\id LUK - Teribe NT (Gen, Ruth, Jonah and other portions) -Panama 2008 (DBL -2013) \h Lucas \toc1 Jesucristo roy pjl̈ú ëre, e jyã tara Lucasdë \toc2 Lucas \toc3 Lc \mt1 Evangelio según Lucas \mt2 Jesucristo roy pjl̈ú ëre, e jyã tara Lucasdë \imt1 Kjibokwo ëre sorë \ip Domer shäng kjl̈ara ko Lucas. E no dwl̈omnega. Woyotjl̈ĩkoba ga Lucas, e judío l̇l̇ëm wl̈eniyo. E jëktong shäng parkë ba kjl̈ara Pablo tjok, tak pjang Colosenses 4.14 go, Filemón 24 go, 2 Timoteo 4.11 go sorë l̈i eni. Domer shäng kjl̈ara obi ko Teófilo. Woyotjl̈ĩkoba ga e Roma so, domer tjwl̈õ ara wl̈eniyo bakoe. \ip Kjibokwo ëre tara Lucasdë ba kjl̈ara Teófilo kong, Jesús roy l̈i miyde pjl̈ú wl̈o. Jesús öör kjok ëre kjing go judíoga döga, nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo döga, e tara ba kong. E öör, Data Sbö l̈i miyde nopga uunkongdë wl̈o, e tara ba kong bakoe. \c 1 \p \v 1-4 Miga, Tjl̈apga Teófilo. \p L̇l̇ëbo shäryara Sbörë bi tjrëko l̈i, e tër bop kong, miydëp wl̈o. Tja omĩno l̇l̇ëm, gueniyo nopga omĩno ara ba bokkwo go, ba soyozl̈ong tek l̈ëkong. Epga beno l̈öng ba roy l̈aga. Ga roy l̈e l̈ok l̈i kuya l̈ok ga kjone kjone tjl̈ẽ ga «E jyã tëy, l̇l̇ëye ĩnaba l̈i ber wẽl̈ë wl̈o» l̈e. Ga jyã tara l̈ok beno bi kong. Ba jyã tagaga l̈i kjl̈öböso, ga tjl̈õkwo tara l̈ok l̈i beno bi kong kjibokwo obl̈ë obl̈ë go. Tjara omtë eni bakoe. Jesús roy kurorshko ga tja wotjl̈ĩno ga «¿E sorëro?» l̈oror, «Tja omkjakrokë ba miydagaga kong» l̈oror bakoe. Ga kjakrokoror shäng yõtso, eeri ga öötong l̈uyo kop arae. E kjĩshko ga tja wotjl̈ĩno ga e jyã tër ber bop kong beke. Miydëp e go wl̈o ga l̇l̇ëbo pinaba bop kong l̈i, e jl̈õe. \s1 «Chida buk dörö kjl̈ara ko Juan» l̈e Tjl̈apga parkaga kjok dogo so kjl̈ararë \p \v 5 Tjl̈apga Herodes sök Judea so pjl̈uyoshko ga tjl̈apga sök kjl̈ara syõshtaga Sbö kong nopga kjĩshko wl̈eniyo ko Zacarías, e Abías tjëyo. Ba boy ko Elisabet, e Aarón tjëyo bakoe. \v 6 Epga pjök l̈i pjl̈o bek Sbö bokso, ba tjl̈õkwo kol̈e l̈ok ĩyado. \v 7 Epga wapga l̇l̇ëm, Elisabet kjrong kjĩshko. Eshko ga epga öötong tjl̈abl̈a tjän. \p \v 8 Dbar kjwara ga Zacarías tjëyoga parkë Sbö kong ba u roy wl̈o dbaryo l̈i öötonge. \v 9 E ba sdëkwo kjĩshko ga jyã shira l̈ok, ga l̈ono Zacarías kong, opzrëk jek Sbö u roshko, l̇l̇ëbo l̈õ pjl̈ëbl̈ë suya eshko wl̈o. \v 10 Eni ga opzrëno jek öötong shäng ba l̇l̇ëbo l̈õ pjl̈ëbl̈ë l̈i suk. E wopro ga nopga tjeng kjoko kës l̈i beno tjeng syõshtë Sbö kong. \p \v 11 Eshko ga këm kjër roshko ga Tjl̈apga parkaga kjok dogo so weno shäng Zacarías kong kjl̈ara, shäng l̇l̇ëbo l̈õ pjl̈ëbl̈ë sukkl̈o jong l̈ishko e sor go, or kël̈ëkong. \v 12 Ĩya ga beno shäng sëya l̇l̇ëm erä. \p \v 13 Eshko ga Tjl̈apga parkaga l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «Zacarías, l̇l̇ëye bangkjrëp l̇l̇ëme. L̇l̇ëye rokorop Sbö kong bop syõ go l̈i, e kura, ga shärye bop kong. E kjĩshko ga l̇l̇ëye bangkjrëp l̇l̇ëme. L̇l̇ono ga bop boy, e wa buk kjl̈ara domer. Bukshko ga koiëp Juan. \v 14 Eshko ga pja ber wopjl̈ú, woowa l̇l̇ëme. Nopga ara ber l̈öng wopjl̈ú eshko bakoe. \v 15 Bop wa, e ber kësbang Sbö bokso. Kjil̇l̇gwo bo dyo ie wl̈o l̇l̇ëm, ää dbo ara ie wl̈o l̇l̇ëm bakoe. Buk l̇l̇ëm obishko ga ba go Sbö Sëya tjwe ber kësbang ba tjok. \p \v 16 »Ba kjĩshko ga Israel tjëyoga ara wotjl̈ĩk owa wl̈eniyo, e tjwe Tjl̈apga, ba Sbö l̈i kol̈ë iröng obi. \v 17 Sbö Sëya ber ba tjok kësbang, beno kësbang tjl̈apga tek dënashko so Elías tjok dik. Ga e jek shäng Tjl̈apga bäm go. Eshko ga dataga ie ber wotjl̈ĩk pjl̈ú ba wapga kong obi, nopga Sbö bangkjrë l̇l̇ëm wl̈eniyo, e ie ber ba tjl̈õkwo kol̈ë. Eni ga nopga poshärye, Tjl̈apga wl̈okjrë wl̈o» l̈e. \p \v 18 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tja tjl̈abl̈a, bor boy, e tjl̈abl̈a bakoe. ¿Tjl̈õkwo l̈ëp shäng l̈i, e jl̈õre miydër sorë?» \p \v 19 «Tja Gabriel. Tja parkë Sbö kong ba bokshto. Tja ichara l̈an bop tjok, chida l̈i roy pjl̈ú söga bop kong. \v 20 Ga tja tjl̈õkwo kjrorop l̇l̇ëm kuzong ga pja ber shäng tjl̈ẽ l̇l̇ëm äär jong tjl̈õkwo l̈oror bop kong l̈i shäryono eni pjir guing» l̈e ba kong. \p \v 21 E wopro ga nopga beno l̈öng Zacarías koshë kjoko l̈i wotjl̈ĩk l̈ok arae. «¿Shäng wop ara oto l̈ëba? ¿Opshik Sbö u kjwe roy dwayo mal̈ing l̇l̇ëm ega?» l̈e ëng kong eni. \v 22 Eshko ga opshinoshko ga tjl̈ẽ ga äe. Eni ga miydara l̈ok ga l̇l̇ëbo ĩno yoshko këm kjër roshko. Tjl̈ẽ ga ä e kjĩshko. Beno shäng tjl̈ẽ or goshko erä. \p \v 23 Ga ba pak shäryë Sbö kong ba u roy wl̈o dbaryo l̈i pjitongshko ga to iröng obi ba ushko. \v 24 E irgo ga ba boy beno shäng kjl̈araso l̇l̇ëme. Beno sök ba ushko, opshino l̇l̇ëm öötong mogl̈o shkëng (5). Wotjl̈ĩk ga \v 25 «Tja wapga l̇l̇ëm kjĩshko ga tja kong wa twe Tjl̈apgarë bor kong, tja wa tjokshko ga tja l̈ëba ame wl̈o» l̈e. \s1 «Jesús buk döröe» l̈e Sbö parkaga kjok dogo sorë \p \v 26-27 Kjogl̈o shäng kjl̈ara ko María. E sök Nazaret kjokyo, e Galilea kjokyo obi. Domer miydoydë l̇l̇ëm obi, gueniyo tjl̈õkwo twono José kong, orkwosmok ba tjok wl̈o l̈e. José, e David tjëyo. Elisabet shäng kjl̈araso l̇l̇ëm mogl̈o tjershko (6) ga ba parkaga kjok dogo so ko Gabriel l̈i ichara Sbörë María ĩk. \v 28 Eni ga Sbö parkaga l̈i tjwe shäng ba shwoy ga tjl̈ẽ ba kong ga «Miga, María. Pja woyde Tjl̈apgarë ara. Ba kong ga pja tjwl̈õ ara. E shäng bop tjok» l̈e. \p \v 29 Kuya ga woyotjl̈ĩya beno sök ara. «¿Tjl̈õkwo l̈e shäng eni bor kong ega?» l̈e ba pjl̈úshko. \p \v 30 Eshko ga Sbö parkaga l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «María, l̇l̇ëye bangkjrëp l̇l̇ëme. Sbö ber shäng wopjl̈ú bop tjok. \v 31 Pja ber shäng kjl̈araso l̇l̇ëme. Pja wa buk kjl̈ara domer. Bukshko ga koiëp Jesús. \v 32 E ber tjwl̈õ kësbang. E kowëba Sbö Tjwl̈õ Kësbangyo l̈i Wa. E ie Sbö Tjwl̈õ Kësbangyorë ber shäng Israel tjëyo pjl̈uyo, ba pjeyo tek dënashko so David ĩ dik, \v 33 ber Israel tjëyo pjl̈uyo ĩyado wl̈o. E ber pjl̈u dbaryo l̈i, e pjir l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 34 Kuya ga tjl̈ẽ ga «¿Tja wa tjok sorë? Tja domer miydoydë l̇l̇ëm obi.» \p \v 35 «Bop go Sbö Sëya tjwe ber kësbang bop tjok, ga pja kjingue Sbö Tjwl̈õ Kësbangyo dbo l̈irë. Eshko ga pja ber shäng kjl̈araso l̇l̇ëm, l̈aga Sbörë eni. E kjĩshko ga chida buk l̈i, e iak beno buk dboy Sbö kong, e kowëba Sbö Wa bakoe. \v 36 L̈ër bop kong kjrina obi ga bop pjeyo Elisabet, e tjl̈abl̈a tjän ëmdë ga wa buk kjl̈ara döröe. L̈ãywëba ga e wapga l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈araba. Gueniyo shäng kjl̈araso l̇l̇ëm mogl̈o tjer (6) tjän. \v 37 L̇l̇ëye shärye Sbörë ga ä wl̈o drete» l̈e ba kong. \p \v 38 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Jöl̈ö. Tja ichaga Tjl̈apgarë. Eni ga l̇l̇ëye l̈orop l̈i, e miydaga ber Sbörë» l̈e. \p E irgo ga Sbö parkaga l̈i toe. \s1 María öör Elisabet ĩk \p \v 39-40 E irgo ga María to jek mal̈ing Elisabet ĩk. Elisabet sök Judea kjokyo dl̈up shwo l̈ëkong. E sök eshko ba l̈anma Zacarías tjok. María öötong shäng eshko, opzrëno jek ba u roshko ga «Miga» l̈e Elisabet kong. \p \v 41 Kuya chida buk Elisabet roshko l̈irë ga wiktong jl̈õkoyo. Ga ba mekë go Sbö Sëya shrono beno kësbang ba tjok. \v 42 E kjĩshko ga tjl̈ẽno dbo go, tjl̈ẽ ga «María, pja kjimtara Sbörë ara, wal̈ëga uunkong kjinmo, bop chira kjimtara ara bakoe. \v 43 Bor Tjl̈apga mekë l̈i pja. Tjara tjwl̈õ l̇l̇ëme. ¿Tja ĩp tjwe l̇l̇ë kjĩydo? \v 44 Bop ybö kur ga chida l̈i wiktong jekdo bor bö roshko, wopjl̈ú kjĩshko. \v 45 L̇l̇ëye l̈ara Tjl̈apgarë bop kong l̈i tjl̈õkwo kjrorop. E kjĩshko ga pja ber wopjl̈úe» l̈e ba kong. \p \v 46 Kuya ga tjl̈ẽ ga \q1 «Tja bor Tjl̈apga poshrëk arae. \q1 \v 47 Tja wopjl̈ú Sbö tjok, \q2 e bor döga. \q1 \v 48-49 Tja ba parkaga, tja tjwl̈õ l̇l̇ëm wl̈eniyo, \q2 gueniyo ga tja ĩna, tja miydara. \q1 L̇l̇ëbo shäryara Sbö Kjangyo l̈irë bor kong kësbange. \q2 E kjĩshko ga eeri jek l̈ëkong ga tja roy shdär nopga uunkong kong. \q2 “Wal̈ë kjwe kjimtara Sbörë kësbang jl̈õe” l̈e ĩyado. \q1 E ko Eröe. E bishĩya dik l̇l̇ëme. \q1 \v 50 Pja songe l̈e ba bangkjraga uunkong kong ĩyadoe. \q1 \v 51 L̇l̇ëbo kësbang shärye ĩyado, e dbo ara kjĩshko. \q1 Nopga opposhrëk ä wl̈eniyo, opyë woydë ber kësbang l̈i, \q2 e shdöra kjl̈oroe. \q1 \v 52 Pjl̈upga këskës wl̈eniyo, \q2 e l̈ona beno tjwl̈õ ame. \q1 Nopga wl̈ẽp wl̈eniyo, \q2 e poyona beno këskëse. \q1 \v 53 Nopga pjl̈i ara wl̈eniyo kong, \q2 l̇l̇ëye woyde l̈i, e twara ba kong pjire. \q1 Nopga tjeng l̇l̇ëbo ara wl̈eniyo, \q2 e ichara jek or rorëe. \q1 \v 54 Shji Israel tjëyoga ber l̈öng ba parkaga. \q2 Shji kjimtara. \q2 Shji songe l̈e ĩyado. \q1 \v 55 L̈ara eni jl̈õkoyo bi pjeyoga tek dënashko so kong, Abraham kong bako, \q2 ga shäryara eni» l̈e. \p \v 56 Ga María beno sök Elisabet tjok ba ushko mogl̈o mya dik. E irgo ga tek shrono shäng iröng obi ba ushko. \s1 Juan No Waga bukshko dbaryo \p \v 57 Elisabet dbaryo öötongshko ga wa buk kjl̈ara domer. \v 58 Eshko ga ba mekë beno wopjl̈úe. Roy kura nopga tjeng ba zl̈ong bäng l̈i, ba pjeyogarë, ga beno l̈öng wopjl̈ú ba tjok eshko bakoe. Miydara l̈ok ga l̇l̇ëbo shäryara Tjl̈apgarë pjl̈ú ba kong. \p \v 59 Öötong dbargwo kjwongshko (8) ga chida l̈i söra l̈ok, doyo jyã te wl̈o. «Koiëy Zacarías, ba data l̈i ko» l̈ara nopga l̈öng l̈irë, \v 60 gueniyo ga ba mekë tjl̈ẽ ga «Eni l̇l̇ëme. E ko Juan» l̈e. \p \v 61 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Eni ega? Pja pjeyo ko eni drete» l̈e. \v 62 Ga tjl̈ẽno l̈ok chida data l̈i kong or goshko, koie ber l̇l̇ë miyde l̈ok wl̈o. \v 63 Eshko ga ba data kjorkwang rokono kjwangna, l̇l̇ëbo jyã të e go wl̈o. Twara l̈ok ba kong ga jyã tara ga «E ko ber Juan» l̈e. Ĩya nopga uunkong l̈irë ga beno l̈öng yëy l̈e erä. \v 64 Jekdo eshko ga chida data l̈i tjl̈ẽno jek obi, ga Sbö poshrëra arae. \p \v 65 Kuya l̈ok ga yëy l̈e uunkong l̈irë. Ga l̇l̇ëbo shäryono l̈i, e l̈anyotkëba ara Judea kjokyo dl̈up shwo l̈ëkong kjwang jĩkong. \v 66 Kuya nopga l̈öng eshko l̈irë ga beno l̈öng wotjl̈ĩk ara uunkong. Tjl̈ẽ ëng kong ga «Jl̈õkoyo ga Tjl̈apga shäng chida l̈i tjok. ¿E kjĩshko ga e ber l̇l̇ë shäryë?» l̈e l̈ok eni. \s1 Tjl̈apga poshrëra Zacaríasdë \p \v 67 Eshko ga Zacarías go Sbö Sëya shrono beno kësbang ba tjok, ga tjl̈õkwo l̈ara Sbö Sëyarë ba kong. Kuya ga l̈ara jekdo eshko obi. Tjl̈ẽ ga \q1 \v 68-69 «Tjl̈apga, e poshrëy ara. \q2 Shji Israel tjëyo Sbö l̈i e. \q1 E shrono, shji kjimte wl̈o, shji döya wl̈o bakoe. \q1 Bi döga ichara kjl̈ara bi kong, e kësbang, \q2 e ba parkaga tek dënashko so David l̈i tjëyo. \q1 E poshrëy träk l̇l̇ëm e kjĩshko. \q1 \v 70 Tek dënashko ga tjl̈õkwo twara beno bi kong, \q2 l̈ak ba tjl̈õkwo l̈agagarë drete. \q2 Tak pjang eni: \q1 \v 71 “Tja tjwe ber bomi döga, bomi wl̈oyoga wl̈oshko dwayo, \q2 bomi woydaga l̇l̇ëm l̈i wl̈oshko dwayo bakoe. \q1 \v 72 Pjãy songe l̈ër ĩyado. \q2 Bor tjl̈õkwo tworor bomi kong beno ĩyado wl̈o l̈i woyojer l̇l̇ëme.” \q2 \v 73 Tjl̈õkwo l̈ara bi tjl̈apga Abraham kong jl̈õkoyo l̈i beno jong eni. \q1 \v 74-75 Shji döya bi wl̈oyoga wl̈oshko dwayo. \q1 Eni ga l̇l̇ëye bangkjrëy l̇l̇ëm, \q2 dbar kjwobi go, shji l̈öng së obishko ga \q2 ba tjl̈õkwo l̈i söy ga pjl̈ú, pjl̈o bek, owa l̇l̇ëme. \q1 \v 76-77 Ga pja, bor wa, \q2 pja jek Tjl̈apga tjwe l̈i bäm goshko, irbo poshäryëp shäng ba kong wl̈eni. \q2 E kjĩshko ga pja kowëba Sbö Tjwl̈õ Kësbangyo tjl̈õkwo l̈aga. \q1 Ba tjl̈õkwo l̈orop ba nopga kong l̈i go ga \q2 miyde l̈ok ga owa pjang ba go l̈i l̈öna Sbörë beno dret, \q1 ga döra l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng l̈i dbo dorko dwayo, \q2 shdũya Sbörë ame wl̈o. \q1 L̈örop ba kong l̈i, e irbo poshäryëp shäng ba kong wl̈eni. \q1 \v 78-79 Bi Sbö, shji woyde ara, shji songe l̈e ĩyado. \q1 Miyde ga shji tjeng kjok ro sĩ roy wl̈eni, \q2 shji wol̈on l̈i, e bangkjrëy arae. \q1 Eni kuzong ga bi kong bi döga iche tjwe kjl̈ara kjok dogo dwayo, \q2 kãl̈ã shjiy dl̈o wl̈eni, \q2 dba, e ie ber bi kong tjagl̈ën wl̈eni. \q1 Dl̈o l̈i kãl̈ã të shjiy shji l̈öng l̈ishko, \q2 shji ber tjeng kjok ro sĩ roy ame wl̈o, \q2 shji wol̈on l̈i, e bangkjrëy ame wl̈o bakoe. \q1 Irbo pjl̈ú l̈i, e pĩya bi kong, shji ber l̈öng wl̈ẽp wl̈o» l̈e. \p \v 80 Ga chida l̈i kun jem, ga ba wotjl̈ĩk pjl̈ú l̈i kun jem bakoe. Öötong kësbangshko ga öötong sök kjok dogro no l̇l̇ëmshko, äär jong ba dbar opping Israel tjëyoga kong, Sbö tjl̈õkwo roy l̈e ba kong wl̈o l̈i öötong guing. \c 2 \s1 Jesucristo bukshko dbaryo \p \v 1 Chida l̈i buk chirawa obishko ga pjl̈u kësbangyo sök Roma kjokyo l̈i ko Augusto. Dbar kjwara ga ba parkagaga ichara jek ko kjrë kjok kjwang jĩkong, nopga tjeng kjl̈obi miyde wl̈o. \v 2 E bäm goshko ga ko kjrayde eni l̇l̇ëm, kjre eshko jã. Kjreshko ga Cirenio parkë sök Siria so ichaga. \v 3 Eshko ga nopga uunkong jek jongya ba tjl̈apgaga tek dënashko so l̈i kjokshko iröng obi, ko twë ba ko kjragaga kong wl̈o. \p \v 4 Eshkoshko ga José sök Nazaret kjokyo, e Galilea kjokyo obi. Eni ga José opshino jek ey dwayo, to jek shäng Judea kjokyo, ga öötong shäng Belén kjokyo, David weno buk l̈ishko. To shäng eshko, David, e ba tjl̈apga tek dënashko so kjĩshko. \v 5 Dënashko ga tjl̈õkwo twono María kong, orkwosmok ba tjok wl̈o l̈e, gueniyo eshkoshko ga orkwosmoydë ba tjok l̇l̇ëm obi. Eni ga jek shäng ko twëshko ga María jek shäng ba tjok bakoe. Eshko ga María wl̈oshko tjeng döröe. \v 6 L̈öng Belén kjokyo wopro ga María chida bukshko dbaryo l̈i öötonge. \v 7 Ga wl̈oshko wa buk kjl̈ara domer, ba wa bäm ĩyo. Ga popgara shwong chida popgokl̈o wl̈eniyo go, ga iara beno buk öng dl̈i iokl̈o bapkwo kjing go, öng tjeng l̈ishko. Söya jek no pozl̈ong uyo roy ga ä, shtoyo dret kjĩshko. \s1 Sbö parkagaga kjok dogo so weno l̈öng öng dagaga kong \p \v 8 Eshko soshko ga öng wl̈ẽp ushko so dagaga l̈öng kjl̈öbö, ber tjeng ba öng l̈i dë ba kjokshko. Shkë ga \v 9 Tjl̈apga parkaga kjok dogo so weno shäng kjl̈ara ba kong eshko, Tjl̈apga dbo kãl̈ã tono l̇l̇etl̇l̇et pjribri l̈öng l̈ishko. Ĩya l̈ok ga bangkjre l̈ok ara. \v 10 Gueniyo Tjl̈apga parkaga l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «L̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëme. Tja tjwe shäng l̇l̇ëbo roy pjl̈ú söga bomi kong. Kuromi ga pjãy ie ber l̈öng wopjl̈ú träk l̇l̇ëme. Kuromi ga pjãy ber wopjl̈ú l̈i, e ber nopga uunkong kong bakoe. \v 11 L̈unashko ga David kjokshko ga chida buk kjl̈ara. Chida l̈i, e bomi döga. No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono buk l̈i e. E ber bomi pjl̈uyo bakoe. \v 12 Chida l̈i miydëmi wẽl̈ë wl̈o ga wl̈ẽmi ga popgak iak buk öng dl̈i iokl̈o bapkwo kjing go» l̈e. \p \v 13 Jekdo eshko ga Sbö parkagaga kjok dogo so weno tjeng ara obi ba kjl̈ara l̈i sor go. Ga Sbö poshrëra l̈ok ara, tjl̈ẽ ga \q1 \v 14 «Kjok dogo ga Sbö, e poshrëya l̈ok träk l̇l̇ëme. \q2 “Pja kësbange” l̈e l̈ok ba kong. \q1 Kjok ëre kjing go ga nopga woyde Sbörë ara l̈i, \q2 e ber l̈öng wopjl̈ú ëng tjok» l̈e. \p \v 15 E irgo ga Sbö parkagaga l̈i to jem l̈ok kjok dogo iröng obi. E irgo ga öng dagaga l̈i tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «L̇l̇ëbo roy ichara Tjl̈apgarë bi kong. Eni ga shji to ĩk Belén kjokyo» l̈e. \v 16 Eni ga jek l̈ok shëstëng, ga tjwe l̈öng ga chida l̈i wl̈ẽna bë buk öng dl̈i iokl̈o bapkwo kjing go. María, José, e wl̈ẽna l̈öng eshko bakoe. \p \v 17 Chida l̈i ĩna pjir ga l̇l̇ëye l̈ara Sbö parkagarë ba kong l̈i roy shdöra l̈ok nopga uunkong kong. \v 18 Kuya l̈ok ga beno l̈öng wotjl̈ĩk arae. \v 19 Gueniyo Maríara omkuno, ga beno sök kjing erä. Woyojeya l̇l̇ëm, söya tjeng ba pjl̈úshko erä. \p \v 20 Ga öng dagaga l̈ira to iröng obi, ba öng iara beno tjeng l̈ishko. L̇l̇ëye l̈ara Sbö parkagarë ba kong l̈i ĩna l̈ok, kura l̈ok pjire. E kjĩshko ga Sbö poshrëra l̈ok ara, tjl̈ẽ ga «Sbö, pja kësbange» l̈e l̈ok eni. \s1 Chida Jesús söra ba mekë, ba datarë Sbö u zl̈ong bäng \p \v 21 Öötong dbargwo kjwongshko (8) ga chida l̈i doyo jyã tara pjire. Eshko ga koiara Jesús, ko l̈i l̈ara Sbö parkagarë María kong, e shäng kjl̈araso l̇l̇ëm l̈i l̇l̇ëm obishko. \p \v 22-23 Ga sopono, dbar tak pjang kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go sorë ga eni. \p Tjl̈apga tjl̈õkwo tak pjang eni: «Wapga domerga bäm ĩyo, e kje ber tjeng dboy Tjl̈apga kong.»\f + \fr 2:22-23 \ft Éxodo 13.2, 12.\f* E kjĩshko ga chida l̈i söra ba mekë, ba datarë jek Jerusalén kjokyo, kje ber shäng dboy Tjl̈apga kong wl̈o. \v 24 Tjl̈apga tjl̈õkwo tak pjang eni: «Dunggwo kjring pjök, dunggwo kjwo këskës wl̈eniyo, l̇l̇ëm ga dunggwo kjwo chilawa wl̈eniyo twe Tjl̈apga kong kjwo pjök.»\f + \fr 2:24 \ft Levítico 12.8.\f* E kjĩshko ga Tjl̈apga sënggl̈o l̈i shäryara eni. \p \v 25 E dbaryoshko ga domer sök kjl̈ara Jerusalén kjokyo ko Simeón. E domer pjl̈o bek, Sbö poshrëya shäng ara, Israel tjëyoga döga dbaryo l̈i koshe sök ĩyado, e goshko Sbö Sëya bakoe. \v 26 Pjl̈ara ga Sbö Sëya tjl̈ẽ ba kong ga «Pja wol̈on l̇l̇ëm, no pjl̈uyo iche l̈e Sbörë l̈i ĩnop om go guing» l̈e. \p \v 27 Jesús söra ba mekë, ba datarë jek Sbö u zl̈ong bäng, l̇l̇ëye tak pjang kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go l̈i shärye eni wl̈o dbaryoshko ga Simeón ichara Sbö Sëyarë jek eshko ba koshë. Öötong l̈öngshko ga \v 28 chida l̈i ĩna, ga kjrara ba wl̈oshko, ga Sbö poshrëra ara, tjl̈ẽ ga \q1 \v 29-32 «Borwa pjl̈uyo ëre ichorop, \q2 ĩya tjëyoga l̈öng kës l̈irë wl̈o. \q1 Ëre ber iök shjiy wl̈eni, \q2 nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo kong. \q1 Bop tjëyo Israel, \q2 e poshrëkoba ara ba kjĩshko. \q1 Tjl̈apga, tja bop parkaga. \q1 L̇l̇ëye l̈orop bor kong jl̈õkoyo l̈i, \q2 e shäryorop eeri. \q1 Borwa döga ëre \q2 ĩnor bor bokkwo go. \q1 E kjĩshko ga tja shinmotkë wopjl̈ú ga pjl̈úe» l̈e. \p \v 33 L̈anyotke Simeóndë shäng eni l̈i kuya ba mekë, ba datarë ga beno l̈öng wotjl̈ĩk arae. \v 34 E irgo ga tjl̈õkwo l̈ara Simeóndë beno pjl̈ú ba kong l̈ok. Ga tjl̈ẽ chida mekë María l̈i kong ga «Israel tjëyoga kong ga chida ëre, e ber shäng no kjone kjone l̈ongga, ber tjwl̈õ ame wl̈o, no kjone kjone poyongga, ber tjwl̈õ ara wl̈o bakoe. E ber shäng l̇l̇ëbo jyãgl̈o ichara Sbörë wl̈eni, ga l̈ãywëba owa ara, \v 35 oba wotjl̈ĩk sorë ba pjl̈úshko l̈i ĩgöy wẽl̈ë wl̈o. Gueniyo l̇l̇ono ga ba kjĩshko ga pja ber woydë ara, pja shorkera sögl̈orë wl̈eni» l̈e. \p \v 36 Eshko wal̈ë shäng kjl̈ara ko Ana, e Sbö tjl̈õkwo l̈aga. Ba data ko Fanuel, e Aser tjëyo. Ana, e tjl̈abl̈ae. Mite obishko ga orkwosmono, ga beno sök ba l̈anma tjok l̈u pjl̈ogl̈o kjäk (7). \v 37 E irgo ga ba l̈anma shinmotkono, ga beno sök syã. Eshko ga öötong sök l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwong kjingsho pkëng (84). Beno sök Sbö u zl̈ong bäng Sbö poshrëk shkë dba, opshik l̇l̇aw l̇l̇ëme. Syõshtë Sbö kong ara, ga ië l̇l̇ëm Sbö kong dbar kop ara bakoe. \p \v 38 Eshko ga tek shrono shäng chida buk l̈i zl̈ong bäng. Ĩya ga beno shäng wopjl̈úe. Ga tjl̈ẽ ga «Sbö, chida ëre ichorop borwa pjl̈uyo. E kjĩshko ga tja wopjl̈ú bop tjok» l̈e. Eshko Jerusalén kjokyo ga nopga tjeng ara ba pjl̈uyo tjwe dbaryo l̈i koshë. Ga chida l̈i roy l̈ara ba kong pjire. \p \v 39 Tjl̈õkwo tak pjang Tjl̈apga kjok l̇l̇gwekkl̈o go shärye wl̈o l̈i shäryara l̈ok pjirshko ga chida l̈i söra José, Maríarë to jek iröng obi Galilea kjokyo, ga öötong l̈öng ba kjokshko Nazaret kjokyo. \v 40 Eshko ga Jesús kun jem, beno dbo ara, kjok miydë ara bakoe. Ga kjimte Sbörë arae. \s1 Kjwozir Jesús sök Sbö u zl̈ong bäng nopga kjok miydë tjok \p \v 41 L̈u pjl̈obi go ga ba data, ba mekë, e jek l̈ok Jerusalén kjokyo, Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo shrëk wl̈o. \v 42 Ga Jesús öötong l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho pjökshko (12) ga jek dbar l̈i shrëk ba tjok bebi, sgara judíogarë sorë ga eni. \v 43-44 Dbar l̈i shrëra l̈ok pjir ga ba data, ba mekë, e tek l̈öng iröng obi, ga nopga jek l̈öng ara ba tjok. Jesús l̈ira tek shäng ba tjokdo l̈ara l̈ok, miga l̇l̇ëm, beno shäng Jerusalén kjokyo. Jëktong l̈ok dbar kjwarashko ga wl̈ẽya l̈ok ba pjeyoga tjrëko, \v 45 gueniyo wl̈ẽna l̇l̇ëme. Eni ga sano jek iröng obi Jerusalén kjokyo, wl̈ẽya l̈ok eshko wl̈o. \p \v 46 Kjö̃shko ga wl̈ẽna l̈ok bë sök Sbö u zl̈ong bäng, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go l̈i tjrëko. E sök ba tjl̈õkwo l̈e l̈ok l̈i kuk, ga omkjakrokë jong bakoe. \v 47 Kuya nopga l̈öng l̈irë l̈ok ga Jesús kjok miydë ara, l̇l̇ëbo kjakroke kjöme l̈i dboryara pjl̈úe. E kjĩshko ga yëy l̈e l̈ok erä. \p \v 48 Ĩya ba mekë, ba datarë äär eshko ga ba wa sök nopga l̈i tjrëko ga yëy l̈e erä. Eshko ga ba mekë tjl̈ẽ ba kong ga «Jesús, ¿pja opshäryë borwa kong kjweni ega? Tja, bop data, tjawa to l̈öng bop wl̈ẽk. Tjawa woydë ara bop kjĩshko» l̈e. \p \v 49 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Tja wl̈ẽmi l̈öng ega? ¿Tja sök bor Data ushko, e miydëmi l̇l̇ëmdo?» l̈e. \v 50 Gueniyo tjl̈õkwo l̈ara l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydara l̈ok l̇l̇ëme. \p \v 51 E irgo ga tek shrono shäng iröng obi ba tjok ba ushko Nazaret kjokyo. Ga kuno sök ba mekë, ba data tjok. L̇l̇ëye l̈ara l̈ok ba kong kës l̈i söya eni. Ba mekëra, l̇l̇ëye shäryara l̈i woyojeya l̇l̇ëm, söya tjeng ba pjl̈úshko erä. \p \v 52 Ga Jesús kun jeme. Ba kjok miydë l̈i kun jem bakoe. «Jesús kjwe pjl̈úe» l̈e Sbörë, l̈e nopgarë eni bakoe. \c 3 \s1 Juan No Waga shäng kjok dogro no l̇l̇ëmshko \p \v 1 Tiberio sök pjl̈u kësbangyo öötong l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho shkëngshko (15) ga Poncio Pilato sök Judea so ichaga, Herodes sök Galilea so pjl̈uyo, ba shjiy Felipe sök Iturea so pjl̈uyo, Traconite so pjl̈uyo bako, Lisanias sök Abilene so pjl̈uyo, \v 2 Anás, Caifás, e l̈öng syõshtaga Sbö kong nopga kjĩshko këskësyo. \p Eshkoshko ga Juan, Zacarías wa l̈i sök kjok dogro no l̇l̇ëmshko. Eshko ga tjl̈õkwo l̈ara Sbörë Juan kong, l̈e oba kong wl̈o. \v 3 Eni ga to jek shäng kjok buk kës Jordán diyo sor go, tjl̈ẽ oba kong ga «L̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ozĩ, ga rayozĩ, ga pjãy wër jer di roshko. Shäryoromi eni ga owa pjang bomi go l̈i l̈ö̃ya Sbörë ber drete» l̈e. \p \v 4 Shäryono eni, tara Sbö tjl̈õkwo l̈aga tek dënashko so Isaíasdë sorë l̈i eni. Tjl̈ẽno beno eni: \q1 «Kjok dogro no l̇l̇ëmshko ga ëbo tjl̈ẽ shäng dbo go ga \q2 “Irbo poshäryozĩ Tjl̈apga tjwe l̈i kong. \q2 Shäryozĩ ber beke. \q1 \v 5 Dipkwo uunkong l̈i, \q2 e kl̈ungyo dl̈ingko, kjing ber bek wl̈o. \q1 Dl̈up këskës, chilawa l̈i, \q2 e l̈öngko, kjing ber bek wl̈o. \q1 Irbo sjöng l̈i, \q2 e l̇l̇gwekko, ber pjl̈o bek wl̈o. \q1 Irbo pjl̈ëbgwoyo ara l̈i, \q2 e kjingako, ber kjing bek wl̈o bakoe. \q1 \v 6 Ga no pjl̈uyo iche Sbörë no döya wl̈o l̈i, \q2 e ĩya nopga tjeng kjok kjwang jĩkong l̈irë” l̈e.»\f + \fr 3:6 \ft Isaías 40.3-5.\f* \p \v 7 Eni ga nopga tjwe jong Juan shwoy ara, we jer di roshko wl̈o. Ga Juan tjl̈ẽ ba kong ga «¡Pjãy so dgur kjoyoe! ¿Nopga owa shdũzl̈ong dbaryo dörö l̈ishko ga pjãy där l̈aga ërë bomi kongdo? \v 8 Pjãy jëk pjl̈o beke. Miydëba e go ga l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈oromi, ga rayoromi jl̈õkoyo. L̈ër bomi kong ga akkwo ëre ëmdë shärye Sbörë ber Abraham tjëyoga ga pjl̈úe. E kjĩshko ga “Tjawa Abraham tjëyoga kjĩshko ga tjawa shdũya Sbörë l̇l̇ëme” l̈ëmi l̇l̇ëme. \v 9 “Zër e” l̈e Sbörë shäng. Kjor botjyë pjl̈ú l̇l̇ëm wl̈eniyo tjeng kës l̈i ze jek tas, dbuya iök roy, suya wl̈o» l̈e. \p \v 10 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Eni ga l̇l̇ëye shäryërwa?» \p \v 11 «Ëye shwong ko pjök ga twe kara ëye shwong l̇l̇ëm l̈i kong, ëye dl̈i tjok ga shdöya, twe ëye dl̈i l̇l̇ëm l̈i kong» l̈e ba kong. \p \v 12 Nopga dbur töngga Roma so kong l̈i shrono l̈öng eshko, we wl̈o bakoe. Epga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, ¿l̇l̇ëye shäryërwa?» \p \v 13 «Pjãy ichara bomi kägäyorë dbur töng bayo kjöme l̈i, e shimirë erö, shimi e kjinmo l̇l̇ëme» l̈e ba kong. \p \v 14 Ëngkjwagaga l̈öng eshko l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «¿Tjawa orwë l̇l̇ong?» \p «L̇l̇ëye dömi obl̈ë shjiryo l̇l̇ëme. L̇l̇ëye dömi dbo go l̇l̇ëm, jyõyotkëmi ĩ l̇l̇ëm bakoe. Pjãy tjwl̈ẽkoba kjöme ga pjãy ber l̈öng wl̈ẽp ba tjok» l̈e ba kong. \p \v 15 Eshko ga nopga beno l̈öng wopjl̈ú anmoyõ, ga wotjl̈ĩk l̈ok ga «¿No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e Juan kjwe l̈ëpde?» l̈e. \p \v 16 E kjĩshko ga Juan tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy wër shäng di goshko. Gueniyo no tjwe bor irgo kjl̈ara. Bek wl̈o ga tja ba drepkwota dök wl̈o l̇l̇ëm, e tjwl̈õ ara bor kjinmo anmoyõ kjĩshko.\f + \fr 3:16 \fk Drepkwota döga \ft l̈anyo, e tak pjang Mateo 3.11 go.\f* Era, pjãy we iök go, ga pjãy go Sbö Sëya iche tjwe ber kësbang bomi tjok. \v 17 Tjwe kjwl̈ë tjok, dwl̈a pjl̈oyong wl̈o wl̈eni. Dwl̈a pokeshko ga dwl̈a bo tö̃ya ber tjeng ba bapkwo roy. Gueniyo ba kasho l̈ira suya iök roy. Iök l̈i pjë jong ri ri ĩyado, sjer l̇l̇ëme» l̈e. \v 18 Eni ga nopga poshduna Juandë tjl̈õkwo obl̈ë obl̈ë go ara, ga Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ara ba kong bakoe. \p \v 19 Eshkoshko ga Pjl̈u Herodes, ba shjiy boy l̈i kjrara beno sök ba boy. L̇l̇ëbo owa shäryara obl̈ë ara bakoe. E kjĩshko ga wl̈ona Juandë ara. \v 20 Gueniyo Juan kol̈ara l̇l̇ëm, l̇l̇ëbo owa shäryara jek këgong, Juan iara beno shäng no shdũzl̈ong uyo roshko. \s1 Jesús wara Juandë \p \v 21 Iayde shäng no shdũzl̈ong uyo roy l̇l̇ëm obishko ga Juan shäng oba wë ara. Pjl̈ara ga Jesús jek öötong shäng eshko, ga wara Juandë jer di roshko. Wara pjir ga Jesús shäng syõshtë Sbö kong wopro ga kjok dogo roshwino beno oojong erä, \v 22 ga Sbö Sëya to ter kjok dogo dwayo so dunggwo kjoyo, ga opyono sök ba go, ĩkoba ga wẽl̈ëe. Eshko ga ybö kuraba ter kjok dogo dwayo, tjl̈ẽ ga «Bor wa l̈i pja. Pja woydër ara. Tja wopjl̈ú bop tjok» l̈e. \s1 Jesús data, kjokë, tjl̈apgaga tek dëna dwayo \p \v 23 Ga Jesús l̈u pjl̈ogl̈o sak myashko (30) ga ba pak soyarae. \li1 Jesús, e José wa l̈ëba. \li1 José, e Elí wa. \li1 \v 24 Elí, e Matat wa. \li1 Matat, e Leví wa. \li1 Leví, e Melquí wa. \li1 Melquí, e Jana wa. \li1 Jana, e José wa. \li1 \v 25 José, e Matatías wa. \li1 Matatías, e Amós wa. \li1 Amós, e Nahúm wa. \li1 Nahúm, e Esli wa. \li1 Esli, e Nagai wa. \li1 \v 26 Nagai, e Maat wa. \li1 Maat, e Matatías wa. \li1 Matatías, e Semei wa. \li1 Semei, e José wa. \li1 José, e Judá wa. \li1 \v 27 Judá, e Joanán wa. \li1 Joanán, e Resa wa. \li1 Resa, e Zorobabel wa. \li1 Zorobabel, e Salatiel wa. \li1 Salatiel, e Neri wa. \li1 \v 28 Neri, e Melquí wa. \li1 Melquí, e Adi wa. \li1 Adi, e Cosam wa. \li1 Cosam, e Elmodam wa. \li1 Elmodam, e Er wa. \li1 \v 29 Er, e Josué wa. \li1 Josué, e Eliézer wa. \li1 Eliézer, e Jorim wa. \li1 Jorim, e Matat wa. \li1 \v 30 Matat, e Leví wa. \li1 Leví, e Simeón wa. \li1 Simeón, e Judá wa. \li1 Judá, e José wa. \li1 José, e Jonán wa. \li1 Jonán, e Eliaquim wa. \li1 \v 31 Eliaquim, e Melea wa. \li1 Melea, e Mainán wa. \li1 Mainán, e Matata wa. \li1 Matata, Natán wa. \li1 \v 32 Natán, e David wa. \li1 David, e Isaí wa. \li1 Isaí, e Obed wa. \li1 Obed, e Booz wa. \li1 Booz, e Salmón wa. \li1 Salmón, e Naasón wa. \li1 \v 33 Naasón, e Aminadab wa. \li1 Aminadab, e Aram wa. \li1 Aram, e Esrom wa. \li1 Esrom, e Fares wa. \li1 Fares, e Judá wa. \li1 \v 34 Judá, e Jacob wa. \li1 Jacob, e Isaac wa. \li1 Isaac, e Abraham wa. \li1 Abraham, e Taré wa. \li1 Taré, e Najor wa. \li1 \v 35 Najor, e Serug wa. \li1 Serug, e Ragau wa. \li1 Ragau, e Péleg wa. \li1 Péleg, e Heber wa. \li1 Heber, e Selaj wa. \li1 \v 36 Selaj, e Cainán wa. \li1 Cainán, e Arfaxad wa. \li1 Arfaxad, e Sem wa. \li1 Sem, e Noé wa. \li1 Noé, e Lamec wa. \li1 \v 37 Lamec, e Matusalén wa. \li1 Matusalén, e Enoc wa. \li1 Enoc, e Jared wa. \li1 Jared, e Malalel wa. \li1 Malalel, e Cainán wa. \li1 \v 38 Cainán, e Enós wa. \li1 Enós, e Set wa. \li1 Set, e Adán wa. \li1 Adán, e Sbö wa. \c 4 \s1 Jesús tjl̈ĩna Ärë, l̇l̇ëbo owa shäryë wl̈o l̈e \p \v 1 Eshko ga Jesús go Sbö Sëya jl̈õkoyo. Eni ga tjwe iröng Jordán diyo dwayoshko ga söra Sbö Sëyarë jek öötong shäng kjok dogro no l̇l̇ëmshko. \v 2 Eshko ga tjl̈ĩna Ärë shäng dbargwo sak pkëng (40), l̇l̇ëbo owa shäryë wl̈o l̈e. Dbar eshko ga Jesús iono l̇l̇ëme. E irgo ga pjl̈i jonge. \p \v 3 Eni ga Ä tjl̈ẽ ba kong ga «Pja Sbö Wa jl̈õkoyo ga akkwo ëre posgos ber pjl̈ung shosho suk pjir, uëp wl̈o» l̈e. \p \v 4 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: “No mär dl̈i go dö l̇l̇ëme”»\f + \fr 4:4 \ft Deuteronomio 8.3.\f* l̈e. \p \v 5 E irgo ga söra Ärë jem öötong shäng dl̈up jong kjókshko dbo go, ga kjok kjwang jĩkong kjrina kjrina l̈i pina ba kong uunkong jekdo. \v 6-7 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja kjök tok, tja poshrëp wl̈eni ga kjok uunkong ëre twër ber bop kong. Ba l̇l̇ëbo wol̈ësowa tjeng kës kjwe, ba dbo ara, e ber bopoya, ga pja ber ba ichaga. E twak beno bor kong uunkong, ga twër woydë ë kong ga twër» l̈e. \p \v 8 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: “Tjl̈apga, bop Sbö l̈i poshrëmirë döe. E kol̈omirë döe”»\f + \fr 4:8 \ft Deuteronomio 6.13.\f* l̈e. \p \v 9-11 E irgo ga söra Ärë jek öötong shäng Jerusalén kjokyo, Sbö u kësbang jong l̈ishko. Eshko ga söra jem öötong shäng Sbö u dbo go, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 »“Ba parkagaga kjok dogo so iche Sbörë bop dë, \q2 pja shaya ba orkwo go, \q2 pja dre pjë akkwo go l̇l̇ëm wl̈o.”\f + \fr 4:9-11 \ft Salmo 91.11-12.\f* \m E kjĩshko ga pja Sbö Wa jl̈õkoyo ga pja optos jer na dwayo» l̈e. \p \v 12 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni bakoe: \q1 »“Tjl̈apga, bop Sbö l̈i tjl̈ĩy l̇l̇ëme”»\f + \fr 4:12 \ft Deuteronomio 6.16.\f* l̈e. \p \v 13 Tjl̈ĩna Ärë pjir ga rayara to ey dwayo. Ga barwara ame äär jong l̇l̇ono jã. \s1 Jesús ba pak soyono \p \v 14 E irgo ga Jesús to jek Galilea kjokyo iröng obi. Jëk shäng Sbö Sëya dbo ara l̈i tjok. Ga e roy shdöktong kjok eshko kjwang jĩkong. \v 15 Kjok kjrina kjrina ga oba pĩya judíoga syõ uyo roshko, ga poshrëkoba uunkong. \s1 Jesús shäng Nazaret kjokyo \p \v 16 Pjl̈ara ga Jesús jek öötong shäng Nazaret kjokyo, kuno shäng l̈ishko. Ga öötong woshtozl̈ong dbaryo ga opzrëno jek shäng judíoga syõ uyo jong eshko l̈i roy. Eshko ga kojono shäng, Sbö tjl̈õkwo l̈ë nopga tjeng l̈i kong wl̈o, sgara shäng enido sorë ga eni. \v 17 Ga kjibokwo tara Sbö tjl̈õkwo l̈aga tek dënashko so Isaíasdë l̈i twara tjeng ba kong. Eshko ga kjibokwo l̈i koshwina, ga l̈ara nopga l̈i kong. Tjl̈õkwo tak pjang l̈ara l̈i tjl̈ẽ eni: \q1 \v 18 «Tja kjrara Tjl̈apga Sëyarë, \q2 ba tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ë oba song wl̈eniyo kong wl̈o. \q2 E kjĩshko ga Tjl̈apga Sëya pjang bor go. \q1 Tja ichara \q2 tjl̈ẽ nopga shdung l̈öng l̈i kong ga “Pjãy där mal̈inge”, \q2 tjl̈ẽ nopga kjok ĩgö l̇l̇ëm l̈i kong ga “Pjãy kjok ĩk shara”, \q2 tjl̈ẽ nopga bokrotkëba ara l̈i kong ga “Pjãy bokrotkëba ame”, \q2 \v 19 tjl̈ẽ nopga uunkong kong ga “Sbö nopga där dbaryo l̈i öötonge.”»\f + \fr 4:19 \ft Isaías 61.1-2.\f* \p \v 20 E irgo ga kjibokwo l̈i l̇l̇ira, twara iröng ba kjimtaga parkë shäng judíoga syõ uyo roy l̈i kong, ga sirkeno sök eshko. Eshko ga ĩya nopga l̈öng l̈irë beno l̈öng drëng erä. \v 21 Eni ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö tjl̈õkwo ëre kuromi l̈i, e shäryono eeri» l̈e. \p \v 22 Tjl̈ẽ shäng ga ba kugaga l̈öng l̈i tjl̈ẽ ëng kong ga «Kjwe pjl̈úe. Ba tjl̈õkwo l̈e l̈i, e wol̈ësowa» l̈e, ga beno l̈öng yëy l̈e erä. Ga tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Domer kjwe José wa l̇l̇ëmdo?» l̈e. \p \v 23 Kuya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̇l̇ëye l̈ëmi woydë bor kong l̈i, e miydoror pjir tjän. ¿No dwl̈omnega shäng kjl̈ara swl̈o ara ga shji tjl̈ẽ ba kong ga “Pja no dwl̈omnek pjl̈úra pja opdwl̈omnes om goshko” l̈ëy eni l̇l̇ëmdo? Eni ga “Pja no dwl̈omnek pjl̈úra nopga tjeng bop kjok ëreshko dwl̈omnezong” l̈ëmi woydë bor kong eni. “Capernaúm kjokyoshko ga l̇l̇ëbo shäryorop obl̈ë obl̈ë ara l̈i roy kurorwa pjire. Eni ga bop kjok ëreshko ga shäryos eni bakoe” l̈ëmi woydë bor kong eni bakoe. \v 24 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga Sbö tjl̈õkwo l̈aga, e iëba tjwl̈õ ara ba kjok om go l̈ishko l̇l̇ëme. \v 25 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga Sbö tjl̈õkwo l̈aga Elías dbaryoshko ga shunyo shrono l̇l̇ëm l̈u pjl̈ogl̈o mya kjingsho bëy, ga pjl̈i shrono ara kjone pogo. Eshkoshko ga syãpga tjeng ara Israel kjokyo, Elías sök l̈ishko, \v 26 gueniyo ichara Sbörë syãpga l̈öng eshko l̈i kjimtë l̇l̇ëme. Miga ichara Sarepta kjokyo, kjok l̈i buk Sidón kjokyo worbo go, syã sök kjl̈ara eshko kjimtë wl̈o. \v 27 Sbö tjl̈õkwo l̈aga Eliseo dbaryoshko ga nopga tjeng Israel tjëyoga ara pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong wl̈eniyo, gueniyo poptara kjl̈ara l̇l̇ëme. Miga domer Siria so ko Naamán, era poptara» l̈e. \p \v 28 Kuya nopga tjeng judíoga syõ uyo roshko l̈irë ga iirkono ara ba kong. \v 29 Ga kojono l̈ok, ga Jesús söra l̈ok jek kjok eshko dwayo. Kjok eshko l̈i, e pjang dl̈up pogl̈o go. Eni ga söra l̈ok jek öötong l̈ok dl̈up l̈i dbo go, dbuya l̈on jer töshko wl̈o l̈ara. \v 30 Miga Jesús opdöno jek ba tjrëko, ga toe. \s1 Ä sëya pjang domer goshko ichara Jesúsdë toe \p \v 31 E irgo ga jek öötong shäng Capernaúm kjokyo, e Galilea kjokyo obi. Ga öötong woshtozl̈ong dbaryo ga opzrëno jek shäng judíoga syõ uyo jong eshko l̈i roshko, ga nopga pina. \v 32 Tjl̈õkwo l̈ara jl̈õkoyo, dbo ara go. E kjĩshko ga nopga l̈öng ba kuga l̈i beno l̈öng yëy l̈e erä. \p \v 33 Eshko ga domer shäng kjl̈ara, goshko Ä sëya kjl̈ara. Ga Jesús ĩya sëya l̈irë ga öö l̈e ba kong dbo goshko, tjl̈ẽ ga \v 34 «Jesús, Nazaret so, ¿pja tek shäng borwa barwë ega? ¿Pja tek shäng borwa pjigare? Pja ë miydër pjl̈úe. Pja iak beno shäng dboy Sbö kong» l̈e. \p \v 35 Kuya ga sëya l̈i wl̈ona, tjl̈ẽ ga «Pja kjinkozong. Pja opkjos domer kjwe go dwayo» l̈e. Kuya ga domer l̈i dbura buk töshko, gueniyo l̇l̇ëye owa shäryara ba kong l̇l̇ëme. Eshko ga opkjono ba go dwayo. \p \v 36 Eni ga nopga tjeng eshko l̈i beno l̈öng yëy l̈e erä. Ga tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Tjl̈õkwo kjwe l̇l̇ëro? Dbo ara go ga Ä sëyaga iche opkjë ga kol̈e jl̈õkoyo» l̈e. \v 37 Ga Jesús roy shdöra l̈ok kjok eshko kjwang jĩkong. \s1 Simón ëm poptara Jesúsdë \p \v 38 E irgo ga Jesús opshino judíoga syõ uyo l̈i roshko dwayo, ga jek öötong shäng Simón ushko. Eshko ga Simón ëm buk swl̈o ara, wl̈oyo kjl̈ikdë. Eni ga nopga tjeng eshko l̈i tjl̈ẽ Jesús kong ga «Rokërwa bop kong sira ga kjwe kjimtozong» l̈e. \v 39 Öötong shäng ba zl̈ong bäng ga kjl̈ik l̈i zenoe. Jekdo eshko ga kojono, ga dl̈i shäryono ba kong. \s1 Swl̈opga poptara Jesúsdë ara \p \v 40 Jek kjok ro zar ga nopga swl̈o obl̈ë obl̈ë wl̈eniyo söraba ara Jesús kong. Ga orkwo iono kjl̈ara kjl̈ara kjing go, ga poptara. \v 41 Jesús, e no pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i miyde Ä sëyaga tjeng oba goshko l̈irë owa l̇l̇ëme. Epga toshko ga tjl̈ẽ l̈öng dbo go ga «¡Pja Sbö Wa!» l̈e. E kjĩshko ga ichara Jesúsdë tjl̈ẽ l̇l̇ëme. \s1 Jesús Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ono judíoga syõ uyo obl̈ë obl̈ë roshko \p \v 42 Wẽshko kjok shröngto ga Jesús opshino jek kjok eshko dwayo, to jongya ëye l̇l̇ëmshko, ber sök tjoksa wl̈o. E irgo ga nopga to l̈öng ba wl̈ẽk. Ga wl̈ẽna l̈ok, ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Pja brik l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 43 Gueniyo kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tja to jongya kjok shto obl̈ë obl̈ë, Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy pjl̈ú shdök, miydëba wl̈o. Tja ichak shäng e kong wl̈o» l̈e. \v 44 Eni ga to shäng ba l̈ë judíoga kjokyo kjrinashko kjrinashko, judíoga syõ uyo l̈ok kjwobi l̈i roshko. \c 5 \s1 Nopga mã shaga kjrara Jesúsdë dogl̈o pkëng (4) \p \v 1-3 Pjl̈ara ga Jesús shäng di bäng buk kësbang, shkung, so dl̈ung kjoyo ko Genesaret\f + \fr 5:1-3 \fk Genesaret \ft di bäng, e ko \fk Galilea \ft di bäng bakoe.\f* l̈i kjako. Eshko ga nopga shrono l̈öng ara ba zl̈ong bäng, Sbö tjl̈õkwo kuya l̈ok wl̈o, ga Jesús l̇l̇iya l̈ok ara. Eshko ga ĩna Jesúsdë ga kjyong tjeng do pjök di bäng l̈i kjako, roy no l̇l̇ëme. Nopga tjeng ba roy l̈i opshino tjeng ba kjl̈a mã shakkl̈o kwoshkwë. Eni ga Jesús opyono kjyong buk kjl̈ara roshko, kjyong l̈i sogo ko Simón. Eshko ga tjl̈ẽ Simón kong ga «Ichos jek sira di rong shwo l̈ëkong» l̈e. Ga ichara jeke. Eshko ga Jesús sirkeno sök kjyong l̈i roshko, ga nopga beno tjeng pjöshko l̈i pĩya sök. \p \v 4 Tjl̈ẽno pjir ga tjl̈ẽ Simón kong ga «Kjyong ëre ichos jek këgong sit di rong wl̈eshko, ga bomi kjl̈a mã shakkl̈o kjwe dbuzĩ dishko, pjãy mã shak wl̈o» l̈e. \fig Simón ma shano bayo ara (Lucas 5.4-7)|src="LB00210B.TIF" size="span" ref="Luke 5.4 " \fig* \p \v 5 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, tjawa parkono l̈öng shkë ga mã sharorwa kjl̈ara l̇l̇ëme. Gueniyo tjawa ichaga pjarë ga kjl̈a dburwa» l̈e. \p \v 6 Shäryara eni ga mã shara l̈ok träk l̇l̇ëme. Shiya l̈okshko ga kjl̈a l̈i kjiyo kjone kjone skoktong tjän. \v 7 Ĩya ga dwl̈eto ga ba pjeyoga tjeng kjyong obl̈ë roshko l̈i rokara or go, tek ba kjimtë wl̈o. Ga epga shrono, ga parkono tjë jĩkong. Ba kjyong do pjök l̈i pito, roy dl̈ina tjung mã erö kjĩshko. \v 8-9 Ga ĩya l̈ok ga mã shara l̈ok ara ga beno l̈öng yëy l̈e erä. Eni ga Simón Pedro kjök tono Jesús bokshto, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, pja opkjos bor zl̈ong dwayo sira. Tja domer owa wl̈eniyo» l̈e. \v 10 Ba pjeyoga tjeng kjyong obl̈ë roshko l̈i beno l̈öng eni bakoe. Tjeng kjyong obl̈ë roshko l̈i, epga ko Santiago, Juan. E Zebedeo wapga. \p Eshko ga Jesús tjl̈ẽ Simón kong ga «L̇l̇ëye bangkjrëp l̇l̇ëme. Pja to shäng mã shak ame. Pja iër to ber shäng no töng bor kong shara» l̈e. \v 11 Eni ga kjyong l̈i shira tjeng pjöshko iröng obi, ba l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i rayara, ga to jek l̈ok Jesús tjok. \s1 Domer pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong wl̈eniyo poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 12 Pjl̈ara ga Jesús öötong shäng kjok kjrinashko ga domer shrono shäng kjl̈ara ba shwoy. Domer l̈i pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong. Jesús ĩya ga kjök tono, kjujono bokdo kjl̈ay kl̈ung go, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, tja poptëp woydë ga tja poptëp ga pjl̈úe» l̈e. \p \v 13 Kuya ga porwara ba orkwo go, ga tjl̈ẽ ga «Pja poptër woydë. Pja ber pjl̈ú shara» l̈e. Jekdo eshko ga domer l̈i poptono beno pjl̈úe. \p \v 14 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Pja poptoror l̈ëp ë kong l̇l̇ëme. Pja nom opping syõshtaga Sbö kong nopga kjĩshko l̈i kong, pja ĩya wl̈o eröe. Sbö sënggl̈o l̈ara Moisésdë, pja äär Sbö poshrëk ba ushko ga pjl̈ú wl̈o l̈i söp, twëp ba kong, pja poptono miydëba wl̈o» l̈e. \p \v 15 Gueniyo ga Jesús roy shdöktong jek këgong. E kjĩshko ga shäng l̈ishko ga oba tön l̈öng ba shwoy ara anmoyõ, ba kuk wl̈o, ba swl̈o l̇l̇ë l̈i popte wl̈o bakoe. \v 16 Gueniyo ol̈öshko ga Jesús opkwë jek shäng ëye l̇l̇ëmshko, syõshtë Sbö kong tjoksa wl̈o. \s1 Domer dre kuga l̇l̇ëm wl̈eniyo poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 17 Dbar kjwara ga Jesús sök oba ping. Eshko ga fariseoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, e shrono l̈öng Galilea kjokyo obl̈ë obl̈ë dwayo, Judea kjokyo obl̈ë obl̈ë dwayo, Jerusalén kjokyo dwayo bako, ga sirkeno l̈öng eshko. Eshko ga Tjl̈apga dbo kësbang tjeng Jesús tjok, swl̈opga popte wl̈o. \v 18 Eni ga domerga tjwe l̈öng eshko kjl̈öbö, swl̈o söno kjl̈ara pogl̈o roshko. Swl̈o l̈i buk töshko, dre kuga l̇l̇ëm wl̈eniyo. Söya l̈ok kjër roshko, ie buk Jesús bokshto wl̈o l̈ara. \v 19 Gueniyo jek opzrëk kjone go l̇l̇ëm, oba ara kjĩy. Eni kuzong ga jem tyono l̈ok u dbo kjing sdok l̈i kjing go, kjing döra sira, swl̈o l̈i l̈ona ter pjang ba pogl̈o roshko öötong buk dew, oba ara tjrëko, Jesús bokshto. \p \v 20 Ĩya Jesúsdë ga swl̈o sögaga l̈i mär ba go ga tjl̈ẽ swl̈o buk töshko l̈i kong ga «Domer, owa pjang bop go l̈i l̈önor beno drete» l̈e. \p \v 21 No pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, fariseoga l̈öng eshko, e wotjl̈ĩk l̈ok ga «¿Kjwe ëro? ¡Domer kjwe shäng Sbö l̈ãywë owa, ber tjwl̈õ l̇l̇ëm wl̈o l̈e! Owa l̈öngga nopga kong l̈i Sbö eröe» l̈e. \p \v 22 Wotjl̈ĩk l̈öng l̇l̇ë l̈i miydara Jesúsdë pjir kuzong ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Pjãy wotjl̈ĩk owa eni ega? \v 23 “Owa pjang bop go l̈i l̈önor beno drete” l̈oror ba kong. Gueniyo l̈önorde, de l̈önor l̇l̇ëm, e ĩgömi l̇l̇ëme. Gueniyo ga “Pja kojõzong. Pja jëkzong” l̈oror ba kong ga poptororde, de poptoror l̇l̇ëm, era ĩgömi wẽl̈ëe. \v 24 Kjok ëre kjing go ga no to ter kjok dogo dwayo ëre dbo ara, owa pjang nopga go l̈i l̈ön ber dret wl̈o ga pjl̈úe. Miydëmi wl̈o ga l̇l̇ëbo shäryër e» l̈e. Eni ga tjl̈ẽ swl̈o buk töshko l̈i kong ga «L̈ër bop kong ga pja kojõzong. Bop bukkl̈o kjwe kjros, ga pja nom bop ushko» l̈e. \v 25 Kuya ga kojono nopga l̈öng l̈i bokshto, ba bukkl̈o l̈i kjrara, ga to jek ba ushko Sbö poshrëk ara. \v 26 Ĩya nopga tjeng eshko l̈irë ga beno l̈öng yëy l̈e erä, ga Sbö poshrëra, ga tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «Eeri ga l̇l̇ëbo ĩydë l̇l̇ëm obi, e ĩnoy jl̈õe» l̈e. \s1 Leví rokara Jesúsdë \p \v 27 E irgo ga Jesús opshino to ey dwayo. Jek jëk shängshko ga domer sök kjl̈ara eshko ko Leví, e dbur töngga Roma so kong. E sök ba pak l̈ishko. Ĩya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja tek bor tjok, pja pin wl̈o» l̈e. \v 28 Kuya ga kojono, ba l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i rayara, ga to jek ba tjok. \p \v 29 E irgo ga Leví dl̈i shäryono kësbang ba ushko, Jesús poshrëkkl̈o. Eshko ga oba shrono l̈öng ara ië, tjrëko nopga dbur töngga Roma so kong shrono l̈öng ara bakoe. \v 30 Ĩya fariseoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go l̈irë ga tjl̈ẽ l̈ok Jesús oppinggaga l̈öng l̈i kong ga «¿Pjãy ië nopga owa wl̈eniyo tjok kjweni ega?» l̈e. \p \v 31 Kuya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Nopga l̈öng pjl̈ú, swl̈o l̇l̇ëm ga e dwl̈omnega woydë l̇l̇ëme. Swl̈opgara dwl̈omnega woydë. \v 32 Eni ga tja shrono shäng kjok ëreshko, nopga pjl̈o bek l̈i rokaga l̇l̇ëm, nopga owa l̈i rokaga, l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈e, ga raye wl̈o» l̈e. \s1 Jesús l̈ano shji ië l̇l̇ëm kjĩshko \p \v 33 Eshko ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Juan oppinggaga ië l̇l̇ëm syõshtë Sbö kong wl̈o dbar kop ara. Fariseo oppinggaga omshäryë eni bakoe. ¿Bop oppinggagara ië enido ega?» \p \v 34 «Orkwosmozl̈ong dbaryoshko ga domer orkwosmok wl̈o l̈i\f + \fr 5:34 \fk Domer orkwosmok wl̈o \ft l̈e l̈i, e \fk Jesús \ft l̈okl̈o.\f* shäng ba tjok obishko ga nopga mak l̈öng eshko l̈i\f + \fr 5:34 \fk Nopga mak l̈öng eshko \ft l̈e l̈i, e \fk Jesús oppinggaga \ft l̈okl̈o.\f* ië l̇l̇ëm ga äe. \v 35 Gueniyo domer l̈i söraba ba shjiryoshko ga epga ië l̇l̇ëm eshko jã» l̈e ba kong. \p \v 36 Eshko ga tjl̈ẽno ba kong l̈ok l̇l̇ëbo jyãgl̈o go obi. Tjl̈ẽ ga «Shji shwong tjagl̈ën\f + \fr 5:36 \fk Shwong tjagl̈ën \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo twara Sbörë jl̈õkoyo tjagl̈ën Jesús kjĩshko \ft l̈i l̈okl̈o.\f* zëy sira, shwong këguë\f + \fr 5:36 \fk Shwong këguë \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo twara Sbörë Israel tjëyoga kong jl̈õkoyo dënashko \ft l̈i l̈okl̈o.\f* bängyëy e go wl̈o l̇l̇ëme. Shäryoroy eni kjwe ga shwong tjagl̈ën l̈i sreya, ga shwong këguë l̈i ber owa bakoe. \p \v 37 »Kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara tjagl̈ën\f + \fr 5:37 \fk Kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara tjagl̈ën \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo twara Sbörë jl̈õkoyo tjagl̈ën Jesús kjĩshko \ft l̈i l̈okl̈o.\f* tyëy ba bapkwo këguë shäryak öng kwota go\f + \fr 5:37 \fk Kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara bapkwo këguë shäryak öng kwota go \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo twara Sbörë Israel tjëyoga kong jl̈õkoyo dënashko \ft l̈i l̈okl̈o.\f* roshko l̇l̇ëme. Shäryoroy eni kjwe ga ba bapkwo l̈i böptur. Eni ga kjil̇l̇gwo bo dyo l̈i, e ber l̇l̇ëno ame, ba bapkwo l̈i ber eni bakoe. \v 38 Eni kuzong ga kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara tjagl̈ën tyëy wl̈o ga woyde bapkwo tjagl̈ën. \v 39 Ëye kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara këguë l̈i iono ga kjil̇l̇gwo bo dyo tjagl̈ën l̈i ie woydë l̇l̇ëme. Eshko ga tjl̈ẽ ga “Këguë l̈i pjl̈ú, tjagl̈ën l̈i kjinmo” l̈e eni» l̈e. \c 6 \s1 Woshtozl̈ong dbaryo ga Jesús oppinggaga dwl̈a bo kjrono \p \v 1 Woshtozl̈ong dbaryo kjwara ga Jesús jëk shäng dwl̈a dgak buk l̈i tjrëko ba oppinggaga tjok. Eshko ga ba oppinggaga l̈öng dwl̈a bo kjrë, ga kjwokäya or go, ue l̈ok wl̈o. \v 2 Eni ga fariseoga kjone kjone tjl̈ẽ ga «¿L̇l̇ëbo shäryako woshtozl̈ong dbaryoshko l̇l̇ëm l̈i shäryëmi l̈öng kjweni ega?» l̈e. \p \v 3 Kuya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Dënashko ga David, ba yorkagaga, e pjl̈i l̈ok arashko ga l̇l̇ëye shäryara tak pjang Sbö tjl̈õkwo go l̈i, e l̈omirë l̇l̇ëmdo? \v 4 David opzrëno jek shäng Sbö u roshko, ga pjl̈ung shosho suk pjir iak beno tjeng dboy Sbö kong l̈i uara, ga twara ba nopga jëk l̈öng ba tjok l̈i kong, ue wl̈o bako, e uaga syõshtagagarë erö gueniyo» l̈e. \p \v 5 Ga tjl̈ẽ ba kong obi ga «Woshtozl̈ong dbaryo kägäyo l̈i, no to ter kjok dogo dwayo ëre l̈i e» l̈e. \s1 Woshtozl̈ong dbaryo ga swl̈o poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 6 Woshtozl̈ong dbaryo obl̈ëshko ga Jesús opzrëno jek judíoga syõ uyo jong kjok eshko l̈i roshko, ga nopga tjeng eshko l̈i pina. Domer shäng kjl̈ara eshko orkwo kël̈ë sl̈osl̈oe. \v 7 Fariseoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, e l̈öng eshko bako, Jesús dë, swl̈o l̈i popte woshtozl̈ong dbaryore ĩya l̈ok wl̈o, rote e go wl̈o. \p \v 8 Wotjl̈ĩk l̈öng l̇l̇ë l̈i miydara Jesúsdë pjir kuzong ga tjl̈ẽ swl̈o l̈i kong ga «Pja kojõs shäng nopga l̈öng kës ëre tjrëko» l̈e. Kuya ga shäryara eni. \v 9 E irgo ga Jesús tjl̈ẽ nopga tjeng l̈i kong ga «Pjãy kong l̇l̇ëbo kjakrokër kjrina. ¿Woshtozl̈ong dbaryo ga l̇l̇ëye shäryëy obl̈ë kong ga pjl̈ú? ¿L̇l̇ëbo pjl̈úre, de l̇l̇ëbo owa? ¿Ëre dbaryo ga kjl̈ara buk ba l̇l̇ëmdo shinmotkë wl̈o ga l̇l̇ëye shäryëy? ¿Wẽyẽre, de kjimtëy?» l̈e. \p \v 10 Eshko ga l̈öng ba zl̈ong bäng pjribri l̈i ĩna uunkong, ga tjl̈ẽ swl̈o l̈i kong ga «Pja orkwo roshwĩzong» l̈e. \p Kuya ga shäryara eni, ga ba orkwo poptono beno pjl̈úe. \v 11 Gueniyo ga nopga l̈öng l̈i iirkono ara, tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «¿L̇l̇ëye shäryëy Jesús kjwe kong ga pjl̈ú?» l̈e. \s1 Jesús domerga kjrono dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) \p \v 12 Eshko dbaryo ga Jesús opshino to jem shäng dl̈up jong kjwara bigdo go, syõshtë Sbö kong wl̈o, ga syõshtono shkëe. \v 13 Wẽshko kjok shröng ga ba oppinggaga rokara tek l̈öng ba zl̈ong bäng. Eshko ga kjrara dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12), ber l̈öng Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga ba ãska wl̈o. Epga ko l̈ok eni: \li1 \v 14 Simón, e koiara beno Pedro; \li1 Andrés, e Simón l̈ëng; \li1 Santiago; \li1 Juan; \li1 Felipe; \li1 Bartolomé; \li1 \v 15 Mateo; \li1 Tomás; \li1 Santiago, e Alfeo wa; \li1 Simón, e zelote; \li1 \v 16 Judas, e Santiago wa; \li1 Judas Iscariote, e Jesús soynega. \s1 Jesús nopga pino träk l̇l̇ëme \p \v 17-18 E irgo ga Jesús to ter dl̈up l̈i dwayo ba oppinggaga kjrara l̈i tjok, ga öötong l̈öng sdam l̈ëkong. Eshko ga nopga tjeng träk l̇l̇ëm, opping ba tjok wl̈o. Nopga shrono l̈öng ara ba kuk wl̈o, ba swl̈o l̇l̇ë l̈i popte wl̈o bakoe. Shrono l̈öng l̈i, e Judea sopga, Jerusalén sopga, Tiro sopga, Sidón sopga bakoe. Tiro kjokyo, Sidón kjokyo, e tjeng dl̈ung sor go. Ëye tjeng eshko goshko Ä sëyaga ga e poptara Jesúsdë. \v 19 Eshko ga ëye ba shwong porwono ga poptono ba dbo kësbang go. E kjĩshko ga uunkong wotjl̈ĩk l̈ok ba porwë l̈e. \s1 L̇l̇ëye shäryëy, shji ber l̈öng wopjl̈ú wl̈o \p \v 20 Eshko ga ba oppinggaga ĩya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga \q1 «Nopga song wl̈eniyo, \q2 pjãy ber wopjl̈ú, \q2 Sbö ber bomi pjl̈uyo kjĩshko. \q1 \v 21 Pjãy l̈öng pjl̈i ara wl̈eniyo, \q2 pjãy ber wopjl̈ú, \q2 l̇l̇ono ga pjãy ber l̈öng bö tjung kjĩshko. \q1 Pjãy l̈öng sl̈ar ëë wl̈eniyo, \q2 pjãy ber wopjl̈ú, \q2 l̇l̇ono ga pjãy ber l̈öng jar kjĩshko. \q1 \v 22 Pjãy ĩywaba shjiktëng, pjãy wl̈okjrëba l̇l̇ëm, pjãy l̈ãywëba owa, bomi ko e owa l̈ëba, shäryëba eni no to ter kjok dogo dwayo ëre kjĩshkoshko ga \q2 pjãy ber wopjl̈úe. \q1 \v 23 Eni ga pjãy äär kjok dogoshko ga pjãy potjwl̈ẽn ara. E kjĩshko ga shäryëba owa bomi kong enishko ga pjãy woydë l̇l̇ëme. Pjãy ber woowa l̇l̇ëm dey. Sgl̈ik l̈ëmi, öö l̈ëmi ara, pjãy l̈öng wopjl̈ú kjĩshko bakoe. \q2 Dënashko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga shdunaba eni bakoe. \q1 \v 24 Gueniyo ga pjãy nopga dbur ara wl̈eniyo, \q2 pjãy song jl̈õ, \q2 l̇l̇ono ga pjãy l̈öng pjl̈ú dbaryo l̈i pjitong kjĩshko. \q1 \v 25 Pjãy l̈öng bö tjung wl̈eniyo, \q2 pjãy song jl̈õ, \q2 l̇l̇ono ga pjãy ber l̈öng pjl̈i ara kjĩshko. \q1 Pjãy l̈öng jar wl̈eniyo, \q2 pjãy song jl̈õ, \q2 l̇l̇ono ga pjãy ber l̈öng sl̈ar ëë kjĩshko. \q1 \v 26 Pjãy poshrëkoba arashko ga \q2 pjãy song jl̈õe. \q2 Dënashko ga nopga to l̈öng tjl̈ẽ ga “Tja Sbö tjl̈õkwo l̈aga” l̈e, gueniyo ichaga Sbörë l̇l̇ëme. Eshko ga epga poshrëraba ara bakoe. \s1 Bi moskwoga woydëy ara \p \v 27 »Gueniyo ga l̈ër pjãy bor kuga l̈i kong ga bomi moskwoga woydozĩ ara. Ëye, pjãy ĩywa shjiktëng ga kong l̇l̇ëbo shäryozĩ pjl̈ú dey. \v 28 Ëye wotjl̈ĩk owa bop tjok ga pjãy wotjl̈ĩk pjl̈ú ba tjok. Ëye, pjãy bokrotke ga pjãy syõshtë Sbö kong ba kjĩshko dey. \v 29 Pjãy kwomso shpora obl̈ërë pjl̈ara ga kal̈ëkong twëmi ba kong, shpoya wl̈o bakoe. Bomi shwong kop l̈ëkong döra ga bomi shwong ter l̈ëkong twëmi ba kong bakoe. \v 30 Ë pogo tjwe bomi shwoy l̇l̇ëbo rokë ga twëmi ba kong. L̇l̇ëbo döra bop shjiryo ga wẽyẽ. \v 31 Pjãy l̇l̇ëbo shäryos obl̈ë kong, woydëmi ga shärye l̈ok bomi kong sorë ga eni. \p \v 32 »¿Bomi woydagaga woydomirë dö wl̈eni ga pjãy potjwl̈ẽkkl̈o l̇l̇ë l̈ëmiro? Nopga owa ëmdë ga omshäryë e kjoyoe. \v 33 ¿Bomi kjimtagaga kjimtomirë erö ga pjãy potjwl̈ẽkkl̈o l̇l̇ë l̈ëmiro? Nopga owa ëmdë ga omshäryë e kjoyo bakoe. \v 34 ¿Dbur poskwomi, tjwl̈õ shimi iröng wl̈o dö ga pjãy potjwl̈ẽkkl̈o l̇l̇ë l̈ëmiro? Nopga owa ëmdë ga omshäryë e kjoyoe. \v 35 Eni l̇l̇ëme. Nopga kong l̇l̇ëbo shärye Sbörë pjl̈ú bako, “Tja kjimtara Sbörë” l̈e l̇l̇ëm gueniyo. E kjĩshko ga bomi moskwoga woydozĩ ara. L̇l̇ëbo shäryozĩ pjl̈ú ba kong. Dbur poskwõzĩ oba kong, ga tjwl̈õ shimi l̇l̇ëme. Eni ga bomi potjwl̈ẽkkl̈o ber kësbange. Ga pjãy ber l̈öng Sbö Tjwl̈õ Kësbangyo l̈i wapga jl̈õkoyo. \v 36 Pja songe l̈e bomi Datarë oba kong. Pja songe l̈ozĩ oba kong eni bakoe. \s1 «No obl̈ë l̇l̇ëbo owa shäryono» l̈ëy ë kong l̇l̇ëme \p \v 37 »“No obl̈ë l̇l̇ëbo owa shäryono” l̈ëy ë kong l̇l̇ëme. Eni ga “Pjãy l̇l̇ëbo shäryono owa” l̈e Sbörë bomi kong l̇l̇ëm bakoe. “Pja shdungko” l̈ëy ë kong l̇l̇ëme. Eni ga “Pjãy shdungko” l̈e Sbörë bomi kong l̇l̇ëm bakoe. L̇l̇ëbo shäryara obl̈ërë bomi kong owa l̈i iozĩ ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. Eni ga owa pjang bomi go l̈i l̈ö̃ya Sbörë ber dret eni bakoe. \v 38 Oba së̃zĩa. Eni ga pjãy së̃ya Sbörë bakoe. Pjãy kong l̇l̇ëbo twe bayo ara, so resgwo bapkwo tjung kjoyo, resgwo bapkwo l̈i roshko resgwo yoroy, kjing l̇l̇iy or go, sigwo yoy ber l̇l̇iktëng wl̈o, kjing goshko iëy jek obi, ber tjung kjopkwo shopte jong om go wl̈eni. Shäryëmi obl̈ë kong sorë ga shärye Sbörë bomi kong eni bakoe» l̈e. \p \v 39 E irgo ga tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go obi. Tjl̈ẽ ga «Nopga tjeng do pjök kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo. ¿Kjl̈ara wl̈osöya ba kjl̈ara l̈irë l̈e ga l̈on jer tjeng pjöyĩkong pjl̈ëbgwo kjwaraso roy l̇l̇ëmdo? \v 40 Oppinggaga tjwl̈õ ara, ba pingga kjinmo l̇l̇ëme. Gueniyo ga oppino pjirshko ga äär ber ba pingga dik. \p \v 41 »Bomi kjl̈ara bok bäng kjor pjl̈oyo ĩmi kjër. E wopro ga bomi bok roshko kjorkwang buk kjwangna l̈i ĩgömi l̇l̇ëme. ¿Shäryëmi eni egaro? \v 42 ¿Kjorkwang buk bomi bok roshko l̈i ĩgömi l̇l̇ëm ga “Kjor pjl̈oyo buk bop bok bäng kjwe shir bop kong” l̈ëmi bomi kjl̈ara kong sorëro? ¡Pjãy Sbö tjl̈õkwo söga jl̈õkoyo l̈ëmi, gueniyo pjãy wotjl̈ĩk owa bomi pjl̈úshko! Kjorkwang buk bomi bok roshko l̈i shizĩ bäm go. Enira kjor pjl̈oyo buk bomi kjl̈ara bok bäng l̈i ĩgömi wẽl̈ë, shimi ba kong wl̈o. \s1 Kjor, e sorë miydëy ba bo go \p \v 43 »Kjor doyo pjl̈ú ga botjyë ga owayo drete. Kjor doyo owa ga botjyë ga pjl̈úyo dret bakoe. \v 44 Kjor, e sorë miydëy ba bo go. Kjor bo kjrëy shkl̈ik doyo go l̇l̇ëme. Kjil̇l̇gwo bo kjrëy shkö sho doyo go l̇l̇ëm bakoe. \v 45 No pjl̈ú ga tjl̈ẽ pjl̈ú, wotjl̈ĩk pjl̈ú ba pjl̈úshko kjĩshko. No owa ga tjl̈ẽ owa, wotjl̈ĩk owa ba pjl̈úshko kjĩshko bakoe. L̇l̇ëbo tjeng bomi pjl̈úshko l̈omirë bomi kjamo go. \s1 U shäryëy sorë \p \v 46 »Pjãy tjl̈ẽ bor kong ga “Pja bor Tjl̈apga jl̈õkoyo” l̈ëmi, gueniyo tja kol̈ëmi l̇l̇ëme. ¿Shäryëmi eni egaro? \v 47-48 Ëye tjwe bor shwoy, tja tjl̈õkwo kuya, ga l̇l̇ëye l̈oror l̈i shärye ga e so domer u ywaga kjl̈ara kjoyoe. U shäryarashko ga shwl̈eyo pjl̈ona rong, ga ak iara ba so bäng pjribrie. Shäryara pjir ga di to jer, pjono u l̈i goshko ga to wito l̇l̇ëm, u l̈i shäryara pjl̈ú kjĩshko. \v 49 Gueniyo ëye, tja tjl̈õkwo kuya, ga l̇l̇ëye l̈oror l̈i shärye l̇l̇ëm ga e so domer u ywaga obl̈ë kjoyoe. U shäryarashko ga ba shwl̈eyo pjl̈ona uriso, rong l̇l̇ëme. Shäryara pjir ga di to jer, pjono u l̈i goshko ga skwara pjir, söra dirë drete» l̈e. \c 7 \s1 Ëngkjwaga kägäyo parkaga poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 1 Jesús tjl̈ẽno oba kong pjir ga opzrëno jek öötong shäng Capernaúm kjokyo. \v 2 Domer sök kjl̈ara eshko, e Roma so, e ëngkjwagaga ara kägäyo bakoe. Domer l̈i parkaga tjwl̈ẽk shäng pjir wl̈eniyo buk kjl̈ara, woyde ara wl̈eniyo, e swl̈o ara, wol̈ontoe. \v 3 Ga Jesús roy kura ba kägäyo l̈irë, ga judío tjl̈apgaga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo ichara kjl̈öbö, Jesús rokë, ba parkaga l̈i poptë wl̈o. \v 4-5 Öötong l̈öng Jesús shwoy ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, rokërwa bop kong ga domer l̈i kjimtos sira. E judío bishĩya dik l̇l̇ëm, gueniyo bi tjëyoga woyde ara. Tjawa kong syõ uyo shäryara kjwara om go. E kjimtako jl̈õe» l̈e. \v 6 Kuya ga to jek ba tjok. \p Jek l̈öng ääto ba ushko ga ëngkjwaga kägäyo l̈i, ba pjeyoga ichara kjl̈öbö, l̈an Jesús kong obi wl̈o. Öötong l̈öng ba shwoy ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Domer l̈i tjl̈õkwo ichono bop kong. Tjl̈ẽ ga “Tjl̈apga, pja tek bor ushko l̇l̇ëm ga bue. Tja l̇l̇ëno l̇l̇ëm, tjwl̈õ l̇l̇ëm, pja opzrëk tek bor u roshko wl̈o. \v 7 Pja ĩnor jek om go bop shwoy l̇l̇ëm e kjĩshko. Bor parkaga poptë l̈ëp erö ga poptë dani. \v 8 Tja kägäyo tjok. L̇l̇ëye l̈e bor kong l̈i shäryër eni ĩyado. Tja ëngkjwagaga ara kägäyo. L̇l̇ëye l̈ër ba kong l̈i shärye l̈ok eni ĩyado bakoe. ‘Pja nomo’ l̈ër kjl̈ara kong ga toe. ‘Pja tegö’ l̈ër kjl̈ara kong ga teke. Bor parkaga tjwl̈ẽk shäng pjir wl̈eniyo ichër l̇l̇ëbo shäryë ga shärye eni” l̈e bop kong eni» l̈e. \p \v 9 Kuya ga beno shäng yëy l̈e erä. Ga nopga jëk l̈öng ba tjok l̈i ĩya ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̈ër bomi kong ga domer, e mär bor go jl̈õkoyo, Israel tjëyoga uunkong kjinmo» l̈e. \p \v 10 E irgo ga domerga ichara l̈i öötong l̈öng ëngkjwaga kägäyo l̈i ushko iröng obishko ga ba parkaga swl̈o ara l̈i wl̈ẽna shäng pjl̈ú tjän. \s1 Syã wa shinmotkono woshrara Jesúsdë kjl̈ara iröng obi \p \v 11 E irgo ga Jesús jek shäng jongya kjok ko Naín, ba oppinggaga tjok. Oba jek l̈öng ara ba tjok bakoe. \v 12 Jek l̈öng ääto eshko ga shinmo sökoba jek pjang kjl̈ara, iëba sakshko wl̈o. Shinmo l̈i meyo, e syã, ga wa domer obl̈ë drete. Kjok eshko sopga jek l̈öng ara ba yorkë. \v 13 Ĩya Tjl̈apga Jesúsdë ga songe l̈e, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja sl̈ar ame» l̈e. \p \v 14 E irgo ga jek öötong shäng shinmo l̈i zl̈ong bäng ga ba bapkwo söya l̈ok pjang l̈i porwara. Ba sögaga jek l̈öng l̈i sl̈ongtëng l̈önge. Eshko ga Jesús tjl̈ẽ shinmo l̈i kong ga «¡Dwl̈as, l̈ër bop kong ga pja kojõzong!» l̈e. \v 15 Ga shinmo l̈i wl̈oktëng sök, ga tjl̈ẽno. Eshko ga ichara Jesúsdë to iröng ba mekë tjok obi. \p \v 16 Ĩya l̈öng l̈irë ga bangkjre l̈ok träk l̇l̇ëme. Ga Sbö poshrëra l̈ok ara. Tjl̈ẽ l̈ok ga «Sbö tjl̈õkwo l̈aga weno shäng bi tjrëko kjl̈ara kësbange» l̈e. Ga tjl̈ẽ l̈ok obi ga «Sbö shrono shäng, ba nopga kjimtë wl̈o» l̈e. \v 17 Jesús roy shdöktong Judea kjokyo kjok kjwang jĩkong, kjok shto obl̈ë obl̈ë ber tjeng ba worbo go bakoe. \s1 Juan No Waga \p \v 18 E irgo ga l̇l̇ëbo shäryak eni l̈i, e roy kura Juandë pjir, l̈aga ba oppinggagarë ba kong. Eni ga ba oppinggaga rokara ba shwoy do pjök, \v 19 ga ichara tjl̈ẽ Tjl̈apga Jesús kong ga «¿No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë koshërwa l̈öng l̈i pjare, de obl̈ë koshorwarë?» l̈e. \p \v 20 Eni ga öötong l̈öng Jesús shwoy ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjawa ichara Juan No Wagarë tjl̈ẽ bop kong ga “¿No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë koshërwa l̈öng l̈i pjare, de obl̈ë koshorwarë?”» l̈e l̈ok ba kong eni. \p \v 21 Jekdo eshko ga nopga swl̈o obl̈ë obl̈ë wl̈eniyo, nopga goshko Ä sëyaga, e poptara Jesúsdë ara. Ga nopga kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo poptara ara, beno l̈öng kjok ĩgö pjl̈úe. \v 22 E irgo ga Jesús tjl̈ẽ Juan oppinggaga l̈i kong ga «L̇l̇ëye ĩnomi, kuromi l̈i to l̈ëmi Juan kong. Nopga kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo kjok ĩnoe. Nopga jëk l̇l̇ëm wl̈eniyo jëktonge. Nopga pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong wl̈eniyo poptonoe. Nopga kjok kugö l̇l̇ëm wl̈eniyo kjok kunoe. Shinmoga woshrono iröng obi. Nopga song wl̈eniyo kong Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ak ba kong. \v 23 Ëye mär bor go, ga tja raye l̇l̇ëm ga era ber sök wopjl̈úe» l̈e. \p \v 24 Epga toshko ga Jesús tjl̈ẽno oba kong Juan kjĩshko. Tjl̈ẽ ga «¿Pjãy jek l̈öng kjok dogro no l̇l̇ëmshko, Juan ĩkshko ga pjãy äätë eshko l̇l̇ëm obishko ga domer, e kjwe sorë l̈oromi? ¿E sjro bakwara pjl̈ukdë wl̈eni l̈oromire? \v 25 ¿Eni l̇l̇ëm ga e kjwe sorë l̈oromi? ¿E doyono shäng shwong wol̈ësowa, tjwl̈õ ara wl̈eniyo go l̈oromire? Miydëmi pjl̈ú ga nopga dbur ara eniyo l̈öng pjl̈u ushko. \v 26 ¿Eni ga e kjwe sorë l̈oromi? ¿E kjwe Sbö tjl̈õkwo l̈aga l̈oromire? E jl̈õe. Ga e tjwl̈õ ara, Sbö tjl̈õkwo l̈agaga obl̈ë kjinmo. \v 27 Sbö tjl̈õkwo tak pjang l̈i goshko ga Sbö tjl̈ẽno Juan kjĩshko. Tjl̈ẽno beno eni: “No ichër kjl̈ara bop bäm go, bop roy l̈aga, irbo poshäryë bop kong wl̈o.”\f + \fr 7:27 \ft Malaquías 3.1.\f* \v 28 L̈ër bomi kong ga nopga uunkong kjok ëre kjing go äätë tjwl̈õ ara, Juan kjinmo l̇l̇ëme. Eni gueniyo ga nopga l̈öng Sbö sök no pjl̈uyoshko kjl̈obi l̈i tjwl̈õ ara, Juan kjinmo» l̈e. \p \v 29 (Jesús tjl̈õkwo kugaga uunkong, nopga dbur töngga Roma so kong ëmdë ga tjl̈ẽ ga «Sbö tjl̈õkwo, e beke» l̈e, optwono Juan kong, we jer di roshko l̈i kjĩshko. \v 30 Gueniyo ga fariseoga, kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydagaga pjl̈ú wl̈eniyo, era optwono Juan kong, we wl̈o l̇l̇ëme. E kjĩshko ga Sbö tjl̈õkwo kjrara l̈ok l̇l̇ëme.) \p \v 31 Ga Jesús tjl̈ẽ obi ga «Eerishko dbaryo sopga, ¿pjãy so l̇l̇ë kjoyo l̈ër bomi kong? \v 32 Pjãy so kjwozirga öö l̈e l̈öng ëng kong l̇l̇ëbo soynezl̈ong shtoyoshko tjör kjoyoe. Tjl̈ẽ l̈ok ga \q1 »“Tjawa dbonmo bakwono ga \q2 bëyotkoromi l̇l̇ëme. \q1 Tjawa tono tëkwo woydokl̈o ga \q2 pjãy sl̈atong l̇l̇ëm bakoe” l̈e l̈ok eni. \p \v 33-34 »L̈ër ega l̈ër bomi kong. Juan No Waga shrono shäng ga iono l̇l̇ëm Sbö kong dbar kop ara, ga kjil̇l̇gwo bo dyo iono l̇l̇ëm bakoe. Eshko ga “Kjwe goshko Ä sëya kjl̈ara” l̈oromi. E irgo ga no to ter kjok dogo dwayo ëre shrono ga tja ië ara, tja kjil̇l̇gwo bo dyo ië bakoe. Eni ga “Domer kjwe ië sĩyo, nel̈õtkë äe, jëk nopga owa wl̈eniyo tjok, ië nopga dbur töngga Roma so kong l̈i tjok bakoe” l̈ëmi eni. L̈ër bomi kong ga pjãy so kjwozirga l̈öng l̈i kjoyo e kjĩshko. \v 35 Sbö kjok miydë l̈i, e jl̈õe miydëba ba sögaga l̈i go» l̈e. \s1 Fariseo ko Simón \p \v 36 Fariseo shäng kjl̈ara. Pjl̈ara ga Jesús mana jek ba ushko ië, ga Jesús jek öötong sirkeno sök ië ba tjok eshko. \v 37 Kjok eshko ga wal̈ë shäng kjl̈ara, l̇l̇ëbo owa shäryaga wl̈eniyo. Kuya ga Jesús sök ië fariseo l̈i ushkoshko ga jek öötong shäng eshko, wl̈oshko poshtikkl̈o bapkwo tjwl̈õ ara, roshko poshtikkl̈o l̈õ pjl̈ëbl̈ëe. \v 38 Öötong shäng Jesús zl̈ong bäng ga sl̈ar ëëe. Ba boryo l̈i tjöno Jesús dre kjing go, ga dõya sök ba käkzong go. Eni ga ba dre l̈i l̈õ shira, ga kjing go poshtikkl̈o l̈i kwona. \p \v 39 Ĩya fariseo, Jesús maga l̈irëshko ga wotjl̈ĩk ga «Domer kjwe Sbö tjl̈õkwo l̈aga wl̈eniyo jl̈õkoyo kjwe ga wal̈ë sök ba porwë kjwe owa miydara pjire» l̈e. \v 40 Fariseo l̈i ko Simón. \p Eni ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Simón, tjl̈õkwo l̈ër woydë bop kong sira» l̈e. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, l̈ozong» l̈e. \p \v 41 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjl̈ara ga nopga tjeng do pjök, pogo tjwl̈õ dbur poskwongga wl̈eniyo kong. Kjl̈ara pogo tjwl̈õ ba kong bayo domer parkë dbargwo sak dbäw pjl̈ogl̈o shkëng (500) ãska wl̈eni. Kjl̈ara obi pogo tjwl̈õ ba kong bayo domer parkë dbargwo sak shkëng (50) ãska wl̈eni. \v 42 Ga potjwl̈ẽya l̈ok ga ä kuzong ga dbur poskwongga l̈i tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga “Wẽyẽ, tja potjwl̈ẽmi ame” l̈e. ¿Eni ga kjone dey ga e woyde ara anmoyõ?» \p \v 43 «Bor kong ga kjl̈ara pogo tjwl̈õ ara, potjwl̈ẽkkl̈o ame l̈i e» l̈e. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̈ëp l̈i eni jl̈õe» l̈e. \v 44 Eni ga wal̈ë l̈i ĩya ga tjl̈ẽ Simón kong ga «Wal̈ë kjwe ĩzong. Tja shrono tek shäng bop u roshkoshko ga tja kong di tworop, tja dre shkwë e go wl̈o l̇l̇ëme. Gueniyo bor dre pöra kjwerë ba boryo go, ga dona ba käkzong go. \v 45 Tja wl̈okjroropshko ga tja l̈õ shirop l̇l̇ëme. Gueniyo tja shrono tek l̈ëkong ga bor dre l̈õ shiya kjwerë wop sit wop site. \v 46 Kjyo kwonop bor dl̈u kjing go l̇l̇ëme. Gueniyo poshtikkl̈o kwona kjwerë bor dre kjing go. \v 47 E kjĩshko ga l̈ër bop kong ga owa pjang ba go ara l̈i l̈önor beno drete. E kjĩshko ga tja woyde ara anmoyõ. Gueniyo ëye kong, owa pjang ba go l̈i l̈önor sira dö ga tja woyde ara anmoyõ l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 48 E irgo ga Jesús tjl̈ẽ wal̈ë l̈i kong ga «Owa pjang bop go l̈i l̈önor beno drete» l̈e. \p \v 49 Eshko ga nopga mana tjeng ië ba tjok l̈i tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Kjwe ëro? ¿Owa pjang oba go l̈i l̈ö̃ya sorë?» l̈e. \p \v 50 Gueniyo ga Jesús tjl̈ẽ wal̈ë l̈i kong ga «Pja mär bor go kuzong ga pja döktonge. Pja nom wopjl̈ú bop ushko» l̈e. \c 8 \s1 Wal̈ëga Jesús kjimtaga \p \v 1 E irgo ga Jesús jëk to shäng kjok kjrina kjrina, ga Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy pjl̈ú l̈e shäng oba kong. Ga domerga kjrara dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i jek l̈öng ba tjok, \v 2 wal̈ëga jek l̈öng ba tjok kjl̈öbö bakoe. Wal̈ëga l̈i bäm goshko ga kjone kjone swl̈o obl̈ë obl̈ë, kjone kjone goshko Ä sëyaga, ga poptara Jesúsdë beno pjl̈úe. Kjl̈ara ko María Magdala so. Dämärshko ga Ä sëyaga tjeng ba goshko dogl̈o kjäk (7) l̈i ichara to uunkong. \v 3 Kjl̈ara obi ko Juana, e Cuza boy. Cuza, e parkë shäng Herodes kong, ba l̇l̇ëbo daga. Kjl̈ara obi ko Susana. Jesús kjimte wal̈ëga l̈irë l̈öng, ba dbur baĩya l̈i go. \s1 Dwl̈a sguingga \p \v 4 Pjl̈ara ga oba shrono kjok shto obl̈ë obl̈ë dwayo ga töno ara Jesús sök l̈ishko. Eshko ga Jesús tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga \v 5 «Domer shäng kjl̈ara dwl̈a sguingga. Pjl̈ara ga opshino to jek dwl̈a sguing. Sguĩyashko ga kjone kjone l̈ono tjeng irbo bäng, ga shgl̈ëraba, uara sënwarë drete. \v 6 Kjone kjone l̈ono tjeng ak ara tjrëko. Gueniyo kl̈ung sho l̈i shgl̈ëk l̇l̇ëm kjĩshko ga dwl̈a l̈i wenoshko ga danoe. \v 7 Dwl̈a kjrina obi, e l̈ono tjeng shkö sho roshko, ga wenoshko ga l̇l̇gwĩna drete. \v 8 Dwl̈a kjrina obi, e l̈ono tjeng kl̈ung sho pjl̈ú kjing go, ga kuno, botjyono pjl̈úe. Kjoneshko ga sok kjwara botjyono kjwo sak dbäw (100)» l̈e. \p E irgo ga tjl̈ẽ ba kong jek sira obi ga «Ëye kwomgwo tjok ga woyde ga kuya yõtso» l̈e. \s1 Jesús tjl̈ẽno l̇l̇ëbo jyãgl̈o go erä ega \p \v 9 E irgo ga Jesús oppinggaga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Rokërwa bop kong sira ga l̇l̇ëye l̈orop l̇l̇ëbo jyãgl̈o go l̈i, e l̇l̇ë l̈okl̈o pjl̈ol̇l̇gwes borwa kong, miydërwa wl̈o» l̈e. \p \v 10 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy miydaydëba l̇l̇ëm l̈i pinaba bomi kong, miydëmi wl̈o. Gueniyo nopga obl̈ë kongda, l̈ër l̇l̇ëbo jyãgl̈o go erä. Eni ga \q1 »“Ĩya l̈öng ga l̇l̇ë ĩyde miyde l̈ok l̇l̇ëm, \q2 kuya l̈öng ga l̇l̇ë l̈okl̈o miyde l̈ok l̇l̇ëm bakoe.”\f + \fr 8:10 \ft Isaías 6.9.\f* \s1 Dwl̈a sguingga l̈anyo, e l̇l̇ë l̈okl̈o l̈ara Jesúsdë \p \v 11 »Dwl̈a sguingga l̈anyo, e l̇l̇ë l̈okl̈o l̈ër bomi kong. Dwl̈a l̈i, e Sbö tjl̈õkwo l̈okl̈o. \v 12 Dwl̈a l̈ono irbo bäng l̈i, e ëye Sbö tjl̈õkwo kuno l̈i l̈okl̈o. Gueniyo Ä tjwe eshko, ga döya ba pjl̈úshko dwayo, tjl̈õkwo l̈i kjre l̇l̇ëm wl̈o. Eni ga epga där l̇l̇ëme. \v 13 Dwl̈a l̈ono ak ara tjrëko l̈i, e ëye tjl̈õkwo l̈i kuno ga beno shäng wopjl̈ú l̈i l̈okl̈o. Gueniyo tjl̈õkwo l̈i äär ber ba pjl̈úshko jl̈õkoyo l̇l̇ëm kjĩshko ga tjl̈õkwo l̈i kjre dbar kjwöbö erä. E irgo ga l̇l̇ëye wen ba kong sira tjl̈õkwo l̈i kjĩshko ga raye, söya ame. \v 14 Dwl̈a l̈ono shkö sho roshko l̈i, e ëye tjl̈õkwo l̈i kuno l̈i l̈okl̈o. Tjl̈õkwo l̈i kura, gueniyo wotjl̈ĩk sök ara, wo pjang dbur go, l̇l̇ëbo pjl̈ú kjok ëre kjing goshko l̈i woyotjl̈ĩya ara bakoe. E kjĩshko ga tjl̈õkwo l̈i woyo ba kong ame, ga bo wen tjl̈õkwo l̈i kjĩshko l̇l̇ëme. \v 15 E ga dwl̈a l̈ono kl̈ung sho pjl̈ú kjing go l̈i, e ëye tjl̈õkwo l̈i kuno, ga kjre jl̈õkoyo ba pjl̈úshko l̈i l̈okl̈o. Kjre, ga söya ĩyado, ga bo wen tjl̈õkwo l̈i kjĩshko arae. \s1 Iök shjiy \p \v 16 »Iök shjiy borkey, kjinguëy wl̈o l̇l̇ëm, jney bi bukkl̈o dorko wl̈o l̇l̇ëm bakoe. Iëy jong kjókshko dey, nopga opzrëk jek eshkoshko ga kãl̈ã të shjiy wẽl̈ë wl̈o. \v 17 L̇l̇ëbo jney, miydëba jekdo l̇l̇ëm wl̈o. Gueniyo l̇l̇ono ga e miydëba dret, iök shjiy iak jong kjókshko wl̈eni. \v 18 E kjĩshko ga bor tjl̈õkwo kuzĩ yõtso, miydëmi pjl̈ú wl̈o. Ëye l̇l̇ëbo tjok ga së̃ya jek obi. Ëye l̇l̇ëye l̇l̇ëm ga l̇l̇ëye tjeng sirawa l̈i döya ba shjiryo drete» l̈e. \s1 Jesús, ba mekë, ba l̈ëmga \p \v 19 Eshko ga Jesús mekë, ba l̈ëmga, e shrono tjeng Jesús sök l̈ishko, gueniyo öötong ba soshko l̇l̇ëm, oba ara kjĩshko. \v 20 E kjĩshko ga roy l̈araba Jesús kong ga tjl̈ẽ ga «Bop mekë, bop l̈ëmga, e shrono tjeng bop ĩk kjoko» l̈ëba. \p \v 21 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Ëye, Sbö tjl̈õkwo kura, ga kol̈e ga era bor mekë wl̈eni, bor l̈ëng wl̈eni» l̈e. \s1 Pjl̈uk, di bäng buk kësbang, e ichara Jesúsdë \p \v 22 Dbar kjwara ga Jesús opyono kjyong roshko ba oppinggaga tjok, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Shji to dipzë, di bäng buk kësbang ëre kjwo kal̈ëkong» l̈e. Ga jek l̈ok. \v 23 Jek l̈öng dipzë wopro ga Jesús ponoe. Eshko ga pjl̈uk tjwe jong träk l̇l̇ëm, dbo ara di bäng buk kësbang l̈i kjing go. Di iõya ara, ga di dl̈in jong kjyong l̈i roy, pir sek seke. \p \v 24 Eni ga ba oppinggaga äär l̈öng ba wol̇l̇eng, tjl̈ẽ ba kong ga «¡Tjl̈apga, shji ba pitoe!» l̈e. \p Kuya ga kojono, ga pjl̈uk, di iõya, e wl̈ona, ga beno tjeng tjëkso. \p \v 25 Eshko ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «¿Pjãy oto? ¿Pjãy mär bor go l̇l̇ëm ega?» l̈e. \p Eshko ga epga beno l̈öng sëya l̇l̇ëm, kjok bangkjre l̈ok ara bakoe. Ga tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Domer kjwe ëro? Tjl̈ẽno pjl̈uk, di iõya l̈i kong ga kol̈e pjl̈úe» l̈e. \s1 Domer goshko Ä sëya kjl̈ara \p \v 26 E irgo ga öötong l̈öng Gadara kjokyo, di bäng buk kësbang l̈i kjwo kal̈ëkong. \v 27-29 Eshko ga domer shäng kjl̈ara, goshko Ä sëya kjl̈ara. Shäng dbar kop ara ga shwong pjung l̇l̇ëm, sök u roshko l̇l̇ëm, jëk to shäng sakshko erä. Ba orkwo, ba dre, e kjrocharaba dröng sho go pjl̈ogl̈o kop ara, där l̇l̇ëm wl̈o l̈araba, gueniyo shaya sëya l̈irëshko ga ba dröng sho l̈i skoya jek tas tas erä, ga iche sëya l̈irë kjok dogro no l̇l̇ëmshko. \p Eni ga Jesús opshino jek shäng kjyong roy dwayo l̈i ĩya sakshko dwayoshko ga tek shrono shäng ba zl̈ong bäng ga kjök tono. \p Ĩya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Ä sëya, pja opkjos domer kjwe go dwayo!» l̈e. \p E kjĩshko ga sëya l̈i tjl̈ẽ ba kong dbo go ga «¡Sbö Tjwl̈õ Kësbangyo Wa l̈i pja! ¡Pja tek shäng bor barwë l̇l̇ëme! ¡Rokër bop kong sira ga tja shdum l̇l̇ëme!» l̈e. \p \v 30 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Pja ko l̇l̇ë?» \p «Tja ko Kop Arae» l̈e ba kong. L̈ara eni, Ä sëyaga tjeng domer l̈i go ara kjĩshko. \v 31 Eni ga rokara Jesús kong ga iche Ä sëyaga shdũzl̈ong shtoyo l̇l̇ëme l̈e. \v 32 Epga l̈öng l̈ishko soshko ga köchi tjeng träk l̇l̇ëm dl̈up pogl̈o go, ië. Eni ga rokara Jesús kong ga iche jek köchi tjeng l̈i go. \p Kuya ga «Jöl̈ö» l̈e, \v 33 ga sëyaga l̈i opkjono l̈ok domer l̈i go dwayo, ga jek l̈ok köchi l̈i go shara. Wop eni l̇l̇ëm ga köchi tjeng l̈i zrono jer ri ri dl̈up pogl̈o go, optono l̈ok jer uunkong di bäng buk kësbang l̈i roshko, ga shteno l̈ok dret eshko. \p \v 34 Ĩya köchi dagaga tjeng l̈irë ga töktong jek ey dwayo, ga öötong l̈öng nopga l̈öngshko ga l̇l̇ëye shäryono l̈i roy l̈ara nopga kong pjire. \v 35 Kuya l̈ok ga tek shrono l̈öng ara ba ĩk. Shrono Jesús shäng l̈ishko ga ĩya l̈ok ba zl̈ong bäng ga domer dämär ga goshko Ä sëya l̈i, e wl̈ẽna l̈ok bë sök eshko, doyono pjir shwong go, skwẽ ame, poptono sök pjl̈úe. Ĩya l̈ok eni ga beno l̈öng sëya l̇l̇ëme. \v 36 Domer goshko Ä sëya l̈i poptara sorë, e l̈ara ba ĩgaga tjeng eshko l̈irë nopga shrono tjeng l̈i kong. \v 37-39 Eshko ga kjok eshko sopga uunkong tjl̈ẽ Jesús kong ga «Rokërwa bop kong sira ga pja opshis kjok ëreshko dwayo» l̈e. L̈ara eni, kjok bangkjre l̈ok ara kjĩshko. \p Kuya ga jl̈õ l̈ara, jer opyë sök kjyong l̈i roy. Eshko ga domer poptono l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «Rokër bop kong sira ga tja ios jek bop tjok.» \p «L̇l̇ëme. Pja nom bop ushko iröng dey. L̇l̇ëye shäryara Sbörë bop kong l̈i, e l̈ëp oba kong, miydëba wl̈o» l̈e ba kong. E irgo ga Jesús to ey dwayo. \p Eni ga jl̈õ l̈ara domer l̈irë, ga to jek kjok eshko kjwang jĩkong. Eshko ga e poptara Jesúsdë sorë l̈i roy l̈e öötong shäng oba kong eshko. \s1 Kjogl̈o wol̈ono buk kjl̈ara, wal̈ë swl̈o ara kjl̈ara \p \v 40 Jesús dipzono jek di bäng buk kësbang l̈i kjwo kal̈ëkong iröng obi. Öötong shäng di kjako ga oba töno l̈öng träk l̇l̇ëm eshko ba wl̈okjrë. \v 41-42 Eshko ga domer shäng kjl̈ara ko Jairo. Judíoga syõ uyo jong eshko l̈i kägäyoga shäng kjl̈ara l̈i e. Ba wa wal̈ë kjl̈araso l̈i wol̈ontoe. E l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) erä. E kjĩshko ga Jesús ĩya ga tek shrono shäng ba zl̈ong bäng ga kjök tono, kjujono bokdo kjl̈ay kl̈ung go, ga rokara jek ba ushko. \p Kuya ga «Jöl̈ö» l̈e, ga to jek ba tjok. \p Oba ara kjĩshko ga Jesús jëk shängshko ga pol̇l̇ikoba arae. \v 43 L̈öng l̈i tjrëko wal̈ë shäng kjl̈ara swl̈o ara l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) tjän. Ba dbar ĩya ĩyado, poptë l̇l̇ëme. Öör shäng dwl̈omnega ara shwoy, ga ba dburwa tjeng l̈i zana drete. Eni ëmdë ga poptono l̇l̇ëme. \v 44 Eshko ga tek shrono shäng Jesús zl̈ong bäng ba kokso shwo l̈ëkong ga ba shwong worbo porwara, ga poptono jekdo eshko. \p \v 45 Eni ga Jesús tjl̈ẽ oba kong ga «¿Tja porwaga ërë?» l̈e. \p Kjl̈ara kjl̈ara tjl̈ẽ ga «Tja l̇l̇ëme» l̈e l̈ok ba kong eni. \p E kjĩshko ga Pedro tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, nopga ara kuzong ga pja pol̇l̇iya l̈öng pjl̈or kar kare» l̈e. \p \v 46 Gueniyo kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tja porwara ëborë, e miydorore. Kuror ga ëbo poptono, bor dbo kësbang go» l̈e. \p \v 47 Eni ga miydara wal̈ë l̈irë ga Jesús porwara l̈i beno l̈ũtshko l̇l̇ëme. Eni kuzong ga tek shäng Jesús zl̈ong bäng ga kjök tono sök kjl̈o dete erä. Eshko ga nopga uunkong bokso ga porwara ega, poptono jekdo sorë, e l̈ara ba kong pjire. \p \v 48 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja mär bor go kuzong ga pja poptonoe. Pja nom wopjl̈ú bop ushko» l̈e. \p \v 49 Jesús tjl̈ẽ shäng wal̈ë l̈i kong wopro ga no tek Jairo ushko dwayo shrono shäng kjl̈ara ga tjl̈ẽ Jairo kong ga «Bop wa yẽ shinmotkonoe. Tjl̈apga no pingga kjwe twëy tjötö ame» l̈e. \p \v 50 Kuya Jesúsdë ga jl̈õ l̈ara l̇l̇ëme. Tjl̈ẽ Jairo kong ga «Pja woydë l̇l̇ëme. Pja mär bor go ga bop wa poptë dani» l̈e. \p \v 51 E irgo ga Jesús öötong shäng Jairo ushkoshko ga Pedro, Santiago, Juan, Jairo, Jairo boy, epgara ichara opzrëk jek ba tjok. No obl̈ëra ichara opzrëk l̇l̇ëme. \v 52 Eshko ga nopga sl̈ar wopjl̈uk jong träk l̇l̇ëm, kjl̈oshtë ara bakoe. Jesús opzrëno jek u l̈i roshkoshko ga tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «Pjãy sl̈ar ame. Kjogl̈o, e wol̈ono l̇l̇ëme. Buk pë erä» l̈e. \v 53 Kuya l̈ok ga Jesús joywe l̈ok jong erä. Miyde l̈ok ga kjogl̈o l̈i shinmotkonoe. \p \v 54 Eni ga Jesús opzrëno jek öötong shäng kjogl̈o buk l̈ishko, orkwo shara, ga tjl̈ẽ ba kong dbo go ga «Kjwozirwa, pja kojõzong» l̈e. \v 55 Jekdo eshko ga kjogl̈o l̈i woshrono, ga kojono shäng. Eni ga ba data, ba mekë, e ichara Jesúsdë ba sëng. \v 56 Eshko ga epga beno l̈öng yëy l̈e erä. Gueniyo ga Jesús tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «L̇l̇ëye shäryono jũshko ëre l̈ëmi ë kong l̇l̇ëme» l̈e. \c 9 \s1 Ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i poshduna Jesúsdë \p \v 1 E irgo ga Jesús, ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i rokara, ga kong dbo twara, Ä sëya obl̈ë obl̈ë tjeng oba goshko l̈i iche to wl̈o, swl̈o obl̈ë obl̈ë popte wl̈o bakoe. \v 2 Ga ichara Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy l̈ë oba kong, swl̈opga poptë bakoe. \v 3 Eni ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy brikshko ga l̇l̇ëye sömi l̇l̇ëme. Pjãy kjorkung sök l̇l̇ëm, kjl̈a l̇l̇ëm, dl̈i l̇l̇ëm, dbur sho l̇l̇ëm bakoe. Shwong pjang bomi do go l̈i sömi ga pjl̈ú, gueniyo shwong obl̈ëra sömi l̇l̇ëme. \v 4 Pjãy äär kjone pogo ga pjãy ber l̈öng u kjwaraso, äär jong pjãy opshik kjok eshko dwayo guing. \v 5 Pjãy öötong l̈öng kjone ga pjãy wl̈okjre l̇l̇ëm wl̈eni ga pjãy opshik eshko dwayo, ga bomi dre pjl̈ungyo l̈ö̃zĩ ber tjeng eshko. E ber pjãy kura l̈ok l̇l̇ëm l̈i jyãgl̈o, ga owa l̈i ber pjang ba go» l̈e. \p \v 6 Eni ga epga to jek l̈öng kjok kjrinashko kjrinashko, Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ë oba kong, ga swl̈opga popte l̈ok bakoe. \s1 Juan No Waga zröraba \p \v 7 E dbaryo ga l̇l̇ëye shärye Jesúsdë shäng l̈i roy shdöktong ara. Ga kura Pjl̈u Herodesdë, ga beno sök wotjl̈ĩk ara. No kjone kjone tjl̈ẽ ga «E Juan No Waga l̈i woshrokdo» l̈e. \v 8 Kjone kjone obi tjl̈ẽ ga «E Sbö tjl̈õkwo l̈aga tek dënashko so Elías tjwayde shäng» l̈e. Kjone kjone obi tjl̈ẽ ga «E Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko so kjl̈ara l̈i woshrokdo» l̈e. \p \v 9 Gueniyo Herodes tjl̈ẽ ga «E l̈anyotkëba ara. ¿Eni ga ë l̈ëba? ¿E Juan woshrokdore? Nopga ichaga tjarë om go, Juan kägä zë tase» l̈e eni. Eni ga dröno ara, ĩya wl̈o. \s1 Jesús nopga sëno dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o shkëng (5,000) \p \v 10 Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga Jesús ãska l̈i shrono l̈öng iröng obishko ga l̇l̇ëye shäryara l̈ok l̈i l̈ara l̈ok Jesús kong pjire. E irgo ga epga töna Jesúsdë tjeng dboy, ga söra jek öötong l̈öng kjok ko Betsaida. \v 11 Gueniyo ga miydara kjok eshko sopgarë, ga to jek l̈ok ba irgo. Shrono l̈öng ba shwoy ga nopga l̈i wl̈okjrara, ga Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy l̈ara ba kong, ga swl̈opga söra l̈ok tjeng eshko l̈i poptara. \p \v 12 Kjok sëng ga ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i tek shrono l̈öng ba zl̈ong bäng ga tjl̈ẽ ba kong ga «Kjok ëreshko l̇l̇ëye drete. Pjl̈ú wl̈o ga nopga kjwe ichos to na dwayo, jek l̇l̇ëbo soynekoba kjone l̈ishko, dl̈i tjwl̈ẽk wl̈o, pozl̈ong shtoyo wl̈ẽk wl̈o bakoe» l̈e. \p \v 13 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Së̃zĩ pjãydë dey» l̈e. \p Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «Ëreshko tjawa pjl̈ung shosho suk pjir tjeng kjwo shkëng (5), mã tjeng do pjökdewa erä. ¿Woydëp ga tjawa jongya dl̈i tjwl̈ẽk nopga tjeng kës ëre kongde?» l̈e. \v 14 (Eshko ga domerga tjeng dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o shkëng (5,000) dik. Wal̈ëga, kjwozirga, e shtak l̇l̇ëme.) \p Eni ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Nopga kjwe ichozĩ wl̈ar tjeng töshko, shtor shtor, dogl̈o sak shkëng (50) sak shkëng (50)» l̈e. \p \v 15 Kuya l̈ok ga shäryara eni, ga nopga l̈i wl̈oktong tjeng töshko uunkong. \v 16 Pjir ga pjl̈ung shosho suk pjir kjwo shkëng (5) l̈i, mã do pjök l̈i, e kjrara Jesúsdë, ga kjok dogo ĩya jem drëng ga tjl̈ẽ Sbö kong ga «Tjawa kong dl̈i tworop ëre. Tjawa ber wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. E irgo ga dl̈i l̈i twara ba oppinggaga kong, pjl̈orgue l̈ok nopga tjeng kës l̈i kong wl̈o. \p \v 17 Nopga uunkong iono beno l̈öng bö tjung, wopjl̈úe. E irgo ga dl̈i worbo töna ba oppinggagarë l̈ok shing roshko, beno tjeng shing kjwo sak kjwara kjingsho pjök (12), tjung tjunge. \s1 No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e Jesús l̈ara Pedrorë \p \v 18 Pjl̈ara ga Jesús sök syõshtë Sbö kong. Ba oppinggaga l̈öng ba tjok eröe. Eshko ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Kumi ga tja ë l̈ëba?» \p \v 19 «No kjone kjone tjl̈ẽ ga pja Juan No Waga l̈i woshrokdo l̈e. Kjone kjone obi tjl̈ẽ ga pja Sbö tjl̈õkwo l̈aga tek dënashko so Elías tjwayde shäng l̈e. Kjone kjone obi tjl̈ẽ ga pja Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko so kjl̈ara l̈i woshrokdo l̈e» l̈e l̈ok ba kong eni. \p \v 20 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «E ga pjãye, ¿tja ë l̈ëmi?» l̈e. \p Kuya Pedrorë ga tjl̈ẽ ba kong ga «No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e pja» l̈e. \p \v 21 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Tja ë l̈ëmi ë kong l̇l̇ëme» l̈e. \s1 Jesús l̈ano ba wol̈on dbaryo kjĩshko \p \v 22 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong obi ga «Äär dbar kjwara ga no to ter kjok dogo dwayo ëre shdungoba ara guing. Judío tjl̈apgaga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo, syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, tja wl̈okjre l̈ok l̇l̇ëme. Ga tja zrökoba, gueniyo äär dbargwo mya ga tja woshre Sbörë iröng obi» l̈e. \p \v 23 E irgo ga tjl̈ẽ uunkong kong ga «Ëye jëk woydë bor tjok jl̈õkoyo ga ber shäng bor woyotjl̈ĩk ĩyado, wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo shäryë kjok ëre kjing goshko ame bakoe. Bor kjĩshko ga l̇l̇ëye shäryëba ba kong l̇l̇ë pogoshko l̈i, e zrökoba pjang kjl̈ös go ëmdë ga e ba kong ga l̇l̇ëye l̇l̇ëme. \v 24 Ëye wotjl̈ĩk opdë om go, zrökoba bor kjĩshko l̇l̇ëm wl̈o l̈e ga äär kjok dogo l̇l̇ëme. Gueniyo ëye jëk bor tjok jl̈õkoyo, e zröraba bor kjĩshko ëmdë ga era ber sök së ĩyado kjok dogo. \v 25 Ëye, l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go kës l̈i kjrara tjeng ba wl̈oy ëmdë ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëme. Wol̈ono ga öötong kjok dogo l̇l̇ëm ga to jeno ba l̇l̇ëbo l̈i tjok. \p \v 26 »L̇l̇ono ga no to ter kjok dogo dwayo ëre tjwe bor dbo kãl̈ã goshko, Data Sbö dbo kãl̈ã go, bor parkagaga kjok dogo so tjok. Eerishko ga ëye, tja l̈ökyokjre oba bokshto ga eshko ga l̈ökyokjrër eni bakoe. \v 27 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga pjãy kjone kjone l̈öng ëreshko wol̈ontë l̇l̇ëm obishko ga Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i ĩmi wẽl̈ëe» l̈e. \s1 Jesús kjl̈opswono beno kãl̈ã l̇l̇etl̇l̇et \p \v 28 Dbargwo kjwong (8) irgo ga Pedro, Santiago, Juan, e söra Jesúsdë jem ba tjok dboshko, ga öötong l̈öng dl̈up jong kjwara kjókshko l̈i go, syõshtë Sbö kong wl̈o. \v 29 Eshko ga Jesús syõshtë Sbö kong wopro ga ba bokkwo kjl̈opswono, shwong beno pjl̈ubl̈ún, kãl̈ã l̇l̇etl̇l̇ete. \v 30-31 Eshko ga Moisés, Elías, e weno l̈öng l̈an ba tjok, kãl̈ã të shjiye. Ga wop tjok ga Jesús zrökoba Jerusalén kjokyo sorë l̈i l̈anyotke l̈ok ëng tjok. \p \v 32 Ba oppinggaga tjeng eshko l̈i l̈öng poywõ erä. Gueniyo pol̇l̇äk ga ĩna l̈ok ga Jesús kãl̈ã shjiye. Domerga l̈öng do pjök ba tjok l̈i ĩna l̈ok bakoe. \p \v 33 Domerga l̈i brik l̈ok kjwl̈ëshko ga Pedro tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga, tjawa l̈öng na ga pjl̈úe. Tjawa ukwang shäryë kjwo mya, bop kong kjwara, Moisés kong kjwara, Elías kong kjwara bakoe» l̈e. L̈ara eni, gueniyo l̇l̇ë l̈ayde shäng l̈i miyde shäng l̇l̇ëme. \p \v 34 Shäng tjl̈ẽ wopro ga pjäng sho l̈ono ter kjrina ba kjing go, ga ba oppinggaga l̈i beno kjok bangkjrë ara. \v 35 Ga pjäng sho l̈i roshko dwayo ga ybö kura l̈ok ga tjl̈ẽ ga «Bor wa l̈i ëre. E kjroror. Ba tjl̈õkwo kuzĩa» l̈e. \v 36 Kura l̈ok pjir ga ĩya l̈ok ga Jesús beno shäng kjl̈araso. Dbar eshko ga beno l̈öng kjing, l̇l̇ëye ĩna l̈ok l̈i l̈ara ë kong l̇l̇ëme. \s1 Dwl̈as goshko Ä sëya poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 37 Wẽshko ga ter shrono dl̈up l̈i dwayoshko ga nopga shrono l̈öng träk l̇l̇ëm, Jesús ĩk. \v 38 Eshko ga domer shäng kjl̈ara nopga tjeng l̈i tjrëko. Tjl̈ẽ Jesús kong dbo go ga «Tjl̈apga no pingga, rokër bop kong ga bor wa domer ëre ĩs sira. Tja wa obl̈ë drete. \v 39 Ol̈ö ga shaya Ä sëyarë, ie öö l̈e, dbukza rish buk töshko, jek kjl̈o dete, ga kjamo ber bung erä. Shärye owa eni wop sit wop sit. \v 40 Tja tjl̈ẽno bop oppinggaga beno tjeng ëreshko wl̈e kong ga “Bor wa ëre, goshko Ä sëya kjl̈ara. Rokër bomi kong ga ichozĩ to bor kong sira” l̈oror, gueniyo to ichara l̈ok l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 41 Kuya ga tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «Pjãy wotjl̈ĩk owa. Pjãy mär Sbö go l̇l̇ëme. ¿Tja ber shäng bomi tjok kjër äär jong l̇l̇ono, pjãy mär ber l̈öng ba go wl̈o? Tja sjeno shäng bomi tjok tjän» l̈e. Eshko ga tjl̈ẽ domer l̈i kong ga «Bop wa tek sös bor kong» l̈e. \p \v 42 Eni ga dwl̈as l̈i söya l̈ok jek shäng äätë ba zl̈ong bäng ga dwl̈as l̈i dbura sëya l̈irë rish buk töy, jek kjl̈o dete erä. Eshko ga sëya l̈i wl̈ona Jesúsdë, ga dwl̈as l̈i poptara, ga twara iröng ba data kong. \v 43 Ĩya nopga tjeng eshko l̈irë ga beno l̈öng yëy l̈e erä, Sbö dbo ara kjĩshko. \s1 Jesús l̈ano ba wol̈on dbaryo kjĩshko pjl̈ara obi \p L̇l̇ëye shäryara Jesúsdë l̈i woyotjl̈ĩkoba l̈öng wopro ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga \v 44 «L̇l̇ëye l̈ër bomi kong l̈i kuzĩ yõtso, woyojemi l̇l̇ëme. No to ter kjok dogo dwayo ëre twëba ber tjeng nopga wl̈oshko» l̈e. \v 45 Gueniyo ga l̇l̇ëye l̈e shäng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydara l̈ok l̇l̇ëm, e jnena Sbörë beno, miyde l̈ok l̇l̇ëm wl̈o kjĩshko. Ga l̇l̇ë l̈okl̈o kjakrokara l̈ok ba kong l̇l̇ëm, bangkjre l̈ok ara kjĩshko. \s1 Ëye tjwl̈õ ara anmoyõ \p \v 46 E irgo ga ba oppingga kjl̈ara tjl̈ẽ ga «Tja ber tjwl̈õ ara pjãy uunkong kjinmo» l̈e kjl̈ara obi kong. Kuya ga tjl̈ẽ ga «L̇l̇ëme. Ber tjwl̈õ ara l̈i tja» l̈e. Ga l̇l̇amoga oml̈ë jong eni bakoe. \v 47 L̇l̇ëye l̈e l̈öng l̈i miydara Jesúsdë drete. Eni ga kjwozirwa kjrara kjl̈ara, ga iara shäng ba zl̈ong bäng, \v 48 ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «Ëye, kjwozirwa ëre wl̈okjrara bor kjĩshko ga tja wl̈okjrara wl̈eni. Ga ëye, tja wl̈okjrara ga bor ichaga wl̈okjrara wl̈eni bakoe. Bomi tjrëko ga ëye shäng kjl̈ara wotöy anmoyõ ga tjwl̈õ ara anmoyõ l̈i e» l̈e. \s1 «Ëye shäng bi wl̈oyo l̇l̇ëm ga shäng bi shwo l̈ëkong» l̈ara Jesúsdë \p \v 49 E irgo ga Juan tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, domer ĩnorwa shäng kjl̈ara, Ä sëyaga tjeng oba goshko l̈i iche to shäng bop ko go. Gueniyo ga e bop oppingga bi tjok l̇l̇ëm kjĩshko ga tjawa tjl̈ẽno ba kong ga “Ä sëyaga ichëp Jesús ko go ame” l̈ororwa eni» l̈e. \p \v 50 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Wẽyẽ! “Shäryëp ame” l̈ëmi ba kong l̇l̇ëme. Ëye shäng bi wl̈oyo l̇l̇ëm ga shäng bi shwo l̈ëkong» l̈e. \s1 Jesús wl̈okjrara Samaria sopgarë l̇l̇ëme \p \v 51 Eshko ga Jesús jem kjok dogo iröng obi wl̈o dbaryo l̈i ääto, ga wotjl̈ĩk ga to jongya Jerusalén kjokyo, l̈ara jong kjwaraso eni. Ga to jek ba nopga tjok. \v 52 Jëk l̈öngshko ga nopga ichara pjök mya ba bäm go ba roy söga wl̈eniyo. Eni ga ba roy sögaga l̈i öötong l̈öng bäm go Samaria kjokyo kjrina, pozl̈ong shtoyo wl̈ẽk l̈ara. \v 53 Gueniyo ga miydara Samaria sopgarë ga jongya jong Jerusalén kjokyo. E kjĩshko ga wl̈okjrara l̈ok l̇l̇ëme. \v 54 Roy kuya ba oppinggaga Santiago, Juan l̈irë ga tjl̈ẽ l̈ok Jesús kong ga «Tjl̈apga, ¿woydëp ga tjawa iök l̈ong ter kjok dogo dwayo, epga pjir wl̈ore?» l̈e. \p \v 55 Kuya ga bojono ba shwo l̈ëkong ga wl̈ongza tjã tjã erä. \v 56 Eshko ga jek l̈ok kjok shto obl̈ë. \s1 Shji jëk Jesús tjok ga soyo tjok \p \v 57 Eni ga jek l̈öng irbo wopro ga no shäng kjl̈ara eshko tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga, woydër ga pja jek kjone ga tja jek bop tjok eshko» l̈e. \p \v 58 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Shjiti kjl̈oshko so, e pë kl̈ung bäng. Sënwa, e pë ba usho roy. Gueniyo no to ter kjok dogo dwayo ërera woshtozl̈ong shtoyo drete» l̈e. \p \v 59 E irgo ga tjl̈ẽ obl̈ë kong ga «Pja tek bor tjok, pja pin wl̈o» l̈e. \p Gueniyo kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, tja ichos jek bor data ushko sira. Bor data wol̈ono, jnenor sakshko pjir ga tja tekdo iröng bop tjok» l̈e. \p \v 60 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Shinmoga ber tjeng ëng jnek wẽyẽ. Pja nom Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy l̈ë oba kong dey» l̈e. \p \v 61 E irgo ga no shäng kjl̈ara obi tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga, tja jek bop tjok l̈ër. Gueniyo tja koshëp sira, “Tja toe” l̈ër bor pjeyoga kong guing» l̈e. \p \v 62 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Ëye ba pak soyono, ga wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo beno iröng l̈i kjĩshko ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëm Sbö ber no pjl̈uyo l̈ishko» l̈e. \c 10 \s1 Nopga ichara Jesúsdë jek dogl̈o sak kjäk kjingsho pjök (72) \p \v 1 E irgo ga nopga jek l̈öng ba tjok l̈i kjrara Jesúsdë dogl̈o sak kjäk kjingsho pjök (72). To kjok shto obl̈ë obl̈ë l̈e l̈ishko ga epga ichara jek l̈öng pjök pjök ba bäm go. \v 2 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong ga «Dwl̈a bo kjrëy wl̈o ga ara, gueniyo parkagaga kjl̈öbö döe. Eni ga rokozĩ dwl̈a sogo l̈i kong ga parkagaga wl̈ẽya obi, dwl̈a bo ara l̈i kjre wl̈o. \v 3 Eni ga pjãy nomo. Pjãy to l̈öng sjëke. Pjãy ichër jek l̈öng öng wl̈ẽp ushko so l̇l̇gwokl̈ë jëk l̈öng shjiti kjl̈oshko so l̈öngshko wl̈eni. \v 4 Pjãy brikshko ga pjãy dbur sök l̇l̇ëm, kjl̈a sök l̇l̇ëm, drepkwota sök l̇l̇ëm bakoe. Pjãy jëkko eröe. No wl̈ẽmi irbo ga “Miga” l̈ëmi ba kong l̇l̇ëm, pjãy jek bek eröe. \v 5 Pjãy äär ber l̈öng kjone ga pjãy opzrëk jek u jong kjwara eshko l̈i roshko, ga pjãy tjl̈ẽs nopga tjeng eshko l̈i kong ga “Miga. Rokër Sbö kong ga pjãy l̈öng u ëreshko uunkong ie ber l̈öng wl̈ẽpe” l̈ozĩ ba kong eni. \v 6 Eshko ga pjãy wl̈okjre l̈ok wopjl̈ú wl̈eni ga epga ie Sbörë ber l̈öng wl̈ẽp jl̈õkoyo. Gueniyo pjãy wl̈okjre eni l̇l̇ëm ga epga kjimte Sborë l̇l̇ëme. \v 7 Pjãy öötong l̈öng kjone pogo ga pjãy to l̈öng u kjwara kjwara l̇l̇ëm, pjãy ber l̈öng u kjwaraso dey. Ëye parkë ga e potjwl̈ẽkko ba pak l̈i ãska. E kjĩshko ga pjãy së̃ya l̇l̇ë ga uozĩ, bomi potjwl̈ẽkkl̈o l̈i e. \p \v 8 »Pjãy öötong l̈öng kjone pogo ga pjãy wl̈okjre nopga eshko sorë wl̈eni ga pjãy së̃ya l̇l̇ë ga uozĩ, \v 9 swl̈opga l̈öng eshko l̈i poptozĩ, ga pjãy tjl̈ẽ nopga l̈öng l̈i kong ga “Sbö ber no pjl̈uyo wl̈o l̈i, e dbaryo döröe” l̈ëmi ba kong eni. \p \v 10 »Gueniyo ga pjãy öötong l̈öng kjok kjrina ga pjãy wl̈okjre nopga eshko sorë l̇l̇ëm ga pjãy to l̈öng jëk irbo pjl̈ara pjl̈ara tjwe l̈ok l̈i go, ga pjãy tjl̈ẽ kjok eshko sopga l̈i kong ga \v 11 “Bomi kjokshko pjl̈ungyo pjono borwa dre go l̈i l̈önwa ber tjeng jũshko, pjãy shdungko l̈okl̈o. Gueniyo miydozĩ pjl̈ú ga Sbö ber no pjl̈uyo wl̈o l̈i, e dbaryo döröe” l̈ëmi ba kong eni. \v 12 L̈ër bomi kong ga no l̇l̇gwezl̈ong dbaryoshko ga kjok eshko sopga shdũya Sbörë ara, Sodoma sopga kjinmo» l̈e. \s1 Kjok shto obl̈ë obl̈ë, ba tjl̈õkwo kjrëba woydë l̇l̇ëm kjĩshko ga kjok eshko sopga wl̈ona Jesúsdë \p \v 13 E irgo ga tjl̈ẽno nopga kjok shto obl̈ë obl̈ë l̈i kjĩshko. Tjl̈ẽ ga «¡Corazín sopga, Betsaida sopga, pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! L̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shäryoror bomi kong l̈i ĩna Tiro sopga, Sidón sopgarë tek dënashko kjwe ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ara, ga rayara, ga shwong pjuna shtëgro së ä wl̈eniyo, pjl̈ung sho iara ba dl̈u kjing go, ba woowa l̈i ĩya Sbörë wl̈o tjän. \v 14 Eni ga no l̇l̇gwezl̈ong dbaryoshko ga pjãy shdũya Sbörë ara, Tiro sopga, Sidón sopga, e kjinmo. \p \v 15 »Capernaúm sopga, ¿pjãy wotjl̈ĩk ga pjãy söya Sbörë jem äär kjok dogo l̈ëmiro? Eni l̇l̇ëme. Pjãy iche jer äär iök pjë jong ri ri sjer l̇l̇ëm shtoyo l̈i roshko» l̈e. \p \v 16 Eshko ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «Pjãy tjl̈õkwo kjraga ërë ga e bor tjl̈õkwo kjrayde wl̈eni. Ëye, pjãy wl̈okjrara l̇l̇ëm ga tja wl̈okjrara l̇l̇ëm wl̈eni. Ga ëye, tja wl̈okjrara l̇l̇ëm ga bor ichaga wl̈okjrara l̇l̇ëm wl̈eni bakoe» l̈e. \s1 Nopga dogl̈o sak kjäk kjingsho pjök (72) l̈i shrono iröng obi \p \v 17 Eni ga nopga dogl̈o sak kjäk kjingsho pjök (72) l̈i toe. Tjl̈õkwo l̈ara l̈ok kjok shto obl̈ë obl̈ë pjir ga tek shrono l̈öng wopjl̈ú iröng obi. Eshko ga tjl̈ẽ l̈ok Jesús kong ga «Tjl̈apga, Ä sëyaga ëmdë ga tjawa bangkjre. Epga ichororwa bop ko goshko ga tjawa kol̈ara» l̈e l̈ok eni. \p \v 18 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Eni jl̈õe. Ĩnor ga Ä zana Sbörë, ga e l̈ono ter kjok dogo dwayo l̇l̇gwl̈ëng wl̈eni. \v 19 Ga pjãy kong dbo tworor kësbang, bi moskwo kësbang l̈i zami wl̈o, ga l̇l̇ëye wen owa bomi kong l̇l̇ëme. Dgur shgl̈ëmi, dyë shgl̈ëmi ëmdë ga l̇l̇ëye wen owa bomi kong l̇l̇ëme. \v 20 ¿Gueniyo pjãy l̈öng wopjl̈ú, pjãy kol̈e Ä sëyagarë kjĩshko egaro? Pjãy kol̈e eni l̈i tjwl̈õ ara l̇l̇ëme. Pjãy ko tak l̈ok kjibokwo go kjok dogo l̈ira tjwl̈õ ara. Woyde ga pjãy ber l̈öng wopjl̈ú e kjĩshko shara» l̈e. \p \v 21 Jekdo eshko ga go Sbö Sëya jl̈õkoyo kjĩshko ga Jesús beno shäng wopjl̈ú ara, tjl̈ẽ Sbö kong ga «Data, pja kjok dogo sopga, kjok ëre sopga, e Tjl̈apga. L̇l̇ëye jnenop kjok miydagaga l̈öng kong l̈i pinop oba song, wotöy wl̈eniyo kong. E kjĩshko ga pja poshrër ara. Shäryorop eni, woydorop eni kjĩshko» l̈e. \p \v 22 Eshko ga tjl̈ẽ nopga kong ga «L̇l̇ëbo uunkong iara Data Sbörë beno tjeng bor wl̈oshko. Sbö Wa ëre sorë, e miydaga ërë l̇l̇ëm, e miydaga bor Datarë eröe. Data Sbö, e sorë miydaga ërë l̇l̇ëm, e miydaga tjarë eröe. Gueniyo e sorë pin woydë ë kong ga pin» l̈e. \p \v 23 E irgo ga ba oppinggaga ĩya ga tjl̈ẽ ba kong tjoksa ga «L̇l̇ëye shäryër l̈i ĩmi l̈öng bomi bokkwo go. Ëye omĩno ga era ber wopjl̈úe. \v 24 L̈ër bomi kong ga l̇l̇ëbo ĩmi, kumi l̈öng ëre tjwl̈õ ara. Dënashko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga, pjl̈upga, e omĩk woydë, omkuk woydë, gueniyo omĩno l̇l̇ëm, omkuno l̇l̇ëm bakoe» l̈e. \s1 Samaria so kjl̈ara pjl̈ú wl̈eniyo \p \v 25 Domer shäng kjl̈ara, kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydaga pjl̈ú wl̈eniyo. Pjl̈ara ga kojono shäng Jesús zl̈ong bäng, tjl̈ĩya wl̈o. Tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, ¿l̇l̇ëye shäryër, tja ber sök së ĩyado Sbö tjok wl̈o?» \p \v 26 «¿L̇l̇ëye tara Moisésdë pjang kjok l̇l̇gwekkl̈o kjibokwoyo l̈i go? ¿Bop kong ga e pjl̈ol̇l̇gwep ber sorë?» \p \v 27 «“L̇l̇ëbo woydëpshko, l̇l̇ëbo woyotjl̈ĩpshko, l̇l̇ëbo shäryëpshko, pja sök së obishko ga Tjl̈apga, bop Sbö l̈i woydos jl̈õkoyo ĩyado”,\f + \fr 10:27 \ft Deuteronomio 6.5.\f* ga “Pja opwoydë sorë ga bop kjl̈ara, e woydos eni bakoe.”\f + \fr 10:27 \ft Levítico 19.18.\f* Kjok l̇l̇gwekkl̈o tak pjang l̈i e» l̈e. \p \v 28 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tja dboryorop beke. Shäryorop eni ga pja beno sök së ĩyado Sbö tjok» l̈e. \p \v 29 Eshko ga domer l̈i opwl̈ikë woydë. Eni ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Bor kjl̈ara l̈e l̈i ë?» \p \v 30 «Domer opshino kjl̈ara Jerusalén kjokyo dwayo, jongya jer shäng Jericó kjokyo wl̈o l̈ara. Jek jëk shängshko ga wl̈ẽna nopga l̈ũrkë ä wl̈eniyorë irbo. L̇l̇ëbo söya tjeng ba tjok l̈i döra l̈ok ba shjiryo dret, ba shwong pjang ba do go l̈i tjok, shpora l̈ok träk l̇l̇ëm, ga iara beno buk eshko ba l̇l̇ëmdo. \v 31 E bër ga syõshtaga Sbö kong ba nopga kjĩshko wl̈eniyo tek shäng kjl̈ara irbo l̈i go. Buk l̈i ĩna, gueniyo kjimtara l̇l̇ëm, koskara jek irbo sor go, jek bek erä. \v 32 E irgo ga Leví tjëyo tek shäng kjl̈ara irbo l̈i go bakoe. Omĩno, ga kjimtara l̇l̇ëm, koskara jek irbo sor go, jek bek erä bakoe. \v 33 E irgo ga tek shäng irbo l̈i go kjl̈ara obi, Samaria so shara. Buk l̈i ĩna, ga songe l̈e. \v 34 Eni ga jek öötong shäng ba zl̈ong bäng. Shporaba jyãgl̈o l̈ok l̈i dwl̈omnena kjyo go, kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara go, ga pjrira shwomzrëng go. E irgo ga poyona, iara ba öng kjing go, söra jek no pozl̈ong uyoshko, ga dara buk eshko. \v 35 Wẽshko ga pozl̈ong uyo sogo l̈i potjwl̈ẽna dbur sho pjl̈ubl̈ún kjwo pjök go, ga tjl̈ẽ ba kong ga “Shporaba kayo buk kjwe dos bor kong jũshko sira. Dbur zanop ëre kjinmo wl̈eni ga tja tjwe iröng obishko ga pja potjwl̈ẽn eshko” l̈e. \p \v 36 »¿Eni ga bop kong ga nopga dogl̈o mya l̈i kjone dey ga beno shporaba kayo l̈i kjl̈arayo?» \p \v 37 «Songe l̈aga ba kong l̈i e» l̈e kjok l̇l̇gwekkl̈o miydaga l̈irë. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Eni ga pja nom omshäryë e kjoyo bakoe» l̈e. \s1 Jesús öötong sök Marta, María, e ushko \p \v 38-39 Kjok kjrinashko ga wal̈ë shäng kjl̈ara ko Marta, l̈ëng ko María. Jesús jëk shäng irbo ba oppinggaga tjok, ga öötong shäng eshko ga wl̈okjrara Martarë ba ushko. Eshko ga María wl̈oktong sök ba dre zl̈ong, tjl̈õkwo l̈e sök l̈i kuya wl̈o. \v 40 Martara shäng wotjl̈ĩk ara, l̇l̇ëbo shärye wl̈o l̈i ara kjĩshko. E kjĩshko ga jek shäng Jesús zl̈ong bäng ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, bor l̈ëng kjwe ichos jek bor kjimtë. Tja iara beno shäng parkë ara tjoksa. ¿E ĩgöp l̇l̇ëmdo?» \p \v 41 «Marta, pja woydë ara, l̇l̇ëbo woyotjl̈ĩp shäng ara kjĩshko. \v 42 Gueniyo l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̈i kjrinaso, ga tjwl̈õ ara l̈i kjrayde Maríarë, ga döga ërë ba shjiryo l̇l̇ëme» l̈e ba kong. \c 11 \s1 Shji syõshtë Sbö kong sorë \p \v 1 Pjl̈ara ga Jesús sök syõshtë Sbö kong. Syõshtono pjir ga ba oppingga kjl̈ara tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, tjawa pĩs syõshtë, Juan ba oppinggaga pino dik» l̈e. \p \v 2 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy syõshtë Sbö kongshko ga l̈ëmi eni: \q1 »“Data, bop ko, e ber kësbang, dboye. \q1 Pja tjwe ber sök borwa pjl̈uyo wl̈o. \q1 \v 3 Dbar kjwobi go ga dl̈i woydërwa l̈i twos borwa kong. \q1 \v 4 L̇l̇ëbo shäryara obl̈ërë borwa kong owa l̈i iërwa ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. \q2 E kjĩshko ga owa pjang borwa go l̈i l̈ö̃s ber dret eni bakoe. \q1 Tjawa iëp ber l̈öng borwa tjl̈ĩzl̈ong l̈ishko l̇l̇ëme.”» \p \v 5-6 E irgo ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Kjok rong bek ga pjãy kjl̈ara shwoy, no tjwe shäng kjl̈ara pjola dwayo, ga pja dl̈i ba kong drete. ¿Eni wl̈eni ga pja to dl̈i rokë bop pjeyo sök soshko kong l̇l̇ëmdo? Pja äär ba shwoy ga pja tjl̈ẽ ba kong ga “Bor kjl̈ara shrono shäng bor shwoy, ga tja dl̈i ba kong drete. E kjĩshko ga tja sëm pjl̈ung shosho suk pjir kjwo myare” l̈ëp ba kong eni. \p \v 7 »Pja kuya ga tjl̈ẽ bop kong ga “L̇l̇ëme. Tja barwëp l̇l̇ëme. U bäng jong tuke. Bor wapga tjeng bor tjok pëe. Tja kojong, l̇l̇ëye twër bop kong wl̈o l̇l̇ëme” l̈e. \p \v 8 »Gueniyo l̈ër bop kong ga rokëp jek rokëp jek wl̈eni ga kojong, l̇l̇ëye woydëp l̈i twe bop kong pjire. Eshko ga kojono bop kjimtë, pjãy ëng tjok pjl̈ú kjĩshko l̇l̇ëme. Kojono, e barworop ara kjĩshko. \p \v 9 »Eni ga l̈ër bomi kong ga l̇l̇ëbo rokozĩ Sbö kong, ga twe bomi kong. L̇l̇ëbo wl̈ẽzĩ, ga wl̈ẽmi. “U bäng bäng dözĩ bor kong” l̈ozĩ ba kong, ga där bomi kong. \v 10 Ëye l̇l̇ëbo rokë ga e kjre. Ëye l̇l̇ëbo wl̈ẽk ga e wl̈ẽya. Ëye “U bäng bäng dözĩ bor kong” l̈ë ga e där ba kong. \p \v 11 »¿Data kjone dey ga kong mã roke ba warëshko ga kong dgur twaydero? \v 12 ¿Ga kong kjörkö wa ak l̈ë rokeshko ga kong dyë twaydero? \v 13 Eni ga pjãy nopga owa ëmdë ga pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo pjl̈ú twë bomi wapga kong. Eni wl̈eni ga bomi Data sök kjok dogo l̈i kong l̇l̇ëbo rokëmishko ga pjãy kong ba Sëya twe» l̈e. \s1 Jesús, Beelzebú\f + \fr 11:13 \fk Ä\ft , e kowëba \fk Beelzebú \ft bakoe.\f* \p \v 14 Pjl̈ara ga domer shäng kjl̈ara tjl̈ẽ l̇l̇ëm, goshko Ä sëya kjl̈ara kjĩshko, ga sëya l̈i ichara Jesúsdë toe. E irgo ga domer l̈i beno shäng tjl̈ẽ. Ĩya l̈öng l̈irë ga beno l̈öng yëy l̈e erä. \v 15 Gueniyo kjong kjong tjl̈ẽ ëng kong ga «Ä sëyaga iche to, dbo twara Ä sëya kägäyo ko Beelzebúrë ba kong l̈i go» l̈e l̈ok eni. \p \v 16 Kjong kjong l̈öng obi omtjl̈ĩk woydë, ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shäryos borwa kong kjrina, pja ichaga Sbörë jl̈õre miydërwa e go wl̈o» l̈e. \p \v 17 Wotjl̈ĩk l̈öng l̇l̇ë l̈i miydara Jesúsdë pjir, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjl̈u l̇l̇ë, ba nopga ëngkjwë kar kar wl̈eni ga e oppjik l̈ok om go. Nopga tjeng u kjwaraso, e ëngkjwë kar kar wl̈eni ga e oppjik l̈ok om go bakoe. \v 18 ¿Eni ga Ä, e ëngkjwë ba sëyaga tjok wl̈eni ga e pjir mal̈ing l̇l̇ëmdo? L̈ër bomi kong eni, tja Ä sëyaga ichë to, dbo twara Beelzebúrë bor kong l̈i go l̈ëmi kjĩshko. \v 19 ¿Eni kjwe ga bomi oppinggaga kong dbo twaga ërë, Ä sëyaga iche wl̈o? E kjĩshko ga pjãy diktong l̈öng jl̈õe l̈aga epgarë om go. \v 20 Ä sëyaga ichër to, Sbö dbo ara go. Miydëmi e go ga Sbö ber no pjl̈uyo wl̈o l̈i, e dbaryo shrono tjän. \p \v 21-22 »Domer shäng kjl̈ara dbo ara, wl̈oshko opwl̈ikokl̈o tjok. Shäng ba u dëshko ga l̇l̇ëbo tjeng u roshko l̈i l̈ũyotkëba ba shjiryo ga ä, wokjang ba opwl̈ikokl̈o tjeng l̈i kjĩshko. Gueniyo ga tjwe kjl̈ara obi, dbo ara ba kjinmo wl̈eni ga shäng l̈i zãya, ba opwl̈ikokl̈o l̈i döya ba shjiryo, l̇l̇ëbo tjeng ba u roshko l̈i söya jek ba tjok, ba opwl̈ikokl̈o tjok bako, ga shdöya obl̈ë kong drete.\f + \fr 11:21-22 \fk Domer dbo ara \ft l̈e l̈i, e \fk Ä \ft l̈okl̈o. \fk Ba l̇l̇ëbo döga \ft l̈e l̈i, e \fk Jesús \ft l̈okl̈o. L̈ara eni l̈i, e Ä sëyaga iche wl̈o ga woydara ga Ä zana guing l̈okl̈o.\f* \p \v 23 »Ëye shäng bor shwo l̈ëkong l̇l̇ëm ga e shäng bor wl̈oyo. Ëye no töng bor kong l̇l̇ëm ga e shäng ba shdöga. \p \v 24 »Ä sëya pjang no goshko l̈i toshko ga to shäng shto wl̈ẽk kjok dogro no l̇l̇ëmshko, woshtë wl̈o, gueniyo wl̈ẽya l̇l̇ëme. Eshko ga wotjl̈ĩk ga “Tja to bor ushko iröng obi” l̈e. \v 25 Äär iröng ba ushko ga wl̈ẽya shäng pjl̈okjak pjir, poshäryak pjir wl̈eni. \v 26 Eni ga sëya obl̈ë tö̃ya ba tjok dogl̈o kjäk (7), owa ba kjinmo, ga uunkong l̈i pjë jek äär ber tjeng no l̈i go. Eni ga no l̈i beno shäng owa anmoyõ, shäng bäm go sorë l̈i kjinmo» l̈e. \p \v 27 Tjl̈ẽ shäng wopro ga wal̈ë shäng oba tjeng l̈i tjrëko kjl̈ara, tjl̈ẽno dbo go. Tjl̈ẽ ga «Bop mekë, pja wena, pja kuna. Miydër ga shäng wopjl̈ú bop kjĩshko» l̈e. \p \v 28 Kuya ga tjl̈ẽ ga «Ëng. Gueniyo ga ëye Sbö tjl̈õkwo kuno, ga kol̈e ga era ber shäng wopjl̈ú anmoyõ» l̈e. \s1 Jonás jyãgl̈o \p \v 29 Eshko ga nopga töno ara, tjwe jong obi Jesús shäng l̈ishko. Ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Eerishko dbaryo sopga, pjãy owa. Woydëmi ga l̇l̇ëbo jyãgl̈o shäryër bomi kong, gueniyo shäryër l̇l̇ëm, Sbö tjl̈õkwo l̈aga Jonás, e jyãgl̈o shäryotë bomi kong eröe. \v 30 Dënashko ga Jonás, e beno l̇l̇ëbo jyãgl̈o Nínive sopga kong. Ga no to ter kjok dogo dwayo ëre ber l̇l̇ëbo jyãgl̈o nopga l̈öng eerishko l̈i kong eni wl̈eni bakoe. \v 31 Sabá so pjl̈uyo wal̈ë tek pjola dwayo, Pjl̈u Salomón kjok miydë l̈i kuya wl̈o. Ga ëreshko no shäng kjl̈ara tjwl̈õ ara, Salomón kjinmo. E kjĩshko ga eerishko dbaryo sopga, pjãy l̇l̇gweya Sbörëshko ga wal̈ë l̈i kojong, ga tjl̈ẽ ga “Kjwepga shdungko” l̈e. \v 32 Nínive sopga, e Jonás tjl̈õkwo kunoshko ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ara, ga rayarae. Ga ëreshko no shäng kjl̈ara tjwl̈õ ara, Jonás kjinmo. E kjĩshko ga eerishko dbaryo sopga, pjãy l̇l̇gweya Sbörëshko ga Nínive sopga kojong l̈ok, ga tjl̈ẽ ga “Kjwepga shdungko” l̈e. \s1 Iök shjiy bi doyo kong \p \v 33 »Iök shjiy borkey, jney wl̈o l̇l̇ëm, iëy sbi dorko wl̈o l̇l̇ëm bakoe. Iëy jong kjókshko dey, nopga opzrëk jek eshkoshko ga kãl̈ã të shjiy wẽl̈ë wl̈o. \v 34 Iök shjiy ĩgömi wẽl̈ë bomi bokkwo go. Bomi bokkwo pjl̈ú wl̈eni ga bomi doyo uunkong iök shjiy tjok wl̈eni. Gueniyo bomi bokkwo owa ga bomi doyo uunkong kjok ro sĩ wl̈eni. \v 35 Eni ga pjãy sjëke. ¿Tjl̈õkwo kjroromi l̈i, e jl̈õre? Bomi iök shjiy l̈i e. E kjĩshko ga tjl̈õkwo kjroromi l̈i jyõ wl̈eni ga pjãy l̈öng kjok ro sĩ roy wl̈eni. \v 36 Gueniyo bomi doyo uunkong iök shjiy tjok, kjok ro yẽt eshko l̇l̇ëm ga kjok ĩgömi wẽl̈ë, pjãy jëk l̈öng iök shjiy tjok wl̈eni» l̈e. \s1 No pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, fariseoga, e wl̈ona Jesúsdë \p \v 37 Tjl̈ẽno eni pjir ga e mana fariseo shäng kjl̈ara l̈irë ië ba tjok ba ushko. Eni ga opzrëno jek ba tjok ba u roshko, ga sirkeno sök, ië wl̈o. \v 38 Ĩya fariseo l̈irë ga Jesús orkwo shkwono judíoga ĩ dik l̇l̇ëm ga beno shäng wotjl̈ĩk ara. \v 39 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy fariseoga l̇l̇ëbo shäryë ara, pjãy pjl̈úe l̈ëba wl̈o, gueniyo pjãy wotjl̈ĩk dbur töng bomi kong erö, pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë. Pjãy so di iokl̈o, dl̈i uokl̈o kjoyoe. E kwoshkwak ba pogl̈o go, gueniyo roshko wl̈iwl̈ie. \v 40 ¡Pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëme! Shji shäryara Sbörë pjir, bi doyo dö l̇l̇ëm, bi sëya bakoe. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? \v 41 Gueniyo pjãy wotjl̈ĩs l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë oba song wl̈eniyo kong. Eni ga pjãy ber l̈öng pjl̈o bek Sbö bokso jl̈õkoyo. \p \v 42 »¡Fariseoga, pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! L̇l̇ëbo wl̈ẽnomi l̈i shtëmi äär ba sakyo (10) go, ba sakyo (10) go, shimi kjrina kjrina, ga twëmi Sbö kong. Bomi dl̈i mokyo obl̈ë obl̈ë tjok ëmdë ga shäryëmi jl̈õkoyo eni bakoe. Gueniyo ga pjãy jëk l̈öng pjl̈o bek obl̈ë tjok l̇l̇ëm, Sbö woydëmi l̇l̇ëm bakoe. Pjl̈ú wl̈o ga pjãy jëk pjl̈o bek nopga uunkong tjok, ga Sbö woydëmi pjl̈ú bakoe. Gueniyo woyde ga l̇l̇ëbo wl̈ẽnomi l̈i twëmi Sbö kong, shäryëmi l̈öng wl̈eni bakoe. \p \v 43 »¡Fariseoga, pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! Judíoga syõ uyo roshko ga woydëmi ga pjãy l̈öng sökkl̈o pjl̈ú goshko erä. Woydëmi ga miga l̇l̇ë l̈ëba bomi kong yõtso l̇l̇ëbo soynezl̈ong shtoyo bakoe. \v 44 ¡Pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! Pjãy so shinmo doyo iak buk jyãgl̈o l̇l̇ëm kjoyoe. Nopga jëk ba kopshko ga l̇l̇ëye miyde l̈ok l̇l̇ëme»\f + \fr 11:44 \ft Fariseoga ĩkoba ga nopga pjl̈ú wl̈eniyo, gueniyo jl̈õkoyo ga epga owa.\f* l̈e. \p \v 45 Domer shäng kjl̈ara eshko, kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydaga pjl̈ú wl̈eniyo. Eshko ga tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga no pingga, l̇l̇ëye l̈ëp shäng l̈i, e borwa barwokl̈o» l̈e. \p \v 46 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydagaga pjl̈ú wl̈eniyo, pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! Oba pimi l̈öngshko ga tjl̈õkwo l̈ëmi ara l̈i shäryëba uunkong ga äe. E so l̇l̇ëbo kwing ä twëmi obl̈ë kong söya wl̈o kjoyoe. Shäryëmi eni, gueniyo pjãy om go omkjimtë ba sök l̇l̇ëm, bomi sakkwo go ëmdë l̇l̇ëm bakoe. \v 47 ¡Pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! Dënashko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga, e zröra bomi tjl̈apgagarë ara, ga jnena l̈ok. E ga pjãy eerishko ga l̈öng ba sak l̈i poshäryë ber wol̈ësowa wl̈o. \v 48 E goshko ga pimi l̈öng oba uunkong kong ga pjãy wotjl̈ĩk ga zröra l̈ok l̈i, e pjl̈úe l̈ëmi. Zröra, jnena epgarë l̈ok, ga pjãyda beno l̈öng ba sak shäryaga. \p \v 49 »E kjĩshko ga Sbö tjl̈ẽno ba kjok miydë l̈i go. Tjl̈ẽno ga “Epga kong bor tjl̈õkwo l̈agaga ichër obl̈ë obl̈ë. Kjong kjong zröya l̈ok, kjong kjong shdũya l̈ok, bokrotke l̈ok ara” l̈ara. \v 50 E kjĩshko ga eerishko dbaryo sopga, pjãy shdũya Sbörë, ba tjl̈õkwo l̈agaga zröra l̈ok tek dämärshko dwayo l̈i kjĩshko, \v 51 soyara l̈ok Abel go, äär jong Zacarías go. Zacarías, e zröra l̈ok Sbö u jong l̈i, öng sho sukkl̈o jong l̈i, e tjrëko. L̈ër bomi kong ga pjãy shdũya Sbörë, l̇l̇ëbo shäryara l̈ok ba tjl̈õkwo l̈agaga l̈öng kës kong l̈i kjĩshko. \p \v 52 »¡Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydagaga pjl̈ú wl̈eniyo, pjãy song jl̈õ, pjãy shdungko! Pjãy opping kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i go ara kjĩshko ga shji Sbö miydë sorë miydëmi l̈öng pjl̈ú, gueniyo l̈ëmi ë kong l̇l̇ëme. Nopga obl̈ë somi, Sbö miydë l̈ok l̇l̇ëm wl̈o, ga pjãy om go ëmdë ga Sbö miydë l̈öng l̇l̇ëm bakoe» l̈e. \p \v 53 E irgo ga Jesús to eshko dwayo. E dbaryo jek l̈ëkong ga no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, fariseoga, e iirkono l̈ok ara ba kong, ga l̇l̇ëbo kjakroke l̈ok ara, \v 54 tjl̈ĩya l̈ok wl̈o, rote l̈ok l̇l̇ëbo l̈ara l̈i go wl̈o l̈e. \c 12 \s1 Bangkjrëy l̈i, e Sbö eröe \p \v 1 E wopro ga oba tjwe jong tjwe jong träk l̇l̇ëm, sho l̇l̇ik l̇l̇ik l̈ë. Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «¡Pjãy sjëk fariseoga tjok, ba pjl̈ung shosho uukkl̈o wl̈e tjok! ¡Epga Sbö tjl̈õkwo söga jl̈õkoyo l̈e, gueniyo wotjl̈ĩk owa ba pjl̈úshko! \v 2 L̇l̇ëbo shäryak l̈ũtshko kës l̈i wen wẽl̈ëshko. L̇l̇ëbo jnek kës l̈i wl̈ẽkoba pjire. \v 3 Eni ga tjl̈õkwo l̈oromi shkëshko l̈i, e kukoba kjok shjiyshko. Tjl̈õkwo l̈oromi l̈ũtshko l̈i, e kukoba kjone pogoshko. \p \v 4 »Pjeyoga. L̈ër bomi kong ga nopga bangkjrëmi l̇l̇ëme. Bomi doyo zröya l̈ok ga pjl̈ú, gueniyo l̇l̇ëye shärye l̈ok bomi kong obi ga äe. \v 5 Bangkjrako l̈i ë l̈ër bomi kong. Sbö, e bangkjromirë dey. Pjãy zröya ga pjl̈úe. E irgo ga pjãy iche äär ber l̈öng iök pjë jong ri ri sjer l̇l̇ëm shtoyo l̈i roshko ga pjl̈ú bakoe. Era bangkjrozĩa. \p \v 6 »¿Sënwa kjwo shkëng (5) soynek dburwa kjwo pjök ãska l̇l̇ëmdo? Eni ëmdë ga sënwa l̈i woyojeya Sbörë kjwara l̇l̇ëme. \v 7 Pjãyda tjwl̈õ ara, sënwa ara kjinmo. Bomi käkzong pjl̈obi shtara Sbörë pjir tjän. E kjĩshko ga l̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëme. \s1 Shji l̈an oba tjok Jesús kjĩshko \p \v 8 »L̈ër bomi kong ga pjãy tjl̈ẽno oba kong ga pjãy l̈öng bor tjok l̈oromi wl̈eni ga no to ter kjok dogo dwayo ëre tjl̈ẽ bor parkagaga kjok dogo so l̈i kong ga pjãy l̈öng bor tjok l̈ër eni bakoe. \v 9 Gueniyo pjãy tjl̈ẽno oba kong ga pjãy l̈öng bor tjok l̇l̇ëme l̈oromi wl̈eni ga tja tjl̈ẽ bor parkagaga l̈i kong ga pjãy l̈öng bor tjok l̇l̇ëme l̈ër eni bakoe. \p \v 10 »Ëye no to ter kjok dogo dwayo ëre l̈ãywë owa ga owa l̈i l̈ö̃ya Sbörë ber dret ga pjl̈úe. Gueniyo ëye Sbö Sëya l̈ãywë owa ga owa l̈i l̈ö̃ya l̇l̇ëme. \p \v 11 »Pjãy shakoba, sökoba judíoga syõ uyo roshko, l̇l̇ëm ga tjl̈apgaga bokshtoshko ga pjãy woydë l̇l̇ëm, “¿Tja opwl̈ikë sorë?” l̈ëmi l̇l̇ëm, “¿L̇l̇ëye l̈ër?” l̈ëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 12 Pjãy tjl̈ẽshko ga l̇l̇ëye l̈ëmi wl̈o l̈i, e twaga Sbö Sëyarë bomi kong eshko» l̈e. \s1 Domer dbur ara kjl̈ara \p \v 13 Domer shäng kjl̈ara eshko oba tjrëko, tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga no pingga, bor data wol̈ono, ga ba l̇l̇ëbo beno tjeng l̈i, e shdöya woydë bor shjiydë bor kong l̇l̇ëme. E kjĩshko ga l̈os ba kong ga l̇l̇ëbo botoya l̈i twe bor kong» l̈e. \p \v 14 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Tja iaga ërë beno shäng bomi l̇l̇gwega, bomi l̇l̇ëbo l̈ëp l̈i shdör wl̈oro?» l̈e. \p \v 15 Eshko ga tjl̈ẽ oba kong ga «¡Pjãy sjëke! Shji wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo töng bayo ara wl̈o l̇l̇ëme. Shji wopjl̈ú l̈aga bi l̇l̇ëbo tjeng ara l̈irë l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 16 E irgo tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga «Domer shäng kjl̈ara dbur ara wl̈eniyo. Ba kjok buk l̈i kjing go dwl̈a dgara, ga bo kjrara arae. \v 17-18 Eni ga wotjl̈ĩk ga “¿Tja orwë l̇l̇ong? ¿Bor dwl̈a bo kjroror ara kjwe jner tjeng kjone? Bor dwl̈a bo jnekkl̈o uyo l̈ok kjwe, e chilawa anmoyõ” l̈e. Wotjl̈ĩno sök däw ga tjl̈ẽ ga “L̇l̇ëye shäryër miydër tjän. Bor dwl̈a bo jnekkl̈o uyo kjwe shdör, ãska shäryër këskës anmoyõ. E roshko bor dwl̈a bo kjwe jner tjeng pjir eshko, bor l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë tjeng kjwe jner eshko bakoe. \v 19 Shäryoror eni pjir ga l̈ër bor pjl̈úshko ga ‘Tja l̇l̇ëbo jnek tjeng ara, äär l̈u pjl̈ogl̈o ara kong wl̈o. Tja woshtë, tja ië ara, tja ber wopjl̈úe’ l̈ër eni eshko jã” l̈e. \p \v 20 »Gueniyo ga Sbö tjl̈ẽ ba kong ga “Pja kä l̇l̇ëme. Eeri shkëyo ga pja wol̈on. ¿Eshko ga bop l̇l̇ëbo jnenop tjeng l̈i ber ë kongdo?” l̈e. \p \v 21 »Eni ga ëye dbur töng, jneya ber ba kong om go wl̈o, gueniyo l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara Sbö kong l̈i shärye l̇l̇ëm ga era kong, l̇l̇ëbo wen tjwe ba kong eni kjoyo bakoe» l̈e. \s1 Shji woydë l̇l̇ëme \p \v 22 E irgo ga Jesús tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «L̈ër bomi kong ga shji woydë l̇l̇ëme. Shji woydë dl̈i kjĩy l̇l̇ëm, shwong kjĩy l̇l̇ëm bakoe. \v 23 Pjãy l̈öng së, e tjwl̈õ ara, bomi dl̈i kjinmo. Bomi doyo, e tjwl̈õ ara, bomi shwong kjinmo. \v 24 Sënwa so ëp uaga kjoyo l̈i woyotjl̈ĩzĩa. Dwl̈a dgue l̇l̇ëm, bo kjre l̇l̇ëm, jneya ba jnekkl̈o uyo roy l̇l̇ëm bakoe. Gueniyo së̃ya Sbörë. ¡Pjãyda tjwl̈õ ara, sënwa kjinmo! \v 25 ¿Pjãy woydë ara ga l̇l̇ëye shimi e goro? Bomi l̈u iëmi om go dbar kjwara obi ga äe. \v 26 ¿Eni ga l̇l̇ëbo chirawayo l̈i shäryëmi ga ä kuzong ga pjãy woydë l̇l̇ëbo obl̈ë kjĩshko l̇l̇ënoro? \p \v 27 »Nana kjl̈oshko so woyotjl̈ĩzĩa. Parkë l̇l̇ëm, shwong sek l̇l̇ëm bakoe. Eni ëmdë ga l̈öng wol̈ësowa ĩyado. L̈ër bomi kong ga Pjl̈u Salomón l̇l̇ëbo ara anmoyõ. Gueniyo doyono wol̈ësowa, öötong nana kjl̈oshko so ĩ dik l̇l̇ëme. \v 28 Kjl̈o sho l̇l̇ë doye Sbörë eni, eeri ga l̈ok pjl̈ú, bong ga sukoba gueniyo. ¿Pjãy doye e kjinmo anmoyõ l̇l̇ëmdo? ¿Pjãy mär Sbö go jl̈õkoyo l̇l̇ëm ega? \p \v 29 »E kjĩshko ga shji woydë l̇l̇ëme. Shji woydë dl̈i kjĩy l̇l̇ëm, di kjĩy l̇l̇ëm bakoe. \v 30 L̇l̇ëbo tjeng kës ëre kjĩshko ga nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo woydë arae. Gueniyo bomi Data, l̇l̇ëye woydëmi dö l̈i miyde sök pjir tjän. \v 31 Sbö ber bomi pjl̈uyo sorë l̈i woyotjl̈ĩmi ara, l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë kjinmo. Shäryëmi l̈öng eni ga l̇l̇ëbo obl̈ë woydëmi kës l̈i ber bomi kong bakoe. \p \v 32 »Pjãy bor öng wl̈ẽp ushko so wl̈eni. Pjãy ara l̇l̇ëm, gueniyo woyde Sbörë ga pjãy ber l̈öng no ichagaga ba tjok, sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko. E kjĩshko ga l̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëme. \v 33 Pjãy l̇l̇ëye tjok ga soynezĩ, ga dburyo twozĩ oba song wl̈eniyo kong. L̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̈i iëmi ber tjeng ba bapkwo roy kjok dogo, eshko ga l̇l̇ëbo l̈i pjir l̇l̇ëm, l̈ũyotkëba l̇l̇ëm, ue ba sëyarë l̇l̇ëm bakoe. \v 34 Bomi l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̈i töng tjeng kjone ga pjãy wotjl̈ĩk eshko bakoe. \s1 Shji ber l̈öng bi kägäyo koshë ĩyado \p \v 35-40 »No to ter kjok dogo dwayo ëre tjwe l̇l̇ono miydëmi l̇l̇ëme. E kjĩshko ga pjãy ber l̈öng bor koshë, poshäryak l̈öng pjir ĩyado. Woyde ga pjãy ber l̈öng parkagaga l̈öng ba kägäyo koshë wl̈eni. Ba kägäyo l̈i jek kjok shto obl̈ë orkwosmozl̈ong dbaryo shrëk. Woyde ga ba parkagaga l̈öng ba ushko obi l̈i ber l̈öng ba koshë ĩyado, wl̈oshko iök borkek tjeng shjiy, tjwe iröng obishko ga wl̈okjre l̈ok jekdo ga pjl̈ú wl̈o. Tjwe kjok rong, l̇l̇ëm ga kjok ba shränto ëmdë ga woyde ga l̈öng ba koshë eni. Ga shronoshko ga epga wl̈ẽna l̈ok eni ga e ber ba kong l̈ok pjl̈úe. L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga eni ga epga ie wl̈ar l̈öng sökkl̈o go, ië wl̈o, ga dl̈i shiya, söya, twe ba kong l̈ok om go. \p »Tja kuzĩa. Ëye tjwe l̈ũrkë l̇l̇ono miyde u sogo l̈irë kjwe ga ëye opzrëk jek ba ushko l̇l̇ëbo l̈ũyotkë wl̈o l̇l̇ëme. Ga no to ter kjok dogo dwayo ëre tjwe dbar l̇l̇ono miydëmi l̇l̇ëm kuzong ga pjãy ber l̈öng bor koshë, poshäryak l̈öng pjir ĩyado» l̈e. \s1 Parkaga pjl̈ú, parkaga owa \p \v 41 Eshko ga Pedro tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, ¿tjl̈õkwo l̈ëp shäng l̈i l̈ëp shäng borwa kong döre, de oba uunkong kong?» \p \v 42 «Parkaga ie ba pjl̈urë ber ba parkagaga obl̈ë daga, së̃ya äär ba dl̈oyo go kjok orë ga woyde ga parkaga l̇l̇ëye l̈e ba kong l̈i shärye eni wl̈eniyo, kjok miydë ara bakoe. ¿Gueniyo ga kjre sorë? \v 43 Tjwe iröng obishko ga parkaga wl̈ẽya ba pjl̈urë shäng ba pak shäryë pjl̈ú l̈i, e kongda ber pjl̈úe. \v 44 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga era ie ba pjl̈urë ber shäng ba l̇l̇ëbo uunkong kägäyo. \v 45 Gueniyo ga parkaga l̈i wotjl̈ĩk owa wl̈eni ga ba pjl̈u tjwe mal̈ing l̇l̇ëme l̈e wl̈eni ga opyorgö to shäng parkagaga obl̈ë shdung, ga gl̈ö ara, nel̈õtkë ara bakoe. \v 46 Eni wl̈eni ga koshe shäng l̇l̇ëm dbaryoshko ga ba pjl̈u tjwe. Eshko ga parkaga owa l̈i shdũya, iche jek nopga kä l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇amo tjeng l̈ishko. \p \v 47 »Parkaga l̇l̇ë, l̇l̇ëye woyde ba pjl̈urë l̈i miyde pjl̈ú, gueniyo shäryara eni l̇l̇ëm, ba tjl̈õkwo kol̈ara l̇l̇ëm ga e shdungko, e shpokko ara bakoe. \v 48 Gueniyo parkaga l̇l̇ë, l̇l̇ëbo owa shäryara, miydara l̇l̇ëm kjĩshko ga era shdungko bako, gueniyo e shpokko sira döe. Ëye kong l̇l̇ëbo twara ara ga kong l̇l̇ëbo roke ara, obl̈ë kjinmo. Ëye kong l̇l̇ëbo iara beno tjeng ba wl̈oshko ara ga kong l̇l̇ëbo roke, obl̈ë kjinmo bakoe. \s1 Shji moskwoga ara \p \v 49 »Tja shrono shäng kjok ëre kjing go, iök borkek wl̈o wl̈eni. ¡Ga woydër ga iök l̈i pjë jong ri ri tjän! \v 50 Tja kong l̇l̇ëbo wen tjwe owa kjl̈uwe. E kjĩshko ga tja woydë ara, äär jong l̇l̇ëbo l̈i shäryono bor kong pjir guing. \v 51 ¿Tja shrono shäng nopga ichë ber l̈öng wl̈ẽp ëng tjok wl̈o l̈ëmire? Eni l̇l̇ëme. L̈ër bomi kong ga tja shrono shäng no shdöga, ber l̈öng dboy dboy wl̈o. \v 52 Eeri jek l̈ëkong ga nopga tjeng u kjwaraso dogl̈o shkëng (5) ga e shdär ber kjring pjök, kjrina dogl̈o mya, kjrina do pjök, ga ber l̈öng ëng moskwo. \v 53 Dataga, ba wapga domerga, e ber l̈öng ëng moskwo; mekëga, ba wapga wal̈ëga, e ber l̈öng ëng moskwo; wal̈ëga, ba pjl̈aydoga, e ber l̈öng ëng moskwo eni bakoe» l̈e. \s1 L̇l̇ëbo wen l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o \p \v 54 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ nopga kong ga «Pjäng sho poyong jem pjang dl̈o jer shwo l̈ëkong l̈i ĩmishko ga miydëmi e go ga shunyo shrë l̈ëmi, ga shrë jl̈õe. \v 55 Pjl̈uk tjwe kjok dogro no l̇l̇ëm shwo l̈ëkong dwayo l̈i kumishko ga miydëmi e go ga kjok kjl̈irkë l̈ëmi, ga shäryë eni jl̈õe. \v 56 ¡Pjãy Sbö tjl̈õkwo söga jl̈õkoyo l̈ëmi, gueniyo pjãy wotjl̈ĩk owa bomi pjl̈úshko! L̇l̇ëbo wen kjok dogo, kjok ëre kjing go, e l̇l̇ë l̈okl̈o miydëmi pjl̈úe. ¿Eni ga l̇l̇ëbo shärye Sbörë eerishko dbaryo l̈i, e l̇l̇ë l̈okl̈o miydëmi l̇l̇ëm sorëro? \p \v 57 »¿L̇l̇ëye ber pjl̈ú, l̇l̇ëye ber owa, e miydëmi l̇l̇ëmde? \v 58 Pjãy sökoba no l̇l̇gwega shwoy l̈ëbashko ga pjãy l̈an bomi söga l̈i tjok bäm goshko, pjãy ie ber tjeng tjl̈apga wl̈oshko l̇l̇ëm wl̈o. Shäryëmi eni l̇l̇ëm ga pjãy twe tjl̈apga l̈irë ba parkagaga kong, pjãy shdũya wl̈o, ga pjãy ie ber l̈öng no shdũzl̈ong uyo roshko. \v 59 L̈ër bomi kong ga pjãy opshik eshko dwayo l̇l̇ëm, äär jong dburwa kjöme l̈ara bomi kong l̈i potjwl̈ẽnomi pjir guing» l̈e. \c 13 \s1 Woyde ga l̇l̇ëbo owa shäryëy l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ëy, ga rayëy \p \v 1 Eshko ga nopga l̈öng kjl̈öbö tjl̈ẽ Jesús kong ga «Galilea sopga l̈öng kjl̈öbö öng zrök, sho suya, pjë dret Sbö kong wl̈o. E wopro ga nopga ichara bi pjl̈uyo Pilatorë ba zrök, ga zröra l̈ok eshko» l̈e. \p \v 2 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Pjãy wotjl̈ĩk ga Galilea sopga l̈i zröraba, epga owa, nopga obl̈ë ba kjokshko so kjinmo kjĩshko l̈ëmire? \v 3 L̈ër bomi kong ga eni l̇l̇ëme. Gueniyo l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ozĩ, ga rayozĩa. L̇l̇ëm ga pjãy pjir bakoe. \v 4 ¿E ga pjãy wotjl̈ĩk ga nopga wol̈ono Siloé kjokyo dogl̈o sak kjwara kjingsho kjwong (18), ak sho jong kjókshko eshko l̈i dgono jer ba kjing goshko l̈i, e owa, Jerusalén sopga l̇l̇amo l̈i kjinmo l̈ëmire? \v 5 L̈ër bomi kong ga eni l̇l̇ëme. Gueniyo l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈ozĩ, ga rayozĩa. L̇l̇ëm ga pjãy pjir bakoe» l̈e. \s1 Kjor jong kjl̈ara, botjyë l̇l̇ëme \p \v 6 E irgo ga tjl̈ẽno nopga kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga «Domer shäng kjl̈ara, kjor jong kjl̈ara, ba kjil̇l̇gwo bo ara kjokyo l̈i tjrëko. Kjor l̈i ko \tl higuera\tl*. Dbar kjwara ga jek jëk shäng e go, bo tjokde ĩya wl̈o, gueniyo bo drete. \v 7 Eni ga tjl̈ẽ ba kjok daga l̈i kong ga “Kuzong. Eeri ga öötong l̈u pjl̈ogl̈o mya ga kjor kjwe ĩnshko ga bo wl̈ẽn kjwara l̇l̇ëme. ¡Kjwe kö̃zong! ¿Shto kjrë jong ara l̇l̇ënoro?” l̈e ba parkaga l̈i kong. \p \v 8 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Tjl̈apga, wẽyẽ. Rayos ber jong l̈u pjl̈ara obi, sor pokër, ga dwl̈omner, \v 9 botjyëre ĩy wl̈o, l̇l̇ëm ga köm eshko jã ga pjl̈úe” l̈e ba pjl̈u kong» l̈e. \s1 Woshtozl̈ong dbaryo ga wal̈ë poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 10 Woshtozl̈ong dbaryo kjwara ga Jesús sök oba ping judíoga syõ uyo jong kjwara l̈i roshko. \v 11 Wal̈ë sök kjl̈ara eshko, swl̈o ara l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho kjwong (18) tjän, wl̈oyo Ä sëya kjl̈ararë. Wal̈ë l̈i beno shäng wozönge. \v 12 Ĩya Jesúsdë ga rokara tek ba shwoy, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja döktong, pja rayara bop swl̈o wl̈erë» l̈e, \v 13 ga orkwo iono ba go. Jekdo eshko ga wal̈ë l̈i poptono beno shäng kjl̈o bek ba shtoshko. Ga opyono beno shäng Sbö poshrëk. \p \v 14 Gueniyo judíoga syõ uyo kägäyo l̈i shäng eshko. Ĩya ga iirkono ara, tjl̈ẽ nopga l̈öng l̈i kong ga «Shji parkozl̈ong dbaryo iak l̈ok kjwo tjer (6). Pjãy poptë woydë ga pjãy tek eshko dbaryo ga pjl̈úe. Gueniyo woshtozl̈ong dbaryo l̈ira l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 15-16 Kuya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Pjãy Sbö tjl̈õkwo söga jl̈õkoyo l̈ëmi, gueniyo pjãy wotjl̈ĩk owa bomi pjl̈úshko! Wal̈ë kjwe, e Abraham tjëyo, ga tjeng Ä wl̈oshko eeri ga öötong l̈u pjl̈ogl̈o sak kjwara kjingsho kjwong (18). ¿Pjãy uunkong bomi öng dök, sömi di ië woshtozl̈ong dbaryo l̇l̇ëmdo? ¿Eni ga wal̈ë kjwe döror Ä wl̈oshko dwayo dbar ëreshko ga owa l̈ëmi sorëro?» l̈e. \p \v 17 Kuya ba wl̈oyoga l̈irë ga l̈ökkjrono ara. Gueniyo l̇l̇amoga l̈öng l̈ira beno l̈öng wopjl̈ú, l̇l̇ëbo shäryara kës l̈i kjĩshko. \s1 Kjor dwl̈ayo chirawa \p \v 18 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «¿Sbö ber no pjl̈uyo sorë, e so l̇l̇ë kjoyo? ¿L̈ër bomi kong sorë ga pjl̈ú? \v 19 E so kjor dwl̈ayo chirawa ko \tl mostaza\tl* dgoroy kl̈ung roy kjoyoe. Kuno ga kësbang, kjor wl̈eni. Eshko ga sënwa l̇l̇ë usho ywë ba kowo go» l̈e. \s1 Pjl̈ung shosho uukkl̈o \p \v 20 E irgo ga tjl̈ẽ ga «¿Sbö ber no pjl̈uyo sorë, e so l̇l̇ë kjoyo? \v 21 E so wal̈ë pjl̈ung shosho l̇l̇runo bayo ara ba uukkl̈o tjok, ga ie ber buk uur wl̈o kjoyoe. Ba uukkl̈o shdöktong pjl̈ung shosho l̈i kjwang jĩkong» l̈e. \s1 Kjër bäng bam chira \p \v 22 Jesús to jek shäng Jerusalén kjokyo wl̈o l̈e. Eshko ga jëk shäng irbo goshko ga äär kjok kjrina kjrinashko ga sl̈an oba ping. \v 23 Pjl̈ara ga no kjl̈ara l̇l̇ëbo kjakrokono ba kong. Tjl̈ẽ ga «Tjl̈apga, ¿no kjre Sbörë där wl̈o l̈i kjl̈öbö döre?» \p \v 24 «Pjãy drön ëë, pjãy opzrëk jek kjër bäng bam chira l̈i go wl̈o. L̈ër bomi kong ga nopga ara opzrëk woydë jek e go wl̈o, gueniyo jek ga äe. \v 25 U sogo l̈i u bäng bängzano pjir ga pjãy beno l̈öng kjoko l̈i, u bäng l̈i porwëmi kjöw kjöw, ga öö l̈ëmi, pjãy tjl̈ẽ ga “Tjl̈apga, u bäng dös borwa kong sira” l̈ëmi eni. \p »Kuya ga tjl̈ẽ bomi kong ga “Pjãy ë, pjãy kjone so, e miydër l̇l̇ëme” l̈e. \p \v 26 »Eshko ga pjãy tjl̈ẽ ba kong ga “Dënashko ga tjawa iono bop tjok, ga oba pinop borwa kjokshko bakoe” l̈ëmi eni. \p \v 27 »Kuya ga tjl̈ẽ bomi kong ga “Pjãy ë, pjãy kjone so, e miydër l̇l̇ëme. Pjãy l̇l̇ëbo owa shäryaga eröe. Pjãy opkjos bor shwoy ëre dwayo” l̈e. \p \v 28-29 »Eshko ga Abraham, Isaac, Jacob, Sbö tjl̈õkwo l̈agaga l̈öng kës l̈i, e ber l̈öng Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko. Ga nopga kjok kjwang jĩkong so sirkek äär ber l̈öng ië ba tjok. Ĩmi eni ga pjãy iak beno tjeng kjoko kjĩshko ga pjãy ber tjeng sl̈ar eshko, kowo uë, l̇l̇ëbo bang ara bomi kong kjĩshko. \v 30 Eerishko ga kjong kjong tjwl̈õ ara l̈i, e ber l̈öng tjwl̈õ chira eshko. E ga eerishko ga kjong kjong tjwl̈õ chira l̈i, e ber l̈öng tjwl̈õ ara eshko» l̈e. \s1 Jesús sl̈atong Jerusalén sopga kjĩshko \p \v 31 Eshko ga fariseoga shrono l̈öng kjl̈öbö, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjl̈u Herodes, pja zröya woydë. E kjĩshko ga pja nom jũy dwayo» l̈e. \p \v 32 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Domer l̈ëmi l̈öng l̈i, e oba jyãpgwaga erä. Pjãy nom ba shwoy, ga pjãy tjl̈ẽ ba kong ga “Eeri, bong ga tja shäng Ä sëyaga tjeng oba goshko l̈i ichë to, ga tja shäng oba poptë bakoe. Pak shäryër wl̈o l̈i, e pjir kjönma” l̈ëmi ba kong eni. \v 33 Gueniyo ga eeri, bong, kjönma ga tja to jek shäng Jerusalén kjokyo wl̈o. Tek këgongshko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga zröraba shtoyo eshko. \p \v 34 »¡Jerusalén sopga, tja kuzĩa! Sbö tjl̈õkwo l̈agaga zrömi. Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga ichara bomi kong l̈i l̈ömi ak go, zrömi wl̈o. Woydoror enido ga pjãy tön, kjörkö meyo ba wapga töno tjeng ba sjä̃gä dirko wl̈eni, gueniyo woydoromi l̇l̇ëme. \v 35 Tja kuzĩa. Bomi u, e raye Sbörë ber jong tjoksa. L̈ër bomi kong ga tja ëre ĩmi ame, äär jong pjãy tjl̈ẽ l̈öng ga \q1 »“Kjwe ichara Tjl̈apgarë tjwe kjok ëreshko. \q2 Kjwe kjimte Sbörë”\f + \fr 13:35 \ft Salmo 118.26.\f* l̈ëmi l̈öng guing» l̈e. \c 14 \s1 Woshtozl̈ong dbaryo ga swl̈o poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 1 Woshtozl̈ong dbaryo kjwara ga Jesús öötong shäng fariseo tjwl̈õ ara wl̈eniyo, e ushko, ië ba tjok wl̈o. Nopga l̈öng eshko l̈i l̈öng ba dë, l̇l̇ëye shärye l̈i ĩya l̈ok yõtso wl̈o. \v 2 Domer sök kjl̈ara eshko swl̈o ara, pogl̈o dguë do jĩkong. \v 3 Ĩya Jesúsdë ga tjl̈ẽ fariseoga l̈öng l̈i kong, kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i miydagaga pjl̈ú wl̈eniyo l̈öng l̈i kong ga «¿Woshtozl̈ong dbaryo ga shji swl̈o poptë ga pjl̈úre?» l̈e. \p \v 4 Kuya l̈ok ga beno l̈öng kjing erä. Eni ga Jesús orkwo iono swl̈o l̈i go, ga poptara, tjl̈ẽ ba kong ga «Pja nom ga pjl̈úe» l̈e. Kuya ga toe. \v 5 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ nopga l̈i kong ga «¿Bomi wa, bomi öng, e l̈ono di bäng roshko woshtozl̈ong dbaryoshko ga shimi jekdo mal̈ing l̇l̇ëmdo?» l̈e. \p \v 6 Kuya l̈ok ga dboryara l̇l̇ëm, beno l̈öng kjing erä. \s1 Shji manabashko ga shji l̇l̇ë shäryë \p \v 7 E irgo ga ĩya Jesúsdë ga nopga mak l̈i shrono l̈öngshko ga sökkl̈o wl̈ẽya l̈ok pjl̈ú wl̈eniyo, oba tjwl̈õ ara tjeng l̈ishko. Eni ga tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga \v 8 «Ëbo orkwosmok wl̈enishko ga pja mana ië ba tjokshko ga pja jek sirkek sökkl̈o kjing, oba tjwl̈õ ara tjeng l̈ishko l̇l̇ëme. No tjwl̈õ ara bop kjinmo tjwe shäng eshko wl̈eni ga \v 9 bomi maga l̈i tjwe tjl̈ẽ bop kong ga “Pja kojõzong. Sökkl̈o kjwe twos kjl̈ara wl̈e kong” l̈e kjwe. Eshko ga pja l̈öktkë ara, ga pja ber sök sökkl̈o tjeng iröng wl̈eniyo kjing go shara. \p \v 10 »Pja manabashko ga pja shronoshko ga pja jek sirkek sök sökkl̈o tjeng iröng wl̈eniyo kjing go dey. Eni ga bop maga l̈i tjwe tjl̈ẽ bop kong ga “Tjl̈apga, pja tjwl̈õ ara. Pja tek sirkek sök sökkl̈o ëre pjl̈ú anmoyõ kjing go shara” l̈e bop kong eni kjwe. Eshko ga pja ĩkoba ga pja tjwl̈õ tjok. \v 11 Ëye opyë ber tjwl̈õ ara ga iëba ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. Ëye opyë ber tjwl̈õ l̇l̇ëm ga iëba ber tjwl̈õ ara» l̈e. \p \v 12 Eshko ga tjl̈ẽ ba maga l̈i kong ga «Pja dl̈i shäryono bayo arashko ga woyde ga oba l̇l̇ëbo ara wl̈eniyo mapdë dö l̇l̇ëm, bop pjeyoga mapdë dö l̇l̇ëm bakoe. Shäryorop eni wl̈eni ga dbar obl̈ë go ga pja kjwe kar maya eni bakoe. Eshko ga pja potjwl̈ẽkkl̈o tjok. \v 13 Pja dl̈i shäryono bayo arashko ga nopga song wl̈eniyo, nopga jëk l̇l̇ëm wl̈eniyo, nopga jëk yökyök wl̈eniyo, nopga kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo, e mapdë dey. \v 14 Epgara, pja potjwl̈ẽya ga äe. Gueniyo shäryorop eni wl̈eni ga pja ie Sbörë ber wopjl̈ú, ga pja potjwl̈ẽga erë, nopga pjl̈o bek l̈i woshre iröng obi dbaryo l̈ishko» l̈e. \s1 Nopga mana domerdë ara, ië ba tjok wl̈o \p \v 15 Eshko ga sirkeno sök kjl̈ara ba tjok eshko l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «¡Sbö ber no pjl̈uyo dbaryo öötongshko ga ëye öötong sök ië ba nopga tjok eshko l̈i ber wopjl̈úe!» l̈e. \p \v 16 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Domer shäng kjl̈ara, nopga mana träk l̇l̇ëm, tjwe ba ushko ië ba tjok wl̈o, ga opyono beno shäng dl̈i shäryë ba kong bayo ara. \v 17 Öötong iozl̈ong dl̈oyo go ga ba parkaga ichara kjl̈ara, tjl̈ẽ nopga mana l̈i kong ga “Pjãy tegö. Dl̈i kwirkonoe” l̈e eni. \p \v 18 »Gueniyo kuya l̈ok ga kjl̈ara kjl̈ara l̇l̇ëbo wl̈ẽno, jek mana l̈ishko l̇l̇ëm wl̈o. Bäm go l̈i tjl̈ẽ ga “Tja kjok tjwl̈ẽno kjrina. Tja jongya ba ĩk. Tja jnep kësbange” l̈e. \p \v 19 »Kjl̈ara obi tjl̈ẽ ga “Tja sögl̈a kl̈ung workwokl̈o dopshiga wl̈eniyo tjwl̈ẽno dogl̈o sak kjwara (10). Tja jongya ba tjl̈ĩk. Tja jnep kësbange” l̈e. \p \v 20 »Kjl̈ara obi tjl̈ẽ ga “Tja orkwosmok sök eeri jã. Tja jek ga äe” l̈e. \p \v 21 »E irgo ga parkaga l̈i tek shrono shäng iröng obi ba pjl̈uyo shwoy, ga roy l̈ara ba kong pjire. Kuya ga iirkono ara, ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja to u l̈ok ara wl̈eniyo tjrëko, irbo pjl̈ara pjl̈ara bäng go, irbo chilawa obl̈ë obl̈ë bäng go bakoe. Eshko ga nopga song wl̈eniyo, nopga jëk l̇l̇ëm wl̈eniyo, nopga kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo, nopga jëk yökyök wl̈eniyo, e tek söba” l̈e. \p \v 22 »Shäryara eni pjir ga shrono tek shäng iröng obi, tjl̈ẽ ba pjl̈uyo kong ga “Tjl̈apga, l̇l̇ëye l̈orop bor kong l̈i shäryoror pjire. Gueniyo iozl̈ong shtoyo obie” l̈e. \p \v 23 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja nom nopga wl̈ẽk kjok shto obl̈ë shara. Pja to u l̈ok kjwöbö kjwöbö wl̈eniyo tjrëko. Eshko ga ëye wl̈ẽnop ga ichëp tek bor ushko, bor u ëre dl̈in ber jong tjung wl̈o. \v 24 L̈ër bop kong ga nopga manor l̈öng bäm go l̈i, bor dl̈i l̈i ue sira l̇l̇ëme” l̈e ba parkaga kong» l̈e. \s1 Shji jëk Jesús tjok wl̈o l̈i, e tjwl̈õ tjok \p \v 25 Jesús jek jëk shäng irbo go, ga oba jëk l̈öng ba tjok ara. Eni ga bojono iröng, tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga \v 26 «Ëye jëk woydë bor tjok jl̈õkoyo ga woyde ga ba data, ba mekë, ba wapga, ba pjeyoga uunkong, e ie ber woyo ba kong ame. Woyde ga wotjl̈ĩk ga “Tja wol̈onde, de tja wol̈on l̇l̇ëmde, tja jëk ba tjok” l̈e ĩyado bakoe. Shärye eni l̇l̇ëm ga e ber bor oppingga ga äe. \v 27 Woyde ga l̇l̇ëye shäryëba ba kong bor kjĩshko l̇l̇ë pogoshko l̈i, e zrökoba pjang kjl̈ös go ëmdë ga e ba kong ga l̇l̇ëye l̇l̇ëme l̈e. Eni l̇l̇ëm ga e ber bor oppingga ga ä bakoe. \p \v 28 »¿Pjãy kjl̈ara wotjl̈ĩk ak sho shäryë jong kjókshko wl̈eni ga pja sirkek sök ba woyotjl̈ĩk ga “¿Tjwl̈õ kjöm? ¿Dburyo kjwõrde?” l̈ëp bäm go l̇l̇ëmdo? \v 29 Eni l̇l̇ëm ga u shakkl̈o l̈i shäryorop pjirshko ga dbur pjir eshko wl̈eni ga pja ĩkoba ga pja joywëba, \v 30 tjl̈ẽ ga “Domer kjwe ba pak soyono, ga kjra l̈ara ga pjitong l̇l̇ëm ĩzĩa” l̈ëba eni. \p \v 31 »¿Pjl̈u l̇l̇ë opshik jek ba ëngkjwagaga dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak kjwara (10,000) tjok, ëngkjwë pjl̈u obl̈ë tjok wl̈eni ga ĩya ga pjl̈u obl̈ë l̈i ëngkjwagaga dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak pjök (20,000) wl̈eni ga l̇l̇ëye shärye eshko l̈ëmi? ¿Wotjl̈ĩk ga “¿No kjwõrde? ¿Shji ëngkjwë ba tjok sorë? ¿Shji kjangde, de l̇l̇ëmde?” l̈e eni l̇l̇ëmdo? \v 32 Eni ga “Shji songe” l̈e wl̈eni ga pjola obishko ga nopga iche jek kjl̈öbö, l̈an pjl̈u obl̈ë l̈i tjok wl̈o, ie ber sök wl̈ẽp wl̈o, ëngkjwë ba tjok l̇l̇ëm wl̈o. \v 33 Bomi l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i iëmi ber iröng l̇l̇ëm ga pjãy ber bor oppingga l̇l̇ëm eni bakoe. \p \v 34 »Dl̈ungna, e pjl̈úe. Gueniyo ga pjl̈ë ameshko ga iëy ber pjl̈ë ba shtoy iröng obi ga äe. \v 35 Eshko ga l̇l̇ëno ame, ioroy kl̈ung kjing go ëmdë ga l̇l̇ëno l̇l̇ëme. E dbukko erä. Ëye kwomgwo tjok ga woyde ga kuya yõtso» l̈e. \c 15 \s1 Öng wl̈ẽp ushko so jeno kjl̈ara \p \v 1 Jesús shäng oba ping wopro ga nopga dbur töngga Roma so kong, nopga owa wl̈eniyo obl̈ë, e shrono l̈öng ara ba kuk eshko. \v 2 Fariseoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, e l̈öng eshko kjl̈öbö bakoe. Nopga owa l̈i ĩya l̈ok ga tjl̈ẽ ëng kong ga «Nopga wotjl̈ĩk owa wl̈okjre, ga ië ba tjok bakoe» l̈e. \p \v 3 Eni ga Jesús tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga \v 4 «¿Pjãy kjl̈ara öng wl̈ẽp ushko so tjeng dogl̈o sak dbäw (100), ga kjl̈ara jeno wl̈eni ga l̇l̇ëye shäryëp eshko? ¿L̇l̇amo sak shkaw kjingsho shkaw (99) l̈i iëp ber tjeng ba kjok kjing go, ga pja to jeno l̈i wl̈ẽk, äär jong wl̈ẽnop guing l̇l̇ëmdo? \v 5 Wl̈ẽnopshko ga pja wopjl̈úe. Eshko ga iëp buk bop dbopdo, \v 6 söp tek iröng bop ushko, ga bop pjeyoga rokëp uunkong tek eshko. Ga pja tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga “Bor öng jeno l̈i wl̈ẽnore. Tja wopjl̈úe. Woydër ga pjãy ber wopjl̈ú botoya dik bakoe” l̈ëp eni. \p \v 7 »Eni bakoe. L̈ër bomi kong ga no kjl̈ara, l̇l̇ëbo owa shärye shäng l̈i, e owa jl̈õe l̈ara, ga rayarashko ga kjok dogo ga l̈öng wopjl̈ú ba kjĩshko. Eshko ga nopga pjl̈o bek dogl̈o sak shkaw kjingsho shkaw (99) l̈i, era woyotjl̈ĩya l̈ok ara l̇l̇ëme. \s1 Dbur jeno kjwara \p \v 8 »¿Wal̈ë shäng kjl̈ara, dbur tjeng kjwo sak kjwara (10) ga jeno kjwara wl̈eni ga l̇l̇ëye shärye? ¿Iök borkeya, ga u ro pjl̈oke yõtso, ba dbur jeno l̈i wl̈ẽna guing l̇l̇ëmdo? \v 9 Wl̈ẽnashko ga ba pjeyoga roke tek eshko uunkong. Ga tjl̈ẽ ba kong ga “Bor dbur jeno l̈i wl̈ẽnore. Tja wopjl̈úe. Woydër ga pjãy ber wopjl̈ú botoya dik bakoe” l̈e eni. \p \v 10 »Eni bakoe. L̈ër bomi kong ga no kjl̈ara, l̇l̇ëbo owa shärye shäng l̈i, e owa jl̈õe l̈ara, ga rayarashko ga Sbö parkagaga kjok dogo so l̈öng wopjl̈ú eni bakoe» l̈e. \s1 Wa jeno kjl̈ara \p \v 11 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong obi ga «Domer sök kjl̈ara wapga do pjök. \v 12 Pjl̈ara ga ba wa miteyo tjl̈ẽ ba data kong ga “Data, bop l̇l̇ëbo ber bor kong l̇l̇ono wl̈o l̈i twos bor kong jekdo” l̈e. Kuya ga ba l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i shdöra ba wapga do pjök l̈i kong. \p \v 13 »Dbar kjwöbö ga ba wa miteyo l̈i, l̇l̇ëbo twara ba kong l̈i soynena pjir, ga dburyo söra jek ba tjok, öötong beno sök kjok shto obl̈ë pjolae. Eshko ga ba dbur l̈i zana, to shäng sorë pogo. \v 14 Zana pjirshko ga kjok shäng l̈ishko ga pjl̈i shrono kësbang, ga l̇l̇ëye wl̈ẽya, ue wl̈o drete. \p \v 15 »Eni ga to shäng pak wl̈ẽk domer kjok eshko so kong, ga kong pak twara, ichara köchi dë ba kjokshko. \v 16 Parkëshko ga pjl̈i ara, köchi dl̈i worbo l̈i ue woydë, gueniyo twëba ba kong l̇l̇ëme. \p \v 17 »Eni ga wotjl̈ĩk tjwe kjl̈ay ga “Bor data ushko ga dl̈i träk l̇l̇ëm, ba parkagaga l̈öng kës l̈i bö tjung ĩyado, ga dl̈i ber obie. ¡Na ga tja sök wol̈onto pjl̈irë! \v 18 Tja to bor data shwoy iröng obi dey. Tja äär eshko ga l̈ër ba kong ga ‘Data, tja l̇l̇ëbo owa shäryono Sbö kong, bop kong bakoe. \v 19 Bek ga tja tjwl̈õ bop wa dik ame. Tja ios ber bop parkaga wl̈eni dey’ l̈ër ba kong eni” l̈e. \v 20 Eni ga to sök l̈ishko dwayo, jongya ba data shwoy. \p »Jek shäng ääto ga ĩna ba datarë pjola dwayo, ga songe l̈e. Jekdo eshko ga jek zron jong ba wl̈okjrë, popjl̈ura, ga l̈õ shira.\f + \fr 15:20 \fk L̈õ shik \ft l̈anyo, e tak pjang Génesis 27.26 go.\f* \p \v 21 »Eshko ga ba wa l̈i tjl̈ẽ ba kong ga “Data, tja l̇l̇ëbo shäryono owa Sbö kong, bop kong bakoe. Bek ga tja tjwl̈õ bop wa dik ame” l̈e. \p \v 22 »Eshko ga ba data tjl̈ẽ ba parkagaga l̈öng l̈i kong ga “Pjãy shwong shis mal̈ing, pjl̈ú wl̈eniyo, ga doyozĩ e go. Kong sakkwo iokl̈o iozĩ kjwara, drepkwota iozĩ bakoe. \v 23 Sögl̈a l̇l̇gwokl̈ë kjl̈o pjl̈ú wl̈eniyo l̈i tek sözĩ, ga zrözĩa. Shji dl̈i shäryë, ba shrëkkl̈o. \v 24 Bor wa ëre shinmotkonoe l̈oror, miga shäng së. Jeno bor shjiryo, gueniyo shrono shäng iröng” l̈e. E irgo ga kjarga l̈öng ba shrëk. \p \v 25 »E wopro ga ba wa këguëyo shäng parkë kjl̈oshko. Tek shäng iröng tjwayde ushko ga kuya ga oba l̈öng bërkë. \v 26 Eni ga parkaga rokara kjl̈ara, tjl̈ẽ ba kong ga “¿E l̇l̇ëro?” \p \v 27 »“Bop l̈ëng shäng së, shrono shäng pjl̈úe. E kjĩshko ga sögl̈a l̇l̇gwokl̈ë kjl̈o pjl̈ú wl̈eniyo l̈i zröra bop datarë ba shrëkkl̈o” l̈e. \p \v 28 »Kuya ga iirkono, opzrëk jek woydë u roshko l̇l̇ëme. Miydara ba datarëshko ga opshino jek ba wl̈ẽpyotkë, opzrëk wl̈o. \v 29 Gueniyo tjl̈ẽ ba data kong ga “Miydëp pjl̈ú ga tja parkë shäng bop kong l̈uyo ara, pja kol̈ër ĩyado. Eni ëmdë ga tja kong shwl̈ing ushko so chirawa tworop bor kong, tja opshrëk bor pjeyoga tjok wl̈o pjl̈ara l̇l̇ëme. \v 30 Gueniyo bop wa bopoya, bop dbur zana dret wal̈ëga owa wl̈eniyo tjok l̈i, era kong sögl̈a l̇l̇gwokl̈ë pjl̈ú wl̈eniyo l̈i zrörop” l̈e. \p \v 31 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja sök bor tjok ĩyado, bor l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i, e bopoya. \v 32 Gueniyo bop l̈ëng, e shinmotkonoe l̈oror, miga shäng së. Jeno bor shjiryo, gueniyo shrono shäng iröng obi. E kjĩshko ga shrëy l̇l̇ëm ga äe” l̈e ba kong» l̈e. \c 16 \s1 Parkaga kägäyo kjok miydë ara, wotjl̈ĩk mal̈ing wl̈eniyo \p \v 1 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «Domer shäng kjl̈ara dbur ara. Domer l̈i parkaga shäng kjl̈ara, ba parkagaga tjeng kës l̈i kägäyo. E rotaraba ga ba pjl̈uyo l̈i dbur zãya ara sorë pogo. \v 2 Eni ga rokara ba pjl̈uyorë tek ba shwoy, ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja bor dbur jek shäng ara l̈ëba. ¿E sorëro? L̇l̇ëbo soynenop kjöm, tjwl̈ẽnop kjöm, e kjibokwoyo twos bor kong, bor l̇l̇ëbo dorop sorë l̈i miydër wl̈o. Pja ber shäng bor parkaga kägäyo ame” l̈e. \p \v 3 »Kuya ga wotjl̈ĩk ga “Tja ie bor pjl̈uyorë ber shäng pak drete. Tja parkë kjl̈oshko ma, ga tja to shäng dbur rokë ga tja l̈ök ara. ¿Era tja orwë l̇l̇ong? \v 4 Woydër ga tja pak l̇l̇ëmshko ga tja wl̈okjrëba ba ushko. ¿Gueniyo l̇l̇ëye shäryër ga pjl̈ú? Ãã, l̇l̇ë miydoror tjän” l̈e. \p \v 5 »Eshko ga ë pogo tjwl̈õ ba pjl̈uyo kong l̈i, e rokara tek ba shwoy. Ga tjl̈ẽ shrono shäng bäm l̈i kong ga “¿Pja pogo tjwl̈õ bor pjl̈uyo kong kjöm?” \p \v 6 »“Tja pogo tjwl̈õ kjyo bayo ba bapkwo kësbang tjung wl̈eni kjwo sak dbäw (100) dik”\f + \fr 16:6 \fk Kjyo bapkwo kësbang tjung wl̈eni kjwo sak dbäw (100) dik\ft , e \fk bayo litro sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o mya kjingsho sak dbäw pjl̈ogl̈o kjäk (3,700) dik \ft l̈okl̈o.\f* l̈e. \p »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Bop tjwl̈õ kjöme l̈i kjibokwoyo ëre kjrozong. Pja sirkes mal̈ing, kjibokwo tos kjwara obl̈ë, gueniyo kjyo bayo ba bapkwo kësbang tjung wl̈eni kjwo sak shkëng (50) dik” l̈e. \p \v 7 »E irgo ga tjl̈ẽ shrono shäng kjl̈ara obi l̈i kong ga “¿Pja pogo tjwl̈õ ba kong kjöm?” \p »“Tja pogo tjwl̈õ dwl̈a bayo ba bapkwo kësbang tjung wl̈eni kjwo sak dbäw (100) dik” l̈e. \p »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Bop tjwl̈õ kjöme l̈i kjibokwoyo ëre kjrozong. Kjibokwo tos kjwara obl̈ë, gueniyo dwl̈a bayo bapkwo kësbang tjung wl̈eni kjwo sak kjwong (80) dik” l̈e. \p \v 8 »Roy kura ba pjl̈uyorë, ga wotjl̈ĩk ga “Bor parkaga kägäyo l̈i wotjl̈ĩk owa ëmdë ga kjok miydë ara, wotjl̈ĩk mal̈inge” l̈e. Nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo omshäryë eni bakoe. L̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go pakyo shärye l̈ok pjl̈ú wl̈o ga epga wotjl̈ĩk mal̈ing, nopga Sbö ĩ l̈i kjinmo. \p \v 9 »L̈ër bomi kong ga pjãy dbur tjok ga zãzĩ oba kjimtokl̈o, epga ber wopjl̈ú bomi tjok wl̈o. Eni ga bomi dbur pjitongshko, pjãy wol̈onoshko ga pjãy wl̈okjraga tjok kjok dogo, shji sök së ĩyado l̈ishko. \p \v 10 »Ëye kong l̇l̇ëbo twëy tjwl̈õ chira ga de pjl̈ú wl̈eni ga miydëy e go ga kong l̇l̇ëbo twëy tjwl̈õ ara ga de pjl̈ú eni bakoe. Ga ëye kong l̇l̇ëbo twëy tjwl̈õ chira ga de ma wl̈eni ga miydëy e go ga kong l̇l̇ëbo twëy tjwl̈õ ara ga de ma eni bakoe. \v 11 Eni ga bomi dbur, bomi l̇l̇ëbo, e doromi pjl̈ú l̇l̇ëm kjok ëre kjing goshko wl̈eni ga l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara tjeng kjok dogo l̈i twaga ërë bomi kong l̇l̇ëme. \v 12 ¿Ga l̇l̇ëbo oma ĩ l̈i doromi pjl̈ú l̇l̇ëm ga l̇l̇ëbo twe obl̈ërë ber bomipjõy wl̈o sorëro? \p \v 13 »Ëye parkë pjl̈uyo do pjök kong ga äe. Shärye eni wl̈eni ga kjl̈ara woyde, kjl̈ara woyde l̇l̇ëme. Ber pjl̈ú kjl̈ara tjok, ber owa kjl̈ara tjok. Pjãy wo pjang dbur go ĩyado ga pjãy parkë Sbö kong ga äe» l̈e. \p \v 14 Fariseoga l̈öng eshko kjl̈öbö. Dbur sĩyo kjĩshko ga tjl̈õkwo l̈i kuya l̈ok ga joywakza l̈ok tjã tjã erä. \v 15 Eni ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy l̇l̇ëbo shäryë ara oba bokso, pjãy pjl̈úe l̈ëba wl̈o. Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ë l̈i miyde Sbörë pjire. Nopga kong ga l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̈e l̈i, e Sbö kong ga l̇l̇ëbo owa anmoyõ. \s1 Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i, Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i, e roy \p \v 16 »Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i, tjl̈õkwo tara Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko sorë l̈i, e beno bi kong, kol̈ëy wl̈o, äär jong Juan No Waga shrono guing. Eshko tek l̈ëkong ga Sbö ber no pjl̈uyo sorë l̈i roy pjl̈ú shdöktong ara, ga nopga drön ëë, Sbö ber ba pjl̈uyo wl̈o. \v 17 Gueniyo kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i, e pjir wl̈o l̇l̇ëme. Kjopkwo, kjok ëre, e pjir ber dret, gueniyo ga tjl̈õkwo tak l̈ok kjok l̇l̇gwekkl̈o go l̈i l̈öngko kjwara l̇l̇ëme. \s1 Shji ëng rayë \p \v 18 »Domer ba boy rayono, ga orkwosmono obl̈ë tjok wl̈eni ga l̇l̇ëbo owa shäryayde. Ga ëye orkwosmok wal̈ë rayak sök l̈i tjok ga l̇l̇ëbo owa shäryayde bakoe. \s1 Lázaro, e ga domer dbur ara kjl̈ara \p \v 19 »Domer shäng kjl̈ara dbur ara, doyë shwong pjl̈ú, wol̈ëso go. Dbar kjwobi go ga bë shärye kësbang, dl̈i opzang ĩ. \v 20 Eshko obi domer sök kjl̈ara ko Lázaro, pogl̈o go ũta ara do jĩkong, sirkek sök töshko, domer dbur ara l̈i u bäng zl̈ong. \v 21 Sök oma dl̈i worbo l̈on töshko l̈i koshë, ue wl̈o, pjl̈i ara kjĩy. Shjiti l̇l̇ë tjwe ba zl̈ong bäng ba ũta l̈i shuk. \v 22 Dbar kjwara ga domer song l̈i wol̈ono, ga ba sëya söra Sbö parkagaga kjok dogo sorë öötong sök Abraham zl̈ong. \p »E ga domer dbur ara l̈i ëmdë ga wol̈ono bako, jnenaba to sakshko. \v 23 Ga ba sëya öötong sök iök pjë jong ri ri sjer l̇l̇ëm shtoyo l̈i roshko. Eshko ga song, suya iökdë, bang ara. Eni ga ĩya jem pjola dwayo ga Abraham bë sök Lázaro tjok, \v 24 ga öö l̈e, tjl̈ẽ ba kong ga “¡Kjokë Abraham, tja songe l̈ozong! Tja suya iökdë, bang ara. E kjĩshko ga Lázaro kjwe ichos ba sakkwo dbo pök di go, tek di smoktong ba go l̈i sök bor kong iër wl̈o, bor kjyorkwo zẽya wl̈o” l̈e. \p \v 25 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja wotjl̈ĩs sira. Pja sök kjok kjing go obishko ga pja öör sök owa l̇l̇ëme. Lázarora öör songe. Eerishko ga sök wopjl̈ú jũshko, ga pjara sök song, suya iökdë, bang ara. \v 26 E pjl̈or kar go ga jũshko kjok tjrëk pjang oojong kësbang, borwa shwo l̈ë, bop shwo l̈ë bakoe. E kjĩshko ga ëye jek ga ä, ëye tek ga ä bakoe” l̈e. \p \v 27 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Kjokë, rokër bop kong ga Lázaro kjwe ichos bor data ushko, \v 28 kjok owa anmoyõ ëre roy sök bor l̈ëmga dogl̈o shkëng (5) l̈öng eshko l̈i kong, tjwe kjok ëreshko l̇l̇ëm wl̈o” l̈e. \p \v 29 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “L̇l̇ëme. Epga kong kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i beno tjeng ba kong, tjl̈õkwo tara Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko sorë l̈i beno tjeng ba kong bakoe. Woyde ga e kol̈ayde l̈ok” l̈e. \p \v 30 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “E kol̈e l̈ok l̇l̇ëme. Gueniyo ëbo wol̈ono, ga woshrono iröng obi, ga jek l̈an ba tjok wl̈eni ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng l̈i, e owa jl̈õe l̈e, ga raye eshko” l̈e. \p \v 31 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Moisés tjl̈õkwo, Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tjl̈õkwo, e kjre l̈ok l̇l̇ëm ga ëye wol̈ono, ga woshrono iröng obi l̈i tjl̈õkwo kjre l̈ok l̇l̇ëm bakoe” l̈e ba kong eni» l̈e. \c 17 \s1 Shji obl̈ë ichë l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëme \p \v 1 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «L̇l̇ëbo tjeng ara, pjãy iche l̇l̇ëbo owa shäryë wl̈o. E ber eni ĩyado. Gueniyo ëye obl̈ë ichono l̇l̇ëbo owa shäryë ga era song jl̈õ, shdungko. \v 2 Kjwozirwa bor tjl̈õkwo kjraga kjl̈ara ichayde l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm obishko ga ba ichaga l̈i shakko, apkwo kësbang pjrikko ba bëngshko, ga dbukko jer dl̈ung dorong dey. \v 3 E kjĩshko ga pjãy sjëke. \p »Bop kjl̈ara, e l̇l̇ëbo owa shäryono ga pĩzong, “Shäryëp eni ame” l̈os ba kong. Eni ga “E owa jl̈õe. Shäryër ame” l̈ara bop kong wl̈eni ga l̇l̇ëbo shäryara owa l̈i ios ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. \v 4 Dbar kjwara ga l̇l̇ëbo shäryara bop kong owa pjl̈ogl̈o kjäk (7) ëmdë ga tjwe bop shwoyshko ga tjl̈ẽ bop kong ga “E owa jl̈õe. Shäryër ame” l̈eshko ga owa l̈i ios ber tjwl̈õ l̇l̇ëme» l̈e. \s1 Shji mär Sbö go ga shji l̇l̇ëbo shäryë kësbang ga pjl̈úe \p \v 5 Eshko ga Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga ba ãska l̈i tjl̈ẽ ba kong ga «Tjawa mär l̈öng Sbö go. Tjawa kong dbo twos, tjawa mär ba go jek këgong wl̈o» l̈e. \p \v 6 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Dwl̈agwo chirawayo ëmdë ga kun jem ga pjl̈úe. Eni wl̈eni ga pjãy mär Sbö go sirawa dö ëmdë ga pjãy tjl̈ẽno kjor kësbang kjwe kong ga “Pja opshis ëre dwayo, pja nom wen jong dl̈ung roy” l̈oromi ga pjãy kol̈e, ga shäryë eni. \s1 Shji parkë Sbö kong sorë \p \v 7 »Pjãy kjl̈ara, parkaga shäng kjl̈ara wl̈eni ga brik shäng kl̈ung workwë, l̇l̇ëm ga öng dë. ¿Tjwe shäng iröng bop shwoyshko ga l̇l̇ëye l̈ëp ba kong eshko? ¿Pja tjl̈ẽ ba kong ga “Pja tegö. Pja sirkes sök ië jekdo” l̈ëp ba kong enire? Eni l̇l̇ëme. \v 8 Pja tjl̈ẽ ba kong ga “Bor dl̈i shäryos bor kong jekdo. Pja poshäryos, pja shwong skwos stek wl̈eniyo, bor dl̈i pjl̈orguëp bor kong wl̈o. Tja iono pjir ga ië pja shara” l̈ëp ba kong eni dani. \v 9 ¿Shäryara bop kong eni pjir ga pja tjl̈ẽ ba kong ga “Tja kjimtorop ara, tja wopjl̈ú bop tjok” l̈ëp ba kong enire? Eni l̇l̇ëm bakoe. \v 10 Pjãy parkaga eniyo wl̈eni bakoe. Pjãy ichara Sbörë parkë ga pak l̈i shäryoromi pjir ga woyde ga pjãy tjl̈ẽ ga “Tjawa tjwl̈õ ara l̇l̇ëme. Tjawa parkaga eröe. L̇l̇ëye l̈ara Sbörë borwa kong l̈i shäryorwarë erä” l̈ëmi eni» l̈e. \s1 Domerga pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong wl̈eniyo poptara Jesúsdë dogl̈o sak kjwara (10) \p \v 11 Jesús jek shäng Jerusalén kjokyo wl̈o l̈eshko ga jëk shäng Samaria kjokyo, Galilea kjokyo, e tjrëko. \v 12 Jek äär shäng kjok kjrinashko ga domerga wen tjeng dogl̈o sak kjwara (10), pogl̈o go swl̈o ara, sho an do jĩkong wl̈eniyo. Tek shrono l̈öng pjola sit, \v 13 ga öö l̈e, tjl̈ẽ ba kong ga «¡Tjl̈apga Jesús, tjawa songe l̈ozong!» l̈e. \p \v 14 Ĩya ga tjl̈ẽ ga ba kong l̈ok ga «Pjãy nom opping syõshtagaga Sbö kong ba pjeyoga kjĩshko l̈i kong, pjãy ĩya l̈ok wl̈o» l̈e. \p Jek l̈öng jëkko wopro ga poptonoe. \v 15 Kjl̈ara opĩno ga beno drëpdrë, sano iröng, ga Sbö poshrëya shäng pjl̈uk ara. \v 16 Eni ga jek öötong shäng Jesús zl̈ong bäng ga kjök tono, kjujono bokdo kjl̈ay kl̈ung go, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tja poptorop. Tja beno wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. Domer l̈i, e Samaria so. \p \v 17 Kuya ga tjl̈ẽ nopga l̈öng l̈i kong ga «¿Domerga poptono, e dogl̈o sak kjwara (10) l̇l̇ëmdo? ¿L̇l̇amo dogl̈o shkaw (9) l̈i kjwono l̇l̇ong? \v 18 Domer ëre Samaria so, e judío l̇l̇ëme. Era shrono iröng obi Sbö poshrëk. ¿Judíogara kjwono l̇l̇ong?» l̈e. \v 19 Eshko ga tjl̈ẽ domer l̈i kong ga «Pja kojõzong. Pja nomo. Pja mär bor go kuzong ga pja poptonoe» l̈e. \s1 Sbö ber no pjl̈uyo dbaryo \p \v 20 Pjl̈ara ga fariseoga kjone kjone tjl̈ẽ Jesús kong ga «¿Sbö ber no pjl̈uyo wl̈o l̈i, e dbaryo tjwe l̇l̇ono?» \p «Sbö ber no pjl̈uyo l̈i, e l̇l̇ëbo ĩkko wl̈eni l̇l̇ëme. \v 21 “Sbö, e no pjl̈uyo shäng ĩzong” l̈ëy ga äe, ĩgöy l̇l̇ëme. Sbö ber no pjl̈uyo l̈i, e l̇l̇ëbo wen bomi pjl̈úshko» l̈e ba kong. \p \v 22 Eshko ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «Dbar tjwe kjwara ga no to ter kjok dogo dwayo ëre ĩmi woydë ara jek pjl̈ara obi. Gueniyo eshko ga tja ĩmi l̇l̇ëme. \v 23 Eshko ga no tjwe shäng tjl̈ẽ bomi kong ga “¡Shäng na ĩzĩa!” l̈e. Obl̈ë tjl̈ẽ ga “¡Shäng kjwe!” l̈e bomi kong, gueniyo jl̈õ l̈ëmi l̇l̇ëm, pjãy jek eshko l̇l̇ëme. \v 24 Tja tjwe iröng obishko ga e ber so l̇l̇gwl̈ëng l̇l̇er kãl̈ã l̇l̇etl̇l̇et kjok dogo l̇l̇aw pogo kjoyoe. Eni ga tja ĩga nopga uunkongdë wẽl̈ëe. \v 25 Gueniyo e bäm go ga tja shdungoba ara guing. Tja wl̈okjre nopga l̈öng eerishko dbaryo l̈irë l̇l̇ëme. \p \v 26 »No to ter kjok dogo dwayo ëre tjwe iröng obi döröshko ga l̇l̇ëbo shäryë kjok ëre kjing go l̈i, e ber so l̇l̇ëbo shäryono Noé dbaryoshko l̈i dik. \v 27 Eshko ga kjok ëre pitë l̇l̇ëm obishko ga nopga to l̈öng wl̈ẽp dl̈i uë, di ië, orkwosmok ëng tjok, öötong Noé opzrëno jem kjyong kësbang roshko dbaryoshko. Eshko ga shunyo shrono kësbang, ga nopga l̈i söra dirë, shtena drete. \p \v 28 »Lot dbaryo ga nopga opshäryono eni bakoe. To l̈öng dl̈i uë, di ië, l̇l̇ëbo tjwl̈ẽk, l̇l̇ëbo soynek, dwl̈a dguë, u ywë, beno l̈öng l̇l̇ë l̈e. \v 29 Gueniyo Lot opshino Sodoma kjokyo dwayo irgo ga akkwo l̈ono ter iök, shunyo shrono wl̈eni, ga nopga l̈i pjira drete. \v 30 Ga tja wen obishko ga shäryë eni bakoe. \p \v 31 »Eshko dbaryo ga ëye sök ba u dbo kjing sdok l̈i kjing go ga jek l̇l̇ëbo beno tjeng ba u roshko l̈i kjrë l̇l̇ëm, tök jekdo dey. Ëye shäng ba kjokshko ga jek ba ushko iröng, l̇l̇ëbo beno tjeng l̈i kjrë l̇l̇ëm bakoe. \v 32 L̇l̇ëye weno Lot boy kong dënashko l̈i woyotjl̈ĩzĩa. \p \v 33 »Ëye wotjl̈ĩk opdë om go, zrökoba bor kjĩshko l̇l̇ëm wl̈o l̈e ga äär kjok dogo l̇l̇ëme. Gueniyo ëye jëk bor tjok jl̈õkoyo, e zröraba bor kjĩshko ëmdë ga era ber sök së ĩyado kjok dogo. \v 34 L̈ër bomi kong ga eshko dbaryo ga nopga tjeng do pjök bukkl̈o kjwaraso kjing go. Kjl̈ara söya, kjl̈ara ie ber buk eshko. \v 35-36 Ga wal̈ëga l̈öng do pjök l̇l̇ëbo kl̈äk. Kjl̈ara söya, kjl̈ara ie ber shäng eshko»\f + \fr 17:35-36 \ft Tek dënashko ga kjibokwo ëre jyã taraba obl̈ë obl̈ë ara. Ga kjone kjone tjl̈ẽ ga «Kjl̈ara söya, kjl̈ara ie ber shäng eshko. Ga domerga l̈öng do pjök parkë kjl̈oshko. Kjl̈ara söya, kjl̈ara ie ber shäng eshko.»\f* l̈e. \p \v 37 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, ¿shäryë eni l̈i, e kjone?» \p «Shinmo doyo buk kjone ga l̈ä̃ tjwe tön tjeng ara eshko» l̈e ba kong. \c 18 \s1 Kjok l̇l̇gwega kjl̈ara, e ga syã kjl̈ara \p \v 1 Eshko ga Jesús tjl̈ẽno ba oppinggaga kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go, epga syõshtë ber l̈öng Sbö kong ĩyado wl̈o, wosonkë l̇l̇ëm wl̈o. \v 2 Tjl̈ẽ ba kong ga «Kjok buk kjrinashko ga no shäng kjl̈ara no l̇l̇gwega, ëye bangkjre l̇l̇ëm, Sbö ëmdë ga bangkjre l̇l̇ëm bakoe. \v 3-4 Kjok eshko ga syã shäng kjl̈ara. Tjwe tjl̈apga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo l̈i shwoy enido, tjl̈ẽ ga “Bor wl̈oyo, e l̇l̇gwep bor kong sira. Tja wl̈ikozong” l̈e ba kong eni enido. Kjok l̇l̇gwega sök l̈i ĩya öör ga l̇l̇gweya woydë tjl̈apga l̈irë ba kong l̇l̇ëme. Eni ga ĩya jek tjwe obi, ĩya jek tjwe obi. \p »Gueniyo pjl̈ara ga tjl̈apga l̈i wotjl̈ĩk ga “Tja, ëye bangkjrër l̇l̇ëm, Sbö ëmdë ga bangkjrër l̇l̇ëm bakoe. \v 5 Gueniyo wal̈ë kjwe tjwe shäng bor barwë ara enido. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo l̈i l̇l̇gwer ba kong, tja barwe ame wl̈o. L̇l̇ëm ga tjwe bor barwë jek obi, ga tja ie ber sök wl̈ẽp l̇l̇ëme” l̈e. \p \v 6 »L̇l̇ëye l̈ara no l̇l̇gwega owarë l̈i, e woyotjl̈ĩzĩa. \v 7 ¿Pjãy wotjl̈ĩk ga Sbö, ba nopga kjrara tjeng l̈i wl̈ike l̇l̇ëme l̈ëmiro? Epga syõshtë l̈ok ba kong shkë dba, wl̈ike wl̈o. ¿Pjãy wotjl̈ĩk ga dborye mal̈ing l̇l̇ëme l̈ëmiro? \v 8 L̈ër bomi kong ga wl̈ike mal̈ing. ¿Gueniyo ga no to ter kjok dogo dwayo ëre tjwe kjok ëre kjing goshko ga nopga wl̈ẽn l̈öng mär bor gore?» l̈e. \s1 Fariseo kjl̈ara, e ga dbur töngga Roma so kong kjl̈ara \p \v 9 Nopga l̈öng eshko kjl̈öbö, wotjl̈ĩk ga «Tjawa jëk pjl̈o bek, obl̈ëra jëk bëy l̇l̇ëme» l̈e eni. Eni ga Jesús tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga \v 10 «Domerga öötong l̈öng Sbö u zl̈ong bäng do pjök syõshtë. Kjl̈ara, e fariseo, kjl̈ara obi, e dbur töngga Roma so kong. \v 11 Eshko ga fariseo l̈i syõshtono shäng kojong, tjl̈ẽ ga “Sbö, tja no obl̈ë dik l̇l̇ëme. Tja l̈ũrkë l̇l̇ëm, tja l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm, tja pë oma boy obl̈ë tjok l̇l̇ëm bakoe. Dbur töngga kjwe jëk owa, tjara jëk eni l̇l̇ëme. Tja wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko. \v 12 Sondë kjwobi go ga tja ië l̇l̇ëm bop kong dbar pjök. L̇l̇ëbo wl̈ẽnor l̈i shtër äär ba sakyo (10) go, ba sakyo (10) go, shir kjrina kjrina, ga twër bop kong” l̈e eni. \p \v 13 »Dbur töngga l̈ira beno shäng ro pjola sira. L̇l̇ëbo owa shäryara l̈i bangyo ba kong ara kjĩshko ga beno shäng pjl̈ú kjing shpok, ga kjok dogo jem ĩya woydë sira l̇l̇ëm, l̈öktkë ara Sbö bokso kjĩy. Eni ga syõshtono, tjl̈ẽ ga “Sbö, tja l̇l̇ëbo owa shäryono ara. Tja songe l̈ozong” l̈e. \p \v 14 »L̈ër bomi kong ga brik l̈okshko ga dbur töngga l̈i beno shäng pjl̈o bek Sbö bokso, fariseo l̈ira l̇l̇ëme. Ëye opyë ber tjwl̈õ ara ga ie ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. Ëye opyë ber tjwl̈õ l̇l̇ëm ga ie ber tjwl̈õ ara» l̈e. \s1 L̇l̇ëbo shäryara Jesúsdë pjl̈ú, kjwozirga kong \p \v 15 Eshko ga kjwozirga sökoba jek Jesús kong, Jesús orkwo ië ba kjing go wl̈o. Ĩya ba oppinggagarë ga kjwozirga sögaga l̈i wl̈ona. \v 16 Eni ga ba oppinggaga l̈i rokara Jesúsdë tek ba shwoy, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Kjwozirga somi l̇l̇ëm, tek wẽyẽ bor shwoy. Ëye ber kjwozirga jũni ga Sbö ber ba pjl̈uyo. \v 17 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga ëye Sbö tjl̈õkwo kjrë kjwozirwa dik l̇l̇ëm ga äär ber sök Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko l̇l̇ëme» l̈e. \s1 Domer dbur ara kjl̈ara \p \v 18 Tjl̈apga shäng kjl̈ara eshko tjwl̈õ ara wl̈eniyo. Tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga no pingga, pja pjl̈úe. ¿L̇l̇ëye shäryër, tja ber sök së ĩyado Sbö tjok wl̈o?» \p \v 19 «¿Tja pjl̈úe l̈ëp ega? Pjl̈ú l̈i, e Sbö eröe. \v 20 Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i, e miydëp tjän. “Shji pë oma boy obl̈ë tjok l̇l̇ëme. Shji no zrök l̇l̇ëme. Shji l̈ũrkë l̇l̇ëme. Shji obl̈ë jyõyotkë l̇l̇ëme. Bop data, bop mekë, e bangkjros, ios ber tjwl̈õ ara”»\f + \fr 18:20 \ft Éxodo 20.12-16; Deuteronomio 5.16-20.\f* l̈e. \p \v 21 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈õkwo l̈ëp shäng kës l̈i, e shäryër shäng enido, tja tek dwl̈as l̈ë obishko» l̈e. \p \v 22 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̇l̇ëbo shäryorop kës l̈i, e pjl̈úe. Gueniyo l̇l̇ëbo beno kjrina obi. Pja nom bop l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i soynek pjir, ga dburyo twos oba song wl̈eniyo kong. Enira pja l̇l̇ëbo ara kjok dogo. Pjir ga pja tek bor tjok, pja pin wl̈o» l̈e. \p \v 23 Kuya ga beno shäng woydë ara, dbur ara kjĩshko. \v 24 Woydë ara l̈i ĩya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ga «Nopga dbur ara wl̈eniyo äär ber l̈öng Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko wl̈o ga kjange. \v 25 Öng jëkkl̈o sok kësbang wl̈eniyo opzrëk jek shkö bokkwo bäng go ga kjange. Gueniyo nopga dbur ara wl̈eniyo äär ber l̈öng Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko wl̈o ga kjang anmoyõ» l̈e. \p \v 26 Kuya l̈öng eshko l̈irë ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «¿Enira ëye därdo?» \p \v 27 «L̇l̇ëye shärye norë ga ä l̈i, e shärye Sbörë ga pjl̈úe» l̈e. \p \v 28 Eshko ga Pedro tjl̈ẽ ba kong ga «Borwa l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i rayororwa beno pjir, tjawa jek bop tjok wl̈o» l̈e. \p \v 29 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga ëye, ba u, ba boy, ba kjl̈ara, ba data, ba mekë, ba wapga, e rayara, Sbö ber ba pjl̈uyo wl̈o ga \v 30 ãska wl̈ẽya ara anmoyõ. Kjok ëre kjing go ga wl̈ẽya l̇l̇ëye rayara l̈i pjl̈ogl̈o ara obi. Ga l̇l̇onoshko ga ber sök së ĩyado Sbö tjok» l̈e. \s1 Jesús l̈ano ba wol̈on dbaryo kjĩshko jek obi \p \v 31 Eshko ga ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i rokara dboshko, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Shji to Jerusalén kjokyo. Eshko ga l̇l̇ëye tara Sbö tjl̈õkwo l̈agagarë no to ter kjok dogo dwayo ëre kjĩshko l̈i, e shäryë eni. \v 32 Tja twëba nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo kong, ga tja joywe l̈ok, tja l̈ãywe l̈ok owa, tröng twe l̈ok bor go, \v 33 tja shpoya l̈ok no shpokkl̈o go, ga tja zröya. Gueniyo äär dbargwo mya ga tja woshre Sbörë iröng obi» l̈e. \p \v 34 L̇l̇ëye l̈ara l̈i, e l̇l̇ë l̈okl̈o miydara l̈ok l̇l̇ëme. E tjl̈õkwo rong kjĩshko ga l̇l̇ë l̈okl̈o miydara l̈ok l̇l̇ëme. \s1 Domer kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo poptara Jesúsdë kjl̈ara \p \v 35 Jesús jëk shäng ääto Jericó kjokyoshko ga domer sök kjl̈ara eshko kjok ĩgö l̇l̇ëm wl̈eniyo. E sök dbur rokë irbo l̈i sor go. \v 36 Kuya sök ga nopga jëk l̈öng träk l̇l̇ëm ga tjl̈ẽ ga «¿Oba jëk l̈öng l̇l̇ë kjĩshko?» \p \v 37 «Jesús, Nazaret so l̈i tekdo shäng» l̈ëba ba kong. \p \v 38 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong dbo go ga «¡Jesús, David tjëyo, tja songe l̈ozong!» l̈e. \p \v 39 Kuya nopga jëk l̈öng Jesús bäm go l̈irë ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja kjinkozong» l̈e ba kong, gueniyo kjinkë l̇l̇ëme. \p Tjl̈ẽno dbo go jek obi, tjl̈ẽ ga «¡David tjëyo, tja songe l̈ozong!» l̈e. \p \v 40 Eni ga Jesús kojongö shäng ga tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «Tek sözĩ bor shwoy» l̈e, ga söra l̈ok jek ba shwoy. Eshko ga tjl̈ẽ ba kong ga \v 41 «¿L̇l̇ëye woydëp ga shäryër bop kong?» \p «Tjl̈apga, tja kjok ĩk woydë» l̈e ba kong. \p \v 42 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Kjok ĩs jek obi. Pja mär bor go kuzong ga pja poptonoe» l̈e. \p \v 43 Jekdo eshko ga beno shäng kjok ĩgö wẽl̈ë, ga to jek shäng Jesús tjok Sbö poshrëk. Ĩya nopga l̈öng eshko l̈irë ga beno l̈öng Sbö poshrëk bakoe. \c 19 \s1 Zaqueo \p \v 1 E irgo ga Jesús opzrëno jek Jericó kjokyo roshko, tur pjl̈or kal̈ëkong wl̈o l̈e. \v 2 Domer sök eshko kjl̈ara ko Zaqueo, e dbur ara. E parkë shäng dbur töngga Roma so kong l̈i kägäyo. \v 3 Jesús, e sorë ĩya woydë. Gueniyo domer l̈i sok chirawa töshko, ga oba ara. E kjĩshko ga ĩya ga äe. \v 4 Eni kuzong ga Jesús tek tjwe irbo e go miydarashko ga jek zron jong ba bäm go këm jũni. Ga tjyono jem kjor jong eshko kjl̈ara l̈i ko roy, ĩya wẽl̈ë wl̈o. \p \v 5 Jesús jek shäng irbo e goshko ga ĩya sök kjomo, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Zaqueo, pja opl̈õs kjwey dwayo ter töshko mal̈ing. Eeri ga tja ber sök bop ushko» l̈e. \v 6 Kuya ga opl̈ono ter töshko mal̈ing, ga Jesús wl̈okjrara shäng wopjl̈úe. \p \v 7 Eni ga ĩya l̈öng eshko l̈irë ga Jesús l̈ãywe l̈ok owa ara. Tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «Domer kjwe l̇l̇ëbo owa shäryaga. ¿Jesús kjwe jek ba ushko l̇l̇ëno?» l̈e l̈ok eni. \p \v 8 Eshko ga Zaqueo kojongö shäng, tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga, bor l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i twër bëy oba song wl̈eniyo kong. Ga ëbo l̇l̇ëbo l̈ũyotkoror jyãpgwër ĩ wl̈eni ga ãska twër iröng bayo l̇l̇ëbo kjroror l̈i pjl̈ogl̈o pkëng (4)» l̈e. \p \v 9 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Eeri ga pja döktong, bop pjeyoga l̈öng bop ushko l̈i tjok. Jl̈õkoyo ga pja Abraham tjëyo. \v 10 No to ter kjok dogo dwayo ëre shrono shäng no jeno l̈öng wl̈eniyo, e wl̈ẽga, e döga» l̈e. \s1 Parkagaga dogl̈o mya \p \v 11 Jesús jek jëk shäng ääto Jerusalén kjokyoshko ga nopga jëk l̈öng ara ba tjok, l̇l̇ëye l̈e l̈i kuya l̈ok wl̈o. Wotjl̈ĩk l̈ok ga äär Jerusalén kjokyo ga Sbö ber no pjl̈uyo dbaryo l̈i eshkoro l̈ara. Miga eni l̇l̇ëme. E kjĩshko ga Jesús tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. \v 12 Tjl̈ẽ ga «Pjl̈ara ga domer shäng kjl̈ara, tjwl̈õ ara wl̈eniyo. To kjok shto obl̈ë pjola, iëba ber sök ba kjokshko sopga pjl̈uyo wl̈o, ga tjwe iröng ba kjokshko wl̈o l̈e. \v 13 Opshiydë l̇l̇ëm obishko ga ba parkagaga rokara dogl̈o sak kjwara (10). Kjl̈ara kjl̈ara kong dbur twara bayo ara, ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga “Pjãy ber l̈öng dbur shak ëre go, tja tjwe iröng obi guing” l̈e ba kong, ga toe. \p \v 14 »Gueniyo ĩywa kjok eshko sopga l̈irë shjiktëng. E kjĩshko ga nopga ichara kjl̈öbö ba irgo, tjl̈ẽ ga “Kjwe woydërwa ber borwa pjl̈uyo l̇l̇ëme” l̈e l̈ok eni. \v 15 Woydara l̈ok eni l̇l̇ëm ëmdë ga iaraba beno sök ba pjl̈uyo. \p »E irgo ga tek shrono iröng ba kjokshko. Shrono shäng ga ba parkagaga kong dbur twara l̈i, e rokara, dbur shano e go kjöme miyde wl̈o. \p \v 16 »Parkaga shrono shäng bäm go l̈i tjl̈ẽ ba kong ga “Tjl̈apga, bop dbur tworop bor kong l̈i go ga kjingsho sharor kjringgwo sak kjwara (10) obi” l̈e. \p \v 17 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pjl̈úe. Pja parkaga pjl̈ú wl̈eniyo. Pja kong l̇l̇ëbo tworor chira, ga dorop pjl̈o beke. E kjĩshko ga pja iër ber no ichaga kjok kjringgwo sak kjwara (10)” l̈e. \p \v 18 »E irgo ga parkaga shrono shäng kjl̈ara obi, tjl̈ẽ ba kong ga “Tjl̈apga, bop dbur tworop bor kong l̈i go ga kjingsho sharor kjringgwo shkëng (5) obi” l̈e. \p \v 19 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Eni ga pja iër ber no ichaga kjok kjringgwo shkëng (5)” l̈e. \p \v 20 »E irgo ga parkaga shrono shäng kjl̈ara obi, tjl̈ẽ ba kong ga “Tjl̈apga, bop dbur tworop bor kong kjupargue l̈i kjros iröng. Popgoror beno tjeng jangsher roshko, jer l̇l̇ëm wl̈o. \v 21 Miydër pjl̈ú ga pja kjange. Pja parkono l̇l̇ëmshko ga pja dbur shak eshko, ga pja dwl̈a bo kjrë, dwl̈a dgorop l̇l̇ëmshko bakoe. E kjĩshko ga pja bangkjroror ara” l̈e. \p \v 22 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “Pja parkaga owa wl̈eniyo. Pja l̇l̇gwer, tjl̈õkwo l̈ëp shäng om go l̈i go. Miydëp pjl̈ú ga tja kjange. Tja parkono l̇l̇ëmshko ga tja dbur shak eshko, ga tja dwl̈a bo kjrë, dwl̈a dgoror l̇l̇ëmshko bakoe. \v 23 E kjĩshko ga bor dbur ëre sörop, jnenop beno dbur jnezl̈ong uyo roshko kjwe dey. Eni kjwe ga tja tjwe iröng obi ga tja dbur töno e kjinmo kjwe” l̈e ba kong. \p \v 24 »Eshko ga pjl̈u l̈i tjl̈ẽ ba parkagaga obl̈ë l̈öng eshko l̈i kong ga “Ba dbur tjeng ba wl̈oshko kjwe dözĩ, twozĩ kjl̈ara shäng dbur shara kjringgwo sak kjwara (10) l̈i kong” l̈e. \p \v 25 »Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga “Tjl̈apga, kjwera dbur tjeng kjringgwo sak kjwara (10) tjän” l̈e. \p \v 26 »Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga “L̈ër bomi kong ga ëye l̇l̇ëbo tjok ga së̃ya jek obi. Ëye l̇l̇ëye l̇l̇ëm ga l̇l̇ëye tjeng sirawa l̈i döya ba shjiryo drete. \v 27 E ga bor wl̈oyoga l̈ira, tja woydara ber ba pjl̈uyo l̇l̇ëme. Epgara to shami, ga tek sözĩ, zrömi bor bokshto wl̈o”» l̈e. \s1 Jesús öötong opzrëno jek Jerusalén kjokyo, pjl̈u wl̈eni \p \v 28 Jesús tjl̈ẽno eni pjir ga jek jongya Jerusalén kjokyo obi, \v 29 ga öötong shäng Betfagé kjokyo, Betania kjokyo, e ber l̈öng Olivos dl̈upyo pogl̈o go. Eshko ga ba oppinggaga jek l̈öng ba tjok l̈i rokara do pjök, \v 30 ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pjãy nom kjok buk bi bokshto kjweshko. Eshko ga öng so kwomgl̈a kjoyo dre töshko l̇l̇gwokl̈ë wl̈eniyo wl̈ẽmi sök kjro go kjl̈ara wl̈ënggl̈a, kjing go ëye opyoydë l̇l̇ëm wl̈eniyo. Komi, ga tek sömi bor kong. \v 31 Eshko ga ëbo tjl̈ẽ bomi kong ga “¿Komi kjweni ega?” l̈e bomi kong wl̈eni ga “Woyde Tjl̈apgarë” l̈ëmi ba kong eni» l̈e. \fig Öng so kwomgl̈a kjoyo dre töshko l̇l̇gwokl̈ë wl̈eniyo sök kjro go (Lucas 19.30)|src="HK00033B.TIF" size="col" ref="Luke 19.30 " \fig* \p \v 32 Eni ga jek öötong l̈öng eshko, ga öng wl̈ẽna sök kjl̈ara, l̈ara ba kong sorë l̈i eni. \v 33 Kõya l̈öngshko ga ĩya ba sogogarë ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «¿Öng kjwe komi l̇l̇ëno?» \p \v 34 «Woyde Tjl̈apgarë» l̈e ba kong. \p \v 35 Eni ga öng l̈i tek söra shrono l̈öng Jesús kong, ga ba shwong kop l̈ëkong iara l̈ok öng l̈i kokso kjing go. Eshko ga Jesús kjimtara l̈ok opyë sök öng l̈i kjing go, ga jeke. \v 36 Jek sökshko ga nopga jëk l̈öng ba tjok ara. Kjone kjone, ba shwong kop l̈ëkong skwara l̈ok, ga kwoptara l̈ok irbo bäng go ba bäm go. \v 37 Jek sök ääto kjujõzl̈ong irboyoshko ga nopga jëk l̈öng ba tjok l̈i, öö l̈e l̈ok, wopjl̈ú kjĩshko. Ga Sbö poshrëya l̈ok träk l̇l̇ëm, l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo ĩna l̈ok ara kjĩshko. \v 38 Tjl̈ẽ ga \q1 «Pjl̈u kjwe ichara Tjl̈apgarë shrono kjok ëreshko. \q2 Kjwe kjimte Sbörë. \q1 L̈öng kjok dogo l̈i l̈öng wopjl̈ú Sbö tjok, \q2 poshrëya l̈ok träk l̇l̇ëme. \q2 “Pja kësbange” l̈e l̈ok ba kong» l̈e. \p \v 39 Fariseoga l̈öng eshko kjl̈öbö, nopga l̈i tjrëko. Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ Jesús kong ga «Tjl̈apga no pingga, bop oppinggaga kjwe kjinkozong» l̈e. \p \v 40 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̈ër bomi kong ga kjwepga kjinkoror kjwe ga akkwo tjeng kjwey, öö l̈e shara» l̈e. \p \v 41 Jek sök ääto Jerusalén kjokyo ga kjok l̈i ĩna, ga sl̈atong ara, \v 42 tjl̈ẽ ga «Jerusalén sopga, pjãy iaga ber l̈öng wl̈ẽp l̈i ë, e miydomirë l̇l̇ëm obi. Woydoror ga miydoromi tjän, gueniyo jnek tjeng pjir bomi kong, miydëmi l̇l̇ëm wl̈o. \v 43-44 Sbö shrono sök bomi ĩkshko ga wl̈okjroromi l̇l̇ëme. E kjĩshko ga dbar tjwe bomi kong owa kjrina. Eshko ga pjãy popde bomi moskwogarë l̈ok, ga pjãy kopjrĩya l̈ok pjribri, pjãy opshik tök l̇l̇aw l̇l̇ëm wl̈o. Bomi kjok kjëryo shäryak ak go pjribri kjókshko kjwe dl̈oya l̈ok ber tjeng töshko, akkwo ëmdë ber tjeng ëng kjing go kjwara l̇l̇ëme. Eshko ga pjãy zröya l̈ok» l̈e. \s1 L̇l̇ëbo soynegaga l̈öng Sbö u zl̈ong bäng l̈i ichara Jesúsdë drete \p \v 45 Jesús opzrëno jek Jerusalén kjokyo roshko irgo ga öötong shäng Sbö u zl̈ong bäng ga nopga l̈öng eshko l̇l̇ëbo soynek l̈i ichara opshik ey dwayo, \v 46 tjl̈ẽ ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: “Bor u, e kowëba ber syõ uyo wl̈o.\f + \fr 19:46 \ft Isaías 56.7.\f* Gueniyo ioromi beno jong l̈ũ uyo”»\f + \fr 19:46 \ft Jeremías 7.11.\f* l̈e. \p \v 47 Dbar kjwobi go ga Jesús öör shäng nopga ping Sbö u zl̈ong bäng. Ga syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, tjl̈apgaga tjwl̈õ ara wl̈eniyo, e tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Zröy sorë ga pjl̈ú?» l̈e l̈ok eni enido. \v 48 Gueniyo shaya l̈ok ga ä, Jesús zl̈ong bäng nopga l̈öng ara ba kuk kjĩshko. \c 20 \s1 «¿Pja ichaga ërë?» l̈ara Jesús wl̈oyogarë ba kong \p \v 1 Dbar kjwara ga Jesús Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ono oba kong Sbö u zl̈ong bäng. Eshko ga oba pĩya shäng wopro ga syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, judío tjl̈apgaga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo, e tek shrono l̈öng ba zl̈ong bäng \v 2 ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «¿L̇l̇ëye shäryëp shäng l̈i shäryëp ega? ¿Pja ichaga ërë?» \p \v 3 «Pjãy kong l̇l̇ëbo kjakrokër bakoe. Kjakrokër ga tja dboryozĩa. \v 4 ¿Juan No Waga, e ichaga ërë no wë? ¿Ichaga Sbörëre, de norë?» l̈e ba kong. \p \v 5 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ëng kong ga «Ichaga Sbörë l̈oroy ba kong wl̈eni ga “¿Tjl̈õkwo kjroromi l̇l̇ëm ega?” l̈e bi kong. \v 6 Gueniyo Juan, e Sbö tjl̈õkwo l̈aga l̈e nopga uunkongdë. E kjĩshko ga ichaga norë l̈ëy ga ä bakoe. L̈oroy eni wl̈eni ga shji zröya l̈ok ak go» l̈e. \v 7 Eni ga tjl̈ẽ l̈ok Jesús kong ga «E ichaga ërë miydërwa l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 8 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «E kjĩshko ga tja ichaga ërë l̈ër bomi kong l̇l̇ëm bakoe» l̈e. \s1 Parkagaga owa \p \v 9 Eshko ga Jesús tjl̈ẽno nopga kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga «Domer shäng kjl̈ara kjok sogo. Pjl̈ara ga kjil̇l̇gwo dwl̈ayo dgara ba kjokshko, ga kjok l̈i poskwona parkagaga kjl̈öbö kong, potjwl̈ẽya ĩ, ga to kjok shto obl̈ë dbar kop ara wl̈o. \v 10 Öötong kjil̇l̇gwo bo kjrozl̈ong dbaryo ga ba parkaga ichara kjl̈ara, kjil̇l̇gwo bo ber ba kong l̈i rokë parkagaga beno l̈öng ba kjok daga l̈i kong. Gueniyo ga ba parkaga ichara tjwe shäng l̈i shpokza l̈ok tjã tjã, ga ichara l̈ok to iröng or go. \v 11 E irgo ga ba parkaga ichara jek eshko kjl̈ara obi. Öötong shäng kjok buk l̈ishko ga l̈ãywara l̈ok owa, shpokza l̈ok tjã tjã, ga ichara to iröng or go bakoe. \v 12 E irgo ga ba parkaga ichara jek eshko kjl̈ara obi. Era shpokza l̈ok tjã tjã, dbukza l̈ok jek kjoko, srëng l̇l̇ë kwono l̇l̇aw pogo. \p \v 13 »Eni ga domer l̈i wotjl̈ĩk ga “¿Tja orwë l̇l̇ong? Bor wa woydër ara ëre ichotë shara. Ërera bangkjre l̈ok kjwe” l̈e. \p \v 14 »Gueniyo öötong shäng eshko ga ba wa l̈i ĩya parkagaga kjok daga l̈öng l̈irë ga tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga “L̇l̇ono ga kjwe ber kjok ëre sogo. Zröroy wl̈eni ga kjok ëre kjrëy, ber buk bi kong wl̈o” l̈e. \v 15 Eni ga shira l̈ok kjok l̈i roy dwayo, ga zröra l̈ok. \p »¿Eni ga l̇l̇ëye shärye kjok sogo l̈irë ba tjok l̈ok l̈ëmi? \v 16 E jongya eshko ba zrök dani. Pjir ga parkagaga wl̈ẽya obl̈ë, kjok l̈i de l̈ok ba kong wl̈o» l̈e. \p Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ l̈ok ga «¡Ay! ¡Eni l̇l̇ëme!» l̈e. \p \v 17 Eshko ga nopga l̈i ĩya Jesúsdë jek drëng ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 »“Akkwo woydara u shäryagagarë l̈ok l̇l̇ëm l̈i, \q2 e iak beno buk bäm go, \q2 beno tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo.”\f + \fr 20:17 \ft Salmo 118.22.\f* \m ¿E l̇l̇ë l̈okl̈o l̈ëmiro? \v 18 Ëye l̈ono akkwo ëre kjing go ga tar pjäs erä. Ga akkwo ëre l̈ono ë kjing go ga e sho shguir ber tjeng l̈ul̈ue» l̈e. \p \v 19 Tjl̈ẽno l̇l̇ëbo jyãgl̈o go l̈i kuya no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, syõshtaga kägäyogarë ga miydara l̈ok ga ba l̈ayde shäng. Shaya l̈ok woydë, bängzaya l̈ok wl̈o. Gueniyo oba bangkjre l̈ok ara. \s1 Shji kä potjwl̈ẽk pjl̈u kësbangyo sök Roma kjokyo l̈i kong \p \v 20 Eshko ga nopga ichara l̈ok kjl̈öbö oba l̈i tjrëko, Jesús tjl̈õkwo kuk wl̈o. Nopga l̈i ĩkoba ga pjl̈o bek wl̈eniyo, miga l̇l̇ëme. Woydara l̈ok ga l̇l̇ëbo kjakroke Jesús kong, dborye bëy l̇l̇ëm ga doshaya l̈ok e go, rote no ichaga Roma so l̈i kong wl̈o. \v 21 Eshko ga nopga ichara l̈i tjl̈ẽ l̈ok Jesús kong ga «Tjl̈apga no pingga, miydërwa ga pja tjl̈ẽ bek, oba pim tjl̈õkwo bek l̈i go bakoe. Nopga tjwl̈õ kjöm pogo, e bop kong ga tjwl̈õ beke. Pja tjl̈ẽ bek ë pogo kong. Woyde Sbörë ga shji jëk sorë l̈i l̈ëp jl̈õkoyo. \v 22 ¿Eni ga shji kä potjwl̈ẽk pjl̈u kësbangyo sök Roma kjokyo l̈i kong ga pjl̈úre?» l̈e. \p \v 23 Kuya ga miyde ga l̈öng wotjl̈ĩk owa. E kjĩshko ga tjl̈ẽ ba kong ga \v 24 «Dburwa kä potjwl̈ẽkkl̈o l̈i tek sözĩ bor kong kjwara» l̈e, ga tek söra l̈ok ba kong kjwara, ĩn wl̈o. Eni ga kjrara, ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Domer jyãgl̈o sök dburwa ëre go jũ ë? ¿Ko tak pjang ëre go jũ ë?» \p «Kjwe pjl̈u kësbangyo sök Roma kjokyo l̈i ĩ» l̈e l̈ok ba kong. \p \v 25 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Eni ga l̇l̇ëye pjl̈u ĩ l̈i, e twozĩ ber pjl̈u kong, gueniyo l̇l̇ëye Sbö ĩ l̈i, e twozĩ ber Sbö kong bakoe» l̈e. \v 26 Eni ga l̇l̇ëbo l̈ara oba kong l̈i go ga l̇l̇ëbo wl̈ẽya l̈ok, rote wl̈o l̈e l̈i, e wl̈ẽna l̇l̇ëme. E kjĩshko ga beno l̈öng yëy l̈e erä, jek kjingtëng l̈öng erä. \s1 No woshrozl̈ong dbaryo \p \v 27 Saduceoga wotjl̈ĩk ga no wol̈ono ga woshrë ame l̈e. Eni ga eshko dbaryo ga saduceoga tek shrono l̈öng Jesús shwoy kjl̈öbö ga tjl̈ẽ ba kong ga \v 28 «Tjl̈apga no pingga, kjibokwo tara Moisésdë beno pjang l̈i tjl̈ẽ ga “Ëye wol̈ono, wapga beno ba boy tjok l̇l̇ëm ga shinmo kjl̈arayo l̈i orkwosmok ba boy beno sök l̈i tjok, wa tjok wl̈eni ga e ber shinmo l̈i ĩ wl̈eni wl̈o.”\f + \fr 20:28 \ft Deuteronomio 25.5-6.\f* \p \v 29 »Pjl̈ara ga domerga l̈öng dogl̈o kjäk (7) epenga döe. Ba këguëyo orkwosmono, ga wol̈ono, gueniyo wapga beno l̇l̇ëme. \v 30-31 Eni kuzong ga ba l̈ëng orkwosmono ba syã tjok, gueniyo wol̈ono jek, ga wapga beno l̇l̇ëm bakoe. Ba l̈ëmga orkwosmono ba syã tjok kjl̈ara kjl̈ara eni bako, ga wol̈ono uunkong, gueniyo wapga beno ba boy tjok l̇l̇ëme. \v 32 E irgo ga wal̈ë l̈i to wol̈ono bakoe. \v 33 ¿Eni ga domerga dogl̈o kjäk (7) l̈i orkwosmono uunkong wal̈ë l̈i tjok kuzong ga no woshrozl̈ong dbaryoshko ga wal̈ë l̈i ber domerga kjone dey l̈i boy?» \p \v 34 «Eerishko ga nopga orkwosmok ëng tjok kjok ëre kjing go. \v 35 Gueniyo l̇l̇ono ga nopga tjwl̈õ ara Sbö bokso woshre ber l̈öng ba tjok wl̈o l̈i, era orkwosmok ame, \v 36 ga wol̈on ame bakoe. Eshko ga ber l̈öng Sbö parkagaga kjok dogo so wl̈eni shara. Woshrara Sbörë kjĩshko ga beno l̈öng Sbö wapga. \p \v 37 »Dënashko ga Moisés öötong shäng kji sho pjë jong ri rishko ga tjl̈ẽ ga “Sbö, e Abraham, Isaac, Jacob, e Sbö”\f + \fr 20:37 \ft Éxodo 3.6.\f* l̈e. Miydëy e go ga shji wol̈ono ga shji woshrë iröng obi. \v 38 Sbö, e shinmoga Sbö l̇l̇ëme. E nopga l̈öng së l̈i Sbö. Ba kong ga shji nopga uunkong l̈öng së, shji wol̈ono ëmdë ga eni» l̈e ba kong. \p \v 39 No pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go l̈öng eshko kjl̈öbö. Kuya kjone kjonerë ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga no pingga, dboryorop beke» l̈e. \p \v 40 Eshko dbaryo jek l̈ëkong ga ëye wokjang l̇l̇ëbo kjakrokë ba kong wl̈o ame. \s1 ¿No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë l̈i, e ë? \p \v 41 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ nopga l̈öng l̈i kong ga «¿“No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë l̈i, e David tjëyo tek ber ba irgo l̈i” l̈ëba eni ega? \v 42 Kjibokwo ko \tl Salmos\tl* go ga David tjl̈õkwo tono om go, tjl̈ẽ ga \q1 »“Tjl̈apga tjl̈ẽno bor Tjl̈apgayo kong ga \q2 ‘Pja tek wl̈ar ber sök bor orkwo kël̈ëkong, \q2 \v 43 äär jong bop moskwoga zanor pjir guing, \q2 eshko ga twër ber bop kong ichëp wl̈o’”\f + \fr 20:43 \ft Salmo 110.1.\f* l̈e. \m \v 44 ¿Eni ga no pjl̈uyo l̈i kowara Daviddë ba Tjl̈apgayo kuzong ga e ber ba tjëyo tek ber ba irgo l̈i sorë?» l̈e. \s1 No pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go wl̈ona Jesúsdë \p \v 45 Eshko ga Jesús tjl̈ẽno ba oppinggaga kong shara. Gueniyo nopga l̈öng eshko l̈i omkuno l̈ok bakoe. Tjl̈ẽ ga \v 46 «¡Pjãy sjëk, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go l̈i tjok! Jëk l̈öng doyono shwong kur may, tjwl̈õ ara wl̈eniyo go äe. Woyde l̈ok ga bangkjrëba l̇l̇ëbo soynezl̈ong shtoyo. Judíoga syõ uyo roshko ga woyde l̈ok ga l̈öng sökkl̈o pjl̈ú goshko. Oba tön, iëshko ga shärye l̈ok eni bakoe. \v 47 Gueniyo ga wal̈ëga song, beno l̈öng syã wl̈eniyo, ba u döya l̈ok ba shjiryo. E irgo ga syõshtë wop ara, “Nopga kjwera pjl̈úe” l̈ëba ba kjĩshko wl̈o l̈e. Nopga eniyo, e shdũya Sbörë ara anmoyõ, obl̈ë kjinmo» l̈e. \c 21 \s1 Syã kjl̈ara dburwa twono Sbö kong \p \v 1 Pjl̈ara ga Jesús sök Sbö u zl̈ong bängshko ga ĩya ga nopga dbur ara wl̈eniyo tek l̈öng dbur ië jong ba bapkwo roy. \v 2 Eshko ga syã song wl̈eniyo shrono shäng kjl̈ara, ga dburwa iara kjwo pjökdewa. Ba dburwa iara l̈i, e tjwl̈õ chira anmoyõ wl̈eniyo. Ĩya Jesúsdë ga \v 3-4 tjl̈ẽ ga «Nopga dbur ara wl̈eniyo kjwe omiono ara wl̈eni jl̈õe. Gueniyo kjwe ba worbo wl̈eniyo iayde. Syã song wl̈eniyo kjwera, ba dburwa tjeng sira l̈i woydara ba l̇l̇ëbowa tjwl̈ẽkkl̈o. Eni ëmdë ga twara Sbö kong drete. E kjĩshko ga l̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga syã kjwe, dburwa iara sira tjwl̈õ l̇l̇ëm wl̈eni jl̈õe. Gueniyo Sbö kong ga tjwl̈õ ara, l̇l̇amo omiono l̈ok kës wl̈e kjinmo» l̈e. \s1 «Sbö u pjir ber drete» l̈ara Jesúsdë \p \v 5 Eshko ga ba oppinggaga kjong kjong l̈öng Sbö u l̈ãywë, tjl̈ẽ l̈ok ga «Ak l̈ok kjwe wol̈ëso. L̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë twaraba, iaraba beno tjeng dboy Sbö kong kjwe wol̈ëso bakoe» l̈e l̈ok eni. \p Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ga \v 6 «Dbar tjwe kjwara ga l̇l̇ëbo ĩmi l̈öng kës kjwe, e pjir ber drete. Akkwo ëmdë ber tjeng ëng kjing go kjwara l̇l̇ëme» l̈e. \s1 Kjok pjir dbaryo jyãgl̈o \p \v 7 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿L̇l̇ëye l̈ëp shäng l̈i, e shäryë l̇l̇ono? ¿E shäryë dörö l̈i jyãgl̈o wen l̇l̇ë?» \p \v 8 «Pjãy sjëk, pjãy jyãpgwëba l̇l̇ëm wl̈o. Eshko ga nopga wen tjwe ara, tjl̈ẽ ga “No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i tja” l̈e. Tjl̈ẽ jek obi ga “Dbaryo l̈i shronoe” l̈e. Gueniyo pjãy jek ba tjok l̇l̇ëme. \p \v 9 »Roy kumi ga oba ëngkjwë kjok shto obl̈ë obl̈ë ara, l̇l̇ëm ga oba ëngkjwë ba pjl̈uyo sök l̈i l̈ong wl̈oshko ga l̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëme. E shäryë eni kjl̈uwe. Gueniyo eshko ga kjok pjir dbaryo l̈i äätë l̇l̇ëm obi. \p \v 10 »Tjëyoga obl̈ë obl̈ë ëngkjwë l̈ok ëng tjok. Nopga kjok shto obl̈ë obl̈ë so ëngkjwë l̈ok ëng tjok bakoe. \v 11 Kjok shto obl̈ë obl̈ë goshko ga yo tjwe këskës, pjl̈i tjwe ara, swl̈o tjwe obl̈ë obl̈ë bakoe. Ga kjok dogoshko ga l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo wen këskës, ga bangkjrëba ara. \p \v 12 »Gueniyo l̇l̇ëbo tjeng kës ëre bäm go ga pjãy shakoba, shdungoba wl̈o. Pjãy sökoba judíoga syõ uyo roshko, pjãy l̇l̇gweya l̈ok eshko wl̈o, ga pjãy ie l̈ok ber l̈öng no shdũzl̈ong uyo roshko. Bor kjĩshko ga pjãy sökoba pjl̈upga këskës bokshto, no ichagaga bokshto bakoe. \v 13 Eshko ga l̇l̇ëbo ĩnomi, kuromi l̈i roy l̈ëmi ba kong, miyde l̈ok wl̈o. \p \v 14 »Gueniyo pjãy äätë eshko l̇l̇ëm obishko ga pjãy wotjl̈ĩk ga “¿Tja opwl̈ikë sorë?” l̈ëmi l̇l̇ëme. \v 15 Eshko ga pjãy kong tjl̈õkwo twër, pjãy opwl̈ikë wl̈o. Kuya l̈ok ga wotjl̈ĩk ga pjãy kjok miydë ara l̈e, ga pjãy kar dborye l̈ok ga äe. \v 16 Gueniyo pjãy wl̈oyo ber bomi dataga, bomi mekëga, bomi pjeyoga bakoe. Pjãy twe l̈ok tjl̈apgaga kong, pjãy shdũya l̈ok wl̈o, ga pjãy kjone kjone zröya l̈ok bakoe. \v 17 Pjãy ĩywa nopga uunkongdë shjiktëng bor kjĩshko. \v 18 Gueniyo pjãy dër ĩyado, pjãy jer kjl̈ara l̇l̇ëm wl̈o. Bomi käkzong ëmdë ga jer pjl̈ara l̇l̇ëme. \v 19 Ga pjãy mär Sbö go äär jong ba dbo go ga pjãy ber l̈öng së ĩyado. \p \v 20 »Ĩmi ga Jerusalén kjokyo kopjrina ëngkjwagaga ararë pjribrishko ga miydëmi e go ga ba pjirzl̈ong dbaryo l̈i döröe. \v 21 Eshko ga ëye l̈öng Judea kjokyo ga tök jem dl̈up l̈ëkong, ëye l̈öng Jerusalén kjokyo roshko ga tök ey dwayo, ga ëye l̈öng ba kjokshko ga tjwe iröng Jerusalén kjokyo ame. \v 22 Jerusalén so shdunggl̈o dbaryo l̈i eshko, tak pjang Sbö tjl̈õkwo go sorë l̈i eni. \v 23 E dbaryo ga wal̈ëga l̈öng kjl̈araso l̇l̇ëm, e song jl̈õe. Wal̈ëga kjwozirwa tjeng nä ië, e song jl̈õ bakoe. Eshko ga kjok ëreshko sopga song ara anmoyõ, shdũya Sbörë ara. \v 24 Kjong kjong zrökoba dröng go. Kjong kjong sökoba to dbo go kjok shto obl̈ë obl̈ë. Ga nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo äär ber l̈öng Jerusalén kjokyo, ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈ok eshko, äär jong ba dbaryo pjitong guing. \s1 No to ter kjok dogo dwayo l̈i tjwe iröng obi dbaryo \p \v 25 »Eshko ga kjok dogoshko ga l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo wen dl̈o go, mok go, dbala go bakoe. Kjok ëre kjing goshko ga dl̈ung, e pjl̈ubl̈unyo këskës ara, pjl̈ukyo ara bakoe. E kjĩshko ga tjëyoga obl̈ë obl̈ë ber l̈öng sëya l̇l̇ëm, kjok bangkjrë l̈ok ara. \v 26 L̇l̇ëbo wen tjwe kjok ëre kjing go l̈i ĩkobashko ga kjone kjone wopjir jek kjl̈ul̈u erä. L̇l̇ëbo l̈ok kjopkwo go ëmdë ga jek dete erä bakoe. \v 27 Eshko ga ĩkoba ga no to ter kjok dogo dwayo ëre ter tjwe pjäng sho roy, ga bor dbo kãl̈ã ĩkoba wẽl̈ëe. \v 28 L̇l̇ëbo ëre ĩmi kjwl̈ë enishko ga miydëmi e go ga bomi döga dbaryo l̈i döröe. E kjĩshko ga eshko dbaryo ga pjãy dbokjrozong. Ga pjãy wotjl̈ĩs l̇l̇ëye wen dörö l̈i kjĩshko» l̈e. \p \v 29 Eshko ga tjl̈ẽno ba kong l̇l̇ëbo jyãgl̈o go. Tjl̈ẽ ga «Kjor ko \tl higuera\tl* kjwe ĩzĩa. Kjor obl̈ë obl̈ë kjwe ĩzĩ bakoe. \v 30 Korga wen tjagl̈ënshko ga miydëmi e go ga l̈ushko dbaryo äätoe. \v 31 Eni ga l̇l̇ëbo tjeng kës ëre shäryë l̈i ĩmishko ga miydëmi e go ga Sbö ber no pjl̈uyo dbaryo l̈i ääto eni bakoe. \v 32 L̈ër bomi kong jl̈õkoyo ga nopga l̈öng eerishko dbaryo kjone kjone wol̈ontë l̇l̇ëm obishko ga l̇l̇ëye l̈ër shäng bomi kong ëre shäryë uunkong. \v 33 Kjopkwo, kjok ëre, e pjir ber drete. Gueniyo bor tjl̈õkwora ber pjang ĩyado. \p \v 34 »Pjãy sjëk, bor tjl̈õkwo woyotjl̈ĩzĩ ĩyado. Pjãy sgara l̈öng nel̈õtkë, l̇l̇ëbo owa shäryë, l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go woyotjl̈ĩk wl̈eni ga eshko dbaryo ga pjãy wl̈ẽya l̈öng l̇l̇ë l̈ëmi. \v 35 L̇l̇ëbo wen eshko dbaryo l̈i, e wen tjwe nopga tjeng kjok kjwang jĩkong kës l̈i kong. \v 36 ¡Eni ga pjãy sjëke! Pjãy syõshtos Sbö kong ĩyado, pjãy döya l̇l̇ëbo owa shäryë kës l̈i dwayo wl̈o, no to ter kjok dogo dwayo ëre ber wopjl̈ú bomi tjok wl̈o bakoe» l̈e. \p \v 37 Dbar kjwobi go ga Jesús öör shäng oba ping Sbö u zl̈ong bäng, ga kjok sëng ga opshino jek iröng beno sök Olivos dl̈upyoshko. \v 38 Ga kjok shröngto ga nopga uunkong öör Sbö u zl̈ong bäng ba kuk. \c 22 \s1 «¿Jesús, e shay, zröy wl̈o sorë ga pjl̈ú?» l̈ara ba wl̈oyogarë \p \v 1 Eshko ga Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo shrëkkl̈o, pjl̈ung shosho suk pjir shäryak ba uukkl̈o tjok l̇l̇ëm dbaryo l̈i döröe. \v 2 Eshkoshko ga syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, e töno l̈ok ga tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «¿Jesús, e shay, zröy wl̈o sorë ga pjl̈ú?» l̈e, gueniyo oba bangkjre l̈ok ara. \p \v 3 Jesús oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) kjl̈ara ko Judas Iscariote. Eshko dbaryo ga Ä shrono, pjono ba go. \v 4 Eni ga Judas öör shäng syõshtaga kägäyoga, Sbö u daga kägäyoga, e ĩk, Jesús twe ba kong l̈ok sorë l̈i l̈anyotkë ba kong l̈ok wl̈o. \v 5 Kuya l̈ok ga beno l̈öng wopjl̈ú, ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Enira pja potjwl̈ẽnwa» l̈e. \p \v 6 Kuya ga «Jöl̈ö. Enira pjl̈úe» l̈e. Eshko jek l̈ëkong ga beno shäng wotjl̈ĩk ga «¿Jesús twër ba kong sorë ga pjl̈ú? Woyde ga dbar oba ara l̇l̇ëm wl̈enishko» l̈e. \s1 Jesús iono ba oppinggaga tjok \p \v 7 E irgo ga pjl̈ung shosho suk pjir shäryak ba uukkl̈o tjok l̇l̇ëm dbaryo l̈i öötonge. E dbaryo ga öng wl̈ẽp ushko so l̇l̇gwokl̈ë zröya, sho suya, Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo shrëkkl̈o. \v 8 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ Pedro, Juan kong ga «Pjãy nom dl̈i shäryë, Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo l̈i shrëy wl̈o» l̈e. \p \v 9 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Shäryërwa kjone ga pjl̈ú?» \p \v 10 «Pjãy nom jek u l̈ok arashko. Eshko ga domer wl̈ẽmi shäng kjl̈ara, di bapkwo sök jong kjwara ba dl̈u kjing go, roshko di. Pjãy jek ba irgo äär jong opzrëk jek u roy jong kjone ga eshko. \v 11 Eshko ga pjãy tjl̈ẽ u sogo kong ga “Tjl̈apga no pingga tjl̈ẽ ga ‘¿Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo shrëkkl̈o l̈i, e dl̈iyo uër bor oppinggaga tjok l̈i kjëryo kjone?’ l̈e” l̈ëmi ba kong eni. \v 12 Eni ga pjãy kong, kjër pĩya jong kjomo kjwara kësbang, poshäryak pjire. L̇l̇ëye uëy wl̈o l̈i shäryëmi pjir ber tjeng bäm go eshko» l̈e ba kong. \p \v 13 Eni ga ba oppinggaga do pjök l̈i to jek öötong l̈öng eshko ga l̇l̇ëye l̈ara Jesúsdë l̈i wl̈ẽna tjeng eshko uunkong eni. E irgo ga dbar shrëkkl̈o l̈i dl̈iyo poshäryara l̈ok. \p \v 14 Öötong ba dl̈oyo go ga Jesús öötong shäng Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga ba ãska l̈i tjok, ga sirkeno l̈öng tjë jĩkong dl̈i iokl̈o jong l̈i zl̈ong. \v 15 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Tja wotjl̈ĩno ara ga tja shdũydëba l̇l̇ëm obishko ga dbar shrëkkl̈o ëre dl̈iyo uër bomi tjok l̈oror. \v 16 L̈ër bomi kong ga uër ame, äär jong Sbö ber no pjl̈uyo dbaryoshko jã, dbar shrëkkl̈o ëre l̇l̇ë l̈okl̈o shäryono pjir ga eshko» l̈e. \p \v 17 Eshko ga di iokl̈o kjrara kjwara, roshko kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara, ga tjl̈ẽ Sbö kong ga «Tjawa kong kjil̇l̇gwo bo dyo tworop ëre. Tjawa ber wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. E irgo ga tjl̈ẽ ba oppinggaga kong ga «Kjrozĩ, shdözĩ ëng kong. \v 18 L̈ër bomi kong ga kjil̇l̇gwo bo dyo iër ame, äär jong Sbö ber no pjl̈uyo dbaryoshko jã» l̈e. \p \v 19 E irgo ga pjl̈ung shosho suk pjir kjrara kjwara, ga tjl̈ẽ Sbö kong ga «Tjawa kong dl̈i tworop ëre. Tjawa ber wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. E irgo ga pjl̈ung shosho l̈i tora, twara sira sira ba oppinggaga kong, ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Ëre bor sho wl̈eni, twak bomi kong. Shäryëmi jũni, bor woyoshrokl̈o» l̈e. \p \v 20 Ga uara l̈ok irgo ga shäryara eni obi, kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara tjok, tjl̈ẽ ga «Tjl̈õkwo twara Sbörë tjagl̈ën, beno ĩyado wl̈o. Shärye wl̈o ga bor srëng l̈i kwon bomi kjĩshko. Kjil̇l̇gwo bo dyo ëre, e ba jyãgl̈o. \v 21 Gueniyo bor soynega l̈i sök ië bor tjok jũshko. \v 22 L̇l̇ëbo wen no to ter kjok dogo dwayo ëre kong owa, l̈ara Sbörë sorë l̈i eni. Gueniyo bor soynega, era song jl̈õe» l̈e. \p \v 23 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ëng kong ga «¿Ë l̈ayde l̈ëba?» l̈e l̈ok ëng kong eni. \v 24 E irgo ga opyono l̈ok ëngl̈ë kar kar, tjl̈ẽ l̈ok ga «¿Shji kjone dey tjwl̈õ ara, l̇l̇amo l̈i kjinmo?» l̈e l̈ok ëng kong eni. \p \v 25 Kuya Jesúsdë ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Miydëmi pjl̈ú ga kjok ëre kjing go ga nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo ichagaga ba nopga ichë parkë ara ba kong. Ba nopga dbo ara wl̈eniyo opyë l̈ok ko no kjimtaga. \v 26 Gueniyo woydër ga pjãy omshäryë eni l̇l̇ëme. Ëye opyë woydë ber tjwl̈õ ara obl̈ë kjinmo ga opyë ber tjwl̈õ l̇l̇ëm dey. Ëye opyë woydë ber obl̈ë ichaga ga ber shäng obl̈ë kjimtaga dey. \v 27 Nopga tjeng do pjök ga kjl̈ara sök ië, kjl̈ara shäng dl̈i pjl̈orguë ba kong. ¿Kjone dey ga tjwl̈õ ara l̈ëba? Sök ië l̈i l̈ëba. Gueniyo tjara shäng bomi tjrëko, parkaga bomi kong wl̈eni. \p \v 28 »Pjãy l̈öng bor tjok ĩyado. L̇l̇ëbo kës l̈i weno bor kong owashko ga tja rayoromi l̇l̇ëme. \v 29 E kjĩshko ga l̇l̇ono ga pjãy iër ber l̈öng no pjl̈uyo, tja iara bor Datarë beno sök no pjl̈uyo sorë ga eni. \v 30 Ga Sbö ber no pjl̈uyo l̈ishko ga pjãy äär ber l̈öng ië bor tjok eshko, ga pjãy sirkek äär l̈öng pjl̈u sökkl̈o kjing go, Israel tjëyoga kjringgwo sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i l̇l̇gwek wl̈o» l̈e. \s1 «Pjãy tjl̈ĩya Ärë» l̈ara Jesúsdë ba oppinggaga kong \p \v 31 Eshko ga tjl̈ẽ Pedro kong ga «¡Simón, tja kuzong! Shji dwl̈a pjl̈oyongshko ga ba pjl̈ungyo dbuk ber l̇l̇ëno ame. Pjãy tjl̈ĩya woydë Ärë eni, pjãy ber l̇l̇ëno ame eni bako wl̈o. Ga pja iara Sbörë beno shäng tjl̈ĩya eni wl̈o. \v 32 Gueniyo Simón, tja syõshtono Sbö kong bop kjĩshko, pja kjimte mär ber shäng bor go wl̈o, pja mär bor go jl̈õkoyo iröng obishko ga bop pjeyoga kjimtëp mär bor go eni bako wl̈o» l̈e. \p \v 33 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, tja sökoba no shdũzl̈ong uyo roshko bop tjok, l̇l̇ëm ga tja zrökoba jek bop tjok ëmdë ga tja shäng bop tjok, pja rayër l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 34 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pedro, l̈ër bop kong ga pjesit kjok shränto ga kjörkö kjl̈untë l̇l̇ëm obishko ga “Jesús, e ë miydër l̇l̇ëme” l̈orop oba kong pjl̈ogl̈o mya tjän» l̈e. \p \v 35 E irgo ga Jesús tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Kjupä ga pjãy ichoror jek l̈öng dbur sho tjok l̇l̇ëm, kjl̈a tjok l̇l̇ëm, drepkwota tjok l̇l̇ëm bakoe. ¿Eshko ga l̇l̇ëye söromi l̇l̇ëm l̈i kjĩshko ga songyo kjroromire?» \p «L̇l̇ëme» l̈e l̈ok ba kong. \p \v 36 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Eni. Gueniyo eeri ga ëye dbur tjok ga söya. Ëye kjl̈a tjok ga söya bakoe. Ëye dröng l̇l̇ëm ga ba shwong kop l̈ëkong soyneya, dröng tjwl̈ẽkkl̈o. \v 37 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: “‘Domer kjwe l̇l̇ëbo owa shäryaga’ l̈araba ara.”\f + \fr 22:37 \ft Isaías 53.12.\f* E bor l̈ayde, ga wop ä ga shäryë bor kong eni kjl̈uwe» l̈e. \p \v 38 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈apga, jũshko dröng tjeng kjwang pjök» l̈e. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «Erö ga bue» l̈e. \s1 Jesús syõshtono Sbö kong Getsemaní kjokyo \p \v 39 E irgo ga Jesús opshino jek Olivos dl̈upyo ba oppinggaga tjok, sgara l̈öng sorë ga eni. \v 40 Öötong l̈öng eshko ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Pjãy syõshtos Sbö kong ara, pjãy tjl̈ĩya Ärëshko ga pjãy kjimte Sbörë, l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm wl̈o» l̈e. \p \v 41 E irgo ga opkjono jek ba zl̈ong bäng dwayo wop ak dburoy l̈onshko wl̈eni. Eshko ga kjök tono, syõshtono Sbö kong, \v 42 tjl̈ẽ ga «Data, woydër ga l̇l̇ëbo wen owa bor kong dörö l̈i, e wen tjwe bor kong l̇l̇ëme. Woydëp eni wl̈eni ga shäryos eni. Gueniyo ga e l̈aga tjarë l̇l̇ëm, e l̈aga ber pjarë» l̈e. \p \v 43 Eshko ga Sbö parkaga kjok dogo so weno shäng kjl̈ara ba kong, kong dbo twe obi wl̈o. \v 44 Ga woydë ara l̇l̇ëbo wen tjwe ba kong owa l̈i kjĩshko ga syõshtono ara, shorya tjök tjök kl̈ung kjing go srëng dik. \v 45 Syõshtono pjir ga kojono, ga tek shrono shäng ba oppinggaga tjeng l̈ishko ga wl̈ẽya bë tjeng pë, woydë l̈ok ara kjĩshko. \v 46 Ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Pjãy pë egaro? Pjãy kojõzong. Pjãy syõshtos Sbö kong ara, pjãy tjl̈ĩya Ärëshko ga pjãy kjimte Sbörë, l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm wl̈o» l̈e. \s1 Jesús shara ba wl̈oyogarë \p \v 47 Jesús tjl̈ẽydë pjitë l̇l̇ëm obishko ga nopga tjwe jong träk l̇l̇ëme. Ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) kjl̈ara ko Judas, e tek shäng ba bäm go. Eshko ga tek shrono shäng Jesús zl̈ong bäng, l̈õ shiya\f + \fr 22:47 \fk L̈õ shik \ft l̈anyo, e tak pjang Génesis 27.26 go.\f* wl̈o. \v 48 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «Judas, ¿no to ter kjok dogo dwayo ëre l̈õ ship, iëp ber tjeng oba wl̈oshko wl̈ore?» l̈e. \p \v 49 Tek l̈öng l̇l̇ëno miydara ba oppinggaga l̈öng l̈irëshko ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Tjl̈apga, ¿shji ëngkjwë ba tjok dröng gore?» l̈e. \v 50 Jekdo eshko ga kjl̈ara jũni dröng shino, ga syõshtaga kësbangyo l̈i parkaga kwomgwo kël̈ëkong zakza tas jer l̈on pjik buk töshko erä. \p \v 51 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba oppingga l̈i kong ga «¡Wẽyẽ! ¡Kjweni l̇l̇ëme!» l̈e, ga parkaga l̈i kwomgwo porwara, ga poptonoe. \p \v 52 Eshko ga tjl̈ẽno ba kjragaga kong. Epga syõshtaga kägäyoga, Sbö u daga kägäyoga, judío tjl̈apgaga kjok l̇l̇gwega wl̈eniyo bakoe. Tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Pjãy tjwe bor shak dröng tjok, wl̈ëng no shpokkl̈o tjok kjweni ega? ¿Tja shamishko ga tja ëngkjwë bomi tjok l̈ëmiro? \v 53 Tja öör shäng oba ping ara, Sbö u zl̈ong bäng, pjãy l̈öng l̈ishko. ¿Tja sharomi eshko l̇l̇ëm egaro? Gueniyo dbaryo koshoromi l̈i, e öötonge. Eni tjok ga kjok ichaga l̈i beno Ärë» l̈e. \p \v 54-55 Eshko ga Jesús shara l̈ok, söra to jongya syõshtaga kësbangyo l̈i ushko. Pedro jek shäng kä kjwaraso kä kjwaraso ba irgo. Öötong l̈öng eshko ga opzrëno jek u l̈i roshko, ga Pedro beno sök iökkok, u bongkjako, iök borkegaga l̈öng l̈i tjok. \v 56 Eshko ga kjogl̈o shäng kjl̈ara, syõshtaga kësbangyo parkaga wl̈eniyo. Ĩna ga Pedro sök iökkok. Ga ĩya yõtso robyë wẽl̈ëshko ga tjl̈ẽ nopga l̈öng l̈i kong ga «Domer sök kjwe jëk shäng Jesús tjok bakoe» l̈e. \p \v 57 Kuya sök ga tjl̈ẽ kjogl̈o l̈i kong ga «¡Jyõ! ¡E ë miydër l̇l̇ëme!» l̈e. \p \v 58 Wop tjok ga obl̈ë omĩno, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Pja ëmdë ga ba kjl̈arayo» l̈e. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Jyõ! ¡Tja l̇l̇ëme!» l̈e. \p \v 59 Wop ara obi ga obl̈ë tjl̈ẽ ga «Domer kjwe Galilea so. E kjĩshko ga miydërwa pjl̈ú ga kjwe jëktong shäng ba tjok» l̈e. \p \v 60 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¡Jyõ! ¡L̇l̇ëye l̈ëp shäng l̈i miydër l̇l̇ëme!» l̈e. \p Pedro shäng tjl̈ẽ obishko ga kjörkö kjl̈unoe. \v 61 Eshko ga Tjl̈apga Jesús bojono tek, Pedro ĩya drëng, ga woyoshre Pedrorë kjl̈ay ga Jesús tjl̈ẽno ba kong ga «Kjörkö kjl̈untë l̇l̇ëm obishko ga “Jesús, e ë miydër l̇l̇ëme” l̈orop oba kong pjl̈ogl̈o mya tjän» l̈ara. \v 62 Eni ga opshino ey dwayo, ga sl̈atong ara jl̈õkoyo. \s1 Jesús joywara ba dagagarë \p \v 63 E irgo ga nopga l̈öng Jesús daga l̈i ba joywono, ga shpora l̈ok ara. \v 64 Ga bokkwo go shwomzrëng kjrochara l̈ok tuke. Ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Pja yoga ërë l̈os borwa kong» l̈e. \v 65 Ga l̈ãywara l̈ok owa obl̈ë obl̈ë ara bakoe. \s1 Jesús söraba öötong shäng Judío Kjok L̇l̇gwegaga Këskësyo bokshto \p \v 66 Kjok shröngto ga Judío Kjok L̇l̇gwegaga Këskësyo töno l̈ok uunkong, syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go bakoe. Eshko ga Jesús söra l̈ok, jek öötong shäng tjl̈apgaga l̈i bokshto. \v 67 Ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «¿No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e pjare? L̈os borwa kong» l̈e. \p Kuya ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «L̈oror bomi kong wl̈eni ga tjl̈õkwo kjrëmi l̇l̇ëme. \v 68 Ga pjãy kong l̇l̇ëbo kjakrokër kjwe ga tja dboryëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 69 Gueniyo Sbö, l̇l̇ëye shärye woydë l̈i shärye ga pjl̈úe. Ga eeri jek l̈ëkong ga no to ter kjok dogo dwayo ëre sirkeno öötong sök ba orkwo kël̈ëkong» l̈e. \p \v 70 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Eni ga pja Sbö Ware?» \p «L̈ëmi l̈öng pjãydë om go eni» l̈e ba kong. \p \v 71 Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ëng kong ga «L̈e shäng om go ba kjamo go. ¿Nopga wl̈ẽy ba rotë obi l̇l̇ëno?» l̈e l̈ok eni. \c 23 \s1 Jesús söraba Pilato bokshto \p \v 1 E irgo ga l̈öng eshko l̈i kojono uunkong, ga Jesús söra l̈ok, jek öötong l̈öng Pilato bokshto. \v 2 Eshko ga rote l̈öng ara. Tjl̈ẽ ga «Domer kjwe wl̈ẽnorwa shäng oba shdök ara kjok kjwang jĩkong. Oba pĩya shäng kä potjwl̈ẽk pjl̈u kësbangyo sök Roma kjokyo l̈i kong l̇l̇ëme l̈e eni. Tjl̈ẽ obi ga “No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e tja” l̈e eni bakoe» l̈e. \p \v 3 Eni ga Pilato tjl̈ẽ ba kong ga «¿Judío pjl̈uyo l̈i pjare?» \p «L̈ëp sök om go l̈iro» l̈e ba kong. \p \v 4 Eni ga Pilato tjl̈ẽ syõshtaga kägäyoga kong, nopga tjeng ara l̈i kong ga «Domer ëre bor kong ga l̇l̇ëye owa shäryara ber shdungko wl̈o drete» l̈e. \p \v 5 Gueniyo tjl̈ẽ l̈ok jek obi ga «Tjl̈õkwo l̈e shäng l̈i go ga oba shdöya ara Judea kjokyo kjok kjwang jĩkong. Soyara tek shäng Galilea kjokyo dwayo, era eni tjok ga shrono shäng jũshko bakoe» l̈e. \s1 Jesús söraba Herodes bokshto \p \v 6 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Domer ëre Galilea sore?» \p \v 7 «Ëng» l̈e l̈ok ba kong. Eni ga ichara Pilatorë jek Herodes shwoy, e Galilea so pjl̈uyo kjĩshko. Ey dbaryo ga Herodes sök Jerusalén kjokyo. \p \v 8 Eni ga söra l̈ok, jek öötong shäng ba bokshto ga Herodes beno wopjl̈ú anmoyõ. Jesús, e l̈anyotkëba ara l̈i kura tek kjupäbäshko, ga ĩya woydë, l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo pĩya ba kong wl̈o. \v 9 E kjĩshko ga kong l̇l̇ëbo kjakrokara ara, gueniyo dboryara l̇l̇ëme. \v 10 Syõshtaga kägäyoga, no pinggaga kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go, e l̈öng eshko bakoe. Ga rotara l̈ok ara iir go. \p \v 11 Eshko ga joywara Herodesdë ara. Ba ëngkjwagaga omshäryono eni bakoe. Doyara l̈ok shwong tjwl̈õ ara go, pjl̈u shwongyo dik, joywe l̈ok wl̈o, ga ichara jek iröng obi Pilato shwoy. \v 12 Ey dbaryo ga Herodes, Pilato, e opyono beno l̈öng wopjl̈ú ëng tjok. Bäm go ga l̈öng iirkë ëng tjok erä. \s1 Jesús ichara Pilatorë, zröya l̈ok wl̈o \p \v 13 E irgo ga nopga rokara Pilatorë uunkong tek ba shwoy, syõshtaga kägäyoga, no ichagaga, e tjok. \v 14 Töna l̈öng pjir ga tjl̈ẽ ba kong ga «Domer ëre söromi shäng bor bokshto, oba shdöya ara kjĩshko l̈ëmi. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo kjakrokoror ba kong ara bomi bokshto, gueniyo rotëmi l̈öng l̈i, e bor kong ga l̇l̇ëye drete. \v 15 Herodes kong ga l̇l̇ëye dret bakoe. Ichara shrono shäng bi kong iröng obi e kjĩshko. Miydër pjl̈ú ga l̇l̇ëye owa shäryara ber zrökko wl̈o drete. \v 16-17 E kjĩshko ga shdun. E irgo ga rayër toe» l̈e.\f + \fr 23:16-17 \ft Tek dënashko ga kjibokwo ëre jyã shiraba obl̈ë obl̈ë ara. Ga kjone kjone tjl̈ẽ ga «... l̈e. Äär l̈u pjl̈obi go ga dbar shrëkkl̈oshko ga nopga bängzak tjeng no shdũzl̈ong uyo roshko l̈i raye no ichagarë kjl̈ara kjl̈uwe.\f* \p \v 18 Kuya l̈ok ga öö l̈e l̈ok uunkong, tjl̈ẽ Pilato kong ga «¡Domer kjwe zrözong! ¡Barrabás döpdë borwa kong dey!» l̈e. \v 19 (Domer l̈e l̈öng l̈i, e bängzak shäng no shdũzl̈ong uyo roshko. Dënashko ga ba pjl̈u, e woyde l̇l̇ëme. E kjĩshko ga ëng töno obl̈ë tjok kjl̈öbö, ga ëngkjwono l̈ok pjl̈u nopga tjok, ga nopga zröra l̈ok. E kjĩshko ga bängzak shäng eshko.) \p \v 20 Jesús döya woydë Pilatorë, ga tjl̈ẽno nopga l̈öng l̈i kong jek obi. \v 21 Gueniyo öö l̈e l̈ok uunkong, tjl̈ẽ ba kong ga «¡Zrös pjang kjl̈ös go! ¡Zrös pjang kjl̈ös go!» l̈e l̈ok eni. \p \v 22 Eni ga Pilato tjl̈ẽno ba kong jek pjl̈ara obi, öötong pjl̈ogl̈o mya. Tjl̈ẽ ga «¿L̇l̇ë kjĩy? L̇l̇ëbo owa shäryara l̈i l̈ozĩ bor kong. L̇l̇ëye wl̈ẽnor ba go owa ber zrökko wl̈o drete. E kjĩshko ga shdun. E irgo ga rayër toe» l̈e. \p \v 23-24 Kuya ga öö l̈e l̈ok jek tjë jĩkong, Jesús iche zröya l̈ok pjang kjl̈ös go wl̈o. Eni ga nopga l̈öng l̈i wl̈ẽpyotke Pilatorë ga ä kuzong ga wotjl̈ĩno obl̈ë, l̇l̇ëye woyde l̈ok l̈i shäryara ba kong eni. \v 25 Eni ga domer bängzak shäng no shdũzl̈ong uyo roshko l̈ara l̈ok l̈i döra, ga Jesúsda twara ba ëngkjwagaga kong, l̇l̇ëye woydara nopgarë ba kong l̈i shärye l̈ok ba kong wl̈o. \s1 Jesús zröraba pjang kjl̈ös go \p \v 26 Jesús söya l̈ok jek zröya pjang kjl̈ös go wl̈o wopro ga domer tek shäng kjl̈ara ko Simón, e Cirene so. Tek shäng iröng ba kjokshko dwayo ga shara ëngkjwagaga jek l̈öng l̈irë, ga ichara l̈ok dbo go Jesús kjl̈ös l̈i sök ba irgo. \p \v 27 Oba jëk l̈öng ara ba irgo, tjrëko wal̈ëga l̈öng ara, sl̈ar ara ba kjĩshko. \v 28 Ĩya Jesúsdë bojono iröng, ga tjl̈ẽ ba kong ga «Wal̈ëga Jerusalén so, pjãy sl̈ar bor kjĩshko l̇l̇ëme. Pjãy sl̈ar bomi kjĩshko dey, bomi wapga kjĩshko bakoe. \v 29 L̇l̇ono ga oba tjl̈ẽ ga “Wal̈ëga kjrong, wapga l̇l̇ëm wl̈eniyo, l̈öng wopjl̈ú l̈i epga” l̈ëba eni. \v 30 Ey dbaryo ga nopga tjl̈ẽ dl̈up tjeng l̈i kong ga \q1 »“Pjãy l̈on ter borwa kjing go, \q2 tjawa jek jëktëng ber dret wl̈o”\f + \fr 23:30 \ft Oseas 10.8.\f* l̈e eni. \m \v 31 ¿Shäryëba eni kjor kësong kong ga l̇l̇ëye wen kjor dogro l̈i kong?»\f + \fr 23:31 \fk Kjor kësong \ft l̈e l̈i, e \fk Jesús \ft l̈okl̈o. \fk Kjor dogro \ft l̈e l̈i, e \fk nopga owa \ft l̈okl̈o. Eni ga Jesús shdunaba ara eni kuzong ga nopga owa ber shdungko kjang anmoyõ.\f* l̈e. \p \v 32 Eshko ga domerga owa wl̈eniyo söra tjeng do pjök, zröya l̈ok Jesús tjok wl̈o. \v 33 Ga öötong l̈öng kjokyo ko No Kä Dbogl̈o dl̈upyoshko ga Jesús l̈öra l̈ok pjang kjl̈ös go, domerga do pjök l̈i tjok, kjl̈ara pjang or kël̈ë, kjl̈ara pjang or mil̈ë, kjl̈ösyo dboy dboye. \p \v 34 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ga «Data, l̇l̇ë shäryayde miyde l̈öng l̇l̇ëme. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈öng ëre l̈ö̃s ba kong ber drete» l̈e. \p Eshko ga ëngkjwagaga tjeng l̈i tjöto l̈ok l̇l̇ëbo jyãgl̈o go, Jesús shwong l̈i ber ë kong ĩya l̈ok wl̈o.\f + \fr 23:34 \ft L̈öyde l̈ok pjang kjl̈ös go l̇l̇ëm obishko ga ba shwong skwara l̈ok pjire.\f* \p \v 35 Nopga l̈öng ara eshko ba ĩk. No ichagaga l̈öng l̈i oml̈ãywono l̈ok owa ara, tjl̈ẽ ga «Oba obl̈ëra döra, eeri ga woyde ga opdök om go. Tjl̈ẽno ga no pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i e l̈ara, e kjraga Sbörë om go l̈ara eni bakoe. L̈ara eni l̈i jl̈õ wl̈eni ga woyde ga opdök om go» l̈e l̈ok eni. \p \v 36 Ëngkjwagaga l̈öng l̈i omjoywono l̈ok bakoe. Kjil̇l̇gwo bo dyo shpoä twara l̈ok ba kong ie wl̈o, joywe l̈ok wl̈o. \v 37 Ga tjl̈ẽ l̈ok ba kong ga «Pja judío pjl̈uyo jl̈õ wl̈eni ga pja opdös om go» l̈e. \p \v 38 Ga Jesús l̈ök pjangshko l̈i kopshko, kjibokwo iak pjang kjwara, e zröya l̈ok l̇l̇ë kjĩy miydëba wl̈o. Kjibokwo tak pjang l̈i tjl̈ẽ ga «Domer ëre, e judío pjl̈uyo.» \p \v 39 Domerga owa wl̈eniyo l̈ök l̈ok ba tjok kjl̈ara oml̈ãywono eni bakoe. Tjl̈ẽ ga «¿No pjl̈uyo ichara Sbörë shrono shäng l̈i, e pja l̇l̇ëmdo? Pja opdös om go, ga tjawa dös eni bakoe» l̈e. \p \v 40 Gueniyo kuya ba kjl̈ara pjang l̈irë ga tjl̈ẽ ba kong ga «¿Pja Sbö bangkjrë l̇l̇ëmdo? ¿Pja shdungoba ba tjok bek l̇l̇ëmdo? \v 41 Shjira l̇l̇ëbo owa shäryono jl̈õkoyo, shji shdungoba wl̈o. Gueniyo domer kjwera, l̇l̇ëye owa shäryara l̇l̇ëme» l̈e. \v 42 Eshko ga tjl̈ẽ Jesús kong ga «Pja äär ber sök no pjl̈uyoshko ga tja woyoshrëba» l̈e. \p \v 43 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong ga «L̈ër bop kong jl̈õkoyo ga eeri dö ga pja ber sök bor tjok kjok ko Paraíso\f + \fr 23:43 \ft Sbö sök kjok dogo l̈i kjokyo kowëba \fk Paraíso.\f* l̈ishko» l̈e. \s1 Jesús wol̈ono pjang kjl̈ös go \p \v 44-45 Öötong dl̈o dl̈uw bek ga kjok ro zoktong kjok kjwang jĩkong beno yẽt erä. Beno eni äär jong dl̈o pjö l̈ë wl̈eni. Eshko ga Sbö u roshko ga shwong kësbang iak pjang eshko l̈i dwl̈ëtong ter aas beno kjring pjök. \v 46 Ga Jesús tjl̈ẽno dbo go, tjl̈ẽ ga «Data, bor sëya ëre iër ber tjeng bop wl̈oshko» l̈e, ga wol̈onoe. \p \v 47 L̈ök pjang kjl̈ös go l̈i bokshto ga ëngkjwaga Roma so l̈i kägäyo shäng eshko kjl̈ara. L̇l̇ëbo weno l̈i ĩya ga Sbö poshrëra, ga tjl̈ẽ ga «Shinmo l̈ök pjang kjl̈ös go kjwe, e pjl̈o bek jl̈õe» l̈e. \p \v 48 Ĩya nopga l̈öng eshko l̈irë ga to iröng ba ushko pjl̈ú kjing shpok, woydë ara kjĩshko. \v 49 Gueniyo nopga Jesús miydë pjl̈ú wl̈eniyo l̈i beno tjeng l̇l̇ëbo tjeng kës ëre ĩk pjola sit, wal̈ëga tek tjeng Galilea kjokyo dwayo Jesús tjok l̈i tjok. \s1 Jesús doyo jnena Josérë \p \v 50-51 Eshko ga domer shäng kjl̈ara ko José. E Arimatea so. E wotjl̈ĩk pjl̈ú, pjl̈o bek Sbö bokso. Sbö ber no pjl̈uyo dbaryo l̈i koshe sök bakoe. Domer l̈i Judío Kjok L̇l̇gwegaga Këskësyo kjl̈arayo, gueniyo l̇l̇ëye shäryara l̈ok Jesús kong l̈i woydara l̇l̇ëm, ba kong ga beno bëy l̇l̇ëme. \p \v 52 Jesús wol̈ono irgo ga domer l̈i jek öötong shäng Pilato shwoy, ga Jesús doyo rokara ba kong, jneya wl̈o. \v 53 E irgo ga jek öötong shäng shinmo l̈ök pjang kjl̈ös go l̈ishko. Eshko ga doyo l̈i l̈ona ter töshko, popgara shwong ko pjl̈ubl̈ún, pjl̈ú wl̈eniyo go, ga söra jek sakshko. Eshko ga iara beno buk pjl̈ëbgwo kak jong guëmkwota roshko. Eshko ga ëye iaydëba l̇l̇ëm obi. \v 54 Dbar eshko ga poshäryozl̈ong dbaryo l̈i ey. Eshko ga woshtozl̈ong dbaryo l̈i dl̈oyo ääto, kjok sëng tjän. \p \v 55 Wal̈ëga tek tjeng Galilea kjokyo dwayo Jesús tjok l̈i jek l̈öng José irgo, ga shinmo doyo iara beno buk sakshko sorë l̈i, e ĩna l̈ok pjire. \v 56 E irgo ga jek öötong l̈öng ushko, poshtikkl̈o l̇l̇ë l̈õ pjl̈ëbl̈ë wl̈eniyo, e shäryë, shinmo doyo poshtik e go wl̈o l̈ara. Gueniyo shäryayde pjitë l̇l̇ëm obishko ga woshtozl̈ong dbaryo l̈i öötonge. E kjĩshko ga woshtono l̈ok, tak pjang kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go sorë l̈i eni. \c 24 \s1 Jesús woshrono iröng obi \p \v 1 Öötong sondë kjok shröngto ga jek l̈ok jongya sakshko, Jesús doyo iak buk l̈ishko. Poshtikkl̈o shäryara l̈i söya tjeng ba tjok. \v 2 Öötong l̈öng eshko ga ak kësbang jong ba sak bängzakkl̈o l̈i wl̈ẽna l̈ok dik beno jong pjl̈ëbgwo l̈i sor go. \v 3 Eni ga opzrëno jek pjl̈ëbgwo l̈i roy, gueniyo shinmo doyo drete. \v 4 Woyotjl̈ĩya l̈öng obishko ga domerga weno tjeng do pjök, shwong kãl̈ã l̇l̇etl̇l̇et. \v 5 Ĩya l̈ok ga beno l̈öng sëya l̇l̇ëm, ga kjök tono, kjujono bokdo kjl̈ay kl̈ung go. Eshko ga domerga l̈i tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Shäng së l̈i wl̈ẽmi shinmo tjrëko l̇l̇ënoro? \v 6 Buk na l̇l̇ëme. Woshrara Sbörë iröng obi. Zröydëba l̇l̇ëm obishko ga l̇l̇ëye l̈ara bomi kong Galilea kjokyo l̈i woyoshrozĩa. Tjl̈ẽno ga \v 7 “No to ter kjok dogo dwayo ëre iëba ber tjeng nopga owa wl̈oshko guing, tja zröya l̈ok pjang kjl̈ös go wl̈o. Gueniyo äär dbargwo mya ga tja woshre Sbörë iröng obi” l̈ara bomi kong eni» l̈e. \p \v 8 Kuya l̈ok ga tjl̈õkwo l̈ara l̈i woyoshrarae. \v 9 Eni ga opshino l̈ok eshko dwayo, ga jek öötong l̈öng Jesús oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho kjl̈ara (11) l̈i l̈öngshko. Eshko ga l̇l̇ëbo ĩna, kura kës l̈i l̈ara l̈ok pjir ba kong, ba pjeyoga l̇l̇amo tjeng eshko ba tjok l̈i kong bakoe. \v 10 Tjl̈õkwo roy sögaga l̈i, e María Magdala so, Juana, María Santiago mekë, wal̈ëga l̇l̇amo obl̈ë l̈i bakoe. \v 11 Kuya Jesús oppinggaga l̈irë l̈ok ga tjl̈õkwo kjre l̈ok l̇l̇ëme. Wotjl̈ĩk l̈ok ga wal̈ëga l̈i skwẽ kjoyoe l̈e. \p \v 12 Eni ëmdë ga Pedro jek zron jong sakshko. Öötong shäng eshko ga opzrëno jek ba roshko, ga shwong shinmo pjrikkl̈o l̈i ĩna beno buk eshko eröe. E irgo ga to iröng ushko, l̇l̇ëbo weno shinmo kong l̈i woyotjl̈ĩya jek shäng. \s1 Jesús weno ba oppinggaga do pjök kong \p \v 13 E irgo ga Jesús oppinggaga do pjök jek jëk l̈öng irbo jek jong äär Emaús kjokyo l̈i bäng. Emaús kjokyo ber buk pjola, shji opshik jek jëk Jerusalén kjokyo dwayo kjok shröngto ga shji äär kjok eshko dl̈o dl̈uw dik wl̈eni.\f + \fr 24:13 \ft Jerusalén kjokyo dwayo äär Emaús kjokyo wl̈o ga e wop kilómetro sak kjwara kjingsho kjwara (11) dik.\f* \v 14-15 Jëk l̈öng l̇l̇ëbo shäryono Jesús tjok l̈i l̈anyotkë ëng tjok. E wopro ga Jesús tek shrono shäng ba zl̈ong, ga jek jëk shäng ba tjok, \v 16 gueniyo e ë miydara l̈ok jekdo l̇l̇ëm, woydara Sbörë eni l̇l̇ëm kjĩshko. \p \v 17 Eshko ga Jesús tjl̈ẽ ba kong ga «¿Pjãy jek jëk l̈öng l̇l̇ë l̈anyotkë ëng tjok?» l̈e. \p Kuya l̈ok ga sl̈ongtëng l̈öng, woydë ara. \v 18 Kjl̈ara ko Cleofas tjl̈ẽ ba kong ga «¿Kjakrokëp ega? L̇l̇ëbo shäryono Jerusalén kjokyo tjagl̈ën jã, e miydara nopga uunkongdë. U ĩga l̇l̇ë ëmdë ga ommiydono l̈ok pjire. ¿Eni ga pjara ommiydono l̇l̇ëm sorëro?» \p \v 19 «¿L̇l̇ëbo shäryono eshko l̈i l̇l̇ë?» l̈e. \p Kuya l̈ok ga tjl̈ẽ ba kong ga «Domer shäng kjl̈ara ko Jesús, e Nazaret so. E Sbö tjl̈õkwo l̈aga, l̇l̇ëye shärye l̈i, l̇l̇ëye l̈e l̈i, e dbo ara. Sbö kong ga tjwl̈õ ara, nopga kong ga eni bakoe. \v 20 Gueniyo syõshtaga kägäyoga, bi tjl̈apgaga, e twara l̈ok oba kong, zrökoba wl̈o, ga zröraba pjang kjl̈ös go. \v 21 Tjawara wotjl̈ĩno ga e shji Israel tjëyoga döga l̈ororwa. Gueniyo shäryono eni eeri ga öötong dbargwo mya tjän. \p \v 22 »Eerishko kjok shröngto ga wal̈ëga jëk l̈öng borwa tjok kjong kjong jek öör l̈öng sakshko, \v 23 gueniyo shinmo l̈i doyo wl̈ẽna l̇l̇ëme. Tek shrono l̈ok iröng obi ga tjl̈ẽ borwa kong ga “Sbö parkagaga kjok dogo so weno l̈öng borwa kong yoshko wl̈eni, ga tjl̈ẽ ga ‘Jesús, e woshrara Sbörë iröng obi’ l̈e l̈ok borwa kong eni” l̈e. \v 24 E irgo ga borwa pjeyoga kjong kjong jek öör l̈öng sakshko bebi, ga l̇l̇ëbo wl̈ẽna l̈ok, l̈ara wal̈ëga l̈irë sorë l̈i eni. Gueniyo Jesúsda ĩna l̈ok l̇l̇ëme» l̈e. \p \v 25 Kuya ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¡Pjãy kä kjange! ¿Pjãy opping l̇l̇onoro? ¿Tjl̈õkwo l̈ara Sbö tjl̈õkwo l̈agagarë l̈ok tek këgongshko kës l̈i, e kjrëmi l̇l̇onoro? \v 26 ¿No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë l̈i, e shdungoba bäm go wl̈o, e irgo ga ie Sbörë ber tjwl̈õ ara l̇l̇ëmdo?» l̈e. \v 27 E irgo ga tjl̈õkwo tak pjang ba kjĩshko Sbö tjl̈õkwo go l̈i, e pjl̈ol̇l̇gwera ba kong pjire. Soyara Moisés kjibokwoyo l̈i go, äär pjë jong Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko so kjibokwoyo tjeng kës l̈i go bakoe. \p \v 28 Ga jek l̈öng ääto kjok äär woydë l̈ishkoshko ga Jesús jek jëk shäng obi, äär jek këgong woydë wl̈eni. \v 29 Gueniyo mana l̈ok ber sök ba tjok. Tjl̈ẽ l̈ok ba kong dbo go ga «Pja jek këgong ame. Kjok sëng tjän, kjok ro zatoe. Pja ber sök borwa tjok kjok ëreshko dey» l̈e. Kuya ga opzrëno jek shäng ba tjok, ber sök ba tjok eshko wl̈oro l̈ara l̈ok. \p \v 30 Eshko ga sirkeno sök ba tjok l̈ok, ië wl̈o, ga pjl̈ung shosho suk pjir kjrara kjwara, ga tjl̈ẽ Sbö kong ga «Tjawa kong dl̈i tworop ëre. Tjawa ber wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. E irgo ga pjl̈ung shosho l̈i tora, twara sira sira ba kong l̈ok. \v 31 Jekdo eshko ga bokkwo roshwino wl̈eni, e ë miydara l̈ok pjir, gueniyo sök l̈i jek jëktëng erä. \v 32 Eshko ga tjl̈ẽ l̈ok ëng kong ga «Shji tek jëk l̈öng ba tjok irbo bängshko ga Sbö tjl̈õkwo pjl̈ol̇l̇gwera bi kong. ¿Eshkoshko ga shji wopjl̈ú ara anmoyõ l̇l̇ëmdo?» l̈e. \p \v 33 Jekdo eshko ga sano jek iröng Jerusalén kjokyo. Öötong l̈öng eshko ga Jesús oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho kjl̈ara (11) l̈i wl̈ẽna töno l̈öng eshko, nopga obl̈ë tjok. \v 34 Ga tjl̈ẽ l̈ok shrono l̈öng l̈i kong ga «Tjl̈apga Jesús woshrono iröng obi jl̈õe. E weno shäng Simón kong tjän» l̈e. \p \v 35 Kuya l̈ok ga l̇l̇ëbo weno ba kong irbo bäng l̈i, e l̈ara ba kong pjire. Pjl̈ung shosho suk pjir torashko ga e ë miydara l̈ok sorë l̈i, e l̈ara ba kong pjir bakoe. \s1 Jesús weno ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho kjl̈ara (11) l̈i kong \p \v 36 Ga l̈anyotke l̈öng obi wopro ga Jesús weno shäng ba tjrëko, ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Miga. Pjãy ber l̈öng wl̈ẽpe» l̈e. \p \v 37 Ĩya, kuya l̈ok ga beno l̈öng sëya l̇l̇ëm, bangkjre l̈ok ara. Wotjl̈ĩk l̈ok ga ba shingyo l̈e. \p \v 38 Eni ga Jesús tjl̈ẽ ba kong obi ga «¿Pjãy sëya l̇l̇ëm ega? ¿Tja woshrono iröng obi woyotjl̈ĩmi l̇l̇ëm ega? \v 39 ¡Tja l̈i shängdo! Bor orkwo ëre ĩzĩa. Bor dre ëre ĩzĩa. Tja porwozĩa. Bi shingyo, e sho dret, dbogl̈o dret, botoyara tjok» l̈e. \v 40 L̈ara eni ga ba orkwo bäng, ba dre bäng, e pina ba kong l̈ok. \v 41 Kuya, ĩya l̈ok ga tjl̈õkwo kjrayde l̈ok jl̈õkoyo l̇l̇ëm obi, gueniyo beno l̈öng wopjl̈ú anmoyõ, yëy l̈e l̈ok bakoe. Eshko ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «¿Pjãy jũshko l̇l̇ëbo uako tjokde?» l̈e. \v 42 Kuya l̈ok ga kong mã sho suk pjir wl̈eniyo twara ba kong bok kjwara, \v 43 ga kjrara, uara ba bokshto. \p \v 44 Eshko ga tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Tja shäng bomi tjok obishko ga tja tjl̈ẽno bomi kong ga “Tjl̈õkwo tak pjang bor kjĩshko Moisés kjibokwoyo l̈i go, Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko so kjibokwoyo tjeng kës l̈i go, kjibokwo ko \tl Salmos\tl* go, e shäryë uunkong kjl̈uwe” l̈oror bomi kong eni» l̈e. \p \v 45 Eshko ga epga kjimtara Sbö tjl̈õkwo tak pjang l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydë pjl̈úe. \v 46 Tjl̈ẽ ba kong ga «Tjl̈õkwo tak pjang l̈i tjl̈ẽ eni: “No pjl̈uyo iche l̈e Sbörë l̈i, e wol̈on wl̈o. Gueniyo äär dbargwo mya ga woshre Sbörë iröng obi.” \v 47 Tjl̈õkwo tak pjang obi tjl̈ẽ eni: “Ba ko goshko ga tjl̈õkwo l̈ëba tjëyo kjrina kjrina l̈öng kjok ëre kjing go l̈i kong. Tjl̈õkwo l̈ëba l̈i ëre: ‘L̇l̇ëbo shäryëy l̈öng owa l̈i, e owa jl̈õe l̈ëy, ga rayëy ga owa pjang bi go l̈i l̈ö̃ya Sbörë ber drete.’” \v 48 Pjãy beno l̈öng l̇l̇ëbo ĩnomi, kuromi l̈i roy l̈aga oba kong. \v 49 Ga bomi go Sbö Sëya ichër kjok dogo dwayo äär ber kësbang bomi tjok, l̈ara bor Datarë jl̈õkoyo sorë l̈i eni. Gueniyo pjãy ber l̈öng ëreshko Jerusalén kjokyo, ëye l̈ër shäng bomi kong l̈i shrono guing» l̈e. \s1 Jesús to jem kjok dogo \p \v 50 E irgo ga epga söra jek Jerusalén kjokyo dwayo, öötong l̈öng Betania kjokyo. Eshko ga orkwo poyono, ga tjl̈õkwo l̈ara beno pjl̈ú ba kong l̈ok. \v 51 Shäng tjl̈ẽ obishko ga opkjono eshko dwayo, ga söra Sbörë to jem kjok dogo. \p \v 52 E irgo ga poshrëra l̈ok ara, ga sano to tek l̈öng wopjl̈ú iröng Jerusalén kjokyo. \v 53 Eshko ga beno l̈öng Sbö poshrëk, ba u zl̈ong bäng enido.