\id EPH Ticuna [tca] (Peru edition) - 2011 bd \ide Unicode (Charis SIL AmArea) \h EPÉCHIUCÜ̱̃Ã̱X \toc1 POPERA GA EPÉCHIUWA YEXMAGÜXÜ̃ GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \toc2 EPÉCHIUCÜ̱̃Ã̱X \toc3 Epé \mt1 POPERA GA EPÉCHIUWA YEXMAGÜXÜ̃ GA YAXÕGÜXÜ̃TANÜWA NAMUXÜ̃ GA PAURU \c 1 \s1 Pauru rü nüxü̃ narümoxẽ ga yema yaxõgüxü̃ ga Epéchiuarü ĩãnewa yexmagüxü̃ \p \v 1 Pa Chaueneẽgü ya Epéchiuwa Ngẽxmagüxe, choma i Pauru nixĩ i pexcèx chanaxümatüxü̃ i ñaã popera. Rü choma i Pauru chixĩ i Tupana choxü̃ yaxuxü̃ na Ngechuchu ya Cristu choxü̃ muxü̃cèx na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore. Rü pexcèx chanaxümatü i guxãma i pema ya Epéchiuarü ĩãnewa ngẽxmagüxe rü Tupanaãrü duü̃xü̃gü ixĩgüxe rü Ngechuchu ya Cristuaxü̃́ yaxõgüxe. \v 2 Rü chanaxwèxe i pexü̃ narüngü̃xẽẽ rü pexü̃ nataãẽxẽẽ ya Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu. \s1 Tupana rü poraãcü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ erü Cristuarü duü̃xü̃gü tixĩgü \p \v 3 Rü name nixĩ i nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya Tanatü ya Tupana ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristunatü ixĩcü. Erü nüma ya Tupana rü Cristugagu tüxna nanaxã i naguxü̃raü̃xü̃ i ngü̃xẽẽgü i üünexü̃ i dauxü̃guxü̃ i naanewa taxcèx ne namugüxü̃. \v 4-5 Rü tautama naãne ü̱xgu, rü Cristugagu Tupana tüxü̃ nade na napẽ́xewa ixüünegüxü̃cèx rü na nataxuxü̃cèx i tórü chixexü̃ i napẽ́xewa. Rü Tupana rü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃. Rü yemacèx nuxcümamatama tüxü̃ naxuneta na naxãcügüxü̃ tüxü̃ nadexü̃cèx Ngechuchugagu. Rü yemaãcü nanaxü yerü yema nixĩ ga norü ngúchaü̃. \v 6 Rü ngẽmacèx name nixĩ i guxü̃guma nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya Tupana. Erü nüma rü poraãcüxüchima tamaã namecüma rü poraãcü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ ga yexguma taxcèx núma namuãxgu ga Nane ya nüxü̃ nangechaü̃xü̃chicü. \v 7 Rü Tupana rü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃, rü yemacèx nanamu ga Nane na taxcèx nayuxü̃ rü nagü inabaxü̃ na yemaãcü tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽü̃cèx rü tüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx ga tórü pecadugü. \v 8 Rü Tupana tüxü̃ nüxü̃ nadauxẽẽ na ñuxãcü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃xü̃ ga yexguma tüxna naxããxgu ga guxü̃ma ga tórü cuèx na taãẽxü̃ icuáxü̃cèx rü tüxü̃́ natauxchaxü̃cèx i norü ore. \v 9 Rü tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ ga norü ngúchaü̃ ga noxri nüxĩcatama nüxü̃ nacuáxü̃. Rü yema norü ngúchaü̃ ga nuxcümaxü̃chima Cristumaã nagu naxĩnüxü̃ ga Tupana, rü yema nixĩ ga ñoma ga naãnewa na namuãxü̃ na tüxü̃ yamaxẽxẽẽxü̃cèx. \v 10 Rü yema nagu naxĩnüxü̃ nixĩ na Cristumẽ́xẽwa nangẽxmaxẽẽãxü̃ i guxü̃ma i daxũguxü̃ i naãnewa ngẽxmaxü̃ rü guxü̃ma i ñoma i naãnewa ngẽxmaxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nanaxü ya Tupana i ngẽxguma nawa nanguxgu na yanguxẽẽãxü̃. \v 11 Yerü naxü̃pa ga ñoma ga naane naxüxü̃ ga Tupana, rü woetama tomaã nanaxuegu na Cristugagu tanayauxgüxü̃cèx i ngẽma maxü̃ i taguma gúxü̃ i nüma toxna naxãxchaü̃xü̃ na aixcüma naxcèx tamaxẽxü̃cèx. Rü aixcüma yemaãcü nanaxü yerü yema nixĩ ga norü ngúchaü̃ ga Tupana ya guxü̃ma ücü, ngẽma nüma nagu naxĩnüxü̃ãcüma. \v 12 Rü yemaãcü Tupana tomaã nanaxuegu na toma i toxira Cristuaxü̃́ yaxõgüxe naxcèx tamaxẽxü̃cèx rü nüxü̃ ticuèxüü̃güxü̃cèx naxcèx i norü pora i üünexü̃. \v 13 Rü yexgumarüü̃ ta ga pema i Epéchiucü̱̃ã̱xgü, rü yexguma nüxü̃ pexĩnüẽgu ga yema ore i aixcüma ixĩxü̃ i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃, rü yexguma Cristuaxü̃́ peyaxõgügu, rü namücügü pixĩgü. Rü Tupana ga tamaã ixunetacü na tüxna namuãxü̃cèx i Naãẽ i Üünexü̃, rü marü pexna nanamu i ngẽma Naãẽ na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na aixcüma norü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃. \v 14 Rü ngema Naãẽ i Üünexü̃ ga Tupana tüxna muxü̃, rü ngemaawa nixĩ i nüxü̃ icuáxü̃ na aixcüma Tupana tá tüxna naxãxü̃ i guxü̃ma i ngema tamaã inaxunetaxü̃. Rü ngẽxguma wena núma naxũxgu ya Cristu na nügüxü̃tawa tüxü̃ nagagüxü̃cèx rü aixcüma tá tanayaxu i guxü̃ma i ngema Tupana tomaã nüxü̃ ixuxü. Rü ngẽmacèx name nixĩ na nüxü̃ icuèxüü̃güxü̃ ya Tanatü ya Tupana ya üxünecü. \s1 Pauru rü yaxõgüxü̃cèx nayumüxẽ. \p \v 15-16 Rü ngẽmacèx, ñu̱xma na nüxü̃ chacuáxü̃ na aixcüma tórü Cori ya Ngechuchuaxü̃́ peyaxõgüxü̃ rü na aixcüma nüxü̃ pengechaü̃güxü̃ i guxü̃ma i ngẽma togü i Tupanaãrü ixĩgüxü̃, rü ngẽmacèx taguma nüxü̃ charüchau na pexcèx moxẽ nüxna chaxãxü̃ rü pexna chacuèxãchixü̃ i chorü yumüxẽwa. \v 17 Rü ngẽxguma namaã chideaxgu ya Tanatü ya Tupana ya mexẽchicü ya Nanatü ya tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu, rü naxcèx nüxna chaca na pexna naxããxü̃cèx i ngẽma cuèx i Naãẽ i Üünexü̃wa ne ũxü̃. Rü ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ tá nixĩ i pexcèx nango̱xẽẽxü̃ i Tupanaãrü ore i mexü̃ na yexeraãcü nüxü̃ pecuáxü̃cèx ya Tupana. \v 18 Rü Tupanana naxcèx chaca na nümatama pexü̃ yango̱xnaãẽxẽẽxü̃cèx, na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na ṯacü yiĩxü̃ i ngẽma ípenanguxẽẽxü̃ i naxcèx pexü̃ nadexü̃. Rü nüxna naxcèx chaca na pexü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃cèx na ñuxãcü namexẽchixü̃ i ngẽma maxü̃ i taguma gúxü̃ i nüma norü duü̃xü̃gücèx namexẽẽxü̃ i daxũguxü̃ i naãnewa. \v 19-20 Rü ngẽxgumarüü̃ ta rü nüxna naxcèx chaca na pexü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃cèx na ñuxãcü nataxüchixü̃ i norü pora i tawa ngẽxmaxü̃ rü namaã tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ i yixema na yaxõgüxü̃. Rü ngẽmatama pora i taxü̃maã nixĩ ga napuracüxü̃ ga Tupana ga yexguma yuwa Cristuxü̃ ínadaxẽẽgu rü daxũguxü̃ ga naãnewa nagaãxgu rü nügüarü tügünecüwawa yanatoxẽẽãgu na guxããrü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃cèx. \v 21 Rü yemaãcü guxü̃e̱tüwa nanayexmaxẽẽ. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü Cristumẽ́xẽwa nangẽxmagü i guxü̃ma i daxũguxü̃ i naãnecü̱̃ã̱x i ãẽ̱xgacügü rü guxü̃ma i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i ãẽ̱xgacügü. Rü ngẽmaãcü naxmẽ́xwa nangẽxmagü i guxü̃ma i pora i ñu̱xma ngẽxmagüxü̃ rü guxü̃ma i pora i tá ngẽxmagüxü̃. Rü ngẽmaãcü i nüma rü guxü̃ i ãẽ̱xgacügüarü ãẽ̱xgacü tá nixĩ i guxü̃guma. \v 22 Rü yemaãcü ga Tupana rü marü Cristumẽ́xẽwa nanayexmagüxẽẽ ga guxü̃ma. Rü yexgumarüü̃ ta Cristuxü̃ ningucuchixẽẽ na guxü̃ma i yaxõgüxü̃ẽru na yiĩxü̃cèx. \v 23 Rü ñu̱xma rü guxü̃ma i yaxõgüxü̃ rü wüxigu Cristuarü nixĩgü. Rü nüma nixĩ i tawa nangẽxmaxü̃ i guxãma i yixema i nüxü̃́ na yaxõgüxü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüma nixĩ i nangẽxmaxẽẽãxü̃ i guxü̃ma i ṯacü i ngẽxmaxü̃ i guxü̃wama. \c 2 \s1 Tamaxẽ erü Tupana tüxü̃ nangechaü̃ \p \v 1 Rü ü̃pa ga pema rü perü pecadugagu rü perü chixexü̃gagu ñoma peyuexü̃rüü̃ pixĩgü. \v 2 Yerü ga pema rü nagu pexĩ ga yema chixexü̃ i ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü nagu ĩxü̃. Rü pema rü naga pexĩnüẽ ga Chataná i ngoxogüarü ãẽ̱xgacü ixĩxü̃. Rü nüma nixĩ i nüxü̃́ nangúchaü̃xẽẽãxü̃ na chixexü̃ naxügüxü̃cèx i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaga ĩnüẽxü̃. \v 3 Rü guxãma ga yixema rü yemaãcü chixri tamaxẽ ga ü̃pa. Rü tanaxü ga tóxrütama ngúchaü̃, rü nagu taxĩ ga yema taxüne naxwèxexü̃ rü yema taãẽ naxwèxexü̃. Rü yemagagu yema togü ga duü̃xü̃gü ga chixexü̃ ügüxü̃rüü̃ nawa taxügü i ngẽma poxcu i ãũcümaxü̃chixü̃ i Tupana mexẽẽxü̃. \v 4 Natürü ga Tupana rü poraãcü nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü rü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃. \v 5 Rü yemacèx, woo tórü pecadugagu ñoma iyuexü̃rüü̃ tixĩgü, natürü ga Tupana rü tüxna nanaxã ga maxü̃ ga yexguma Cristuxü̃ ínadaxẽẽgu. Rü ñu̱xma rü pexü̃́ nangẽxma i maxü̃ i taguma gúxü̃, erü Tupana pemaã namecüma. \v 6 Rü yema na Ngechuchu ya Cristuxü̃ wena namaxẽẽxü̃rüü̃ rü tüxü̃ rü ta namaxẽxẽẽ ga Tupana. Rü yemaãcü nanaxü na yixema rü ta Cristumücügü ixĩgüxü̃cèx, rü namaã ãẽ̱xgacügü ixĩgüxü̃cèx i daxũguxü̃ i naãnewa. \v 7 Rü yemaãcü nanaxü ga Tupana na guxü̃gutáma duü̃xü̃güxü̃ nawéaxü̃cèx na ñuxãcü Cristugagu poraãcü tüxü̃ nangechaü̃xü̃ rü tamaã namecümaxü̃. \v 8 Rü yemaãcü pemaã namecüma ga Tupana. Rü yemacèx penayaxu ga maxü̃ i taguma gúxü̃ yerü peyaxõgü. Rü ngẽma maxü̃ rü taxucürüwama pegünatama penaxã, natürü Tupana nixĩ ga pexna naxãmarecü ga yema. \v 9 Rü tama ṯacü i mexü̃ i pexüxü̃gagu nixĩ i pexü̃́ nangẽxmaxü̃ i ngẽma maxü̃, natürü Tupana nixĩ ya pexna naxãmarecü na ngẽmaãcü taxúema tügü icuèxüüxü̃cèx. \v 10 Rü Tupana nixĩ ga tüxü̃ maxẽxẽẽcü. Rü ñu̱xma rü tüxü̃́ nangẽxma i ngẽma maxü̃ yerü Ngechuchu ya Cristu tórü pecaducèx nayu. Rü Tupana tüxna nanaxã i ngẽma maxü̃ na meã imaxẽxü̃cèx rü mexü̃ ixügüxü̃cèx. Rü yemaãcü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ ga Tupana yerü woetama nuxcümaxü̃chima marü yemagu narüxĩnü. \s1 Cristu nixĩ ya yigümaã tüxü̃ rüngüxmüẽxẽẽcü \p \v 11-12 Rü ngẽmacèx i pema na tama Yudíugü pixĩgüxü̃, rü name nixĩ i nüxna pecuèxãchie na tama toxrüü̃ na pixĩgüxü̃ ga noxri rü tama Tupanaxü̃ na pecuèxgüxü̃. Rü yema na tama toxrüü̃ pixĩgüxü̃ rü yemacèx ga toma ga Yudíugü i togü na ítawiechèxmüpẽ́xechiraü̃güxü̃, rü nüxü̃ tixugüe na pema rü tama Tupanapẽ́xewa na pimexü̃ yerü tama toxrüü̃ pegü ípewiechèxmüpẽ́xechiraü̃gü. Rü yexguma ga pema rü tama Cristuxü̃ pecuèxgü, yerü tama Tupanaãrü duü̃xü̃gü i Yudíugütanüxü̃ pixĩgü. Rü tama nüxü̃ pecuèxgü ga Tupana núma na namuxü̃ ga Nane na duü̃xü̃güarü pecaducèx nayuxü̃cèx na nüxna naxããxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. Rü woo ga yema mexü̃gü ga Yudíugümaã inaxunetaxü̃ ga Tupana, rü taxucürüwa penayaxu. Yerü ñoma ga naãnewa rü pemaxẽmare, rü tama nüxü̃ pecuèx ga ṯacü chi pexü̃ na üpetüxü̃ ga yexguma chi peyuegu yerü tama Tupanaxü̃ pecuèx. \v 13 Natürü woo ga noxri rü tama Tupanaxü̃ na pecuáxü̃, natürü i ñu̱xma rü nügüxü̃tawa pexü̃ nagagü. Rü Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgü yerü pexcèx nayu rü nagü inanaba. \v 14-15 Rü ñu̱xma rü Cristu nixĩ ya tüxü̃ rüngüxmüẽxẽẽcü. Rü noxri ga toma ga Yudíugü rü pexchi taxaie yerü tama toxrüü̃ Yudíugü pixĩgü. Natürü i ñu̱xma rü Cristu marü yigümaã tüxü̃ narüngüxmüẽxẽẽ. Rü yemaãcü wüxitama i duü̃xü̃güxü̃ tüxü̃ nixĩgüxẽẽ rü inayanaxoxẽẽ na yigüarü uwanü ixĩgüxü̃. Rü yexguma nayu̱xgu ga Cristu rü tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ na tama natüü̃wa iyexmagüxü̃cèx ga yema nuxcümaü̃güxü̃ ga mugü ga toma ga Yudíugü nagu taxĩxü̃. Rü wüxitama i duü̃xü̃gü i ngexwacaxü̃xü̃ tüxü̃ nixĩgüxẽẽ i toma i Yudíugü na tixĩgüxü̃ rü pema i tama Yudíugü na pixĩgüxü̃. Rü yemaãcü nanaxü na guxãma i yixema rü norü duü̃xü̃gü na ixĩgüxü̃cèx. Rü yemaãcü yigümaã tüxü̃ inarüngüxmüẽxẽẽ. \v 16 Rü yexguma curuchagu nayu̱xgu ga Cristu, rü inayanaxoxẽẽ ga yigüchi na ixaiexü̃. Rü yemaãcü ga Cristu rü Tupanamaã tüxü̃ inarüngüx-müẽxẽẽ, rü wüxitama i duü̃xü̃güxü̃ tüxü̃ nixĩgüxẽẽ. \v 17 Rü yexguma Cristu núma ũxgu, rü taxcèx núma nanange ga ore ga mexü̃ ga marü yigümaã rü Tupanamaã na rüngüxmüẽxü̃. Rü yema ore rü toxcèx nixĩ i toma i Yudíugü ga toxira Tupanaxü̃ na tacuáxü̃. Rü yema ore rü pexcèx rü ta nixĩ ga woo tama Tupanaxü̃ na pecuèxgüxü̃ ga noxrix. \v 18 Rü ñu̱xma rü guxãma i yixema rü Cristugagu tüxü̃́ natauxcha na Tanatü ya Tupanana ingaicamagüxü̃. Rü ngẽmatama Naãẽ i Üünexü̃ nixĩ i tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃ na nüxna ingaicamagüxü̃cèx ya Tanatü ya Tupana. \v 19 Rü ngẽmacèx i pema rü woo tama Tupanaxü̃ pecuèxgü ga noxrix, rü woo tama norü duü̃xü̃gü pixĩgü ga yexguma, natürü tama ngẽmaãcü pixĩgü i ñu̱xmax. Erü ñu̱xma rü natanüxü̃ pixĩgü i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i Tupanaãrü ixĩgüxü̃. Rü aixcüma Tupanaxãcügüxüchi pixĩgü i ñu̱xmax. \v 20-22 Guxãma i pema rü wüxi ya ĩpata ya mexü̃ne ya Tupana nawa maxü̃ne pixĩgü. Rü ngẽma cementu i ladriyu nae̱tügu nugüxü̃, rü ngẽma rü Tupanaãrü ngúexü̃gü ga imugüxü̃ rü norü orearü uruü̃gü nixĩ. Rü yima ladriyu ya nüxirama cementuétüwa ixücuchicü rü Cristu nixĩ. Rü nge̱ma inanaxügü na naxüãxü̃ ya guxü̃nema ya yima ĩ. Rü düxwa ningu na wüxi ya tupauca ya taxü̃ne ya Cristugagu üünene na yiĩxü̃. Rü ngẽmaãcü i pema na Cristuarü pixĩgüxü̃ rü wüxigu tomaã peyanguxẽẽ ya wüxi ya tupauca ya taxü̃ne i ngextá Tupanaãẽ i Üünexü̃ ímaxü̃xü̃wa. \c 3 \s1 Tupana rü Pauruxü̃ namu na ore i mexü̃xü̃ yaxuxü̃ namaã ga yema duü̃xü̃gü ga tama Yudíugü ixĩgüxü̃ \p \v 1 Rü ñu̱xma na yemaãcü Tupana pexü̃ rüngü̃xẽẽxü̃, rü choma i Pauru rü pexcèx chayumüxẽ. Rü pemaã nüxü̃ chixu rü núma poxcupataü̃wa changẽxma erü Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ chixĩ. Rü nuxma chapoxcu erü guxü̃wama nüxü̃ chixuchiga na pema rü ta pexü̃́ nangẽxmaxü̃ i pechica i Tupanaxü̃tawa woo na tama Yudíugü pixĩgüxü̃. \v 2 Rü maneca marü nüxü̃ pecuáchiga na ñuxãcü Tupana choxü̃ nangechaü̃ãcüma choxü̃ muxü̃ na pexü̃ charüngü̃xẽẽxü̃cèx rü pemaã nüxü̃ chixuxü̃cèx i norü ore i mexü̃. \v 3 Rü Tupana chomaã nanango̱xẽẽ rü choxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ ga yema ore ga pechiga ga noxri nüxĩcatama nüxü̃ nacuáxü̃. Rü yemachiga nixĩ ga írarüwa marü pexcèx chanaxümatüxü̃ ga noxrix. \v 4 Rü yexguma pexcèx chanaxümatügu rü pemaã nüxü̃ chixu ga yema noxri ẽxü̃guxü̃ ga ore i ñuxãcü Tupana rü Cristugagu duü̃xü̃güxü̃ namaxẽxẽẽxü̃. Rü ngẽxguma meã nawa pengúegu i ngẽma popera rü tá nüxü̃ pecuèx na aixcüma yiĩxü̃ ga yema ore ga noxri ẽxü̃guxü̃ ga nachiga pexcèx chaxümatüxü̃. \v 5 Rü yema nixĩ ga ore ga ẽxü̃guxü̃ ga Tupana taxúexü̃ma meã nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃ ga noxrix. Natürü i ñu̱xma rü ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ rü marü nanango̱xẽẽ i ngẽma ore naxcèx i Tupanaãrü duü̃xü̃gü i üünexü̃ i yamugüxü̃ rü norü orearü uruü̃gü. \v 6 Rü ñu̱xma rü tá pemaã nüxü̃ chixu i ñuxãcü na yiĩxü̃ i ngẽma ore ga noxri ẽxü̃guxü̃. Rü dücax, woo tama Yudíugü pixĩgü natürü i ñu̱xma rü pexcèx rü ta nixĩ i ngẽma maxü̃ i taguma gúxü̃ ga noxri Tupana tomaã ixunetaxü̃. Rü ñu̱xma i pema rü ta norü duü̃xü̃gü pixĩgü. Rü pexcèx nixĩ i guxü̃ma i ngẽma Tupanaãrü unetagü ga noxri tomaã nüxü̃ yaxuxü̃. Rü ngẽmaãcü i ñu̱xma rü Ngechuchu ya Cristugagu pexü̃́ nangẽxma i guxü̃ma i ngẽma mexü̃gü erü peyaxõgü i norü ore i tüxü̃ maxẽxẽẽxü̃. \v 7 Rü woo taxuwama chame na chanaxüxü̃cèx i norü puracü, natürü ya Tupana rü choxü̃ namuãma rü choxü̃ naporaxẽẽ na nüxü̃ chixuxü̃cèx i ngẽma norü ore i mexü̃. \v 8 Rü chaugücèx i Tupanapẽ́xewa rü choma nixĩ i guxü̃ i norü duü̃xü̃güarü ñaxtüwaama chaxüxü̃. Rü woo ngẽmaãcü chixĩ, natürü Tupana choxü̃ nangechaü̃ rü choxna nanaxã i ngẽma puracü i mexü̃ na ngẽma tama Yudíugü ixĩgüxü̃maã nüxü̃ na chixuxü̃cèx i norü ore i mexü̃ na ñuxãcü namexẽchixü̃ rü taguma iyagúxü̃ ga yema taxcèx naxüxü̃ ga Cristu. \v 9 Rü nüma ga Tupana ya guxü̃ãrü üruü̃ ixĩcü, rü choxü̃ namu na guxü̃ i duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ chacuèxẽẽxü̃cèx na ñuxãcü yiĩxü̃ i ngẽma norü ngúchaü̃ ga nuxcüma ẽxü̃guxü̃ ga noxri nüxĩcatama nüxü̃ nacuáxü̃. Rü ngẽma norü ngúchaü̃ nixĩ i Cristugagu tüxü̃ na namaxẽxẽẽxü̃. \v 10 Rü yemaãcü choxü̃ namu ga Tupana na ngẽma duü̃xü̃gü i tama Yudíugü ixĩgüxü̃maã nüxü̃ chixuxü̃cèx i ore i mexü̃ na yaxõgüãxü̃cèx. Rü nüma ya Tupana nanaxwèxe na yaxõgüãxü̃ na ngẽmaãcü guxü̃ma i ãẽ̱xgacügü i daxũcü̱̃ã̱x nüxü̃ nadaugüxü̃cèx na ñuxãcü nüxü̃ nacuèxüchixü̃ ga Tupana ga yexguma duü̃xü̃güaxü̃́ natauxchaxẽẽãgu na naxü̃tawa nangugüxü̃cèx. \v 11 Rü yemaãcü nüxü̃́ nanatauxchaxẽẽ ga Tupana yerü woetama nuxcümaxü̃chima guxü̃guma nagu narüxĩnü na tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristugagu tá na namaxẽxẽẽãxü̃ i duü̃xü̃gü. Rü yemaãcü nayanguxẽẽ. \v 12 Rü ñu̱xma na Cristuarü duü̃xü̃gü ixĩgüxü̃ rü nüxü̃́ na yaxõgüxü̃, rü tüxü̃́ natauxcha na Tupanana ingaicamagüxü̃ rü taxucèxma nüxü̃ na imuü̃ẽxü̃. \v 13 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma na pexcèx ngúxü̃ chingexü̃ rü pexü̃ chacèèxü̃ na tama chauxcèx pexoegaãẽgüxü̃cèx. Erü ngẽma ngúxü̃ na chingexü̃ i ñu̱xma rü perü meruü̃ nixĩ i ngẽma. \s1 Cristu rü poraãcü tüxü̃ nangechaü̃ \p \v 14 Rü ngẽmacèx, ngẽxguma nagu charüxĩnügu na ñuxãcü Tanatü ya Tupana taxcèx namexẽẽxü̃ na naxãcügü ixĩgüxü̃cèx, rü napẽ́xegu chacaxã́pü̱xü na nüxü̃ chicuèxüü̃xü̃cèx. \v 15 Rü nüma nixĩ i Nanatü yiĩxü̃ i guxü̃ma i norü duü̃xü̃gü i ñoma i naãnewa rü daxũguxü̃ i naãnewa ngẽxmagüxü̃. \v 16 Rü Tanatü ya guxü̃guma poraãcü tamaã mecümacüna chaca na Naãẽ i Üünexü̃ãrü ngü̃xẽẽmaã pexü̃ naporaexẽẽxü̃cèx na aixcüma peporaexü̃cèx i perü maxü̃wa. \v 17-18 Rü ngẽxgumarüü̃ ta nüxna naxcèx chaca na perü õgagu pewa namaxü̃xü̃cèx ya Cristu. Rü ngẽxguma ngẽmaãcü perü maxü̃wa peporaegu rü pexü̃́ nangẽxmagu i ngẽma ngechaü̃ i aixcüma ixĩxü̃, rü tá wüxigu guxü̃ma i yaxõgüxü̃maã nüxü̃ pecuèx na ñuxãcü nataxüchixü̃ i norü ngechaü̃ i namaã tüxü̃ nangechaü̃xü̃ ya Cristu. \v 19 Rü woo tama yanguxgu i tórü cuèx na nüxü̃ icuáxü̃cèx na nañuxraü̃xü̃ i ngẽma ngechaü̃ i namaã Cristu tüxü̃ ngechaü̃xü̃, natürü Tupanana naxcèx chaca na pexcèx nango̱xẽẽãxü̃cèx na ñuxãcü na yiĩxü̃ i ngẽma ngechaü̃ na aixcüma pewa nangẽxmaxü̃ i guxü̃ma i Tupanacümagü. \v 20 Rü ñu̱xma rü name nixĩ i guxãma i yixema rü nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya Tupana. Erü nüma rü nüxü̃́ nangẽxma i pora na naxüãxü̃ i guxü̃ma i ngẽma naxcèx íic̱axü̃ rü ẽ́xna nagu rüxĩnüẽxü̃ãrü yexeraxüchi. Rü ngẽma norü pora i tawa ngẽxmaxü̃maã nixĩ i naxüãxü̃ i guxü̃ma i ngẽma. \v 21 Rü ñu̱xma rü name nixĩ i guxü̃ma i norü duü̃xü̃gü i yaxõgüxü̃ rü guxü̃gutáma Tupanaxü̃ nicuèxüü̃gü naxcèx i ngẽma Ngechuchu ya Cristu üxü̃. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \c 4 \s1 Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü wüxigutama tüxü̃ narüxĩnüẽxẽẽ \p \v 1 Rü ñu̱xma na ngẽmaãcü Tupana tüxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃, rü choma i Cristugagu na chapoxcuxü̃, rü pexü̃ chacèèxü̃ na Tupana naxwèxexü̃ãcüma meã pemaxẽxü̃. Rü name nixĩ i ngẽmaãcü pemaxẽ erü pexü̃ nixĩ ga nadexü̃ ga Tupana, rü norü duü̃xü̃gü pixĩgü i ñu̱xmax. \v 2 Rü tama name i pegü picuèxüxü̃gü. Rü name nixĩ i guxü̃guma pemecümagü rü yaxna namaã pexĩnüẽ i togü rü nüxü̃ pengechaü̃gü. \v 3 Rü chanaxw̱ae i wüxigu perüxĩnüẽ rü ñoma wüxitama i duü̃xü̃rüü̃ pixĩgü erü pewa nangẽxma i Tupanaãẽ i Üünexü̃. Rü name nixĩ i naxcèx pedau na guxü̃guma pegü pengechaü̃güxü̃ rü ngẽmaãcü taguma ṯacücèx pegü pitoyexü̃. \v 4 Erü yixema na Cristuarü duü̃xü̃gü ixĩgüxü̃, rü ñoma wüxitama i duü̃xü̃rüü̃ tixĩgü. Rü ngẽxgumarüü̃ ta wüxitama nixĩ i Naãẽ i Üünexü̃ i guxãwama maxü̃xü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta Tupana pexü̃ nade na guxãma ípenanguxẽẽgüxü̃cèx i wüxitama i maxü̃ i taguma gúxü̃. \v 5 Rü wüxitama nixĩ ya tórü Cori, rü wüxiaxü̃́tama nixĩ i yaxõgüxü̃ rü wüxicèxicatama nixĩ ga íibaiü̃xü̃ ga guxãma. \v 6 Rü wüxitama nixĩ ya Tupana ya guxãnatü ixĩcü. Rü nüma rü guxãe̱tüwama nangẽxma rü guxãwama namaxü̃. Rü nüma rü guxãxü̃ narüngü̃xẽẽ na tanaxüxü̃cèx i norü puracü. \v 7 Natürü wüxichigü i yixema rü tanayaxu i ngẽma nacüma rü ngẽma cuèx i Cristu tüxna ãmarechaü̃xü̃ na naxügüxü̃cèx i norü puracü. \v 8 Rü ngẽmacèx i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü yexguma daxũguxü̃ ga naãnewa naxũxgu, rü yéma tüxü̃ nagagü ga guxema marü tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ nawa ga tümaarü chixexü̃. Rü norü duü̃xü̃güna nanaxã ga cuèx na ngemamaã Tupanaarü puracü naxügüxü̃cèx”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 9 Rü ñu̱xma Pa Chaueneẽgüx, rü pexna chaca, rü ¿ṯacüchiga nixĩ i ngẽma ore i ñaxü̃, “Daxũwa naxũ”, ñaxü̃? Rü dücax, ngẽmawa nüxü̃ tacuèx ga noxri rü ñoma ga naãnegu na ínaxĩxü̃ ga nümax. \v 10 Rü gumatama Cristu ga ñoma ga naãnegu írüxĩcü, rü gumatama nixĩ ga daxũguxü̃ i naãne i Tupana íngẽxmaxü̃wa ũxcü na guxãe̱tüwa nangẽxmaxü̃cèx rü guxü̃wama nangẽxmaxü̃cèx. \v 11 Rü nümatama nixĩ ga guxema norü duü̃xẽgüna naxããxü̃ ga tümaãrü cuèx rü tümaãrü puracü. Rü tüxü̃ naxuneta ga ñuxre na toxnamana norü orexü̃ tayarüxugüxü̃cèx. Rü toguegü rü tüxna nanaxã ga cuèx na duü̃xü̃gümaã nüxü̃ tixuxü̃cèx i ngema norü ore i tüxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽxü̃. Rü toguegü rü tüxna nanaxã ga cuèx na duü̃xü̃güaxü̃́ tanangúchaü̃xẽẽxü̃ i Tupanaarü ore na yaxõgüãxü̃cèx. Rü toguegü rü tüxna nanaxã ga cuèx na ngema yaxõgüxü̃arü dauruxü̃gü tixĩgüxü̃cèx. Rü toguegü rü tüxna nanaxã ga cuèx na norü oremaã tangúexẽẽtaegüxü̃cèx. \v 12 Rü yemaãcü norü duü̃xẽgüna nanaxã ga tümaãrü puracü rü tümamaã inananguxü̃xẽẽ na ngẽma yaxõgüxü̃xü̃ tarüngü̃xẽẽgüxü̃cèx na ngẽmaãcü guxü̃ma i ngẽma yaxõgüxü̃ rü yexeraãcü nüxü̃ yacuáetanüxü̃cèx i norü ore. \v 13 Rü Cristu nanaxwèxe na ngẽma norü orewa iyaetanüxü̃ i guxãma i yixema ñu̱xmatáta wüxigu aixcüma meã yaxõgü rü meã nüxü̃ icuèxgü ya Tupana Nane. Rü ngẽmaãcü tá düxwa nawa tangugü na aixcüma Tupana naxwèxexü̃ãcüma ixĩgüxü̃, rü tá tiyaetanü i norü orewa ñu̱xmatáta ñoma Cristu ya aixcüma mexẽchicürüü̃ ixĩgü. \v 14 Rü tãũtáma ñoma buxü̃gürüü̃ tixĩgü i tórü maxü̃wa. Erü ngẽma buxü̃gü rü tauxchaãcü toguama narüxĩnüẽ. Rü ngẽxguma ṯacü rü to i ngu̱xẽẽtaexü̃ naxĩnüẽgu rü ngẽmawe narüxĩ ñu̱xmata naga naxĩnüẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i chixexü̃ i norü doramaã nawomüxẽẽgüxü̃ rü nachixexẽẽgüchaü̃xü̃. Natürü i yixema rü tama name na ngẽxgumarüü̃ ixĩgüxü̃. \v 15 Rü name nixĩ i yigü ingechaü̃güãcüma nagu taxĩ i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃, na ngẽmaãcü yexeraãcü naxrüü̃ ixĩgüxü̃cèx ya Cristu ya guxü̃ma i yaxõgüxü̃ãrü ãẽ̱xgacü ixĩcü. \v 16 Rü taeru ya Cristuwa nixĩ i ne naxũxü̃ i tórü pora na naxcèx imaxẽxü̃cèx. Rü guxãma i yixema rü wüxigu naxmẽ́xwa tangẽxmagü. Rü ngẽxguma Cristugagu meã wüxigu ipuracüegu rü yigü rüngü̃xẽẽgu rü guxü̃ma meãma inixũ. Rü ngẽmaãcü yigü ingechaü̃güãcüma norü orewa tiyaetanü na düxwa nüma nanaxwèxexü̃ãcüma ixĩgüxü̃cèx. \s1 Maxü̃ i ngexwacaxü̃xü̃ i Cristugagu tüxü̃́ ngẽxmaxü̃ \p \v 17 Rü ñu̱xma rü Cristuégagu pexü̃ chaxucu̱xẽ na tama nagu pexĩxü̃ i ngẽma chixexü̃ ga noxri nagu pexĩxü̃ ga yexguma tauta Cristuaxü̃́ peyaxõgügu. Rü tama name i nagu pexĩ i nacümagü i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaxü̃ cuèxgüxü̃ i naẽchitamare maxẽxü̃. \v 18 Erü Chataná rü nanatoõẽgü i ngẽma duü̃xü̃gü, rü ngẽmacèx chixexü̃guxicatama narüxĩnüẽ. Rü nagagugütama nüxü̃́ nataxuma i maxü̃ i taguma gúxü̃ i Tupanawa ne ũxü̃, erü tama nüxü̃ nacuèxgüchaü̃. \v 19 Rü tama naxãneẽ na ṯacü rü chixexü̃ na naxügüxü̃, rü ngẽmacèx nagu naxĩ rü nüxü̃́ namepua i guxü̃raü̃xü̃ i chixexü̃gü na naxügüxü̃. \v 20 Natürü i pema rü tama ngẽmaãcü na pemaxẽxü̃cèx nixĩ i Cristuaxü̃́ peyaxõgüxü̃. \v 21 Yerü pema rü marü meã nüxü̃ pexĩnüẽ ga Cristuchiga. Rü toxü̃tawa naxcèx pengúe, rü nüxü̃ pecuèx i norü ore i aixcüma ixĩxü̃ na ñuxãcü Ngechuchu naxwèxexü̃ãcüma na pemaxẽxü̃. \v 22 Rü ngẽmacèx name nixĩ i nüxü̃ perüxoe i ngẽma nuxcümaü̃xü̃ i pecümagü ga ü̃pa nagu pexĩxü̃. Yerü yema nuxcümaü̃xü̃ ga perü maxü̃ rü nachixexüchi. Rü pexü̃ napora rü pexü̃ nawomüxẽẽgü na nagu pexĩxü̃cèx ga yema pexeneãrü ngúchaü̃gü i tama mexü̃. Natürü i ñu̱xma rü name nixĩ i nüxü̃ perüxoe i guxü̃ma i ngẽma. \v 23 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma na Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃ rü name nixĩ na Tupanaguxicatama perüxĩnüẽxü̃. Rü name nixĩ i Tupanana pegü pexãgü na Naãẽ i Üünexü̃ pewa puracüxü̃cèx rü na nangexwacaxü̃xẽẽãxü̃cèx i peãẽ. \v 24 Rü name nixĩ i penayaxu i ngexwacaxü̃xü̃ i pecüma i Tupana norü ngúchaü̃maã pexcèx mexẽẽxü̃. Rü ngẽma nacüma i ngexwacaxü̃xü̃ rü perü maxü̃ i mexü̃wa tá nango̱x i ngẽxguma nagu pexĩxgu i ngẽma ore i aixcüma ixĩxü̃ rü tama nawe perüxĩxgu i pexeneãrü ngúchaü̃. \v 25 Rü ngẽmacèx i ñu̱xma na Cristuarü pixĩgüxü̃ rü tama name na pidoratèèxgüxü̃. Natürü name nixĩ i wüxichigü rü tümamücümaã aixcümaxü̃ tixu. Erü guxãma i yixema rü yigütanüxü̃ i yaxõgüxü̃ tixĩgü. \v 26 Rü ngẽxguma texé ṯacü peãẽwa ngu̱xẽẽgu rü ¡pegüna pedaugü na tama pecadu pexüxü̃cèx! Rü tama name i nagu perüxĩnüẽẽcha natürü name nixĩ i paxa ngẽmatama i ngunexü̃gu nüxü̃ ipeyarüngüma i ngẽma naxü̃pa na yanaxücuxü̃ ya üèxcü. \v 27 Rü pegüna pedaugü na tama penaxüchicaxü̃cèx i Chataná na ngẽmaãcü nayoxniẽxü̃cèx rü pemaã inacuáxü̃cèx. \v 28 Rü ngẽxguma texé petanüwa ngĩ́tèèxgu ga ü̃pa, rü name nixĩ i nüxü̃ tarüxo i ngẽma. Rü name nixĩ i tümamẽ́xẽmaã meã tapuracü na ngẽmaãcü tüxü̃́ nangẽxmaxü̃cèx i tümaãrü ngẽmaxü̃ na ṯoguã̱x ya tüxü̃́ nataxúemaã tangauxü̃cèx. \v 29 Rü tama name i chixexü̃ i oremaã pidexagü. Rü name nixĩ i ore i mexü̃maã pidexagü na ngẽmaãcü ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃ ĩnüẽxü̃xü̃ perüngü̃xẽẽgüxü̃cèx na yexeraãcü Tupanaga naxĩnüẽxü̃cèx rü nataãẽgüxü̃cèx. \v 30 ¡Rü pexuãẽgü na tama penangechaü̃xẽẽxü̃cèx i Tupanaãẽ i Üünexü̃! Erü ngẽma Naãẽ i Üünexü̃ nixĩ i Tupana pexna muxü̃ na nüxü̃ pecuáxü̃cèx na aixcüma norü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃ ñu̱xmatáta ngẽma ngunexü̃ i nagu pexcèx núma naxũxü̃ ya Cristu. \v 31 ¡Rü nüxü̃ perüxoe na nagu perüxĩnüẽẽchaxü̃ ega texé ṯacü rü chixexü̃ pemaã ü̱xgux! Rü ngẽxgumarüü̃ ta name nixĩ na nüxü̃ perüxoexü̃ na aigu perüxĩnüẽxü̃, rü ẽ́xna penuẽxü̃, rü ẽ́xna pegü na pengaexü̃, rü ẽ́xna peguxchigawèxegüxü̃. Rü ngẽmaãcü name nixĩ na nüxü̃ perüxoexü̃ i guxü̃ma i ngẽma chixexü̃ i dexagü. \v 32 Rü name nixĩ i pegü perüngü̃xẽẽgü rü pegümaã pemecümagü, rü pegüxü̃́ pengechaü̃tümüü̃gü i wüxichigü. Rü ngẽxguma petanüwa texé ṯacü rü chixexü̃ pemaã ü̱xgux, rü name nixĩ i pegüxü̃́ nüxü̃ pengechaü̃gü i wüxichigü yema na Cristugagu Tupana pexü̃́ nüxü̃ nangechaü̃xü̃rüü̃. \c 5 \s1 Name nixĩ i meã namaxẽ i Tupanaxãcügü \p \v 1 Rü ñu̱xma rü Tupanaxãcügü ya pexü̃ nangechaü̃güxe pixĩgü. Rü ngẽmacèx name nixĩ i naxcèx pedau na naxrüü̃ meã pemaxẽxü̃ rü naxrüü̃ pimexü̃. \v 2 Rü name nixĩ i pegü pengechaü̃gü yema Cristu tüxü̃ na ngechaü̃xü̃rüü̃. Rü nüma rü taxcèx nügü inaxã rü taxcèx nayu. Rü yemaãcü Tupanaxü̃ nataãẽxẽẽ yerü yemaãcü tüxü̃ namaxẽxẽẽ. \v 3 Rü ñu̱xma rü Tupanaãrü duü̃xü̃gü pixĩgü. Rü ngẽmacèx tama name i naĩ i ngemaã rü ẽ́xna naĩ ya yatümaã na ipepexü̃. Rü tama name na pexeneãrü ngúchaü̃we perüxĩxü̃ rü ẽ́xna pegüna penanugüchaü̃xü̃ i ṯacü i ngẽmaxü̃gü. Rü ngẽmacèx name nixĩ i nüxü̃ perüxoe i guxü̃ma i ngẽma chixexü̃gü, rü bai i nachiga na pidexagümarexü̃. \v 4 Rü tama name i ṯacü rü ore i ãũãchixü̃xü̃ pixu, rü bai i ṯacü rü ngeãẽxü̃mare pixu, rü bai i texéxü̃ pecugücüraxü̃. Erü ngẽma ore i chixexü̃gü rü taxuwama name. Rü narümemaẽ nixĩ i Tupanana moxẽ pexãgü. \v 5 Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽxguma texé naĩ i ngemaã rü ẽ́xna naĩ ya yatümaã ipexgu, rü ẽ́xna tümaxü̃neãrü ngúchaü̃ taxü̱xgu, rü taxucürüwama taxãchica i ngextá tórü Cori ya Cristu rü Tanatü ya Tupana ãẽ̱xgacü íixĩxü̃wa. Rü ngẽxgumarüü̃ ta taxucürüwama texé nge̱ma taxãchica ega tügüna tananugüchaü̃xgu i ṯacü rü ngẽmaxü̃gü. Erü yíxema ngẽma nacüma tüxü̃́ ngẽxmaxẽ rü düxwa namaã tatupanaã̱x i ngẽma nacüma i chixexü̃. \v 6 ¡Rü tama naga pexĩnüẽ ega texé ṯacü rü ore i ngẽãẽmarexü̃maã pexü̃ womüxẽẽchaü̃gu na penaxüxü̃cèx i ngẽma chixexü̃gü! Erü ngẽma chixexü̃gügagu nixĩ i Tupana tá poraãcü napoxcuexü̃ i ngẽma duü̃xü̃gü i tama naga ĩnüẽxü̃. \v 7 Rü ngẽmacèx tama name i ngẽma duü̃xü̃gümaã pexãmücügü na pema rü ta tama penaxüxü̃cèx i ngẽma chixexü̃gü. \v 8 Rü ü̃pa ga pema rü ẽãnexü̃wa peyexmagü, yerü tama Tupanaxü̃ pecuèx rü chixri pemaxẽ. Natürü i ñu̱xma na Tupanaxü̃ pecuáxü̃ rü tórü Coriarü duü̃xü̃gü na pixĩgüxü̃, rü ngóonexü̃wa pengẽxmagü. Rü ngẽmacèx name nixĩ i duü̃xü̃gü i ngóonexü̃wa ngẽxmagüxü̃rüü̃ meã na pemaxẽxü̃. \v 9 Erü ngẽxguma ngóonexü̃wa ingẽxmagu, rü mexü̃ taxügü, rü nagu taxĩ i ore i aixcüma ixĩxü̃, rü meã tamaxẽ. \v 10 Rü ngẽmacèx name nixĩ i naxcèx pedau na nagu pexĩxü̃ i ngẽma maxü̃ i tórü Cori namaã taãẽxü̃. \v 11 Rü tama name i pema rü ta penaxü i ngẽma chixexü̃gü i taxuwama mexü̃ i ngẽma togü i duü̃xü̃gü i ẽãnexü̃wa ngẽxmagüxü̃ ügüxü̃. Natürü narümemaẽ nixĩ i penango̱xẽẽ na nachixexü̃ i ngẽma naxügüxü̃. \v 12 Erü ngẽma chixexü̃ i cúãcüma naxügüxü̃ i ngẽma yatügü rü ngexü̃gü, rü woo nachiga idexagümaregu rü wüxi i ãnexü̃chi nixĩ. \v 13 Natürü ngẽxguma ngóonexü̃ nagu baxigu i ṯacü rü chixexü̃gü rü meã tá nango̱x na ñuxãcü nachixexü̃. \v 14 Erü guxü̃ma i ṯacü i ngẽxmaxü̃, rü ngẽxguma ngóonexü̃wa nangẽxmagu, rü meãma nango̱x na ñuxãcü yiĩxü̃. Rü ngẽmacèx i Tupanaãrü orewa rü ñanagürü: \q1 “¡Naḇaixãchi i cuma na cupexü̃! ¡Rü írüda i cuma na icuyarütaxuxü̃! ¡Rü nagu rüxĩnü na ñuxãcü nachixexü̃ i ngẽma curü pecadugü! Rü Cristu tá cuxcèx nanangóonexẽẽ rü tá cuxü̃ narüngü̃xẽẽ na Tupanaxü̃ cucuáxü̃cèx”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 15 Rü ngẽmacèx name nixĩ i pexuãẽgü rü meã pemaxẽ. Rü tama name i ngẽma duü̃xü̃gü i tama Tupanaãrü orexü̃ cuèxgüxü̃rüü̃ãcüma na pemaxẽxü̃, natürü name na duü̃xü̃gü i meã Tupanaga ĩnüẽxü̃rüü̃ meã na pemaxẽxü̃. \v 16 Rü ñu̱xma na Tupana pexü̃́ yatauxchaãchixẽẽxü̃ rü ¡pepaxaãẽgü na nüxü̃́ pepuracüexü̃ rü penaxüxü̃ i ngẽma nüma nanaxwèxexü̃! Erü ñomaü̃cüü i duü̃xü̃gü rü poraãcü chixexü̃ naxügü. \v 17 Rü ñu̱xma na ngẽmaãcü namaxẽxü̃ i togü i duü̃xü̃gü, rü tama name na naxrüü̃ pixĩgüxü̃. Rü tama name i duü̃xü̃gü i ngẽãẽmarexü̃rüü̃ pixĩgü. Natürü name nixĩ i Tupanaãrü orewa pengúe na nüxü̃ pecuáxü̃cèx i ṯacü na yiĩxü̃ i tórü Cori pexü̃́ naxwèxexü̃ na penaxüxü̃. \v 18 Rü tama name i ṯacü rü axexü̃ i ngúchi̱xáxü̃maã pengãxẽ, erü ngẽma rü chixexü̃ tüxü̃ naxüxẽẽ i ngẽxguma ngẽmaãcü imaxẽgu. Natürü name nixĩ i Tupanaãẽ i Üünexü̃na pegü pexãgü na pewa nangẽxmaxü̃cèx rü pemaã inacuáxü̃cèx. \v 19 Rü name nixĩ i Tupanaãrü orechigagu rü norü wiyaegügu pegümaã pidexagü rü pegümaã nüxü̃ pixu. Rü name nixĩ i nagúxü̃raü̃xü̃ i norü wiyaegügu pewiyaegü, na ngẽmaãcü guxü̃ne ya perü maxü̃nemaã tórü Corixü̃ picuèxüü̃güxü̃cèx. \v 20 Rü name nixĩ i guxü̃guma tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuégagu moxẽ nüxna pexãgü ya Tanatü ya Tupana naxcèx i guxü̃ma. \s1 Ñuxãcü meã nügümaã namaxẽ i wüxi ya ĩpatacü̱̃ã̱x i Cristuaxü̃́ yaxõgüxü̃ \p \v 21 Rü ñu̱xma na Cristumẽ́xẽwa pengẽxmagüxü̃, rü name nixĩ i pegüga pexĩnüẽ i wüxichigü, erü Cristuxü̃ pengechaü̃gü rü naga pexĩnüẽ. \v 22 Rü pemax, Pa Ngexü̃güx, rü ngẽma tórü Cori naxwèxexü̃rüü̃ rü name nixĩ na petega pexĩnüẽxü̃. \v 23 Erü nüma ya yatü rü namèxẽru nixĩ, ngẽxgumarüü̃ ya Cristu na guxü̃ma i yaxõgüxü̃ẽru na yiĩxü̃. Rü nümagü i yaxõgüxü̃ rü Cristuxü̃ne nixĩgü rü nüma ya Cristu nixĩ i norü maxẽxẽẽruü̃ yiĩxü̃. \v 24 Rü ngẽxgumarüü̃ na Cristuga naxĩnüẽxü̃ i ngẽma yaxõgüxü̃, rü ngẽxgumarüü̃ ta i ngexü̃gü rü name nixĩ na guxü̃guma natega naxĩnüẽxü̃. \v 25 Rü name nixĩ i namèxü̃ nangechaü̃ ya yatü, yema Cristu guxãma ga yaxõgüxexü̃ na nangechaü̃xü̃rüü̃. Rü yema na tüxü̃ nangechaü̃xü̃cèx nixĩ ga nayuxü̃ ga Cristu. \v 26 Rü yemaãcü nanaxü ga Cristu na nügüxü̃́ tüxü̃ nadexü̃cèx rü tüxü̃ yaxüünexẽẽxü̃cèx i guxãma i yixema na yaxõgüxü̃. Rü norü oremaã rü ngẽma dexá i nawa íibaiü̃xü̃maã tüxü̃ nimexẽẽ na aixcüma napẽ́xewa imexü̃cèx. \v 27 Rü yemaãcü tüxü̃ nimexẽẽ na nügütama tüxü̃ nawéxü̃cèx na aixcüma guxü̃wama imexü̃ rü na nataxuxü̃ma i ṯacü i tórü chixexü̃ rü bai i írarüwa i ngẽxguma napẽ́xewa ingugügu. Erü tüxü̃ nade na ixüünegüxü̃cèx rü guxü̃wama imexü̃cèx i napẽ́xewa. \v 28 Rü yema Cristu tüxü̃ na ngechaü̃xü̃rüü̃, rü wüxichigü ya yatü rü nanaxwèxe na namèxü̃ nangechaü̃xü̃ ñoma nügüxü̃nexü̃ na nangechaü̃xü̃rüü̃tama. Rü yíxema tümamèxü̃ ngechaü̃xẽ rü tügütama nixĩ i tangechaü̃xü̃. \v 29 Erü tataxuma ya texé ya tümaxü̃nechitama aixe, natürü tanaxüwemü rü meãma nüxna tadau ngẽma Cristu guxü̃ma i yaxõgüxü̃na dauxü̃rüü̃. \v 30 Rü guxãma i yixema na yaxõgüxü̃ rü Cristutanüxü̃ tixĩgü rü ngẽmaãcü wüxigu namücügü tixĩgü. Rü nüma nixĩ i tüxna nadauxü̃. \v 31 Rü ngẽmacèx i Tupanaãrü ore i ümatüxü̃wa rü ñanagürü: \q1 “Rü wüxichigü ya yatü rü nanatüna rü naẽna tá nixũgachi na namèxmaã inaxã́ũxü̃cèx. Rü ngẽma taxre rü wüxi tátama nixĩgü”, \m ñanagürü i ngẽma ore. \v 32 Rü ngẽma ore i yatüchiga rü namèxchiga rü wüxi i ore i aixcüma mexü̃ nixĩ. Natürü ñu̱xma na pemaã nüxü̃ chixuxü̃ i ngẽma rü Cristuchiga rü yaxõgüxü̃chiga nixĩ i chidexaxü̃. \v 33 Natürü ngẽma ore rü pechiga ta nixĩ. Rü ngẽmacèx i wüxichigü i pema i yatügü rü name nixĩ i pemèxü̃ na pengechaü̃xü̃ ngẽma pegütama na pengechaü̃xü̃rüü̃. Rü ngẽxgumarüü̃ ta i pema i ngexü̃gü rü penaxwèxe i petega pexĩnüẽ. \c 6 \p \v 1 Pa Buxü̃güx, ñu̱xma na Cristuarü pixĩgüxü̃, rü name nixĩ i penatüga rü peega pexĩnüẽ, erü ngẽma nixĩ i aixcüma mexü̃. \v 2-3 Yerü yema mugü ga Tupana Moĩchéna ãxü̃tanüwa rü yema mu ga nüxĩra wüxi ga unetamaã Tupana nüxü̃ ixuxü̃, rü ñanagürü: \q1 “¡Rü tüxü̃ nangechaü̃ rü tüxü̃ rüngü̃xẽẽ ya cunatü rü cue na aixcüma cutaãẽxü̃cèx rü namáxü̃cèx i curü maxü̃ i ñoma i naãnewa!” \m ñanagürü. \v 4 Rü pemax, Pa Papágü rü Pa Mamágüx, rü tama name i penangamare rü penanuẽxẽẽ i pexacügü. Rü name nixĩ i meã penayaexẽẽ, rü peyaxucu̱xẽgü rü penangúexẽẽ na meã tórü Coriaxü̃́ yaxõgüãxü̃cèx. \v 5 Rü pemagü, Pa Duü̃xü̃gü ya Ixããrü Coriã̱xgüe, rü name nixĩ i meã naga pexĩnüẽ i perü corigü i ñoma i naãnewa. Rü penaxwèxe i nüxü̃ pengechaü̃güãcüma rü nüxü̃ pemuü̃ẽãcüma meã naga pexĩnüẽ ñoma Cristuaxü̃́ pepuracüexü̃rüü̃. \v 6 Rü tama name ega perü corigü pexü̃ dawenüguxicatama meã nüxü̃́ pepuracüe na ngẽmaãcü pemaã nataãẽxü̃cèx. Natürü ñu̱xma na Cristuarü duü̃xü̃gü pixĩgüxü̃, rü name nixĩ i guxü̃ma i perü ngúchaü̃maã penaxü i ngẽma Tupana pexü̃́ naxwèxexü̃. \v 7 Rü ngẽma puracü i perü cori pexna ãxü̃, rü name nixĩ i petaãẽãcüma penaxü, ñoma tórü Cori ya Ngechuchuaxü̃́ pepuracüexü̃rüü̃. Erü aixcüma nüxü̃́ nixĩ i pepuracüexü̃ rü tama i duü̃xü̃güaxü̃́. \v 8 Rü name nixĩ i ngẽmaãcü meã pepuracüe, erü nüxü̃ pecuèx rü wüxichigü i duü̃xü̃ rü woo wüxi i coriarü duü̃xü̃ yixĩgu rü ẽ́xna taxúxearü yixĩgu, natürü tórü Cori ya Ngechuchu tá nüxü̃́ nanaxütanü naxcèx i ngẽma mexü̃ i naxüxü̃. \v 9 Rü pemax, Pa Corigüx, rü name nixĩ i ngẽxgumarüü̃ ta meã namaã pemaxẽ i perü duü̃xü̃gü. Rü tama name i ṯacü rü chixexü̃maã penaxãũxü̃ne. Rü nüxna pecuèxãchie na pema rü ta perü duü̃xü̃gürüü̃ tórü Cori ya daxũgucümẽ́xẽwa na pengẽxmagüxü̃. Rü aixcüma guxãma i yixema rü tawüxigu i napẽ́xewa ya tórü Cori ya Cristu. \s1 Cristuarü duü̃xü̃güarü poxü̃ruü̃ i Tupana nüxna ãxü̃ na nügü namaã ínapoxü̃güxü̃cèx naxchaxwa i Chataná \p \v 10 Rü ñu̱xma na tórü Corimücügü pixĩgüxü̃, Pa Chaueneẽgüx, rü name nixĩ i pegü peporaexẽẽ na penayaxuxü̃cèx i ngema pora i nawa ne ũxü̃. Erü nüma rü naporaxüchi. \v 11 ¡Rü pegü panaxǘ i guxü̃ma i ngema poxü̃ruü̃gü i Tupana pexna ãxü̃ na ngẽmamaã pegü ípepoxü̃xü̃cèx i ngẽxguma Chataná pexü̃ womüxẽẽchaü̃gu! \v 12 Erü tama duü̃xü̃gü i taxrüü̃ ãmachixü̃ rü ãxchinaxãxü̃maã nixĩ i yigü idaixü̃. Natürü ngẽma namaã yigü idaixü̃ nixĩ i Chatanáãrü duü̃xü̃gü i ngoxogü i chixexü̃gü i poraexü̃. Rü nümagü rü namuxũchi rü tüxü̃ narüporamaẽgüchaü̃. Rü tama nüxü̃ tadaugü erü naãẽgü nixĩ, natürü guxü̃wama nangẽxmagü i ñoma i naãnewa. Rü namaã inacuèx i ñoma i naãne i chixexü̃. \v 13 Rü ngẽmacèx name nixĩ i penayauxgü i guxü̃ma i ngẽma poxü̃ruü̃gü i Tupana pexna ãxü̃, na ngẽmaãcü pegü ípepoxü̃xü̃cèx i ngẽxguma ngẽma naãẽgü pexü̃ nachixexeẽchaü̃gu. Rü ngẽmaãcü tãũtáma nüxü̃ penguxü̃ i ngẽma naãẽgü i chixexü̃ rü tá nüxü̃ perüporamaegü. \v 14 Rü ngemacèx name nixĩ i mea pegüna pedaugü na tama perü uwanümẽ́xẽgu peyixü̃cèx. Rü penaxw̱ae na pixaixcümagüxü̃ na taxuwama nachixexü̃cèx i perü maxü̃. \v 15 Rü name nixĩ i guxü̃guma ípememaregü na nüxü̃ peyarüxugüexü̃cèx i ngema ore i ngüxmüxẽẽruxü̃. \v 16 Rü ngema guxü̃arü yexera ixĩxü̃ nixĩ na aixcüma Cristuaxü̃́ peyaxõgüxü̃ na ngẽmaãcü pegü ípepoxü̃xü̃cèx nüxna i Chatanáne i ãũcümaxü̃ i namaã tüxü̃ nachixexẽẽchaü̃xü̃. \v 17 Rü name nixĩ i penayaxu i ngema maxü̃ i taguma gúxü̃ na ngemamaã pegü ípepoxü̃xücèx ñoma wüxi i churara i napatẽ́xemaã nügü ípoxü̃xü̃rüxü̃. Rü ngema Tupanaarü Ore i Naãẽ i Üünexü̃ pexna ãxü̃, rü ngema nixĩ i pexne ixĩxü̃. \v 18 Rü tama name i nüxü̃ perüchaue na peyumüxẽgüxü̃. Natürü name nixĩ i guxü̃guma Tupanaãẽ i Üünexü̃ãrü ngü̃xẽẽmaã Tupanaxü̃ pecèèxü̃. Rü penaxw̱ae i pexuãẽ na taguma nüxü̃ perüxoexü̃cèx. Rü ngemaãcü name nixĩ i naxcèx peyumüxẽgü i guxü̃ma i Tupanaarü duü̃xü̃gü. \v 19 Rü ngẽxgumarüü̃ ta chanaxwèxe i chauxcèx peyumüxẽgü na Tupana choxü̃ rüngü̃xẽẽxü̃cèx rü choxna naxããxü̃cèx i ngẽma ore i nüma nanaxwèxexü̃ na nüxü̃ chixuxü̃. Rü chanaxwèxe i Tupanana naxcèx peca na choxü̃ naporaxẽẽxü̃cèx na tama chamuü̃ãcüma nüxü̃ chixuxü̃cèx rü mea chanango̱xẽẽxü̃cèx i ngema norü ore i Cristuchiga ga noxri exü̃guxü̃ i ñu̱xma maxü̃ tüxna ãxü̃. \v 20 Rü ngẽma orexü̃ na chixuxü̃cèx nixĩ ga Tupana nügüchicüü choxü̃ inamuxü̃. Rü ngẽmagagu nixĩ i chapoxcuxü̃ i ñu̱xmax. Rü chanaxwèxe i chauxcèx peyumüxẽgü na tama chamuü̃ãcüma meãma nüma nanaxwèxexü̃ãcüma nüxü̃ chixuxü̃cèx i ngẽma norü ore. \s1 Pauru nanagu̱xẽẽ ga norü popera rü wenaxãrü yema duü̃xü̃güxü̃ narümoxẽ \p \v 21 Rü taeneẽ ya nüxü̃ ingechaü̃cü ya Tíquicu, rü chauxrüü̃ aixcüma meãma napuracü i tórü Coriarü puracüwa. Rü nüma tá pemaã nüxü̃ nixu i guxü̃ma i chauchiga na ñuxãcü choxü̃ naxüpetüxü̃ i nuã. \v 22 Rü ngẽmacèx nixĩ i pexü̃tawa chanamuxü̃, na pemaã nüxü̃ yaxuxü̃cèx na ñuxãcü toxü̃ naxüpetüxü̃, na ngẽmaãcü pexü̃ nataãẽxẽẽxü̃cèx. \v 23 Pa Toeneẽgü i Yaxõgüxü̃x, chanaxwèxe i Tanatü ya Tupana rü tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristu pexü̃ narü-ngü̃xẽẽgü i guxãma i pema na meã pegümaã pemaxẽxü̃cèx, rü aixcüma petaãẽgüxü̃cèx, rü pegü pengechaü̃güxü̃cèx rü meã peyaxõgüxü̃cèx. \v 24 Rü chanaxwèxe i Tanatü ya Tupana nüxü̃ narüngü̃xẽẽ i guxü̃ma i ngẽma duü̃xü̃gü i aixcümaxü̃chi tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuxü̃ ngechaü̃güxü̃. Rü ngẽmaãcü yiĩ. \qr Rü nuãma pexna, \qr Pauru