\id DAN \h Daniel \toc1 Daniel Themgao Lekhabu \toc2 Daniel \toc3 Daniel \mt1 DANIEL \mt2 THEMGAO LEKHABU \mt3 Daniel Themgao Lekhabu Sung Thu Umdan \ip Israel Pathen chu, Hatchungnung Lei leh Van sempa, chitin namtin jouse khonung leh khoma abon’a gongtoh’a umsah pa (thunun bolpa) Pathen ahi, ti kiphondohna ahi. Pathen chaten, Pathen hephalou lah’a i-Pathen’u chu lhaso louva tuhdet ding, thichan hijongleh pandet ding, hichu Daniel leh aloi mithum ho hinkho’a muchetna leh phondohna ahi. Amahon leng inpia neh leh don twitah ho neh sang’a, anche me (an neh theng) neh joh ding’a akitep nau, Lengpa sem milim ang’a kunlou ding, semthu pathen houna-a bohkhup louding’a akitep nau, thichan’a ding’a meilhum sung’a akiselut geijuva kitah tah’a akipehdoh nau, hichu chidang namdang ho lah’a Hatchungnung Pathen aloupina aphondoh nau ahi. \ip Chuin Nebuchadnezzar lengpa alunggimtan, agamsung’a doithemho, ailhim themho, ahsi lekhathem ho, michingho, abon'in akouvin, alunggimna aseijin, hinlah lengpa mang’a thutah kiselguh chu, koima ahedohthei aum tapouvin ahi. Hichu Pathen in amipa Daniel mangchan, leiset miching mithem ho chu ajumson alosam sah in ahi. Pathen in Daniel mangchaa khonung thil hunglhung ding ho, themgao thua aphondoh hin, Israel Pathen chu Hatchungnung ijakai hesoh, musoh chule Ama phasah’a ijakai umsahpa, akiphondohna ahi. \is1 Daniel Themgao Lekhabu Kihop Khen Dan \ip Daniel lekhabu hi hopnia hopkhen thei ahi. Khatna, bung 1-6 sung hi, alhangpin khang thusim ahi. Hichea hin Daniel amatah chu aseidohpa leh gaothu phongdohpa ahipon, ama chung chang thuho akisun’e. Bung 1 sung’a Daniel hinkho thusim chomcha akimun, amatah chu soh dinga gal hing’a, Babylon gam’a kikaimang ho lah’a khat ahi akicheh’e. Bung 2-5 sung in, Daniel in Pathen atuhdet’a, Pathen in Daniel chung’a athahat aloupina aphon’a, soh hita louva leng inpi thumop vaihom’a ahung pandoh thusim akiseiye. Aman Pathen’a kon chihna leh hetna jal’a, Nebuchadnezzar leh Belshazzar chung’a lhung ding ho analedoh’a, ana phondoh’a, mihon Pathen dihtah amudoh nau akisei jin, hiti chun kum sottah lengho inpia thumop vaihom in apang’e. \ip Nina – Bung 7-12 sung hin, Pathen in Daniel jangkeija amanchah na akiseije. Daniel chu miho mang-ledoh pa, miho thilmu hilchenpa hita louvin, amatah chu mang neipa leh gaothu seidoh pa, khonung thilsoh ding mumasa pa chuleh aphongdoh pa ahung hitai. Leiset khang thusim’a kikhelna lentah, Babylonte, Persiate, Greekte chuleh Romete lengvaipohna ahung dindoh’a anung lhuh kit diu chuleh ninunung’a leiset khang um ding thu, Pathenin Daniel ana musahin, ana phondoh sahin ahi. Chuleh mihemte lenggam Messiah vaihomna atundoh ding ana phong doh in, vannoi miho ahetsah masat in ahi. \is1 Lekhabu Jihpa Chule Akijih Kum \ip Daniel hi “Ka Pathen adih’a thutanpa,” tina ahi. Golhang khangdong cha ahipet in Judah gam’a Jehoiakim lengvaipoh kumthum lhinkum’a, Nebuchadnezzar lengpan Judah mi tamtah soh’ a gal hing’a akaimang ho lah’a jao ahi. Judah mi leng phung’a mi ahitoh, ahetna le achihna chuleh amelhoina jal chun, Babylon gam’a Nebuchadnezzar leng inpia vaipo ding kiholna a, ama leh aloi mithum: Shadrach, Meshach, Abednego chu lhendoh tamtah lah’a apang un, lengpa inpia kijilna chom chom kumthum sung anei sah un ahi. Imalam jousea, Daniel chun, midangho akhokhel jeh in, lengpa inpia thumop vaihom in phat sotpi apangin, kum 60 val Babylon gam’a acheng den in ahi. Mi phabep in, hiche lekhabu hi, Daniel hilou midang khat sut hinte tia gelloi aum vang in, Bible Scholar atamjon kitoh tahin, Daniel sut ahimong’e tin pomdetna aneiyun ahi. Ajihna phatsung ahileh 6th century BC ahi. \c 1 \s1 Daniel Leh Agolten Pathen Thu Angaiju \p \v 1 Judah lengpa, Jehoiakim lengvaipoh kumthum lhin kumin, Babylon lengpa Nebuchadnezzar chu Jerusalem’a ahungin, khopi chu a-umkimin, a-opkhumden tai. \x + \xo 1:1 \xt 2 Lengte 24:1; 2 Thusimbu 36:5-7\x* \v 2 Pakaiyin, Nebuchadnezzar chu, Judah lengpa Jehoiakim chung’a galjona apen, lengpa leh Pathen houin’a thil theng phabep ho jong, akhut’a apedoh tai. Hijeh chun Nebuchadnezzar’in, lengpa ahin, thil achom ho chu ahin, abonin Babylon gam’a apolutin, athil ho jouse chu ama pathen Hou-in’a thil kikholna’a chun akoi tai. \x + \xo 1:2 \xt 2 Lengte 20:17,18; 24:10-16; 2 Thusimbu 36:10; Isa 39:7,8\x* \v 3 Chu-in lengpa’n a sepai lamkai Ashpenaz kiti nukiso ho pipua pangpa jah’a, galhing’a hung kikaiho lah’a, Judah lengte insungmi phabep chuleh adang milen milal ho insungmi phabep , ama leng inpia ahinpuilut dingin thu apetai. \v 4 Aman golhang melpha, chihna leh hetna bukim, tahsa damthei chuleh leng inpia lolhing tah’a lhacha thei ding, holdoh inlang, amaho chu Babylon gam pao leh chondan lekha hil ding chuleh jilsah ding ahiuve, ati. \v 5 Lengpa’n amaho ding chun, niseh’a ama neh leh don bang bang, an-neh twitah leh don ding ju twitah, agonpehin ahi. Kumthum sung’a amaho chu, kihilna leh kijilna anei uva chujou tahleh, leng inpi vaihom lhacha ding’a lut ding ahiuve. \v 6 Judah phung leh nam’a kon’a kilheng doh golhang khangdong mili ho chu Daniel, Hananiah, Mishael chuleh Azariah ahiuve. \v 7 Nu-kiso ho lamkai pipu chun, amahose chu, Babylonte minthah asempehin, Daniel chu Belteshazzar, Hananiah chu Shadrach, Mishael chu Meshach chuleh Azariah chu Abednego asah tan ahi. \v 8 Ahivangin, Daniel chun lengpa’a kon anneh twitah leh don ding ju twitah hung kipe chu, neh’a chuleh don’a ama hinna kisuh boh louna dingin, kigellhahna dettah aneitai. Hijeh chun, aman nukiso ho pipu kom’a chun, lengpa’a kon hung kipe neh leh don hochu, nehdateina dingin phalna athum tai. \v 9 Hichun, Pathenin, nukiso ho pipu pa lungsung’a chun, Daniel hepina leh gelkhohna ahinpe tan ahi. \v 10 Ahivangin nukiso ho pipu chun, Daniel jah’a, “Nangho ding anneh leh don ding ju, gongtup’a eipansahpa kapu lengpa kakicha lheh e. Ijem-tin, nakibahpi na gol ho sangin namel hung gong hen lang, na tahsa hung lhasam khaleh, nangma jal’a keima lu kitan lo ding ahi, kati aja lheh’e,’’ ati tai. \v 11 Hichun Danielin, nukiso ho pipu pan amaho chu: Daniel, Hananiah, Mishael chuleh Azariah, vetup ding’a atum’a anganse pa jah’a chun, asei tai. \v 12 Lungset in, nisom sung nei patepun, kaneh diu anche leh ka don diu twi keoseh bou neipeuvin. \v 13 Nisom jou tengleh, lengpa’a kon anneh twitah nea chuleh ju twitah don golhang ho chutoh neivet kah’un. Hichea namubang bang chun, keiho chung’a thulhuhna bol jengin, khoh kasa pouve, ati tai. \v 14 Hichun, Daniel thusei chu, amaho vetup’a pangpan anop pehin, nisom sung apatepin avetai. \v 15 Nisom lhinin, lengpa anneh twitah leh ju twitah’a kivah golhang ho sangin, Daniel leh aloi mithum ho chu, amel’u ahoijoh’a chuleh atahsa’u jong adamthei joh chu, mudoh ahitauve. \v 16 Hichun achinguva pangpa chun, amaho ding’a kigong anneh twitah leh ju hochu aladohin, aneh diuvin anche bou apetai. \v 17 Pathenin hiche golhang li ho chu, midang ho sangin chihna, thepna chuleh ijakai hetna apen ahi. Chuleh adehsetin, Daniel chu, themgao thu leh mang ho hetna leh ledoh theina apen ahi. \v 18 Akijilnau phatsung alhin tah chun, lengpa thupeh dungyuijin, nukiso ho pipu chun, amaho chu abon’un Nebuchadnezzar lengpa angsung’a ahin pui lut tai. \v 19 Lengpa’n amaho chu akihoupin ahileh, Daniel, Hananiah, Mishael chuleh Azariah ho chung’a alung lhei bang chun, midang koima chung’a amu tapoi. Hijeh chun, amaho chu leng inpia lhacha vaihom in alut tauvin ahi. \v 20 Hichun lengpa’n amaho chu, chihna leh hetkhenna pum’a thutan vaihomna thuho adoh’a akihoupina-a chun, alenggam sung pumpia mitpheldoi themho leh ai-lhim themho jouse sangin, ale som in athemjo uve ti amudoh tan ahi. \v 21 Daniel chu, Cyrus lengpa lengchan kal kumkhat lhingei jin, leng inpi lhacha vaihom in apang in ahi. \c 2 \s1 Nebuchadnezzar Lengpan Mang Anei \p \v 1 Nebuchadnezzar chu, alengchan kal kumni lhin chun, jankhat mang nommo tah aneyin, imuthei louvin alunggimpi lheh jengin ahi. \v 2 Hijeh chun lengpa’n, mitphel doithem ho, ai-lhimthem ho, doichoi ho chuleh ahsi lekhathem ho akouvin, ajah’uva, amang chu aseidoh peh diuvin thupeh anei tai. Amaho jong lengpa angsung’a ahung ding soh tauve. \v 3 Hichun lengpan ajah’uva, “Mang heltah khat kaneiyin, hichun ei sugimlheh jeng tai. Kamang chu ipi kiseina ham, ka hetdoh louva khoh ahi’’ ati tai. \v 4 Hichun Ahsi lekhathem ho chun, lengpa jah’a, “Lengpa hingsot in. Namang chu nasohte hi nei seipehun, chuleh keihon aledohna chu na sei peh tauving’e’’ atiuve. \v 5 Lengpa’n amaho chu adonbut in, “Keiman kaseidohsa kakhel louhel ahi nahe’uve. Nanghon kamang chu ipi hija, ipi kiseina ham, nasei dohlou poupou’u leh, na tahsa’u chu ahal hal’a kibottel ding chuleh na-in hou jong kiphelha’a vut kiso ding ahi. \v 6 Amavang, nanghon kamang chu na seidoh’uva chuleh na ledoh thei’u leh, keiman nangho thilpeh loupitah leh jabolna sangtah kapeh ding nahiuve. Tun, kamang chu seidohun lang, chuleh aledohna jong ipi ham, sei tauvin’’ ati tai. \v 7 Chuin amahon avellin asei kit’un, Vo lengpa nei lungsetun. Namang chu nei seipehun lang chutah leh keihon aledohna chu ka seipeh thei ding’u ahi’’ atiuvin ahi. \v 8 Lengpa’n amaho chu adonbut in, Ipi nabol’u ahi, ka henai. Nanghon, ka seidoh ka khellou na het jeh’uva \v 9 Chuleh kamang na seidoh theilou poupou u-leh na manthah ding’u ahi, kati jeh’a, phat che che nading nagel’u ahi. Hijeh chun, keima jouva lhepna din na kihou guhun, phat chal dungyuija kalung kakhel khahleh tia nakinepu ahi. Kasei ahi, kamang chu seidohun, chutah leh nanghon mang chu na ledoh thei ding’u ahi, ti kahet ding ahi. \v 10 Ahsi lekhathem hon, lengpa chu adonbut kit’un,’ “Leiset chung mihem khat chan jong lengpa mang chu seidohpeh theiponte. Chuleh leng loupitah leh thahattah hon jong, koiman hitobang hi mitphel doithem ho, ai-lhim them ho, doichoi ho chuleh ahsi lekhathem ho adong kha poi. \v 11 Lengpa thildei hi ahitheilou beh ding ahibouve. Tahsa mihem lah’a hilou pathen ho tilouvin, koiman namang chu seidoh pehthei ponte’’ atiuvin ahi. \v 12 Hitia aseiyu chu lengpan ajan, alung hang behset jengin, Babylon gamsung’a miching mithem ho abon’a thagam dingin, thupeh anei tai. \v 13 Lengpa thupeh chu aki thejal tan, Daniel le aloiho tha dingin ahol tauvin ahi. \v 14 Miching mithem ho thatgam ding’a kondoh, Lengpa sepai lamkai Arioch chu, amaho that jeng ding’a ahung phat chun, Danielin chingtheitah le lunggel them tahin ana kihoupin ahi. \v 15 Aman Arioch jah’a chun, “Ipi jeh’a lengpa’n hitobang thupeh nasa hi kino tah’a abol jeng hitam?” ati. Chuin Ariochin jong, thilsoh umdan chu abon’in Daniel chu aseipeh tai. \v 16 Apettah chun, Daniel jong lengpa heng’a avahlut jengin, lengpa kom’a amang ledohna ding phat chomkhat athumbe tan ahi. \v 17 Chuin Daniel chu inlam’a akilen, aloiho Hananiah, Mishael chuleh Azariah kom’a chun, thilsoh umdan chu aseipeh tai. \v 18 Aman, thuguh ki-im chu ahetdoh theinadiu le, amaho chengtoh Babylon gam’a aching athem adangho jong, thagam’a aumlouna dinguva, Van Pathen hepina athum diuvin anotai. \v 19 Chuche jan chun, Pathenin Daniel heng’a themgao thilmun thuguh ki-im chu aphongdoh tai. Hichun Danielin Pathen achoi-an tai. \v 20 Hichun aman aseitai, “Tonsot tonsotin Pathen min chu Vahchoijin umhen. Ajeh chu chihna le thahatna abon’a ama-a um ahi. \v 21 Aman leiset chung’a phatleh nikho chuleh thilsoh ho abon’a aumsah ahi. Aman leng ho ahaisah’a chuleh adangho leng’a apansahji ahi. Aman miching ho chihna apen, chuleh mithem ho hetna jong apen ahi. \v 22 Aman thutah leh kidang tah’a ki-im thilho aphongdoh jin, chuleh Ama vah’a um ahivangin, muthim le khojing lah’a thilho jong ahesohkeiye. \v 23 Vo, kapu kapate Pathen, nangma kathangvahin chuleh kavahchoiye. Ajeh chu nangman chihna le thahat neipe in, naheng’a kathumho nei seipeh tai. Chuleh Lengpa’n angeh jong, keiho kom’a na phongdoh tai” ati. \s1 Nebuchadnezzar Lengpa Mang Kiledoh \p \v 24 Chuin Daniel chu, Babylon gamsung’a michingho thatgam ding’a lengpan apansahpa Arioch henga alutin, hitin aseitai, “Miching mithem ho chu suhmangdan, lengpa angsung’a keima neipuilutin lang, lengpa mang chu ipi kiseina ahi, keiman aledohna seipeh ing’e “ ati tai. \v 25 Ariochin jong kinloitahin, Daniel chu lengpa angsung’a apuilut in, lengpa jah’a, “Keiman Judah gammi sohchang ho lah’a mikhat, lengpa mang aledohna naseipehthei ding khat kamu tai” aga ti’e. \v 26 Hichun lengpan, Belteshazzar tiajong kihe Daniel jah’a chun, “Hiche asei hi adih ham? Nangman kamang chu ipi hija chuleh ipi kiseina ham, na seido thei ding ham?” ati tai. \v 27 Danielin lengpa chu adonbut in, “Miching ho, ai-lhimthem ho, mitpheldoi them ho, vang sang them ho chuleh ahsi lekhathem ho, koi hijongleh, hiche namang ki-im leh kiselguh chu aseidohthei ding mihem, aumpoi. \v 28 Ahinlah thuguh ki-im ho phongdohji van’a Pathen khatseh aume, ama chun lengpa Nebuchadnezzar heng’a khonung thilsoh dingho amusah ahitai. Tun keiman, jalkhun’a na emut pet’a themgao thilmua namu namang chu kaseipeh ding nahi. \v 29 Lengpa, jalkhun’a na i-mutpet chun, khonung thil hunglhung dingho nagelin chuleh mang naneiyin ahi. Thuguh ki-im ho phongdohji van Pathen chun, khonung thil hungsoh dingho chu, na mang’a namusah ahitai. \v 30 Chuleh keima chungchang thu vang chu hiche ahi, midang ho sang’a chingjo leh themjo kahi jeh’a, namang ki-im leh kiselguh chu keiman kahetdoh ahipoi. Amavang, Pathenin nangma tah nalungsung’a um chu nahetsah nom ahi. \v 31 Vo lengpa, namang chun milim lentah khat, vah pempum jeng chu namasang’a ahung ding’e. Hichu ivet leh kichat tijat umlheh jeng ahi. \v 32 Milim lu chu sana thengsel’a kisem ahin, a-oplhang leh aban teni chu dangka jeng ahin, a-oi leh amal teni chu sum-eng jeng ahi. \v 33 Chuleh akeng teni chu thih ahin, akengphang teni chu thih leh leiset kihal ahi. \v 34 Navetpet chun, mihem khut’a kikheng hilou songtum khat lhang’a kon’in ahung kilih lhan, thih leh leiset kihal akengphang teni chu ahin sep’in, asep chiphel tai. \v 35 Chuphat in, milim chu apumin akeh lhatan, thih jong, leiset jong, sum-eng jong, dangka jong chuleh sana jong ahal halin aumgamtan ahi. Chuin hui ahung nungtan ahileh, huiya changsi kithemang bangin, ageina lam kihelouvin amangheltan ahi. Ahinlah milim seplhua song chu akhang khangin, mol leh lhang lentah asohdohin, leiset chung alodim dentai. \v 36 Hichu, namang chu ahitai. Tun ipi kiseina ahi chu lengpa heng’a kaseipeh ding ahi. \v 37 Vo lengpa, nangma lengho lah’a leng lenpen chu nahi. Van Pathen chun, nangma lenggam napeh’a, thahat leh thuneina chuleh jabolna napeh ahitai. \v 38 Aman nangma tah chu, leiset mihem chenna jouse chung’a vaipo’a napansah’a chuleh gamsa jouse leh vacha jouse chung’a thuneina napeh ahitai. Nangmatah hi, sana-a kisem milim luchang chu nahi. \v 39 Ahin, nang vaipoh khang kichai nungleh, nang sang’a lhasamjo lenggam khat, nang mun’a hung kitungdoh ding ahi. Chuche lenggam jong chu alhuh nungleh, lenggam khat athumna, sum-eng kitilai chu, hung umdoh kitding, leiset chung pumpia vai apoh ding ahi. \v 40 Chujou tengleh, thih tobang’a lhou leh hat lenggam khat a li channa chu hung kitungdoh ding ahi. Hiche lenggam chun, thih in thildang ajep set’a chuleh avohkeh bang’a, lenggam masa ho jouse ajepset ding chuleh avohkeh ding ahi. \v 41 Nangin namu akengphang teni leh akho-jung hochu, thih leh leingan meiya kihalsa kihelkhom ahin, hichu lenggam tampi hung umdoh ding, abung bung’a hung kikhendiu ahi. \v 42 Amaho lah’a abang chu thih tobang’a hattah hintin, abangkhat chu leingan bang’a hung kikhendiu ahi. \v 43 Hiche thih leh leingan kihalin avetsah chu, lenggam chom chom chu amaho leh amaho ahat’uva adinkhom theinadiu ngaitonan, numei hung kilato uva kicheng hal jeng jung ding’u, chuleh abung bunga hung pangkhomdiu ahi. Ahinlah, thih leh leingan akikabeh detchet theilou bang’a chu, amaho jong dettah’a kikankhom theilouhel dingu ahi. \v 44 Chutobang lenggam kichohhel jeng jung ho phatlai tahle chun, Van Pathenin, kisumang talou ding leh koima khutnoi ja um talou ding, lenggam khat ahin tundoh ding ahi. Hiche lenggam chun lenggam dang jouse abon’a, anung ama umlouva avohchip soh hel ding chuleh hiche lenggam chu atonsot’a ding jing ding ahi tai. \v 45 Hichu, nangman namu lhangvum’a hungkon songtum, mi hem khut’a kisui hilou, thih jong sepgoi, sum-eng jong sepgoi, dangka jong sepgoi, leingan jong sepgoi chuleh sana jong sepgoija thethang soh hel songtum chu kiseina ahi. Hichehi, loupi Pathen chun, khonung thil hungsoh dingho, lengpa henga avetsah ahi tai. Namang chu dihtah ahin, chuleh aledohna jong thonlouva guilhung ding ahi. \v 46 Chutah chun, Nebuchadnezzar lengpan amai tol’ah asulut in, Daniel chu chibai abohtai. Chuleh aman amite jah’a, Daniel angsung’a kilhaina thilto abol diu chuleh gim namtwi alhutdiuvin thu apetai. \v 47 Hichun lengpan Daniel jah’a asei tai, “Tahbeh mongin, nang Pathen hi pathen jouse chung’a Pathen ahin, lengho jouse Pakai jong ahi. Chuleh thil ki-imho phongdohpa Pathen jong ahi, ajeh chu nangman thil ki-imho leh akiselguh jouse naphong doh thei jenge” ati. \v 48 Chuin Daniel chu lengpan jabolna sangtah apen chuleh thilpeh loupitah tampi jong apen ahi. Chuleh aman Daniel chu panmun sangtah, Babylon gamkai pumpia vaihom in apansah in, agamsung’a miching jouse chung’a pipui pen in apansah tai. \v 49 Chuin Daniel in angeh dungjui jin, lengpan Shadrach, Meshach chuleh Abednego chu Babylon gamkai ho’a imalam jousea mopo dingin apansah tai. Danniel vang chu, leng inpia chun vaihomin apangden tai \c 3 \s1 Sana Milim Leh Meilhum’a Kon Huhdohna \p \v 1 Nebuchadnezzar lengpan, sana milim khat asemin, milim chu asandan tong somgup alhingin chuleh availam tong gup alhinge. Chuleh milim chu Dura phaicham, Babylon gamkai sunga chun atungdoh in ahi. \v 2 Chuin lengpan, thuneiho, vaihom ho, gamkai vaipo ho, leng thumop ho, neiching ho, thutan vaihom ho, thutan pipuho, chuleh gamkai pumpia vaipo ho heng’a, thusep mi asolin, milim atundoh kikatdoh na-a abon’uva hung pang cheh diuvin aga khopsah tai. \v 3 Hijeh chun, thuneiho, vaihom ho, gamkai vaipo ho, leng thumop ho, neiching ho, thutan vaihom ho, thutan pipuho, chuleh gamkai pumpia vaipo ho, abonchauvin ahung cheh’un, lengpan atundoh milim angsung’a chun adingsoh tauvin ahi. \v 4 Chuin lhangsam aw khat ahung kisam in, “Vo chitin’a mi jouse, namtin leh phungtin’a miho, chuleh pao tintang thoho jouse, nanghon lengpa thupeh ngaiyun. \v 5 Nanghon saki kimut gin, theile gin, semjang gin, khong leh dah gin, chuleh tumging dang dang ho gin najah teng’u leh, sana-a kisem lengpa milim tundoh hi, tol’a naboh khup’uva chibai naboh cheh dingu ahi. \v 6 Koi hijong leh, hiche chibai bohding thupeh juilou jouse, apettah’a meilhum sung’a kiseplut ding ahi,’’ ati. \v 7 Hichun, tumging ho ahung gin phat chun, mijouse chu, koi jat koi nam hihen chuleh ipi pao tho hijongleh, abonchauvin sana-a kisem milim, Nebuchadnazzar lengpan atundoh chu, tol’a bohkhup in chibai abohsoh kei tauve. \v 8 Hichepet chun, Chaldea mi phabep lengpa heng’a acheuvin, Jews miho chu agahehseuvin ahi. \v 9 Amahon, Nebuchadnezzar lengpa jah’a, Vo lengpa hingsot in! \v 10 Nangman mijouse chung’a thupeh gahtah nabolin, koi hijong leh saki kimut gin, theile gin, semjang gin, khong leh dah gin, chuleh tumging thei dang dang ho gin, ajah tenguleh, natundoh sana milim chu bohkhup’a chibai aboh cheh ding nati. \v 11 Chuleh hiche thupeh chun, koi hijongleh, hiche thupeh juilou jouse chu thonlouva meilhum sung’a selut ding ati. \v 12 Ahivangin, Jews mi phabep Shadrach, Meshachchuleh Abednego, nangman Babylon gamkai ho mopo’a napansah ho chun, Vo lengpa nang thupeh chu ngaisah in aneipouve. Amahon milim natundoh chu bokhup’a chibai boh ding ada uvin, chuleh nangma pathen houna kinbol ding anom pouve,” atiuvin ahi. \v 13 Chuin Nebuchadnezzar jong alung hang behseh jengin, Shadrach, Meshach chuleh Abednego chu, a-ang sung’a ahin kailut diuvin thupeh aneitai. Chuin amaho chu lengpa angsung’a chun ahin kailut tauve. \v 14 Hichun Nebuchadnezzar lengpan ajah’uva,” Shadrach, Meshach chule Abednego, nanghon kei pathen ho houna-kin bol ding adauvin chuleh katundoh sana-milim jong chibai abohpouve, kitihi adih ham? \v 15 Keiman nangho avel’a khatvei kateppeh nahiuvve, saki kimut gin, theile gin, semjang gin, khong leh dah gin, chuleh tumgingthei dang dang ho gin, najah phat’u leh katundoh milim hi bohkhop’a chibai naboh cheh diu ahi. Amavang hichea jong nada teitei uleh, apettah’a meilhum deujeju sung’a nakiseplut ding’u ahitai. Chutah leh, kei khut’a kon’a itobang pathenin nahuh doh diuham ?” atitai. \v 16 Shadrach, Meshach chule Abednego chun lengpa adonbut’un,”Vo Nebuchadnezzar, keihon nangma angsung’a kihonna thu ka seiju angai khohpoi. \v 17 Meilhum deujeju sung’a nei seplut’ujongleh chun, keihon kahouvu akin-na katoh peh’u, ka Pathen’u chun eihuhdohdiu ahi. Vo! lengpa, nangma khut a kon chun hiche ka Pathenu chun eihuhdoh nauvinte. \v 18 Amavang hichea hin eihuhdoh hih beh’ujongleh, kicheh tahin neihetpeh’un, keihon itihchan hijong leh na-pathen ho chu kahou louheldiu chuleh natundoh sana-milim jong chibai kaboh louheldiu ahi,” atiuve. \v 19 Nebuchadnezzar chu, Shadrach, Meshach chuleh Abednego chung’a alunghang vang jeng tan, amaiso melse leuvin alunghang doh tai. Hijeh chun, aman jong meilhum koujeju chu asat-ngaina sang’a sagiveijen asatbe sahdiuvin thu apetai. \v 20 Chu in lengpan sepai thahat cheh phabep asolin, Shadrach, Meshach chuleh Abednego chu akan’uva meilhum sung’a aselut diuvin thupeh anei tai. \v 21 Hijeh chun, sepai hon amaho chu akivonnau jouse, ponsil chol, sangkhol, lukop, chu leh adang jouse pumin akan’un, meilhum deujeju sung’a chun ase lut tauve. \v 22 Lengpa alunghang val jeh’a, meilhum halbe ding’a thupeh anei tahjeh chun, meilhum chu asaval behseh jeng tan, Shadrach, Meshach chuleh Abednego gaseplut’a pang sepaiho chu meikong chun ahallih gam tauvin ahi. \v 23 Hitichun, Shadrach, Meshach Chuleh Abednego chu, akikannau pumin meilhum deujeju sung’a chun alhalutjel tauve. \v 24 Chupettah chun phulou helouvin, Nebuchadnezzar chu tija henhunin ahung ding doh jengin, ama thumop’a pangho jah’a chun,” Mithum ho chu kikan’a meilhum sung’a kiseplut hilou ham?” ati. Amahon adonbut un, “Vo lengpa, kikan ahinai” atiuve. \v 25 Hichun Nebuchadnezzar a-eojah in,” Ahileh meilhum sung’a mili tah kilhamsa-a kijot lele, meikong in jong akahlou kamu khu veta’u, Chuleh alina mipa khu Pathen toh abang’e” ati. \v 26 Chuphat in Nebuchadnezzar jong meilhum kongjeju kihalna kot phung ahin naijin, Vo Shadrach, Mesach chuleh Abednego, hungpot doh jeng’un, hikom’a hung loijun, tin aga kou tai. Hichun Shadrach, Mesach chuleh Abednego meilhum sung’a kon’in ahung pot doh tauve. \v 27 Chu in gamsung vaipolen ho, vaihom ho, gamkai vaipo’a pang ho, chuleh lengpa thumop’a pangho abon’un ahungkhom soh keijun, amaho thumchu aum kimvelun, hiche mithum ho chu meikong chun ima alotheipoi ti amu sohtauve. Alujanguva sam jang khat jong akapon, chuleh aponsil’u jong akapoi. Atahsa chung uva meikhugim cha jong anam pouve. \v 28 Hichun Nebuchadnezzar chun aseitai, “Shadrach, Mesach chuleh Abednego Pathen chu thangvahin umhen. Aman vantil ahinsolin, kitah tah’a alhacha-a pangho ahuhdoh sahtai. Amahon a Pathen’u tilou, Pathen dangho houna leh alhacha-a pan sangin, thidingin atahsa’u apedoh’un, lengpa thupeh jong adonse tapouvin ahi. \v 29 Hijeh chun, keiman hiche thupeh hi gahtah’a kabol ahi. Ami jouse, koimi koinam hihen, ipi pao tho hijong leh, Shadrach, Mesach chuleh Abednego Pathen douna kamcheng khat seidoh chu, atahsa kibottel ding chuleh a-in’u jong kiphelha-a, in-gem’a kikoi ding ahi. Ajeh chu hitobang’a mi huhdoh ding Pathen dang aumpoi,’’ ati. \v 30 Chujouvin, lengpan jong Shadrach, Mesach chuleh Abednego chu Babylon gamkai sung’a vaipohna sangjo apehbetan ahi. \c 4 \s1 Nebuchadnezzar Lengpa Ngolna \p \v 1 Nebuchadnezzar lengpan, leiset chunga cheng chitin leh namtin chuleh pao tintang ho heng’a, hiche thuhi athot tai, Na chung’uva chamna leh kipana leng hen. \v 2 Hatchungnung Pathen in kaheng’a aphondoh thil kidang ho chuleh melchihna ho chengse hi, nangho hetdinga phondohson ding kadei ahi. \v 3 Aman melchihna abolho itobanga loupi hitam, Aman thil kidang abolho itobanga thahat hitam! Ama lenggam chu tonsot leng gam ahin, Ama lengvaipoh jong akhang khanga umjing ding ahi tai. \v 4 Nebuchadnezzar, keima hi, nomsa tah leh ima jouse ninglhing sel’in, ka leng inpia ka cheng’e. \v 5 Chuin jankhat chu mang ka neiyin, hichun eisu kicha lhehin ahi. Keima jalkhun’a kalumin, gaovin themgao thilmu kaneiye. Hiche kamang chun eisu lunggim lheh jeng in ahi. \v 6 Chuin keiman Babylon gamsung pumpia miching mithem ho abonchauvin ka koukhom in, kamang chu ka seipeh tai. Ahivang in, amahon kamang chu ipi tina ham, eiseipeh thei deh pouve. \v 8 Achainan, Daniel kaheng’a ahung’in, ken jong ama heng’a kamang chu kasei tai. Daniel chu, keima Pathen min’a kon’a Belteshazzar kasah ahin, chuleh Pathen thengho lhagao chu ama chunga cheng ahi. \v 9 Keiman ama jah’a, Vo Belteshazzar mitphel doithem ho jouse pipu pa nahin, nachung’a pathen thengho lhagao cheng’a ahi kahei, chuleh nang din thil ki-imho hetdoh theilou leh het hahsa aumpoi. Tun kamang chu hiche ahi ipi tina ham neisei peh in, \v 10 Keima ka jalkhun’a ka luppet’a, themgao thilmua kamu kamang chu hiti ahi. Keiman leiset lailung tah’a thingphung lentah khat kamun. \v 11 Thingphung chun akhang khang in, van aphan asang lheh jeng in, leiset pumpia mutheiyin aum in, lentah leh thahat tahin akehdet tai. \v 12 Thingphung chu ana ho ahingin ahoijin, aga jong abulhingset in, miho jouse nehthei ding aum e. Alim noija chun gamlah gamsa ho akol’un, abah lah’a chun vachate achenguve. Hiche thingphung’a kon chun, ahing thei jouse akivah’uve. \v 13 Chuin jalkhun’a kalup’a mang ka nei pet chun, themgao thilmun, van’a kon’a Pathen vantil khat ahung kumlhah kamui. \v 14 Vantil chun lhang asam in, “Thingphung chu phuhlhu uvin chuleh abah ho tanlha uvin. Ana ho malngim unlang chuleh aga ho thethang soh un. Alim noija kon in gamsa holeh abah ho lah’a kon in vachate ho delmang soh un. \v 15 Amavang, thingbul leh ajung chu leiset’a umden sah’un, thihkhao leh sum-eng in kanchah’unlang daitwiyin hin chapnou hen, chuleh leiset’a hamhing lah’a gamsa hotoh hingkhom tahen. \v 16 Chuleh kum sagi sung chu, amapan mihem lungthim neitalouvin, gamsa lungthim nei tahen. \v 17 Hiche hi Atheng ho chun thu apeh’a, lhangsam hon thugahna chu aphondoh ahi. Ajeh chu chungnung pen Pathen vannoi lenggam jouse chung’a vaihom ahi. Aman pha asah sah alhen’a, mi noinung pen ho jong apehji ahi, ti mihing jousen hecheh hen. \v 18 Vo Belteshazzar, hiche hi, keima leng Nebuchadnezzar in mang kanei chu ahi. Tun kamang hi ipi kiseina ham, nei seipeh in, ajeh chu ka lenggam sung’a miching mithem ho jousen aphondoh theilouvu ahitai. Amavang, nangin na phondoh thei ahi, ajeh chu Pathen theng lhagao chu na chung’a acheng’e, ati. \v 19 Hiche ajah phat chun, Belteshazzar jong kisah, Daniel chu chomkhat alung dong den’in, chuleh mang kiledohna chu agelleh alung gimtan ahi.Chuin lengpan ajah’a, Belteshazzar, kamang chu lungdonpi hih in, chuleh aledohna jong lunggimpi dan, ati. Belteshazzar in adonbut in, Lengpa, namang hi na kidoupi ho mang hihen lang, chuleh aledohna jong hi na chung’a chu louvin na melmate chung’a chu ding hijo leh kati. \v 20 Namang’a namu thingphung chu akhang khang in, asang lheh jeng in, chuleh dettah in akehdoh tan, van aphah geijin akhang khang in, vannoi mijouse mutheiyin akhang doh’e. \v 21 Ana jong a-eng hoiselin chuleh aphung’a chun mitin nehkham ninglhingset in aga dohin, alimnoija chun gamsate acheng’un chuleh abah ho lah’a chun vachate acheng dimset’uve. \v 22 Vo! lengpa, hiche thingphung chu nangma nahi. Nangma dettah leh loupitah in nahung khang doh tan, nalal loupina chu van geijin akhangdoh in, naleng vaihomna jong leiset kolmang geijin nalo soh tai. \v 23 Chuin vantil theng khat, van’a kon’a hung kumlha namun, hitin aseiye, “Thingphung chu phuhlhu in chuleh sumang in. Amavang, tol’a umden abul leh ajungho chu khen in, hichu thihkhao leh sum-eng khaovin kanchah in dalhan, hamdong lah’a chun. Amachu van’a kon’a hunglha daitwiyin chapkotji hen, chuleh kum sagi sungin gamsa hotoh gamlah’a hingkhom’u hen.” \v 24 Hiche hi namang aledohna chu ahi. Chungnungpen Pathen in nahenga aphondoh chu, Vo! Lengpa, nachung’a hung lhung tei ding ahi. \v 25 Nangma mihem ho lah’a kon’a na kino mang ding, gamlah’a gamsa hotoh nahin khomding. Nangman bong ho bang’a hamhing naneh’a, chuleh van’a kon’a hunglha daitwi nadou ding. Hitia chu kum sagi sung naum ding, Chungnungpen Pathenin lenggam jouse chung’a vai ahom’in, mi koi hileh aman adei lhen chu lenggam apehji ahi ti na hetdoh kah a hitia chu naumding ahi. \v 26 Amavang, thingbul leh ajungho chu khenden in dalhan kitina chu, nangman van Pathen in lenggam jousea vai ahom ahi, ti nahetdoh nikho leh, nalenggam nanung chan kit ding ahi. \v 27 Vo! Lengpa Nebuchadnezzar, ka thumop hi kisanlutin. Adih jeng chu bol’in chuleh chonset chu pailhan. Vaichate khoton lang na chonsetna hin dalhan. Chutileh nangma cham leh lungmong’a na khantou jing ding ahi. \v 28 Ahivang in Nebuchadnezzar lengpa chung’a thil hijatpi hi alhung soh tan ahi. \v 29 Lhasom leh lhani nung in, Nebuchadnezzar lengpa chu, khatvei aleng inpi chung’a ahung vahlen ahi. \v 30 Aman khopi sung chu aven aseitai, “Vetan, Babylon khopi loupi tah hi! Keima chenna leng inpi ding leh kalal loupina phondohna-a, keiman ka thahat’a hiche khopi hoitah hi ka sahdoh ahi,’’ ati. \v 31 Lengpan kiletsahna thusei aseichai masangin, van’a kon’in aw ahung ging in, Vo! Lengpa Nebuchadnezzar, hiche thuhi nang’a ding kisei ahi. Na lenggam leh na vaihomna naki lahpeh ahi tai. \v 32 Nang jong mihem lah’a kon’a na kidelmang ding, gamlah’a gamsa hotoh nahin khom ding chuleh bong banga hamhing naneh ding ahi. Leiset a lenggam jouse hi Chungnungpen Pathen vaihomna thunoija um ahin, aman adei dei chu lenggam apehji ahi ti nahetdoh kahsea, kum sagi sung’a hiche hi nadou ding ahi,’’ ati. \v 33 Hitia thu aseijou jou chun, Pathen thutanna chu Nebuchadnezzar chung’a aguilhung tai. Ama jong mihem lah’a kon’in delmang in aum tai. Aman bong bang in hamhing anen chuleh van’a kon hunglha daitwi chu adouvin, alujang sam jong Muvanlai mul bang in asao doh in chuleh atin jong mutin bangin asaodoh in, gamsa bang in hinkho amang tai. \v 34 Hiche ka thoh nikho ho chu ahung kichai tan, keima Nebuchadnezzar in, vanlam kaven ahileh ka lung ahung limdoh kittai. Hichun keiman Chungnungpen Pathen atonsot’a hing jing chu ka vahchoiyin chuleh jatahin kahou tai. Ajeh chu, aleng vaihomna hi kemtih neilou ahin, chuleh alenggam jong tonsot’a umjing ahi. \v 35 Leiset chung’a mihem jouse hi, ama loupi leh thahat toh tepiding in, ima hilou ahi bouve. Aman van’a vantil ho lah’a chuleh leiset’a mihem ho lah’a, athu tah’a adei dei abolji ahin, koiman nabol hi ipi hija, tia akhut tuhtang ding aum poi. \v 36 Chu in kalung ahung limdohkit phat chun, masang’a ka lenggam leh ka loupina ho jong chu kahin geldoh kittai. Keima thumop’a pangho leh sepai vaihom hon eihung holdoh uvin, avelin ka-lenggam chu kalo kit in, lengvai pon ei-tungdohkit un, masang’a sang chun loupi jochehin ka umtai. \v 37 Tunvang, keima Nebuchadnezzar kitipan, van lengpa Pathen chu ka vahchoiyin, ka choi-an in chuleh ama chu jaboltah in kahou tai. Ajeh chu, ama natoh thilbol hohi abon’a adih leh thutah jeng ahi. Mi koi hileh, akiletsah tapou chu asuhnem theiji ahi. \c 5 \s1 Khut In, Bang’a Lekhajem Asut \p \v 1 Kum sotthim jouvin, Belshazzar lengpa’n agamsung’a milen milal ho sangkhat toh, golvah loupitah khat abol in, chuleh amaho chutoh ju adonkhomuvin ahi. \v 2 Belshezzar chun ju adon pum’in, apa Nebuchadnezzar in, Jerusalem Hou-in sunga kon’a anapohdoh sana leh dangka khon ho chu ju donna a man dingin thu apetai. Hiche khon ho chu, ajite leh athaikem ho chuleh milen milal hotoh ju donna-a nei ding ati ahi. \v 3 Chu in Jerusalem Pathen Hou-in sung’a kon’a kipodoh sana leh dangka khon ho chu ahin choi doh’un, lengpa leh ajite ho, athaikem ho, chuleh milen milal hon, ju donnan amang tauve. \v 4 Hitichun, amahon sana leh dangka khon ho’a chun ju adon’un, chuleh sana, dangka, sum-eng leh thih’a kisemthu doilim pathen ho chu nasatah in avahchoi jeng tauvin ahi. \v 5 Hichepettah chun, amahon, leng inpi sung’a meivah khom tun nakom’abang kiloijol lai achun, mihem khut khat ahung kilah amu uvin, hiche khut jung chun bang’a lekhajem ahin jihtai. Hichu Lengpa ama tah in jong amutan ahi. \v 6 Hichun lengpa maiso akikhel deltan, kichat leh tijat in alungsung alodimtan ahi. Atahsa aki thing in chuleh akhup leh akeng ho jong akihot lhu jeng tan ahi. \v 7 Lengpa aping jah jeng in, ai-lhim them ho, ahsi-lekha them ho, vangsan them ho, a-ang sung’a ahin koukhom diuvin thupeh aboltai. Hichun Lengpa’n Babylon miching mithem ho jah’a chun asei tai. “Koi hijong leh, hiche lekha jem kijih hi asimdoh thei aum’a chuleh ipi kiseina ahi phongdoh thei aumleh, Leng inpi kijabolna ponsandup kisilpeh ding chuleh angong’a sana-khivui ki opeh ding ahi. Chuleh ama chu, ka lenggam sung’a vaipoh luboh thum channa-a ka pansah ding ahi” ati. \v 8 Chuin alenggam sung’a miching mithem ho chu ahungkhom soh tauve. Ahivang in, bang’a kisun lekhajem chu alah’uva khat beh in jong asimthei pouvin, chuleh ipi kiseina ham jong ahedoh thei pouve. \v 9 Chuin Lengpa chu atija lheh jengin, amaiso kikhel leuvin akichatan ahi. Chuleh ama noija milen milal ho jong chu alung dong gamtauvin ahi. \v 10 Chuin hiche thilsoh chu, Lengnun ajah doh phat in, amatah lengpa golvah bolna insung’a alheilut loijin, lengpa jah’a aseitai.” Lengpa damsot in! Na lim na maiso kikhel leuvin, tija behseh hih in. \v 11 Na gamsung’a, Pathen theng lhagaovin achenden mi khat aum nai. Napa, Nebuchadnezzar khang’a jong hiche mipa chung’a hi, lung-mitvahna, thil hetkhenna leh Pathen ho chihna nei ahi, kimudohsa ahi. Hiche jeh’a chu napa Nebuchadnezzar lengpa’n, ama chu Babylon gamsung pumpia mitpheldoi them ho, ai-lhim them ho, ahsi-lekha them ho, chule vangsan them ho jouse chung’a pipu’a anapansah ahi. \v 12 Hiche mipa Daniel tiajong kihe, lengpan Belteshazzar asahpa chu, Pathen’a kon thil suhto themna nasatah nei, thuguh hetdoh theina leh hilchetna chuleh Pathen chihna dimset ahi. Aman mang aledoh theijin, chuleh thuboi hahsa jong asunavah thei jin ahi. Ama chu kouvin, aman bang’a kijih chu ipi ahi asim doh thei ding chuleh aledoh thei ding ahi” ati. \v 13 Chuin Daniel chu lengpa angsung’a ahin puilut tauve. Lengpan Daniel jah’a, “Nang hi, kapa Nebuchadnezzar lengpan Judah gam’a kon’a ahin kaimang sohchang ho lah’a khat, Daniel kitipa chu na him? \v 14 Keiman, nachung’a Pathen theng lhagao achengin, nangman sunggil lungmitvah naneijin, thil hetkhenna chihna dimset naneije tithu kajai. \v 15 Ka gam sung’a miching ho leh ailhim them hon, hiche bang’a kijih lekha jem hi asimthei louvu ahi tai. Tun nangin sim inlang, ipi kiseina ham nei seipeh tan. \v 16 Nang in hiche hohi aledoh theina nahen, chuleh thuboi hahsa hojong na sunavah theije tithu kana jai. Hijeh chun, hiche hohi sim inlang, ipi kiseina ham nei ledohpeh in, chutileh nangma leng inpi jabolna ponsandup nakisil peh ding, sana khivui nangong’a naki-opeh ding, chuteng ka lenggam sung’a vaihom sangpen athum na-a napan ding ahi,’’ ati. \v 17 Chuin Daniel in lengpa chu adonbut in, “Kipaman thilpeh napeh ding chu nangman kikoi tan, ahilou leh midang khat pedoh jeng in. Ahin, bang’a kijih hichehi ipi kiseina ham, keiman na seipeh nang’e. \v 18 Vo lengpa, napa Nebuchadnezzar lengpa chu, Chungnungpen Pathenin leng achansah a, letna leh loupina chuleh jabolna apeh ahi. \v 19 Ama chu Pathen in loupitah’a atun jeh in, chitin namtin’a miho leh pao tintang thoho jouse, a-ang sung’a akithing’un akichalheh jeng’un ahi. Aman atha nom athat in, chuleh ahinghoi nom chu ahinghoiye. Aman ajabol nom ajabolin, chuleh asuhnem nom chu asunem in ahi. \v 20 Ahivang in, alungchang leh alungthim’a kiletsahna adim tan, ama akichoi sang phat in, aleng mun’a kon’in akikai lha tan, chuleh aloupina jouse jong aki lahmang peh tai. \v 21 Chuin ama chu mihem chenna lah’a konin aki delmang in, alungthim jong gamsa lungthim bangin akikhelpeh in, gamlah’a gamsangan hotoh ahingkhom tai. Aman bong bang in hamhing anen, chuleh van’a kon daitwi hunglha chu adouvin, Pathen in leiset’a lenggam jouse chung’a vai ahom in, adei dei leng’a atunji ahi, ti ahetdoh kahsen, gamsa bang in ahing tan ahi. \v 22 Nangma, napa gou-loson achapa nahi, vo Belshazzar, nangin hiche hohi nahet vang'in, nangman kineosahna halcha jong nanei poi. \v 23 Nangman kiletsahtah in van Pathen chu nadouvin, Pathen Hou-in’a kon hung kipodoh khon ho chu namong tai. Nangleh na-milen na milal te, najite leh na thaikem hon, hiche khon hochu ju don nan namang uvin, sana, dangka, sum-eng, thih, thing leh songho’a kisem ima hethei lou, khomu lou leh kho jalou semthu pathen ho chu na vahchoi choi jeng’un ahi. \v 24 Hijeh a chu Pathen a kon’a hiche khut hi hung kilhang doh’a, hiche lekha jem hi ahin jih ahi. \v 25 Hichea lekha jem kijih chu hiche ahi: MENE, MENE, TEKEL chuleh PARSIN \v 26 Chuleh hiche thucheng ho kiledohna chu hiti ahi: MENE kiti hi, Pathen in nalengvaipohna asim tohsa ahi tan, abeina ding nikho hung lhung ahi tai. \v 27 TEKEL kiti hi, nangma thiltena kilepto bang’a, nangma kilepto’a na kitetohsa ahitan, nalhingjou tapoi. \v 28 PARSIN kiti hi, na lenggam hi kehni kiso’a kihom khen ahitai. Mede mite leh Persia mite kihop peh ahitai. \v 29 Chuin Belshazzar thupeh dungjuiyin, Daniel chu ponsandup asil peh’un, sana khivui angong’a a-opeh’un chuleh ama chu lenggam pumpia vaipo pipu sangpen athumna in aphong doh tauve. \v 30 Chuche jan ma ma chun, Babylonte lengpa Belshazzar chu athat tauve. \v 31 Chuleh Mede mipa Darius chun, akum somgup-le-ni alhin in, hiche lenggam chu akilah tan ahi. \c 6 \s1 Daniel, Sakei Bahkai Hongsung’a Kilelut \p \v 1 Darius kiti Mede mipa chun, a lenggam pumpi chu gamkai ja le somni soding adeiyin, hitichun ahomkhen tai. Chuleh hiche gamkai ho’a vaipo ding in gamkai khat’a mikhat cheh apansah tai. \v 2 Gamkai vaipo ho jouse chung’a avesui ding leh vaihom pipu dingin, lengpan Daniel leh midang mini jong apansah tan ahi. Amaho cheng hin lengpa lungdei aboluva, gamkai vaipo ho toh je ahil ding’u chuleh lenggam aventup ding’u ahi. \v 3 Chomlou kah in, vaihom pipu mini leh gamkai vaipo ho sangin, Daniel chu natoh thilbol athemjo tan, chuleh imalam jousea ahung minthang tan ahi. Daniel chung’a Pathen lhagao achen jing jeh chun midang ho sang in natoh thilbol thepna aneiyin, hijeh chun lengpan, alenggam vaipi po’a vetup ding in Daniel chu agong tan ahi. \v 4 Chuphat in, vaihom pipu mini toh gamvaipo ho chun, gamsung kivaihomna dol’a Daniel bolkhel themmo chansah nading aholuvin, ahivang in amudoh jou pouvin ahi. Ajeh chu, Daniel chu kitah tah leh thudihtah’a thilbol ahin, chuleh amopohna-a son umtah leh Pathen ging’a natong ahi. \v 5 Chuin amaho akihouvun, “Daniel themmo chansah nading chu, ama Pathen houna thudol tilouvin, thildang ima eihon ibol thei ding’u aum poi.’’ ati tauve. \v 6 Hijeh chun, vaihom pipu mini toh gamkai vaipo hochu, lengpa kom’a acheuvin, ajah a: Lengpa Darius Hingsot in! \v 7 Na lenggam sung’a vaihom pipuho, vaihom thuneiho, gamkai vaipo ho, thumop’a pang ho, chuleh miching mithem ho cheng in, kihou lhuhna khat kaneijun: Vo lengpa, nangman dankhat na phudoh ding, amitakip in khoutah’a juicheh ding katiuve. Hichu, ni somthum sung’a mihem kom hihen chuleh pathen houna hijong leh, koiman nangkom tilouva taona leh thumna anei theilou ding, hiche hi ajuilou leh apalkeh aum leh sakei bahkai kulsung’a selut ding, tin thupeh bolin. \v 8 Chuleh vo lengpa, tun hiche dan kisem chu khellou dingin khut henna bolkhumin, chuleh phongdoh in, hichu Mede mite leh Persia mite danthu dungjuiya avel’a kiladoh kitlou ding ahitai,’’ atiuve. \v 9 Hijeh chun Darius lengpan, hiche dan kisem chu khut-hen abol khum tai. \v 10 Chuin lengpan dan kisem chu khut-hen abolkhum taiti Daniel in ahetdoh phat chun, a-in lam’ah achen, a-indan chungnung’a alut in, Jerusalem lang ngan bangkot ahong in, abol jing bang chun adilsun atao tai. Aman aphat seh’a abolji bang chun, nikhat sungin a Pathen heng’a thangvahna thumvei anei jing in ahi. \v 11 Hichun miphalou vaipo ho chu Daniel chenna in-ah chun acheuvin ahileh, Daniel chu, a Pathen heng’a taona aneipet agamu tauvin ahi. \v 12 Chutah chun amaho jong lengpa kom ajonpaiyun, dan kisem chung chang thu aseijun, Daniel hehnan aneiyun, lengpa jah’a, “Vo lengpa, ni somthum sung’a nangkom tilouva, mihem hihen chuleh Pathen houna hijong leh, koiman taona anei theilou ding, hiche hi ajuilou leh apalkeh aumleh, sakei bahkai kulsung’a selut ding tia dan kisem chu, nangma tah in khut-henna na bolkhum hitalou ham?” atiuve. Lengpan adonbut in, “Hiche dan kiphutdoh hi, Mede mite leh Persia mite danthua umjing ding, kiladoh lou ding ahitai,’’ ati. \v 13 Hichun amahon jong lengpa chu adonbut’un, “Vo lengpa, Judah gam’a kon sohchang’a hung kikai holah’a, Daniel kitipa chun na thupeh adonse pon chuleh nakhut- hennasa dan kisem jong chu imalouvin akoiyin, nikhat sungin abolngai ngaijin, aPathen kom’a thumvei atao jing’e’’ atiuvin, aheh tauve. \v 14 Hiche thuhi ajahdoh phat in, lengpa chu hatah in along gim tai. Aman Daniel chu huhdoh teina ding angaiton, lunggil tah in agelpan tai. Hiche boina-a kon’a Daniel lhadoh teina ding lampi aholin, nilhum keijin akigeltan ahi. \v 15 Nilhah ahiphat chun, miho chu lengpa heng’a achekhomun, ajah a aseitauve, “Vo lengpa, Mede mite leh Persia mite danthu dungjuiya lengpan khut-hen abol khumsa dan chu kikhel theilou ahi, nangmatah in nahet ahi,’’atiuve. \v 16 Hichun alou theilouvin Daniel chu mat dingin, lengpan thu apetan, agaman tauve. Chuleh sakei bahkai kulsung’a chun aseplut tauvin ahi. Lengpan Daniel jah’a, “Kitah tah’a nahou jing na Pathen chun na huhdoh hen” ati. \v 17 Chuin songpi khat atanglutuvin, sakei bahkai kulkot chu asing tauve. Chuleh songpi chung’a chun lengpa leh amilen milal hon Mohor in melchihna anom khum cheh tauvin ahi. Hichu koiman Daniel chu agalha dohlou nading’a abol’u ahi. \v 18 Chuin lengpa jong lung oilou tahin a-inpia akile tai. Ajan chun an angolin, imutheilouvin akhovah tai. Chuleh angaina-a kibolji golnop jong abol tapouve. \v 19 Ajing jingkah matah in, lengpa chu athoudohloijin, sakei bahkai kul langchu kinotah in ajontai. \v 20 Chuin amun alhunphat chun, aman lung natah in apeng jah in, “Vo Daniel, Pathen hingjing sohpa! Kitahtah’a nahou jing na Pathen chun sakei bahkai lah’a kon’a na huhdoh hinam?’’ ati. \v 21 Daniel in adonbut in, “Vo lengpa hingsot in!” \v 22 “Ka Pathen chun a vantil ahinsol lhan, sakei bahkai ho kam asippeh in, eisu khapouve. Ajeh chu Pakai mitmun keima nolna beijin ka um’e, chuleh nangma angsung’a jong suhkhel ka neipoi, Vo! lengpa’’ ahinti. \v 23 Chutah chun lengpa jong akipah behseh jeng in, Daniel chu sakei bahkai kul sung’a kon’a lahdoh loi dingin thu apetai. Aman a Pathen dettah’a atahsan jal chun, atahsa chung’a maha imacha aum poi. \v 24 Chuin lengpan thupeh abolin, Daniel chunga dihlou tah’a hehsetna anabol hochu amandoh un, amaho leh ajite chuleh achate jouse jong abon’un, sakei bahkai kul sung’a chun alehlut tauve. Hichun, tol’a achuh masang’un, sakei bahkai hon aman’un, abottel tel gamset tauvin ahi. \v 25 Chuin Darius lengpan, leiset pumpia chitin namtin’a miho leh pao tintang tho ho heng’a, hiche thuhi athot tai, “Na chunguva cham leh kipana chuleh khantouna umhen!” \v 26 Keiman hiche thugahna hi kabol ahi, kalenggam sung pumpia amitakip’in, Daniel Pathen chu gingsoh hen chuleh kihot hot pumin jabol cheh hen. Ajeh chu amahi Pathen Hingjing ahin, Chuleh a tonsot geija thohjou jing Pathen ahi. Alenggam jong a itih’a kisumang louding, Chuleh alengvai pohna jong beitih umlou ding ahi. \v 27 Aman amite aholdohjin chuleh ahuhhing ji'e. Chuleh aman van leh leiset chung’a melchihna kidang ho leh bolmo kidang ho aboljin ahi. Aman sakei bahkai ho lah’a konin Daniel jong ana huhdoh’e. \v 28 Hiche jeh chun, Darius lengvaipoh sung leh Persia mi Cyrus lengvaipoh sung chun, Daniel chu akhangtou jing jeng tai. \c 7 \s1 Daniel Mang’a Sahem Li \p \v 1 Babylon lengpa Belshazzar lengvaipoh kal, kum masapen chun, Daniel ajalkhun’a aluppet in, amang in themgao thilmu khat aneiye. Aman amang’a athilmu ho chu asundoh in, athudol chu hiti ahi. \v 2 Daniel keiman jan kamang chun, twikhanglen’a khopi hui nasatah in twipi ahinpeija chuleh aninglia kon’a hui hattah in ahin semling soh chu kamui. \v 3 Chuin twikhanglen twi lah’a kon chun, sahem li ahung potdoh'in, amaho chu akilou beihel, achom cheh ahiuve. \x + \xo 7:3 \xt Rev 13:1; 17:8\x* \v 4 Sahem masapen chu, muvanlai lhaving nei sakei bahkai tobang ahi. Keiman kavet vet leh, alhaving teni chu apullhan, chuin sahem chu mihem bang in, anung kengin apansan ading’e. Chuleh hiche sahem chu mihem lungthim kipe ahi. \x + \xo 7:4 \xt Rev 13:2\x* \v 5 Chuin sahem nina chu kamun, vompi tobang ahi. Hiche sahem chu apang khatseh in apansan. Chuleh akamsung’a aha chung leh noi kah’a chun nahgu thum amom’e. Chuleh keiman, hiche sahem jah’a kiseipeh aw khat kajan, “kipat doh in mihem ho sa najo chan gane tan” ati. \v 6 Chujou chun sahem thumna kidangtah khat ahung potdoh kamun, lutnu toh akilouve. Hiche sahem chun atungtun’a vacha lhaving li aneiyin, chuleh aluchang jong li aneiye. Chuleh thuneina lentah lengvaipohna chu hiche sahem hi kipe ahi. \v 7 Hichejou ajan chun, themgao thilmun mang kanei kit in, sahem lina chu kamui. Hichu kichat umtah leh tijat umtah ahin, ahat’a hat ahi. Hiche sahem hin ahatmo ho sa chu alhai ngimset sot in, ane jin ahi. Aha ho jong thih ngen ahin chuleh alen theije. Chuleh anehmoh ho chengse chu akengphang in tol’ah achilgoijin ahi. Hiche sahem hi, sahem dang kamu masah hotoh kibanglou hel ahin, aki jong som aneiye. \x + \xo 7:7 \xt Rev 12:3; 13:1\x* \v 8 Aki hochu kavet vet leh, alah’uva chun a ki neocha achombeh khat ahung dondoh in ahi. Hiche aki neocha mun ong-ot nan, ana um masa aki thum hochu ajung pum in apullha tauve. Aki neocha chun mit aneiyin mihem mit tobang ahin, chuleh akam jong chu ham hoithona dim ahi. \x + \xo 7:8 \xt Rev 13:5,6\x* \v 9 Hitia kavet petchun, laltouna ho ahung kidotoh in, chuin gollui khangmasa-apat-umsa kitipa chu thutan vaihom dingin laltouna chu alotai. Aponsil chu buhbang tobang'in abangleh in, chuleh alujang sam jong chu samul theng jolsel tobang ahi. Ama chu mei-am pahlah tobang laltouna chung’a atouvin, chuleh alaltouna kitunna velkol ho chu meikou leng tobang ahiuve. \x + \xo 7:9 \xt Rev 20:4; \xt Rev 1:14\x* \v 10 Vadung twilong bangin meikong chu ahung longdoh jengin, hichu ama umna'a-angsung’a kon’a hung longdoh ahi. A sangsom asangja vantil ho chu ama kinbol ding in a-ang sung’a chun angah uve. Chuin lekhabu chu aphong un, chuleh thutanna jong chu akipan tai. \x + \xo 7:10 \xt Rev 5:11; \xt Rev 20:12\x* \v 11 Chuin aki neocha chun kiletsah tah’a thu asei gin chu kajan, hijeh chun keiman kave den tan ahi. Hitia kavet petchun, sahem li’na chu athatdoh’un chuleh atahsa chu meilhum sung’a agouvam un, a sumang tauve. \v 12 Chuleh sahem dang thum hojong chu, amaho’a kon in athuneina’u akilahmangpeh tauve. Ahivang in amaho chu phat chomkhat ahinkho’u umbe nalai dingin akikoi tai. \v 13 Chuche jan kamang chun themgao thilmu bangin kamu kit in, vanlaijol’a meilhang lom toh mihem chapa tobang khat ahung kamui. Aman gollui khang masa-a pat hung umpeh pachu anailut in, a-angsung’ah apuilut tai. \x + \xo 7:13 \xt Matt 24:30; 26:64; Mk 13:26; 14:62; Lk 21:27; Rev 1:7,13; 14:14\x* \v 14 Ama chu vannoi pumpia namtin vaipi chunga thuneina leh jabolna chuleh lengvaihomna chu kipe ahitai. Ajeh chu chitin namtin’ah mijouse leh paotintang in, ama thu chu angai ding ahi. Ama lengvaipoh chuh atonsot’a umjing ding, chuleh beitih neilouva kisumang talou ding ahitai. \x + \xo 7:14 \xt Rev 11:15\x* \v 15 Keima, Daniel Kitipa hi, kamang a kathilmu hochun kalung asuboi alheh in, chuleh gaova kathilmu chengse chun eisukicha jeng in ahi. \v 16 Hijeh chun, keiman laltouna kimvel’a ding jingho lah’a mikhat chu ka nailut in, ajah’a thilsoh hicheng hi ipi kisei na hitam, tin kadong’e. Aman hiche ho hilchetna chu hitin ei seipeh tai. \v 17 Hiche sahem li hohi, khonung’a leiset chung’a hung leng chang ding leng li ho vetsahna ahiuve. \v 18 Amavang ninunung nileh, Chungnungpen Pathen mithengte khut’a, alenggam’u chu kipedoh’a, amahon atonsot’a lengvai apoh ding’u ahi tai. \x + \xo 7:18 \xt Rev 22:5\x* \v 19 Chuin sahem lina, adang toh kibang louhel, kichat tijat umpen chu, avetsahna dihtah ipi ham, ti kahetnom lheh jenge. Hiche sahem chu aha jouse thih ahin, chuleh atin ho sum-eng jeng ahiuve. Hichun, ahatmo ho sa abottel tel in, sahing chu anen, chuleh amoh chengse chu tol’a akengphang in achil goijin ahi. \v 20 Keiman kadong kit in, sahem lina luchang’a aki som jen aumdoh jouva neocha achombeh khat ahung dondoh kit a, aummasa aki thumho asuhmang jeng hi, ipi kiseina ham, kati. Hichea aki neocha hi aki dangho sangin loupijo in aume. Chuleh hiche hin, mihem mit tobang mitni aneiyin chuleh akam jong ham hoitho adim e. \v 21 Hitia kavet vet leh, hiche aki neocha chun, Pathen mithengte chung’a gal ahinsat in, chuleh amaho chu abon’un gal in ajousoh in. \x + \xo 7:21 \xt Rev 13:7\x* \v 22 Chungnungpen Pathen, gollui khangmasa peh’a umjing chu, ahung’a ama mithengte ding’a thutanna ahungbol kahsen, gal ajoutapouve. Chuin, mithengten hiche lenggam chu akisan’uva chuleh alonadiu phat chu ahung lhung tai. \x + \xo 7:22 \xt Rev 20:4\x* \v 23 Chuin aman kajah’a asei chu, Hiche sahem lina hi, leiset chunga lengvai hinpo ding lenggam lina hung umding chu avetsah ahi. Hichu lenggam adangho toh kibang louhel, achombeh hiding ahi. Hiche lenggam chun, leiset pumpi avallhum’a lengvai apoh ding, ijakai chu akengto’a achotpha’a chuleh achilgoi ding ahi. \v 24 Chuleh alu’a aki som jen um chu, vaipo ding leng som ho ahiuve. Chuin amaho lah’a chun, lengdang khat hung intin, ama chu anaum masa leng hotoh kibang louhel ding ahi. Chuleh anaumsa lenggam thum hochu, aman asuhnem ding ahi atipeh e. \x + \xo 7:24 \xt Rev 17:12\x* \v 25 Hiche lengpa hin, Chungnungpen Pathen chu adou ding chuleh amithengte jong abolgim ding ahi. Aman Pathen mithengte chonna dan holeh golnop ho khel ding angaito ding, chuleh amithengte jouse athunoija kumkhat, kumni chuleh kumkeh khat aumsah ding’a kipedoh ding ahi, atipeh e. \x + \xo 7:25 \xt Rev 12:14; 13:5,6\x* \v 26 Amavang chutahleh, thutanna inpia thutanpa hung pansa-a, thu adih’a ahin tanding, chuleh lengpa thuneina chengse kilah peh’a chuleh kisumang hel ding ahi. \v 27 Chuteng vannoi lenggam ho lengvaipohna, thaneina chuleh loupina jouse Chungnungpen Pathen mithengte kipedoh ding ahiuve. Mithengte lenggam chu atonsot’a umjing ding chuleh amaho chu Pathen lhacha-a pang’uva chuleh athua nungdiu ahi, ati. \x + \xo 7:27 \xt Rev 20:4; \xt Rev 22:5\x* \v 28 Hicheng chu themgao thilmu ho kichaina ahitai. Chuleh Daniel keima vang kalung agim lheh jengin, chuleh kichat leh tijatnan kamel akikhello leuvin ahi. Ahivang in, hiche ho chu seidoh louvin, kalunggil’a kaching jing in, kakoiye,’’ ati. \c 8 \s1 Daniel In Gaothilmua Kelngoichal Leh Kelchal Amu \p \v 1 Belshezzar lengpa, lengvaipoh kal kumthum lhin kum in, themgao thilmua mu kana nei masat jou chun, Daniel keiman avel in gaovin mu kanei kit’e. \v 2 Hiche kathilmuna-a chun, Elam gamkai sung’a khopi lentah Susa kulpi sung’a, Keima kana um e, chuleh Ulai vadung pam’a keima kana ding’e. \v 3 Hichun ka khodah in kavet leh, vadung pang’a chun kelngoichal khat adin kamui. Aki ni aneiyin, akiteni chu asao cheh in ahi. Aki khat chu khat joh sang’a hung dondoh nukhah ahivang in akhang khang in asaojoi. \v 4 Kelngoichal chun alampi’a umtapou chu adel khumin, lhumlam’a um, sahlam’a um, chuleh lhanglam’a umho, abonin anomang in, ama masang’a koima chu apangjou aumpoi. Chuleh ama thahatna-a kon’a mi ga huhdoh ding jong aum pon, aman adei dei abolin chuleh ama leh ama loupitah in aki choisang tai. \v 5 Hitia kavet pet chun, lhumlam’a konin kelchal khat ahung doh in, tol tongkha louvin, mangang tah in gam leiset chung ahin jot galkaiyin ahi. Hiche kelchal hin amit teni kah’a ki lentah khat seh aneiye. \v 6 Hiche kelchal hin, vadung pam’a adin kanamui kelngoi chal, ki ni nei chu, ahin jonin lunghang tah in, athanei su in adel khum jeng in ahi. \v 7 Kelchal chun lunghang tah a kelngoi chal chu akitapi jeng in ahileh, kelngoichal ki teni chu atatbong tai. Kelngoichal chu kelchal masang’a apangjou tapoi. Kelchal chun kelngoichal chu tol suhnan aneiyin, chuleh akengin achil tan ahi. Kelchal thahatna-a kon chun kelngoichal chu koimacha ahuh doh ding aum tapoi. \v 8 Kelchal chu ahung thahat lheh jeng tai. Ahivang in, hitia ahatpet tah chun, aki lentah khatseh anei chu abongtan ahi. Hiche ki lentah umna mun’a chun, ki loupitah li ahung dondoh kit in, hiche ho chun leiset ningli lam anga cheh’un, akhang khang tauve. \v 9 Chuin ki li ho lah’a, ki khat pen’a kon chun, ki neokhat ahung dondoh kit in, hiche ki chu athahat lheh jeng in, athaneina chu lhanglam ngan, solam ngan chuleh Israel gam loupi ngan, akhang khang in anasa lheh jeng tai. \v 10 Chuin athahat cheh chehin, van geijin athahatna chu akhangdoh tai. Hiche saki chun van thuneina geijin adoutan, van’a um ahsi phabep jong ahinpih lhan, akengin tol’ah achilgoiyin ahi. \x + \xo 8:10 \xt Rev 12:4\x* \v 11 Chuin kiloupi sahtah in, van sepai lamkai pipu jong chu adoutan, niseh’a maicham thilto tang louva hung kitohho jong akilah in, chuleh maicham muntheng hojong abonin asumang tan ahi. \v 12 Hiche doubolpa chung’a lethuhlou na dingin, van sepai hochu akikang seuvin ahi. Hiche jeh chun, niseh’a maicham’a thil hung kitoh ho jouse atang tan, ama khut’a akipedoh tai. Hitichun saki chu ahatlheh jeng in, chuleh amachal lheh jeng in, thutah jeng jong tol’ah chotphan aum tai. \v 13 Chuin keiman mitheng mini kihouna chu kajan, mitheng khatpa chunk hat johpa heng’a chun aseijin, Themgao thilmua kimu hohi itih chan geija hitia um ding ham? Hiche doubol pan, niseh’a maicham thilto kitohho hi asuhtang’a, itih chan geija ahomkeova akoi ding ham? Chuleh itihchan geija chu, muntheng leh van sepai ho chu kengto chotpha-a um ding hiuvem? tin adong’e. \v 14 Hichun khatpan adonbut in,’’Nilhah leh jingkah sangnile jathum sunghi hitia um ding ahin, chujou tengleh muntheng chu aumna ding dol’a avel’a kisempha kit ding ahi,’’ atipeh e. \s1 Gaothilmu Amuho Hilchetna \p \v 15 Daniel keiman, hiche themgao thilmua mu kanei chu, ipi kiseina ham ahi kahetchen nomlheh in, kagel gelin; Hichepet chun, mihem lim tobang mikhat kamasanga ahung ding in, \v 16 Chuin keiman, Ulai vadunga kon’a hung kikou mihem awgin khat kajan, hichun, “Gabriel, hiche mipa hi, themgao thilmua kivetsah chengse hi, ipi kiseina ham seipeh in” ati. \x + \xo 8:16 \xt Lk 1:19,26\x* \v 17 Chuin Gabriel chun, kadinna mun ahin naijin ahileh katija behseh jengin, kamai tol’a sulutin ka bohkhup tai. Hichun aman kajah’a, “Vo mihem chapa, hiche themgao thilmua namuho chengse hi, phat kichai nading thudol ahi, hethemin, geltohin,” ati. \v 19 Chuin aman kajah’a, Lunghanna phat nunung lamleh, ipi hungsoh ding ham, ti naheng’a seipeh ding’a, keima hikom’a um kahi. Nangman na thilmu chengse hi, phat kichai ding chu ahilchen ahi. \v 20 Nangman namu ki ni neija kelngoichal chu, Media lengpa leh Pesia lengpa ahi lhon’e. \v 21 Chuleh kelchal chu Greek lengpa vetsahna ahin, amit teni kah’a ki lentah khat chu, Greek leng masapen chu ahi tai. \v 22 Akilentah aboh jouva, aumna mun’a, ki adang litah ahung dondoh jeng bang’a chu, Greek lenggam chu kehli kisoa, lenggam li tah umdoh ding ahi. Hijong leh, lenggam masapen bang’a loupi umlou ding ahiuve. \v 23 Amaho lengvaipoh phat kichai konleh, achonsetnau asanval behseh jeh chun, alah uva kon’in, duha themtah leh ginneilou leng khat hung lendoh ding ahi. \v 25 Duha thuh leh lheplhah them bulpi ahitoh lhon’a, gilou tah’a hung lendoh ding, chuleh mi tamtah gihsalna beiya asuhmang ding ahi. Aman leng chapate leh milen milalte geija gal abolkhum ding, amavang, akhonna leh mihem khut thahat pang louva amahi kisuchip ding ahi. \v 26 Hichea themgao thilmua namu nilhah leh jingkah sangni leh jathum hilchenna thuhi, adihtah mong mong ahi. Amavang, hiche gaothuhi, nikho sotpi nung’a hungsoh ding ahijeh'in, Mohor namkhum inlang, thuguh in koi tan. \v 27 Chuin Daniel keima tah hi, katija behseh jengin, nikho tampi kadammo lotan ahi. Chujouvin, ka thouvin lengpa kin lhacha natong din in k che tai. Ahivangin, ka thilmu ho chengse chu ka hethem theihih beh jengin chuleh ka lung ahesoh sahlheh jengin ahi. \c 9 \s1 Amite Dinga Daniel Taona \p \v 1 Babylon mite chunga lenga hungpang, Ahasuerus chapa, Mede mi Darius lengvaipoh kal kumkhat lhin kum chu ahi. \v 2 Ama lengvaipoh kal kum masapen chun, Daniel keiman, Pathen thu kasim’a konin, Jeremiah themgao heng’a Pathenin ana phondohsa bangin, Jerusalem ahom’a akijam khu, kum som sagi sung kichaitei tei ding ahi, ti kahin hedoh tai. \x + \xo 9:2 \xt Jeremiah 25:11; 29:10\x* \v 3 Hijeh chun keiman Pakai Pathen henglam kangan, taona leh thumna toh thon an kangolin chuleh khaodip pon kasilin, vut kakinu khum in ahi. \v 4 Hichun Pakai ka Pathen heng’a ka chonset ka phong’in, keima hitin ka taove. “O Pakai, nangma loupitah leh gin umtah Pathen nahi! Nangman aphat jousen, nangailua chuleh nathupeh nitte chunga, nathutep na molsopehjin chuleh na lungset long louvin na koije.” \v 5 Ahivangin, keiho ka chonseuvin, adihlou jeng kaboluve. Keihon nang doumah mah kabolun chuleh na thupeh leh na chondan ho donlouvin kakoi uvin ahi. \v 6 Keihon nalhacha themgao ho thusei kajahdauvin, nangma thuneina leh namin pan’a ka lengteu leh kapu kappateu, chuleh gamsung mipite jouse henga, themgao ho kam’a naseidoh sah ho donlouvin kakoi tauve.’’ \v 7 O Pakai! Dihna chu nanga um ahi. Keiho Judah mite leh Jerusalem’a chengho chuleh gamla leh naiya kithecheh Israel mite jouse dinga, hiche hohi dihsoh kei ahi. Nang douna jeng kabolun, chuleh kitahlou tah’a nang kahou jeh’un, kachennau gamtinah mai jumna katoh tauve. \v 8 O Pakai! keiho leh ka lengteu, leng chapate leh milen milal ho chuleh kapu kapateu dinga maijumna dim ahitai. Ajeh chu keiho nangma dounan ka chonse tauvin ahi. \v 9 Amavang, keiho ama douna-a ka chonset lheh vangun, Pakai ka Pathen'u chu mi hepina leh ngaidamna dimset ahi jing’e. \v 10 Keihon, ama lhacha themgao ho kam’a ki seidoh danthu hi juilouvin kakoi jun, chuleh Pakai ka Pathen’u thusei kangai tapouve. Ahivangin, ama-ah hepi leh ngaidamna aum jing’e. \v 11 Israel pumpi hi, nadanthu juilou ahiuvin, nang’a kon’a kihei mangsoh ahitauve. Na thusei awgin jong angainom louvu ahitai. Hijeh’a chu, Pathen lhacha Mose danbua kisun banga, keiho Pathen douna-a ka chonset jeh’un ka chunguva gosapna leh thutanna chu akibunglha tai. \v 12 Nangman naseisa na petchahin, chuleh naseidohsa bang bangin, keiho leh ka chunguva vaipote chung’a naboltai. Ajeh chu, hitobang’a hamsetna hi leiset pumpia umkha lou ahin, Jerusalem chung’a kibol ahi tai. \v 13 Mose danthu lekhabua kisun gaosapna hijat pihi, ka chunguva ahunglhung tan ahi. Ahivangin, keihon ka chonsetnau kadalha nompouve. Chuleh Pakai ka Pathen’u henga jong ahepina ka holdeh pouvin, Pakai dihna hepha louvin kaum tauve. \v 14 Hijeh chun Pakaiyin agonsa bangin, keiho chung’a hamsetna alhunsah tai. Amavang, ka Pathenuvin hitia abol jeng hi, adihtah chu abol ahi. Ajeh chu, ama thusei ho keihon kangaitapouve. \v 15 O Pakai, ka Pathen’u, nangman Egypt gam’a kon’in namite keiho, na thahat loupitah chun neihin huhdohuvin chuleh namin jong loupitah leh gin umtah in n koi tai. Ahivang in, keiho gitlouna dimsetin ka chonse jo tauve. \v 16 O Pakai, nangman na kitahna leh na hepina jal chun, Jerusalem khopi leh nalhang theng chunga nalung hanna hi, lungset tahin heimang in. Ajeh chu kapu ka pateu chonset jeh leh keiho chonset jeh'in, kaveluva cheng namdang hon nuisat leh seichahin eikoi tauve. \v 17 O ka Pathen’u, nasohpa ka taona hi, nei ngaipeh inlang nei sanpeh tan! O Pakai, nang leh nang kigelkhohna jal’in, na dalhahsa muntheng hi, mailhaiselin namaivah chun hin salvah kit tan. \v 18 O ka Pathen, hungkun inlang neihin ngaipeh in. Namit hin hasah inlang keiho gim hesohna hi hinven. Namin pua nakhopi jong hinvetan, mangthah in aum tai. Tun, ka taonau hi, keiho ka themnau leh nalung kato jeh’uva nei sanpeh diu hipon tin, na milungset na leh na mihepina jal’a bou na heng’a ka hung taovu ahijoi. \v 19 O Pakai ngaijin, O Pakai ngaidam in! O Pakai gelkhoh inlang bol jengin. O ka Pathen, nang leh nang kigelkhoh inlang, khongai sot tahih in. Ajeh chu, namite leh nakhopi hi, nangma minpua kikou cheh ahiuve. \s1 Hapta Sagi Thudol Gaothu \p \v 20 Keima katao jingin, keima chonset leh kamite chonset ka phongin, Jerusalem khopi leh ama lhangtheng’a dingin, Pakai ka Pathen heng’a thumna kaneiyin ahi. \v 21 Hitia katao jing petin, gaothilmua kamu masah Gabriel chu, kaheng’a ahung kilahin, hichu nilhah lang kilhaina thilto bolphat tah ahi. \x + \xo 9:21 \xt Lk 1:19,26\x* \v 22 Hichun, Gabriel chun keima heng’a asei tai. “Daniel na lungsung mitvah sah ding leh thil hetkhenna nape dinga nakom’a hung kahi.” \v 23 Nangma Pathen heng’a na hungtao kipat chun, thupeh khat ahung um doh tai. Hichu ipi ahi nahil dinga tua hi kahung ahi. Nangma Pathen dingin manlutah nahi. Hijeh chun, themgao thilmua namu chengse hi, ipi kiseina ham, na hetkhen themna dingin, phatechan ngaijin. \v 24 Namite leh nakhopi theng hi, thilsea kon lhadoh nading, achonset na’u suhbei nading, athemmona’u thoidam nading, chuleh muntheng chungnung’a thaonu kinbol nading, phat chu, hapta somsagi mun sagi, Pathenin atepsa ahi tai. \v 25 Hiche hi ngaijin lang kihettem in! Jerusalem semphat ding kiseidoh’a pat, Pathen thaonu khat vaihom ding hungdoh ding geihi, hapta sagi mun sagi toh hapta somgupleni mun sagi, lhing ding ahi. Chutah leh Jerusalem kisapha-a, kholai lamlen holeh kulpi pal dettah a kisempha ding. Hiche phatsung hi gim hesohna khang hi ding ahi. \v 26 Hiche phatsung, hapta somgupleni mun sagi, kichaijou tengleh, Pathen thaonusa mipa chu, boldoh ima neilouva kipaidoh ding ahi. Chuleh mikhat hung lendoh’a vai ahom ding, chuleh amiten khopi leh muntheng asuhmang dingu ahi. Chuteng achaina chu twisoh bang’a hung um ding, chuleh gal hesoh gentheina chu, Pathen tepsa banga achaina geija um ding ahi. \v 27 Chuleh vaihompa chun, hapta khatsung ding’a mi tamtah toh, kitepna abol ding, hiche hapta kehkhat jouleh, aman kilhaina thilto ho asuh hai ding ahi. Amapa khansetna chunga, achaina Pathen thutepsa chu twi sunna akisunlhah kahsea, aman thil thet umtah asem doh’a chuleh khopi sugam’a pang ding ahi. \x + \xo 9:27 \xt Daniel 11:31; 12:11; Matt 24:15; Mk 13:14\x* \c 10 \s1 Tigris Vadung Pang’a Daniel Themgao Thilmu \p \v 1 Persiate leng, Cyrus kitipa, leng chankal kumthum lhinkumin, Belteshazzar jong kisah Daniel chun, themgao thilmu in mu aneikitin ahi. Aman hichea athilmu chu, khonunga hesoh gentheina leh gal nasatah phat hung lhung tei ding, kiphong doh ahi, ti ahetai. \v 2 Hiche themgao thilmua mu kanei laitah chun, Daniel keima, hapta thum lhingset lunghem puldouva ka um laitah ahi. \v 3 Chuche phatsungse se chun, keiman anneh alhum atwi kanepoi. Sa jong kanepon chuleh lengpitwi jong kakam sunga alutkha poi. Chuleh hapta thum lhinkah chun, thao namtwi jong kinu louvin ka um’e. \v 4 Lhamasa nisomni leh nili lhinnin, keima vadung minthang Tigris pang’a kana dingin ahi. \v 5 Keima kadahin kavet leh, tupat ponnem kisil mipa khat kamun, ama chun akong’a sana thengsel konggah akigahin ahi. \x + \xo 10:5 \xt Rev 1:13-15; 2:18; 19:12\x* \v 6 Amapa tahsa chu song mantam abangin, amaiso jong kolphe bangin avahin, chuleh amit teni jong meikou kide abang e. Abanjang teni leh akeng teni jong, sum-eng kinot jolsel bang in avalin, chuleh a awso jong mihon tamtah awgin abangin ahi. \v 7 Daniel keima, changsehin, hiche themgao thilmu hi kamu ahi. Kaum khompi miho chun hiche kathilmu chu amupouve. Ahin, amaho atijauvin, chuleh kiseldoh dingin ajam mang soh tauve. \v 8 Chuin keima ka changsehin eidalhauvin, chuche themgao thilmu nasatah chu kamu tai. Hichun katha jouse abeiyin, kamelso akikhelin chuleh thanei louvin kalel lheh jengin ahi. \v 9 Chuin keiman mipa thusei chu kajan, chutia ama awgin kajah chun, tol-ah kalhun, kamai kasulutin chuleh kathimilliu tan ahi. \v 10 Hichepet chun khut khatin eihinthamin chuleh eikai touvin, kihot pum pumin keima jong kakhup tenin ka pansan, ka bung’e. \v 11 Chuin mipa chun ka jah’a aseijin, “Daniel nangma Pathen dingin manlutah nahi. Hijeh chun, nahenga kasei ding hohi chingthei tahin ngaijin. Chuleh dingdohin, keima hi nang kom’a eihung kisol ahi,” ati. \v 12 Chuin aman kajah’a, kicha hih in Daniel. Nangma na Pathen ang sung’a na kineo sah’a, thil hetkhen themna nathum nikho amasapen’a pat’a chu na taona jouse van’a na kingai peh ahitai. Hijeh’a chu keima nahenga hung’a kahi. \v 13 Amavang nisom ni leh nikhat sung chu, Persia leng chapa lhagao gilou chun ka lampia eitingin ahi. Hijeh chun vantil pipu Michael vantil chu eipanhu dingin ahungin, chuleh keiman Michael vantil chu leng chapa lhagao chutoh kidou dingin ka dalha tai. \x + \xo 10:13 \xt Rev 12:7\x* \v 14 Tua hilaija kahung hi, khonunga namite chunga ipi thil hungsoh ding ham, ti seipeh’a hung kahi. Ajeh chu themgao thilmua namu chengse hi, khonung thil hungsoh ding ngen ahibouve ati. \v 15 Aman hitia aseipet chun, keiman tol lang kaven kakunin, thucheng khat jong seidoh theilouvin ka um’e. \v 16 Chuin mihem tobang khatin, kane teni ahung thamin ahileh, keiman kakam kahinkah tan, chuleh kahung paodoh tai. Hichun kenjong ka masang’a dingpa jah’a chun, “Vo kapu, themgao thilmua mu kaneijeh in, ka pumin kanatlo tan, chuleh kalel lheh jeng tai.” \v 17 Kapu, na sohpa keima hitobang bep hi, iti nangtoh ka kihoulim jou ding ham? Ka tha jouse abeitan chuleh kahaina hu jong amangpai ding ahi tai,” kati. \v 18 Chuphat in mihem tobang’a melpupa chun, eihin tham kitin ahileh, ka hung hatdoh kit tai. \v 19 Aman aseijin, “Kicha hihin, ajehchu nangma hi Pathen dinga manlutah nahi. Lungmongin, kitilkhouvin chuleh hattahin pangin,” eiti. Aman hitia asei kajah phatin, apettah chun, ka tha ahung hatdoh tan, amapa jah’a chun, “Kapu, nei lungsetin, thu chu nei seipeh tan, ajeh chu, nangman neihat doh sahkit ahitai,” kati. \v 20 Chuin aman eidonbut in, “Ipi bol’a naheng’a hung kahi nahet em? Tua hi, ka kile kit’a, Persia leng chapa lhagao gilou chutoh kisat ding kahi. Chujou tengleh, vetan, Greek leng chapa chu hung ding ahitai. \v 21 Chuleh keiman thutah lekhabu a kijih chu, nangma kaseipeh ding ahi. Vetan, hiche lhagao gilou ho toh kakidouna-a hin, nangding’a leng chapa Michael vantil tilou, koima eipanhu ding aum poi.” \c 11 \s1 Sahlam Leh Lhanglam Lengpa \p \v 1 Keivang, Michael vantil kom’a kading jing in, Meok mi Darius lengchan kal kum masapen’a pat’a, ama pandetna ding leh hatsahna ding’a kigo jing kahi. \v 2 Tua hi, keiman naheng’a thudih chu ka phondoh ding ahi. Vetan, Persiate leng thumtah hung lendoh’a, vai ahinpoh ding, chujou leh leng li na pa vang chu, leng masaho sanga nasa tah’a haojo cheh ding ahi. Aman ahaona leh athahatna mangcha-a amitakip atildoh ding chuleh Greek lenggam chung’a gal asat ding ahi. \v 3 Chuteng leh, leng hattah khat hung umdoh kit ding, aman thuneitah’a lengvai apoh ding, anop nop abol ding ahi. \v 4 Amavang, athahat athunei laitah’a, alenggam hungkeh ding, chuleh alenggam chu hopli kiso ding ahi. Ama son le chilhah hilou hon lengvai apoh ding, ahinlah, aman thuneitah’a vai apohlai bang’a, amahon thahat leh thuneina aneilou ding’u ahi. Ajeh chu alengvaipohna chu ajunga kibotdoh’a, midang kipedoh ahitai. \v 5 Chutah leh, lhanglam lengpa hung hatdoh ding, amavang, ama sepai lamkai ho lah’a chu, mikhat ama sang’a hung thaneijo ding chuleh alenglam’a chu hu-ham tah’a vai ahinhop ding ahi. \v 6 Kum phabep jou leh sahlam lengpa leh lhanglam lengpa, hung kihoutoh’a chamna khat asemdoh lhon ding ahi. Kihou chamna suhdetna dinga lhanglam lengpan achanu chu sahlam lengpa jiding a apeh ding. Hijongleh, amanun thuneina ima anei joulou ding chuleh apan jong chutima-a koima athunun jou dehlou ding ahi. Chuleh amanu chu anungjui ho leh apan khompi ho jouse toh kisugam ding ahiuve. \v 7 Hijongleh, amanu inkote khat chu lhanggam’a leng hung chang ding, aman asepai tamtah toh sahlam lengpa kulpi anokhum’a asat ding chuleh ajo ding ahi. \v 8 Ama Egypt gam’a akilekit teng, amaho doilim semthu jouse apoh mang ding, chuleh sana leh dangka-a kisem thil manlu tampi jong apohmang tha ding ahi. Chujou teng, kum phabeppi sung’a sahlam lengpa chu kisatpi talouva amachang adalhah ding ahi. \v 9 Chujou tengleh, sahlam lengpa chu lhanggam lengpa gamsung’a hung lut’a gal ahin sat khum ding ahi. Hijongleh ama agam lang’a kinungle kitloi ding ahi. \v 10 Ahivangin, sahlam lengpa chapaten sepai tampi asem dohkit diu, asepaiho chutoh twisoh bang’a hamgei guija lhanggam lengpa kulpi geija, gal asat khum ding ahi. \v 11 Chutahleh lhanggam lengpa chu lungsa doh ding, sahlam lengpa sepai ho chutoh kisat ding chuleh aman agalmite chu abon’a ajosoh hel ding ahi. \v 12 aman agalmite sepaiho abon’a adelmangsoh phatleh, lhanggam lengpa chu alungsung’a kichoisangna leh kiletsahna hung dim ding chuleh agalmite chu asang asangsom’a athagam ding ahi. Hijong leh, agaljona chu phat chomkhat’a ding bou hiding ahi. \v 13 Ajeh chu kum phabep jouleh sahlam lengpan jong amasa sang’a tamjo sepai akhop kitding, asepaiho chutoh thil ijakai ninglhing set’a hung konsuh kit ding ahi. \v 14 Hichepet hileh, agamsung mipi tamtah'in lhanggam lengpa chu adou diu ahi. Chuleh hiche gaova nathilmu chengse hi aguilhunna ding’a, namite lah’a pumhat jeng’a thilbol mihon jong lengpa douna gal asat dingu ahi. Hijong leh amahon gal chu ajo lou diu ahibouve. \v 15 Chutah leh, sahlam lengpa chu hungkon intin, dettah’a pal kikaikhum kulpi umna khopi jeng jong anokhum’a alahding ahi. Hiche phatleh, lhanglam gam’a sepai ahatlai lai ho jeng jong amasanga pang joulou diu ahi, ajeh chu ama nan jou nading tha anei lou diu ahitai. \v 16 Chuteng sahlam lengpa chu adou jou ding beihel’a hung machal ding, anop nop abol’a koiman akhamtang joulou ding ahitai. Aman Israel gamloupi chu achotpha-a asuhmang gotding chuleh athu noija akoi ding ahi. \v 17 Aman alenggam thahatna pumpi chutoh hungkon’a, lhanggam lengpa toh kimaito’a kihouchamna agonding ahi. Chuleh aman alenggam suhmang peh nading a achanu chu lhanggam lengpa ji dinga agon ding, ahivanga, athilgon ho abon’a losam ding ahi. \v 18 Hiche ban’a chu, aman twikhanglen pang’a gamho ahin lunglutpi ding, gal abolkhum kit ding chuleh khopi tampi alah ding ahi. Ahivang in, gamdang sepai lamkai khat in, hichea hi, lengpa kiloupisahna ho chu achaina ahin semding chuleh jumleh ja thoh’a akinungle sah ding ahi. \v 19 Hitia chu, aman agamsung’a akiselna kulpi chu anung jot kit ding chuleh kimukit talou ding ahitai. \v 20 Chutah leh, ama ban’a lengkhat hunglen doh ding, ama chun leng Inpi loupina dia, mipitea kon’a kai dong ding vaipo asolding ahi. Hijong leh, amahin phat chomcha lengvai apoh ding, chujou leh, lunghan jeh leh gal kisat jeh hilouva, amahi kisumang ding ahi tai. \v 21 Ama ban’a hi, duhdah lou migilou khat, lengpa son leh chilhah jong hilou khat, lengvaipo’a hung pang ding ahi. Aman alep lep’a thu asei ding chuleh duha thutah’a thilgon aneiding, mihon agellou pettah’a, lenggam thaneina chu alah ding ahi. \v 22 Ama masang’a sepai tamtah kitheh ngim ding, kisumang hel ding chuleh kitepna leng chapa geija kisumang ding ahi. \v 23 Aman jouleh nal aseija kitepna abol ding, chuleh kichamna tampi asemdoh ding ahi. \v 24 Gihsalna neimasa louva, gamsunga leipha laipen munho aholdoh ding, apu apaten anabol khah louhel abol ding ahi. Aman mihaosa ho neileh gou alah peh’a athe thang ding, anung juiho ahoppeh ding, chuleh kulpi detlai lai ho suhset nading thilgon aneiding ahi. Ahi vanga, athilbol jouse phat chomkhat kah’a ding bou hiding ahi. \v 25 Chujou teng, ama hung kitil doh ding, lhanggam lengpa douna-a sepai tampi asemdoh ding chuleh amaho chutoh gal kisat ding, ahivanga, aman ajolou ding ahi. Ajeh chu, ama suhmangna dinga thilgon aguh’a tampi umdoh ahi tai. \v 26 Ama insung miten, ama manthahna aboldoh ding, a sepaite abon’a kitheh ngim ding chuleh mi tampin thina ato ding ahi. \v 27 Hiche leng teni hin, thildang boipi louva, amani kah’a kisuhmang to nading bou agellhon ding, chuleh kihouchamna ankong phung jeng’a jong thujouva kilhem lhon ding ahi. Amavang aphachom imacha umdoh dehlou ding, ajeh chu, Pathen phat tepsa bang’a achaina chu thou thou ding ahi. \v 28 Chuteng, sahlam lengpa chu, nei leh gou tampi akipoh’a agam’a kilekit ding ahi; ama hin, kitepna theng nam mite douna anop nop abol ding, chuleh agamsung jong asuhgep’a adalhah ding ahi. \v 29 Chuleh, achaina phat kitep chu ahung lhin tengleh, ama hung kilekit’a, lhanggam lengpa chu gal abolkhum kit ding ahi. Amavang, hiche hi, masang a agalbol tobang’a hungsoh talou ding ahitai. \v 30 Ajeh chu, lhumlam twipi pang’a kon’a, kong-innei tampi ama doudinga hungkon diu, hichun ama akichatsah ding, lung himo tah’a agam lang’a kilekit ding ahi. Aman hichea alunghanna chu kitepna theng mite chung a achuhsah ding, chuleh kitepna donselou miho chu akihoutheipi ding, amaho toh pangkhom diu ahi. \v 31 Chutahleh, ama sepaiten, houin kulpi alodiu, asuhthang’uva asuhbohdiu, tanglouva kiboljing kilhaina gamtha jong asuhtangdiu chuleh thet umtah milimdoi chu atundoh diu ahi. \x + \xo 11:31 \xt Daniel 9:27; 12:11; Matt 24:15; Mk 13:14\x* \v 32 Aman kitepna sukeh ho chu jou leh nal’a ajollhah’a. amaho kithopina amu ding ahi. Hijong leh, Pathen hejing mite vang chu dettah’a pang’uva, ama chu akisatpi diu ahi. \v 33 Mipi lamkai chingtah ho chun, miho chu ahil uva ahetthemsah diu, hijong leh amaho vang chu meiya kihallih loi, chemjam’a kithat loi, chuleh konkhat chu achomuva songkul tangden loi, um ding ahiuve. \v 34 Hiche bolgenthei naphat sunga hi, Pathen miten panpina themcha amu diu, ahivanga miho chun amaho chu, lungtho nei pum’a akivoppi diu ahi. \v 35 Chuleh lamkai miching phabep vang chu, bolgentheina jal’a pang joulou umdiu ahi. Hitia chu, achaina phat kitepsa alhinkah sea chu, amahohi kisutheng’uva chuleh kithenso jing diu ahi. Ajeh chu, achaina phat tep chu, vatjep nalai ahi. \v 36 Chutia chu, lengpan ama nop nop abol ding, amatah kichoisanga chuleh ama chu Pathen ho sang’a loupijo’a kisei ding, chuleh Pathen jong ataitom ding ahi. Ama lolhinna leh loupina hi chomkhat kah’a dingbou hiding, hichu Pathen lungsatna phat kitep hunglhin kah’a dingbou ahi. Ajeh chu, Pathen thutepsa chu thonlouva lhung tei ding ahi. \x + \xo 11:36 \xt 2 Thes 2:3,4; \xt Rev 13:5,6\x* \v 37 Aman apute apate doi- pathen ho chu donlouva akoiding, chuleh numeiten akhohsah pen’u doi-pathen jong donlouva akoiding ahi. Ajeh chu, ama chu pathen ho sang’a loupijo’a kigel ahitan, pathen houna kiti poupou chu apum donlou ding ahitai. \v 38 Hiche seh hilouva, apu apaten anahet khahlou, kulpi ngah pathen chu aman ahou ding, song mantam leh sana-dangka chuleh manlutah tah thilpeh ho apeh’a ajabol ding ahi. \v 39 Hiche gamdang doi-pathen toh pangkhom kahi tia asei ding, kulpi detlai jouse anokhum ding ahi. Chuleh ama heng’a hung kipelut miho chu ajabol ding, amaho chu gamkai ahoppeh’a, thunei vaihom’a apansah ding ahi. \v 40 Chuteng, achaina phat alhinteng leh, lhanglam lengpan sahlam lengpa chu gal abol khum ding ahi. Hijongleh, sahlam lengpan, sakol kangtalai tamtah leh sakol sepai tamtah toh chuleh kong-innei tamtah toh kitho’a, chingpei bang’a lhanglam lengpa ahin nokhum ding ahi. Chuleh aman gam chom chom jong ahinjotpa-a, twipi hungsoh bang’a ahin lekhup ding ahi. \v 41 Chuleh ama chu Israel gamloupia hunglut ding, nam chom chom ho a-angsung’a lhulham dingu, ahivanga Moab mite, Edom mite chuleh gamlailung’a cheng Ammon mite ho vang, kihuhdoh diu ahi. \v 42 Aman gam tampi ahin lahding, chuleh Egypt gamsung jeng jong hoidohlou ding ahi. \v 43 Sana leh dangka jouse chunga aman thunei vaihomna aneiding chuleh Egypt gamsunga neileh gou jouse chunga jong vai ahomding ahi. Chuleh Libya mite leh Ethiopia mite chunga vai ahom ding, amaho chu asoh’a pangdiu ahi. \v 44 Ahinlah, niso lam’a konleh sahlam’a kon’a thu hung kithang chun ama akichatsah ding, chuleh, hiche jeh’a chu, ama lunghang tah’a mi tampi thatgam dingleh sumang ding’a, hungkon doh ding ahi. \v 45 Aman, loupitah lhangtheng leh twipi kikah’a chu ngahmun asem ding, aleng ponbuh loupi chu ason ding ahi. Ahivangin, chulai mun’a aumpet’a chu, ama dinga aphat kichaina hung lhung ding, koiman ama chu apanhu jou lou ding ahi. \c 12 \s1 Phat Kichai Ding \p \v 1 Chuche nikho leh, namite veng jing’a pang, vantil pipu Michael chu hung kipandoh ding, chutah leh, gim gentheina nasatah phat hung lhung ding ahi. Hitobang phat hahsa chu, mihem khang hung umdoh apat, hiche nikho geiya chu soh khalou hellai ahi. Ahivangin, hiche phat hileh, na mite koi hileh, lekhabua amin kisun chengse vang chu kihuhdoh tei ding ahiuve. \x + \xo 12:1 \xt Rev 12:7; \xt Matt 24:21; Mk 13:19; Rev 7:14; 12:7\x* \v 2 Chuteng leh mikhem tamtah athia kivuisa ho hungthoudoh’untin, mi phabep chu tonsot kemlouva kipana chang’untin, chuleh abang vang chu tonsot’a kijumsona damun chang’a hung thou ding ahiuve. \x + \xo 12:2 \xt Isa 26:19; Matt 25:46; Jn 5:29\x* \v 3 Hichea hin, koi hileh, michingho vang chu, vanthamjol vah banga vah diu chuleh mihem tamtah chondihna lampia heilut hojong chu, van’a ahsite bang’a atonsot’a vah jing ding ahiuve. \v 4 Amavang Daniel nangin, hiche gaothu hi imchah inlang, chuleh hiche lekhabu hi khumtup in, phat nunung hunglhun kahin, Mohor namkhum inlang chuleh aguhin koitan. Hiche tah chuleh, mihem chihna leh hetna hungkhang ding, mihemten khonung khoma ding thu holna-a, adung avaija lhaile diu ahi. \x + \xo 12:4 \xt Rev 22:10\x* \v 5 Chuin, Daniel keiman kaven ahileh, michom mini tah vadung pang langkhat cheh’a, adinlhon kamun ahi. \v 6 Amani lah’a miklhat chun, tupat ponnem kisil’a vadung twi chunga ana ding jingpa jah’a chun adong in, Hicheng thil kidang ho kichai nading chu, phat itih chan lut ding ham? ati. \v 7 Hichun tupat ponnem kisil’a, vadung twi chunga ana ding jingpa chun, akhut tenin vanlam asangin, chuleh tonsot’a hing jing Pathen min’in, kihahselna aneiyin, aseiye. “Hiche hi kumkhat, kumni chuleh kumkeh khat, hungche nalai ding, chuleh mithengte ahung kithe cheh soh’a, achaina phat ahung lhin teng leh, thil hichengse hi guilhung soh ding ahi,’’ ati. \x + \xo 12:7 \xt Rev 10:5; \xt Rev 12:14\x* \v 8 Keiman amapa thusei chu kajan, ahivangin ipi aseina ham, kahepoi. Hijeh chun, ken jong amapa chu ka dong in, “Kapu thil hicheng jouse hi, achaina ipi hung soh ding ham?” kati. \v 9 Chuin aman kajah’a, Chetan Daniel, keiman nakom’a kaseisa bang chun, phat kichaina hunglhun kah’a dingin, khumkhana Mohor kinam khumsa chu, thuguhin koi tan. \v 10 Mi tamtah hiche patepna thohgimna-a kon’a, kisuthenguva, kisopthengdiu chuleh kithenso ding ahiuve. Amavang, migilouten assetnau boljom jing untin, imacha ahetkhen theilouhel diu ahi. Miching hon vang, ipi kisei ham ti, ahin hetdoh diu ahi. \x + \xo 12:10 \xt Rev 22:11\x* \v 11 Hitia chu, tanglouva ana kibol jing kilhaina pumgo thilto akisuhtang nia pat chuleh muntheng akisuh boh’a thet umtah misugam houna akitun doh niapat, nikho sangkhat leh jani toh somko lhing ding ahi. \x + \xo 12:11 \xt Daniel 9:27; 11:31; Matt 24:15; Mk 13:14\x* \v 12 Chuleh koi hijong leh, akhonna geija nikho sangkhat leh jathum toh somthum leh nga chan ngahdoh’a umho chu, anun nom ahiuve. \v 13 Tun, nangma phat kichaina hunglhun kah’a din che tan, kichol inlang achaina nikho ahunglhun phatleh, nangma nakipatdoh kit’a, nang ding’a gotsa nadinmun ding chu nalo ding ahi,’’ati.