\id 2PE - Terena NT -Brazil 2011 (DBL -2013) \h 2 Pêturu \toc1 Pí'ape koyuhópeti páhoe Pêturu \toc2 2 Pêturu \toc3 2 Pê \mt1 2 PÊTURU \mt2 Pí'ape koyuhópeti páhoe Pêturu \ip Enepora koyuhópeti, yutóxinoake Pêturu, koati okópoti ihíkauvoti ákoti akaná'u itohíneoti xapákuke hokotíhiko Jesus. \ip Ápe xâne kaxénake Pêturu ihíkaxoti imokóvokutike ákoyeamo aúkapapu ne Jesus. Itea éxokoa Pêturu ne kutípotihiko Jesus itúkeovo vo'oku yupíheovo ákoyea ímaxapa Itukó'oviti kúxoixea ne xâne kutípea Xe'éxa koane kuríkopea ne pahúnevo ko'ókorinoke aúkopeovo Jesus. \ip Enepohikoneko xâne kopoé'akoti íhikaxea, aínovomaka koesáyu'ixoti kixoku itúkeovo, yuixóvoti itúkea váhere úhepune mûyo, koane koésayu'ixea isóneu po'ínuhiko xâne vo'ókuke. Koyúhoa Pêturu ipíhoponeamo Itukó'oviti ne xâne kuteâti. Ixíko'okoamaka Pêturu neko kutípotihiko Jesus kóxuna'ixeovo ikéneke Vúnae, koane itúkeovo kuri'ókovatihiko tukú koeti aukápapu ne Jesus, motovâti itúkeovo sasá'itihiko nonékuke Itukó'oviti yaneko káxe aukápapune Jesus. \c 1 \p \v 1 Yundóxinopinoe, undi Simaum Pêturu, undi ovoxe Jesus Kristu koane páhoemaka koyúhoyea emó'u xapa xâne. Mbahúkinopeanoe ra koyuhópeti, itínoe kuvóvoti Vúnae kuteâtimaka ûti, inixeâtinoe itúkeovo koati hána'iti itópoinopike ne kívivoa, kuteâtimaka koeku vínixone yane kúveova ûti. Koati vo'oku ponóvoku ne ítukeinovi Itukó'oviti, enepone kuvóvone ûti, yoko Jesus Kristu, Koitóvoviti, kó'inokeneye. \v 2 Kaúkapainapinoe Itukó'oviti hána'iti seánakopi yoko úhepeti isoneûti ukeâti xokóyoke, ya koeku yukóponi yéxi Itukó'oviti koánemaka Vúnae Jesus. \s1 Ahá'inoa Itukó'oviti ne xâne koeku itúkopeovo xe'éxapone \p \v 3 Koúsokinovea Itukó'oviti ya hána'iti xunáko ne uhá koeti nókone ûti ikéneke, motovâti ápeyea inámapoti koépoku ûti ikéneke, koane motovâtimaka vitúkeovo xâne teyoâti ya uhá koeti vekoku ûti. Kó'inokeneye, koati vo'oku véxea Itukó'oviti, enepone ihaxíkoviti hókea ûti, kaha'aînovitimaka vitúkeovo êno hána'iti ihayú'iuti kuteâti itúkeova. Koati kousókinovitimaka uhá koeti nókone ûti ikéneke, motovâti ápeyea vitípanevo kuteâtimaka itípanevo. \v 4 Koeku kó'iyeaneye, anéye yuhó'inovi Itukó'oviti, koati yuhôti ákoti aukápapu ikéne yupihóvoti unáko, yupihóvotimaka vínixea hána'iyea ne itópoinovike. Koati vo'ókuke neko yûho ákoti aukápapu ikéne, kutí'ino apêti xoko ûti itípanevo kixóvoku ne Itukó'oviti, kutí'inokemaka viteóvati ne vaherévokoti yara kúveu mêum koesáyu'ixoti xâne, enepone uhá koeti kó'iyeovoku váhere aha xâne itúkea. \p \v 5 Kéxuna'ixapuikopo ikéneke Itukó'oviti, maka xané íxane itípenevo ne kívivo Itukó'oviti. Kene ne itípenevo, xané íxanemaka ne kaná'uti exóneti íhae xoko Itukó'oviti. \v 6 Kene ne kaná'uti exóneti íhae xoko Itukó'oviti, xané íxanemaka ne yéxi seyá'ikopivo. Kene ne yéxi seyá'ikopivo, xané íxanemaka ne ákoyea kemúya'ika iséneu héki Vúnae. Kene ne héki Vúnae ákoti kemuyá'ika iséneu, xané íxanemaka ne tíyi Itukó'oviti ya uhá koeti kixeku itíkivo. \v 7 Kene ne tíyi Itukó'oviti ya uhá koeti kixeku itíkivo, xané íxanemaka ne kutí kixi koati pe'ínu ne po'ínuhiko ûti xoko Jesus. Kene ne kutí kíxi koati pe'ínu ne po'ínuhiko kutípoti Jesus, xané íxanemaka ne ákoyea omótovo yokovo uhá koeti xâne. \v 8 Vo'oku enepo akoéneye kixeku itíkivo, epó'oxo enepo keukápana ké'iyineye ikéneke Vúnae, ákomo itíkapu xâne ákoti ítone ítukea koane ákotimaka êho ikéneke. \v 9 Itea enepone xâne ákoti akoéneye, kutí koe komítiti. Poéhane ákoti ahikápu ínixo, epó'oxo inótovane okóvo sasá'ipeane ne pahúnevo yanekôyoke. \p \v 10 Yapásikaikopo inamá'axoyea yixóva ra koekútihiko, itínoe mbo'ínu xoko Vúnae, motovâti í'iyuse kóyeyea itíkivo koati iháxiu Itukó'oviti hókea, koane noívokoemaka yonópea xokóyoke. Enepo yakoéneye, ákomo itévokiku hó'eke ûti. \v 11 Epó'oxo énomonemakamo kutí'ino yupihóvoti unátiyeamo kêku sîpa natíxokuke Vúnae Jesus Kristu Koitóvoviti, enepone ákotinemo hunókoku natíxea. \s1 Yutóxinoake Pêturu ra koyuhópeti \p \v 12 Énomone kutí'ino usó ngoyêti ixómoyea ngoyúhoinopeanoe ra koekútihiko, motovâti ákoyea inátapa yokóvo, upánini yéxoa kaná'uko ne ihíkauvoti némoenenoe, koane títiu kéye ákoyea kiríka héki. \v 13 Koêkuiko ámbeyea yâye yara kúveu mêum, koati ininjoâti itúkeovo ponóvoti ngóyukea iséneu, nzuvo'óxopitinoe puyákoponeova yokóvo ra koekútihiko. \v 14 Vo'oku énjoa yé'exeovone imbúhikopeaku yara kúveu mêum, vo'oku koúhapu'ikinonoane Vúnae Jesus Kristu. \v 15 Koati ngoxuná'ixovoti nzuvó'oxeopinoe, maka ákoyenemoye puyákoponeova yokóvo uhá koêti ra koekúti ike mbihópine xoko Itukó'oviti. \s1 Koati kaná'uti ra emo'u Itukó'oviti \p \v 16 Yoko enepo koyuhó'inopeanoe ûti, ûndi yoko nza'ínehiko, koêku ra hána'iti xunako Vúnae Jesus Kristu yoko aúkopovopemo, haina koyúhoti uti ihíkauvoti itúkohiu xâne ya éxeako itea, koati noíxone vûke nê'e itúkeovo koati hána'iti ihayú'iuti. \v 17 Vo'oku koati Itukó'oviti, Há'a, kapayásokoa exókoviti itúkeovo êno hána'iti ihayú'iuti yaneko inú'ixeaku emó'u xoko óvoku vanúkeke ákoti kuteâti úhe'ene. Énomone ne yûho koêti: “Eneporâ'a, énomone Nje'éxa ákoti omotóva ongóvo, porexónuti hána'iti elókeko ongóvo” kôe. \v 18 Kámoa ûti neko emo'úti inu'íxoti vanúkeke yaneko kaha'ínea ûti ne Vúnae yane sasá'iti vóvoheixoku oúkeke ne hána'iti mopôi. \p \v 19 Énomone kutí'ino iyúseoti motó'iyeova kutípea ûti ne yuho porófetahiko mekúke koyuhôati koêku ne koekútihiko simóvotine kó'oyene. Yoko koati únatimo kêkunoe iveváki yûho, enepone kutí koeti yúku kouhápu'ikoti xapa hahákuti tukú koeti simapúne neko káxe aukápapu ne Kauhápu'ikopitinoemo, enepone kutí koeti koêku ne pú'iti hékere xánena ihâroti. \v 20 Itea inúxoti ya uhá koêti, konókoti yéxinoe ákoyea ápahuina emo'u porófeta yutoxóvoti emó'uke Itukó'oviti itukóvo isoneú kíxone porófeta. \v 21 Vo'oku enepone yutoéti emó'uke Itukó'oviti koyúhoti koêku ne âvoti simâpu kaxéna, ako ápahuina ukeâti ya isóneuke xâne. Itea ápe (sasá'iti) hóyenohiko éxokoake Itukó'oviti ahá'inoa koyúhoyea, enepohikone koúhapu'ikinoakemaka Sasá'iti Omíxone Itukó'oviti âha koyúhoyea. \c 2 \s1 Koêkumo ne ákoti itukapu kaná'uti páhoe Itukó'oviti koyúhoyea emó'u \r Njû 3-16 \p \v 1 Kuteâti koeku ápeyea xâne mekúke koyúhoti ápeyea koúhapu'ikinoake Itukó'oviti koyúhoyea xapákuke xanéhiko itea ákoti akaná'u, énomonemakamo koéneye xepákukenoe ápeyeamo xâne kuteâti. Itea ôriti iyúseyea koêku ne ihíkauvoti íhikaxone itúkeovo iyonópati ipihóponovokutike ne xâne hokoâti. Muhikóvatimo íhikaxeahiko ákoyea akána'u ne Vúnae, enepone porexópinoati ésa'i itúyopea pahúnevo. Yoko énomonemo kutí'inoke simó koatímo ne ipíhoponeokonohiko. \v 2 Enómo xâne hokoâti yane váhere kixoku itúkeovo, enepone sikovó kó'iyea itúkea váhere úhepune mûyo. Yoko vo'ókukehiko, enómo xâne koemóke'eati ne kaná'uti kixovókuti hó'e ûti. \v 3 Koane vo'oku ixómoyea ipúpakinohiko isóneu kahá'ayea enó'iyea apeínoati, apêtimo íhikaxeopikenoe, itukohí kíxone, kahá'atihiko íteopinoe yoko itúkeopi íhikau. Kutí ketínoemo váneu nê'e, ítonehiko yane ákoti akaná'u yûho. Itea mekúne koúsokinokonohiko ipíhoponeokono ipihóponovokutike. Yoko ákomo íteovaku neko kixópokonokumo. \p \v 4 Hanemo koéneye kuteâti kíxoaku Itukó'oviti ne ánjuhiko pahukóvoti nóvo ákoyea okóseana. Kuríkoahiko xoko koítoponeovoku kotíveti ika'ó koyêti xoko êno upénoti uhôro ínati haháku, kuxoâti ne káxe éxokopeakumo Itukó'oviti yonópokumo ne uhá koeti xâne. \v 5 Ákomaka okóseana Itukó'oviti ne váherehiko xâne mekúke. Poéhane Nôe koítovo, enepone koyúhoti xapa xanéhiko kónokea pónea kixoku itúkeovo. Yoko koítovamaka Itukó'oviti ne po'i seti koeti xâne yaneko pahukôa koínikea ne kúveu mêum, koupá'ixoti xanéhiko váhere kixoku itúkeovo. \v 6 Koane heu-heú kíxoa Itukó'oviti uké'exopea neko váherehiko xâne ovâti neko pitivókohiko mekúke iháxoneti Sódoma yoko Ngómora. Poéhane épouxa irikóvo, exókoati Itukó'oviti kíxeanemoye ipíhoponea ne uhá koeti xâne itúkoti váhere. \v 7 Itea koítovo Lô, hóyeno ponóvoti kixoku itúkeovo, ikotívexoatimaka isóneuke kixoku itúkeovo neko váhere xanéhiko ákoti teya Itukó'oviti, enepohikone sikovó koyêtihiko itúkea váhere úhepune mûyo. \v 8 Vo'oku koati hóyeno ponóvoti kixoku itúkeovo ne Lô, kotiveâti isóneuke ne kámone yoko noíxone itukovo káxe vo'oku váhere kixoku itúkeovo neko xanéhiko kûrivokoevo xoko ípuxovoku. \v 9 Iyúseoneikopo éxea Vúnae koíteovo xâne teyoâti yane kotíveti koekúti vékoku, koane haxá kíxeamaka ne váherehiko xâne, kuxoâti símeovo kaxena éxokopeakumo Vúnae yonópoku ne uhá koeti xâne. \v 10 Áko'oneoxomo ne xâne yuixóvoti itúkea váhere úhepune mûyo, koane koekútihiko yupihóvoti ákoyea aúnati, enepohikone ákotimaka teyâ ne payásotihiko ya utíke mani nókone téyea ûti. Ainóvotimaka xâne ákoti kamâ, xúnatimaka isóneu ípihea tumúne koêkuti âha itúkea, koane áhatimaka kapáyasokinovo po'ínuhiko xâne. Ákomaka píka ihákea ne koati hána'iti teyonétihiko, nókone téyea ûti. \v 11 Muhíkinova ne ánjuhiko, enepone yupihóvoti itúkeovo xúnati koane payásoti ya utíke, ako íxaneye yûho nonékuke Itukó'oviti koyuhoâti motókeyea ipíhoponeokonohiko ne xâne ihákone nekôyohiko. \v 12 Itea enepohikone xâne ngixínopike vaheréxoti kixoku itúkeovo, koati kuteâti hó'openohiko íhae hôi ákoti isóneu, hokotíhiko koêkuti iyónoaku âha. Yoko kuteati ápeinoke hó'openo íhokeokono yoko koépekeokono, koánemaka nekôyohiko. Koati ainóvothiko koemóke'eti koekúti ákoti exína isóneu koêku, epó'oxo kuteâti hunókoku ne hó'openohiko namukókono, énomonemakamo koéneye hunókoku nekôyohiko kurikákana ipihóponovokutike. \v 13 Enepone námoepo vo'oku váhere ítuke, harâ'amo, váherexinokonomaka ítuke hunókokuke. Koati úhepetinoahiko itúkea váhere úhepune mûyo, muhíkova ya káxe. Enepo ainóvokoxovopinoe he'uxínovonoe níki, puyakóponovomaka yokóvo ivókinovovi Vúnae, kutí koéhiko ihomúyoti koane isayúnevoti híyeuke koati sasá'iti koekúti enepo kaha'ínepinoe, koeku itúkeovo xâne ákoti saya'íkeapu itúkea váhere âha kíxeova. \v 14 Enepohikonê'e, ako ita noíxea sêno ákoti akahá'a itúkea váhere âha xokóyoke. Ako momí'iyeaku itúkea váhere. Koati ahúkotihiko ya ítea po'ínuhiko xâne ákoti koati tiú'iko ikéneke Vúnae. Aínovomaka xâne ipupákinoti isóneu kahá'ayea enó'iyea apeínoati. Koati motokeâti yonópea ipihóponovokutike. \v 15 Aínovomaka itavókeati ne kaná'uti xêne, hokópoti kixoku itúkeovo Mbalâum, xé'a Mbêo mekúke, enepone usó koyêti itúkea váhere motovâti namúkea tiûketi. \v 16 Itea sayá'ikokono nê'e yanekôyoke vo'oku váhere ítuke. Poréxoa Itukó'oviti ne péyo njuméntu koyúhoyea kuteâti koeku ûti, uti xâne. Énomone saya'íkoa, puinoâti itúkea âha, enepone kutí koeti kixoku itúkeovo xâne ákoti isóneu. \p \v 17 Enepohikone xâne ngíxone xepákuke, kutí koe uke úne itikóvotine. Kutí koémaka kapási kayápae xúnati ihunóvoti. Koati kousókinoatine Itukó'oviti yonópokuhikomo xapa êno hahákuti ipihóponovokutike. \v 18 Kutí koéhiko koati ahúkoti ya koyúhoyeake, itea ako itópoinoke xâne neko yûho. Itóhiko po'ínuhiko xâne hokópea kixoku itúkeovo vo'oku poréxeahiko sikovó kó'iyea itúkea váhere úhepune mûyo yoko koêkuti váhere ahápinovo. Yoko énepohikone xâne ítone, ainóvoti mani ínati ipuhíhikopea xapákuke xâne ovóheixoti pahunévotike. \v 19 Itínokonoke nekôyohiko, vo'oku koyúhoinokono ákoyea itopó'oviti, uti xâne, vitúkea koêkuti vâha vitúkea. Yoko inípono neko kixotíneye yûho, aínovo xâne kutí koeti akaúti opékuke xunáko ne váhere kixovókuti. Vo'oku koêkuti koekúti ito'óviti, uti xâne, uti kutí koeti akaúti opékuke xunáko nê'e. \v 20 Énomone ngó'ino: Enepone xâne éxoti Jesus Kristu, enepone Vúnae yoko Koitóvoviti, koane iteóvati ne xunako váhere kixovókuti yara kúveu mêum vo'ókuke, enepo kayukápapu yane váhere kixovókuti, koati yupihóvotinemo koêku hunókokuke ya inúxotike. \v 21 Vo'oku unatíne ákoyeani éxa koêku ne kaná'uti xêne ihíkaxoviti ponea uti vítuke, yaneko turíxea hókea ina kayukópovo ikéneke, itavókopeati ne sasá'iti ihíkauvoti páhoenovi Itukó'oviti, íhikaxokonoke. \v 22 Enepone xâne koetíneye kixoku itúkeovo, koati kousókoati xokóyoke ne kaná'uti kixonéti koêti: “Káyukopinovamaka tamúku nikópea ne oévo” koáne “káyukopovomaka ne ahiúti kûre komótekexopeovo xapa yomômo” koêti. \c 3 \s1 Koêkumo yuho xanéhiko tumúneke káyukopovope Vúnae Jesus \p \v 1 Itínoe ákoti omotóva ongóvo, pí'apene yúndoenopinoe râ'a. Ya uhá koêti ra pi'âti yúndoenopi, ombósiko ngixoku ixómoyea ngóyukoa ne sasá'iti iséneu koeku nzuvó'oxeopinoe puyákoponeova yokóvo ra koekútihiko, \v 2 motovâti ákoyea inátapa yokóvo yûho neko koati sasá'itihiko porófeta koyúhoti emo'u Itukó'oviti mekúke, koánemaka ne páhoenovi vitúkea ne Vúnae yoko Koitóvoviti. Énomone ne ihíkauvoti íhikaxone ápostuluhiko, enepohikone páhoe Jesus xepákuke. \v 3 Inúxotike, tumúneke símeovomo hunókoku ra mêum, konókoti yéxi ápeyeamo xâne émoketihiko, yuixóvoti itúkea váhere úhepune mûyo. \v 4 Haramo koe yûho koémoke'eyea aúkopovope Jesus: “Koyúhopepo káyukopeovomo. Ná'ikopo? Vo'oku ukeátine inâ ivohíkovo neko voxúnoekene, kóyeakone kóyeku ne uhá koeti koekúti kuteâti koêku inâ apê” koetíhikomo. \v 5 Kó'inokeneye ne yuhómo, akó'oti akahá'a puyákoponeova okóvo râ'a: Koati mékutine ápe ne vanúke koánemaka ra poké'e. Itea inúxotike, ipúhikea úneke ra poké'e koane yane ítixopeovoku ne úne, ápene ne movó'iti poké'e inâ pahukôa Itukó'oviti ápeyea. \v 6 Ákomaka puyákapanapa okóvo nekôyohiko uké'exeokono ra kúveu mêum yaneko mekúke koiníko êno úne. \v 7 Kene enepora vanúke koáne ra poké'e apêti kó'oyene, koati hoenáxokonoti oró'okeokonomo ya yúku kuteâtimaka páhoe Itukó'oviti kó'iyeanemoye. Koati kuxokónoti símeovo kaxena éxokeakumo Itukó'oviti yonópokumo ne xanéhiko váhere kixoku itúkeovo, pahukákanahiko yonópea ipihóponovokutike. \v 8 Itínoe mbo'ínu ákoti omotóva ongóvo, ako yusíka inótoyeova yokóvo râ'a: Ya xoko Vúnae Itukó'oviti, kutí koe póhuti mili xoénae ne póhuti káxe. Kene póhuti mili xoénae kutí kôe póhuti káxe xoko Vúnae. \p \v 9 Haina koukóponoati Vúnae ne kaxena káyukopovope, enepone koati yuhôti yuhó'inovi yanekôyoke. Haina ko'okôriti itúkea neko yûho, kuteâti isóneunoa po'ínuhiko xâne, itea koati yupihóvoti ákoyea ímaxapa kúxoixeopinoe, puvâti ápeyea xâne pihópotimo ipihóponovokutike, kaha'aînotimaka uhá koeti xâne ikótivexea isóneuke ne pahúnevo koane sasá'ipea nonékuke. \v 10 Enepone kaxena aúkopovope Vúnae, kutí koetímo símo ne ómevoti. Yaneko káxe, uke'épotinemo ne vanúke xaneâti koati êno hónoti emo'u ipuhókoti. Yoko oro'ókovotimo uhá koeti ovâti ne vanúke. Kúteanemakamo kixoku uké'exeokono ra poké'e yoko uhá koeti ovâti. \v 11 Koeku kó'iyeanemoye uké'exeokono uhá koêti ra koekútihiko, yusikóneikopo sasá'iyea kixeku itíkivo koane itíkivo teyoti Itukó'oviti ya uhá koeti koekúti, \v 12 koêkuikomaka kíxoixopi símeovo ne kaxena Itukó'oviti, yehákoatimaka símeovo koeku yíxivo itíki ahá'inopi. Yoko simapúne neko káxe, uke'éxopatimo yúku heú koeti ovâti ne híyeu vanúke yoko poké'e, koane iturékexotimo uhá koeti vo'oku otúkomo ne yúku. \v 13 Kene ûti, uti kutípoti Vúnae, hara kúxo ûti ápepeamo inámati vanúke yoko poké'e ovópokuhiko ne ponóvoti kixoku itúkeovo, kuteâtimaka koeku yuho Vúnae, enepone koati yuhôti ákoti aukápapu ikéne. \s1 Nókone kó'iyea ûti koeku kúxoixopea ûti ne káyukopovope Vúnae \p \v 14 Énomone ngixínopi, itínoe ákoti omotóva ongóvo, kéxuna'ixapu koeku kíxoixi ápeyeakumo ne koekútihiko, maka enepo aukápapu Vúnae, inú'ikapapinenoe ya ákoyea pepákexapu iséneu ikéneke, ákotimaka ovópiku pehúnevo, koane ákotimaka xâne motovâti koyúhoyea ápeyea váhere ítike. \v 15 Yoko konókoti yéxi ákoinoke ímaxapa Vúnae kúxoixea xâne kutípea, itúkeovo poréxoti xanéhiko oxéne íteova ne pahúnevo, kuteâtimaka koêku ne yútoenopi Poûlu, po'inu ûti xoko Vúnae ákoti omotóva vokóvo. Yoko ainóvoti exóneti póneake Itukó'oviti veínoa kíxeaneye yútoe. \v 16 Énomone koyúho ya uhá koeti koyuhópeti, yútoe, kuteâti ra yunzó'inopinoe kó'oyene. Ápe koekúti kali tiú'iti éxeokono kixó'ekone ya xapákuke neko yútoe. Enepohikone koekútihiko, kópoe'akoa xâne ákoti exêa koêku, ákotimaka tiú'iko ikéneke Vúnae, kuteâtimaka kíxoaku kópoe'akea ne po'ínuhiko ihíkauvoti emó'uke Itukó'oviti. Yoko yonópotihikomo ipihóponovokutike vo'ókuke. \p \v 17 Kene itínoe ákoti omotóva ongóvo, koeku yéxinoe ra koekútihiko, konókoti kéhiyanayivo, maka hákone ketávokokono vo'ókuke ne pahukóvoti isoneûti hókone ne xanéhiko ákoti panâpu kixoku itúkeovo. Hákonemaka ukê'e ne títiu kéyeyi ikéneke Vúnae ákoti kirikâ héki. \v 18 Itea yapási'ixanoe keúkoponivo yane hána'iti seánakovi Vúnae yoko Koitóvoviti, enepone Jesus Kristu, koane yapási'ixamaka keúkoponivo yéxi nê'e. Itúkapu énomone itukóvo hána'iti ihayú'iuti yara koeku kó'oyene, koánemakamo ya uhá koeti káxehiko keno'ókoti ákotinemo hunókoku. \p Koékuikone.