\id PHP \h Philippi \toc1 Philippi Mite Henga Paul Lekha Thot \toc2 Philippi \toc3 Philp \mt1 PHILIPPI \mt2 MITE HENGA \mt3 PAUL LEKHA THOT \is1 Kipa galjona \ip Malam non! Pathen toh kiguijopna hinkho lhum'a deljing \is1 Philippi Lekhabu sung thu umdan \ip Tahsan chate imatih chan'a kipana ding thudol Paul in ahilchen in ahi. Huhhingpu Yeshua a kipana ineiyu hi koiman eilahpehthei lou diu ahi, ati. Hahsatna dinmun ajong kipana aumin, kineosahna jeng ajong kipana aumin ahi; Yeshua hetna hi kipana le phattheina ahin, lunglhai sel'a ilamlhah teng kipana eipeuve ti, hiche lekhabu sunga kon muchet ahi. \is1 Lekha Thot jihpa chule ajih kum \ip Solchah Paul in AD. 60-62 sunga ajih ahi. Hichu Rome lengvaipoa kon songkul atanlaiya ajih ahi. \is1 Koi henga ajih ham? \ip Philippi mun'a tahsan chate dinga ajih ahin, hichu solam gamkai Greece ahi. Rome gamkaiya Philippi hi Europe pumpia dinga Solchah Paul in, Houbung aphudoh masatpen chu ahin, hichu AD 50 vel ahi. Philippi Houbung miten Paul kimanchah nading chalam ahinthot jal-uchun akipah lheh in, chule Paul in Houbung mite thuhil dihlouva kon akiven nadiuvin ahilchah in, kipum khat tah'a hinkho aman jing nadiuvin thupeh aneiye. \c 1 \s1 Lemna Thu \p \v 1 Hiche lekhathot hi Christa Yeshua a sohchang Paul le Timothy'a kon ahi. Keiman Philippia um Pathen mitheng teho Christa Yeshua a um upa ho le deacon ho jouse dinga kajih ahi.\x + \xo 1:1 \xt Act 16:12\x* \v 2 I-Pau Pathen le Pakai Yeshua Christa chun lungset le cham-lungmon napeuhen. \v 3 Nangho kalunga kageldoh chanin Ka Pathen kathangvah jinge. \v 4 Keiman taona kamanseh le kipah thanom tah in nangho jouse dingin kathumpeh jiuve. \v 5 Ajehchu Christa Kipana Thupha hillhangna thudol a, najah masat niuva pat tuni changeiyin nangho katohkhompi nahi jing uve. \v 6 Chule keiman nanghoa natohpha tongpan ah Pathen chun Christa Yeshua ahungkit nikho lhin masangsea Anatoh chu ajoma abulhit teiding ahi ti katahsan akichenin ahi. \v 7 Nangho nabonchauva thudol a keiman lung hitia kagel hi adih ahi, ajehchu nangho kalungsunga kagelkhoh jing nahiuve. Hichea hi keima songkul-lut thudol hihen chule Kipana Thupha lam dol a kihonna thu kaseina hihen chule thutah'a phudetna lam thudol hijongleh, nangho nabonchauva keima toh Pathen lungsetna kachan khompi nahiuve. \v 8 Ichangeiya nangho kangailut nahiuva chule Christa Yeshua milungsetnaa chu nangho nabonchauva kangai lheh u ahi chu Pathen in ahenai. \s1 Alekhathot ho ataopehna \p \v 9 Nanghoa ngailutna chu aha lonlhah cheh cheh a chule nangho hetna le hetkhenna a nakhantoube chehna dinguva katao ahi. \v 10 Ajehchu keiman ipipen chu kiphamoa ham ti nanghon nahetdiu kadeisahpeh nahiuvin, hitia chu Christa ahungkit nikho hunglhun kahsea ngailutna theng le nolnabei hinkho naman theina dingu kati ahi. \v 11 Nangho huhhing nachannau hi ga sona lama nadim jinguva, Yeshua Christa a chonphatna nahin khouva nasodoh theiyuva ahileh Pathen loupina le vahchoina hung hiding ahi. \v 12 Chule kasopite, nanghon kahinkhoa ahung sohsaho chengse chu ipipen chu hita jongleh Kipana Thupha machalsahna dinga soh ahi tihi nahet dingu kadeiyin ahi. \v 13 Ajeh chu amitakip, hiche leng inpia umho eivesuiya pang sepai ho chan gei hin Christa jal a thihkhaova kihen kahi ti ahetsoh keiyu ahi.\x + \xo 1:13 \xt Act 28:30\x* \v 14 Chule keima songkul'a eikikoi jeh a hikoma um atahsan jousen lungngamna le hansanna aneiyuva Pathen thu chu kichatna neilouva aseitheiyu ahi. \v 15 Mi phabep ho chun Christa thu chu kimit thipna le midehnan aseiphongun, chule mi phabep hon lungdih pun aseiyuve, kiti ahi. \v 16 Amaho chun Kipana Thupha hongbit a panga kahi aheuvin, keima eingailut jeh uva aseiphongu ahi. \v 17 Midangho vang chun Christa thu aseiphongu chu, chang phatchomna lunggel, lungdihpua hilou, thihkhauva kakihen hi bolgenthei bea kaumna ding ngaitoa thuseiphonga ahiuve. \s1 Paul lungsunga kipana \p \v 18 Hinlah hichu imacha akhohpoi. Alung gonu chu dihlou hihen, adih hijongleh, Christa thuchu akiseiphong poule kipah a kahi. Chule kipah jomnalai ding kahi. \v 19 Ajeh chu keima dinga nataovu chule Yeshua Christa Lhagao panpina chu, keima eikilhadohna hunghi ding ahi. \v 20 Ajeh chu keiman ginchatna le kinepna bulhingset kanei chu, keima jachatna a kachuhlou helding, hinla keima Christa dinga masanga banga lung ngama kaumjom ding ahi. Chule kahinkho hi hinna hihen, thina hijongleh Christa jabolna hung soh ding ahi ti katahsan e. \s1 Hin chu Christa, thi hamphatna \p \v 21 Ajehchu keima dinga hin kiti hi Christa dinga hin ahin, chule thi chu aphajo cheh ahi. \v 22 Hinlah tahsaa kahinle, keiman Christa dinga tohga phajo kaboldoh ding ahi. Hijeh chun hoijoh hi aphajo ham ti kahepoi. \v 23 Keima lung ngaichat ni neiya lunggel kichi-ah a uma kahi: Keima kache a Christa toh umkhom chu gamchenga keima dinga phajo'ah ahi. \v 24 Hinlah nangho khohsahna a tahsaa kahinjom ding hi kiphamo joa ahi. \v 25 Nangho jouse tahsanna a nakhantou-uva chule kipana a hetna naneitheina dinguvin, keima hingnalai ing ting nakithopi jomuvinge, ti ginchat hi kaneiyin kahen ahi. \v 26 Chule keima nangho henga avela kahung kit tengleh nanghon Christa Yeshua a kisonna naneibe chehna dinguva kahinkhoa ipi aboldoh ham ti nahet dingu ahi. \v 27 Chukalvalin, nangho van-gam mite chonin chon un, Christa Kipana Thupha to kitoh in hinkho manguvin. Chuti chun keiman kahunga nangho kahungmu u hihen ahilouleh athua nachung thu'u kajah tho hijongleh, nangho lhagao khat le lungkhatpua nadin khomuva chule Kipana Thupha thua tahsan gal nasatu thudol chu henange. \v 28 Chule namelmateu kichatsahna a chun kichahih beh un. Hichu amaho kisuhmangna dinga amelchihna hung hiding, hinla nangho vang Pathen Amatah chun nahuhdoh dingu photchetna ahi. \v 29 Ajeh chu nangho Christa tahsanna a chanpha seh changa nahi pouve, hinlah Ama jal a hahsatna jong thoh dinga chanpha changa nahiuve. \v 30 Hijeh chun masanga thoh gim puma kagalsat namu uvin, tujeng in jong naja soh keiyun ahi. \x + \xo 1:30 \xt Act 16:19-40\x* \c 2 \s1 Christa akineosah chule choisanga aumna \p \v 1 Hiti ahijeh chun Christaa hina jal a kitilkhouna um nam? Angailutna a kona lhamonna um nam? Lhagaova kiloikhomna um nam? Lung nemna le kikhotona um nam? \v 2 Chuti ahileh nanghon neikipasah tahbeh uvin, chuti chun lung pumpia thukhat kisauvin, khat in khat ngailu uvin, chule lunggel kithakhat neiyin chule doi kithakhat hiuvin. \v 3 Chang kilunggel bol hih in, midang pachat hol hih'in. Kineosah in, nangma sanga midang chu aphajon gelin. \v 4 Naphatchomna dingbou velouvin, midang phatchomna ding jong ven. \v 5 Christa Yeshuan anei lunggel ngaito tobangma chu nanghon jong neiyuvin. \v 6 Ama Pathen ahijeng vang'in, Pathen toh kibah a, kolchah den chu abolpoi. \v 7 Chusangin, Pathen ahina dinmun chu alhakangin, soh hina a kingainemna aneiyin chule mihem ahungkiso chun mihem pen ngaiyin ahung pengin, \v 8 Pathen seingaina jal'in Ama akineosah jengin chule thingpela migilou thina dinmun akilhentai. \v 9 Hijeh chun, Pathen in jabolna sangpen chan gei chun achoisangin chule min dang jouse lah a min chungnung pen chu Ama apeh ahitai. \v 10 Hitia chu Yeshua mina Van mun'a, chule leiset chunga, chule leinoiya hijongleh khupnei jouse dilsu diu,\x + \xo 2:10 \xt Isa 45:23\x* \v 11 Chule paonei jousen Yeshua Christa hi Pa Pathen loupina dinga Pakai tia aphondoh cheh dingu ahi. \s1 Vah tampi banga vannoiya vahta ding \p \v 12 Kangaitah teho, keiman nangho kaumpi petuva kahilnaho nangai bangu chun tu kaumlou pet dehset hin Pathen chu jana lentah le kichatna naneiyu photchetnan, huhhingna chu nahinkho'uvah anatoh in sodoh un. \v 13 Ajeh chu Pathen nasung uva natonga chun Alunglhaina tohdohna dinga ngaichatna le tohdoh theina tha napeuhen. \v 14 Nabol chasun'u chu phunchelna le nelkalna jaotha louvin bolun. \v 15 Hitia chu koima chan Pathen chate nahi nauva nalheplhah louna dingun hiche khang gitlouna le vahkoi mite lah a vannoiya hinna vah chu vahdohsah un.\x + \xo 2:15 \xt Danbu Ni Na 32:5\x* \v 16 Hinna thuchu tuhchah un hitia chu Christa ahung nitengleh keima kilhaitetna a kajao hi mohjenseh a lhai kahilou, mohseh a tonggima kahilou chu kisonpia kaneitheina ding ahi. \v 17 Hinlah keiman kahinkho hi Pathena dia kilhaina a tuisun a kasunlhah ding hijongleh kipah ingting nanghoa tahsan umtah'a Pathena nakikatdoh tobangu hiding ahi. Keiman hiche kipana chu chan neithei nahi cheh dingu kadeipeh nahiuve. \v 18 Henge, nangho kipah unlang, keiman jong nakipa huvinge. \s1 Timothy le Epaphroditus \p \v 19 Pakai Yeshua lunglhaina ahileh Timothy hi nangho vila hinsol ding kati ahi. Chuteng chuleh nangho iti naumu aman eihil a konin keidingin jong kisuhhalna hinte. \v 20 Ajeh chu nangho phatna ding lungdihpua lunggel ngaitona nei Timothy tobang nagelkhoh diu kahehih e. \v 21 Midangho hin ama ama phattouna ding kigelkhoh'ah ahiuvin Yeshua Christa lam thu chu agelkhoh pouve. \v 22 Hinlah Timothy hin amatah ahinan photchenna aneiyin, hiti hin chapa le apa tobang'in kipana thupha seiphongnaa keimatoh tongkhom ahi ti nanghon naheuve. \v 23 Hilai muna kachung thu ipi aso aphotchetna aum tengleh ama nangho henga hinsol ding kati ahi. \v 24 Chule Pakaiya kakisonna chu nanghoto kimuto vahding hi kakineme. \v 25 Tutadia dingin Epaphroditus nahenguva hinsol ding kangaito ahi. Amahi sopi dihtah tohkhompi ahi. \v 26 Aman namu nomlheh jenguvin nahenguva kahinsol e. Chule ana dammo thudol najah uchu phamo asalheh jenge. \v 27 Tahbeh in ama ana dammon chule thidehchet anahi'e. Hinla Pathen mikhotona chu achangin chule keima eikhoto dehset ahi. Ajeh chu keima lungkhamna chung chona lungkhamna kaneibe louna ding hiya ahi. \v 28 Hijeh a chu ama nangho koma hinsol ding kagelkhoh ahi. Ajeh chu nanghon ama namu tenguleh nakipa uva chule nangho kalung olmopeh tahlouna ding ahiye. \v 29 Christian kingailutna chun kipah thanomtah in ama analemuvin chule hitobang mihi jabolna nei chu thilpha ahi. \v 30 Ajeh iham itileh Christa natohna a ahinkho ahahsatna ato ahi. Chule nanghon mun gamlatah a kona naboltheilou diu jeh a nangho thalhenga keima dinga aman eibolpeh ahi. \c 3 \s1 Adihtah photchetna \p \v 1 Kasopi ngaitah teho, ipi chu hita jongleh Pakaiya kipah thanom'un. Hitiho seiding hi kachimpoi, chule hiche hi natahsanu honbitna ding ahijoi. \v 2 Chuche uicha ho lah a chun chingtheiyun–kihongphauvin, hitobang miho chun thilse abolun, hitobang miho chun huhhing channa dinga chep natan diu ahi atiuve. \v 3 Ajeh iham itileh eiho Pathen lhagaova kon a Pathen hou cheptan tahbeh ihiuvin, Yeshua Christa natoh chaisa a chu kingamdet'a, tahsalama kisonna neilou ihiuve. \v 4 Keima tahsalam boltheina jeh a kisong jeng jongleng kisong thei kahi. Tahbeh mongin midangin tahsa lama kisonna aneitheile keiman kisoncheh theina kaneiye. \v 5 Keima ni-get nia cheptan kahin, Israel mi hina pen-gui chu kaneiyin, chule Benjamin phunga kon Hebrew mi atahbeh chu kahi. Judate Dan juina lama hakattah Pharisee ho lah a mi kahi;\x + \xo 3:5 \xt Rm 11:1; \xt Act 23:6; 26:5\x* \v 6 Keima katom ngai behseh jeh in houbung chu hoisetah in kana gimbol in, chule chonphat lamdol a keima danthua nolnabeiya jui bukima kahi.\x + \xo 3:6 \xt Act 8:3; 22:4; 26:9-11\x* \v 7 Keiman hichehohi atila chu manlutah a kana ngaisang anahi, hinlah tun keiman Christan anatoh chaisa jal'in hiho chu mohseh in kageltai. \v 8 Christa Yeshua chu Pakai ahi tia kahet a pat'in hiho jouse chu pannabei bep in kagel tai. Keiman Christa chu kaphatchompi theina dinga thil adang jouse chu nen kikholkhom tobang bep'a kangaitoa kanungsun ahitai. \v 9 Danthu juina a keima chonphatna chu hitalouva Amatoh thakhat kahia hitia chu keima Christa tahsan jal a chonpha eikisima ahitai. Ajeh chu tahsan jal'a Pathen in eiho chonpha a eisemu ahitai. \v 10 Keiman Christa chu kahet nomin, agimthohna chu thoh khoma, athina chu chankhompi kahi theina ding chule Ama thinaa kona kaithoupa thahat thilbol theina chu kachan theina ding kati ahi. \v 11 Hitia chu ipi iti jongleh keiman thinaa kona thokitna chu kachan teiding ahi. \s1 Abidoi lam kat jing ding \p \v 12 Keiman hicheho chu kaneitai kati ahipoi, ahilouleh keima chamkimna chu chang kahitai katipoi. Hinlah keima Christa Yeshuan einei banga hi keiman jong hiche chamkimna chu kaneina teiding kadel ahi. \v 13 Kasopiteho, keiman hichu kanei hih laiye, hinla hiche thil khat bou hi kagut ahi. Keiman achesa thil chu kasumilin, kamasanga ipi umham ti kagelkhoh in ahi. \v 14 Keiman kilhaitetna chu achaina geiya lhailhunga chule Pathen in Christa Yeshua a eikounau van kipaman sanna ding mun chu hadel'a del kahi. \v 15 Lhagaova apilhing chengsen hichehoa hin kinoptou hite. Ipiham jeh a lungkim louna nei aumle, hijong chu Pathen in naseichet peh tauvinte. \v 16 Hinlah eihon imasonnau chan geiya hi i-tuhchah diu angaiye. \v 17 Sopi deitah teho, keima umchan tobang hin nangho jong um uvin, chule keimaho nung juiya pangho um chana konin kihil uvin.\x + \xo 3:17 \xt 1 Crth 4:16; 11:1\x* \v 18 Ijeh inem itileh masanga kanaseipeh matchet jiu bangun chule tua jong kamit a kamitlhi puma kaseipeh u ahi, amaho chu achonnau chun Christa Thingpel melmaho ahiuve ti aphotchenu ahi. \v 19 Amaho chun mahthahna lam amanouve. Amaho atumpiu chu a pathenu ahi, akithangatnau chu jachat akimuna diu, amaho chun tuhinkhoa dingbou agelu ahi. \v 20 Ahinlah eiho Pakai Yeshua Christa chenna van-gam mite ihiuve. Chule eiho huhhingpu ahungkitna ding chu kinem'a ngah jinga ihiuve. \v 21 Aman itahsau thithei hi alah a, Amaa banga loupina vouphea akhel ding, Aman thil ijakai athuneina thunoiya akoi banga athua ahin nunsah ding ahi. \c 4 \s1 Pakaiya kipah thanom un \p \v 1 Hijeh chun kasopi deitahteho, Pakaiyah umdet jingun. Kasopi deitahteho keiman nangho kangailu uvin chule kamunom uve, ajeh chu nangho hi kakipana le kanatohna kalallukhuh nahiuve. \v 2 Tun keiman Euodia le Syntyche hengah, Pakaiya nahi lhon jeh in nakitomo nalhon chu umsah lhon tahih in tia kangehlhon nahi. \v 3 Chule nangma katohkhompi dihtah, nangman hiche numei teni hi kithopin, ajeh chu amani hi mi dang kipana thupha seiphong pehnaa gun chutah a pang lhon'ah ahi. Amani hi Clement to chule Hinna Lekhabua amin kisun dang hoto tongkhoma ahiuve. \v 4 Pakaiya kipahtah in umjingun. Avel'in tikit inge–Kipahtah in umjingun. \v 5 Amitakip in naum nauva nabol jouseuva lunggel toh them nahiu hehen. Pakai hungloi tading ahi geldoh un. \v 6 Imacha lungolmona neihih un, chusangin, imalam jousea dingin taovun. Nangaichat chu Pathen henga seiyun, chule athilbol dohsaho jal in thangvahna peuvin. \v 7 Chuti henlang hileh Pathena cham-lungmonna, ijakai hetna a khelsohkeiya chun, nalungu le nalungthimu Christa Yeshua a nahi jaluva chu napeh dingu ahi. \s1 Thil hicheng hi gel un \p \v 8 Chule tun, kasopi deitah teho, achaina keiyin-akitah lam, ja-umdollam, adihlam, athenglam, lungset umle pachat umlam, aphalam le pachat theilama auma ahileh hitiho hi lunggel un. \v 9 Nanghon keiya kon a nakihilsa hou, nasansa ho-u chule keima a kon a najahsa hou le namusahou nitin in juiyun. Chuteng cham-lungmon Pathen chun naumpi dingu ahi. \s1 Philippi mite \p \v 10 Nanghon keima neigelkhoh kitnau jeh a Pakai iti kavahchoi hitam! Nanghon keima neigelkhoh jinguve ti kahei, hinla nanghon chutia kithopina thei phat kijen namulouvu ahi. \v 11 Hichu kangaichat umjeh a kasei ahipoi, ajeh chu keiman kanei khama chu lung lhaiya umje kahet ahi. \v 12 Keiman imacha neilouva um ahilouleh ijakai neiya umje kahen ahi. Itobang phat hunglhung dinga jong, oivaset ahilouleh keltah a umje jong chule ninglhingset hihen lhomcha hijongleh hiche thuguh chu kahet ahitai. \v 13 Ajeh chu keima thahat eipea Christa jal a chu ijakai bolthei kahi. \v 14 Hitima chun, nanghon tupet kahahsatna a neipanhu uhi nabol phalheh jenguve. \v 15 Philippia um nanghon nahenguva Kipana Thupha kahinpohpeh uva chu, nahetma banguvin, sum le paiya eikithopia nangho bou nahiuvin chule Macedonia a kona kagakholjin patkit chun koima houbung in achutibol pouvin ahi. \v 16 \x + \xo 4:16 \xt 2 Crth 11:9\x*Thessalonica kho a kaumpet jengin jong kithopina khatveiseh hilouvin avel in neihin thot uvin ahi.\x + \xo 4:16 \xt Act 17:1\x* \v 17 Keiman hiche kaseihi nanghoa thilpeh chu kangaichat ahipoi. Chusangin, lungsetthem nahijal uva kipaman nasandiu chu kadeijoh ahi. \v 18 Tupet in kangaichat jouse kaneiye-chukalval in Epaphroditus khut a nathil peh u chun ninglhingset in eineisah'e. Hicheho chu kilhaina gimnamtui kihal Pathena dinga santheile lunglhai umtah ahi.\x + \xo 4:18 \xt Potdohbu 29:18\x* \v 19 Chule hiche Pathen, keima eigelkhohpeh a chun, aloupinaa Christa Yeshua a ahao dungjuiyin nangaichat jouseu chu pebukim nauvinate. \v 20 Tun I-Pau Pathen'a chun loupina jouse atonsot atonsot in umjing hen! Amen. \s1 Achaina temna \p \v 21 Pathen mithengte jouse, Christa Yeshua a hiho jouse chu keima a konin salam anapeuvin. Sopite kaumpi chengsen salam nahin peuvin ahi. \v 22 Chule Pathen mithengte adang dangho jousen salam nahin thot uve, adehset in Caesar insung mitea konin salam napeuve. \p \v 23 Pakai Yeshua Christa lungsetna chun nalhagaovu umpi hen.