\id TIT - Teribe NT (Gen, Ruth, Jonah and other portions) -Panama 2008 (DBL -2013) \h Tito \toc1 Kjibokwo ëre tara Pablorë Tito kong \toc2 Tito \toc3 Tit \mt1 Carta a Tito \mt2 Kjibokwo ëre tara Pablorë Tito kong \imt1 Kjibokwo ëre sorë \ip Domer shäng kjl̈ara ko Pablo. E Sbö tjl̈õkwo l̈aga Jesús ãska wl̈eniyo. Domer shäng kjl̈ara obi ko Tito. Dënashko ga Jesús roy pjl̈ú l̈ara Pablorë ba kong, ga tjl̈õkwo kjrara, ga beno shäng parkë ba tjok, tjl̈õkwo l̈i l̈ë. \ip Pjl̈ara ga parkono ëng tjok dl̈ung tjrëko ko Creta l̈ishko. E irgo ga Pablo briktong ey dwayoshko ga Tito iara beno shäng parkë eshko ba ãska. Eshko dbaryo ga Creta sopga ara l̇l̇ëbo owa shäryono ara. \ip E irgo ga kjibokwo ëre tara Pablorë Tito kong. Nopga wl̈ẽy pak obl̈ë obl̈ë shäryë sorë l̈i tara ba kong. Tjl̈õkwo bek l̇l̇ëm l̈agaga tjwe l̈öng ara l̈i tara ba kong. L̇l̇ëye shäryëy ba tjok ga pjl̈ú l̈i tara ba kong bakoe. \c 1 \p \v 1 Kjibokwo ëre taga tja Pablorë. Tja Sbö parkaga. Tja kjrara beno ba tjl̈õkwo roy l̈aga Jesucristo ãska. Tja ichara ba tjl̈õkwo roy l̈ë, nopga kjrara ber baĩya wl̈o l̈i opping mär ber l̈öng Jesús go wl̈o, ba tjl̈õkwo bek söy l̈öng l̈i, e miyde l̈ok pjl̈ú wl̈o bakoe. \v 2-3 Kjok ëre dämär, l̇l̇ëye l̇l̇ëm obishko ga tjl̈õkwo l̈ara Sbörë bi kong jl̈õkoyo, tjl̈ẽ ga l̇l̇ono ga shji ber l̈öng së ĩyado ba tjok ga pjl̈úe l̈e. Sbö, e jyõrkë l̇l̇ëme. Ga tjl̈õkwo ëre roy wen oba kong dbaryo iara l̈i öötong tjän, ga tja iara bi döga Sbörë beno shäng ba l̈ë, miydëba wl̈o. \p \v 4 Tito, kjibokwo ëre ichër jek bop kong. Tjl̈õkwo l̈i l̈oror bop kong, ga pja mär Jesucristo go, tja mär ba go dik. E kjĩshko ga pja bor wa wl̈eni. \p Rokër Data Sbö kong, bi döga Cristo Jesús kong ga ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pja kjimte l̈ok ara, pja ie l̈ok ber shäng wl̈ẽp bakoe. \s1 Tito iara beno shäng pak shäryë Creta kjokyo \p \v 5 Pja ioror beno shäng dl̈ung tjrëko ko Cretashko ga woydoror ga pja ber shäng l̇l̇ëbo beno eshko shäryak l̇l̇ëm obi l̈i shäryë. Woydoror ga kjok kjrina kjrina ga nopga wl̈ẽp kjl̈öbö kjl̈öbö, ber l̈öng parkë Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng kjok kjrina kjrina l̈i kägäyo. Noyo woyde sorë l̈i l̈oror bop kong pjir tjän. \v 6 Woyde ga pogo l̇l̇ëye dret Sbö bokso, nopga bokso bakoe. Woyde ga boy kjl̈araso. Woyde ga ba wapga Sbö tjl̈õkwo kjrono bakoe. Woyde ga ba wapga jëk l̈öng pjl̈o bek, kä l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇ëm, l̈ëba l̇l̇ëm wl̈o. \v 7 Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyo l̈i, e iaga Sbörë ba pak baĩya shäryë. E kjĩshko ga woyde ga pogo l̇l̇ëye dret Sbö bokso. Woyde ga krë ä wl̈eniyo l̇l̇ëm, ëye kuya woydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇ëm bakoe. Woyde ga iirkë mal̈ing wl̈eniyo l̇l̇ëm, nel̈õtkë ä wl̈eniyo l̇l̇ëm, ëngkjwë ä wl̈eniyo l̇l̇ëm, dbur shak jyõ go ä wl̈eniyo l̇l̇ëm bakoe. \v 8 Woyde ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye dëy. Woyde ga ëye tjwe ba shwoy ga wl̈okjre sök wopjl̈ú ĩyado. Woyde ga l̇l̇ëbo shäryono pjl̈ú ga ber sök wopjl̈úe. Woyde ga l̇l̇ëbo shärye ga woyotjl̈ĩya yõtso guing. Woyde ga jëk shäng pjl̈o bek Sbö bokso. Woyde ga wotjl̈ĩk owa tjwe ba kongshko ga shärye l̇l̇ëme. \v 9 Woyde ga tjl̈õkwo bek l̈i kura sorë ga obl̈ë pĩya eni bako, epga dbokjrë e go wl̈o, tjl̈õkwo l̈i wl̈ike ba wl̈oyoga kong ga pjl̈ú wl̈o bakoe. \s1 Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyoga woyde pjl̈ú wl̈eniyo ega \p \v 10 Eshko ga nopga ëye kol̈e woydë l̇l̇ëm wl̈eniyo arae. Tjl̈ẽ l̈ok ara, gueniyo l̇l̇ë l̈okl̈o l̇l̇ëm, oba jyãpgwokl̈o erä. Epga l̈i tjrëko ga judíoga l̈öng ara, wotjl̈ĩk ga ëye mär woydë Jesús go ga woyde ga doyo jyã tak pjir guing l̈e wl̈eniyo. \v 11 Tjl̈õkwo l̈e l̈öng l̈i, e bek l̇l̇ëm, e jyõ erä. To l̈öng dbur shak e go wl̈o eröe. U kjone kjone ga nopga omkuno, ga tjl̈õkwo bek l̈i söya l̈ok ame e kjĩshko. E kjĩshko ga tjl̈õkwo owa ëre l̈agaga l̈i, e kjamo kjinkako. \p \v 12 Dënashko ga no shäng kjl̈ara eshko, kjok miydë ara. Ba pjeyoga l̈anyotkara, tjl̈ẽ ga «Creta sopga, e jyõrkë ä wl̈eniyo, gl̈ö ä wl̈eniyo, shmi ä wl̈eniyo, to l̈öng l̇l̇ëye woyotjl̈ĩya dö l̈i shäryë, äya kjl̈oshko so wl̈eni» l̈e eni. \v 13 L̈ara l̈i beke. E kjĩshko ga poshdũs jl̈õkoyo ĩyado, tjl̈õkwo bek l̈i söya l̈ok jl̈õkoyo wl̈o. \v 14 Eni ga l̇l̇ëbo dënashko so bek l̇l̇ëm l̈i l̈ãywe judíogarë l̈öng l̈i, e tjl̈õkwo kjre l̈ok l̇l̇ëm, ga nopga Sbö tjl̈õkwo kuk woydë l̇l̇ëm l̈i, e kol̈e l̈ok l̇l̇ëm bakoe. \p \v 15 Nopga wotjl̈ĩk bëy l̈i kong ga l̇l̇ëbo uunkong ber ba kong pjl̈úe. Gueniyo nopga wotjl̈ĩk bëy l̇l̇ëm, mär Jesús go l̇l̇ëm l̈i kong ga l̇l̇ëye pjl̈ú drete. Wotjl̈ĩk l̈ok owa erä, ga l̇l̇ëbo owa shäryeshko ga bangyo ba kong l̇l̇ëme. \v 16 «Tja Sbö miydë» l̈e, gueniyo miydëy l̇l̇ëbo shärye l̈i go ga e jyõ. Oba ĩywa l̈ok shjiktëng, Sbö kol̈e l̇l̇ëm, l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye ga äe. \c 2 \s1 Tito ichara oba ping \p \v 1 Pjara, tjl̈õkwo bek l̈i l̈opdë oba kong eröe. \p \v 2 Domerga këkboga pimshko ga pja tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy l̇l̇ëbo shäryë ga woyotjl̈ĩzĩ yõtso guing. Pjãy jëk yõtso pjl̈o bek, pjãy bangkjrëba wl̈o. Tjl̈õkwo bek l̈i sözĩ jl̈õkoyo. Obl̈ë woydozĩ ara. L̇l̇ëbo wen tjwe bomi kongshko ga pjãy wosonkë l̇l̇ëme» l̈ëp ba kong eni. \p \v 3-5 Wal̈ëga këkboga pimshko ga pja tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy opshäryë wal̈ëga Sbö bangkjrë wl̈eniyo dik. Obl̈ë l̈ãywëy owa ë kong l̇l̇ëme. Shji wo pjang nel̈õtkë wl̈o l̇l̇ëm bakoe. Shäryëmi eni, l̇l̇ëbo pjl̈ú l̈i pimi obl̈ë kong wl̈o. Eni ga wal̈ëga mikboga l̈i pimi ba l̈anma, ba wapga woydë ara, l̇l̇ëbo shäryë ga woyotjl̈ĩya yõtso guing, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë dö, ba u dë pjl̈ú, jëk l̈öng wopjl̈ú oba tjok, ba l̈anma kol̈ë pjl̈ú, Sbö tjl̈õkwo l̈ãywëba owa ba kjĩshko l̇l̇ëm wl̈o. Pimi eni» l̈ëp ba kong eni. \p \v 6 Domerga sbé obi pimshko ga pja tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy l̇l̇ëbo shäryë ga woyotjl̈ĩzĩ yõtso guing» l̈ëp ba kong eni bakoe. \p \v 7 Ga pja om gora, l̇l̇ë pogo shäryëpshko ga pja opshäryë pjl̈o bek ĩyado, ĩkoba wl̈o, opshäryë bopoya dik wl̈o. Oba pimshko ga tjl̈õkwo l̈ëp ba kong yõtso, beke. \v 8 Woyde ga pja tjl̈ẽ bëy, tjl̈õkwo l̈i owa l̈ëba ga ä wl̈o. Eni ga bop wl̈oyoga, l̇l̇ëye wl̈ẽya pja rote wl̈o ga ä, ga l̈ökkjrë eshko. \p \v 9-10 Parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo pimshko ga pja tjl̈ẽ ba kong ga «Bomi sogoga kol̈ozĩ ĩyado, ber l̈öng wopjl̈ú bomi tjok wl̈o. Epga dboryëy l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo bi sogo ĩ l̈i l̈ũyotkëy l̇l̇ëm, l̇l̇ëbo pjl̈o bek l̈i shäryomirë dey, “Kjwe parkë pjl̈úe” l̈e bomi pjl̈uyorë wl̈o. Eni ga Sbö bi döga, e tjl̈õkwo bangkjrëba» l̈ëp ba kong eni. \p \v 11 Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga l̇l̇ëbo shäryara shji nopga uunkong kong, shji döya wl̈o. \v 12 Ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga shji oppino l̇l̇ëbo owa l̈i rayë, l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go l̈i woydë l̇l̇ëm bakoe. Woyde ga shji l̈öng kjok ëre kjing go obishko ga shji jëk l̈öng pjl̈o bek Sbö bokso, ga l̇l̇ëbo shäryëy ga woyotjl̈ĩy yõtso guing. \v 13 E wopro ga Jesucristo, e wen tjwe iröng obi l̈i koshëy l̈öng wopjl̈úe. Eshko ga tjwe ba dbo ara l̈i kãl̈ã goshko. E bi döga, bi Sbö bakoe. \v 14 E shäng kjok ëre kjing go obishko ga optwono wol̈ono bi kjĩshko, shji döya l̇l̇ëbo owa shäryëy l̈öng l̈i dbo dorko dwayo wl̈o. Ga owa pjang bi go l̈i l̈öna beno dret, shji ber tjeng ba wl̈oshko wl̈o, shji ber nopga baĩya wl̈o, shji ber pjl̈o bek ba bokso wl̈o, shji l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë woydë ĩyado wl̈o bakoe. \p \v 15 Oba pĩs tjl̈õkwo l̈ër shäng bop kong ëre go. «Shäryozĩ eni» l̈os ba kong. Ëye omshäryë eni l̇l̇ëm ga poshdũzong. Pja tjl̈ẽs ba kong jl̈õkoyo, pja bangkjre l̈ok wl̈o. Pja tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈e ëborë bop kong ga jl̈õ l̈ëp l̇l̇ëm. \c 3 \s1 Shji jëk sorë \p \v 1-2 Pja tjl̈ẽ Jesús tjl̈õkwo kjragaga uunkong kong ga «Bi pjl̈upga, e bangkjrako, tjl̈apgaga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo, e bangkjrako bakoe. L̇l̇ëye l̈e l̈ok bomi kong l̈i kol̈ëmia. Pjãy l̈öng l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë kjok orë pogo wl̈o. Obl̈ë l̈ãywëy owa ë kong l̇l̇ëme. Shji ëngkjwë obl̈ë tjok l̇l̇ëme. Pjãy wotjl̈ĩk obl̈ë tjok pjl̈ú dey. Pjãy l̈öng wotöshko ĩyado oba uunkong kong» l̈ëp ba kong eni ĩyado. \p \v 3 Dënashko ga shji ëmdë ga kä l̇l̇ëm baĩya dik bakoe. Sbö kol̈oroy l̇l̇ëme. Shji jeno l̈önge. Eshko ga shji wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ë pogoshko ga shji l̇l̇et l̈öng e shäryë. Shkë dba ga shji l̇l̇ëbo owa shäryë eröe. Shji wotjl̈ĩk owa obl̈ë kong ba l̇l̇ëbo kjĩshko. Shji ĩywaba shjiktëng, shji ëng ĩywõ shjiktëng bakoe. \p \v 4 Gueniyo eshko ga Sbö bi döga, ba wopjl̈ú l̈i pina bi kong, ga ĩy ga shji woyde ara. \v 5-6 Jesucristo, e bi döga. Ba kjĩshko ga bi go ba Sëya ichara Sbörë, ber kësbang bi tjok wl̈o. Eni ga shji döra, gueniyo l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryoroy kjĩshko l̇l̇ëme. Shji songe l̈e, ga shji döra e kjĩshko. Owa pjang bi go l̈i l̈öna beno drete. Ga shji kjl̈opswara ba Sëyarë beno tjagl̈ën, shji weno eshko kjwl̈ë jã wl̈eni. \v 7 Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga shji iara beno pjl̈o bek ba bokso. Shäryara eni, shji ie ber l̈öng së ĩyado ba tjok wl̈o. Koshëy l̈öng l̈i e. \v 8 Tjl̈õkwo l̈ër shäng bop kong ëre, e eni jl̈õe. E kjrako. Ga woydër ga tjl̈õkwo ëre l̈ëp oba kong ĩyado, nopga mär l̈öng Sbö go l̈i l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë ĩyado wl̈o. Tjl̈õkwo ëre, e pjl̈ú, oba uunkong kjimtokl̈o. \p \v 9 Gueniyo ga shji ëngl̈ë kar kar obl̈ë tjok l̇l̇ëbo tjwl̈õ l̇l̇ëm kjĩshko l̇l̇ëme. Kjone kjone ëngl̈ë kar kar l̇l̇ëbo weno tjl̈apgaga tek dënashko so kong l̈i kjĩshko, kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i kjĩshko, l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë kjĩshko bakoe. Gueniyo pja opzrëk eshko l̇l̇ëme. E tjwl̈õ l̇l̇ëm, ëye kjimte e go l̇l̇ëm bakoe. \v 10 Jesús tjl̈õkwo kjraga shäng kjl̈ara tjl̈ẽ obl̈ë kong kar kar ëng shdök wl̈o wl̈eni ga poshdum pjl̈ara, pjl̈ogl̈o pjök. E irgo ga jl̈õ l̈e l̇l̇ëm wl̈eni ga wl̈okjrëp tjwe bomi tjok ame. \v 11 Miydëy e go ga wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë. L̇l̇ëye shärye shäng l̈i go ga miydëy ga e shdungko. \s1 Kjibokwo pjirzl̈ong \p \v 12 Tja wotjl̈ĩk jek Nicópolis kjokyo, tja ber sök eshko kjok owa dbaryoshko wl̈o l̈ër. Artemas ichër jek bop wl̈okjrë, l̇l̇ëm ga Tíquico. Äär shäng bop shwoy ga woydër ga pja tek ba tjok bor ĩk eshko mal̈inge. \p \v 13 Bi pjeyoga l̈öng eshko do pjök. Kjl̈ara ko Zenas, e parkë no wl̈ikaga kjok l̇l̇gwekkl̈o go. Kjl̈ara obi ko Apolos. Opshik toe l̈e wl̈eni ga kjimtozong. L̇l̇ëye woyde dö l̈i wl̈ẽs ba kong. \p \v 14 Woyde ga bi pjeyoga opping l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë, obl̈ë kjimtë, epga ber l̈öng tjwl̈õ tjok wl̈o. \p \v 15 Nopga l̈öng bor tjok jũshko uunkong, «¿Pja yonde?» l̈e l̈ok bop kong. Bi pjeyoga tjl̈õkwo kjragaga l̈öng eshko l̈i kong, «¿Pjãy yonde?» l̈ërwa ba kong bakoe. \p Rokër Sbö kong ga ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pja kjimte ara.