\id 2TI - Tewa [tew] NT (North America Branch) (DBL 2014) \h 2 TIMOTHY \toc1 In Eeḏiˀin Ta̖ˀnin Paul-di Timothy Ônta̖ˀnannin \toc2 2 Timothy \toc3 2 Tm \mt1 In Eeḏiˀin Ta̖ˀnin Paul-di Timothy Ônta̖ˀnannin \c 1 \p \v 1 Naa Paul-á Jesus Christ-ví tꞌôekhuwaˀi-ân omuu, Yôesi Táḏá natsonpóeḏí ki̖ˀbiˀ omúníˀin, heḏânho tꞌowa dovâytꞌôeˀâ̖a̖míḏí Yôesi Táḏá iví tu̖u̖ imä́giˀin toˀwên Christ Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yundeˀindáho in wówátsi nahándepíˀin ovâymä̂äní. \v 2 Nä́ˀin ta̖ˀnin naaḏi u̖ Timothy wînta̖ˀdoˀ, u̖-á naví ay waagibá wícha̖a̖ heḏi wíséegí. Yôesi naˀinbí Táḏá-áḏí heḏá Naˀinbí Sedó Jesus Christ-áḏí séegísehkanä wóemä̂äní, heḏá uvíˀpiyeˀ nasehkanäpúwí, heḏá wóekhä̖ge̖ˀnamí ánshaaginpíḏíboˀ uncha̖ˀníḏí. \s1 Timothy-ví̖ˀgeḏi Paul iˀánshaamáaḏí Yôesi Táḏá óeku̖ˀdaaˀoˀ \p \v 3 Naa Yôesi Táḏá dókú̖ˀdaaˀoˀ, i-á namuu iví tꞌôe dônkanmáaˀiˀ, heḏi dînhanginná pín taˀge hayḏi kin dáyˀoˀin, naví thehtáy pahpáˀin dívíˀan waabá. I dókú̖ˀdaaˀoˀ u̖ˀ unmuuḏi, khu̖u̖-á thaa-á u̖gîˀ dáyyûusuˀoḏi. \v 4 Naa hânho odaˀ wíyá wímúníˀin heḏânho ohíhchanpúwíḏí, uví̖ˀgeḏi báyékí ánshaa dînpóya̖ˀdi háa bisíhtä̖ä̖ˀin änwiye ihayḏi. \v 5 Heḏi dáyˀánshaaˀoˀ háa Jesus-víˀpiyeˀ taˀgendi biwhä̖yundeˀin. Páaḏé uví saˀyâa Lois heḏáháˀ uví yíyá Eunice-á inbí píˀnä́ khóˀyé-á dänwhä̖yu̖, heḏá naa dînhanginná u̖-á wáˀ hanbá biwhä̖yundeˀ. \s1 Paul-di Timothy óetu̖ˀan Yôesiví tu̖u̖ tꞌowa híwó̖ˀ ovâytꞌôeˀa̖míḏí \p \v 6 Heḏânkun u̖ wíˀánshaakannamí, naa uví pꞌóˀḏé dáymankꞌûˀ ihayḏi Yôesi Táḏáḏí wí hä̖ä̖wí wóeyôn mânˀa̖míḏí. Nää wíyá bipimä̂äní hä̖ˀi tꞌôe híwó̖ˀ mânˀâ̖a̖míḏí, páaḏé ihayḏi bitsiyeˀo waagibá. \v 7 Yôesi Táḏáḏí naˀin khuwôedaˀ wíḏímä́gipí naˀinbí píˀnä́ khóˀyé, hewänbo kay-áho dímäˀ, heḏá díkhä̖ge̖ˀdo tꞌowa âyséegímáˀve-íḏí, heḏá hangintandá dímäˀ naˀinbí wówátsi híwó̖ˀ âyhûuwíḏí. \p \v 8 Heḏiho wíˀunwôedaˀípí Nanbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖míḏí, heḏá wíḏíwôedaˀípí tobá iví tꞌôe dônˀoḏibo dípansóge wänboˀ, hewänbo shánkíḏí naa tꞌôephaḏe iwe oˀä́n waagibá un wáˀ unkhâymúní mäntꞌôephaḏé-íḏí Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖míḏí, heḏi Yôesi Táḏáḏáho kay wóemä̂äní kin biˀa̖míḏí. \v 9 Iḏânkunho naˀin dînˀaywon heḏá ívíˀinda̖ˀ gimúníḏí dítu̖kánnan. Heḏi kin iˀan wên háawên ívíˀannin namuuḏiḏa̖ˀbá yoe, hewänbo báyékí séegísehkanä imáaḏân. Hä́nˀoebo waˀ hä̖ä̖wí nakhíˀyenpíḏíbo wíˀbo iˀánshaamä́gi kin iˀa̖míḏí, Christ Jesus-di dînkhâymáaˀin namuuḏi. \v 10 Heḏi nääho Yôesi Táḏáḏí nä́ˀi séegísehkanä naˀin dînkeeyan Christ Jesus-á napówá ihayḏi dînˀaywoeníḏí. Christ-dáho in chuwa namuuˀin naˀinbíˀweḏá dînyâaˀan, heḏá handiḏá dînkeekwꞌóḏi háḏíḏí Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ âywhä̖yundeḏi näˀin wówátsi nahándepíˀin âykéyíḏí. \p \v 11 Heḏi Yôesi Táḏáḏáho naa dísóge tꞌôekhuwaˀi-á heḏá há̖hkandi-á omúníḏí, iví híwó̖ˀdi tu̖u̖ ûnmuu i̖ˀgeḏi tꞌowa dovâytꞌôeˀâ̖a̖míḏí. \v 12 Heḏi nä́ˀi tꞌôe dáyˀoˀi namuuḏi naa tꞌôephaḏe iwe nää oˀä́n. Hewänbo tobáháa kin dînpoˀ wänbo wóˀwôedaˀpí, dînhanginnândi toˀwívíˀpiyeˀ naa dáywhä̖yundeˀin, heḏá híwó̖ˀdá dînhanginná i-á ûnkoeḏiˀin i hääwí iví mange dônyoeˀandiˀ dînˀá̖yîngiˀa̖míḏí i tꞌä̖ˀgi thaa napówá píhay. \v 13 Naaḏi wînthayyan háawin in taˀgen há̖hkan namuuˀin, heḏiho u̖-á ú̖khâyˀä̖ˀ nä́ˀin há̖hkan diwebá bitsa̖a̖kêeníˀin. Heḏi kin biˀoḏi in whä̖yu̖-á in séegí-á Christ Jesus napä̖yiˀi nâahûuwí. \v 14 Nä́ˀi híwó̖ˀdi hä̖ä̖wí Yôesi Táḏáḏí uví mange wônyoeˀandiˀ mänˀá̖yîngihûuwí. I Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ naˀinbí píˀnä́ khóˀyé gínthaaˀiḏáho wóekhä̖ge̖ˀnamí kin biˀa̖míḏí. \s1 Wáy wêndi Paul óeyoeˀan hewänbo Onesiphorus-dá yoe \p \v 15 Ú̖hanginná tꞌä̖hkí in Asia nangewin tꞌowaḏi naa díyoeˀan, Phygelus-áḏí Hermogenes-áḏí indi wänbo díyoeˀan. \v 16 Naˀinbí Sedóvíˀpiyeˀ dáyyûusuˀoˀ in Onesiphorus-ví kꞌaygiˀinbíˀpiyeˀ nasehkanäpúwíḏí, iḏá naa hä̖́yä́nnanho díboˀaawówáˀan, heḏá tobá nä́ä pan tewhá ee owhiˀä́n wänbo wíḏíwôedaˀpí. \v 17 Nawôedaˀívíˀweḏi nä́ä Rome-piyeˀ naˀä̖ä̖, heḏi napówá ihayḏá iheˀyiḏibo naa dítu̖wä̖máa díshaa píhay. \v 18 Naa dáyyûusuˀoˀ owáy i tꞌä̖ˀgi thaa napówá ihayḏi Naˀinbí Sedó ivíˀpiyeˀ nasehkanäpúwí. U̖bo híwó̖ˀ ú̖hanginná, oe Ephesus búuˀú iwe i-áḏí naa-áḏí gayiˀ ihayḏi iḏi báyékí díkhä̖ge̖ˀnannin. \c 2 \s1 Timothy ûnkhâyˀä̖ˀ híwó̖ˀ Yôesigîˀ itꞌôeˀa̖míˀin \p \v 1 Naví ay, Christ Jesus-di iví séegísehkanä ûnmuuˀin dímä́gi, heḏi nä́ˀindibá wóekayˀa̖mí. \v 2 I hä̖ä̖wí naaḏi báyékí tꞌowa dovâyhá̖ˀandiˀ untꞌoe, heḏi nää nä́ˀi untꞌoeˀibá wây-á tꞌowa ovâyhá̖hphaḏé-í, indá dínkhâyˀä̖ˀ hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí háa dínwó̖ˀnân waa dívíkanhûuwíˀindá dimúníˀin, heḏáháˀ indá wáˀ dínkoeḏí-í wé̖ˀgeˀin tꞌowa-á ovâyhá̖ˀa̖míḏí. \p \v 3 U̖-á wí sundaḏo Jesus Christ-vîˀ waagiˀbá unmuu, heḏiho naa dontꞌôephaḏende waagibá u̖ wáˀ ú̖khâyˀä̖ˀ unkhâymúníˀin igîˀ mäntꞌôephaḏé-íḏí. \v 4 Wí sundaḏo namuuˀi-á waˀḏi háa óeyôn waa iˀoḏibo háˀto iweḏi iyâaˀa̖mí iˀa̖míḏí háa in sundaḏo dimuupíˀin dívíˀo waagibá, gá iví pꞌóˀḏéḏîˀ ihíhchannamíˀin nadaˀḏân. \v 5 Heḏá toˀwí iˀáḏâamáaˀi-á háa ûnkhâyˀä̖ˀ waa iˀáḏâaˀopíḏá háˀto hä̖ä̖wí in ditꞌanpoˀin ovâymäˀiˀ óemä̂äní. \v 6 Heḏá wí toˀwí nava iwe báyékí itꞌôeˀandi-á ûnkhâyˀä̖ˀ i páaḏéˀi namúníˀin i hä̖ä̖wí napaa iweḏi ihóníḏí. \v 7 Híwó̖ˀ biˀánshaaˀa̖mí nä́ˀi wítu̖máa i̖ˀgeḏi, heḏânho Naˀinbí Sedóḏí híwó̖ˀdi kaˀpowa wóemä̂äní hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ú̖táyˀiˀ unkaˀpówá-íḏí. \p \v 8 Jesus Christ-ví̖ˀgeḏi biˀánshaaˀa̖mí. I-á nachuu wänbo nawáywówápóe, i-á David-ví ây iweḏiˀibá namuu. Nä́ˀi-ân namuu i híwó̖ˀdi tu̖u̖ iví̖ˀgeḏi tꞌowa dovâytꞌôeˀoˀ. \v 9 Nä́ˀi tu̖u̖bá namuuḏi tꞌôephaḏe iwe oˀä́n, heḏi wí yanäkíkandi waagibá nä́ä pan tewhá iwe owhiˀä́n, hewänbo Yôesi Táḏáví tu̖u̖-á ûnkayḏi wíˀûnwhimuupí. \v 10 Tobá háa naa dînpoˀ wänbo dáyyä̖́ä̖ˀoˀ in Yôesi Táḏáḏí ovâyde̖ˀmannin dimuuˀin dovâykhä̖ge̖ˀnamíḏí heḏânho in wáˀ Christ Jesus-di ovâyˀaywoeníḏí, heḏiho hä̂nhay wänbo tꞌä̖hkí saˀwó̖ˀda̖ˀ nanáˀ diwe ditháa-í. \v 11 Nä́ˀi híˀ nää otú̖níˀi-á taˀgenda̖ˀ namuu: Christ-áḏí gichuuḏá i-áḏíbá wáy naˀä́n diwebá giwówákwo̖ˀní. \v 12 Ívítꞌôephaḏeyä̖́ä̖ˀandáhoˀ, i-áḏí wé̖ˀge gitsonyê̖e̖ní. Hewänbo i wíˀâytaapí gin gitú̖ḏáhoˀ, i wáˀ natú̖ní naˀin wänbo-á wíḏítaapíˀin. \v 13 Tobáháa naˀin háa gínkhâyˀä̖ˀ waa wíˀívíˀanpí wänboˀ, i-áho hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí háa ûnkhâyˀä̖ˀ waa iˀoˀ, gá wíˀûnkoeḏipíḏân iˀegóˀa̖míḏí iví híˀ natú̖ˀin. \s1 Timothy in taˀgen namuuˀin ihûuwíˀin ûnkhâyˀä̖ˀ, heḏi in taˀgen namuupíˀindá iyoeˀa̖mí \p \v 14 U̖-á ú̖khâyˀä̖ˀ in méesateˀin tꞌowa nä́ˀi hä̖ä̖wí wítu̖ˀan niˀgeḏi ovâyˀánshaakannamíˀin, heḏá Yôesi Táḏáví páaḏépiyeˀ kayˀindiḏá ovâytu̖ˀâ̖a̖mí tu̖u̖ i̖ˀgeḏiḏa̖ˀ wíḏívítu̖hä́nmáˀve-ípí. Han dívítu̖hkanmáaḏáhoˀ wíḏínchä̖ˀmuupí, heḏi in toˀwên dívítꞌóyandeˀinbí ánshaa-á ovâywänpipeḏeeˀoˀ. \v 15 Hä̖̂ä̖ḏi wänbo uví tꞌôe á̖yîngiḏi mänˀâ̖a̖mí heḏânho Yôesi Táḏá natú̖níḏí híwó̖ˀ biˀannin, heḏá háa biˀoˀin namuuḏi wíˀunwôedaˀípí, heḏá Yôesi Táḏáví taˀgen tu̖u̖ ûnmuuˀi tꞌowa taˀge ovâytꞌôeˀâ̖a̖mí. \v 16 In tꞌowa Yôesi dâyˀaˀginpí waa dívíhéeˀoˀinbíˀweḏi heḏá toˀwên inbí híˀ dínchä̖ˀmuupíˀinbíˀweḏi biyâaˀa̖mí. Haˀwâaˀi híˀḏí tꞌowa Yôesivíˀweḏi shánkí ovâyyâaˀoˀ. \v 17 Wí phée nawówa̖ˀpîˀ nawaḏediˀḏá i khowa óeháˀḏä̂ndo waagibá, nä́ˀin tꞌowaví híˀ-áho tꞌä̖mäpiyeˀ dínwaḏeḏiˀ, heḏi handiḏi tꞌowa ovâyháˀḏä̂ndoˀ. Hymenaeus-áḏí Philetus-áḏí wên wíye senäˀ damuu in haˀwâa dívíhéeˀoˀin diweḏi. \v 18 Indáho in taˀgen namuuˀin diweḏi dänyâaˀan. Kinnân datû̖ˀ: Christ-víˀpiyeˀ ívíwhä̖yu̖ ihayḏiho giwáywówápóe waabá ho gínpóe, heḏiho owáy gichuu ihayḏáho naˀinbí túuˀú wígiwáywówápúwípí. Inbí tu̖u̖ḏiho báyékí tꞌowa inbí whä̖yu̖ iweḏi ovâyyâakanhon. \v 19 Hewänbo Yôesi Táḏáví tu̖u̖ ûnmuuˀi-áho wên kayˀin tepú naˀingîˀ dînkꞌûˀ waagiˀinbá namuu, heḏi iví ta̖ˀnin diwe kinnân ûnta̖ˀmuu: \q1 Naˀinbí Sedó-áho ûnhanginná wéˀin iví tꞌowa ûnmuuˀin. \m Heḏá kindá wáˀ nata̖ˀmuu: \q1 Toˀwên tꞌä̖hkí ditû̖ˀnin Naˀinbí Sedóvíˀin dimuuˀindáho dívítꞌaywó̖ˀkanwóyí̖ˀníˀin dínkhâyˀä̖ˀ. \p \v 20 Wí koḏitꞌowa namuuˀiví tewhá ee wí sä̖ˀä̖́wé ûnsaa óeḏoḏi háa kwä̖́ˀ tsꞌä̖ˀiḏi napaˀandiˀ, heḏi nä́ˀi sä̖ˀä̖́wé-áho i hä̖ä̖wí shánkí híwó̖ˀdi namuuˀiˀ óesaaˀigîˀ namuu. Hewänbo wáˀ wíyá sä̖ˀá̖wé-áho phéḏá napꞌoḏá napaˀandiˀ nasaa, heḏi i-áho i wä̖hphaḏe híwó̖ˀ namuupîˀ hä̖ä̖wí óesaa-ígîˀ-á namuu. \v 21 Hä̖ä̖wí yä̖ˀḏâapîˀ namuuˀivíˀweḏi ívíyâaˀandá, handiḏi i sä̖ˀä̖́wé hä̖ä̖wí híwó̖ˀdi óesandi waagiˀbá gimúní, heḏá Naˀinbí Sedóvíˀindáho taˀgendá gipúwí, heḏi iḏiho wí tꞌôe dímä̂äní igîˀ ívíˀa̖míḏí, hangîˀ ívíkhâyˀoḏi, heḏi nä́ˀi tꞌôe dímäˀi-á híwó̖ˀ ívíˀa̖mí. \p \v 22 Nä́ˀi híwó̖ˀpîˀ taachan wáy wên eˀnûn dâymáaˀivíˀweḏi óyâaˀan. Shánkíḏí bikhä̖́ä̖-í uví wówátsi taˀge mänhûuwíḏí, heḏá Yôesivíˀpiyeˀ biwhä̖́yu̖ˀbé-íḏí, heḏá tꞌowa-á ovâyséegíhûuwíḏí, heḏá indáḏá tsa̖a̖ginpíḏíbo-á untháa-íḏí. Kin biˀandá in toˀwên yä̖ˀḏâaˀin inbí píˀnä́ khóˀyé dimuuḏi Yôesivíˀpiyeˀ dívíyûusukanmáaˀin waagiˀinbá unmúní. \v 23 Tꞌowa ánshaapíˀin dimuuˀin heḏá hä̖ä̖wí wänbo wíḏínhanginnáhpíˀin dimuuˀindá dívítu̖hkandoḏi wíˀovâytꞌóyaanípí. Haˀwâaˀi híˀ dâypiyemáaˀin dimuuˀindá wíˀnä́ táye dívíwänpitꞌayyaaˀoˀ. \v 24 Hebo toˀwên Naˀinbí Sedógîˀ dívítꞌôeˀoˀindá wíḏínkhâyˀä̖hpí tꞌaytu̖hkannin dimúníˀin, hewänbo shánkíḏí tꞌä̖hkí tꞌowa-áḏí híwó̖ˀnin dimúní, heḏá híwó̖ˀnin há̖hkannindá boˀatä̖́ˀindá dimúní. \v 25 Dínkhâyˀä̖ˀ in toˀwên Yôesiví híˀ ônséegíˀopíˀin ovâythayya̖míˀin piháa dívíˀoˀin, hewänbo kin ovâythayyoḏi tꞌayginpíḏíboˀ ovâyhéeˀâ̖a̖mí, heḏi maˀḏânho Yôesi Táḏáḏí ovâykhä̖ge̖ˀnamí inbí tꞌaywó̖ˀdi dâyyoeˀa̖míḏí, hedânho in taˀgen namuuˀin dihá̖hpúwíḏí, \v 26 heḏi kindiḏáho inbí hangintan dâywáykéyí, heḏá Penísendivíˀweḏáho dívíyâaˀa̖mí. Iḏá wên phay ovâykꞌûˀ waagibá iˀandi iwe diwhêe, heḏiho iví pan waagiˀinbá dipóeḏí háa natú̖ waa ho dívíˀoˀ. \c 3 \s1 Háa napúwíˀin i tꞌä̖ˀgi thaa napowaˀä̖ˀ ihayḏi \p \v 1 Naa odaˀ nä́ˀin wítu̖kankhâymáaˀin ú̖hanginnáníˀin: I tꞌä̖ˀgi thaa napowaˀä̖ˀ ihayḏi báyékí kâyˀin napuwagítꞌóe. \v 2 Tꞌowa-áho wíˀbo dívípiséegíkhâymáa heḏá inbí chä̖ˀ niˀgeḏiḏa̖ˀ dívíˀánshaakhâymáa. Indá dívíyêngikhâymáa, kwꞌáye-á dívípitegekhâymáa, tꞌowa-á tꞌä̖mägi-á ovâytu̖kankhâymáa, inbí yíyáˀindá táḏáˀindá wíˀovâyˀaˀgeenípí, kú̖ˀdaa-á wíḏívímä̂änípí, Yôesiví hä̖ä̖wí-á wíˀônˀaˀgeenípí. \v 3 Inbí kꞌaygiˀin wänbo wíˀovâyséegí-ípí, hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí dívíyá̖ˀbe-íˀin didáˀí, piˀwên tꞌowaví̖ˀgeḏá yanäkí-á dihíˀyê̖e̖ní, háa diwänpicha̖a̖ waagá dívíkhâymáa, háaˀwänbo dimúní, heḏá i híwó̖ˀdi hä̖ä̖wí namuuˀi-á dâytꞌáy-í, \v 4 inbí kꞌemaˀindá inbí maatu tꞌowaˀindá nä́ˀinbí hä́nmin dínmuuˀinbí mangá ovâykáaní, dívíˀánshaaˀanpíḏíbo hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí dívíkhâymáa, dívípiphúu-í, Yôesi Táḏá dâyséegímáˀve-ívíˀweḏi inda̖ˀbá dívípihíhchannamíˀindá didáˀí, \v 5 indáho Yôesivíˀnäpiyeˀ dimuu waabá dívíkanhûuwí, hewänbo háawin iví kay ûnmuu wänbo wíḏínhanginnánípí. Haˀwâaˀin tꞌowavíˀweḏi biyâatä̖́ä̖-í. \p \v 6 Wáy wên haˀwâaˀin inbí hôeyó wóegé tewhá eeye ditsꞌúya̖ˀ, wáy kwiyä̖ˀ ánshaapíˀin dimuuˀin dithaa eeye, kwiyä̖ˀ báyékí tꞌaywó̖ˀdi dâymáaˀin heḏá tꞌä̖mägîˀ híwó̖ˀpîˀ taachandi ovâykaygimáaˀin, heḏi nä́ˀin ki̖ˀmin kwiyä̖ˀ in dihôeyóˀindá dívísóˀḏíndeˀ inbí há̖hkan ovâywhä̖yu̖ˀa̖míḏí inbíˀnäpiyeˀ ovâymáˀíḏí. \v 7 Nä́ˀin kwiyä̖ˀdiḏá in hôeyóˀin há̖hkannin ovâytꞌóyandeḏi hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí wíyá shánkí didaˀ dihá̖hpúwíˀin, hewänbo háˀto in taˀgen namuuˀin dihá̖hpúwí. \v 8 Ha̖ˀmin há̖hkannindá in taˀgen namuuˀin dâyyoegiˀoˀ, hä́nˀoe Jannes-áḏí Jambres-áḏí Moses-ví híˀ dä̂nyoegiˀan waabá. Nä́ˀin há̖hkanninbí ánshaa yä̖ˀḏâapîˀḏa̖ˀ dínmuuḏi inbí whä̖yu̖ Yôesivíˀpiyeho wíḏínchä̖ˀmuupí. \v 9 Hewänbo háa dívíkanhon waa háˀto híwó̖ˀ dínpúwí. Iwebo nakeepúwí ánshaapíˀin dimuuˀin, in wíye senäˀ Jannes-áḏí Jambres-áḏí dä́npóe waagibá. \s1 Timothy in taˀgen namuuˀin ûnhanginnândi híwó̖ˀ ikanhûuwí \p \v 10 Hewänbo u̖ḏá á̖yîngiḏi ho naa dímûˀ háa dáykanhon waa, heḏiho ú̖hanginná hä̖ä̖wí in tꞌowa dovâyhá̖ˀoˀiˀ, heḏá háa naví wówátsi donhon waagiḏá, heḏá hä̖ä̖wí ipiyeˀ dáykhä̖ä̖ḏeˀindá, heḏá háa dáywhä̖yundeˀindá, heḏá háa dáyboˀatä̖́ˀoˀindá, heḏá háa tꞌowa dovâyséegíˀindá, heḏá háa dáyyä̖́ä̖ˀoˀindá. \v 11 Heḏá dímûˀ háa tꞌowaḏi naví whä̖yu̖ dînmuuḏi díyanäkíˀannindá, heḏá háa indi dítꞌôephaḏekannannindá. I búuˀú Antioch-á Iconium-dá heḏá Lystra-á eeye kin naa dînpóe. Hebo tobá díyanäkíˀan wänboˀ, Naˀinbí Sedóḏí nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí iweḏi dînˀaywon. \v 12 Heḏá toˀwên tꞌä̖hkí didaˀin inbí wówátsi dâyhûuwíˀin Yôesi Táḏá óehíhchanmä̂äníḏí, in wáˀ Christ Jesus-víˀin dimuuḏibo ovâyyanäkíkankhâymáa. \v 13 Heḏi nä́ˀin yä̖ˀḏâapíˀin tꞌowa dimuuˀindá heḏá in tꞌowa dâyhôeyóhá̖ˀoˀindáho shánkí pꞌä́ndíkíˀinho dipuwagítꞌóe. Nä́ˀindá wây-á tꞌowa-á in taˀgen namuuˀin diweḏá ovâyyâakankhâymáa, heḏá in wáˀ in taˀgen namuu iweḏibá dívípiyâakankhâymáa. \p \v 14 Hewänbo u̖-á ú̖hanginná toˀwíḏí wóehá̖ˀannin. heḏiho té̖e̖gí tꞌaagi háa unhá̖hpóeˀin diwe heḏá háa biwhä̖yundeˀin diwá bitsa̖a̖kêení. \v 15 Hí̖yä̖̂ä̖ˀi unmuu ihayḏi waabo nä́ˀi ta̖ˀkan Yôesi Táḏávíˀweḏi naˀä̖ä̖ˀiˀ ú̖hanginná, heḏi nä́ˀi ta̖ˀkan namuuˀiḏibá wóehá̖ˀoˀ háa Christ Jesus-víˀpiyeˀ biwhä̖yundeḏi wônˀaywoeníˀin. \v 16 Hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí Yôesi Táḏáví ta̖ˀnin diwe nata̖ˀmuuˀi-á i Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖víˀweḏi naˀä̖ä̖ḏiḏa̖ˀ namuu, heḏiho báyékí nachä̖ˀmuu díkhä̖ge̖ˀnamíḏí in taˀgen namuuˀin gihá̖hpúwíḏí, heḏá háa híwó̖ˀpîˀ ívíˀoˀin dînthayya̖míḏá, heḏá in taˀgeˀin pꞌôe namúníˀin dînkeeya̖míḏá, heḏá háa i̖ˀge ívíhûuwíˀin díhá̖ˀa̖míḏá. \v 17 Heḏiho nä́ˀin há̖hkan gihá̖ḏího naˀin Yôesi Táḏágîˀ ívítꞌôeˀoˀindáho hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí gíntáyˀiˀ âymáa heḏânho híwó̖ˀ igîˀ ívítꞌôeˀa̖míḏí, heḏi hangîˀ wíyá hä̖́ä̖bo wígínteˀḏée-ípí. \c 4 \p \v 1-2 Yôesi Táḏáví páaḏépiyeˀ heḏá Naˀinbí Sedó Jesus Christ-ví páaḏépiyá wítu̖máa kinnân biˀa̖míḏí: Yôesiví tu̖u̖ tꞌowa ovâytu̖u̖phaḏé-í heḏá hä̖̂ä̖ḏi nanân wänbo unkhâymúní kin biˀa̖míḏí. Híwó̖ˀpí in tꞌowa dívíˀoḏá ovâythayya̖mí, heḏi ovâytu̖ˀâ̖a̖mí haˀwâa wíḏívíˀâ̖a̖mípíˀin, hewänbo i híwó̖ˀdi namuuˀiḏa̖ˀ dívíkanhûuwí. Hä̖̂ä̖ḏi waa kin ovâyhá̖ˀoḏi indáḏí biboˀatä̖́ˀâ̖a̖mí. Nä́ˀi kin wâytu̖máa gá Naˀinbí Sedó Jesus-di tꞌä̖hkí tꞌowa ovâykeekwꞌôeníḏân háa híwó̖ˀ háa híwó̖ˀpí dívíˀannin, in diwówáyiˀindá in ho dichuuˀindáḏí, heḏi kin ikhâymáa owáy nawáypówáḏí napꞌóˀḏéḏîˀsogeḏee ihayḏi. \v 3 Heḏiho nää ú̖khâyˀä̖ˀ Yôesi Táḏáví tu̖u̖ tꞌowa ovâytꞌôeˀâ̖a̖míˀin, gá wáy wí thaa nanáˀ diwáho in tꞌowa in taˀgen há̖hkan namuuˀin háˀto ditꞌóyandáˀí, hewänbo shánkíḏí báyékí hôeyóˀin há̖hkannin ovâytu̖wä̖khâymáa, heḏi dívíwänpihíhchannamíḏí didáˀí nä́ˀin há̖hkannindi ovâytu̖ˀâ̖a̖míˀin hä̖ä̖wí ditꞌoedaˀiḏa̖ˀ. \v 4 Heḏá in taˀgen namuuˀin wíḏitꞌóe-ípíḏí dívíˀoyephohtiḏikhâymáa, hewänbo i híˀ taˀgen namuupîˀ pehtsiye waagiˀbá namuuˀiˀ ditꞌóe-íḏí dívíˀoyephohkhuukhâymáa. \v 5 Hewänbo u̖-á ú̖khâyˀä̖ˀ taˀgeḏa̖ˀ bíˀánshaaˀa̖míˀin, heḏá mäntꞌôephaḏendeḏá biyä̖́ä̖ˀä̖mí, heḏá tꞌä̖mäpiyeˀ unyê̖e̖ní Yôesiví híwó̖ˀdi tu̖u̖ in tꞌowa ovâytꞌôeˀâ̖a̖míḏí, heḏá in tꞌôe Yôesiḏi wóeyônnin híwó̖ˀdá bikanhûuwí. \p \v 6 Nä́ˀi hä̖ä̖wí wítu̖ˀan gá nääho Yôesigîˀ naví ûnpꞌoe dontsꞌanchaˀkhâymáaḏân, naví wówátsi dáypä̖khâymáa, ihayḏiho naná nä́ä oepáa kꞌayḏiḏi dáyyâaˀa̖míḏí. \v 7 Wí tsa̖a̖ˀi háa wí ä̖ä̖ˀi hânho isóˀḏínde waagibá naa wáˀ dáysóˀḏêe Yôesiví híwó̖ˀdi tꞌôe dônˀa̖míḏí, heḏá háa díyôn waagá dônbowa, heḏá i hä̖ä̖wí ívíwhä̖yundeˀi-á dóˀá̖yîngiˀan. \v 8 Heḏiho in toˀwên dívíˀä̖ä̖ḏeḏi páaḏé dipówáˀin wí hä̖ä̖wí ditꞌanpoˀ waabá, naa wáˀ hä̖ä̖wí naagîˀ dînteˀkwꞌóḏiˀiˀ donkekhâymáa, gá naví wówátsi taˀge donhondân. Naˀinbí Sedó Jesus-á namuu i toˀwí tꞌowa taˀge ovâytu̖kankhâymáaˀi háa híwó̖ˀ háa híwó̖ˀpí dívíˀannin, heḏi iḏáho nä́ˀi dînteˀkwꞌóḏiˀi naa dímä̂äní, hewänbo naaḏa̖ˀbá yoe, in wé̖ˀgeˀin tꞌowa pín taˀge hayḏi óetsíkhaˀmáaˀin nawáyˀä̖ä̖-íḏí, innân wáˀ hanbá ovâymä̂äní. \s1 Wên tꞌowaví̖ˀgeḏi Paul ita̖ˀnan \p \v 9 Bisóˀḏêe-í hanwaapíḏíbo navíˀpiyeˀ unˀä̖́ä̖-íḏí. \v 10 Demas-diḏáho díyoeˀan, i-á nä́ˀi oepáa kꞌayḏiwi hä̖ä̖wí shánkí iséegíḏíhoˀ, heḏiho oe Thessalonica búuˀúpiyeˀ namää. Crescens-á oe Galatia nangepiyá namää, heḏá Titus-á oe Dalmatia nangepiyá. \v 11 Nää-á Luke-da̖ˀmân naa-áḏí naˀä́n. Mark-á nâamáˀí, i-á ûnkoeḏi naví tꞌôe iwe díkhä̖ge̖ˀnamíˀin. \v 12 Tychicus-á oe Ephesus búuˀúpiyeˀ dósan. \v 13 Heḏi unˀä̖ḏi naví kꞌéwéˀin aa oe Troas búuˀú Carpus-víˀwe donyoeˀannin dînmáˀí, heḏá naví ta̖ˀdi-á wáˀ dînmáˀí, hewänbo shánkíḏá i púye eeḏi nata̖ˀmuuˀi ta̖ˀdi-á. \p \v 14 Alexander i kwä̖́kꞌuḏi ihä̖ä̖wípaˀiḏá naa báyékí díyanäkíˀan, heḏiho i híwó̖ˀpîˀ díˀandi namuuḏi Naˀinbí Sedóḏáho báyékí óetuchä̖nukhâymáa. \v 15 U̖-áho hä̖ˀi senbíˀweḏi óˀá̖yîngiˀan, i-á naˀinbí híˀ tꞌaygiḏi iyoegiˀandi. \p \v 16 Páaḏé naa dítu̖yóˀdiwekándí naa wíˀbo dáyˀaywoeníḏí dáyhéeˀan dihayḏi tóebo wíˀiwí̖núpí naa díkhä̖ge̖ˀnamíḏí. Tꞌä̖hkíḏíbo díyoeˀan. Naa odaˀ Yôesiḏi ovâyˀowóyé-íˀin tobá han dívíˀan wänboˀ. \v 17 Hewänbo Naˀinbí Sedó-á naa-áḏí nayiḏi iḏân díkhä̖ge̖ˀnan, heḏá in kay-á dímä́gi tꞌä̖hkí iví tu̖u̖ tꞌowa dovâytꞌôeˀa̖míḏí, heḏiho tꞌä̖hkí in Huḏíyo dimuupíˀin iwe diyiˀin ditꞌoe. Heḏi Yôesiḏi naa dînˀaywon, wí toˀwí wí khänbí wä̖ä̖ iweḏi óewhahkêˀ waabá naa díˀan. \v 18 Heḏi Naˀinbí Sedóḏáho tꞌä̖hkí i híwó̖ˀpîˀ tꞌowaḏi díkhâymáaˀin didaˀ iweḏi díwhahkéyí, heḏá iḏá oe makówá wáy i natsonnä́n diwepiyeˀ bahpíbo díhûuwí. Hä̂nhay wänbo tꞌä̖hkí tꞌowa dínkhâyˀä̖ˀ kwꞌáayéboˀ óemáˀve-íˀin. Hamân. \s1 Wí sengitu̖u̖ namuuˀiˀ \p \v 19 Priscilla-á Aquila-á ovä̂nsengitu̖ˀâ̖a̖mí, heḏá in Onesiphorus-ví kꞌaygiwindá wáˀ. \v 20 Erastus-á oe Corinth búuˀúbo iwóyí̖ˀ, heḏi Trophimus-á nahayḏi oe Miletus búuˀú iwá dóyoeˀan. \v 21 Bisóˀḏêe-í waˀḏi nateˀnúpóepíḏíboˀ unpówá-íḏí. Eubulus-dá wóesengitu̖ˀan, heḏá Pudens-dá Linus-dá, Claudia-ḏá, heḏá tꞌä̖hkí in wé̖ˀgeˀin tíˀûuwin páaḏéˀindá inbí sengitu̖u̖ wônsan. \p \v 22 Naˀinbí Sedó Jesus uví píˀnä́ khóˀyé mänmáˀve-í, heḏá iví séegísehkanä-á wóemä̂äní.