\id PHP - Terena NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h Filípensi \toc1 Yútoe Poûlu páhoe xapa kutípoti Jesus íhae Filípu \toc2 Filípensi \toc3 Fp \mt1 FILÍPENSI \mt2 Yútoe Poûlu páhoe xapa kutípoti Jesus íhae Filípu \ip Enepora koyuhópeti, hara yóno xapa xanena Itukó'oviti ya pitivóko iháxoneti Filípu. Turíxoa Poûlu neko êgereja yaneko pí'apeke yónoa koyúhoponea emo'u Itukó'oviti. Yokómomapihi ne Átu 16.12-14. Koati ika'ákovokutike óvo ne Poûlu yutoxôa ra koyuhópeti. Éxokoa Poûlu neko íhae Filípu enó'iyea tiú'iti koekúti vékoku xâne hokoti Jesus. Yónoa okóvo Poûlu neko inámati kutípotihiko Jesus vo'oku ápeyea xâne xapákuke ihíkaxoti ihíkauvoti ákoti itukapu ukeâti xoko Itukó'oviti. Éxokoa Poûlu nókone kó'iyeahiko vo'ókuke ne tiú'iti koekúti vékokuhiko. Haina póhutine, itea koati ikoró'ixinovotimaka íhae Filípu vo'oku páhoenoahiko, huvó'oxeake ya nókone. \ip Éxokoamaka Poûlu ne íhae Filípu ákoyea omótova okóvo. Koyúhoinoamaka iyúseyea kaná'uko ne hókeahiko Jesus vo'oku kixoku kúveovo Vúnae, koáne vo'oku elókeyea okóvo, koáne vo'oku ákoyea haxákeapukoko, koáne vo'oku itúkeovo tiú'iti ikéneke Jesus. Enékoahikomaka kónokea íkutipasikeovo kixóvoku Kristu ya ákoyea kapáyasakapu, koáne ya itúkea ahá'inoa Itukó'oviti, kuteâtimaka kixoku itúkeovo ne Kristu yaneko ivokóvo kuruhúke, kutí'inokemaka kapayásokopati Itukó'oviti, porexoâti itúkeovo hána'iti ihayú'iuti ya uhá koêti. \c 1 \p \v 1 Yutóxinopinoe ûti, undi Poûlu yoko Timóti, uti ovoxe Kristu Jesus. Pahúkinopeanoe ûti ra koyuhópeti, itínoe íhae Filípu kasása'iupone Kristu Jesus, keánemaka itínoe inuxínoti itukéti ihíkaxoti emo'u Itukó'oviti, yoko itínoe noivókoeti itúkeovo ndeákinu ya imokóvokutike. \v 2 Itúkapu ya hána'itike seánakopi Itukó'oviti, Ha'a ûti, yoko Vúnae Jesus Kristu yóvoheixonoe, koánemaka ya úhepetike isoneûti ukeâti xokóyoke. \s1 Orásauna Poûlu \p \v 3 Íngoro'ixovo xoko Itukó'oviti, nguvóvone, vo'oku uhá koeti púyaevo ongóvo ve'ókukenoe. \v 4 Uhá koeti indûko orásaum, kóyekune émbeminopinoe Itukó'oviti ya elókekoke ongóvo. \v 5 Íngoroixovo xokóyoke vo'oku kixékunoe hivó'oxinu ngoúkoponea ne inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus, ukeâti inâ kitipoânoe tukú koeti kó'oyene. \v 6 Enepone únati itukéti tûriu Itukó'oviti xepákuke, koati enjoâti koúsokeamo tukú koetímo neko káxe aukápapune Kristu Jesus. \v 7 Koati motokeâti kó'inopineye inzóneu, vo'oku ákoyea nguríkapinoe inzóneuke, yusíkoti itúkeovo ika'ákovokutike óvonzeixo, áko'o koeku énjokea kaná'uko ra inámati ihíkauvoti xoko âvoti akutípoa, áko'o koeku nzuvó'oxea po'inu ûti kóxuna'ixeovo hókea, koáhati kutikókotine ûti vitúkeovo ko'itúkeinoti Itukó'oviti ya hána'itike seánakovi. \v 8 Éxoa Itukó'oviti kaná'uyea yupíheovo inángurukeovopinoe, koane yupíheovo ákoyea omótovopinoe ongóvo. Yoko enepora kó'iyeaneye ra inzóneunopinoe, koati ukeâti xoko Kristu Jesus. \p \v 9 Émbeminopinoemaka Itukó'oviti inamá'axoyeane ukopóno ne ákoyea omótovokoko yokóvo, xaneâtimaka itíkivo koati exoâti ne kaná'uti kixovókuti íhae xoko Itukó'oviti. Émbemoamaka yéxi péni iséneuno uhá koeti koekúti, \v 10 maka itúkapune kixovókuti yupihóvoti unáko ya uhá koêti ne neívokoxo, epó'oxo itíkapunemaka ponóvoti ákoti óvaku yaneko káxe aukápapu Kristu Jesus, \v 11 koáne itúkapunemaka ainóvoti únatinoe koekúti itíko vo'oku xunako Jesus Kristu ya xikóyoke, kutí'inokemo ihayú'ikokonoti koane kahaná'ikokonotimo ne Itukó'oviti. \s1 Koati ovoxe Kristu ne Poûlu \p \v 12 Itínoe mbo'ínu xoko Jesus, ngahá'amaka yéxi itúkeovo vo'ókuke ne uhá koeti tiú'iti ngixókonoku, kutí'inoke ukopónoti ra inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus. \v 13 Yoko koati exoâti húndaru koyonónuti ika'ákavokutike itúkeovo vo'oku ngoyúhoyea koeku Kristu kutí'inoke inga'ákokonoti. Koane éxoamaka ha'ínehiko, enepone uhá koeti húndaru koyónoti ya óvokuke nâti, kó'iyeaneye. Éxoamaka uhá koeti po'ínuhiko xâne yâye. \v 14 Epó'oxo vo'ókuke ne ingá'akeovo, inamá'axoneoxo ako pika koyúhoyea emo'u Itukó'oviti ne po'ínuhiko ûti xoko Kristu, kalíhanini uhá kó'iyea. \v 15 Kaná'uti ápeyea po'ínuhiko koyúhoti koeku Kristu vo'oku kahá'ayea itúkeovo ihayú'iuti ya undíke, oposíkoti enó'iyea hokoâti ya undíke. Itea ápemaka po'ínuhiko koati ponóvoti isóneu koyúhoti koeku Kristu. \v 16 Enepohikone ponóvoti isóneu, koati itukoâti ne itukéti vo'oku ákoyea omótovo okovo po'ínuhiko xâne, exoâti noívokoxeonu Itukó'oviti énjokea kaná'uko ra inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus xoko âvotihiko akutípoa. \v 17 Itea enepohikoneko po'i koyúhoti emo'u Itukó'oviti, koyúhoinoke koeku Kristu, koati kahá'ati kapáyasokeovo, kene haina vo'oku póneovohiko isóneu, po'okoâtihiko kurí'uxeovomo tiveko ngoêku vo'ókuke, koeku óveam ika'ákovokutike. \p \v 18 Yusíkoti kó'iyeaneye, itea ako yuvâti, vo'oku koêkuti koeku koyúhoyeovo ne inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus, kóyeane elókeyea ongóvo. Yusíkoti itúkeovo vo'oku kahá'ayeahiko ikótivexea ngoêku, áko'o vo'oku itúkeovo ya ponóvoti isóneu koyúhoyeahiko, kóyeane elókeyea ongóvo. Epó'oxo ákomo hunókoku ra elókeko ongóvo. \v 19 Yoko énjoa itúkeovomo ya koeku itíkinonu orásaum, koáne vo'oku huvó'oxeonumaka Sasá'iti Omíxone Jesus Kristu, kutí'inokemo mihe'ókinonoati Itukó'oviti ne onjéne imbúhikopea ra ika'ákovokuti. \v 20 Enepone koâti hána'iti yúmo'injovone koane ânja indóponea harâ'a, ákoyeamo ápahuina índuke koteyókonutimo nonékuke Itukó'oviti, koane ixómoyeamo ombósiko ngahána'ikea Kristu ya uhá koeti ngixoku indúkeovo, ákoti apáhuina xâne mbíkone. Yoko kuteâti ixómoyea koéneye inzóneu tukú koeti kó'oyene, énomonemaka koéneye ombósi'ixone kó'oyene, koêkuiko ámbeyea yara kúveu mêum, koánemakamo ya pevótike. \v 21 Vo'oku hara indúko ámbeinoke, ngo'ítukeino Kristu. Kene ivangápu, yupihóvotineoxomo unako ngoêku ya xokóyoke. \v 22 Itea ava'ávo ênjo vo'oku indúkea ítuke Itukó'oviti koeku ámbeyeako yara poké'e, yane ákone enja noívongoe. \v 23 Koati apêti ne pi'âti koekúti ânja indúkea, ákoinoke enja noívongoe yane pi'âti. Ngahá'anemaka mbihópea xoko Kristu. Koáhati énomone itukóvoxo koekúti yupihóvoti unáko ya uhá koêti. \v 24 Itea ve'ókukenoe, énomone kónokino ámbeyeako yara kúveu mêum. \v 25 Epó'oxo koeku énjea kénokinunoeko, koati enjoâti itúkeovomo yâye ovó'ingo. Énjoa kóyeyeanemo ámbeyeako xepákukenoe, motovâti yukóponi ikéneke Kristu, koane motovâtimakamo elókeyea yokóvo ya kívivo Kristu. \v 26 Yanê'e inamá'axonemo áva kutí'inoke itikónuti yéyexovope koeku ngáyukopeovoikomo xepákuke. \p \v 27 Kene enepone koati nokonéti xepákukenoe, énomone kénoki péni kixeku itíkivo, kuteâti nókone kó'iyea ûti yane inámati ihíkauvoti íhikaxovike Kristu. Yane yusíkoti noínjoponeopinoe, áko'o yusíkoti ángo'oyea xepákukenoe, kóyeanemo énjea títiu kéyeyi ikéneke Kristu, koane poéhayeanemo yónoku iséneu ikéneke. Koane enjoâtimakamo kutikokó ké'iyinoe kéxuna'ixivo ípihi tumúne ne inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus kutípone ûti. \v 28 Hákonoe kalihú'ina píki koêkuti okopópiti, vo'oku énomonemo éxeahiko yonópeamo ipihóponovokutike. Énomonemakamo yéxi yenópimo xoko Itukó'oviti. Yoko koati ukeâti xoko Itukó'oviti ne ákoyea pîke. \v 29 Enepone seánakopi Itukó'oviti, haina póhutine kitípi Kristu, itea koatímaka keítoponivo kotíveti vo'ókuke. \v 30 Yoko koati kexuná'ixovotinoe ya tiú'itike koekúti ikéneke Kristu, kuteâtimaka neíxonenoe njokóyoke yanekôyoke. Yoko énomonemaka yeyékoxonoe kóyeyeakone ngoêku. \c 2 \s1 Ixíko'okoa Poûlu ne íhae Filípu kónokea kóseanayeokoko \p \v 1 Enepone koati kaná'uti kixóvoku ûti ikéneke Kristu, koati yuixóvoti uti venékeokoko koane kotiú'ikokoti uti visóneu, vo'oku ákoyea omótovokoko vokóvo, haîna? Hainá'ikopomaka poéhapeane visóneu xokóyoke ne Sasá'iti Omíxone Itukó'oviti ákoti ihaxákeakaka visóneu? Hainá'ikopomaka vítupa'ikeokoko yoko kóseanayeokoko ûti? Hainâra, koati énomone koéneye ne kaná'uti kixóvoku ûti ikéneke. \v 2 Émbemopinoe iké'elokexi ongóvo koeku itíkivo xâne póhutine yónoku isóneu ikéneke Vúnae, koane kutikokó ké'iyinoe ya kixeku ákoyea omótovokoko yokóvo, koánemaka ya itíkivo xâne póhutine eópone omíxoneke yoko isóneuke, póhutinemaka yúmo'ixovone itúkea ikéneke Vúnae. \v 3 Koêkuti itukéti ítike, hako itukovo vo'oku poéhayeane unako kêku yíxovo, áko'o vo'oku yopósiki ihéyu'ikikono, itea itíka ya ákotike kepayásakapu. Yoko péhutinoe, konókoti yónea yokóvo unako koêku ne po'ínuhiko xâne. Kene hako itukóvo unako kêku yóno ne iséneu inúxotike. \v 4 Hákomaka poehâne yâha itíki yíxovo, itea usó yákoyemaka ya aha po'ínuhiko xâne itúkea. \s1 Kixoku koeku isóneu Jesus enepo inâ ikútipasikovovi \p \v 5 Enepone kixoku koêku isóneupinovo ne Kristu Jesus, énomonemaka ákoeneye iséneupinovo. \v 6 Vo'oku koati póhutinehiko ne Jesus yoko Itukó'oviti, itea usó kóye ne Jesus kuríkea itúkeovo koati kuteâti ne Há'a. \v 7 Epó'oxo uha-uhá kíxoa kuríkea neko kixóvoku itúkeovo koati kuteátine Há'a yaneko itukóponovo ovoxéti, enepo ikútipasikoponovo xâne yara kúveu mêum. Koati ikútipasikoponovoviti yaneko símeaku. \v 8 Yaneko íhokoponeovoku kixóvoku xâne, yupíhova ikálihuxopeovo, epó'oxo kuri'ó koe Itukó'oviti itúkea ahá'inoa, muhíkova ya ivókeovo kuruhúke. \v 9 Koeku kó'iyeaneye, koati kapayásokopati Itukó'oviti ya uhá koeti po'ínuhiko teyonéti. Poréxopamaka Itukó'oviti itúkeovo teyonéti ne iha Jesus ya uhá koeti po'ínuhiko ihâe \v 10 maka uhá ákoene xâne ya vanúke koáne yara poké'e koánemaka ya xapa ivokóvotihiko, ipúyukexino Jesus, \v 11 koane heú ákoenemaka xâne koyúhoyea nonékuke po'ínuhiko xâne itúkeovo unae uhá koêti ne Jesus Kristu, kutí'inokemo ihayú'ikokonoti Itukó'oviti, Ha'a ûti. \s1 Kauhápu'ikoti xâne kûrivokoevo ne kutípoti Kristu \p \v 12 Itínoe ákoti omotóva ongóvo, kuteâti koeku kóyekuneyea kitípinu, yoko haina póhutine yaneko ambê xepákukenoe, itea ínapoxo kó'oyene koeku ángo'oyea, ípihea tumúne ne itíki ahá'inopi Itukó'oviti, itínoe koítovone. Énomone itíko, yexókovotimaka itíkivo teyoti Itukó'oviti, pivoâtimaka keíkaxu'iki okóvo. \v 13 Vo'oku koati Itukó'oviti ko'itúke xikóyoke. Énomone porexópi iséneu kehá'ayi itíki ítuke, koane énomonemaka koxunákopi keúsoki kuteâti ne únati ahá'inovi. \p \v 14 Koêkuti ítike, itíka ya ákotike kepahákapu, koáne ya ákotike yarixákaka, \v 15 maka itíkapune xâne ákoti koyuhoâti ápeyea váhere ítuke. Yanê'e, itímakamo koati sasá'iti xe'éxapone Itukó'oviti ákoti óvaku, ákotimaka ikapíti'ikapu xapa xâne kûrivokoevo, enepohikone ainóvoti ákoti panâpu, ákotimaka kayúsea kixoku itúkeovo. Yane keuhápu'ikoatihikomo kuteâti kíxoaku hékerehiko ya vanúke kaúhapu'ikea ovâti ra poké'e. \v 16 Koeku yéxoki po'ínuhiko xâne ne inámati ihíkauvoti poréxoti inámapoti apéyeati ákotinemo hunókoku, itínoemo éyenjovope yaneko káxe aukápapu Kristu, vo'oku itínoe ákoinoke ko'itukehí ángoe ítukeke Itukó'oviti, koane itínoemaka kutí'inoke apêti itóponone ne ngóxuna'ixeovo ya ítukeke Itukó'oviti. \p \v 17 Yusíkoti óvokeovo indína enepo ngaepékakana, itea enepomo injakánaneye, kutí koetímo ingó'iparaxoke Itukó'oviti nê'e yoneâti oúkeke ne inúxoti ímbaraxoake, enepone ngóxunanevo ítukeke kutí'inoke kivóvotinoe Itukó'oviti. Epó'oxo enepo injakánaneye, elóketimo ongóvo, koane motóvamaka elókeyea yokóvo. \v 18 Aélokenoekopo yokóvo. Ngoánemakamo, kutikokó koetímo ne elókeko vokóvo. \s1 Ha'ínehiko Poûlu \p \v 19 Ngúxoa ya xoko Vúnae Jesus ákoyeamo ingáxu'ikenexa mbahúkinopinoe Timóti, motovâti koúhepekopeamaka inzóneu enjáne kéyekunoe. \v 20 Vo'oku ako po'ínu kuteâti isóneu Timóti, ikaná'uxoateoxo yónea okóvo ne unako kêkunoe. \v 21 Uhá koeti po'ínuhiko xâne, aínovo yonóheixoati okóvo ne ítukevo. Ako yána okóvo ne ítuke Kristu Jesus. \v 22 Koati yexoâtinenoe motó'iyeova kúveovokono ne Timóti, vo'oku kaha'iné kíxeonu ngoyúhoyea ne inámati ihíkauvoti ítuke Kristu kuteâti koeku xe'exáti huvó'oxea há'a. \v 23 Ehá'axomo enja ngixókonokumo, ngúxoa mbahúkeamo nê'e xepákuke. \v 24 Ngúxoamaka ya xoko Vúnae ákoyeamo ánju'ikene mbíhea xepákuke. \p \v 25 Itea kóyeane íninjea ngónokea mbahúkopinopinoe Epaforodítu, mbo'ínu xoko Jesus, nza'ínemaka ya itukétike. Eneponê'e, koati ivokóponovoti ko'ítukeyea ya ítuke Vúnae. Koatímaka péhoenonu omínonu hivó'oxinuke ya nóngoneke. \v 26 Mbahukópatimo vo'oku inákurukeovopinenoe, koane êno tiveko isóneu vo'oku yeyékoxi ká'arineyea. \v 27 Koati kaná'uti enó'iyea kíxoaku aríne. Kalíhanini ivókeovo vo'ókuke, itea kóseana Itukó'oviti. Haina póhutine nê'e, itea kóseananumaka, puinónuti yupíheovo ikáxu'iyea ongóvo eneponi ivakápu. \v 28 Vo'oku ká'arineyea yanekôyo, íyovoneoxo ongóvo mbahúkopinopea kó'oyene, maka aélokeneoxo yokóvo neixápa, epó'oxo maka hákone po'i yónoku inzóneu. \v 29 Aélokenoe yokóvo simâpi vo'oku itúkeovo po'inu ûti xoko Vúnae. Xâne kuteâti, koati konokoâti tíyinoe. \v 30 Kalíhanini ivókeovo vo'oku yupíheovo kóxuna'ixeovo ya ítukeke Kristu. Yoko usó kóye ivókeovo, motovâti huvó'oxeonu ya nóngoneke, koeku ákoyea omótova hivó'oxinu, vo'oku ákoyeanoe melíkanu. \c 3 \s1 Yuho Poûlu koêku ne poe'á kixoti íhikaxea emo'u Itukó'oviti \p \v 1 Itínoe mbo'ínu xoko Jesus, tumúneke únzexea ra yúndoe, anéyeiko po'i ânja ngoyúhoinopea: Aélokenoe yokóvo ikéneke Vúnae. Ako ímanjapu ngáyukopinopi yûnzo kuteâti koeku yunzó'inopi yanekôyoke, vo'oku kotiú'ikopitinoemo. \v 2 Neíxipa ne xâne ínzau tamúku, enepohikone ákoti itukapu kaná'uti ko'itúkeinoti Itukó'oviti. Enepohikonê'e, koati ihíkaxoti xanéhiko kónokea ápeyea muyókuke hoénaxovope itúkeovo xanena Itukó'oviti, enepone sirkunsidá kó'iyea, motovâti koíteova Itukó'oviti. \v 3 Koati utíneoxo apê muyókuke ne kaná'uti hoénaxovope vitúkeovo xanena Itukó'oviti, uti ihayú'ikoti Itukó'oviti ya xunákoke Sasá'iti Omíxone. Utímaka koati elokeâti okóvo ne ítukeinovi Kristu Jesus, vitukoâti víhuinovoke nê'e, ya koêkuni itúkeovo koekúti kuteâti sirkunsidá kó'iyea ne xâne víhuinovo. \v 4 Eneponi omotóva itúkeovo koekúti kuteâti sirkunsidá kó'iyea víhuinovo, mani êno ínzuinovoke. Koêkuti inixoâti yusíkea íhuinovo koekúti kuteâti, ínapoxo ûndi eneponi akoéneye. \v 5 Vo'oku oitu koé'iko ngaxéna ike imbúhikine yara kúveu mêum, sirkunsidá ngoéne, kuteâti nókone ngó'iyea, undi izaraelíta, undi ámoripono xanéhiko noívokoe Itukó'oviti. Undímaka ámoripono Mbejámi, po'i iháxakoku njanéna íhae Izarâe. Undímaka koati kaná'uti êbereu ákoti ánahi. Yane yuínjeovoxo nzókea ne Ponóvoti Kixovókuti yútoe Muîse, undi farîzeu. \v 6 Yane yupíheovo ngahá'ayea ngotíxea nzó'e, koâti vaheréxinoati índuke ne kutípotihiko Jesus nóvoke, ininjoâti itúkeovo pahukóvotihiko. Yane mbónea ngixoku indúkeovo, kuteâti páhoenovi ne Ponóvoti Kixovókuti vitúkea ya yútoeke Muîse, undi koati sasá'iti ákoti motovâti koyúhoyea ápeyea mbahúnevo. \v 7 Itea enepora uhá koeti íninjone itúkeovo hána'iti itópoinonuke nóvoke, kutí ngíxoa ákoti itúkovoke kó'oyene koeku énjeane Kristu. \v 8 Koati yupihóvoti íninjea ákoyea itúkovoke ne uhá koeti po'ínuhiko koekúti, nonékuke unáko ne énjea Únaem Kristu Jesus, enepone yupihóvoti anú'ukea unáko ne po'ínuhiko koekúti. Énomone nguríkopinoa ne uhá koeti ínzuinovoke nóvo, koane kutí ngíxoa ihomúyoti yupihóvoti kótirinayeokono, motovâti ápeyea Kristu ya njokóyoke, \v 9 motovâtimaka nzasá'ipea xokóyoke, ákoti itukapu nzasá'iko ínzuinovo ukeâti indúkea páhoenovi Ponóvoti Kixovókuti vitúkea, itea itúkeovo nzasá'iko ukeâti ngúveovo Kristu ne ínzuinovo. Énomone ne sasá'iko ûti ítukeinovike Itukó'oviti koeku kúveovo uti Kristu. \v 10 Ngaha'a ungóponea énjea Kristu, koáne ne hána'iti xunáko exókovoti yaneko exepúkopo ukópea xapa ivokóvoti. Ngahá'amaka ngahá'ineyea Kristu koeku véngea kotívetike koekúti, kuteâtimaka vékea Kristu yanekôyoke, koane íngutipasikeovamaka yaneko ivokóvo kurúhuke. \v 11 Yane ya uhá koeti ngixoku ngóxuna'ixeovo, ngúxoa indóponeamo ne yúmo'injovone ámbepea ya xapákuke kutípoti Jesus, exepúkapea ukópea xapa ivokóvoti. \s1 Kóxuna'ixovo Poûlu ikéneke Kristu \p \v 12 Haina ngoêti indóponeane indúkeovo úsotine ikéneke Vúnae ákotine ovónuku, áko'o indúkeovo ponóvoti ákotine mbahukápu, itea anéyeingo ngóxuna'ixeovo motovâti indóponea ne ahá'inonu Kristu Jesus, enepone iháxikinonukemaka nzókea. \v 13 Itínoe mbo'ínu xoko Jesus, íninjoa âvoyea indápana nê'e, itea hara ngôe: Nguríkoane ingéneke ne koekútihiko pihotíne, koêkumaka ixómoyea ngóxuna'ixovo indóponea ne koekútihiko ovotí'iko ndumúneke. \v 14 Mbihotíne xoko ânja indóponea, enepone koâti únati íparaxeonukemo Itukó'oviti, enepone iháxikinonukemaka nzókea Kristu Jesus. \v 15 Hukinóvoti ngíxeopinoe: Uhá koeti xapákuke ûti úsotine ikéneke Kristu, ákotinemaka óvaku, ákoenemakaye isóneu. Itukovo pó'iti koêku ne iséneu, kóyeanemo koúhapu'ikinopeanoe Itukó'oviti ne nékone ké'iyi. \v 16 Yoko kuteâti koeku íhikaxeovike ne ihíkauvoti hókone ûti, vítone vitúkea tukú koeti kó'oyene, énomoneikopo háka ûti. \s1 Itûkoheovoti ya hókea Kristu \p \v 17 Itínoe mbo'ínu xoko Kristu, hara hekánoe ngixoku indúkeovo. Yapá'akamaka ne xâne hókeaxo, kuteâti ne neíxone xoko kixoku vitúkeovo, ûndi yoko Timóti. \v 18 Vo'oku êno xâne okopâti ne ihíkauvoti koyúhoti ivókinovovi ne Kristu kuruhúke, enepone víhikaxone. Yoko kali êno ngáyu'ixea yanekôyoke ngoyúhoinopeanoe koêku, koane ngáyukopinopeakomaka kó'oyene. Koati kotívetinonu koeku nekôyohiko. Îrihikovo nzo'oûke vo'ókuke. \v 19 Yoko ya hunókokuke, koati ipihóponovokutike yonópomo. Poéhane âha kíxeova hokóhiko, ya koêkuni itúkeovo Itukó'oviti hóko. Enepone koekúti mani teínoke itúkea, koati énomone itúkohiko éyexovope. Poéhane kixovókuti yara kúveu mêum yónoheixo isóneu. \v 20 Kene ûti, hara yónoheixo visóneu xoko koati kaná'uti poké'exa ûti vanúkeke, úkeakumaka Koitóvoviti, enepone Vúnae Jesus Kristu, kúxoixoponemaka ûti káyukopeovomo. \v 21 Énomonemo sa'irí'okopa ne kixeóvovoti muyo ûti, uti xâne yara kúveu mêum, ya inámati koxe'u ûti, yupihóvotinemo unáko kuteátine muyo Kristu. Yoko koati apêti xunáko kíxeovinemoye, vo'oku ápe xunáko natíxea oúkeke uhá koeti koekúti ákoti motovâti okópea. \c 4 \s1 Ako tôpi enékeake Poûlu ne íhae Filípu \p \v 1 Itínoe mbo'ínu xoko Jesus ákoti omotóva ongóvo, yupihóvotinemaka inángurukeova, yákoyenenoeye kuteâti kéyeku kéxuna'ixivo ikéneke Vúnae. Koati itínoemaka elókeinoke ongóvo, koane itínoemaka ápeinokemo ímbara xoko Itukó'oviti, enepone kutí koeti koati uhé'ekoti kôroa. \p \v 2 Émbemoa ra Évodea yoko Síntike ákoyeane ópoe'ainokoko isóneu koane kutikokó kó'iyea isóneu ikéneke Vúnae. \v 3 Émbemopimaka, iti koati kaná'uti nza'íne ya ítukeke Itukó'oviti, hivó'oxi ra pi'âti mokexa ûti, vo'oku aínovo koxuná'ixovoti huvó'oxeonu ya itukétike yanekôyoke, koeku ngoyúhoyea ne inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus. Kuteâti huvó'oxeonu ne Keleménti yoko po'ínuhiko nza'íne, énomonemaka kíxeaneye huvó'oxeonu ne pi'âti sêno. Yoko aínopovone apêti îha koyúhopeke Itukó'oviti, enepone yutóxovoku iha xâne apeínoatine inámati apéyeati ákotinemo hunókoku xoko Itukó'oviti. \p \v 4 Itíkapunoe xâne ixómoti elôke okóvo ikéneke Vúnae. Aúngopomaka ngó'iyea: “Aélokenoe yokóvo.” \p \v 5 Konókoti iyúseyea kixévoku ya nonékuke uhá koeti xâne itíkivo kásati omíxone, ákotimaka itikápu húketi ímainevo, vo'oku yé'exopovone aúkopovope Vúnae. \v 6 Hako pipokéxinoa iséneu ne koêkuti koekúti, itea yáma nonékuke Itukó'oviti ne uhá koeti yâha ya orásaum, yepemoâti koúsexinopi nékone, koêkumaka íkero'ixivo xokóyoke. \v 7 Yane enepone hána'iti úhepeko isoneûti ukeâti xoko Itukó'oviti, ákoti itoâti éxea koêku, énomonemo porexópi ákoyea pepákexapu iséneu ikéneke Kristu Jesus. \p \v 8 Tumúneke únzexea ra yúndoe, itínoe mbo'ínu xoko Vúnae, hara motokeâti ímeheixi iséneuke: uhá koeti koati kaná'uti koekúti motovâti koyúhoyeokono itúkeovo únati, koane uhá koeti ponóvoti yoko sasá'iti koekúti, yoko uhá koeti uhé'ekoti koekúti inixóneti itúkeovo koati ihayú'iuti. Enepo itukapu koati únateoxo koane motokeâti iháyu'ikeokono, itúkapu énomone ovóheixo iséneuke. \v 9 Enepone ihíkauvoti ínzikaxeopikenoe, enepone némoe, koane kémone, yoko neíxone njokóyoke, énomone héka. Yanê'e, Itukó'oviti ovomô xikóyokenoe, enepone úkeaku uhá koeti úhepeti isoneûti koane asako omixóneti. \s1 Íkoro'ixinova Poûlu ne íhae Filípu \p \v 10 Yupíhova elókeyea ongóvo ikéneke Vúnae kó'oyene, vo'oku tiríxopovonemaka pehúkinonu hivó'oxinuke ya nóngoneke, yéxokovope kétarakopinu ike xu'íkeneyeane ákoyea péhoenonu. Yoko kóyekune ápeyea péhoenonu yanekôyoke, itea kali okínoke, akó'oti yoxénenoe hivó'oxinu. \v 11 Yoko haina vo'ókuke ápeyea nóngone, kó'inokeneye yunzó'inopi, vo'oku énjo'okovane ra ngóyeku. Koêkuti ngoêku, ako pepákexapu inzóneu. \v 12 Énjo'okovane véngea ne uhá koeti koekúti, yusíkoti itúkeovo ákotike apeínonuti, yusíkoti itúkeovo unátiyeakuke ngoêku. Uhá koeti koêkuti vékoku ne xâne, véngoane, kuteâti imandáxovotike koane épekeonuke hímakati. Kúteanemaka ákotike nóngone koane énotike, aínovone véngoku. \v 13 Índoa véngea uhá koeti koekúti ya xunákoke Vúnae, enepone ixómoti koxunákonu. \v 14 Itea kóyeane íninjea itúkeovo únati, koeku hivó'oxinu ya tiú'itike koekúti véngoku. \v 15 Itínoe íhae Filípu, yéxoanemaka koêku enepo inâ turixóvo koyúhoyeovo ne inámati ihíkauvoti koyúhoti koeku Jesus xepákukenoe, yaneko imbúhikopeaku Masêdonea. Yéxoanoe ákoyea po'i êgereja huvo'óxonuti ya nóngoneke, ákoti itukapu itínoe. \v 16 Muhíkova ovo'íngo ya Tesálonika, ápenoe péhoenonu. Yoko haina póhuti pîho ne kali púyaenovonuke yokóvo ya nóngoneke, itea kéyukoanoe ne péhoenonu. \v 17 Yoko haina ngónokea ngo'íparayea yonó'oxo inzóneu, itea hara ngahá'a noínjea kurí'uxeovomo yehópo xoko Itukó'oviti vo'ókuke ra hivó'oxinuke. \v 18 Namúngoane ne uhá koeti péhoenonu. Kalíhani ákoyea iyónoangu ne po'ínu. Usó kixínenoa ne nóngone yane péhoenonu xoko Epaforodítu. Yoko enepora púyaenovonunoe yokóvo, kutí kôe úheti ihopúneti itopónoti Itukó'oviti, kuteâtimaka koeku hó'openo oró'oeti íparaxokonoke Itukó'oviti. Yoko ínixea Itukó'oviti unáko nê'e, koane úhepetinoamaka isóneu. \v 19 Uhá koeti koêkuti nékone, kousókinopeatinoemo Únaem Itukó'oviti. Vo'oku koati ákoti hunókoku ne únatinoe koekúti, yupihóvoti itúkeovo ihayú'iuti, évekinopeakunoe ya xoko Kristu Jesus. \v 20 Itukapu Itukó'oviti, Ha'a ûti, ihayú'ikakana ya uhá koeti káxe ákoti hunókoku. Ákoyeneye. \s1 Hunókoku yútoe Poûlu \p \v 21 Yúnzoiko póhutihiko kasása'iupo Kristu Jesus yâko. Enepora po'inu ûti xoko Jesus njokóyoke, yúhoikopinoemaka. \v 22 Kúteanemaka koêku ne uhá koeti kasása'iupo Jesus yâyeke, yúhoikopinoemaka, ínapoxo ne po'inu ûti xoko Vúnae ko'ítuketi ya óvokuke koati payásoti nâti, enepone Sêza. \p \v 23 Itúkapu hána'itike seánakopi Vúnae Jesus Kristu yóvoheixo. \p Hunókokune.