\id ACT - Tewa [tew] NT (North America Branch) (DBL 2014) 
\h ACTS 
\toc1 Háa Jesus-ví Tꞌôekhuwaˀin Dívíˀannin 
\toc2 Acts 
\toc3 Act 
\mt1 Háa Jesus-ví Tꞌôekhuwaˀin Dívíˀannin 
\c 1  
\p  
\v 1-4 Kꞌema Theophilus, in páaḏéˀin taˀnin wîntaˀnannin diwe wítu̖ˀanpíˀan tꞌä̖hkí nä́ˀi hä̖ä̖wí Jesus-di in tꞌowa ovâyhá̖ˀandi heḏá iˀandi-á páaḏé itꞌôeˀan dihayḏi waabo oe makówápiye napee píhay. Nachuuḏáháˀ nawáywówápóe ihayḏi, iví tꞌôekhuwaˀin hä́ndíḏíbo ovâydeˀmanninbíˀpiye hä̖́yä́nbo ipikeeyan. Jónä́ntä̖ (40) thaa tꞌä̖hkí báyékí hä̖ä̖wí iˀan ovâykeeya̖míḏí taˀgendi wíyá nawáywówápóeˀin, heḏá Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏi ovâytu̖máa. Napeepíḏíboˀ, waˀḏi indáḏí najiḏiboˀ iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ óekaymä́giḏi ovâytu̖ˀan, “Nä́ä Jerusalem-di wíˀípee-ípí. Naaḏi ho wâytu̖ˀan naví makówáwi Táḏá iví tun imä́gi wí toˀwí wovâysangíˀoˀin. Heḏiho nää úvítsíkhaˀa̖mí nä́ˀi naˀä̖ä̖ píhay.  
\v 5 John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiḏá ho wovâypꞌópˀpꞌoeˀan pꞌoeḏiḏa̖ˀ, hewänbo nää iweḏi báyékí thaa naphaḏepíḏíboˀ iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ bînkáyjí wí pꞌóˀpꞌoekan bînkêˀ waagibá.” 
\s1 Jesus makówápiye napee 
\p  
\v 6 In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin i-áḏí diwéˀgejiˀindi óetsikaˀyan, “Nanbí Sedó, ti nää-ân ihayḏi naná untsondisogeḏee-íˀin heḏânho naˀin Israel-ˀin tꞌowa dímaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí in Rome-ˀinbíˀweḏi?”  
\v 7 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Wíwovâymä́gipí nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi únhanginnáaníˀin. Naví Táḏáḏa̖ˀmân ûnkꞌóe ûnhanginnáaníˀin hä̖̂ä̖ḏi háa wéˀi thaa-á nä́ˀi hä̖ä̖wí napuwagíˀoˀin.  
\v 8 Hewänbo ginnân undá únpuwagíˀo: Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ únwá̖a̖ní heḏi ihayḏá in kay bînkaykhâymáa, heḏi tꞌowa tꞌä̖hkí naví̖ˀgeḏi bîntu̖ˀâ̖a̖mí nä́ä Jerusalem búˀ, heḏá tꞌä̖hkí Judea nange i̖ˀge Samaria nange i̖ˀgá, heḏá tꞌä̖mäpiye nä́ä oepáa kꞌayḏi i̖ˀge tꞌä̖hká.” 
\p  
\v 9 Jesus-di ovâyhíˀbowa ihayḏi, waˀḏi óemúndeḏibo makówápiye Jôesi Táḏáḏí óepiye, heḏi okhúwá jâa natsꞌûndi wíyá wíˀóemûˀpí. 
\p  
\v 10 Hewänbo waˀḏi kwꞌáyepiye napeemändi óemúndeˀ ihayḏiboˀ, tsíkhagipí wíje senäˀ waagiˀinbá dä́ncha̖a̖ˀin, tsꞌä̖ˀi daˀaamuuˀin, inbí hânge dakwi̖nuḏee.  
\v 11 Nä́ˀin wíjeḏi ovâytu̖ˀan, “Un Galileeˀin senäˀ, kwꞌáyepiye íbéesaaḏi wíˀíwe̖e̖nípí. Tobá Jesus makówápiye napee wänboˀ, iˀbo háa nää namääˀin bînmûˀ waagibá nawáyˀä̖ˀ.” 
\s1 Matthias óedeˀman Judas-ví tꞌôe ônˀa̖míḏí 
\p  
\v 12 Heḏiho Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin okú kwꞌáyeḏi diwândi oe Jerusalem búˀpiye dimää. In okú-á “Olive okú” gin dâytu̖ˀoˀ, heḏi Jerusalem tsowa naná, maḏi píngé míyaḏa̖ˀ iweḏi.  
\v 13 Oe Jerusalem dipówá ihayḏi iˀ tewhá ee dithaa iwe oe whaˀkꞌay ívepiye dipee. Ginnân dikhá̖wä̖́: Peter-á, John-dá, James-á, Andrew-á, Philip-á, Thomas-á, Bartholomew-á, Matthew-á, wíyá James-á (i-á Alpheus-ví ay ûnmuu), Simon-dá (i-á páaḏéḏí Zealot tꞌowa iwe natoˀonwän\f + \fr 1:13 \ft In Zealot tꞌowa-á inbí nange hânho dâysígíḏí didaˀ in Rome-ˀin tꞌowa ovâykhehpeeyé-íˀin, heḏi dikhâymuu indáḏí dívíhä́nmamíḏí.\f*), heḏá Judas-á (i-á wíyá wêe James ginbá nakhá̖wä̖́ˀiví ay ûnmuu).  
\v 14 Nä́ˀin senäˀdá heḏá wên kwiyä̖ˀdá heḏá Jesus-ví jíyá Mary-á heḏá Jesus-ví tíˀûuwindáḏí hä̖́yä́nbo dívíwéˀgeˀoˀ dívíjûusuˀa̖míḏí. 
\p  
\v 15 Wí thaa in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin diwéˀgekwꞌó, maḏi tä̖gintä̖ḏáháˀ wétä̖ (120) ihay dijiˀ, heḏi Peter iwí̖nú ovâyhéeˀa̖míḏí.  
\v 16 Ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, hä́nˀoeboˀ iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi David óetu̖ˀan háa Judas Iscariot ûnpuwagíˀoˀin, heḏi David háa óetu̖ˀan waa itaˀnan. Heḏi nä́ˀin David itaˀnannindá ûnkhâyˀä̖ˀ napúuwíˀin. Judas-dân in tꞌowa ovâykeeyan wáygé Jesus najiˀin, indi óepankáyjíḏí.  
\v 17 Judas-á nanbíˀweḏiˀiˀbá namuu, gá óedeˀmandân naˀin ívíˀoˀinbá iˀa̖míḏí” gin Peter-di ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 18 (Nä́ˀi Judas-á in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindi óewáˀâa yä̖ˀḏâapí hä̖ä̖wí iˀa̖míḏí heḏáháˀ iˀ chä̖ˀ ihógiˀiˀḏi wí nava ônkumä, heḏi iwebá páaḏépiye nakeˀtꞌândi nange nawoe, heḏi nasihpândi iví see tꞌä̖hkí ûnpee.  
\v 19 Tꞌä̖hkí in tꞌowa Jerusalem dithaaˀin dínhanginpóe nä́ˀin ûnpóeˀin, heḏiho inbí tundi iˀ nava dâytu̖ˀoˀ “Akeldama” gin. Akeldama-á natundaˀ “nava naˀûnpꞌoechaˀḏee iwe” gin.) 
\p Heḏi gin wáˀ Peter natú̖,  
\v 20 “In taˀnin Psalms diwe Judas-ví̖ˀgeḏi gin nataˀmuu: 
\q1 Iví wháagé ônjoeˀa̖mí, 
\q2 heḏi tóebo iwe háˀto ithaayé-í. 
\m Heḏá nä́ˀin wáˀ nataˀmuu: 
\q1 Wíyá toˀwíḏí iví tꞌôe ônˀa̖mí. 
\p  
\v 21-22 “Heḏânkun gínkhâyˀä̖ˀ wíyá sen âysôege-íˀin tꞌowa ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí Nanbí Sedó Jesus nawáywówápóeˀin, naˀindi âytu̖máa waagibá. Nakhâyˀä̖ˀ nä́ˀi âydeˀmamíˀi-á namúuníˀin wí toˀwí naˀindáḏíbá namääˀiˀ tꞌä̖hkí iˀ thaa waˀḏi Jesus naˀindáḏí najiˀ ihayḏiboˀ, John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiḏi in tꞌowa ovâypꞌóˀpꞌoeˀoˀ ihayḏi waabo Jesus oe makówápiye napee píhay” gin Peter-di ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 23 Heḏihoˀ in iwe dikwꞌóˀnindi wíje senäˀ ovä̂ndeˀman. Iˀ wêe Joseph Barsabbas gin nakhá̖wä̖́, Justus gin wáˀ óetu̖ˀoˀ, heḏá iˀ wêe-á Matthias-ân namuu.  
\v 24-25 Heḏi ginnân dívíjûusuˀan: “Nanbí Sedó Jôesi Táa, u̖-á úhanginná tꞌowa tꞌä̖hkíví píˀnä́ khóˀjé háa diˀánshaamuuˀin. Judas uví tꞌôekhuwaˀiˀ úmuuwän, hewänbo iví tꞌôe ijoeˀandi in tuhchä̖nu ûnˀä̖ˀin ûnpóe. Nää naˀin dînkeeya̖mí wéˀi-an nä́ˀin wíje iweḏi âysôege-íḏí Judas-ví tꞌôe ônˀa̖míḏí.”  
\v 26 Heḏi wíje kꞌuˀây eeḏi in senäˀbí khá̖wä̖́ ovä̂ntaˀkꞌûˀ, heḏi wêe kꞌuu dâykêˀ Matthias-ví khá̖wä̖́ ûnkꞌóeˀiˀ. Heḏiho Matthias-á wí Jesus-ví tꞌôekhuwaˀi-á napóeḏí in wéˀgen tꞌôekhuwaˀindáḏíbá iwón. 
\c 2  
\s1 Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ napówá 
\p  
\v 1 In Huḏíyoví shánkíˀeeḏi thaa dínpówá, Pentecost gin dâytu̖ˀoˀ, heḏi tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin oe Jerusalem búˀ dijiˀin iˀ tewhá ee diwéˀgekwꞌo.  
\v 2 Tsíkhagipí hä̖ä̖wí ditꞌoe wí wa̖a̖ hânho kaygi waagibá makówáḏí nawândi, heḏi iˀ wa̖a̖ íve tꞌä̖hkí najiˀ.  
\v 3 Heḏi báyékí phaˀây waagibá nakeetꞌóeˀi dâymûˀ, hänˀây waagibá namuuˀiˀ, heḏi nä́ˀi nawaḏeḏeeḏi wíˀínbo ovâytä̖ge.  
\v 4 Heḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi dâymáaḏí ovâykhä̖geˀnan báyékí wíyá piˀwí tundi dínhíˀkoeḏí-íḏí. 
\p  
\v 5 Oe Jerusalem báyékí Huḏíyo tꞌowa dithaa, báyékí nange eejeḏi dipówáˀin, indá Jôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀin dimuu.  
\v 6 Nä́ˀin tꞌowa hä̖ä̖wí wí wa̖a̖ waagiˀbá namuuˀiˀ ditꞌoe ihayḏi, báyékí iˀ tewhá eepiye dimää. Wíḏínhanginnáhpí háa napoeˀoˀin, gá tꞌä̖hkí inbí tundi wíˀínbo dipitꞌoeḏân in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin dívíhíˀmáaḏí.  
\v 7 Heḏiho ditꞌoeḏi hânho ovâyháaˀan, heḏi ditú̖, “Nä́ˀin tꞌowa dívíhíˀmáaˀindá, ti tꞌä̖hkí Galilee nangeˀinda̖ˀ wíḏimuupíˀan?  
\v 8 Heḏi háaḏan handi nanbí nangeˀi híˀ dívíhíˀmáaḏí gitꞌoeˀo?  
\v 9-11 Naˀindá Parthia-windá gimuu, heḏá Media-windá, Elam-windá, Mesopotamia-windá, Judea-windá, Cappadocia-windá, Pontus-windá, Asia-windá, Phrygia-windá, Pamphylia-windá, Egypt-windá, Crete-windá, Arabia-windá, heḏá Libya-windá oe Cyrene búˀ tsowa, heḏá wáy wên naˀindá Rome búˀḏá giˀáḏâapówá. Wáy wên naˀin Huḏíyo gimuu, heḏá wáy wêndá Huḏíyo gimuupí wänbo nä́ˀin Huḏíyoví khuu âyhon. Hewänbo tobá wä̖́hä̖̂ä̖win gimuu wänboˀ, nä́ˀin senäˀ nanbí tundi dívíhíˀmáaḏí gitꞌoeˀo, heḏi dítu̖máa iˀ báyékí heˀendi Jôesi Táḏá iˀan niˀgeḏi.”  
\v 12 Tꞌä̖hkí in tꞌowa ovâyháaˀandi wíḏínhanginnáhpí háa dívíˀánshaaˀa̖míˀin, heḏiho wíˀnä́ táye dívítsikaˀmáa, “Hânnangú napoeˀo nä́we?” 
\p  
\v 13 Hewänbo wáy wêndi in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâywänpipꞌâamáaḏí ditú̖, “Nä́ˀindá báyékí diméenamuu.” 
\s1 Peter-di in tꞌowa Jôesi Táḏáví tun ovâytꞌôeˀoˀ 
\p  
\v 14 In tä̖ˀḏi wíje (12) Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin in tꞌowaví páaḏépiye dimää, heḏi Peter-di kaygi ovâytu̖ˀan, “Un tꞌowa naˀin waagin Huḏíyobá ímuuˀin, un kayi̖ˀ wä̖́hä̖̂ä̖ḏi íˀä̖ä̖ˀin heḏá nä́ä Jerusalem íthaaˀindá, nä́ˀi hä̖ä̖wí wâytu̖hkankhâymáaˀin naa odaˀ únhanginpúuwíˀin, heḏiho á̖yîngiḏi bítôeyanbe.  
\v 15 Un íˀánde naˀin giháapoeˀo, hewänbo wígipoeˀopí, héḏéndí whä̖nu iwe natsꞌannândi.  
\v 16 Nä́ˀi hä̖ä̖wí nää bînmúndeˀi-á Jôesi Táḏáví tukheˀbi Joel hä́nˀoe natú̖ napuwagíˀoˀin. Ginnân itaˀnan: 
\q1  
\v 17 Nanbí Sedó Jôesi Táḏá natú̖, 
\q1 ‘Iˀ tꞌä̖ˀgeˀi thaa púnúˀ napuwamän dihayḏi gin naa dáykhâymáa: 
\q2 Naví Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ khâ̖a̖gipíḏíbo dovâymä̂äní tꞌä̖hkí nangeˀin tꞌowa. 
\q1 Ihayḏá unbí ây dívíhéeˀa̖mí naví tukheˀmin waagibá, 
\q2 in eˀnûndá hä̖ä̖wí dovâykeeyandiˀ dâymúuní waagibá dínpúuwí, 
\q2 heḏá in saydôe-á inbí ä̖̂ä̖ iwebo-á dovâyhéeˀa̖mí. 
\q1  
\v 18 Owáy iˀ thaa napówá ihayḏi 
\q2 tꞌä̖hkí in naagíˀin dívítꞌôemáaˀin naví Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ khâ̖a̖gipíḏíbo dovâymä̂äní, 
\q2 kwiyä̖ˀdá senäˀdá iˀ dovâymä̂äní, 
\q1 heḏânho in wáˀ naví tukheˀmin waagibá dívíhéeˀa̖mí. 
\q1  
\v 19 Heḏi makówá-á heḏá nä́ä oepáa kꞌayḏá i̖ˀge tꞌä̖hkí 
\q2 wí taa wâykeeya̖mí wovâyhá̖ˀa̖míˀiˀ: 
\q1 Ûnpꞌoe hä̖ä̖wí waagiˀbá bînpu̖wä̖khâymáa, 
\q2 heḏá phaa-á, heḏá e̖e̖yä̖ä̖ khunwi-á. 
\q2  
\v 20 Iˀ than nakhunpúuwí, 
\q2 heḏá iˀ pꞌóe-á pꞌîˀ-á napúuwí ûnpꞌoe waagibá. 
\q1 Nä́ˀi tꞌä̖hkí napuwagíˀo iˀ shánkí hayˀi thaa naa dódeˀmandiˀ napówápíḏíboˀ. 
\q1  
\v 21 Hebo toˀwên tꞌä̖hkí naa díkhá̖yä̖́ˀdeḏi díkhä̖geˀdaaˀannin dovâyˀaywoení,’ 
\m gin Jôesi Táḏáví híˀ ûnmuu Joel itaˀnandiˀ.” 
\p  
\v 22 Heḏi Peter waˀḏi ihíˀmáaḏí natú̖, “Un tꞌowa Israel-win, bítꞌôeyan háa wâytu̖hkankhâymáaˀin. Jesus Nazareth-wi tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe iˀan. Jôesi Táḏáḏí Jesus in kay óemä́gi nä́ˀi hä̖ä̖wí iˀa̖míḏí heḏi handiḏi wovâykeeyan taˀgendi óesannin. Unbo únhanginná háa napóeˀin, hä̖ä̖wí Jesus iˀandi bînpimûˀḏi.  
\v 23 Hä́nˀoebo Jôesi Táḏá iˀánshaamä́gi heḏá ûnhanginná háa ikhâymáaˀin, heḏiho Jesus-áho unbí mange wovâyjoeˀan, heḏi undá in toˀwên in tsontun dâyˀaˀginpíˀinbí mangá bînkán wên phéˀwin deeḏi óetꞌóhtä̖ä̖gé-íḏí, heḏânkun undi bînhay.  
\v 24 Hewänbo nä́ˀi tꞌôephaḏe iphaḏeˀiˀ nachuu ihayḏi Jôesi Táḏáḏí ônjâaˀan, heḏá óewáywówápaa, gá chuwa-á in kay wíˀimáapíḏân iˀ óetꞌaaníḏí.  
\v 25 Hä́nˀoebo Jesus-ví̖ˀgeḏi David itaˀnandi gin natú̖: 
\q1 Nanbí Sedó, naa dînhanginná u̖-á hä̂nhay wänbo tꞌä̖hkí naa-áḏí unjiˀin, 
\q2 naví páaḏépiyá naví koˀḏínäpiyá naa-áḏí unjiˀ, 
\q2 heḏânho kayˀindi dáywí̖núndeˀ ánshaaginpíḏíboˀ. 
\q1  
\v 26 Heḏiho naví píˀnä́ khóˀjé ohíhchan, 
\q2 heḏi naví híhchan niˀgeḏi dáyhéeˀa̖mí. 
\q1 Tobá naví túˀ dînchuu wänboˀ, 
\q2 naa dînhanginná heḏá dótsíkhaˀmáa owáywówápúuwíˀin. 
\q1  
\v 27 Jôesi Táḏá, naa uví yä̖ˀḏâaˀi tꞌôeˀi omuuḏi u̖ˀḏi háˀto naví hâ̖a̖ dînjoeˀa̖mí in chuˀindáḏí, 
\q2 owáy ochuu ihayḏi háˀto naví túˀ dînsijemä̂äní. 
\q1  
\v 28 U̖ˀḏá naa dînkeeyan in pꞌôe i̖ˀge dáyˀa̖htuyehûuwíˀin wówátsi donkáyjíḏí, 
\q2 heḏá naa-áḏí unjiḏi u̖ˀḏi báyékí díhíhchanmä̂äní, 
\m gin David itaˀnan Jesus-ví̖ˀgeḏi.” 
\p  
\v 29 Heḏi Peter waˀḏi ihíˀmáaḏí natú̖, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, nää thayˀeeḏi wâytu̖hkankhâymáa nanbí hehä̖̂ä̖wi thehtáy pahpâa David-ví̖ˀgeḏi háa ûnpóeˀin. I-á nachuu heḏá óekhä̖ˀkꞌûˀ, heḏi waˀḏi gínhanginná wáy nakhä̖ˀkꞌóe iwe, nä́wáy wáyḏí tsowa naná.  
\v 30 David-á Jôesi Táḏáví tukheˀbi namuu, heḏi David ûnhanginná Jôesi Táḏá iví tun taˀgendi imä́giˀin iví thehtáy pahpáˀây iweḏi wí wêe ôntsondisogekhâymáaˀin, David natsondiˀä́n waagibá.  
\v 31 Háa napuwagíˀoˀin David ho imûˀ waagibá napóe, heḏi ûnhanginná iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesogekhâymáaˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí nawáywówápuwagíˀoˀin, heḏiho David nä́ˀi toˀwíví̖ˀgeḏi ihéeˀandi natú̖, in chuˀindáḏí wíˀóejoekankhâymáapí, iví túˀ wänbo wíˀûnsijegíˀopí.  
\v 32 I toˀwí Jôesi Táḏáḏí óewáywówápaaˀi-á Jesus-ân namuu, heḏi naˀin iví tꞌôekhuwaˀin gimuuˀindiho âymûˀḏi gínhanginná nawáywówápóeˀin.  
\v 33 Jôesi Táḏáḏí Jesus-á makówápiye óepiyeḏi iví koˀḏíngéḏí óesóge. Jôesi Táḏá iví tun imä́gi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á Jesus óemä̂äníḏí, heḏi háa natú̖ waa iˀan. Heḏiho iˀ hä̖ä̖wí nää nä́we ítꞌoeˀoˀiˀ heḏá bînmúndeˀi-á iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-ân iˀoˀ.  
\v 34-35 David-á iví̖ˀgeḏi wíˀbo wíˀihíˀmáapí makówápiye napee-íˀin, hewänbo Jesus-ví̖ˀgeḏân ihíˀmáa. Ginnân David natú̖: 
\q1 Naví tsondi hayˀiˀ óetu̖ˀan Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí, 
\q2 ‘Naví koˀḏíngéḏí ósoge, 
\q2 heḏi uví hä́nmindá dovâytꞌaaní heḏá uví mangá wînmáˀí.’ 
\p  
\v 36 “Un Israel tꞌowa tꞌä̖hkí únkhâyˀä̖ˀ nä́ˀin taˀgendi únhanginnáaníˀin: Tobá Jôesi Táḏá natú̖ wänbo Jesus-ân namuu iˀ shánkí natsonjiˀi-á heḏá iˀ toˀwí tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí óesógeˀi-á, unḏá ídaˀpóe wên phéˀwin deeḏi óetꞌóhtä̖gekꞌúuwíˀin” gin Peter-di ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 37 In tꞌowa háa Peter-di ovâytu̖ˀan waa ditꞌoe ihayḏi píˀnä́ khóˀjé ditaachanpóe, heḏi indi Peter-á heḏá in wéˀgen Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá ovâytsikaˀyan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, hânnan nää gínkhâyˀä̖ˀ ívíˀa̖míˀin?” 
\p  
\v 38 Peter-di ovâytu̖ˀan, “Un tꞌä̖hkí unbí tꞌaywóˀdi binjoeˀan heḏá ípꞌóˀpꞌoepúuwí bînkeeya̖míḏí Jesus Christ-víˀpiye úvíwä̖yundeˀin, heḏiho unbí tꞌaywóˀdi wovâyˀowóejé-íḏí, heḏá Jôesi Táḏáḏá nä́ˀi wovâypä̖gíˀoˀi bînkáyjí, i-á iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ namuu,  
\v 39 gá Jôesi Táḏá iví tun imä́giḏân iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á ovâypä̖hkhâymáaˀin toˀwên tꞌä̖hkí ivíˀpiye ovâytu̖hkánkhâymáaˀin — undáḏí, unbí tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀindáḏí, heḏá wéˀgen tꞌowa owáy kayi̖ˀ niˀgeḏi dithaaˀindáḏí.” 
\p  
\v 40 Báyékí wíyá ha̖ˀbibá Peter-di kayˀindi ovâytu̖ˀan, heḏá háa dívíˀa̖míˀin ovâytumakheˀandi ovâytu̖ˀan: “Úntáy wovâyˀaywoeníˀin heḏânho wíwovâytuhchä̖ä̖nú-ípíḏí nä́ˀin híwóhpíˀin tꞌowa nä́we dithaaˀin ovâytuhchä̖nukhâymáa waagibá.” 
\s1 In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin háa dithaa waa 
\p  
\v 41 Nä́ˀin tꞌowa Peter-ví híˀ dâysígíkêˀin ovâypꞌóˀpꞌoeˀan, heḏi iˀ thaa maḏi poje maapaasôn (3,000) wây-á tꞌowa in wéˀgen ho dívíwä̖yu̖ˀindáḏí dívíwón.  
\v 42 Heḏi ginnân dívíkanhon: In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbí há̖hkan tꞌä̖hkí dâytꞌôeyandeḏá dâysígíhóndeˀ, heḏá in wéˀgen dívíwä̖yu̖ˀindáḏí híhchandi dívíwéˀgeˀoˀ, heḏá wéˀgá dívíhúujoḏá dívíjûusuˀoˀ.  
\v 43 Jôesi Táḏáḏí in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâykhä̖geˀnan báyékí tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe dâyˀa̖míḏí, heḏiho in tꞌowa nä́ˀi hä̖ä̖wí dâymúndeḏi ovâyháaˀan.  
\v 44 Tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin wêe kꞌaygiˀinda̖ˀ waagiˀinbá dimuu, heḏá hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí dínkwꞌóˀdi-á dívíwijendeˀ.  
\v 45 Hä̖̂ä̖ḏi inbí tewhá-á nava-á heḏá wíyá hä̖ä̖wí dínkwꞌóˀdi-á dâyku̖ˀchꞌáa ginhay-á, in díntáyˀindáḏí iˀ chä̖ˀ dâyhógiˀi dívíwijendeˀ.  
\v 46 Thamu waa iˀ méesate hayˀiˀ iwe dívíwéˀgeˀoˀ, heḏi wí thaa wí toˀwívíˀwe dívíhúujoˀ, wíyá thaa-á wíyá toˀwívíˀwá. Híhchandá khâ̖a̖gipíḏíbo-á wéˀge dívíhúujoˀ.  
\v 47 Ihayḏa̖ˀ ditû̖ˀ Jôesi Táḏá-á hânho híwóˀdi namuu, heḏi tꞌä̖hkí in wéˀgen tꞌowa inbíˀpiye híwó dicha̖a̖. 
\p Thamu waa Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wây-á shánkí báyékí tꞌowa ovâyˀaywondeˀ, heḏânho shánkí ditꞌowasôemän. 
\c 3  
\s1 Wí sen ûntsiˀkoḏipîˀ ônhehkháaˀan 
\p  
\v 1 Wí thaa Peter-áḏí John-dáḏí iˀ Huḏíyoví méesate hayˀi eepiye damää. Thamuwaa thíˀêeḏi poje iwe in tꞌowa dívíjûusuˀoˀ, heḏi ihayḏibá dapówá.  
\v 2 In méesate phóḏi, “Saˀwóˀnin Phóḏi” gin dâytu̖ˀoˀ iwe wí sen naˀä́n. Nä́ˀi sendá iví wówátsi thaa tꞌä̖hkí naˀaypu̖yä̖ ihayḏi waabo wûntsiˀkoḏipí, heḏi iví kꞌemaˀindi in méesate phóḏi eepiye thamuwaa óemáyä̖ˀ, in tꞌowa ditsuḏemännin ovâychä̖ˀdaaˀa̖míḏí.  
\v 3 Peter-á John-dá iˀ méesate eepiye datsuḏemändi iˀ sendi ovä̂nmûˀ, heḏi ovä̂nchä̖ˀdaaˀan. 
\p  
\v 4 Indi taˀgebo óemúndeḏi Peter-di óetu̖ˀan, “Hîn naˀin dímúˀḏí.”  
\v 5 Iˀ sen inbíˀpiye ibéeḏí itsíkhaˀan hä̖ä̖wí óemä̂äníḏí.  
\v 6 Hebo Peter-di óetu̖ˀan, “Chä̖ˀ wänbo wíḏómáapí, hewänbo hä̖ä̖wí dómáaˀiˀá wípä̖gíˀo. Jesus Christ Nazareth-wiḏi dînkꞌûˀ wítu̖ˀâ̖a̖míḏí, ówí̖núḏí ójíyé.”  
\v 7 Heḏi Peter-di iˀ senbí koˀḏíngéḏíˀin man ônyâ̖ˀḏi óekwi̖nukhä̖geˀnan. Wesebo iví ândá á̖nä́pêndá ûnkaypóe.  
\v 8-9 Kwꞌáyepiye ichä̖nuḏi iwí̖nú, heḏi wesebo natsiˀḏee, heḏi in wíje-áḏí iˀ méesate eepiye ditsꞌú̖. Ee íve oepiyá nä́äpiyá najiˀ heḏá ichä̖numáa, heḏi natû̖ˀ Jôesi Táḏá-á hânho hayˀi namuuˀin. In tꞌowa tꞌä̖hkí ee dijiˀindi iˀ óemûˀ, heḏá háa natû̖ˀnindá ditꞌoe.  
\v 10 Heḏi óemûˀḏi óetaa toˀ namuuˀin — nä́ˀi-ânkun in saˀwóˀnin méesate phóḏi iwe ichä̖ˀdaˀsógéndeˀi namuu. Heḏiho nää nawówaḏi hânho báyékí ovâyháaˀan. 
\s1 Háa Peter-di in tꞌowa iˀ méesate hayˀiˀ ee ovâytu̖ˀan waa 
\p  
\v 11 Iˀ sen Peter-áḏí John-dáḏí inbîˀḏi natsa̖a̖chá owáy iˀ méesate pohtâa iwe diwin diwe. (Nä́ˀi pohtâa-á “Solomon-bí pohtâa” gin dâytu̖ˀoˀ.) In tꞌowa tꞌä̖hkí hânho ovâyháaˀandi in poje senäˀbíˀpiye dívíwä̖́nähoˀ.  
\v 12 Háa dívíˀoˀin Peter imûˀ ihayḏi ovâytu̖ˀan, “Un tꞌowa Israel-win, háaḏan wovâyháaˀan nä́ˀi sen nawówaḏi, heḏi háaḏan naˀin díḏamúndeˀ? Ti íˀándeˀ nä́ˀi sen ônhehkháaˀannin naˀinnân kay ä́nmáaḏíboˀ, heḏiháa Jôesi Táḏá ä́nwänpiˀaˀgindiboˀ? Handá wínapóepí.  
\v 13 Abraham-dá, Isaac-á, heḏá Jacob-á, nanbí hehä̖̂ä̖win thehtáy pahpáˀin gínmuuˀindi Jôesi Táḏá óeˀaˀginmä́gi, heḏi i-ânkun iví ay Jesus shánkí kwꞌáye isóge. Nä́ˀi Jesus-bá undi in tsonninbí mange bînkán, heḏi Pilate-di óemahpä̖ḏikhâymáawän, hebo undá wíˀíhíjepí.  
\v 14 Jesus-á yä̖ˀḏâaˀiḏa̖ˀ namuu heḏá iví wówátsi taˀge ihon, hewänbo undi bînjoegiˀandi Pilate bîndaaˀan wí toˀwí tꞌowa tꞌakha̖nuˀi namuuˀiˀ óemaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí, heḏá Jesus iˀ nawówátsipä̖jiˀi namuuˀi-á bînhay.  
\v 15 Hewänbo Jôesi Táḏáḏí iˀ óewáywówápaa, heḏi naˀindiboˀ iˀ wíyá nawówájiḏi âypimûˀ.  
\v 16 Naˀin Jesus-víˀpiye änwä̖yundeˀ, heḏi iˀḏânkun nä́ˀi sen nä́we bînmúndeˀi heḏá bîntaaˀiˀ óekaymä́gi. Jesus-di in wä̖yu̖ dímä́giḏi nä́ˀi sen unbí páaḏépiye nahehkháapóe. 
\p  
\v 17 “Heḏiho nää gin wâytu̖hkankhâymáa, tíˀûuwin páaḏéˀin: Naa dînhanginná undá heḏá unbí tsonnindá úvíˀannin háa Jesus bînˀan waa wíˀúnhanginnáhpíḏí taˀgendi toˀwí namuuˀin.  
\v 18 Hä́nˀoebo Jôesi Táḏá iví tukheˀmin itu̖ˀan nä́ˀi hä̖ä̖wí háa napuwagíˀoˀin, heḏiho indá dâytaˀnan iˀ toˀwí iˀḏi óesogekhâymáaˀi tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí itꞌôephaḏekhâymáaˀin. Háa Jôesi Táḏá natú̖ waa napóe.  
\v 19 Heḏiho nää unbí tꞌaywóˀdi binjoeˀandi Jôesi Táḏávíˀpiye bípimä́ä, ihayḏá iˀḏi unbí tꞌaywóˀdi únmuuˀi wovâyjâaˀa̖mí, heḏânho shánkí híwóˀdi híhchandi wówátsi thaa Nanbí Sedóḏí wovâymä̂äní,  
\v 20 heḏá wáˀ Jesus unbíˀpiye wovâywáysaaní, i-ân iˀ namuu Jôesi Táḏáḏí óedeˀmandiˀ tꞌowaví aywondiˀ óesôege-íḏí.  
\v 21 Hewänbo Jesus-á oe makówá wä̖́hä̖̂ä̖ nachangíˀo owáy Jôesi Táḏá hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí tsꞌa̖a̖biˀ iwáypaˀíḏí nakhâymuupíhay. Hä́nˀoebo Jôesi Táḏáḏí iví yä̖ˀḏâaˀin tukheˀminbí sóphogeḏi dítu̖ˀan gin ikhâymáaˀin.  
\v 22 Heḏiho Moses-di nanbí hehä̖̂ä̖win thehtáy pahpáˀin ginnân ovâytu̖ˀan: 
\q1 Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wí tukheˀbiˀ unbí tꞌowa iweḏiˀiˀbo namuuˀi wovâysangíˀo, 
\q2 naa dísan waagibá, 
\q1 Undá tꞌä̖hkí iˀḏi wovâytu̖hkankhâymáaˀi bînˀaˀginnamí, 
\q1  
\v 23 heḏi wí toˀwí iví híˀ ôntꞌôeyanpíḏí, 
\q2 i-áho iví tꞌowa iweḏi óeweejé-í heḏá óeháyjí. 
\p  
\v 24 “Samuel wáˀ, heḏá tꞌä̖hkí in wéˀgen Jôesi Táḏáví tukheˀmin Samuel-ví wówátsi thaa iweḏi páaḏépiye diwówájiˀindá, indi dítꞌôeˀan háa nää nä́ˀi thaa eeje napuwagíˀoˀin.  
\v 25 Hewänbo háa in Jôesi Táḏáví tukheˀmin ditú̖ waa ungîˀ-ânkun ditú̖, heḏá háa Jôesi Táḏá unbí páaḏé kä̖ˀä̖ä̖ˀindáḏí iwéhpêeˀan waa, undáḏí wáˀ inbá iwéhpêeˀan. Ginnân Abraham óetu̖ˀan: 
\q1 Wí uví ây iweḏiˀi namuuˀiˀḏi 
\q2 tꞌowa tꞌä̖hkí nä́ä oepáa kꞌayḏi dikwꞌóˀnin ovâyhíwóˀnamí. 
\m  
\v 26 Heḏiho Jôesi Táḏáḏí Jesus-á óedeˀman iví tꞌôeˀi namúuníḏí, heḏi unbíˀpiye páaḏé óesan wovâyhíwóˀnamíḏí unbí tꞌaywóˀdi únmuu iweḏi wovâyjâaˀa̖míḏí.” 
\c 4  
\s1 Peter-á John-dá ovä̂ntunjóˀdiwekán 
\p  
\v 1 Waˀḏi Peter-áḏí John-dáḏí in tꞌowa dä̂nhíˀmáa ihayḏi, wên Huḏíyo owhaˀ-á Sadducee tꞌowa-á heḏá iˀ méesate á̖yí̖ˀdi sundaḏo pꞌóˀḏéḏîˀ-áḏí in dawin diwepiye dimää.  
\v 2 Háa in wíjeḏi in tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀin wíˀovâyhí̖ˀanpí, gá Jesus nawáywówápóe i̖ˀgeḏi ovâytu̖máaḏân, heḏi nä́ˀi natundaˀ wéˀgen tꞌowa ho dichuuˀin wáˀ diwáywówápuwagíˀo. \f + \fr 4:2 \ft In Sadducee tꞌowa dívíwä̖yu̖ in chuˀindá háˀto diwáywówápúuwíˀin.\f* 
\v 3 Heḏiho ovä̂npansóge, heḏi kindi nanândiho wíyá tháwä́n puwahayḏi pan tewhá eeboˀ ovä̂njoeˀan.  
\v 4 Hewänbo báyékí tꞌowa inbí híˀ ditꞌoeˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖, heḏi nää tꞌä̖hkí in tꞌowa dívíwä̖yu̖ˀin diweḏibo háḏée maˀ pꞌánú maapaasôn (5,000) ihay dijiˀ in senäˀda̖ˀ. 
\p  
\v 5 Wíyá tháwä́n in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindá in tsonnindá heḏá in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀindá tꞌä̖hkíḏíbo ee Jerusalem dívíwéˀgeˀan.  
\v 6 Annas iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ namuuˀiˀ iwebá naˀä́n, heḏá Caiaphas-á, heḏá wíyá sen John ginbá nakhá̖wä̖́ˀi-á, Alexander-á, heḏá wây-á Annas-ví maatu tꞌowaˀindá dikwꞌó.  
\v 7 Peter-á John-dá ovä̂ntsꞌúḏe in tꞌowaví páaḏépiye ovä̂nwé̖e̖nú-íḏí, heḏi ovä̂ntsikaˀyan, “Toˀḏan in kay wovä̂nmä́gi nä́ˀi sen hehkháa dä̂nmä̂äníḏí? Toˀḏan wovä̂nkꞌûˀ han dä̂nˀa̖míḏí?” 
\p  
\v 8 Heḏi Peter pín taˀgeḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ imáaḏí ovâytu̖ˀan, “Un Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindáḏí tsonnindáḏí,  
\v 9 nää thaa undi dítsikaˀmáa wên háawin híwóˀnin háa wí sen nahaywän ûnpóe i̖ˀgeḏi, heḏá háḏíḏí ûnhehkháapóeˀindá.  
\v 10 Heḏânho un tꞌowa tꞌä̖hkí heḏá tꞌä̖hkí in wéˀgen Israel-ˀindá únkhâyˀä̖ˀ nä́ˀin únhanginpúuwíˀin: Jesus Christ oe Nazareth-wiḏi naˀin dînkꞌûˀ nä́ˀi sen unbí páaḏépiye nawindiˀ ä́nhehkháaˀa̖míḏí. Heḏi Jesus-bá phéˀwin deeḏi bîntꞌóhtä̖gekꞌûˀ, hewänbo Jôesi Táḏáḏí óewáywówápaa.  
\v 11 Jesus-ví̖ˀgeḏi ginnân nataˀmuu: 
\q1 I-ânkun wí kꞌuu waagiˀbá namuu 
\q2 heḏi undá tewhátehpaaˀin waaginbá-á ímuu. 
\q1 Heḏi tobá bînjoegiˀan wänboˀ 
\q2 i-á iˀ kꞌuu shánkí natáyˀi waagibá napóe tehpaa béˀḏí. 
\m  
\v 12 Iˀḏa̖ˀmân ûnkoḏi tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí. Nä́ä oepáa kꞌayḏi tꞌä̖hkí wíyá toˀwí wänbo wíˀônkꞌûˀpí dînˀaywoeníḏí, nä́ˀi Jesus gin nakhá̖wä̖́ˀiḏa̖ˀmân” gin Peter-di ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 13 In Huḏíyoví pꞌóˀḏéḏíˀin ovâyháaˀan Peter-áḏí John-dáḏí wôedaˀginpíḏíbo dänhéeˀandi ditꞌoeḏi, dínhanginnândi nä́ˀin wíjeḏá tꞌowa heˀennin háa taˀdihá̖ˀin wíḏamuupíˀin. Heḏi ihayḏi dínˀánpówá Jesus-áḏí dänjíyéndeˀin damuuˀin.  
\v 14 Heḏi iˀ sen ônhehkháaˀandiˀ iwebá nawindi dâymûˀḏiho wíyá háa wänbo wíḏínkꞌóepí ovä̂ntu̖ˀâ̖a̖míḏí.  
\v 15 Heḏiho ovä̂ntu̖ˀan in tunjowaˀ diwéˀgekwꞌóˀ diweḏi jáˀwépiye dapee-íˀin wíˀbo dívíhéeˀa̖míḏí.  
\v 16 Heḏi wíˀnä́ táye dívítsikaˀyan, “Hânnan nä́ˀin senäˀ âyˀa̖mí? Báyékí in tꞌowa nä́ä Jerusalem-ˀin dínhanginná nä́ˀin pínnán tꞌôe hayˀin dä̂nˀannin, heḏiho naˀindá wígínkoḏipí gitú̖u̖níḏí wíḏä̂nˀanpíˀin.  
\v 17 Nää nä́ˀin wíje senäˀ âytu̖ˀâ̖a̖mí Jesus-ví̖ˀgeḏi wíyá dänhéeˀandáho âytuhchä̖nukhâymáa, heḏânho wây-á shánkí tꞌowa nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi wíḏitꞌoe-ípíḏí.” 
\p  
\v 18 Heḏiho wíyá ovä̂ntsuḏejôndi ovä̂ntu̖ˀan wíyá wänbo Jesus-ví̖ˀgeḏi wíḏänhéeˀa̖mípí heḏá wíḏä̂nhá̖ˀa̖mípí.  
\v 19 Hewänbo Peter-áḏí John-dáḏí ovâytu̖ˀan, “Wéˀinnan ä́nˀa̖mí? Ti undi dítu̖ˀan waa háa Jôesi Táḏáḏí dítu̖ˀan waa naˀin ä́nˀaˀginnamí? Undá únkhâyˀä̖ˀ úvíˀánshaaˀa̖míˀin wéˀinnan Jôesi Táḏá natú̖u̖níˀin shánkí híwóˀnin namuuˀin.  
\v 20 Hebo naˀindá wígä́nkoḏipí hânda̖ˀdibo gachaníḏí. Gä́nkhâyˀä̖ˀ tꞌowa ä́ntu̖ˀâ̖a̖míˀin háa ä́nmûˀindá gatꞌoeˀindá.” 
\p  
\v 21-22 Heḏáháˀ in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindi shánkí kayˀindi ovä̂ntu̖ˀan ovä̂ntuhchä̖nukhâymáaˀin, hewänbo ovä̂nmaˀpꞌä̖́ḏi. Wên tꞌaywóˀnin wänbo ovä̂ntuhchä̖ä̖nú-íˀin wíˀovä̂nshaapí, heḏi ovä̂ntuhchä̖nuḏáho in tꞌowa háˀto ovâyhí̖ˀa̖mí. In tꞌowaḏi Jôesi Táḏá kwꞌáayéboˀ óemáa, iví pínnándí nä́ˀi sen ûnhehkháapóeḏí. Iˀ sendá jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yoˀiví shánkîˀ namuu. 
\s1 In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dívíjûusuˀoˀ shánkí kayˀin dimúuníḏí 
\p  
\v 23 Ovä̂nmaˀpꞌä̖́ḏi ihayḏi wesebo Peter-á John-dá inbí kꞌemaˀinbíˀpiye damää, heḏi ovâytu̖ˀan háa in Huḏíyo owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀin heḏá in tsonnin ditú̖ˀin tꞌä̖hkí.  
\v 24 Inbí kꞌemaˀin nä́ˀin ditꞌoe ihayḏi Jôesi Táḏávíˀpiye tꞌä̖hkíḏíbo ginnân dívíjûusuˀan: “Nanbí Sedó Jôesi Táa, u̖-ân hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí nâakhíjé. Makówá-á, nä́ä oepáa kꞌayḏi i̖ˀgá, mâapꞌoe-á, heḏá hä̖ä̖ tꞌä̖hkí iwe nasaaˀi-á nakwꞌóˀdi-á dijiˀi-á nâakhíjé.  
\v 25-26 Hä́nˀoeboˀ iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi naˀin díhéeˀan nanbí hehä̖̂ä̖wi thehtáy pahpâa David-ví sóphogeḏi. I-á uví tꞌôeˀi úmuu, heḏi ginnân itaˀnan: 
\q1 Háaḏan in Huḏíyo dimuupíˀin dívítꞌayjaaˀoˀ? 
\q2 Háaḏan in Huḏíyo dimuuˀin hä̖ä̖wí nachä̖ˀmuupí i̖ˀgeḏi dívíˀánshaamáa? 
\q1 In tsonnin tꞌä̖hkí nangewin dívítꞌaywí̖nú, 
\q2 heḏi dívíwéˀgeˀan dívíhä́nsaˀíḏí Nanbí Sedó Jôesi Táḏávíˀpiye 
\q2 heḏá iˀ toˀwívíˀpiyá iˀḏi óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí. 
\m  
\v 27 Heḏiho taˀgendi han napóe. Nä́ˀi búˀ iwe Herod-á Pontius Pilate-á in Huḏíyo dimuupíˀindá heḏá in Huḏíyo-áḏí tꞌä̖hkí dívíwéˀgeˀan uví yä̖ˀḏâaˀi tꞌôeˀi Jesus óehä́nmamíḏí, i-á u̖ˀḏi nâasóge tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí.  
\v 28 U̖-á báyékí hangintandá kay-á mänmáaḏí untú̖ nä́ˀi tꞌä̖hkí ûnkhâyˀä̖ˀ napúuwíˀin, heḏi tꞌä̖hkí háa untú̖ waa napóe.  
\v 29 Nanbí Sedó Jôesi Táa, nää-á inbí híˀ háa ditû̖ˀnin ótꞌôeyanbe. Ditû̖ˀ indi jänäkí naˀin díkhâymáaˀin, hewänbo naˀin uví tꞌôeˀin gimuuḏi u̖ˀḏá kay dímä̂äní uví híˀ khunwôedaˀginpíḏíbo wînhéeˀa̖míḏí.  
\v 30 Wídaˀmáa tꞌowa ovâykeeya̖míˀin in kay úkꞌóeˀin ovâyhehkháaˀa̖míḏí, heḏá ovâykeeya̖mí uví yä̖ˀḏâaˀi tꞌôeˀi Jesus-ví kayḏi tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe-á nakoḏiˀin.” 
\p  
\v 31 Dívíjûusubowa ihayḏi ee diwéˀgekwꞌóˀ diwe tꞌä̖hkí naˀa̖ˀyä̖póe, pín taˀgeḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâymáa, heḏi khunwôedaˀginpíḏíbo Jôesi Táḏáví tun tꞌowa ovâytꞌôeˀoˀ. 
\s1 In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin inbí hä̖ä̖wí wíˀnä́ táye dívíyä̖́múndeˀ 
\p  
\v 32 Tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin handa̖ˀ diˀánshaapóe, heḏá wêeḏa̖ˀ dimuu waa dicha̖a̖ inbí píˀnä́ khóˀjé. Toˀwí wänbo wínatú̖hpí, “Nä́ˀi naa dómáaˀiˀ navîˀḏa̖ˀ dînmuu,” hewänbo tꞌä̖hkíḏíbo inbí hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí dívíyä̖́múndeˀ.  
\v 33 Jôesi Táḏáḏí in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin báyékí ovâykaymä́gi in tꞌowa ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí Nanbí Sedó Jesus nawáywówápóe i̖ˀgeḏi, heḏá Jôesi Táḏá-á tꞌä̖hkí indáḏá hânho híwóˀdi-á namuu.  
\v 34-35 Heḏiho tóebo hä̖ä̖wí wänbo wíˀûntáypí. Toˀwí wänbo wí nava háa wí tewhá ûnmuuˀiˀ iku̖ˀpꞌégiḏá, iˀ chä̖ˀ ihógiˀi-á in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye ihújaˀ ovâyˀa̖a̖níḏí, heḏá indá in shánkí díntáyˀinbíˀpiye ovâywijendeˀ. 
\p  
\v 36-37 Wí sen Joseph gin nakhá̖wä̖́ˀi ginbá iˀan. Wí nava ivîˀ ûnmuuˀiˀ iku̖ˀpꞌégi, heḏi iˀ chä̖ˀ in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye ihoˀḏi ovâyˀan. Nä́ˀi sendá wí Levi-ví ây iweḏiˀiˀbá namuu, oe Cyprus naˀaypu̖yä̖ˀiˀ, heḏi in tꞌôekhuwaˀindi óekhá̖yä̖́ˀ “Barnabas” gin. (Nä́ˀin khá̖wä̖́-á Huḏíyoví tundi natundaˀ “Wí toˀwí tꞌowa ovâykhä̖geˀdoˀiˀ kwee waa sen waa diˀâ̖a̖níḏí” gin.) 
\c 5  
\s1 Ananias-áḏí Sapphira-áḏí háa dä́npóeˀin 
\p  
\v 1 Wí sen Ananias gin nakhá̖wä̖́ˀi-á iví kwee Sapphira-áḏí inbí nava dä̂nku̖ˀpꞌégi,  
\v 2 heḏi iˀ chä̖ˀ dä̂nhógi iweḏi wí hä̖́yú̖ Ananias ikaakwꞌóḏi ingîˀ, heḏi iˀ naphaḏeˀi chä̖ˀ in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye ihoˀ ovâyˀa̖a̖níḏí. Iví kwee ûnhanginná háa iˀannin tꞌä̖hkí.  
\v 3 Peter-di óetu̖ˀan, “Ananias, Satan iˀ Penísendi uví píˀnä́ khóˀjépiye nâatsuḏemä́gipíˀan. Iˀḏá wóetu̖ˀan iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖víˀpiye bihójoˀa̖míˀin, heḏiho tꞌä̖hkí iˀ chä̖ˀ iˀ nava dä̂nku̖ˀpꞌégi iweḏiˀiˀ wínâamaapí.  
\v 4 Iˀ nava mänku̖ˀpꞌégipíḏíboˀ, ti uvîˀ wíˀúmuupíˀan? Heḏá mänku̖ˀpꞌégi ihayḏá, ti háa undaˀ waagi iˀ chä̖ˀdi biˀa̖míˀin wíˀúkoḏipíˀan? Hebo nä́ˀin yä̖ˀḏâapíˀin ánshaaḏi wóekêˀḏi Jôesi Táḏávíˀpiye bihójoˀan, tꞌowavíˀpiyeḏa̖ˀbá joe.” 
\p  
\v 5 Ananias nä́ˀin híˀ natꞌoe ihayḏi nachuhkanu, heḏi in tꞌowa háa napóeˀin dínhanginpóe ihayḏi báyékí dikhunwôedaˀpóe.  
\v 6 In eˀnûn iwe dijiˀin iˀ pení wên aa iwe dâyˀánkꞌûˀ, heḏi iweḏi óepiyeḏi óekhä̖ˀkꞌûˀ. 
\p  
\v 7 Maḏi poje óḏa naphaḏe ihayḏi Ananias-ví kwee ûnpówá, hewänbo waˀḏi wíˀûnhanginnáhpí háa iví sen ûnpóeˀin.  
\v 8 Peter-di óetu̖ˀan, “Dítu̖ˀan, ti nä́hayḏa̖ˀmân iˀ chä̖ˀ wovä̂nwáˀâa iˀ nava dä̂nku̖ˀpꞌégi ihayḏi?” I-á natú̖, “Heḏi ha̖a̖, hä̖hayḏa̖ˀmânkun.” 
\p  
\v 9 Peter-di óetsikaˀyan, “Háaḏan wíˀgíndíbo dä̂nwéhpêeˀan Nanbí Sedóví Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dä̂ntayi̖ˀníḏí dä̂nshaa-íḏí tigúba wovä̂ntuhchä̖ä̖nú-í ivíˀpiye dänhójoˀandi? Ótꞌôeyan, hä̖ä̖ phóḏi jáˀwé in uví sen óetsꞌankhä̖ˀkꞌûˀin dínˀa̖hsaatû̖ˀ, heḏi indibá chuˀi wóepiyegíˀo.”  
\v 10 Wesebo iˀ kwee Peter-ví ân núˀ nachuhkanu. In eˀnûn ditsꞌûndi óechuhshaaḏá iweḏi óepiye, heḏi iví senbí núˀbá óekhä̖ˀkꞌûˀ.  
\v 11 Tꞌä̖hkí in méesateˀin tꞌowa heḏá tꞌä̖hká in wéˀgen tꞌowa nä́ˀin háa napóeˀin dínhanginpóeḏí khunwôedaˀḏi ovâyhógi. 
\s1 Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin dívípínnántꞌôeˀoˀ 
\p  
\v 12 In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin báyékí tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe dâyˀoˀ in tꞌowa dâymúuníḏí. Tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dívíwéˀgeˀoˀ iˀ méesate hayˀiwi pohtâa iwe, “Solomon-bí pohtâa” gin dâytu̖ˀoˀiˀ.  
\v 13 In wéˀgen tꞌowa híwó dívíhéeˀan in Jesus-víˀin dimuuˀinbí̖ˀgeḏi, tobá indáḏí dívíwéˀgeˀa̖míḏí dikhunwôedaˀ wänboˀ.  
\v 14 Hewänbo shánkí wänbo tꞌowa Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖, senäˀdáḏí kwiyä̖ˀdáḏí, heḏi in wéˀgen ho dívíwä̖yu̖ˀindáḏí dívíwón.  
\v 15 Háa napoeˀoˀin in tꞌowa dâymûˀḏi báyékí in dihayˀin oe pꞌóegépiye ovâyhoˀ, heḏi inbí whohpa̖ˀ eeje ahkhây eejá ovâykwꞌóḏi, heḏânho maḏân Peter naphaḏemändi iví óhkhundi wänbo ovâynáaní, heḏi handiḏi wáy wên ovâyhehkháaˀa̖mí.  
\v 16 Heḏá in tꞌowaḏá i búˀây oe Jerusalem tsowa iwéngé nakwꞌóˀ deejeḏá in dihayˀin ovâymáyä̖ˀ, heḏá in toˀwên in yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâytꞌôephaḏekandoˀin wáˀ ovâymáyä̖ˀ, heḏi tꞌä̖hkí ovâyhehkháaˀan. 
\s1 Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâytꞌôephaḏekandoˀ 
\p  
\v 17 Heḏihoˀ iˀ Huḏíyo owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ heḏá in i-áḏí dijiˀindá, Sadducee tꞌowa dimuuˀin, hânho dithúupóe.  
\v 18 Heḏiho in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye dikhenmääḏi in yä̖ˀḏâapí tsiyekannin dipankwꞌóˀ diwebá ovâypankwꞌóḏi.  
\v 19 Hewänbo iˀ khun Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ óesan iˀ pan tewhá phóḏi ihuu-íḏí, heḏi iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi ovâypiyeḏi ovâytu̖ˀan,  
\v 20 “Jaho bípûn oe méesate hayˀi eepiye, heḏi owe úvíwé̖e̖nú-í, heḏi in tꞌowa nä́ˀin wówátsi tsꞌa̖a̖min niˀgeḏi bîntꞌôeˀa̖mí.” Heḏiho háa ovâytu̖ˀan waa dívíˀan. 
\p  
\v 21 Nathayˀä̖ˀ ihayḏi iˀ méesate hayˀi eepiye ditsꞌú̖, heḏi in tꞌowa ovâyhá̖hkanhon. Waˀ han dívíˀoḏiboˀ iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ heḏá in i-áḏí dijiˀindá inbíˀwe dívíwéˀgeˀandi in seˀdaa in Israel tunjowaˀ dimuuˀin ovâytu̖hkánnan, heḏi wên sundaḏo oe pan tewhá eepiye dâysan in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâymáˀíḏí.  
\v 22 Hewänbo iˀ pan tewhá iwe dipówá ihayḏi wíˀovâyshaapí, heḏiho dívíwáybundi inbí tsonnin ovâytꞌôeˀan i̖ˀgeḏi.  
\v 23 Ovâytu̖ˀan, “Naˀin âymûˀ iˀ pan tewhá phóḏi té̖e̖gítꞌaa natiˀḏinnin, heḏá in pan á̖yí̖ˀnin ee phóḏi núˀ-á diwinnindá. Hebo in phóḏi âyhuuḏi gitsꞌú̖ˀ dihayḏi wénä wí wänbo in senäˀ wíˀâyshaapí.”  
\v 24 Iˀ méesate á̖yí̖ˀdi pꞌóˀḏéḏîˀ heḏá in owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindá nä́ˀin ditꞌoe ihayḏi wíḏínhanginnáhpí háa dívíˀa̖míˀin. Wíˀnä́ táye dívíwänpitsikaˀmáa, “Hânnangú dínpóe? Hânnan wíyá napuwagíˀo?” 
\p  
\v 25 Ihayḏi wí toˀwí natsꞌûndi ovâytu̖ˀan, “Bítꞌôeyan, in senäˀ bînpankwꞌóḏiˀin oe méesate hayˀiˀ íve diwindi in tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ.”  
\v 26 Heḏiho iˀ méesatewin sundaḏoví pꞌóˀḏéḏîˀ iví khä̖geˀnin wóegé iˀ méesate hayˀiˀ iwepiye dimää, heḏi in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâywáymaa, hewänbo wíˀovâywa̖ˀanpí, gá han dívíˀandá dikhunwôedaˀḏân in tꞌowaḏi ovâykꞌuhsä̖ä̖yú̖-íˀin. 
\p  
\v 27 Heḏi in tunjowaˀ diwéˀgekwꞌóˀ diwepiye nä́ˀin Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâytsꞌúḏeḏi in tunjowaˀví páaḏépiye ovâywí̖nú, heḏi iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀḏi ovâytꞌeˀpꞌíḏe gin:  
\v 28 “Naˀindi kayˀindi ho wâytu̖ˀan in tꞌowa wívînhá̖ˀâ̖a̖mípí nä́ˀi Jesus gin nakhá̖wä̖́ˀiví̖ˀgeḏi, hebo nää-á undá nä́ä Jerusalem i̖ˀge tꞌä̖hkí in tꞌowa shánkí wänbo bînhá̖ˀoˀ, heḏá wáˀ Jesus-ví chuwa ûnmuuḏi naˀin dînchä̖ä̖nú-íˀin ídaˀ.” 
\p  
\v 29 Peter-áḏí in wéˀgen Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindáḏí óetu̖ˀan, “Shánkí gínkhâyˀä̖ˀ Jôesi Táḏá háa dítu̖ˀan waa âyˀaˀginnâamíˀin tꞌowaví tun âyˀaˀginnamívíˀweḏi.  
\v 30 Undi Jesus phéˀwin deeḏi bîntꞌóhtä̖geḏi bînhay, hewänbo Jôesi Táḏá, iˀ toˀwí nanbí páaḏé kä̖ˀä̖ä̖ˀindi óeˀaˀginmäˀiˀḏibá óewáywówápaa.  
\v 31 Jesus-ân Jôesi Táaḏí iví koˀḏíngéḏí óesóge, tsondi-á aywondi-á namúuníḏí, nä́ˀin Israel tꞌowa ovâykhä̖geˀnamíḏí inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀa̖míḏí heḏânho ovâyˀowóejé-íḏí.  
\v 32 Naˀin gínhanginná nä́ˀi tꞌä̖hkí napóeˀin, heḏânho i̖ˀgeḏi wâytu̖máa, heḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏá hanbá wovâytu̖máa, nä́ˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á Jôesi Táḏáḏí in toˀwên óeˀaˀginmäˀin ovâymä́gi.” 
\p  
\v 33 In Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀin nä́ˀi híˀ ditꞌoe ihayḏi hânho ditꞌayyaapóe, heḏi in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâytꞌahá̖a̖nú-íˀin didaˀ.  
\v 34 Hewänbo wí Pharisee sen Gamaliel gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ iwí̖nú in tunjowaˀ ovâyhéeˀa̖míḏí. I-á Huḏíyoví khuu há̖hkandi namuu, heḏi tꞌä̖hkí in tꞌowaḏi óeˀaˀgin. Iˀḏá wên senäˀ ovâytu̖ˀan in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin oe jáˀwépiye ovâypeeyé-íˀin, iwe wí hây tä̖hkí dívítsíkhaˀa̖míḏí. 
\p  
\v 35 Heḏi Gamaliel-di in tunjowaˀ ovâytu̖ˀan, “Naví tꞌowa Israel-win, híwó bíˀánshaaˀan waˀḏi nä́ˀin senäˀ háawên bînˀanpíḏíboˀ.  
\v 36 Ti wíˀúnˀánshaapíˀan wí sen Theudas gin nakhá̖wä̖́ˀi wí hä̖́yú̖ pa̖a̖yo phaḏe nä́ngé najiˀ, heḏi nä́ˀi Theudas-á natú̖, ‘Naa-ân hayˀi omuu,’ heḏi maḏi jónä́n tä̖gintä̖ (400) senäˀ i-áḏí dívíwón. Hewänbo wên sundaḏoḏi óehay, heḏáháˀ in óeyu̖u̖máaˀin tꞌä̖mäpiye diwijeḏee, heḏi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí dâyˀandiˀ háagîˀ wänbo wíḏínchä̖ˀpóepí.  
\v 37 Heḏáháˀ wíyá hä̖́yú̖ pa̖a̖yo naphaḏe ihayḏi, tꞌowa ovâykhá̖wä̖́hóndeˀi pa̖a̖yo nanáˀ dihayḏi, Judas iˀ Galilee-wi sen naˀä̖ä̖, heḏi báyékí tꞌowa ovâyhéeˀandi i-áḏí dívíwón. Heḏi háa Theudas ûnpóe waabá Judas wáˀ ûnpóe. I-á óehayḏá tꞌä̖hkí in óeyu̖u̖máaˀin diwijeḏee. 
\p  
\v 38 “Heḏânho nää wâytu̖máa, háa nä́ˀin senäˀ bînˀoˀin úvíwóyí̖ˀní. Ánpí binˀan. Háa dikandaˀin heḏá inbí tꞌôe-á inbí ánshaaḏa̖ˀ dínpimuuḏáhoˀ, háa Theudas-á Judas-á dä́npóe waagibá dínpúuwí, heḏiho háˀto háa dívíˀo waa dínkâypúuwí.  
\v 39 Hewänbo Jôesi Táḏáḏânho inbí tꞌôe iwe ovâykhä̖geˀmáaḏáhoˀ, nä́ˀin senäˀdá háˀto bîntꞌaaní, heḏá wáˀ maḏi Jôesi Táḏávíˀpiyeḏa̖ˀ úvíwänpihä́nsaˀí.” 
\p  
\v 40 Heḏiho in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindi Gamaliel-ví tumakhe ôntꞌôeyan. In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâywáytsuḏejôn, heḏi ditsonpóe in sundaḏoḏi púwhí̖ˀdí ovâywhä̖́ä̖níˀin, heḏi Jesus-ví̖ˀgeḏi wíyá wíḏívíhéeˀa̖mípí gin ovâytu̖ˀandiho ovâymaˀpꞌä̖́ḏi.  
\v 41 Heḏiho tunjówháagéḏí dipee. Hânho dihíhchanpóe, gá Jôesi Táḏá indáḏí báyékí nahíhchandi iˀḏi ovâymä́giḏân nä́ˀin wôedaˀ iwehay ovâykáaníḏí Jesus namuuḏi.  
\v 42 Heḏi thamuwaagi iˀ méesate hayˀi ee heḏá tewhá i̖ˀge tꞌä̖hká dívíjíyéndeḏá tꞌowa Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôekanhon, heḏi ovâyhá̖ˀoˀ Jesus-ân namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí. 
\c 6  
\s1 In tséḏí dijiˀin méesateˀin khä̖geˀnin ovâydeˀman 
\p  
\v 1 Ihayhä̖̂ä̖bá shánkí wänbo tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀ, heḏi in Israel nangeḏi jáˀwéḏí diˀä̖ä̖ˀin Huḏíyo in koḏi Israel-ˀinbíˀpiyeˀ ditꞌayyaapóe. Ditû̖ˀ in kwiyä̖ˀ inbí senäˀ díntꞌahánnin thamuwaagi ovâykoegîˀhä̖ä̖wímäˀ dihayḏi nä́ˀin jáˀwéḏí diˀä̖ä̖ˀin kwiyä̖ˀ shánkí hí̖ˀínda̖ˀ ovâykoegiˀmäˀ in koḏi Huḏíyo kwiyä̖ˀvíˀweḏi.  
\v 2 Heḏiho in tä̖ˀḏi wíje Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindi in wéˀgen Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin tꞌä̖hkí ovâywéˀgeˀandi ovâytu̖ˀan, “Naˀindá gínwóˀná Jôesi Táḏáví híˀ âytꞌôeˀoḏi, heḏiho híwó wínamúunípí nanbí tꞌôe âyjoeˀa̖míḏí âywänpikoegîˀphaaḏé-íḏí.  
\v 3 Heḏânho tíˀûuwin páaḏéˀin, tséḏí wên senäˀ unbíˀweḏi bindeˀman âykwꞌôeníḏí nä́ˀi koegîˀ ovâymä̂äníḏí. Nä́ˀin senäˀ giˀmin dimúuníˀin dínkhâyˀä̖ˀ: Tꞌowa ditû̖ˀ híwóˀnin senäˀ dimuuˀin, heḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi dâymáaˀindá híwóˀdi hangintan dâymáaˀindá dimúuní.  
\v 4 Heḏi naˀin Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin gimuuˀindáho ívíjûusuˀa̖mí heḏá Jôesi Táḏáví híˀ âyhá̖ˀa̖mí, heḏi nä́ˀindáho nanbí tꞌôe-á gínmúuní.” 
\p  
\v 5 Tꞌä̖hkí in méesate ee dikwꞌóˀnin háa in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ditú̖ˀin ovâyhí̖ˀan, heḏiho Stephen óedeˀman, i-á báyékí wä̖yu̖ imáaˀiˀ namuu, heḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi imáaˀi-á. Nä́ˀin wéˀgen senäˀ wáˀ ovâydeˀman: Philip-á, Prochorus-á, Nicanor-á, Timon-dá, Parmenas-á, heḏá Nicholas oe Antioch-wi-á (i-á Huḏíyo namuupí wänbo in waagibá iwä̖yundeˀiˀ namuu).  
\v 6 Heḏi nä́ˀin senäˀ ovâydeˀmannin in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye ovâykán, heḏi inbîˀḏi in tꞌôekhuwaˀin dívímankwꞌóḏiḏi ingîˀ ovâyjûusuˀan. 
\p  
\v 7 Shánkí wänbo tꞌowa Jôesi Táḏáví híˀ ditꞌoe, heḏi oe Jerusalem in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin disôemän. Báyékí in Huḏíyo owhaˀ wänbo nä́ˀi híˀ dâyˀaˀgindi dívíwä̖yu̖. 
\s1 Stephen óepankêˀ 
\p  
\v 8 Stephen báyékí Jôesi Táḏáví sígísehkanä imáa, heḏi Jôesi Táḏáḏí kay óemä́gi, heḏiho tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe heˀendi iˀoˀ in tꞌowa dâymúuníḏí.  
\v 9 Hewänbo wên senäˀ Stephen-dáḏí dívítu̖hkandoˀ. Indá nä́ˀi Huḏíyoví méesatewin dimuu, “Ovâymaˀpꞌä̖́ˀḏiˀin Pantꞌôeˀinbí Méesate” gin dâytu̖ˀoˀ, heḏi Cyrene-windá Alexandria-windá Cilicia-windá heḏá Asia-windá dimuu.  
\v 10 Hewänbo iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi Stephen báyékí híwóˀdi hangintan óemä́gi ihéeˀa̖míḏí, heḏiho in senäˀ wíḏínkoḏipí óetꞌaaníḏí. 
\p  
\v 11 Heḏiho indi wên senäˀ ovâywáˀâa iví̖ˀgeḏi dívíhójoˀa̖míḏí, heḏi nä́ˀin ditú̖, “Naˀin gitꞌoe aˀginpí waagi ihéeˀandi Moses-ví̖ˀgeḏi heḏá Jôesi Táḏáví̖ˀgeḏá.”  
\v 12 Gindiḏiho in tꞌowa heḏá in Huḏíyo tsonnin heḏá in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀindá tꞌä̖hkí ovâytꞌeˀyaˀnan, heḏiho Stephen-bíˀpiye dikhenmääḏi óeyâ̖ˀ, heḏi khóhkaydi in tunjowaˀvíˀpiye óehoˀ.  
\v 13 Heḏi wên senäˀ ovâytsꞌúḏe iví̖ˀgeḏi dívíhójoˀa̖míḏí. Ginnân ditú̖: “Nä́ˀi sendá hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí híwóhpí ihéeˀo nä́ˀi Jôesi Táḏáví méesate i̖ˀgeḏi heḏá iˀ tsontun Moses itaˀnan niˀgeḏá.  
\v 14 Heḏi gitꞌoe natú̖ḏí, nä́ˀi sen Jesus oe Nazareth-wi nä́ˀi méesate hayˀiˀ inayu̖khâymáaˀin heḏá nä́ˀi khuu Moses-di dímä́giˀi-á tꞌä̖hkí iˀegókhâymáaˀin.” 
\p  
\v 15 Tꞌä̖hkí in tunjowaˀdi tsíhtáye Stephen óemúndeˀ, heḏi iví tsꞌay wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀivíˀin waagibá ûnkeepóeˀin dâymûˀ. 
\c 7  
\s1 Stephen-di in Huḏíyo tsonnin ovâyhíˀmáa 
\p  
\v 1 Iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀḏi Stephen óetsikaˀyan, “Ti nä́ˀi ditû̖ˀdi tꞌä̖hkí taˀgen namuu?” 
\p  
\v 2 Stephen-di ovâytu̖ˀan, “Mä́ˀmä̂äˀindá tíˀûuwin páaḏéˀindá, naa dîntꞌôeyan. Jôesi Táḏá iˀ saˀwóˀdi kohthay eeḏi nathaaˀi nanbí páaḏéˀi thehtáy pahpâa Abraham-bíˀpiye ipikeeyan, waˀḏi Abraham owáy Mesopotamia nange wä̖́hä̖̂ä̖ nathaa ihayḏiboˀ, oe Haran búˀpiye waˀ namääpíḏíboˀ,  
\v 3 heḏi Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀan, 
\q1 ‘Uví maatu tꞌowa mänjoeˀa̖mí heḏá uví nangá, 
\q2 heḏi unmú-í nä́ˀi nange wînkeekankhâymáa iwepiye.’ 
\m  
\v 4 Heḏiho in Chaldean-bí nangeḏi napeeḏi oe Haran wä̖́hä̖̂ä̖piye ithayegihoˀ. Iví táḏá ûnchuu ihayḏá Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀan iweḏá namú-íˀin, heḏi nä́ä nange nää githaa iwe napówá.  
\v 5 Jôesi Táḏáḏí Abraham hä̖ä̖wí wänbo nä́ˀi nange iwe wíˀóemä́gipí ivîˀ ûnmúuníḏí, wí nan iˀa̖hkêeníˀi wänbo joe. Hewänbo Jôesi Táḏá iví tun imä́gi wáy wí thaa nä́ˀi nan óepä̖hkhâymáaˀin ivîˀ ûnmúuníḏí, heḏá owáy nachuu ihayḏá iví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀindá inbîˀ dínpuwagíˀo. Heḏi nä́ˀi tꞌä̖hkí Jôesi Táḏáḏí Abraham óetu̖ˀan waˀḏi iví páaḏéˀi ay ûnpu̖yä̖píḏíboˀ.  
\v 6 Óetu̖ˀan wáˀ iví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀin wíyá nange inbîˀ dínmuupíˀwe dívíthayekhâymáaˀin, heḏi ee nangeˀin tꞌowaḏi jónä́n tä̖gintä̖ (400) pa̖a̖yo tꞌä̖hkí ovâypankhonkhâymáaḏá ovâytꞌôephaḏekankhâymáa.  
\v 7 Hebo óetu̖ˀan wáˀ, ‘Naaḏá in tꞌowa uví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀin ovâypanhógiˀin dovâytuhchä̖nukhâymáa, heḏá hä̖ˀin tꞌowaví nangeḏi uví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀin dipeegíˀo, heḏi nä́ˀi nangepiye diˀä̖ä̖-í, heḏi nä́we naa díˀaˀginmä̂äní.’  
\v 8 Heḏiho Jôesi Táḏá gin iwéhpêeˀandi Abraham óetu̖ˀan wên kꞌewe taaḏi óetaaˀa̖míˀin, Abraham ikeeya̖míḏí nahíjeˀin. Heḏi Abraham wí eˀnú ûnpu̖yä̖, i-á Isaac gin nakhá̖wä̖́, heḏi kháve thaa naphaḏe ihayḏi nä́ˀin kꞌewe taaḏibá óetaaˀan. Heḏá Isaac wáˀ iví eˀnú Jacob hanbá iˀan, heḏá Jacob-á iví tä̖ˀḏi wíje (12) eˀnûn hanbá-á, indá nanbí hehä̖̂ä̖win thehtáy pahpáˀin gínmuu. 
\p  
\v 9 “Nä́ˀindá inbí tíˀûu Joseph-víˀpiye dithúupóeḏí óeku̖ˀpꞌégi, heḏi wây-á senäˀ oe Egypt-piye dimännindi óekumäḏi indáḏí óehoˀ.  
\v 10 Hewänbo Jôesi Táḏá wáˀ i-áḏí namää, heḏi tꞌä̖hkí iví tꞌôephaḏe iweḏi óejâaˀan. Jôesi Táḏáḏí Joseph óekhä̖geˀnandiho iˀ Egypt-wi tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ Pharaoh gin óetu̖ˀoˀiˀḏi báyékí óehí, heḏá óemûˀ híwóˀdi hangintan imáaˀin, heḏiho iˀḏi Joseph óesóge in Egyptˀinbí tunjó dínmúuníḏí heḏá iví hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ônˀá̖yîngiˀa̖míḏá. 
\p  
\v 11 “Ihayhä̖̂ä̖bá oe Egypt nange heḏá Canaan nangá wéngé tꞌä̖hkí diha̖a̖póe, heḏiho báyékí tꞌowa dâytꞌôephaḏendeˀ. Nanbí thehtáy pahpáˀin wänbo wíḏâykoegiˀshaaḏepí.  
\v 12 Heḏi oe Egypt dínkoegiˀbáˀyennin Jacob ûnhanginpóe, heḏiho iví eˀnûn nanbí thehtáy pahpáˀin gínmuuˀin iwepiye isan dâykoegîˀkuumä́-íḏí. Ihayḏá páaḏé iwepiye ditsꞌanmää.  
\v 13 Heḏi wíyá dimää ihayḏi Joseph-di ovâykeeyan i-á inbí tíˀûu dínmuuˀin, heḏá Pharaoh-á ûntsꞌanhanginpóe toˀwên Joseph-ví tꞌowa ûnmuuˀin.  
\v 14 Heḏi Joseph-di iví maatu tꞌowa-á heḏá iví táḏá Jacob-á ovâytꞌôesan ivíˀpiye oe Egypt diˀä̖ä̖-íˀin. Indá tségíntä̖ˀḏi pꞌánú (75) ihay dijiˀ.  
\v 15 Heḏiho gindiḏi Jacob-áḏí nanbí wéˀgen thehtáy pahpáˀindáḏí oe Egypt-piye dimää, heḏi iwe dívíthaye dichuu píhay.  
\v 16 Tíúugéḏí iˀ pení phéhkhún Egypt-di oe Shechem-piye dâyhoˀ heḏi iwe wí tꞌowápho iwe wíyá dâywáykhä̖ˀkwꞌóḏi. Báyékí pa̖a̖yo phaḏe nä́ˀi hä̖ä̖wí napóepíḏíbo nä́ˀi tꞌowápho-á Abraham wí chä̖ˀdi ho ikumä Hamor-ví eˀnûnbíˀweḏi. 
\p  
\v 17 “Iweḏi báyékí pa̖a̖yo naphaḏe, heḏi nanbí tꞌowa oe Egypt nange wä̖́hä̖̂ä̖ báyékí diˀâytꞌowasôe, heḏi iˀ thaa tsowa naˀä̖ˀ Jôesi Táḏá iˀa̖míḏí háa iˀḏi Abraham óetu̖ˀan waa óekhâymáaˀin.  
\v 18 Heḏi ihayḏi wíyá tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ tsꞌa̖a̖biˀ Egypt nange nasogeḏee, i-á hä̖ä̖wí wänbo Joseph-ví̖ˀgeḏi ûnhanginnáhpîˀ namuu.  
\v 19 I-á wên háawên jänäkíˀin nanbí tꞌowavíˀpiye iˀan, iˀḏá nanbí thehtáy pahpáˀin ovâykaygiˀan inbí ây hí̖ˀínnin jáˀwébo dâyjoeˀa̖míḏí dínchuu-íḏí. 
\p  
\v 20 “Ihayḏibá Moses naˀaypu̖yä̖, heḏi hânho saˀwóˀdi-á naˀaymuu. Iví jíyá-áḏí iví táḏá-áḏí poje pꞌóe tꞌä̖hkí inbí kꞌaygibo óeˀá̖yîngiˀan.  
\v 21 Ihayḏáháˀ oe jáˀwépiye óepiye óejoeˀa̖míḏí, hebo Pharaoh-ví aˀyú̖ ûnˀä̖ä̖ḏi óeshaaḏi ivíˀpiye óehoˀ, heḏi ivîˀ ûnmuu waabá óesówé.  
\v 22 Moses-á nä́ˀin Egypt-winbí há̖hkan tꞌä̖hkí nahá̖hpóe, heḏi iví híˀ-á heḏá tꞌä̖hkí iˀannindá ûnkay. 
\p  
\v 23 “Moses-á jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yoˀi napuwamän dihayḏi iˀánshaamä́gi iví tꞌowa in Israel-ˀin napu̖wä̖mú-íḏí.  
\v 24 Heḏi namää ihayḏi wí Egypt-wi sendi wí Israel-ˀiˀ sen óewa̖ˀoḏi óemûˀ, heḏiho Moses-di nä́ˀi Israel-ˀiˀ ônˀaywoeníḏí namää, heḏi háa iˀ Egypt-wiḏi iˀ Israel-ˀiˀ óeˀan waabá Moses-di iˀ Egypt-wi óeˀan óeḏahay píhay.  
\v 25 Moses naˀándeˀ iví tꞌowa dínhanginnáaníˀin Jôesi Táḏáḏí óesógeˀin inbí tꞌôephaḏe iweḏi ovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí, hewänbo indá wíḏínhanginnáhpí. 
\p  
\v 26 “Wíyá tháwä́n nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi wíje Israel-ˀin dänyándeḏi ovä̂nmûˀ, heḏi ovä̂nkꞌemakannamíḏí ikhä̖ä̖. Ovä̂ntu̖ˀan, ‘Bátꞌôeyanbe un senäˀ, undá tíˀûuwin waaginbá damuu, heḏi háaḏan wíˀnä́ táye dänwa̖ˀoˀ?’  
\v 27 Hewänbo iˀ sendi iˀ wêe sen óewa̖ˀoˀiˀḏi Moses óewänpichä̖nuḏi óetu̖ˀan, ‘Toˀḏan wônkꞌûˀ naˀin dítsonmáˀve-íḏí háa dítu̖ˀâ̖a̖míḏí híwóhpí änˀoˀin?  
\v 28 Ti naa wáˀ díháyjíˀin undaˀ, tsá̖ˀdi iˀ Egypt-wi nâaˀan waabá?’  
\v 29 Moses nä́ˀin natꞌoeḏi Egypt-di nashavepee, heḏi oe Midian nangepiye namääḏi iwe wí jáˀwéḏíˀi waagibá ithaye. Iwáy wä̖́hä̖̂ä̖ho wíje eˀnûn ûnpu̖yä̖. 
\p  
\v 30 “Wíyá jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yo naphaḏe ihayḏi wí thaa oe Sinai pꞌin núˀ ahkónu wáy najiˀ ihayḏi, wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi wên wä̖́ä̖ˀi phéˀyä̖́vi nakojeˀnin jâage nawindi óemûˀ.  
\v 31 Moses nä́ˀi imûˀḏi óeháaˀan, heḏi shánkí núˀpiye ihá̖ḏi híwó imúuníḏí, heḏi Nanbí Sedó Jôesi Táa ihéeˀandi natꞌoe. Gin Moses óetu̖ˀan:  
\v 32 ‘Naa-á Jôesi Táḏá omuu, uví thehtáy pahpáˀin Abraham-dá Isaac-á heḏá Jacob-á indi díˀaˀginmä́giˀiˀ.’ Moses nakhunwôedaˀpóeḏí natha̖tha̖póe, heḏi wíyá imúuníˀin wínadaˀpí.  
\v 33 Hebo Nanbí Sedó Jôesi Táaḏí óetu̖ˀan, ‘Óˀantopꞌä̖ḏi, hä̖ˀi nan unwin diwe báyékí naˀaˀginmuu, navîˀ dînmuuḏi.  
\v 34 Taˀgendi naa dómûˀ háa in Egypt-windi naví tꞌowa ovâytꞌôephaḏekandoˀin, heḏá inbí haytu̖hkwíndá otꞌoe, heḏiho dovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí owá̖. Nää-á u̖-á bikhâyˀa̖mí, oe Egypt-piye wíwáysankhâymáa ovâykhä̖geˀnamíḏí.’ 
\p  
\v 35 “Heḏiho Jôesi Táḏáḏí Moses óesan in Israel tꞌowaví tsondi dínmúuníḏí heḏá ovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏá, tobá hä́ndíḏí indi óejoegiˀandi óetu̖ˀan wänboˀ, ‘Toˀḏan wônkꞌûˀ nanbí tsondi gínmúuníḏí heḏá dítu̖ˀâ̖a̖míḏá háa híwó háa híwóhpí ívíˀoˀin?’ Heḏi Moses in Israel tꞌowavíˀpiye namää ihayḏi iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ in wä̖́ä̖ˀi phéˀyä̖́vi nakojeˀnin jáagé nawindi óehéeˀandiˀbá i-áḏí namää óekhä̖geˀnamíḏí.  
\v 36 Nä́ˀi Moses-á tꞌä̖mäge ipínnántꞌôeˀan oe Egypt nange wä̖́hä̖̂ä̖, heḏá iˀ pꞌîˀ mâapꞌoe gin dâytu̖ˀoˀ iwe tsowa-á, heḏá iˀ ahkónu iwá jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yo dijiˀ ihayḏi. Handiḏiho iˀḏi in Israel tꞌowa Egypt nangeḏi ovâypiye.  
\v 37 Nä́ˀi Moses-dânkun in Israel tꞌowa ginnân ovâytu̖ˀan: ‘Jôesi Táḏáḏí wí tukheˀbiˀ unbí tꞌowa iweḏiˀibo namuuˀi wovâysangíˀo, naa dísan waagibá.’  
\v 38 Nä́ˀi Moses-á in Israel-ˀindáḏí najiˀ oe ahkónu i̖ˀge. Oe Sinai pꞌin núˀ nanbí thehtáy pahpáˀindáḏí najiˀ, iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi wíyá óehéeˀan dihayḏi, heḏi iˀ tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi óehéeˀandi wí híˀ nahándepîˀ ihógi naˀin dítu̖ˀâ̖a̖míḏí. 
\p  
\v 39 “Hebo nanbí thehtáy pahpáˀin wíḏidaˀpí Moses ôntꞌôeyaaníˀin, heḏiho óewänpijoegiˀan, heḏá oe Egypt-piye diwáypundaˀḏi diboˀaakwꞌó. Heḏiho Aaron dâytu̖ˀan,  
\v 40 ‘Wí hä̖ä̖wí âyˀaˀginmä̂änígîˀ heḏá dînpáaḏéhûuwígîˀ-á dînpaˀí. Nä́ˀi sen Moses oe Egypt-di dípiyeˀi-á, wígínhanginnáhpí háa ûnpóeˀin.’  
\v 41 Ihayhä̖̂ä̖ḏi wí hä̖ä̖wí wí wáasíˀay waa ûncha̖a̖ˀi dâypaa, i-á inbí jôesi dínmuu waa dâycha̖a̖, heḏá dâyˀanimâatꞌahá̖nú inbí aˀgin dívímä̂äníḏí, heḏi nä́ˀi hä̖ä̖wí inbí mandibo dâypaaˀiˀḏi báyékí ovâyhíhchanmä́gi. 
\p  
\v 42 “Heḏiho Jôesi Táḏáḏí ovâyjoeˀan heḏânho iˀ thandá pꞌóe-á heḏá in agóyó oe makówá disaaˀindá dâyˀaˀginmä̂äníḏí. Hä́nˀoebo wí Jôesi Táḏáví tukheˀbi itaˀnan háa Jôesi Táḏá natú̖ˀin, ginnân: 
\q1 Un Israel tꞌowa, oe ahkónu jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yo íjiˀ ihayḏi, 
\q2 bînˀanimâatꞌahá̖núndeḏi unbí aˀgin bînmä̂äníḏí, 
\q2 taˀgendi naagîˀ wíˀúvíˀanpí. 
\q1  
\v 43 Naa díˀaˀginmä̂änívíˀweḏi 
\q2 wí hí̖yä̖̂ä̖ˀi teˀaaˀay phoˀ Moloch bînsóge bînhûuwíḏí, 
\q2 heḏá wí hä̖ä̖wí wí agóyó waabá ûncha̖a̖ˀiˀ Rephan gin dâytu̖ˀoˀi-á bînhon. 
\q2 Nä́ˀin wíjeḏi mandibo bînpaaˀin bînˀaˀginmä́gi. 
\q1 Heḏânho wên tꞌowa dovâysankhâymáa wovâyhúuwíḏí kayi̖ˀ wä̖́hä̖̂ä̖piye oe Babylon-ví shánkí onäḏi. 
\p  
\v 44 “Jôesi Táḏáḏí Moses óehéeˀan nanbí thehtáy pahpáˀin ovâytu̖ˀa̖míḏí wí teˀaa gáhä̖́yú̖ˀi dâypaˀíˀin, heḏi Moses ônkeeyan háa nakeetꞌôení waa. Nä́ˀi teˀaa gáhä̖́yú̖ˀi-á íve iˀ kꞌuu pháagîn dakꞌóe Jôesi Táḏáví tsontun eeḏi nataˀmuuˀiˀ, heḏi iˀ teˀaa dâykéeˀí oe ahkónu i̖ˀge dijiˀ ihayḏi.  
\v 45 Heḏi nanbí thehtáy pahpáˀindá iˀ teˀaa gáhä̖́yú̖ˀi-á inbí ây ovâyjoeˀan, heḏáháˀ inbí ây-á iˀ teˀaa dâymaa Joshua-ḏi nä́ä nange ovâytsꞌúḏe ihayḏi. Ihayḏibá in tꞌowa nä́ˀi nan diwewin dimúˀdeˀin Jôesi Táḏáḏí ovâykhehpiye. Heḏi nä́ˀi teˀaa dínkꞌóe inbí tsondi hayˀi David-ví thaa puwahay.  
\v 46 David-dá Jôesi Táḏá óehíhchannan, heḏi gin ijûusuˀan: ‘Nanbí Sedó Jôesi Táa, u̖ Jacob-di hä́nˀoe wóeˀaˀginmäˀiˀ, wí wháagé u̖gîˀ wînkꞌúuwíˀin naa dímä́ä.’  
\v 47 Hebo David-ví ay Solomon-dân Jôesi Táḏágîˀ ôntewhákꞌûˀ, David-dá joe. 
\p  
\v 48 “Hewänbo Jôesi Táḏá iˀ shánkí kwꞌáyewi namuuˀiˀ iˀ tewhá tꞌowa inbí mandi dâykwꞌóḏi eejeḏa̖ˀbá wínathaapí, i-á tꞌä̖mäpiye nathaa. Hä́nˀoe wí iví tukheˀbiˀ gin itaˀnan: 
\q1  
\v 49 Jôesi Táa natú̖, 
\q1 ‘Makówá tꞌä̖hkí naví sogeˀi waagiˀbá dînmuu, 
\q2 heḏá nä́ä oepáa kꞌayḏá wí ân kaykhanwówákandi waagibá-á naagîˀ namuu. 
\q1 Wí wháagé dítôeníḏí wänbo wíˀúnkoḏipí bînkꞌúuwíḏí, 
\q2 heḏi wáygé dáykaykhanwówáˀa̖míˀin wíḏîntáypí. 
\q1  
\v 50 Ti naví mandibo hä̖ä̖ tꞌä̖hkí wíḏókhíjépíˀan?’ gin Jôesi Táa natú̖. 
\p  
\v 51 “Un tꞌowa pꞌóhkâyˀinda̖ˀ ímuu, heḏi wä̖yu̖píˀin ímuuḏi Jôesi Táḏáví híˀ píˀnä́ khóˀjé wíˀúntsꞌúyaˀpí heḏá wíˀítꞌoeˀopí. Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí bînjoegimáa. Háa unbí hehä̖̂ä̖win thehtáy pahpáˀin dívíˀan waagibá úvíkanhon.  
\v 52 Indá Jôesi Táḏáví tukheˀmin tꞌä̖hkí ovâytꞌôephaḏekannanpíˀan. Ovâytꞌahá̖nú in tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin hä́nˀoe ditú̖ˀin nä́ˀi toˀwí iví wówátsi taˀge ihondi namuuˀi nakä̖ˀä̖ä̖gíˀoˀin. Heḏi iˀ napówá ihayḏá undiḏá tunjówháagé bînmangekán, heḏi handiḏi undibo bînhay.  
\v 53 Tobá Jôesi Táḏáḏí in makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin ovâysan wänbo iví tsontun wovâymä̂äníḏí, nä́ˀi tsontundá wívînˀaˀginnanpí.” 
\s1 Stephen óekꞌusä̖yu̖ 
\p  
\v 54 Waˀḏi Stephen-di ovâyhíˀmáaḏí in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀin hânho ditꞌayyaapóeḏí ôndawä̖ˀtsꞌíndeˀ.  
\v 55 Hewänbo Stephen-dá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi imáaḏí oe kwꞌáyepiye ibée, heḏi oe makówá Jôesi Táḏáví saˀwóˀdi kohthay ônmûˀ, heḏá Jesus-á Jôesi Táḏáví koˀḏíngéḏí nawindi óemûˀ.  
\v 56 Heḏi Stephen natú̖, “Binmúˀḏí, makówá nakhuuḏeeḏi dómúndeˀ, heḏá iˀ tꞌowa tꞌä̖hkígîˀ naˀaypu̖yä̖ˀi-á Jôesi Táḏáví koˀḏíngéḏá nawin.” 
\p  
\v 57 In iwe diwinnin dívíˀojemankwꞌóḏiḏi dívítu̖wí̖nú, heḏá tꞌä̖hkíḏíbo wéˀge ivíˀpiye dikhenmää.  
\v 58 Heḏi khóhkayḏi oe búˀ jáˀwépiye óehoˀ, heḏi in ôntꞌeˀpꞌíḏeˀin inbí kꞌéwéˀi to dívípꞌä̖́ḏiḏi wí eˀnú Saul gin nakhá̖wä̖́ˀiví núˀ dâyjoeˀan iˀá̖yîngiˀa̖míḏí, heḏáháˀ Stephen óekꞌusä̖yu̖ óeháyjíḏí.  
\v 59 Waˀḏi óekꞌusä̖yundeˀ ihayḏibo ijûusuˀan gin: “Nanbí Sedó Jesus, naví hâ̖a̖ dînkeˀ.”  
\v 60 Heḏi idégeˀdisógeḏi gin kaygi natú̖, “Nanbí Sedó Jôesi Táa, in tꞌaywóˀnin nä́ˀin tꞌowa dívíˀoˀin wíˀovâychä̖ä̖nú-ípí.” Gin natú̖ḏíhoˀ iví wówátsi ibowa ijóˀkꞌûˀ waagibá. 
\c 8  
\s1 Saul-di in méesateˀin tꞌowa ovâytꞌôephaḏekandoˀ 
\p  
\v 1-2 Stephen óehayḏi Saul-dá óehí̖ˀan. Hebo wây-á senäˀ Jôesi Táḏá óeˀaˀgindoˀindiḏá báyékí dívísíhtä̖ä̖ḏi Stephen óekhä̖ˀkꞌûˀ. Iˀ thaa iweḏi páaḏépiye tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin oe Jerusalem dikwꞌóˀnin báyékí ovâytꞌôephaḏekandoˀ, heḏi in tꞌä̖hkí dijândi tꞌä̖mäpiye diwaḏeḏee oe Judea nange Samaria nangá i̖ˀge tꞌä̖hkí. In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinda̖ˀ Jerusalem-bo dívíwóyí̖ˀ. 
\p  
\v 3 Saul-di in méesateˀin tꞌowa báyékí ovâyjänäkíˀoˀ. Tewhá ee tꞌä̖hkí ijíyéndeḏi kwiyä̖ˀdá senäˀdá inbíˀjeḏibo ovâywhaapiyendeˀ, heḏá ovâypankwꞌóeˀó. 
\s1 Oe Samaria nange Jôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tun ovâytꞌôeˀoˀ 
\p  
\v 4 Heḏiho in tꞌä̖mäpiye dishavepeeˀin wéngé tꞌä̖hkí dívíjíyéndeḏi Jôesi Táḏáví híˀ ôntꞌôekanhon.  
\v 5 Philip wí Samaria-wi búˀpiye namääḏi Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀoˀ. Ovâytu̖máa Jesus-á namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí.  
\v 6 Báyékí tꞌowa dívíwéˀgeˀan heḏá háa Philip-di ovâytu̖máaˀin á̖yîngiḏi dívítꞌôeyandeˀ, iˀ pínnán tꞌôe iˀandi dâymûˀḏi.  
\v 7 Báyékí yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dívítu̖wí̖núndeḏi in tꞌowa ovâymáaˀin diweḏi dipee, heḏá báyékí in dínˀa̖ˀyä̖kankoḏipíˀindá dipóhayˀindá ovâyhehkháaˀan.  
\v 8 Heḏânho in búˀwin hânho dihíhchanpóe. 
\p  
\v 9-11 Ee búˀ wí sen Simon gin nakhá̖wä̖́ˀi wíˀbo natû̖ˀ i-á hayˀi namuuˀin, heḏi ichugetꞌôeˀoḏi báyékí pa̖a̖yo in Samaria nangeˀin tꞌowa ovâyháaˀoˀ. Heḏiho gin iˀoḏi tꞌä̖hkí tꞌowa heˀennin dimuuˀindá heˀennin dimuupíˀindá ôntꞌôeyandeˀ, heḏi ditû̖ˀ, “Nä́ˀi sendá iˀ namuu Jôesi Táḏáḏí óepínnánkaymä́giˀiˀ.”  
\v 12 Hebo Philip-á iˀ híwóˀdi tun Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀoˀ heḏá ovâytu̖máa Jesus-ân namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, heḏi in tꞌowa dívíwä̖yu̖ḏi ovâypꞌóˀpꞌoeˀan, kwiyä̖ˀdá senäˀdá.  
\v 13 Simon wänbo wáˀ iwä̖yu̖, heḏi óepꞌóˀpꞌoeˀan dihayḏi Philip-áḏí wéˀge dänjíyéndeˀ, heḏi hânho óeháaˀoˀ tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe Philip iˀoˀiˀ imûˀḏi. 
\p  
\v 14 Oe Jerusalem in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ditꞌoe in Samaria-ˀin tꞌowa Jôesi Táḏáví tun ônkêˀin, heḏiho Peter-á John-dá inbíˀpiye ovä̂nsan.  
\v 15-16 Nä́ˀin wíje dapówá ihayḏi in dívítsꞌanwä̖yu̖ˀingîˀ ovâyjûusuˀan iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykáyjíḏí, gá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ waˀḏi inbíˀpiye wíḏínˀä̖ä̖píḏân. Ovâywänpipꞌóˀpꞌoeˀan Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ḏi.  
\v 17 Heḏáháˀ inbîˀḏi wíˀíngin dänmankꞌûˀḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykêˀ. 
\p  
\v 18 Heḏi nä́ˀin Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin in tꞌowavîˀḏi dänmankꞌûˀḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykêˀin Simon imûˀḏi ovä̂nchä̖ˀmä̂äníˀin nadaˀ,  
\v 19 heḏi ovä̂ntu̖ˀan, “Naa wáˀ dînkꞌuˀ heḏânho tꞌä̖hkí naa inbîˀḏi dáymankꞌûˀin iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykáyjíḏí.” 
\p  
\v 20 Hebo Peter-di óetu̖ˀan, “Uví chä̖ˀ wóegébo péyégépiye unmú-í, gá unˀándeḏân iˀ hä̖ä̖wí Jôesi Táḏá imäˀi chä̖ˀdi nâakuumä́-íˀin.  
\v 21 Jôesi Táḏáḏí wóemúnde píˀnä́ khóˀjé taˀge wíˀunmuupíˀin heḏiho nä́ˀin tꞌôe háˀto úkoeḏí-í biˀa̖míḏí.  
\v 22 Nää-á nä́ˀi yä̖ˀḏâapíkan unkandaˀi nájoeˀan, heḏi pín taˀgeḏi Nanbí Sedó Jôesi Táḏávíˀpiye bijûusuˀa̖mí háḏéebá nakoḏiḏi nä́ˀi gin unˀánshaamuuˀiˀ wônˀowóejé-í.  
\v 23 Naa-á dînhanginná hânho unthúutꞌóeˀin, heḏá uví tꞌaywóˀdiḏi wóewhimáa waagibá úpóe.” 
\p  
\v 24 Simon-di ovä̂ntu̖ˀan, “Nanbí Sedó Jôesi Táḏávíˀpiye dînjûusuˀa̖mí heḏânho nä́ˀi dítu̖ˀandi naa wíḏînpúuwípíḏí.” 
\p  
\v 25 Heḏi Peter-áḏí John-dáḏí hä̖ä̖wí Jesus-ví̖ˀgeḏi dä́nhanginnáˀdiˀ in tꞌowa ovâytu̖ˀan dihayḏi, heḏá Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví tun ovâytꞌôeˀan dihayḏi, Jerusalem-piye dawáymää. Dänweehon dihayḏi báyékí Samaria nangewi búˀây i̖ˀgeḏi daphaḏe, heḏi Jôesi Táḏáví híwóˀdi tun ovâytꞌôekanhon. 
\s1 Philip-áḏí iˀ Ethiopia nangewi tsondi-áḏí 
\p  
\v 26 Ihayhä̖̂ä̖ḏibá wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi Philip óetu̖ˀan, “Ókhâyˀandi nä́ˀin aakonpiyeˀin pꞌôe i̖ˀge unmú-í, indá Jerusalem-di Gaza-piye namän.” (Iwe wí ahkónu naná.)  
\v 27 Heḏiho ikhâyˀandi namää. Pꞌóegé iwéngé namän dihayḏi wí sen óemûˀ. Nä́ˀi sendá Ethiopia-wi tsondi namuu, in Ethiopia-winbí tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ kweeví chä̖ˀ tꞌä̖hkí ônˀá̖yînmáaˀi namuu, iˀ kwee-á Candace gin nakhá̖wä̖́. Nä́ˀi sen oe Jerusalem-dá najiwän Jôesi Táḏá óeˀaˀginmä̂äníḏí,  
\v 28 heḏi nää ivíˀpiye iweehon dihayḏi iví te phoge naˀä́ndí in taˀnin Jôesi Táḏáví tukheˀbi Isaiah itaˀnannin itundoˀ.  
\v 29 Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi Philip óetu̖ˀan, “Jaˀ unmú-í hä̖ˀi te nâakâaníḏí.” 
\p  
\v 30 Heḏiho Philip iwä̖́näkíḏiḏi óekáa, heḏi iˀ sen itundoḏi natꞌoe, heḏi óetsikaˀyan, “Ti unkaˀpóyaˀ hä̖ˀi nâatundoˀiˀ?”  
\v 31 Óetu̖ˀan Philip, “Hândiḏan okaˀpóewí wí toˀwíḏí wíḏînthayyohpíḏí? Han unchanpóeḏí ti nä́ä te phoge bitôení naa-áḏí bisôege-íḏí?” 
\p  
\v 32 Jôesi Táḏáví taˀnin diwe itundoˀi ginnân natû̖ˀ: 
\q1 Wí kꞌúwá óekheˀgíˀoˀi dâyhújaˀ waagibá óehoˀ, 
\q2 heḏi wí kꞌúwáˀay óephóˀkꞌowandeḏi sígínpíḏíbo hânda̖ˀdibo nawänpikꞌóe waagibá, 
\q2 iˀbá wáˀ háabo wínatú̖hpí. 
\q1  
\v 33 Óewôedaˀiwekán, heḏá híwóˀdá wíˀôntunjóˀnanpí. 
\q1 Toˀwí wänbo háabo wíˀûnkoḏipí natú̖u̖níḏí iví tíˀúugé kä̖ˀä̖ä̖ˀinbí̖ˀgeḏi 
\q2 gá iví wówátsi nä́ä oepáa kꞌayḏi ûnbowaḏeeḏân. 
\p  
\v 34 Heḏi iˀ Ethiopia-wi tsondiḏi Philip óetsikaˀyan, “Toví̖ˀgeḏan Isaiah ihíˀmáa? Ti wíˀbo iví̖ˀgeḏi háa wíyá toˀwíví̖ˀgeḏi itaˀnan? Ti u̖ˀḏi dítu̖ˀa̖mí?”  
\v 35 Heḏiho Philip-di ônthayyan nä́ˀi híˀ Isaiah itaˀnandi-á Jesus-ví̖ˀgeḏân namuuˀin, heḏáháˀ iˀ híwóˀdi tun Jesus-ví̖ˀgeḏi shánká ônthayyan. 
\p  
\v 36 Iwáy pꞌóegé wáy damändi napꞌoˀkꞌóe iwe dapówá, heḏi iˀ tsondiḏi Philip óetu̖ˀan, “Hîn námúˀḏí, hä̖we napꞌoˀkꞌóe. Ti wínakoḏipíˀan dípꞌóˀpꞌoeˀa̖míḏí?”  
\v 37 Philip-di óetu̖ˀan, “Híwó namuu-ákun unpꞌóˀpꞌoepúuwíḏí, pín taˀgeḏi biwä̖yundeḏi.” Heḏi óetu̖ˀan Philip “Naa dáywä̖yunde-ákun Jesus Christ-á Jôesi Táḏáví ay namuuˀin.” 
\p  
\v 38 Heḏihoˀ iˀ tsondiḏi iˀ sen isanhondiˀ óetu̖ˀan iˀ te iwóyí̖ˀní gin, heḏi Philip-áḏí iˀ tsondi-áḏí ee napꞌoˀkꞌóe iwe dawá̖, heḏi Philip-di óepꞌóˀpꞌoeˀan.  
\v 39 Pꞌoe iweḏi dapee ihayḏi Nanbí Sedó Jôesi Táaví Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi tsíkhagipí Philip iweḏi óehoˀ, heḏi iˀ tsondiḏi wíyá wíˀóemûˀpí, hebo ivíˀpiye namän dihayḏi báyékí nahíhchanpóe. 
\p  
\v 40 Philip-á oe Azotus búˀ óekán, heḏi iweḏihoˀ iˀ búˀây i̖ˀge tꞌä̖hkí Jôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tun ovâytꞌôekanhon oe Caesarea búˀ napówá píhay. 
\c 9  
\s1 Jesus-víˀpiye Saul ipimä́gi 
\p  
\v 1 Ihayhä̖̂ä̖bá Saul ívíwo jänäkí in Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀinbí̖ˀgeḏi ihíˀmáa. Natû̖ˀ iˀḏi ovâytꞌakha̖nukhâymáaˀin.  
\v 2 Heḏiho in Huḏíyoví owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀvíˀpiye namää wí taˀdi óedaaˀa̖míḏí. Nä́ˀi taˀdi ihondiho in taˀge óemä́gi iˀ Huḏíyoví méesate oe Damascus búˀ eejepiye namú-íḏí, heḏiho wên tꞌowa, háa kwiyä̖ˀ háa senäˀ dimuuˀin Jesus-ví pꞌôe i̖ˀge dimännin ovâyshaaḏá, oe Jerusalem-piye ovâypanmáˀí ovâypankwꞌôeníḏí. 
\p  
\v 3 In pꞌóegé Damascus-piye namän dihayḏi, tsowa napowamändi, tsíkhagipí wí ko makówáḏí nawá̖, heḏi óeˀánkêˀ.  
\v 4 Heḏi nange nakanu, heḏi wí toˀwíḏí óehéeˀandi natꞌoe. Óetsikaˀyan, “Saul, Saul, háaḏan u̖ˀḏi naa dítꞌôephaḏekandoˀ?”  
\v 5 Saul natsikapóe, “Nanbí Sedó, to-an unmuu?” Heḏi óetu̖ˀan, “Naa Jesus-ân omuu, u̖ˀḏi naa dítꞌôephaḏekandoˀiˀ.  
\v 6 Ówí̖nú, heḏi iˀ búˀpiye unmú-í. Iwânho wóetu̖ˀa̖mí háa biˀa̖míˀin.” 
\p  
\v 7 In senäˀ i-áḏí dimännin diwänpikwi̖nuḏeeḏi háabo wíḏitundeepí. Diwänpitꞌoe hewänbo hä̖́ä̖bo wíḏâymûˀpí.  
\v 8 Saul iwí̖nú, hewänbo itsíwaa ihayḏá hä̖́ä̖bo wíˀûnkeetꞌóepí, heḏiho Damascus-piye óepahoˀ.  
\v 9 Poje thaa iví keetan wíˀimáapí heḏá wáˀ húukan wänbo su̖wä̖ wänbo wíˀiˀohpí. 
\p  
\v 10 Nä́ˀi búˀ Damascus iwáho wí sen Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀiˀ Ananias gin nakhá̖wä̖́ˀi nathaa. Nanbí Sedó Jesus-di óekhá̖yä̖́ˀdeḏi waagibá ûntꞌoepóe, heḏi Ananias natú̖, “Nanbí Sedó, hä̖ä̖-an undaˀ?” 
\p  
\v 11 Heḏi Nanbí Sedó Jesus-di óetu̖ˀan, “Wesebo Judas-ví tewhá eepiye unmú-í. Iví tewhá-á nä́ä búˀwin pꞌôe iwe naˀä́n, Taˀgeˀin Pꞌôe gin dâytu̖ˀoˀ. Eeḏi wí sen Saul gin nakhá̖wä̖́ˀiví̖ˀgeḏi untsikapúuwí, Tarsus búˀwi-ân iˀ namuu.  
\v 12 Nääbo ijûusuˀoˀ, heḏi iˀ tewhá ee naˀä́n diwe untsuḏemändi wóemúnde waagibá nääho ûntsꞌanpuwamän, heḏá wáˀ wóemúndeˀ uví mandá nâatä̖geḏá iví keetan wíyá ikáyjíḏí.” 
\p  
\v 13 Hewänbo Ananias natú̖, “Nanbí Sedó, báyékí tꞌowaḏi nä́ˀi senbí̖ˀgeḏi dítꞌôeˀan. Ditú̖ uví tꞌowa Jerusalem-windá iˀḏi hânho ovâyjänäkíˀan.  
\v 14 Heḏá in Huḏíyoví owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindi ônkꞌûˀ nä́we wáˀ in tꞌowa tꞌä̖hkí wóekhá̖yä̖́ˀdeˀin dívíjûusuˀoḏi ovâypankwꞌôeníḏí.” 
\p  
\v 15 Hewänbo Nanbí Sedó Jesus-di óetu̖ˀan, “Ópûn, naaḏân wíˀbo dódeˀman naví tꞌôe dînˀa̖míḏí. Iˀḏá in Israel tꞌowa-á heḏá in wéˀgen tꞌowa wáˀ inbí tsonnin wóegé ovâytꞌôeˀa̖mí toˀwí omuuˀin naa.  
\v 16 Naaḏân wíˀbo dônthayya̖mí báyékí itꞌôephaḏekhâymáaˀin naví tꞌôe dînˀa̖míḏí.” 
\p  
\v 17 Heḏiho Ananias iˀ tewhá óetu̖ˀan deepiye namää, heḏi natsꞌú̖. Heḏi iví mandi Saul óetä̖geḏi óetu̖ˀan, “Tíˀûu páaḏéˀi Saul, hä̖ˀin pꞌóegé nä́ä Damascus búˀpiye unˀä̖ˀ ihayḏi Nanbí Sedó Jesus uvíˀpiye ipikeeyan. Heḏi iˀḏibá naa dísan wíyá úkeepúuwíḏí, heḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi mänmáˀve-íḏí.”  
\v 18 Wesebo wí hä̖ä̖wí paa okhowa waagiˀbá namuuˀiˀ Saul-ví tsée iweḏi ûnjâapóe, heḏi wíyá ûnkeepóeḏí iwí̖nú.  
\v 19 Ihayḏiho óepꞌóˀpꞌoeˀan, heḏi ihú̖u̖yandi iví kay iwáykêˀ. 
\s1 Oe Damascus Saul-di Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀoˀ 
\p Saul wí hä̖́yú̖ thaa oe Damascus-bo iwóyí̖ˀ in tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindáḏí.  
\v 20 Heḏi wesebo iˀ Huḏíyoví méesate eeje namää, heḏi ovâythayjoˀ Jesus-á Jôesi Táaví ay-ân ûnmuuˀin.  
\v 21 In tꞌowa iví híˀ ditꞌoeˀin tꞌä̖hkí ovâyháaˀandi dívípitu̖máa, “Ti nä́ˀi-ân wínamuupíˀan iˀ toˀwíḏí oe Jerusalem ovâyhá̖núndeˀiˀ tꞌä̖hkí in Jesus óekhá̖yä̖́ˀdeˀin dívíjûusuˀoḏi? Ti nä́äpiye wínaˀä̖ä̖píˀan ha̖ˀmin tꞌowa ovâywänpipanhóeníḏí, in Huḏíyoví owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀinbíˀpiye ovâyhûuwíḏí?” 
\p  
\v 22 Hebo Saul-ví híˀ-á shánkí wänbo ûnkaypuwamändi ovâythayyan Jesus-áho taˀgendi namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, heḏiho in Damascus-ˀin Huḏíyo hä̖́ä̖bo wíḏâyshaapí óetu̖ˀâ̖a̖míḏí. 
\p  
\v 23 Báyékí thaa naphaḏe ihayḏi in Huḏíyo dívíwéˀgeˀan háawin wên ánshaa dâykꞌúuwíḏí háḏíḏí Saul óeháyjíḏí waagi.  
\v 24 Khu̖u̖-á thaa-á iˀ búˀ tehpaa phóḏi iwe óetsíkhaˀmáa óeháyjíḏí. Hewänbo Saul ûnhanginpóe háa óekhâymáaˀin,  
\v 25 heḏi wí khun wên iví híˀ iwe dívíwä̖yundeˀindi iˀ búˀwi tehpaa iwepiye óehoˀ, heḏi naphohcháˀ diwe wên tꞌúnbay hayˀin diweḏi óewá̖ve. 
\s1 Saul oe Jerusalem búˀ najiˀ 
\p  
\v 26 Saul Damascus-di oe Jerusalem-piye namää, heḏi in wéˀgen Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindáḏí iwóeníˀin nadaˀ. Hewänbo tꞌä̖hkíḏíbo iˀ dâykhunwôedaˀ, wíḏiˀânpíḏí taˀgendi Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀin.  
\v 27 Hewänbo Barnabas-di in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀinbíˀpiye óehoˀ indi óetaa-íḏí, heḏi ovâytu̖ˀan háa Saul ûnpóeˀin in pꞌóegé oe Damascus-piye namändi. Háa Saul-di Nanbí Sedó Jesus óemûˀ waagi heḏá Jesus-dá óehéeˀan waagá ovâytu̖ˀan. Ovâytu̖ˀan wáˀ háa Saul khunwôedaˀginpíḏíboˀ in tꞌowa oe Damascus Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀannin.  
\v 28 Heḏiho in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindi Saul óesígíkêˀ, heḏi i-á oe Jerusalem i̖ˀge tꞌä̖hkí indáḏí najiˀ. Iwe wáˀ khunwôedaˀginpíḏíboˀ in tꞌowa Nanbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀan.  
\v 29 Wên tꞌowa iwe dijiˀ, Huḏíyobá dimuu hebo Israel nange jáˀwéḏí diˀä̖ä̖. Indáḏí wáˀ ihíˀmáaḏáháˀ itu̖hkannan, heḏi ditꞌaypóeḏí háḏíḏí óeháyjíˀin dâytu̖wä̖máa.  
\v 30 Hewänbo in tíˀûuwin páaḏéˀin háa óekhâymáaˀin dínhanginpóe ihayḏi, oe Caesarea búˀpiye óeshavehoˀ, heḏá iweḏáháˀ wíyá búˀ Tarsus-piye óesan. 
\p  
\v 31 Nä́ˀi naphaḏe ihayhä̖̂ä̖ in méesateˀin tꞌowa dívíwéˀgeˀoˀin iˀ nange Judea-á Galilee-á Samaria-á toˀwíḏí wänbo wíˀovâyjänäkíˀohpí, heḏi shánkí dikaypóe. Heḏi Nanbí Sedó Jôesi Táa báyékí dâyaˀginmäˀ heḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâykhä̖geˀmáa, heḏânkun shánkí wänbo ditꞌowasôe. 
\s1 Peter ipínnántꞌôeˀoˀ in búˀ Lydda-á Joppa-á eeje 
\p  
\v 32 Ihayḏibá Peter tꞌä̖mäpiye namändi Jôesi Táḏáví tꞌowa oe Lydda búˀ dikwꞌóˀnin napu̖wä̖pówá.  
\v 33 Iwe wí sen Aeneas gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ óejay. Nä́ˀi sendá wíˀûnˀa̖ˀyä̖kankoḏipíḏí kháve pa̖a̖yo wíˀûnkoḏipí ishaa-íḏí.  
\v 34 Peter-di óetu̖ˀan, “Aeneas, nää-á Jesus Christ-di wóehehkháamä́gi. Óshaa, mänpa̖ˀshâa.” Heḏi wesebo han iˀan.  
\v 35 In tꞌowa Lydda búˀ dithaaˀin tꞌä̖hkí heḏá o̖ˀge oe Sharon nange dithaaˀindá háa ûnpóeˀin dâymûˀ, heḏi báyékí in diweḏi Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dipóe. 
\p  
\v 36 Ihayḏibá wí kwee Tabitha gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ, Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀiˀ, ee Joppa búˀ nathaa. (Iví khá̖wä̖́-á Greek tundi “Dorcas” ûnmuu, heḏi nä́ˀin híˀ Dorcas-á “Pä̖́ä̖” gin natundaˀ.) Nä́ˀi kweeḏá hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí tꞌowa híwó ovâyˀoˀ, heḏá in sehkanäwó diwówájiˀindá ovâykhä̖geˀmáa.  
\v 37 I-á nahaypóeḏí nachuu, heḏi iˀ pení óeˀowíḏi inbí khuu dínmuu waagibá, heḏi oe whaˀkꞌay íve óekꞌûˀ.  
\v 38 Lydda iweḏi Joppa-á kayi̖ˀ wínanáhpí, heḏi ee Joppa in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dínhanginpóe Peter-á oe Lydda najiˀin, heḏi wíje senäˀ ivíˀpiye ovä̂nsan óetu̖ˀâ̖a̖míḏí, “Ti wesebo naˀindáḏí wíˀunˀä̖ä̖-ípíˀan, heḏi a̖ˀyu̖u̖gi giwáymú-í.” 
\p  
\v 39 Heḏiho Peter wesebo ikhâyˀandi indáḏí namää. Iˀ tewhá ee dipówá ihayḏi oe whaˀkꞌay ívepiye óepiye. Tꞌä̖hkí in kwiyä̖ˀ dikwꞌóˀnin inbí senäˀ díntꞌahánnin Peter-ví núˀ diwindi diséejiˀ, heḏi ônkeejoˀ iˀ báyékí to-á kꞌéwéˀi aa-á Dorcas ipaaˀiˀ waˀ nawówájiˀ ihayḏiboˀ.  
\v 40 Peter-di tꞌä̖hkí ovâypeejôndi idégeˀdisóge ijûusuˀa̖míḏí, heḏi ibéeḏí iˀ pení óemúndeḏi natú̖, “Tabitha, óshaa.” Iˀ kwee itsíwaaḏi Peter óemûˀḏi ishaasóge.  
\v 41 Peter-di óemanyâ̖ˀḏi óekwi̖nukhä̖geˀnandá in kwiyä̖ˀdáḏí in wéˀgen Jôesiví tꞌowa-áḏí ovâytu̖hkánnan ditsꞌú̖u̖níḏí, heḏi iˀ kwee wíyá nawówápóeˀin ovâykeeyan.  
\v 42 In Joppa-win tꞌowa dínhanginpóe háa napóeˀin heḏi báyékí Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖. 
\p  
\v 43 Peter ee Joppa nä́ˀi sen Simon gin nakhá̖wä̖́ˀivíˀwebo híwó hay thaa iwóyí̖ˀ. Simon-dá púje tä̖́vikandiˀ-ân namuu. 
\c 10  
\s1 Cornelius-di Peter óetu̖hkánnan ivíˀpiye naˀä̖ä̖-íˀin 
\p  
\v 1 Oe Caesarea búˀ wí sen Cornelius gin nakhá̖wä̖́ˀi nathaa. I-á tä̖gintä̖ (10) sundaḏoví tsondi namuu, heḏi iví sundaḏo-á “Italy-win” gin ovâytu̖ˀoˀin diweḏiˀin dimuu.  
\v 2 I-áḏí iví kꞌaygiˀindáḏí hä̖̂ä̖ḏi wänbo Jôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀ tobá Huḏíyo dimuupí wänboˀ, heḏi in sehkanäwó diwówájiˀin Huḏíyo tꞌowa hä̖́yú̖-anho ovâychä̖ˀmäˀ ovâykhä̖geˀnamíḏí, heḏá hä̖̂ä̖ḏi waa Jôesi Táḏávíˀpiye ijûusuˀoˀ. 
\p  
\v 3 Wí thaa thíˀêeḏi poje iwáypiye nanândi, wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ Cornelius ûnpówáḏí keeˀeeḏi óemûˀ waagibá ûnpóe, heḏi óekhá̖yä̖́ˀ. 
\p  
\v 4 Cornelius hânho óepíhä̖ä̖, heḏi iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ óeḏamúndeḏi óetu̖ˀan, “Nanbí Sedó, háaḏan unˀä̖ä̖?” 
\p Heḏi iˀ tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi óetu̖ˀan, “Jôesi Táḏá uví jûusu natꞌoe, heḏá wóemûˀ in sehkanäwó diwówájiˀin tꞌowa ovâychä̖ˀmä́giˀin heḏiho háa biˀannin wíˀûnˀôeḏe-ípí.  
\v 5 Nää-á wên senäˀ Joppa búˀpiye u̖ˀḏi ovâysaaní, indá wí sen Simon gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ óenuuwä̖́-í nä́wepiye óemáˀíḏí, iˀ sendá Peter gin wáˀ nakhá̖wä̖́.  
\v 6 I-á iwóyíndeˀ wí púje tä̖́vikandiˀ Simon ginbá nakhá̖wä̖́ˀiví tewhá ee, nä́ˀi tewhá-á mâapꞌoe núˀ nakꞌóe.”  
\v 7 Iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi Cornelius óehíˀbowa ihayḏi ijâaˀan, heḏi Cornelius-di wíje iví tewháˀin tꞌôeˀindá heḏá wí sundaḏo-á ovâytu̖hkánnan, nä́ˀi sundadoḏá hä̖̂ä̖ḏi waa Cornelius óekhä̖geˀdo heḏá Jôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀ.  
\v 8 Háa iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi óetu̖ˀan waa Cornelius-di ovâythayyan, heḏáháˀ Joppa-piye ovâysan. 
\p  
\v 9 Wíyá tháwä́n taagepiye waˀḏi in senäˀ pꞌóegé dimändi, iˀ búˀ tsowa dipowamän dihayḏiboˀ, Peter oe whaˀkꞌaypiye napee ijûusuˀa̖míḏí.  
\v 10-11 Naha̖hséhpóeḏí ihú̖u̖ya̖míˀin nadaˀ, hebo waˀ dâyhä̖ä̖háaˀoḏibo naˀä̖̂ä̖kꞌóe waagibá ûnpóe, heḏi makówá nakhuuḏeeˀin ûnkeepóe, heḏi wí hä̖ä̖wí nangepiye nawha̖veˀä̖ḏi imûˀ, i-á wên aa pháagíˀin waagiˀinbá namuu, heḏi jónu wéegé eeje nawhimuu.  
\v 12 In aa iwe tꞌä̖mägeˀin animâa hä̖ä̖wên dikwꞌôn, hä̖ä̖pandá pꞌoekanu-á pä̖́ä̖yu̖-á heḏá tsíḏé-á.  
\v 13 Heḏi toˀwíḏí óehíˀmáaḏí natꞌoe ginnân: “Peter, ówí̖nú, ovâyhá̖nú hä̖ˀin heḏá ovâykꞌôe.” 
\p  
\v 14 Hebo Peter natú̖, “Joe, háˀto, Nanbí Sedó. Naa hä̂nhay wänbo wíḏókꞌoepí hä̖ä̖wí nanbí khuu gínmuuḏi gínkhâ̖a̖kꞌóeˀiˀ, giˀbi hä̖ä̖wí khá̖a̖ˀi gin âytu̖máaˀiˀ.” 
\p  
\v 15 Heḏá wíyá iˀ híˀ natꞌoe ginnân: “Wíˀúkhâyˀä̖hpí untú̖u̖níˀin nakhâ̖a̖kꞌóeˀin hä̖ä̖wí Jôesi Táḏá natú̖ˀi híwóˀdi namuuˀin.”  
\v 16 Powin gin napóe, heḏi ihayḏi in aa pháagíˀin wesebo makówápiye óetege. 
\p  
\v 17 Peter iˀánshaamáa hä̖ä̖-angú iˀ hä̖ä̖wí ûnkeepóeˀiˀ namuuˀin, heḏi ihayḏibá in senäˀ Cornelius-di ovâysannin wáy Simon-ví tewhá ûnkꞌóeˀin dâyshaa, heḏi oe tehpaa phóḏi dipówá.  
\v 18 Heḏi ditu̖hkwínpóeḏí ditsikapóe, “Ti nä́we Simon Peter iwóyí̖ˀ?” 
\p  
\v 19 Waˀḏi Peter iˀ hä̖ä̖wí ûnkeepóe i̖ˀgeḏi iˀánshaamáaḏí iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi óetu̖ˀan, “Ótꞌôeyanbe, poje senäˀdi wóetu̖wä̖máa. Nää-áho ówhanbe, heḏi ánshaaginpíḏíboˀ indáḏí ópûn.  
\v 20 Naaḏân dovâytu̖ˀan nä́äpiye diˀä̖ä̖-íˀin.”  
\v 21 Heḏi Peter in senäˀ dijiˀ iwepiye nawân heḏi ovâytu̖ˀan, “Naa-ân iˀ omuu undi dítu̖wä̖máaˀiˀ. Háaḏan íˀä̖ä̖?” 
\p  
\v 22 In senäˀdi óetu̖ˀan, “Cornelius-dáho naˀin dísan, i-á sundáḏoví tsondi namuu. I-á iví wówátsi taˀge ihon, Jôesi Táḏá óeˀaˀgin, heḏi iví̖ˀgeḏi in Huḏíyo tꞌä̖hkí híwó dívíhéeˀoˀ. Wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi óetu̖ˀan u̖ wóetu̖ˀâ̖a̖míḏí iví tewhá eepiye unmú-íḏí, heḏânho wí híˀ uvíˀweḏi natꞌoe-íḏí.”  
\v 23 Heḏiho Peter-di ovâytu̖ˀan ditsꞌú̖u̖ní gin, iwebo dívíwhoˀkwꞌôeníḏí iˀ khun. 
\p Heḏi iˀ tháwä́ndá héˀḏibo Peter ishaaḏi ipikhâyˀan, heḏi indáḏí namää, heḏá wên Joppa-win Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindá wáˀ dimää.  
\v 24 Wíyá tháwä́ndá oe Caesarea dipówá. Cornelius-áho ivíˀwe natsíkhaˀä́n, iví ây-á maatuˀindá kꞌemaˀindá ovâywéˀgeˀannin wóegé.  
\v 25 In Peter-ˀin tꞌä̖hkí iˀ tewhá ee dipówá ihayḏi Cornelius-di óesengitu̖ˀan, heḏi Peter-ví páaḏépiye idégeˀdisóge óeˀaˀgeeníḏí.  
\v 26 Hebo Peter-di óekwi̖nukhä̖geˀnan, heḏi óetu̖ˀan, “Ówí̖nú, u̖ˀ waagibá naa wí tꞌowaḏa̖ˀmân omuu.” 
\p  
\v 27 Heḏi dänhíˀhondi iˀ tewhá íve datsꞌú̖. Peter-di in báyékí tꞌowa iwe diwéˀgekwꞌóˀnin ovâymûˀ,  
\v 28 heḏi ovâytu̖ˀan, “Ti wíˀúnhanginnáhpíˀan wí Huḏíyo ûnkhâ̖a̖kꞌóeˀin iví khuu ûnmuuḏi piˀwên tꞌowa-áḏí iwóeníˀin heḏá inbíˀpiye naˀáḏâamú-íˀindá? Hebo Jôesiḏi naa nä́ˀin díhá̖ˀan: Naa wíḏînkhâyˀä̖hpí otú̖u̖níˀin wây-á tꞌowa híwóˀnin wíḏimuupíˀin háa naa dînkhâ̖a̖kꞌóeˀin indáḏí dáywóeníḏí.  
\v 29 Heḏânkun nä́wepiye oˀä̖ä̖-íḏí dídaaˀandi naa ‘joe’ gin wóˀtú̖hpí. Heḏi nää-á dítu̖ˀâ̖a̖mí háaḏí u̖ˀḏi dítu̖hkánnannin.” 
\p  
\v 30 Cornelius-di óetu̖ˀan, “Poje thaa phaḏe poje iwe thíˀêeḏi, nää waabá naná, heḏi naví tewhá ee dáyjûusuˀoḏi oˀä́n, heḏi tsíkhagipí wí sen otsꞌáˀi aa natoˀondi dînkeepóe, heḏi naví hânge nakwi̖nuḏee.  
\v 31 Iˀḏi naa dítu̖ˀan, ‘Cornelius, Jôesi Táḏá uví jûusu natꞌoe, heḏá iˀ hä̖ä̖wí u̖ˀḏi in sehkanäwó diwówájiˀin ovâymä́giˀiˀ imûˀ, heḏi háa biˀoˀin háˀto ûnˀôeḏe-í.  
\v 32 Nää-á wí toˀwí oe Joppa-piye násân, Simon óetu̖ˀâ̖a̖míḏí uvíˀpiye naˀä̖ä̖-íḏí, i-á Peter gin wáˀ nakhá̖wä̖́. Wí púje tä̖́vikandiˀvíˀwe naˀä́n, i-á Simon ginbá nakhá̖wä̖́, heḏi mâapꞌoe núˀ nathaa.’  
\v 33 Heḏiho wesebo wên senäˀ dovâysan wóetu̖hkánnamíḏí, heḏi u̖-á wesebo unˀä̖ä̖ḏi híwó biˀan. Nää-á nä́we tꞌä̖hkí gikwꞌó, heḏá Jôesi Táḏá-á wáˀ nä́we naˀindáḏíbá naˀä́n. Nää gikwꞌó ívítꞌôeyaaníḏí hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí háa Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wóetu̖ˀan waa naˀin dítꞌôeˀa̖míḏí.” 
\s1 Peter-di in Cornelius-ˀin Jôesi Táḏáví híˀ ovâytꞌôeˀoˀ 
\p  
\v 34 Heḏi ginnân Peter natú̖: “Nää naa dînhanginná taˀgendi Jôesi Táḏáḏí tꞌowa tꞌä̖hkí handa̖ˀ ovâymáaˀin.  
\v 35 Tꞌä̖hkí toˀwên iˀ dâyˀaˀginnin heḏá híwó dívíˀoˀindá iˀḏi ovâysígíhóndeˀ, tobá wä̖́hä̖̂ä̖win dimuu wänboˀ.  
\v 36 Iˀḏi iví tun in Israel tꞌowa ovâymä́gi, heḏi ovâytu̖ˀan dínkoḏi i-áḏí dívíwóeníḏí Jesus Christ iˀandi namuuḏi, i-á tꞌowa tꞌä̖hkígîˀ shánkí natsonjiˀi-ân namuu.  
\v 37 Un únhanginná háa tíˀúugéḏí napóeˀin oe Galilee nange heḏá hä̖́yú̖ Judea nange nanáˀ tꞌä̖hká, John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiˀḏi in tꞌowa dipꞌóˀpꞌoepúuwíˀin ovâytu̖ˀan dihayḏi.  
\v 38 Únhanginná Jôesi Táḏáḏí iví Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ônsannin Jesus Nazareth-wiˀ, heḏânho Jesus-áho óesógeˀin ikeeya̖míḏí heḏá in pínnándá óemä̂äníḏá, heḏi Jôesi Táḏá i-áḏí najiḏi Jesus-di híwó in tꞌowa ovâyˀoˀ wáy namää wänboˀ, heḏá hä̖́yú̖ iˀ Penísendiḏi ovâytꞌôephaḏekannannin hehkháa ovâymä́gi. 
\p  
\v 39 “Hä̖ä̖wí Jesus-ví̖ˀgeḏi gínhanginnáˀdi naˀindi tꞌowa âytꞌôeˀoˀ, háa iˀan waa ee Jerusalem búˀ heḏá iˀ wéˀgeˀi búˀây in Huḏíyoví nange tꞌä̖hká nanáˀdiˀ. I-á óetꞌóhtä̖gekꞌûˀḏi óehay.  
\v 40 I-ânkun iˀ namuu Jôesi Táḏáḏí óewáywówápaaˀiˀ, heḏi dînkeeyan iˀ powageˀi thaa nachuu iweḏi wíyá nawówápóeˀin.  
\v 41 Tꞌä̖hkí tꞌowaḏá wíˀóemûˀpí, hebo naˀin iví̖ˀgeḏi ívíhéeˀa̖míḏí páaḏébo dídeˀmannindânho iˀ âymûˀ. Wíyá nawówápóe ihayḏi i-áḏí ívíhú̖u̖yan.  
\v 42 Heḏi iˀḏi naˀin díjôn Jôesi Táḏáví tun in tꞌowa âytunphaaḏé-íḏí, heḏá âytu̖ˀâ̖a̖míḏá taˀgendi i-ânkun namuu Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌä̖hkí tꞌowa ovâykeekwꞌôeníḏí háa híwó háa híwóhpí dívíˀannin, wíˀgíngí in ho dichuuˀindá in waˀ diwówájiˀindá.  
\v 43 Tꞌä̖hkí Jôesi Táḏáví tukheˀmindi dítu̖ˀan, tꞌä̖hkí toˀwên Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀinbí tꞌaywóˀdi dínˀowóˀjen. Jesus-ânkun ônkꞌûˀ gin dînˀa̖míḏí.” 
\s1 In Huḏíyo dimuupíˀin iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykêˀ 
\p  
\v 44 Waˀḏi Peter-di gin ovâytu̖máaḏí iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ nawá̖ tꞌä̖hkí in iví híˀ ôntˀôeyandeˀinbíˀwepiye.  
\v 45 Heḏi in Huḏíyo Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin Peter-áḏí diˀä̖ä̖ˀin hânho ovâyháaˀan, iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ in Huḏíyo dimuupíˀin wáˀ báyékíbo ovâymä́giḏi.  
\v 46 Dínhanginpóe ovâymä́giˀin inbí híˀ ho ditꞌoeḏi, gá piˀwí tundi dívíhéeˀoḏân, heḏá Jôesi Táḏá ívíwo hayˀi namuu gin ditû̖ˀdá. 
\p  
\v 47 Heḏi Peter-di in i-áḏí diˀä̖ä̖ˀin ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀin tꞌowa-á iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dâykêˀ, naˀin iˀ âykêˀ waabá. Heḏânkun tóebo wíˀûnkꞌóepí ovâykhâ̖a̖ˀa̖míḏí pꞌoeḏi ovâypꞌóˀpꞌoeˀa̖míˀin, hewä̖.”  
\v 48 Heḏiho in Cornelius-ˀin ovâytu̖ˀan dínkhâyˀä̖ˀ dipꞌóˀpꞌoepúuwíˀin, dâykeeya̖míḏí Jesus Christ-víˀin dimuuˀin. Heḏáháˀ indi óedaaˀan wí hä̖́yú̖ thaa indáḏí iwóyí̖ˀníḏí. 
\c 11  
\s1 Peter-di ovâytu̖máa in Jerusalem-ˀin méesateˀin háa napóeˀin 
\p  
\v 1 In Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá heḏá in wéˀgen Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin oe Judea tꞌä̖hkí dikwꞌóˀnindá dínhanginpóe in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa wáˀ Jôesi Táḏáví híˀ iwe dívíwä̖yu̖ˀin.  
\v 2-3 Hebo wáy wên tꞌowa Jerusalem búˀwin dichanpóe tꞌä̖hkí tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dínkhâyˀä̖ˀ in Huḏíyoví khuu wáˀ dâyhûuwíˀin. Heḏiho Peter Jerusalem-piye namää ihayḏi indi óetu̖ˀan, “Hä̖ä̖wí gínkhâ̖a̖kꞌóeˀi biˀan. Heháaḏan in Huḏíyoví kꞌewe taa dâymáapíˀin tꞌowavíˀwe unjiˀ, heḏá indáḏá bihú̖u̖yan?”  
\v 4 Heḏi Peter-di ovâythayyan tꞌä̖hkí háa páaḏé iweḏibo napóeˀin. 
\p  
\v 5 Ginnân natú̖: “Oe Joppa búˀ oˀä́n dihayḏi naa dáyjûusuˀoˀ, heḏi oˀä̖̂ä̖kꞌóe waagibá dînpóeḏí wí hä̖ä̖wí dînkeepóe. Wên aa pháagîn waaginbá namuuˀin makówáḏí nawândi dînkeepóe, jónu wéegé eeje nawhimuuˀin, heḏá naví núˀ dînpówá.  
\v 6 Heḏi híwó in aa phoge dómûˀ, heḏi tꞌä̖mägeˀin hä̖ä̖pandá pꞌoekanu-á pä̖́ä̖yu̖-á tsíḏé-á dovâymûˀ.  
\v 7 Heḏi toˀwíḏí díhíˀmáaḏí otꞌoe. Ginnân dítu̖ˀan: ‘Peter, ówí̖núḏí ovâyhá̖nú hä̖ˀin heḏá ovâykꞌôe.’ 
\p  
\v 8 “Hebo naa-á otú̖, ‘Joe, háˀto Nanbí Sedó. Hä̂nhay wänbo naví sóphoge wíḏótógipí wí hä̖ä̖wí nanbí khuu gínmuuḏi gínkhâ̖a̖kꞌóeˀiˀ, giˀbi hä̖ä̖wí khá̖a̖ˀi gin âytu̖máaˀiˀ.’ 
\p  
\v 9 “Hebo oe makówáḏí wíyá iˀ híˀ otꞌoe, gin: ‘Wíˀúkhâyˀä̖hpí untú̖u̖níˀin nakhâ̖a̖kꞌóeˀin hä̖ä̖wí Jôesi Táḏá natú̖ˀi híwóˀdi namuuˀin.’  
\v 10 Powin gin napóe, heḏá hä̖ä̖ tꞌä̖hkí makówápiye óewáytege. 
\p  
\v 11 “Ihayḏibáho poje senäˀ Caesarea búˀ iweḏi ovâysannin iˀ tewhá ee oˀä́n diwe dipówá.  
\v 12 Heḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi dítu̖ˀan, ‘Ánshaaginpíḏíboˀ indáḏí ópûn.’ Wên sí tíˀûuwin páaḏéˀindá wáˀ naa-áḏí dimää, heḏi iˀ sen dítu̖hkánnandiví tewhá ee gitsꞌú̖.  
\v 13 Iˀḏân naˀin dítu̖ˀan wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ iví tewhá íve nawindi óemûˀ, heḏi iˀ tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi ginnân óetu̖ˀan: ‘Wên senäˀ oe Joppa-piye ovâysân nä́ˀi Simon nä́we óemáˀíḏí, i-á Peter gin wáˀ nakhá̖wä̖́.  
\v 14 Iˀḏibá wovâytꞌôekankhâymáa háḏíḏí u̖-á heḏá hä̖́yú̖ uví kꞌaygiˀindá wovâyˀaywoeníˀin.’ 
\p  
\v 15 “Cornelius-di naa díhíˀbowa ihayḏáháˀ naaḏá dovâyhéeˀan. Waˀḏi báyékí otú̖hpíḏíbo iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ inbíˀwepiye nawân, páaḏé naˀin gínpóe waagibá.  
\v 16 Heḏi dînˀánpówá iˀ to híˀ Nanbí Sedó Jesus hä̖̂ä̖ḏi wänbo natû̖ˀdiˀ, gin: ‘John-di tꞌowa pꞌoeḏiḏa̖ˀ ovâypꞌóˀpꞌoeˀan, hebo undá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á bînkáyjí wí pꞌóˀpꞌoekan waagibá.’  
\v 17 Jôesi Táḏáḏí iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ovâymä́gi, heḏá hanbá naˀin dímä́gi, Nanbí Sedó Jesus Christ-víˀpiye ívíwä̖yu̖ ihayḏi. Heḏiho hä̖ä̖-an naa omuu, ti naa dînkꞌóe Jôesi Táḏá dówóyí̖ˀníḏí? Naa-á joe.” 
\p  
\v 18 Heḏiho in tꞌowa háa Peter-di ovâytu̖ˀannin ditꞌoe ihayḏi wíyá wíḏitú̖hpí híwóhpí iˀannin. Ditú̖, “Jôesi Táḏá hânho hayˀi namuu. Iˀḏi in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa wáˀ ovâykhä̖geˀnan inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀa̖míḏí, wówátsi nahándepíˀin dâymáˀve-íḏí.” 
\s1 Oe Antioch búˀ Jôesi Táḏáví tun dâywä̖yundeˀ 
\p  
\v 19 Stephen óehay ihayḏi pha̖a̖piyeḏi in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ndeˀin ovâyjänäkíˀoˀ heḏiho tꞌä̖mäpiye dishavemää. Wáy wên oe Phoenicia nangepiye dimää, wây-á oe Cyprus nangepiyá, heḏá wây-á oe Antioch búˀpiyá. Eeje indi in Huḏíyo tꞌowaḏa̖ˀmânho Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytu̖ˀan, in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa-á joe.  
\v 20 Hewänbo wáy wên in dijáˀnin senäˀdáho oe Antioch búˀpiyebá dimäaˀindá in Huḏíyo dimuupíˀin wáˀ Nanbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀoˀ. Nä́ˀin senäˀdá Cyprus-windá heḏá Cyrene-windá dimuu.  
\v 21 Heḏi Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí nä́ˀin senäˀ ívíwo ovâykaymä́giḏi híwóhay tꞌowa Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ḏi ivíˀpiyá dívímä́gi. 
\p  
\v 22 Oe Jerusalem in méesateˀin tꞌowa háa oe Antioch napóeˀin dínhanginpóe, heḏiho iwepiye Barnabas óesan.  
\v 23-24 Barnabas-á híwóˀdi sen namuu, heḏi pín taˀgeḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á imáa, heḏi ívíwo Jesus-víˀpiye iwä̖yu̖. Heḏi oe Antioch napówá ihayḏi imûˀ hânho híwóˀdi Jôesi Táḏáḏí ovâyˀoˀin, heḏiho nahíhchanpóe, heḏi ovâytumakheˀan pín taˀgeḏi Nanbí Sedó Jesus-áḏí dimúuníḏí. Báyékí tꞌowa Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívítsꞌanwä̖yu̖. 
\p  
\v 25-26 Ihayḏáháˀ Barnabas-á Antioch iweḏi oe Tarsus búˀ nanáˀ diwepiye namää Saul óenuuwä̖́-íḏí, heḏi óeshaa ihayḏi oe Antioch eepiyebá óemaa. Iwânho indá heḏá in wéˀgen méesateˀin tꞌowa-á wí pa̖a̖yo tꞌä̖hkí dívíwéˀgeˀoˀ, heḏi in wíjeḏi báyékí tꞌowa ovâyhá̖ˀan. Ee Antioch in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin páaḏé ovâytsꞌankhá̖yä̖́ˀ “Christian” gin. 
\p  
\v 27 Ihayḏibá wên Jôesi Táḏáví tukheˀmin Jerusalem diweḏi oe Antioch-piye dimää.  
\v 28 Wí wêe in diweḏi Agabus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ iwí̖nú, heḏi in méesateˀin tꞌowa ovâytu̖ˀan, “Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi naa dînhanginˀânnan diha̖a̖puwagíˀoˀin wä̖́hä̖̂ä̖ tꞌä̖hkí.” Háa Agabus natú̖ waa taˀgendi napóe Claudius natsondimuu ihayḏi.  
\v 29 Heḏiho in Antioch-win Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin tꞌä̖hkí dâywéhpêeˀan hä̖́yú̖ dínkoḏi ihay inbí chä̖ˀ dâywéˀgeˀa̖míˀin, in tíˀûuwin páaḏéˀin oe Judea dithaaˀinbíˀwepiye ovâysaaníḏí.  
\v 30 Heḏiho han dívíˀandi Barnabas-áḏí Saul-áḏí iˀ chä̖ˀ ovä̂nˀan, heḏi indá in Jerusalem méesateˀin tsonninbíˀwepiye dä̂nhoˀ. 
\c 12  
\s1 In Jesus-víˀpiyeˀ dívíwä̖yundeˀin wíyá ovâytꞌôephaḏekannan 
\p  
\v 1 Ihayhä̖̂ä̖ han napoeˀo iwáyḏí iˀ nangewi tsondi Herod wên méesateˀin tꞌowa ovâyjänäkíˀa̖míḏí natsonpóe.  
\v 2 Heḏá wáˀ natsonpóe James wí tsijó pháˀḏí óeháyjíḏí, i-á John-bí páˀḏây ûnmuu.  
\v 3 Herod ûnhanginpóe háa iˀannindi in Huḏíyo ovâyhíhchannannin, heḏiho Peter wáˀ óepankáyjíḏí natsonpóe. Gin iˀan nä́ˀi Huḏíyoví shánkíˀeeḏi dínnáˀ dihayḏi, “Oewáaseepîˀ pává koe shánkíˀeeḏi” gin dâytu̖ˀoˀ.  
\v 4 Peter óeyâ̖ˀḏi óepansóge, heḏi tä̖ˀḏi sí (16) sundaḏoḏi óeˀá̖yînmáa, jóˀnängin dívíˀegóˀoˀ. Iweḏânho iˀ Huḏíyoví shánkíˀeeḏi Passover gin dâytu̖ˀo naphaḏe ihayḏi, Herod-di Peter óepiyekhâymáawän in tꞌowaví páaḏépiye ôntunjóˀnamíḏí.  
\v 5 Hebo waˀḏi Peter napannä́n dihayḏi, in méesateˀindi ihayḏa̖ˀ ônjûusuˀoˀ Jôesi Táḏáḏí óekhä̖geˀnamíḏí. 
\s1 Peter iˀ pan tewhá iweḏi óemaˀpꞌä̖́ûnwhihsuu. 
\p  
\v 6 Khu̖ˀḏéeḏí naná, heḏi wíyá tháwä́n héḏénpiye Herod-di Peter óepiyekhâymáawän. Perer-á nakaḏénawhimuu wíje sundaḏoví jáagé, heḏi handiḏi najóˀkꞌóe. In wây-á wíje sundaḏo-á oe pan tewhá jáˀwéˀin phóḏi iwe daˀá̖yînwin.  
\v 7 Tsíkhagipí wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ iwe nakwi̖nuḏee, heḏi pan tewhá íve nakohkeepóe. Iˀ makówási tꞌôepa̖ˀa̖ˀiḏi Peter kꞌuuwoe eeḏi óewáḏáˀandi óekhehshaa, heḏi óetu̖ˀan, “Ówä̖́näkiˀ, óshaa.” Heḏi iˀ kaḏéna khóe eeje nawhimuuˀiˀ ûnwhihsuu.  
\v 8 Heḏi Peter óetu̖ˀan, “Uví sibaˀáa-áḏí uví anto-áḏí ótoˀ.” Heḏiho Peter han iˀan. Heḏáháˀ óetu̖ˀan, “Nää-á uví kꞌéwéˀin to-á wáˀ ótoˀ, heḏi naví tíˀúugé unwóeˀä̖ä̖-í.” 
\p  
\v 9 Heḏiho Peter pan tewhá iweḏi i-áḏí napee, hebo wíˀûnhanginnáhpí háa iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi iˀoˀin taˀgendi napoeˀoˀin háa háḏéewáy iví ánshaa iwe waagi nä́ˀi hä̖ä̖wí imúndeˀin.  
\v 10 Wêe sundaḏo naˀá̖yînwin diwe daphaḏe, heḏá wíyá wêe-á, heḏáháˀ in kwä̖́kꞌu phóḏi iwe dapówá, iˀ búˀ pꞌóegé iwe nacháˀnin. In phóḏi wíˀbo napikhuuḏee. Heḏi dapee, heḏi wéhpêe pꞌôe daphaḏe, ihayḏáháˀ iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi wáypiye napóeḏí Peter wíˀbo óejoeˀan. 
\p  
\v 11 Nää-á Peter ûnhanginpóe nä́ˀi hä̖ä̖wí taˀgendi ûnpóeˀin, ä̖̂ä̖ḏa̖ˀ wínamuupí, heḏi ginnân iˀánshaaˀan: “Näbâa dînhanginná taˀgendi Nanbí Sedó Jôesi Táḏá iví tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi isan naa Herod-ví mangeḏi heḏá in Huḏíyo tꞌowavíˀweḏá dînˀaywoeníḏí, heḏânho háawên jänäkíˀin dikandaˀin wíḏíˀa̖mípíḏí.” 
\p  
\v 12 Ihayḏáháˀ John Mark-ví jíyá Mary-víˀpiye namää. Ee-á hä̖́yú̖-anho tꞌowa dívíjûusuˀoḏi dikwꞌó.  
\v 13 Napówá ihayḏi in jáˀwéˀin tehpaa phóḏi iwe ipópóˀan, heḏi wí tewhá tꞌôeˀi aˀyú̖, Rhoda gin nakhá̖wä̖́ˀi namää imúuníḏí to-angú namuu.  
\v 14 Peter ihéeˀandi natꞌoeḏi iˀ aˀyú̖ wese ûnhanginná toˀwí namuuˀin. Hânho nahíhchanpóeḏí in phóḏi ihuu-ívíˀweḏi oe ívepiye iˀä̖ä̖tsꞌúḏe in tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖míḏí, “Peter oe jáˀwé tehpaa phóḏi iwe nawin.”  
\v 15 Indi óetu̖ˀan, “U̖-ân unbondoemuu.” Hebo iˀ aˀyú̖-á iheˀjiḏiḏa̖ˀ natû̖ˀ, “Háa wâytu̖ˀan waa taˀgennânkun namuu.” Indi óetu̖ˀan, “Háḏéewáy wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi namuu, Peter óeˀá̖yînmáaˀiˀ.” 
\p  
\v 16 Waˀḏi dívíhíˀmáaḏíbo Peter-á iheˀjiḏiḏa̖ˀ ipópóˀoˀ, heḏi in phóḏi dâyhuu ihayḏi toˀwí namuuˀin dâymûˀḏi ovâyháaˀan.  
\v 17 Peter imannan ditu̖há̖a̖níḏí, heḏi ovâytꞌôeˀan háa Nanbí Sedó Jôesi Táa iví makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ isan waa iˀ pan tewhá iweḏi óepeeyé-íḏí. Heḏáháˀ ovâytu̖ˀan, “James-á heḏá in wéˀgen tíˀûuwin páaḏéˀindá bintˀôeˀan háa dînpóeˀin.” Heḏi iweḏi wíyá wáypiye namää. 
\p  
\v 18 Nahéˀḏénpóe ihayḏi in sundaḏo hânho díntû̖ˀ.  
\v 19 “Wáyho Peter?” gin dívítsikaˀmáa. Herod natsonpóe dâynuuwä̖́-íḏí, hebo wíˀóeshaapí. Heḏiho Herod-di in á̖yí̖ˀnin ovâytsikaˀyan háa napóeˀin, heḏi in wíḏínhanginnáhpíḏí natsonpóe ovâyhá̖a̖nú-íḏí. 
\p Ihayḏáháˀ Herod-dá Judea nange iweḏi oe Caesarea búˀpiye namää, heḏi wí hä̖́yú̖ thaa iwe iwóyí̖ˀ. 
\s1 Iˀ tsondi Herod nachuu 
\p  
\v 20 Herod hânho natꞌay in tꞌowa Tyre-á Sidon-dá dithaaˀinbíˀpiye. In tꞌowa nä́ˀin wíje búˀwin Herod-ví nange iweḏi inbí húugîˀ dínˀä̖ä̖ˀä̖, heḏânho dívíwéˀgeˀan dívíhéeˀa̖míḏí, heḏáháˀ wên senäˀ ivíˀpiye ovâysan. Indá Herod-ví tewhá ee pꞌóˀḏéḏîˀ tꞌôeˀi-áḏí dívíkꞌemaˀan, i-á Blastus gin nakhá̖wä̖́, heḏi iˀ óetu̖ˀan Herod óedaaˀa̖míḏí wíyá indáḏí wínatꞌay-ípíḏí. 
\p  
\v 21 Herod wí thaa ovâyhéeˀa̖míḏí ideˀman. Iví tsondiwi aa iˀawe, heḏáháˀ iˀ tsondi púwéḏé eeḏi isóge, heḏi thaa tꞌä̖hkí in tꞌowa ovâyhéeˀan.  
\v 22 Ihíˀmáa ihayḏi in tꞌowa ginnân dívítu̖wí̖núndeˀ, “Jôesiḏân díhíˀmáa waagibá natꞌoetꞌóe, wí sendiḏa̖ˀbá joe.”  
\v 23 Wesebo Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ óesan Herod óehayˀámíḏí, heḏi pubä́ḏí iví see ônkꞌoeḏiho nachuu. Han ûnpóe iḏi in tꞌowa wíˀovâytu̖ˀanpíḏí Jôesi Táḏáḏa̖ˀmân hayˀi namuuˀin. 
\p  
\v 24 Hewänbo báyékí tꞌowa Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví tun shánkí wänbo ditꞌoeˀo, heḏá báyékí ônsígíhóndeˀ. 
\p  
\v 25 Ihayhä̖̂ä̖bá Barnabas-á Saul-áḏí inbí tꞌôe oe Jerusalem dä̂nbowa, iˀ chä̖ˀ in méesateˀin tsonnin ovâymä́giḏi, heḏi iweḏi oe Antioch-piye dawáymää. John wáˀ indáḏí dä̂nhoˀ, i-á Mark gin wáˀ nakhá̖wä̖́. 
\c 13  
\s1 Barnabas-á Saul-á ovä̂ndeˀmandá ovä̂nsan Jôesi Táḏáví híˀ tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖míḏí 
\p  
\v 1 Oe Antioch búˀ iwe in wéˀgen méesateˀindáḏí wên Jôesi Táḏáví tukheˀmindá heḏá wên iví híˀ ovâyhá̖ˀoˀindá dijiˀ. Ginnân dikhá̖wä̖́: Barnabas-á, Saul-á, Simeon-dá (i-á “Phéndi Sen” gin óetu̖ˀoˀ), Lucius-á (i-á Cyrene nangeˀi namuu), Manaen-dá (i-áḏí heḏá iˀ tsondi Herod-áḏí wéˀge dasôe).  
\v 2 Wí thaa diwéˀgekwꞌó Nanbí Sedó Jôesi Táḏá óeˀaˀginmä̂äníḏí heḏá dívíha̖a̖ḏä́ˀa̖míḏá, heḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâytu̖ˀan, “Naaḏi Barnabas-á Saul-áḏí dovä̂ndeˀman wí tꞌôe hä̖ä̖wí dînˀa̖míḏí. Nää-á undá in wíjebá bînsôege-í han dänˀa̖míḏí.”  
\v 3 Heḏiho wíyá dívíha̖a̖ḏä́ˀan, heḏi in wíjevîˀḏi dívímankwˀóḏiḏi ovä̂njûusuˀan, heḏi ovä̂nsan. 
\s1 Barnabas-á Saul-á oe Cyprus dajiˀ 
\p  
\v 4-5 Heḏiho Barnabas-á Saul-áḏí damää, iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovä̂ntu̖ˀan waa. John Mark wáˀ indáḏí najiˀ ovä̂nkhä̖geˀnamíḏí. Oe Seleucia búˀpiye dimää, iweḏáháˀ kophé iweḏi wí pꞌojâaḏi Cyprus gin dâytu̖ˀoˀ iwepiye dimää. Heḏi Salamis búˀ-á dipówá, heḏi iwe Jôesi Táḏáví tun in Huḏíyoví méesate eeje ovâytꞌôeˀoˀ. 
\p  
\v 6 In poje senäˀ nä́ˀi pꞌojâaḏi i̖ˀge tꞌä̖hkí dijiˀ, ihayḏáháˀ oe Paphos búˀ dipówá. Iwe wí Huḏíyo sen óemûˀ, Bar-Jesus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ (Greek tundi “Elymas” gin nakhá̖wä̖́). I-á pínnándi namuu heḏi natû̖ˀ i-á Jôesi Táḏáví tukheˀbi-ân namuu, hewänbo ihójomáa.  
\v 7 Nä́ˀi sendá iˀ nangewi tsondi Sergius Paulus-ví kꞌema ûnmuu. Sergius Paulus-á hânho há̖ˀi sen namuu, heḏi Jôesi Táḏáví híˀ natꞌôeyandaˀḏi Barnabas-á Saul-á ovä̂ntu̖hkánnan.  
\v 8 Hebo nä́ˀi pínnándi nadaˀ ovä̂nkhâ̖a̖ˀa̖míḏí, heḏânho iˀ tsondiˀ óetu̖máa, “Wíviwä̖ä̖yú̖-ípí háa wóetu̖máaˀin.”  
\v 9 Heḏi Saul (nää Paul gin wáˀ óekhá̖yä̖́ˀdeˀ) iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ pín taˀgeḏi imáa, heḏi tsíhtáye Elymas óeḏamúndeˀ,  
\v 10 heḏi óetu̖ˀan, “U̖-á Penísendiví ay-ân kavêe unmuu, u̖-á wí hójoˀiḏa̖ˀ unmuu, hä̖ä̖wí biˀoˀi-á yä̖ˀḏâapîˀḏa̖ˀ namuu, hä̖ä̖wí híwóˀdi namuuˀi-á nâatꞌay, u̖-á Jôesi Táḏáví taˀgeˀin pꞌôe mânmäägiˀa̖míˀin undaˀ.  
\v 11 Nää-á ótꞌôeyanbe, Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏá wóetuhchä̖nukhâymáa, heḏânho untsíˀtꞌaapúuwí, heḏá ívíwo hay thaa iˀ than wänbo wí hí̖yä̖̂ä̖ wänbo wínâamúunípí.” 
\p Paul ihíˀbowa ihayḏi wesebo Elymas-ví tsée iwe ûnkhaaḏeeḏi tꞌä̖hkí ûnkhunpóe, heḏi oepiyá nä́äpiyá najiḏi wí toˀwí óetu̖wä̖máa óepaamáˀve-íḏí.  
\v 12 Háa Elymas ûnpóeˀin iˀ tsondiḏi óemûˀ ihayḏi Jôesi Táḏáví tun iwä̖yu̖. Iˀ hä̖ä̖wí Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví̖ˀgeḏi nahá̖hpóeˀiˀḏi óeháaˀan. 
\s1 Paul-á Barnabas-á oe Antioch búˀ Pisidia nange nanáˀ diwe dajiˀ 
\p  
\v 13 Paul-áḏí iví kꞌemaˀindáḏí Paphos-di kophé iweḏi dimää, heḏi oe Pamphylia nange iwe Perga búˀ dipówá. Iwe John Mark-di Paul-á Barnabas-á ovä̂njoeˀan heḏáháˀ i-á Jerusalem-piye nawáymää.  
\v 14 Perga iweḏi in wíje damää, heḏáháˀ Antioch búˀ oe Pisidia nange dapówá. Heḏi kaykhanwówá thaa in Huḏíyoví méesateˀay ee datsꞌú̖ Jôesi dä̂nˀaˀginmä̂äníḏí.  
\v 15 Wí toˀwí wí hä̖́yú̖ háa Moses itaˀnan diweḏi itunnan, heḏá wíyá toˀwí-á hä̖́yú̖-á in Jôesi Táḏáví hä́nˀoeˀin tukheˀmin dâytaˀnan diweḏá itunnan. Dä̂ntunkanbowa ihayḏi in méesate pꞌóˀḏéḏíˀindi toˀwí óetu̖ˀan Barnabas-á Saul-áḏí ovä̂ntu̖ˀa̖míḏí, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, ti wên tumakhe wänbo nä́ˀin tꞌowa ovâymä̂äní? Dadaˀḏáho nää ovâyhéeˀa̖mí.”  
\v 16 Heḏiho Paul iwí̖núḏí imannan dívítꞌôeyaaníḏí, heḏi ginnân ovâytu̖ˀan: 
\p “Un Israel tꞌowa, heḏá un wéˀgen tꞌowa Jôesi bînˀaˀginmäˀindá, bítꞌôeyanbe.  
\v 17 Naˀin Israel tꞌowa Jôesi Táḏávíˀpiye ívíwä̖yundeˀ, heḏi hä́nˀoeboˀ iˀḏân nanbí thehtáy pahpáˀin dîndeˀman, heḏá oe Egypt nange dithaa ihayḏi ovâykhä̖geˀnan dívíˀâytꞌowasôewé-íḏí, tobá iwewin wíḏimuupí wänboˀ, heḏáháˀ iví kayḏi hä̖ˀi nange iweḏi ovâypiye.  
\v 18 Heḏi jónä́ntä̖ pa̖a̖yo ahkon niˀge dijiˀ ihayḏi ovâyˀá̖yîngiˀan.  
\v 19 Heḏi Jôesi Táḏáḏí ovâykhä̖geˀnan tsé ihay hä̖̂ä̖geˀin tꞌowa nä́ˀi nange Canaan gin dâytu̖ˀan diwe ovâyhá̖a̖nú-íḏí, heḏáháˀ iˀḏi in Israel tꞌowa Canaan ovâywije.  
\v 20 Jónä́n tä̖gintä̖ḏáháˀ pꞌánä́ntä̖ (450) pa̖a̖yo óehoˀ nä́ˀi tꞌä̖hkí napúuwíḏí. 
\p “Iweḏáho Jôesi Táḏáḏí ovâytsonninkwꞌóeˀó, iví tukheˀbi Samuel óesóge puwahay.  
\v 21 Heḏi in tꞌowaḏi Samuel óedaaˀan wí kwꞌáyeˀi tsondi ovâysôege-íḏí, iˀ wéˀgeˀi nangeˀin tꞌowa dínˀä́n waagibá, heḏiho Jôesi Táḏáḏí Saul ovâymä́gi, i-á Kish-ví ay ûnmuu, heḏi in Benjamin-bí ây iweḏiˀiˀbáho namuu. Saul-á jónä́ntä̖ (40) pa̖a̖yo inbí kwꞌáyeˀi tsondi dínmuu.  
\v 22 Ihayḏiho híwóhpí iˀandi Jôesi Táḏáḏí óejâaˀan, heḏi David óesóge inbí kwꞌáyeˀi tsondi dínmúuníḏí, i-á Jesse-ví ay ûnmuu. Jôesi Táḏá natú̖, ‘Naa dînhanginná David-ví ánshaa-á navîˀ waagibá ûnmuuˀin, heḏá i-á hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí háa naa otú̖ waa ikanhûuwí.’  
\v 23 Jôesi Táḏá iví tun imä́gi David-ví thehtáy pahpáˀây iweḏi wí naˀä̖ˀin nä́ˀin Israel-win tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, heḏi i-áho nää napówá, i-á Jesus-ânho namuu. 
\p  
\v 24 “Hewänbo waˀḏi Jesus iví tꞌôe itsꞌanˀanpíḏíboˀ, John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiˀḏi in Israel-win tꞌowa tꞌä̖hkí ovâytu̖máa, ‘Unbí tꞌaywóˀdi binjoeˀan, ihayḏânho wâypꞌóˀpꞌoeˀa̖mí.’  
\v 25 Heḏi John iví tꞌôe ibowakhâyˀoˀ ihayḏi, ihayḏa̖ˀ ovâytu̖máa, ‘Ti naa-ân iˀ bîntsíkhaˀmáaˀiˀ omuu gin íˀándeˀ? Naa-á joe. Bítꞌôeyanbe, naví shánkí tíˀúugá wíyá toˀwí napowagíˀo, i-á naví shánkí itsonmáaˀiˀ namuu. Naa ihay híwóˀdi wóˀmuupí iví anto wänbo dônpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí,’ ginnânho John natú̖. 
\p  
\v 26 “Tíˀûuwin páaḏéˀin, un Abraham-bí ây iweḏiˀin ímuuˀindá heḏá un wéˀgen tꞌowa Jôesi Táḏá bînˀaˀginmäˀindá, undáḏí naˀindáḏí Jôesi Táḏáḏí dítu̖ˀan háḏíḏí in tꞌowa ovâyˀaywondeˀin.  
\v 27 Hewänbo in tꞌowa Jerusalem dithaaˀin heḏá inbí tsonnindá taˀgendi wíḏínhanginnáhpí toˀ Jesus namuuˀin, heḏá iˀ híˀ Jôesi Táḏáví tukheˀmin Jesus-ví̖ˀgeḏi dâytaˀnandi wíḏikaˀpóyaˀpí. Tobá inbí méesate eeje kaykhanwówá thaa waa nä́ˀi híˀ dâytundo wänboˀ, híwó wíḏikaˀpóyaˀpí. Heḏânho ditú̖ Jesus óeháyjíˀin ûnkhâyˀäˀ, heḏiho háa in Jôesi Táḏáví hä́nˀoeˀin tukheˀmin dâytaˀnan waa taˀgendi napóe.  
\v 28-29 Hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí Jesus óeˀandi Jôesi Táḏáví taˀnin diwe ho nataˀmuu. Nä́ˀin tꞌowaḏi Pilate óedaaˀan natsonpúuwíḏí Jesus óeháyjíḏí, tobá wên tꞌaywóˀnin wíˀônshaapí wänboˀ. Heḏi han óeˀandá nachuuḏá in phéˀwin diweḏi óewá̖ve, heḏá wí tꞌowápho ee óekꞌûˀ. 
\p  
\v 30-31 “Hewänbo Jôesi Táḏáḏí óewáywówápaa. Hä̖́yä́n wänbo wên tꞌowavíˀpiye Jesus ipikeeyan, indá dimuu in toˀwên óeyu̖u̖honnin Galilee iweḏi Jerusalem iwehay waˀ nachuupíḏíboˀ. Heḏi nä́ˀin tꞌowaḏá wéˀgen tꞌowa ovâytu̖máa nawáywówápóeˀin dâymûˀ. 
\p  
\v 32-33 “Heḏi nää-á naˀindá wáˀ nä́ˀiˀ híwóˀdi tun wâytꞌôeˀoˀ: Jôesi Táḏá nanbí hehä̖̂ä̖wi thehtáy pahpáˀin iví tun imä́gi Jesus óewáywówápakhâymáaˀin, heḏi háa ovâytu̖ˀan waa naˀin inbí ây iweḏiˀin gimuuˀingîˀ iˀan. In eeḏiˀin Psalm diwebo háa Jôesi Táḏáḏí Jesus óetu̖ˀan waa ginnân nataˀmuu: 
\q1 Nää thaa dovâykeeyan naa uví Táḏáho omuuˀin. 
\m  
\v 34 Wíyá wáygé Jôesi Táḏá gin wáˀ natú̖: 
\q1 Naaḏi David dótu̖ˀan taˀgendi hânho híwó dókhâymáaˀin, 
\q2 heḏi un wáˀ hanbá wâykhâymáa. 
\m Heḏi nä́ˀi híˀ-á ginnân natundaˀ: Jesus-ví túˀ-á wíˀûnseejé-ípí gá óewáywówápakhâymáaḏân, heḏi háˀto wíyá nachuu-í.  
\v 35 Heḏânho David-di wây-á wéhpêe Psalm itaˀnan diwe Jôesi Táḏá gin óetu̖ˀan: 
\q1 Uví yä̖ˀḏâaˀi ayví túˀ wínâasijepä̖khâymáapí. 
\m  
\v 36 David-á wíˀbo iví̖ˀgeḏi wíˀihíˀmáapí. Iví thaa waˀ nawówájiˀ ihayḏi háa Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀan waa iví tꞌowagîˀ iˀan, ihayḏáháˀ nachuu, heḏi iví páaḏé kä̖ˀä̖ä̖ˀin ovâykhä̖ˀkwꞌóḏi iwebá óekhä̖ˀkꞌûˀ, heḏiho iví túˀho ûnsije.  
\v 37 Hewänbo Jesus-ví túˀ-á wíˀûnsijepí, i-á iˀ Jôesi Táḏáḏí óewáywówápaaˀi namuu. 
\p  
\v 38-39 “Tíˀûuwin páaḏéˀin, naa odaˀ íkapóewíˀin nä́ˀin nää wâytu̖hkankhâymáaˀin: Háa Jesus iˀannin namuuḏi unbí tꞌaywóˀdi wovâyˀowóejé-í. Tobá iˀ tsontun Moses itaˀnandi bînˀaˀginnamíḏí úvíkhä̖ä̖ḏe wänboˀ, háˀto unbí tꞌaywóˀdi wovâyjâaˀa̖mí, hewänbo Jesus-víˀpiye úvíwä̖yundeḏáho wovâyjâaˀa̖mí-ákun.  
\v 40 Nää undá bíˀá̖yîngiˀan heḏânho nä́ˀin Jôesi Táḏáví híˀ iví tukheˀmin dâytaˀnannin wíˀúnpúuwípíḏí: 
\q1  
\v 41 Un ítú̖ˀin naví híˀ wíḏînchä̖ˀmuupíˀin bítꞌôeyan. 
\q1 Unbí thaa eeje wí hä̖ä̖wí wä̖yu̖píwóˀdi namuuˀi hânho hayˀi namuuḏi naa dáykhâymáa, 
\q2 heḏi wíˀúvíwä̖yu̖khâymáapí tobá wí toˀwíḏí wovâythayjo wänboˀ. 
\q2 Heḏiho wovâyháaˀa̖mí, hewänbo wíˀúvíwä̖ä̖yú̖-ípí, heḏânho íchuuwí.” 
\p  
\v 42 Paul ihíˀbowa, heḏi i-áḏí Barnabas-áḏí iˀ Huḏíyoví méesate iweḏi dapeemän dihayḏi in tꞌowa didaˀjiˀ owáy wíyá kaykhanwówá thaa nä́ˀi hä̖ä̖wí ditꞌoe i̖ˀgeḏibá shánkí ovâyhéeˀa̖míˀin,  
\v 43 heḏi dínwéˀgekꞌeweˀ dihayḏi, báyékí in tꞌowa Paul-áḏí Barnabas-áḏí dimää, heḏi in wíjeḏi ovâytumakheˀan Jôesi Táḏáví sígísehkanä iwe dívíwä̖yu̖hûuwíḏí. Wáy wên nä́ˀin tꞌowa-á Huḏíyo dimuu, wây-á wêndá Huḏíyo dimuupí wänbo in Huḏíyoví khuubá dâyhon. 
\p  
\v 44 Wíyá jâaḏi iˀ kaykhanwówá thaa nanáˀ diwe, tꞌä̖hkí waa in búˀwin tꞌowa dívíwéˀgeˀan nä́ˀi Jôesi Táḏáví tun Paul-áḏí Barnabas-áḏí dä̂ntꞌôeˀoḏi ditꞌoe-íḏí.  
\v 45 In Huḏíyoví pꞌóˀḏéḏíˀindi nä́ˀin báyékí tꞌowa in wíjevíˀpiye dimändi ovâymûˀ ihayḏi, ívíwo dithúupóe, heḏi ovâytu̖máa Paul-ví híˀ-á taˀgen wíˀûnmuupí, heḏá iví̖ˀgeḏá híwóhpí dívíhéeˀan.  
\v 46 Hebo Paul-áḏí Barnabas-áḏí khunwôedaˀginpíḏíboˀ ovâyhéeˀan. Ginnân datú̖: “Nakhâyˀä̖ˀ Jôesi Táḏáví híˀ un Huḏíyo páaḏé wâytꞌôeˀa̖míˀin, heḏiho han änˀan. Hebo bînjoegiˀandi úvíkeejoˀ undá in wówátsi nahándepíˀin bînkáyjíˀin wíˀímuupíˀin, heḏânho nää naˀindi wâyjoekankhâymáa, heḏá in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀpiye gamän,  
\v 47 gá Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí iví taˀnin diwe naˀin ginnân dítu̖ˀandân: 
\q1 Naaḏi u̖ˀ wídeˀman wí ko waagiˀbá unmúuníḏí, 
\q2 in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀpiye unmú-íḏí, 
\q2 in tꞌowa tꞌä̖hkí nä́ä oepáa kꞌayḏi háḏíḏí ovâyˀaywoeníˀin ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí.” 
\p  
\v 48 In Huḏíyo dimuupíˀin iwebá dijiˀin nä́ˀi híˀ ditꞌoeḏi hânho dihíhchanpóe, heḏi ditú̖, “Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví híˀ híwóˀdi ûnmuu.” Heḏi tꞌä̖hkí in toˀwên Jôesi Táḏáḏí ovâydeˀmannin nä́ˀin wówátsi nahándepíˀin dâykáyjíḏí ivíˀpiye dívíwä̖yu̖. 
\p  
\v 49 Heḏi shánkí wänbo tꞌowa iˀ nange tꞌä̖hkí dikwꞌóˀnin Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví tun ditꞌoemän.  
\v 50 Hewänbo in Huḏíyoḏi in búˀwin kwiyä̖ˀ koḏitꞌowa dimuuˀin Jôesi Táḏá óeˀaˀginnin ovâytꞌeˀyaˀnan, heḏá in senäˀ kwꞌáyeˀin dimuuˀin wáˀ, heḏiho nä́ˀindá Paul-á Barnabas-á ovä̂njänäkíˀan heḏá inbí nan diweḏi ovä̂nkhehpiye.  
\v 51 Heḏiho inbí anto iweḏi dä̂nnaˀjeepíḏi in tꞌowa ovâykeeya̖míḏí koḏi wíḏívíˀanpíˀin, heḏáháˀ nä́ˀi wêe búˀ Iconium eepiye damää.  
\v 52 Heḏi in Antioch búˀ dithaaˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin hânho dihíhchanpóe, heḏá pín taˀgeḏá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á dâymáa. 
\c 14  
\s1 Paul-áḏí Barnabas-áḏí Jôesi Táḏáví tun oe Iconium búˀ ovâytꞌôeˀoˀ 
\p  
\v 1 Háa Paul-á Barnabas-á oe Antioch dä́npóe waabá oe Iconium wáˀ dä́npóe. Iˀ Huḏíyoví méesateˀay ee datsꞌú̖, heḏi hânho híwó ovâyhéeˀandi báyékí tꞌowa Huḏíyo dimuuˀindá Huḏíyo dimuupíˀindá Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖.  
\v 2 Hewänbo wên Huḏíyo inbí híˀ dívíwä̖yundepíˀindá wây-á Huḏíyo dimuupíˀin ovâytꞌeˀyaˀnan, heḏiho nä́ˀin Huḏíyo dimuupíˀin in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀinbíˀpiye háa dicha̖a̖.  
\v 3 Hebo Paul-á Barnabas-á híwó hay jâaḏi iwebo dänwóyí̖ˀ, heḏi khunwôedaˀginpíḏíbo Nanbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi dänhíˀmáa. Heḏi iˀḏá ovä̂nkaymä́gi pínnán tꞌôe dä̂nˀa̖míḏí, heḏânho in tꞌowa ovâykeeya̖míḏí iˀ híˀ iví sígísehkanä ûnmuu i̖ˀgeḏá taˀgen namuuˀin.  
\v 4 Hebo in tꞌowa iˀ búˀwindá ditꞌoeḏi handa̖ˀ wíḏiˀánshaamuupí. Wêndá in Huḏíyo-áḏí dipóe, wêndá in wíje Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindáḏá. 
\p  
\v 5 Heḏiho wên Huḏíyo-áḏí wên Huḏíyo dimuupíˀindáḏí in búˀwin pꞌóˀḏéḏíˀin wóegé dívíˀánshaamä́gi ovä̂nwa̖ˀa̖míḏí heḏá ovä̂nkꞌusä̖ä̖yú̖-íḏá.  
\v 6-7 Hebo háa ovä̂nkhâymáaˀin Paul-á Barnabas-á dä́nhanginpóe, heḏiho oe Lycaonia nangepiye dajân, heḏi wíje búˀ Lystra-á Derbe-á iwe heḏá i̖ˀge tꞌä̖hká Jôesi Táḏáví híwóˀdi tun in tꞌowa ovâytꞌôekanhon. 
\s1 Paul oe Lystra búˀ óekꞌusä̖yu̖ 
\p  
\v 8 Nä́ˀi búˀ Lystra iwe wí sen natsiˀḏeeˀipîˀ naˀä́n. Naˀaypu̖yä̖ḏibo ha̖ˀbi namuu, heḏiho wáymûu wänbo wíˀijíyépí.  
\v 9 Paul ihíˀmáaḏí nä́ˀi sendá natꞌôeyannä́n. Paul-dá taˀgebo óemûˀḏi ûnhanginná iˀ sen in wä̖yu̖ ûnhehkháapúuwíḏí imáaˀin,  
\v 10 heḏiho kaygi óetu̖ˀan, “Ótaˀgewí̖nú.” Heḏi iˀ sen ichä̖nuwí̖núḏí natsiˀḏee. 
\p  
\v 11 In báyékí tꞌowa iwe dijiˀin háa Paul iˀannin dâymûˀḏi diˀánde wên wíje inbí jôesi damuuˀin, heḏiho kaygi ditú̖ inbí tundi, “Wên jôesi damuuˀin makówáḏí nanbíˀwepiye dawân heḏi naˀin tꞌowa waaginbá dapaa.”  
\v 12 Ditú̖ Barnabas-á Zeus-ân namuu, heḏi Paul-á Hermes gân óekhá̖yä̖́ˀ, gá Paul shánkí ihíˀmáaḏân. \f + \fr 14:12 \ft In Lycaonia-win tꞌowa-á in wéˀgen Greek tꞌowa waaginbá dimuuḏi báyékí jôesi dínkwꞌó. Iˀ shánkí pꞌóˀḏéḏîˀ-á “Zeus” gin óekhá̖yä́ndeˀ, heḏá wí tꞌôekhuwaˀi-á “Hermes” gân nakhá̖wä̖́.\f* 
\v 13 Wí méesate hayˀi oe búˀḏí jáˀwé nakꞌóe, iwe in tꞌowa Zeus dâyˀaˀginmäˀ. Iˀ méesatewi owhaˀ wên tôeḏo-á heḏá póvi ophíḏéˀi-á iˀ búˀ tehpaa phóḏi iwepiye imaa, heḏi i-áḏí in tꞌowa-áḏí in tôeḏo dâytꞌahá̖a̖nú-íˀin didaˀ ovä̂nˀaˀginmä̂äníḏí. 
\p  
\v 14 Hebo Paul-á Barnabas-á háa in tꞌowa dívíkhâymáaˀin dä́nhanginpóe ihayḏi inbí kꞌéwéˀin to dä̂nwhéeˀan ovâykeeya̖míḏí háa dívíˀo waa wíˀovä̂nhí̖ˀanpíˀin, heḏá in tꞌowaví jâa dänˀä̖ä̖tsꞌúḏeḏi däntu̖wí̖nú,  
\v 15 “Háaḏan gin úvíˀoˀ? Naˀindá tꞌowaḏa̖ˀ gamuu un waaginbá. Naˀindá gaˀä̖ä̖ Jôesi Táḏáví híwóˀdi tun wâytꞌôeˀa̖míḏí, heḏânho nä́ˀi hä̖ä̖wí nachä̖ˀmuupîˀ úvíˀoˀi bînjoeˀa̖míḏí, heḏá iˀ nawówájiˀi Jôesivíˀpiye úvíwä̖ä̖yú̖-íḏá. I-ân makówá-á nandá mâapꞌoe-á heḏá hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí eeje nakwꞌóˀdi-á ikhíjé.  
\v 16 Heḏi tobá hä́nˀoebo nää puwahay wáyjé tꞌä̖hkíˀin tꞌowa háa dívíˀa̖míˀin didaˀ waa Jôesi Táḏáḏí ovâykanmä́gi wänboˀ,  
\v 17 thayˀeeḏi ovâykeeyan háawi iˀ namuuˀin hânho híwó ovâyˀandi. Iˀḏân in kwan makówáḏí wovâyjemu, iˀḏibá hä̖ä̖wí iˀ nan diweḏi napaaˀi wovâypaye. Iˀḏân koegiˀ wovâymäˀ heḏá wíyá hä̖ä̖wí unbí píˀnä́ wovâyhíhchannamígîˀ-á,” gin Paul-di ovâytu̖ˀan.  
\v 18 Hebo tobá tꞌä̖hkí nä́ˀi ovâytu̖máa wänboˀ, báyékí tꞌôe dä́npóe in tꞌowa ovâywóyí̖ˀníḏí in tôeḏo wíḏâytꞌahá̖a̖nú-ípíḏí in ovä̂nˀaˀginmä̂äníḏí. 
\p  
\v 19 Ihayḏibá wên Huḏíyo Antioch búˀwin heḏá Iconium búˀwindá dipówá, heḏi Paul-á Barnabas-á ovä̂ntunsúumáaḏí in Lystra-win tꞌowa háa nä́ˀin dipówáˀin ditú̖ waagiḏa̖ˀ dívíwä̖yu̖. Heḏiho Paul óekꞌusä̖yu̖ heḏi óehay gin dichanpóeḏí ee búˀḏí jáˀwépiye óewhaapiye.  
\v 20 Hewänbo wên Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin Paul-víˀwepiye diˀä̖ä̖, heḏi waˀḏi iví̖ˀge dibûuwin dihayḏi iwí̖nú, heḏá wíyá iˀ búˀ iwebá nawáytsꞌú̖. Wíyá tháwä́ndá i-áḏí Barnabas-áḏí oe Derbe búˀpiye damää. 
\s1 Paul-á Barnabas-á oe Antioch búˀpiye dawáymää 
\p  
\v 21 Oe Derbe búˀ Jôesi Táḏáví híwóˀdi tun ovâytꞌôeˀan, heḏi báyékí tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖. Ihayḏiho oe Lystra-á Iconium-dá i̖ˀgepiye heḏá Pisidia nangewi búˀ Antioch-piyá dawáymää.  
\v 22 Nä́ˀi búˀ eeje in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâykhä̖geˀnan shánkí kayˀindi dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí, heḏá dä̂ntumakheˀan taˀgendi dívíwä̖yu̖hûuwíˀin. Ovâytu̖ˀan, “Tꞌä̖hkí naˀin âytꞌôephaaḏé-íˀin gínpúuwí oe makówá gipówápíḏíboˀ.”  
\v 23 Heḏi tꞌä̖hkí iˀ méesate eeje tsonnin ovâykwꞌóḏi, heḏáháˀ dänjûusuˀandá dänha̖a̖ḏä́ˀandá tꞌä̖hkí in dívíwä̖yu̖ˀin ovâytu̖ˀan, “Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí wovâypahûuwí.” 
\p  
\v 24 Nää-á Pisidia nange i̖ˀge daphaḏemää, heḏá Pamphylia nange iwá dapówá.  
\v 25 Iwe in Perga búˀwin tꞌowa Jôesi Táḏáví tun ovâytꞌôeˀan, heḏá iweḏá wíyá wêe búˀ Attalia-piye damää.  
\v 26 Iweḏáháˀ kophé iweḏá iˀ wêe Antioch búˀ iwepiye dawáymää. Iweḏânho hä́n páaḏéḏí wáypiye damää heḏi damääpíḏíbo in méesate iweˀin tꞌowaḏi ovä̂njûusuˀan Jôesi Táḏáví sígísehkanäḏi ovä̂nˀá̖yîngiˀa̖míḏí, iví tꞌôe dä̂nˀa̖míḏí. Heḏi nää-á inbí tꞌôe-á dä̂nbowaḏi dawáyˀä̖ä̖. 
\p  
\v 27 Oe Antioch dapówá ihayḏi tꞌä̖hkí in méesateˀin tꞌowa ovâywéˀgeˀan, heḏi ovâytu̖ˀan háa Jôesi Táḏáḏí ovä̂nkhä̖geˀnannin iˀ tꞌôe dänˀandi tꞌä̖hkí, heḏá ovâythayyan háa in Huḏíyo dimuupíˀin wáˀ Jôesi Táḏáḏí ovâymä́giˀin dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí.  
\v 28 Báyékí thaa oe Antioch in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindáḏí dänwóyí̖ˀ. 
\c 15  
\s1 Oe Jerusalem in méesateˀin tsonnin dínwéˀgepóe 
\p  
\v 1 Wên senäˀ oe Antioch dipówá Judea nange iweḏi, heḏi indi in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâyhá̖ˀoˀ. Gin ovâytu̖ˀan: “In Huḏíyo waaginbá íkꞌewetaamuupíḏá Moses natsonpóe waa, undá háˀtoˀ oe makówápiye ímú-í.”  
\v 2 Paul-á Barnabas-á ívíwo wíˀovä̂nhí̖ˀanpí háa in senäˀ dipówáˀin ditû̖ˀnin, heḏi indáḏí báyékí dívítu̖hkannan. Heḏiho Paul-á Barnabas-á heḏá wây-á wên Antioch-win senäˀdá ovâydeˀman Jerusalem-piye dimú-íḏí, iwe ovâyhéeˀa̖míḏí in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá in méesateˀin tsonnindáḏí nä́ˀi hä̖ä̖wí napóe i̖ˀgeḏi. 
\p  
\v 3 Heḏiho nä́ˀin senäˀ Antioch iweḏi ovâysandi nä́ˀin wíje nange Phoenicia-á Samaria-á i̖ˀge diphaḏe. Eeje in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâytu̖ˀan hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí háa in Huḏíyo dimuupíˀin dínpóeˀin, inbi khuu dâyjoeˀandi Jesus-víˀpiye dívímä́gi. Heḏi nä́ˀi híˀ ditꞌoeḏi hânho dihíhchanpóe.  
\v 4 Jerusalem búˀ in senäˀ dipówá ihayḏi, in méesateˀin tꞌowa-áḏí in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindáḏí heḏá in méesate iweˀin tsonnindáḏí in ovâysígíhógi. Ihayḏiho Paul-áḏí Barnabas-áḏí ovâytu̖ˀan tꞌä̖hkí iˀ hä̖ä̖wí Jôesi Táḏáḏí ovâykhä̖geˀnandi dívíˀa̖míḏí i̖ˀgeḏi. 
\p  
\v 5 Hebo wên Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindá Pharisee tꞌowa-ân dimuu, heḏi dívíwí̖núḏí ginnân ditú̖, “In Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa-á dínkhâyˀä̖ˀ in Huḏíyoví kꞌewe taaḏi ovâytaaˀa̖míˀin, heḏá wáˀ nakhâyˀä̖ˀ ovâytu̖ˀâ̖a̖míˀin tꞌä̖hkí iˀ tsontun Moses itaˀnandiˀ dâyˀaˀginnamí.”  
\v 6 Heḏiho indáḏí in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindáḏí in méesate iweˀin tsonnindáḏí dívíwéˀgeˀan nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi dívíhéeˀa̖míḏí. 
\p  
\v 7 Híwó hayho dívíhéeˀan, ihayḏiho Peter iwí̖núḏí ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, únhanginná hä̖́yú̖ hay pa̖a̖yo phaḏe Jôesi Táḏáḏí naa dídeˀmannin in Huḏíyo dimuupíˀin dovâyhéeˀa̖míḏí iví híwóˀdi tun ditꞌoe-íḏí heḏá iˀpiye dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí.  
\v 8 Jôesi Táḏá tꞌowa tꞌä̖hkíví ánshaa ûnhanginná, heḏi naˀin dînkeeyan iˀḏá in Huḏíyo dimuupíˀin wáˀ ovâysígíhógiˀin iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ovâymä́giḏi. Naˀin dímä́gi waabá in ovâymä́gi.  
\v 9 Heḏá ikeeyan tꞌä̖hkí indáḏí naˀindáḏí handa̖ˀ dímáaˀin, gá indi iví híˀ ônwä̖yu̖ḏi iˀḏá inbí tꞌaywóˀdi inbí píˀnä́ḏí ovâyjâaˀandân.  
\v 10 Heháaḏanho nää un ídaˀ Jôesi Táḏá bîntꞌayjaaˀa̖míˀin? Undá ítsonpoeˀo in Huḏíyo dimuupíˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin wên hä̖ä̖wên kâyˀin dívíˀa̖míˀin, hewänbo háa bîntsonmáaˀindá naˀin wígínkoḏipí ívíˀa̖míḏí, nanbí thehtáy pahpáˀin wáˀ wänbo wíḏínkoḏipí. Wí hä̖ä̖wí kháaˀi inbí tꞌúˀkꞌeegi bînˀíˀkꞌúyaˀ waagibá úvíˀoˀ. Haˀwâa wíˀúvíˀa̖mípí.  
\v 11 Naˀindá ívíwä̖yunde Nanbí Sedó Jesus-ví sígísehkanä ûnmuuḏibo dînˀaywoeníḏí, heḏá in Huḏíyo dimuupíˀin wáˀ handiḏibá ovâyˀaywoení.” 
\p  
\v 12 Ihayḏáháˀ Barnabas-áḏí Paul-áḏí ovâyhéeˀan. In tꞌowa tꞌä̖hkí diwéˀgekwꞌóˀnin hânda̖ˀ dikwoḏee ovä̂ntꞌôeyandeḏi in wíjeḏi ovâytu̖máaḏí háa Jôesi Táḏáḏí ovä̂nkhä̖geˀnannin tꞌä̖mägeˀi pínnán tꞌôe dä̂nˀa̖míḏí in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa-áḏí dajiˀ ihayḏi.  
\v 13 Dänhíˀbowa, ihayḏáháˀ James-dá ginnân ihéeˀan: “Tíˀûuwin páaḏéˀin, nää-á naa-áháˀ dîntꞌôeyan.  
\v 14 Simon Peter-di naˀin dítu̖ˀan Jôesi Táḏáḏí in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa wáˀ ovâyˀá̖yîngimáaˀin, heḏi handiḏi dînkeeyan wên in diweḏi ovâyhógiˀin ivíˀin ûnmúuníḏí.  
\v 15 In Jôesi Táḏáví tukheˀmin hä́nˀoebo hanbá ditú̖, heḏi háa Nanbí Sedó Jôesi Táḏá natú̖ˀin ginnân dâytaˀnan: 
\q1  
\v 16-18 ‘Iˀ tsondi David-ví ây iweḏiˀinbí tsonkhuu dínhándí wí tewhá nakanuˀi waagiˀinbá dipóe, 
\q1 hewänbo wáy wí thaa naa owáyˀä̖ˀ heḏá inbí tsonkhuu dovâywáymä̂äní. 
\q2 Háa dimúˀde waagibá dovâywáykwohkhâymáa. 
\q1 Naa han dáykhâymáa heḏânho tꞌä̖hkí in wéˀgen tꞌowa didaˀíḏí dítaa-íˀin, 
\q2 hä̖́yú̖ in Huḏíyo dimuupíˀin dovâyhógiˀin navíˀin dînmúuníḏí.’ 
\q2 Ginho Nanbí Sedó Jôesi natú̖, iˀḏá hä́nˀoe nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌowa ovâyhanginˀânnan.” 
\p  
\v 19 Heḏá James gin wáˀ natú̖, “Nä́ˀi híˀ Jôesi Táḏá natú̖ˀi namuuḏi, ginnân naa dînchanpoeˀo: Wígínkhâyˀä̖hpí in Huḏíyo dimuupíˀin Jôesivíˀpiye dívítsꞌanwä̖yu̖ˀin âytu̖ˀâ̖a̖míˀin háawin kâyˀin dâyˀa̖míḏí.  
\v 20 Han ívíˀa̖mívíˀweḏi, âytaˀnamí ginnân âytu̖ˀâ̖a̖míḏí: Wíḏâykꞌoˀípí iˀ koegîˀ nakoekhâ̖a̖kꞌóeˀi gá in wéˀgen tꞌowa inbí jôesi dâymä́giḏân, \f + \fr 15:20 \ft 15:20 \ft In Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa-á dâyhä̖ä̖wíkhíjé inbí jôesi dínmúuníḏí, heḏi koegîˀ-áḏí wíyá hä̖ä̖wí-áḏí nä́ˀi jôesivíˀpiye dâyhújaˀ dâyˀaˀginmä́äníḏí, heḏáháˀ iˀ koegîˀbá dâyku̖ˀchꞌáaḏeˀ in tꞌowa dâykꞌoˀíḏí. In Huḏíyo dichanpoeˀo nä́ˀi koegîˀ dâykꞌoeḏá, in wéˀgen tꞌowaví jôesi dâyˀaˀginmäˀ waagibá dívíˀa̖mí.\f* heḏá wíyá toˀwíví kwee-áḏí háa sendáḏí wíḏívíwhoˀkwꞌôenípí, heḏá in animâa ovâykꞌéwhihá̖núˀinbí píví iˀ ûnpꞌoe napeepîˀ-á wíḏâykꞌoˀípí, heḏá iˀ ûnpꞌoe wänbo-á wíḏâykꞌoˀípí. \f + \fr 15:20 \ft In Huḏíyo dínkhâ̖a̖kꞌóe nä́ˀi píví naˀûnpꞌoepeepîˀ dâykꞌoˀíḏí, heḏiho in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin wíḏidaˀpí in Huḏíyo dimuuˀin giˀbi píví dâykꞌoˀíˀin in Huḏíyo dimuuˀin wíˀovâyháachannamípíḏí.\f* 
\v 21 Gin naa otû̖ˀ gá nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi Moses itaˀnandân, heḏi kaykhanwówá thaa waagi Huḏíyoví méesate eeje báyékí pa̖a̖yo phaḏe waabo nä́ˀin Moses itaˀnannin tꞌowa dâytundoˀ, heḏá iví híˀ-á tꞌä̖hkí búˀ nanáˀ deeje ôntꞌôeˀoˀ.” 
\s1 In Huḏíyo dimuupíˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin wên taˀnin ovâysan 
\p  
\v 22 Heḏiho in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá in méesateˀin tsonnindá heḏá tꞌä̖hkí in wéˀgen méesateˀindá ginnân ditú̖, “Wên senäˀ naˀinbíˀweḏibá dimuuˀin âydeˀmamí, heḏi Antioch-piye âysaaní Paul-á Barnabas-á indáḏí.” Heḏiho Silas-á Judas-á ovä̂nkêˀ, nä́ˀi Judas-áho Barsabbas gin wáˀ nakhá̖wä̖́. In méesateˀin tꞌowaḏi nä́ˀin senäˀ báyékí ovä̂nˀaˀgin.  
\v 23 Heḏi wên taˀnin indáḏí dâyhoˀ ginnân nataˀmuuˀin: 
\p “Un Huḏíyo ímuupíˀin hebo nanbí tíˀûuwin páaḏéˀin ímuuˀin, un oe Antioch búˀ heḏá in nange Syria-á Cilicia-á íthaaˀin, naˀin Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá heḏá in méesateˀin tsonnindá unbí tíˀûuwin páaḏéˀin gimuuˀindi wâysengitu̖máa.  
\v 24 Naˀin gínhanginpóe wên tꞌowa nä́weḏi dimääˀindi piháawi hä̖ä̖wí wovâytu̖ˀannin, heḏiho inbí híˀ dínmuuḏi wíˀúnhanginnáhpí háa úvíˀa̖míˀin, heḏá tꞌä̖hkí únbéeḏee. Hebo naˀindá hä̖ˀin tꞌowa wíˀâytu̖ˀanpí haˀwâa dívíˀa̖míˀin.  
\v 25-26 Heḏânho ívíwéˀgeˀan heḏi âywéhpêeˀandi gitú̖ híwó namúuníˀin Paul-á Barnabas-á unbíˀpiye wâysaaníḏí. Indá senäˀ âysígíˀin damuu, heḏá dakhâymuu inbí wówátsi Nanbí Sedó Jesus Christ-gîˀ dänmä̂äníḏí. Heḏá wáˀ gitú̖ híwó namúuníˀin wây-á wên senäˀ âydeˀmamíḏí indáḏí damú-íḏí,  
\v 27 heḏiho Judas-á Silas-á âysan. Háa nä́ˀin taˀnin diwe âytaˀnan waa indibo hanbá wovâytu̖hkankhâymáa.  
\v 28-29 Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ natú̖ híwó wínamuupíˀin wí hä̖ä̖wí kâyˀi wâytu̖ˀâ̖a̖míḏí úvíˀa̖míḏí heḏá naˀin wáˀ hanbá gicha̖a̖. Hebo nä́ˀi híˀ-áho únkhâyˀä̖ˀ bînˀaˀginnamíˀin: Wívînkꞌoˀípí iˀ koegîˀ in wéˀgen tꞌowa inbí jôesi dâymä́giˀiˀ, heḏá wívînˀûnpꞌoekꞌoˀípí, heḏá in animâa ovâykꞌéwhihá̖núˀinbí píví iˀ ûnpꞌoe napeepîˀ wívînkꞌoˀípí, heḏá wíyá toˀwíví kwee-áḏí háa sendáḏí wíˀúvíwhoˀkwꞌôenípí. Nä́ˀi hä̖ä̖wí wíˀúvíˀanpíḏí híwó únpúuwí. Sndgiḏihoˀ.” 
\p  
\v 30 Heḏiho Judas-á Silas-á Barnabas-ä haḏa Paul-á Antioch-piye ovâysan. Dipówá ihayḏi in méesateˀin tꞌowa tꞌä̖hkí ovâywéˀgeˀan heḏi in taˀnin ovâymä́gi.  
\v 31 In tꞌowa dâytunnan dihayḏi hânho dihíhchanpóe in híwóˀnin tumakhe ditꞌoeḏi. 
\p  
\v 32 Judas-áḏí Silas-áḏí Jôesi Táḏáví tukheˀmin damuuḏi in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin báyékí ovâyhéeˀandi ovâytu̖ˀan kwee waa sen waa diˀâ̖a̖níḏí, heḏi inbí híˀḏí ovâykhä̖geˀnan shánkí kayˀindi dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí.  
\v 33-34 Ihay hä̖́yú̖ thaa iwe daˀä́n, ihayḏáháˀ datú̖ Jerusalem-piye dawáymú-íˀin, iweḏibáho páaḏé ovä̂npunjôn. In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin Antioch-ˀin dimuuˀindi ovä̂ntu̖ˀan, “Jôesi Táḏáḏí wovä̂nˀá̖yîngihûuwí hä̖ä̖ pꞌóegé damändi,” heḏi damää. 
\p  
\v 35 Hebo Paul-á Barnabas-áḏí oe Antioch-bo dänwóyí̖ˀ. Eewân indá heḏá báyékí wây-á dikwꞌóˀnindáḏí Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví híˀ in tꞌowa ovâytꞌôeˀoˀ. 
\s1 Paul-áḏí Barnabas-áḏí dänwije 
\p  
\v 36 Wí hä̖́yú̖ thaa naphaḏe ihayḏi Paul-di Barnabas óetu̖ˀan, “Jaho gawáymú-í tꞌä̖hkí búˀ eeje, hä̖ä̖ Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví tun ä́ntunphaḏe eeje, heḏá hä̖ˀin méesateˀin tíˀûuwin páaḏéˀin ä́nmúuní, gä́nhanginpúuwíḏí tigú híwóˀgí dimän.”  
\v 37 Barnabas-á nadaˀ John Mark indáḏíbá dä̂nhúuwíˀin.  
\v 38 Hebo Paul-á wínahíjepí. Iheˀjiḏiḏa̖ˀ natû̖ˀ Mark-á indáḏí wíḏä̂nhûuwípí, gá oe Pamphylia nange dijiˀ ihayḏi ovä̂njoeˀandân, heḏi iwe Mark wíyá wínadaˀpí indáḏí in tꞌôe iˀa̖míˀin.  
\v 39 Heḏi ívíwo däntu̖hkannandi dänwije. Barnabas-di Mark óekêˀ i-áḏí damú-íḏí, heḏi kophé iweḏi oe Cyprus-piye damää. Hewänbo Paul-dá Silas-á óedeˀman.  
\v 40 In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dívíjûusuˀan Jôesi Táḏáḏí ovä̂nsígíˀá̖yînhûuwíˀin, heḏi damää.  
\v 41 In nange Syria-á Cilicia-á i̖ˀge damää, heḏi in méesateˀin tꞌowa ovâykhä̖geˀnan shánkí kayˀindi dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí. 
\c 16  
\s1 Paul-áḏí Silas-áḏí Timothy namää ovä̂nkhä̖geˀnamíḏí 
\p  
\v 1 Cilicia nange iweḏi Paul-á Silas-á nä́ˀi búˀ Derbe-piye damää, heḏá wíyá búˀ Lystra-á. Iwe wí sen Timothy gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ nathaa, i-á Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀi namuu. Iví jíyá Huḏíyo-ân ûnmuu, heḏi iˀ wáˀ Jesus-víˀpiye iwä̖yu̖, hebo iví táḏá-á Greek-ân ûnmuu.  
\v 2 In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin oe Lystra-á Iconium-dá dithaaˀin ditû̖ˀ Timothy-á híwóˀdi sen namuuˀin.  
\v 3 Paul nadaˀ Timothy-ḏi ovä̂nyu̖u̖hûuwíˀin, hewänbo páaḏé óehoˀ iˀ Huḏíyoví kꞌewe taaḏi óetaaˀa̖míḏí, gá ee dimän niˀge báyékí Huḏíyo dithaaḏân, heḏi indá tꞌä̖hkí dínhanginná Timothy-ví táḏá Greek ûnmuuˀin.  
\v 4 Iwáy búˀ iwéngé dimän dihayḏi in méesateˀin tꞌowa ovâyhanginˀânnan háa in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀindá heḏá in méesateˀin tsonnindá oe Jerusalem ditú̖ˀin, heḏá ovâytu̖ˀan nä́ˀi híˀ dâyˀaˀginnamíˀin.  
\v 5 Heḏi in méesateˀin tꞌowa shánkí kayˀindi dívíwä̖yu̖, heḏá shánkí wänbo tꞌowa-á dívíwä̖yu̖hon. 
\s1 Háa Paul oe Troas imûˀin 
\p  
\v 6 Oe Asia iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi Jôesi Táḏáví híˀ i̖ˀgeḏi wíˀovâyhíˀmä́gipí, heḏiho in nange Phrygia-á Galatia-á i̖ˀge diphaḏe.  
\v 7 Oe Mysia nange nantaa dipówá ihayḏi nä́ˀi nange Bythinia ditsuḏedaˀ, hewänbo iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâykhâ̖a̖ˀan.  
\v 8 Heḏiho Mysia nange i̖ˀge wáˀ daphaḏe, heḏi Troas búˀ iwá dapówá. 
\p  
\v 9 Iˀ khun Paul wí hä̖ä̖wí ûnkeepóeḏí imûˀ waagibá ûnpóe. Wí sen Macedonia-wi iví páaḏépiye nawindi kayˀindi óedaˀmáa, “Nä́ä Macedonia-piye ókäˀve naˀin díkhä̖geˀnamíḏí.”  
\v 10 Heḏi Paul nä́ˀi ûnkeepóe i̖ˀgeḏi dítu̖ˀan dihayḏi wesebo naˀin ívíkhâyˀan Macedonia-piye gimú-íḏí, gínhanginnândi taˀgendi Jôesi Táḏá nadaˀ iví híwó̖ˀdi tun in tꞌowa iweˀin âytꞌôeˀa̖míˀin. \f + \fr 16:10 \ft Luke nää indáḏí najiˀ, iˀ to nä́ˀi hä̖ä̖wí itaˀnandiˀ.\f* 
\s1 Oe Philippi búˀ Lydia-á Jesus-víˀpiye iwä̖yu̖ 
\p  
\v 11 Troas-di kophé iweḏi gimääḏi iˀ pꞌojâaḏi Samothrace-piye gipówá, heḏá wíyá tháwä́ndá iweḏáháˀ nä́ˀi búˀ Neapolis-piyá gimää.  
\v 12 Iwe iˀ kophé iweḏi giwá̖, heḏi nangeḏibo oe Philippi-piye gimää. Philippi-á hayˀi búˀ namuu Macedonia nange iwe, heḏi báyékí Rome-ˀin tꞌowa iwe dithaa. Hä̖́yú̖ thaa iwebo ívíwóyí̖ˀ. 
\p  
\v 13 Iˀ kaykhanwówá thaa-á iˀ búˀ tehpaa phóḏi jáˀwépiye gipee, ihayḏáháˀ pꞌoˀkꞌáygépiyá gimää, gá gichanpóeḏân in Huḏíyo tꞌowa iwepiye dimääˀä̖ dívíjûusuˀa̖míḏí. Iwá wên kwiyä̖ˀ diwéˀgekwꞌó, heḏi nange ívíkwꞌóḏiḏi âyhéeˀan.  
\v 14 Wí kwee in diweḏi nakhá̖wä̖́ Lydia gin. I-á Thyatira búˀwi-ân namuu, heḏi iˀ aa pꞌí tsá̖a̖wä̖́ˀiˀ ívíwo nachä̖ˀmuuˀi ku̖hchaˀi namuu. Iˀḏá Jôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀ, heḏi Paul-ví híˀ ôntꞌôeyandeḏi Nanbí Sedó Jôesiḏi óekhä̖geˀnan háa natú̖ˀin isígíkáyjíḏí.  
\v 15 Lydia-á heḏá iví kꞌaygiˀindá dívíwä̖yu̖ḏi ovâypꞌóˀpꞌoeˀan. Ihayḏiho iˀḏi naˀin dítu̖ˀan, “Nää-á únhanginpóe naa taˀgendi Nanbí Sedóvíˀpiye dáywä̖yundeˀin. Heḏáho naví tewhá eepiye bíkä̖ˀve, heḏi iwebo úvíwóyí̖ˀní.” Hânho kayˀindi dítu̖máaḏího gimää. 
\s1 Paul-á Silas-á ovä̂npansóge 
\p  
\v 16 Wí thaa ee dívíjûusuˀoˀ ipiye gimän dihayḏi, wí aˀyú̖ḏí díjay. Nä́ˀi aˀyú̖-á wên tꞌowaḏi óekumä, heḏi wí yä̖ˀḏâapîˀ pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi óemáa. Nä́ˀi pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi hä̖ä̖ tꞌä̖hkí híˀ óetu̖ˀoˀ natú̖u̖níḏí háa tꞌowa dínpuwagíˀoˀin. Iví tsonnin hä̖́yú̖-anho dâychä̖ˀhóndeˀ iˀ iˀoˀiˀḏi.  
\v 17 Heḏi Paul-á naˀindá iˀ aˀyú̖ gínwóejiˀḏi itu̖wí̖núndeˀ ginnân: “Nä́ˀin senäˀdá Jôesigîˀ dívítꞌôemáa, i-á iˀ shánkí kwꞌáyewi namuu. Indá wovâytu̖ˀâ̖a̖mí háḏíḏí wovâyˀaywoeníˀin.”  
\v 18 Hä̖́yú̖ thaa ginho iˀoˀ Paul natꞌayjaapóe píhay, heḏiho ibéeḏí iˀ yä̖ˀḏâapîˀ pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ óetu̖ˀan, “Jesus Christ-di naa dînkꞌûˀ wíjôeníḏí, hä̖ˀi aˀyú̖víˀweḏi ópeeve.” Heḏi iˀ pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ wesebo ûnpee. 
\p  
\v 19 Iˀ aˀyú̖ví tsonnin dínhanginná iˀ aˀyú̖ḏí wíyá wíˀovâychä̖ˀtꞌankhâymáapíˀin, heḏiho indi Paul-á Silas-á ovä̂nyâ̖ˀḏi ovä̂nkhóhkayˀan iˀ búˀwin pꞌóˀḏéḏíˀin dikwꞌóˀ diwepiye iˀ búˀ pinge,  
\v 20 heḏá ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀin Huḏíyo senäˀdá nanbí búˀ iwe in tꞌowa ovâytꞌeˀyaˀdoˀ.  
\v 21 Indá inbí khuu nanbí tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ, heḏi naˀin gínkhâ̖a̖kꞌóe nä́ˀin khuu âykáyjíˀin háa âyˀaˀginnamíˀin, naˀindá Rome tꞌowa gimuuḏi.” 
\p  
\v 22 Heḏiho in wéˀgen tꞌowa iwe dijiˀindi Paul-á Silas-á ovä̂nyâ̖ˀ, heḏi in búˀwin tsonnindi inbí aa ovä̂nwhéeˀan, heḏi ditsonpóe ovä̂nwhä̖́ä̖níˀin.  
\v 23 Báyékí ovä̂nwhä̖́ḏi ihayḏáháˀ ovä̂npansóge, heḏi iˀ pan tewhá á̖yí̖ˀdi óetu̖ˀan híwó ovä̂nˀá̖yîngiˀa̖míˀin.  
\v 24 Gin óetu̖ˀan dihayḏi iˀḏá pan tewhá pinge ovä̂nsóge, heḏi ovä̂npóˀtꞌä̖́ä̖kꞌûˀ. 
\p  
\v 25 Khun pinuḏi hä̖̂ä̖ḏi Paul-á Silas-á dänjûusuˀoˀ heḏá dä̂nkhaˀwoˀ Jôesi Táḏá óekú̖ˀdaaˀa̖míḏí. In wéˀgen pan dikwꞌóˀnindi ovä̂ntꞌôeyandeˀ.  
\v 26 Ihayḏi tsíkhagipí iˀ nan hânho naˀa̖ˀyä̖póe, heḏi iˀ pan tewhá tepú wänbo naˀa̖ˀyä̖póe. Wesebo iˀ pan tewhá phóḏi nakhuuḏee, heḏi iˀ kaḏéna in pan ovâywhiˀkwꞌóḏiˀi dínwhisuuḏee.  
\v 27 Iˀ pan tewhá á̖yí̖ˀdi najósaˀwo heḏi iˀ pan tewhá phóḏi nakhuˀundi imûˀ, heḏiho naˀân tꞌä̖hkí in pan dishavepeeˀin, heḏiho iví tsijó pháˀ iwhahkêˀ heḏi ipikheˀkhâymáawän.  
\v 28 Hebo Paul itu̖wí̖nú, “Wíˀbo wíviwa̖ˀa̖mípí. Naˀindá tꞌä̖hkí waˀḏi nä́äbo gikwꞌôn.” 
\p  
\v 29 Iˀ pan tewhá á̖yí̖ˀdiḏi wí toˀwí óetu̖ˀan, “Wên phakó dînmáˀ,” heḏi ônmaaḏi iˀ pan tewhá ee iwä̖́nätsꞌúḏe. Hânho natha̖tha̖poeˀo nakhunwôedaˀḏi, heḏi wesebo Paul-áḏí Silas-áḏí inbí páaḏépiye idégeˀdisóge.  
\v 30 Heḏi iwí̖núḏí oe jáˀwépiye ovä̂npiye heḏi ovä̂ntu̖ˀan, “Naví sedóˀin, hânnan dáyˀa̖mí naa dînˀaywoeníḏí?”  
\v 31 Indi óetu̖ˀan, “Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye bíwä̖́yú̖, u̖-áḏí uví kꞌaygiˀindáḏí, handiḏânho wovâyˀaywoení.” 
\p  
\v 32 Heḏi Paul-áḏí Silas-áḏí Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví híˀ iˀ pan á̖yí̖ˀdi-á heḏá tꞌä̖hkí iví kꞌaygiˀindá ovâytu̖ˀan,  
\v 33 heḏi wese iˀ khun iˀ pan á̖yí̖ˀdiḏi ovä̂nhoˀ ovä̂nˀowêeḏi-íḏí ee datsaˀan deeje, heḏá wesebo-á i-á heḏá in wéˀgen iví kꞌaygiˀindá ovâypꞌóˀpꞌoeˀan.  
\v 34 Heḏáháˀ Paul-á Silas-áḏí iví tewhá eepiye ovä̂npiye heḏá ovä̂nhúujôn. I-á iví kꞌaygiˀindá tꞌä̖hkí ívíwo dihíhchanpóe, nää-áho Jôesi Táḏávíˀpiye dívíwä̖yu̖ḏi. 
\p  
\v 35 Wíyá tháwä́n héḏéndí in búˀwin tsonnindi wên á̖yí̖ˀnin senäˀ ovâysan iˀ pan á̖yí̖ˀdi óetu̖ˀâ̖a̖míḏí Paul-á Silas-á ovä̂nmaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íˀin.  
\v 36 Iˀ pan á̖yí̖ˀdiḏi Paul óetu̖ˀan, “In búˀwin tsonnindi naa dítu̖ˀan wä̂nmaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íˀin. Nää-áho damú-í. Jôesi Táaḏáho wovä̂nˀá̖yîngihûuwí.”  
\v 37 Hebo Paul-dá in á̖yí̖ˀnin senäˀ dipówáˀin ovâytu̖ˀan, “Tobá wí tꞌaywóˀdi wíḏînshaapí wänboˀ, heḏá tobá oe Rome gä́nkhá̖wä̖́taˀkꞌóe wänboˀ, in búˀwin tsonnin ditsonpóe naˀin díwhä̖́ä̖níˀin in tꞌowa tꞌä̖hkí dímúuní iwe, heḏáháˀ dípansóge. Heḏá nää-á kaaḏibo wáypiye dísaaníˀin didaˀ. Hebo háˀto han díˀa̖mí. Jaˀ ovâytu̖ˀan nä́we wíˀbo diˀä̖ä̖-í heḏi indân dípeemä̂äní.” 
\p  
\v 38 Heḏiho in á̖yí̖ˀnin senäˀdi in búˀwin tsonnin ovâytꞌôeˀan háa Paul natú̖ˀin. In wíje Rome-ˀin damuuˀin in tsonnin dínhanginpóe ihayḏi hânho dikhunwôedaˀpóe,  
\v 39 heḏiho iˀ pan tewhá eepiye dimää heḏi kayˀindi ovä̂ntu̖ˀan, “Dînˀowójé undi.” Heḏáháˀ iweḏi ovä̂npiye heḏi ovä̂ndaaˀan iˀ búˀḏí dapee-íˀin.  
\v 40 Heḏiho pan tewhá eeḏi dapeeḏi Lydia-víˀpiye damää. Iwe in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâykweewaasenwaatu̖ˀandi ee búˀḏí dapee. 
\c 17  
\s1 Oe Thessalonica búˀ Paul-á iví kꞌemaˀindá ovâytꞌôephaḏekannan 
\p  
\v 1 Paul-á Silas-á nä́ˀin wíje búˀ Amphipolis-á Apollonia-á i̖ˀge daphaḏe, ihayḏáháˀ Thessalonica búˀ dapówá. Iwe wí Huḏíyoví méesateˀay dínkꞌóe.  
\v 2 Heḏi Paul iˀ Huḏíyoví méesate eepiye namää, ihayḏa̖ˀ iˀo waabá wä̖́hä̖̂ä̖ namää wänboˀ. Eewá poje jâaḏi kaykhanwówá thaa eeje Jôesi Táḏáví taˀnin ovâytundoˀ, heḏi i-áḏí indáḏí dívíhéeˀan itunnan niˀgeḏi.  
\v 3 Háa Jôesi Táḏáví taˀnin natundaˀin ovâythayyan, heḏá ovâykeeyan nä́ˀin taˀnin taˀgendi natû̖ˀnin iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí itꞌôephaḏekhâymáaḏáháˀ nachuwagíˀo, hebo wíyá nawáywówápuwagíˀo. Heḏá ovâytu̖ˀan wáˀ, “Nä́ˀi Jesus, iví̖ˀgeḏi naaḏi wâytu̖máaˀiˀ, i-ân iˀ namuu Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí.”  
\v 4 Wên Huḏíyo iwe dijiˀindá heḏá báyékí Huḏíyo dimuupíˀin Jôesi Táḏá dâyˀaˀginmäˀindá, heḏá báyékí pꞌóˀḏéḏíˀin kwiyä̖ˀ wáˀ, indá dívíwä̖yu̖ taˀgen namuuˀin háa Paul natû̖ˀnin, heḏi Paul-áḏí Silas-áḏí dívíwón. 
\p  
\v 5 Hewänbo in wéˀgen Huḏíyo-á dithúupóe báyékí tꞌowa dívíwä̖yu̖ḏi, heḏiho wên senäˀ dichä̖ˀmuupíˀin hä̖̂ä̖ḏi waa ee búˀ pinge dívíkwi̖numáaˀin ovâyhógiḏáháˀ báyékí wây-á tꞌowa ovâywéˀgeˀan, heḏi ovâytꞌeˀyaˀnandi ee búˀ tꞌä̖hkí dínwänpitú̖. Ihayḏáháˀ in Huḏíyo-áḏí in senäˀdáḏí wí sen Jason gin nakhá̖wä̖́ˀiví tewhá eepiye dimää, i-á Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀi namuu, heḏi in phóḏi ônthâaníˀin dívíkhä̖ä̖ḏeˀ. Paul-á Silas-á ovä̂ntu̖wä̖máa oe jáˀwé ovä̂npeeyé-íḏí in tꞌowaví páaḏépiye.  
\v 6 Hebo in wíje wíˀovä̂nshaapí, heḏiho in senäˀdi ovâypiye Jason-dá heḏá in wéˀgen Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindáḏí. Khóhkayḏi in búˀ tsonninbíˀpiye ovâyhoˀ, heḏi dívítu̖wí̖núndeḏi ditû̖ˀ, “Nä́ˀin senäˀdi wä̖́hä̖̂ä̖ dimää wänbo tꞌowa ovâytꞌeˀyaˀdoˀ, heḏi nää-á nä̂äwá dipówá.  
\v 7 Heḏi nä́ˀi Jason-dá ovâysígíhógi. Tꞌä̖hkí nä́ˀin tꞌowa iˀ tsondi Caesar-ví tsontun dâyˀaˀginhá̖núndeˀ. Ditû̖ˀ wí toˀwí Jesus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ iˀ koḏi tsondi namuu.”  
\v 8 Heḏiho in tꞌowa tꞌä̖hkí heḏá in búˀwin tsonnindá ditꞌoe ihayḏi ditꞌayyaapóe.  
\v 9 Ihayḏiho in tsonnindi Jason-dá in i-áḏí dijiˀindáḏí ovâychä̖ˀwáˀâakannan ovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí. 
\s1 Oe Berea búˀ báyékí tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ 
\p  
\v 10 Wesebo iˀ khun in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindi Paul-á Barnabas-á wíyá búˀpiye ovä̂nsan, Berea gin dâytu̖ˀoˀiˀ. Iwe dapówá ihayḏi iˀ Huḏíyoví méesateˀay eepiye damää.  
\v 11 In tꞌowa iweˀindá in Thessalonica-winbí shánkí dikhâymuu ovä̂ntꞌôeyaaníḏí. Háa datú̖ˀin ditꞌôeyandaˀ, heḏi thamuwaagi Jôesi Táḏáví taˀnin dâytundoˀ dínhanginpúuwíḏí tigúba háa ovâytu̖ˀan waa taˀgen namuuˀin.  
\v 12 Báyékí tꞌowa inbí híˀ ovä̂nwä̖yu̖, in diweḏi wên pꞌóˀḏéḏíˀin Greek senäˀdá kwiyä̖ˀdá dijiˀ. 
\p  
\v 13 Hewänbo wên Thessalonica-win Huḏíyo dínhanginpóe Paul-dá Jôesi Táḏáví híˀ oe Berea wáˀ ovâytꞌôeˀoˀ, heḏiho iwepiye dimääḏi báyékí tꞌowa hânho ovâytꞌeˀyaˀnan.  
\v 14 Wesebo in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindi Paul oe mâapꞌoe kꞌáygépiye óesan, hebo Silas-á Timothy-á Berea-bo dänwóyí̖ˀ.  
\v 15 Wên tꞌowa-áḏí Paul namää, heḏi indi Athens búˀpiye óehoˀ. Iwe iˀḏi ovâytu̖ˀan oe Berea-piye diwáymú-íˀin, Silas-á Timothy-áḏí ovä̂ntu̖ˀâ̖a̖míḏí hä̖̂ä̖ḏi dä́nkoḏi ihayḏi ivíˀpiye daˀä̖ä̖-íˀin. Heḏiho han dívíˀan. 
\s1 Paul-di in Athens-ˀin tꞌowa ovâyhéeˀan 
\p  
\v 16 Waˀḏi Paul-di Silas-á Timothy-á oe Athens ovä̂ntsíkhaˀmáaḏíbo koḏi wínachanpóepí imúndeḏi báyékí hä̖ä̖wí dínkwꞌóˀdiˀ in tꞌowa dâykhíjéḏí inbí jôesi dínmuu waa dâycha̖a̖ˀiˀ.  
\v 17 Heḏiho in Huḏíyoví méesateˀay ee báyékí ovâyhéeˀan Huḏíyo-á Huḏíyo dimuupíˀindá, toˀwên Jôesi Táḏá dâyˀaˀginmäˀin. Heḏá wáˀ thamuwaa-á búˀ pinge dâyhä̖ä̖wíku̖ˀchꞌáaḏeˀ iwe in toˀwên diphaḏemännindá ovâyhéeˀoˀ. 
\p  
\v 18 Heḏá wêndá senäˀ wáˀ iwe dijiˀ, indá in Epicurean tꞌowa-á Stoic tꞌowa-á inbí há̖hkan dínmuuˀin dívíhá̖ˀoˀ. \f + \fr 17:18 \ft In Epicureans dívíwä̖yundeˀ iˀ shánkí híwóˀdi hä̖ä̖wí in tꞌowagîˀ namuu dihíhchaaníḏí nä́ä oepáa kꞌayḏi. In Stoics-á dihá̖hkanjiˀ taˀgendi gihíhchaaníḏí wígínkhâyˀä̖hpí hä̖ä̖wí wänbo gidaˀí-in heḏiháa wáyḏí wänbo wígihaytaachaanípí.\f* Nä́ˀin senäˀ Paul-áḏí dívítu̖hkandoḏi wên ditsikapóe, “Hânnan nä́ˀi hä̖hsóˀyó natunjiˀ?” Heḏá wêndá ditú̖, “Háḏéewáy piˀwên tꞌowaví jôesiví̖ˀgeḏi ihíˀmáa.” Gin ditû̖ˀ gá Paul-di Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀoḏân, heḏi ovâytu̖máa nachuuˀin heḏá nawáywówápóeˀindá. 
\p  
\v 19 Heḏiho in tunjowaˀvíˀpiye óehoˀ, ee okú eeḏi Areopagus gin dâytu̖ˀoˀiˀ, heḏi óetu̖ˀan, “Naˀindá gihanginˀândaˀ nä́ˀi tsꞌa̖a̖biˀ hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi u̖ˀḏi tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀiˀ. Ti naˀin dítꞌôeˀa̖mí i̖ˀgeḏi?  
\v 20 Báyékí hä̖ä̖wí nä́we bihéeˀandi wémûu wänbo wígitꞌoepí, heḏânho háa natundaˀin gínhanginnáaníˀin gidaˀ.”  
\v 21 (In Athens-windáḏí heḏá in jáˀwéˀin tꞌowa iwe dithaaˀindáḏí hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí hä̖ä̖wí wänbo tsꞌa̖a̖biˀ namuu i̖ˀgeḏiḏa̖ˀ dívíhíˀmáa heḏá ditꞌoeˀo. Heḏânkun han óetu̖ˀan Paul.) 
\p  
\v 22 Heḏiho Paul in tunjowaˀví páaḏépiye iwí̖nú heḏi ovâytu̖ˀan, “Un Athens-ˀin tꞌowa, naaḏi wâymúndeˀ un báyékí únhä̖ä̖wíkwꞌóˀnin bînˀaˀginmäˀin.  
\v 23 Unbí búˀ i̖ˀge ojiḏi wáyjé unbí jôesi bînˀaˀginmäˀi dómûˀ, heḏá wáˀ wí antâa-á dómûˀ, iwe bînhä̖ä̖wíkwꞌóeˀó iˀ bînˀaˀginmäˀigîˀ, heḏi eeḏi gin nataˀmuu: Wí jôesigîˀ nä́ˀi antâa âypaa, tobá iˀ âytaapí wänboˀ.’ Nä́ˀi maḏi bînˀaˀginmäˀ tobá bîntaapí wänboˀ, heḏiho nää-á iví̖ˀgeḏá naaḏá wâytꞌôekankhâymáa.  
\v 24 “I-á Jôesi Táḏá namuu, i-á nä́ˀi nan oepáa-á heḏá iˀ hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí iwe nakwꞌóˀdi-á ikhíjé, heḏi i-á oe makówá-á nä́ä nangá shánkí natsonjiˀ. Heḏânkun iˀ méesate tꞌowa dâykwꞌóḏi eejeḏa̖ˀmân wínathaapí.  
\v 25 Heḏiho tꞌowavíˀweḏi khä̖geˀ wänbo wíˀûntáypí, gá hä̖ä̖wí wänbo tꞌowa dâypaˀi wíˀûntáypíḏân. Iˀḏânkun tꞌowa tꞌä̖hkí inbí wówátsi-á inbí hâ̖a̖-á heḏá hä̖ä̖wí díntáyˀi tꞌä̖hká ovâymäˀ.  
\v 26 Jôesi Táḏáḏí wêe sen ikhíjé, heḏi iweḏiho tꞌä̖hkí nangeˀin tꞌowa dipu̖yä̖ nä́ä oepáa kꞌayḏi tꞌä̖hkí dívíthaayé-íḏí. Hewänbo in dipu̖yä̖píḏíboˀ Jôesi Táḏá iˀánshaaˀan hä̖̂ä̖ḏi heḏá wéngé dívíthaayé-íˀin.  
\v 27 Jôesi Táḏáḏí in tꞌowa ovâykhíjé indi óenuuwä̖́-íḏí, heḏi háḏéebá óeshaa-í óetu̖wä̖máaḏí. Hewänbo taˀgendi naˀin tꞌowavíˀweḏi kayi̖ˀ wínajihpí, wêevíˀweḏi wänbo-á joe.  
\v 28 Jôesi Táḏá namuuḏânkun naˀin giwówájiˀ, heḏá ívíˀa̖ˀyänmáa, heḏá tꞌowa-á gimuu. Wáy wên unbí taˀkannin wänbo ditú̖, ‘Naˀin wänbo iví ây gimuu.’  
\v 29 Heḏiho Jôesi Táḏáví ây gimuuḏi wígínkhâyˀä̖hpí giˀâ̖a̖níˀin i-á wí hä̖ä̖wí waagiˀbá namuuˀin tꞌowa i̖ˀgeḏi diwänpiˀánshaapóeḏí inbí mandibo dâypaaˀiˀ óeḏoḏi háa kwä̖́kꞌu tsꞌä̖ˀiˀḏi háa kꞌuuḏi.  
\v 30 Jôesiví̖ˀgeḏi tꞌowa híwó wíḏikaˀpóyaˀpí ihayḏi, iˀḏi wíˀovâytu̖ˀanpí ihayḏiho naná ovâytuhchä̖ä̖nú-íˀin, hewänbo nää tꞌowa tꞌä̖hkí wéngé tꞌä̖hkí dijiˀin ovâytu̖máa inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀa̖míḏí wíˀovâytuhchä̖ä̖nú-ípíḏí,  
\v 31 gá owáy wí thaa ideˀmandiˀ nanáˀ diwe ovâytaˀgekeekwꞌôení tꞌä̖hkí tꞌowa háa híwó háa híwóhpí dívíˀannin, heḏi wí senho óesóge gin ovâytu̖ˀa̖míḏí, heḏi nä́ˀi sen óewáywówápaaḏi thayˀeeḏi dînkeeyan óesógeˀin” gin Paul-di ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 32 Wí toˀwí nachuuˀi nawáywówápóe i̖ˀgeḏi ditꞌoe ihayḏi, wên dipꞌâajiḏi tꞌä̖mäge Paul óetu̖máa, hewänbo wây-á wêndá ditú̖, “Owáy wíyá hä̖̂ä̖ḏi nä́ˀi bihéeˀandiˀ wíyá gitꞌoe-íˀin gidaˀ.”  
\v 33 Heḏi Paul iweḏiho namää.  
\v 34 Wên senäˀ iví híˀ ônwä̖yu̖ḏi i-áḏí dívíwón. Wí sen in diweḏi Dionysius gin nakhá̖wä̖́, i-á Areopagus-wi tunjowaˀ diweḏiˀiˀbá namuu. Wí kwee wáˀ iwä̖yu̖, Damaris gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ. Heḏá wáy wây-á tꞌowa iwe dijiˀin wáˀ dívíwä̖yu̖. 
\c 18  
\s1 Paul-di Jôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tun oe Corinth búˀ ovâytꞌôeˀan 
\p  
\v 1 Nä́ˀi naphaḏe ihayḏi Paul Athens-di namää, heḏi Corinth búˀ napówá.  
\v 2 Iwe wí Huḏíyo sen Aquila gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ óetsꞌantaa, i-á oe Pontus nange naˀaypu̖yä̖. Iví kwijó Priscilla-áḏí Italy nange wä̖́hä̖̂ä̖ḏi datsꞌanpówá, gá iˀ Rome-wi tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ Claudius-di tꞌä̖hkí in Huḏíyo oe Rome-di ovâykhehpiyeḏân.  
\v 3 Paul-á nä́ˀin wíjeˀinbíˀpiye namää heḏi indáḏí iwóyí̖ˀ. I-áḏí indáḏí teˀaapaˀin dimuuḏi wéˀge dívítꞌôeˀan.  
\v 4 Kaykhanwówá thaa eeje Huḏíyoví méesateˀay eepiye Paul namääˀä̖, heḏi kayˀindi ovâyhéeˀoˀ. Ikhä̖ä̖ḏe Huḏíyo dimuuˀin heḏá Huḏíyo dimuupíˀindá iví híˀ ônsígíˀa̖míḏí. 
\p  
\v 5 Silas-áḏí Timothy-áḏí Macedonia-ḏi dapówá ihayḏiho Paul wíyá wíˀiteˀaapaapí, hebo thaa tꞌä̖hkí Jôesi Táḏáví híˀ in tꞌowa ovâytꞌôeˀoˀ, heḏi thayˀeeḏi in Huḏíyo ovâyhá̖ˀoˀ Jesus-áho namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí.  
\v 6 Hewänbo wíˀônsígíˀanpíḏí ivíˀpiye ditꞌayjaapóe, heḏá híwóhpîˀḏa̖ˀ iví̖ˀgeḏi dívíhéeˀan. Heḏiho iví aa iweḏi inaˀjeepíḏi ovâykeeya̖míḏí ovâyjoekankhâymáaˀin. Ovâytu̖ˀan, “Jôesi Táḏávíˀweḏi ípeḏeeḏá, unbíˀinnân únmuu, naa wíḏînchä̖ä̖nú-ípí. Nää iweḏi páaḏépiye in Huḏíyo dimuupíˀinnân nä́ˀi híˀ dovâytꞌôekankhâymáa.” 
\p  
\v 7 Heḏiho ovâyjoeˀandi wí sen Justus gin nakhá̖wä̖́ˀivíˀpiye namää. Justus-á i Huḏíyoví méesateˀay núˀ nathaa, heḏi Jôesi Táḏá báyékí óeˀaˀgin.  
\v 8 Iˀ Huḏíyo méesate pꞌóˀḏéḏîˀ nakhá̖wä̖́ Crispus gin. I-áḏí iví kꞌaygiˀindáḏí tꞌä̖hkí Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖, heḏá báyékí wây-á nä́ˀin Corinth-win tꞌowa wáˀ Jôesi Táḏáví tun ditꞌoeḏi dívíwä̖yu̖ḏáháˀ ovâypꞌóˀpꞌoeˀan. 
\p  
\v 9 Wí khun Paul-di Nanbí Sedó Jesus óemûˀ waagibá ûnpóe, heḏi Paul óetu̖ˀan, “Wíˀunkhunwôedaˀípí ovâytꞌôeˀâ̖a̖míḏí naví̖ˀgeḏi, wíviwóyí̖ˀnípí.  
\v 10 Naaḏi wíˀá̖yîngimáa, heḏiho wí toˀwíḏí wóeyâ̖ˀḏá háˀto wóewa̖ˀa̖mí, gá nä́ä búˀ báyékí tꞌowa navíˀin dînpúuwíˀin dithaaḏân.”  
\v 11 Heḏiho Paul wí pa̖a̖yoḏá píngé ee búˀ iwóyí̖ˀ Jôesi Táḏáví híˀ ovâyhá̖ˀoḏi. 
\p  
\v 12 Oe Achaia nange wä̖́hä̖̂ä̖ Gallio óepꞌóˀḏéḏîˀsóge ihayhä̖̂ä̖ḏibá, in Huḏíyo dívíwéˀgeˀandi Paul ûnkenmää, heḏi oe tunjó wháagépiye óehoˀḏi Gallio óetu̖ˀan,  
\v 13 “Nä́ˀi sendá tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ Jôesi Táḏá piháa óeˀaˀginmä̂äníḏí, nanbí khuu gínmuu waagá yoe.” 
\p  
\v 14 Paul ihíˀkhâymáawän hebo Gallio-ḏi in Huḏíyo ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀi sen wên háawin tꞌaywóˀnin heḏiháa wên háawin wä̖hphaḏe yä̖ˀḏâapíˀin namuuˀin iˀandáhoˀ, ihayḏânho híwó namúuní naa dáytsíkhaˀa̖mí unbí tꞌehpiḏe tun ivíˀpiye wâytꞌôeyaaníḏí.  
\v 15 Hewänbo nää úvíwänpitu̖hä́nbo wáy wí tun namuu i̖ˀgeḏi, wáy wí khá̖wä̖́ namuu i̖ˀgeḏá, heḏá unbí khuu i̖ˀgeḏá. Heḏáho unnânho únpikhâyˀä̖ˀ nä́ˀi hä̖ä̖wí bînkoḏiˀa̖míˀin. Naa wóˀdaˀpí otú̖u̖níˀin giˀbi hä̖ä̖wí háa híwóˀdi háa híwóhpîˀ namuuˀin.”  
\v 16 Gin Gallio-ḏi ovâytu̖ˀan dihayḏi iˀ tunjó wháagé iweḏi ovâykhehpiye.  
\v 17 Ihayḏi in tꞌowaḏi nä́ˀi Huḏíyoví méesate pꞌóˀḏéḏîˀ óeyâ̖ˀ, i-á Sosthenes gin nakhá̖wä̖́, heḏi Gallio-ví páaḏépiyebo óewhä̖ˀ, hewänbo háa dívíˀoˀindi Gallio wíˀóeˀá̖yîngimä́gipí. 
\s1 Paul oe Antioch búˀpiye nawáymää 
\p  
\v 18 Paul oe Corinth búˀbo wíyá hä̖́yú̖ thaa iwóyí̖ˀ, heḏáháˀ in wéˀgen Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâyjoeˀandi i-áḏí Priscilla-áḏí heḏá Priscilla-ví sen Aquila-áḏí oe Cenchrea búˀpiye dimää. Cenchrea iwe Paul óekꞌowa, tꞌowa ovâykeeya̖míḏí iˀannin háa Jôesi Táḏávíˀpiye iví tun imä́gi waa. \f + \fr 18:18 \ft Wáyjéḏí in Huḏíyo senäˀ inbí tun dívímäˀ Jôesigîˀ dívítꞌôeˀa̖míḏí, heḏi inbí phó dâysôemäˀ inbí tꞌôe dâybowa píhay.\f* Iweḏáháˀ kophé iweḏá oe Syria nangepiyá dimän.  
\v 19 Hebo iwe dipówápíḏíboˀ oe Ephesus búˀpiye dimää, heḏi Aquila-áḏí Priscilla-áḏí ee búˀbo dänwóyí̖ˀ. Paul-dá ovä̂njoeˀandi in Huḏíyoví méesateˀay eepiyá namää, heḏi iwe in Huḏíyo-áḏí báyékí ihéeˀan.  
\v 20 Wêndi óedaaˀan báyékí thaa indáḏí iwóyí̖ˀníḏí, hewänbo Paul wínahíjepí.  
\v 21 Ovâysengitu̖ˀandi ovâytu̖ˀan, “Jôesi Táḏá natú̖ḏáho naa wíyá unbíˀpiye owáyˀä̖ä̖-í.” Heḏi iweḏi kophé iweḏi namää. 
\p  
\v 22 Oe Caesarea búˀ napówá, iweḏáháˀ oe Jerusalem-piye namää in iweˀin méesateˀin tꞌowa ovâysengitu̖ˀâ̖a̖míḏí. Iweḏáháˀ oe Antioch-piyá namää.  
\v 23 Iwáy wä̖́hä̖̂ä̖ báyékí thaa naˀä́n, heḏi iweḏi oe Galatia nange i̖ˀge tꞌä̖hkí heḏá Phrygia nange i̖ˀgá namää in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâykhä̖geˀnamíḏí shánkí kayˀindi dívíwä̖ä̖yú̖-íḏí. 
\s1 Apollos-di Jôesi Táḏáví híwóˀdi híˀ oe Ephesus-á Corinth-á ovâytꞌôeˀan 
\p  
\v 24 Ihayhä̖̂ä̖ḏibá wí Huḏíyo sen Alexandria búˀ iwe naˀaypu̖yä̖ˀiˀ Apollos gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ oe Ephesus-bá napówá. Nä́ˀi sendá nahíˀmagan, heḏá Jôesi Táḏáví taˀnindá híwóˀdá ôntaa.  
\v 25 I-á Nanbí Sedó Jesus-ví khuu i̖ˀgeḏi ûnhanginná, heḏiho pín taˀgeḏi wây-á tꞌowa i̖ˀgeḏi ovâyhíˀmáa, heḏá á̖yîngiḏá Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâyhá̖ˀoˀ, tobá John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiví há̖hkan niˀgeḏiḏa̖ˀ ûnhanginnân wänboˀ.  
\v 26 Khunwôedaˀginpíḏíboˀ in Huḏíyoví méesateˀay ee Apollos-di ovâyhéeˀan. Priscilla-áḏí Aquila-áḏí datꞌoe ihayḏi inbíˀpiye óehoˀ, heḏi Jôesi Táḏáví khuu shánkí thayˀeeḏi ônthayyan. 
\p  
\v 27 Heḏáháˀ Apollos-á Achaia nangepiye napundaˀ, heḏi in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindi óetu̖ˀan híwó namuuˀin namú-íḏí, heḏiho indi in Achaia-win Jesus-víˀinbá ûnmuuˀin ovâytaˀnan Apollos óesígíkáyjíˀin. Apollos-á oe Achaia napówá ihayḏi báyékí ovâykhä̖geˀnan in toˀwên Jôesi Táḏáví sígísehkanä ûnmuuḏi Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin.  
\v 28 Iví tun ûnkay, heḏi in tꞌowa tꞌä̖hkíví páaḏépiye in Huḏíyo ovâytu̖ˀan piháa dívíwä̖yundeˀin, heḏi Jôesi Táḏáví taˀnin ovâytundoḏi ovâythayyan Jesus-á namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí. 
\c 19  
\s1 Oe Ephesus búˀ Paul-di Jesus-ví̖ˀgeḏi ovâyhéeˀan 
\p  
\v 1 Waˀḏi Apollos oe Corinth búˀ wáy najiˀ ihayḏi, Paul iˀ nange i̖ˀgeḏi naˀä̖ä̖ḏi Ephesus búˀ napówá, heḏi wên tꞌowa John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiví híˀ ônwä̖yu̖ˀin ovâymûˀ.  
\v 2 Paul-di ovâytsikaˀyan, “Ti nä́ˀi Yä̖ˀḏâaˀi pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ bînkêˀ úvíwä̖yu̖ ihayḏi?” Indi óetu̖ˀan, “Naˀin wígínhanginnáhpí wí Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ wänbo najiˀin.”  
\v 3 Paul-di ovâytsikaˀyan, “Háaḏan handi wovâypꞌóˀpꞌoeˀan?” Indi óetu̖ˀan, “Gá John iˀ pꞌóˀpꞌoekandiví há̖hkan âywä̖yu̖ḏân.”  
\v 4 Paul-di ovâytu̖ˀan, “John-di in tꞌowa ovâypꞌóˀpꞌoeˀan gá inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀandân, heḏi ovâytu̖máa, ‘Naví tíˀúugé wí napowagíˀoˀivíˀpiye úvíwä̖ä̖yú̖-í.’ Heḏi hä̖ˀi-á Jesus-ân namuu.” 
\p  
\v 5 Paul-ví híˀ ditꞌoe ihayḏi ovâypꞌóˀpꞌoeˀan dâykeeya̖míḏí Nanbí Sedó Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin.  
\v 6 Heḏi Paul ivîˀḏi imankꞌûˀḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dínwân, heḏi wíyá piˀwí tundi dívíhíˀmáa, heḏá Jôesi Táḏáví tukheˀmin waabá dívíhéeˀan.  
\v 7 Maḏi tä̖ˀḏi wíje senäˀ iwe dijiˀ. 
\p  
\v 8 Poje pꞌóe tꞌä̖hkí Paul in Huḏíyoví méesate eepiye namääˀä̖, heḏi khunwôedaˀginpíḏíboˀ in tꞌowa ovâyhíˀmáa. Ovâythayjoˀ Jesus-ân namuu iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, heḏi ikhä̖ä̖ḏeˀ iví híˀ ônsígíˀa̖míḏí.  
\v 9 Hebo wáy wên dívípꞌóhkâyˀandi wíḏívíwä̖yu̖pí, heḏá Jesus-ví pꞌôe i̖ˀgeḏá híwóhpí-á in iwe dikwꞌóˀnin ovâyhéeˀan. Heḏânho Paul-di nä́ˀin ovâyjoeˀandi in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin i-áḏí ovâyhoˀ, heḏi wí tewhá eepiye dimää, wí sen Tyrannus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀḏi tꞌowa ovâyhá̖ˀoˀ iwe. Iwá Paul-di thamuwaagi Jôesi Táḏáví híˀ ovâythayjoˀ.  
\v 10 Wíje pa̖a̖yo tꞌä̖hkí Paul gin iˀan, heḏi handiḏi in tꞌowa Asia iwéngé dithaaˀin Naˀinbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi ditꞌoe, Huḏíyo dimuuˀindáḏí Huḏíyo dimuupíˀindáḏí. 
\s1 Sceva-ví eˀnûn didaˀ in yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ ovaykhehpeeyé-íˀin 
\p  
\v 11-12 Jôesi Táḏáḏí Paul óekhä̖geˀnan pínnán tꞌôe iˀa̖mídí, giˀbi hä̖ä̖wí in tꞌowa wémûu wänbo dâymûˀpîˀ, heḏiho aaˀây hä̖ä̖wí deḏantâa hä̖ä̖wí itä̖geˀiˀ in dihaykwꞌóˀninbíˀpiye ovâyhoˀ, heḏi dihehkháapóe, heḏá yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á in tꞌowa ovâymáaˀin dínpee. 
\p  
\v 13 Ihayhä̖̂ä̖bá wên Huḏíyo wáˀ wéngé tꞌä̖hkí dívíjíyénde nä́ˀin yä̖ˀḏâapíˀin pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ tꞌowavíˀweḏi ovâykhehpeeyé-íḏí. Nää-á indá dívíkhä̖ä̖ḏe hanbá dívíˀa̖míḏí Jesus-ví khá̖wä̖́ ônkhá̖yä̖́ˀdeḏi. Ginnân ovâytu̖máa in pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖: “Nä́ˀi Jesus-ví khá̖wä̖́ dônkhá̖yä̖́ˀdeˀ, iví̖ˀgeḏi Paul-di in tꞌowa ovâytꞌôeˀoˀ, heḏiho naaḏi wítsonmáa nääbo ópeeve nä́ˀi tꞌowavíˀweḏi.”  
\v 14 Wí Huḏíyo owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ Sceva gin nakhá̖wä̖́ˀi tsé ihay eˀnûn gin dívíˀoˀin ûnkwꞌó.  
\v 15 Hewänbo han ditú̖ ihayḏi, iˀ yä̖ˀḏâapîˀ pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâytu̖ˀan, “Jesus dótaa, heḏá toˀwí Paul namuuˀindá dînhanginná. Hebo undá — toˀinnan ímuu?”  
\v 16 Heḏi iˀ sen iˀ yä̖ˀḏâapîˀ pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi óemáaˀiˀḏi ovâytsa̖a̖chä̖nuḏi hânho ovâymahpúu ovâytꞌan píhay, heḏi aawhée buugiˀnin diwa̖hkanmuuˀin iˀ tewhá iweḏi dishavepee. 
\p  
\v 17 In Ephesus búˀ dithaaˀin Huḏíyo-á Huḏíyo dimuupíˀindá dínhanginpóe háa dínpóeˀin, heḏiho dikhunwôedaˀpóe, heḏi ditû̖ˀ Nanbí Sedó Jesus hânho hayˀi namuuˀin.  
\v 18 Heḏi báyékí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin Paul-víˀwe dipówá, heḏi dívítꞌaywóˀdihä̖ä̖tsiˀandá dâykeekwꞌóḏi háa dívítsiyekanhonnin.  
\v 19 Wáy wên dichugekanhá̖ˀindá inbí chuge há̖hkan taˀdi dâykán, heḏi dâyphahá̖nú in tꞌowa tꞌä̖hkí dâymúuníḏí. Iˀ taˀdi hä̖́yú̖ nachä̖ˀmuuˀin dâymaapaa ihayḏi pꞌánä́ntä̖ maapaasôn (50,000) kwä̖́kꞌu tsꞌä̖ˀi chä̖ˀ napóe.  
\v 20 Handiḏiho shánkí wänbo tꞌowa Nanbí Sedó Jôesi Táḏáví híˀ ditꞌoeˀo heḏá iˀpiyá dívíwä̖yundeˀ. 
\s1 Háa Paul nakandaˀ waa 
\p  
\v 21 Nä́ˀi hä̖ä̖wí napóeˀi naphaḏe ihayḏi, Paul iˀánshaamä́gi namú-íḏí oe Macedonia nangepiye heḏá Achaia nangepiyá heḏáháˀ oe Jerusalem búˀpiyá. Natú̖, “Owáy eepiye omää ihayḏáháˀ dînkhâyˀä̖ˀ oe Rome-piye wáˀ omú-íˀin.”  
\v 22 Oe Macedonia-piye wíje iví khä̖geˀnin isan, Timothy-á Erastus-á damuu, hebo i-á shánkí hây tä̖hkí oe Asia nangebo iwóyí̖ˀ. 
\s1 Demetrius-di in tꞌowa ovâytꞌeˀyaˀnan heḏânho híwóhpí dívíˀa̖míḏí 
\p  
\v 23 Ihayhä̖̂ä̖ḏi oe Ephesus báyékí tꞌowa ditꞌayyaapóe in Jesus-ví pꞌôe i̖ˀge dimänninbíˀwepiye.  
\v 24 Wí sen Demetrius gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ iwe naˀä́n, i-á kwä̖́kꞌu tsꞌä̖ˀiˀḏi ihä̖ä̖wípaˀi namuu, heḏi méesate hí̖ˀíndi ipaˀ, nä́ˀi méesate-á iˀ kwee Diana dâyˀaˀginmäˀ iweˀi méesate hayˀi waagibá nakeetꞌóeˀiˀ. Demetrius-á heḏá in wéˀgen i-áḏí dívítꞌôemáaˀindá híwó hay chä̖ˀ díntsꞌúyaˀ inbí tꞌôe iweḏi.  
\v 25 Heḏiho Demetrius-di iví tꞌôeˀin heḏá wây-á wêndá ha̖ˀbi tꞌôebá dívíˀoˀindá ovâywéˀgeˀan, heḏi ovâytu̖ˀan, “Kꞌemaˀin, únhanginná báyékí chä̖ˀ nanbí tꞌôe iweḏi gíntsꞌúyaˀnin.  
\v 26 Unbo bînmûˀ heḏá ítꞌoe háa nä́ˀi sen Paul ikanhonnin. Iˀ natû̖ˀ in jôesi tꞌowa dâypaˀin dâyˀaˀginmä̂äníḏí taˀgennin jôesi wíḏimuupí, heḏi wíˀgíngí nä́ä Ephesus-á heḏá nä́ˀi Asia nange tꞌä̖hká tꞌowa iví híˀ ovâywä̖yu̖kannan, heḏá iví híˀ ûnmuuḏi báyékí tꞌowa Diana-víˀweḏi dívíjâaˀan.  
\v 27 Háḏée nanbí tꞌôe i̖ˀgeḏi tꞌowa híwóhpí dívíˀánshaaˀa̖míˀin napúuwí. Heḏá iweḏá maḏi wáˀ napúuwí tꞌowa diˀâ̖a̖níˀin iˀ hayˀi kwee Diana iˀ toˀwí naˀindi âyˀaˀginmäˀiví méesate wíˀûnchä̖ˀmuupíˀin. Heḏá tobáháa tꞌä̖hkí tꞌowa nä́ä Asia-windáḏí heḏá in wéˀgen hä̖wéngé tꞌä̖hkí dithaaˀindáḏí nää óeˀaˀginmäˀ wänboˀ, maḏi nää iweḏi páaḏépiye diˀâ̖a̖ní hayˀi wínamuupíˀin.” 
\p  
\v 28 In tꞌowa háa Demetrius natú̖ˀin ditꞌoe ihayḏi hânho ditꞌayyaapóe, heḏi dívítu̖wí̖núnde gin, “Diana nä́ä Ephesus-wi namuuˀi báyékí hayˀi namuu.”  
\v 29 Heḏi shánkí báyékí tꞌowa diwéˀgepóe, heḏi dívítꞌehtu̖wí̖núndeˀ, heḏi wên wíje senäˀ ovä̂nyâ̖ˀḏi ovä̂nkhóhkayˀan oe búˀ pinge tꞌowa dívíwéˀgeˀoˀ iwepiye. In senäˀdá Gaius-á Aristarchus-á gin dakhá̖wä̖́, indá Macedonia nangewin damuu, heḏi Paul-áḏí wéngé tꞌä̖hkí dänjíyéndeˀ.  
\v 30 Paul in tꞌowa dikwꞌóˀ diwepiye natsuḏedaˀ ovâyhéeˀa̖míḏí, hewänbo in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindi óekhâ̖a̖ˀan.  
\v 31 Heḏá wên Asia-win pꞌóˀḏéḏíˀin senäˀ Paul-ví kꞌemaˀin ûnmuuˀindi Paul ôntꞌôesan óetu̖ˀâ̖a̖míḏí in tꞌowaví páaḏépiye wíˀikeehûuwípíˀin. 
\p  
\v 32 In tꞌowa tꞌä̖hkí wéˀge shánkí díntu̖hkwíntû̖ˀ. Wênho wên háawên dívítu̖wí̖núndeˀ, heḏá wây-á shánkí piháa wänbo-á. Wên hä̖́yú̖hayḏiḏa̖ˀ tꞌowa dínhanginná háaḏí diwéˀgepóeˀin.  
\v 33 Heḏi in Huḏíyoḏi wí sen Alexander gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ oe páaḏépiye óewí̖núḏí óetu̖ˀan háa natú̖u̖níˀin. Heḏiho Alexander imannan in tꞌowa dívítꞌôeyaaníḏí. Nadaˀ in tꞌowa ovâytu̖ˀâ̖a̖míˀin in Huḏíyo wíˀovâyhíwóhpíchä̖ä̖nú-ípíḏí nä́ˀi napuwamän niˀgeḏi.  
\v 34 Hebo Alexander-á Huḏíyo namuuˀin in tꞌowa dínhanginpóe ihayḏi tꞌä̖hkíḏíbo maḏi wíje ôeḏa tꞌä̖hkí shánkí kaygi wänbo dívítu̖wí̖núndeˀ, “Nä́ˀi Ephesus-winbí Diana hânho hayˀi namuu” gin. 
\p  
\v 35 Tꞌôeḏiwän iˀ búˀwi taˀkandiḏi hânda̖ˀ ovâykannan in tꞌowa, heḏi ovâytu̖ˀan, “Un Ephesus-win ímuuˀin, tꞌä̖hkí tꞌowa wéngé tꞌä̖hkí dikwꞌóˀnin dínhanginnáhpíˀan naˀin Ephesus búˀwin tꞌowa nä́ˀi hayˀi Diana-ví méesate ûnmuuˀiˀ âyˀá̖yîngimáaˀin, heḏá iˀ kꞌuu Diana waagibá ûncha̖a̖ˀiˀ oe makówáḏí ûnkeˀtꞌá̖ˀdi-á wáˀ âyˀaˀgindoˀ.  
\v 36 Tóebo wûnkoḏipí natú̖u̖níḏí nä́ˀi hä̖ä̖wí taˀgen wínamuupíˀin. Heḏânho ánpí íkwoˀní, heḏi wíyá háawên wíˀúvíˀa̖mípí híwó úvíˀánshaapíḏíboˀ.  
\v 37 Undi nä́ˀin wíje senäˀ nä́äpiye bînmaa tobá hä̖ä̖wí wänbo méesate iweḏi wíḏä̂nsä̖ˀmanpí wänboˀ, heḏiháa nanbí Diana âyˀaˀginmäˀiví̖ˀgeḏi háawin tꞌaywóˀnin wíḏatú̖hpí wänboˀ.  
\v 38 Heḏiho Demetrius-áḏí in i-áḏí dívítꞌôemáaˀindáḏí wí toˀwí ôntꞌeˀpꞌêeḏe-íˀin didaˀḏá, dínkhâyˀä̖ˀ óetsondiwekáaníˀin. In tsonnin dívíwéˀgekwꞌóeˀó tꞌowa ovâytunjóˀnamíḏí, heḏi in tꞌowaví tꞌehpiḏe tun ovâytꞌôeyandeˀ.  
\v 39 Hebo wíyá hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi íhéedaˀḏá, heḏân úntsíkhakanpoeˀo in búˀwin pꞌóˀḏéḏíˀindi in tꞌowa tꞌä̖hkí ovâywéˀgeˀan píhay.  
\v 40 Nä́ˀi gin otú̖, gá maḏi in Rome-win tsonnin ditú̖u̖níḏân un nä́wewin tꞌowa unbí pꞌóˀḏéḏíˀindáḏíbo úvípihä́nmáaˀin. Háa nää thaa napóe waa wínakhâyˀä̖hpí napúuwíˀin, heḏi tóebo wíˀûnkoḏipí ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí háaḏí un tꞌowa úvítꞌaywéˀgeˀandi.” 
\p  
\v 41 Heḏi han natú̖ ihayḏi ovâytu̖ˀan tꞌä̖hkíḏíboˀ inbíˀpiye dimú-íˀin. 
\c 20  
\s1 Paul-á iví kꞌemaˀindáḏí oe Macedonia-piye heḏá Greece-piyá dimää 
\p  
\v 1 Tꞌä̖hkí hânda̖ˀ napóe ihayḏi Paul-di in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin ovâywéˀgeˀan, heḏi ovâytu̖ˀan kwee waa sen waa diˀá̖ˀbe-íḏí. Heḏáháˀ ovâysengitu̖ˀandi ovâyjoeˀan oe Macedonia nangepiye namú-íḏí.  
\v 2 Ee Macedonia iwéngé tꞌä̖hkí ijíyéndeḏi in dívíwä̖yundeˀin iwe dikwꞌóˀnin wáˀ hanbá ovâyhéeˀan, heḏáháˀ oe Greece-piyá namää.  
\v 3 Iwáy wä̖́hä̖̂ä̖ poje pꞌóe naˀä́n. Ihayḏáháˀ ikhâyˀan oe Syria nangepiye kophé iweḏi namú-íḏí, hewänbo ûnhanginpóe in Huḏíyo óeháyjí i̖ˀgeḏi dívíhíˀmáaḏí, heḏiho iví ánshaa iˀegóˀandi oe Macedonia nange i̖ˀge nawáymää. 
\p  
\v 4 Nä́ˀin senäˀ i-áḏí dimää: Sopater oe Berea búˀwiˀ, i-á Pyrrhus-ví eˀnú ûnmuu; Aristarchus-á heḏá Secundus-á oe Thessalonica búˀwin damuuˀindá; Gaius oe Derbe búˀwi-á; Tychicus-áḏí Trophimus-áḏí oe Asia nangewindá; heḏá Timothy-á.  
\v 5-6 Nä́ˀin senäˀ oe Troas búˀpiye dipáaḏémää, heḏi Paul-áḏí naa-áḏí oe Philippi búˀbo änwóyí̖ˀ, in Huḏíyoví shánkíˀeeḏi dínphaḏe píhay, nä́ˀi shánkíˀeeḏi dâytu̖ˀoˀ “Owáaseepîˀ Pává Dâykꞌoˀi Thaa” gin. \f + \fr 20:5-6 \ft Luke wíyá Paul-áḏí najiˀ.\f* Ihayḏá iweḏá kophé iweḏi gamää, heḏi pꞌánú thaa naphaḏe ihayḏi oe Troas gapówá, in wéˀgendi naˀin dítsíkhaˀmáa iwe, heḏi wí jâaḏi iwe gikwꞌó. 
\s1 Oe Troas iˀ eˀnú Eutychus nachuuḏi óewáywówápaa 
\p  
\v 7 Dumîngu iwe ívíwéˀgeˀan iˀ méesa buwá âykꞌoˀíḏí, heḏi Paul-di díhíˀmáa. Khunpinu puwahayḏi ihéeˀan gá wíyá tháwä́n iweḏi ijâakankhâymáaḏân.  
\v 8 Tꞌä̖hkíḏíbo oe whaˀkꞌay íve giwéˀgekwꞌó, heḏi báyékí naphakókohsaa.  
\v 9 Wí eˀnú Eutychus gin nakhá̖wä̖́ˀi nawháphóḏikhuucháˀ deeḏi naˀä́n, heḏi hânho najôedaˀpuwamän Paul thaa tꞌä̖hkí ihíˀmáaḏí. Té̖e̖gîndi najókhândi, naˀä́n diweḏi oe jáˀwépiye najókeˀtꞌá̖, heḏi óedaygiˀan dihayḏi chuˀi óeshaa.  
\v 10 Paul whaˀkꞌayḏi nawá̖, heḏi idégeˀdisógeḏi iˀ eˀnú óebaˀaakêˀ, heḏi ovâytu̖ˀan, “Ívíwoˀgi wíˀítaachanpúuwípí. Nä́ˀi-á nää nawówámuu.”  
\v 11 Heḏiho wíyá oe whaˀkꞌaypiye napee, heḏi indáḏí ipáváháveḏi ihú̖u̖yan, heḏá shánkí ovâyhéeˀan nathay píhay. Ihayḏá ovâyjoeˀan.  
\v 12 Iˀ eˀnú ivíˀpiye indi wówáˀi óehoˀ, heḏi báyékí dihíhchan. 
\s1 Paul oe Miletus búˀpiye namää 
\p  
\v 13-14 Paul-di ho dítu̖ˀan kophé iweḏi gipáaḏémú-í oe Assos búˀpiye iˀ âytsíkhaˀa̖míḏí, hebo i-á nangeḏibo namú-í heḏi iwe iˀ wáˀ iˀ kophé itokhâymáa. Heḏiho han ívíˀan, heḏáháˀ Assos iweḏá Mitylene búˀpiyá gimää.  
\v 15 Iweḏá waˀḏi kophé iweḏi Chios-piye gimää, i-á pꞌojâaḏi namuu, heḏá wíyá tháwä́ndá wíyá pꞌojâaḏi Samos-á gipówá. Oe Trogyllium búˀ ívíwóyí̖ˀ, heḏá wíyá tháwä́ndá oe Miletus búˀ gipówá.  
\v 16 Paul iˀánshaamä́gi oe Ephesus wíˀiwóyí̖ˀnípíḏí, báyékí thaa oe Asia nange i̖ˀge wínayê̖e̖nípíḏí. I-á nawóˀon oe Jerusalem napóewíḏí híwóˀ dihayḏiboˀ, in Huḏíyoví shánkíˀeeḏi thaa Pentecost gin dâytu̖ˀo dínnáhpíḏíboˀ, háḏéeho ûnkoḏiḏi. 
\s1 Paul-di in Ephesus búˀin méesateˀin pꞌóˀḏéḏíˀin ovâytumakheˀan 
\p  
\v 17 Waˀḏi Miletus wáy najiˀ ihayḏiboˀ, oe Ephesus búˀpiye itꞌôesan, in méesateˀin tsonnin ovâytu̖ˀa̖míḏí ivíˀpiye diˀä̖ä̖-íḏí.  
\v 18 In dipówá ihayḏi ovâytu̖ˀan, “Un tꞌä̖hkí únhanginná háawi sen omuuˀin iˀ páaḏéˀi thaa Asia opówá ihayḏi waabo nää puwahay.  
\v 19 Naa Nanbí Sedó Jesus-gîˀ dáytꞌôeˀandi wíḏáypitegendepí. Hä̖́yä́n wänbo dáysíhtä̖ä̖ in tꞌowaví̖ˀgeḏi oˀá̖yîngipóeḏí. Báyékí tꞌôephaḏe dînpówá in Huḏíyoḏi díˀannin namuuḏi.  
\v 20 Un únhanginná naa wíḏáywóyí̖ˀpíˀin hä̖ä̖wí wänbo úntáyˀi wâytu̖ˀoḏi wâykhä̖geˀnamíḏí, heḏá íwéˀgekwꞌóˀ deejá unbí wháagé i̖ˀgá wâyhá̖ˀoˀ.  
\v 21 Kayˀindi naaḏi wâytu̖ˀan wíˀgín Huḏíyo-á Huḏíyo ímuupíˀindá unbí tꞌaywóˀdi bînjoeˀa̖míˀin heḏá Jôesi Táḏávíˀpiye úvíbée-íˀindá, heḏá Nanbí Sedó Jesus Christ-víˀpiye úvíwä̖ä̖yú̖-í. 
\p  
\v 22 “Nää-á Jerusalem-piye omän, ginho iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi dítu̖ˀandi. Naa wíḏînhanginnáhpí háa owáy wä̖́hä̖̂ä̖ dînpuwagíˀoˀin, hewänbo nä́ˀindáho dînhanginná:  
\v 23 Nä́ä búˀ i̖ˀge otsꞌú̖ eeje tꞌä̖hkí, iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi dînthayyan taˀgendi dípansogekhâymáaˀin heḏá dontꞌôephaḏekhâymáaˀindá.  
\v 24 Hewänbo háa dînpóe wänbo hä̖́ä̖bo wíḏînmuupí, tobáháa díháyjí háa owówápee-í wänboˀ. Naa owänpidaˀ dóboewá-íˀin in tꞌôe Nanbí Sedó Jesus-di dítu̖ˀan dóˀa̖míˀin. Heḏi nä́ˀin tꞌôe-á ginnân namuu: Iˀ híwó̖ˀdi tun Jôesi Táḏáví sígísehkanä i̖ˀgeḏi pín taˀgeḏi in tꞌowa dovâytꞌôeˀa̖mí. 
\p  
\v 25 “Undáḏí naa ojiˀ Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏi wâytꞌôeˀoḏi. Hewänbo nää dînhanginná wêeḏi wänbo un diweḏi háˀto wíyá dímúuníˀin.  
\v 26 Heḏânho nää-á naaḏi taˀgendi wâytu̖ˀâ̖a̖mí nä́ˀin: Wí toˀwí Jôesi Táḏávíˀweḏi napeḏeeḏáhoˀ, tóebo wíˀûnkoḏipí naa dînchä̖ä̖nú-íḏí,  
\v 27 gá wóˀkhunwôedaˀpíḏân wâytu̖ˀâ̖a̖míḏí hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí Jôesi Táḏá ikhâymáaˀin.  
\v 28 Wíˀbo bípiˀá̖yîngiˀan, heḏá tꞌä̖hkí hä̖ˀin tꞌowa Jôesi Táḏávíˀin ûnmuuˀindá binˀá̖yîngiˀan, wí kꞌúwá á̖yí̖ˀdiˀ iví kꞌúwá iˀá̖yí̖ˀdo waagibá. Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi un wovâytsonninkwꞌóḏi, wên kꞌúwá á̖yí̖ˀnin waaginbá ímúuníḏí. In tꞌowa Jôesi Táḏáví méesate eejeˀin dimuuˀin ivíˀin ûnmuu, ingîˀ iví ay imä́giḏi iví ûnpꞌoe ichꞌâaníḏí.  
\v 29 Naa dînhanginná owáy naaḏi wâyjoeˀan dihayḏáhoˀ, wây-á wên tꞌowa unbíˀye dipowagíˀo, wên tꞌayjaaˀin khunjó in kꞌúwá dâyhá̖a̖nú-íḏí diˀä̖ä̖ˀä̖ waagibá,  
\v 30 heḏi wáy wên unbí jâa dijiˀindi wänbo in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin ovâyhójoˀa̖mí, indáḏí dâypu̖hkannamíḏí.  
\v 31 Heḏânho bíˀá̖yîngiˀan ha̖ˀmin tꞌowaḏi, heḏá wíˀúnˀôeḏe-ípí naaḏi poje pa̖a̖yo tꞌä̖hkí khu̖u̖-á thaa-á wâyhá̖ˀannin, heḏá un ímuuḏiho naví tsíˀpꞌoe donchꞌáa. 
\p  
\v 32 “Nää wâytu̖máa, Jôesi Táḏáḏí wovâyˀá̖yîngiˀa̖mí heḏá wovâysígísehkanäˀoˀin wovâyhanginˀânnamí. Iˀ ûnkoḏi wovâykhä̖geˀnamíḏí kayˀin ípaa-íḏí heḏânho shánkí ivíˀpiye úvíwä̖ä̖yú̖-íḏí, heḏá wáˀ ûnkoḏi iˀ kä̖ˀä̖ä̖ únmuuˀi wovâydenkwꞌóḏiˀi wovâymä̂äníˀin. Heḏá toˀwên tꞌä̖hkí iˀḏi ovâydeˀmannin wáˀ nä́ˀi híwóˀdi hääwíbá diyä̖́mu-í.  
\v 33 Wíyá toˀwíví chä̖ˀdá aa-á naagîˀ wóˀdaˀpí.  
\v 34 Naví mandi dáytꞌôeˀandi iˀ dîntáyˀi donhógi, heḏá hanbá in toˀwên naa-áḏí dijiˀin díntáyˀi wáˀ ingîˀ dovâyhógi. Un tꞌä̖hkí nä́ˀin únhanginná.  
\v 35 Naa hä̖̂ä̖ḏi wä̂nbo tꞌä̖hkí haˀwâa dáyˀan wâykeeya̖míḏí háa únkhâyˀä̖ˀin úvíˀa̖míˀin. Hânho úvíkhä̖ä̖-í toˀwên díntáyˀin bînkhä̖geˀnamíḏí. Wíˀúnˀôeḏe-ípí nä́ˀi tun Nanbí Sedó Jesus-ân wíˀbo natú̖ˀin: ‘Toˀwí imäˀi-á shánkí nahíhchan toˀwí ihóndeˀivíˀweḏi.”’ 
\p  
\v 36 Paul ihíˀbowa ihayḏi idégeˀdisóge heḏi tꞌä̖hkí in wéˀgendáḏí dívíjûusuˀan.  
\v 37 Tꞌä̖hkíḏíbo hânho dívísíhtä̖ä̖ḏi Paul óebaˀaakêˀ heḏi hânho óesígísengitu̖ˀan.  
\v 38 Dikꞌáykháapóe iˀḏi ovâytu̖ˀandi, “Undi wíyá háˀto dímúuní” gin. Heḏáháˀ tꞌä̖hkíḏíbo naˀindáḏí iˀ kophé iwepiye dimää dísengitu̖ˀâ̖a̖míḏí. 
\c 21  
\s1 Paul Jerusalem-piye namää 
\p  
\v 1 Naˀindi in tꞌowa âyjoeˀan dihayḏi iˀ pꞌojâaḏi Cos gin dâytu̖ˀoˀ iwepiye taˀgebo gimää. Wíyá tháwä́n oe pꞌojâaḏi Rhodes gin dâytu̖ˀoˀ iwepiye gimää, iweḏáháˀ oe Patara búˀpiyá.  
\v 2 Iwe wíyá kophé oe Phoenicia nangepiye namändi naˀä́n, heḏi ívítógiḏi iweḏi gimää.  
\v 3 Cyprus pꞌojâaḏi nanbí yä̖́ˀmä́ngéḏí nakꞌóe, heḏi iˀ giphademändi âymûˀ. Iweḏá oe Syria nangepiye gimää, heḏi Tyre búˀ gipówá. Wí hé iwepiye dâyhondiˀ dâydaykhâymáa.  
\v 4 Waˀ gin dívíˀoḏi wên Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin âynuwä̖, heḏi âyshaaḏi wí jâaḏi indáḏí ívíwóyí̖ˀ. Indi Paul óetu̖ˀan Jerusalem-piye wínamú-ípí gin, gá iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi ovâytu̖ˀandân háa ûnpuwagíˀoˀin.  
\v 5 Naˀin kophépiye wíyá gimú-íḏí napóe ihayḏi, tꞌä̖hkí in senäˀ inbí kwiyä̖ˀ heḏá inbí áyyä̖̂ä̖ wóegé oe búˀ jáˀwépiye dípahoˀ, heḏi mâapꞌoe kíngéwi okhá̖ˀ deeḏi ívídégeˀdikwꞌóḏiḏi ívíjûusuˀan.  
\v 6 Ívísengitu̖hkanbowa ihayḏi naˀin gimännin iˀ kophé iwe ívítógi, heḏi in Tyre-windá dívíweehoˀ. 
\p  
\v 7 Tyre iweḏi gimää heḏi oe Ptolmais búˀ gipówá. In Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin iwe dithaaˀin âysengitu̖ˀan, heḏi wí thaa indáḏí ívíwóyí̖ˀ.  
\v 8 Wíyá tháwä́n iweḏi gipee, heḏi oe Caesarea búˀ gipówá. Wí sen Philip gin nakhá̖wä̖́ˀivíˀpiye gimää, i-á Jôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tun ovâytꞌôeˀoˀi namuu, heḏi i-áḏí ívíwóyí̖ˀ. I-á wêe namuu in tséḏí dijiˀin senäˀ diweḏi, in oe Jerusalem ovâydeˀmannin in Jesus-ví tꞌôekhuwaˀin ovâykhä̖geˀnamíḏí.  
\v 9 Philip-á jónu aˀyûn khóhtsa̖a̖píˀin ûnkwꞌó, indá Jôesi Táḏáví tukheˀminnân ûnmuu.  
\v 10 Hä̖́yú̖ thaa iwe gikwꞌôn dihayḏi wí sen Agabus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ oe Judea nangeḏi napówá. I-á wáˀ Jôesi Táḏáví tukheˀbibá namuu.  
\v 11 Iˀ sen nanbíˀpiye naˀä̖ä̖, heḏi Paul-ví baˀáa ônkêˀḏi wíˀbo iví ândáḏí iví mandáḏí ipiwhiˀan, heḏi natú̖, “Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ natú̖, ginbá in Jerusalem-win Huḏíyoḏi óewhihkankhâymáa toˀwí nä́ˀin baˀáa ivíˀin ûnmuuˀiˀ, heḏá in Huḏíyo dimuupíˀinbí mange óekánkhâymáa.” 
\p  
\v 12 Nä́ˀin gitꞌoe ihayḏi in wéˀgen tꞌowa-áḏí kayˀindi Paul âytu̖máa oe Jerusalem-piye wínamú-ípí gin.  
\v 13 Hebo Paul natú̖, “Hânnan úvíˀoˀ? Háaḏan íséejiˀ? Háaḏan díkꞌáykháaˀoˀ? Naa okhâymuu tꞌowaḏi díwhiˀa̖míḏíḏa̖ˀbá joe, okhâymuu wáˀ oe Jerusalem Nanbí Sedó Jesus-gîˀ ochuu-íḏí.”  
\v 14 Wígínkoḏipí âyhíjekannamíḏí, heḏiho giwänpitú̖, “Háa Nanbí Sedó Jôesi Táḏá natú̖ waa napúuwí,” heḏi wíyá wíˀâytu̖ˀanpí. 
\p  
\v 15 Wíyá hä̖́yú̖ thaa naphaḏe ihayḏi nanbí hä̖ä̖wí âykhâyˀan heḏi Jerusalem-piye gimää.  
\v 16 Wên Caesarea-win Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin naˀindáḏí dimää. Oe Jerusalem gipówáḏí Mnason-bí tewhá eepiye díhoˀ iwe gikwoníḏí. Nä́ˀi sendá Cyprus-wi namuu, heḏi wí in páaḏéˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀinbíˀweḏiˀiˀbá namuu. 
\s1 Paul-di James-á in méesateˀin tsonnindá ovâytu̖ˀan háa ûnpóeˀin 
\p  
\v 17 In Jerusalem-win Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀindi híhchandi dísígíhógi.  
\v 18 Wíyá tháwä́n Paul-áḏí naˀindáḏí James-víˀpiye gipu̖wä̖mää. Tꞌä̖hkí in méesateˀin tsonnin wáˀ iwe dikwꞌó.  
\v 19 Paul-di ovâysengitu̖ˀan, heḏáháˀ tꞌä̖hkí háa napóe waabá ovâytu̖ˀan, háa Jôesi Táḏáḏí in Huḏíyo dimuupíˀin ovâyˀan waa in tꞌôe Paul iˀannin namuuḏi.  
\v 20 Ovâytꞌôeˀandi ditꞌoe ihayḏi Jôesi Táḏá kwꞌáayébo dâymáa. 
\p Heḏáháˀ Paul-á óetu̖ˀan, “Tíˀûu páaḏéˀiˀ, úhanginná báyékí maapaasôn in Huḏíyo wáˀ Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖mä́giˀin, heḏi indá iˀ tsontun Moses itaˀnan deepiye hânho dívíkayˀoˀ.  
\v 21 Nä́ˀin Huḏíyo uví̖ˀgeḏi ginnân ovâytu̖ˀan: U̖ˀḏi tꞌä̖hkí Huḏíyo in Huḏíyo dimuupíˀinbí nange eeje dithaaˀin ovâyhá̖ˀoˀ Moses-ví híˀ dâyˀaˀginnamípíˀin, heḏá inbí áyyä̖̂ä̖ in Huḏíyoví kꞌewe taaḏi wíˀovâytaaˀa̖mípíˀin, heḏá in Huḏíyoví khuu-á wíḏâyˀá̖yîngiˀa̖mípíˀindá.  
\v 22 Nä́ˀin Huḏíyo dimuuˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yu̖ˀin taˀgendi dínhanginpúuwí u̖ nä́we unpówáˀin. Heḏiho ívítsikaˀyan háa gínkhâyˀä̖ˀ ívíˀa̖míˀin.  
\v 23 Gá ginnân: U̖-á nä́ˀin wítu̖hkankhâymáaˀin óˀan. Nanbí jâa jónu senäˀ dijiˀ, inbí tun Jôesi Táḏá dâymä́giˀin háa igîˀ dívíkhâymáaˀin.  
\v 24 Indáḏí ópûn, heḏi háa ditú̖ waa dívíbowaˀin dâykeeyan dihayḏi, u̖-á háa dívíˀo waa hanbá biˀa̖mí, heḏá ingîˀ ovâywáˀâa-í tꞌä̖hkí ovâykꞌoewá-íḏí. \f + \fr 21:24 \ft Waˀ in senäˀ ovâykꞌowapíḏíbo dínkhâyˀä̖ˀ wên animâa dâykuumä́-íˀin dâyhá̖a̖nú-íḏí Jôesi Táḏá óemä̂äníḏí.\f* Gin biˀandáho tꞌä̖hkí tꞌowa dínhanginnáaní nä́ˀi Moses-ví tsontun mânˀaˀgindoˀin, heḏiho hä̖ä̖wí uví̖ˀgeḏi ditû̖ˀdi-á taˀgen wínamuupíˀin.  
\v 25 Hewänbo in Huḏíyo dimuupíˀin Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin naˀindi âytaˀnan âytu̖ˀâ̖a̖míḏí nä́ˀin naˀin âywéhpêeˀannin: Wíḏâykꞌoˀípí iˀ koegîˀ in wéˀgen tꞌowa inbí jôesi dâymä́giˀiˀ, \f + \fr 21:25 \ft Námúˀḏí 15:20.\f* heḏá wíḏâyˀûnpꞌoekꞌoˀípí, heḏá in animâa ovâykꞌéwhihá̖núˀinbí píví iˀ ûnpꞌoe napeepîˀ wáˀ wíḏâykꞌoˀípí, heḏá wíyá toˀwíví kwee-áḏí háa sendáḏí wíḏívíwhoˀkwꞌôenípí.” 
\p  
\v 26 Heḏiho Paul-di in jónu senäˀ i-áḏí ovâyhoˀ, heḏi wíyá tháwä́n indáḏí háa dínkhâyˀä̖ˀ waa dívíˀan inbí khuu dâyˀaˀginnamíḏí, heḏi iˀ méesate hayˀi ee ditsꞌú̖ in owhaˀ ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí hä̖́yú̖ thaa ovâyhûuwíˀin nä́ˀi tꞌä̖hkí dâyboewá-íḏí. Ihayḏânho dâykꞌúwákha̖nugíˀo wíˀíngîˀ Jôesi Táḏá óemä̂äníḏí. 
\s1 Paul iˀ méesate hayˀiˀ iwe óepankêˀ 
\p  
\v 27 Heḏi iˀ jâaḏi naphaḏemän dihayḏi wên Huḏíyo Asia-windi Paul ee méesate hayˀiˀ iwe óemûˀ, heḏi indi in tꞌowa iwáygé dijiˀin Paul-víˀpiye ovâytꞌayjaaˀandáháˀ óeyâ̖ˀ.  
\v 28 Ginnân dívítu̖wí̖núndeˀ: “Un tꞌowa Israel-win, díkhä̖geˀnan. Nä́ˀi-ân namuu iˀ sen wéngé tꞌä̖hkí tꞌowa ovâytu̖máaˀi nanbí khuu gínmuuˀi heḏá nanbí tꞌowa-á heḏá nä́ˀi méesate hayˀi-á háagîˀ wänbo wígínchä̖ˀmuupíˀin, heḏá wáˀ nä́ˀin Huḏíyo dimuupíˀin wänbo nä́ˀi méesate ee iˀḏi ovâytsꞌúḏe, heḏânho nä́ˀi tewhá Jôesi Táḏávîˀ ûnmuuˀiˀ ônˀaˀginhá̖nú.”  
\v 29 Gin ditú̖ gá Trophimus oe Ephesus-wi óemûˀḏân Paul-áḏí oe búˀ i̖ˀge dajiḏi, heḏiho diˀân Paul-di iˀ méesate ee óetsꞌúḏeˀin. 
\p  
\v 30 In tꞌowa ee búˀ i̖ˀge tꞌä̖hkí ditꞌayjaapóe, heḏi wáy Paul nawin diwepiye dívíwä̖́nähoˀḏi óeyâ̖ˀḏi iˀ méesate eeḏi jáˀwépiye khóhkayḏi óehoˀ, heḏi in phóḏi dâytꞌíḏi.  
\v 31 Paul óeháyjíˀin didaˀ, heḏiho toˀwí iˀ Rome-win sundaḏoví pꞌóˀḏéḏîˀ tsondivíˀpiye namää óetꞌôeˀm̖íḏí in Jerusalem-win tꞌowa tꞌä̖hkí báyékí ditꞌayjaapóeˀin.  
\v 32 Wesebo iˀḏi wên sundaḏo inbí tsonnin wóegé ovâywéˀgeˀan, heḏi indá owáy in tꞌowa dijiˀ iwepiye dívíˀä̖ä̖hoˀ. Iví sundaḏo wóegé dipówáḏí in tꞌowaḏi ovâymûˀ ihayḏi wesebo Paul óewhä̖́ḏiḏi dívíwóyí̖ˀ.  
\v 33 Iˀ sundaḏoví pꞌóˀḏéḏîˀ Paul-víˀpiye namääḏi iví khóe ônyâ̖ˀ, heḏi in sundaḏo ovâytu̖ˀan kaḏénaḏi óewhiˀa̖mí gin, heḏá in tꞌowa ovâytsikaˀyan, “To-an nä́ˀi sen namuu? Hânnan iˀan?”  
\v 34 Wên tꞌowa wí hä̖ä̖wí dívítu̖wí̖núndeˀ, wây-á wêndá hä̖ä̖wí piháa-á, heḏânho hânho díntu̖hkwíntû̖ˀdi wíˀûnkoḏipí ûnhanginpúuwíˀin taˀgendi háa napóeˀin. Heḏiho in sundaḏo ovâytu̖ˀan, “Nanbí sundaḏo tewhá iwepiyebo bîntsꞌûuḏe-í” gin.  
\v 35 In sundaḏoḏi iwáy sheˀáy iwepiye óehoˀ, heḏi iweḏáháˀ óetegekêˀḏi kwꞌáyepiye óepiye, gá in tꞌowa hânho dívítꞌayyaaˀoḏân,  
\v 36 heḏi Paul ûnwóemändi dívítu̖wí̖núndeˀ “Jaˀ âyháyjí” gin. 
\s1 Paul-di wíˀbo iví̖ˀgeḏi in Huḏíyo ovâyhéeˀan 
\p  
\v 37 In sundaḏoḏi Paul inbíˀpiye óetsuḏehon dihayḏi, Paul-di Greek tundi iˀ sundaḏo pꞌóˀḏéḏîˀ óetu̖ˀan, “Ti wên háawên wítu̖ˀâ̖a̖mí?” Iˀḏi Paul óetu̖ˀan, “Naa wíḏînhanginnáhpíwän Greek tundi bihéeˀoˀin.  
\v 38 Heḏiho u̖-á wíˀunmuupí iˀ to Egypt-wiˀ, wên tꞌowa iˀ nangewin tsonnindaḏí ovâyhä́nkannandiˀ, heḏáháˀ iˀḏi in jónu maapaasôn (4,000) senäˀ oe ahkónupiye ovâyhoˀ, tꞌowa tꞌakha̖nuˀin gin ovâytu̖ˀoˀin.”  
\v 39 “Joe” gin Paul natú̖, “Naa Huḏíyo-ân omuu. Tarsus búˀwibá omuu, hä̖ˀi-á wí búˀ hayˀiˀ oe Cilicia nange iweˀi namuu, heḏi iwe otháˀḏe. Ti nä́ˀin tꞌowa naa díhíˀmä̂äní?”  
\v 40 Heḏiho in tꞌowa ovâyhéeˀa̖míḏí óemä́giḏi Paul sheˀáy kwꞌáye wáy iwí̖nú, heḏi imannan dívítꞌôeyaaníḏí. Ditu̖hán dihayḏi inbí Hebrew tundi ovâyhéeˀan. Ginnân ovâytu̖ˀan: 
\c 22  
\p  
\v 1 “Mä́ˀmä̂äˀindá tíˀûuwin páaḏéˀindá, bítꞌôeyan. Naaḏi wâytu̖hkankhâymáa naa háawên wänbo híwóhpíˀin wíḏáyˀanpíˀin.”  
\v 2 Hebrew tundi ovâyhíˀmáaḏi ditꞌoe ihayḏi shánkí wänbo hânda̖ˀ dínpóe. 
\p  
\v 3 Heḏáháˀ ovâytu̖ˀan, “Naa Huḏíyo-ân omuu. Oe Tarsus búˀ Cilicia nange iwe oˀaypu̖yä̖, hewänbo nä́ä Jerusalem osôe. Gamaliel naví há̖hkandi dînmuu, heḏi iˀḏi á̖yîngiḏi nanbí thehtáy pahpáˀinbí khuu naa díhá̖ˀan. Háa Jôesi Táḏá nadaˀ waagi naa pín taˀgeḏi odaˀ dáyˀa̖míˀin, nää thaa un íkandaˀ waagibá,  
\v 4 heḏânho naa osôeḏi oˀân híwó namúuníˀin hä̖ˀin Jesus-ví pꞌóegé diˀa̖hsaaˀin báyékí tꞌôephaḏe iwe dovâykáaníḏí ovâytꞌahá̖a̖nú-íḏí, heḏi naa otsonpóeḏí kwiyä̖ˀdá senäˀdá ovâywhiˀankíḏáháˀ ovâypankwꞌóḏi.  
\v 5 Iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ-áḏí heḏá in tunjowaˀ-áḏí dínkoḏi wovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí naaḏi in taˀgen wâytu̖máaˀin. Indá wí taˀdi naa dímä́gi nanbí Huḏíyo tꞌowa oe Damascus búˀ dovâymä̂äníḏí, heḏi naa omää in tꞌowa Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin owáy wä̖́hä̖̂ä̖ dikwꞌóˀnin dovâypanhóeníḏí heḏá nä́ä Jerusalem-piye dovâywáymáˀíḏí ovâytuhchä̖ä̖nú-íḏí.” 
\s1 Paul-di ovâytu̖ˀan háḏíḏí Jesus-víˀpiye iwä̖yu̖ˀin 
\p  
\v 6 “Naa pꞌóegé omändi oe Damascus búˀ opowamän dihayḏi taage púnúˀḏí naná. Tsíkhagipí wí ko makówáḏí nawá̖ heḏi díˀánkêˀ.  
\v 7 Nangepiye okanu, heḏi wí toˀwíḏí naa díhíˀmáaḏí otꞌoe. Ginnân natú̖: ‘Saul, Saul, háaḏan u̖ˀḏi naa dítꞌôephaḏekandoˀ?’  
\v 8 Naa otsikapóe, ‘Nanbí Sedó, to-an unmuu?’. Iˀḏá dítu̖ˀan, ‘Naa Jesus Nazareth-wi omuu. Naa iˀ u̖ˀḏi dítꞌôephaḏekandoˀi-ân omuu.’  
\v 9 In toˀwên naa-áḏí dijiˀin iˀ ko dâymûˀ, hebo iˀ toˀwíḏí díhíˀmáaˀiví tun wíḏikaˀpówápí.  
\v 10 Naa otú̖, ‘Nanbí Sedó, hânnan dáyˀa̖mí?’ Iˀḏi dítu̖ˀan, ‘Ówí̖núḏí oe Damascus-piye ópûn, heḏi iwe wóetu̖ˀa̖mí háa úkhâyˀä̖ˀ biˀa̖míˀin.’  
\v 11 Iˀ ko hânho nakayḏi naa otsíˀtꞌaapóe, heḏiho in naa-áḏí dijiˀindi naa dípahtsa̖a̖kêˀ, heḏi handiḏi oe Damascus opówá. 
\p  
\v 12 “Wí sen Ananias gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ iwe nathaa. Nä́ˀi sendá taˀgendi Jôesi Táḏá óeˀaˀgin, heḏá in Huḏíyoví khuu-á tꞌä̖hkí ihon, heḏi tꞌä̖hkí in Huḏíyo Damascus dithaaˀin ditû̖ˀ híwóˀdi sen namuuˀin.  
\v 13 Navíˀpiye naˀä̖ä̖ḏi naví núˀ iwí̖nú, heḏi dítu̖ˀan, ‘Tíˀûu páaḏéˀi Saul, uví keetan mänkeˀ.’ Wesebo naví keetan donkêˀḏi iˀ dómûˀ.  
\v 14 Iˀḏi naa ginnân dítu̖ˀan: ‘Jôesi Táḏá nanbí thehtáy pahpáˀindi óeˀaˀginmäˀiˀḏân wóedeˀman háa nakandaˀin úhanginnáaníḏí, heḏá Jesus i toˀwí iví wówátsi taˀge ihondi namuuˀi nâamúuníḏá, heḏá iˀ tun wóetu̖hkankhâymáaˀiˀ untꞌoe-íḏá.  
\v 15 Taˀgendân u̖ˀ iˀgîˀ bihéeˀa̖mí, heḏi u̖ˀḏi tꞌowa tꞌä̖hkí hä̖ä̖wí nâamûˀi heḏá untꞌoeˀi-á ovâytu̖ˀâ̖a̖mí.  
\v 16 Heḏiho nää wíyá shánkí wívitsíkhaˀa̖mípí. Ópûn, unpꞌóˀpꞌoepúuwí, heḏá Jesus nádaaˀan uví tꞌaywóˀdi wônjâaˀa̖míḏí,’ gin Ananias-di dítu̖ˀan.” 
\s1 Paul-di ovâythayyan Jôesi Táḏáḏí óetu̖ˀannin in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀwepiye namú-íˀin 
\p  
\v 17 “Jerusalem-piye owáymää ihayḏi iˀ méesate hayˀi ee otsꞌú̖ˀdi oˀä̖̂ä̖jiˀ waabá dînpóe.  
\v 18 Iˀ ä̖̂ä̖ iwe Nanbí Sedó Jesus dómûˀ, heḏi dítu̖ˀan, ‘Oe Jerusalem hä̖ä̖wí naví̖ˀgeḏi ovâytu̖hkankhâymáaˀi háˀto wônsígíˀa̖mí, heḏiho ówä̖́näkiˀ, iweḏi ópeeve.’  
\v 19 Heḏi naa otú̖, ‘Hewänbo Nanbí Sedó, indá dínhanginnân naa wéngé tꞌä̖hkí iˀ Huḏíyoví méesate eeje dáyjíyéndewän in uvíˀpiye dívíwä̖yundeˀin dovâypanhóeníḏí heḏá dovâywhä̖́ä̖níḏá.  
\v 20 Heḏi Stephen iˀ uví̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀandiví ûnpꞌoe ônchꞌáa ihayḏi, naa wáˀ okꞌaawin ee núˀ. In toˀwêndi óehéyi̖ˀninbí kꞌéwéˀi aa dovâyˀá̖yînmáa, heḏi híwó dívíˀoˀ gin naa oˀân.’  
\v 21 Hewänbo Nanbí Sedó Jesus-di dítu̖ˀan, ‘Ópûn, naaḏi kayi̖ˀ wä̖́hä̖̂ä̖piye wísankhâymáa, in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀwepiye.’ ” 
\p  
\v 22 In tꞌowaḏi Paul ôntꞌôeyandeˀ, hewänbo nä́ˀi híˀ in Huḏíyo dimuupíˀinbí̖ˀgeḏi natú̖ ihayḏi dívítꞌehtu̖wí̖nú, “Binheˀ, wínachä̖ˀmuupí nawówáyê̖e̖níḏí.”  
\v 23 Wíḏitu̖hándepíḏí shánkí dívítu̖wí̖núndeˀ, heḏi inbí kꞌéwéˀi aa dâytha̖tha̖ˀoˀ heḏá kwꞌáyepiye dâynahchä̖nunde dâykeeya̖míḏí ditꞌayˀin.  
\v 24 Iˀ Rome sundaḏo pꞌóˀḏéḏîˀḏi in sundaḏo ovâytu̖ˀan Paul inbíˀpiye óetsꞌûuḏe-íˀin óewhä̖́hwhä̖́ˀnamíḏí heḏânho ûnhanginpúuwíḏí háaḏí in tꞌowa Paul-víˀpiye dívítꞌehtu̖wí̖núndeˀ.  
\v 25 Heḏiho óewhiwí̖nú púwhí̖ˀdí óewhä̖́ä̖níḏí, hebo Paul-di óetu̖ˀan in tä̖gintä̖ (100) sundaḏoví tsondi iwe tsowa nawindiˀ, “Ti iˀ tsontun natû̖ˀ úkꞌóeˀin naa díwhä̖́ä̖níḏí? Naa-á oe Rome dînkhá̖wä̖́taˀkꞌóe, heḏi waˀḏi wívînkeekꞌûˀpí háa naa híwóhpí dáyˀannin háa joe.” 
\p  
\v 26 Nä́ˀin natꞌoe ihayḏi in sundaḏoví shánkí pꞌóˀḏéḏîˀvíˀpiye namää heḏi óetu̖ˀan, “Ti úhanginná háa bitsiyekhâyˀoˀin? Nä́ˀi sendá oe Rome ûnkhá̖wä̖́taˀkꞌóe.”  
\v 27 Iˀ sundaḏoví shánkí pꞌóˀḏéḏîˀ Paul-víˀpiye namääḏi óetu̖ˀan, “Dítu̖ˀan, ti oe Rome úkhá̖wä̖́taˀkꞌóe?” “Heḏân hoi” gin Paul natú̖.  
\v 28 Óetu̖ˀan Paul, “Naa oe Rome dînkhá̖wä̖́taˀkꞌúwíḏí báyékí chä̖ˀ dáywáˀâa.” Paul-di óetu̖ˀan, “Naví táḏáˀin Rome-win tꞌowa damuuḏiho naa wáˀ Rome-wibá omuu.”  
\v 29 Wesebo in toˀwên Paul óetsikakhâymáaˀin ivíˀweḏi dívíjâatä̖ä̖. Iˀ sundaḏo tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ wänbo nakhunwôedaˀpóe ûnhanginpóeḏí Paul-á Rome-wi tꞌowabá namuuˀin, gá iˀbáho natsonpóeḏân kaḏénaḏi Paul óewhiˀa̖míˀin. 
\s1 Paul-di in Huḏíyo tunjowaˀ ovâyhíˀmáa 
\p  
\v 30 Iˀ sundaḏo tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ nahanginˀândaˀ taˀgendi háawin híwóhpíˀin in Huḏíyoḏi Paul ônchä̖nundeˀin, heḏiho wíyá tháwä́n óewhihsuu heḏi in Huḏíyo owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀin heḏá in wéˀgen Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀindá dívíwéˀgeˀa̖míˀin ovâytu̖ˀan. Ihayḏiho Paul óetsꞌúḏe inbí páaḏépiye óewé̖e̖nú-íḏí. 
\c 23  
\p  
\v 1 Paul-di in tunjowaˀ taˀge ovâymúndeḏi ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, Jôesi Táḏáví páaḏépiye nä́ˀin naaḏi wâytu̖ˀâ̖a̖mí: Naví píˀnä́ khóˀjé dînhanginná naví wówátsi thaa tꞌä̖hkí híwóˀnin wówátsi donhonnin.”  
\v 2 Nä́ˀin natꞌoeḏi Ananias iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ namuuˀiˀḏi in Paul-ví núˀ diwinnin ovâytu̖ˀan sóe eeḏi óemaphâave-íˀin.  
\v 3 Paul-di óetu̖ˀan, “U̖-ân Jôesi Táḏáḏí wóemaphavekhâymáa. Wí paa ijánúmáaˀi waagiˀbá unmuu. Úkhâyˀä̖ˀ úhanginpúuwíˀin háa wên tꞌaywóˀnin dáyˀannin háa joe, nä́ˀi tsontun namuuˀi natû̖ˀ waagi, hewänbo u̖ wíˀbo hä̖ˀi tsontunbá wínâaˀaˀginpí, nä́ˀin tꞌowa dísómaphâave-íˀin ovâytu̖ˀandi.”  
\v 4 In iwe diwinnindi Paul óetu̖ˀan, “Háaḏan Jôesi Táḏáví owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ uví híˀḏí mânˀaˀginhá̖núndeˀ?”  
\v 5 Paul-di ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, naa wíḏînhanginnáhpí owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ namuuˀin. Dînhanginnândáho háˀto han otú̖u̖níwän, gá Jôesi Táḏáví taˀnin diwe ginnân nataˀmuuḏân: Wígínkhâyˀä̖hpí wên háawên tꞌaywóˀnin nanbí tꞌowaví tsonninbí̖ˀgeḏi gitú̖u̖níˀin.” 
\p  
\v 6 Heḏi Paul-di ovâymûˀ wáy wên in iwe dijiˀin Sadducee tꞌowa dimuuˀin heḏá wêndá Pharisee tꞌowa-á. Heḏiho kaygi in tunjowaˀ ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, naa Pharisee tꞌowa-ân omuu, naví táḏá Pharisee-bá dînmuu. Nä́we dítsondiwekán gá in dichuuˀin diwáywówápúuwíˀin dáywä̖yundeḏân.”  
\v 7 Han ovâytu̖ˀan dihayḏi in Pharisees-áḏí in Sadducees-áḏí dívítu̖hkannan, heḏi diwijeḏeeḏi wêegeˀin dipóe.  
\v 8 Gin dívíˀan gá in Sadducee tꞌowa wíḏívíwä̖yundepíḏân in dichuuˀin wíyá diwáywówápúuwíˀin, heḏá pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀindá dijiˀin wíḏívíwä̖yundepí; hewänbo in Pharisee tꞌowa-á dívíwä̖yunde diji-ákun.  
\v 9 In tꞌowa tꞌä̖hkí shánkí kaygi dívítu̖wí̖núndeˀ, heḏi wên Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀin, Pharisee tꞌowabá dimuuˀin, dívíwí̖núḏí kayˀindi ditú̖, “Nä́ˀi sendá wên háawin tꞌaywóˀnin iˀannin wänbo wíˀâyshaaḏepí. Maḏi háḏéewáy wí pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi háa wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi taˀgendi óehéeˀan.” 
\p  
\v 10 Hânho dívítu̖hkandoḏi dívítsa̖a̖khâyˀoˀ, heḏiho iˀ sundaḏo tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ nakhunwôedaˀpóe. Naˀánde Paul hânho óewa̖ˀa̖míˀin, heḏiho in sundaḏo ovâyjôn, “Jaˀ bípûn, Paul bînkêˀḏi hä̖ˀin Huḏíyovíˀweḏi bînjâaˀa̖mí, heḏi unbíˀpiyebo bintsꞌuḏe.” 
\p  
\v 11 Iˀ khun Paul-ví hânge Nanbí Sedó Jesus nakwi̖nuḏeeḏi óetu̖ˀan, “Wíˀunkhunwôedaˀípí. U̖ˀ oe Jerusalem naví̖ˀgeḏi ho bihéeˀan, heḏá oe Rome hanbá bikhâymáa.” 
\s1 Paul óeháyjíˀin didaˀ 
\p  
\v 12-13 Wíyá tháwä́n héḏéndí wên Huḏíyo dívíwéˀgeˀan dívíhéeˀa̖míḏí wên ánshaa dâykꞌúuwíḏí. Ditú̖, “Ívíha̖a̖ḏä́khâymáa, heḏi wíˀívíhúukankhâymáapí Paul âyhay píhay. Han ívíˀanpíḏá, tobá Jôesi Táḏáḏí dítuhchä̖ä̖nú-í.” Nä́ˀin gin ditú̖ˀin jónä́ntä̖ˀḏiví (40) shánkí dijiˀ.  
\v 14 Heḏi dimää in owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindá heḏá in Huḏíyo tsonnindá inbíˀwepiye, heḏi háa dâywéhpêeˀannin ovâytu̖ˀan. Háa dikandaˀ i̖ˀgeḏi ovâythayyan dihayḏiho ovâytu̖ˀan,  
\v 15 “Nää undáḏí heḏá in tunjowaˀdáḏá iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ bintꞌôesân. Bintu̖ˀan Paul nä́ä unbíˀpiye óemáˀíˀin. Bintu̖ˀan shánkí íhanginˀândaˀ háa Paul iˀannin. Naˀindáho gikhâymúuní âyháyjíḏí nä́ä tsowa napówápíḏíboˀ.” 
\p  
\v 16 Hebo Paul-ví mä́ämäˀay natꞌoe dívíkhakwogíˀoˀin óeháyjíḏí, heḏiho in sundaḏovíˀpiye natsꞌûndi i̖ˀgeḏi Paul óetu̖ˀan.  
\v 17 Paul-di wí tä̖gintä̖ (100) sundaḏoví tsondi óetu̖hkánnandi óetu̖ˀan, “Nä́ˀi eˀnú iˀ sundaḏo tsondi pꞌóˀḏéḏîˀvíˀpiye náhûu. Iˀ eˀnúḏí wên háawên óetu̖ˀa̖míˀin nadaˀ.”  
\v 18 Heḏiho iˀ eˀnú iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀvíˀpiye óehoˀ, heḏi óetu̖ˀan, “Paul iˀ to gínpannä́ndiˀḏi naa dítu̖hkánnandi dítu̖ˀan nä́ˀi eˀnú uvíˀpiye dómáˀí gin, wên háawên wóetu̖ˀâ̖a̖míˀin nadaˀḏi.” 
\p  
\v 19 Iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀḏi iˀ eˀnú oe hângepiye óepahtsa̖a̖kêˀ wíˀbo dayê̖e̖níḏí, heḏi óetsikaˀyan, “Hä̖ä̖-an naa dítꞌôeˀa̖míˀin undaˀ?”  
\v 20 Iˀ eˀnúḏí óetu̖ˀan, “In Huḏíyo dâywéhpêeˀan wóedaaˀa̖míḏí thaˀdi Paul tunjówháagépiye óehûuwíḏí, háa iˀannin shánkí dihanginˀândaˀ waagibá.  
\v 21 Hebo wíwóewä̖yu̖kannamípí. Jónä́ntä̖ˀḏiví (40) shánkí senäˀ dívíkhakwꞌó óeháyjíḏí. Jôesi Táḏáví páaḏépiye dívítunmä́gi wíḏívíhú̖u̖ya̖mípíˀin wíḏâypꞌoesu̖u̖wä̖́-ípíˀin Paul óehay píhay. Nää dikhâymuu heḏi ditsíkha u̖ˀ untú̖u̖níḏí iˀ nâasaaníˀin.”  
\v 22 Óetu̖ˀan iˀ eˀnú, “Toˀwí wänbo wínâatu̖ˀâ̖a̖mípí nä́ˀi dítꞌôeˀandiˀ.” Heḏi iwáygéḏí óesan. 
\s1 Paul iˀ tunjó Felix-víˀpiye óehoˀ 
\p  
\v 23 Heḏi iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀḏi wây-á wíje senäˀ ovä̂ntu̖hkánnan, indá tä̖gintä̖ (100) sundaḏo dä̂ntsonmáaˀin damuu, heḏi ovä̂ntu̖ˀan, “Wíje tä̖gintä̖ (200) sundaḏo nangeḏiˀindá, heḏá tségíntä̖ (70) kwä̖́ä̖jêe kꞌéwéḏíˀin sundaḏo-á, heḏá wây-á wíje tä̖gintä̖ (200) júnphé wóegéˀin sundaḏo-á ovâytu̖ˀan dívíkhâyˀa̖míˀin, nää khun whä̖nu iwáypiye oe Caesarea-piye dimú-íḏí.  
\v 24 Heḏá wíje wên kwä̖́ä̖jêe Paul iˀíhsôege-ígîˀ binpútesoge, heḏi oe Felix iˀ tunjóvíˀwepiye binˀá̖yînhûu.”  
\v 25 Heḏi wên taˀnin itaˀnandi gin natú̖: 
\p  
\v 26 “Naví tunjó Felix hânho wíˀaˀgindiˀ, naa Claudius Lysias-di wísengitu̖ˀan.  
\v 27 Wên Huḏíyoḏi wí sen Paul gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ óeyâ̖ˀḏi óekheˀkhâymáawän, hewänbo naa dînhanginpóe i-á oe Rome ûnkhá̖wä̖́taˀkꞌoeˀin, heḏiho in sundaḏo-áḏí omää inbí mangeḏi dójâaˀa̖míḏí.  
\v 28 Háawin híwóhpíˀin ônchä̖nundeˀin naa ohanginˀândaˀ, heḏiho inbí tunjówháagépiye naaḏi dóhoˀ.  
\v 29 Naa dînhanginpóe in híwóhpíˀin ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀindá wên háawin kâyˀin wänbo óepansôege-íḏí háa óeháyjíḏí wínamuupíˀin. In Huḏíyo wên háawên inbí khuu i̖ˀgeḏiḏa̖ˀ dívíwänpihíˀmáa.  
\v 30 Ihayḏáháˀ toˀwíḏí naa dítꞌôeˀan dâywéhpêeˀannin nä́ˀi sen óekhegíˀoˀin, heḏiho wesebo uvíˀpiye iˀ dósan, heḏi in toˀwên in híwóhpíˀin ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀin dovâytu̖ˀan uvíˀpiyân dimú-íˀin wóetu̖ˀâ̖a̖míḏí háaḏí ivíˀpiye ditꞌayˀin” gin itaˀnan. 
\p  
\v 31 Heḏiho in sundaḏo háa ovâyjôn waagi dívíˀan. Khu̖ˀḏéeḏí oe Antipatris búˀpiye Paul óehoˀ.  
\v 32 Wíyá tháwä́n in sundaḏo kwä̖́ä̖jêe kꞌéwéḏíˀindiḏa̖ˀ Paul óehon, heḏi in wéˀgen sundaḏo inbíˀwepiye dívíweehoˀ.  
\v 33 Oe Caesarea búˀ in Paul-ˀin dipówá ihayḏi iˀ tunjó in taˀnin ônˀan heḏi Paul iwebo óejoeˀan.  
\v 34 In taˀnin iˀ tunjó itunkanbowa ihayḏi Paul óetsikaˀyan, “Wéˀi nangewi-an unmuu?” “Oe Cilicia-wi-ân” gin Paul-di óetu̖ˀan.  
\v 35 Iˀ tunjó nä́ˀin natꞌoeḏi Paul óetu̖ˀan, “Owáy in toˀwên wôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀin dipówá ihayḏânho naaḏi wîntunjóˀnamí.” Ihayḏá in á̖yí̖ˀnin ovâyjôn Paul híwó óeˀá̖yîngiˀa̖míˀin iˀ tewhá hayˀi Herod ikꞌûˀ iwe. 
\c 24  
\s1 In Huḏíyoḏi Paul ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ 
\p  
\v 1 Pꞌánú thaa naphaḏe ihayḏi, Ananias iˀ owhaˀ pꞌóˀḏéḏîˀ namuuˀi-á heḏá wên Huḏíyo tsonnindá dipówá. Wí sen Tertullus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ hânho nahíˀhá̖ˀi namuuˀiˀ indáḏí dâykán, heḏi iˀ tunjóvíˀpiye dimää iˀ tunjó óetu̖ˀâ̖a̖míḏí háa Paul iˀannin.  
\v 2-3 Paul óetsꞌúḏe, heḏi Tertullus-di iˀ tunjó óehéeˀan Paul ôntꞌeˀpꞌêeḏe-íḏí. Ginnân natú̖: 
\p “Nanbí tunjó Felix, u̖ˀ báyékí wíˀaˀgindiˀ, báyékí gikú̖ˀdaapóe tꞌä̖hkí naˀingîˀ wéngé tꞌä̖hkí biˀandi namuuḏi. U̖ˀ unmuuḏânkunho hä́npíḏíbo báyékí pa̖a̖yo githaa, heḏá uví hangintandi báyékí híwóhpîˀ nanbí nan diweḏi dînjâaˀan.  
\v 4 Nää naa wóˀdaˀpí hânho wíjâapꞌíḏeˀa̖míˀin, heḏiho unsehkanätꞌóeḏí wí hây tä̖hkíwän dîntꞌôeyaaní, han unchanpóeḏí.  
\v 5 Ginnân hîn napóe: Naˀindi nä́ˀi sen ovâytꞌowatꞌeˀyaˀdoḏi âymûˀ. Nä́ˀin Huḏíyo wéngé tꞌä̖hkí ovâypitsa̖a̖kandoˀ, heḏá i-á pꞌóˀḏéḏîˀ namuu in toˀwên iˀ Nazareth-wi senbí há̖hkan deepiye dívíwä̖yundeˀingîˀ.  
\v 6-8 Nanbí méesate hayˀi wänbo iˀaˀginhá̖nú, heḏânkun âypankêˀ. Gidaˀwän âytunjóˀnamíˀin âynuuwä̖́-íḏí háa taˀgendi nanbí khuu iˀaˀginnanpíḏí háa joe. Hebo Lysias iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ napówá, heḏi kayˀindi nanbí man diweḏi óejâaˀan, heḏáháˀ ovâyjôn in toˀwên ôntꞌeˀpꞌíḏeˀin uví páaḏépiye diˀä̖ä̖-íḏí. U̖ˀḏi wíˀbo híwó nä́ˀi sen nâatsikaˀyandáho úhanginpúuwí tꞌä̖hkí nä́ˀi iví̖ˀgeḏi wítꞌeˀpꞌíḏéndeˀi taˀgen namuuˀin” gin ovâytu̖ˀan. 
\p  
\v 9 Tꞌä̖hkí nä́ˀi Tertullus Paul-ví̖ˀgeḏi natû̖ˀdiˀ in Huḏíyo hanbá ditú̖, heḏá ditú̖ iˀ tꞌehpiḏe tun Tertullus ihíˀmáaˀi taˀgen namuuˀin. 
\s1 Paul wíˀbo iví̖ˀgeḏi ihíˀmáaḏí iˀ tunjó Felix óetu̖ˀan híwóhpí wíˀiˀanpíˀin 
\p  
\v 10 Iˀ tunjó imannan Paul óehíˀmä̂äníḏí, heḏiho ginnân Paul-di óetu̖ˀan: “Naa dînhanginná báyékí pa̖a̖yo nä́ˀin tꞌowagíˀin tunjówháagé unˀä́nnin, heḏânho báyékí ohíhchan dáyhéeˀa̖míḏí wíˀbo dáyˀaywoeníḏí.  
\v 11 Maḏi tä̖ˀḏi wíje (12) thaa phaḏe ihayḏi naa Jerusalem-piye omää Jôesi Táḏá dóˀaˀginmä̂äníḏí.  
\v 12 Tꞌôepíḏíbo úhanginpúuwí nä́ˀi taˀgendi namuuˀin. Naa toˀwí-áḏí wíḏáytu̖hä́nbopí, heḏá wíḏovâytꞌowatꞌeˀyaˀnanpí iˀ Huḏíyo méesate hayˀiˀ iwe, háa inbí méesate hí̖ˀíndi eeje wänbo joe, heḏiháa iˀ búˀ i̖ˀge wänbo joe.  
\v 13 Indá wíḏínkeekankoḏipí nä́ˀi naví̖ˀgeḏi dîntꞌeˀpꞌíḏéndeˀi taˀgen namuuˀin. 
\p  
\v 14 “Hebo nä́ˀinnân naa otú̖u̖ní: In pꞌóegé iwe naa dáyˀa̖htuyendeˀindá nä́ˀin tꞌowa ditû̖ˀ piˀwên pꞌóegé namuuˀin, hewänbo i̖ˀge dáyˀa̖htuyendeḏi Jôesi Táḏágîˀ dáytꞌôemáa, i-á nanbí thehtáy pahpáˀindi óeˀaˀginmäˀ. Tꞌä̖hkí nä́ˀi khuu Moses itaˀnandiˀ heḏá in Jôesi Táḏáví tukheˀmin dâytaˀnandi-á naa dáywä̖yundeˀ.  
\v 15 Háa nä́ˀin tꞌowa dívíwä̖yundeˀin napuwagíˀoˀinbá naa wáˀ dáywä̖yundeˀ, heḏi ginnân namuu: Jôesi Táḏáḏí tꞌä̖hkí in dichuuˀin ovâywówápakhâymáa, híwóˀnindá híwóhpíˀindá.  
\v 16 Heḏi gin dáywä̖yundeḏi, hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí dáykhä̖ä̖ḏe Jôesi Táḏáví páaḏépiye heḏá tꞌowaví páaḏépiyá híwó dáytsiyeˀa̖míḏí, heḏânho naví píˀnä́ khóˀjé dînhanginnáaníḏí híwó dáykanhonnin. 
\p  
\v 17 “Báyékí pa̖a̖yo Jerusalem búˀ iwe wóˀä́npíwän, heḏáháˀ dáywáybun wí chä̖ˀ in naví tꞌowa dikä̖ä̖kwꞌóˀnin dovâymä̂äníḏí, heḏá wí naví hä̖ä̖wí dînmúuníˀi-á Jôesi Táḏá-á dómä̂äníḏá.  
\v 18 Iˀ méesate hayˀi ee gin dáyˀoˀ ihayḏi in tꞌowaḏi naa dímûˀ. Naa dáykhâyˀanhoˀ Jôesi Táḏá dóˀaˀginmä̂äníḏí, nanbí khuu gínmuu waabá. Báyékí tꞌowa iwe wíḏijihpí, heḏi tꞌä̖hkí hânda̖ˀ naná.  
\v 19 Wên Asia-win Huḏíyo wáˀ iwe dijiˀ. Indáho dínkhâyˀä̖ˀ wóetu̖ˀâ̖a̖míˀin háawin wên tꞌaywóˀnin naa dáyˀannin, naví̖ˀgeḏi wóetꞌeˀpꞌêeḏe-íˀin didaˀḏi.  
\v 20 Hewänbo nää nä́we wíḏijihpíḏí, tobá nä́ˀin dijiˀindân wóetu̖ˀâ̖a̖mí háawin tꞌaywóˀnin dáyˀannin dínhanginpóeˀin in Huḏíyoví tunjówháagépiye díkán dihayḏi.  
\v 21 Nä́ˀin wéhpêeḏa̖ˀmân dáyˀan iwe owin dihayḏi: Dáytu̖wí̖núḏí dovâytu̖ˀan, ‘Naa dítsondiwekán gá in dichuuˀin diwáywówápúuwíˀin dáywä̖yundeḏân’ ” gin Paul-di óetu̖ˀan. 
\p  
\v 22 Felix Jesus-ví pꞌôe i̖ˀgeḏi híwó ûnhanginná, heḏiho in iwe dijiˀin ovâytu̖ˀan, “Nää-á wíyá wíˀívíhéeˀa̖mípí. Owáy Lysias iˀ sundaḏoví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ napówá ihayḏânho naaḏi wâytu̖ˀâ̖a̖mí háa unbí híˀ i̖ˀgeḏi oˀándeˀin.”  
\v 23 Heḏiho wí sundaḏoví tsondi gin óetu̖ˀan, “Nä́ˀi sen náˀá̖yîngiˀan, hewänbo napannä́n waagiḏá joe. Iví kꞌemaˀin iˀ ovâypu̖wä̖mä̂äní, iˀ hä̖ä̖wí ûntáyˀiˀ ônkáaníḏí.” 
\s1 Felix-áḏí Drusilla-áḏí Paul ôntꞌôeyan 
\p  
\v 24 Wí hä̖́yú̖ thaa naphaḏe ihayḏi Felix nawáyˀä̖ä̖ iví kwee Drusilla wóegé, i-á Huḏíyo kwee-ân namuu. Paul óetsꞌúḏeḏi däntꞌôeyansóge, heḏi Paul-di ovä̂nthaykꞌûˀ háḏíḏí toˀwí Christ Jesus-víˀpiye iwä̖ä̖yú̖-íˀin.  
\v 25 Iˀḏi ovä̂nhíˀmáa háḏíḏí inbí wówátsi taˀge dä̂nhûuwí i̖ˀgeḏi, heḏá háa dawänpidaˀ waa dä̂nkanhûuwíˀin wíḏä́nkhâyˀä̖hpí i̖ˀgeḏá, heḏá iˀ thaa Jôesiḏi tꞌowa ovâykeekwꞌôení háa híwó háa híwóhpí dívíˀan niˀgeḏá. Han ihíˀmáaḏí Felix nakhunwôedaˀpóeḏí óetu̖ˀan, “Nä́weḏi ópeeve wíyá wítu̖hkánnan píhay, hä̖̂ä̖ḏi naa dînpóe ihayḏi.”  
\v 26 Hebo Felix natsíkha Paul-di óechä̖ˀmä̂äníḏí, heḏânho óewáˀâaḏá óemaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-í, heḏiho ihayḏa̖ˀ óetu̖hkándoˀ i-áḏí ihéeˀa̖míḏí. 
\p  
\v 27 Wíje pa̖a̖yo daphaḏe ihayḏi Felix óetunjójâaˀan heḏi Porcius Festus natunjósogeḏee. Felix-di Paul oe pan diwebo óejoeˀan, in Huḏíyo-áḏí nakꞌemamúuníˀin nadaˀḏi. 
\c 25  
\s1 Paul nadaˀ Caesar-di ôntsonnamíˀin 
\p  
\v 1 Festus iˀ tunjó tsꞌa̖a̖bi namuuˀiˀ oe Caesarea búˀ napówá, heḏi poje thaa naphaḏe ihayḏá iweḏá oe Jerusalem búˀpiyá namää.  
\v 2-3 Oe Jerusalem napówá ihayḏi in owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindáḏí heḏá in wéˀgen Huḏíyo senäˀ heˀennindáḏí Paul wíyá ôntꞌeˀpꞌíḏe, heḏi kayˀindi Festus didaˀpóe wên hä̖ä̖wên ovâyˀa̖míḏí. Didaˀ Paul oe Jerusalem-piye óemáˀíˀin, gá dínwéhpêemuuḏân dívíkhakwꞌôeníˀin óeháyjíḏí waˀ pꞌóegé namändiboˀ.  
\v 4-5 Felix-di ovâytu̖ˀan, “Paul-á oe Caesarea napannä́n. Naa wí hä̖́yú̖ thaa iwe oepiye owáymän. Heḏáho wên unbí senäˀ heˀennin bîntu̖ˀâ̖a̖mí naa-áḏí dimú-í, heḏi wên híwóhpíˀin Paul iˀandáhoˀ, indi óetunjóˀdiwekáaní.” 
\p  
\v 6 Festus maḏi wíyá kháve háa tä̖ thaa iwebo iwóyí̖ˀ, heḏáháˀ Caesarea-piye nawáymää. Wíyá tháwä́n ovâytsonnamíḏí isóge, heḏi in sundaḏo ovâytu̖ˀan Paul dikenmú-íˀin.  
\v 7 Paul óekán, heḏi natsꞌú̖ˀ dihayḏi in Huḏíyo oe Jerusalem-di diˀä̖ä̖ˀin iví núˀ iwéngé diwindi ôntꞌeˀpꞌíḏéndeḏi ditû̖ˀ báyékí kâyˀi hä̖ä̖wí híwóhpîˀ iˀandi, hewänbo wíḏínkoḏipí taˀgendi dâythayya̖míḏí nä́ˀi ditû̖ˀdi taˀgen namuuˀin.  
\v 8 Paul wíˀbo iˀaywoeníḏí ihéeˀandi gin natú̖: “Naaḏi in Huḏíyoví khuu wíḏovâyˀaˀginhá̖núpí, heḏá nä́ˀi Huḏíyoví méesate hayˀi ee aˀginkha̖nugîˀ wóˀtsꞌú̖hpí, heḏá wên háawin tꞌaywóˀnin wänbo in Rome-ˀinbí tsondi Caesar-víˀpiye wíḏáyˀanpí.” 
\p  
\v 9 Hebo Festus in Huḏíyo ovâyhíwóˀnamíˀin nadaˀ, heḏiho Paul óetsikaˀyan, “Ti oe Jerusalem-piye unpundaˀ iwe naví páaḏépiye wîntsonnamíḏí nä́ˀi wôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ i̖ˀgeḏi?” 
\p  
\v 10 Paul-di óetu̖ˀan, “Joe, nä́webânkun dîntsonnamíˀin odaˀ. Nä́ä uví páaḏépiye owindi iˀ tsondi Caesar-ví páaḏépiye owin dîntsonnamíḏí waagibá namuu. Heḏá wáˀ u̖-á wíˀbo híwó úhanginná wên háawên tꞌaywóˀnin wänbo in Huḏíyovíˀpiye wíḏáyˀanpíˀin.  
\v 11 Wáy wên háawên tꞌaywóˀnin dáyˀandáhoˀ, heḏi nä́ˀin tꞌaywóˀnin namuuḏi ochuu-íˀin dînkhâyˀä̖ḏáhoˀ, háˀto otú̖u̖ní wíḏíháyjípíˀin. Hebo nää hä̖ä̖wí nä́ˀin tꞌowaḏi dîntꞌeˀpꞌíḏéndeˀi taˀgen namuupíḏá, toˀwí wänbo wíˀûnkꞌóepí inbí mangepiye díkáaníˀin. Heḏiho oe Rome diwe Caesar-ví tunjówháagé iwe dîntunjóˀnamíˀin odaˀ” gin Paul-di óetu̖ˀan. 
\p  
\v 12 Festus-di in óetumakhemáaˀin ovâyhéeˀan, ihayḏáháˀ Paul-víˀpiyá ibéeḏí óetu̖ˀan, “Caesar-ví tunjówháagé iwe wôntunjóˀnamíˀin undaˀḏiho ivíˀpiye wísaaní.” 
\s1 Paul-di Agrippa-áḏí Bernice-áḏí ovä̂nhéeˀan 
\p  
\v 13 Hä̖́yú̖ thaa naphaḏe ihayḏi iˀ tsondi Agrippa iví kwee Bernice-áḏí oe Caesarea dapówá Festus óesengitu̖ˀa̖míḏí.  
\v 14 Wí hä̖́yú̖ thaa daˀä́n dihayḏi Festus-di Paul-ví̖ˀgeḏi Agrippa óetꞌôeˀan. Ginnân óetu̖ˀan: 
\p “Nä́ä pan diwe wí sen naˀä́n Felix iˀ tunjó phaḏeˀiˀḏi óejoeˀandiˀ.  
\v 15 Naa oe Jerusalem ojiˀ ihayḏi in Huḏíyo owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindi heḏá in tsonnindá hä̖ˀiví̖ˀgeḏi dítꞌeˀpꞌíḏe, heḏi in didaˀ otú̖u̖níˀin hä̖ˀi tꞌehpiḏe tun taˀgen namuuˀin.  
\v 16 Hewänbo dovâytu̖ˀan, ‘In Rome-windi hä̂nhay wänbo wí toˀwí wíˀóekándepí in toˀwên ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀinbí mange. Páaḏé nakhâyˀä̖ˀ in toˀwên ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀinbí páaḏépiye iwé̖e̖nú-íˀin, heḏân wíˀbo iˀaywoeníḏí ihéeˀa̖mí nä́ˀi hä̖ä̖wí ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ i̖ˀgeḏi.’ 
\p  
\v 17 “Heḏiho nä́we diwéˀgepóe ihayḏi wíḏáytsíkhaˀanpí. Wíyá tháwä́nho dovâytsonnamíḏí dáysóge, heḏi in sundaḏo dovâytu̖ˀan iˀ sen óetsꞌûuḏe-íˀin.  
\v 18 Iví̖ˀgeḏi dítꞌeˀpꞌêeḏe-íḏí dívíwí̖nú ihayḏi, naa oˀân wên háawin kâyˀin iˀannin dítu̖hkankhâymáaˀin, hebo han wíḏívíˀanpí.  
\v 19 Nä́ˀi sen Paul gin nakhá̖wä̖́ˀi-áḏí dívíwänpitu̖hkandoˀ inbí wä̖yu̖ dínmuu i̖ˀgeḏi heḏá wí sen Jesus gin nakhá̖wä̖́ˀiví̖ˀgeḏá, i-á nachuu wänbo Paul natú̖ nawówájiˀ gin.  
\v 20 Naa wíḏînhanginnáhpí háḏíḏí dóshaa-íˀin nä́ˀi hä̖ä̖wí háawin namuuˀin, heḏiho dótsikaˀyan, ‘Ti oe Jerusalem-piye unpundaˀ, iwe nä́ˀi hä̖ä̖wí wôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ i̖ˀgeḏi wîntunjóˀnamíḏí?’  
\v 21 Hebo Paul nadaˀpóe nää pan diwebo nachaníˀin heḏá iweḏá Caesar-ví tunjówháagépiye namú-í Caesar-di ôntunjóˀnamíḏí. Heḏiho in sundaḏo dovâytu̖ˀan óeˀá̖yí̖ˀnamíˀin Caesar-víˀpiye dósan píhay” gin Festus-di Agrippa óetu̖ˀan.  
\v 22 Heḏi Agrippa natú̖, “Naa wáˀ nä́ˀi sen háa natû̖ˀnin otꞌoe-íˀin odaˀ.” Festus-di óetu̖ˀan, “Thaˀdibo untꞌoe-í-áhay.” 
\p  
\v 23 Wíyá tháwä́n Agrippa-áḏí Bernice-áḏí nä́ˀi íve hayˀi datsꞌú̖, wên sundaḏo tsonnin heˀennin wóegé heḏá wây-á búˀwin tsonnin wóegá. Saˀwó daˀaamuu, heḏá hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí hânho saˀwó nakeetꞌóe. Festus natsonpóe Paul óetsꞌûuḏe-íˀin.  
\v 24 Heḏi Festus-di ovâytu̖ˀan, “Tsondi Agrippa heḏá un tꞌowa nä́we íjiˀin tꞌä̖hkí, binmúˀḏí nä́ˀi sen. Iví̖ˀgeḏi tꞌä̖hkí in Huḏíyoḏi oe Jerusalem-windáḏí heḏá nä́we dijiˀindáḏí naa díhéeˀan. Dívítu̖wí̖núndeḏi naa dítu̖ˀan nä́ˀi sen óeháyjíˀin ûnkhâyˀä̖ˀ.  
\v 25 Naaḏi wên háawin wänbo wíḏônshaapí óeháyjíḏí. Hebo i-á wíˀbo nadaˀpóe Caesar-di ôntunjóˀnamíˀin, heḏiho naa dáyˀánshaamä́gi Caesar-víˀpiye dósaaníˀin.  
\v 26 Hebo hä̖ä̖wí wänbo wíḏînhanginnáhpí nä́ˀi senbí̖ˀgeḏi naví tsondi pꞌóˀḏéḏîˀ Caesar dôntaˀnamíˀin. Heḏânho un tꞌä̖hkíví páaḏépiye dómaa bînhéeˀa̖míḏí, heḏi shánkíḏí uví páaḏépiye, naví tsondi Agrippa. Heḏi bîntsikabowa ihayḏi shánkí dînhanginpúuwí hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi Caesar dôntaˀnamíˀin.  
\v 27 Han dáyˀan, gá dînchanpóeḏân bondoeˀi namúuníˀin wí pan dósaaníḏí páaḏé wídovâythayyanpíḏí hä̖ä̖ i̖ˀgeḏi ôntꞌeˀpꞌíḏéndeˀin.” 
\c 26  
\s1 Paul wíˀbo iˀaywoeníḏí ihíˀmáaḏí Agrippa óetu̖ˀan híwóhpí wíˀiˀanpíˀin 
\p  
\v 1 Agrippa-ḏi Paul óetu̖ˀan, “Naaḏi wînkꞌúyaˀ uví̖ˀgeḏi bipihéeˀa̖míḏí.” Heḏi Paul imannandi ihéeˀan wíˀbo iˀaywoeníḏí. Gin natú̖: 
\p  
\v 2 “Tsondi Agrippa, nää naaḏi wítu̖hkankhâymáa naví̖ˀgeḏi heḏá nä́ˀi hä̖ä̖wí nä́ˀin Huḏíyoḏi naa dîntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ i̖ˀgeḏá, heḏi naa ohíhchan u̖-ân iˀ unmuuˀin uví páaḏépiye owindi.  
\v 3 Heḏi shánkíḏí ohíhchan u̖-á taˀgendi nä́ˀi Huḏíyoví khuu dínmuu i̖ˀgeḏi úhanginnândi, heḏá úhanginná wáygéhä̖̂ä̖ handa̖ˀ wíḏívíˀánshaaˀopíˀin. Heḏiho pín taˀgeḏi wídaˀmáa dîntꞌôeyaaníˀin. 
\p  
\v 4 “Tꞌä̖hkí in Huḏíyo dínhanginná háa naví wówátsi donphaḏeˀin oˀeˀnújiˀ ihayḏi waagiboˀ, wíˀgín oe naví nangá heḏá oe Jerusalem búˀ iwá.  
\v 5 Heḏi in didaˀḏáho wóetu̖ˀâ̖a̖mí nä́ˀin: Báyékí pa̖a̖yo dínhanginná naa páaḏéḏíbo Pharisee omuuˀin, heḏi nä́ˀin Pharisee tꞌowa-á nanbí khuu shánkí kayˀin dâyhújaˀ nä́ˀin wéˀgen Huḏíyo tꞌowavíˀweḏi.  
\v 6 Nää naa dítunjóˀdiwekán gá dáywä̖yundeḏân Jôesi Táḏá iˀa̖míˀin iví tun nanbí thehtáy pahpáˀin ovâymä́giˀin.  
\v 7 Tꞌä̖hkí in tä̖ˀḏi wíje Israel-ví eˀnûnbí ây iweḏiˀin wáˀ nä́ˀin in Jôesi Táḏá natú̖ˀin ikhâymáaˀinbá dívíwä̖yundeˀ, heḏiho khu̖u̖-á thaa-á iˀ óeˀaˀginmäˀ. Heḏi nää, naví tsondi unmuuˀiˀ, naa wáˀ hanbá dáywä̖yundeḏiboˀ in Huḏíyoḏi naa dîntꞌeˀpꞌíḏéndeˀ.  
\v 8 Heháaḏan un Huḏíyo wíˀúnkoḏipí úvíwä̖ä̖yú̖-íḏí Jôesi Táḏáḏí in dichuuˀin ovâywáywówápaˀin? 
\p  
\v 9 “Naa-ân oˀânwän báyékí dînjänäkíkanpoeˀoˀin nä́ˀi Jesus oe Nazareth-wi gin nakhá̖wä̖́ˀivíˀpiye.  
\v 10 Heḏiho oe Jerusalem han dáyˀan. In owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindi naa dînkꞌûˀ báyékí tꞌowa Jesus-víˀin ûnmuuˀin dovâypankwꞌôeníˀin, heḏá ovâytꞌakha̖nukhâymáa ihayḏi naví tun wáˀ eepiyebá dáymä́gi.  
\v 11 Hä̖́yä́nbo naa omää in Huḏíyoví méesate eejepiye otsonpúuwíḏí ovâywhä̖́hwhä̖́ˀnamíḏí, heḏá dáykhä̖ä̖ dovâykaygiˀa̖míḏí ditú̖u̖níḏí Jesus-víˀpiye wíḏívíwä̖yundepíˀin. Naa hânho inbíˀpiye otꞌayyaapóeḏí Huḏíyo namuupîˀwi búˀ i̖ˀge dáykhenjíyénde dovâyhóeníḏí.” 
\s1 Paul-di Agrippa óetu̖ˀan háa ûnpóeˀin heḏiho Jesus-víˀpiye iwä̖yundeˀin 
\p  
\v 12 “Heḏiho han dáyˀa̖míḏí naa oe Damascus búˀpiye omänwän. In owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindi wên taˀnin ho dînˀan dóhûuwíḏí dînkꞌúuwíḏí in Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin dovâypanhóeníḏí.  
\v 13 Naví tsondi unmuuˀiˀ, taageḏi oe pꞌóegé omän dihayḏi wí ko oe makówáḏí nawândi dómûˀ, iˀ thanbí shánkí nakohkayˀi namuu, heḏi nä́ˀi koḏi naˀin gimännin tꞌä̖hkí díˀánhógi.  
\v 14 Tꞌä̖hkíḏíbo nange gikanu. Ihayḏi wí toˀwíḏí Hebrew tundi díhéeˀandi otꞌoe. Dítu̖ˀan, ‘Saul, Saul, háaḏan naa dítꞌôephaḏekandoˀ? U̖ wíˀbo biwänpiwa̖ˀoˀ, wí búdu in phékꞌeˀindi óesanhonnin iˀa̖ˀtsꞌáḏíndeḏi ipiwa̖ˀoˀ waagibá.’  
\v 15 Naa otsikapóe, ‘Nanbí Sedó, to-an unmuu?’ Iˀḏi dítu̖ˀan, ‘Jesus-ân omuu, u̖ˀḏi dítꞌôephaḏekandoˀiˀ.  
\v 16 Nää ówí̖nú. Naa uvíˀpiye dáykeeyan gá wídeˀmandân naví tꞌôe dînˀa̖míḏí, heḏi u̖ˀḏi tꞌowa ovâytꞌôekankhâymáa nää thaa dímûˀin, hewänbo nä́ˀiḏa̖ˀbá joe, owáy wíyá uvíˀpiye dáykeeyandi hä̖ä̖wí wítu̖hkangíˀoˀi wáˀ ovâytꞌôekankhâymáa.  
\v 17 Naaḏi wísankhâymáa wíˀgín in Huḏíyo dimuuˀinbíˀpiye heḏá in Huḏíyo dimuupíˀinbíˀpiyá, heḏi inbíˀweḏi naaḏi wînˀaywoení.  
\v 18 Dínkhunná waagibá dikwꞌó, hewänbo u̖ˀḏi ovâykhä̖ge̖ˀkhâymáa dínkeepúuwíḏí heḏá Jôesi Táḏáví ko i̖ˀge dívíhûuwíḏí. Heḏá Satan iˀ Penísendiví mangeḏi ovâyjâaˀandi Jôesi Táḏáví mange ovâykwohkhâymáa. Heḏiho navíˀpiye dívíwä̖yundeḏi inbí tꞌaywóˀdi ovâyˀowóejé-í, heḏá in wéˀgen navíˀpiye dívíwä̖yundeḏi navíˀin dînmuuˀindáḏí dívíwóení’ gin Jesus-di dítu̖ˀan.” 
\s1 Paul-di Agrippa óetu̖ˀan iví tꞌôe i̖ˀgeḏi 
\p  
\v 19 “Heḏiho tsondi Agrippa, háa Jesus-di dítu̖ˀan waa makówáḏí dînkeepóeḏí díhéeˀandi naa dáyˀaˀginnan.  
\v 20 Páaḏé in Damascus búˀwin dovâyhéeˀan, iweḏá in Jerusalem-indá, heḏá oe Judea nange i̖ˀgeˀin tꞌä̖hká, heḏá in Huḏíyo dimuupíˀin wänbo-á. Dovâytu̖ˀan inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀandi Jôesi Táḏávíˀpiye dívíhâ̖a̖ḏi-í, heḏá híwó dívítsiyeˀa̖mí dâykeeya̖míḏí taˀgendi inbí tꞌaywóˀdi dâyjoeˀannin.  
\v 21 Gin dáyˀoḏiho wên Huḏíyoḏi iˀ méesate hayˀi khóˀjé díyâ̖ˀ heḏi díháyjíˀin dívíkhä̖ä̖ḏeˀ.  
\v 22 Hewänbo Jôesi Táḏáḏí hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí naa díkhä̖geˀdoˀ, heḏiho nää nä́we owindi in taˀgen namuuˀin tꞌä̖hkí tꞌowa dovâytu̖máa, tobáháa heˀennin dimuu háa heˀennin dimuupí wänboˀ. Hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí nä́ˀin tꞌowa dovâytu̖máaˀi-á, Moses-áḏí in Jôesi Táḏáví tukheˀmindáḏí ditú̖ˀin napuwagíˀoˀinbá namuu, heḏi wíyá hä̖ä̖wí wänbo wóˀtû̖ˀpí.  
\v 23 Indá ditú̖ iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí itꞌôephaḏekhâymáaˀin nachuu píhay, heḏi i-á iˀ páaḏéˀi namúuní chuwa iweḏi nawáywówápúuwíḏí, heḏânho iˀḏi wíˀgín Huḏíyo-á Huḏíyo dimuupíˀindá Jôesi Táḏáví pꞌóegé ovâykeekankhâymáa.” 
\p  
\v 24 Waˀḏi Paul nä́ˀi hä̖ä̖wí ithaykwꞌóeˀó ihayḏi Festus tsíkhagipí itu̖wí̖nú, “Paul, u̖-á bondoeˀi-ân unmuu. Báyékí bihá̖ˀan, heḏânkun unbondoepuwamän.” 
\p  
\v 25 Hebo Paul-di óetu̖ˀan, “Aˀgindi Festus, naa bondoeˀi wóˀmuupí. Naa híwó donhangintanmáaḏí in taˀgen namuuˀinda̖ˀ dáyhíˀmáa.  
\v 26 Iˀ tsondi Agrippa nä́we naˀä́ndiˀ ûnhanginná nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí i̖ˀgeḏi. Heḏânkun iví páaḏépiye dáyhíˀmáaḏí hä̖ä̖wí wänbo wíḏókaayohpí. Naa híwó dînhanginná tꞌä̖hkí nä́ˀi hä̖ä̖wí napóe i̖ˀgeḏi Agrippa-á natꞌoeˀin, gá kaaḏi wínapóepíḏân.  
\v 27 Tsondi Agrippa, ti biwä̖yundeˀ háa in Jôesi Táḏáví tukheˀmin ditú̖ˀin? Dînhanginnân biwä̖yundeˀin” gin Paul natú̖.  
\v 28 Agrippa-di Paul óetu̖ˀan, “Ti unˀân gáhân u̖ˀḏi wesebo wí Christian dípaˀíˀin?”  
\v 29 Paul-di óetu̖ˀan, “Háḏéebá wesebo háa wíyá shánkí díhûuwí. Hebo naa Jôesi Táḏávíˀpiye dáyjûusuˀoˀ u̖-áḏí heḏá tꞌä̖hkí nä́ˀin nää thaa ditꞌôeyankwꞌóˀnindáḏí naa waagibá ípúuwíˀin. Hewänbo naa wóˀdaˀpí kaḏénaḏi íwhimúuníˀin, naa owhimuu waagibá.” 
\p  
\v 30-31 Paul ihíˀbowa ihayḏi iˀ tsondi Agrippa heḏá iˀ tunjó Festus-á, Bernice-á, heḏá in wéˀgen iwe dikwꞌóˀnindá dívíwí̖nú, heḏi oe jáˀwépiye dipeeḏi dívíhéeˀan. Ditú̖, “Nä́ˀi sendá háawin wên wänbo wíˀiˀanpí óeháyjíḏí háa napanchaníḏí wänboˀ.”  
\v 32 Heḏi Agrippa-ḏi Festus óetu̖ˀan, “Nä́ˀi sen dómaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íˀin dînkoḏiwän, hewänbo nää wíḏînkoḏipí, gá Caesar-di ôntunjóˀnamíˀin nadaˀpóeḏân.” 
\c 27  
\s1 Paul wí kophé óetógi Rome-piye namú-íḏí 
\p  
\v 1 Heḏiho in tsonnin diˀánshaapóe naˀin kophé iweḏi oe Italy-piye dísaaníḏí, \f + \fr 27:1 \ft Luke wíyá Paul-áḏí najiˀ.\f* heḏiho Paul heḏá wây-á pandáḏí ovâyjoeˀan wí tä̖gintä̖ (100) sundaḏo ovâytsonmáaˀiví mange. Nä́ˀi sendá Julius gin nakhá̖wä̖́, heḏi in sundaḏo iˀ Rome-wi tsondi pꞌóˀḏéḏîˀvíˀin gin ovâykhá̖yä̖́ˀdeˀin diweḏiˀi-ân namuu.  
\v 2 Wí sen Aristarchus gin nakhá̖wä̖́ˀi wáˀ naˀindáḏí najiˀ, i-á Macedonia nangewi búˀ Thessalonica iweḏiˀi namuu. Heḏi wí kophé Adramyttium búˀ iweḏiˀiˀ ívítógi. Nä́ˀi kophé-á nakhâymuu iˀ búˀây eeje oe Asia nange pꞌo kíngé i̖ˀgepiye namú-íḏí. 
\p  
\v 3 Wíyá tháwä́n oe Sidon búˀ iwe ívíwóyí̖ˀ. Julius-di Paul híwó óeˀandi iví kꞌemaˀin óepu̖wä̖mä́gi, indi hä̖ä̖wí ûntáyˀiˀ óemä̂äníḏí.  
\v 4 Iweḏá iˀ kophé iweḏi gimää, hewänbo iˀ wa̖a̖ḏi tíˀûupiye díchä̖nuhújaˀ, heḏiho oe Cyprus pꞌojâaḏi shánkí nawa̖a̖kaypí i̖ˀgeḏi gimää.  
\v 5 Oe pꞌoˀ pꞌä̖́näpiye giphaḏe, heḏi Cilicia nange heḏá Pamphylia nangá pꞌo kíngé i̖ˀge gimää, heḏáháˀ oe Lycia nange wí búˀ Myra gin dâytu̖ˀoˀ iwe gipówá.  
\v 6 Iwe iˀ sundaḏoví tsondi wíyá piˀwí kophé Alexandria-wi namuuˀiˀ ishaa. Nä́ˀi kophé-á Italy-piye namän, heḏiho dítu̖ˀan iwe ívítôeníˀin. 
\p  
\v 7 Iˀ wa̖a̖ hânho nakayḏi jóngíḏa̖ˀ wí hä̖́yú̖ thaa gipundee, heḏá báyéká ívítꞌôeˀandi Cnidus búˀ tsowa gipówá. Iˀ wa̖a̖ kayˀi namuuḏi ee gimän diwepiye wíyá wígínpu̖hkoḏipí, heḏiho Crete kꞌáygé i̖ˀgeḏi giphaḏe, Salmone gin dâytu̖ˀoˀ iwe, heḏá nawa̖a̖kaypíˀwe i̖ˀgeḏá gimän.  
\v 8 Jóngíḏa̖ˀ pꞌo kíngé i̖ˀge gipundee, heḏi wí búˀ Lasea gin dâytu̖ˀoˀi tsowa gipówá. Nä́we nanáˀ diwá dâytu̖ˀoˀ “Híwó naná iˀ kophé dívíwóyí̖ˀnígîˀ” gin. 
\p  
\v 9 Iwebá híwó hay thaa gikwꞌó. Ihayḏi nateˀnúpuwamändi híwó wínamuupí wíyá shánkí gimú-íḏí, heḏânho Paul-di ginnân ovâytumakheˀan:  
\v 10 “Kꞌemaˀin, naa ochanpoeˀo wíyá shánkí nä́weḏi gimääḏá âytꞌôephaḏekhâymáa. Nä́ˀi kophé-á hé wóegébo gipeḏée-í, heḏá wây wên wáˀ dívípꞌotꞌahá̖a̖nú-í.”  
\v 11 Hebo iˀ sundaḏoví tsondi Paul-ví híˀ ôntꞌôeyaanívíˀweḏi iˀ sen iˀ kophé ivîˀ ûnmuuˀi heḏá iˀ sen isanhondi-á inbí híˀ-á shánkí ovä̂ntꞌôeyan.  
\v 12 Nä́ˀi kophé nawhiˀä́n diwe wä̖hphaḏe híwóˀ diwe wínanáhpí dâyteˀnúphaaḏé-íḏí, heḏiho tꞌä̖hkí waa dívíˀánshaamä́gi iˀ kophé iweḏi wíyá búˀay Phoenix gin dâytu̖ˀoˀiˀ oe Crete nangebá nanáˀ diwepiye dimú-íḏí, iwe dâyteˀnúphaaḏé-íḏí. Oe Phoenix dâykophéwhikwꞌóeˀó, heḏi aakonpiye thanpiye jâaḏi heḏá pꞌinpiye thanpiye jâaḏá óewa̖a̖ˀahkhándeˀ. 
\s1 Hânho iwa̖a̖ˀandá ikwa̖ˀnan 
\p  
\v 13 Heḏiho aakonpha̖ˀgeḏi hí̖yä̖̂ä̖ iwa̖a̖ˀan dihayḏi diˀân háa ditú̖ waagi dívíˀa̖míˀin, heḏiho iweḏi gimääḏi nä́ˀi Crete pꞌojâaḏi tsowa pꞌo kíngé i̖ˀgeḏi gimän.  
\v 14 Hebo hây napóe ihayḏi wí wa̖a̖ hânho kayˀi nä́ˀi Crete nange i̖ˀge iwa̖a̖ˀan, iˀ wa̖a̖-á pꞌinpiye thanpiye jâaḏiˀi wa̖a̖ gin dâytu̖ˀoˀ.  
\v 15 Iˀ wa̖a̖ hânho nakayḏi iˀ kophé óenándí wíyá páaḏépiye wíˀûnpu̖hkoḏipí, heḏiho iˀ kophé dâybée, heḏi wáy iˀ wa̖a̖ḏi díhon diwepiyeḏa̖ˀ gimää.  
\v 16 Wí pꞌojâaḏiˀay Cauda gin dâytu̖ˀoˀi tsowa giphaḏe, iˀ wa̖a̖ wä̖hphaḏe wínakaypí iwe, heḏi báyékí ívítꞌôeˀan iˀ kophéˀay âywhimáaˀi nä́ˀi kophé gáhä̖́yú̖ˀiˀ iwe kwꞌáye âytaygé-íḏí.  
\v 17 Iˀ kophéˀay dâywhisóge ihayḏá iˀ kophé gáhä̖́yú̖ˀi whihkannin kayˀindi dâywhibuugiˀan wínathaˀḏee-ípíḏí. Heḏá iˀ teˀaa iˀ wa̖a̖ḏi iˀ kophé óechä̖nundeˀi-á dâywá̖ve, gá dikhunwôedaˀḏân oe Syrtis gin dâytu̖ˀoˀ iwe dikhä̖hkwoḏee-íˀin, iˀ pꞌoe iwe wä̖hphaḏe wínawä̖ˀänpíḏí. Heḏiho iweḏi díwänpipꞌomáa. 
\p  
\v 18 Wíyá tháwä́n wáˀ iˀ wa̖a̖ hânho nakay, heḏiho in kophéˀin senäˀ wí hé iˀ kophé iwe nakuˀundi pꞌoe iwepiye dâychä̖nu, iˀ kophé wä̖hphaḏe wínakháa-ípíḏí.  
\v 19 Heḏá wíyá tháwä́ndá inbo iˀ kophéˀi hä̖ä̖wí wáˀ pꞌoe iwe dâychä̖nu.  
\v 20 Báyékí thaa agóyó wänbo than wänbo wíˀâymûˀpí, heḏi iˀ wa̖a̖ nahánpíḏí kayˀi iwa̖a̖ˀoˀ. Heḏiho giˀân háˀto wówáˀin gipee-íˀin. 
\p  
\v 21 Báyékí thaa wíˀívíhú̖u̖yanpí. Heḏi Paul inbí páaḏépiye nawindi ovâytu̖ˀan, “Kꞌemaˀin, shánkí híwó namúuníwän naví tun dîntꞌôeyaaníḏí Crete diweḏi wígipee-ípíˀin otú̖ waa. Hây úvítꞌôeyandáho háˀto nä́ˀi kây iwe gipóewíwän heḏá iˀ hä̖ä̖wí háˀto gipeḏée-íwän.  
\v 22 Hebo nää wíˀúvíˀá̖yîngimä̂änípí. Tobáháa nä́ˀi kophé nathaˀḏee wänbo háˀto toˀwí wänbo óepꞌoháyjí.  
\v 23 Naa Jôesi Táḏávîˀ omuu, heḏá iví tꞌôe-á dônˀoˀ, heḏi khu̖ˀḏi wêe iví makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi dînpówá,  
\v 24 i-á naví núˀ nawindi ginnân dítu̖ˀan: ‘Paul, wíˀunkhunwôedaˀípí. U̖ˀ taˀgendi Caesar-ví páaḏépiye bikwi̖nugíˀo, heḏi u̖ˀ unmuuḏi nä́ˀin u̖-áḏí dijiˀin háˀto wêe wänbo nachuu-í.’  
\v 25 Heḏânho kꞌemaˀin, wíˀíkhunwôedaˀípí. Naa dáywä̖yunde nä́ˀin Jôesi Táḏá natú̖ˀinbo napuwagíˀoˀin.  
\v 26 Hewänbo wí pꞌojâaḏi eeḏi gikhä̖hkwoḏee-í.” 
\p  
\v 27 Wíje jâaḏi daphaḏe, heḏi waˀḏi iˀ wa̖a̖ḏi iˀ mâapꞌoe Adriatic gin dâytu̖ˀoˀ i̖ˀge díchä̖nuhon. Khun pinuḏi hä̖̂ä̖ḏi nanáˀ dihayḏi in kophéˀin senäˀ ditú̖ nan tsowa núˀ gipowamännin.  
\v 28 Dâywä̖ˀäntaayan, heḏi wétä̖ˀḏi jónu (24) kwiˀóhpa taa nawä̖ˀän gin dâyshaa. Wíyá shánkí hây dimääḏá wíyá dâywä̖ˀäntaayan dihayḏá tä̖ˀḏi kháve (18) kwiˀóhpa taa-á nawä̖ˀän.  
\v 29 Dikhunwôedaˀ iˀ kophé kꞌuu eeḏi óechä̖nukhâymáaˀin, heḏiho iˀ kophé tíˀûupha̖ˀgeḏi jónu kháaˀi kwä̖́kꞌu maayä̖́ä̖ˀi dâywaje whihkannin eeje, heḏá diwówáyê̖e̖níḏí nathay píhay dívíjûusuˀan. 
\p  
\v 30 Nä́ˀin kophéˀin tꞌôeˀin iˀ kophé iweḏi diwha̖vedaˀ dijáaníḏí, heḏiho iˀ kophéˀay pꞌoe iwe dâywá̖ve. Heḏáháˀ iˀ kophé gáhä̖́yú̖ˀi páaḏépiyeḏi wíyá maayä̖́ä̖ˀi dâywajekhâymáa waagibá dívíˀoˀ.  
\v 31 Hebo Paul-di in sundaḏo heḏá inbí tsondi-á ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀin kophéˀin tꞌôeˀin nä́ˀi kophé iwe dívíwóyí̖ˀpíḏá, undá háˀto wówáˀin ípee-í.”  
\v 32 Heḏiho in sundaḏo i kophéˀay nawhiˀä́ndiví whihkannin dâytsꞌâˀ, heḏi i kophéˀay namaˀpꞌä̖́. 
\p  
\v 33 Nathaypuwamän dihayḏi Paul-di ovâytu̖ˀan dívíhú̖u̖ya̖mí gin. Ovâytu̖ˀan, “Wíje jâaḏi tꞌä̖hkí hânho úvíˀánshaamáaḏí húukanpíˀinbo íjiˀ.  
\v 34 Heḏiho nää naaḏi kayˀindi wâytu̖máa, háawin wên híwóhpíˀin wänbo wíˀúnpuwagíˀopí, heḏânho bíhú̖u̖yan, wí koegîˀ úntáy íchuu-ípíḏí.”  
\v 35 Ihíˀbowa ihayḏi wí pává ikêˀḏi Jôesi Táa ikú̖ˀdaaˀan, heḏi wí iháveḏi ikꞌoe.  
\v 36 Indi gin iˀannin óemûˀḏi shánkí híwó dichanpóeḏí in wáˀ dívíhú̖u̖yan.  
\v 37 Wégín tä̖gintä̖ḏáháˀ tségíntä̖ˀḏi sí (276) tꞌowa iˀ kophé iwe gitoˀon.  
\v 38 Tꞌä̖hkí dívíshu̖ˀan dihayḏi, iˀ táhtân pꞌoe iwe dâychä̖nu, iˀ kophé ihay wínakhaa-ípíḏí. 
\s1 Iˀ kophé nathaˀḏee 
\p  
\v 39 Nathanpee ihayḏi, in kophéˀin tꞌôeˀin iˀ nan dâymûˀiˀ wíḏâytaapí. Hewänbo naˀokhânná heḏá napꞌoehángínáˀ diwe dâymûˀ, heḏiho dívíˀánshaamä́gi dínkoḏiḏáho iˀ kophé dâypu̖hkannamíḏí iwepiye, heḏânho iˀ okhân deeḏi dâywóyí̖ˀníḏí.  
\v 40 Iˀ kwä̖́kꞌu maayä̖́ä̖ˀi nawhiˀwaˀjendiví whihkannin dâytsꞌâˀ, heḏi iˀ pꞌoe iwebo dâyjoeˀan. Heḏi ihayḏibá iˀ kophé óebéeḏeˀi phépháˀ nawhimuuˀi whihkannin dâywhihsuu. Heḏáháˀ in páaḏépiyeˀin teˀaa dâytege, iˀ wa̖a̖ḏi iˀ kophé ee naˀokhânnáˀ diwepiye óechä̖nutsꞌûuḏe-íḏí.  
\v 41 Hebo wíˀnä́pha̖ˀgeḏi napꞌohkayjiˀ iwe naˀokhânbóeḏíˀä́n, heḏi iwe iˀ kophé páaḏépiye ichä̖nuḏi nakhä̖hsogeḏeeḏi wínajâapóepí. Ihayḏá iˀ kophé tíˀûupiyeˀiˀ iˀ pꞌoe oepiyá nä́äpiyá kaygindi naˀa̖ˀyä̖poeˀoḏi óewhéekanhon. 
\p  
\v 42 In sundaḏo dívíˀánshaamáa in pan ovâyhá̖a̖nú-íḏí, heḏânho nan diwepiye wíḏívíkohsáy-ípíḏí dijáaníḏí.  
\v 43 Hewänbo Paul-ví wówátsi ônˀaywoeníˀin iˀ sundaḏoví tsondi nadaˀḏi toˀwí wänbo wíˀovâykheˀmä́gipí. In toˀwên dikohsayhá̖ˀin ovâyjôn pꞌoe iwe dívíjaymú-í nan diwepiye dívíkohsáy-íḏí.  
\v 44 Ihayḏáháˀ in wéˀgendá ovâytu̖ˀan iˀ phépháˀ háa iˀ kophéwi phéhwhée óepꞌomáaˀiˀḏi dívítsa̖hsaa-íˀin. Handiḏânho tꞌä̖hkíḏíbo nan diwe wówáˀin gipówá. 
\c 28  
\s1 Oe Malta dijiˀ 
\p  
\v 1 Tꞌä̖hkíḏíbo nan deeḏi wówáˀin gipówá ihayḏi, nä́ˀi pꞌojâaḏi Malta gin dâytu̖ˀoˀin gínhanginpóe.  
\v 2 In tꞌowa iweˀindi híwó dísígíˀan. Ikwa̖ˀdoḏi natꞌêe, heḏiho dâyphaˀtꞌégi, heḏi dítu̖ˀan iˀ phaa núˀpiye ívíhâ̖a̖ḏi-íḏí ívísúwáˀa̖míḏí.  
\v 3 Paul iphéˀâywéˀgeˀan iphaˀkwꞌôeníḏí, heḏi iphaˀkwꞌóeˀó ihayḏi wí pä̖́ä̖yu̖ phaaḏi óesúwánándi phé jâaḏi napee, heḏi Paul-ví man deeḏi ikhuugeewhiˀkꞌûˀ.  
\v 4 In tꞌowa iˀ nangeˀindi iˀ pä̖́ä̖yu̖ Paul-ví man deeḏi nawhiˀkꞌóeˀin óemûˀ, heḏi dívítu̖ˀan, “Nä́ˀi sendá maḏi taˀgendi tꞌowa tꞌakha̖nuˀiˀ namuu, heḏi tobá óepꞌohaypí wänboˀ, nanbí jôesi ‘Ovâytꞌowatuhchä̖nundeˀiˀ’ gin gínkhá̖wä̖́ˀiˀḏi háˀto óewówápeemä̂äní.”  
\v 5 Hewänbo Paul iví man iwáḏâaˀandi iˀ pä̖́ä̖yu̖ iˀ phaa iwe nakeˀtꞌá̖, heḏi háabo Paul wíˀûnpóepí.  
\v 6 In tꞌowa diˀándeˀ iˀ pä̖́ä̖yu̖ḏi óekhuugee ee ûntee-íˀin, háa maḏi wesebo nachuhkaanú-í. Hewänbo thaa tꞌä̖hkí dívítsíkhaˀandi Paul háabo wíˀûnpóepí, heḏiho inbí ánshaa dâyˀegóˀandi dívítu̖ˀan, “Taˀgendi nä́ˀi sendá Jôesi waagiˀbá namuu.” 
\p  
\v 7 Iˀ sen nä́ˀi pꞌojâaḏi ee natsonnä́ndiˀ Publius gin nakhá̖wä̖́. Ívísúwáˀoˀ iwe tsowa ûnnavakwꞌó, heḏi sígíḏí naˀin díhógiḏi iví tewhá ûnnáˀ diwe poje thaa díwóyí̖ˀmä́gi heḏá híwóˀdá díˀá̖yîngiˀan.  
\v 8 Publius-ví táḏá whohte eeḏi ûnhaykꞌóe. Natsá̖wä̖pꞌíḏeˀ heḏá nasihayḏi óeˀä̖ä̖ḏeˀ. Ee nahaykꞌóe eepiye Paul natsꞌú̖, heḏi iví mandi óetä̖geḏi ônjûusuˀandi hehkháa óemä́gi.  
\v 9 Nä́ˀin napóe ihayḏi báyékí in wéˀgen nangewin dihayˀin Paul-víˀpiye diˀä̖ä̖, heḏi in wáˀ hehkháa ovâymä́gi.  
\v 10 Indi báyékí díhä̖ä̖wímä́gi naˀin, heḏi poje pꞌóe naphaḏe ihayḏi iweḏi gimän dihayḏi iˀ gíntáyˀiˀ tꞌä̖hkí dímä́gi. 
\p  
\v 11 Wí kophé Alexandria-wi namuuˀiˀ iˀ pꞌojâaḏi iwebá iteˀnúphaḏeˀiˀ iwe ívítógi. Iˀ kophé-á Castor-áḏí Pollux-áḏí gin dâytu̖ˀoˀ. \f + \fr 28:11 \ft Nä́ˀi kophé páaḏépiye wíje pꞌônbay waagi dakeetꞌóeˀin dachá, indá in Alexandria tꞌowaví jôesi dínmuu, Castor-áḏí Pollux-áḏí gin dakhá̖wä̖́.\f* 
\v 12-13 Oe Syracuse búˀ gipówá, heḏi poje thaa iwe ívíwóyí̖ˀ. Iweḏi pꞌo kíngé i̖ˀgeḏa̖ˀ gimää, heḏi Rhegium búˀ iwe gipówá. Wíyá tháwä́n aakonpha̖ˀgeḏi iwa̖a̖ˀan, heḏiho wíyá tháwä́ndá Puteoli búˀ gipówá.  
\v 14-15 Iwe wên Jesus-víˀpiye dívíwä̖yundeˀin âyshaa, heḏi indi kayˀindi dítu̖ˀan indáḏí wêe jâaḏi ívíwóyí̖ˀníˀin. Iweḏi wíyá gimändi oe Rome-piye wây-á tíˀûuwin páaḏéˀin Rome-win dimuuˀin nanbí̖ˀgeḏi dínhanginpóe, heḏiho gínˀayjayˀä̖ä̖. Dâyhä̖ä̖wíku̖ˀkwꞌóeˀó iwe Appius gin dâytu̖ˀoˀ iwehay wáy wên diˀä̖ä̖, wây-á wêndá wä̖hphaḏe kayi̖ˀ wíḏiˀä̖hpíḏí oe “Poje Kaykhanwówá Tewhá” gin dâytu̖ˀoˀ iwe díjay. Paul-di ovâymûˀ ihayḏi Jôesi Táḏá óekú̖ˀdaaˀan, heḏá iví píˀnä́ khóˀjé-á shánkí nakaypóe. Han âyphaḏe, ihayḏáháˀ wí hä̖́yú̖ thaa iwe oe Rome gipówá. 
\s1 Oe Rome Paul napannä́n diwe in Huḏíyo ovâyhíˀmáa 
\p  
\v 16 Oe Rome gipówá ihayḏi Paul wíˀbo óethayemä́gi, hewänbo wí sundaḏoḏi óeˀá̖yîngimáa. 
\p  
\v 17 Poje thaa naphaḏe ihayḏi Paul-di in Huḏíyo pꞌóˀḏéḏíˀin oe Rome dithaaˀin ivíˀwe ovâywéˀgetu̖ˀan. Dipówá ihayḏi ovâytu̖ˀan, “Tíˀûuwin páaḏéˀin, tobá nanbí thehtáy pahpáˀinbí khuu aˀginkha̖nu naa wíḏáyˀanpí wänboˀ, heḏá nanbí tꞌowavíˀpiye wên yä̖ˀḏâapíˀin wänbo wíḏáyˀanpí, in Jerusalem-win pꞌóˀḏéḏíˀindi dípankêˀ, heḏi nä́ˀin Rome-winbí mange díkán.  
\v 18 In Rome-windi háawin tꞌaywóˀnin naa dáyˀannin dînnuwä̖, hewänbo indá dínhanginpóe háawin díháyjíˀin wänbo wíḏáyˀanpíḏí, heḏiho dímaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íˀin didaˀwän.  
\v 19 Hewänbo in Huḏíyo wíḏidaˀpí in Rome-windi dímaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íˀin, heḏiho shánkí híwó dînpóe otú̖u̖níḏí Caesar-ví tunjówháagé iwe dîntunjóˀnamíˀin. Naa gin dáyˀan tobá wên tꞌehpiḏe tun wíḏómáapí wänbo naví tꞌowa in Hudíyo dimuuˀin dovâytꞌeˀpꞌêeḏe-íḏí.  
\v 20 Heḏânkun naaḏi wâytu̖hkánnan nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi wâyhéeˀa̖míḏí. Iˀ toˀwí in Israel-win tꞌowaḏi óetsíkhaˀmáaˀivíˀpiyebá naa dáywä̖yundeḏânho nä́ˀi kaḏénaḏi owhimuu.” 
\p  
\v 21 Indi Paul óetu̖ˀan, “Naˀin wên taˀnin wänbo uví̖ˀgeḏi natû̖ˀnin oe Judea-ḏi wíˀâykêˀpí, háa wí Huḏíyo tíˀûu páaḏéˀi oweḏi naˀä̖ä̖ˀi wänbo wên híwóhpíˀin natꞌoeˀin uví̖ˀgeḏi wínatú̖hpí.  
\v 22 Hebo naˀin gínhanginná toˀwên tꞌä̖hkí híwóhpí dívíhíˀmáaˀin nä́ˀin tsꞌa̖a̖min há̖hkan niˀgeḏi. Heḏânho gidaˀ u̖ˀḏi dítu̖ˀâ̖a̖míˀin háawi uví wä̖yu̖ úmuuˀin.” 
\p  
\v 23 Heḏiho in Huḏíyo wí thaa dâydeˀman wíyá diˀä̖ä̖-ígîˀ, heḏi iˀ thaa napówá ihayḏi báyékí diˀä̖ä̖. Héḏéndí héˀḏibo iweḏi nakin diwehay báyékí hä̖ä̖wí Paul-di ovâyhéeˀan. Háa Jôesi Táḏáḏí tꞌä̖hkí tꞌowa ovâysígíhóeníˀin nadaˀ waa ovâythayyan, heḏi Moses-ví tun niˀgeḏi heḏá Jôesi Táḏáví tukheˀminbí tun niˀgeḏá ovâytꞌôeˀandi ikhä̖ä̖ḏe Jesus-víˀpiye ovâywä̖yu̖kannamíḏí.  
\v 24 Paul-ví híˀ dâysígíˀandi dívíwä̖yu̖ wáy wên, wáy wêndá joe.  
\v 25 Heḏi in Huḏíyo handa̖ˀ wíḏínˀánshaamuupíḏí iweḏi dívíjâaˀan, hewänbo waˀ dipeepíḏíbo Paul-di nä́ˀi tꞌä̖ˀge híˀ ovâytu̖ˀan: “Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi hä́nˀoe Isaiah óetu̖ˀan unbí thehtáy pahpáˀinbíˀpiye namú-íḏí nä́ˀi Jôesi Táḏáví híˀ ovâytu̖ˀâ̖a̖míḏí: 
\q1  
\v 26 Ihayḏa̖ˀ ítꞌóˀve-í, hewänbo háˀto íkaˀpóewí, 
\q2 ihayḏa̖ˀ bînmúˀbe-í, hewänbo háˀto únkeepúuwí. 
\q1  
\v 27 Ípꞌóhkâymuuḏi wíˀíkaˀpóyaˀpí. 
\q2 Úvíˀojemankwꞌóḏiḏáháˀ úvítsíkhä̖mu. 
\q1 Gin úvíˀanpíḏá unbí tséeḏí bînmúuní 
\q2 heḏá unbí ojeḏá ítꞌoe-í 
\q2 heḏá taˀgendi íkaˀpóewí, 
\q2 heḏá navíˀpiye íˀä̖ä̖-í yä̖ˀḏâaˀin wâypaˀíḏí, gin Jôesi Táḏá natú̖. 
\m Nä́ˀi híˀ natú̖ˀi-á taˀgen namuu.  
\v 28 Heḏânho nää nä́ˀin únkhâyˀä̖ˀ únhanginnáaníˀin: Jôesi Táḏáví híˀ in Huḏíyo dimuupíˀin ovâysan ovâyˀaywoeníḏí. Innânkun dívítꞌôeyaaní.”  
\v 29 Paul ihíˀbowa ihayḏi in Huḏíyo dívítu̖hä́nboḏi dipee. 
\p  
\v 30 Paul wíje pa̖a̖yo iwe naˀä́n, heḏi iwáˀâa iˀ tewhá ee nachaníḏí. Toˀwên ûnpu̖wä̖pówáˀin tꞌä̖hkí ovâysígíhógi.  
\v 31 Iˀḏi Jôesi Táḏáví khuu i̖ˀgeḏi ovâytꞌôeˀan, heḏá Jesus Christ iˀ shánkí natsonjiˀiví̖ˀgeḏá ovâyhá̖ˀan. Khunwôedaˀginpíḏíbo ihéeˀan, heḏi toˀwíḏí wänbo wíˀóekhâ̖a̖ˀanpí.