\id JHN \h João \toc1 João \toc2 João \toc3 João \mt2 Evanjelhu \mt1 João \c 1 \s1 Nai Jesus mak foo konhese Nai Maromak ba ita \q1 \v 1 Hori uluk liu, lalehan ho rai seidauk iha, \q2 Ida nebee hanaran Liafuan iha nanis ona.\f + \fr 1:1 \ft João uza naran “Liafuan” hodi hatudu ba Nai Jesus Kristu, tanba durante Jesus moris iha mundu nee, Nia hatudu sai Nai Maromak ba ita ema.\f* \q1 Nia hamutuk ho Maromak, \q2 i Nia Maromak duni. \q1 \v 2 Nia hamutuk ho Maromak \q2 hori uluk kedas. \q1 \v 3 Maromak foo fiar ba Nia \q2 hodi halo lalehan ho rai. \q1 Se Nia la halo karik, \q2 buat hotu-hotu la iha. \q1 \v 4 Nia mak moris nia huun, \q2 i Nia moris nee foo naroman ba ita ema. \q1 \v 5 Naroman nee leno iha nakukun laran, \q2 i nakukun la iha forsa atu hamate Naroman nee. \q1 \v 6 Iha loron ida, Maromak haruka ema ida mai, \q2 nia naran João.\x + \xo 1:6 \xt Mateus 3:1; Marcos 1:4; Lucas 3:1-2\x* \q1 \v 7 Nia mai atu foo sasin kona ba Naroman nee, \q2 atu ema hotu-hotu bele fiar liu husi nia sasin. \q1 \v 8 João rasik laos Naroman nee, \q2 nia so mai atu foo sasin deit kona ba Naroman nee. \q1 \v 9 Iha tempu nebaa Naroman nee atu mai ona iha mundu. \q2 Nia mak Naroman lo-loos nebee leno ema hotu nia moris. \q1 \v 10 Hori uluk kedas Maromak foo fiar ba Nia \q2 mak halo mundu. \q1 Nia iha mundu nanis, \q2 maibee ema iha mundu la hatene Nia. \q1 \v 11 Nia mai iha Nia rain rasik, \q2 maibee Nia maluk rasik lakohi simu Nia. \q1 \v 12 Maski nunee ema hotu nebee simu Nia i fiar ba Nia, \q2 Nia foo direitu ba sira hodi sai Maromak nia oan. \q1 \v 13 Sira sai Maromak nia oan nee laos tanba moris husi ema, \q2 i laos liu husi feen-laen nia hakarak atu hetan oan, \q3 maibee Maromak rasik mak foo moris ba sira. \q1 \v 14 Ida nebee hanaran Liafuan nee nakfilak ba ema, \q2 i hela iha ita nia klaran durante tempu badak. \q1 Ita haree tiha ona Nia kbiit boot \q2 nudar Maromak nia Oan mane mesak. \q1 Nia mai husi Maromak, \q2 Nia laran diak nunka hotu \q3 i Nia koalia sempre loos. \p \v 15 João foo sasin ho lian makaas kona ba Ema nee dehan, “Nia nee mak uluk hau dehan tiha ona, ‘Iha Ema ida sei mai. Maski hau mak mai uluk maibee Nia boot liu hau, tanba molok hau moris mai, Nia iha nanis tiha ona.’ ” \p \v 16 Husi Nia laran diak teb-tebes mak ita hotu hetan bensaun fila-fila. \v 17 Tanba Maromak foo Nia lei liu husi Moisés, maibee Nia laran diak ho lia loos ita hetan liu husi Jesus Kristu. \v 18 La iha ema ida mak haree ona Maromak. Maibee Maromak nia Oan mane mesak mak hela iha Aman Maromak nia sorin, i Nia mak foo konhese Maromak ba ita. \s1 João Sarani Nain prepara dalan ba Nai Jesus \r (Mateus 3:1-12; Marcos 1:1-8; Lucas 3:1-18) \p \v 19 Iha loron ida, nai ulun Judeu sira iha Jerusalém haruka nai lulik ho ema Levi balu ba iha João hodi husu dehan, “Ita boot nee see?” \p João hataan kona ba nia aan, \v 20 nia la bosok, maibee foo sai mo-moos dehan, “Hau laos Mesias, Salvador nebee Maromak atu haruka mai.” \p \v 21 Sira husu tan dehan, “Se nunee ita boot see loos? Ita boot mak Maromak nia profeta Elias ka?” \p João hataan nafatin, “Lae.” \p Sira husu tan, “Ita boot nee Profeta nebee mak ami hein hela ka?”\x + \xo 1:21 \xt Deuteronómiu (Ulangan) 18:15, 18; Malakias 4:5\x* \p João hataan, “Lae.” \p \v 22 Too ikus sira husu, “Entaun ita boot nee see? Hatete mai ami kona ba ita boot nia aan atu nunee ami bele foo hatene fali ba ema nebee mak haruka ami mai.” \p \v 23 João hataan tuir liafuan nebee profeta Isaias uluk foo sai tiha ona dehan, “Hau nee ema ida nebee foo sai ho lian makaas iha rai fuik maran dehan, ‘Hadia dalan nebee kleuk para simu ita nia Nai mai.’ ”\x + \xo 1:23 \xt Isaias 40:3\x* \p \v 24 Iha mos ema Farizeu balu nebee nai ulun Judeu sira haruka mai. \v 25 Sira husu ba João, “Se ita boot laos Mesias, laos profeta Elias, i laos Profeta nebee ami hein hela, entaun nusaa mak ita boot foo sarani ema?” \p \v 26 João hataan, “Hau foo sarani hodi bee deit, maibee iha Ema ida iha imi nia klaran, imi la konhese Nia. \v 27 Maski hau mak mai uluk, maibee atu kore deit Nia sandalias talin mos, hau la serve.” \p \v 28 Buat sira nee hotu akontese iha rai Betánia, iha mota Jordaun nia sorin ba, iha fatin nebee João foo sarani ema. \s1 Nai Jesus mak Maromak nia Bibi Oan \p \v 29 Aban fali João haree Jesus lao mai, i nia dehan, “Haree ba! Maromak nia Bibi Oan nebee hasai mundu nia sala, Nia mak nee. \v 30 Hau foo sai tiha ona kona ba Nia dehan, ‘Iha Ema ida sei mai. Maski hau mak mai uluk maibee Nia boot liu hau, tanba molok hau moris mai, Nia iha nanis tiha ona.’ \v 31 Uluk hau rasik la hatene Nia nee see loos. Maibee hau mai foo sarani ema hodi bee atu povu Israel bele konhese Nia.” \p \v 32 Depois João foo sasin hanesan nee: “Iha loron ida hau haree Maromak nia Espiritu tuun mai husi lalehan hanesan manu pombu, i hela iha Ema nee. \v 33 Uluk hau la hatene Nia nee see loos. Maibee Maromak haruka hau foo sarani hodi bee, i Nia hatete nanis mai hau dehan, ‘O sei haree Espiritu Santu tuun mai hela iha Ema ida. Ema nee mak sei foo sarani hodi Espiritu Santu.’ Husi nee mak foin hau konhese lo-loos Nia. \v 34 Hau haree ho matan rasik, nunee hau foo sasin katak Nia nee Maromak nia Oan.” \s1 Nai Jesus nia eskolante primeiru \p \v 35 Iha loron tuir mai João ho nia eskolante nain rua iha fali fatin nee. \v 36 Bainhira nia haree Jesus lao liu, nia dehan, “Haree ba! Maromak nia Bibi Oan mak nee!” \p \v 37 Rona nunee, João nia eskolante nain rua nee baa tuir kedas Jesus. \v 38 Jesus hateke ba kotuk, haree sira nain rua tuir hela Nia. I Nia husu sira, “Imi buka saida?” \p Sira hataan, “Rabi, Ita Boot hela iha nebee?” (Liafuan rabi dehan “mestri”.) \p \v 39 Jesus hataan, “Mai haree rasik.” Nunee sira baa hamutuk ho Jesus, i haree Nia hela fatin. Iha loron nee tuku haat lokraik ona, entaun sira hela ho Nia too kalan. \p \v 40 Eskolante nain rua nebee rona João nia liafuan hodi tuir Jesus, ida mak André, Simão Pedro nia alin. \v 41 André baa kedas buka nia maun Simão hodi hatete ba nia, “Ami hetan ona Mesias!” (Mesias katak “Kristu”, Salvador nebee Maromak atu haruka mai.) \v 42 Depois André lori nia maun ba Jesus. \p Jesus hateke ba Simão hodi dehan, “O nee Simão, João nia oan. Ema sei bolu o Cefas.” (Cefas katak “Pedro” ka “fatuk isin”.) \s1 Nai Jesus bolu Filipe ho Natanael \p \v 43 Aban fali Jesus desidi atu baa iha provinsia Galileia. Nia hasoru Filipe, i dehan, “Mai tuir Hau.” \v 44 Filipe nee husi aldeia Betsaida, Pedro ho André mos husi nebaa. \p \v 45 Depois Filipe hetan Natanael hodi dehan, “Ami hetan tiha ona Ema nebee mak Moisés foo sai iha Maromak nia lei, profeta sira seluk mos hakerek kona ba Ema nee. Nia nee Jesus husi aldeia Nazaré, José nia oan.” \p \v 46 Natanael hataan, “Buat diak ida hanesan nee bele mosu fali husi Nazaré ka?” \p Filipe dehan, “Mai haree rasik.” \p \v 47 Bainhira Jesus haree Natanael lao dadauk mai, Nia koalia kona ba Natanael dehan, “Ema nee Israel isin, nia la hatene bosok.” \p \v 48 Natanael husu ba Jesus, “Oinsaa mak Ita Boot bele konhese hau?” \p Jesus hataan, “Molok Filipe bolu o mai, Hau haree tiha ona o iha ai figeira huun.” \p \v 49 Depois Natanael foo sai dehan, “Mestri, Ita Boot mak Maromak nia Oan. Ita Boot nee ema Israel sira nia Liurai.” \p \v 50 Jesus dehan, “O fiar tanba Hau foo sai katak Hau haree o iha ai figeira huun ka? O sei haree buat makaas liu fali ida nee.” \p \v 51 Depois Jesus hatutan tan, “Hau dehan lo-loos ba imi. Imi sei haree lalehan nakloke i Maromak nia anju sira sae-tuun mai iha Hau, Ema Umanu nia Oan.”\f + \fr 1:51 \ft Nai Jesus temi “Ema Umanu nia Oan” hodi refere ba Nia Aan rasik. Nia foti liafuan nee husi Daniel 7:13-14. Nunee titulu nee hatudu katak Nai Jesus nee Ema, ho mos Liurai boot nebee mak atu ukun mundu tomak too tinan ba tinan.\f* \c 2 \s1 Festa kazamentu iha Kaná \p \v 1 Iha loron tolu, ema halo festa kazamentu iha aldeia Kaná iha provinsia Galileia. Jesus nia inan baa iha festa nee, \v 2 Jesus ho Nia eskolante sira mos ema konvida hotu. \p \v 3 Bainhira tua hotu ona, Jesus nia inan hatete ba Nia, “Sira nia tua la iha ona.” \p \v 4 Jesus hataan, “Hau nia inan, tansaa mak hatete fali mai Hau? Hau nia tempu seidauk too.” \p \v 5 Maibee Nia inan hatete ba ema sira nebee serve iha festa nee dehan, “Halo tuir saida deit mak Nia haruka.” \p \v 6 Besik iha nebaa iha sanan boot neen halo husi fatuk. Sanan nee baibain enxe bee iha laran atu ema bele hamoos aan tuir lisan Judeu nian. Sanan ida-ida bele enxe bee maizoumenus litru atus ida. \v 7 Jesus hatete ba ema nebee serve iha festa nee dehan, “Enxe bee iha sanan sira nee.” Entaun sira enxe sanan sira nee too nakonu hotu. \v 8 Depois Jesus hatete ba sira, “Agora kuru uitoan foo ba mestri tenda hemu.” Nunee sira mos halo tuir. \v 9 Mestri tenda koko tiha, afinal bee nee sai tiha ona tua. Nia la hatene tua nee mai husi nebee, maibee ema nebee ohin kuru bee nee hatene. \p Depois mestri tenda bolu noivu \v 10 hodi dehan, “Baibain ema halo festa, sira hasai uluk tua diak nian, kuandu bainaka sira hemu barak ona mak foin hasai tua baratu. Maibee ita boot hasai fali tua diak nian ikus.” \p \v 11 Milagre nebee Jesus halo iha Kaná iha Galileia nee mak milagre primeiru nebee Jesus halo. Nunee Nia hatudu sai Nia kbiit lalehan nian, i Nia eskolante sira fiar ba Nia. \p \v 12 Hotu tiha Jesus baa iha sidade Kafarnaum hamutuk ho Nia inan, Nia alin sira ho mos Nia eskolante sira. Sira hela iha nebaa loron hira nia laran.\x + \xo 2:12 \xt Mateus 4:13\x* \s1 Nai Jesus duni sai kontratu nain sira husi uma kreda boot \r (Mateus 21:12-13; Marcos 11:15-17; Lucas 19:45-46) \p \v 13 Bainhira ema Judeu nia loron boot Paskua besik ona,\f + \fr 2:13 \ft Ema Judeu tin-tinan selebra festa Paskua durante loron walu. Iha festa nee, sira hanoin fali uluk, Maromak salva sira nia bei-ala sira nebee mak atan iha rai Ejitu. Haree Ézodu 12.\f* Jesus baa iha sidade Jerusalém.\x + \xo 2:13 \xt Ézodu (Keluaran) 12:1-27\x* \v 14 Iha area uma kreda boot, Nia haree ema faan karau, bibi ho manu pombu, iha mos ema balu tuur iha meza hodi troka osan. \v 15 Entaun Nia halo sikoti husi tali hodi duni sai sira hotu husi area uma kreda boot nee, karau ho bibi mos Nia duni sai hotu. Nia soe namkari tiha osan nebee ema troka, i baku fila hotu sira nia meza. \v 16 Nia hatete ba ema nebee faan manu pombu dehan, “Lori sai tiha manu nee hotu! La bele halo Hau nia Aman nia uma hanesan fali merkadu.” \p \v 17 Jesus nia eskolante sira hanoin hetan buat nebee hakerek iha Livru Sagradu dehan, “Hau foo Aan tomak hodi defende Ita Boot nia uma, maski ida nee sei lori Hau ba mate.”\x + \xo 2:17 \xt Salmus (Mazmur) 69:9\x* \p \v 18 Depois nai ulun Judeu sira sadik Jesus hodi dehan, “Hatudu took mai ami milagre ruma atu sai sinal katak O iha direitu hodi halo buat sira nee.” \p \v 19 Jesus hataan, “Halo rahun took uma kreda boot nee, i Hau sei harii fali iha loron tolu nia laran.”\x + \xo 2:19 \xt Mateus 26:61, 27:40; Marcos 14:58, 15:29\x* \p \v 20 Sira hataan fali dehan, “Uma nee halo durante tinan haat-nulu resin neen, O atu harii fali iha loron tolu deit ka?” \p \v 21 Afinal uma kreda boot nebee mak Jesus temi nee mak Nia isin lolon rasik. \v 22 Bainhira Maromak halo Jesus moris fila fali husi mate mak foin Nia eskolante sira hanoin hetan fali Nia liafuan nee. I sira fiar buat nebee hakerek iha Livru Sagradu ho mos buat nebee Jesus koalia tiha ona. \p \v 23 Jesus hela iha Jerusalém durante tempu Paskua. Iha momentu nebaa ema barak haree milagre nebee mak Nia halo, i sira fiar ba Nia. \v 24 Maski nunee Jesus la fiar sira, tanba Nia konhese mo-moos ita ema. \v 25 Nia hatene nanis ona ita nia laran, nunee la presiza ema ida foo hatene fali Nia kona ba ita. \c 3 \s1 Nai Jesus dada lia ho Nicodemos \p \v 1 Iha justisa nain relijiaun Judeu ida naran Nicodemos, nia ema husi grupu Farizeu. \v 2 Iha kalan ida nia baa hasoru Jesus hodi dehan, “Mestri, ami hatene katak Maromak haruka Ita Boot mai atu hanorin ami. Tanba Maromak hamutuk ho ema ida mak foin ema nee bele halo milagre hanesan Ita Boot halo nee.” \p \v 3 Jesus hataan dehan, “Hau hatete lo-loos ba ita, ema tenki moris fila fali mak foin bele hola parte iha Maromak nia reinu. Se lae, la bele.” \p \v 4 Nicodemos husu fali, “Nee halo nusaa? Ema nebee boot ona bele tama fali ba iha nia inan nia kabun laran atu nia bele moris fila fali ka?!” \p \v 5 Jesus hataan, “Hau hatete lo-loos ba ita, see-see deit mak hakarak sai Maromak nia reinu, nia tenki moris fila fali liu husi bee ho mos Maromak nia Espiritu. Se lae, la bele. \v 6 Ema nia isin hetan moris husi ema. Maibee moris tuir Espiritu, Maromak nia Espiritu mak foo. \v 7 La bele hakfodak ba Hau nia liafuan ohin dehan, ‘Imi tenki moris fila fali.’ \v 8 Hau foti ezemplu husi anin. Anin huu tuir nia hakarak. Ita bele rona nia lian, maibee la hatene mai husi nebee ka atu baa iha nebee. Maromak nia Espiritu foo moris foun ba ema mos hanesan nee.” \p \v 9 Nicodemos husu tan, “Oinsaa mak buat nee bele akontese?” \p \v 10 Jesus hataan, “Ita boot ema Israel nia mestri ida. Nusaa mak la kompriende buat sira nee? \v 11 Hau hatete lo-loos ba ita, Ami nee hanorin kona ba buat nebee Ami hatene tuir. I Ami foo sasin tuir buat nebee mak Ami haree tiha ona. Maibee imi sira nee la simu nafatin Ami nia sasin. \v 12 Hau koalia tiha ona ba imi kona ba buat mundu nian, maibee imi la fiar. Saa tan Hau koalia kona ba buat lalehan nian, imi atu fiar oinsaa? \v 13 La iha ema ida mak sae tiha ona ba lalehan. So Hau, Ema Umanu nia Oan deit mak tuun mai husi nebaa. \p \v 14 Uluk bainhira ita nia bei-ala sira iha rai fuik maran, Moisés halo samea husi riti i hasae ba iha ai riin ida. See-see deit mak samea tata, bainhira hateke ba samea riti nee, sira la mate. Nunee mos Hau, Ema Umanu nia Oan. Ema tenki hasae Hau iha ai\f + \fr 3:14 \ft Uluk liu, povu Israel kontra Maromak iha rai fuik maran. Entaun Maromak haruka samea hodi tata mate sira. La kleur sira hakribi sira nia sala. Nunee Maromak haruka Moisés halo samea ida husi riti hodi tau iha ai riin leten, atu ema hotu nebee samea tata, bainhira haree ba samea riti nee, bele hetan kura. (Haree Númerus (Bilangan) 21:4-9.) Nunee mos ema hotu nebee hakribi nia sala hodi fiar ba Nai Jesus, sei hetan moris rohan-laek.\f* \x + \xo 3:14 \xt Númerus (Bilangan) 21:4-9\x* \v 15 atu see-see deit mak fiar mai Hau hetan moris rohan-laek.” \p \v 16 Maromak nia domin ba ema iha mundu nee boot teb-tebes, too Nia entrega Nia Oan mane mesak. Nunee see-see deit mak fiar ba Nia Oan nee, la mate haketak aan husi Maromak, maibee hetan moris rohan-laek. \v 17 Tanba Maromak haruka Nia Oan mai iha mundu nee laos atu foo justisa ba ema, maibee atu liu husi Nia, ema iha mundu nee bele hetan salvasaun. \v 18 Ema nebee mak fiar ba Maromak nia Oan, Maromak nia kastigu la monu ba sira. Maibee ema nebee mak la fiar, Maromak desidi nanis ona atu kastigu sira tanba sira la fiar ba Maromak nia Oan mane mesak. \v 19 Sira hetan kastigu nee tanba naroman mai tiha ona iha mundu, maibee ema gosta liu moris iha nakukun laran duke moris iha naroman laran, tanba sira nia hahalok aat. \v 20 Ema hotu nebee halo buat aat, sira odi naroman. Sira lakohi mai iha naroman tanba sira tauk atu naroman nee hatudu sai sira nia hahalok aat. \v 21 Maibee see-see deit mak moris tuir dalan loos, sira mai iha naroman, atu ema bele haree mo-moos katak sira nia hahalok diak tanba Maromak tulun sira. \s1 Nai Jesus boot liu João Sarani Nain \p \v 22 Hotu tiha Jesus ho Nia eskolante sira baa iha rai Judeia. Nia hela hamutuk ho sira iha nebaa iha tempu badak nia laran hodi foo sarani ema. \v 23-24 Iha tempu nebaa João seidauk tama iha komarka. Nia foo sarani ema iha rai Enon, besik aldeia Salim, tanba iha nebaa iha bee barak. Ema nadodon mai iha fatin nee atu João foo sarani sira.\x + \xo 3:23-24 \xt Mateus 14:3; Marcos 6:17; Lucas 3:19-20\x* \p \v 25 João nia eskolante sira ho ema Judeu ida komesa diskuti malu kona ba serimonia hamoos aan. \v 26 Sira baa iha João hodi dehan, “Mestri, ita boot sei hanoin Ema ida nebee uluk hamutuk ho ita boot iha mota Jordaun nia sorin ba, ita foo sasin kona ba Nia. Agora Nia mos foo sarani ema too ema halai hotu ba Nia!” \p \v 27 João hataan, “Ita ema so bele simu deit buat nebee Maromak foo mai ita. \v 28 Imi rasik rona tiha ona hau dehan, ‘Hau laos Mesias, Salvador nebee Maromak atu haruka mai. Maibee Maromak haruka hau mai uluk hodi prepara dalan ba Nia.’\x + \xo 3:28 \xt João 1:20\x* \v 29 Iha loron kazamentu, noivu mak kaben ho noiva. Noivu nia kolega hamriik hela iha nia sorin hodi asisti, i haksolok teb-tebes rona noivu nia lian. Nunee mos, agora hau haksolok teb-tebes tanba ema barak tuir Jesus. \v 30 Nia tenki sai boot liu, hau tenki sai kiik fali. \p \v 31 Nia nee mai husi leten nebaa, nunee Nia boot liu hotu-hotu. See mak mai husi mundu nee, nia ema mundu nian deit, nunee koalia hanesan ema mundu nian deit. Maibee Ida nebee mai husi lalehan, Nia boot liu hotu-hotu. \v 32 Nia foo sasin kona ba buat nebee mak Nia haree i rona rasik, maski nunee ema lakohi simu Nia liafuan. \v 33 Maibee sira nebee simu Nia liafuan, sira deklara katak Maromak sempre koalia loos. \v 34 Ema nebee Maromak mak haruka, Nia hatoo Maromak nia liafuan, tanba Maromak foo tomak Espiritu Santu ba Nia. \v 35 Aman Maromak hadomi Nia Oan i entrega tiha ona buat hotu-hotu ba iha Nia liman laran.\x + \xo 3:35 \xt Mateus 11:27; Lucas 10:22\x* \v 36 See deit mak fiar ba Maromak nia Oan, nia hetan ona moris rohan-laek. Maibee see-see deit mak lakohi simu Maromak nia Oan, nia sei la hetan moris rohan-laek, maibee Maromak fakar Nia hirus ba ema nee.” \c 4 \s1 Nai Jesus dada lia ho feto Samaria ida \p \v 1 Iha tempu nebaa ema balu husi grupu Farizeu rona katak, ema nebee tuir Jesus barak liu fali ema nebee tuir João. Sira mos rona dehan, Jesus foo sarani ema barak liu. \v 2 Afinal Jesus rasik la foo sarani ema, Nia eskolante sira mak foo sarani. \v 3 Jesus hatene katak istoria nee too ona iha ema Farizeu nia tilun. Nunee Nia ho Nia eskolante sira sai husi provinsia Judeia baa fali iha provinsia Galileia. \v 4 Atu baa Galileia tenki liu husi provinsia Samaria. \v 5 Entaun sira too iha sidade ida iha Samaria naran Sikar, besik rai nebee uluk Jacó foo ba nia oan José.\x + \xo 4:5 \xt Jénesis (Kejadian) 33:19; Josué 24:32\x* \v 6 Bee posu Jacó nian iha nebaa. Tanba sira lao dook ona, entaun Jesus kolen liu, i Nia baa tuur iha bee posu nee nia leten. Iha momentu nebaa meudia ona, \v 7-8 nunee Jesus nia eskolante sira baa iha sidade atu sosa hahaan. \p Depois feto Samaria ida mai atu kuru bee, i Jesus husu ba nia, “Foo netik bee uitoan mai Hau hemu lai.” \p \v 9 Feto Samaria nee dehan, “Ita Boot ema Judeu, hau feto Samaria. Nusaa mak husu fali bee mai hau?” Nia hatete nunee tanba ema Judeu la gosta liga ema Samaria.\x + \xo 4:9 \xt Esdras (Ezra) 4:1-5; Neemias 4:1-2\x* \p \v 10 Jesus hataan, “Se karik ita hatene tuir buat nebee Maromak atu foo, i hatene See loos mak husu bee nee, entaun ita sei husu bee mai Hau, nunee Hau sei foo bee moris nian.”\x + \xo 4:10 \xt Jeremias 2:13; Zacarias 14:8; Ezequiel 47:9\x* \p \v 11 Feto nee hataan, “Senhor, Ita Boot nia kanaba la iha, i bee posu nee naruk. Ita Boot atu hetan bee moris nian husi nebee? \v 12 Uluk ami nia bei-ala Jacó mak kee bee posu nee. Nia ho nia oan sira ho mos nia animal sira hemu bee husi posu nee. Senhor boot liu fali nia ka?” \p \v 13 Jesus hataan, “Ema nebee hemu bee ida nee, la kleur hamrook fali. \v 14 Maibee see mak hemu bee nebee Hau foo, nia sei la hamrook tan. Tanba bee nebee Hau foo ba nia nee sei sai hanesan bee matan ida iha nia laran, bee nee sei suli nafatin hodi foo moris rohan-laek ba nia.” \p \v 15 Feto nee dehan ba Jesus, “Senhor, se nunee foo bee nee mai hau atu hau la bele hamrook tan, para hau lalika mai beibeik kuru bee iha nee.” \p \v 16 Jesus hatete ba nia, “Baa bolu ita nia kaben, imi nain rua mai.” \p \v 17 Feto nee hataan fali, “Hau laos kaben nain.” \p Jesus hatete ba nia, “Saida mak ita koalia nee loos, ita la iha kaben duni. \v 18 Ita kaben dala lima ona i mane nebee moris hamutuk ho ita agora nee laos ita nia kaben. Buat nebee ohin ita koalia nee loos duni.” \p \v 19 Feto nee dehan, “Senhor, agora hau hatene ona katak, senhor nee Maromak nia profeta ida. \v 20 Ami nia bei-ala sira adora Maromak iha foho nebaa, maibee imi Judeu dehan ema tenki adora Maromak iha Jerusalém.” \p \v 21 Jesus hatete, “Senhora, fiar Hau nia liafuan nee. Too tempu ida imi la presiza sae tan foho nebaa ka baa iha Jerusalém mak foin adora Aman Maromak. \v 22 Imi ema Samaria adora Maromak maski la konhese Nia. Ami ema Judeu adora Nia i konhese Nia. Tanba Maromak sei foo salvasaun ba ema liu husi ema Judeu. \v 23 Too tempu ida, tempu nee mak komesa agora nee, ema nebee adora lo-loos Aman Maromak sei adora Nia tuir Nia Espiritu hanorin i tuir buat nebee loos. Ida nee mak Maromak hakarak. \v 24 Maromak nee Espiritu. I see deit mak adora Nia tenki adora Nia tuir Nia Espiritu hanorin i tuir buat nebee loos.” \p \v 25 Feto nee dehan, “Hau hatene katak Mesias sei mai. Bainhira Nia mai, Nia sei foo sai buat hotu-hotu ba ita.” (Mesias katak “Kristu”, Salvador nebee Maromak atu haruka mai.) \p \v 26 Depois Jesus hatete, “Ida nebee ita temi Mesias mak agora dadauk koalia hela ho ita nee.” \p \v 27 Jesus sei koalia hela, Nia eskolante sira fila husi sidade. Sira hakfodak haree Jesus dada lia hela ho feto ida. Maibee sira ida mos la husu, “Ita presiza saida?” La iha ida mak husu Jesus dehan, “Nusaa mak Ita Boot dada lia ho nia?” \p \v 28 Depois feto nee husik hela nia sanan iha nebaa, i fila ba iha sidade laran hodi foo hatene ba ema sira iha nebaa dehan, \v 29 “Mai haree! Iha ema ida foo sai buat hotu nebee hau halo tiha ona! Karik Nia nee Mesias?” \v 30 Nunee ema sira nee sai husi sidade atu baa haree Jesus. \p \v 31 Sira seidauk too, Jesus nia eskolante sira hatete, “Mestri, haan lai.” \p \v 32 Maibee Nia hataan, “Hau iha hahaan nebee imi la hatene.” \p \v 33 Nunee Nia eskolante sira husu ba malu dehan, “Keta ema ruma mai foo hahaan ba Nia karik?” \p \v 34 Jesus dehan, “Hau nia hahaan mak halo tuir Maromak nia hakarak, i halo hotu knaar nebee Nia foo mai Hau. \v 35 Baibain imi dehan, ‘Fulan haat tan, tempu silu batar.’ Hau hatete ba imi, loke matan hodi haree ema sira nebee mai nee. Sira hanesan batar iha toos nebee maran ona, prontu atu silu. \v 36 Hanesan ema silu batar hodi hatama ba armazen, nunee mos imi lori ema mai iha Hau para sira bele hetan moris rohan-laek. Nunee imi simu ona imi nia kolen. Too ikus ema nebee kuda ho ema nebee silu sei haksolok hamutuk. \v 37 Ema baibain soe lia dehan, ‘Ida kuda, ida seluk mak silu.’ Nee loos duni. \v 38 Hau haruka ona imi atu silu batar nebee ema seluk kuda. Sira servisu mate aan hodi halo toos i imi hein silu deit.” \p \v 39 Iha tempu nebaa ema Samaria barak husi sidade nee fiar ba Jesus tanba sira rona feto nee foo sasin dehan, “Nia foo sai buat hotu nebee hau halo tiha ona.” \v 40 Entaun bainhira ema Samaria sira too iha Jesus, sira husu fila-fila atu Nia hela hamutuk ho sira. Nunee Jesus hela loron rua iha nebaa. \p \v 41 Too ikus ema barak liu tan fiar ba Jesus tanba sira rona rasik Nia hanorin. \v 42 Sira hatete ba feto nee, “Agora ami fiar ba Nia tanba ami rona rasik Nia hanorin, laos deit tanba o nia liafuan. Agora ami hatene katak Nia mak atu salva ema hotu.” \s1 Nai Jesus kura funsionariu boot ida nia oan \p \v 43 Liu tiha loron rua Jesus baa liu iha provinsia Galileia. \v 44 Nia rasik hatete tiha ona katak, ema la respeita profeta ida iha nia rain rasik.\x + \xo 4:44 \xt Mateus 13:57; Marcos 6:4; Lucas 4:24\x* \v 45 Maibee bainhira Nia too iha nebaa, ema Galileia simu Nia ho diak tanba foin dadauk sira asisti festa Paskua iha Jerusalém, sira haree hotu buat nebee Nia halo iha nebaa.\x + \xo 4:45 \xt João 2:23\x* \v 46 Iha Galileia, Jesus fila ba iha aldeia Kaná, fatin nee mak uluk Nia halo bee sai fali tua. \p Iha funsionariu boot ida hela iha sidade Kafarnaum, nia oan moras hela,\x + \xo 4:46 \xt João 2:1-11\x* \v 47 besik atu mate. Bainhira funsionariu nee rona katak Jesus mai tiha ona husi provinsia Judeia too iha Galileia, nia baa iha Kaná hasoru Jesus hodi husu ho haraik aan atu Jesus baa kura nia oan. \p \v 48 Maibee Jesus hatete ba nia, “Imi sira nee so fiar bainhira imi haree milagre ho sinal oi-oin nebee halo imi admira. Se lae imi la fiar.” \p \v 49 Funsionariu nee hatete, “Senhor, favor baa lalais, se lae hau nia oan mate.” \p \v 50 Jesus hataan, “Ita bele fila ona, ita nia oan diak ona, la mate ida.” Funsionariu nee fiar Jesus nia liafuan nee, i nia fila kedas. \p \v 51 Iha dalan klaran, nia atan sira mai hasoru nia hodi foo hatene dehan, “Ita boot nia oan diak fali ona.” \p \v 52 Depois funsionariu nee husu ba sira, saa oras mak nia oan hetan fali isin diak. Nia atan sira hataan, “Horiseik lokraik tuku ida nia isin manas lakon.” \p \v 53 Depois labarik nia aman hanoin fali katak, iha duni oras hanesan nee mak Jesus hatete ba nia, “Ita nia oan diak ona, la mate ida.” Nunee nia ho nia uma laran tomak fiar ba Jesus. \p \v 54 Jesus halo milagre nee bainhira Nia fila husi Judeia. Ida nee mak milagre segundu nebee Nia halo iha provinsia Galileia. \c 5 \s1 Nai Jesus kura ema ain aat ida iha bee kolan \p \v 1 Hotu tiha Jesus baa iha Jerusalém atu tuir loron boot ema Judeu nian. \v 2 Iha nebaa iha bee kolan ida, varanda lima haleu, iha lian Ebreu naran Betesda. Bee kolan nee besik portaun boot naran Portaun Bibi Malae.\f + \fr 5:2 \ft Evanjelhu João nee iha kopia barak husi tempu antigu. Barak hakerek “Betesda”, balu “Betsata”, balu “Betsaida”.\f* \v 3 Ema moras barak mak toba hela iha varanda nee, hanesan ema matan delek, ema ain aat, ho ema liman-ain mate. [Sira hein hela bee nee nakdoko. \v 4 Tanba dala ruma Nai Maromak nia anju tuun mai halo bee nee nakdoko. Depois see mak tama uluk iha bee laran, nia moras saida deit hetan kura.]\f + \fr 5:4 \ft Evanjelhu João nee iha kopia barak husi tempu antigu. Kopia nebee antigu liu la hakerek versikulu 3b-4 nee.\f* \p \v 5 Iha mos mane ida ain aat lao la diak durante tinan tolu-nulu resin walu ona. \v 6 Bainhira Jesus haree nia latan hela iha nebaa, Jesus hatene katak ema nee moras kleur loos ona. Entaun Jesus husu ba nia, “O hakarak hetan isin diak ka?” \p \v 7 Ema nee hataan, “Senhor, bainhira bee nakdoko, la iha ema ida atu ajuda hau tama ba iha bee laran. Bainhira hau hakaas aan atu tama, ema seluk tama uluk tiha ona.” \p \v 8 Depois Jesus hatete ba nia, “Hamriik ona! Foti o nia biti, lao ona!” \v 9 Iha momentu nee kedas ema nee hetan isin diak, nia foti nia biti hodi lao. \p Loron nee loron Sabadu. \v 10 Nunee nai ulun Judeu sira hatete ba ema nebee foin hetan kura nee dehan, “Ohin loron Sabadu, lei bandu loron Sabadu la bele lori o nia biti.”\x + \xo 5:10 \xt Neemias 13:19; Jeremias 17:21\x* \p \v 11 Maibee nia hataan, “Ema nebee kura hau mak haruka hau dehan, ‘Foti o nia biti, lao ona!’ ” \p \v 12 Entaun sira husu ba nia, “Nia nee see fali mak haruka o foti o nia biti hodi lao?” \p \v 13 Ema nebee foin hetan kura nee la hatene see mak kura nia, tanba iha fatin nee ema barak, i Jesus sai tiha ona husi nebaa ho nonook. \p \v 14 La kleur Jesus hetan fali ema nee iha uma kreda boot, i hatete ba nia, “Agora o isin diak ona. Kuidadu, la bele halo sala tan, se lae buat aat liu tan bele kona o.” \p \v 15 Depois ema nee fila fali ba iha nai ulun Judeu sira hodi foo hatene katak, Ema nebee kura nia nee naran Jesus. \v 16 Nunee nai ulun Judeu sira komesa hatete aat Jesus tanba Nia kura ema iha loron Sabadu. \p \v 17 Maibee Jesus hatete ba sira, “Hau nia Aman servisu nunka para, Hau mos servisu nunee.” \p \v 18 Jesus nia liafuan nee halo nai ulun Judeu sira hakarak liu tan atu oho Jesus, tanba Nia kontra beibeik regra loron Sabadu nian. Laos nee deit maibee Nia mos dehan Maromak mak Nia Aman rasik, nunee Nia halo Nia Aan hanesan fali Maromak. \s1 Nai Jesus foo sai katak Nia nee Nai Maromak nia Oan \p \v 19 Rona nunee Jesus dehan ba sira, “Hau hatete lo-loos ba imi, Maromak nia Oan la bele halo buat ida mes-mesak, Nia haree buat nebee mak Nia Aman halo, Nia mos halo tuir. Saida deit mak Nia Aman halo, ida nee mak Nia halo. \v 20 Tanba Nia Aman hadomi Nia, i buat hotu-hotu nebee Nia Aman halo, hatudu ba Nia. Nia Aman sei hatudu ba Nia buat nebee makaas liu tan, halo imi admira. \v 21 Nia Aman halo moris fali ema mate, i foo moris rohan-laek ba sira. Nunee mos Nia Oan sei foo moris foun ba ema nebee mak Nia hili. \v 22 Nia Aman la foo justisa ba ema ida. Maibee Nia foo fiar tiha ona ba Nia Oan atu foo justisa ba ema, \v 23 atu ema hotu respeita Nia Oan hanesan sira respeita Nia Aman. See deit mak la respeita Nia Oan, la respeita mos Nia Aman nebee haruka Nia mai.” \p \v 24 Jesus hatutan tan dehan, “Hau hatete lo-loos ba imi, see deit mak rona Hau nia liafuan i fiar ba Ida nebee haruka Hau mai, sira hetan ona moris rohan-laek, sira sei la hetan kastigu. Sira sai tiha ona husi mate hodi tama ba moris rohan-laek. \v 25 Hau hatete lo-loos ba imi, too tempu ida, tempu nee mak komesa agora nee, ema nebee hanesan mate tiha ona tanba haketak aan husi Maromak, sira sei rona Maromak nia Oan nia lian. I see mak rona sei hetan moris. \p \v 26 Tanba Aman Maromak mak moris nia huun, i Nia foo tiha ona kbiit ba Nia Oan atu foo moris ba ema. \v 27 Nia mos foo tiha ona kbiit ba Nia Oan atu foo justisa ba ema, tanba Nia mak Ema Umanu nia Oan. \p \v 28 La bele hakfodak. Too loron ida, matebian sira hotu sei rona Maromak nia Oan nia lian. \v 29 Depois matebian sira nee sei sai mai. Sira nebee uluk halo buat diak, hetan moris rohan-laek. Maibee sira nebee uluk halo buat aat, sei hetan kastigu.\x + \xo 5:29 \xt Daniel 12:2\x* \p \v 30 Hau la bele halo buat ida mes-mesak, Hau so foo justisa tuir buat nebee mak Hau rona husi Hau nia Aman. Justisa nebee Hau foo nee loos. Tanba Hau laos halo tuir Hau nia hakarak rasik. Maibee Hau halo tuir Hau nia Aman nia hakarak, tanba Nia mak haruka Hau mai.” \s1 Iha sasin barak foo sai kona ba Nai Jesus \p \v 31 “Se karik Hau mesak mak foo sasin kona ba Hau nia Aan, entaun Hau nia sasin la vale ida. \v 32 Maibee iha Ida mak foo sasin kona ba Hau, nee mak Aman Maromak rasik. Hau hatene katak Nia sasin kona ba Hau nee loos. \p \v 33 Imi haruka ona ema ba iha João, i nia foo sasin ba buat nebee loos.\x + \xo 5:33 \xt João 1:19-27, 3:27-30\x* \v 34 Afinal Hau la presiza ema ida atu foo sasin kona ba Hau. Maibee Hau so foo hanoin fila fali ba imi kona ba João nia liafuan atu imi bele hetan salvasaun. \v 35 Bainhira João hela iha imi nia leet, nia hanesan ahi-oan nebee lakan iha tempu badak nia laran, i imi kontenti simu nia naroman nee. \p \v 36 Maibee iha buat seluk nebee foo sasin boot liu fali João nian, nee mak servisu nebee Hau nia Aman foo mai Hau atu halao too hotu. Servisu nee mak Hau halo durante nee, i servisu nee hatudu katak Hau nia Aman mak haruka Hau mai. \v 37 Hau nia Aman nebee haruka Hau mai nee, Nia rasik foo sasin kona ba Hau. Imi nunka rona Nia lian, i nunka haree Nia oin.\x + \xo 5:37 \xt Mateus 3:17; Marcos 1:11; Lucas 3:22\x* \v 38 Imi la simu Nia liafuan, tanba imi lakohi fiar Ida nebee mak Nia haruka mai. \v 39 Imi badinas estuda Livru Sagradu, tanba imi hanoin katak liu husi Livru nee imi hetan moris rohan-laek. Afinal Livru Sagradu nee rasik foo sasin kona ba Hau, \v 40 maibee imi lakohi mai iha Hau atu hetan moris. \p \v 41 Hau la buka atu ema gaba Hau. \v 42 Maibee Hau hatene imi nia laran, Hau hatene imi la hadomi Maromak. \v 43 Hau mai hodi Hau nia Aman nia naran maibee imi la simu Hau. Ema seluk mai hodi nia naran rasik, nee mak imi simu fali. \v 44 Imi la buka atu Maromak gaba imi, maski Nia mesak deit mak Maromak. Imi buka fali atu imi nia maluk sira mak gaba. Entaun oinsaa mak imi atu fiar mai Hau? \p \v 45 Keta hanoin dehan Hau sei hamriik iha Hau nia Aman nia oin hodi foo sala ba imi. Moisés mak sei foo sala ba imi, maski imi laran metin ba nia. \v 46 Se karik imi fiar Moisés nia liafuan, entaun imi fiar mos Hau, tanba nia hakerek tiha ona kona ba Hau. \v 47 Maibee imi la fiar buat nebee Moisés hakerek, nunee oinsaa mak imi atu fiar buat nebee Hau koalia?” \c 6 \s1 Nai Jesus foo haan ema rihun lima resin \r (Mateus 14:13-21; Marcos 6:30-44; Lucas 9:10-17) \p \v 1 Hotu tiha Jesus ho Nia eskolante sira baa iha tasi Galileia nia sorin ba, tasi nee nia naran seluk mak Tiberiades. \v 2 Ema barak teb-tebes tuir Nia tanba sira haree milagre nebee mak Nia halo tiha ona ba ema moras sira. \v 3 Depois Jesus sae ba foho ida, i Nia tuur hamutuk ho Nia eskolante sira. \v 4 Iha tempu nee ema Judeu nia loron boot Paskua besik ona. \p \v 5 Jesus hateke tuun, iha ema barak teb-tebes nadodon sae mai. Nunee Nia hatete ba Filipe, “Ita atu sosa paun iha nebee para sira hotu bele haan?” \v 6 Nia hatete nunee para koko Filipe, afinal Nia rasik hatene ona saida mak Nia atu halo. \p \v 7 Filipe hataan, “Ema badaen nia salariu fulan walu nian\f + \fr 6:7 \ft João hakerek dehan, “\ft \+it denáriu\+it* atus rua”. Iha tempu nebaa badaen sira loron ida manaan \+it denáriu\+it* ida.\f* mos la too atu sosa hahaan ba ema barak hanesan nee. Atu ema ida-ida hetan deit paun pedasuk ida mos la too.” \p \v 8 Depois eskolante ida seluk naran André, Simão Pedro nia alin foo hatene dehan, \v 9 “Labarik mane ida iha nee, nia lori paun baratu nian fuan lima ho ikan rua, maibee nee la too atu foo haan ba ema barak hanesan nee.” \p \v 10 Iha nebaa iha duut matak barak. Jesus foo hatene ba Nia eskolante sira dehan, “Haruka sira tuur.” Sira mos tuur iha duut leten. Ema sira nee maizoumenus rihun lima, nee mane deit, seidauk konta feto ho labarik. \p \v 11 Depois Jesus foti paun nee i foo agradese ba Maromak. Hotu tiha Nia foo ba Nia eskolante sira hodi fahe ba ema sira nebee tuur nee. Ikan sira nee mos hanesan. Ema lubun boot nee haan too bosu. \p \v 12 Sira hotu bosu ona, Jesus haruka Nia eskolante sira dehan, “Tau hamutuk hahaan restu atu la bele estraga.” \v 13 Nunee eskolante sira tau hamutuk hahaan restu husi paun fuan lima nebee ema barak haan nee, hamutuk bote sanulu resin rua nakonu. \p \v 14 Bainhira ema barak nee haree milagre nebee Jesus halo, sira dehan, “Tebes duni, Ema nee Profeta nebee atu mai iha mundu.” \v 15 Jesus hatene katak ema barak nee hakarak obriga Nia atu sai sira nia liurai, nunee Nia sai husi sira nia klaran hodi baa mes-mesak iha foho ida. \s1 Nai Jesus lao iha bee leten \r (Mateus 14:22-33; Marcos 6:45-52) \p \v 16 Rai besik kalan ona, Jesus nia eskolante sira tuun ba iha tasi ibun. \v 17 Rai nakukun ona, Jesus seidauk mai hamutuk ho sira. Nunee sira sae roo atu hakur tasi ba iha sidade Kafarnaum. \v 18 Sira lao dadauk, anin komesa huu makaas, i laloran mos boot. \v 19 Bainhira sira hean roo too tiha ona kilometru lima ka neen, sira haree Jesus lao mai iha bee leten, halo sira tauk teb-tebes. \v 20 Maibee Jesus dehan ba sira, “Nee Hau. Keta tauk!” \v 21 Rona nunee, sira kontenti simu Nia tama ba iha roo laran. Derepenti roo nee too iha fatin nebee sira atu baa. \p \v 22 Ema barak nebee ohin Jesus foo haan nee sei hela iha tasi sorin. Aban fali sira hakarak haree tan Jesus. Sira hatene katak, horiseik roo ida deit mak para iha nebaa, i Jesus nia eskolante sira deit mak sae roo nee, Jesus la sae hamutuk ho sira. \v 23 La kleur iha roo balu mai husi sidade Tiberiades. Roo sira nee para iha fatin nebee horiseik Nai Jesus foo agradese ba Maromak hodi foo paun ba ema barak nee haan. \v 24 Ema barak nee haree katak Jesus ho Nia eskolante sira nee la iha tiha ona. Nunee sira sae roo hirak nee hodi baa iha Kafarnaum buka Jesus. \s1 Nai Jesus mak Paun Moris nian \p \v 25 Bainhira ema lubun boot nee too iha tasi sorin, sira hetan Jesus iha nebaa. Sira husu ba Nia, “Mestri too hori bainhira?” \p \v 26 Jesus hataan, “Hau hatete lo-loos ba imi, imi buka Hau laos tanba imi aprende buat ruma husi milagre nebee mak Hau halo. Maibee imi buka Hau tanba paun nebee mak imi haan too bosu di-diak. \v 27 La bele servisu para hetan deit hahaan nebee la dura. Maibee servisu para hetan hahaan nebee mak iha nafatin hodi foo moris tinan ba tinan. Hau, Ema Umanu nia Oan mak sei foo hahaan nee ba imi, tanba Aman Maromak foo fiar tiha ona mai Hau atu halo ida nee.” \p \v 28 Depois sira husu ba Nia, “Ami tenki halo servisu saida atu bele halo tuir Maromak nia hakarak?” \p \v 29 Jesus hataan, “Servisu nebee Maromak hakarak atu imi halo mak nee: Imi tenki fiar ba Ida nebee Nia haruka mai.” \p \v 30 Sira husu fali, “Se nunee hatudu lai sinal ruma mai ami para ami bele haree hodi fiar. Ita Boot sei halo saida? \v 31 Uluk ita nia bei-ala sira haan paun manaa iha rai fuik maran, hanesan hakerek iha Livru Sagradu dehan, ‘Nia foo paun husi lalehan para sira haan.’ ”\x + \xo 6:31 \xt Ézodu (Keluaran) 16:4, 15; Salmus (Mazmur) 78:24\x* \p \v 32 Jesus dehan ba sira, “Hau hatete lo-loos ba imi, uluk imi nia bei-ala sira hetan paun husi lalehan, laos Moisés mak foo. Agora Paun lalehan nian lo-loos mos, Hau nia Aman mak foo ba imi. \v 33 Paun nebee Maromak foo mak Ema ida nebee tuun mai husi lalehan hodi foo moris rohan-laek ba ema iha mundu.” \p \v 34 Sira hatete ba Nia, “Senhor, foo paun nee mai ami loro-loron.” \p \v 35 Depois Jesus hatete, “Hau mak Paun nebee foo moris. See-see deit mak mai iha Hau, nia la hamlaha tan, i see mak fiar mai Hau, sei la hamrook tan. \v 36 Maibee Hau dehan tiha ona ba imi, maski imi haree tiha ona Hau mos, imi la fiar Hau nafatin. \v 37 Ema hotu nebee Hau nia Aman entrega tiha ona mai Hau, sira sei mai iha Hau. I kuandu sira mai iha Hau, Hau sei la duni sai sira. \v 38 Tanba Hau mai husi lalehan laos atu halo tuir Hau nia hakarak, maibee atu halo tuir Hau nia Aman nia hakarak, tanba Nia mak haruka Hau mai. \v 39 I Nia hakarak mak nee: Ema nebee Nia entrega ona mai Hau, ida mos la bele lakon, i bainhira mundu nee remata, Hau halo sira moris fali husi mate. \v 40 Hau nia Aman hakarak atu see-see deit mak konhese katak Hau Maromak nia Oan i fiar mai Hau, sei hetan moris rohan-laek. I Hau sei halo moris fali sira bainhira mundu nee remata.” \p \v 41 Entaun nai ulun Judeu sira komesa murmura kona ba Jesus tanba Nia dehan, “Hau mak Paun nebee tuun mai husi lalehan.” \v 42 Sira dehan, “Nia nee Jesus, José nia oan. Ita konhese hela Nia inan-aman. Nusaa mak Nia bele dehan fali, Nia tuun mai husi lalehan? ” \p \v 43 Jesus hatete ba sira, “Imi la bele murmura tan. \v 44 Hau nia Aman mak haruka Hau mai. La iha ema ida bele mai mesak iha Hau. So Hau nia Aman lori nia mak foin bele. I see deit mak mai iha Hau, Hau sei halo nia moris fali bainhira mundu remata. \v 45 Iha Livru Sagradu Maromak nia profeta hakerek dehan, ‘Maromak sei hanorin ema hotu.’ Nunee ema hotu nebee rona Hau nia Aman i aprende husi Nia sei mai iha Hau.\x + \xo 6:45 \xt Isaias 54:13\x* \v 46 La iha ema ida mak haree ona Aman Maromak. So Hau deit mak haree tiha ona Nia tanba Hau mai husi Nia. \p \v 47 Hau hatete lo-loos ba imi, ema nebee fiar mai Hau, sei hetan moris rohan-laek. \v 48 Hau mak Paun nebee foo moris. \v 49 Imi nia bei-ala sira haan duni paun manaa iha rai fuik maran, maibee too ikus sira mate. \v 50 Maibee Paun nebee tuun mai husi lalehan agora dadauk iha nee hela. See deit mak haan Paun nee sei la mate. \v 51 Hau mak Paun Moris nian nebee tuun ona husi lalehan. See deit mak haan Paun Moris nian nee sei moris tinan ba tinan. Paun nee mak Hau nia isin nebee Hau foo atu ema iha mundu nee hetan moris.” \p \v 52 Rona nunee, ema Judeu sira komesa haksesuk malu makaas hodi dehan, “Oinsaa mak Ema nee bele foo Nia isin atu ita haan?” \p \v 53 Entaun Jesus dehan ba sira, “Nudar Ema Umanu nia Oan, Hau hatete lo-loos ba imi, imi tenki haan Hau nia isin i hemu Hau nia raan, se lae imi la hetan moris. \v 54 See deit mak haan Hau nia isin ho hemu Hau nia raan hetan ona moris rohan-laek. I Hau sei halo moris fali nia bainhira mundu nee remata. \v 55 Tanba Hau nia isin ho Hau nia raan mak haan-hemu lo-loos. \v 56 See deit mak haan Hau nia isin i hemu Hau nia raan, nia ida deit ho Hau. \v 57 Hau nia Aman mak moris nia huun, Nia mak haruka Hau mai, i Hau moris tanba Nia. Nunee mos ema nebee haan Hau nia isin sei moris tanba Hau. \v 58 Hau mak Paun nebee tuun mai ona husi lalehan. Ema nebee mak haan Paun nee sei moris tinan ba tinan. Laos hanesan paun manaa nebee imi nia bei-ala sira haan, maski sira haan maibee too ikus mate.” \p \v 59 Jesus hanorin buat sira nee iha uma kreda laran iha Kafarnaum. \s1 Nai Jesus nia eskolante barak lakohi tuir tan Nia \p \v 60 Rona Jesus nia hanorin nee, ema barak nebee baibain tuir Nia hodi sai Nia eskolante komesa dehan ba malu, “Nia hanorin nee susar atu kompriende, see mak bele simu?” \p \v 61 Jesus hatene katak Nia eskolante sira murmura ba malu kona ba buat nebee Nia hanorin nee. Nunee Nia hatete ba sira dehan, “Hau nia hanorin nee xoke imi nia laran ka? \v 62 Entaun aban-bainrua imi haree Hau, Ema Umanu nia Oan sae fila fali ba Hau nia fatin uluk, imi sei hanoin saida loos? \p \v 63 Maromak nia Espiritu mak foo moris, ema la bele. Liafuan nebee Hau hanorin nee mai husi Maromak nia Espiritu hodi foo moris ba ema. \v 64 Maski nunee iha ema balu iha imi nia leet la fiar.” Jesus hatete nunee tanba Nia hatene nanis ona see mak la fiar, i see mak atu faan Nia. \p \v 65 Jesus hatutan tan dehan, “Tanba nee mak Hau hatete tiha ona ba imi katak, la iha ema ida bele mai mesak iha Hau. So Hau nia Aman ajuda nia mak foin nia bele mai iha Hau.” \p \v 66 Komesa husi loron nee Jesus nia eskolante sira barak husik tiha Nia i lakohi tuir tan. \v 67 Jesus husu ba Nia eskolante nain sanulu resin rua dehan, “Imi sira nee mos hakarak atu husik Hau ka?” \p \v 68 Simão Pedro hataan, “Nai, ami atu baa loos nebee? Ita Boot nia liafuan mak foo moris rohan-laek. \v 69 Ami fiar, i ami hatene katak Ita Boot mak Ema Santu nebee Maromak haruka mai.”\x + \xo 6:69 \xt Mateus 16:16; Marcos 8:29; Lucas 9:20\x* \p \v 70 Depois Jesus hataan, “Hau rasik mak hili imi sanulu resin rua nee sai Hau nia eskolante. Maibee imi ida diabu.” \v 71 Jesus koalia kona ba Judas, Simão Iscariotes nia oan. Maski Judas nee eskolante ida husi sira nain sanulu resin rua, maibee too ikus nia mak faan Jesus. \c 7 \s1 Nai Jesus nia alin sira la fiar ba Nia \p \v 1 Hotu tiha Jesus lao haleu provinsia Galileia laran. Nia lakohi baa iha provinsia Judeia, tanba nai ulun Judeu sira iha nebaa hakarak oho Nia. \v 2 Iha tempu nebaa ema Judeu nia loron boot nebee bolu “Baraka” besik ona.\f + \fr 7:2 \ft Iha Selebrasaun Baraka, ema Israel hela iha baraka okos durante loron walu. Nunee sira hanoin fila fali katak sira nia bei-ala sira hela iha baraka durante tinan haat-nulu bainhira Maromak lori sira sai husi rai Ejitu.\f* \v 3 Nunee Jesus nia alin sira hatete ba Nia, “Diak liu sai husi fatin nee hodi baa iha Judeia, atu Ita Boot nia eskolante sira iha nebaa bele haree Ita Boot nia milagre. \v 4 Tanba see mak hakarak sai boot, nia la bele subar buat nebee nia halo. Se Ita Boot halo ona milagre, entaun hatudu Aan ba mundu atu ema hotu haree.” \v 5 Sira hatete nunee tanba maski sira Jesus nia alin maibee sira la fiar ba Nia. \p \v 6 Nunee Jesus hataan ba sira dehan, “Agora Hau nia tempu seidauk too. Maibee ba imi, tempu saida deit imi bele baa. \v 7 Ema mundu nee laos odi imi, sira odi mak Hau tanba Hau foo hatene beibeik ba sira katak sira nia hahalok aat. \v 8 Imi baa tuir selebrasaun nee. Hau la baa tanba Hau nia tempu seidauk too.” \v 9 Koalia tiha nunee, Nia hela iha Galileia. \p \v 10 Maibee bainhira Nia alin sira baa tiha, Nia mos baa nonook deit tuir festa nee, ema seluk la hatene. \v 11 Iha festa nee, nai ulun Judeu sira buka Jesus hodi husu tuun-sae dehan, “Ema nee iha nebee?” \p \v 12 Ema barak nebee tuir festa nee komesa bis-bisu ba malu kona ba Jesus. Iha ema balu dehan, “Nia ema diak.” Balu tan dehan, “Lae, Nia lohi ema barak lao sala dalan.” \v 13 Maibee la iha ema ida mak brani koalia mo-moos kona ba Nia, tanba sira tauk nai ulun Judeu sira. \s1 Nai Jesus hanorin iha loron boot Judeu nian \p \v 14 Selebrasaun Baraka nee lao too klaran ona, Jesus baa iha uma kreda boot hodi hanorin. \v 15 Nai ulun Judeu sira admira hodi dehan, “Ema nee laos eskola boot ida. Nia aprende buat sira nee husi nebee?” \p \v 16 Nunee Jesus dehan, “Buat nebee Hau hanorin nee laos mai husi Hau nia Aan rasik, maibee mai husi Ida nebee haruka Hau mai. \v 17 Ema nebee prontu halo tuir Maromak nia hakarak, nia sei hatene, Hau nia hanorin mai husi Maromak ka mai husi Hau nia hanoin rasik. \v 18 See mak hanorin husi nia hanoin rasik, nia buka atu ema foti aas nia. Maibee see mak buka atu foti aas Ida nebee haruka nia mai, ema nee sempre koalia deit buat loos i la hatene bosok. \v 19 Moisés foo lei ba imi, maibee imi ida la halo tuir lei nee. Entaun nusaa mak imi atu oho fali Hau?” \p \v 20 Ema lubun boot hataan, “Diabu tama ona O nia laran! See mak atu oho O?” \p \v 21 Jesus hataan, “Foin dadauk Hau halo milagre ida iha loron Sabadu, imi hotu hakfodak. \v 22 Maibee se labarik mane ida nia loron atu sunat monu iha Sabadu, imi rasik mos sunat nia iha loron nee, atu nunee imi kumpri Moisés nia lei. Afinal sunat nee nia huun laos Moisés nia lei, maibee tuun husi bei-ala sira.\x + \xo 7:22 \xt Jénesis (Kejadian) 17:10; Levítiku (Imamat) 12:3\x* \v 23 Entaun atu halo tuir Moisés nia lei, imi sunat labarik mane iha loron Sabadu. Se nunee, nusaa mak imi hirus Hau tanba Hau kura ema moras iha loron Sabadu? Afinal Hau halo nia isin lolon tomak sai diak.\x + \xo 7:23 \xt João 5:9\x* \v 24 Tetu ho lo-loos mak foin dehan ema seluk sala ka la sala. La bele ona foo sala ba ema tuir deit buat nebee imi haree husi liur.” \s1 Nai Jesus nee Mesias ka laos? \p \v 25 Depois ema Jerusalém balu husu ba malu dehan, “Ema nee mak nai ulun sira buka hela atu oho nee ka lae? \v 26 Haree took, agora Nia koalia iha ema barak nia oin, i nai ulun sira la hatete buat ida hasoru Nia. Keta halo be sira konhese ona katak Nia mak Mesias, Salvador nebee Maromak atu haruka mai. \v 27 Maibee oinsaa mak bele? Tanba bainhira Mesias mai, la iha ema ida mak hatene Nia mai husi nebee. Ema nee, ita hatene hela Nia.” \p \v 28 Iha tempu nee, Jesus sei hanorin hela iha area uma kreda boot. Bainhira Nia rona ema koalia nunee, Nia hatete ba ema barak nee ho lian makaas dehan, “Imi konhese duni Hau, i imi hatene Hau husi nebee. Hau mai laos tanba Hau nia hakarak rasik. Ida nebee haruka Hau mai, Nia sempre koalia lia loos. Imi la konhese Nia, \v 29 maibee Hau konhese Nia, tanba Hau mai husi Nia i Nia mak haruka Hau mai.” \p \v 30 Rona nunee, sira hakarak atu kaer Jesus, maibee la iha ida mak konsege tau liman ba Nia, tanba Nia loron seidauk too. \v 31 Maski nunee povu barak komesa fiar ba Nia. Sira dehan ba malu, “Ema nee halo milagre barak. Kuandu Mesias mai, Nia atu halo liu fali Ema nee ka?” \s1 Nai ulun sira haruka ema baa kaer Nai Jesus \p \v 32 Ema Farizeu sira rona hela ema barak bis-bisu ba malu nunee kona ba Jesus. Entaun sira hamutuk ho nai lulik nia ulun sira haruka seguransa uma kreda boot nian atu baa kaer Jesus. \p \v 33 Jesus hatete, “Hau hamutuk ho imi iha tempu badak deit, depois Hau sei fila fali ba Ida nebee haruka Hau mai. \v 34 Imi sei buka Hau, maibee la hetan Hau, tanba imi la bele baa iha fatin nebee mak Hau hela.” \p \v 35 Nunee nai ulun Judeu sira hatete ba malu, “Ema nee atu baa iha nebee mak ita la bele hetan Nia? Keta halo be Nia atu baa iha ita nia maluk Judeu sira nebee namkari iha ema jentiu sira nia rai hodi hanorin ema jentiu sira iha nebaa. \v 36 Ohin Nia dehan, ‘Imi sei buka Hau maibee la hetan Hau.’ I ‘Imi la bele baa iha fatin nebee mak Hau hela.’ Nia liafuan nee dehan saida?” \s1 Bee nebee foo moris \p \v 37 Iha loron ikus selebrasaun Baraka nian, loron nee mak loron importante liu, Jesus hamriik foo sai ho lian makaas dehan, “See deit mak hamrook, mai iha Hau hodi hemu bee.\x + \xo 7:37 \xt Levítiku (Imamat) 23:36\x* \v 38 Hanesan hakerek ona iha Livru Sagradu dehan, ema nebee fiar mai Hau, ‘bee moris nian sei suli sai husi nia laran.’ ”\x + \xo 7:38 \xt Ezequiel 47:1-12; Zacarias 14:8; Neemias 9:15,19-20\x* \v 39 Nunee Jesus koalia kona ba Maromak nia Espiritu, ema nebee fiar ba Jesus sei simu Espiritu nee. Maibee momentu Jesus koalia, Maromak seidauk foo Nia Espiritu tanba Maromak seidauk foti aas Jesus. \s1 Povu barak haksesuk malu kona ba Nai Jesus \p \v 40 Rona Jesus koalia nunee, povu balu dehan, “Loos duni. Ema nee Profeta nebee mak ita hein hela.”\x + \xo 7:40 \xt Deuteronómiu (Ulangan) 18:18-19\x* \p \v 41 Iha balu dehan, “Nia nee Mesias, Salvador nebee Maromak atu haruka mai.” \p Balu tan husu, “Mesias mai husi Galileia fali ka? \v 42 Iha Livru Sagradu dehan Mesias sei mai husi liurai David nia jerasaun, husi David nia aldeia Belém.”\x + \xo 7:42 \xt 2 Samuel 7:12; Mikeias 5:2\x* \v 43 Nunee povu barak haksesuk malu kona ba Jesus. \v 44 Sira balu hakarak kaer Jesus maibee la iha ida mak konsege tau liman ba Nia. \s1 Nai ulun Judeu sira lakohi fiar ba Nai Jesus \p \v 45 Too ikus seguransa uma kreda boot nian fila fali ba nai lulik nia ulun sira ho ema Farizeu sira. Sira nee husu ba seguransa dehan, “Nusaa mak imi la lori Nia mai?” \p \v 46 Sira hataan, “Seidauk iha ema ida mak hanorin hanesan Ema nee.” \p \v 47 Ema Farizeu sira nee dehan, “Keta halo be Nia lohi tan imi. \v 48 Ami nai ulun sira ho Farizeu sira fiar ba Nia ka? La iha! \v 49 Maibee povu sira nee beik, la hatene Moisés nia lei. Malisan sei kona sira.” \p \v 50 Iha nebaa iha ema Farizeu ida naran Nicodemos, nia mak uluk baa hasoru Jesus. Nia hatete ba sira,\x + \xo 7:50 \xt João 3:1-2\x* \v 51 “Tuir ita nia lei, ita desidi kedas atu kastigu ema ka, ita rona uluk lai husi nia ibun kona ba saida mak nia halo, depois mak foin tesi nia lia?” \p \v 52 Sira hataan, “O mos ema Galileia ka?! Baa buka di-diak iha Livru Sagradu, o sei hatene katak la iha profeta ida mak mai husi Galileia.” \s1 Feto ida nebee halo sala seksual \p \v 53 [Hotu tiha sira ida-idak fila ba sira nia uma.\f + \fr 7:53 \ft Kopia Evanjelhu João husi tempu antigu barak. Istoria ida nee tama iha kopia balu, maibee la tama iha kopia nebee antigu liu.\f* \c 8 \p \v 1 Maibee Jesus baa iha foho Oliveira. \v 2 Iha dadeer-saan deit, Nia baa fali iha area uma kreda boot. Ema barak nadodon mai iha Nia, i Nia tuur hodi hanorin sira. \p \v 3 Depois mestri relijiaun ho ema Farizeu sira lori feto ida ba iha Jesus. Feto nee ema kaer toman bainhira nia halo hela relasaun seksual ho ema nia laen. Sira obriga feto nee hamriik iha ema barak nia oin. \v 4 Depois sira husu ba Jesus, “Mestri, feto nee ema kaer toman bainhira nia halo hela relasaun seksual ho ema nia laen. \v 5 Tuir Moisés nia lei, feto hanesan nee ita tenki tuda mate ho fatuk. Tuir Ita Boot nia hanoin oinsaa?”\x + \xo 8:5 \xt Levítiku (Imamat) 20:10; Deuteronómiu (Ulangan) 22:22-24\x* \v 6 Sira husu nunee atu lasu Nia tanba sira buka razaun atu foo sala ba Nia.\f + \fr 8:6 \ft Se Jesus dehan lalika oho, sira bele foo sala ba Nia tanba la tuir lei Moisés nian. Se Jesus dehan tenki oho, sira bele kesar iha governador Roma tanba iha tempu nebaa ema Judeu la iha direitu atu desidi kastigu mate ema.\f* \p Maibee Jesus hakruuk i hakerek iha rai ho Nia liman fuan. \v 7 Nai ulun sira husu beibeik ba Nia. Nunee Nia hamriik i hatete ba sira, “Imi sira nee, see mak nunka halo sala, nia mak tuda uluk fatuk ba feto nee.” \v 8 Depois Nia hakruuk fali i hakerek iha rai. \p \v 9 Bainhira sira rona Jesus nia liafuan nee, sira lao ida-idak nian, komesa husi katuas sira too joven. Ikus mai Jesus mesak iha nebaa ho feto nee. \v 10 Depois Jesus hamriik fali hodi husu ba feto nee, “Senhora, ema sira ohin nee iha nebee tiha ona? La iha ema ida mak atu kastigu senhora ka?” \p \v 11 Feto nee hataan, “La iha Senhor!” \p Jesus hatete ba nia, “Hau mos la kastigu ita. Agora bele baa ona. Maibee la bele halo sala tan.”] \s1 Nai Jesus mak naroman mundu nian \p \v 12 Hotu tiha Jesus koalia tan ho ema lubun boot nee dehan, “Hau mak naroman mundu nian. See deit mak tuir Hau, nia sei moris iha naroman nee nia laran. Nia dalan la nakukun tan ona.”\x + \xo 8:12 \xt Mateus 5:14; João 9:5\x* \p \v 13 Depois ema Farizeu sira hatete, “O mesak mak foo sasin kona ba O nia Aan, entaun O nia sasin nee la vale ida.”\x + \xo 8:13 \xt João 5:31\x* \p \v 14 Jesus hataan dehan, “Maski Hau mesak mak foo sasin kona ba Hau nia Aan, maibee sasin nebee Hau foo nee loos nafatin. Tanba Hau hatene hela, Hau mai husi nebee i Hau sei baa iha nebee, maibee imi la hatene Hau husi nebee i sei baa iha nebee. \v 15 Imi tesi lia tuir dalan mundu nian, Hau laos mai atu tesi ema ida nia lia. \v 16 Maibee se Hau tesi lia, Hau halo ho lo-loos. Tanba Hau laos foo justisa mes-mesak, maibee Hau hamutuk ho Hau nia Aman nebee mak haruka Hau mai. \v 17 Iha imi nia lei dehan, ema nain rua foo sasin nebee hanesan mak foin sasin nee vale. \v 18 Iha Testemunhu rua mak foo sasin kona ba Hau. Ida mak Hau rasik, Ida seluk mak Hau nia Aman nebee haruka Hau mai.” \p \v 19 Entaun sira husu ba Nia, “O nia Aman iha nebee?” \p Jesus hataan, “Imi la konhese Hau ho Hau nia Aman. Se karik imi konhese Hau, entaun imi mos konhese Hau nia Aman.” \p \v 20 Jesus hatete buat sira nee bainhira Nia hanorin iha area uma kreda boot besik kaixa oferta. Maski Nia hanorin iha fatin nee, maibee la iha ema ida mak kaer Nia, tanba Nia loron seidauk too. \s1 Nai ulun Judeu sira la kompriende Nai Jesus nia hanorin \p \v 21 Dala ida tan Jesus hatete ba ema barak nee, “Hau sei baa, i imi sei buka Hau. Maibee imi la bele baa iha fatin nebee mak Hau baa, i imi sei mate ho imi nia sala.” \p \v 22 Rona nunee nai ulun Judeu sira husu ba malu, “Nia atu oho Aan karik. Tanba nee mak Nia dehan, ‘Imi la bele baa iha fatin nebee mak Hau baa.’ ” \p \v 23 Maibee Jesus hatete ba sira, “Imi husi kraik, Hau husi leten nebaa. Imi ema mundu nian, Hau lae. \v 24 Tanba nee mak Hau hatete ba imi katak imi sei mate ho imi nia sala. Se imi la fiar katak Hau mak Ida nebee imi hein hela nee,\f + \fr 8:24 \ft Lian Gregu iha nee besik liu liafuan Portuges “Eu Sou”, maibee ita tradus ba Tetun la bele. Matenek nain kona ba Biblia, barak dehan ida nee hatudu ba Nai Maromak nia naran. (Haree Ézodu 3:14-15.) Liafuan nee mos hakerek iha João 8:28 ho 8:58.\f* imi sei mate duni ho imi nia sala.” \p \v 25 Sira husu ba Jesus, “Entaun Ita Boot nee see fali?” \p Jesus hataan, “Hori uluk too agora Hau foo hatene tiha ona kona ba Hau nia Aan. \v 26 Tuir loos Hau bele hatete buat barak kona ba imi hodi hatudu sai imi nia sala. Maibee Hau laos atu halo ida nee. Ida nebee haruka Hau mai nee sempre koalia buat nebee loos. I saida mak Hau rona husi Nia, nee deit mak Hau hatoo ba ema iha mundu nee.” \p \v 27 Sira la kompriende katak Jesus koalia kona ba Nia Aman iha lalehan. \v 28 Tanba nee Jesus dehan, “Bainhira imi hasae Hau, Ema Umanu nia Oan ba iha fatin aas mak foin imi hatene katak Hau mak Ida nebee imi hein hela nee. I imi sei hatene katak Hau la halo buat ida mes-mesak, maibee Hau koalia deit buat nebee mak Hau nia Aman hanorin tiha ona mai Hau. \v 29 Ida nebee haruka Hau mai, Nia sempre hamutuk ho Hau, Nia nunka husik Hau mesak, tanba Hau sempre halo haksolok Nia laran.” \p \v 30 Bainhira Jesus koalia nunee, ema barak komesa fiar ba Nia. \s1 Ema nia hahalok hatudu ema nee tuir see \p \v 31 Jesus hatete ba ema Judeu sira nebee fiar tiha ona ba Nia dehan, “Se imi kaer metin Hau nia hanorin, imi Hau nia eskolante duni. \v 32 Nunee imi sei hatene lia loos, i lia loos nee sei halo imi livre.” \p \v 33 Sira hataan, “Ami nee Abraão nia jerasaun, ami nunka sai ema ida nia atan. Nusaa mak Ita Boot dehan, ami sei sai livre?”\x + \xo 8:33 \xt Mateus 3:9; Lucas 3:8\x* \p \v 34 Jesus hataan, “Hau hatete lo-loos ba imi, see mak halo sala, nia sai ona atan ba sala. \v 35 Atan ida la bele laran metin atu hela nafatin ho patraun nia familia. So patraun nia oan rasik mak nafatin iha familia nee too tinan ba tinan. \v 36 Entaun se Patraun nia Oan mak halo imi livre, imi livre duni. \p \v 37 Hau hatene imi nee Abraão nia jerasaun, maibee imi hakarak oho fali Hau, tanba imi lakohi simu Hau nia hanorin. \v 38 Hau foo hatene ba imi saida mak Hau nia Aman hatudu ona mai Hau. Maibee imi halo saida mak imi nia aman hatete ona ba imi.” \p \v 39 Sira hataan, “Ami nia aman mak Abraão.” \p Jesus dehan, “Se imi Abraão nia jerasaun duni, entaun imi sei halo tuir Abraão nia hahalok. \v 40 Maibee imi lae. Imi sira nee buka dalan atu oho Hau, maski Hau foo hatene ba imi lia loos nebee Hau rona husi Maromak. Buat nebee imi halo nee, Abraão nunka halo. \v 41 Imi halo tuir fali saida mak imi nia aman rasik halo.” \p Sira hataan, “Ami nee laos oan hili. Ami nia Aman ida deit, nee mak Maromak rasik, aman seluk la iha.” \p \v 42 Jesus dehan ba sira, “Se Maromak mak imi nia Aman duni, entaun imi sei hadomi Hau, tanba Hau mai husi Maromak. Hau laos mai tanba Hau nia hakarak rasik, maibee Maromak mak haruka Hau mai. \v 43 Nusaa mak imi la kompriende buat nebee Hau koalia? Tanba imi lakohi rona. \p \v 44 Imi nia aman mak Satanás, imi gosta tuir imi nia aman nee nia hakarak. Hori uluk kedas Satanás nee oho door i sempre kontra lia loos, tanba lia loos la bele hela iha nia laran. Bainhira nia koalia, nia bosok, tanba nia kakutak nakonu ho buat bosok deit. Nia rasik bosok-teen, i Nia mak bosok-teen hotu-hotu nia aman. \v 45 Maibee Hau foo sai buat nebee loos ba imi, nee mak imi lakohi fiar Hau. \v 46 Husi imi sira nee, see mak bele hatudu dehan, Hau halo sala? Se Hau koalia buat nebee loos, nusaa mak imi lakohi fiar Hau? \p \v 47 Ema nebee mai husi Maromak, nia rona Maromak nia liafuan. Maibee imi laos husi Maromak, tanba nee mak imi lakohi rona.” \s1 Nai Jesus boot liu ema Judeu nia bei-ala Abraão \p \v 48 Entaun ema Judeu sira hatete ba Jesus, “Ami dehan nanis katak O nee ema Samaria, diabu tama tiha ona O. Nee loos duni.” \p \v 49 Jesus hatete, “Diabu la tama iha Hau ida. Hau respeita Hau nia Aman, imi hatuun fali Hau. \v 50 Hau la buka atu ema foti aas Hau, maibee iha Ida mak hakarak atu ema foti aas Hau. Nia mak sei desidi see mak loos i see mak sala. \p \v 51 Hau hatete lo-loos ba imi, see mak halo tuir Hau nia liafuan, nia sei la mate.” \p \v 52 Rona nunee, ema Judeu sira dehan, “Agora ami hatene mo-moos katak diabu tama iha O nia laran! Abraão rasik mate tiha ona, profeta sira mos mate ona, maibee O dehan, see mak halo tuir O nia liafuan sei la mate. \v 53 O hanoin O makaas liu ami nia bei-ala Abraão ka? Afinal Abraão mate tiha ona, profeta sira mos mate ona. O hanoin O nee see fali?” \p \v 54 Jesus hataan, “Se Hau rasik mak foti aas Hau nia Aan, nee la iha folin ida. Maibee Ida nebee foti aas Hau mak Hau nia Aman, Nia nee mak imi bolu imi nia Maromak. \v 55 Afinal imi la konhese Nia. Hau konhese Nia, se karik Hau dehan Hau la konhese Nia, entaun Hau bosok-teen hanesan mos imi. Maibee Hau konhese duni Nia i halo tuir Nia liafuan. \v 56 Imi nia bei-ala Abraão hakarak teb-tebes atu haree Hau mai. Bainhira nia hanoin kona ba Hau nia loron, nia laran haksolok. Nia haree duni, i nia kontenti.” \p \v 57 Depois ema Judeu sira dehan ba Nia, “O nia tinan seidauk too lima-nulu maibee O haree tiha ona Abraão ka?” \p \v 58 Jesus hataan, “Hau hatete lo-loos ba imi, molok Abraão moris, Hau iha uluk ona.” \p \v 59 Rona nunee, sira foti fatuk atu tuda mate Nia tanba Nia halo Nia Aan hanesan Maromak. Maibee Jesus lao helik tiha husi sira nia klaran hodi sai husi area uma kreda boot.\x + \xo 8:59 \xt João 5:18\x* \c 9 \s1 Nai Jesus kura ema matan delek ida \p \v 1 Jesus lao dadauk, Nia haree mane ida nebee moris mai matan delek nanis. \v 2 Nia eskolante sira husu, “Mestri, see nia sala mak halo ema nee moris mai matan delek? Nia sala rasik ka nia inan-aman nian?” \p \v 3 Jesus hataan, “Nia matan delek laos tanba nia sala rasik ka tanba nia inan-aman nia sala. Maibee nia sai nunee para ema bele haree Maromak nia kbiit iha nia. \v 4 Maromak mak haruka Hau mai. Ita tenki halao Nia servisu durante rai sei loron. Kuandu rai kalan ona, ema ida la bele halao servisu tan. \v 5 Durante Hau sei iha mundu nee, Hau mak naroman mundu nian.”\x + \xo 9:5 \xt Mateus 5:14; João 8:12\x* \p \v 6 Koalia tiha nunee Jesus tafui kabeen ba rai, kahur ho rai halo tahu, depois kose ba ema nee nia matan. \v 7 Nia hatete ba ema nee, “Baa fase o nia matan iha kolan Siloé.” (Siloé katak “haruka”.) Entaun ema nee baa fase nia matan. Bainhira nia fila fali, nia bele haree.\x + \xo 9:7 \xt Jénesis (Kejadian) 49:10; 2 Liurai sira (Reis, Raja-raja) 20:20; Isaias 8:6\x* \p \v 8 Nia vizinhu sira ho mos ema seluk nebee baibain haree nia husu ezmola hatete ba malu dehan, “Ema nee mak baibain tuur hodi husu ezmola nee ka lae?” \p \v 9 Iha balu dehan, “Nia duni.” \p Balu dehan, “Lae, nia oin mak atu hanesan.” \p Maibee ema nee rasik dehan, “Hau duni.” \p \v 10 Nunee sira husu, “Entaun halo nusaa mak o nia matan bele haree?” \p \v 11 Nia hataan, “Ema ida naran Jesus halo tahu kose ba hau nia matan, i haruka hau baa fase iha bee Siloé. Hau baa fase tiha, depois hau bele haree.” \p \v 12 Sira husu fali, “Ema nee iha nebee?” \p Nia hataan, “Hau la hatene.” \s1 Farizeu sira investiga ema nebee uluk matan delek \p \v 13 Depois ema lori mane nebee uluk matan delek nee ba iha ema husi grupu Farizeu. \v 14 Tanba loron nebee Jesus halo tahu hodi kura ema matan delek nee loron Sabadu, ema Judeu nia loron deskansa. \v 15 Nunee ema Farizeu sira husu ba ema nee, “Halo nusaa mak o nia matan bele haree?” \p Nia hataan, “Nia kose tahu ba iha hau nia matan, depois hau baa fase tiha, agora hau bele haree.” \p \v 16 Ema Farizeu balu dehan, “Ema nee laos mai husi Maromak, tanba Nia halo fali servisu iha loron Sabadu.” \p Maibee balu dehan, “Sala nain ida bele halo milagre hanesan nee ka?” Nunee sira haksesuk malu. \p \v 17 Too ikus ema Farizeu sira husu fali ba ema nebee uluk matan delek nee dehan, “Nia kura o nia matan. Entaun oinsaa o nia hanoin kona ba Nia?” \p Ema nee hataan, “Nia Maromak nia profeta ida.” \p \v 18 Maibee nai ulun Judeu sira nee la fiar nafatin katak, ema nee uluk matan delek i agora bele haree. Nunee sira haruka ema baa bolu nia inan-aman mai. \v 19 Depois nai ulun sira nee husu dehan, “Ema nee imi nia oan ka? Nia mak imi dehan moris mai matan delek ka? Se nunee halo nusaa mak nia bele haree?” \p \v 20 Nia inan-aman hataan, “Loos duni, nia ami nia oan. Ami hatene nia moris mai matan delek. \v 21 Maibee oinsaa mak nia bele haree, ami la hatene. Ami mos la hatene see mak kura nia matan. Ita boot sira bele husu rasik ba nia. Nia boot ona, nia bele hataan mesak.” \v 22 Nia inan-aman hataan nunee tanba sira tauk. Tanba nai ulun Judeu sira kombina malu tiha ona katak see mak foo sai dehan Jesus mak Mesias, nia la bele tama tan iha uma kreda. \v 23 Nee mak nia inan-aman dehan, “Nia boot ona, ita boot sira bele husu rasik ba nia.” \p \v 24 Nunee nai ulun Judeu sira bolu fila fali ema nebee uluk matan delek nee hodi dehan, “O jura took iha Maromak nia oin atu hataan ho lo-loos. Ami hatene katak Ema nee sala nain ida.” \p \v 25 Nia hataan, “Ema nee sala nain ka lae, hau la hatene. Buat nebee hau hatene mak uluk hau matan delek, maibee agora hau bele haree.” \p \v 26 Nunee sira husu fali, “Nia halo saida ba o? Oinsaa mak Nia kura o nia matan?” \p \v 27 Nia hataan, “Hau hatete tiha ona ba ita boot sira maibee ita boot sira lakohi rona. Nusaa mak ita boot sira hakarak rona tan? Keta halo be ita boot sira mos hakarak sai Nia eskolante?” \p \v 28 Depois sira hatete aat nia. I sira dehan tan, “O mak Ema nee nia eskolante, ami lae! Ami Moisés nia eskolante. \v 29 Ami hatene katak Maromak koalia ba Moisés. Maibee kona ba Ema nee, Nia mosu husi nebee ami la hatene.” \p \v 30 Nunee nia hataan, “Hau admira! Ita boot sira dehan la hatene Ema nee mai husi nebee. Afinal Nia kura tiha ona hau nia matan. \v 31 Ita hotu hatene katak Maromak la rona ema sala nain, Nia so rona ema nebee adora Nia i halo tuir Nia hakarak.\x + \xo 9:31 \xt Salmus (Mazmur) 66:18,19\x* \v 32 Hori uluk liu too agora seidauk iha ema ida mak kura ema nebee moris mai matan delek, atu nia bele haree. \v 33 Se karik Ema nee laos mai husi Maromak, entaun Nia la bele halo buat ida.” \p \v 34 Rona nunee sira hataan, “O nee moris mai nakonu ho sala tiha ona. O mak hanorin fali ami ka?” Depois sira duni sai tiha nia husi uma kreda. \s1 Ema nebee matan tomak kona ba Maromak nia dalan \p \v 35 Jesus rona katak nai ulun Judeu sira duni sai tiha ona ema nebee uluk matan delek nee husi uma kreda. Nunee Nia baa hasoru ema nee hodi dehan, “O fiar Ema Umanu nia Oan ka lae?” \p \v 36 Ema nee husu fali ba Jesus, “Senhor, Ema Umanu nia Oan nee see? Foo hatene hau atu hau bele fiar.” \p \v 37 Jesus hatete ba nia, “O haree tiha ona Nia, agora dadauk Nia mak koalia ho o nee.” \p \v 38 Ema nee hataan, “Hau fiar, Nai.” I nia hakneak hodi adora Jesus. \p \v 39 Depois Jesus dehan, “Hau mai iha mundu nee atu hatudu see mak sala i see mak loos. Nunee ema nebee hatene aan dehan nia matan tomak hela, nia sei haree hetan. Maibee ema nebee hanoin dehan nia haree moos hela, nia sei sai matan tomak fali.” \p \v 40 Iha ema Farizeu balu rona Jesus nia liafuan nee, i sira husu, “O hanoin ami nee matan tomak kona ba Maromak ka?” \p \v 41 Jesus hataan, “Se imi matan tomak duni, nee la sala ida. Maibee imi dehan imi bele haree, nunee imi sei lori nafatin imi nia sala.” \c 10 \s1 Nai Jesus mak Bibi Atan nebee diak \p \v 1 Jesus hatutan tan dehan, “Hau hatete lo-loos ba imi, ema nebee tama iha bibi luhan laran laos liu husi odamatan maibee liu fali dalan seluk, ema nee naok-teen ho hadau door. \p \v 2 Bibi atan lo-loos sempre liu husi odamatan. \v 3 Ema nebee hein odamatan nee sei loke odamatan ba nia, bibi sira mos rona nia. Nia bolu bibi ida-ida nia naran, i sira tuir nia sai ba liur. \v 4 Bainhira bibi atan lori nia bibi sira hotu sai ba liur ona, nia lao uluk, nia bibi sira lao tuir tanba sira konhese nia lian. \v 5 Ema nebee sira la konhese, sira la tuir. Sira sei halai dook tiha, tanba la konhese ema nee nia lian.” \p \v 6 Jesus halo komparasaun nee maibee sira la hatene Nia liafuan nee dehan saida. \p \v 7 Entaun Jesus koalia tan dehan, “Hau hatete lo-loos ba imi, Hau mak bibi luhan nia odamatan. \v 8 Bibi atan sira nebee mai uluk, sira nee naok-teen ho hadau door, bibi sira lakohi rona sira.\f + \fr 10:8 \ft Iha nee Nai Jesus koalia kona ba nai ulun relijiaun Judeu sira nebee mak la interese ba povu, i la lori sira ba dalan loos.\f* \v 9 Hau mak odamatan. See mak tama liu husi Hau, nia sei hetan salvasaun. Nia sei tama-sai ho livre hodi hetan ai haan.\x + \xo 10:9 \xt Salmus (Mazmur) 118:20\x* \v 10 Naok-teen mai so hakarak naok deit, oho deit, i estraga deit. Maibee Hau mai atu Hau nia ema sira bele hetan moris too nakonu resin. \p \v 11 Hau nee Bibi Atan nebee diak. Bibi atan nebee diak prontu foo nia moris hodi salva nia bibi sira. \v 12 Maibee ema nebee simu osan atu tau matan ba ema seluk nia bibi, se nia haree asu fuik ida mai, nia sei halai husik tiha bibi sira nee, tanba laos ninian. Depois asu fuik tata bibi balu, i bibi sira seluk halai namkari. \v 13 Ema nee halai husik tiha bibi tanba nia servisu atu hetan deit osan, nia la interese ho bibi sira nee. \p \v 14 Hau mak Bibi Atan nebee diak, Hau konhese Hau nia bibi sira, i sira mos konhese Hau, \v 15 hanesan Hau nia Aman iha lalehan konhese Hau i Hau mos konhese Hau nia Aman. Hau foo Hau nia moris hodi salva Hau nia bibi sira.\x + \xo 10:15 \xt Mateus 11:27; Lucas 10:22\x* \v 16 Hau sei iha tan bibi seluk nebee laos husi luhan ida nee. Hau tenki lori sira mai. Sira mos sei rona Hau, depois sira hotu sei sai luhan ida deit ho bibi atan ida deit. \p \v 17 Hau nia Aman hadomi Hau tanba Hau foo Aan ba mate atu nunee Hau bele moris fila fali. \v 18 La iha ema ida mak hasai Hau nia moris, maibee Hau rasik mak foo Hau nia Aan ba mate. Hau iha kbiit atu foo Hau nia Aan ba mate, Hau mos iha kbiit atu moris fila fali. Ida nee mak knaar nebee Hau simu husi Hau nia Aman.” \p \v 19 Bainhira ema Judeu sira rona Jesus nia hanorin nee, sira komesa haksesuk malu dala ida tan. \v 20 Sira barak dehan, “Nia bulak tiha ona, diabu tama hela iha Nia laran. Ita rona Nia atu manaan saida?” \p \v 21 Maibee iha ema seluk dehan, “Ema nebee diabu tama iha laran sei la koalia hanesan nee. Diabu bele kura ema matan delek ka?” \s1 Ema Judeu barak lakohi simu Jesus \p \v 22 Too iha tempu malirin, ema Judeu sira halo festa hodi hanoin fila fali inaugurasaun uma kreda boot iha Jerusalém. \v 23 Jesus lao hela iha area uma kreda boot iha parte ida naran Varanda Salomão. \v 24 Depois ema Judeu sira mai haleu Nia hodi husu, “Kleur loos ona ami hein Ita Boot atu foo sai ba ami kona ba Ita Boot nia Aan. Hatete lo-loos mai ami, Ita Boot mak Mesias, Salvador nebee Maromak atu haruka mai ka lae?” \p \v 25 Jesus hataan, “Hau hatete tiha ona ba imi, maibee imi la fiar. Milagre sira nebee Hau halo hodi Hau nia Aman nia naran hatudu katak Hau nee see. \v 26 Maibee imi la fiar Hau, tanba imi laos Hau nia bibi. \v 27 Hau nia bibi sira rona Hau. Hau mos konhese sira i sira tuir Hau. \v 28 Hau foo moris rohan-laek ba sira, i sira sei la mate haketak aan husi Maromak. La iha ema ida bele hadau sira husi Hau nia liman laran. \v 29 Hau nia Aman mak foo sira mai Hau, Nia kbiit boot liu hotu-hotu. Nee mak la iha ema ida bele hadau sira husi Nia liman laran. \v 30 Hau ho Hau nia Aman ida deit.” \p \v 31 Rona nunee, dala ida tan ema Judeu sira foti fatuk atu tuda mate Jesus. \v 32 Maibee Jesus dehan ba sira, “Imi haree Hau halo buat diak barak hodi Hau nia Aman nia naran. Hau nia hahalok diak ida nebee mak la kona imi nia laran too imi hakarak tuda mate Hau?” \p \v 33 Ema Judeu sira hataan, “Ami atu tuda O laos tanba O halo buat diak sira nee, maibee tanba O hatete aat Maromak. O ema baibain deit mos hakarak halo O nia Aan hanesan fali Maromak.”\x + \xo 10:33 \xt Levítiku (Imamat) 24:16\x* \p \v 34 Jesus hataan, “Iha imi nia lei Maromak dehan, ‘Imi sira nee maromak oan.’\f + \fr 10:34 \ft Iha Salmu 82:1, Nai Maromak bolu ukun nain Israel sira “maromak oan” tanba Nia hili sira atu ukun Nia povu hodi Nia naran.\f*\x + \xo 10:34 \xt Salmus (Mazmur) 82:1,2,6\x* \v 35 Maromak rasik koalia ba sira hodi hanaran sira nee ‘maromak oan’. I imi hatene katak buat hotu nebee hakerek iha Livru Sagradu loos nafatin. \v 36 Entaun bainhira Hau dehan, ‘Hau Maromak nia Oan’, oinsaa mak imi dehan fali, Hau hatete aat Maromak? Afinal Nia mak hili Hau i haruka Hau mai iha mundu nee. \v 37 Se karik Hau la halo knaar nebee Hau nia Aman hatudu tiha ona mai Hau, entaun imi lalika fiar Hau. \v 38 Maibee Hau halo duni. Entaun imi tenki fiar ba buat nebee mak Hau halo, maski imi la fiar Hau. Nunee imi sei hatene mo-moos katak Hau nia Aman ho Hau ida deit.” \p \v 39 Nunee dala ida tan sira atu kaer Jesus, maibee Nia konsege sai husi sira nia klaran. \p \v 40 Depois Jesus baa iha mota Jordaun nia sorin ba hodi hela iha nebaa. Fatin nee mak uluk João foo sarani ema.\x + \xo 10:40 \xt João 1:28\x* \v 41 Ema barak baa hasoru Jesus iha nebaa. Sira dehan ba malu, “João nunka halo milagre, maibee buat hotu nebee nia foo sai kona ba Ema nee loos duni.” \v 42 I sira barak fiar ba Jesus. \c 11 \s1 Lázaro nia mate \p \v 1 Iha ema ida naran Lázaro moras todan. Nia hela iha aldeia Betánia hamutuk ho nia feton nain rua, Maria ho Marta. \v 2 Maria nee feto ida nebee fui mina morin ba iha Nai Jesus nia ain i hamaran ho nia fuuk. Tanba Lázaro moras todan,\x + \xo 11:2 \xt Lucas 10:38-39; João 12:3\x* \v 3 nunee nia feton nain rua nee haruka lia menon ba Jesus dehan, “Nai, Ita Boot nia belun nebee Ita Boot hadomi nee moras hela.” \p \v 4 Rona nunee Jesus dehan, “Moras nee sei la halo nia mate. Maibee nia moras nee foo fatin atu Maromak hatudu sai Nia kbiit boot, atu nunee ema hahii adora Maromak nia Oan.” \p \v 5 Jesus hadomi Marta, Maria ho Lázaro. \v 6 Maski nunee Nia rona katak Lázaro moras, Nia la baa lalais. Liu tiha loron rua \v 7 foin Nia hatete ba Nia eskolante sira, “Mai ita fila ba Judeia.” \p \v 8 Maibee eskolante sira hataan dehan, “Mestri, foin dadauk ema Judeu atu tuda mate Ita Boot ho fatuk iha nebaa. Agora Ita Boot hakarak baa fali ka?” \p \v 9 Jesus hataan, “Loron ida iha oras sanulu resin rua, loos ka lae? Ema nebee lao iha rai loron, nia sei la sidi tanba naroman mundu nian leno hela nia dalan. \v 10 Maibee ema nebee lao iha rai kalan, nia sei sidi tanba la iha naroman iha nia.” \p \v 11 Koalia hotu tiha Jesus hatutan tan dehan, “Ita nia belun Lázaro toba tiha ona, maibee Hau atu baa fanu nia.” \p \v 12 Nia eskolante sira hataan, “Nai, se Lázaro toba ona, nee hatudu katak nia sei diak fali.” \p \v 13 Sira hanoin Jesus koalia kona ba ema toba baibain, afinal Nia koalia kona ba Lázaro nia mate. \v 14 Entaun Jesus hatete mo-moos ba sira dehan, “Lázaro mate tiha ona. \v 15 Foin dadauk nia mate, Hau la iha nebaa. Nee halo Hau kontenti, tanba foo oportunidade ba imi atu fiar liu tan mai Hau. Agora mai ita baa iha nebaa.” \p \v 16 Depois Jesus nia eskolante ida naran Tomé, baibain ema bolu Kaduak nee, hatete ba nia maluk eskolante sira seluk dehan, “Mai ita baa hotu, atu ita mate hamutuk ho Nia.” \s1 Nai Jesus baa foo korajen ba Marta \p \v 17 Bainhira Jesus ho Nia eskolante sira too iha Betánia, sira rona dehan, ema hakoi Lázaro loron haat liu ba. \v 18 Betánia nee besik sidade Jerusalém, maizoumenus kilometru tolu. \v 19 Nunee ema Judeu barak mai iha Marta ho Maria nia uma hodi foo korajen sira tanba sira nia alin mate tiha ona. \p \v 20 Bainhira Marta rona katak Jesus mai dadauk, nia sai baa hasoru Jesus, maibee Maria hela iha uma. \v 21 Too iha nebaa, Marta hatete ba Jesus, “Nai, se Nai iha nee karik, Hau nia alin la mate ida. \v 22 Maski nunee hau hatene katak saida mak Ita Boot husu agora, Maromak sei foo.” \p \v 23 Jesus hatete ba nia, “O nia alin sei moris fali.” \p \v 24 Marta hataan, “Hau hatene katak bainhira mundu remata i Maromak halo ema hotu moris fali, Nia mos sei halo hau nia alin moris fila fali.” \p \v 25 Jesus dehan ba nia, “Hau mak halo moris fali ema mate. Hau mak moris nia huun. Ema nebee fiar mai Hau, nia sei moris nafatin, maski nia mate. \v 26 Ema nebee moris hodi fiar mai Hau, nia sei la mate haketak aan husi Maromak. O fiar liafuan nee ka lae?” \p \v 27 Marta hataan, “Nai, hau fiar. Hau fiar katak Ita Boot mak Mesias, Maromak nia Oan nebee atu mai iha mundu.” \s1 Nai Jesus tanis \p \v 28 Koalia hotu tiha, Marta fila baa bolu nia alin Maria mes-mesak hodi foo hatene dehan, “Mestri mai tiha ona. Nia haruka bolu o.” \v 29 Rona nunee, Maria hamriik lalais hodi baa hasoru Jesus. \v 30 Iha momentu nee, Jesus seidauk tama iha aldeia laran, Nia sei iha hela fatin nebee mak ohin Marta hasoru malu ho Nia. \v 31 Ema Judeu sira nebee hamutuk ho Maria iha uma hodi foo korajen ba nia, sira haree Maria hamriik hodi sai lalais. Sira hanoin nia atu baa tanis iha Lázaro nia rate, entaun sira mos tuir nia ba. \p \v 32 Maria too iha fatin nebee Jesus hein hela, nia haree Jesus. I nia hakneak kedas iha Jesus nia ain hodi dehan, “Nai, se Nai iha nee karik, Hau nia alin la mate ida.” \p \v 33 Jesus haree Maria tanis, i ema Judeu sira nebee tuir Maria mos tanis, Nia fuan dodok ho laran susar teb-tebes. \v 34 Nia husu dehan, “Imi hakoi nia iha nebee?” \p Sira hataan, “Nai, mai haree rasik.” \p \v 35 Jesus mos tanis. \v 36 Haree nunee, ema Judeu sira koalia ba malu dehan, “Haree ba! Nia hadomi teb-tebes Lázaro.” \p \v 37 Maibee iha balu dehan, “Ema nee kura ona ema matan delek. Nusaa mak Nia la bele halo buat ida para Lázaro la mate?” \s1 Nai Jesus halo moris fali Lázaro husi mate \p \v 38 Ho laran dodok Jesus baa iha Lázaro nia rate. Rate nee fatuk kuak ida nebee taka ho fatuk boot. \v 39 Jesus haruka dehan, “Dudu sees tiha fatuk nee.” \p Maibee Marta, matebian nia feton nee dehan, “Nai, ami hakoi nia loron haat ona. Nia dois ona!” \p \v 40 Jesus dehan ba nia, “Ohin Hau hatete ona ba o katak, se o fiar, o sei haree Maromak nia kbiit. Loos ka lae?” \p \v 41 Nunee sira muda sees tiha fatuk nee. Depois Jesus hateke sae hodi halo orasaun nunee: “Hau nia Aman, Hau agradese ba Ita Boot tanba Ita Boot rona Hau. \v 42 Hau hatene nanis katak Ita Boot sempre rona Hau, maibee Hau koalia nunee atu ema sira nebee hamriik iha nee, bele fiar katak Ita Boot mak haruka Hau mai.” \p \v 43 Jesus halo orasaun hotu tiha, Nia bolu ho lian makaas dehan, “Lázaro, sai mai ona!” \v 44 Nunee Lázaro, ema ida nebee mate tiha ona nee sai mai. Nia liman ho nia ain sei bobar hela ho hena, nia oin mos taka hela ho hena ida. \p Depois Jesus haruka sira dehan, “Hasai tiha hena nebee bobar nia isin nee atu nia bele lao.” \s1 Nai ulun Judeu sira halo planu atu oho Nai Jesus \r (Mateus 26:1-5; Marcos 14:1-2; Lucas 22:1-2) \p \v 45 Ema Judeu sira nebee mai vizita Maria i haree buat nebee Jesus halo nee, sira barak komesa fiar ba Nia. \v 46 Maibee iha ema balu baa konta fali ba ema Farizeu sira kona ba buat nebee mak Jesus halo nee. \p \v 47 Nunee ema Farizeu sira ho nai lulik nia ulun sira foo hatene justisa nain relijiaun Judeu sira atu halibur hamutuk. Justisa nain sira nee foo hanoin ba malu dehan, “Ema nee halo milagre barak. Ita atu halo saida? \v 48 Se ita husik deit Nia, ema hotu sei fiar ba Nia. I se sira hotu tuir Nia, entaun estadu Roma sei mai halo rahun tiha ita nia uma kreda i hadau ita nia rain.” \p \v 49 Husi justisa nain sira nee, iha ida naran Kaifás, nia mak nai lulik boot iha tinan nebaa. Nia dehan nunee: “Imi la hatene buat ida! \v 50 Imi la hili saida mak diak ba imi. Diak liu ema ida mate ba ita hotu duke ita ema Judeu tomak mate mohu.” \v 51 Kaifás hatete nunee laos tuir nia hanoin rasik. Maibee tanba iha tempu nebaa nia mak nai lulik boot, entaun Maromak foo sai liu husi nia katak, Jesus sei mate ba ema Judeu tomak. \v 52 Afinal Jesus mate laos ba ema Judeu deit, maibee Nia mos mate ba Maromak nia oan sira nebee namkari iha rai sel-seluk, atu nunee Nia halibur sira hodi halo sira sai ida deit. \p \v 53 Komesa husi loron nebaa, nai ulun Judeu sira kombina malu atu oho Jesus. \p \v 54 Tanba nee, Jesus la lao livre tan iha ema Judeu nia leet. Maibee Nia baa fali iha aldeia ida naran Efraim, besik rai fuik maran. I Nia hela ho Nia eskolante sira iha nebaa.\x + \xo 11:54 \xt Númerus (Bilangan) 9:10\x* \p \v 55 Iha tempu nee ema Judeu nia loron boot Paskua besik ona. Ema husi aldeia bar-barak baa iha sidade Jerusalém atu halo serimonia hamoos aan molok festa Paskua nee. \v 56 Sira buka Jesus tuun-sae. Bainhira sira hamriik hela iha area uma kreda boot, sira husu ba malu dehan, “Tuir imi nia hanoin oinsaa? Nia mai iha festa nee ka lae? Lae karik!” \v 57 Sira hatete nunee tanba nai lulik nia ulun sira ho ema Farizeu sira foo orden tiha ona katak, se iha ema ruma hatene Jesus iha nebee, nia tenki mai foo hatene, atu sira bele baa kaer Jesus. \c 12 \s1 Maria fui mina morin ba Nai Jesus nia ain \r (Mateus 26:6-13; Marcos 14:3-9) \p \v 1 Falta loron neen atu tama ba festa Paskua, Jesus too iha Betánia, Lázaro nia aldeia. Lázaro nee mak foin lalais Jesus halo moris fali husi mate. \v 2 Ema iha fatin nee prepara hahaan kalan nian hodi simu Jesus. Marta serve iha meza, i Lázaro tuur iha meza ho bainaka sira seluk hodi haan hamutuk ho Jesus. \v 3 Depois Maria mai lori mina morin folin karun teb-tebes litru sorin. Nia fui mina morin nee ba iha Jesus nia ain, depois hamaran ho nia fuuk. Nunee uma laran tomak morin hotu.\x + \xo 12:3 \xt Lucas 7:37-38\x* \p \v 4 Maibee Judas Iscariotes, Jesus nia eskolante ida nebee sei faan Jesus dehan, \v 5 “Nusaa mak nia la faan mina morin nee, depois nia osan foo ba ema kiak sira? Tanba mina nee folin karun, hanesan ema badaen nia salariu ba tinan ida tomak.”\f + \fr 12:5 \ft João hakerek dehan, mina nee nia folin \ft \+it denáriu\+it* 300. Iha tempu nebaa badaen sira loron ida manaan \+it denáriu\+it* ida.\f* \v 6 Judas hatete nunee laos tanba nia interese ba ema kiak maibee tanba nia naok-teen ida. Nia mak toma konta Jesus ho Nia eskolante sira nia osan, maibee nia gosta foti osan balu husi kofre ba nia aan rasik. \p \v 7 Jesus hataan, “Keta hirus nia! Tanba nia prepara mina morin nee atu hamorin Hau nia isin para hakoi. \v 8 Ema kiak sira sempre iha imi nia leet, maibee Hau laos atu hela nafatin ho imi.”\x + \xo 12:8 \xt Deuteronómiu (Ulangan) 15:11\x* \s1 Nai lulik nia ulun sira hakarak oho Lázaro \p \v 9 Ema Judeu barak rona katak Jesus iha Betánia hela, nunee sira mos baa iha nebaa. Sira baa laos atu haree deit Jesus, maibee sira mos hakarak haree Lázaro tanba Jesus halo moris fali nia husi mate. \v 10 Nunee nai lulik nia ulun sira halo planu atu oho hotu Lázaro, \v 11 tanba nia istoria nee halo ema Judeu barak husik tiha nai lulik sira hodi fiar ba Jesus. \s1 Ema barak haklalak simu Nai Jesus tama iha Jerusalém \r (Mateus 21:1-11; Marcos 11:1-11; Lucas 19:28-40) \p \v 12 Aban fali ema barak nebee too uluk ona iha Jerusalém atu tuir festa Paskua rona katak Jesus iha hela dalan atu baa iha nebaa. \v 13 Nunee sira foti ramus hodi baa simu Nia. Sira haklalak hahii Maromak dehan, \q1 “Hosana! \q1 Nai Maromak foo bensaun ba Ida nebee mak mai hodi Maromak nia naran. \q2 Maromak foo bensaun ba ema Israel sira nia Liurai.”\x + \xo 12:13 \xt Salmus (Mazmur) 118:26\x* \p \v 14 Jesus hetan kuda buru oan ida, i Nia sae kuda buru nee. Nunee Nia halo tuir buat nebee hakerek iha Livru Sagradu dehan, \q1 \v 15 “Jerusalém oan sira,\f + \fr 12:15 \ft João hakerek dehan, “Siaun nia oan feto”. Siaun nee Jerusalém nia naran seluk.\f* \q2 keta tauk! \q1 Haree ba, imi nia Liurai mai, \q2 sae kuda buru oan.”\x + \xo 12:15 \xt Zacarias 9:9\x* \p \v 16 Iha tempu nebaa Jesus nia eskolante sira la kompriende saida mak akontese nee. Bainhira Maromak foti aas Jesus foin sira kompriende katak, buat nebee sira halo nee hakerek nanis ona iha Livru Sagradu. \p \v 17 Ema barak nebee uluk haree Jesus bolu Lázaro sai husi rate hodi halo moris fali nia, sira konta nafatin istoria nee ba ema seluk. \v 18 Nee mak ema barak sai baa hodi simu Jesus, tanba sira rona katak Nia halo ona milagre ida nee. \v 19 Entaun ema Farizeu sira hatete ba malu dehan, “Ita la bele halo buat ida ona. Haree took, ema iha mundu tomak halai hotu ba Nia!” \s1 Nai Jesus koalia kona ba Nia mate \p \v 20 Husi ema barak nebee mak baa iha Jerusalém atu adora Maromak iha festa Paskua nee, balu ema Gregu, laos ema Judeu. \v 21 Sira baa hasoru malu ho Filipe husi aldeia Betsaida, provinsia Galileia hodi husu, “Senhor, ami hakarak hasoru malu ho Jesus.” \v 22 Depois Filipe hatete ba André, i sira nain rua baa foo hatene Jesus. \p \v 23 Jesus dehan, “Tempu too ona atu Maromak foti aas Hau, Ema Umanu nia Oan. \v 24 Hau hatete lo-loos ba imi, se trigu fini ida la kuda ba rai i mate, nia nafatin musan ida deit. Fini nee mate mak foin foo fali trigu musan barak. \v 25 Ema nebee hadomi liu nia moris iha mundu nee, sei lakon fali nia moris. Maibee see mak tau nia moris nee iha kotuk fali, nia sei hetan moris rohan-laek.\x + \xo 12:25 \xt Mateus 10:39, 16:25; Marcos 8:35; Lucas 9:24, 17:33\x* \v 26 Ema nebee halao Hau nia servisu, nia tenki tuir Hau. Nunee Hau iha nebee deit, nia mos hamutuk ho Hau. I Hau nia Aman sei respeita nia. \p \v 27 Agora Hau nia laran susar. Hau atu dehan saida? Hau atu husu Hau nia Aman hasai Hau husi tempu terus nee ka? Lae. Hau la bele husu nunee, tanba Hau mai iha mundu atu hetan terus nee duni. \v 28 Nee mak Hau husu dehan, ‘Hau nia Aman, foti aas Ita Boot nia naran ba!’ ” \p Derepenti iha lian ida husi lalehan dehan, “Hau foti aas tiha ona Hau nia naran, i Hau sei foti aas fali tan.” \p \v 29 Ema barak nebee hamriik iha nebaa rona lian nee. Balu dehan rai tarutu. Balu tan dehan Maromak nia anju ida koalia ho Jesus. \p \v 30 Jesus dehan, “Lian nebee imi rona nee laos atu tulun Hau, maibee atu tulun imi. \v 31 Agora tempu too ona atu Maromak foo justisa ba mundu nee, agora Nia atu hamonu ona Satanás, liurai mundu nee nian. \v 32 Maibee bainhira ema foti sae Hau iha fatin aas, Hau sei dada ema hotu-hotu mai iha Hau.” \v 33 Jesus hatete nunee para foo sai oinsaa mak Nia atu mate. \p \v 34 Ema lubuk boot nee husu dehan, “Ami rona ema lee sai husi Livru Sagradu dehan, Mesias sei moris tinan ba tinan. Entaun nusaa mak Ita Boot dehan, ‘Ema sei foti sae Ema Umanu nia Oan’? Ema Umanu nia Oan nee see loos?”\x + \xo 12:34 \xt Salmus (Mazmur) 110:4; Isaias 9:6; Ezequiel 37:25; Daniel 7:14\x* \p \v 35 Depois Jesus soe lia kona ba nia Aan dehan, “La kleur tan, naroman la hamutuk ho imi ona. Entaun durante naroman nee sei hamutuk ho imi, imi tenki moris nafatin iha naroman nee, atu nakukun la bele taka imi. Tanba ema nebee lao iha nakukun laran, nia la hatene nia baa loos nebee. \v 36 Bainhira naroman sei hamutuk ho imi, imi tenki fiar ba naroman nee, atu nunee imi mos bele sai hanesan naroman nee.” \p Koalia hotu tiha, Jesus sai husi fatin nee, i Nia la hatudu Nia Aan ba sira tan. \s1 Ema Judeu barak la fiar nafatin ba Nai Jesus \p \v 37 Maski Jesus halo milagre bar-barak iha ema Judeu sira nia klaran, maibee sira la fiar nafatin ba Nia. \v 38 Nee hanesan Maromak nia profeta Isaias hakerek nanis tiha ona dehan, \q1 “Nai, ema uitoan deit mak fiar ba liafuan nebee mak ami foo sai. \q2 Ita Boot nia kbiit hatudu sai ba see loos?”\x + \xo 12:38 \xt Isaias 53:1\x* \p \v 39 Sira la bele fiar tanba buat nebee profeta Isaias hakerek nanis ona kona loos sira. Nia dehan, \q1 \v 40 “Maromak halo sira nia matan delek tiha, \q2 i halo sira nia hanoin sai beik tiha, \q1 atu nunee sira la bele haree \q2 i la bele kompriende. \q1 Nunee sira la bele fila fali ba Maromak, \q2 atu Maromak salva sira.”\x + \xo 12:40 \xt Isaias 6:10\x* \p \v 41 Isaias koalia hanesan nee tanba nia haree tiha ona Jesus nia kbiit lalehan nian, nunee nia konta kona ba Jesus. \p \v 42 Maski ema barak la fiar ba Jesus, maibee iha mos ema barak fiar. Nai ulun Judeu balu mos fiar ba Nia, maibee sira lakohi foo sai dehan sira fiar ba Jesus, tanba sira tauk ema Farizeu sira bandu la bele tama tan iha uma kreda. \v 43 Tanba nai ulun sira nee gosta liu ema mak gaba sira duke Maromak mak gaba. \p \v 44 Depois Jesus foo sai ho lian makaas ba ema barak dehan, “Ema nebee mak fiar mai Hau, nia laos fiar deit Hau maibee nia fiar mos Ida nebee mak haruka Hau mai. \v 45 Ema nebee haree Hau, nia haree mos Ida nebee mak haruka Hau mai. \v 46 Hau mai iha mundu nee nudar naroman, atu ema hotu nebee fiar mai Hau la bele hela tan iha nakukun laran. \p \v 47 Ema nebee rona Hau nia hanorin maibee la halo tuir, laos Hau mak atu hamonu kastigu ba nia. Tanba Hau mai laos atu tesi lia ba ema iha mundu nee, maibee atu salva sira. \v 48 Maski nunee ema nebee lakohi simu Hau i la simu Hau nia liafuan, bainhira mundu nee remata, liafuan nebee Hau hatoo tiha ona mak sai hanesan juis hodi hamonu kastigu ba nia. \v 49 Tanba Hau koalia laos tuir Hau nia hanoin rasik, maibee Hau nia Aman nebee haruka Hau mai mak foo orden mai Hau oinsaa atu koalia. \v 50 Hau hatene katak buat nebee Nia haruka Hau foo sai nee lori ema ba moris rohan-laek. Tanba nee, Hau koalia tuir lo-loos Hau nia Aman haruka.” \c 13 \s1 Nai Jesus fase Nia eskolante sira nia ain \p \v 1 Festa Paskua besik ona, Jesus hatene katak Nia oras too ona atu husik mundu nee hodi fila fali ba Nia Aman. Nia sempre hadomi Nia ema sira iha mundu nee, I Nia hadomi nafatin sira too rohan. \p \v 2 Jesus ho Nia eskolante sira tuur atu haan kalan hamutuk. Satanás foo hanoin tiha ona ba Judas, Simão Iscariotes nia oan atu faan Jesus. \p \v 3 Jesus hatene katak Nia Aman entrega tiha ona buat hotu-hotu ba iha Nia liman laran. Nia mos hatene katak Nia mai husi Maromak i atu fila fali ona ba Maromak. \v 4 Nunee sira sei haan hela, Jesus hamriik, hasai tiha Nia batina, i foti toalha ida kesi ba iha Nia kanotak. \v 5 Depois Nia fui bee ba iha basia ida i komesa fase Nia eskolante sira nia ain hodi hamaran ho toalha nebee mak kesi hela iha Nia kanotak. \v 6 Bainhira too iha Simão Pedro, Pedro hatete ba Jesus, “Nai, Ita Boot atu fase fali hau nia ain ka?” \p \v 7 Jesus hataan dehan, “Agora o seidauk kompriende saida mak Hau halo nee, maibee too loron ida o sei kompriende.” \p \v 8 Pedro dehan, “Lae! Ita Boot la bele fase fali Hau nia ain.” \p Jesus hataan, “Se Hau la fase o nia ain, entaun o laos Hau nian.” \p \v 9 Simão Pedro hataan fali, “Nai, se nunee la bele fase deit hau nia ain, maibee fase hotu hau nia liman ho ulun.” \p \v 10 Jesus dehan, “Ema nebee hariis ona, so fase deit nia ain, tanba nia isin moos ona. Imi sira nee moos ona, maibee laos imi hotu-hotu mak moos.” \v 11 Jesus hatene tiha ona see mak atu faan Nia. Tanba nee mak nia dehan, laos sira hotu-hotu mak moos. \p \v 12 Bainhira Jesus fase hotu sira nia ain, Nia hatais fali Nia batina hodi baa tuur fali iha Nia fatin. Depois Nia husu ba sira dehan, “Imi kompriende buat nebee Hau halo ba imi nee ka lae? \v 13 Imi bolu Hau ‘Mestri’ ho ‘Nai’. Nee loos, tanba Hau nunee duni. \v 14 Agora imi nia Mestri ho imi nia Nai fase tiha ona imi nia ain, entaun imi mos tenki halo nunee ba malu. \v 15 Hau halo ida nee hanesan ezemplu ida atu imi bele halo tuir.\x + \xo 13:15 \xt Lucas 22:27\x* \v 16 Hau hatete lo-loos ba imi, atan ida la bele boot liu fali nia patraun. Nunee mos ema nebee lori ema seluk nia lia menon, nia la bele boot liu fali ida nebee mak haruka nia baa.\x + \xo 13:16 \xt Mateus 10:24; Lucas 6:40; João 15:20\x* \v 17 Agora imi hatene ona buat sira nee, se imi halo tuir, imi sei hetan bensaun. \p \v 18 Hau nia liafuan nee laos kona imi hotu. Hau konhese di-diak imi nebee mak Hau hili tiha ona. Maibee saida mak atu akontese nee hanesan lo-loos buat nebee hakerek tiha ona iha Livru Sagradu dehan, ‘Ema nebee tuur haan hamutuk ho Hau, nia sai fali Hau nia inimigu.’\x + \xo 13:18 \xt Salmus (Mazmur) 41:10\x* \v 19 Ida nee Hau foo hatene kedas ba imi, atu nunee bainhira buat nee akontese, imi bele fiar katak, Hau mak Ida nebee imi hein hela nee. \v 20 Hau hatete lo-loos ba imi, see mak simu ema nebee Hau haruka, nia simu ona Hau. See mak simu Hau, nia simu ona Ida nebee haruka Hau mai.”\x + \xo 13:20 \xt Mateus 10:40; Marcos 9:37; Lucas 9:48, 10:16\x* \s1 Nai Jesus foo sai dehan ema ida atu faan Nia \r (Mateus 26:20-25; Marcos 14:17-21; Lucas 22:21-23) \p \v 21 Koalia tiha nunee, Jesus laran susar teb-tebes, i Nia hatete sai dehan, “Hau hatete lo-loos ba imi, husi imi sira nee, ida sei faan Hau ba Hau nia inimigu sira.” \p \v 22 Rona nunee, Nia eskolante sira hateke ba malu. Sira bilaan tiha, la hatene Jesus koalia kona ba see. \v 23 Iha eskolante ida nebee Jesus hadomi liu\f + \fr 13:23 \ft Tuir ema matenek nain sira kona ba Biblia, “eskolante nebee Jesus hadomi liu” nee mak João, ida nebee hakerek livru nee.\f* tuur iha Jesus nia sorin. \v 24 Entaun Simão Pedro foo sinal ba nia hodi dehan, “Husu took, Nia koalia kona ba see loos?” \p \v 25 Eskolante nee sadere ba Jesus hodi husu, “Nai, see mak atu halo ida nee?” \p \v 26 Jesus hataan, “Hau sei hatama paun pedasuk ba iha manko laran depois foo ba ema ida, nia mak nee.” Depois Jesus foti paun pedasuk hatama ba iha manko laran hodi foo ba Judas, Simão Iscariotes nia oan. \v 27 Judas simu tiha paun nee, Satanás tama kedas iha nia laran. Jesus hatete ba Judas, “O atu halo saida, halo lalais ona ba.” \v 28 Sira nebee tuur haan hamutuk ho Jesus, la iha ida mak kompriende tansaa mak Jesus hatete nunee. \v 29 Sira balu hanoin dehan Jesus haruka Judas atu baa sosa buat ruma ba festa Paskua ka foo osan ba ema kiak sira, tanba Judas mak toma konta sira nia osan. \v 30 Simu tiha paun, Judas sai kedas husi fatin nee. Rai mos kalan ona. \s1 Jesus nia ukun fuan foun \p \v 31 Judas sai tiha, Jesus hatete ba Nia eskolante sira seluk dehan, “Agora Maromak atu foti aas Hau, Ema Umanu nia Oan. Agora Maromak atu hatudu sai Nia kbiit liu husi Hau. \v 32 Tanba Nia hatudu Nia kbiit liu husi Hau, nunee la kleur tan Nia rasik sei foti aas Hau. \p \v 33 Hau nia oan doben sira, Hau hela ho imi la kleur tan ona. Imi sei buka Hau, maibee hanesan Hau hatete tiha ona ba nai ulun Judeu sira katak, iha fatin nebee mak Hau atu baa, imi la bele baa.\x + \xo 13:33 \xt João 7:34, 8:22-23\x* \v 34 Agora Hau foo ukun fuan foun ba imi nunee: Hadomi malu ba. Hanesan Hau hadomi imi, nunee mos imi tenki hadomi malu.\x + \xo 13:34 \xt João 15:12, 17; 1 João 3:23; 2 João 5\x* \v 35 Se imi hadomi malu nunee, ema hotu sei hatene katak imi nee Hau nia eskolante.” \s1 Nai Jesus dehan, Pedro sei nega Nia \r (Mateus 26:31-35; Marcos 14:27-31; Lucas 22:31-34) \p \v 36 Simão Pedro husu ba Jesus, “Nai, Ita Boot atu baa iha nebee?” \p Jesus hataan, “Fatin nebee Hau atu baa nee, o la bele tuir agora. Aban-bainrua mak o tuir.” \p \v 37 Pedro husu fali, “Nai, tansaa mak hau la bele tuir agora? Hau prontu mate ba Ita Boot.” \p \v 38 Jesus hataan, “Tebes ka? O prontu mate ba Hau ka? Hau hatete lo-loos ba o, molok manu kokoreek, o sei nega Hau dala tolu.” \c 14 \s1 Nai Jesus mak dalan ba Nai Maromak \p \v 1 Jesus hatutan tan dehan, “Imi keta laran susar. Fiar ba Maromak, fiar mos mai Hau. \v 2 Iha Hau nia Aman nia uma iha fatin barak. Hau hatete nunee tanba fatin iha duni, se lae, Hau la hatete ida. Agora Hau atu baa uluk prepara fatin ba imi iha nebaa. \v 3 Hau prepara tiha imi nia fatin mak Hau mai fali hodi lori imi ba atu imi bele hamutuk ho Hau. Nunee fatin nebee mak Hau hela, imi mos hela hotu iha nebaa. \v 4 Fatin nebee Hau baa, imi hatene nia dalan.” \p \v 5 Tomé husu, “Nai, ami la hatene Ita Boot atu baa iha nebee. Oinsaa mak ami bele hatene nia dalan?” \p \v 6 Jesus hataan, “Hau mak dalan, Hau mak lia loos, Hau mak moris nia huun. See mak atu baa iha Hau nia Aman, nia tenki liu husi Hau. \v 7 Se imi konhese lo-loos ona Hau, entaun imi konhese mos Hau nia Aman. Komesa agora imi konhese duni Nia i haree ona Nia.” \p \v 8 Filipe dehan, “Nai, hatudu Ita Boot nia Aman mai ami, nee too ona ba ami.” \p \v 9 Jesus hataan, “Filipe, Hau hela kleur ona ho imi, maibee imi seidauk konhese lo-loos Hau ka? Ema nebee haree ona Hau, nia haree ona Hau nia Aman. Entaun nusaa mak o husu fali atu Hau hatudu Hau nia Aman ba imi? \v 10 O la fiar katak Hau ho Hau nia Aman ida deit ka? Buat nebee Hau foo sai ba imi laos mai husi Hau nia Aan. Maibee Hau nia Aman hela iha Hau hodi halao Nia servisu. \v 11 Hau hatete ba imi, Hau ho Hau nia Aman ida deit, imi tenki fiar Hau nia liafuan nee. Se imi la fiar Hau nia liafuan nee, entaun fiar netik buat nebee Hau halo tiha ona. \v 12 Hau hatete lo-loos ba imi, see mak fiar Hau, nia sei halo buat nebee mak Hau halo, nia mos sei halo buat nebee makaas liu tan, tanba Hau baa hela hamutuk ho Hau nia Aman. \v 13 I saida deit mak imi husu hodi Hau nia naran, Hau sei halo, atu nunee ema foti aas Hau nia Aman nia naran tanba buat nebee mak Nia Oan halo nee. \v 14 Imi bele husu saida deit hodi Hau nia naran, Hau sei halo.” \s1 Nai Jesus promete atu haruka Espiritu Santu mai \p \v 15 “Se imi hadomi Hau, imi sei halo tuir Hau nia ukun fuan. \v 16 Hau sei husu ba Hau nia Aman, i Nia sei foo Ajudador ida atu mai hela hamutuk ho imi tinan ba tinan. \v 17 Nia nee Maromak nia Espiritu, Nia hatudu sai lia loos. Ema mundu nian la bele simu Nia tanba sira la haree Nia i la konhese Nia. Maibee imi konhese Nia tanba Nia sei hela hamutuk ho imi i hela iha imi nia laran. \p \v 18 Hau sei la husik imi mesak hanesan oan kiak, Hau sei mai fali. \v 19 La kleur tan, ema mundu nian la haree tan Hau, maibee imi sei haree. Tanba Hau moris, entaun imi mos sei moris. \v 20 Bainhira imi haree fali Hau mak imi sei hatene katak Hau laran ida ho Hau nia Aman i imi mos ida deit ho Hau. \p \v 21 See mak simu Hau nia ukun fuan hodi halo tuir, nia nee hadomi Hau. Hau nia Aman hadomi ema nebee hadomi Hau nee. Hau mos hadomi nia, i sei hatudu Hau nia Aan ba nia.” \p \v 22 Depois eskolante ida naran Judas, laos Judas Iscariotes, dehan ba Jesus, “Nai, nusaa mak Nai atu hatudu Aan mai ami deit, maibee lakohi hatudu Aan ba ema seluk iha mundu nee?” \p \v 23 Jesus dehan, “Ema nebee hadomi Hau, nia sei halo tuir Hau nia liafuan. Hau nia Aman sei hadomi nia, i Hau ho Hau nia Aman sei mai hela hamutuk ho nia. \v 24 Ema nebee la hadomi Hau, nia la halo tuir Hau nia liafuan. Buat nebee imi rona husi Hau laos mai husi Hau nia Aan, maibee mai husi Hau nia Aman nebee mak haruka Hau mai. \p \v 25 Buat sira nee hotu Hau hatete ba imi bainhira Hau sei hamutuk ho imi. \v 26 Maibee Hau nia Aman sei haruka Ajudador ba imi hodi troka Hau, Nia nee mak Espiritu Santu. Nia sei hanorin buat hotu ba imi i foo hanoin fila fali ba imi kona ba buat hotu-hotu nebee Hau hanorin tiha ona ba imi. \p \v 27 Hau husik hela pas ho hakmatek ba imi. Pas ho hakmatek nebee Hau foo nee, la hanesan imi bele hetan iha mundu nee. Entaun la bele laran susar i la bele tauk! \v 28 Imi rona tiha ona Hau nia liafuan dehan, ‘Hau atu baa ona, i Hau sei fila fali mai.’ Se imi hadomi duni Hau, entaun bainhira Hau baa iha Hau nia Aman, imi sei kontenti, tanba Hau nia Aman boot liu Hau. \v 29 Hau foo hatene kedas ba imi molok buat sira nee akontese, atu bainhira akontese imi bele fiar mai Hau. \v 30 Hau koalia ho imi la kleur tan ona, tanba Satanás, liurai mundu nee ninian atu mai ona. Nia la bele domina Hau. \v 31 Maibee buat sira nee akontese atu ema iha mundu nee hatene katak Hau hadomi Hau nia Aman i halo tuir lo-loos buat nebee mak Nia haruka.” \p Hotu tiha Jesus dehan, “Mai ita baa ona!” \c 15 \s1 Nai Jesus hanesan uvas huun, ita hanesan nia sanak \p \v 1 Jesus halo komparasaun ida nunee: “Hau mak uvas huun lo-loos,\f + \fr 15:1 \ft Iha Antigu Testamentu dala barak kompara ema Israel ho uvas huun (ezemplu Salmu 80:8-16; Isaias 5:1-7; Jeremias 2:21; Ezekiel 15:1-8, 19:10-14; Oseias (Hosea) 10:1). Maibee ema Israel la halo tuir Maromak nia hakarak. Nunee Jesus dehan Nia mak uvas huun lo-loos, tanba Nia mak halo tuir hotu Maromak nia hakarak.\f* Hau nia Aman mak Toos Nain. \v 2 Hau iha sanak barak. Sanak nebee la foo fuan, Toos Nain sei tesi sai tiha hotu. Maibee sanak nebee foo fuan, Toos Nain aparu halo moos atu bele foo fuan barak liu tan. \v 3 Imi nee moos tiha ona tanba imi simu ona hanorin nebee Hau foo ba imi. \v 4 Imi tenki laran ida ho Hau nafatin, Hau mos sei laran ida ho imi nafatin. Tanba ai sanak nebee haketak aan ona husi nia huun la bele foo fuan, nia tenki hamutuk ho nia huun mak foin foo fuan. Nunee mos imi, imi tenki laran ida ho Hau nafatin mak foin imi bele foo fuan. \p \v 5 Hau mak uvas huun, imi mak nia sanak. Se imi ho Hau nafatin ida deit, imi hanesan sanak ida nebee foo fuan barak. Se imi haketak aan husi Hau, imi la bele halo buat ida. \v 6 See mak haketak aan husi Hau, nia hanesan uvas sanak nebee la iha folin. Nunee toos nain soe tiha too maran, depois raut soe ba ahi hodi sunu tiha. \v 7 Se imi laran ida nafatin ho Hau, i imi rai nafatin Hau nia hanorin iha imi nia laran, imi bele husu saida deit ba Hau nia Aman, Nia sei foo. \p \v 8 Bainhira imi hanesan uvas sanak nebee foo fuan barak, nee halo ema foti aas Hau nia Aman nia naran. Nunee imi mos hatudu katak, imi nee Hau nia eskolante duni. \p \v 9 Hanesan Hau nia Aman hadomi Hau, nunee mos Hau hadomi imi. Imi tenki moris nafatin iha Hau nia domin nee. \v 10 Hau halo tuir buat nebee Hau nia Aman haruka hodi moris nafatin iha Nia domin. Se imi halo tuir Hau nia ukun fuan, imi mos sei moris nafatin iha Hau nia domin. \p \v 11 Hau hatete buat sira nee hotu ba imi atu nunee imi nia laran haksolok teb-tebes hanesan mos Hau nia laran haksolok. \v 12 Hau nia ukun fuan mak nee: Hadomi malu hanesan Hau hadomi imi.\x + \xo 15:12 \xt João 13:34, 15:17; 1 João 3:23; 2 João 5\x* \v 13 Ema nebee hadomi liu nia belun sira mak ema nebee foo nia moris atu salva sira, domin boot liu ida nee la iha. \v 14 Imi nee mak Hau nia belun sira, naran katak imi halo tuir buat nebee Hau haruka. \v 15 Hau sei la bolu tan imi ‘atan’ tanba atan la hatene saida mak nia patraun halo. Hau bolu imi ‘belun’ tanba buat hotu nebee Hau rona husi Hau nia Aman, Hau foo hatene hotu ba imi. \v 16 Laos imi mak hili Hau, maibee Hau mak hili imi. Hau foti ona imi atu baa halao Hau nia servisu hodi foo fuan nebee mak dura nafatin. Nunee imi husu saida deit ba Hau nia Aman hodi Hau nia naran, Nia sei foo. \v 17 Ida nee mak Hau nia ukun fuan: Hadomi malu ba.” \s1 Ema mundu nian odi Nai Jesus nia eskolante sira \p \v 18 Jesus hatutan tan dehan, “Bainhira ema mundu nian odi imi, keta haluha katak, sira odi uluk tiha ona Hau. \v 19 Se karik imi hanesan sira, entaun sira sei hadomi imi hanesan sira hadomi sira nia ema. Maibee imi la hanesan ho sira, Hau haketak tiha ona imi husi sira. Nee mak sira odi imi. \p \v 20 Hanoin di-diak liafuan nebee uluk Hau hatete tiha ona ba imi: ‘Atan ida la bele boot liu fali nia patraun.’ Ema mundu halo terus ona Hau, entaun sira mos sei halo terus imi. Se sira halo tuir buat nebee Hau hanorin, sira mos sei halo tuir imi nia hanorin.\x + \xo 15:20 \xt Mateus 10:24; Lucas 6:40; João 13:16\x* \v 21 Sira sei halo terus imi tanba imi tuir Hau. Sira halo nunee tanba sira la konhese Ida nebee haruka Hau mai. \v 22 Se karik Hau la mai foo sai Maromak nia liafuan ba sira, entaun Maromak la foo sala ba sira. Maibee Hau foo sai duni, nunee agora sira la iha tan razaun atu defende aan. \p \v 23 Ema nebee odi Hau, nia odi mos Hau nia Aman. \v 24 Hau halo ona milagre iha sira nia oin, milagre nebee ema seluk nunka halo. Se karik hau nunka halo milagre sira nee, entaun Maromak la foo sala ba sira. Maibee Hau halo duni, i sira haree ho matan rasik. Maski nunee sira odi nafatin Hau, too odi mos Hau nia Aman. \v 25 Maibee buat nee akontese hodi halo tuir saida mak hakerek iha sira nia Livru Sagradu dehan, ‘Sira odi Hau maski la iha razaun.’\x + \xo 15:25 \xt Salmus (Mazmur) 35:19, 69:5\x* \p \v 26 Hau sei haruka Ajudador mai. Nia mai husi Hau nia Aman. Nia nee mak Espiritu nebee hatudu sai lia loos. Bainhira Nia mai, Nia sei foo sasin kona ba Hau. \v 27 Imi mos tenki foo sasin kona ba Hau, tanba hori uluk too agora imi hamutuk ho Hau. \c 16 \p \v 1 Hau hatete buat sira nee hotu ba imi atu imi la bele lao sala dalan. \v 2 Aban-bainrua ema Judeu sei bandu imi la bele tama tan iha uma kreda. Laos nee deit, maibee too tempu ida, ema sei oho imi, sira hanoin katak sira oho imi para serbi Maromak. \v 3 Sira halo nunee tanba sira la konhese Hau nia Aman i la konhese mos Hau. \v 4 Maibee Hau hatete kedas buat nee ba imi atu aban-bainrua akontese karik, imi lalika hakfodak, tanba Hau foo sai tiha ona ba imi. Fo-foun Hau la foo sai buat sira nee ba imi tanba iha tempu nebaa Hau sei hamutuk ho imi.” \s1 Espiritu Santu nia servisu \p \v 5 “Agora Hau atu fila fali ba Ida nebee haruka Hau mai. Maibee imi sira nee la iha ida mak husu, ‘Ita Boot atu baa nebee?’ \v 6 Imi nia laran tristi teb-tebes tanba Hau foo sai buat sira nee. \v 7 Maibee Hau hatete lo-loos ba imi, se Hau baa, nee diak liu ba imi. Se Hau la baa karik, Ajudador sei la mai iha imi. Hau baa mak Hau haruka Nia mai. \p \v 8 Bainhira Nia too mai, Nia sei halo ema iha mundu nee rekonhese buat tolu: Sira nia sala, saida mak loos, i Maromak hamonu Nia kastigu ba mundu. \v 9 Kona ba sala, Ajudador sei hatudu ba sira katak, sira sala tanba sira lakohi fiar mai Hau. \v 10 Kona ba saida mak loos, Ajudador sei halo sira kompriende katak, Hau nee moris loos. Sira hatene nunee tanba Hau atu baa ona iha Hau nia Aman i imi sei la haree tan Hau. \v 11 Kona ba Maromak nia kastigu, Ajudador sei foo hanoin ba sira katak, iha duni justisa ba aban-bainrua, tanba Maromak hamonu ona kastigu ba Satanás, liurai mundu nee nian. \p \v 12 Sei iha buat barak mak Hau atu foo sai ba imi, maibee agora imi seidauk bele simu hotu. \v 13 Maibee bainhira Espiritu Santu mai, Nia sei hatudu sai lia loos ba imi atu imi hatene hotu. Nia laos koalia tuir Nia hanoin rasik, maibee Nia koalia tuir buat nebee Nia rona husi Hau nia Aman. I Nia sei foo hatene ba imi kona ba saida mak sei akontese aban-bainrua. \v 14 Nia sei foti aas Hau tanba buat nebee Nia hatoo ba imi, Nia simu husi Hau. \v 15 Buat hotu nebee Hau nia Aman nian, nee Hau nian. Tanba nee mak Hau dehan, buat nebee Espiritu Santu hatoo ba imi, Nia simu husi Hau.” \s1 Eskolante sira sei tristi lai mak foin haksolok fali \p \v 16 Jesus hatutan dehan, “La kleur tan imi la haree ona Hau. Depois iha tempu badak nia laran, imi sei haree fali Hau.” \p \v 17 Jesus nia eskolante balu husu ba malu dehan, “Liafuan nee dehan saida? Nia foo sai mai ita dehan, la kleur tan ita la haree ona Nia. Depois iha tempu badak nia laran, ita sei haree fali Nia. I Nia mos dehan Nia atu baa ona iha Nia Aman.” \v 18 Sira husu nafatin dehan, “Liafuan ‘la kleur tan’ nee dehan saida? Ita la kompriende.” \p \v 19 Jesus hatene hela sira atu husu Nia kona ba buat nee. Entaun Nia dehan ba sira, “Ohin Hau hatete, ‘La kleur tan imi la haree ona Hau. Depois iha tempu badak nia laran, imi sei haree fali Hau.’ Imi husu malu kona ba ida nee ka? \p \v 20 Hau hatete lo-loos ba imi, bainhira Hau baa, imi sei tanis halerik ho laran susar, maibee ema mundu nian sei haksolok. Imi nia laran sei tristi maibee imi nia laran tristi nee sei sai fali haksolok. \v 21 Nee hanesan inan ida nebee tempu too ona atu tuur ahi, nia tanis hakilar. Maibee bainhira nia oan moris ona, nia haluha tiha nia terus nee. Nia laran haksolok, tanba labarik ida moris mai ona iha mundu nee. \v 22 Nunee mos ho imi. Agora imi nia tempu atu tristi. Maibee aban-bainrua Hau fila fali mai haree imi, imi nia laran sei haksolok. La iha ema ida mak bele hasai fali imi nia ksolok nee. \p \v 23 Bainhira Hau hasoru malu fali ho imi, imi sei la husu tan buat ida ba Hau. Hau hatete lo-loos ba imi, imi husu saida deit hodi Hau nia naran, Hau nia Aman sei foo. \v 24 Too agora imi seidauk husu buat ruma hodi Hau nia naran. Husu deit ba. Imi sei simu, atu imi nia laran bele haksolok teb-tebes.” \s1 Nai Jesus manaan tiha ona mundu \p \v 25 “Durante nee Hau hanorin imi ho komparasaun. Maibee too tempu ida Hau sei la uza tan komparasaun, Hau koalia mo-moos ba imi kona ba Hau nia Aman. \v 26 Too iha tempu nee, imi ida-idak sei husu rasik ba Hau nia Aman hodi Hau nia naran, la presiza Hau mak hatoo ba Nia. \v 27 Hau nia Aman rasik hadomi imi, tanba imi hadomi Hau i imi fiar ona katak Hau mai husi Maromak. \v 28 Loos duni, Hau mai iha mundu nee, Hau mai husi Nia. Agora Hau atu husik fali mundu nee, Hau fila fali ba Nia.” \p \v 29 Depois Nia eskolante sira dehan, “Agora Ita Boot koalia mo-moos, la uza komparasaun tan ona. \v 30 Agora ami kompriende katak, Ita Boot hatene buat hotu-hotu, ami seidauk husu buat ruma mos, Ita Boot hatene uluk ona ami nia hanoin. Nee mak ami fiar katak Ita Boot mai husi Maromak.” \p \v 31 Jesus husu fali ba sira, “Entaun agora imi fiar ona ka? \v 32 Too tempu ida, tempu nee mak komesa agora nee, imi sei halai namkari, imi ida-ida halai ba nia uma husik hela Hau mesak. Maibee Hau laos mesak, tanba Hau nia Aman hamutuk ho Hau. \v 33 Hau hatete buat sira nee hotu ba imi atu imi bele moris iha pas ho hakmatek tanba imi laran ida ho Hau. Iha mundu nee imi sei hetan susar. Maibee aten brani ba, tanba Hau manaan tiha ona mundu.” \c 17 \s1 Jesus halo orasaun ba Nia Aan rasik \p \v 1 Jesus koalia hotu tiha nunee, Nia hateke ba lalehan hodi harohan, “Hau nia Aman, agora oras too ona. Hau husu atu Ita Boot foti aas Ita Boot nia Oan, Hau, atu nunee Hau foti aas Ita Boot nia naran. \v 2 Tanba Ita Boot foo tiha ona kbiit mai Hau hodi ukun ema hotu-hotu, atu Hau bele foo moris rohan-laek ba ema nebee mak Ita Boot entrega ona mai Hau. \v 3 Moris rohan-laek katak ema konhese Ita Boot mak Maromak loos, la iha tan seluk. I sira konhese mos Hau, Jesus Kristu, nebee Ita Boot haruka mai. \v 4 Hau halo hotu ona servisu nebee mak Ita Boot foo mai Hau. Nunee Hau hatudu sai tiha ona Ita Boot nia kbiit iha mundu nee. \v 5 Hau nia Aman, Hau husu atu Ita Boot foti aas fali Hau iha Ita Boot nia prezensa, hanesan uluk Hau hamutuk ho Ita Boot bainhira mundu nee seidauk iha.” \s1 Nai Jesus halo orasaun ba Nia eskolante sira \p \v 6 Jesus halo orasaun nafatin dehan, “Hau foo konhese tiha ona Ita Boot\f + \fr 17:6 \ft Versikulu nee iha lian Gregu dehan Jesus foo konhese Nia Aman nia “naran”, nee dehan katak Nia Aan.\f* ba ema sira nebee Ita Boot entrega mai Hau iha mundu nee. Sira nee Ita Boot nian. Ita Boot foo sira mai Hau, i sira halo tuir Ita Boot nia liafuan. \v 7 Agora sira hatene ona katak, buat hotu nebee Ita Boot foo ba Hau mai husi Ita Boot. \v 8 Tanba Hau hatoo tiha ona liafuan hotu-hotu nebee Ita Boot foo mai Hau, i sira simu tiha ona. Sira hatene katak Hau mai duni husi Ita Boot, i sira fiar katak Ita Boot mak haruka Hau mai. \p \v 9 Hau harohan ba sira. Hau laos harohan ba ema hotu iha mundu nee, maibee Hau harohan ba sira nebee mak Ita Boot foo mai Hau, tanba sira nee Ita Boot nian. \v 10 See deit mak Hau nian, Ita Boot nian. Ita Boot mak foo sira nee mai Hau, i sira hatudu sai ona Hau nia kbiit. \v 11 Agora Hau atu fila ona ba Ita Boot, Hau la hela tan ona iha mundu, maibee sira sei hela iha mundu nee. Aman Santu, kuidadu sira ho Ita Boot nia kbiit\f + \fr 17:11 \ft Lian Gregu iha nee dehan, “Ita Boot nia naran”. Nee hatudu ba Nai Maromak nia kbiit ho prezensa.\f* nebee mak Ita Boot foo tiha ona mai Hau. Ho nunee sira hamutuk ida deit hanesan Ita Nain rua ida deit. \v 12 Durante Hau hamutuk ho sira, Hau kuidadu sira ho Ita Boot nia naran nebee Ita Boot foo mai Hau. Hau tau matan ba sira. Nunee sira iha hotu, so ida deit mak lakon. Ema ida nee tenki lakon duni tuir buat nebee hakerek nanis ona iha Livru Sagradu.\x + \xo 17:12 \xt Salmus (Mazmur) 41:9; João 13:18\x* \p \v 13 Agora Hau atu baa ona iha Ita Boot, maibee Hau harohan buat sira nee bainhira Hau sei iha mundu nee, atu sira nia laran bele haksolok teb-tebes hanesan mos Hau nia laran haksolok. \v 14 Hau foo hatene tiha ona Ita Boot nia liafuan ba sira. Hau laos ema mundu nian, sira mos lae. Nee mak ema seluk iha mundu nee odi sira. \v 15 Hau la husu atu Ita Boot hasai sira husi mundu nee, maibee Hau husu atu Ita Boot proteje sira husi aat nain. \v 16 Sira laos mundu nian, hanesan Hau mos laos mundu nian. \p \v 17 Uza Ita Boot nia liafuan hodi halo sira nia laran moos, tanba Ita Boot nia liafuan sempre loos. \v 18 Hanesan Ita Boot haruka Hau mai iha mundu nee, nunee mos Hau haruka sira baa iha mundu tomak. \v 19 Hau entrega Hau nia Aan tomak ba Ita Boot atu sira mos bele entrega sira nia aan tomak sai Ita Boot nian lo-loos.” \s1 Nai Jesus halo orasaun ba ema hotu nebee sei fiar aban-bainrua \p \v 20 Jesus harohan nafatin dehan, “Hau halo orasaun laos ba Hau nia eskolante sira deit, maibee Hau mos halo orasaun ba ema nebee aban-bainrua sei fiar mai Hau liu husi sira nia liafuan. \p \v 21 Hau nia Aman, Hau husu atu sira hotu hamutuk ida deit, hanesan Ita Boot ho Hau mos ida deit. Hau harohan atu sira laran ida ho Ita Nain rua, atu nunee ema iha mundu nee bele fiar katak Ita Boot mak haruka Hau mai. \v 22 Ita Boot foti aas tiha ona Hau, i Hau mos foti aas tiha ona sira atu nunee sira sai laran ida hanesan Ita Nain rua mos laran ida. \v 23 Nunee Hau ida deit ho sira, i Ita Boot ida deit ho Hau, too sira sai neon ida laran ida. Ho nunee ema iha mundu sei hatene katak Ita Boot mak haruka Hau mai, i Ita Boot sempre hadomi sira, hanesan Ita Boot hadomi Hau. \p \v 24 Hau nia Aman, ema sira nebee Ita Boot foo tiha ona mai Hau nee, Hau hakarak atu sira hela hamutuk ho Hau. Nunee sira bele haree katak Ita Boot foti aas tiha ona Hau tanba Ita Boot hadomi nanis Hau molok mundu nee iha. \p \v 25 Hau nia Aman, Ita Boot sempre halo buat nebee mak loos. Maski ema mundu nian la konhese Ita Boot, maibee Hau konhese, i Hau nia eskolante sira nee hatene katak Ita Boot mak haruka Hau mai. \v 26 Hau foo konhese tiha ona ita Boot ba sira, i Hau sei foo konhese nafatin ba sira atu nunee Ita Boot nia domin mai Hau bele hela iha sira, i Hau mos hela iha sira.” \c 18 \s1 Ema kaer Nai Jesus \r (Mateus 26:47-56; Marcos 14:43-50; Lucas 22:47-53) \p \v 1 Bainhira Jesus halo orasaun hotu ona, Nia ho Nia eskolante sira baa iha mota Sedron nia sorin ba. Iha nebaa iha toos oliveira ida, i Jesus ho Nia eskolante sira tama iha toos nee. \p \v 2 Judas ida nebee faan Jesus mos hatene fatin nee, tanba dala barak Jesus ho Nia eskolante sira halibur hamutuk iha nebaa. \v 3 Nunee Judas mai hamutuk ho tropas Roma lubuk ida ho mos seguransa uma kreda boot nian balu. Ema seguransa sira nee mai tanba nai lulik nia ulun sira ho ema Farizeu sira mak haruka. Sira hotu lori ahi-oan, ahi ho mos sasaan kroat. \p \v 4 Jesus hatene ona buat nebee mak atu akontese ba Nia, nunee Nia sai baa hodi husu ema sira nee dehan, “Imi buka see?” \p \v 5 Sira hataan, “Jesus, Ema Nazaré.” \p Jesus hataan, “Hau mak nee.” Judas ida nebee faan Jesus mos hamriik hamutuk ho sira. \v 6 Bainhira Jesus dehan, “Hau mak nee”, sira hotu hakiduk monu ba rai. \p \v 7 Jesus husu fali ba sira dehan, “Imi buka see?” \p Sira hataan, “Jesus, Ema Nazaré.” \p \v 8 Jesus hataan, “Hau hatete tiha ona ba imi, Hau mak nee. Se imi buka duni Hau, entaun husik Hau nia eskolante sira nee fila ona.” \v 9 Jesus koalia nunee atu halo tuir Nia liafuan nebee uluk Nia harohan ba Nia Aman dehan, “Ema nebee Ita Boot foo mai Hau nee, ida mos la lakon.” \p \v 10 Iha tempu nee, Simão Pedro lori hela surik. Nia losu surik nee hodi tesi kotu tiha nai lulik boot nia atan ida nia tilun sorin loos. Atan nee naran Malku. \v 11 Jesus dehan ba Pedro, “Hatama tiha o nia surik ba iha nia fatin. O hanoin Hau la bele simu terus nebee Hau nia Aman desidi tiha ona ka?”\x + \xo 18:11 \xt Mateus 26:39; Marcos 14:36; Lucas 22:42\x* \s1 Ema lori Nai Jesus ba iha nai lulik Anás nia uma \p \v 12 Depois tropas Roma ho sira nia komandante, ho mos ema Judeu nebee halo seguransa iha uma kreda boot kaer Jesus i futu Nia. \v 13 Sira lori Nia baa uluk iha Anás nia uma, Anás nee Kaifás nia banin. Kaifás mak nai lulik boot iha tinan nebaa, \v 14 nia mak uluk foo hanoin ba nai ulun Judeu sira katak, diak liu ema ida mate hodi povu tomak nia fatin.\x + \xo 18:14 \xt João 11:49-50\x* \s1 Pedro nega Nai Jesus \r (Mateus 26:69-70; Marcos 14:66-68; Lucas 22:55-57) \p \v 15 Simão Pedro ho eskolante ida seluk lao tu-tuir Jesus husi kotuk too nai lulik boot nia uma. Eskolante ida seluk nee nai lulik boot konhese hela, nunee bainhira ema lori Jesus tama too uma oin, eskolante nee mos tama. \v 16 Maibee Pedro la bele tama, nia hamriik iha liur deit besik portaun. Tanba nai lulik boot konhese hela eskolante ida seluk nee, entaun eskolante nee baa koalia ho atan feto nebee mak hein portaun, nunee Pedro bele tama. \v 17 Depois feto nebee hein portaun nee husu ba Pedro, “O mos Ema nee nia eskolante ida, loos ka lae?” \p Maibee Pedro hataan, “Lae.” \p \v 18 Iha kalan nee rai malirin, nunee atan sira ho mos seguransa uma kreda boot sunu ahi, i sira hamriik haneruk hela ahi. Entaun Pedro mos hamriik hamutuk ho sira hodi haneruk ahi. \s1 Nai lulik boot investiga Nai Jesus \r (Mateus 26:59-66; Marcos 14:55-64; Lucas 22:66-71) \p \v 19 Iha tempu nee, nai lulik boot husu Jesus kona ba Nia eskolante sira ho mos kona ba Nia hanorin. \p \v 20 Jesus dehan, “Hau baibain koalia iha ema barak nia oin, Hau nunka koalia subar. Hau sempre hanorin iha area uma kreda boot nian ho mos iha uma kreda sel-seluk, fatin sira nee mak ema Judeu sira baibain halibur hamutuk. \v 21 Entaun nusaa mak ita husu fali buat sira nee mai Hau? Husu deit ba sira nebee mak rona tiha ona Hau nia hanorin. Sira hatene kona ba buat nebee Hau hatete.” \p \v 22 Jesus koalia nunee, seguransa ida nebee hamriik besik Nia basa Nia oin hodi dehan, “O brani hataan nunee ba nai lulik boot ka?” \p \v 23 Jesus hataan dehan, “Se karik Hau koalia sala, hatudu took Hau nia sala iha nebee. Maibee se Hau koalia loos, nusaa mak o basa fali Hau?” \p \v 24 Depois Anás haruka ema lori Jesus ba iha nai lulik boot Kaifás nia uma. Bainhira sira lori Nia, Nia liman futu metin hela. \s1 Pedro nega tan Nai Jesus \r (Mateus 26:71-75; Marcos 14:69-72; Lucas 22:58-62) \p \v 25 Iha tempu nebaa Simão Pedro sei hamriik haneruk hela ahi. Iha ema balu husu dehan, “O mos Nia eskolante ida, loos ka lae?” \p Maibee Pedro nega dehan, “Lae!” \p \v 26 Iha nebaa iha nai lulik boot nia atan ida, nia sei maluk ho ema nebee mak Pedro tesi kotu nia tilun nee. Atan nee husu ba Pedro, “Hau haree ohin o hamutuk ho Nia iha toos oliveira laran, loos ka lae?” \p \v 27 Maibee Pedro nega dala ida tan. Iha momentu nee kedas manu kokoreek. \s1 Nai Jesus iha governador Pilatus nia oin \r (Mateus 27:1-2,11-14; Marcos 15:1-5; Lucas 23:1-5) \p \v 28 Iha dadeer-saan, ema Judeu sira lori Jesus husi Kaifás nia uma ba iha governador Roma nia uma. Too iha nebaa, sira lakohi tama liu ba laran, tanba governador laos ema Judeu, nunee se sira tama karik, lei Judeu bandu sira la bele tuir festa Paskua. \v 29 Entaun governador Pilatus sai mai hasoru malu ho sira hodi husu, “Nia halo sala saida mak imi mai kesar iha hau?” \p \v 30 Sira hataan, “Se Nia laos ema kriminozu, ami la lori Nia mai iha ita boot.” \p \v 31 Pilatus dehan, “Lori Nia baa hodi foo justisa tuir imi nia lei rasik.” \p Maibee sira hataan, “Ami ema Judeu la iha direitu atu foo kastigu mate ema.” \v 32 Sira hatete nunee atu Jesus nia liafuan kona ba oinsaa mak Nia atu mate bele sai realidade.\x + \xo 18:32 \xt João 3:14, 12:32-33\x* \p \v 33 Nunee Pilatus tama fali iha uma laran. Nia bolu Jesus mai hodi husu, “O mak ema Judeu sira nia Liurai ka?” \p \v 34 Jesus hataan, “Pergunta nee mai husi ita rasik ka, ema ruma mak foo hatene ba ita kona ba Hau?” \p \v 35 Pilatus hataan fali dehan, “O hatene hau nee see. Hau ema Judeu ka?! O nia maluk Judeu rasik ho nai lulik nia ulun sira mak entrega O mai Hau. O nia sala saida?” \p \v 36 Jesus hataan, “Laos ema mundu nian mak hili Hau sai Liurai. Se nunee karik, entaun ohin ema Judeu sira baa kaer Hau nee, Hau nia reinu sei funu hasoru sira. Maibee Hau nia kbiit atu ukun laos husi nee.” \p \v 37 Pilatus husu, “Entaun O nee Liurai ka?” \p Jesus hataan, “Ita rasik mak dehan katak Hau Liurai. Hau mai iha mundu atu foo sasin kona ba lia loos. See mak kaer metin lia loos, nia rona Hau.” \p \v 38a Pilatus hataan fali dehan, “Lia loos? Saida mak nee?!” \s1 Governador Pilatus hamonu kastigu mate ba Nai Jesus \r (Mateus 27:15-31; Marcos 15:6-20; Lucas 23:13-25) \p \v 38b Hotu tiha Pilatus sai fali ba liur hodi koalia ba ema Judeu sira dehan, “Hau la hetan sala ida iha Ema nee. \v 39 Maibee tin-tinan iha tempu Paskua hau sempre hasai ema dadur ida ba imi. Agora imi hakarak hau husik imi nia Liurai nee ka?” \p \v 40 Rona nunee, sira hataan ho hakilar dehan, “Lae! Laos Nia! Hasai mak Barabás.” Afinal Barabás nee ema naok-teen boot ida. \c 19 \p \v 1 Depois Pilatus haruka nia tropas sira baku Jesus ho sikoti. \v 2 Sira mos dulas ai tarak halo kabuar hanesan koroa liurai nian hodi tau ba Nia ulun. Sira foo hatais batina kor mean ida hanesan ema boot nian. \v 3 Depois sira ida-ida mai hakbesik Nia hodi goza Nia dehan, “Viva, ema Judeu sira nia Liurai!” I sira basa Nia oin fila-fila. \p \v 4 Hotu tiha Pilatus sai fali mai liur hatete ba ema barak nee dehan, “Haree ba, hau lori Nia sai mai atu imi hatene katak hau la hetan sala ida iha Nia.” \v 5 Nunee Jesus sai mai ho koroa ai tarak iha Nia ulun i hatais hena mean. Pilatus hatete ba sira dehan, “Haree took, Nia mak nee!” \p \v 6 Bainhira nai lulik nia ulun sira ho seguransa uma kreda boot nian haree Jesus, sira hakilar dehan, “Prega tiha Nia ba krus! Prega tiha Nia ba krus!” \p Maibee Pilatus hataan, “Imi lori Nia baa prega ba! Hau la hetan sala ida iha Nia.” \p \v 7 Ema Judeu sira hataan, “Tuir ami nia lei, Nia tenki hetan kastigu mate tanba Nia foti Nia Aan dehan Nia mak Maromak nia Oan.” \p \v 8 Bainhira Pilatus rona sira nia liafuan, nia tauk loos. \v 9 Nunee nia lori Jesus tama fali ba uma laran. Depois nia husu, “O nee ema nebee?” Maibee Jesus la hataan buat ida. \p \v 10 Pilatus dehan, “Nusaa mak O lakohi hataan mai hau? O la hatene hau ka? Hau iha kbiit atu husik O, hau mos iha kbiit atu prega O ba krus too mate.” \p \v 11 Jesus hataan, “Ita boot nia kbiit nee mai husi leten. Se laos husi leten, ita boot la bele halo buat ida mai Hau. Nee duni ema nebee entrega Hau ba ita boot, nia sala boot liu fali ita boot nian.” \p \v 12 Rona tiha Jesus nia liafuan nee, Pilatus buka dalan atu husik tiha Jesus. Maibee ema Judeu sira hakilar tan dehan, “Se senhor husik Ema nee, entaun senhor sai inimigu ba liurai boot César. Tanba ema nebee foti aan hanesan liurai, nia kontra César.” \p \v 13 Bainhira Pilatus rona liafuan nee, nia haruka ema lori Jesus sai fali ba liur. Depois Pilatus baa tuur iha kadeira juis nian iha fatin ida ema bolu Fatin Nahe Fatuk, iha lian Ebreu dehan Gabata. \v 14 Momentu nee besik meudia ona, iha loron preparasaun ba festa Paskua nian. Pilatus hatete ba ema sira nee dehan, “Imi nia Liurai mak nee!” \p \v 15 Sira hakilar dehan, “Halakon tiha Nia! Halakon tiha Nia! Prega tiha Nia ba krus!” \p Pilatus husu fali, “Imi hakarak hau prega imi nia Liurai ba krus ka?” \p Maibee nai lulik nia ulun sira hataan, “Ami nia liurai mak César deit. La iha tan seluk.” \p \v 16a Too ikus Pilatus entrega Jesus ba sira atu prega ba krus too mate. \s1 Ema prega Nai Jesus iha krus \r (Mateus 27:32-44; Marcos 15:21-32; Lucas 23:26-43) \p \v 16b Nunee tropas sira lori Jesus sai. \v 17 Jesus rasik hulan hela Nia krus. Sira sai husi sidade lao too iha fatin ida naran Fatin Ulun Ruin, iha lian Ebreu dehan Golgota. \p \v 18 Too iha nebaa, sira prega Jesus iha krus. Sira mos prega ema nain rua tan iha krus iha Jesus nia sor-sorin, Jesus mak iha klaran. \v 19 Pilatus haruka ema hakerek liafuan iha ai kabelak ida, depois taka iha Jesus nia krus leten. Liafuan nee hakerek hanesan nee: “Jesus Ema Nazaré, ema Judeu sira nia Liurai.” \p \v 20 Ema Judeu barak lee liafuan nee, tanba fatin nebee prega Jesus ba iha krus nee la dook husi sidade, i liafuan nee hakerek iha lian Ebreu, Latin, ho lian Gregu. \v 21 Maibee nai lulik Judeu nia ulun sira baa hatete ba Pilatus dehan, “Senhor la bele hakerek ‘ema Judeu sira nia Liurai’! Diak liu hakerek hanesan nee: ‘Ema nee dehan, Nia mak ema Judeu sira nia Liurai.’ ” \p \v 22 Maibee Pilatus hataan, “Buat nebee hau hakerek tiha ona, la bele troka fali.” \p \v 23 Bainhira tropas sira prega tiha Jesus iha krus, sira nain haat fahe Jesus nia hena ba malu. Hela deit Nia hena naruk ida nebee soru tomak husi leten too kraik, la suku. \v 24 Depois tropas sira hatete ba malu, “Ita lalika lees hena naruk nee. Mai ita dada rifa deit, atu hatene see mak bele hetan.” Buat nee akontese hodi halo tuir saida mak hakerek iha Livru Sagradu dehan, \q1 “Sira fahe Hau nia hena ba malu; \q2 sira dada rifa para hatene, Hau nia hena naruk monu ba see.” \p Nunee tropas sira halo tuir duni liafuan nee.\x + \xo 19:24 \xt Salmus (Mazmur) 22:19\x* \p \v 25 Iha momentu nee Jesus nia inan, Nia inan nia alin feto, Kleofas nia kaben Maria, ho Maria Madalena hamriik besik hela krus. \v 26 Jesus haree Nia inan iha nebaa i haree Nia eskolante ida nebee Nia hadomi liu nee mos hamriik besik, depois Nia dehan ba Nia inan, “Hau nia inan, ida nee ita nia oan.” \v 27 I Nia hatete ba Nia eskolante nee dehan, “Ida nee o nia inan.” Komesa husi loron nee, eskolante nee lori Jesus nia inan baa hela iha nia uma. \s1 Nai Jesus mate \r (Mateus 27:45-56; Marcos 15:33-41; Lucas 23:44-49) \p \v 28 Jesus hatene katak Nia halo hotu ona Nia knaar. Nunee, atu halo tuir buat nebee hakerek iha Livru Sagradu, Nia dehan, “Hau hamrook.”\x + \xo 19:28 \xt Salmus (Mazmur) 69:22, 22:16\x* \p \v 29 Iha nebaa iha manko ida, tua siin iha laran. Ema ida baa foti esponza rohan ida habokon ho tua siin nee, tau ba iha ai hisopu hodi lolo ba iha Jesus nia ibun. \v 30 Jesus koko tiha tua siin nee, Nia dehan, “Hotu ona.” Depois Nia hakruuk hodi hakotu Nia iis. \s1 Soldadu sona diman ba Nai Jesus nia sorin \p \v 31 Loron nee Sesta, loron preparasaun ba Sabadu, aban fali loron boot Paskua nian. Nai ulun Judeu sira lakohi atu ema nia mate isin tara nafatin iha krus leten iha loron Sabadu. Entaun sira baa husu Pilatus atu haruka ema baa baku tohar tiha ema nebee tara iha krus nee nia ain para sira bele mate lalais. \v 32 Nunee tropas sira baa uluk ema nain rua nebee mak prega iha Jesus nia sorin loos ho sorin karuk hodi baku tohar sira nia ain. \v 33 Maibee bainhira sira too iha Jesus, sira haree Nia mate tiha ona. Nunee sira la baku tohar Nia ain. \v 34 Maibee soldadu ida hodi diman sona Jesus nia sorin, derepenti raan ho bee suli sai. \p \v 35 Ida nebee konta buat nee ba imi, nia haree ho matan rasik, nee mak nia hatene katak buat nebee nia konta nee loos duni. Nia foo sasin atu imi mos bele fiar. \v 36 Buat nee akontese ba Jesus tuir saida mak hakerek nanis ona iha Livru Sagradu dehan, “Nia ruin ida mos ema la baku tohar.”\x + \xo 19:36 \xt Ézodu (Keluaran) 12:46; Númerus (Bilangan) 9:12; Salmus (Mazmur) 34:21\x* \v 37 Iha Livru Sagradu mos hakerek dehan, “Sira sei hateke ba Ida nebee mak sira sona.”\x + \xo 19:37 \xt Zacarias 12:10; Apokalipse 1:7\x* \s1 Ema hakoi Nai Jesus nia mate isin \r (Mateus 27:57-61; Marcos 15:42-47; Lucas 23:50-56) \p \v 38 Depois José husi sidade Arimateia baa husu lisensa ba Pilatus atu hasai Jesus nia mate isin. José nee Jesus nia eskolante ida, maibee nia sub-subar deit tanba nia tauk nai ulun Judeu sira. Pilatus foo lisensa, nunee José baa hasai Jesus nia mate isin. \v 39 Nicodemos, ida nebee uluk mai hasoru Jesus iha kalan, nia mos baa hamutuk ho José. Nia lori ai morin ho mina morin diak nian hamutuk maizoumenus kilu tolu-nulu. \v 40 Ema nain rua nee lori Jesus nia mate isin, depois falun ho hena mutin diak nian hamutuk ho ai morin ho mina morin nee. Ida nee tuir ema Judeu sira nia kultura hakoi mate. \p \v 41 Iha fatin nebee ema prega Jesus, iha toos ida. Iha toos laran nee iha rate foun ida mak seidauk uza hodi hakoi mate. \v 42 Tempu badak ona tanba atu tama ona ba loron Sabadu, ema Judeu nia loron deskansa. Nunee sira nain rua haloot Jesus nia mate isin iha rate nee, tanba besik hela.\f + \fr 19:42 \ft Tuir ema Judeu, kuandu loro matan monu mak tama ona ba loron foun. Nunee bainhira loro matan monu iha Sesta, tama kedas ba loron Sabadu. Iha loron Sabadu sira la bele halo servisu.\f* \c 20 \s1 Nai Jesus moris fila fali \r (Mateus 28:1-8; Marcos 16:1-8; Lucas 24:1-12) \p \v 1 Iha loron Domingu, dadeer-saan nakukun, Maria Madalena baa iha rate. Too iha nebaa, nia haree fatuk ida hodi taka rate nee muda sees tiha ona. \v 2 Nunee nia halai baa foo hatene Simão Pedro ho eskolante ida nebee Jesus hadomi liu nee. Nia dehan, “Ema foti tiha ona ita nia Nai nia mate isin husi rate, sira tau iha nebee ami la hatene.” \p \v 3 Nunee Pedro ho eskolante ida seluk nee baa iha rate. \v 4 Sira nain rua halai, maibee eskolante ida seluk nee halai makaas liu i nia mak too uluk iha rate. \v 5 Nia hakruuk hateke tama ba rate laran, nia haree hetan hena mutin nebee uza hodi falun mate isin, maibee nia la tama liu ba laran. \p \v 6 Simão Pedro too ikus, i nia tama kedas ba rate laran. Nia haree hena mutin nee iha nebaa. \v 7 Nia mos haree hena nebee mak ema bobar ba Jesus nia ulun, hena nee hikar tiha ona, la tau hamutuk ho hena seluk. \v 8 Depois eskolante ida nebee too uluk nee mos tama ba laran. Nia haree i fiar. \v 9 Iha tempu nebaa sira nain rua seidauk kompriende buat nebee hakerek nanis ona iha Livru Sagradu dehan Jesus tenki moris fali husi mate. \v 10 Depois eskolante nain rua nee fila ba uma. \s1 Nai Jesus hatudu Aan ba Maria Madalena \r (Mateus 28:9-10; Marcos 16:9-11) \p \v 11 Maibee Maria sei hamriik tanis hela iha rate oin. Tanis dadauk, nia hakruuk hodi hateke ba rate laran. \v 12 Nia haree anju rua hatais hena mutin. Sira tuur iha fatin nebee foin dadauk Jesus nia mate isin latan ba nee. Ida tuur iha ulun, ida seluk tuur iha ain. \v 13 Sira husu ba Maria, “Senhora, tansaa mak ita tanis?” \p Nia hataan, “Ema hasai tiha ona hau nia Nai nia mate isin, sira tau iha nebee hau la hatene.” \p \v 14 Koalia hotu tiha Maria hateke ba kotuk, nia haree Jesus hamriik hela iha nebaa, maibee nia la hatene katak nee Jesus. \p \v 15 Jesus husu nia dehan, “Senhora, tansaa mak ita tanis? Ita buka see?” \p Maria la konhese Jesus, nia hanoin toos nain mak koalia ho nia. Entaun nia husu fali dehan, “Senhor, se karik ita boot mak lori Nia baa tau fali iha fatin seluk, foo hatene mai hau, ita boot tau Nia iha nebee, atu hau bele baa foti Nia.” \p \v 16 Jesus hatete ba nia, “Maria!” \p Maria fila oin hodi hateke ba Jesus dehan, “Raboni”, iha lian Ebreu dehan “Mestri.” \p \v 17 Jesus dehan, “La bele kaer Hau, tanba Hau seidauk sae fali ba iha Hau nia Aman. Maibee baa foo hatene ba Hau nia maun-alin sira katak agora Hau atu sae fali ona ba iha Hau nia Aman, Nia mos imi nia Aman. Nia nee Hau nia Maromak ho mos imi nia Maromak.” \p \v 18 Nunee Maria Madalena baa foo hatene Jesus nia eskolante sira dehan, “Ohin hau haree ita nia Nai!” Depois nia foo hatene Jesus nia lia menon ba sira. \s1 Nai Jesus hatudu Aan ba Nia eskolante sira \r (Mateus 28:16-20; Marcos 16:14-18; Lucas 24:36-49) \p \v 19 Iha Domingu kalan, Jesus nia eskolante sira halibur hamutuk, sira xavi odamatan metin tanba tauk nai ulun Judeu sira. Derepenti deit Jesus mai hamriik iha sira nia klaran hodi kumprimenta sira dehan, “Maromak foo pas ba imi!” \v 20 Koalia tiha nunee, Jesus mos hatudu Nia liman kanek ho sorin kanek ba sira. Bainhira sira haree sira nia Nai, sira kontenti teb-tebes. \p \v 21 Depois Jesus hatete ba sira dala ida tan, “Maromak foo pas ba imi. Hanesan Hau nia Aman haruka Hau mai, nunee mos Hau haruka imi baa.” \v 22 Depois Nia huu Nia iis ba sira hodi dehan, “Simu Espiritu Santu ba. \v 23 Se imi foo perdaun ba ema ruma nia sala, Maromak mos foo perdaun ba nia. Se imi la foo perdaun ba nia sala, Maromak mos la foo perdaun ba nia.”\x + \xo 20:23 \xt Mateus 16:19, 18:18\x* \s1 Nai Jesus hatudu Aan ba Tomé \p \v 24 Husi Jesus nia eskolante nain sanulu resin rua, iha ida naran Tomé, baibain ema bolu Kaduak. Bainhira Jesus hatudu Aan ba Nia eskolante sira, Tomé nee la iha. \v 25 Nunee eskolante sira seluk dehan ba nia, “Ami haree tiha ona ita nia Nai!” \p Maibee Tomé hatete ba sira dehan, “Hau haree lai pregu fatin iha Nia liman hodi hatama hau nia liman fuan ba, i hau hatama lai hau nia liman ba iha Nia sorin kanek. Nee mak foin hau fiar!” \p \v 26 Liu tiha semana ida, Jesus nia eskolante sira halibur malu fali iha uma, Tomé mos iha nebaa. Odamatan xavi metin hotu, maibee Jesus mai hamriik iha sira nia klaran hodi kumprimenta sira dehan, “Maromak foo pas ba imi!” \v 27 Depois Jesus hatete ba Tomé, “Haree Hau nia liman, i hatama o nia liman fuan ba! Lolo o nia liman mai hodi hatama iha Hau nia sorin kanek nee. Keta duvida tan maibee fiar ba!” \p \v 28 Tomé dehan ba Jesus, “Hau nia Nai. Hau nia Maromak!” \p \v 29 Depois Jesus hatete ba Tomé, “O fiar tanba o haree tiha ona Hau. Maibee ema nebee fiar maski nia la haree Hau, nia hetan bensaun boot liu tan.” \s1 Livru nee hakerek atu ema bele fiar ba Nai Jesus \p \v 30 Jesus halo milagre barak tan iha Nia eskolante sira nia oin hodi hatudu Maromak nia kbiit. Milagre sira nee la hakerek hotu iha livru nee. \v 31 Maibee buat sira nee hakerek atu imi bele fiar katak Jesus mak Mesias, Maromak nia Oan. Liu husi imi nia fiar ba Nia mak imi hetan moris rohan-laek. \c 21 \s1 Nai Jesus hatudu Aan ba Nia eskolante iha tasi ibun \p \v 1 Iha loron ida Jesus hatudu Aan ba Nia eskolante sira dala ida tan, iha tasi Tiberiades.\f + \fr 21:1 \ft Tasi Tiberiades mak tasi Galileia.\f* Istoria nee hanesan nee: \v 2 Iha tempu nee Jesus nia eskolante balu hamutuk iha fatin ida. Sira nee mak Simão Pedro, Tomé ema baibain bolu Kaduak, Natanael husi aldeia Kaná provinsia Galileia, Zebedeu nia oan nain rua ho mos eskolante nain rua tan. \p \v 3 Iha momentu nebaa Simão Pedro dehan, “Hau atu baa tasi hodi tiha ikan.” \p Eskolante sira seluk hataan, “Ami baa hotu.” Entaun sira baa sae roo, maibee tiha ikan kalan tomak, la hetan buat ida.\x + \xo 21:3 \xt Lucas 5:5\x* \p \v 4 Iha dadeer-saan rai huun mutin, Jesus hamriik iha tasi ibun, maibee eskolante sira nee la konhese katak Nia nee Jesus. \v 5 Jesus bolu sira hodi husu, “Belun sira, imi hetan ikan ruma ka lae?” \p Sira hataan, “Ami la hetan buat ida.” \p \v 6 Entaun Nia hatete ba sira, “Soe imi nia redi baa iha roo nia sorin loos mak imi sei hetan.” \p Bainhira sira soe redi, sira atu dada fali redi nee ba iha roo, dada la bele, tanba iha ikan barak teb-tebes.\x + \xo 21:6 \xt Lucas 5:6\x* \p \v 7 Depois eskolante ida nebee Jesus hadomi liu nee hatete ba Pedro, “Ita nia Nai mak iha nebaa.” Bainhira Simão Pedro rona katak sira nia Nai mak iha nebaa, nia hatais fali nia faru, tanba ohin nia hasai nia faru atu bele servisu. Depois nia haksoit tuun ba bee laran hodi nani ba tasi ibun. \v 8 Eskolante sira seluk mak hean roo, dada tuir redi nebee nakonu ho ikan nee. Sira hean roo too iha tasi ibun laduun dook, maizoumenus metru atus ida. \p \v 9 Bainhira sira tuun husi roo, sira haree ahi lakan, ikan balu tunu hela iha ahi nee, iha mos paun. \v 10 Depois Jesus hatete ba sira, “Ikan nebee imi foin hetan nee, lori balu mai.” \p \v 11 Entaun Simão Pedro sae ba roo leten hodi dada redi nee ba tasi ibun. Redi nee nakonu ho ikan bo-boot, hamutuk atus ida lima-nulu resin tolu. Maski ikan barak hanesan nee, maibee redi la naklees. \p \v 12 Jesus hatete ba sira, “Mai haan ona.” Eskolante sira la iha ida mak brani husu tuir Nia nee see. Sira hatene katak Nia nee sira nia Nai. \p \v 13 Depois Jesus baa foti paun hodi foo ba sira, ikan mos Nia halo nunee. \p \v 14 Durante Jesus moris fali husi mate, ida nee mak dala tolu ona Nia hatudu Aan ba Nia eskolante sira. \s1 Nai Jesus koalia ho Pedro \p \v 15 Bainhira sira haan hotu tiha, Jesus husu ba Simão Pedro dehan, “Simão, João nia oan, o hadomi Hau liu fali sira hotu ka?” \p Pedro hataan, “Loos Nai, Ita Boot hatene hau hadomi Ita Boot.” \p Jesus dehan, “Entaun hein Hau nia bibi oan sira.” \p \v 16 Dala ida tan Jesus husu ba nia, “Simão, João nia oan, o hadomi Hau ka?” \p Nia hataan, “Loos Nai, Ita Boot hatene hau hadomi Ita Boot.” \p Jesus dehan tan, “Entaun tau matan ba Hau nia bibi sira.” \p \v 17 Jesus husu ba dala tolu dehan, “Simão, João nia oan, o hadomi Hau ka?” \p Pedro laran susar tanba Jesus husu nia dala tolu kedas dehan, “O hadomi Hau ka?” Nunee nia dehan, “Nai, Ita Boot hatene buat hotu, Ita Boot hatene katak hau hadomi Ita Boot.” \p Jesus hatete ba nia, “Entaun hein Hau nia bibi sira. \v 18 Hau hatete lo-loos ba o, uluk o sei joven, o kesi o nia kanotak hodi lao tuir o nia hakarak rasik. Maibee aban-bainrua o katuas ona, o sei lolo o nia liman atu ema seluk kesi i lori o ba iha fatin nebee mak o lakohi atu baa.” \v 19 Jesus nia liafuan nee foo sai oinsaa mak Pedro atu mate hodi hatudu sai Maromak nia kbiit boot.\f + \fr 21:19 \ft Tuir istoria balu, tinan tolu-nulu tan Pedro mos mate iha krus. Maibee nia senti nia la merese atu mate hanesan Nai Jesus, nunee nia husu atu sira prega nia ho ulun tuun.\f* \p Hotu tiha Jesus hatete ba Pedro, “Mai tuir Hau!” \s1 Eskolante nebee Jesus hadomi \p \v 20 Pedro hateke ba kotuk, nia haree eskolante ida nebee Jesus hadomi liu lao tuir sira. Eskolante nee mak uluk tuur sadere ba Jesus bainhira haan kalan hamutuk, nia mak husu ba Jesus dehan, “Nai, see mak atu faan Ita Boot?”\x + \xo 21:20 \xt João 13:25\x* \v 21 Bainhira Pedro haree eskolante nee, nia husu ba Jesus, “Nai, oinsaa kona ba nia?” \p \v 22 Jesus hataan, “Se karik Hau hakarak nia moris nafatin too Hau fila fali mai, o la presiza hatene. O tenki tuir Hau.” \p \v 23 Tanba Jesus koalia nunee mak ema nebee fiar ba Nia komesa konta ba malu katak eskolante ida nee sei la mate. Afinal Jesus laos dehan eskolante nee aban-bainrua la mate. Maibee Nia dehan, “Se karik Hau hakarak nia moris nafatin too Hau fila fali mai, o la presiza hatene.” \s1 João taka nia surat \p \v 24 Eskolante ida nee mak foo sasin kona ba akontesimentu sira nee. Nia mak hakerek buat sira nee, i ita hatene katak buat nebee nia foo sai nee loos hotu. \p \v 25 Sei iha buat barak tan mak Jesus halo. Se karik hakerek buat sira nee hotu, hau hanoin fatin iha mundu nee la too atu rai livru sira nee.