\id 1PE - Teribe NT (Gen, Ruth, Jonah and other portions) -Panama 2008 (DBL -2013) \h 1 Pedro \toc1 Kjibokwo ëre tara Pedrorë \toc2 1 Pedro \toc3 1P \mt1 Primera carta de Pedro \mt2 Kjibokwo ëre tara Pedrorë \imt1 Kjibokwo ëre sorë \ip Domer shäng kjl̈ara ko Pedro. E kowëba Simón bakoe. Dënashko ga e Jesús oppingga. Jesús oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) tjwl̈õ arayo l̈i e. Jesús wol̈ono, ga woshrara Sbörë iröng obi irgo ga Pedro beno shäng Sbö tjl̈õkwo l̈aga Jesús ãska wl̈eniyo shara. \ip Kjibokwo ëre tara Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng kjok shto obl̈ë obl̈ë Asia kjokyo l̈i kong. (Eeri ga kjok eshko l̈i ko Turquía.) \ip Eshko dbaryo ga Jesús tjl̈õkwo kjragaga shdungoba ara. E kjĩshko ga kjibokwo ëre tara Pedrorë, epga kjimte jëk pjl̈o bek wl̈o, epga shdungoba ara gueniyo. Epga kjrara Sbörë om go, eni ga woyde ga epga wotjl̈ĩk ba doyo om go l̈i go l̇l̇ëm, woyde ga ber l̈öng shdungoba wl̈o ĩyado dey, Jesús shdunaba sorë ga eni l̈i tara ba kong. Shji shdungoba enishko ga miydëy e go ga shji Sbö nopga jl̈õkoyo tara ba kong bakoe. \c 1 \p \v 1 Kjibokwo ëre taga tja Pedrorë. Tja Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesucristo ãska. \p Nopga kjrara Sbörë ber baĩya wl̈o, kjibokwo ëre ichër jek bomi kong. Pjãy kjok ëre so ame, pjãy shdöktong beno l̈öng kjok shto obl̈ë obl̈ë, Ponto kjokyo, Galacia kjokyo, Capadocia kjokyo, Asia kjokyo, Bitinia kjokyo bakoe. \v 2 Dënashko ga Data Sbö wotjl̈ĩk bomi ië ber ba nopga baĩya wl̈o l̈e. E irgo ga pjãy kjrara, ga pjãy iara ba Sëyarë beno tjeng dboy ba kong. Pjãy beno l̈öng Jesucristo kol̈ë, ga pjãy döra ba srëng kwona l̈i go. \p Rokër Sbö kong ga ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pjãy kjimte ara, pjãy ie ber l̈öng wl̈ẽp bakoe. \s1 Sbö poshrëy, l̇l̇ëbo shäryara bi kong kësbang l̈i kjĩshko \p \v 3-4 Sbö, bi Tjl̈apga Jesucristo Data l̈i poshrëy ara. Shji songe l̈ara kjĩshko ga Jesucristo wol̈ono, ga woshrara Sbörë iröng obi, shji wen ber tjagl̈ën wl̈eni ba kjĩshko wl̈o, shji ber l̈öng l̇l̇ëbo jnena Sbörë tjeng kjok dogo twe bi kong wl̈o l̈i koshë l̈öng wopjl̈ú wl̈o. L̇l̇ëbo ëre pjir l̇l̇ëm, srer l̇l̇ëm, an l̇l̇ëm bakoe. Poshrëy ara e kjĩshko. \v 5 Shji mär Sbö go kjĩshko ga shji de ba dbo ara go, äär jong kjok pjir dbaryo l̈ishko jã. Eshko dbaryo ga pjãy döya, woyotjl̈ĩna dënashko sorë l̈i eni. \p \v 6 E kjĩshko ga eerishko ga l̇l̇ëbo owa wen tjwe bomi kong dbar kjwöbö wl̈o ëmdë ga pjãy l̈öng wopjl̈ú ara anmoyõ. L̇l̇ëbo owa l̈i, e bomi tjl̈ĩkkl̈o erä. \v 7 Dbur sho shõyl̈ṍr iëy iök roy, e roshko l̇l̇ëbo obl̈ë tjok l̈i pjë dret wl̈o, ber dbur sho erö wl̈o. Eni ëmdë ga l̇l̇ono ga dbur sho l̈i pjë dret bakoe. Pjãy mär Sbö go l̈i, e tjwl̈õ ara, dbur sho shõyl̈ṍr kjinmo. Ga l̇l̇ëbo owa wen tjwe bomi kong, pjãy mär ber l̈öng Sbö go jl̈õkoyore miyde Sbörë wl̈o. Eni ga Jesucristo tjweshko ga pjãy roy ber pjl̈ú, ga pjãy ie Sbörë ber tjwl̈õ ara. \v 8-9 Jesucristo woydëmi ara, ĩnomi l̇l̇ëm gueniyo. Eerishko ga ĩmi l̈öng l̇l̇ëm ëmdë ga pjãy mär l̈öng ba go, pjãy döya wl̈o. Ga pjãy döya shäng. E kjĩshko ga pjãy wopjl̈ú ara anmoyõ, bomi wopjl̈ú l̈i sorë l̈ëy ga äär l̇l̇ëme. \p \v 10 Dënashko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga, l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye Sbörë bomi kong ba wopjl̈ú kjĩshko l̈i roy l̈ara l̈ok oba kong. Ga tjl̈õkwo l̈agaga l̈i oppino l̈ok ara, shji där ber l̈öng ĩyado sorë l̈i miyde l̈ok wl̈o. \v 11 Cristo Sëya ichak beno pjang ba go, ga l̇l̇ëbo owa wen tjwe Cristo kong l̈i roy l̈ara ba kong l̈ok. Gueniyo shäryë l̇l̇ono, sorë, e miydara l̈ok l̇l̇ëm, l̇l̇ëye tjwe pjl̈ú anmoyõ e irgo l̈i miydara l̈ok l̇l̇ëm bakoe. E kjĩshko ga oppino ara, e miyde l̈ok wl̈o. \v 12 Gueniyo Sbö tjl̈ẽno ba kong l̈ok ga tjl̈õkwo pjl̈ú l̈e l̈öng l̈i, e nopga l̈öng eshko dbaryo kong l̇l̇ëm, e ber shji l̈öng eerishko dbaryo l̈i kong. Ga Sbö Sëya ichak kjok dogo dwayo l̈i nopga ichono bomi shwoy, tjl̈õkwo pjl̈ú tara l̈ok beno pjang l̈i roy l̈ë bomi kong, ga kuromi. Sbö parkagaga kjok dogo so ëmdë ga ommiydë l̈ok woydë bakoe. \s1 Shji ber pjl̈o beke \p \v 13 E kjĩshko ga pjãy sjëk, pjãy wotjl̈ĩs bëy, pjãy l̇l̇ëbo shäryë ga woyotjl̈ĩzĩ yõtso guing. Jesucristo tjweshko ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye Sbörë bomi kong ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko. E koshomirë eröe. \v 14 Sbö miydomirë l̇l̇ëm obishko ga pjãy jëk l̈öng bomi wotjl̈ĩk owa l̈i go. Gueniyo shäryëmi ame, Sbö kol̈ozĩ shara, wapga ba data kol̈ë pjl̈ú wl̈eni. \v 15 Pjãy kjrara Sbörë beno ba nopga baĩya. Eni ga Sbö, e pjl̈o bek kuzong ga woyde ga pjãy ber l̈öng pjl̈o bek baĩya dik bakoe. \v 16 Ba tjl̈õkwo tak pjang eni: «Pjãy ber l̈öng pjl̈o bek, tja pjl̈o bek kjĩshko.»\f + \fr 1:16 \ft Levítico 11.44-45; 19.2; 20.7.\f* \p \v 17 Sbö, e bomi Data l̈ëmi, gueniyo shji uunkong l̇l̇gweya beke. E kjĩshko ga pjãy l̈öng shto obl̈ë so wl̈eni kjok ëre kjing go obishko ga Sbö bangkjrozĩ ĩyado. \v 18 Dënashko ga pjãy jëk l̈öng l̇l̇ëno l̇l̇ëm wl̈eni, pjãy pina bomi datagarë sorë l̈i eni. Gueniyo pjãy tjwl̈ẽna, döra Sbörë. Pjãy tjwl̈ẽna dbur sho shõyl̈ṍr go l̇l̇ëm, dbur sho pjl̈ubl̈ún go l̇l̇ëm bakoe. L̇l̇ëbo ëre ber ĩyado wl̈o l̇l̇ëme. \v 19 Pjãy tjwl̈ẽna Cristo srëng tjwl̈õ ara l̈i go. E so öng wl̈ẽp ushko so l̇l̇gwokl̈ë pogl̈o go l̇l̇ëye l̇l̇ëm wl̈eniyo kjoyoe. \v 20 Kjok ëre shäryayde l̇l̇ëm obishko ga e kjrara Sbörë, ga eerishko ga öör wol̈ono bomi kjĩshko. \v 21 Ba kjĩshko ga pjãy mär l̈öng Sbö go. E woshrara Sbörë iröng obi, ga iara beno kësbang, tjwl̈õ ara. E kjĩshko ga pjãy mär Sbö go, ga koshëmi l̈öng wopjl̈úe. \p \v 22 Tjl̈õkwo bek l̈i kol̈ëmi l̈öng kjĩshko ga l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng dënashko l̈i rayoromi pjire. Pjãy beno l̈öng bomi pjeyoga woydë jl̈õkoyo shara. E kjĩshko ga pjãy ëng woydos ara kar kar jl̈õkoyo. \v 23 Pjãy weno bukshko ga pjãy wol̈on wl̈o, bomi dataga ĩ dik. Sbö tjl̈õkwo, era së, pjir l̇l̇ëme. Kjroromi kjĩshko ga pjãy weno tjagl̈ën wl̈eni, ga pjãy iara beno l̈öng wol̈on wl̈o ame, pjãy beno l̈öng së ĩyado wl̈o shara. \v 24 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Kjl̈o sho dan dogro, \q2 ga nana l̈onggwo l̈on pjire. \q1 Nopga uunkong wol̈on, \q2 kjl̈o sho wl̈eni. \q1 Nopga tjwl̈õ ara l̈i pjir, \q2 nana l̈onggwo wl̈eni. \q1 \v 25 Gueniyo Tjl̈apga tjl̈õkwo, \q2 e pjir l̇l̇ëm, pjang ĩyado.»\f + \fr 1:25 \ft Isaías 40.6-8.\f* \m Tjl̈õkwo pjl̈ú l̈ak bomi kong l̈i ëre. \c 2 \p \v 1 E kjĩshko ga l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̈öng obl̈ë kong l̈i, e rayozĩ uunkong. Obl̈ë jyãpgwëy ame. Shji l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë, shji ĩkoba wl̈o dö ame, l̇l̇ëbo pjl̈ú l̈i shäryozĩ, woyotjl̈ĩmi bomi pjl̈úshko eni kjĩshko shara. Shji wotjl̈ĩk owa obl̈ë kong ba l̇l̇ëbo kjĩshko ame. Obl̈ë l̈ãywëy owa ame bakoe. \v 2 Chida wen buk kjwl̈ë ga nä ië woydë sorë ga Sbö tjl̈õkwo wl̈ẽzĩ eni bakoe. Eni ga pjãy döya Sbörë sorë l̈i miydëmi jek këgong këgong. \v 3 Miydoromi pjl̈ú ga Tjl̈apga wopjl̈ú bomi tjok l̈i, e pjl̈ú anmoyõ. \s1 Akkwo u shakkl̈o \p \v 4-5 Shji u shäryë akkwo go ga akkwoyo iëy töshko bäm go, ber ba shakkl̈o wl̈o. E irgo ga akkwo iëy ba kjing go jem jong ëng kjing go. Sbö shäng u shäryë wl̈eni. Pjãy jëk l̈öng Jesucristo tjok. Era so ak iak beno buk bäm go u shakkl̈o kjangyo wl̈eni l̈i kjoyo, gueniyo e sök së. E woydara nopga ararë l̇l̇ëm, gueniyo kjrara Sbörë beno ba kong tjwl̈õ ara anmoyõ. Ga pjãy mär l̈öng Jesucristo go kjĩshko ga pjãy iara Sbörë beno l̈öng syõshtagaga tjeng dboy ba kong wl̈eni, pjãy ber l̈öng syõshtë ba kong wl̈o. Pjãy so akkwo iak jem jong ëng kjing go l̈i kjoyo, gueniyo pjãy l̈öng së bakoe. \v 6 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Akkwo iër buk kjwara Sión\f + \fr 2:6 \fk Sión \ft kjokyo, e kowëba \fk Jerusalén \ft bakoe.\f* kjokyo l̈i ĩzĩa. \q2 E tjwl̈õ ara anmoyõ. \q2 Kjroror, ioror beno buk u shakkl̈o bäm go l̈i e. \q1 Ëye mär ba go ga \q2 l̇l̇ëye koshe l̈i wl̈ẽya jl̈õkoyo.»\f + \fr 2:6 \ft Isaías 28.16.\f* \p \v 7 Pjãy mär l̈öng ak l̈ër shäng l̈i go. Bomi kong ga tjwl̈õ ara anmoyõ. Gueniyo l̇l̇ëbo tak pjang Sbö tjl̈õkwo go, ëye mär ba go l̇l̇ëm l̈i kjĩshko. Tjl̈ẽno beno eni: \q1 «Akkwo woydara u shäryagagarë l̇l̇ëm l̈i, \q2 e iak beno buk bäm go, u shakkl̈o kjangyo wl̈eni.»\f + \fr 2:7 \ft Salmo 118.22.\f* \p \v 8 Ga tjl̈ẽ obi ga \q1 «Ak l̈i, e no l̇l̇rinyokl̈o, no sabyokl̈o bakoe.»\f + \fr 2:8 \ft Isaías 8.14.\f* \m Epga sabyë, tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i kol̈e l̈ok l̇l̇ëm kjĩshko, l̈ara Sbörë dënashko ba kjĩshko sorë l̈i eni. \s1 Nopga kjrara Sbörë beno baĩya \p \v 9 Dënashko ga pjãy jëk l̈öng kjok ro sĩ roy\f + \fr 2:9 \fk Kjok ro sĩ \ft l̈e l̈i, e \fk l̇l̇ëbo owa \ft l̈okl̈o.\f* wl̈eni, gueniyo pjãy kjrara Sbörë beno ba nopga baĩya, syõshtagaga tjeng dboy ba kong wl̈eni, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryara l̈i roy l̈ëmi wl̈o. Pjãy jëk beno l̈öng kjok shjiy roy\f + \fr 2:9 \fk Kjok shjiy \ft l̈i, e \fk l̇l̇ëbo pjl̈ú \ft l̈okl̈o.\f* wl̈eni shara. \q1 \v 10 «Dënashko ga pjãy tjëyo kjrinaso l̇l̇ëm, \q2 gueniyo eerishko ga pjãy Sbö ĩ shara. \q1 Dënashko ga pjãy songe l̈ara l̇l̇ëm, pjãy kjimtara l̇l̇ëm, \q2 gueniyo eerishko ga pjãy songe l̈e, pjãy kjimte bakoe.»\f + \fr 2:10 \ft Oseas 1.6, 9; 2.23.\f* \p \v 11 Pjeyoga, pjãy l̈öng shto obl̈ë so wl̈eni kjok ëre kjing go. E kjĩshko ga rokër bomi kong ga pjãy wotjl̈ĩk tjwe owa ga shäryëmi l̇l̇ëme. Wotjl̈ĩk owa l̈i, e bomi wl̈oyo. \v 12 Pjãy jëk l̈öng pjl̈o bek nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo bokso. Eni ga pjãy rote l̈ok ara ëmdë ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryëmi l̈öng l̈i ĩya l̈ok, ga Sbö tjweshko ga e poshrëya l̈ok ara bomi kjĩshko. \s1 Kjok l̇l̇gwegaga kol̈ozĩa \p \v 13 Tjl̈apga kjĩshko ga kjok l̇l̇gwegaga kjok ëre kjing go l̈öng kës l̈i kol̈ozĩa. Bomi pjl̈uyo kol̈ozĩa. \v 14 No ichagaga bomi kjokshko l̈i kol̈ozĩ bakoe. Epga parkë l̈öng nopga l̇l̇ëbo owa shäryë l̈i shdungga, nopga l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë l̈i poshrëga bakoe. \v 15 Woyde Sbörë ga pjãy l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë, Sbö tjl̈õkwo l̈i l̇l̇ëno l̇l̇ëme l̈e nopga wotjl̈ĩk l̇l̇ëm wl̈eniyorë ame wl̈o. \v 16 Dënashko ga pjãy parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo dik. Gueniyo pjãy döra Sbörë kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i dbo dorko dwayo. Eni ga pjãy jëk l̈öng nopga ichaga ërë l̇l̇ëm wl̈eni, gueniyo pjãy l̇l̇ëbo owa shäryë e kjĩshko l̇l̇ëme. Pjãy jëk l̈öng nopga ichaga Sbörë wl̈eni dey. \v 17 Nopga uunkong bangkjrozĩ beke. Bomi pjeyoga Jesús tjl̈õkwo kjraga woydozĩ ara. Sbö bangkjrozĩa. Bomi pjl̈uyo bangkjrozĩ bakoe. \p \v 18 Parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo, bomi sogoga kol̈ozĩ, bangkjrozĩ bakoe. Wotjl̈ĩk bomi tjok pjl̈úre, de oware, e kol̈ozĩ, bangkjrozĩ bakoe. \v 19 Shji shdungoba l̇l̇ë kjĩy l̇l̇ëm, ga kuy kjing Sbö kjĩshko ga Sbö ber wopjl̈ú bi tjok eshko. \v 20 Pjãy shdungoba l̇l̇ëbo owa shäryoromi kjĩshko, ga kumi kjing ga e l̇l̇ëno l̇l̇ëme. Gueniyo pjãy shdungoba l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryoromi kjĩshko, ga kumi kjing ga Sbö ber wopjl̈ú bomi tjok eshko. \v 21 Pjãy rokara Sbörë e kong wl̈o. Cristo, e shdunaba bomi kjĩshko, ga woyde ga pjãy omshäryë baĩya dik eni bakoe. \v 22 E l̇l̇ëbo owa shäryono l̇l̇ëm, e jyõrkono ë kong l̇l̇ëm bakoe. \v 23 Äyoshtëba owashko ga dboryara l̇l̇ëme. Shdungobashko ga kroyoywara l̇l̇ëm bakoe. Opyono beno tjeng Sbö wl̈oshko, era kjok l̇l̇gwek beke. \v 24 Cristo om go l̈i doyo l̈öraba pjang kjl̈ös goshko ga owa shäryoroy l̈i, e beno pjang ba go. Shäryara eni, shji ber l̈öng l̇l̇ëbo owa shäryë ame wl̈o. Woydara ga shji ber l̈öng së tjagl̈ën wl̈eni, shji jëk l̈öng l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë wl̈o shara. Shpok bäng beno l̈ok ba go l̈i kjĩshko ga shji poptara beno l̈öng swl̈o ame. \v 25 Dënashko ga pjãy uunkong jeno l̈öng, öng ushko so jeno sök dik. Gueniyo eerishko ga pjãy to tek iröng bomi daga, bomi wl̈ikaga l̈i shwo l̈ëkong. \c 3 \s1 Shji orkwosmok l̈öng pjir ga shji jëk ëng tjok sorë \p \v 1-2 Wal̈ëga orkwosmok l̈öng pjir, bomi l̈anmaga kol̈ozĩ eni bakoe. Kjone kjone l̈öng tjl̈õkwo kjroydë l̇l̇ëm obi wl̈eni ga ĩya l̈ok ga bangkjrëmi pjl̈ú, l̇l̇ëbo uunkong shäryëmi pjl̈ú bakoe. Eni ga tjl̈õkwo l̈i kjre bebi kjwe, tjl̈õkwo l̈i l̈ëmi ba kong guing l̇l̇ëme. \v 3 Woydëmi ga pjãy opyë wol̈ësowa wl̈eni ga pjãy käkzong poshäryë obl̈ë obl̈ë l̇l̇ëm, pjãy doyë shwong tjwl̈õ ara go l̇l̇ëm, pjãy doyë l̇l̇ëbo wol̈ësowa shäryak dbur sho shõyl̈ṍr go l̇l̇ëm bakoe. \v 4 Pjãy wol̈ësowa Sbö bokso ĩyado wl̈o ga woyde ga pjãy wl̈ẽp, wotöye. L̇l̇ëbo wol̈ësowa eni l̈i wen tëm bomi pjl̈úshko dwayo, e pjir l̇l̇ëm, ga Sbö kong ga tjwl̈õ ara. \v 5 Dënashko ga wal̈ëga mär l̈öng Sbö go l̈i ber wol̈ësowa wl̈o ga omshäryono eni bakoe. Ba l̈anmaga kol̈ara l̈ok. \v 6 Sarara, ba l̈anma Abraham kol̈ara, ga kowara ba tjl̈apga. Eni ga pjãy jëk pjl̈o bek, l̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëm ga pjãy ba wapga wl̈eni. \p \v 7 Domerga orkwosmok l̈öng pjir, pjãy wotjl̈ĩk bomi boyga tjok pjl̈ú eni bakoe. Epga bangkjrozĩ, pjãy dbo ara ba kjinmo kjĩshko. Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pjãy iara beno l̈öng së jl̈õkoyo, bomi boyga tjok. E kjĩshko ga epga bangkjrozĩa. Shäryozĩ eni, bomi syõ l̈i kuya Sbörë wl̈o. \s1 Shji jëk ëng tok sorë \p \v 8 Era eni ga pjãy jëk l̈öng wopjl̈ú ëng tjok, pjãy wotjl̈ĩs jong kjwaraso wl̈eni. Obl̈ë songe l̈ozĩ ëng kong, pjãy ëng woydos ara kar kar epenga dö wl̈eni, pjãy wotjl̈ĩs ëng tjok pjl̈ú, pjãy wotöy ëng tjok bakoe. \v 9 L̇l̇ëbo owa shäryaraba bomi kongshko ga pjãy kar omshäryë eni l̇l̇ëme. Pjãy l̈anyotkaraba owashko ga pjãy kar oml̈anyotkë eni l̇l̇ëm bakoe. Eshko ga kong l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryozĩ dey. Pjãy rokara Sbörë e kong wl̈o, l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye bomi kong wl̈o. \v 10 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Woydëmi ga pjãy l̈öng wopjl̈ú dbar kjwobi go ga \q2 pjãy opdë l̇l̇ëbo owa l̈ë l̇l̇ëm, \q2 pjãy jyõrkë l̇l̇ëm bakoe; \q1 \v 11 l̇l̇ëbo owa shäryëmi ame, \q2 l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryomirë shara; \q1 pjãy drön ëë, pjãy ber l̈öng wopjl̈ú obl̈ë tjok wl̈o. \q1 \v 12 Ëye jëk pjl̈o bek ga \q2 ĩya Sbörë sök wopjl̈ú, \q2 ba syõ l̈i kuya bakoe. \q1 Gueniyo ëye jëk owa ga \q2 Sbö wotjl̈ĩk owa ba kong.»\f + \fr 3:12 \ft Salmo 34.12-16.\f* \p \v 13 ¿Pjãy drön ara, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryëmi wl̈o erä ga l̇l̇ëbo owa shäryëba bomi kong l̇l̇ëm l̇l̇ëmdo? \v 14 Gueniyo pjãy shdungoba l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryoromi kjĩshko ëmdë ga pjãy kjimte Sbörë. Pjãy kroyoywëbashko ga bangkjrëmi l̇l̇ëm, pjãy woydë e kjĩshko l̇l̇ëm bakoe. \v 15 Cristo bangkjromirë bomi pjl̈úshko dey, e bomi Tjl̈apga kjĩshko. \p Pjãy poshäryos, pjãy l̈öng sjëk ĩyado, pjãy l̈öng l̇l̇ë koshë l̈ëba bomi kongshko ga dboryëmi ga pjl̈ú wl̈o. Eshko ga epga bangkjrozĩ, dboryozĩ wotöye. \v 16 L̇l̇ëbo pjl̈ú miydëmi l̈i shäryozĩ eni. Eni ga ëye, pjãy l̈ãywe owa, pjãy töno beno tjeng Cristo tjok kjĩshko ga l̈ökkjrë l̈ok om go, l̇l̇ëbo l̈ara l̈ok owa l̈i kjĩshko. \v 17 Shji shdungoba woyde Sbörë wl̈eni ga woyde ga shji shdungoba l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryoroy kjĩshko, l̇l̇ëbo owa shäryoroy kjĩshko l̇l̇ëme. \v 18 Cristo wol̈ono pjl̈araso, beno owa pjang shji uunkong go l̈i potjwl̈ẽkkl̈o. Kjl̈ara pjl̈o bek l̈i wol̈ono, obl̈ë pjl̈o bek l̇l̇ëm l̈i kjĩshko, pjãy söya äär Sbö shwoy wl̈o. Ba doyo l̈i zröraba, gueniyo woshrara Sbö Sëyarë iröng obi, \v 19 ga kjimtara tjl̈õkwo l̈ë sëyaga l̈öng kjërshko l̈i kong. \v 20 Dënashko ga Noé shäng kjyong kësbang l̈i shäryëshko ga koshe Sbörë sök wopjl̈úe. Eshkoshko ga sëyaga l̈ira Sbö kol̈ono l̇l̇ëme. Nopga döktong shtena dirë l̇l̇ëm l̈i beno dogl̈o kjwong (8) erä. \v 21 Di l̈i, e shji we jer di roshko l̈i l̈okl̈o. Shji we, shji wotjl̈ĩno jëk l̈öng pjl̈o bek Sbö bokso l̈ëy wl̈o, shji doyo ber drëpdrë wl̈o l̇l̇ëme. Eni ga shji döya Sbörë, Jesucristo woshrara iröng obi kjĩshko. \v 22 Era to jem kjok dogo, öötong sök Sbö orkwo kël̈ëkong. Ga Sbö parkagaga kjok dogo so, sëya l̇l̇ë dbo ara wl̈eniyo, obl̈ë ichagaga wl̈eniyo, e beno tjeng uunkong ba wl̈oshko. \c 4 \s1 Shji l̇l̇ëbo shäryë Cristo dik \p \v 1 Miydëy pjl̈ú ga l̇l̇ëbo weno Cristo kong owa kjok ëre kjing go, ga bangyo kura ara. E kjĩshko ga pjãy opyos wokjang, pjãy wotjl̈ĩk baĩya dik bakoe. Ëye shdunaba ga wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë ame, \v 2 jëk l̈öng ba wotjl̈ĩk owa l̈i go ame, ber l̈öng wotjl̈ĩk l̇l̇ëye shärye woydë Sbörë l̈i shäryë erä. \v 3 Nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇ëbo owa shäryë ara. Wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë obl̈ë tjok erä, l̇l̇ëbo owa shärye l̈ok woydë obl̈ë obl̈ë, nel̈õtkë, bërkë, l̇l̇ëbo owa shärye ara ëng tjok, sböpga jyãgl̈o zrëyo buk l̈i poshrëya l̈ok bakoe. Pjãy omshäryono eni tek dëna tjän, gueniyo shäryëmi l̈öng eni ame. \v 4 Eerishko ga epga wotjl̈ĩk l̈ok ga pjãy opzrëk l̇l̇ëbo owa shäryë ba tjok l̇l̇ëm ega l̈e, ga pjãy l̈ãywe l̈ok owa e kjĩshko. \v 5 Gueniyo Sbö poshäryak sök pjir, l̇l̇ono ga epga iche ba dboryë, l̇l̇ëye shäryara kës l̈i kjĩshko wl̈o. Nopga l̈öng së l̈i, nopga wol̈ono l̈öng l̈i, e l̇l̇gwega erë. \v 6 E kjĩshko ga Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈araba nopga wol̈ono l̈öng l̈i kong, l̈öng së obishko. Eni ga ëye omtjl̈õkwo kjrono ga ba doyo wol̈ono ëmdë ga l̇l̇gwera Sbörë pjirshko ga ba sëyara ber l̈öng ĩyado, Sbö ĩ dik. \p \v 7 L̇l̇ëbo tjeng kës pjir dbaryo l̈i äätoe. E kjĩshko ga pjãy sjëk, pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ë pogo l̇l̇ëm, pjãy wotjl̈ĩk bek erö, pjãy syõshtë ga pjl̈ú wl̈o. \p \v 8 L̇l̇ëbo l̈ër bomi kong tjwl̈õ ara. Obl̈ë woydëy ara ga l̇l̇ëbo shärye bi kong owashko ga owa l̈i iëy ber tjwl̈õ l̇l̇ëm ga pjl̈úe. E kjĩshko ga pjãy ëng woydos ara anmoyõ. \p \v 9 Pjãy ëng wl̈okjros kar kar bomi ushko l̈öng wopjl̈ú, ga pjãy kjl̈oshtë e kjĩshko l̇l̇ëme. \p \v 10 Pjãy kjl̈ara kjl̈ara kong kjok miydë twara Sbörë, pak obl̈ë obl̈ë shäryëmi ba kong wl̈o. Eni ga kjok miydë twara bomi kong l̈i go ga pjãy ëng kjimtos kar kar, Sbö wopjl̈ú l̈i ĩkoba wẽl̈ë wl̈o. \v 11 Ëye beno shäng tjl̈ẽ wl̈o ga woyde ga Sbö tjl̈õkwo l̈ayde. Ëye beno obl̈ë kjimtë wl̈o ga obl̈ë kjimte dbo twara Sbörë l̈i go dey. L̇l̇ëye shäryëmi dö ga shäryozĩ, Sbö poshrëya nopga mär l̈öng Jesucristo go l̈irë wl̈o. E poshrëkko ĩyado. E dbo ara ĩyado. Ber eni. \s1 Shji mär Cristo go kjĩshko ga l̇l̇ëbo owa wen tjwe bi kong \p \v 12 Pjeyoga, l̇l̇ëbo owa wen tjwe bomi kong arashko ga pjãy opshgawë e go l̇l̇ëm, e l̇l̇ëbo ĩmirë l̇l̇ëm wl̈eni l̈ëmi l̇l̇ëm bakoe. E bomi tjl̈ĩkkl̈o eröe. \v 13 Dënashko ga l̇l̇ëbo weno Cristo kong owa ara. Eni ga l̇l̇ëbo wen tjwe bomi kong baĩya dikshko ga woyde ga pjãy l̈öng wopjl̈úe. Gueniyo Cristo tjwe iröng obishko ga pjãy wopjl̈ú ara anmoyõ, ba dbo kãl̈ã pĩya nopga uunkong kong kjĩshko. \p \v 14 Pjãy l̈ãywëba owa Cristo kjĩshko wl̈eni ga pjãy ber wopjl̈ú, Sbö Sëya pjl̈ú l̈i shäng bomi tjok kjĩshko. \v 15 Ëye obl̈ë zröno, l̈ũrkono, l̇l̇ëbo owa shäryono obl̈ë kong, l̇l̇ëbo ba tjok l̇l̇ëm ga opzrëno eshko ga e shdungko. Gueniyo pjãy opshäryë eni l̇l̇ëme. \v 16 Pjãy shdungoba, pjãy mär Cristo go kjĩshko ga l̇l̇ëye l̈ökyokjrëmi l̇l̇ëm, Sbö poshrëmi dey, pjãy nopga baĩya kjĩshko. \v 17 No l̇l̇gwezl̈ong dbaryo l̈i öötongshko ga Sbö nopga l̇l̇gweya bäm go. ¿Shji l̇l̇gweya bäm go eni ga ëye Sbö tjl̈õkwo pjl̈ú l̈i kjrono l̇l̇ëm ga pjir sorë l̈ëba? \v 18 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «No pjl̈o bek ëmdë ga där l̇l̇ëm seke. \q2 ¿Era l̇l̇ëye shäryë nopga owa l̈i tjok?»\f + \fr 4:18 \ft Proverbios 11.31.\f* \p \v 19 L̇l̇ëye l̈e Sbörë l̈i shärye eni ĩyado. Eni ga pjãy shdungoba, woyde Sbörë ber eni kjĩshko ga pjãy mär ber l̈öng bomi shäryaga l̈i go, l̇l̇ëbo pjl̈ú l̈i shäryozĩ ĩyado bakoe. \c 5 \s1 Tjl̈apgaga Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyo \p \v 1 Tjl̈apgaga Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyo, pjãy poshdun shara. Tja Jesús tjl̈õkwo kjraga kägäyo bomipjõy dik. L̇l̇ëbo weno Cristo kong owa l̈i, e ĩnor. Ga tjwe iröng obishko ga ba dbo kãl̈ã pĩya nopga kong l̈i, e ber bor kong bakoe. Eni ga l̇l̇ëbo rokër bomi kong. \v 2 Sbö nopga tjeng bomi wl̈oshko l̈i, e so öng wl̈ẽp ushko so kjoyoe. Eni ga epga dozĩ yõtso. Shäryozĩ l̈öng wopjl̈ú, bomi woshko, woyde Sbörë ga shäryëmi eni kjĩshko. Shäryëy, shji ichëba guing l̇l̇ëm, shji dbur shak wl̈o erö l̇l̇ëm bakoe. \v 3 Nopga ichëy dbo go l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo shäryozĩ pjl̈o bek ba bokso, epga omshäryë eni bako wl̈o. \v 4 Eni ga no daga kägäyo l̈i tjweshko ga bomi sënggl̈o tjwl̈õ ara srer l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i twe bomi kong. \s1 Dwl̈asga, kjogl̈oga \p \v 5 Dwl̈asga, kjogl̈oga, bomi kägäyoga kol̈ozĩa. \q1 «Ëye krë ä ga Sbö wotjl̈ĩk owa ba kong. \q2 Ëye wotöy ga era kjimte wopjl̈úe.»\f + \fr 5:5 \ft Proverbios 3.34.\f* \m E kjĩshko ga pjãy uunkong ber l̈öng wotöy ëng kong ĩyado. \v 6 Sbö dbo ara. E kjĩshko ga pjãy opyos ber l̈öng wotöy ba bokso, l̇l̇ono ga pjãy ie ber l̈öng tjwl̈õ ara wl̈o. \v 7 Pjãy de Sbörë. E kjĩshko ga bomi woydë kës l̈i iozĩ ber tjeng ba wl̈oshko. \p \v 8 Pjãy sjëke. L̇l̇ëbo shäryëmi ga woyotjl̈ĩzĩ yõtso guing. Ä, bomi moskwo l̈i to shäng kjone pogo dbong to sök pjl̈irö, dl̈i shak, ue wl̈o wl̈eni. Pjãy wl̈ẽya woydë to shäng eni l̈e. \v 9 Miydëmi pjl̈ú ga l̇l̇ëbo owa wen tjwe bomi kong l̈i, e wen tjwe bomi pjeyoga l̈öng kjok kjwang jĩkong l̈i kong eni bakoe. E kjĩshko ga pjãy drön ëë, jl̈õ l̈ëmi Ä kong l̇l̇ëm wl̈o, pjãy mär Jesús go jl̈õkoyo wl̈o. \p \v 10 Pjãy rokara Sbörë ber l̈öng së ĩyado ba tjok wl̈o, pjãy töno beno tjeng Cristo tjok kjĩshko. Eni ga l̇l̇ëbo weno bomi kong owa dbar kjwöbö l̈i pjirshko ga pjãy ie ber l̈öng pjl̈o bek, wokjang, dbo ara, l̇l̇ëye bangkjrëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 11 E dbo ara ĩyado. Ber eni. \s1 Kjibokwo pjirzl̈ong \p \v 12 Domer sök kjl̈ara jũshko ko Silvano,\f + \fr 5:12 \fk Silvano\ft , e kowëba \fk Silas \ft bakoe.\f* e bor kjl̈arayo parkë pjl̈ú wl̈eniyo. Tja kjimtaga erë kjibokwo ëre të. Toror sira dö, gueniyo ichër jek bomi kong, pjãy dbokjrë e go wl̈o, pjãy wosonkë l̇l̇ëm wl̈o, pjãy woyde Sbörë sorë l̈i miydëmi pjl̈ú wl̈o bakoe. Pjãy mär ber l̈öng tjl̈õkwo ëre go jl̈õkoyo. \p \v 13 Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Babilonia kjokyo l̈i, «¿Pjãy yonde?» l̈e bomi kong. Epga kjrara Sbörë bomipjõy dik. \p «¿Pjãy yonde?» l̈e Marcosdë bomi kong bakoe. E bor kong ga bor wa wl̈eni. \p \v 14 Pjãy ëng woydë ara kar kar kuzong ga «¿Yonde?» l̈ëmi ëng kong wopjl̈úe. Rokër Sbö kong ga pjãy töno beno tjeng Cristo tjok l̈i ie ber l̈öng wl̈ẽpe.