\id ROM Ticuna [tca] (Peru edition) - 2011 bd \ide Unicode (Charis SIL AmArea) \h DUMACÜ̱̃Ã̱X \toc1 POPERA GA DUMAWA YEXMAGÜXÜ̃ GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \toc2 DUMACÜ̱̃Ã̱X \toc3 Du \mt1 POPERA GA DUMAWA YEXMAGÜXÜ̃ GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \c 1 \s1 Pauru rü nüxü̃ narümoxẽ ga yema yaxõgüxü̃ ga Dumaãrü ĩãnewa yexmagüxü̃ \p \v 1 Pa Chaueneẽgüx, choma i Pauru nixĩ i pexcèx chanaxümatüxü̃ i ñaã popera. Rü choma nixĩ i Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ chiĩxü̃. Rü choma nixĩ ga Tupana choxü̃ yaxuxü̃ na choxü̃ yamuxü̃cèx na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore i mexü̃ i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃. \v 2 Rü nuxcümaxü̃chima Tupana nanamu ga norü orearü uruü̃gü na naxümatügüãxü̃cèx ga norü ore i mexü̃. Rü yemaãcü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ ga ñaã ore i mexü̃. \v 3 Rü ñaã ore i mexü̃ rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga nixĩ. Rü nüma rü woo Tupana Nane na yiĩxü̃, natürü duü̃xü̃gürüü̃ nabu ga yexguma ñoma ga naãnewa nanguxgu. Rü nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabítaa nixĩ. \v 4 Natürü nümatama ya Ngechuchu rü üünecü nixĩ. Rü yexguma yuwa ínadaxgu rü Tupana tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na aixcüma Nanexü̃chi na yiĩxü̃. Rü nüxna nanaxã ga guxü̃ma ga pora. \v 5 Rü Ngechuchu ga Cristugagu nixĩ ga chomaã namecümaxü̃ rü choxü̃ naxunetaxü̃ ga Tupana na norü puracü chaxüxü̃cèx. Rü yemacèx Ngechuchuégagu choxü̃ namu na guxü̃ i nachiü̃ãnewa nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore na yaxõgüãxü̃cèx i duü̃xü̃gü rü Tupanaga naxĩnüẽxü̃cèx. \v 6-7 Rü pema rü ta, Pa Dumacü̱̃ã̱xgüx, rü ngẽma duü̃xü̃gütanüwa pengẽxmagü yerü Tupanaãxü̃́ peyaxõgü rü naga pexĩnüẽ. Rü nüma rü pexü̃ nangechaü̃ rü marü pexü̃ naxuneta na Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃cèx rü ngẽma norü duü̃xü̃gütanüxü̃ na pexĩgüxü̃cèx. Rü ñu̱xmax, Pa Chaueneẽgü i Dumacü̱̃ã̱xgüx, rü chanaxwèxe i nüma ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pemaã namecümagü rü pexü̃ narüngü̃xẽẽgü na meã pexü̃ naxüpetüxü̃cèx rü aixcüma petaãẽgüxü̃cèx. \s1 Pauru rü nüxü̃́ nangúchaü̃ na íyadauãxü̃ ga yema yaxõgüxü̃ ga Dumawa yexmagüxü̃ \p \v 8 Rü ñu̱xma rü Ngechuchu ya Cristuégagu Tupanana moxẽ chaxã pexcèx, erü guxü̃wama i guxü̃ i naãnewa rü duü̃xü̃gü nüxü̃ nixugügü na aixcüma Cristuaxü̃́ peyaxõgüxü̃ rü Tupanacèx pemaxẽxü̃. \v 9 Rü nüma ya Tupana choxü̃ nadau rü nüxü̃ nacuèx na aixcüma guxü̃guma pexcèx chayumüxẽxü̃. Rü yimaãxü̃́ nixĩ i guxü̃ma i chorü ngúchaü̃maã chapuracüxü̃ rü nüxü̃ chixuxü̃ i norü ore i mexü̃ i Nanechiga. \v 10 Rü guxü̃guma nüxna chaca na choxü̃ nge̱ma namuxü̃cèx rü ngẽmaãcü düxwa pexü̃ íchayadauxü̃cèx ega norü ngúchaü̃ yixĩgu. \v 11 Erü aixcüma choxü̃́ nangúchaü̃ na pexü̃ chadauxü̃ na pemaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i Tupanaãrü ore na aixcüma meã peyaxõgüxü̃cèx rü yexeraãcü peporaexü̃cèx. \v 12 Rü ngẽxguma ngẽmaãcü wüxiwa ingẽxmagügu, rü tá wüxichigü yigü tataãẽgüxẽẽ rü yigüaxü̃́ tanangúchaü̃xẽẽ. Erü choma rü tá nüxü̃ chadau na ñuxãcü tórü Coriaxü̃́ peyaxõgüxü̃ rü pema rü tá ta nüxü̃ pedau na ñuxãcü chayaxõxü̃. \v 13 Pa Chaueneẽgüx, chanaxwèxe i nüxü̃ pecuèx na muẽ̱xpü̱xcüna pexü̃ íchayadauxchaü̃xü̃, natürü ñu̱xmarüta rü choxü̃́ naguxcha. Natürü nge̱ma petanüwa chaxũxchaü̃, erü chanaxwèxe na pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i Tupanaãrü ore yema toxnamana yexmagüxü̃ ga duü̃xü̃gümaã nüxü̃ chixuxü̃rüü̃. Erü chanaxwèxe i ngẽma duü̃xü̃gürüü̃ meã peyaxõgü na ngẽmaãcü Cristuwe naxĩxü̃cèx i ngẽma petanüxü̃gü i ñu̱xma tama yaxõgüxü̃. \v 14 Rü aixcüma nge̱ma changuxchaü̃ erü nümatama ya Tupana choxü̃ namu na guxü̃ i duü̃xü̃gümaã nüxü̃ na chixuxü̃cèx i norü ore. Rü nanaxwèxe i duü̃xü̃gü i meã poperaxü̃ icuáxü̃maã nüxü̃ na chixuxü̃ rü duü̃xü̃gü i tama poperaxü̃ icuáxü̃maã ta nüxü̃ chixuxü̃ i ngẽma norü ore. Rü ngẽxgumarüü̃ ta nanaxwèxe na ngẽma duü̃xü̃gü i cuèx nüxü̃́ ngẽxmaxü̃maã nüxü̃ na chixuxü̃ rü ngẽma duü̃xü̃gü i taxuguma rüxĩnüẽxü̃maã nüxü̃ na chixuxü̃. \v 15 Rü ngẽmacèx, Pa Chaueneẽgü i Dumagu Ãchiü̃güxü̃, rü choma rü marü íchamemare na petanüwa na chaxũxü̃, na pemaã rü ta nüxü̃ chixuxü̃cèx i Tupanaãrü ore i mexü̃. \s1 Tupanaãrü ore rü napora \p \v 16 Rü taxucèxma naxcèx chaxãne i ngẽma ore i mexü̃. Erü ngẽma ore rü napora, rü ngẽmamaã nixĩ i napuracüxü̃ ya Tupana na guxãma ya yixema Cristuaxü̃́ yaxõgüxe rü tüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü ngẽma maxü̃, rü Yudíugücèxirachirẽ́x nixĩ, natürü i ñu̱xma rü guxü̃ma i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃cèx rü ta nixĩ. \v 17 Rü ngẽma norü orewa nixĩ i tamaã nüxü̃ yaxuxü̃ ya Tupana na tórü õgaguxicatama yiĩxü̃ na napẽ́xewa imexü̃. Erü norü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü yíxema tümaãrü õgagu Tupanapẽ́xewa mexẽ, rü tá tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃”, \m ñanagürü. \s1 Nagagutama nixĩ i duü̃xü̃gü inapoxcuexü̃ \p \v 18 Rü nüxü̃ tadaugü na Tupana daxũguxü̃ i naãnewa ne namuxü̃ i norü poxcu i ãũcümaxü̃ naxcèx i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i tama naga ĩnüẽxü̃ rü chixexü̃ ügüxü̃ rü ngẽma norü chixexü̃maã togüaxü̃́ naguxchaxẽẽgüxü̃ na tama nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃. \v 19 Rü ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃ rü meã nüxü̃ nacuèxgüchirẽ́x na ñuxãcü yiĩxü̃ ya Tupana yerü nümatama ga Tupana rü marü nüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ ga yema. \v 20 Rü woo tama nüxü̃ idaugügu ya Tupana, natürü guxü̃ma i ṯacü i naxüxü̃wa nixĩ i nüxü̃ idaugüxü̃. Rü yexguma noxri naãne naxü̱xgumama nixĩ ga meãma duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃ na aixcüma Tupana na yiĩxü̃ rü guxü̃guma na naporaxü̃. Rü ngẽmacèx i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃, rü taxucürüwama ṯacümaã nügü ínapoxü̃gü i Tupanapẽ́xewa. \v 21 Yerü woo nüxü̃ nacuèxgüchirẽ́x na ñuxãcü yiĩxü̃ ga Tupana, natürü tama nanayauxgüchaü̃ na norü Tupana yiĩxü̃cèx, rü bai na moxẽ nüxna naxãgüxü̃. Natürü yema ore ga taxuwama mexü̃guama narüxĩnüẽ, rü yemaãcü naẽchitamare namaxẽ rü yexeraãcü chixexü̃gu narüxĩnüẽ. \v 22-23 Rü nügü yaxugüegu rü duü̃xü̃gü i nüxü̃ icuáxü̃ nixĩgü natürü taxuguma narüxĩnüẽ. Yerü nüxna nixĩgachitanü ga Tanatü ya Tupana ya mexẽchicü ya taguma yucü, na nawe naxĩxü̃cèx ga norü naxchicünèxãgümare ga duü̃xü̃gü i yuxwèxexü̃chicünèxãmare ixĩgüxü̃ rü werigüchicünèxãmare ixĩgüxü̃ rü naẽxü̃güchicünèxãmare ixĩgüxü̃ rü ãxtapegüchicünèxãmare ixĩgüxü̃. \v 24 Rü yemacèx ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duü̃xü̃gü na naxügüãxü̃cèx ga guxü̃ma ga yema chixexü̃ ga nüxü̃́ ngúchaü̃güxü̃ rü nügümaã na naxügüãxü̃cèx ga naxü̃neãrü ngúchaü̃gü i ãne tüxna ãxü̃. \v 25 Rü yemaãcü nüxna nixĩgachi ga guma aixcümaxü̃chi Tupana ixĩcü na nawe naxĩxü̃cèx ga norü tupanagü ga tama aixcüma ixĩgüxü̃. Rü yema Tupana üxü̃pẽ́xewa nayumüxẽgü rü yemaxü̃ nicuèxüü̃gü, natürü tama nüxü̃ nicuèxüü̃gü ga Tanatü ya Tupana ga naxücü rü inaxwèxecü na guxü̃guma nüxü̃ icuèxüü̃güxü̃. Rü ngẽmaãcü yixĩ. \v 26 Rü yemacèx ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duü̃xü̃gü na naxügüãxü̃cèx ga naxü̃neãrü ngúchaü̃ i ãne tüxna ãxü̃. Rü èi̱xrüü̃ ga ngexü̃gü rü naxrüü̃ ngexü̃gümaãtama nangẽãẽgü rü tama yatügümaã. \v 27 Rü yexgumarüü̃ ta ga yatügü rü naxrüü̃ yatüxü̃maãtama nangẽãẽgü, rü tama ngexü̃gümaã. Rü yema naxü̃neãrü ngúchaü̃ ga chixexü̃gü rü nüxü̃ napora na naxrüü̃ yatüxü̃maã namaxẽxü̃. Rü yemaãcü ga yema yatügü rü nügümaã nanaxügü ga yema naxü̃neãrü ngúchaü̃ i ãne tüxna ãxü̃, rü düxwa yemagagu niḏaawee rü naturaxü̃negü. \v 28 Rü yema na tama Tupanaxü̃ nacuèxgüchaü̃xü̃, rü yemacèx ga nüma ga Tupana rü düxwa yemawa nanawogü ga yema duü̃xü̃gü na norü chixexü̃gu na naxĩnüẽẽchaxü̃cèx rü na naxügüãxü̃cèx ga yema chixexü̃. \v 29 Rü düxwa ga yema duü̃xü̃gü rü guxü̃raü̃xü̃ ga chixexü̃ naxügü ga Tupanapẽ́xewa. Rü tama aixcüma meã naxmèxmaã rü natemaã namaxẽ. Rü naxaü rü nügünaxĩcatama nananugüchaü̃ i guxü̃ma i ṯacü. Rü ṯoguã̱xü̃ nachixexẽẽgüchaü̃. Rü nixãũxãchiwèxegü, rü namáẽtagü, rü nanuẽwèxe, rü nawomüxẽẽwèxegü, rü naxü̃neãrü ngúchaü̃ nüxü̃ napora, rü naxoregütèèxgü. \v 30 Rü chixexü̃maã ṯoguã̱xü̃ nixugüe, rü Tupanachi naxaie, rü ṯoguã̱xmaã naguxchigagü. Rü nügügu naxĩnüẽgu rü togüarü yexera nixĩgü, rü nügü nicuèxüü̃gü. Rü naxcèx nadaugü na yexera chixexü̃ naxügüxü̃. Rü tama nanatüga rü naẽga naxĩnüẽchaü̃. \v 31 Rü tama inarüxĩnüẽchaü̃. Rü tama aixcüma nayanguxẽẽ i ngẽma nüxü̃ yaxugüxü̃. Rü taxúexü̃ma nangechaü̃gü. Rü tama togüaxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ i ṯacü rü guxchaxü̃. Rü tama ṯoguã̱x nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü. \v 32 Rü nümagü i ngẽma duü̃xü̃gü rü meãma nüxü̃ nacuèxgüchirẽ́x rü Tupana rü marü namaã nanaxuegu na noxtacüma nayuexü̃ i ngẽma duü̃x-ü̃gü i ngẽmaãcü maxẽxü̃. Natürü woo meãma nüxü̃ nacuèxgüchirẽ́x i guxü̃ma i ngẽma, natürü nanaxügüama i ngẽma chixexü̃, rü nataãẽgü ega togü naxü̱xgu. \c 2 \s1 Ngẽxguma Tupana duü̃xü̃güxü̃ poxcugu, rü tama chixexü̃ naxü, erü ngẽma duü̃xü̃gü rü norü chixexü̃gagutama nanapoxcue \p \v 1 Rü ngẽmacèx, Pa Duü̃xü̃x, rü woo texé quixĩgu rü taxuacüma Tupanapẽ́xewa cugüétüwa cuchogü, ega togüxü̃ quixuechagu. Erü ngẽxguma togüxü̃ quixuechagu na nachixexü̃ rü cugütama cupoxcu, erü cuma na cumücüxü̃ quixuechaxü̃ rü cuma rü ta cunaxü i ngẽma chixexü̃ i cumücüxü̃ naxcèx quixuechaxü̃. \v 2 Rü nüxü̃ tacuèx rü Tupana tá nanapoxcue i ngẽma duü̃xü̃gü i namücügüxü̃ ixugüechaxü̃. Rü ngẽxguma napoxcueãgu, rü tama chixexü̃ naxü ya Tupana, erü ngẽma duü̃xü̃gü rü norü chixexü̃gagutama nixĩ i napoxcueãxü̃. \v 3 Rü dücax, Pa Duü̃xü̃x, rü ngẽxguma togüxü̃ quixu-echagu, natürü cuma rü ta cunaxü̱xgu i ngẽmatama chixexü̃ i nüma naxüxü̃, ¿rü ñuxũcürüwa tá i nagu curüxĩnüxü̃ na Tupanachaxwa iquicúxü̃ na tama cuxü̃ napoxcuxü̃cèx? \v 4 ¿Rü tü̱xcüü̃ tama nagu curüxĩnü i ngẽma mexü̃ i Tupana cuxcèx üxü̃? Nüma rü poraãcüxüchi cumaã namecüma rü yaxna cumaã naxĩnü rü tama paxa curü chixexü̃cèx cuxü̃ napoxcuchaü̃. ¿Rü ñu̱xma rü tü̱xcüü̃ nüxü̃ cuxo? ¿Tama ẽ́xna nüxü̃ cucuèx na Tupana ngẽmaãcü cumaã mecümaxü̃ na nüxü̃ curüxoxü̃cèx i curü chixexü̃ rü naxcèx na cumaxü̃xü̃cèx ya Tupana? \v 5 Natürü cuma rü tama Tupanaxü̃ cucuáxchaü̃ rü tama nüxü̃ curüxoxchaü̃ i curü chixexü̃. Rü ngẽmaãcü cugücèxtama cunayexeraxẽẽ i curü poxcu i tá cuyaxuxü̃ i ngẽma ngunexü̃ i nagu Tupana napoxcuexü̃ i ngẽma chixexü̃ ügüxü̃. Rü ngẽma ngunexü̃gu rü Tupana tá aixcüma ngẽma duü̃xü̃gümaã nanaxuegu na ñuxãcü tá na napoxcueãxü̃. \v 6 Rü ngẽxguma tá nixĩ i Tupana nüxü̃́ yaxügütanüxü̃ i wüxichigü i duü̃xü̃ naxcèx i ngẽma naxügüxü̃. \v 7 Rü maxü̃ i taguma gúxü̃maã Tupana tá tüxü̃́ nanaxütanü ya yíxema guxü̃guma mexü̃ taxügüãcüma naxcèx daugüxe na Tupana tümamaã taãẽxü̃ rü naxcèx daugüxe na aixcüma Tupanaxü̃tawa tangugüxü̃. \v 8 Natürü Tupana tá tümamaã nanu rü tá tüxü̃ napoxcu ya yíxema tügüguxicatama rüxĩnüẽxẽ rü tama naga ĩnüẽchaü̃xẽ i ore i aixcüma ixĩxü̃ rü naxcèx daugüxe na ngẽma chixexü̃ taxügüxü̃. \v 9 Rü guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃ rü tá ngúxü̃ ningegü rü poraãcü tá chixexü̃ nüxü̃ naxüpetü. Rü ngẽma Yudíugü i chixexü̃ ügüxü̃xĩra tá nixĩ i Tupana inapoxcuexü̃. Rü ngẽmawena rü tá nanapoxcue i guxü̃ma i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃. \v 10 Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i mexü̃ ügüxü̃, rü Tupana tá namaã nataãẽ, rü tá nanatachigaxẽẽ, rü tá nanataãẽxẽẽ. Rü ngẽma Yudíugü i mexü̃ ügüxü̃cèxira tá nixĩ i ngẽma. Rü ngẽxgumarüü̃ i guxü̃ma i togü i duü̃xü̃gü i mexü̃ ügüxü̃cèx rü tá ta nixĩ. \v 11 Erü Tupanapẽ́xewa rü nawüxigu i ngẽma duü̃xü̃gü i Yudíugü ixĩgüxü̃ rü ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Rü guxãma ya texé ya chixexü̃ ügüxe rü tá tanayaxu i tümaãrü poxcu, natürü guxãma ya texé ya mexü̃ ügüxe rü tá Tupana tümamaã nataãẽ. \v 12 Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü i pecadu ügüxü̃ i tama nüxü̃ cuèxgüxü̃ i ngẽma mugü ga Moĩché ümatüxü̃, rü tá inayarütauxe. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i guxü̃ma i ngẽma pecaduã̱xgüxü̃ i nüxü̃ cuèxgüxü̃ i ngẽma mugü ga Moĩché ümatüxü̃, rü ngẽma mugü nüxü̃ ixuxü̃ãcüma Tupana tá nanapoxcue. \v 13 Erü Tupanapẽ́xewa rü taxuwama name i ngẽma duü̃xü̃gü i nüxü̃ ĩnüẽmarexü̃ natürü tama nagu maxẽxü̃ i norü mugü. Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i Tupanaãrü mugüga ĩnüẽxü̃ nixĩ i aixcüma Tupanapẽ́xewa imexü̃. \v 14 Dücèx, i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Nümagü rü tama nüxü̃ nacuèxgü i Tupanaãrü mugü. Natürü ngẽxguma nüẽchamatama naxügümareãgu i ngẽma Tupana tüxü̃ muxü̃, rü tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na nüxü̃ nacuèxgüxü̃ i ṯacü na yiĩxü̃ i mexü̃ rü ṯacü na yiĩxü̃ i chixexü̃, woo tama nüxü̃ na nacuèxgüchiréxü̃ i Tupanaãrü mugü. \v 15 Erü nacümagüwatama nixĩ i tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃ na nüxü̃ nacuèxgüxü̃ na ṯacü yiĩxü̃ i mexü̃ rü ṯacü na yiĩxü̃ i chixexü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü ngẽxguma chixexü̃ naxügügu, rü naãẽwatama nixĩ i nüxü̃ nacuèxgüxü̃ na nachixexü̃ i ngẽma naxügüxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i ngẽxguma mexü̃ naxügügu, rü naãẽwatama nixĩ i nüxü̃ nacuèxgüxü̃ na namexü̃ i ngẽma naxügüxü̃. \v 16 Rü ngẽma ngunexü̃ i nagu Tupana Cristuxü̃ namuxü̃ na guxü̃ i duü̃xü̃güxü̃ yacagüxü̃cèx i norü maxü̃chiga, rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaãrü mugüxü̃ cuèxgüxü̃ rü naãẽwa tátama nixĩ i nüxü̃ nacuèxgüxü̃ na chixexü̃ naxügüxü̃ rü ẽ́xna mexü̃ naxügüxü̃. Rü ngẽxguma tá nixĩ i nangóxü̃ i guxü̃ma i ngẽma chixexü̃ i cúãcüma naxügüxü̃ i duü̃xü̃gü, rü ngẽma chixexü̃ i nüxĩcatama nagu naxĩnüẽxü̃. Rü Tupanaãrü ore i pemaã nüxü̃ chixuxü̃ nixĩ i tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ i ngẽma. \s1 Yudíugüchiga rü mugü ga Moĩché ümatüxü̃chiga \p \v 17 Natürü pema Pa Chaueneẽgü i Yudíugüx, rü ñaperügügü: \p “Toma rü Yudíugü tixĩgü rü meãma nüxü̃ tacuèx i Tupanaãrü mugü ga Moĩché ümatüxü̃”, ñaperügügü. Rü ngẽmaãcü nagu perüxĩnüẽ na Tupanapẽ́xewa pimexü̃ erü meãma nüxü̃ pecuèx i ngẽma Tupanaãrü mugü ga Moĩché ümatüxü̃. Rü ngẽmaãcü Tupanamaã pegü picuèxüü̃gü erü nagu perüxĩnüẽ na Tupana pexü̃ nangechaü̃xü̃ erü Yudíugü pixĩgü. \v 18 Rü nüxü̃ pixu na meãma nüxü̃ pecuáxü̃ i ṯacü nixĩ i Tupanaãrü ngúchaü̃ rü ṯacü nixĩ i mexü̃ rü ṯacü nixĩ i chixexü̃. Rü Tupanaãrü mugüwa naxcèx pengúe na naxcèx pedauxü̃ i ngẽma aixcüma mexü̃ ixĩxü̃. \v 19 Rü pema rü ñaperügügü: \p “Toma rü meãma nüxü̃ tacuèx na tanaxucu̱xẽxü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cuèxgüxü̃. Rü meãma nüxü̃ tacuèx na itayanawẽ́xãchixẽẽxü̃ i ngẽma togü i chixexü̃wa ngẽxmagüxü̃”, ñaperügügü. \v 20 Rü pema nagu perüxĩnüẽgu rü nüxü̃ pecuèx na ñuxãcü penaxucu̱xẽxü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cuèxgüxü̃ rü ñuxãcü penangúexẽẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngexwacèx yaxõgüxü̃. Rü ngẽmaãcü nagu perüxĩnüẽ na togüarü ucu̱xẽruü̃gü pixĩgüxü̃, erü Tupanaãrü mugüwa pengúe rü ngẽmacèx meãma nüxü̃ pecuèx i ṯacü nixĩ i mexü̃ rü ṯacü nixĩ i ore i aixcüma ixĩxü̃. \v 21 Rü dücax, Pa Chaueneẽgü i Yudíugüx, pema na togüxü̃ pengúexẽẽxü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ tama pegütama pengúexẽẽ? Pema nüxü̃ pixu na tama namexü̃ na ingĩ́xü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ i pema ipengĩ́ẽxü̃? \v 22 Rü pema nüxü̃ pixu na tama namexü̃ na naĩ i ngemaã ipexü̃, ¿rü tü̱xcüü̃ i pema i ngẽmaãcü pemaxẽxü̃? Rü pema na naxchi pexaiexü̃ i togüarü tupanagünetachicünèxãgü, ¿rü tü̱xcüü̃ i naxcèx pengĩ́ẽxü̃ i norü tupaucagüarü ngẽmaxü̃gü? \v 23 Pema nüxü̃ pixu na namexü̃ i Tupanaãrü mugü i ümatüxü̃, rü petaãẽ erü meã nüxü̃ pecuèxgü i ngẽma mugü. Natürü Tupanamaã chixexü̃ pexüe, erü tama naga pexĩnüẽ i ngẽma pexü̃ namuxü̃ i norü mugüwa. \v 24 Rü ngẽmacèx i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü pegagu nixĩ na chixri Tupanachiga yadexagüxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃”, \m ñanagürü. \v 25 Pema rü pegü ípewiechèxmüpẽ́xechiraü̃gü na Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃cèx. Rü name nixĩ na penaxüxü̃ i ngẽma, ega aixcüma naga pexĩnüẽgu i Tupanaãrü mugü. Natürü ngẽxguma chi tama naga pexĩnüẽgu i Tupanaãrü mugü, rü woo Yudíugü pixĩgügu, natürü Tupanapẽ́xewa rü taxuwama pexü̃́ name i ngẽma na pegü ípewiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃. \v 26 Rü ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama nügü íwiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃, rü woo tama ngẽma naxügügu, natürü Tupanaãrü duü̃xü̃gü tá nixĩgü ega naga naxĩnüẽgu i norü mugü. \v 27 Rü dücax, Pa Chaueneẽgü i Yudíugüx, rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama íwiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃ natürü naga ĩnüẽxü̃ i Tupanaãrü mugü, rü ngẽma duü̃xü̃ rü tá Tupana-pẽ́xewa pexü̃ nixu na ñuxãcü pechixexü̃. Rü ngẽmaãcü tá pexü̃ naxüpetü erü tama naga pexĩnüẽ i Tupanaãrü mugü i woochirẽ́x na nüxü̃ pecuáxü̃ i ngẽma mugü, rü woochirẽ́x na ípewiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃. \v 28 Rü dücax, rü tama ngẽma na Yudíuxacügü pixĩgüxü̃cèx nixĩ na aixcüma Tupanaxãcügü pixĩgüxü̃. Rü tama ngẽma na ípewiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃cèx nixĩ na Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃. \v 29 Erü yíxema aixcüma tümaãrü maxü̃newa Tupanaga ĩnüxẽ tixĩ ya aixcüma Tupanaxãcü ixĩxẽ. Rü ngẽxguma aixcüma taãẽwa yaxõ̱xgu nixĩ i aixcüma Tupanaãrü ixĩxü̃. Rü Tupanaãẽ i Üünexü̃ nixĩ i tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃ na yaxõxü̃cèx, rü tama ngẽma mugü ga Moĩché ümatüxü̃gagu nixĩ. Rü yíxema aixcüma Tupanaãrü ixĩxẽ, rü Tupana rü tümamaã nataãẽ woo duü̃xü̃gü tama tümamaã taãẽgügu. \c 3 \p \v 1 ¿Rü ñu̱xma rü ṯacüwa tüxü̃́ namexü̃ na Yudíugü ixĩgüxü̃? ¿Rü ṯacüwa namexü̃ na íiwiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃? \v 2 Rü poraãcüxüchima tüxü̃́ name na Yudíugü ixĩgüxü̃. Yerü nüma ga Tupana rü tüxnaxü̃chi nixĩ ga naxããxü̃ ga norü mugü i ümatüxü̃. \v 3 ¿Rü ṯacü tá ngupetüxü̃ i ñu̱xma ega ñuxre i tatanüxü̃ i Yudíugü rü tama meã yanguxẽẽgüãgu i ngẽma Tupana tüxü̃ muxü̃? ¿Rü pexcèx rü ngẽmacèx tãũtáma yanguxẽẽãxü̃ ya Tupana i ngẽma tamaã inaxunetaxü̃? \v 4 Rü tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü woo guxü̃ i duü̃xü̃gü rü yadoratèèxgügu, natürü Tupana rü taguma nidora rü guxü̃guma nayanguxẽẽ i ngẽma nüma tamaã inaxunetaxü̃. Rü yemacèx norü ore ga Dabí ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Cumax, Pa Tupanax, rü aixcüma nixĩ i curü ore i nüxü̃ quixuxü̃. Rü ngẽxguma cuxü̃ tangugügügu rü nüxü̃ tadaugü na aixcüma cumexü̃”, \m ñanagürü. \v 5 Natürü duü̃xü̃gü rü ínatüe erü ñanagürügü: \p “Rü nüe̱tama nixĩ na chixexü̃ ixügüxü̃ erü ngẽmaãcü yexeraãcü nango̱x na namecümaxü̃ ya Tupana”, ñanagürügü. Rü ñanagürügü ta: \p “Rü ngẽxguma chi tórü chixexü̃gagu yexeraãcü nango̱xgu na aixcüma namecümaxü̃ ya Tupana, rü maneca tama name ega tórü chixexü̃cèx tüxü̃ napoxcuegu”, ñanagürügü. \v 6 Natürü ngẽma ñaxü̃gu na naxĩnüẽxü̃ i duü̃xü̃gü rü poraãcü ínatüe, erü tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü ngẽxguma chi tama namexgu ya Tupana, ¿rü ñuxãcü chi i meã duü̃xü̃güxü̃ yacagüxü̃ i naãneãrü gu̱xgu? \v 7 Natürü i duü̃xü̃gü rü ñanagürügü: \p “Rü ngẽxguma chi chorü chixexü̃gagu yexeraãcü nango̱xgu na ñuxãcü aixcüma namexü̃ ya Tupana, ¿rü tü̱xcüü̃ yiĩxü̃ i choxna nac̱axü̃ naxcèx i chorü chixexü̃ rü choxü̃ napoxcuxü̃ naxcèx i ngẽma?” ñanagürügü. \v 8 Natürü ngẽma ñaxü̃gu na naxĩnüẽxü̃ i duü̃xü̃gü rü poraãcü ínatüe. Erü ngẽxguma chi aixcüma yixĩgu i ngẽma nagu naxĩnüẽxü̃ i duü̃xü̃gü, rü chi narümemaẽ nixĩ na yexeraãcü chixexü̃ naxügüxü̃ na yexeraãcü mexü̃ na ínguxuchixü̃cèx. Rü dücax, Pa Chaueneẽgüx, nangẽxma i chixexü̃ i duü̃xü̃gü i choxü̃ ügagümarexü̃ i nüxü̃ ixugüexü̃ na ngẽma yiĩxü̃ i chorü ngu̱xẽẽtae i duü̃xü̃güxü̃ namaã changúexẽẽxü̃. Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i ngẽma ñagüxü̃ rü nagagu tátama napoxcue. \s1 Guxãma i yixema rü taxüetüxü̃gü \p \v 9 ¿Rü ñuxãcü nixĩ i ñu̱xmax? ¿Pexcèx rü yixema i Yudíugü rü togü i duü̃xü̃güarü yexera Tupanapẽ́xewa imexü̃? Pemaã nüxü̃ chixu rü tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü guxü̃ma i duü̃xü̃gü i Yudíugü ixĩgüxü̃ rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃, rü naxüetüxü̃gü. \v 10 Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü tataxuma ya texé ya aixcüma Tupanapẽ́xewa mexẽ, rü bai ya wüxie. \v 11 Rü tataxuma ya texé ya aixcüma nüxü̃ cuáxe i Tupanaãrü ore na ñuxãcü nanaxwèxexü̃ na naxcèx imaxẽxü̃. Rü tataxuma ya texé ya aixcüma Tupanacèx dauxe. \v 12 Rü guxãma ítatüe, rü guxãma itayarütauxe rü chixexü̃ taxügü i Tupanapẽ́xewa. Rü tataxuma ya texé ya aixcüma mexü̃ üechaxe, rü bai ya wüxie. \v 13 Rü tümaã̱x rü wüxi i yuetamaxü̃ i ingenaxü̃rüü̃ nixĩ erü nge̱ma ítanaxũxũxẽẽ i nagúxü̃raü̃xü̃ i dexa i chixexü̃. Rü tümaãrü conümaã rü poraãcü tidorae. Rü ngẽma tümaãrü dexa rü ñoma ãxtapeguchatarüü̃ nixĩ erü togüxü̃ nachixexẽẽ. \v 14 Rü chixexü̃ i ore i duü̃xü̃güãẽwa ngúxü̃maãxĩcatama tidexagü. \v 15 Rü ítamemare na duü̃xẽxü̃ timáxü̃. \v 16 Rü ngextá ítaxĩxü̃wa rü togüxü̃ tachixexẽẽ rü tanangechaü̃xẽẽ rü chixexü̃gu tanayixẽẽ. \v 17 Rü tama nüxü̃ tacuèx na ñuxãcü togü i duü̃xü̃güxü̃ tangechaü̃güxü̃ rü meã natanüwa tamaxẽxü̃. \v 18 Rü tama nüxü̃ tacuáxchaü̃ na Tupanaxü̃ tamuü̃ẽxü̃”, \m ñanagürü i ngẽma ore i ümatüxü̃wa. \v 19 Rü nüxü̃ tacuèx rü ngema poxcu i Tupanaarü mugüwa nüxü̃ yaxuxü̃ rü naxcèx nixĩ i ngema Yudíugü ga natanüwa nanguxü̃ ga yema mugü. Rü woo ngema tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i duü̃xü̃gücèx rü ta nixí i ngema poxcu. Erü taxúema aixcüma naga taxĩnü i ngẽma mugü. Rü ngẽmacèx taxucürüwa texé Tupanapewa tügü ítapoxü̃ i ngẽxguma Tupana tüxü̃ icagügu i tümaãrü pecaduchiga. \v 20 Rü ñu̱xma na taxúema aixcüma naga ĩnüẽxü̃ i ngẽma mugü, rü ngẽmacèx taxucürüwama texé tügü tixu na ngẽma mugü taxaurexü̃gagu Tupanapẽ́xewa tamexü̃. Erü ngẽma mugü tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ nixĩ na poraãcü ipecaduã̱xgüxü̃. \s1 Tórü õgagu nixĩ i Tupana tüxna naxãxü̃ i maxü̃ \p \v 21-22 Rü ñu̱xma na taxucürüwama Tupanapẽ́xewa tüxü̃ yamexẽẽxü̃ i ngẽma mugü, rü ngẽmacèx ya Tupana rü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ na ñuxãcü yiĩxü̃ i tüxü̃ yamexẽẽxü̃ na napẽ́xewa imexü̃cèx. Rü pemaã nüxü̃ chixu rü Ngechuchu ya Cristuaxü̃́ na yaxõgüxü̃gagu nixĩ i tüxü̃ yamexẽẽxü̃ ya Tupana na aixcüma napẽ́xewa imexü̃cèx. Rü yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃ rü yema ore ga nuxcümaü̃güxü̃ ga orearü uruü̃gü ümatüxü̃ rü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ i ngẽma. Rü yema mexü̃ ga Tupana taxcèx üxü̃ ga yexguma núma namuãgu ga Nane na tórü pecadu naxütanüxü̃cèx, rü guxü̃ i duü̃xü̃gü i yaxõgüxü̃cèx nixĩ, erü Tupanapẽ́xewa rü nawüxigu i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü. \v 23 Rü guxãma tipecaduã̱xgü rü nüxna tayaxü̃gugü ya Tupana ya tüxü̃ maxẽxẽẽcü. \v 24 Natürü ga Tupana rü poraãcü tamaã namecüma rü yemacèx tüxü̃́ nangetanüãcüma tüxü̃ nimexẽẽgü na napẽ́xewa imexü̃cèx. Rü ñu̱xma rü tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃, yerü Ngechuchu ya Cristu rü marü tüxü̃́ nanaxütanü ga tórü pecadugü. \v 25-26 Rü Tupana rü aixcüma núma nanamu ga Cristu na nayuxü̃cèx rü yemaãcü tórü pecadu naxütanüxü̃cèx na Tupana tüxü̃́ nüxü̃ rüngümaxü̃cèx i ngẽxguma aixcüma Cristuaxü̃́ yaxõgügu. Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃cèx na ñuxãcü nüma nügücèx tüxü̃ yamexẽẽxü̃ na aixcüma napẽ́xewa imexü̃cèx. Rü nuxcüma ga Tupana rü yaxna namaã naxĩnü ga duü̃xü̃gü ga yexguma chixexü̃ naxüegu, rü tama paxa nanapoxcue. Rü ñu̱xma rü ta tüxü̃ nanawẽ́x na ñuxãcü aixcüma namexü̃ i ngẽma nüma naxüxü̃ erü tüxü̃́ ínanapi i tórü pecadugü. Rü ngẽmaãcü tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na ñu̱xma rü ta aixcümacü yiĩxü̃ i ngẽxguma tüxü̃ yaxuxgu na napẽ́xewa marü timexü̃ ya guxãma ya yíxema Ngechuchuaxü̃́ yaxõgüxe. \v 27 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü taxucürüwama yigü ticuèxüü̃gü rü nüxü̃ tixu na yixematama yigü imexẽẽgüxü̃ i napẽ́xewa. Erü taxucürüwama texé tügü tamexẽẽ i Tupanapẽ́xewa. Rü tama ngẽma na naxaurexü̃cèx i ngẽma mugü nixĩ i imexü̃, rü tama ngẽma na mexü̃ ixügüxü̃cèx nixĩ i imexü̃. Natürü Tupanapẽ́xewa time i ñu̱xma, erü Cristuaxü̃́ tayaxõgü. \v 28 Rü yixema nüxü̃ tacuèx rü ngẽxguma Cristuaxü̃́ yaxõgügu nixĩ i Tupanapẽ́xewa imexü̃, rü tama ngẽma mugü na ixauregüxü̃cèx nixĩ i napẽ́xewa imexü̃. \v 29 ¿Ẽ́xna pexcèx rü Tupana rü Yudíugüarü Tupanaxĩcatama yiĩxü̃? ¿Rü tama ẽ́xna i ngẽma togü i duü̃xü̃güarü Tupana rü ta yiĩxü̃? Ngẽmáãcüx, ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ãrü Tupana ta nixĩ. \v 30 Rü nüxü̃ tacuèxgü na nangẽxmaxü̃ ya wüxitama ya Tanatü ya Tupana. Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü i Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃, rü nüma ya Tupana rü nayamexẽẽ na napẽ́xewa yamexü̃cèx. Rü ngẽmaãcü i nüma ya Tupana rü Yudíugüxü̃ nimexẽẽ i ngẽxguma yaxõgüãgu. Rü ngẽxgumarüü̃ ta nayamexẽẽ i guxü̃ma i togü i duü̃xü̃gü i ngẽxguma Cristuaxü̃́ yaxõgüãgu. \v 31 Rü ñu̱xma na Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃, rü bexmana nagu perüxĩnüẽ na ngẽmaãcü iyanaxoxẽẽxü̃ i ngẽma mugü. Natürü tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü ñu̱xma na Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃ rü aixcüma tayanguxẽẽ i ngẽma Tupana tüxü̃ muxü̃. \c 4 \s1 Abráü̃ rü Tupanaãxü̃́ nayaxõ rü yemacèx Tupana nüxü̃ nixu na namexü̃ \p \v 1 ¿Rü ñu̱xma rü ñuxũ ñagüxü̃ tá i nachiga ga nuxcümaü̃cü ga tórü o̱xi ga Abráü̃? ¿Rü ñuxãcü nixĩ ga nüxü̃ naxüpetüxü̃ ga Tupanapẽ́xewa? ¿Rü tü̱xcüü̃ yiĩxü̃ ga Tupana nüxü̃ ixuxü̃ ga Abráü̃ rü mecü na yiĩxü̃? \v 2-3 Rü dücax, yexguma chi wüxi ga norü puracü ga mexü̃cèx Tupanapẽ́xewa namexgu ga Abráü̃, rü yexguma chi waxi nixĩ ga nüxü̃́ nayexmaxü̃ ga ṯacücèx nügü na yacuèxüü̃xü̃. Natürü taxucèxma Tupanapẽ́xewa nügü nicuèxüü̃ ga Abráü̃, erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Abráü̃ rü Tupanaãxü̃́ nayaxõ, rü yemacèx Tupana nanayaxu rü nüxü̃ nixu na namexü̃”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 4 Rü ngẽxguma texé wüxi i puracü ü̱xgu rü tüxü̃́ naxütanügu rü woetama tümaãrü natanü nixĩ rü tama ãmare nixĩ i ngẽma. \v 5 Natürü tama ngẽmaãcü nixĩ i ngẽxguma Tupanaãxü̃́ yaxõ̱xgu. Erü ngẽxguma yaxõ̱xgu, rü tama ṯacü rü puracü i mexü̃cèx nixĩ i Tupanapẽ́xewa imexü̃, natürü Tupanapẽ́xewa time erü tayaxõ. Rü ngẽmaãcü Tupana tüxü̃ nayaxu ya yíxema yaxṍxẽ woo taxuü̃ma i ṯacü rü puracü i mexü̃ taxü̱xgu na ngẽmacèx Tupana tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃. \v 6 Rü nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabí rü ta tümachiga nidexa ga guxema duü̃xẽ ga yaxṍxẽ. Rü nüxü̃ nixu ga na tataãẽxü̃ ga guxema duü̃xẽ yerü Tupanapẽ́xewa tame, woo tama ṯacü rü mexü̃ taxü̱xgu na yemaãcü Tupanapẽ́xewa tamexü̃cèx. \v 7 Rü nüma ga Dabí rü ñanagürü: \q1 “Rü tataãẽgü ya yíxema duü̃xẽgü ya Tupana tümaãrü chixexü̃güxü̃ ngechaü̃xẽ rü tümaãrü pecadugüxü̃ iyanangümaxẽ. \v 8 Rü tataãẽ ya yíxema duü̃xẽ ya Tupana tama tüxü̃́ nagu naxĩnüxẽ i tümaãrü pecadu”, \m ñanagürü ga Dabí. \v 9 Rü dücax, ¿pexcèx rü ngẽma taãẽ rü ngẽma duü̃xü̃gü i Yudíugü ixĩgüxü̃cèxicatama yiĩxü̃, rü ẽ́xna ngẽma togü i duü̃xü̃gücèx ta yiĩxü̃? Dücèx, rü marü pemaã nüxü̃ tixu rü Tupanapẽ́xewa name ga Abráü̃ yerü nayaxõ. Rü yemacèx Tupana nanayaxu. \v 10 ¿Natürü ñuxgu nixĩ ga nayauxãxü̃? ¿Ẽ́xna marü ínawiechèxmüpẽ́xechiraü̃guwena, rü ẽ́xna naxü̃pa ga na ínawiechèxmüpẽ́xechiraü̃xü̃? Rü pemaã nüxü̃ chixu rü naxü̃pa nixĩ ga na Tupana nayaxuxü̃ ga Abráü̃. \v 11 Rü Tupana nayaxuxguwena nixĩ ga ínawiechèxmüpẽ́xechiraü̃xü̃ ga Abráü̃. Rü yema nixĩ ga norü cuèxruü̃ ga nawa nüxü̃ nacuáxü̃ na aixcüma Tupana marü nayaxuxü̃ rü nüxü̃ nadauxü̃ na namexü̃ yerü nüxü̃́ nayaxõ. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma ya Abráü̃ rü tümanatü yiĩxü̃ ya guxãma ya yíxema yaxõgüxe woo tama ítawiechèxmüpẽ́xechiraü̃gügu. Rü ngẽmaãcü ya Tupana rü tüxü̃ nayaxu ya guxãma ya yíxema yaxõgüxe, rü tüxü̃ nadau na timexü̃ erü tayaxõgü. \v 12 Rü ngẽxgumarüü̃ ta ya Abráü̃ rü tümanatü nixĩ ya guxãma ya yíxema íwiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxe rü Abráü̃rüü̃ yaxõgüxe. Natürü tama ngẽma na tügü ítawiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃cèx nixĩ i tümanatü yiĩxü̃. Natürü tümanatü nixĩ erü tayaxõgü yexgumarüü̃ ga na yaxõõxü̃ ga nüma ga tanatü ga Abráü̃ naxü̃pa ga na ínawiechèxmüpẽ́xechiraü̃xü̃. \s1 Abráü̃ rü Tupanaãxü̃́ nayaxõ rü yemacèx Tupana nayanguxẽẽ ga norü uneta ga Abráü̃maã nüxü̃ yaxuxü̃ \p \v 13 Rü Tupana rü Abráü̃maã inaxuneta na nüma ya Abráü̃ rü guxü̃ma i naxrüü̃ yaxõgüxü̃ rü tá na nayauxgüãxü̃ i ñoma i naãne na noxrü yiĩxü̃cèx. Natürü tama yema na mugü naxaurexü̃cèx nixĩ ga Tupana yemaãcü Abráü̃maã ixunetaxü̃. Natürü yemaãcü namaã inaxuneta yerü Abráü̃ nayaxõ, rü yemacèx Tupanapẽ́xewa name. \v 14 Natürü ngẽxguma chi ngẽma duü̃xü̃gü i mugü auregüxü̃cèxicatama yixĩgu i ngẽma Tupanaãrü uneta, rü natücèxmamare chi nixĩ i ngẽma na yaxõgüxü̃, rü chi ngẽma Tupanaãrü uneta rü taxuwama name. \v 15 Nüxü̃ tacuèx rü ngẽma mugü ga Moĩché ümatüxü̃ rü poxcuwa tüxü̃ naga erü taxúema aixcüma meã tayanguxẽẽ. Natürü yexguma chi natau̱xguma ga yema mugü rü tataxu chima na texé chixri yanguxẽẽxü̃. \v 16 Rü yexguma Tupana Abráü̃maã ixunetagu na nüxü̃ tá nangü̃xẽẽxü̃, rü Abráü̃ãrü õgagu nixĩ ga namaã inaxunetaxü̃. Rü ngẽmacèx i guxãma i yixema na Abráü̃rüü̃ yaxõgüxü̃ rü taxcèx ta nixĩ ga yema Tupanaãrü uneta ga Abráü̃maã nüxü̃ yaxuxü̃. Rü ngẽmawa nüxü̃ tacuèx rü tama yíxema mugü auregüxecèxicatama nixĩ i ngẽma Tupanaãrü uneta, natürü guxãma ya yíxema Abráü̃rüü̃ Tupanaãxü̃́ yaxõgüxecèx ta nixĩ. Rü ñu̱xma rü guxãma i yixema na Abráü̃rüü̃ meã yaxõgüxü̃ rü Abráü̃xãcügü tixĩgü rü nüma rü tanatü nixĩ i Tupanapẽ́xewa yerü nüxĩra nayaxõ. \v 17 Rü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü Abráü̃chigaxü̃ nixu rü ñanagürü: \q1 “Rü muxü̃ma i duü̃xü̃günatü tá cuxü̃ chixĩxẽẽ”, \m ñanagürü. Rü Abráü̃ rü Tupanaãxü̃́ nayaxõ, rü yemacèx Tupana nayanguxẽẽ ga norü uneta ga namaã nüxü̃ yaxuxü̃. Rü yima Tupana nixĩ ya wena namaxẽxẽẽcü i yuexü̃. Rü yimatama nixĩ ya naxücü i ngẽma woo ñu̱xma taxuxü̃. \v 18 Rü nüma ga Abráü̃ rü aixcüma nayaxõ ga yexguma Tupana nüxü̃ ñaxgu: \q1 “Rü tá namuxũchi i cutaagü”, \m ñaxgu. Rü woo ga Abráü̃ ga marü yaguã̱xü̃chichirẽ́x na yiĩxü̃ rü na nangexacüxü̃, natürü nayaxõõma ga yema Tupanaãrü uneta rü meã ínananguxẽẽ na wüxi ga nane tá nüxü̃́ yexmaxü̃. Rü yemaãcü ningu na muxü̃ma i duü̃xü̃günatü yiĩxü̃, yema Tupana namaã nüxü̃ ixuxü̃rüü̃. \v 19 Rü Abráü̃ rü wixguxuchi 100 ga taunecü nüxü̃́ nayexma ga yexguma. Natürü tama inayarümaãchi ga na yaxõõxü̃ woo nüxü̃ na nacuáxü̃ ga paxa tá na nayuexü̃ ga nüma rü namèx ga Chara rü marü poraãcü nangupetüarü taunecüã̱xgüxü̃ ga na naxãxãcügüxü̃cèx. \v 20 Rü yemaãcü ga Abráü̃ rü nayaxõõma na nüxü̃́ tá nayexmaxü̃ ga wüxi ga nane yema Tupana namaã ixunetaxü̃rüü̃. Rü tama nagu narüxĩnü na Tupana ngürüãchi nawomüxẽẽxü̃. Natürü yexeraãcü Tupanaãxü̃́ nayaxõõma, rü nüxü̃ nicuèxüü̃. \v 21 Rü aixcümaxü̃chi nayaxõ na naporaxü̃ ya Tupana na yanguxẽẽãxü̃cèx i guxü̃ma i ngẽma norü uneta. \v 22 Rü yemacèx ga Tupana rü nüxü̃ nixu na napẽ́xewa namexü̃ ga Abráü̃. Yerü Tupana nüxü̃ nadau ga ñuxãcü aixcüma nüxü̃́ na yaxõõxü̃. \v 23 Rü tama Abráü̃chigaxicatama nixĩ ga naxümatüxü̃ ga Tupanaãrü ore ga ñaxü̃: \q1 “Rü Tupana rü nüxü̃ nixu na napẽ́xewa namexü̃ ga Abráü̃, yerü nüxü̃ nadau ga ñuxãcü aixcüma nüxü̃́ na yaxõõxü̃”, \m ñaxü̃. \v 24 Natürü guxãma i yixema na yaxõgüxü̃chiga ta nixĩ i ngẽma ore. Erü Tupana rü tórü õgagu tüxü̃ nade na napẽ́xewa imexü̃ i yixema i nüxü̃́ na yaxõgüxü̃ ya yima yuwa tórü Cori ya Ngechuchuxü̃ írüdaxẽẽcü. \v 25 Rü Ngechuchuxü̃ nixĩ ga namuxü̃ ga Tupana na tórü pecaducèx nayuxü̃cèx. Rü ñu̱xũchi nüma ga Tupana rü wenaxãrü Ngechuchuxü̃ ínarüdaxẽẽ na nagagu imexü̃cèx i Tupanapẽ́xewa. \c 5 \s1 Ñu̱xma rü Tupanapẽ́xewa tame erü Cristuaxü̃́ tayaxõgü \p \v 1 Rü ñu̱xma rü Tupanapẽ́xewa time erü tayaxõgü. Rü ngẽmacèx marü tama Tupanamaã taxuwanüã̱xgü i ñu̱xmax, erü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü marü tamaã nanangüxmüxẽẽ ya Tupana. \v 2 Rü Cristugagu nixĩ na tamaã namecümaxü̃ ya Tupana i ñu̱xmax erü tayaxõgü. Rü nüxü̃ tacuèx rü guxü̃gutáma tamaã namecüma. Rü tataãẽgü erü nüxü̃ tacuèx na tüxü̃́ tá nangẽxmaxü̃ i tachica i mexü̃ i Tupanaxü̃tawa. \v 3 Rü ngẽxgumarüü̃ ta tataãẽgü i woo ngúxü̃ ingegügu. Erü nüxü̃ tacuèx rü ngẽma ngúxü̃ rü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ na yexeraãcü iporaexü̃ rü yaxna namaã ixĩnüẽxü̃cèx. \v 4 Rü ngẽxguma yaxna namaã ixĩnüẽgu rü Tupana rü tamaã nataãẽ. Rü ngẽma na tamaã nataãẽxü̃ rü ngẽmacèx meã ítananguxẽẽ na tüxü̃́ tá nangẽxmaxü̃ i tachica i mexü̃ i Tupanaxü̃tawa. \v 5 Rü ñu̱xma na ínanguxẽẽxü̃ na tüxü̃́ tá nangẽxmaxü̃ i tachica i Tupanaxü̃tawa, rü ngẽmacèx taxucèxma tangechaü̃gü. Erü Tupana rü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃. Rü ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ i tüxna namuxü̃ nixĩ i tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ i ngẽma. \v 6 Rü yexguma taxucürüwama yigütama imaxẽxẽẽgu, rü nawa nangu na Tupana yanguxẽẽxü̃ ga yema norü uneta. Rü yexguma nixĩ ga ñoma ga naãnewa namuãxü̃ ga Cristu na pecaduã̱xgüxü̃cèx nayuxü̃cèx. \v 7 Rü tama natauxcha na wüxie rü to i duü̃xü̃cèx tayuxü̃, woo wüxi i duü̃xü̃ i mexü̃cèx yixĩgu. Rü woo tangẽxmagu ya texé ya naxcèx yuchaü̃chiréxe i wüxi i duü̃xü̃ i aixcüma mexẽchixü̃, natürü tama tüxü̃́ natauxcha i ngẽma. \v 8 Natürü Tupana tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na ñuxãcü tüxü̃ nangechaü̃xü̃ yerü yexguma ipecaduã̱xgügu nixĩ ga taxcèx nayuxü̃ ga Cristu. \v 9 Rü ñu̱xma rü Tupanapewa time yerü taxcèx nayu ga Cristu. Rü ngẽmacèx meãma nüxü̃ tacuèx rü nüma rü aixcüma tá tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ na tama tüxü̃ napoxcuexü̃cèx ya Tupana. \v 10 Rü yexguma norü uwanügü ixĩgügu, rü nümatama ga Tupana rü nügümaã tüxü̃ narüngüxmüẽxẽẽ ga yexguma nayu̱xgu ga Nane. Rü ñu̱xma na marü namaã irüngüxmüẽxü̃, rü yexeraãcü nüxü̃ tacuèx na tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃ nagagu na namaxü̃xü̃ i nümax. \v 11 Rü tama ngẽxĩcatama nixĩ. Natürü i ñu̱xma rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu rü Tupanamaã tataãẽgü, yerü Cristugagu nixĩ ga Tupana ga tamaã nangüxmüxü̃. \s1 Adáü̃chiga rü Cristuchiga \p \v 12 Rü nüxiraxü̃cü ga yatü ga Adáü̃gagu nixĩ ga guxü̃ma ga duü̃xü̃güwa nanguxü̃ ga pecadu. Rü pecadugagu ínangu i yu. Rü yemaãcü guxü̃ma ga duü̃xü̃güwa naxüe na nayuexü̃, yerü guxü̃ma nipecaduã̱x. \v 13 Rü naxü̃pa na Tupana Moĩchéna naxãxü̃ ga yema mugü ga naxümatüxü̃, rü duü̃xü̃gü rü chixexü̃ naxügüecha, rü yemacèx nayue. Natürü yema mugü rü tauta nayexma ga yexguma, rü yemacèx taxucürüwa texé nüxü̃ tixu ga yema duü̃xü̃gü ga na chixri naga naxĩnüẽxü̃ ga yema mugü. \v 14 Rü yema duü̃xü̃gü ga Adáü̃wena buexü̃ rü tama Adáü̃rüü̃ nanangõ̱x ga yema ori̱x ga Tupana nüxna chu̱xuxü̃. Natürü chixexü̃ naxügü, rü yemacèx nayue. Rü yemaãcü nixĩ ñu̱xmata Tupana Moĩchéna naxã ga yema mugü ga naxümatüxü̃. Rü Adáü̃wa inaxügü na nayuexü̃ ga duü̃xü̃gü, natürü Cristuwa inaxügü na nayaxuxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 15 Natürü yema chixexü̃ ga Adáü̃ üxü̃ rü taxuacü nagu tanangu i ngẽma ãmare ga Tupana tüxna ãxü̃, erü tama namaã nawüxigu. Rü aixcüma nixĩ ga wüxi ga yatüarü chixexü̃gagu na nayuexü̃ i guxü̃ma i duü̃xü̃gü. Natürü tama yemaãcü tamaã nanaxü ga Tupana. Yerü nüma rü tüxü̃́ nangetanüãcüma núma nanamu ga Nane ya Ngechuchu ya Cristu na tórü pecaducèx nayuxü̃cèx. Rü yemaãcü guma Cristugagu Tupana nanamaxẽxẽẽ i muxü̃ma i duü̃xü̃gü. \v 16 Rü yema pecadu ga Adáü̃ üxü̃ rü taxuacüma nagu tanangu ga yema ãmare ga Tupana tüxna ãxü̃. Yerü wüxitama ga Adáü̃ãrü pecadugagu, rü Tupana nüxü̃ nixu rü tá nayu naxcèx ga yema. Natürü Ngechuchu ya Cristugagu rü Tupana nüxü̃ nixu na napẽ́xewa imexü̃ rü nüxna íinguxü̃xü̃ i guxü̃ma i tórü pecadugü. \v 17 Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü nayue yerü wüxitama ga yatü ga Adáü̃ rü pecadu naxü. Natürü tama yemaãcü tamaã nanaxü ga Tupana, yerü ga nüma rü poraãcü tamaã namecüma rü tüxü̃́ nangetanüãcüma tüxü̃ narüngü̃xẽẽ. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i Tupana nüxü̃ ixuxü̃ na napẽ́xewa yamexü̃, rü nümatama ya Tupana rü Nane ya Ngechuchu ya Cristugagu nanamaxẽxẽẽ na namaã wüxigu ãẽ̱xgacügü yixĩgüxü̃cèx. \v 18 Rü yema Adáü̃ãrü chixexü̃ rü poxcuwa nanagagü ga guxü̃ma ga duü̃xü̃gü. Natürü yema mexü̃ ga Ngechuchu ya Cristu üxü̃ rü pecaduwa ínananguxü̃xẽẽ i guxü̃ma i duü̃xü̃gü i yaxõgüxü̃, rü nüxna nanaxã i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 19 Rü guma nüxĩraü̃cü ga yatü ga Adáü̃ rü tama Tupanaga naxĩnü. Rü yemaãcü wüxitama ga yatügagu rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü nipecaduã̱x. Natürü ínangu ga guma yatü ga Ngechuchu, rü meã Tupanaga naxĩnü. Rü gumagagu rü muxü̃ma i duü̃xü̃gü rü tá nime i Tupanapẽ́xewa. \v 20 Rü Tupana rü Moĩchéna nanaxã ga norü mugü na duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃cèx na ñuxãcü poraãcü pecadu naxügüxü̃. Natürü yexguma yexeraãcü pecadu naxügügu ga duü̃xü̃gü, rü yexeraãcü Tupanaãxü̃́ nangechaü̃tümüü̃gü. \v 21 Rü ñu̱xma woo pecadugagu na iyuexü̃, natürü Tupanaãxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü i guxü̃guma. Rü ngẽmaãcü pecaduwa tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ na napẽ́xewa imexü̃cèx rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu tüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. \c 6 \s1 Ñu̱xma rü tama pecadu ixügüxü̃cèx nixĩ i imaxẽxü̃, natürü Cristucèx nixĩ i imaxẽxü̃ \p \v 1 Rü ñu̱xma na Tupanaãxü̃́ ingechaü̃tümüü̃güxü̃, ¿rü ñuxãcü tá imaxẽxü̃ i ñu̱xmax? ¿Rü pexcèx rü namexü̃ na pecadu ixügüechaxü̃ na yexeraãcü Tupanaãxü̃́ ingechaü̃tümüü̃güxü̃cèx? \v 2 Rü dücax, tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü ñu̱xma pecaduchaxwa rü ñoma iyuexü̃rüü̃ tixĩgü, erü marü tama naga taxĩnüẽ. Rü ngẽmacèx tama name i yeü̃cürü pecadu taxügüecha. \v 3 ¿Tama ẽ́xna nüxü̃ pecuèx na ṯacücèx yiĩxü̃ na íibaiü̃xü̃? Rü ítabaiü̃ na ngẽmaãcü duü̃xü̃güxü̃ nawéxü̃cèx na aixcüma Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü na ixĩgüxü̃. Rü yexguma íibaiü̃gu, rü nüma nayuxü̃rüü̃ yexma nayu ga tacüma ga nuxcümaü̃xü̃. \v 4 Rü yexguma íibaiü̃gu, rü Cristu yuxü̃rüü̃ yexma nayu ga tacüma ga nuxcümaü̃xü̃, rü Cristu itáxü̃rüü̃ inatèx ga yema tacüma ga nuxcümaü̃xü̃. Rü yemaãcü naxüpetü na wena imaxẽxü̃cèx rü tüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃, yexgumarüü̃ ga Ngechuchu na yuwa írüdaxü̃ rü wena namaxü̃xü̃ ga yexguma Nanatü ga Tupana norü poramaã ínadaxẽẽgu. \v 5 Rü ñu̱xma na Cristumaã wüxigu nayuxü̃ ga tacüma ga nuxcümaü̃xü̃, rü nüxü̃ tacuèx na aixcüma Cristumaã tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃. \v 6 Rü nüxü̃ tacuèx rü yema tórü maxü̃ ga nuxcümaü̃xü̃ rü Cristumaã wüxigu curuchagu nayu na yexma yanaxoxü̃cèx ga yema tacüma ga chixexü̃. Rü ñu̱xma rü tama pecadutüü̃wa tangẽxmagü, rü ngẽmacèx marü tama naga taxĩnüẽ. \v 7 Erü yíxema yúxe rü marü tama pecadutüü̃wa tangẽxma na yeü̃cürü pecadu taxüechaxü̃cèx. \v 8 Rü ñu̱xma na Cristumaã nayuxü̃ ga tórü maxü̃ ga nuxcümaü̃xü̃, rü nüxü̃ tacuèx na Cristurüü̃ tüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃. \v 9 Rü nüxü̃ tacuèx rü ñu̱xma na yuwa ínadaxü̃ ya Cristu, rü tagutáma wena nayu. Yerü nüma rü marü yuxü̃ narüyexera. \v 10 Rü yexguma nayu̱xgu ga Cristu rü pecaducèx nixĩ ga nayuxü̃, rü noxtacüma yexma wüxicana ningutanü ga guxü̃ma ga duü̃xü̃güarü pecadugü. Natürü ñu̱xma na namaxü̃xü̃, rü Tupanacèx nixĩ i namaxü̃xü̃ na Tupanaãrü ngúchaü̃ naxüxü̃cèx. \v 11 Rü ngẽxgumarüü̃ ta i pema rü name nixĩ i pegügu perüxĩnüẽ na marü peyuexü̃ pecaduchaxwa rü Tupanacèx pemaxẽxü̃, erü Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgü. \v 12 Rü ngẽmacèx rü tama name i pecadutüü̃wa pegü pengẽxmagüxẽẽ na pemaã inacuáxü̃cèx. Rü tama name i penaxüchica i pecadu na pexeneãrü ngúchaü̃gü i chixexü̃ pexü̃ naxüxẽẽxü̃cèx. \v 13 Rü tama name i pecaduna penaxãgü i pexene na ngẽmamaã chixexü̃ pexügüxü̃cèx. Rü name nixĩ i Tupanana pegü pexãgü, erü ñoma duü̃xü̃gü i yuexü̃ rü wena maxẽxü̃rüü̃ pixĩgü. Rü ngẽmacèx name nixĩ i Tupanana penaxãgü i pexene na ngẽmamaã mexü̃ pexügüxü̃cèx. \v 14 Rü ñu̱xma rü tãũtáma pecadutüü̃wa pengẽxmagü na pemaã inacuáxü̃cèx. Rü yexguma yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃we perüxĩxgu, rü pemaã inacuèx ga pecadu. Natürü i ñu̱xma rü Cristugagu Tupana pemaã namecüma, rü nüma nixĩ i pemaã inacuáxü̃ i ñu̱xmax. \s1 Ngẽxguma wüxi i corimẽ́xẽwa yigü ingẽxmagüxẽẽgu, rü ngẽmaga nixĩ i ixĩnüẽxü̃ \p \v 15 Rü ñu̱xma na tama yema Moĩché ümatüxü̃ ga mugütüü̃wa ingẽxmagüxü̃, rü ñu̱xma na Tupana rü Cristugagu tamaã mecümaxü̃, ¿rü ñuxãcü tá imaxẽxü̃? ¿Rü pexcèx namexü̃ na yeü̃cürü pecadu ixügüechaxü̃? Rü dücax, tama name na ngẽmaãcü imaxẽxü̃. \v 16 Rü pema nüxü̃ pecuèx rü ngẽxguma wüxi i corimẽ́xẽwa pegü pengẽxmagüxẽẽgu na naga pexĩnüẽxü̃cèx rü ngẽma tá nixĩ i perü cori ixĩxü̃, rü pema rü norü duü̃xü̃gü tá pixĩgü i ngẽma cori i naga pexĩnüẽxü̃. Rü ñu̱xma rü pema tá nüxü̃ pedaugü ngoxi ngẽxü̃rüüxü̃ perü me yixĩ na ngẽmaga pexĩnüẽxü̃cèx. Rü ngẽxguma pecadu i yuwa tüxü̃ gagüxü̃ perü me yixĩgu, rü ngẽma tá nixĩ i pemaã icuáxü̃. Rü ngẽxguma perü me yixĩgu na Tupanaga na pexĩnüẽxü̃, rü yimaga tá pexĩnüẽ na napẽ́xewa pimexü̃cèx. \v 17 Natürü Tupanana moxẽ chaxã, yerü woo pecaduga na pexĩnüẽchiréxü̃, natürü i ñu̱xma rü aixcüma naga pexĩnüẽ i ngẽma ngu̱xẽẽtae i marü peyaxuxü̃ i Cristuchiga. \v 18 Rü ñu̱xma rü Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgü erü nüma rü chixexü̃na pexü̃ ínanguxü̃xẽẽ na tama pecadu pexügüechaxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü pexü̃ narüngü̃xẽẽ na napẽ́xewa pimexü̃cèx rü meã naxcèx pemaxẽxü̃cèx. \v 19 Rü ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gümaã chidexarüü̃ nixĩ i tauxchaxü̃ i oremaã pemaã chidexaxü̃ i ñu̱xmax, erü pema rü woetama taguma nüxü̃ pexĩnüẽ i ñaã ore, rü ngürüãchi tãũtáma nüxü̃ pecuèx i ṯacüchiga na yiĩxü̃ i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃. Rü dücax, rü nuxcüma rü ipenaxã ga pexene na namaã penaxügüxü̃cèx ga nagúxü̃raü̃xü̃ ga chixexü̃. Natürü i ñu̱xma rü name nixĩ i Tupanana pegü pexã na aixcüma napẽ́xewa pexüünegüxü̃cèx rü naxcèxicatama pemaxẽxü̃cèx. \v 20 Rü yexguma pecadutüü̃wa peyexmagügu, rü taxucürüwama Tupanapẽ́xewa mexü̃ pexügü ga yexguma. \v 21 ¿Natürü ṯacüwa pexü̃́ namexü̃ ga yema chixexü̃ i ñu̱xma rü wüxi i ãne pexna ãxü̃? Yerü yema chixexü̃ rü yuwamare pexü̃ nagagü, rü tama i maxü̃wa. \v 22 Natürü marü tama pecadutüü̃wa pengẽxmagü i ñu̱xmax, erü marü nüxna ípenguü̃ rü marü Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgü. Rü ngẽma waxi nixĩ i poraãcü pexü̃́ mexü̃ erü ngẽmagagu penayaxu i maxü̃ i Tupanapẽ́xewa üünexü̃ rü ngẽmawena tá penayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 23 Rü ngẽma natanü na pecadu ixüxü̃, rü yu nixĩ. Natürü yíxema tórü Cori ya Ngechuchuaxü̃́ yaxõgüxe, rü Tupana tüxna nanaxãmare i maxü̃ i taguma gúxü̃. \c 7 \s1 Wüxi i ngecü rü ngẽxguma nayutegu rü marü tama ngĩtemẽ́xẽwa ingẽxma. Rü ñu̱xma na taxcèx nayuxü̃ ya Cristu, rü marü tama yema Moĩché ümatüxü̃ ga mugütüü̃wa tangẽxmagü \p \v 1 Pa Chaueneẽgüx, rü pema na nagu pexĩxü̃ i ngẽma mugü, rü nüxü̃ pecuèx rü ngẽxguma tamaü̃xguxicatama nixĩ na ngẽma mugütüü̃wa tangẽxmaxü̃ ya wüxichigü ya duü̃xẽ. \v 2 Rü dücax, rü wüxi i ngecü i ãtecü rü ngĩtemẽ́xẽwa ingẽxma ega namaxyane ya ngĩte, erü ngẽma ñanagürü i ore i mugü. Natürü ngẽxguma nayu̱xgu ya ngĩte, rü marü tama ngĩtemẽ́xẽwa ingẽxma. Rü yema mugü ga ngĩtemẽ́xẽwa ngĩxü̃ yexmaxẽẽxü̃ ga noxri rü marü tama ngĩmaã inacuèx. \v 3 Rü ngẽmaãcü i ngẽxguma namaxyane ya ngĩte rü to i yatümaã inapexgu, rü pecadu ixü. Natürü ngẽxguma marü nayu̱xgu ya ngĩte, rü marü nüxna íinguxuchi i ngẽma mugü ga ngĩtemẽ́xẽwa ngĩxü̃ yexmaxẽẽxü̃ ga noxrix. Rü ngẽxguma wenaxãrü naxãtegu rü taxuü̃ma i chixexü̃ ixü. \v 4 Rü ngẽxgumarüü̃ ta i pemax, Pa Chaueneẽgüx, rü marü tama yema Moĩché ümatüxü̃ ga mugütüü̃wa pengẽxmagü yerü nüma ga Cristu rü pexcèx nayu. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü Cristu ga yuwa írüdacüarü pixĩgü. Rü ngẽmaãcü nanaxü ya Tupana na naxcèx imaxẽxü̃cèx, rü norü ngúchaü̃ ixügüxü̃cèx. \v 5 Rü yexguma nuxcümaü̃xü̃ ga tacümawe rüxĩxgu rü poraãcü tanaxü ga taxüneãrü ngúchaü̃gü woo yema mugü tüxna na nachu̱xuxü̃ ga yema. Natürü yexguma nüxü̃ icuèxgu na nachu̱xuxü̃ ga yema pecadu ga ixüxü̃, rü yexeraãcü tanaxüxchaü̃. Rü yemaãcü ga yema tórü pecadugü rü yuwa tüxü̃ nagagü. \v 6 Natürü i ñu̱xma rü marü tama ngẽma mugütüü̃wa tangẽxmagü, erü Tupana rü marü nüxna tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü ñoma duü̃xü̃gü i iyuexü̃rüü̃ tixĩgü i napẽ́xewa i ngẽma mugü, erü marü tama tamaã inacuèx. Rü ngẽmacèx tama nagu taxĩ i ngẽma nuxcüma ümatüxü̃ ga mugü, erü marü nüxna ítanguxü̃ na Tupanaãrü ngúchaü̃ ixügüxü̃cèx rü naxcèx na imaxẽxü̃cèx namaã i tórü maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃ i Naãẽ i Üünexü̃ tüxna ãxü̃. \s1 Ngẽma pecadu i chowa ngẽxmaxü̃ rü chomaã inacuèx \p \v 7 ¿Rü ñuxũ ñagüxü̃ tá i ñu̱xmax? ¿Rü pexcèx rü yema mugü yiĩxü̃ ga tüxü̃ pecaduã̱xẽẽxü̃? ¡Rü dücax, tama name i ngẽmaãcü nagu tarüxĩnüẽ! Natürü yexguma chi yema mugü rü tama choxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽgu, rü tãũ chima nüxü̃ chacuèx na pecadutüü̃wa chayexmaxü̃. Rü dücax, rü yexguma chi yema mugü rü tãũ chima choxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽgu na wüxi i pecadu yiĩxü̃ na ṯoguã̱xãrü ngẽmaxü̃cèx chixauxãchixü̃, rü tãũ chima nüxü̃ chacuèx na pecadu yiĩxü̃ i ngẽma. \v 8 Natürü yexguma yema mugü choxü̃ ngu̱xẽẽgu na nachixexü̃ na ṯoguã̱xãrü ngẽmaxü̃ choxü̃́ ngúchaü̃xü̃, rü yexguma ga pecadu rü nayoxniẽ na yexeraãcü choxü̃́ na nangúchaü̃xẽẽãxü̃. Rü ngẽmaãcü nüxü̃ tadau rü ngẽxguma chi natau̱xgu i ngẽma mugü, rü tãũ chima nüxü̃ tacuèxgü na ñuxãcü wüxi i chixexüchixü̃ na yiĩxü̃ i ngẽma pecadu. \v 9-10 Rü noxri tauta yema mugüxü̃ chacuèxgu, rü choma nagu charüxĩnügu rü chame. Natürü yexguma yema mugüxü̃ chacuèxgu, rü nüxü̃ chicuèxãchi na chixexü̃ chaxüxü̃ rü ngẽma chixexü̃cèx rü tá na chayuxü̃. Rü yemaãcü ga yema mugü ga Tupana Moĩchéna ãxü̃ na duü̃xü̃güxü̃ namaxẽxẽẽxü̃cèx, rü choxü̃ nayuxẽẽãma. \v 11 Rü nüma ga pecadu rü nayoxniẽ namaã ga yema mugü. Yerü yexguma yema mugü choxü̃ ngu̱xẽẽgu na ñuxãcü nachixexü̃ ga yema pecadu, rü yexeraãcü choxü̃́ nangúchaü̃ ga yema pecadu. Rü yemaãcü ga yema pecadu rü choxü̃ nawomüxẽẽ rü nayoxniẽ namaã ga yema mugü rü yuwa choxü̃ naga. \v 12 Natürü yema mugü rü aixcüma naxüüne i Tupanapẽ́xewa. Rü guxü̃ma i ngẽma Tupana tamaã nüxü̃ ixuxü̃ rü naxüüne rü aixcüma name rü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ. \v 13 ¿Natürü ñuxãcü nixĩ i ngẽma i ñu̱xmax? ¿Ẽ́xna pexcèx rü yema mugü yiĩxü̃ ga yuwa choxü̃ gaxü̃? Rü dücax, rü tama ngẽmaãcü nixĩ. Erü ngẽma pecadu nixĩ i Tupanaãrü mugümaã yoxniẽxü̃ na yuwa choxü̃ nagaxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü nüxü̃ tacuèx na ñuxãcü poraãcü nachixexü̃ i pecadu. Rü yexguma yema mugü choxü̃ ngu̱xẽẽgu na ñuxãcü poraãcü nachixexü̃ ga yema pecadu, rü yexeraãcü choxü̃́ nangúchaü̃ ga yema chixexü̃ rü yexeraãcü chanaxüama ga pecadu. \v 14 Nüxü̃ tacuèx i ngẽma mugü rü Tupanaãẽ i Üünexü̃wa ne naxũ. Natürü choma rü duü̃xü̃mare chixĩ, rü ngẽmacèx nixĩ i chomaã inacuáxü̃ i ngẽma pecadu i chaxüxü̃. \v 15 Rü tama nüxü̃ chacuèx na ṯacü choxü̃ üpetüxü̃ erü tama chanaxü i ngẽma mexü̃ i chanaxwèxexü̃ na chaxüxü̃, natürü ngẽma chixexü̃ i tama chanaxwèxexü̃ na chaxüxü̃ rü ngẽmaãma nixĩ i chaxüxü̃. \v 16 Natürü i ñu̱xma na chanaxüxü̃ i ngẽma tama chanaxwèxechiréxü̃ na chaxüxü̃, rü ngẽmawa nüxü̃ chicuèxãchi na namexü̃ i ngẽma mugü. \v 17 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü tama chauechama nixĩ i chanaxüxü̃ i ngẽma chixexü̃. Natürü ngẽma pecadu i chowa ngẽxmaxü̃ nixĩ i chomaã icuáxü̃, rü ngẽma nixĩ i chixexü̃ choxü̃ üxẽẽxü̃. \v 18 Rü choma nüxü̃ chacuèx rü wüxi i pecaduã́xü̃ i duü̃xü̃mare chixĩ, rü ngẽmacèx chowa rü nataxuma i ṯacü i mexü̃. Erü woo chanaxwèxe na mexü̃ chaxüxü̃, natürü tama chomaã nanguxü̃ na chanaxüxü̃. \v 19 Erü ngẽma mexü̃ i chanaxwèxexü̃ na chaxüxü̃, rü tama chanaxü. Natürü chanaxüama i ngẽma chixexü̃ i tama chanaxwèxexü̃ na chanaxüxü̃. \v 20 Rü ngẽxguma chi chanaxüamagu i ngẽma chixexü̃ i tama chanaxwèxexü̃ na chaxüxü̃, rü meãma nango̱x na tama chauechama chanaxüxü̃. Natürü ngẽma pecadu i chowa ngẽxmaxü̃ nixĩ i chomaã icuáxü̃ rü chixexü̃ choxü̃ üxẽẽxü̃. \v 21 Rü ngẽmaãcü nüxü̃ chadau i ñuxãcü na chiĩxü̃. Rü ngẽxguma mexü̃ chaxüxchaü̃gu rü choxü̃́ natauxcha na chixexü̃ãma chaxüxü̃. \v 22 Choma rü chauãẽwa rü chorü me nixĩ i Tupanaãrü mugü, rü naga chaxĩnüchaü̃. \v 23 Natürü ñaã chaxune i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x ixĩxü̃wa, rü nangẽxma i ṯacü i tama naxüxchaü̃xü̃ i ngẽma chauãẽ naxwèxexü̃. Rü ngẽma pecadu i chowa ngẽxmaxü̃ nixĩ i chomaã icuáxü̃ rü chixexü̃ choxü̃ üxẽẽxü̃. \v 24-25 Rü ngẽmaãcü i choma rü chauãẽwa chayanguxẽẽchaü̃ i Tupanaãrü mugü, natürü ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i chaxune rü nanaxüxchaü̃ i ngẽma nanaxwèxexü̃ i pecadu. Rü taxucèxma chataãẽ i chomax. ¿Rü texé tá nüxna choxü̃ ítanguxuchixẽẽ i ñaã pecadu i chowa ngẽxmaxü̃ rü yuwa choxü̃ gaxchaü̃xü̃? Rü Tupanana moxẽ chaxã erü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu rü tá choxü̃ nüxna ínanguxuchixẽẽ. \c 8 \s1 Tupanaãẽ i Üünexü̃ naxwèxexü̃ãcüma tamaxẽ \p \v 1 Rü ñu̱xma ya Tupana rü marü taxucèxma nanapoxcue i ngẽma duü̃xü̃gü i Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü ixĩgüxü̃. \v 2 Erü Tupanaãẽ i Üünexü̃ i Ngechuchu ya Cristugagu tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃, rü nüxna tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ i pecadu na tama yuwa tüxü̃ nagagüxü̃cèx. \v 3 Rü yema taxüneãrü ngúchaü̃gü rü marü nüxü̃ narüyexera ga yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃. Rü yemacèx ga yema mugü rü taxucürüwa mexü̃ tüxü̃ naxüxẽẽ. Natürü nüma ga Tupana rü marü nanaxü ga yema taxucürüwa naxüxü̃ ga yema mugü. Yerü ga Tupana rü ñoma ga naãnewa nanamu ga Nanexü̃chi. Rü woo taxüne i pecaduã́xü̃rüü̃ nixĩ ga naxü̃ne, natürü nüma ga Nane rü taguma napecaduã̱x. Rü nüma ga Nane rü tórü pecaducèx nayu, rü yemaãcü inayanaxoxẽẽ ga norü pora ga yema pecadu ga taxünewa yexmaxü̃. \v 4 Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na tüxü̃́ na natauxchaxü̃cèx na yanguxẽẽxü̃ i ngẽma tüxü̃ namuxü̃ i ngẽma mugü. Erü ñu̱xma rü tama ñoma i taxüne naxwèxexü̃ãcüma tamaxẽ, natürü Tupanaãẽ i Üünexü̃ naxwèxexü̃ãcüma nixĩ i imaxẽxü̃. \v 5 Rü yíxema tümaxü̃ne naxwèxexü̃ãcüma maxẽxẽ, rü naxcèx tadaugü i ngẽma ñoma i naãnecü̱̃ã̱x naxwèxexü̃. Natürü yíxema Tupanaãẽ i Üünexü̃ naxwèxexü̃ãcüma maxẽxẽ, rü ngẽma Tupanaãẽ i Üünexü̃ naxwèxexü̃ nixĩ i naxcèx tadaugüxü̃. \v 6 Rü yíxema Tupanaãẽ i Üünexü̃ naxwèxexü̃cèx daugüxe rü tataãẽgü, rü tá tüxü̃́ nangẽxma i tümaãrü maxü̃ i taguma gúxü̃. Natürü yíxema tümaxü̃ne naxwèxexü̃cèx daugüxe rü ngẽma rü tá yuwa tüxü̃ nagagü. \v 7 Rü yíxema tümaxü̃ne naxwèxexü̃cèx daugüxe rü Tupanamaã tarüxuwanügü. Rü tama Tupanaga taxĩnüẽchaü̃ erü taxucürüwama naga taxĩnüẽ. \v 8 Rü ngẽmacèx ya yíxema tümaxü̃neãrü ngúchaü̃we rüxĩxẽ, rü taxucürüwa Tupanaãrü ngúchaü̃ taxügü. \v 9 Natürü ngẽxguma aixcüma pewa nangẽxmagu i Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü tama pexeneãrü ngúchaü̃ pexü, natürü Naãẽ i Üünexü̃ãrü ngúchaü̃ nixĩ i pexüxü̃. Rü yíxema tama tüxü̃́ nangẽxmaxẽ i Tupanaãẽ i Üünexü̃ i Cristu tüxna ãxü̃, rü tama Cristuarü duü̃xü̃ tixĩ. \v 10 Natürü ngẽxguma pewa namaxü̃xgu ya Cristu, rü peãxẽ rü namaxü̃ erü Cristugagu Tupana pexü̃́ nüxü̃ inayarüngüma i perü pecadugu. Rü woo i pexene rü pecadugagu tá nayuama, natürü peãxẽ rü Cristugagu tá namaxü̃, erü Tupana pexü̃ nadau na pimexü̃. \v 11 Rü ngẽxguma pewa namaü̃xgu i Naãẽ ya yima Tupana ga Ngechuchu ya Cristuxü̃ írüdaxẽẽcü, rü nümatátama ya yima Cristuxü̃ írüdaxẽẽcü tá wena nanamaxẽẽ i pexene i yuxwèxexü̃, rü Naãẽ i Üünexü̃ i pewa maxü̃xü̃ tá nixĩ i naxüxü̃ i ngẽma. \v 12 Rü ngẽmacèx, Pa Chaueneẽgüx, rü tanaxwèxe i Tupanaãrü ngúchaü̃ taxü, rü tama tanaxwèxe i taxüne i pecaduã́xü̃ãrü ngúchaü̃ taxü. \v 13 Erü ngẽxguma chi pexeneãrü ngúchaü̃ pexü̱xgu rü tá ipeyarütauxe. Natürü ngẽxguma Tupanaãẽ i Üünexü̃ãrü ngü̃xẽẽmaã ipeyanaxoxẽẽgu i ngẽma pexene üxchaü̃xü̃, rü aixcüma tá pexü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 14 Erü guxãma ya yíxema Tupanaãẽ i Üünexü̃ tümamaã icuáxe, rü aixcüma Tupanaxãcügü tixĩgü. \v 15 Yerü tama penayauxgü ga wüxi ga naãxẽ ga pecaduwa pexü̃ gagüxü̃ rü ngemagagu wenaxarü Tupanaarü poxcucèx pemuü̃ẽ. Natürü yema Naãxẽ ga peyauxgüxü̃ rü Tupanaãxẽ i Üünexü̃ i naxacügü pexü̃ ixĩgüxẽẽxü̃ nixĩ. Rü ngẽmatama Naãẽ i Üünexü̃ nixĩ i tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃ na tama imuü̃ẽxü̃cèx na Tupanana ingaicamagüxü̃ rü: \p “Pa Chaunatüx”, ñagüxü̃ nüxü̃. \v 16 Rü ngẽmatama Naãẽ i Üünexü̃ nixĩ i aixcüma tüxü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ na Tupanaxãcügü na ixĩgüxü̃. \v 17 Rü ñu̱xma na Tupanaxãcügü ixĩgüxü̃ i yixema, rü nüxü̃ tacuèx rü daxũguxü̃ i naãnewa tá tanayaxu i ngẽma mexü̃gü i Tupana tüxna ãxchaü̃xü̃. Rü ngẽmaãcü Cristumaã tá tüxü̃́ nangẽxma i tachica i mexü̃ i Tupanaxü̃tawa, erü Cristurüü̃ ngúxü̃ tingegü na yixcüra wüxigu namaã mexü̃wa ingẽxmagüxü̃cèx. \s1 Ngẽma mexü̃ i yixcüra tá nüxü̃ idauxü̃chiga \p \v 18 Rü dücax, choma nagu charüxĩnü rü ngẽma ngúxü̃ i ñu̱xma ñoma i naãnewa ingegüxü̃, rü taxuü̃ma nixĩ i ngẽxguma nagu nanguxgu i ngẽma mexü̃ i yixcüra tá nüxü̃ idauxü̃ i ngẽxguma Cristumaã ingẽxmagügu i daxũguxü̃ i naãnewa. \v 19 Rü ñu̱xma rü guxü̃ma i ṯacü i Tupana üxü̃ rü taxü̃ i norü ngúchaü̃maã ínananguxẽẽgü i ngẽma ngunexü̃ i nagu tá nataeguxü̃ ya Cristu na Tupana guxü̃pẽ́xewa naxãcügüxü̃ iwéxü̃. \v 20 Rü nüxü̃ tacuèxgü rü yexguma pecadu naxü̱xgu ga guma nüxĩraü̃cü ga yatü rü yexguma nixĩ ga nachixexü̃ ga guxü̃ma ga yema Tupana üxü̃. Rü tama yema Tupana üxü̃ãrü ngúchaü̃ nixĩ ga yema, natürü yemaãcü nüxü̃ naxüpetü yerü ga Tupana rü yemaãcü inaxuneta ga yexguma pecadu naxü̱xgu ga guma yatü. Natürü i ñu̱xma rü guxü̃ma ga yema Tupana üxü̃ rü ínananguxẽẽ na ngẽma chixexü̃wa ínanguxü̃xü̃cèx. \v 21 Erü ngẽma ngunexü̃ i Tupana tá nagu nadexü̃ i naxãcügü na naxü̃tawa nangẽxmagüxü̃cèx, rü ngẽxguma tá ta nixĩ i chixexü̃wa ínanguxü̃xẽẽãxü̃ i guxü̃ma ga yema nümatama naxüxü̃. Rü ngẽmaãcü wenaxãrü noxrirüü̃ tá name i guxü̃ma. \v 22 Rü nüxü̃ tacuèx rü ñaa naane rü guxü̃ma i nawa ngexmaxü̃ rü ñoma wüxi i nge i ixraxacüchaxü̃cürüxü̃ poraãcü ngúxü̃ ninge ñu̱xmatáta nawa nangu i ngema ngunexü̃ i nagu Tupana wena nangexwacaxü̃xẽẽxü̃ i guxü̃ma.. \v 23 Rü tama ñaa naanexĩcatama nixĩ i ngúxü̃ ingexü̃ i ñu̱xma, natürü yixema i tüxü̃́ ngexmaxü̃ i Tupanaãxẽ i Üünexü̃ rü ta ngúxü̃ tingegü ñx̱matáta nawa nangu na Tanatü tüxü̃ dexü̃ rü ngexwacaü̃xü̃ i taxü̃negü tüxna ãxü̃. Rü woo tüxü̃́ nangexma i Naãxẽ i Üünexü̃ ya Tupana tüxna muxü̃ na norü ügü yixĩxü̃cèx i ngema mexü̃gü i Tupana tá tüxna naxãxü̃ i dauxü̃guxü i naanewa, natürü tanaxwèxe na nge̱maxü̃chi ingugüxü̃. \v 24 Cristu tüxna nanaxã i maxü̃ i taguma gúxü̃, natürü ítananguxẽẽgümare na naxü̃-tawa ingugüxü̃ na nayauxgüxü̃cèx i ngẽma maxü̃. Natürü nüxü̃ tacuèx rü ngẽxguma chi marü nüxü̃ idaugügu i ngẽma írünguxẽẽgüxü̃, rü taxucèxma tü̱xcüü̃ ítananguxẽẽgü. Erü ngẽma marü nüxü̃ idauxü̃, rü taxucèxma ítananguxẽẽ. \v 25 Natürü ngẽxguma tauta nüxü̃ idaugügu i ngẽma írünguxẽẽgüxü̃, rü tanaxwèxe i meã ítananguxẽẽgüecha ñu̱xmatáta nüxü̃ idaugü. Rü ngẽmaãcü nixĩ i Cristuxü̃ írünguxẽẽgüxü̃. \v 26 Rü Tupanaãẽ rü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ ta na iporaexü̃cèx i ngẽxguma ituraegu i tórü õwa. Rü yixema rü tama nüxü̃ tacuèx na ñuxãcü Tupanamaã idexagüxü̃ rü ṯacücèx iyumüxẽgüxü̃. Natürü Naãẽ i Üünexü̃ rü naxauxãcüma ore i tama nüxü̃ icuáxü̃maã Tupanamaã nidexa rü taxcèx nayumüxẽ. \v 27 Rü Tupana ya meã tüxü̃ cuácü rü nüxü̃ nacuèx na ñuxũ ñaxü̃chiga yiĩxü̃ i ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ nüxü̃ ixuxü̃. Erü ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ rü Tupana naxwèxexü̃ãcüma Tupanaxü̃ nacèèxü̃ tümacèx ya yíxema Tupanaãrü duü̃xü̃gü ixĩgüxe. \s1 Cristu rü tüxü̃ naporaexẽẽãma na taxuü̃ma i guxchaxü̃gü tüxü̃ narü- yexeraxü̃cèx \p \v 28 Rü nüxü̃ tacuèx rü tümaãrü mexü̃cèx nixĩ i Tupana ínanguxẽẽxü̃ i guxü̃ma i ngẽma tüxü̃ üpetüxü̃ ya yíxema nüxü̃ ngechaü̃güxe ga nüma nanaxwèxexü̃ãcüma tüxü̃ nadexe. \v 29 Rü woetama nuxcümama ga Tupana rü marü tüxü̃ nacuèx na texégü tá tixĩgüxü̃ ya yíxema noxrü ixĩgüxe. Rü noxritama naãne ixügügumama tüxü̃ nade na Nanerüü̃ timexü̃ i napẽ́xewa, rü yima Nane rü tümamaã nayaxü̃cèx rü tümamaã inacuáxü̃cèx ya guxãma ya yíxema naẽneẽgü ixĩgüxe. \v 30 Rü guxema noxri naãne ixügügumama Tupana tüxü̃ dexe, rü tümacèx naca na noxrü tixĩgüxü̃cèx. Rü guxema tümacèx nac̱axe, rü nügücèx tüxü̃ nimexẽẽgü. Rü guxema nügücèx tüxü̃ yamexẽẽgüxe, rü daxũwa tá tüxü̃ nagagü na guxü̃gutáma naxü̃tawa tangẽxmagüxü̃cèx. \v 31 ¿Rü ñuxũ ñagüxü̃ tá i ñu̱xma i ngẽmachiga? Rü ngẽxguma Tupana taétüwa chogügu, ¿rü texé tá tüxü̃ rüyexeraxü̃? \v 32 Yerü nüma ga Tupana rü tama tüxna nayanuxü̃ ga Nanexü̃chi. Natürü taxcèx inanamu ga Nane na taxcèx nayuxü̃cèx i guxãma i yixema. Rü ñu̱xma na yemaãcü taxcèx inamuãxü̃ ga Nane, ¿rü taux ẽ́xna tüxna naxããxü̃ i guxü̃ma i ṯacü i inaxwèxexü̃ na naxcèx imaxẽxü̃cèx? \v 33 Rü Tupana tüxü̃ nade rü tüxü̃ nixu na napẽ́xewa imexü̃. Rü ngẽmacèx ¿rü texé tá napẽ́xewa tüxü̃ tixugü na ichixexü̃? Erü Tupanatama nixĩ ya tüxü̃ ixucü na tüxü̃́ nataxuü̃ma i chixexü̃. \v 34 ¿Rü texé tá poxcuwa tüxü̃ tamugü i ñu̱xmax? ¿Pexcèx rü Cristu tá yiĩxü̃? Dücèx, taxucürüwama ngẽmaãcü nixĩ yerü Cristu nixĩ ga taxcèx yucü na tüxü̃ namaxẽxẽẽxü̃cèx. Rü tama ngẽxĩcatama taxcèx naxü, natürü wenaxãrü ínarüda. Rü ñu̱xma rü Tupanaxü̃tawa nangẽxma rü nge̱ma ãẽ̱xgacü nixĩ. Rü nge̱ma taétüwa nachogü rü Tupanaxü̃ taxcèx nacèèxü̃. \v 35 ¿Rü ñu̱xma rü ṯacü tá Cristuna tüxü̃ ixĩgachixẽẽxü̃ na tama tüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx? Rü woo ngúxü̃ ingegügu, rü ẽ́xna guxchaxü̃gü tüxü̃́ ngẽxmagu, rü ẽ́xna duü̃xü̃gü Cristugagu taxchi aiegu, rü ẽ́xna itaiyaegu, rü ẽ́xna ingexchirugügu, rü ẽ́xna ãũcümaxü̃wa ingẽxmagügu, rü ẽ́xna duü̃xü̃gü tüxü̃ daixchaü̃gu, natürü woo guxü̃ma i ngẽma tüxü̃ üpetügu, natürü ya Cristu rü tãũtáma nüxü̃ narüchau na tüxü̃ nangechaü̃xü̃. \v 36 Natürü guxü̃guma ãũcümaxü̃wa tangẽxmagü, ngẽma Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ nüxü̃ ixuxü̃rüü̃. Erü ngẽma ore rü ñanagürü: \q1 “Rü cugagu duü̃xü̃gü toxü̃ nadaixchaü̃ rü duü̃xü̃güpẽ́xewa rü ñoma carnerugü i daiwa ĩxü̃rüü̃ tixĩgü”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 37 Natürü woo guxü̃ma i ngẽma tüxü̃ na ngupetüxü̃, rü Ngechuchu ya Cristu ya tüxü̃ ngechaü̃cü, rü tüxü̃ naporaexẽẽãma na taxuü̃ma i guxchaxü̃gü tüxü̃ narüyexeraxü̃cèx, rü bai i ṯacü. \v 38-39 Rü ngẽmacèx aixcüma chayaxõ na taxucürüwama ṯacü Tupanana tüxü̃ ixĩgachixẽẽxü̃ na ngẽmaãcü tama tüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx. Rü woo iyu̱xgu rü woo imaxẽgu, natürü Tupana tá tüxü̃ nangechaü̃ẽcha. Rü taxucürüwama Tupanana tüxü̃ nixĩgachixẽẽ i ṯacü i norü orearü ngeruü̃gü, rü ẽ́xna ṯacü rü ngoxogü rü ẽ́xna ṯacü i to i poraxü̃. Rü bai i ṯacü i ñu̱xma tüxü̃ üpetüxü̃, rü bai i ṯacü i yixcüra tá ngẽxmaxü̃, rü bai i ṯacü i daxũwa ngẽxmaxü̃, rü bai i ṯacü i naãnetüü̃wa ngẽxmaxü̃, rü bai i ṯacü i to i Tupana üxü̃, rü taxucürüwama Tupanana tüxü̃ nixĩgachixẽẽ na tama tüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx. Rü ngẽmaãcü nixĩ i tüxü̃ nangechaü̃xü̃ ya Tupana nagagu ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. \c 9 \s1 Tupana rü nanade i Yudíugü na norü duü̃xü̃gü na yixĩgüxü̃cèx \p \v 1 Dücèx, Pa Chaueneẽgüx, rü pemaã tá nüxü̃ chixu i wüxi i ore. Rü ngẽma ore i pemaã tá nüxü̃ chixuxü̃ rü aixcüma nixĩ erü Cristuarü duü̃xü̃ chixĩ. Rü tama chidora. Rü chauãẽwatama nüxü̃ chacuèx na aixcüma na yiĩxü̃ i ngẽma ore erü Tupanaãẽ i Üünexü̃ nixĩ i chauãẽmaã icuáxü̃. \v 2 Rü poraãcü changechaü̃, rü choxü̃́ nangúecha i chauãẽwa, erü tama nayaxõgü i chautanüxü̃gü i Yudíugü. \v 3 Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü guxü̃guma ngẽma chautanüxü̃gu charüxĩnü, rü poraãcü chanaxwèxe na Cristuaxü̃́ yaxõgüãxü̃. Rü choma rü aixcüma íchamemare na poxcuwa choxü̃ namuxü̃ ya Tupana rü Cristuna choxü̃ yaxũgachixẽẽxü̃ ega ngẽmaãcü chi nüxü̃ chayaxõgüxẽẽgu rü chanamaxẽxẽẽgu i ngẽma chautanüxü̃gü i Yudíugü. \v 4 Rü nümagü rü chauxrüü̃ Yudíugü nixĩgü. Rü Tupana rü nuxcümaxü̃chima namaã inaxuneta na naxãcügü yixĩgüxü̃cèx. Rü norü o̱xigü rü nüxü̃ nadaugü na ñuxãcü namexẽchixü̃ ga Tupana ga yexguma naxcèx nango̱xgux. Rü Tupana rü norü o̱xigümaã inaxuneta rü ñanagürü nüxü̃: \q1 “Rü ngẽxguma chauga pexĩnüẽgu rü tá pexü̃ charüngü̃xẽẽ”, \m ñanagürü nüxü̃. Rü Tupana rü nüxna nanaxã ga yema mugü ga Moĩché ümatüxü̃. Rü nanangúexẽẽ na ñuxãcü nüxü̃ yacuèxüü̃güxü̃cèx. Rü meãma namaã inaxuneta na Cristu rü naxcèx núma tá namuãxü̃ na namaxẽxẽẽãxü̃cèx rü nüxna na naxããxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 5 Rü yema nuxcümaü̃güxü̃ ga tórü o̱xigütaa nixĩgü i ngẽma Yudíugü, rü ngẽmacèx naxcèx ta nixĩ ga yema uneta ga tórü o̱xigümaã nüxü̃ yaxuxü̃ ga Tupana. Rü ngẽma Yudíugütanüxü̃watama nixĩ ga nabuxü̃ ga Cristu ya Tupanaxü̃chi ixĩcü ya guxü̃e̱tüwa ngẽxmacü. Rü tanaxwèxe i guxü̃guma nüxü̃ ticuèxüü̃gü. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \v 6 Rü ñu̱xma rü woo tama guxü̃ i Yudíugü na yaxõgüxü̃, natürü taxucürüwama texé nüxü̃ tixu na Tupana rü tama yanguxẽẽãxü̃ i ngẽma norü uneta. Erü ngẽma Yudíugü rü tama aixcüma guxü̃ma Tupanaãrü duü̃xü̃gü nixĩgü. \v 7 Rü tama guxü̃ma i duü̃xü̃gü i Abráü̃taagü ixĩgüxü̃, rü aixcüma Abráü̃tanüxü̃ nixĩgü i Tupanapẽ́xewa. Yerü ga Tupana rü Abráü̃maã nüxü̃ nixu, rü ñanagürü: \q1 “Rü cune ya Ichaátanüxü̃gü tá nixĩ i aixcüma cutanüxü̃gü ixĩgüxü̃ i chopẽ́xewa”, \m ñanagürü. Rü yemaãcü namaã inaxuneta woo na nayexmaxü̃ ga togü ga Abráü̃xãcügü. \v 8 Rü ngẽmawa meãma nüxü̃ tacuèx rü tama ngẽma na Abráü̃taa tixĩgüxü̃cèx nixĩ i Tupanaxãcügü tixĩgüxü̃. Natürü yíxema aixcüma Tupanaãrü uneta nüxü̃ ixuxü̃rüü̃ãcüma yaxõgüxe waxi tixĩ ya aixcüma Abráü̃taa ixĩgüxe i Tupanapẽ́xewa. \v 9 Yerü naxü̃pa ga na nabuxü̃ ga Abráü̃ nane, rü yema Tupanaãrü uneta ga Abráü̃maã nüxü̃ yaxuxü̃, rü ñanagürü: \q1 “Rü naĩ ya taunecüarü ñúxgumaãcü tá wena nuã chaxũ, rü cuxmèx i Chara rü tá ixãxãcü i ngẽxguma”, \m ñanagürü. \v 10 Natürü tama Abráü̃maãxĩcatama nixĩ ga yemaãcü yadexaxü̃ ga Tupana. Yerü tórü o̱xi ga Ichaá namèx ga Rebecamaã rü ta nidexa ga Tupana. Rü ngĩma rü ngĩteaxü̃́ ixãxãcü rü nataxreẽ́xpü̱x ga ngĩne. \v 11-13 Natürü yexguma tauta nabuegu rü taxuü̃ma ga mexü̃ rü ẽ́xna chixexü̃ naxüegu ga yema ngĩnegü, rü Rebecamaã nidexa ga Tupana, rü ñanagürü: \q1 “Rü ngẽma nüxĩra buxü̃ i cune, rü ngẽma wixweama buxü̃ãrü duü̃xü̃ tá nixĩ”, \m ñanagürü ngĩxü̃. Rü yema dexa rü namaã nawüxigu i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ i ñaxü̃: \q1 “Marü chanayaxu ya Acobu, natürü nüxü̃ chaxo ya Echaú”, \m ñaxü̃. Rü yemaãcü ga Tupana rü ngĩmaã nanango̱xẽẽ na namẽ́xwa nangẽxmaxü̃ na tüxü̃ nayaxuxü̃ ya yíxema woetama nüxü̃́ ngúchaü̃xẽ na tümacèx nac̱axü̃ tama nagu naxĩnüãcüma i ṯacü rü mexü̃ rü ẽ́xna ṯacü rü chixexü̃ na taxüxü̃. \v 14 ¿Rü ñuxũ ñagüxü̃ i ñu̱xmax? ¿Pexcèx rü Tupana rü chixexü̃ naxüxü̃ ga yexguma tama Acobuxü̃ nangechaü̃xü̃rüü̃ nüxü̃ na nangechaü̃gu ga Echaú? Rü dücax, tama chixexü̃ naxü. \v 15 Yerü norü orewa rü Tupana rü Moĩchéxü̃ ñanagürü: \q1 “Rü ngẽxguma chi texémaã chamecümachaü̃gu, rü tümamaã tá chamecüma. Rü choxü̃́ tá tangechaü̃tümüü̃ ya yíxema choxü̃́ ngechaü̃tümüü̃chaü̃xẽ”, \m ñanagürü. \v 16 Rü ngẽmaãcü tama ngẽma tümatama tanaxwèxexü̃gagu rü ẽ́xna ngẽma taxüxü̃gagu nixĩ i Tupana tüxü̃ yaxuxü̃ ya texé. Natürü tüxü̃ nayaxu erü nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃. \v 17 Rü yexgumarüü̃ ta ga Tupana rü norü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü nüxü̃ ga Equituaneãrü ãẽ̱xgacü: \q1 “Rü ãẽ̱xgacüxü̃ cuxü̃ chingucuchixẽẽ na cuwa duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ chadauxẽẽxü̃cèx i ñuxãcü na chaporaxü̃. Rü ngẽmaãcü chanaxü na guxü̃ i duü̃xü̃gü i guxü̃ i naãnewa ngẽxmagüxü̃, nüxü̃ na cuáxü̃cèx i chauchiga”, \m ñanagürü. \v 18 Rü ngẽmaãcü ya Tupana rü nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃ ya yíxema nüxü̃́ ngechaü̃tümüü̃chaü̃xẽ. Rü ngẽxguma tüxü̃ nataiãchiarü maxü̃ã̱xẽẽchaü̃gu rü tüxü̃ nanataiãchiarü maxü̃ã̱xẽẽ ya yíxema tama nüxü̃ cuáxchaü̃xẽ. \v 19 Natürü bexmana tá ñacurügü choxü̃: \p “Rü ngẽxguma chi ngẽmaãcü yixĩgu ya Tupana, ¿rü tü̱xcüü̃ nüxü̃ nixu na tagagu yiĩxü̃ na chixexü̃ ixügüxü̃ rü tama naga ixĩnüẽxü̃? ¿Rü texé tapora na itayanaxoxẽẽxü̃cèx i Tupanaãrü ngúchaü̃?” ñacurügü tá. \v 20 Natürü Pa Duü̃xü̃x, ¿texé quixĩ i cuma rü ngẽmacèx ngẽmaãcü Tupanaxü̃ cuyaxũgaxü̃? ¿Cuxcèx rü ẽ́xna wüxi i tü̃xü̃ i waixü̃müwa üxü̃ rü namexü̃ i ngẽma norü üruü̃maã na ñaxü̃? \p “¿Rü tü̱xcüü̃ ngẽmaãcü choxü̃ cuxü na ngẽmaãcü chixĩxü̃cèx i ñu̱xmax?” ñaxü̃. \v 21 Rü ngẽma tü̃xü̃ãrü üruü̃ rü waixü̃müwa nanaxü i ṯacü i nüma naxüxchaü̃xü̃. Rü ngẽxguma nanaxwèxegu, rü ngẽma waixü̃müwa nanaxü i wüxi i tü̃xü̃ na norü meruü̃ yiĩxü̃cèx. Rü ngẽxguma nanaxwèxegu, rü ngẽmatama waixü̃müwa nanaxü i wüxi i tü̃xü̃ na norü guxchirechixü̃ yiĩxü̃cèx. \v 22 Rü ngẽxgumarüü̃tama nixĩ i naxüãxü̃ ya Tupana. Erü tüxü̃ nanawéxchaü̃ na ñuxãcü naporaxü̃ i nüma rü ñuxãcü napoxcueãxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ ügüxü̃, natürü poraãcü yaxna namaã naxĩnü i ngẽma duü̃xü̃gü, rü tama paxa nanapoxcue i ngẽma ímemaregüxü̃ na napoxcuexü̃. \v 23 Natürü ga Tupana rü inanawéxchaü̃ na ñuxãcü poraãcü tamaã namecümaxü̃ i yixema na yaxõgüxü̃. Rü ngẽmacèx nixĩ i nüxü̃́ ingechaü̃tümüü̃güxü̃, rü nuxcümamatama tüxü̃ nadexü̃ na naxü̃tawa ingẽxmagüxü̃cèx i daxũguxü̃ i naãnewa i ngextá ínamexẽchixü̃wa. \v 24 Rü ngẽmaãcü i yixema na Yudíugü ixĩgüxü̃, rü tatanüwa Tupana tüxü̃ nidexechi ya ñuxre na norü duü̃xü̃gü tixĩgüxü̃cèx. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃tanüwa rü nayadexechi i togü. \v 25 Rü ngẽmacèx rü Tupanaãrü ore ga Ochéa ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama chorü duü̃xü̃güchirẽ́x ixĩgüxü̃, rü: ‘Pema rü chorü duü̃xü̃gü pixĩgü i ñu̱xmax’, ñacharügü tá nüxü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugürüü̃ nüxü̃ changechaü̃chiréxü̃, rü: ‘Pexü̃ changechaü̃ i ñu̱xmax’, ñacharügü tá nüxü̃. \v 26 Rü noxri ga Tupana rü yema duü̃xü̃gü ga tama Yudíugü ixĩgüxü̃maã nüxü̃ nixu, rü ñanagürü nüxü̃: ‘Pema rü tama chorü duü̃xü̃gü pixĩgü’, ñanagürü nüxü̃. Natürü yematama nachica ga ngextá nüxü̃ íyemañaxü̃wa, rü wenaxãrü yema duü̃xü̃gü ga tama Yudíugü ixĩgüxü̃maã nidexa ga Tupana ya Maxẽxẽẽruü̃, rü ñanagürü nüxü̃: ‘Pema rü chauxacügü tá pixĩgü’, ñanagürü nüxü̃”. \m Rü yema nixĩ ga Tupanaãrü ore ga Ochéa ümatüxü̃. \v 27-28 Rü Yudíugüchiga rü ta nidexa i Tupanaãrü ore, yerü nuxcümaü̃cü ga norü orearü uruü̃ ga Ichaxía rü ñanagürü: \q1 “Rü woo namuxũchichirẽ́x i Yudíugü yima naxnücü ya taxtüpechinüwa yimacürüü̃, natürü noxre tátama nixĩ i aixcüma nayauxgüxü̃ i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü paxa tá ínangu ya tórü Cori na napoxcueãxü̃cèx i guxü̃ma i ngẽma tama noxrü ixĩgüxü̃”, \m ñanagürü ga Ichaxía. \v 29 Rü nümatama ga Ichaxía, rü ñanagürü ga ü̃pa: \q1 “Rü ngẽxguma chi nüma ya tórü Cori ya guxü̃ i naãneãrü yora rü tãũ chima íyaxügüxẽẽãgu i ñuxre i tatanüxü̃gü i Yudíugü, rü chi itayarüxoxochi, yexgumarüü̃ ga na iyanaxogüxü̃ ga guma ĩãnegü ga Chodoma rü Gomora namaã ga guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃”, \m ñanagürü ga Ichaxía. \s1 Yudíugü rü tama nayaxõgüchaü̃ i ore i mexü̃ i Cristuchiga \p \v 30 ¿Rü ñuxũ ñagüxü̃ i ñu̱xmax? Rü pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ ga tama Tupanacèx daugüxü̃ ga noxrix, rü ngẽmatama duü̃xü̃gü nixĩ i ñu̱xma Tupanapẽ́xewa imexü̃ yerü nayaxõgü. \v 31 Natürü yema Yudíugü ga nagu ĩxchaü̃xü̃ ga yema Moĩchéarü mugü na Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx, rü ínatüe. \v 32 ¿Rü ñuxãcü ínatüe? Dücèx, ínatüe yerü yema mugüguama naxĩ na Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx, rü tama Ngechuchuaxü̃́ nayaxõgüchaü̃. Rü yemaãcü ga Ngechuchu rü yema duü̃xü̃gücèx rü wüxi ga guxchaxü̃ nixĩ. \v 33 Rü ngẽmachiga nixĩ i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ i ñaxü̃: \q1 “Choma rü Yudíugütanüwa chanamu ya Cristu. Rü nüma rü ngẽma Yudíugücèx rü wüxi i guxchaxü̃ tá nixĩ erü ngẽxguma tama nüxü̃́ yaxõgüãgu rü tá inayarütauxe. Natürü ngẽma duü̃xü̃gü i nüxü̃́ yaxõgüxü̃, rü aixcüma tá namaxẽ”, \m ñanagürü. \c 10 \p \v 1 Pa Chaueneẽgüx, rü ngẽma poraãcü chanaxwèxexü̃ rü chorü yumüxẽwa Tupanana naxcèx chac̱axü̃, rü ngẽma nixĩ na guxü̃ma i chautanüxü̃gü i Yudíugü na yaxõgüxü̃ rü ngẽmaãcü aixcüma Tupanaãrü na yixĩgüxü̃cèx. \v 2 Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu, rü nümagü i Yudíugü rü aixcüma poraãcü Tupanagu narüxĩnüẽ rü nanaxügüchaü̃ i Tupanaãrü ngúchaü̃. Natürü ínatüe erü tama Cristuaxü̃́ nayaxõgüchaü̃ na ngẽmaãcü Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx. \v 3 Rü woo Tupana ñoma ga naãnewa nanamu ga Cristu na gumagagu Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx i duü̃xü̃gü, natürü nümagü i Yudíugü rü tama nüxü̃ nacuèxgüchaü̃ i ngẽma. Rü nügütama nimexẽẽgüchaü̃, rü ngẽmacèx nagu naxĩãma i ngẽma mugü ga Moĩché ümatüxü̃ rü tama Cristuaxü̃́ nayaxõgüchaü̃ na nagagu Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx. \v 4 Natürü nüma ga Cristu rü nayanguxẽẽ ga yema mugü rü yemaãcü inayanaxoxẽẽ na tama tamaã inacuáxü̃cèx i ngẽma mugü. Rü yemaãcü nanaxü ga Cristu na guxü̃ma i duü̃xü̃gü i nüxü̃́ yaxõgüxü̃ rü aixcüma Tupanapẽ́xewa yamexü̃cèx. \v 5 Rü Moĩché nanaxümatü nachiga na ñuxãcü Tupanapẽ́xewa tamexü̃ ya wüxie ega naga taxĩnügu i ngẽma mugü, rü ñanagürü: \q1 “Tupana pexü̃ namu na guxü̃gutáma meã peyanguxẽẽxü̃ i guxü̃ma i ngẽma mugü erü ngẽxguma naga pexĩnüẽgu i guxü̃ma i ngẽma mugü rü tá pemaxẽ. Natürü ngẽxguma tama naga pexĩnüẽgu i wüxitama i ngẽma mugü, rü tãũtáma pemaxẽ”, \m ñanagürü. \v 6 Natürü ñu̱xma rü Tupanapẽ́xewa time ega Cristuaxü̃́ yaxõgügu. Rü ngẽmacèx taxucèxma i cuãẽwa rü ñacurügü: \p “¿Texé tá daxũguxü̃ i naãnewa taxũ na Cristucèx tayac̱axü̃ na nuã naxũxü̃cèx rü tüxü̃ yanangü̃xẽẽxü̃cèx na imexü̃cèx i Tupanapẽ́xewa?” ñacurügü. \v 7 Rü taxucèxma cuãẽwa ñacurügü: \p “¿Rü texé tá yuexü̃tanüwa taxũ na ngẽxma Cristucèx tayadauxü̃cèx na nuã tanagaxü̃cèx?” ñacurügü. \v 8 Erü tama ngẽmaãcü nixĩ i Cristucèx idauxü̃, yerü yema ore ga Moĩché ümatüxü̃ rü ñanagürü: \q1 “Rü marü cuxü̃tawa nangẽxma i Tupanaãrü ore. Rü cuèxwa nangẽxma na nüxü̃ quixuxü̃cèx. Rü cuãẽwa nangẽxma na nagu curüxĩnüxü̃cèx”, \m ñanagürü. Rü ñu̱xma Pa Chaueneẽgüx, rü pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽmatama ore nixĩ i guxü̃wama duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxü̃. Rü ngẽma ore nixĩ i pexü̃ nüxü̃ cuèxẽẽxü̃ na ñuxãcü pexü̃́ nangẽxmaxü̃ i maxü̃ ega aixcüma peyaxõgügu. \v 9 Erü ngẽxguma cuèxmaã nüxü̃ quixuxgu na curü Cori yiĩxü̃ ya Ngechuchu, rü ngẽxguma cuãẽwa cuyaxõxgu na yuwa Tupana ínadaxẽẽxü̃, rü tá cuxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 10 Erü taãẽwa tayaxõgü na ngẽmaãcü Tupanapẽ́xewa imexü̃. Rü taèxmaã nüxü̃ tixu na Ngechuchu rü tórü Cori yiĩxü̃, rü ngẽmaãcü tanayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 11 Rü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü guxãma ya yíxema ya Ngechuchuaxü̃́ yaxṍxẽ, rü nüma ya Ngechuchu rü taxútáma tüxü̃ narümaãchiixẽẽ erü tá nayanguxẽẽ i guxü̃ma i ngema tümamaã inaxunetaxü̃”, \m ñanagürü. \v 12 Rü Tupanapẽ́xewa rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü rü nawüxigu. Rü woo Yudíugü yixĩgu rü ẽ́xna woo tama Yudíugü yixĩgu, natürü Tupanapẽ́xewa rü nawüxigu i guxü̃ma i duü̃xü̃gü. Erü nüma ya tórü Cori, rü guxããrü Cori nixĩ. Rü nüma rü aixcüma tüxü̃ namaxẽxẽẽ ya guxãma ya texé ya nüxna c̱axe na tüxü̃ namaxẽxẽẽxü̃cèx. \v 13 Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü guxãma ya texé ya tórü Corina c̱axe na tüxna naxããxü̃cèx i maxü̃, rü tá tanayaxu i tümaãrü maxü̃ i taguma gúxü̃”, \m ñanagürü. \v 14 ¿Natürü ñuxãcü tá tórü Corina naxcèx tacagü, ega tama nüxü̃́ tayaxõgügu? ¿Rü ñuxãcü tá nüxü̃́ tayaxõgü, ega taguma nüxü̃ taxĩnüẽgu i nachiga? ¿Rü ñuxãcü tá nüxü̃ taxĩnüẽ i norü ore, ega taguma texé tümamaã nüxü̃ ixuxgu? \v 15 ¿Rü ñuxãcü tá texé nüxü̃ tixu i Cristuchiga ega taxúema tüxü̃ nüxü̃ yarüxuxẽẽgu? Rü ngẽmacèx nixĩ i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ i ñaxü̃: \q1 “Rü wüxi i taãẽ nixĩ na ínangugüxü̃ i Tupanaãrü orearü uruü̃gü na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ yaxugüxü̃cèx i Tanatüarü ore i mexü̃ i Cristuchiga”, \m ñaxü̃. \v 16 Natürü tama guxü̃ma i duü̃xü̃gü naga naxĩnüẽ i ngẽma ore i mexü̃. Rü Ichaxía nüxü̃ ixuxü̃rüü̃ nixĩ. Yerü ga nüma rü ñanagürü: \q1 “Pa Corix, noxretama nixĩ i ngẽma duü̃xü̃gü i toxü̃́ yaxõgüxü̃ i ngẽma ore i nüxü̃ tixuxü̃”, \m ñanagürü. \v 17 Rü dücax, rü ngẽma na Cristuchigaxü̃ naxĩnüẽxü̃wa nixĩ i ne naxũxü̃ na yaxõgüãxü̃ i duü̃xü̃gü. Rü ngẽma nüxü̃ naxĩnüẽxü̃, rü ore i mexü̃ i Cristuchiga nixĩ. \v 18 Natürü i ñu̱xma rü pexna chaca, ¿ẽ́xna pexcèx rü ngẽma Yudíugü rü taguma nüxü̃ naxĩnüẽ i ngẽma ore i mexü̃ i Cristuchiga? Dücèx, ngẽmáãcü marü nüxü̃ naxĩnüẽ. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü ngẽma Tupanaãrü orearü uruü̃gü, rü guxü̃wama i ñoma i naãnewa rü nüxü̃ nixugüe i norü ore. Rü ngextá ínangẽxmagüxü̃wa i Yudíugü, rü nge̱ma rü ta nüxü̃ nixugügü”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 19 Natürü wena pexna chaca, ¿rü ngẽma Yudíugü rü tama ẽ́xna nüxü̃ nicuèxãchitanü na Cristugagu yiĩxü̃ na Tupana nadexü̃ i duü̃xü̃gü i ñu̱xmax? Rü ngẽmáãcü nüxü̃ nacuèxgü. Yerü Tupanaãrü ore ga Moĩché ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Dücèx, Pa Yudíugüx, choma rü tá chanamaxẽxẽẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃, rü ngẽmacèx i pema rü tá pixãũxãchigü. Rü ngẽxguma chanamaxẽxẽẽgu i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama choxü̃ cuèxgüchiréxü̃, rü pema i Yudíugü rü tá penuẽ erü nüxü̃ charüngü̃xẽẽ i ngẽma togü”, \m ñanagürü. \v 20 Rü yemawena ga Ichaxía, rü tama namuü̃ ga yema Yudíugümaã nüxü̃ na yaxuxü̃ ga yema Tupanaãrü ore ga ñaxü̃: \q1 “Rü ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ i tama chauxcèx daugüxü̃, rü choxü̃ tá inayangaugü. Rü choma rü tá chaugü chango̱xẽẽ naxcèx i ngẽma duü̃xü̃gü i tama chauxcèx ícagüchiréxü̃”, \m ñaxü̃. \v 21 Rü Tupana rü Ichaxíawa Yudíugüchiga nidexa rü ñanagürü: \q1 “Rü guxü̃ i ngunexü̃gu rü nüxna chaxuecha i ngẽma duü̃xü̃gü i tama chauga ĩnüẽchaü̃xü̃ rü chomaã nuẽxü̃. Natürü tama choxü̃́ inarüxĩnüẽchaü̃”, \m ñanagürü. \c 11 \s1 Nangẽxma i ñuxre i Yudíugü i Tupana dexü̃ na aixcüma noxrü yixĩgüxü̃cèx \p \v 1 Ñu̱xma pexna chaca rü, ¿pexcèx ẽ́xna ya Tupana rü marü nüxü̃ naxo i norü duü̃xü̃gü i Yudíugü? Tama nixĩ i nüxü̃ naxoxü̃. Erü choma i Pauru rü Yudíu chixĩ. Rü Abráü̃tanüxü̃ chixĩ, rü Abráü̃taa ya Beyamítanüxü̃ chixĩ. \v 2 Rü nuxcümamatama Tupana Yudíugümaã inaxuneta na norü duü̃xü̃gü yixĩgüxü̃cèx, rü ñu̱xma rü tama Yudíugüxü̃ naxo. ¿Tama ẽ́xna nüxü̃ pecuèx na ñuxũ ñaxü̃ ga Tupanaãrü orearü uruü̃ ga Ería? Rü Tupanaãrü orewa nüxü̃ tadaugü rü Ería rü Tupanapẽ́xewa poraãcü yema Yudíugüxü̃ nixugü. \v 3 Rü ñanagürü ga Ería: \q1 “Pa Corix, ngẽma Yudíugü rü marü nanadai i curü orearü uruü̃gü. Rü nagu napogüe i ngẽma nachicagü i ngextá duü̃xü̃gü cuxü̃ íicuèxüü̃güxü̃wa. Rü chaxicatama íchayaxüãchi. Rü choxü̃ rü ta nimèxgüchaü̃”, \m ñanagürü ga Ería. \v 4 Natürü Tupana nanangãxü̃, rü ñanagürü: \q1 “Dücèx, choma rü marü choxü̃́ nangẽxma i 7000 i yatügü i chaugüxü̃́ chidexechixü̃. Rü nümagü rü taguma nüxü̃ nicuèxüü̃gü i ngẽma tupananetachicünèxã i Baá”, \m ñanagürü. \v 5 Rü ngẽxgumarüü̃ ta nixĩ i ñu̱xmax. Rü woo muxü̃ma i Yudíugü tama nayaxõgü, natürü nangẽxma i ñuxre i Tupana namaã mecümaxü̃gagu dexü̃. \v 6 Rü ñu̱xma na Tupana tüxü̃ ngechaü̃xü̃gagu tüxü̃ nadexü̃, rü taxucürüwama texé nüxü̃ tixu na ṯacü rü mexü̃ na ixügüxü̃gagu na yixĩxü̃. Erü ngẽxguma chi ṯacü rü mexü̃ ixügüxü̃gagu yixgu na tüxü̃ nadexü̃, rü natücèxmamare chi nixĩ na nüxü̃́ ingechaü̃tümüxü̃güxü̃. \v 7 ¿Rü ñuxãcü yiĩxü̃ i ñu̱xmax? Rü ngẽma rümumaẽxü̃ i Yudíugü rü tama nüxü̃ inayangaugü i ngẽma maxü̃ i naxcèx nadaugüxü̃. Natürü ngẽma noxretama i Yudíugü i Tupana dexü̃, rü ngemagü nixĩ i nüxü̃ iyangaugüxü̃. Rü guxü̃ma ga yema togü ga Yudíugü rü Tupana ínanawogü yerü tama naga naxĩnüe. \v 8 Rü ngẽmachiga nixĩ i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ i ñaxü̃: \q1 “Tupanatama ngẽma duü̃xü̃güaxü̃́ nanaguxchaxẽẽ. Rü ngẽmacèx woo nüxü̃ nadaugügu i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃, rü tama nüxü̃ nacuèxgüéga. Rü woo nüxü̃ naxĩnüẽgu i ngẽma ore, rü tama nayaxõgü. Rü ñu̱xma rü ta ngẽmaãcü nixĩ”, \m ñanagürü. \v 9 Rü Dabí rü ta rü ñanagürü: \q1 “Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü norü petacèx naxügüxü̃ i õnagügagu rü norü muxü̃ma i ngẽmaxü̃gügagu rü chixexü̃gu tá nayi rü ngẽmacèx tá napoxcue. \v 10 Rü naãẽwa rü tãũtáma nüxü̃ nacuèxgü, rü guxchaxü̃gü tá nüxü̃́ nangẽxma. Rü ñoma wüxi i duü̃xü̃ i ṯacü i yaxü̃ ípaxixü̃rüü̃ tá nixĩgü namaã i norü guxchaxü̃gü”, \m ñanagürü. \s1 Tupana nanamaxẽxẽẽ i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃ \p \v 11 Rü pexna chaca, rü ñu̱xma na Cristuxü̃ naxoexü̃ i ngẽma Yudíugü, ¿rü pexcèx ẽ́xna rü ngẽmacèx ya Tupana rü tá nüxü̃ naxoxochixü̃? Tama nüxü̃ naxo. Natürü ñu̱xma na tama Cristuaxü̃́ yaxõgüãxü̃ i ngẽma Yudíugü, rü ngẽmacèx ya Tupana rü nüxü̃ narüngü̃xẽẽ rü nanamaxẽxẽẽ i ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Rü ngẽmaãcü nanaxü ya Tupana na yaxãũxãchiexü̃cèx i ngẽma Yudíugü, rü Cristuaxü̃́ na yaxõgüãxü̃cèx. \v 12 Rü yema na ínatüexü̃ ga yema Yudíugü, rü yemagagu muxü̃ma ga togü ga duü̃xü̃gü nanayauxgü ga Tupanaãrü ngü̃xẽẽ i taxü̃. Rü yema na noxretama ga Yudíugü nayaxõgüxü̃, rü yemagagu Tupana nanamaxẽxẽẽ ga yema tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Natürü ngẽxguma tá Tupanacèx nawoegu̱xgu i guxü̃ma i Yudíugü, rü Tupana rü tá yexeraãcü nüxü̃ narüngü̃xẽẽ i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. \v 13-14 Rü ñu̱xma Pa Duü̃xü̃gü i Tama Yudíugü Ixĩgüxü̃x, rü choxü̃́ nangẽxma i wüxi i ore i pemaã nüxü̃ chixuxchaü̃xü̃. Rü dücax, petanüwa nixĩ i choxü̃ namuxü̃ ya Tupana na pemaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore. Rü ñu̱xma rü aixcüma meã chayanguxẽẽ i ngẽma puracü, erü chanaxwèxe na pexü̃ nadaugüxü̃ i ngẽma chautanüxü̃ i Yudíugü na ñuxãcü Tupana pexü̃ na rüngü̃xẽẽxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nixãũxãchie i ñuxre i nümagü, rü tá Cristuaxü̃́ nayaxõgü, rü ngẽmaãcü tá nanayauxgü i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 15 Nüxü̃ tacuèx rü ngẽma Yudíugü rü tama Cristuaxü̃́ nayaxõgüchaü̃ i ñu̱xmax. Rü ngẽmacèx ya Tupana rü nanade i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Natürü ñu̱xma na ngẽmaãcü yiĩxü̃, ¿rü ñuxãcü tá nixĩ i ngẽxguma Cristuaxü̃́ yaxõgüãgu i ngẽma Yudíugü, rü wena Tupana nadexgu? Rü wüxi i mexẽchixü̃ tá nixĩ naxcèx i ngẽma Yudíugü. Erü ñoma wüxi i duü̃xü̃ i yuxü̃ rü wenaxãrü maxü̃xü̃rüü̃ tá nixĩgü. \v 16 Rü Tupana rü wena tá nanade i ngẽma Yudíugü i ngẽxguma yaxõgüãgu. Rü ngẽ-maãcü tá nixĩ, yerü nuxcümaü̃cü ga nanatü ga Abráü̃ rü Tupanaãrü duü̃xü̃ nixĩ. Rü ngẽmacèx i nataagü i Yudíugü rü Tupanaãrü duü̃xü̃gü ta nixĩgü. Rü ñoma wüxi i pãũ i Tupanana ixãxü̃rüü̃ tá nixĩ. Erü ngẽxguma ngẽma pãũwa íraxü̃ Tupanaãrü yixĩgu, rü ngẽmawa nüxü̃ tacuèx na guxü̃ma i ngẽma pãũ rü noxrü na yiĩxü̃. Rü ngẽma wüxi i nanetü i Tupanana ixãxü̃rüü̃ tá nixĩ. Rü ngẽxguma ngẽma nanetüchumèxã rü Tupanaãrü yixĩgu, rü ngẽmawa nüxü̃ tacuèx na guxü̃ma i ngẽma nanetü rü noxrü na yiĩxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nixĩ i ngẽma Yudíugümaã nangupetüxü̃, erü wüxi i ngunexü̃gu rü guxü̃ma i nümagü rü Tupanacèx tá nawoegu. \v 17 Tupana nüxü̃ naxo ga yema Yudíugü ga tama yaxõgüchaü̃xü̃. Rü ñoma wüxi i ori̱xchacüü i idaexü̃rüü̃ nixĩ ga yema Yudíugüxü̃ naxoxü̃. Natürü nachicüü Tupana pexü̃ nade woo tama Yudíugü na pixĩgüxü̃. Rü wüxi i naĩxnecücü̱̃ã̱x i ori̱xchacüü rü ori̱x i toxü̃wa yarüñaxcuchixü̃rüü̃ pixĩgü. Rü ñu̱xma i pema rü ta pexü̃́ nangẽxma i pechica i natanüwa i ngẽma duü̃xü̃gü i Tupanaãrü ixĩgüxü̃. Rü Tupana rü pexü̃ narüngü̃xẽẽ rü pexü̃ rü ta namaxẽxẽẽ. \v 18 Natürü pema i tama Yudíugü na pixĩgüxü̃, rü tama name i pegü picuèxüü̃ rü nüxü̃ pixu na ngẽma Yudíugüarü yexera pixĩgüxü̃. Rü ngẽxguma chi ngẽmaãcü pegü picuèxüü̃güchaü̃gu, rü name nixĩ i nüxna pecuèxãchie na tama petanüwa ne naxũxü̃ ga Cristu ya pexü̃ maxẽxẽẽcü, natürü Yudíugütanüwa nixĩ ga ne naxũxü̃. Rü ngẽma Yudíugügagu nixĩ i Tupana pexü̃ dexü̃ rü pexü̃ namaxẽxẽẽxü̃ i ñu̱xmax. \v 19 Natürü bexmana tá ñaperügügü: \p “Tupana rü marü nüxü̃ naxo ga yema Yudíugü rü yemacèx nachicüü tüxü̃ nade”, ñaperügügü tá. \v 20 Ngẽmáãcü aixcüma nixĩ ga Tupana nüxü̃ oxü̃ ga yema Yudíugü yerü tama nayaxõgü. Rü ngẽma na peyaxõgüxü̃cèxicatama nixĩ i nachicüü Tupana pexü̃ dexü̃ i ñu̱xmax. Rü ngẽmacèx tama name i pegü picuèxüü̃gü. ¡Natürü pexuãẽgü na tama yema Yudíugüxü̃ üpetüxü̃rüü̃ pexü̃ üpetüxü̃cèx! \v 21 Yerü yema Yudíugü ga noxri Tupanaãrü ixĩgüxü̃, rü Tupana nüxü̃ naxo yerü tama nayaxõgü. Rü yexguma yemaãcü Tupana nüxü̃ oxgu ga yema duü̃xü̃gü rü pexü̃ rü tá ta naxo ega tãũtáma peyaxõgüechagu. \v 22 Dücèx, na ñuxãcü namecümaxü̃ ya Tupana. Natürü tüxü̃ napoxcu ta ega tama aixcüma yaxõgügu. Rü nanapoxcue ga yema duü̃xü̃gü ga chixexü̃gu y̱ixü̃, natürü pemaã rü namecüma. Natürü penaxwèxe i guxü̃guma nüma nanaxwèxexü̃ãcüma pemaxẽ rü peyaxõgü na guxü̃guma pemaã namecümaẽchaxü̃cèx. Erü ngẽxguma tama nüma nanaxwèxexü̃ãcüma pemaxẽgu rü tama peyaxõgüechagu, rü tãũtáma pemaã namecüma. Rü pexü̃ rü tá ta naxo, rü tá pexü̃ ínawogü. \v 23 Natürü ngẽxguma yaxõgüãgu i ngẽma Yudíugü i ñu̱xma maxẽxü̃, rü woo Tupana na nüxü̃ oxü̃ ga noxrix, natürü wena táxarü nanade erü nüxü̃́ nangẽxma i pora na wenaxãrü nadeãxü̃cèx ega aixcüma yaxõgüãgu. \v 24 Rü pema na tama Yudíugü na pixĩgüxü̃, rü tama Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgü ga noxrix. Natürü Tupana pexü̃ nade na noxrü pixĩgüxü̃cèx. Rü ñu̱xma na yemaãcü Tupana pexü̃ dexü̃, rü ngẽxguma yaxõgüãgu i ngẽma Yudíugü, rü Tupana rü pexü̃ nadexü̃ãrü yexera tá nüxü̃́ natauxcha na nadeãxü̃ i ngẽma Yudíugü, yerü woetama norü duü̃xü̃güchirẽ́x nixĩgü ga noxrix. \s1 Wüxi i ngunexü̃ rü guxü̃ma i Yudíugü tá nanayauxgü i maxü̃ i taguma gúxü̃ \p \v 25 Pa Chaueneẽgü i Yaxõgüxü̃x, nangẽxma i wüxi i ore ga noxri tama duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃ ga Tupana. Natürü chanaxwèxe i nüxü̃ pecuèx i ngẽma ore na tama nagu perüxĩnüẽxü̃cèx na duü̃xü̃gü i nüxü̃ cuèxüchixü̃ pixĩgüxü̃, rü pexicatama Tupana pexü̃ dexü̃. Rü dücax, noxretama nixĩ i ngẽma Yudíugü i aixcüma yaxõgüxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nixĩ ñu̱xmatáta yaxõgüã i guxü̃ma i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i Tupana dexü̃. \v 26 Natürü ngẽmawena rü guxü̃táma i Yudíugü rü tá ta nayaxõgü, rü tá nanayauxgü i maxü̃ i taguma gúxü̃. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Yima Cristu ya ínanguxü̃xẽẽcü, rü Yudíugütanüwatama ne naxũ. Rü nüma rü tá Yudíugüxü̃ chixexü̃wa ínanguxü̃xẽẽ. \v 27 Rü aixcüma norü pecaduwa tá íchananguxü̃xẽẽ i ngẽma Yudíugü. Rü ngẽxguma tá nixĩ na aixcüma chayanguxẽẽxü̃ i ngẽma chorü uneta ga ü̃paxüchima Abráü̃maã nüxü̃ chixuxü̃”, \m ñanagürü ga Tupana. \v 28 Natürü i ñu̱xma ya Tupana rü Yudíugüxü̃ nadau na norü uwanügü yiĩxü̃ erü tama nayaxõgü i ngẽma ore i mexü̃. Natürü ngẽmaãcü naxüpetü na pexü̃́ natauxchaxü̃cèx na peyaxõgüxü̃ i pema i tama Yudíugü na pixĩgüxü̃. Natürü nüma ya Tupana rü ñu̱xma rü ta ngẽma Yudíugüxü̃ nangechaü̃ yerü nuxcümaü̃güxü̃ ga norü o̱xigümaã inaxuneta na nüxü̃ tá nangü̃xẽẽxü̃. \v 29 Rü ngẽxguma Tupana rü ṯacü i mexü̃maã inaxunetagu, rü aixcüma nayanguxẽẽ i ngẽma, rü taguma nüxü̃ inayarüngüma. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i ngẽxguma texécèx nacaxgu, rü taguma nüxü̃ inayarüngüma i ngẽma. \v 30 Rü pema na tama Yudíugü pixĩgüxü̃, rü ü̃pa rü tama Tupanaga pexĩnüẽ. Natürü ñu̱xma na tama naga naxĩnüẽxü̃ i Yudíugü, rü ngẽmacèx Tupanaãxü̃́ pengechaü̃tümüü̃gü erü peyaxõgü i pemax. \v 31 Rü ngẽma pexü̃ ngupetüxü̃rüü̃ nixĩ i ngẽma Yudíugüxü̃ nangupetüxü̃. Nümagü rü tama Tupanaga naxĩnüẽ i ñu̱xmax, natürü ngẽmaãcü nüxü̃ nangupetü na Tupanaãxü̃́ pengechaü̃tümüü̃güxü̃cèx, rü nümagü rü ta Tupanaãxü̃́ nangechaü̃tümüü̃güxü̃cèx i ñu̱xmax. \v 32 Yerü nüma ga Tupana rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gümaã nanaxuegu na chixexü̃wa nangẽxmagüxü̃ nagagu ga norü pecadugü. Natürü yemaãcü namaã nanaxuegu ga Tupana na nüxü̃́ nangechaü̃tümüü̃güxü̃cèx i guxü̃ma i duü̃xü̃gü. \v 33 Rü namexẽchi ya tórü Tupana, rü poraãcüxüchima tüxü̃ narüngü̃xẽẽ. Rü nüma rü nüxü̃ nacuèxüchi erü guxü̃xü̃ma nacuèx. Rü yixema rü taxucürüwama nüxü̃ tacuèx i tü̱xcüü̃ yiĩxü̃ i tüxü̃ nadexü̃, rü taxucürüwama nüxü̃ tacuèx i guxü̃ma i ngẽma naxüxü̃ i nümax. \v 34 ¿Erü texé i tatanüwa nüxü̃ tacuèx i guxü̃ma i ngẽma tórü Cori nagu rüxĩnüxü̃? ¿Rü texé nüxü̃ tacuèx na tórü Corixü̃ taxucu̱xẽxü̃? \v 35 ¿Rü texé tüxira ṯacü rü ãmare tórü Corina taxã, na yixcama nüxĩ ṯacümaã tüxü̃́ nataeguxẽẽãxü̃cèx? \v 36 Erü guxü̃ma i ṯacü ingẽxmaxü̃ rü Tupanaxü̃tawa ne naxĩ. Rü nüma nixĩ ga naxüãxü̃ ga guxü̃ma na noxrü yiĩxü̃cèx. Rü name nixĩ i guxü̃guma nüxü̃ ticuèxüü̃gü rü tanataxẽẽ. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \c 12 \s1 Pexü̃ chacèèxü̃ na pegütama Tupanana pexãgüxü̃ na wüxi i ãmare i maxü̃xü̃ na pixĩgüxü̃cèx \p \v 1 Rü dücax, Pa Chaueneẽgüx, ñuxãcü Tupana poraãcüxüchima tamaã namecüma. Rü ngẽmacèx pexü̃ chacèèxü̃ na pegütama Tupanana pexãgüxü̃ na wüxi i ãmare i maxü̃xü̃ na pixĩgüxü̃cèx. Rü ngẽma ãmare nixĩ i aixcüma napẽ́xewa üünexü̃ rü namaã nataãẽxü̃. Rü ngẽmaãcü nixĩ ya Tupana i nanaxwèxexü̃ na nüxü̃ picuèxüü̃güxü̃. \v 2 Rü tama name i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gücümagu pexĩ. Natürü name nixĩ i Tupanana pegü pexãgü na nüma pexü̃ naxüchicüüxü̃cèx rü ngexwacaxü̃xü̃ i peãẽ pexü̃́ ngẽxmaxü̃cèx rü ngẽmaãcü naxcèxicatama pemaxẽxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü tá nüxü̃ pecuèx i ṯacü nixĩ i Tupana pexü̃́ naxwèxexü̃ na penaxüxü̃, rü ṯacü nixĩ i aixcüma mexü̃ i napẽ́xewa, rü ṯacü nixĩ i namaã nataãẽxü̃. \v 3 Rü Tupana ya chomaã mecümacü, rü choxü̃ namu na pemaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i guxãma i pema na tama namexü̃ na texé i petanüwa tügü írütaxü̃ rü tügügu tarüxĩnüxü̃ na togüarü yexera tiĩxü̃. Natürü name nixĩ na wüxichigü meã tügü ngugüarü maxü̃ã́xü̃ rü tügügu rüxĩnüxü̃ na ñuxãcü Tupana tüxna naxãxü̃ i tümaãrü cuèx wüxigu namaã i tümaãrü õ. \v 4 Rü dücax, rü taxünewa nangẽxma i taeru rü tachacüügü rü taparagü rü muxü̃ma i to i taxüneãrü ngẽmaxü̃gü. Rü wüxichigü i ngẽma taxüneãrü ngẽmaxü̃gü rü nüxü̃́ nangẽxma i noxrütama puracü. \v 5 Rü ngẽxgumarüü̃ ta i yixema na yaxõgüxü̃, rü woo na imuxü̃ natürü wüxitama i duü̃xü̃gü tixĩgü, erü Cristuarü duü̃xü̃gü tixĩgü. Rü ngẽmacèx i guxãma i yixema rü yigümücügü tixĩgü, erü woetama wüxitama i duü̃xü̃gü tixĩgü. \v 6 Rü wüxichigü i yixema, rü Tupana tüxna nanaxã i tórü cuèx i nüma nanaxwèxexü̃ na tüxü̃́ nangẽxmaxü̃. Rü tanaxwèxe i meãma nagu taxĩ i ngẽma cuèx i Tupana tüxna ãxü̃. Rü ngẽxguma tüxna naxããgu i tórü cuèx na norü orearü uruü̃ ixĩgüxü̃cèx, rü name nixĩ i ngẽma õ i tüxü̃́ ngẽxmaxü̃maã tanaxü i ngẽma puracü. \v 7 Rü ngẽxguma tüxna naxããgu i tórü cuèx na togüxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃cèx, rü name nixĩ i meãma tanaxü i ngẽma. Rü ngẽxguma texéna naxããgu i tümaãrü cuèx na togüxü̃ tangúexẽẽxü̃cèx, rü name nixĩ i meãma tanaxü i ngẽma. \v 8 Rü yíxema nüxü̃ cuáxe na Tupanaãrü oremaã togüxü̃ tataãẽxẽẽxü̃, rü name nixĩ i meãma tanaxü i ngẽma. Rü yíxema nüxü̃ cuáxe na togümaã tangauxü̃ i tümaãrü ngẽmaxü̃, rü name nixĩ i tümaãrü ngúchaü̃maã tanaxü i ngẽma. Rü yíxema ãẽ̱xgacü ixĩxẽ rü name nixĩ i meãma tayanguxẽẽ i ngẽma puracü. Rü yíxema nüxü̃ cuáxe na togü tüxü̃́ ngechaü̃tümüü̃güxü̃, rü name nixĩ i taãẽãcüma tanaxü i ngẽma. \s1 Ñuxãcü nanaxwèxe na namaxẽxü̃ i duü̃xü̃gü i Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃ \p \v 9 Rü name nixĩ i aixcüma meãma pegü pengechaü̃gü i wüxichigü. ¡Rü nüxü̃ pexo i guxü̃ma i ṯacü i chixexü̃ ixĩxü̃! ¡Rü nagu pexĩ i ngẽma aixcüma mexü̃ ixĩxü̃! \v 10 Rü name nixĩ i wüxichigü pegü pengechaü̃gü, ñoma pegüeneẽxü̃chixü̃ pengechaü̃xü̃rüü̃. Rü name nixĩ i naxcèx pedaugü na ñuxãcü peeneẽgüxü̃ petaxẽẽxü̃ rü ñuxãcü pegü perüngü̃xẽẽxü̃. \v 11 Rü tama name i cuxo ega ṯacü rü puracü cuxü̃ namu̱xgu ya tórü Cori. Natürü name nixĩ i curü ngúchaü̃maã cunaxü i norü puracü. \v 12 Rü name nixĩ i petaãẽgü erü ípenanguxẽẽ na Tupanaxü̃tawa pengugüxü̃. Rü ngẽxguma ṯacü rü ngúxü̃ pexü̃ ngupetügu, rü name nixĩ i yaxna namaã pexĩnüẽ. ¡Rü tama name i nüxü̃ perüchaue na peyumüxẽgüxü̃! \v 13 Rü ngẽxguma nüxü̃ pedèu̱xgu na ṯacü nüxü̃́ taxuxü̃ i ngẽma togü i yaxõgüxü̃, rü name nixĩ i nüxü̃ perüngü̃xẽẽ. ¡Rü meã penayaxu i ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃tagu naxĩãnexü̃! \v 14 Rü ngẽxguma chi texé chixri pemaã üpetügu, rü name nixĩ i tümacèx peyumüxẽgü na meã tüxü̃ naxüpetüxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü name nixĩ i Tupanana tümacèx peca na tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx rü tama tüxü̃ napoxcuxü̃cèx. \v 15 ¡Rü wüxigu tümamaã petaãẽgü ya yíxema taãẽgüxe! ¡Rü wüxigu tümamaã pexauxe ya yíxema ngechaü̃güxe rü auxexe! \v 16 ¡Rü meã pegü pengechaü̃gü i wüxichigü! ¡Rü tama pegü picuèxüü̃gü! ¡Rü namaã pegü pewüxiguxẽẽ i ngema tama nügü icuèxüü̃güxü̃! ¡Rü tama pegügu perüxĩnüẽ na togüarü yexera nüxü̃ cuèxüchigüxü̃ na pixĩgüxü̃! \v 17 Rü ngẽxguma texé chixexü̃ pemaã ü̱xgux, ¡rü tãũtáma chixexü̃maã pexütanü! Natürü name nixĩ i naxcèx pedau na mexü̃ pexüxü̃ i guxü̃ i duü̃xü̃güpẽ́xewa. \v 18 ¡Rü naxcèx pedau na guxü̃ma i duü̃xü̃gümaã meã pemaxẽxü̃ rü namaã na iperüngüxmüxü̃cèx i guxü̃guma! \v 19 Pa Chaueneẽgü ya Pexü̃ Changechaü̃güxe, tama name i pegütama pexütanü ega texé ṯacü rü chixexü̃ pemaã ü̱xgu. Natürü name nixĩ i Tupanamẽ́xẽgu penaxü i ngẽma na nüma napoxcuãxü̃cèx. Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü cho̱xmẽ́xwa nangẽxma na duü̃xü̃güxü̃ chapoxcuxü̃ i norü chixexü̃cèx. Rü choma tá nüxü̃́ chanaxütanü i ngẽma duü̃xü̃ i chixexü̃ üxü̃”, \m ñanagürü ya tórü Cori. \v 20 Rü ngẽxguma ṯacü rü chixexü̃ cumaã naxü̱xgu i togü, rü tama name i chixexü̃maã cunataeguxẽẽ. Natürü name nixĩ i nagu quixũ i Tupanaãrü ore i ñaxü̃, \q1 “Rü ngẽxguma curü uwanü taiyèxgu, ¡rü nachibüxẽẽ! Rü ngẽxguma yaṯawaxgu, ¡rü naxaxexẽẽ! Erü ngẽxguma ngẽmaãcü cunaxü̱xgu, rü poraãcü tá cunaxãnexẽẽ”, \m ñaxü̃. \v 21 Rü ngẽxguma togü chixexü̃ cumaã ü̱xgux, rü name nixĩ i cuxuãẽ na tama chixexü̃gu cunguxü̃cèx. Rü name nixĩ na mexü̃ cuxüxü̃ namaã i ngẽma duü̃xü̃. Rü ngẽmaãcü tá icuyanaxoxẽẽ i ngẽma chixexü̃ i cumaã naxüxchaü̃xü̃. \c 13 \p \v 1 Rü name nixĩ i guxü̃ma i duü̃xü̃gü rü meã nórü ãẽ̱xgacüga naxĩnüẽ. Erü Tupana nixĩ ya nüxü̃ unetacü i guxü̃ma i ãẽ̱xgacügü. Erü nataxuma i ãẽ̱xgacü i tama Tupana ingucuchixẽẽxü̃. \v 2 Rü ngẽmacèx, texé ya tama tümaãrü ãẽ̱xgacüga ĩnüchaü̃xẽ, rü Tupanaga nixĩ i tama taxĩnüxü̃. Rü yíxema tama naga ĩnüẽchaü̃xẽ, rü tá tapoxcue. \v 3 Erü ngẽma ãẽ̱xgacügü rü tama ngẽma mexü̃ ügüxü̃ãrü poxcuruü̃ nixĩ, natürü ngẽma chixexü̃ ügüxü̃ãrü poxcuruü̃ nixĩ. Rü ngẽxguma cunaxwèxegu na tama nüxü̃ cumuü̃xü̃ i wüxi i ãẽ̱xgacü, rü name nixĩ i meã cumaxü̃. Rü nüma i ãẽ̱xgacü rü tá cumaã nataãẽ. \v 4 Erü nüma i ãẽ̱xgacü rü Tupanaãrü ngü̃xẽẽruü̃ nixĩ rü ngẽmacèx nanamu na cuxü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx. Natürü ngẽxguma chixri cumaü̃xgu, rü ngẽxguma tá waxi nixĩ i nüxü̃ cumuü̃xü̃. Erü nüma i ãẽ̱xgacü rü tama natücèxma nixĩ na nüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i pora na cuxü̃ napoxcuxü̃. Erü woetama Tupana nanamu na napoxcuãxü̃cèx i ngẽma duü̃xü̃ i chixri maxü̃xü̃. \v 5 Rü ngẽmacèx name nixĩ i naga cuxĩnü i curü ãẽ̱xgacügü. Rü tama ngẽma poxcuxü̃ na cumuü̃xü̃cèxicatama nixĩ i namexü̃ na naga cuxĩnüxü̃, natürü name nixĩ i naga cuxĩnü erü marü nüxü̃ cucuèx na namexü̃ i ngẽma. \v 6 Rü ngẽmacèx name nixĩ i meã nüxü̃́ penaxütanü i ngẽma dĩẽru i perü ãẽ̱xgacügücèx ixĩxü̃ i ngẽma nümagü nagu naxunetaxü̃ẽ̱xpü̱x na nüxü̃́ penaxütanüxü̃cèx. Erü ngẽma ãẽ̱xgacügü rü Tupanaãxü̃́ nixĩ i napuracüexü̃ i ngẽxguma naxüãgu i ngẽma puracü na pemaã inacuáxü̃. \v 7 Rü wüxichigü i ngẽma ãẽ̱xgacügü, rü name nixĩ i nüxna penaxã i ngẽma nüxna üxü̃. ¡Rü nüxü̃́ penaxütanü i ngẽma dĩẽru i perü ãẽ̱xgacügü nagu unetaxü̃ẽ̱xpü̱x na nüxü̃́ penaxütanüxü̃! ¡Rü penaxü̱x i ngẽma ĩãneãrü puracü i perü ãẽ̱xgacügü pexü̃ muxü̃ na penaxüxü̃cèx! ¡Rü nüxü̃ pengechaü̃gü rü naga pexĩnüẽ i ngẽma perü ãẽ̱xgacügü! Erü ngẽmaãcü nixĩ i namexü̃ na penaxüxü̃. \v 8 Rü tama name i texéaxü̃́ ṯacü pengetanü. Natürü nangẽxma i wüxitama i ngetanü i taguma tüxü̃́ ingutanüxü̃. Rü ngẽma nixĩ na yigü ingechaü̃güxü̃. Rü ngẽmacèx ya yíxema aixcüma tümamücüxü̃ ngechaü̃xẽ rü marü tayanguxẽẽ i guxü̃ma i ngẽma Tupana tüxü̃ muxü̃. \v 9 Rü ñanagürü i Tupanaãrü mugü: \q1 “¡Rü tãũtáma naĩ i ngemaã icupe! ¡Rü tãũtáma cumáẽta! ¡Rü tãũtáma cungĩ̱x! ¡Rü tãũtáma ṯoguã̱xãrü ngẽmaxü̃ cuxü̃́ nangúchaü̃!” \m ñanagürü. Natürü ngẽma mugü rü guxü̃ma i togü i Tupanaãrü mugümaã rü wüxigu nanu nagu i norü ore i ñaxü̃: \q1 “¡Rü nüxü̃ nangechaü̃ i cumücü na cugütama cungechaü̃xü̃rüü̃!” \m ñaxü̃. \v 10 Rü yíxema tümamücüxü̃ ngechaü̃xẽ, rü taxuü̃ma i chixexü̃ namaã taxü. Rü ngẽmacèx i ngẽxguma tamücüxü̃ ingechaü̃gu, rü aixcüma tayanguxẽẽ i Tupanaãrü mugü. \v 11 Rü name nixĩ i tanaxü i guxü̃ma i ngẽma, erü ñomaü̃cüü rü nangẽxma i muxü̃ma i guxchaxü̃gü. Rü name nixĩ i pegü ípemexẽẽ rü paxa penaxü i tórü Coriarü puracü. Erü ñu̱xma rü noxri yaxõgüguarü yexera ningaicamachigü i ngẽma ngunexü̃ i nagu tá taxcèx nataeguxü̃ ya tórü Cori. \v 12 Rü woo na naporaxü̃ i Chataná i ñoma i naãnewa i ñu̱xmax, natürü paxa tá nagu̱x i ngẽma, rü paxa tá ínangu ya Cristu na nügüxü̃tawa tüxü̃ nagagüxü̃cèx. Rü ngẽmacèx name nixĩ i nüxü̃ tarüxoe i guxü̃ma i chixexü̃ ixügüxü̃. Rü ñu̱xma na nüxü̃ icuáxü̃ i Tupanaãrü ore, ¡rü ngĩxã yigüna tadaugü na tama nagu iy̱ixü̃cèx i ṯacü rü chixexü̃gü! ¡Rü ngĩxã meã tamaxẽ na ngẽmaãcü nüxü̃ rüyexeragüxü̃cèx i guxü̃ma i chixexü̃! \v 13 ¡Rü ngĩxã mexü̃ taxügü rü meã tamaxẽ! Erü aixcüma Cristuarü duü̃xü̃gü tixĩgü, rü tanaxwèxe i nüma nanaxwèxexü̃ãcüma tamaxẽ. Rü tama name na ingãxẽxü̃ rü na naxügüxü̃ i petagü i chixexü̃ i duü̃xü̃gü nawa ãũgatanüxü̃. Rü tama name i tingẽãẽmare rü ẽ́xna to i chixexü̃ taxügü, rü bai na yigü ichoxü̃gagüxü̃, rü bai i togüchi ixaiexü̃ naxcèx i norü ngẽmaxü̃gü. \v 14 Natürü name nixĩ i nacümagu pexĩ ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu, rü nüxna naxcèx peca na pexü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx na meã naxcèx pemaxẽxü̃cèx. Rü tama name i naxcèx pedaugü na ñuxãcü pexeneãrü ngúchaü̃ na pexügüxü̃. \c 14 \s1 Tama name i nüxü̃ quixu i cueneẽ i yaxõxü̃ \p \v 1 Rü ngẽxguma petanügu naxãxchaü̃gu i wüxi i peeneẽ i tama perüü̃ meã Tupanaãrü orexü̃ cuáxü̃, rü name nixĩ i meã penayaxu. Natürü tama name i namaã pegü pechoxü̃ga naxcèx i nacümagü i nagu yaxũxü̃ i Tupanapẽ́xewa. \v 2 Rü dücax, nangẽxma i ñuxre i taeneẽgü i nagu rüxĩnüẽxü̃ na namexü̃ na guxü̃raü̃xü̃ i õna nangõ̱xgüxü̃. Natürü nangẽxma i togü i taeneẽgü i tama aixcüma meã Tupanaãrü orexü̃ cuèxgüxü̃ i tama namachi ngõ̱xgüchaü̃xü̃. Rü nümagü nüxü̃ nacuèxgügu rü Tupanapẽ́xewa nachu̱xu na ṯacü rü namachi nangõ̱xgüxü̃, rü ngẽmacèx nixĩ i nabü rü ori̱xgüxicatama nangõ̱xgüxü̃. \v 3 Rü ngẽxguma tangẽxmagu ya texé ya namachi ngṍxẽ, rü tama name i nüxü̃ taxoo̱x i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i tama namachi ngõ̱xgüxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta ya yíxema tama namachi ngṍxẽ, rü tama name na nüxü̃ tixuxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i namachi ngõ̱xgüxü̃, erü nümagü rü ta Tupanaãrü duü̃xü̃gü nixĩgü. \v 4 ¿Rü texé quixĩ i cuma rü ngẽmacèx nüxü̃ quixu i to i coriarü duü̃xü̃gü? Rü dücax, pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽma norü cori tá nixĩ i nangugüxü̃ rü ngoxi mexü̃ naxü̱x i ngẽma norü duü̃xü̃, rü ẽ́xna tama. Rü ngẽma duü̃xü̃ rü Tupanapẽ́xewa rü tá name, erü nüma ya tórü Cori ya Cristu rü nüxü̃́ nangẽxma i pora na nügücèx namexẽẽãxü̃ i ngẽma duü̃xü̃. \v 5 Rü dücax, nangẽxma i ñuxre i duü̃xü̃gü i nagu rüxĩnüẽxü̃ na ngü̃xchigaarü ngunexü̃ rü togü i ngunexü̃ãrü yexera namexü̃ na nagu Tupanaxü̃ yacuèxüü̃güxü̃. Rü nangẽxma i togü i duü̃xü̃gü i nagu rüxĩnüẽxü̃ na guxü̃ma i ngunexü̃gü rü nawüxiguxü̃ i Tupanapẽ́xewa. Natürü wüxichigü i yixema rü tanaxwèxe i meã taãẽwa nüxü̃ tacuèx na aixcüma Tupanapẽ́xewa namexü̃ i ngẽma taxüxü̃ rü tixõxü̃. \v 6 Rü yíxema duü̃xẽ ya ṯacü rü ngunexü̃ Tupanacèx íxüxüchixe, rü ngẽmaãcü tanaxü na ngẽma ngunexü̃gu tórü Corixü̃ ticuèxüü̃xü̃cèx. Rü yíxema namachi ngṍxẽ, rü ngẽmaãcü tanangõ̱x na tórü Corixü̃ ticuèxüü̃xü̃cèx, rü Tupanana moxẽ taxã naxcèx i ngẽma tangṍxü̃. Rü yíxema tama namachi ngṍxẽ, rü ngẽmaãcü tanaxü na tórü Corixü̃ ticuèxüü̃xü̃cèx, rü tüma rü ta Tupanana moxẽ taxã naxcèx i ngẽma nabü i tangṍxü̃. \v 7 Rü ñu̱xma na ñoma i naãnewa imaxẽxü̃, rü taxúema tügücèxtama tamaxü̃ rü ẽ́xna tügücèxtama tayu. \v 8 Erü ñu̱xma na imaxẽxü̃, rü tórü Coriarü ngúchaü̃ na ixügüxü̃cèx nixĩ i imaxẽxü̃. Rü ngẽxguma iyuegu, rü ngẽma rü ta tórü Corimẽ́xẽwa nangẽxma. Rü ngẽmaãcü nüxü̃ tadau rü woo imaxẽgu rü ẽ́xna woo iyuegu, rü tórü Coriarü duü̃xü̃gü tixĩgü, rü namẽ́xwa tangẽxmagü. \v 9 Rü yemacèx nixĩ ga nayuxü̃ ga Cristu rü wenaxãrü namaxü̃xü̃ na tümaãrü Cori yiĩxü̃cèx ga guxãma ga guxema yaxõgüxe ga marü yuexe rü guxãma ya yíxema yaxõgüxe ya ñu̱xma rü ta maxẽxẽ. \v 10 Rü ngẽmacèx Pa Chaueneẽx, ¿rü tü̱xcüü̃ i nüxü̃ quixuxü̃ i cueneẽ i yaxõxü̃? Rü cumax, Pa To i Chaueneẽx, ¿rü tü̱xcüü̃ i nüxü̃ cuxoxü̃ i cueneẽ? Erü guxãtáma i yixema rü Tupanapẽ́xewa tá tangugü na nüma tüxü̃ nangugüxü̃cèx rü ngoxi ime rü ẽ́xna tama. \v 11 Erü Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü ya tórü Cori: \q1 “Ngẽma aixcüma na chamaxü̃xü̃rüü̃ tá ta nixĩ i aixcüma guxü̃táma i duü̃xü̃gü chopẽ́xegu caxã́pü̱xügüxü̃, rü guxü̃táma choxü̃ icuèxüü̃güxü̃”, \m ñanagürü. \v 12 Rü ngẽmaãcü nüxü̃ tacuèx na wüxichigü i yixema rü aixcüma tá Tupanapẽ́xewa na ingugüxü̃ na namaã nüxü̃ ixuxü̃cèx na ñuxãcü imaxẽxü̃ rü ṯacü na ixüxü̃. \s1 Tama name i chixexü̃gu cunanguxẽẽ i cueneẽ i yaxõxü̃ \p \v 13 Rü ngẽmacèx nixĩ, Pa Chaueneẽgüx, i tama namexü̃ na tamücügüxü̃ ixuechaü̃. Natürü narümemaẽ nixĩ i nüxü̃ perüxoe i guxü̃ma i ṯacü i peeneẽgüxü̃ pecadugu yixẽẽxü̃ rü ẽ́xna norü õxü̃ chixexẽẽxü̃. \v 14 Choma nüxü̃ chacuèx rü nataxuma i õna i Tupanapẽ́xewa chixexü̃. Rü aixcümaxü̃chi nüxü̃ chacuèx i ngẽma erü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ chixĩ, rü nüma choxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ i ngẽma. Natürü ngẽxguma chi texé nagu rüxĩnügu na tama Tupanapẽ́xewa namexü̃ i ṯacü rü õna na tangṍxü̃, rü name nixĩ i noxtacüma tama na tanangṍxü̃ ega nagu tarüxĩnügu na tama namexü̃ i ngẽma. \v 15 Rü ngẽxguma ngẽma cungṍxü̃cèx tümaãẽwa cunangu̱xẽẽgu ya cueneẽ, rü cumaã nüxü̃ chixu rü tama aixcüma tüxü̃ cungechaü̃. Rü tama name i ngẽma cungṍxü̃gagu chixexü̃gu tüxü̃ cunguxẽẽ rü tüxü̃ icuyarütauxẽẽ ya yíxema cueneẽ ya Cristu tümacèx yuxe. \v 16 Rü ngẽmacèx, woo cuxcèx namexgu i ngẽma cuxüxü̃, natürü tama name na cunaxüamaxü̃ ega ngẽmacèx togü tá cuxü̃ ixuxgu na pecadu yiĩxü̃ i ngẽma cuxüxü̃. \v 17 Rü ngẽma Tupanapẽ́xewa na imexü̃cèx rü tama ṯacü rü õna na ingṍxü̃ rü ẽ́xna ṯacü rü axexü̃ na ixaxüxü̃gagu nixĩ. Natürü napẽ́xewa na imexü̃cèx rü tanaxwèxe i Naãẽ i Üünexü̃ãrü ngü̃xẽẽmaã meã tayanguxẽẽ i ngẽma Tupana naxwèxexü̃ rü yigümaã itarüngüxmüẽ rü aixcüma tataãẽgü napẽ́xewa ya Tupana. \v 18 Rü yíxema ngẽmaãcü Cristucèx maxü̃́xẽ, rü Tupana rü tümamaã nataãẽ, rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü rü ta tümamaã nataãẽgü. \v 19 Rü ngẽmacèx, ¡ngĩxã naxcèx tadaugü i guxü̃ma i nacüma i mexü̃ i yigümaã tüxü̃ rüngüxmüẽxẽẽxü̃! ¡Rü ngĩxã yigü tarüngü̃xẽẽ na yexeraãcü iyaexü̃cèx i tórü õwa rü Tupanaãrü orewa! \v 20 Rü tama name i ṯacü rü õna na cungṍxü̃gagu icuyanax-oxẽẽ i Tupanaãrü puracü i cueneẽãrü maxü̃wa. Rü aixcüma nixĩ i guxü̃ma i õnagü i namexü̃ i Tupanapẽ́xewa. Natürü wüxi i chixexü̃ nixĩ ega ngẽma õna i ingṍxü̃gagu chixexü̃gu nayixẽẽgu i taeneẽgü. \v 21 Rü ngẽmacèx tama name i cunangõ̱x i namachi, rü ẽ́xna cuyaxaxü ya binu, rü ẽ́xna cunaxü i ṯacü i to, ega ngẽmagagu chixexü̃gu cunanguxẽẽgu i cueneẽ i yaxõxü̃. \v 22 Rü ngẽxguma cuma nagu curüxĩnügu na namexü̃ na cunangṍxü̃ i ngẽxü̃rüüxü̃mare i õna, rü Tupanapẽ́xewa rü name nixĩ i cuxicatama nüxü̃ cucuèx i ngẽma. Rü tataãẽ ya yíxema tümaãẽwa nüxü̃ cuáxe na Tupanapẽ́xewa namexü̃ i ngẽma taxüxü̃. \v 23 Natürü ngẽxguma wüxie nagu rüxĩnügu na tama namexü̃ i Tupanapẽ́xewa na ṯacü rü õna na tangṍxü̃, rü pemaã nüxü̃ chixu rü chixexü̃ taxü ega tanangõ̱xomagu, erü tümaãẽwa nagu tarüxĩnü na tama aixcüma namexü̃ i ngẽma taxüxü̃. Rü guxü̃ma i ngẽma tümaãẽwa nagu tarüxĩnüxü̃ na nachixexü̃ rü aixcüma pecadu taxü ega tanaxüamagu. \c 15 \s1 Name nixĩ i cumücüxü̃ cutaãxẽxẽẽ \p \v 1 Rü yixema na iporaexü̃ i tórü õwa, rü name nixĩ i nüxü̃ tarüngü̃xẽẽ i ngẽma tamücügü i turaexü̃ i norü õwa. Rü tama name i yigüguxicatama tarüxĩnüẽ rü tóxrücèxicatama tadaugü. \v 2 Natürü wüxichigü i yixema rü name nixĩ i taeneẽãxü̃́ tanangúchaü̃xẽẽ na ngẽmaãcü nüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃cèx na yexeraãcü yaxõõxü̃cèx. \v 3 Yerü woo ga Cristu rü tama noxrütama ngúchaü̃ naxü. Natürü nayanguxẽẽ ga yema Tupanaãrü ore ga ñaxü̃: \q1 “Pa Chaunatüx, rü ngẽma duü̃xü̃gü i cumaã guxchigagüxü̃, rü chomaã nixĩ i naguxchigagüxü̃”, \m ñaxü̃. \v 4 Rü guxü̃ma ga yema nuxcüma ümatüxü̃ ga Tupanaãrü orewa, rü naxümatü na tüxü̃ nangu̱xẽẽxü̃cèx na taguma nüxü̃ rüxoexü̃ ega woo ṯacü rü guxchaxü̃ tüxü̃ üpetügu. Rü yema Tupanaãrü ore rü naxümatü na tüxü̃ nataãẽxẽẽxü̃cèx rü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃cèx na aixcüma Tupanaãrü ixĩgüxü̃. \v 5 Rü Tupana nixĩ ya tüxü̃ rüngü̃xẽẽcü na yaxna namaã ixĩnüẽxü̃cèx i guxü̃ma i guxchaxü̃gü. Rü nüma nixĩ i tüxü̃ nataãẽxẽẽxü̃. Rü chanaxw̱ae i nüma ya Tupana pexü̃ narüngü̃xẽẽ na aixcüma ngẽma Cristu pexü̃́ naxw̱aexü̃ãcüma pemaxẽxü̃. \v 6 Rü chanaxwèxe na ngẽmaãcü pemaxẽxü̃ na guxãma i pema rü wüxigu nüxü̃ picuèxüü̃güxü̃cèx ya Tupana ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. \s1 Duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃maã nüxü̃ nixu i ore i mexü̃ \p \v 7 Rü ngẽmacèx, yema Cristu pexü̃ na dexü̃rüü̃ rü name nixĩ i wüxichigü meã pegü peyaxu na ngẽmaãcü Tupanaxü̃ yacuèxüü̃güxü̃cèx i duü̃xü̃gü. \v 8 Rü pemaã nüxü̃ chixu rü Cristu núma naxũ na Yudíugüxü̃ yanangü̃xẽẽxü̃cèx, na yemaãcü yanguxẽẽãxü̃cèx ga yema uneta ga nuxcümaü̃güxü̃ ga tórü o̱xigümaã nüxü̃ yaxuxü̃ ga Tupana. Rü yemaãcü ga Cristu rü tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na aixcümacü na yiĩxü̃ ya Tupana rü aixcüma yanguxẽẽãxü̃ i ngẽma norü uneta. \v 9 Rü yexgumarüü̃ ta ga Cristu rü núma naxũ naxcèx i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃ na nümagü rü ta Tupanaxü̃ yacuèxüü̃güxü̃cèx naxcèx na poraãcü Tupanaãxü̃́ nangechaü̃tümüü̃güxü̃. Rü yemachiga nixĩ ga yema Tupanaãrü ore ga Dabí ümatüxü̃ ga ñaxü̃: \q1 “Rü ngẽmacèx guxü̃ i nachiü̃ãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃güpẽ́xewa tá cuxü̃ chicuèxüü̃. Rü tá chorü wiyaewa cuxü̃ chataxẽẽ”, \m ñaxü̃. \v 10 Rü toxnamana i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Pa Duü̃xü̃gü i Tama Yudíugü Ixĩgüxü̃, rü name nixĩ i pema rü wüxigu chorü duü̃xü̃gü i Yudíugümaã petaãẽgü”, \m ñanagürü. \v 11 Rü toxnamana, rü ñanagürü ta: \q1 “Pa Duü̃xü̃gü i Tama Yudíugü Ixĩgüxü̃x, rü name nixĩ i nüxü̃ picuèxüü̃gü ya tórü Cori. Rü Pa Guxü̃ma i Nachiü̃ãnecü̱̃ã̱x i Duü̃xü̃güx, rü name nixĩ i penataxẽẽ”, \m ñanagürü. \v 12 Rü Ichaxía rü ta nanaxümatü rü ñanagürü: \q1 “Rü Dabí nanatü ya Ichaíwa tá ne naxũ i wüxi i nataa i tá Cristu ixĩxü̃. Rü nüma tá nixĩ i norü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃ i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü tá aixcüma nüxü̃́ nayaxõgü rü tá ínananguxẽẽgü na yimagagu Tupana nüxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃”, \m ñanagürü. \v 13 Rü ñu̱xma i pema na nüxü̃́ peyaxõgüxü̃ rü chanaxwèxe i poraãcü pexü̃ nataãẽxẽẽ ya yima Tupana ya pexü̃ rüngü̃xẽẽcü na meã Cristuxü̃ ípenanguxẽẽgüxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü i Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü tá pexü̃ naporaexẽẽ na yexeraãcü Cristuxü̃ ípenanguxẽẽgüxü̃cèx. \v 14 Pa Chaueneẽgüx, meãma nüxü̃ chacuèx na guxü̃ i duü̃xü̃gümaã pemecümaxü̃, rü aixcüma Tupanaxü̃ na pecuáxü̃, rü aixcüma meãma pegü pixucu̱xẽgüxü̃. \v 15 Natürü ñaã poperawa rü meãma pexcèx chanaxümatü i ñuxre i Tupanaãrü ucu̱xẽgü, erü tama chanaxwèxe i nüxü̃ ipeyarüngümaẽ. Rü tama chamuü̃ na pexcèx chanaxümatüxü̃ i ngẽmachiga yerü Tupana nixĩ ga choxü̃ mucü na pemaã nüxü̃ chixuxü̃cèx. \v 16 Rü nüma nixĩ ga choxü̃ namuxü̃ na Ngechuchu ya Cristuarü puracü chaxüxü̃cèx i natanüwa i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. Rü ngẽma puracü ga nawa choxü̃ namuxü̃ nixĩ na ngẽma duü̃xü̃gümaã nüxü̃ chixuxü̃ i ore i mexü̃ na Tupanaxü̃tawa chanagagüxü̃cèx, na wüxi i ãmare i Tupana namaã taãẽxü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i Naãẽ i Üünexü̃ imexẽẽgüxü̃. \v 17 Rü ñu̱xma na Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ na chiĩxü̃, rü ngẽmacèx chataãẽ namaã i ngẽma puracü i Tupanaãxü̃́ chaxüxü̃. \v 18-19 Rü ñu̱xma rü yema Cristu chorü maxü̃wa üxü̃chigaxü̃xĩcatama nixĩ i chixuxü̃. Rü nüma nixĩ ga choxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ na Tupanaxü̃tawa chanagagüxü̃cèx ga yema duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃, na nümagü rü ta Tupanaga naxĩnüẽxü̃cèx. Rü yemaãcü chorü oremaã, rü chorü puracümaã, rü cuèxruü̃gü ga taxü̃ ga Tupana üxü̃maã, rü Naãẽ i Üünexü̃ãrü poramaã Tupanaxü̃tawa chanagagü ga yema duü̃xü̃gü. Rü yemaãcü Yerucharéü̃wa rü guxü̃wama ñu̱xmata Ilíricuarü naãnewa meãma chayanguxẽẽ na nüxü̃ chixuxü̃ ga yema ore i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃ i Cristuchiga. \v 20 Rü yemaãcü chapuracü na nüxü̃ chixuxü̃cèx ga Tupanaãrü ore i mexü̃ ga ngextá taguma ñuxgu Cristuchigaxü̃ ínaxĩnüẽxü̃wa ga duü̃xü̃gü. Yerü tama chanaxwèxe ga marü togü nüxü̃ íxuxü̃wa rü duü̃xü̃gü marü nüxü̃ ícuáxü̃wa nüxü̃ na chixuxü̃ ga yema ore. \v 21 Rü yemachiga nixĩ ga Tupanaãrü ore ga Ichaxía ümatüxü̃ ga ñaxü̃: \q1 “Rü yíxema taguma Cristuchigaxü̃ cuèxgüxe, rü taguma nachigaxü̃ ĩnüẽxẽ, rü tá nüxü̃ tacuèxgü i nachiga”, \m ñaxü̃. \s1 Pauru rü Dumawa naxũxchaü̃ \p \v 22 Rü yema toxnamana na chapuracüxü̃cèx nixĩ ga taxucürüwa petanüwa chaxũxü̃ woo muẽ̱xpü̱xcünachirẽ́x yéma chaxũxchaü̃. \v 23 Natürü ñu̱xma na marü chanagu̱xẽẽxü̃ i ngẽma puracü i toxnamana, rü nagu charüxĩnü na petanüwa chaxũxü̃. Yerü ñuxgumamatama nixĩ ga nagu charüxĩnüẽchaxü̃ na petanüwa chaxũxchaü̃xü̃. \v 24 Rü ngẽxguma Españawa chaxũxgu, rü nagu charüxĩnü na woe pexü̃tagu íchidauxü̃. Rü nagu charüxĩnü na ñuxre i ngunexü̃ ngẽxma petanügu charüxã́ũxü̃. Rü wüxi i chorü taãẽ tá nixĩ i ngẽma. Rü ngẽmawena rü chanaxwèxe i choxü̃ perüngü̃xẽẽ na Españawa chaxũxü̃cèx. \v 25 Natürü i ñu̱xma rü Yerucharéü̃wa tá chaxũ, na nge̱ma chanangexü̃cèx i ñuxre i dĩẽru naxcèx i taeneẽgü i nge̱ma ngẽxmagüxü̃. \v 26 Erü ngẽma taeneẽgü i yaxõgüxü̃ i Machedóniããnewa rü Acayaanewa ngẽxmagüxü̃, rü norü ngúchaü̃maã nagu narüxĩnüẽ na ngĩxü̃ nanutaquẽ́xegüxü̃ i ñuxre i dĩẽru na ngẽmaãcü nüxü̃ nangü̃xẽẽgüxü̃cèx i taeneẽgü i nüxü̃́ nataxuxü̃ i Yerucharéü̃wa ngẽxmagüxü̃. \v 27 Rü ngẽma taeneẽgü i Machedóniãcü̱̃ã̱x rü Acayacü̱̃ã̱x rü norü me nixĩ na ngẽmaãcü naxügüãxü̃. Rü ngẽma duü̃xü̃gü rü aixcüma nüxü̃́ nangẽxma i norü ngetanü i taeneẽgü i Yudíugütanüwa. Erü ngẽma taeneẽgü i Yudíugügagu nixĩ i ngẽma togü i duü̃xü̃gütanüwa nanguxü̃ i Tupanaãrü ore. Rü ñu̱xma rü name nixĩ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü rü norü ngẽmaxü̃maã taeneẽgü i Yudíugü i yaxõgüxü̃xü̃ narüngü̃xẽẽgü. \v 28 Rü ngẽxguma chanagu̱xẽẽgu i ngẽma puracü, rü ngẽxguma taeneẽgü i Yudíugüna marü ngĩxü̃ chaxãxgu i ngẽma dĩẽru, rü Españawa tá chaxũ. Rü ngẽxguma nge̱ma chaxũxgu, rü tá woe pexü̃tagu íchidau. \v 29 Rü nüxü̃ chacuèx rü ngẽxguma petanüwa changuxgu, rü wüxigu tá tataãẽgü, erü nüma ya Cristu tá tüxü̃ nataãẽxẽẽ i ngẽxguma ngẽmaãcü wüxiwa ingẽxmagügu. \v 30 Pa Chaueneẽgüx, tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu, rü ngẽma na Naãẽãrü ngü̃xẽẽmaã choxü̃ pengechaü̃xü̃gagu pexü̃ chacèèxü̃ na Tupanana chauxcèx pec̱axü̃ i perü yumüxẽwa. Rü ngẽmaãcü tá choxü̃ perüngü̃xẽẽ nawa i ñaã puracü i Tupana choxna ãxü̃. \v 31 ¡Rü Tupanana pec̱a na choxü̃ ínapoxü̃xü̃cèx nüxna i ngẽma Yudíugü i Yudéaanewa ngẽxmagüxü̃ i tama yaxõgüxü̃! ¡Rü nüxna pec̱a naxcèx i ngẽma taeneẽgü i yaxõgüxü̃ i Yerucharéü̃wa ngẽxmagüxü̃, na taãẽãcüma nayauxgüãxü̃cèx i ngẽma dĩẽru i nge̱ma naxcèx changexü̃! \v 32 Rü ngẽmaãcü ngẽxguma Tupana naxwèxegu, rü taãẽãcüma petanüwa tá changu, na wüxigu pemaã chataãẽxü̃cèx. \v 33 Rü chanaxwèxe na pemaã inaxã́ũxü̃ ya Tupana ya tüxü̃ taãẽxẽẽcü. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \c 16 \s1 Pauru rü nüxü̃ narümoxẽ ga yema duü̃xü̃gü ga yaxõgüxü̃ ga Dumawa yexmagüxü̃ \p \v 1 Rü ñu̱xma na petanüwa naxũxchaü̃xü̃ i taeyèx i Febe, rü pemaã ngĩxü̃ chixu rü wüxi i taeyèx i mecü iyixĩ. Erü ngĩma rü nüxü̃ irüngü̃xẽẽ i ngẽma yaxõgüxü̃ i Chẽcréaarü ĩãnewa ngẽxmagüxü̃. \v 2 Rü chanaxwèxe i meã ngĩxü̃ peyaxu, nae̱gagu ya tórü Cori ya Ngechuchu, erü ngẽma nixĩ i mexü̃ na penaxüxü̃ namaã i guxü̃ma i yaxõgüxü̃. Rü chanaxwèxe i guxü̃ma i ṯacü i ngĩxü̃́ taxuxü̃wa rü ngĩxü̃ perüngü̃xẽẽ, erü ngĩma rü poraãcü togüxü̃ irüngü̃xẽẽ, rü choxü̃ rü ta irüngü̃xẽẽ. \v 3 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü i Prisila rü Aquiru! Rü nümagü rü chomücügü nixĩgü i Ngechuchu ya Cristuarü puracüwa. \v 4 Rü nümagü rü ãũcümaxü̃wa nichocu na chauétüwa nachogüexü̃cèx, na tama chayuxü̃cèx ga chomax. Rü ngẽmacèx moxẽ nüxna chaxã. Rü tama chaxicatama moxẽ naxcèx nüxna chaxã, natürü moxẽ nüxna naxãgü ta i guxü̃ma i taeneẽgü i yaxõgüxü̃ i tama Yudíugü ixĩgüxü̃. \v 5 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ta i guxü̃ma i taeneẽgü i Aquirupatawa ngutaquẽ́xegüüxü̃! ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüxü̃ perümoxẽgü ya chomücü ya nüxü̃ changechaü̃cü ya Epenétu! Rü nüma nixĩ ga nüxĩra Cristuaxü̃́ yaxõõxü̃ ga Áchiaanewa. \v 6 ¡Rü ngĩxü̃ perümoxẽgü i María ga poraãcü petanüwa Tupanaãxü̃́ puracücü! \v 7 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü i chautanüxü̃gü i Aü̃drúnicu rü Yúniã ga wüxigu chomaã poxcuexü̃! Rü nümagü nixĩ i yatügü i aixcüma Tupana imugüxü̃ i guxü̃ma i yaxõgüxü̃ nüxü̃ ngechaü̃güxü̃. Rü nümagü rü nüxĩra chauxü̃pa Cristuaxü̃́ nayaxõgü. \v 8 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ya Aü̃priátu ya chomücü ya nüxü̃ changechaü̃cü ya chauxrüü̃ tórü Coriaxü̃́ yaxõcü! \v 9 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ya Urubánu ya tomücü ixĩcü i Cristuarü puracüwa! ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüxü̃ perümoxẽgü ya Estaqui ya nüxü̃ changechaü̃cü! \v 10 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ya Apere ya aixcüma tüxü̃ nüxü̃ dauxẽẽcü na ñuxãcü Cristuaxü̃́ yaxõõxü̃! ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüxü̃ perümoxẽgü i Aritúburutanüxü̃gü! \v 11 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü i chautanüxü̃ i Erudiṹ! ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüxü̃ perümoxẽgü i Narsíchutanüxü̃ i tórü Coriaxü̃́ yaxõgüxü̃! \v 12 ¡Rü ngĩxü̃ perümoxẽgü i Trifena rü Trifocha! Rü ngĩmagü rü tórü Coriaxü̃́ ipuracüe. ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta ngĩxü̃ perümoxẽgü i taeyèx i Péchida i ngĩxü̃ ingechaü̃gücü! Rü ngĩma rü marü poraãcü tórü Coriaxü̃́ ipuracü. \v 13 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ya Rufu ya aixcüma meã tórü Coriaxü̃́ yaxõcü! ¡Rü ngẽxgumarüü̃ ta ngĩxü̃ perümoxẽgü i naẽ ga chauerüü̃ chomaã ixĩcü! \v 14 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü i Achícritu, rü Peregúte, rü Erme, rü Patroba, rü Erma, rü guxü̃ma i togü i taeneẽgü i natanüwa ngẽxmagüxü̃! \v 15 ¡Rü nüxü̃ perümoxẽgü ta i Firórugu, rü Yúria, rü Neréu, rü naẽyèx, rü Oripa, rü guxü̃ma i togü i taeneẽgü i yaxõgüxü̃ i natanüwa ngẽxmagüxü̃! \v 16 Rü chanaxwèxe i pegü pengechaü̃güãcüma pegü perümoxẽgü i wüxichigü. Rü guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ i toxnamana ngẽxmagüxü̃, rü pexü̃ narümoxẽgü. \v 17 Pa Chaueneẽgüx, pexü̃ chacèèxü̃ na pegüna pedaugüxü̃cèx nüxna i ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃ itoyechaü̃xü̃ rü chixexü̃gu pexü̃ yixẽẽgüchaü̃xü̃. Erü ngẽma duü̃xü̃güarü ngu̱xẽẽtae rü tama namaã nawüxigu i ngẽma ngu̱xẽẽtae ga noxri peyauxgüxü̃ ga yexguma noxri peyaxõgügu. Rü name nixĩ i noxtacüma nüxna pixĩgachi i ngẽma duü̃xü̃gü rü tama natanügu pexãgü. \v 18 Erü ngẽma duü̃xü̃gü rü tama tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuarü ngúchaü̃ naxügü, natürü noxrütama ngúchaü̃ nixĩ i naxügüxü̃. Rü ore i tauxchaxü̃gümaã nayaxucu̱xẽgü i duü̃xü̃gü, rü ngẽmaãcü nanawomüxẽẽgü i ngẽma duü̃xü̃gü i tama meã nüxü̃ cuèxgüxü̃. \v 19 Rü guxü̃ma i duü̃xü̃gü nüxü̃ nacuèxgü na aixcüma meã Tupanaga pexĩnüẽxü̃ i pemax. Rü ngẽmacèx pemaã chataãẽ i chomax. Rü chanaxwèxe na meã nüxü̃ pecuáxü̃ i ṯacü nixĩ i mexü̃ i Tupanapẽ́xewa na penaxüxü̃cèx i ngẽma. Natürü ngẽma Tupanapẽ́xewa chixexü̃, rü ¡nüxna pixĩgachi na tama nagu pey̱ixü̃cèx! \v 20 Rü ngẽxguma ngẽmaãcü meã pemaxẽgu rü nüma ya Tanatü ya Tupana ya tüxü̃ taãẽxẽẽcü rü tá pexü̃ naporaexẽẽ na aixcüma nüxü̃ perüyexeraxü̃cèx i Chataná. Rü chanaxwèxe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pemaã inarüxã̱ũ̱x rü pexü̃ narüngü̃xẽẽ. \v 21 Rü pexü̃ narümoxẽ ya Timutéu ya chomücü ixĩcü i Tupanaãrü puracüwa. Rü ngẽxgumarüü̃ ta pexü̃ narümoxẽgü i chautanüxü̃gü i Dúchiu, rü Yachóü̃ rü Sochípatru. \v 22 Rü choma i Téchiu na chanaxümatüxü̃ i ñaã popera, rü choma rü ta pexü̃ charümoxẽ nae̱gagu ya tórü Cori. \v 23 Rü pexü̃ narümoxẽ ta ya Gayu ya napatawa changẽxmacü. Rü nüma rü inanaxã ya daa napata na nawa nangutaquẽ́xegüxü̃cèx i guxü̃ma i yaxõgüxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta pexü̃ narümoxẽgü i Eratu i daa ĩãneãrü dĩẽruarü dauruü̃ ixĩxü̃, rü taeneẽ i Cuartu. \v 24 Rü chanaxwèxe i tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexü̃ narüngü̃xẽẽ i guxãma i pemax. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \s1 Pauru rü Tupanaxü̃ yacuèxüü̃ãcüma nanagu̱xẽẽ i norü popera \p \v 25-26 ¡Rü ñu̱xmax, rü ngĩxã nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya Tanatü ya Tupana! Rü nüma nüxü̃́ nangẽxma i pora na pexü̃ naporaexẽẽxü̃cèx na meã peyaxõgüamaxü̃cèx i ngẽma norü ore i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃ tamaã nüxü̃ ixuxü̃rüü̃. Rü ngẽma nixĩ i ore i guxü̃wama nüxü̃ chixuxü̃ rü namaã changúexẽẽtaexü̃ i Ngechuchu ya Cristuchiga. Rü ngẽmatama ore i Cristuchiga rü taxchaxwa naxẽxü̃gu ga noxrix, natürü i ñu̱xma ya Tupana rü marü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ i ngẽma. Rü nuxcüma tauta naãne ü̱xgu rü Tupanaxĩcatama nüxü̃ nacuèx ga yema, natürü i ñu̱xma rü norü orearü uruü̃gü ümatüxü̃ ga orewa taxcèx nanango̱xẽẽ. Rü ngẽma ore rü namaã nawüxigu ga yema ore ga nuxcüma nüxü̃ yaxuxü̃ ga Tupana ya guxü̃guma maxẽchacü. Rü ñu̱xma ya Tupana rü guxü̃wama nanamugü i norü orearü uruü̃gü na guxü̃ i duü̃xü̃gümaã nüxü̃ na yaxugüexü̃cèx i ngẽma ore i Cristuchiga na nüxü̃́ yaxõgüãxü̃cèx rü naga na naxĩnüẽxü̃cèx. \v 27 Rü nüma ya Tupana rü nüxĩcatama nixĩ i Tupana yiĩxü̃, rü nüxĩcatama nixĩ i guxü̃xü̃ nacuáxü̃. ¡Rü ñu̱xmax, rü ngĩxã guxü̃guma nüxü̃ ticuèxüü̃gü, erü Nane ya Ngechuchu ya Cristu rü poraãcü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ! Rü ngẽmaãcü yiĩ. \qr Rü nuãma pexna, \qr Pauru