\id MAT \h Matthew \toc1 Matthew Sut Kipana Thupha \toc2 Matthew \toc3 Matt \mt1 MATTHEW \mt2 KIPANA THU \is1 Lenggam kidang dehset ahung um \is1 Yeshua Messiah hina a athusei le athilbol hon khanglui chonna asuhkeh \is1 Gospel Matthew lekhabu sung thu umdan \ip Gospel Matthew hin Yeshua hi Leng Messiah ahijeh a, alenggam tungdoh dinga hung ahi thudol aseiyin ahi. Hiche lekhabua hin Yeshua phunggui le apen pet thusoh ho aseiyin, khanggui thua akipatna hin, Themgaovin ahung guilhung ding mu masatna neiya athuseidoh hi, datmo thei tah in aum'in ahi. Yeshua khanggui thudol Matthew jihna ahin, Pathen a kon'a Jubilee kum hung kipat thudol phondohna aneiyin ahi (Lev. 25:8-55; 27:16-25). Matthew hin Jews nam mite thusim alhangpin hop thum'in ahom khen in chule Yeshua leiset a ahung na, apului ho khang hi khang som le li in thumvei akhen in: “Abraham apat David geiyin khang som le li, David apat Babylon a tolmanga aum geiyu khang som le li, chule Babylon a tolmanga aum uva pat Messiah hung phat gei khang som le li, tin ahom khen in ahi,” \xt Matt 1:17\xt*. \is1 Lekhabu jihpa chule ajih kum \ip Hiche Gospel hi Matthew, Judah nam mi, Rome solkal kai donga anapang, Levi tia kihepa jih ahi. \ip Matthew hi Lungsetna Khang hung lhun, khang masa akimlai AD 50-60 don a kijih ahi. Ajeh chu Pakai Yeshuan leiset hinkho aman lai, ahinkho kichaiya thina ajoa athodoh jou, van a akal kona vailhahna thu asei geiya kijih ahi. Chule Jerusalem Hou in kisuh chim AD 70 masang thusoh ho thudol kisun ahijeh'in, AD 50-56 hidin ginchat ahi. \is1 Koi henga chule ipi jeh'a ajih ham? \ip Jews nam mite ding dehset'a kijih ahi. Ajeh chu amahon ana nga jing'u Messiah chun, Pathen Lenggam leiset a tungdoh ding le athensoa hung ahitai, ti aphondoh ahi. Matthew hin Yeshua Christa Kipana Thupha hi, atahsan hon Thulhun Luiya photchet na apeh Messiah chu ahitai, ti aphotchen ahi. \c 1 \s1 Yeshua Messiah khanggui \p \v 1 Hiche hi Abraham le David a\f + \fr 1:1 \ft David chapa Yeshua Messiah\f* kona hung kikhai lha, Messiah Yeshua khanggui thu kisun doh chu ahi. \v 2 Abraham chapa chu Isaac, chule Isaac chapa chu Jacob, Jacob chapa chu Judah le asopite ahiuve. \v 3 Judah chapa chu Perez le Zerah ahilhon in (Anu lhon chu Tamar ahi), chule Perez chapa chu Hezron, chule Hezron chapa chu Ram ahi. \v 4 Ram chapa chu Amminadab, chule Amminadab chapa chu Nahshon chule Nahshon chapa chu Salmon ahi. \v 5 Salmon chapa chu Boaz (Anu min Rahab) ahin, Boaz chapa chu Obed (Anu chu Ruth) chule Obed chapa chu Jesse ahi. \v 6 Jesse chapa chu Leng David, chule David chapa chu Solomon (Anu chu Uriah jinu Bathsheba) ahi.\x + \xo 1:6 \xt 2 Lengte 24:14,15; 2 Thusimbu 36:10; Jeremiah 27:20\x* \v 7 Solomon chapa chu Rehoboam ahin Rehoboam chapa chu Abijah chule Abijah chapa chu Asaph ahi. \v 8 Asaph chapa chu Jehoshaphat ahin, Jehoshaphat chapa chu Jehoram ahin chule Jehoram chapa chu Uzziah ahi. \v 9 Uzziah chapa chu Jotham ahin, Jotham chapa chu Ahaz chule Ahaz chapa chu Hezekiah ahi. \v 10 Hezekiah chapa chu Manasseh ahin, Manasseh chapa chu Amon ahin, chule Amon chapa chu Josiah ahi. \v 11 Josiah chapa chu Jehoiachin le asopi pasal ho ahiuve (Babylon a apuimang laiyuva peng ahiuve). \v 12 Babylon a puimang ahi jouvin: Jehoiachin chapa chu Shealtiel ahin, chule Shealtiel chapa chu Zerubbabel ahi. \v 13 Zerubbabel chapa chu Abiud ahin, Abiud chapa chu Eliakim ahin, chule Eliakim chapa chu Azor ahi. \v 14 Azor chapa chu Zadok ahin, Zadok chapa chu Akim ahin, chule Achim chapa chu Eliud ahi. \v 15 Eliud chapa chu Eleazar ahin, Eleazar chapa chu Matthan ahin, chule Matthan chapa chu Jacob ahi. \v 16 Jacob chapa chu Mary jipa Joseph ahi. Hiche Mary a kona hi Yeshua kiti Messiah chu ana peng ahi. \v 17 Achunga ki jihdoh ho hi—Abraham apat David chan gei khang som le li sung ahin, David apat Babylon a puimanga aum gei chu khang som le li sung ahin, chule Babylon a puimanga aum uva pat Messiah hung chan gei chu khang som le li ahi. \s1 Yeshua Messiah pen \p \v 18 Hiche hi Yeshua Messiah hungpen thudol ahi. Anu Mary hi, Joseph to kicheng dinga kitepna neisa ahi. Ahinlah aum khom masang lhon in, Lhagao Theng thilbol theina a nungah theng ahipet in, amanu hi naovop ahi akihedoh tai.\x + \xo 1:18 \xt Lk 1:27\x* \v 19 Chutah in, aji dingpa Joseph chu mipha ahijeh'in, japi het in jumna ape nom pon, hijeh chun guhthim'a kikhenpi din lunggel aneitai. \v 20 Hitia lung angaito lai hin Pakai vantil khat ahenga ahung kilah in ajah a “Joseph, David chapa, Mary chu ji dia nakipui ding kicha hih in, ajeh chu naocha asunga umkhu Lhagao Thenga kona kijil ahi. \v 21 Chule amanu hin chapa khat ahin nei ding, nangman amin Yeshua tia nasah ding ahi, ajeh chu Ama hin Amite achonset nauva kon'a ahuhhing ding ahi,” ati.\x + \xo 1:21 \xt Lk 1:31\x* \v 22 Hiche ho jouse hi Pakai thupo, athemgao thusei gui lhunna dinga sohdoh ahitai: \v 23 “Vetem un! Nungah theng khat in nao ahinvop ding ahi! Amanu hin chapa khat ahin ding chule amin Emmanuel\x + \xo 1:23 \xt Isa 7:14; 8:8 \x* asah dingu hichu ‘Pathen in eium piuve,’” tina ahi.\x + \xo 1:23 \xt Isa 7:14\x* \v 24 Chujouvin Joseph ahung khahdoh phat in, Pakai vantil thupeh bang in abol in, chule Mary chu ajidin akipui tai. \v 25 Ahinlah achapa pen masang sen amanu hi kitoh khah pilou hel in aum in, chuin Joseph chun amin Yeshua asahtai.\x + \xo 1:25 \xt Lk 2:21\x* \c 2 \s1 Solam a kon miching ho \p \v 1 Leng Herod vaipoh laiyin, Judea gam Bethlehem a Yeshua ana peng in ahi. Hiche pet chun solam gamkai hoa kon in miching phabep Jerusalem khopia ahung un, amaho chun adong un, \v 2 “Juda nam mite lengthah hungpeng chu hoilaiya umham? Kei hon Ama ahsi hung sohdoh chu solam a kamu uvin chule Ama chu, hou dinga hunga kahiuve,” atiuvin ahi. \v 3 Leng Herod chun hiche thu ajah phat in ama le Jerusalem a cheng jouse alung kham lheh jeng un ahi. \v 4 Aman thempu pipui ho leh hou dan thuhil ho akhom in “Messiah hoilai muna peng ding ham?” tin amaho chu adong tai. \v 5 Amahon adonbut un, “Judea gam Bethlehem a atiuve, ajeh chu themgao vin hiti hin ajih e: \v 6 ‘Chule nangma, vo Bethlehem Judah gam'a um, Judah khopia vaipo holah a aneopen nahi poi, ijeh inem itileh nangma a kona vaipo khat, kami Israelte ching dingpa chu hung ding ahi,’” atiuve.\x + \xo 2:6 \xt Micah 5:2; 2 Samuel 5:2\x* \v 7 Chutah in Herod chun miching ho chu guhthim in aki houpin, amahoa kon in ahsi akimu masat phat chu ahedoh tai. \v 8 Chutah in aman amaho chu aseipeh in, “Bethlehem a che uvin chule naosen chu ching thei tah in gahol un, ama chu namu teng uleh, hungkit un chule keima neiseipeh un, chutia keima jong kaga chea Ama chu kaga hou theina ding in,” ati. \v 9 Lengpa thu ajah jou uchun miching ho chu ache uvin ahileh, solam a ahsi amu uchu amasang uva ache peh in, Bethlehem lama apuiyun chule naosen umna mun chunga chun akingan ahi. \v 10 Amahon ahsi chu amu phat uvin, amaho chu kipanan alungu alodim tai! \v 11 Amaho insunga alut uva ahileh naosen chu anu Mary toh ana umkhom amu uvin, chuin amaho aboh khup uvin, Ama chu ahou tauve. Chuin amahon agou bom'u chu ahong doh uvin, ama chu Sana, Bego chule Myrrh kipa thilpeh in ape tauvin ahi. \v 12 Chujouvin amahon adalhah tauvin ahileh, Pathen in amang uva Herod heng lama kile lou dinga agihsal jeh'u chun, lam chom aho uvin agam lam uva akile tauve. \s1 Egypt a ajam-u \p \v 13 Miching ho ache doh jou uvin, Pakai vantil khat Joseph mang'in akilah in, “Kipatdoh in! Egypt gama naosen le anu chutoh jam uvin. Hiche mun achun hung kile kit dinga kaseipeh kahsen umden un, ajeh chu Herod in naosen chu tha dinga ahol ding ahi” tin aseipeh tai. \v 14 Chuche jan chun naosen chutoh anu Mary chu Joseph in apuiyin Egypt'a din, hiche mun chu adalha tauvin ahi. \v 15 Chule Herod thi kahsen chua chun aum den tauve. Hiche hi Pakaiyin themgao kam'a ana phondohsa: “Keiman ka Chapa chu Egypt a kakou doh e” ti gui lhunna ahi.\x + \xo 2:15 \xt Hosea 11:1\x* \s1 Herod in chapang ho atha \p \v 16 Miching hon angol bol'u Herod chun ahet doh phat in alung hang lheh jengtai. Aman chapang pasal jouse, miching hon ahsi so masat phat aseiyu totoh in, kum nia lhah noi-lamse Bethlehem sung le akimvel sea sepai ho asol in agatha sahtai. \v 17 Herod khansetna hi Pathen in themgao Jeremiah henga ana seisa: \v 18 “Ramah ah ka awgin akijai-Kana le lunghemna nasatah chu! Rachel in achate akapin, amaho athitah jeh uvin, lhepbi ding anom tapoi,” kiti chu gui lhunna ahi.\x + \xo 2:18 \xt Jeremiah 31:15\x* \s1 Egypt apat Nazareth ahung kileu \p \v 19 Herod athi phat in, Pakai vantil khat chu Joseph henga amang in, Egypt a aumpet in ahung kilah in, \v 20 “Kipatdoh in naosen chule anu chu Israel gam'a puikit in, ijeh inem itileh naosen tha ding ana goho chu athi tauve” tin vantil in aseipeh in ahi. \v 21 Chuin Joseph akipat doh in chule Israel gam lama Yeshua le anutoh ahung kile tauve. \v 22 Ahinlah aman Judea vaipo thahpa chu Herod chapa Archelaus ahi ti ahetphat in, chuche mun a gache ding akicha tai. Ajan manga gihsalna amutah jeh in Galilee gam lam a ding in akipat doh tai. \v 23 Hiti chun hiche insung chu Nazareth kiti khopi khat a chun aga cheuvin chule hichea chun acheng tauve. Hiti chun themgao thusei “Ama Nazareth mi kiti ding ahi” kiti chu agui lhung tan ahi.\x + \xo 2:23 \xt Mk 1:24; Lk 2:39; Jn 1:45\x* \c 3 \s1 Twilutsah John in lampi asemtoh \p \v 1 Hiche nikho lai chun Twilutsah John chu Judea gamthip'a ahung in chule thu aseiphong in athupoh chu, \v 2 “Nachonset nau dalha uvin chule Pathen lam a hung ki heiyun, ijeh inem itileh Van gam anaitai” ati.\x + \xo 3:2 \xt Matt 4:17; Mk 1:15\x* \v 3 Themgao Isaiah chun John chung chang hitin ana seiye, “Ama hi gamthip'a khosam aw chu ahi, Pakai hung nading lampi sem un, Ama ding in lampi theh ngim un” ati.\x + \xo 3:3 \xt Isa 40:3\x* \v 4 John kivon na chu sangongsang mul kikhui ahin, chule akong kimvel achun savun konggah akigah in, chule khaokho le gamkhoiju chu an in anen ahi.\x + \xo 3:4 \xt 2 Lengte 1:8\x* \v 5 Mihonpi chu Jerusalem kimvel le Judea gam chule Jordan phaicham kimvela kon in, John ve ding le athusei ngaiya hung ahiuve. \v 6 Chuin amahon achonset nau aphongdoh un, Jordan vadunga chun aman amaho chu baptize achansah in ahi. \v 7 Ahinlah aman Pharisee ho le Sadducee ho chu baptize chansah vea ahungu amun, amaho chu asosal in, “Nangho gul chilhah ho, Pathen lung hanna hung lhung dinga kon jam dohna dinga koiham nagih uva?\x + \xo 3:7 \xt Matt 12:34; 23:33\x* \v 8 Nachonset nauva kon'a nalung heiyu chule Pathen lam nangat'u chu, aphot chenna na hinkho uva tahlang un. \v 9 Nangho khat in khat komah, ‘eiho Abraham chilhah ihiuvin, huhbit in um nau hite’ tin kisei pehto hih un. Hichu imacha ahipoi, ajeh chu kaseipeh nahiuve, Pathen in hiche songchang ho lah a kon a hi Abraham chate asemdoh thei ahi.\x + \xo 3:9 \xt Jn 8:33\x* \v 10 Tu jenga jong Pathen thu tanna heicha koisa a uma, thingphung ajung geiya kaldoh dia gonsa ahitai. Thingphung gapha hin sodoh lou jouse chu kiphuh lhu ding chule meilhum sunga kilehlut ding ahi.\x + \xo 3:10 \xt Matt 7:19\x* \v 11 Achonsetna a kon'a lungheiya chule Pathen lam'a hung kihei ho chu, keiman twiya baptize kachansah ahi. Hinlah keima sanga gamchenga lenjo chu ahunge; keima hi ama soh, akeng chot choi dinga jong chu kilom kahi poi. \v 12 Aman changtah'a kona changsi khendoh dinga agodal akichoiya asep dia kigosa um ahi. Chule aman achangphol kimvel chu asuh theng'a changtah chu achang pang'a akhumlut ding, hinlah changsi chengse vang chu mei mit theilou meikong'a kilehlut ding ahi,” ati. \s1 John in Yeshua Baptize achansah \p \v 13 Chutah in Yeshua chu Galilee a kon in, Jordan luiya John in baptize achansah ding in agachen ahi. \v 14 Hinlah John chun ana janom hihbeh in, “Keima hi nangman baptize nei chansah dia kiloma kahi, i-atileh kei koma hunga nahim,” ati. \v 15 Hinlah Yeshuan aseiyin, “Hiche hi bol dinga lom ahi, ajeh chu Pathen in angeh jouse iboldoh tei ding ahi,” ati. Hiti chun John in Ama chu baptize achansah tai. \v 16 Baptize achan jouva Yeshua twi lah'a kona ahung potdoh pet in, vanho chu Ama ding in ahung kihong doh in, chule Pathen Lhagao chu vakhu tobanga ahung kumsuh a chule achung'a aumden chu amun ahi. \v 17 Chuin van'a kon aw khat in, “Hiche hi Ka Chapa dei umtah le ngailut umtah, kipana sangpen eipea chu ahi,” tin aseiye.\x + \xo 3:17 \xt Semtilbu 22:2; Labu 2:7; Isa 42:1; Matt 12:18; 17:5; Mk 1:11; Lk 9:35\x* \c 4 \s1 Yeshuan lhepna ato \p \v 1 Chutah in Yeshua chu lhagao puiyin gamthip'a diabol lhep patep dingin aum tai.\x + \xo 4:1 \xt Heb 2:18; 4:15\x* \v 2 Ni somli le jan somli jen, an ngol ahijeh chun agil akel behseh jeng in ahi. \v 3 Hiche phat sung chun Diabol chu ahung in ajah a, “Nangma Pathen Chapa nahileh, hiche songchang hohi changlhah akiso theina ding in thu pen,” ati. \v 4 Hinlah Yeshuan ajah a, “Ahipoi! Pathen Thubun aseiye, Mihem changlhah bouva hingthei ahipoi, Pathen kam sunga kon hung potdoh Thua bou chu hing ding ahi,” ati.\x + \xo 4:4 \xt Danbu Ni Na 8:3\x* \v 5 Chuin Diabol chun khopi theng, Jerusalem hou in ting vuma chun adinsah kit in, \v 6 ajah a, “Nangma Pathen Chapa nahileh, ki chomlhan!” Ajeh chu Pathen Thubun aseiye, “Aman avantil te nangma hongbit dinga thu apeh ding, chule amahon nangma akhut uva nadop doh dingu chutia chu nangman nakeng phang jeng jong songa nakita khah lou ding ahi,” ati.\x + \xo 4:6 \xt Labu 91:11,12\x* \v 7 Yeshuan adonbut in, “Pathen Thubun hitin jong aseiye, nangman Pakai na Pathen chu lhem patep hih in,” ati.\x + \xo 4:7 \xt Danbu Ni Na 6:16\x* \v 8 Chujouvin Diabol in molsang chungvum a chun apuiyin chule vannoi lenggam jouse le aloupina ho avetsah in ahi. \v 9 Aman ajah a, “Nangma naboh khup'a chule keima nei houva ahileh, keiman nangma aboncha hi kapeh ding nahi,” atikit in ahileh, \v 10 Yeshuan ajah a, “Satan, hichea kon hin potdoh'in. Ajeh chu Pathen Thubun aseiye, nangman Pakai na Pathen chu nahouva chule Amabou najen ding ahi,” ati.\x + \xo 4:10 \xt Danbu Ni Na 6:13\x* \v 11 Chutah in Diabol chu ache mang in, chuin Vantil te ahung un, Yeshua chu ahung jen le tauve. \ms1 Yeshua natoh kipan \p \v 12 Yeshua chun John aman tauve tithu ajah phat in, Judea gam adalhan Galilee gama ahung kile kittai.\x + \xo 4:12 \xt Matt 14:3; Mk 6:17; Lk 3:19,20\x* \v 13 Ama amasatah in Nazareth chen, chuin chu mun chu adalhan, Zebulun le Naphtali gamkai sung Galilee twipi panga, Capernaum khoa aga cheng in ahi.\x + \xo 4:13 \xt Jn 2:12\x* \v 14 Hichu Isaiah Themgao kam a Pathen thusei: \v 15 “Zebulun le Naphtali gam, twipi pam, Jordan vadung gal'a Galilee gam, chidang nam dang tampi umna mun,\x + \xo 4:15 \xt Isa 9:1,2\x* \v 16 muthim lah a touho chun vah loupi tah amu tauve, chule thina gam le alim a touho chu achung'uva kho avah tai,” ati chu agui lhunna ahi. \v 17 Hichea pat chun Yeshuan thu asei phong in, “Na chonset nauva kon in lung heiyun chule Pathen lama hung ki heiyun, ijeh inem itileh Van gam anai tai,” ati.\x + \xo 4:17 \xt Matt 3:2\x* \s1 Seijui masa pen ho \p \v 18 Nikhat hi Yeshua Galilee twipi pam'a achea avale pet in, aman uchani—Simon, Peter jong kitipa le Andrew in twi lah a len asepet lhon agatoh e, ajeh chu amani ngaman a kivah lhon ahi. \v 19 Yeshuan amani chu akouvin, “Hung lhon in, kanung hinjui lhon in chule keiman miho iti mat ding ahi navetsah lhon inge,” ati. \v 20 Chuin amanin apet tah chun alen lhon adalha lhon in chule Ama nung ajui lhon tai. \v 21 Chule Ama chukom'a kon chun ache pai in ahileh, ucha dang mini Jacob le anaopa John kong sunga apau Zebedee toh atou khom uva len akhui phat pet'u aga mun, chuin Aman amani jong chu akouvin ahi. \v 22 Amanin chupet tah chun kong le apa adalha lhon in, anung ajui pai jeng lhon tai. \ms1 Mipin Yeshua nung ajui \p \v 23 Chule Yeshua chu Galilee gamkai sea akhol jin in, Judah te kikhopna intin ah thu ahil in, Lenggam Kipana Thupha aseiphong len ahi. Chule Ama chun miho natna jouse le adamlou jouse chu aboldam in ahi.\x + \xo 4:23 \xt Matt 9:35; Mk 1:39\x* \v 24 Ama chung chang thu chu Syria geiyin aki thang doh in, hiti chun miho chun ana damlou jouse chu akom a ahin puiyuve. Chule itobang natna le hivei neiya nat thoh lel ho, thilha vop ho le alung chavai ho hihen, chule langthi ho hijong leh Ama koma ahin puiyun, aman amaho chu aboncha uvin aboldam sohkeiyin ahi. \v 25 Ama chena chan a chun Galilee, Decapolis (Khopi som kitina), Jerusalem chule Judea gama kon le Jordan gal lama kon in, mipi tamtah'in anung ajui tauvin ahi. \c 5 \s1 Moul chunga thuhil \p \v 1 Nikhat hi mihonpi kikhom chu amu phat in, Yeshua chu moul chung a akaldoh in chule atou phat in aseijuite chu akimvel'a ahung kikhom un ahi. \v 2 Chuin Ama apaodoh in amaho chu hiche thuhi ahil pan in, ajah uva asei tai. \s1 Nopna tahbeh \p \v 3 “Lhagaova vaichaho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amaho'a ahi. \v 4 Lhasetna neiho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lhamonga umdiu ahi.\x + \xo 5:4 \xt Isa 61:2\x* \v 5 Mi lungneng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon leiset chung pumpi alo diu ahi.\x + \xo 5:5 \xt Labu 37:11\x* \v 6 Thudih a din jeh a gilkel dangchah thoh ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon lung nachimna anei diu ahi.\x + \xo 5:6 \xt Isa 55:1,2\x* \v 7 Mi lungset them ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lungsetna chang diu ahi. \v 8 Mi lungtheng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amahon Pathen amu diu ahi.\x + \xo 5:8 \xt Labu 24:3,4\x* \v 9 Mi sucham ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho Pathen chate kiti diu ahi. \v 10 Adih boljeh a hesohna chang ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amahoa ahi.\x + \xo 5:10 \xt 1 Pet 3:14\x* \v 11 Kanung jui nahi jeh uva mihon nahouset uva, nabol hesoh uva, jouva nabol'uva chule nang ho douna a thil phalou jouse aseiteng uleh Pathen phatthei boh chang ding nahi uve.\x + \xo 5:11 \xt 1 Pet 4:14\x* \v 12 Nang ho kipah thanom'un chule hapan kipah uvin, ajeh chu van a nasan dingu kipaman alen e. Ajehchu amahon themgao masaho jong chu hitobanga hi anabol hesoh'u ahi.\x + \xo 5:12 \xt 2 Thusimbu 36:16; Act 7:52\x* \s1 Chi le meivah thudol a kihilna \p \v 13 “Nangho leiset chi nahiuve. Hinlah chi chu a alna beitaleh ipin ki alsah kit tantem? Chule ima chan phachom tapon tin, pai mang le miho chotpha bep hiding ahi.\x + \xo 5:13 \xt Mk 9:50; Lk 14:34,35\x* \v 14 ‘Nang ho vannoi vah nahiuve, lhang vuma khopi kisel theilou tobang chu nahi uve.’\x + \xo 5:14 \xt Jn 8:12; 9:5\x* \v 15 Koiman thaomei avah in chujouleh lo akhu khum jipoi. Hisang chun akhom chunga aki tung in, in sunga um jouse avah chun asalvah jin ahi.\x + \xo 5:15 \xt Mk 4:21; Lk 8:16; 11:33\x* \v 16 Hitobang chun navah uchu miho masang ah kilang hen, chuteng amahon na thilpha bol uchu mu uvin tin, van'a um na Pau chu avahchoi diu ahi.\x + \xo 5:16 \xt 1 Pet 2:12\x* \s1 Yeshuan dan thu asuh bulhit \p \v 17 “Ipi jeh a hunga kahi nei hekhel hih un. Keima hi Mose Danbu ahilouleh themgao ho lekhajih subei dinga hung kahipoi. Asumang dinga hunga hijo louva, asubulhit a hung kahijoi. \v 18 Tahbeh a kaseipeh nahi uve, Van le leiset aman masanga Pathen Dan thu chu aguilhun sohkei masang sea, ajem neopen le ajem sipah geiya jong mang lou ding ahi.\x + \xo 5:18 \xt Lk 16:17\x* \v 19 Nang man thupeh aneopen na nahsah moa chule midang jong hitia chu nahil'a ahileh, Van gama chu aneopen nahi ding ahi. Hinlah koi hijongleh Pathen Dan thu juiya chule hiche ho chu ahil'a ahileh Van gama alen kiti ding ahi. \v 20 Hinlah kahil chah nahiuve. Nangho na chonphat nau chu Dan thuhil ho le Pharisee ho sanga aphat joh louva ahileh Van gam'a chu nalut louhel diu ahi. \s1 Lunghan thudol'a Yeshua thuhil \p \v 21 “Nanghon ipu ipateu jah a, ‘Tolthat hih in, koi hijong leh mithat chu thupi tanna dinga kicha jinga um ding ahi’ tia ana kiseipeh chu naja tauve.\x + \xo 5:21 \xt Potdohbu 20:13; Danbu Ni Na 5:17\x* \v 22 Hinlah keiman nangho jah a kaseipeh nahi uve, koi hijongleh khat chunga lunghanga chu athu kitan ding ahi. Nangman koiham khat chu mingol pannabei natileh thutanna mun'a kipuilut ding kicha'a um ding nahi. Nangman mi na gaosap'a ahileh Damun meidil'a kicha a um ding nahi. \v 23 Hijeh chun nangman hou in a maicham thilto ding nachoiya, mi koiham khat in nangma kilung doupina nanei na geldoh a ahileh, \v 24 Maicham mun'a na thilto ding chu dalhan, gachen chuche mi chuto gakicham lhon in, chuteng leh hung in chule Pathen maicham'a kilhaina thilto chu napeh ding ahi. \v 25 Na kidoupi chutoh thutanna mun'a dinga na kilhon pina lampia chun, agan na theiyin kihou champi jeng in. Achuti louleh themmo na chanpa chun thutan vaihompa khut a napedoh intin, ama chun amopo khat khut a peson intin, chule songkul a na khumpai ding ahi. \v 26 Hiti chu hita henlang hileh, nangman achaina pen sum nasah chai masang sea chu itinama jongleh chua kona chu nalha ong thol kit lou ding ahitai. \ms1 Jon thanhoi thudol a kihilna \p \v 27 “Thupeh a thu ana kiseisa, ‘Nangman jonbol hih in’ kiti hi nana ja tauve.\x + \xo 5:27 \xt Potdohbu 20:14; Danbu Ni Na 5:18\x* \v 28 Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, koi hileh numei khat jon lunga ve achu amanu chutoh alunga jong ahitai. \v 29 Hijeh chun namit chu mitpha hikhat tou jongleh hichun na kipal lhuhsah a ahileh, kaldoh in lang paimang jeng in, nangma ding in natibah khat namansah chu na tahsa pumpi damun a akilelut sang in aphajoi.\x + \xo 5:29 \xt Matt 18:9; Mk 9:47\x* \v 30 Chule nakhut jetlam in na chonset sah a ahileh sat lhan lang paimang jeng in. Ajeh chu nangma dinga na tahsa pumpi damun a akilelut sang in, natibah khat aman chu apha joi.\x + \xo 5:30 \xt Matt 18:8; Mk 9:43\x* \s1 Kidana thudol a thuhil \p \v 31 “Danbua thu kisun, ‘Pasal in ajinu ada ding leh amanu chu dana lekha apeh a ahetsah leh ahithei jenge’ tia kisei chu naja tauve.\x + \xo 5:31 \xt Danbu Ni Na 24:1-4; Matt 19:7; Mk 10:4\x* \v 32 Hinlah keiman kasei ahi, mikhat in aji chu pasal dang toh alup khom jeh tilouva thu dang jeh'a ada ahileh, amanu chu ajonsah ahitai: chule koi hi jongleh akidasa numei ki chenpia chu mi jong ahi.\x + \xo 5:32 \xt Matt 19:9; Mk 10:11,12; Lk 16:18; 1 Crth 7:10,11\x* \s1 Kihahsel thudol a thuhil \p \v 33 “Chule malai mite ki seipehsa thu nana jahsau chu, ‘Nangman nakihahsel na chu sukeh hih in, nangman Pakaiya naki hahselna nabulhit tei ding ahi’ kiti ahi.\x + \xo 5:33 \xt Thempu Dan 19:12; \xt Minbu 30:2; Danbu Ni Na 23:21\x* \v 34 Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, imachan ki hahsel hih beh un! Van pan in ki hahsel hih un, ajeh chu van chu Pathen laltouna ahi.\x + \xo 5:34 \xt Jac 5:12; \xt Isa 66:1; Matt 23:22\x* \v 35 Chule leiset pan in ki hahsel hih un, ajeh chu leiset hi akengto ngapna ahi. Chule Jerusalem pan in ki hahsel hih un, ajeh chu Jerusalem hi Leng loupi khopi ahi.\x + \xo 5:35 \xt Isa 66:1; \xt Labu 48:2\x* \v 36 Ka luchung pan beh a kaki hahsel ding hitante ti hih in. Ajeh chu nangman na samjang khat cha jong nakan sah thei lou chule na vom sah thei poi. \v 37 Hinlah naki houlim nau chu ‘Henge, ka nom e ahilouleh ka nompoi’ tia sei chu hi jeng hen. Hi cheng kalval chu agi loupa a kon ahi. \s1 Ki phulah thudol a thuhil \p \v 38 “Dan thun gim bolna chu atotoh hi ding: Mit khat khel'a mi khat, chule ha khat khel'a ha khat hi ding ahi kiti chu naja tauve.\x + \xo 5:38 \xt Potdohbu 21:24; Thempu Dan 24:20; Danbu Ni Na 19:21\x* \v 39 Hinlah kaseipeh nahi uve, mi gilou lethuh hih un! Koiham khat in na ngeiphe jetlam abeh'a ahileh, na ngeiphe alang khat jong dopeh in. \v 40 Chule koi hileh nahehse aum a chule na sangkhol ah alah mang a ahileh na ponchol jong chu pehtha jeng tan. \v 41 Chule sepai khat in athilpo dia nacham louva, mile khat napui leh mile ni chan gathah peh in. \v 42 Na henga thum ho chu pen, chule nangma koma bat a thum chu kihei mangsan go hih in. \s1 Melma chunga lungsetna nei ding \p \v 43 “Danbu in, ‘Naheng nakom ngailun’ chule namelma chu hot bol in, tia asei chu naja tauve. \v 44 Hinlah keiman kasei ahi, na melma teu chu ngailu uvin, na gaosap teu chu phatthei boh un, na hotbol teu ding in thilpha bol un, chule nahsah mo tah a nabol teu le na gimbol teu ding in taovun. \v 45 Hitia na bol uchu nangho van'a um na Pau chate tahbeh nahiu kihetna ahi. Ajeh chu Aman migilou le mipha chunga nisa vah apen, chule mi dih le mi dihlou chunga jong go ajuhsah in ahi. \v 46 Nang hon nangailu teu bou na ngailut uva ahileh, hichea chu ipi kipa man nasan diu um ding ham? Kaidong hon jong hitobang chu abolu ahi. \v 47 Nang ho nagol teu dinga bou na phat uva ahileh, midang to ipi naki kheh nau um em? Hitobang chu milim houhon jong abolu ahi. \v 48 Hijeh chun van a um na Pau chamkim ahi bang in, nangho jong chamkim un” ati.\x + \xo 5:48 \xt Thempu Dan 19:2; Danbu Ni Na 18:13\x* \c 6 \s1 Panpi ngaite kithopi ding thudol a kilhilna \p \v 1 Chingtheiyun! Midang pachat nachanna diuvin, mipi mu ding in thilpha bol hih un; chutia nabol leu vana na pauva kona kipa man mulou ding nahi uve.\x + \xo 6:1 \xt Matt 23:5\x* \v 2 Ngaichat nei michu thilpeh napeh teng uleh, mi phalhem ho bang in bol hih un; amahon kikhopna in hoa le lamlhong hoa sumkon amut'uvin mi apanpina hou chu miho ahetsah jiuvin ahi. Tahbeh a kaseipeh nahi uve, amaho hin kipaman amu diu abona akimu'u ahitai. \v 3 Hinlah nangman koiham khat ngaichat thil napeh tengleh, nakhut jetlam in abol chu nakhut veilam hetsah hih in. \v 4 Na thilpeh ding ho chu guhthim in pen, ijakai aguh-a mua napa chun nangma kipaman napeh ding ahi. \s1 An ngol leh taona thudol a kihilna \p \v 5 Nangma natao tengleh, mi phalhem ho banga lamlhong pam leh kikhopna inhoa mitin in amu diu deina a tao nom hoto bang hih in. Tahbeh a kaseipeh nahi uve, hichu bou ama hon kipaman asan diu chu ahi jenge.\x + \xo 6:5 \xt Lk 18:10-14\x* \v 6 Hinlah nangma tao dinga nache tengleh nangma changseh chen lang, na nunglam kot khah in chule guhthima mu napa henga taovin. Chuteng napa, ijakai mupa chun, nangma kipa man napeh ding ahi. \v 7 Nangma natao teng leh, houdang ho bang in naseisa chu avel vel in seikit hih in. Amaho chun taona thucheng aman jiu chu avel vel'a sei jal a ataona chu sanpeh hi dinga aginchat'u ahi. \v 8 Nangho amaho toh bang hih uvin, ijeh inem itileh vana um na Pauvin na ngaichat'u chu nathum masang uva ahetsa ahitai. \v 9 Hijeh chun hiti hin taovun: Van'a um ka-Pau, namin jatah in umhen. \v 10 Na lenggam hung lhung loihen, Van'a nalung lhaina aum tobang in lei chunga jong na lung lhaina umhen. \v 11 Tunia kangaichat'u anneh neipeu vin, \v 12 Keiho douna a chonse ho ka ngaidam bang un, keiho chonsetna jong ngaidam in. \v 13 Chule lhepna thua nei nunsah hih un, ahin agiloupa a kon in nei huhdoh uvin. \v 14 Nang ho douna chonseho na ngaidam uva ahileh, vana na Pauvin nangho na ngaidam diu ahi.\x + \xo 6:14 \xt Mk 11:25,26\x* \v 15 Hinlah midang na ngaidam nom lou uva ahileh, na Pauvin nangho chonsetna angaidam lou ding ahi. \v 16 “Chule nang hon an nangol tenguleh, mi pha lhem ho bang in ki nguisah hih un, ijeh inem itile amahon an angolu min ahetna din amaisou alam dansah jiuve. Tahbeh a kaseipeh nahi uve, amahon kipaman hichea chu akimu-u ahitai. \v 17 Hinlah nang man an nangol tengleh, nasam kipon chule namai kiphet in. \v 18 Chutileh na anngol chu vana napa tailou koiman hepon tin, guhthim a na thilbol mua na Pa chun kipaman napeh ding ahi. \s1 Van gam a gou kikhol \p \v 19 “Nget'in aneh heng thei le ap in asuhmang theina, chule gucha hon asuhset uva akiguh thei nau, hiche leiset chunga hin gou khol hih un.\x + \xo 6:19 \xt Jac 5:2,3\x* \v 20 Amavang nget le ap in asuh mang thei louna chule gucha hon jong asuhset uva aki guhdoh theilou nau van'a nagouvu kikhol un. \v 21 Ijeh inem itileh nagou umna a chu, nalung ngaichat'u jong um ding ahi. \s1 Mihem mit hi tahsa meivah ahi \p \v 22 “Namit hi natahsa dinga vahpea pang ahi. Namit aphat pet'a natahsa pumpi hi vahsoh keiya ahi. \v 23 Hinlah namit hi aphat lou tengleh natahsa pumpi hi thimsoh jia ahitai. Chule vah neiya na kigel chu, thima hi tahbeh le hiche athim chu iti natsat ding hitam? \s1 Pathen chule nei le gou \p \v 24 “Mihem koiman pakai ni aneikop theipoi. Ajeh chu aman khat chu thet bol in tin chule khat joh chu ngailun te; nangma khat a naki pehlut ding chule khat joh chu nanah sahmo ding ahi. Nangma Pathen le sum ani gel a lhacha a na pankop thei ahipoi. \v 25 Hiti ahijeh chun nitin nehkhop ding an ahilouleh, twi ahilouleh ponsil thua nalung kham louna diu kaseipeh nahi uve. Hinkho hi an sanga thupi joa chule na tahsa chu ponsil sanga thupi joa hilou ham? \s1 Lunggim lungdon \p \v 26 “Chunga leng vacha ho khu ven. Ajeh chu amaho khun tula atu pouvin, at la a at pouvin ahilouleh chang pang geiya aneilou vang un, vana um na Pauvin amaho khu avah nai. Chule nangho amaho sanga khu gamchenga na manlut joh'u hilou ham? \v 27 Na lungkham na hou chun, na hinkhou them khat beh ajop saobe theiyem? \v 28 Chule sil le chen dinga ibol a lung khama nahiu vem? Lou jaova molhoipah khu ngaito uvin, iti khan'a hiuvin tem? Amaho khun natoh la atong pouvin, aponsil diu jong akibol pouve. \v 29 Ahivang in Solomon chu aloupina jouse pum'in jong hicheho bang'in ahoi joupoi.\x + \xo 6:29 \xt 1 Lgt 10:4-7; 2 Thusimbu 9:3-6\x* \v 30 Chule Pathen in gamlah a pahcha jeng jong tunia uma chule jing le meisunga kilehlut ding bon hibanga hi ajep hoiya ahileh, nangma ding jong thon louva agel khoh ding ahi. Itia hiti loma hi tahsan na neilou nahiu hin tem? \p \v 31 “Hijeh chun ipi kaneh diu, ipi kadon diu? Ipi kachen diu hitam? Tin hiche ho thua hin lungkham hih un. \v 32 Hiche lunggel ho hin tahsan lou ho lunggel athu nun ahi, hinlah vana umna Pau chun hiti ho jouse na ngaichat uchu ahet ahi. \v 33 Hicheng jouse chung vuma chun Pathen Lenggam hol'un, chule chonpha tah in hing uvin, Aman na ngaichat chan'u chu napeh diu ahi. \v 34 Hiti ahijeh chun jinga ding in lungkham hih un, ajeh chu jinga ding hung um nante. Tuni gimna chu tuni khoa ding in apha settai. \c 7 \s1 Midang oimona chule athu kikhol \p \v 1 “Mi koima oimodan, chutile koiman na oimo lou ding ahi. \v 2 Ajeh chu midang na oimona banga chu, Pathen in na oimo ding ahi. Nangman mi nabolna bang banga chu nachunga kibol ding ahi.\x + \xo 7:2 \xt Mk 4:24\x* \v 3 Chule nangma mit a bohse hal um chu boipi louva, ibol a nasopi mit a bohse hal um chu kisah boipia nahim? \v 4 Ahilouleh nangma mit a bohse hal um muthei louva, nasopi jah'a keiman na mit a bohse hal um chu na lahdoh peh inge, iti nati thei ham? \v 5 Vo mi phalhem! Nangma mit a bohse hal um chu amasan kilah doh le chun, nagol mit a bohse hal um chu ki chentah in muthei tan nate. \v 6 Uicha ho khu thil theng pe hih un, chule vohcha ho ang sunga khun twikoh chang jong lehlha hih un, chuti bol leu chun hichu akeng uvin chil'un tin chule hung kile heiyuva nangho jong nahin bah diu ahi. \s1 Taona kichehtah \p \v 7 “Na thum uchu thum jomun, chutileh na thum uchu nakipe diu ahi; na holu chu holjom un chutileh na holu chu namu diu ahi. Nakiu uchu kiu jom un chutileh nakiu uchu kot ki honpeh ding nahiuve. \v 8 Ajeh chu athum chan akipen, ahol chan achang uve. Chule akiu chan kot aki honpeh in ahi. \v 9 Nangho minu mipa ten, na chate uvin changlhah pheng athum leh, hiche khel achu song napeh uvem? \v 10 Ahilouleh amahon nga thum leu, amaho chu gul nape diuvem? Napeh lou diu ahi. \v 11 Chutia nangho chonset bol hon bon na chateu thilpha man beiya pehje nahet uva ahileh, hisanga chu gam chenga vana na Pau chun akoma thumte chu thilpha manbeiya apeh lou ding ham? \v 12 Hijeh chun imalam jousea mi dang in iti nabol leu na dei uvem, hitobang chun nang hon jong bol un. Hiche hi Dan bua kisun leh Themgao ho thuhil chu ahi.\x + \xo 7:12 \xt Lk 6:31\x*” \s1 Kelkot jim \p \v 13 “Nangho Pathen Lenggama chu kot jima kona bou nalut thei diu ahi. Ajeh chu manthahna lam lhong chu lenpi tah ahin, chule akot jong jaotah ahin, chua lut ding kilhen'a chu mi tamtah ahiuve. \v 14 Hinlah Hinna kot chu akichi lheh in, chule alampi jong ahah in chule mi lhomcha bouvin akimu diu ahi.” \s1 Themgao lhemho'a kon in kihong pha uvin \p \v 15 “Na heng uva hung jia themgao lhem ho, kelngoi vona kivona ahia asunglam ngei hangtah ho chu kichih theiyun. \v 16 Nanghon amaho chu agauva, tichu achon nauva kona na hetdoh thei diu ahi: Mihon lingnang lah a kona lengpi ga alo jiuva, ahilouleh ling phunga kona theichang ga alo ngai jiu vem? \v 17 Thingphung pha chun gapha asodoh in, chule thingphung phalou chun ga phalou asodoh ji ahi. \v 18 Thingphung pha chun ga phalou asodoh theipon, chule thingphung phalouvin jong gapha asodoh theipoi. \v 19 Hitia chu thingphung gapha sodoh louse chu kiphuh lhua chule mei sunga kileh lutji ahi.\x + \xo 7:19 \xt Matt 3:10; Lk 3:9\x* \v 20 Hijeh chun thingphung chu aga a kona hetdoh theina nanei bang un, miho chu achon nauva kona nang hon ahinau na hetdoh thei diu ahi.”\x + \xo 7:20 \xt Matt 12:33\x* \s1 Keiman nangho kahe khapoi \p \v 21 “Keima, Pakai! Pakai! tia eikou tapou chu Van gam lut ding ahipoi. Vana kapa lunglhaina bol ho bou chu lut ding ahi. \v 22 Thutan nikho leh mitampi chun kajah a, Pakai! Pakai! Nangma min in gaothu kaseiyun, chule nangma min in thilha ho kano doh uvin, chule nangma min in thilbol theina kidang kaboldoh uve atidiu ahi. \v 23 Hinlah keiman, ‘Nangho itih in jong kahekha pouve. Pathen dan thu palkeh a nangho, ka koma kon in potdoh'un,’ tia ka donbut diu ahi.”\x + \xo 7:23 \xt Labu 6:8\x* \s1 Bul kiphu got-ni \p \v 24 “Kathuhil ngaiya chule jui chan chu koi hijongleh, miching songpi chunga in kisahpa tobang ahi. \v 25 Go hungju henlang, twi hungsoh hen chule hui hungnung henlang, hiche inchu hinsu jongleh, songpi chunga kisa ahijeh a chu lhulou ding ahi. \v 26 Hinlah ka thuhil ngaiya ahia la juilou chan chu mingol, nel lei chunga insa tobang ahi. \v 27 Go ahung juh a twi chu ahung soa chule hui chun hiche inchu asuh'a ahileh gimnei tah'in alhupai jeng tai,” ati. \s1 Yeshua thaneina \p \v 28 Yeshuan hicheng thu aseijou vin, mipi chun athu hil kidang asalheh jeng uve.\x + \xo 7:28 \xt Mk 1:22; Lk 4:32\x* \v 29 Ajeh chu aman hou lamkai ho thuhil tobanga hillouvin, thunei tah in thu ahil in ahi. \c 8 \s1 Yeshuan miphah khat asuhtheng \p \v 1 Chujouvin Yeshua mol chunga kona ahung kuma ahileh, mipi atama tam'in anung ajuiyuvin ahi. \v 2 Photlot in, “Miphah khat'in Ama akimu pin chule a-anga abohkhup in, ajah a, Pakai nalung ahileh nei damsah a chule nei thensah thei ahi,” ahung titai. \v 3 Chuin Yeshuan akhut alhang in chule athamin, “Kalung ahi, dam jeng in, atin ahileh apattah in aphah chu atheng tan ahi.” \v 4 Chuin Yeshuan ajah a, “Hiche thudol hi koima koma seihih in, chusang in nangma thempu koma gachen lang chule aman nave chil hen. Mose Danbua miphah ho athen teng thupehsa thilto ding chu gatoh tan. Hiche hi nathengtai ti ahetna, mipi lah'a na phondohna hiding ahi,” ati.\x + \xo 8:4 \xt Thempu Dan 14:1-32\x* \s1 Rome sepai lamkaipa tahsan \p \v 5 Chule Yeshua Capernaum ahung kile phat in, Rome Sepai jalamkai khat ahenga ahung in chule ama chu atem in, \v 6 “Pakai, kasohpa alangthia ahin, jalkhun'a alume chule anatna chu athohlel lheh in ahi,” ati. \v 7 Yeshuan ajah a, “Keima hung ingting chule kahung damsah ding ahi,” ati. \v 8 Hinlah sepai jalamkaipa chun, “Pakai, nangman ka-in neihung chotlut peh dinga lhingjou chu kahi poi. Na umna mun'ah thu chu hinsei lechun, kasohpa hi dam tante.” \v 9 Hiche hi kahei, ajeh chu keima kachunga thunei lamkai lenho aum in chule keiman sepaite chunga thu kaneiye. Keiman, “Che uvin katileh ache uvin, ahilouleh hung un, katileh amaho ahung uve. Chule keiman kasohte jah a, ‘Hiche hi bol un katileh, amahon abol'uve,’” ati. \v 10 Yeshuan hichu ajah phat in adatmo lheh jenge. Aman anung juiho jah'a aseiyin, “Thudih tahbeh kaseipeh nahiuve, Israel ho jouse lah'ah hitobang tahsan hi kamu khapoi. \v 11 Chule hiche hi kaseipeh nahiuve, chidang namdang ho mi tamtah vannoi mun tina kona hung diu solama kon le lhum lama kona Abraham, Isaac chule Jacob toh Van gam'a golvah an nea tou ding ahiuve.\x + \xo 8:11 \xt Lk 13:29\x* \v 12 Hinlah Israel mi tamtah ho adiuva lenggam kigon peh ho chu polam muthim lah'a ale lut dingu, hichea chu ka le hagel um ding ahi,” ati.\x + \xo 8:12 \xt Matt 22:13; 25:30; Lk 13:28\x* \v 13 Chutah in Yeshuan Rome sepai jalamkaipa jah a aseiyin, “In lama kile tan. Ijeh inem itileh nangman na tahsan chu aguilhung tai,” ati. Chule soh khang dongpa chu apattah chun adamtai. \s1 Yeshuan Peter nupanu adamsah \p \v 14 Yeshua Peter In ahung lhun phat in, Peter jinu nu chu alupna a khosih natna neiya leltah a uma ahi. \v 15 Hinlah Yeshuan ama chu akhut athampeh in ahileh, akhosih chun adalhatai. Chuin ama athoudoh in Ama ding chun anneh ding agong in ahi. \s1 Nilhah a Yeshuan mi tamtah asuhdam \p \v 16 Nilhah ahiphat in lhagaoboh vop mi tamtah Yeshua henga ahin pui tauvin. Aman lhagao gilou ho chu thu apen adamlou jouse chu aboldam tai. \v 17 Hiche hin Pakai thu Isaiah themgao in asei, “Aman inatnau aladoh in chule ihiveiyu ala mangtai,” atichu aguilhunsah e.\x + \xo 8:17 \xt Isa 53:4\x* \s1 Yeshua nungjui dia kilom ho \p \v 18 Yeshuan mihonpi akimvel'a aum amun, aman aseijuite chu dil langkhat a galkai ding in thu apen ahi. \v 19 Chuphat in Hou dan thuhil ho khat in ajah a, “Houhil, na chena chan'ah najui inge,” ati. \v 20 Hinlah Yeshuan adonbut in, “Sial hon chenna ding ko aneiyun, chule vacha hon gena ding bu aneiyui, hinlah Mihem Chapan alu ngapna ding mun jeng jong aneipoi,” ati. \v 21 Aseijui dang khat in ajah a, “Pakai, in a gakile masang ting kapa gavui inge” ati. \v 22 Hinlah Yeshuan aseipeh in ajah a, “Tun neijui in. Lhagaova thihon ami thiu kivui nau vinte,” ati. \s1 Yeshuan dil kinong lai apho thip \p \v 23 Chuin Yeshua kong sunga alut in, chule aseijuite chutoh dil langkhat panga chun agalkai pan tauve. \v 24 Phutlot chang in, twipi kinong in dil chu ahin nuh in, chule twi kinong ho chun kong chu ahin nuh a ahileh kong sunga aluttai; hinlah Ama a'imun ahi. \v 25 Seijui ho chu aga che uvin, chule asukhang un, akou un, “Pakai nei huhdoh un, twiyin eichup diu ahitai,” atiuve. \v 26 Yeshuan adonbut in, “Ipi dinga kicha a nahiu vem? Tahsanna neocha jong nanei lou uham?” ati. Chuphat in Ama aki patdoh in chule huipi le twipi kinong chu aphoh in, chuin phulou helouvin athip paitai. \v 27 Seijui ho chun adatmo lheh'uvin, “Hiche mipa hi koi ham? Huipi le twipi kinong Ama thun anunge,” atiuve. \s1 Yeshuan Gadarene gam a thilha vop teni adamsah \p \v 28 Yeshua chu dil langkhat pang agei tan, Gadarene gamkai alhung in ahileh lhagaoboh vop minin aki mupi lhon e. Amani chu lhan mun'a chengden lhona chule gilou huham behseh ahijeh lhon a, koiman hiche lam chu ahopa ngam lou ahi. \v 29 Amani chun ahinsam lhon in, ajah a, “Pathen Chapa, koi nahi hiya neihung suhboiyu ham? Nangma Pathen phat tep masanga hikom muna hi eisugim diuva hunga nahim?” ati lhon e. \v 30 Mun gamla tah a vohcha hon tampi loujaova lha a um uva ahi. \v 31 Hiti chun Lhagaoboh vop teni chu atao lhon in, “Nei nodoh diuva ahileh vohcha hon sunga khun neisol un,” atiuve. \v 32 Yeshuan amaho chu thu apen, “Aphai, che uvin,” ati. Hiti chun lhagaoboh ho chu mitenia konin ahung potdoh un, chuin vohcha ho sunga chun alut tauvin, chule vohcha jouse chu abon'un mol pang dillen sunga chun alhai lha uvin, twi lah'a chun alhalut gam tauve. \v 33 Gancha chinga pang ho chu akoma khopia chun alhai lut un, lhagaoboh vop teni chunga thilsoh thudol chu amitakip aseipeh tauve. \v 34 Chuphat in khopia miho jouse chu ahung potdoh un, Yeshua ahung kimu piuvin, amahon Yeshua chu ache mang'a chule amaho adalhahna diuvin atem un ahi. \c 9 \s1 Yeshuan thabei damlou khat ahat dohsah \p \v 1 Chuin Yeshua kong khat'a akaldoh in chule dil chu agal kaiyin, ama khomun ahung kiletai. \v 2 Mi phabep chun langthi khat alupna pum in akoma ahinpui uve. Aman atahsan'u chu amu phat in langthipa jah a chun Yeshuan, “Lung nom in, ka chapa! Na chonsetna ho kingaidam ahitai,” ati. \v 3 Hinlah Hou danthu hil phabep chu amaho le amaho aki hou un, “Hiche hi Pathen taitomna ahi! Ama Pathen a kingaitoa ham?” atiuve. \v 4 Yeshuan alung'uva ipi angaitou chu ahen, hijeh chun amaho adong in, “Ipi dinga chutobang lunggel gitlouna ho nalung'uva naneiyu ham? \v 5 Nachonset ho kingaidam ahitai, tia sei, ahilouleh ‘Dingdoh in, chule lamjot in’ ti hoijoh baijo ham?” \v 6 Hijeh achu Mihem Chapan leiset chunga chonset ngaidam jouna thaneina aneiye ti photchenna kapeh ding nahiuve atin, chuin Yeshua langthipa lama akiheiyin aseiyin, “Dingdoh in, nalupna kichoiyin, chule in-a chen!” ati. \v 7 Chuin ama chu ahung kichop doh thon, chule in-a achetai! \v 8 Hiche thilsoh hin mihonpi chu alungu kichatnan alo dimtai. Chule amahon hitobang tah a thuneina nei, mihem ahinsol jeh hin Pathen avahchoi tauve. \s1 Yeshuan seijui dinga Matthew akou \p \v 9 Chuin Yeshua avalea ahileh, mikhat Matthew kitipa chu kai adonna muna atou amun, ajah a, “Neijuiyin chule kaseijui in pang in,” ati. Hi chun Matthew akipatdoh in anung ajuitai. \v 10 Chomkhat jouvin, Matthew in Yeshua le Aseijuite ho toh chun kaidong adang ho chule midang minphatna neilou chonse ho chu jin-gun in a-ina akouvin ahi.\x + \xo 9:10 \xt Lk 15:1,2\x* \v 11 Hinlah Pharisee hon hichu amu phat un aseijuite adong un, itia na jilkung pauvin amot mot'a thusei ho toh an aneh khom ham? atiuve. \v 12 Yeshuan hiche thu ajah phat in, “Mi damthei hon louthem angaicha pouve, ana damlou hon bou angai chauve,” ati. \v 13 Aman aseiben, “Tun cheuvin chule Pathen Thubun ipi asei ahi ga kihil un: Keiman khotona bou kangeh ahin, kilhaina nabol diu ahipoi. Ajeh chu keima midih a kigel ho kouva hunga kahipon, chonse ahi kihet ho bou kouva hunga kahi,” ati.\x + \xo 9:13 \xt Matt 12:7; \xt Hosea 6:6\x* \s1 An ngol thudol a Yeshua adoh u \p \v 14 Nikhat hi John Baptist seijuiho chu Yeshua henga ahung un chule adong un, ipi iti dana keiho le Pharisee hon an ka ngol jiu tobanga na seijuiten an angol lou-u hintem? atiuve. \v 15 Yeshuan adonbut in, “Golvah kibolna a jin ho chun moulang toh akipa khom pet'uva alunghem'u ngaiyintem? Chuti ponte. Ahinlah moulang chu nikhat le amahoa kona kipui mang ding ahi, chutah le an angol diu ahi.” \v 16 “Ajeh chu koiman ponsop nem lou ahal chun ponlui abeh jipoi, achutibol le abehna chun hiche pon chu aloi-eh ding ahi.” \v 17 “Chukal valin koiman lengpitwi thah chu abom luiya akoiji poi. Ajeh chu abom lui chu pohkeh intin, chule lengpitwi chu jal ding, akoina bom chu seding ahitai. Lengpitwi thah chu abom thah a ikhum leh ania huhbit a um ding ahi,” ati. \s1 Vaihompa chanu adamsah chule Yeshua pon thamkha numeinu \p \v 18 Yeshuan hiche thuho asei laiyin kikhopna in vaipopa chu ahung in chule amasanga ahung dilsun, “Kachanu tupet tah chun athi” hinlah nangma na hunga chule achunga nakhut na ngap'a ahileh nahinsah kit thei ding ahi, ahungti. \v 19 Hiti chun Yeshua le Aseijuite chu akipatdoh un, chule amato chun akilhon un ahi. \v 20 Chupet tah chun numei khat athilon tang louva gimthoh nu chu anung lama ahunge. Amanu hin apon mongkai chu ahung tham e. \v 21 Ajeh chu ama nun agel chu, keiman apon mongkai khu thamkha jeng jong leng kadam ding ahi, ati. \v 22 Yeshua akihei kimvel in chule aman amanu chu amuphat in ajah a, “Chanu lungthoi hih in! Natasan in nadam thengsah ahitai,” ati. Chuche pettah chun amanu chu adam paitai. \v 23 Kikhopna vaipopa in a Yeshua alhun phat in mihonpi chu achoh thethu jeng un chule thi opna a kimut theile ging chu ajatai. \v 24 Amaho jah'a chun, “Potdoh tem un, chapang nu hi athia ahipoi, amahi a-ihmua ahibouve” ati. Hinlah mihonpi chun anuisat tauve. \v 25 Mihonpi chu polama asoldoh jouvin, Yeshua agalut in chule chapang nu chu akhut a atuh in ahileh amanu chu ahung ding dohtai. \v 26 Hiche thil kidang kibol thuthang chu agamkai pumpi'ah akithe chansoh tai. \s1 Yeshuan mitcho teni adamsah \p \v 27 Yeshuan numei chapang nu in chu adalhah jouvin, anunga mitcho minin ahinjui peh in, amanin, “David Chapa neikhoto lhon in,” tin asam lhon in ahi. \v 28 Amani chu aumna insunga ajuilut lhon in, Yeshuan adong in, “Keima hin khomu theina eineisah lhon ding ahi ti natahsan em?” ati. Ama nin adonbut in, henge, Pakai, katahsan lhone, tin asei lhontai. \v 29 Chuphat in Aman amit lhon atham in, chuin, “Natahsan lhon jeh a, hung hithei ding ahi” ati. \v 30 Chutah in amit lhon ahah in chule kho amulhon tai. Yeshuan amani agih in, “Hiiche thuhi koima seipeh lhon hih in,” ati. \v 31 Hinlah amani apotdoh lhon in chuin Amin chu agamkai kimvela aseiphong lhon tai. \s1 Yeshuan pao theilou khat apaosah \p \v 32 Amani apotdoh lhon phat'in lhagaoboh vop mikhat pao theilou chu, Yeshua koma ahin puiyuve. \v 33 Hitia Yeshuan lhagaoboh chu anodoh jouvin amapa chu apao theitai. Hichu mi honpin adatmo lheh jeng uvin, “Hitobang hi Israel lah a anasoh khahih hel le,” atiuve. \v 34 Hinlah Pharisee hon, “Aman lhagaoboh chu Lhagaoboh ho Lengpa thahat vanga anodoh ahi,” atiuve.\x + \xo 9:34 \xt Matt 10:25; 12:24; Mk 3:22; Lk 11:15\x* \s1 Yeshuan mipi akhoto \p \v 35 Yeshua chuche gamkaiya khopi tinle khoneo tin a avahlen, akikhop nau inhoa thu ahil in, chule Lenggam Kipana Thupha chu aseiphong in ahi. Chuin Aman hivei ho le ana damlou ho aboldam in ahi.\x + \xo 9:35 \xt Matt 4:23; Mk 1:39; Lk 4:44\x* \v 36 Aman mihonpi amu phat'in, Aman amaho chu akhoto lheh e, ajeh chu amaho chu alungdong uvin chule panpi bei ahiuvin, kelngoi achingbei tobang ahiu amudoh in ahi.\x + \xo 9:36 \xt Minbu 27:17; 1 Lgt 22:17; 2 Thusimbu 18:16; Ezekiel 34:5; Mk 6:34\x* \v 37 Aman Aseijuite koma aseiyin, “Chang at ding atam lheh in, hinlah anatong ding alhom e.\x + \xo 9:37 \xt Lk 10:2\x* \v 38 Hijeh chun chang atna lou muna natong ding ahin soldoh theina ding in, lou neipa Pakai henga taovun,” ati. \c 10 \s1 Yeshuan seijui pasal som le ni alhen \p \v 1 Yeshuan aseijui som le ni ho chu akoukhom in chule amaho chu lhagao gilou ho nodoh theina le hivei namkim le natna ho damsah theina thuneina apen ahi. \v 2 Seijui som le ni ho min: Amasapen, Simon (Peter jong akitin), aban Andrew (Peter sopipa), James (Zebedee chapa), John (James sopipa), \v 3 Philip, Bartholomew, Thomas, Matthew (kaidongpa ahin), James (Alpheus chapa), Thaddaeus, \v 4 Simon (Zealot mi) chule Iscariot'a kon Judas (ama matsah a pang), hi chengse hi ahiuve. \s1 Yeshuan seijui som le ni asoldoh \p \v 5 Yeshuan seijui som le ni ho hiti hin ahil in: “Nangho chidang namdang ho kom ahilou leh Samaria mite koma che hih un. \v 6 Pathen kelngoi mangsa Israel te koma bou che uvin. \v 7 Chule nache nauva Van gam chu ahung naitai ti phongdoh un. \v 8 Ana sudam un, mithi kaithou un, phahvei ho ngimsah un, chule lhagaoboh ho nodoh un. Man beiya kilah a nahi bang un, phaldoh jeng un! \p \v 9 “Na sumdip uva sum, na konggah uvah sana dangka ahilouleh sum goi jeng jong kipoh hih-un. \v 10 Kholjin na a sakhau jeng jong akop in pohih un, kengchot ho le tenggol jeng jong kiken hih un chule min najen phat uleh ki phalam hih un, ijeh inem itileh natonga chun aneh ding dol ahi.\x + \xo 10:10 \xt 1 Crth 9:14; 1 Tim 5:18\x* \p \v 11 “Khopi sung hihen, khoneo sung hijongleh nalut nauva chun lhunna theija kilom michu holdoh un chule khosung ho nadalhah kahse uvin hichepa in a chun umun. \v 12 In nalut teng uleh phatthei na chu peuvin. \v 13 Achang dinga kilom in ahiuleh na phatthei nau chu umden hen, kilom lou in ahiuleh phattheina chu nunglah doh un. \v 14 Koi insung hihen, ahilouleh khopi sung hijongleh na lamdot lou uva, ahilouleh na thupoh-u angainom lou uleh, na dalhah ding teng uleh nakeng uva vutvai geiyin thing lhauvin.\x + \xo 10:14 \xt Act 13:51\x* \v 15 \x + \xo 10:15 \xt Lk 10:4-12\x*Thu tahbeh kaseipeh nahiuve, thutan nikho teng chuleh chutobang khopin athoh ding chu, gitlouna dim khopi teni: Sodom le Gomorrah thoh gamchenga oljo ding ahi.\x + \xo 10:15 \xt Matt 11:24; \xt Semtilbu 19:24-28\x* \s1 Bol gentheina hung lhung \p \v 16 “Veuvin, keiman ngeihon lah a kelngoi tobanga kasol nahiuve. Hiti chun gul ho tobang'in chingthei jun chule vapal ho tobang in suhset khoiset neihih un.\x + \xo 10:16 \xt Lk 10:3\x* \v 17 Hinlah ching theiyun! Ijeh inem itileh thutan ho khut a nahin pehdoh diu chule ki khopna in hoa sakol jepna a nahin jep diu ahi.\x + \xo 10:17 \xt Mk 13:9-11; Lk 12:11,12; 21:12-15\x* \v 18 Nangho kanungjui nahi jeh uva gam vaipo holeh leng ho ang sunga na chung thu'u kitan ding ahi. Ahin hichu vaipoa pangho le atahsan lou ho henga, keima thu nasei theina diu phat kijentah hung hi ding ahi. \v 19 Amahon nahin mat teng uleh, iti ka donbut ding ham tin lungkham hih un; nasei diu apettah a Pathen in napeh diu ahi. \v 20 Ijeh nem itileh thuseija chu nangho hita louva na Pau Lhagao chun nang hoa kona thu ahin seidoh ding ahi. \p \v 21 “Sopi khat chun asopi chu thi dinga apeh doh ding, apa chun acha tahbeh jong chu apehdoh ding chule achaten anule pa adou uva chule athasah diu ahi.\x + \xo 10:21 \xt Mk 13:12; Lk 21:16\x* \v 22 Chule nanghon keima nung najuijeh uva nam jousen nahin hotbol diu ahi. Hijongleh achaina geiya thoh lhung jou chengse bou chu, huhhing a um ding ahiuve.\x + \xo 10:22 \xt Matt 24:9; Mk 13:13; Lk 21:17; \xt Matt 24:13; Mk 13:13\x* \v 23 Nang hon khopi khat abol hesohna nato teng uleh, aban khoa jam lut un. Thu tahbeh kaseipeh nahiuve, Israel kho jouse naphah masang uva, Mihem Chapa hi hung ding ahi. \p \v 24 “Ahil uva pangpa sang in akihil ho alenjo ngaipoi chule soh ho jong apu sang in alenjo pouve!\x + \xo 10:24 \xt Lk 6:40; \xt Jn 13:16; 15:20\x* \v 25 Akihil ho chu ahilpau to abah uva chule soh ho jong apu uto abah diu chu phaset ahi. Chule keima insung pumpi neipa bon lhagao bohho lengpa eitiuva ahileh, ka insung mite chu hisanga phamo joa akou diu ahi.\x + \xo 10:25 \xt Matt 9:34; 12:24; Mk 3:22; Lk 11:15\x* \s1 Gin ding pentah koi ham \p \v 26 “Hijongleh nagih uva pang ho chu kicha hihbeh un. Ajeh chu akisel guh jouse ki phondoh phat hung lhug ding ahi. Chule aguh a kisel jouse jong mi jouse het a um ding ahi.\x + \xo 10:26 \xt Mk 4:22; Lk 8:17\x* \v 27 Tua keiman muthim lah a kasei hi, kho ahungvah tengleh lhang phonga ki phongdoh ding ahi. Keiman na koluva thol a kasei hi mi jouse jah dinga, in chunga kisam doh ding ahi! \p \v 28 “Na tahsau that go ho kicha hih un, amahon na lhagao atongkha thei pouve. Pathen bou ging un, Ama chun na lhagao le na tahsau asuhmang thei chule damun a akoi thei ahi. \v 29 Inva nin ijat amat na het em? Paisa khat man bou ahi. Hinlah inva khat jeng jong na Pau het louva leiset a lhalou ahi. \v 30 Chule nalu uva nasam jang'u geiya kisim ahi. \v 31 Hijeh chun kicha hih un, inva ho aboncha uva sanga manlu joa nahiuve. \s1 Mihem masanga Christa phondoh \p \v 32 “Hiche leiset chunga Keima mipiho lah a eiphongdoh a chu, Keiman jong vana Kapa ang sunga Ka phondoh ding ahi. \v 33 Hinlah hiche leiset chunga hi koi hijongleh, ei seilep chan chu Vana um Kapa ang sunga kaseilep ding ahi.\x + \xo 10:33 \xt 2 Tim 2:12\x* \s1 Chamna thu hi louvin chemjam a ki douna joh ahi \p \v 34 “Keima leiset a hi chamna hinpo lut ding in nei gel hih un! Keima chamna poa hung hijo louvin, chemjam joh kahin poh ahi. \v 35 ‘Mikhat chun apa adou ding chule achanu chun anu adou ding, chule mounu tah chun atehpi adou dinga hunga kahi,\x + \xo 10:35 \xt Micah 7:6\x* \v 36 na melma teu chu na in sungmi ho lah a kona hiding ahi.’ \p \v 37 “Nang man napa ahilouleh nanu chu keima sanga nangailut joh a ahileh, nangma keiya hi dinga kilom nahi poi; ahilou jongleh nachapa ahilouleh nachanu chu keima sanga nangailut joh'a ahileh, nangma keiya hi dinga kilom nahi poi. \v 38 Thingpel chu nakilah a chule kiput ding nanop louva ahileh, keiya hidinga kilom nahi poi.\x + \xo 10:38 \xt Matt 16:24; Mk 8:34; Lk 9:23\x* \v 39 Na hinna na kikol chah a ahileh na mansah ding, hinlah nangman keima dinga na hinna chu napeh doh jenga ahileh, na kimu ding ahi.\x + \xo 10:39 \xt Matt 16:25; Mk 8:35; Lk 9:24; 17:33; Jn 12:25\x* \s1 Kipaman peh ding ho \p \v 40 “Nangma nasanga chun keima eisan ahi chule keima eisanga chun, eisol Pa chu asan ahi.\x + \xo 10:40 \xt Lk 10:16; Jn 13:20; \xt Mk 9:37; Lk 9:48\x* \v 41 Nangman themgao khat chu Pathen a dia thusei phong ahi chu nasan a ahileh, themgao khat hina a kipa man chu nasan ding ahi. Chule nangman mihong phal ho chu achonphat jeh uva nasan a ahileh, nangman jong amahoa tobang kipa man namu ding ahi. \v 42 Chule nangman twi dap khon khat kanungjui ho lah a aneopen jeng jong napeh a ahileh, nangman kipa man namu tei ding ahi.” ati. \c 11 \s1 Twilutsah John akon hung sottol ho \p \v 1 Yeshuan hichenga seijui som le ni ho thu ahil jouvin, gamkai pumpia khopi hoa thuhil le lhangsam ding in aki patdoh tai. \v 2 Songkul a um John Baptist chun Messiah thil bol jouse thudol ajatan ahi. Hiti hin aseijuite ho chu asol in Yeshua aga dohsah in, \v 3 “Keihon kanga jingu Messiah chu nahi hitam, ahilouleh midang kanga be nahlai dingu ham?” atiuve. \v 4 Yeshuan amaho chu aseipeh in, “John henga kile kit un chule nathujah hou le namusa hou hi gaseipeh un, \v 5 mitchon kho amun, elbaiyin lam ajot in, miphah ho angim un, na ngong in kho ajan, athisa kai thouvin aum in chule mi vaicha Kipana Thupha seipeh ahi.\x + \xo 11:5 \xt Isa 35:5,6; \xt Isa 61:1\x* \v 6 Chule ajah a ‘Keima jeh a kihei mang lou mi chu Pathen in phatthei na apei’ tiuvin,” ati. \s1 Yeshuan John chungchang ahil \p \v 7 John seijui hon adalhah phat un, Yeshuan achungchang thu mi honpi chu ahoulim pin, “Koi itobang mi gave dinga gamthip achu gachea nahiu ham? Ama pumpeng detlou hui anun chan a kilon lele tobang bep chu ham? \v 8 Ahilouleh pon man lutah a kivon a hintem? Ahipoi, pon man lutah a kivon ho khu leng inpia aum uve. \v 9 Themgao kimupi noma nahi uvem? Henge, chule ama themgao sanga chungnung joa ahi. \v 10 John chung chang thu hi Pathen Thubun asei, ‘Ven keiman na masanga palai khat ka solin chule ama chun na masanga na lampi ding nagon peh ding ahi.’\x + \xo 11:10 \xt Malachi 3:1\x* \p \v 11 “Thutah kaseipeh nahiuve, mi hing jouse lah a Twilutsah John sanga chung nung jo ding aumpoi. \v 12 Twilutsah John in thu asei phonga pat tu chan geiyin, Van gam chu gum hachang in amachal in, chule migilou hon hichu anokhum jing uve.\x + \xo 11:12 \xt Lk 16:16\x* \v 13 Ajeh chu John hung masanga kipat, themgao ho jouse le Mose Dan chun tulai phat hi agaldot uve. \v 14 Chule keiman kasei hi nakisan theiyuva ahileh, amahi Themgao hon aseiyu ahung ding Elijah chu ahi.\x + \xo 11:14 \xt Malachi 4:5; Matt 17:10-13; Mk 9:11-13\x* \v 15 Koi hileh thu ngaina ding nakol neiho chun ngaiyu hen chule hekhen uhen! \p \v 16 “Tulai khang mi tehi ipitoh ka tekah ding ham? Kai lhang muna chapang ki chemho toh tekah thei ahiuve. Amahon agolte koma nopmo sahna aphongdoh uve. \v 17 ‘Keihon golvahna la kasah peh uvin, hinlah nangho nalam pouve chule thi opna la kasah peh uvin, hinlah nangho nalung hem pouve.’ \v 18 Ajeh chu John in neh le don in phat anei pon, chuin nang hon ama chu lhagaoboh vop ahi natiuve. \v 19 Alang khat in, Mihem Chapan aneh a chule adona ahileh, amahi milop le julop ahi natiuve, chule kaidong ho le mi chonse ho jol le gol ahibouve, natiuve. Hinlah chihna hi aga hon adihna avetsah joh ahi,” ati. \s1 Yeshuan khopi phabep agihsal \p \v 20 Chuti chun Yeshuan melchih na kidang abolna khopi ho chu phongtah in themmo achan in ahi, ajeh chu amaho achonset nauva kon in alung hei pouvin chule Pathen lama amai ahei pouvin ahi. \v 21 “Chorazin le Bethsaida, itobang lungkham nan nahin pha diuvem? Ajeh chu thilbol kidang naheng uva kibol hohi Tyre le Sidon a kibol hita leh, masang peh chun achonset nauva kon in lung heiyun tin, akisih nau chun khaodip pon kivon uvin tin chule aluchung uvah vutvai kinu tau vinte.\x + \xo 11:21 \xt Isa 23:1-18; Ezekiel 26:1—28:26; Joel 3:4-8; Amos 1:9,10; Zechariah 9:2-4\x* \v 22 Kaseipeh nahiuve, thupi kitan nikho tengleh Tyre le Sidon thoh ding chu athoh nomjo hi ding ahi. \v 23 Chule nangho Capernaum mite, nangho vangam a kijabol dinga kigel nahi uvem? Chuti ponte, nangho mithi lah a ki puisuh ding nahi uve. Ajeh chu melchih na nalah uva kibol hohi Sidon'a ana kibol hitaleh, tuni chan geiya hi um diu ahi.\x + \xo 11:23 \xt Isa 14:13-15; \xt Semtilbu 19:24-28\x* \v 24 Ka seipeh nahi uve, Sodom jeng jong chu thupi kitan nikhoa nangho sanga phajo ding ahiuve,” ati.\x + \xo 11:24 \xt Matt 10:15; Lk 10:12\x* \s1 Keima henga hung un chule choldo uvin \p \v 25 Hiche pet chun Yeshua hitin ataove, “Hepa, Van le Leiset Pakai, mi chingho le thil hetheiya kigel ho henga hicheng thil ho na selguh a chule chapang banga lunggel ho henga na hetsah jeh in ka thangvah e. \v 26 Henge, Pa, nang man hiti lama bol ding chu na lunglhai na ahi. \v 27 Ijakai ka-Pan einganse ahitai. Pa tailou koiman Chapa chu ahe tahbeh poi chule Chapan aki phondohna Chapa tailou koiman Pachu ahe tahbeh pouve.”\x + \xo 11:27 \xt Jn 3:35; \xt Jn 1:18; 10:15\x* \v 28 Chutah in Yeshuan, “Thachol ho le pohgih hahsa poho ka henga hung uvin, chutileh Keiman olsah uvinge. \v 29 Ka namkol jon kilah uvin kibu uvin. Keiman Kahil ding nahi uve, ajeh chu Keima nunnem tah le lungneng tah kahi chule nalung un lung olna amu ding ahi.\x + \xo 11:29 \xt Jeremiah 6:16\x* \v 30 Ajeh chu ka namkol jon poh hi abaiyin chule ka pohsah got hi ajang e,” ati. \c 12 \s1 Yeshua cholngah nikho chunga thaneijo \p \v 1 Yeshua chu suhlou chang umna lou jaova, cholngah nia aseijuite toh ahopa nauvah agilkel tauvin, hijeh chun amahon suhlou changvui chu amal lhauvin ane pan tauve.\x + \xo 12:1 \xt Danbu Ni Na 23:25\x* \v 2 Hinlah Pharisee ho phabep in amaho um chan amuvin chule nopmo sahna aphongdoh un, “Ven, na seijuiten cholngah nikhoa suhlou changvui amal'u hin dan apalkeh uve,” atiuve. \p \v 3 Yeshuan ajah uva, “Nangho Pathen Lekhabu simkhalou nahi uvem? David in agilkel pet'a chu aki lhonpi hotoh ipi abol uvem?\x + \xo 12:3 \xt 1 Samuel 21:1-6\x* \v 4 Ama Pathen in a alut in chule ama leh aloihon dan apalkeh uvin, thempu ho bouvin aneh ding uva kiphal changlhah theng chu ane uvin ahi.\x + \xo 12:4 \xt Thempu Dan 24:9\x* \v 5 Chule Mose danbua Thempu hou-in a lhacha hon cholngah nikhoa na atoh thei diu phal ahi chu simdoh khalou nahi uvem?\x + \xo 12:5 \xt Minbu 28:9,10\x* \v 6 Kaseipeh nahi uve, Hou in sanga lenjo khat hichea aum e. \v 7 Hiche Pathen Thubun asei, ‘Keiman kilhai na thilto hi louvin, khotona nanei diu ka deijoh ahi,’ ti hi ipi kiseina ahi nahetdoh'u hileh them mona neilou Ka seijui ho themmo na chan lou diu ahi.\x + \xo 12:7 \xt Matt 9:13; \xt Hosea 6:6\x* \v 8 Ijeh inem itileh Mihem Chapa chu cholngah nikho chunga Pakai ahiye,” ati. \v 9 Chutah in Yeshuan akikhop nau in chu ajon paitai. \s1 Pasal khut lang thipa \p \v 10 Chu muna chun khut ngoi khat amudoh in ahi. Pharisee ho chun Yeshua adong un, “Cholngah nikhoa ana damsah na chu dan in aphal em?” atiuve. (Amaho chun Aman aphal'e tin seihen lang Ama themmo chansah na kinei hen atiu ahi). \v 11 Chuin Aman adonbut in, “Nanghon kelngoi khat twikul a cholngah nin lhalut hen lang hileh, lahdoh tei ding nagon lou diu ham? Thon moa na gon diu ahi.\x + \xo 12:11 \xt Lk 14:5\x* \v 12 Chule kelngoi khat sanga mihem khat ichan geiya lujoa hitam? Tahbeh in cholngah nikhoa mikhat in thilpha abol ding chu dan in aphal ahi,” ati. \v 13 Chutah in Aman mipa jah'a chun, “Nakhut domin” ati. Hiti chun aman jong akhut adom in ahileh adamtai. \v 14 Chuphat in Pharisee ho aki khom uvin, Yeshua chu iti tha ding ham ti tohgon anei tauve. \s1 Lhacha lhentum \p \v 15 Hinlah Yeshuan ipi agonu ahen, hiche mun chu adalhan chule mi atama tamin anung ajuitai. Amaho lah a ana damlou jouse aboldam in ahi. \v 16 Hinlah aman amaho chu koi ahi aphondoh louna ding un ahil chah in ahi. \v 17 Hiche hi Isaiah thusei Ama chunga agui lhunna ahi. \v 18 Ka lhacha Ka lhendoh hi ven, Amahi Ka cha deitah, Ka lung lhaina tah ahi. Keiman Ka Lhagao achunga kakoi ding, chule Aman chitin namtin lah'a dih tah'a thu atan ding ahi.\x + \xo 12:18 \xt Isa 42:1-4\x* \v 19 Aman doumah abollou ding, kisenlou ding, jalah a awsanga thu asei lou ding ahi. \v 20 Aman pumpeng chip jong aheboh pailou ding ahilouleh khoilu thaomei kihal khu atha mit pai lou ding ahi. Aman thudih'a thutan chu jona aumsah kahsea ding ahi. \v 21 Chule Amin chu vannoi pumpi kinepna hi ding ahi. \s1 Yeshua chule Beelzabul \p \v 22 Chujouvin lhagaoboh vop khat, ama chu mitcho le pao theilou ahin, Yeshua koma ahin pui tauve. Ama chu adamsah'in ahileh thu asei theiyin chule kho jong amu tai. \v 23 Mi honpi chun adatmo uvin chule adong tauvin, “Hiche Yeshua hi David Chapa Messiah chu hi talou ding ham?” atiuve. \v 24 Hinlah Pharisee ho chun thil kidang kibol thu ajah phat un, asei un, “Aman lhagaoboh ho anodoh datmo hih un. Aman athanei na hi lhagaoboh ho lengpa Satan thahatna kon ahibouve,” atiuve.\x + \xo 12:24 \xt Matt 9:34; 10:25\x* \p \v 25 Yeshuan alunggelu ahen, chuin adonbut in, “Lenggam ama le ama kidou amah thahjin, chule khopi hihen insung hijongleh akidou chan chu ding jou lou ding ahi.” \v 26 Chule Satan in Satan anodoh a ahileh, amale ama kikhen tela chule kidouva hiding, a lenggam chu ding doh joulou ding ahi. \v 27 Chule Keima Satan in thahatna eipeh ahileh nalah uva, lhagaoboh nodoh ho khula? Amahon jong lhagaoboh ho anodoh-u ahin, hijeh a chu na thusei uva chu themmo nahin chan diu ahi. \v 28 Hinlah Keiman Pathen Lhagao jal a lhagaoboh ho kanodoh a ahileh, Pathen Lenggam chu nalah uva hung lhunga ahitai. \v 29 Ajeh chu Satan tobang leuva hat mi khat in athanei tah galut a chule aneiho gachom ding koi ham? Ama sanga hatjoa bou chun ama chu akan tuma chule a in chu aphet lhahpeh ding ahi. \p \v 30 “Koi hijongleh Keima lama pang lou chun eidou ahi, chule koihileh Keima toh tong khom lou chun Keima douna a na atoh ahi.”\x + \xo 12:30 \xt Mk 9:40\x* \v 31 “Ka seipeh nahiuve, itobang chonset kibol hihen chule Pathen taitomna thusei doh hijongleh kingaidam thei ahi; Lhagao Theng taitomna athusei doh vang ki ngaidam lou ding ahi. \v 32 Mihem Chapa douna a thusei doh koi hijongleh ki ngaidam ding ahi, hinlah Lhagao Theng douna a thusei doh ho chu hiche vannoiya hihen, ahilouleh ahung lhung nalai ding vannoiya hijongleh ki ngaidam talou ding ahi.”\x + \xo 12:32 \xt Lk 12:10\x* \s1 Thingphung chule aga \p \v 33 “Thingphung khat chu agan aphotchet ahi. Thingphung khat chu aphat'a ahileh aga pha ding ahi. Thingphung khat chu aphat louva ahileh, aga phalou ding ahi.\x + \xo 12:33 \xt Matt 7:20; Lk 6:44\x* \v 34 Nangho gul chilhah ho! Mi gilouvin thupha le thudih iti nasei thei diu ham? Ajeh chu na lunguva nagel lhah chan uchu ipi hijongleh na phondoh ahitai.\x + \xo 12:34 \xt Matt 3:7; 23:33; Lk 3:7; \xt Matt 15:18; Lk 6:45\x* \v 35 Mipha khat chun alung gela thilpha kikhol jeh'a apha chu ahin phondoh ahin chule mi phalou khat chun alung gela thil phalou akikhol jeh a aphalou aphondoh ahi. \v 36 Chule hiche hi ka seipeh nahiuve, mohthu nasei chengse chungchang thu chu thutanna nikhoa napeh ding ahi. \v 37 Nathusei ho chun nathem chan ahilouleh na themmo chansah ding ahi.” ati. \s1 Khang gilou miten melchihna ahol u \p \v 38 Nikhat hou dan thuhil ho le Pharisee ho Yeshua henga ahung un chule aseiyun, “Pu, na thuneina photchet na nangma a kon'in melchihna kidang khat kamu nom uve,” ahung tiuve.\x + \xo 12:38 \xt Matt 16:1; Mk 8:11; Lk 11:16\x* \v 39 Hinlah Yeshuan adonbut in, “Khang gilou le chon thanghoi khang miten melchihna ahol uve, hinlah melchihna khatbou kapeh ding chu Themgao Jonah melchihna hiding ahi.\x + \xo 12:39 \xt Matt 16:4; Mk 8:12\x* \v 40 Ajeh chu Jonah ngapi oisunga ni thumle jan thum aum banga, Mihem Chapa hi leilai gil a ni thumle jan thum um ding ahi.”\x + \xo 12:40 \xt Jonah 1:17\x* \p \v 41 “Thutan nikho teng leh Nineveh mite hung dingdoh uva, tulai khang mite hi themmo ahin chan diu ahi, ajeh chu amahon Jonah thusei phonga chun lung aheiyuve. Tun Jonah sanga chungnungjo hikoma hin aum in, hinlah nanghon lung nahei nom deh pouve.\x + \xo 12:41 \xt Jonah 3:5\x* \v 42 Sheba Lengnu chu thutan nikho tengleh tulai khang mite douna a hung ding'a themmo ahin chan ding ahi, ajeh chu ama mun gam latah a kon in Solomon chihna thu ngaidin ahung e. Tuhin Solomon sanga chungnungjo hikoma hin aum in, hinlah nanghon asei nangai pouve.\x + \xo 12:42 \xt 1 Lgt 10:1-10; 2 Thusimbu 9:1-12\x* \s1 Lhagaoboh hung kile kit \p \v 43 “Lhagao phalou chun mikhat chu adalhah tengleh gamthip a aga chen, choldona ding ahol len, hinlah amu joupoi. \v 44 Chuteng aman aseiyin, ‘Keima ka hung potdohna pa koma gaki lekit tange ati. Hiti chun ahung kile kit in ahileh ahung dohna in chu koima ana umpon, ki theh ngim le kitup keicha aum chu amun ahi. \v 45 Chutah in lhagao chun ama sanga phaloujo lhagao sagi chu aga mun, chule mihempa sunga chun alut un acheng den tauve. Hiti chun ama chu masanga sang in akhohsejo chehtai.’ Hichu tukhang gilou mite hin, ahin hetchet diu ahi,” ati. \s1 Yeshua insung mi dihtah ho \p \v 46 Yeshuan mihonpi henga thu aseipet in, anule asopi pasal ho ahung un, polama aumun, akihou limpi nom uvin ahi. \v 47 Chuphat in mi khat in ajah a, “Ven, nanu le nasopi pasal ho polama ading un, namu nom uve,” tin ahung seiyin ahi. \v 48 Hinlah Aman adonbut in chule ajah a aseiyin, “Koiham Kanu? Chule koiham Kasopi ho chu?” ati. \v 49 Chuin aman akhut chun aseijuite lam akoh in aseitai, “Veuvin, Kanu le Kasopite hohi! \v 50 Ajeh chu Koi hijongleh Vana um Ka Pa lunglam bol ho chu Kanu, Kasopipa chule Kasopinu te ahiuve,” ati. \c 13 \s1 Muchi thepa thulem \p \v 1 Chujouvin hiche ni chun Yeshuan in chu adalhan chule dillen pama chun atouvin ahi. \v 2 Mihonpi akimvela aki khom un, hiti chun ama kong khat a alut e. Chuche muna chun atouvin chule mihonpi vapama umho chu thu ahil tai.\x + \xo 13:2 \xt Lk 5:1-3\x* \v 3 Aman thulem tampi mangchan amaho chu thusim tampi ahil in, hiche thusim hi aseiye: “Ngaiyun! Loubol mi khat muchi the ding in aga potdoh e. \v 4 Chule aman muchi chu loulaiya athea ahileh, muchi phabep chu lampia a-chu in ahileh vacha ho ahung un anejou tauve. \v 5 Muchi dang phabep chu songlheu chung lei patna a achutai. Lei apat jeh chun muchi chu ahung kehdoh loichel in ahi. \v 6 Hinlah nisa ahung satan ahileh, leiset achu ajung alut thuh lou jeh in asang gop pai jeng in ahi. \v 7 Muchi dang phabep ma chu ling lah a a-chu in ling chu akhang in chule chang phung dong nalai chu adep lihtai. \v 8 Hinlah muchi adang chengse vang leiphatna a a-chu in chule hiche ho chu ajat som thum, ajat somgup chule ajat jakhat chan geiyin apung uvin ahi. \v 9 Khojahna ding nakol nei ami chang cheh in angaiya chule ahetkhen angaiye,” ati. \s1 Thulem kisei lona \p \v 10 Aseijuite ahung un chule adong uvin, “Iti dana nangman miho thu nahil tengleh thulem naseiji ham?” atiuve. \v 11 Aman adonbut in, “Nangho hi van Lenggam thuguh hettheina kipea nahi tauve, hinlah amaho kipe lou ahiuve. \v 12 Ka thuhil ngai ho chu hetkhen na kipeh be ding chule amahon hetna bulhingset anei diu ahi. Hinlah ka thuhil ngaisah lou ho chu hetna phabep aneiyu jong chu kilah mangpeh nalai diu ahi.\x + \xo 13:12 \xt Matt 25:29; Mk 4:25; Lk 8:18; 19:26\x* \v 13 Hijeh chun hiche thulem ho hi Kaman chah ahi. Ajeh chu amahon avet vang uva amu tahbeh lou ding u, ajah uva ahivanga angaiyu chu hetdohna tahbeh neilou ding ahiuve.” \v 14 Hiche hi Isaiah themgao thusei, “Ipi kasei najah tenguleh hetkhenna nanei thei lou diu ahi. Ka thilbol namu tenguleh, geldohna nanei thei lou dingu ahi.\x + \xo 13:14 \xt Isa 6:9,10\x* \v 15 Ajeh chu hiche mite hi alung gelu atah cheh in, chule akol'uva khojahna aumpoi chule amahon amit asing uvin, amit un kho amu tapon, chule ana koluvin kho ajapon, chule alung un hetkhenna aneipon, chule keiman kasuhdam theina ding in ka heng lama ahung kihei pouve.” \p \v 16 “Hinlah namit teni uvin amu jeh un, namit-u mitvang pha ahi chule nana kolte niuvin ajah jeh un, nakol vangpha ahi.\x + \xo 13:16 \xt Lk 10:23,24\x* \v 17 Thu tahbeh ka seipeh nahiuve, themgao tamtah le mi chonpha tamtah'in namu uhi amu nomun, hinlah amu pouve. Chule thu najah chengseu hi ajah nomun, hinlah ajah lou-u ahitai.” \s1 Yeshuan muchi thepa thulem asei chen \p \v 18 “Tuhin lou bolpa chun amuchi the ahil chetna ngaiyuvin. \v 19 Lampia chu-ah muchin avetsah chu Lenggam thu kihil ja'a, ahivanga hechen lou ho ahiuve. Chujouvin agi loupa chu ahung in chule alung sung uva kitulut muchi chu ahung lamang jitai. \v 20 Songlheu chunga chua muchi hin thu kisei chu ngaiya chule apet petna kipah tah a sanga mitoh tekah thei ahi. \v 21 Hinlah ajung athuh loujeh in ahingsot tapoi. Amaho chun hahsatna ato tenguleh ahilouleh Pathen Thu jeh a gim bolna ato tenguleh alhamang ji tauve. \v 22 Muchi ling lah a chu ho chu Pathen Thu ja a ahia tu hinlai vannoi lung gimna ho leh, haona ngaichatna ho jeh in gaso louvin aum jitai. \v 23 Muchi lei phatna a chuho vang thu chu atahbeh a ja a chule hetchetna nei ahiuvin, chule amaho chun ajat som thum, ajat som gup chule ajat jakhat ahin sodoh e!” ati. \s1 Changlhem Thulem \p \v 24 Yeshuan thusim jatchom khat hichea hin aseiye: “Van gam chu loubol mi khat in alouva muchi pha athea toh tekah thei ahi. \v 25 Hinlah chuche jan chun natong ho aihmut pat un, melmapa chu ahung in chuin changtah lah a chun changlhem ahung then, ache mangtai. \v 26 Changphung ahung khanlhit phat in, aga jong ahung um'in chule changlhem jong chu ahung khang len in ahi. \v 27 Loubolpa natong ho akoma agache uvin, chuin ajah a, ‘Hepu louva muchipha nathe na'a khun changlhem akeh dimset in, hoiya kon iti hung um hintem?’ atiuve. \v 28 ‘Melma khat'in abol hichu’ tin loubolpa chun ahin phongdoh tai. ‘Changlhem ho kaga bodoh dingu ham?’ tin adong uve. \p \v 29 “Ahipoi, chutia nabol uleh changtah bodoh tha get nuvin nate. \v 30 A at phat lhin kah in khantha jengu hen. Chuteng keiman chang at ho jah'a changlhem chu lhengdoh unlang, kan khomun chule meiya halvam un, chule changtah chu changkul'a khum uvin tina nge” ati. \s1 Ankam mu thulem \p \v 31 Hichea hin vetsahna chomkhat Yeshuan amange: “Van Lenggam chu ankam mu louva kithe tobang ahi. \v 32 Muchi jouse lah a aneopen ahi, hinlah hon a kitu lah a aphung lenpen ahung hitan, ahungkhang len in, thingphung ahung kisoh in, chule vacha ho ahungun chuin abah hoa abu akiset uvin ahi,” ati. \s1 Chol sosa thulem \p \v 33 Yeshuan hiche thulem jong hi aseiyin: “Van gam hi numei khat'in changlhah semna dinga chol aman tobang ahi. Ama hin chol neocha chu chang bong tetohna thum'a akoi jeng vang'in, changbong chu apumpin apomsah soh hel in ahi.” ati. \s1 Yeshuan thulem jeng asei \p \v 34 Yeshuan mihonpi lah a thu aseina'a thusimle thulem hitobang ho hi amangcha jing in ahi. Ahimong in hitobang thulem mang cha louvin amaho koma thu asei jipoi. \v 35 Hiche hi Pathen in Themgao kam'a anaseisa: “Keiman nakom uva thulema kaseiding, Keiman vannoi kisem kipat apat thuguh kisel kahilchet peh ding ahi,” ti aguilhunna ahi.\x + \xo 13:35 \xt Labu 78:2\x* \s1 Changlhem thulem ahilchet \p \v 36 Chuin mihonpi chu polama adalhan, Yeshua chu insung agalut in ahileh aseijuiten, “Changlhem loulaiya um thulem chu nei hilchet peh un,” atiuve. \v 37 Yeshuan adonbut in, “Loubolpa, muchipha the a-chu Mihem Chapa ahi. \v 38 Lou chu vannoi leiset ahi, chule muchipha chu Lenggam mite ahiuve. Changlhem chu agiloupa mite ho ahiuve. \v 39 Melma changlhem changtah lah a thepa chu Diabol ahi. Chang at phat chu vannoi kichaina phat ahi, chule chang at ho chu Vantilte ho ahiuve.” \p \v 40 “Changlhem ho lhendoh a aum'uva chule meiya akigo banga chu, vannoi kichaini jongleh chuti ding ahi. \v 41 Mihem Chapa chun a-Vantilte ahinsol ding, chule amaho chun Lenggama kon chonset hin umdohsah ho le thilse bol jouse asuhmang dingu ahi. \v 42 Chule Vantil ho chun amaho chu meikou jejua chu alelut dingu, hichea chu kana chule hagelna umding ahi. \v 43 Chuteng michonpha ho chengse a Pau Lenggam sunga nisa tobanga vahding ahiuve. Thungaina ding nakol neiya chun ngaiyu hen chule heuhen!” \s1 Gou kisel \p \v 44 “Van'a Lenggam chu mi khat in loulaiya gou kiselguh amudoh tobang ahi. Kipah thanom pum'in aselkit'in chule anei jouse chu ajoh doh in asumnei sun chun lou chu achotai.” \s1 Twikoh chang man-lutah \p \v 45 “Chujongleh Van'a Lenggam chu kivei mi khat in twikoh chang manlutah ahol tobang ahi. \v 46 Aman twikoh chang man lutah chu amudoh phat in anei jouse ajoh doh in, chule lou chu achotai.” \s1 Len thulem \p \v 47 “Chule Van'a Lenggam chu nga matna len twi lah'a kiseplha a chule nga jouse man tobang ahi. \v 48 Len chu adimset phat in, hichu vapama aloidoh uvin, atou khomun chule nga aphaho chu aboma akoiyun, hinlah aphalou ho chu apai mang tauve. \v 49 Vannoi kichaini jongleh chuti ding ahi. Vantil ho hunguvin tin michonpha hoa konna mi gilou ho ahin chom khendoh dingu ahi. \v 50 Miphalou ho chu mei deujeju sunga chun lehlut uvintin, hichea chu kana le hagelna umding ahi.” \s1 Gou kikhol athah le alui \p \v 51 Hiche hohi aboncha nahet nah uvem? atileh amahon “Henge,” atiuve. \v 52 Chujouvin aman aseiben, “Van'a Lenggama Hou thuhila pang seijui hung hi ho hi, in neipan aneikholna muna kona Thutah gou alui le athah ahin pohdoh tobang ahi,” ati. \s1 Christa chu agam mite tah in asang pouve \p \v 53 Hiche thusimho le vetsahna ho ahil jouvin, aman chuche gam chu adalhan, \v 54 Achenna khopi Nazareth lama ahung kiletai. Aman amaho hou kikhopna in'a thu ahil pet'in amitakip in adatmo uvin chule aseiyun, “Hoiya kona hiche chihna le thil kidang boltheina hoiya thaneina akilah ahidem?” tin asei-uve. \v 55 Amahon anoisebol uvin, “Ama thing thembol chapa ahi, anu Mary le asopi pasal ho—James, Joseph, Simon le Judah abonun ihecheh uve. \v 56 Asopi numeiho jouse jong ilah uva aumcheh uvin. Hiche ho jouse hi hoiya kona akihetdoh hintem?” atiuvin ahi. \v 57 Chuin amaho chu hatah in alung-lhalheh uvin, chule Ama atahsan nomta pouve. Chuphat in Yeshuan amaho aseipeh in, “Themgao chu ama insung le akhopia mite lah tilouvin mun jousea jabolna achange,” ati.\x + \xo 13:57 \xt Jn 4:44\x* \v 58 Chuin amahon atahsan lou jeh uvin thil kidang themkhat bou aboltai. \c 14 \s1 Twilutsah John thina \p \v 1 Galilee vaipopa Herod Antipas hin Yeshua thu ajah phat in. \v 2 Aman asemang ho koma chun, “Hiche hi Twilutsah John athia thoudoh kit'a hitei inte! Hijeh achu hitobang thil kidang hohi aboldoh ahi,” ati. \v 3 Ajeh chu Herod in John chu ajinu Herodias (Herod naopa Philip ji ana hi) lung holna'a amat a songkul'a ahen ahi.\x + \xo 14:3 \xt Lk 3:19,20\x* \v 4 John chun Herod jah'a “Amanu na ki chenpi hi Pathen Danthutoh kikal ahi,” atipeh jing anahi.\x + \xo 14:4 \xt Thempu Dan 18:16; 20:21\x* \v 5 Herod chun John chu atha nom ahin, hinlah mipin adou diu chu kicha'a ahi, ajeh chu mi jousen John chu Themgao khat ahi tia atahsan'u ahi. \v 6 Hinlah Herod in apen nikhoa golnop abol nauva, Herodias chanu alam chun ama alunglhai lheh jeng in. \v 7 Hijeh chun amanu hin adei chan ipi hi jong leh pe dinga Herod in kitepna anei ahi. \v 8 Anu ngeh dungjuiyin, “Nungahnu chun, keiman Twilutsah John luchang chu lheng konga kadeiye,” atitai. \v 9 Chuphat in lengpan thu-asei chu akisih in, hinlah jin gunho masanga akitepna ahijeh chun, aman aki ngehna bang chun bol ding in asoltai. \v 10 Hiti chun Twilutsah John chu songkul'a alu atantai. \v 11 Chuin alu chu konga ahung kidom in chule nungahnu chu apen, ama chun anu apetai. \v 12 Khonung in, John seijui ho chu ahung un atahsa chu ahung lauvin chule avui tauve. Chutah in amaho aga che uvin, chuin Yeshua jah'a ipi soh a ham ahung hil tauve. \s1 Yeshuan misang nga val avahva \p \v 13 Yeshuan thusoh chu ajah jah in, Ama munchom beh a konga aga chen, achanga aga umtai. Hinlah mipi chun hoilama chea ahi ahe uvin, chuin khopi tin'a kon in Ama chu akeng in ajui tauve. \v 14 Yeshua chu konga kona ahung kumlhah a ahileh mi honpi chu amun, chule Aman amaho chu akhoton chule anat nau adamsah tai. \v 15 Hiche nilhah chun seijui ho ahung un chule aseiyun, “Hiche lai mun hi mun ningkoi ahin chule phat hi geisanga ahitai. Nangman mi honpi hi soldoh tan, amaho ache uva khotin'a aneh diu akichoh theina ding un,” atiuvin ahi. \v 16 Hinlah Yeshuan aseiyin, “Hichu hithei ponte, nanghon neh ding peuvin,” ati. \v 17 Amahon adonbut uvin, “keihon changlhah pheng nga leh nga ni bou kaneiyuve,” atiuvin ahi. \v 18 Yeshuan aseiyin “Hichu hin choiyun,” ati. \v 19 Chutah in aman miho chu phoilah'a tou ding in asei pehtai. Yeshuan changlhah pheng nga le nga ni chu alan vanlam aven, chule phatthei aboh in, chuin aman changlhah chu alan, ahehbal bal in, aseijui ho apen, amaho chun mi honpi chu apeuve. \v 20 Amahon angaichat chanun ane uvin, aval chu seijuihon paipeh som le ni alohdoh uve. \v 21 Chuche nikho chun pasal cheh mi sang nga chun ane vaset uvin, numei leh chapang ho jong ajao un ahi. \s1 Yeshuan twi chunga lam ajot \p \v 22 Hiche jou chun Aman miho chu ain uva asol laiyin, aseijuite chu konga lut'a chule Dil gal langkhatna ana galkai ding in asol in ahi. \v 23 Amaho ain uva asoldoh jouvin, ama mol chunga tao ding in akaldoh in ahi. Jan ahung hitan, Ama achangseh'in mol a aum tai. \v 24 Hiche pet chun, seijuiho chun hahsatna atoh un, tolgo laiya kona gamlatah geiyuva ahi tauve, hui hattah ahung nung in, chule amaho chun twipi kinong hattah chu akimaito piuvin ahi. \v 25 Jingkah pung thum don in Yeshua amaho heng lama ahung in, twi chunga lam ajot in ahi. \v 26 Seijuihon Aman twi chunga lam ahinjot chu amuvin ahileh akicha lheh jeng uve. Akichat jeh'un amaho apeng uvin: “Lhadam ahi,” atiuve. \v 27 Hinlah Yeshuan ahin hou paiyin, “Kicha hih un. Lungmong tah in umun. Hia ka um nai,” ati. \v 28 Chuphat in Peter in Ama ahin houvin, “Pakai, Nangma nahi monga ahileh, nahenga twi chunga lam kahin jotna ding in neihin seipeh in,” ati. \v 29 Yeshuan, “Henge, hungin” ati. Hiti chun Peter chu kong panga akum lhan chule Yeshua lam jon in twi chunga lam ajot tai. \v 30 Hinlah Peter in hui hattah nung leh twipi kinong amu phat in, akichan chule lhalhum ding in aumtai. Chuin aman asam in, “Pakai, nei huhhing in,” ati. \v 31 Apettah chun Yeshuan akhut alhang in chule ama chu aman in, “Na tahsan aneo behseh'e, ipi dinga nei sonlel ham?” ati. \v 32 Amani kong sunga alut lhon phat in, huipi athip heltai. \v 33 Chuphat in seijuiho ahung un, Ama a-Hou tauve. Amahon, “Nangma Pathen Chapa tahbeh nahi monge,” atiuve. \s1 Gennesaret gam a Yeshuan ana damlou adamsah \p \v 34 Amaho Dillen chu agal kaiyun, Gennesaret alhung tauve. \v 35 Miho chun Yeshua ahi ahet phat un, agamkai pumpia chun ama hung lhun chu akisei thang sohtai, chule chomkah louvin miho chun ana damlou aneihou chu aboldam ding in abonchan ahin pui tauve. \v 36 Amaho chun apon mongkai beh atham ding uvin angeh uvin, chule Ama thamkha jouse adam tauve. \c 15 \s1 Hou lamkai hon seijuiho anil-u \p \v 1 Pharisee ho le Houdan thuhil ho phabep chu Jerusalem a konin Yeshua kimupi din ahung lhungpai tauve. \v 2 Amahon Ama adong un, “Iti dana naseijui hon chondan luipeh ajuilou uham? Ajeh chu amahon neh khom masanga khutsop chonna isah louva akoiyu ham?” atiuve. \v 3 Yeshuan adonbut in, “Achutileh nanghon iti dan a Pathen in Thupeh apeh chu na chonnau jui man'a nahsah lou nahiu vem? \v 4 Avetsahnan, Pathen in, nanu le napa jabol in, chule koi hijongleh apa ahilouleh anu jalou tah'a houva chu kithat ding ahi.\x + \xo 15:4 \xt Potdohbu 20:12; Danbu Ni Na 5:16; \xt Potdohbu 21:17; Thempu Dan 20:9\x* \v 5 Hinlah nanghon miho chun anu leh apa koma, ‘kapanhu joupoi’ tia aseidiu chu aphai natiuve. Ajeh iham itileh nangho kapeh diu pen chu Pathen a kapeh ding in kaki temtai natisah uve. \v 6 Hitia hi nanghon apa le anuteu ajabol diu angai khohpoi natiuve. Hiti hin nang hon Pathen Thu chu na chonnau dan'in na pailha tauve. \v 7 Vo mi phalhem ho! Isaiah chun nangho thu gaova anaseisa chu adih e, ajeh chu aman, \v 8 Hiche mite hin akam uvin keima eijabol'un, hinlah alung sungu keiya kon in gam latah ahi.\x + \xo 15:8 \xt Isa 29:13\x* \v 9 Eihou-u jong bolthu ahibouve, ajeh chu amahon mihem lung suhtoa agelu chu Pathen Thupeh in ahiluvin ahi,” ati. \s1 Mi suboh thei thil phabep \p \v 10 Chuphat in Yeshuan mi honpi chu ahung'uva chule ajah diuvin akou khom in, Aman, “Ngaiyun chule hetkhen na neiyuvin. \v 11 Nasung uva lut chun nasuboh pouve ti heuvin; nakam uva kona hung potdoh thu joh chun nasuhboh'u ahi” ati. \v 12 Chujouvin seijui ho chu akoma ahung un chule adong uvin, “Tua nathusei chun Pharisee ho alung nopmo sah chu nagel doh em?” atiuve. \v 13 Yeshuan adonbut in, “Kapan aphu lou thingphung kiphut chan chu abula kibot doh ding ahi. \v 14 Hijeh chu limsah hih un. Amaho mitcho le mitcho kilam hil ahiuve. Chule mitcho khat chun achom dang khat alam hila ahileh, ani lhona kokhuh'a lhalut talou ding ham?” ati.\x + \xo 15:14 \xt Lk 6:39\x* \v 15 Chutah in Peter in Yeshua jah a, “Mihon aneh uva akisu bohpoi nati thulem chu neihil chen un,” ati. \v 16 Yeshuan adong in, “Na hetlou laiyu hiya ham?” ati. \v 17 “Naneh'u chu gilpia alut in chule posona ah aki thadoh jitai. \v 18 Hinlah na thusei chu nakama kona hung potdoh'a ahi. Hichun nasuh boh'u ahi.\x + \xo 15:18 \xt Matt 12:34\x* \v 19 Ajeh chu lungsunga kona lunggel phalou ho, toltha, jonthan hoi, huh lungput, guchat, jousei chule miseiset. \v 20 Hichengse hin nasuhboh'u ahi. Khutsop louva anneh hin nasuhboh'u ahi poi,” ati. \s1 Canaan numeinu tahsan \p \v 21 Chujouvin Yeshuan Galilee chu adalhan chuin Tyre le Sidon gamkai sahlama agache toutai. \v 22 Chidang namdang numei khat chuche muna chun ahung in, angeh in, “O Pakai, David Chapa, nei lungset in! Ajeh chu kachanu hi lhagao phalouvin atomin asugim lheh jenge,” ahung ti. \v 23 Hinlah Yeshuan kamcheng khat in jong adonbut poi. Chuphat in aseijuite ahung uvin, “Amanu soldoh tan, amanu hi achena ding in seipeh in,” tin asei tauve. \v 24 Chuphat in Yeshuan numeinu jah a, “Keima amang thai kelngoi Israel mi (Pathen mite) henga bou eikisol ahi,” ati. \v 25 Hinlah amanu ahung in chule a-houvin, chuin angeh kit in, “Pakai nei panhu in,” ati. \v 26 Yeshuan adonbut in, “Chate nehdi changlhah lahdoh peh a chule uicha peh angai ahipoi,” ati. \v 27 Amanun adonbut in, “Hichu adih ahi. Hinlah Pakai, uicha hon jong apute dokhanga kona anmal lhajah aneh diu phalpeh ahi,” ati. \v 28 Yeshuan, “Lungset umnu, natahsan alene. Thil nathum chu sanpeh na hitai,” tin aseipeh e. Chule achanu chu apettah in adamtai. \s1 Yeshuan mitam tah aboldam \p \v 29 Yeshua Galilee twikhanglen a ahung kilen, chule mol chunga akaldoh in, chuin atoutai. \v 30 Mi honpi atama tam: a-elbai, mitcho, chatmo ho, a-pao theilou ho, chule midang tampi chu Ama henga ahin pui un. Amahon Yeshua ang'a alupsah uva ahileh, aman amaho chu aboncha uvin aboldam tai. \v 31 Mi honpi chun adatmo lheh uve. Apao thei louho jong apao theiyun, akhel a toi ho jong adamdoh un, chule nakong chatmo ho jong adamdoh un, chule mitcho hon jong kho amu tauve. Chuin amahon Israel Pathen chu avahchoi tauve. \s1 Yeshuan misang li val avahva \p \v 32 Chujouvin Yeshuan aseijui ho akou khom in, ajah uvah, “Hiche mihonpi hi ka khoto'e. Amaho hi hiche muna hi keimato ni thum jen um ahitauve. Chule amahon aneh diu imacha khendoh anei pouve. Amaho hi gilkel'a soldoh ding kanompoi, achuti louva ahileh lampia lhasampa a alhuhkam diu ka nompoi,” ati. \v 33 Seijuihon adonbut uvin, “Mi honpi hibang loma tam hi aneh diu gamthip muna hi hoiya ilah diu ham?” atiuve. \v 34 Yeshuan adong in, “Changlhah ijat na neiyuvem,” ati. Amahon adonbut un, “Changlhah pheng sagi le nga them khat,” atiuve. \v 35 Hiti chun Yeshua chun mi jouse chu, tol a tou ding in aseipeh tai. \v 36 Chuin aman changlhah pheng sagi le nga chu alan, amaho ding in Pathen thangvahna aneiyin, chule ahal halin ahehbal bal in, Aman aseijuiho apen, amaho chun neh ding chu mi honpi lah a chun ahom tauve. \v 37 Amahon angaichat jat dungjuiyun aboncha uvin ane tauve. Hiche jou chun aseijuite chun anehval'u chu paipeh sagi alohdoh uvin ahi. \v 38 Amaho chu pasal sang li jen alhing uvin, numei ho le chapang ho jong ajao un ahi. \v 39 Chujouvin Yeshuan mi honpi chu a-incheh ah asol in, chuin Ama chu kong khat'a alut'in Magadan gamkai lam a agalkai tai. \c 16 \s1 Pharisee hon melchihna angai chat u \p \v 1 Nikhat hi Pharisee ho leh Sadducee ho Yeshua koma apatep ding in ahung un, athuneina thudola melchihna kidang khat ahung ngeh uvin ahi.\x + \xo 16:1 \xt Matt 12:38; Lk 11:16\x* \v 2 Aman adonbut in, “Nanghon janteng van asan le jing leh kho phading ahi natiuvin, \v 3 Jingkah a van asan le nilhuma kho phalou ding ahi natiuva nahet'u ahi. Nanghon kho phat ding thua vana melchihna a kona nahet'u ahi, hinlah phat umdol amelchihna na hedoh thei pouve. \v 4 Khang gilou le jonthan hoina khang miten melchihna kidang ahol uve, hinlah melchihna khat bou amaho kapeh dingu chu Themgao Jonah melchihna bou hiding ahi,” ati.\x + \xo 16:4 \xt Matt 12:39; Lk 11:29\x* \s1 Pharisee holeh Sadducee ho phatlou na chol tobang \p \v 5 Chuche jouvin, Dillen langkhat lama agalkai phat in, seijui hon changlhah apoh lou uchu ahin geldoh tauve. \v 6 Yeshuan amaho agih salin, “Pharisee ho le Sadducee ho chol'a kon in kichih theiyun,” ati.\x + \xo 16:6 \xt Lk 12:1\x* \v 7 Amahon changlhah apoh tahlou jeh'u chun khat le khat akinel den tauve. \v 8 Yeshuan amahon ipi seija ahiu chu ahen, hiti chun, “Na tahsanu alhom tave! Changlhah neilou jeh'a ipi dia kinela nahi uvem? \v 9 Tugeiya hi nahetdoh lou uham? Mi sang nga changlhah pheng nga'a kavahva chu aval paipeh ijat nalodoh'u hitam?\x + \xo 16:9 \xt Matt 14:17-21\x* \v 10 Ahilou jongleh mi sang li changlhah pheng sagia, chule aval paipeh tamtah nalodoh uchu?\x + \xo 16:10 \xt Matt 15:34-38\x* \v 11 Ipi iti dana changlhah chung thua kasei ahipoi ti hedoh theilou nahi uvem? Hitia hi avela kasei ahi, Pharisee ho leh Sadducee ho chol lah achun kichih theiyun kati ahi,” ati. \v 12 Chuphat in anunung pena, Aman changlhah'a chol thu asei hilouva, Pharisee ho le Sadducee ho doha lhep lhahna thuhil aneiyuva achihthei diuva ahil chu ahedoh tauve. \s1 Peter in atahsan aphon \p \v 13 Yeshuan Caesarea Philippi ahunggei phat in, aseijui ho jah a “Mihon, Mihem Chapa hi koi ahi atiuvem?” tin adong tai. \v 14 Amahon adonbut un, “Mi phabep chun Twilutsah John ahi atiuvin, mi phabep chun Elijah ahi atiuvin, chule adang phabepma chun Jeremiah ahilouleh themgao ho lah'a khatpen hinte,” atiuve.\x + \xo 16:14 \xt Matt 14:1,2; Mk 6:14,15; Lk 9:7,8\x* \v 15 Chujouvin, amaho chu thu adong in, “Nanghon koi ahi neitiu vem?” ati. \v 16 Simon Peter in adonbut in, “Nangma Messiah, Pathen hing Chapa nahi,” ati.\x + \xo 16:16 \xt Jn 6:68,69\x* \v 17 Yeshuan adonbut in, “Nangma anunnom a nahi, John chapa Simon, ajeh chu nangman mihem koima'a kona nahet ahipon, vana ka-Pan na henga hiche hi ahin phondoh ahi. \v 18 Na henga kasei ahi, nangma Peter (Song) nahi, chule hiche Songpi (Christa) chunga hi Ka houbung Ka tundoh ding ahi, chule Damun thaneina in ajo joulou ding ahi. \v 19 Chule Keiman Van gam kot heh ho kapeh ding nahi. Leiset chunga ipi hijongleh bollou dinga na thupeh chan chu vana jong kibol lou ding, chule leiset chunga ipi hijongleh na noppeh chan chu vana jong kinop peh ding ahi,” ati.\x + \xo 16:19 \xt Matt 18:18; Jn 20:23\x* \v 20 Chujouvin Aman aseijui ho jah achun koima koma Messiah ahi chu, aphondoh louna ding uvin hatah in agihtai. \s1 Yeshuan athi ding le atho kit ding asei masah \p \v 21 Chuchea pat chun Yeshuan aseijuite koma kichen tah in, Jerusalem a aga che ding angai khohna aseiyin, chule aman hou vaipo loi le thempu le houdan thuhil hoa kona thil tampi gimnei hahsa ho athoh ding chu ahiltai. Ama ahin tha diu, hinlah anithum lhin nileh thina a kona thoudoh ding ahi. \v 22 Hinlah Peter chun Ama apuidoh in chule chutia thu asei chu haphon aphoh in, “Pakai Vanin jong oiponte, hiche hi na chunga lhung hih beh jeng hen,” atitai. \v 23 Yeshua, Peter lama aki heiyin, ajah a, “Satan, kakoma konin chemang in! Nang hi keima dinga tijat um thangkol nahi! Nangman Pathen a kon hilouvin mihem lunggel a kona navet jeh ahi,” ati. \v 24 Chuphat in Yeshuan aseijuite koma, “Nalah uva koi hijongleh eijui noma chun, nacham chon nauva kona nahung kiheiyuva, na thingpel nakiput uva, chule neijui diu ahi.\x + \xo 16:24 \xt Matt 10:38; Lk 14:27\x* \v 25 Na hinkhou naki kolchah jom uva ahileh, na mansah dingu ahi. Hinlah nanghon keima jal'a nahin nau naphal doh uva ahileh, naki huhhing diu ahi.\x + \xo 16:25 \xt Matt 10:39; Lk 17:33; Jn 12:25\x* \v 26 Chule vannoi apumpi nanga hihen lang, na hinna chan tale chun ipi phachom ding ham? Na hinna sanga man lujo ipi um nalaiyem? \v 27 Ajeh chu Mihem Chapa hi avantil teho toh'a Pa loupina a hung ding chule mi jouse chu atoh dung juicheh a athu'u atan ding ahi.\x + \xo 16:27 \xt Matt 25:31; \xt Labu 62:12; Rm 2:6\x* \v 28 Chule Keiman thutah kaseipeh nahi uve, hikoma tupetna ding ho lah'a Mihem Chapa a Lenggama ahung masanga thilou ding aum uve,” ati. \c 17 \s1 Yeshua avou kikhel \p \v 1 Ni gup jouvin Yeshuan Peter chule ucha teni Jacob le John chu molsang tah khat'a achanga umpi ding in apui touvin ahi. \v 2 Amaho chun avet pettah un Yeshua limso chu ahung kikhel in, hiti chun amaiso chu nisa bang in avah jeng in, chule aponsil chu vah bang in avah jeng in ahi. \v 3 Phot lot in Mose le Elijah ahung kilah in, chuin Yeshua chu akihou limpi pai lhon in ahi. \v 4 Peter chun Pakai, “Hikoma iumu hi aki dang lheh jenge! Nadeiya ahileh nang ding khat, Mose ding khat chule Elijah ding khat melchihna ponbuh thum song inge,” ati. \v 5 \x + \xo 17:5 \xt 2 Pet 1:17,18\x*Hinlah aman athusei pet chun meibang in amaho chu ahin tom khum un, chule vana konin aw khat in ahin-seiyin, “Hiche hi Ka Chapa ngailut tahbeh, ei kipa sah'a ahi, Athu ngaiyun,” ati.\x + \xo 17:5 \xt Semtilbu 22:2; Labu 2:7; Isa 42:1; Matt 3:17; 12:18; Mk 1:11; Lk 3:22; \xt Danbu Ni Na 18:15\x* \v 6 Seijui ho chu akicha behseh'un, chuin tol a amaiyu asulut tauve. \v 7 Chuphat in Yeshua amaho lama ahung in chule amaho chu atham in, “Thoudoh un, kicha hih un,” ati. \v 8 Chuin amaho adadoh uva ahileh, Mose le Elijah chu ana chedoh tan, chule Yeshua bou chu amu tauve. \v 9 Amaho molchunga kona ahung kinung le suh phat'un Yeshuan Amaho chu thu apen, “Mihem Chapa thina a kona kaithouva aum kahsen koima koma na thilmu'u hi seidoh hih un,” ati. \v 10 Chujou chun aseijui-ten Ama adong un, “Ipi jeh a Dan thuhil hon Messiah hung masanga Elijah hung kile ding ahi tia asei sei jingu hintem?” atiuve.\x + \xo 17:10 \xt Malachi 4:5\x* \v 11 Yeshuan adonbut in, “Elijah chu tahbeh a hunga ijakai agontup masat ding ahi. \v 12 Hinlah Keiman kaseipeh nahiuve. Elijah ana hunga ahitai, ama chu isah louvin abol tauve. Chule chutobang ma'a Mihem Chapan jong athoh gim ding ahi,” ati.\x + \xo 17:12 \xt Matt 11:14\x* \v 13 Chuin seijui ho chun Twilutsah John chung thu asei ahi ahedoh tauve. \s1 Yeshuan chapang lhagaoboh vop khat adamsah \p \v 14 Mi tampi chun Ama chu mol chunga ana ngah tauvin, mikhat chu ahung in chuin Yeshua ang-ah adilsun chule aseiyin, \v 15 “Pakai Ka chapa lungsetna neiyin, ama abuhthia ahin, chule athoh gim lheh e. Ama meisunga ahilouleh twi lah'a alhu matchet jin ahi. \v 16 Hitia hi naseijuite koma kahin puiyin, hinlah amahon adamsah jou pouve,” ati. \v 17 Yeshuan, “Vo tahsan neilou le miduh dahlou ho! Itih chan kaumpi nahlai ding nahiu vem? Chapangpa chu kakoma hin hinpuiyun,” ati. \v 18 Chutah in chapangpa sunga lhagaoboh chu Yeshuan aphoh in, hichun ama adalhatai. Hichea pat chun chapang chu adamtheng tai. \v 19 Chujou chun seijuiho chun guhthim in Yeshua chu adong un, “Keihon itia lhagaoboh chu nodoh joulou kahiu ham?” atiuve. \v 20 Yeshuan aseipeh un, “Tahsan bulhing naneilou jeh'u ahi. Thutahbeh kaseipeh nahiuve, tahsana aneova neo ankam mu tebep geiya naneiyuva ahileh, nanghon hiche mol jah'a hin, hichea kon khun kichon in tia nasei uleh, kichon thei ahi. Imacha ahimo ding aumpoi.\x + \xo 17:20 \xt Matt 21:21; Mk 11:23; 1 Crth 13:2\x* \v 21 Hinlah hitobang lhagaoboh hi taona chule an ngol tilou potdoh lou ahi,” ati. \s1 Yeshuan athi ding le atho mit ding avel a asei \p \v 22 Galilee a amaho akikhop kit phat un, Yeshuan aseipeh un, “Mihem Chapa hi amelmate khut'a pehdoh a um ding ahi. \v 23 Ama atha diu, hinlah ani thum nileh athia kona kai thouva um ding ahi,” ati. Chuin seijuiho chu lunghem nan adim tauve. \s1 Hou in kaipeh thudol \p \v 24 Capernaum ahunglhun un, Hou'in a kaidong ho Peter koma ahung un chuin ajah a, “Na houhil pauvin Hou in kai apeh ngailou ham?” tin adong uve.\x + \xo 17:24 \xt Potdohbu 30:13; 38:26\x* \v 25 “Henge, apejie,” tin Peter in adonbut e. Chuphat in in sunga agaluttai. Hinlah aman thu asei masang in, Yeshuan anadong in, “Peter, ipi iti nagel em? Lengho khun ama mite kai adon jiu ha? Ahilouleh gal'a ajosa hou koma kai adonu ham?” ati. \v 26 Peter in adonbut in, “Gal'a ajohou koma kai adong uve,” ati. Yeshuan aseiyin, “Chuti ahileh aphai, agam mite chu ongthola ahiuve. \v 27 Hijongleh, amaho lung thoisah pohite, hiti hin Dil a gakum lhan chule ngakoi galeh lhan. Nga namat masatpen kam chu keh in, chuteng nangman sana dangka apeh len khat namu ding ahi. Hichu choiyin lang, ini lhon ding in ga petan,” ati. \c 18 \s1 Van Lenggam a alenpen koi hiding ham? \p \v 1 Hichepet chun seijuiho Yeshua henga ahung un chule thudoh aneiyun, “Van Lenggama chu koipen alenpen hi ding ham?” atiuve.\x + \xo 18:1 \xt Lk 22:24\x* \v 2 Yeshuan chapang neocha khat akoma din akouvin, chuin chapang chu alah uva adinsah in. \v 3 Chuphat in aseitai, “Tahbeh'a kaseipeh nahiuve, nangho nachonset nauva kona nakile heiyuva chule chapang neocha ho tobang nahung hilou uva ahileh, Van Lenggam a nalut louhel diu ahi.\x + \xo 18:3 \xt Mk 10:15; Lk 18:17\x* \v 4 Hijeh chun koi hijongleh chapang neocha ho tobanga kineosah mi chu, Van Lenggam a alenpen hi ding ahi. \v 5 Chule koi hijongleh Keima khel a chapang neokhat sanga chun, Keima eisan ahi.” \s1 Chonset a lhah lutna thei lhepna \p \v 6 Hinlah nanghon hiche aneocha ho lah'a khat Keima eitahsan achu chonsetna nalhahsah uva ahileh, sumhei lentah khat na ngong changa kihen henlang twikhanglen'a kileh lut lechun nangma ding in aphajoi. \v 7 “Vannoiya hi itobang gimnan ahinphah ding hitam! Ajeh chu miho chonse din alhem in ahi. Lhep patepna hohi pel theilou ahi, hinlah alhema pang mi chu iti hahsat ding hitan tem? \v 8 Hijeh chun nakhut ahilouleh nakeng in chonset nabolsah leh tanbong in chule paimang in khutkhat ahilouleh kengkhat neiya tonsot hinna'a nalut chu, khut ni ahilouleh keng ni neiya tonsot meidila nalut sang in gamcheng in aphajon ahi.\x + \xo 18:8 \xt Matt 5:30\x* \v 9 Chule namit in nachonset sah'a ahileh, kaldoh'in lang chule paimang jeng in. Mit khat neiya tonsot hinna'a lut chu mit ni neiya meidila lut ding sang in aphajoi.”\x + \xo 18:9 \xt Matt 5:29\x* \v 10 Ching theiyun, nanghon hiche ho lah a aneopen ho jong noise hih un. Ajeh chu van a avantil teu van a ka Pa ang sunga um jing ahiuve.\x + \xo 18:10 \xt Lk 19:10\x* \v 11 Chule Mihem Chapa hi amangthah ho chu huhhing dinga hung ahi. \s1 Kelngoi mansah thulem \p \v 12 “Mikhat in kelngoi jakhat neihen lang, chule hiche ho lah a khat chu vahmang taleh amapa chun ipi aboldem? Aman adangse somko le ko chu mol achun dalhan tin chule amang chu holding a chedoh lou ding ham? \v 13 Chule aman amu tengleh, tahbeh'a kaseipeh nahiuve, ama chunga akipana chu avah manglou somko le ko sanga lenjo ding ahi. \v 14 Hitobangma achu, hiche aneocha ho lah'a khatpen amah thah ding chu van a um Ka Pa lunglam ahipoi.” \s1 Chonset bol sopi \p \v 15 “Tahsan nei mi dang khat nangma douna a achonset a ahileh, na chang in chen chule athemmona chu seipeh in. Aman nasei angaiya chule hichu aphondoh'a ahileh, nangman ama chu nathujo ahitai.\x + \xo 18:15 \xt Lk 17:3\x* \v 16 Hinlah nathujo joulou tah'a ahileh, nangman mikhat ahilouleh mini kipuiyin, gache kit in, hitia chu nangman nasei chu hettohsahna ni ahilouleh thum in phochen hen.\x + \xo 18:16 \xt Danbu Ni Na 19:15\x* \v 17 Ama ada nahlaiya nasei angai louva ahileh, nachung thu chu houbunga lhut in. Chutengleh ama chun houbung thu angai louva ahileh, hichepa chu milim hou ahilouleh chidang nam dang in kisim jeng hen.” \s1 Kigahna chule lhakang \p \v 18 “Thutahbeh kaseipeh nahiuve, nanghon leiset chunga najahda chan uchu vana jong kijada ding, chule leiset chunga naphal chanu chu vana jong kiphal peh ding ahi. Leiset chunga ipi hijongleh bollou ding nati chan chu vana jong kibol lou ding, chule leiset chunga ipi hijongleh na phalpeh chan chu vana jong kiphal peh ding ahi.\x + \xo 18:18 \xt Matt 16:19; Jn 20:23\x* \v 19 Hiche jong hi ka seipeh nahiuve: Nalah uva mi ni na kinop touva ipi hijongleh leiset chunga nathum chan'u chu, vana Ka Pan nang ho dinga abol ding ahi. \v 20 Ijeh inem itileh Kamin a ni ahilouleh thum naki khop khom nau chana chun, Keima nalah uva kaum jing e,” ati. \s1 Midang ngaidamna \p \v 21 Chujouvin, Peter Ama koma ahung in chuin ajah a, “Pakai, mi koiham khat chu keima douna a achonset a ahileh, ijatvei kijoma kangaidam thei ham? Sagi vei chan gei ham?” ati.\x + \xo 18:21 \xt Lk 17:3,4\x* \v 22 Yeshuan adonbut in, “Keiman najah'a sagi vei katipoi, hinlah sagi mun som sagi vei kaseina ahijoi.”\x + \xo 18:22 \xt Semtilbu 4:24\x* \v 23 “Hiche jeh'a hi van Lenggam chu Lengpa khat in asohte toh, ama koma sum baho chuto sum suto dinga akou khom toh kitekah thei ahi. \v 24 Aman sum asuhto khom nauva chun, ama koma sum sang som bapa chu ahinkai tauve. \v 25 Aman asah joulou phat in, apupa chun aji leh achate chule anei jouse ajoh'a abat chu asah dingin thu apetai.” \v 26 “Hinlah ama chu apupa ang sunga chun abohkhup in chuin athum in, ‘Lungsettah in, nei khongaiyin, keiman abonchan pena nge’” ati. \v 27 Chuphat in apupa chun akhoto lheh in, chuin alhadoh in chule abat angaidam tai. \v 28 Hinlah aman lengpa ada lhah chun, asoh chanpi sum asang mai mai bapa koma chun achen, angonga aman'in chule apetpet in neipen atitai. \v 29 Asoh chanpi a-anga adilsun chule phat chomkhat bep anga dingin angeh in: Nei khongaiyin, keiman penange tin angeh jeng e. \v 30 Hinlah abat napa chun angah jou tapoi. Aman mi amatsah in chule batchu asah chaisoh kahsea dingin songkul a akhum tai. \p \v 31 “Soh achom dang hon hichu amuvin, alung nommo lheh tauvin ahi. Amaho lengpa koma acheuvin chule thilsoh chu agasei sohkei tauve.” \v 32 Chuphat'in lengpa chun angaidamsa pachu akoulut'in chuin ajah a, Nangma soh-gilou! Keima henga nathum jeh'a bat chujat jenpi chu kangaidam nahitai. \v 33 Keiman nangma kakhoto tobanga chu nasoh chanpi nakhoto ding hilou ham? ati. \v 34 Chuphat'in alung hang'ah lengpa chun abat aboncha asahchai kahsea dingin hichepa chu songkul'a akhumtai. \v 35 “Vana um ka-Pa chun nanghon nasopiteu chu nalungil'uva na ngaidam louva ahileh nachung'uva hitia chu achutibol ding ahi,” ati. \c 19 \s1 Yeshuan mitampi adamsah \p \v 1 Yeshuan hicheng thu asei jouvin, Galilee adalhan chuin Jordan vadung solama Judea gamkaiya achesuhtai. \v 2 Chuche muna chun mihon tamtah'in anung ajui tauvin, chuin Aman anaho adamsah tai. \s1 Kida thudol'a houlimna \p \v 3 Chuin Pharisee ho phabep ahung un hiche thudoh a hi kipalsah ding in apatep un: “Mikhat chun ajeh khat aum pouva ahileh aji ada thei hiya ham?” atiuve. \v 4 Yeshuan adonbut in, “Pathen Thubua simdoh khalou nahi uvem? Hichea chun, atil abula pat Pathen in amaho chu pasal le numeiya asem ahi.”\x + \xo 19:4 \xt Semtilbu 1:27; 5:2\x* \v 5 Chuin aman aseiyin, “Hiche hin ipi jeh a pasal khat in apa le anu adalhah a chule ajinu akolchah ding, chule ani lhona khat hilhon ding ahitai ti ahil chen e.”\x + \xo 19:5 \xt Semtilbu 2:24\x* \v 6 “Ama ni chu mini hita louva khat ahilhon tah jeh in, Pathen in agop khomsa chu koiman sukhen tahih hen,” ati. \v 7 “Chuti ahileh ipi jeh a Mose chun Danbua pasal khat in ajinu chu, dana lekha jih henlang chule solmang hen ati hintem,” atiuve.\x + \xo 19:7 \xt Danbu Ni Na 24:1-4; Matt 5:31\x* \v 8 Yeshuan adonbut in, “Nalung thimu atah behseh jeh'a kida thua phatsahna napeh'u ahibouve, hinlah hichu Pathen in ana lunggon ahipoi. \v 9 Chule hiche hi kaseipeh nahiuve, koihileh aji da a chule achom ki chenpia chun jon abol ahitai, ajinu chun kitahna neilou hinkho mang ahingal louleh,” ati.\x + \xo 19:9 \xt Matt 5:32; 1 Crth 7:10,11\x* \v 10 Yeshua seijuite chun ajah a aseiyun, “Hiti chu ahia ahileh jinei lou aphajoi!” atiuve. \v 11 Yeshuan aseiyin, “Hiche thu kisei hi mi jousen sang thei ponte. Pathen panpi na changhoa ding bou ahi. \v 12 Mi phabep chu apena cha hing theilou dia gonsa aum in, mi phabepma chu midang'in chutia asempeh loi jong aum in, chule abang phabep kit chu Pathen Lenggam jal'a jinei lou deilhen'a jong aumuve. Koi hileh hiche hi asang theiyin kisan hen,” ati. \s1 Yeshuan chapang ho phatthei aboh \p \v 13 Nikhat hi chapang ho chu anu leh apa teuvin, Yeshuan achung uva akhut angap a ataopeh din ahin puijui. Ahin seijuite chun anu leh apa teu chu mi nasugim uve tin ana houseuvin ahi. \v 14 Hinlah Yeshuan, “Chapang ho chu kakoma hungsah un. Hungda sah hih un. Ajeh chu Van Lenggam chu hitobang chapang hoa ding bou hiya ahi,” ati. \v 15 Chuin Aman alu chunguva akhut teni angam in, chuin phatthei aboh jouvin adalhatai. \s1 Yeshua leh khangdong mihaopa \p \v 16 Mikhatma Yeshua koma hiche thudoh hi dong ding in ahung in, “Houhil, Tonsot Hinna kanei theina dinga ipi natoh pha kabol ngai hintem?” ahung ti. \v 17 Yeshuan adonbut in, “Ipi dinga apha chu ipi ham tia neidoh ham? Apha khatseh bou ahi. Hinlah na thudoh donbutna ding in Tonsot Hinna chu nanei nomleh, thupeh ho juiyin,” ati. \v 18 Ama chun adong in, “Hoipen chu ham?” ati. Chuin Yeshuan adonbut in, “Nangman tolthat hih in, nangman jon bolhih in, nangma gucha hih in, nangman thujou seiphong hih in.\x + \xo 19:18 \xt Potdohbu 20:13; Danbu Ni Na 5:17; \xt Potdohbu 20:14; Danbu Ni Na 5:18; \xt Potdohbu 20:15; Danbu Ni Na 5:19; \xt Potdohbu 20:16; Danbu Ni Na 5:20\x* \v 19 Napa le nanu jabol in. Nangma na kingailut bang in naheng nakom ngailun,” ati.\x + \xo 19:19 \xt Potdohbu 20:12; Danbu Ni Na 5:16; \xt Thempu Dan 19:18\x* \v 20 Khangdongpa chun adonbut in, “Hiche thupeh ho jouse hi kajui sasoh kei ahitai. Ipi adang kabol ding um nalaiyem?” ati. \v 21 Yeshuan aseipeh in, “Nangma chamkim nahi nom leh, chenlang nanei jouse abon'in gajoh in chule asum chu mi vaicha ho gapen, chutileh vana gou khol ding nanei ding ahitai. Chujouleh hung in, neijuiyin,” ati. \v 22 Hinlah khangdong pan hichu ajahdoh phat in, gouthil tamtah nei ahijeh'in, lungnom motah in achemang tai. \s1 Mihao khat van gam lutding ahahsa lheh e \p \v 23 Chuphat in Yeshuan aseijui ho jah a, “Thu tahbeh ka seipeh nahiuve, mihao khat ding in Van Lenggam lut ding chu ahahsa lheh jeng e. \v 24 Keiman seikit inge—Sangong sang dinga heobil hom sunga alut ding chu, mihao khat Pathen Lenggam a alut sanga baijo ding ahi,” ati. \v 25 Seijui hon adatmo lheh jeng un, chutobang ahileh vannoiya hi Huhhinga koi umjou ding ham? atiuve. \v 26 Yeshuan amaho chu ave chang mel'in chuin aseijin, “Mihem hina lamdol a seiding in, hithei chu ahipoi. Hinlah Pathen toh pankhom na a ijakai ahithei soh keiye,” ati. \v 27 Chuphat in Peter in ajah a, Keihon ijakai ka dalha uvin nanung kahin juiyuve. Ipi kahin mu diu ham? ati. \v 28 Yeshuan adonbut in, “Keiman kasei chetpeh nahiuve. Vannoi aki thahsem tengleh, Mihem Chapa hi Loupina Laltouna a atou tengleh, kanung juiya nangho jong laltouna, Som le ni chunga natou uva, Israel phungsom le ni chunga thu natan diu ahi.”\x + \xo 19:28 \xt Matt 25:31; \xt Lk 22:30\x* \v 29 “Chule koi koihileh a inho ahilouleh asopinu le asopipate ahilouleh apa ahilouleh achate ahilouleh aneile agou jouse dalha jenga chu, chan jakhat geiya amu ding chule tonsot Hinna chu alemu ding ahi. \v 30 Hinlah mi tamtah tua choisanga umho suhnem hidiu, chule tua ima hilouva kikoi ho chuphat tengleh choisangna chang diu ahi,” ati.\x + \xo 19:30 \xt Matt 20:16; Lk 13:30\x* \c 20 \s1 Lengpi leiya natong ho thulem \p \v 1 “Ajeh chu Van Lenggam chu louneipa jingkah matah a, lengpi leiya natong ding tha hola gapotdoh tobang ahi. \v 2 Aman niseh'a thaman jat apeh ding in akinop touvin, chuin natong ding in amaho chu asoldoh tai.” \v 3 “Jingkah nidan ko in kailhang ahopan ahileh, imacha bol louva moh'um mi phabep chu amun. \v 4 Hiti chun aman amaho chu agoiyin, nisa lhum teng keiman phante kati kham na penau vinge, ati. \v 5 Chuin amaho natong ding in lengpi leiya ache tauve.” \v 6 “Ni lhangkai pung nga a ama khopi sunga aga umkit pet in, aman midang phabep amoh'um amun ahi. Aman, ‘Ipi dinga tunia natong lou nahi uvem?’” tin adonge. \v 7 “Amahon, ‘koima eigoiyuva aum loujeh ahi’ atiuve. Lou neipa chun aseipeh un, chuti ahile che-un chule ka lengpi leiya natongho lah'a ga jaovun ati.” \v 8 “Chuche nilhah chun aman natong ho lamkaipa chu aseipeh in, natong jouse kou lut in chule natong nunung pena atoh manu pe pan in,” ati.\x + \xo 20:8 \xt Thempu Dan 19:13; Danbu Ni Na 24:15\x* \v 9 Pung nga a kigoi ho chu sum apeh phat in, achang cheh un nikho thaman akimu cheh tauve. \v 10 Akigoi masa ho chu asumu ladinga ahung phat'un, amaho chun tam mu cheh ding akinem uve. Hinlah amaho jong chu nikho thaman to kitoh aki peuvin ahi. \v 11 Amahon atohman akimu phat'un, amaho alou neipa chunga alungnom tapouve. \v 12 Khuchehon pung khat bou natong uva, keiho nilhum keiya nisa ahah laise thoh lhum keiho toh kibang'in amaho na peuve atiuvin ahi. \v 13 “Aman amaho khat chu adonbut in, ‘Gol, keiman adihlou kabolpoi! Nangma nilhum keiya nikhotha man lo dinga nanop hilou ham?’” \v 14 Nasum kilah in chule chen, hiche natong nunung pen hi nanga tobang in kape nom e, ati. \v 15 Kasum chu kadeina banga kaman ding chu dantoh akikalna ipi uma ham? Keiman midang kakhoto jeh'a nei mit thipna ding ipi umem? \v 16 “Hiti chu ahin, tua anunung peh ho chu chuphat teng amasapen hi dingu, chule amasa ho anunung hung hi ding ahiuve,” ati.\x + \xo 20:16 \xt Matt 19:30; Mk 10:31; Lk 13:30\x* \s1 Athum channa Yeshuan athi ding le atho kit ding asei \p \v 17 Yeshua chu Jerusalem lama achetou in ahileh, aman seijui som le ni ho chu guhthim in achoma akou doh in chule achunga ipi hung soh ding thu aseipeh tai. \v 18 Aman aseiyin, “Ngaiyun, eiho Jerusalem jon'in ichetou uve, chule thempu pipui hole houdan thuhil ho khut'a Mihem Chapa hi kipedoh ding ahi. Amahon thadinga apehdoh diu ahi. \v 19 Amahon Rome sepai ho khut'a apehdoh diu, sakol jepna a avoh diu chule thingpel a akhetbeh diu ahi. Hinlah ni thum nileh thinaa kona thoudoh kit ding ahi,” ati. \s1 James le John thil thum \p \v 20 Chua pat chun James le John Zebedee chapa teni Nu chu Yeshua koma achate nito ahung'un ahi. Aman jana neitah in adilsun lungsetna angeh e. \v 21 Aman adong in, “Ipi nathum nom ham?” ati. Amanun adonbut in, “Na Lenggama kachapa teni hi jabolna mun'a: khat najet lama chule khat navei lama koi gel in,” ahung tin ahi. \v 22 Hinlah Yeshuan adonbut in ajah uva, “Ipi nathumu nanghon na kihet pouve! Keiman gimhesoh kathohna ding khon kadon ding chu nadon ngam hinam?” ati. Aman in, Henge, kangam lhon'e tin adonbut lhontai. \v 23 Yeshuan ajah lhonna, “Nangnin tahbeh mongin kagimna khon hi nahin don lhon ding ahiye. Hinlah keiman koi kajet'a ahilouleh kaveiya toudi ham? Ti thuneina kaneipoi. Ka Pan alhendoh a agonpeh ho ding mun ahiye, tin aseipeh tai” ati. \v 24 James le John in ipi athum lhon ahi seijui adang som ho chun ajah doh phat'un alung gil uva nomo asalheh tauve. \v 25 Hinlah Yeshuan amaho chu akou khomin, chuin ajah uva, “Nanghon vannoi vaipipo hon midang chunga ki piput sahna aneijiu naheuve chule lamkai lenho chun anoiyuva ho chunga thuneina aneiyu naheuve.\x + \xo 20:25 \xt Lk 22:25,26\x* \v 26 Hinlah nangho lah'a chutilou ding ahi. Nangho lah'a alamkai pipu hinoma chu nasoh uva pang ding ahi.\x + \xo 20:26 \xt Matt 23:11; Mk 9:35; Lk 22:26\x* \v 27 Chule nalah uva amasa hinoma chu nasoh'u ahung hi angaiye. \v 28 Ajeh chu Mihem Chapa jeng jong chu jenle dinga hilouva, ajen ding le mitamtah hinna dinga ahinna pedinga hunga ahi,” ati. \s1 Yeshuan mitcho mini kho amusah \p \v 29 Chuin Yeshua le aseijuihon Jericho khopi chu adalhah nung uvin, mihon tamtah'in anung ahinjui uve. \v 30 Mitcho mini chu lampi pama atou lhon'e. Amanin Yeshua chun hilampi chu ahinho ding ahi ti ajahlhon phat in, amanin hasap in asam lhon in, Pakai David Chapa, neikhoto lhon in! atilhon tai. \v 31 Mihonpi chun aphoh uvin, “Thip lhon in atiuvin.” Hinlah amanin aha-sapcheh lhon in, “Pakai, David Chapa, neikhoto lhon in,” atilhone. \v 32 Yeshuan a-aw lhon ajah phat in, ading'in chule akouvin, “Ipi kabolpeh lhon ding nei deisah lhon'em?” atitai. \v 33 Amani chun, Pakai kho kamu nom lhon'e, ati lhon'e. \v 34 Yeshuan amani chu akhohsah jal'in, amit lhon athampeh tai. Hipettah chun kho amuthei lhontai! Chujouvin amanin ajuipai lhontai. \c 21 \s1 Yeshua loupi tah a Jerusalem alut \p \v 1 Yeshua le aseijuite Jerusalem ahung naiyun, Bethphage khopi Olive mola um chu ahin pha tauve. Chuin Yeshuan aseijui mini ama sanga asol'in, \v 2 aseiyin, “Khuche khoa khun galut lhon in, nagalut lut lhon le sangan anouto kihen na gamu lhon ding ahi. Anin lham lhon'in chule kakoma hinpui lhon in. \v 3 Koiham khat touvin ipi bola nahi lhon em tia donga aumleh, Pakaiyin aman nom e, tilhon in, chuteng aman aphal jeng ding ahi,” ati. \v 4 Hiche thilsoh hi Themgao thusei guilhunna dinga soh ahi, \v 5 “Jerusalem a cheng ho jah a seiyin, ‘Veuvin, na Lengpau chu na komuva ahung e. Ama nunnemtah ahin, sangan chunga atouvin—sangan nou chunga ahung touve,’” tia kisei chu,\x + \xo 21:5 \xt Zechariah 9:9\x* \v 6 Seijui teni chun Yeshuan athupeh bang'in abol lhon in ahi. \v 7 Amanin sangan chule anou chu Ama koma ahin pui lhon in chule amaho chun apon uchu sangan nou chunga aphauvin, Ama achunga atouvin ahi. \v 8 Mi honpi atamjo chun Ama masang sang-ah aponsil hou chu lam lhonga chun aphauvin, chule mi abang loi chun theoboh ho alham un chuin lampia apha tauve. \v 9 Akijot nauva Yeshua chu alai lunga aum in chule Ama kimvel sea ho chun asam un, “David Chapa jeh in Pathen vahchoiyun! Pakai mina hungpa chunga nunnom hen! Chung Van sang pen a Pathen vahchoiyun!” atiuve.\x + \xo 21:9 \xt Labu 118:25,26\x* \v 10 Jerusalem kho mite jouse chu khopi sung Ama alut lut chun aboisoh jeng tauvin, amahon adong un, “Ama hi koihiya ham?” atiuve. \v 11 Chuin mipi ho chun, “Ama hi themgao Yeshua, Galilee gamkai Nazareth khoa kon ahi,” atiuve. \s1 Yeshuan Hou in asuh theng \p \v 12 Yeshua Hou'in sunga chun alut in, chuin maichama kilhaina thilto dinga ajoh'a le acho ho chu anodoh in, Aman vapal joh ho touna le sum lhenglea pang ho dokhang chu alekhutp pehtai. \v 13 Aman ajah uva, “Pathen lekhabua, Ka Hou'in chu taona in kiti ding ahi akiti, hinlah nanghon gucha ho thil kiselguhna mun naso tauve,” ati.\x + \xo 21:13 \xt Isa 56:7; Jeremiah 7:11\x* \v 14 Mitcho le elbai ho Hou'in a chun ahung un, Aman amaho chu aboldam in ahi. \v 15 Thempu pipui ho le houdan thuhil hon athil kidang bol chu amu uvin, chule chapang hon Hou'in sunga “David Chapa jal'in Pathen vahchoiyin umhen,” tia kisam aja uvin. Hinlah lamkai ho chu alunghang thei lheh jeng uve. \v 16 Ama hon Yeshua adong uvin, “Hiche chapang ho hin ipi aseiyu najah em?” atiuvin, Aman “Henge kajanai, naosen chapang noi cheplai kam'in vahchoina achamkim sah e, ti nasim doh nailou'u ham?” ati.\x + \xo 21:16 \xt Labu 8:2\x* \v 17 Chujouvin Ama Bethany akile kit in hichea chun ajan geh dentai. \s1 Yeshuan theichang phung agaosap \p \v 18 Jingkah in Yeshua chu Jerusalem a ahung kilen ahileh, agil akel tai. \v 19 Aman lam pama theichang phung um chu agatoh tan. Ama jong aga um ding ham tin aga ve in, hinlah ado jeng bou amun ahi. Chuphat in Aman theichang phung chu, “Nangma itih in jong gakit tahih in!” ati. Chuin apettah chun theichang phung chu agoppai jeng e. \v 20 Seijuiho chun hichu amu phat'un alung dong un chule adong un, “Iti dana theichang phung chu goppai jeng ahi dem?” tin adatmo tauve. \v 21 Chutah in Yeshuan Amaho aseipeh in, “Keiman Thutah kaseipeh nahiuve, nanghon na tahsan uva chule lungthoina neiloubeh nahiuleh hitobang hi nabol thei diu ahi, chule asanga lenjong nabol theidiu ahi. Nanghon mouljah'a jong nangma kichon mang in lang chule twikhanglen'a kileh lut'in tileu chun chuti jeng ding ahi.\x + \xo 21:21 \xt Matt 17:20; 1 Crth 13:2\x* \v 22 Ipia ding hijongleh natao theiyu, chule tahsanna naneiyuva ahileh namu diu ahi” ati. \s1 Yeshua thaneina mihon adoh \p \v 23 Yeshua Hou'in a kona ahung kilekit in chule thu ahilpan in ahileh, thempu pipui holeh upa ho Ama koma ahung un ahi. Amahon adong un, Koi thuneina'a hiche ho jouse hi nabol ham? Kon bolin tia thu napeh ham? natiuve. \v 24 Yeshuan adonbut in, “Nang hon thudoh khat hi nadonbut'uva ahileh koi thuneina a hiche ho jouse hi kabol ham seipeh nauvinge. \v 25 John chun miho baptize theina thuneina anei chu vana kon ham ahilouleh mihem a kon bep bou ham?” ati. Amaho le amaho akihouvun, “Eihon vana kon ahi itiuva ahileh Aman ipi jeh'a eihon John thusei chu itahsan lou uham, tia eidoh dingu, \v 26 Hinlah ama mihem bepbou ahi tin seileu hen, mipi oimo ichan diu ahi, ajeh chu miho chun John chu themgao ahi atiuve ti aseiyun ahi.” \v 27 Hiti chun achaina keiyin adonbut un, “Keihon kahe pouve,” atiuve. Chuin Yeshuan adonbut in, “Chuti ahitah le koi thuneina a hiche ho jouse kabol ham kaseipeh lou ding nahiuve” tin aseitai. \s1 Chapa vah mangpa thulem \p \v 28 “Hinlah hiche thudol hi ipi nagel uvem? Mi khat chapa ni nei chun, alen jopa koma, ‘Chapa gache doh inlang, tunin lengpi leiya na gatong in’” ati. \v 29 Chapa chun adonbut in, “Ka-e, kachelou ding ahiye,” atin hinlah chujoupeh chun alunggel akhel in agache tai. \v 30 Chuphat in apa chun chapa khatpa jah a, “Nangchen” atileh ama chun “Henge,” Hepa tin aseiyin, ahin aga chedeh poi. \v 31 Chapa teni lah'a chu koijoh apa seingai hiya ham? Amahon adonbut un, Amasapa atiuve. Chuphat in Yeshuan ahil chen in, “Keiman tahbeh'a kaseipeh nahiuve, kaidong kitahlou ho le numei kijoh ho Pathen Lenggam a nangho masanga lut diu ahi.” \v 32 Ajeh chu Twilutsah John chu anahung in, chule adih'a hinna ding lampi chu nakopeh uvin, ahin nanghon ama chu natahsan pouve, hinlah kaidong ho le numei kijoh hon atahsan uve. Chule hiche aso nung in jong Ama natahsan nom pouvin chule nachonset nauva nakisih pouve.\x + \xo 21:32 \xt Lk 3:12; 7:29,30\x* \s1 Lengpi lei chule alei lhou ho thulem \p \v 33 “Tun thusim achom khat ngaiyun. Lounei khat hin lengpilei abol in, apal agen kimvel'in, lengpi theiga lhohna ding leiko alaiyin, chule gahvet suina ding in insang asan ahi. Chujouvin aman lengpilei chu alei-lhou ho khut'a apedoh in, chule gamchoma agache tai.”\x + \xo 21:33 \xt Isa 5:1,2\x* \v 34 Lengpiga alhun phat in, alei lhou'a pang ho koma asohte asolin ahi. \v 35 Hinlah alei lhou hon asoh ho chu aman un, khat avouvin, khat athat un chule achom khat chu songa asep tauve. \v 36 Hichun alou neipa chun asoh atamjo cheh chu lengpi theiga lohkhom dingin asolin ahileh abolngai ngai anabol un ahi. \v 37 “Achaina keiyin alouneipa chun achapa asolin, amaho chun achapa chu anajabol teiyunte tin agel'in ahi.” \v 38 “Hinlah loubol ho chun achapa hung amu phat un, amaho khatle khat akihou un, ‘Agou lo’ dingpa hikoma ahunge. Hungun, ama that'u hitin agam hi eiho chan ding'in kiheidoh'u hite,” atiuve. \v 39 Hitichun amahon aman'un, lengpi leiya kon in akaidoh un, chule ama chu athat tauve. \v 40 Yeshuan adong in, “Lengpi lei neipa chu ahung kile teng loubol ho chu i-lonte tia nagel uvem?” ati. \v 41 Hou lamkai ho chun adonbut uvin, Aman mi-engseho chu melse tah in that intin, chule alengpi lei chu alougasoh achanding pethei midang henga apehdoh ding ahitai, atiuve. \v 42 Chutah in Yeshuan amahotah adong in, “Hiche hi nanghon Pathen Thutheng bua nasimdoh khah lou u ham? In-sa hon adei-lou song chu aning'ah apipen in apang tai. Hichehi Pakai thilbol ahi chule gahvet ding in aki-dange.\x + \xo 21:42 \xt Labu 118:22,23\x* \v 43 Keiman nangho kaseipeh nahiuve, Pathen Lenggam chu nanghoa kona kiladoh a, chule phatea ga sodoh thei nam dang kipe ding ahi. \v 44 Koi hijongleh hiche songa kipal chan chu ahal hal'a chip ding chule alhuhkhum chan chu atagoi ding ahi,” ati. \v 45 Thempu pipuho le Pharisee ho chun hiche thulem hi ajah phat un, amaho douna'a thusim kisei–loubol mi engse ahiu chu akihetdoh tauve. \v 46 Amahon Ama amatnom uvin, hinlah mipi chun Yeshua chu themgaova angaito jeh un akicha uvin ahi. \c 22 \s1 Lengpa chapa golvah thulem \p \v 1 Yeshuan amaho chu thulem dang jong aseipeh in ahi. Aman ajah uva, \v 2 “Van Lengam chu lengkhat in achapa jineina golvah loupitah abol thusim toh tekah thei ahi. \v 3 Neh le don ding gontupsoh ahiphat in, asohte asolin akikou ho chu agahetsah tauve. Ahin, amaho abon'un ahungnom tapouve.” \p \v 4 “Hiti chun aman asoh dangho chu amaho gaseipeh dingin asolin, Golvah anneh ding gontupsa ahitai. Bongchal hole gancha thaotah ho chu kithat a, ijakai kigong tupma ahitai. Ankong um ding'in hung un agatisah-e.” \v 5 Hinlah akikou ho chun anahsah pouvin chule ama lampi cheh'a ache tauve, khat alouva, achom dang khat akiveinaa, \v 6 Adang-sen asottol leho chu aman'un chule jachat umtah in abol'un chule athat tauve. \v 7 “Lengpa chu alung hang in, chule asepaite asoldoh in tolthat ho chu asumang'in chule akhopiu jong ahal tauve.” \v 8 Chule aman asohte jah a, Golvah an gonsan aumtai, chule jin'a kikouho jong jaboltah a kilom ahipouve. \v 9 Tun lamlhong aningkoi tin'ah cheuvin chule namu mu hou chu gakou uvin, ati. \v 10 Hiti chun sohte chun amu chanu chu mipha le miphalou geiyin akou uvin ahileh, golvah in chu jin adim tai. \v 11 “Hinlah lengpa chu jinho kimu pia ahunga ahileh, aman mikhat chu kichenna Golvah vona kivonlou amudoh tai.” \v 12 Aman ajah a, kichenna Golvah vona kivon louva iti dana hikoma naum ham tia adoh le imachan adonbut tapoi. \v 13 Chutah in lengpa chun alhachate ho jah a akhut le akeng ho kan'un lang chule polam muthima lehdoh tauvin, hichea chu kana le hagelna um ding ahi.\x + \xo 22:13 \xt Matt 8:12; 25:30; Lk 13:28\x* \v 14 “Ajeh chu mitampi kikouva ahi, hinlah mi themcha bou deilhen ahi,” ati. \s1 Kaipeh thudol adoh u \p \v 15 Chutah in Pharisee ho akihou-un Yeshua chu athuseiya kipal sah'a mat ding angaito tauve. \v 16 Amahon aseijuiteu phabep asol'un, chule Herod lama pangho jong jaotha ahiuve. Amahon “Houhil,” mikitah nahi ti kaheuve. “Nangman Pathen lampi dihtah nahil'in koima dat-khen naneipoi chule maipha nave poi,” atiuvin ahi. \v 17 “Tun hiche thua hi ipi nagel em neiseipeh'un: Caesar henga kai peh hi dih'am ole dihlou ham?” atiuve. \v 18 Hinlah Yeshuan alunggel'u phalou chu ahen, aseiyin, “Nangho mi phalhem ho! Ipi dinga doha'a neimat got'u ham?” \v 19 Kai kipehna sum chu neivetsah un, ati. Ama hon Rome te sum avetsah tauve. \v 20 Aman adong in, “Koilim le koipen min ham?” tin adong tai. \v 21 Amahon adonbut'un, “Caesar a,” atiuve. Aman aseipeh in, “Caesar a chu Caesar peuvin, chule Pathen achu Pathen peuvin,” ati. \v 22 Aman adonbutna chu adatmo-uvin chuin achemang tauve. \s1 Sadducee hon thokit thudol adoh u \p \v 23 Hiche nikho mama chun Sadducee hon mithi ho thokitna aumpoi ti hou lamkai ho Yeshua henga ahung un, hiche thudoh hi ahung bol tauve.\x + \xo 22:23 \xt Act 23:8\x* \v 24 “Houhil, Mose chun mi koi ham khat cha neilouva athi khahtah'a ahileh anaopa chun meithainu chu akichenpia chule acha chun aupa min apohding ahi ati.\x + \xo 22:24 \xt Danbu Ni Na 25:5\x* \v 25 Aphai, vetsahnan sopi pasal sagi aume. Atahpen pa chun ji aneiyin cha neilou vin athitai, chuti chun asopipa chun meithainu chu akichen pitai. \v 26 Hinlah asopi ani napa jong chu athitan, chule asopi athum channa pan amanu chu akichenpi tai. Asagina chan in hiti chun abonchauvin aum tauve. \v 27 Achainan, numeinu jong athitai. \v 28 Hijeh chun neiseipeh un, thokitna'a chu koipen ji hiding hitam? Ajeh chu asagi-uva chu amanu akichenpiu ahi” tin adong tauve. \v 29 Yeshuan adonbut in, “Pathen Thule Pathen Thahatna nahet lou jeh uva nasuhkhel jiu ahi. \v 30 Ajeh chu mithiho chu thokitna'a amaho kicheng talou, kichen jong kibolsah talou ahiuve. Amaho chu vana Vantilte tobang ahiuve. \v 31 Hinlah tun, mithiho thokitna umham tithua Pathen Thua nasimdoh khahlouvu ham? Masang peh'a anathisaho Abraham, Isaac chule Jacob ho chu athijoupeh uvin, Pathen in aseiyin, \v 32 Keima Abraham, Isaac chule Jacob Pathen kahi. Hitia chu Ama ahing ho Pathen ahin, athiho Pathen ahipoi,” ati.\x + \xo 22:32 \xt Potdohbu 3:6\x* \v 33 Mihonpi chun athusei ajah phat un, athuhil chu adatmo lheh tauve. \s1 Thupeh lenpen \p \v 34 Ahin aman Sadducee ho paomo hel'a alha chu Pharisee hon ajahdoh phat un, amaho akikhom un, ama thudohna neikit ding'in akinopto tauve. \v 35 Amaho lah'a mikhat Hou Dan thuthem khat chun hiche thudoh'a hi kipalsah ding agon ahi. \v 36 “Houhil, Mose dan dung juiya hoipen hi thupeh lenpen ham?” ati. \v 37 Yeshuan adonbut in, “Nangman Pakai na Pathen chu nalung pumpia, nahinna pumpia chule nalungthim pumpia na-ngailut ding ahi.\x + \xo 22:37 \xt Danbu Ni Na 6:5\x* \v 38 Hiche hi thupeh amasa le alenpen ahitai. \v 39 Anina jong athupina kibang ahi. Nangma na kingailut banga naheng nakom na-ngailut ding ahi.\x + \xo 22:39 \xt Thempu Dan 19:18\x* \v 40 Hiche thupeh tenia hi Dan thu apumpi le themgao hon angeh jouseu chu kikhaiya ahi,” ati.\x + \xo 22:40 \xt Lk 10:25-28\x* \s1 Yeshuan Messiah thudola Pharisee ho paomo hela alha \p \v 41 Hipet chun Pharisee hon aum-kimvel un, Yeshuan amaho thudoh khat adongin: \v 42 “Messiah chung chang thua ipi nagel uvem? Ama koicha ham? ati. Amahon adonbut un, Ama David Chapa ahi,” atiuve. \v 43 Yeshuan adonbut in, “Chuti ahileh iti dan'a David chun Lhagao Theng'in ahetsa'a kona Messiah chu ‘Ka-Pakai’ ati hintem?” Ajeh chu David chun, \v 44 Pakai chun kapakai koma, Keiman na melmate kasuh nem'a nakengto noiya ka koi masang sen, kijabolna kakhut jet'ah tou jingin, ati.\x + \xo 22:44 \xt Labu 110:1\x* \v 45 David in Messiah chu Ka-Pakai, tia akou thei leh, Messiah chu iti achapa hithei ding ham? ati. \v 46 Chuin koima chan ama chu adonbut thei tapouve. Chule hiche jouva pat chun, koiman thudoh abolngam tapouve. \c 23 \s1 Yeshuan dan thusun ho chule Pharisee ho aphosal \p \v 1 Chutah in Yeshuan mi honpi le aseijuiho jah a chun, \v 2 “Hou Dan thuhil hole Pharisee ho Mose Danbu ho sutoh dinga houhil lamkaiya lhen doh ahiuve.” \v 3 Hijeh chun amahon nahil chan'u chu bol un chule nahil nauva aseiyu ngaiyun, hinlah aum chan'u vang jui hih un. Ajeh chu amahon ahilu chu abol pouve. \v 4 Amaho hin mihon apoh joudiu kalval chonna angeh un, hinlah pohgih ngai jangna ding in akhut jung khat'u jong chasah lou ahiuve. \v 5 “Athilbol jouseu chu mimu dinga bou bol ahiuve. Abanjang uva taona bom akoiyun, asungah Pathen Lekhabua thucheng kijih aneiyun, chule amahon sangkhol chol mong kailha agei kikhit ho akiah-uve.”\x + \xo 23:5 \xt Matt 6:1; \xt Danbu Ni Na 6:8; \xt Minbu 15:38\x* \v 6 Chule amaho hi anneh khomna dokhang mun thupi laiya touva chule hou-kikhopna in'a jabolna'a tou anom'uvin ahi. \v 7 Amahon kailhang mun'a min jaboltah'a alem diu adeiyun, chule houhil ati diu adei-uve. \v 8 “Koiman houhil nati diu janom hih un, ajeh chu nanghon houhil khat naneiyun, chule nangho nabon chauva sopite hina a kibang cheh nahiu ahi.” \v 9 Chule hiche leiset chunga koima Pa sah hih un, ajeh chu vana um Pathen chu Lhagaova na-Pau ahi. \v 10 Chule koiman nangho houhil tin kikousah hih un, ajeh chu nanghon houhil naneiyun, Messiah chu ahi. \v 11 Nalah uva alen pen hinoma chu soh ahi angaiye.\x + \xo 23:11 \xt Matt 20:26,27; Mk 9:35; 10:43,44; Lk 22:26\x* \v 12 Hinlah ama kichoisang ho chu kisu nem'intin, chule akingai nem ho chu kichoi sang ding ahiuve.\x + \xo 23:12 \xt Lk 14:11; 18:14\x* \s1 Houdan thuhil hole Pharisee mipha lhem ho \p \v 13 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho hou dan thuhil hole Pharisee ho. Mipha lhem ho! Ajeh chu miho maikoh'ah nanghon Van Lenggam kot chu nakhah'un ahi. Nang hola nalut pouvin chule midang ho jong alut diu na janom deh pouve.” \v 14 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho Hou dan thuhil hole Pharisee ho. Miphalhem ho! Nanghon meithai ho anei-agou thil chung'ah jachatna thei leuvin dohan nabol'un, chule hou ngaisah tah tobang'in mipi lah'a sotpi natao un ahi. Hiche jeh'a hi gimbolna nasatah kipe ding nahiuve.” \v 15 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho Hou dan thuhil hole Pharisee ho. Miphalhem ho! Ajeh chu nanghon mi khat na loilutna ding un, gam tina twikhanglen gal geiyin navah leuvin, chule khat touvin lung ahin heiya ahileh nangho amachu nivei jen Damun cha in nasem un, nangho jong nahiu ahi!” \v 16 “Mitcho lamhil ho! Itobang lunghemna in nahin pha diuvem! Ajeh chu nang hon Pathen hou-in'a kihahsel ima akhohpoi natiuve; hinlah hou-in sunga Sana'a kihahsel chu khoh'ah ahi, natiuve.” \v 17 Mitcho mingol ho! Hou-in'a sana ahilouleh Hou-in sana suthenga chu hoijoh thupijo hintem? \v 18 Chule nanghon maicham muna kihahsel chu imacha akhohpoi, hinlah maicham chunga thil kipedoh'a kihahsel chu khoh ahi, natiuve. \v 19 Itobang loma mitcho nahiu ham! Maicham chunga thilto kichoi chuleh thilto suthenga maicham joh chu hoiche thupijo ham? \v 20 Nangho maicham pan'a nakihahsel tenguleh hiche maichama kihahsela chule maicham chunga umho geiya chu kihahsela nahi tai. \v 21 Chule nangho Hou-in pan'a na kihahsel tenguleh hiche maicham munle maichama cheng Pathen'a kihahsel nahiu ahitai. \v 22 Chule van min pan'a nakihahsel teng Pathen laltouna le Pathen laltouna'a toupa'a chu kihahsel nahi ahitai.\x + \xo 23:22 \xt Isa 66:1; Matt 5:34\x* \v 23 “Itobang lung hemnan nahin phah diu hitam nangho Houdan thuhil ho le Pharisee ho. Miphalhem ho! Ajeh chu nanghon nahonsoh uva kona muchi neopen geiyin som'a khat napeuve, hinlah danthupeh akhohjo, adih'a thutan khotona chule tahsan nahsah in nagel pouve!”\x + \xo 23:23 \xt Thempu Dan 27:30\x* \v 24 Mitcho lamhil ho! Thousi vaibong naval louna ding uvin twina lhiu vin, hilah nanghon sangongsang napum val uve! \v 25 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho Houdan Thuhil hole Pharisee ho. Miphalhem ho! Ajeh chu nanghon khon le kong chu apolam siltheng nathem un, hinlah nasung lamu, chip setna le kichang khohsahnan nadim uve.” \v 26 Mitcho Pharisee ho! Amasan khon le kong chu asung soptheng un, chutengleh apolam jong chu hungtheng tante. \v 27 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho Houdan Thuhil hole Pharisee ho. Miphalhem ho! Ajeh chu lhan kiloibang tobangbep nahiuve, apolam vet hoi, hinlah nasunglam'u mithi gu le nen dimset nahiuve.”\x + \xo 23:27 \xt Act 23:3\x* \v 28 Polama vet ding'in midihho to nakilou uvin, hinlah nasung gil lamu phatlhemna le danbei nahibou uve. \v 29 “Itobang lunghemnan nahin phah diu hitam nangho Houdan thuhil hole Pharisee ho. Miphalhem ho! Ajeh chu nanghon napu napa teuvin anathau themgao hole Pathen ngaisah ho lhan chu nasemhoiyun ahi.” \v 30 Chujongleh nanghon kapu kapateu phatlai chun keiho anahing leuveng themgao ho athanauva kajaolou beh dingu ahi, natiuve. \v 31 “Hinlah hitia nasei jeng vangun, nanghon themgao that ho sonle chi lhah nahiuve tiphot chetna nakiphondoh u ahiye.” \v 32 Cheuvin lang napu napa teuvin ana-patsau chu nanghon gabulhit un. \v 33 Gulho, gulse chilhah ho! Damun thutanna chu iti napel thei mong ding'u ham?\x + \xo 23:33 \xt Matt 3:7; 12:34; Lk 3:7\x* \s1 Yeshuan Jerusalem chim ding asei masah \p \v 34 “Hijeh'a chu keiman themgao ho le miching ho chule Houdan thuhil ho na henguva ka hinsol ahi. Hinlah nanghon abang chu thingpela na khetbeh dingu, chule adangse chu hou ki khopna in'a najep dingu, chule khopi khat'a kona khopi choma nadelle dingu ahi.” \v 35 Hitia chu michonpha Abel kitha'a pat Barachiah chapa Zechariah Hou'in maicham teni kikah'a kithat ho jouse chunga themmona nahin kipoh dingu ahi.\x + \xo 23:35 \xt Semtilbu 4:8; \xt 2 Thusimbu 24:20,21\x* \v 36 Thutahbeh kaseipeh nahiuve, hiche thutanna hi tukhang mite chunga hung lhung ding ahi. \v 37 “Vo Jerusalem, Jerusalem themgao ho that le Pathen thupole ho that'a pangho! Ahpin anoute alhaving tenia a-opkhum tobanga nachateu itobang tah'a kakhoptup kigot hitam! Hinlah nanghon neiphal peh pouve. \v 38 Chule tun veuvin, na in'u chu dalhahsa le ahomkeo ahitai.\x + \xo 23:38 \xt Jeremiah 22:5\x* \v 39 Ajeh chu hiche thutahbeh hi kaseipeh nahiuve, hiche thutanna hi tukhang mite chunga chu ding ahi!”\x + \xo 23:39 \xt Labu 118:26\x* \c 24 \s1 Yeshuan hou in kisuh mang ding asei masah \p \v 1 Yeshuan Hou'in leitol mun adalhah ding chun, aseijuite ho chun Hou'in kisahna in tampi ho chu avetsah uve. \v 2 Hinlah aman adonbut in, “Hiche in kisadoh ho namu'vem? Tahbeh a kaseipeh nahiuve, abonchauva ki phelha sohkei ding, song hi khat chunga khat kise thom jong um lou ding ahi,” ati. \s1 Da kipatna \p \v 3 Chomkhat jouvin, Yeshua Olivet mola atouvin, aseijuiho chu guh thim in akoma ahung un, hiti hin aseiyuve, “Nahung kitna ding melchihna ipi hiya chule vannoi kichaini itih le hi ding ham?” ahung tiuvin. \v 4 Yeshuan aheng uva, “Koima cha kipui khelsah hih un. \v 5 Ajeh chu keima min'a mi tampi hung ding u, keima Messiah kahi ahungti ding u, amahon mi tampi alhep lhah diu ahi. \v 6 Chule nanghon galthu ho leh galbol khum dinga kigihna ho najah diu, hinlah kicha hih un. Tahbeh'a hiche hohi hunglhung ding, hinlah hichu achaina hipai jeng loulai ding ahi.” \v 7 Nam khat le nam khat gal'a kibolto ding, chule lenggam khat le lenggam khat kidou ding ahi. Vannoi muntin'a kel lhan tin chule ling hung kihot ding ahi. \v 8 Hinlah hiche ho jouse hi amasa pena naosonat thoh ahahsat bang bep hi ding, adang jong hung umbe nalai ding ahi. \v 9 “Chuteng nang ho, amahon namat uva, nabol engset diu chule nahin tha diu ahi nalaiye.\x + \xo 24:9 \xt Matt 10:22\x* \v 10 Chule mi tampi keiya kona kihei mang ding chule ki pedoh to'uva chujongleh ki hoto ding ahiuve. \v 11 Themgao lhem tamtah hung umdoh ding, mitampi alhep lhah diu ahi. \v 12 Chonsetna chu muntin'a pungcheh cheh ding chule mi tampi ngailutna'a hung dailha ding ahiuve. \v 13 Hinlah koi hileh akhonni geiya thoh lhum a chu huhhinga um ding ahi.\x + \xo 24:13 \xt Matt 10:22\x* \v 14 Chule Lenggam Kipana Thupha hi vannoi pumpia kihil lhang le ding ahi, hitia chu namtin in ajah diu; chujou tah le achaina hung hi ding ahi.” \s1 Thoh hahsa gimnei tah \p \v 15 “Daniel themgaovin asei nikho chu nahin mu diu chule thet umtah chu mitmu tah'a munthenga ahung din namu diu ahi (Asim sim in gelkhoh hen).”\x + \xo 24:15 \xt Daniel 9:27; 11:31; 12:11\x* \v 16 Chuteng leh Judea gam'a umho mol lama jam uhen. \v 17 In chunga um chu ins unga thil gakilah din kumsuh dahen.\x + \xo 24:17 \xt Lk 17:31\x* \v 18 Louva uma jong chun asang khol chol kilah ding in kile dahen. \v 19 Numei naovop hole naonoi chepsah minu ho ding in hiche nikho ho sung chu iti ahoiset tadem? \v 20 Chule najam nau phat chu phalbi lai ahilouleh Sabbath nikho ahilouna ding in tao un. \v 21 Ajeh chu vannoi kipat til apat anasoh khalou, chule hung um bekit talou ding thoh hahsa chungnung hunglhung ding ahi.\x + \xo 24:21 \xt Daniel 12:1; Rev 7:14\x* \v 22 Tahbeh in, chuche thoh hahsa nikho chu kisuchom lou hileh, mihem khat jeng jong hoidoh lou ding ahi. Hinlah Pathen lhen chomte jal'a nikho chu kisu chom ding ahi. \v 23 “Chuche phat tengleh koiham khat touvin ven, Messiah hikoma aume ahilouleh khukoma aume atia ahijongleh tahsan hih un. \v 24 Ajeh chu Messiah lhem ho leh themgao lhem ho hung kipatdoh uvin tin, melchihna kidang le datmo umho chu ahin boldoh diu, ahitheileh Pathen lhen chomte tah jong alheplhah diu ahi.” \v 25 Veuvin, keiman aphat lhun masanga kahil chah masah nahiuve. \v 26 “Hiti ahijeh chun, mi koiham khat touvin, ven, Messiah chu hikoma, ahilouleh gamthip a aume, atiu jongleh tahsan hih un.\x + \xo 24:26 \xt Lk 17:23,24\x* \v 27 Ajeh chu kolphe chun solam ahinsal a chule lhumlam ahinsalvah pai tobanga, Mihem Chapa ahung jong chuti ding ahi. \v 28 Ajeh chu muthong ho kikhop khom chun anaivela thilong uma ahi avetsah banga, hiche melchihna ho hin phat kichai ahung naitai ti ahil chet ahi.”\x + \xo 24:28 \xt Lk 17:37\x* \s1 Mihem chapa hung kitna ding \p \v 29 “Hiche hesohna nikho ho chu akichai tengleh, nisa thim in tin, lha jong avah sohdoh tapon tin, ahsi ho jeng jong van'a kona pullha ding, chule van thaneina ho chu kihot lingsoh ding ahi.\x + \xo 24:29 \xt Isa 13:10; Joel 2:10,31; 3:15; Rev 6:12; \xt Isa 13:10; Ezekiel 32:7; Joel 2:10; 3:15; \xt Isa 34:4; Rev 6:13\x* \v 30 Chule achaina keiya Mihem Chapa ahung na ding melchihna van hoa hung kilang doh ding, chule leiset mite jouse chunga lunghemna um ding ahi. Amahon Mihem Chapa chu van meilhang lah'a thunei le loupi tah'a ahung amu diu ahi.\x + \xo 24:30 \xt Daniel 7:13; Zechariah 12:10-14; Rev 1:7\x* \v 31 Chule Aman avantil ho chu sumkon ginthong jeju chutoh, asoldoh tha ding, chule amahon alhen chomte chu vannoi muntina kona van le leiset kikah kigamlat napen geiya kona chu akhop khom diu ahi.” \s1 Theichang phunga kon kihil ding \p \v 32 “Tun theichang phunga kon in kihilna khat neiyu hite. Thingbah ho ahung dot a chule ana ho anou tengleh khal ahung naitai ti nahe uve. \v 33 Hitobang ma chun hiche ho jouse namu soh tenguleh, Ama hung kitna ding anaitai, kotbul ahin phatai ti heuvin. \v 34 Thutahbeh kaseipeh nahi uve, hiche ho jouse hi akichai masangsea hiche nam mite hi suhmil'a um lou ding ahi. \v 35 Van le leiset hungmang ding, hinlah Ka Thu hi mang lou ding ahi.” \s1 Mihem koiman Yeshua hung kitna ding phat ahepoi \p \v 36 “Hinama jongleh, hiche ho hung lhunna ding chu vana Vantil ho hihen lang, ahilouleh Chapa Amatah in jong koima chan anikho le aphat tah ahepoi, Pa bouvin ahet ahi.” \v 37 “Mihem Chapa chu ahung kinungle teng, Noah nikholai tobang hi ding ahi.\x + \xo 24:37 \xt Semtilbu 6:5-8\x* \v 38 Chuche nikho lai chun, twisanglet masang in, miho chun golvah abolun, chule golnop le kichenna ho Noah kong sunga alut nikho lhin kahsen abol'un ahi.” \v 39 Twisang ahunglet'a chule amaho alhoh mang masang seuvin miho chun, ipi hungsoh ding ahi ahepha pouve. Mihem Chapa ahung teng jong leh chutima hung hi ding ahi.\x + \xo 24:39 \xt Semtilbu 7:6-24\x* \v 40 “Pasal nin louva na hintong khom lhon intin, khat kila'a khat johpa kida lhading, \v 41 Numei nin sumheiya chang goikhom lhon in tin, khat kila a, khat ki dalha ding ahi.” \v 42 “Hiti ahijeh chun nangho jong ki hongphan um un! Ajeh chu itih nikhoa na Pakai hung ding ahi nahe pouve. \v 43 Hiche hi heuvin: In neipa chun itih a gucha ahung ding kihetleh, ama ki hongphan um intin, chule a in chu phetvanga aumsah lou ding ahi.\x + \xo 24:43 \xt Lk 12:39,40\x* \v 44 Nang ho jong nakigin jing'u angaiye, ajeh chu Mihem Chapa chu nagel loupet tah uva hung ding ahi.” \s1 Lhacha kitah le akitah lou \p \v 45 “Soh tahsan um, phottohna neiya umpa chu apupa insung pumpia asoh dang ho, phatecha vepha'a aneh diu aphatcha gong tobang ahi. \v 46 A pupa chu ahung kile kit'a chule asohpa chun phate chan atoh ding dol atonge ti amua ahileh kipaman amuding ahi. \v 47 Tahbeh'a kaseipeh nahiuve, a pupa chun hiche sohpa chu anei jouse chunga amopoh sah ding ahi. \v 48 Hinlah hiche soh chu phata hih leh chule hitin gel henlang: Kapu hi niphabep set hung kile lou ding ahi, tihen lang, \v 49 aman soh pasal dangho chu votahen lang, nopneh bol hen chule jukham tahen lang hileh, \v 50 a pupa chu hetsah masatna nei louvin hung henlang chule agel loupet hitaleh, \v 51 aman hiche sohpa chu asat tel tel'a chule mi phalhem ho lah'a akoi ding ahi. Hichea chu kana le hagelna um ding ahi,” ati. \c 25 \s1 Nungah som thulem \p \v 1 “Chuti chun Van Lenggam chu mounu loiho nungah som thaomei kiken a, moulang lamto dinga kigo hotoh ki tekah ding ahi.”\x + \xo 25:1 \xt Lk 12:35\x* \v 2 Amaho lah'a nga chu angol uvin, chule adang nga chu aching-uve. \v 3 Nga angol ho chun athao meiyuva ding'in thao akiken bulhing pouvin ahi. \v 4 Hinlah adang nga ho vang chu aching theiyuvin thao bom'a thao akiken beuvin ahi. \v 5 Moulang chu ahung gei phat in, amaho aboncha uvin alulhu uvin chule a-ihmu tauve. \v 6 Jan khangkim in khosam aw chun asukhang un, “Veuvin, moulang chu ahung tai! Hungdoh un chule lamto uvin!” ati. \v 7 “Mounu loiho chu aboncha uvin athoudoh un, chule athaomeiyu akigot tauve. \v 8 Chuphat in adang nga angol ho chun aloi dang ho chu angah un, nathao twiyu chu phabep neipe uvin, ajeh chu kathao meiyu mitding ahitai” atiuve. \v 9 Hinlah adangse chun adonbut un, keihon ibon-uva dingin kanei lhing pouve. Ajohna mun khat'a gache uvin chule nang ho ding gacho uvin ati. \v 10 “Ahin amaho thaotwi choa ache kah un, moulang chu ahung tai. Chuphat in kigosa umho chu amatoh golvahna in'a chun ache khom'un chule kot chu akam tauve.” \v 11 Khonung in, mounu loi nga ho chu ahung phat un, polama ading un, akou-un, “Pakai! Pakai! Keidin kot hong in” atiuve.\x + \xo 25:11 \xt Lk 13:25\x* \v 12 Hinlah Aman alekou vin, “Kasei hi tahsan un, Keiman nangho kahe pouve,” \v 13 “Hijeh chun nangho jong kihong phauvin! Ajeh chu nanghon kahung kile na ding nikho le phat chu nahe pouve,” ati. \s1 Lhacha mithum thulem \p \v 14 “Chujongleh Van Lenggam chu mikhat khol gam latah a gajin doh toh kitekah ding ahi. Aman asohte akou khom in chule asum chu aum lou kah'a ding in amaho chu ngansena apetai.”\x + \xo 25:14 \xt Lk 19:11-27\x* \v 15 Aman khat chu dangka sumdip nga jen apen, michom khat dangka sumdip ni apen, chule anunung penpa dangka sumdip khat apen ahi. Amahon atha uvin ajokham cheh'a achan diu ahoppeh sohkei in ahi. Chujouvin ama khol jindin achetai. \v 16 “Dangka sumdip nga kilah sohpa chun asum chu aveikan in ahileh nga ma alodoh tai.” \v 17 Dangka sumdip ni sangpa jong chu natong in achen ahileh ni-ma alodoh betai. \v 18 Hinlah dangka sumdip khat sangpa chun leiset ko alaiyin chuin apu sum chu avuitai. \v 19 Phat phabepset jouvin apupa chu akholchena'a kon in ahung kilen, chule asum chu iti amanchah uvem tin akou khom in, akholtoh in ahi. \v 20 Dangka sumdip nga angan sepa chu ahung in nga-ma ahin choiben chuin aseiyin, Pu, nangman Dangka sumdip nga neipeh ahin, keiman sumdip nga-ma kamube e, ati. \v 21 “Apu chun apahcha lheh jeng in, ‘Nabol aphalheh jenge Ka sohpha le tahsan umtah nahi. Hicheng sum hi tahsan um tah a nachin ahin, tua hi keiman ngen sena tamjo cheh kapeh ding nahitai. Kipah thanom khomu hite!’” \v 22 “Dangka sumdip ni sangpa chun ahin nailut in, aseitai, ‘Pu, nangman veipung dinga neipeh Dangka sumdip nia kon in kasupung in’, ni-ma kamube e,” ati. \v 23 “Chuin apupan, nabol aphai kasohpha le tahsan umtah, nangma sum lhomcha chunga tahsan umtah nahi, hiti chun tua mopohna tamjo cheh kapeh ding nahi. Kipah thanom khom'u hite!” \v 24 “Chujouvin, Dangka sumdip khat sangpa chu ahung in chuin aseiyin, ‘Pu, keiman nangma hi mi gumtah nahi ti kahen, naphuna louva na atjin, chule nalho louna'a nakhom khomji ti nahina kahei. \v 25 Nasum chu mansah ding kana tijan, hijeh'a chu leinoiya kasel ahi. Ven, nasum hi kilelah kit in,’” ati. \v 26 “Hinlah apu chun adonbut in, nangma sohgilou le thase, Keiman kaphu louna'a ka-at nahet a, chule kalho louna leiya kakhop khom nahet ahileh, \v 27 ipi dinga kasum chu sum veipungna'a koi louva nahim? Chuti hen hileh athoi themkhatbeh toh mutha tadinga! ati.” \v 28 “Chujouvin aman thu apen, sum chu hiche sohpa a kon in ladoh uvin chule dangka sumdip som mupa koma peuvin. \v 29 Akipe kham kham phatea amanje heho chu, atamjo cheh kipe ding, chule bu-lhingset'a anei diu ahi. Hinlah imacha bollou ho chu lhomcha anei chasun'u jong kilah mangpeh ding ahiuve.\x + \xo 25:29 \xt Matt 13:12; Mk 4:25; Lk 8:18\x* \v 30 Tun, hiche soh phachom loupa hi polam muthima paidoh un, hiche muna chu kana le hagelna um ding ahi,” ati.\x + \xo 25:30 \xt Matt 8:12; 22:13; Lk 13:28\x* \s1 Namtin vaipi thutanna \p \v 31 “Hinlah Mihem Chapa chu aloupina'a ahung tengleh avantilte jouse chutoh, chuteng aloupina Laltouna'a tou ding ahi.\x + \xo 25:31 \xt Matt 16:27; \xt Matt 19:28\x* \v 32 Namtin jouse Ama angsunga kikhom dingu, chule aman miho chu achingpan kelcha'a kona kelngoi achom khen tobanga akhen ding ahi. \v 33 Aman akelngoite chu ajetlama akoiya chule kelcha ho chu aveilama akoi ding ahi.” \v 34 “Chuteng Lengpa chun jetlam'a ho koma chu, ‘Hung un, Kapa phattheina changho, vannoi kisema pat nangho dinga kigongsa lenggam chu hunglo tauvin.’” \v 35 Ajeh chu keima kagil anakel in chupet in nanghon an nei peuve. Kadang ana chah in, chupet in nang hon don ding neina peuve. Keima maljin kanahin, chupet in nanghon na'inuva, neina puilut uve. \v 36 Sagohkeu kanahin, chupet in nanghon kavon ding neipeuve. Songkul'a kaum in chupet in nanghon neihung vil uve, ati ding ahi. \v 37 “Chutengleh michonpha ho chun, ‘Pakai, itih'a nagilkel kamu uva, chupet'a kavah vauham? Ahilouleh nadangchah'a chu donding ipi kapeh uvem? \v 38 Chule maljin nahi kamu uva, kajenphat nau um'em? Ahilouleh sagoh keova nauma, ponsil ding kapeh uvem? \v 39 Itih'a nanat kamu uva chule songkul'a naum itih'a kamu uva kahungvil uvem?’” atidiu ahi. \v 40 “Chuteng Lengpa chun, thu tahbeh kaseipeh nahiuve, kasopi ho lah'a aneopen nabol nau chu, nanghon keima neibolnau ahi.” \v 41 “Chutah le Lengpan aveilama umho lam angat'a asei ding, Chemang un, gaosap chang ho, Diabol le lhagao boh ho dinga gotsa kikoi tonsot meidil'a lut un. \v 42 Ajeh chu kagil akel'in chupet in nanghon an neinehsah pouve. Kadang achah in chupet in nanghon don ding jong neipe pouve. \v 43 Maljin kana hin chupet in nanghon na'in uva neipui lut pouve. Sagohkeo kanahin, nanghon ponsil neinapepouve. Kana dammo in chule songkul'a kaumin, chupet in nanghon neivil pouve.” \v 44 “Chutengleh amahon adonbut-uva, ‘Pakai keihon itih'a nagilkel kamu'uva ahilouleh nadangchah kamu'uva, maljin nahia ahilouleh nanat a, songkul'a nalut a chule kapanpi lounau um'em?’” tia aseidiu ahi. \v 45 “Chutengleh aman amaho chu adonbut a, Keiman thudihtah kasei ahi, nanghon kasopite lah'a aneopen napanhunom lounau chu keima neijen nom lou u kahetna ahi. \v 46 Chuteng amaho chu tonsot gimbolna a lutding'u, hinlah michonpha ho vang chu Tonsot Hinna'a lut diu ahi,” ati.\x + \xo 25:46 \xt Daniel 12:2\x* \c 26 \s1 Yeshua thana ding tohgon \p \v 1 Hicheng ho jouse aseijouvin Yeshuan aseijuite jah a, \v 2 “Ni ni sunga kalchuh kut kipan ding ahi ti naheuve, chuteng Mihem Chapa hi thingpel a khetbeh dinga pehdoh'a um ding ahi,” ati.\x + \xo 26:2 \xt Potdohbu 12:1-27\x* \v 3 Chuche pet chun Thempu pipui ho leh upa ho chu Thempu chungnung Caiaphas in'a aki khom un, \v 4 Yeshua chu guhthim'a iti matdoh a chuteng thathei hi ding ham ti agong tauvin ahi. \v 5 “Hinlah hichu Kalchuh Kut kiman sung hi dahen, achutilouleh mipi venjou hipou vinte,” tin ki noptona aneiyuve. \ms1 Numei khat in Yeshua thao man lutah anu \p \v 6 Hiche pet'a chu Yeshua Bethany khoa Simon, tu masang jep'a ana phahpa, in a um ahi. \v 7 Aman an aneh pettah in numei khat ahung in Alabaster haithei hoitah thaonamtui man tamtah chu ahinchoiyin, chuin Alujanga chun asunglhasoh jeng tai.\x + \xo 26:7 \xt Lk 7:37,38\x* \v 8 Seijuiho chun hichu amuphat'uvin alung hang un, “Iti kimoh suhmanga hitam?” \v 9 “Hichu man tamtah'a joh thei hiya, asum chu mivaicha ho peh thei ahi,” atiuve. \v 10 Hinlah Yeshuan hichu ahedoh paijin, “Ipi dinga numei nun kachunga athilpha bolna thua oimoa nahi uvem? \v 11 Mi vaicha ho chu nalah uva um jing ding, hinlah keima nalah uva kaum jing lou ding ahi.\x + \xo 26:11 \xt Danbu Ni Na 15:11\x* \v 12 Amahin katahsa hi vui dinga agon'a thaonamtui hi kachunga asunlhah ahitai. \v 13 Thu tahbeh kaseipeh nahi uve, vannoi pumpia Kipana Thupha kihil lhang na chan a, hiche numeinu thilbol hi kigeldoh'a chule kihoulimna'a kimang ding ahi,” ati. \s1 Judas in Yeshua ajohdoh \p \v 14 Chuphat'in seijui som le ni lah'a Judas Iscariot chu thempu pipui henga aga chen, \v 15 chuin adong in, Yeshua nang ho koma pehdohna dinga sum ijat neipeh diu ham? agatin ahi. Chuin amahon dangka nong som thum apeuvin ahi.\x + \xo 26:15 \xt Zechariah 11:12\x* \v 16 Hichea pat chun Judas chun Yeshua pehdohna ding in, phat kijenpet avetai. \s1 Yeshua le seijui hon kalchuh kut an aneh u \p \v 17 Cholsolou changlhah kut kipat'in seijui ho Yeshua henga ahung un, chuin adong un, “Kalchuh Kut an neh hoilaiya kagon diu na deijem?” atiuve. \v 18 Aman aseipeh in, “Khosunga galut leu chun, mi khat namu diu, ama koma chun, Houhil chun aseiye, ‘Kaphat ahung naitai, na in'a ka seijuite toh kalchuh kut kaneh diu ahi’ tin seipeh un,” ati. \v 19 Hiti chun seijuiho chun Yeshuan asei bang in abol'un, chua chun kalchuh kut agong tauvin ahi. \v 20 Nilhah ahung hi phat in, Yeshua chu som le ni chutoh dokhanga atou khom un ahi. \v 21 Amahon an aneh laitah uvin, aman aseiyin, “Thu dihtah kaseipeh nahiuve, nangho lah'a khat in nei pehdoh diu ahi,” ati. \v 22 Alunglha lheh jeng uvin, ban neichan adong jeng uvin, Keima kahi ham, Pakai? atiuve. \v 23 Aman adonbut in, “Nalah uva tutah'a lhenga kaso khompi hin eipeh doh ding ahi.\x + \xo 26:23 \xt Labu 41:9\x* \v 24 Ajeh chu Mihem Chapa chu Pathen Thun anasei masahpeh ahi dung juiya thitei ding ahi. Hijongleh Ama pedoh'a pang pa ding chun itobang tijat hoise ahung tadem. Amapa ding chun apen'a penglou ana hijoleh phajo tadinga,” ati. \v 25 Apedoh'a pang dingpa Judas jong chun adong in, Houhil, keima hichu kahim? ati. Yeshuan aseipeh in, “Nakisei khah e” ati. \s1 Yeshuan antheng jon aphudoh \p \v 26 An aneh laitah un Yeshuan changlhah phabep alan chuin phatthei aboh in, chujouvin neocha chan aheh balin chuin aseijuite apen, “Kilah un chule neuvin, ajeh chu hiche hi katahsa ahi,” ati. \v 27 Chuin Aman khon a lengpi twi chu alan, chujouvin Pathen athangvah in, amaho chu apen chule aseiyin: “Don cheh uvin. \v 28 Ajeh chu hiche hi ka thisan Pathen le Amite kikah a kitepna photchetna mi tampi chonset thenna dinga ana longdoh chu ahi.\x + \xo 26:28 \xt Potdohbu 24:8; \xt Jeremiah 31:31-34\x* \v 29 Kasei hi melchih un, Keiman ka Pa Lenggam a nang ho toh athah beh'a kadon kit kahsea lengpitwi hi kadonkit lou ding ahitai,” ati. \v 30 Chujouvin amahon la khat asauvin, chule Olive mol a ding in apotdoh tauve. \s1 Yeshuan, Peter in aseilep ding asei masah \p \v 31 Lampia chun Yeshuan amaho aseipeh in, “Tujan a hi nabon chauva nei dalhah manghel diu ahi.” Ajeh chu Pathen Thun aseiye, “Pathen in kelngoi Chingpa chu avoh lhuh ding, chule kelngoi hon chu cheh chau diu ahi.\x + \xo 26:31 \xt Zechariah 13:7\x* \v 32 Hinlah keima thina a kon kahung thodoh jou teng, keima na masang uva kache ding chule chua chu keima neimu diu ahi,” ati.\x + \xo 26:32 \xt Matt 28:16\x* \v 33 Peter in aphongdoh jeng in, adang hon nahin dalhah cheh diu hijongleh, keiman vang na dalha ponge, ati. \v 34 Yeshuan adonbut in, “Peter thu dihtah kaseipeh nahi, tujan sunga hi, ahchal khon phat masanga thumveijen kahepoi tia neiseilep ding ahi,” ati. \v 35 Peter in asei teiyin, “Ahipoi, Keima Nangma toh thitha ding hi jong leng naseilep ponge,” ati. Chuin seijui adang hon jong, hiti chun aseiyun ahi. \s1 Yeshua Gethsemane hon sunga atao \p \v 36 Chujouvin Yeshua amaho toh chun Olive thingphung ho lah'a Gethsemane hon'a chun ache uvin chuin Aman aseiye, “Keima khukom muna khu kaga chea kagatao sung in, hilaiya hin touvun,” ati. \v 37 Aman Peter le Zebedee chapa teni James le John chu akipuiyin, chuin Ama alunghem in chule alung lha lheh jengtai. \v 38 Aman amaho aseipeh in, “Kalungthim hi thina chan geiya ding in ana behseh tai. Hikom muna hin um un chule keima neingah un,” ati. \v 39 Ama agache chon in, chule amai tol'a asulut in, ataovin, “Hepa! Hithei ding hileh, hiche gimthohna khon hi keiya kon in kichon mang hen. Hinlah keima thusah hijo louvin, nangma phatsah joh chu hijo tahen,” ati. \v 40 Chuphat in aseijuite henga ahung in ahileh a-ihmut'u ahung toh tai. Aman Peter jah a, “Nidan khat jeng jong nei kigin peh jou louvu ham? \v 41 Lhepna'a nalhah louna ding un kiging un chule taovun. Ajeh chu Lhagaovin ago-nan, hinlah tahsan ajoupoi,” ati. \v 42 Chuin Yeshuan amaho chu anivei nan adalhan chule ataovin, “Hepa! Hiche khon hi kadon louva kichondoh lou ding ahileh, nalung got hita hen,” ati. \v 43 Chuin Ama amaho koma akile kit in, amaho chu a-ihmut'u ahung mukit tan ahi, ajeh chu amaho a-ihmut'u soh behseh jenga ahitai. \v 44 Hiti chun Ama athum veinan agatao kit in, asei ngaima chu agasei kit in ahi. \v 45 Chujouvin aseijuite koma ahung in, hiti hin aseiye, “I-mu jeng un. Ki choldo uvin, hinlah veuvin phat ahung lhung e. Mihem Chapa hi mi chonse ho khut a pehdoh'a uma ahitai. \v 46 Kipat un cheu hite. Veuvin, eipe dohpa hichea aum e,” ati. \s1 Yeshua bengchop toh thoa kijohdoh \p \v 47 Chuin Yeshuan hiche thu aseina laiyin, seijui som le ni ho lah'a khatpen Judas chu mihon tampi toh chemjam le moltum choi pum in ahunglhung un ahi. Amaho chu miho lah'a upa ho le thempu pipui ho hinsol ahiuve. \v 48 Amatsah'a pang Judas chun amaho melchihna gon tohsan akoiyin: “Nang hon koipen mat ding chu nahet theina ding uva, keiman kalem-a abeng kachop peh ding ahi,” ati. \v 49 Hiti chun Judas chun Yeshua ahinjon pai jel in, “Chibai houhil,” atin abeng achop tai. \v 50 Yeshuan ajah a, “Kajol, ipi boldia hung'ah nahim? Nabol ding chu boltan,” ati. Chujouvin amahon Yeshua chu aman tauve. \v 51 Hinlah Yeshua to um khom ho lah'a khat chun achemjam aladoh in, chuin Thempu chungnung sohpa chu asat le abilkol asat lha jeng e. \v 52 Yeshuan aseipeh in, “Na chemjam chu koidoh in. Chemjam mangcha ho chu chemjam a thi ding ahiuve. \v 53 Keiman Kapa jah'a Vantil asang sang ho chu eihuhdoh diuva kathum mo ham? Chule Aman apettah'a ahinsol paijeng thei ahi, nageldoh lou uham? \v 54 Hinlah keiman chuti bol leng, Pathen Thubun asei tua guilhung ding ati hi, iti hithei ding hitam?” ati. \v 55 Chujouvin Yeshuan mihonpi jah'a chun, “Keima hi gamsung vaipohna khelgoa nei ngai touva chemjam le moltum thoa eiman dinga hunga nahi uvem? Ipi dinga Hou-in a neimat lou uham? Chua chu niseh'a thu kanahil ji ahi.\x + \xo 26:55 \xt Lk 19:47; 21:37\x* \v 56 Hinlah hicheng jouse hi Pathen Thubua thu kisei, aguilhun na dinga hitia ahi,” ati. \s1 Hou vaipo ho masanga Yeshua \p \v 57 Chujouvin Yeshua man ho chun Caiaphas Thempu chungnung in'a apui tauvin, hiche muna chu hou danthu hil holeh upa ho kikhoma ahiuve. \v 58 Hiche phatkah sunga chu Peter in gal kanga Yeshua chu ajui ahi. Ama agalut in chule avesuiya pang ho chutoh atoukhom in, chujongleh iti kichai yuvem ti angah tai. \v 59 Asunga thempu pipui holeh upa ho akikhom jouse chun Yeshua chu jouthua hettohsahna neiya, hiti chun athemomna ding angai touvin ahi. \v 60 Hinlah amahon jouthua hettohsahna ding tamtah anei vang un, midang thua hettohsahje ahe tapouve. Ajonan mini masang lama ahungdoh lhon in, \v 61 amani chun, “Hichepa hin keiman Pathen Hou'in kasuh mang'a chule ni thum sunga katundoh kit thei ding ahi tin aseiye,” atilhon in ahi.\x + \xo 26:61 \xt Jn 2:19\x* \v 62 Chuphat in thempu chungnung chu ading doh in, chuin Yeshua jah'a chun, “Nathemmo channau hi nadonbut lou ding ham? Nachung thua ipi na kisei nom um'em?” ati. \v 63 Hinlah Yeshua chu thipbeh'in aum in ahi. Thempu chungnung chun ajah a, “Pathen hing mina katem nahi, Nangma Pathen Chapa Messiah chu nahim, neiseipeh un,” ati. \v 64 Yeshuan adonbut in, “Nasei khai. Chule khonung teng nanghon Mihem Chapa hi Pathen jetlam thaneina'a atou namu diu ahi,” ati.\x + \xo 26:64 \xt Daniel 7:13\x* \v 65 Chutah chun Thempu chungnung chun hoise val asah chu vetsahna'in aponsil abotkeh in chule aseiyin, Pathen ataitom e! Ipi hettohsah dang ingaichat beu ngaiyem? Nang ho jousen Pathen ataitomna thucheng naja tauve.\x + \xo 26:65 \xt Thempu Dan 24:16\x* \v 66 Ipi ham nang ho thulhuh chu? Tia adoh le amahon, “Athemmoa ahi, athi dinga pha ahi,” atiuve. \v 67 Hiphat chun amahon Yeshua maiya chil aset un chule akhut tumuva achum tauve. Chule abang phabep in angeiphe abeng un,\x + \xo 26:67 \xt Isa 50:6\x* \v 68 anuisat un, Messiah gaovin seiyin! Koipen in navoh ham? atiuve. \s1 Peter in Yeshua aseilep \p \v 69 Hiche pet'a chu Peter chu thutanna mun pamlama touva ahi. Chuin soh numei khat ahung pheiyin “Nangma Galilee a Yeshua nungjui ho lah'a khat nahi,” ahung ti. \v 70 Hinlah Peter chun miho masanga chun aseilep in, “Ipi thu nasei ahi keiman kahepoi,” ati. \v 71 Chujouvin kelkot phung ageipet in, soh numei chom khat in ama chu ahen chule akimvel'a touho koma chun, “Hi chepa hi Nazareth Yeshua toh um khom jia ahi,” ati. \v 72 Peter in avelin aseilep in, kihahsel toh thon, “Hichepa chu ahet'a ka hetlou ahi,” atitai. \v 73 Chule chomkhat jouvin achom dang khat akimvela ding ho chu Peter koma ahung in, aseiyin, “Nangma amaho lah'a khat nahi, Galilee mi nahi, na pao aw chun ka hedoh jeng uve,” atiuve. \v 74 Peter ki hahsel tothon, “Jou kaseile gaosap chang ing'e keiman hichepa hi kahepoi,” ati. Chuin apettah chun ahchal akhongtai. \v 75 Apettah chun Yeshua thusei chu Peter lunggela ahung kilangdoh in, “Ahkhon masanga thumvei nei seilep ding, Keima hi koi ahi kahe khapoi,” tia nasei ding ahi, tichu ageldoh in polama apot'in lhasetah in akap tai. \c 27 \s1 Judas thi \p \v 1 Jingpi matah in thempu pipui holeh miho lah'a upa ho atoukhom kit un, Yeshua thana ding angaito tauve. \v 2 Chujouvin amaho chun Ama akan un, apui mang un, chuin Rome gamvaipo Pilate henga apui tauve. \v 3 Ama pedoh'a pangpa Judas chun Yeshua chu thi chan geiya dinga themo achan'u chu ahen, alunga akisih lheh jeng tai. Hiti chun aman dangka somthum chu alan, thempu pipui holeh upa ho koma achoiyin,\x + \xo 27:3 \xt Act 1:18,19\x* \v 4 aman aphongdoh in, “Ka chonse tai, ajeh chu keiman themmona neilou chu kapedoh tai” ati. Ama hon adonbut'un, “Keihon ija kageldeh uvem, hichu nangma boina hibouva chu,” atiuve. \v 5 Chujouvin Judas chun dangka sum nong chu Hou'in sunga aleh lhan chule apotdoh in ama le ama akikhai lihtai. \v 6 Thempu pipui ho chun sum nong chu aloh khom un, aseiyun, “Hiche sum hi Hou'in a sumkoina a koikhom nom ponte, ajeh chu mithana dinga ki pedohsa ahi,” atiuve. \v 7 Aki houtoh jouvun, ajonan amahon bel dengpa honlei chohna ding in agellha tauve. Chule hichu gam pam mi kivuina ding in asem tauve. \v 8 Hijeh'a chu leimun min chu Thisan Man kitia ahi. \v 9 Hiche hi Jeremiah themgao thusei aguilhun nan “Amahon dangka som thum nong chu alauvin, Israel miten aman dinga agel-uva aphasah nau man chu ahi.\x + \xo 27:9 \xt Zechariah 11:12,13\x* \v 10 Chuin amahon bel dengpa honlei chu, Pakaiyin ahilna bangtah in acho tauve.” \s1 Pilate ang a Yeshua \p \v 11 Chupet'a chu Rome gamvaipo Pilate ang-a Yeshua ding ahin, Gamvaipo chun “Nangma Judah te Lengpa nahim?” tin adonge. Yeshuan adonbut in, “Nasei khai” ati! \v 12 Hinlah Thempu pipui holeh upa hon ama douna thu aseiyun, Yeshua athipbeh in ahi. \v 13 “Amahon nangma douna thu hijatpi aseiyu hi na jahlou ham?” tin Pilate in adong in ahi. \v 14 Chuin Yeshuan athemmosah naho'uva imacha adonbutlou jeh chun Gamvaipo chun adatmo lheh e. \v 15 Kalchuh Kut kumseh le kiman jina'a chu mi honpin adeiyu khat gamvaipo chun sohchang khat alhadoh jiu ahi. \v 16 Hiche kum'a hi sohchang giloutah khat Barabbas atiu ana um'ah ahi. \v 17 Mihonpi chu Pilate in'a akikhop pet un, hiche jingkah chun, aman amaho chu adong in, “Nangho dinga koijoh ham kalha dohpeh diu? Barabbas ham ahilouleh Yeshua kiti Messiah hi kalha dohpeh diu ham?” ati. \v 18 (Amahin houlamkai hon Yeshua chu thangthip man'a amat'u ahi, ti ahe chen lheh in ahi). \v 19 Pilate thutanna'a atoupet tah in ajinu chun hiche thuhi athot in: “Hiche themmona beipa hi limsah hih in. Ama jeh hin tujan ka-ihmutna'a chun kathoh gimlheh jenge,” ati. \v 20 Hichepet chun thempu pipui holeh upa ho chun mi honpi chu atem un, Barabbas chu lhadoh'a auma chule Yeshua chu thisah ding in atil tauvin ahi. \v 21 Hiti chun Gamvaipopa chun adong kit in, “Koijoh hi lhadohpeh leuveng nalung uham?” ati. Mi honpi chun, Barabbas atiuve. \v 22 Pilate in adonbut in, “Messiah kiti Yeshua hila ikalo ding ham?” ati. Amahon, “Thingpel'a khenbeh in,” atiuve. \v 23 Pilate in “Ipi jeh inem? Ipi suhkhel len anei ham?” ati. Hinlah mi honpi chun aha sap cheh uvin, “Thingpel'a khenbeh in,” atiuve. \v 24 Plate chun imacha phatchomna aum-louva chusanga boina asocheh ding chu amu phat in, aman cha-konga twi athum in chule mi honpi masanga chun akhut akisop in aseitai, hichepa thisan kisona'a hin themmona kaneipoi: Nanghon kimopoh tauvin'ati.\x + \xo 27:24 \xt Danbu Ni Na 21:6-9\x* \v 25 Chuin miho jouse chun, Ama thina chunga keiho le ka chateu geiyin mo kipoh naveh tangu tin ale donbut un ahi. \s1 Yeshua totna aneiyu chule thingpel a akhetbeh u \p \v 26 Chuin aman Barabbas chu alhadoh peh in, Yeshua vang chu sakol jepna thih lingneiya jep ding in Rome sepai ho thu apen chule amahon thingpel'a akhetbeh diuvin apedoh tai. \v 27 Gamvaipopa sepai ho chun Yeshua chu atol-piu thutanna mun'a apuiyun chule sepai ho chu akou doh un ahi. \v 28 Amahon apon chu ahoh lhauvin, chule ponsandup asilpeh uvin ahi. \v 29 Amahon ling bah ho chu lukhuh in asem un chule alu chunga akoiyun, chuin akhut jetlam'a peng tengol akichoisah un leng-tengolin aneisah uve. Chujouvin totnan a-anga adilsu-uvin chuin dainopnan, Kajabol'ui, Judah te Lengpa atiuve. \v 30 Chujongleh chil aset khum un chuin atenggol chu alahpeh un chule hichea chun aluchang avohpeh un ahi. \v 31 Achaina keiya totnopna'a anei nung-uvin, amahon ponsan chu alahpeh uvin chuin amapon asilpeh kit tauve. Chujouvin amahon thingpel'a khetbeh ding in apui tauvin ahi. \v 32 Lampia chun mikhat Simon, Cyrene a kona hung ahin, chuin sepai ho chun ada adoiyin Yeshua thingpel chu aputsah tauve. \v 33 Chuin amaho Golgotha atiu (Hichu lugumun kitina) mun chu alhung tauve. \v 34 Sepai ho chun juthuh le gilkha kihal apeuvin, hinlah aman ate jouvin, adon nom-tapoi.\x + \xo 27:34 \xt Labu 69:21\x* \v 35 Amahon Thingpel chunga akhetbeh jouvun, sepaiho chun aponsil chu avangpha pha chang hen tin vang asang tauve.\x + \xo 27:35 \xt Labu 22:18\x* \v 36 Chujouvin amaho akimvela atouvun chule ama kikhai pet in angah un ahi. \v 37 Yeshua luchunga chun melchihna khat atah un, ama douna a aheh setnau phondohnan, “Hiche hi Yeshua Judah te lengpa,” tin akijih in ahi. \v 38 Gamsung kivaipoh kikhelsah goa mini chu khat ajet lama chule khat aveilama Amatoh akhetbeh thauvin ahi. \v 39 Chule ahin hopa ho chun isahlou tah in akhasuh khum uvin,\x + \xo 27:39 \xt Labu 22:7; 109:25\x* \v 40 amahon asam un, “Kiven tun, nangman Hou'in chu nasuh chima chule ni thum sunga natundoh ding in naseiye. Chutia nangma Pathen Chapa nahileh nangma kihuhhing'in lang chule thingpel'a kon'in hungkum lhan,” atiuve.\x + \xo 27:40 \xt Matt 26:61; Jn 2:19\x* \v 41 Thempu pipui ho, houdan thuhil ho chule upa ho jong chun totnopnan Yeshua chu ahouvun, \v 42 ataitom un, “Aman midang ahuhhing theiyin, hinlah ama akihuhhing theipoi” atiuve. Hitia hi ama Israel te lengpa hiya ham? Tutah hin ama thingpel a kon'in hung kumlha hen, chutileh katahsan diu ahi. \v 43 Aman Pathen atahsan in, hijeh chun Pathen in ama adeiya ahileh huhhing hen. Ajeh chu aman aseiyin, “Keima Pathen Chapa kahi, ati” atiuve.\x + \xo 27:43 \xt Labu 22:8\x* \v 44 Gamsung kivaipoh kikhelsah goteni jong chun hitima chun ahouse lhon in ahi. \v 45 Sunkim'a pat nilhangkai nidan thum geiyin gamsung pumpia mu athim in ahi. \v 46 Nilhangkai nidan thum don in, Yeshuan aw sangtah in asam in, “Eli, Eli, lema sabach thani?” hichu “Ka Pathen, ka Pathen, ipi dinga neidon lou hitam?” ti kiseina ahi.\x + \xo 27:46 \xt Labu 22:1\x* \v 47 Akimvela dingho phabep chun ahekhel-uvin, chuti chun themgao Elijah akouvin agel uve. \v 48 Amaho lah'a khat chu alhai jelin chuin twichop phonna juthuh chu agadelhop in, pumpeng leh'a chun adontheina ding in atah sang in ahi.\x + \xo 27:48 \xt Labu 69:21\x* \v 49 Hinlah midangho chun, “Khongaiyin, Elijah ahuhhing dinga hungnam, veuhite,” atiuve. \s1 Yeshua thi chule along avui u \p \v 50 Chujouvin Yeshuan ahinsam kit in, chuin a-Lhagao alhadoh tai. \v 51 Hichepet chun Hou'in munthenga pondal chu anah a pat ato geiyin keh ni akiso tai. Leiset akithing in chule songpi ho jong akehlha jeng e.\x + \xo 27:51 \xt Potdohbu 26:31-33\x* \v 52 Chuin lhankot ho akihong in, Pathen ngaisah athisa ho tahsa chu kaithouvin aumkit un ahi. \v 53 Yeshua thokit jouvin amahon lhankhuh chu adalha uvin, Jerusalem khopia alut un, chule mitamtah henga aga kimusah uvin ahi. \v 54 Rome sepai ja lamkai pa le sepai dang ho akikhetbehna mun'a umho chun ling akihoa hiti ho thusoh chun atijatsah lheh uvin ahi. Amahon aseiyun, “Hiche hi Pathen Chapa tahbeh ahiye,” atiuve. \v 55 Chule numei tampi Yeshua toh Galilee akon'a ahin lhonpi ama gelkhoh ho chun gamlatah a kon in aveu vin ahi.\x + \xo 27:55 \xt Lk 8:2,3\x* \v 56 Amaho lah'a Mary Magdalene, James le Joseph nu Mary, chule James le John (Zebedee chapateni) ahiuve: \v 57 Nilhah ahung hi phat in, Joseph Arimathea khoa mihaopa, amahin Yeshua nung anajui ahin, \v 58 Pilate henga aga chen chule Yeshua tahsa chu athum in ahi. Chule Pilate chun ama pehdoh ding in phalna apetai. \v 59 Joseph hin atahsa chu alan tupat ponnem thengsel'in atom in ahi. \v 60 Aman ama lhan thah, songpia kon'a kigeihom sunga chun akoiyin ahi. Chujouvin aman alutna mun'a chun songlentah khat atahlut jouvin achemangtai. \v 61 Mary le Magdalene chule Mary chomnu lhan'a atou un chule angah un ahi. \v 62 Ajingin, Sabbath nikhon thempu pipuho le Pharisee ho Pilate kimupidin aga-cheuvin ahi. \v 63 Amahon ajah a, “Pu, hiche milhem lhapa chun ahinlaiya khatvei anasei chu kageldoh uve. Aman ni thum joule thina'a kon'a kathodoh kit ding ahi.\x + \xo 27:63 \xt Matt 16:21; 17:23; 20:19; Mk 8:31; 9:31; 10:33,34; Lk 9:22; 18:31-33\x* \v 64 Hijeh'a hi lhan chu ni thum lhinkah'a ding in mohor nam in. Hiche hin aseijuite ahung uva chule atahsa guhmangna chule mijouse koma ama athilah'a kon in athoudohtai atina diu umta ponte. Hiti chu hileh amasa suhkhel sang'a phajo hiding ahi,” ati. \v 65 Pilate in adonbut in, “Hou'in ngah ho chu puiyun lang chule nahonbit thei chan un hongbit un,” ati. \v 66 Hiti chun amahon lhan chu mohor anam'un chule avetup ding'in angah akoi tauve. \c 28 \s1 Yeshua thodoh \p \v 1 Cholngah nikho kichai hapta kipatni jingpi matah in, Mary Magdalene le Mary chomnu chu lhan gave ding in apotdoh lhon in ahi. \v 2 Phulou helouvin ling hattah in akihot in ahi. Ajeh chu Pakai vantil chu van'a kon in ahung kumlhan, song chu atangdoh in, chule achunga chun atouvin ahi. \v 3 Amai chu kolphe bang in avah in, chule aponsil chu buhbang ban'in abangin ahi. \v 4 Angah ho chun ama chu amu phat-un kichatnan adim un, chuin athia to abang jeng uve. \v 5 Chujouvin vantil chun numei ho jah a, “Kicha hih uvin, keiman thingpel'a ana kikhenbeh Yeshua chu nahol'u ahi kahenai. \v 6 Ama hiche muna hin aum tapoi! Aman aseisa bang in, Ama thina a kon'in athou dohtai. Hung'un lang, Pakai tahsa lupna mun hi hung vetauvin. \v 7 Chule tuhin, chepai jeng un, chule aseijui ho koma Ama thina a kon'in athou dohtai, chule Ama nama sanguva Galilee a anache masa ding ahi. Chuche muna Ama namu diu ahi. Keiman kana seipeh'u geldoh uvin,” ati. \v 8 Numei ho chu lhan akon'in achepai jeng un ahi. Amaho chu aha kichat'u toh chule kipa thanop toh thon, vantil thupoh chu seiding in alhailoi jeng un ahi. \v 9 Chuin amaho acheuva ahileh, Yeshuan amaho akimupin chujongleh ana lamtouvin ahi. Chuin amaho akom lama chun alhaiyun, akeng atuh uvin, chule dilsun ahou tauve. \v 10 Chujouvin Yeshuan ajah uva, “Kicha hih uvin! Cheuvin, kasopite koma chun Galilee a che ding'in gaseipeh un, chule chua chu keima eimu diu ahi, ti gaseipeh un,” ati. \s1 Lhan ngah hoa kon thulhut \p \v 11 Numei ho chu lampi ageina laiyun, lhan ngah phabep chu khopi sunga alut'un chule thempu pipuho henga ipi thusoh ahi chu agasei tauve. \v 12 Upa ho chun kihou khomna aneiyun, chule amaho chun sepaiho chu sum tamtah pehguh ding'in aseilha tauve. \v 13 Amahon sepaiho jah'a chun, “Nanghon Yeshua seijuite chu jan'a ka-ihmut pet-un ahung un, chujongleh along chu ahung gudoh tauve, tin seiyun. \v 14 Gamvaipo chun hiche thu chu ajahdoh'a ahileh, keihon nadinpiu ving ting hahsatna nachunguva lhunsah pouvinge,” atiuvin ahi. \v 15 Hiti chun lhan ngah ho chun sum aguh'a kipe chu akilah un, hiti chun asei dinguva kinganse chu aseitauve. Amaho thusim hi Judahte lah'a thusim in akiseison peh in, chule tuni geiyin akisei jing nalaiye. \s1 Yeshuan seijui som le khat thaneina apeh \p \v 16 Chujouvin seijui som le khat ho chun Galilee adalhauvin, Yeshuan ateppeh nau mola chun agache tauve.\x + \xo 28:16 \xt Matt 26:32; Mk 14:28\x* \v 17 Ama amu phat'un, dilsun a-hou tauve, hinlah phabep in aging chalel-uvin ahi. \v 18 Chuin Yeshua ahung in, chujongleh aseijuite jah'a chun, “Van'a le leiset chunga thuneina jouse Keima eikipedoh'a ahitai. \v 19 Hijeh chun, nangho cheuvin chule namtin jouse seijuiyin gasemun, amaho chu Pa le Chapa chule Lhagao Theng min-in Twilutsah uvin.\x + \xo 28:19 \xt Act 1:8\x* \v 20 Keiman Kathupeh ho jouse hi seijui thah hochun aboncha ajui sohkeina dingun hil-uvin. Chule hiche khang kichai kahsea dingin Keiman nangho Ka-umpi jing nauve,” ati.