “chinampanam” vla minam gaam vdwa topak laka. \v 21 Vkvlvga kvgonv um paapvku vla mintoku, okv vkvlvkwngbv bunu mvngjwng gv lamtv nga ngoomu nyatoku. \p Pwknvyarnv gv anyubv aya ngv nonu mvnwng gvlo lvkobv dooming gvlaka.