\id 1CO - Teribe NT (Gen, Ruth, Jonah and other portions) -Panama 2008 (DBL -2013) \h 1 Corintios \toc1 Kjibokwo ëre tara Pablorë Corinto sopga kong \toc2 1 Corintios \toc3 1Co \mt1 Primera Carta a los Corintios \mt2 Kjibokwo ëre tara Pablorë Corinto sopga kong \imt1 Kjibokwo ëre sorë \ip Domer shäng kjl̈ara ko Pablo. E Sbö tjl̈õkwo l̈aga Jesús ãska wl̈eniyo. Corinto kjokyo, e Grecia kjokyo obi. Grecia kjokyoshko ga kjok tjwl̈õ ara l̈i, e Corinto kjokyo. Eshko ga nopga tjeng ara, dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak dbäw pjl̈ogl̈o tjer kjingsho sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak shkëng (650,000) dik. Tjrëko parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo tjeng ara, dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak dbäw pjl̈ogl̈o pkëng (400,000) dik. Jesús roy pjl̈ú l̈ara Pablorë bäm go eshko, tak pjang Hechos 18.1-17 go sorë l̈i eni. \ip Wal̈ë shäng kjl̈ara ko Cloé. Pjl̈ara ga ba pjeyoga l̈öng ba ushko kjl̈ara öör Pablo ĩk Éfeso kjokyo, ga Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Corinto kjokyo l̈i ëngkjwë l̈öng ëng tjok sorë, l̇l̇ëbo owa shäryë l̈öng sorë, e l̈ara ba kong pjire. Pjl̈ara obi ga Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Corinto kjokyo l̈i kjibokwo ichono Pablo kong kjwara, l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë kjakroke ba kong wl̈o. Eni ga kjibokwo ëre tara Pablorë ba kong, l̇l̇ëbo l̇l̇ë l̇l̇gweya wl̈o, epga poshdũya wl̈o bakoe. \ip Corinto sopga sböpga jyãgl̈o poshrëk ara. Ba syõ uyo l̈ok l̈ishko ga sjëng l̇l̇ë suya l̈ok, ga ue l̈ok eshko, ber ba poshrëkkl̈o wl̈o. Gueniyo kjone kjone mär beno l̈öng Jesús go shara. Eshko ga kjong kjong sjëng l̈i uë woydë, gueniyo kjong kjong obi sjëng l̈i uë woydë ame. E kjĩshko ga kjibokwo ëre go ga l̇l̇ëbo jyã tara Pablorë sjëng l̈i kjĩshko. \ip Corinto kjokyo ga wal̈ëga l̈öng ara sböpga jyãgl̈o syõ uyo l̈ok l̈i roshko, opsoynek domerga obl̈ë obl̈ë kong wl̈eniyo, ga domerga jek eshko pë ba tjok wl̈o, ber ba sböpga jyãgl̈o l̈i poshrëkkl̈o wl̈o. Eni ga domerga mär beno l̈öng Jesús go l̈i, l̇l̇ëbo pjl̈ú shärye wl̈o l̈i miyde l̈öng l̇l̇ëme. E kjĩshko ga kjibokwo ëre go ga nopga orkwosmok l̈öng pjir, nopga orkwosmoydë l̇l̇ëm obi, woyde ga jëk l̈öng sorë l̈i jyã tara Pablorë. \ip Eshkoshko ga no kjone kjone tjwe tön Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈i tjok, gueniyo Sbö l̈ãywe owa, Pablo l̈ãywe owa bakoe. E kjĩshko ga kjibokwo ëre go ga l̇l̇ëbo jyã tara Pablorë nopga eniyo l̈i kjĩshko bakoe. \c 1 \p \v 1 Kjibokwo ëre taga tja Pablorë, bi kjl̈ara Sóstenes tjok. Tja rokara Sbörë beno shäng ba tjl̈õkwo roy l̈aga Cristo Jesús ãska. \p \v 2 Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Corinto kjokyo, kjibokwo ëre ichër jek bomi kong. Pjãy töna Sbörë beno tjeng Cristo Jesús tjok kjĩshko ga pjãy rokara beno tjeng dboy ba kong, pjãy jëk ber l̈öng pjl̈o bek ba bokso wl̈o. Woyde ga nopga uunkong mär Jesucristo go l̈i jëk ber l̈öng eni. Jesucristo, e bi Tjl̈apga, e ba Tjl̈apga bakoe. \p \v 3 Rokër bi Data Sbö kong, Tjl̈apga Jesucristo kong ga ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pjãy kjimte l̈ok ara, pjãy ie ber l̈öng wl̈ẽp bakoe. \s1 Pablo wopjl̈ú Sbö tjok \p \v 4 Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pjãy kjimtara ara, pjãy töna beno tjeng Cristo Jesús tjok kjĩshko. Tja wopjl̈ú Sbö tjok ĩyado e kjĩshko. \v 5 Pjãy töna beno tjeng Cristo Jesús tjok kuzong ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryara Sbörë bomi kong obl̈ë obl̈ëe. Pjãy iara beno l̈öng ba tjl̈õkwo miydë pjl̈ú, pjãy iara beno l̈öng ba l̈ë nopga obl̈ë obl̈ë kong bakoe. \v 6 E kjĩshko ga miydëmi ga Cristo roy pjl̈ú l̈ororwa bomi kong l̈i, e beke. \v 7 Tjl̈apga Jesucristo tjwe iröng obi l̈i koshëmi l̈öng wopjl̈ú wopro ga kjok miydë twe Sbörë ba nopga kong obl̈ë obl̈ë l̈i, e twara beno tjeng bomi kong pjir tjän. \v 8 Eni ga pjãy kjimte Sbörë ber l̈öng wokjang ĩyado, Tjl̈apga Jesucristo tjwe iröng obishko ga pjãy pogo l̇l̇ëye dret ba bokso wl̈o. \v 9 Pjãy rokara Sbörë jëk ber l̈öng ba Wa Jesucristo, bi Tjl̈apga l̈i tjok wl̈o. Ga l̇l̇ëye l̈e Sbörë l̈i shärye eni. \s1 Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng ëngl̈ë kar kar ëng tjok \p \v 10 Pjeyoga, rokër bomi kong bi Tjl̈apga Jesucristo ko goshko ga pjãy l̈öng bëy ëng tjok, pjãy shdär dboy dboy l̇l̇ëm wl̈o, pjãy wotjl̈ĩk kjrinaso wl̈o. \v 11 Pjeyoga, pjãy roy kuror Cloé pjeyoga tjok ga pjãy l̈öng ëngl̈ë kar kar ëng tjok. \v 12 Roy kuror ga pjãy kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Pablo ĩ», kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Apolos ĩ», kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Cefas\f + \fr 1:12 \fk Cefas\ft , e kowëba \fk Simón Pedro \ft bakoe.\f* ĩ», kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Cristo ĩ» l̈ëmi l̈öng eni. \p \v 13 ¿Cristo, e dboy dboydo? ¿Tja Pablo zröraba pjang kjl̈ös go bomi kjĩshkoro? ¿Pjãy wak jer di roshko bor ko goro? \v 14-15 Crispo, Gayo, epgara waga tjarë. Pjãy l̇l̇amo waga tjarë l̇l̇ëme. Eni ga ëye wak bor ko go l̈aga ërë l̇l̇ëme. Tja wopjl̈ú Sbö tjok e kjĩshko. \v 16 (Estéfanas pjeyoga l̈öng ba ushko l̈ira woror, gueniyo no obl̈ë wororde woyo bor kong l̇l̇ëme.) \v 17 Tja ichara Cristorë, ëye wër wl̈o l̇l̇ëme. Tja ichara ba tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ë. Ga ba tjl̈õkwo l̈i kjrëba wl̈o ga l̈ër kjok miydë kjok ëre go l̈i go l̇l̇ëme. L̈oror eni kjwe ga Cristo wol̈ono pjang kjl̈ös go l̈i ber dbo l̇l̇ëm wl̈eni. \s1 Shji döra Sbörë Cristo go, Sbö kjok miydë kjĩshko \p \v 18 Nopga jeno l̈öng l̈i kong ga Cristo wol̈ono pjang kjl̈ös go l̈i roy tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈e. Gueniyo shji döra Sbörë l̈öng l̈i kong ga dbo ara, shji döra e go kjĩshko. \v 19 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Nopga kjok miydë ara wl̈eniyo l̈e l̈öng l̈i, \q2 ba kjok miydë l̈i iër ber tjwl̈õ l̇l̇ëme. \q2 Epga iër ber l̈öng kjok miydë l̇l̇ëme.»\f + \fr 1:19 \ft Isaías. 29.14.\f* \p \v 20 ¿Nopga kjok miydë ara wl̈eniyo l̈e l̈i l̈öng kjone? ¿No pinggaga wl̈eniyo l̈ëba l̈i shäng kjone? ¿Nopga wotjl̈ĩk rong wl̈eniyo l̈e l̈i l̈öng kjone? Kjok miydë kjok ëre kjing go l̈i iara Sbörë beno tjwl̈õ l̇l̇ëme. \v 21 Sbö, e kjok miydë ara. E kjĩshko ga kjok miydë kjok ëre kjing go l̈i iara beno ba miydokl̈o l̇l̇ëme. Ëye mär ba go ga döra ba tjl̈õkwo pjl̈ú l̈i go, tjl̈õkwo l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈ëba gueniyo. \p \v 22 Judíoga mär ber l̈öng Sbö go wl̈o ga woyde l̈ok ga l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shärye ba kong l̈ok guing. Nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyora mär ber l̈öng ba go wl̈o ga woyde l̈ok ga pĩya tjl̈õkwo wol̈ëso go guing. \v 23 Gueniyo tjl̈õkwo l̈ërwa l̈öng l̈i ëre: Cristo, e zröraba pjang kjl̈ös go. Judíoga kong ga tjl̈õkwo ëre l̈ökyo ba kong ara, ga nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo kong ga tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈e. \v 24 Gueniyo kjong kjong rokara Sbörë beno baĩya, judíoga, nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo bakoe. Epga kong ga tjl̈õkwo ëre dbo ara, miyde l̈ok ga epga döra e go, Sbö kjok miydë ara kjĩshko. \v 25 L̇l̇ëbo shäryara Sbörë l̈i, e tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈ëba. Gueniyo e tjwl̈õ ara, kjok miydë kjok ëre kjing go l̈i kjinmo. L̇l̇ëbo shäryara Sbörë l̈i, e dbo l̇l̇ëme l̈ëba. Gueniyo e dbo ara, l̇l̇ëye shärye nopgarë kës l̈i kjinmo. \p \v 26 Pjeyoga, pjãy rokara Sbörëshko ga pjãy l̈öng sorë woyotjl̈ĩzĩa. Eshko ga nopga kong ga pjãy kjok miydë ara kjl̈öbö dö, pjãy tjwl̈õ ara kjl̈öbö dö, pjãy pjeyoga tjwl̈õ ara kjl̈öbö dö bakoe. \v 27 Gueniyo nopga l̈öng kjok miydë l̇l̇ëme l̈ëba l̈i kjrara Sbörë, nopga kjok miydë ara l̈e l̈i l̈ökkjrë e go wl̈o; nopga dbo ara l̇l̇ëm l̈i kjrara, nopga dbo ara l̈i l̈ökkjrë e go wl̈o; \v 28 nopga ĩywaba shjiktëng, tjwl̈õ l̇l̇ëme l̈ëba l̈i kjrara, nopga tjwl̈õ ara l̈i l̈ökkjrë e go wl̈o bakoe. \v 29 Shäryara eni, ëye krë ba bokshto l̇l̇ëm wl̈o. \v 30 Pjãy töna Sbörë om go beno tjeng Cristo Jesús tjok kjrinaso. Bi kong ga e dbo ara, miydëy ga shji döra e go, Sbö kjok miydë ara kjĩshko. Ba kjĩshko ga shji iara Sbörë beno pjl̈o bek ba bokso, shji iara beno nopga baĩya, shji döra bi shdunggl̈o dbo dorko dwayo bakoe. \v 31 E kjĩshko ga tjl̈õkwo tak pjang Sbö tjl̈õkwo go l̈i beno bi kong wẽl̈ëe. Tjl̈õkwo tak pjang l̈i tjl̈ẽ ga «Ëye krë woydë ga krë Tjl̈apga kjĩshko dey.»\f + \fr 1:31 \ft Jeremías 9.24.\f* \c 2 \p \v 1 Pjeyoga, tja öör Sbö tjl̈õkwo roy l̈ë bomi kongshko ga tja tjl̈ẽno bomi kong tjl̈õkwo rong go l̇l̇ëm, tja opyono shäng kjok miydë ara l̇l̇ëm bakoe. \v 2 Tja shäng bomi tjokshko ga tja wotjl̈ĩno Jesucristo zröraba pjang kjl̈ös go l̈i roy l̈ë bomi kong eröe. Tja tjl̈ẽno bomi kong l̇l̇ëbo obl̈ë kjĩshko l̇l̇ëme. \v 3 Tja tjl̈ẽ shäng bomi kongshko ga tja tjl̈ẽno dbo ara go l̇l̇ëm, pjãy bangkjroror ara, tja dete erä. \v 4 Eshko ga tja tjl̈ẽno bomi kong nopga kjok miydë ara wl̈eniyo tjl̈õkwo go l̇l̇ëme. Tjl̈õkwo l̈i kjrëmi wl̈o ga tja tjl̈ẽno ara bomi kong l̇l̇ëm bakoe. Tjl̈õkwo l̈oror l̈i, e kjroromi, pjãy kjimtara Sbö Sëyarë ba dbo ara go kjĩshko. \v 5 Shäryoror eni, pjãy mär ber l̈öng Sbö dbo ara go wl̈o, pjãy mär ber l̈öng kjok miydë kjok ëre kjing go l̈i go l̇l̇ëm wl̈o. \s1 Kjok miydë ara twara Sbö Sëyarë \p \v 6 Gueniyo ga ëye mär Cristo go, ga wotjl̈ĩk këkboga dik l̈i kong ga tjawa tjl̈ẽ ba kong kjok miydë go. Gueniyo kjok miydë l̈ërwa l̈i, e nopga kjok ëre so ĩ l̇l̇ëm, tjl̈apgaga ĩ l̇l̇ëm bakoe. L̇l̇ono ga epga ber tjwl̈õ ame. \v 7 Kjok miydë l̈ërwa l̈i, e Sbö ĩ, jnena tjeng dboy tek dämärshko dwayo. Eshko ga Sbö wotjl̈ĩk ba kjok miydë l̈i ping borwa kong eeri dbaryo, e ber pjl̈ú borwa kong wl̈o l̈e. \v 8 Tjl̈apgaga kjok ëre so, Sbö kjok miydë l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miyde l̈ok l̇l̇ëme. Miydara kjwe ga Tjl̈apga Kësbang l̈i zröra l̈ok pjang kjl̈ös go l̇l̇ëme. \v 9 Gueniyo Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Ëye Sbö woydë ga kong l̇l̇ëbo shärye kësbange. \q2 L̇l̇ëbo eni l̈i ĩydëba l̇l̇ëm, \q2 kuydëba l̇l̇ëm, \q2 woyotjl̈ĩydëba l̇l̇ëm bakoe.»\f + \fr 2:9 \ft Isaías 64.4.\f* \p \v 10 Gueniyo ba Sëya ichara Sbörë borwa kong, ga l̇l̇ëbo ëre pina borwa kong pjir, l̇l̇ëye woyotjl̈ĩya Sbörë kës l̈i miyde ba Sëyarë pjir kjĩshko. \v 11 Ëbo wotjl̈ĩk l̇l̇ë, e miyde ba sëya om go l̈irë eröe. Ga Sbö wotjl̈ĩk l̇l̇ë, e miyde ba Sëya om go l̈irë eni bakoe. \v 12 Tjl̈õkwo kjok ëre kjing go l̈i wl̈okjrororwa l̇l̇ëme. Ba Sëya twara Sbörë borwa kong l̈i wl̈okjrorwarë, l̇l̇ëbo twara Sbörë borwa kong kës l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydërwa wl̈o. \v 13 Eni ga tjl̈õkwo l̈ërwa bomi kong l̈i, e no ĩ l̇l̇ëme. Tjl̈õkwo pina Sbö Sëyarë borwa kong l̈i l̈orwarë bomi kong. \v 14 Ëye go Sbö Sëya l̇l̇ëm ga l̇l̇ëye l̈e Sbö Sëyarë l̈i tjl̈õkwo kjre l̇l̇ëm, e ba kong ga tjwl̈õ l̇l̇ëm kjĩshko, ga l̇l̇ë l̈okl̈o miyde l̇l̇ëm, kjimte Sbö Sëyarë l̇l̇ëm kjĩshko. \v 15 Ëye go Sbö Sëya ga l̇l̇ëbo uunkong l̇l̇gweya ga pjl̈úe. Ga epga l̇l̇gweya nopga go Sbö Sëya l̇l̇ëm l̈irë ga äe. \v 16 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: \q1 «Sbö wotjl̈ĩk l̇l̇ë, \q2 ëye ommiydë l̇l̇ëm, \q2 “L̇l̇ëbo shäryos eni” l̈aga ërë ba kong l̇l̇ëme.»\f + \fr 2:16 \ft Isaías 40.13.\f* \m Gueniyo shjira wotjl̈ĩk Cristo dik. \c 3 \s1 Shji shdär dboy dboy l̇l̇ëme \p \v 1 Pjeyoga, tja shäng bomi tjokshko ga tja tjl̈ẽ woydë bomi kong, tja tjl̈ẽ nopga jëk l̈öng Sbö Sëya go kong sorë ga eni. Gueniyo ga pjãy jëk l̈öng nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo dik kuzong ga tja tjl̈ẽno bomi kong, dataga tjl̈ẽ ba wapga chilawa kong sorë ga eni. \v 2 Chida, e së̃yshko ga nä iayde erö, dl̈i kjang ue ga ä kjĩshko. Eni wl̈eni ga tja shäng bomi tjokshko ga pjãy pinor wẽl̈ë, tjl̈õkwo rong kugömi l̇l̇ëm kjĩshko. Gueniyo eerishko ga kugömi l̈öng l̇l̇ëm obi. \v 3 Pjãy jëk l̈öng nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo dik obi. Pjãy ymo ara ëng tjok, pjãy ëngl̈ë kar kar bakoe. ¿Eni ga pjãy nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo dik l̇l̇ëmdo? \p \v 4 Pjãy kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Pablo ĩ», kjone kjone tjl̈ẽ ga «Tjawa Apolos ĩ» l̈ëmi eni. Pjãy tjl̈ẽ enishko ga pjãy jëk l̈öng nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo dik. \v 5 ¿Apolos, e ë? ¿Pablo, e ë? Tjawa Sbö parkaga döe. Borwa kjĩshko ga pjãy oppino mär Cristo go. Tjawa ichara Tjl̈apgarë l̇l̇ë shäryë l̈i, e shäryorwarë eröe. \v 6 Dwl̈a dgaga wl̈eni l̈i\f + \fr 3:6 \fk Dwl̈a dgaga wl̈eni \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈aga ba kong bäm go \ft l̈i l̈okl̈o.\f* tja, di sguingga dwl̈a kjing go wl̈eni l̈i\f + \fr 3:6 \fk Di sguingga dwl̈a kjing go wl̈eni \ft l̈e l̈i, e \fk tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈aga ba kong jek obi \ft l̈i l̈okl̈o.\f* Apolos, gueniyo dwl̈a wengga wl̈eni l̈i\f + \fr 3:6 \fk Dwl̈a wengga wl̈eni \ft l̈e l̈i, e \fk nopga iaga ber baĩya \ft l̈i l̈okl̈o.\f* Sbö. \v 7 Eni ga dwl̈a dgaga l̈i, di sguingga l̈i, e tjwl̈õ ara l̇l̇ëme. Tjwl̈õ ara l̈i, e Sbö, dwl̈a wengga wl̈eni l̈i e. \v 8 Dwl̈a dgaga l̈i, di sguingga l̈i, e tjwl̈õ bek, ga potjwl̈ẽya Sbörë pak shäryara l̈i kjĩshko. \v 9 Tjawa so Sbö parkagaga kjoyo, ga pjãy so dwl̈a dgokl̈o kjokyo kjoyoe. \p Pjãy so u shärye Sbörë shäng kjoyo bakoe. \v 10 Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga tja iara beno u shäryaga wl̈eni. Eni ga u shakkl̈o shäryoror bäm goshko. Obl̈ë shäng u ywë ba kjing go. Gueniyo ëye u ywë ga woyde ga shärye yõtso. \v 11 U shakkl̈o iak buk l̈i, e Jesucristo, ga ëye omkjl̈opswë ber obl̈ë wl̈o ga äe. \v 12 U shakkl̈o ëre kjing go, kjone kjone u ywë l̇l̇ëbo srer l̇l̇ëm, suya l̇l̇ëm wl̈eniyo go, dbur sho shõyl̈ṍr, dbur sho pjl̈ubl̈ún, akkwo wol̈ësowa tjwl̈õ ara wl̈eni bakoe. Kjone kjone obi u ywë l̇l̇ëbo srer, suya wl̈eniyo go, kjorkwang, kjl̈o sho, dwl̈a kasho bakoe. \v 13 No l̇l̇gwezl̈ong dbaryoshko ga shäryara pjl̈úre, de oware, e ber wẽl̈ëe. Eshko ga ba pak l̈i tjl̈ĩya iök go. \v 14 Ëye ba pak shäryono l̈i beno pjl̈ú ga potjwl̈ẽya Sbörë. \v 15 Ëye ba pak shäryono l̈i sura pjir ga ba pak l̈i jeno ba shjiryo, gueniyo era där, no döktong u pjono pjir roy dwayo wl̈eni. \p \v 16 Pjãy go Sbö Sëya. Eni ga pjãy Sbö u wl̈eni. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? \v 17 Ëye Sbö u shdök ga pjiya Sbörë bakoe. Sbö u, e zrek, ga ba u l̈e l̈i, e pjãy om go. \p \v 18 Pjãy opjyãpgwë om go l̇l̇ëme. Pjãy kjone kjone kjok miydë kjok ëre kjing go l̈ëmi wl̈eni ga woyde ga opyë ber l̈öng kjok miydë l̇l̇ëm kjok ëre kjing go wl̈eni, äär ber kjok miydë ara jl̈õkoyo wl̈o. \v 19 Sbö kong ga kjok miydë kjok ëre kjing go l̈i, e tjwl̈õ l̇l̇ëm, tak pjang Sbö tjl̈õkwo go sorë l̈i eni. Tjl̈ẽ ga «Ëye l̇l̇ëbo shäryë ba kjok miydë om go l̈i goshko ga doshaya Sbörë e go.»\f + \fr 3:19 \ft Job 5.13.\f* \v 20 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni bakoe: «Nopga kjok miydë ara l̈e l̈i wotjl̈ĩk l̇l̇ë, e miyde Sbörë pjir, ga ba kong ga tjwl̈õ l̇l̇ëme.»\f + \fr 3:20 \ft Salmo 94.11.\f* \v 21 L̇l̇ëbo uunkong twara Sbörë bomi kong pjir tjän. E kjĩshko ga ëye krë nopga kjok miydë ara kjĩshko ame. \v 22 Tja, Apolos, Cefas,\f + \fr 3:22 \fk Cefas\ft , e kowëba \fk Simón Pedro \ft bakoe.\f* tjawa iara Sbörë beno l̈öng bomi kjimtaga. L̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go kës l̈i, e twara beno pjl̈ú bomi kong. Pjãy l̈öng sëre, de pjãy wol̈onore, l̇l̇ëbo uunkong shärye ber pjl̈ú bomi kong. L̇l̇ëbo wen bomi kong eerishko l̈i, bong kjönma l̈i, l̇l̇ono l̈i, e shärye uunkong ber pjl̈ú bomi kong bakoe. \v 23 Pjãy Cristo ĩ, ga Cristo, e Sbö ĩ. \c 4 \s1 Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska l̈i pakyo \p \v 1 Eni ga tjawa Cristo parkaga l̈ozĩa. Tjl̈õkwo jnek tjeng pjir l̈i l̈ara Sbörë borwa kong, ga tjawa iara beno l̈öng ba l̈ë oba kong. \v 2 Eni ga ëye kong pak twara ga woyde ga shärye yõtso, jl̈õkoyo, woyde pak twaga l̈irë sorë l̈i eni. \v 3 Tja l̇l̇gwega pjãydë, l̇l̇ëm ga tja l̇l̇gwega nopgarë wl̈eni ga e bor kong ga l̇l̇ëno l̇l̇ëme. Tja opl̇l̇gwek om go l̇l̇ëm bakoe. \v 4 L̇l̇ëbo pjl̈ú miydër l̈i shäryër eni l̈ër bor pjl̈úshko. Gueniyo bor kong ga l̇l̇ëno l̇l̇ëm bakoe. Bor l̇l̇gwega l̈i, e Tjl̈apga Jesús eröe. \v 5 E kjĩshko ga no obl̈ë l̇l̇gwemi l̇l̇ëm, äär jong no l̇l̇gwezl̈ong dbaryoshko jã. Tjl̈apga l̈i tjwe iröng obi dbaryo l̈i koshozĩ dey. Eshko dbaryo ga l̇l̇ëbo jnek tjeng kjok ro sĩ roy wl̈eni l̈i shiya äär ber wẽl̈ëshko, no wotjl̈ĩk ba pjl̈úshko l̇l̇ë l̈i, e shiya ber eni bakoe. Eshko ga kjl̈ara kjl̈ara poshrëya Sbörë om go, ba pak shäryara sorë l̈i kjĩshko. \p \v 6 Pjeyoga, «L̇l̇ëbo shäryëy l̇l̇ëbo tak l̈ok l̈i kjinmo l̇l̇ëme» l̈ëba eni ĩyado. L̇l̇ëbo ëre l̈ër bor kjĩshko, Apolos kjĩshko, ber pjl̈ú bomi kong wl̈o, pjãy opping tjl̈õkwo ëre shäryë pjl̈ú wl̈o. Eni ga bomi pingga, bomi kägäyo, e pjl̈ú, obl̈ë kjinmo woyotjl̈ĩmi ame. Shji krë eni l̇l̇ëme. \v 7 ¿Pjãy tjwl̈õ ara, obl̈ë kjinmo l̈aga ërë? ¿Pjãy krë l̇l̇ëbo tjeng bomi tjok l̈i kjĩshko ega? L̇l̇ëbo kjroromi kës l̈i, e twaga Sbörë om go bomi kong. \p \v 8 Pjãy wotjl̈ĩk ga l̇l̇ëbo uunkong tjeng bomi tjok tjän l̈ëmi, l̇l̇ëye obl̈ë woydëmi l̇l̇ëme. Pjãy wotjl̈ĩk ga pjãy l̈öng pjl̈upga wl̈eni tjän, gueniyo shji eni l̇l̇ëme. Woydër ga pjãy pjl̈upga wl̈eni jl̈õkoyo, tjawa ber eni bomi tjok bako wl̈o. \v 9 Bor kong ga tjawa Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga Jesús ãska ëre kong shto wl̈ẽna Sbörë tjwl̈õ l̇l̇ëm wl̈eni. Tjawa iara beno l̈öng zrökoba wl̈o, ga nopga uunkong tön l̈öng l̇l̇ëye wen borwa tjok l̈i ĩya l̈ok wl̈o, Sbö parkagaga kjok dogo so tön l̈öng borwa ĩk wl̈o eni bakoe. \v 10 Cristo tjl̈õkwo roy l̈ërwa oba kong kjĩshko ga tjawa kä l̇l̇ëm wl̈eni, tjawa dbo l̇l̇ëm bakoe l̈ëba. Gueniyo pjãyda wotjl̈ĩk ga pjãy töno beno tjeng Cristo tjok kuzong ga pjãy kjok miydë ara, dbo ara l̈ëmi eni. Pjãy tjwl̈õ ara l̈ëba, gueniyo tjawara ĩywaba shjiktëng. \v 11 Eerishko ga tjawa l̈öng song, tjawa pjl̈i kuk ara, tjawa wodogro, tjawa shwong l̇l̇ëm, tjawa shdungoba ara, tjawa u dret bakoe. \v 12 Tjawa sjeno parkorbo borwa orkwo om go go. Tjawa l̈ëba owashko ga kar dboryërwa pjl̈ú; tjawa shdungobashko ga kurwa kjinge; \v 13 tjawa l̈ãywëba owashko ga kar dboryërwa yõtso. Eerishko ga tjawa oba kong ga tjwl̈õ l̇l̇ëm, shkimkwo sho wl̈eni, l̇l̇ëbo owa dbukko wl̈eni l̈ëba. \p \v 14 Tjl̈õkwo ëre tër bomi kong, pjãy l̈ökkjrë e go wl̈o l̇l̇ëme. E bomi poshdunggl̈o, pjãy bor wapga woydër ara wl̈eni kjĩshko. \v 15 Pjãy töno beno tjeng Cristo Jesús tjok tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈oror bomi kong bäm go kjĩshko. E kjĩshko ga pjãy Cristo tjl̈õkwo pinggaga dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak kjwara (10,000) ëmdë ga pjãy dataga ara l̇l̇ëm, bomi data kjl̈araso wl̈eni l̈i, e tja. \v 16 E kjĩshko ga rokër bomi kong ga pjãy opshäryos botoya dik. \v 17 Timoteo, e ichër jek bomi shwoy, pjãy jëk sorë l̈e bomi kong wl̈o. E bor wa wl̈eni, e woydër ara, e parkë shäng Tjl̈apga Jesús kong pjl̈ú ĩyado. Tja jëk shäng Cristo Jesús tjok sorë ga woyoshre bomi kong. Tjl̈õkwo l̈ër shäng Jesús tjl̈õkwo kjragaga kong kjone pogo l̈i, e l̈e bomi kong bakoe. \p \v 18 Pjãy kjone kjone krë ara, pjãy ĩn äär ame l̈ëmi kjĩshko. \v 19 Gueniyo ga woyde Tjl̈apgarë wl̈eni ga tja jek äär bomi ĩk wop äe. Eshko ga nopga krë ara l̈i sorë ĩn wẽl̈ë, dbo twara Sbörë ba kong jl̈õre, de tjl̈ẽ sopga erä, e miydër pjire. \v 20 Ëye parkë ba pjl̈uyo Sbö l̈i kong ga woyde ga tjl̈ẽ erä l̇l̇ëm, dbo twe ba kong l̇l̇ëye l̈e l̈i shärye eni wl̈o bakoe. \v 21 ¿L̇l̇ëye woydëmi? ¿Woydëmi ga tja jek bomi shdunggare, de tja jek äär shäng wopjl̈ú bomi tjok, pjãy poshrër wl̈o? \c 5 \s1 Domer l̇l̇ëbo shäryono owa anmoyõ \p \v 1 Pjãy kjl̈ara roy kuror ga ba mewa kjrono sök ba boy. L̇l̇ëbo shäryara eni l̈i, e owa anmoyõ. Nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo ëmdë ga äär l̇l̇ëbo owa shäryë eni l̇l̇ëme. \v 2 Eni ëmdë ga pjãy l̈öng bomi krë tjok. Zok ga pjãy kjwe l̈öng woydëe. Woyde ga domer l̈i ichoromi kjwe to bomi tjrëko dwayo. \v 3 Tja shäng bomi tjok l̇l̇ëm ëmdë ga pjãy woyotjl̈ĩn enido. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo l̈ër shäng bomi kong ëre, tja shäng bomi tjok om go wl̈eni. L̈ër bomi kong ga domer l̇l̇ëbo owa shäryono eni l̈i, e shdũzĩa. \v 4 Pjãy tön Tjl̈apga Jesús ko goshko ga tja shäng bomi tjok wl̈eni, ga Tjl̈apga Jesús dbo l̈i tjeng bomi tjok bakoe. \v 5 Eshko ga domer l̈i iozĩ ber tjeng Ä wl̈oshko, ba doyo shdũya pjir wl̈o. Eni ga Tjl̈apga Jesús tjwe iröng obishko ga ba sëya där kjwe. \p \v 6 Pjãy krë, e owa. «Pjl̈ung shosho uukkl̈o chira dö ëmdë ga pjl̈ung shosho bayo kjöm pogo ga uuya pjire» l̈ëba eni. E miydëmi l̈öng pjir tjän. \v 7 Pjl̈ung shosho uukkl̈o këguë l̈i dbuya judíogarë, pjl̈ung shosho shäryak ba uukkl̈o tjok l̇l̇ëm wl̈eniyo shärye wl̈o. Eni wl̈eni ga domer owa l̈i ichozĩ to bomi tjrëko dwayo, nopga to l̈öng l̇l̇ëbo owa shäryë baĩya dik l̇l̇ëm wl̈o, pjãy iara Sbörë ber l̈öng owa eni l̇l̇ëm kjĩshko. Eni ga pjãy ber l̈öng pjl̈ung shosho tjagl̈ën, shäryak ba uukkl̈o tjok l̇l̇ëm wl̈eni. Cristo zröraba bi kjĩshko tjän, öng wl̈ẽp ushko so l̇l̇gwokl̈ë zröya judíogarë Israel tjëyoga döktong tek Egipto kjokyo dwayo dbaryo shrëkkl̈o kong wl̈eni. \v 8 Ba dbar l̈i shrëyashko ga pjl̈ung shosho uukkl̈o tjok l̈i dbuya l̈ok, ãska shärye ba uukkl̈o tjok l̇l̇ëm wl̈o. Eni wl̈eni ga bi dözl̈ong dbaryo l̈i shrëy wl̈o ga woyde ga l̇l̇ëbo owa shäryoroy dënashko l̈i shäryëy ame, shji ber l̈öng wotjl̈ĩk bëy jl̈õkoyo wl̈o. \p \v 9 Shji orkwosmono ë tjok l̇l̇ëm ga shji pë ba tjok l̇l̇ëme. Pjãy opkjos nopga l̇l̇ëbo owa shäryë eni l̈i shwoy dwayo. Toror bomi kong kjibokwo ichoror jek bomi kong bäm go l̈i go. \v 10 Gueniyo toror enishko ga nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈otë l̇l̇ëme. Shäryëmi eni wl̈o kjwe ga pjãy opshik kjok ëre kjing go dwayo kjl̈uwe, epga uunkong l̇l̇ëbo owa shäryë eni kjĩshko. Epga wotjl̈ĩk dbur töng ba kong erö, obl̈ë jyãpgwe, l̇l̇ëbo l̈ũyotke wl̈o, sböpga jyãgl̈o poshrëya l̈ok bakoe. \v 11 Tjl̈õkwo toror bomi kong l̈i, e pjl̈ol̇l̇gwer woydë kjibokwo ëre go. Bomi pjeyo Jesús tjl̈õkwo kjraga jëk shäng owa eni ga pjãy opkjë ba shwoy dwayo. Kjone kjone pë no orkwosmono ba tjok l̇l̇ëm l̈i tjok, wotjl̈ĩk dbur töng ba kong erö, sböpga jyãgl̈o poshrëya, obl̈ë l̈ãywe owa, nel̈õtkë ä, obl̈ë jyãpgwe, ba l̇l̇ëbo l̈ũyotke wl̈o. Bomi pjeyo Jesús tjl̈õkwo kjraga jëk shäng owa eni ga pjãy ië ba tjok ëmdë l̇l̇ëme. \p \v 12-13 Nopga bi pjeyoga l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇gwey l̇l̇ëme. Ba l̇l̇gwega l̈i, e Sbö. Gueniyo nopga jëk l̈öng bomi tjok eshko l̈i l̇l̇gwezĩa. Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: «Domer owa shäng bomi tjrëko l̈i ichozĩ toe.»\f + \fr 5:12-13 \ft Deuteronomio 17.7; 19.9; 21.21, 24; 24.7.\f* \c 6 \s1 Jesús tjl̈õkwo kjragaga ëng wl̈ẽk kar kar ëng tjok sorë \p \v 1 Pjãy kjone kjone ëng wl̈ẽk kar kar ëng tjok wl̈enishko ga pjãy l̇l̇et ëng rotë kjok l̇l̇gwegaga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo shwoy l̇l̇ëme. Bek ga rotëmi Sbö nopga kong, l̇l̇gweya l̈ok wl̈o. \v 2 L̇l̇ono ga nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̇l̇gwega ber Sbö nopgarë. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? ¿Eni ga l̇l̇ëbo chira bomi tjrëko l̈i l̇l̇gwemi om go ga ä sorëro? \v 3 L̇l̇ono ga Sbö parkagaga kjok dogo so ëmdë ga l̇l̇gwey bakoe. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? Eni ga l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go l̈i l̇l̇gwey ga mal̈ing anmoyõ. \v 4 ¿E kjĩshko ga pjãy ëng wl̈ẽk kar kar ëng tjok wl̈enishko ga l̇l̇gwemi ëng tjok ga ä wl̈eni ga pjãy wotjl̈ĩk ga nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo oml̇l̇gwek ga pjl̈ú l̈ëmire? \v 5 L̈ër bomi kong eni, pjãy l̈ökkjrë e go wl̈o. ¿Shäng kjl̈ara bomi tjrëko kjok miydë pjãy l̇l̇gweya wl̈o l̈i dretdo? \v 6 Gueniyo pjãy ëngkjwë bomi pjeyoga tjok dö l̇l̇ëm, pjãy ëng rotë to l̈öng kjok l̇l̇gwegaga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo kong, oba uunkong bokshto. \p \v 7 Pjãy ëng rotë äär l̈öng tjl̈apgaga shwoy l̈i, e l̈ökyo ara. Pjl̈ú wl̈o ga l̇l̇ëbo shäryara obl̈ërë bomi kong owashko, pjãy l̇l̇ëbo l̈ũyotkara obl̈ërëshko ga kumi ber l̈öng kjing dey. \v 8 Gueniyo ga l̇l̇ëbo shäryëmi om go obl̈ë kong owa, obl̈ë l̇l̇ëbo l̈ũyotkëmi bakoe. Ga pjãy l̈öng omshäryë eni bomi pjeyoga tjok. \p \v 9-10 Ëye l̇l̇ëbo shäryë obl̈ë kong owa ga äär Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko l̇l̇ëme. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? Nopga l̇l̇ëbo owa shäryë obl̈ë obl̈ë. Pë no orkwosmono ba tjok l̇l̇ëm l̈i tjok, sböpga jyãgl̈o poshrëya, orkwosmono pjir ëmdë ga pë obl̈ë tjok, domer pë domer tjok, obl̈ë l̇l̇ëbo l̈ũyotke, wotjl̈ĩk dbur töng ba kong erö, nel̈õtkë ä, obl̈ë l̈ãywe owa, obl̈ë jyãpgwe, l̇l̇ëbo l̈ũyotke wl̈o. Pjãy jyãpgwëba ga jl̈õ l̈ëmi l̇l̇ëme. Ëye opshäryë eni ga äär Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko l̇l̇ëme. \v 11 Dënashko ga pjãy kjone kjone l̇l̇ëbo shäryono eni. Gueniyo pjãy eni ame, owa pjang bomi go l̈i l̈öna Sbörë beno dret, ga pjãy iara beno tjeng dboy ba kong. Pjãy iara beno pjl̈o bek ba bokso, l̇l̇ëbo shäryara Tjl̈apga Jesucristorë bomi kong l̈i kjĩshko, Sbö Sëya dbo go. \s1 Shji orkwosmono ë tjok l̇l̇ëm ga shji pë ba tjok l̇l̇ëme \p \v 12 «L̇l̇ëye shäryër woydë l̈i shäryër ga pjl̈úe» l̈ëmi eni. Eni jl̈õe. Gueniyo l̇l̇ëbo uunkong shäryëy l̈i ber pjl̈ú bi kong l̇l̇ëme. L̇l̇ëye shäryër woydë l̈i shäryër ga pjl̈úe. Gueniyo l̇l̇ëbo kjone kjone shäryër ga tja ber shäng ichaga erë. E kjĩshko ga l̇l̇ëbo eniyo shäryër l̇l̇ëm, tja opichë om go ga pjl̈ú wl̈o. \v 13 «Dl̈i, e uëy wl̈o, jer äär bi böpkwo roshko wl̈o. Bi böpkwo, e dl̈i kong bebi» l̈ëmi eni. Eni jl̈õe. Gueniyo l̇l̇ono ga pjöyĩkong l̈i pjir, shji böpkwo ame, dl̈i ame bakoe. Gueniyo shji orkwosmono ë tjok l̇l̇ëm ga shji pë ba tjok l̇l̇ëme. Bi doyo, e e kong wl̈o l̇l̇ëme. L̇l̇ëye woyde Tjl̈apgarë shäryëy wl̈o l̈i, e shäryoydë bi doyo go erö dey. Bi doyo ichaga l̈i e. \v 14 Tjl̈apga Jesús woshrara Sbörë iröng obi ba dbo ara go, ga l̇l̇ono ga shji woshre eni bakoe. \v 15 Bomi doyo, e Cristo ĩ. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? ¿Eni ga l̇l̇ëbo Cristo ĩ l̈i tö̃y wal̈ë to shäng opsoynek domerga obl̈ë obl̈ë kong wl̈eniyo ga pjl̈úre? L̇l̇ëme. \v 16 Ëye tön wal̈ë eniyo tjok ga ber shäng ba tjok kjl̈araso wl̈eni. Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: «Pjöyĩkong l̈i ber l̈öng kjl̈araso wl̈eni.»\f + \fr 6:16 \ft Génesis 2.24.\f* \v 17 Gueniyo ëye tön Tjl̈apga Jesús tjok ga ba sëya, Tjl̈apga l̈i Sëya, e tön ber l̈öng kjrinaso wl̈eni. \p \v 18 E kjĩshko ga shji orkwosmono ë tjok l̇l̇ëm ga shji pë ba tjok l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo owa shäryëy obl̈ë ga e ber owa bi doyo kong l̇l̇ëme. Gueniyo ëye l̇l̇ëbo shäryë ba doyo kong owa eni ga l̇l̇ëbo shärye ba doyo om go l̈i kong owa. \v 19 Bomi doyo, e Sbö Sëya u wl̈eni, e ichara Sbörë beno pjang bomi go kjĩshko. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? Pjãy opichë om go l̇l̇ëm, pjãy ichaga Sbörë, \v 20 pjãy tjwl̈ẽna pjir kjĩshko. E kjĩshko ga l̇l̇ëye woyde Tjl̈apgarë shäryëmi wl̈o l̈i, e shäryomirë bomi doyo go erö, Sbö ber kësbang, tjwl̈õ ara wl̈o. \c 7 \s1 Shji orkwosmok wl̈o ga sorë \p \v 1 L̇l̇ëbo kjakrokoromi bor kong kjibokwo go l̈i, e dboryër bomi kong shara. Pjl̈ú wl̈o ga shji orkwosmok l̇l̇ëm dey. \v 2 Gueniyo nopga ara pë no orkwosmono ba tjok l̇l̇ëm l̈i tjok kuzong ga zok ga pjãy domerga pë bomi boy onmo l̈i tjok, pjãy wal̈ëga pë bomi l̈anma onmo l̈i tjok eni bakoe. \v 3 Domerga orkwosmok l̈öng pjir, pjãy pë bomi boy tjok wl̈o. Wal̈ëga orkwosmok l̈öng pjir, pjãy pë bomi l̈anma tjok wl̈o. Pjãy orkwosmok l̈öng pjir kjĩshko ga «Tja pë bop tjok l̇l̇ëme» l̈ëmi ëng kong l̇l̇ëme. \v 4 Wal̈ë orkwosmok shäng pjir ga ba doyo, e baĩya dö l̇l̇ëm, e ba l̈anma ĩ bakoe. Domer orkwosmok shäng pjir ga ba doyo, e baĩya dö l̇l̇ëm, e ba boy ĩ bakoe. \v 5 «Tja pë bop tjok l̇l̇ëme» l̈ëmi ëng kong l̇l̇ëme. Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk bëy ëng kong ga «Shji pë ëng tjok l̇l̇ëm dbar kjwöbö, shji ber l̈öng syõshtë Sbö kong ĩyado wl̈o» l̈ëmi ëng kong ga pjl̈úe. Gueniyo dbar ara l̇l̇ëme. E irgo ga pjãy pë ëng tjok jek obi, pjãy tjl̈ĩya Ärë, l̇l̇ëbo owa shäryë wl̈o ga ä wl̈o. \v 6 L̇l̇ëbo ëre shäryëmi woydë ga shäryëmi ga pjl̈ú, gueniyo «Shäryozĩ eni» l̈otë l̇l̇ëme. \v 7 Bor kong ga pjãy uunkong orkwosmok l̇l̇ëm ga pjl̈ú, gueniyo shji iara Sbörë l̇l̇ëbo shäryë obl̈ë obl̈ëe. Kjong kjong iara beno l̈öng orkwosmok l̇l̇ëm wl̈o, kjong kjong iara beno l̈öng orkwosmok wl̈o bakoe. \p \v 8 Pjãy l̈öng orkwosmoydë l̇l̇ëm obi, pjãy syãpga, pjãy ber l̈öng tjoksa botoya dik ga pjl̈úe. \v 9 Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk ëbo wl̈ẽk ĩyado, pë ba tjok wl̈o wl̈eni ga pjãy orkwosmok ga pjl̈ú, pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë ĩyado l̇l̇ëm wl̈o. \p \v 10 Pjãy orkwosmok l̈öng pjir, tjl̈õkwo l̈ara Tjl̈apga Jesúsdë bomi kjĩshko. Wal̈ëga orkwosmok l̈öng pjir, bomi l̈anma rayëmi l̇l̇ëme. \v 11 Rayoromi wl̈eni ga pjãy ber l̈öng tjoksa, l̇l̇ëm ga pjãy tön iröng bomi l̈anma rayoromi l̈i tjok obi. Domerga orkwosmok l̈öng pjir, bomi boy rayëmi l̇l̇ëm bakoe. \p \v 12 L̇l̇ëbo obl̈ë l̈ër bomi kong, gueniyo ëre l̈aga tjarë om go bomi kong, e l̈aga Tjl̈apga Jesúsdë l̇l̇ëme. Domerga orkwosmok l̈öng wal̈ë Jesús tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo tjok, pjãy raye woydë bomi boydë l̇l̇ëm ga e rayëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 13 Ga wal̈ëga orkwosmok l̈öng domer Jesús tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo tjok, pjãy raye woydë bomi l̈anmarë l̇l̇ëm ga e rayëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 14 Shäryëmi eni ga ba boy kjĩshko ga domer Jesús tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i de Sbörë, ba nopga de sorë ga eni, ga ba l̈anma kjĩshko ga wal̈ë Jesús tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i de Sbörë eni bakoe. Eni ga bomi wapga de Sbörë bakoe. Gueniyo shäryëmi eni l̇l̇ëm ga epga de l̇l̇ëme. \p \v 15 Pjãy orkwosmok l̈öng Jesús tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm tjok, pjãy raye woydë ga wẽyẽ. Pjãy rayara eni ga pjãy pogo l̇l̇ëye dret Sbö bokso. Shji rokara Sbörë, shji ber l̈öng wopjl̈ú ëng tjok wl̈o. \v 16 Gueniyo pjãy ber l̈öng orkwosmok ba tjok ga pjl̈ú ga shäryozĩ eni. Bomi kjĩshko ga bomi kjl̈ara l̈i där kjwe. \p \v 17 Shji kjl̈ara kjl̈ara l̈öng sorë l̈i l̈aga Sbörë. Pjãy rokara Sbörëshko ga pjãy l̈öng sorë ga pjãy ber l̈öng eni. L̈ër eni Jesús tjl̈õkwo kjragaga uunkong kong. \v 18 Domerga, pjãy rokarashko ga pjãy l̈öng doyo jyã tak pjir ga wẽyẽ. Eshko ga pjãy l̈öng doyo jyã tak l̇l̇ëm ga pjãy doyo jyã të l̇l̇ëme. \v 19 Shji doyo jyã tak pjirde, de l̇l̇ëmde, e tjwl̈õ l̇l̇ëme. Shji Sbö tjl̈õkwo kol̈ë l̈i, tjwl̈õ tjok l̈i e. \v 20 Pjãy rokarashko ga pjãy l̈öng sorë ga pjãy ber l̈öng eni. \v 21 Eshko ga pjãy parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo ga pjãy woydë l̇l̇ëme. Gueniyo pjãy döya woydë bomi sogorë ga pjãy to dey. \v 22 Pjãy rokarashko ga pjãy parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyo ga Sbö bokso ga pjãy beno Tjl̈apga Jesús kjl̈arayo shara, pjãy sogo dret wl̈eni. Pjãy rokarashko ga pjãy sogo dret ga pjãy iara Sbörë beno Cristo ĩ, eni ga eerishko ga pjãy sogo tjok wl̈eni. \v 23 Pjãy tjwl̈ẽna Sbörë tjwl̈õ ara. E kjĩshko ga pjãy opyë ber ichaga no obl̈ërë ame, pjãy ichaga ber Sbörë döe. \v 24 Pjeyoga, pjãy rokarashko ga pjãy l̈öng sorë ga pjãy ber l̈öng eni. \p \v 25 Pjãy l̈öng orkwosmoydë l̇l̇ëm obi kong, tjl̈õkwo l̈ara Tjl̈apga Jesúsdë bomi kjĩshko l̇l̇ëme. Gueniyo tja kjimte Tjl̈apga l̈irë kjĩshko ga tjl̈õkwo l̈ër bomi kong ëre, e beke. \v 26 Bor kong ga shji l̈öng eerishko dbar owa kjĩshko ga pjãy l̈öng sorë ga pjãy ber l̈öng eni dey. \v 27 Pjãy orkwosmok l̈öng pjir ga pjãy ëng rayë l̇l̇ëme. Pjãy l̈öng orkwosmok l̇l̇ëm ga pjãy boy wl̈ẽk l̇l̇ëme. \v 28 Gueniyo pjãy orkwosmono wl̈eni ga l̇l̇ëbo owa shäryoromi l̇l̇ëme. Kjogl̈oga orkwosmono wl̈eni ga l̇l̇ëbo owa shäryara l̇l̇ëm bakoe. Gueniyo ëye orkwosmono ga kong l̇l̇ëbo owa wen ara kjok ëre kjing go. L̈ër bomi kong eni, pjãy l̇l̇ono ga song l̇l̇ëm wl̈o. \p \v 29 Pjeyoga, l̈ër bomi kong eni, shji ber l̈öng kjok ëre kjing go wl̈o dbar kjwöbö obi erä kjĩshko. E kjĩshko ga pjãy orkwosmok l̈öng pjir ga pjãy jëk l̈öng nopga orkwosmok l̇l̇ëm wl̈eniyo dik shara; \v 30 pjãy sl̈ar ëë l̇l̇ëbo kjĩshko ga pjãy wotjl̈ĩk ara ba kjĩshko ame; pjãy l̈öng wopjl̈ú l̇l̇ëbo kjĩshko ga pjãy wotjl̈ĩk ara ba kjĩshko ame; pjãy l̇l̇ëbo tjwl̈ẽno ga e ber bomi kong ĩyado wl̈o l̈ëmi l̇l̇ëm bakoe. \v 31 Eni ga shji l̈öng kjok ëre kjing go obishko ga l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go l̈i, e woyotjl̈ĩy ara l̇l̇ëm, kjok pjir l̈ë kjĩshko. \p \v 32 Pjãy kjimtër woydë, pjãy woydë ame wl̈o. Domer shäng tjoksa ga wotjl̈ĩk Tjl̈apga Jesús pak shäryë, ber pjl̈ú ba tjok wl̈o. \v 33 Gueniyo domer orkwosmok shäng pjir ga wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go shäryë, ber pjl̈ú ba boy tjok wl̈o. \v 34 Eni ga wotjl̈ĩk kjring pjök. Wal̈ë shäng tjoksa ga wotjl̈ĩk Tjl̈apga Jesús pak shäryë, ba doyo, ba wotjl̈ĩk, e ber ba kong wl̈o. Gueniyo wal̈ë orkwosmok shäng pjir ga wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go shäryë, ber pjl̈ú ba l̈anma tjok wl̈o. \v 35 L̈ër bomi kong eni, ber pjl̈ú bomi kong wl̈o, pjãy orkwosmok ga äe l̈otë l̇l̇ëme. Woydër ga pjãy jëk ber l̈öng pjl̈o bek, pjãy ber l̈öng wotjl̈ĩk Tjl̈apga Jesús pak shäryë döe. \p \v 36 Domerga tjl̈õkwo twono kjogl̈o kong orkwosmok wl̈o, pjãy orkwosmok woydë ba tjok, kjogl̈o l̈i l̈uyo öötong orkwosmok wl̈o guing kjĩshko ga pjãy orkwosmok ba tjok ga pjl̈úe. L̇l̇ëbo owa shäryomirë l̇l̇ëme. \v 37 Gueniyo pjãy wotjl̈ĩk orkwosmok l̇l̇ëme l̈ëmi, woydëmi eni kjĩshko, pjãy ichaga ërë l̇l̇ëm kjĩshko, ga pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryë l̇l̇ëm ga pjãy orkwosmok l̇l̇ëm ga pjl̈úe. L̇l̇ëbo pjl̈ú shäryomirë. \v 38 Eni ga pjãy orkwosmok kjogl̈o tjok ga e pjl̈úe. Gueniyo pjãy orkwosmok ba tjok l̇l̇ëm ga e pjl̈ú anmoyõ. \p \v 39 Wal̈ëga orkwosmok l̈öng pjir, bomi l̈anma sök së obishko ga rayëmi l̇l̇ëme. Gueniyo wol̈ono ga pjãy orkwosmok domer obl̈ë tjok ga pjl̈ú, gueniyo woyde ga Tjl̈apga Jesús tjl̈õkwo kjraga wl̈eniyo. \v 40 Gueniyo pjãy orkwosmok ame ga pjãy ber l̈öng wopjl̈ú anmoyõ. Tja go Sbö Sëya. Tja wotjl̈ĩk eni e kjĩshko. \c 8 \s1 Sjëngna twaraba sböpga jyãgl̈o kong \p \v 1 Tjl̈õkwo l̈ër bomi kong, öng zröraba, sho twaraba sböpga jyãgl̈o kong ba poshrëkkl̈o l̈i kjĩshko. L̇l̇ëbo ëre kjĩshko ga shji uunkong l̇l̇ëbo miydë sira. Ëye ommiydë ara, obl̈ë kjinmo l̈e ga shäng krë erä. Pjl̈ú wl̈o ga shji ëng woydë ara kar kar dey, shji uunkong dbokjrë e go wl̈o. \v 2 Ëye kjok miydë l̈e ga ba kjok miydë l̈i äätë, woyde dik l̇l̇ëm obi. \v 3 Gueniyo ëye Sbö woydë ga miyde Sbörë pjl̈úe. \p \v 4 ¿Eni ga öng sho twaraba sböpga jyãgl̈o kong ba poshrëkkl̈o l̈i uëy ga pjl̈úre? Miydëy pjl̈ú ga sböpga jyãgl̈o l̇l̇ë, e tjwl̈õ l̇l̇ëme. Sbö sök kjl̈araso eröe. \v 5 Sböpga l̈öng ara kjok dogo, kjok ëre kjing go l̈ëba. Kowëba ba tjl̈apga bakoe. \v 6 Gueniyo bi kong ga Sbö sök kjl̈araso eröe. Data Sbö l̈i e. E l̇l̇ëbo uunkong shäryaga, ga shji l̈öng së parkë ba kong wl̈o. Shji Tjl̈apga kjl̈araso bakoe. Jesucristo l̈i e. E go ga l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i shäryara Sbörë. \p \v 7 Gueniyo e miyde Jesús tjl̈õkwo kjragaga uunkongdë l̇l̇ëme. Dënashko ga kjone kjone sgara l̈öng ba sböpga jyãgl̈o l̈i poshrëk. E kjĩshko ga öng sho l̈i ue l̈okshko ga sböpga jyãgl̈o l̈i woyotjl̈ĩya, ga mär l̈öng Cristo go ma obi kjĩshko ga wotjl̈ĩk ga öng sho l̈i, e uako l̇l̇ëme l̈e. \v 8 Gueniyo shji wl̈okjre Sbörë l̇l̇ëye uëy l̈i kjĩshko l̇l̇ëme. Uoroy l̇l̇ëm ga shji beno owa Sbö bokso l̇l̇ëm, uoroy ga shji beno pjl̈ú anmoyõ ba bokso l̇l̇ëm bakoe. \p \v 9 Pjãy döra Sbörë beno l̈öng öng sho l̈i uë ga pjl̈úe. Eni ëmdë ga pjãy sjëke. L̇l̇ëye uëmi l̈i kjĩshko ga bomi kjl̈ara mär shäng Cristo go ma obi l̈i ichëmi dir l̇l̇ëme. \v 10 Pjãy ië sböpga jyãgl̈o syõ uyo l̈ishko ga pjãy ĩya bomi kjl̈ara l̈irë kjwe. Miydëmi pjl̈ú ga öng sho l̈i uëmi ga pjl̈úe. Gueniyo bomi kjl̈ara mär shäng Cristo go ma obi l̈i ommiydë l̇l̇ëme. Eni ga pjãy ĩna kjĩshko ga omshäryë eni bako kjwe. \v 11 Cristo wol̈ono ba kjĩshko. Gueniyo eshko ga Cristo rayara bomi kjl̈ara l̈irë, l̇l̇ëbo shäryoromi l̈i kjĩshko, miydëmi ga l̇l̇ëbo l̈i shäryëmi ga pjl̈ú gueniyo. \v 12 L̇l̇ëbo shäryëmi bomi pjeyoga mär l̈öng Cristo go ma obi l̈i kong owashko ga e shäryëmi l̈öng Cristo kong wl̈eni. \v 13 E kjĩshko ga l̇l̇ëbo uoror l̈i kjĩshko ga bor kjl̈ara l̈i diktong wl̈eni ga tja sjëng uë ame dey. \c 9 \s1 Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska l̈i opshäryë sorë \p \v 1 Tja Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska. Tja ichaga norë l̇l̇ëme. Bi Tjl̈apga Jesucristo ĩnor om go. Tja parkono ara ba kong kjĩshko ga eerishko ga pjãy beno l̈öng mär ba go. \v 2 Obl̈ë kong ga tja Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska l̇l̇ëme l̈e, gueniyo bomi kong ga tja eni. Pjãy mär l̈öng ba go. Miydëba e go ga tja Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska jl̈õe. \p \v 3 Tja l̈ãywëba owashko ga dboryër eni. \v 4 Tja, Bernabé, pak shäryërwa l̈öng l̈i kjĩshko ga pjãy ichërwa borwa sëng ga pjl̈úe. \v 5 Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga Jesús ãska l̇l̇amo l̈öng l̈i, Tjl̈apga Jesús l̈ëmga, Cefas,\f + \fr 9:5 \fk Cefas\ft , e kowëba \fk Simón Pedro \ft bakoe.\f* epga orkwosmono l̈öng pjir, ga to l̈öng parkëshko ga ba boyga Jesús tjl̈õkwo kjraga wl̈eniyo söya to l̈öng ba tjok. Tjawa omshäryë eni ga pjl̈ú bakoe. \v 6 ¿Potjwl̈ẽk l̈öng l̇l̇ëm l̈i ber tjawa döre? ¿Tjawa ië wl̈o ga woydëmi ga tjawa pak shäryë obl̈ëre? \p \v 7 Ëngkjwagaga oppotjwl̈ẽk om go l̇l̇ëme. Ëye dwl̈a dguë ga botjyëshko ga ba bo, e ue. Ëye öng dë ga nä dyo l̇l̇ruya ga ie. \v 8 Wotjl̈ĩk ëre botoya döe l̈ëmi l̇l̇ëme. Kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i oml̈ë eni bakoe. \v 9 Tjl̈ẽno beno eni: «Öng l̇l̇ë sök dwl̈a kjwokäk\f + \fr 9:9 \ft Öng jek sök dwl̈a kjwokäkshko ga ne pjrikoba l̇l̇ëm, ië ga pjl̈ú wl̈o.\f* ga ne pjriy l̇l̇ëme.»\f + \fr 9:9 \ft Deuteronomio 25.4.\f* Tjl̈õkwo ëre l̈ara Sbörë öng kjĩshko dö l̇l̇ëme. \v 10 E l̈ara borwa kjĩshko bako, tjawa ië wl̈o bakoe. Ëye kl̈ung l̈uryë, l̇l̇ëm ga dwl̈a kjwokäk ga woyde ga bo koshe, mär ber l̈öng e go wl̈o. \v 11 Eni ga tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈ororwa bomi kong, dwl̈a dgororwa wl̈eni. ¿Eni ga pjãy wotjl̈ĩk borwa kjimtë l̇l̇ëm ga pjl̈úe l̈ëmire? \v 12 No obl̈ë l̇l̇ëbo rokë bomi kong ga pjl̈ú kuzong ga tjawa omrokë bomi kong ga pjl̈ú anmoyõ. \p Eni ëmdë ga l̇l̇ëbo rokororwa bomi kong l̇l̇ëme. Tjawa l̇l̇ëye dretshko ga kurorwa jek l̈öng kjing erä, pjãy wotjl̈ĩk owa Cristo roy pjl̈ú l̈i kjĩshko l̇l̇ëm wl̈o. \v 13 Ëye parkë Sbö u roy ga mär e goshko. Ëye parkë öng sho sukkl̈o jong l̈ishko ga mär e go bakoe. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? \v 14 Eni wl̈eni ga Tjl̈apga Jesús tjl̈ẽ ga ëye ba tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈ë oba kong ga woyde ga mär ba go bakoe. \p \v 15 Eni gueniyo ga shäryotë eni l̇l̇ëme. Tjl̈õkwo ëre tër bomi kong, pjãy woydër ga tja kjimtëmi kjĩshko l̇l̇ëme. Tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈ër oba kong ga tjwl̈õ shir l̇l̇ëme. Tja wopjl̈ú e kjĩshko. Shäryër eni l̇l̇ëm ga äe. Tja wol̈on wẽyẽ dey. \v 16 Tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈ër oba kong, tja krë e kjĩshko ga äe. Pak l̈i, e twara Sbörë bor kong shäryër eni wl̈o. Shäryër eni l̇l̇ëm ga tja song jl̈õe. \v 17 Shäryër eni bor wotjl̈ĩk om go l̈i go kjwe ga tja potjwl̈ẽkkl̈o tjok. Gueniyo pak l̈i shäryër, tja ichaga Sbörë e shäryë kjĩshko. \v 18 ¿Eni ga bor potjwl̈ẽkkl̈o l̈i l̇l̇ë? Tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i l̈ër oba kong ga tjwl̈õ shir l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo rokër bomi kong ga pjl̈ú, gueniyo shäryër eni l̇l̇ëme. Tja wopjl̈ú e kjĩshko. Bor potjwl̈ẽkkl̈o l̈i e. \p \v 19 Tja ichaga ërë l̇l̇ëm, gueniyo tja opyono beno shäng nopga uunkong parkaga, nopga ara mär ber l̈öng Cristo go bor kjĩshko wl̈o. \v 20 Tja shäng judíoga tjrëkoshko ga tja opyë ber shäng judío wl̈eni, epga mär ber l̈öng Cristo go wl̈o. Tja shäng nopga mär l̈öng kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë go l̈i tjrëkoshko ga tja opyë ber shäng kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i kol̈ë eni bako wl̈eni, miydër ga tja ichaga erë l̇l̇ëm gueniyo. Shäryër eni, epga mär ber l̈öng Cristo go wl̈o bakoe. \v 21 Tja shäng nopga kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i tjrëkoshko ga tja opyë ber shäng kjok l̇l̇gwekkl̈o l̈i woyojek wl̈eni. Gueniyo kjok l̇l̇gwekkl̈o Sbö ĩ l̈i woyojer jl̈õkoyo l̈otë l̇l̇ëme. Miydër ga tja ichaga kjok l̇l̇gwekkl̈o Cristo ĩ l̈irë ĩyado. \v 22 Tja shäng nopga mär l̈öng Cristo go ma obi l̈i tjrëkoshko ga tja opyë shäng baĩya dik wl̈eni, epga mär ber l̈öng Cristo go wl̈o bakoe. Nopga uunkong kong ga tja opyë ber l̈öng baĩya dik wl̈eni, kjone kjone där wl̈o. \v 23 Shäryër eni, tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈i kjĩshko, l̇l̇ëbo wen pjl̈ú tjl̈õkwo kjĩshko l̈i ber bor kong bako wl̈o. \p \v 24 Nopga zronshko ga zron l̈ok jekdo uunkong, gueniyo ba potjwl̈ẽkkl̈o l̈i ber kjl̈araso kong eröe. ¿E miydëmi l̇l̇ëmdo? Eni ga pjãy drön ëë, pjãy jëk l̈öng pjl̈o bek wl̈o, bomi potjwl̈ẽkkl̈o l̈i twe Sbörë bomi kong wl̈o. \v 25 Ol̈ö ga nopga tjör, ëye ber kjang ĩya l̈ok wl̈o. Ëye tjör woydë eni ga opping ara, tjör pjl̈ú wl̈o. Shärye l̈ok eni, ba potjwl̈ẽkkl̈o l̈i shaya wl̈o, gueniyo ba potjwl̈ẽkkl̈o l̈i srer. Bi potjwl̈ẽkkl̈o twe Sbörë bi kong l̈ira srer l̇l̇ëm, ber ĩyadoe. \v 26-27 E kjĩshko ga tja jëk pjl̈o bek, tja äär woydë kjone l̈i, tja äär eshko wl̈o. Nopga ëng yokshko ga ol̈ö ga yoya ga pjë l̇l̇ëme. Era tjwl̈õ l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo shäryër l̈i ber tjwl̈õ l̇l̇ëm eni l̇l̇ëm wl̈o ga tja drön ara, pak l̈i shäryër ber pjl̈ú wl̈o. Bor doyo ëre ichër bor kol̈ë, tja ichaga erë l̇l̇ëm wl̈o. Shäryër eni, tjl̈õkwo l̈oror pjirshko ga pak shäryoror l̈i tjwl̈õ tjok wl̈o. \c 10 \s1 Shji jëk l̈öng Israel tjëyoga tek dënashko so ĩ dik l̇l̇ëme \p \v 1 Pjeyoga, bi tjl̈apgaga tek dënashko so jëk to l̈öng pjäng sho l̈i dorko, ga dipzono tek Dl̈ung Srëzrën kjwo na l̈ëkong. Woydër ga e woyotjl̈ĩzĩa. \v 2 Epga wara pjäng sho l̈i, dl̈ung l̈irë wl̈eni, ga beno l̈öng Moisés tjok eni. \v 3 Epga uunkong mär l̈öng dl̈i ter shrono kjok do dwayo l̈i go, \v 4 di ichara Sbörë tur ak roy dwayo l̈i go bakoe. Gueniyo daga ak l̈irë l̇l̇ëm, daga to shäng ba tjok l̈i, e Cristo om go l̈irë. \v 5 Eni ëmdë ga Sbö beno wopjl̈ú epga ara tjok l̇l̇ëm, ga ba dbogl̈o iara beno tjeng kjok dogro no l̇l̇ëm l̈ishko l̇l̇aw pogo. \p \v 6 L̇l̇ëbo ëre shäryono beno bi kong, shji poshdũya wl̈o, l̇l̇ëbo owa l̈i woyotjl̈ĩy baĩya dik l̇l̇ëm wl̈o. \v 7 Epga kjone kjone sböpga jyãgl̈o poshrëno, tak pjang Sbö tjl̈õkwo go sorë l̈i eni. Tjl̈ẽ ga «Nopga l̈i wl̈oktong, ga iono ara. Pjir ga kojono l̈ok, ga bërkono, l̇l̇ëbo owa shäryono ara.»\f + \fr 10:7 \ft Éxodo 32.6.\f* Shji opshäryë eni baĩya dik l̇l̇ëme. \v 8 Epga kjone kjone orkwosmono ë tjok l̇l̇ëm ëmdë ga pono ba tjok. E kjĩshko ga wol̈ono dogl̈o sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak pjök kjingsho sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o mya (23,000) dbar kjwaraso. Shji opshäryë eni baĩya dik l̇l̇ëme. \v 9 Epga kjone kjone Tjl̈apga tjl̈ĩno. E kjĩshko ga epga uara dgurdë, ga wol̈onoe. Shji opshäryë eni baĩya dik l̇l̇ëme. \v 10 Epga kjone kjone Sbö l̈ãywono owa. E kjĩshko ga ba parkaga kjok dogo so ichara ba zrök. Shji opshäryë eni baĩya dik l̇l̇ëme. \p \v 11 Eerishko ga shji l̈öng dbar pjitoshko. L̇l̇ëbo shäryono epga kong kës ëre beno bi kong, shji poshdũya wl̈o. \v 12 Eni ga pjãy wotjl̈ĩk ga pjãy kjang, pjãy dir ga äe l̈ëmi wl̈eni ga pjãy opdë ara, pjãy l̇l̇ëbo owa shäryë baĩya dik l̇l̇ëm wl̈o. \v 13 Pjãy wotjl̈ĩk l̇l̇ëbo owa shäryëshko ga e wen ë pogo kong eni, e woyotjl̈ĩzĩa. Shji raye Sbörë l̇l̇ëme. Eshko ga pjãy ie ber l̈öng tjl̈ĩya äär jong kumi ma go l̇l̇ëme. Wen bomi kong enishko ga pjãy kjimte, pjãy där eshko dwayo ga pjl̈ú wl̈o, l̇l̇ëbo owa shäryëmi l̇l̇ëm ga pjl̈ú wl̈o bakoe. \s1 Sböpga jyãgl̈o sënggl̈o \p \v 14 E kjĩshko ga pjeyoga, shji sböpga jyãgl̈o poshrëk l̇l̇ëme. \v 15 Tja tjl̈ẽ bomi kong, pjãy l̈öng kjok miydë wl̈eniyo. L̇l̇ëbo l̈ër l̈i enire, de eni l̇l̇ëmde, l̇l̇gwezĩ pjãydë om go. \v 16 Tjl̈apga Jesús woyoshrokl̈o dl̈iyo l̈i uëyshko ga shji tjl̈ẽ Sbö kong ga shji wopjl̈ú ba tjok, kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara l̈i kjĩshko. E irgo ga iëy, shji kjimtara Cristo srëngdë l̈i l̈okl̈o. Ga pjl̈ung shosho suk pjir l̈ira toy, ga uëy, shji kjimtara Cristo doyorë l̈i l̈okl̈o. \v 17 Shji l̈öng eshko ara, gueniyo shji doyo kjl̈araso wl̈eni, pjl̈ung shosho suk pjir uëy l̈i kjwaraso dö kjĩshko. \p \v 18 Israel tjëyoga öng zrök, sho suk Sbö kong l̈i woyotjl̈ĩzĩa. Öng sho l̈i ue l̈ok eshkoshko ga uunkong l̈öng eshko l̈i l̈öng Sbö poshrëk, ga ber l̈öng no kjl̈araso wl̈eni e kjĩshko. \v 19-20 Öng sho twaraba sböpga jyãgl̈o kong l̈i tjwl̈õ tjok l̈otë l̇l̇ëme. Sböpga jyãgl̈o l̈i tjwl̈õ tjok l̈otë l̇l̇ëm bakoe. Gueniyo nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo sböpga jyãgl̈o sëngshko ga ba sënggl̈o l̈i ber Ä sëyaga poshrëkkl̈o, e Sbö poshrëkkl̈o l̇l̇ëme. Woydër ga pjãy tön Ä sëyaga tjok l̇l̇ëme. \v 21 Ä sëyaga sënggl̈o l̈i uëmi wl̈eni ga Tjl̈apga Jesús woyoshrokl̈o dl̈iyo l̈i uëmi ga äe. \v 22 Shji ymoyotke Tjl̈apgarë ara. Shäryoroy eni kjwe ga iirkë bi kong ara. ¿Shji dbo ara ba kjinmo l̈ëmiro? \s1 L̇l̇ëye shäryëy woydë l̈i shäryëy ga pjl̈úe \p \v 23 «L̇l̇ëye shäryëy woydë l̈i shäryëy ga pjl̈úe» l̈ëmi eni. Gueniyo l̇l̇ëbo uunkong shäryëy l̈i ber pjl̈ú bi kong l̇l̇ëme. L̇l̇ëye shäryëy woydë l̈i shäryëy ga pjl̈úe. Gueniyo l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i, shji kjimte l̇l̇ëme. \v 24 L̇l̇ëbo ber pjl̈ú bi kong l̈i wl̈ẽydë l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo ber pjl̈ú obl̈ë kong l̈i wl̈ẽydë dey. \p \v 25-26 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: «L̇l̇ëbo tjeng kjok ëre kjing go kës l̈i, e Tjl̈apga ĩ.»\f + \fr 10:25-26 \ft Salmo 24.1.\f* E kjĩshko ga sjëngna tjeng ba soynezl̈ong uyo roshko l̈i tjwl̈ẽmi, uëmi ga pjl̈úe. L̇l̇ëbo shäryëmi l̈öng oware, de pjl̈úre, e woyotjl̈ĩmi l̇l̇ëme. Tjwe kjone dwayo kjakrokëmi ë kong l̇l̇ëm bakoe. \p \v 27 Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̇l̇ëm wl̈eniyo, pjãy maya jek ba shwoy l̈e ga pjãy jek ga pjl̈úe. L̇l̇ëye twe bomi kong eshko l̈i uëmi pjire. L̇l̇ëbo shäryëmi l̈öng oware, de pjl̈úre, e woyotjl̈ĩmi l̇l̇ëme. \v 28 Gueniyo ga ëbo tjl̈ẽ bomi kong ga «Sjëngna kjwe twaraba sböpga jyãgl̈o kong» l̈e bomi kong wl̈eni ga uëmi l̇l̇ëm, ba l̈aga l̈i wotjl̈ĩk ga sjëngna l̈i uëy ga äe l̈e kjwe kjĩshko. \v 29 Bomi kong ga uëmi ga pjl̈ú, gueniyo uëmi l̇l̇ëm, obl̈ë l̈i kjĩshko. \p Gueniyo kjone kjone tjl̈ẽ bor kong ga «Miydër ga l̇l̇ëbo shäryër ga pjl̈úe. ¿Eni ga shäryër l̇l̇ëm, obl̈ë kjĩshko ega? \v 30 ¿Tja tjl̈ẽno ga “Sbö, tja wopjl̈ú bop tjok, dl̈i ëre kjĩshko” l̈oror pjir ga uër ga äe l̈ëmi bor kong ega?» l̈e bor kong eni. \v 31 Pjãy ië, pjãy di ië, l̇l̇ëye obl̈ë shäryëmi dö ga shäryozĩ uunkong eni, Sbö iëba ber kësbang, tjwl̈õ ara bomi kjĩshko wl̈o. \v 32 Shji obl̈ë ichë dir l̇l̇ëme. Judíoga, nopga judío l̇l̇ëm wl̈eniyo, Sbö tjl̈õkwo kjragaga, e ichëy dir kjl̈ara l̇l̇ëme. \v 33 Tjara drön ëë, l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë oba bokso wl̈o ĩyado, l̇l̇ëbo ber pjl̈ú obl̈ë kong wl̈o, epga där wl̈o, l̇l̇ëbo ber pjl̈ú bor kong wl̈o l̇l̇ëme. \c 11 \p \v 1 Cristo opshäryono sorë ga tja opshäryë eni bakoe. E kjĩshko ga tja opshäryë sorë ga pjãy opshäryos eni bakoe. \s1 Shji l̈öng syõshtë Sbö kongshko ga shji opshäryë sorë \p \v 2 Tja woyoshrëmi enido. Tjl̈õkwo twara bor kong l̈i pinor bomi kong, ga shäryëmi l̈öng eni ĩyado. Pjãy poshrër ara e kjĩshko. \p \v 3 Gueniyo l̇l̇ëbo l̈ër bomi kong, miydëmi wl̈o. Sbö, e Cristo kägäyo. Cristo, e domerga uunkong kägäyo. Ga domerga kjl̈ara kjl̈ara, e ba boy kägäyo bakoe. \v 4 Domer kä kjinguë syõshtë Sbö kongshko, l̇l̇ëm ga Sbö tjl̈õkwo roy l̈eshko ga e Cristo bangkjrë l̇l̇ëme l̈okl̈o. \v 5 Wal̈ëra kä kjinguë l̇l̇ëm syõshtë Sbö kongshko, l̇l̇ëm ga Sbö tjl̈õkwo roy l̈eshko ga e ba kägäyo bangkjrë l̇l̇ëme l̈okl̈o. Shärye eni wl̈eni ga wal̈ë l̈i l̈ökkjrë ara, kä shtak dret wl̈eni. \v 6 Kä kjingue woydë l̇l̇ëm ga ba käkzong shtëy ber dret dey. Shäryoroy eni ga l̈ökkjrë ara kjĩshko ga ba kä l̈i kjingue dey. \v 7 Gueniyo domer kä kjinguë l̇l̇ëm dey, domer l̈i shäryara Sbörë so e om go kjoyo kjĩshko. E kjĩshko ga Sbö ber kësbang, tjwl̈õ ara domer l̈i kjĩshko. Ga domer l̈i ber kësbang, tjwl̈õ ara ba boy l̈i kjĩshko. \v 8 Domer shäryara Sbörëshko ga l̇l̇ëye shira wal̈ë doyo go dwayo, domer shäryokl̈o wl̈o l̇l̇ëme. Wal̈ëra shäryara Sbörëshko ga l̇l̇ëbo shira domer l̈i doyo go, wal̈ë l̈i shärye e go wl̈o. \v 9 Domer shäryara wal̈ë kjĩshko l̇l̇ëme. Wal̈ëra shäryara domer kjĩshko. \v 10 E kjĩshko ga wal̈ëga kä kjinguë dey, ba kägäyo bangkjrë pjl̈úe l̈okl̈o. E ber Sbö parkagaga kjok dogo so kong pjl̈ú bakoe. \p \v 11 Jesús tjl̈õkwo kjragaga kong ga domerga, wal̈ëga, e iara Sbörë beno l̈öng ëng kjimtë wl̈o. \v 12 Dënashko ga l̇l̇ëbo shira Sbörë domer l̈i doyo go dwayo, ga wal̈ë l̈i shäryara e go. Gueniyo eshko tek l̈ëkong ga domerga uunkong wengga wal̈ëgarë. Eni ëmdë ga shji uunkong shäryaga Sbörë. \v 13 ¿Wal̈ë syõshtë Sbö kong ga kä kjinguë l̇l̇ëm ga pjl̈úre, de owa? Miydaga pjãydë om go. \v 14 Miydëy pjl̈ú ga tek dämärshko ga domerga käkzong ië pjang kur ee ga e l̈ökyo ara. \v 15 Gueniyo wal̈ëgara käkzong kur ee ga ba kong ga tjwl̈õ ara, e twara Sbörë ba kong, ba kä kjingokl̈o wl̈o kjĩshko. \v 16 L̇l̇ëbo ëre shäryërwa, shärye Sbö tjl̈õkwo kjragagarë kjok kjone pogo bako, sdëkwo obl̈ëyo drete. E kjĩshko ga ëye ëngl̈ë kar kar tjl̈õkwo ëre kjĩshko l̇l̇ëme. \s1 Tjl̈apga Jesús woyoshrokl̈o dl̈iyo \p \v 17 L̇l̇ëbo l̈ër bomi kong obi, gueniyo pjãy poshrër wl̈o l̇l̇ëme. Pjãy tönshko ga l̇l̇ëbo shäryëmi eshko l̈i ber bomi kong pjl̈ú l̇l̇ëme. \v 18 Roy kuror ga pjãy tönshko ga pjãy opkjorgö l̈öng dboy dboye. Kjoneshko ga jl̈õe l̈ër. \v 19 Woyde ga pjãy shdär dboy dboye. Eni ga pjãy kjone dey ber pjl̈o bek Sbö bokso ĩkoba wẽl̈ëe. \v 20-21 Pjãy tön iëshko ga pjãy kjl̈ara kjl̈ara dl̈i kjrë bäm go l̈ëmi. Eni ga kjone kjone ber l̈öng nel̈õ erä, kjone kjone ber l̈öng dl̈i drete. ¿Shäryëmi eni ga Tjl̈apga Jesús woyoshrokl̈o dl̈iyo l̈i uomirë l̈ëmire? Eni l̇l̇ëme. \v 22 ¿Pjãy ië bomi ushko ga äro? ¿Sbö tjl̈õkwo kjragaga obl̈ë l̈i bangkjrëmi l̇l̇ëm ega? ¿Ëye l̇l̇ëye dret wl̈eniyo iëmi woydë ber l̈öng l̈ökshko eni ega? ¿L̇l̇ëye l̈ër bomi kong ga pjl̈ú? Pjãy poshrër ga äe. \p \v 23 Bor sdëkwo ëre twara Tjl̈apga Jesúsdë bor kong, ga l̈oror bomi kong tjän: Tjl̈apga Jesús soynezl̈ong shkëyo ga pjl̈ung shosho suk pjir kjrara kjwara, \v 24 ga tjl̈ẽ Sbö kong ga «Tjawa kong dl̈i tworop ëre. Tjawa ber wopjl̈ú bop tjok e kjĩshko» l̈e. E irgo ga pjl̈ung shosho suk pjir l̈i tora, ga tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «Ëre bor sho wl̈eni, twak bomi kong. Shäryëmi jũni, bor woyoshrokl̈o» l̈e. \v 25 Iono l̈ok pjir irgo ga di iokl̈o kjrara kjwara, roy kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara, ga tjl̈ẽ l̈öng l̈i kong ga «Tjl̈õkwo twara Sbörë tjagl̈ën, beno ĩyado wl̈o. Shärye wl̈o ga bor srëng l̈i kwon bomi kjĩshko. Kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara ëre, e ba jyãgl̈o. Iëmishko ga shäryëmi jũni, bor woyoshrokl̈o» l̈e. \v 26 ¿L̈ara eni l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o? Pjl̈ung shosho suk pjir l̈i uëmishko, kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara l̈i iëmishko ga Tjl̈apga Jesús wol̈ono bomi kjĩshko l̈i roy shdömi l̈öng wl̈eni, tjwe iröng obi guing. \p \v 27 Gueniyo shäryëmi l̈öng enishko ga ëye ië, gueniyo Tjl̈apga Jesús bangkjre l̇l̇ëm ga l̇l̇ëbo owa shäryayde, Tjl̈apga l̈i doyo, ba srëng, e bangkjre l̇l̇ëm kjĩshko. \v 28 E kjĩshko ga pjãy pjl̈ung shosho suk pjir l̈i uoydë l̇l̇ëm obishko, pjãy kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara l̈i ioydë l̇l̇ëm obishko ga woyde ga pjãy opwoyotjl̈ĩk yõtso bäm go guing. \v 29 Ëye Tjl̈apga l̈i doyo l̇l̇ë l̈okl̈o miydë l̇l̇ëm ga ba woyoshrokl̈o dl̈iyo l̈i ue l̇l̇ëm dey, kjil̇l̇gwo bo dyo dbo ara l̈i ie l̇l̇ëm dey bakoe. Uara eni wl̈eni ga om go l̈i opyono beno shäng shdungko. \v 30 Pjãy ara shduna Tjl̈apga l̈irë e kjĩshko. Pjãy kjone kjone swl̈o ara, kjone kjone dbo l̇l̇ëm, kjone kjone wol̈ono, Tjl̈apga Jesús woyoshrokl̈o dl̈iyo l̈i uoromi owa kjĩshko. \v 31 Gueniyo shji om go opwoyotjl̈ĩk yõtso bäm go guing ga shji shdũya l̇l̇ëme. \v 32 L̇l̇ono ga nopga Sbö miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo shdũya Tjl̈apga l̈irë. Shjira shdũya eerishko, shji ber l̈öng shdũya ba tjok eshko l̇l̇ëm wl̈o. \p \v 33 E kjĩshko ga pjeyoga, pjãy tönshko ga woyde ga pjãy ëng koshë uunkong guing ga pjãy iokdo. \v 34 Pjãy kjone kjone pjl̈iröshko ga pjãy ië bomi ushko bäm go guing, pjãy tönshko ga pjãy shdũya Tjl̈apga Jesúsdë l̇l̇ëm wl̈o. \p L̇l̇ëbo obl̈ë l̇l̇gwer, tja jek äär bomi ĩkshko jã. \c 12 \s1 Kjok miydë twe Sbö Sëyarë bi kong \p \v 1 Pjeyoga, kjok miydë twara Sbörë obl̈ë obl̈ë bomi kong. Woydër ga e sorë miydëmi pjl̈úe. \v 2 Dënashko ga Sbö miydomirë l̇l̇ëm obishko ga pjãy icharaba sböpga jyãgl̈o tjl̈ẽ l̇l̇ëm wl̈eniyo poshrëk. \v 3 E kjĩshko ga l̈ër bomi kong ga ëye tjl̈ẽ Sbö Sëya go ga Jesús l̈ãywe owa ga äe. Ga ëye tjl̈õkwo l̈ë Sbö Sëya go l̇l̇ëm ga «Jesús, e nopga uunkong Tjl̈apga» l̈e ga äe. \p \v 4 Shji Sbö tjl̈õkwo kjragaga kong kjok miydë twara Sbö Sëyarë obl̈ë obl̈ë, gueniyo Sbö Sëya l̈i, e kjl̈araso eröe. \v 5 L̇l̇ëbo shäryëy Tjl̈apga Jesús kong obl̈ë obl̈ë, gueniyo Tjl̈apga l̈i, e kjl̈araso eröe. \v 6 Pak shäryëy Sbö kong obl̈ë obl̈ë, gueniyo shji kjimtaga shäng kjl̈araso pak l̈i shäryë, Sbö l̈i e. \p \v 7 Shji kjl̈ara kjl̈ara kong kjok miydë twara Sbö Sëyarë bi kong obl̈ë obl̈ë, l̇l̇ëbo shäryëy ber pjl̈ú shji uunkong kong wl̈o. \v 8 Kjone kjone kong kjok miydë twara, tjl̈ẽ oba kong, kukoba wẽl̈ë wl̈o. Kjone kjone kong kjok miydë twara, tjl̈ẽ kjok miydë go wl̈o. \v 9 Kjone kjone kong kjok miydë twara, mär Tjl̈apga Jesús go jl̈õkoyo wl̈o. Kjone kjone kong kjok miydë twara, swl̈opga poptë wl̈o. \v 10 Kjone kjone kong kjok miydë twara, l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shäryë wl̈o. Kjone kjone kong kjok miydë twara, Sbö tjl̈õkwo l̈ë wl̈o. Kjone kjone kong kjok miydë twara, sëya l̇l̇ë pjl̈úre, de oware miydë pjl̈ú wl̈o. Kjone kjone kong kjok miydë twara, tjl̈ẽ kjok shto obl̈ë obl̈ë so tjl̈õkwo go. Kjone kjone obi kong kjok miydë twara, tjl̈õkwo l̈araba kjok shto obl̈ë obl̈ë so tjl̈õkwo go l̈i pjl̈ol̇l̇gwek ber wẽl̈ë wl̈o. \v 11 L̇l̇ëbo uunkong ëre shärye Sbö Sëya kjl̈araso l̈irë nopga kjl̈ara kjl̈ara kong, woyde sorë l̈i eni. \p \v 12 No doyo, e orkwo tjok, dre tjok, bokkwo tjok, kwomgwo tjok, l̇l̇ëbo ara obi bakoe. Eni ëmdë ga doyo l̈i kjl̈araso döe. Cristo doyo, e eni bakoe. \v 13 Shji judíogare, de l̇l̇ëmde, shji parkagaga tjwl̈ẽk l̈öng pjir wl̈eniyore, de l̇l̇ëmde, shji uunkong go Sbö Sëya shrono beno kësbang bi tjok. Eni ga shji iara beno doyo kjl̈araso wl̈eni. \p \v 14 Bi doyo, e l̇l̇ëbo ara ëmdë ga e kjl̈araso döe. \v 15 Bi dre tjl̈ẽ ga «Tja orkwo l̇l̇ëm kuzong ga woydër ga tja ber doyo ëre tjok ame» l̈e kjwe ga ber doyo l̈i tjok l̇l̇ëm ga äe. \v 16 Bi kwomgwo tjl̈ẽ ga «Tja bokkwo l̇l̇ëm kuzong ga woydër ga tja ber doyo ëre tjok ame» l̈e kjwe ga ber doyo l̈i tjok l̇l̇ëm ga ä bakoe. \v 17 ¿Bi doyo uunkong l̈i bokkwo erö kjwe ga shji kjok kuk sorë? ¿Bi doyo uunkong l̈i kwomgwo erö kjwe ga shji kjok l̈õ shik sorë? \v 18 Bi doyo l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë l̈i iara Sbörë uunkong, woydara sorë l̈i eni. \v 19 Bi doyo uunkong l̈i l̇l̇ëbo kjrinaso dö kjwe ga e ber doyo l̇l̇ëme. \v 20 L̇l̇ëbo ara ëmdë ga bi doyo l̈i, e kjrinaso döe. \p \v 21 «Pjãy woydër l̇l̇ëme» l̈e bi bokkworë bi orkwo kong ga äe. «Pjãy woydër l̇l̇ëme» l̈e bi kägärë bi dre kong ga ä bakoe. \v 22 L̇l̇ëbo dbo l̇l̇ëm kjoyo l̈i, shji kjimte ara. \v 23 L̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̇l̇ëm kjoyo l̈i doyëy yõtso. L̇l̇ëbo ĩkko l̇l̇ëm l̈i dëy yõtso, ĩkoba l̇l̇ëm wl̈o. \v 24 Gueniyo l̇l̇ëbo ĩkoba ga pjl̈ú l̈i kong l̇l̇ëbo shäryëy eni l̇l̇ëme. Eni ga bi doyo shäryara Sbörë, l̇l̇ëbo tjwl̈õ ara l̇l̇ëm kjoyo l̈i dëy yõtso wl̈o. \v 25 E kjĩshko ga bi doyo l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë l̈i, e ëng kjimtë kar kar wl̈o, e shdär ber tjeng dboy dboy wl̈o l̇l̇ëme. \v 26 L̇l̇ëbo kjone dey l̈i bang ara wl̈eni ga bang kuya bi doyo kës l̈irë. L̇l̇ëbo ber pjl̈ú l̇l̇ëbo kjone dey l̈i kong wl̈eni ga bi doyo kës l̈i ber wopjl̈úe. \p \v 27 Pjãy uunkong Cristo doyo wl̈eni. Pjãy kjl̈obi ba doyo l̇l̇ëbo obl̈ë obl̈ë wl̈eni. \v 28 Shji Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̈i tjrëko kjone kjone iara Sbörë bäm go beno ba tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska. E irgo ga kjone kjone iara beno ba tjl̈õkwo l̈aga. E irgo ga kjone kjone iara beno no pingga. Kjone kjone obi iara beno l̈öng l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shäryaga, swl̈o poptaga, no kjimtaga, no ichaga, kjok shto obl̈ë obl̈ë so tjl̈õkwo l̈aga bakoe. \v 29 ¿Shji uunkong Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãskare? ¿Shji uunkong Sbö tjl̈õkwo l̈agare? ¿Shji uunkong no pinggare? ¿Shji uunkong l̇l̇ëbo ĩydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo shäryagare? \v 30 ¿Shji uunkong swl̈o poptagare? ¿Shji uunkong kjok shto obl̈ë obl̈ë so tjl̈õkwo l̈agare? ¿Shji uunkong l̇l̇ëbo l̈ara kjok shto obl̈ë obl̈ë so tjl̈õkwo go l̈i pjl̈ol̇l̇gwegare? L̇l̇ëme. \v 31 Gueniyo woydër ga kjok miydë tjwl̈õ arayo l̈i wl̈ẽmirë. Gueniyo l̇l̇ëbo kjrina obi tjwl̈õ ara, kjok miydë tjeng kës ëre kjinmo. Era l̈ër bomi kong, miydëmi wl̈o. \c 13 \s1 Obl̈ë woydëy sorë \p \v 1 Tja tjl̈ẽ nopga tjl̈õkwo kjring kjwobi go ga pjl̈ú, ga tja tjl̈ẽ Sbö parkagaga kjok dogo so tjl̈õkwo go ga pjl̈ú bako wl̈eni ëmdë ga obl̈ë woydër l̇l̇ëm ga tjl̈õkwo l̈ër l̈i ber tjwl̈õ l̇l̇ëm, sbi l̇l̇ë toroy l̈i pjl̈ukyo wl̈eni, pjankwo shporoy ëng go l̈i pjl̈ukyo wl̈eni bakoe. \v 2 Tja kong kjok miydë twara Sbö Sëyarë bor kong, Sbö tjl̈õkwo l̈ër oba kong pjl̈ú wl̈o, tjl̈õkwo tjeng kës pĩyde Sbörë l̇l̇ëm obi l̈i miydër shäng pjir, tja mär Cristo go jl̈õkoyo, ga dl̈up l̇l̇ë ichër jek kjok shto obl̈ë ga pjl̈ú wl̈o wl̈eni ëmdë ga obl̈ë woydër l̇l̇ëm ga tja tjwl̈õ l̇l̇ëme. \v 3 Bor l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i tworor nopga song wl̈eniyo kong, ga bor doyo ëre opyono beno sukoba wl̈o wl̈eni ëmdë ga obl̈ë woydër l̇l̇ëm ga tja potjwl̈ẽkkl̈o drete. \p \v 4 Shji obl̈ë woydë l̈i eni. L̇l̇ëbo shärye obl̈ërë bi kongshko ga kuy kjinge. Shji wopjl̈ú obl̈ë tjok. Shji wotjl̈ĩk owa obl̈ë kong ba l̇l̇ëbo kjĩshko l̇l̇ëme. Shji opposhrëk l̇l̇ëme. Shji krë l̇l̇ëme. \v 5 Shji tjl̈ẽ iir go ë kong l̇l̇ëme. Shji wotjl̈ĩk bi kjĩshko dö l̇l̇ëme. Shji iirkë mal̈ing l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo shäryara obl̈ërë beno bi kong owashko l̈i woyotjl̈ĩy sök enido l̇l̇ëme. \v 6 L̇l̇ëbo shäryëba owa obl̈ë kong ga shji ber wopjl̈ú e kjĩshko l̇l̇ëme. Shji ber wopjl̈ú, l̇l̇ëbo shäryëba bek l̈i kjĩshko döe. \v 7 Obl̈ë dir ara ëmdë ga shji ber l̈öng pjl̈ú ba tjok, shji wotjl̈ĩk pjl̈ú ba tjok, koshëy ĩyado l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryë wl̈o, rayëy l̇l̇ëm bakoe. \p \v 8 Shji obl̈ë woydë l̈i, e pjir l̇l̇ëme. Eerishko ga kjone kjone Sbö tjl̈õkwo l̈aga, kjone kjone tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm l̈i go, kjone kjone tjl̈õkwo pĩyde nopga kong l̇l̇ëm l̈i miydë pjl̈ú bakoe. Gueniyo l̇l̇ono ga l̇l̇ëbo tjeng kës ëre pjir. \v 9 Eerishko ga Sbö tjl̈õkwo miydëy uunkong l̇l̇ëm obi. E kjĩshko ga ba tjl̈õkwo l̈agaga oml̈ë uunkong ga äe. \v 10 Gueniyo l̇l̇ono ga ba tjl̈õkwo tjeng kës l̈i pĩya Sbörë uunkong kong. Eshko ga ëye obl̈ë ping ba tjl̈õkwo go ame. \p \v 11 Tja chirawashko ga tja tjl̈ẽ kjwozirwa dik, tja wotjl̈ĩk kjwozirwa dik bakoe. Gueniyo tja öötong domershko ga l̇l̇ëbo kjwozirwa ĩ l̈i rayoror pjir, shäryër ame. \v 12 Shji opĩk opĩkkl̈o goshko ga l̇l̇ëbo ĩgöy wẽl̈ë l̇l̇ëme.\f + \fr 13:12 \ft Eshko dbaryo ga nopga opĩgö opĩkkl̈o go yõtso l̇l̇ëm, opĩkkl̈o l̈i pjl̈ú l̇l̇ëm kjĩshko.\f* Eerishko ga Sbö tjl̈õkwo woyotjl̈ĩyshko ga miydëy wẽl̈ë l̇l̇ëm eni bakoe. Gueniyo l̇l̇ono ga miydëy wẽl̈ë, shji l̈an obl̈ë tjok ëng bokshto wl̈eni. Eerishko ga l̇l̇ëbo miydëy ara l̇l̇ëme. Eshko ga miydëy uunkong, shji miyde Sbörë sorë ga eni. \p \v 13 Eerishko ga l̇l̇ëbo shäryëy wl̈o l̈i, e beno kjringgwo mya. Woyde ga shji mär Cristo go, e koshëy ĩyado, obl̈ë woydëy bakoe. Gueniyo shji obl̈ë woydë l̈i, tjwl̈õ arayo l̈i e. \c 14 \s1 Sbö tjl̈õkwo roy l̈ëy tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go, Sbö tjl̈õkwo roy l̈ëy, kukoba wẽl̈ë wl̈o bakoe \p \v 1 Pjãy drön ëë, obl̈ë woydë wl̈o ĩyado. E wopro ga kjok miydë twe Sbö Sëyarë bomi kong l̈i wl̈ẽzĩ ĩyado, kjok miydë twe bomi kong ba tjl̈õkwo roy l̈ëmi wl̈o l̈i rokozĩ ba kong bäm go. \v 2 Ëye tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go ga tjl̈ẽ shäng Sbö kong, tjl̈ẽ shäng nopga kong l̇l̇ëme. E kjimte Sbö Sëyarë tjl̈õkwo miyde l̇l̇ëm l̈i l̈ë, gueniyo l̇l̇ëye l̈e shäng l̈i l̇l̇ë miydëba l̇l̇ëme. \v 3 Gueniyo ëye Sbö tjl̈õkwo roy l̈ë ga tjl̈ẽ shäng nopga kong, e ber pjl̈ú ba kong l̈ok wl̈o. Kuya l̈ok ga dbokjrë e go, wosonkë l̇l̇ëm wl̈o. Eshko ga l̈öng wopjl̈ú, tjl̈õkwo l̈i kjĩshko. \v 4 Ëye tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryayde ba kong om go. Gueniyo ëye Sbö tjl̈õkwo l̈ë ga l̇l̇ëbo pjl̈ú shäryayde Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̈öng kës l̈i kong. \p \v 5 Woydër ga pjãy uunkong tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go. Gueniyo pjãy Sbö tjl̈õkwo l̈ë l̈i woydër ara. Era tjwl̈õ ara anmoyõ, kukoba wẽl̈ë kjĩshko. Pjãy tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i tjwl̈õ äär eni l̇l̇ëme. Gueniyo tjl̈õkwo l̈ëmi l̈öng tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go l̈i pjl̈ol̇l̇gweya obl̈ërë, kukoba pjl̈ú wl̈o ga era tjwl̈õ ara anmoyõ bakoe. \p \v 6 Pjeyoga, ¿tja äär bomi shwoy tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go ëro wl̈eni ga e l̇l̇ëno bomi kong? Ber pjl̈ú bomi kong wl̈o ga pjãy pin tjl̈õkwo l̈ara Sbörë bor kong obl̈ë obl̈ë l̈i goshko ga woyde ga l̈ër bomi kong, kugömi wẽl̈ë wl̈o. \v 7 Tëkwo dboryokl̈o obl̈ë obl̈ë l̈i eni bakoe. Dbonmo l̇l̇ë, kjorkwang shäryak jong kjiyo tjok tëy or go wl̈eniyo l̇l̇ë, e tëbashko ga tëba wẽl̈ë l̇l̇ëm ga l̇l̇ë l̈ayde e go miydëba l̇l̇ëme. \v 8 Nopga ëngkjwë kjwl̈ëshko ga wl̈i bakwe bäm go, gueniyo pjl̈ukyo kugaba wẽl̈ë l̇l̇ëm wl̈eni ga ëye poshäryë ëngkjwë wl̈o l̇l̇ëme. \v 9 Pjãy eni bakoe. Pjãy tjl̈ẽ tjl̈õkwo kugaba wẽl̈ë l̈i go l̇l̇ëm ga l̇l̇ë l̈omirë l̈öng l̈i miydëba l̇l̇ëme. L̈ëmi l̈öng pjl̈uk jong erä. \v 10 Kjok ëre kjing go ga tjl̈õkwo obl̈ë obl̈ë ara jl̈õe. Ga kjrina kjrina l̈i go ga nopga tjl̈ẽ ëng kong, ëng kugö wẽl̈ë wl̈o. \v 11 Eni ga ëye tjl̈ẽ shäng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydër l̇l̇ëm ga tjawa ber l̈öng ëng kong shto obl̈ë so wl̈eni, eshko ga tjawa pjeyo wl̈eni l̇l̇ëme. \v 12 E kjĩshko ga kjok miydë twe Sbö Sëyarë l̈i woydëmi ara bomi kong kuzong ga kjok miydë ber pjl̈ú Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̈öng kës kong l̈i, e wl̈ẽmirë dey. \p \v 13 E kjĩshko ga ëye tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo goshko ga woyde ga roke Sbö kong ga kjimte tjl̈õkwo l̈e l̈i pjl̈ol̇l̇gwek, kukoba wẽl̈ë wl̈o. \v 14 Tja syõshtë Sbö kong tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo goshko ga tja syõshtë shäng bor sëya go, gueniyo l̇l̇ëye l̈ër shäng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydër l̇l̇ëme. \v 15 ¿Eni ga l̇l̇ëye shäryër? Ol̈ö ga tja syõshtë Sbö kong bor sëya go, l̇l̇ëye l̈ër shäng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydër l̇l̇ëm wl̈eni. Ol̈ö ga tja syõshtë bor wotjl̈ĩk l̈i go, l̇l̇ëye l̈ër shäng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miydër pjir wl̈eni. Ol̈ö ga tja të ba kong bor sëya go. Ol̈ö ga tja të bor wotjl̈ĩk l̈i go. \v 16 Sbö poshrëmi l̈öng, l̇l̇ëbo shäryara bomi kong l̈i kjĩshkoshko ga pjãy tjl̈ẽ bomi sëya go erö ga ëye tön bop tjok ber wopjl̈ú Sbö tjok, l̇l̇ëbo shäryara bop kong l̈i kjĩshko ga ä, l̇l̇ëye l̈ëmi l̈öng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miyde l̇l̇ëm kjĩshko. \v 17 Eshko ga bop wopjl̈ú Sbö tjok l̈i pjl̈ú, gueniyo obl̈ë kong ga l̇l̇ëno l̇l̇ëme. \p \v 18 Tja tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go ara, pjãy uunkong kjinmo. Tja wopjl̈ú Sbö tjok e kjĩshko. \v 19 Eni ëmdë ga tja shäng Sbö tjl̈õkwo kjragaga tjokshko ga tjl̈õkwo l̈oror kjwo shkëng (5) kuya l̈ok wẽl̈ë wl̈eniyo l̈i tjwl̈õ ara, tjl̈õkwo l̈oror kjwo sak dbäw dbäw pjl̈ogl̈o sak kjwara (10,000) tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go l̈i kjinmo. \p \v 20 Pjeyoga, kjwozirga wotjl̈ĩk pjl̈ú anmoyõ l̇l̇ëm, gueniyo l̇l̇ëbo owa shärye l̈ok ara l̇l̇ëm bakoe. Pjãy wotjl̈ĩk kjwozirga dik ame, pjãy wotjl̈ĩs tjl̈apgaga dik shara. Gueniyo pjãy jëk kjwozirga dik ga pjl̈úe. \v 21 Tjl̈apga tjl̈ẽno l̈i tak pjang Sbö tjl̈õkwo go eni: \q1 «Nopga ichër bor tjl̈õkwo l̈ë bor nopga kong, \q2 shto obl̈ë so tjl̈õkwo go. \q1 Nopga shto obl̈ë so ichër bor tjl̈õkwo l̈ë ba kong bakoe. \q2 Eni ëmdë ga bor tjl̈õkwo kjre l̈ok l̇l̇ëme.»\f + \fr 14:21 \ft Isaías 28.11-12.\f* \p \v 22 Eni ga nopga iche Sbörë ba tjl̈õkwo l̈ë tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go. Era ber ba tjl̈õkwo kjragaga l̈i kong l̇l̇ëm, e ba tjl̈õkwo kjragaga l̇l̇ëm l̈i kong. Gueniyo nopga iche ba tjl̈õkwo l̈ë, kukoba wẽl̈ë wl̈o bakoe. Era ber ba tjl̈õkwo kjragaga l̈i kong, e ba tjl̈õkwo kjragaga l̇l̇ëm l̈i kong l̇l̇ëme. \v 23 Shji tön l̈öng uunkong shtoyo kjrinasoshko ga shji uunkong tjl̈ẽ l̈öng tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go wl̈eni ga ba tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo, l̇l̇ëm ga ëbo ba tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo, e äär eshko ga tjl̈õkwo l̈ëmi l̈öng l̈i l̇l̇ë l̈okl̈o miyde l̇l̇ëm, ga «Nopga kjwe skwẽ» l̈e jl̈õe. \v 24 Gueniyo ba tjl̈õkwo l̈ëy l̈öng ëng kong, shji ëng kuk wẽl̈ë wl̈o ga ba tjl̈õkwo kjraga l̇l̇ëm wl̈eniyo, l̇l̇ëm ga ëbo ba tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo, e äär eshko ga tjl̈õkwo l̈ëy l̈öng l̈i kuya wẽl̈ë, ga miyde e go ga l̇l̇ëbo owa shäryono, ga l̇l̇ono ga e shdũya Sbörë. \v 25 Eshko ga wotjl̈ĩk l̇l̇ë miydëba l̇l̇ëm l̈i l̈e pjire. Eni ga kjök tok, ga Sbö poshrëya sök, tjl̈ẽ ga «Sbö shäng bomi tjok jl̈õe» l̈e eni. \s1 Shji tön l̈öng l̈ishko ga l̇l̇ëbo shäryëy sorë \p \v 26 Pjeyoga, l̈ër bomi kong ga pjãy tön l̈öng l̈ishko ga pjãy tëshko, pjãy ëng pingshko, Sbö tjl̈õkwo roy l̈ëmishko, pjãy tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo goshko ga l̇l̇ëbo uunkong ëre shäryozĩ ber pjl̈ú uunkong l̈öng l̈i kong wl̈o. \v 27 Pjãy tjl̈ẽ woydë tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo goshko ga woyde ga l̈aga pjökde myarerë döe. Ga pjãy tjl̈ẽ jekdo uunkong l̇l̇ëm, pjãy tjl̈ẽ ëng irgo dey. Woyde ga pjl̈ol̇l̇gwega tjok bakoe. \v 28 Pjl̈ol̇l̇gwega ërë l̇l̇ëm ga ëye tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go nopga bokshto l̇l̇ëm, tjl̈ẽ tjoksa Sbö kong erö dey. \p \v 29 Pjãy tön l̈öng l̈ishko ga Sbö tjl̈õkwo l̈agaga tjl̈ẽ pjökde myare dö bakoe. Ga l̇l̇ëye l̈e l̈i woyotjl̈ĩmi pjãy l̇l̇amo l̈öng l̈irë yõtso. \v 30 Eshko ga l̇l̇ëbo l̈e Sbörë no kjl̈ara sök eshko l̈i kong ga ëye shäng tjl̈ẽ ga tjl̈ẽ ame, ber sök kjing dey. \v 31 Woyde ga Sbö tjl̈õkwo roy l̈ëmishko ga pjãy tjl̈ẽ ëng irgo, pjãy uunkong l̈öng l̈i opping pjl̈ú wl̈o, pjãy dbokjrë tjl̈õkwo l̈i go wl̈o, pjãy wosonkë l̇l̇ëm wl̈o. \v 32-33 Woyde Sbörë ga l̇l̇ëbo shäryëy sorë pogo l̇l̇ëm, woyde ga shäryëy yõtso, bek, pjãy ber l̈öng wl̈ẽp wl̈o. E kjĩshko ga ëye Sbö tjl̈õkwo l̈ë jl̈õkoyo ga opichë om go ga pjl̈ú, l̈e jekdo sorë pogo l̇l̇ëm ga pjl̈úe. \p Sbö tjl̈õkwo kjragaga l̈öng kjok shto obl̈ë obl̈ë opshäryë sorë ga pjãy opshäryos eni bakoe. \v 34 Pjãy tön l̈öng l̈ishko ga woyde ga wal̈ëga ber l̈öng kjing, tjl̈ẽ l̇l̇ëm, tak pjang kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go sorë l̈i eni. \v 35 L̇l̇ëbo miyde woydë ga kjakroke ba l̈anma kong äär ba ushko jã. Wal̈ëga tjl̈ẽno Sbö tjl̈õkwo kjragaga tön l̈öng l̈ishko ga e bek l̇l̇ëme. \p \v 36 Sbö tjl̈õkwo weno bomi shwoy bäm go l̇l̇ëm, kuga pjãydë erö l̇l̇ëm bakoe. \v 37 Tjl̈õkwo l̈ër shäng bomi kong ëre, e l̈aga Tjl̈apga l̈irë om go. Ëye Sbö tjl̈õkwo l̈aga l̈e, l̇l̇ëm ga kjimtaga Sbö Sëyarë l̈e ga miyde ga jl̈õe. \v 38 Gueniyo tjl̈õkwo l̈ër shäng ëre kjre l̇l̇ëm ga l̇l̇ëye l̈e l̈i tjl̈õkwo kjrëmi l̇l̇ëm bakoe. \p \v 39 Eni ga pjeyoga, kjok miydë twe Sbö Sëyarë bomi kong ba tjl̈õkwo l̈ëmi wl̈o l̈i wl̈ẽzĩa. Ga ëye tjl̈ẽ tjl̈õkwo miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo go ga e owa l̈ëmi l̇l̇ëme. \v 40 Gueniyo l̇l̇ëye shäryëmi dö ga shäryozĩ yõtso, beke. \c 15 \s1 Cristo tjl̈õkwo roy pjl̈ú \p \v 1-2 Pjeyoga, Sbö tjl̈õkwo roy pjl̈ú l̈oror bomi kong dënashko l̈i woyoshrozĩa. Tjl̈õkwo kjroromi l̈i ëre, pjãy mär l̈öng e go bakoe. Pjãy mär e go jl̈õkoyo, ga rayëmi l̇l̇ëm ga pjãy där. Shäryëmi eni l̇l̇ëm ga tjl̈õkwo l̈i kjroromi l̇l̇ëno l̇l̇ëme. \p \v 3 Tjl̈õkwo pina Sbörë bor kong tjwl̈õ arayo l̈i, pjãy pinor e go. Tjl̈õkwo ëre eni: Cristo wol̈ono l̇l̇ëbo owa shäryoroy l̈i potjwl̈ẽkkl̈o, tak pjang Sbö tjl̈õkwo go sorë l̈i eni; \v 4 ba doyo jnenaba, ga öötong dbargwo mya ga woshrara Sbörë iröng obi, tak pjang Sbö tjl̈õkwo go sorë l̈i eni; \v 5 e irgo ga weno shäng Cefas\f + \fr 15:5 \fk Cefas\ft , e kowëba \fk Simón Pedro \ft bakoe.\f* kong, weno shäng ba oppinggaga dogl̈o sak kjwara kjingsho pjök (12) l̈i kong bakoe. \v 6 Dbar kjwara ga weno shäng ba tjl̈õkwo kjragaga dogl̈o sak dbäw pjl̈ogl̈o shkëng (500) kong. Eerishko ga epga ara l̈öng së obi, gueniyo kjone kjone wol̈ono tjän. \v 7 E irgo ga weno shäng Santiago kong, ga weno shäng Sbö tjl̈õkwo roy l̈agaga ba ãska l̈öng kës l̈i kong bakoe. \p \v 8 Weno uunkong l̈i kong irgo ga öötong dbar kop ara ga weno shäng bor kong shara. Eni ga tja so chida weno ba dbaryo go l̇l̇ëm kjoyoe. \v 9 Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska l̈öng kës l̈i tjwl̈õ ara, bor kjinmo. Sbö tjl̈õkwo kjragaga shdunor ara. E kjĩshko ga tja l̇l̇ëno l̇l̇ëm, tjwl̈õ l̇l̇ëm, tja kowëba Sbö tjl̈õkwo roy l̈aga Jesús ãska wl̈o. \v 10 Gueniyo Sbö wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pak ëre twara bor kong, ga eerishko ga tja beno shäng ba shäryë. Tja parkono ara, epga kjinmo. E kjĩshko ga l̇l̇ëye shäryara bor kong l̈i beno tjwl̈õ ara. Gueniyo pak shäryoror om go l̇l̇ëm, tja kjimtaga Sbörë, ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko. \v 11 Eni ga tjl̈õkwo l̈aga l̈i tjare, de epgare, tjl̈õkwo l̈ërwa l̈öng l̈i e eröe. Ga tjl̈õkwo kjroromi l̈i e bakoe. \s1 No wol̈ono tjeng l̈i woshre Sbörë iröng obi \p \v 12 ¿Eni ga Cristo woshrara Sbörë iröng obi roy l̈ororwa bomi kong ga pjãy kjoneshko tjl̈ẽ ga nopga wol̈ono ga woshre l̇l̇ëme l̈ëmi ega? \v 13 Nopga woshre l̇l̇ëm kjwe ga Cristo woshrara l̇l̇ëm bakoe. \v 14 Ga Cristo woshrara l̇l̇ëm kjwe ga tjl̈õkwo l̈ërwa l̈öng l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëm, pjãy mär l̈öng Cristo go l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëm bakoe. \v 15 Eni jl̈õ kjwe ga pjãy pinorwa l̈i, e jyõ erä, Cristo woshrara jl̈õe l̈ërwa l̈öng l̈i kjĩshko. Ga nopga wol̈ono tjeng l̈i woshre Sbörë iröng obi l̇l̇ëm kjwe ga Cristo woshrara roy l̈ërwa bomi kong l̈i, e jyõ. \v 16 Nopga wol̈ono tjeng l̈i woshre Sbörë iröng obi l̇l̇ëm kjwe ga Cristo woshrara l̇l̇ëm bakoe. \v 17 Ga Cristo woshrara l̇l̇ëm kjwe ga pjãy mär l̈öng Cristo go l̈i tjwl̈õ l̇l̇ëm, ga owa pjang bomi go l̈i l̈öna Sbörë l̇l̇ëm bakoe. \v 18 Eni jl̈õ kjwe ga nopga töno beno tjeng Cristo tjok tjeng l̈i, e jeno l̈önge. \v 19 Shji töno beno tjeng Cristo tjok, shji kjimte kjok ëre kjing go wl̈o erö kjwe ga shji song jl̈õ, nopga l̈öng kës l̈i kjinmo. \p \v 20 ¡Cristo woshrara Sbörë iröng obi jl̈õe! Miydëy e go ga l̇l̇ono ga nopga wol̈ono tjeng l̈i woshre iröng obi bakoe. \v 21 Shji wol̈on, domer kjl̈ara kjĩshko. Eni wl̈eni ga domer kjl̈ara obi kjĩshko ga shji woshre Sbörë iröng obi. \v 22 Shji Adán tjëyoga kjĩshko ga shji wol̈on. Eni wl̈eni ga shji Cristo tjëyoga kjĩshko ga shji woshre Sbörë ber l̈öng së. \v 23 Gueniyo uunkong l̈i woshre dbar kjwara l̇l̇ëme. Cristo woshrara bäm go. Miydëy e go ga tjwe iröng obishko ga nopga baĩya l̈i woshre eshko jã. \v 24 Eshko ga ba wl̈oyoga kjl̈obi l̈i zãya Cristorë pjir, sëya l̇l̇ë dbo ara wl̈eniyo, obl̈ë ichagaga wl̈eniyo uunkong bakoe. Ga l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i twe Data Sbö kong, iche wl̈o. L̇l̇ëbo tjeng kës l̈i pjir eshko jã. \v 25 L̇l̇ëbo tjeng kës l̈i iche Cristorë, ba wl̈oyoga kës l̈i zana pjir guing. \v 26 Ba wl̈oyo pjiya ber iröng l̈i, wol̈on l̈i e. Eshko ga ëye wol̈on ame. \v 27 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: «L̇l̇ëbo tjeng kës l̈i twara ba kong, iche wl̈o.»\f + \fr 15:27 \ft Salmo 8.6.\f* L̇l̇ëbo tjeng kës l̈i twaga Sbörë om go Cristo kong, iche wl̈o. Gueniyo l̇l̇ëbo tjeng kës l̈e l̈i, e Sbö om go l̈ayde l̇l̇ëme. \v 28 Eshko ga l̇l̇ëbo tjeng kës beno tjeng Cristo wl̈oshkoshko ga Cristo, ba Wa om go l̈i opyë ber shäng ichaga Sbörë. Eni ga Sbö, e ber shäng l̇l̇ëbo tjeng kës l̈i ichaga. \p \v 29 Kjone kjone wol̈ono, wak l̇l̇ëm wl̈eniyo, ga pjãy kjone kjone ëng wë jer di roshko ba ãska. ¿Epga woshre Sbörë iröng obi l̇l̇ëm kjwe ga shäryëmi eni ega? \v 30 ¿Eni jl̈õ kjwe ga tjawa opyë l̈öng shto owashko wl̈eni dbar kjwobi go ega? \v 31 Pjeyoga, pjãy töno beno tjeng bi Tjl̈apga Cristo Jesús tjok kjĩshko ga tja wopjl̈úe. Miydëmi pjl̈ú ga e jl̈õe. L̈ër bomi kong ga dbar kjwobi go ga tja zrökoba woydë, e jl̈õ bakoe. \v 32 Tja shäng Éfeso kjokyoshko ga nopga opyono bor wl̈oyo dbo ara go, so äya kjl̈oshko so kjoyoe. ¿Nopga wol̈ono tjeng l̈i woshre Sbörë iröng obi l̇l̇ëm kjwe ga shäryër eni l̇l̇ëno? Eni jl̈õ kjwe ga «Eeri ga shji ië ara, shji dyo ië ara bako, bong ga shji wol̈on kjĩshko.»\f + \fr 15:32 \ft Isaías 22.13.\f* \v 33 Pjãy jyãpgwëbashko ga jl̈õ l̈ëmi l̇l̇ëme. Shji yorkaga owa ga bi sdëkwo pjl̈ú l̈i jer. \v 34 Pjãy wotjl̈ĩs bëy iröng obi. Pjãy l̇l̇ëbo owa shäryë ame bakoe. Pjãy kjone kjone Sbö miydë l̇l̇ëme. L̈ër bomi kong, pjãy l̈ökkjrë e go wl̈o. \s1 Shji woshrara Sbörë iröng obishko ga bi doyo ber sorë \p \v 35 Pjãy kjone kjone tjl̈ẽ ga «¿Shinmoga woshrara Sbörë iröng obi ga doyo ber sorë?» l̈ëmi bor kong eni. \v 36 Nopga kjok miydë l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈i l̇l̇ëbo kjakrokokdo. Dwl̈a dguëy ga sho kjer pjir guing ga wen tjagl̈ën eshko jã. Kjer l̇l̇ëm ga l̇l̇ëno l̇l̇ëme. \v 37 Dwl̈a l̇l̇ë dgoroy ga wen tëm l̈i ber obl̈ë, e so dwl̈a l̈i kjoyo ame. \v 38 Dwl̈a dgoroy l̈i ie Sbörë wen, woyde sorë l̈i eni. Dwl̈agwo kjrina kjrina doyo sorë ga shärye eni. \v 39 No, öng, sënwa, mã, kjrina kjrina doyo obl̈ë, l̇l̇ëbo uunkong doyo e so e kjoyo dö l̇l̇ëme. \v 40 L̇l̇ëbo kjok dogo so doyo tjok, l̇l̇ëbo kjok ëre so doyo tjok, gueniyo l̇l̇ëbo kjok dogo so doyo wol̈ësowa l̈i, l̇l̇ëbo kjok ëre so doyo wol̈ësowa l̈i, e obl̈ë obl̈ëe. \v 41 Dl̈o kãl̈ã, mok kãl̈ã, dbala kãl̈ã, kjrina kjrina kãl̈ã obl̈ë obl̈ëe. Dbala obl̈ë obl̈ë l̈i kãl̈ã obl̈ë obl̈ë bakoe. \p \v 42 Shji woshre Sbörë iröng obishko ga bi doyo twe bi kong l̈i, e obl̈ë eni bakoe. Eerishko ga bi doyo ëre wol̈on, e irgo ga sho an. Gueniyo eshko ga bi doyo wol̈on ame. \v 43 Bi doyo ëre jnekoba kl̈ung roshkoshko ga tjwl̈õ ara l̇l̇ëm, dbo ara l̇l̇ëm bakoe. Gueniyo woshre iröng obishko ga bi doyo tjwl̈õ ara, dbo ara shara. \v 44 Eerishko ga bi doyo ëre pjl̈ú, shji ber l̈öng kjok ëre kjing go wl̈o. Gueniyo eshko ga bi doyo ber pjl̈ú, shji l̈öng kjok dogo wl̈o. \p \v 45 Sbö tjl̈õkwo tak pjang eni: «Domer bäm go ko Adán l̈i, e iara Sbörë beno shäng së.»\f + \fr 15:45 \ft Génesis 2.7.\f* Gueniyo shäng kjl̈ara obi Adán dik, era sëya, ga shji ie ber l̈öng së tjagl̈ën wl̈eni. \v 46 Bi doyo pjl̈ú, shji l̈öng kjok dogo wl̈o l̈i, e weno bäm go l̇l̇ëme. Bi doyo pjl̈ú, shji l̈öng kjok ëre kjing go wl̈o l̈ira weno bäm go. \v 47 Domer bäm go l̈i, e shäryak kl̈ung sho tjeng kjok ëre kjing go l̈i go. Domer obl̈ë l̈ira kjok dogo so. \v 48 Domer kjok ëre so bäm go l̈i doyo sorë ga shji kjok ëre so l̈öng kës l̈i doyo so e kjoyo bakoe. Domer kjok dogo so l̈ira, ba doyo sorë ga ëye kjok dogo so l̈öng kës l̈i doyo eni bakoe. \v 49 Shji weno so domer kjok ëre so l̈i kjoyo sorë ga l̇l̇ono ga shji wen so domer kjok dogo so l̈i kjoyo eni bakoe. \p \v 50 Pjeyoga, l̈ër bomi kong ga bi doyo ëre pjir. E äär ber l̈öng Sbö sök no pjl̈uyo ĩyado l̈ishko wl̈o l̇l̇ëme. L̇l̇ëbo pjir l̈i äär ber l̇l̇ëbo pjir l̇l̇ëm l̈i tjok l̇l̇ëme. \v 51 L̇l̇ëbo miydëba l̇l̇ëm wl̈eniyo l̈ër bomi kong kjrina. Kuzĩ yõtso. Shji wol̈on uunkong l̇l̇ëme. Gueniyo shji kjl̈opswe uunkong, \v 52 wop eni l̇l̇ëm, shji bokkwo smer wl̈eni. Eshko dbaryo ga wl̈i bakwaraba jek pjirshko ga wol̈ono l̈öng l̈i woshre Sbörë ber l̈öng ĩyado wl̈o, ga shji kjl̈opswe eshko jã. \v 53 Bi doyo ëre pjir kjĩshko ga woyde ga kjl̈opswe ber pjir ame wl̈o. Bi doyo ëre wol̈on kjĩshko ga woyde ga kjl̈opswe ber wol̈on ame wl̈o. \v 54 Eshko ga bi doyo ëre pjir wl̈o l̈i kjl̈opswara beno pjir ame wl̈o, bi doyo ëre wol̈on wl̈o l̈i kjl̈opswara beno wol̈on ame wl̈oshko ga tjl̈õkwo tak pjang Sbö tjl̈õkwo go l̈i shäryono eshko. Tjl̈ẽ ga \q1 «Wol̈on l̈i, e pjira Sbörë.\f + \fr 15:54 \ft Isaías 25.8.\f* \q1 \v 55 Wol̈on, ëye zam ame. \q2 Wol̈on, pja dbo ame.»\f + \fr 15:55 \ft Oseas 13.14.\f* \m \v 56 Shji wol̈on, l̇l̇ëbo owa shäryoroy l̈i kjĩshko. Ga l̇l̇ëbo shäryoroy l̈i owa, e miydëy kjok l̇l̇gwekkl̈o tara Moisésdë l̈i go. \v 57 Gueniyo shji mär Tjl̈apga Jesucristo go kjĩshko ga shji ie Sbörë ber wol̈on ame wl̈o. Shji wopjl̈ú ba tjok e kjĩshko. \p \v 58 Eni ga pjeyoga, pjãy wokjang, pjãy mär ber l̈öng Tjl̈apga Jesús go ĩyado. Miydëmi ga pak shäryëmi Tjl̈apga Jesús kong l̈i tjwl̈õ ara. E kjĩshko ga pjãy parkë ba kong jl̈õkoyo ĩyado. \c 16 \s1 Dbur töng Sbö nopga kong \p \v 1 Pjãy dbur töng, ichëmi jek Sbö nopga kong wl̈oshko ga shäryozĩ, l̈oror Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Galacia kjokyo kong sorë ga eni. \v 2 Dbar sondë kjwobi go, pjãy tönshko ga pjãy kjl̈ara kjl̈ara dbur twë sira, jnemi wl̈o. Ëye dbur shano ara ga dbur twe ara. Ëye dbur shano sira ga dbur twe sira. Shäryozĩ eni, tja äärshko ga töng tjeng pjir tjän wl̈o. \v 3 Eni ga tja jek äär bomi shwoyshko ga nopga wl̈ẽnomi l̈öng l̈i ichër jek Jerusalén kjokyo ba tjyë, ga kjibokwo twër ba kong l̈ok, söya jek ba tjok wl̈o, epga ë miyde Jerusalén sopgarë wl̈o. \v 4 Woydëmi wl̈eni ga tja jek ba tjok bakoe. \s1 Pablo wotjl̈ĩk to kjok shto obl̈ë \p \v 5 Tja wotjl̈ĩk jek äär Macedonia kjokyo. E irgo ga tja jek äär bomi shwoy, bomi ĩk wl̈o. \v 6 Tja ber sök bomi tjok dbar kjwöbö dikjoyoe. Tja opshik l̇l̇ëm, kjok owa dbaryo l̈i jek guing kjwe. \v 7 Tja jek bomi ĩk jekdo ga pjãy ĩn dbar kop ara ga äe. Tja iche Tjl̈apgarë wl̈eni ga pjãy ĩn woydë dbar kjwöbö, jëkko dö l̇l̇ëme. \v 8-9 Gueniyo na Éfeso kjokyo ga tja pak ara, Cristo tjl̈õkwo kukoba woydë ara kjĩshko. Nopga ara wotjl̈ĩk owa bor kong bakoe. E kjĩshko ga tja ber sök na, äär jong judío dbar shrëzl̈ong dbaryo kowe l̈ok Pentecostés\f + \fr 16:8-9 \ft Pentecostés l̈anyo, e tak pjang Hechos 2.1.\f* l̈ishko. \p \v 10 Timoteo äär bomi ĩkshko ga wl̈okjrozĩ yõtso, ber wopjl̈ú wl̈o, e parkë Tjl̈apga Jesús kong botoya dik kjĩshko. \v 11 Bangkjrozĩa. Ga brikshko ga kjimtozĩ, tek shäng wopjl̈ú bor shwoy wl̈o. E koshër shäng ëreshko, bi pjeyoga jëk l̈öng ba yorkë l̈i tjok bakoe. \p \v 12 Bi kjl̈ara Apolosda ichoror to jek bomi ĩk ba tjok l̈ok l̈oror, gueniyo jek woydë l̇l̇ëme. Gueniyo dbar tjokshko ga pjãy ĩyde kjwl̈ë jã l̈e. \s1 Pablo l̈ano pjeyoga obl̈ë obl̈ë kjĩshko \p \v 13 Pjãy sjëke. Pjãy mär Jesús go jl̈õkoyo ĩyado. Pjãy opyos wokjang, pjãy wosonkë l̇l̇ëme. \v 14 L̇l̇ëye shäryëmi dö ga obl̈ë woydozĩ ara. \p \v 15 Tjl̈apga Jesús tjl̈õkwo roy l̈oror Acaya kjokyoshko ga tjl̈õkwo kjragaga bäm go l̈i beno Estéfanas, ba pjeyoga bakoe. Ga epga beno l̈öng pjeyoga obl̈ë mär Tjl̈apga Jesús go l̈i kjimtë ara. E miydëmi pjl̈úe. E kjĩshko ga rokër bomi kong ga \v 16 epga kol̈ozĩa. Obl̈ëga parkë l̈öng baĩya dik l̈i kol̈ozĩ eni bakoe. \p \v 17 Estéfanas, Fortunato, Acaico, e shrono l̈öng bor ĩk bomi ãska. E kjĩshko ga tja wopjl̈úe. \v 18 L̈öng bomi tjokshko ga pjãy dbokjrë ara ba kjĩshko. L̈öng bor tjok kjĩshko ga tja dbokjrono beno shäng wopjl̈ú eni bakoe. Nopga eniyo, e poshrëkko. \s1 Kjibokwo pjirzl̈ong \p \v 19 Jesús tjl̈õkwo kjragaga l̈öng Asia kjokyo l̈i, «¿Pjãy yonde?» l̈e bomi kong. \p Aquila, Priscila, pjeyoga tön l̈öng ba ushko l̈i, «¿Pjãy yonde?» l̈e bomi kong wopjl̈ú Tjl̈apga Jesús ko go. \p \v 20 Pjeyoga uunkong l̈öng bor tjok l̈i, «¿Pjãy yonde?» l̈e bomi kong bakoe. \p Pjãy ëng woydë ara kar kar kuzong ga «¿Yonde?» l̈ëmi ëng kong wopjl̈úe. \p \v 21 Tja Pablo, kjibokwo pjirzl̈ong ëre tër bomi kong bor orkwo om go go shara. \p \v 22 Rokër Sbö kong ga ëye Tjl̈apga Jesús woydë l̇l̇ëm ga shdũya. ¡Pja tjwe wop äe, Tjl̈apga! \p \v 23 Rokër Tjl̈apga Jesús kong ga ba wopjl̈ú l̈i kjĩshko ga pjãy kjimte ara. \p \v 24 Pjãy töno beno tjeng Cristo Jesús tjok, pjãy woydër ara uunkong. Ber eni.