\id JAS - Teribe NT (Gen, Ruth, Jonah and other portions) -Panama 2008 (DBL -2013) \h Santiago \toc1 Kjibokwo ëre tara Santiagorë \toc2 Santiago \toc3 Stg \mt1 Carta de Santiago \mt2 Kjibokwo ëre tara Santiagorë \imt1 Kjibokwo ëre sorë \ip Domer shäng kjl̈ara ko Santiago. Woyotjl̈ĩkoba ga e Jesús l̈ëng l̈ëba. E sök Jerusalén kjokyo, ga parkono shäng Jesús tjl̈õkwo kjragaga kës l̈i kägäyo. Sbö tjl̈õkwo l̈agaga Jesús ãska l̈i tön l̈öng ëng tjokshko ga Santiago beno ba kägäyo, tak pjang Hechos 15 go sorë l̈i eni. \ip Eshko dbaryo ga judíoga ara l̈öng ba kjok baĩya l̈ishko l̇l̇ëm, öötong beno l̈öng kjok shto obl̈ë obl̈ë shara. Kjibokwo ëre tara Santiagorë ba kong l̈ok. \ip Shji l̈öng së obishko ga shji mär Jesús go l̈i kjĩshko ga shji shdungoba ĩyado l̈i tara ba kong. Shji ie Sbörë ber l̈öng shdungoba wl̈o, shji äär jëk l̈öng pjl̈o bek ba bokso wl̈o l̈i tara ba kong. Eni ga woyde ga l̇l̇ëbo wen bi kong owashko ga shji opshgawë e go l̇l̇ëm l̈i tara ba kong bakoe. \ip Shji mär Jesús go jl̈õkoyore miydëy sorë l̈i tara ba kong. Woyde ga shji tjl̈ẽ yõtso l̈i tara ba kong. Sbö bokso ga nopga uunkong tjwl̈õ bek, eni ga woyde ga nopga dbur arare, de l̇l̇ëmde, shji jëk l̈öng pjl̈ú nopga uunkong tjok l̈i tara ba kong bakoe. \c 1 \p \v 1 Kjibokwo ëre taga tja Santiagorë. Tja Sbö parkaga, Tjl̈apga Jesucristo parkaga bakoe. \p Israel tjëyoga kjringgwo sak kjwara kjingsho pjök (12) Jesús tjl̈õkwo kjragaga shdöktong l̈öng kjok kjwang jĩkong, kjibokwo ëre ichër jek bomi kong. Miga l̈ër bomi kong. \s1 L̇l̇ëbo wen bi kong owa ara, shji tjl̈ĩkoba ara \p \v 2 Pjeyoga, l̇l̇ëbo wen bomi kong owa obl̈ë obl̈ë Tjl̈apga Jesús kjĩshkoshko ga pjãy wopjl̈ú ara anmoyõ. \v 3 Miydëmi pjl̈ú ga pjãy tjl̈ĩkoba, pjãy mär l̈öng Tjl̈apga l̈i go jl̈õkoyo miydëba e go wl̈o. Shäryë enishko ga pjãy opping l̇l̇ëbo owa kuk kjange. \v 4 Pjãy oppino l̇l̇ëbo owa kuk kjang pjir ga pjãy äär ber l̈öng mär Sbö go, woyde sorë l̈i eni. Eshko ga l̇l̇ëye woydëmi ame. \p \v 5 Pjãy kjok miydë woydë wl̈eni ga rokozĩ Sbö kong, ga twe bomi kong. Shji kjimte woydë jl̈õkoyo, ga kjok miydë rokëy ba kongshko ga shji wl̈õya l̇l̇ëme. \v 6 Gueniyo l̇l̇ëbo rokëmi ba kongshko ga woyotjl̈ĩzĩ jl̈õkoyo ga pjãy kjimte, pjãy kjimte l̇l̇ëme l̈ëmi l̇l̇ëme. Ëye l̇l̇ëbo rokë Tjl̈apga kong, ga wotjl̈ĩk ga kjimte l̇l̇ëme l̈e wl̈eni ga e iõya bakwe pjl̈ukdë l̇l̇aw pogo dl̈ung kjing go wl̈eni. \v 7 Ëye wotjl̈ĩk eni ga kjimte Tjl̈apgarë l̇l̇ëme. \v 8 Nopga eniyo wotjl̈ĩk obl̈ë obl̈ë ĩyado, l̇l̇ëye woyde l̈i miyde l̈öng l̇l̇ëme. \p \v 9 Sbö nopga l̇l̇ëbo ara l̇l̇ëm wl̈eniyo, woyde ga l̈öng wopjl̈ú, Sbö kong ga tjwl̈õ ara kjĩshko. \v 10 Sbö nopga l̈öng dbur ara wl̈eniyo, woyde ga l̈öng wotöshko, l̇l̇ono ga l̈öng ame kjĩshko, kjl̈o sho l̈onggwo wl̈eni. \v 11 Dl̈o wen tëm kjl̈irkë dbo arashko ga kjl̈o sho zröngtëng, l̈onggwo l̈on dret, ber wol̈ësowa ame. Eni wl̈eni ga nopga dbur ara wl̈eniyo l̈öng parkë dbur shak wopro ga wol̈on, ga ber l̇l̇ëye ame. \p \v 12 Ëye, l̇l̇ëbo owa wen ba kong kuya kjang ga era ber wopjl̈ú, l̇l̇ëbo owa l̈i kura jek pjir ga ie Sbörë ber sök së ĩyado ba tjok kjĩshko. Sbö tjl̈ẽno jl̈õkoyo ga ëye omwoydë ga ie ber sök eni l̈ara. \p \v 13 Shji wotjl̈ĩk tjwe l̇l̇ëbo owa shäryë l̈ëyshko ga shji tjl̈ĩngga Sbörë l̈ëy l̇l̇ëme. Sbö wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm, ga ëye tjl̈ĩya eni l̇l̇ëm bakoe. \v 14 Shji tjl̈ĩya, l̇l̇ëbo owa shäryë l̈ëyshko ga shji tjl̈ĩngga bi wotjl̈ĩk owa l̈irë. \v 15 Eni ga shji wotjl̈ĩk owa kuzong ga l̇l̇ëbo owa l̈i shäryëy. E irgo ga l̇l̇ëbo owa shäryëy jek këgong këgong. Pjirshko ga shji wol̈on, l̇l̇ëbo owa l̈i kjĩshko. \p \v 16 Pjeyoga, pjãy jyãpgwëba l̈ëba ga jl̈õ l̈ëmi l̇l̇ëme. \v 17 L̇l̇ëbo pjl̈ú l̈i, l̇l̇ëbo pjl̈o bek l̈i, e twaga Data Sbörë bi kong uunkong. Iök l̈ok kjopkwo go kës l̈i shäryaga erë. Iök l̈i kãl̈ã kjl̈opswë ber obl̈ë obl̈ë ĩyado. Gueniyo Sböra kjl̈opswë l̇l̇ëme. \v 18 Shji iara beno l̈öng së jl̈õkoyo, ba tjl̈õkwo bek l̈i go. L̇l̇ëbo tjeng kës shäryara l̈i tjrëko ga kjrara bäm go l̈i shji, shji ber ba nopga baĩya wl̈o. E irgo ga obl̈ë kjrayde shara. \s1 Tjl̈õkwo kuy, ga kol̈ëy \p \v 19-20 Pjeyoga, tja kuzĩa. Ëye tjl̈ẽ bomi kong ga kuzĩ yõtso. Pjãy tjl̈ẽshko ga woyotjl̈ĩzĩ yõtso guing. Shji iirkëshko ga l̇l̇ëye woyde Sbörë l̈i shäryëy l̈öng l̇l̇ëme. E kjĩshko ga shji iirkë mal̈ing l̇l̇ëme. \v 21 E kjĩshko ga l̇l̇ëbo owa tjeng kës l̈i rayozĩa. L̇l̇ëbo pjl̈ú l̇l̇ëm shäryëba ara l̈i shäryëy ame. Tjl̈õkwo l̈ara Sbörë bomi kong, pjãy döya wl̈o l̈i, e kjrozĩ wotöy dey. \p \v 22 Gueniyo tjl̈õkwo l̈i kumi dö l̇l̇ëm, kol̈ozĩ bako, pjãy opjyãpgwë l̇l̇ëm wl̈o. \v 23-24 Domer shäng kjl̈ara, opĩk kjok ĩkkl̈o go. Gueniyo ga opĩno pjir ga to ey dwayo, ga bokkwo sorë woyo ba kong ame. Ëye, tjl̈õkwo l̈i kuya ga kol̈e l̇l̇ëm ga e so domer e kjoyoe. \v 25 Tjl̈õkwo bek l̈i, shji döya. Ga ëye opping ba go, l̇l̇ëye kuya l̈i kol̈e, ga woyotjl̈ĩya ĩyado ga era kjimte Sbörë e kjĩshko. \p \v 26 Ëye Sbö bangkjrë, Sbö tjl̈õkwo sök l̈e, gueniyo tjl̈ẽ owa wl̈eniyo ga opjyãpgwë shäng om go. Sbö poshrëya l̈e l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëme. \v 27 Shji Sbö bangkjrë woydë jl̈õkoyo ga shji woyde bi Data Sbörë jëk l̈öng pjl̈o beke. Woyde ga l̇l̇upsëngga, syãpga l̈öng song wl̈eniyo l̈i kjimtëy, ga shji opdë yõtso, l̇l̇ëbo owa shärye nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyorë l̈i shäryëy l̇l̇ëm wl̈o. \c 2 \s1 No kjone kjone tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo l̈ëy l̇l̇ëme \p \v 1 Pjeyoga, pjãy mär l̈öng Jesucristo, bi Tjl̈apga tjwl̈õ ara anmoyõ l̈i go kuzong ga pjãy wotjl̈ĩk ga no kjone kjone tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo l̈ëmi l̇l̇ëm dey. \v 2 Pjãy töno l̈öng wl̈enishko ga ĩmi ga nopga tjwe l̈öng do pjök, kjl̈ara sakkwo goshko sakkwo iokl̈o shäryak dbur sho shõyl̈ṍr go, doyono shäng shwong wol̈ëso go, kjl̈ara obi song wl̈eniyo, doyono shäng shwong owa go. \v 3 Eni wl̈enishko ga kjl̈ara dbur ara l̈i wl̈okjrëmi pjl̈ú, «Pja sök na shto pjl̈ú ëre go» l̈ëmi ba kong, gueniyo pjãy tjl̈ẽ kjl̈ara song l̈i kong ga «Pja ber sök kjweshko kjoko» l̈ëmi ba kong, l̇l̇ëm ga «Pja sök töshko kjweshko» l̈ëmi ba kong eni. \v 4 Shäryoromi eni wl̈eni ga kjl̈ara l̈i woydëmi l̈öng pjl̈ú, obl̈ë l̈i kjinmo, woyotjl̈ĩmi l̈öng owa, bomi wotjl̈ĩk owa l̈i go. \p \v 5 Pjeyoga, tja kuzĩa. Nopga song wl̈eniyo kjok ëre kjing go l̈i kjrara Sbörë, mär ber l̈öng ba go wl̈o, äär ber l̈öng no pjl̈uyo sök ĩyado l̈ishko wl̈o, l̇l̇ëbo twe l̈ara ba woydagaga kong jl̈õkoyo l̈i kjre l̈ok wl̈o bakoe. ¿E eni l̇l̇ëmdo? Shji mär ba go l̈i, e tjwl̈õ ara, shji dbur ara l̈i kjinmo. \v 6 Gueniyo nopga song wl̈eniyo iëmi l̈öng tjwl̈õ l̇l̇ëme. ¿Bomi bokrotkaga, bomi rotaga, bomi söga äär no l̇l̇gwezl̈ong shtoyo bomi l̇l̇ëbo döya wl̈o l̈i, e nopga dbur ara wl̈eniyorë l̇l̇ëmdo? \v 7 Pjãy Cristo ĩ, ga ba ko tjwl̈õ ara, gueniyo l̈ãywe l̈ok owa erä. \p \v 8 Bi pjl̈uyo Sbö, ba tjl̈õkwo tak pjang eni: «Pja opwoydë sorë ga bop kjl̈ara, e woydos eni bakoe.»\f + \fr 2:8 \ft Levítico 19.18.\f* Kjok l̇l̇gwekkl̈o tjwl̈õ kësbang l̈i e. Pjãy omshäryë eni ga pjãy jëk l̈öng pjl̈o beke. \v 9 Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk ga no kjone kjone tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo l̈ëmi wl̈eni ga l̇l̇ëbo owa shäryomirë l̈öng, ga kjok l̇l̇gwekkl̈o buk l̈i sömi l̈öng l̇l̇ëme. \v 10 Ëye kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i kol̈ë uunkong, gueniyo diktong kjwara go wl̈eni ga shdũya Sbörë, e diktong shäng uunkong go wl̈eni. \v 11 Sbö tjl̈ẽno ga «Shji pë oma boy obl̈ë tjok l̇l̇ëme»\f + \fr 2:11 \ft Éxodo 20.14; Deuteronomio 5.18.\f* l̈ara, «Shji no zrök l̇l̇ëme»\f + \fr 2:11 \ft Éxodo 20.13; Deuteronomio 5.17.\f* l̈ara bakoe. Eni ga no zröromi wl̈eni ga pjãy pono oma boy obl̈ë tjok l̇l̇ëm ëmdë ga Sbö kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i kol̈oromi l̇l̇ëme. \p \v 12 Tjl̈õkwo bek l̈i, shji döya. Ga pjãy l̇l̇gweya Sbörë ba tjl̈õkwo bek l̈i go. Eni ga pjãy tjl̈ẽ pjl̈o bek, pjãy opshäryos pjl̈o bek bakoe. \v 13 Shäryozĩ eni, ëye, obl̈ë songe l̈e l̇l̇ëm ga no l̇l̇gwezl̈ong dbaryo ga songe l̈e Sbörë ba kong l̇l̇ëm bako kjĩshko. Ëye, obl̈ë songe l̈e ga eshko ga sök wl̈ẽpe. \s1 Shji mär Cristo go, shji l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë \p \v 14 Pjeyoga, ¿ëbo mär Cristo go jl̈õkoyo l̈e, gueniyo l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye l̇l̇ëm ga e l̇l̇ënoro? ¿Wotjl̈ĩk eni ga där l̈ëmiro? \v 15 ¿Ĩmi ga bomi pjeyo shäng kjl̈ara, shwong l̇l̇ëm, dl̈i l̇l̇ëm wl̈enishko ga \v 16 pjãy tjl̈ẽ ba kong ga «Pja nom sök wopjl̈ú bop ushko. Pja ber sök kjl̈ikjl̈i, pja ië pjl̈ú bakoe» l̈ëmi ba kong, gueniyo sënomi l̇l̇ëm ga e l̇l̇ënoro? \v 17 Eni wl̈eni ga «Tja mär Cristo go jl̈õkoyo» l̈ëmi, gueniyo l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryëmi l̇l̇ëm ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëme. \p \v 18 No kjone kjone tjl̈ẽ ga «Kjl̈ara mär Cristo go, kjl̈ara l̇l̇ëbo shäryë pjl̈úe» l̈e eni. Tja tjl̈ẽ ba kong l̈ok ga «Tja l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë. ¿Pja l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë l̇l̇ëm ga pja mär Cristo go jl̈õkoyo l̈i miydër sorë? Tjara mär Cristo go jl̈õkoyo l̈i miydëp, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryër shäng l̈i go» l̈ër ba kong eni. \v 19 Miydëp ga Sbö, e kjl̈arasoe l̈ëp eni. Eni ga pjl̈úe. Gueniyo Ä sëyagara ommiydë bako, ga Sbö bangkjre l̈ok dete erä. \p \v 20 Pja kjok miydë l̇l̇ëme. Ëbo mär Cristo go jl̈õkoyo l̈e, gueniyo l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye l̇l̇ëm ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëme l̈ër shäng bop kong. ¿Woydëp ga l̇l̇ëbo l̈ër bop kong jek obi, tjl̈õkwo ëre kjrëp wl̈ore? \v 21 Dënashko ga bi kjokë Abraham, ba wa Isaac shara, zröya, sho suya Sbö poshrëkkl̈o wl̈o l̈ara. Sbö kol̈ara eni kjĩshko ga e iara Sbörë beno pjl̈o bek ba bokso. \v 22 Miydëp e go ga Abraham mär shäng Sbö go jl̈õkoyo l̈ara dö l̇l̇ëm, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryara bakoe. Ga l̇l̇ëbo shäryara l̈i kjĩshko ga beno shäng mär Sbö go jl̈õkoyo. \v 23 Eni ga Sbö tjl̈õkwo tak pjang l̈i beno jl̈õe. Tjl̈ẽ ga «Sbö tjl̈õkwo kjrara Abrahamdë, ga mär beno shäng ba go. E kjĩshko ga iara Sbörë beno pjl̈o bek ba bokso.»\f + \fr 2:23 \ft Génesis 15.6.\f* Ga Abraham kowara Sbörë ba kjl̈arayo. \v 24 Miydëp e go ga shji ie Sbörë ber pjl̈o bek ba bokso, shji mär Cristo go l̈ëy l̈i kjĩshko dö l̇l̇ëm, shärye eni, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryëy bako l̈i kjĩshko. \p \v 25 Eni wl̈eni ga dënashko ga wal̈ë shäng kjl̈ara ko Rajab, to shäng opsoynek domerga obl̈ë obl̈ë kong wl̈eniyo. Nopga kjok ĩga wl̈eniyo l̈i shrono l̈öng ba ushkoshko ga wl̈okjrara, ga ichara to jek irbo obl̈ë go, shakoba l̇l̇ëm wl̈o. E kjĩshko ga iara Sbörë beno pjl̈o bek ba bokso. \v 26 Shji doyo tjok, gueniyo shji sëya dret ga shji l̈öng së l̇l̇ëm, shji wol̈onoe. Eni wl̈eni ga shji mär Cristo go jl̈õkoyo l̈ëy, gueniyo l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryëy l̇l̇ëm wl̈eni ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëme. \c 3 \s1 Bi kjyorkwo \p \v 1 Pjeyoga, no pinggaga l̇l̇gweya Sbörë kjang, obl̈ë kjinmo. E kjĩshko ga pjãy ara wotjl̈ĩk äär ber no pingga l̇l̇ëme. \v 2 Shji uunkong dir l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë go. Gueniyo ëye dir ba tjl̈ẽ l̈i go l̇l̇ëm ga era pjl̈o bek, opdë dir l̇l̇ëm wl̈o ga pjl̈úe. \p \v 3 Kwomgl̈a, e kjamo pjriy pjir, shji kol̈e wl̈o. Eni ga söy l̇l̇aw pogo ga pjl̈úe. \v 4 Kjyong këskës jëk tjeng dl̈ung kjing go l̈i woyotjl̈ĩzĩa. Këskës, bakwe pjl̈ukdë dbo ara ëmdë ga söya ba sögarë l̇l̇aw pogo, ba l̇l̇gwekkl̈o chirawa l̈i go. \v 5 Bi kjyorkwo ëre eni bakoe. Chirawa ëmdë ga shji krë ara e go. Iök sëya woyotjl̈ĩzĩa. Chirawa ëmdë ga kjok buk kësbang suya pjir ga pjl̈úe. \v 6 Bi kjyorkwo ëre iök sëya wl̈eni. L̇l̇ëbo owa l̈e obl̈ë obl̈ë. Bi doyo uunkong srer, tjl̈õkwo l̈e bi kjyorkworë l̈i go. Shji sreya pjir, iök ichara Ärë, shji suya wl̈o wl̈eni. \p \v 7 Äya kjl̈oshko so obl̈ë obl̈ë wl̈ẽpyotkëy, ber l̈öng tjëkso wl̈o ga pjl̈ú, sënwa l̇l̇ë, dgur l̇l̇ë, l̇l̇ëbo dl̈ung roy so bakoe. \v 8 Gueniyo bi kjyorkwora iëy ber tjëkso ga äe. E l̇l̇ëbo owa sl̈õy ga ä wl̈eni, dgur kowo dyo owa, bi zrökkl̈o wl̈eni. \p \v 9 Sbö, e bi Tjl̈apga, bi Data bakoe. No shäryara so e kjoyoe. Ga bi kjyorkwo l̈i go ga Sbö poshrëy, gueniyo nopga l̈ãywëy owa e go bakoe. \v 10 Tjl̈õkwo pjl̈ú, tjl̈õkwo owa, e tur kjamoyo kjwaraso go. Pjeyoga, e pjl̈ú l̇l̇ëme. \v 11 ¿Di pjl̈ëbl̈ë, di kë ara, e tur tjwe di bokkwo kjwaraso go l̇l̇ëm l̇l̇ëmdo? \v 12 Kjor ko \tl higuera\tl*, e botjyë \tl olivo\tl* l̇l̇ëm, kjil̇l̇gwo botjyë \tl higuera\tl* l̇l̇ëm, ga di pjl̈ëbl̈ë shjiy di bäng buk pjl̈ek roy dwayo l̇l̇ëm bakoe. \s1 Kjok miydë kjring pjök \p \v 13 Pjãy kjok miydë ara, wotjl̈ĩk pjl̈ú wl̈eniyo l̈ëmi ga pjãy eni miydëba wl̈o ga pjãy jëk pjl̈o bek, l̇l̇ëbo shäryëmi wotöy, woyotjl̈ĩmi bomi kjok miydë l̈i go guing. \v 14 Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk owa obl̈ë kong ba l̇l̇ëbo kjĩshko, pjãy wotjl̈ĩk ber l̈öng bäm go wl̈eni ga pjãy kjok miydë l̇l̇ëm, pjãy krë l̇l̇ë go wl̈o l̇l̇ëm bakoe. \v 15 Ëye wotjl̈ĩk eni ga ba kjok miydë l̈i twaga Sbörë l̇l̇ëm, e kjok ëre so ĩ, twaga Ärë om go ba kong. \v 16 Nopga wotjl̈ĩk owa obl̈ë kong ba l̇l̇ëbo kjĩshko wl̈eniyo l̈öng l̈ishko ga l̇l̇ëbo owa shärye l̈ok obl̈ë obl̈ëe. Nopga wotjl̈ĩk ber l̈öng bäm go wl̈eniyo l̈öng l̈ishko ga nopga ëngkjwë ëng tjok ara. \p \v 17 Gueniyo kjok miydë twe Sbörë bi kong l̈i, e eni l̇l̇ëme. Ëye kong kjok miydë eniyo twe Sbörë ga era jëk shäng pjl̈o beke. E ëngkjwë l̇l̇ëm, wotjl̈ĩk obl̈ë kong pjl̈ú, obl̈ë kol̈e, obl̈ë songe l̈e, l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye obl̈ë kong ara, no kjone kjone tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo l̈e l̇l̇ëm, wotjl̈ĩk bek ĩyado bakoe. \v 18 Nopga wotjl̈ĩk ber l̈öng wl̈ẽp ëng tjok l̈e ga eshko ga jëk l̈öng pjl̈o bek erä. \c 4 \s1 Shji Sbö kol̈ë \p \v 1 ¿Pjãy ëngl̈ë kar kar, pjãy ëngkjwë ëng tjok kar kar ega miydëmi l̇l̇ëmdo? ¿Shäryëmi eni, pjãy ie bomi wotjl̈ĩk owa l̈irë l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë woydë ber bomi kong, pjãy ber l̈öng wopjl̈ú wl̈o kjĩshko l̇l̇ëmdo? \v 2 L̇l̇ëye woydëmi ber bomi kong l̈i wl̈ẽmi l̇l̇ëme. E kjĩshko ga obl̈ë zrömi, ba l̇l̇ëbo l̈i kjrëmi ber bomi kong wl̈o. L̇l̇ëbo oma ĩ, e koĩmi. E kjĩshko ga pjãy ëngl̈ë kar kar, pjãy ëngkjwë ëng tjok kar kar, ba l̇l̇ëbo l̈i kjrëmi ber bomi kong wl̈o. Pjãy l̇l̇ëbo dret, rokëmi Sbö kong l̇l̇ëm kjĩshko. \v 3 Ga l̇l̇ëbo rokëmi ba kongshko ga rokëmi bomi wotjl̈ĩk owa l̈i go, ber bomi kong pjl̈ú wl̈o erä. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo twe bomi kong l̇l̇ëme. \p \v 4 Pjãy so domer orkwosmok shäng pjir, gueniyo jëk shäng wal̈ë obl̈ë tjok kjoyoe. ¿Pjãy tön nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo tjokshko ga pjãy ber l̈öng Sbö moskwo miydëmi l̇l̇ëmdo? Ëye wotjl̈ĩk jëk nopga owa wl̈eniyo dik ga opyono beno l̈öng Sbö moskwo. \v 5 Sbö tjl̈õkwo tak pjang l̈i tjl̈ẽ ga Sëya twara Sbörë beno pjang bi go l̈i, shji ymoyotke ara, woyde ga shji jëk Sbö tjok jl̈õkoyo. ¿Tara pjang eni l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈ëmiro? \v 6 Gueniyo ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga shji kjimte ara anmoyõ. E kjĩshko ga Sbö tjl̈õkwo tak pjang l̈i tjl̈ẽ ga \q1 «Ëye krë ä ga Sbö wotjl̈ĩk owa ba kong. \q2 Ëye wotöy ga kjimte ara, ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko.»\f + \fr 4:6 \ft Proverbios 3.34.\f* \p \v 7 Eni ga pjãy optwos Sbö kong, ga kol̈ozĩa. Jl̈õ l̈ëmi Ä kong l̇l̇ëm, ga e tök pjolae. \v 8 Pjãy jëk l̈öng Sbö tjok ga Sbö jëk shäng bomi tjok bakoe. Pjãy l̇l̇ëbo owa shäryaga, l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng l̈i rayozĩa. Pjãy wotjl̈ĩk l̈öng kjring pjök wl̈eni ga bomi wotjl̈ĩk owa l̈i rayozĩ, pjãy ber l̈öng wotjl̈ĩk bek wl̈o eröe. \v 9 Pjãy woydos, pjãy sl̈arzong, pjãy kjl̈oshtos bakoe. Pjãy jar ame, pjãy ber l̈öng sl̈ar ëë shara. Pjãy wopjl̈ú ame, pjãy ber l̈öng woydë shara. \v 10 Pjãy opyos ber l̈öng wotöy Tjl̈apga bokso. Eni ga pjãy ie ber tjwl̈õ ara. \p \v 11 Pjeyoga, shji ëngl̈ë owa ëng kong kar kar l̇l̇ëme. Bomi kjl̈ara l̈ãyworomi owa, l̇l̇ëm ga e owa l̈oromi wl̈eni ga Sbö kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i owa l̈oromi wl̈eni. Eshko ga kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i kol̈ëmi l̈öng ame, pjãy opyono beno l̈öng tjwl̈õ ara, kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i kjinmo, kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i pjl̈úre, de oware ĩga wl̈eni. \v 12 Kjok l̇l̇gwekkl̈o twaga l̈i kjl̈araso. No l̇l̇gwega l̈i kjl̈araso bakoe. Bi döga, bi shdungga l̈i e. Bomi kjl̈ara pjl̈úre, de oware l̈aga ber pjãydë l̇l̇ëme. \s1 Shji krë l̇l̇ëme \p \v 13 Tja kuzĩa. Pjãy kjone kjone tjl̈ẽ ga «Eeri, bong ga shji to kjok shto obl̈ë. Shji ber l̈öng eshko l̈u pjl̈ara l̇l̇ëbo soynek, dbur shak ara wl̈o» l̈ëmi eni. \v 14 Gueniyo l̇l̇ëye wen tjwe bomi kong bong l̈i l̇l̇ë miydëmi l̈öng l̇l̇ëme. Pjäng sho l̈on tjwe töy ga wop sira ga beno drete. Pjãy l̈öng së l̈i, pjãy so pjäng sho e kjoyoe. \v 15 Bek wl̈o ga pjãy tjl̈ẽ ga «Woyde Tjl̈apgarëra, shji ber l̈öng wopjl̈ú, l̇l̇ëbo shäryëy obl̈ë obl̈ë bakoe» l̈ëmi eni dey. \v 16 Gueniyo pjãy krë ä ĩyado. Ëye krë ga l̇l̇ëbo owa shäryayde. \v 17 Ëye, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryako l̈i miyde, gueniyo shärye l̇l̇ëm ga l̇l̇ëbo owa shäryayde l̈öng. \c 5 \s1 Nopga dbur ara wl̈eniyo l̇l̇ëbo owa shäryono \p \v 1 Nopga dbur ara wl̈eniyo, tja kuzĩa. Pjãy sl̈arzong, pjãy kjl̈oshtos, l̇l̇ëbo wen tjwe bomi kong owa kjĩshko. \v 2 Eshko ga bomi l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i sreno pjir, bomi shwong l̇l̇ë uara ba sëyarë drete. \v 3 Bomi dbur sho shõyl̈ṍr, pjl̈ubl̈ún, e dyano tjeng. E ĩya Sbörë, ga miyde e go ga ëye kjimtoromi bomi dbur l̈i go l̇l̇ëme. E kjĩshko ga pjãy suya iök go, e bomi shdunggl̈o wl̈o. \v 4 Nopga parkono bomi kong bomi kjokshko l̈i potjwl̈ẽnomi l̇l̇ëme. E kjĩshko ga kjl̈oshtono l̈ok Tjl̈apga kong bomi kjĩshko, ga kurae. Tjl̈apga, l̇l̇ëye shärye woydë l̈i shärye ga pjl̈úe. \v 5 Kjok ëre kjing go ga pjãy l̈öng owa l̇l̇ëm, l̇l̇ë pogo shäryoromi pjir, woydoromi sorë l̈i eni. Öng sök shoryë l̈i, e zrökoba wl̈o l̈i miyde sök l̇l̇ëme. Pjãy l̈öng eni bakoe. L̇l̇ëye wen tjwe bomi kong l̈i woyotjl̈ĩmi l̈öng l̇l̇ëme. \v 6 Nopga pjl̈o bek l̈i shdunomi, zröromi ara, ga opwl̈ikono l̈ok l̇l̇ëme. \s1 L̇l̇ëbo owa wen tjwe bi kongshko ga kuy wl̈ẽpe \p \v 7 Eni ga pjeyoga, Tjl̈apga Jesús tjwe iröng obi dbaryo l̈i koshëmi l̈öng wopro ga pjãy ber l̈öng wl̈ẽp, pjãy woydë l̇l̇ëme. Dwl̈a dgaga, ba dwl̈a dgara pjirshko ga shunyo dbaryo l̈i koshe sök wl̈ẽp, dwl̈a l̈i botjyë wl̈o. \v 8 Pjãy ber l̈öng wl̈ẽp eni bakoe. Pjãy opyos wokjang, wosonkë l̇l̇ëm, Tjl̈apga l̈i tjwe iröng obi dbaryo l̈i dörö kjĩshko. \v 9 Pjeyoga, pjãy ëng l̈ãywë owa ëng kong kar kar l̇l̇ëm, l̇l̇ëm ga pjãy shdũya Tjl̈apga l̈irë. Bi l̇l̇gwega shäng u bäng bäng tjän. \p \v 10 Pjeyoga, Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tek dënashko so l̈i woyotjl̈ĩzĩa. Tjl̈ẽno l̈ok oba kong Tjl̈apga ko go, ga l̇l̇ëbo weno ba kong owa ara ba kjĩshko, gueniyo kura l̈ok l̈öng wl̈ẽp, woydono l̈ok l̇l̇ëme. \v 11 No kjone kjone, kong l̇l̇ëbo weno owa ara, ga kura l̈ok l̈öng wl̈ẽpe. Epga kjimtara Sbörë ara l̈ëy eni. Job, e woyotjl̈ĩzĩa. Dënashko ga l̇l̇ëbo weno ba kong owa ara, ga kura sök wl̈ẽpe. E irgo ga kjimtara Tjl̈apgarë ara l̈i miydëmi pjl̈úe. Tjl̈apga, shji woyde ara, shji songe l̈e ara bakoe. \p \v 12 Pjeyoga, l̇l̇ëbo l̈ër bomi kong tjwl̈õ ara. Shji tjl̈ẽ jl̈õkoyo ë ko go l̇l̇ëme. Shji tjl̈ẽ jl̈õkoyo kjok dogo so ko goshko l̇l̇ëm, kjok ëre so ko go l̇l̇ëm bakoe. Pjãy tjl̈ẽshko ga «Ëng» l̈oromi ga shäryozĩ eni, «L̇l̇ëme» l̈oromi ga shäryozĩ eni bako, pjãy shdũya Sbörë l̇l̇ëm wl̈o. \s1 Shji song wl̈eni ga shji syõshtë Sbö kong sorë \p \v 13 Pjãy kjone kjone l̈öng woydë ga pjãy syõshtos Sbö kong. Pjãy kjone kjone l̈öng wopjl̈ú ga pjãy tos, Sbö poshrëk wl̈o. \v 14 Pjãy kjone kjone swl̈o ara ga tjl̈apgaga Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyoga rokozĩ, syõshtë Sbö kong bomi kjĩshko wl̈o, pjãy poshtiya l̈ok kjyo go Tjl̈apga ko go wl̈o bakoe. \v 15 Ga wotjl̈ĩk ga swl̈o l̈i popte Tjl̈apgarë l̈e l̈ok jl̈õkoyo ga swl̈o l̈i popte, ga owa pjang ba go l̈i l̈ö̃ya ber dret bakoe. \v 16 E kjĩshko ga pjãy l̇l̇ëbo owa shäryono ga l̈ozĩ ëng kong, ga pjãy syõshtos ëng kjĩshko, pjãy popte Sbörë wl̈o. Ëbo pjl̈o bek l̈i syõshtokdo Sbö kong ga l̇l̇ëbo rokara l̈i shärye Sbörë ba dbo ara go. \v 17 Dënashko ga domer shäng kjl̈ara ko Elías, e so shji kjoyoe. E syõshtono Sbö kong jl̈õkoyo, shunyo shrë l̇l̇ëm wl̈o, ga shunyo shrono l̇l̇ëm öötong l̈u pjl̈ogl̈o mya kjingsho bëye. \v 18 E irgo ga syõshtono jek obi, ga shunyo shrono jek iröng obi, ga dwl̈a l̇l̇ë l̈ok kl̈ung kjing go l̈i botjyono jek obi. \p \v 19 Pjeyoga, ëye diktong, tjl̈õkwo bek l̈i rayara ga woyde ga sömi tjwe iröng obi. \v 20 Eshko ga ba kjimtaga l̈i, e l̇l̇ëbo shäryono ba kong kësbang, wol̈on ame wl̈o, ga owa pjang ba go kës l̈i l̈ö̃ya Sbörë ber drete.