\id 1TH - Tewa [tew] NT (North America Branch) (DBL 2014) \h 1 THESSALONIANS \toc1 In PáaḏÉˀIN Ta̖ˀnin Paul-di In Thessalonica Búuˀúwi Méesateˀin Tꞌowa ovâyta̖ˀnannin \toc2 1 Thessalonians \toc3 1 Th \mt1 In PáaḏÉˀIN Ta̖ˀnin Paul-di In Thessalonica Búuˀúwi Méesateˀin Tꞌowa ovâyta̖ˀnannin \c 1 \p \v 1 Naˀin Paul-á Silas-á heḏá Timothy-á gimuuˀindi un méesateˀin tꞌowa oe Thessalonica búuˀú íthaaˀin wâyta̖ˀdoˀ, undá Yôesi naˀinbí Táḏávíˀin heḏá Naˀinbí Sedó Jesus Christ-víˀindá ímuu. Yôesiví séegísehkanä bînmáˀve-í, heḏi iḏi wovâykhä̖ge̖ˀnamí ánshaaginpíḏíboˀ íkwo̖ˀníḏí. \s1 Háa Yôesiví tꞌowa oe Thessalonica búuˀú dithaaˀin dívíwhä̖yunde waa heḏá háa inbí wówátsi dâyhon waa \p \v 2 Hä̖̂ä̖ḏi waa ívíyûusuˀoˀ ihayḏi Yôesi Táḏá âykú̖ˀdaaˀoˀ un ímuuḏi, \v 3 heḏi Yôesi naˀinbí Táḏávíˀpiyeˀ ívíhá̖ḏíndeḏi ívíyûusuˀa̖míḏí hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí ívíˀánshaaˀoˀ háa úvíˀoˀin Jesus-víˀpiyeˀ úvíwhä̖yundeḏi, heḏá háa báyékí úvítꞌôemáaˀindá Jesus bînséegíḏí, heḏá háa úvíyä̖́ä̖ˀoˀindá Naˀinbí Sedó Jesus Christ nawáyˀä̖ä̖-íḏí úvítsíkhaˀmáaḏí. \p \v 4 Tíˀûuwin páaḏéˀin, un Yôesi Táḏáḏí wovâyséegíˀin, gínhanginná iḏi wovâyde̖ˀmannin ivíˀin ímúníḏí. \v 5 Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ naˀindi wâymä́giˀi tu̖u̖ḏa̖ˀ wínamuupí, hewänbo hä̖ä̖wí kayˀi namuu, heḏi wâytꞌôeˀoḏi i Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ naˀindáḏí nayiˀ, heḏi gínhanginná nä́ˀi tu̖u̖-á taˀgen namuuˀin. Undá únhanginná háawin wówátsi âyhonnin undáḏí giyiˀ ihayḏi, heḏi tꞌä̖hkí ívíˀandi-á ungîˀḏa̖ˀ namuu. \v 6 Heḏi ihayḏi úvísóˀḏêe naˀin waagiˀinbá heḏá Naˀinbí Sedó Jesus waagiˀbá-á ímúníḏí, heḏi tobáháa báyékí tꞌôephaḏe únpówá wänboˀ, i Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi híhchan wovâymä́gi naˀinbí tu̖u̖ dînhógi ihayḏi. \p \v 7 Heḏiho tꞌä̖hkí in wé̖ˀgeˀin Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yundeˀin oe Macedonia nange heḏá Greece nangá dikwꞌó̖ˀnin undá bînkeeyan háawin wówátsi in dínkhâyˀä̖ˀ dâyhûuwíˀin. \v 8 I tu̖u̖ Naˀinbí Sedó Jesus-ví̖ˀgeḏi thayˀeeḏi unbíˀweḏi napeeḏi oe Macedonia-piyeˀ heḏá Greece-piyá nawaḏeḏee, hewänbo iwepiyeḏa̖ˀbá yoe, wéngé tꞌä̖hkí tꞌowa ho ditꞌoe háa Yôesivíˀpiyeˀ úvíwhä̖yundeˀin, heḏiho wínatáypí wíyá háawên unbí whä̖yu̖ i̖ˀgeḏi âytu̖ˀâ̖a̖míḏí. \v 9 Hä̖ˀin tꞌowabo unbí̖ˀgeḏi ditû̖ˀ háa undi naˀin díséegíˀannin, heḏá háa hä̖ä̖wí bînkhíyéḏí unbí yôesi waa bîncha̖a̖ˀi bînyoeˀannin Yôesivíˀpiyeˀ úvíwhä̖yú̖-íḏí, heḏá háa nää-á i koḏi̖ˀdi Yôesi bînˀaˀginmäˀin, i-á i taˀgendi nawówáyiˀi namuu, \v 10 heḏá wáˀ ditꞌoe háa nää iví ay ûnmuuˀi bîntsíkhaˀmáa makówáḏí nawáyˀä̖ä̖-íḏí, i-á Jesus namuu, i Yôesi Táḏáḏí óewáywówápaaˀiˀ, heḏi iḏibá dînˀaywonkhâymáa owáy ihay thaa Yôesi Táḏáḏí tꞌowa ovâytuchä̖nu iwe, inbí tꞌaywó̖ˀdi dínmuuḏi natꞌayḏi. \c 2 \s1 Háa Paul oe Thessalonica búuˀú Yôesigîˀ itꞌôeˀan waa \p \v 1 Tíˀûuwin páaḏéˀin, únhanginná unbíˀwe giyiˀ ihayḏi háa ívíˀan waa wínapeḏeepí. \v 2 Undá únhanginná unbíˀwe gipówápíḏíbo báyékí dítꞌôephaḏekannannin heḏá báyékí híwó̖ˀpîˀ naˀin díhéeˀannindá oe Philippi búuˀú. Hewänbo tobáháa báyékí tꞌowaḏi díˀahkhâaˀa̖míˀin didaˀ wänbo naˀinbí Yôesiḏi khuwôedaˀ dînyâaˀan iví híwó̖ˀdi tu̖u̖ wâytu̖ˀâ̖a̖míḏí. \v 3 Naˀindi wâywhä̖yu̖ˀa̖míḏí ívísóˀḏíndeˀ ihayḏi, in taˀgen namuu iweḏi wíˀívíhângeˀanpí, heḏá naˀinbí ánshaa-á yä̖ˀḏâapîˀ wígínmuupí, heḏi hä̖ä̖wí wänbo unbíˀweḏi wíˀâykaayanpí. \v 4 Yôesi Táḏáḏí naˀin dítayi̖ˀ, heḏá dímûˀ ihay híwó̖ˀnin gimuuˀin iví híwó̖ˀdi tu̖u̖ âytꞌôeˀa̖míḏí. Heḏiho ívíhíˀmáaḏí wíˀívísóˀḏíndepí tꞌowa âywänpihíhchannamíḏí, hewänbo Yôesi Táḏá-ân âyhíhchannamíḏân. I-áho hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí naˀinbí píˀnä́ khóˀyé âymáaˀiˀ imúndeˀ. \v 5 Un únhanginná saˀwó̖ˀgí unbí̖ˀgeḏi wíˀívíwänpihéeˀanpí, heḏá wáˀ wíˀívíhôeyóˀanpí undi hä̖ä̖wí dímä̂äníḏí. Yôesi Táḏá ûnhanginná nä́ˀindá in taˀgen namuuˀin. \v 6 Heḏá undáḏí giyiˀ ihayḏá wíˀívísóˀḏíndepí tꞌowa naˀinbí̖ˀgeḏi híwó̖ˀ dívíhéeˀa̖míḏí, un wänbo-á háa wây-á toˀwên wänbo-á yoe, tobáháa Christ-ví tꞌôekhuwaˀin gimuuḏi gínkꞌóe wänbo heˀennin dípaa-íḏí. \p \v 7 Hewänbo naˀin undáḏí giyiˀ ihayḏi, wí yíyá iví áyyä̖̂ä̖ itsä̖ä̖ˀoḏi ovâyˀá̖yînmáa waagibá wâysehkanäˀan. \v 8 Naˀindi báyékí wâydaˀ, heḏi naˀinbí séegí unbíˀpiyeˀ gínmuuḏânkun gikhâymuu Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ wâymä̂äníḏíḏa̖ˀbá yoe, hewänbo naˀinbí wówátsi wáˀ. \v 9 Tíˀûuwin páaḏéˀin, ti wíˀúnˀánshaapíˀan, undáḏí gikwꞌó̖ˀ dihayḏi báyékí ívítꞌôeˀan. Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ wâytu̖u̖phaḏendeˀ ihayḏibá khu̖u̖-á thaa-á ívítꞌôeˀan wáˀ âychä̖ˀtꞌaaníḏí, heḏânho un wíˀbo wíˀúntâynípí hä̖ä̖wí gíntáyˀi dímä̂äníḏí. \p \v 10 Un Christ-víˀpiyeˀ úvíwhä̖yundeˀindáḏí naˀin gikwꞌó̖ˀ dihayḏi, háa naˀinbí wówátsi âyhon waagi yä̖ˀḏâaˀindá taˀgeˀindá gínmuu, heḏá toˀwí wänbo-á wíˀûnkoeḏipí wên háawên wänbo naˀinbíˀpiyeˀ dîntꞌeˀpꞌíḏe-íḏí. Un únhanginná heḏá Yôesi Táḏá wáˀ ûnhanginná nä́ˀin in taˀgen namuuˀin. \v 11-12 Heḏá wáˀ un únhanginná wí̖ˀínbo wâyhéeˀannin, heḏi naˀindi wâytumakheˀan wí táḏá iví áyyä̖̂ä̖ ihéeˀo waagibá, heḏá wâykweewaasenwaatu̖ˀan, heḏá kaygi̖ˀdiḏá wâyhéeˀan unbí wówátsi híwó̖ˀ bînhûuwíḏí heḏânho Yôesi Táḏá nahíhcha̖a̖-íḏí. Iḏânho wóvâytu̖kánnan ivíˀpiyeˀ íˀä̖ä̖-íḏí makówápiyeˀ ímu-íḏí heḏá iwá heˀennin ípúwíḏí. \p \v 13 Heḏi wíyá hä̖ä̖wí namuuḏi wáˀ Yôesi Táḏá hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí âykú̖ˀdaaˀoˀ. Nä́ˀi tu̖u̖ wâytu̖máaˀiˀ un ítꞌoeḏi heḏá bînséegíˀandá Yôesivíˀweḏi naˀä̖ä̖ˀin úvíwhä̖yu̖, tꞌowavíˀweḏiḏa̖ˀbá yoe. Heḏi taˀgendi Yôesiví tu̖u̖-ân ûnmuu, heḏi nä́ˀi tu̖u̖bá un ipiyeˀ úvíwhä̖yundeˀinbí píˀnä́ khóˀyé itꞌôemáa. \p \v 14 Tíˀûuwin páaḏéˀin, háa in Judea nangewin méesateˀin tꞌowa Yôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀin heḏá Christ Jesus-víˀpiyá dívíwhä̖yundeˀin dínpóe waagibá un hanbá únpóe. Unbí ówîngeˀin tꞌowaḏibo wovâytꞌôephaḏekannan in Huḏíyoḏi inbí tꞌowa oe Judea ovâytꞌôephaḏekannan waagibá. \v 15 In Huḏíyoḏânkun hä́nˀoe Yôesi Táḏáví tukhe̖ˀmin ovâyhá̖nú, heḏá indibá Naˀinbí Sedó Jesus óehay, heḏá naˀindá wáˀ díkhe̖hpiye. Indiḏá Yôesi Táḏá hây wänbo wíˀóehíhchandopí, heḏá toˀwên tꞌä̖hkí dâyyoegiˀoˀ. \v 16 Dívísóˀḏêe díˀahkhâa-íḏí in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowa háḏíḏí ovâyˀaywoeníˀin wíˀâytꞌôeˀâ̖a̖mípíḏí, heḏi handiḏi nä́ˀin Huḏíyoví tꞌaywó̖ˀdi dínsôemän, heḏiho Yôesi Táḏá inbíˀpiyeˀ natꞌayḏi nää inbí tuchä̖nu ho dínpówá. \s1 Paul hânho nadaˀ in Thessalonica-win méesateˀin tꞌowa ovâymúníˀin \p \v 17-18 Tíˀûuwin páaḏéˀin, unbíˀweḏi wí hây tä̖hkí giwiyeḏee, hewänbo tobá undáḏí wígikwꞌó̖hpí wänbo waˀḏi naˀinbí píˀnä́ khóˀyé unbí̖ˀgeḏi wâyˀánshaamáa, heḏiho hânho wíyá wâymúníˀin gidaˀ, heḏi unbíˀpiyeˀ gimú-íḏí ívísóˀḏíndeˀ. Naa Paul hä̖́yä́nbo dáysóˀḏêe wâymúníḏí, hewänbo i Penísendiḏi díˀahkhándeˀ. \v 19 Owáy Naˀinbí Sedó Jesus nawáyˀä̖ä̖ḏi iví páaḏépiyeˀ giwin dihayḏi, gitsíkha unnân iwebá wâymúníḏí, heḏá un ímuuḏá gihíhchangítꞌóe, heḏá unbí̖ˀgeḏá ívíyêngihéeˀa̖mí, wí hä̖ä̖wí gitꞌanpóeˀiˀ ímuu waagibá. \v 20 Un ímuuḏânkun naˀin hânho híwó̖ˀ gichanpoˀ heḏá ívíhíhchandoˀ. \c 3 \p \v 1-3 Naˀin hânho gihanginˀândaˀ háa un únpoˀin, heḏi báyékí gitaachanpóeḏí wígitsíkhakandaˀpí gínhanginpúwíˀin, heḏânho giˀân shánkí híwó̖ˀ namúní kinnân ívíˀa̖míˀin: Naa oe Athens oˀä́n dihayḏi iwebo dáywóyí̖ˀ, heḏi iweḏi naˀinbí tíˀûu páaḏéˀi Timothy unbíˀpiyeˀ âysan, i-á naˀindáḏí itꞌôeˀoˀ tꞌowa ovâytꞌôeˀa̖míḏí Yôesi Táḏáví híwó̖ˀdi tu̖u̖ Christ-ví̖ˀgeḏi. Heḏiho unbíˀpiyeˀ i wâysan wovâykweewaasenwaatu̖ˀâ̖a̖míḏí heḏá wovâykhä̖ge̖ˀnamíḏí shánkí kayˀindi Christ-víˀpiyeˀ úvíwhä̖yú̖-íḏí, heḏânho i tꞌôephaḏe únpóeˀiˀ namuuḏi wíˀúvíyâaˀa̖mípíḏí unbí whä̖yu̖ iweḏi. Unbo únpihanginná Yôesi Táḏáḏí nä́ˀi tꞌôephaḏe dînpúuwíˀin imäˀ. \v 4 Waˀḏi undáḏí giyiˀ ihayḏibo waˀ napóepíḏíboˀ ihayḏa̖ˀ wâytu̖ˀoˀ âytꞌôephaḏegítꞌóeˀin, heḏi únhanginná hanho napóeˀin. \s1 Timothy-ḏi Paul óetu̖ˀan in Thessalonica-win méesateˀin tꞌowa híwó̖ˀ dimännin \p \v 5 Heḏânkun báyékí otaachanpóeḏí wíḏîntsíkhakoeḏipí Timothy unbíˀpiyeˀ dósaaníḏí. Naa hânho ohanginˀândaˀ unbí whä̖yu̖ i̖ˀgeḏi háa kayˀin únmuuˀin háa yoe. Á̖yîngi iwe oˀä́nwän gá oˀândân háḏíwáy i Penísendiḏi wovâytꞌannin, heḏi wovâytꞌandá hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ungîˀ ívíˀandi peḏeeˀin gínpúwí. \v 6 Hewänbo nää-á Timothy naˀinbíˀwe nawáypówá, heḏi wí híwó̖ˀdi tu̖u̖ úvíkanhon niˀgeḏi dînkán. Iḏi dítu̖ˀan unbí whä̖yu̖ waˀḏi únkayˀin heḏá séegí-á bînmáaˀin, heḏá hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí naˀinbí̖ˀgeḏi híwó̖ˀda̖ˀ úvíˀánshaamáaˀin, heḏá taˀgendá ídaˀin wíyá díwáymúníˀin, naˀindi wâymúníˀin gidaˀ waagibá. \v 7 Heḏânho tíˀûuwin páaḏéˀin, waˀḏi híwó̖ˀbo úvíwhä̖yundeˀin gínhanginpóe ihayḏi báyékí gihíhchanpóe, tobáháa báyékí kâyˀi tꞌôephaḏe iwe gikwꞌôn wänboˀ. \v 8 Nää gínhanginná unbí whä̖yu̖ Naˀinbí Sedó Jesus-víˀpiyeˀ kayˀin únmuuˀin, heḏiho hânho saˀwó̖ˀ naˀinbí wówátsi âyhon. \v 9 Naˀindi Yôesivíˀpiyeˀ wâyyûusuˀoḏi hânho gihíhchanpoˀ, heḏiho un ímuuḏi tobáháa hä̖́yú̖ Yôesi Táḏá âykú̖ˀdaaˀo wänboˀ, ihay kú̖ˀdaa wänbo waˀ wíˀâyˀohpí. \v 10 Khu̖u̖-á thaa-á pín taˀge hayḏi Yôesi Táḏávíˀpiyeˀ ívíyûusuˀoˀ iḏi dípunmä̂äníḏí unbíˀpiyeˀ, heḏânho wíyá wâyhá̖ˀamíḏí, heḏi handiḏi wíyá hä̖ä̖wí úntáyˀiˀ íhá̖hpúwí shánkí híwó̖ˀ úvíwhä̖yú̖-íḏí. \p \v 11 Yôesi naˀinbí Táḏá heḏá Jesus naˀinbí tsondi hayˀi-á âydaˀmáa unbíˀpiyeˀ díhûuwíḏí. \v 12 Gidaˀpoˀ Naˀinbí Sedó Jesus-di wovâykhä̖ge̖ˀnamíḏí heḏânho shánkí wänbo wíˀnä́ táye úvíséegíhûuwí, heḏá wé̖ˀgeˀin tꞌowa-á wáˀ hanbá bînséegíhûuwí. \v 13 Handiḏânho Naˀinbí Sedó Jesus-di unbí píˀnä́ khóˀyé shánkí wovâykaymä̂äní, heḏiho owáy i nawáypówá ihayḏi tꞌä̖hkí in wé̖ˀgeˀin tꞌowa ivíˀin ûnmuuˀin wóegé, undá yä̖ˀḏâaˀinbo Yôesi Táḏáví páaḏépiyeˀ úvíwí̖nú-í, heḏá wên háawin wên wänbo wovâytꞌeˀpꞌíḏe-íˀin wívînmáˀve-ípí unbí píˀnä́ khóˀyé. \c 4 \s1 Gínkhâyˀä̖ˀ híwó̖ˀ naˀinbí wówátsi âyhûuwíˀin Yôesi âyhíhchannamíḏí \p \v 1 Tíˀûuwin páaḏéˀin, nää nä́ˀi wâytu̖ˀâ̖a̖mí: Háa unbí wówátsi bînhûuwíˀin Yôesi Táḏá bînhíhchannamíḏí wâyhá̖ˀanhoˀ, hewänbo Naˀinbí Sedó Jesus-di dînkꞌûˀ wâydaaˀa̖míḏí heḏá wâytumakheˀa̖míḏí shánkí wänbo úvísóˀḏêe-íˀin kin úvíˀâ̖a̖míḏí. \v 2 I tsontu̖u̖ wâytu̖ˀandiˀ un únhanginnânhoˀ, heḏi nä́ˀi tsontu̖u̖-á Naˀinbí Sedó Jesus-víˀweḏân naˀä̖ä̖. \p \v 3 Kinnân Yôesi Táḏá nadaˀ úvíkanhûuwíˀin: Yä̖ˀḏâaˀinda̖ˀ unbí wówátsi bînhûuwí, heḏiho toˀwí unbí sedó háa kwiyó wíˀúnmuupîˀ-áḏí wíˀúvíwho̖hkwomáˀve-ípí. \v 4-5 Yôesi Táḏá nadaˀ un únhanginnáníˀin háa unbí túuˀú bîntsonmáˀve-íˀin, heḏânho yä̖ˀḏâaˀin ímúní heḏá tꞌowaḏá wovâyˀaˀgeení, heḏi unbí túuˀúḏí háa íwänpicha̖a̖ waagiḏa̖ˀ wíˀúvíˀâ̖a̖mípí, heḏânho in wé̖ˀgeˀin tꞌowa Yôesi Táḏá dâytaapíˀin dívíkanhon waagi wíˀúvíˀâ̖a̖mípí. \v 6 Toˀwí wänbo wíˀûnkhâyˀä̖hpí wíyá toˀwí Jesus-víˀpiyeˀ iwhä̖yundeˀi híwó̖ˀpí óemáˀve-íˀin háa iví kwee háa sen óekwee-íˀin. Thayˀeeḏi heḏá kayˀindá ho wâytu̖ˀan, Naˀinbí Sedó Yôesiḏi in toˀwên han dívíˀoˀindá ovâytuchä̖nukhâymáa. \v 7 Yôesi Táḏáḏí naˀin dítu̖kánnan ivíˀin gimúníḏí heḏânho yä̖ˀḏâaˀinda̖ˀ gipúwíḏí, tsé waagiˀinbá giyê̖e̖niḏá yoe. \v 8 Heḏiho toˀwên nä́ˀi híwó̖ˀdi há̖hkan dâyyoegimáaḏáho wí híˀ tꞌowavîˀḏa̖ˀ wíˀovâyyoegiˀopí, hewänbo Yôesi Táḏáví híˀ-ân ônyoegiˀoˀ. Yôesi Táḏáḏânho iví Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ dímä́gi, heḏi nä́ˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á yä̖ˀḏâaˀi namuu. \p \v 9 Wínatáypí naaḏi wâyta̖ˀnamíˀin háa únkhâyˀä̖ˀ in wé̖ˀgeˀin Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yundeˀin bînséegíhûuwíˀin. Yôesi Táḏáḏí ho wovâyhá̖ˀan kin úvíkanhûuwíˀin. \v 10 Heḏi taˀgendi undi tꞌä̖hkí in Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yundeˀin hä̖ä̖ Macedonia nange dikwꞌó̖ˀnin bînséegí, hewänbo kaygi̖ˀdi wâytu̖máa wíyá shánkí wänbo bînséegíhûuwí. \p \v 11 Úvísóˀḏí̖ˀbe-í unbí wówátsi hanginpí híwó̖ˀ bînhûuwíḏí, heḏá únˀá̖yîngiwó̖ˀnáhpí i̖ˀge wíˀúvítomáˀve-ípí, heḏá unbí wówátsi únmuuˀigîˀ úvítꞌôeˀâ̖a̖mí bînpichä̖ˀtꞌaaníḏí, háa naˀindi wâytu̖ˀan waagibá. \v 12 Kin úvíkanhondi tꞌowaví khä̖ge̖ˀ wíˀúntâynípí, heḏá háa unbí wówátsi bînhon waagiḏi tꞌowa Yôesivíˀpiyeˀ dívíwhä̖yundepíˀin dimuuˀindá wovâyˀaˀginhûuwí. \s1 Háa napuwagítꞌóeˀin Jesus nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi \p \v 13 Tíˀûuwin páaḏéˀin, gidaˀ un únhanginnáníˀin háa in toˀwên inbí wówátsi dâybowaˀin dínpuwagítꞌóeˀin. Wáy wên tꞌowa-á i̖ˀgeḏi wíḏínhanginnáhpí, heḏânkun toˀwí nachuu ihayḏi dikꞌáykháapoˀ. Naa wóˀdaˀpí íchanpúwíˀin háa in dicha̖a̖ waagibá. \v 14 Ívíwhä̖yunde Jesus nachuuˀin heḏá nawáywówápóeˀindá, heḏânkun kin wáˀ ívíwhä̖yundeˀ: Toˀwên Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yundeˀin inbí wówátsi dâybowa wänboˀ, Yôesi Táḏáḏí ovâywáywówápaa-í Jesus-áḏí dikwo̖ˀníḏí owáy nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi. \p \v 15 Nä́ˀin wâytu̖kankhâymáaˀin Naˀinbí Sedó Jesus-ví híˀ ûnmuu: I nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi in toˀwên inbí wówátsi dâybowaˀinbí páaḏébo naˀin waˀḏi giwówáyiˀin ivíˀpiyeˀ wígimänpí. \v 16 Kinnân napúwí: Tꞌowa ditꞌóe-í wên tsontu̖u̖ kaygi nakeetû̖ˀnin waagiˀinbá, heḏá i pꞌóˀḏéḏîˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiví tu̖u̖ waagibá-á, heḏá Yôesi Táḏáví tenphé waagibá-á. Ihayḏáháˀ Naˀinbí Sedó Jesus-á makówáḏá nawhá̖ní. Ihayḏibá in toˀwên dihánnin Jesus-víˀpiyeˀ dívíwhä̖yu̖ˀindá diwáywówápúwí, \v 17 heḏáháˀ naˀin waˀḏi giwówáyiˀindá wé̖ˀge in dihánnindáḏí oe okhúwá nakwꞌó̖ˀ diwepiyeˀ dípiyegítꞌóe, heḏi iwe Naˀinbí Sedó Jesus âyyáy-í, heḏiho i-áḏí hä̂nhay wänbo tꞌä̖hkí gikwo̖ˀní. \v 18 Heḏiho únkhâyˀä̖ˀ nä́ˀi hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi wíˀnä́ táye úvíhíˀmáˀve-íˀin heḏânho wíˀíkꞌáykháa-ípíḏí. \c 5 \s1 Gínkhâyˀä̖ˀ gikhâymúníˀin Jesus nawáyˀä̖ä̖-íḏí \p \v 1 Tíˀûuwin páaḏéˀin, hä̖̂ä̖ḏi háa wéˀi thaa Jesus nawáyˀä̖ˀ i̖ˀgeḏi wâyta̖ˀnamíˀin wínatáypí. \v 2 Unbo taˀgendi únpihanginná Naˀinbí Sedó Jesus nawáyˀä̖ˀin, hewänbo wínahanginnáhpí hä̖̂ä̖ḏi i thaa nanáníˀin. Wí sänbi tsíkhagipí khu̖ˀḏéeḏí naˀä̖ä̖ waagibá, Jesus wáˀ tsíkhagipí napowagítꞌóe. \v 3 Tꞌowa ditú̖ˀbe-í, “Hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí á̖yîngipíḏíbo híwó̖ˀ gínmän, heḏiho háˀto hä̖ä̖wí wänbo híwó̖ˀpîˀ gínpúwí.” Hewänbo waˀḏi haˀwâa dívíhíˀmáaḏíbo tꞌôephaḏe dínpúwí, heḏi háˀto iweḏi bahpíbo dipée-í. Tsíkhagipí nä́ˀi dínpuwagítꞌóe, wí kwee natsꞌanˀeyehaypoˀ waagibá. \p \v 4 Hewänbo tíˀûuwin páaḏéˀin, undá wên tꞌowa khu̖u̖ ee dithaaˀin waagiˀin wíˀímuupí, undá híwó̖ˀ únkeetꞌóe, heḏiho Jesus nawáyˀä̖ˀi thaaḏi á̖yîngipíḏíbo wíwovâyhónípí, wí sänbiḏi wovâyhóní waagibá. \v 5 Undá tꞌowa hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí thaaḏiḏa̖ˀ úvíˀoˀin heḏá nakohthaynáˀ niˀge ímännin waagiˀinbá ímuu, in tꞌowa hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí khu̖u̖ḏi nakohkeetꞌóepí ee dívíˀoˀin waagiˀinbá wígimuupí. \v 6 Heḏânho wígínkhâyˀä̖hpí tꞌowa yóˀin dimuuˀin waagiˀinbá gimúníˀin, hewänbo giyósaˀwo waagi gikwo̖ˀní, heḏá naˀinbí tsiyekandá híwó̖ˀdá âyˀá̖yîngihûuwí. \v 7 Khu̖ˀḏéeḏân tꞌowa diyókhá̖yä̖ˀ heḏá dívísu̖wä̖yíyéndeˀ. \v 8 Hewänbo naˀin thaaḏiˀin gimuu, heḏiho naˀinbí tsiyekan gínkhâyˀä̖ˀ âyˀá̖yîngiˀâ̖a̖míˀin. Yôesivípiyeˀ ívíwhä̖yú̖-í heḏá tꞌowa-á âyséegíhûuwí, heḏi kin ívíˀoḏá wên sundaḏo dikhâywinnin waagiˀinbá gimúní, inbí pí̖hkhú̖ iweˀi kwä̖́kꞌu aa dívípitógiḏi inbí túuˀú dâyˀá̖yîngiˀa̖míḏí. Heḏá pín taˀgeḏi gitsíkha-í Yôesiḏi dînˀaywoeníḏí, heḏi handiḏá in sundaḏo inbí kwä̖́kꞌu pꞌó̖hkhändá inbí pꞌôn dâyˀá̖yîngiˀoˀin waagiˀinbá gimúní. \v 9 Naˀinbí Sedó Jesus naˀingîˀ iˀannin namuuḏi Yôesi Táḏáḏí díde̖ˀman dînˀaywoeníḏí, tꞌayḏi dítuchä̖nú-íḏá yoe. \v 10 Jesus naˀingîˀ nachuu, heḏi owáy nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi tobáháa naˀinbí wówátsi âybowa wänbo háa waˀ giwówáyi wänboˀ hä̂nhay wänbo tꞌä̖hkí i-áḏí gikwo̖ˀní. \v 11 Heḏiho wíˀnä́ táye úvíkayˀâ̖a̖mí heḏá úvíkweewaasenwaatu̖ˀâ̖a̖mí, háa nää úvíkanhon waagibá. \s1 Báyékí hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi ovâytumakheˀan \p \v 12 Tíˀûuwin páaḏéˀin, nä́ˀin naˀindi wâydaˀmáa: Bînˀaˀginnamí in toˀwên unbí̖ˀge diyiˀin Naˀinbí Sedó Yôesiḏi ovâykwꞌóḏiˀin wovâypahûuwíḏí heḏá wovâyhá̖ˀa̖míḏí. Indá kin dâyˀa̖míḏí báyékí dívítꞌôemáa. \v 13 Heḏiho nä́ˀi hä̖ä̖wí wovâyˀoˀi namuuḏi báyékí bînˀaˀginhûuwí heḏá bînséegíhûuwí. Heḏi tꞌä̖hkíḏíbo tsa̖a̖ginpíḏíbo wé̖ˀge íthaa-í. \p \v 14 Tíˀûuwin páaḏéˀin, nä́ˀin tumakhe wáˀ wâymä̂äní: In ditꞌôedaˀpíˀin bîntu̖ˀâ̖a̖mí ha̖ˀmin wíḏimúnípí. In dikhuwôedaˀin dimuuˀin ovâykhä̖ge̖ˀnamí wíḏikhuwôedaˀ-ípíḏí. In kayˀindi dívíwí̖núndepíˀindá wáˀ ovâykhä̖ge̖ˀnamí. Tꞌä̖hkí tꞌowa-áḏí úvíboˀatä̖́ˀa̖mí. \v 15 Wí toˀwíḏí wíyá toˀwí híwó̖ˀpí óeˀandáhoˀ, wívînkanmä̂änípí i wîˀḏi híwó̖ˀpíbá ônwáybu̖u̖níḏí, hewänbo undá únkhâyˀä̖ˀ hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí úvísóˀḏêe-íˀin wíˀnä́ táye híwó̖ˀda̖ˀ úvíkanhûuwíḏí, heḏá wé̖ˀgeˀin tꞌowa tꞌä̖hká wáˀ hanbá bînhûuwí. \v 16 Hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí íhíhcha̖a̖-í. \v 17 Hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí íkhâymúní úvíyûusuˀa̖míḏí. \v 18 Íkú̖ˀdaapúwí tobáháa háa napóe wänboˀ. Kinnânkun Yôesi Táḏá nadaˀ úvíˀâ̖a̖míˀin, gá Christ Jesus-víˀin ímuuḏân. \p \v 19 I Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ví tꞌôe wívînˀahkhâa-ípí. \v 20 Yôesi Táḏáví tukhe̖ˀmin dimuuˀinbí híˀ hä̖ä̖wí dínchä̖ˀmuupí waagibá wívînchanhûuwípí. \v 21 Hewänbo hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí híwó̖ˀ bîntayi̖ˀní, heḏá i híwó̖ˀdi namuuˀiḏa̖ˀ bînkhonhûuwí. \v 22 Tꞌä̖hkí yä̖ˀḏâapîˀ namuu iweḏi úviyâaˀa̖mí, tobáháa hä̖ä̖wí namúní wänboˀ. \p \v 23 Yôesi Táḏáḏí díkhä̖ge̖ˀdoˀ ánshaaginpíḏíbo gikwo̖ˀníḏí, heḏi iḏânho wovâykhä̖ge̖ˀnamí wáˀ yä̖ˀḏâaˀinda̖ˀ ímúníḏí, heḏi iḏá unbí wówátsi thaa tꞌä̖hkí wovâyˀá̖yîngiˀa̖mí, unbí pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖-á unbí hâ̖a̖-á heḏá unbí túuˀú-á, heḏânho owáy Naˀinbí Sedó Jesus Christ nawáyˀä̖ä̖ ihayḏi hä̖ä̖wíḏí wänbo wíwovâytꞌeˀpꞌíḏe-ípíḏí. \v 24 Heḏi Yôesi Táḏáḏí taˀgendi wovâyˀá̖yîngikhâymáa. Iḏá wovâytu̖kánnan ivíˀin ímúníḏí, heḏi háa natû̖ˀ waa taˀgendi iˀoˀ. \p \v 25 Tíˀûuwin páaḏéˀin, dînyûusuˀâ̖a̖mí. \p \v 26 Tꞌä̖hkí in wé̖ˀgeˀin méesateˀin tíˀûuwin páaḏéˀin iwe dikwꞌó̖ˀnin bînséegísengitu̖ˀâ̖a̖mí. \p \v 27 Naaḏi wâytsonmáa, nä́ˀin ta̖ˀnin tꞌä̖hkí in wé̖ˀgeˀin méesateˀin tíˀûuwin páaḏéˀin ditꞌóe-íḏí bîntu̖u̖ˀa̖mí, gá Naˀinbí Sedó Jesus kin nadaˀḏân. \p \v 28 Naˀinbí Sedó Jesus Christ-di iví séegísehkanä wovâymä̂äní.