\id GEN \h Semtilbu \toc1 Semtilbu \toc2 Semtilbu \toc3 Semtilbu \mt1 MOSE LEKHABU KHATNA GENESIS \mt2 SEMTILBU \mt3 Semtilbu asung thu umdan \ip Hinkho hi ipiham, tithua semtilbu hin ijakai ahung kipatna thudol donbutna apen ahi. Semtil thudol tampi aseiyin: Thingphung ho le gancha ho, mihem masa pasal le numei chule Pathen mi huhhing na thudol jong ajaovin ahi. Pathen toh Noah, Abraham, Joseph le adang dang ho toh akiloi khomna thudol jong aumin ahi. \ip Semtilbu hi thanop umtah chule thusim suhmil theilou tampi jong ajaovin, chule hiche lekhabu hi thupitah ahi. Ajeh chu Pathen le mihem kiguijopna thudol aseiyin—honsunga kitepna suhkeh'a um chule athahbeh'a kilhaina tohthoa Pathen henga kipehlutna thudol jong aseiyin ahi. Semtilbu thusim hoa kon hin chonset jeh'a avel vel'a kisihna tohthoa—tantih neilouva Pathen tohgon lolhinna ding muchet ahi. \ip Pathen in vannoi leiset le asunga um thil jouse ana sem chai phat chun aven pha asa lheh jenge, ahin vannoiya chonset ahung luttan; chuin Pathen thilsem ho jouse chu asesoh tai, hichun Pathen in huhdohna ding in tohgon khat ahin neiyin ahi. Chule Semtilbu hin, Vannoi leiset semtil'a pat Israel chate Egypt gam ahung lhun changei ule, nam khat ahung lhin chan gei'u ahop in hichu 1800 BC vel ahi. \is1 Lekhabu jihpa, akijih kum chule koihenga ajih ham? \ip Semtilbu hi Mose'n 1446-1406 BC sunga anajih ahi. Hiche hi, vannoiya mi jouse phatthei achan thei na diuva anajih ahi (Gen 12:3). \c 1 \s1 Leiset le mihem kisem \p \v 1 Pathen in Semtilin van le leiset asem tai. \v 2 Leiset chu agong bei le ahomkeu ahin, muthim chun twipi thuhtah chu akhukhum ahin, Hiche twipi chung'a chu Pathen lhagao chu ana lhale ahi. \v 3 Pathen in; “Vah hung umhen,” atin, Vah chu aum tai. \x + \xo 1:3 \xt 2 Crth 4:6\x* \v 4 Pathen in vah chu aven pha asah e. Chule Pathen in vah chu muthim akon in asep khen tai. \v 5 Pathen'in vah chu sun asah in muthim chu jan asah tai. Hiche apat chun nilhah le jingkah ahung umdohtan hichu nikho masa pen ahung hitai. \v 6 Hichun Pathenin aseiyin, “Twipi sukhen dingin, vanthamjol hung kidal hen lang Van, twipi le leiset twipi chu alang alang ah sukhen hen,” atin. \x + \xo 1:6 \xt 2 Pet 3:5\x* \v 7 Hiti chun asei bang in aum in, van twipi le leiset twipi chu alang alang ah asukhen tai.” \v 8 Pathen in onghom chu vanthamjol asah in, hichun nilhah le jingkah achedoh kitin ahileh nikho nina ahi tai. \v 9 Chule Pathen in aseiye, “Vantham jol'a twi umjouse chu mun khat'a kikhol khom hen lang chule tolgo lai um doh hen,” ati. Asei bang chun aum jeng tai. \v 10 Pathen in tolgo lai chu leiset asah in chule twi jouse kikhol na mun chu twikhanglen asah e. Pathen in aven pha asa lheh jeng in ahi. \v 11 Chuin Pathen'in aseiye, “Leiset in hamphung ho, amu nei hamphung, agathei hamhing chi chom chom leh thingphung aga amunei ho, hiche ho chun ama ama chi dungjui cheh ahin sepdoh kit diu ahi,” ati. Hiti chun ahung kehdoh tauve. \v 12 Leiset'in hamphung thingphung ama ama chi dung juiyin ahung kehdoh in, agathei amu nei thingphung ama ama chi dungjui yin ahung kehdoh tauvin ahi. Pathen'in aven pha asah lheh jeng in ahi. \v 13 Nilhah khat le jingkah khat achekit in nithum alhing tai. \v 14 Chuin Pathen'in aseiye, “Sun le jan sepkhen dingin vanthomjol avah thei vahho hung kigol uhenlang, hiche ho chu kum kihei chin melchihnan jong, nikho simtoh nan jong chule kum simtoh nan jong pang'u hen. \v 15 Chujong le hiche ho chu vana vanthamjol akon in leiset salvah-in pang u-hen,’’ atin ahileh, hiti chun aum tai. \v 16 Hiche achun Pathen in vah alen cheh ni asem in, vah alenjo chu sunlaiya thunei ding in apansah-in, chule vah aneojo chu janlaiya thunei ding in apansah tai; hiti chun ahsi ho jong ahin sem tai. \v 17 Pathen in vahho chu vanthamjol apat in leiset salvah din apansah tai. \v 18 Sunlaiya thunei ding, janlaiya thunei ding, chule khovah le muthim sepkhen ding in apansah tan ahi. Pathen in aven ahileh pha asa lheh jeng in ahi. \v 19 Hichu nikho li alhin ni ahi. \v 20 Pathen in aseiye, “Twija kon in nga ho leh ganhing ahingthei dangho umhen, chuleh vanthamjol ajong vachate ajat kimsoh in hung leng leu hen,’’ati. \v 21 Hiti chun Pathen in twikhanglen'a ganhing ahing thei jouse ahona kijot le ding in asem in, hiche ho chun twi a kidil sah sah-uvin, ama ama jat cheh in alha uvin ahi, chujong le ajat jat in alhanei vachate jong asem in ahi. Hichu Pathen in aven pha asalheh jeng in ahi. \v 22 Pathen in abonchauvin phatthei aboh in, “Hinpha uvin lang chule pung uvin, twikhanglen'a twi lah dimset uvin, chule leiset chunga vachate jong pung u-hen,’’ ati. \v 23 Chuin nilhah khat le jingkah khat achen ni nga lhinna ahi tai. \v 24 Chuin Pathen in aseiye, “Leiset in ama akon in sa jat chom chom hin hingdoh hen! Ama ama jat dungyui cheh in, vah ngui thei gancha, tol'a kithol ganhing, leh gamsa ho jong hihen” ati. Hiti chun aum jeng tai. \v 25 Chuin leiset chunga gamsa ho ama ama jat cheh in chule gancha ho jong ama ama jat cheh in a-opma kithol ajat jat in asem'e. Pathen in hiche ho chu aven pha asa lheh jeng in ahi. \v 26 Hichun Pathen in aseiye, “Eihon mihem ho, eiho lim pu'in sem u-hitin. Amaho chun twikhanglen sunga nga ho jouse chunga thunei diu, vanlai jol'a leng le vacha ho chule vah ngui thei gancha ho, le gam sa ho, chule a opa a kithol chengse chung'a thunei vaihom in pang'u hen,” ati. \v 27 \x + \xo 1:27 \xt Matt 19:4; Mk 10:6\x*Hiti chun Pathen in ama lim mong mong in mihem chu asem in, Pathen lim tobang bang in ama lim chu asem tai, pasal le numei asem doh tan ahi. \x + \xo 1:27 \xt Semtilbu 5:1,2\x* \v 28 Pathen in amani chu phatthei aboh in amani jah'a aseiye, “Chipha lhon in chule pung jing lhon in simseng louvin leiset chung hinlo dimset un, chule nangni noiya vaihom na umhen, vanlai jol'a leng vachate chunga jong chule twikhanglen'a ahingthei jouse chunga hijong le aboncha ganhing namkim hihen chule leiset chunga lhale ganhing jouse hile achung uva thunei vaihom in pang lhon tan,’’ ati. \v 29 Pathen in hitin jong seiye, “Ve lhon in keiman leiset chunga muchi gathei phung jouse le thingphung gathei jouse aboncha hi nangni kihinso theina dinga kapeh lhon nahitai. \v 30 Chule leiset chunga um gamsa jouse hihen chunga leng vachate ho hijongle tol'a aop'a kithol ganhing jouse hijongle ahaithei hinna nei jouse aneh ding uva hamhing jouse kapeh doh ahi tai,’’ atile, hitobang chun aum tai. \v 31 Chuin Pathen in asemsa chengse chu aboncha'n aven, “Apha lheh jeng in ahi,” hichea chun nilhah le jingkah khat ahung um doh in nigup lhinni ahung hitai. \c 2 \p \v 1 Hiti chun van le leiset chule asunga thil umjouse chu loupi tah a sem chai ahi tai. \v 2 \x + \xo 2:2 \xt Heb 4:4,10\x*Hichun ni sagi lhin nin Pathen in athilsem chu aboncha achaiyin, hiti chun a thilsem ho jouse akon in ama akicholdo tai. \x + \xo 2:2 \xt Potdohbu 20:11\x* \v 3 Hiche ni sagi lhinni chu Pathen in phatthei aboh in chule atheng ahi tin aphongdoh tai, ajeh chu athilsem le anatoh jousea kon'a akicholdo ni ahi. \v 4 Hiche hi van le leiset ahung kisemdoh a akhanggui hung kipatdoh dan ho chu hiti hi ana hi. Pakai Pathen in leiset le van ahinsem patni chun. \v 5 Leiset chunga tollhang a jong hamphung keh doh loulai ahi, ajeh chu Pathen in gotwi leiset chunga ajuhsah loulai ahin chule hia chu koima natong ding umlou lai ana hi. \v 6 Ahin leiset'a kon in twimei a hung kaiyin chule leichung jouse chu twiyin achapnou vin ahi. \v 7 Chuin Pakai Pathen in leichunga kon in vutvai achun mihem asemin, chule a nahhom'a hinna hu alhakhum a ahile mihem chu hinna nei ahung hitai. \x + \xo 2:7 \xt 1 Crth 15:45\x* \s1 Eden hon thusim \p \v 8 Chuphat in Pathen injong niso lama Eden hon aphut dohin hiche achun asem sa mihem chu akoi tai. \v 9 Chuin Pakai Pathen in leichung a kon in vetnom nom umle neh ding thingga namkim akedoh sah in ahi, chule honlai lung'a chun hinna thingphung jong chule ase le apha hetna thing-phung jong akesah in ahi. \x + \xo 2:9 \xt Rev 2:7; 22:2,14\x* \s1 Eden hon'a vadung li ho \p \v 10 Hiche Eden hon'a kon chun honlei chapnou jing ding in vadung along in, vadung chu vadung li in ahung long khen'in vadung li asohdoh e. \v 11 Vadung khatna chu ahile Pishon ahin, hiche chu sana kimuna vadung ahin Havilah gam pumpia long kimvel ahi. \v 12 Hiche gam'a sana kimu ho chu ahoi thei lheh in a namtwi jah nom umtah chule song namtwi jong akimui. \v 13 Vadung ni lhinna chu amin Gihon ahin, hiche vadung chu Cush gam pumpia long kimvel ahi. \v 14 Vadung thum lhinna chu ahile Haddekel ahin, hiche vadung hin sah solam gam'a Asshur gam pumpia long ahin, chule vadung li lhinna chu Euphrates ahi. \v 15 Chuin Pakai Pathen in amisem dohpa chu Eden hon sunga apuilut in hiche hon'a natong ding le avetup ding in apansah tai. \v 16 Ahin Pathen in mipa koma athupeh chu, “Nang man hiche honsunga theiga ho khu nadei dei naneh thei cheh ahi. \v 17 Hinlah nangman hon lailung'a ase le apha hetna theiga vang naneh lou beh ding, hichu naneh nini, na thitei tei ding,’’ ahi. \v 18 Chujong le Pakai Pathen in aseiye, “Mihempa achanga a-umhi apha poi hijeh chun keiman a umkhom pi ding khat sempeh ing kate,’’ ati. \v 19 Chuin Pakai Pathen in leivui chu leingan a sosah in chu in leichunga ganhing namkim asem in chule vacha ho chung lam'a alensah in chuin hiche ho jouse hi amin ipi pi asah em tin mihempa kom'a ahinpui khom in hiche a mihem pan amin vo najouse chu tuni geia amin a pangden ahi tai. \v 20 Hiti chun mihempa in ganhing namkim chu aminvo cheh in chunga lengthei vachate ahin, chule loujaova sahang jouse jong aminvo soh keiyin ahin mihempa kithopi ding akimu doh hih laiye. \v 21 Hijeh chun Pakai Pathen in mihempa chu a imut-mil sah in a imut-mil kah chun Pathen in anahgu khat aladoh in anung chu aphe in atom jol peh in ahi. \v 22 Chuin Pakai Pathen in Adam nahgu a lah doh'a kon chun numei khat asemdoh in amanu chu Adam kom'a ahin puilut in ahi. \v 23 Hichun mihempan aseiye, “Amanu hi keima gu akon'a kisemdoh ahin, chule aphevou jang jong keima phevou ahin, amanu hi tu apat'a numei kiti ding ahi, ajeh chu amanu hi pasal'a kona kiladoh ahi,” ati. \v 24 Hijeh a chu pasal in anu le apa a dalhah a aji numei'a beh ding chule amani chu tipum khat kiti lhon ding ahiye. \x + \xo 2:24 \xt Matt 19:5; Mk 10:7,8; 1 Crth 6:16; Eph 5:31\x* \v 25 Ahin hichepet chun pasalpa ahin numeinu ahin ani gel lhon a sagoh keuva um lhon ahin, ahi vang'in jachat na anei lhon pon ahi. \c 3 \s1 Mihem chonsetna alhah \p \v 1 Pathen thilsem jouse laha gul hi a lungthim thempen ahi. Nikhat chu aman numeinu adong in, “Pathen in honsunga theiga jouse naneh thei lhon lou beh ding ahi tia asei mong em?” ati. \x + \xo 3:1 \xt Rev 12:9; 20:2\x* \v 2 Numei nu chun gul jaha keini'n “Eden hon sunga theiga jouse kaneh thei lhon ding ahi nai.” \v 3 Ahin Pathen in hitin aseiye, “Hon lailung a theiga vangkhu naneh lhon lou hel ding, lo jong nalo lhon lou hel ding ahi. Ahin iti ham khat'a nalo lhon a naneh lhon le nathi jeng lhon ding ahi,” tin aseiye. \v 4 Hinlah Satan in numeinu jah a aseiyin, “Nathi lhon loubeh ding ahi. \v 5 Ajeh chu Pathen in ahet ahi hichu naneh nini lhonle namit lhon hung hahdoh intin Pathen toh nabah lhon ding thilpha le thilse hetheiya naum lhon ding ahi ti Pathen in ahet jeh'a asei ahi bouve,” atitai. \v 6 Hiche a chun numeinun theiga chu aven ahile neh dinga tui chule mitvet dinga jong vetnom nom um, chule mi achihsah jeng ding jeh chun ahaduchat cheh tai. Hijeh chun numei nun theiga chu akilo in anetan chule a pasalpa jong them khat apen amapan jong ala in ane tai. \v 7 Hiche apat chun amit lhon chu ahung hahdoh in tahsa sagoh keo ahilhon chu aki hechen lhon tai. Hichun thing-phung na akilo lhon in atahsa lhon chu akisel na lhon tan ahi. \v 8 Chuin nisa dai lhah lamin honsunga Pakai Pathen awgin chu ajalhon in hijeh chun hon lailung'a thinglah a chun amani tah Pakai Pathen masanga akisel mang lhon tai. \v 9 Ahivang in Pakai Pathen in mihempa chu akouvin, “Adam hoiya umna hi tam?” atile, \v 10 Adam in jong adonbut in “Keiman nangma honsung'a na hung chu ka hen ahile ka sagoh keo ka hijeh a ka kichat'a kisela kahi,” ati. \v 11 Hichun Pathen in jong aseiye, koi ham nangma sa gohkeova na um'e tia na seipeh a chu? Honsung'a theiga nehih in kati chu naneh hitam? atile, \v 12 Adam in adonbut in, “Keiman ka um khompi dinga nangman neipeh numeinu hin theiga chu themkhat eipen keiman kana netai,” ati. \v 13 Chuphat in Pakai Pathen in numeinu jah'a aseiye, “Nang in ipi dinga hitobang pihi nabol hitam!” atile numei nun adonbut'in, “Hiche gul hin eijol jol phat'a kaneh ahi bouve,” ati. \x + \xo 3:13 \xt 2 Crth 11:3; 1 Tim 2:14\x* \v 14 Hichun Pakai Pathen in gul jah'a, “Nangman hiche nana boldoh jeh in, ganhing jouse lah a nanghi sapset nachan ding na hinkho lhung keiya na oipoh'a na kithol tho ding, chule na hinkho sunga leivui naneh ding ahi. \v 15 Keiman nangle numeinu chilhah kah a kidouna kakoi ding, amapa chun nangma hi na luchang avohchip a; nangman amapa kengphang na chuh peh ding ahi,”ati. \x + \xo 3:15 \xt Rev 12:17\x* \v 16 Pathen in numeinu jah'a chun hitin a seiye, “Keiman na naovop hahsatna kabe peh ding, nao-sonat gentheiya cha nahin doh ding ahi. Najipa chung'a vai nahom nom jing ding, ahi vang'a najipan nang chunga vai ahop ding ahi,”ati. \v 17 Chuin Pakai Pathen in Adam jah'a hitin ati, “Nangman naji thu nangaiya naneh louhel ding ahi tia ka thupehsa theiga naneh tah jeh in nangma jeh a leiset hi sapset chang ahitai. Chule na hinkho damlai sungse a gimna le genthei thohpum pum'a neh na kihol a naneh ding ahi. \x + \xo 3:17 \xt Heb 6:8\x* \v 18 Chule nang doudin ling le mi-at thei jong hung kehdoh intin, chule nangma anche louhing a naki vahding ahi. \v 19 Na ti-ul na mai ja long pum'a anneh na kihol'a na neh ding, chule nangma leiset a kisemdoh nahin leiset na leso kit ding ahiye,” ati. \v 20 Hichun Adam in ajinu chu amin Eve asah tai. Ajeh chu amanu mijouse hung pen dohna minu ahi tan ahi. \v 21 Hichun Pakai Pathen in savun akon in Adam le Eve ding von akhui peh in amani chu asilpeh in ahi. \v 22 Hichun Pathen in aseiye, “Tuapat'a hi Adam hi eiho lah'a khat tobang ahung hi tan, thilpha le thilse hethei jin a um tai, chule tunjong aman hinna thingphung ga khu kilo intin hin ne lhon leh tonsot'a hing den ding ahi tai ati.” \x + \xo 3:22 \xt Rev 22:14\x* \v 23 Hiche'a pat chun Pakai Pathen in Adam chu Eden hon a kon'in achondoh in amopohna chu alah peh tai. \v 24 Hiti chun Pathen in Adam anodoh jouvin, Eden hon nisolam'a hinna thingphung ngah ding in vantil Cherubim chu achen sah in, chule chemjam kou jeju chu akipei kimvel le sahtan ahi. \c 4 \s1 Cain le Abel \p \v 1 Chujouvin Adam le Eve akitimat lhon in ahile Eve'in nao ahin vopin Cain chu ahung peng tai, hiche'a chun amanu'n hitin aseiye, Pathen phatthei bohna jal in cha pasal khat kanei tai ati. \v 2 Phat chomkhat jou chun Eve chun chapa Abel ahing kit tai, hichun khonung in chapang teni chu ahung khanglen lhon tan, Abel chu kelngoi ching in ahung pang in, Cain vang chu loubol mi ahung hi tan ahi. \v 3 Phat phabep jouvin Cain in alousohga alhun phat in alousohga phabep ahin pon Pathen ading in kilhaina ahung sem tai. \v 4 Hitobang ma chun Abel in jong akelngoi lah'a apeng masa athao pen tah khat chu Pathen ading in ahin pedoh tai, Hichun Pathen in Abel lam joh aven athilto jong kipahtah in asanpeh tai. \x + \xo 4:4 \xt Heb 11:4\x* \v 5 Hinlah Pathen in Cain thilto maicham chu asanpeh tapoi, hijeh chun Cain chu hatah in alunghang in akaiku jeng in ahi. \v 6 Hihe phat chun Pathen in Cain jah a, “Ibola nangle nang kilunghan nahi ham? chule ibola namai thim jeng a ham? \v 7 Thilpha bol dinga kilomho chu nabol le na kisan pehda ding ham? Ahin thilpha boldinga kilomho chu na bolnom loule kichih theiyin chonsetnan naval lhum ding ahitai. Hiche hohi na chinpha ding joh ahi,” ati. \v 8 Nikhat chu Cain in asopipa Abel jah'a “Eini thinglhang lam'a che hite atin, gamlang agei lhon phat in Cain chu asopipa Abel chunga achun athat tai.” \x + \xo 4:8 \xt Matt 23:35; Lk 11:51; 1 Jn 3:12\x* \v 9 Phat chomkhat jouvin, Pakai Pathen in Cain jah a, “Nasopipa Abel hoiya um hitam?” atile Cain'in jong adonbut in, “Kahe poi, Keima hi ka sopi pa Abel ching tup ka him?” ati. \v 10 Hichun Pathen in jong Cain jah'a “Ipi nabol hitam? Na sopi pa Abel thisan chu tol'a kon'in keima angsung gei in ahung peng in ahi. \x + \xo 4:10 \xt Heb 12:24\x* \v 11 Hijeh chun tua patna nangma hi leiset chunga sapset na noija uma na hitai, na sopi pa Abel thisan in na chup ahitai. \v 12 Leiset a kona nangma dinga ga imacha pung ding ahi tapoi, itobang in natong jong leh chun nangman leiseta in mun neilou gamvah mangpa na kiti ding ahi.” \v 13 Chuphat in Cain chun Pathen henga aseiye, “Keima gotna kachan hi kei thoh jou hoi ahi poi. \v 14 Vetan tunin nangma akon in neidel mangtai, nang in leichunga umna neilou neihi sahtai, tua pat'a hi koihijongle eitoh khapen pen chun eitha ding ahi tai.” \v 15 Pathen in adonbut in, “Ahipoi koi tobang nangma hinkho sumang dinga kigo a aumle keiman ama chunga sagi vei ka phulah ding ahi.” Hichea chun Pathen in Cain chu koiman atha louna ding in Cain chunga melchihna khat akoipeh in ahi. \v 16 Hichea kon chun Cain in Pathen kom adalhan Eden niso lam a Nod muna chun acheng tai. \s1 Cain chilhah ho \p \v 17 Cain chun ajinu aki timatpin ahile nao ahin vop kit tan hiche nao chu Enoch ahi. Chuin Cain in phat phabep jouvin khopi khat ahinsem dohin, achapa min aput sah in hiche khopi min chu Enoch asah tai. \v 18 Enoch in chapa Irad ahing in, Irad chun Mehujael ahing in, Mehujael chun Methushael ahing in, Methushael chun Lamech ahing'e. \v 19 Lamech chun ji numei ni anei jin amasa nu chu ahile Adah ahin chule anina nu chu Zillah ahiye. \v 20 Adah in Jabal ahing in, amahi ahiye, khoilupon in a chenga gancha chingho ding'a apau chu. \v 21 Chule asopi pa min chu Jubal ahin, ama chu lathem gosem mut them masa pen ahiye. \v 22 Zillah jong chun Tubal-cain ahing in, ama chun manchah ding abonchan sum-eng jong thih jong ahin kheng'e. Chule Tubal-cain chun sopi numei khat anei jin amin Naamah ahi. \v 23 Chujou vin nikhat chu Lamech chun ajite ni jaha hitin a seiye , “Vo Adah le Zillah ka aw kasei ngai lhon in, ‘Ajeh chu pasal khat in eimavo jeh in ka that'in golhang khat'in eiden jeh-in ka that tai. \v 24 Koi tabang mikhat in Cain chu atha le sagi vei gotna chang ding ahile keima hinkho lading koi tobang aumle som sagi vei gotna chang ding joh ahiye.” \s1 Seth chillhah ho \p \v 25 Chuin Adam chun ajinu akitimat pikit in ahile amanun chapa khat ahing kit in, amin Seth asah tai; ijeh inem itile amanun hitin aseiye, “Pathen in chapa eipeh kit hi Abel khel a ei kipe ah ahi, ajeh chu Cain thapa khel ding in eipe tai,” ati. \v 26 Seth chu mipi lhing ahung hiphat in chapa khat aneiyin amin Enosh asah-e. Hiche apat chun mipi hon Pathen chu amin pan in ahou pan tauvin ahi. \c 5 \s1 Adam chilhah ho \p \v 1 Hiche hohi Adam te insung khanggui umdan kijihna lekhabu ahi. Pathen in mihem asem chu ama lim tobang din asem in ahi. \x + \xo 5:1 \xt Semtilbu 1:27,28\x* \v 2 Pathenin numei le pasal ana semdoh in aman amisem doh teni chu phatthei aboh in chuin amani chu mihem asah tai. \x + \xo 5:2 \xt Matt 19:4; Mk 10:6\x* \v 3 Adam chu kum jakhat le kum somthum alhinin ama limle ama mel to kilou cha khat ahing in hichepa chu amin Seth asah tai. \v 4 Seth apen jou chun Adam chu kum jaget tabang ahin be kit in, chu achun Adam in cha numei le pasal anei be na laiye. \v 5 Adam chu kum jako le kum somthum ahing nomsel in hiche jou chun ama athi tai. \v 6 Seth chu kum jakhat le kum nga ahi chun ama chu Enosh pa ahung hi tai. \v 7 Enosh pen jou chun Seth chu kum jaget le kum sagi ahin be nalai in chu achun aman cha numei le pasal adang ahin be nalaiye. \v 8 Hichun Seth chu kum jako le kumsom le kumni ahing in hiche jou chun aleiset hinkho abeitai. \v 9 Enosh chu kum somko ahi chun ama chu Kenan pa ahung hi tai. \v 10 Kenan pen jou chun, Enosh chu kum jaget le kum som le kum nga ahing na laiyin chujou chun cha numei le cha pasal ahing na laiye. \v 11 Enosh chu kum jako le kum nga ahing in ama athi tai. \v 12 Kenan chu kum som sagi alhing in ama chu Mahalalel pa ahung hitai. \v 13 Mahalalel pen jou chun, Kenan chu kum jaget le kum somli ahing na laiyin, chule aman chapa dang le chanu dang jong anei be nalaiye. \v 14 Kenan chu kum jako le kum som gei ahing in chuin ama hinkho abeitai. \v 15 Hichun Mahalalel chu kum somgup le kum nga alhing in ama chu Jared pa ahung hi tai. \v 16 Jared pen jou chun, Mahalalel chu kum jaget le kum som thum jen ahing nalaiyin chule cha pasal le cha numei tamtah ahin be nalaiye. \v 17 Hichun Mahalalel kum jaget le kum somko le kum nga gei ahing in hichun ama leiset hinkho abeitai. \v 18 Jared chu kum jakhat le kum somgup le kum ni alhin in ama chu Enoch pa ahung hitai. \v 19 Enoch pen jou chun, Jared chu kum jaget gei ahingin, chuban in chapa le chanu dang jong ahing na laiye. \v 20 Jared chu kum jako le kum som gup le kumni ahing in, hichun ama aleiset hinkho abeitai. \v 21 Enoch chu kum som gup le kum nga alhin in ama chu Methuselah pa ahung hitai. \v 22 Methuselah pen jou kum jathum sungin Enoch chu Pathen toh kinai tah in aum jing jeng in chule chapa dangle chanu dang tampi jong ahinbe nalaiye. \v 23 Hiti chun Enoch chu kum jathum le kum somgup le kum nga ahing in ahi. \v 24 Pathen toh kingaitah a umjing ahin nikhat chu ama akimu tapon Pathen in akou doh ahi tai. \x + \xo 5:24 \xt Heb 11:5; Jde 1:14\x* \v 25 Methuselah chu kum jakhat le kum somget le kum sagi alhin in, ama chu Lamech pa ahung hitai. \v 26 Lamech pen jou chun, Methuselah chu kum jasagi le kum somget le kumni ahing in, hichun aman chapa le chanu dang tamtah anei be nalaiyin ahi. \v 27 Methuselah chu kum jako le kumsom gup le kum ko ahing in hichun ama ahinkho abeitai. \v 28 Hichun Lamech chu kum jakhat le kum som get le kumni alhinin chapa khat ahing in, \v 29 Ama min chu Noah asah in hitin aseiye, “Pathen in agaosapsa gim genthei thoh'a ikhut uva i-tohgim nau hiche leiset'a kona ama hin eitha-ol sah ding'u ahi,”ati. \v 30 Noah pen jou chun, Lamech chu kum ja nga le kum somko le kum nga ahing in hijou chun cha pasal le numei tamtah ahing na laiyin ahi. \v 31 Lamech chu kum jasagi le kum som sagi le kum sagi ahing in, hichun aleiset hinkho abeitai. \v 32 Noah chu kum ja nga alhin'in, ama chu Shem, Ham, chule Japheth ahing in ahi. \c 6 \s1 Namtin vaipi gitlouna \p \v 1 Hiche achun leiset chunga mihem ahung pung pan tan ahile alah uva chanu jong tampi ahing tauve. \x + \xo 6:1 \xt Job 1:6; 2:1\x* \v 2 Chuin Pathen chapate chun numei hoitah ho chu amu uvin ama hon adei thei lheh jeng uvin, hijeh chun adei dei akilhen uvin ajinu ding in akipui tauvin ahi. \v 3 Hichun Pathen in aseiye, “Ka lhagao mihem sunga atonsot kumkho in chengden thei deh ponte, ajeh chu ama tahsaphe bou ahin, ahin nikho jong kum jakhat le kum somni bou hiding ahiye,” ati. \v 4 Hiche lai chun leiset chunga Nephilim miho ana um uvin, chujong le Pathen chapate mihem Chanute henga ahunglut nung'u chun amahon jong cha ahin peh tauve; hiche ho chu khanglui laiya mihat te ana hiuvin, chule mi minthang ho chu ana hiuvin ahi. \x + \xo 6:4 \xt Minbu 13:33\x* \v 5 Pathen in leiset chunga mihem ho setna chu akhol chen jing in, chule Pathen in mihem ho thil phalou agel'u ahi loule lungthima ase abolnom ho'u chu aboncha aphalou jeng ahi chu amu doh tai. \x + \xo 6:5 \xt Matt 24:37; Lk 17:26; 1 Pet 3:20\x* \v 6 Hichun Pakai Pathenin mihem asem'a leiset chung'a aumsah hatah in akisih tai. \v 7 Hichun Pathen in aseiye, “Keiman kasem doh mihem hohi leiset chunga kon'a kasuh mang ding ahitai, mihem jouse alen aneo, gancha alen aneo tolgo chunga lamjot thei jouse chule chunglam a leng vachate ahi uvin, ajeh chu hicheng pi kana semdoh hi ka kisih lheh tai,” ati. \v 8 Hinlah Noah chun Pathen lungdei lam in aum jing in ahi. \s1 Noah khanggui \p \v 9 Hiche hi Noah le a insung mite umchan thusim ahiye, Noah chu mi chonpha, hiche khanglai'a chu leichung'a mona neilou va um chu Noah bou anahi, chule Noah chu Pathen toh ki lhakang louhel le Pathen toh kihou mat jing mi ahi. \x + \xo 6:9 \xt 2 Pet 2:5\x* \v 10 Noah chun chate thum aneiyin amaho chu ahi le Shem, Ham, chule Japheth ahi uve. \v 11 Hichun Pathen in leiset chung ahinven ahile mihem ho phatlou na le kitahlou jeng amudoh tan ahi. \v 12 Pathen in jong thilpha lou jouse le thudih louva vannoi pumpia mihemte khat cheh a jong asetnao chu amudoh sohhel tai. \v 13 Hichun Pathen in Noah jah'a aseiyin, “Keiman tua hi hinna neiya avahle thei jouse ka suhmang ding ahi tai. Ajeh chu amaho jeh hin leiset chunga pumhat'a kino na jeng adim tan ahi, vetan kei man abonchauva leiset toh ka suhmang tha ding ahi tauve. \v 14 Nangman Gopher thingin kong innei lentah khat kisem in lang, kong innei sunga chun indan adan adan in khah tanin, chuteng asung le apo twilut na thei lai jouse na huhbing sohkei ding ahi. \v 15 Hiche kong chu tong jali le somnga sao hiding, chule asan dan chu tong somsagi le nga a sang hiding, chule avai lam chu tong somli le nga a len hiding ahi. \v 16 Kong innei chu bangkot hong inlang achunglam chu khap somle get in sem inlang kong abanga kotpi hong in lang, indan noi nung danni lhinna, chule dan thum lhinna geiya nasem ding ahi. \v 17 Tun ven kei man leichung jouse hi twisanglen a ka chupsah ding, hichu ganhing ahai thei jouse ahinkho kalah mang ding ahitai. Chule leichung'a umjouse ka suhmang ding ahi. \v 18 Hinlah keiman nangma toh kitep na khat nei ing kating, chujou teng le kongsunga nang nahin, na chapate ahi uvin, najinu chule namou tetoh nabon chauva kong sunga lut tauvin, \v 19 Chule tahsa neiya hing gamsa namkim anu khat le apa khat cheh in kongsunga hin puilut un, ajeh chu twisang hatah ahung let teng na hinso jou thei nadiu ahi. \v 20 Vacha ho akop toni, gancha ho lah a jong ama ama jat dung juiya, tol'a aop'a kithol tho lah a jong ama ama jat dung jui cheh a anu khat le achal khat cheh navah hing dinga nahenga hung kitol lut ding ahi uve. \v 21 Chule nasuhmil theilou ding chu kong sunga naneh dingu an naneh diu ninglhingset a naki pohlut diu nakikhol khom diu ahi, Ajeh chu hiche an neh dingho chu nangho le gancha hon ding ahi,” ati. \v 22 Hichun Noah in jong Pathen in asei peh bang bang in abolpan tan ahi. \x + \xo 6:22 \xt Heb 11:7\x* \c 7 \s1 Twisang let \p \v 1 Chuin ima jouse ahina ding bang ahijou phat in Pathen in Noah chu ahoulim pitai. “Nangma le na insung mite kongsunga lut tauvin ajeh chu leiset chunga mihem holah'a mi chonpha thudih achon nang bou nahi”ati. \v 2 Nangman gancha theng lah a konin kop sagi, kop khat a achal khat le anu khat cheh, chule gancha thenglou lah a kon a jong kop sagi ma kop khat a achal khat le anu khat cheh ki kailut inlang, \v 3 Chule chunga leng vachate lah a jong kop sagi cheh na puilut ding amaho lah a chu achal khat le anu khat akopto cheh ana puilut ding hichengse chu twisang let a kona nahinso thei na dinga navah a chikhai dinga nahing hoi ding ahi. \v 4 Ni sagi jouva pat go hatah a leiset chunga ka juhsah pan ding ahitai, chule go chu ni somli le jan somli sunga ka juhsah ding leiset chunga umjouse le ahing thei jouse ka suh mang hel ding ahi tai,”ati. \v 5 Hiti chun Noah injong Pathen in athupeh bang bang chun abonchan abolsoh kei tan ahi. \v 6 Leiset chunga twisang ahunglet chun Noah chu kum jagup ana lhingtan ahi. \v 7 Hichun Noah chu achapate toh, ajinu toh, chule amoute toh twisanglen na kon'a ahoidoh theina diuvin kong sunga alut tai. \x + \xo 7:7 \xt Matt 24:38,39; Lk 17:27\x* \v 8 Satheng ho lah a ahin, sa thenglou ho lah a konin jong tol'a kithol thoho lah akonin jong, \v 9 Akop kop a anu khat le achal khat cheh, Pathen in Noah ahoulim pi nabang chun kong sunga chun Noah koma avahlut cheh tauvin ahi. \v 10 Chuin ni sagi lhin jou chun twisanglen go ahung ju pantan, leiset chung chu gotwi in achup tai. \v 11 Noah chu kum jagup alhin kum lhani lhin na ah, leinoi ja twi umjouse ahung put tan, chule vanthamjol apat in hatah in go alon tho tai. \x + \xo 7:11 \xt 2 Pet 3:6\x* \v 12 Ni somli le jan somli sung in go chu tang lou hel'in hatah in ajujom jing tan ahi. \v 13 Hiche nitah chun Noah ahin, Noah chapate Shem, Ham, chule Japheth ahi uvin, Noah jinu ahin, amoute thum ahi uvin abonchauvin kong sunga alut tauve. \v 14 Amaho ahi uvin, kong sunga um gamsa hang ahin insa gancha alen aneo chule tol'a aop'a kitholtho ho jong ama ama jat dungjui cheh in, vachate jong ama ama chilhah dungjui a vacha namkim a kon ahiuve. \v 15 Akop akop in amaho chu kongsung ahin jon cheh un, hichun avetsah chu ahile hinna neiya tahsa hing ahiuve ti photchet na ahi. \v 16 Hichu gancha ho lah a anu khat le achal khat ahung lut soh phat un Pathen in Noah atep peh bang chun, Pakai Pathen in kot akhah tai. \v 17 Chujouvin ni somli le jan somli sung in hatah in twisanglen chu akhang in leiset chung jouse achup tan, hichun kong chu twi in ahin potou cheh cheh tan leiset sanga sang jon alet dohtai. \v 18 Twi chu nasa tah in akhang tul tul jeng tan ahile kong chu twi chunga akitol le len ahi. \v 19 Achaina geiyin twi chun mol jouse lah a asangpen geiyin abonchan achup soh heltai. \v 20 Twi chu akhanbe jing in mol jouse lah a asangpen jong chu tong som ni jen thuh-in achup mang hel tai. \v 21 Hijeh chun leiset chunga um ahing thei ahaithei jouse, chunga leng vachate ahin, in na kivah gancha ho ahin, gam'a gamsa ho ahiuvin, ahon hon a kiloiya leiset chung kitol le ganhing namkim ahiuvin chule mihemte geiyin agam soh heltai. \v 22 Ima jouse leiset chunga um kiti pou anahhom a hinna hu neiya haithei jouse abonchan athi gam soh tan ahi. \v 23 Pathen in leiset chunga thil ahing thei jouse asumang sohhel tai. Mihem ho jouse, gancha ho, ganhing gamsa ho, tolgo chunga lamjot thei jouse, chunga leng vachate jouse abon'in athi soh hel tai. Ahin hichea sohcha a hing doh Noah le a insung mite chule kong sunga um ganhing anu khat le achal khat um ho bou ahiuve. \v 24 Hiche twisanglen chu leiset chung ni jakhat le nisom nga sung achup me. \c 8 \s1 Noah sochat \p \v 1 Hinlah Pathen in Noah le gamsa hole gancha ho kong sunga umjouse ageldoh jingin, Leiset chunga huipi hattah ahin nun sahin ahile twisanglen chu ahung kem lheh tai. \v 2 Leinoi lam a twi ho jong along kang tan, chule chunglam a van'a kona go nasa tah a ju jong athip tan ahi. \v 3 Hichun twisanglen chu leiset chunga kon in ni jakhat le ni som nga jouvin akang hei hoitan ahi. \v 4 Hiti chun ni somle ni sagi lhinni lha sagi chan na chun kong chu Ararat molchunga ahung kinga tai. \v 5 Lhani le akeh jouvin twi chu ahung kemtul tul'in mol dang dang ho jong molvum ahung kimu pantan ahi. \v 6 Chujouvin ni somli jou chun Noah in huikot kong sunga asem chu ahin hong doh tan, \v 7 Hichun vavom khat alha doh in ahile, leiset chung adung avaiyin aleng len, leiset chunga twi akan loulai jeh'in ahung kinungle kit tai. \v 8 Chuin Noah in jong leiset chunga twi kang soh tam ti vetna dingin vakhu khat alendoh sah kit'in ahi. \v 9 Hinlah vakhu chu kingah na ding mun amu hihlaiye, Ajeh chu twijin leiset achup nahlai jeh in ahung ki nungle kitin, hichun Noah in vakhu chu akhut a adomlhan asung langa akoi lha kit tai. \v 10 Chuin ni sagi akho ngaiyin, chujouvin kong'a kon chun vakhu chu alha doh kit'a ahile, \v 11 Vakhu chu nilhah lang in ama henglam'a ahung kile kit'in, vetau amuh achun athah beh a kiloulha Olive thingna khat ahin pon, hijeh chun Noah in jong leiset chunga twipi akangsoh tai, ti ahedoh pai jin ahi. \v 12 Chujouvin Noah jong ni sagi ma akho ngai kit'in vakhu chu alha doh kit'in ahile vakhu chu ahung kinung le kit tapoi. \v 13 Noah hinkho chu kum jagup le kum khatna lha masapen, chu che lha ni masapen ni chun leiset chunga twipi abonchan akang soh heltan, hijeh chun Noah'in jong kong kusin chu ahoh lhan agahven ahile leiset chung chu ana go heltan ahi. \v 14 Hiti chun lhani jou don chun leiset chung hoitah in ago hel tai. \v 15 Hichun Pathen in ahoulimpin hitin ati, \v 16 “Na boncha uvin kong sunga kon chun pot doh tauvin, nangma nahin, na jinu ahin, na chapate ahiuvin, chule na moute ahi uvin kilhon doh pin. \v 17 Tahsa a hing ganhing jouse, naum khompi ho vachate ahi uvin, gancha ho ahi uvin, leiset chunga a op'a kitholtho ho ahiuvin, hiche ho chu leiset letthe thua ahung chikhai uva, ahung hinphat uva chule ahung punjalna ding uvin hinpui doh tan,” ati. \v 18 Hichun Noah ahin, ajinu ahin, achapate ho ahin amoute toh konga kon chun ahung potdoh tai. \v 19 Chuin gancha jouse alen aneo abonchauvin vacha ho ahiuvin ni ni in akop kop in anu khat le achal khat konga konin ahung potdoh'un ahi. \s1 Thilsem ho chunga Pathen kitepna \p \v 20 Hichun Noah in maicham Pathen henga asemin, hi achun aman kipeh dohna maicham pumgo thilto saho chule vacha ho amaho akipeh doh na dung jui cheh in pumgo thilto ding in agou vam in ahi. \v 21 Chuin anam tui maicham ahung kisem jeh chun Pathen alung lhai lheh jengin hitin ama aki houlim in aseiye, “Mihem jeh in keiman leiset hi gaosap kit tapong'e, ajeh chu mihem lung ngaito him him hi aneocha kipat'a hung gilou pan ahi tai; chule ganhing ka semsa ho jong hi sumang kit tapong'e. \v 22 Iti nama jongle leiset aum laisen muchi tuphat, chang aat phat, gam dap phat, gamsat phat, nipi lai le phalbi lai, sun laile jan beilou ding ahi,” ati. \c 9 \s1 Pathen in Noah toh kitepna asem \p \v 1 Hichun Pathen in Noah le achapate phatthei aboh in hitin ahou limpi in hitin aseiye, “Chale nao hing uvin, pung uvin lang leiset lochan sohkei uvin ati. \x + \xo 9:1 \xt Semtilbu 1:28\x* \v 2 Leiset chunga um sa jouse ahin chunga leng vachate jouse ahin chule gamsa a op'a kithol tho ho ahiuvin chule twikhanglen'a nga ho ahiuvin abonchauva nangho naki chat cheh dingu ahi, abon chaouva nangho khut na kapeh doh ahi tai. \v 3 Ahing theiya avahle thei jouse nangho dinga anneh a pang thei cheh ahiuve, anche louhing kapeh ma banga chu aboncha kapeh doh nahitauve. \v 4 Hinlah nangman naneh thei lou ding chu sahing athisan pum pum a naneh lou beh ding ahi. \x + \xo 9:4 \xt Thempu Dan 7:26,27; 17:10-14; 19:26; Danbu Ni Na 12:16,23; 15:23\x* \v 5 Hinlah keiman kakhol childing chu koi tabang khat touvin mihem hinkho asuhbeiya thisan asole, itiham khat a gamsan mihem athale hiche gamsa chu thadoh pai ding chule koitabang in mihem hinkho asuh bei leh ama hinkho hi tabang ma achu suhbei ding ahiye. \v 6 Koitobang in mihem hinkho asuhbei le hiche mihem hinkho sumang pachu ama hinkho jong hi tobang achu kisumang ding ahiye, ajeh chu Pathen in mihem hi ama lim bang banga asem doh ahiye. \x + \xo 9:6 \xt Potdohbu 20:13; Semtilbu 1:26\x* \v 7 Tuhin nangho hatah in punguvin lang leiset le asung dimset in cha le nao hing uvin lang, pung uvin chule hinlo chan soh kei uvin,” ati. \x + \xo 9:7 \xt Semtilbu 1:28\x* \v 8 Hichun Pathen in Noah le achate ahoulim pin hitin aseiye. \v 9 “Kei man kaki tepna avel'in ka sudet nom lheh tai, nangtoh na chilhah te chengse ding injong, \v 10 Chule gancha nam kim nangma toh kong sunga um chengse toh vacha ho ahin, insa ho ahin, chule gamsa hang ho jouse ahin chule leiset chunga atoi thei avahthei jouseding ahi. \v 11 Keiman nangho toh ka kitepna ka phudoh na ajehpen tah chu hiche hi ahi, tahsa a hingho twisanglen a kisumang kit louhel ding ahin, chule leiset suh mang na dinga jong twisang letna um kit louhel ding ahi tai,” ati. \v 12 Hichun Pathen in aseiye, “Keiman ka kitepna ka phudoh hi nangho le nalhat khom piu ganhing nam kim ho ahi uvin chule tonsot'a khangguija mite ding ahin, i-kah uva amel chihna hiche hiding ahi. \v 13 Keiman ka semdohsa nisa vah emsel chu vantham jol'a ka koiye, hichu leiset le kei kikah a kitepna khat aum melchihna hiding ahi. \v 14 Keiman meibol lhang leichunga kahin sol teng nisa vah emsel ho chu meilhang lah a hung kilang ding ahiye. \v 15 Hiche phat le chun keiman nangho le ikah uva ka kitepna chu hingel doh kit ingting, chuteng le gotwi chu tahsa hingte sumang dinga twi sanga hunglen kit lou hel ding ahiye. \v 16 Keiman nisa vah emsel meilhang lah a kamuji tengle Pathen le leiset chunga tahsa a ahing thei jouse kah a tonsot kumkho a dinga kitepna chu kagel doh ding ahi,”ati. \v 17 Hichun Pathen in Noah ahoulim pin hitin aseiye, “Hiche hi leiset chunga tahsa ahingthei jouse toh kei kikah a kitepna ka phudoh chu amelchihna hi ding ahi,” ati. \s1 Noah chapate \p \v 18 Noah chate ho kong sunga kon'a hung potdoh ho chu ahi leh Shem, Ham chule Japhath ahiuve, Ham kiti pa hi Canaan pa ahiye. \v 19 Amaho chenghi Noah chate a kona vannoi mihem hung dim ahi. \v 20 Chuin twisanglet kichai jou chun Noah in tolgo lah achun lou abol pan tan hia chun lengpi phung aphut doh tai. \v 21 Chujouvin nikhat chu Noah chun lengpitwi adon in ahile akham tan khoilupon buh sung ah chun asagoh keovin alum tai. \v 22 Ham Canaan pa chun apa Noah sagoh keova aum chu amun apot doh paiyin asopi teni aga het sah in ahile, \v 23 Hichun Shem le Japheth in ponsil achoi lhon in alengkouva adom gel lhon a nunglam ngan anung toi lhon in apa akeova um chu agakhu khum lhonin, amai lhon vang ahei manggel lhon in apa akeova um amulhon poi. \v 24 Noah hichun alupna a kon in ahung khah doh phat in achapa neopen in ana limbol chu ahedoh tai. \v 25 Hichun Noah in hitin aseiyin: “Canaan vang gaosap chang hen, Asopi teni henga soh jouse soh in hung pang hen,” atin, \v 26 Hichun Noah in hitin aseiye, “Pathen in Shem phattheiboh mai hen, ahin Canaan vang asopi soh himai hen, \v 27 Pathen in Japheth gam chu hatah in keh let peh hen, chule Japheth in Shem pon buh sung dunga jong chen sah hen, ahin Canaan vang asopi pa soh hijing mai hen,” ati. \v 28 Twisanglen kichai jouvin Noah chu kum jathum le kum som nga ahing nalaiye. \v 29 Hitichun Noah hin nikho abon bonin kum jako le kum somnga alhing in, chujouvin ama athi tai. \c 10 \s1 Noah chapate chilhah ho \p \v 1 Hiche thusim hohi Noah chapate Shem, Ham chule Japheth chilhah thusim chu ahiye; Twisang let jou chun amaho akonin cha tamtah ahung punbe in ahi. \v 2 Japheth chilhah ho chu Gomer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Meshech chule Tiras ahiuve. \v 3 Gomer chilhah ho chu Ashkenaz, Riphath chule Togarmath ahiuve. \v 4 Javan chilhah ho chu Elishah, Kittim, chule Rodanim ahiuve. \v 5 Hiche apat chun amaho chilhah chengse chu leiset ahin toupha pan tauvin ama ama hithei na leh aphung achang akaidol chehin ama nam hina dol chehin acheng tauvin ahi. \v 6 Ham chilhah ho chu Cush, Mizraim, Put, chule Canaan ahiuve. \v 7 Cush chilhah ho chu Seba, Havilah, Sabtah, Raamah, chule Sabteca ahiuve. \v 8 Cush kitipa hin leiset chunga mihat ahung pang masapen Nimrod chu ahing'in ahi. \v 9 Hiche phat laiya chu vannoiya gamlen hat sakap them pen ahung hin, chule Pathen ging tah mi jong ana hi'e, hijeh chun mihon Nimrod banga gamlen hat sakapthem pen ahi tin aseiuve. \v 10 Hichun Cush chun alenggam chu Babylon khopi sunga Babylonia tin ahin semdoh'in, hiche khopi ho chu Erech, Akkad, chule Calneh ahiuve. \v 11 Aman hiche akon chun Assyria ajonin hikom achun Nineveh khopi aphut doh in aban'a Rehobothir khopi ahin Calah khopi jong ahin phut doh kit e. \v 12 Chuban chun Nineveh le Calah khopi teni kikah achun Resen khopi aphut doh in khopi lentah ahi. \v 13 Mizraim chu Ludite, Anamite, Naphuhite chule Lehabite ho cheng pa ahi. \v 14 Pathrusim ho, Casluhim ho, chule Caphtorim ho a kon a chu Philistine te hung kon dohna chu ahi. \v 15 Canaan chapa tahpen chu Sidon, Sidon chilhah te hung kon dohna ho chu ahiuvin chule Hit chilhah ho jong Canaan akon ahiuve. \v 16 Jebus ho, Amor ho, Girgash ho ahin, \v 17 Hivi teho, Arki ho, Sin ho ahin, \v 18 Arvad ho, Zemar ho, chule Hamath ho jouse hi ama hinsa cheh ahiuve, ahin khonung in Canaan insung kon mite chu gamtina akithe cheh soh kei uvin ahi. \v 19 Hiche apat chun Canaan gamgi chu Sidonna pat Gerar lang jonin Gaza geiyin aki lhung lut peh in, Sodom lang jon in aki lhung in, Gomorrah aphan, Admah ahin phan, chule Zeboiim ahop in Lasha geiyin akilhung lut peh-e. \v 20 Amaho cheng hi Ham chilhah ho ahi uvin, ama ama insung dungjuile, apao dung juile, agam dung jui chuleh ajat dung jui uva ahiye. \v 21 Shem chate pasal ho jouse apunbe in ama chu Japheth upa ahin, Ebel chilhah ho jouse hi Shem'a kona hung kon doh cheh ahiuve. \v 22 Shem chilhah ho chu ahile Elam, Asshur, Arphaxed, Lud chule Ram ahiuve. \v 23 Ram chilhah ho chu ahile Uz, Hul, Gether, chule Mash ahiuve. \v 24 Arphaxad chu Shelah pa ahin, chule Shelah chu Ebel pa ahiye. \v 25 Ebel chun cha ni aneiyin amasa pachu Peleg (Hichu kisuh khenna tina ahi) ahi, Ijeh inem itile ama phatlai a chu vannoi chu ama ama paotho doh dungjuiya ahung umdoh laitah chu ahi, chule asopipa min chu Joktan ahi. \v 26 Joktan chapa chu Almodad ahin, Sheleph ahin, Hazarmaveth ahin, Jerah ahin, \v 27 Hadoram ahin, Uzal ahin, Diklah ahin, \v 28 Obal ahin, Abimael ahin, Sheba ahin, \v 29 Ophir ahin, Havilah ahin chule Jobab ahiuve. Amaho chengse hin Joktan chilhah cheh ahi uve. \v 30 Ama hon gam ki-vaipohna atoupha u-chu Mesha apat'in Sephar lang jonin ahung kilhung in, nisolam'a thinglhang gamsung geiyin ahung kilhunglut peh-in ahi. \v 31 Amaho jouse hi Shem chilhah ahi uvin, a phungle achang, a pao tho'u dung jui le, agam dung jui le, ajat dungjui uva Shem chilhah te ahi uve. \v 32 Hiche phungle chang hung kimin phah se hi Noah chate a kon'a chi le nam hung kisem doh ama gui penna dung juiya vannoiya nam jouse hi hiche phungpi a kon'a twisanglet jouva patna hung um doh ahi. \c 11 \s1 Babel insang kisah \p \v 1 Phatkhat lai tah chun vannoiya mihem jousen pao khat bou ana tho uvin, apao cheng manu jong tha khat cheh ana hi. \v 2 Hiche lai chun miho chu nisolama konin ahung kichon uvin ahile Shinar gamsunga chun phaicham mun ong lentah ahin mudoh uvin, hikoma chun acheng tauve. \v 3 Hichun ama ho khat le khat aki hou un, “Eihon cheh gadengu hitin goutah lheng'u hite,” akiti uvin; hiti chun song panna pang dingin cheh amang uvin, songlou dingin leingan amang uve. \v 4 Hichun amahon hitin aseiuve, “Hung un eihon khopi khat kisah uhitin, chule in sangtah khat a tingvum vantoh kibang khat sadoh uhitin, vannoiya imin'u ki thansah uhite, achuti loule leiset chunga iki moh thethang gam ding'u ahi,” atiuve. \v 5 Hinlah Pakai Pathen chu mihemten khopi asah'u le insang asah doh'u veding in Pakai ahung kumlha tai. \v 6 Hichun Pakai Pathen in aseiye, “Vetan mipiho hi aki pumkhat thei lheh jeng uvin chule pao khatseh bou atho uvin, hijeh chun phat chomkhat jou teng le amaho hin ipi hijongle abolgot ho u-chu ajo lel lou beh dingu ahi. \v 7 Hijeh chun hung un eiho ga kumsuh'u hitin apao'u ga suhkhen peh uhite, chutile khat le khat athusei kihet mon um tauvinte,” ati. \v 8 Hiti chun Pakai Pathen in leiset chung ah abon uvin, athe cheh soh hel'in hiche apat'a chu khopi insah chu hung bouiya ahiuve. \v 9 Hijeh a chu hiche kopi insang kisah chu Babel kiti ahi, ajeh chu Pathen in mipi ho lung asuhboui a paochom paochom athosah ahi tia hi Pathen in vannoiya ana thecheh'u ahi. \s1 Shem chilhah ho \p \v 10 Hiche hi Shem insung mite thusim ahi e. Twisang let kum ni jouvin Shem chu atahsa kum jakhat alhing in achapa Arpachshad chu ahing'e; \v 11 Arpachshad apen jou chun Shem chu kum ja nga ahingin, hichun aman cha numei le pasal tamtah ahinbei. \v 12 Hichun Arpachshad chu kum som thumle kum nga alhin in ama chu Shelah pa ahung hitan ahi. \v 13 Shelah ahung pen jouchun Arpachshad chu kum jali le kum thum ahingin, chuin aman cha pasal le numei tamtah ahinbei. \v 14 Shelah kum som thum alhin in ama chu Eber pen na pa ahung hitai. \v 15 Eber pen jou chun, Shelah chu kum jali le kum thum ahinbe in chuin cha pasal le cha numei jong ahin be nalaiye. \v 16 Eber kum som thumle kum nga alhin in ama chu Peleg pa ahung hi tan ahi. \v 17 Peleg pen jou chun Eber chu kum jali le kum somthum ahing nalaiyin, hiche jou chun aman cha pasal le cha numei tamtah ahinbe nalaiye. \v 18 Peleg chu kum som thum alhinin, ama chu Reu pa ahung hitan ahi. \v 19 Reu pen jou nung in Peleg chu kum jani le kum ko ahin be nalaiyin, cha pasal le cha numei tamtah ahin be nalaiye. \v 20 Reu chu kum som thumle kum ni bou alhinin Serug pen na pa ahung hitai. \v 21 Serug pen jou chun, Reu chu kum jani le kum sagi ahinbe nalaiyin, hiche jouchun aman cha pasal le cha numei tamtah anei be nalaiye. \v 22 Serug kiti pachu kum som thum bou alhinin Nahor pa ahung hitai. \v 23 Nahor pen jou chun Serug chu kum jani ahinbe nalaiyin, hiche jou chun aman cha pasal le cha numei phachompi ahinbe nalaiye. \v 24 Nahor chu kum som ni le kum ko bou alhin in Terah apeng tai. \v 25 Terah pen jou chun Nahol chu kum jakhat le kum som le kum ko ahing nalaiyin, hichun aman cha pasal le cha numei simsen lou ahinbe nalaiye. \v 26 Terah vang chu kum som sagi jen ahung lhinin Abram, Nahor, chule Haran ahin hingin ahi. \s1 Terah chilhah ho \p \v 27 Hiche hi Terahte thusim kisei ahi. Terah chun Abram, Nahor, chule Haran pa ahin, chule Haran chu Lot pa ahiye. \v 28 Ahin Haran chu apa Terah thi masang in, apenna Chaldeans gam'a Ur khopi achun athitai. \v 29 Ahin chutobang lai chun Abram le Nahor chun ji anei gel lhon in, Abram jinu min chu Sarai ahin, Nahor jinu min chu ahile Milcah ahin, Haran chanu ahiye; (Milcah le a sopi nu Iscah chu Nahor sopi pa Haran Chanute ahi lhon e). \v 30 Ahin Sarai chu aching in naovop thei louvin cha hing lou vin aum tai. \v 31 Nikhat Terah chun achapa Abram le amounu Sarai chule Haran chapa atupa Lot akipuiyin abonchauvin Chaldea gam khopi Ur a kon chun Canaan gam jon ding in ache tauve; Ahin Haran khopi ahin phah phat uvin hiche muna chun acheng den tauve. \v 32 Hichun Terah hinkho chu kum jani le kum nga alhing in, chujou vin Haran khoa chun Terah athi den tai. \c 12 \s1 Pathenin Abraham akou \p \v 1 Pathen in Abram chu ana houlimpi in “Nagam, na insung mite, na sopiho chule napa sopi ho dalhan keiman gamthah ka musah ding khu jon tan,” ati. \x + \xo 12:1 \xt Act 7:2,3; Heb 11:8\x* \v 2 Keiman nang hi nam lentah kasoding nahiye; chule keiman nangma phatthei kaboh ding chule namin kaki than sah ding chule midangho phatthei chan na nahi ding ahi. \v 3 Chule nangman phathei naboh ho chu phathei chang diu, chule nangman na sapset techu ka sapset ding; chule nangma jeh a leiset chunga phung nam kim phatthei chang ding ahiuve. \x + \xo 12:3 \xt Gal 3:8\x* \v 4 Hichun Pathen in athu mop dung jui chun Abram chu akichon in, chule Lot in ama aki lhonpi in. Abram chu Haran dalha a akichon doh chun akum kum somsagi le kum nga ana lhing tan ahi. \v 5 Aji ngaitah Sarai, asopi pa Lot, anei agou, agam jouse toh, agancha jouse, chule Haran a ana um laiya a insungmi ana kisemdoh chengse chu aki puiyin Canaan lam ajon tauve. \v 6 Abram in alamjot'na a Shechem chu ahopa in saotah ajot un, hiche achun ngah mun Moreh thingphung kom ah akinga uvin hiche mun chu Canaan mihon ana lodim un ahi. \v 7 Hichun Pathenin Abram chu akimupi'n “Keiman hiche gamhi na chilhahte kapeh ding ahiye,” hichun Abram injong ahenga hung kilah Pakaiya ding in hiche muna chun maicham khat asem in ahi. \x + \xo 12:7 \xt Act 7:5; Gal 3:16\x* \v 8 Phat chomkhat jou chun, Abram in noilam gam ahin jon in kingah na mun ding thinglhang lam'ah asem doh in hichu nilhum lama Bethel khopi, niso lam a Ai khopi, akah achun ponbuh akison in akinga in, hiche mun achun aman Pakaiya dingin maicham khat asem in chule Pakai min in atao tai. \v 9 Hichun Abram chu noilam'a ahung chalbe ben Negev lam jonin ache paiye. \s1 Egypt gam'a Abram \p \v 10 Hiche lai phat dontah chun Canaan gam sunga nasatah in kel alhan, Abram chu Egypt ma chelou thei ahi tapon, hikom achun Abram chu gampam mi vaitah in ana um'in ahi. \v 11 Abram chu ahung suh deu vin Egypt gamgi ahung lhun phat chun, Abram in ajinu Sarai jah achun aseiyin, Sarai “Ven nangma hi numei melhoi tah nahin.” \v 12 Egypt miten namu teng u-leh, amahon hitia asei diu, “Ama hi ajinu ahi, amapa hi that doh'u hitin hiche teng chule ajinu hi eiho ichan thei ding'u ahi ati ding'u ahi.” \v 13 Hijeh chun nang chu kei sopinu hi kahi tin kisei in lang hile chun kei dingin phapen intin chule nangma jal'a chu kei jong ei hinghoi ding'u ahi,” ati. \x + \xo 12:13 \xt Semtilbu 20:2; 26:7\x* \v 14 Thudihtah khat chu ahile Abram chu Egypt ahung lhun chun mipiho chun Sarai chu amelhoi chu amudoh sohtauvin ahi. \v 15 Chule Pharaoh lengpa chapaten amudoh phat uvin Pharaoh koma amanu chu aphat sei lheh jeng tauve. Hichun Sarai chu Pharaoh insunga apuilut tauvin ahi. \v 16 Hichun Sarai jeh chun Pharaoh in Abram chu thil mantam tah apen, kelngoi hon ahin, bong chalte ahin, sangan chal ho ahiuvin; soh pasal hihen soh numei ho hileh, sangongsao ho ahin sangongsao api ho ahiuvin anei doh sah lotai. \v 17 Hinlah Pathen in Pharaoh le ainsung mite chu Abram jinu Sarai jeh chu het phahlou thoh hah tah chun abolgim lheh jeng tan ahi. \v 18 Hichun Pharaoh in Abram chu nasatah in ahousal in, “Ipi bol'a kingaito nahim,” atin, “I bol la naloinu na jinu ahi chu nei seipeh lou ham?” \v 19 Ibola ka sopi nu ahi natia kaji dinga neiki pui sah ham? Hijeh chun ven tunjong hikom a na jinu aum e ki puiyin lang gangtah in chedoh tan,” ati. \v 20 Hichun Pharaoh in asemang pachong ho thu apetan, “Abram ahin ajinu ahin chule anei agou abonchan hiche gam'a konin gathah doh un,” ati. \c 13 \s1 Abram leh Lot kikhen \p \v 1 Hichun Abram'in ajinu Sarai, asopipa Lot toh, Egypt gam chu adalha uvin chunglam Negev mun lang jonin achetou tai. \v 2 Abram chun gancha anei lheh jeng tan, hiche keo hilouvin sana le dangka jong ahao lheh jengtan ahi. \v 3 Hitichun Negev apat Bethel geiyin ahung cheng un, chuleh Bethel le Ai kikah mun a khoilupon in asong un phat masa a ana um bang in, \v 4 Hiche mun chu ahile Abram in maicham anasem dohna mun ahin hikom achun Pathen in avel in ana hou kit tai. \v 5 Lot, Abram toh kilhon jing pa jong chu ahung hao lheh tan kelngoi hon ahin kelcha hon ahin tamtah ahin nei tan chule khoilupon in jong ahin nei doh tan ahi. \v 6 Hinlah gam achen nau chu Abram le Lot dingin ahung neo lheh jeng tai, ajeh chu akelngoi hon ho le kelcha hon ho ahin gancha dang ho aum khom thei tapouve. \v 7 Hijeh chun Abram le Lot gancha chingho kahlah a kihet khelna ahung um doh tan hiche phatlai chun Canaaan mite le Perizzite mite jong ana cheng khom uve. \v 8 Achainakeiyin Abram in Lot jah'a hitin aseiye, “Eini kiheto themsel hite nang ma le kei gancha ching ho kahlah'a, ajeh chu eiho hi ucha kinai tah ihi bouve. \v 9 Ven na masanga gam-ong lenpitah hi nanga ahiye, nangman kilhen in hoilam hi nadei ham kilhen in ikihop ding ahi. Leiset gam ong veilam nadei le keiman gam ong jetlam kaki lah ding, nangman jetlam aphajoi nati le keiman na dei lou lang chu kaki lhen mai ding ahi tai,” ati. \v 10 Lot chun phat sottah gam chu aven gam pha leithao potna mun Jordan phaicham lang chu Zoar lang toh kinai lang deu, hilang chu ahile aphat seh a twiyin achapnou na mun gam Pathen honlei toh bang twi chap nou jing ahi louleh Egypt te honlei banga hoitah ahi. Hiche phatlai chu Pakaiyin Sodom le Gomorrah asuhmang masang ana hi. \x + \xo 13:10 \xt Semtilbu 2:10\x* \v 11 Hijeh chun Lot in jong Jordan vadung phaicham pumpi chu akilhen in, hiti chun Lot chu niso lam jonin akitol tai; hitobang hin amani aki inkhen lhontan ahi. \v 12 Hichun Abram Canaan gam'a cheng din aum tai. Chua chun Lot'in ama khoilupon buh chu Sodom gam toh kinai phaicham geiyin aga songdoh pehin ahi. \v 13 Hinlah hiche Sodom mite chu apha mothei lheh un, chule agilou thei lheh un Pathen douna in akisa chavai lheh un ahi. \v 14 Lot apotdoh jou phat in Pathenin Abram chu ahoulim pi in, “Vetem in namit a namu phah chan gam ninggei achunglam anoilam, solam le lhumlam. \v 15 Keiman nangma hiche gam jouse namit'a namu phah jouse nangma le na chilhahte jouse tonsot'a nei le gou va kapeh na hitai. \x + \xo 13:15 \xt Act 7:5\x* \v 16 Keiman na son na chilhahte chu leiset'a leivui jat ka phahsah ding, leiset leivui jat sim jou lou banga nang son le chilhahte jong simjou lou ahi bouve. \v 17 Hijeh chun kipatdoh in lang agamsung hi adung avai asuh atung in ga kholtoh in, Ajeh chu ken nangma kapeh ding ahi.” \v 18 Hichun Abram'in aumna chu Hebron mun a achon in gangpi thing kena kom Mamre kiti mun chu ahi. Chule Abram in hiche mun achun Pakaiya dingin maicham khat asem in ahi. \c 14 \s1 Abram in Lot ahuhdoh \p \v 1 Hiche phat laitah chun gal kinah kiboui na ana um'in, hiche a ana ki boui ho chu ahile Amraphel Babylon lengpa Ellasar Arioch lengpa, Elam Kedorlaomer lengpa, chule Tidal Goiim lengpa ahiuve. \v 2 Chule akidou piu ho chu Sodom gam lengpa Bera, Birsha Gomorrah lengpa, Shinab Admah lengpa, Shemeber Zeboiim lengpa, chule Bela lengpa (Zoar) kitipa ahiuve. \v 3 Hichea anunung'a leng ho hi Siddim phaicham twithi kol phaicham a apang un ahi. \v 4 Kumsom le kumni sung'a ama ho hi Kedorlaomer lengpa noiya ana kun jing'u ahin, amavang kum som le kum thum lhin kum'in adouvin ahung pang tauve. \v 5 Kum khat jou chun Kedorlaomer lengpa le ama pankhompi lengho chu ahung kon uvin, Rephaim mite chu Ashteroth-Karnaim achun ajou un, Zuzites mite chu Ham achun ajou un, Emim mite chu Shaveh-Kiriathaim achun anajou un, \v 6 Chule Horite mite chu amolsangu Seir apat gamthip lang gamgi Ei-Paran chan geiyin aga joupeh uvin ahi. \v 7 Hichun amaho hikoma kon chun akinungle kit uvin Kadesh kiti, tuhin En-misphat achun Hazazontamar a cheng Amorites mite leh Amalekites mite chu agam sung pum pin ajou tauve. \v 8 Hichun leng phalou akiphin ho sese chu Sodom, Gomorrah, Admah, Zeboiim, chule Bela (Zoar kitipa) galkon din akigong un twipi-thi phaicham achun gal asat uvin, \v 9 Elam gam lengpa Chedorlaomer le Goiim lengpa Tidal toh, Shinar lengpa Amraphel toh chule Ellasar lengpa Arioch chutoh akisat uvin, hicheng leng li ho chun leng nga ho chu anadou un ahi. \v 10 Amaho se gal akisat jou uchun Twipi-thi kol phaicham achun thih e meichang adim jengin ahi. Hichun Sodom lengpa le Gomorrah lengpa sepoi ho chu ajamdoh un, ama ho loi khat chu kotong sunga alut un, amaho lah a loikhat chu thing lhang lama ajam cheh tauve. \v 11 Gal hangsan mihat ho chun Sodom le Gomorrah alokhum un galman chah ho jouse chule neh le chah ho jouse akichom khomun ache tauve. \v 12 Amaho chun Lot, Abram sopipa jong chu amanu vin Sodom a chengpa chu anei thil le agou jouse jong alah peh tauve. \v 13 Hinlah Lot insung mite khat ana sohcha in, amapa chun Abram Hebrew mipa aga seipeh tai, hiche lai chun Abram chu Eshcol le Aner sopipa, Amorites mi Mamre gangpi thing phung vel dunga chun ana cheng nalaiye, amaho jong chu Abram toh ana pangkhom ahiuve. \v 14 Hichun Abram in asopipa Lot kimat ajahdoh phat chun aman natoh tohgon ahin neitan, mihem ja thumle som le get phatah a galbol kithem chuhsa ama insunga peng cheh ahin lhengdoh in ama tah in alamkai yin amaho chu Kedarlaomer sepai ho chu Dan geiyin aga nungdel peh'in ahi. \v 15 Hichun Abram in amaho chu ahom khenin jankim laitah in abulu'un Kedarlaomer sepai ho chu ajam cheh tauve, Abram in amaho sepai ho chu gamla tah anojam'in Damascus khopi sah lang Hobah chan geiyin agadel peh-uvin ahi. \v 16 Hiti chun Abram injong asopipa Lot jong, athilkeo chengse toh, numeiho ahiuvin mipi ahiuvin abonchan ahin nungpui soh tai. \v 17 Abram chun Kedarlaomer chuleh apankhom pi leng ho aga jo a ahung kinungle lam chun Sodom lengpan Shaveh phaicham (Shaveh tichu lengpa phaicham tina ahi), achun alamto ding in ahunge. \v 18 Hichun Melchizedek Salem lengpa chule Pathen thempu chung-nung pen a pang pan Abram chu lengpitwi chuleh chang-lhah ahin poh peh e. \x + \xo 14:18 \xt Heb 7:1-10\x* \v 19 Melchizedek in Abram chu hiti hin phatthei aboh in hitin aseiye, “Van le leiset hin phutdoh a Pathen chungnung pen kom'a, Abram phattheiboh chang hen, \v 20 Chule na galte nangma khut lum'a lousah a, chungnung pen Pathen chu loupi hen,” ati. Chuin Abram in Melchizedek chu thil jousea kon in hopsom a hopkhat khat apesoh keiye. \v 21 Sodom lengpan Abram jah'a hitin aseiye, “Kanam mite na hentup ho chu nei nungpeh tan, amavang thilkeo ho chengse nang in na mat dohho vang chu nangma adin na kikoi theiye,” atile, \v 22 Abram in Sodom lengpa hitin adonbut in, “Van le leiset hin phutdoh Pakai Pathen chungnung pen koma kaki hahsel ahi tai, \v 23 Keiman patse jang khat cha hihen lang, kengchot khao jeng cha hijong leh nang thil kiti poupou khatcha kalah louhel ding ahi, nangman Abrham ka hao doh sah tai,” tia nasei thei louna ding in; \v 24 Ahin keiman ka lah ding chu gollhang hon aneh doh ule mihon ana nehchai hobou chu ahi, chule keiman ka dei lhen pentah chu ahile achen ding uva kilom thil le gouho chu kaloi ka mite Aner, Eshcol chule Mamre amaho petan. \c 15 \s1 Abram kom'a Pathen kitepna \p \v 1 Phat chomkhat jou nung hin; Pathen in gaovin Abram aki houlim pin hitin asei peh'e. “Abram imacha kicha hih in, ajeh chu keiman ka huhding; kipa man jong atam atam na chan ding ahi,” ati. \v 2 Abram in adonbut in, “O Pakai Pathen loupi pen nangma phatna na phatthei hohi keiman chapa kanei poi, ajeh chu nangman chate ding nei peh lou jeh in, ka insung a soh a pang Eliezer Damascus amapa bou hin ka gou alo ding joh in aum tai. \v 3 Pathen nang man keima chilhah ding a chikhai ding, neipe ta pon, hijeh a chu ka sohte lah a khat hin ka gou alo ding ahi tai. \v 4 Pathen in ama chu ahoulim pin, “Ahipoi nangma soh hon na gou alo thei lou ding ahi, nangma a kona chapa um ding ama chun na gou alo ding ahi.” \v 5 Hichun Pathenin Abram chu polama akou doh in aki hou pin, “Vanchung lam ven Ahsi ho khu simtem in nasim jou nah em? Hitobang chu ahi na chilhah atam ding dan chu,” ati. \x + \xo 15:5 \xt Rm 4:18; Heb 11:12\x* \v 6 Chuin Abram in jong Pakaiya tahsan na dihtah in aneitan ahile hichu ama ding in dihchan nan akisimpeh tai. \x + \xo 15:6 \xt Rm 4:3; Gal 3:6; Jac 2:23\x* \v 7 Chujou vin Pathen in Abram ahoulimpi kit in, “Hiche gamhi nalo ding in na pe-ing'e tia Chaldea gam Ur khopia kona nangma na hin puidoh a Pakai chu keima kahi,” ati. \v 8 Hichun Abram in adonbut in, “O Pakai ka Pathen hiche hi kalo ding ahi ti ipia iti kahet doh thei ding ham?” ati. \v 9 Hichun Pathen in Abram ahou lim pin ajah a, “Bongnou kum thum lhingsa khat toh, kelngoi chal kumthum lhingsa khat toh, chule vahui nou khat le vapal nou khat ka henga hin choi tan,” ati peh e. \v 10 Hichun Abram in hichengse chu ape doh in athat in, hichun ahapsat cheh in, ahap lang ton alupsah in hinlah vacha ho vang chu asemkeh poi. \v 11 Chuin muthongho ahung lenglhao vin hiche sa kikoi ho chu ane kigo uvin ahile Abram in muthongho chu anodoh jin ahi. \v 12 Chuin nisa alhum dingkon in Abram ahung imut soh tan, chu jongle tijat umtah muthim lhangkhal ahung jing in amapa chu ahin jinkhum tai. \x + \xo 15:12 \xt Job 4:13,14\x* \v 13 Hichun Pathen in Abram ahoulimpi in, “Nangman thonlou dinga nahet ding chu na chilhah hohi gam danga hung mah thah diu ahiye, amaho se chu kum jali sunga mi bol genthei thoh'a ga um ding ahiuve. \x + \xo 15:13 \xt Potdohbu 1:1-14; Act 7:6\x* \v 14 Ahin keiman hiche nam sugenthei ho chu ka phulah ding ahi, chule phat ahung sot a achaina teng amaho chu hatah a nei le gou ahin nei diu ahi. \x + \xo 15:14 \xt Potdohbu 12:40,41; Act 7:7\x* \v 15 Nangman vang lungmong sel'a na pute heng na jot ding, chule na kum lhing set'a na hinkho kichai a na kivui ding ahiye. \v 16 Chule amaho hi khangli ahung lhin phat le hiche gam'a hi hung ki nungle kit diu ahi, ajeh chu tuchan gei hin Amor mite khan gitlouna hi pilhing lou lai ahiye,” ati. \v 17 Chuin nisa alhum phat in mu athim tan ahile, meikhu belsung khat ah mei al-lenglung khat le meivah tobang khat ahung kitol in, hiche pi chu sa kihapsat a kikoi teni kah achun ahung kitol lelen ahi. \v 18 Hichun Pathen in Abram chu hitin a kihoulimpi in, kinoptona aneilhon in hiche nichun, “Keiman nason na chilhahte kapeh gam chu hiche hi ahi, Egypt gamgi apat luipi dung gei Euphrate vadung gei, \x + \xo 15:18 \xt Act 7:5\x* \p \v 19 Gamsung tutua Kenites, Kenizzites chule Kadmonites ten atoupha se, \p \v 20 Hittites mite Perizzites mite chule Rephaites miten atoupha se, \p \v 21 Amorites mite ahi-uvin, Canaan mite ahiuvin, Girgash miho ahi uvin, chule Jebus miho gam ahi uve,” ati. \c 16 \s1 Hagar le Ishmael \p \v 1 Tun Abram jinu Sarai chun cha anei thei tapon ahin lah Sarai chun Egypt mi soh numei khat ana neiyin amanu chu Hagar ahi. \v 2 Chuin Sarai'in jong Abram jah a aseiye, “Ven Pakaiyin keila cha eihin sah tapon, lungset tah in ka sohnu koma ga lut tan; ijem itile amanua kona khu ka inchen dohsah thei nahi,” atile, Abram in jong Sarai thu angai tai. \v 3 Hichun Sarai Abram in-neipin Hagar chu apuiyin Abram ji din apetai, hiche phat laitah chu ahile Abram kum som Canaan na achen jou don ahi tai. \v 4 Hichun Abram toh Hagar chu akitimat lhon tan, chuin Hagar chun nao ahin vop tan hichun apinu Sarai chu noise tah in ahin vepan tan ahi. \v 5 Hijeh chun Sarai in Abram jaha aseitai, “Hiche ho jouse hi nang suhkhel ahi, ka sohnu hi nangma dannoiya ka koi ahin, Hinlah tuhin amanun nao avop tan keima noise tahin eive tan hijeh chun keile nang kah a Pakai thutan in hung pang jeng hen!” atitai. \v 6 Abram'in adonbut in “Ven amanu khu nasoh hilou ham, nangman pha nasah dungjuiyin bol tang em?” ati. Hichun Sarai in Hagar hatah in ahin sugenthei pantan hichun amanun (Hagar) ajamsan tai. \v 7 Pakai Vantil in gamthip Gam'a twikhuh phungkhat'a Hagar chu aga mudoh in ahi, hiche twi khuh chu Shur jotna lampia um ah ahiye. \v 8 Pakai Vantil chun aseiye, “Hagar, Sarai sohnu hoilanga kona hungsoh doh na him? Hoilam jon ding na him?” atile Hagar in adonbut in, “Kapi nu Sarai kom'a kon ahung jam doh kahi,” ati. \v 9 Hichun Pakai Vantil chun amanu ahoulimpi in, “Nangma na pinu kom'a kinungle in chule amanu dan noiya nakun angaiye.” \v 10 Hichun Pakai Vantil chun ahoulimpi na laiyin, “Keiman na chilhahte tamtah ka pehbe ding nahi, sim jong na sim joulou ding ahiye,” ati. \v 11 Pakai Vantil chun ahoulimpi nalaiyin, “Tua hi nangma naovop na hitan chapa khat nahin ding, hiche naosen chu amin Ishmael nasah ding ahi. (Pathen in angailhi jing'e tina ahi), ijeh inem itile Pakaiyin na gimna chu na khongai peh tai. \v 12 Chule nachapa hi mihem laha gam'a sangan lungthim bei bang ding, mitin douna akhut hinlap a chule mitin khut ama chunga hung chu ding, chuleh aphunggol jouse toh kido toa hung khosa ding ahi.” \v 13 Hiche jou chun Hagar in ajah a thu hin sei Pakai chu amin in asah peh in, “Nangma hi keima eimudoh a Pathen na hi,” ati. Ajeh chu amanu'n “Tahbeh monga keiman Pathen kamu a chule ama ka mu nunga ka hing'a ka um nah lai ham?” atin ahi. \v 14 Hichun Twisam putna chu amin Beerlahairai asah tai, hichu Twikhuh hi Kadesh le Bered kikah aum ah ahiye. \v 15 Hichun Hagar in Abram chapa khat ahin peh tai. Hichun Abram in achapa min chu Ishmael asah tai. \x + \xo 16:15 \xt Gal 4:22\x* \v 16 Hagar in Abram ding'a Ishmael ahin peh chun Abram chu kum som get le kum gup alhing tan ahi. \c 17 \s1 Kitepna melchihna cheptan \p \v 1 Abram chu kum somko le kumko alhin in Pathen in ahoulimpi in hitin aseipeh e, “Keima Elshaddai Pathen chungnung kahi. Hijeh chun lunglhaisel in nei hou jing in lang, chule thenna hinkho mang jing in,” ati. \v 2 Keiman nangma to ikikah a kitepna nape ing ka-ting hichu thonlou hela nangma chilhah simsen lou kapeh ding nahi. \v 3 Hichun Abram in amai tol lang aven hichun Pathen in ahin hou vin hitin aseiye, \v 4 Hiche hi keima le nangma kinop tona ahi, keiman nangma hi nam jouse mipa kaso ding nahi ati. \v 5 Abanna jong na min jong kakhel peh ding, Abram nahi tahlou ding, Hinlah nangma hi Abraham na kiti ding ahi tai, ajeh chu nangma hi nam jouse mipa nahi ding ahi tai. \x + \xo 17:5 \xt Rm 4:17\x* \v 6 Keiman nangma hatah a kaga sah ding, na lolhin ding na chilhah ten nam tamtah ahin sondoh diu, chule leng thupitah tah jong amaho lah a hung umdoh ding ahiye. \v 7 Keiman athah a nangma to iki noptona chu na chilhahte to kaki tepna avela ka phudoh kit ding nangma nunga na chilhahte a dinga jong, khang le khang kikah ajong, hiche hi atonsot'a hiding, keima na Pathen nu kahi jing ding chule nanam, na chilhahte Pathen jong kahi jing ding ahi. \x + \xo 17:7 \xt Lk 1:55\x* \v 8 Keiman Canaan gam pumpi ahin, tua nachen na gam kholjin banga nachen nau hi nason na chilhahte atonsot a goulo dinga ka peh ding, chule amaho dinga jong a Pathen'u kahi jing ding ahi,” ati. \x + \xo 17:8 \xt Act 7:5\x* \v 9 Hichun Pathen in Abraham ahoulimpi in, “Nangma tah in jong kinopto na hi na jui ding, chule na nunga nason na chilhahte dinga jong akhang lhum kei uva ajui ding'u ahi. \v 10 Hiche hi ahi kinopto na nangma le na chilhahte jousen ajui cheh ding, nangho lah a pasal jousen chep akitan soh kei ding'u ahi. \x + \xo 17:10 \xt Act 7:8; Rm 4:11\x* \v 11 Nangman na bollou a hitheilou chu na tahsa vun val abohlai chu na chelhah soh kei ding, hichun avetsah chu ahile keima le nangma kikah a ki nopto na hijing ding ahi. \v 12 Hiche hi nangma insung mite seh hilou vin, koi tobang nasoh na kol nangma insunga dinga na choh doh ho jouse jong ahop tha cheh ding, \v 13 Abonchauva chep na kitan cheh diu, na tahsa uva maha na poh u-chu keima toh atonsot na iki nopto na'uva umjing ding ahiye. \v 14 Koi tobang pasal khat tou hiche kinopto na cheptan hi bol lou aumle ama chu kinopto na insunga kon'a paimanga um ding ahi, ajeh chu kinopto na ajuilou jeh ahi. \v 15 Hichun Pathen in Abraham ahoulimpi in “Sarai na Inneipi Sarai na ti tahlou ding ahi, ijeh inem itile amanu min jong hi tua patna Sarah hiding ahi tai. \v 16 Keiman amanu hi phatthei kaboh a chu jongle ama nu akon a hi chapa khat kapeh ding nahi, hitia chu keiman amanu hi phatthei kaboh a ama jong “Sarah” chitin namtin nu hung hi ding mitin vaipi leng ding ho jeng jong amanu akona hung peng doh ding ahiuve,” ati. \v 17 Hichun Abraham jong akun in tol lang aven anui tai, chuin alungthim in amale ama akihou vin, Keima hi kum jakhat kahi nunga mipa kahi thei ding ham? Chule ka inneipi Sarah jong kum som ko le kum ko ahi jouva naosen iti anei thei ding ham? ati. \v 18 Abraham'in Pathen heng'a asei in, “Ahi thei ding le Ishmael hi nangma phattheibohna noiya um jing tahen.” \v 19 Hinlah Pathen in adonbut in, “ahipoi Sarah na inneipi in nangma adinga chapa khat nahin peh ding, nangman hiche chapang chu amin Isaac nasah ding ahi. Chule keiman amale ama nunga ason achilhahte dinga kinopto na chu atonsot geiya kinopto na a umjing dinga kaphu doh ding ahi. \v 20 Ishmael jong chu phatthei kaboh ding nangman nathum ma bang'a , ama jeng jong hatah a kapun sah ding, chule ama chilhahte ho jong hatah a pung dingu ahi. \v 21 Hinlah keima kitepna vang chu Sarah in khovei tulai phat'a hi nahin ding Isaac chuto bou ka phudoh ding ahi,” ati. \v 22 Pathen in thu aseijou phat chun Abraham chu adalhatai. \v 23 Hichun Abraham'in jong achapa Ishmael ahin, asoh pasal ama insunga peng den hihen, sum a achoh tho hi jongle, Abraham mite lah a pasal jouse chu apuikhom in, Pathen'in aseipeh bang bang chun hiche nikho mama chun chep atan peh soh kei in ahi. \v 24 Abraham'in chep akitan chun akum kum som ko le kum ko ana lhing tai. \v 25 Chule achapa Ishmael in chep akitan chun kum som le kum thum ana lhing tan ahi. \v 26 Ani lhon in Abraham le achapa Ishmael chu nikhat na chep tan lhon gel ahi. \v 27 Chule a insunga pasal jouse, insunga pengden hihen lang gam dang mi soh dinga akichoh tho hi jongle aboncha amatoh tha khat'a chep kitan thah cheh ahiuve. \c 18 \s1 Thutep chapa Isaac \p \v 1 Mamre munna gangpi phung komma chun Pakai chu Abraham henga ahung kilah in ahi. Nikhat hi nichangsat pettah hin Abraham chu aponbuh maiya ana touvin ahi. \v 2 Ama ahung dahdoh in ahile akomma mithum ana din amun ahi. Amaho chu amu phat in ama alhai jel in amaho lemnan tol ah abohkhup in ahi. \x + \xo 18:2 \xt Heb 13:2\x* \v 3 Chuin Abraham'in “Ka Pakai,” tin adonbut in, “Nanghon pha nasah uleh phat chomkhat naki ngah thei diu ham. \v 4 Nakeng sil na ding'u kahin choi kah in hiche thing limnoiya hin ana kicholdo ta diu vin. \v 5 Chule nang hon na lhacha pa hi khoto na neitah a nei hungvil ngal'u ahi leh na kholyin na mano masang in na tha kido na ding un naneh ding'u them khat nahin gon peh ing nge, ama hon aphai, nasei bang chun hin bol tan ati uve. \v 6 Hichun Abraham chu apon buh kom langa alhai jel'in Sarah kom ah asei tan ahi, “Kinloi tah in changbong ate na dimthum tedoh in lang twi to mehnang in, chule changlhah hin keng loi tem in,” aga tin ahi. \v 7 Hichun Abraham'in gancha ho kivah na lang ajon in bongnou athao pen asohte ho apen, gangtah in ahin hon sah in ahi. \v 8 An neh ding ho amin phat in Abraham'in bongnoi ha le bongnoi toh chule bongnou sa ahon u-chu amaho angsung ah aneh diuvin aga lui peh in amaho anneh laisen ama jong thinglim a chun ading jinge. \v 9 Chuin ama hon Abraham jah'a “Na loinu Sarah hoilam a um aham?” atiu leh Abraham'in ponbuh sunga aum nai ati. \v 10 Chuin amaho lah a khat chun aseiyin, “Keima hi khovei tulai phat mama le kahung ki nungle kit ding ahi, vetan hiche phatteng chule na inneipi Sarah khun chapa khat ana hin ding ahi,” ati chu anunga ponbuh sunglam a um Sarah chun angai lhin ahi. \x + \xo 18:10 \xt Rm 9:9\x* \v 11 Abraham le Sarah chu atahsa kum lhon chu atam gel lhon tan, chule Sarah jong nao nei phat kum akhel ahi tai. \v 12 Hichun Sarah guhthim in ama le ama aki nuisat in hitin aseiye, “Iti hithei ding ham, kei tobang aching sa numeiyin kipana thilpha kamu ding ham, ka jipa jeng jong akum atam lheh tai,” ati. \x + \xo 18:12 \xt 1 Pet 3:6\x* \v 13 Pathen in Abraham jah achun aseiye, “Ipi dinga Sarah khu nuiya ka teh nunga keiman cha kanei tahbeh mong ding hi nam,” ati ham? \v 14 Pakai Pathen ading'a ipi ahahsa umham? keima khovei tulai phat na kahung kit ding chule Sarah in cha pasal khat anei ding ahi.” \x + \xo 18:14 \xt Lk 1:37\x* \v 15 Chuphat in Sarah chu atija tan hichun Sarah in aseilep tan, “Keima ka nuipoi” atin ahin la, “Pathen in adonbut in nangma na nui nai,” ati. \s1 Sadom dinga Abraham taona \p \v 16 Hichun pasal thum hochu an aneh jou un ading doh un Sodom lang chu galdot un, ama hon adalha uvin, Abraham chu amaho thah doh ding tin lampi gei aga kilhonpin ahi. \v 17 Pathen chun aseiye, “Keiman katoh gon hohi Abraham kom a kasei lou ding ham?” ati. \v 18 Ajeh chu Abraham chu len tah le nam hattah chule vannoi ja nam jouse Abraham jeh a phatthei chang ding ahi ngal'in, \v 19 Chule achapate le ama ban a ainsung mi aman thu apeh a, chutia chu adih abol theiyu va, thu adih a atan thei na dinguva Pakai lampi ajui thei uva, chuteng le Pakaiyin Abraham chung chang'a akitep nasa chu ahin molso theina dinga ama hi kilheng doh ahiti la ka henan,” ati. \v 20 Hichun Pathen in Abraham ahoulimpi in “Sodom le Gomorrah douna thu kisei asangval tan chule achonset nau jong ase val tai,” ati. \v 21 Keima che suh ing kating ka henga thu hung kisei dungjuiya hi abol cheh'u ham, ahilou ham gapho chen inge,” ati. \v 22 Hichun miho chu chukom akon in aki heiyun Sodom lang chu ajon un ache tauve, ahin lah Abraham chu Pakai masanga chun ading chah den jing in ahi. \v 23 Abraham'in Pathen chu anailut in hitin aseiye, “Nangman michonpha atheng chule mi phalou agilouho aboncha nasuh mang tha ding ham,” ati. \v 24 Ijem tin khopi sunga chun michonpha som nga bang um ta le, asunga michonpha som nga ho jal'a jong chu akhomun chu khen dehlou hela nasuh mang jeng ding ham? \v 25 Nang dinga hitobang thil nabol a, michonpha le migilou agoma natha cheh a, michonpha le migilou akibah ding chu bolda hel jengle chun kati! Leiset thutan pan adih a atan lou ding ham?” atile. \v 26 Hichun Pathen'in adonbut in, “keiman mi somnga thudih thilpha bol Sodom khopi a kamu doh theile, amaho jal'a chu khopi kahuhdoh ding ahi.” \v 27 Hichun Abraham'in asei kit in, “Ka Pakai nangman neiphal peh thei dingle kasei ban ho kajom nom in keima vang bohse vutvai tobang kahin, \v 28 Ijem tin mi somli le nga tobang chonpha mitheng mi som nga sanga lhomjo namu le amaho jeh'a chu khopi hi nasuh mang ding ham, mi nga lhahsam jeh chun, Pathenin adonbut in, Keiman hiche khopi a hi mi som li le nga kamu doh jouva ahile sumang ponge,” ati. \v 29 Hichun Abraham'in adeichat angaichat avel in aseiyin, “Ijem tin mi som li bou umta le,” atin chuin Pakaiyin ahoulimpi kit in, “Keiman amaho mi somli jeh a chu kasuh manglou hel ding ahi,” ati. \v 30 Ka Pakai lungset tah in lung hanglou jenin, Abraham atao kit leovin, neiphal peh theile chun kasei nom na laiye, Ijemtin mi som thum muta le chun,” atile Pakai Pathen in ahoulimpi in “Keiman mi somthum hijong le ka suhmang lou ding ahi,” ati. \v 31 Hichun Abraham'in aseikit in, “Nangman neiphal peh theile ka thusei hi ka jom nome, Ijem tin mi som ni hi jongle atile,” Pakaiyin adonbut in, “Mi somni kamu jongle ka suhmang lou ding ahi,” ati. \v 32 Abraham'in achaina in asei peh tan, “Ka Pakai Pathen nei lung han hih beh in lang, khatvei neisei sah kit le tia katao ahi, mi som muta le chun” hichun Pathen in aseiye, “Mi som kamu doh jongle kasuh manglou ding ahi,” ati. \v 33 Hichun Abraham henga athusei dingin aboncha aseisoh phat'in Pakai chu ache tai; Abraham vang chu a in mun lam a ahung kile kit tai. \c 19 \s1 Sadom le Gomorrah kisuh mang \p \v 1 Hiche ni nilhah lam in vantil ni ahung lhon in ahile Lot chu Sodom khopi kelkot a anatou pet ahin Lot in vantil teni amu phat chun alamto dingin akipat don in amani masanga tol ah abohkhup'in ahi. \v 2 Chuin Lot in hitin aseiye, “Ka Pakai hung un ka insunga nakeng hung kisop lhonin, chule tujan kain a geh lhon inlang, jingpi matah in thou lhon in lang na kholche na lhon aban na jom thei lhon ahi,” atile, amanin ahi poi hithei ponte ati lhon in “Keini tujan hiche mun a ong dunga geh mai lhon tange,” ati. \v 3 Hinlah Lot in aha sei behset jeh chun amani jong Lot in lang a geh din ache tauve, hichun Lot in amani neh ding chol kisolou changlhah akanpeh in amani in jong ane lhon tai. \v 4 Hinlah anehjou don khojin masang chun Sodom khopi sunga khangthah, tehse, kiti jouse ahung kikhom un amaho gena in chu aum kimvel tauvin ahi. \v 5 Amaho chun Lot henga asam tauvin “Nangma koma ageh dinga hungho chu hoilam a nakoi hitam? amani chu hinpui doh in amani chutoh ka lupkhom diu ahi tin athum tauve.” \x + \xo 19:5 \xt Thutan Vaihom Ho 19:22-24\x* \v 6 Hichun Lot chu ahung pot doh in amaho toh kihoulim din, anung lam a kot chu akhah in ahi. \v 7 “Lungset tah in sopite ho” tin ama atao tan, “Hitobang thilphalou hi bolda uvin.” \v 8 Veuvin Keiman chanu nungah thengsel ni kaneiye. Keiman ka chanu teni hin puidoh ing ting nangho koma, amani chu nadei dei a nabol theiyu ahi. \v 9 Hinlah amahon Lot chu “Kinung chen,” ati uvin, chu jongle amahon aseiyun “Hiche pa hi ahung khopem len chule eiho thutanna pang ding akigo vehta! tua amaho (Vantil teni), ki gim bol na ding sanga nangma agilou cheh a kabol ding'u nahi,” atiuve. Hitichun Lot chu hatah in anouvin kotpi jong chu phutjal ding in ahin go tauve. \v 10 Hichun vantil teni chun Lot chu akhut na aman lhon in akailut lhonin insunga kot chu akhah tauve. \v 11 Hichun vantil teni chun kotpi phunga miho chu ateh jong akhangthah jong abonchauvin amit'u achosah lhon in ahile abonchauvin kotphung holmon akisu lungdong gam tauve. \x + \xo 19:11 \xt 2 Lengte 6:18\x* \v 12 Phat chomkhat jou vin vantil teni chun Lot jah a hitin asei lhon e, “Hiche khopi a hi sopi ule nao adang nanei nahlai em? na chanu jipa ho hihen, na chapate hihen, na chanu ho hihen lang koi dang dang hi jong le hiche khopi sunga nangma mi poupou chu abonchauvin hiche mun akon hin pui dohtan.” \v 13 Ajeh chu hiche khopi hi pumsuh mang ding kati lhon ahi tai. Awgin hung kithong hi aphatmo na alen lheh tan Pathen kom ahin pha tai, chujeh a chu keini hi asumang dia eihin sol lhon ahi. \v 14 Hijeh chun Lot chu apot doh in achanute ni jipa ding teni jah a chun, “Kinloi tah in hiche khopi akon hin potdoh loi lhon in, ajeh chu Pakaiyin hiche khopi asuhmang ding ahi tai,” aga ti leh, achanu teni jipa ding teni chun a tot dan in ana gel lhon e. \v 15 Kho ahung vahlhah a jingkah chun vantil teni chu ahung kino lheh lhon tan, “Gang in Lot,” tin asei peh lhon e, “na jinu chule na chanute pui doh in hikom akon in pot doh'in tutu hin achuti louleh nangma hiche khopi toh'in suhmang tha a na um ding ahiye,” ati lhon e. \v 16 Lot chu akhongai na laiyin, vantil teni chun ama khut, ajinu khut, chule achanute ni khut na aman lhon in khopi pam lam ah ajamdohpi lhon in ahi, ajeh chu Pathen in amaho angailut lheh jeng in ahi. \x + \xo 19:16 \xt 2 Pet 2:7\x* \v 17 Amaho khopi pam langa ahin puidoh lhon phat in Vantil teni in thu amop in “Naki hinso thei na dingu vin jam dohloi jin hung jong hung kinung hei hih uvin phaicham dunga jong bangpa hihhel uvin, thinglhang lam'a jam doh loiyun achuti louleh nangma jong suhmanga na um tha khah ding ahi,” ati peh lhon e. \v 18 Hichun Lot chun amani jah'a “Ahipoi ka Pakai,” atin! \v 19 Nangman neina ngailu lheh in chule ka hinkho jong neina huhdoh in chukeo hilouvin ngailut na sangtah jong nei musah in, Hinlah molsang langa kache jou lou ding ahiye, thinan eiphah lo ding ahi, ka hinkho kichai ding ahi. \v 20 Vetem in khoneo phai-cham khat muthei in aum'e, jamlut nading in abailam in chule naicha bou ahi; ka kihinso na ding in lungsettah in hikom a khun nei jamlut sah tan,” ati. \v 21 Vantil in adonbut in “aphai tua nasei jong hi nanop peh ingting, chule keiman hiche phaicham gam'a um khopi nasei jong khu sumangda tange. \v 22 Ahin kino gang un, jamdoh loijun, Ajeh chu keiman ima ka bolthei lou ding nangma ho khulam na lhun kahseu vin,” (Hiche in avetsah ahil chet chu khopi min chu Zoar kiti ahin hiche chu ahile khomun neocha tina ahi). \v 23 Lot Zoar mun agah lhun chun jingkah nisa hungso doh jou tah ahi. \v 24 Hichun Pathen in vanthamjolla konin meikong chule hui thanei thina thei akongthei hui Sodom le Gomorrah chunga ajuh sah tai. \x + \xo 19:24 \xt Matt 10:15; 11:23,24; Lk 10:12; 17:29; 2 Pet 2:6; Jde 1:7\x* \v 25 Chule Pathen in khopi teni jong, phaicham geiya akhopi teni sunga cheng jouse ahin, tolla kehdoh thingna louna abonchan asugam hel tai. \v 26 Hinlah Lot Inneipi chu aki nunghei jin anunglam agah vet leh chiphung asoh in khom bang in akitung den tai. \x + \xo 19:26 \xt Lk 17:32\x* \v 27 Chule Abraham chu ajing jingkah matah in ache loijin Pakai angsunga adinna mun a chun ading in, \v 28 Sodom le Gomorrah lam gam chu agah vesuh in ahile, vetan agam meikhu pi chu meihol kilhut bang in akhu akitung doh jen jun jeng chu amu tan ahi. \v 29 Hinlah Pathen in Abraham taona ageldoh in hijeh chun asopipa Lot chu phaicham khopi asuhmang masang in apuidoh in, chujou vin Lot chenna khopi teni chu a sumang tai. \s1 Moab mite le Amon mite penna \p \v 30 Chuin phat chomkhat jouvin Lot le achanu te nin Zoar mun chu adalha uvin, thinglhang lam ajon in, songko sung khat a achanute ni chu toh'a cheng khom tauve. \v 31 Nikhat chu Lot chanu teni alenjo nu chun anao nu kom a hitin aseiye “Hikom gamsunga pasal gollhang aum tapoi midangho banga ji enei lhon lou ding ahi tai. Chuleh eihing hon ipa jong hungvoija ateh lang ahi tan, cha aneilou ding ahi tai. \v 32 Hung in ipa hi khamna thei donsah hitin, akham teng iki timatpi lhon ding ahiye, hiche akona chu eiho insung hi ipa akon a chilhah inei doh lhon ding ahibou e,” ati. \v 33 Hichun amanin hiche jan chun apa lengpi twi akham sah lhonin, chuin alenjo nu chu asunglhan apa to aga kiti mat lhon tan ahin apa chun achanu aluppet jong atho doh pet jong ahepoi. \v 34 Ajing ni chun alenjo nun anaonu kom ah hitin aseiye, “Keima janlhah chun ipa to kaki timat ka lum lhon tai, tujan jong lengpi twija khamsah hitin, tujan teng nangma gache in lang ga ki timatpi in hiche akona eiho chilhah hi ipa a kona bou ikisem doh thei ding bou ahi,” ati. \v 35 Hiche jan chun amanin apa lhon lengpi twi adonkham sah lhon in chuin aneojo nu aga sunglha kit in apa to aga ki timat lhon kit tan, amasa abang chun achanu aneonu ahung lup pet akitho dohpet jong ahepoi. \v 36 Hiche jeh chun Lot chanute ni'n apa akon in nao ahin vop gel lhon tan ahi. \v 37 Achanu alenjo nu chun nao pasal khat ahing tan amin chu Moab asah tai, amapa chu nam khat ahung hitan tua Moab mite kiti hohi ahiuve. \v 38 Aneojo nun nao pasal khat ahing kit in, amanun achapa min chu Ben-ammi asah tai. Amahi nam khat mipa lamka ahung hin tua Ammon mite hohi ahiuve. \c 20 \s1 Abraham le Abimelech \p \v 1 Hiche akon chun Abraham chu Negev gam langa akichon in Kadesh le Shur kikah a phat chomkhat ana cheng in, chuin Gerar lang gei in aga cheng in ahi. \v 2 Abraham'in a inneipi Sarah chu “Ka sopinu ahi,” tin ana phong don in ahile Gerar lengpa Abimelech chun mi asol'in Sarah chu aga pui sah tai. \x + \xo 20:2 \xt Semtilbu 12:13; 26:7\x* \v 3 Hinlah hiche jan chun Pathen in Abimelech amang in aki musah in hitin aseipeh'e, “Nangma hi athisa nahi ahi tai, ajeh chu numei na kipui hi aji nei numei ahi bouve!” \v 4 Ahin Abimelech chun amanu (Sarah), chu akitimatpi loulai ahi, hijeh chun Abimelech in “Pakai nangin hiche imacha hechenlou nam hi na suhmang mong ding hitam? \v 5 Hitia chu Abraham tah in jong ka sopinu ahi tia eina houlimpi hilou ham? Chule amanun jong ka sopipa ahi atia,” hijeh achu keiman ka lungthim a jong themmo na beihel a chule ka khut teni jong atheng ahi bouve ati. \v 6 Hijeh chun Pathen in amang in adonbut in, “Ahinai, keiman nangma hetthem louna ho chu ka henai. hiche ho jeh achu nangma keima douna a chonset a konna kasuh khen a chule hiche ho jeh a chu numeinu to kaki timat sah lou ahi. \v 7 Tun numeinu chu a inneipu komma soltan, amapa a inneipun taona naman peh ding ahi, ajeh chu ama themgao ahi, chuteng nangma nadam kit ding ahi tai. Ahin nahet ding khat chu a inneipi nanung peh doh louleh nangma chule na mite nathi gam diu ahi. \v 8 Hijeh chun Abimelech jong jingkah matah in a kithu doh in chuin asoh ho jouse gang tah in akou khom tan, chuin Abimelech in thusoh jouse chu asohte ho lah achun aseiyin tijat na adim tauve. \v 9 Hichun Abimelech in Abraham chu akou vin ajah'a “Ipibol a hiti pia hi nei hung bol'u hitam? Itobang a nang douna a kana chonset hitam, hitia keile ka leng gam chunga chonset nasatah hi nahin pohlut ham? bol louhel ding thil nangman neibol khum ahi tai,” ati. \v 10 Chuin Abimelech in Abraham komma aseiye, “Nang in ipi nabol na ham?” \v 11 Abraham'in adonbut in, “Hiche munhi Pathen ginglou mihem tamna mun ahi tin kagel in, ka loinu chu ka sopinu ahi kiti leh ama nu jeh a chu eitha lou diu ham kati ahi.” \v 12 Adihtah asei dinga ka sopinu jong ahi nai, kapa eihing lhonpa khat ahin kanu lhon vang achom chom ahi. keiman kaji din kaki pui tai. \v 13 Pathen in eina kou doh chun kapa insung kanada lhah chun mun khat a patna mun chom a kana vale lhon lai chun kana seiye, thil ngaichat kaneiye katin, hoilang hi jongle iche le naho gamsunga na sopipa tin miho lah a neiphon doh ding ahi tin kana seipeh e.” \v 14 Hichun Abimelech in akelcha ho le kelngoi hon ho chule abong hon chule numei pasal asoh ho chu Abraham apetai. Abimelech in a inneipi Sarah jong chu anungsol peh kit tai. \v 15 Hichun Abimelech in adonbut in, “Dah'in lang vetem in kagam sung nang in nadei pen na mun a na chen thei ahiye.” \v 16 Abimelech in Sarah jah'a aseiye, “Ven keiman na sopipa dangka sang khat kapen, hiche sum hi na koma um chengse mitmu a asuh khel kihet them to na dinga kapeh ahi, chule japi angsunga nangma boina nanei tapoi,” ati. \v 17 Hichun Abraham'in Pathen kom a taona amang in Pathen in Abimelech asu dam tan, chule a inneipi le asoh numei ho jouse naobu jouse jong cha aneithei na diuvin aki hong gam tai. \v 18 Ajeh chu Abraham jinu Sarah jeh a Pakaiyin Abimelech insunga numei naobu jouse ana kha tan peh ahiye. \c 21 \s1 Isaac pen thu \p \v 1 Pakaiyin ana seisa bang chun Sarah ahung vil in Sarah chunga asuh bulhit peh tai. \v 2 Hichun Sarah in nao ahin vop'in, Abraham chu atehset nung in Pathen in atep peh phat don tah in chapa khat ahin pe tan ahi. \x + \xo 21:2 \xt Heb 11:11\x* \v 3 Abraham'in achapa chu amin Isaac asah tan ahi. \v 4 Chule Isaac pen jou niget alhin nin Abraham'in Pathen thupeh bang in achapa chu chep atan pehtai. \x + \xo 21:4 \xt Semtilbu 17:12; Act 7:8\x* \v 5 Isaac ahung pen chun, Apa Abraham chu kum jakhat ana lhing tai. \v 6 Chuin Sarah in aphong doh in, “Pathen in nuina eipei,” ati. \v 7 Chule aman, “Sarah hin chale nao noi hin chep sah inte tin koipen in Abraham kom a ana sei ngam dem? ahin lah keiman atehset nung in chapa khat kahin peh tai,” ati. \s1 Hagar le Ismael kisol mang \p \v 8 Isaac chu ahung khanglen diu in an neh masa pen Abraham'in kipanan kikhop na asem e. \v 9 Hichun Sarah in jong achapa chu Egypt mi Hagar'in Abraham ahinpeh Ishmael to aki chep lhon chu amudoh tai. \v 10 Hichun amanun Abraham kom ah hitin aseiye, “Hiche sohnu le achapa chu solmang in ajeh chu hiche chapang hin keima chapa toh chanvou anei khom lhon ding aum poi; Isaac toh ki komto thei lou ding ahi.” \x + \xo 21:10 \xt Gal 4:29,30\x* \v 11 Hichun Abraham'in nopmo asa lheh jeng in ajeh chu Ishmael jong chu achapa ahiye. \v 12 Hinlah Pathen in Abraham chu ahoulimpi in, “Nangman chapang chung chang chule na sohnu jeh in ima lungphat mo na nei hih in, Sarah in bol in atiho chu bol in ajeh chu Isaac akonna bou na chilhah te hung kisim ding bou ahi.” \x + \xo 21:12 \xt Rm 9:7; Heb 11:18\x* \v 13 Hinlah keiman Hagar chapa jong chu nam lentah khat kaso thou thou ding ahi. Ajeh chu amapa jong chu nangma chapa jong ahi thouve.” \v 14 Hichun Abraham ajing in matah in akithou vin, neh ding bu asutup'in chule twipoh na ding twibom Hagar chu apen aleng kouva aledoh peh tan ahi, hichun amanu le achapa chu asolmang in, chuin Hagar chu suhna ding helouvin Beersheba gamthip noiya avah lelei. \v 15 Hichun twi ahung bei chun amanu (Hagar) chun naosen chu hampa nang boh lim noi ah akoi tai. \v 16 Hichun amanu (Hagar) apot doh in atou lha tan achang seh in lamsom tobang kikah in “Keiman hiche chapang thi hi kamu nompoi,” atin amanu chu alhi along in akap tai. \v 17 Hinlah Pathen in chapang ka awgin chu ajan chuin Pakai Vantil in vanna kon in Hagar chu ahin kouvin, “Hagar ipi boina nanei ham? Imacha kichatna nei hih in, Pathen in chapang ka awgin chu ajatai aumna muna kon in ati. \v 18 Kipat doh inlang nao khu gaki dop loiyin na khut in kipom chah jon, ijeh inem itile keiman ama khu nam lentah ka hisah ding ahi.” \v 19 Hichun Pathen in Hagar mit chu kho amusah in chua twi tamtah amusah tan, hichun amanun gangtah in twipai chu asu dim in chapang chu adon sah tai. \v 20 Chule chapang chu Pathen in ahin umpi jing in neocha ahi apat gamthip gamnoi jenga ahung cheng in, thalpi kap ahung them lheh jeng in ahi. \v 21 Chule Ishmael chu Paran gamthip noi a ana cheng in, chule anun Egypt gam'a ama ji ding in numei khat aga pui peh in ahi. \s1 Abraham le Abimelech kah'a kitepna \p \v 22 Hiche phat laitah chun Abimelech le asepai jalamkai Phicol chu Abraham vil din ahung'e. “Pathen in nangma hi na umpi jing in, na thilbol na jouse ah na kithopi jinge,” tin ahung seiye. \x + \xo 21:22 \xt Semtilbu 26:26\x* \v 23 Pathen min'in kitem in, chule nei joulhep louhel ding, ka chate jong ahilou leh ka chilhah ho jong, kei vang nangma adia thilpha bolnom jing, chule tuhin naki hahsel ding, thilpha na bol jing ding hiche gam-sunga maljin gampam nahi laisen,” ati. \v 24 Abraham'in adonbut in “Heng'e kaki tem e,” ati. \v 25 Hichun Abraham'in Abimelech komma lunglhai louna aphong doh in Abimelech sohten twikul namphu a Abraham sohte ana lah peh'u thu chu ahi. \v 26 “Tuchung hi hiche thu kajah masah pen ahi,” tin Abimelech in a donbut'e. “Keiman hiche chungchang hi koi oimo a, koi ngoh ding ham kahepoi. Ajeh chu phat masan ima thu nana sei kha poi,” ati. \v 27 Abraham'in hichun akelngoi ho, kelcha ho, chule bonghon ho Abimelech apen kinop tona anei lhon'e. \v 28 Hichun Abraham'in kelngoi nou sagi ho chu achom a alheng doh'in ahi. \v 29 Abimelech in Abraham chu adonbut in “Hiche Kelngoi nou sagi ho hi ipi tina ham? amaho hina tum lhen doh in,” ati. \v 30 Abraham'in adonbut in, “Hiche twikhuh keiman ka laisa ahi, tia ahetoh aneipan peh na dinga hiche kelngoi pi sagi hi keima khut tah a na kisan ding ahi,” ati. \v 31 Hijeh chun ama in hiche mun chun Beersheba asah tai. Ajeh chu mihem teni akihet tona mun lhon ahiye. \v 32 Beersheba mun a kihet tona muna aki muto jouvin, Abimelech le Phicol sepai lamkai pachu Philistine mun lama akinung le lhon tan ahi. \v 33 Abraham'in Beersheba mun achun chahthing phung aphutdoh in, hiche achun aman Pathen chu tonsot Pathen ahi tin aphong doh e. \v 34 Hichun Abraham chu Phillistine muna chun phat sottah achengin ahi. \c 22 \s1 Abraham tahsan kisuh detpeh \p \v 1 Thil hijatpi kichai jouvin Pathen in Abraham chu ave patep in aman hitin aseiye, “Vo Abraham,” atile, hikoma kaum e Pakai ati. \x + \xo 22:1 \xt Heb 11:17-19\x* \v 2 Hichun Pathen in aseiye, “Nangailut tah na chapa changkhat seh Isaac chu pui jin lang Moriah gam'a chen kei man kahin seipeh ding molsang khat pen pen chunga chu pumgo thilto maicham adin pedoh tan,” ati. \x + \xo 22:2 \xt 2 Thusimbu 3:1\x* \v 3 Chuti chun Abraham chu jingkah matah in athoudoh in asanngan teni akigon tup in chule asoh pasal ni akipui'in achapa Isaac apuiyin, pumgo thilto agovamsa ding in thing akipoh in akipat doh in Pathen in aseipeh na mun chu ajon tai. \v 4 Ani thum chanan Abraham chu adah in aven ahile amun chu gal'a kon in amu tai. \v 5 Abraham'in asoh teni jah a aseiyin, “Nangni hikoma hin sangan toh ana um tauvin, keile ka chapa khulam akhun gache lhon tadinge, Pathen kaga hou lhon ding kahung kinung le vah lhon ding ahi.” \v 6 Abraham'in thinglom maicham a pumgo thilto halna ding chu Isaac apohsah in chule achempai achoi jin amani hiti chun akijot lhon in achelhon tai. \v 7 Chuin Isaac in apa Abraham jah'a “Hepa” atile Abraham'in jong “Hoijo kacha” ati, hichun Isaac in “Veteh mei le thinglom la aumtan, pumgo thilto kelngoi hoiba ham?” ati le. \v 8 Abraham'in adonbut in “Pathen ama tah in hin gong nante, kelngoi pumgo maicham adin, kachapa deitah,” hichun amani achebe lhon in ahi. \v 9 Pathen in Abraham aseipeh na mun ahung lhun lhon phat in Abraham chun maicham khat asem in, thinglom chu agol chan ajam'in chuin achapa Isaac chu aheltum in maicham chunga alup sah tai. \x + \xo 22:9 \xt Jac 2:21\x* \v 10 Hichun aman achem chu apaiya kon in aladon in, achapa chu sut agon akilam tai, \v 11 Hinlah vana konin Pakai vantil in “Abraham, Abraham” tin ahin kouvin ahile, Abraham'in “Pakai keima hikoma ka um'e,” ati. \v 12 Ama chun “chapang pa chunga na khut nalha lou hel ding, imacha jong nalo lou ding ahi, Ajeh chu Pathen na gin jeh-in nangman na chapa chang khat seh jeng jong keima adin na khut kih poi, tihi tun kichen tah in kahe doh tai,” ati. \v 13 Chuin Abraham adah doh in avet leh, “Vetan anung langa nanglom laha kelngoi chal khat akia kihen amun ahi,” hichun Abraham jong achen kelngoi chal chu aga kaiyin achapa khel chun maicham thilto chun atoh'in ahi. \v 14 Hijeh chun Abraham'in hiche mun chu Pathen in hin ngaito nante tin asahtai (Yahweh-Yireh), tuni geihin hiche “Pathen'in amolsang chung ah hin kingaito nante,” ti thuchih hi akisei jing nalaiye. \v 15 Pakai vantil chun vanna konin Abraham tin a nivei na a ahin koukit in ahi. \v 16 Hitin aseiye, “Keima ka tahsa tah a ka kihahsel ahitai, hitobang a thilhi nabol ngam jenga na chapa chang khat seh chunga khut kih louva napan jeng phat-in tin Pakaiyin aseiye. \x + \xo 22:16 \xt Heb 6:13,14\x* \v 17 Keiman kitah tah a phatthei ka boh ding nahi, chule na chilhahte chunga ahsi jat ka phahsah ding chule vadung panga neldi jat ka sosah ding nahi, na chilhah ten amelma teu kelkot ahin toupha diu ahiye. \x + \xo 22:17 \xt Heb 11:12\x* \v 18 Chule nangman ka thusei nangai jeh a leiset chunga namtin vaipi na son na chilhah te vanga phatthei hung kiboh ding ahiuve,” ati. \x + \xo 22:18 \xt Act 3:25\x* \v 19 Hichun Abraham'in asohpa kom langa ahung kinungle in, chuin amaho Beersheba lam ajon un, hichea chun Abraham chu Beersheba a aum tai. \s1 Nahor chilhah ho \p \v 20 Phat chomkhat jou chun Abraham chu thu aseipeh un Milcah jong hin nasopi pa Nahor to cha pasal phachompi ahing lhone. \v 21 Uz chu atahpen ahin, Buz hi anichan na ahin, Ram hingpa Kemuel ahin, \v 22 Chesed ahin, Hazo ahin, Pildash ahin, Jidlaph ahin chule Bethuel ahi uve,” ati. \v 23 Bethuel chun Rebekah ahing'e. Abraham sopipa Nahor chu Milcah cha hicheng get hi ana hin peh e. \v 24 Hicheng val in jong athai-kemnu amin Reumah kiti nu jong chun Tebah toh, Gaham toh, Tahash toh chule Maacah ana hing'e. \c 23 \s1 Abraham'in Sarah lhanmun achoh \p \v 1 Sarah chu kum jakhat le kum som ni le kum sagi jen ahing in, \v 2 Sarah chu Kiriath-arba kiti muna athi tan, hichu Hebron kiti Canaan gam sunga um ahi, hichun Abraham chu Sarah umlou jeh a lunghel le mitlhi long in achup in ahi. \v 3 Hichun ajinu long adalhah ding jeh in Hit mite ho kom a aseiyin, \v 4 “Keima gam chom mi kahin nangho lah a maljin bou kahi. Gambeh neo khat nei choh sah un, chuti le keiman ka jinu hi phaten kivui thei ing'e,” ati. \x + \xo 23:4 \xt Heb 11:9,13; Act 7:16\x* \v 5 Hit mite ho chun Abraham adonbut un, \v 6 Ja umtah kapu thuseiyu ngaiyin, nangma Pathen a leng chapa banga kei ho lah a uma keiho lhan khuh aphapen khat'a khun na thilong chu vui jeng in, ka lah uva mihem khat cha jong hi alhan khuh na itpeh a na thilong na vuisah lou ding aum poi,” atiuve. \v 7 Hichun Abraham ading doh in agamsung mipite Hite miho chu salam bol din abohkhup tai. \v 8 Abraham'in aseiyin, “Nangman nei kithopi nom kahen ahithei dingle Ephron Zohar chapa koma neisei peh uvin.” \v 9 “Ajeh chu agamgi chin a um ama Machpelah songlhan keo khu eipeh theiya ahile ken jong lhan muna kaman jing dingin nangho umpet tah hin aman alhingset in peng kate,” ati. \v 10 Ephron chu mipi lah a atou pet ahin, Abraham chu adonbut in midang hon jong athusei chu aja cheh un, Hite mite ho khopi sunga umjouse jah ah hitin aseiye. \v 11 “Hithei ponte ka Pakai,” tin Abraham chu adonbut'e, “Lungset tah in ka thusei hi ngaiyin, keiman ka gam sunga adam lai, atong lai, kapeh ding nahi. Tuhin mipi ho masanga nangma kapeh ding nahi, chule nangman naji nu alongdamsa navui thei ahi.” \v 12 Abraham chu agam mipiho masang a abohkhup kit in, \v 13 Hichun Abraham'in Ephron le mipi atou cheng ho jah'a aseikit in, “Hithei ponte, lungset tah in ngaiyun, nangho koma ka choh nom lheh e, keiman gam man chu ka peh lhing nom e, ka loinu longdamsa kavui thei na ding in,” ati. \v 14 Hichun Ephron in Abraham adonbut in, \v 15 Ka Pakai lungset tah in ngaiyin hiche gam man hi dangka jali ahiye, amavang eini golcha kingailut nahi mantam ahi? che inlang na loinu long damsa chu gavui tan ati. \v 16 Hichun Abraham chun Ephron in aseijat dangka jali chu apetan, hiche lai phat na kailhang thil man dung jui jin, thil kichoh dan ho chu Hit mite lah a tehse hon amu cheh uve. \v 17 Abraham'in Ephron koma gam Machpelah kiti Mamre koma um chu acho doh tai. Hiche mun in ahop chu ahile atong, adam sung, chule akoma thingphung um jouse jong ahi. \v 18 Abraham dinga chu anei agou ahitan, hichea chun Hit mite kelkot kom a chenghon jong ahe soh un ahi. \v 19 Phat chomkhat jouvin Abraham'in ajinu Sarah long Machpelah a Mamre koma Hebron kiti Canaan gamsunga avuitan ahi. \v 20 Aleimun le aleilaiya songlhan keo chu Hite miten alhan mun dingin Abraham achansah tauve. \c 24 \s1 Isaac jinu ding kipui \p \v 1 Abraham chu akum ahung tam lheh tan Pathenin hatah in anatoh na jouse ah phatthei aboh sohkeiye. \v 2 Chuin Abraham'in nikhat chu asohte lah a atahpen insung vaihom pa heng ah hitin aseiye, “Nakhut chu kaphei noiya koiyin lang naki hahsel ding ahi.” \v 3 Chuteng le Pakai van le leiset sempa min in ki hahsel in hichu nangman kamou ding hi Canaan gamsung tu a ichen nao muna konna hi nahin puilou ding ahi. \v 4 Hinlah nangma che inlang keima um nalui gam ka sopi holah a Isaac ji ding naga pui peh ding ahi ati. \v 5 Sohpan Abraham adonbut'in “Ijemtin numeinu chu keiho toh hiche gam'a kanung hinjui ding da tale ikalo ding hitam? Ahiloule keiman nachapa Isaac hi nangma hung kondoh na gam a chu kanung puikit thei ding ham?” ati. \v 6 Abraham'in adonbut'in “hoitah in gelchen in lang ka chapa vang kholam a patna na hin nung pui lou beh ding ahi.” \v 7 Pakai van Pathen kanam mite le kapa insunga kona eipui dohpa, ka penna gam'a patna eihin puidoh pan kitepna aneiyin hitin eina seipeh e, nangma chilhah te hiche gamhi kapeh ding na hiuve. \v 8 Hinlah numeinu chun na hinyui nomlou le nangma keima dan kitepna a kona ongthol na hitai, thil khat chu ahile ka chapa hilanga kon chun nahin nungpui lou ding ahi.” \v 9 Hichu Abraham sohpan apu Abraham malnoiya akhut akoiyin apun ahilna thudol ahin aki hahsel tai. \v 10 Hichun asohpa chun sangongsao som apupa Abraham kom ah alan thil mantam ajat jat apon Mesopotamia lama Nahor khopi jon din ache tai. \v 11 Aman sangongsao ho chu twi veina kotong koma khopi pam a akichol sah in nilhah langkai ahiphat in numei ho chu twi khai dingin ahung potdoh'un ahi. \v 12 Chuin Abraham sohpa chun, “O Pakai kapu Abraham Pathen, tunia neipi lhin sah na dingin na-angsunga kataove, kapu Abraham dingin khoto na hinneiyin.” \v 13 Vetan keima hiche twikhuh phunga hin kadinge, chule hiche khopi sunga miho chanute twi khaiya hung ding ahiuve. \v 14 Hichehi kangai chat ahi. Alah uva khatpen pen chu kadoh ding, lungset tah in nakhon a twi chu neidon sahin. Amanun hitia hi ahin donbut leh, heng'e, donin, chule na sangongsao ho jong keiman hin donsah ing'e! Hiche nu chu nangman Isaac inneipi a dinga nalhen doh hiding ahi. Hiche akon a chu keiman ichan geiya kapu chunga guitan lou ngailutna nachan ham ti kahet ding ahi. \v 15 Asohpa taona achai masang in Rebekah numei khangthah nu chun aleng kouva Twibel ahin pun ahung pot doh tan ahi, Amanu chu Bethuel chanu, Abraham sopipa Nahor le ajinu Milcah toh ahin lhon ahi. \v 16 Rebekah chu nungah melhoi vetnom nom a melhoi khat ahin, chule pasal tojong kitimat na neikha lou hel lai ahiye. Amanu chun Twikhuh sunga achelut in a twibel dimset in twi aga kithal in chu jouvin ahung kaldoh tai. \v 17 Abraham sohpa chu Rebekah kom lama alhai in hitin aseiye, “Lungset tah in nabel a twi chu themkhat neidon sah thei ding ham,” atile, \v 18 Rebekah in jong “Henge kapu nadon thei ma ma ahi,” chuin amanun a twi poh chu a lengkouva pat in ahin dom lhan Abraham sohpa chu adonsah tai. \v 19 Chuin Rebekah in twi adonsah jou chun, ana khongai tadin “Keiman na sangongsao ho ding jong twi gadom ta ding e ati, chule na sangongsao hon adon chim tokah sen keiman gathal peh ing'e,” ati. \v 20 Hichun Rebekah chu gangtah in atwi poh chu gancha ho twikong sunga alheilhan, twikhuh langa chun twithal dingin a lhaijel kit'in amapa sangongsao ho abonchauvin twi adon chim sah soh keiyin ahi. \v 21 Chuphat'in sohpan thipbeh in Rebekah umchan chu aven ama akingaiton Pakaiyin ka hung kholyin lona penhi a lolhin sah ding khat hitam, hilou ham tin phot chen ding gon Rebekah um chan chu thip behchan ave ave jeng in ahi. \v 22 Phat chomkhat jouvin sangongsao ho jousen twi ahin donva cheh tauvin, hichun sohpan sana bilba anah a budin ahin ladoh in chule sana chao jang ni lentah akhut cheng teni a bupeh din ahin ladoh tai. \v 23 Amapan adong tan, “Nangma hi koi chanu nahim? lungset tahin eihin donbut in, napa in mun a chu tujan kaki ngah thei diu ham?” ati. \v 24 Amanu'n adonbut in, “Keima hi Bethuel chanu kahi atin, kapu le kapi chu Nahor le Milcah ahi. \v 25 Henge, adih e, keihon chang pol tamtah kanei jun sangongsao ho neh thei ding, chule jin lhun in jong kanei uve,” ati. \v 26 Hichun sohpa abohkhup in Pakai Pathen athangvah tai. \v 27 Pathen vahchoiyin umhen, kapu pa Abraham Pathen atitai. “Pakaiyin a lungsetna longlou chule phatkim na kapu pa amusah tai, ajeh chu ahile imacha boina umlouva kapu sopite koma eipui lhungjel tai.” \v 28 Hichun khangthah nungahnu chu gangtah in a inlama alhai jel in ama chunga thilsoh um cheng a insung mite aga hetsah in ahi. \v 29 Rebekah chun sopi Laban aneiyin, amapa chun twikhuh kam'a chun ahung gamkon ho kimu pi din ahung tai. \v 30 Laban chun anah'a sana akiba a akhuta sana chaojang akibu chu amu tan, chuleh Rebekah in amaho chung chang thu asei chengse chu ajan, hichun ama alhaidoh pai jin twikhuh umna lama sangongsao ho nunga adin chu amun ahi. \v 31 Laban chun sohpa koma aseiye, “Hung in keiho kom a nage thei diu ahi, Pathen in phatthei abohsa teho khopam a iti nadin ding'u ham? Keima in a nangho gena ding mun aum e, chule na sangongsao te kol na ding jong gonsan aum'e.” \v 32 Hichun amapa chun Laban toh insung alut tauvin, Laban chun sangongsao ho chu alham lhan changpol ho apen aki choldo na diu, chuleh aneh diu jong twi jong sohpa ding, chule sangongsao hoiya pang ho dinga akeng kisop ngim na ding un apen ahi. \v 33 Hichun aneh diu an ahung kilui doh tan ahin Abraham sohpan aseiye, “Imacha kaneh nompoi kahung na ajeh kasei masang in,” aphai tin Laban in adon but in, “Neisei peh un” ati. \v 34 “Keima hi Abraham sohpa kahi,” tin aman asei tai. \v 35 Chule Pathen in kapu pa hi hatah in phatthei aboh in ama nei le gou jong ahao thei lheh tan ahi. Chule Pathen in kelngoi hon, le sa namkim jong anei sah tan, chule sana dangka le soh numei le pasal, sangongsao tamtah jong chule sangan tamtah apetan ahi. \v 36 Chuin kapu pa loinu Sarah chu akum ahung teh jou nung in, kapupa chapa pasal khat ahing in, kapu pan achapa chu anei agou jouse ama ape doh tai. \v 37 Hia chun kapu Abraham'in eikitep sah in, Aman hiti aseiye, “Nangman hiche ka chapa hi Canaan numei ho toh na kichen sah lou hel ding ahi.” \v 38 “Amavang ka pate kom langa, ka insung mite kom lang joh a nache a ka chapa Isaac ji ding nei gapui peh tan,” ati. \v 39 Hinlah keiman kapu ka donbut in “Keiman ipi kalo ding ham? numei khangthah keima toh hung kinung le ding ka mu thei lou leh kati'e. \v 40 Aman ei donbut'in, “Pakai ama umna limnoiya eiumpi pan avantil te nahin solpeh ding na kin jong thupitah a na lolhin sah ding ahi. Adih e! Hijeh a chu ka chapa aloinu ding keima insung miho lah a nahin pui tei ding ahi. \v 41 Hiche teng chule, keima a kona na ongthol ding ahitai. Kasopi ho lah a naga che a amahon a chanu u chu nangtoh hung ding anoplou ule hiche achu nangma na themmo tapoi. \v 42 Hijeh chun tun in, keima hilai twikhuh mun a hin ka touve, O Pakai, kapu pa Abraham Pathen tuchung hi ka hung ki gonna kin hi lungset tahin neilo lhin sah in kati'e. \v 43 Ven, keima hilaiya twikhuh koma kadin pet ahi, numei khangthah hon hiche twikhuh a twi thal a ahung teng ule hitia hi kasei ding, lungset tahin na khon na chun twi themkhat nei donsah thei ding ham? \v 44 Ama nun henge ati a chule keiman na sangongsao ho jouse jong twi ka donsah soh ding ahin tileh amanu chu kapupa chapa Isaac ji ding in nei petai tia ka lah ding ahi tai. \v 45 Keiman ka lungthima katao chai masang in Rebekah in alengkou va twibel ahin pun twikhuh lam ahin jon in, hichun keiman amanu jah'a hitin kaseiye, lungset tah in don ding twi neipen kati'e. \v 46 Hichun Rebekah in jong gangtah in a lengkouva twibel a twi aput chu ahin domlhan hitin asei tai. Henge aphai, twi nadon thei ahiye chule keiman nagancha Sangongsao ho jouse jong twi donva sah cheh nange ati, hichun ken jong ka don in, a sangongsao ho jong abonchauvin twi avahva cheh in ahi. \v 47 Hichun keiman ka dong in nangma hi koi chanu nahim katile aman eidonbut'in, “Bethuel chanu kahin Nahor le Milcah chu kapu le kapi ahi, hichea chu keiman anah a sana bilba kaba peh a akhut teni a sana chaojang kabu peh ahi,” ati. \v 48 Hichun keima ka kun in ka boh khup in Pakai kavah choiye, kapu pa Abraham Pathen chu, Ajeh chu Pathen in lolhing tah in eipui jin ama sopi atute kom lama achapa ji puithei ding muna kaum tah jeh in ati. \v 49 Neisei peh in, nangman kilungset na longlou chule kingailut phot chetna hi kapu pa nasuh bulhit sah ding ham? ahilou leh ipi neilo ding ham? hiche teng chule keiman aban bolbe ding chu kigel tang kate. \v 50 Hichun Bethual le Laban in adonbut lhon in, “Pathen in hikoma hi na hin pui uchu ka nom e keima ho emacha seibe ding kahe pouve.” \v 51 Rebekah hi kipui jun che tauvin nadei ma bang in na pupa chapa inneipi din kipui tauvin, Pathen in nahin puiji mabang in atilhone. \v 52 Abraham sohpan hiche thu kisei ho jouse chu ajah phat chun tol'a abohkhup in Pathen a thangvah tai. \v 53 Hichun Abraham sohpan dangka sum eng chule sana khivui, pon mantam ho chu Rebekah apeuvin, hiche tilou chun thil thupi mantam tah Laban le anu jong apen ahi. \v 54 Hichun amahon an ane khomun Abraham sohpa le ahin lhonpi ho jouse hiche jan chun ageh un, Hinlah jingkah matah in, Abraham sohpan hitin aseiye, “Ka pupa koma kinungle din neisol tauvin,” ati. \v 55 Amavang Laban le anun, “Rebekah chu nisom tobang aum be ding in adei lhon nalaiye. Hiche jouteng amanu chethei tante,” atiuve. \v 56 Ahin sohpan nei ni chon sah sah hih un, ajeh chu ka Pakai ka hung na kin lenpen tah hi eilo lhin sah peh ahi tai. Lungset tah in kapu pa koma din eiki nungle sah tauvin. \v 57 “Aphai,” ati uvin, “Keima hon Rebekah kouvu tin dong ute aman ipi agel em.” \v 58 Hichun amahon Rebekah akou vun, “Amapa toh'in nache ding hitam,” tin adong uve. Chuin ama nun adonbut in “Henge kache ding ahi,” ati. \v 59 Hichun amahon damsel tauvin tin Rebekah chu alhau vin, Abraham sohpa toh ahin kilhonpi hotoh asol tauvin ahi. Rebekah chu aneova patna ahin sasah nu jong asol peh thauvin amanu toh kilhon ding ahi. \v 60 Amaho Rebekah in adalhah kon un hitin phatthei aboh un “Ka sahtah u sopinu nangman mi asang sang hin hing inlang, na chilhah te jong hat jing'u hen. Amahon amelma teu kelkot hinkal lhah jing'u hen,” atiuve. \v 61 Hichun Rebekah le asoh numei ho chu sangonsao chunga kaldoh un, Abraham sohpa nung chu ajui tauve, Hiti chun Abraham soh pan Rebekah chu apuiyun ahung tauve. \v 62 Hiche petna chu Isaac chu Beerlahai-roi japat achenna mun Negev lama ahung kinungle pettah ahi. \v 63 Nilhah khat Isaac chu avah len atao dinga ache le pet in phailei lam agahven ahile sangong-sang ho ahung chu amun ahi. \v 64 Chuin Rebekah agah khodah in ahile Isaac amuphat in sangongsao chunga kon in ahung kum lha tai. \v 65 “Koiham khulanga phailei lama vahle a eiho eigal dot'u khu,” tin Rebekah'in sohpa chu adongtan ahi. Chuin Abraham sohpan adonbut'in “Ama khu kapupa ahi,” hichun Rebekah'in adel alan akikhu khume. \v 66 Hichun sohpan Isaac chu ima jouse thusoh ho chu asei peh tan ahi. \v 67 Chuin Isaac in Rebekah chu anu Sarah ponbuh in na ahin puilut in, aman Rebekah chu aji din asang tan hatah in alungset in, amanu chu Isaac anun adalhah jou alung hem na jouse jong amil tai. \c 25 \s1 Keturah guija peng Abraham chillhah ho \p \v 1 Abraham'in ji numei khat aneibe kit in, amanu min chu Keturah ahi. \v 2 Amanu chun cha hicheng hi ahing in, amaho se chu Zimran ahin, Jokshan ahin, Medan ahin, Ishbak ahin, chule Shuak ahiuvin; \v 3 Jokshan chun Sheba le Dedan ahingin, Dedan chilhah ho chu ahile Assurite ho ahin, Leteshite ho ahin, chule Leumimite jouse jong ahiuve. \v 4 Midian chate ho chu Ephah ahin, Epher ahin, Hannoch ahin, Abida ahin chule Eldaah amaho jouse hi Abraham cha Keturah a konna peng ahiuve. \v 5 Chule Abraham'in anei jouse achapa Isaac chu apetan ahi. \v 6 Amavang Abraham'in athi masang in aji kopte cha ho jouse jong thilpeh anei soh keiyin chule nisolam gamma abon'un aki in chonsah tai. \s1 Abraham thi le akivui \p \v 7 Abraham chu kum jakhat le kum som sagi le kum nga alhing in; \v 8 Hichun Abraham kum sottah ahing in lolhing tah in ahinkho amang in aleiset hinkho abeitai, chuin ama apu apa amite to akivui thatai. \v 9 Chule achate ni Isaac le Ishmael in apa lhon Abraham chu songlhan keova Machpelah achun avui lhon tai. Hichu Mamre kom ahin hiche mun chu Ephron chapa Zohar Hittites ho komma kicho doh anahi. \v 10 Hiche gam hi Abraham'in Hite mite ho koma a inneipi Sarah kivuina dinga ana choh doh mun chu ahi. \x + \xo 25:10 \xt Semtilbu 23:3-16\x* \v 11 Abraham thijou chun, Pathen in hatah in Isaac chu Beerlahoi-roi Negev mun a phatthei abohtan ahi. \s1 Ishmael chilhah ho \p \v 12 Hiche hohi Ishmael chilhah Abraham chapa Hagar a kona hung peng Egypt mite numei Sarah sohnu akon ahi. \v 13 Anoija hohi Ishmael chilhah amin, anam, aphung dungyui ja kipe, apeng masa penpa Nebaioth ahin, Kedar ahin, Adbeel ahin, Mibsam ahin, \v 14 Mishma ahin, Damah ahin, Masah ahin, \v 15 Hadard ahin, Tema ahin, Jetur ahin Naphish ahin chule Kedarmah hicheng hi ahiuve. \v 16 Hichengse hi Ishmael chapate ahiuvin, aminu jong akhotin a kisem a chuleh a ngahmun dung-juiya akilah le aphung khaijin haosa chapa cheh som le ni alhing uve. \v 17 Chule Ishmael chu kum jakhat le kum somthum le kum sagi ahing in, chuin ama aleiset hinkho abeitan hichun apu apate along lup naova ama jong akichol dotai. \v 18 Chule Ishmael chilhahte chun gam leiset Havilah apat Shur chan gei alodim un, hiche hi Assyria gam jotna Egypt gamto kinai Asshur ahung kipan ahi. Amaho chu asopi ule nao hotoh kivet dagunset in ana umjing uve. \s1 Esau le Jacob pen \p \v 19 Hiche hi Isaac Abraham chapa insung chilhah thusim ahi. \v 20 Chuin Isaac kum som li alhin in aji ding in Rebekah Paddan- Ram gam'a Bethuel chanu Aramean mi Laban sopinu chu a kipuiyin ahi. \v 21 Isaac ajinu ding in Pathen heng'a ataovin ahi, ajeh chu aching in cha neilouva aum phat in, hichun Pathen'in Isaac taona chu asan pehtan ahile Rebekah chu ahung kikopmo tan naosen ni ahung kijil tan ahi. \v 22 Hinlah naosen teni chu anu naobu sunga ahung kiboi jing lhonin hichun amanu Pathen dong dingin achen hiche hi itidan ham? ati. \v 23 Pathen in amanu ahoulim pi in “ naobu sunga naocha teni chu nampi ni hung hiding hiche nam teni hi abulla patna hung kitoh mo peh lhon ding ahi, nam teni lah a khat hung hat intin, nacha teni lah a aupan anaopa chu ahin jenle ding ahi”. \x + \xo 25:23 \xt Rm 9:12\x* \v 24 Chuin naonei na ding phat ahung lhin chun Rebekah in naoni avop chu ahin kihet chen bep'in ahi. \v 25 Chuin ahung peng masa pachu asanin atahsa pumpi chu amul in atom in hichun ama chu Esau asah tauvin ahi. \v 26 Phat chomkhat jou chun asopipa ahung peng lhatan akhut teni a chun a upa keng atuh chah kheh in, Hichea chu amapa min chu Jacob asah un, ajinun amani ahin peh pet hin Isaac chu kum som gup ana lhingtai. \s1 Esau in'a upa hina akijoh \p \v 27 Chapang teni chu ahung khanglen lhonin, Esau chu gamleng sakap them gam vahmi ahung hikhan, Jacob vang chu mi mong khat ahin pondal buh a umjing mi ahi. \v 28 Isaac in Esau chu hatah in angailun ahi, Ajeh chu asa delsa ahin poh lut aneh jing jeh in, Hinlahh Rebekah in Jacob chu alungset lheh in ahi. \v 29 Nikhat chu Jacob in changchim ahon pet in Esau chu agamlen na a konin ahung lhung in, nasa tahin agil akeltan atha alhasam lheh tan ahi. \v 30 Hijeh chun Esau in Jacob jah ahitin asei tai, “Kagil akel valtai na changchim hon salenglung chu them khat neipe tan” ati. Hijeh a chu amapa min Edom kisah ahi. \v 31 Aphai, tin Jacob in adonbut in, “Amasa pen in na upat nahina chu neipe doh tan,” ati. \v 32 Esau in hitin aseiye, “Keima gilkella thi dinga um ka hitan hiche mi upa chu ipi kaphat chom pi ding ham?” \v 33 Jacob in asei kit in, “Amasa pen a naki hahsel angaiye,” hichun Esau chu aki hahsel tan mi upa ahina chu Jacob komma akijoh doh tai. \x + \xo 25:33 \xt Heb 12:16\x* \v 34 Hichun Jacob in Esau chu changlhah toh chang-noi apetan hichun aman anevan adon chim set'in akithou doh in achetai, Hichun Esau in mi upa ahina chu akijoh dohtai. \c 26 \s1 Isaac le Abimelech \p \v 1 Chuin gamsunga chun nasatah in kel ahung lhatan, hiche kel lhah chu Abraham damlaiya ahah tabang in, Isaac chu Gerar langa Philistine lengpa Abimelech heng a ache tai. \v 2 Chuin Pathen in Isaac chu ahou limpin hitin aseiye, “Keima thusei ngaiyin, Egypt langa nache thei lou ding ahi. \v 3 Chule nangma hiche gam a hin gampam kholyin mi bang in um'in keiman hatah a phatthei kaboh ding nahi. Chule gam jouse hi nangma le na chilhahte jouse kapeh ding nahi, Ajeh chu keiman napa Abraham komma kaki hahselna kamolso tei ding ahi. \x + \xo 26:3 \xt Semtilbu 22:16-18\x* \v 4 Keiman na chilhahte van chunga ahsite jat banga kapun sah ding, hiche gam ho jouse hi kapeh ding, chule nangma chilhahte a konna vannoi mi jouse phatthei kaboh ding ahi. \v 5 Hiche ho jouse hi kabol ding ahi. Ajeh chu Abraham'in kathu angaiyin, kathu lhahna ahin, ka thupeh ahin, ka chondan thu ahin, chule ka danthu a nitsoh keiyin ahi. \v 6 Hichun Isaac Gerar gamma acheng tan ahi. \v 7 Hiche gamma cheng miho chun Isaac jinu Rebekah chu koi ham tia adoh ule aman adonbut in, “Kasopinu ahi ati peh e,” ajeh chu hiche miho hin Rebekah jeh hin, “Keima eitha lo get uvinte tia anagel jeh a ka sopinu ahi anati ahiye. Ajeh chu amanu amelhoi jeh ahi.” \x + \xo 26:7 \xt Semtilbu 12:13; 20:2\x* \v 8 Hinlah ni phabep jou chun Abimelech Phalistines lengpan bangkot a kon agahven ahile vetan Isaac in Rebekah aji bol'a akinoupi pet amudoh tai. \v 9 Hichun gang tah in Abimelech in Isaac chu akouvin, “Amanu chu na jinu hilou ham? ibola amanu chu ka sopinu ahe tia nasei ham?” Isaac in adonbut in, “Ka seina ajeh chu ahile ka innneipi jeh a koi tabang khat in eitha lo ding ham kati ahi.” \v 10 Abimelech in aseiye, “Ipi dinga hiti pia chu neibol'u hitam? ilou themkhat in ka mite lah a khat touvin na jinu chu ana kipui hen ana luppi kha ta hen lang hileh nangma jeh a kei hon chonset lentah a neilhah sah ding'u hita chula em.” \v 11 Hichun Abimelech in danpi khat asem in mipi jouse henga aphong doh in ahi, “Koihi jong leh hiche mipa hihen ajinu hijong le ahin tongkha asuse aum leh thina chan a gotna kipe ding ahi.” \v 12 Hiche kum chun Isaac in muchi akitun ahile kum dang sang in ajat jakhat val jena tamjon aki-aat e, hiti chun Pakaiyin ama phatthei ana boh'e. \v 13 Chua kon chun Isaac chu neile gou in ahung hao doh tan, anei le agou hatah in apun be cheh, apun be cheh jeng in ahi. \v 14 Hitobang chun neile gou keu hilouvin kelngoi jong, keltah jong, bonghon jong chule soh le kol jong tamtah ahin neitan, hiche ho jeh hin Phalistine miten nasatah in ahung engse tauvin ahi. \v 15 Hichun Phalistine miho chu athangthip jeh'un Isaac twikhuh jouse chu abonchan asuhbing peh tauvin ahi. Hiche twikhuh ho sese hi apa Abraham adamlaiya asohten ana laihou chu ahi. \v 16 Chuin Abimelech in achaina in Isaac komma aseiye, “Nangma keiho komma kon in chedoh tan ajeh chu nangma keiho sang in natha lhing jotai,” ati. \v 17 Hichun Isaac chu amaho komma kon in achen Gerar phaicham ah amaho ponbuh akison uvin hiche mun achun aching tauve. \v 18 Chuin Isaac in Apa Abraham thi jouva Palestine mipiten ana huhbing peh'u twikhuh ho sese chu alai hong kit'in apa Abraham'in ana minsah twikhuh min ho chu avel sah kit in asem hoisah kit tai. \v 19 Isaac sohten Gerar phaicham chu twikhuh alai uva ahile twisam phungkhat alai doh tauve. \v 20 Ahin Gerar gamma kelngoi chinghon Isaac kelngoi chingho komma chun “hiche twikhuh hi keiho twikhuh ahi,” atiuvin a kinelpi tauvin ahi; hichun Isaac in hiche twikhuh chu “Esek” asah'in hichun avetsah chu “Kiboina mun,” tina ahi. \v 21 Hichun Isaac sohten twikhuh chom dang khat alai kit'un ahile hiche mun jong chu boina ahung um kittan hichun Isaac in “Sitnah” (Tichu kitomona mun tina ahi) asah tan ahi. \v 22 Chuin Isaac in hiche mun chu adalhan akichon in twikhuh chom beh khat alai kit in ahile hiche mun a vang chun akinahpi tapouvin ahi, hijeh chun Isaac in hiche mun chu “Rehoboth” asah tai. “Ajeh chu tun vang Pathen in eiho ding in gam eihon peh tauve, agamsung ahin eiho cha le nao vin pungjal tauhite,” ati. \v 23 Hiche mun a pat chun Isaac in Beersheba ah akichon kittai. \v 24 Hiche jan lele chun Isaac henga Pathen ahung kilah in “Keima napa Abraham Pathen chu kahi, Imacha gichat na nei hih behin ajeh chu keiman nangma ka umpi jing nai, chule phatthei ka boh ding nahi, nason nachilhah te jong hatah a ka punsah ding amaho nam lentah ka soding ahi. Hiche hohi kasuh bulhing ding ahi. Ajeh chu ka sohpa Abraham koma kana kitep nasa ahi.” \v 25 Hichun Isaac in hiche mun achun maicham asem in Pathen ahou tai, chule aman aponbuh jong asongdoh kit in asohten twikhuh khat alaikit un ahi. \v 26 Ni khat chu Abimelech jong Gerar gamma pat na semangpa Ahuzzath chule asepai lamkai Phicol akipuiyin Isaac to kimuto dingin ahungtai. \x + \xo 26:26 \xt Semtilbu 21:22\x* \v 27 Isaac in amaho chu adong in, “Ipi dinga ka henga hung nahiuven nei vetda uva nagam uva patna neino doh hitalou ham?” ana ti. \v 28 Ama hon adon but'un, “Keihon Pathen in nangma na umpi hi phatechan kamu chen tauve. Hijeh chun nangho le keiho kikah a kihou cham ding kanom ui, chule ikah uva kitepna khat sem kanom uve. \v 29 Ahi theile ki hou cham na inei thei ding'u dei aum lheh e, keima hon jong nangho chunga imacha bolse pou ving'e, kei hon nang ho ka ngailu jing uve. Chule lung damsel a kasol doh joh nahiuve. Ven! tun nangho Pathen in nasatah in phatthei naboh tauve. \v 30 Hichun Isaac in kinopto na ankong nehkhom na asem in amahon abonchauvin anekhom un adonkhom un ahi. \v 31 Ajing in jingpi matah in akithou’ un amaho khat khat in kitepna anei uvin, hichun Isaac in amaho chu a in lam uva asolkit tan, amaho jong lunglhai sel in akinung le tauve. \v 32 Hiche ni ma ma chun Isaac sohten twisam thah khat alai doh'u chu thu ahung peuvin amahon aseiyun, “Keihon twisam thah khat kamu uve,” ahung tiuve. \v 33 Hichun Isaac in twisam thah chu Shebath asah tai. (Shebath tichu kinoptona tina ahi) Hiche nia patna chu tuni gei a hi Beershiba khopi kiti ahiye. \v 34 Esau chu kum som li alhin chun Hit mite numei Beeri Judith le Hit mi mama Elon chanu Basemath chu ji ding in akipui jin ahi. \v 35 Amavang Esau ji teni chu Isaac le Rebekah din thoh lel aum lheh jeng lhon in ahi. \c 27 \s1 Jacob in Isaac phatthei aboh \p \v 1 Ateh a kho amu chen lou nung hin nikhat hi Isaac in achapa alenjo pachu akouve. \v 2 “Ka chapa! Keima hi ateh kahi tai, Itih thiding kahim kasei thei tapoi, \v 3 Hijeh chun tun nangma kigong in lang na man chah nathalpi kigot inlang gamlah a kei ding sa gakap'in, \v 4 Chuteng le keiman kadu lamtah in hin lhonin lang hinchoi jin keiman kaneh ding chuteng le nangma hi kahinkho abei masanga phatthei kaboh ding nahi ati. \v 5 Ahin Isaac le Esau kihou na chu Rebekah'in guhthim chan ana ngai jin hichun Esau chu gamleng ding a akon doh phat in; \v 6 Rebekah in Jacob jah'a hitin aseiye, “Ngaijin napa Isaac in na upa Esau hitin ahoulimpi kaja'e,” ati. \v 7 “Sa neiga delpeh inlang kadu lamtah in hinhon in lang hinchoi in keiman ne ingting chule Pathen masanga phatthei kaboh ding nahi, kahinkho abei masang in,” ati. \v 8 Hijeh chun tun kachapa ka thusei hi phatechan ngaiyin kathu sei hohi najui ding ahi. \v 9 “Nangma kelngoi hon lah a gachen lang ahoitah cheh anouni hinkai jin chuteng le keiman napa dulam tah a kahon peh ding, \v 10 Hiche teng chule nangman napa komma nachoi ding aman aneh a aneh jou teng phatthei na boh ding ahi, ama ahinkho adampet ahi,” ati. \v 11 Ahin Jacob in anu Rebekah adonbut in ajah'a, “Vetem in ka upa Esau a tichung amul in ahin keima vou nem a timul lou ka hi. \v 12 I kati ding ham? kapa in eihin jut le ta le jou a kabol ahin hetdoh leh koi phatthei chan sanga sapset na joh kachan joh ding ahi,” ati. \v 13 Hinlah anu Rebekah in adonbut in, “Sapsetna ho aumle keiman abon'in keiman kipoh tang kate ati, chapa bol in ka ti hohi na bol angaiye, che inlang kelngoi chu ka henga hin kailut loiyin ati!” \v 14 Hichun Jacob jong achen kelngoi chu anu kom'a ahin kailut tai. Chuin anun jong apa dulam tah in ahon peh tai. \v 15 Hichun Esau von holah a aphapen chu insunga kon in agala doh in achapa aneojo pa Jacob chu avonpeh tan ahi. \v 16 Chule kelngoi nou teni mulchu akhut teni le angong amul bei lai achun atom peh in ahi. \v 17 Hichun Rebekah in sa twitah a ahon chule changlhah ama semsa chu achapa Jacob khut a apetan ahi. \v 18 Hichun Jacob in changlhah le kelsa chu apa aga pen “Hepa” atileh aman jong “Hoiyo koipen nahim ka chapa?” \v 19 Jacob'in a donbut in, “Keima Esau na chapa apeng masa chu kahi,” ati. “Keiman kahin subulhit tai nei nganse na chu lungset tah in kithou inlang ka hin choi sa twitah a kihon hi ne inlang phatthei neiboh tan,” ati. \v 20 Chuin Isaac in achapa chu adonbut in, “Iti dan ham? man gangtah in nahin vaidoh loijen in ka chapa atile aman jong adonbut in Pakai na Pathen in gangtah a eihin lolhin sah ahi bouve,” ati. \v 21 Hichun Isaac in Jacob henga, “Hung ki khin nai jin katham phah thei nadin, nangma hi ka chapa Esau nahi mong nam nahi lou ham na jutle tem inge. \v 22 Hijeh chun Jacob in apa Isaac anailut in ahile ahin jutle tan ahi, a awso hila Jacob awso ahin, akhut teni vang hi Esau khut ahi ngal in atin ahi. \v 23 Amavang Jacob ahi chu ahetchen thei lou ahitai, ajeh chu Jacob khut chu a upa Esau khut tobanga mul ahijeh'in hichun Isaac chun Jacob chu phatthei abohtan ahi. \v 24 Isaac in adong pha kit leuvin, “Nangma hi kachapa Esau nahi mong hinam? atile, Jacob in adonbut in “Ka hinai,” ati. \v 25 Chuphat in Isaac in aseiye, “Ka henga hindom naitan nangma phatthei kaboh thei na dingin kachapan gangtah a naga mat sa na hon chu ne ing kate,” ati, chuin Jacob in ahin doppeh phat in anen chule lengpitwi jong ahin dop peh in ahile Isaac chun adon tai. \v 26 Hichun apa Isaac chun ajah a “eihin nailut in lang neihin bengchop tem in ka chapa,” atile, \v 27 Jacob'in anai phei jin apa chu abengchop tai, chuin Isaac kivonna ho gimnam chu anah le len chuin achapa chu phatthei aboh in hitin aseiye, “Vetan kachapa gimnam hi Pakai phatthei bohsa gamlah gimnam abang'e. \x + \xo 27:27 \xt Heb 11:20\x* \v 28 Tun Pakai Pathen in vana kon in daitwi na chap jing hen, leiset'a leipha lai lai nachan sah jing hen; chule chang le mim chule juning ninglhin sah jing hen. \v 29 Nam simsen lou vin naja hen chule mihem tamtah nangma noija kun cheh hen lang, nasopi ho chunga vai hin hom jing in lang; nanu sunga peng doh pasal jouse jong na henga kun cheh uhen. Nangma na gaosapte chu gaosap chang hen, chule nangma phatthei na bohte chu phattheiboh chang hen!” ati. \x + \xo 27:29 \xt Semtilbu 12:3\x* \v 30 Isaac in Jacob phatthei aboh chai chai jin; Jacob in apa angsung agah dalhah ding kon chet in a upa Esau chu agam lena a kon in ahung lhung pai jeng tai. \v 31 Chuin Esau in jong nehding a althet in ahon peh in apa henga ahin dop peh apa jah a aseitai. “Hepa hung kithou in lang na hai hai pet'a phatthei neiboh na ding in na chapa thasa hi hung ne o!” ati. \v 32 Ahin Isaac in adonbut in, “Nang koi nahim? Esau in adonbut in, “Na chapa apeng masa Esau kahi,” ati. \v 33 Isaac hatah in ati akithing tan aseiye, “Koiham Ijo langa hin dom a hung achu, keiman ama hin dop chu kana ne tai. Nangma hung lhun masang jep chun phatthei jong ka boh jou tai; phatthei na jouse jong ama achang jou tai.” \v 34 Chuin Esau in apa thusei jouse chu angai chai sohhel phat'in Esau jong ha kan akap'in hatah in alunghang in apa komma atao kit'in, “Hepa keima jong phatthei nei boh teitei in ong,” ati. \v 35 Hinlah Isaac in aseiye, “Na sopipa ahung in eihung lhem lha tai, nang phatthei na chan ding jouse nalah peh gam tai.” \v 36 Esau in adonbut in, “Hiche jeh a chu amin Jacob kisah hitei jinte ong? Ajeh chu aman nivei jen eilhep lhah ahitai, phat masa in ka upat hina eina lah peh in, tun ka phatthei chan ding ana kilah doh kit e, atin hichun keiya dinga phatthei khat beh jong neina khen pehlou hitam?” atile. \x + \xo 27:36 \xt Semtilbu 25:29-34\x* \v 37 Isaac in Esau adonbut in, “keiman Jacob chu nangma chunga vaihom ding in ka koi tai, chule asopite jouse ama noija kun cheh diu, chule chang le mim ahin, juning ahin, haothei na jong kapeh ahitai,tua hijat nunga nangma ipi kabolpeh thei nahlai ding ham kachapa?” atitai. \v 38 Ahi vang'in Esau in apa jah a “O hepa phatthei na khat chabeh jong umlou hitam? phatthei neiboh teitei yin ong Hepa!” atin apeng in akap tai. \x + \xo 27:38 \xt Heb 12:17\x* \v 39 Chuin apa Isaac in ahoupin ajah a “Nangma leichung phalou lah lah a cheng ding na hitan, chule van daitwi in jong hin chap khata ponte. \x + \xo 27:39 \xt Heb 11:20\x* \v 40 Nangma na chemjam a naki vahding chule na sopipa noija na um ding ahin nangma na hung ki- ondoh teng vangleh nangong chang'a kona ama namkol chu na pai lhah ding ahi tai,” ati. \x + \xo 27:40 \xt Semtilbu 36:8; 2 Lengte 8:20\x* \s1 Haran gam'a Jacob kisol mang \p \v 41 Hiche phat a pat chun Esau in Jacob chu hatah in ahin vetda pan ahi tai; ajeh chu apa Isaac in phatthei na jouse Jacob aboh jeh ahi. Chule Esau in alung thim sunga hitin agel tan, “Kapa hin nikho jong hi sotta pon tin a kichai teng le keiman ka naopa Jacob hi ka tha ding ahi,” ati. \v 42 Ahin achapa alenjo Esau lungthim tohgon jouse chu Rebekah jah a aki seidoh khatan ahin Rebekah in mi asol'in achapa neojopa Jacob chu aga kousah in ajah a asei pehtai, “Ngaiyin na upa Esau khun nang thana ding in lungthim tohgon anei tai, \v 43 Chapa chingthei tah in ngai jin, tun kigong inlang kasopipa Laban kom Haran langa jam tan. \v 44 Hiche mun achun ni ejat hijong leh ga umtan na upa Esau lungdam kahsen. \v 45 Ama ahung lungdam a nabolset naho asuhmil hel'a ahung lungdam mong mong teng leh keiman mi hinsol ing ting nahung holdoh sah nang'e. Nang ni ucha nikhat a na manthah lhon ding ka nompoi. \v 46 Hichun Rebekah in Isaac komma aseiye, “Keiman hiche Hit mite numei ho kathei chim behset jeng tai, Ijem tin Jacob in hiche numei ho jin ahin kipui kit ding ka gel thei poi kathi lo tei ding ahi,” ati. \c 28 \s1 Esau le Mahalath kichen \p \v 1 Hichun Isaac in Jacob akouvin, phatthei aboh-in chule athu lhah in ajah a hitin aseiye, “Nangman hiche Canaan numei hohi jia nakipui thei louhel ding ahi; \v 2 Hijeh chun gangtah in kipatdoh in lang Padan-Ram a nanu upa Bethuel in a chen chukom akon chun nanu sopipa Laban Chanute joh ga kipuitan. \v 3 Pa Pathen in phatthei naboh hen lang nacha nanao tha lhinsah hen, na punsah hen, chule amaho chu nam lentah hung himaiyu hen. \v 4 Pathen in nangma le nachilhahte chunga phatthei naboh uhen, napu Abraham kom a anaki tepna ho chu tua nangma na khopem nagam jong hi nahin losoh ding ahi, Ajeh chu Pathen in Abraham ana pehsa ahitai. \x + \xo 28:4 \xt Semtilbu 17:4-8\x* \v 5 Chule Isaac in Jacob chu asol mang tai, ama jong Padan-Ram langa Jacob le Esau hingnu Rebekah sopipa Syrian mi Bethuel chapa Laban henga ache tai. \v 6 Esau in ahechen tai apa Isaac in Jacob phatthei aboh a Padan-Ram langa numei ji a gakipui dinga a phatsah a, chule phatthei aboh pet'a agihsal a “nangman hiche Canaan numei ho ji a naki pui thei lou ding ahi,” tia asei peh jong aja tai. \v 7 Chule Jacob in apa le anu thu angaiya Padan-Ram lam ah achetai. \v 8 Chule Esau chun apa Isaac in Canaan numei ho chunga a lunglhai poi ti ahe chen tai. \v 9 Hichun Esau jong apu Ishmael henga achen Abraham chapa Ishmael chanu Nebaioth sopinu Mahalath chu aji masa teni belap ding in aga kipui ben ahi. \s1 Bethel'a Jacob mang \p \v 10 Chule Jacob in Beersheba chu adalhan Haran lang ajon tai. \v 11 Hiti chun gamkim lai khat ahung geidon hin nisan alhum den tai, hichun ama jong jan chun chukom muna ageh dentai, age na muna songho khat chu alan lukhap in aneiyin alumden tai. \v 12 Ama hiti chun alup lhah chun amang a kalbi saotah akido amun leiset apat vantham jol geiya kidolut amun, hichun Jacob in Pakai vantilte akaltou akumsuh jing u chu amun ahi. \x + \xo 28:12 \xt Jn 1:51\x* \v 13 Chule kalbi achung langa chun Pakai adding in hitin aseiye, “Keima Pakai Pathen napu Abraham Pathen napa Isaac Pathen kahi. Tua naki choldo na mun hohi nangma leh nachilhahte kapeh doh ahitai. \x + \xo 28:13 \xt Semtilbu 13:14,15\x* \v 14 Na chilhahte chu tol'a leivui ja kaphahsah ding amaho chun solam, lhumlam, sahlam, lhanglam aboncha ahin lodim soh dingu ahi, chule leiset chunga nangma le na insung mite jeh a vannoi phatthei kaboh ding ahi. \x + \xo 28:14 \xt Semtilbu 12:3; 22:18\x* \v 15 Itihchan hi jongle nangma ka umpi jing ding nache nachan a nikhat teng hiche gam'a hi kahin nung pui lut kit ding nahi, ajeh chu kaki tepna jouse ka suhbulhit masangse a donlouva ka koi louhel ding nahi. \v 16 Hichun Jacob a emutna kona ahung khang doh in hitin aseiye, “Hikom ahin Pathen a um mong'e tihi kana hetphah lou ahi.” \v 17 Hinlah ama chu tijatnan adim in hitin aseiye, “Hiche lai mun hi Pathen in ahiloule thildang imacha ahi tapoi; chujong le hiche lai hi van gam kelkot phung ahi bouve,” ati. \v 18 Hichun Jacob jingkah matah in athouvin alukhap song chu alan khom phun aphut'in achunga chun thao twi asun khum in ahi. \v 19 Hiche mun chu Bethel asah tai, hichun avetsah chu Pathen hou in tina ahi; phat masalai chun Luz tin ana kihei. \v 20 Hichun Jacob in kigahna khat aneiyin, “Keima Pathen in ei umpi jing le kakhol jinna hi kaneh ding bu chuleh sil le chen eipeh ding ahi,” ati. \v 21 Chule keima kapa in damsel a ei nungpui lhung kitleh ama chu ka Pakai Pathen dihtah mong ahi tia ding det kahitai. \v 22 Chule hiche song khomphu a ka phudoh hi Pathen hou na in kiti ding ahi. Chuleh Pathen in eipeh jouse hi hopsom a hopkhat nangma kapeh ding ahi ati. \c 29 \s1 Jacob in Rachel amudoh \p \v 1 Hichun Jacob akhol che chu abanjom in solam mite gam chu ahung lhung tai. \v 2 Chuin aman agah ven ahile loulai a Twisam amun akomma chun kelngoi hon loi thum'a akol jong amun hiche gancha ho chu twikulla don ding twi ngah ahiuve, chule twisam chu songpi lentah in adal khum ahi. \v 3 Hitia chu kelngoi hon ho abonna ahung kisuh kimteng uleh kelngoi ching hon twikhuh kamsin songpi chu akhin doh jiuva kelngoi te twi achip sah jiuva achipva teng ule song chu akikoi na ngai ngai twikhuh kam a chu ale khin lut kit jiu ahi. \v 4 Chuin Jacob in amaho jah a “Sopite ho hoiya hung kon na hiu ham?” atile amahon adon but un “Keiho Haran gam'a hung kon ka hiuve,” ati. \v 5 Amapan adong kit in amaho chu “Nahor chapa Laban chu nahet khah hih uvem?” atile “Amahon jong kahe nauve,” atiuve. \v 6 Chuin Jacob in ajah uva “Ama chu dam dam a hinam? tia adohle amahon “henge adam jingnai ven tua hung kelngoi hontoh hung kilhon khu achanu Rachel hija khu,” atiuve. \v 7 Jacob in ama ho jah a “Tuhin nisa sangtah hinalai ja gancha hoi khom phat bon hilou lai, kelngoi hon chu twi chipsah uvin lang gavah pha uvin,” ati. \v 8 Ama hon a donbut un, “Gancha ho jouse ahung kikim tokah in twi kipethei ponte atiuve, hichun kelngoi chingho chun songpi chu twisam kot apat chun atangdoh un kelngoi hon jouse twija ka vah va ding ahi,” atiuve. \v 9 Amahon hitia akihou lim pet tah uchun Rachel chu apa kelngoi hon hotoh ahung ki jot luttai, Ajeh chu amanu jong kelngoi ching a pang ahiye. \v 10 Hichun Jacob in anu sopipa Laban chanu Rachel le anu sopipa Laban kelngoite amu phat in anai lut in twikhuh kamsin songpi chu alih doh in apupa kelngoi hon chu twi achip sah in ahi. \v 11 Hichun Jacob'in Rachel chu abeng chop in awging tah in akap'e. \v 12 Jacob in Rachel jah a apa sopinu Rebekah chapa ahi thusim aseipeh tan ahile Rachel chu achen apa aga hetsah tan ahi. \v 13 Laban in Jacob asopinu chapa ahung lhun ahet chun akimu pin akoi jin achop jeng in chuin a in lama ahin puilut tai. Hichun Jacob in ima jouse thusimho chu aseipeh tai. \v 14 Chuin Laban in Jacob henga aseiye, “Nangma hi kagu ka chang chule ka phevou mong nahi,” ati. Hichun Jacob chu apu Laban kom'a lhakhat sung aum tai. \v 15 Laban in Jacob henga aseiye, “Nangma hi ka insung mi nahi vang'in mohseh a tohman beiya na um ding chu adih thei poi, natoh man ipi hiding ham neisei peh tem in? tin adong tai.” \s1 Jacob in Leah le Rachel aki chenpi \p \v 16 Laban in chanu ni aneiyin, alenjo nu min chu Leah ahin, chule aneojo nu min chu Rachel ahi. \v 17 Ahin Leah mit chu aleng thim in ama vang Rachel chu amelhoi jin, amaiso jong lungset aum lheh jenge. \v 18 Jacob'in Rachel chu hatah in adeichat jeh in hitin aseiye, “Keiman nang ding in kum sagi na nei tohsah in lang, na chanu aneojo nu Rachel hi keima ji din kipui tang kate,” ati. \v 19 Laban in adonbut'in, “Hithei nante,” ati. “Ajeh chu keiman midang ho kapeh sanga nangma kapeh ding chu thilphajo ahibouve, Hijeh chun keima koma um jingtan,” ati. \v 20 Hichun Jacob in kum sagi sung in Rachel man toh kitoh ding in na atong tan, Hinlah Jacob in Rachel angailut behset jeh chun ni chomcha toh abahsah in ahi. \v 21 Chujouvin Jacob in Laban jah a hitin aseiye, “Keiman ka kitepna ho jouse ka subulhit tai, kajinu tun neipe tan ka luppi nom tai,” tin ahung thum tai. \v 22 Hichun Laban in jetle veija cheng ule nao jouse akou khom soh keiyin kichen na golvah chu aboltai. \v 23 Hinlah hiche jan ahung thim phat chun Laban in Leah chu Jacob koma aga that lut pehtan, Jacob in hichenu chu alup khom petai. \v 24 Laban in asohnu Zilpah jong chu Leah kithopi a pang ding in apeh tha tai. \v 25 Ahin jingkah matah in Jacob ahung kitho leh Leah joh anahin, Jacob in Laban jah a aseiyin, “Ipi iti a hiti a hi neibol hitam? kum sagi nangma noiya na kana toh chu Rachel manding a katoh hilou ham? “Ibol a nei jou lhep ham? tin aseiye. \v 26 Laban in adonbut in “Kei ho chondana a unu umpet a hi anaonu jinei doh thei lou ahi.” \v 27 Hiche hapta khat sunghi ji nei dan hi subu lhit tadin, hiche teng chule Rachel jong kapeh ding na hi, ahin nangman kum sagi ma kana, natoh kit ding ahi ati peh e. \v 28 Chuin Jacob in Leah chu hapta khat lhing in akichen pin hiche jou chun Laban in Rachel jong ajinu ding in ape tai. \v 29 Laban'in asohnu Bilhah jong chu achanu Rachel jenle a pang dingin apehtha tai. \v 30 Hichun Jacob'in Rachel jong alup khom pitan, aman Rachel chu Leah sang in hatah in adei jon, hichun Jacob in kum sagi ma Laban na atong kit'in ahi. \s1 Jacob chate \p \v 31 Ahin Pathen in Leah kihot bol chu amudoh tan, hijeh chun anaobu ahondoh peh in, amavang Rachel chu aching in cha neilou in aum tai. \v 32 Leah vang chu achung agih tan; chapa khat ahing in amin Reuben asah tai, Ijeh in em itile, “Pathen in ka gimna ho eihet pehtai, hiche jeh a hi ka jipan eilungset ding ahi tai,” ati. \v 33 Chuin aman nao avop kit in chapa khat ahing kit tai, ajeh chu “Keima eikihot bolhi Pakaiyin ajah doh phat'a chapa hiche jong hi eipeh kit ahiye,” Hijeh achu amin Simeon asah tai. \v 34 Hichun Leah achung gih in, nao avop kittan ama nun hitin aseiye, “Tua pat'a hi ka jipa toh thakhat tipum khat kahi lhon ding ahi tai, ajeh chu keiman cha pasal thum ka hin pehtai hichun naosen chu amin chu Levi asah tai.” \v 35 Chujouvin Leah in nao avop kit in chapa khat ahing in, “Tuchunga vang Pakai ka thangvah na ding ahi,” atin hijeh chun amin Judah asah tai, chujou a pat in vang cha abang tan ahi. \c 30 \p \v 1 Hichun Rachel'in Jacob cha ahinpeh lou akihet chet phat in a sopinu athangset pin, hijeh chun Jacob komma atao tan, “Keijong cha le nao nei hinpeh in achuti loule keima thi ding ka nom jotai atin ahi.” \v 2 Jacob chu Rachel chunga alung hang jah jeng in, “Keima Pathen ka hipoi ama ahi cha nei louva na koi, na naobu khah tan achu,” ati. \v 3 Hichun Rachel in adonbut in, “Kasohnu Bilhah hi galup khompi tan, chutile amanun nao eihin peh intin chua konna chu keiman jong ka chilhah insung kaki semdoh thei ding ahi,” ati. \v 4 Rachel in Bilhah asohnu chu Jacob ji din apetai chuin Jacob'in Bilhah chu akitimat pitai. \v 5 Bilhah in nao ahinvop'in Jacob ding in chapa khat ahin peh tai. \v 6 Hichun Rachel in aseiye, “Pathen in ka lunggel eisu bulhit pehtai, chule katao na jong eisan peh in chapa eipe tai atin hijeh chun naosen min chu Dan asahtai.” \v 7 Chuin Rachel sohnu Bilhah chun nao avop kit in Jacob chapa anina ahin peh kittai. \v 8 Hichun Rachel'in, “Keiman ka sopinu toh hatah a kaki set delna lhon a keiman kajou tai,” atin hichun naosen min chu Napthali asah tai. \v 9 Leah in nao aneikit tah lou ding ahin kihet doh phat in asohnu Zilpah chu ji din ape tai. \v 10 Hijeh chun Leah sohnu Zilpah chun Jacob ding in chapa khat ahin pehtai. \v 11 Hichun Leah in hitin aseiye, “Hamphat aum bouve,” atin naosen min chu “Gad” asah tai. Hichun avetsah chu, keima iti vangphat kahi hitam tina ahi. \v 12 Hichun Leah sohnu Zilpah chun Jacob chapa anina chu ahin peh kitin ahi. \v 13 Leah chun aseiye, “Keiya din iti thanop um hitam, tua hi numei dang jousen hatah a eiki papi diu ahitai,” atin hiche naosen min chu Asher asah tai. \v 14 Nikhat Reuben chu suhlou chang vohlai in akon in ahile loulai achun *Joldei-Ai (Mandrake) amun anu Leah ahin poh peh in ahile, hichun Rachel in Leah koma “lungset tah in na chapa Joldei-Ai hinpoh chu kei jong nei hom thei ding ham tin athum tai.” \v 15 Hinlah Leah in Rachel jah a “Ka inneipu neilah peh jong thil neocha na bola, tua jong kachapa Joldei-Ai hinpoh jong lahpeh ding neiti ham?” atile Rachel in adonbut in, “Chuti ahile nachapa Joldei-Ai poh man ding in tujan Jacob'in nangma na lupkhompi thei nante,” ati. \v 16 Hiche nilhah chun Jacob phailei lama kona ahung ki nungle phat in Leah achen aga kimu pin, “Tujan hi keima toh ilupkhom ding ahi, Ajeh chu tujan adinga ka chapan nao neitheina hinpoh a tujana dinga ka choh na hitai,” hichun Jacob chu hiche jan chun Leah to ageh lhontai. \v 17 Pathen in Leah taona chu asan pehtan, nao ahin voptan Jacob chapa nga lhinna ahin neipeh tai. \v 18 Hichun Leah in asei tan, “ka sohnu chu kajipa ka pehdoh jeh in Pathen in ka choh doh man eipe tai,” atin hichun naosen min chu Issachar asah tan ahi. \v 19 Chujouvin jong Leah chun nao avop kit'in Jacob ding in chapa gup lhinna ahin peh kit tai. \v 20 Hichun Leah in asei tan, “Pathen in keima numei thilken phatah tah eiken peh tai, tuapat'in kaji pan ngailutna sangtah einei ding ahi tai, ajeh chu chapa gup kaneipeh tai,” hichun amanun naosen min chu Zebulun asah tai. \v 21 Ahin phat chomkhat jouvin nao numei khat ahingin amin chu Dinah asah in ahi. \v 22 Hichun Pathen in Rachel chu asumil pon Pathen in ataona asanpeh in anaobu chu ahon pehtai. \v 23 Hijeh chun Rachel in jong nao ahin vop'in chapa khat ahin neitai; hichun Rachel in hitin aseiye, “Pathen in kaja chatna jouse asubeitai,” ati. \v 24 Rachel'in anao min chu Joseph asah in hitin aseiye, “Pakaiyin chapa dang khat jong eihin sah kit teitei hen o!” ati. \s1 Jacob le Laban kinoptona \p \v 25 Rachel in Joseph ahin neijou phat chun, Jacob in Laban koma asei tai, “Nei nungsol tan kagam lang uva,” ati. \v 26 Kajite kachate neipe dohtan phat sottah nangma in alhachan ka pangtan, tua hi keima ki nungle phat ahung hitai, chule ito banga nangma na katoh peh nahim nangman nakihet nai ati. \v 27 Ahin Laban in Jacob jah a aseiye, “Ahithei dingle lungset tah in neida lha hih in ajeh chu nangma ka insunga na hung lutna pat in Pathen in phatthei eiboh lheh jeng in ahi. \v 28 Chule Jacob in asei in, natoh man ding ijat ham neisei peh tan keiman kapeh ding nahi ati. \v 29 Chuin Jacob in adonbut in, “Nangman na henai itobanga nangma na katoh a na gancha ho hung pung thei ham?” ati. \v 30 “Ajeh chu keima ka hung masang chun themcha bou na neijin tun apung jal tan, Pathen in hatah in phatthei na boh tan ahi. Ahile itih phat hi ding ham? keima insunga ding katoh na ding,” ati. \v 31 Chule Laban in adong kitin, “Ipiba ka peh ding ham? Jacob'in aseiye, Imacha neipe hih in, ahin thil khat neibol peh le chun keiman nagancha na vettup peh nang'e ati. \v 32 Tun keiman na gancha kelngoi ho ga khol sohkei jing ting, amaho lah achun apol jouse hin lheng doh inting, chule keltah ho laha jong apol thim hihen hapol apol jouse hin lheng doh ingting, hichengse chu keima natoh man in neibol pehtan ati. \v 33 Khonung teng kana toh man sutoh dinga nahung teng ka kitah na nahin muchen thei na dingin, kelchate lah a apol lou hihen, ha pol a pol lou akimu doh khah a, kelngoi lah a jong apol lou khattou aum khah a ahile hiche ho se chu nangma akona kaguh a kisim jeng thei ding ahi,” ati. \v 34 Hichun Laban in adonbut in, “Apha lheh jeng'e nangman nasei bang chu himai tahen,” ati. \v 35 Hinlah Laban in hiche nikho ma ma chun kelcha achal asandup apol, chule abeh beh a kang kelcha anu apol ho, chule kelngoi avom ho jouse chu achapa koma abon'in agathah doh sah sohkei in ahi. \v 36 Hichun aman Jacob to nithum jen lampi a kigam lat'in asol mangtai, chule Jacob in Laban gancha aki thah lou jouse chu aching jom jing tan ahi. \v 37 Chuin Jacob in Almond le Shiga phung bah ho chu amal ngim in hiche thingbah avel akang lai ho chu kelcha ho amusah in ahi. \v 38 Hichun Jacob in thingbah amal ngim hon chu kelngoi ho twi donna konga akoiyin, kelngoite twichip dinga ahung ji teng ule kijang matji ahi jeh uva akoi ahi. \v 39 Kelngoi ho chu thingbah akang lai masanga chu ki jang mat ji, chuteng chule kelngoite chun akang pol jong, hapol a pol jong ahin hing doh doh tauve. \v 40 Jacob in kelngoi ho chu ahoikhen in Laban kelngoi hon lah a akangpol ho leh avom ho chu ahoikhen in ama chan ding chengse chu atum in akhen doh in, Laban a lah achun ahoi lut tapoi. \v 41 Hiti chun kelngoi lah a asapha ho chu aki jang mat teng ule thingbah ho amu uva, aki jang mat theina ding uvin Jacob in jong thingbah ho amasang uva twi lonna kom laiya aga jam peh jin ahi. \v 42 Hinlah Jacob'in kelngoi atahsa phalou ho ahi tengle aga jamle jipoi, ajeh chu Laban a chu asapha lou jeng ahin, Jacob a vang chu asapha jeng ahiuve. \v 43 Hijeh chun Jacob chu ahung hao thei lheh tan, kelngoi tamtah ahin neitan, soh numei ahin soh pasal ahin tamtah aneiyin, chule sangan le sangangsao jong tamtah anei doh tai. \c 31 \s1 Jacob apu Laban akon ajam mang \p \v 1 Jacob in Laban chapate ama chung'a alung damlou'u thu aja tan ama hon aseiyun, “Jacob in ipau thil jouse akilah tan, chule anei agou athil keu jouse khu ipauva konna akilam doh ahi,” ati tauve. \v 2 Chujong le Jacob in Laban maiso aven ahile alung lhailou lungthim chom agel jong ahe chen tan ahi. \v 3 Hichun Pathen in Jacob chu ahoulimpin, “Nangma ki nungle kit tan, napu napa chule na sopite chenna gam'a kei man ka umpi jing ding nahi,” ati. \v 4 Hichun Jacob in mi asol in loulam a akelngoi chin nauva Rachel le Leah aga kou sah tan ahi. \v 5 Chuin Jacob in hitin aseiye, “Keiman ka hechen tai, napa lhon maiso kavet le lungthim chom chom aneitai, masang tobang ahi tapoi, hijong le kapu ka pate Pathen in ei umpi jingnai. \v 6 Nangnin jong nahe lhon nai, katha nei sun kajo chan a napa lhon ding na toh ka tonge. \v 7 Hinlah aman eijou lhep tan, kanatoh man jong somvei tobang eikhel pehtai, amavang Pathen in keima chunga vang thil phalou imacha alhunsah pon ahi. \v 8 Aman hitin aseiye, gancha apol ho jouse chu nangma nikho tha man hitante atile gancha ho chu apol jeng ahe hatah in ahung pung tul tul kit tan, hichun aman alunggel akhel kit in gancha availang jenga pol ho atikit leh gancha anou jouse chu adung le avai langa pol bou apeng kit tai. \v 9 Hitia hi Pa Pathen in napa gancha ho jouse alah a keima eipehsoh ahitai. \v 10 Chuin phat chomkhat jou kelngoite kijang mat lai in jan mang khat ka neiyin, ka khodah in ahile kelpi chunga kal doh kelchal ho chu apol hole adup ho aki timat piu ka mui. \v 11 Chuin hitia mang kanei petin Pakai vantil khat in eihin houpin Jacob eihin tin kenjong “Hoijo hikoma kaum e,” kati. \v 12 Chuin Pakai vantil chun dah inlang gahve temin, kelpi ho chunga kal doh kelchal ho khu apol, adup, akangpol, availanga pol jeng in amat e, Ijeh inem itile Laban in na bolsetna jouse keiman abonchan ka musoh keitai. \v 13 Keima na Pathen Bethel, muna song khom thao nanu a na kigah na Pathen chu kahi, tun kipat doh in hiche gam hi dalhan lang na penna gam langa kile kit tan. \x + \xo 31:13 \xt Semtilbu 28:18-22\x* \v 14 Chuphat in Rachel le Leah in adonbut in, “Keinin imacha boina kanei lhonpoi; kapa lhon neile gou chanvou ka chan lhon ding um beh ham?” \v 15 Aman dalpam mi a eigel lhon hilou ham? Ajeh chu aman eijoh doh lhon a keini kichoh na sum jouse jong eisuh mang peh tauve. \v 16 Chule nei le gou jouse Pathen in kapa lhona kon a alah mang peh ho jouse chu eiho le ichate ho a ahi bouve. Hijeh chun tun Pathen in najah a asei jouse chu ipi hi jongle bol jeng in,” ati lhon tai. \v 17 Hichun Jacob akipat doh in ajite le achate jouse chu Sangan chunga atoudoh sah soh kei tan; \v 18 Chule agancha ho jouse amasang lamuva ahoiyin Padan-Ram gam'a anei agou jouse aki suhtup in Canaan gam'a apa Isaac henga che dingin aumtai. \v 19 Chuin Laban chu kelngoi mulvou dinga akon doh phat'in Rachel in apa insung semthu pathen chu ana kiguh mang tai. \v 20 Jacob'in jong Laban Syrian mipa chu alhem lhan in, ajam doh dingu jong aseipeh pon ahi. \v 21 Hichun Jacob in anei agou jouse akipoh in Eupharate vadung apal galkai in Gilead thing lhang lam ahin jontai. \v 22 Ahin ni thum jouvin Jacob ajam mang tai tithu chu Laban ahin seipeh un; \v 23 Chuin Laban in asopi ho cheng akou khom in, Jacob chu ahin nung del tauvin ahile, nisagi lhin ni chun Gilead lhang gamsunga ahin juilut tan ahi. \v 24 Hinlah Pathen in Laban Syrean mipa chu jan in ana kimu pin hitin aseiye, “Kichih thei jin Jacob chu imacha nalo theilou ding ahi,” ati. \v 25 Hichun Laban'in Jacob chu ahin phatan, chule Jacob in thing-lhang lah a chun apon buh akison tauvin, chuin Laban le a U anaoten jong Gelead thinglhang a Jacob to kigam lhat louvin aponbuh'u akison tauve. \v 26 Chuin Laban in Jacob jah'a aseiye, “Ibola hi tobanga hi neijou lhep hitam ati, chule iti dana ka chanu teni jong gal a sohchang ho banga na bol jeng ham? \v 27 Ibola guhthim cha a najam mang uham? Ibol'a neijou lhep ham ati, chule nache ding iti dan a neihet sah lou beh ham? Neina hetsah le chun thupitah a kilhahna ankong le la a ngei tah tah kisan tin, tumging to kithoa kivai lhah ta dinga ati. \v 28 Nathil bol hohi ngolna in na dimset'e, ka chanu teni cha katute jong kabeng chop man tapon, kilhahna jong kana bol thei tapoi! ati. \v 29 Tua hi nangma ka suhbei thei nahi, Hinlah napu napate Pathen in jan hi nilhah in eina kimuto pin gihna jong eineiyin Jacob chu na suhboi theilou ding ahi eiti! \v 30 Nangma lunggel na in lam a nache ding na thanop na chu ka hethem lheh'e, kham thei jong na hipoi, napa insung miho toh kimu to kal nanga lel jong kahe nai, Hinlah ibola ka Pathen houna doiphung chu naguh ham? ati. \v 31 Jacob in adonbut in, “Keiman nangma kana ging lheh in ahi, ajeh chu nang ma in, nachanu teho chu namphu a nei lah peh ding ham tia kana gel ahi. \v 32 Amavang nadoi bom vang chu ahile nang man hol in lang namu doh thei leh namu na michu koi hile ahinkho subei jeng tan ati, chule nangma thil ho jong keima sopiho in anala kha aumle kanung peh ding nahi; Jacob in vang Rachel in analah chu anahet lou ahi. \v 33 Laban chu Jacob ponbuh a ache masa pen in doibom hol in, aban'in Leah kom ah, hiche jou chun Leah soh teni komah achen Hinlah imacha amudoh pon, achaina in Rachel pon buh a alut in ahi. \v 34 Rachel in apa insung doibom chu ana ladoh in Sangan pho kah a chu ana sel'a chule achunga chu ama ana tou ahi, hichun Laban in ponbuh sung aning akah aphet vang'in imacha amudoh tapon ahi. \v 35 Ama nun apa komma asei tai, “Lungsettah in nei ngaidam in ka Pakai keima numei hina lhinna kanei jin kadin theilou ding ahi,” Laban vang ahol chu atang dehpon amavang insung doibom chu amudoh pon ahi. \v 36 Hichun Jacob hatah in ahung lunghang tan Laban apupa jah'a asei tan ahi, “Keima ipi ka guchat na ka jonna umham atitan, chule ipi mong kabol khel a hichan geiya hi ka nung neihin del a keima migucha banga nei bol hitam? \v 37 Nang man kanei kathil koina jouse naphet in aning akah geiyin, twin neivet sah in ipi na khol doh ham nang thil, hinpo doh in sopi ule nao ho masang laitah ahin amahon eini kah lah a thutanna neimaiyu hen ati. \v 38 Nangma koma kum som ni na gancha ho kana vettup peh in, na gancha ho kelngoi ahin na kelcha ho ahin imacha boina ana umpon hiche kum hijat kana vettup sunga chun kelngoi khat jong kana kilah khapoi. \v 39 Keiman gamsa in, gancha ho athasa jong kahin polut khapon, athi amang ho jong keima nikho tha to suhto din kana boljin, gancha ho sun hileh jan hileh amang ho jouse chu keima lhalo toh suhto din neikah pehjin ahi. \v 40 Hiche hi keima dinmun ana hi, Hitipi chun sun teng nisan eihal vampai gon, jan tengle dap kathoh jin, kamit tenin la kei eimut na him him amupha pon ahi. \v 41 Hitobang achu kum somni nangma insunga kana kiman chah ahi. keiman kum som le kum li nangma insunga lhacha in ka na pang in, na chanu teni lona in kum gup ka na tohbe in gancha ho lona in chule kana toh man somvei tobang neikhel peh in ahi. \v 42 Kapate Pathen, Abraham Pathen, kapa Isaac ginpa chun eipanpi lou hile tua hi nangman khut keohel tah bah a neina solmang ding ahitai. Pathen in ka gentheina le kakhut tah a katoh gimna hi amua jan nilhah a chu na gihsal ahiye,” ati. \s1 Laban le Jacob kah'a kitepna \p \v 43 Hichun Laban in hitin Jacob adonbut in, “Hiche numei hohi ka chanu ahin, hiche chapang hojong kachate katute ahi, chule gancha ho jouse jong abonna keima gancha ahi. Chule ipi hitale namu phah chan hi aboncha keiya jeng ahi cheh nai. Amavang keiman tua hi ka chanute chule achate ho chunga ipi kabol ding hitam ati. \v 44 Hijeh chun hung in eini kikah a kitepna nei hite hichun eini eikan khom cheh lhon ding ahi.” \v 45 Hichun Jacob'in hetjing nading in song khom khat aphut dohtai. \v 46 Hichun Jacob'in asopi ho lah a aseiyin, “Songho hin chom khom un,” ati, amahon song chu khat chunga khat asethop un, hichun Jacob le Laban song kise thop komma atou lhon in kitepna ankong chu anekhom lhon tan ahi. \v 47 Songlhuh kise chu Laban in Jegar-sahadutha asah-in, hiche ma ma chu Jacob'in Galeed asah-e. \v 48 Hichun Laban in, “Tuni nikhoa hiche song lhuh hi kei le nang kah a sakhia panga ahi tai,” tia, hiche jeh chun amin jong Galeed asah in ahi. \v 49 Hiche mun jong hi Mizpah akiti tai, aman aseiyin, “Ajeh chu nangma le keima jong khonung teng jong leh gamla tah a umjongleh hen Pathen in ei umpi jing lhon hen.” \v 50 Ka chanute ho nahin suh genthei ja numei dang ho jia nahin kipuiya ahile, koima chan muhih jongle abonchan Pathen in amusoh keiye, Pathen hi nangle kei kikah a kitepna a hiche thua hi pang jing ding ahi. \v 51 Hiche song athopma kise ho hi Jacob in Laban jah ah, “Vejing in kei le nang kah a kihet themna hijing ding ahi tai. \v 52 Hiche song kise thop hile songphu hi sakhia a pang ahin, ken jong nangma suse dinga hiche hi kahin khokhel lou hel ding, nang in jong keima suse dinga hiche hi nahin khokhel louhel ding ahi. \v 53 Abraham Pathen, Nahor Pathen chule amani pa-Pathen chu eini kah a thutan ding ahi tai,” ati. Hijeh chun Jacob jong apa Isaac ginpa min akihahsel tai. \v 54 Hichun Jacob in hiche molchunga chun Pathen henga maicham asem in kitepna ki hetthem na ankong jong asem in, an neh anei jou u-chun hiche jan machun molchunga chun ageh tauve. \v 55 Laban ajing chun matah in athoudoh in achanute ho le atute ho jouse abonchan achop soh keiyin, chule abonchauvin phatthei aboh soh keiyin, hichun ama a inlam ma aki nungle kit tai. \c 32 \s1 Jacob le Esau kimuto \p \v 1 Jacob chu akhol jinna amachal jing in, chule Pakai vantilten analam touvin ahi. \v 2 Jacob in amaho amu chun hitin aseyin, “Hilai mun hi Pathen ki choldo na mun ahi,” ati. hiche mun chu Mahanaim asah tai. \v 3 Hichun Jacob in Seir gamsunga Edom gamkaiya a upa Esau henga ding in thupo ding in mi asol masan. \v 4 Aman hitin athumop in, “Kapu Esau kom ahi tia hi nasei ding ahi. Na sohpa Jacob in hitin aseiye, tuni gei hin Laban komma kaum jing nalaiye. \v 5 Keiman gancha bong hon ahin, sangan hon ahin, kelngoi hon ahin, kelcha hon ahin, sohle kol jong tamtah ka neitai. Tua ka Pakai pa masanga ka hung tao ahi hichu nangma mitmun ngailut kachan thei nading tia nangma seipeh dinga mi ka hinsol ahiye ati, tin ga seitauvin,” ati. \v 6 Thu hettoh sah ho ahung ki nungle chun, Jacob komma hitin asei un, “Nasopi pa kaki muto piuvin, tua hi ama nangtoh kimuto ding in mi sang li toh ahung kon doh in ahi.” \v 7 Ahin Jacob chu hiche thu ajah chun akicha lheh tan, hichun aman a insung mite ahin, gancha kelngoi ho jouse ahin, keltah ho se chule sangongsao hose ahin hop nin ahom khen in ahiye. \v 8 Jacob in hitin agel lin, “Esau vin honkhat chu ahung bulu tah jongle honkhat pa beh asocha theiye,” ati. \v 9 Hichun Jacob ataovin, “Vo kapu Abraham Pathen, kapa Isaac Pathen, O ka Pakai, “Nagam langa ki nungle kit tan, na sopite lah atin neina houlim pin, keiman nang ding in aphat phat nan bol peh nang'e, tia seiya chu nang ma nahi. \v 10 Nasohpa na mi ngailut na, long louva na kitah na ho chu keima chang thei ka hipoi. Ajeh chu ka tenggol keoseh puma hiche Jordan hi hung galkaiya kahin, tun mehem loini lhingset ka lamdoh tai. \v 11 O ka Pakai lungset tah in ka sopipa Esau khut a kon in nei huhhing teiyin, keima kati aja lheh jeng'e; Ajeh chu aman kajite ho chule ka chate ho jong eihung no khum ding ahi tai. \v 12 Hinlah nangman, nang ding in aphat phat nan bolpeh nange, na chilhah te jeng jong twikhanglen panga neldi jat hin phantin, tam behseh jeng a kisim jou lou ding ahi,’ tin nana kitep e,” ati. \x + \xo 32:12 \xt Semtilbu 22:17\x* \v 13 Jacob chu hiche muna chun ajan geh in athil poh ho lah achun alhengdoh in Esau asopipa peh ding in, \v 14 Kelpi jani, kelchal somni, kelngoipi jani chule kelngoi chal som ni toh, \v 15 Sangongsao pi som thum toh, anoute se toh, bongpi somli toh, bongchal som toh, sanganpi somni toh, chule sangan chal som toh alheng doh e. \v 16 Hichun Jacob in hiche gancha ho chu hopni in ahom in amaho vekol ding chun soh khat cheh anganse in, hichun asoh ho jah a hitin aseiye, “Nanghon hiche gancha hotoh hin keima masanglam a che tauvin Hinlah gancha hon teni kikah a chun mun ong umsah un,” ati. \v 17 Hichun ama hon lamkaipa jah achun hitin aseiye, “ka sopipa Esau to na kimuto lhon teng aman thu na hin doh teng, nangho hi hoilam jon ding na hiuvem? chule nangho koi gam mi na hiuham? tua gancha ho ahung masa ho chu koiya ham? ahin ti teng leh, \v 18 Hiche teng chule hitia hi amaho na donbut dingu ahi, “Hiche gancha ho se hi na sohpa Jacob ma ahi, amaho hi kipa thilpeh adia kapu Esau a dinga kahin poh ahiye. Chule ama jong kanung lam uvah ahung e,” tiuvin ati. \v 19 Hiti chun Jacob in soh masa pa athuhil bang chun anina pa ahin, athum napa geiyin gancha ho vetup lamkai jouse chu asei peh cheh tan, “Esau toh nakimu to tengu le na thusei hou chu ki bang cheh ding ahi.” \v 20 Chujong le vetan na sohpa Jacob jong kei ho nunga ahung'e,’ tia na seipeh ding'u ahi,” atin ahi. Ijeh inem itile Jacob gel a chu, “Ka masanga kitol thilpeh chengse hin ama jol lung dam thei khat ingting, ajou teng amai kamu thei ding ahi; ijem atile bon eina sang jeng khat inte,” tia angaito ahi. \v 21 Jacob in ngailut thilpeh ho chu ache masang in asol tan ahi, amavang hiche mun achun ajan geh in akhovah den tai. \s1 Peniel mun'a Jacob in Pathen aki botpi \p \v 22 Hiche jan chun Jacob in ajite ni chule asoh teni chule achate pasal som le khat chu athoudoh tan Jabbok vadung chu agal kai pitan ahi. \v 23 Hichun Jacob in amaho chutoh vadung agalkai phat chun anei agou jouse toh asol tan ahi. \v 24 Hichun Jacob chu achanga adalha tauvin, pasal khat in ama chu khovah geiyin akibot pin ahi. \x + \xo 32:24 \xt Hosea 12:3,4\x* \v 25 Pasal akibot pipa chun ajolou ding phat chun Jacob akonggu ahomlai tah chu asuhboh pehtan ahi. \v 26 Hichun pasal mihem pa chun aseiye, “Nei lhatan kho hungvah ding ahitai.” Amavang Jacob in adonbut in, “Phatthei neiboh toh kah a nangma kalha lou ding nahi,” ati. \v 27 Mihem pasal pa chun adong in, “na min ipi ham? ati, hichun aman adonbut in, “Jacob ahi,” ati. \v 28 Mihem pa chun adonbut in, “Na min hi Jacob hitalou ding, tua patna Israel kiti ding nahitai. Ajeh chu nangma Pathen to na kibot in jong na hat in, mihemte jong na hinjo ding ahi,” atipeh e. \x + \xo 32:28 \xt Semtilbu 35:10\x* \v 29 Jacob in adong in, “Lungset tah in na min neisei peh in,” ati, mipa chun adonbut in, “Ibola kamin chu nahet nom ham,” ati. Hichun aman Jacob chu hilai mun a chun phatthei abohtan ahi. \x + \xo 32:29 \xt Thutan Vaihom Ho 13:17,18\x* \v 30 Hichun Jacob in hiche mun chu Peniel asahtai. “Ajeh chu keiman Pathen kaki maito pitan chule kahin kho jong ei huhdoh peh in ahi.” \v 31 Jacob in Peniel adalhah chun nisa ahung soh dohtan ahi, ajeh chu akonggu anat jeh ahi. \v 32 Hiche jeh chun tuni geihin Israel chaten akonggu to kijop matna khelgu hon sunga thapigui hi anepouve; ipijeh inem itile aman Jacob konggu hom sunga thapigui ana hebal peh in ahi. \c 33 \s1 Jacob le Esau kichamna \p \v 1 Hichun Jacob akhodah in avet a ahile “Ven Esau chu mihem jali jen to ahung amu tan,” chuin Jacob in jong achate chu Leah le Rachel chule asoh numei teni ahop peh soh keiyin, \v 2 Hichun asoh numei le achate ho jouse amasat sah in, abanin Leah le achate achesah in, chule achaina in Rachel le Joseph apansah e. \v 3 Chuin Jacob ama mong mong amaho jouse masanga chun achen, aupa heng ahin phah toh kahsen sagi vei jen tol'a abohkhup in ahi. \v 4 Hichun Esau alhai phei jin apum koijeng in, chule angong koiya achop a ahile ani lhon in aki ka lhon tai. \v 5 Hichun Esau in numei ho chule achate ho chu aven adong in, “Amaho hi koi hiuva ham,” ati. Jacob in adonbut in, “Hiche chapang hohi Pathen in na sohpa phatthei eibohna ahi,” ati. \v 6 Hichun soh numei teni le achate hon ahin nailut un Esau masanga chun abohkhup tauvin ahi. \v 7 Leah le achate jong ahung nai lut uvin abohkhup'in asalam uve; chule anu khah pen in Joseph le Rachel ahung nailut lhon in abohkhup lhon in salam abol lhon tai. \v 8 Esau in adong tan, “Ahile hiche kahin kitopi gancha honpi chu ipi na bolna ham,” ati. Jacob'in adonbut in, “Nangma masang'a lunglhai na kamuna tei ding kati ahi,” ati. \v 9 Esau in adonbut in, “Kanao keiman jong tamtah kanei nai ati, nangma thil chu nang ding in ki koi tan,” ati. \v 10 Ahin Jacob in asei teiyin, “Nangman hiche kipa thilpeh hohi nalah louva hithei lou ahi, keiman nangma mai kamu hi Pathen mai mu tobang kahi, nangma mai kamu theiya nanui awgin kajah hi thina akona galkai kahitai,” ati. \v 11 Lungset tah in hiche thilpeh hohi neisan peh teiyin, Pathen in ka ngaichat jouse eipe tai, hichun Jacob'in ahasei behset jeh chun Esau chun thilpeh ho chu asang tai. \v 12 Esau in aseiye, “Aphai atitai, keiman na lamkai jing ting eini che ta hite.” \v 13 Jacob'in adonbut in, “Ka Pakai neihet them peh mai jin, chate ho hi alhasam thei lheh na laiyun, gancha bongnou hole kelnou ho jong api hontoh ki khen thei lou lai ahiuvin, nikhat sunga hatah in kihoi pai taleh gancha honte aboncha thigam jeng thei ahiuve. \v 14 Hijeh chun lungset tah in na sohpa masanga kapu ana masa jeng in lang keiman olcha chan ka masanga gancha ho ki kalvan bang ule chapang te kikalvan bang bangu hin, Seir gam'a kapu heng kahin phah kah sen hung nange ati. \v 15 Apha lheh jenge tin Esau in adonbut in, “Hinlah ka miteho them khat tou dalhang kating nangho lam hil ding chule boina le hahsat na a pan lathei ding ati, Jacob in adonbut in, “Hiche hochu ngai ponte, lungset umtah'a kapu neina lamdot hi alhingset in ka sange,” ati. \v 16 Hichun Esau chu aki nunghei jin Seir gam jon ding chun hiche ni mama chun achekit tai. \v 17 Jacob vang chu ahile Succoth lama achen hiche muna chun inlim gancha ho din asong in, chule ama chenna ding in jong in aki sahtai. Hiche jeh a chu hiche mun chu Succoth kiti ahi. (Succoth tichu chenna mun tina ahi). \v 18 Phat chomkhat jouvin Jacob chu Padan-Ram lammah kon in Shechem Canaan gam ahung lhung tan, hiche khopi phah masanga chun ngah mun khat asem kit tai. \v 19 Jacob'in Shechempa Hamor chate khut akon chun gam leiset phabep sum (Qesitah*) jakhat in aki choh in hikom achun ponbuh akison tai. \x + \xo 33:19 \xt Joshua 24:32; Jn 4:5\x* \v 20 Hichun aman maicham atungdoh in amin chu *El-Elohe Israel asah tai. \c 34 \s1 Dinah kisuh thang jeh'a phu kilah \p \v 1 Jacob le Leah chanu Dinah chu nikhat apot doh in hiche gam'a cheng numei khangthah hotoh kimuto din achen ahi. \v 2 Ahin hiche gam'a lengpa chapa Shechem Homar Hivite kitipa chun Dinah chu aman in aluppi tan ahi. \v 3 Ahin amapa chun ahin ngailu lheh tan, hichun aman thudihtah a kihou limpi a nopsah ding chu adei lheh tai. \v 4 Shechem in apa Homar jah a asei tan, hiche numei nuhi neipui peh un kaji din ka deiye ati. \v 5 Phat chomkhat jouvin, Jacob in thusoh aja tan Shechem in Dinah aluppia asuhset chu ahe tan, ahin Jacob in achate gamlah a gancha ho ching ahi jeh u chun amaho ahung lhun angah in kam chang khat jeng cha jong akeh poi. \v 6 Hamor Shechem pachu Jacob henga kihoulim ding in ache dohtai. \v 7 Chuin Jacob chate loulam akon in ahung lhung tauvin amahon hiche thuho ajah uchun alung nommo lheh un kidang jong asa lheh uvin hatah in alunghang uvin, asopinu Dinah Shechem in asuhset na Jacob insung asuhboi chu bollou ding khat ahiye atiuve. \v 8 Hamor in Jacob le achate aki houlim pin, aman aseiye, “Kachapa Shechem in na chanu alungset lheh jeng in ahi, lungset tah in amani chu ki chensah uhite. \v 9 Ahithei dingle eiho chate kila tou hite, kei hon nangho chanu ho kipui uving kating, keima ho chanute ho jong nangho chapate ho din kipui un ati. \v 10 Hiche gamsunga hi ichen khom theiyu ahi, chule khosa uvin bolthei toh thei tong un, na nop chanu neile gou jong na kilam theiyu ahi.” \v 11 Shechem chu Dinah sopiho le apa jah a ataotan, “Lungset tah in nei khotou vin, ahithei ding le kaji din kaki pui nom e chule nangma hon na thum channu chu keiman ka peh ding na hiuve.” \v 12 Numei nu chu kaji dinga nei peh pou ule keiman ipi thilpeh hijongle suhto thei ding alen aneo hileh kapeh ding ahi ati. \v 13 Hinlah Shechem in Dinah ana luppi a asuhset tah jeh chun Jacob chate chun Hamor le achapa Shechem chu lungpha lou tah in ahoulimpi tauve. \v 14 Amahon adonbut un, “Hiche hi keima ho moh nop lhah thei ka hi pouve, Ajeh chu nangho hi chep tanlou na hiuvin, ka sopinu'u nanghon nakipui dingu chu keiho dinga jachat umtah khat hung hi ding ahi. \v 15 Hinlah kihou cham theina khat vang aum'e, hichu ahileh na pasal ho jouse achep na tan thei diu le atiuve. \v 16 Hiche teng chule ka chanu teho'u kapeh theiyu, chule nang ho chanu ho jong keima hon jong kaki pui thei dingu ahi atiuve. \v 17 Ahin nangho pasal hon acheptan ding anop lou ule ka sopinu'u ka peh theilou dingu ahi atiuve. \v 18 Hamor le achapa Shechem chun amaho thilgon chu pha asa lhon in ahi. \v 19 Shechem chu alunglhai lheh in bol ding ho chu agei sang tapon, ajeh chu Dinah Jacob chanu adei behset jeh chun Shechem chu amaho insung milah a jathei umdol tah khat ahi. \v 20 Chuin Hamor le achapa Shechem khopi kelkot a ahung lhon in mipi ho laha aki hou na'u kinop tona ho chu ahung phong doh lhon in hitin asei lhon in ahi. \v 21 Ama nin aphong doh lhon in hiche miho hi mipha eiho mi ahi ati lhon e, veuvin gam jong lentah enei uvin amaho chenna thei ding, amaho toh chengkhom uhitin, bolthei thei bol uhitin, eihon jong amaho chanute ijon thei ding'u chule amahon jong eiho chanute aki chenpi thei dingu ahi,” ati. \v 22 Amaho toh eiho ichen khom thei na diuvin thil khat aum e, hichu ahileh eiho pasal jouse amaho banga chep ekitan tengu le ichen khom thei ding'u ahi. \v 23 Hinlah thilpha khat ihet dingu chu ichen khom tengule, agancha hou, anei agou hou jouse aboncha a eiho a hung hithei ahi. Hijeh chun amahon adei atup ho chu bolpeh leuhen amaho jong eiho lah a chen ding tha nom tah a hung cheng diu ahi tai. \v 24 Hichun khopi sunga cheng aching athem jouse Hamor le achapa Shechem thupeh chu anom cheh tauvin, chule pasal jousen achep akitan soh hel tauvin ahi. \v 25 Ahin nithum jou don chun amaho cheptan na maha jong damtheng loulai in Jacob chateni Simon le Levi a sopinu Dinah toh peng khom teni chu ahung kon lhon in hiche khopi sunga pasal jouse chemjam in asat lih lhontan ahi. \v 26 Hiche athi ho lah achun Hamor le achapa Shechem jong ajao lhon tai, Hichun Dinah chu Shechem in muna kon in amaho inlam a ahin pui lhon tan ahi. \v 27 Phat chomkhat jou in Jacob chate ho ahung lhung cheh tauvin, amahon khopi sunga mipi athi amang akithat ho chu asopinu u ki suhthang na khopi chu achom theng hel uve. \v 28 Amahon akelngoi hou ahin, abongchal hou chule sangan ho jouse phaicham khopi sungle tollhang a thil keo jouse akilah tauve. \v 29 Anei agou jouse jong alah peh soh keijun, amaho jite chate jong alah peh un, amaho hetkhah nalouva apui mang tauve. \v 30 Jacob in phat chomkhat jouvin Simon le Levi koma hitin aseiye, “Keima hi neisuh mang lhon ahi tai, hiche gam mite le Canaan mite le Perizzites mite koma hin ka namse in ka ui lheh tai. chule eiho lhomcha ihiuvin amaho ahung kihou toh tengule eiho eisuh mang dingu ahi. keima kahin ka insung pumpi kaki chai helding ahitai,” ati. \v 31 Ama hon lung hang tah in asei jun, “Ipi bol'a chu isopinu u chu numei kijoh banga abolset ham?” atiuve. \c 35 \s1 Bethel mun'a Pathen in Jacob phatthei abohna \p \v 1 Hichun Pathen in Jacob ahoulimpin, “Kithouvin lang Bethel lama kinungle kit inlang hikom a chun gacheng tan, chule na upa Esau koma nahung jampet'a nahenga hung kilah Pathen ding chun hikoma chun maicham khat gasem in,” ati. \x + \xo 35:1 \xt Semtilbu 28:11-17\x* \v 2 Chuin Jacob in a insung mite ahin midang akoma cheng ho jah a hitin aseiye, “Doiphung jouse pai mang un, natahsa kisuhthengun, vonthah kivon un, \v 3 Tua eiho Bethel lama iche diu Pathen henga maicham ka semding ahi. Ajeh chu Pakai in ka hahsat laitah a kataona eisan pehin, Ama in kache na kalam jotna jouse a eiumpi jinge ati. \v 4 Hichun amahon gamdang mite indoi akoi jouseu chule abil uva abilba u abonchan Jacob apeuvin ahile Jacob'in abonchan Shechem nai vel'a gangpi phungnoi khat ah agavui mang tai. \v 5 Amaho ahung kon doh uchun Pathen a kona tijat na mipi adimun, hijeh chun Jacob insung mite bulu din koimacha ahung kondoh ngam tapoi. \v 6 Jacob le a insung mite Luz kiti mun hichu Bethel Cannan gam sunga um ahi. (Bethel ti chu Pathen in tina ahi). \v 7 Chule hikom'a chun Jacob in maicham khat asem in, hiche lai mun chu EL-Bethel asah in ahi. Ajeh chu aupa henga kona ahung jam doh a chu hikoma chu Pathen ama among mong ahenga hung kiphong ahi. \v 8 Rebekah jenle nu Deborah athi a chu Bethel noiya gangpi phungnoi khat ah ana kivui ahin, hiche jeh a chu hiche min chu lhilon na gangpi phung kisah ahiye. \v 9 Hichun Pathen in Jacob Padan-Arama kona ahung chun ana kimuto pi kitin, chuin Bethel muna Pathen in phatthei aboh kit in ahi. \v 10 Pathen in ahoulimpin ajah'a, “Namin hi Jacob ahin tunia patna hi nangma Jacob na kiti talou ding ahi. Amavang ISRAEL kiti ding na hitai,” hichun Pathen in ama pa min chu Israel asah tai. \x + \xo 35:10 \xt Semtilbu 32:28\x* \v 11 Hichun Pathen in aseiye, “Keima El-Shaddai kahi. Pathen hattah ka hi, hatah in ga un, hatah in pung tul tul un, nam lentah ka so ding nahi, chule chilhah jong tamtah kapeh ding nahi,” ati. \x + \xo 35:11 \xt Semtilbu 17:4-8\x* \v 12 Chule khatvei Abraham, Isaac kapeh gamchu nangma le na insung mite kapeh kitding nahi, khonung teng jongle nangma kapeh ding nahi. \v 13 Hichun Pakai vantil chu Jacob akihoulimpi na akon in achemang tai. \v 14 Jacob'in Pakai toa kimuto na melchihna ding in hiche muna chun song khom khat aphut doh kitin, hiche khom chunga chun kilhaina ju asun khum in, chule hiche chunga chun Olive thao twi asun khume. \x + \xo 35:14 \xt Semtilbu 28:18,19\x* \v 15 Chule Jacob'in hilai mun chu Bethel asah tan ahi. \s1 Benjamin pen le Rachel thi \p \v 16 Jacob le a insung miten Bethel chu adalhau vin, Ephratha lam ajot laitah un Rachel chu anaovop nat ahung kipantan, akhol che nao jong lhung joujep lou lai ahin, amanu soh dingin ha nat nat'in ahung natai. \v 17 Rachel chu soh dinga hanat'a anat pet chun anaodom a pang a sohnu numei ho chun hitin ahoulimpi uve, “Nangma kicha hih in, lungneo hih beh in, chapa khat na neibe ding ahi,” atiuve. \v 18 Hinlah Rachel chu alhagao apotdoh tai, ajeh chu amanu athia ahitan ahi; hijeh chun aman jong nao min chu Ben-oni asah in (Ben-oni tichu, ka thoh gimpeta kacha tina ahi), apan vang Benjamin asah tai. (Benjamin tichu, kajet lama pang chapa tina ahi). \v 19 Rachel chu athitan Ephratha lampia avui tau vin ahi. \v 20 Jacob'in angailut hetjing nan Rachel lhan song asem peh in, tuni gei hin hiche Rachel lhan hi aum jing nalaiye. \v 21 Hichun Israel (Jacob) chu achen pondal buh chu Eder inting vum geiyin atung doh e. \s1 Jacob chapate ho \p \v 22 Israel chuche gamsunga ana cheng nalaiyin, ahin Reuben in apa jithahnu Bilhah chu ana chonsetpin ana luppi tan, hiche thu chu Israel in jong aja tai. Chule Jacob chapate chu som le ni alhinguve. \x + \xo 35:22 \xt Semtilbu 49:4\x* \v 23 Leah chapate chu Reuben, Jacob chapa apeng masa pen, Simeon, Levi, Judah, Issachar chule Zebulun ahiuve. \v 24 Rachel chapate ni chu Joseph le Benjamin ahi lhon'e. \v 25 Rachel sohnu Bilhah chapate nichu Dan le Naphtali ahilhon in, \v 26 Leah sohnu Zilpah chapate ni chu Gad le Asher ahi lhone. Hi chengse hi Jacob'in Padan-Ram gamsunga ahindoh achapate chu ahiuve. \s1 Isaac thi le aki vuina \p \v 27 Hichun Jacob apa Isaac koma ahung kinungle kit tan Mamre a Kiriath-arba gam (Hebron tiajong kisei) phatkhat laia Abraham le Isaac maljin na ana umna'u mun chu ahi. \x + \xo 35:27 \xt Semtilbu 13:18\x* \v 28 Isaac chu akum kum jakhat le kum som get ana lhing tan ahi. \v 29 Hichun Isaac ahaitan in ahinkho abeitai, anam mite ho jouse ateh akhang abonchauvin a nilhum gei in op cheh un, chuin achate ni Esau le Jacob in avui lhon tai. \c 36 \s1 Esau chilhah ho \p \v 1 Hiche hose hi Esau phunggui Edom tiajong kisei ahi. \v 2 Esau in Canaan nungah ni aji din ana ki pui'in khat nu chu Hite mi Adah Elton ahi, anina nu chu ahile Oholibamah Anah chanu ahin Zibeon Hivi tedinga atunu u ahi. \x + \xo 36:2 \xt Semtilbu 26:34\x* \v 3 Chule Esau in asopinu Basemath Ishmael chanu Nebaioth naonu jong ajidin aki puiye. \x + \xo 36:3 \xt Semtilbu 28:9\x* \v 4 Adah chun chapa amin Eliphaz Esau ahin peh in Basemath chun chapa Reul ahing in ahi. \v 5 Oholibamath chun Canaan gam'a achen laiyin chapa thum Esau din ana hinpeh in, amaho min chu ahile Jeush, Jalam, chule Korah ahiuve. \v 6 Esau in ajite le achate cheng abonchauvin, agancha ho jouse, abongchal ho jouse, chule anei agou thil jouse Canaan gam'a achen laiya alam doh jouse apon mun chom ajon tan, asopipa Jacob chu adalhatan ahi. \v 7 Ijeh inem itile amaho anei agou ho chu apung lheh tan, aum khom ding'u ahahsa lheh tan, chule gamsung jong adam jou tapon, amani gancha ho lhat khom na ding jong ahi thei tapon ahi. \v 8 Hijeh a chu Esau (Edom) chu thinglhang lam a Seir kiti muna acheng tai. \v 9 Hiche hohi Esau thusim Edomite pa Seir thinglhanga ahung chen namun chu ahi. \v 10 Ama hohi Esau chilhahte ho min ahi, Eliphaz kitipa hi Adah in ahin chule Reul kitipa hi Esau loinu Basemath in ahin ahiye. \v 11 Eliphaz chilhah ho Teman, Omar, Canaan chule Kanaz ahiuve. \v 12 Timna, Eliphaz jithahnu chapa khat ahing in amin chu Amalek ahi. Amaho se hi Esau jinu Adah in ahin ama hung kikhailha chilhah ho ahiuve. \v 13 Reul chapate ho chu Nahath, Zerath, Shammah chule Mizzah ahi. Amaho se hi Esau jinu Basemath chilhah ho ahiuve. \v 14 Esau chate ho Aholibamath in ahin ho chu, Jeush, Jalam, chule Korah ahi uvin, Aholibamah hi Anah chanu Zibeon dinga atute ahung hitai. \v 15 Hiche hohi Esau chate chilhahte phung choma hung lamkai ho ahi uve, Esau chapa tahpen chilhah ho Eliphaz a hung kikhai lha ho, Teman, Omar, Zepho, Kenaz ahin, \v 16 Korah chule Gatam chule Amalek amaho se hi Eliphaz phung lamkai Edom gamsunga cheng ahiuvin, amaho jouse hi Esau jinu Adah chilhah a kona hung peng doh ahiuve. \v 17 Esau chapa Reul a kona hung pengdoh ho phung lamkai ho chu, Nahath, Zertah, Shammath chule Mizzah ahiuve. Amaho chenghi phung lamkai Edom gam sunga Reul chate ahin, Esau jinu Basemath chilhah a kona hung peng doh ahiuve. \v 18 Esau chate ho Oholibamah toh ahin ho Jeush, Jalam chule Korah ahiuve. Amaho se hi phung lamkai cheh jong ahung hitauvin, hiche phung lamkai ho sese hi Esau loinu Oholibamah kitinu Anah chanu chilhah a hung kon doh ahiuve. \v 19 Hiche phung hohi Esau a kona hung kon doh cheh ahiuvin, amaho hi Edom mi jong a kitiuve. \s1 Seir chilhah le ason \p \v 20 Seir Horite kitipa chate chengse hiche gam'a ana cheng ho chu amaho hi ahiuve, Lotan, Shobal, Anah chule Zeboan ahiuve. \v 21 Edom gam'a cheng Seir chate langa pangho chu Horite chilhah ho chu Dishan, Ezer, chule Dishon ahiuve. \v 22 Chule Lotan chate ho chu Hori le Heman ahin, Lotan sopinu min chu ahile Timna ahi. \v 23 Shobal chapate chu Alvan ahin, Manahath ahin, Ebal ahin, Shepho ahin, chule Onam ahi. \v 24 Zibeon chateni min chu Aiah le Anah ahilhone. Zibeon chapa Anah kitipa hin apa gancha sangante achin pet a nel gamgo lah a twisam putna ana mudoh ahi. \v 25 Anah chate ni chu Dishon le Anah chanu Oholibamah ahi lhone. \v 26 Dishon chapate chu Hemdan le Eshban toh, Ithran toh, chule Cheran toh ahiuve. \v 27 Ezer chate ho chu Bilhan ahin, Zaavan ahin, chule Akan ahiuve. \v 28 Dishan chate ni chu Uz le Arana ahi lhone. \v 29 Horite mi upa lamkai ho chu Lotan ahin, Shobal ahin, Zibeon ahin, Anah ahin, \v 30 Dishon, Ezer chule Dishan amaho cheng hi Horite mi upa ho amaho phung dungjuia Seir gamsunga cheng ahiuve. \s1 Edom lengte ho \p \v 31 Hiche lengho hi Edom gamsunga vai ana hom un amaho masanga Israel mite lah a leng vaipo ana um khalou lai ahi. \v 32 Beor chapa Bela chun Edom gamsunga lengvai anapon, ama khopi chu amin Dinhabah ahiye. \v 33 Bila athi jou chun Zerah chapa Johab chapa chu Bozrah gamsunga vaipon ahung pang in ahi. \v 34 Johab athi jou chun Husham Temanite gam mipa chun lengvai ahin hom kit tai. \v 35 Hosham athi jou chun Bedal chapa Hadah chu lengvai ahinpon, ama chenna khopi Avith a pat'in Moab gamsunga Midianite ho jouse gal'a ahin joutan ahi. \v 36 Hadah athi jou chun Masrekah khopi a cheng Somlah in lengvai ahinpo kit tai. \v 37 Samlah athi jou chun Rehoboth vadung toh kinai khopi a cheng Saul chu ahung vaihom in ahi. \v 38 Saul thi jou chun Achor chapa Baal-Hannan kitipa chun lengvai ahipo kit in ahi. \v 39 Achor chapa Baal-Hannan athi jouchun, Hadar in Pau khopi apat in lengvai ahipo pantan, Hadar jinu min chu Mehetabel ahin Matred chanu Mazehab dinga atunu ahitai. \v 40 Amaho phung lamkai jouse hi Esau chilhah a kona hung kondoh cheh ahiuvin, Timna gam'a cheng ahiuvin, mi upa Alvah ahin, mi upa Jetheth ahin, \v 41 Mi upa Oholibamah ahin, mi upa Elah ahin, mi upa Pinon ahin, \v 42 Mi upa Kenaz ahin, mi upa Teman ahin, mi upa Mibzar ahin, \v 43 Mi upa Magdiel ahin, chule mi upa Iram ahi; hicheng hi leiset atoupha na gamsung uva akho mun dung jui uva Edom chilhah a kon a mi upa ho chu ahiuve. \c 37 \s1 Joshep le asopite \p \v 1 Hichun Jacob Canaan chu apa khopem na Canaan gamsunga anung chen kit tai. \v 2 Hiche thusim hohi Jacob insung mite a ahi, Joseph kum som le sagi alhinin apa kelngoi ho asopi ho toh aching tup jingin avahva jingun, asopi ho apa jithah chate ho Bilhah le Zilpah chate ho toh natong khom jing ahiuve. Ahin nikhat chu Joseph in asopiho umchan phatlou dan apa kom ahin lhut tan ahi. \v 4 Amavang asopite hon Joseph chu avetda cheh un ahi, Ajeh chu apan midang ho sanga Joseph angailut najeh in amahon Joseph henga ngailut thucheng thupha seiding hahsa asa lheh un ahi. \v 5 Joseph in nikhat mang anei in amang chu asopiho asei pehle amahon avetda cheh un ahi. \v 6 Aman aseiye, “Ngaijun ka mang ho kasei ding ahi ati. \v 7 Ehon phailei lama chang phel ikan khom un, hiche tah chun hetman louvin keima changphal ho chu ading doh in, nangho changphal ho chu keima changphal masanga abohkhup uve,” ati. \v 8 Hichun asopi hon adonbut un, “Amapa chun keiho chunga vaihom ding kigong nahim? Ahiloule keiho chunga thanei ding kigo mong nahim,” atiuve. Hichun amahon amang neitoh athusei doh ho jeh in hatah in avetdau vin ahi. \v 9 Joseph in mang khat aneibe kit in chuin asopi ho chu asei peh kit in aman aseiye, “Ngaijun mang khat ka neibe kitne ati, tun nisa, lha, chule ahsi som le khat ho jong keima masanga abohkhup cheh uve,” ati. \v 10 Tua mang aneipa hi Joseph in apa chule asopite ho jouse jong abonchan aseipeh soh keiyin ahi. Ahin apa in aphoh thip'in,” hiche mang chu ipi tina ham tin adonbut e, “nanu toh kei chule nasopi teho jouse atahbeh a kahung uva nang masanga ka hung boh khup dingu ham?” \v 11 Ama vang Joseph sopiho chu alung ahang lheh un athangthip thei lheh un, apa vang chun hiche mang chu ipi tina ham ahet thei lou jeh in alung adong lheh in ahi. \x + \xo 37:11 \xt Act 7:9\x* \s1 Joshep kijoh doh \p \v 12 Phat chomkhat jou chun Joseph sopiho chu Schechem lama apa kelngoi ching ding in achekit tauvin ahi. \v 13 Amaho chedoh jou phat chomkhat jouvin, Jacob in Joseph koma aseiye, “Nasopite ho Schechem lam a kelngoi hon ho aga vah un ahin, nangma naga che lou khoh ahi atin, Joseph in adonbut in, “keima kaga che ding ahi,” ati. \v 14 Jacob in adon but in, “Nangma gache inlang na sopite ho chule kelngoi ho iti hina uvem gaven ati. Amaho thusoh kajah nom kitne, Hebron phaicham apat in asol tan, hichun Joseph hiche Schechem chu ahung lhung tan ahi. \v 15 Ahin vetan gamlah a lampi akimansah a ava koile na a mi khat in atoh khan mipa chun adongin “Ipi ham nahol le?” atile. \v 16 Joseph in adonbut in, “Ka sopite ho kahol ahi atin, hoi langa gancha ho achin uham neisei peh thei ding ham,” ati. \v 17 Mipa chun adonbut in, “Amaho kihou limna kajan eiho Dothan lama chetau hite,” aki tiuve. \v 18 Joseph ahung chun asopihon gam la thimtah ahivang in ahe pai tauvin, ama ahung lhun masang in asopite hon Joseph thadoh nading tohgon anei tauvin ahi. \v 19 “Tuhin mang neipa ahung tai,” amahon atiuve. \v 20 Hung un amahi that doh taute, chule hiche kotong ho sung khat a pai mang taute. Ipa'u koma hitin seiyu hite, “Gancha khat in Joseph chu a nedoh tai, chule eihon veu hite ama amang ho chu hunggui lhung nam,” atiuve. \v 21 Ahin Reuben in amaho tohgon lung thim ho chu ahet phat in Joseph kitho pi ding in ahungin, “Aman asei tai Joseph hi tha datau hite,” ati. \v 22 Ibola thisan imoh lonsah ding'u ham? hilai kotong gamgo lah a seplut leuhen ama cham in eihon that hih jong leu hen ama thi ta lou ding ham. Reuben chu a lungthima Joseph chu huhdoh tei ding tichu ama dei ahi. \v 23 Hichun Joseph ahung lhun chun asopite hon a sangkhol chol hoitah chu asut lhah peh pai tauvin ahi. \v 24 Hichun amahon Joseph chu adah a aman uvin kotong sunga aseplut tauvin, hiche kotong chu imacha umlou twi jong veilou ahi. \v 25 Chule amaho sun an ne dinga aumlai tah'un, aga dadoh uva ahile vetan Gilead a kona hung sumkol veile Ishmael miho a sangan ho toh hung kilhona bego le thingthao namtwi toh chule lou namtwi hinpoa Egypt gam lang jonsuh ding amu uvin ahi. \v 26 Hichun Judah in a sopiho jah a aseiyin, “I sopipau itha doh uva ipi apha chom ding umham,” ati, chule athi san isel mang uva chu ipi phachom ding ham? \v 27 Hung uvin Joseph hi Ishmael te koma joh doh tauhite, isopi nah nah iphe ivou nah nah chu a chunga jong ikhut lhapou hite,” atile asopiten jong asei angai cheh tauve. \v 28 Hiti chun Egypt gam'a kivei miho chun apui tauvin Joseph chu asopihon kotong a kon in a kaidoh un, Ishmael miho Midianite miho koma dangka somni in akijoh doh tauve. \x + \xo 37:28 \xt Act 7:9\x* \v 29 Phat chomkhat jouvin, Reuben chu kokhuh langa chun achekit'in ahile Joseph chu kokhuh sunga ana umtapoi, hichun Reuben chu alung akham lheh jengtan asang khol ho chu abottel in ahi. \v 30 Hichun Reuben asopiho lah'a akinungle kit in lungkham tah in, “Joseph chu aum tapoi! tua hi keiman ipi kabol ding hitam,” ati. \v 31 Hichun Joseph sopihon kelnou khat athat uvin, athisan chu Joseph sangkhol a chun anu tauve. \v 32 Amahon hichu sangkhol thisan anu u-chu apau Jacob athot un, mihon jong apau henga achoi uvin, “Hiche pihi ka mudoh uve, vetem in na chapa sangkhol chol hiya ham hilou ham,” atiuve. \v 33 Jacob'in gangtah in ahedoh pai in, hitin asei tai, “Hiche hi kachapa sangkhol ahi monge gamsa khat in vang anehdoh ahitai ati, Joseph vang hi aphe avou lahthei hita ponte,” ati. \v 34 Hichun Jacob'in apon ho chu abot tel in khaodip pon akikhu khum tan, Ama ni sottah lung hemin genthei tah in achapa pul adoutan ahi. \v 35 Jacob chate jouse le achanute jousen lhepbi ding agong un, ahin amavang lhepbi jou ahitapoi, hitin amapan aseiye, “Keima lunghem pum in kachapa lhankhuh jon tang kate, tin Jacob chu akap e.” \v 36 Phat chomkhat jouchun Midian miho chun Joseph chu Potiphar kitipa Pharaoh Egypt lengpa koma semang pachong pa koma ajoh doh tauve. Potiphar natoh chu ahile sepai lah a semang pachong ahi. \c 38 \s1 Judah le'a mounu Tamar \p \v 1 Hiche phat laitah chun Judah chun asopite adalhan Adullan kiti muna Hirah kitipa toh ana cheng khom lhon in ahi. \v 2 Chule Judah in Canan numei amin Shua kitinu chu aki chenpin chule ana kiti matpi tan ahi. \v 3 Amanu chu ahung kivopmon nao ahin neitan chule nao min chu Er asahtan ahi. \v 4 Chuin amanu akivopmo kit in nao pasal khat ahin hinbekit in nao min chu Onam asah tai. \v 5 Abanin amanun nao pasal athum lhinna pachu amin Sheila asah in, Sheila apen lai tah a chu amaho Kezib kiti muna achen laitah'u ahiye. \v 6 Phat chomkhat jouvin, Judah in achapa atah pen Er ding in numei khang thah amin Tamar chu ajidin apui peh e. \v 7 Hinlah Er chu migilou miphamo tah ahijeh chun Pakaiyin ahinkho ala dohtai. \v 8 Hichun Judah Onam kitipa, Er sopipa koma hitin aseiye, “Nangma che inlang Tamar khu gaki chenpi tan ati, ajeh chu pasal khat insunga ahinkho abeitah le dan in aphal ahi, asopipan avet thei ding, na sopipa dinga chilhah nasem doh peh tei ding ahi.” \v 9 Amavang Onan kitipa chu anompon ama chilhah ahilou ding chu, hijeh chun a sopi pa ji toh alup khom lhona a kitimat teng abotwi ho chu tollhanga abolha jin, hijeh chun Tamar chun nao avop thei tapon asopipa adin jong chilhah gou aum doh jou tapon ahi. \v 10 Amavang Pakaiyin Onan umchan chu gilou engse asa lheh in asopi pa athisa adin chapa ahin peh nom lou athang thip jeh ahi, hijeh chun Pakaiyin Onan hinkho jong asuh chom pehtai. \v 11 Hichun Judah in Tamar amounu jah a hitin aseiye, “Kachapa Sheila kikhan lhit kah in napa in'a meithai jin ga umdohtan,” ati. Ijeh-inem itile asopite ni bang in ama jong thiget in te tia anagel ahi. Hijeh chun Tamar jong achen apa in nah aga chengtai. \v 12 Phat chomkhat jou in Shua chanu Judah jinu jong athi tai; ahin Judah chu aki lhep lung mong dom phat in agolpa Adullam mi Hirah chutoh Timnah a akelngoi mul vouho henga aga che tauve. \v 13 Koiham khat in Tamar chu aseipeh in, “Ven na tehpu khu Timnah a kelngoi mul vou ding in ache touve,” a kiti peh e. \v 14 Chuphat in amanun jong ameithai von chu akhel loijin, ponlu akikhun, akitomjol in Timnah lampia Enaim lamkot'a chun atou tai; ijeh-inem itile Sheila kikhan lhit ahitan, aji dinga amanu akipeh lou akimu ahitai. \v 15 Judah in amanu (Tamar), chu amun ahin Judah in numei kijoh ho ahisah in ahi, ajeh chu amanun amai asel jeh ahi. \v 16 Hichun Judah akihei jin, Tamar umna lampi koma amapan aseiyin, “Eini kitimat hite atin,” amapan amounu ahilam chu ahet doh lou ahin, hichun Tamar in adong tan “Ipi ijat neipeh ding ham ilupkhom lhon ding leh,” ati. \v 17 Chuin Judah in adonbut in, “Keima kelnou lah a khat nahin thah peh nang'e,” ati, hichun ama nun aseiyin, “Nakitep naho chu ahung guilhun kaha iti ka tahsan thei ding ham,” ati. \v 18 Judah in adong in, “Itobang kitepna na dei ham ati,” amanun adonbut in, “Na Mohor le nakhao toh chule nakhut a nachoi na tenggol chu toh,” ati. Hijeh chun amapan hichengse chu apen amanu chu aluppin ahile aman jong nao avop tai. \v 19 Phat chomkhat jouvin, Tamar a in lama a kinungle kit in a sangkhol chol akoi lhan masanga akivon na lui meithai sangkhol chu akivon in til abang chun hinkho amang kit tai. \v 20 Judah chun kelnou chu aloipa Adullam mipa khut'a numeinu henga khamgah na thil lhat doh dinga aga thahsah a ahile, Adullam mipan amanu chu agahol motan ahi. \v 21 Hichun Adullam mipa Hira in hi koma cheng ho chu adong in, “Ena-im jotna a tou numeinu aki johnu chu hoilam a che hitam, ama hon adonbut un, “Keima hon hikoma hin numei phalou atahsa joh kamu kha pouve,” atiuve. \v 22 Hichun Adullam mipa Hirah ahung ki nunglen thu umchan ho chu Judah asei peh tan ahi, “Keiman amanu umna chu kahol doh jou tapoi, chule chua cheng mihon jong hi tobang numei phalou atahsa joh aum poi,” atiuve. \v 23 Judah in aseiye, “Thil kana peh ho chu ama nun eina koi peh maita hen, kaki nopto na lhon dungjui a kelcha nou khat ka pen ahin nangman na holmo tan, amanu chu enung hol kit le khosunga mijousen ei nuisat ding'u ahi tai.” \v 24 Lhathum jou don chun Judah chu mihon asei peh tauvin, “Tamar na mounu chu numei kijoh banga ana bol thu ahije, chule tuhin amanun nao avoptai atiuve.” Hichun Judah in aseiye, “Amanu chu hinpui doh unlang halvam tauvin,” ati. \v 25 Amavang amahon Tamar chu tha dingin ahin puidoh tauvin, Tamar in atehpu thu athot in hitin aseiye, “Hiche thil neipa tenggol ahin, khaodip ahin, Mahor ahin, koi thil pen ham? Ipi dinga thip beh cha um aham hiche neipa akona hi nao kavop ahi,” ati. \v 26 Judah in gangtah in ama nei le gou chu amu mun agel doh paitan ahi, “Tamar hi keima sanga chonpha jo ahiye ati. Ajeh chu keiman kachapa Sheila toh akichen lhon na ding imacha kana gonlou jeh ahi,” ati, chupet tah chun Judah chu Tamar toh apum kitimat tapoi. \v 27 Tamar dinga nao neina phat ahung naitan, amanun nao pasal ni pengkop ding ahi chu ahe tauvin ahi. \v 28 Naoso nat akipan tan hiche pet tah chun naocha teni lah a khatpa akhut ahung doh in hichun numei lhacha a pangho chun patsan akhut'a akan peh un, “Hichepa hi hung peng masa ahi,” atiuve. \v 29 Hinlah hiche naocha chun akhut akailut kit tan, asopipa joh ahung peng masa tai. Hichun numei lhacha ho chun “Hiche hi ipi ham atiuve.” Nang in iti dan'a amasa a peng dingpa nahin chop khup ham atiuve.” Hichun amapa min chu Perez asah tauve. \v 30 Chujouvin, naosen patsan a akhut kikanpa chu ahung peng tan hichun amapa min chun Zerah asah tauve. \c 39 \s1 Joshep le Potiphar jinu \p \v 1 Joseph chu Egypt gam'a ana puijun hiche apat a chu Ishmaelite sum-kolvei mihon Potiphar kiti pa koma ana joh un ahi. Potiphar natoh chu Egypt lengpa Pharaoh sepai lamkai a pang ahi. \v 2 Pathen in Joseph chu aumpi jing in, hijeh chun Egypt gamsunga abol lam jouse a alolhing jingin ahi. \x + \xo 39:2 \xt Act 7:9\x* \v 3 Joseph chu Pathen in aumpi chu athil bol na jousea kon in apupan ahin muchen tan ahi. \v 4 Hichun Potiphar chu Joseph chunga alunglhai lheh jeng in, Joseph chu ama ban tah in akoi tan ahi. chule Potiphar in Joseph chu a insung jouse chule anei agou jouse vetup ding in atungdoh tan ahi. \v 5 Hiche nia pat'a chu Joseph chu apupa Potiphar insunga ima jouse vetup in anganse tai, chule Joseph chonphat jeh chun Potiphar insung chu Pakai phatthei bohna chu Potiphar nei jouse chung le a insung chung chule alouma chungah a achu tan ahi. \v 6 Hichun Potiphar in Joseph chu ama insung vetup ding le anei agou ho jouse vetup ding in thanei na jouse ape dohtai, chule Joseph umjeh chun aman imacha ah akisaboi tapon, lungkham na jong aum tapon, chule aneh ding anneh tilou thil dang thil dang imacha ahepha tapoi. Joseph chu mi melhoitah vetnom nom umkhat ahi. \v 7 Chule phat chomkhat jouvin, apupa loinun Joseph chu ahin velel tan, “Hung in eini lumkhom hitin kitimat hite tin Joseph chu ajol tai.” \v 8 Amavang Joseph anom pon, Joseph in Potiphar inneipi chu hitin adonbut e, “Ka pupan hiche insunga thil ho jouse vetup dinga ei nganse ahi,” ati. \v 9 Hiche insunga hi keima tilou thanei dang aum poi, kapu pan nangma chung a thaneina eipe poi, ajeh chu nangma aloinu nahi jeh in hi tobang thilpha lou chu iti keiman katoh a Pathen douna a chonset kabol ding ham ati. \v 10 Hiti chun ama nun aniseh in Joseph chu ano ano jeng in, amavang Joseph chu amanu toh lupkhom a ki timat ding chu pum noplou ahin, ahithei chan a jammang ding joh chu agot ahiye. \v 11 Nikhat vang chu koima cha umlouna achun Joseph chu ama ngaiya natong ding in achen. \v 12 Amanu chu ahung lut in a sangkhol ah akai jin, “Hung loiyin eini ilup khom lhon ding ahi,” ati. Hichun Joseph in a sangkhol asut lhan aki tom doh tai. Ahin a sangkhol chu Potiphar loinu khutna adalha den tan ahi. \v 13 Hichun Joseph la ajamdoh tan ahin amanun akhut a um asangkhol chu achoiyin, \v 14 Amanun insunga asohte jouse akou khom soh keiyin, hiche phat chun aja jousen ahin dellut cheh un, amanun hitin aseiye, “Kaloipan hiche Hebrew sohpa hi buhon, anneh sem dinga ahin puilut in, amahi ka insung demna a ahunglut in suhset ding eigon ahin keima awsangtah in kapeng in ahi,” ati. \v 15 Keima hatah a awsangtah a kapen phat in polam a ajam doh in ahin aman asangkhol chu kakoma ada lha dentai. \v 16 Hiti chun amanun sangkhol chun aloipa in ahung lhun masang in phatechan a koitup sel in ahi. \v 17 Hichun amanun aloipa koma thusoh ho chu asei tai; “Hebrew sohpa nahin puilut pa khun insunga ahung lut in suhset ding eigoi,” ati tai. \v 18 Amavang keima awsangtah a kapen phat in polam ah ajam doh in a sangkhol ada lhah ahi. \v 19 Hichun Potiphar chu hatah in alung hang lheh tan ajinu thusimho Joseph in abolset kigot na thuho ajah doh phat chun. \v 20 Hichun Potiphar in Joseph chu songkul'a akoitan chule lengpan songkul'a umho to akihen khom un, ama jong hiti chun aum den tai. \v 21 Ahin Pathen in Joseph chu songkul'a jong aumpi jing in, angailut na ho jong avetsah jing in chule Pathen in Joseph chu songkul ngahpa tohjong kingailut na ape kit tai. \x + \xo 39:21 \xt Act 7:9\x* \v 22 Phat chomkhat jouvin songkul ngahpan Joseph chu songkul'a umho lah a alenpen in akoitan, hiche songkul sunga thil soh bouina jouse chu Joseph thaneina noiya akoi tai. \v 23 Pathen in Joseph chu aumpi jeh in imacha boina aumtapoi, athil bolna anatoh na jouse alolhingsel in hijeh chun songkul ngah pa jong imacha aboita poi, ajeh chu thil jouse Joseph in anga jeh chun imacha aphamo ding aumpoi. \c 40 \s1 Joshep in janmang ale peh \p \v 1 Hicheng thilsoh kichai nung chun Pharaoh lengpa natong ju vaihompa le an vai hompan apupa Egypt lengpa doumah abol lhon in achonse lhontai. \v 2 Hiche lamkai teni chunga hi Pharaoh nasatah in alunghang tan ahi. \v 3 Chuin Pharaoh in amani chu Joseph umna lengpa songkul natong ho umna ah akoiyin ahi. \v 4 Songkul ngahpan amani chu Joseph thanei na noiya a umsah in Joseph in jong amani chu vetkolna anei jing in ahi. \v 5 Jan khat chun songkul insunga kihen teni Egypt lengpa juvaihompa le an vaihompa chun mang khat cheh, amang ledohna toh kilhon cheh-in anei lhon in ahi. \v 6 Hichun Joseph in amani chu jingkah lama amailhon lunglhai lou chu ahedohtan Joseph in amani chu adongin, ibola nang teni namai lhon kipah lou ham ati. \v 7 Joseph in adong in, “Sopi teni ibola namai lhon lhailou ham,” ati. \v 8 Amanin adon but lhon in, “Janlhah in keinin mang kanei gel lhon in amavang koi machan kamang ipi kisei na ahi aledoh thei aumpoi ati lhon e, ahin Joseph in adonbut in,” mang in ipi ahetsah dichu Pathen kin ahi. Chule namang lhon chu neisei peh lhon in ati. \v 9 Hichun khon dom le a pang lamkai pa chun Joseph chu amang ho chu asei peh tai. Ka manga lengpi bah ka masanga ka mun. \v 10 Hiche lengpi phunga chun abah thum ajam kamun, gang tah in ahung mum in chu in apah lha tai, hiche aga hochu lengpithei ga ahung hitai. \v 11 Pharaoh chakhon chu ka khut chunga ana um'in, hichun keiman lengpi ga chu ka sujot in atwi chu Pharaoh khona ka sun peh e. \v 12 Joseph in hitin aseiye, “Lengpi bah thum hochu nithum tina ahi. \v 13 Nithum sunga hi Pharaoh in nithum jou teng nadom sang intin, chule masanga nana toh na a nanung koi kit ding ahi. \v 14 Chule nangma koma katao ahi, chanvou pha nahung chan teng neihin sumil hih beh in Pharaoh koma hitobang kathil bol hohi eina seipeh in, ajeh chu songkul'a kona eilha doh thei na ding in,” ati. \v 15 Ajeh chu Hebrew gam a ka in apat a eikiman doh tua hiche songkul'a kaum hi mona neilou bolkhel ka neipoi. \v 16 Hichun changlhah hom'a lamkai pachu Joseph in amang hoitah a ale chu amu le ama jong atha anom lheh in; Joseph jah ah hitin aseiye, “Keiman jong jan mang kaneiye, ka manga chun paipeh thum changlhah dimset kalu chunga kapoi. \v 17 Paipeh achuna pa sunga chun changlhah ajat lhingsel in aum in, Pharaoh a ding ahi, ahin vacha ho ahung leng un ka luchunga changlhah ho chu ane doh tauve.” \v 18 Joseph in amang chu ale pehtan, “Paipeh thum chun nithum ma avetsah ahin, \v 19 Nithum sunga hi Pharaoh in nalu adopsang ding thing phunga nakhai sang a, vachaten naphe anehchai ding'u ahi.” \v 20 Pharaoh in nithum jou in ama penni kipapina in anoiya a semang pachonga pang jouse akou khom in hiche a pang dinga chu juvai hom lamkai pa le an vaihom lamkaipa chu alhadoh gel in, \v 21 Ju vaihom pachu aju vaihom na ma man apansah kit'in, aman jong jukhon chu Pharaoh khut a agapetai. \v 22 Ahin an vaihom lamkaipa vang chu Joseph in amani henga mang alepeh bang chun akhai lih tan ahi. \v 23 Hichun ju vaihom lamkaipan Joseph chu ageldoh tapon asumil deltai. \c 41 \s1 Joshep in Pharaoh mang ale peh \p \v 1 Kum ni nungin Pharaoh in mang anei in ahile, vetan ama Nile vadung panga ana ding in ahi. \v 2 Amanga chun bongchal sagi athao a thao cheh ahung kal doh un hamhing lah a chun alhaovin ahi. \v 3 Chujou in ama ho nunga chun bongchal sagi ma agon a gong cheh Nile vadunga kon chun ahung doh un, vadung panga bongchal sagi dangho koma chun ading uvin ahi. \v 4 Hichun bongchal agong ho chun bongchal athao sagi ho chu aval lhum tauvin ahi. Hiche mang anei pet tah chun Pharaoh chu ahung khang doh tai. \v 5 Ahin Pharaoh a imulhu kit in mang anivei na aneiyin, hiche amanga hin changphal sagi hoitah vetnom nom um phungkhat a kona hung kikhai lha amun ahi. \v 6 Hichun changphal sagi amanga amu kit'in ahin hiche changphal ho chu ageo cheh chuh jeng in, solam huijin amut geo lheh jeng ahi. \v 7 Chuin hiche geo chih banga changphal ho chun changphal lom sagi ahoi phungkhat a kikhai lha ho chu aval lhum kittai. Hichun Pharaoh ahung doh kit'in ahile ajan mang ahichu agel doh in ahi. \v 8 Hiche ni ajingkah apat'in Pharaoh chu amang ho jeh chun a suboi lheh in aum thei tapoi. Hichun Pharaoh in amaho jouse koma amang chu asei tan, ahin amaho lah a khat beh in jong ipi kiseina ham tia chu a donbut thei aum pouve. \x + \xo 41:8 \xt Daniel 2:2\x* \v 9 Phat achaina langtah chun lengpa jukhon doma lamkai pachu ahung ding doh in, “Tunia keiman geldoh khat kaneiye phat masa a kana chatvai na atin Pharaoh koma aseitan ahi. \v 10 Nangman nasoh teni chunga nana lunglhai pon changlhah hom lamkaipa le keima chunga, hijeh chun keini hi lengpa songkul'a neina koiyin ahi. \v 11 Nikhat chu changlhah hompa le keiman mang chom cheh kanei lhon in ka mang lhon jong chu thusim chom cheh kanei lhon in, \v 12 Hiche laiphat chun Hebrew khangthah khat lengpa songkul'a chun keiho toh ana um'in, ama chu lengpa semang pachong pa soh a jong ana pang ahi, kamang nei lhon chu kasei lhon in ahile chu'in aman kamang lhon chu eile doh peh lhon e ati. \v 13 Chule aman eiledoh peh lhon bang bang chun ahung guilhung cheh in ahi, keiman kana toh ngai ngai eikitohsah in an vaihompa akikhai lihtan ahi.” \v 14 Pharaoh in Joseph chu ahol in mi asol paijeng tan ama chu agan a gang in songkul'a kon in ahin puidoh jeng uvin, chuin avon ho akikhel in chule akhamul ho a kisuhtheng in, hichun ama Pharaoh toh kimuto din alut tai. \v 15 Hichun Pharaoh in Joseph koma aseitai, “Keiman janlhah in mang ka neijin koima chan ale doh theipon ahin keiman ka jah chu ahile mang kiti hohi nang man hetthei na nanei chu kana jai.” \v 16 Joseph in adonbut in, “Hiche ho chu keima adinga thil hahsa ahi ati. Amavang Pathen in hiche ipi tina ham chu nahetsah theiye,” ati. \v 17 Chuin Pharaoh mang chu Joseph koma aseitai, aman hitin aseiye, “Ka mang in Nile vadung panga kana ding in. \v 18 Hiche a che a chun bongchal sagi hoitah kivah thao cheh vadunga kon chun ahung doh in chule hilaiya hampa dong ho chu ane pantan ahi. \v 19 Hinlah keiman chom khat jouvin bongchal adang sagi agong a gong ahoimo cheh ahung potdoh kit ka mun, keiman hitabang gancha gong aphe umlou Egypt gamsunga ka hinkhon kana mukha hih laiye. \v 20 Hiche bong agong melse tah hochun bongchal sagi athao ho chu aval lhum tan ahi. \v 21 Amahon aval lhum jou chun koiman ipi kabol ham tia ahethei jong aumpoi, amahon aval lhum jou uchun abepbep ahiuvin, hichun keima ka hung khang dohtai. \v 22 Hichun keima ka imu lhu kit'in, chule keiman mang khat kaneibe kit'in, hichea kamang achun changvui sagi vetnom umtah phungkhat a ga ka mun ahi. \v 23 Chule chang vui sagi machu akiveigeosa akeoseh cheh, nisolam khohui mut geosa cheh, khat ho nunga chun ahungdoh doh uvin ahi. \v 24 Chuin changvui ageosa ho chun changvui hoitah hochu avallhum kittan, hiche kamang hohi doithem ho koma kaseiyin, Hinlah ka mangho chu ipi kisei na ham koima chan eihil chen theipoi ati. \v 25 Joseph in adonbut in, “Pharaoh mang teni hi thakhat ahi, Pathen in Pharaoh hi ipi abol ding ahin hetsah masah ahi bouve. \v 26 Bongchal sagi athao ahoi ho chule changvui sagi vetnom nom uma, aga hon avet sah nom chu ahile kum sagi sunga hi neh le chah neng ding avetsah ahi,” ati. \v 27 Chule bongchal sagi agong hole Changvui sagi ageosa aphunga goden solam huiyin asemgot den hon avetsah chu ahile kum sagi nasa tah a kel hunglha ding chu avetsah ahi. \v 28 Hiche hohi keiman ka phondoh banga hung guilhung ding ahi, Ajeh chu Pathen in Pharaoh hi aphat ahung lhun masanga ipi abol dingho chu ahin hetsah ahiye ati. \v 29 Tua patna Egypt gamsung a hi kum sagi hatah a neh le chah hung neng ding ahi. \v 30 Amavang hiche joule chun kum sagi ma kel nasatah in hung lhan tin, chuteng chule chun Egypt gamsung ima ma ana tha lhing chu kisumil gam'a, kel lhah chun agamsung abah gam jeng ding ahi tai. \v 31 Hiche kel hung khoh hi gimnei lheh jeng ding kum tamtah neh le chah ana ninglhin na ho jouse chu koiman agel doh lou ding ahitai. \v 32 Pharaoh mang teni ahung ki hetsah na thupi pen tah chu ahile, Pathen in na ahin toh vahding ahiti gontup sa ahi tai, hung lhung vah tei ding ahi ati. \v 33 Hijeh a chu Pharaoh in chingthei tah pasal chule thil hethem tah koitabang aholdoh a Egypt gamsung pumpia mopothei ahol angai tai. \v 34 Hichun Pharaoh in agam agam a lamkai avetup ding mi lhengdoh henlang hiche teng chule louga sohho kum sagi neh anen sung chun hop nga lah a hop khat koidoh uhenlang, \v 35 Pharaoh thanei na noiya tua patna neh le chah hiche kum sunga hatah a anen pet ahin changpang ahin koi dimset un, phatechan koitup uhenlang chule angah jong umjing hen, kho nung chan geiya khopi sunga neh le chah umjing thei nadin ati. \v 36 Tua chang le mim ho jouse hi phatechan mun khat a gamsung pumpin koikhom uhen, chutile kum sagi sunga nasatah a kel ahung khoh teng Egypt gam sunga mipi jouse kihinso thei ding ahi. \s1 Egypt gamsung'a Joshep vaihom \p \v 37 Hiche lungthim tohgon hi Pharaoh ahin ama semang pachong hon jong pha asa cheh tauvin ahi. \v 38 Hichun Pharaoh in amaho chu adongin, “Eihon hitobang pasal Pathen lhagao chenna hi imujou dingu hi nam,” ati. \v 39 Hiche pet chun Pharaoh in Joseph ahoulimpi in, “Ajeh chu Pathen in ema jouse nangma nahetsah tah jeh in nang tobang koimacha ahethem le aching aumta poi. \v 40 Nangma keima leng touna anatou ding ahitai, kamiten nangma thupeh jouse ajui cheh dingu ahitai. chule thil khat bou ikikhet nading chu keima kalengvai pohna bou lenjo ding kahi ati. \x + \xo 41:40 \xt Act 7:10\x* \v 41 Pharaoh in Joseph jah ah aseitan, “Keiman nangma hi Egypt gam sunga thanei na le mopoh na kapeh doh nahi tai ati.” \v 42 Hichun Pharaoh in akhut a sana khutjem chu ala doh in Joseph khut a abupeh tai, Aman vonkang hoitah aki vonsah in chule sana khi jong angong a aki osah tai. \x + \xo 41:42 \xt Daniel 5:29\x* \v 43 Hichun lengpan Joseph chu asakol chunga atousah in amasanga chun “Mihon dilsu vo tin asamuvin ahi.” Hiti hin aman Joseph chu Egypt gam pumpi semang in ana pansah tai. \v 44 Chule Pharaoh in Joseph kom a hitin aseiye, “Nangma phatsah louva Egypt gamsunga koima chan akhut alapthei lou ding, keima amina bou Pharaoh kahi ding ahi,” ati. \v 45 Hichun Pharaoh in Joseph chu Egypt te min thah apen Zaphenath-paneah Potiphera chanu Asenath chu Joseph ji din Pharaoh in agontup peh in ahi, hiche apatna chu Joseph in Egypt gamsung a mopoh na alah ahitai. \v 46 Egypt lengpa Pharaoh koma anatong dinga alut chun Joseph kum somthum alhing tai. Chuin Joseph chu Pharaoh angsunga konin apotdoh in Egypt gam leiset pumpi aga kholsoh keiyin ahi. \v 47 Ana kisei bang chun kum sagi sung chun neh le chah lousoh hatah in apungin ahi. \v 48 Hiche kum sagi sunga chun Joseph in chang le mim Egypt gamsunga kimu jouse chu mun khat a akoikhom soh kei in, chule khopi jousea akoina mun asem soh kei in ahi. \v 49 Hichun Joseph in chang le mim chu tamtah avum leo in akhol khom in, vadung panga neldi bang in atam valtah jeh chun hetlut jou jong ahita pon, achaina langa chun simsen lou ahitan sim jong asim tapouve, \v 50 Kellhah kum hung lhun masang chun On thempu pa Potiphera chanu Asenath chun Joseph dingin chapa ni ana hinpeh-in \v 51 Joseph in achapa atahjo pa min chu Manasseh asah in, aman aseiyin, “Hiche hi ka Pathen in kagenthei na jouse eisuh milsahtai, chule kapa insung jong abonchaovin kasumil sohtai tina ahi.” (Manasseh: genthei tintang jouse suhmil na, chule insung mite jong mil jouta tina ahi). \v 52 Joseph in achapa aneojo pa min chu Ephraim asah tai, “Aman hitin aseiye, “Ka Pathen ka hahsat na le kagenthei na jeh in lolhin na eipe tai,” ati. \v 53 Egypt gamsunga kum sagi sunga chang le mim mang ketkut a ga jouse chu ahung kichai gamtan ahi. \v 54 Hichun kum sagi kel lhah ahung kipantan, Joseph in anasei doh mabang in hiche a nasa tah a kel hah chun anaivel a gam ho jouse jong asuboi soh heltai, ama vang Egypt gamsunga chun neh le chah ahahsat na emacha aumpoi. \x + \xo 41:54 \xt Act 7:11\x* \v 55 Egypt gamsunga kel ahung khoh lheh jeng tan, hichun mipi ho chu neh le chah ngaichat jeh in Pharaoh koma ahung un, hichun Pharaoh in Egypt mipi teho chu “Joseph koma asol in aman bol un atiho chu bol uvin,” ati. \x + \xo 41:55 \xt Jn 2:5\x* \v 56 Hiti chun kel lhah chu hatah in ahung khohse cheh tan gamsung jouse aboilou aumta pon, Joseph in chang pang ho jouse chu ahong doh tan, Egypt mipite chu aki choh sah tai. Ajeh chu Egypt gamsunga kelkhoh chu asang lheh in hitobang kel hah chu ana umkha hihlaiye. \v 57 Chule gam dang dang Egypt gam kimvel a jousen neh le chah akichoh thei nadiuvin Joseph heng ahinnai lut tauvin, Ajeh chu hitobang kel hah chu vannoi leiset chung jouse asuh boi cheh ahi. \c 42 \s1 Joshep sopite Egypt ahung \p \v 1 Hichun Egypt ma anneh anendan chu Jacob in ahe tan, achate jah a asei tai, “Ibola na din chet chut uva kiveto nahiu ham? \v 2 Keiman thusoh kajan Egypt gam lama chang aum e, hijeh chun nangho cheuvin lang neh ding gacho tauvin, eima ho ikihinso thei nadingu vin,” ati. \x + \xo 42:2 \xt Act 7:12\x* \v 3 Hichun Joseph sopite ho mi som neh cho ding in Egypt lama asuh chetauvin ahi. \v 4 Hinlah Jacob in vang Joseph sopipa Benjamin chu amaho lah a asol tapoi, aman aseiyin, “Keima katiya lheh tai ajole kisuh khah na le boina toh khante,” ati. \v 5 Canaan gam kel hah aum tah jeh chun Israel (Jacob) chate chu Egypt lama anneh hol din mijouse toh ahung lhung khom tauve. \v 6 Tua hi Joseph chu Egypt gam'a chu gam vaihom ahitan, chule chang john a dinga thanei na jouse Joseph kipe ahi tan, hiche pettah chun asopite ahung lhung tauvin, amaho ahung lhun lhun un, hikoma chun tol'a ama ho abohkhup un akunsoh tauve. \v 7 Joseph'in asopite chu amuphat in abonchauvin ahe soh keiyin, ahi vang in amaho chu hetphah lou bol in, hutot tah-in ahouvin, chule ajah uva, “Hoiya kona hung na hiuvem ong?” atile amahon jong “Canaan gam'a kon kahiuvin, puhsui dinga hung kahiuve,” atiuvin ahi. \v 8 Joseph in asopiho chu ahet vang'in amahon ahe doh jou pouve. \v 9 Hichun Joseph in kum tamtah masang a asopi ho mang ana mat ho chu ahin geldoh in asopi ho koma hitin aseiye, “Nangho hi mipha lou le migucha nahiuve, keima ho gam hi lah mangthei ham ahiloule akihongbit joupouve, tia neihung khol leu ahi,” ati. \x + \xo 42:9 \xt Semtilbu 37:5-10\x* \v 10 Ahipoi ka Pakai tin ama hon a donbut uvin, “Nasoh teho hi puhsui anneh hol a choh ding joh ka hi bouve. \v 11 Keiho jouse hi pa khat a hung peng cheh kahi bouve, milung theng ka hiuve, nasoh hohi miphalou kahi pouve!” \v 12 Ahin Joseph in a sei kit leuvin, “Ahipoi nangho hi ka gam'u hi gam ong kivaipoh achavaiye tia nei hung khol leu ahi,” ati. \v 13 Hinlah ama hon a donbut uvin, “nasoh teho hi ucha pasal som le ni kahiuvin, pa khatna hung peng ka hiuvin, Canaan gam'a incheng tuchung hin aneopen pa hi ka paotoh ka hin dalha uvin, chule mi khatpa vang aum tapoi.” \v 14 Joseph in adonbut in, “Keiman kasei banga nang ho hi michom miphalou na hiuve,” ati. \v 15 Hichea hi nangma ho kapatep ding na hiuve, Pharaoh hinlahi sea hiche mun hi nada lhah lou ding'u, chule nasopi pau a lhumpen pa na hinpui kah seuva ati. \v 16 Nangho lah a mikhat kisol uvin lang amapa chun na sopi pau chu hinpui henlang, chule adangho se hilaiya na um ding'u, na thusei'u hi dihnam tia ka khol chil ding ahi; amavang hichu ahi loule Pharaoh ahin laisea nang ho hi michom, miphalou kiti chu na hiuve. \v 17 Hichun Joseph in amaho chu abonchauvin songkul'a nithum jen ahen in ahi. \v 18 Nithum lhin nin Joseph in aseiyin, “Hiche hi bol uvin nahin thei nading uvin, ajeh chu keiman Pathen ka ging lheh jeng'e ati. \v 19 Nangho hi milung theng na hiu leh nangho lah a mikhat hi songkul'a umden uvin lang, ahin adangse se vang ki nungle cheh uvin, na insung mite din chang le mim kipoh un che tauvin ati. \v 20 Chule na sopi pau alhumpen pachu keima koma nahin pui dingu, na thusei houchu dihnam tia kakhol chil ding ahi. Chule nangho nathi lou dingu,” hiti chun amahon jong akisei chu abol'un ahiye. \v 21 Hichun amaho khat le khat akihou lim un, “Adih tah a sei dinga eiho hi isopi pau Joseph ibolset jeh uva gotna ichan'u ahi tai atiuve. Ajeh chu eihon imusoh kei jun aman ahinkho huhdoh na ding in a taovin, hinlah eihon inahsah pouve, hiche ho jeh a chu tua hi gotna ho hi eiho chunga hung chu ahitai atiuve. \v 22 Hichun Reuben in amaho chu hitin adonbut in, “Keiman kasei hilou ham, chapang chu imachan bolse hih un, ahin ka thusei nangai pouvin, tua eihon ama thisan man chu isah diu ahitai.” \x + \xo 42:22 \xt Semtilbu 37:21,22\x* \v 23 Ahin amahon Joseph thusei chu ahe doh pouve, ajeh chu amaho ki kah lah a paole apan jeh jal ahi. \s1 Joshep sopite Canaan gam akile \p \v 24 Hinlah Joseph a kihei doh in achom lang angan akap tai, ahin ama ahung kinung hei kitin avel in amaho jah thei dingin ahoulim in, hichun amaho lah a Simeon chu alheng doh in amaho mitmu tah in akan tup tai. \v 25 Hichun Joseph in thu apen, amaho dipsunga chun chang khum peh uvin, chule sum ho jong chu ama ama dipsunga nung hetpeh un, chule lampia aneh dingu jong gonpeh uvin hiti chun amaho din thil gontup in aumtai. \v 26 Hichun asopi hon sangan chung a chun nehding chang chu ahengdoh un a inlamu ahin jon tauve. \v 27 Ahin jan na akingah naova amaho lah a mikhat pa chun sangan an neh peh ding agotan adipsung chu agah hon doh le adip sunga sum dangka chu ahin mudoh tan ahi. \v 28 Veuvin tin asopiho jah a aseiyin, “Kasum hohi ka dipsunga eiki nungkoi peh kit tai,” hichun amaho chu alungu alhadeh tauvin kithing pum pum in khat le khat akihou khom un, “Pathen in ipi eito sah u hi tante atiuve.” \v 29 Hichun amahon apao Jacob heng Canaan gamsung ahung lhung kit tauvin, hichun ama hon Jacob koma thil ahinto hou chu aseipeh un, hitin aseiyui. \v 30 “Gamneipa chun hiti hin aw sangtah in keiho jah din asam in, chule keiho hi miphalou gamsunga thilse bol ding in eigingmo un ahi. \v 31 Hinlah keihon amapa chu ka donbut un, keiho hi milung theng miki tah ka hi bouve ka tiuvin, chule keiho miphaloute ka hipouve. \v 32 Chule keima hohi ucha sopi som le ni solam a hung kon ka hiuvin, Pakhat in eihin'u ahin, mikhat vang ahing tapon chule aneo pen pa vang tuhin ka pao toh Canaan gamsunga ka hin dalha uve. \v 33 Hichun gamsung a lamkai pipu pa chun hitin eisei peh uve, nangma ho hi hitia ka bol ding mipha milung theng nahiu kahet doh nadin, nangho lah a khat ki dalhau vin, chule adanghon an neh ding chang le mim pouvin lang na inkote kom lang nung che tauvin. \v 34 Hinlah na sopipau alhumpen pachu ka henga na hin puilut tei ding'u ahi ati, chule keiman hiche jou teng chule nang hohi mipha midih tah nahiu, michom le mikhol na hi pouve tichu kahet chet ding ahitai. Hiche teng chule nasopi pau chu kanung peh kit diu chule nanghon boina umlouva navah sel a an jong nakihol theiyu ahi,” ati. \v 35 Adip'u chu alhei lha uvin ahile vetan amitakip in asum chun cheh chu ama ama dip sung cheh a ana umsoh keiyin; ama hon jong apaovin jong a sumchun chengseu chu amudoh phat uvin akihot lhul gam tauve. \v 36 Jacob chu tijatah'in ahoulim in, “Nangho hin ka chate ho neiguh mang peh cheh dingu ahi tai, Joseph jong aum ta pon, Simeon jong aum ta pon, chule tua nang hon Benjamin jong nei puimang peh kigo kit'un, na thil bol jouseu hi keima douna jeng ahi tai!” \v 37 Hichun Reuben in apa Jacob chu a donbut in, “Benjamin chu ka hin nungpui louleh ka chate ni hi na deidei nalo thei ahitai, chule keiman Benjamin na ding in mopo nang kate ati, chule thonlouva kahin nungpui kit teitei ding ahi,” ati. \v 38 Ahin Jacob in a donbut in, “Ka chapa chu nangma toh chelou ding ahi, ajeh chu aupa Joseph jong athi tan, tua kanei ka lungmonpi ama bou ahi tai; ijem tin lamkim lang nagei tengu le lamkah lah a toset tohkha ta hen lang hile kasam kan nung jenga jong lunghema thikhol khul a neilhoh lut pai tah bah dingu ahibouve,” ati. \c 43 \s1 Benjamin apui uva Egypt ajot-u \p \v 1 Tuhin Canaan gamsunga kel lhah chu akhoh cheh cheh jeng in ahi. \v 2 Egypt gam'a kon a ahinpoh'u anchang aneh chai phat un hichun apao Jacob in achate jah a aseitai, “Nung che kit unlang neh ding gacho kit tauvin,” ati. \v 3 Ahin Judah in apa Jacob a donbut in, “Gamsung lamkai pa chun hatah in eigah un, na sopi pao chu nahin puilou ule kamai namu lou dingu ahi,” ati. \v 4 Benjamin keiho toh na sol khom le kache dingu anchang kaga choh dingu ahi ati. \v 5 Amavang Benjamin che ding naphal loule keiho jong kache lou hel ding'u ahi taiti geldoh in, ajeh chu gamsung lamkai pa chun aseiye, “Na sopi pao alhum pen pachu nahin pui lou ule kamai namu lou dingu ahi atisa ahi.” \v 6 Hichun Jacob in adonbut in, “Ibol a nang hon nei suh genthei ju hitam, hiche gamvai popa koma chu sopi khat ka nei nalai uve tia nahin seidoh uham,” ati. \v 7 Amahon a donbut un, “Hiche gamsung lamkai pa chun eiho insung chan chin thu hoitah in aman thudoh eineijun, napao dam nalai em tin eidong un, hiche a chun keihon amapa thudoh ho chu ka donbut cheh un, chule keima hon iti ka het thei diu ham? na sopi pao hinpui yun ati ding chu,” atiuve. \v 8 Judah in apa Israel koma asei tan, “Chapang pachu hin sol in hiche teng chule keiho kaga che diu ahi, chule eiho jouse le echateu jouse iki hinso thei ding'u ahi ati. \v 9 Chule keima ka tahsa tah in mopo nang kate ijem tia boina aum khah le, ahin Benjamin chu kahin nung pui loule boina jouse keiman mo ka poh ding ahi ati; chule nangma angsunga mopoh na thepmo na jouse keima chunga chu jeng hen ati. \v 10 Amavang eiho ana geisang hih leu hen tuphat a hi nivei tobang kilhung thei ding ahitai.” \v 11 Chuphat in apao Israel chun ajah uva, ‘chuti ding mong ahiya ahile hiti hin ki gong uvin, gamsunga thingga phalai cheh lheng khom uvin lang, thingnai, lou them khat le khoiju them khat toh, thil namtwi toh, thei chang toh, chule jonmot chang toh nadip sunguva mipa peh ding chun posuh uvin ati.’ \v 12 Chule dangka jong athop in pohbe un, ajeh chu na dip sung uva anaki koi chu koitobang khat in jong anabol khel jong himai thei ahi. \v 13 Hijeh chun nasopi pao hi pui jun lang gamsung lamkai heng a nung che tauvin. \v 14 Chule hatchung nung Pathen in phatthei naboh maiju hen, hiche gamsung vaipo mit mua jong ngailut na mel na chan thei na diuvin ati, chule nangma hon na sopi pao Simeon chule Benjamin na hin hen ohna lou dingu vin, chule keima vang ka chate jal'a thilo pai ding ka hitai,” ati. \v 15 Hichun amahon Jacob thilpeh ho chu agongtup un, chule adipsung uva sum jong athop in apoh be uvin, Benjamin toh akilhon tauve; hichun amaho Egypt gam alhung taovin Joseph masanga a ding tauvin ahi. \v 16 Chuin Joseph in Benjamin amaho lah a ahung chu amutan, hichun aman a insunga lhacha a pangho jah a hitin aseiye, “Amaho toh'in tunia an nekho ding ka hiuvin hijeh chun insung lama ana puilut un, chule gancha ana that un, kin thupitah kimang ding ahi.” \v 17 Hichun lhacha hon Joseph in asei bang chun abol'un, amaho sese chu Joseph inlam a apuitau vin ahi. \v 18 Joseph insung a akipui lut jengu amudoh phat’ uvin miho chu aki chau vin, “Iche masah uva idip sunguva sum anaki nung hetlut jeh a hikoma hi eipui lut'uva, chutia chu mi khat hin hehset neu neuva, kitaole na einei dingu chuteng le eiho chengse soh a einei uva chule isangan teu aboncha akilah got hiya ahitai,” akiti uve. \v 19 Judah le asopihon Joseph insunga lhacha lamkai pa koma ache un akelkot koma hitin asei uve. \v 20 Amaho atao vun; Ja umtah pu, keima ho hi phat masa chun Egypt gam'a anchang cho a ka hung uve. \v 21 Ahin keiho kaki nungle uchun jan ahiphat in ka dip sungu kahon doh ule hichun keihon ka dipsung uva dangka thil choh na man ho chu mijouse dipsunga ana umsoh keiye, tuhin hiche dangka ho chu ka hin nungpoh cheh nauve. \v 22 Chule keihon chang chohbe nading dangka jong ka hin pohbe uvin, koi tobang ham khat in dangka ho ka dipsung uva ana koi jong chu ka pum het pouve. \v 23 Imacha lungboina nei hih un, tin insung lhacha pa chun aseiye, Na Pakai na pate Pathen chun na dipsung uva nahin koipeh'u ahi, na dangka hou jong keima koma aum nai; hichun aman Simeon chu alha kang in amaho laha ahinpui dohtan ahi. \v 24 Insung lhacha pa chun miho chu Joseph leng insung lama apuilut tauvin ahi, insung lhacha pan twi akengu kisil ngim na ding apen chule sangan ho ding anneh jong ape uvin ahi. \v 25 Hichun amahon Joseph peh dinga ahin thilpoh houchu akigon tup uvin, chule amahon aja tauvin sunteng le Joseph toh an aneh khom ding'u thu chu; \v 26 Hichun Joseph in ahung lhun chun amahon athil poh'u chu ahin la doh un Joseph masanga tol'a abohkhup tauvin ahi. \v 27 Amahon alemjou chun adong tan napao akum atam tai nati pao chu “Dam jinga hinam, ama chu dam dam a hinam tin adong in ahi.” \v 28 Amahon adon but un, “Henge adam dam nai atiuve,” chule nasohte keiho dinga ka pao chu adam in ahing na laiye,” chuin amaho Joseph ma sanga abohkhup kit uvin ahi. \v 29 Hichun Joseph in asopipa Benjamin chu aven “Amahi ham na sopiu alhum pen pa na tiu chu tin Joseph in adong tai,” Pathen in na umpi jingta hen O ka chapa!” ati. \v 30 Hichun Joseph ama umna insung dena kon in apot doh in, ajeh chu asopipa amu chun ama akitim joutapon, hichun ama indan sungnunga alutin agakaptan ahi. \v 31 Chuin amai akiphet jouvin ama ahung potdoh kit in nasatah in akitim ham ham in, “An neh ding hin thuh taovin,” ati. \v 32 Hijeh chun amahon Joseph ding atum in, amaho ding atumin, chule ama toh nekhom ding Egypt mite ding atumin ankong asem tauve, ijeh inem itile Egypt miten Hebrew mite toh an aneh khom ngailouvu, neh khom ding chu Egypt mite dinga bohna khat hiya ahiye. \v 33 Joseph in asopiho chu atouna din akoi peh cheh in, ama hon jong ajalheh jeng un, amaho tahsa kum alen penna pat aneopen pa gei in atou nao agontup peh in atou sah tan ahi. \v 34 Amoho chan ding chu Joseph chan lah akon in asoh doh uvin ahi; chujong le Benjamin chan chu amaho khat chan jat sangin chan ajat ngan atam joi. Hitobang chun ama hon Joseph chutoh an ane khom uvin adon khom tauvin ahi. \c 44 \s1 Joshep khon kiholmo \p \v 1 Hichun asopiho chu cheding in aki gong tauvin, Joseph in insung lhacha ho lah a aseitan, “Amaho dipsunga chun apoh thei jat u dimset in anchang kipoh sah un, chule dangka ahin kipoh hou chu nunghet peh cheh kitun,” ati. \v 2 Chuteng le keima sum eng cha khon chu alhumpen pa dipsunga achung tho pena koi jun chule chang choh na dinga sum ahin kipoh toh chun koi than, hiti chun insung lhacha pan jong Joseph in asei bang chun aboltan ahi. \v 3 Jingkah matah in akipat doh un ache tauve, a sangan ho jong vumlet set in neh ding apon alampiu majon ding in asol tauve. \v 4 Amaho chu khopia kon chun achedoh nauvin gamla pi agei masang uvin Joseph in jong ainsung thil chingpa jah a chun, “kipat doh in lang miho nung chu del loiyin, amaho chu naphah teng le ajah uva, “Ipi ding pen tah a ka phat nau thilpha chu git louva na lethuh u-hitam ong? Ipi dinga keima dangka khon chu nana guh mangu ham? \v 5 Nangho hin ibola kapupa sum eng cha khon na guh'u hitam? Aman hiche chu aman chah a thil ahung lhung ding ho hetna a aneiji ahi; nanghon thilpha loutah na boldoh'u hi talou ham ati. \v 6 Insung lhacha pan amaho chu amat tup jouvin hitin aseitai. \v 7 Amahon amapa koma hi tin aseiuve, “Keima ho hi na soh ka hiuvin, chule keima hon hitobang chu ka bol lou beh ding'u ahi,” ati. \v 8 Ven keiho Canaan gam'a patna sum dangka chu kahin ki choi cheh nauve, chule kadip sung uva ana umho chu ka Pakai pa in na kona kei hon iti dana sum eng chakhon chu ka guh doh thei diu ham atiuve. \v 9 Nasohte lah a koi hijongle ala ana umtah le ama jong chu thidoh maita hen, chule keiho jong ka pakai pa koma soh chang ding kahi tauve. \v 10 Hiche chu apha lheh jenge tin ama pan adonbut e, “Hinlah ka chakhon gupa bou chu ka soh a pang ding ahi ati tai, adangho vang imacha kalo louding adangho che tauvin,” ati. \v 11 Amahon gangtah in adip hou chu sangan chunga kon in adom lha uvin ahong doh un ahi. \v 12 Hiphat chun insung lhacha pan alenpen apat in aneo pen pa gei in adip sung ahin kholtan ahile sum eng chakhon chu Benjamin dipsunga ahin mudoh tan ahi. \v 13 Hichun ama hon a sangkhol'u abot tel tel tauvin, apot hou chu a sangan chunga aheng doh kit un, khopi lam ahin nung jot kit tauve. \v 14 Judah le asopi ho ahung lhun u chun Joseph chu a in na ana umna laiye, chule amaho Joseph masanga tol ah abohkhup tauvin ahi. \v 15 Chuin Joseph in amaho jah a aseiyin, “Ipi ham nanghon na bol'u hi? Nang hon na het lou'u ham hitobang mihem ho hi keiman amaho khonung ding kasei thei ahi,” ati. \v 16 Hichun Judah in asei tai, “Ipi ka sei dingu hitam? keima ho iti them ka kichan diu hitam Pathen in nasohte chonsetna hohi ahin het dohsah ahi tai. Hijeh chun keiho ka boncha uva sum eng chakhon kimat doh na pa toh ka pakai pa soh a pang ding ka hitauve. \v 17 Hinlah Joseph in adonbut in, “Hiche ho chu keiya kon in kigam lhat maihen, keiman bolda jeng inge, hiche pasal pa ka khon kimu doh na pa bou chu kasoh a pang ding, adang se sevang damsel in napa koma nung che tauvin,” ati. \s1 Benjamin alhadoh dia Judah taona \p \v 18 Hichun Judah aphei chen aseitai, “Lungset tah in ka pakai koma nasoh pan thu chang khat tou kasei thei ding ham? lungset tah in nei lunghan khum hih in, nangma Pharaoh toh nalal na lhon jong ki bang ahitan; \v 19 Ka pakai pan phat masa chun nasohte ho nei dong uvin, nangma hon sopi nanei juvem ahiloule na pa'u umnalai em natin, \v 20 Chuin keima hon ka donbut un, henge ka pakai pa ka tiuvin kapa'u jong adam nalaiye ahin amavang ateh lheh tai ka tiuve, chule achapa aneopen pachu ateh jou nungsanga ahin ahi. Asopipa jong athi tan, amabou chu anu sunga hing doh ahin, hijeh a chu apan jong hatah a angailut ahi,” ati. \v 21 Nangman thu neina peh jal a amapa chu hinpui un keiman kamit taha kamu nom e natin; \v 22 Ahin keima hon kana donbut un, ka pakai pa'u chu hiche chapang chun apa adalha thei poi ajeh chu apa thilo thei ahi. \v 23 Ahin nangman thu neina mop kit un, nasopi pa'u alhum pen pa ahung tokah a nanghon kamai namu kitlou dingu ahitai nati. \v 24 Hichun keiho kaki nungle un, na sohpa kapa'u kom lang a ka pakai pa uvin thugah na neisei peh hou chu ama koma ka na lhut tauve. \v 25 Hichun ka paovin eidonbut un, ‘Keima ho kache thei lou dingu ahi na chapa alhum pen pa ache lou dingle kasopiu alhumpen Benjamin ajao lou le ei kimu pi lou dingu ahi. \v 27 Hichun nalhacha pa kapa uvin hitin aseiye, nangma hon nahe uvin ka loinu Rachel in cha ni eihin peh in ahi. \v 28 Chule amani lah a khat pa eida lhatan ahung ki nungle tapon; gamsa hon ahal hal a abotel ding in ginmo aum lheh tan, hiche apatna chun tugei hin kamu kha tapoi ati. \v 29 Tua amapa asopipa hi na puidoh uva boina hahsat na hintoh le tua kasam kan jouva thina lunghem na nei tosah kit diu ahi,’ ati. \v 30 Tun ka pakai keima kapa henga hiche chapang jao lou vin ki nungle thei pong kate ati, ajeh chu kapa'u hinkho le hiche chapang pa hinkho hi aman khom lhon ahiye. \v 31 Kapan hiche chapang hi amulou le thilo tei ding ahi, nasoh teho hin kapa'u samkan jouva thina kato sah kit dingu ahi tai atiuve. \v 32 Amonga jong na sohpa hi kapa henga hiche chapang khel'a hung kipe doh jenga hitia hi, keiman ama hi naheng kahin nunglhut kit louva ahile nahenga hinkho lhumkei jin themmo chang jeng ing kate, kati ahi. \v 33 Hijeh chu kapu lungset tah in ahithei dingle hiche chapang khel in keima hi nangma soh din um tang kate, chule ahithei dingle hiche chapang hi a u-teho toh ki nungle tau hen. \v 34 Keima iti kapa koma kaki nungle kit ding ham hiche chapang pa beiya hi ati, kapa in gim genthei athoh ding chu iti kavet jou ding ham ati. \c 45 \s1 Joshep laina tah'a akiphon \p \v 1 Hichun Joseph ana tohkhompi ho masanga ama le ama akitim jou tapon hichun awthong jejun akaptan, mijouse hikoma kon in asoldoh in ama asopi ho lah a akiphong doh tan ahi. \x + \xo 45:1 \xt Act 7:13\x* \v 2 Chuin ama hatah in akaptan ahile Egypt miten jong aja uvin, chule hiche thu kisei chu apet petin Pharaoh in ajatan ahi. \v 3 Joseph asopi ho lah a akiphongtai “keima Joseph chu kahi kapa chu dam nalai hinam ati, Hinlah asopihon adonbut thei tapouve ajeh inem itile ama angsung laitah a chu moh tijat a thigam ahitauve. \v 4 Hung kikhin naijun ati, amapan hichun ama hon anai lut un, chuin ama aki phongdoh kit in “Keima hi Joseph kahi,” ati, na sopiu soh chang dinga Egypt gam'a na joh pa'u chu kahi ati. \v 5 Ahin nang hon nopmo sahih un, chule nangho lunghan khat jong bolda tauvin, keima hiche gam'a neina joh doh uhi hichu Pathen thil gon ahi bouve, nangho hinkho huhdoh na dinga Pathen in eina masol ahibouve ati. \v 6 Hiche gamsung a hi kum ni bou kel hah hung kipan bep ahin, ahung lhung ding kum nga sunga chang um talou ding ahiye. \v 7 Pathen in nangho huh doh dinga eina sol masat joh ahi, nangho le na insung mite thilouva leichunga achi aman na lou ding ahi. \v 8 Hiche chu nanghon na bol ahipon, Pathen in eina masol joh ahi, chule Pathen in Pharaoh hithei ding ama lenggam ma Egypt gamsung a semang a pang ka hitai. \v 9 Hijeh chun gangtah in kino uvin lang kapa koma thu galhut loiyun, gahet sah un, nachapa Joseph in hitin ga seiyun ati; Pathen in Egypt gamsunga vaipo alen pen in eipansah tai hungsuh loiyun geisang lou jen in ati. \x + \xo 45:9 \xt Act 7:14\x* \v 10 Nangho Goshem gamsunga na chen dingu ahi, keima toh kinai tah a naum dingu na chate chule natute geiya chule na gancha ho le nangho na boncha uva kakom a naum dingu ahi ati. \v 11 Hikoma chu keiman neh le chah na nato nange, ijeh inem itile kel lhah na ding hi kum nga jen aum nalaiye, achuti louva ahile na insung mi chule nanei jouse navai mah thah pai dingu ahi,”ati ga tiuvin. \v 12 Hichun Joseph in athusei ajom in “Veuvin nangho che un, ka sopipa Benjamin neiven keima Joseph ka hi ati. \v 13 Cheuvin lang kapa Jacob chu gasei peh loi un, mun phatah hiche Egypt gamsunga kanei uve, chule amachu thil namu jouse seipeh un, chule aganna thei chan in hilanga hinpui jun ati. \v 14 Hichun Joseph in Benjamin chu angong koiyin akap tai, chuti ma chun Benjamin in jong akoiyin akap tai. \v 15 Joseph in asopi ho chengse chu akoiyin akap tai, chule asopite hon lungthoi na um louvin aki houlimpi tauve. \v 16 Joseph sopi ho ahung lhung tauve tithu chu Pharaoh le a insung miten jong aja tauve, chule amaho jong akipa pi lheh un ahi. \v 17 Hichun Pharaoh in Joseph koma aseiyin, “Na sopi ho chu seipeh in gangtah in na sangan chung uva napot hou chu hengdoh unlang gangtah in Canaan gam a ki nungle loiyun,” ati. \v 18 Chule napa ahin adang insung mite jouse keima koma hinle pui loiyun Egypt gamsunga aphapen kapeh diu nahi; chule agam ga soh a hoipen na neh diu ahi ati. \v 19 Hichun Pharaoh in Joseph koma asei in, “Na sopiho chu seipeh tan amahon kangtalai chu kipuiyu hen lang chapang ho le a jiteho'u chule napa'u chu ka henga hinpui jun. \v 20 Nangma ho thil neocha nangma lannaiya na nei hou chu boipi da tauvin, ajeh chu Egypt gamsunga ahoipen aphapen jouse nang ho a hiding ahitai.” \v 21 Hichun Israel chaten amaho thu kisei peh bang chun abol'un, Joseph in jong kangtalai ho chu agontup peh in Pharaoh in aphatsah le athupeh dungjui in, chule lampi kah a neh le chah ding jong agontup peh in ahi. \v 22 Chule aman asopiho chu vonthah apecheh in, Benjamin vang chu golvah von nga chule dangka sum eng jathum toh apen ahi. \v 23 Joseph in apa din sangan chal ho poh thei Egypt gamsunga atwi aphapen ho jouse athot in chule sangan anu som dimset changlhah a pohsah in lampi kah a akihinso thei na dingu ahi. \v 24 Hichun Joseph in asopiho chu alha doh in, amaho akipatdoh ding kon un, Joseph in amaho chu availhah in “Lampi najot lai un nangho kina pa hih un,” ati. \v 25 Chuin amahon Egypt chu adalha uvin Canaan gam lang apa Jacob kom anung lhun kit tauve. \v 26 Amahon apao chu aseipeh un hitin atiuve, “Joseph chu ana hing nalaiyin, chule Egypt gam pumpia vaipoa khu ama hijah ahiye,” atiuve. Ahinah vang chun Jacob in la amaho a tahsan loujeh in alungthim akiloh dehpoi. \v 27 Ahin amahon Joseph thusei chu avel vel in apao chu a seipeh un, chule Joseph in apa poh na dinga kangtalai chu agah ven amuphat in apao Jacob lhagao chu akidodoh kit tai. \v 28 Hichun Israel in aphong doh tai, “Keima kanomtai adih ahitai, Joseph hi ahing mong nai ka hinkho abei masang in kaga kimupi ding ahi,” ati. \c 46 \s1 Jacob leh'a insungmi Egypt jon a hung \p \v 1 Hichun Jacob chu Egypt gam jon din akipat dohtan anei agou jouse jong apon Bersheba ahung lhungin hiche jan chun apa Isaac Pathen min in maicham asem in ahi. \v 2 Hiche jan chun Pathen in gaova akihoulim pin, “Jacob Jacob tin akouvin,” hichun aman jong, “Hoijo Pakai keima hikoma ka ume,” ati. \v 3 Keima napu napate Pathen kahi tin ahoulim pin, nangma Egypt gam langa suh cheding kicha hih beh in ajeh chu keiman nangma hiche muna chu nam lentah kaso ding nahi ati. \v 4 Keiman Egypt lama nasuh cheteng ka kilhonpi ding nahi, chule keiman nangma ka hin nungpui kit ding nahi ati; chule Joseph in namit ha geiya najen ding ahi. \v 5 Hichun Jacob in Beersheba adalhan chule achate sen Egypt lama apui tauvin, kangtalai chunga ama ahin chapang naosen ho jong chule ajite ho chengse jong Pharaoh in ima ma agontup peh bang in apuisuh tauvin ahi. \v 6 Amahon anei agou jouse chule agancha hou jouse Canaan gamsunga ana kilamdoh ho jouse jong apo tauvin ahi. \x + \xo 46:6 \xt Act 7:15\x* \v 7 Achate hou sese chule atute ho jouse jong chule achanute ho jong chule achanute chate jouse jong ama chilhah namkim jouse toh Egypt ahin jon tauve. \v 8 Tua min hung kipe ho chengse hi Israel chilhah Jacob chate Egypt gam'a anache ho chu ahiuve, Reuben chu Jacob chate lah a atahpen ahi. \v 9 Reuben chate ho Hanoch, Pallu, Hezron, chule Carmi ahiuve. \v 10 Simeon chate amaho hi ahiuve, Jenuel, Jamin, Ohad, Jakin, Johan. \v 11 Levi chate ho, Gershon, Kohath, chule Merari, ahiuve. \v 12 Judah chate ho chu, Er, Onan, Shelah, Perez, chule Zezah ahiuve. Er le Onan chu Canaan gam'a ana thi lhon tai; Perez chate ho Hezron le Hamul ahiuve. \v 13 Issachar chate ho chu, Tolah, Puvah, Jashub, chule Simron ahiuve. \v 14 Zebulun chate ho chu Sered, Elon, chule Zahleel ahiuve. \v 15 Hiche pasal min hung kijih hohi Jacob le Leah Padan-Ram gam'a achen lai uva peng ho se ahiuve, chule amaho tilouva apenbe chu ahile achanu Dinah jong ahi; Jacob chate jouse numei le pasal abon'a Leah a kona hung peng doh jouse chu agoma som-thumle thum ahiuve. \v 16 Gad chate ho chu, Zephon ahin, Haggi ahin, Shumi ahin, Ezbon ahin, Eri ahin, Arodi chule Areli ahiuve. \v 17 Asher chilhah ho chu, Imnah ahin, Isvah ahin, Ishvi chule Beriah ahiuve; chule Serah chu asopinu ahin Beriah chate ho Heber chule Malkaiel ahiuve. \v 18 Hiche pasal ho sese hi Zilpah chate ho Leah sohnun akon a Jacob chilhah ho ahiuvin agom a som le gup ahiuve. \v 19 Jacob chilhah Rachel in ahinpeh Joseph le Benjamin ahi. \v 20 Joseph chate ni Egypt gam'a peng Mannaseh le Ephhraim ahi lhone, amani nu min chu Asenath Potiphera chanu On gam'a thempu pa chanu ahiye. \x + \xo 46:20 \xt Semtilbu 41:50-52\x* \v 21 Benjamin chate ho chu, Bela ahin, Bekar ahin, Ashbel ahin, Gera ahin, Namaan ahin, Ehi ahin, Rosh ahin, Muppim ahin, Huppim ahin, chule Ard ahiuve. \v 22 Hiche a pasal hung kijih hohi Rachel le Jacob ma kona hung peng doh abonchauva som le li ahiuve. \v 23 Dan chapa chu, Hushim ahi. \v 24 Napthali chate ho chu, Jahzeel ahin, Guni ahin, Jezer ahin chule Shillem ahiuve. \v 25 Hiche pasal ho hi Jacob chate Bilhah in ahin peh Laban in Rachel soh dinga apeh nu akon a chu ahi, abon'un cha pasal sagi ahing lhone. \v 26 Jacob chilhah te Egypt ma amatoh che ho chu achate jiho sim louvin mihem somgup le gup ahiuve. \v 27 Hiche tilou chun Jacob in Egypt ma cha pasal ni aneiben hijeh chun abonchauvin Jacob insung mite chu Egypt gam'a anachen laiyu chun mihem som sagi alhingset un ahi. \x + \xo 46:27 \xt Act 7:14\x* \v 28 Amaho alamjot naova alhun nadiu ahung naithim tan, Jacob in Judah chu Goshem jotna lamhil hedin asol in, chuin phat chomkhat jouvin amaho alhung tauve. \v 29 Joseph a sakol kangtalai chunga atou doh in apa Jacob chu Goshem lama aga kimuto pitai, Hichun Joseph in apa Jacob amu phat chun phat sottah a ngongkoi in akap tai. \v 30 Hichun Jacob in ahin hou in, Joseph koma aseitai, “Keima tua hi thithei ka hitai, Ajeh chu nangma nana hing nalai in tuhin namai ka mutai,” ati. \v 31 Hichun Joseph in asopite le apa insung mite jah a “Keima chetou ing ting Pharaoh jah a thu galhut ing ka ting ajah a, ‘Canaan gam'a cheng ka sopite le kapa insung mite ka heng ahung lhung tauve! \v 32 Amaho hi kelngoi ching mi ahiuvin, chule amahon anei thil jouse le agancha hou jong ahin kipui uve gati ing'e. \v 33 Ahin Pharaoh in nahin hou teng ule nahin doh dingu ahin, “Nangma hohi ipi na natoh ji uham ahin ti ding ahi. \v 34 Nangma hon hitia hi na donbut dingu ahi, keiho nasoh teho hi ka neo uva patna kapate kapute banga kelngoi ching ka hung hitauve nati diu ahi, chuteng chule Pharaoh in Goshem lhanglam a nahin chen sah diu ahi; ajeh chu Egypt miten kelngoi chingho athei nom pouve.” \c 47 \s1 Goshem mun alo diuva kipe \p \v 1 Hiti chun Joseph ache lut in Pharaoh henga thu agalhut in, ‘‘Kapa le ka sopite akelngoi ho jouse le aganchau toh chule aneijouseu toh kilhon in Canaan gam'a kon in ahung lhung tauve; tuhin Goshem gamsunga aum uve,” aga ti. \v 2 Chuin Joseph in asopi ho lah a mi nga alhengdoh in Pharaoh henga phondohna aneiyin ahi. \v 3 Chuin Pharaoh in amaho chu thu adong tan, “Nangma ho ipi natong nahiu ham?” amahon adonbut un, “Keima ho nasohte ho hi kapu kapate khanga patna kelngoi ching ka hiuve atiuvin ahi.” \v 4 Amahon Pharaoh henga ahoulim un, hiche gam'a cheng dinga hi keiho ka hung taovu ahe, ajeh chu nasoh teho hi kelngoi vah ka hiuvin, hamdong jong Canaan lhang lama aum tapoi; Hijeh chun lungset tah in Goshem lhang langa nei chen sah un kel hah sung in atiuvin ahi. \v 5 Hichun Pharaoh in Joseph jah a aseiye, “Napa ahin, na sopi ho nangma koma din ahung tauve. \v 6 Nangman lhen peh tan Egypt gamsung pumpia amaho achen thei na diuvin, chule Egypt gamsung a apha pen chu pen ati; Hichun Goshem lhang lam chu pen amaho din ati. Chule amaho lah a miching thepna nei aumle keima gancha ho vetup din nei koi peh in,” ati. \v 7 Hichun Joseph in apa Jacob chu Pharaoh koma ahin puijin akihet tohsah in chujouvin Jacob in Pharaoh chu phatthei aboh in ahi. \v 8 Chuin Pharaoh in “Kum ijat na hitam tin Jacob chu adong in ahi.” \v 9 Jacob in adonbut in, “Keima hi leiset chunga lam ka hin jotna patna hi kum ja khat le som thum tobang ka hitai; Amavang ka hinkho hi kapate ho kapute ho sang in achom jo na laiye,” ati. \v 10 Hichun Jacob in Pharaoh avel in adalhah masang in avel in phatthei aboh kit in ahi. \v 11 Joseph in apa Jacob ahin asopiho abonchauvin Egypt gamsunga achensah tan, chule nei le gou jong apen gam jong apha pen Ramases lhangjol lam chu Pharaoh thupeh dungjui in ape tan ahi. \v 12 Chuin Joseph in apa ahin, asopite ahin abonchauvin amahon angaichat dungjui in ape sohkei jin, chule chapang neocha cha ho gei ding in jong ape jeng tan ahi. \s1 Joshep in kellhah sung'a Egyp gam vai ahom dan \p \v 13 Phat chomkhat jouvin neh-leh-chah ahah lheh jeng tan, anchang kikoi jouse jong ane chai gam tauve, Egypt gamsung le Canaan gamsunga mipite jouse neh le chah hahsat jeh in mipi thi ding in aum gam tan ahi. \v 14 Joseph in sum le pai akhol doh jouse chu Egypt gamsung ahin Canaan gamsunga anchang achoh nau sum jouse chu Pharaoh gou kholna muna ahin polut tai. \v 15 Mipite jouse Egypt akon ahin, Canaan a kon ahin, sum le pai jouse alhahsam phat in Joseph koma ahung taovun ahi, Amaho akap'un “Sum le pai Sana le dangka ho jouse akichai tai; an neh ding neipeh lou ule nangma mitmua thiding ka hitauve atiuvin ahi.” \v 16 Hichun Joseph in adonbut in, “Na dangka hou abei tah le nagancha hou keima henga hinkai jun, keiman nangho gancha hotoh kitoh ding an neh ding kalhet peh ding na hiuve ati. \v 17 Hichun amahon an nehtoh lheh ding in agancha hou jouse Joseph koma ahin kaiyun, chule sakol hon ho ahin, kelngoi hon hole keltah hon ho ahin chule abong hon ho le sangan ho jouse jong Joseph koma alheh cheh un hichun aman kum khat an neh ding apeh be kit tan ahi. \v 18 Amavang hiche kum chu akichai kit tan, kumthat ahung lhung kittan hichun amahon a seikit tauve, “Nangma akon in imacha ka im thei tapouve, Ajeh chu ka dangka hou se la aki chaitan, ka gancha hou ka bong hou la abei tan, tua hi keima hon imacha peh ding ka neita pouve, tua hi ka tahsao le ka leiset bou'u aum tai. \v 19 Nangma mitmua iti ka moh thi thei diu ham keima ho tahsa ahin ka leiset'u hi an neh ding toh lheh jeng tau vinge atiuve; ka leiset u ahin ka tahsau ahin Pharaoh soh in umtau ving kate, hijeh chun anchang neh ding neipe uvin, kathi lou na diuvin, chule leiset gam chu mohseh a umlou a asetna lou ding in atiuve. \v 20 Hichun Joseph in Egypt gamsunga leiset jouse Pharaoh din Egypt mite koma kon in achodoh soh tan ahi. \v 21 Mipi ho vang chu ahile khopi akon in gam ong thinglhang lama asol in Egypt gamsunga mun khat a patin mun chom a asol in ahi. \v 22 Gam leiset Joseph in ana choh lou chu ahile thempu ho gam ahi. Ajeh chu hitobang thempu ho chu ana kipe doh aum in, amaho chun Pharaoh a kona an neh ana kisan'u ahi jeh ahi, chule agam leiset'u jong kichol ngai lou ahi. \v 23 Hichun Joseph in mipite lah a ahoulim in, “Veuvin tunia keiman nangho chule nagam leiset'u Pharaoh adia ka chohdoh ahitai keiman nangho muchi kapeh ding nanghon na phailei uva chang na tu theiyu ahitai. \v 24 Chule nangman chang na at teng hop nga lah a hop khat Pharaoh adia napeh ding hopli chu nangma muchi adia na kikoi diu, chule nangma ho insung mite an neh a pang ding aneocha cha ho geija kapeh na hiuve. \v 25 Amahon aphong doh un, “Keima ho hinkho hi nangman neihuh doh peh'u ahi atiuve, chule nangma phatsah bang hi jeng hen; chule lungset tah in ka pakai pa Pharaoh soh in pangmai jeng tau vinge atiuvin ahi.” \v 26 Chule Joseph in dan asem in Egypt gam'a tuni geihin aki mang na laiye, hichu ahile Pharaoh in hop nga lah a hopkhat ane jing na laiyin, thempu ho a tilou chu gam leiset abona Pharaoh a ahi tai. \s1 Jacob lhahna thusei \p \v 27 Hichun phat chomkhat jouvin, Israel mipite chun Egypt gamsunga Goshem lhanglam chu alodim tauvin, hichea pat chun amahon nei le gou akilamdoh un, abol jouse'u jong nasatah in apung tul tul jengun ahi. \v 28 Hichun Jacob chu Egypt ahung lhun jouvin kum som le kum sagi ahinbe in Jacob hin nikho abon bon'a kum jakhat le kum som li le kum sagi alhing in ahi. \v 29 Israel chu athi tei ding nikho ahung nai tul tul phat in aman jong achapa Joseph akouvin ajah a “Na mit mua nangma ka lung lhaisah jouva ahile gunchu tah le kitah tah a nei bolna ding in kataipi gui noi tuhin lang Egypt gam'a neihin vuilou hel na dingin kitep in; \x + \xo 47:29 \xt Semtilbu 49:29-32; 50:6\x* \v 30 Keima ka hinkho ahung beiteng lungset tah in ka tahsa hi Egypt akon in eipo doh inlang kapu kapate kivui na muna neivui in, hichun Joseph jong aki hahsel in, “Keiman nangma seibang bang in hinbol peh nang kate,” ati. \v 31 Hichun Jacob in avel in aseikti in, “Nangma kitep in ati, hichun Joseph akihahsel tan, chuin Jacob chu alupna a akhup lang in alum tai.” \c 48 \s1 Jacob in Ephraim le Manasseh phatthei abohna \p \v 1 Tun hitin ahung um phat chomkhat jouin nikhat chu Joseph chu thu asei peh un, “Napa chu alha suh lheh jeng tai; hichun Joseph chu apa kimu pi din achen achate ni Ephraim le Manasseh jong akipui in ahi. \v 2 Chuin Jacob chu aseipeh un, “Ven nachapa Joseph chu nangma kom ahin jone,” hichun Jacob atha ahung kido in alupna apat in athou doh in atoutai. \v 3 Hichun Jacob in Joseph chu ahoulimpin, “Pathen hatchungnung in Luz muna Canaan gam'a eiki mupi chun phatthei eiboh e ati. \x + \xo 48:3 \xt Semtilbu 28:13,14\x* \v 4 Chuin aman eihoulim pin “Ven nangma kaga sah ding chule kapun sah ding chu jong le nangma chilhah tamtah'a kasem doh ding nahi; nachi lhah techu Canaan gam hi amaho nei le goudia atonsot a kapeh ding ahitai tin eihou limpi'e. \v 5 Keima hung lhun masanga Egypt gamsunga nacha teni Manasseh le Ephraim hi keima a hiding ahi; Reuben le Simeon keija ahitobang hi amani jong hi keiya ahi lhon'e. \v 6 Hinlah chapang naosen tu khonunga peng ho vang nangma a hiding ahitai; chule amaho se chu asopi ho goulo min lah aki simtha ding ahi lhon e. \v 7 Phatkhat lai chun keima Padan- Ram lama kahung kinunglen Rachel chu Canaan gam'a athipa tan keima ho Ephrathah toh kikah gamla thim lheh nalaiyin lung kham tah in Rachel chu Ephratha Jerusalem lampi noiya kahin vuitai.” \x + \xo 48:7 \xt Semtilbu 35:16-19\x* \v 8 Hichun Jacob in chapang teni chu aven adong kit in “hiche chapang teni hi nangma chate ham ati.” \v 9 Joseph in adonbut in adih e ati, “hiche chate ni hi Pathen in hiche Egypt gamsunga eipeh ahi.” Jacob in adonbut in “Amani chu keima koma hinpui nai uvin phatthei kaboh ding ahi.” \v 10 Jacob chu akum atam phat in amittha jong alhasam lheh jeng tai, Ajeh chu aha muchen joutapoi; hichun Joseph in achateni chu apa kom Jacob naideu in ahin pui in chuin apan amani chu achop in akoiyin ahi. \v 11 Israel in Joseph koma aseiyin, “Keiman nangma maichang mu kitdinga hi kana kigin chat lou ahitai, ahin tuhin Pathen in na chate ni jong eimusah tai,” ati. \v 12 Hichun Joseph in achateni chu apa Israel khup akon in akhin doh in amai tolang angan abohkhup tai. \v 13 Joseph chun achate ni chu ani tah lhon in akaiyin, Ephraim chu akhut jet lam in Israel khut veilama chun akai lutpeh-in, chule Manasseh chu Israel khut jetlam a, akhut veilam in akai lut in anilhon chun amapa henga apuiluttai. \v 14 Ahin Israel in Ephraim chu aneojo ahivangin akhut jetlam chu achunga angamtan, chule Manasseh chu apeng masa ahivang in Israel in akhut veilam chu Manasseh chunga angam tan ahi. \v 15 Hichun Jacob in Joseph phatthei aboh in hitin aseiye, “Ka Pathen kapu Abraham kapa Isaac masanga lamkai jingpa ka Pakai kelngoi chinga hung pang jing ka hinkho pumpi tuni geiya eipui hoipa; \v 16 Thil gilou tin chenga kona eina lhatdoh jing vantil chun chapang teni hi phatthei hin boh hen; chule amani chunga hin keima min le kapu Abraham min, kapa Isaac min hung kihedoh jing jeng hen; chujong le amani hi leiset vaipi jalah a mipi atama tam in hung pung lhon hen,” ati. \v 17 Ahin Joseph chu alunglhai molheh jeng in apa Isaac in akhut jetlam Ephraim chunga angap jeh chun, ahin Joseph in apa khut chu atuh in ajetlam chu Manasseh chunga angap sah in akhut veilam chu Ephraim chunga angap sah tai. \v 18 “Hepa ahipoi ati amapa joh hi apeng masa ahi bouve, nangma khut jetlam chu Manasseh chung joh ahin ngamtan,” ati. \v 19 Amavang apa Israel anom poi, ka hethem nai chapa keiman Manasseh jong ama chilhah te jong hunglen diu mitamtah hiding ahin anaopa amasanga hung nasa joding ahi, chule ama chilhah ho chu nam tamtah hung hiding ahibouve. \v 20 Hichun Israel in chapang teni chu phatthei aboh in hiche ni chun ama a kona phatthei jouse aboltai; nangma min a Israel in hiche phatthei hi naboh ding ahi, Pa Pathen in nangma hi Ephraim le Manasseh bang in pung jing tahen. \x + \xo 48:20 \xt Heb 11:21\x* \v 21 Hichun Jacob in Joseph koma aseitai, “Ven keima kathi na ding anaitai, ahin Pathen in phatthei naboh ding, chule Canaan a napu na pate gam'a nanung puikit ding ahi. \v 22 Na sopite ho kapeh sanga nang ma lentah gam kapeh be ding nahi; chule leiset gam Amorite mite khut a kona kachoh dohsa Shechem molbih khat kapei atin ahi. \c 49 \s1 Achate kom'a Jacob lhahna thusei \p \v 1 Hichun Jacob in achate jouse akou khom in hitin aseiye, “Keima naivel a hung kikhom un, chule keiman nangho thuguh kasei peh ding nahiuve, khonunga ipi hung lhung ding ham naseipeh uvinge,” ati. \v 2 Hung un chule ngaijun, nangho Jacob chate ho napao Israel thusei ngai jun, \v 3 Reuben kachapa atahpen katha hat pen laiya kanei, ka khanghoi lai tah a kahin chule nangma amasa penna jana chang chule nangma amasa pena thahat chang nahi. \v 4 Nangma twi kimang banga phatna najou tapoi, ajeh chu napa lupna jalkhun nasuboh tai. \v 5 Simeon le Levi sopi khat ahilhone, chule aman chah lhon ho chu galsat na ding bou ahi. \v 6 Keima lhagao vang amaho lah a jaoda mai hen, chule amaho natoh gon jong jahda ding kanome; ahin amaho alunghan teng ule mihem hinkho ahin suhbei dingu ahi, chule amaho deilah a bongchal ho ahin hellhuh diu ahi. \v 7 Jacob chate ho lah a kahop khen ding keiman Israel sunga amaho chu kathe cheh ding ahitai, alunghan nau sapset ahitai, ajeh chu tijat umtah, alunghan nao jong phalou tah ahi. \v 8 Judah nangma nasopi houvin nathang at ui, nangma namel mate angonga na matchah ding, nasopi ho jouse nangma masanga kun cheh diu ahi. \v 9 Judah ka chapa hi keipi nou tobang ama chu aneh jou tobang pet ahi, keipi bangin akitaulei, chule keipi nou konba anodoh jou ding gam. \x + \xo 49:9 \xt Minbu 24:9; Rev 5:5\x* \v 10 Hiche tenggol chu Judah a kona potdoh lou ding ahi, chule dan thempu a kona akeng teni kikah ajong pot doh lou ding Shiloh ahung lhun to kahsea anam miten athu angai jing dingu ahi. \v 11 Aman a sangan chu lengpi thei phunga ahen in chule sangan nou chu abah hoipen lengpi bah a ahenin, chule apon ho chu lengpi twiya asop in chule ama von ho chu lengpi twiya asop ngime. \v 12 Amit teni chu lengpi twi sangin asangjon chule ahatu jouse chu bongnoi twi bang phet phut ding ahi. \v 13 Zebulun chu twi-khanglen panga cheng ding ahi, chule ama koma chu kongho kinga ding chule agamgi chu Sidon geiya cheng diu ahi. \v 14 Issachar vang chu ahile sangan hattah ahi, ama chu hahsat na molni kikah aum ahi. \v 15 Aman ngahmun khat amudoh in, chule agam nop dan jong chu dei chat um ahi; hijeh chun aman thilpo ding in alengkou adon, namphu in soh dingin akipelut tai. \v 16 Dan vang chu amite ding in lungmon ahin, bolpeh ding Israel te phungkhat hin na ahin to ding ahi. \v 17 Dan chu lampi lhanglang a gul tobang ahi, chule lampi a gulse kijam tobang ahin, ama chun sakol keng achuh le achunga toupa akinung le lhah tai. \v 18 Keiman nangma katahsane huhhingna kachan thei na din o ka Pakai. \v 19 Mipihon Gad chunga lam ajot diu ahin achaina aman amaho chunga lam ahin jot ding ahi. \v 20 Asher chu an neh neng ding ahiye, chule aman lengho neh thei ding hoitah le twitah a ahon thei ding ahi. \v 21 Napthali chu sajuh pi kihen lou tobang ahin, aman thu ngei tah a pao doh ding ahi. \v 22 Joseph hi lengpi thingga phatah tobang ahi, chule twinah phung thingbah ga phatah ahi, abah hon jong bang akhokhel gamtai. \v 23 Thalpi kapthem hon avetda lheh un, amapa akap un chule abol genthei lheh jeng uve. \v 24 Ahin amapa thalpi alhou lheh in suhset bun aum poi. Chule abanthahat na jong aki peh ben, Jacob Pathen thahatna chun aumpi jing'e; chule kelngoi chingpa chu Israel te hongpi a pang ahi. \v 25 Chule na panpi Pathen in na kithopi jeh in hatchung nung pen phatthei naboh mai hen, chujong leh van chunga phattheina tin changmai jin, chule leithol noilanga twi dim bang in phatthei na chang jing in, chule noitwi akon, naobu akon phatthei na jouse chang tan. \v 26 Napan phatthei na bohna ho chu masanga napute phatthei na ho sang in phatthei joh hi maihen, chule molsang pen ho sang in sangpen main. Hiche phatthei na ho jouse hi Joseph chunga umjing tahen, ajeh chu amahi asopite lah a dinga leng cha ahi. \v 27 Benjamin chu Sial tobang ahi, ajeh chu jingkah lam le amelmate chu aval lhum jin nilhah lam teng alotup ho chu ahomkhen jenge. \v 28 Amaho se hi Israel phungsom le phungni ahiuve, hiche thucheng ho hi apan asei peh'u ahi; amaho jouse chu phatthei aboh in chule ki lhahna thu cheng aneiyin, chule amaho jouse khat khat in ama hina cheh in phatthei aboh cheh in ahi. \s1 Jacob thi le akivui \p \v 29 Hichun Jacob in hitin ahil e, amaho se chu keima hi thivah ding kahitai, chule kapute kapate ho lah a jaovah ding kahitai, Ephron Hite gam'a kapute kapate kivui na muna chu kei jong neivui un ati. \v 30 Abraham'in hiche songlhan chu Machpelah loumun Mamre nisolam Canaan gamsunga um ahin, ama lhan mun dinga Hite mipa Ephron henga loumun ana choh doh ahi. \x + \xo 49:30 \xt Semtilbu 23:3-20\x* \v 31 Hiche muna chun Abraham le Sarah akivui lhon in, chule hiche mun chu Isaac le aloinu Rabekah jong aki vuijin chule keiman jong hilai mun a chu Leah kana vui ahi. \x + \xo 49:31 \xt Semtilbu 25:9,10; \xt Semtilbu 35:29\x* \v 32 Hiche gam chu phaicham kotong lam chu kapu Abraham'in Hite mipa koma ana choh doh ahi. \v 33 Hichun Jacob chu achapate athu lhah chai in jalkhun chunga akeng teni asep doh in ama ahaitan tai, chuin ama amite to akivui tha tai. \x + \xo 49:33 \xt Act 7:15\x* \c 50 \s1 Joshep in apa pul adou \p \v 1 Hichun Joseph apa mai senan akineiyin apa chunga kap pum in akoi jin achop in ahi. \v 2 Chuin Joseph in asohte louthem ho chu apa longdamsa tom din thu apen, hichun louthem ho chun atom tauvin ahi. \v 3 Hitobanga longdamsa kitom chu nisom li tobang lut jia ahi; chule Egypt miho ama chu nisom sagi alunghem pi vin ahi. \v 4 Hichun lunghem na nikho ho chu ahung kichai tan, Joseph in lengpa Pharaoh insung mite chu ahoulimpin, “Lungset tah in kadei khat neibol peh thei diu ham Pharaoh koma keima khel in neiga sei peh dingu kanom e,” ati. \v 5 Kapa in adamlai in eina kihahsel sah in hitin aseiye, “Keima ka hinkho beivah ding ahitai, hijeh chun keima tahsa hi Canaan gam'a nei nung lhut teiyin ati, chule keima kivui na dia lhan ka kisem na muna nei vui tei ding ahi ati. Hijeh chun lungset tah in neisol inlang kapa ga kivui ingting kin kivuina akichai teng tep son louva kahung kinungle ding ahi tai. \x + \xo 50:5 \xt Semtilbu 47:29-31\x* \v 6 Chuin Pharaoh in adonbut in, “Napan nangma na kitep sah na bang in gachen lang napa chu gaki vuitan,” ati. \v 7 Hichun Joseph chu apa Israel vui din achetan ahile Pharaoh in alhon piding in Egypt gamsunga alen alal ho ahin asohte ahin, asemang pachong ho jouse toh asol than ahi. \v 8 Joseph in a insung mite ahin asopite ahinpui in chule chapang neocha hole gancha hole kelcha ho ahin, sangan hole bongho le adang hose vang Goshem a ahin dalhau vin ahi. \v 9 Chuin amaho jouse toh sakol kangtalai toh sakol chunga atou un Joseph chu alhon piuvin ahi. \v 10 Hichun amaho Jordan vadunga Atad chang vohna mun ahung lhun un amaho gimna tah in a lunghem na aneiyun lhase tah in aum un Joseph in jong nisa gi jen lunghem tah in aum in ahi. \v 11 Chuin hiche a cheng Canaan gam miten Atad chang voh na muna amaho lunghem tah a aumu chu amu uvin , hichun amahon hitin asei uve, “Tuhi Egypt mite dinga nasa taha lunghem lhaset phat ahin hijeh chun hiche mun chu Abel Mizraim asah tauvin ahi.” \v 12 Hichun Jacob chaten ama in athupeh bang bang in abolpeh'un ahi. \v 13 Ama hon apa longdamsa chu Canaan gam'a apolut tauvin Macphelah kotong phailei a Mamre koma Abraham'in hiche mun chu Ephron Hititte pa koma atonsot a kivui thei na dinga ana choh doh ahitai. \x + \xo 50:13 \xt Act 7:16\x* \v 14 Aman apa Jacob chu avui jou chun Joseph ahin asopite ho jouse chule midang akilhon pi jouse Egypt gam'a ahung ki nungle tauvin ahi. \s1 Joshep in avel'a asopite alhamonna \p \v 15 Ahin tua hi amaho apao umtah luo jeh chun Joseph sopi ho chu hatah in ahung tija tauvin, amahon aseiyun, “Joseph chun alunghan na ho eihon inabolset nau jouse chu ahin phulah ding ahi,” atiuve. \v 16 Hijeh chun amahon hiche thucheng ho hi Joseph hetdin athot tauve, napa athi masang chun hiche thuguh ho eina seipeh uve. \v 17 Joseph henga hiti hin sei peh uvin lang, “Na heng'a ka tao ahi, na sopiten na chunga thil gilou abol uva suhkhel anei nau chu ngaidam in,” ‘tin aseiye tiuvin,’ ati. Hijeh chun keiho na henga katao vui, na hingpa napa Pathen sohte suhkhel na chu ngaidam tan atiuve; ajah a athusei jeh-u chun Joseph akap tai. \v 18 Hichun asopi ho ahung un ama masanga akun un hitin aseiyun, “keima ho hi nangma soh kahiuve.” \v 19 Ahin Joseph in amaho chu a houlimpi in, “Nangho tija hih un, keima Pathen khel a ka hipoi?” \v 20 Nangma hon thil phalou nana gong un ahin Pathen in aphalam tah in ahin gong in tu tua mutheiya um mihem tamtah hinkho huhhing'a um thei ahi. \v 21 Hijeh chun nangma ho kicha hih un, nangma ho ahin nachate hou ahin, ka ngailut na kajom jing ding ahi, chule Joseph in avel in angailut avetsah in thu ngeitah in ama ho \p chu ahoulim pin ahi. \s1 Joshep hinkho beita \p \v 22 Joseph ahin asopite ho jouse Egypt ma acheng soh keiyin, Joseph chu atahsa kum ja khat le kum som alhing tan ahi. \v 23 Chuin Joseph in khang thum chan na geiya Ephraim chilhah ho jong amun chu jong leh Joseph thagui a peng Manasseh \p chapa Machir chate jong ana mupeh in ahi. \p \v 24 Chuin Joseph in asopite jah a, “Keivang kathina ding anai lam tan, ahivang in Pathen in nangho nahungvil tei yun tin, hiche gam a kon hin Abraham, Isaac chule Jacob henga anaki hahsel nagama dingin nahin puitou vunte,” ati. \v 25 Hichun Joseph in Israel chate chu aki tepsah in chuin aman hitin aseiye, “Pathen in nahin kithopiuva hiche muna kona nahung pui teng ule hiche muna kona kagu kachang \x + \xo 50:25 \xt Potdohbu 13:19; Joshua 24:32; Heb 11:22\x* \p ho hi na nungpoh teitei diu ahi,” ati. \p \v 26 Hichun Joseph kum jakhat le kum som ahin ahinkho abeitai. Hichun Egypt miten Joseph long damsa chu atom un athi kong chu Egypt gam sunga thingkong sunga akoi tauve.