\id 1CO \h 1 CORINTO \toc1 JU P'ULHNAN ALHIQUI JU ATS'OKNUNICALH JU AMACHAK'AN CORINTO \toc2 1 CORINTO \toc3 1 Co. \mt1 JU P'ULHNAN ALHIQUI JU ATS'OKNUNICALH JU AMACHAK'AN CORINTO \c 1 \s1 Ju Pablo amac'ami ju amachak'an Corinto \p \v 1 Ju quit'in icPablo. Pus ju Dios naulh ni ixtamalakachan acva ju Jesucristo. Chai yuchi ju quilhit'asanilh la'ixlhich'alhcat. Pus ju quit'in chai pumatam ju quilhilak'au ju Sóstenes juncan icla'ats'oknuniyau ju ani alhiqui. \v 2 Va iclamac'amiyau ju uxijnan ju vilhchit'it ju lak'achak'an Corinto ju lhilac'ap'inat'it ju Cristo. Pus ju Cristo Jesús taxacanitan ju mi'alhunut'an acsni lhilac'ap'it'it ju yuchi. Chai Dios ju tasacxtun ni ixlapanacni a'una'it'it. Vachu' ic'amac'amiyau tachi chun ju talhilaca'antach ju Jesucristo mas vanta anchach catatolhcha. Ju Jesucristo vachu' k'ai ix'ucxtin'an junita ju yu'unch tachi ju quijnan'an. \v 3 Ictapainini ju quimpai'an Dios chai ju qui'ucxtin'an Jesucristo ni catanaviniyan lamapainin chai cata'aktaijuyan ni jantu calac'alh ju mi'alhunut'an. \s1 Na lhu quintanavinitan lamapainin ju Cristo ni lhilaca'anau ju yuchi \p \v 4 Va tachi icjuni lak'ailakts'iuch ju quimpai'an Dios ju milacata'an ni xatanaviniyan lamapainin acsni tavanan lhilac'ap'it'it ju Jesucristo. \v 5 Chai ni lhilac'ap'inat'it ju Cristo pus Dios taxtaknitan ju mi'atsucunti'an ju palai k'ox. Ju chavai na lai mavasalayat'it ju ixchivinti Dios. Chai na lai mach'akxayat'it. \v 6 Chai ni tam xajun ju mi'atsucunti'an pus putasui ni stavasalanti ju chivinti ju icnonau ixlacata ju Jesús. \v 7 Chai ni xatanaviniyan lamapainin ju Dios pus jantu tu'u' tamak'anc'acxniyan tachi chun ju lhak'ailakts'in ju xt'ak'a ju Dios. Chai p'acxant'ayat'itca' ju qui'ucxtin'an Jesucristo tus acsni camina'. \v 8 Pus Dios ju cataxtakniyan vachu' ju mintachaput'an ni laich alhilac'ap'ink'alhiya'it'it ju Cristo tus la'ix'aclanti ju mi'atsucunti'an. Ju chunch jantuch lai a'ulanic'ana'it'it ju mintalak'alhin'an acsni tavanan caminchokoya' ju Jesucristo. \v 9 Ju Dios muctaxtui ju ixchivinti. Chai yuchach ju tat'asanitan ni k'ox ix'amigojnich a'una'it'it ju Jesucristo. Ju yuchi ists'alh Dios junita chai vachu' qui'ucxtin'an junita. \s1 Alin ju lak'aiti sia yu'unch ju talhilaca'anta ju Jesús \p \v 10 Pus iclatapaininiyau ji qui'alak'avin ni vachu' lhilac'ap'inat'it ju qui'ucxtin'an Jesucristo. Pus tachi minchux'an va lakatamch a'unt'it. Jantu quilhmact'ui quilhmact'utu a'unt'it. Va ch'anxtam a'unt'it ju lamintac'atsan'an. Chai va lakatamch taxtokni ju alhilaksit'it. \v 11 Iclapujunau chunch ji qui'alak'avin ni quintajunilh ju tavilanancha la'ixchaka' ju Cloé ni va laclak'a'it'it ju uxijnan. \v 12 Ju ali'in lamilhi'uxijnan ma tanajun ni quintach'ak'ok'ai ju quit'in. Chai ju ali'in ma tanajun ni yuchi ju Apolos ju tach'ak'ok'ai. Chai ju ali'in ma tanajun ni ma yuchi ju Pitalu' ju tach'ak'ok'ai. Chai ju ali'in ma tanajun ni yuchi ju Cristo ju tach'ak'ok'ai. \v 13 Para ja na va pumalhu alin ju Cristo. Ja quit'in ju xacmaquilhtacanta ju lacacurus ixlacata ju mintalak'alhin'an. Ja laquintapaka'ut ju lhimakp'axac'ant'at'it. \v 14 Icxtakni lak'ailakts'iuch ju Dios ni jantu xamati' ju uxijnan ju icmakpaxata. Va yuchi ju juncan Crispo chai ju juncan Gayo. \v 15 Ju chunch jantu lai xamati' canona' ni makp'axac'ant'at'it laquintapaka'ut. \v 16 Chai vachu' ic'amakpaxata ju yu'unch ju ixtatanumanalh la'ixchaka' ju Estéfanas. Para jantu icpast'ac'a ni ca'alilh apumatam ju acmakpaxa. \v 17 Jantiyu' ju quilhimalakachatachilh ju Cristo ni va ac'amakpaxanalh. Ju yuchi quimalakachatachilh ni acmasu ju chivinti junta najun ta yu laich tak'alhtaxtucan. Para ma jantu acnaulh laca tu'u' c'usi chivinti tachi ju tachivinin ju atalaninin. Ma va vas acnaulh ni nilh ju Cristo ju quilacata'an. Ju chunch cac'atsacanach ni na tachapun ju ani chivinti chai va yuchi ju lai amak'alhtaxtunun. \s1 Yuchi ju Cristo ju pacxanta ixtachaput chai ixtac'atsan ju Dios \p \v 18 Pus ju quijnan ic'ajuniu ju lapanacni ni quinichilh ju Cristo ju quilacata'an. Para ju lapanacni ju akts'iya catats'ank'ak'alhiya' ni jantu talhilaca'amputun ju Cristo pus tanajun ni va lhilakachapu' ju anu' chivinti. Para ju quijnan'an ju tak'alhtaxtutauch c'atsayau ni va yuchach ju chivinti ju tachapun ni va yuchi ju lai aquintamak'alhtaxtuyan. \v 19 Chunch iclapujunau ni jantu lhitapalai ni va k'aya aclhilaksi ju va ix'atalaninti ju va lapanac ni chani ma najun ju Dios junta ts'okcanta ju ixchivinti: \q1 Ju yuchi ma calak'alhiniya' ju ixchivinti'an ju lapanacni ju tanajun ni na atalaninin tajunita. \q1 Chai ma jantu tu'u' ixtapalhni canaviniya' ix'atalacpast'ac'at'an ju yu'unch. \m Chunch ma najun junta ts'okcanta ju ixchivinti. \p \v 20 Pus ju chavai tas anchach ju alin ju lapanacni ju laich tanajun ni na ta'ac'atsananta. Tas anchach ju alin ju laich tanajun ni na tamispaich ju ixlhamap'aksin ju Moisés. Tas anchach ju alin ju laich tanajun ni tac'atsai tamalhch ju stavasalanti chai tamalhch ju jantu. Pus mati' ju lapanacni ju vasalh chunch tajunita ni Dios ju malacasuta ni jantu lhitapalai ju xa'atalaninti ju va lhilapanac. \v 21 Ju Dios c'atsai tuchi ju navi. Chai ju yuchi jantu lacasq'uilh ni va la'ix'atalaninti'an is'akstu'an lai catalhilaca'alh ju yuchi ju lapanacni. Alai na k'ox xalhiulai ju Dios ni catatak'alhtaxtulh tachi chun ju tak'asmat'a ju ixchivinti chai talhilaca'anta ju Cristo. Ju yu'unch talaca'ich ju anu' chivinti mas tanajun ju ali'in ni va lakachapu chivinti. \p \v 22 Ju quint'a'israelitanin tanajun ni va lakachapu chivinti ju chunch. Chai chunch tapunajun ni na p'as tasq'uini ju Dios ju tu'u' ju laich catalakts'ilh chai catapuc'atsa ju stavasalanti. Chai vana va chun nonat'it ju uxijnan ju jantu israelitanin unt'at'it. Chai ju uxijnan p'unonat'it chunch ni jantu lai lac'a'iyat'it tu'u' ju jantu lai mach'akxayat'it. \v 23 Para ju quijnan ic'ajunau ju lapanacni ni ixmaquilhtacanta ju Cristo ixlacata'an. Pus ju quint'a'israelitanin tanajun ni lana jantu k'ox ju ani chivinti. Chai ju uxijnan ju jantu israelitanin unt'at'it va lhits'i'inat'it. \v 24 Para tachi chun ju asacxtuta ju Dios u quint'a'israelitanin u jantu si tamachakxak'ojui ni yuchach ju Cristo ju pacxanta ixtachaput ju Dios chai ixtac'atsan. \v 25 Pus ju tasui tachi ju va ixlakachaput Dios yuchi ju palai k'ox atalaninti. Palai jantu ju va xa'atalaninti lhilapanac. Chai junta tasui tachi ju va jantu tachapun ju Dios anchach ju palai alin ixtachaput. Jantu chun tachi ju ixtachaput ju va lhilapanac. \p \v 26 Pus alakts'int'itch ji qui'alak'avin. Tachi chun ju uxijnan ju tasacxtutan ju Dios na lacats'unin ju lamilhi'uxijnan ju lai catanaulh ju lapanacni ni atalaninin unt'at'it. Na lacats'unin ju lamilhi'uxijnan ju lai cajunicalh ni xalack'ajin unt'at'it la'ix'ucxlacapu'an ju mint'alapanacni. Na lacats'unin ju lamilhi'uxijnan ju laich calhimispacalh ni jantu va xamati' ju mimpai'an. \v 27 Alai yu'unch ju asacxtulh ju Dios ju alhimispacan tachi ju va tonto lapanacni. Yuchi alhisacxtulh ju yu'unch ni va apumamaxani ju xa'atalaninin ju ani lacamunutpa'. Chai yu'unch ju asacxtulh ju Dios ju jantu tu'u' ixtapalhni'an ix'alhiulacan la'ixmacni'an ju ixt'alapanacni. Chunch ju lalh ni camamaxanilh ju na xalack'ajin tajunita. \v 28 Chai ju Dios asacxtulh ju yu'unch ju jantu xalack'ajin ju ani lacamunutpa' chai ju jantu tu'u' alhiulacanta chai ju lana jantu ix'alakts'imputuncan. Chai alhisacxtulh ju yu'unch ni caputasuya' ni jantu lhitapalai ni na k'ai acc'atsa. \v 29 Chai ju chunch jantu lai xamati' k'ai cac'atsa la'ixmacni Dios. \v 30 Is'akstu ju Dios xatanaviyan ni va lakatam t'a'unt'at'it ju Cristo Jesús. Chai ni va xaquintamasuniputunan ju k'ai ixtac'atsan ju Dios pus yuchi lhimalakachatachilh ju Jesús ju ani. Ju chunch lai salaka jun ju qui'atsucunti'an la'ixmacni yuchi chai lai aquintachak'aniyan ju qui'alhunut'an chai lai quintamalakxtuyan la'ix'ac'alhni. \v 31 Chunch ju navilh ju Dios ni ca'uctaxtulh tachi ju najun junta ts'okcanta junta chani najun: “Ni xamati' lhitak'ayaputun tu'u' pus ma alai chach lak'aya ju Dios”. \c 2 \s1 Ju chivinti ju najun ni nilh ju Cristo \p \v 1 Pus ji qui'alak'avin acsni iclaquilakquilachau ju uxijnan xaclajunau ju ixchivinti Dios. Para jantu xaclajunau laca tu'u' c'usi chivinti nin la'ix'atalaninti ju va lhilapanac. \v 2 Chunch xaclai ni xacnajunta ni lana jantu tu'u' atumpa ju aclajunau ju uxijnan. Va yuchi ni aclajunau ni tamaquilhtalh lacacurus ju Jesucristo ju quilacata'an. \v 3 Chai acsni xaclat'avilau ju uxijnan lana jantu xaclhilaksichokocan qui'akstu. Alai na xactalhanan chai na xac'axq'uip'ip'itnin. \v 4 Chai acsni xaclajunau tu'u' chai acsni xaclamasuniyau tu'u' jantu tavanan xaclamalaca'iniputunau laca tu'u' c'us chivinti tachi ju ixchivinti tam atalanini'. Alai istasui ixtachaput ju Dios laquinchivinti chai yuchi ju Spiritu Santu ju xaqui'aktaijui. \v 5 Ju chunch jantu va ixlacata ix'atalaninti tam lapanac ju alac'a'iya'it'it. Alai alac'a'iya'it'it ixchivinti Dios ni alakts'ina'it'it ixtachaput ju Dios. \s1 Yuchi ju Spiritu Santu ju quintamamachakxaniyan ixchivinti Dios \p \v 6 Pus ju vasalh talhilaca'anta ju Cristo ic'ajunau ju vasalh atalaninti. Para jantiyu' ju ix'atalaninti ju va lhilapanac. Nin ix'anu'an cava ju xalack'ajin ju ani lacamunutpa'. Pus cachina' avilhchan acsni jantu vana xalack'ajin catajuna' chai cacapcana' ju ixchivinti'an ju ixtanajun. \v 7 Pus ju chivinti ju icnajun yuchi ju k'ox ix'atalacpast'ac'at ju Dios junta najun ni aquintaxtakniyan ju qui'atsucunti'an ju jonk'alhita. Chunch ispastacta ju Dios mas tuca' ixnavican ju lacamunutpa'. Para jantu sai amavasalanicalh ju lapanacni. \v 8 Para ju xalack'ajin ju ani lacamunutpa' jantu tamachakxai ju anu' ju ispastacta ju Dios. Ni ca'ixtamachakxa pus jantu tavanan ixtamaquilhta lacacurus ju slivasalh c'us lapanac junita. Yuchi ju Jesús. \v 9 Pus icnajun tachi ju ts'okcanta junta chani najun: \q1 Ju Dios ma lak'oxita ju tu'u' ju slivasalh k'ox ixlacata'an ju tamapaini ju yuchi. \q1 Ju va tam lapanac ma jantu tavanan lakts'inta tu'u' ju ixt'achunch cava nin cak'asmatlh nin capastaclh ni ca'alilh ju tu'u' ju chunch. \m Chunch ju najun junta ts'okcanta. \v 10 Para ju Dios quintaxtaknitan ju Spiritu Santu chai yuchach ju quintamamachakxaniyan ju ani taxtokni. Pus ju Spiritu Santu mispak'ojui tachi chun ju taxtokni. Mispak'ojui chux ju ix'atalacpast'ac'at ju Dios. \p \v 11 Jantu xamati' lai c'atsani tuchi past'ac'ach ju ak'antam lapanac. Va is'akstu ju lapanac c'atsai tuchi ju past'ac'a la'ix'alhunut. Pus vana va chunch jantu lai xamati' c'atsani ju ix'atalacpast'ac'at ju Dios. Va yuchi ju Spiritu Santu. \v 12 Pus ju quijnan'an jantiyu' ju xa'atalaninti va lhilapanac ju pumachakxayau ju ixtaxtokni Dios. Para ju Dios quintaxtaknitan ju Spiritu Santu chai yuchach ju quintamamachakxaniyan ju tuchi quintalhik'ailakts'intan ju Dios. \v 13 Chai ju tuchi quintamamachakxaniyan ju Spiritu Santu pus yuchach ju icnonau. Jantiyu' ju icnonau ju iclanitau ju va laqui'akstu quinc'an. Pus acsni iclajunau ju ixtaxtokni Dios ju uxijnan ju p'acxant'at'it ju Spiritu Santu lami'alhunut'an pus va yuchi iclajunau ju quintamamachakxanitanch ju Spiritu Santu. \p \v 14 Pus ju tam lapanac ju jantuca' lhilaca'anta ju Jesús jantu laca'iputun ju ixchivinti ju Spiritu Santu. Ju yuchi va lakachapu chivinti lhiulai. Chai jantuca' lai catimachakxa ju yuchi ni va yuchi ju Spiritu Santu ju amamachakxaninin ju ixtaxtokni Dios. \v 15 Para ju tam lapanac ju pacxanta ju Spiritu Santu la'ix'alhunut laich machakxai ixchivinti Dios chai lai sacxtui ju k'ox ju canavi. Chai ju jantuca' lhilaca'anta ju Cristo jantu lai machakxani ju is'atsucunti ju ixt'alapanac ju lhilaca'anta ju Cristo. \v 16 Pus chani ju ts'okcanta la'ixchivinti Dios: “Tis chavaich ju lai camachakxanilh ju ix'atalacpast'ac'at ju Dios ni laich canaulh ni camalaniya' tu'u' ju yuchi”. Chunch ju najun la'ixchivinti Dios. Para ju quijnan'an ju pacxantauch ju Spiritu Santu machakxayau ju ix'atalacpast'ac'at ju Cristo. \c 3 \s1 Ta'alinca' ju va tachi ask'at'anca' tajunita la'ixmacni Dios \p \v 1 Pus ji qui'alak'avin acsni xaclat'avilau jantu lai xaclalhixak'alayau tachi ju xak'alacan ju mak'anch talhitamaka'uta ixchivinti Dios. Va chunch xaclalhixak'alayau tachi ju yu'unch ju va anca' talhilaca'anta ju Cristo. \v 2 Xaclanaviyau tachi ju tam ask'at'a ju jantuca' lai ui ju lhivai. Va lecheca' ju k'ot'a. Pus vana va chun ju uxijnan. Va xaclajunau ixtaxtokni Dios ju jantu na xcai machakxacan ni jantuca' lai ixmach'akxayat'it ju palai lhixcai. Chai mas tus chavai jantuca' lai mach'akxayat'it. \v 3 Tuca' lai mach'akxayat'it ju palai lhixcai ni jantuca' k'ox mac'ont'at'it tachi ju talai ju jantuca' talhilaca'anta ju Jesús. Pus alinca' ju lamilhi'uxijnan ju ta'alhaccha'anan chai ju talaclak'aji chai ju jantu va lakatam tanavita ju ix'atalacpast'ac'at'an. Pus ni chunch ju layat'it pus lana tasui ni vanach t'onat'itca' tachi ju tatsucui ju jantuca' talhilaca'anta ju Jesús. \v 4 Pus ju pumatam lamilhi'uxijnan najun ni ma quit'in ju quinch'ak'ok'ai. Chai ju apumatam najun ni ma yuchi ju Apolos ju ch'ak'ok'ai. Pus ni chunch ju layat'it pus va naviyat'it tachi ju talai ju jantuca' talhilaca'anta ju Jesús. \s1 Alin ju tat'anavi ixlhich'alhcat ju Dios ju Pablo \p \v 5 Pus tis quintalakxtuch. Tis ixtalakxtuch ju Apolos. Ju quijnan va ixlapanacni Dios icjuntau. Chai va xaclajunau ixchivinti Dios ni lai xalhilac'ap'inat'it ju Cristo. Pus icnaviyau ju lhich'alhcat ju xaquintaxtakniyan ju Dios ju pumatamin ju quijnan. \v 6 Quit'in ju p'ulhnan iclajuniu ju ixchivinti Dios chai ju Apolos ta'aktaijun ni laich palai xamach'akxayat'it ju ixchivinti Dios. Pus tachi ju va jun icch'antach ju chivinti chai tachi ju va jun tik'avalh ju ach'ananti ju Apolos. Para is'akstu ju Dios ju ta'aktaijutan ni laich xalhilac'ap'inat'it ju Cristo chai lai palai palai lhilaksiyat'it. \v 7 Pus ju chunch va nomputun ni jantu tu'u' ixtalakxtu ju najun ixchivinti Dios. Nin yuchi ju mavasalai ju ixchivinti. Va yuchi ju Dios ju lai lhilaksican ni yuchi ju quinta'aktaijuyan ni lai lhilaca'anau ju Cristo chai lai palai palai lhilaksiyau ju yuchi. \v 8 Pus ju najun ixchivinti Dios chai ju mavasalai ju ixchivinti vaklhtam chun tajunita. Chai sia sia ca'axtaknicana' ju ixtalhaja'an tachi ju tach'alhcatnanta. \v 9 Ju quijnan va k'aixtam icch'alhcatnanau la'ixlhich'alhcat Dios. Chai ju uxijnan ju lhilac'ap'int'at'it ju Cristo tachi ju tu'u' pu'ach'ananti unt'at'it junta icch'alhcatnanau. \p U vachu' lai acnaulh ni chunch unt'at'it tachi ju tu'u' k'ai chaka' ju t'ajun yona' ju Dios. \v 10 Pus ju quit'in chunch icjunita tachi ju xa'ucxtin ju na mispai ixyajuca chaka'. Pus quit'in acsni tavanan iclajuniu ixchivinti Dios pus tachi ju va icpok'ajta ju lacat'un chai icyaulh ju xatantun ni yuchi ju lhich'alhcat ju xaquixtakni ju Dios. Chai ju astan ni tamilh ju ali'in ju tamavasalanin ju chivinti pus tachi ju va tatailhi'an lacats'unin junta xacmamactata ixyajuca ju chaka'. Para pumatamin pumatamin calakts'ilh tuchi ju capulaputank'ayaya' ju ani chaka'. \v 11 Junta yocan ju tu'u' chaka' jantu lai lacat'ui mach'antacan. Pus vana va chun ju quimaklaca'anit'an. Jantu lai lakat'ui cativa. Va pumatamch ju lai lhilaca'anau. Va yuchi ju Jesucristo. \v 12 Pus yuchi ju Jesucristo ju puch'antayau ni yuchi ju maklaca'aniyau. Chai ju ali'in ju tamavasalai ixchivinti Dios tachi ju va talaputank'ayaputun ixchaka' Dios. Para tachi chun ju yu'unch tasq'uini ni k'ox catanavi cuenta tuchi catalhilaputank'ayayach. Ju ali'in ni sok tamavasalai pus tachi ju va talhilaputank'ayai laca tu'u' oro chai laca tu'u' plata chai laca tu'u' chiux ju na laklhu ixtapalh. Para ju ali'in ju jantu sok tamavasalai pus tachi ju va talhilaputank'ayaputun ju ixchaka' Dios laca tu'u' q'uiu u laca tu'u' ach'itin u laca tu'u' xaxixni ats'in. \v 13 Para acsni cachina' ju avilhchan acsni camak'osaspitcanach ju lapanacni pus acsnich ju catasuya' ju tuchi lhilaputank'ayalhch ju ixchaka' Dios ju pumatamin ju mavasalalh ixchivinti Dios. Pus ju ixlhich'alhcat ju pumatamin calakts'intanucanach laca tu'u' jipi. Chai caputasuyach ju ixlhich'alhcat ju k'antam k'antam u k'ox ju navita u jantu. \v 14 Chai acsni tavanan calakts'intanucana' laca tu'u' jipi ixlhich'alhcat ju k'antam k'antam pus ni xamati' k'ox caxajanta pus camaklhtayanana' ju ixtalhaja. \v 15 Para ni va calhcuk'oyach ju tuchi xalhilaputank'ayai ju ixchaka' Dios pus matich cajuna' ju ixtalhaja. Va yuchi ni catak'alhtaxtuyach ju yuchi. Para chunch cajuna' tachi tam xamati' ju xcayama tak'alhtaxtui acsni t'ajun lhcunu' ju ixchaka'. \p \v 16 Ja va jantu c'ats'ayat'it ni tachi ixpujitat Dios unt'at'it minchux'an ju uxijnan. Ja jantu c'ats'ayat'it ni t'ajun ju Spiritu Santu lami'alhunut'an ju pumatamin ju uxijnan. \v 17 Tachi ju iclajuntau. Ju uxijnan tachi ixpujitat Dios unt'at'it minchux'an ju uxijnan. Chai ju ixpujitat Dios na salaka. Pus ni xamati' catalak'alhiniputunan ju mi'atalacpast'ac'at'an ni tajunan ju chivinti ju jantu sok pus Dios ju camamak'alhk'ajnik'alhiya'. \p \v 18 Tun xamati' ju milhi'uxijnan cata'okxchok'olh is'akstu. Ni alin ju milhi'uxijnan ju na atalanini' calhitalacasuputulh ju ani lacamunutpa' pus tasq'uini ni cac'atsa ni jantu tu'u' lhitapalai ju xa'atalaninti ju ani lacamunutpa'. Ju chunch laich camispaya' ju atalaninti ju istavasalanti ju xt'ak'a ju Dios. \v 19 Pus ju xa'atalaninti ju va lhilapanac jantu tu'u' lhiulai ju Dios. Tasui ni chunchach ju lhiulai ju Dios ni chanich ju ts'okcanta la'ixchivinti junta chani najun: “Ju Dios ma calacasq'uinach ni catapuk'alhk'osa' ixchivinti'an is'akstu'an ju atalaninin”. Chunch ma najun ju Dios. \v 20 Chai ju alacatam junta ts'okcanta ma chani najun ju Dios: “Ju yuchi ma amispanik'ojui ju ix'atalacpast'ac'at'an ju tanajun ni atalaninin tajunita. Chai ma c'atsai ni jantu lhitapalai ju ix'atalaninti'an ju yu'unch”. Chunch ma najun ju Dios. \v 21 Tun va alak'ayat'it ju tam mint'alapanac'an ni laich ana'unt'it ni yuchach ju ach'ak'ok'at'it. Jantu chun alat'it ni taxtaknik'otan ju Dios tachi chun ju taxtokni. \v 22 Ju quit'in chai ju Apolos chai ju Pitalu' va milapanacni icjuntau. Chai ju Dios taxtaknitan tachi chun ju taxtokni ju alin ju ani lacamunutpa' ni laich cata'aktaijuyan. Pus ni lak'a'i ju Dios ni t'onat'itca' u ni aniya'it'it pus ju Dios chunch navi ni va past'ac'a ju k'ox ju milacata'an. Chai vana va chun past'ac'a ixlacata ju tuchi t'ajun tapasana' ju chavai lami'atsucunti'an chai ju tuchi catapasaya' astan. \v 23 Chai ju uxijnan ix'anu' Cristo unt'at'it. Chai ju Cristo ix'anuch Dios junita. \c 4 \s1 Chani tanavi ixtamalakachan ju Jesús \p \v 1 Tachi chun ju uxijnan ac'ats'at'it ni va ixlapanacni Cristo icjuntau. Va icmavasalayau ju ixchivinti Dios ju jantu lai ixmachakxacan ju mak'anchich. \v 2 Chai tachi chun ju mavasalai ju ixchivinti Dios tasq'uini ni lai calhilaksicalh. \v 3 Para ju quit'in jantu icnavi cuenta tuch'i nonat'it ju quilacata u tuchi tanajun ju ali'in. Nin qui'akstu quit'in jantu lai actinaulh ni icnavita ju k'ox u jantu. \v 4 Mas tachi ju va sok ic'anta iclhiulai para jantu lai vas actinaulh ni chunch ju najun ju Dios u jantu. Va yuchi is'akstu ju Cristo ju lai canaulh ni icnavi ju k'ox u jantu. \v 5 Pus ni va yuchi ju Cristo ju lai najun ni k'ox ju navicanta tu'u' u jantu pus jantuca' lai xamati' catinaulh ni k'ox u jantu ju tuchi navi ju ak'antam. Jantuca' lai chun catinaulh ni jantuca' chin ju anu' avilhchan acsni camina' ju qui'ucxtin'an Jesús. Ju acsnich ju yuchi camalacasuk'oyach ta yu c'atsancan laqui'alhunut'an chai tijuch ju xapast'ac'au laqui'alhunut'an. Chai ju acsnich ni c'atsai ju Dios tuchi xanavi ju k'antam k'antam pus calak'ayaya' ju pumatamin tachi ju lhijunch. \p \v 6 Pus ji qui'alak'avin iclhichivininta ju qui'atsucunti chai is'atsucunti ju Apolos ni lai ap'umach'akxat'it ju tuchi xaclajumputunau. Ju chunch lai ats'uc'uya'it'it tachi ju najun la'ixchivinti Dios ju ts'okcanta. Vachu' jantu alhit'ak'ayat'it ni ch'ak'ok'ayat'it ju pumatam chai jantu alhixc'a'it'it ju va ak'antam tach'ak'ok'ai. \v 7 Pus tajuch ni va nonat'it ni palai lack'oxin lapanacni unt'at'it. Palai jantu ju ali'in. Pus lana jantu' tu'u' alin ju lami'atsucunti'an ju jantu va axt'aknic'ant'at'it. Chai ni va xt'aknic'ant'at'it t'as ni va lhit'ak'ayap'alat'it. Ju chunch tachi ju va jantu va xt'aknic'ant'at'it. \p \v 8 Ju uxijnan nonat'it ni mak'alinin unt'at'it ju chavai chai jantu tu'u' tac'acxniyan. Mas ca jantu vasalh. Chai nonat'it ni k'ai ucxtinin unt'at'it. Mas ca jantu vasalh. Chai nonat'it ni quilapu'initauch. Pus vak tachi k'ox ixva ni vasalh k'ai ucxtinin ix'unt'it. Ju chunch laich vachu' aclat'ata'ucxtiniyauch ju quijnan. \v 9 Pus ju quit'in iclhiulai ni quintamalacasutan ju Dios tachi ju va jantu tu'u' quintapalhni quinc'an ju ixtamalakachan icjuntau. Ic'ulhtucantauch tachi ju lapanacni ju amuc'anicanta ix'aninti'an va ixlacata ni ta'alactu'ununta. Ju lapanacni ju ani lacamunutpa' chai ju anquilhnin va quintalhalakast'ananan. \v 10 Ju lapanacni quintalakts'inan tachi ju va tontojni icjuntau va ixlacata ni icnonau ixchivinti ju Cristo. Para ju uxijnan nonat'it ni palai na mach'akxayat'it ixchivinti Cristo. Nonat'it ni palai lhilaksiyat'it ju Cristo ju uxijnan. Ma palai jantu ju quijnan. Nonat'it ni tachi ju va xalack'ajin unt'at'it para ju quijnan ma tachi ju va amacxtalh iclakts'incanauch. \v 11 Tus chavai na iclacchavanau. Chai na icquicxixau. Chai matich ju quimpumpu' quinc'an. Chai iclakanekmacanauch ju quijnan. Chai matich junta lai acnaulh ni quinchaka' quinc'an junita. \v 12 Chai ju quijnan na icxk'op'auch acsni icch'alhcatnanchokoyau ju laquimaktasq'uinit quinc'an. Chai acsni icjuncanau macxcai chivinti pus icsq'uiniyau ju Dios ju k'ox ju ixlacata'an. Chai acsni iclhich'ak'ok'axmacanau va ixlacata ni iclhilaca'antauch ju Cristo pus va icch'ixauch. \v 13 Chai acsni na macxcai chivinti ju iclhichivincanauch pus va si k'oxi chivinti ju iclhak'alhtayananauch. Tus chavai iclakts'ink'alhicanauch tachi ju va xa'amacxtalh ju ani lacamunutpa'. Tachi ju tu'u' ju va tamack'anch ju lapanacni. \p \v 14 Jantiyu' ju iclalhi'ats'oknuniyau ju ani chivinti ni va aclapumamaxaniputu. Alai va iclamap'aksiputunau ni na iclamapainiyau chai tachi ju va qui'ask'at'an iclalakts'inau. \v 15 Pus mas lakacau milh cava ju tamalaniyan ixchivinti Cristo para va quit'in ju p'ulhnan iclajuntau ju anu' chivinti. Chai ni quit'in ju p'ulhnan iclajuniu ju ixchivinti Dios chai lhilac'ap'int'at'it ju Cristo pus tachi ju va qui'ask'at'an iclalakts'inau. \v 16 Pus yuchi iclalhitapaininiyau ni chunch ju alat'it tachi ju iclai ju quit'in. \p \v 17 Chai ni vasalh iclacasq'uin ni chunch ju alat'it pus yuchi iclhimalakachacha ju Timoteo. Ju yuchi iclakts'in tachi ju va quints'alh ni quit'in ju icjunilh ju ixchivinti Dios chai yuchi lhilhilaca'alh ju Jesús. Chai ju yuchi vasalh muctaxtui la'ixlhamap'aksin ju Cristo. Pus yuchi ju catamapast'ac'anichokoyan ta yu junita ju qui'atsucunti ni iclhilaca'anta ju Cristo. Chai catamapast'ac'aniyan ni jantu icmapaxai ju tuchi ic'amasuni ju lapanacni ju talhilaca'anta ju Cristo mas vanta anchach catatavi. \v 18 Pus ju ali'in lamilhi'uxijnan na talhitak'ayatach ni tanajun ni na quintamak'esvata chai ixlhiyuchi jantu lai tavanan acti'anchokochau lalakts'inin. \v 19 Para akts'iyach vats'alhti ac'antachau lalakts'inin ni calacasq'uina' ju qui'ucxtin'an Dios. Chai ju acsnich jantu va ixchivinti'an ju ac'ak'asmatniya' ju anuch ju na talhitak'ayata ju ix'atalaninti'an. Para vachu' acc'atsaya' tuchi laich tanavi. \v 20 Pus ni vasalh lhinajun ju Dios la'ix'alhunut ju tam lapanac pus lana tasui la'is'atsucunti. Jantu va yu' ni najun ni lhinajun ju Jesús la'is'atsucunti. \v 21 Pus t'as nonat'it. Ni at'ailhip'ina'it'it tachi ju akts'iya layat'it pus aclalakak'aimayau acsni aclalakcha'anchokoyau. Para ni k'oxich ats'uc'uya'it'it pus aclamasuniyau ni vasalh iclamapainiyau chai ni na k'ox ju qui'alhunut acsni aclalakcha'anchokoyau. Pus tasmalhch ju lac'asq'uinat'it ju k'oxich alhiulaya'it'it. \c 5 \s1 A'ulanit'it ixtalak'alhin ju na alactu'unun \p \v 1 Noncan ni alin pumatam lamilhi'uxijnan ju laich xat'atsucui ju ixtunati. Para mas sia yu'unch ju jantuca' talhilaca'anta ju Jesús jantu xamati' lai chunch calalh. \v 2 Para ju uxijnan na lhit'ak'ayayat'it ni nonat'it ni na lack'oxin unt'at'it. Palai k'ox ca'ixva ni na ixlhamak'aninint'it ju anu' ju xanavi ju chunch alactu'unti. Pus ju chavai amak'osut'itch ju anu' alactu'unu' lamilhi'uxijnan. \v 3 Pus ju quit'in la'ixtapaka'ut ju Cristo icmuc'anita ju ixtalak'alhin ju anu' lapanac mas jantu anch iclat'avilhchau. Para va ixt'achunch mas ani ju icvi. \v 4 Pus amak'aixt'ok'a'it'it ju uxijnan la'ixtapaka'ut ju qui'ucxtin'an Jesucristo. Chai ju uxijnan c'ats'ayat'it tuchi xacnaulh ni anch cava icvilhcha. Chai Cristo ju cataxtakniyan ju ixtachaput ni laich anaviya'it'it tuchi iclajunau. \v 5 Pus amak'axt'aknit'it ju anu' lapanac ju lhacaticuru. Chach mamak'alhk'ajni pants'iquis. Ju chunch mas camak'alhk'ajnana' ju la'ixlacatuna para ju ixtacuvin catak'alhtaxtuya' acsni cachina' ju avilhchan acsni caminchokoya' ju qui'ucxtin'an Jesús. \p \v 6 Lana jantu k'ox ni va lhit'ak'ayayat'it ni nonat'it ni lack'oxin unt'at'it. Ja jantu c'ats'ayat'it ju chivinti ju chani noncan: “Mas va lacats'unin tu'u' ju na sk'ajtach ni aclhiyaulh ju tu'u' atumpa pus laich lamask'ajk'ojui chux”. Ju chunch nomputun ni mas va lacats'unin ca'alilh ju alactu'unti sia milhi'uxijnan para lai talak'alhinik'oyan ju mintac'atsan'an minchux'an. \v 7 Pus yuchi iclalhijunau ni at'amacxt'uya'it'it ju anu' alactu'unu' ju lamilhi'uxijnan. Ju chunch ni salaka a'unch'ok'oya'it'it. Pus ju quint'a'israelitanin ta'ui ju xkapavati ju jantu lhiyocanta ju xat'in acsni chin ju anu' c'atan ixpupastaccan ju anu' atats'isni acsni tatak'alhtaxtulh la'ix'aninti'an ju xalack'ajin ists'alan ju mak'aniya quint'a'israelitanin. Pus ju uxijnan ni at'amacxt'uya'it'it ju anu' alactu'unu' lamilhi'uxijnan pus chunch a'una'it'it tachi ju anu' xkapavati ju jantu lhiyocanta ju xat'in ni calamask'aja. Chai ju acs c'atan vachu' tamakni ixborrego'an. Chai ju Cristo valh tachi ju quimborrego'an acsni maknicalh ixlacata ju qui'alactu'unti'an. \v 8 Pus tachi ju yu'unch acsni tavanan chin ju anu' c'atan tamaxtuk'ojui chux ju xat'in xkapavati la'ixchaka'an pus vana va chun ju quijnan'an. Camaxtuk'oyau vachu' chux ju alactu'unti ju alin laqui'atsucunti'an. Jantu vana canaviyau tachi ju akts'iya ixlayau. Jantu canaviyau ju tu'u' macxcai nin tu'u' alactu'unti. Alai salaka cava ju qui'atsucunti'an chai soknic'a. \p \v 9 Pus laca'alakatam alhiqui ju icla'ats'oknunitau ju uxijnan iclajuniu ni jantu ama'amigoxlat'it ju yu'unch ju tat'at'ajun ju jantu ix'amachaka'an u ju jantu ixpapa'an. \v 10 Para jantu xaclajumputunau ni va jantuch lana lai at'alaxak'alat'it ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo ju va lakachapu tat'ajun chai ju va ta'alhaccha'anan chai ju va ta'ak'alhonan chai ju va talhilaca'anta ju va tu'u' santo. Pus ni jantuch lana lai ix'at'ach'ivinint'it ju yu'unch pus ca istasq'uini ni ixt'axt'ut'it ju ani lacamunutpa'. \v 11 Alai yuchi iclajuntau ni jantu at'a'alht'anant'it tam milak'au'an ju lhilaca'anta ju Cristo ni va calakachaputsuculh u va ca'alhaccha'analh u va calhilaca'alh ju tu'u' santo u ju va najun macxcai chivinti ixlacata ju ak'antam u ju va cat'ak'ap'a u ju va ak'alhauna'. Pus ni alin xamati' lamilhi'uxijnan ju chunch lai pus jantu lana at'ava'int'it ju yuchi. \v 12 Pus jantu lhijun ni lai ac'amuc'anilh ixtalak'alhin'an ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo. Is'akstu Dios ju ca'amuc'aniya' ixtalak'alhin'an ju yu'unch. Para tasq'uini ni amuc'aniya'it'it ixtalak'alhin'an ju talhilaca'anta ju Cristo para ni va ixlaquilhtu tita'alactu'unun. \v 13 Pus at'amacxt'ut'it ju anu' alactu'unu' ju vi lamilhi'uxijnan. \c 6 \s1 Lalhi'ancan lacapu'ucxtin \p \v 1 Ju uxijnan ni alin tu'u' milhamak'an'an na lhimaxan ni va p'inat'it ch'ivint'anuninin ju ixtalak'alhin ju ak'antam la'ix'ucxlacapu'an ju ucxtinin ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo. Palai k'ox cava ni la'ix'ucxlacapu'an ju talhilaca'anta ju Cristo ju alak'oxit'it ju milhamak'an'an. \v 2 Ja va jantu c'ats'ayat'it ni ca'amuc'aniyau ixtalak'alhin'an ju lapanacni tachi chun ju quijnan'an ju lhilaca'antauch ju Cristo. Ucxtinin cajunau acsni tavanan caminchokoya' ju Cristo. Pus ni ucxtinin a'una'it'it ju acsnich ja jantu lai lak'oxiyat'it ju tu'u' lhamak'an ju chavai ju va lacat'icst'i. \v 3 Ja jantu c'ats'ayat'it ni camuc'aniyau ju ixtalak'alhin'an ju anquilhnin. Pus ja va a ti yuchach ju lhamak'an ju alin lami'atsucunti'an jantu lai alak'oxit'it sia milhi'uxijnan ju lhilac'ap'inat'it ju Cristo. \v 4 Ni alin tu'u' lhamak'an ju lami'atsucunti'an tajuch ni va laich ap'ina'it'it alakts'inin ju jantu talhilaca'anta ju Cristo. Pus ju yu'unch jantu tac'atsai ta yu catapulak'oxilh ju ixlhamak'an'an ju talhilaca'anta ju Cristo. \v 5 Va iclapujunau chunch ni jantu at'ailhip'it'it ju chunch atalacpast'ac'at. Pus ju lamilhi'uxijnan'an ja lana mati' xamati' ju atalanini' cava ju lai catalak'oxinin ju milhamak'an'an sia lhi'alak'avinch la'ixmacni Cristo. \v 6 Ju uxijnan ju lhi'alak'avin unt'at'it ja vasalh tasq'uini ni alach'ivimak'ana'it'it ju la'ix'ucxlacapu'an ju ucxtinin ju jantu talhilaca'anta ju Cristo. \p \v 7 Para lana tasui ni na alin ju mintalak'alhin'an ni va laclak'ayat'it ju milhi'akstu'an. Palai k'ox cava ni va alamac'acxaniyat'it ni tu'u' talak'alhin ju lanaviniyat'it. Palai k'ox ni va alhilak'a'it'it mas ak'alhaunic'ant'it ju mintu'u'an. \v 8 Para ju uxijnan jantu chun layat'it. Alai mi'akstu'an lanaviniyat'it tu'u' talak'alhin chai lak'alhauniyat'it ju tu'u' mas ix'anu' ju milhi'alak'avin'an. \p \v 9 Ja lana jantu c'ats'ayat'it ni jantu lai catitanu junta lhinajun ju Dios ju va jantu sok tat'a'anta ju ixt'alapanac. Jantu a'okxch'ok'oc'ant'it ixlacata tachi chun ju ani taxtokni. Jantu lai catitanu junta lhinajun ju Dios ju tapuxcajui ixnavin'an. Nin yu'unch ju talhilaca'anta ju tu'u' santo. Nin yu'unch ju papanin ju tat'atsucui ju jantu ix'amachaka'an. Nin yu'unch ju chakolun ju tat'atsucui ju jantu ixpapa'an. Nin yu'unch ju papanin ju t'alalactu'ui ju ixt'ajok'at. \v 10 Jantu lai catitatanu junta lhinajun ju Dios ju va ta'ak'alhaunan. Nin yu'unch ju talhaccha'ani ju ix'anu' ju apumatam. Nin yu'unch ju t'ak'ap'anin. Nin yu'unch ju tanajun macxcai chivinti ixlacata apumatam. Nin yu'unch ju va ta'okxchok'omaxtuni ju ix'anu' ju ak'antam. Ju chun tanavi jantu xamati' sia yu'unch lai catitanu junta lhinajun ju Dios. \v 11 Pus chunchach ix'unt'at'it ju ali'in lamilhi'uxijnan. Para ju chavai ch'ak'anic'ant'at'it ju mi'alhunut'an. Ju chavai ix'anu' Dios unt'at'it. Chai ju Dios talakts'inan ni soknic'a unt'at'it. Chunch unt'at'it ju chavai la'ixtachaput ju Spiritu Santu va ixlaca'atalh ni xalhilac'ap'inat'it ju Jesús. \s1 Tasq'uini ni na salaka catsucu \p \v 12 Ju ali'in tanajun ni laich navik'ocan tachi chun ju naviputuncan. Pus vasalh. Para jantu si lai ca'aktaijun. Chai mas lai acnavik'o va tuchi ixtalakxtuch para ju quit'in jantu icnavik'oputun tachi chun ju taxtokni ju min laqui'atalacpast'ac'at. \v 13 Ju Dios quintaxtaknitan ju vaiti ixlacata ju quimpajan'an. Chai quintanavinitan ju quimpajan'an ni catajulhch ju quivaiti'an. Para cachina' avilhchan acsni jantu camaktasq'uiniyau ju tu'u' vaiti. Pus ju Dios jantiyu' lhixtaknilh ixlacatuna ju tam jok'at ni laich va k'aya cat'atsuculh ju jantu ix'amachaka'. Chai jantu lhixtaknilh ixlacatuna ju tam chako'ulh ni lai va k'aya cat'atsuculh ju jantu ixpapa. Alai yuchi quintalhixtaknitan ju quilacatuna'an ni ix'anuch ju Cristo cajunlh. Chai yuchach ju lhist'ac'a. \v 14 Chai mas caniyau para ju Dios aquintamacxtunichokoyan ju quilacatuna'an la'ixtachaput. Chunch aquinta'ulhtuyan tachi ju ulhtulh ju Jesús acsni macxtuchokolh ju ixlacatuna junta ixmacnucanta. \p \v 15 Pus ja va jantu c'ats'ayat'it ta yu t'ajuntau ju Cristo. Pus ju quilacatuna'an ix'anuch ju Cristo. Chai ju milacatuna'an ni ix'anuch ju Cristo pus ja lai vanach at'it'a'alact'u'unump'alat'it ju va xanavinch lacati. Jantu lhijun ni lai acnavi ju chunch. \v 16 Ja va jantu mach'akxayat'it. Pus ju tam lapanac acsni t'atsucui tam chako'ulh ju xanavin lacati pus va lakatam lacatuna tajunita. Chunch tajunita tachi ju najun la'ixchivinti Dios ju ts'okcanta junta chani najun: “Ju ixt'iyun'an va lakatamch lacatuna catajuna'”. Chunch ju najun la'ixchivinti Dios. \v 17 Para ju ixlhichux ix'alhunut mak'axtaknita ju is'atsucunti ju ix'ucxtin Jesús pus va lakatam t'ajunita la'ixtachaput ju Spiritu Santu. \p \v 18 Pus ni chunch t'a'unt'at'it ju Cristo pus nin lacats'unin jantu ap'ast'act'it ixpuxcajuca ju minavin'an. Pus tachi chun ju ali' alactu'unti ju canavi ju jok'at jantu na chun lak'alhini ju is'atsucunti. Para ju t'atsucui ju jantu ix'amachaka' pus va is'akstu lak'alhichokoi ju is'atsucunti. \v 19 Ja va jantu c'ats'ayat'it ni ix'anu' Dios junita ju milacatuna'an ni taxtaknitan ju Spiritu Santu chai yuchi ju t'ajun lami'alhunut'an. Pus ju milacatuna'an jantu mi'anu'an mi'akstu'an. \v 20 Ju uxijnan na laklhu lhit'amoc'ant'at'it ni nit'a ju milacata'an ju Jesús. Pus yuchi iclalhijunau ni chunch ju ats'uc'ut'it chai chunch ju ap'ast'act'it tachi ju laich calak'ayacalh ju Dios ju milacata'an. Chunch alat'it ni ix'anuch Dios ju milacatuna'an chai ju mi'alhunut'an. \c 7 \s1 Amap'aksinti ixlacata ju tamak'axt'ok'at \p \v 1 Pus ju chavai aclajunau ixlacata ju anu' taxtokni ju xaquilasacmiyau acsni quila'ats'oknuniu. Pus tachi ju t'ajun tapasana' ju chavai lami'atsucunti'an pus na k'ox cava ni jantu catamak'axtoklh ju tam ts'alh. \v 2 Para va ixlaca'atalh ni na lhu catalhava ju alactu'unti ni jantu catamak'axtokcalh pus palai k'ox cava ni pumatamin jok'at capacxalh ix'amachaka'. Chai ju pumatamin chako'ulh ca'alilh ju ist'atsucunu'. \v 3 Ju jok'at cat'atsuculh ju ix'amachaka' tachi ju lhilhcata ju Dios. Chai vana va chun ju tam chako'ulh. Ju yuchi vachu' cat'atsuculh ju ixpapa tachi ju lhilhcata ju Dios. \v 4 Ju tam chako'ulh jantu lai catilhik'alhts'aulh ju ixlacatuna ni alin ju ixpapa. Chai vana va chun ju tam jok'at. Jantu lai catilhik'alhts'aulh ju ixlacatuna ni alin ju ix'amachaka'. \v 5 Ju tam lapanac ju alin ix'amachaka' jantu lhijun ni alacatam canavi ju ixputaman. Para ju mint'iyun'an ni va t'asc'a'ap'ut'unat'it lakat'utu lakat'at'i avilhchan ni laich palai at'ach'ivinint'it ju Dios pus laich. Para acsni at'ach'ivink'oya'it'it ju Dios pus va lakatamch anavich'ok'ot'it ju mimputaman'an. Ju va mak'an alak'ac'ujts'uc'ut'it ju va mi'akstu'an jantu xcai ni cata'okxchok'on ju lhacaticuru chai alact'u'ununa'it'it. \p \v 6 Pus jantu iclajunau ni lana at'amak'axt'okt'it. Va iclajumputunau ni laich at'amak'axt'ok'a'it'it ni chunch ju lap'ut'unat'it. \v 7 Para ca vak tachi k'ox cava ni chunchach ju catatsuculh ju chavai tachi chun ju jok'atni tachi ju quit'in ni va qui'akstu ict'ajun. Para jantu si axtakninicanta ju chunch atsucunti. Ju pumatamin tam ju axtaknicanta ju is'atsucunti'an. \p \v 8 Pus chani ic'ajumputun ju va is'akstuca'an tat'ajun chai ju chakolun ju va animacontilacantach. Vak tachi k'ox cava ni va is'akstu'an catatsucuk'alhi ju chavai tachi ju ict'ajun ju quit'in ni va qui'akstu ict'ajun. \v 9 Para ni jantu lai ak'aichokocan is'akstu'an pus palai k'ox ni ca'a'icalh. Palai jantu k'ox ni na va catamak'alhk'ajnalh ni lana jantu lai tatsucui ju va is'akstu'an. \p \v 10 Pus ju tuchi ic'ajuni ju tamak'axtoknunch jantu va qui'akstu ju icnajun. Para vana va chun ju naulh ju Cristo. Pus ic'ajuni ju chakolun ju a'icanta ni jantu catamacaulh ju ixpapa'an. \v 11 Para ju tam chako'ulh acsni vaclhun taxtuich la'ixchaka' pus tasq'uini ni vasalh va is'akstu catsuculh. U ni jantu va is'akstu ju tsucuputun pus chach lak'anchokolh ju ixpapa. Chai tam jok'at jantu lai catixcoxtulh ju ix'amachaka'. \p \v 12 Ju chavai aclajunau tuchi k'ox iclhiulai ni anaviya'it'it. Para ju yuchi va quinchivinti qui'akstu junita. Jantiyu' ju Jesús ju naulh ni chunchach ju alat'it. Pus ju tam quilak'au'an ju alin ix'amachaka' ju jantuca' lhilaca'anta ju Jesús chai ni t'alak'achanich pus jantuch cat'alamacaulh. \v 13 Chai ju tam chako'ulh ni alinch ju ixpapa ju jantuca' lhilaca'anta ju Jesús chai ni t'alak'achanich pus jantuch camacaulh. \v 14 Ju tam lapanac mas jantu lhilaca'anta ju Cristo para ni lhilaca'anta ju Cristo ju ix'amachaka' pus ju Dios xtakni ju k'ox is'atsucunti ju lapanac ni is'ask'at'a Dios junita ju ix'amachaka'. Chai vana va chun ju tam chako'ulh. Mas jantu lhilaca'anta ju Cristo ju yuchi para ni lhilaca'anta ju Cristo ju ixpapa pus xtakni ju Dios ju k'ox is'atsucunti ni is'ask'at'a Dios junita ju ixpapa. Pus ni jantu chun cava pus jantu k'ox cava ju is'atsucunti'an ju is'ask'at'a'an. \v 15 Para ju tam chako'ulh ju jantu lhilaca'anta ju Cristo ni amaconananch pus chach ancha. Jantu tap'astu ni cat'atsuculh ju ixpapa ju lhilaca'anta ju Cristo. Chai vana va chun ju tam quilak'au'an atsi' ju lhilaca'anta ju Cristo. Ni xcoxtucanta la'ixchaka' va ixlaca'atalh ni jantu lhilaca'anta ju Cristo ju ixpapa pus chach macaulh. Ju Dios lacasq'uin ni lhik'ach catsucu. Jantu va lacalak'aiti. \v 16 Pus ju uxint'i ji chako'ulh ni tap'astu t'ats'uc'up'ut'un ju mimpapa ni lhilac'ap'inch ju Jesús ja c'ats'aich ni akts'iya camak'alhtaxtuya' ju Dios ju mimpapa ju va milacata. Chai ju uxint'i ji lapanac ni tap'astu t'ats'uc'up'ut'un ju mi'amachaka' va ixlaca'atalh ni lhilac'ap'inch ju Jesús ja c'ats'aich ni akts'iya camak'alhtaxtuya' ju mi'amachaka' ju va milacata. \p \v 17 Ju uxijnan acsni tavanan xalhilac'ap'inat'it ju Jesús va tuchi lhich'alhcat ju ixnaviyat'it ju pumatamin ju milhi'uxijnan pus chunchach ju at'ailhip'it'it. Va tuchi lhich'alhcat ju ixnavi ju pumatamin pumatamin ju uxijnan. Chai chunch ju iclhamap'aksinin tachi chun ju talhilaca'anta ju Cristo. \v 18 Ni alin xamati' ju ixch'uc'unicanta ju ix'axt'ak'a acsni tavanan lhilaca'alh ju Jesús pus chach chunch jonk'alhi. U ni alin xamati' ju jantu ixch'uc'unicanta ju ix'axt'ak'a acsni tavanan lhilaca'alh ju Cristo pus jantu calhinaulh ixch'uc'uca. \v 19 Jantu lhitapalai ni ch'uc'ucanta u jantu. Va yuchi ju lhitapalai ni canaviu tachi ju najun ju Dios. \v 20 Ni jantu lhik'alhtsajui ju Dios ju anu' lhich'alhcat ju ixt'ajun navini' xamati' acsni lhilaca'alh ju Cristo pus jantu tasq'uini ni camapaxalh ixlhich'alhcat va ixlaca'atalh ni lhilaca'alh ju yuchi. \v 21 Ja va ixt'amoc'ant'a chai va xalapanac ix'unit'a acsni tavanan lhilac'ap'i ju Cristo. Pus jantu alhamak'anin. Para ni cajunin ju mi'ucxtin ni lai at'axt'uya' u laich amap'usp'itnin ju ixlhitamotan pus at'axt'u. \v 22 Pus ju yuchi ju xalapanac ixjunita acsni tavanan lhilaca'alh ju Cristo pus ju chavai ju Dios lakts'in ni ixlapanac junita. Jantu va ixlapanac ak'antam ixt'alapanac. Chai vana va chun ju jantu xalapanac ixjunita acsni tavanan lhilaca'alh ju Cristo. Pus ju chavai ixlapanac Cristo junita. \v 23 Ju Dios na laklhu ju talhitamotan. Pus yuchi alhic'ats'at'it ni yuchi ju mi'ucxtin'an junita. Jantu va mint'alapanacni'an. \v 24 Ji qui'alak'avin ni jantu lhik'alhtsajui ju Dios ju lhich'alhcat ju ixt'onat'it navinin acsni tavanan lhilac'ap'it'it ju Cristo pus at'ailhip'it'it pumatamin ju uxijnan ju milhich'alhcat'an. Chai ac'ats'at'it ni Dios ju tat'avilan. \p \v 25 Pus ju chavai aclajunau ixlacata ju va is'akstu'anca' tat'ajun. Pus ju Jesús jantu tu'u' ju quijuni ixlacata ju yu'unch. Para ju Jesús qui'aktaijulh la'ix'amapaininti chai lai lhilaksiyat'it ju quinchivinti. Pus ju quit'in aclajunau tuchi k'ox iclhiulai ni catanavi. \v 26 Pus va ixlaca'atalh ni na quintamamak'alhk'ajniyan ju chavai ju lapanacni yuchi iclhinajun ni ca k'oxich cava ni va is'akstu'an catatsuculh ju va is'akstu'anca' tat'ajun. \v 27 Para ju alinch ju ix'amachaka' pus jantu capastaclh ni laich camacaulh. Chai ju matich ju ix'amachaka' pus tuca' capuxcaulh ju ix'amachaka'. \v 28 Para ni catamak'axtoklh tam xamati' pus jantu alactu'unti ju navi. Nin yuchi ju tam atsi' jantu alactu'unti ju navi ni xa'ican. Para ni na va alin ju chavai ju quimak'alhk'ajnat'an pus palai catamak'alhk'ajnana' ni ixt'iyun'an tajunita. Chai ju quit'in ni jantu iclacasq'uin ni na lhuch amak'alhk'ajnant'it pus yuchi iclalhijunau ni palai k'ox ni jantuca' at'amak'axt'okt'it. \p \v 29 Pus ji qui'alak'avin iclajunau ni jantu lhu avilhchan ju quintaxtaknitan ju Dios ju lai capunaviniyau ju ixlhich'alhcat. Pus yuchi iclalhijunau ju ani. Pus ju alin ix'amachaka'an jantu va yuchi ju catapastaclh. Para vachu' catanavilh cuenta ixtaxtokni Dios. \v 30 Chai ju na talack'alhun jantu va ix'amak'anit ju catapastack'alhi. Chai ju na talack'achan jantu va ixk'achat'an ju catapastack'alhi. Chai ju na ta'alactamonan jantu va yuchi ju catapastack'alhi. Jantu chun alat'it ni va xanavin lacamunutpa' junita tachi chun ju ani taxtokni. \v 31 Chai jantu na lhuch ach'alhc'atnant'it va ixlaca'atalh ni ana'unt'it ni na k'ox ats'uc'uya'it'it ju ani lacamunutpa'. Jantu chunch alat'it ni jantu tu'u' ju lai cajonk'alhi ju ani lacamunutpa'. \p \v 32 Pus ju quit'in jantu iclacasq'uin ni tu'u' ca'alilh lami'atsucunti'an ju alhamak'aninint'it. Pus ju tam ts'alh ju va is'akstuca' t'ajun na navi cuenta ju ixlhich'alhcat ju Dios. Va puxcajui ta yu laich canavinilh ixk'achat ju Dios. \v 33 Para ju alin ix'amachaka' vachu' navi cuenta ju xataxtokni ju ani lacamunutpa'. Va puxcajui ta yu laich k'ox caput'alalhi'alh ju ix'amachaka'. \v 34 Vachu' na tam ju is'atsucunti ju tam chako'ulh ju alin ixpapa chai tam atsi' ju va is'akstuca' t'ajun. Pus ju va is'akstuca' t'ajun na navi cuenta ju ixtaxtokni ju ix'ucxtin Dios. Va puxcajui ta yu laich salaka capujunlh ju ixlacatuna chai chux ix'ac'atsanti la'ixmacni Dios. Para ju alin ixpapa vachu' navi cuenta ju ixtaxtokni ju ani lacamunutpa' ta yu laich k'ox caput'alalhi'alh ju ixpapa. \p \v 35 Pus iclapujunau chunch ni va icla'aktaijuputunauch. Jantiyu' ni va aclapumak'antalhanaputu laquilhamap'aksin. Va iclajunau ta yu lai k'ox ats'uc'uya'it'it tachi ju k'achani ju Dios chai jantu tu'u' catasast'uc'an. \p \v 36 Para ni alin pumatam xapai ju alin ju istsi' ju t'ajun tak'ayana' chai na tamak'axtokputun chai ju xapai c'atsai ni palai k'ox cava ni catamak'axtoklh pus jantu talak'alhin canavi ni caxtaklh ju istsi'. Chach tamak'axtoklh. \v 37 Para na k'ox navi ju tam xapai ju va lakatam navita ju ix'alhunut chai ixlhichux ix'alhunut najunta ni jantu catixtaklh ju istsi' ju va chavai. Chai ju istsi' ni tuca' tamak'axtokputun pus yuchi jantu lhixtaknicanta ju tam ts'alh. \v 38 Pus k'ox navi ju tam xapai ju caxt'ak'a' mas chavai ju istsi'. Para palai k'ox navi ju jantu caxt'ak'a' ju va chavai lana ju istsi' ni va t'oncan mak'alhk'ajnanca. \p \v 39 Ju lhamap'aksin najun ni jantu lai catimacaulh ju ixpapa ju tam chako'ulh acsni t'ajunca' ju ist'atsucunu'. Para acsni va caniyach ju ist'atsucunu' pus ju acsnich ju anu' chako'ulh lai cat'atamak'axtokchokolh va tichi chavaich ju cak'achanilh. Va yuchi ni vachu' calhilaca'alh ju Jesús ju anu' lapanac. \v 40 Para icnajunch ni palai lhik'ach cajunlh ju is'atsucunti ni va is'akstu ju catsuculh ju chavai. Chai iclhiulai ni vachu' chun ju najun ju Spiritu Santu. \c 8 \s1 Ju lhamap'aksin ixlacata ju lhivai ju lhik'ailakts'incanta ju santo \p \v 1 Pus ju chavai aclajunau ixlacata tuchi xaquilalhisacmiyau ixlacata ju lhivai ju lhik'ailakts'incanta ju santo. Vasalh ni c'atsayau ni jantu tu'u' ixtapalhni ju va santo. Para ju lapanac ju najun ni na ac'atsananta pus na lhitak'ayai tuchi c'atsai. Para ju na amapaininin aktaijui ju ixt'alapanac ni lai palai catsuculh tachi ju k'achani ju Dios. \v 2 Ju tam lapanac ju najun ni na lai amachakxanan jantu slivasalh ni ca'amachakxanalh tachi ju lhijunch ni camachakxa. \v 3 Para va tichi chavaich ju mapaini ju Dios pus ju Dios mispaich ni is'ask'at'a junita. \p \v 4 Pus ju chavai aclamavasalaniyau ixlacata ju lhivai ju lhik'ailakts'incanta ju santo. C'atsayau ni jantu tu'u' ixtapalhni ju va santo. Chai jantu pumalhu ju Dios. Va pumatam. \v 5 Para ju lact'iyan chai ju ani lacamunutpa' na tijlhu alin ju talhilaksi ju lapanacni tachi isdios'an chai na tijlhu ju tatalhoni. \v 6 Para ju quijnan'an va lakatam ju quiDios'an. Yuchi ju xapai ju lhinaulh ixnavica tachi chun ju taxtokni. Chai quintanavitan ju quijnan'an ni laich calak'ayayauch ju yuchi. Chai vachu' va pumatam ju qui'ucxtin'an. Yuchi ju Jesucristo. Chai yuchach ju navik'olh tachi chun ju taxtokni. Chai yuchach ju quintaxtaknitan ju sast'i qui'atsucunti'an. \p \v 7 Para jantu si tamachakxai ni va pumatam ju Dios. Ju ali'in ju talhilaca'anta ju Cristo na tatalhonica' ju santo chai titanajunca' ni ca tachi ju va alin ixtachaput ju anu' santo. Pus acsni ta'ui ju yu'unch ju lhivai ju ixlhik'ailakts'incanta ju santo pus tachi ju va alactu'unti talhiulai. \v 8 Para jantu va ixlacata tu'u' vaiti ju uyau ju k'ox aquintapulhiulayan ju Dios. Jantu lai palai k'ox catipujumvi ni cavajiu u ni jantu. Nin yuchi ni lai palai alactu'unin catipujumvi. \v 9 Para alakts'int'itch. Ju uxijnan lai uyat'it ju anu' lhivai ju lhik'ailakts'incanta ju santo chai jantu talak'alhin lhiulayat'it. Para jantu xcai ni capuk'alhk'oslh apumatam ju jantuca' k'ox machakxai u talak'alhin cava u jantu ni ca'ulh. \v 10 Ju uxijnan mach'akxayat'it ni jantu tu'u' ju santo. Para ju apumatam ju titalhonica' ju santo ni catalakts'inan acsni makvilat'it lacamixa la'ixpujitat'an ju talhilaca'anta ju santo ja jantu lai ca'okxchok'omak'ulh ju anu' lhivai ju titalhonica'. \v 11 Pus ju uxijnan mach'akxayat'it ni jantu tu'u' ju santo chai jantu talak'alhin ni uyat'it ju lhivai ju ixlhik'ailakts'incanta ju santo. Para jantu xcai ni va milacata'an ca'alactu'unulh tam milhi'alak'avin'an. Chai ju Cristo nilh ju ixlacata vachu'. Jantu va milacata'an mi'akstu'an. \v 12 Pus ju uxijnan tachi ju va lact'u'uyat'it xajacha ju mi'alak'avin'an va ixlacata ni naviyat'it ju tu'u' ju talak'alhin talhiulai. Chai ni talakts'intayanch pus tanavich vachu'. Chai acsni lact'u'uyat'it ju yu'unch pus yuchi ju Cristo ju tucan lact'u'uyat'it. \v 13 Pus ni capuk'alhk'osa' tam quilak'au va ixlaca'atalh ni ac'ulh ju tu'u' lhivai ju ixlhik'ailakts'incanta ju santo pus jantu tavanan acti'ulh ju anu' lhivai. Ju chunch jantu lai acmalactu'uni tam quilak'au. \c 9 \s1 Tuchi lai tanavi ixtamalakachan ju Cristo \p \v 1 Ju quit'in ixtamalakachan ju Cristo icjunita. Chai lai icnavik'ojui tachi chun ju lai tanavi ju ali'in ixtamalakachan ju Jesús. Ju quit'in vachu' iclakts'ilh ju qui'ucxtin'an Jesucristo tachi ju talakts'inta tachi chun ju ali'in ixtamalakachan. Chai mavasalata ju Cristo ni ixtamalakachan icjunita ni laich xalhilac'ap'inat'it ju yuchi acsni xaclajunau ju ixchivinti. \v 2 Mas tanajun ju ali'in ni jantu ixtamalakachan Cristo icjunita para ju uxijnan c'ats'ayat'it ni vasalh chunch icjunita. Pus ni xalhilac'ap'inat'it ju qui'ucxtin'an Cristo laquinchivinti pus yuchi lhic'ats'ayat'it ni ixtamalakachan Cristo icjunita. \v 3 Chai chunchach ju iclhak'alhtayanan va tichi chavaich ju quisacmi ni vasalh ixtamalakachan Cristo icjunita. \p \v 4 Acsni quintamavai ju yu'unch ju ic'ajuni ixchivinti Dios pus lai ic'ui chai lai ick'ot'a tachi chun ju quintaxtakni. \v 5 Ni va ca'ix'alilh ju qui'amachaka' pus lai xact'a'alh junta ic'an amasuninin ixchivinti Dios. Pus ni chunch ju talai ju ali'in ixtamalakachan ju Cristo chai ju Pitalu' chai ju ix'ap'isek'en ju Jesús pus vachu' lai chunch xaclalh. \v 6 Ja va aquijnanch'as ju jantu lhijun ni acmacaju ju quilhich'alhcat quinc'an chai aquilamavauch ni iclajunauch ixchivinti Dios. \v 7 Tis taropach ju laich calasa ni jantu caxtaknicalh ju ixtalhaja. Chai ju tam ach'anana' ja jantu anch taxtuchokoi ju ixvaiti ju la'ixlhich'alhcat. Chai ju tam lapanac ni alin ju ixborregojni ja jantu cak'ot'a' ju ixleche ju ixborregojni. \v 8 Pus acsni iclajunau ju chunch jantu va ixchivinti tam quint'alapanac ju icnajun. Para vachu' chunch najun ju lhamap'aksin ju ts'oklh ju Moisés. \v 9 Pus chani najun la'ixlhamap'aksin ju Moisés: “Ma jantu amak'enk'at'anut'i ju tu'u' ju mivacax acsni t'ajun putayana' ju cebada acsni pap'akxcan. Chach sac'ulh lacats'unin”. Chunch ju najun la'ixlhamap'aksin ju Moisés. Pus acsni naulh ju Dios ni chunch ju cats'oklh ju Moisés jantu va yuchi ju vacax ju ispastacta. \v 10 Alai naulh ju chunch ni laich camachakxayau ta yu lhijunch ni calanaviu laqui'atsucunti'an. Pus ju tanavi ixcuxtu'an laich catalhilaksich ni anch catasuchokoya' ju ixvaiti'an. Chai vana va chun ju ixlakneknin cebada. Ju yu'unch talhilaksich ni anch ju catasuchokoyach ju ixvaiti'an vachu'. \v 11 Pus ju quijnan acsni iclajunau ju ixchivinti Dios pus tachi ju va icch'anauch ju anu' chivinti lami'alhunut'an. Chai ja jantu lhijun ni aquila'aktaijuch lacats'unin ju laquimaktasq'uinit quinc'an. \v 12 Ju ali'in amamaka'unin ni lai akt'ai'uyat'it la'ixmaktasq'uinit'an ja va a ti quijnanch ju jantu lai aquintila'aktaiju ju laquimaktasq'uinit quinc'an. \p Pus mas lhijunch ni chunch aquila'ulhtu para jantu tavanan tu'u' iclasq'uinitauch ju uxijnan. Alai va iclhilak'a'itauch ju quimak'alhk'ajnat quinc'an acsni ix'alin ju quimaktasq'uinit quinc'an. Ju chunch jantu tu'u' lai cati'asastucnilh ju lapanacni acsni acnonau ju chivinti ixlacata ju Cristo. \v 13 Ju uxijnan c'ats'ayat'it ni anch ju tasuchokoi ixvaiti'an tachi chun ju tach'alhcatnan laquimpujitat'an ju israelitanin juntau. Chai vana va chun ju tamakch'alhcatnanch junta maknican ju atapacxat ju lhik'ailakts'incan ju Dios. Vachuch anch ju tasuchokoi ju ixvaiti'an. \v 14 Pus vana va chun ju lhamap'aksinilh ju qui'ucxtin'an Jesús. Ju yuchi najun ni anch ju catasuchokoyach ju ixvaiti'an tachi chun ju tanajun ju chivinti ixlacata ju Cristo. \v 15 Para ju quit'in jantu tavanan icnavita ju chunch mas chunchach ju naulh ju Jesús. Chai jantiyu' ju iclalhi'ats'oknuniyau ju chavai ni chunchach ju aquilanaviniu ju quit'in. Lana jantu k'ox iclhiulai ni xamati' aquintai'inilh ju quink'achat ni laich iclajunau ju ixchivinti Dios chai jantu tu'u' iclasq'uiniyau. Pus ni va aclasq'uiniu ju tu'u' pus palai k'ox iclhiulai ni lanach alai va acnilh. \p \v 16 Pus acsni icnajun ju chivinti ixlacata ju Jesús jantu lai iclhitak'ayai ni icc'atsai ni tasq'uini ni chunch ju aclalh. Pus ni jantu acmuctaxtu ju ismasuca ju anu' chivinti ca na aquimamak'alhk'ajni ju Dios ni yuchach ju xaquixtakni ju ani lhich'alhcat. \v 17 Pus ni va qui'akstu cava ju icsacxtuta ju ani lhich'alhcat pus ca laich ca'ix'alilh ju quintalhaja. Para jantu va qui'akstu ju icsacxtuta ju ani quilhich'alhcat. Alai Dios ju quinavita ixlapanac chai quixtaknita ju lhich'alhcat ni ac'ajunilh ju lapanacni ixlacata ju ists'alh. Yuchi ju Jesús. Chai tasq'uini ni acmuctaxtuya'. \v 18 Pus mas quixtaknita ju ani lhich'alhcat ju Dios chai mas naulh ju Jesús ni anchach ju lai acvenchokolh para ju quit'in jantu icpulhajaputun ixchivinti Dios acsni ic'ajuni ju lapanacni ixlacata ju Jesús. Chai ju quintalhaja yuchi ni na alin ju quink'achat ni lai va chunch ic'ajuni ju lapanacni ixchivinti Dios. \p \v 19 Pus ju quit'in jantu ixlapanac icjunita tam xamati' ju va quint'alapanac junita. Para icch'alhcatnani tachi chun ju lapanacni ni ts'a ma lai palai lhu catalhilaca'alh ju Jesús. \v 20 Acsni ic'alact'avi ju quint'a'israelitanin pus chunch iclai tachi ju talai ju yu'unch. Ju yu'unch talhilaksi ju mak'aniya ixlhamap'aksin ju Dios. Pus vachu' chunch icnavi tachi ju najun ju anch mas icc'atsai ni jantu tasq'uini ni vana chun acnavilh. Para chunch iclai ni ts'a ma laich palai aquintak'asmatnilh acsni ic'ajuni ixlacata ju Cristo. \v 21 Chai acsni ic'alact'avi ju yu'unch ju jantu tavanan tamispata ju mak'aniya ixlhamap'aksin Dios pus jantu vachu' chunch iclai tachi ju najun ju anch. Para mas chunch iclai jantu icnajun ni jantu ictalhoni ju ixlhamap'aksin Dios. Akts'iya icnaviputun tachi ju najunta ju Cristo. Para va chunch iclai ni ts'a ma palai lai aquintak'asmatnilh ju yu'unch acsni ic'ajuni ixlacata ju Jesús. \v 22 Acsni ict'a'ucxunt'ajun ju yu'unch ju jantuca' k'ox tamachakxai ixchivinti Dios pus vachu' chunch ju iclai tachi ju talai ju yu'unch junta jantu t'alasai ixchivinti Dios. Chunch ju iclai ni ts'a ma laich palai aquintak'asmatnilh acsni ic'ajuni ixlacata ju Jesús. Tachi ju junitach ju k'antam k'antam pus chunchach vachu' icmaktalacasui ju quit'in. Ts'a ma laich catalhilaca'alh ju Cristo ju ali'in lapanacni ju chunch. \v 23 Chai icpunavi chunch ni palai lhu catalaca'iniya' ju ixchivinti Dios ixlacata ju Cristo. Chai vachu' laich ac'a'aktaijuya' ju ali'in ixmakpitsica ju ixchivinti Dios. \p \v 24 Ju uxijnan c'ats'ayat'it ta yu talai ju talalhajai laca tu'u' ats'alhti. C'ats'ayat'it ni ixchux'an ju na ta'ats'alai para va pumatam ju lhajai. Pus chunchach vachu' alat'it ju pumatamin ju uxijnan. Chunch ju ats'uc'ut'it tachi ju laich alha'aya'it'it ju anu' ju caxt'ak'a' ju Dios ju lact'iyan. \v 25 Tachi chun ju tanaviputun talakmask'atin laca tu'u' ats'alhti slivasalh ni na talhist'ac'ach ju ixlacatuna'an ni na tachapunin catajuna'. Ju yu'unch chunch talaich ni ta'alhajanamputun ni laich cata'amaklhtayanalh lakatam corona mas vats'alhti catak'alhiya' ju anu' corona. Pus ja va a ti quijnanch'an jantu catilhistacvi ju qui'atsucunti'an ni calhajayau ju quijnan'an lakatam corona ju jantu lai tavanan catak'alhiya'. \v 26 Pus ju tam ts'alh ju navi talakmask'atin laca'ats'alhti sok an junta lhcanicanta ni laich calhajaya'. Pus vachu' chunch ju quit'in. Chunch ju ictsucui tachi ju lhcata ju Jesús ni laich aclhajaya' ju k'ox ju alin ju lact'iyan. Chai ju tam ts'alh ju navi talakmask'atin ta yu laich capulhajaya' acsni t'alasai tam ist'ats'alh jantu va k'aya mac'an. Pus vachu' chunch ju iclai laqui'atsucunti. Slivasalh ict'alasai ju macxcai ju alin laqui'alhunut. \v 27 Quit'in qui'akstu ick'aichokoi ju macxcai qui'atalacpast'ac'at. Jantu iclak'a'i ni aquimalactu'uni ju macxcai ju alin laqui'alhunut. Ni jantu chun aclalh pus ju Dios jantu aquintixtakniputulh ju quintalhaja ju lact'iyan mas xac'ajunich ju lapanacni ju ixchivinti. \c 10 \s1 Ajuncan ni va yuchi ju Dios ju calhilaksicalh \p \v 1 Iclacasq'uin ji qui'alak'avin ni ap'ast'act'it tuchi tapasalh la'is'atsucunti'an ju mak'aniya quilacpa'itni'an. C'ats'ayat'it ni Dios ju ap'ulhnilh ixchux'an laca'ataputs'i. Chai acsni tataxtulh ju xalacat'un Egipto pus ixchux'an tatapasak'olh ju lacalacat'icst'i alama acsni maxixilh ju xcan ju Dios. \v 2 Pus tachi ju quijnan'an acsni akpaxtauch la'ixmacni ju Jesús va nomputun ni lhilaksiyauch ju yuchi pus vana va chunch ju yu'unch. Ca laich acnaulh ni ixchux'an ju yu'unch ta'akpaxlh la'ixmacni ju Moisés ni talhilaksilh ju yuchi acsni tavanan tach'ak'ok'alh ju anu' ataputs'i chai acsni tavanan tatapasalh laca'alama. \v 3 Chai ixchux'an ta'ulh ju vaiti ju axtaknilh ju Dios. Ju mincha lact'iyan. \v 4 Vachu' ixchux'an tak'otk'o ju anu' xcan ju axtaknilh ju Dios. Pus tak'otlh ju xcan ju taxtulh lacachiux. Cristo ju axtaknilh ju anu' xcan chai yuchi ju ix'alact'a'anta. \v 5 Pus mas chunch ix'a'ulhtucan para ju Dios jantu k'ox alhiula ni va jantu lai ixtaquiclaca'i. Pus yuchi alhimakni ju Dios junta matich tu'u' ixjunita. \p \v 6 Pus tasq'uini ni ca'alacpastacnau acsni lakts'inau ju tuchi tapasalh la'is'atsucunti'an ju yu'unch. Ju chunch jantu vana calacasq'uinau ju taxtokni ju jantu k'ox lhiulai ju Dios tachi ju ixtalai ju yu'unch. \v 7 Pus yuchi iclalhijunau ni jantu va k'aya alhilac'ap'it'it ju santo tachi ju ixtalai ju ali'in sia yu'unch. Chunch ju talalh tachi ju ts'okcanta la'ixchivinti Dios junta chani najun: “Ju lapanacni ma tatavi chai tatsuculh lacvenin. Chai tatsuculh lack'otnin. Chai acsni tavenk'o tataya chai tatsuculh at'inin ni tamac'atani ju isanto'an ju ixtanavita”. Chunch ju najun la'ixchivinti Dios. \v 8 Nin yuchi ni lai cat'atsucuch ju jantu qui'amachaka'an u jantu quimpapa'an tachi ju talalh ju ali'in sia yu'unch. Pus tanilh lakap'uxamt'utu milh ju yu'unch ju va tam avilhchan ni chunch ju talalh. \v 9 Nin yuchi ni calakts'intanuyau ju Cristo ni vasalh camuctaxtuya' ju ixchivinti u jantu tachi ju talalh ju ali'in sia yu'unch. Pus ju Dios na lhu macamilh ju lu chai ta'ats'acalh ju lapanacni chai na lhu tani. \v 10 Nin yuchi ni canaju ni jantu k'ox ju tuchi quintaxtaknin ju Dios tachi ju tanaulh ju ali'in sia yu'unch. Pus na lhu amaknilh ju anquilh ju malakachalh ju Dios ni chunch ju talalh. \p \v 11 Pus ni chunch ju tapasalh la'is'atsucunti'an ju yu'unch pus tasq'uini ni ca'alacpastacnau vachu' ju quijnan'an ju t'onau ju chavai acsni vanin minta ju avilhchan acsni caminchokoya' ju Cristo. Pus ju Dios lhinaulh ists'ok'ulaca la'ixchivinti tachi ju tanavilh ju yu'unch ni jantu vana va chun catailhi'au tachi ju talalh ju yu'unch. \v 12 Pus ni chunch ju tatapasalh ju mak'aniya lapanacni pus ju lapanac ju najun ni jantu tavanan lai cak'alhk'osa' la'is'atsucunti tasq'uini ni k'ox calhistacchokocalh. Jantu xcai ni lhi t'uxam vachu' cak'alhk'oslh. \v 13 Pus mas va tuchi macxcai ju map'ast'ac'anic'anat'it ac'ats'at'it ni na lhu ju mint'alapanacni tasastucta ju chunch macxcai. Chai ju Dios lai lhilaksican. Chai ju yuchi jantu calacasq'uina' ni va lhuch amap'ast'ac'anic'ana'it'it tachi ju jantu lai asast'uc'a'it'it. Para acsni va amap'ast'ac'anic'ana'it'it ju tu'u' macxcai pus ju Dios catamasuniyan ta yu laich ap'usamak'ana'it'it. Ju chunch jantu tasq'uini ni anaviya'it'it. \p \v 14 Pus iclajunau ji qui'alak'avin ni lana nin lacats'unin jantu alhilac'ap'it'it ju santo. Va yuchi ju Dios ju vilhcha talaclhman ju alhilaksit'it. \v 15 Chunch iclalhixak'alayau ni icc'atsai ni na lai amach'akxananat'it. Pus k'ox ap'ast'act'it ju tuchi iclajunau. \v 16 Pus acsni k'ot'au ju anu' vino ju ixpupastaccan ix'aninti ju Cristo pus p'ulhnan xtakniyau ju Dios lak'ailakts'iuch. Chai acsni k'ot'au va nomputun ni quinchux'an lhilaksiyauch ju ix'ac'alhni ni yuchi ju quintaxacanik'otan ju quintalak'alhin'an. Chai acsni ch'ek'e'iyau chai uyau ju anu' xkapavati ixpupastaccan ixlacatuna ju Cristo va nomputun ni lhilaksiyau ix'aninti ju Cristo ju quilacata'an. \v 17 Pus ju anu' xkapavati ju ch'ek'e'iyau va lakatamch. Pus ju quijnan'an ni va lakatam xkapavati ju uyau pus tachi ju va lakatam lacatuna juntau mas quilhu'an juntau. \p \v 18 Alakts'int'itch tachi ju talai ju ixpalijni'an ju quint'a'israelitanin. Acsni k'aixtam ta'uich lacats'unin ju anu' atapacxat ju talacxavanich ju Dios pus va nomputun ni va lakatam junita ix'atalacpast'ac'at'an acsni talak'ayai ju Dios. \v 19-20 Ju yu'unch ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo talhik'ailakts'in ju lhivai ju isanto'an. Para jantiyu' ju Dios ju stavasalanti ju talhik'ailakts'in. Alai lhacaticuru ju talhik'ailakts'in. Pus ju anu' santo ju talhilaksi jantu tu'u' ixtapalhni ni jantu lak'ajunta. Chai ju lhivai ju talhik'ailakts'in jantu ta junita mas ac'ulh. Para ju tam lapanac ju jantuca' lhilaca'anta ju Jesús ni caxtakniyan ju anu' lhivai chai ni at'a'uya' pus catanona' ju ali'in ni vachu' va maklac'ap'ini ju santo. Chai ju chunch talak'alhin. \v 21 Jantu lai at'ik'ot'it ju vino acsni pupastaccan ju ix'aninti ju Cristo acsni vanach amakk'ot'a'it'it ju alhik'ailakts'incanta ju lhacaticuru acsni navinican ixc'atan. Jantu lai a'uya'it'it ju anu' xkapavati ju pupastaccan ixlacatuna ju Cristo acsni vanach amak'uya'it'it ju lhivai ju lhik'ailakts'incanta ju lhacaticuru. \v 22 Ni chunch ju layat'it pus ja va lakts'int'anup'ut'unat'it ju Dios ni calhitalhk'amalh. Ja va nonat'it ni palai tachapunin unt'at'it ju uxijnan. Palai jantu ju Dios. \s1 Chani ju lai navican \p \v 23 Ju ali'in tanajun ni laich navik'ocan tachi chun ju taxtokni ju naviputuncan. Pus vasalh. Para jantu si lai ca'aktaijun. Vasalh ni lai navik'ocan tachi chun ju taxtokni ju naviputuncan. Para jantu si lai ca'aktaijun ni lai palai alhilac'ap'i ju Cristo. \v 24 Para jantu k'ox ni va canaviyau tachi ju k'achaniyau qui'akstu'an. Alai tasq'uini ni vachu' capast'ac'au ta yu laich capu'a'aktaijuyau ju ali'in. \p \v 25 Tachi chun ju lhivai ju st'acan ju laclhitamau laich a'uya'it'it. Chai jantu tasq'uini ni asacminint'it ni ixlhik'ailakts'incanta ju santo u jantu. \v 26 Lai chunch alat'it ni si ix'anu' Dios junita chux ju lacamunutpa' chai tachi chun ju taxtokni ju alin ju anich. Si ix'anu'. \p \v 27 Acsni catak'ailhi'anan vaiti xamati' ju jantuca' lhilaca'anta ju Cristo laich at'a'it'it. Chai tachi chun ju catalak'a'ulayanch a'uya'it'it. Nin lai asacmit'it ni ixlhik'ailakts'incanta ju santo u jantu. \v 28 Para ju vachu' anch makvajin ni va catajunin ni ixlhik'ailakts'incantach ju santo ju anu' lhivai ju xt'aknic'ant'at'it pus jantuch a'ut'it. Chunch alat'it ni va talhonica' ju santo ju anu' xajunan chai va lai mak'alhk'osut'it ni va a'ut'it ju uxijnan. \v 29 Mas laich a'ut'it ni jantu t'alhoniyat'it ju uxijnan para jantu lhijun ni chunch alat'it ni talak'alhin calhiula apumatam. \p Para laich aquilasacmiyau chai aquilajunau: “Tajuch ni jantu lai ic'ui ju lhivai va ixlacata ak'antam ju jantu lai ui. \v 30 Pus ni icxtakni lak'ailakts'iuch ju Dios ixlacata ju tuchi ic'ui pus tajuch ni va talak'alhin calhiulaya' ju apumatam ni ac'ulh ni icjunita lak'ailakts'iuch ju Dios”. Chunch ju lai aquilajunau. \v 31 Pus chani iclajunau. Acsni avena'it'it chai acsni ak'ot'a'it'it tu'u' u tu'u' atumpa anaviya'it'it pus chunch ju anaviya'it'it tachi ju laich catapunona' ju ali'in lapanacni ni Dios ju xak'ai. \v 32 Chunchach ju amalac'asut'it ju lami'atsucunti'an ta yu jantu catapuk'alhk'osan ju tatalhonica' ju mak'aniya ixlhamap'aksin Dios. Nin yu'unch ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo. Nin yu'unch ju talhilaca'anta ju Cristo. \v 33 Pus tachi chun ju icnavi ju quit'in jantu va quink'achat qui'akstu ju icnavi. Alai junta jantu t'alasai ixchivinti Dios pus icnavini ixk'achat ju quint'alapanac ni ts'a ma laich catalhilaca'alh ju Jesús. \c 11 \p \v 1 Pus chunchach ju alat'it lami'atsucunti'an tachi ju iclai ju quit'in. Chai ju quit'in is'atsucunti Cristo ju quilhilakts'intaiti icnavita. \s1 Chanich ju catalalh ju chakolun \p \v 2 Na k'ox iclhiulai ji qui'alak'avin ni p'ast'ack'oyat'it tachi chun ju iclajuntauch chai naviyat'it tachi chun ju iclamalanitauch. \v 3 Para va iclacasq'uin ni amisp'at'it ni yuchi ju Dios ju sa'aktsulh junita la'is'atsucunti ju Cristo. Chai yuchi ju Cristo ju sa'aktsulh junita la'is'atsucunti tachi chun ju jok'atni ju talhilaca'anta ju Cristo. Chai ju jok'at sa'aktsulh junita la'is'atsucunti tam chako'ulh. \v 4 Pus na lhimaxan acsni aktanun ju ix'aktanut tam jok'at acsni t'achivinin ju Dios chai acsni najun ixchivinti Dios. \v 5 Chai vachu' na lhimaxan ni jantu lakpaxtakcanta ju tam chako'ulh acsni t'achivinin ju Dios chai acsni najun ixchivinti Dios. Pus ni jantu lakpaxtakcanta pus va ixt'achunchach junita tachi acsni va casitmak'alh ju ix'ai. \v 6 Ju tam chako'ulh ni jantu lakpaxtakputuncan pus chach lana lakpalipipi va. Para ni lhimaxan lhiulai ni va casitlh ju ix'ai u ni va lakpalipipich cava pus yuchi calhilakpaxtakcalh. \v 7 Ju tam jok'at jantu catilakpaxtakcalh ni navicalh tachi ju Dios. Chai la'is'atsucunti putasui ni vasalh k'ai ju Dios. Chai la'is'atsucunti tam chako'ulh putasui ni na k'ai ju jok'at. \v 8 Pus ju Dios acsni tavanan navilh ju p'ulhnan jok'at jantu la'ixlacatuna ju chako'ulh ju maxtulh. Alai la'ixlacatuna ju jok'at ju maxtulh ju p'ulhnan chako'ulh. \v 9 Chai ju p'ulhnan jok'at jantiyu' lhinavicalh ni ca'ix'alilh tam chako'ulh ju va ixmaktasq'uinich ju ixlak'au. Alai yuchi lhinavicalh ju chako'ulh ni na ixmaktasq'uinich ixlak'au ju anu' jok'at. \v 10 Pus ixlhiyuchach ju tam chako'ulh calhilakpaxtakcalh ni anch ju caputasuya' ni maklaca'anita ju ixpapa. Vachu' yuchi chunch calhilalh va ixlacata ju anquilhnin ju anch tavilanalh. \v 11 Para ju Dios lhilhcata ju is'atsucunti'an ixt'iyun'an ni talamaktasq'uini. \v 12 Pus ju p'ulhnan chako'ulh la'ixlacatuna ju jok'at ju maxtucalh. Chai ju chavai la'ixmacni ju chako'ulh ju lak'ajun ju jok'at. Para Dios ju anavik'o chux ixt'iyun'an. \p \v 13 Pus aquilajunau. Ja lhijun ni cat'achivinilh ju Dios ju tam chako'ulh acsni jantu lakpaxtakcanta. \v 14 Ju va lamintac'atsan'an mi'akstu'an ja jantu lai mach'akxayat'it ni lhimaxan catasu ju tam jok'at ni calak'aya ju ix'ai. \v 15 Para ju tam chako'ulh ni lak'ayanicantach ju ix'ai pus ixmak'oxinch junita ju chako'ulh. Tachi ju va ixlhilakpaxtakcanch junita ni laklhman ju ix'ai. \v 16 Para ni alin tam xamati' ju va lhilasaputun ju ani chivinti pus camachakxa ni va chunch ju iclhilanitauch ju quijnan chai ju ali'in lapanacni ju talhilaca'anta ju Cristo. \s1 Jantu k'ox talai ju ali'in acsni tatak'aixt'ok'a ni pastaccan ix'aninti ju Jesús \p \v 17 Pus ju chavai iclajumputunau ixlacata tuch'i layat'it acsni t'ak'aixt'ok'at'it. Pus lana jantu k'ox iclhiulai tachi ju layat'it. Pus acsni t'ak'aixt'ok'at'it jantu la'akt'ai'uyat'it. Alai va lhilak'alhip'alat'it ju mi'atsucunti'an. \v 18 Ick'asmat'a ju quit'in ni jantu va quilhmactam unt'at'it acsni t'ak'aixt'ok'at'it ju lamimpujitat'an. Chai paitat iclaca'i ni chunch ju unt'at'it. \v 19 Para ca akts'iya tasq'uini ni jantu va quilhmactam a'unt'it. Ju chunch cataputasuyach ju vasalh tanaviniputun ixk'achat ju Dios chai tichi chavaich ju jantu. \v 20 Pus ju uxijnan t'ak'aixt'ok'at'it chai nonat'it ni k'otp'ut'unat'it ju vino chai up'ut'unat'it ju xkapavati ju ixpupastaccan ix'aninti ju Jesús. Para jantu vasalh p'ast'ac'at'it ju ix'aninti ju Jesús ni quilhmaclhu unt'at'it. \v 21 Pus ju uxijnan acsni venat'it pus ju pumatamin pumatamin va is'akstu uchokoi ju lhiminta mas jantuca' tolhk'ocan junta vencan. Pus ju chunch ju ali'in jantuch lai talhilai. Chai ju ali'in lhu tak'ot'a ju vino chai talact'ak'ap'aich. \v 22 Chunch ju layat'it tachi ju va matich ju minchaka'an junta lai ava'int'it chai lai ak'ot'it ju vino. Tachi ju va jantu tu'u' lalhiulayat'it ju uxijnan ju ali'in ju talhilaca'anta ju Cristo vachu'. Chai va amamaxaniyat'it ju quilhpatinin ni jantu na lhu talhimin ju ixvaiti'an. Pus tas aclajunauch. Ju uxijnan ja nonat'it ni k'oxich aclhiulaya' ju chunch. Pus iclajunau ni lana jantu k'ox iclhiulai tachi ju layat'it. \s1 Ta yu tai'ulalh ju vaiti ixpupastaccan ix'aninti ju Jesús \p \v 23 Pus is'akstu Jesús ju quijuni tuchi iclamasunitauch ixlacata ju vaiti ju pupastaccan ix'aninti. Pus ju anu' atats'isni acsni mak'axtakcalh ju Jesús pus ju yuchi ch'apalh lakatam xkapavati. \v 24 Chai acsni xtaknilh lak'ailakts'iuch ju Dios pus lana ch'ek'elh ju xkapavati chai ma ajunilh ju ix'amamaka'ui: “Axak'at'a'it'it. A'ut'itch. Ju ani xkapavati ju iclaxtakniyau yuchi ju quilacatuna ju acxt'ak'a' ju milacata'an. Va tsa chani alat'it ni laich ap'up'ast'ac'a'it'it ju qui'aninti ju milacata'an”. Ma chunch ju ajuni ju Jesús. \v 25 Chai ju astan acsni tavenk'olhch pus ju Jesús ch'apalh ju vaso ju ixputajun ju vino chai ma ajuni ju ix'amamaka'ui: “Ju ani ma vino yuchi ju qui'ac'alhni ju mavasalai ju sast'i chivinti ju iclalhit'atak'oxiyauch ju uxijnan. Pus va ta pakchux ju ak'ot'a'it'it va aquilapupast'ac'auch ju quit'in”. Chunch ju quimavasalanilh is'akstu ju Jesús. \v 26 Pus iclajunau ni va ta pakchux ju a'uya'it'it ju ani xkapavati chai ak'ot'a'it'it ju ani vino pus va ap'umalac'asuya'it'it ni vasalhch nilh ju Jesús ju milacata'an. Chai chunch ju at'ailhip'it'it tus acsni caminchokoya' ju yuchi. \s1 Chani alat'it acsni va p'ast'acp'ut'unat'it ix'aninti ju Jesús \p \v 27 Chai ni chunch ju naulh ju Jesús pus na k'ai talak'alhin canavi va tichi chavaich ju jantu k'ox junita ju is'atsucunti la'ixmacni Dios acsni ca'uya' ju anu' xkapavati chai cak'ot'a' ju anu' vino ju ixpupastaccan ix'aninti ju Jesús. Tachi ju va jantu tu'u' ixtapalhni lhiulai ixlacatuna chai ix'ac'alhni ju Jesús. \v 28 Pus va ta pakchux ju cak'ot'a' ju vino chai ca'uya' ju xkapavati pus tasq'uini ni cac'atsa ju pumatamin pumatamin ta yu junita ju ix'alhunut is'akstu la'ixmacni Dios u alin ixtalak'alhin ju jantu mac'acxanicanta u jantu. \v 29 Pus ni xamati' cak'ot'a' ju anu' vino chai ca'uya' ju anu' xkapavati chai jantu canavi cuenta ni chunchach ju pupastaccan ix'aninti ju Jesús pus is'akstu ulanichokocan ixtalak'alhin. \v 30 Chai ni alin ju sia milhi'uxijnan ju chunch ixtalai pus ixlhiyuchi na lhu alin ju lamilhi'uxijnan ju jantu lactachapunin tajunita chai ju va talactak'ank'ai chai na lhu ju tapunita. \v 31 Pus ni va cac'atsauch ta yu junita ju qui'alhunut'an la'ixmacni Dios chai jantu va k'aya calauch pus ju chunch ju Dios jantu aquintamamak'alhk'ajniyan. \v 32 Para acsni quintamamak'alhk'ajniyan ju Dios pus ju yuchi va lacasq'uin ni camacajuch ju macxcai. Chai ju chunch pus jantu aquintamamak'alhk'ajniyan ju Dios tachi ju ca'amamak'alhk'ajnik'alhiyach ju jantu talhilaca'anta ju Jesús. \p \v 33 Pus ji qui'alak'avin acsni t'ak'aixt'ok'at'it acsni up'ut'unat'it ju anu' ixpupastaccan ix'aninti ju Jesús pus alap'acxant'itch acsni avena'it'it. \v 34 Chai ni xamati' ju na chavani pus chach venchalh la'ixchaka'. Pus ni chunch ju alat'it pus ju Dios jantu catamamak'alhk'ajniyan. Pus ju ali' taxtokni astan aclajunau acsni aclalakcha'anchokoyauch. \c 12 \s1 Ju tuchi xt'ak'a ju Spiritu Santu \p \v 1 Iclacasq'uin ji qui'alak'avin ni amach'akxat'it ixlacata ju lhak'ailakts'in ju quintaxtakniyan ju Spiritu Santu. \p \v 2 Pus ap'ast'act'it. Acsni jantuca' ixlhilac'ap'inat'it ju Jesús ixmalac'a'inic'ant'at'it ni na tu'u' ju santo mas jantu lai chivinin. \v 3 Pus iclacasq'uin ni lai amach'akxaya'it'it ta yu puc'atsacan ni t'ajun chivini' tam lapanac la'ixtachaput ju Spiritu Santu. Chai yuchi iclalhijunau ju ani. Acsni xamati' chivininch la'ixtachaput ju Spiritu Santu pus jantu lai chani catinaulh: “Chach mamak'alhk'ajnik'alhicalh ju Jesús”. Chai jantu lai xamati' catinaulh ni lhilaksich ju Jesús chai yuchach ju ix'ucxtin ni jantu ca'aktaijulh ju Spiritu Santu ni lai chunch canaulh. \p \v 4 Na tijlhu alin ju lhak'ailakts'in ju xt'ak'a ju Spiritu Santu ixlacata ixlhich'alhcat ju Dios. Para va pumatam ju xt'ak'a. Va yuchi ju Spiritu Santu. \v 5 Chai na tijlhu alin ju lhich'alhcat la'ixmacni Dios para va pumatam ju ch'alhcatnanican. Va yuchi ju Jesús. \v 6 Chai yuchi ju Dios ju axtakni ju pumatamin tijtamin lhich'alhcat. Chai is'akstu ju Dios ju quintaxtakniyan ju quintachaput'an ni lai naviyau ju tuchi lhich'alhcat ju quintalhca'ulanitan ju yuchi. \v 7 Pus la'is'atsucunti'an ju pumatamin pumatamin tasui ixtachaput ju Spiritu Santu ni laich ca'apu'aktaiju ju ali'in. \v 8 Pus ju pumatam xtaknicanta ju lhak'ailakts'in ni na ac'atsananta chai laich sok amalaninin ixchivinti Dios. Chai ju apumatam xtaknicanta ixlhak'ailakts'in ni na lai masui ixchivinti Dios junta palai xcai machakxacan. Chai yuchi ju Spiritu Santu ju axtakni ixt'iyun'an ju ixlhak'ailakts'in'an. \v 9 Chai ju apumatam xtaknicanta ju ixlhak'ailakts'in ni ixlhichux ix'alhunut ju lhilaksi ixchivinti Dios ni vasalh camuctaxtuya' tachi ju najun ju yuchi. Chai vana yu' ju Spiritu Santu ju xtaknita ju ani lhak'ailakts'in. Chai ju apumatam xtaknicanta ju ixlhak'ailakts'in ni lai palaich anavi ju tak'ank'anin. Para vana yu' ju Spiritu Santu ju xtakni ju chunch lhak'ailakts'in. \v 10 Ju apumatam xtaknicanta ju ixlhak'ailakts'in ni laich navi ju tu'u' lhamak'an. Chai ju apumatam xtaknicanta ju lhak'ailakts'in ni laich najun ixchivinti Dios. Chai apumatam xtaknicanta ixlhak'ailakts'in ni lai camispa ni yuchi ju Spiritu Santu ju axak'alai ju lapanacni u jantu. Chai ju apumatam xtaknicanta ixlhak'ailakts'in ni laich cachivina' atumpa chivinti mas jantu aktam chivininta ju chunch. Chai ju apumatam xtaknicanta ixlhak'ailakts'in ni laich camavasalaya' ju anu' chivinti. \v 11 Para tachi chun ju ani lhak'ailakts'in is'akstu ju Spiritu Santu ju xt'ak'a chai yuchi ju alhvakxtaknik'ojui ju pumatamin tachi ju k'oxich lhiulai is'akstu. \s1 Tachi chun ju quijnan va lakatam lacatuna juntau \p \v 12 Ju quilacatuna'an va lakatam. Para na lhu ju ixpuch'alhcatna. Para mas na lhu ju ixpuch'alhcatna va lakatamch lacatuna junita. Pus vana va chun tachi chun ju talhilaca'anta ju Cristo. \v 13 Acsni tavanan akpaxtauch pus ju Spiritu Santu quintanavinitan tachi ju va lakatam lacatuna juntau ju quijnan'an ju lhilaca'antauch ju Cristo ni si pacxank'otauch ju anu' Spiritu Santu. Va lakatam lacatuna juntau mas israelitanin juntau u jantu israelitanin. Mas xalapanac juntau u tam xamati' ju mati' ix'ucxtin. \p \v 14 Na lakalhu ju ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an. Jantu va lakatam. \v 15 Pus ni laich cava cachivinilh ju quinch'aja'an laich chani canaulh: “Ju quit'in jantu ixpuch'alhcatna ju lacatuna ni jantu icmaca'”. Para mas chunch ju canaulh jantu nomputun ni jantu vasalh lacalacatuna ju tinui. \v 16 U ni laich cava cachivinilh ju qui'ak'axk'olh'an laich chani canaulh: “Ju quit'in jantu ixpuch'alhcatna ju lacatuna ni jantu iclakchulh”. Para mas chunch ju canaulh jantu nomputun ni jantu lacalacatuna ju tinui. \v 17 Pus ni va si lakchulh cava ju quilacatuna'an tas anchach ju capak'asmatnau. U ni va si ak'axk'olh cava ju quilacatuna'an tas anchach ju capaxaniu. \v 18 Para ju Dios lhilhca'ulata ju lakatamin xataxtokni ju quilacatuna'an tachi ju k'oxich lhiula ju yuchi. \v 19 Ni va lakatam ixpuch'alhcatna ju lacatuna ixva pus mati' ixva ju lacatuna. \v 20 Pus ju Dios mas quintaxtaknitan na lhu ju ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an para va lakatam lacatuna junita. \p \v 21 Chai ju quilakchulh'an ni laich cava cachivinilh jantu lai catijunilh ju quimaca'an: “Jantu icmaktasq'uiniyan”. Nin yuchi ju qui'aktsulh'an ni laich cava cachivinilh jantu lai catijunilh ju quinch'aja'an: “Jantu icmaktasq'uiniyan ju uxint'i”. \v 22 Tachi chun ju pacxantau ju laquilacatuna'an alin ju tasui tachi ju va jantu na lhu cach'alhcatnalh. Para yuchach ju palai maktasq'uiniyau. \v 23 Chai alin ju pacxantau ju laquilacatuna'an ju palai jantu tu'u' lhiulayau. Para yuchach ju palai maxantilayau. Chai alin ju ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an ju jantu lhijun ni calakts'incalh chai ju yuchi k'ox malakch'iniyau. \v 24 Para ju ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an ju na c'us pus jantu tasq'uini ni acmaxantilalh. Chai ju puch'alhcatna ju palai jantu tu'u' lhiulacan pus yuchi ju palai maxantilayau. \v 25 Ju chunch ju ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an jantu talaclasai. Alai va talalhist'ac'a. \v 26 Chai acsni camak'alhk'ajnana' lakatam ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an pus chux quilacatuna'an vachu' mak'alhk'ajnan. Chai acsni cajuncana' lakatam ixpuch'alhcatna ju quilacatuna'an ni na k'ox pus chux ju quilacatuna'an na k'achan. \p \v 27 Pus vana va chun ju uxijnan. Ju uxijnan tachi ixlacatuna Cristo unt'at'it. Chai pumatamin ju uxijnan tijtamin tijtamin lhich'alhcat ju canaviya'. \v 28 Pus junta tak'aixt'ok'au ju quijnan'an ju lhilaca'antauch ju Cristo alin ju tucan ixtamalakachan Jesús tajunita. Chai alin ju laich tanajun ixchivinti Dios mas jantu tucan ixtamalakachan Jesús tajunita. Chai alin ju na lai ta'amalaninin. Chai alin ju na lai tanavi ju tu'u' lhamak'an. Chai ju ali'in lai palai tanavi ju tak'ank'anin. Chai ju ali'in na tac'atsai ta yu laich apu'aktaijui ju ali'in. Chai ju ali'in laich talhinajun lacatalhavat ju talhilaca'anta ju Jesús. Chai vachu' alin ju lai tachivinin atumpa chivinti mas jantu aktam tachivininta ju chunch. \v 29 Para alakts'int'it. Jantu si ixtamalakachan ju Jesús tajunita. Jantu si ixnonin ixchivinti Dios tajunita. Jantu si lai ta'amalaninin. Jantu si lai tanavi lhamak'an. \v 30 Jantu si lai palai anavi ju tak'ank'anin. Jantu si lai tanajun atumpa chivinti ju jantu aktam tachivininta. Chai jantu si lai tamavasalai ju anu' chivinti. \v 31 Pus ixlhichux ju mi'alhunut'an anavit'it cuenta ta yu laich ap'u'amaklht'ayanana'it'it ju palai lack'ox lhak'ailakts'in ju xt'ak'a ju Spiritu Santu. Para ju quit'in aclajunau ta yu palai k'ox lana ju alaya'it'it. \c 13 \s1 Ju amapaininti \p \v 1 Mas laich acchivinilh tijpachux chivinti ju alin ju ani lacamunutpa' chai mas laich acchivinilh tachi ju tachivinin ju anquilhnin para ni mati' ju qui'amapaininti pus jantu tu'u' ju quintapalhni. Va chunch acva tachi ju tu'u' tsasnat ju anic'ach va k'asmatnicanch ju ist'asat. \v 2 Chai mas na k'ox lai acnaulh ju ixchivinti Dios chai mas lai acmachakxa ixtaxtokni Dios ju jantu lai ixmachakxacan ju mak'anchich chai mas acmispak'o tachi chun ju atalaninti chai mas ixlhichux qui'alhunut aclhilaksi ju Dios chai acsni acsq'uinilh laich aquimalakxtinunilh ju k'ai talhpa para ni mati' ju qui'amapaininti pus jantu tu'u' quintapalhni. \v 3 Chai mas acxtakk'o ju quimak'alit va ixmavaca ju quilhpatinin chai mas aclhitap'uxlh ju quilacatuna ni calacxavacalh para ni mati' ju qui'amapaininti pus jantu tu'u' quilhitapalhni. \p \v 4 Ju na amapaininin jantu jeks ui. Chai k'ox lapanac junita. Ju na amapaininin jantu tu'u' lhaccha'an. Chai jantu talacasui tachi ju tam xak'ai chai jantu lhitak'ayai tu'u'. \v 5 Ju na amapaininin jantu tu'u' navi ju va calhimaxanalh astan. Chai jantu va is'akstu mapainichokocan. Jantu lana lhitalhk'aman ju tu'u' chai jantu pastack'alhi ju tu'u' macxcai ju navicanta. \v 6 Ju na amapaininin jantiyu' ju lhik'achan ju jantu soknic'a ju navita ak'antam. Yuchi ju lhik'achan ju soknic'a. \v 7 Ju na amapaininin si ch'ixk'ojui. Chai ju yuchi jantu vats'alhti muc'ani ixtalak'alhin ju tam ixt'alapanac. Chai ju na amapaininin va tachi laca'i ni k'ox cajuna' astan mas va tuchi tanavich ju lapanacni. Chai ju na amapaininin tastucnik'ojui tachi chun ju min la'is'atsucunti. \p \v 8 Ju amapaininti jantu tavanan catic'acxlh. Para cachina' avilhchan acsni jantu camaktasq'uiniyau ju ixnajunca ixchivinti Dios chai ixnajunca atumpa chivinti mas jantu aktam chivincanta ju chunch. Chai jantu camaktasq'uiniyau ju atalaninti tachi ju mispayau ju chavai. \v 9 Ju chavai na va lacats'unin ju mispayau chai jantu lai mavasalak'oyau ju ixtaxtokni Dios ni jantu mispak'oyau ju chavai. \v 10 Para acsni caminchokoya' ju Cristo chai camispak'oyau tachi chun ju taxtokni pus ju atalaninti ju mispayau ju chavai jantu tu'u' ixtapalhni cajuna'. \p \v 11 Pus ju qui'atsucunti'an tachi ju mispayau ju chavai chai tachi ju cajuna' ju astan chunch junita tachi is'atsucunti ju tam ask'at'a ni tapaxa'anta ju ix'atalacpast'ac'at. Ju quit'in acsni va ask'at'aca' xacjunita xacchivinin tachi ju tam ask'at'a. Xac'alacpastacnan tachi ju tam ask'at'a. Chai xac'amachakxanan tachi ju tam ask'at'a. Para ju chavai ni k'aich lapanac icjunita pus icmacontilak'olhch tachi chun ju va lhi'ask'at'a. Pus vana va chun ju qui'amachakxanti'an. Camapaxanicanau acsni cacha'anau ju lact'iyan. \v 12 Ju chavai ju qui'amachakxanti'an chunch junita tachi acsni lakts'inchokocanau laca tu'u' speo ju jantu k'ox. Jantu lai k'ox mispayau ta yu juntau. Para acsni cacha'anau ju lact'iyan pus lana vas camispayau ju ixtaxtokni Dios ni lana calakts'inau ju Dios la'ix'ucxlacapu'. Ju chavai na lacats'unin ju machakxayau. Para acsni cacha'anau ju lact'iyan pus vas camispayau ju ixtaxtokni Dios tachi ju Dios ni vas quintamispayan ju chavai. \v 13 Pus va tachi calhilaca'anauch ju Cristo. Chai va tachi calaca'iyau ni aquintaxtakniyan ju tuchi quintak'alhtasunitan ju Dios. Chai va tachi ca'amapainininau. Para va lakatamch ju ani ju palai lhitapalai. Yuchi ni na ac'amapaininilh. \c 14 \s1 Chivinin lacatumpa chivinti \p \v 1 Ju tucan anavit'it cuenta yuchi ni alamap'ainit'it ju milhi'uxijnan. Para vachu' asq'uinit'it ju Dios ju lhak'ailakts'in ju xt'ak'a ju Spiritu Santu. Chai ju palai k'ox lhak'ailakts'in ju laich asq'uinit'it yuchi ni laich ana'unt'it ixchivinti Dios. \v 2 Pus ju tam lapanac ju xtaknicanta ju lhak'ailakts'in ni laich chivinin ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta pus jantiyu' ju xak'alai ju ixt'alapanacni. Alai Dios ju t'achivinin ni jantu xamati' machakxai tuchi najun. Ju yuchi vasalh chivinin la'ixlhichux ix'alhunut para va yuchi ju Dios ju machakxai. \v 3 Para palai k'ox navi ju anu' lapanac ju xtaknicanta ju lhak'ailakts'in ni lai najun ixchivinti Dios. Pus ju yuchi alact'achivinin ju ixt'alapanacni. Chai la'ixchivinti alac'aktaijui ni laich palai catalhilaca'alh ju Cristo chai alacmap'aksi chai amatank'oxaxk'ayai. \v 4 Para ju chivinin ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta pus va is'akstu ju aktaijuchokocan. Para ju anu' lapanac ju najun ixchivinti Dios a'aktaijui ju ixtalhavat ju talhilaca'anta ju Cristo. \p \v 5 Na k'ox iclhiulai ni laich ca'ixna'unt'it minchux'an ju chivinti ju jantu aktam ixch'ivinat'it. Para palai k'ox iclhiulai ni laich ana'unt'it ixchivinti Dios. Pus yuchach ju palai xak'ai ju canaulh ixchivinti Dios. Palai jantu ju va chivinin ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta. Para ni camalakpusucalh ju anu' chivinti pus ju chunch vaklhtam chun catava ixt'iyun'an ni vachu' ca'a'aktaiju ju talhilaca'anta ju Cristo la'ixchivinti. \v 6 Pus ji qui'alak'avin mas ac'anchalh chai aclalhixak'alau ju chivinti ju jantu lai mach'akxayat'it pus tis k'oxich ju lai aclanaviniu. Jantu lai actila'aktaiju ni jantu vas aclamasuniyau tuchi quimasunitach ju Dios. Chai jantu lai actila'aktaiju ni jantu aclajuniu ju tu'u' la'ixchivinti Dios ju tasq'uini ni amach'akxat'it. Jantu lai actila'aktaiju ni jantu vas aclamalaniyau ta yu k'ox ats'uc'uya'it'it la'ixmacni Dios. \p \v 7 Alakts'int'itch. Mas va tu'u' sk'olh u tu'u' lhisan ni jantu vas cat'asaya' pus jantu lai c'atsacan tuchi ju sk'olhcanch u tuchi ju sacanch. \v 8 Chai tachi ju tam taropa acsni sk'oli acsni va alin ju lasat. Ni jantu sok camak'ant'asaya' ju isk'olh pus jantu xamati' lai calakasitsucuya' ix'anca lacalasat. \v 9 Pus vana va chun ju uxijnan. Ni jantu nonat'it ju chivinti ju lai tamachakxai ju ali'in tas laich catapuc'atsaya' ju tuch'i alac'unat'it. Tachi ju va jantu xamati' xak'alayat'it. \v 10 Na tijlhu chivinti alin ju ani lacamunutpa' para ju lapanacni ju tachivinin lakatamin lakatamin si tamachakxai tuchi tanajun. \v 11 Pus ju quit'in acsni jantu lai icmachakxani ju ixchivinti ju apumatam pus tachi ju va makat amachakach aquilakts'ina'. Chai ju t'ajun chivini' va amachakach makat iclhiulai vachu'. \v 12 Para ni slivasalh lac'asq'uinat'it ju lhak'ailakts'in ju xt'ak'a ju Spiritu Santu pus yuchi ju asq'uinit'it ta yu laich ap'u'akt'ai'uya'it'it ju yu'unch ju talhilaca'anta ju Cristo ni palai catalhilaksi ju yuchi. \p \v 13 Pus ju chivinin ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta pus chach sq'uinilh ju Dios ni laich vachu' camavasala. \v 14 Pus ju quit'in ni act'achivinilh ju Dios laca tu'u' chivinti ju jantu aktam icchivininta pus ju qui'alhunut t'ajun nona' para jantu icc'atsai tuchi ict'ajun nona'. \v 15 Pus tasq'uini ni chani aclalh. Act'achivina' ju Dios la'ixlhichux ju qui'alhunut. Para laquinchivinti. Acmilhpaya' la'ixlhichux ju qui'alhunut. Para laquinchivinti. \v 16 Pus ni va lak'ayayat'it ju Dios la'ixlhichux ju mi'alhunut'an laca tu'u' chivinti ju jantu aktam ixch'ivinat'it pus ju mint'alapanac ju jantu machakxai ju anu' chivinti tas laich caxtaknilh vachu' lak'ailakts'iuch ju Dios. Jantu lai ni jantu machakxai tuch'i na'un. \v 17 Pus ju uxint'i vasalh t'a'un xtaknini' lak'ailakts'iuch ju Dios para ju tat'ajun k'asmatnin tulai apu'aktaijucan ni jantu lai tamachakxai tuch'i na'un. \v 18 Pus ju quit'in icxtakni lak'ailakts'iuch ju Dios ni palai lhu icchivinin ju chivinti ju jantu aktam icchivininta. Palai jantu ju uxijnan. \v 19 Para la'ixtalhavat ju talhilaca'anta ju Jesús palai k'ox iclhiulai ni acchivinilh mas va lakaquis chivinti ju lai machakxacan ni laich ac'amalaninilh ju ali'in. Palai jantu k'ox iclhiulai mas lakacau milh cava ju acchivinilh lacatu'u' chivinti ju jantu aktam icchivininta chai ju jantu tamachakxai ju ali'in. \p \v 20 Jantu chun alacp'ast'acnant'it ji qui'alak'avin tachi ju tam ask'at'a ju jantuca' k'ox alacpastacnan. Alai alacp'ast'acnant'it tachi ju tam k'aya lapanac ju ac'atsanantach. Va ixlacata ju mi'alactu'unti'an chunch ats'uc'ut'it tachi ju tam ask'at'a ju va ts'iquica' ju jantuca' past'ac'a ju tu'u' macxcai. \v 21 Pus ju la'ixlhamap'aksin Dios ju mak'anch ists'okcanta najunta ni ma chanich ixnajun ju Dios: “Ma ca'alacxak'alaya' ju ani lapanacni la'ixchivinti'an ju amachak'an alacatam. Chai ju yu'unch ma jantu lai catamachakxaya' ixchivinti'an. Para nin chunch ma jantu catak'asmatniputuna' ju Dios”. Chunch ju naulh ju Dios la'ix'alhiqui. \v 22 Pus ju chunch lai acmachakxa ni jantu axak'alai ju Dios ju talhilaca'anta yuchi lacatu'u' chivinti ju jantu tamachakxai. Alai yu'unch ju axak'alacan lacatu'u' atumpa chivinti ju lana jantu lai ta'alaca'inin. Ts'a ma catatalhanalh chai cata'alacpastacnalh. Para acsni noncan ixchivinti Dios la'ixchivinti'an ju anch tavilanalh pus a'aktaijucan ju talhilaca'anta ju Jesús. Jantiyu' ni va ca'apumapast'ac'anicalh ju lana jantu lai talaca'i. \v 23 Pus acsni t'ak'aixt'ok'at'it minchux'an ju lhilac'ap'inat'it ju Cristo chai ts'uc'uyat'it chivinin ju chivinti ju jantu tamachakxai ju ali'in chai ni catatanucha ju jantuca' talhilaca'anta ju Cristo u ju jantuca' tamachakxai ixchivinti Dios ja jantu lai catanaulh ni ca va lakachapunin unt'at'it. \v 24 Para ni minchux'an t'onat'it nonin ixchivinti Dios chai catanucha pumatam ju jantuca' lhilaca'anta ju Jesús u tam xamati' ju jantu machakxai ixchivinti Dios pus laminchivinti'an capumachakxaya' ni alactu'unu' junita chai ca'alacpastacnana'. \v 25 Chai capuc'atsak'oya' tachi chun ju alactu'unti ju mak'ata la'ix'alhunut. Chai catak'entaya' ni calak'ayaya' vachu' ju Dios chai cajunach ni yuchi ju Dios ju xak'aich. Chai canonach ni slivasalh t'ajun ju Dios lamilhi'uxijnan. \s1 Tachi chun ju taxtokni k'oxich anavit'it \p \v 26 Pus chanich iclajumputunau. Acsni tavanan at'ak'aixt'ok'a'it'it pus ju pumatamin lamilhi'uxijnan ca'at'amilhpaputunach ju ali'in. Ju apumatam alin tuchi amalaniputun ju ali'in. Ju apumatam ajumputun ixchivinti Dios. Apumatam chivimputun ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta. Chai ju apumatam va malakpusuputun ju anu' chivinti. Para tachi chun ju naviyat'it chunchach ju alaya'it'it ta yu laich ap'u'akt'ai'uya'it'it ju ali'in ni palai catalhilaca'alh ju Jesús. \v 27 Acsni alin ju lapanacni ju tachivimputun ju chivinti ju jantu aktam tachivininta pus tasq'uini ni va pumat'ui u pumat'utu catachivinilh. Para va pumatamin pumatamin. Chai vachu' tasq'uini ni ca'alilh pumatam ju camalakpusuyach ju anu' chivinti. \v 28 Para lacatalhavat ni mati' tichi chavaich ju laich camalakpusu ju anu' chivinti pus chach alai va sek tavi ju anu' ju chivimputun. Chach t'achivinilh ju Dios va is'akstu la'ix'alhunut. \v 29 Chai vana va chun ju tanajun ixchivinti Dios. Tasq'uini ni va pumat'ui u pumat'utu ju catachivinilh. Para va pumatamin pumatamin. Chai ju ali'inch catalakts'intanu ju ixchivinti'an u sok u jantu. \v 30 Chai ni alin apumatam ju tu'u' masunita ju Dios pus chach mamacta ixchivinti ju t'ajun chivini' ni laich cachivinilh ju va acsnica' mapast'ac'anicanta ju tuchi canona'. \v 31 Pus tachi chun ju uxijnan ju xt'aknic'ant'at'it ixlhak'ailakts'in ju Spiritu Santu ni laich nonat'it ixchivinti Dios laich ach'ivink'oya'it'it. Para va pumatamin pumatamin. Chai ju chunch minchux'an alaniya'it'it ali' ixchivinti Dios chai minchux'an palai alhilac'ap'ina'it'it ju Cristo. \v 32 Pus ju xtaknicanta ixlhak'ailakts'in ju Spiritu Santu ni laich najun ixchivinti Dios laich pacxan pants'iquis. Jantu tasq'uini ni lanach cachivinilh acsni mapast'ac'anican tu'u'. \v 33 Ju Dios jantu chunch manavini tam xamati' ni jantu k'achani ju yuchi ni na pumalhu catachivinilh ju vaktam. Ju yuchi k'achani acsni va pumatamin catachivinilh. \p Chani talai tachi quilhmacchux ju talhilaca'anta ju Jesús. \v 34 Tachi chun ju chakolun lamilhi'uxijnan va sekch catatavi lacatalhavat. Jantu axtaknicanta lhamap'aksin ni laich catachivinilh. Ju yu'unch va calhijuncana' ni chunch ju najun la'ixchivinti Dios ju ts'okcanta mak'anch. \v 35 Chai ni tu'u' ju machakxaputun xamati' pus chach sacmicha ju ist'atsucunu' la'ixchaka'. Na lhimaxan cava ni va cachivinilh ju tam chako'ulh junta k'aixtokcan. \p \v 36 Tachi ju layat'it tachi ju va nonat'it ni uxijnan ju p'ulhnan xanonat'it ixchivinti Dios. Mas jantu. Chai tachi ju va nonat'it ni mati' ali'itni ju talhilaca'anta ju yuchi. Pus ni chunch ju malac'asuyat'it tachi ju va nonat'it ni va uxijnan ju lai nonat'it ta yu lhijun ni canavicalh lacatalhavat. \v 37 Pus ju lamilhi'uxijnan ni ta'alin ju tanajun ni axtaknicanta ju ixlhak'ailakts'in ju Spiritu Santu ni laich najun ixchivinti Dios u ni ta'alin ju tanajun ni axtaknicanta ju ali' ixlhak'ailakts'in ju Spiritu Santu pus chach tac'atsa ni yuchach ju ani ju stavasalanti ixlhamap'aksin ju Jesús ju icla'ats'oknuniyau ju ani laca'alhiqui. Chai tasq'uini ni chunch ju catanavi tachi ju iclajunau. \v 38 Para ni alin xamati' ju jantu laca'iputun ni ixlhamap'aksin Jesús cava ju ani ju iclajuntau pus jantu aq'uiclac'a'it'it ju yuchi. \p \v 39 Pus chunchach ji qui'alak'avin. Asq'uinit'itch ju Dios ni laich anona'it'it ixchivinti. Chai jantu ak'alhts'a'ut'it ni xamati' cachivimputulh ju chivinti ju jantu aktam ixchivininta. \v 40 Para tachi chun ju anaviya'it'it lacatalhavat tasq'uini ni chunch ju anavit'it tachi ju lhijunch. Chai va pumatamin pumatamin ju cachivinilh. \c 15 \s1 Lok'onchokolh ju Cristo \p \v 1 Ju chavai ji qui'alak'avin iclamapast'ac'aniyau ju uxijnan ju chivinti ixlacata ju Cristo ju xaclajuntauch. Chai yuchach ju xalac'a'iyat'it chai tus chavai lac'a'ik'alhiyat'it. \v 2 Chai ni alac'a'ik'alhiya'it'it pus at'ak'alht'axt'uya'it'it. Para ni jantu vasalh alac'a'iya'it'it pus jantu lai at'it'ak'alht'axt'ut'it. \p \v 3 Pus iclajuntau ju palai tasq'uini ni amisp'at'it. Yuchi ju icmasunicanta vachu'. Iclajuntau ni nilh ju Cristo laquintalak'alhin'an. Chunch ju muctaxtulh tachi ju ists'okcanta mak'anchich la'ixchivinti Dios. \v 4 Vachu' iclajuntauch ni macnucalh ju Jesús. Para acsni ixtapasata lakat'utu avilhchan pus ju yuchi ta'acxtuchokolh junta ixmacnucanta. Chai vana chunch ju muctaxtulh tachi ju ists'okcanta la'ixchivinti Dios ju mak'anchich. \v 5 Chai iclajuntau ni acsni tavanan ta'acxtuchokolh pus yuchi ju Pitalu' ju talacasunilh. Chai astan atalacasunilh ju ixtamalakachan. \v 6 Chai ju astanch acsni talacasuchokolh ju Cristo pus talakts'ilh ali'in ju quilhi'alak'avin'an la'ixmacni Cristo ju va k'aixtamch ixtavilanalh. Pus ju yu'unch ixtapasatach lakaquis cientos lapanacni. Sich talakts'ink'o ju Cristo. Pus ju chavai ju ali'in sia yu'unch titat'ajunca'. Para ju ali'inch tanitach ju chavai. \v 7 Chai ju astan va is'akstu ju talacasunilh ju Jacobo. Chai astan atalacasunik'olhch ixchux'an ju ixtamalakachan. \p \v 8 Chai ju la'ixpu'aclantich quintalacasunilh ju quit'in mas na k'ox lhits'isit xacjunita laqui'alactu'unti. \v 9 Pus quit'in ju palai jantu tu'u' quintapalhni tachi chun ju ali'in ixtamalakachan ju Jesús. Lana jantu lhijun ni aclhixak'alacalh ixtamalakachan Jesús ni va xac'alaclhimakchapui ju yu'unch ju ixtalhilaca'anta ju yuchi. \v 10 Para ju Dios quinavinilh lamapainin. Yuchi iclhijunita ixtamalakachan ju Jesús. Chai na lhitapalalh ju lamapainin ju xaquinavini ju Dios. Pus palai lhu icch'alhcatnanta ju quit'in. Palai jantu ju ali'in ixtamalakachan ju Jesús. Para jantu va laqui'akstu ju icnavita. Alai lai lhu ju icch'alhcatnan va ixlacata ni Dios ju quinavinilh lamapainin chai qui'aktaiju. \v 11 Para jantu tu'u' nomputun u ni quit'in ju palai icch'alhcatnanta u yu'unchach ju ali'in ixtamalakachan ju Jesús. Yuchach ju lhitapalai ni va lakatam chivinti ju icnonau chai yuchach ju lac'a'it'at'it. \s1 Ju tanitach catata'acxtuchokoya' \p \v 12 Pus ju quit'in iclajuntau ni ta'acxtuchokolh ju Cristo junta ixmacnucanta. Chai tas talhinajunch ju ali'in ju milhi'uxijnan ni jantu lai xamati' ta'acxtuchokoi ju nitach. \v 13 Pus ni jantu cava lai catata'acxtuchokolh ju tanita pus ca jantu vasalh ni ta'acxtuchokolh ju Cristo. \v 14 Chai ju Cristo ni jantu ca'ixmacxtuchokolh ju Dios junta ixmacnucanta pus jantu ixlhitapalalh ju tuchi icnonau ni lai tak'alhtaxtucan. Chai jantu ixlhitapalalh ni ixlhilac'ap'int'it ju Cristo. \v 15 Chai ni jantu ca'ixta'acxtuchokolh ju Cristo pus ca va xaclhitalacasuch tachi ju lapanacni ju tanajun ta'aklhtamat chivinti ixlacata ju Dios acsni icnonau ni Dios ju macxtuchokolh ju Cristo. Para ni sala jantu lai ta'acxtuchokoi ju tanita pus ca janta'as slivasalh ni macxtuchokolh ju Cristo ju Dios. \v 16 Pus ni jantu cava ca'amacxtuchokocana' ju tanitach pus nin ca yuchi ju Cristo jantu ixtita'acxtuchokolh. \v 17 Chai ni jantu ca'ixmacxtuchokocalh ju Cristo pus jantu ixlhitapalalh ni lhilac'ap'int'at'it ju yuchi. Jantu ca'ixt'ak'alht'axt'ut'it. \v 18 Ni jantu ca'ixmacxtuchokocalh ju Cristo pus ca'ixtats'ank'ak'alhi tachi chun ju ixtalhilaca'anta ju yuchi chai ju tanita ju chavai. \v 19 Ni lhilaca'antauch ju Cristo para ni mati' tu'u' ca'ixjunlh ju astan acsni caniyau pus paini'itnich ca'ixjumvi. Lana jantu lhitapalai ca'ixva ni lhilaca'antauch ju yuchi. \p \v 20 Para ju Cristo vasalh macxtuchokocalh mas ixnita. Chai yuchi ju p'ulhnan ta'acxtuchokolh laca'aninti. Chai tachi chun ju quijnan'an ju lhilaca'antauch ju yuchi vachu' camacxtuchokocanau. \v 21 Pus va ixlacata ju Adán ju niyau ju chavai. Chai vachu' va ixlacata ju Cristo catalhita'acxtuchokoya' ju tanita. \v 22 Pus va ixlaca'atalh ni ix'apapanatnich Adán juntau yuchi lhiniyau. Chai vachu' va ixlaca'atalh ni lhilaca'anau ju Cristo yuchi calhita'acxtuchokoyauch mas caniyauch. \v 23 Para va quilhmactamin ju camacxtuchokocana'. P'ulhnan macxtucalh ju Cristo. Chai astan aquijnan'an ju lhilaca'antauch ju yuchi aquintamacxtuchokoyan acsni caminchokoyach ju yuchi. \v 24 Chai ju acsnich ix'aclantich cajuna' ju lacamunutpa'. Chai ju acsnich ju Cristo camak'osuk'oya' tachi chun ju xalack'ajin chai tachi chun ju pu'ucxtin chai tachi chun ju tachaput ju alinch ju ani lacamunutpa'. Chai astanch ju yuchi caxtakniyach ju ixtachaput ju quimpai'an Dios chai yuchach ju calhinonk'oyach chux. \v 25 Pus tasq'uini ni yuchi ju Cristo ju calhinona' tus ni ca'at'alalhajak'oya' chux ju ixt'alaxcai. \v 26 Chai ju va yuchach ixt'alaxcai ju cat'alalhajaya' yuchi ni jantu xamati' catini tavanan. \v 27 Pus ju Dios naulh ni yuchi ju Cristo ju calhinonk'oya' tachi chun ju taxtokni. Para acsni naulh ju Dios ju chunch pus jantu nomputun ni va calhijuncana' ju Dios ni yuchach ju xaxtakni ju ixpuxak'ai. \v 28 Chai ju Cristo acsni cat'alalhajak'oya' tachi chun ju taxtokni pus ju astan ju yuchi ni ists'alh Dios junita pus calacasq'uinach ni calhijunicalh. Calhinona' ju ixpai Dios ni yuchi ju xamat'alalhajai tachi chun ju taxtokni. Chai ju chunch quimpai'an Dios ju xak'ai tucan cajuna'. \p \v 29 Ni nonat'it ni jantu lai tata'acxtuchokoi ju tanitach pus tijuch ju talhi'akpax ixlacata ju tam xamati' ju va nitach tachi ju talai ju ali'in sia milhi'uxijnan. Tajuch ni chunch talai ni sala jantu lai tata'acxtuchokoi ju tanitach. \p \v 30 Pus ni vasalh tachi ju nonat'it ni jantu lai tata'acxtuchokoi ju tanitach ca va lak'aich iclhilak'a'i ni va xcaich ictak'alhtaxtui chux avilhchan va ixnajunca ixchivinti Dios. \v 31 Para akts'iya camacxtuchokocana' ju tanitach. Chai slivasalh na iclalhik'achanau ni icc'atsai ni at'ak'alht'axt'uya'it'it ni xalhilac'ap'inat'it ju Cristo Jesús. Chai vana va chun islivasalh ni quintamakniputut'ajun ju lapanacni chux avilhchan. \v 32 Pus acsni xacvilhcha ju lak'achak'an Efeso chai quintamamak'alhk'ajni ju lapanacni ca laich acnaulh ni tachi ju va maktilinch ixtalai. Para ni sala jantuch lai tata'acxtuchokoi ju tanita pus ca jantu tu'u' lhajacan ni lhilak'a'ican ju chunch. Chai ca laich vachu' canaju tachi ju noncan: “Cavenauch. Calac'ak'otnuch. Ju lhi t'uxam caniyauch”. Ca laich chunch canaju ni vasalh ca'ixva ni jantu lai tata'acxtuchokoi ju tanita. \p \v 33 Tun cata'okxchok'on xamati'. Ap'ast'act'it ju chivinti ju chani noncan: “Ni na k'ox qui'amigo acnavi ju k'ai junita pus vachu' aquimalhquiliquinilh ju qui'atalacpast'ac'at”. Chunch ju noncan. \v 34 Pus ac'ats'anant'it lami'atsucunti'an. Chai jantu anavit'it ju alactu'unti. Pus alin ju lapanacni ju lamilhi'uxijnan ju jantuca' tamispai ju Dios. Chunch ju iclajunau ni va iclamamaxaniputunau ni laich xalak'a'iyat'it ni catanu lamilhi'uxijnan ju va k'aya tanajun. \s1 Chani catajuna' ju tanita acsni tavanan catata'acxtuchokoya' \p \v 35 Pus ju ali'in laich chani catanaulh: “Tas laich catalhita'acxtuchokolh ju tanita. Tis lacatunach ju laich cataputalacasuchokoya'”. \v 36 Pus va tontojni ju chunch tanajun. Alakts'int'itch ju tu'u' quincuxi'an. Acsni ch'anau ju xat'in pus yuchi ju ix'axt'ak'a ju puch'ita'acnui. Para ju ix'alhunut yuchach ju cap'una'. \v 37 Chai ju tuchi ch'anat'it jantiyu' ju p'ulhuch'anch'ok'oyat'it ju c'at'at'ach. Alai yuchi ju xat'in cebada u tu'u' atumpa xat'in ju ch'anat'it. \v 38 Chai ju tijtamin t'in Dios ju xtaknita ta yu catalacasuyach. Chai ju tijtamin tijtamin tamch ju tasui acsni p'un. \v 39 Pus chunchach vachu' tachi chun ju acanit. Jantu va lakatam acanit ju alin. Ju ali' acanit ix'acanit'an ju lapanacni junita. Ju ali' acanit ix'acanit'an ju atapacxat. Ju ali' acanit ix'acanit'an ju ts'ok'o. Ju ali' acanit ix'acanit'an ju pamata. \v 40 Chai alin ju xataxtokni ju lact'iyan. Chai alin ju xalactaxtokni ju ani lacamunutpa'. Para tachi ju c'usich tasui ju xataxtokni ju lact'iyan jantu ixt'achun c'usi tasui ju xataxtokni ju ani lacat'un. \v 41 Pus ju avilhchan tam ju mapulhcui. Chai ju malhquiyu' tam ju mapulhcui. Chai ju st'acun tam ju tamapulhcui. Chai mas sia yu'unch ju st'acun si tam tamapulhcui. \v 42 Pus vana va chun ju quilacatuna'an. Tam junita ju chavai chai tam cajuna' ju astan. Macnucan ju quilacatuna'an ju cats'ank'aya'. Para acsni cata'acxtuchokoyach tam cajuna'. Ju acsnich jantu tavanan lai catini. \v 43 Ju quilacatuna'an acsni macnucanta jantuch tu'u' ixtapalhni. Para acsni camacxtuchokocana' na c'us cajuna'. Ju quilacatuna'an acsni macnucanta matich ju ixtachaput. Para acsni camacxtuchokocana' tachapun cajuna'. \v 44 Ju quilacatuna'an ju macnucanta va xalacatuna lacamunutpa'. Para acsni camacxtuchokocanach pus xalacatuna lact'iyan cajunanta. Alin ju xalacatuna lacamunutpa'. Chai alin ju xalacatuna ju lact'iyan. \p \v 45 Ju ixchivinti Dios ju ts'okcanta najun ni xtaknicalh ixlacatuna ju p'ulhnan lapanac. Yuchi ju Adán. Chunch ma najun la'ixchivinti Dios. Chai astan milh apumatam lapanac tachi ju Adán. Yuchi ju Cristo. Para ju yuchi xt'ak'a ju atsucunti ju conk'alhiyanta ju lact'iyan. \v 46 Pus jantiyu' ju p'ulhnan xtaknicantau ju xalacatuna ju lact'iyan. Alai yuchi ju xalacatuna lacamunutpa' ju p'ulhnan xtaknicantau. Astan ju xalacatuna lact'iyan. \v 47 Ju p'ulhnan lapanac t'un ju lhinavicalh ju ixlacatuna chai anich lacat'un ju ixt'ajun. Para ju astan milh ju Cristo. Chai ju yuchi lact'iyan ju mincha. \v 48 Chai tachi chun ju quijnan'an ju ani vilau lacamunutpa' pacxantau ju quilacatuna'an tachi ixjunita ju ixlacatuna ju Adán ni va t'un lhinavicalh ju ixlacatuna. Para tachi chun ju catata'acxtuchokoya' chai cata'ana' ju lact'iyan pus chunch cajuna' ixlacatuna'an tachi ixlacatuna ju Cristo. \v 49 Pus ni chunch junita ju quilacatuna'an ju chavai tachi ju xalacatuna ju ani lacamunutpa' pus vana va chun cajuna' ju quilacatuna'an tachi ju xalacatuna ju lact'iyan astan. \p \v 50 Pus chanich iclajumputunau ji qui'alak'avin. Ju quilacatuna'an tachi ju junita ju chavai jantu lai catitanu ju lact'iyan junta lhinajun ju Dios. Ju quilacatuna'an ju lai ni jantu lai catitanu junta jantu nican. \v 51 Aclajunau lakatam chivinti ju jantu ixmachakxacanta ju mak'anchich. Ju ali'in sia quijnan'an ju lhilaca'antauch ju Jesús jantu catitani. Para quinchux'an si aquintaxtaknik'oyan ju Dios ju sast'i quilacatuna'an. \v 52 Va tam pants'iquis catapasaya' ju ani lhamak'an. Tachi acsni acts'imtalacpuyaulh. Acsnich ju tamch cajunau acsni va yuchach casuncana' ju sk'olh. Pus ju sk'olh cat'asaya' chai ju acsnich ca'amacxtuk'ocanach ju tanita ju ixtalhilaca'anta ju Cristo. Chai ca'axtaknicana' ju sast'i ixlacatuna'an ju jantu lai capuch'iya'. Chai ju quijnan'an ju tit'onauca' vachu' aquintamapaxaniyan ju quilacatuna'an. \v 53 Pus ju quilacatuna'an ju lai puch'i tasq'uini ni camapaxanicau. Tasq'uini ni caxtaknicau ju lacatuna ju jantu lai puch'i. Chai ju quilacatuna'an ju lai ni tasq'uini ni camapaxanicau. Tasq'uini ni caxtaknicauch ju jantu lai ni. \v 54 Pus akts'iya camapaxanik'ocanau ju ani quilacatuna'an ju lai puch'i. Caxtaknicanauch ju quilacatuna'an ju jantu lai puch'i. Chai ju quilacatuna'an ju lai ni camapaxanicanau. Caxtaknicanauch ju quilacatuna'an ju jantu lai ni. Pus acsni chunch aquinta'ulhtuyan ju Dios pus ju acsnich ca'uctaxtuyach ju chivinti ju ts'okcanta la'ixchivinti Dios junta ma najun ni ma t'alalhajacanta ju aninti. Chunch ju najun ju anch. \v 55 Pus ju acsnich matich cajuna' ju aninti. Jantu vana lai aquintat'alalhajayan ju aninti. \v 56 Pus ju chavai niyau ni alactu'ununau. Chai alactu'ununau ni naviyau ju lhik'alhtsajui ju ixlhamap'aksin Dios. \v 57 Para icjuni lak'ailakts'iuch ju Dios ni lai t'alalhajayau ju alactu'unti ni nilh ju qui'ucxtin'an Jesucristo ju quilacata'an. \p \v 58 Pus ni chunch ji qui'alak'avin pus va lakatamch anavit'it ju mi'alhunut'an. Alhilac'ap'ink'alhit'itch ju Cristo. Chai va tachi anavinit'it ju ixlhich'alhcat ju Jesús. Chunch ju alat'it ni c'ats'ayat'it ni jantu tavanan cats'ank'aya' ju tuch'i naviniyat'it ju Jesús. \c 16 \s1 Ju tumin ju ca'alhik'ailakts'incana' ju quilhpatinin \p \v 1 Iclajumputunau ixlacata ju anu' tumin ju caxtaknicanach ju quilhi'alak'avin la'ixmacni ju Cristo ju amachak'an Jerusalén ju quilhpatinin tajunita. Chunch anavit'it vachu' tachi ju ic'alacjunita ju talhilaca'anta ju Jesús ju amachak'an xalacat'un Galacia. \v 2 Chux lhitumincu pumatamin ju uxijnan alhit'ana'it'it junta t'ak'aixt'ok'at'it ju tumin tachi ju laich axt'ak'a'it'it. Pus tichi chavaich ju laklhu lhajai ju tamin semana pus palai laklhu caxt'ak'a'. Chai ju palai lacats'unin lhajai pus palai lacats'unin caxt'ak'a'. Chai ni chunch ju anaviya'it'it pus jantu va acsnich ju ap'usac'a'it'it ju tumin acsni accha'ananta. \v 3 Pus ju uxijnan asacxt'uya'it'it ju lapanacni ju amalhip'iniya'it'it ju tumin ju alhik'ailakts'ina'it'it ju amachak'an Jerusalén. Chai ju quit'in acsni accha'ananta laich ac'amach'apayoya' ju qui'alhiqui junta ac'ajunach ju amachak'an Jerusalén tichi chavaich ju anu' lapanacni ju talhi'anta ju tumin. \v 4 Chai ni k'ox cava ni ac'alact'a'alh pus laich ac'alact'a'ana'. \s1 Ju Pablo ajuni tavananch ju laich cacha'alh ju anch \p \v 5 Ju quit'in ac'ana' ju xalacat'un Macedonia. Chai acsni aclacaputoc'ak'oya' ju anch pus astan aclalakts'intachauch ju uxijnan. \v 6 Chai ju acsnich ca laich cava ni aclat'atolhchau lakat'ui lakat'utu malhquiyu'. U ni jantu pus ca laich cava ni aclat'atolhchau chux ju lacalhic'asnin. Ju chunch pus ju uxijnan laich aquila'aktaijuyau ixlacata ju lacati mas vanta anchach ju ac'amputunach. \v 7 Pus jantu iclacasq'uin ni va actapasatilacha ju chavai ju lamilak'achak'an'an. Iclat'atolhputunachau lakat'ui lakat'utu malhquiyu' ni chunch ju calac'asq'uilh ju qui'ucxtin Jesús. \v 8 Para ju chavai actolaca' ju ani lak'achak'an Efeso tus acsni cachina' ju xac'atan Pentecostés. Acsnich ju actaxtuyach. \v 9 Tuca' ictaxtuputun ju ani ni na lhu alin ju tak'asmatputun ixchivinti Dios chai vachu' na lhu ju talhaxcayanan ixchivinti Dios. \p \v 10 Chai ni cacha'ananta ju Timoteo pus amalak'avit'it. Chunch alat'it ni vachu' navi ju yuchi ixlhich'alhcat ju Jesús tachi ju quit'in. \v 11 Tun xamati' ju va jantu tu'u' calhiula. Alai a'akt'ai'ut'itch ni lai lhik'ach aquilakts'inchokolh. Pus ju quit'in icpacxantajich ju yuchi ni icnajun ni ca'alact'aminach ju ali'in quilhi'alak'avin'an. \p \v 12 Pus na ictapaininilh ju quilak'au'an Apolos ni ca'alact'a'alh ju ali'in qui'alak'avin'an acsni xata'anacha. Para jantu xa'amputunacha ju chavai. Najun ni ca'ananta acsni va ca'alinach ju ispants'iquis. \s1 Ju Pablo amap'aksi ju ix'amigojni \p \v 13 Alhist'acc'ant'it ni jantu xamati' cata'okxchok'on. Va tachi alhilac'ap'ina'it'it ju Jesús. A'unt'it tachi ju jok'atni ju jantu tu'u' tatalhoni. Ach'ixk'ot'it mas va tuchi camilh lami'atsucunti'an. \v 14 Tachi chun ju naviyat'it chunch ju anaviya'it'it tachi ju caputasuyach ni vasalh lamap'ainiyat'it. \p \v 15 Chai iclatapaininiyau ji qui'alak'avin. Ju uxijnan misp'ayat'it ju tatanumanalh la'ixchaka' ju Estéfanas. Yu'unchach ju p'ulhnan talhilaca'alh ju Cristo tachi chun ju amachak'an laxat'un Acaya. Chai ju yu'unch lana tamak'axtaknik'ota ju Jesús ju is'atsucunti'an va ix'a'aktaijuca ju quilhi'alak'avin'an la'ixmacni Jesús. \v 16 Pus lamapainin iclasq'uiniyau. Aq'uiclac'a'it'it ju anuch lapanacni chai tachi chun ju ali'in ju ta'a'aktaijunun chai ju tanavini ixlhich'alhcat ju Jesús. \v 17 Na iclhik'achanch ni tamilh ju Estéfanas chai ju Fortunato chai ju Acaico. Pus ju yu'unch quintamak'ank'achalh tachi ju ixlat'it ni laich cava ixt'at'it vachu'. \v 18 Ju yu'unch quinta'aktaiju ni lai palai aclhilaca'alh ju Cristo. Chai vana va chun ta'aktaijuyan ju uxijnan. Pus akts'iya tasq'uini ni alak'amisp'at'it ju yu'unch. \p \v 19 Tachi chun ju amachak'an xalacat'un Asia ju talhilaca'anta Jesús tamac'amiyan. Vachu' ju Aquila chai ju Priscila ju ix'amachakach junita. Ju yu'unch tamac'amiyan la'ixtapaka'ut ju Jesús. Chai chux ta'amac'aminin ju talhilaca'anta ju Jesús ju tatak'aixt'ok'a la'ixchaka' ju Aquila. \v 20 Ta'amac'aminin chux ju qui'alak'avin'an ju anich tavilanalh. K'ox alamac'amit'it pumatamin pumatamin ju uxijnan tachi ju lhijunch ni lhi'alak'avin unt'at'it. \p \v 21 Ju quit'in icPablo. Pus tus ani icma'ats'okni apumatam. Para ju chavai qui'akstu acla'ats'oknuniyau lakatam lakat'ui chivinti junta aclamac'amiyau. \p \v 22 Ju jantu mapaini ju qui'ucxtin'an Jesús chach mamak'alhk'ajnik'alhicalh. Chach minchokolh ju Jesús. \p \v 23 Ictapainini ju Jesucristo ni cata'aktaijuyan la'ix'amapaininti. \v 24 Na iclamapainiyau ju uxijnan ni vachu' lhilac'ap'int'at'it ju Cristo Jesús. Vasalh chunch tachi ju iclajunau.