\id MRK Ticuna [tca] (Peru edition) - 2011 bd 
\ide Unicode (Charis SIL AmArea) 
\h MARCU 
\toc1 ORE I MEXÜ̃ GA MARCU ÜMATÜXÜ̃ 
\toc2 MARCU 
\toc3 Mr 
\mt1 ORE I MEXÜ̃ GA MARCU ÜMATÜXÜ̃ 
\c 1  
\s1 Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ nüxü̃ nixu ga Tupanaãrü ore ga dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa 
\r (Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Cu 1.9-28) 
\p  
\v 1 Ñaã nixĩ i norü ügü i ore i mexü̃ ya Ngechuchu ya Cristu ya Tupana Nanechiga.  
\v 2 Rü nuxcümaü̃cü ga Tupanaãrü orearü uruü̃ ga Ichaxía ümatüxü̃ ga Tupanaãrü ore, rü ñanagürü: 
\q1 “Cupẽ́xegu chayamu i chorü orearü ngeruü̃ na namexẽẽãxü̃cèx i cumaü̃.  
\v 3 Rü dauxchitawa i ngextá taxúema íxãpataxü̃wa rü tá nangẽxma i wüxi i duü̃xü̃ i nge̱ma tagaãcü ñaxü̃: ‘¡Pegü pemexẽẽ̱x naxcèx ya Cori. Rü naxcèx ipeyanawẽ́xãchixẽẽ̱x i perü maxü̃!’ ” 
\m ñaxü̃ tá.  
\v 4 Rü Cuáü̃ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa nango̱x rü yéma ínanabaiü̃xẽẽ ga duü̃xü̃gü. Rü namaã nüxü̃ nixu ga na namexü̃ na Tupanacèx nadaugüxü̃ rü ínabaiü̃xü̃ na Tupana nüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx ga norü pecadugü.  
\v 5 Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga Yudéaanecü̱̃ã̱x rü ĩãne ga Yerucharéü̃cü̱̃ã̱x rü yéma Cuáü̃xü̃tawa naxĩĩxü̃ ga na nüxü̃́ iyanaxĩnüẽxü̃cèx. Rü nümagü rü norü pecadugüxü̃ yéma nayarüxugüxü̃, rü Cuáü̃ rü natü ga Yudáü̃wa ínayabaiü̃xẽẽtanü.  
\v 6 Rü naxchiru ga Cuáü̃ rü cameyutèxanaxcèx nixĩ, rü norü goyexü̃ rü naxchèxmünaxcèx nixĩ. Rü beruremaã rü munümaã naxãwemü.  
\v 7 Rü Cuáü̃ rü yema nüxü̃ yaxuxü̃ ga orewa, rü ñanagürü: —Choweama tá ne naxũ ya choxü̃ rüyexeracü. Rü choma rü taxuwama chame rü bai na ichayarümaxãchixü̃ na íchayaw̱ẽxü̃cèx i norü chapatucunügü.  
\v 8 —Choma rü dexáwamare pexü̃ íchabaiü̃xẽẽ, natürü nüma rü tá Tupanaãẽ i Üünexü̃ pexna nanguxẽẽ —ñanagürü ga Cuáü̃. 
\s1 Ngechuchuarü baiechiga 
\r (Mt 3.13-17; Lc 3.21-22) 
\p  
\v 9 Rü yema ngunexü̃gügu, rü Ngechuchu rü ínaxũxũ nawa ga guma ĩãne ga Nacharétu ga Gariréaanewa yexmane. Rü Cuáü̃ rü natü ga Yudáü̃wa ínanabaiexẽẽ.  
\v 10 Rü yexguma dexáwa ínaxü̃ãchigu, rü Ngechuchu nüxü̃ nadau ga na yangenaxü̃ ga daxũwa. Rü yema Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü wüxi ga muxtucurüü̃ inanago, rü Ngechuchuna nangu.  
\v 11 Rü daxũwa inanaxũ ga wüxi ga naga ga ñaxü̃: —Cuma nixĩ i Chaune i cuxü̃ changechaü̃xü̃chixü̃ rü cumaã chataãẽxü̃chixü̃ —ñaxü̃. 
\s1 Ngechuchuxü̃ naxü ga Chataná 
\r (Mt. 4.1-11; Lc 4.1-13) 
\p  
\v 12 Rü yemawena rü Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü dauxchitawa ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa Ngechuchuxü̃ naga.  
\v 13 Rü yéma nayexma ga 40 ga ngunexü̃. Rü naẽü̃gü ga idüraexü̃ íyexmagüxü̃wa nayexma, rü ngoxo ga Chataná rü nüxü̃ naxü. Natürü Tupanaãrü orearü ngeruü̃gü ga daxũcü̱̃ã̱x rü Ngechuchuxü̃ narüngü̃xẽẽgü. 
\s1 Ngechuchu rü Gariréaanewa inanaxügü ga norü puracü 
\r (Mt 4.12-17; Lc 4.14-15) 
\p  
\v 14 Rü nawena ga poxcupataü̃gu na napoxcuxü̃ ga Cuáü̃, rü Gariréaanewa naxũ ga Ngechuchu na naxunagüãxü̃cèx ga Tupanaãrü ore i mexü̃.  
\v 15 Rü ñanagürü: —Marü nawa nangu i ngunexü̃ ga Tupana nagu unetaxü̃, rü pexcèx ningaica na perü ãẽ̱xgacü na yiĩxü̃. ¡Rü ñu̱xma rü name nixĩ i Tupanacèx pedaugü rü peyaxõgü i ngẽma norü ore i mexü̃! —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü ãgümücü ga püchaetanüxü̃cèx naca 
\r (Mt 4.18-22; Lc 5.1-11) 
\p  
\v 16 Rü yexguma naxtaxa ga Gariréaanacügu yaxũxgu ga Ngechuchu, rü yéma nüxü̃ nadau ga Chimáũ rü naẽneẽ ga Aü̃dré. Rü nümagü rü woetama püchaetanüxü̃ nixĩgü rü yéma naxtaawa napüchaegü.  
\v 17 Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Chowe perüxĩ rü tá pexü̃ charüngü̃xẽẽ na chauxü̃tawa penagagüxü̃cèx i duü̃xü̃gü! —ñanagürü.  
\v 18 Rü yexgumatama ga yema taxre, rü yéma nanawogü ga norü püchagü. Rü Ngechuchuwe narüxĩ.  
\v 19 Rü yéamaxü̃ra naxũ ga Ngechuchu, rü yéma nüxü̃ nadau ga Chaü̃tiágu rü naẽneẽ ga Cuáü̃. Rü Zebedéu nanegü nixĩgü ga nümagü. Rü wüxi ga nguewa nayexmagü, rü yéma ínanangáitagü ga norü püchagü.  
\v 20 Rü yexgumatama Ngechuchu naxcèx naca. Rü nümagü rü yéma nguewa tüxü̃ natèxgü ga nanatü ga Zebedéu namaã ga tümaãrü puracütanüxü̃gü, rü Ngechuchuwe narüxĩ. 
\s1 Wüxi ga yatü ga ngoxo nawa yexmaxü̃chiga 
\r (Lc 4.31-37) 
\p  
\v 21 Rü ĩãne ga Capernáũwa nangugü. Rü yexguma ngü̃xchigaarü ngunexü̃wa nanguxgu, rü Ngechuchu rü ngutaquẽ́xepataü̃wa naxũ rü yexma naxücu. Rü yéma inanaxügü ga na nangúexẽẽtaexü̃.  
\v 22 Rü duü̃xü̃gü rü nabèi̱xãchiãẽgü namaã ga norü ngu̱xẽẽtae, yerü aixcüma Tupanaãrü poramaã meã nanangúexẽẽ rü tama ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃rüü̃ nixĩ.  
\v 23-24 Rü guma ĩãneãrü ngutaquẽ́xepataü̃wa nayexma ga wüxi ga yatü ga ngoxo nawa yexmaxü̃. Rü aita yéma naxü, rü ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ totanüwa cuxũ, Pa Ngechuchu Pa Nacharétucü̱̃ã̱x? ¿Nuã cuxũ na toxü̃ cuyadèi̱xü̃cèx? Choma rü cuxü̃ chacuèx na Tupana Nane ya Üünecü quiĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 25 Rü Ngechuchu nüxü̃ naxoo̱x ga yema ngoxo, rü ñanagürü: —¡Iyarüngeèx rü ínaxũxũ nawa ya yima yatü! —ñanagürü.  
\v 26 Rü yexguma ga yema ngoxo rü guma yatüxü̃ niyuãchixẽẽ, rü tagaãcü aita naxüãcüma nawa ínaxũxũ.  
\v 27 Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü nabèi̱xãchiãẽgü, rü namücügüna nicachigü rü ñanagürügü: —¿Ṯacü nixĩ i ñaã? Maneca wüxi i ngexwacaxü̃xü̃ i ngu̱xẽẽtae nixĩ. Nüma rü aixcüma Tupanaãrü poramaã meã nangu̱xẽẽtae. Rü woo i ngoxogü rü naga naxĩnüẽ i ngẽxguma namuãxgu —ñanagürügü.  
\v 28 Rü yemaãcü nixĩ ga paxa guxü̃wama ga Gariréaanewa rü Ngechuchuchigaxü̃ nacuèxgüxü̃ ga duü̃xü̃gü. 
\s1 Ngechuchu rü Chimáũ ga Pedru nèxẽcèx nayataanexẽẽ 
\r (Mt 8.14-15; Lc 4.38-39) 
\p  
\v 29 Rü yexguma ngutaquẽ́xepataü̃wa ínaxũxũgu ga Ngechuchu, rü Chaü̃tiágu rü Cuáü̃maã Chimáũ rü Aü̃drépatawa naxũ.  
\v 30 Rü Chimáũ nèxẽ rü ngürücarewa iyexma, yerü iyaxaxüne. Rü Ngechuchumaã ngĩxü̃ nixugüe.  
\v 31 Rü ngĩxcèx nixũ, rü ngĩxmẽ́xgu nayayauxãchi, rü ngĩxü̃ ínarüdaxẽẽ. Rü yexgumatama igèu̱xãchi ga na yaxaxünexü̃. Rü íirüda, rü inaxügü ga naxcèx na namexẽẽãxü̃ ga õna. 
\s1 Ngechuchu rü muxü̃ma ga iḏaaweexü̃cèx nayataanexẽẽ 
\r (Mt 8.16-17; Lc 4.40-41) 
\p  
\v 32 Rü yexguma marü yanaxücuxgu ga üèxcü ga na nachütachaü̃xü̃, rü Ngechuchuxü̃tawa nanagagü ga guxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga iḏaaweexü̃ rü guxü̃ma ga ingoxoã̱xgüxü̃.  
\v 33 Rü guxü̃ma ga yema ĩãnecü̱̃ã̱x rü yexma guma ĩpataarü ĩã̱xwa naxcèx nangutaquẽ́xegü.  
\v 34 Rü nüma nanameẽxẽẽ ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga nagúxü̃raü̃xü̃ ga ḏaawemaã iḏaaweexü̃. Rü ínanawoxü̃ ga muxü̃ma ga ngoxogü, natürü nüxna nanachu̱xu ga na yadexagüxü̃, yerü nümagü ga ngoxogü rü nüxü̃ nacuèxgü na texé yiĩxü̃. 
\s1 Ngechuchu rü nanaxunagü ga ore ga mexü̃ ga ngutaquẽ́xepataü̃wachigü 
\r (Lc 4.42-44) 
\p  
\v 35 Rü ngunetüü̃ ga tauta yangóonegu, rü inaxũãchi ga Ngechuchu. Rü ĩãneãrü yéaxüra ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa naxũ na yéamaxü̃ra yayumüxẽxü̃cèx.  
\v 36 Rü Chimáũ rü namücügümaã Ngechuchucèx nayadaugü.  
\v 37 Rü yexguma nüxü̃ iyangaugügu, rü ñanagürügü nüxü̃: —Guxü̃ma i duü̃xü̃gü rü cuxcèx nadaugü —ñanagürügü.  
\v 38 Natürü ga nüma rü nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —¡Ngĩxã rü toxnamana taxĩ náĩgü ya ĩãnexãcügü ya ngaicamagünewa na nge̱ma rü ta chanaxunagüxü̃cèx i ore i mexü̃! Erü woetama ngẽmacèx nixĩ i Capernáũãrü ĩãnewa íchaxũxũxü̃.  
\v 39 Rü yemaãcü ga Ngechuchu rü guxü̃ma ga Gariréaanegu nixũãgüchigü. Rü wüxichigü ga ĩãneãrü ngutaquẽ́xepataü̃wa rü nüxü̃ nixuchigü ga ore ga mexü̃, rü ínayawoxü̃ẽtanü ga ngoxogü. 
\s1 Ngechuchu rü wüxi ga rüchaxünexü̃cèx nayataanexẽẽ 
\r (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16) 
\p  
\v 40 Rü Ngechuchucèx nixũ ga wüxi ga yatü ga chaxünemaã iḏaawecü. Rü napẽ́xegu nayacaxã́pü̱xüãcüma ñanagürü nüxü̃: —Pa Corix, ngẽxguma cunaxwèxegu na choxü̃ curümexẽẽxü̃, rü cuxü̃́ natauxcha na chauxcèx cuyataanexẽẽxü̃ —ñanagürü.  
\v 41 Rü Ngechuchuaxü̃́ nangechaü̃tümüü̃ ga guma yatü. Rü nüxü̃ ningõgü rü ñanagürü nüxü̃: —Ngü̃, chanaxwèxe. ¡Marü curüme! —ñanagürü.  
\v 42 Rü yexgumatama nüxü̃́ inayarüxo ga na nachaxünexü̃ ga guma yatü. Rü meãma naxcèx nitaane.  
\v 43-44 Rü Ngechuchu rü yexgumatama ínayamu. Rü meãma nanaxucu̱xẽ rü ñanagürü nüxü̃: —¡Dücèx, tãxũtáma texémaã nüxü̃ quixu! ¡Natürü nge̱ma paixü̃tawa naxũ, rü cugü nüxü̃ yadauxẽẽ! ¡Rü curü mexẽẽcèx nüxna yaxuaxü̃ i curü ãmare ga yema Moĩché tüxü̃ muxü̃ na nüxü̃ nacuáxü̃cèx i duü̃xü̃gü na curümexü̃ nawa i curü daawe! —ñanagürü.  
\v 45 Natürü nüma ga guma yatü rü ínixũ rü inanaxügü ga na guxãmaãma nüxü̃ yaxuxü̃ ga yema nüxü̃ ngupetüxü̃. Rü yemacèx ga Ngechuchu rü marü taxucürüwa ngóxü̃wama duü̃xü̃güpẽ́xewa ĩãnegügu naxücu. Natürü dauxchitagu ga ngextá duü̃xü̃gü ítaxuxü̃gu narüxã̱ũ̱x. Rü yéma naxcèx naxĩĩxü̃ ga duü̃xü̃gü ga guxü̃ãnewa ne ĩxü̃. 
\c 2  
\s1 Ngechuchu rü wüxi ga yatü ga naw̱ãĩxãchicücèx nayataanexẽẽ 
\r (Mt 9.1-8; Lc 5.17-26) 
\p  
\v 1-2 Rü yixcama ga ñuxre ga ngunexü̃wena rü wenaxãrü Capernáũãrü ĩãnegu naxücu ga Ngechuchu. Rü yexguma duü̃xü̃gü nüxü̃ cuáchigagügu na ĩpatawa nayexmaxü̃, rü yéma nangutaquẽ́xegü ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü. Rü düxwa ga ĩã̱xtüwa rü nanapá. Rü nüma ga Ngechuchu rü namaã nüxü̃ nixu ga ore i mexü̃.  
\v 3 Rü yéma nangugü ga ãgümücü ga yatügü ga yéma nangetaü̃güxü̃ ga wüxi ga yatü ga naw̱ãĩxãchicü.  
\v 4 Natürü yema na namuxũchixü̃ ga duü̃xü̃gü, rü taxucürüwama Ngechuchuxü̃tawa nangugü. Rü yemacèx ínanapogüétü ga Ngechuchu íyexmaxü̃wa ga guma ĩpata. Rü yéma norü caruü̃gu ínanac̱ẖüxüetaü̃gü ga guma naw̱ãĩxãchicü.  
\v 5 Rü yexguma Ngechuchu nüxü̃ dèu̱xgu ga ñuxãcü aixcüma na yaxõgüãxü̃ ga yema duü̃xü̃gü, rü ñanagürü nüxü̃ ga guma naw̱ãĩxãchicü: —Pa Chaunex, curü pecadugü rü marü cuxü̃́ nüxü̃ changechaü̃ —ñanagürü.  
\v 6-7 Natürü ñuxre ga ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü yéma narütogü. Rü naãẽwa ñaxü̃gu narüxĩnüẽ: —¿Ñuxãcü tama namuü̃ na ngẽmaãcü yadexaxü̃? ¿Rü ṯacü Tupanamaã yaxugüxü̃? Erü Tupanaxĩcatama nixĩ ya duü̃xü̃güarü pecaduxü̃ ngechaü̃cü —ñaxü̃gu narüxĩnüẽ.  
\v 8 Natürü yexgumatama ga Ngechuchu rü nüxü̃ nicuèxãchi ga yema nagu naxĩnüẽxü̃, rü yemacèx nüxna naca rü ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ ngẽmagu perüxĩnüẽ i pemax?  
\v 9 —¿Ṯacü nixĩ i rütauchamaẽxü̃ na namaã nüxü̃ ixuxü̃ ya daa naw̱ãĩxãchicü: 
\p “Curü pecadugü rü marü cuxü̃́ nüxü̃ changechaü̃”, rü ẽ́xna: 
\p “¡Inachi, rü nayaxu i curü caruü̃, rü íixũ!” ñaxü̃?  
\v 10-11 —Natürü ñu̱xma rü tá pexü̃ nüxü̃ chadauxẽẽ na Chaunatü núma choxü̃ muxü̃ na duü̃xü̃güaxü̃́ nüxü̃ changechaü̃xü̃cèx i norü pecadugü —ñanagürü. Rü yexguma yema ñaxguwena rü guma naw̱ãĩxãchicüxü̃ ñanagürü: —Cumaã nüxü̃ chixu rü ¡inachi, rü nayaxu i curü caruü̃, rü cupatawa naxũ! —ñanagürü.  
\v 12 Rü yexgumatama inachi ga guma iḏaawecü. Rü nanayaxu ga norü caruü̃, rü ínaxũxũ napẽ́xewa ga guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃. Rü yemacèx ga yema duü̃xü̃gü rü nabèi̱xãchiãẽgü, rü Tupanaxü̃ nicuèxüü̃gü, rü ñanagürügü: —Taguma nüxü̃ tadau i ṯacü i ñaãrüü̃ ixĩxü̃ —ñanagürügü. 
\s1 Lebícèx naca ga Ngechuchu 
\r (Mt 9.9-13; Lc 5.27-32) 
\p  
\v 13 Rü yemawena rü wenaxãrü naxtaacutüwa naxũ ga Ngechuchu. Rü yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naxcèx naxĩ. Rü nüma rü nanangúexẽẽ.  
\v 14 Rü yexguma yéma naxüpetügu ga Ngechuchu, rü yéma nüxü̃ nadau ga Lebí ga Arupéu nane. Rü nüma ga Lebí rü yéma narüto nawa ga yema nachica ga duü̃xü̃güna dĩẽru ngĩxü̃ ínayaxuxü̃wa naxcèx ga Dumacü̱̃ã̱xãrü ãẽ̱xgacü yerü woetama yema nixĩ ga norü puracü. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Chowe rüxũ! —ñanagürü. Rü inachi ga Lebí, rü nawe narüxũ.  
\v 15 Rü yéma Lebípatawa nachibü ga Ngechuchu. Rü yéma nachibüe ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga Lebírüü̃ Dumaãrü ãẽ̱xgacücèx dĩẽru ngĩxü̃ yauxgüxü̃. Rü nayexmagü ta ga togü ga duü̃xü̃gü ga taxúema nacümamaã taãẽgüxü̃ ga yéma mechawa rütogüxü̃ namaã ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gü. Yerü namu ga yema nawe rüxĩxü̃.  
\v 16 Rü yéma nayexmagü ta ga ñuxre ga Parichéugü rü ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Rü yexguma nüxü̃ nadaugügu ga yema togümaã na nachibüxü̃ ga Ngechuchu, rü norü ngúexü̃güna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Ñuxãcü i perü ngúexẽẽruü̃ rü namaã nachibü i ãẽ̱xgacüarü duü̃xü̃gü i dĩẽruarü yauxwa puracüexü̃ rü duü̃xü̃gü i pecaduã̱xgüxü̃? —ñanagürügü.  
\v 17 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnügu ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Ngẽma poraexü̃ rü tama nanaxwèxe ya duturu, natürü ngẽma iḏaaweexü̃ waxi nixĩ i naxwèxexü̃ ya duturu. Choma rü tama mexü̃güna na chaxuxü̃cèx nixĩ ga núma chaxũxü̃, natürü núma chaxũ na nüxna chaxuxü̃cèx i pecaduã̱xgüxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchuna aurechigacèx nacagüe 
\r (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39) 
\p  
\v 18 Rü wüxi ga ngunexü̃gu rü tama nachibüe yerü Tupanacèx naxauree ga Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ãrü ngúexü̃gü rü Parichéugüarü ngúexü̃gü. Rü yemaxü̃ nadaugügu ga ñuxre ga duü̃xü̃gü, rü Ngechuchuxü̃tawa naxĩ rü nüxna nayacagüe, rü ñanagürügü: —Ngẽma Cuáü̃ãrü ngúexü̃gü rü Parichéugüarü ngúexü̃gü rü naxauree. ¿Rü tü̱xcüü̃ i curü ngúexü̃gü i tama naxaureexü̃? —ñanagürügü.  
\v 19 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ẽ́xna wüxi i ngĩgüarü petawa rü pexcèx namexü̃ na naxaureexü̃ i ngẽma nüxna naxugüxü̃ ega natanüwa nangẽxmagu i ngẽma yatü i ngexwacèx ãmaxü̃? Pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽxguma natanüwa nangẽxmayane i ngẽma yatü i ngexwacèx ãmaxü̃ rü taxucürüwama naxauree i ngẽma nüxna naxugüxü̃.  
\v 20 —Natürü wüxi i ngunexü̃ rü ngẽma yatü i ngexwacèx ãmaxü̃ rü tá namücügüna nixũgachi. Rü ngẽma ngunexü̃gu tá nixĩ i naxaureexü̃. [Rü chorü ngúexü̃gü rü taxucürüwama naxauree i ñu̱xma erü natanüwa changẽxma. Natürü ínangu tá i ngẽma ngunexü̃ na nüxna chixũgachixü̃, rü ngẽxguma tá nixĩ i naxaureexü̃.]  
\v 21 —Rü taxúema wüxi i naxchirutüchi i ngexwacaxü̃xü̃maã tanapaita i wüxi i naxchiru i ngauxü̃. Erü ngẽxguma nañaãchimügu i ngẽma natüchi i ngexwacaxü̃xü̃, rü tá nanagáuxẽẽ i ngẽma ngauxü̃ i naxchiru. Rü noxriarü yexera tá narügáu.  
\v 22 —Rü ngẽxgumarüü̃ ta taxúema ngexwacaxü̃cü ya binu rü wüxi i marü ngauxü̃ i naxchiü̃ i naxchèxmünaxcèxgu tayabacuchi. Erü ngẽxguma ngẽmaãcü naxü̱xgu rü yima binu ya ngexwacaxü̃cü rü narüngu, rü tá nayawã̱ĩ̱xẽẽ i ngẽma naxchiü̃ i ngauxü̃ i naxchèxmünaxcèx. Rü ngẽxma tá inayarüxo ya binu rü naxchiü̃ rü ta. Rü ngẽmacèx tanaxwèxe ya ngexwacaxü̃cü ya binu rü ngexwacaxü̃xü̃ i naxchiü̃gu tayabacuchi. [Rü chorü ngu̱xẽẽtae i ngexwacaxü̃xü̃ rü ngẽxgumarüü̃ ta nixĩ na taxucürüwama namaã nawüxiguxü̃ i ngẽma nuxcümaü̃xü̃ i pecümagü —ñanagürü ga Ngechuchu.] 
\s1 Ngechuchuarü ngúexü̃gü rü trigu nibuxetanü ga ngü̃xchigaarü ngunexü̃gu 
\r (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5) 
\p  
\v 23 Wüxi ga ngü̃xchigaarü ngunexü̃gu ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gümaã trigunecüwa nachopetü. Rü nümagü ga norü ngúexü̃gü rü inaxĩãcüma inanaxügüe ga trigu na yabuxetanüxü̃.  
\v 24 Rü yema Parichéugü rü Ngechuchuna nacagü rü ñanagürügü: —Dücèx ¿rü tü̱xcüü̃ i curü ngúexü̃gü rü nanaxügü i ngẽma tama mexü̃ i ngü̃xchigaarü ngunexü̃gu na naxüxü? —ñanagürügü.  
\v 25 Natürü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¿Taguma ẽ́xna poperawa nüxü̃ pedau ga ṯacü na naxüxü̃ ga nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabí rü natanüxü̃gü ga yexguma õna nüxü̃́ tau̱xgu rü nataiyaegu?  
\v 26 Rü yexguma paigüarü ãẽ̱xgacü yixĩgu ga Abiatáru, rü Dabí rü Tupanapatagu naxücu. Rü nanangõ̱x ga yema pãũ ga üünexü̃ ga paigücèxicatama ixĩxü̃. Rü nüma ga Dabí rü natanüxü̃maã rü ta nangau ga yema pãũ —ñanagürü.  
\v 27 Rü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Ngẽma ngü̃xchigaarü ngunexü̃ rü duü̃xü̃gücèx nixĩ ga naxüxü̃. Rü tama ngü̃xchigaarü ngunexü̃cèx nixĩ ga naxüxü̃ ga duü̃xü̃gü.  
\v 28 —Rü ngẽmacèx ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü rü namaã inacuèx ta i ngü̃xchigaarü ngunexü̃ —ñanagürü. 
\c 3  
\s1 Wüxi ga yatü ga yumécüchiga 
\r (Mt 12.9-14; Lc 6.6-11) 
\p  
\v 1 Rü wenaxãrü ngutaquẽ́xepataü̃gu naxücu ga Ngechuchu. Rü yéma nayexma ga wüxi ga yatü ga norü wüxichacüüwa yumécü.  
\v 2 Rü yema Parichéugü, rü Ngechuchuxü̃ nangugügü ngoxi tá namexẽẽã ga ngü̃xchigaarü ngunexü̃gu, na yemaãcü nüxü̃́ nayexmaxü̃cèx ga ṯacücèx na ínaxuaxü̃güãxü̃.  
\v 3 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃ ga guma yumécü: —¡Írüda, rü nuxã ngãxü̃tanügu yachi! —ñanagürü.  
\v 4 Rü yexguma ga Ngechuchu rü yema togü ga yéma yexmagüxü̃na naca, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ṯacü nixĩ i mexü̃ na naxüxü̃ i ngü̃xchigaarü ngunexü̃gu? ¿Namexü̃ na naxüxü̃ i mexü̃ rü ẽ́xna chixexü̃? ¿Rü namexü̃ na namaxẽẽxü̃ rü ẽ́xna yamáxü̃? —ñanagürü. Natürü ga nümagü rü yexma nayarüngeèxgümare.  
\v 5 Rü nüma ga Ngechuchu rü nuchametüãcüma nüxü̃ nidaugüãchi ga yema nüxü̃ íchomaẽguãchixü̃. Rü nangechaü̃ yerü tama inaxĩnüẽchaü̃ ga yema duü̃xü̃gü. Rü guma yatüxü̃ ñanagürü: —¡Iyanawẽ́xãchixẽẽ ya cuxmẽ́x! —ñanagürü. Rü yexguma ga guma yatü rü nügü inayarüwẽ́xãchimẽ́xẽxẽẽ. Rü yexgumatama rü narümexmẽ́x.  
\v 6 Natürü yexguma yemaxü̃ nadaugügu ga Parichéugü, rü ínachoxü̃ ga yéma. Rü Erodetanüxü̃maã inanaxügüe ga na naxcèx nadaugüxü̃ ga ñuxãcü tá na Ngechuchuxü̃ yamèxgüxü̃. 
\s1 Naxtaacutüwa Ngechuchucèx nangutaquẽ́xegü ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü 
\p  
\v 7 Rü Ngechuchu rü norü ngúexü̃gümaã naxtaacutüwa naxũ. Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga Gariréaanecü̱̃ã̱x rü nawe narüxĩ.  
\v 8 Rü yexguma nüxü̃ nacuáchigagügu ga guxü̃ma ga yema mexü̃gü ga naxüxü̃ ga Ngechuchu, rü naxcèx naxĩtaquẽ́xe ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga Yudéaanecü̱̃ã̱x, rü Yerucharéü̃cü̱̃ã̱x, rü Iduméããnecü̱̃ã̱x, rü Yudáü̃ãrü tocutücü̱̃ã̱x rü yema naãne ga Tiru rü Chidã́ũãrü ĩãnegü nawa yexmaxü̃cü̱̃ã̱x.  
\v 9 Rü yemacèx ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃güxü̃ namu na wüxi ya ngue naxcèx namexẽẽgüxü̃cèx na tama yéma yaxũxtügüãxü̃cèx ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü.  
\v 10 Yerü nüma rü nanameẽxẽẽ ga muxü̃ma, rü yemacèx guxü̃ma ga yema iḏaaweexü̃ rü naxcèx naxĩ na nüxü̃ yangõgügüxü̃cèx.  
\v 11 Rü yexguma yema ngoxoã̱xgüxü̃ ga duü̃xü̃gü nüxü̃ daugügu, rü napẽ́xegu nacaxã́pü̱xügü rü tagaãcü ñanagürügü: —Cuma nixĩ ya Tupana Nane quiĩxü̃ —ñanagürügü.  
\v 12 Natürü nüma ga Ngechuchu rü poraãcü nayaxucu̱xẽgü na tama duü̃xü̃gümaã nüxü̃ yaxugüexü̃cèx ga nachiga. 
\s1 Ngechuchu nanade ga 12 ga norü ngúexü̃gü na toxnamana namugüãxü̃cèx 
\r (Mt 10.1-4; Lc 6.12-16) 
\p  
\v 13 Rü yemawena ga Ngechuchu rü wüxi ga mèxpǘnewa ínaxü̃ãchi. Rü yéma naxcèx naca ga yema ngúexü̃gü ga nüma nanaxwèxexü̃. Rü naxü̃tagu naxĩtaquẽ́xegü.  
\v 14 Rü yematanüwa nayadexechi ga 12 ga norü ngúexü̃gü na namücügüxüchi yiĩxü̃cèx, rü na yamugüãxü̃cèx ga norü orearü unagüwa. Rü yemagü rü Imugüxü̃gu nanaxüéga.  
\v 15 Rü pora nüxna naxã na Tupanaãrü poramaã ínawoxü̃ãxü̃cèx ga ngoxogü.  
\v 16 Rü ñaãgü nixĩ ga nae̱ga ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü ga nadexü̃. Rü wüxi nixĩ ga Chimáũ ga Pedrugu naxüégaxü̃.  
\v 17 Rü togü nixĩ ga Chaü̃tiágu rü naẽneẽ ga Cuáü̃. Rü nümagü rü Zebedéu nanegü nixĩ. Rü Ngechuchu rü Boanéregu nanaxüéga. Rü ngẽma nixĩ i Duruanexü̃ Nanegü —ñaxü̃chiga.  
\v 18 Rü togü nixĩ ga Aü̃dré, rü Piripi, rü Baturumé, rü Mateu, rü Tumachi, rü Chaü̃tiágu ga Arupéu nane, rü Tadéu, rü Chimáũ ga iporaãẽcüücü.  
\v 19 Rü to nixĩ ga Yuda ga Icariúte ga yixcama bexma Ngechuchuxü̃ íxuaxü̃xü̃. 
\s1 Ngechuchuxü̃ nixugüe na ngoxoarü poramaã napuracüxü̃ 
\r (Mt 12.22-32; Lc 11.14-23, 12.10) 
\p  
\v 20 Rü yemawena rü wüxi ga ĩpatagu naxücu ga Ngechuchu. Rü wenaxãrü naxcèx nangutaquẽ́xegü ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü. Rü yemacèx woo na nachibüexü̃cèx rü nangechicagü ga nüma rü norü ngúexü̃gü.  
\v 21 Rü yexguma yemaxü̃ taxĩnüẽgu ga guxema natanüxü̃gü ga Ngechuchu, rü ítayadaugü na tayagagüxü̃cèx, yerü nüxü̃ tixugügü rü: —Naxãũãẽmare —ñatagürügü.  
\v 22 Rü yexgumarüü̃ ta ga yema ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ ga Yerucharéü̃wa ne ĩxü̃, rü ñanagürügü: —Ñaã yatü i Ngechuchu, rü ngoxogünatü i Bechebúarü poramaã nixĩ i ínawoxü̃ãxü̃ i ngoxogü —ñanagürügü.  
\v 23 Natürü ga Ngechuchu rü naxcèx naca ga yema ngúexẽẽruü̃gü. Rü wüxi ga ore ga cuèxruü̃xü̃ namaã nixu, rü ñanagürü: —¿Rü ñuxãcü i Chataná i nügütama ínatèxüchixü̃?  
\v 24 —Rü ngẽxguma chi wüxi i nachiü̃ãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü rü nügütanüxü̃watama nügü nadaixgu, rü taxuacüma natai i ngẽma nachiü̃ãne.  
\v 25 —Rü ngẽxguma chi wüxi ya ĩpatacü̱̃ã̱x nügü itoyegu, rü taxuacüma natai ya yima ĩpata.  
\v 26 —Rü ngẽxgumarüü̃ chi ta nixĩ i Chataná ega nügümaã nanuxgu rü nügü yamèxgu, rü taxuacü chima natai i ngẽxguma. Rü chi ngẽxma nagu̱x.  
\v 27 —Rü taxuacüma texé wüxi ya yatü ya poracüpatagu taxücu na nüxna tanapuxü̃xü̃cèx i norü ngẽmaxü̃gü, ega tama tayanèi̱xiragu. Erü ngẽmaãcüxica tá nixĩ i tüxü̃ nanguxü̃xü̃ na tanapuxü̃xü̃ i norü ngẽmaxü̃gü.  
\v 28 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü Tupana tá nüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ i duü̃xü̃gü i guxü̃ma i norü pecadugü rü guxü̃ma i ṯacü i chixexü̃ i namaã yadexagüxü̃.  
\v 29 —Natürü texé ya chixexü̃ namaã ixugüxe i Tupanaãẽ i Üünexü̃, rü tagutáma tüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ ya Tupana. Rü guxü̃gutáma chixexü̃wa tüxü̃ natèx —ñanagürü.  
\v 30 Rü yema ñanagürü ga Ngechuchu, yerü yema ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü: “Nangoxoã̱x” ñanagürügü nüxü̃. 
\s1 Ngechuchuarü mamá rü naẽneẽgüchiga 
\r (Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) 
\p  
\v 31 Rü yexgumayane rü ítangugü ga Ngechuchuarü mamá rü naẽneẽgü. Natürü ĩpataarü düxétügu tarücho, rü naxcèx yéma tangemagü.  
\v 32 Rü yema duü̃xü̃gü ga Ngechuchuxü̃ íchomaẽguãchixü̃, rü ñanagürügü nüxü̃: —Curü mamá rü cueneẽgü rü cueyèxgü, rü yéa düxétüwa tangẽxmagü, rü cuxcèx tadaugü —ñanagürügü.  
\v 33 Rü nüma nanangãxü̃, rü ñanagürü: —¿Texé tixĩ ya chaue rü chaueneẽgü? —ñanagürü.  
\v 34 Rü yema nüxü̃ íchomaẽguãchixü̃xü̃ nidaugüãchi, rü ñanagürü: —Rü daxegü tixĩ ya chaue rü chaueneẽgü.  
\v 35 —Erü guxãma ya texé ya naxǘxe i Tupanaãrü ngúchaü̃, rü yíxema tixĩ ya chaueneẽ rü chaueyèx rü chaue —ñanagürü. 
\c 4  
\s1 Ore ga toecügu ixuxü̃ 
\r (Mt 13.1-9; Lc 8.4-8) 
\p  
\v 1 Rü wenaxãrü inanaxügü ga Ngechuchu ga na nangúexẽẽãxü̃ ga duü̃xü̃gü ga guma naxtaxaãnacüwa. Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü yexma naxcèx nangutaquẽ́xegü. Rü yemacèx düxwa wüxi ga ngue ga yéma naxtaawa yexmanegu nixüe ga Ngechuchu, rü gumawa narüto. Rü yema duü̃xü̃gü rü naxtaxaãnacügu narücho.  
\v 2-3 Rü yexguma ga Ngechuchu rü inanaxügü ga muxü̃ma ga ore ga cuèxruü̃wa na nangúexẽẽãxü̃ ga duü̃xü̃gü. Rü norü ngu̱xẽẽtaewa rü ñanagürü: —¡Dücèx, iperüxĩnüẽ i ñaã ore! Wüxi ga yatü ga toecü rü triguarü towa naxũ.  
\v 4 —Rü yexguma triguchiremaã nagüaneãgu, rü ñuxre ga triguchire rü namagu nayi. Rü ínangugü ga werigü, rü nanawecu.  
\v 5 —Rü náĩgü ga triguchire rü nutatanügu nayi ga ngextá ínachicaxü̃wa ga waixü̃mü. Rü paxa narüxügü ga guma triguchire, yerü ga waixü̃mü rü tama nayaxcü.  
\v 6 —Natürü yexguma nangunagügu ga üèxcü, rü ínanagu ga guma trigu rü narüṉ̃exgü. Rü nayue, yerü tama poraãcü nixãmaxã.  
\v 7 —Rü náĩgü ga triguchire rü toranecügu nayi. Rü yexguma nayaegu ga tora, rü guma triguxü̃ inawocu, rü yemacèx tama nixo.  
\v 8 —Natürü náĩgü ga triguchire rü mexü̃ ga waixü̃mügu nayi. Rü meãma nayae, rü muxü̃ma ga trigu nawa ínanguxuchi. Rü nümaxü̃neyèxawa rü 30 pü̱xü ínanguxuchi ga norü o, rü náĩgüwa rü 60, rü náĩgüwa rü 100 ínanguxuchi —ñanagürü.  
\v 9 Rü ñu̱xũchi ñanagürü ta: —Rü yíxema ãchi̱xẽgüxe, ¡rü nüxü̃ taxĩnüẽ i ñaã ore! —ñanagürü. 
\s1 Ṯacüchiga nixĩ ga yema ore ga cuèxruü̃gügu ixuxü̃ 
\r (Mt 13.10-17; Lc 8.9-10) 
\p  
\v 10 Rü yemawena ga yexguma nanüxĩcèxgu ga Ngechuchu, rü yema naxü̃tagugüxü̃ wüxigu namaã ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü, rü nüxna nacagüe ga na ṯacüchiga yiĩxü̃ ga yema ore ga cuèxruü̃gu ixuxü̃.  
\v 11-12 Rü nüma nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Tupana rü pexü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ i ngẽma ẽxü̃guxü̃ i taxuü̃ma i togü nüxü̃ cuáxü̃ na ñuxãcü ãẽ̱xgacü na yiĩxü̃ i nümax. Natürü ngẽma togü i tama tatanüxü̃ ixĩxü̃cèx rü cuèxruü̃gu chayaxuãcüma namaã nüxü̃ chixu i ore na woo nüxü̃ nadaunügu rü ñoma tama nüxü̃ nadaugüxü̃rüü̃ na yiĩxü̃cèx, rü woo nüxü̃ naxĩnüẽgu rü tama nüxü̃ na nacuèxgüxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü namaã nüxü̃ chixu na tama nüxü̃ naxoexü̃cèx i nacüma i chixexü̃ rü tama Tupana nüxü̃́ nüxü̃ ngechaü̃xü̃cèx i norü pecadugü —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü meã nanango̱xẽẽ ga yema ore ga cuèxruü̃ ga toecüchigagu ixuxü̃ 
\r (Mt 13.18-23; Lc 8.11-15) 
\p  
\v 13 Rü Ngechuchu ñanagürü nüxü̃: —¿Pema rü ta ẽ́xna tama nüxü̃ pecuèxgü na ṯacüchiga yiĩxü̃ i ngẽma ore i cuèxruü̃ i nüxü̃ chixuxü̃? ¿Rü ñuxũcürüwa tá nüxü̃ nacuèxgü i ngẽma togü?  
\v 14 —Rü yíxema toexe, rü yíxema tixĩ ya ore i mexü̃ unagüxe.  
\v 15 —Rü nangẽxma i duü̃xü̃gü i guma triguchire ga namagu y̱ixü̃nerüü̃ ixĩgüxü̃. Rü nümagü rü nüxü̃ naxĩnüẽ i ore i mexü̃, natürü yixcama marü nüxü̃ naxĩnüẽguwena, nge̱ma nangu i Chataná rü nüxna nanapu i ngẽma ore i mexü̃ ga noxri yaxõgüxü̃.  
\v 16 —Rü togü rü ngẽma triguchire ga nutatanügu y̱ixü̃nerüü̃ nixĩgü. Rü ngẽmagü nixĩ i nüxü̃ ĩnüẽxü̃ i ore i mexü̃, rü taãẽãcüma nayauxgüxü̃.  
\v 17 —Natürü ngẽma na tama aixcüma nagu naxĩnüẽxü̃ i ngẽma ore, rü paxaãchitama nayaxõgü. Rü ngẽmacèx i yixcama ngẽxguma ngẽma oregagu guxchaxü̃gü nüxü̃ üpetügu rü ẽ́xna duü̃xü̃gü naxchi aiegu, rü nüxü̃ narüxoe i ngẽma ore ga noxri yaxõgüxü̃.  
\v 18-19 —Rü togü rü guma triguchire ga toranecügu y̱ixü̃nerüü̃ nixĩgü. Nümagü rü nüxü̃ naxĩnüẽ i ngẽma ore i mexü̃, natürü ñoma i naãneãrü ngẽmaxü̃gücèx naxoegaãẽgü rü norü dĩẽruguama narüxĩnüẽ, rü nanaxwèxegü i nüxü̃́ na nangẽxmaxü̃ i muxü̃ma i to i norü ngẽmaxü̃gü. Rü guxü̃ma i ngẽma rü nüxü̃ nüxü̃ inayarüngümaẽxẽẽ i ngẽma ore i mexü̃ rü nüxü̃ nüxü̃ narüxoexẽẽ na tama naxügüãxü̃cèx i ngẽma mexü̃ i Tupana nüxü̃́ naxwèxexü̃.  
\v 20 —Rü togü rü guma triguchire ga mexü̃ ga waixü̃mügu y̱ixü̃nerüü̃ nixĩgü. Ngẽmagü nixĩ i nüxü̃ ĩnüẽxü̃ i ore i mexü̃ rü nayauxgüxü̃ rü meã Tupana naxwèxexü̃ãcüma maxẽxü̃. Rü nümaxü̃ rü guma trigu ga 30 pü̱xü nawa ínguxuchinerüü̃ nixĩgü. Rü nümaxü̃ rü guma 60 pü̱xü nawa ínguxuchinerüü̃ nixĩgü. Rü nümaxü̃ rü guma 100 pü̱xü nawa ínguxuchinerüü̃ nixĩgü —ñanagürü. 
\s1 Ore ga omügu ixuxü̃ 
\r (Lc 8.16-18) 
\p  
\v 21 Rü yexgumarüü̃ ta ñanagürü nüxü̃: —¿Ẽ́xna nuã tanange i wüxi i omü na wüxi i caichã́ũtüü̃gu rü ẽ́xna wüxi i pechicatüü̃gu na yaxücuchixü̃cèx? Tama ngẽmaãcü nixĩ, erü wüxi i omü rü dauxnagu tanaxünagü na nge̱ma inabaxixü̃cèx.  
\v 22 —Rü ngẽxgumarüü̃ ta i guxü̃ma i ṯacü iicúxü̃, rü yixcüra rü duü̃xü̃gü rü tá nüxü̃ nacuèxgüama. Rü guxü̃ma i ngẽma ñu̱xma duü̃xü̃gücèx ẽxü̃guxü̃ rü tá nango̱xoma i yixcüra.  
\v 23 —Rü yíxema ãchi̱xẽgüxe, ¡rü nüxü̃ taxĩnüẽ i ngẽma ore! —ñanagürü.  
\v 24 Rü yexgumarüü̃ ta ñanagürü nüxü̃: —¡Meã naga pexĩnüẽ i ngẽma nüxü̃ pexĩnüẽxü̃! Rü ngẽma pema naga na pexĩnüẽxü̃rüü̃ tá nixĩ i Tupana i pexna naxããxü̃ i cuèx. Rü nae̱tü tá poraãcü pexü̃ narüngü̃xẽẽ.  
\v 25 —Rü pemaã nüxü̃ chixu, rü texé ya aixcüma naga ĩnüxẽ i ñaã ore i mexü̃ rü Tupana rü yexeraãcü tá tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ. Natürü yíxema tama naga ĩnüxẽ i ñaã ore rü Tupana tá tüxna nanayaxu i ngẽma íraxü̃ i cuèx i tüxü̃́ ngẽxmachiréxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ore ga triguchire ga rüxüxü̃gu ixuxü̃ 
\p  
\v 26 Rü Ngechuchu rü ñanagürü ta: —Pemaã tá nüxü̃ chixu i wüxi i ore i cuèxruü̃ na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na ñuxãcü ãẽ̱xgacü na yiĩxü̃ ya Tupana. Rü wüxi ya yatü rü waixü̃mügu nanato ya triguchire.  
\v 27 —Rü nüma ya yatü rü chütacü nape rü moxü̃ãcü ínarüda, rü yoxni ya yima triguchire rü narüxü rü niyachigü. Natürü nüma ya yatü rü tama nüxü̃ nacuèx na ñuxãcü na naxüxü̃ rü na nayaxü̃.  
\v 28 —Rü ngẽmaãcü i ngẽma waixü̃mü rü nüẽchamatama nanaxüxẽẽ ya yima triguchire. Rü naã́tügüxira narüxü rü yixcama i nachacu rü ngẽmawena nachacuwa nanguxü̃ i norü o.  
\v 29 —Rü ngẽxguma marü yadauxgu i ngẽma norü o, rü nanabuxu erü marü nawa nangu i norü buxgü —ñanagürü. 
\s1 Ore ga motachachiregu ixuxü̃ 
\r (Mt 13.31-32; Lc 13.18-19) 
\p  
\v 30 Rü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü Tupanaarü ore rü yexera nixũchigü ¿Rü nanaṯacüraxü̃ rü ṯacügu tanangu?  
\v 31-32 —Rü ñoma wüxi ya motachachire ya waixü̃mügu itoxü̃nerüü̃ nixĩ. Rü woo guxü̃nema ya nanetüchirexü̃ narüxíramaẽ, natürü ngẽxguma inatoxgu, rü narüxü rü naya ñu̱xmata guxü̃ma i togü i nanetüxü̃ nayexera. Rü nachacüü rü nita, rü woo werigü rü natanügu nixüachiãü̃ —ñanagürü. 
\s1 Cuèxruü̃gu ixuxü̃ ga oremaã nidexa ga Ngechuchu 
\r (Mt 13.34-35) 
\p  
\v 33 Rü yemaãcü ga Ngechuchu rü muxü̃ma ga nayexgumaãchiraü̃xü̃ ga ore ga cuèxruü̃gümaã nanangúexẽẽ ga duü̃xü̃gü. Natürü yema cuèxruü̃gü rü tama yema duü̃xü̃güarü cuèxü̃ nangupetü.  
\v 34 Rü ore ga cuèxruü̃gu ixuxü̃xĩcatama nixĩ ga norü ngu̱xẽẽtae. Rü yixcama ga yexguma nanüxĩcèxgügu, rü norü ngúexü̃gücèx meãma nanango̱xẽẽ ga guxü̃ma. 
\s1 Ngechuchu rü buanecüxü̃ rü yuapexü̃ ínayachaxãchixẽẽ 
\r (Mt 8.23-27; Lc 8.22-25) 
\p  
\v 35 Rü yematama ngunexü̃gu ga marü nachütachaü̃gu, rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃ ga norü ngúexü̃gü: —¡Ngĩxã rü naxtaxaarü tocutüwa taxĩ! —ñanagürü.  
\v 36 Rü yexguma duü̃xü̃güna yéma inaxĩãchi. Rü norü ngúexü̃gü rü Ngechuchuxü̃ nigagü nagu ga guma ngue ga marü nawa nayexmane. Rü yexgumarüü̃ ta ga togü ga duü̃xü̃gü rü náĩgü ga nguegügu ínayaxümücügü.  
\v 37 Rü yexguma yaxãü̃yane rü inaxü ga wüxi ga buanecü ga taxüchicü. Rü yema na nataxüchixü̃ ga buanecü, rü guma nguegu niyauxcuchichigü ga yuape, rü yexma nabaxü̃güchaü̃.  
\v 38 Natürü ga Ngechuchu rü guma nguechinüwa wüxi ga cüxeruü̃gu naca, rü yéma nape. Rü ínanaḇaixgügü, rü ñanagürügü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, ¿ẽ́xna curü me nixĩ na nuxma ibaxü̃güxü̃? —ñanagürügü.  
\v 39 Rü yexguma ínarüda ga Ngechuchu. Rü buanecüna nachogü rü ñanagürü nüxü̃ ga guma naxtaxa: —¡Iyarüchiane rü íyachaxãchi! —ñanagürü. Rü ínayachaxãchi ga buanecü rü guxü̃wama ínachaxanemare.  
\v 40 Rü yemawena ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃güxü̃ ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ ngẽmaãcü poraãcü pemuü̃ẽ? ¿Ñu̱xma rü ta ẽ́xna tama aixcüma peyaxõgü? —ñanagürü.  
\v 41 Natürü nümagü ga norü ngúexü̃gü rü poraãcü namuü̃ẽ. Rü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Texe ẽ́xna nixĩ ya daa rü èi̱xrücü ya buanecü rü yuape rü naga naxĩnüẽxü̃? —ñanagürügü. 
\c 5  
\s1 Yatü ga Gadáracü̱̃ã̱x ga ngoxogü nawa yexmagüxü̃ 
\r (Mt 8.28-34; Lc 8.26-39) 
\p  
\v 1 Rü naxtaxaarü tocutüwa nangugü ga Gadáraanewa.  
\v 2-3 Rü yexguma marü nguewa ínaxüegu ga Ngechuchu, rü yéma naxcèx nixũ ga wüxi ga yatü ga ngoxo nawa yexmaxü̃. Rü yema yatü rü duü̃xẽgüchíquẽ́xewa ne naxũ, yerü yexma nixĩ ga yanaxauchigünexü̃xü̃. Rü taxúexü̃ma nanguxü̃ na tayanáĩxü̃, woo cadenamaã.  
\v 4 Rü woo muẽ̱xpü̱xcüna cadenamaã nayanèĩ̱xparagü rü nayanèĩ̱xchacüügü, natürü nüma rü guxü̃guma íraxü̃gu inanacauü̃güama, rü yemaãcü taxúexü̃ma nanguxü̃.  
\v 5 Rü ngunecü rü chütacü rü yuetachiquẽ́xetanügu rü naxpü̱xgügu nanaxauchigüane. Rü yexma nanacaeane, rü nutamaã nügügu napogü.  
\v 6 Natürü yexguma yaxü̃gutama Ngechuchuxü̃ nadèu̱xgu, rü naxcèx inañaãchi, rü napẽ́xegu nayacaxã́pü̱xü.  
\v 7 Rü aita naxüãcüma ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ nuã choxü̃ cuyachixewe, Pa Ngechuchux, Pa Tupanaxü̃chi Nanex? Rü Tupanae̱gagu cuxü̃ chacèèxü̃ na tama ngúxü̃ choxü̃ quingexẽẽxü̃ —ñanagürü.  
\v 8 Rü yemaãcü nidexa ga yema ngoxo yerü Ngechuchu rü marü ñanagürü nüxü̃: —Pa ngoxox, ¡ínaxũxü̃ nawa ya yima yatü! —ñanagürü.  
\v 9 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ṯacü nixĩ i cuéga? —ñanagürü. Rü nüma ga ngoxo nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Muxũchixü̃ nixĩ i chauéga, erü tamu i tomax —ñanagürü.  
\v 10 Rü poraãcü Ngechuchuxü̃ nacèèxü̃gü na tama ínawoxü̃ãxü̃cèx ga yema naãnewa.  
\v 11 Rü yema nachicaarü ngaicamana ga naxpü̱xpechinüwa rü nayexmagü ga muxü̃ma ga cuchigü ga yéma chibüexü̃.  
\v 12 Rü yemacèx ga yema ngoxogü rü Ngechuchuxü̃ nacèèxü̃gü, rü ñanagürügü: —¡Nge̱ma cuchitanüwa toxü̃ namugü na nagu tachocuxü̃cèx! —ñanagürügü.  
\v 13 Rü Ngechuchu rü: —Ngü̃ —ñanagürü. Rü yexguma ga yema ngoxogü rü guma yatüwa ínachoxü̃, rü yema cuchigügu nayachocu. Rü yema cuchigü ga wixgu 2000 ixĩgüxü̃ rü inaxü̃ãchi, rü naxtaacutüarü mèxpǘxü̃wa nayarüyuxgü. Rü yexma nayi.  
\v 14 Rü yema cuchigüarü dauruü̃gü rü ĩãnewa nabuxmü. Rü ĩãnewa rü yema ĩãneãrü ngaicamana ipeagüxü̃ ga duü̃xü̃gütanüwa nüxü̃ nayarüxugügü ga yema üpetüxü̃. Rü ga duü̃xü̃gü rü ínayadaugü.  
\v 15 Rü yexguma Ngechuchu íyexmaxü̃wa nangugügu, rü yéma nüxü̃ nadaugü ga guma yatü ga ngoxoã̱xchirécü. Rü yéma narüto, rü naxãxchiru, rü meãma naãẽxü̃ nacuèx. Rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü ga duü̃xü̃gü.  
\v 16 Rü yema cuchigüarü dauruü̃gü ga nüxü̃ daugüxü̃ ga ṯacü na nüxü̃ ngupetüxü̃ ga guma yatü ga ngoxoã̱xchirécü rü ṯacü nüxü̃ na ngupetüxü̃ ga yema cuchigü, rü yema nixĩ ga togü ga duü̃xü̃gümaã nüxü̃ ixugüexü̃ ga guxü̃ma ga yema ngupetüxü̃.  
\v 17 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnüẽgu ga duü̃xü̃gü, rü inanaxügüe ga Ngechuchuxü̃ na nacèèxü̃güxü̃ ga na ínaxũxü̃xü̃cèx ga yema naãnewa.  
\v 18 Rü yexguma wenaxãrü nguegu yaxüegu ga Ngechuchu, rü guma yatü ga ngoxoã̱xchirécü, rü nüxü̃ nacèèxü̃ na Ngechuchuwe naxũxü̃cèx.  
\v 19 Natürü ga Ngechuchu rü tama nanaxwèxe, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Cuchiü̃wa naxũ rü cutanüxü̃maã nüxü̃ yarüxu i guxü̃ma i ngẽma cuxcèx naxüxü̃ ya Cori ya Tupana, rü ñuxãcü nüxü̃́ na cungechaü̃tümüü̃xü̃! —ñanagürü.  
\v 20 Rü nüma ga guma yatü rü ínixũ. Rü inanaxügü ga guxü̃ma ga Decaporíchiuanewa yexmagüne ga ĩãnegüwa nüxü̃ na yaxuxü̃ ga yema Ngechuchu naxcèx üxü̃. Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naḇaixãchiãẽgü. 
\s1 Yáiruxacüchiga rü yema nge ga Ngechuchuchirugu ingõgücüchiga 
\r (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56) 
\p  
\v 21 Rü yexguma nguegu naxtaxaarü tocutüwa nataegugu ga Ngechuchu, rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naxcèx yéma nangutaquẽ́xegü. Rü nüma rü naxtaapechinüwa nayexma.  
\v 22 Rü yexguma yéma nayexmayane, rü yéma naxü̃tawa nangu ga ngutaquẽ́xepataü̃ãrü ãẽ̱xgacü ga Yáirugu ãe̱gacü. Rü yexguma Ngechuchuxü̃ nadèu̱xgu, rü napẽ́xegu nanangücuchi.  
\v 23 Rü poraãcü nüxü̃ nacèèxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Chauxacü rü ituraxüchi. Rü chanaxwèxe i nge̱ma cuxũ na ngĩxü̃ cuyarüngõgüxü̃cèx na ngĩxcèx yataanexü̃cèx rü namaxü̃xü̃cèx —ñanagürü.  
\v 24 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nawe narüxũ. Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ínayaxümücügü. Rü yéma nayaxũxtügü.  
\v 25 Rü yema muxü̃ ga duü̃xü̃gütanüwa iyexma ga wüxi ga nge ga 12 ga taunecü iḏaawecü namaã ga na naxãgüechaxü̃.  
\v 26 Rü muxü̃ma ga duturugü ngĩxü̃ naxüxü̃gü rü poraãcü ngúxü̃ ngĩxü̃ ningexẽẽgü. Rü yemaãcü natücèxma ngĩxü̃ igu̱xẽẽ ga gu̱xcü ga ngĩrü dĩẽru. Natürü tama ngĩxcèx nitaanee̱ga, rü niyexeraguchigüama ga ngĩrü ḏaawe.  
\v 27 Rü ü̃paacü togüèxwa Ngechuchuchigaxü̃ ixĩnü. Rü yemacèx yéma ixũ. Rü natanüwa ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü Ngechuchuweama ne ixũ rü naxchirugu iyangõgü.  
\v 28 Yerü ñaxü̃gu irüxĩnü: —Ngẽxguma chi naxchiruxü̃mare chingõgügu, rü chi chauxcèx nitaane —ñaxü̃gu iruxĩnü.  
\v 29 Rü yexgumatama ínayachaxãchi ga ngĩgü, rü nüxü̃ iyacuèxãchi ga ngĩxĩnewa ga na ngixcèx yataanexü̃.  
\v 30 Natürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nicuèxãchi ga na nawa ínaxũxü̃xü̃ ga pora. Rü naxcèx nadauegu ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü, rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Texé tixĩ ya chauxchirugu ingõgüxe? —ñanagürü.  
\v 31 Rü norü ngúexü̃gü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Cuma nüxü̃ cudau i ñuxre i duü̃xü̃gü nge̱ma cuxü̃ na yaxũtügüxü̃ rü ngẽxguma rü ta: 
\p “¿Texé ya choxü̃ ingõgüxe?” ñacuxü̃ —ñanagürügü.  
\v 32 Natürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nidaugüãchiama na tüxü̃ nadauxü̃cèx ga na texé na tiĩxü̃ ga guxema nüxü̃ ingõgüxe.  
\v 33 Rü yexguma ga yema nge rü ngĩrü muü̃maã yadu̱ru̱xãcüma naxü̃tawa ingu, yerü nüxü̃ icuèx ga ṯacü na ngĩxü̃ ngupetüxü̃. Rü napẽ́xegu iyacaxã́pü̱xü, rü aixcümaxü̃chi namaã nüxü̃ iyaxu ga guxü̃ma.  
\v 34 Rü nüma ga Ngechuchu rü ñanagürü ngĩxü̃: —Pa Chauxacüx, curüme erü cuyaxõ. ¡Rü taãẽãcüma íixũ, erü marü naxüxü̃ i curü ḏaawe! —ñanagürü.  
\v 35 Rü yexguma íyadexayane, yéma nangugü ga ñuxre ga natanüxü̃gü ga guma ngutaquẽ́xepataü̃ãrü ãẽ̱xgacü rü ñanagürügü nüxü̃: —Cuxacü rü marü iyu. ¿Tü̱xcüü̃ nüxü̃ cuchixeweecha ya Ngúexẽẽruü̃? —ñanagürügü.  
\v 36 Natürü ga Ngechuchu rü tama nüxü̃ nacuáxchaü̃ ga yema duü̃xü̃güarü dexa. Rü yemacèx guma ngutaquẽ́xepataü̃ãrü ãẽ̱xgacüxü̃ ñanagürü: —¡Tãxṹ i cumuü̃xü̃, rü yaxõmare! —ñanagürü.  
\v 37 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ínayagagü ga Pedru rü Chaü̃tiágu rü Cuáü̃ ga Chaü̃tiágueneẽ. Natürü tama nanaxwèxe na texé ga togue nawe rüxĩxü̃.  
\v 38 Rü yexguma guma ngutaquẽ́xepataü̃ãrü ãẽ̱xgacüpatawa nangugügu, rü Ngechuchu nüxü̃ nadau ga na íyacuxcuxü̃ rü poraãcü aita naxüeãcüma naxauxexü̃ ga duü̃xü̃gü.  
\v 39 Rü guma ĩpatagu naxücu ga Ngechuchu, rü ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ ípicuxcu rü ngẽmaãcü pexauxe? Ngẽma bucü rü tama iyu. Rü ipemare —ñanagürü.  
\v 40 Rü nüxü̃ nacugüecüraxü̃ãma ga duü̃xü̃gü. Natürü nüma ga Ngechuchu rü ĩã̱xtüwa nanamugü ga guxü̃ma. Rü yema bucünatücèx naca rü ngĩẽ, rü yema namücügü, rü namaã nixücu ga ínayexmaxü̃wa ga yema bucü.  
\v 41 Rü ngĩxmẽ́xgu nayayauxãchi, rü ñanagürü ngĩxü̃: —Tarita cumi —ñanagürü. Rü ngẽma ore rü ñaxü̃chiga nixĩ: 
\p “¡Inachi, Pa Bucü, ñacharügü cuxü̃!” ñaxü̃chiga nixĩ.  
\v 42 Rü yexgumatama ga yema bucü ga 12 ga taunecü ngĩxü̃́ yexmèxcü, rü íirüda rü iyaxũ. Rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü ga duü̃xü̃gü.  
\v 43 Natürü ga Ngechuchu rü poraãcü nüxna nanachu̱xu na taxúemaãma nüxü̃ yaxugüexü̃cèx ga yema ngupetüxü̃. Rü ñu̱xũchi nanamu na ngĩxü̃ naxüwemügüxü̃cèx ga yema bucü. 
\c 6  
\s1 Nacharétuwa nayexma ga Ngechuchu 
\r (Mt 13.53-58; Lc 4.16-30) 
\p  
\v 1 Rü yéma inaxũãchi ga Ngechuchu, rü guma ĩãne ga Nacharétu ga nawa nayaxü̃newatama naxũ. Rü norü ngúexü̃gü rü nawe narüxĩ.  
\v 2 Rü yexguma ngü̃xchigaarü ngunexü̃wa nanguxgu rü inanaxügü ga na nangúexẽẽtaexü̃ ga ngutaquẽ́xepataü̃wa. Rü yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga yéma irüxĩnüẽxü̃, rü naḇaixãchiãẽgü. Rü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ngextá naxcèx nangu̱x i guxü̃ma i ngẽma ngu̱xẽẽtae? ¿Rü ngextá nanayaxu i ngẽma cuèx? ¿Rü ñuxãcü nanaxü i ngẽma mexü̃gü i taxü̃gü i naxüxü̃?  
\v 3 —¿Taux ẽ́xna ñaã yiĩxü̃ i carpinteru i Ngechuchu, i Maríane, ya Chaü̃tiágu rü Yúche rü Chimáũ rü Yudaẽneẽ ixĩcü? ¿Rü taux ẽ́xna i naẽyèxgü rü nuxma tatanügu naxãchiü̃güxü̃? —ñanagürügü. Rü yemacèx ga yema duü̃xü̃gü rü tama naga naxĩnüẽchaü̃.  
\v 4 Natürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruü̃ rü guxü̃wama i duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nangechaü̃gü. Natürü norü ĩãnewatama rü natanüxü̃gütanüwatama rü napatawatama rü tama aixcüma nüxü̃ nangechaü̃gü —ñanagürü.  
\v 5 Rü yemacèx taxuacüma yéma nanaxü ga muxü̃ma ga mexü̃gü ga Tupanaãrü poramaã naxüxü̃. Rü noxretama ga duü̃xü̃gü ga iḏaaweexü̃xü̃xĩcatama ningõgü rü naxcèx nayataanexẽẽgü.  
\v 6 Rü naḇaixãchiãẽ ga Ngechuchu, yerü yema duü̃xü̃gü rü tama nüxü̃́ nayaxõgü. 
\s1 Ngechuchu rü norü ngúexü̃güxü̃ nimugü na nüxü̃ yanaxugüexü̃cèx ga Tupanachiga 
\r (Mt 10.5-15) 
\p Rü Ngechuchu rü guma ngaicamagüne ga ĩãnexãcügügu nixũgüchigü, rü nayangúexẽẽtanü ga duü̃xü̃gü.  
\v 7 Rü naxcèx naca ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü, rü inanaxügü ga na namuãxü̃ ga taxrechigü. Rü nüxna nanaxã ga pora na ínawoxü̃ãxü̃cèx ga ngoxogü.  
\v 8 Rü nüxna naxãga ga na taxuxü̃ma íyangegüxü̃cèx ga norü namawaxü̃, rü bai ga choca rü bai ga pãũ rü bai ga norü dĩẽru. Rü nanaxwèxe ga naxnetüxü̃xĩcatama na íyangegüxü̃.  
\v 9 Rü namaã nüxü̃ nixu na nacuaixcuxü̃ ga norü chapatu. Natürü tama nanaxwèxe ga taxre ga naxchiru na íyangegüxü̃.  
\v 10 Rü ñanagürü nüxü̃: —Rü ngẽxguma wüxi ya ĩãnewa wüxi ya ĩgu pechocuxgu, ¡rü ngẽxma pepegü ñu̱xmata pema ñuxgu nge̱ma ipexĩãchi̱x nawa ya yima ĩãne!  
\v 11 —Rü ngẽxguma ngexnerüǘne ya ĩãnewa tama meã pexü̃ nayauxgüchaü̃gu rü tama pexü̃́ inaxĩnüẽchaü̃gu, ¡rü ípechoxü̃ i nge̱ma! Rü ngẽxguma ipexĩãchigu, ¡rü ipenapagü i perü üxaxü̃cutü na ngẽmawa nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na nataxüchixü̃ tá i norü poxcu i ngẽxguma nagu̱xgu i naãne! —ñanagürü.  
\v 12 Rü yexguma inaxĩãchi ga norü ngúexü̃gü. Rü duü̃xü̃gümaã nüxü̃ nixugüe ga na nüxü̃ naxoexü̃cèx ga nacüma ga chixexü̃ rü Tupanacèx na nadaugüxü̃cèx.  
\v 13 Rü ínanawoxü̃ ta ga muxü̃ma ga ngoxogü. Rü chixü̃maã yachagüãcüma nanameẽxẽẽ ga muxü̃ma ga iḏaaweexü̃. 
\s1 Nayu ga Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ 
\r (Mt 14.1-12; Lc 9.7-9) 
\p  
\v 14 Rü Ngechuchuchigaxü̃ naxĩnü ga ãẽ̱xgacü ga Erode, yerü guxü̃wama duü̃xü̃gü poraãcü nachiga nidexagü. Rü yexguma ga Erode rü ñanagürü: —Rü ngẽma Ngechuchu nixĩ i Cuáü̃ i baiü̃xẽẽruü̃ ixĩxü̃ rü wena namaxü̃, rü ngẽmacèx nixĩ i nüxü̃́ nangẽxmaxü̃ i pora na naxüãxü̃cèx i ngẽma taxü̃ i mexü̃ i Tupanaãrü poramaã naxüxü̃.  
\v 15 Natürü ga togü rü ñanagürügü: —Nuxcümaü̃cü ga orearü uruü̃ ga Ería nixĩ —ñanagürügü. Rü togü rü ñanagürügü: —Wüxi i Tupanaãrü orearü uruü̃ i nuxcümaü̃güxü̃rüü̃ nixĩ —ñanagürügü.  
\v 16 Natürü yexguma yemaxü̃ naxĩnügu ga Erode, rü ñanagürü: —Rü ngẽma Ngechuchu nixĩ i Cuáü̃ ga chorü churaragüxü̃ chidayenaxãxẽẽchiréxü̃, rü ñu̱xma rü wenaxãrü namaxü̃ —ñanagürü.  
\v 17 Rü yema ñanagürü ga Erode yerü marüchirẽ́x Cuáü̃xü̃ niyaxu rü poxcupataü̃gu cadenamaã nayachota. Rü yemaãcü nanaxü ngĩgagu ga naxmèx ga Erodía ga naẽneẽ ga Piripimèxchirẽ́x ixĩcü ga ngĩxü̃ napucü ga Erode.  
\v 18 Yerü ü̃paacü ga Cuáü̃ rü Erodemaã ñanagürü: —Tama name i cuxmèxü̃ cuyaxĩxẽẽ i cueneẽmèx —ñanagürü.  
\v 19 Rü yemacèx ga Erodía rü poraãcü Cuáü̃chi ixai rü inaxwèxe ga na yamáãxü̃, natürü poraãcü ngĩxü̃́ naguxcha.  
\v 20 Yerü ngĩte ga Erode rü Cuáü̃xü̃ namuü̃, yerü nüxü̃ nacuèxchirẽ́x na wüxi ga yatü ga mecü rü üünecü na yiĩxü̃, rü yemacèx nixĩ ga nae̱tüwa nachogüxü̃. Rü yexguma Cuáü̃ãrü orexü̃ naxĩnügu ga Erode, rü naxoegaãẽ, natürü meã nüxü̃́ inarüxĩnü.  
\v 21 Natürü wüxi ga ngunexü̃ nawa nangu na ngĩxü̃́ natauxchaxü̃ na yamáãxü̃cèx ga Cuáü̃, ga yexguma Erodearü taunecüarü ngunexü̃wa nanguxgu rü wüxi ga peta ga taxü̃ naxü̱xgu naxcèx ga norü ñatügumaẽgüxü̃ ga ãẽ̱xgacügü, rü norü churaragüarü ãẽ̱xgacügü rü yema Gariréaanecü̱̃ã̱x ga corigü ga taxü̃gü.  
\v 22 Rü yema petawa iyaxücu ga Erodíaxacü, rü yema petatanüxü̃pẽ́xewa íyañaãchixü̃chigüxü̃. Rü poraãcü norü me iyixĩ ga Erode rü norü petatanüxü̃gü. Rü yemacèx ga nüma ga ãẽ̱xgacü ga Erode rü ñanagürü ngĩxü̃ ga yema pacü: —¡Choxna naxcèx naca i ṯacü i cunaxwèxexü̃, rü tá cuxna chanaxã! —ñanagürü.  
\v 23 Rü aixcümaxü̃chi ngĩmaã inaxuneta, rü ñanagürü: —Ngẽxü̃rüüxü̃ i ṯacü i choxna naxcèx cuc̱axü̃ rü tá cuxna chanaxã, woo ngãxü̃gu i chorü naãne yixĩgu —ñanagürü.  
\v 24 Rü nüxna iyaxũgachi, rü ngĩẽna iyaca, rü ngĩgürügü: —¿Ṯacü i cunaxwèxexü̃ na naxcèx íchac̱axü̃? —Ngĩgürügü. Rü ngĩẽ ngĩxü̃ ingãxü̃, rü ngĩgürügü: —¡Naxcèx ínaca i Cuáü̃ ya baiü̃xẽẽruü̃ẽru! —ngĩgürügü.  
\v 25 Rü yexgumatama ga yema pacü rü paxa iyaxücu ga ãẽ̱xgacüxü̃tawa rü ngĩgürügü: —Chanaxwèxe i ñu̱xmatama paxa wüxi ya poratugu choxna cunaxã i Cuáü̃ ya baiü̃xẽẽruü̃ẽru —ngĩgürügü.  
\v 26 Rü nüma ga ãẽ̱xgacü rü poraãcü inayarümaãchi, natürü yema norü petatanüxü̃pẽ́xewa marü ngĩmaã na inaxunetaxü̃cèx, rü tama ngĩxü̃ nawomüxẽẽchaü̃.  
\v 27 Rü yemacèx ga Erode rü yexgumatama yéma ínapoxcuxü̃wa nanamu ga wüxi ga churara na naxü̃tawa nangeaxü̃cèx ga Cuáü̃ẽru.  
\v 28 Rü poxcupataü̃wa naxũ ga yema churara, rü Cuáü̃xü̃ nidaeru. Rü wüxi ga poratugu ãẽ̱xgacüxü̃tawa nanange ga yema naẽru. Rü yema pacüna nanaxã. Rü ngĩma rü ngĩẽna iyaxã.  
\v 29 Rü yexguma yemaxü̃ nacuáchigagügu ga norü ngúexü̃gü ga Cuáü̃, rü yéma poxcupataü̃wa nayayauxgü ga naxü̃ne, rü inayatèxgü. 
\s1 Ngechuchu rü nanachibüexẽẽ ga 5000 ga yatügü 
\r (Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Cu 6.1-14) 
\p  
\v 30 Rü yemawena rü yema norü ngúexü̃gü ga yamugüxü̃ rü Ngechuchumaã nangutaquẽ́xegü. Rü namaã nüxü̃ nixugüe ga guxü̃ma ga yema naxügüxü̃ rü yema nangu̱xẽẽtaegüxü̃.  
\v 31 Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Nuã pexĩ, rü ngĩxã, wüxi i nachica i ngextá taxúema íxãpataxü̃wa taxĩ, na paxaãchi ngẽxma yarüngü̃güxü̃cèx! —ñanagürü. Rü yema ñanagürü yerü namu ga duü̃xü̃gü ga yéma ingugütanücüüxü̃ rü woeguxü̃ ga togü. Rü yemacèx ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gü rü woo na nachibüexü̃cèx rü nangechicagü.  
\v 32 Rü yemacèx wüxi ga nguegu nichoü̃, rü noxrüwama wüxi ga nachica ga taxúema íxãpataxü̃wa naxĩ.  
\v 33 Natürü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü nüxü̃ nadaugü ga yexguma inaxĩãchigu, rü nüxü̃ nacuèxgü ga texégü na yiĩxü̃. Rü yemacèx guxü̃ne ga guma ĩãnegücü̱̃ã̱x ga duü̃xü̃gü, rü dauxchitagu nibuxmü rü napẽ́xegu nayayi.  
\v 34 Rü yexguma nguewa ínaxüegu ga Ngechuchu, rü nüxü̃ nadau ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü. Rü nüxü̃́ nangechaü̃tümüü̃gü yerü ñoma carnerugü ga ngearü dauruü̃ã̱xgüxü̃rüü̃ nixĩgü. Rü inanaxügü ga na nangúexẽẽãxü̃ ga muxü̃ma ga norü ore.  
\v 35 Rü yexguma marü nayáuanegu, rü norü ngúexü̃gü rü naxcèx naxĩ, rü ñanagürügü: —Marü nayáuanexü̃chi rü ñaã rü wüxi i nachica i taxúema nagu ãpataxü̃ nixĩ.  
\v 36 —Rü ngẽmacèx name nixĩ i ícuyamugü i duü̃xü̃gü na namapechinüwa ipeagüxü̃ i duü̃xü̃güxü̃tawa rü ĩãnexãcügü ya ngaicamagünewa naxĩxü̃cèx na nge̱ma norü õnacèx yataxegüxü̃cèx —ñanagürügü.  
\v 37 Natürü ga Ngechuchu rü nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Pematama penaxüwemü! —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —¿Ẽ́xna cunaxwèxe i 200 tachinü i dĩẽru naguxü̃ i pãũcèx nüxü̃́ tayataxexü̃ na ngẽmamaã tanachibüexẽẽxü̃cèx? —ñanagürügü.  
\v 38 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ñuxre i pãũ pexü̃́ nangẽxma? ¡Rü ípeyadèu̱x! —ñanagürü. Rü yexguma íyadaugüãgu, rü ñanagürügü nüxü̃: —Toxü̃́ nangẽxma i wüximẽ́ẽ̱xpü̱x i pãũ rü taxre i choxni —ñanagürügü.  
\v 39 Rü yexguma ga Ngechuchu rü duü̃xü̃güxü̃ namu na ñuxrechigü nügüxü̃tawa rütogüxü̃cèx ga maxẽtẽ́xewa.  
\v 40 Rü ínarütogü ga 100 chigü rü 50 chigü ga duü̃xü̃gü.  
\v 41 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanade ga yema wüximẽ́ẽ̱xpü̱x ga pãũ rü yema taxre ga choxni. Rü daxũguxü̃ ga naãnegu nadawenüãcüma Tupanana moxẽ naxã. Rü inanabücu ga yema pãũ, rü norü ngúexü̃güna nanana na yema duü̃xü̃güxü̃ yanuãxü̃cèx. Rü yema taxre ga choxni rü ta guxü̃ma ga yema duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nayanuxẽẽ.  
\v 42 Rü guxü̃ma nachibüe ñu̱xmata meãma nüxü̃́ yangu.  
\v 43 Rü yemawena rü 12 ga pexchigü nanapagüamatama namaã ga yema pãũ rü choxni ga íyaxügüxü̃.  
\v 44 Rü yema yéma pãũgü ngõ̱xgüxü̃ rü 5000 ga yatügü nixĩ. 
\s1 Dexáétügu nixũ ga Ngechuchu 
\r (Mt 14.22-27; Cu 6.16-21) 
\p  
\v 45 Rü yemawena ga Ngechuchu rü duü̃xü̃güxü̃ íyamugüyane rü wüxi ga nguegu nayachoü̃xẽẽ ga norü ngúexü̃gü na yoxni naxtaxaarü tocutüwa Bechaídawa naxĩxü̃cèx.  
\v 46 Rü yexguma duü̃xü̃güxü̃ íyamugüguwena, rü mèxpǘnewa naxũ ga Ngechuchu na yéma yayumüxẽxü̃cèx.  
\v 47 Rü yexguma marü nachütagu, rü naxtaxaarü ngãxü̃tüwa nayexmagü ga norü ngúexü̃gü. Rü Ngechuchu rü nüxĩcatama dauxchitawa nayaxü̃ãchi.  
\v 48 Rü nüxü̃ nadau na guxchaxü̃ãcüma yaxãgüxü̃ ga norü ngúexü̃gü, yerü ga buanecü rü nawaama nabuxuchi. Rü yexguma marü yangunechaü̃gu, rü Ngechuchu rü dexáétügu nawe narüxũ. Natürü ñoma nüxü̃ naxüpetüchaü̃xü̃rüü̃ nügü nixĩxẽẽ.  
\v 49-50 Rü yexguma norü ngúexü̃gü nüxü̃ daugügu ga dexáétügu na yaxũxü̃, rü nagu narüxĩnüẽ ga wüxi ga naxchi̱ximare na yiĩxü̃. Rü yemacèx aita naxüe, yerü guxü̃ma nüxü̃ nadaugü rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü. Natürü yexgumatama ga Ngechuchu rü namaã nidexa rü ñanagürü nüxü̃: —¡Peporae! Rü chomachirẽ́xtama chixĩ. ¡Tãxṹ i pemuü̃ẽxü̃! —ñanagürü.  
\v 51-52 Rü nguegu nixüe, rü inarüxó ga buanecü. Natürü nümagü ga norü ngúexü̃gü rü naḇaixãchiãẽgümare yerü woo nüxü̃ na nadaugüxü̃ ga yema mexü̃ ga Tupanaãrü poramaã naxüxü̃ ga Ngechuchu ga yexguma yema pãũ yamuxẽẽgu, natürü tama nüxna nacuè x-ãchie na Tupana Nane na yiĩxü̃ yerü nüxü̃́ naguxcha na yaxõgüãxü̃. 
\s1 Yenecharétuanewa Ngechuchu nanameẽxẽẽ ga iḏaaweexü̃ 
\r (Mt 14.34-36) 
\p  
\v 53 Rü yexguma marü yanguü̃gu ga naxtaawa, rü Yenecharétuanewa nangugü. Rü yexma naxãnacügu nanangaxü̃gü ga naweü̃.  
\v 54 Rü yexguma nguewa ínachoü̃gu, rü yexgumatama ga duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nicuèxãchitanü ga Ngechuchu na yiĩxü̃.  
\v 55 Rü yema naãnewa rü guxü̃ne ga ĩgüwa nabuxmü ga yema duü̃xü̃gü. Rü yexguma nüxü̃ nacuèxgügu ga ngextá na nayexmaxü̃ ga Ngechuchu, rü yéma norü caruü̃gügu naxcèx nanagagü ga iḏaaweexü̃.  
\v 56 Rü guxü̃wama ga ngextá íyanguchigüxü̃wa ga Ngechuchu, ga ĩãnexãcügüwa rü ĩãnegü ga itaxü̃newa, rü ĩãnepechinüwa, rü yexma ítamü̃pechinügu naxcèx nayamugü ga iḏaaweexü̃. Rü nüxü̃ nacèèxü̃gü na tama nüxna nachúxãxü̃cèx na naxchirupechinügumare yangõgügüxü̃cèx. Rü guxü̃ma ga yema nüxü̃ ingõgüexü̃, rü naxcèx nitaanegü. 
\c 7  
\s1 Ṯacü nixĩ i Tupanapẽ́xewa duü̃xü̃güxü̃ chixexẽẽxü̃ 
\r (Mt 15.1-20) 
\p  
\v 1 Rü Ngechuchucèx naxĩ ga Parichéugü namaã ga ñuxre ga ngúexẽẽruü̃gü ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ ga Yerucharéü̃wa ne ĩxü̃.  
\v 2 Rü yexguma ñuxre ga Ngechuchuarü ngúexü̃güxü̃ nadaugügu ga tama Yudíugücüma na yanguxẽẽgüxü̃, rü tama Yudíugü yauxmẽ́xgüxü̃rüü̃ na nayauxmẽ́xgüxü̃ naxü̃pa na nachibüexü̃, rü chixri nachiga nidexagü.  
\v 3 Yerü nümagü ga Parichéugü rü guxü̃ma ga togü ga Yudíugü rü nagu naxĩ ga norü o̱xigücüma na nayauxmẽ́xiraxü̃ na yemaãcü Tupanapẽ́xewa nügü yamexẽẽgüxü̃ naxü̃pa ga na nachibüexü̃.  
\v 4 Rü ngẽxguma taxepataü̃wa ne naxĩxgu ga nümagü rü tama nachibüe ega tama ngẽmaãcü nügü nayauxmẽ́xiragu. Rü nangẽxma i muxü̃ma i togü i nuxcümaü̃xü̃ i nacümagü. Rü ngẽmacèx nagu naxĩ i ngẽma nacümagü na Tupanacèx nayauxgüãxü̃ i norü pochiyugü rü basugü rü paneragü rü pechicaxü̃gü.  
\v 5 Rü yemacèx ga yema Parichéugü rü ngúexẽẽruü̃gü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü̱xcüü̃ i curü ngúexü̃gü i tama nagu naxĩxü̃ i ngẽma tórü o̱xigücüma rü tama toma tayauxmẽ́xgüxü̃rüü̃ nayauxmẽ́xgüxü̃ naxü̃pa na nachibüexü̃? —ñanagürügü.  
\v 6 Natürü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Pa Duü̃xü̃gü ya Pegü Naxaixcümaraü̃güxe, rü aixcüma pechiga nixĩ ga yema ore ga nuxcümaü̃cü ga Tupanaãrü orearü uruü̃ ga Ichaxía ümatüxü̃ ga ñaxü̃: 
\q1 “Ñaã duü̃xü̃gü rü naã̱xmaãmare choxü̃ nicuèxüü̃gü, natürü naãẽwa rü tama chaugu narüxĩnüẽ.  
\v 7 Rü taxuwama name na ngẽmaãcü natücèxma choxü̃ yacuèxüü̃güxü̃. Erü guxü̃ma i ngẽma norü ngu̱xẽẽtae rü yatügüarü mugümare nixĩ, rü tama aixcüma chorü mu nixĩ”, 
\m ñaxü̃.  
\v 8 —Rü pema i ñu̱xma rü aixcüma nüxü̃ perüxoe i Tupanaãrü mugü na nagu pexĩxü̃cèx i ngẽma duü̃xü̃gücümamare ixĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 9 Rü yexgumarüü̃ ta ñanagürü nüxü̃: —Pema rü penangexrü i Tupanaãrü mugü na pecümagügutama pexĩxü̃cèx.  
\v 10 —Yerü ga Moĩché rü ñanagürü: 
\q1 “¡Tüxü̃ nangechaü̃ ya cunatü rü cue!” 
\m ñanagürü. Rü ñanagürü ta: 
\q1 “Texé ya tümanatümaã rü ẽ́xna tümaẽmaã chixexü̃ ixugüxe, rü ãẽ̱xgacü tá tümamaã nanaxuegu na tayuxü̃cèx”, 
\m ñanagürü.  
\v 11 —Natürü pema rü ñaperügügü: 
\p “Marü name ega wüxi ya yatü nanatüxü̃ rü naẽxü̃ ñaxgu: ‘Taxucürüwama chorü ngẽmaxü̃maã cuxü̃ charüngü̃xẽẽ, erü guxü̃ma i chorü ngẽmaxü̃ rü marü Tupanana chanaxã’,” ñaxgu.  
\v 12 —Rü ngẽxguma texé ngẽma ñagügu, rü pexcèx rü marü namexü̃ na tama tümanatüxü̃ rü tümaẽxü̃ tarüngü̃xẽẽxü̃.  
\v 13 —Rü ngẽmaãcü ipeyanaxoxẽẽ i Tupanaãrü mugü, na nagu pexĩxü̃cèx i pecümagütama i togüwa pexüexẽẽxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta muxü̃ma i to i pecümagü i ngẽmarüü̃ ixĩxü̃gu pexĩ —ñanagürü.  
\v 14 Rü yexgumawena duü̃xü̃gücèx naca ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Meã choxü̃́ iperüxĩnüẽ, rü nüxü̃ pecuá i ñaã chorü ore!  
\v 15 —Rü taxuü̃ma i ṯacü i düxétüwa ne ũxü̃ rü taèxwa ixücuxü̃ nixĩ i Tupanapẽ́xewa tüxü̃ chixexẽẽxü̃. Natürü ngẽma taãẽwa ne ũxü̃, rü ngẽma waxi nixĩ i tüxü̃ chixexẽẽxü̃ i Tupanapẽ́xewa.  
\v 16 —Rü ngẽxguma pixãchi̱xẽgu, ¡rü nüxü̃ pexĩnüẽ i ngẽma ore! —ñanagürü.  
\v 17 Rü yexguma Ngechuchu duü̃xü̃güna ixũgachigu rü ĩpatagu naxücuxgu, rü norü ngúexü̃gü nüxna nacagü nachiga ga yema ngu̱xẽẽtae.  
\v 18 Rü nüma rü ñanagürü nüxü̃: —¿Pema rü ta ẽ́xna tama nüxü̃ pecuèxéga i ngẽma? ¿Ẽ́xna tama i nüxü̃ pecuáxü̃ na taxuü̃ma i ṯacü i düxétüwa ne ũxü̃ rü taèxwa ixücuxü̃ yiĩxü̃ i Tupanapẽ́xewa tüxü̃ chixexẽẽxü̃?  
\v 19 —Erü guxü̃ma i ngẽma düxétüwa ne ũxü̃ rü taèxwa ixücuxü̃, rü tama taãẽwa nangu. Natürü taanüwa naxũmare na yixcama taxünewa ínaxũxü̃xü̃cèx —ñanagürü. Rü yemaãcü nüxü̃ nixu na guxü̃ma i õna rü namexü̃ na nangṍxü̃.  
\v 20 Rü ñanagürü ta: —Rü ngẽma duü̃xü̃ãẽwa ne ũxü̃, rü ngẽma waxi nixĩ i Tupanapẽ́xewa nachixexẽẽxü̃.  
\v 21-22 —Erü norü aixepewa i naãẽwa nixĩ i ne naxũxü̃ i muxü̃ma i chixexü̃gü. Rü ngẽma nixĩ i chixexü̃gu na naxĩnüxü̃, rü naxü̃neãrü ngúchaü̃we na naxũxü̃, rü na nangĩ́xü̃, rü na namáẽtaxü̃, rü naĩ i ngemaã na inapexü̃, rü togüarü ngẽmaxü̃ na nüxü̃́ nanguchaü̃xü̃, rü chixexü̃ na naxüxü̃, rü na yadoratèxáxü̃, rü chixexü̃ i nacümagügu na naxã́ũxü̃, rü na yaxãũxãchiwèxexü̃, rü na naxoregütèxáxü̃, rü nügü na yacuèxüü̃xü̃, rü tama meã naãẽxü̃ na nacuáxü̃.  
\v 23 —Rü guxü̃ma i ngẽma chixexü̃gü rü duü̃xü̃ãrü aixepewa nixĩ i ne naxĩxü̃, rü ngẽma nixĩ i Tupanapẽ́xewa nachixexẽẽxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Wüxi ga ngecü ga to ga nachiü̃ãnecü̱̃ã̱x ga Ngechuchuaxü̃́ yaxõcüchiga 
\r (Mt 15.21-28) 
\p  
\v 24 Rü yemawena rü ĩãne ga Tiru nawa yexmaxü̃ ga naãnewa naxũ ga Ngechuchu. Rü yéma wüxi ga ĩpatawa nangu, natürü tama nanaxwèxe na texé nüxü̃ cuáxü̃ ga yéma na nanguxü̃. Natürü taxuacüma nügü inicu̱x.  
\v 25 Rü paxama nüxü̃ icuáchiga ga wüxi ga nge ga ngĩxãcüwa ngoxo yexmèxcü. Rü yéma ixũ, rü Ngechuchupẽ́xegu iyacaxã́pü̱xü.  
\v 26 Rü yema nge rü to ga nachiü̃ãnecü̱̃ã̱x ga Chiropeníchiucü̱̃ã̱x iyixĩ. Rü Ngechuchucèx iyaxũ, rü nüxü̃ icèèxü̃ na ngĩxãcüwa ínatèxüchiãxü̃cèx ga yema ngoxo.  
\v 27 Natürü ga Ngechuchu rü ñanagürü ngĩxü̃: —Name nixĩ i taxacügüxü̃xĩra tachibüexẽẽ. Erü tama name i taxacügüna tanayaxu i norü õna na airugüna naxãxü̃cèx —ñanagürü. [Rü yema ñanagürü yerü nümagü ga Yudíugü rü nügü nixugüe na Tupanaxãcügüxüchi yixĩgüxü̃ rü yema togü rü ñoma airugürüü̃ na yixĩgüxü̃.]  
\v 28 Natürü ngĩma ga yema nge rü inangãxü̃, rü ngĩgürügü: —Aixcüma nixĩ i curü ore, Pa Corix, natürü woo airugü rü ta nanangõ̱x i ngẽma õnatüchi i mechatüü̃gu nayixẽẽxü̃ i ngẽma ĩpataarü yoraxacügü —ngĩgürügü.  
\v 29 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü ngĩxü̃: —Aixcüma name nixĩ i ngẽma nüxü̃ quixuxü̃. Rü marü name i cutaegu, erü ngẽma ngoxo rü marü ínaxũxũ ngĩwa i cuxacü —ñanagürü.  
\v 30 Rü yexguma ngĩpatawa nanguxgu ga yema ngecü, rü yema ngĩrü ngürücarewa ngĩxü̃ iyanguéü̃ ga ngĩrü bucü. Natürü marü ngĩxna ínaxũxũ ga yema ngoxo. 
\s1 Ngechuchu nanamexẽẽ ga wüxi ga yatü ga ngauchi̱xẽcü rü moxü̃cü 
\p  
\v 31 Rü Tiruanewa nataegu ga Ngechuchu. Rü Chidã́ũãrü ĩãnewa naxüpetü, rü ñu̱xũchi Decaporíchiuaneãrü ĩãnegüwa rü ta naxüpetü rü ñu̱xmata Gariréaaneãrü naxtaawa nangu.  
\v 32 Rü yéma naxü̃tawa nanagagü ga wüxi ga yatü ga ngauchi̱xẽcü rü moxü̃cü, rü nüxna naxcèx nacagü ga nüxü̃ na yangõgüxü̃cèx.  
\v 33 Rü yexguma ga Ngechuchu rü noxrüwama duü̃xü̃güna nanaga. Rü naxmachi̱xẽgu nixuxmẽ́x, rü naxbü̱xágümaã nügü yawaixmẽ́xẽẽãcüma norü conügu ningõgü.  
\v 34 Rü yemawena rü daxũ nadawenüãcüma yaxna narüngü̃, rü guma yatüxü̃ ñanagürü: —Epéta —ñanagürü. Rü ngẽma rü: “¡Ingoxna!” ñaxü̃chiga nixĩ.  
\v 35 Rü yexgumatama ningo̱xnamachi̱xẽ ga guma ngauchi̱xẽcü, rü norü conü rü marü narüme rü meã nidexa.  
\v 36 Rü Ngechuchu rü duü̃xü̃güxü̃ namu na taxúemaãma nüxü̃ yaxugüexü̃cèx. Natürü yexguma yexeraãcü duü̃xü̃güna nachúxãgu ga na taxúemaãma nüxü̃ yaxugüexü̃cèx ga nachiga rü yexeraãcü nüxü̃ nixugüeama.  
\v 37 Rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü ga duü̃xü̃gü, rü ñanagürügü: —Meãma nanaxü i guxü̃ma rü woo ngauchi̱xẽgüxü̃ rü nayango̱xnamachi̱xẽgüxẽẽ, rü ngeèxgüxü̃ rü nayadexagüxẽẽ —ñanagürügü. 
\c 8  
\s1 Ngechuchu nanachibüexẽẽ ga 4000 ga duü̃xü̃gü 
\r (Mt 15.32-39) 
\p  
\v 1 Rü wüxi ga ngunexü̃gu wenaxãrü naxcèx naxĩtaquẽ́xe ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü, rü nüxü̃́ nataxuma ga norü õnagü. Rü Ngechuchu rü norü ngúexü̃gücèx naca, rü ñanagürü nüxü̃:  
\v 2 —Choxü̃́ nangechaü̃tümüü̃gü i ñaã duü̃xü̃gü, erü marü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃ nuã chauxü̃tawa nangẽxmagü, rü nataxuma i nawemü i nango̱xgüxü̃.  
\v 3 —Rü ngẽxguma chi ngẽmaãcümare íchayamugügu, rü chi ngürüãchi namagu tá nayaturae, erü nümaxü̃gü rü yaxü̃wama ne naxĩ —ñanagürü.  
\v 4 Rü norü ngúexü̃gü rü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —¿Natürü ñuxãcü tá tanachibüexẽẽ i núma i ngextá taxúema íxãpataxü̃wa? —ñanagürügü.  
\v 5 Rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ñuxre i pãũ pexü̃́ nangẽxma i pemax? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Toxü̃́ nangẽxma i 7 i pãũ —ñanagürügü.  
\v 6 Rü ñu̱xũchi ga Ngechuchu rü duü̃xü̃güxü̃ namu na ñaxtüanewa natogüxü̃cèx. Rü nanade ga yema 7 ga pãũ, rü Tupanana moxẽ naxã. Rü ñu̱xũchi inanabücu, rü norü ngúexü̃güna nanana. Rü nümagü rü duü̃xü̃güxü̃ nayanu.  
\v 7 Rü nüxü̃́ nayexma ta ga ñuxre ga choxnixãcügü. Rü Ngechuchu rü Tupanana moxẽ naxã, rü ñu̱xũchi norü ngúexü̃güxü̃ namu na iyanuãxü̃cèx.  
\v 8 Rü guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü rü meãma nachibüe ñu̱xmata meã nüxü̃́ yangu. Rü yexguma rü ta 7 ga pexchi nanapagü namaã ga yema íyaxügüxü̃.  
\v 9 Rü yema duü̃xü̃gü ga yéma chibüexü̃ rü maneca 4000 nixĩ. Rü yemawena ga Ngechuchu rü duü̃xü̃güxü̃ ínimugü.  
\v 10 Rü ñu̱xũchi wüxi ga nguegu nixüe namaã ga norü ngúexü̃gü, rü Damanútaanewa naxũ. 
\s1 Parichéugü naxcèx ínacagü ga wüxi ga cuèxruü̃ ga Tupanaãrü poramaã üxü̃ 
\r (Mt 16.1-4; Lc 12.54-56) 
\p  
\v 11 Rü Ngechuchuxü̃tawa nangugü ga Parichéugü, rü inanaxügüe ga na namaã yaporagatanücüüxü̃. Rü nüxna nacagüe na nüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽxü̃cèx ga wüxi ga cuèxruü̃ ga Tupanaãrü poramaã naxüxü̃, na yemaãcü nüxü̃ naxügüxü̃cèx, rü nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx ngoxi aixcüma Tupana Nane yiĩxü̃.  
\v 12 Rü Ngechuchu rü poraãcü yaxna narüngü̃, rü ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ i ñaã duü̃xü̃gü naxcèx ínacagü i wüxi i cuèxruü̃ i Tupanaãrü poramaã üxü̃? Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü bai i wüxi i cuèxruü̃ tá nüxü̃ chawẽ́x —ñanagürü.  
\v 13 Rü yema ñaxguwena, rü nüxna yéma nixũ ga yema duü̃xü̃gü. Rü wenaxãrü nguegu nixüe rü naxtaxaarü tocutüwa naxũ. 
\s1 Parichéuarü pãũãrü puxẽẽruü̃chiga 
\r (Mt 16.5-12) 
\p  
\v 14 Natürü ga norü ngúexü̃gü rü nüxü̃ inayarüngümaẽ ga norü õna na íyangegüxü̃, rü wüxixicatama ga pãũ nüxü̃́ nayexma ga nguewa.  
\v 15 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nayaxucu̱xẽgü, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Dücèx, pexuãẽ naxcèx i Parichéugüarü rü Erodearü pãũãrü puxẽẽruü̃! —ñanagürü.  
\v 16 Rü yema norü ngúexü̃gü rü inanaxügüe na nügümaã ñagüxü̃: —Ngẽma ñanagürü tüxü̃ erü tama tawemü ta ítingegü —ñanagürügü.  
\v 17 Natürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nacuèxama na yema ñagüxü̃, rü yemacèx ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ “Tangearü õnaã̱x”, ñaperügügü? ¿Ẽ́xna ñu̱xma rü ta tama nüxü̃ pecuèxgüéga rü tama nüxü̃ picuèxãchitanü i ngẽmachiga? ¿Ẽ́xna pexcèx naxẽ i ngẽma?  
\v 18 Pema rü pexãxẽtügüchirẽ́x, ¿rü ñuxãcü i tama nüxü̃ pedauxü̃? Rü pexãxmachi̱xẽgüchirẽ́x, ¿rü ñuxãcü i tama nüxü̃ pexĩnüẽxü̃? ¿Rü ẽ́xna tama nüxna pecuèxãchie ga yexguma chayamuxẽẽgu ga yema pãũ rü choxni?  
\v 19 —Rü yexguma yema 5000 ga duü̃xü̃güxü̃ chayanuxgu ga yema wüximẽ́ẽ̱xpü̱x ga pãũ, ¿rü ñuxre ga pexchigü yiĩxü̃ ga napagücü ga yexguma penadexgu ga yema íyaxügüxü̃? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —Rü 12 ga pexchigü —ñanagürügü.  
\v 20 Rü ñu̱xũchi ñanagürü ta ga Ngechuchu: —Rü yexguma yema 4000 ga duü̃xü̃güxü̃ chayanuxgu ga yema 7 ga pãũ, ¿rü ñuxre ga pexchigü yiĩxü̃ ga napagücü ga yexguma penadexgu ga yema íyaxügüxü̃? —ñanagürü. Rü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —7 ga pexchigü —ñanagürügü.  
\v 21 Rü yexguma rü ñanagürü nüxü̃: —¿Rü ñu̱xma rü ta taũtama nüxü̃ pecuèxgüégaxü̃ na Parichéugücüma rü Erodecüma i chixexü̃chiga yiĩxü̃ i ngẽma pãũãrü puxẽẽruü̃gu pemaã chixuxü̃? —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü nanamexẽẽ ga wüxi ga ngexetücü ga Bechaídawa 
\p  
\v 22 Rü yemawena rü Bechaídaarü ĩãnewa nangugü. Rü yéma Ngechuchuxü̃tawa nanagagü ga wüxi ga ngexetücü. Rü nüxü̃ nacèèxü̃gü na nüxü̃ yangõgüxü̃cèx.  
\v 23 Rü Ngechuchu rü guma ngexetücümẽ́xẽgu nayayauxãchi, rü ĩãneãrü yéamaxü̃ra nanaga. Rü yéma naxbü̱xágümaã nayawaixetüxẽẽ, rü ñu̱xũchi naxẽtügu ningõgü, rü nüxna naca ngoxi marü ṯacüxü̃ nadau.  
\v 24 Rü yexguma ga guma ngexetücü rü inanaxügü ga na yadauchixü̃. Rü ñanagürü: —Nüxü̃ chadau i duü̃xü̃gü i ñoma naĩgü i ixĩxü̃nerüü̃ ixĩgüxü̃ —ñanagürü.  
\v 25 Rü yexguma ga Ngechuchu rü wenaxãrü naxẽtügu ningõgü. Rü nüma ga guma yatü rü meãma inadawenü. Rü yemaãcü naxcèx nitaane rü meãma naxcèx nango̱x ga guxü̃ma.  
\v 26 Rü yemawena ga Ngechuchu rü napatawa nanamu. Rü namaã nüxü̃ nixu na tama ĩãnecèx nataeguxü̃. 
\s1 Pedru nüxü̃ nixu rü Ngechuchu nixĩ ya yima Tupana nüxü̃ unetacü ya Cristu 
\r (Mt 16.13-20; Lc 9.18-21) 
\p  
\v 27 Rü yemawena rü Checharéa ga Piripuanewa yexmane ga ĩãnexãcügüwa naxũ ga Ngechuchu norü ngúexü̃gümaã. Rü namawa rü Ngechuchu rü norü ngúexü̃güna naca, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ñuxũ ñagüxü̃ i duü̃xü̃gü i chauchiga na texé chiĩxü̃ i chomax? —ñanagürü.  
\v 28 Rü norü ngúexü̃ nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —Nangẽxma i duü̃xü̃gü rü: 
\p “Cuáü̃ ya baiü̃xẽẽruü̃ quixĩ”, ñagüxü̃, rü togü i: 
\p “Ería quixĩ”, ñagüxü̃, rü togü rü: 
\p “Wüxi ga nuxcümaü̃cü ga Tupanaãrü orearü uruü̃ quixĩ”, ñagüxü̃ —ñanagürügü.  
\v 29 Rü yexguma Ngechuchu rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Rü pema i ñuxũ ñapegügüxü̃ choxü̃ na texé chiĩxü̃? —ñanagürü. Rü Pedru nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Cuma nixĩ i Cristu i Tupana cuxü̃ unetacü quiĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 30 Rü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃güxü̃ namu na taxúemaãma nüxü̃ yaxugüexü̃cèx ga yema ore ga nachiga. 
\s1 Ngechuchu nanaxunagü ga norü yuchiga 
\r (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27) 
\p  
\v 31 Rü yemawena rü Ngechuchu inanaxügü ga norü ngúexü̃gümaã nüxü̃ na yaxuxü̃ ga ṯacü tá nüxü̃ na üpetüxü̃. Rü ñanagürü nüxü̃: —Choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃, rü poraãcü ngúxü̃ tá chinge. Rü choxü̃ tá naxoxgü i Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü, rü paigüarü ãẽ̱xgacügü, rü ngẽma ngúexẽẽruü̃gü i Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Rü tá choxü̃ nimèxgü, natürü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃gu rü wena táxarü chamaxü̃ —ñanagürü.  
\v 32 Rü yema ore rü meãma namaã nanango̱xẽẽ. Natürü yexguma ga Pedru rü nüxĩca noxrüwama Ngechuchuxü̃ naga, rü inanaxügü ga na naxucu̱xẽãxü̃ na tama yemaãcü yadeaxü̃cèx.  
\v 33 Natürü ga Ngechuchu rü nadauegu, rü norü ngúexü̃güxü̃ nadawenü. Rü Pedruxü̃ nanga, rü ñanagürü: —¡Choxna ixũgachi, Pa Chatanáx! Cuma rü tama Tupana nagu rüxĩnüxü̃gu curüxĩnü, erü yatügü nagu rüxĩnüxü̃gumare nixĩ i curüxĩnüxü̃ —ñanagürü.  
\v 34 Rü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gücèx rü duü̃xü̃gücèx naca. Rü ñanagürü nüxü̃: —Rü ngẽxguma texé chowe rüxũxchaü̃gu, ¡ẽcü nüxü̃ tarüxo i tümaãrü ngúchaü̃, rü ñoma wüxi i curucha ngĩxü̃ tayaxuxü̃rüü̃ namaã tapora i guxü̃ma i ngúxü̃ i chauxcèx tingexü̃, rü chowe tarüxũ!  
\v 35 —Erü yíxema tügü maxẽchaxẽẽchaü̃xẽ rü tá tayu. Natürü yíxema chaugagu rü ore i mexü̃gagu yuxe, rü aixcüma tá tamaxü̃.  
\v 36 —¿Rü ṯacüwa nüxü̃́ namexü̃ ya yatü ega ngẽxguma nayauxãgu i guxü̃ma i ñoma i naãneãrü ngẽmaxü̃gü, natürü norü maxü̃ iyanatauxẽẽgu?  
\v 37 —Rü ngẽxgumarüü̃ ta, ¿rü ñuxre i dĩẽru iyangu na ngẽmamaã naxcèx nataxexü̃ i norü maxü̃ i wüxi ya yatü?  
\v 38 —Rü ngẽxguma texé i ñaã duü̃xü̃gü i pecaduã̱xgüxü̃ i tama yaxõgüxü̃pẽ́xewa chauxcèx taxãnegu rü naxcèx taxãnegu i chorü ore, rü choma i Tupana Nane i duü̃xü̃xü̃ na chiĩxü̃ rü tá ta tümacèx chaxãne i ngẽxguma Chaunatüarü poramaã rü norü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x i üünegüxü̃maã wenaxãrü núma chaxũxgu. 
\c 9  
\p  
\v 1 Rü yexgumarüü̃ ta ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ñuxre i duü̃xü̃gü i nuã ngẽxmagüxü̃ rü tãũtáma nayu ñu̱xmatáta nüxü̃ nadèu̱x na ñuxãcü ãẽ̱xgacü ya poracü na yiĩxü̃ ya Tupana —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü toraxü̃ãcü nango̱x 
\r (Mt 17.1-13; Lc 9.28-36) 
\p  
\v 2 Rü 6 ga ngunexü̃guwena rü Ngechuchu rü wüxi ga mèxpǘnewa naxũ. Rü ínayagagü ga Pedru rü Chaü̃tiágu rü Cuáü̃xĩcatama. Rü yéma yema ngúexü̃güpẽ́xewa toraxü̃ãcü nango̱x ga Ngechuchu.  
\v 3 Rü niy̱auracüü ga naxchiru rü nacómüxü̃chi. Rü nataxuma i yauxchiruxü̃ i nüxü̃ cuáxü̃ na ngẽmaãcü nacómüxẽẽãxü̃.  
\v 4 Rü nüxü̃ nadaugü ga Ería rü Moĩché ga yéma Ngechuchumaã idexagüxü̃.  
\v 5 Rü yexguma ga Pedru rü ñanagürü Ngechuchuxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, namexẽchi nixĩ na nuã ingẽxmagüxü̃. Rü tá tanaxü ya tomaẽ̱xpü̱x ya düxenü, rü wüxi ya cuxcèx, rü naĩ ya Moĩchécèx, rü naĩ ya Eríacèx —ñanagürü.  
\v 6 Rü yema na poraãcü naḇaixãchiãẽgüxü̃ ga yema ngúexü̃gü, rü yemacèx ga Pedru rü tama nüxü̃ nacuèx ga na ñuxü̃ ñaxü̃.  
\v 7 Rü yexgumatama wüxi ga caixanexü̃ ínarüxĩ, rü natanügu nayangèi̱xema. Rü yema caixanexü̃wa inanaxũ ga wüxi ga naga ga ñaxü̃: —Daa nixĩ ya Chaune ya nüxü̃ changechaü̃xü̃chicü. ¡Rü nüxü̃́ iperüxĩnüẽ! —ñaxü̃.  
\v 8 Rü yexgumatama nügücüwagu ínadaueguãchitanü, rü taxúexü̃ma ga toguexü̃ nadaugü, rü Ngechuchuxü̃xĩcatama.  
\v 9 Rü yexguma ínaxĩgügu nawa ga guma mèxpǘne, rü Ngechuchu nüxna naxãga ga taxúemaãma na nüxü̃ yaxugüexü̃ ga yema yéma nüxü̃ nadaugüxü̃, ñu̱xmatáta yuwa ínadaxgu ga nümax.  
\v 10 Rü yemacèx ga yema ngúexü̃gü rü bexma nüxü̃ nacuèxgü ga yema nüxü̃ nadaugüxü̃. Natürü nügüna nacagü ga ṯacüchiga na yiĩxü̃ ga: 
\p “Yuwa ínadaxgu”, ñaxü̃.  
\v 11 Rü ñu̱xũchi ga yema ngúexü̃gü rü Ngechuchuna nacagü, rü ñanagürügü: —¿Tü̱xcüü̃ i ngúexẽẽruü̃gü i ore i mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü ñanagürügü: 
\p “Ería tá nixĩ ya nüxĩra cuxü̃pa núma ũcü?” ñanagürügü.  
\v 12 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma nixĩ i Ería na nüxĩra núma naxũxü̃ na chauxü̃pa namexẽẽãxü̃cèx i guxü̃ma. ¿Natürü tü̱xcüü̃ i ore i ümatüxü̃wa i ñaxü̃: 
\q1 “Rü Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü rü tá ngúxü̃ ninge, rü duü̃xü̃gü rü tá nüxü̃ naxoe”, 
\m ñaxü̃?  
\v 13 Natürü i choma rü pemaã nüxü̃ chixu, rü Ería rü marü núma naxũ. Natürü ga duü̃xü̃gü rü nümagü nanaxwèxegüxü̃ãcüma poraãcü chixri namaã nachopetü, yexgumarüü̃ ga ore ga ümatüxü̃wa nüxü̃ yaxuxü̃rüü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu nanamexẽẽ ga wüxi ga buxü̃ ga ngoxo nawa yexmaxü̃ 
\r (Mt 17.14-21; Lc 9.37-43) 
\p  
\v 14 Rü yexguma yema togü ga norü ngúexü̃gütanüwa nangugügu, rü yéma nüxü̃ nadaugü ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga yema ngúexü̃güxü̃ íchomaẽguãchixü̃. Rü ñuxre ga ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃, rü yéma niporagatanücüü namaã ga yema ngúexü̃gü.  
\v 15 Rü yexguma Ngechuchuxü̃ nadaugügu ga yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü, rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü. Rü guxü̃ma naxcèx nibuxmü na nüxü̃ yanamoxẽgüxü̃cèx.  
\v 16 Rü nüma ga Ngechuchu rü nüxna naca, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ṯacü nixĩ i pema namaã naxcèx ípiporagatanücüüxü̃? —ñanagürü.  
\v 17 Rü wüxi ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃ rü nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, nuã cuxcèx tüxü̃ chaga ya chaune, erü tümawa nangẽxma i wüxi i ngoxo i tüxü̃ ngegaxẽẽxü̃.  
\v 18 —Rü ngextá ítangẽxmaxü̃wa rü ngẽxma tüxü̃ yaxüxgu rü waixü̃müãnegu tüxü̃ naña. Rü tarüchièx, rü tixü̃́xchapüta, rü ngẽxma tiyuãchi. Rü marü nüxü̃ chacèèxü̃ i curü ngúexü̃gü na tümawa ínatèxüchiãxü̃cèx i ngẽma ngoxo, natürü tama nüxü̃́ inaxĩnü —ñanagürü.  
\v 19 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pa Duü̃xü̃gü i Tama Yaxõgüxü̃, ¿ñuxguratáta i pemaã chanuxmaxü̃ rü yaxna pemaã chaxĩnüxü̃? ¡Nuã penaga ya yima bucü! —ñanagürü.  
\v 20 Rü Ngechuchuxü̃tawa nanagagü ga guma bucü. Natürü yexguma Ngechuchuxü̃ nadèu̱xgu ga yema ngoxo, rü guma bucüxü̃ naxü ga na yayuãchixẽẽãxü̃. Rü yexma ñaxtüanegu nayangu. Rü yexma nidixegugü, rü narüchièx.  
\v 21 Rü Ngechuchu rü guma bucünatüna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ñuxgumama nixĩ ga naxcèx inaxügüxü̃ ga yema? —ñanagürü. Rü guma bucünatü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Nabuxgumamatama.  
\v 22 Rü muẽ̱xpü̱xcüna i ngẽma ngoxo rü üxüxetügu rü dexágu nanañaü̃xü̃ na ngẽmaãcü yamáãxü̃cèx. Rü ngẽmacèx ega cumaã nanguxü̃gu na ṯacü toxcèx cuxüxü̃, ¡rü cuxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü, rü toxü̃ rüngü̃xẽẽ! —ñanagürü.  
\v 23 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¿Rü tü̱xcüü̃ “ega chomaã nanguü̃xgu”, ñacurügü? Erü guxü̃ma natauxcha tümacèx ya yíxema yaxṍxẽ —ñanagürü.  
\v 24 Rü yexguma ga guma bucünatü rü tagaãcü ñatarügü: —Chayaxõ. ¡Choxü̃ rüngü̃xẽẽ na yexeraãcü chayaxõxü̃cèx! —ñatarügü.  
\v 25 Rü yexguma Ngechuchu nüxü̃ dèu̱xgu na muxü̃ma ga duü̃xü̃gü marü yexma ngutaquẽ́xexü̃, rü nananga ga yema ngoxo. Rü ñanagürü nüxü̃: —Pa ngoxo i Ngegaxẽẽruü̃ rü Ngauchi̱xẽxẽẽruü̃x, ¡choma cuxü̃ chamu na nawa ícuxũxũxü̃ ya daa bucü, rü tagutáma wena nagu cuyaxücuxü̃! —ñanagürü.  
\v 26 Rü yexguma ga yema ngoxo rü aita naxü, rü wenaxãrü guma bucüxü̃ niyuãchixẽẽ. Rü ñu̱xũchi nawa ínaxũxũ, rü ñoma nayuxuchixü̃rüü̃ yéma nanatèx. Rü yemacèx ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü ñanagürügü: —Marü nayuxuchi nixĩ —ñanagürügü.  
\v 27 Natürü ga Ngechuchu rü naxmẽ́xgu nayayauxãchi, rü ínanadaxẽẽ. Rü nüma ga guma bucü rü inachi.  
\v 28 Rü yemawena ga Ngechuchu rü wüxi ga ĩpatagu nayaxücu namaã ga norü ngúexü̃gü. Rü yéma nüxĩca nüxna nacagü, rü ñanagürügü nüxü̃: —Pa Corix, ¿tü̱xcüü̃ i toma rü taxuacüma ítanatèxüchi i ngẽma ngoxo? —ñanagürügü.  
\v 29 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Tama ngẽmaãcümare ítanatèxüchi i ngẽmarüü̃ ixĩxü̃ i ngoxo. Natürü tanaxwèxe i Tupanana tanaxuaxü̃ i tórü yumü̃xẽwa na nüma ínatèxüchiãxü̃cèx. Rü ngẽmaãcüxicatama nixĩ i ínaxũxũxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu ru wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuchiga 
\r (Mt 17.22-23; Lc 9.43-45) 
\p  
\v 30-31 Rü yéma inaxĩãchi rü Gariréaanewa nachopetü. Natürü ga Ngechuchu rü tama nanaxwèxe ga texé nüxü̃ na cuáxü̃ ga na yéma nayexmaxü̃, yerü norü ngúexü̃güxü̃ ínangúexẽẽ. Rü ñanagürü nüxü̃: —Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü, rü duü̃xü̃gü tá nayayauxgü rü tá nayamèxgü. Natürü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃gu rü wena tá ínarüda —ñanagürü.  
\v 32 Natürü ga nümagü rü tama meã nüxü̃ nacuèxgü ga ṯacüchiga na yiĩxü̃ ga yema ore, rü namuü̃ẽ ga nüxna na nacagüexü̃. 
\s1 ¿Texé tá tixĩ ya guxããrü yexera ixĩxẽ? 
\r (Mt 18.1-5; Lc 9.46-48) 
\p  
\v 33 Rü Capernáũãrü ĩãnewa nangugü. Rü yexguma ĩxwa nayexmagügu, rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ṯacü nixĩ ga pegümaã naxcèx piporagaetanüxü̃ ga namawa? —ñanagürü.  
\v 34 Natürü ga nümagü rü nangeèxgümare, yerü ga namawa rü nachigagu nügümaã niporagaetanü ga texé tiĩxü̃ ga natanüwa rüyexeramaẽxẽ.  
\v 35 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ínarüto, rü naxcèx naca ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü, rü ñanagürü nüxü̃: —Rü ngẽxguma texé naxwèxegu na guxãe̱tüwa na taxüxü̃, rü name nixĩ i noxri rü guxããrü ñaxtümaẽwa tügü taxüxẽẽ na guxããrü ngü̃xẽẽruü̃ tiĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 36 Rü yemawena rü norü ngãxü̃tanügu nayachixẽẽ ga wüxi ga buxü̃. Rü ñu̱xũchi nachacüügu yayauxãchiãcüma ñanagürü:  
\v 37 —Rü texé ya chauégagu meã nayaxúxe i wüxi i buxü̃ i ñaãrüü̃, rü choxü̃ nixĩ i tayaxuxü̃. Rü texé ya choxü̃ yaxúxe, rü tama choxü̃xĩcatama tayaxu, natürü yima núma choxü̃ mucü ya Chaunatüxü̃ rü ta nixĩ i tayaxuxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Texé ya tama taxchi aixe rü torü ngü̃xẽẽruü̃ tixĩ 
\r (Mt 10.42; Lc 9.49-50) 
\p  
\v 38 Rü yexguma ga Cuáü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, nüxü̃ tadau ga wüxi ga yatü ga cuégagu ngoxogü íwoxü̃xü̃. Natürü toma nüxna tanachu̱xu ga yema, yerü tama tatanüxü̃ nixĩ ga nümax —ñanagürü.  
\v 39 Natürü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Tama name i nüxna na penachu̱xuxü̃. Erü texé ya chauégagu naxǘxe i wüxi i mexü̃ i Tupanaãrü poramaã üxü̃, rü taxucürüwama yixcama chixri chauchiga tidexa.  
\v 40 Erü texé ya tama taxchi aixe, rü tórü ngü̃xẽẽruü̃ tixĩ.  
\v 41 Rü texé ya woo wüxitama i pochiyuãcu i dexá pexna ãxẽ naxcèx na chorü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃, rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü tá tüxü̃́ nangẽxma i tümaãrü ãmare —ñanagürü. 
\s1 Naxãũcüma nixĩ na pecadugu inguxü̃ 
\r (Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) 
\p  
\v 42 Rü ñanagürü ta: —Texé ya pecadugu nanguxẽe̱xẽ i wüxi i ñaã buxü̃gü i choxü̃́ yaxõgüxü̃, rü tümacèx rü narümemaẽ chi nixĩ i noxtacüma wüxi ya nuta ya tacü tümanaxãwa tayangacuchi, rü ngẽmaãcü taxtüchiüwa tüxü̃ tayatáe.  
\v 43-44 —Rü ngẽxguma chi wüxi ya cuxmẽ́x pecadugu cuxü̃ nguxẽẽgu, rü name nixĩ i noxtacüma ícunadae. Erü narümemaẽ nixĩ i cuboxmẽ́xãcüma cunayaxu i curü maxü̃ na tama guxü̃ne ya cuxmẽ́x ya mexü̃nemaã nawa quitèxcuchixü̃cèx ya yima üxü ya ngoxogü nagu poxcuene ya taguma ixoxü̃ne.  
\v 45-46 —Rü ngẽxguma chi wüxi ya cucutü pecadugu cuxü̃ nguxẽẽgu, rü name nixĩ i noxtacüma ícunadae. Erü narümemaẽ nixĩ i cubocutüãcüma cunayaxu i curü maxü̃ na tama guxü̃ne ya cucutü ya mexü̃nemaã nawa quitèxcuchixü̃cèx ya yima üxü ya ngoxogü nagu poxcuene.  
\v 47-48 —Rü ngẽxguma chi wüxi ya cuxetü pecadugu cuxü̃ nguxẽẽgu, rü name nixĩ i noxtacüma ícunacaxüchi. Erü narümemaẽ nixĩ i wüxitama ya cuxetümaã Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa quixücu, na tama guxü̃ne ya cuxetü ya mexü̃nemaã nawa quitèxcuchixü̃cèx ya yima üxü ya taguma ixoxü̃ne ya ngoxogü nagu poxcuene i ngextá õxmigü taguma íyuexü̃wa.  
\v 49 —Rü aixcüma ñoma õnawa yucüra nagüxü̃rüü̃ tá nixĩ na guxãtáma guxchaxü̃wa chopetüxü̃.  
\v 50 —Name ya yucüra. Natürü ngẽxguma chi nangeacagu, ¿rü ñuxãcü tá wenaxãrü naxããca? ¡Rü meã pegüna pedaugü na ñoma yucüra ya taguma iyarüngeacacürüü̃ na namexü̃cèx i perü maxü̃! ¡Rü meã pegümaã pemaxẽ! —ñanagürü. 
\c 10  
\s1 Ngechuchu namaã nangúexẽẽtae na tama namexü̃ na texé tümamèxü̃ ítáxü̃ 
\r (Mt 19.1-12; Lc 16.18) 
\p  
\v 1 Rü yexguma ga Ngechuchu rü Capernáũãrü ĩãnewa inaxũãchi. Rü Yudéaanewa naxüpetü rü ñu̱xmata natü ga Yudáü̃ãrü tocutüwa nangu. Rü yéma rü wenaxãrü naxcèx nangutaquẽ́xegü ga duü̃xü̃gü. Rü nüma rü inanaxügü ga na nangúexẽẽtaexü̃ guxü̃gurüü̃.  
\v 2 Rü ñuxre ga Parichéugü rü naxcèx naxĩ ga na nüxü̃ yaxügüxü̃cèx yerü chixexü̃gu nananguxẽẽgüchaü̃. Rü yemacèx nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Namexü̃ i cuxcèx na wüxi ya yatü rü naxmèxü̃ ínatáxü̃? —ñanagürügü.  
\v 3 Rü nüma nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Rü ṯacü yiĩxü̃ ga Moĩché pexü̃ muxü̃? —ñanagürü.  
\v 4 Rü nümagü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Moĩché nüxü̃ nixu ga na tama nachu̱xuxü̃ na wüxi ya yatü rü ínatámaxü̃, ega wüxi i popera i tèxgüpane ngĩxna naxãxgu —ñanagürügü.  
\v 5 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Rü yema na taxúegama na pexĩnüẽxü̃gagu nixĩ ga Moĩché ga tama pexna nachúãxü̃ ga pexmèxü̃ na ípetáxü̃.  
\v 6 —Natürü noxriarü ügügu, rü Tupana nanaxü ga yatüxü̃ rü ngexü̃.  
\v 7 —Rü ngẽmacèx ya yatü rü tá nanatü rü naẽna nixũgachi na naxmèxmaã inaxã́ũxü̃cèx.  
\v 8 —Rü ngẽmaãcü i ngẽma taxre rü ñoma wüxitama i duü̃xü̃rüü̃ tá nixĩgü. Rü marü tãũtáma taxre nixĩ, erü wüxi tátama nixĩ.  
\v 9 —Rü ngẽmacèx taxucürüwa texé nügüna tayaxĩgachixẽẽ i ngẽma taxre i Tupana nügüna mugüxü̃ —ñanagürü.  
\v 10 Rü yexguma marü ĩpatawa nangugügu, rü norü ngúexü̃gü rü wenaxãrü nüxna nacagüe naxcèx ga yema.  
\v 11 Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Rü yíxema tümamèxü̃ ítáxe rü naĩ i ngemaã ãmaxẽ rü pecadu taxü ngĩmaã i ngẽma noxriü̃cü i tümamèx.  
\v 12 —Rü ngẽxgumarüü̃ ta, ega wüxi i nge ítèxtegu rü naĩ ya yatümaã naxãtegu, rü ngĩma rü ta pecadu ixü —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü buxü̃güxü̃ nameãxẽ 
\r (Mt 19.13-15; Lc 18.15-17) 
\p  
\v 13 Rü yéma Ngechuchuxü̃tawa tüxü̃ nagagü ta ga ñuxre ga buxegü na tüxü̃ yangõgügüxü̃cèx. Natürü ga yema norü ngúexü̃gü rü inanaxügüe ga tüxü̃ na yangagüxü̃ ga guxema tümaxãcüxegüxü̃ Ngechuchuxü̃tawa gagüxe.  
\v 14 Rü yexguma yemaxü̃ nadèu̱xgu ga Ngechuchu, rü naãẽwa nangu̱x, rü ñanagürü nüxü̃: —Chanaxwèxe i chauxü̃tawa naxĩ i buxü̃gü. ¡Rü tãxṹ i nüxna penachu̱xuxü̃! Erü Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa rü tümacèx nixĩ ya yíxema ñaã buxü̃gürüü̃ taxuü̃ma i chixexü̃xü̃ icuáxe.  
\v 15 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü texé ya tama wüxi i buxü̃rüü̃ Tupanaxü̃ yaxúxe na tümaãrü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃cèx, rü tagutáma nagu taxücu i ngẽma naãne i Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa —ñanagürü.  
\v 16 Rü nüma rü tüxü̃ naganagütanü ga guxema buã̱xta, rü tümaẽrugügu naxümẽ́xãcüma ñanagürü tüxü̃: —¡Tupana pexü̃ rüngü̃xẽẽ̱x! —ñanagürü. 
\s1 Wüxi ga yatü ga dĩẽruã̱xü̃chixü̃ Ngechuchumaã nidexa 
\r (Mt 19.16-30; Lc 18.18-30) 
\p  
\v 17 Rü yexguma marü inaxũãchichaü̃gu ga Ngechuchu, rü yéma naxcèx niña ga wüxi ga yatü. Rü napẽ́xegu nayacaxã́pü̱xü, rü nüxna naca rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃ ya mecüx, ¿ṯacü tá chaxüxü̃ na chanayaxuxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃? —ñanagürü.  
\v 18 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃, “Mecü” ñacurügü choxü̃? Erü Tupanaxĩcatama nixĩ ya mecü ixĩcü, rü nataxuma i to.  
\v 19 Cuma rü marü nüxü̃ cucuèx i Tupanaãrü mugü i ñaxü̃: 
\q1 “¡Tãũtáma cumáẽta, rü tãũtáma naĩ i ngemaã icupe, rü tãũtáma cungĩ́tèèx, rü tãũtáma doraxü̃ quixu i togüchiga, rü tãũtáma quidoratèèx, rü tümaga naxĩnü ya cunatü rü cue!” 
\m ñaxü̃ —ñanagürü.  
\v 20 Rü yexguma ga guma yatü rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, rü chorü bucümatama meã chanaxaure i guxü̃ma i ngẽma mugü i nüxü̃ quixuxü̃ —ñanagürü.  
\v 21 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nüxü̃ nangechaü̃ãcüma nüxü̃ nadawenü, rü nanangãxü̃ rü ñanagürü: —Rü wüxixicatama cuxü̃́ nataxu. ¡Rü íixũ, rü namaã yataxe i guxü̃ma i curü ngẽmaxü̃gü, rü ñu̱xũchi togü i ngearü ngẽmaxü̃ã̱xgüxü̃na naxã i ngẽma curü natanü! Rü ngẽmaãcü tá cuxü̃́ nangẽxma i cuchica i daxũguxü̃ i naãnewa. Rü ngẽmawena rü marü name i chowe curüxũ —ñanagürü.  
\v 22 Natürü nüma ga guma yatü rü nanaxi̱xãchiãẽ ga yexguma nüxü̃ naxĩnügu ga yema ore. Rü nangechaü̃ãcüma ínixũ, yerü namuxũchi ga norü yemaxü̃gü.  
\v 23 Rü Ngechuchu rü nüxü̃ nidaugüãchi, rü ñanagürü norü ngúexü̃güxü̃: —Naguxchaxüchi tá nixĩ na Tupana ãẽ̱xgacü íyiĩxü̃wa na yachocuxü̃ i ngẽma dĩẽruã̱xü̃chigüxü̃ —ñanagürü.  
\v 24 Rü naḇaixãchiãẽgü ga norü ngúexü̃gü namaã ga yema ore. Natürü ga Ngechuchu rü wenaxãrü namaã nüxü̃ nixu, rü ñanagürü: —Pa Chauxacügüx, ñuxãcü wüxi i guxchaxüchixü̃ nixĩ na Tupana ãẽ̱xgacü íyiĩxü̃wa na yaxücuxü̃ i wüxi i duü̃xü̃.  
\v 25 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ñoma wüxi i cameyu na taxucürüwama wüxi ya ucumaxẽtüwa naxüpetüxü̃ãrü yexera narüguxchamaẽ naxcèx i wüxi i duü̃xü̃ i dĩẽruã̱xü̃chixü̃ na yaxücuxü̃ i ngextá Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa —ñanagürü.  
\v 26 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnüẽgu ga norü ngúexü̃gü, rü yexeraãcü naḇaixãchiãẽgü. Rü nügüna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Rü texé tá ẽ́xna tixĩ ya nayaxúxe i maxü̃ i taguma gúxü̃? —ñanagürügü.  
\v 27 Rü Ngechuchu rü nüxü̃ nadawenü, rü nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Yatügü rü taxuacüma nügü namaxẽẽ, natürü Tupanaãxü̃́ rü natauxcha i ngẽma, erü Tupanacèx rü nataxuma i ṯacü i guxchaxü̃ —ñanagürü.  
\v 28 Rü yexguma inanaxügü ga Pedru ga na yadexaxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Toma rü marü yéma tanawogü ga guxü̃ma ga torü yemaxü̃gü na cuwe tarüxĩxü̃cèx —ñanagürü.  
\v 29-30 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü texé ya chaugagu rü ore i maxẽxẽẽruü̃gagu tümapatana, rü ẽ́xna tümaẽneẽgüna, rü ẽ́xna tümaẽyèxgüna, rü ẽ́xna tümaẽna, rü ẽ́xna tümanatüna, rü ẽ́xna tümaxãcügüna, rü ẽ́xna tümaãnegüna nge̱ma ixũxẽ, rü tá tanayaxu i tümaãrü natanü. Rü aixcüma ñu̱xma i ñoma i naãnewa rü tá tanayaxu i 100 ẽ́xpü̱xcüna ya tümapatagü, rü tümaẽneẽgü, rü tümaẽyèxgü, rü tümaẽgü, rü tümaxãcügü, rü tümaãnegü. Natürü ngẽxgumarüü̃ tá ta tanayaxu i ngúxü̃gü i togü tá tüxü̃ ingexẽẽgüxü̃. Natürü yixcamaxü̃ra i daxũguxü̃ i naãnewa rü tá tanayaxu i maxü̃ i taguma gúxü̃.  
\v 31 —Natürü muxü̃ma i nümaxü̃ i ñu̱xma ñoma i naãnewa duü̃xü̃gü wixpẽ́xewa ügüxẽẽxü̃, rü daxũguxü̃ i naãnewa rü Tupana tá wixweama nanaxügüxẽẽ. Rü muxü̃ma i nümaxü̃ i ñu̱xma ñoma i naãnewa duü̃xü̃gü wixweama ügüxẽẽxü̃, rü daxũguxü̃ i naãnewa rü Tupana tá wixpẽ́xewa nanaxügüxẽẽ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü wenaxãrü nanaxunagü ga norü yuxchiga 
\r (Mt 20.17-19; Lc 18.31-34) 
\p  
\v 32 Rü Yerucharéü̃waama naxĩ. Rü nüma ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃güpẽ́xegu nixũ. Rü nümagü rü naḇaixãchiãẽgü, rü yema togü ga duü̃xü̃gü ga wixweama ãgüxü̃ rü namuü̃ẽ. Rü Ngechuchu rü wenaxãrü noxrüwama naxcèx naca ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü. Rü inanaxügü ga namaã nüxü̃ na yaxuxü̃ ga ṯacü tá nüxü̃ na ngupetüxü̃.  
\v 33 Rü ñanagürü nüxü̃: —Pema nüxü̃ pecuèx na marü ingaicaxü̃ na Yerucharéü̃wa ingugüxü̃. Rü nge̱ma rü duü̃xü̃gü rü tá chixri chomaã nachopetü. Rü paigüarü ãẽ̱xgacügü rü ngúexẽẽruü̃gü i ore i mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃na tá choxü̃ naxuaxü̃gü. Rü nümagü rü tá chomaã nanaxuegugü na chayuxü̃, rü tá ngẽma Dumacü̱̃ã̱xgüna choxü̃ namugü.  
\v 34 Rü ngẽmagü tá nixĩ i chaugu idauxcüraü̃güxü̃. Rü tá choxna nacuaixgüe, rü tá choxna nanac̱uaixcagü, rü tá choxü̃ nayuxẽẽgü. Natürü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃guwena táxarü chamaxü̃ —ñanagürü. 
\s1 Chaü̃tiágu rü Cuáü̃ rü wüxi ga ngü̃xẽẽcèx ínacagü 
\r (Mt 20.20-28) 
\p  
\v 35 Rü Ngechuchucèx naxĩ ga Chaü̃tiágu rü Cuáü̃ ga Zebedéu nanegü, rü ñanagürügü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, tanaxwèxe i toxcèx cunaxü i ngẽma ngü̃xẽẽ i naxcèx tá cuxna tac̱axü̃ —ñanagürügü.  
\v 36 Rü nüma rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ṯacü nixĩ i penaxwèxexü̃ na pexcèx chanaxüxü̃? —ñanagürü.  
\v 37 Rü ñanagürügü: —Rü ngẽxguma ãẽ̱xgacüxü̃ quingucuchigu, rü tanaxwèxe na wüxie i toma rü curü tügünecüwawa tarütoxü̃, rü togue i curü ṯoxwecüwawa —ñanagürügü.  
\v 38 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Pema rü tama nüxü̃ pecuèx na ṯacücèx ípec̱axü̃. ¿Rü pexü̃́ chi natauxchaxü̃ i na peyaxaxüxü̃ i ngẽma axexü̃ i üxchiüxü̃ i choma tá chixaxüxü̃? ¿Rü namaã chi peporaexü̃ i ngẽma ngúxü̃ i tá chingexü̃? —ñanagürü.  
\v 39 Rü nümagü nanangãxü̃gü rü ñanagürügü: —Ngẽmáãcü, namaã tá taporae —ñanagürügü. Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma tá nixĩ i chauxrüü̃ peyaxaxüxü̃ i ngẽma axexü̃ i üxchiüxü̃ rü chauxrüü̃ ngúxü̃ na pingegüxü̃.  
\v 40 —Natürü ngẽma chorü tügünecüwawa rü chorü ṯoxwecüwawa na perütogüxü̃cèx, rü tama cho̱xmẽ́xwa nangẽxma na pexna chanaxãxü̃, erü Chaunatü tá tüxna nanaxã ya yíxema tümacèx íyiĩxẽ —ñanagürü.  
\v 41 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnüẽgu ga yema togü ga 10 ga ngúexü̃gü, rü Chaü̃tiágumaã rü Cuáü̃maã nanuẽ.  
\v 42 Natürü Ngechuchu naxcèx naca rü ñanagürü nüxü̃: —Pema nüxü̃ pecuèx i togü i nachiü̃ãnegüwa rü nangẽxmagü i ãẽ̱xgacügü i nügü nacuèxgügu na namexü̃ na nuãcü namuãxü̃ i norü duü̃xü̃gü. Rü ngẽma ãẽ̱xgacügü i taxü̃gü rü norü duü̃xü̃güarü yora nügü nixĩgüxẽẽ.  
\v 43 —Natürü tãũtáma ngẽmaãcü nixĩ i petanüwa. Erü ngẽxguma texé naxwèxegu na guxããrü yexera na tiĩxü̃ i petanüwa, rü name nixĩ i noxri rü guxããrü ngü̃xẽẽruü̃ na tiĩxü̃.  
\v 44 —Rü ngẽxguma chi texé i petanüwa naxwèxegu na tümamücügüeru na tiĩxü̃, rü name nixĩ i noxri rü guxü̃ma i tümamücügüarü ngü̃xẽẽruü̃ na tiĩxü̃.  
\v 45 —Rü woo i choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃, rü tama togü choxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃cèx nixĩ i núma chaxũxü̃. Natürü núma chaxũ na duü̃xü̃güxü̃ charüngü̃xẽẽxü̃cèx rü naxcèx ichanaxãxü̃cèx i chorü maxü̃, na ngẽmaãcü chanaxütanüxü̃cèx na norü pecadugüna ínanguxü̃xü̃cèx i muxü̃ma i duü̃xü̃gü —ñanagürü. 
\s1 Bartiméũ ga ngexetücüxü̃ narümexẽẽ ga Ngechuchu 
\r (Mt 20.29-34; Lc 18.35-43) 
\p  
\v 46 Rü Yericúarü ĩãnewa nangugü. Rü Ngechuchuwe narüxĩ ga norü ngúexü̃gü rü muxü̃ma ga togü ga duü̃xü̃gü. Rü yexguma guma ĩãneãrü gu̱xwa nangugüchaü̃gu ga nüxna na ínachoxü̃xü̃, rü yéma namacüwawa narüto ga wüxi ga ngexetücü ga Bartiméũgu ãe̱gacü ga Timéũ nane.  
\v 47 Rü yexguma guma ngexetücü nüxü̃ ĩnügu ga Ngechuchu ga Nacharétucü̱̃ã̱x na yiĩxü̃ ga guma yéma üpetücü, rü inanaxügü ga poraãcü aita na naxüxü̃, rü: —Pa Ngechuchu ya Dabítanüxü̃x, ¡cuxü̃́ changechaü̃tümüü̃! —ñanagürü.  
\v 48 Natürü muxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü rü ínanangaxüchigüama ga na iyanangeáxü̃cèx. Natürü ga nüma rü yexeraãcü aita naxüama, ñaxü̃maã: —Pa Dabítanüxü̃x, ¡cuxü̃́ changechaü̃tümüü̃! —ñaxü̃maã.  
\v 49 Rü yexguma ga nüma ga Ngechuchu rü inayachiãchi, rü ñanagürü: —¡Naxcèx peca! —ñanagürü. Rü guma ngexetücücèx nacagü, rü ñanagürügü: —¡Nataãẽ rü inachi! Rü cuxcèx nixĩ i nac̱axü̃ —ñanagürügü.  
\v 50 Rü guma ngexetücü rü yexacü nanaña ga norü gáuxü̃chiru. Rü inayuxnagü rü Ngechuchucèx nixũ.  
\v 51 Rü Ngechuchu nüxna naca, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ṯacü nixĩ i cunaxwèxexü̃ na cuxcèx chanaxüxü̃? —ñanagürü. Rü nüma ga guma ngexetücü, rü nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, chanaxwèxe na chidauchixü̃ —ñanagürü.  
\v 52 Rü yexguma ga Ngechuchu, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Ẽcü, íixũ! Rü marü cuxcèx nitaane erü cuyaxõ —ñanagürü. Rü yexgumatama ga guma ngexetücü rü nidauchi, rü Ngechuchuwe narüxũ ga namawa. 
\c 11  
\s1 Ngechuchu rü Yerucharéü̃gu naxücu 
\r (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Cu 12.12-19) 
\p  
\v 1 Rü marü Yerucharéü̃ãrü ngaicamana nangugü ga Oríbunecüarü Mèxpǘneãrü ngaicamana yexmagüne ga ĩãnexãcügü ga Bechagué rü Betániã. Rü yexguma yéma nangugügu, rü Ngechuchu nanamu ga taxre ga norü ngúexü̃gü.  
\v 2 Rü ñanagürü nüxü̃: —¡Gua tórü to̱xmèxtawa ngẽxmane ya ĩãnexãcüwa pexĩ! Rü ngẽxguma nawa pengugügu, rü ngẽxma tá nüxü̃ peyangau i wüxi i buru i ngẽxma ngaxü̃xü̃ i taguma texé natagu aunagüxü̃. ¡Rü peyawẽxü̃ rü nuã penaga!  
\v 3 —Rü ngẽxguma texé pexna caxgu na ṯacücèx peyawẽxü̃xü̃ i ngẽma buru, ¡rü tümamaã nüxü̃ pixu rü ñapegügü: 
\p “Torü Cori nanaxwèxe, rü ñu̱xma tátama nanataeguxẽẽ”, ñapegügü!  
\v 4 Rü yéma naxĩ. Rü yexma namacüwagu nüxü̃ nayangaugü ga yema buru ga wüxi ga ĩpataèxü̃tagu ngaxü̃xü̃.  
\v 5 Rü ñuxre ga duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃ rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ṯacü ípexüe? ¿Rü tü̱xcüü̃ peyawẽxü̃ i ngẽma buru? —ñanagürügü.  
\v 6 Rü nümagü ga yema ngúexü̃gü, rü yema ore ga Ngechuchu namaã nüxü̃ ixuxü̃ãcü nanangãxü̃gü. Rü yemacèx tama nüxna nanachu̱xgü.  
\v 7 Rü natagu nanac̱ẖagümü ga naxchirugü. Rü yemaãcü Ngechuchuxü̃tawa nanagagü. Rü nüma ga Ngechuchu rü natagu naxaunagü.  
\v 8 Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naxchirumaãtama nanac̱ẖamagü. Rü togü rü naĩxã́tügü ga naãnewa nadaü̃xü̃maã nayac̱ẖamagü.  
\v 9 Rü yema duü̃xü̃gü ga napẽ́xegu ãgüxü̃ rü yema togü ga wixweama ãgüxü̃, rü tagaãcü ñanagürügü: —¡Cuxü̃ ticuèxüxügü! ¡Rü naxüüne ya daa Tupanae̱gagu núma ũcü!  
\v 10 ¡Rü ãẽ̱xgacü ya Dabírüxü̃ namecümaxüchi ya daa ãẽ̱xgacü ya núma ngucü! ¡Rü pema rü ta, Pa Daxũcüã̱x, rü nüxü̃ picuèxüxü̃gü ya Tupana! —ñanagürügü.  
\v 11 Rü Yerucharéü̃gu naxücu ga Ngechuchu, rü tupauca ga taxü̃necèx nixũ. Rü meãma guxü̃wama inanadauaxü̃ne. Rü ñu̱xũchi yema norü 12 ga ngúexü̃gümaã Betániããrü ĩãnecèx nataegu, yerü marü nayáuane. 
\s1 Ngechuchu rü ori̱x ga iguera ga ngearü oõxü̃maã chixexü̃ naxuegu 
\r (Mt 21.18-19) 
\p  
\v 12 Rü moxü̃ãcü yexguma Betániãwa inaxĩãchigu ga Ngechuchu rü nataiya.  
\v 13 Rü yaxü̃gu nüxü̃ nadau ga wüxi ga ori̱x ga iguera ga ãã́tüxü̃. Rü nüma ga Ngechuchu rü naxcèx nixũ na íyadauãxü̃cèx rü ngoxi nayexmèx ga norü o. Natürü yexguma naxü̃tawa nanguxgu, rü taxuü̃ma inayangau, rü naã́tüxü̃xĩcatama, yerü tauta norü owa nangu.  
\v 14 Rü yexguma rü ñanagürü igueraxü̃: —¡Tagutáma texé wena cuxü̃ tamúãrü oõx! —ñanagürü. Rü norü ngúexü̃gü rü nüxü̃ naxĩnüẽ ga yema. 
\s1 Ngechuchu ínanawoxü̃ ga yema tupauca ga taxü̃newa taxegüxü̃ ga duü̃xü̃gü 
\r (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Cu 2.13-22) 
\p  
\v 15 Rü yexguma Yerucharéü̃wa nangugügu, rü Ngechuchu rü tupauca ga taxü̃negu naxücu. Rü inanaxügü ga na ínawoxü̃ãxü̃ ga yema yéma ṯacümaã taxegüxü̃ rü naxcèx taxegüxü̃. Rü nanangüegutanü ga norü mechagü ga yema duü̃xü̃gü Tupanaarü ãmarewa mexü̃ ga dĩẽrumaã taxegüxü̃ rü muxtucumaã taxegüxü̃.  
\v 16 Rü nanachu̱xu ga texé ṯacü na yéma ngepetüxü̃ tupauca ga taxü̃nemachiawa.  
\v 17 Rü inanaxügü ga na nangúexẽẽtaexü̃, rü ñanagürü: —Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: 
\q1 “Chopata rü guxü̃ma i nachiü̃ãnecü̱̃ã̱xgüarü yumüxẽpataü̃gu tá naxãe̱ga”, 
\m ñanagürü. Natürü pema rü ngĩ́tèèxgüxü̃pataü̃ peyaxĩxẽẽ —ñanagürü.  
\v 18 Natürü yexguma yemaxü̃ naxĩnüẽgu ga paigüarü ãẽ̱xgacügü rü ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃, rü inanaxügüe ga naxcèx na nadaugüxü̃ ga ñuxãcü Ngechuchuxü̃ na yamèxgüxü̃. Natürü duü̃xü̃güxü̃ namuü̃ẽ, rü yemacèx taxucürüwama duü̃xü̃güpegu nayayauxgü. Yerü nüma ga duü̃xü̃gü rü namaã nataãxẽgü ga yema Ngechuchuarü ngu̱xẽẽtae.  
\v 19 Natürü yexguma marü nayáuanegu, ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gümaã nawa ínachoxü̃ ga guma ĩãne. 
\s1 Narüṉ̃exẽ ga yema iguera ga ngearü oṍxü̃ 
\r (Mt 21.20-22) 
\p  
\v 20 Rü moxü̃ãcü pèxmama rü igueraxü̃tawa nachopetü. Rü yéma nüxü̃ nadaugü ga na naṉ̃exẽxü̃ ñu̱xmata naxchúmèxãwa nangu.  
\v 21 Rü yexguma ga Pedru rü nüxna nacuèxãchi ga yema ĩneãcü ngupetüxü̃, rü ñanagürü Ngechuchuxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, dücax i iguera ga chixexü̃ namaã cuxueguxü̃, rü marü narüṉ̃exẽ —ñanagürü.  
\v 22 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —¡Nüxü̃́ peyaxõgü ya Tupana!  
\v 23 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽxguma chi wüxie daa mèxpǘnexü̃ tamuxgu na yaxũgachixü̃cèx rü taxtü i taxü̃chiüwa nügü na yatáexü̃cèx, rü chi pega naxĩnü, ega aixcüma peyaxõgüãcüma nüxü̃ ngẽma ñapegügu.  
\v 24 —Rü ngẽmacèx pemaã nüxü̃ chixu rü guxü̃ma i ṯacü i naxcèx ípec̱axü̃ i perü yumüxẽwa, rü name nixĩ na peyaxõgüxü̃ na marü penayaxuxü̃, rü aixcüma tá penayaxu.  
\v 25 —Rü ngẽxguma peyumüxẽgügu, natürü nangẽxmagu i ṯacücèx texémaã na penuẽxü̃, ¡rü tüxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃! na Penatü ya daxũgucü rü ta pexü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx i perü pecadugü.  
\v 26 —Natürü ngẽxguma pema tama tüxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃gügu, rü Penatü ya daxũgucü rü tá ta tãũtáma pexü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchuna nacagüe na texéarü oregagu tupauca ga taxü̃newa nangu̱xẽẽtaexü̃ 
\r (Mt 21.23-27; Lc 20.1-8) 
\p  
\v 27 Rü yemawena rü Yerucharéü̃cèx nawoegu. Rü yexguma Ngechuchu rü tupauca ga taxü̃negu yaxũgüchigüyane, rü naxcèx naxĩ ga paigüarü ãẽ̱xgacügü, rü ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃, rü Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü.  
\v 28 Rü nüxna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Texéarü mugagu nixĩ i cunaxüxü̃ i ngẽma núma cuxüxü̃? ¿Rü texé cuxü̃ tamu na cunaxüxü̃cèx i ngẽma? —ñanagürügü.  
\v 29-30 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Choma rü tá ta pexna chaca, rü ngẽxguma choxü̃ pengãxü̃gu i ngẽma pexna naxcèx chac̱axü̃, rü choma rü tá ta pemaã nüxü̃ chixu na texé choxü̃ muxü̃ na chanaxüxü̃cèx i ngẽma. ¿Rü texé tanamu ga Cuáü̃ na duü̃xü̃güxü̃ ínabaiü̃xẽẽxü̃cèx? ¿Rü Tupana yiĩxü̃ ga namucü rü ẽ́xna duü̃xü̃gümare? —ñanagürü.  
\v 31 Rü yexguma ga nümagü rü inanaxügüe ga nügümaã na yaporagatanücüüxü̃, rü ñanagürügü: —Rü ngẽxguma chi: 
\p “Tupana núma nanamu”, ñagügügu, rü nüma rü chi ñanagürü tüxü̃: 
\p “¿Tü̱xcüü̃ ga tama nüxü̃́ peyaxõgüxü̃?” ñanagürü chi tüxü̃.  
\v 32 ¿Rü ñuxũcürüwa rü: 
\p “Yatügümare núma nanamu”, ñatarügügü tá? Rü yema ñanagürügü yerü duü̃xü̃güxü̃ namuü̃ẽ. Yerü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü nayaxõgü rü aixcüma Tupana nanamu ga Cuáü̃ na nüxü̃ yaxuxü̃cèx ga norü ore.  
\v 33 Rü yemacèx Ngechuchuxü̃ nangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Tama nüxü̃ tacuèx ga texé núma na namuxü̃ ga Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ —ñanagürügü. Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Choma rü ta tãũtáma pemaã nüxü̃ chixu na texé choxü̃ muxü̃ na chanaxüxü̃ i ngẽma choxna naxcèx pec̱axü̃ —ñanagürü. 
\c 12  
\s1 Ore i puracütanüxü̃ i chixexü̃gügu ixuxü̃ 
\r (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19) 
\p  
\v 1 Rü Ngechuchu rü inanaxügü ga ore ga cuèxruü̃gügu ixuxü̃maã na nangúexẽẽtaexü̃. Rü ñanagürü nüxü̃: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga norü naãnegu ubanecü ücü. Rü ínanapoxegu, rü nanaxü ga wüxi ga ubaarü yauxtüxü̃xü̃chica, rü wüxi ga dauxü̃taechica na meã nüxna nadauxü̃cèx ga guxü̃ma. Rü ñu̱xũchi ñuxre ga puracütanüxü̃na nüxü̃ nadauxẽẽ. Rü namaã nanamexẽẽ na ngãxü̃gu namaã ngĩxü̃ yatoyexü̃cèx ga yema ubatanü. Rü ñu̱xũchi ga yema naãneãrü yora rü to ga nachiü̃ãnewa naxũ.  
\v 2 —Rü yexguma nawa nanguxgu ga na yadauxü̃ ga yema ubagü, rü guma yatü rü yéma puracütanüxü̃güxü̃tawa nanamu ga wüxi ga norü duü̃xü̃xü̃ na naxcèx íyac̱axü̃cèx ga yema ubagü ga nüxna üxü̃.  
\v 3 —Natürü yema puracütanüxü̃gü rü nayayauxgü, rü nanac̱uaixgü ga guma yatüarü duü̃xü̃. Rü taxuü̃ma ga ubagü nüxna naxãgü, rü yemaãcü ínayamugü.  
\v 4 —Rü yexguma ga guma yatü rü to ga norü duü̃xü̃xü̃ yéma namu. Natürü ga guma rü nayamèxẽrugü, rü namaã naguxchigagü.  
\v 5 —Rü yexguma rü to ga norü duü̃xü̃xü̃ yéma namu. Natürü nayamèxgü. Rü yemawena, rü yéma nanamugü ga muxü̃ma ga togü ga norü duü̃xü̃gü. Natürü ga yema puracütanüxü̃gü rü nayac̱uaixgü ga ñuxre, rü togü rü nanadai.  
\v 6 —Rü yexguma rü nüxü̃́ ínayaxü ga nanexü̃chi ga poraãcü nüxü̃ nangechaü̃cü. Rü düxwa guma nanexü̃ yéma namu, yerü nüma nagu naxĩnügu rü chi nanega naxĩnüẽ ga yema puracütanüxü̃gü.  
\v 7 —Natürü yexguma guma cori nanexü̃ nadaugügu ga yema puracütanüxü̃gü, rü nügümaã ñanagürügü: 
\p “Ngẽmaãrü tá nixĩ i ñaã naãne i yixcama. ¡Rü ngĩxã tayamèxgü na tóxrü na yiĩxü̃cèx!” ñanagürügü.  
\v 8 —Rü yemaãcü nayayauxgü, rü nayamèxgü. Rü yema ubanecüpechinüwa nayatèxgü ga naxü̃ne.  
\v 9 —Rü ñu̱xma rü pexna chaca, ¿pexcèx rü ṯacü tá naxü ya yima ubanecüarü yora namaã i ngẽma puracütanüxü̃gü i chixexü̃gü? Rü dücax, rü nge̱ma tá naxũ, rü tá nanadai i ngẽma puracütanüxü̃gü, rü togüna tá nanaxã i ngẽma ubanecü.  
\v 10 —¿Taguma ẽ́xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃? Erü ngẽmawa rü ñanagürü: 
\q1 “Rü yima nuta ya mecü ya ĩãrü üruü̃gü nüxü̃ oechirécü, rü ñu̱xma rü yimatama nixĩ ya Tupana nüxĩra yaxücuchicü na namaã inaxügüãxü̃cèx ya ĩpata.  
\v 11 Rü tórü Cori ya Tupana nixĩ ga naxücü ga yema, rü ñu̱xma rü namexẽchi i taxcèx”, 
\m ñanagürü i ngẽma ore.  
\v 12 Rü yexguma ga yema paigüarü ãẽ̱xgacügü, rü ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃, rü Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü, rü Ngechuchuxü̃ niyauxgüchaü̃. Yerü nüxü̃ nacuèxgü ga nachiga na yiĩxü̃ ga yema ore ga cuèxruü̃gu yaxuxü̃. Natürü duü̃xü̃güxü̃ namuü̃ẽ rü yemacèx taxuü̃ma namaã naxüe. Rü nüxna yéma ínixĩmare. 
\s1 Ãẽ̱xgacüaxü̃́ dĩẽrumaã naxütanüxü̃chiga 
\r (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26) 
\p  
\v 13 Rü yexguma ga yema ãẽ̱xgacügü rü Ngechuchuxü̃tawa nanamugü ga ñuxre ga norü duü̃xü̃gü ga Parichéugü rü Erodetanüxü̃gü na nüxna yacagüexü̃cèx, rü ngoxi ṯacü rü chixexü̃ ga dexamaã nüxü̃ nangãxü̃ na yemaãcü ãẽ̱xgacügüxü̃tawa na íyaxuaxü̃güãxü̃cèx.  
\v 14 Rü nümagü rü naxü̃tawa naxĩ, rü ñanagürügü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, nüxü̃ tacuèx rü aixcüma nixĩ i ngẽma nüxü̃ quixuxü̃ i ore. Rü tama duü̃xü̃gügamare cuxĩnü, erü tama norü düxétüxü̃negu cudawenü, natürü nacüma nixĩ i cungugüxü̃. Rü aixcüma cunangúexẽẽ i duü̃xü̃gü na Tupana naxwèxexü̃ãcüma namaxẽxü̃cèx. ¡Tomaã nüxü̃ ixu! Rü ngẽma dĩẽru ya ãẽ̱xgacü ya tacü ya Dumacü̱̃ã̱x totanüwa ngĩxü̃ yauxchaü̃cü ¿rü namexü̃ yiĩxü̃ na nüxna ngĩxü̃ taxãxü̃, rü ẽ́xna tama? —ñanagürügü.  
\v 15 Natürü ga Ngechuchu rü nüxü̃ nacuèxama ga na chixexü̃gu namaã naxĩnüẽxü̃ ga yema duü̃xü̃gü woo meã namaã na yanadexagüxü̃. Rü yemacèx ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ chixexü̃gu choxü̃ penguxẽẽchaü̃xü̃? ¡Nuã ngĩxü̃ pinge i wüxitachinü i dĩẽru na ngĩxü̃ chadauxü̃cèx! —ñanagürü.  
\v 16 Rü yéma naxü̃tawa ngĩxü̃ nangegü ga wüxitachinü ga dĩẽru. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¿Texéchicünèxã rü texééga nixĩ i ngĩgu üxü̃? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —Dumacü̱̃ã̱x ya ãẽ̱xgacü ya tacüchicünèxã nixĩ —ñanagürügü.  
\v 17 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Ãẽ̱xgacüna ngĩxü̃ pexã i ngẽma ãẽ̱xgacüarü ixĩcü, rü Tupanana ngĩxü̃ pexã i ngẽma Tupanaãrü ixĩcü! —ñanagürü. Rü yexguma yema orexü̃ naxĩnüẽgu, rü namaã naḇaixãchiãẽgü. 
\s1 Ngechuchuna nacagüe rü ngoxi wena namaxẽ i duü̃xü̃gü 
\r (Mt 22.23-33; Lc 20.27-40) 
\p  
\v 18 Rü yemawena rü Ngechuchuxü̃tawa ínayadaugü ga ñuxre ga Chaduchéugü. Rü nümagü nixĩ i nüxü̃ yaxugüexü̃ na tagutáma wena namaxẽxü̃ i yuexü̃. Rü yemacèx Ngechuchuna nayacagüe, rü ñanagürügü:  
\v 19 —Pa Ngúexẽẽruü̃x, Moĩchéarü mugüwa rü ñanagürü: 
\q1 “Rü ngẽxguma wüxi ya yatü naxmèx ngexacüyane nayu̱xgu, rü name nixĩ i naẽneẽtama ngĩmaã naxãmèx i ngẽma yutecü i naxü̃mèx, na ngẽmaãcü naxãxãcüxü̃cèx ya naẽneẽ ga marü yucü”, 
\m ñanagürü ga yema ore.  
\v 20 —Dücèx, nayexma ga 7 ga nügüeneẽgü. Rü naxãmèx ga guma yacü, natürü tauta naxãxãcüyane nayu.  
\v 21-22 —Rü yexguma ga naĩ ga naẽneẽ nüxĩ ngĩmaã naxãmèx ga yema ngecü, natürü guma rü ta nayu rü nangexacü. Rü yexguma ga guma norü tomaẽ̱xpü̱x ga naẽneẽ nüxĩ ngĩmaã naxãmèx, natür ü yexgumarüü̃tama nüxü̃ nangupetü. Rü yemaãcü, gucüma ga guma 7 ga nügüeneẽ rü ngĩmaã naxãmèx ga yema nge. Rü gucüma nayue tauta naxãxãcüyane. Rü düxwa ngĩma rü ta iyu ga yema nge.  
\v 23 —Rü dücax, ngẽxguma yuexü̃ wena maxẽgu, ¿rü ngexcürüücü naxmèx tá iyixĩ i ngẽma nge? Yerü gucüma ga guma 7 ga nügüeneẽgü ngĩmaã naxãmèx —ñanagürügü.  
\v 24 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Pema rü ípetüe erü tama nüxü̃ pecuèx i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃, rü tama nüxü̃ pecuèx i ñuxãcü na naporaxü̃ ya Tupana.  
\v 25 —Rü ngẽxguma yuexü̃ wena maxẽgu, rü taxúetáma tixãmèxgü rü ẽ́xna tixãtegü. Erü daxũcü̱̃ã̱x i Tupanaãrü orearü ngeruü̃gürüü̃ tá tixĩgü i ngẽxguma.  
\v 26 —Pema choxna peca i yuexü̃ãrü dagüchiga. ¿Natürü tama ẽ́xna nawa pengúe i Tupanaãrü ore ga Moĩché ümatüxü̃ ga naĩxãcü ga íiy̱auxratanünechigaxü̃ íyaxuxü̃wa? Erü yema orewa rü Moĩchéxü̃ ñanagürü ga Tupana: 
\q1 “Choma nixĩ i Abráü̃ãrü Tupana, rü Ichaáarü Tupana, rü Acobuarü Tupana”, 
\m ñanagürü.  
\v 27 —Rü ngẽma orewa nüxü̃ tacuèx rü Tupana rü maxẽxü̃ãrü Tupana nixĩ rü tama yuexü̃ãrü Tupana nixĩ, erü Tupanaarü ĩnüwa rü taxúema tayu. Rü ngẽmaãcü i pema rü poraãcü ípetüe —ñanagürü. 
\s1 Ngẽma Tupanaãrü mu i guxü̃ i norü mugüarü yexera ixĩxü̃ 
\r (Mt 22.34-40) 
\p  
\v 28 Rü wüxi ga ngúexẽẽruü̃ ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaexü̃, rü nüxü̃ naxĩnü ga yema togü ga namücügü ga Ngechuchumaã na íyaporagatanücüüxü̃. Rü nüma rü nüxü̃ nicuèxãchi ga meãma na nangãxü̃ãxü̃. Rü yemacèx Ngechuchucèx nixũ, rü nüxna naca, rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, ¿ngẽxü̃rüüxü̃ i Tupanaãrü mu nixĩ i guxü̃ i norü mugüarü yexera ixĩxü̃? —ñanagürü.  
\v 29 Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Ngẽma Tupanaãrü mu i guxü̃ i norü mugüarü yexera ixĩxü̃, rü ñaã nixĩ, ñanagürü: 
\q1 “¡Iperüxĩnüẽ, Pa Iraéanecü̱̃ã̱xgü! Rü nüma ya Cori ya tórü Tupana, rü yixicatama nixĩ ya tórü Cori.  
\v 30 ¡Rü nüxü̃ nangechaü̃ ya Cori ya curü Tupana guxü̃ne ya curü maxü̃nemaã, rü guxü̃ i cuãẽmaã, rü guxü̃ i nagu curüxĩnüxü̃maã, rü guxü̃ i curü poramaã!” 
\m ñanagürü.  
\v 31 —Rü ngẽma norü taxre i Tupanaãrü mu, rü ñanagürü: 
\q1 “¡Rü nüxü̃ nangechaü̃ i cumücü na cugü cungechaü̃xü̃rüü̃!” 
\m ñanagürü. Rü nataxuma i to i Tupanaãrü mu i ngẽmagüarü yexera ixĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 32 Rü yexguma ga yema ngúexẽẽruü̃ ga mugüwa ngu̱xẽẽtaexü̃, rü ñanagürü Ngechuchuxü̃: —Marü name, Pa Ngúexẽẽruü̃x, erü aixcüma nixĩ i ngẽma nüxü̃ quixuxü̃ na wüxixicatama na yiĩxü̃ ya Tupana, rü nataxuma ya naĩ.  
\v 33 —Rü ngẽma Tupanaxü̃ na ingechaü̃xü̃ guxü̃ne ya tórü maxü̃nemaã, rü guxü̃ i nagu rüxĩnüxü̃maã, rü guxü̃ i tórü poramaã, rü nüxü̃ na ingechaü̃xü̃ i tamücü i yigü na ingechaü̃xü̃rüü̃, rü ngẽma rü guxü̃ma i carnerugü i Tupanacèx idèi̱xü̃ rü íguxü̃arü yexera narümemae —ñanagürü.  
\v 34 Rü yexguma Ngechuchu nüxü̃ dèu̱xgu ga mexü̃gu na naxĩnüãcüma na nangãxü̃ãxü̃ ga yema ngúexẽẽruü̃ ga mugüwa ngu̱xẽẽtaexü̃, rü ñanagürü nüxü̃: —Marü tama taxü̃ cuxü̃́ nataxu na cunayaxuxü̃ ya Tupana na curü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃cèx —ñanagürü. Rü yemawena rü marü taxuü̃ma nügü naporaxẽẽ na nüxna yacachigüxü̃cèx. 
\s1 ¿Texé nane nixĩ ya Cristu? 
\r (Mt 22.41-46; Lc 20.41-44) 
\p  
\v 35 Rü yexguma tupauca ga taxü̃newa ínangúexẽẽtaeyane ga Ngechuchu, rü duü̃xü̃güna naca, rü ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ nixĩ i ngẽma ngúexẽẽruü̃gü i mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ i ñagüxü̃: 
\p “Yima Cristu ya Tupana nüxü̃ unetacü rü nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabítaa nixĩ”, ñagüxü̃?  
\v 36 —¿Rü ñuxãcü i ngẽmaãcü yadexagüxü̃? Yerü nümatama ga Dabí, rü yexguma Tupanaãẽ i Üünexü̃ naãẽwa ideaxgu rü ñanagürü: 
\q1 “Cori ya Tupana rü chorü Corixü̃ ñanagürü: ‘¡Nuã chorü tügünecüwawa rüto ñu̱xmatáta nüxü̃ charüporamaẽ i curü uwanügü na cuga naxĩnüẽxü̃cèx!’ ” 
\m ñanagürü ga yema orewa.  
\v 37 —¿Natürü ñuxũcürüwa i Dabítaa yiĩxü̃ ya Cristu, ega nümatama ga Dabí, rü norü Corimaã naxuãgu? —ñanagürü. Rü yema muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃, rü taãẽãcüma Ngechuchuaxü̃́ inarüxĩnüẽ. 
\s1 Ngechuchu rü nüxü̃ nixu na tama yameãrü maxü̃ã̱xgüxü̃ ga yema ngúexẽẽruü̃gü ga Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ 
\r (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54, 20.45-47) 
\p  
\v 38 Ngechuchu rü norü ngu̱xẽẽtaewa rü ñanagürü: —¡Pexuãẽgü naxcèx i ngẽma ngúexẽẽruü̃gü i Moĩchéarü mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃! Erü nümagü rü norü me nixĩ i mexü̃ i naxchirumaã na naxĩãneãxü̃. Rü nanaxwèxegü na ítamü̃wa duü̃xü̃gü meã nüxü̃ na rümoxẽgüxü̃.  
\v 39 —Rü ngutaquẽ́xepataü̃güwa rü norü me nixĩ i ãẽ̱xgacügümèxwẽ́xewa na natogüxü̃. Rü õnagü i taxü̃wa rü ngẽma õnaãrü yoraxü̃tawa ügüxü̃ i nachicacèx nadaugü.  
\v 40 —Natürü tüxna nanapuxü̃ ya tümapatagü ya yíxema yutegüxe. Rü ñu̱xũchi nanamèxẽẽ i norü yumüxẽgü na ngẽmagu nügü yacu̱xgüxü̃cèx rü duü̃xü̃gü nagu rüxĩnüẽxü̃cèx na aixcüma mexü̃gü na yixĩgüxü̃. Natürü nümagü tá nixĩ i yexeraãcü napoxcuexü̃ —ñanagürü. 
\s1 Yutecü ga ngearü dĩẽruã̱xcü ga Tupanacèx dĩẽru ngĩxü̃ ixãcü 
\r (Lc 21.1-4) 
\p  
\v 41 Wüxicana ga Ngechuchu rü tupauca ga taxü̃neãrü dĩẽruchiü̃ãrü to̱xmèxtawa narüto. Rü yéma inadawenü ga ñuxãcü duü̃xü̃gü yexma ngĩxü̃ yanaxücuchigüxü̃ ga norü dĩẽrugü. Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga idĩẽruã̱xgüxüchixü̃ rü yexma ngĩxü̃ nayarüxücuchigü ga muxũchicü ga norü dĩẽru.  
\v 42 Rü ngürü yéma ingu ga wüxi ga yutecü ga ngearü dĩẽruã̱xcü. Rü ngĩma rü wüxi ga yema dĩẽruchiü̃gu ngĩxü̃ iyarüxücuchi ga taxretachinü ga dĩẽruxacü ga ítanücü.  
\v 43 Rü yexguma ga Ngechuchu rü norü ngúexü̃gücèx naca, rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ñaã ngecü i yutecü i ngearü dĩẽruã̱xcü, rü guxü̃ i ngẽma togü i dĩẽruchiü̃gu dĩẽru ngĩxü̃ ixücuchigüxü̃ãrü yexera ngĩxü̃ ixã.  
\v 44 Erü guxü̃ma i togü rü ngĩxü̃ inaxãgü i ngẽma nüxü̃́ íyaxügücü. Natürü ngĩma ngĩxü̃́ natauxyane ngĩxü̃ ixã i gu̱xcüma i ngĩxü̃́ ngẽxmèxcü i ngĩrü õnatanü —ñanagürü. 
\c 13  
\s1 Ngechuchu nanaxunagü na tupauca ga taxü̃negu tá na napogüexü̃ 
\r (Mt 24.1-2; Lc 21.5-6) 
\p  
\v 1 Rü yexguma tupauca ga taxü̃newa ínaxũxũgu ga Ngechuchu, rü wüxi ga norü ngúexü̃gü rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x ¡dücax ñuxãcü nimexẽchi ya daa tupauca ya itaxü̃ne rü naxtapü̱xarü nutagü! —ñanagürü.  
\v 2 Natürü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Pema nüxü̃ pedaugü ya guxü̃nema ya yima tupauca ya taxü̃neãrü ĩpatagü. Natürü pemaã nüxü̃ chixu rü aixcüma guxü̃nema ya daa ĩpatagü rü tá nagu napogüe. Rü norü nutagü rü taxucütáma nügüétü naxüxüra, rü bai tá ya wüxi —ñanagürü. 
\s1 Cuèxruü̃gü i tá nüxü̃ idauxü̃ naxü̃pa na nagúxü̃ i naãne 
\r (Mt 24.3-28; Lc 21.7-24, 17.22-24) 
\p  
\v 3-4 Rü yemawena rü Oríbunecüarü Mèxpǘne ga tupauca ga taxü̃neãrü to̱xmèxtawa yexmanewa naxĩ. Rü yéma narüto ga Ngechuchu. Rü Pedru rü Chaü̃tiágu rü Cuáü̃ rü Aü̃dré rü naxü̃tawa naxĩ na noxrüwama nüxna nacagüexü̃cèx. Rü ñanagürügü: —Tanaxwèxe i tomaã nüxü̃ quixu na ñuxgu tá nangupetüxü̃ i ngẽma nüxü̃ quixuxü̃. ¿Rü ṯacü tá nixĩ i norü cuèxruü̃ i nawa nüxü̃ tacuáxü̃ ega nawa tá nanguxgu i ngẽma? —ñanagürügü.  
\v 5 Rü yexguma ga Ngechuchu rü nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —¡Pexuãẽgü na taxúema pexü̃ womüxẽẽxü̃cèx!  
\v 6 —Erü muxũchixü̃ i duü̃xü̃gü tá ínangugü, rü chaugu tá nügü nicu̱xgü, rü ñanagürügü tá: 
\p “Choma nixĩ i Cristu”, ñanagürügü tá. Rü muxũchixü̃ i duü̃xü̃güxü̃ tá nawomüxẽẽ.  
\v 7 —Rü ngẽxguma nüxü̃ pexĩnüẽgu na nügü nadèi̱xü̃ i nachiü̃ãnegü i ngaicamagüxü̃ rü togü i nachiü̃ãnegü i yaxü̃gugüxü̃, ¡rü tãũtáma ngẽmacèx peḇaixãchiãẽgü! Erü woetama ngẽmaãcü tá nangupetü. Natürü tãũtáma naãneãrü gu̱x nixĩ i ngẽma.  
\v 8 —Erü wüxi i nachiü̃ãne rü to i nachiü̃ãnemaã tá nügü nadai. Rü wüxi ya ãẽ̱xgacüarü churaragü rü to i ãẽ̱xgacüarü churaragümaã tá nügü nadai. Rü muxü̃ma i nachicawa rü tá naxĩã̱xãchiane. Rü tá taiya nangu̱x. Natürü guxü̃ma i ngẽma rü norü ügümare nixĩ i ngẽma ngúxü̃ i tá ínguxü̃.  
\v 9 —¡Rü meã pegüna pedaugü! Erü ãẽ̱xgacügüpẽ́xewa tá pexü̃ nagagü, rü ngutaquẽ́xepataü̃gügu tá pexü̃ nic̱uaixgü. Rü nachiü̃ãnegüarü ãẽ̱xgacügüpẽ́xewa tá pexü̃ nagagü naxcèx na chorü duü̃xü̃gü na pixĩgüxü̃. Natürü ngẽmaãcü tá pexü̃́ natauxcha na ngẽma ãẽ̱xgacügümaã nüxü̃ pixuxü̃ i chauchiga.  
\v 10 —Natürü naxü̃pa na nagúxü̃ i naãne rü tá nüxü̃ nixugüe i Tupanaãrü ore i guxü̃ i nachiü̃ãnegüwa.  
\v 11 —Natürü ngẽxguma ãẽ̱xgacügüpẽ́xewa pexü̃ nagagügu, ¡rü tãũtáma pexoegaãẽgü naxcèx na ṯacümaã tá penangãxü̃xü̃! ¡Rü namaã nüxü̃ pixu i ngẽma ore i ngẽxgumatama Tupana pexna ãxü̃ na nüxü̃ pixuxü̃cèx! Erü tãũtáma pema nixĩ na pidexagüxü̃, natürü Tupanaãẽ i Üünexü̃ tá nixĩ i pewa idexaxü̃.  
\v 12 —Rü nügüeneẽgüwa tátama rü ãẽ̱xgacügüxü̃tawa nügü ínayaxuaxü̃gü na ngẽmaãcü tüxü̃ nadèi̱xü̃cèx. Rü ngẽxgumarüü̃ tá ta i papágü rü mamágü rü tá naxãcügüxü̃ ínayaxuaxü̃gü. Rü nümagü i naxãcügü rü tá nanatügümaã rü naẽgümaã nanuẽ, rü tá tüxü̃ ínayaxuaxü̃gü na ãẽ̱xgacügü tüxü̃ nadèi̱xü̃cèx.  
\v 13 —Rü guxü̃ i naãnewa rü duü̃xü̃gü tá pexchi naxaie naxcèx na chorü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃. Natürü yíxema nae̱tüwa meã Tupanaãxü̃́ yaxõõmáxẽ, rü yíxema tá tixĩ ya aixcüma nayaxúxe i maxü̃ i taguma gúxü̃.  
\v 14 —Rü ngẽxguma nüxü̃ pedèu̱xgu i ngẽma ãũãchixü̃ rü ãũcümaxü̃chixü̃ i chixexẽẽruü̃ i ngextá tama íinaxwèxexü̃wa na nangẽxmaxü̃, rü ngẽxguma ya yíxema Yudéaanewa ngẽxmagüxe, rü tanaxwèxe i mèxpǘneãnewa tabuxmü. Rü texé ya yíxema nüxü̃ daumatüxe, ¡rü name nixĩ i meã nagu tarüxĩnü i ngẽma!  
\v 15 —Rü ngẽma ngunexü̃gu texé tümapataèxtüwa ngẽxmagu, rü tama name i tümapatagu tayangaxi na ṯacü i tümaãrü ngẽmaxü̃ tayayaxuxü̃cèx.  
\v 16 —Rü texé ya tümaãnewa ngẽxmaxẽ rü tama name i tümapatacèx tataegu na tümachirugü tayayaxuxü̃cèx.  
\v 17 —Rü ngẽma ngunexü̃gügu, rü wüxi i ngechaü̃ tá nixĩ i tümacèx ya yíxema ngexegü ya itacharaü̃güxe rü yíxema maĩxãcügüxe.  
\v 18 —¡Rü Tupanana naxcèx peca i perü yumüxẽwa na tama gáuane ixüyane pexü̃ na nangupetüxü̃cèx i ngẽma chixexü̃!  
\v 19 —Erü ngẽma ngunexü̃gügu rü poraãcü tá nangẽxma i ngúxü̃ ga noxri Tupana naãne ixügügumama taguma yexmaxü̃, rü ngẽmawena rü tagutáma nangẽxma.  
\v 20 —Rü ngẽxguma Tupana tama nanoxrexẽẽgu i ngẽma ngunexü̃gü, rü taxúetáma tamaxü̃. Natürü Tupana rü marü nananoxrexẽẽ i ngẽma ngunexü̃gü erü tüxü̃ nangechaü̃ ya yíxema noxrüxü̃ tüxü̃ nadexe.  
\v 21 —Rü ngẽxguma texé pexü̃ ñagügu: 
\p “Dücèx, daa nixĩ ya Cristu”, ñagügu, rü ẽ́xna: 
\p “Gua nixĩ ya Cristu”, ñagügu, ¡rü tãxṹ i nüxü̃́ peyaxõgüxü̃!  
\v 22 —Erü Cristugüneta rü Tupanaãrü orearü uruü̃güneta tá ínangugü. Rü tá nanaxügü i muxü̃ma i cuèxruü̃gü i taxü̃gü. Rü ngẽmaãcü, ega nüxü̃́ natauxchagu, rü tá tüxü̃ nawomüxẽẽgü woo ya yíxema duü̃xẽgü ya Tupanatama tüxü̃ dexe.  
\v 23 —¡Pexuãẽgü! Erü guxü̃ma i ngẽma tá ngupetüxü̃, rü marü naxü̃pa pemaã nüxü̃ chixu. 
\s1 Ñuxãcü tá nixĩ i ngẽxguma nataegugu ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü 
\r (Mt 24.29-35, 42, 44; Lc 21.25-36) 
\p  
\v 24 —Natürü marü nangupetügu i ngẽma ngúxü̃gü, rü ngẽma ngunexü̃gügu rü tá nixo ya üèxcü rü tãũtáma inabaxi ya tauemacü.  
\v 25 —Rü woramacurigü rü ẽxtagü rü tá narüyi. Rü guxü̃ma i daxũwa ngẽxmaxü̃ rü tá naxĩã̱xãchitanü rü nachicana tá nixĩgachitanü.  
\v 26 —Rü ngẽxguma i duü̃xü̃gü rü tá nüxü̃ nadaugü ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü na caixanexü̃gu ínaxĩxü̃ i guxü̃ma i norü poramaã rü norü ngóonexü̃maã.  
\v 27 —Rü tá nanamu i norü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x na tüxü̃ nanutaquẽ́xexü̃cèx ya yíxema Tupana tüxü̃ idexechixe ya guxü̃wama ngẽxmagüxe ñu̱xmatáta naãne íyacuáxü̃wa nangu.  
\v 28 —¡Iperüxĩnüẽ i ñaã ngu̱xẽẽtae i ori̱x i iguerachiga, rü naxcèx pengúe! Rü ngẽxguma ngexwacaxü̃xü̃ i nachacüüxacügü iyarüyixgu rü naxüátügu, rü ngẽmawa nüxü̃ pecuèx na paxa tá taunecü yiĩxü̃.  
\v 29 —Rü ngẽxgumarüü̃ ta, rü ngẽxguma nüxü̃ pedèu̱xgu na nangupetüxü̃ i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü ngẽmawa tá nüxü̃ pecuèx na paxaxüchi tá ínanguxü̃ ya Tupana Nane ya duü̃xü̃xü̃ ixĩcü.  
\v 30 —Rü guxü̃ma i ngẽma ñu̱xma pemaã nüxü̃ chixuxü̃ rü aixcüma tá nangupetü naxü̃pa na nayuexü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngẽxguma maxẽxü̃.  
\v 31 —Daxũguxü̃ i naãne rü ñoma i naãne rü tá inayarüxo. Natürü chorü ore rü tagutáma inayarüxo, rü aixcüma tá ningu.  
\v 32 —Natürü ngẽma ngunexü̃ rü ora i nagu tá nangupetüxü̃ i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü Tanatü ya Tupanaxĩcatama nüxü̃ nacuèx i ñuxgu tá na nangupetüxü̃ i ngẽma, rü taxúema ya togue nüxü̃ tacuèx. Rü woo i norü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x rü tama nüxü̃ nacuèxgü, rü woo i choma na Nane chiĩxü̃ rü tama nüxü̃ chacuèx i ñuxgu tá na nangupetüxü̃ i ngẽma.  
\v 33 —Rü ngẽmacèx, ¡ipedaue rü pexuãẽgü! Erü tama nüxü̃ pecuèx i ṯacü rü ora tá íchangu i chomax.  
\v 34 —Rü guxü̃ma i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü ñoma wüxi ga yatü ga ixũãchichaü̃cü na to ga nachiü̃ãnewa naxũxü̃cèxrüxü̃ nixĩ. Rü yemacèx norü puracütanüxü̃na naxãga na mea nüxna nadaugüxü̃cèx ga guma napata. Rü ñuxũchi wüxichigüna nanaxã ga norü puracü. Rü yẽma ĩã̱xãrü dauruü̃ rü nagu nanamu na mea nadauxü̃taegüxü̃cèx.  
\v 35-36 —¡Rü ngẽmacèx i pema rü name na ípexuãxẽgüxü̃! Erü tama nüxü̃ pecuèx i ñuxgu tá ínangu ya yima cori ya ĩpataarü yora, rü bexmana noxri nachütagu, rü ẽ́xna ngãxü̃cüügu, rü ẽ́xna otá icaxgu, rü ẽ́xna noxri yangóonegu. ¡Rü ngẽmacèx ipedaue na ngürüãchi ínanguxgu tama ípepeeyane pexü̃ na íyanguéü̃xü̃cèx!  
\v 37 —Rü ngẽma ore i pemaã nüxü̃ chixuxü̃, rü guxü̃ i duü̃xü̃gücèx nixĩ. ¡Rü ipedaueecha! —ñanagürü. 
\c 14  
\s1 Ãẽ̱xgacügü naxcèx nadaugü na ñuxãcu Ngechuchuxü̃ yayauxgüxü̃ 
\r (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Cu 11.45-53) 
\p  
\v 1 Rü taxre ga ngunexü̃ nataxu ga na nawa nanguxü̃ ga Yudíugüarü peta ga Üpetüchiga ga nagu nangõ̱xgüãxü̃ ga pãũ ga ngearü puxẽẽruü̃ã́xü̃. Rü ga paigüarü ãẽ̱xgacügü rü ngúexẽẽruü̃gü ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü naxcèx nadaugü ga ñuxãcü bexma duü̃xü̃güechita Ngechuchuxü̃ na yayauxgüxü̃ rü na yamèxgüãxü̃cèx.  
\v 2 Yerü nümaxü̃ rü ñanagürügü: —Taxucürüwama ñu̱xma petagu tayayauxgü, erü duü̃xü̃gü rü tá tamaã nanuẽ —ñanagürügü. 
\s1 Wüxi ga nge rü Ngechuchuerugu inaba ga pumara 
\r (Mt 26.6-13; Cu 12.1-8) 
\p  
\v 3 Rü Ngechuchu rü Betániãwa naxũ napatawa ga Chimáũ ga rüchaxünecümaã naxugüãcü. Rü yexguma mechawa natoyane, rü yéma ingu ga wüxi ga ngecü ga wüxiweü̃ ga pumara ga yixichixü̃ ga tatanüxü̃chixü̃ yéma ngecü. Rü iyapoyenagu ga yema pumarachixü̃ ga nuta ga mexẽchicünaxcèx, rü Ngechuchuerugu inaba.  
\v 4 Natürü ñuxre ga yema yéma yexmagüxü̃ rü nanuẽ naxcèx ga yema naxüxü̃ ga yema ngecü, rü nügümaã ñanagürügü: —¿Tü̱xcüü̃ ngẽxma inaxaiyaxü̃ i ngẽma pumara?  
\v 5 —Rü narümemaẽ chi nixĩ i 300 tachinü i dĩẽrugu namaã itaxe, rü ñu̱xũchi ngẽma dĩẽrumaã nüxü̃ irüngü̃xẽẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i ngearü dĩẽruã̱xgüxü̃ —ñanagürügü. Rü yemaãcü ngĩchiga nidexagü ga yema nge.  
\v 6 Natürü ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Ngexrüma! ¿Tü̱xcüü̃ ngĩxü̃ pechixewe? Erü ngẽma chomaã naxüxü̃, rü wüxi i mexü̃ nixĩ.  
\v 7 —Rü ngẽma ngearü dĩẽruã̱xgüxü̃ rü guxü̃gutáma petanüwa nangẽxmagü, rü ngẽmaãcü pexü̃́ natauxcha na nüxü̃ perüngü̃xẽẽxü̃ i ngẽxguma penaxwèxegu. Natürü i choma rü tãũtáma guxü̃gu petanüwa changẽxma.  
\v 8 —Rü ñaã nge rü inaxü i guxü̃ma i ngẽma ngĩxü̃́ tauxchaxü̃, rü ngẽmacèx yoxni choxü̃ ipumaraxü̃ne naxü̃pa na ichatáxü̃.  
\v 9 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü guxü̃ i naãnewa i ngextá duü̃xü̃gü nüxü̃ íixugügüxü̃wa i ore i maxẽxẽẽruü̃, rü ñaã ngecü chomaã üxü̃ rü tá ta nüxü̃ nixugügü. Rü ngẽmaãcü tá ngĩxna nacuèxãchie i duü̃xü̃gü —ñanagürü ga Ngechuchu. 
\s1 Yuda rü ãẽ̱xgacügümaã nanamexẽẽ na ñuxãcü tá na Ngechuchuxü̃ yayauxgüxü̃cèx 
\r (Mt 26.14-16; Lc 22.3-6) 
\p  
\v 10 Rü Yuda Icariúte ga wüxi ga yema 12 ga ngúexü̃tanüxü̃ ixĩxü̃, rü Yudíugüarü paigüarü ãẽ̱xgacügütanüwa naxũ na namaã yamexẽẽãxü̃cèx na ñuxãcü tá na Ngechuchuxü̃ yayauxgüxü̃cèx.  
\v 11 Rü yexguma yemaxü̃ naxĩnüẽgu, rü nümagü ga yema ãẽ̱xgacügü rü nataãẽgü. Rü dĩẽru Yudana ngĩxü̃ naxuaxü̃gü. Rü yexgumama inanaxügü ga Yuda ga naxcèx na nadauxü̃ ga ñuxãcü nüxü̃́ na natauxchaxẽẽgüãxü̃ na duü̃xü̃güechita Ngechuchuxü̃ yayauxgüxü̃cèx. 
\s1 Coriarü õnachiga 
\r (Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Cu 13.21-30; 1 Co 11.23-26) 
\p  
\v 12 Rü nawa nangu ga ngunexü̃ ga nagu inaxügüxü̃ ga yema peta ga pãũ ga ngearü puxẽẽruü̃ã́xü̃ nagu nangõ̱xgüxü̃. Rü yema nixĩ ga ngunexü̃ ga nagu carneruxacü naxcèx yamèxgüxü̃ ga Üpetüchigaarü peta. Rü yexguma ga norü ngúexü̃gü rü Ngechuchuna nacagüe, rü ñanagürügü: —¿Ngextá cunaxwèxe na tanamexẽẽxü̃ i õna i Üpetüchigaarü petagu ingṍxü̃? —ñanagürügü.  
\v 13 Rü yexguma ga nüma rü nanamu ga taxre ga norü ngúexü̃gü, rü ñanagürü nüxü̃: —¡Ẽcü, yéa ĩãnewa pexĩ! Rü ngẽxma tá nüxü̃ peyangau i wüxi i yatü i wüxi ya tü̃xü̃ ya dexámaã ããcuxe ngẽxma tüxü̃ ingexü̃. ¡Rü nawe perüxĩ!  
\v 14 —¡Rü yima ĩpata ya nagu yaxücune i ngẽma yatü, rü yima ĩãrü yoramaã nüxü̃ pixu, rü ñapegügü nüxü̃: 
\p “Torü ngúexẽẽruü̃ nüxü̃ nacuáxchaü̃ na ngẽxü̃ yiĩxü̃ i ngẽma ucapu i norü ngúexü̃gümaã tá nawa nachibüxü̃ i Üpetüchigaarü õnagu”, ñapegügü nüxü̃!  
\v 15 —Rü nüma tá pexü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ i wüxi i ucapu i taxü̃ i marü meã mexẽẽxü̃ i norü daxũchiü̃wa ngẽxmaxü̃. ¡Rü nge̱ma penamexẽẽ̱x i tórü õna i Üpetüchigacèx ixĩxü̃! —ñanagürü nüxü̃.  
\v 16 Rü inaxĩãchi ga yema taxre ga ngúexü̃gü, rü ĩãnewa naxĩ. Rü yexma nüxü̃ inayangaugü ga guxü̃ma yema Ngechuchu namaã nüxü̃ ixuxü̃rüü̃. Rü yéma nanamexẽẽ ga õna ga Üpetüchigacèx ixĩxü̃.  
\v 17 Rü yexguma marü nachütachaü̃gu, rü ínangu ga Ngechuchu namaã ga yema 12 ga norü ngúexü̃gü.  
\v 18 Rü yexguma mechawa ínachibüeyane, rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü wüxie ya petanüwa i ñu̱xma chomaã nuã chibüxe tá tixĩ ya bexma choxü̃ íyaxuaxü̃xẽ —ñanagürü.  
\v 19 Rü yexguma ga nümagü ga norü ngúexü̃gü rü poraãcü nangechaü̃gü. Rü inanaxügüe ga na wüxichigü nüxna icachigüxü̃, rü ñanagürügü: —Pa Corix, ¿choma tá chiĩxü̃ i cuxü̃ íchayaxuaxü̃xü̃? —ñanagürügü.  
\v 20 Rü nüma ga Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Wüxi i pema i 12 tanüwa i daatama poratuwa norü pãũ iwaixẽẽxü̃, rü ngẽma tá nixĩ i choxü̃ íyaxuaxü̃xü̃.  
\v 21 —Rü choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃, rü tá chayu ngẽma Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ nüxü̃ ixuxü̃rüü̃. Natürü wüxi i ngechaü̃xü̃chi nixĩ naxcèx i ngẽma yatü i choxü̃ íyaxuaxü̃xü̃. Rü narümemaẽ chi nixĩ ga noxtacüma tãũ chima na nabuxü̃ —ñanagürü.  
\v 22 Rü yexguma ínachibüeyane, rü Ngechuchu nanayaxu ga pãũ. Rü Tupanana moxẽ naxã, rü inanabücu, rü norü ngúexü̃güxü̃ nayanu. Rü ñanagürü nüxü̃: —¡Penayau̱x i ñaã pãũ! Rü ngẽma rü chaxunechiga nixĩ —ñanagürü.  
\v 23 Rü yemawena nanayaxu ga wüxi ga pochiyu ga binumaã ããcuxü̃. Rü yexgumarüü̃ ta Tupanana moxẽ naxcèx naxãxĩra, rü ñu̱xũchi norü ngúexü̃güna nanaxã. Rü guxü̃ma nawa naxaxegü.  
\v 24 Rü ñanagürü nüxü̃: —Daa binu ya chaugü i muxü̃ma i duü̃xü̃gücèx ibacüchiga nixĩ. Rü yimawa Tupana meãma nanango̱xẽẽ na aixcüma yiĩxü̃ i norü uneta.  
\v 25 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü tãxũtáma wena chayaxaxü ya daa binu ñu̱xmatáta Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa binu ya ngexwacaxü̃cü chayaxaxü̱x —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu nüxü̃ nixu rü Pedru rü taxũtáma nügü nixu na norü ngúexü̃ yiĩxü̃ 
\r (Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Cu 13.36-38) 
\p  
\v 26 Rü ñu̱xũchi nawiyaegü ñuxre ga Tupanaãrü wiyaegu. Rü yemawena rü Oríbunecüarü Mèxpǘnewa naxĩ.  
\v 27 Rü yexguma ga Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Guxãma i pema rü tá choxü̃ ípetèxgü. Erü ngẽmaãcü nüxü̃ nixu i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ i ñaxü̃: 
\q1 “Tá chayamèx ya carneruarü dauruü̃, rü tá nanaxüanemare i carnerugü”, 
\m ñaxü̃.  
\v 28 —Natürü ngẽxguma marü yuwa ícharüdaxguwena, rü chaxira tá pexü̃pa Gariréaanewa chaxũ —ñanagürü.  
\v 29 Rü yexguma ga Pedru rü ñanagürü nüxü̃: —Woo guxü̃ma i togü cuxü̃ ítèxgu, rü choma rü tãũtáma cuxü̃ íchatèx —ñanagürü.  
\v 30 Rü Ngechuchu nanangãxü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Aixcüma cumaã nüxü̃ chixu rü ñomatama i chütaxü̃gu rü naxü̃pa na taxreẽ́xpü̱xcüna yac̱axü̃ i otá, rü tomaẽ̱xpü̱xcüna taxũtáma cugü quixu na chorü duü̃xü̃ quiĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 31 Natürü nüma ga Pedru rü ñanagürüama: —Woo wüxigu cumaã chayu̱xgu, rü tãxũtáma chaugü ichicu̱x na curü duü̃xü̃ chiĩxü̃ —ñanagürü. Rü guxü̃ma ga togü ga norü ngúexü̃gü rü ta yema ñanagürügü. 
\s1 Ngechuchu rü Yechemaníwa nayayumüxẽ 
\r (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46) 
\p  
\v 32 Rü yemawena rü Ngechuchu rü norü ngúexü̃gü rü nawa naxĩ ga wüxi ga nachica ga Yechemanígu ãe̱gaxü̃. Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —¡Nuã perütogü yoxni paxa yéa chayayumüxẽ! —ñanagürü.  
\v 33 Rü ñu̱xũchi ínayagagü ga Pedru, rü Chaü̃tiágu, rü Cuáü̃. Rü naxcèx inaxügü ga na poraãcü nangechaü̃xü̃ rü naxi̱xãchiãẽxü̃.  
\v 34 Rü yexguma rü ñanagürü nüxü̃: —Poraãcü changechaü̃, rü nagu charüxĩnü na ngẽmamaã tá chayuxü̃. ¡Rü nuxa perücho i pemax, rü ipedaue! —ñanagürü.  
\v 35 Rü yexguma ga Ngechuchu rü yéaxüra naxũ. Rü ñaxtüanegu nanangücuchi. Rü Tupanana naxcèx naca na nawa ínanguxuchixü̃cèx ga yema ngúxü̃ ga yexguma chi Tupanaãrü ngúchaü̃ yixĩgu.  
\v 36 Rü norü yumüxẽwa rü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, cuxcèx rü guxü̃ma natauxcha. ¡Rü nüxna choxü̃ ínanguxuchixẽẽ i ñaã ngúxü̃ i tá choxü̃ üpetüxü̃! Natürü chanaxwèxe i cunaxü i cuxrütama ngúchaü̃ rü tama i choxrü —ñanagürü.  
\v 37 Rü ñu̱xũchi nataegu ga norü ngúexü̃gü íyexmagüxü̃wa. Rü nüxü̃ inayangau ga na ínapeexü̃. Rü ñanagürü Pedruxü̃: —Pa Chimáũx, ¿ícupe? ¿Tama ẽ́xna namaã cupora na icudauxü̃, rü bai i wüxi i ora?  
\v 38 —¡Rü ipedaue, rü Tupanana naxcèx pec̱a na pexü̃ nangü̃xẽẽxü̃cèx na tama choxü̃ ípetáxü̃cèx i ngẽxguma ṯacü rü guxchaxü̃ pexü̃ üpetügu! Erü aixcüma peãẽwa rü ípememare, natürü pexene nixĩ i ngẽma turaxü̃ —ñanagürü.  
\v 39 Rü wenaxãrü ínixũ, rü noxrirüü̃tama nayayumüxẽ.  
\v 40 Rü yexguma wenaxãrü norü ngúexü̃gücèx nataegugu, rü nüxü̃ inayangau ga na wenaxãrü ínapeexü̃, yerü poraãcü nayaxtaexüchi. Rü yemacèx ga nümagü rü tama nüxü̃ nacuèxgü ga na ṯacümaã tá nangãxü̃güãxü̃.  
\v 41 Rü norü tomaẽ̱xpü̱xcüna wenaxãrü norü ngúexü̃gücèx nataegu, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Ñu̱xma rü ta ẽ́xna ípepeeama rü iperüngü̃ẽãma? ¡Rü marütama! Erü choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃ rü marü nawa nangu i ora na choxü̃ na yayauxgüxü̃ rü nüxna na choxü̃ namugüxü̃cèx i duü̃xü̃gü i chixexü̃ i pecaduã̱xgüxü̃.  
\v 42 —¡Rü ipechigü, rü ngĩxã ítixĩ! Erü marü ñomama nixĩ i ngẽma choxü̃ íyaxuaxü̃xü̃ —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchuxü̃ niyauxgü 
\r (Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Cu 18.2-11) 
\p  
\v 43 Rü yexguma íyadexayane ga Ngechuchu, rü ínangu ga Yuda ga norü ngúexü̃chirẽ́x ixĩxü̃. Rü nawe narüxĩ ga muxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga taramaã rü naĩmaã ixãxnexü̃. Rü yema nixĩ ga duü̃xü̃gü ga yéma namugüxü̃ ga paigüarü ãẽ̱xgacügü rü ngúexẽẽruü̃gü ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü.  
\v 44 Rü Yuda ga ínaxuaxü̃xü̃ rü marü yema duü̃xü̃gümaã nanamexẽẽ, rü ñanagürü: 
\p “Ngẽma nüxü̃ chachúxuxü̃ nixĩ i Ngechuchu. Rü ngẽma tá nixĩ i piyauxgüxü̃ rü meã peyanáĩãcüma peyagagüxü̃” —ñanagürü.  
\v 45 Rü yemaãcü Ngechuchucèx nixũ, rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Ngúexẽẽruü̃x —ñanagürü. Rü ñu̱xũchi nanachúxu.  
\v 46 Rü yexgumatama Ngechuchuxü̃ niyauxgü.  
\v 47 Natürü wüxi ga Ngechuchutanüxü̃ nanawẽ́xechi ga norü tara, rü yemamaã paigüarü ãẽ̱xgacüarü duü̃xü̃xü̃ ínadaechinü.  
\v 48 Rü yexguma ga Ngechuchu rü yema duü̃xü̃güna naca, rü ñanagürü nüxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ taragü rü naĩxmenèxãgümaã chauxcèx nuã pexĩ na choxü̃ peyarüyauxgüxü̃cèx ñoma wüxi i ngĩ́tèxáxü̃ chiĩxü̃rüü̃?  
\v 49 —Rü guxü̃ ga ngunexü̃gu rü petanüwa chayexma ga yexguma tupauca ga taxü̃newa changu̱xẽẽtaegu, rü taguma choxü̃ piyauxgü. Natürü ñaã ñu̱xma ngupetüxü̃, rü nangupetü na yanguxü̃cèx i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃ —ñanagürü.  
\v 50 Rü yexguma ga guxü̃ma ga norü ngúexü̃gü rü nüxna nibuxmü. Rü nüxĩcatama yéma nanatèxgü ga Ngechuchu.  
\v 51 Natürü wüxi ga ngextü̱xücü ga düxruü̃maãxĩca nügü nuquecü nawe nixũchigü. Rü yema duü̃xü̃gü rü nayayauxgü.  
\v 52 Natürü nüma rü nüxü̃ ningẽ́x ga yema düxruü̃, rü yemaãcü ngexchiruãcüma niña. 
\s1 Ãẽ̱xgacügüpẽ́xewa Ngechuchuxü̃ nagagü 
\r (Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71; Cu 18.12-14, 19-24) 
\p  
\v 53 Rü yexguma ga yema duü̃xü̃gü rü paigüarü ãẽ̱xgacüpẽ́xewa nanagagü ga Ngechuchu. Rü yexma nangutaquẽ́xegü ga guxü̃ma ga togü ga paigü ga ãẽ̱xgacügü ixĩgüxü̃, rü yema Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü, rü yema ngúexẽẽruü̃gü ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃.  
\v 54 Natürü ga Pedru rü yaxü̃gu nawe nixãchigü ñu̱xmata guma paigüarü ãẽ̱xgacüpataèxtüwa nangu. Rü purichíagü ga tupauca ga taxü̃neãrü dauruü̃gümaã yéma ĩã̱xtüwa narüto. Rü nügü yéma nanaĩxü̃ üxüxü̃tawa.  
\v 55 Rü yema paigüarü ãẽ̱xgacügü rü guxü̃ma ga yema togü ga ãẽ̱xgacügü ga itaxü̃ rü naxcèx nadaugü ga ñuxãcü Ngechuchuxü̃ na ínaxuaxü̃güxü̃ rü na yamèxgüãxü̃cèx. Natürü taxucürüwa nüxü̃ inayangaugü ga ṯacücèx tá na yamèxgüãxü̃.  
\v 56 Yerü woo muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nixugüe ga doramare ga nachiga, natürü nügütanüwatama rü tama nawüxigu ga norü ore.  
\v 57-58 Rü ñuxre ga togü inachigü rü doraxü̃mare nixugüe ga Ngechuchuchiga. Rü ñanagürügü: —Toma nüxü̃ taxĩnüẽ ga na ñaxü̃: 
\p “Tá chanangutaxü̃xẽẽ ya daa tupauca ya taxü̃ne ya duü̃xü̃gü üxü̃ne. Rü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃gu tá chanaxü ya náĩ ya tama duü̃xü̃gü üxü̃ne”, ñaxü̃ —ñanagürügü.  
\v 59 Natürü woo yema oremaã, rü tama nawüxiguéga ga norü ore.  
\v 60 Rü yexguma ga guma paigüarü ãẽ̱xgacü rü guxü̃pẽ́xewa inachi. Rü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —¿Ẽ́xna taxuxü̃maãma cunangãxü̃ i ñu̱xmax? ¿Rü ṯacü nixĩ i ngẽma nüxü̃ yaxugüxü̃ i cuchiga? —ñanagürü.  
\v 61 Natürü ga Ngechuchu rü nangeèxmare, rü taxuxü̃maãma nanangãxü̃. Rü yemacèx ga nüma ga paigüarü ãẽ̱xgacü rü wenaxãrü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Rü cuma quiĩxü̃ ya Cristu ya Tupana ya mecü Nane? —ñanagürü.  
\v 62 Rü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Ngü̃. Ngẽma nüxü̃ quixuxü̃ chixĩ. Rü tá choxü̃ pedaugü i ngẽxguma Tupana ya poracüarü tügünecüwawa charüto̱xgu rü ngẽxguma caixanexü̃gu wenaxãrü núma chaxũxgu —ñanagürü.  
\v 63 Rü yexguma ga guma paigüarü ãẽ̱xgacü rü norü numaã nügüchirugu nagaugü. Rü ñanagürü: —¿Tü̱xcüü̃ marü tanaxwèxe i to i duü̃xü̃ i nüxü̃ ixugüxü̃ i nachiga?  
\v 64 —Rü pematama marü nüxü̃ pexĩnüẽ na ñuxãcü Tupanamaã naguxchigaxü̃. ¿Rü ñuxũ ñapegüxü̃ i ñu̱xmax? —ñanagürü. Rü guxü̃ma wüxigu narüxĩnüẽ rü: —Aixcüma nixĩ na chixexü̃ naxüxü̃ rü namexü̃ na nayuxü̃ —ñanagürügü.  
\v 65 Rü ñuxre ga nümagü rü inanaxügüe ga nüxna na nac̱uaixgüexü̃. Rü nanatüxetügü rü ñu̱xũchi nüxü̃ nidagügü ñaxü̃maã: —¡Nüxü̃ nacuèx na texé cuxü̃ idagüxü̃! —ñanagürügü. Rü yema tupauca ga taxü̃neãrü dauruü̃gü ga purichíagü rü nanapechiwegü. 
\s1 Pedru rü tama nügü nixu na Ngechuchuxü̃ nacuáxü̃ 
\r (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62; Cu 18.15-18, 25-29) 
\p  
\v 66 Rü yoxni ga Pedru rü ñaxtüwa ãẽ̱xgacüpataèxtüwa nayexma. Rü yexgumayane yéma ingu ga wüxi ga pacü ga guma ãẽ̱xgacüarü duü̃xü̃ ixĩcü.  
\v 67 Rü yexguma Pedruxü̃ nadèu̱xgu ga yéma üxüxü̃tawa nügü na nanaĩxü̃xü̃, rü meã nüxü̃ idawenü, rü ngĩgürügü nüxü̃: —Cuma rü ta namücü quixĩ i ngẽma Ngechuchu i Nacharétucü̱̃ã̱x —ngĩgürügü.  
\v 68 Natürü ga Pedru rü nügü inicu̱x na Ngechuchuarü duü̃xü̃ yiĩxü̃, rü ñanagürü: —Choma rü tama nüxü̃ chacuèx ya yima. Rü tama nüxü̃ chacuèx i ṯacüchiga nixĩ i ngẽma nüxü̃ quixuxü̃ —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma rü ĩpataèxtüarü düxétüwa naxũ. Rü yexgumatama nica ga otá.  
\v 69 Natürü ga yema pacü rü wenaxãrü Pedruxü̃ idau, rü inaxügü ga yema togümaã nüxü̃ na yaxuxü̃, rü ngĩgürügü: —Ñaã rü wüxi i natanüxü̃ nixĩ —ngĩgürügü.  
\v 70 Natürü nüma ga Pedru rü wena tama nügü nixu. Rü yixcamaxü̃ra rü yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃ rü wenaxãrü ñanagürügü nüxü̃: —Aixcüma nixĩ na cuma rü ta ngẽma Ngechuchutanüxü̃ na quiĩxü̃, erü wüxi i Gariréaanecü̱̃ã̱x quixĩ —ñanagürügü.  
\v 71 Rü yexguma ga Pedru rü poraãcü nügü nixã, rü ñanagürü: —Rü aixcüma tama nüxü̃ chacuèx i ngẽma yatü i nachiga pidexagüxü̃. Rü ngẽxguma doraxü̃ chixuxgu rü ¡Tupana choxü̃ poxcux! —ñanagürü.  
\v 72 Rü yexgumatama norü taxreẽ́xpü̱xcüna nica ga otá. Rü yexguma ga Pedru rü nüxna nacuèxãchi ga yema ore ga ü̃paacü Ngechuchu namaã nüxü̃ ixuxü̃ ga ñaxü̃: 
\p “Rü naxü̃pa na taxreẽ́xpü̱xcüna otá ic̱axü̃, rü cuma rü tá tomaẽ̱xpü̱xcüna cugü quicu̱x na chorü duü̃xü̃ quiĩxü̃”, ñaxü̃. Rü yexguma ga Pedru rü poraãcüxüchima naxaxu. 
\c 15  
\s1 Piratupẽ́xewa nayexma ga Ngechuchu 
\r (Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Cu 18.28-38) 
\p  
\v 1 Rü yexguma yangunegu, rü nangutaquẽ́xegü ga ãẽ̱xgacügü ga taxü̃gü ga paigüarü ãẽ̱xgacügü rü Yudíugüarü ãẽ̱xgacügüerugü rü ngúexẽẽruü̃gü ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃ rü guxü̃ma ga togü ga yema ãẽ̱xgacügütanüwa ügüxü̃. Rü Ngechuchuxü̃ yanèĩ̱xgüchacüüãcüma ãẽ̱xgacü ga Piratuxü̃tawa nanagagü.  
\v 2 Rü nüma ga Piratu rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —¿Cuma quiĩxü̃ i Yudíugüarü ãẽ̱xgacü ya tacü? —ñanagürü. Rü Ngechuchu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —Ngü̃, yima nüxü̃ quixucü chixĩ —ñanagürü.  
\v 3-4 Natürü yema paigüarü ãẽ̱xgacügü rü poraãcü ínanaxuaxü̃güama, rü yemacèx ga Piratu rü wenaxãrü Ngechuchuna naca, rü ñanagürü: —¿Ẽ́xna taxuxü̃maãma cunangãxü̃? ¡Dücèx i ñuxre i cuchiga i nüxü̃ yaxugüexü̃! —ñanagürü.  
\v 5 Natürü ga Ngechuchu rü taxuxü̃maãma nanangãxü̃. Rü yemacèx ga Piratu rü poraãcü naḇaixãchiãẽ. 
\s1 Piratu rü Ngechuchumaã nanaxuegu na nayuxü̃cèx 
\r (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Cu 18.38-19.16) 
\p  
\v 6 Rü gucü ga taunecügu ga yexguma yema Üpetüchigaarü petawa nanguxgu rü Piratu ínananguxuchixẽẽxü̃ ga wüxi ga poxcuxü̃ ga duü̃xü̃gü naxcèx ícagüxü̃, yerü yema nixĩ ga nacüma.  
\v 7 Rü wüxi ga yatü ga Barabágu ãe̱gaxü̃, rü poxcupataü̃gu napoxcu wüxigu namaã ga togü ga natanüxü̃ ga máẽtagüxü̃ ga yexguma ãẽ̱xgacüxü̃ ínatèxüchigüchaü̃gu.  
\v 8 Rü yema duü̃xü̃gü rü yéma Piratuxü̃tawa nangugü. Rü inanaxügüe ga Piratuna na nacagüexü̃ na naxcèx yangéãxü̃cèx ga wüxi ga poxcuxü̃ aixrügumarüü̃.  
\v 9 Rü Piratu nanangãxü̃, rü ñanagürü: —¿Penaxwèxexü̃ na pexcèx íchananguxuchixẽẽxü̃ ya yima Ngechuchu ya duü̃xü̃gü Yudíugüarü ãẽ̱xgacümaã naxugüãcü? —ñanagürü.  
\v 10 Rü yema ñanagürü ga Piratu yerü nüxü̃ nacuèx ga na yema paigüarü ãẽ̱xgacügü rü na yaxauxãchiexü̃cèx yiĩxü̃ ga Ngechuchu nüxna yamugüãxü̃.  
\v 11 Natürü ga yema paigüarü ãẽ̱xgacügü rü duü̃xü̃güxü̃ namugü ga na tagaãcü naxcèx ínacagüxü̃ ga na Barabáxü̃ yangéxü̃cèx.  
\v 12 Rü yexguma ga Piratu rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ṯacü nixĩ i penaxwèxexü̃ na chanaxüxü̃ namaã ya yima Yudíugüarü Ãẽ̱xgacügu pexüégacü? —ñanagürü.  
\v 13 Rü nümagü ga duü̃xü̃gü rü tagaãcü nanangãxü̃gü, rü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü.  
\v 14 Rü yexguma ga Piratu rü ñanagürü nüxü̃: —¿Natürü ṯacü rü chixexü̃ naxü? —ñanagürü. Natürü ga nümagü rü wenaxãrü tagaãcü ñanagürügü: —¡Curuchawa yapota! —ñanagürügü.  
\v 15 Rü yexguma ga Piratu rü Barabáxü̃ ínanguxuchixẽẽ, yerü duü̃xü̃güxü̃ nataãẽxẽẽchaü̃. Rü yexguma churaragüxü̃ Ngechuchuxü̃ nac̱uaixẽẽguwena ga Piratu, rü ñu̱xũchi nüxna nanamu na curuchawa yanapotagüãxü̃cèx.  
\v 16 Rü yexguma ga nümagü ga churaragü rü ãẽ̱xgacüpataèxtüwa nanagagü. Rü yéma nanangutaquẽ́xexẽẽ ga guxü̃ma ga namücügü ga churaragü.  
\v 17 Rü ñu̱xũchi ga yema churaragü rü wüxi ga máxü̃ ga daucharaxü̃ ga naxchirugu nayacu̱xẽẽgü. Rü naẽruwa nayangèxcuchigü ga wüxi ga boxü̃ ga chuchuxü̃wa naxügüxü̃.  
\v 18 Rü yemawena inanaxügüe na tagaãcü ñagüxü̃: —¡Namaxü̃ ya Yudíugüarü ãẽ̱xgacü! —ñagüxü̃.  
\v 19 Rü wüxi ga naĩxmenèxãmaã naẽruwa nanac̱uaixcagü, rü nüxna nacuaixgüe. Rü napẽ́xegu nacaxã́pü̱xügü rü nüxü̃ nicuèxüü̃güneta.  
\v 20 Rü yexguma yemaãcü nagu yadauxcüraxü̃güguwena, rü ínanacu̱xuchigü ga yema naxchiru ga daucharaxü̃. Rü wenaxãrü naxchirugutama nayacu̱xẽẽgü. Rü ñu̱xũchi ínanagaxüchigü na curuchawa yanapotagüãxü̃cèx. 
\s1 Ngechuchuxü̃ curuchawa nipotagü 
\r (Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Cu 19.17-27) 
\p  
\v 21 Rü yéma naxüpetü ga wüxi ga yatü ga Chirenecü̱̃ã̱x ga Chimáũgu ãe̱gacü ga Areyáü̃dru rü Rufu nanatü ixĩcü ga naãnewa ne ũcü. Rü yexguma yéma naxüpetügu rü yema churaragü rü guma yatüxü̃ ngĩxü̃ iningexẽẽgü ga Ngechuchuarü curucha.  
\v 22 Rü Ngechuchuxü̃ nawa nagagü ga wüxi ga nachica ga Górgutagu ãe̱gaxü̃. Rü yema nae̱ga rü: Duü̃xẽẽruchinèxãchitaü̃, ñaxü̃chiga nixĩ.  
\v 23 Rü nüxna nanaxãgü ga binu ga miramaã ãe̱ü̃cü. Natürü nüma ga Ngechuchu rü tama nayaxaxü.  
\v 24 Rü yemawena curuchawa nayapotagü. Rü nümagü ga churaragü rü wüxi ga dĩẽru ngĩxü̃ nañanagügü na yemawa nüxü̃ nacuèxgüxü̃cèx na ñuxãcü tá nügümaã yatoyeãxü̃cèx ga Ngechuchuchiru, rü ṯacü tá na yangexü̃ ga wüxichigü.  
\v 25 Rü meãma 9 arü oragu ga pèxmama nixĩ ga curuchawa yapotagüãxü̃.  
\v 26 Rü yéma nayapocuchi ga wüxi ga mürapewa ga ãe̱gatachinüxü̃ ga nüxü̃ ixuxü̃ ga ṯacücèx curuchawa na yapotagüãxü̃. Rü yema nae̱ga ga mürapewagu üxü̃, rü ñanagürü: “Yudíugüarü Ãẽ̱xgacü”, ñanagürü.  
\v 27 Rü naxrüü̃ curuchawa nayapotagü ga taxre ga máẽtagüxü̃ rü wüxi ga norü tügünecüwawa rü to ga norü ṯoxwecüwawa.  
\v 28 Rü yemaãcü ningu ga Tupanaãrü ore ga ümatüxü̃ ga ñaxü̃: 
\q1 “Ngẽma chixexü̃ ügüxü̃tanüwaama natèx”, 
\m ñaxü̃.  
\v 29-30 Rü yema duü̃xü̃gü ga yéma chopetüxü̃, rü Ngechuchumaã naguxchigagü, rü nanexãẽrugüãcüma ñanagürügü: —¡Dücèx! Cuma cunangutaü̃xẽẽe̱ga ya tupauca ya taxü̃ne, rü tomaẽ̱xpü̱x i ngunexü̃gu wenaxãrü ícunadaxẽẽe̱ga. ¡Ẽcü! ¡Cugütama namaxẽẽ i ñu̱xmax, rü írüxĩ i curuchawa! —ñanagürügü.  
\v 31 Rü yexgumarüü̃ ta Ngechuchuxü̃ nacugüecüraxü̃ ga paigüarü ãẽ̱xgacügü, rü ngúexẽẽruü̃gü ga ore ga mugüwa ngu̱xẽẽtaegüxü̃. Rü ñanagürügü: —Nüma rü togüxü̃ namaxẽxẽẽ, natürü taxucürüwama nügütama namaxẽẽ.  
\v 32 —¡Ñu̱xma rü ínaxĩ̱x i curuchawa i ngẽma Cristu i Iraéanecü̱̃ã̱xãrü Ãẽ̱xgacü na nüxü̃ idaugüxü̃cèx rü nüxü̃́ yaxõgüxü̃cèx! —ñanagürügü. Rü woo ga yema máẽtagüxü̃ ga naxrüü̃ curuchawa ipotagüxü̃, rü namaã naguxchigagü. 
\s1 Nayu ga Ngechuchu 
\r (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Cu 19.28-30) 
\p  
\v 33 Rü yexguma tocuchiwa nanguxgu, rü guxü̃ ga naãnewa naxẽãne ñu̱xmata yáuanecü tomaẽ̱xpü̱xarü orawa nangu.  
\v 34 Rü yematama oragu rü tagaãcü aita naxü ga Ngechuchu, rü ñanagürü: —Eríx, Eríx, ¿damá chabátani? —ñanagürü. Rü ngẽma rü ñaxü̃chiga nixĩ: “Pa Chorü Tupanax, Pa Chorü Tupanax ¿tü̱xcüü̃ choxü̃ nuã cutèx?” ñaxü̃chiga nixĩ.  
\v 35 Rü nümaxü̃ ga duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃, rü nüxü̃ naxĩnüẽ rü ñanagürügü: —¡Dücèx, nüxü̃ pexĩnüẽ! Nuxcümaü̃cü ga Tupanaãrü orearü uruü̃ ga Eríacèx naca —ñanagürügü.  
\v 36 Rü yexguma rü wüxi ga yema duü̃xü̃gü ga yéma yexmagüxü̃, rü inañaãchi rü wüxi ga tüaxmü niwaixẽẽ namaã ga binu ga marü ngúchièxüchicü. Rü wüxi ga dexnewa nayanèĩ̱x, rü ñu̱xũchi Ngechuchuèxgu nanawẽ́x na nüxü̃ natuxuxü̃cèx. Rü yema togüxü̃ ñanagürügü: —¡Yixrüma! ¡Ngĩxã rü itarüdaunü ngoxita Ería nuã ũ na curuchawa ínaxĩxẽẽãxü̃cèx! —ñanagürügü.  
\v 37 Natürü nüma ga Ngechuchu rü tagaãcü aita naxü, rü ñu̱xũchi nayu.  
\v 38 Rü yexguma ga tupauca ga taxü̃neãrü tüyemachiãxü̃ rü taxregu narügaute. Rü daxũwa inaxügü ga na nagautexü̃ rü ñu̱xmata ñaxtüwa nangu.  
\v 39 Rü guma churaragüarü ãẽ̱xgacü ga Dumacü̱̃ã̱x ga Ngechuchupẽ́xewa yexmacü, rü yexguma nüxü̃ nadèu̱xgu ga na nayuxü̃, rü ñanagürü: —Aixcüma nixĩ ya daa yatü i Tupana Nane na yiĩxü̃ —ñanagürü.  
\v 40 Rü iyexmagü ta ga ñuxre ga ngecügü ga yéma yaxü̃wa nüxü̃ rüdaunücü. Rü yematanüwa iyexmagü ga María ga Magadácü̱̃ã̱x, rü Charumé, rü María ga Yúche rü Chaü̃tiágu ga rübumaẽcü naẽ.  
\v 41 Rü yema ngecügü iyixĩ ga Ngechuchuxü̃ íixümücügücü rü nüxü̃ rüngü̃xẽẽgücü ga yexguma Gariréaanewa nayexmagu. Rü yexgumarüü̃ ta yéma iyexmagü ga mucüma ga naĩgü ga ngecügü ga Ngechuchuwe rüxĩcü ga yexguma Yerucharéü̃wa naxũxgu. 
\s1 Ngechuchu rü naxmaxü̃gu nayanaxücuchigü 
\r (Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Cu 19.38-42) 
\p  
\v 42-43 Rü yexguma marü nachütachaü̃gu ga yema ngunexü̃ ga Yudíugü nagu nügü imexẽẽgüxü̃ naxcèx ga ngü̃xchigaarü ngunexü̃, rü noxtacüma Piratuxü̃tawa naxũ ga Yúche ga Arimatéacü̱̃ã̱x. Rü nüma ga guma Yúche rü Yudíugüarü ãẽ̱xgacügü ga tacütanüwa naxü, rü wüxi ga ãẽ̱xgacü ga poraãcü nüxü̃ nangechaü̃gücü nixĩ. Rü nüma rü ta ínananguxẽẽ na Tupana norü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃cèx. Rü Piratuxü̃tawa naxcèx ínayaca ga Ngechuchuxü̃ne.  
\v 44 Rü naḇaixãchiãẽ ga Piratu ga marü na nayuxü̃. Rü yemacèx norü churaragüarü ãẽ̱xgacücèx nangema na nüxna nac̱axü̃cèx na ñuxgumama yiĩxü̃ ga marü na nayuxü̃.  
\v 45 Rü yexguma norü churaragüarü ãẽ̱xgacü namaã nüxü̃ ixuxgu ga marü na nayuxü̃, rü nüma ga Piratu rü Yúchena nanaxã ga naxü̃ne.  
\v 46 Rü yexguma ga Yúche rü naxcèx nataxe ga wüxi ga naxchápenüü̃ ga mexẽchixü̃. Rü curuchawa nanayaxu ga Ngechuchuxü̃ne, rü yema naxchápenüü̃maã nananuque. Rü wüxi ga mèxpǘne ga nutanaxcèxgu ü̃paacü yacaxmaü̃güxü̃ ga naxmaxü̃gu nayanaxücuchi. Rü ñu̱xũchi wüxi ga nuta ga tacümaã nanangũxtaü̃.  
\v 47 Rü María ga Magadácü̱̃ã̱x rü María ga Yúche naẽ rü nüxü̃ irüdaunü ga ngexta na yanaxücuchigüãxü̃. 
\c 16  
\s1 Wenaxãrü namaxü̃ ga Ngechuchu 
\r (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Cu 20.1-10) 
\p  
\v 1 Rü sabaduarü ngunexü̃guwena, rü María ga Magadácü̱̃ã̱x, rü Charumé, rü María ga Chaü̃tiágu naẽ naxcèx itaxegü ga pumara na namaã nachaãxü̃cèx ga Ngechuchuxü̃ne.  
\v 2 Rü pèxmamaxü̃chi ga noxri üèxcü iyarügoxgu ga yüxüarü ngunexü̃gu, rü yema ngecügü rü íiyadaugü ga yema naxmaxü̃ ga nagu yanaxücuchigüãxü̃wa.  
\v 3 Rü ngĩgü ngĩgürügügü: —¿Texé tá taxcèx ítanaxügachi ya yima nuta ya namaã nangũxtaü̃cü? —ngĩgürügügü.  
\v 4 Natürü yexguma meãma nüxü̃ nadaunügu, rü nüxü̃ idaugü ga marü na ínaxügachixü̃ ga guma nuta ga tacü ga namaã nangũxtaü̃cü ga yema naxmaxü̃.  
\v 5 Rü yexguma nagu nadaugügu ga yema naxmaxü̃, rü nüxü̃ idaugü ga wüxi ga ngextü̱xücü ga mèxchiruxü̃ ga cómüchiruxü̃ ga yéma naxmaxü̃ãrü tügünecüwawa rütoxü̃. Rü poraãcü iḇaixãchiãẽgü ga yema ngecügü.  
\v 6 Natürü nüma rü ñanagürü ngĩxü̃: —¡Tãxṹ i peḇaixãchiexü̃! Pema rü naxcèx pedaugü ya Ngechuchu ya Nacharétucü̱̃ã̱x ga guma curuchawa yapotagüãcü. Marü wena namaxü̃, rü nataxuma i nuã. ¡Dücèx, meã nüxü̃ pedèu̱x i ñaã nachica ga nagu naxügüãxü̃!  
\v 7 —¡Rü paxa ípixĩ rü Pedrumaã rü ngẽma togü i ngúexü̃gümaã nüxü̃ peyarüxugüe, rü ñapegügü nüxü̃: 
\p “Nüma ya Ngechuchu rü marü nüxĩra pexü̃pa Gariréaanewa naxũ. Rü nge̱ma tá nüxü̃ peyadaugü ngẽma pemaã nüxü̃ yaxuxü̃rüü̃”, ñapegügü nüxü̃! —ñanagürü.  
\v 8 Rü yexguma ga yema ngecügü rü nüxna íiyabuxmü ga yema naxmaxü̃, yerü ngĩrü muü̃ẽmaã poraãcü iyadu̱ru̱xe. Rü taxúemaãma nüxü̃ iyaxugügü, yerü poraãcü imuü̃ẽ. 
\s1 Ngechuchu rü ngĩxcèx nango̱x ga María ga Magadácü̱̃ã̱x 
\r (Cu 20.11-18) 
\p  
\v 9 Rü yexguma Ngechuchu yuwa írüdaxguwena ga noxri yangunegu ga yüxüarü ngunexü̃gu, rü ngĩxcèxira nango̱x ga María ga Magadácü̱̃ã̱x ga ngĩwa ínawoxü̃ãcü ga 7 ga ngoxogü.  
\v 10 Rü ngĩma rü íiyaxũ, rü namaã nüxü̃ iyarüxu ga yema Ngechuchumücügü ga íngechaü̃güxü̃ rü íxauxexü̃.  
\v 11 Natürü ga nümagü rü tama nayaxõgüchaü̃ ga yexguma nüxü̃ naxĩnüẽgu ga na namaxü̃xü̃ ga Ngechuchu rü na nüxü̃ nadauxü̃ ga ngĩmax. 
\s1 Ngechuchu rü taxre ga norü ngúexü̃gücèx nango̱x 
\r (Lc 24.13-35) 
\p  
\v 12 Rü yemawena ga Ngechuchu rü tõõcü nango̱x naxcèx ga taxre ga norü ngúexü̃gü ga yexguma nama ga naãnewaama nadaxü̃gu naxĩxgu.  
\v 13 Rü nümagü rü nawoegu, rü yema togü ga ngúexü̃gümaã nüxü̃ nayarüxugü. Natürü yemagüaxü̃́ rü ta tama nayaxõgü. 
\s1 Ngechuchu nanamu ga norü ngúexü̃gü 
\r (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Cu 20.19-23) 
\p  
\v 14 Rü yemawena ga Ngechuchu rü naxcèx nango̱x ga yema 11 ga norü ngúexü̃gü ga yexguma mechawa ínachibüeyane. Rü nayangagü naxcèx ga tama aixcüma na yaxõgüãxü̃ rü tama na inaxĩnüẽxü̃. Yerü ga nümagü rü tama nüxü̃́ nayaxõgüchaü̃ ga yema nüxü̃ daugüxü̃ ga marü wena na namaxü̃xü̃.  
\v 15 Rü ñanagürü nüxü̃: —¡Guxü̃ i naãnewa pexĩ rü guxü̃ i duü̃xü̃gümaã nüxü̃ peyarüxu i ore i mexü̃!  
\v 16 —Rü yíxema yaxṍxẽ rü íbaiexe rü tá tüxü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃. Natürü yíxema tama yaxṍxẽ rü tá tapoxcu.  
\v 17 —Rü ñaã tá nixĩ i cuèxruü̃gü i nawa nüxü̃ icuáxü̃ i ngẽma yaxõgüxü̃. Rü chauégagu tá ínanawoxü̃ i ngoxogü. Rü ngexwacaxü̃xü̃ i nagagüwa tá nidexagü.  
\v 18 —Rü naxmẽ́xmaã tá nüxü̃ nayayauxãchi i ãxtapegü. Rü ngẽxguma yaxaxgüãgu i ṯacü i nawa iyuxü̃, rü tãũtáma nanachixexẽẽ. Rü tá tüxü̃ ningõgügü ya iḏaaweexe rü tá tümacèx nitaanegü —ñanagürü. 
\s1 Ngechuchu rü daxũguxü̃ ga naãnewa naxũ 
\r (Lc 24.50-53) 
\p  
\v 19 Rü nüma ga Cori ga Ngechuchu rü yexguma norü ngúexü̃gümaã yadeaxguwena, rü Tupana rü daxũguxü̃ ga naãnewa nanaga. Rü Tupanaãrü tügünecüwawa nayarüto.  
\v 20 Rü nümagü ga norü ngúexü̃gü rü inaxĩãchi na guxü̃wama nüxü̃ yanaxugüexü̃ ga ore i mexü̃. Rü nüma ga Cori rü nüxü̃ narüngü̃xẽẽ, rü nanango̱xẽẽ na aixcüma yiĩxü̃ ga yema ore, yerü wüxigu namaã napuracü na naxügüãxü̃cèx ga mexü̃ ga taxü̃gü ga Tupanaãrü poramaã naxügüxü̃.